16
literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi fasi 50 TeTri gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT 14 - 27 Tebervali 2014 #3 (115) #3 (115) #3 (115) #3 (115) #3 (115) VIII-IX VI-VII aRmosavleTis xibli Temur gabunia II-III maia sariSvili IV * * * `WkuiT, qarTvelebo!~ – es sityvebi dagvibara sikvdil- is win didma Wabuam... es sityvebi: istoriis Soreul da bnel wiaRSi bevrjer naTqvami... `WkuiT, qarTvelebo!~ – es si- tyvebi, imaTTvis naTqvami, visac Wkua moeTxoveba!... xolo istoriis grZel RameebSi am sityvebma uSedegod Caiqroles, gamgoni ver ipoves, umiznod Cagviares, rad- gan, rogorc Cans, maSin Wkua ara gvqonda! amis gamo es ori sitva umisamarTod daikarga... da dRes, veJo, gana gvekuTv- nis es umZimesi da mravlismTqmeli sityvebi?!. Cveni drois didqarTvelis mwerluri da cxovrebiseuli sibrZne am sityvebSi Semkvidrda... Tumca didad meeWveba, fulze da saSovarze dagezili qarTveli Wabuas am sibrZnes rom Seis- mens!.. es yovelive TviT didma Wabuamac kargad icoda, ma- gram saTqmeli mainc Tqva, radgan udavoa, rom misi sityvebi saukuneebs gadaswvdeba da, SesaZloa, Soreul momavalSi daibados is RvTisnieri qarTveli, vinc am sibrZnes Seis- mens, gulze daiwers da uerTgulebs kubos karamde! xelis-gulis anabeWdebi jarji fxoveli V „rTuli saqmea wera, gogi eqimo. meramdened mivujeqi magidas, da araferi gamomivida. ganwyobilebebis nagle- jebi erT msuye naWrad ver Sevagunde, xelidan misxlte- bodnen, sawyisi frazac arada ar gamoikveTa, raTa masze dayrdnobiT Cemi Txroba ganmegrZo... daisveneT dRes, ba- tono gogi.~ ver imuSava Tinam. ara uSavs, sxva droisTvis gadadebs. gaRizianebuli ki iyo uSedego mcdelobebiT da brazi- anad Cauvlida magidas, daxedavda Calurjebul-CaSave- bul qaRaldebis gverdiT gamopranWulad dadebul fiT- qina furclebs, odnav Seyovndeboda da agrZelebda fan- jridan kedlamde siaruls. „qaRaldma ar mimiSva TavisTan~, _ Caecina. telefonma dareka. _ gagaRviZe, Tina? _ ara, TaTa, mRviZavs ra xania. _ Sen... Txovna maqvs. _ brZane. _ patimari gogo unda movinaxulo. aramiancSi hyavT gadmoyvanili. venebi gadaixsna. gcalia, rom gamomyve? _ ki batono. razea daWerili? _ iaraRis ukanono tareba da banditizmis mcdeloba. _ abrag gogosTan mivdivarT? _ kargi adamiania. gaicnob, naxav. _ wavideT. dRe meSvide msoflioSi mimdinare movlenebma, gansakuTrebiT ki brit- aneTis imperiis kolonizatorulma politikam indoeTSi, noyieri niadagi Seqmna dasavluri da aRmosavluri kulture- bis dasaaxloeblad. didi ingliseli mwerali rediard kiplin- gi sakuTar Tavs anglo-induri rasis warmomadgenlad miiCnev- da. aRmosavluri filosofiiTa da religiebiT aRfrTovaneb- ulebi iyvnen tolstoi, rolani, iungi, mileri, haqsli, moemi, harisoni... maT rigebs 1946 wels selinjeric Seemata. advaita vedantaTi is moemis romanis, `samarTeblis piris~, kiTxvisas dainteresda. xolo mogvianebiT ramakriSna-vivekanandasa da Zen budizmis moZRvrebebsac gaecno, sagulisxmoa, rom vive- kanandaTi aRfrTovanebuli iyvnen tolstoi da rolanic. isi- ni xotbas asxamdnen am did indoel moZRvars. tolstoi, magal- iTad, vivekanandas `ubrwyinvales brZenkacs~ uwodebda da eWvobda, rom mis epoqaSi sxvasac SeeZlo am indoel guruze ma- Rali sulieri mdgomareobisTvis mieRwia. rolani ki amerikis istorias or, vivekanandas Casvlamdel da mis CasvlisSemdgom, periodad yofda... ra Tqma unda, kulturaTa daaxloeba dadebiTi movlena iyo, is adamians msoflmxedvelobas ufarToebda, magram samwuxar- od spontanurad, an SesaZloa, politikosebis dakveTiTac, am procesSi CaerTnen moZRvrebi, romlebic religiaTa Serwymas isaxavdnen miznad. vin iyvnen isini? ras qadagebdnen? an ra gav- lena moaxdina maTma moZRvrebam selinjeris Semoqmedebaze? yovelive amis Sesaxeb swored am werilSi minda gesaubroT. VI-VII rezo TabukaSvili kacs ro leqsi ar gamouva, novelas dawers da xelmocaruli poeti iqneba. Tu arc novela gamouvida, moTxrobebis weras Seudgeba da xelmocaruli poeti da novelisti iqneba. Tu arc moTxrobebi gamouvida, mere romanebis weras mihyofs xels da xelmocaruli poeti, novelisti da memoTxrobe iqneba. mere piesebis an scenarebis wera Tu daiwyo, sxva aucilebeli rameebis garda, es yvelaferi iq dasWirdeba... ai, egeTi ukan-ukan siaruli icis xelmocarulobam... mixo mosuliSvili xelmocarulobisa X-XI * * * ...normalurebo, swordiT da smena! Tqvens mwkrivSi ZaliT Cavayene Cemi Svilebi, saiTac waxvalT, waiyvaneT. uTxariT: deda sxva mwkrivSia, sxva aRlumze, sxva beladis moedanze. bevr kiTxvas ar dagisvamen, moeridebaT...

literaturuli gazeTi - dspace.nplg.gov.gedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/112937/1/Literaturuli_Gazeti_2014_N3.pdf · 2 esse literaturuli gazeTi 14 - 27 Tebervali 2014 I freni da

  • Upload
    others

  • View
    11

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTifasi 50 TeTrigamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT14 - 27 Tebervali 2014#3 (115)#3 (115)#3 (115)#3 (115)#3 (115)

VIII-IXVI-VII

aRmosavleTis xibli

Te

mu

r

ga

bu

ni

a

II-III

ma

ia

s

ar

iS

vi

li

IV

* * *

`WkuiT, qarTvelebo!~ – es sityvebi dagvibara sikvdil-

is win didma Wabuam... es sityvebi: istoriis Soreul da bnel

wiaRSi bevrjer naTqvami... `WkuiT, qarTvelebo!~ – es si-

tyvebi, imaTTvis naTqvami, visac Wkua moeTxoveba!... xolo

istoriis grZel RameebSi am sityvebma uSedegod

Caiqroles, gamgoni ver ipoves, umiznod Cagviares, rad-

gan, rogorc Cans, maSin Wkua ara gvqonda! amis gamo es ori

sitva umisamarTod daikarga... da dRes, veJo, gana gvekuTv-

nis es umZimesi da mravlismTqmeli sityvebi?!. Cveni drois

didqarTvelis mwerluri da cxovrebiseuli sibrZne am

sityvebSi Semkvidrda... Tumca didad meeWveba, fulze da

saSovarze dagezili qarTveli Wabuas am sibrZnes rom Seis-

mens!.. es yovelive TviT didma Wabuamac kargad icoda, ma-

gram saTqmeli mainc Tqva, radgan udavoa, rom misi sityvebi

saukuneebs gadaswvdeba da, SesaZloa, Soreul momavalSi

daibados is RvTisnieri qarTveli, vinc am sibrZnes Seis-

mens, gulze daiwers da uerTgulebs kubos karamde!

xelis-gulis

anabeWdebi

ja

rj

i f

xo

ve

li

V

„rTuli saqmea wera, gogi eqimo. meramdened mivujeqi

magidas, da araferi gamomivida. ganwyobilebebis nagle-

jebi erT msuye naWrad ver Sevagunde, xelidan misxlte-

bodnen, sawyisi frazac arada ar gamoikveTa, raTa masze

dayrdnobiT Cemi Txroba ganmegrZo... daisveneT dRes, ba-

tono gogi.~

ver imuSava Tinam. ara uSavs, sxva droisTvis gadadebs.

gaRizianebuli ki iyo uSedego mcdelobebiT da brazi-

anad Cauvlida magidas, daxedavda Calurjebul-CaSave-

bul qaRaldebis gverdiT gamopranWulad dadebul fiT-

qina furclebs, odnav Seyovndeboda da agrZelebda fan-

jridan kedlamde siaruls. „qaRaldma ar mimiSva

TavisTan~, _ Caecina.

telefonma dareka.

_ gagaRviZe, Tina?

_ ara, TaTa, mRviZavs ra xania.

_ Sen... Txovna maqvs.

_ brZane.

_ patimari gogo unda movinaxulo. aramiancSi hyavT

gadmoyvanili. venebi gadaixsna. gcalia, rom gamomyve?

_ ki batono. razea daWerili?

_ iaraRis ukanono tareba da banditizmis mcdeloba.

_ abrag gogosTan mivdivarT?

_ kargi adamiania. gaicnob, naxav.

_ wavideT.

dRe meSvide

msoflioSi mimdinare movlenebma, gansakuTrebiT ki brit-

aneTis imperiis kolonizatorulma politikam indoeTSi,

noyieri niadagi Seqmna dasavluri da aRmosavluri kulture-

bis dasaaxloeblad. didi ingliseli mwerali rediard kiplin-

gi sakuTar Tavs anglo-induri rasis warmomadgenlad miiCnev-

da. aRmosavluri filosofiiTa da religiebiT aRfrTovaneb-

ulebi iyvnen tolstoi, rolani, iungi, mileri, haqsli, moemi,

harisoni... maT rigebs 1946 wels selinjeric Seemata. advaita

vedantaTi is moemis romanis, `samarTeblis piris~, kiTxvisas

dainteresda. xolo mogvianebiT ramakriSna-vivekanandasa da

Zen budizmis moZRvrebebsac gaecno, sagulisxmoa, rom vive-

kanandaTi aRfrTovanebuli iyvnen tolstoi da rolanic. isi-

ni xotbas asxamdnen am did indoel moZRvars. tolstoi, magal-

iTad, vivekanandas `ubrwyinvales brZenkacs~ uwodebda da

eWvobda, rom mis epoqaSi sxvasac SeeZlo am indoel guruze ma-

Rali sulieri mdgomareobisTvis mieRwia. rolani ki amerikis

istorias or, vivekanandas Casvlamdel da mis CasvlisSemdgom,

periodad yofda...

ra Tqma unda, kulturaTa daaxloeba dadebiTi movlena iyo,

is adamians msoflmxedvelobas ufarToebda, magram samwuxar-

od spontanurad, an SesaZloa, politikosebis dakveTiTac, am

procesSi CaerTnen moZRvrebi, romlebic religiaTa Serwymas

isaxavdnen miznad. vin iyvnen isini? ras qadagebdnen? an ra gav-

lena moaxdina maTma moZRvrebam selinjeris Semoqmedebaze?

yovelive amis Sesaxeb swored am werilSi minda gesaubroT.

VI-VII

re

zo

T

ab

uk

aS

vi

li

kacs ro leqsi ar gamouva, novelas dawers da xelmocaruli poeti iqneba.

Tu arc novela gamouvida, moTxrobebis weras Seudgeba da xelmocaruli poeti da novelisti iqneba.

Tu arc moTxrobebi gamouvida, mere romanebis weras mihyofs xels da xelmocaruli poeti, novelisti da memoTxrobe

iqneba.

mere piesebis an scenarebis wera Tu daiwyo, sxva aucilebeli rameebis garda, es yvelaferi iq dasWirdeba...

ai, egeTi ukan-ukan siaruli icis xelmocarulobam...

mixo mosuliSvilixelmocarulobisa

X-XI

* * *

...normalurebo, swordiT da smena!

Tqvens mwkrivSi ZaliT Cavayene

Cemi Svilebi,

saiTac waxvalT, waiyvaneT.

uTxariT: deda sxva mwkrivSia,

sxva aRlumze,

sxva beladis moedanze.

bevr kiTxvas ar dagisvamen,

moeridebaT...

2 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiesse 14 - 27 Tebervali 2014

I

freni da zui

XX saukunis 60-ian wlebSi, rode-sac msoflio literaturaSi ukveCamoyalibebuli iyo erTgvari tenden-cia, SeeqmnaT romanebi incestze, oid-iposis kompleqssa da fsiqoanalizidanxelovnebaSi Semosul mTel rig Teme-bze, didma amerikelma mweralma, jer-om selinjerma, 1963 wels gamoqveyneb-ul Tavis nawarmoebSi `freni da zui~,wamoWra Tema, romelic aRaravis axs-ovda araTu amerikasa da evropaSi,aramed TviT ruseTSic ki. komunistirusi mwerlebi werdnen ,,diad sabWoTamSeneblobaze~, disidentebi _ gulage-bze, dostoevskisa da tolstoisTvisZvirfasi momlocvelebisa da salose-bis ruseTi ki nel-nela daviwyebas eZ-leoda. da ai, am dros selinjerma,romelsac uCveulo alRo hqondasulieri siwminde eZebna yvelasaganmiviwyebul samyaroSi, dawera ̀ freni dazui~. mkiTxvelis gasaocrad, oci wlisamerikeli studentis, freni glasisideali ara pragmatuli samyaros qu-rumi, mudam TviTkmayofili da yoyoCiprofesori taperia; an vTqvaT, brZen-kacad Seracxuli prezident ruzvel-tis erT-erTi mrCeveli, visi karieracsasaqonlo birJaze daiwyo, aramed XIXsaukunis ruseTisTvis esoden damaxas-iaTebeli da maxlobeli momlocveli.frenis surs iesos locvis arsi Seic-nos da erTaderT miznad WeSmaritebiswvdoma daisaxos, magram am miznis miR-weva arc Tu ise advilia. ra dabrkole-bebi eRobeba win frenis? ratom gaxdamisTvis rTuli pavle mociqulis si-tyvebis _ `gamudmebiT ilocevdiT~ _arss Cawvdomoda? an ratom miiyvanaiesos locvis xSirma gameorebam janm-rTelobis Seryevamde? riT iyogamowveuli misi sneuleba?

am kiTxvebs rom vupasuxoT, umjobe-si iqneba, daviwyoT umTavresiT: ra wig-niT xelmZRvanelobda freni da ra Sec-domebi dauSva religiuri litera-turis gaanalizebisas. rogorc selin-jeris nawarmoebidan Cans, freni glassiesos locvis dawyebis survili oripatara wignis wakiTxvis Semdeg gauCn-da. pirvelis saTauri iyo `momlocve-lis gza~, meoresi ki _ `momlocveligzas ganagrZobs~. sagulisxmoa, romisini rusulenovani religiuri Txzu-lebis Targmans warmoadgendnen,romelsac originalSi sul sxva saTau-ri hqonda _ `mwiris gulwrfelisaubrebi moZRvarTan~. es wigni XIXsaukunis II naxevarSi daiwera da far-Tod iyo cnobili rusuli sazogadoe-bisTvis. Tavdapirvelad is xelnawerissaxiT vrceldeboda aTonis mTaze ya-zanis eparqiis Ceremis monastriswinamZRvris, iRumeni paisis mier, xolomogvianebiT monastris saxsrebiT gam-oica kidec. vin iyo am wignis avtori,dRemde gamocanad rCeba. zepiri gad-mocemiT mis avtorad xandaxan viSen-skis monastris episkoposs, Teofanedayudebulsac ki moixseniebdnen, Tum-ca arsebobda sxva versiebic... `sruli-ad dasaSvebi iyo, is CvenTvis ucnob av-tors Seeqmna~, romelsac `arc liter-aturuli niWi aklda da arc gemovne-ba~, aRniSnavda sergievskis monastrisarqimandriti profesori kipriane.

wigni, marTlac, Zalian martivi,cocxali sasaubro eniT iyo dawerili,ris gamoc male popularuli gaxda daramodenime evropul enazec ki iTarg-mna. Tumca, rogorc amas 1948 wlis gamo-cemis winasityvaobaSi arqimandritikipriane acxadebda, misi mTavariRirseba mainc SinaarsSi unda gveZebnada ara stilSi. ras Seexeboda es wigni?ruseTisTvis Zalian mniSvnelovan daamave dros mtkivneul Temas _ moxe-tiale momlocvelobas. revoluciam-deli ruseTi yovelTvis gamoirCeodasalosebisa da momlocvelebis simrav-liT, rac, nawilobriv, petre pirvelismier eklesiis mimarT gatarebulirepresiuli politikiTac iyo gan-pirobebuli, aseve, 1721 wels gamocemu-li barbarosuli brZanebulebiT, rom-lis mixedviTac sasuliero pirebs aR-sarebis saidumlos gaTqma evalebodaT.imperatoris represiebma ubraloxalxs TviTmoqmedebisken ubiZga.uzarmazari imperiis ukidegano gzebi

savse iyo salosebiT, fexSiSveli rommidiodnen wminda adgilebis mos-alocad. isini kosmopolituri aris-tokratiisa da samoqalaqo pirebismier marTuli eklesiis erTgvar anti-Tezasac ki warmoadgendnen, im eklesi-isa, romelic xandaxan serafim sarov-elisa da ioane kronStandtelis msgav-si didi wmindanebis azrebis ugulebe-lyofasac ar erideboda. salosebsa daRvTis glaxebs (boJie liuZi) Tana-ugrZnobda erovnul fesvebze amoz-rdili aristokratiac, yovel SemTx-vevaSi, misi saukeTeso nawili, rac kar-gad Cans lev tolstois romanSi `omida mSvidoba~. momlocvelebis megobar-ia vera bolkonskaia, maTsaviT fexSiS-veli rom miuyveba wminda adgilebiskenmimaval gzas. sagulisxmoa, rom is mog-onili personaJi ar gaxldaT, mis pro-

kalias~. am wignSi momlocveli ecnoba`locvis uCveulo meTods~...

ra meTodze saubrobs freni? sa-zogadod, marTlmadideblur qris-tianobaSi cnobilia locvebis sxva-dasxva saxe, maTgan erT-erTs moklelocva warmoadgens. `iyvnen da arianiseTi mlocvelebi, romlebic Seiy-varebdnen erT mokle locvas da imeo-rebdnen uwyvetliv. wmida kasiane am-bobs, rom mis dros egvipteSi yo-velTvis Cveulebrivi locva iyo 69-efsalmunis meore muxli: `RmerTo Sew-evnasa Cemsa moxeden, ufalo SewevnadCemda iswrafe~. wnida ionikes cxovre-baSi weria, rom igi imeorebda aseTlocvas: `sasoeba Cemda mama, Sesavedre-blad Cemda Ze, mfarvel Cemda suli wmi-da~... Tumca `uZvelesi droidan bevriirCevda locvas: `ufalo ieso qriste,

raimes da verc movardnili wyali. ms-gavsi mizani hqonda frenisac, TumcaerTia miznis dasaxva da sul sxvaa misiSesruleba. rusi glexisgan gansxvave-biT frenim iesos locva arasworaddaiwyo, `filokaliis~ principebisa dawminda mamebis rCevebis gauTvaliswine-blad. misi midgoma gamudmebulilocvisadmi budistur-qristianuliufro iyo, vidre qristianuli, rac arunda mogveCvenos ucnaurad selinj-eris ZeniT gatacebis fonze. miT umetes,rom XX saukuneSi amerikaSi Zalian pop-ularuli iyo am aRmosavluri religi-idan amozrdili seqta _ qristianu-li Zeni, romlis mimdevrebi sruliaddasaSvebadac ki miiCnevdnen iesoslocva budistsac eTqva `kosmiuri bu-das~ Sesamecneblad. SemTxveviT ar am-bobs freni, es locva budisturi `namuamida bucus~ msgavsiao.

