39
108 109 LEHRANGEBOTE PFLICHTFÄCHER DIPLOMSTUDIENGANG ARCHITEKTUR

LEHRANGEBOTE PFLICHTFÄCHER DIPLOMSTUDIENGANG …€¦ · 16. 10. 2008 I 10.00 Uhr I Raum A 606 Anmeldung bis zum 09.10.2008 in Raum A 602 Diese Veranstaltung ist kompatibel mit dem

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • 108

    109

    LEH

    RA

    NG

    EB

    OTE

    PFL

    ICH

    TFÄ

    CH

    ER

    DIP

    LOM

    STU

    DIE

    NG

    AN

    G A

    RC

    HIT

    EK

    TUR

  • 110

    111

    Bau

    kons

    truk

    tiver

    Ent

    wur

    f

    In G

    rupp

    enar

    beit

    wer

    den

    die

    Ent

    wür

    fe a

    us d

    em S

    omm

    erse

    mes

    ter

    2008

    wei

    terb

    earb

    eite

    t un

    dso

    woh

    l ba

    ukon

    stru

    ktiv

    (6.

    2) a

    ls a

    uch

    ausb

    aute

    chni

    sch

    (6.9

    ) ve

    rtie

    ft. E

    s si

    nd d

    aher

    nur

    beg

    renz

    tzu

    sätz

    liche

    Neu

    aufn

    ahm

    en m

    öglic

    h. E

    ine

    vorh

    erig

    e K

    onta

    ktau

    fnah

    me

    mit

    den

    Sem

    inar

    grup

    pen

    des

    Som

    mer

    sem

    este

    rs u

    nd d

    en W

    isse

    nsch

    aftli

    chen

    Mita

    rbei

    tern

    des

    Fac

    hgeb

    iets

    ist

    Vor

    raus

    setz

    ung

    für

    Neu

    aufn

    ahm

    en.

    Beg

    leite

    nd is

    t ei

    n W

    orks

    hop

    zu d

    en T

    hem

    en K

    limat

    echn

    ik, A

    kust

    ik u

    nd B

    rand

    schu

    tz v

    orge

    sehe

    n.

    blac

    k bo

    xm

    eets

    whi

    tecu

    be-

    Eine

    Kun

    stha

    lle fü

    r B

    erlin

    D

    as S

    emin

    ar is

    t di

    e Fo

    rtfü

    hrun

    g de

    s E

    ntw

    urfs

    sem

    inar

    s au

    s de

    m S

    omm

    erse

    mes

    ter

    2008

    .

    .Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-H

    S:P

    Fach

    gebi

    etKo

    nstru

    ktiv

    es E

    ntw

    erfe

    n un

    d kl

    imag

    erec

    htes

    Baue

    nFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)1.

    3 Ba

    ukon

    stru

    ktiv

    es E

    ntw

    erfe

    nTi

    tel d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    Bauk

    onst

    r. En

    twer

    fen

    Art

    der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngEP

    / VL

    Them

    a b

    lack

    box

    mee

    ts w

    hite

    cub

    e - E

    ine

    Kuns

    thal

    le fü

    rBe

    rlin

    SWS

    / LP

    (nac

    h EC

    TS)

    6+1

    / 10+

    1Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    Entw

    urf m

    it Ve

    rtief

    ung

    Bet

    reuu

    ngPr

    of. H

    asch

    er I

    Ch.

    Stre

    mm

    enos

    I N

    NPr

    üfre

    cht

    Has

    cher

    Teiln

    ehm

    erza

    hl60

    Ort

    Rau

    m 2

    06 -

    Bitte

    Aus

    hang

    vor

    A 6

    02 b

    each

    ten

    Zeit

    Mitt

    woc

    h un

    d D

    onne

    rsta

    g I 1

    0.00

    - 18

    .00

    Uhr

    1. V

    eran

    stal

    tung

    ster

    min

    16. 1

    0. 2

    008

    I 10.

    00 U

    hr I

    Rau

    m A

    606

    Anm

    eldu

    ngbi

    s zu

    m 0

    9.10

    .200

    8 in

    Rau

    m A

    602

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)Zw

    eise

    mes

    trige

    s, in

    tern

    atio

    nale

    s un

    d in

    terd

    iszi

    plin

    äres

    Ent

    wur

    fs-

    und

    Rea

    lisie

    rung

    ssem

    inar

    in Z

    usam

    men

    ar-

    beit

    mit:

    TE

    K- (

    Bau

    kons

    trukt

    ive

    Verti

    efun

    g), L

    ands

    chaf

    tspl

    anun

    g un

    d de

    r UN

    AM

    -Uni

    vers

    idad

    Nac

    iona

    l Aut

    óno-

    ma

    de M

    éxic

    o.D

    ie e

    igen

    händ

    ige

    baul

    iche

    Rea

    lisie

    rung

    der

    eig

    enen

    Pla

    nung

    in M

    exik

    o st

    eht i

    m M

    ittel

    punk

    t.W

    S 08

    /09:

    Ein

    ode

    r zw

    ei B

    aupr

    ojek

    te w

    erde

    n b

    is z

    ur A

    usfü

    hrun

    gsre

    ife in

    Abs

    prac

    he m

    it de

    n lo

    kale

    n B

    au-

    herr

    en e

    ntw

    icke

    lt un

    d ka

    lkul

    iert.

    K

    ennt

    niss

    e üb

    er L

    and,

    Kul

    tur

    und

    Ort

    bild

    en d

    ie G

    rund

    lage

    . D

    er B

    aupr

    ozes

    s w

    ird v

    orst

    rukt

    urie

    rt, d

    ie lo

    gi-

    stis

    chen

    Vor

    bere

    itung

    en w

    erde

    n ge

    troffe

    n, d

    ie B

    auge

    lder

    wer

    den

    eing

    ewor

    ben.

    Win

    ters

    emes

    terf

    erie

    n 09

    : Rea

    lisie

    rung

    der

    Pro

    jekt

    e in

    den

    Gem

    eind

    en in

    Zus

    amm

    enar

    beit

    mit

    Stu

    dier

    ende

    nde

    r UN

    AM

    und

    mit

    Unt

    erst

    ützu

    ng d

    er B

    auhe

    rren

    (Anr

    echn

    ung

    als

    Bau

    prak

    tikum

    ).SS

    09:

    Pla

    nung

    s- u

    nd B

    aupr

    ozes

    s w

    erde

    n do

    kum

    entie

    rt un

    d ev

    a-lu

    iert.

    Aus

    stel

    lung

    , Kat

    alog

    und

    Pro

    jekt

    präs

    enta

    tion

    bild

    en d

    en A

    b-sc

    hlus

    s.

    Die

    lok

    alen

    , ex

    trem

    en B

    edin

    gung

    en,

    das

    loka

    le K

    now

    -How

    , da

    sei

    gene

    Wis

    sen,

    die

    phy

    sisc

    he L

    eist

    ung

    sow

    ie d

    ie T

    eam

    fähi

    gkei

    tbi

    lden

    die

    Gre

    nzen

    die

    ses

    Pro

    jekt

    es. E

    s w

    ird e

    rwar

    tet:

    Team

    fähi

    g-ke

    it, I

    nter

    esse

    an

    inte

    rkul

    ture

    ller

    Aus

    eina

    nder

    setz

    ung,

    han

    dwer

    k-lic

    he G

    esch

    ickl

    ichk

    eit,

    min

    . G

    rund

    kenn

    tnis

    se i

    n S

    pani

    sch

    bis

    zur

    Abf

    ahrt

    und

    unge

    wöh

    nlic

    hes

    Eng

    agem

    ent i

    n ei

    ner u

    ngew

    öhnl

    iche

    nLe

    hrve

    rans

    taltu

    ng.T

    eiln

    ahm

    e oh

    ne E

    ntw

    urf i

    st m

    öglic

    h (je

    2-4

    SW

    S/

    Sem

    este

    r).

    Die

    Tei

    lnah

    me

    in b

    eide

    n S

    emes

    tern

    ist

    beim

    Ent

    wur

    f ve

    rbin

    dlic

    heVo

    raus

    setz

    ung.

    Kos

    ten:

    ca.

    400

    Eur

    o pl

    us F

    lug

    für

    den

    zwei

    mo-

    natig

    en A

    ufen

    thal

    t DA

    AD

    Rei

    seko

    sten

    zusc

    huss

    ist m

    öglic

    h (a

    bge-

    schl

    osse

    nes

    Gru

    ndst

    udiu

    m).

    I

    NFO

    RM

    ATIO

    N Z

    UM

    PR

    OJE

    KT

    2008

    -09:

    „Ver

    sam

    mln

    gsra

    um fü

    r UM

    CA

    MIX

    “:

    w

    ww

    .a.tu

    -ber

    lin.d

    e/m

    exik

    o

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:P

    / A

    -HS:

    P / A

    -BA

    :W

    Fach

    gebi

    etM

    exic

    oFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)1.

    3 Ba

    ukon

    stru

    ktiv

    es E

    ntw

    erfe

    nTi

    tel d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    Entw

    erfe

    n un

    d Ba

    ukon

    stru

    ktio

    n 5

    Art

    der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngEP

    / EP

    / VL

    / VL

    Them

    aPr

    aktik

    umss

    emin

    ar M

    exik

    oSW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )6+

    7+1+

    1 / 1

    0+11

    +1+1

    Leis

    tung

    snac

    hwei

    sSt

    udie

    nbeg

    leite

    nder

    Lei

    stun

    gsna

    chw

    eis

    Bet

    reuu

    ngU

    rsul

    a H

    artig

    Prüf

    rech

    tH

    artig

    Teiln

    ehm

    erza

    hl20

    Ort

    wird

    bek

    annt

    gege

    ben

    Zeit

    wird

    bek

    annt

    gege

    ben

    1. V

    eran

    stal

    tung

    ster

    min

    Don

    ners

    tag

    16.1

    0.08

    Anm

    eldu

    ngBe

    wer

    bung

    bis

    10.

    10. R

    aum

    A 8

    09 o

    der

    Brie

    fkas

    ten

    A 4

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)1.

