Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Kennsluaðferðahugtakið –
bein kennsla
Ingvar SigurgeirssonMenntavísindasviði Háskóla Íslands
Bókin Litróf kennsluaðferðanna
Handbók fyrir kennara á öllum skólastigum – en grunnskólamiðuð
Yfirlit um helstu kennsluaðferðir
Tilraun til að leggja grunn að sameiginlegum orðaforða kennara
Tengist upplýsingavef á Netinu:
Kennsluaðferða-
vefurinn
Nokkrar lykilspurningar um
kennsluaðferðir
Hvað er kennsluaðferð?
Hverjar eru helstu kennsluaðferðirnar? (Hvað eru t.d. helstu aðferðirnar margar?)
Hverjar eru bestu kennsluaðferðirnar?
Hvaða aðferðir henta best í ykkar greinum?
Kennsluaðferðir - kennsluhættir
• Er merkingarmunur á þessum tveimur
hugtökum?
Enski orðaforðinn
• Teaching / Instructional ...
... models, methods, strategies, techniques,
tactics
Nokkur mikilvæg atriði um
kennsluaðferðir
• Kennsluaðferðir hafa ólík markmið
• Engin kennsluaðferð er fullkomin
• Áríðandi er að kennarar þekki eiginleika, styrk
og veikleika helstu kennsluaðferða
• Hugsanlegt er að kennsluaðferðir henti
kennurum misvel
• Kennsluaðferð verður að laga að viðkomandi
nemendahópi og aðstæðum
Mikilvæg atriði þvert á allar kennsluaðferðir
Markvissar
spurningar
Smitandi
áhugi
Skýrt skipulag
Miklar
væntingar +
kröfur
Góðar
útskýringar
Framkoma
Augnsamband
Tjáning
Raddbeiting
Líkamstjáning
Virk hlustun
Jákvæð
samskipti
Sanngirni
Hlýleiki -
kímni
Niðurstöður
rannsókna
Nokkur dæmi um kennsluaðferðir?
Fyrirlestur Sýnikennsla
Hópvinna
Vettvangsferð
Hlutverkaleikur
Sjónsköpun
Endurtekningaræfing
Námsleikur
Spurnaraðferð
Hermileikur
Sagnalist
Hugarflug
Söguaðferð
(Storyline)
Efniskönnun
Þrautalausn
Púslaðferð
Verklegar
æfingar
Þankahríð
Sýning
Mismunandi „eðli“ kennsluaðferða
Kennarinn Nemandinn
Miðlar þekkingu
Aflar sérþekkingar
Hver tekur ákvarðanir - ræður ferðinni- er ábyrgur?
„Bein kennsla“ „Óbein kennsla“
Námsmat
Námsefni
Viðfangsefni
Kennsluaðferðir
Námsumhverfi
Dæmi um flokkun á kennsluaðferðum
Leitaraðferðir
Lausnaleit
Leikræn tjáning
Hlutverkaleikir
Tilraunir
„Bein“ kennsla
Samræðu-aðferðir
Samskipta-aðferðir
Sjálfstæð vinnanemenda
Fyrirlestrar
„Innlagnir“
Sýnikennsla
Spurnar-aðferðir
Sjálfstæð heimilda-vinna
Skapandi verkefni
Að hluta byggt á Lemlech 1990
Bein
kennsla
Óbein
kennsla
ReynslunámSjálfsnám
Gagnvirk
kennsla
Annað dæmi
um flokkun á
kennsluaðferðum
Flokkun IS: Hinir níu aðalflokkar kennsluaðferða
1. Útlistunarkennsla
2. Þulunám og þjálfunaræfingar
3. Verklegar æfingar
4. Umræðu- og spurnaraðferðir
5. Innlifunaraðferðir og tjáning
6. Þrautalausnir
7. Leitaraðferðir
8. Hópvinnubrögð
9. Sjálfstæð skapandi viðfangsefni
Litróf kennsluaðferðanna - Kennsluaðferðavefurinn
Þessi flokkun
byggir á
greiningu
á markmiðum
aðferðanna og
þeim kröfum sem
þær gera til
kennara og
nemenda
Dæmi um aðferðir til að bæta
kennsluhæfni sína
Hugsun - ígrundun (!)
Samræður / samvinna
Félagamat (tveggja eða þriggja manna teymi)
Fylgjast með kennslu
Lestur handbóka – fagrita
Prófa mismunandi aðferðir skipulega
Upptökur
Viðhorfakannanir
Glossary of Instructional
Strategies
Heimildir á Netinu
Kennsluaðferða-vefurinn
Edmund Sass:
Learning Theories and Teaching Models
Skref í átt til
einstaklingsmiðaðs
náms
Fyrirlestur sem
kennsluaðferð
• Hversu algengir eru
fyrirlestrar?
• Hversu góð kennsluaðferð er
fyrirlesturinn?
Mótsögnin mikla!
Engin kennslu-
aðferð er meira
notuð en fyrirlestrar
(a.m.k. í framhalds-
skólum, háskólum og
á námskeiðum í
fullorðinsfræðslu)
Engin kennslu-aðferð hefur sætt harðari gagnrýni en einmitt fyrir-lestrar
Álitamál tengd fyrirlestrum ...
Áheyrendur eru óvirkir
Erfitt að halda athygli – athygli eru takmörk sett
Erfitt að meta hvort áheyrendur skilja
Rætt er við alla sem einn
Miklar kröfur til fyrirlesara
Ofuráhersla á þekkingarmiðlun / mötun / yfirborðsatriði
Tímafrek aðferð
Ofnotuð aðferð
Aðrar aðferðir eru betri (!?)
Góðir fyrirlestrar ...
... henta vel til að miðla upplýsingum (t.d.
nýrri þekkingu)
... henta vel til að reifa mál, til að veita yfirlit
eða taka saman meginatriði
... geta kveikt áhuga (og drepið hann!)
... geta vakið til umhugsunar
Mikilvægt
Huga að kveikjum, upphafi og niðurlagi
Varast langar einræður (muna athyglishléin)
Ætla sér ekki um of
Skrá (birta, sýna) ný hugtök, heiti, formúlur
Brjóta upp – tilbreyting
Mynd tekin af heimasíðu MA
Að brjóta upp fyrirlestraformið
• Varpa fram
spurningum
• Kalla eftir
spurningum
• Leggja fram álitamál
• Þrautalausn
• Biðja nemendur að
taka efnið saman eða
vinna úr því með
öðrum hætti
• Stutt hópverkefni
• Einn, fleiri, allir
aðferðin (Think - Pair
– Share)
• Æfingar, dæmi
• Stutt próf, könnun
• Þankahríð
(Brainstorming)
Hver er ykkar skoðun á
þýðingu fyrirlestra sem
kennsluaðferðar?