qristianuli Zenis mqadageblebiqristianobis ganaxlebis motiviT arcwminda mamebis rCeva-darigebebs ug-ulebelyofdnen, piriqiT, isini damw-yebebs urCevdnen, rom SemecnebiTi mdu-marebis misaRwevad sistematuradekiTxaT qristiani moZRvrebis Txzu-lebebi da iesos locvac xSirad gaeme-orebinaT. Tumca, marTlmadidebeliqristianebisgan gansxvavebiT, maTTvisiesos locva macxovarTan misvlis gzaki ar iyo, aramed meditaciis teqnikiserT-erTi saSualeba. frenic, qris-tianuli Zenis mimdevrebis msgavsad,erTi da imave siyvaruliT saubrobsqristezec da budazec, iesoslocvazec da `namu amida bucuzec~,ris gamoc mis locvas goniers ver vu-wodebT, radgan is ufal iesos ki armimarTavs, aramed `xuT Tu aT sxva pirserTad~. swored am Secdomaze miu-TiTebs ufrosi Zma zui: `vfiqrob, Senar gesmoda iesosi bavSvobisas da mgo-ni arc axla gesmis. Cemi azriT is xuTTu aT sxvadasxva religiur pirSigeSleba. amitom, verc ki warmomidge-nia, rogor unda miaRwio raimeprogress iesos locvaSi, vidre argaarkvev, vin vinaa da ra raa~. zui dasaxsenebs, aTi wlis asakSi rogor Semo-varda oTaxSi gadaSlili bibliiT, ma-Sin `Sen ieso aRar mogwonda da gindo-da amis saTqmelad simorisTvis dagere-ka, romelic samxedro banakSi iyo...gaxsovs ratom aRar mogwonda ieso?getyvi. pirveli, imis gamo, rom is sina-gogaSi Sevida, magidebi aatriala dakerpebi miyar-moyara. Seni azriT,Zalian arasaWiro ram gaakeTa daZalian uxeSadac moiqca. maSin darwmu-nebuli iyavi, rom solomoni, an vinmesxva, msgavs rames ar gaakeTebda. meore,rac ar mogwonda da ris gamoc gadaS-lili bibliiT Semoxvedi, saxarebis esepizodi iyo: `SexedeT cis frinvelT:arc Tesaven, arc mkian, arc beRlebsavseben, da mama Tqveni zecieri arCensmaT~. es SenTvis misaRebi iyo, Tumcaroca ieso iqve ambobda: `nuTu Tqvenara sjobixarT frinvelTo~ patarafrenic Cerdeboda. is ukve biblias Tavsanebebda da mzeras budas apyrobda,romelic am mSvenier cis frinvelTadamianisgan arc ansxvavebda... armiTxra, maSin aTi wlis viyavi da ar mes-modao. axla rasac vambob, imasTan asaksaraviTari kavSiri ar aqvs... Sen axlacar gesmis da ar SegiZlia Seiyvaro ZeRvTisa, romelic magidebs atrialebs...da ambobs, rom adamiani, nebismieri ad-amiani, maT Soris profesori taperic(romelic frenis Zulda _ T.g.) ufromniSvnelovania RmerTisTvis, vidreromelime patara da umweo saaRdgomowiwila~.

diax, zui Tavis umcros das amxelsgaorebaSi da ara mxolod gaorebaSi,gaxuTebasa da gaaTebaSic, radgan mi-aCnia, rom adamians ufali ieso sxvaaraviSi ar unda aerios, arc franCes-ko asizelSi, arc moseSi, arc solomon-sa Tu budaSi da arc viRac haidis babua-Si. yovel SemTxvevaSi, roca iesosadmiaRavlens locvas, mxolod mas undamimarTavdes da ara xuT Tu aT pirserTdroulad. zuis azriT swored ie-sos locvis arasworad Tqma da frenisTavSi arsebuli domxali iyo misidepresiis umTavresi mizezi.

zui das aZlevs kidev erT mniS-vnelovan miTiTebas _ sZuldes ara

Temur gabunia

aRmosavleTis xibli

totips warmoadgenda Tavad graf levtolstois da, Samordinos monastrismonazoni...

aseTi lamazi iyo `qristeSi moxe-tiale ruseTi~, romelic, samwuxarod,oqtombris revoluciis Semdeg ue-crad sadRac gaqra. masTan erTad daim-arxa is sispetake da sisadave, salosebsrom axasiaTebdaT, da ai, TiTqmis naxe-vari saukunis Semdeg amerikeli mwera-li jerom selinjeri Seecada mkv-dreTiT aRedgina bolSevikebis mierdasamarebuli samyaro. freni glasissamagido wignebis gmiric, vera bolkon-skaias msgavsad, momlocvelia, romel-ic Rames xan `glex metyevesTan aTevs,xan vaWarTan da xanac cimbiris rome-liRac miyruebul monasterSi~. mismTel avladidebas erTi zurgCanTawarmoadgens, romelSic biblia da gamx-mari puria. moulodnelad daqvrive-buls arc saxli aqvs da arc materi-aluri simdidris mopovebis aranairisurvili ar gaaCnia. mis mTavar mizanssulis xsna warmoadgens... da ai, same-bobis dResaswaulis Semdeg eklesiaSiwirvaze myofi momlocvelis yura-dRebas pavle mociqulis sityvebi ipy-robs: `moukleblad ilocevdiT, yov-elsa Sina hmadlobdeT~ (1 Tes. 5, 17-18).uceb mas uCndeba kiTxva: ras unda niS-navdes mouklebeli anu gamudmebulilocva? rogor SeiZleba adamianma Tansaqme akeTos da Tan ilocos? mom-locveli am kiTxvas yvelas usvams _berebs, mRvdlebs, magram sasurvel pa-suxs ver iRebs da TandaTanobiT mos-veneba ekargeba. is mzadaa mTeli ruse-Ti fexiT Semoiaros, oRondac ki vin-mem auxsnas, Tu ras gulisxmobda pavlemociquli. selinjeris personaJi fre-ni ase aRwers mis mogzaurobas: `Semdegmomlocveli xvdeba erT pirovnebas,starecs, romelic Cuqnis `filo-

Zeo RmrTisao, Semiwyale me codvili~.`...am locvas iesoso uwodes, rad-

gan igi ufal iesosadmia mimarTuli~(`uxilavi brZola~ _ nikodimos mTaw-mindeli).

rogorc Semdgom netari nikodimosmTawmindeli aRniSnavs, iesos locvasZalian did mniSvnelobas aniWebdnenwminda mamebi: wm. efremi, wm. ioaneoqropiri, wm. isaak asuri, wm. ioane ki-bisaRmwereli da sxvebi. mis udidesmniSvnelobaze metyvelebs Tundac isfaqti, rom saeklesio wesdebiT mas See-Zlo Seecvala yvela saxlSi wasakiTxilocva da saeklesio msaxureba. iesoslocvas xandaxan amoklebdnen kidec.magaliTad, CasunTqvisas ambobdnen:`ufalo ieso qriste~, amosunTqvisas ki_ `Semiwyale me~. iesos locva sworadwakiTxulad mxolod maSin iTvleba damas goniersac im SemTxvevaSi uwodeben,Tuki `is aRevlineba ara mxolod si-tyviT, aramed gonebiTac da guliTac,misi Sinaarsis gaazrebiTa da Seg-rZnebiT, gansakuTrebiT ki maSin, rode-sac yuradRebiT xangrZlivi gameore-bis Semdeg imdenad erwymis sulismoZraobas, rom erTi xdeba locva dasulis moZraoba, Tanamyofebad iqcevi-an, ise, TiTqos sityvebs arc ki vambob-deT...~ (iqve).

bunebrivia, selinjeris literatu-rul gmirs frenis, romelsac mobezre-buli hqonda pragmatuli miznebiTa dasurvilebiT SezRudul kolejis stu-dentebTan da pedagogebTan urTier-Toba, Zalian unda moswoneboda re-ligiuri Txzulebac da misi gmiric, visumTavres mizansac, frenis nacnobebi-sagan gansxvavebiT, yvelaze mniSvnelo-vani ganZis _ sibrZnis daufleba war-moadgenda, im simdidris, romelsacverc qurdi moiparavda da verc JangiSeWamda, verc cecxli daaklebda

3literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi esse14 - 27 Tebervali 2014

adamianebi, aramed maTi saqmeebi. asevearigebdnen aTonis mTis berebi damwye-bebs. isini maT urCevdnen ar gabraze-buliyvnen da ar moeZulebinaT ume-cari da uRirsi adamianebi, radgan amg-vari saqcieli ara mxolod moyvasisgankiTxvaSi, aramed RvTis saqmeebisgansjasa da udides codvaSi _ ampar-tavnebaSic ki SeiZleba gadazrdiliyo.

rogorc mogexsenebaT, frenis sZu-lda profesori taperi, Tanac imde-nad, rom TviT mis Tmis varcxnilobasacki wyobidan gamoyavda. `es TviTkmay-ofili TvalTmaqci~, romelsac matyl-iviT xSiri TeTri Tma hqonda, frenisazriT, leqciis dawyebamde tualetSiSedioda, raTa sarkis win Tmebi aeCeCa.is udides interess iCenda sakuTariTavisadmi, sagnisadmi ki araviTars. eskidev asatani iqneboda, mas gamudmebiT`idioturi miniSnebebi~ rom argaekeTebina sakuTari personis `sidia-deze~, is darwmunebuli iyo, rom TviT-realizirebuli adamiani gaxldaT damis moswavleebs ubednieres adamiane-bad unda egrZnoT Tavi, aseTi geniosirom hyavdaT qveyanaSi.

frenis aRizianebda ara mxolodkonkretuli pedagogebi, aramed ga-naTlebis sistema mTlianad, romlisumTavres mizansac warmoadgenda sim-didris dagroveba aq, am miwaze da arazecaSi... zuic eTanxmeboda das, oRondbolomde ara, misi azriT kargi peda-gogebic arsebobdnen da rom ar iqne-boda samarTliani yvelani erT tafaSimoeqciaT. ra Tqma unda, masac yavdauRirsi leqtorebi, romlebic rasacexebodnen, yvelafers uinteresod, `ab-soluturad usargeblod da akademi-urad aqcevdnen~, magram mainc ar iyomizanSewonili pirovnuli Tvisebebisgamo maTi moZuleba. Tuki freni ga-naTlebis mTel sistemas ucxadebdaoms, maSin taperis gamaRizianebel hal-stuxsa da Tmis varcxnilobaze ki arunda esaubra, aramed ufro seriozulraRacebze. uRirsi pedagogebi ki arunda moeZulebina, aramed is, risgamoxatulebasac warmoadgendnen.

amrigad, zui das iesos locvisaraswor wakiTxvasa da qristianulisiyvarulis naklebobaSi amxels. misiSeniSvnebi imdenad Rrma da safuZvlian-ia, rom rogorc ukve aRvniSneT, da-Zmisdialogma, SesaZloa, gamocdili bere-bis saubrebic ki mogvagonos TavianTmowafeebTan. Tumca zuis ganswavlu-lobam SecdomaSi ar unda Segviyvanos,radgan arc isaa bolomde gaTavisu-flebuli aRmosavluri religiebisgavlenisgan. nawarmoebidan Tval-naTliv Cans, rom zui bavSvobidanvebudisturi religiis principebiTizrdeboda, raSic ufros Zmebs adana-Saulebs. misi azriT, swored maTi bra-lia, SerekiliviT yoveli trapezis winbudistur locvas rom ambobs. erTxel,bavSvobaSi, gadawyvita gamoetovebina`budas oTxi aRTqma~, magram simormaise mkacrad Sexeda, rom gadaifiqra.Tumca, zui cdilobs gamovides gaore-buli mdgomareobidan, Tavi daaRwiosori batonis msaxurebas, daamsxvriosbudizmis borkilebi. msgavsi sulieribrZola, rogorc Cans, selinjersachqonda, radgan glasebis ojaxis wevre-bi: simori, badi, zui, uolti da uikeri,biografiuli da Tundac msoflmxed-velobiTi TvalsazrisiT, TviT av-toris hipoTetur literaturuloreulebs warmoadgenen. (marTalia,yvelaze metad selinjers mwerali-gandegili badi glasi hgavs, magram mas,garkveuli TvalsazrisiT, danarCenioTxi Zmac SeiZleba mivamsgavsoT...).

zuisa da frenis inteleqtualurmasaubrebma ar unda dagvaviwyosumTavresi, rom iesos locva SeiZlebaiTqvas yovelTvis da yvelgan moukle-blad, magram mas ar SeuZlia Caanacv-los naTlobisa da ziarebis saidum-loebebi. qristianoba mxolod sibrZnearaa, qristianoba WeSmaritebis mim-devrobaa, WeSmariti sarwmunoebaa. sak-marisia mas gamovacaloT Svid saidum-loze dafuZnebuli saeklesio msax-ureba, rom filosofias daemsgavseba.albaT, swored es surdaT unitarulireligiis Seqmnis momxreebs, erTnairimondomebiT rom ebrZodnen qristian-ul samebas da induistur dogmatebs.

maT ucnauri mizani hqondaT dasaxuli_ oTxi religiis (budizmis, induiz-mis, islamisa da qristianobis) sin-Tezireba. isini ocnebobdnen erT ekle-siaSi gaerTianebuliyo `yovelivekeTili, WeSmariti da mSvenieri _ in-duri aziis lmobiereba, mahmadianissiwrfele, budistis gulmowyaleba...~(romen rolani _ `ramakriSnas cx-ovreba~).

religiebis sinTezirebas sakuTaricxovrebiT mZlavri impulsi miscaSivaitma ramakriSnam, romelmac 1866wels jer islami miiRo, xolo Svidiwlis Semdeg, 1874 wels _ qristiano-bac. SemTxveviTi ar unda iyos, rommogvianebiT advaitas _ uformo Rm-erTs, romlis irgvlivac unda gaer-Tianebuliyvnen yvela religiis warmo-madgenlebi, `ramakriSnas misiam hi-malaebis siRrmeSi samlocvelo augo~(iqve). `yvela mdinare okeanisken midis.iareT TiToeulma sakuTari gziT!..didi mdinare sxvadasxva adgilze sx-vadasxva siganis kalapots iWris imismixedviT, Tu rogoria rasa, epoqa daadamiani. wyali ki erTia. midiT, idi-neT okeanisken!~ _ ase moZRvravda ra-makriSna Tavis mowafeebs, romelTaga-nac saukeTesom, vivekanandam, misiazrebi da ideebi mogvianebiT mTelsevropasa da amerikaSi gaavrcela. ra-makriSnasa da vivekanandas ideebiT,rogorc ukve aRvniSneT, moxibluliiyo bevri didi mwerali. aRmosavleTisxibls ver gaeqca selinjeric. Tumca,sagulisxmoa, rom is arasodes yofilaromelime religiis Tu filosofiurimoZRvrebis brma mimdevari. amasTanave,mwerlis gataceba qristianuli Tema-tikiT, mis gviandel nawarmoebSi `fre-ni da zui~, garkveul safuZvels gva-Zlevs vivaraudoT, rom selinjerismsoflmxedvelobaSi mniSvnelovaniZvrebi xdeboda... ramdenad seriozuliiyo es Zvrebi? emijneboda Tu ara sab-olood unitarebs? TavisufldebodaTu ara maTi gavlenisgan? am kiTxvebsalbaT, mxolod misi gamouqveynebelinawarmoebebis gacnobis Semdeg Tu vu-pasuxebT. Tumca, rogoric ar undaiyos pasuxi, erTi ram udavoa, 1963 wels,roca mkiTxvelis winaSe warsdga mSve-nieri nawarmoebiT _ `freni da zui~,romelSic oci wlis amerikeli mom-locveli dagvixata, Tavisi rusiwinamorbedis gzis gagrZelebas romcdilobda, selinjers TiTqos erTinabijiRa aSorebda qristianul WeSmar-itebas.

II

umarilo qveyana

XX saukuneSi aRmosavlurma re-ligiebma uzarmazari talRasaviT ga-dauara amerikas, Semdeg ki mTel qris-tianul msofliosac. Zalian popu-larulebi gaxdnen indoeli guruebi,tibeteli lamebi da iaponeli Zen-budizmis mqadageblebi. sokoebiviTamozrdili seqtebis liderebma ki dai-wyes imis mtkiceba, rom `sxvadasxva re-ligiaTa Soris gansxvaveba mxolodgaregnulia, maTi arsi ki erTia, da, romyvelani WeSmaritebas qadageben, amit-om, ki ar unda daupirispirdnen,aramed, piriqiT, unda gaamdidronerTmaneTi...~ (arqimandriti lazareabaSiZe, `aRsarebis saidumlo~).

`Tanamedrove induistebi cdi-loben adamians Caunergon, rom ar ar-

sebobs araviTari realuri sxvaoba in-duizmsa da qristianobas Soris... darom qristiani, SesaZloa, ukeTesic kigaxdes, Tuki Seiswavlis vedantas (mis-tikur induizms)...~

samwuxarod, bevrs ar esmis, rom `in-duizmic dogmaTa sistemisgan Sedgeba,oRondac maT qristianobasTan saerToaraferi aqvT... ufro metic, induizmisdogmebi srul winaaRmdegobaSic kimodis qristianulTan. aqedan gamom-dinare, imas, rasac induistebiborotebad miiCneven, qristianisTvis_ sikeTea. xolo rac qristianisTvisudidesi codvaa, induistisTvis isuzenaes sikeTes warmoadgens~ (iqve).magaliTad, qristianisTvis ampartavne-ba udidesi codvaa, romelic adamianseSmakis gverdiT umzadebs adgils jo-joxeTSi. induistisTvis ki ampartavne-ba cxovrebis wesia, metic, am religia-Si udidesi codvaa, ar gjerodes, `romSen TviTon xar RmerTi.~ muqtis (xsna)`erT-erTi mTavari doqtrinic sworedamaSi mdgomareobs...~ qristianimoZRvrebi ki sapirispiros gvaswav-lian, maTi azriT, `adamiani sakuTarTavs ki ar unda miendos, aramed RmerTs~(`uxilavi brZola~ _ nikodimos mTaw-mindeli), radgan sakuTari Tavisimedad myofi adamiani ampartavnebaSivardeba da iRupeba.

igive SeiZleba iTqvas budizmzec.warmoudgenelia is, vinc modernistiguruebis rekomendaciiT budas man-tras sunTqviT varjiSTan erTad gaim-eorebs, ampartavnebis codvaSi ar Ca-vardes da ai, ratom – fexmorTxmiTmjdomma budistma yoveli CasunTqvi-sas unda Tqvas: ham-sa, amosunTqvisas ki_ ham-so. CasunTqva, am SemTxvevaSi,RmerT brahmas (anu qmnadobas) gana-saxierebs, amosunTqva _ Sivas (ganad-gurebis stiqias), xolo mesame (uxilaviSualeduri wertili CasunTqvasa daamosunTqvas Soris) _ uzenaes RvTae-bas viSnus, romelic qmnadobasa da ga-nadgurebas, CasunTqvasa da amosunTq-vas, awonasworebs. Sesabamisad, ham-sa-ham-so ham-sa-ham-sos gammeorebeliCasunTqvisa da amosunTqvis SualedSiuneblied warmoTqvams so-ham-s, racsanskritidan ase iTargmneba `me var...~ai, ras gvirCeven aRmosavluri religi-is mimdevrebi, yoveli CasunTqvisa daamosunTqvis SualedSi mlocvelma sak-uTar Tavs unda Caagonos, rom is Rmer-Tia, `me var~, xom uflis sityvebia?!nuTu budas mantra raimeTi hgavs iesoslocvas, romelic adamians Tavmd-ablobisken ubiZgebs da ara ampar-tavnebisken? `ufalo ieso qriste, Semi-wyale me codvili,~ ambobs qristiani,romelsac TavSi arasdros mouva, Rm-erTs gaetolos... amrigad, ismis kiTx-va: ratom unda verwmunoT budizmisa dainduizmis Tanamedrove mqadageblebs,romlebic umeteswilad revizioniste-bi arian da TviT sakuTar religiebSimiRebul tradiciul Sexedulebebsacki uaryofen? rogor Seiyvarebs saku-Tari tradiciebis moZule sxvisas? ancxondeba ki adamiani sunTqviTivarjiSebiT, SromiTa da filosofiiT,eklesiuri cxovrebisa da qristianu-li ritualebis gareSe? vivekananda,ramakriSna, raJneSi da sxva modernis-ti moZRvrebi ki swored amas qadageben,isini adamians ampartavnebisken ubiZge-ben, roca urCeven, mxolod keTilisaqmeebis aRsrulebiT (karma iogaTi) anfilosofiiTac (jnana iogaTic) kiSesaZlebelia RmerTTan misvlao. esaRmosavleli okultist-Teologebiadamians sakuTari SesaZleblobebisgadaWarbebuli Sefasebisken ubiZgebenda sruliad daucvels toveben eSmakis(`RmerTis maimunis~) winaSe, romelsacRvTis wambaZvelobiT Tavadac cxradasi Seuqmnia (dacemul sulTagan) Rv-Taebriv angelozTa dasebis sapir-ispirod.