    3, 1

    .2

  • 112

    113

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-H

    S:P

    Fach

    gebi

    etEn

    twer

    fen

    von

    Hoc

    hbau

    ten

    eins

    chl.

    städ

    teba

    ulic

    hes

    Entw

    erfe

    nFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)2.

    2 St

    ädte

    baul

    iche

    s En

    twer

    fen

    Tite

    l der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngSt

    ädte

    baul

    iche

    s En

    twer

    fen

    Art

    der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngEP

    / VL

    Them

    aBe

    rlin

    Ran

    dsta

    dtSW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )6+

    1 / 1

    0+1

    Leis

    tung

    snac

    hwei

    sSt

    ädte

    baul

    iche

    Ana

    lyse

    , Ent

    wur

    f, D

    okum

    enta

    tion

    Bet

    reuu

    ngSc

    hultz

    Prüf

    rech

    tSt

    ollm

    ann

    Teiln

    ehm

    erza

    hl8

    Ort

    A815

    Zeit

    Don

    ners

    tag,

    Fre

    itag

    10-1

    8 U

    hr1.

    Ver

    anst

    altu

    ngst

    erm

    in16

    . Okt

    ober

    200

    8, A

    815

    , 10

    Uhr

    Anm

    eldu

    nger

    ste

    Vera

    nsta

    ltung

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-H

    S:P

    Fach

    gebi

    etEn

    twer

    fen

    von

    Hoc

    hbau

    ten

    eins

    chl.

    städ

    teba

    ulic

    hes

    Entw

    erfe

    nFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)2.

    2 St

    ädte

    baul

    iche

    s En

    twer

    fen

    Tite

    l der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngSt

    ädte

    baul

    iche

    s En

    twer

    fen

    Art

    der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngEP

    / VL

    Them

    aSq

    uat C

    ity M

    anua

    lSW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )6+

    1 / 1

    0+1

    Leis

    tung

    snac

    hwei

    sSt

    ädte

    baul

    iche

    Ana

    lyse

    , Ent

    wur

    f, D

    okum

    enta

    tion

    Bet

    reuu

    ngSt

    ollm

    ann

    Prüf

    rech

    tSt

    ollm

    ann

    Teiln

    ehm

    erza

    hl8

    Ort

    A815

    Zeit

    Don

    ners

    tag,

    Fre

    itag

    10-1

    8 U

    hr

    1. V

    eran

    stal

    tung

    ster

    min

    16. O

    ktob

    er 2

    008,

    A 8

    15, 1

    0 U

    hr (A

    usha

    ngbe

    acht

    en)

    Anm

    eldu

    ngin

    der

    ers

    ten

    Vera

    nsta

    ltung

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)

  • 114

    115

    Neu

    e A

    lte

    Sta

    dt

    Üb

    er B

    ran

    den

    bu

    rg a

    .d. H

    avel

    un

    d R

    ath

    eno

    w

    154.

    AIV

    -SC

    HIN

    KE

    L-W

    ET

    TB

    EW

    ER

    B

    ww

    w.a

    iv-b

    erlin

    .de

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-H

    S:P

    Fach

    gebi

    etEn

    twer

    fen

    eins

    chl.

    Stad

    tteilp

    lanu

    g un

    dSt

    adte

    rneu

    erun

    gFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)2.

    2 St

    ädte

    baul

    iche

    s En

    twer

    fen

    Tite

    l der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngSt

    ädte

    baul

    iche

    s En

    twer

    fen

    Art

    der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngEP

    / VL

    Them

    aSc

    hink

    el W

    ettb

    ewer

    b 20

    09SW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )6+

    1 / 1

    0+1

    Leis

    tung

    snac

    hwei

    sPl

    äne,

    Mod

    elle

    , Zei

    chnu

    ngen

    Bet

    reuu

    ngPr

    of. K

    . Zilli

    ch, W

    M A

    ndre

    as Q

    uedn

    au, W

    MLi

    ndsa

    y W

    ebb

    Prüf

    rech

    tZi

    llich

    Teiln

    ehm

    erza

    hl24

    Ort

    Arbe

    itsra

    um A

    816

    Zeit

    Don

    ners

    tags

    , Fre

    itags

    10.

    00-1

    8.00

    Uhr

    1. V

    eran

    stal

    tung

    ster

    min

    wird

    per

    Aus

    hang

    bek

    annt

    geg

    eben

    Anm

    eldu

    ng

    i

    n de

    r ers

    ten

    Ver

    anst

    altu

    ng

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)

    WA

    HLP

    FLIC

    HT-

    UN

    D W

    AH

    LMO

    DU

    LEW

    AH

    LPFL

    ICH

    T- U

    ND

    WA

    HLF

    ÄC

    HE

    R

    (BA

    CH

    ELO

    R/M

    AS

    TER

    /DIP

    LOM

    )

    Nac

    h F

    äche

    rgru

    pp

    en g

    eord

    net.

  • 116

    117

    RETH

    INKI

    NG B

    ERLI

    N // b

    erlin

    -toky

    o [3

    ] …

    .......

    a sh

    ort d

    esign

    exer

    cise -

    wha

    t mak

    es a

    drea

    m ma

    chine

    ?

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:F

    WP,

    W

    Fach

    gebi

    etEn

    twer

    fen

    und

    Inne

    nrau

    mpl

    anun

    gFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)1.

    1.6

    Entw

    erfe

    nTi

    tel d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    Enw

    erfe

    nA

    rt d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    EPTh

    ema

    BER

    LIN

    & T

    OKY

    O //

    3SW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )2

    / 3Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    draw

    ings

    , mod

    els,

    text

    sB

    etre

    uung

    Vass

    al K

    lauc

    kPr

    üfre

    cht

    Vass

    alTe

    ilneh

    mer

    zahl

    40O

    rta2

    04Ze

    ittb

    a - t

    hurs

    days

    and

    frid

    ays

    10 a

    .m. -

    6 p

    .m1.

    Ver

    anst

    altu

    ngst

    erm

    intb

    a - w

    ww

    .a.tu

    -ber

    lin.d

    e/ad

    ip/

    Anm

    eldu

    ngen

    roll

    in a

    61

    afte

    r 10.

    Oct

    ober

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)1.

    2 St

    egre

    if

    Dek

    odie

    rung

    VIII

    - B

    ache

    lors

    tudi

    enga

    ng

    Wer

    hat

    Ang

    st v

    or P

    arti

    zipa

    tion

    ? Re

    m K

    oolh

    aas

    hat

    die

    drei

    Sta

    dien

    der

    Ver

    zweiflun

    g ei

    nes

    Arch

    itek

    ten

    wie

    fol

    gt b

    esch

    rieb

    en:

    In d

    er Z

    eich

    nung

    ist

    zunä

    chst

    no

    ch a

    lles

    exak

    t un

    d sa

    uber

    . D

    ie e

    rste

    Unz

    ufri

    eden

    heit

    tri

    tt in

    der

    Bau

    phas

    e ei

    n, w

    enn

    das

    Geb

    äude

    dan

    n do

    ch n

    icht

    gan

    z se

    iner

    Vor

    stel

    lung

    ent

    spri

    cht.

    Vol

    lend

    s re

    sign

    iert

    er,

    wen

    n di

    e Be

    woh

    ner

    einz

    iehe

    n un

    d ih

    re G

    ardi

    nen

    aufh

    änge

    n.Is

    t de

    r N

    utze

    r bl

    oßes

    Sch

    reck

    gesp

    enst

    des

    Arc

    hite

    kten

    ? O

    der

    ist

    er v

    ielle

    icht

    auc

    h ei

    n Ex

    pert

    e? W

    elch

    es P

    oten

    zial

    bes

    itze

    n se

    ine

    Vors

    tellu

    ngsw

    elte

    n? U

    nd w

    ie in

    tegr

    iert

    man

    sie

    in d

    ie P

    lanu

    ng?

    Wir

    wol

    len

    mit

    Euc

    h ve

    rsch

    iede

    nste

    , sp

    anne

    nde

    Arch

    itek

    turp

    roje

    kte

    mit

    par

    tizi

    pati

    vem

    Ans

    atz

    entd

    ecke

    n un

    d di

    skut

    iere

    n.D

    azu

    lade

    n w

    ir e

    in:

    Muf

    Arc

    hite

    kten

    , Lo

    ndon

    ; M

    icro

    clim

    ax,

    Séte

    und

    tx-

    Arch

    itek

    ten,

    Ber

    lin v

    eran

    stal

    ten

    jew

    eils

    ein

    en W

    o-kr

    shop

    . (D

    ie A

    nfor

    deru

    ngen

    an

    die

    Dok

    umen

    tati

    on u

    nd R

    eflek

    tion

    sin

    d un

    ters

    chie

    den

    nach

    Bac

    helo

    r-,

    Mas

    ter-

    ode

    r D

    iplo

    m-

    stud

    ieng

    ang.

    )

    Bild

    ungs

    reis

    e: W

    ir fl

    iege

    n zu

    Luc

    ien

    Krol

    l, d

    em P

    ioni

    er d

    er P

    arti

    zipa

    tion

    , na

    ch B

    rüss

    el!

    Besu

    cht

    die

    Baup

    ilote

    n im

    Rau

    m A

    201a

    ode

    r im

    Web

    unt

    er w

    ww

    .bau

    pilo

    ten.

    com

    !

    coll

    ecti

    f ex

    yzt,

    Le

    Rab,

    Par

    is

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:W

    ,WP

    Fach

    gebi

    etD

    ie B

    aupi

    lote

    nFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)1.

    1.8

    Inte

    rior S

    pace

    s / I

    nnen

    raum

    gest

    altu

    ngTi

    tel d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    Inne

    nrau

    mpl

    anun

    gA

    rt d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    PiV

    Them

    aD

    ekod

    ieru

    ng V

    III: W

    er h

    at A

    ngst

    vor

    Par

    tizip

    atio

    n?(B

    ache

    lor)

    SWS

    / LP

    (nac

    h EC

    TS)

    2 / 3

    Leis

    tung

    snac

    hwei

    sR

    eche

    rche

    , Dis

    kuss

    ions

    beitr

    agB

    etre

    uung

    Mar

    len

    Wei

    ser

    Prüf

    rech

    tH

    ofm

    ann

    Teiln

    ehm

    erza

    hl15

    Ort

    Hal

    le 2

    Zeit

    5 Ve

    rans

    taltu

    ngen

    1. V

    eran

    stal

    tung

    ster

    min

    Frei

    tag,

    17.