Tanamedrove guruebi Cagvagoneben,rom qristianuli ritualebi usargeb-lo ramaa da rom naTlobisa da ziare-bis gareSec SegviZlia davamarcxoTboroteba. marTlac, Zalian amparta-vani unda iyos adamiani, naTlobaze romTqvas uari da Zalian umaduri _ ziare-baze, radgan amiT is RmerTis or saCu-qarze ambobs uars (mfarvel angeloz-ze da uflis sisxlsa da xorcze), im

sikeTeebze, codviT dacemuli kaco-brioba saukuneebis ganmavlobaSi amaodrom daeZebda da romlebic mxolodufal ieso qristes amqveyniuri mov-linebis Semdeg gaxda CvenTvis xelmis-awvdomi. ziarebis saidumlo aris is,riskenac qvecnobierad iltvodnenZvel Sumersa da indoeTSi, razec oc-nebobdnen brZen-gandegilebi, magramZala ar SeswevdaT, mis arss Caswvdo-modnen. nuTu Tavad `mahabharataSi~ ariyo naTqvami, rom adamiani mxolod ma-Sin gaTavisufldeboda, rodesac Rv-Taebriv cecxlSi dawvavda Tavisiboroti karmis Teslebs? samsxverplocecxlze mitanil unda iqnes ajao,naTqvami iyo `mahabharatas~ erT-erTleqsSi. aja sanskritSi moumwifebel-sac niSnavda da uSobelsac (anu dau-badebels). indoeTsa da SumerSi sauku-neebis ganmavlobaSi mimdinareobda

dava miwaTmoqmedebsa da mejogeebsSoris imasTan dakavSirebiT, Tu ra undadaewvaT samsxverplo cecxlze aja-xorblis Tesli Tu aja-kravi.* es iyokaenisa da abelis davis logikuri gagr-Zeleba. sinamdvileSi RmerTs arc xor-blis marcvlebis Sewirva surda da arc_ umanko (sqesobrivad moumwifebeli)kravebis, RmerTs undoda RvTaebrivcecxlSi damwvariyo adamianis codve-bi da es ubralo WeSmariteba mxolodqristes amqveyniuri movlinebis Semdeggaxda adamianisTvis cnobili. amrigad,Cven macxovarma dagvajildova imiT,rasac saukuneebis manZilze amaod dae-Zebdnen brZenkacebi, gandegilebi daqurumebi warRvnamdel samyaroSi,aseve, warRvnis Semdgomac _ SumerSi,indoeTsa da saberZneTSi, iudeasa dasparseTSi. maS, ratom unda vTqvaT amjildoze uari da rad unda da-vujeroT religiebis gaerTianebis mo-surneebs, romlebic miiswrafvian rit-ualuri da dogmaturi sayrdeni ga-mogvacalon da religia filosofiadgviqcion? ratom vTqvaT uari maT gamodeda eklesiaze, romelmac oc sauku-nes gauZlo? qriste iyo RmerTi da masrom ndomeboda RvTis sityva eklesi-isa da mRvdlis gareSe misuliyo xalx-Tan, maSin Tavadve dawerda saxarebas,mociqulebsac ar airCevda da arc ety-oda: Tqven marili xarT ama soflisao.`ukueTu marili ganqardes, raiTa daim-arilos~, _ brZana macxovarma, racimis mauwyebeli iyo, rom is udides mniS-vnelobas aniWebda mociqulebs damaTze dafuZnebul samociqulo ekle-sias. religiebis sinTezirebis mo-mxreebs ki swored umarilo qveynis Se-qmna ewadaT. maT surdaT, adamiani ek-lesiisa da moZRvris gareSe cxonebu-liyo. rac ara marto rTuli, aramedpraqtikulad SeuZlebelic gaxldaT.eklesiis uarmyofelni Tavadve hgavd-nen umarilo qveynidan Camosulebs,radgan is sulieri sazrdo, romelsacxalxs aZlevdnen, erTi SexedviT, mSve-nieri iyo, magram _ umarilo...

*sityva `aja~ Zvel qarTulSic arsebobda davedrebas niSnavda. mas vefxistyaosanSi xSirad vx-vdebiT ̀ Cemi aja~ (vedreba), ̀ geajebi~ _ (gevedre-bi). savaraudod mis warmoSobas raRac kavSiri undahqonoda msxverplSewirvasTan, radgan msxver-plSewirvis ritualis aRsrulebisas, adamiani Rm-

erTs raRacas avedrebda kidec...

4 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTipoezia 14 - 27 Tebervali 2014

* * *

vercerTi xma ver daewia,ise zustad mihyveboda mWidro gviristebs.ZafTan erTad Cadioda TiTqos bilikSi,amodioda or milimetrSida mere isev or milimetrSi Cadioda.es gza arasdros moerRveva aqaurobas,ase aravis gauvlia, am TavganwirviT –arcerTxel ar gadaxtomodagviristebis wyeul tireebs.vin daawevda am sigiJeSi raime nugeSs?yvelam mxolod mokle gza icis –siyvarulmac, sityvamac, fiqrmac, –ase grZeli gziT ver gamogyveba veravin versad,miT ufro, Tu ician,rom verasdros moaRweven Sens daRlamdeda SemTxveviT romc moaRwion,verc Sen gaigebmovidnen Tu isev marto xar,arc maT eqnebaT warmodgena,mogixerxes raime, Tu ver mogixerxes.

* * *

rogor yvelas giswavliaT,dReebi welze itrialoT hulahupebiviTda ar CamogivardeT.xelCakidebul Tqven-Tqven ambebsayenebT wreze,rom rgolis forma mieceT dReebs –plastmasis rgolebis –mec minda ase –relsebi davWra, movamrgvalo,weli mqondes udardebo,fiqrebdaTxrili,rom gauZlos am simZimesda gza wreze mitrialebdes.male viswavli aseT sityvebs –vaniliviT rom eqnebaT gareulimciredi sevda – arafriT meti,da xels movawer sicocxlis qvemoT,rom is arsebobs –davadastureb!..

* * *

vambob: Tovli, ra Tqma unda, ar dneba arasodes –Tovli usityvebo weriliviT ikeceba,carieli mesijiviT igzavnebaucnob misamarTzeda mogdis pasuxi, rom sxvagan moxvdiTo,SecdomiT agikrefiaTo nomeri.

maia sariSvili

ra mtkivneulia amxela Zalas flobdeda TagvebTanac ver megobrobde.ra afrTxobT?albaT Cemi tkivilis pantomima,munji kinos firiviT rom vtrialeb uekranodda araferze avisaxebi.yvela, vinc ambobs, rom vuyvarvar,win zewars miWimavs da kedels miSenebs,rom dainaxos ras yveba firi,magram me mudam sxvagan vixedebi,veraferze gamovisaxe.Znelia ase?vambob, rom ki da vfiqrob, rom ara!vambob: Tovli, ra Tqma unda, ar dneba arasodes.

* * *

daiZineT, vercxlis danebo.dasaWreli aRaraferia.stumrebma cisferi muclebiT waiRes,Tqven rac lukmebad dauqucmaceT:raRac uniWo saWmelida Cemi cximiani ambebic,rogorc faxlavebi.sxva yvelaferi avalage,Tqven magidazeve daiZineT,dilamde ver gagrecxavT,Ramis danebi sandoni ar arian.erT stumars darCenia kaSne,miyvars, roca stumrebs raRaceebi rCebaT,radgan es iseTi sevdiania –nivTebis RamisTeva ucxo saxlebSi,sadac bavSvebs emsgavsebian umweobiT.sul araferi xdeba saSiSi.Tovs zomieri fantelebiT.saxlSic yvelas sZinavs.gavrecxav danebsac.minda viyo Cveulebrivi qali –dalaqavebuli ubralo winsafriT.sarkeSi vixedebi da zustad aseTi var,oRond kiserze viRacis grZeli kaSneTi.miyvars, roca stumrebs raRaceebi rCebaT.

* * *

gadavarCevdivinaa gadasayvani sxva zamTarSi,rogorc lazareTSi,magram ar gamova.

yvela yinvas Tu me gadavifen kraterebzeda lavis zolebs TovliT gadavixvev,mTeli zamTari mec Zlivs meyofa,sxvas veravis Semovisaxleb.axla asea:rogorc SeSlili, dabmulia dedamiwamdinareTa lurji TokebiT.da megobarTa yvela ambavsacSekruli aqvs yvela sakinZe.anu aravin axlomaxlo.da es zamTariciqneb vera da ver aRmoCndes ise Zlieri,mixvdes sad midgas sikvdilis tbada jer moyinos,mere Tovlis dolbandebiT gadamexvios...

* * *

minda obobebs davyvebode –vfiqrob mxolod maT ician Zili,sadac yvelaferi daviwyebulia.abazanaSi vdgavar da vrecxav.ra morCilad ixsneba wyalSiCemi Zvirfasi keTili fxvnili.mas niWierad amoaqvs ambebi naWridan.bavSvis WuWyian SarvalzetalaxTan mixutebuli tkivilic davinaxe.da mivxvdi, rom maSin ar utiria, roca waiqca,magram, Turme...Cemi Zvirfasi keTili fxvnili yvelafers waSlis,yvela laqis istorias.roca viRlebi,ufro metad Tmebi meRleba da fexisgulebi.etyoba, gareT rom vdeni ambebs,veRar gadian amaze Sorsda romelic zemoT arbis,Tmis boloebSi Cerdeba,rogorc ufskrulis pirasda romelic qvemoT –fexisgulebSi migubdeba...abazanis Werze ori oboba dabobRavs.mesames sZinavs da meCveneba,rom amis Zils icaven,Sors ar midian, iqve trialeben.garkveviT mesmis maTi fexis xmac.ra mSvidi ritmia, ra imediani –imas, romelsac sZinavs,ar esmis es xma,magram rogorRac icis, rom daculiada didxans ar gaiRviZebs.

5literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi Canawerebi14 - 27 Tebervali 2014

* * *

leqsis movardna wyurviliviTaa...vTqvaT ase: leqsi mwyuria!

* * *

poeturi aRmoCenebi: kunZulebi,arqipelagebi, materikebi... Sors ki ara,ager, sul axlos: TiTqos xelisgawvde-naze... Sen ki miwis qurqi unda ganar-Rvio, mTebi unda gadaiaro, rom mis-wvde, rom dainaxo, Seni saxeli rom waaw-ero imaT napirebs, imaT nedl foT-lebs: imaT RvTiTkurTxeul pirisax-eebs...

* * *

`dedao RvTisav, mzeo mariam~... amleqss qmnida geniosi, magram yovelJamsgeniosad ver darCebi: ra vqnaT, didgalaktionsac ase daemarTa!.. msof-lio literaturis sxva geniosebsacase daemarTaT da ase gagrZeldeba mo-mavalSic, radgan asea: im ukvdav wams,roca geniosi xar, enacvleba ukve sxvawami, roca geniosi ukve aRar xar!.. xarCveulebrivi, rigiTi meleqse da nawar-moebic amisi Sesaferisi iqmneba... ge-nioso, Sen ki umTavresi ram gevaleba:geniosobis is didi wami unda amoicno,gamoiyeno, miiRo da, Tu SesZleb, gaix-angrZlivo kidec!

* * *

kidev rames Tu dawero, rom mekiTx-ebi... ra giTxra: hai-hai ro davwer, didilaSarisjvari Tuki mibrZanebs!

* * *

`didTa ras vaqnevT laSqarsa? karg-ni gvindan da cotani~... nuradin fri-donis es sityvebi pirdapir miesadage-ba saqarTvelos (da yvela sxva pataraqveynis) samxedro doqtrinas: rogorcCans, es doqtrina ucvlelia rusTa-velidan moyolebuli dRemde!

* * *

es mzakvruli ram wamomcda: imde-nad daberda, rom bolos miwis suni au-vidao...

* * *

xanmoTeuli, saukunes miRweulimoyme vinme ase ambobs gulis sityvebs:asea, veJo, Cems usworo gza-bilikebzesxvadasxva rjulis mravali qarTveliSemxvedria: qristianic, mahmadianic,budistic da induizmis yurmoWriliymac... Cemi dakvirvebiT da mixvedrilo-biT, suyvelani guldaWrilebi da gul-mtkivanebi iyvnen saqarTveloTi... da ai,kidev ras getyvi: Cveni religia, Cvenirwmenis gulisguli, Cveni gamaerTiane-beli simaRle swored saqarTveloa da,geubnebi, mwared cdeba is, vinc sxvarjulis qarTvels zurgs aCvenebs da arikarebs! Cven erTni varT, veJo, erTni!

* * *

SoTa rusTaveli arafers ara wershaiharad. aba, daakvirdi: is kargad ic-nobs zRvas, xomalds, naosnebs, sanaos-no saqmes da ase Semdeg...

* * *

poeziidan gandevnili poezia: maS,iq sxva raRa darCa?

* * *

`ulmobeli simarTle~, risi upirve-lesi mtvirTvelic aris poezia,ametyvelebas, amoxsnas moiTxovs. igiucxadesia mxolod maSin, roca Tavgan-wirulobis signalebs gvigzavnis...

jarji fxoveli

* * *

rogorc Cans, aseTia samwuxaro re-aloba saqarTeloSi da odnavdakvirvebuli Tvalic kargad SeamC-nevs, rom morWmiT mjdomel xelmwifesmaincdamainc ar epitnaveba welgama-rTuli, dauyvedrebeli lukmapuriTkmayofili mwerali! is udaod daCo-qili da Camxobili unda iyos lafSi damtverSi da unda iyos xelmwifis max-vewari, xelebgaSverili... sxvagvarad amsamwuxaro realobas ver avxsniT!.. Cven-ma mwerlebma gamoTvales, rom pataraqveynebSi, sadac realoba TiTqmisigivea, rac CvenTan, iq saxelmwifo xe-lSi iRebs mwerlobis da, saerTod,kulturis gadarCenis minimalur mi-sias. dRes, roca Cveni saxelmwifosdovlaTi aTasgvar saeWvo proeqtebSiixarjeba da niavdeba, nuTu Cveni sax-elmwifo ver SesZlebs, rom uluk-mapurod, ubinaod da uhonoraroddarCenil mwerals xeli gauwodos?! esjer kidev im Savbnel sabWoTa epoqaSiiyo mogvarebuli!.. Cvens samezobloqveynebSi azerbaijanSi, somxeTSi,TurqeTSi, CexeTSi da sxvagan es sakiTxidResac mogvarebulia: isini uvlian,ufrTxildebian Tavis mwerlobas,Tavis kulturas, Tavis momavals...xolo CvenSi, rogorc vTqvi, sul sxvarealobaa: Cveni morWmiT mjdomelixelisufleba ZiriTadad ufrTxilde-ba Tavis zemaRal xelfasebs, zemaRalpremiebs, uZvirfases manqanebs dasrasasaxleebs... xolo mwerals rac Se-exeba: is unda egdos lafSi da mtverSi,xelgaSverili, maTxovradqceuli, ubi-nao, umomavlo, uhonoraro da ase Sem-deg... kargad vici: es Canaweri visacexeba, isini ar waikiTxaven! magram, al-baT, Cveni mwerlebi, Savbneli droissiduxWires naziarebi mwerlebi wai-kiTxaven da, RvTis SewevniT, egeb er-Tianad xma amoviRoT! naTqvamia, SaZax-ilma xe gaaxmoo, xolo Cvenma SeZaxil-ma egeb gamoafxizlos sakuTar keTil-dReobaze gadagebuli es Cinosnebi!

* * *

`kaci da poeti~. ase erqva Tamaz Cx-enkelis guliTad, dardis uSualobiTaRbeWdil werils, niko samadaSvilsrom eZRvneboda. am werilma gamacno

ara marto niko samadaSvili, aramedTviT Tamaz Cxenkelic. es iyo Cemi stu-dentobis pirveli wlebi... maSin Cemisixaruli gavuziare SoTa CantlaZes.SoTam Taviseburad mowkura Tvalebida raRac ucnaurad mSobliuri Tbilisityvebi warmoTqva, riTac magrZnobi-na, rom samadaSvili misi uaxloesi me-gobari da Tanameinaxe iyo, rom misi was-vliT guli sanaxevrod daucarielda...Rvinis kaci davkargeo, Tqva dan-anebiT... ubralod: Rvinis kaci... poe-zia arc uxsenebia, oRond maSinac daSemdgomac mravalgzis davrwmundi,rom niko samadaSvili mas did qarTv-el poetad miaCnda...

* * *

mainc ra aris is, ras eyrdnoba, said-an modis misi dauSreteli Zala, misiaRmafrena da gulsruloba gaugo-nari... miwac, qvac, haeric, Rrublebicda varskvlavebic, suyvela imas romemorCileba... mainc, ra aris? JamiJamimasac gaigoneb, spontanurad, haihar-ad naTqvams: siyvaruli samyaros Tvise-baa...

* * *

ai, kidev erTi saSineleba: sa-sowarkveTili mTavroba: man sakuTarxalxs gamoucxada omi!..

* * *

poeturi xati, gulSi rom verdaibuda... cxadia, is leqsis wiaRSicver gadneba, magram iarsebebs poetursivrceSi, oblad, eulad: uTvistomo,udedmamo bavSviviT... da daelodeba imRvTisnier wams, roca misi ca gaixsne-ba, roca poeziiT pyrobili vinme aR-moaCens da leqsis wiaRSi daaSxefebs,rogorc ukvdav, warudinel saRvTosaRebavs...

* * *

ase vityvi: erTia leqsis Txzva daaris kidev sxva: poeziis aRmoCena. sa-surveli Sedegi moaqvs qmnadobis imwams, roca ̀ leqsis Txzva~ da ̀ poeturiaRmoCena~ Tanaxvdebian erTimeores.mokvdavTa gemovnebiseuli Sefaseba,Sedevrebad rom aris CaTvlili, albaT,

qmnadobis am wamTa Sedegs miesadage-ba!.. vTqvaT esec: tradiciul-konven-ciur leqsSi ufro miiRweva poeturiaRmoCenebi, Tu ufro Tavisufal leqs-Si, sadac riTmis, ritmis da sxvadasxvaformiseuli artaxebi da barierebi araris?!. Znelia, romelimes upirateso-ba rom mianiWo, Tumca, me mgonia, poet-uri aRmoCenebis prioriteti Tavisu-fal leqss ufro ekuTvnis!.. aqve vi-tyvi, rom poeturi aRmoCenebiT zogiCveni prozaikosis (oTar CxeiZe, revazinaniSvili...) Semoqmedebac didadTvalsaCinoa...

* * *

geubnebi: gaTxare enis pirquSi damyari wiaRi, dainaxe fesvebi da ufroqvemoT: fesvTa fesvebi da kidev Sorsda ufro qvemoT moiZie ukvdavi kri-stalebi: aRmoaCine poezia!

* * *

mecxramete saukunis meore naxevarida meocis pirveli naxevari: fSaurixalxuri poeziis bumi, romlis inerci-ac dRemde grZeldeba... Zvelad xalx-uri moleqseebi erTimeores `zepiradugzavnidnen~ Tavis gamkilav leqsebs.amis gamo, vfiqrob, rom bevri leqsidaikarga: adresatamde ver miaRwia!..mogvianebiT ukve sxva viTareba Seiqm-na: xalxuri moleqseebi marto werak-iTxvis mcodneebi ki ar iyvnen, zogsumaRlesi ganaTlebac hqonda. leqsebiwerilis saxiT egzavneboda metoqes,rac gamoricxavda sxvadasxva xalxiszemoqmedebas, kargavda mkiTxvels da`gamsworebel-gadamkeTebels~. am vi-Tarebam erTgvarad gaaRariba xalxurileqsi, daikarga koleqtiuri avtor-mTqmeli, daikarga simaxvile da sxva...

damTavrda xalxuri leqsis Zalzesaintereso epoqa!

* * *

raRac amis magvari maSin gabrieljabuSanurmac miTxra, magram es oristriqoni SoTa CantlaZis naTqvamia:`ra ginda Sen am CarCoSi. girCev, wax-vide, jarjo, Sin!..~ ai, poeturi sintaq-sis Tavisebureba: bolo striqonisyoveli sityva mZimiTaa gamoyofili!

xelis-gulis anabeWdebi

6 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiproza 14 - 27 Tebervali 2014

lamazi, laRi TaTa, Tinas bavSvobisdaqali, romlis gamoc biWebi bevrsisuleles sCadiodnen (axlac ar ak-leben), aravis egona, rom gauTxovaridarCeboda da sxvaTa, ucxo adamianTamovlas da maTze zrunvas moandomeb-da cxovrebas. Tavidan upatronoTasaxlis aRsazrdelebs dasdevda, am si-tyvis pirdapiri mniSvnelobiT. „pri-utidan~ gaqceulebs zogs sad agnebda,zogs _ sad. poulobda. Ïóòåâêà â æèçíü-is aRebaSi exmareboda. maT gamo (ax-loblebze aRar aris laparaki), bevrucnob, SeZlebul adamians „ateroreb-da~, fuls arTmevda an raime sxva saxiTmaterialur Tanadgomas aiZulebda.karg saqmes akeTebinebda. Tinasac bev-rjer mouwia mamikos Sewuxeba da ud-edmamo bavSvebisTvis xelis gamarTva.wina zafxuls Tinas armazis agarakzewaiyvanes ori dRiT patarebi. arc isepatarebi iyvnen. Tvalebi hqondaT asak-isTvis Seufereblad undo, Tavxedi dadaZabuli. mravlis mnaxveli Tvalebi.kargi garja da sirbili dasWirdaTTinas da gogoebs maT devnaSi. sigaretsTiTqmis yvela abolebda. saidanRacnaSovni myrali aryiT daTvra ramden-ime da Tinas daqalebi taStebmomar-jvebulebi dastrialebdnen Tavs mTe-li Rame. kargi dro atares.

Tinam erTi piroba TaTasTvis mxarisabma gadawyvita, magram maleve daneb-da. Zalian rTuli gza aRmoCnda, suli-eradac da fsiqologiuradac.

TaTam Rrmad CayvinTa mag samyaro-Si. Tinas cota arajanmrTeladaceCveneboda misi Tavgamodebuli moTx-ovnileba sxvaTa movlisa. erTi-orjereCxuba kidec: „e, azrze modi, yvelasver uSveli, da amasobaSi Cvenc gvSor-debi da gvkargav.~ magram am SeZaxilebsSedegi ar mohyveboda da Tinac daneb-da. TaTa patimar gogoebze gadaerTo.monazvnebTan erTad qalTa sapatim-roebSi dadioda da cdilobda, gan-sacdeli Seemsubuqebina msjavrde-bulebisTvis.

cixeze rom yofiliyvnen wasasv-lelebi, Tina uars etyoda, radgan Zli-er aSinebda erT wignSi amokiTxuli,mZafrad CarCenili aRwera mag sivrce-si, sadac CrdiloeTis „kritis~kedlebis miRma momnusxveli da daun-dobeli taiga usasrulobamde gadaW-imuliyo. gaqcevis imedis napewkalsacyinulis wveTad aqcevda saknis gisose-biani fanjridan danaxuli, mwvane xee-bis kenweroebiT daCxvletili hori-zonti. „mand moxvedrisTanave Tavsdavibridavdi~.

asakis da gamocdilebis matebasTanerTad, Tina rwmundeboda, rom jojox-eTis Seqmnis gasaocari niWi gaaCndaTadamianebs. niWierad gamosdiodaT.mcdelobas ar aklebdnen da siam-ovnebasac atandnen mis SeqmnaSi. xSirSemTxvevaSi, saTaveSi sul sxva ramehqondaT Cafiqrebuli, magram Sedegadnair-nairi yaidis, „Sris~, mtanjvelgaremos iRebdnen.

TaTam manqaniT moakiTxa. didi, ja-niani jipiT. miuval adgilSi ganwirulSOS-ze mimRwevi manqaniT. „SOS – save oursoules _ gadaarCineT Cveni sulebi. ga-davarCinoT erTmaneTis sulebi jobs.Cem suls vin gadaarCens, ha, gega?~

_ TaTa, miTxari rame kargoba, davi-Rale cudobebiT, _ manqanaSi Caj-domisTanave gaucina Tinam.

_ ar mowio manqanaSi, _ sigaret-momarjvebul Tinas gamoxeda TaTam.

_ arc gaatrako. movwev. _ gaabo-la Tinam. _ imdenad dadebiTic nugaxdebi, rom gamiWirdes SenTan urT-ierToba.

_ kargi, midi, amaRrCole._ ar metyvi, vin da rogor gog-

osTan mivdivarT?.. pabegi xom ar movu-wyoT... vaznebi gaq. dariko, vaznebi. _ecineboda Tinas.

_ getyvi. mis mier daweril ambavsmogiyvebi, romelic ucabedad Camivar-da xelSi.

dasawyisi pirvel gverdze ambavi likasi

„marTali xar, mxolod Tvrametiwlisa Sevsruldi, magram didi gogovar, Sen xom ici. tyuilad axureben SeniZmakacebi. am saqmeze mainc wamogyvebi.uSiSaric var, lamazic da Senze magariSeyvarebulic. ise, arc Sen megulebimaincdamainc vzrosli, rogorcmogaqvs Tavi. gorozad (momwons es si-tyva) rom scem bolTas oTaxSi da SenZmakacebs rom unZrev da uxsni, rom Cemiwamoyvana saqmes gamoadgeba. me xom la-mazi var, Tan uSiSari. martos ar gag-iSveb, eg ici. isini ver gepasuxebian.ukmayofilod iCeCaven mxrebs. Sen da-JinebiT akvirdebi orives TvalebSi.winaaRmdegobebis yvelanair survilsuqrob.

ocdaerTi wlis xar. Cemze arcTubevrad ufrosi. ratomRac xSirad amax-vileb amaze yuradRebas, didoba mog-wons, Rlaps meZaxi, razec mecineba.erTxel gavbrazdi, aRarc gelaparake-bodi karga xans, rodesac viRac tipebs,rogorc „Cemi umcrosi da~ gaacani CemiTavi. bevri bodiSis moxda mogiwia. bo-los gapatie, aba ra.

gorSi raRa gvindoda?viRac Seni nacnobis saxlSi vimyo-

febiT. ar momwons es kaci. gaquculTavze Tma „talaverad~ aqvs gadmo-varcxnili, raxitulad gamoberilmucels Camomdnari xelebiT isresssaubrisas, Tan naZaRlaria. saqmis de-

mdgomareobaSi usaqcielod saxeda-karguls, virisferdadebuls.

xval ara da zeg. vRelav ki ara, ma-grad vmandraJistob, magram SenTanerTad yofna mamxnevebs. gatyob, mog-wons, gverdiT magari gogo rom gyavs.veravin mamCnevs SiSs. Tavi RirseuladmiWiravs. oRond, marTla usisxlod,Tez, marTla usisxlod. Tu maincd-amainc _ fexebSi. egre ar Tqvi? yve-las dedac movtyan, me xom patara dabraziani gogo var, rogorc damarqvi,magram ara boroti. dedaCems damamaCems naRdad aRar davubrundebi.marto SenTan erTad minda yofna.aqedan wasvla minda. saqmidan aRebulifuliT sadme Sors movaxerxebT moxe-vas. kargad viqnebiT... rodemde? Rmer-Ti gvaCvenebs. RmerTs vuyvarvarT,vici, da yvelaferi kargad iqneba, xomegrea, Tez?.. geyofa amdeni qaqani. min-da Cagexuto da damamSvido. Seni sunimenatreba. wamo, ra, Cven oTaxSi, mon-domebiT rom gagvimzada bondoiasdedam. keTili qalia. gamoparulebivgonivarT. rom icodes Cveni aq yof-nis mizezi. Tavis Svils daabralos.saidan gamoCxrike?.. gavige, batono,rom sandoa, magram magis dedac... anda,dedamiss ras verCi? ai, gemrielixaWapuri gamogvicxo da CaisTan erTadmogvarTva. koka da zuka xilis arayssvamen bondoiasTan erTad. wamoiRe egCai, xaWapuri da „Cveni~ oTaxis fan-

fral magidasTan. bondoia SeSliliv-iT daqroda oTaxebSi. „ra xdeba, dedi?~arc gauxedavs mSoblisTvis, ise gaiZa-xoda da odnav gadaweuli fardidaniyureboda quCaze.

_ gviWeren? _ sasowarkveTiTikiTxa.

_ ZaRlebs naRdad ar hgavs es yve-laferi, _ Tqva kokam da Suqebidaaqro. _ mgoni, omi daiwyo.

mezobeli qali Semovarda is-terikaSi. Zlivs davawynareT. bolo-bolo gavarkvieT, rasac gahkioda _omi daiwyo. dilamde saxlSi darCenagadavwyviteT. gruxuni jer kidev Sori-dan ismoda, magram riJraJisken sro-lis xma TandaTan moaxlovda. TviTm-frinavebis reaqtiuli Sxuilic gax-Sirda. sadRac Zalian axlos glijes.

mezobeli qali gvawvdida informa-cias. rusebi ukve Cvens soflebSigamoCndnen, CeCnebic maTTan erTad daaTasi mudregio, TavSi iSenda xelebs.

_ gavideT, magaTi deda movtynaT!_ ver isvenebda zuka da saTadarigomWidebs qamarSi irWobda.

_ kargad gaTendes. araferi vic-iT, ra xdeba. sibneleSi SeiZleba Cve-nianebma dagvxocon, _ Tqvi Sen.

_ marTalia, jer gaverkveT, ra xde-ba, _ dageTanxma koka. savarZelSi Ca-jda, sigareti gaabola da boTlSi Car-Cenili arayi Camoisxa. _ bondo, gakav-di. dalie erTi Wiqa da gayuCdi. _ iar-aRebis Cxakunisgan kidev ufro dafeTe-buli maspinZeli daawynara.

bondo ver mSviddeboda. gadelebu-li daqroda fanjridan fanjaramde dafardas amofarebuli iWvriteboda ga-reT, saidanac sxvadasxva kalibrissikvdilis cecxli elavda. jer-jer-obiT moSorebiT.

inkasatorze vinRa fiqrobda.zukas biZa hyavda afxazeTSi daRu-

puli, mxedrioneli. gvTavazobda, vet-eranebi, misi biZis Zmakacebi gvepovna:„ar arsebobs, aq ar iyvneno~, da maTgavyolodiT.

marTali giTxra, gamixarda, Cvenisaqme rom CaiSala. omi sxvaa. Cemi am sax-lSi datovebis idea wamoiWra isev. SenceTanxmebodi am azrs. magram me _ ara.da arc davrCi. sad-sad da, brZolaSigamogadgebi Tu gamogadgebi. zuka yvi-roda, abuza iqnebi, Sen gamo dagvxo-caveno. me ki T.T. medo muxlebze da vi-codi, rom Sen gverdiT bare orze ma-grad viomebdi... egrec iqneboda, romdagvcloda...

qalaqSi gasulebi umisamarToddavbodialobdiT. vinmes gvindoda ga-davyrodiT, Stabisken gza rom mieswav-lebina (bondoia saxlSi darCa)... gada-veyareT. patruls. yviriliT gavaC-ereT. vin xarTo? _ gvkiTxes avtomat-momarjvebulebs. moxaliseebi varT,saomrad CamovediT-Tqo, _ vupasuxeT._ CasxediT, CasxediT, Cven migiyvanTStabSio. migviyvanes. iaraRi agvyaresda dagvapatimres. magari areuloba iyoStabSi. yvela dabneuli Canda, magramCvenTvis mainc moicales. ra gauxardaim ekipaJs, romelsac Cveni TbilisSigadayvana daavales...

dakiTxvebze didad ar vuwamebi-varT. dasaSineblad maginebdnen daerTi-orjer damartyes. me pirvelCvenebas vawvebodi, saomrad viyaviTCasulebi-meTqi. _ T.T.-Ti ra unda geo-ma, an Sen ra unda geoma. gviTxari, rasapirebdiTo...

aravin axsena inkasatoris Sesaxeb.biWebi ver gatexes, verc fanjridanZalis-ZaliT gadmoTreuli bondoia:„saerTod ar vicnob magaTo~...

vici, yvela Senzea gabrazebuli.albaT magrad gawames, raxan Tqvi. megpatiob, Tezik. mainc miyvarxar. mjera,rom sxvanairad ar... mokled, me SengverdiT var. Cemi imedi gqondes...~

_ karoCe, am Tezikam ver gauZlo dayvelaferi dafqva. TanamSromlobazewavida. likas Svidi weli misces. dan-arCenebsac magdenive. Tezikas _ sami,magram erTic ar mjdara. SewyalebiTgamovida da egreve viRac moiyvana

rezo TabukaSvili

dRe meSvideTavi momavali romanidan

talebs wvrilad hyveba. inkasatorisbankidan gamosvlis dros, adgils mon-domebiT gvixatavs. saqmeze TviTon armodis, _ iqaurebi niRbiTac mic-nobeno. mtyuanis? mSiSaraa axvari. Senes wamowyeba realurad warmogidgeniada warmatebaSi eWvi ar gepareba. mecmjera Seni. kokam da zukam avtomatebiasawev taxtSi, sabnebSi Camales. savar-ZelSi Camsxdrebi uxmod usmendnen misenergiul qaqans da Sens droul kiTx-vebs. am poslikas laparaks naklebadvugdeb yurs. gakvirdebi, da kidevufro momwonxar: saqmiani, SemarTuli,odnav daZabuli. kargi Sesaxedi xar.

_ gareT gamosulebs lika SeefeTe-ba, „ucabedad~ daejaxeba, CanTidangadmoyrili raRacebis akrefisas maTyuradRebas miipyrobs da wamiT Seay-ovnebs... lika, parikis da saTvalis ga-keTeba ar dagaviwydes. _ me mommarTav.ra damaviwyebs, ramden xans varCieT egpariki da lamis sasvarked gamosayene-beli didi Savi saTvale. oriveZalianac mixdeba. _ amasobaSi, CvencavmoZravdebiT. mZRoli Senia, koka. ma-Rali buCqebia manqanis gasaCerebeladgilTan. kargad daimalebi. dacvisor tips da inkasators me da zuka mivxe-davT.

saqmidan wamosulebma isev am usim-paTio tipis, bondoias saxls unda Seva-faroT Tavi. ramdenime dRe aq davi-malebiT. saidan gamoCxrike es urodi?ar momwons... saimedoa, ki gvarwmuneb,magram gamqcevs hgavs. eqstremalur

jris rafaze SemovsxdeT. mTvarianiRamea. alublis xe zed minas ebjineba.gadazneqac ar sWirdeba, ise davkri-favT... wamodi, wamodi, vacadoT amaTCadenili Tu jer Caudeneli sagmirosaqmeebis moyola... fuli rom argvWirdebodes, aqaurobisgan gaqcevarom ar gvindodes, am saqmes ar Cagad-eninebdi. magram heC, gviania magaze ba-zari... yvelaferi gamogviva. Semomxedekargad TvalebSi da dainaxav, rom egreiqneba. me magari var. me vgrZnob... ma-gram kidev raRac ucnaurs vgrZnob,Tez, es Cven saqmes ar exeba. raRac didi,saSinlad mRvrie talRa modis. ma-frTxobs. sizmari vnaxe Tu TavisiTgaCnda xifaTis gancda _ ar vici. amazear dagelaparakebi. sxvanairad gaigeb.

geyo daZabuli sifaTis gakerva.gamiRime, Sen ro ici, ise... morCa, aRardagelodebi, gavedi me im oTaxSi. Tumale ar Semoxval, bondoias dedis mierdagebul gakraxmalebulzewrian lo-ginSi marto Cavgordebi da daviZineb...vicodi, rom male mobrZandebodiT,batono. Sen rom giyvars, is Ramis per-angi macvia, specialurad wamoviRe...

axali CaZinebulebi viyaviT, didmaafeTqebam rom gagvaRviZa. verafersmivxvdiT.

_ Tezik, adeqi droze, _ gamogvZa-xes biWebma.

avtomatiT xelSi, trusebisamaragavardi gverdiT oTaxSi. zuka dakokac sabrZolo mzadyofnaSi dab-neulebi idgnen araydaRvril, nasu-

7literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi poezia14 - 27 Tebervali 2014

colad. _ aramiancs uaxlovdebodaTaTa.

_ eg bozi, _ Tqva Tinam.cudi adgilia saavadmyofo (samSo-

biaro ar iTvleba). karg saqmeze aravinakiTxavs mas. Tinas „aramiancTan~ pira-di urTierToba akavSirebda. ki, magraduSveles aq, roca mZime avaria SeemTxvada trepanacia dasWirda gadasarCenad.iyoCaRes eqimebma, magram „saamodgasaxsenebeli~ ar iyo reanimaciaSi ga-tarebuli Tveebi. usiamovno grZnobadaeufla ezoSi moZravi saswrafo man-qanebis danaxvisas.

misaRebSi mividnen likas palatisnomris gasagebad. mcire rigi daxvdaT.ori eqTani eqims aqtiurad esaubrebo-da. iqve, skamze, viRac kaci ijda, kria-losans aTamaSebda da uxmod akvirde-boda garSemomyofT.

Tina da TaTa karebTan idgnen dadainaxes ezoSi didi siCqariT Semo-vardnili BMW. ori biWi manqanidangadmoxta. ukana karidan saxegaSavebu-li megobari gadmoaTries da iqve,molze daawvines. Semdeg kvlav manqa-naSi Caxtnen da gagazes. sanitrebma mim-Rebis sawolze gadmoiyvanes gonwasu-li biWi. axalgazrda eqimma da eqTneb-ma pulsi gausinjes. sagrZnobladRelavdnen. daWrili ar iyo. wamlisgangaparuls hgavda. tuCebi, yurebi, TiTe-bi gaSavebuli hqonda. kriWa Sekvroda.biWma farTxali daiwyo. arabunebrivaddauxtoda fexebi da weli. eqimi daib-na. xan guli umuSava mkerdze mtevnebisdawoliT, xan eqTans azelina yurebi.skamze mjdari kaci wamodga. WaRaraiyo. ruxi feris palto ecva _ gegone-boda, patara aqvs da ha da ha, Semoaskde-bao. ubralod, janiani iyo. krialosanijibeSi Caido da mis magivrad gasaxsne-li dana amoiRo. eqimi gverdiT gawia.ramdenime kbilis CamtvreviT biWs pirigauRo, TiTqmis gadaylapuli ena sa-suledan amouRo da eqTans uTxra, gu-laRma gadmoewvinaT da enisTvis xeliar gaeSvaT. eqimi moyoCaRda, „narkani,Cqara!~ ubrZana eqTans, romelic sulmale dabrunda savse SpriciT xelSi.eqimma didi wvalebis Semdeg moartyanemsi venaSi. ineqciis gakeTebidan ram-denime wamSi saswauli moxda _ biWsamoaxrotina, guli aeria da gacocx-lda. „es sad var?~_ ikiTxa mibnediliTvalebiT da fexze wamodga. „ arami-ancSi xar. saxeli da gvari gviTxari,unda gagaformoT,~ _ uTxra ofl-dasxmulma eqimma. „givi var, givi~,

_zantad Cailaparaka biWma. „gvarigviTxari, givi~. „gaiparaSvili var~,_kmayofilma Caicina da karisken daiZra.„egre ar SeiZleba. Cven patruls undaSevatyobinoT.~ _ Tqva eqimma da gzagadauRoba. „ratom mwirav, eqimo,~ _seriozuli saxiT CaaSterda TvalebSi„givi~. mere asdolariani amoiRo daeqims xalaTis jibeSi Caudo. „es waiReda wadi.~ _ fuli ukan miubruna eqim-ma. „am kacs umadlode gadarCenas,~ _miaZaxa eqTanma gogom da WaRaraze ani-Sna. „madlobas mogaxsenebT,~ _ miugoTavis dakvriT da kbilebze moisvaxeli, _ „kai Clifini momiwevs me,~ _TavisTvis Cailaparaka da SeZlebis-dagvarad swrafi nabijiT datova iqau-roba.

Tina da TaTa gamSrali saxeebiTakvirdebodnen mTel am scenas. califexiT ki ara, welamde iqiT iyo adami-ani ukve da ucbad mobrunda ukan.