    10.0

    8, 1

    0:00

    Uhr

    Anm

    eldu

    ng1.

    Ver

    anst

    altu

    ng

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)1.

    2.6.

  • 118

    119

    FG L

    eib

    inge

    rS

    chw

    erp

    un

    kt d

    es F

    ach

    geb

    iets

    ist

    das

    Th

    ema

    Mat

    eria

    l in

    der

    Arc

    hit

    ektu

    r.

    Zie

    l vo

    n L

    ehre

    un

    d F

    ors

    chu

    ng

    ist

    das

    sys

    tem

    atis

    che

    Era

    rbei

    ten

    , Sam

    mel

    n

    un

    d d

    ie V

    erm

    ittlu

    ng

    vo

    n W

    isse

    n ü

    ber

    die

    Mat

    eria

    lität

    vo

    n R

    aum

    un

    d

    Ko

    nst

    rukt

    ion

    . Die

    Ko

    mp

    eten

    z d

    es A

    rch

    itek

    ten

    als

    Ko

    nst

    rukt

    eur,

    Erf

    ind

    er

    un

    d r

    äum

    lich

    er G

    esta

    lter

    lieg

    t d

    arin

    , die

    inn

    eren

    Zu

    sam

    men

    hän

    ge

    zwis

    chen

    Mat

    eria

    len

    tsch

    eid

    un

    g u

    nd

    Idee

    nfi

    nd

    un

    g z

    u e

    rken

    nen

    un

    d d

    iese

    r d

    as e

    igen

    e kr

    eati

    ve H

    and

    eln

    zu

    ers

    chlie

    ßen

    .

    Ko

    nst

    rukt

    ion

    . Die

    Ko

    mp

    eten

    z d

    es

    dA

    rchc

    iteke

    ten

    als

    Ko

    ns

    otr

    ukt

    eur

    e, E

    rfin

    der

    u

    nd

    räu

    mu

    mlic

    her

    Ges

    taalt

    er li

    elg

    t d

    arinn

    , die

    inn

    eren

    Zu

    sam

    men

    enh

    ng

    e zw

    isw

    chen

    Mat

    eria

    len

    tsch

    eeid

    un

    g u

    nu

    d Idd

    een

    fin

    du

    ng

    zzu

    erk

    enn

    en u

    nd

    dn

    iese

    r d

    as e

    igen

    e k

    nre

    ativ

    e H

    and

    eln

    zu

    ers

    chsch

    ließ

    lieen

    .

    Geg

    enst

    and

    der

    Lehr

    vera

    nsta

    ltung

    ist d

    ie v

    ergl

    eich

    ende

    Unt

    ersu

    chun

    g vo

    n M

    ater

    ial-

    konz

    epte

    n in

    der

    Arc

    hite

    ktur

    . Bau

    wer

    ke u

    nd T

    exte

    wer

    den

    eina

    nder

    geg

    enüb

    er g

    este

    llt

    und

    unte

    r au

    sgew

    ählte

    n A

    spek

    ten

    anal

    ysie

    rt. D

    ie S

    tudi

    eren

    den

    lern

    en ü

    ber

    die

    An

    alys

    e di

    e in

    nere

    n Z

    usam

    men

    häng

    e zw

    isch

    en Id

    eenb

    ildun

    g un

    d M

    ater

    ialit

    ät k

    enne

    n. D

    urch

    die

    E

    rarb

    eitu

    ng e

    iner

    Do

    kum

    enta

    tio

    n w

    erde

    n ge

    mei

    nsam

    Krit

    erie

    n zu

    r K

    ateg

    oris

    ieru

    ng d

    er

    betr

    acht

    eten

    Bau

    wer

    ke fe

    stge

    legt

    . Pro

    toty

    pis

    che

    En

    twu

    rfsp

    roze

    sse

    wer

    den

    ersc

    hlos

    sen,

    nac

    hvol

    lzie

    hbar

    und

    auf

    eig

    ene

    Arb

    eite

    n an

    wen

    dbar

    gem

    acht

    . Erk

    ennt

    nis-

    se a

    us d

    em S

    emin

    ar k

    önne

    n un

    mitt

    elba

    r in

    die

    par

    alle

    l ang

    ebot

    enen

    Ent

    wur

    fsse

    min

    are

    einf

    ließ

    en.

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:F

    WP,

    W

    Fach

    gebi

    etBa

    ukon

    stru

    ktio

    n un

    d En

    twer

    fen

    Fach

    /Mod

    ul (l

    t. St

    uPo)

    1.1.

    X [M

    ater

    ial P

    IV]

    Tite

    l der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ng[M

    ater

    ial P

    IV]

    Art

    der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngPi

    VTh

    ema

    EIG

    EN-A

    RTI

    GE

    MAT

    ERIA

    LIEN

    Mat

    eria

    lkon

    zept

    eSW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )2

    / 3Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    Reg

    elm

    äßig

    e Te

    ilnah

    me/

    Ref

    erat

    / Hau

    sarb

    eit

    Bet

    reuu

    ngPr

    of. L

    eibi

    nger

    und

    Cor

    neliu

    s N

    ailis

    Prüf

    rech

    tLe

    ibin

    ger

    Teiln

    ehm

    erza

    hl25

    Ort

    sieh

    e Au

    shan

    g am

    Fac

    hgeb

    iet

    Zeit

    Mi 1

    0-13

    Uhr

    1. V

    eran

    stal

    tung

    ster

    min

    22.1

    0.20

    08An

    mel

    dung

    Eint

    ragu

    ng a

    m 2

    9.10

    .200

    8

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)

    Dek

    odie

    rung

    VIII

    - M

    aste

    rstu

    dien

    gang

    Wer

    hat

    Ang

    st v

    or P

    arti

    zipa

    tion

    ? Re

    m K

    oolh

    aas

    hat

    die

    drei

    Sta

    dien

    der

    Ver

    zweiflun

    g ei

    nes

    Arch

    itek

    ten

    wie

    fol

    gt b

    esch

    rieb

    en:

    In d

    er Z

    eich

    nung

    ist

    zunä

    chst

    no

    ch a

    lles

    exak

    t un

    d sa

    uber

    . D

    ie e

    rste

    Unz

    ufri

    eden

    heit

    tri

    tt in

    der

    Bau

    phas

    e ei

    n, w

    enn

    das

    Geb

    äude

    dan

    n do

    ch n

    icht

    gan

    z se

    iner

    Vor

    stel

    lung

    ent

    spri

    cht.

    Vol

    lend

    s re

    sign

    iert

    er,

    wen

    n di

    e Be

    woh

    ner

    einz

    iehe

    n un

    d ih

    re G

    ardi

    nen

    aufh

    änge

    n.Is

    t de

    r N

    utze

    r bl

    oßes

    Sch

    reck

    gesp

    enst

    des

    Arc

    hite

    kten

    ? O

    der

    ist

    er v

    ielle

    icht

    auc

    h ei

    n Ex

    pert

    e? W

    elch

    es P

    oten

    zial

    bes

    itze

    n se

    ine

    Vors

    tellu

    ngsw

    elte

    n? U

    nd w

    ie in

    tegr

    iert

    man

    sie

    in d

    ie P

    lanu

    ng?

    Wir

    wol

    len

    mit

    Euc

    h ve

    rsch

    iede

    nste

    , sp

    anne

    nde

    Arch

    itek

    turp

    roje

    kte

    mit

    par

    tizi

    pati

    vem

    Ans

    atz

    nich

    t nu

    r re

    cher

    chie

    ren

    und

    disk

    utie

    ren,

    son

    dern

    auc

    h th

    emat

    isie

    ren,

    inw

    iew

    eit

    Wis

    sens

    prod

    ukti

    on g

    esel

    lsch

    aftl

    ich

    eing

    ebet

    tet

    ist

    (u.a

    . „s

    ozia

    l ro

    bust

    es

    Wis

    sen“

    , H

    elga

    Now

    otny

    ).D

    azu

    lade

    n w

    ir e

    in:

    Muf

    Arc

    hite

    kten

    , Lo

    ndon

    ; M

    icro

    clim

    ax,

    Séte

    und

    tx-

    Arch

    itek

    ten,

    Ber

    lin v

    eran

    stal

    ten

    jew

    eils

    ein

    en W

    o-kr

    shop

    . (D

    ie A

    nfor

    deru

    ngen

    an

    die

    Dok

    umen

    tati

    on u

    nd R

    eflek

    tion

    sin

    d un

    ters

    chie

    den

    nach

    Bac

    helo

    r-,

    Mas

    ter-

    ode

    r D

    iplo

    m-

    stud

    ieng

    ang.

    )

    Bild

    ungs

    reis

    e: W

    ir fl

    iege

    n zu

    Luc

    ien

    Krol

    l, d

    em P

    ioni

    er d

    er P

    arti

    zipa

    tion

    , na

    ch B

    rüss

    el!

    Besu

    cht

    die

    Baup

    ilote

    n im

    Rau

    m A

    201a

    ode

    r im

    Web

    unt

    er w

    ww

    .bau

    pilo

    ten.

    com

    !

    coll

    ecti

    f ex

    yzt,

    Le

    Rab,

    Par

    is

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-H

    S:W

    P

    Fach

    gebi

    etD

    ie B

    aupi

    lote

    nFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)1.

    2.6

    Inne

    nrau

    mpl

    anun

    g un

    d -g

    esta

    ltung

    Tite

    l der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngIn

    nenr

    aum

    plan

    ung

    (4SW

    S)A

    rt d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    PiV

    Them

    aD

    ekod

    ieru

    ng V

    III: W

    er h

    at A

    ngst

    vor

    Par

    tizip

    atio

    n?(M

    aste

    r)SW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )4

    / 5Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    Rec

    herc

    he, D

    isku

    ssio

    nsbe

    itrag

    Bet

    reuu

    ngM

    arle

    n W

    eise

    rPr

    üfre

    cht

    Hof

    man

    nTe

    ilneh

    mer

    zahl

    15O

    rtH

    alle

    2Ze

    it5

    Vera

    nsta

    ltung

    en1.