_ amaze SeiZleba iTqvas: ìû åãîòåðÿåì. _ nerviulad gaecina TaTas.sicili sxvebsac gadaedoT. eqTanigogo idga mxolod kuStad.

_ Rirs ki egeTebis gadarCena. _Tqva amreziT.

sicili yvelam Sewyvita._ Sen eg xalaTi ar unda gecvas. _

mkvaxed uTxra TaTam._ rogor, rogor... _ agresiulad

aiWra eqTani._ kargi, geyofaT... Tqven ra

gnebavT? _ situacia ganmuxta eqimma._ patimari gogo gyavT aq... _ dai-

wyo TaTam._ lika. vici... me viyavi morige, rom

moiyvanes. Zlivs gadavarCineT. ver-tikalurad hqonda Wrilobebi. me-ToTxmete palataSia, magram ar SegiS-veben, badragi icavs, _ Tqva eqimma.

_ maqvs sabuTebi da uflebamosile-ba. _ upasuxa TaTam.

_ Tqven iciT... _ eqimma raRacqaRaldebi gadaawoda eqTans. _ es nu-nus autane.

gabrazebul-ganawyenebuli eqTanimasiuri gavis rxeviT gavida misaRe-bidan.

sabuTebis Semowmebis Semdegbadragma Tina da TaTa palataSi SeuS-va. erTkaciani palata iyo, Jamis-momgvreli mwvane feris kedlebiT,uWaRo, SiSveli naTuriT da gisosebi-ani fanjriT. kuTxeSi, rkinis loginze,biWiviT TmaSekreWili gogo iwva. gamx-dari saxe hqonda. CavardniliTvalebiT WerSi iyureboda. marcxenaxeli farTod gadaexviaT bintiT. go-goebis danaxvaze wamojda, mxned ga-Rimeba scada, magram Zlieri sisusteetyoboda.

_ ar adge, lika, _ swrafad miuax-lovda TaTa. _ Tavbru dagexveva.

_ ara, Zlierad var ukve. _ logi-nis Tavs daeyrdno janmrTeli xeliT.

TaTam fanjris rafaze xili daal-aga da erTaderT skamze Camojda. Tinaiqve dadga, kedelTan. „ra pataraa~,_gaifiqra likas Semxedvarem.

_ rogor xar? _ hkiTxa TaTam._ kargad, _ Rimilismagvars ar

iSorebda saxidan lika. _ cudi sisx-li gamovuSvi organizmidan da axlaukve kargad var.

_ es Tinaa, Cemi daqali. SegiZliaTavisuflad iyo masTan. _ Tina gaac-no TaTam.

_ sasiamovnoa... Tavisuflad var...etyoba, saWiro iyo, rac gavakeTe. mar-Tla gavTavisufldi raRac... CaTlax-obisgan. _ gogom xelze daixeda.

_ mec mqonia msgavsi momentebi... _daiwyo TaTam.

_ kacebis deda movtyan? _ guli-anad gaecina likas.

_ ho, magdagvari._ yvelasi ara, magram zogierTis _

ki... movrCeT magaze. me is movkali.TaTa da lika amnistiis, srokis Sem-

cirebis variantebze saubrobdnen.Tina Cumad idga da uyurebda am Txel,patara gogos, bevris gadamtans, davenebis gadaWriT Tavisi yofili biWis„momkvlels~.

darejan sumbaZe

wera-kiTxvis gakveTilebi.

gza. -mkvlevi (testi) mkiTxvelisaTvis

ironiuli diskursi

yovelTvis aris viRac, vinc mas seriozulad miiRebs. umberto eko

ufro erTgvarad vmoZraobT. vsunTqavT.is Cemi yofnis yvela niuanss zedmiwevniTTu imeorebs. is iseTia, zustad iseTi. imeorebssakuTar TavTan msgavsebas rogorc me vaxerxebamas sul mudam. SeiZleba iTqvas es kidec gan-gvasxvavebs. rac xazs usvams ukidures erT-nairobas. raRac mainc dawere. rame. rame mainc.ubralod raRac. dRes pirveli dekemberia.Tbili zamTris pirveli es dRe. ukve davbrundi.es iseTi xilva iyo. uamravi peizaJis. daerTbaSad rasac Tvals mokrav. rasac sulSigaatareb. miatoveb. gaeclebi. Tan gaiyoleb.es usasrulo gasvla iyo Semodgomis tyeebispirze movitoveT alaznis veli. Tovlis TeTrimaqmanebiT dasrulebuli. SevudeqiT ferdobs. aqamdearasdros dasrulebuliyo. agvekriba. gamogvyoloda.is Tan sdevs Cemi yofnis yvela dros. ai,es Cemi aTwleulebis jojoxeTia. gamo -uvalibilikebiT. gadaxvevebiT. arc wasvliT. arc dadabrunebiT. aramed sadRac zRurblze. viciveraferi damexmareba. me aqedan uamsikvdilod.ggonia, xom(?) dramatulic. magram asea. arasdrosyveba winapirobebs. avadmyofur sindromebs romudeben sawyiss. is sakuTar TavTan msgavsebasimeorebs. ai, ratoc arasdros yveba. es ufroseriozulia. vidre, vTqvaT, dilis tyispira serzemglis seri. mglis gaToSili silueti. is CvensmoZrav wertils Tvalsac ar acilebda. gvacilebdaTaviseburad. es, udaod, seriozuli sevda iyomisTvis ufro, Tu CvenTvis metad. verasdrosityvi. an iqneb kidec iyos vinme. vinc metadufro seriozulad aRiqvamda. roca ar ici vingadevnebs Tvals: vaWari da misi coli Tu idealuriuZilobiT Sepyrobili mkiTxveli vinme. rogorxar?kargad. Tumca azri erTia. mainc Tvalsgadevneben.da danarCeni mxolod neba. Tavs vin visTan aigivebda.vin xatad da vin saxed misad. anda saxelad. ironiad.uZvirfases wminda arsebad. sarkis miRma Semo-gyurebda. yofil -iyavi aseT dros misgan gan-sxvavebuli. absurdi misgan metismetad sa-saciloc ki iqneboda. Cemo Zvirfaso. sanatrelo.siamovnebiT mis win Tavs xride. es uzadomarazmi mkveTri misi saxisTvis. vinc vinmes mkvaxegulubryvilobas Seeqceva. moZraobdes msgavsad.sunTqavdes. Tvalsac ar xuWavs. kbilsac ar Wris.

8 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTipoezia 14 - 27 Tebervali 2014

darejan sumbaZe

TvalSi sacemi

mkiTxveli-mdedri xulio kortasari

ratom unda imarTlebdnen Tavs poetebiTuki yvelafers gaigebdnen danarCenebi iserogorc adamians unda gaego. rom martivadarasdros dasWirvebodaT aexsnaT andaganemartaT emociebze. ratom unda xsnidnen-ixsnidnen sityvebis codvas maT TvalSi.mkveTri qmedebis codvis mRvrie talRebidanvaldebulad molaparakeT. da -mmoZRvrelTa. mim-TiTebelTa: rogorarwerde(!) sindisisgan da-mSvidebulTa. gamgrZelebelTa cxovrebis: rogor-undacxovrobde(!) ratom unda imarTlebdnen Tavs(es)sityvebi. WaobisTvis sinaTlis sxivi moefinaT.me maT gavxdi mniSvnelobebs TvalSi sacemad maTar SeeZloT amis Cadena. niangebs. cremlebsdamalavdnen kidec odesme iqneb. maSin maTar SeeZloT amis Cadena. magram sityvebs. me isiniSesabamisad adamianebs mapovninebdnen. akeTebdnenganacxads SesabamisobiT. ambobdnen: es paTetika.infantilizmi. sisulele. sibrZne. sicrue.danarCeni bevri sxvac. rasac (T)iTqmis SeuZlebeliaaarido Tavi roca sityvebs exebi. isini mudamgulisxmoben kon -teqsturad. da misgan gacdenilsul yvela maTgans. isini mudam igulisxmeben.magram me xom ar viqnebi am dros pirveli. magramme xom ar momigonia. gadamxdenia. SemmTxvevia. esbunebrivi. ganwyoba rac yvelas Tavsaa. vinc odesmesityvebTan miva. roca SeuZlebelia aarido TavimaTgans da. sul erT sityvaSi leqsi daarqva. Seninebaa. Seni kriteriumebi aSkaraa rame ufro maxvil-gonivruls Seusabamebs. vTqvaT ocnebas: SeiZlebodeswera. kalami ar aiRo xelSi. furceli. ar gadaSalo.ar waSalo siCume am dros. roca Zili Tavs garTmevs.Tavsac ar ganebebs. roca kargav uamrav maTgans.Tuki asec SeiZlebodes usmende fiqrs vinme.sul Tan dahyvebode. es iseTi xsna iqneboda. me _valmoxdili. sadme miRma am Wa -obis samyaros iqiTsadac sityvebs eqnebaT dro mSvidad cxovrebis.magram isini akeTebdnen gana -cxads SesabamisobiT.sizmars. tyuodnen. maTi Zvir -fasiyuradReba sworedmaTganTan Cerdeboda. Caimuxlavda. guls uSlida.TiTqos Sveba. gamo -savali. maTSi xsnida sakuTarsityvas. avazaks. wmindas. erTs Tu meores. pirobiTadda umetesad sazogadod. Canda. Seswevda unari qcevis.sxva yvelafris miuxedavad. (me, isini) Sesabamisadmapovninebdnen adamianebs. udabnoSi wyarod Tu TiTqosvazis lerwis mondomebad. Tan -dayolilad. qceul-iyvnen sasurvel maxed. roca maTgani Sesaba- missityvasTanxrida Tavs. imuxlavda. xels kidebda. Sesaba-misad: Sen isini CemTvis amo -Tqvi. es usityvo arCevanigamo -mJRavneba. Torem maT Tu arasdros veZeb. ToremSexede, isini Tu arc Tu ise cota arian. Torem eZebe.Senibralia es sityvebi, romlebic aq imitommoxvdnen, rom Seni brali TvalSisacemi gaexadaT.

pativis cema

nuTu odesme SevZleb gagrZnobinoT,rom namdvili da erTaderTi personaJi,romelic me mainteresebs,mkiTxvelia.

xulio kortasari

ai, pativi. vTqviT. videqiT pirispir. erTxmadda zurgsukan orpiri gvcemda. es sicivis martivigancda ar yofila. is Slida raRac Cavlils.ganucdels arsebulis Seucnobeli SiSiT tvirTavda.molodinis bargs gvilagebda. Tumca arsad vem-gzavrebodi. dasawyisisTvis ase vicodi. yvelaferiTavisTavad. Tavisdros. mova. ai, am fiqris Zalis-xmevaze SemeZlo mSvidad gul-dayrdnobils -xelisdakrefa. molodini SemeZlo mSvidad. ar gegonosTiTqos Cemi lodinis unars Tavze gaxvevdi. TiTqos CemiSesaZleblobis uTqmelobas moTmineba Semoleoda.es usargeblo -gonebaa. da ar minda gegonosTiTqos gvesunTqa erTad SesaZlebeli yofiliyo.es am -bisken gadasvlas gavda. sityvebs SorisazrisTvis xelis CaWidebas. ori brmis cal-calwarmodgenas. gamTlianebas. simSvidisTvis napovnforiaqs. da -ulevel foriaqSi simSvidis Zebnas.Sen es arasdros mogbezrdeba. Sen Tqvi Tu mevTqvi. raRac erTgvar xmad meryeobda. da xelsuSlida sityvebs xmovnad gadaqcevisken. maTgandadenil awmyosaken. es iseTi usasrulo dinebaiyo. es iseTi ukidegano. sakuTari fexiT mosuliTiTqos arsad Cqarobso wasvlas. es usasrulo awmyo.TiTqos is aRvinebda. yvela saTqmels. misiT avsebda.Zirs ecemoda. edevneboda. cxovrebas. locvad miyveboda.warmarT denad. upatiod. ucvleli drois sityvis amaragadarCenils zurgsulan qaris. im wamamde, aba, rogor-warmoidgendi, sadac sul -dgmulob.

mTavari kiTxva: wh strategia (what? where? when?)

samuSaoebi, romlebic am tipis aqtivobebs iTvaliswinebs, tradiciuli swavlebisas TiTqmis ignorirebulia. swavlebis strategiebi (gv. 43)

(am strategiis Sesrulebas unda mohyves,rogorcwesi, mkiTxvelTaSoris azrTa gacvla.gaziareba. diskusia. Tumca manamde...)unda giTxra. rac jerisev aravisgan mogismenia.gana amas sxva ver getyoda. ara. arCevdnenaraferi eTqvaT. amaze. SenTan mainc. rocazurgsukan naTelia maTi gamo -metyveleba.am Temaze sityva mravloba. magram amaze arCevenTvalwin araferiTqvan. es meTodi xSirad amarTlebs.analogiis. erT-erTi saSualebaa sagnebsa daqmedebebs Soris rame saerTos aRmoCenis.magaliTad, roca prozaze Janris maxasiaTebelsvawvdiT. aseT dros. integrirebiT SeuZlia warmo-idginos marTkuTxedis alegoria. siuJetis SesabamisiganviTarebiT. eqspoziciis. kvanZis Sekvris. mo-qmedebis yulfSi moqcevis. emociuri kulminaciis.kvanZis gaxsnis. usayrdenod. ganzraxulidanyulfis Caswvriv rogor ecema. xSirad amas dasasruliSeiZleba arc ki daarqva. aq ambavi axal ambavTaanalogiur jaWvs ikrebs. axal. metaforul prizmaSixvdeba. es warsulis ambavia. magram prozas. JanrismaxasiaTebels roca vawvdiT, is idumal Zalisxmevasikrebs aseT dros. rogorc yvela Cavlili daprozauli ambavi, ise. rogorc, vTqvaT da, marTkuTxediCaketili usasrulobiT sarkmlad aqcio. bedsmindobil namyos Semato cota sityva. idumali SiSiTSeburo. is xelovneba ver iqneboda mxolod aslirom yofiliyo garda- da -sulis. roca sikvdils,da -viwyebas gadarCenili ambavi sadme. SemTxveviTibedis, weris gamoisobiT, yulfis qveS egdo. aq,wesisamebr, yvela dasasruls moeloda. magram, aba,rogor mivcemdiT am -bavs sikvdilis saSualebas. TuSegveZlo, misi gameorebidan dauviwyari yofna gveswavla.da -uviwyari. safiqrali da gansasjeli. es sagans da-samaxsovrebels xdis. analogiis. es meTodi xSiradamarTlebs. iyvnen simulaciebic. roca cdilobdnenromelime personaJis nacvlad moergoT situacia.es TamaSi koleqtivTan Tanacxovrebas aiolebda.da or -kestris yvela komponents uxmatkbilebdaunars erTobis. is Sen da mere. sadac roli arCeviTiamas Semdeg. rac jerac ar irCev. sadac bunebam ase Segqmna.Wabukobisas. utyuari arCevanisas. sadac yvela warmo-dgenili kriteriumi warmodgenili yvela qcevis validuria.sadac Sedegi SemTxveviTobas gamoricxavs. moulodnelimprovizebas. SemoqmedebiT midgomas. morCa. es stilia.Tumca aqac SegveZlo kvanZi jer ar gagvexsna. is arsebiTadmravaljer isev unda Seikras. vidre yulfSi moiqcevdessamoqmedo (sagans. adgils. dros). jer mravalgzissamoqmedo sagnad aqcevdes. vidre teqsti, bolos dabolos, dasasruls miuaxlovdeba, SegiZlia samoqmedosagani moxsna. es ar niSnavs gaumarTav teqsts. usrulTxrobas. SearCie mTavari sityva (am -bis maxasiaTebeli).SearCie moqmedebis motivacia (risi gulisTvis). aqSegiZlia azrs Seudge. ifiqro kidec. gaakeTo pirveladifaqtobrivi komentari. meoradi _ emociuri.

9literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi proza14 - 27 Tebervali 2014

xlebni ploSadze, sakuTar oTax-Si mokluli mixeil-xaam iakobiZe ip-oves, gulSi darWobili yamiT. danistari spilos Zvlisa iyo, iseTi koxta,rom gaikvirvebdi, aseTi yama rogor ardaenanaT da Tan ar waiReso.

sisxli meore sarTulidan wveTav-da, imis xvrelebidan da amis xmam qve-da mobinadre gamoaRviZa da brazi-anad gamoacqira, emand raime uka-drebels xom ara sCadiano da xelT kidauketavi kari da mkvdari iakobiZeSerCa.

is ase TaTariaxnad Cacmuli gavar-da gareT da mekuboveTa duqnebis asa-si gamoZebna da iman kidev policiasuxmo da isinic sisxam diliT gaCdnenda iqauroba aTvalieres.

oTaxi kai farTo iyo, kidev oriodesxvac mosdevda da maTSi yvelgan axlapoliciis moxele sinjavda yovelgojs.

maT garda moklulis oTaxSi esSilifad mosili mezobelic amoey-vanaT, visac mainc ver moeswro xeiri-anad Cacma, dabneuli da SeSinebuliicqireboda da is ucxo ieris kaci ao-cebda, movlili ulvaSiTa da xelSigoSia ZaRliT. amisTana kacebi masgazeTis bolo gverdebze Tu enaxa,saca nairgvar lavsaniasa Tu violet-de-parms aqeben. es koxtad mosili kacigaxldaT lui betankuri, parizeligamomZiebeli da am qalaqSi sul axlax-ans mosuli.

policia ki oTaxebSi gadi-gamo-dioda, furclebSi swerda sxvadasxvasda Tan didi foto-aparatic moetanaTda imis qimiuri fxvnili oTaxs mali-mal anaTebda.

iatakze blomad sisxli daRvril-iyo. iakobiZe mevaxSe iyo, fuls aZlev-da sargebliT da TiTqos rac sxvebi-sTvis gamoewova, axla aq daeqcia.

is sisxlis gubeSi iwva da zedpoliciis moxele xripli dahyurebda,farTo nestoebiTa da mozrdili qil-vaSebiT.

`ganjinebSi ar uqeqiaT~, Tqva amdros erT-erTma imisma qveSevrdomma.`iq Senaxuli asignacia da momgebianibileTebi adgilzea~, xriplim amisimTqmeli oden aaTvaliera.

`Zarcvis arc sxva niSnebi sCans, mok-luli am astraxanis zandukSi inaxav-da sxvadasxva sargebliT Senaxul niv-Teuls da egeni sCans yvelaferi adg-ilzea~, Tqva axla sxvam.

zandukisaTvis Tavi aexadaT daiqidan kidev erTi policieli nairg-var gazeTis nakuwebSi gaxveul sagnebsiRebda, Slida da zogs vercxlis saaTiamoyveboda, zogs fraJes sasuxre, sx-vagan saburnuTe.

xriplim axla danaze miuTiTa dadabali Cinis policieli daswvda masda nela amoiRo ase Rrmad Casobiliyama, imis piri platokiT gaswminda dabakenbardebians miawoda.

`kai nakeTobaa~, daacqerda xripli.`albaT aseTi iyo damoklesi~, xma

amoiRo uecrad im movlil ulvaSian-ma.

xriplim damoklesi araferi ico-da amitom isev iq motriale moxeleeb-is gasagonad Tqva,

`sxva ra aris?~,`erTi rom sisxlis gubeSi Cakruli

kvalia~, gamoacxada erTma yvelazemondomebulma.

marTlac cota moSorebiT sisxl-Si gasvrili qoSis kvali sCanda, mereiataksac miuyveboda karisaken.

`es sakmaod ubralo qoSis kvalia,rac imis patronis siRaribis niSania,Tan is arc Tu mZimea. es mkvlelis Txelagebulebaze miuTiTebs~, Tqva isevbetankurma da sCans mas adreve SeemC-nia es nafexuri da imisi raobac gaes-inja.

axla xripli mivida axlos, daiku-za da nakvalevs daakvirda, `ki, yafaR-iani qoSia, age qusli rogoria~, gamo-hyara kbilebs Sua kacma, romelsac ic-nobdnen orTaWalis baRebidan da vi-dre wyneTis quCis duqnebamde rogo-rac rom tfilisis mkvlelTa, jibgir-

Ta, yomarbazTa da yovelgvar avismo-qmedTa risxvad.

`ki, mas iolad gamoarCev~, bet-ankurs simsubuqe Semohqonda am baken-bardian sibrazeSi.

`da mere es ra xeiria?~,`es qoSi imis patrons gvapovninebs~,

Tqva metad TavdajerebiT frangma.aba amas ras daijerebdi.`ki, amaSi meore qoSi dagvexmareba,

ai aqeT SexedeT, es aris meore qoSi~,es iyo saubari sadRac evropiulideduqciebidan.

marTlac iatakze meore kvalicmosCanda, naklebad, raki is sisxlSi armoxvedrila, Tumca im sisxlianis gver-diT mali mal mohxazavda Tavis iqyofnas.

xriplim erTxelac aaTvaliera,oRond ara kvali, aramed frangi.

da raki imaT saxeze ironiisa da iara-mazulobisa veraferi naxa, dasTanxm-da.

tuzemcebs ras gaugeb.`ho, rasakvirvelia, metad lo-

gikuria, kargiT, davbrundeT, vfi-qrob tobis kvali meidanze aeria~, ga-mobrunda is.

xriplic mihyva da isini axla ukvemetexis xidisaken daeSvnen. betankuriki fiqrobda mis samSobloSi merlosada kaberne savinionis, gnebavdeT Sar-dones kuprian rumbSi Casxmas ra ambavimohyveboda. mere yvela is Rvino mos-Tvala, rac uceb moagonda, Sato-lafit, Sato-ikem, Sato-latur, Sato-lagranJ...

oh, RmerTo Cemo.ismail Sahis droindel meCeTs

Cauares da meidanze gamobrundnen. aq

magram bedad ZaRli ukan gamobrun-da da dids WuWyian quCaze4 atara daduqnebs Cauares, saca gverdigverdmoTavsebuliyo duqani WurWlisa daleki vercxlis mWedlisa, meunagirisada mewuRisa, amaT gverdiT kidev me-Tunuqisa da amaT ZirSi xom fotoge-nis sardafi iyo, saca navTs inaxavd-nen da frangi isev SeSinda imis siax-loves tobis kvali axlac ar dah-kargvoda, magram ZaRli yoCaRi sCan-da.

amasobaSi ki qalaqi iRviZebda,darabebis gamoRebac daiwyes da gamv-lelTa odenobac daetyo iqaurobas.

betankuri da xripli ki roca Suabazris mTavar arterias ascden dazeviT, ylorTaRis5 quCebisakengaswies, dainaxes qveviT amqrebi romikribebodnen, procesiisa da svli-saTvis. moabijebdnen Tavisi bair-aRebiT da age durglebi droSaze noeskidobniTa da age sirajebi, amaTacnoe, anac da yurZnis mtevani gamoex-ataT, yasbebs mama abrami Tavisi bat-kniT, dabRebs RvTismSobeli, xarazebselia winaswarmetyveli da kidev sxvaaraerTi suraTi da firi6 amSvenebdaalmebs da maT win mouZRodnenmendliani da kartuziani ustabaSebi.

ai eg CilingdarTa7 Tavi rollov-ia, ai isa durgalTa abramovi da isakidev iuvelirTa serofianci.

`Zalian ki movaswariT am quCebisgamovla, Tore vSiSob kvals uTuoddavkargavdiT~, xriplic Cqarobda.

mere wminda gaianes qalTa saswav-lebels gascdnen, feTxainis kibiTavidnen, aTeSgas nangrevebs ascdnen daZaRli aq erTi karis win gaCerda.

`revolveri moamzadeT~, mosWrabetankurma.

xripli daswvda Tavis ̀ martini hen-ris~ da Caxmaxi aswia.

betankurma ki kari mosinja, is Riadauxvda, iolad dahyva da isini oTax-Si Sevardnen. ZaRlma umal yefa astexada taxtTan mivarda, saidanac mamaka-ci xvelebiT wamodgomas apirebda.tobi taxts qveS Sevarda da iqidankbilebiT qoSi gamoaZvrina. atamanka-ze mjdomi ki SeSinebuli ucqerda orucnob mamakacs da mis saxes moSverilrevolvers. gamxdari, galeuli jeilisCanda.

betankurma amasobaSi tobis piri-dan qoSi gamoiRo da imas ki isevmoeswro taxts qveS Sevardna da meoreqoSis gamotana, axla ukve sisxlianis.frangma imasac daxeda,

`ai kupriani qoSi da ai meorec, sisx-liani~, aCvenebda is xriplis.

`u, Se ZaRlis Svilo~, eca xripli amtaxtze mjdoms da xelebis grexva dau-wyo.

`vah, es ra jahru dozanaa~, aRmox-da im axlad gaRviZebuls.

`mkvleloba Sens kiserzea~, kargamagra amoutriala xelebi xriplim imgaleuls.

`ra mkvleloba, ris mkvleloba?~,dabneuli iyo es viRaca.

`kvalma SenTan mogviyvana da kidevuarob Se ZaRlis Svilo~, yefda xrip-li.

`ra kvali, ris kvali, babajana var,babajana~,

egec exla qalaqis gubernatoriyofiliyo.

`TuluxCi babajana var~, gaiZaxodaatamankidan wamogdebuli.

kanoni mkacria, magram samarTli-ani. sul cotac da es vinme babajanasapolicio ekipaJSi ayavdaT, sagange-bod daZaxebul policielebs, is urCiki mainc Tavisas ar iSlida da mkvle-lobas uarobda.

`es ZaRlis Svili, TuluxCi varo dafexze ki ra francuzkebi Caucvams~,ayolebda Tvals xripli.

1. aq tyavi gamoyavdaT da baRebs da gogirdiswyalsac uxvad moixmardnen imis dasalbobad.

2. TaTris meidanze ori xidi iyo, avlabrisa dametexis.

3. qurqis mkeravebi tyav-bewveuliT.4. ̀ balSaia griaznaia~ _ quCas hqvia.5. gnebavdeT kololTaRi, kldis ubanTan.6. ase hqvia hamqris droSaze gamoxatul emble-

mebs.7. gasaRebisa da kliteTa ostatebi.

abo iaSaRaSvili

SurisZieba xlebni ploSadze`qoSi mkvlels kuprSi Caukravs, ai

naxeT, grZnoobT suns?~, betankurmaTiTi am nafexurs gausva da jer TaviscxvirTan miitana, Semdeg ki xriplisak-en miswia, marTlac raRac anaorTqliiynoseboda.

`es migviyvans Cven miznamde da ama-Si tobi dagvexmareba~.

tobi is goSia Tu iqneboda, bet-ankurs xelSi rom hyavda. marTlac manCamosva ZaRli da kvalTan miiyvana.

iman ki daynosa da umal gareT gas-wia.

`axla gavyveT~, Tqva frangma daxriplimac gamodga fexi da isini jerpirvel sarTulze Cavidnen da aqedanquCaSi.

gareT Tel tfilisSi yvelazemrude quCa iyo. rusebi TavianT enaze,aseve eZaxdnen, balSaia krivaia da isSuaze hkveTda uriebis ubans. is TaTrismeidnidan amodioda da abas abadismoednamde bevrjer iklakneboda.

betankuri, xripli da goSia ZaRliaxla am quCas gauyvnen TavdaRmarTSida TaTris meidanze Cavidnen, imisqvafenilebze iares, parunbegovis qar-vaslas gascdnen da aq ki ZaRli datri-alda da axla zeviT, surb gevorgisak-en gavarda da maT samRebros quCiTiares da mequdeTa rigi, Wonxana Ca-iares. aqedan abanoebisaken Cavidnen daaq tobim TiTqos seidabadisaken daa-pira wasvla, mere Wrel abanosa da da-baxanisaken1, magram mere erTi kudigaaqnia da ukan TaTris meidanze amo-brunda.

betankuri Cqarobda, sanam qalaqigaiRviZebda da aTasi moaruli kvalsgaaqrobda. iqneb ukve gvianic iyo, rakimeidanze ZaRli airia, metexis xidTanman jer erT mxares gaswia, mere meoresda mere gahqanda da jer rkinis rigiTgavarda, bambis Sesaxvevs gascda, merebambis rigs da Sadinovis qarvaslas dasiSikebma fexi avlabris xidze2 Sesdg-es, Cqari nabijiT gadaiares, zubalaS-vilis gumbaTian qarvaslasac gascd-nen da axla sirajxanis aRmarTsauyvnen.

aq erTi meoris gverdiT milagebu-li Rvinis duqnebis alagi iyo da egremihyveboda iqaurobas avlabramde.tobi gascda oriodes da Semdeg erTkarTan mivarda da raki is Ria dauxv-da, Sig Sevarda, ukana mxares gaswia,saca naxevar bnelaSi xis Taroebze ka-meCis rumbebi ewyo da erT-erTan yefaatexa. ar Cerdeboda da iqauroba Cam-oiRo. yefaze meRvinec gasCnda, axladgaRviZebuli Tvalebs ifSvnetda.

`es ra tartarozia, stavo sveta?~,daamTqnara iman didi piriTa.

xriplim ki daafurTxa rumbebs Suada betankurs gahxeda,

`Sescda Zukna, rumbs da imis kuprsgamohyolia~,

`kuprs aq ra unda? es xom Rvinissardafia?~

`mere am rumbebs xo kupriT poxaven,vidre Rvinos Caasxaven~, SeniSvna verSeikava policielma.

frangi dabneuli sCanda, ramden-jerme gadaxeda sirajsac, xriplisac

ki kvalis dakargva marTla ioli iyo.unda eCqaraT, vidre iqauroba ev-

ropuli ekipaJebiTa da germanuliforSpanebiT, qarTuli urmebiTa daTaTruli arbebiT aivseboda, gindacmalaknebis etlebiTa da arc fexiTmosiarule iqneboda naklebi, sxva-dasxva erisa da ferisa.

meidnidan axla daxuruli bazazx-aniT gavidnen, saca aTasi farTleuliinaxeboda daketil darabebs miRma,yalamqari, qiSmiri, yuTni, alfaka,terno, movi, aliSi da misTanani blo-mad da xerodinovis qarvaslasac gas-cdnen, saca ebraelebi biTumad manu-faqturiT vaWrobdnen. mere RvinisrigiT gavidnen da patara sirajxanaaiares da yazazebis duqnebi, saca abre-Sumis Zafs da yaiTnebs arTavdnen daSemdeg ukan Camobrundnen da bazazeb-is duqnebs gverdiT SesaxvevSi Sevid-nen, saca TeleTelebs rZe-mawoni Camo-aqvT da meqoSeebi da meqalamneebisxedan. Semdeg sionis quCas gauyvnen dajer afrikianis da mere ananovis xal-iCebiT gamovsebul qarvaslas gascd-nen, qurqCebis3 duqnebsac da xoja-paruxovisa da maisuraZis qarvaslasac.Semdeg tobim isini Sua bazris daxleb-sa da Sesaxvevebs Sua blomad atara.

yajarduzebis duqanTanac Caiares,saca cxenis gavaze gadasafarebelorTuqebs amzadebdnen.

da nalbandebic ar iyvnen Sors, cx-enisa da viris nalebiT da lursmnebiT,

sarajebi, cxenis mosarTavebiT.aqve naxavdi gvritiSvilis qarxana-

Si gakeTebul aqlemebis Sesakazm Tas-meulobas, omianobis dros zarbazneb-is satareblad.

oRonca es yvelaferi axla da-ketili darabebis miRma imaleboda daamaTze Tvali oden asass daegdo, vi-nac sdarajobda am qonebas.

da roca am devnaSi vercxlis rigsmiaRwies, betankurs SeeSinda, vaiTuiarmukaze, saldaTis bazarSi gavya-varT da iq im areulobaSi ki kvaliuTuod daikargeboda.

10 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiCanawerebi 14 - 27 Tebervali 2014

erTxelac iqneba, gaviRviZeb

da es xednamyofi qva viqnebi...

(ciklidan: „parabolebi qvebze~)

Cems sawer magidaze rom qva midevs,ubralo ar gegonoT _ universitetisgeografia-geologiis meore kurselirom viyavi, maSindeli geologiuripraqtikisas, romelic zafxulobiTimarTeboda xolme, vipove atenis xeoba-Si _ mtkvris Senakads, mdinare tanasrom mivuyvebodiT atenis sionis mima-rTulebiT, profesor valodia qoia-vas xelmZRvanelobiT.

qva napovnia maikopuri seriis Tix-ebSi...

maikopuri seria _ es regionaluristartigrafiuli elementia, saerTosaxeli oligocen-qvedamiocenuriasakis zRviuri naleqebisa. pirveladgamoyo rusma geologma da starti-grafma nikolai andrusovma yirimSi.Sedgeba oTxiaTas metramde simZlavrisqviSaqva-Tixovani qanebisgan da,rogorc wesi, navTobis matarebeliaxolme. aseve maikopuri seriis Tixebicnobilia marganecis mZlavri saba-doebiT, rogorc, magaliTac, WiaTur-aSi.

mokled, am Cemi qvis geologiurisistematizacia Semdegi iqneba (vkiTx-ulobT qvemodan zemoT):

7. eoni _ fanerozouli,6. era _ paleogeni,5. sistema (periodi) _ paleoge-

nuri,4. seqcia (epoqa) _ oligocenuri,3. sarTuli (saukune) _ rupeluri,2. asaki (milioni weli, miaxloebiT)

_ 28,4-33,91. stargigrafiuli elementi _

maikopuri seriis TixebSia napovni.qvas Tu davukvirdebiT, SevamCnevT

xis zrosTvis damaxasiaTebel, koncen-trirebul wreebs (riTac xis asaks gan-sazRvraven xolme), xolo xis merqnisstruqturis mqone qvaSi SeimCnevakvarcis TeTri, grZivad daleqiliZaRvebi. aqve aris carieli nasvrete-bic, sadac kvarcma, rogorc Cans, verSeaRwia...

es yvelaferi ki gvafiqrebinebs, rom_

daaxloebiT ocdaToTxmeti milio-ni wlis winaT es qva matlebisgangamoxruli, beberi xe iyo da WaobSiidga. rogorc yvela asakovani xe, isicsikvdils da neSompalad gadaqcevasapirebda, magram, rogorc uiliam blei-ki brZanebs erTgan _ „maradisoba Sey-varebulia drois warmaval qmnilebe-bze~ da es beberi xe WaobTan erTadCaiZira mZlavri qanebis zemodan daw-olis Sedegad da ki ar dalpa, arameduhaerod daiwva da gamyarda.

ho, beberi da matlebisgan gamoxru-li xe qvad gadaiqca milioni wlebisganmavlobaSi.

drois gasvlis kvalobaze geolo-giuri viTareba Seicvala da qvadqceu-li beberi xis matlebisgan naxrav siR-rueebSi kvarci gamoileqa.

mere daimsxvra, danawilda qvad

gadaqceuli xe da mdinare tanas xeobaSiswored me vipove misi erTi nawili 1982wels, ese igi, geologiuri qro-nologiis masStabiT sasacilod mokledroSi _ ocdaTerTmeti wlis winaT.

mas Semdeg es kvarciani qva Cems saw-er magidaze midevs...

aris sul egre mSralad da amaswi-naT rom aviRe xelSi, erTi patara na-texi TavisiT moZvra...

vuyure, vaTvaliere monatexica daCamotexilic...

da kaixnis fiqris mere, gakvirve-bulma aRmovaCine, rom am xednamyofqvas wyali swyuroda _ ocdaTerTme-ti weli mSralad ido da uwylod vergaZlo, imitom daiwyo daSla...

oTxi dRe mqonda wylian WurWelSi,rom qvas Tavis nebisad moekla wyur-vili...

es qva dasakargavad ar memeteba,radgan uamisod gamiWirdeba _ xelSirom aviReb da imis ambavs warmovidgenxolme ocdaToTxmeti milioni wlisganmavlobaSi da mere amdenive milio-ni wlis Semdegac, daTrgunuli ki ara,amis gamZleobiT aRfrTovanebuli daSinagani ZaliT aRsavse var da _ egrevuzivar xolme Cems sawer bloknotebs,fanqriT xelSi, rom xednamyofma qvamdaminaxos...

vin icis, egeb, daaxloebiT ocda-ToTxmeti milioni wlis SemdeggavcvaloT kidec adgilebi _ me es qvaviyo da es qva kidev _ mixo mosuliS-vili...

Tumca, xandaxan _ Zalian, Zalianrom gamiWirdeba, uceb esec gamielvebsxolme, _ erTxelac iqneba, gaviRviZebda es xednamyofi qva viqnebi..

laSaris fiqali

(ciklidan: „parabolebi qvebze~)

im qvadqceul xesTan erTad, esecCems magidazea sul _ laSaris jvri-dan 1988 wels Camotanili fiqali, daim adgilebze, sadac Txel firfitebadunda daipos, swored iq gasdevs oqrosCanawiwklebi...

me sul meCveneba, rom es oqros Canaw-inwklebi caSi akecili oqros SibisnarCenebidan aris...

esec dasturi xalxur leqsad:beri giorgi mec viyav,cas vebi oqros SibiTa,goraze medga bermuxa,zed avdiodi kibiTa,Cems saymoT SemonawiriRmerTTan amqonda iqiTa,xelkrulma erisTvis Svilmaamomibruna ZiriTa.jer Svili-SviliT davlie,merme qal-qaliSviliTa.

medea da mindia

(evripide da vaJa-fSavela)

evripides tragedia „medea~ isSedevria, romelmac, SesaZloa, yve-laze didi zegavlena moaxdina Semdgo-mi drois msoflioze...

arada, roca qristemde 431 welspirvelad warmoadgines aTenisscenaze, am piesam mxolod mesame adg-ili daimsaxura, ese igi, damarcxda...

Tumca is ori gamarjvebuli vin iyo,amis Taobaze dRes araferi viciT...

Svilebis mokvla daabrala Tu ardaabrala, qalTmoZule iyo Tu ar iyo,medea mainc Zalian sainteresod daxa-ta evripidem _ ise, rom mTel msof-lios samudamod daamaxsovra. mas Sem-deg ramdenma dawera, daxata, dadga dagadaiRo medeaze.

mokled, medeam Seipyro, medeaaekviata uamrav mwerals, mxatvars, re-Jisors da mecniers...

raRa Sors wavide, mec Zalian miyvrsevripides `medea~ da sul vaJa-fSave-las `gvelismWamels~ vadareb xolme,imis mindias...

Tu kargad davukvirdebiT, Seed-rebian kidec erTimeores: cxovel-fr-invel-mcenareTa enebis codniT, xasi-aTiTac, bedisweriTac da Tundac sax-elebis fonetikuri JReradobiTac ki...

sulis saameblad

2013 wlis 26 oqtomberia, vaJaobaaCargalSi da vaJas saxlis qvemoT,mdinare Cargluras gaswvriv da-vuyeviT nino sadRobelaSvili, manonbuliskeria da me.

mivediT im facxebSi, sadac xinkalsakeTebs xolme mariam razikaSvili.

swored iq dagvixvda mariami darogorc ki daminaxa, maSinve micno _batono mixo, SarSan rom iaponeli gyav-daT, ratom aRar CamogviyvaneTo...

iaponeli _ hirotake maeda myavdaSarSan aq, manana goderZauli da mari-am razikaSvili dagvixvdnen didebulixinkliT. maSin amaTi nagazi, saxelad„boTa~ momijda gverdSi da erTi calixinkalic ergo Cemgan...

hoda, movikiTxeT erTmaneTi, es Cve-ni poetebi gavacani da mariams vTxove_ anaxeT, rogor xinkals axvevT, rommere amaT leqsebSi gamoadgebaT nanaximeTqi.

mariammac anaxa...mere rom gamovemSvidobeT da facx-

idan gamovediT, mogvabruna Sua gzidan_ moicadeT, qada unda gagasinjoTCemi gamocxobilio.

mivediT, mariamma gadmogviRo qadada daWra nino sadRobelaSvilma oTx-ad.

Zalian gemrieli iyo.madloba gadavixadeT da sanam wam-

ovidodiT, iqve wamowolil „boTasTan~mivedi _ movikiTxe, SarSandels mereuCxubia, cxvirze mimoxveuli Rari Cas-devda da davtuqse msubuqad amitom,mere Cemi darCenili qadac vaWame...

viTom xo araferi, viTom xoaraferi da...

me am cxovrebidan egeTi epizodebiwamyveba xolme didxans _ mosagone-blad da sulis saameblad...

rac zemoT movyevi, kidev erTxelmidasturebs Cemi kai xnis dakvirvebas:mTaSi ro aval, Zalian laRad var _etyoba, iq mivxvdebi xolme, rom me mar-Tla me var da ara viRaca sxva...