    Ver

    anst

    altu

    ngst

    erm

    inFr

    eita

    g, 1

    7.10

    .08,

    10:

    00 U

    hrAn

    mel

    dung

    1. V

    eran

    stal

    tung

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)1.

    2.6.

  • 120

    121

    Publ

    ic G

    arde

    ns P

    rivat

    e Sp

    aces

    Gar

    dens

    hav

    e be

    en p

    lace

    s of

    con

    tradi

    ctio

    n, m

    ixin

    g ut

    ilitar

    ian

    func

    tion

    with

    orn

    amen

    tal f

    orm

    . His

    toric

    ally,

    arti

    sts

    have

    re

    pres

    ente

    d th

    em a

    s cu

    ltiva

    ted

    encl

    osur

    es th

    at c

    onve

    y a

    sens

    e of

    par

    adis

    e w

    hen

    juxt

    apos

    ed w

    ith th

    e re

    ality

    out

    side

    th

    e ga

    rden

    gat

    es. T

    his

    sem

    inar

    aug

    men

    ts a

    n on

    goin

    g fil

    m b

    ased

    art

    inst

    alla

    tion

    abou

    t the

    Ber

    lin K

    lein

    gärte

    n co

    loni

    es

    inco

    rpor

    atin

    g ph

    otog

    raph

    s, v

    ideo

    and

    aud

    io re

    cord

    ings

    of t

    he g

    arde

    ners

    in th

    eir g

    arde

    n sp

    aces

    that

    will

    be c

    ompl

    eted

    in

    201

    0.

    The

    Ger

    man

    gar

    den

    plot

    exe

    mpl

    ifies

    the

    chal

    leng

    es a

    nd c

    reat

    ive

    poss

    ibilit

    ies

    inhe

    rent

    to th

    e pr

    actic

    e of

    mai

    ntai

    ning

    natu

    re in

    a c

    ity.

    Berli

    n is

    now

    hom

    e to

    833

    Kle

    ingä

    rten

    colo

    nies

    that

    cov

    er 4

    % o

    f the

    city

    . The

    y oc

    cupy

    a c

    urio

    us s

    pace

    th

    at c

    onne

    cts

    urba

    n pl

    anni

    ng,

    arch

    itect

    ure,

    his

    tory

    and

    the

    atre

    . Thi

    s se

    min

    ar f

    ocus

    es o

    n an

    his

    toric

    al o

    verv

    iew

    of

    Ger

    man

    Kle

    ingä

    rten,

    as

    wel

    l as

    cont

    empo

    rary

    arti

    sts

    and

    film

    mak

    ers

    who

    em

    ploy

    land

    scap

    e ar

    chite

    ctur

    e an

    d ga

    rden

    th

    emes

    in th

    eir a

    rtwor

    k. It

    will

    addr

    ess

    the

    cent

    ral q

    uest

    ion:

    Whe

    n fil

    min

    g pe

    ople

    in th

    eir i

    deal

    ized

    env

    ironm

    ent,

    whe

    re

    does

    the

    line

    betw

    een

    docu

    men

    tary

    and

    spe

    ctac

    le e

    xist

    ?

    Allo

    tmen

    t gar

    den,

    Ber

    lin

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-H

    S:W

    P

    Fach

    gebi

    etEn

    twer

    fen

    und

    Inne

    nrau

    mpl

    anun

    gFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)1.

    2.6

    Inne

    nrau

    mpl

    anun

    g un

    d -g

    esta

    ltung

    Tite

    l der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngIn

    nenr

    aum

    plan

    ung

    (4SW

    S)A

    rt d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    PiV

    Them

    aR

    ETH

    INKI

    NG

    BER

    LIN

    // p

    ublic

    gar

    dens

    priv

    ate

    spac

    esSW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )4

    / 5Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    film

    , tex

    t, re

    sear

    chB

    etre

    uung

    Luis

    a G

    reen

    field

    Prüf

    rech

    tVa

    ssal

    Teiln

    ehm

    erza

    hl30

    Ort

    tba

    Zeit

    tba

    1. V

    eran

    stal

    tung

    ster

    min

    tba

    Anm

    eldu

    ngen

    roll

    in a

    61 o

    n or

    afte

    r Oct

    ober

    , 10t

    h

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)1.

    1.7

    / 1.1

    .8

    The

    AD

    IP M

    AG

    AZI

    NE

    ADIP

    offe

    rs a

    sem

    inar

    that

    giv

    es in

    sigh

    t in

    the

    wor

    ld o

    f pub

    licat

    ions

    with

    an

    eye

    tow

    ards

    the

    actu

    al fa

    bric

    atio

    n of

    a

    mag

    azin

    e –

    from

    con

    tent

    col

    lect

    ion,

    to g

    raph

    ic d

    esig

    n, to

    the

    insi

    ght i

    n th

    e pr

    intin

    g pr

    oces

    s. In

    wor

    ksho

    ps a

    nd s

    emin

    ardi

    scus

    sion

    s im

    porta

    nt to

    ols

    for t

    he m

    akin

    g of

    a m

    agaz

    ine

    are

    pres

    ente

    d an

    d te

    sted

    .

    The

    purp

    ose

    of th

    is m

    agaz

    ine

    is to

    sum

    mar

    ize

    the

    stud

    ents

    wor

    k th

    at h

    as b

    een

    done

    dur

    ing

    the

    pres

    ence

    of J

    ean-

    Philip

    pe V

    assa

    l as

    Gue

    st-P

    rofe

    ssor

    at t

    he T

    echn

    isch

    e U

    nive

    rsitä

    t Ber

    lin. F

    our s

    tudy

    -term

    s of

    und

    erta

    ken

    rese

    arch

    in

    Berli

    n an

    d th

    e de

    sign

    of c

    ity-s

    peci

    fic u

    rban

    and

    arc

    hite

    ctur

    al in

    terv

    entio

    ns h

    ave

    dete

    rmin

    ed A

    DIP

    s re

    cent

    teac

    hing

    ph

    iloso

    phy.

    Thu

    s w

    e w

    ant t

    o in

    vite

    all

    of y

    ou, a

    ll st

    uden

    ts w

    ho h

    ave

    wor

    ked

    with

    us

    durin

    g th

    ese

    past

    mon

    ths,

    as

    wel

    las

    oth

    ers

    who

    are

    cur

    ious

    eno

    ugh

    to c

    ome

    join

    us

    and

    wor

    k on

    the

    publ

    icat

    ion

    of th

    e AD

    IP M

    AGAZ

    INE.

    This

    sem

    inar

    is a

    lso

    offe

    red

    as a

    ‘Ver

    tiefu

    ng’ t

    o ou

    r des

    ign

    sem

    inar

    s.

    Arch

    itect

    ural

    mag

    azin

    es

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-H

    S:W

    P

    Fach

    gebi

    etEn

    twer

    fen

    und

    Inne

    nrau

    mpl

    anun

    gFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)1.

    2.6

    Inne

    nrau

    mpl

    anun

    g un

    d -g

    esta

    ltung

    Tite

    l der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngIn

    nenr

    aum

    plan

    ung

    (4SW

    S)A

    rt d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    PiV

    Them

    aR

    ETH

    INKI

    NG

    BER

    LIN

    // th

    e ad

    ip m

    agaz

    ine

    SWS

    / LP

    (nac

    h EC

    TS)

    4 / 5

    Leis

    tung

    snac

    hwei

    sre

    sear

    ch, t

    ext,

    film

    , pub

    licat

    ion

    wor

    kB

    etre

    uung

    Konr

    ad, K

    lauc

    k, V

    assa

    lPr

    üfre

    cht

    Vass

    alTe

    ilneh

    mer

    zahl

    15O

    rta6

    06Ze

    ittu

    esda

    ys &

    app

    oint

    ed th

    ursd

    ays

    3-6p

    .m.

    1. V

    eran

    stal

    tung

    ster

    min

    21.1

    0.20

    08An

    mel

    dung

    enro

    ll in

    a61

    on

    or a

    fter O

    ctob

    er, 1

    0th

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)1.

    1.7

    / 1.1

    .8

  • 122

    123

    Kaum

    ein

    and

    erer

    arc

    hite

    kton

    isch

    er B

    egrif

    f ist

    dur

    ch d

    ie M

    oder

    ne d

    es 2

    0. J

    ahrh

    unde

    rts e

    inem

    sol

    chen

    radi

    kale

    n Be

    deut

    ungs

    wan

    del a

    usge

    setz

    t wor

    den,

    wie

    jene

    r der

    Fas

    sade

    . Der

    nac

    h Au

    ßen

    gew

    andt

    en F

    läch

    e de

    s H

    ause

    s ha

    t Al

    berti

    im 1

    5. J

    ahrh

    unde

    rt al

    s er

    ster

    ein

    e ko

    nsis

    tent

    e Th

    eorie

    als

    vor

    nehm

    ste

    und

    öffe

    ntlic

    he S

    eite

    der

    Arc

    hite

    ktur

    ge

    gebe

    n, d

    ie m

    ehr o

    der m

    inde

    r bis

    ins

    19. J

    ahrh

    unde

    rt G

    ültig

    keit

    behi

    elt.

    Mit

    der A

    bleh

    nung

    alle

    r his

    toris

    chen

    Stil

    e un

    d de

    r Ver

    bann

    ung

    des

    Orn

    amen

    ts a

    us d

    er A

    rchi

    tekt

    ur m

    eint

    e di

    e M

    o-de

    rne

    alle

    Fas

    sade

    nkun

    st a

    ls M

    aske

    rade

    und

    lüge

    nhaf

    ten

    Sche

    in e

    ntla

    rven

    und

    gru

    ndsä

    tzlic

    h ab

    lehn

    en z

    u m

    üsse

    n,

    gest

    ützt

    auf

    ein

    en G

    laub

    en a

    n fu

    nktio

    nale

    Wah

    rhaf

    tigke

    it, d

    emzu

    folg

    e da

    s Äu

    ßere

    ein

    es G

    ebäu

    des

    als

    das

    wah

    re

    Abbi

    ld s

    eine

    s In

    nere

    n zu

    ver

    steh

    en s

    ei.