Suafxo. cremli

(ucabedi Canaxati)

Suafxoelebi memdurian _ raad argvnaxulob, mixoo... Sen aq meored xardabadebuli kldidan Camovardnismere, Cveniani xar, imis mere meoTxedisaukune gavida da erTxel ar amoxval,laSarobaze mainco... sxvebze arc rasvityviT, magram Sen ar gekadreba Cveniunaxaoba, arao... agera, gaxede iaxsrisgors, cabaurTas, rogor ar genatre-boda egenio...

jer iaxsris dabindul gors avxe-dav, mere ufro maRla, cabaurTasavyureb _ iqneb cremli Sevikavorogorme, Tavis samarTlebeli sityve-bic ugzo-ukvlod gadamkargvia daamasRa vpasuxob: menatreboda...

daRrublulia ca da qveyana _ wvi-mas apirebs...

naRdis mZebneli

(ucabedi portreti)

gava dro da Cumad, gulisgulSi mix-vdebi: SenTvis nacnobi da axlobelikidev erTi simi gawyda, am qalaqis gada-prialebul-gadabrWyvialebuli, eli-turi cxovreba-RonisZiebidan ki ara,iaffasian aryis msmelTa da sxva loT-mebruveTa samoTxe-jurRmulebidanrom xedavda da gamoxatavda samyaros_ ai, egeTi iyo moCvenebiTobis Tusiafandobebis gverdis amvleli dayovelTvis naRdis mZebneli gigi su-lakauris sikvdili 2012 wels...

marTali kino.

tata TvalWreliZe. sevda

kinomcodne da kulturulogi neazorkaia Tavis dokumentur moTxroba-Si `eqvsi nakiani Tve~ (Jurnali `novimir~, 8, 2008), romelic Seexeba 1968 wliskomunisturi reJimis represiebs mismimarT, raki ramdenime antisamTavro-bo, koleqtiur werilze moawera xeli,wers:

`ludas (nea zorkaias kolega) as-piranti Camofrinda Tbilisidan dagaigo, rom luda moxsnilia. rogorchyvebian, institutSi ise utiria, rommosabrunebeli gamxdara. mere swrafadmoiwminda cremlebi, gamoiZRola yve-lanairi delikatesi, gemrieli badri-jani iqneboda Tu lobio, yovelTvisrom Camoaqvs xolme saqarTvelodan,Cajda taqsSi da ludasTan movida umx-iarulesi RimiliT. uambo Tbilisis ax-ali ambebi da Worebi, gzad maRaziaSicSeirbina produqtebisTvis da aseveludas gadasca erTi Tavi Tavisi dis-ertaciisa, axlaxans rom daewera. Tavi-si disertaciis satitulo furclid-an ludas gvaris moxsnaze, aranair Sesa-Zlo usiamovnebebze sityva ardauZravs arasdros. imas TavSi ar mou-vidoda idea, rom, rogori garemoebe-bic unda Seqmniliyo, satitulo fur-clidan waeSala ludmila ivanovna. mashqvia tata TvalWreliZe da ZaliankeTili, mSvenieri gogonaa~.

es Zalian keTili da mSvenieri gog-ona 1981-1984 wlebSi mSveniri qalbato-ni gaxldaT da universitetis meorad,kinosascenaro fakultetis student-ebs (daTo agiaSvilis da erlom axvle-dianis saxelosno) kinomcodneobiskurss gvikiTxavda da swored mangagvagebina da Segvayvara: federikofelinis Tu miqelanjelo antonionis,

mixo mosuliSvili

kaWkaWis piriT

gaumxeleli saidumlo

avtoportreti

11literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi Canawerebi14 - 27 Tebervali 2014

dasasruli me-13 gverdze

sesilia TayaiSvilis Tu sergo zaqari-aZis, marsel karnesa Tu akira kurosa-vas, oTar ioselianisa Tu mixeil kobax-iZis da sxva bevri kargi reJisorisa Tumsaxiobebis namuSevrebi.

Teoriuli leqciebis Catarebisgarda, qalbaton tatas universitetisJurnalistebis korpusSi mohqondaxolme CvenTvis Zalian sainteresofilmebi (valerio Zurlinis `udabnotartari~, federiko felinis `orkes-tris repeticia~, akira kurosavas`jariskacis Crdili~ da bevri sxva) daam filmebis naxvis Semdeg gamarTuldiskusiebSi, sadac Cvenc TavisufladSegveZlo sakuTari azris gamoTqma daqalbaton tatasTan kamaTic, namdvili_ rogorc komunisturi ideologiis-agan, aseve dasavluri masobrivi stan-dartebisagan Tavisufali, TviTmyofa-di da daumorCilebeli kinos siy-varuls gvaswavlida.

qalbatoni tatas meoxebiT CvenTvalnaTliv vxedavdiT, Tu rogorcdilobdnen didi reJisorebi ekran-ze warmoeCinaT movlenebis dafaruliarsi, riTac gasagebi xdeboda is didisxvaoba, rac arsebobda WeSmarit damoCvenebiT sinamdviles Soris...

da nel-nela imis mixvedrasac viw-yebdiT, rom kinoSi mTavari arc deko-raciaa, arc romelime triuki, arclamazad gadaRebuli buneba da, TqvenwarmoidgineT, arca literaturuliteqsti, sityvis raoden did ostatsacar ar unda daeweros _ mTavaria, romfilmma kinos specifiuri xerxebismeoxebiT mayurebeli aaRelvos azrissiRrmiTa da emociuri ZaliT...

me imiTac amayi viyavi, rom qalba-toni tata didi geologis, aleqsandreTvalWreliZis ojaxidan iyo da misiZma, sandro TvalWreliZec Cemi leq-tori gaxldaT _ is kidev mineralo-giaSi mikiTxavda leqciebs geologiur(ZiriTad) fakultetze...

imasac vityvi, rom Cem samagidowignebs Soris yovelTvis iqneba 1981wels gamomcemloba `xelovnebaSi~ da-beWdili tata TvalWreliZis wigni ̀ si-marTle ekranze~, romelic kinozestatiebis krebulia da imaTgan ram-denime werili _ federiko felinis,miqelanjelo antonionis da akira ku-rosavas Sesaxeb Cemi fanqriT xazgasmu-li abzacebiT aris savse. dResac amwignidan vixseneb xolme, Tu ratom uy-vars antonionis ise Zalian sagnebi, romsul imaT iRebs da am sagnebs rogoralaparakebs ekranidan; rogormoZraobs marsel karnes kinokamera daes ranairad unda davinaxoT ka-drebidan; romeli fantastikuri xerx-ebiT qmnis akira kurosava Tavisfilosofiur igavebs adamianur sisus-teebze Tu bunebis didebulebaze...

tata TvalWreliZe gasuli sauku-nis oTxmocdaaTiani wlebis dasawyis-Si gardaicvala da...

im droidan sul imisgan naswavl si-marTles daveZeb ekranze da aTasSierTxel Tu gadaveyare sadme, mere sulCems leqtors vuyvebi xolme gunebaSi...

vuyvebi da vekamaTebi kidec...da, axlac, amdeni xnis mere, ise

gavxdebi xolme tata TvalWreliZisstudenti, verc ki vigeb...

sanam...

me ki isev dabejiTebiT SegaxsenebT,rom ilia WavWavaZe moklulia yvelaCvenganis usityvo TanxmobiT 1907 welsiliko imerliSvilis mier erTaderTizustad nasroli tyviiT mkerdis are-Si, meSvide da merve neknebs Soris ga-mosvliT zurgis mxridan da _ sanam amcodvas ar movinaniebT, araferi gveS-veleba kidev didxans...

bakaCos ̀ dinola~

mariam xaWvanis, igive bakaCos mok-lemetraJiani mxatvruli filmi (15

wuTi) „dinola~ _ es aris miTo-ritu-aluri kinematografi; sastiki, daun-dobeli da poeturi ambavi kavkasiismTebidan...

sen-klos Tambaqo

samxreT safrangeTSi, SarantisdepartamentSi sofeli sen-klo(Saint-Claud) yofila, sadac saCibuxe,naturaluri Tambaqoc mohyavT da sa-Tanado Cibuxebis keTebiTac ariancnobilni...

kiTxav, ferad-feradi ambebiT savsenovelebs gudamayris xeobis uniWiere-si mematiane _ goderZi Coxeli.

hoda, mec, rogorc am wignis redaq-torma, gaxarebulma unda SevZaxo:„gaixare, mkiTxvelo, wamebulo...~

mwerali zRvis stiliT

soso paiWaZe 2013 wlis 21 agvistossamocdaaTi wlis gaxdeboda...

hoda, aiReb imis bolo wigns ̀ sadaiT

ba `Tbili, grZneuli wvima~ da sworedam naTqvamiT maqvs gadacemuli es wigniCveni erT-erTi cnobili kinore-JisorisTvis, rom egeb amisi filmadgadaReba isurvos da rogorc am SemTx-vevisTvis scenaristi, Tavs ar dav-zogavdi _ Tu indomebda, rasakvirve-lia...

samoTxeisgav jar laqun,

Sermadin...

am cxovrebis safaTerako gzebzeTavis martoobas dahyveboda Sermadinqaldani.

Semogxvdeboda da guli maSinve gi-grZnobda, rom amqveyniur amao dide-bas is arasodes gamoedevneboda, racar unda Secvliliyo Jami.

imisi qoronikoni maradiulsaqarTvelos droze iyo momarTuli daveranairi amqveyniuri zadi axlos vermiuvidoda.

ai, im didi Jamidan uwerda uRala-to da marTal leqsebs Tavis wilxvedr,maradiul samSoblos, romlis sixaru-lis Tu dardis gageba im Tavisi mar-toobidan ukeT SeeZlo da imisi dawer-ili leqsebi romelime premiad andasaxelis moxveWis sxva saSualebad Tugamodgeboda, arafriT sjeroda amisi.

cxovrebaSic da mwerlobaSic nam-dvilis da naRdis dafasebis niWi romhqonda momadlebuli, esec imisi mara-diuli sazomebidan modioda...

da axla, roca im Tavisma martoobamzeciuri sanaxebisken waiyvana, amasTuRa daadevneb gzad:

RmerTma naTelSi gamyofos, Serma-din...

bolos ki, saCvenod, isev Seni leqsi,`werili megobars~ unda gavixseno:

`mSobliur mTebze, sisxliani mze iRimeba,

ver movipove simSvide brboSi.zogi mefeTa

sicocxleze locviT iRleba,zogi monaa gacveTil groSis.me vici: guli

sadRac tyviiT ganigmireba,ar vuRalate, radgan liras am Taxsir droSi~.

rogor laparakoben

pikaso da firosmani...

(ilia zdaneviCis samadlobeli)

pablo pikaso, iliazdi _ `firos-manaSvili. 1914~, 36 gverdi. ilustrire-buli pikasos mier. patara folianti,322 x 230 milimetri, Sekruli origi-nalur pergamentSi, yviTeli papier deboucher-is superydiT, daculi gamom-cemlis Seqmnil naWris futliarSi.parizi: iliazdi, 1972.

aseTi gaxlavT monacemebi iliazdis(ilia zdaneviCi, 1894 -1975) wignispirveli gamocemisa, samocdaTvrametegzemplarad rom daibeWda, Japon An-cien-is qaRaldze; gamotanil monace-mebTan xelmowerili wiTeli fanqriT:Iliazd da originaluri graviuriT, xe-lmowerili: Picasso. ̀ mSrali nemsis~ te-qnikiT Seqmnili es graviura daibeWdaatelieSi Lacourière Frélaut.

`mSrali nemsi~ gravirebis iseTiteqnikaa, roca, mowamvlis gamouyene-blad, metaluri dafis zedapirze ma-gari nemsiT amoikawreba xolme Strix-ebi. dafaze miRebuli gamosaxulebawarmoadgens Rrma beWdvis formas,romlis gansakuTrebul Taviseburebasqmnis Strixis `sirbile~: graviorismier gamoyenebuli nemsebi metalzetoveben CaRrmavebul Rarebs aweulixiwvebiT _ barbebiT. TiToeul Strixsaqvs mkveTri dasawyisi da daboloeba,raki maxvili nemsiT aris amokawruli...

iliazdi (ilia zdaneviCi) samSob-loSi dabrunda 1912 wels da Sexvdaniko firosmanaSvils (1862-1918). racfirosmanma misi portreti daxata da

oRond Cemi es dasadgami Cibuxi Stu-art-is firmisa gaxlavT.

maSin gaxarebulma swored am naCu-qari CibuxiT movwie es sen-klos Tam-baqo da _ marTla kargi iyo, aranairiaromati ar hqonda...

omar Turmanauli iyo CamosuliTavis Christiane-sTan erTad da iman Cam-omitana saCuqrad, Torem me arc sti-uartis dasadgmeli Cibuxi gamegona daarc sen-klos naturaluri Tambaqo...

eh, kargia, kargi, magram omarisnairpoetebs aqac xom unda ecxovrebo-deT?..

gaixare,

mkiTxvelo, wamebulo...

(goderZi CoxelisrCeuli novelebis wigni)

seqtemberis am saRamos sabaJoSisaqmeebis keTebiT daRlili mama andriajaRmaiZe amovida Cems quCaze, gadmov-ida manqanidan da „grigol xanZTelisfondis~ mier gamocemuli goderZiCoxelis rCeuli novelebis didi wigni„bindisferi xeobidan camde~ gamomi-woda _ dRes Camovida stambolidano.

vicodi, rom iq ibeWdeboda.arada jer kidev 2010 wels mqonda

redaqtirebuli goderZi CoxelisrCeuli _ 164 novelisa da CanaxatisamorCeviT, Tanmimdevrobis awyobiT,saTauris darqmeviT, koreqturiTac kigamzadebuli wigni, Cemive boloTqmiT:„sulis pepela~.

mere am wignisTvis levan xaranauls,romelmac 1988 wels mTavari roli iTa-maSa goderZi Coxelis filmSi „aRdgo-mis batkani~, TxuTmetamde ilustraciasTxova gamomcemloba „grifonma~, le-vanma kidev ocdaerTi daxata, zedacwignis ydis ramdenime varianti, boloski mzesumziris amorCeviT.

wigns garedan oqrosferasoebianida levan xaranaulis mzesumzirianigarekani aqvs, goderZi Coxelis xelw-eriT Sesrulebuli Tavisive saxeliTada gvariT, mere ki igive dizainis muyaosyda da superze qaRaldis faqturisgamoyenebiT daxatuli, gadaSliliwignis konturi, batis frTis Tanx-lebiT...

am wigniT kidev erTxel darwmunde-ba mkiTxveli, Tu rogori didi siy-varuliT afardagebs Tavis laRad sa-

daeci~, mwerlis sikvdilidan erTiwlis Semdeg, 1995 wels rom gamovida dakidev erTxel kiTxulob...

Taviseburi stili _ Ronieri wi-nadadebebi, TiTqos rom anacnaurebssagnebsa da movlenebs, Tan faravskidec.

stili, romelsac gaugonari siR-rmeebi aqvs _ zRvas hgavs, zRvas, di-adsa da vrcel, pirvelyofil stiqias.

iqve Cans grZnobebis morevebi _acimcimebuli, maradcvalebadi, Tum-caRa wamebSi gaqvavebuli (da arcgaqvavebuli) personaJebis cxovreba,Sens sakuTar gamocdilebasac rom Se-gaxsenebs usaTuod.

raRac ucnaur, bolomde gamouc-nob movlenasTan gvaqvs saqme _ sworedes amouxsneli, sityvaSi gamouxatavi(Tu gamoxatuli) qmnis im TavisTavad-sa da ganumeorebel mTlianobas,zRvisebr mTlianobas, romelic zRvissimfoniad gamaxsovrdeba da Cagesmismerec.

da amas, amnair prozas qmnida mwer-ali, vinc baTumSi daibada da mTelicxovreba Tan gamoiyola iqauri zRvada imisi gansakuTrebuli surneli,mere Jurnal `mnaTobis~ prozis ganyo-filebis gamged rom muSaobda, sosopaiWaZe _ wynari, fiqriani, Tavis Tav-Si CaRrmavebuli mzeriT... iura baqaniZ-is, `bratis~ arcTu mravalricxovanmegobarTagan erT-erTi...

iura baqaniZe tyuilad ar mixsenebia,swored is mimaCnia, Tu SeiZleba aseciTqvas, meoce saukunis meore naxevrisdasavleT saqarTvelos prozis sko-lis, gindac `zRvis skolis~ erT-erTwarmomadgenelad, soso paiWasesTanerTad...

da ra ucnauria, rom es ori `zRvisskolis~ prozaikosi bedisweriTacrogor gamoemgvana erTmaneTs...

iura baqaniZis ar iyos, soso pai-WaZec naadrevad wavida amqveynidan _1994 wlis 30 agvistos gardaicvala,ormocdaTerTmeti wlisa, da Senc romukve imisi toli xar, egeb daidardokidec _ rom ecocxla, ramden ramesdawerda da moaswrebdao _ magram racdagvitova, naRdi, Rrma da tkivilianiprozaa _ da imis bolomde aRqmasa dadanaxvas didi dro dasWirdeba kidev...

miqelanjelo antonionis kinos mo-magonebs sxvac bevri da, gansakuTre-biT, erT-erTi imisi didebuli moTxro-

12 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiinterviu

`

~

mudmivad

vpoulob

Canawerebs

manana dumbaZe

14 - 27 Tebervali 2014

_ mwerlis sicocxleSi misi wigni

ar gamocemula. Tumca, rogorc vici,

moTxrobebi sxvadasxva periodul

gamocemaSi ibeWdeboda.

_ pirvelad 1974 wels `nobaTSi~gamoqveynda misi `nuciko emxvari~. sx-vadasxva dros daibeWda misi `leqso~,`marto~, ̀ Tedos ocneba~, ̀ gogia~, ̀ mur-za papas zRapari~. sami moTxroba _`dioskuria zRvaSi CaZiruli qalaqia~,`gamousworebeli~ da `troleibusi~`ciskarSi~ hqonda mitanili, magram maTgamoqveynebas veRar moeswro. maxsovs,jansuRma daureka, Zalian mogvewonada vbeWdavTo. rogor gauxarda!aprilSi samsaxuridan quTaisSiwavediT, eqskursiaze, da or-sam kvira-Si, 22 aprils gardaicvala. mokled,patara aRiarebas moeswro. maSin sxvag-vari urTierTobebi iyo, erTmaneTiswarmateba uxarodaT. SeiZleba axlaciseTive urTierTobebia, ar vici. jemomwerlebSi didad gareuli arc yofi-la. roca davqorwindiT, SemoqmedebiTwreebs maSin ufro dauaxlovda. iqam-de, ZiriTadad, ubnelebTan, kla-selebTan megobrobda, cnobili Tbi-liseli biWi iyo, SeeZlo asakiT maszebevrad ufrosebTanac eZmakaca _ lit-eraturis institutSi xandazmuli mec-nierebi misi megobrebi iyvnen, yvelasZalian uyvarda.

_ geografia-geologiis fakul-

tetis kursdamTavrebuli

ekonomikisa da marTvis insti-

tutidan literaturis institutSi,

albaT, mwerlobis, literaturis siy-

varulma miiyvana.