    Erst

    mit

    der K

    ritik

    an

    der f

    unkt

    iona

    listis

    chen

    Ges

    icht

    slos

    igke

    it m

    oder

    ner A

    rchi

    tekt

    ur e

    rfähr

    t der

    Beg

    riff F

    assa

    de a

    ls

    takt

    isch

    e O

    berfl

    äche

    der

    vis

    uelle

    n Ko

    mm

    unik

    atio

    n w

    iede

    r neu

    e W

    erts

    chät

    zung

    . Inz

    wis

    chen

    ist s

    ogar

    vol

    ler O

    ptim

    is-

    mus

    im H

    inbl

    ick

    auf d

    en E

    insa

    tz e

    lekt

    roni

    sche

    r Med

    ien

    von

    eine

    r „in

    tellig

    ente

    n Fa

    ssad

    e“ d

    ie R

    ede.

    Das

    Sem

    inar

    will

    durc

    h da

    s St

    udiu

    m v

    on Q

    uelle

    ntex

    ten

    und

    geba

    uten

    Bei

    spie

    len

    das

    Spek

    trum

    der

    theo

    retis

    chen

    Ko

    nzep

    te z

    um B

    egrif

    f „Fa

    ssad

    e“ a

    uslo

    ten

    und

    dadu

    rch

    das

    arch

    itekt

    onis

    che

    Urte

    ilsve

    rmög

    en s

    chul

    en.

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:F

    WP,

    W

    Fach

    gebi

    etAr

    chite

    ktur

    theo

    rieFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)3.

    1.2

    Arch

    itekt

    urth

    eorie

    Tite

    l der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngAr

    chite

    ktur

    theo

    rieA

    rt d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    SE

    Them

    aD

    as G

    esic

    ht d

    er A

    rchi

    tekt

    ur: W

    as is

    t ein

    eFa

    ssad

    e?SW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )2

    / 3Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    Ref

    erat

    , Hau

    sarb

    eit

    Bet

    reuu

    ngPr

    of. D

    r. Fr

    itz N

    eum

    eyer

    Prüf

    rech

    tN

    eum

    eyer

    Teiln

    ehm

    erza

    hl30

    Ort

    A 31

    0Ze

    itD

    iens

    tag,

    14:

    00 -

    16:0

    0 U

    hr1.

    Ver

    anst

    altu

    ngst

    erm

    in21

    . Okt

    ober

    200

    8An

    mel

    dung

    in d

    er e

    rste

    n Ve

    rans

    taltu

    ng

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)3.

    6

    Das

    Gru

    ndla

    gens

    emin

    ar b

    efaß

    t sic

    h m

    it „k

    lass

    isch

    en“ Q

    uelle

    ntex

    ten

    der A

    rchi

    tekt

    urth

    eorie

    und

    beh

    ande

    lt di

    e w

    ich-

    tigst

    en D

    enka

    nsät

    ze u

    nd d

    eren

    Bed

    eutu

    ng fü

    r den

    Dis

    kurs

    . Lek

    türe

    und

    Dis

    kuss

    ion

    der a

    usge

    wäh

    lten

    Schl

    üsse

    ltext

    e so

    llen

    Einb

    lick

    in d

    ie D

    enki

    nhal

    te u

    nd th

    eore

    tisch

    en B

    egrü

    ndun

    gen

    des

    Baue

    ns g

    ewäh

    ren

    und

    dadu

    rch

    das

    Gru

    ndla

    -ge

    nwis

    sen

    für d

    ie g

    edan

    klic

    he A

    usei

    nand

    erse

    tzun

    g m

    it de

    r Arc

    hite

    ktur

    ver

    mitt

    eln.

    D

    as S

    emin

    ar d

    es W

    inte

    rsem

    este

    rs 2

    008/

    09 b

    efaß

    t sic

    h m

    it de

    n w

    icht

    igst

    en V

    ertre

    tern

    der

    Arc

    hite

    ktur

    theo

    rie d

    es 2

    0.

    Jahr

    hund

    erts

    und

    der

    en P

    ositi

    onen

    .

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:F

    WP,

    W

    Fach

    gebi

    etAr

    chite

    ktur

    theo

    rieFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)3.

    1.2

    Arch

    itekt

    urth

    eorie

    Tite

    l der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngAr

    chite

    ktur

    theo

    rieA

    rt d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    SE

    Them

    aG

    rund

    lage

    n de

    r Arc

    hite

    ktur

    theo

    rie: D

    as 2

    0.Ja

    hrhu

    nder

    tSW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )2

    / 3Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    Ref

    erat

    , Hau

    sarb

    eit

    Bet

    reuu

    ngPr

    of. D

    r. Fr

    itz N

    eum

    eyer

    Prüf

    rech

    tN

    eum

    eyer

    Teiln

    ehm

    erza

    hl30

    Ort

    A 31

    0Ze

    itM

    onta

    g 16

    :00

    - 18:

    00 U

    hr1.

    Ver

    anst

    altu

    ngst

    erm

    in20

    .10.

    2008

    Anm

    eldu

    ngin

    der

    ers

    ten

    Vera

    nsta

    ltung

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)3.

    6

  • 124

    125

    »Unt

    ersu

    chun

    gen

    über

    den

    Cha

    ract

    er d

    er G

    ebäu

    de«.

    So

    laut

    et d

    er T

    itel e

    iner

    178

    5 er

    schi

    enen

    en A

    bhan

    dlun

    g. M

    an

    kann

    die

    se Ü

    bers

    chrif

    t abe

    r auc

    h gl

    eich

    für d

    ie g

    anze

    Deb

    atte

    neh

    men

    : Mit

    der u

    nmitt

    elba

    ren

    Wirk

    ung

    der G

    ebäu

    de

    auf d

    as m

    ensc

    hlic

    he G

    emüt

    , mit

    der s

    ich

    der b

    is h

    eute

    unb

    ekan

    nt g

    eblie

    bene

    Ver

    fass

    er d

    er »

    Unt

    ersu

    chun

    gen«

    be

    fass

    t, be

    schä

    ftige

    n si

    ch g

    egen

    End

    e de

    s 18

    . Jah

    rhun

    derts

    auc

    h vi

    ele

    ande

    re A

    utor

    en. G

    enan

    nt s

    eien

    nur

    Étie

    nne-

    Loui

    s Bo

    ullé

    e un

    d N

    icol

    as L

    e C

    amus

    de

    Méz

    ière

    s, H

    einr

    ich

    Gen

    tz, J

    ohan

    n W

    olfg

    ang

    von

    Goe

    the

    und

    Karl

    Frie

    dric

    h Sc

    hink

    el. G

    esuc

    ht w

    ird e

    in n

    eues

    Ver

    stän

    dnis

    für d

    ie M

    öglic

    hkei

    ten

    der A

    rchi

    tekt

    ur, d

    ie G

    efüh

    le d

    es B

    etra

    chte

    rs

    anzu

    spre

    chen

    und

    ihn

    in e

    ine

    beso

    nder

    e St

    imm

    ung

    zu v

    erse

    tzen

    . Die

    Fra

    ge n

    ach

    der a

    ngem

    esse

    nen

    Ersc

    hein

    ungs

    -w

    eise

    ein

    es G

    ebäu

    des

    wird

    dam

    it ne

    u ge

    stel

    lt, u

    nd d

    as k

    onve

    ntio

    nelle

    Sys

    tem

    der

    kla

    ssis

    chen

    Arc

    hite

    ktur

    theo

    rie,

    in d

    em d

    er S

    chm

    uck

    und

    die

    Maß

    verh

    ältn

    isse

    der

    übe

    rlief

    erte

    n Sä

    ulen

    ordn

    unge

    n di

    e W

    idm

    ung

    eine

    s G

    ebäu

    des

    able

    sbar

    gem

    acht

    hat

    ten,

    übe

    rwor

    fen.

    Der

    Blic

    k ric

    htet

    sic

    h da

    mit

    auf d

    as G

    ebäu

    de a

    ls in

    divi

    duel

    les

    Gan

    zes,

    ebe

    n au

    f des

    sen

    Cha

    rakt

    er –

    in d

    er g

    egen

    wär

    tigen

    Deb

    atte

    wür

    de m

    an v

    ielle

    icht

    von

    sei

    ner A

    tmos

    phär

    e sp

    rech

    en. D

    ies

    nur a

    ls a

    bsch

    ließe

    nder

    Hin

    wei

    s au

    f die

    Akt

    ualit

    ät d

    iese

    r Tex

    te, d

    ie a

    uch

    zum

    Nac

    hden

    ken

    über

    heu

    tige

    Ges

    taltu

    ngs-

    frage

    n an

    rege

    n m

    ögen

    .

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:F

    WP,

    W

    Fach

    gebi

    etAr

    chite

    ktur

    theo

    rieFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)3.

    1.2

    Arch

    itekt

    urth

    eorie

    Tite

    l der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngAr

    chite

    ktur

    theo

    rieA

    rt d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    SETh

    ema

    Unt

    ersu

    chun

    gen

    über

    den

    Cha

    rakt

    er d

    er G

    ebäu

    deSW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )2

    / 3Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    Ref

    erat

    , Hau

    sarb

    eit

    Bet

    reuu

    ngD

    r. Ja

    sper

    Cep

    lPr

    üfre

    cht

    Neu

    mey

    erTe

    ilneh

    mer

    zahl

    30O

    rtA

    310

    Zeit

    Die

    nsta

    g, 1

    6:00

    - 18

    :00

    Uhr

    1. V

    eran

    stal

    tung

    ster

    min

    21. O

    ktob

    er 2

    008

    Anm

    eldu

    ngin

    der

    ers

    ten

    Vera

    nsta

    ltung

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)3.

    6

    Geg

    enst

    and

    des

    Verti

    efun

    gsse

    min

    ars

    ist d

    ie g

    rund

    sätz

    liche

    Aus

    eina

    nder

    setz

    ung

    mit

    dem

    Fac

    h Ar

    chite

    ktur

    theo

    rie in

    in

    haltl

    iche

    r, m

    etho

    disc

    her b

    egrif

    flich

    er F

    orm

    anh

    and

    spez

    ifisc

    her T

    exte

    und

    The

    men

    stel

    lung

    en.

    Die

    Sch

    wer

    punk

    tset

    zung

    für d

    as W

    inte

    rsem

    este

    r bes

    teht

    in d

    er L

    ektü

    re u

    nd D

    isku

    ssio

    n au

    sgew

    ählte

    r Tex

    te v

    on

    Juliu

    s Po

    sene

    r, de

    r die

    inte

    llekt

    uelle

    Aus

    eina

    nder

    setz

    ung

    mit

    der A

    rchi

    tekt

    ur n

    ach

    1960

    hie

    rzul

    ande

    ent

    schi

    eden

    ge

    präg

    t hat

    . N

    eben

    der

    Lek

    türe

    und

    Dis

    kuss

    ion

    der P

    osen

    er-T

    exte

    kön

    nen

    nach

    Abs

    prac

    he a

    uch

    Them

    en e

    igen

    er W

    ahl e

    rarb

    eite

    t un

    d zu

    r Dis

    kuss

    ion

    gest

    ellt

    wer

    den.

    Das

    Sem

    inar

    sol

    l zum

    wis

    sens

    chaf

    tlich

    en A

    rbei

    ten

    anle

    iten

    und

    richt

    et s

    ich

    an

    Stud

    ente

    n m

    it G

    rund

    lage

    nken

    ntni

    ssen

    .

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:F

    WP,

    W

    Fach

    gebi

    etAr

    chite

    ktur

    theo

    rieFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)3.

    1.2

    Arch

    itekt

    urth

    eorie

    Tite

    l der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngAr

    chite

    ktur

    theo

    rieA

    rt d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    SE

    Them

    aVe

    rtief

    ungs

    sem

    inar

    . Arc

    hite

    ktur

    den

    ken:

    Tex

    te v

    onJu

    lius

    Pose

    ner (

    1904

    -199

    6)SW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )2

    / 3Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    Ref

    erat

    , Hau

    sarb

    eit

    Bet

    reuu

    ngPr

    of. D

    r. Fr

    itz N

    eum

    eyer

    Prüf

    rech

    tN

    eum

    eyer

    Teiln

    ehm

    erza

    hl30

    Ort

    A 31

    0Ze

    itM

    onta

    g, 1

    8:00

    -20:

    00 U

    hr1.

    Ver

    anst

    altu

    ngst

    erm

    in20

    .10.

    2008

    Anm

    eldu

    ngin

    der

    ers

    ten

    Vera

    nsta

    ltung

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)3.

    6

  • 126

    127

    Das

    Ein

    führ

    ungs

    sem

    inar

    bef

    asst

    sic

    h m

    it de

    r Lek

    türe

    und

    Dis

    kuss

    ion

    »kla

    ssis

    cher

    « Q

    uelle

    ntex

    te u

    nd

    beha

    ndel

    t die

    wic

    htig

    sten

    Den

    kans

    ätze

    in d

    er G

    esch

    icht

    e de

    r Arc

    hite

    ktur

    theo

    rie u

    nd d

    eren

    Bed

    eu-

    tung

    für d

    en D

    isku

    rs. A

    nhan

    d de

    r Lek

    türe

    und

    ein

    gehe

    nden

    Dis

    kuss

    ion

    ausg

    ewäh

    lter S

    chlü

    ssel

    text

    e so

    ll ei

    n Ei

    nblic

    k in

    die

    Den

    kinh

    alte

    und

    theo

    retis

    che

    Begr

    ündu

    ng d

    er A

    rchi

    tekt

    ur g

    ewäh

    rt un

    d da

    s R

    üstz

    eug

    an h

    isto

    risch

    em G

    rund

    lage

    nwis

    sen

    verm

    ittel

    n w

    erde

    n, d

    as fü

    r die

    gei

    stig

    e O

    rient

    ieru

    ng in

    de

    r Aus

    eina

    nder

    setz

    ung

    mit

    der A

    rchi

    tekt

    ur u

    nver

    zich

    tbar

    ist.

    Beh

    ande

    lt w

    erde

    n vo

    rneh

    mlic

    h di

    e Sc

    hrift

    en, d

    ie a

    uch

    Geg

    enst

    and

    der

    Vorle

    sung

    sin

    d un

    d in

    der

    Kl

    ausu

    r abg

    efra

    gt w

    erde

    n. D

    as S

    emin

    ar is

    t dah

    er z

    ur P

    rüfu

    ngsv

    orbe

    reitu

    ng u

    nd z

    ur V

    ertie

    fung

    des

    in

    der V

    orle

    sung

    beh

    ande

    lten

    Stof

    fes

    best

    ens

    geei

    gnet

    .

    Mon

    tags

    , 18:

    00 -

    20:0

    0 U

    hr

    21. O

    ktob

    er 2

    008

    A 92

    1

    Einf

    ühru

    ng in

    die

    Arc

    hite

    ktur

    theo

    rie (B

    ache

    lor)

  • 128

    129

    Semi

    nar m

    it Exk

    ursio

    n. Zie

    l der

    gepla

    nten L

    ehrve

    rans

    taltun

    g ist

    es, a

    nhan

    d von

    prak

    tisch

    en B

    eispie

    len di

    e Arch

    itek-

    tur de

    s Dek

    onstr

    uktiv

    ismus

    nähe

    r zu e

    rläute

    rn un

    d bau

    gesc

    hichtl

    ich zu

    defin

    ieren

    . Obw

    ohl d

    er D

    ekon

    struk

    tivism

    us

    als A

    rchite

    kturb

    eweg

    ung n

    och v

    erhä

    ltnism

    äßig

    jung i

    st, ge

    winn

    t er in

    der D

    ebatt

    e übe

    r neu

    ere E

    ntwick

    lunge

    n zun

    eh-

    mend

    an B

    edeu

    tung.

    Desh

    alb is

    t es w

    ichtig

    , Ents

    tehun

    gshin

    tergr

    ünde

    und d

    ie En

    twick

    lung i

    n den

    verg

    ange

    nen 2

    0 Ja

    hren

    aufzu

    zeige

    n. Im

    Rah

    men z

    weier

    vorb

    ereit

    ende

    r Ver

    ansta

    ltung

    en w

    ird di

    e jun

    ge G

    esch

    ichte

    des D

    ekon

    struk

    -tiv

    ismus

    aufge

    arbe

    itet u

    nd za

    hlreic

    he B

    eispie

    le für

    geba

    ute A

    rchite

    ktur g

    egeb

    en. E

    s sch

    ließe

    n sich

    Bes

    ichtig

    unge

    n in

    Berlin

    und e

    ine E

    xkur

    sion n

    ach W

    ien an

    . Geb

    äude

    folge

    nder

    Arch

    itekte

    n wer

    den b

    esich

    tigt (

    Plan

    ung)

    : Libe

    skind

    , Ko

    olhaa

    s, Ha

    did, G

    ehry,

    Coo

    p Him

    melb(

    l)au,

    Dome

    nig, B

    enisc

    h. Te

    rmine

    : 11.1

    1.08 (

    TU),

    13.01

    .09 (T

    U) un

    d am

    10.02

    .09 (im

    Jüdis

    chen

    Mus

    eum)

    . Wien

    -Exk

    ursio

    n: 29

    . Mär

    z bis

    01. A

    pril 2

    009.

    Anme

    ldung

    : List

    e im

    Aush

    ang v

    or R

    aum

    A 90

    2 od

    er pe

    r eMa

    il: dr

    -koell

    ner@

    t-onli

    ne.de

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:F

    WP,

    W

    Fach

    gebi

    etBa

    u- u

    nd S

    tadt

    baug

    esch

    icht

    eFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)3.

    1.3

    Baug

    esch

    icht

    eTi

    tel d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    Baug

    esch

    icht

    e (4

    sws)

    Art

    der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngSE

    Them

    aSE

    Dek

    onst

    rukt

    ivis

    mus

    in E

    urop

    aSW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )4

    / 6Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    Bet

    reuu

    ngD

    r.-In

    g. R

    aine

    r Köl

    lner

    (Prü

    frech

    t)Pr

    üfre

    cht

    Cra

    mer

    Teiln

    ehm

    erza

    hl25

    Ort

    A 05

    3 un

    d ex

    tern

    Zeit

    Einz

    elte

    rmin

    e un

    d Ex

    kurs

    ion

    1. V

    eran

    stal

    tung

    ster

    min

    11.1

    1.20

    08An

    mel

    dung

    List

    e vo

    r A 9

    02 o

    der e

    Mai

    l: dr

    -koe

    llner

    @t-o

    nlin

    e.de

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)3.

    2

    Die K

    irche

    n Ro

    ms

    Rom

    als Z

    entru

    m de

    r röm

    isch-

    katho

    lisch

    en K

    irche

    ist s

    eit de

    m frü

    hen C

    hrist

    entum

    Bau

    platz

    unzä

    hlige

    r Kirc

    heng

    ebäu

    de. K

    lei-

    ne un

    d gro

    ße, P

    farr-,

    Klos

    ter-,

    Titula

    r- un

    d Pilg

    erkir

    chen

    fi nde

    n sic

    h in n

    ahez

    u jed

    er S

    traße

    . Auc

    h heu

    te we

    rden

    - an

    ders

    als in

    Be

    rlin! -

    in R

    om ne

    ue K

    irche

    n geb

    aut.

    Das S

    emina

    r will

    einen

    Übe

    rblic

    k geb

    en üb

    er de

    n Kirc

    henb

    au

    in Ro

    m im

    Spe

    zielle

    n, vo

    r alle

    m ab

    er üb

    er di

    e Bau

    aufga

    be K

    ir-ch

    e im

    Allge

    meine

    n - w

    as ge

    hört

    zu ei

    ner K

    irche

    , wie

    funkti

    o-nie

    rt sie

    und w

    ie än

    dern

    sich

    die A

    rchite

    ktur u

    nd K

    unstf

    orme

    n?Da

    s Sem

    inar d

    ient a

    ls Gr

    undla

    ge fü

    r eine

    Exk

    ursio

    n nac

    h Rom

    , die

    vora

    ussic

    htlich

    im S

    omme

    rseme

    ster 2

    009

    durch

    gefüh

    rt wi

    rd.

    Lite

    ratu

    r: Be

    ny, R

    oloff/

    Gunn

    , Pete

    r: Di

    e Kirc

    hen v

    on R

    om, F

    reibu

    rg 19

    82 -

    Zimme

    rman

    n, Fr

    anz X

    .: Die

    Kirch

    en

    Roms

    , 193

    5 - G

    rimal,

    Pier

    re: D

    ie Ki

    rchen

    Rom

    s, St

    uttga

    rt 19

    97 (B

    ildba

    nd) -

    Bra

    nden

    burg

    , Hug

    o: Di

    e frü

    hchr

    istlic

    hen

    Kirch

    en in

    Rom

    vom

    4. bis

    7. Ja

    hrhu

    nder

    t: Der

    Beg

    inn de

    r abe

    ndlän

    disch

    en K

    irche

    nbau

    kuns

    t, Reg

    ensb

    urg 2

    004

    - De B

    laauw

    , Sibl

    e: Cu

    ltus e

    t dec

    or. Li

    turgia

    e ar

    chite

    ttura

    nella

    Rom

    a tar

    do an

    tica e

    med

    ievale

    – Ba

    silica

    Salv

    ation

    is,

    Sanc

    tae M

    ariae

    , San

    cti P

    etri, 2

    Bde

    ., Vati

    kans

    tadt 1

    994 -

    Kra

    utheim

    er, R

    ichar

    d/ Fr

    ankl,

    Wolf

    gang

    / Cor

    bett,

    Spen

    cer/

    Fraz

    er, A

    lfred K

    .: Cor

    pus b

    asilic

    arum

    Chr

    istian

    arum

    Rom

    ae, 5

    Bde

    ., Vati

    kans

    tadt 1

    937-

    1980

    Leist

    ungs

    nach

    weis:

    rege

    lmäß

    ige Te

    ilnah

    me, a

    ktive

    Bete

    iligun

    g im

    Semi

    nar, R

    efera

    t, Prä

    senta

    tion,

    Hand

    out,

    Beitra

    g zum

    Exk

    ursio

    nsre

    ader,

    wiss

    ensc

    haftli

    ches

    Arb

    eiten

    Anm

    eldun

    gin

    der e

    rsten

    Ver

    ansta

    ltung

    am 22

    .10., 1

    2-14

    Uhr,

    A06

    0

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:F

    WP,

    W,W

    P

    Fach

    gebi

    etBa

    u- u

    nd S

    tadt

    baug

    esch

    icht

    eFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)3.

    1.3

    Baug

    esch

    icht

    eTi

    tel d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    Baug

    esch

    icht

    e (2

    sws)

    Art

    der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngSE

    Them

    aSE

    Die

    Kirc

    hen

    Rom

    sSW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )2

    / 3Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    Bet

    reuu

    ngD

    r.-In

    g. B

    arba

    ra P

    erlic

    h-N

    itzPr

    üfre

    cht

    Cra

    mer

    Teiln

    ehm

    erza

    hl30

    Ort

    A 06

    0Ze

    itM

    ittw

    och,

    12

    - 14

    Uhr

    1. V

    eran

    stal

    tung

    ster

    min

    22.1

    0.08

    Anm

    eldu

    ngBe

    im e

    rste

    n Te

    rmin

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)3.

    2

  • 130

    131

    Der I

    slam

    breit

    ete si

    ch sc

    hnell

    über

    weit

    e Ge-

    biete

    aus.

    Die E

    ntsteh

    ung d

    er M

    osch

    ee hi

    nge-

    gen e

    rstre

    ckt s

    ich üb

    er lä

    nger

    e Zeit

    räum

    e. Ei

    n Sa

    kralba

    utyp

    muss

    te er

    st en

    twick

    elt w

    erde

    n. In

    den w

    eit au

    seina

    nder

    geleg

    enen

    Teile

    n des

    He

    rrsch

    aftsg

    ebiet

    es w

    urde

    n un

    tersc

    hiedli

    che

    Lösu

    ngen

    gefu

    nden

    – n

    icht

    selte

    n ge

    präg

    t vo

    n de

    r Arch

    itektu

    r vor

    islam

    ische

    r Kult

    uren

    . Re

    giona

    l ver

    breit

    ete E

    ntwur

    fskon

    zepte

    , Bau

    -tec

    hnike

    n und

    Bau

    forme

    n steh

    en in

    Ause

    inan-

    derse

    tzung

    mit

    dem

    Einfl

    uss

    von

    Bauw

    erke

    n „in

    terna

    tiona

    l ane

    rkann

    ter“ H

    errsc

    her.

    Im S

    emina

    r wer

    den

    die E

    ntsteh

    ung

    der M

    o-sc

    hee

    und

    ihre

    erste

    n Fo

    rtentw

    icklun

    gen

    an-

    hand

    von B

    aube

    ispiel

    en –

    in Da

    mask

    us, K

    airo,

    Córd

    oba o

    der S

    amar

    ra –

    verfo

    lgt. D

    en A

    ufbau

    un

    d die

    Funk

    tions

    weise

    von M

    osch

    een e

    rklär

    t ein

    e Ku

    rzexk

    ursio

    n zu

    eine

    m Be

    rliner

    Obje

    kt.

    Die

    Unter

    such

    ung

    der E

    inzelb

    auwe

    rke e

    rfolgt

    du

    rch d

    ie Te

    ilneh

    mer i

    n Fo

    rm v

    on R

    efera

    ten

    und e

    iner s

    chrift

    liche

    n Aus

    arbe

    itung

    am E

    nde

    des S

    emes

    ters.

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:F

    WP,

    W,W

    P

    Fach

    gebi

    etBa

    u- u

    nd S

    tadt

    baug

    esch

    icht

    eFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)3.

    1.3

    Baug

    esch

    icht

    eTi

    tel d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    Baug

    esch

    icht

    e (2

    sws)

    Art

    der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngSE

    Them

    aSE

    Die

    früh

    en M

    osch

    een

    bis

    um 1

    000

    SWS

    / LP

    (nac

    h EC

    TS)

    2 / 3

    Leis

    tung

    snac

    hwei

    sB

    etre

    uung

    Dip

    l.-In

    g. T

    obia

    s R

    üten

    ikPr

    üfre

    cht

    Cra

    mer

    Teiln

    ehm

    erza

    hl30

    Ort

    A 31

    0Ze

    itD

    iens

    tag,

    12

    - 14

    Uhr

    1. V

    eran

    stal

    tung

    ster

    min

    21.1

    0.20

    08An

    mel

    dung

    beim

    ers

    ten

    Term

    in a

    m 2

    1.10

    .08

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)3.

    2

    Mitte

    lalter

    liche

    Stad

    tgrun

    driss

    e (Be

    nevo

    lo 19

    90)

    Weit

    ere I

    nform

    ation

    en zu

    m Se

    mina

    r auf

    unse

    rer W

    ebse

    ite:

    http:/

    /baug

    esch

    ichte.

    a.tu-

    berlin

    .de/bg

    /lehr

    e/ver

    ansta

    ltung

    .php?

    vera

    nstal

    tung=

    semi

    nar

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:F

    WP,

    W,W

    P

    Fach

    gebi

    etBa

    u- u

    nd S

    tadt

    baug

    esch

    icht

    eFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)3.

    1.3

    Baug

    esch

    icht

    eTi

    tel d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    Baug

    esch

    icht

    e (2

    sws)

    Art

    der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngSE

    Them

    aSE

    Grü

    ndun

    gsst

    ädte

    im M

    ittel

    alte

    rSW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )2

    / 3Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    Bet

    reuu

    ngPr

    of. D

    r.-In

    g. J

    ohan

    nes

    Cra

    mer

    Prüf

    rech

    tC

    ram

    erTe

    ilneh

    mer

    zahl

    30O

    rtA

    310

    Zeit

    Mon

    tag,

    14

    - 16

    Uhr

    1. V

    eran

    stal

    tung

    ster

    min

    27.1

    0.20

    08An

    mel

    dung

    Beim

    ers

    ten

    Term

    in

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)3.

    2

  • 132

    133

    Qasr

    al-Ms

    chatt

    a, Fa

    ssad

    enan

    sicht

    (Brü

    nnow

    1905

    )

    Weit

    ere I

    nform

    ation

    en zu

    m Se

    mina

    r auf

    unse

    rer W

    ebse

    ite:

    http:/

    /baug

    esch

    ichte.

    a.tu-

    berlin

    .de/bg

    /lehr

    e/ver

    ansta

    ltung

    .php?

    vera

    nstal

    tung=

    semi

    nar

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:F

    WP,

    W,W

    P

    Fach

    gebi

    etBa

    u- u

    nd S

    tadt

    baug

    esch

    icht

    eFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)3.

    1.3

    Baug

    esch

    icht

    eTi

    tel d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    Baug

    esch

    icht

    e (2

    sws)

    Art

    der

    Leh

    rver

    anst

    altu

    ngSE

    Them

    aSE

    Qas

    r al-M

    usha

    tta -

    Dok

    umen

    tatio

    n un

    dBa

    ufor

    schu

    ngSW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )2

    / 3Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    Bet

    reuu

    ngPr

    of. D

    r.-In

    g. J

    ohan

    nes

    Cra

    mer

    Prüf

    rech

    tC

    ram

    erTe

    ilneh

    mer

    zahl

    30O

    rtno

    ch o

    ffen

    Zeit

    noch

    offe

    n1.

    Ver

    anst

    altu

    ngst

    erm

    inno

    ch o

    ffen

    Anm

    eldu

    ngBe

    im e

    rste

    n Te

    rmin

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)3.

    2

    Baua

    ufna

    hme

    Mess

    el-Ba

    uten,

    ehem

    . Gas

    omete

    r-Gelä

    nde

    Die Ü

    bung

    biete

    t eine

    n Übe

    rblic

    k übe

    r die

    versc

    hiede

    nen

    Metho

    den d

    er B

    auau

    fnahm

    e und

    erklä

    rt ihr

    e Anw

    endu

    ng am

    konk

    reten

    Obje

    kt. D

    ie Ba

    uaufn

    ahme

    träg

    t mit A

    ufmaß

    pläne

    n im

    Maß

    stab 1

    :50, e

    inem

    Raum

    buch

    , eine

    r Foto

    doku

    menta

    tion

    und a

    nalyt

    ische

    n Skiz

    zen z

    ur D

    okum

    entat

    ion de

    s Bes

    tande

    s un

    d zur

    Vor

    bere

    itung

    von B

    auma

    ßnah

    men b

    ei.

    Liter

    atur:

    CRAM

    ER, J

    ohan

    nes:

    Hand

    buch

    der B

    auau

    fnahm

    e. St

    uttga

    rt 19

    84 -

    ECKS

    TEIN

    , Gün

    ter(H

    rsg.):

    Emp

    -feh

    lunge

    n für

    Bau

    doku

    menta

    tione

    n. St

    uttga

    rt 19

    99 -

    GROS

    SMAN

    N, G

    eorg

    Ulric

    h: Ei

    nführ

    ung i

    n die

    histor

    ische

    Ba

    uforsc

    hung

    . Dar

    mstad

    t 199

    3

    Beme

    rkung

    : Einf

    ühru

    ngsv

    eran

    staltu

    ngen

    dien

    stags

    21.10

    .08, 2

    8.10.0

    8, 12

    -14 U

    hr, A

    053

    Nach

    bere

    itung

    : 27.0

    1.09,

    12-1

    4 Uhr,

    A 05

    3Ex

    kursi

    onsw

    oche

    : 8.-1

    2. De

    zemb

    er 20

    08

    Die B

    auau

    fnahm

    e im

    WiS

    e 08/0

    9 fi nd

    et au

    ssch

    ließli

    ch fü

    r das

    FG

    Fran

    k stat

    t.

    Anme

    ldung

    in de

    r erst

    en E

    infüh

    rung

    sver

    ansta

    ltung

    .

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:F

    WP,

    W

    Fach

    gebi

    etBa

    u- u

    nd S

    tadt

    baug

    esch

    icht

    eFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)3.

    1.3

    Baug

    esch

    icht

    eTi

    tel d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    Baug

    esch

    icht

    eA

    rt d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    UE

    Them

    aU

    E Ba

    uauf

    nahm

    e - B

    A 1

    -SW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )2

    / 4Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    Bet

    reuu

    ngD

    r.-In

    g. B

    arba

    ra P

    erlic

    h-N

    itzPr

    üfre

    cht

    Cra

    mer

    Teiln

    ehm

    erza

    hl30

    Ort

    A 05

    3 un

    d ex

    tern

    Zeit

    Die

    nsta

    gs u

    nd E

    xkur

    sion

    swoc

    he N

    ov./D

    ez. 2

    008

    1. V

    eran

    stal

    tung

    ster

    min

    21.1

    0.20

    08, 1

    2 - 1

    4 U

    hrAn

    mel

    dung

    Beim

    ers

    ten

    Term

    in

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)3.

    2.1

  • 134

    135

    Baua

    ufna

    hme

    Mess

    el-Ba

    uten,

    ehem

    . Gas

    omete

    r-Gelä

    nde

    Die Ü

    bung

    biete

    t eine

    n Übe

    rblic

    k übe

    r die

    versc

    hiede

    nen

    Metho

    den d

    er B

    auau

    fnahm

    e und

    erklä

    rt ihr

    e Anw

    endu

    ng am

    konk

    reten

    Obje

    kt. D

    ie Ba

    uaufn

    ahme

    träg

    t mit A

    ufmaß

    pläne

    n im

    Maß

    stab 1

    :50, e

    inem

    Raum

    buch

    , eine

    r Foto

    doku

    menta

    tion

    und a

    nalyt

    ische

    n Skiz

    zen z

    ur D

    okum

    entat

    ion de

    s Bes

    tande

    s un

    d zur

    Vor

    bere

    itung

    von B

    auma

    ßnah

    men b

    ei.

    Liter

    atur:

    CRAM

    ER, J

    ohan

    nes:

    Hand

    buch

    der B

    auau

    fnahm

    e. St

    uttga

    rt 19

    84 -

    ECKS

    TEIN

    , Gün

    ter(H

    rsg.):

    Emp

    -feh

    lunge

    n für

    Bau

    doku

    menta

    tione

    n. St

    uttga

    rt 19

    99 -

    GROS

    SMAN

    N, G

    eorg

    Ulric

    h: Ei

    nführ

    ung i

    n die

    histor

    ische

    Ba

    uforsc

    hung

    . Dar

    mstad

    t 199

    3

    Beme

    rkung

    : Einf

    ühru

    ngsv

    eran

    staltu

    ngen

    dien

    stags

    21.10

    .08, 2

    8.10.0

    8, 12

    -14 U

    hr, A

    053

    Nach

    bere

    itung

    : 27.0

    1.09,

    12-1

    4 Uhr,

    A 05

    3Ex

    kursi

    onsw

    oche

    : 8.-1

    2. De

    zemb

    er 20

    08

    Die B

    auau

    fnahm

    e im

    WiS

    e 08/0

    9 fi nd

    et au

    ssch

    ließli

    ch fü

    r das

    FG

    Fran

    k stat

    t.

    Anme

    ldung

    in de

    r erst

    en E

    infüh

    rung

    sver

    ansta

    ltung

    .

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:F

    WP,

    W

    Fach

    gebi

    etBa

    u- u

    nd S

    tadt

    baug

    esch

    icht

    eFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)3.

    1.3

    Baug

    esch

    icht

    eTi

    tel d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    Baug

    esch

    icht

    eA

    rt d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    UE

    Them

    aU

    E Ba

    uauf

    nahm

    e - B

    A 2

    -SW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )2

    / 4Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    Bet

    reuu

    ngD

    ipl.-

    Ing.

    Tob

    ias

    Rüt

    enik

    Prüf

    rech

    tC

    ram

    erTe

    ilneh

    mer

    zahl

    30O

    rtA

    053

    und

    exte

    rnZe

    itD

    iens

    tags

    und

    Exk

    ursi

    onsw

    oche

    Nov

    ./Dez

    . 200

    81.

    Ver

    anst

    altu

    ngst

    erm

    in21

    .10.

    2008

    , 12

    - 14

    Uhr

    Anm

    eldu

    ngBe

    im e

    rste

    n Te

    rmin

    Die

    se V

    eran

    stal

    tung

    ist k

    ompa

    tibel

    mit

    dem

    Fac

    h (D

    iplo

    mst

    udie

    ngan

    g)3.

    2.1

    Baua

    ufna

    hme

    Mess

    el-Ba

    uten,

    ehem

    . Gas

    omete

    r-Gelä

    nde

    Die Ü

    bung

    biete

    t eine

    n Übe

    rblic

    k übe

    r die

    versc

    hiede

    nen

    Metho

    den d

    er B

    auau

    fnahm

    e und

    erklä

    rt ihr

    e Anw

    endu

    ng am

    konk

    reten

    Obje

    kt. D

    ie Ba

    uaufn

    ahme

    träg

    t mit A

    ufmaß

    pläne

    n im

    Maß

    stab 1

    :50, e

    inem

    Raum

    buch

    , eine

    r Foto

    doku

    menta

    tion

    und a

    nalyt

    ische

    n Skiz

    zen z

    ur D

    okum

    entat

    ion de

    s Bes

    tande

    s un

    d zur

    Vor

    bere

    itung

    von B

    auma

    ßnah

    men b

    ei.

    Liter

    atur:

    CRAM

    ER, J

    ohan

    nes:

    Hand

    buch

    der B

    auau

    fnahm

    e. St

    uttga

    rt 19

    84 -

    ECKS

    TEIN

    , Gün

    ter(H

    rsg.):

    Emp

    -feh

    lunge

    n für

    Bau

    doku

    menta

    tione

    n. St

    uttga

    rt 19

    99 -

    GROS

    SMAN

    N, G

    eorg

    Ulric

    h: Ei

    nführ

    ung i

    n die

    histor

    ische

    Ba

    uforsc

    hung

    . Dar

    mstad

    t 199

    3

    Beme

    rkung

    : Einf

    ühru

    ngsv

    eran

    staltu

    ngen

    dien

    stags

    21.10

    .08, 2

    8.10.0

    8, 12

    -14 U

    hr, A

    053

    Nach

    bere

    itung

    : 27.0

    1.09,

    12-1

    4 Uhr,

    A 05

    3Ex

    kursi

    onsw

    oche

    : 8.-1

    2. De

    zemb

    er 20

    08

    Die B

    auau

    fnahm

    e im

    WiS

    e 08/0

    9 fi nd

    et au

    ssch

    ließli

    ch fü

    r das

    FG

    Fran

    k stat

    t.

    Anme

    ldung

    in de

    r erst

    en E

    infüh

    rung

    sver

    ansta

    ltung

    .

    Win

    ters

    emes

    ter

    2008

    /09

    A-B

    A:F

    WP,

    W

    Fach

    gebi

    etBa

    u- u

    nd S

    tadt

    baug

    esch

    icht

    eFa

    ch/M

    odul

    (lt.

    StuP

    o)3.

    1.3

    Baug

    esch

    icht

    eTi

    tel d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    Baug

    esch

    icht

    eA

    rt d

    er L

    ehrv

    eran

    stal

    tung

    UE

    Them

    aU

    E Ba

    uauf

    nahm

    e - B

    A 3

    -SW

    S / L

    P (n

    ach

    ECTS

    )2

    / 4Le

    istu

    ngsn

    achw

    eis

    Bet

    reuu

    ngPr

    of. D

    r.-In

    g. J

    ohan

    nes

    Cra

    mer

    Prüf

    rech

    tC

    ram

    erTe

    ilneh

    mer

    zahl

    30O

    rtA

    053

    und

    exte

    rnZe

    itD

    iens

    tags

    und

    Exk

    ursi

    onsw

    oche

    Nov

    ./Dez

    . 200

    81.