_ jemo Tavidanve literaturul,bohemur garemoSi trialebda. sx-vanairad arc SeiZleboda, is xom biZis,

mwerali jemal TofuriZe 1978 wels, 31 wlis asakSi, tragikulad daiRupa.

datova cxrameti moTxroba da ramdenime leqsi, magram sanam ilaparakeben

qarTul mwerlobaze, qarTul literaturaze _ ilaparakeben jemal Tofur-

iZezec, mis nawerebze, dResac rom inarCunebs sicocxles da zemoqmedebs

mkiTxvelze.

moTxrobebs pirvelad maSin gavecani, roca mwerlis meuRlesTan, manana

dumbaZesTan interviusTvis vemzadebodi. wavikiTxe da CemTvis aRmovaCine

mwerali, romlis Semoqmedebac raodenobrivad _ ase mcire, sulierad ki aseTi

mdidaria. sadad, ubralod yveba istoriebs, magram misi mokle moTxrobebic

ki gmirebis lamis mTel cxovrebas itevs. mxolod ostatebi axerxeben, Cveu-

lebrivi, rigiTi adamianebis _ personaJebis yoveldRiurobaSi sakacobrio

tkivili, sevda, sixaruli _ maradiuli Temebi gaacocxlon. albaT amito-

macaa misi nawarmoebebi aseTi sicocxlisunariani, Tavad ki uaRresad Tan-

amedrove avtori.

mwerlis arqivs qalbatoni manana patronobs. gamoitana da miCvena: xel-

nawerebi, patar-patara Canawerebi, werilebi madlieri mkiTxvelisgan, kri-

tikuli werilebi mwerlis Semoqmedebis Sesaxeb, bevri foto da xuTi wigni,

romelic jemal TofuriZis gardacvalebis Semdeg gamoica. is miyveboda sam

weliwadze, erTad rom gaatares _ TiTqos mTeli cxovreba daitia im samma

welma.

niaz diasamiZis gazrdilia. erT saxl-Si cxovrobdnen. niazi ki, mogexsenebaT,warmoadgenda aristokratias, in-teleqtualur sazogadoebas, Tbiliss.ase rom, jemos genetikuradac mosd-

gamda wigniereba, aristokratuloba.mamamisi cnobili arqiteqtor-mSenebe-li iyo, deda eqimi hyavda. mSoblebidaSordnen da kargi urTierToba arhqoniaT. amitom jemos mamac, megobar-ic, idealic niazi iyo. mistiroda mas,ver moinela misi sikvdili _ esizmre-boda. erTi-orjer wamomcda kidec,daanebe Tavi ra, niaz, am kacs-meTqi.

skolaSi kargad swavlobda. samed-icinoze undoda Cabareba, magram iqmoxvedra maSin Zalian rTuli iyo, ami-tom skola vercxlis medalze romdaamTavra, universitetSi geografia-geologiurze Seitana sabuTebi. Semdegki ekonomikisa da marTvis institutSimoewyo da iq ramdenime weliwadi imuSa-va. magram ar uyvarda is saqme, mere ara-sodes gauxsenebia is wlebi.

_ Tqven rodis gaicaniT jemal

TofuriZe, rogorc mwerali?

_ jemalis `nuciko emxvari~ romgamoqveynda, maSin literaturis insti-tutSi vmuSaobdi. wavikiTxeT ismoTxroba. zogs moewona, zogs _ ara.rogorc xdeba xolme. me ki Zalian mo-mewona. mogvianebiT gavige TanamSrom-lisgan, rom jemal TofuriZe CvenTaniwyebda muSaobas. mere jemo miyveboda,rom misi gadayvana literaturis in-stitutSi, mecnierebaTa akademiis maS-indeli prezidentis, akademikos iliavekuas CareviT momxdara. dedamisisnaTesavi iyo, masTan jemos deda misu-la TxovniT. mokled, gadmovida da ax-ali sabWoTa literaturis ganyo-filebaSi daiwyo muSaoba. male davqor-windiT, oriod TveSi.

_ pirveli nawarmoebebis dabeWd-

vis Semdeg, albaT, jemal TofuriZe

imdroindeli literaturuli wreeb-

isTvis aRmoCenad iqca.

_ saqarTveloSi Zalian uWirTvinmes `aRmoCena~ daarqvan, Tundac esdante aligieri iyos. Tumca, meoremxriv is gamoCenisTanave gaxda lideriTavisi Taobis mwerlebs Soris. mamacambobda, rom jemals SemoqmedebiTimoTelvis periodi ar hqonia, zrdisprocesi ar gauvlia, rogorc mwerleb-is umetesobas, aramed Tavidanve Zli-erad daiwyo, maRali donis mxatvru-

li nawarmoebebi Seqmna._ qarTveli kalsikosis, nodar

dumbaZis siZeoba, albaT, advilic iyo

da rTulic. maT urTierTobaze miam-

beT.

_ kategoriul uars ambobda, odnavmainc esargebla raime privilegiiT.erTgvari kompleqsic ki hqonda, nodardumbaZis siZe rom var, Cems xelSewyobasdaiwyebeno da, amitom yvelaferze uarsambobda _ literaturul RonisZie-bebSi, simpoziumebSi monawileobaze,moskovSi miwvevebze. misi amgvaridamokidebuleba problemad gveqca.iqamde rom, erTxel mamaCemma gamogvig-zavna `kinos saxlis~ bileTebi, maSinyvelas ar hqonda iq moxvedris Sesa-Zlebleoba. ar mindao, uari Tqva wasv-laze. TviTon mivida `kinos saxlis~direqtorTan, romelTanac ubnidanmegobrobda da rom megona, aRar miv-diodiT, Sin ori bileTiT dabrunda.

rac Seexeba urTierTobas mama-CemTan _ es misTvis erTi siamovnebaiyo. sigiJemde uyvarda mamaCemi, sao-cari erToba hqondaT, orive umamodiyo gazrdili, erTmaneTisTvis nacnobtkivils atarebdnen, saaTobiT See-ZloT esaubraT.

_ da rogorc ori mwerali, rogor

urTierTobdnen?

_ jemos bevri moTxroba aqvs mama-Cemis ritmSi dawerili. im periodSimama romanebs aRar werda _ daibeWde-boda misi moTxroba, waikiTxavda jemo,moewoneboda, dawerda isic. maxsovs,mamaCemma dawera moTxroba `deda~,loTze. jemos Zalian moewona, Tan imasambobda, me TviTon loTi var da aqam-de rogor ver movifiqre, damewerao.vuTxari, Sen iseTi portreti gyavs-meTqi, niazis saxiT... ase SeiqmnamoTxroba `marto~. mamaCemi xumrobda,moTxroba ver damiweria, esec rom argavardes da daweroso. aseTi urTier-Toba hqondaT. arCveulebrivi. xumro-bis gareSe ki _ is Zalian kargad xe-davda jemos SemoqmedebiT potencials.icoda, ra niWis patronic iyo.

_ ra erqva im moTxrobas, batonma

nodarma rom isurva, netav Cemi iyoso?

_ moTxrobas `gogia~ hqvia. is romdawera, cota xniT adre Zalian viCxu-beT. CemebTan viyavi. movida da nawerimomca, ar melaparakebi, magram wai-kiTxeo. Tan miTxra, saTauri ar maqvso.kargi-meTqi. wavikiTxe da cudad gavx-di, mivxvdi, rom ar SeiZleboda, am ad-amians ar Sevrigebodi. mere mamaCemsmiveci wasakiTxad.

wamovediT saxlSi. mamas orjerhqonda infarqti gadatanili, dedastrepanacia hqonda gakeTebuli da di-lis 6 saaTze telefonis zari rom ga-isma, vifiqre, raRac ubedureba moxda-meTqi. gavqvavdi, jemos vuTxari, Senupasuxe-meTqi. jemo didxans idga yur-miliT xelSi, xmas ar iRebda, usmenda.mere raRac Tqva da gaTiSa _ mamaSenmadamireka, moTxroba wavikiTxe da mTe-li Rame ar miZinia, neta me damewerao.

maxsovs, SevTavaze, `gogia da mari-na~ davarqvaT-meTqi. asec daarqva.mogvianebiT, nawarmoebi `gogias~ sax-eliT davbeWdeT mainc.

_ vfiqrob, gardacvalebis mere

ufro axmaurda literaturuli sa-

zogadoeba misi teqstebis gamo _

imave wels wigni gamoica, Semdeg

moTxrobebi iTargmna, erT-erTi

moTxroba wlis saukeTeso qarTul

moTxrobad dasaxelda.

_ `dioskuria zRvaSi CaZiruliqalaqia~ wlis ki ara, SeiZleba, sauku-nis erT-erT saukeTeso nawarmoebadCaiTvalos. literaturaTmcodne varda Tavs amgvari Sefasebis uflebas am-itomac vaZlev. axla gadavikiTxeswored werili, romelic moskovidanmovida_ Tqveni sami moTxroba Targm-nilia rusulad, Cven isini davbeWdeTJurnalSi `druJba narodov~, gTxovT,gamogvigzavnoT wigni, Tqveni warwer-iT. warmodgena ar hqondaT, vin iyo. Sem-deg me vupasuxe, jemos nacvlad. mivw-ere, wigni jer gamocemuli ar aris-meT-qi. mamaCems mkiTxvelTa werilebis zRvaraodenoba aqvs, ZiriTadad, rusebiugzavnidnen. qarTvelis xasiaTSi arzis mwerlebisTvis werilebis miwera.Cven sxva tipis xalxi varT. jemosacugzavnidnen, roca is ukve aRar iyo.erT-erTi vaTargmnine da gamoqveynda`dilis gazeTSi~, vinme streloCkiniwerda STabeWdilebaze, romelic`gamousworebelma~ moaxdina masze. iw-ereboda, albaT, am moTxrobis avtorsZegls daudgamT da minda, am saqmeSimokrZalebuli wvlili mec Sevitanoo.aseTi werili ara mgonia, bevr qarTv-el mwerals mieRos.

_ araerTxel iTqva, rom `diosk-

uria zRvaSi CaZiruli qalaqia~

saukeTesoa mis moTxrobebs Soris.

rogorc mkiTxvels, ar mgonia sxva

nawarmoebebi masze naklebi iyos.

_ `dioskuriaze~ marTlac ase am-boben, Tumca gasxvavebuli azrebicarsebobs. magaliTad, laSa TabukaS-vils saukeTeso moTxrobad `gamous-worebeli~ miaCnia. masSi marTlac sao-cari humanizmia.

_ humanizmzec rom araferi vTq-

vaT, mwerlis ena, weris manera iseT

mxatvrul suraTebs qmnis, Znelia im

cxrameti moTxrobidan romelime ga-

moarCio. yvela erTmaneTze ukeTesia.

is ar keklucobs, xelovnur formebs

ar mimarTavs.

_ mkiTxvelze swored es axdensSTabeWdilebas, es moqmedebs. erTxelmamaCems megobarma uTxra `me, bebia,iliko da ilarionis~ daweras ra unda,or dReSi davwero. dawereo, mamam. mov-ida mere da, ver SevZelio. ase rom, yve-laze Zneli ase weraa.

_ vici, rom rusulenovan peri-

odikaSi cnobili literaturaTm-

codneebi bevrs werdnen jemal Tofu-

riZis mxatvrul stilze, mis mier Se-

qmnil mxatvrul saxeebze, personaJe-

bze. aseTia, magaliTad ̀ Ãëàãîë ÄæåìàëàÒîïóðèäçå~, ̀ Êòî ïðèäåò çà Çóðèêåëîé~ da

a.S. qarTveli kritikosebi ramdenad

aqtiurad exmaurebodnen mwerlis

Semoqmedebas?

_ sul bolos zaza gogiam gamo-aqveyna kritikuli werili jemalze.pirvelad ki guram asaTianma daweramasze, Semdeg _ guram gverdwiTelma.maxsovs, soxumSi viyaviT da dedaCemmatelefoniT gviTxra, `literatulsaqarTveloSi~ guramis vrceli wer-ili daibeWda, wlis prozas mimoix-ilavs da maT Soris jemos moTxrobeb-saco. ise gauxarda... Zalian kargi pub-likaciebi aqvT, aseve, manana kvaWanti-raZes, marina vaSaymaZes...

_ mkiTxvelma dagvianebiT Seityo,

rom baton jemals leqsebic hqonda.

isini ̀ literaturuli gazeTis~ erT-

erT nomerSi daibeWda _ oTxi usa-

Tauro leqsi gayviTlebuli ubis wig-

nakidan.

_ iq davwere kidec, rom tyavisy-diani bloknoti jemos leqsebiTdedamisma Svilis gardacvalebis Sem-deg Seinaxa da darCenili sicocxleCanTiT atara. mere iq darCa, TavisdasTan, tusa diasamiZesTan. man ki,sikvdilis win, Tavis ZmisSvils, niazdiasamiZis vaJs, Temurs gadauloca.Temurma _ me. axla Cems arqivSia isbloknoti, xelnaweri leqsebi. jemosdabadebis 65 wlisTavTan dakavSirebiTvapireb gamovce misi krebuli, romel-Sic leqsebic Seva.

_ jemal TofuriZis wigni bolos

2008 wels gamoeciT. es misi sruli

krebuli iyo, vgulisxmob _ leqseb-

is aRmoCenamde. asea?

13literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi interviu14 - 27 Tebervali 2014

_ diax, is wigni, andro buaCiZisaraCveulebrivi SesavliT, misi 60 wlisiubileze gamoica. pirveli wigni ki _1979-Si. Semdeg gamomcemloba ̀ meranma~rusulad Targmna da gamosca misimoTxrobebi. im krebuls ki 2003, 2008wlebis qarTuli gamocemebi mohyva.

_ am wlebis ganmavlobaSi mwerlis

arqivi mdidrdeboda. axal nawarmoe-

bebs aRmoaCendiT xolme. Tavidan 6

moTxroba iyo, axla cxrametia, oTx-

ic _ leqsi. axlaxan eqvsi leqsi Cvens

gazeTSi daibeWda...

_ zogierTi Zalian `Savad~ nawerimoTxrobidan, zogic sxvadasxva xel-nawerebidan Sevakowiwe, redaqtirebagavukeTe, daaxloebiT xuTi moTxrobamisi romanis Tavebisgan Sedga _ roma-nis daweras apirebda, daiwyo kidec, iqaris Tavebi, calke moTxrobebadac romikiTxeba. sityvac ar minda daikargos,amitom vakowiweb.

sul raRacas vpoulob, saswaulia,

1978-is Semdeg ramdeni weli gavida dadRiurSi, romelSic Cemi Svilis da-badebidan patar-patara Canawerebs va-keTebdi, ramdenime dRis win pirveladgadavawydi jemos Canawers. iqamde meg-ona, rom jemals SigniT arasodesaraferi Caewera. Zalian cudad gavx-di, rom wavikiTxe. mikvirs, saidan?TiTqos yvelaferi CemTan aris, maincmudmivad vpoulob Canawerebs. albaT,sikvdilis win kidev rames vipovi.

_ erTi patara Canaweric gaqvT,

iumoriT savse, romliTac jemalma

literaturis institutis direq-

toris SeniSvnas upasuxa.

_ literaturis institutSi sao-cari xalxi muSaobda. sxvadasxva asakismiuxedavad, erT ojaxad vcxovrobdiT.me da jemali rom gavipareT, direq-tors jemo moukiTxavs, sad aris, sam-saxurs acdenso?! is da manana dumbaZegaiparneno, upasuxiaT. Semdeg, rocainstitutSi davbrundiT, dagvibara,

gilocavT, magram meored ar gabedoTsamsaxuris gacdenao, gviTxra. is`gancxadeba~ jemom swored maSin daw-era da mogvianebiT, 8 martTan dakav-Sirebul Sekrebaze wagvikiTxa: ̀ warsu-li wlis 13 ivniss institiutidan gavid-nen da aRar dabrunebulan manana dumb-aZe da jemal TofuriZe. manana dumbaZe_ Savgvremani, aqvs macduri Rimili,jemal TofuriZe _ maRali, uxvi, mda-bali, uyvars ludi. gTxovT gvacnoboT,Tu vinme Tvals mokravT~.

_ saubris daswyisSi miTxariT _

bunini uyvardao.

_ bunini misi erT-erTi usayvarle-si mwerali iyo. gansakuTrebiT uyvar-da misi moTxroba `Îñåíü~, iqidan meub-neboda xolme frazas: `Òû ïîæèâè,ïîðàäóéñÿ íà ýòîì ñâåòå, à ïîòîì ïðèõîäè êîìíå~.

esaubra Tamar Juruli

kargad gaicnes erTmaneTi, iliazdiSeSfoTda im mZime pirobebiT, romel-Sic fermweri iyo da Tavdapirvelad,1913 wlis 10 Tebervals gazeT`zakavkaskaia reCSi~, fsevdonimiT `i-viC~, dabeWda Tavisi sadebiuto statia`TviTnaswavli mxatvari~, riTac, faq-tiurad sazogadoebas aRmouCinafirosmani, xolo erTi wlis Semdeg xe-lmeored dawera werili-manifesti`niko firosmanaSvili~, sadac ganzraxgamomwvevi, epataJuri formiT kideverTxel Seecada sazogadoebis yura-dReba miepyro nikalas dramatuli be-disTvis: ̀ firosmanma ipova Tavisi epo-qis stili, da mxolod man, erTaderT-ma, radgan epoqis sxvanairad gadmoce-ma, vidre man gadmosca _ SeuZlebe-lia~.

es manifesti daibeWda TbilisSi ga-momaval rusul gazeTSi ̀ vostok~, 1914wlis 29 ivniss...

samoci wlis Semdeg, 1971 wliszafxulSi iliazdma gadawyvita xelax-la gamoeca es statia-manifesti.amjerad frangul enaze. man gaamzadaspilenZis patara dafa da Tavis me-gobars, pikasos wauRo, im imediT, rommxatvari Seqmnida genialuri fermwer-is frontispiss.

pikaso am dros marto iyo darCeni-li sakuTar TavTan da, marTalia,SekveTebs gaurboda, magram iliazdisnaambobma qarTvel mxatvarze da Sem-deg wakiTxulma wignma, rogorc Cans,didi STabeWdileba moaxdina...

parizSi wignis beWdva 1972 wlis de-kemberSi damTavrda, pikasos sikvdil-amde oTxi TviT adre.

1972 wlis 21 Tebervals iliazdmapikasos CaakiTxa muJinSi, raTa ukvewignSi dabeWdili namuSevari eCvenebi-na _ niko firosmanaSvilis TavisTava-di, meoce saukunis genialuri mx-atvris ganumeorebeli xelweriT Ses-rulebuli portreti.

vinc mxatvrobaSi Caxedulia da mi-aCnia, rom dasaxat saganTan nebismierikargi mxatvari Tavisebur dialogsgamarTavs xolme, rac mere kargad CanssuraTze, am graviuras rom naxavs, maS-inve mixvdeba, rom pikaso ise ar ela-parakeba firosmans, rogorc zogi-erTebisgan akviatebul „primitivists~,aramed ise, rogorc tolfard da Tan-amoazre kolegas _ radgan oriveniZveli miTebidan da ritualebidanmodian, rom Cvenc iq wagviyvanon...

Cven ki, mxolod isRa dagvrCenia,rom madlierebiT Tavi mdablad davux-aroT Tavadac did da Rirseul Semo-qmeds, iliazdis, igive ilia zdaneviCs.

saxeli rom

nawarmoebs gaaswrebs...

arada, piriqiT unda iyos...am Cvens globalur xanaSi, roca

reklamirdeba xelovanis gvar-saxelida ganzrax mruded Sefasdeba xolmemisi Seqmnili nawarmoebi, anu roca sax-elis Seqmnis industria bevrad win arisimaze, rasac xelovani akeTebs sinamd-vileSi, nuRar gvikvirs, amisTana „sax-elianebis~ uniWo nawarmoebebsSedevrebad rom SemogvasaRebenxolme...

rodis Camoatareben

kubos Seni gvamiT

_ ras akeTebT, polkovniko?_ ai, vzivar, _ miugo, _ velode-

bi, rodis Camoatareben kubos CemigvamiT.

gabriel garsia markesi,

„martoobis asi weliwadi~

albaT, SematyobdiT, markesis daw-erilebi rom miyvars da swored magisinaTqvamia _ „me vemsaxurebi Cemi sam-Soblos xalxs da ara Cemi samSoblosmTavrobas~-o.

ai, zustad egre unda iyos...eseni movidnen, isini wavlen, mere

esenic wavlen da sxva mova „turfasa sa-baRnarosa~, magram Sen roca raRacebsjRabni SoTa rusTavelis, vaJa-fSave-las da galaktionis donis mwerlebispatroni xalxisTvis, marto am xalx-isTvis da dedamiwis danarCeni xalxeb-isTvis unda jRabno, Tu maincdamaincniWiT ver gamoemgvanebi amaT _ da araromelime qveynis romelime mTavro-bisTvis, Seni qveynis mTavrobidan daw-yebuli...

ioli gza sulac ar aris es, SeiZle-ba Seni romelime ukeTesi dajRabniliar iTargmnos xelisuflebis finansuridaxmarebiT da sazRvargareT gatanadaugviandes, magram...

Tu marTla kargi gamovida Seni na-jRabni da imisTvis „dawerilis~ dar-qmevac SeiZleba, ar daikargeba, imasxalxi mouvlis mainc.

da xalxis movla kidev isic aris,rom _ saZiebel sistema „guglSi~rogorc ki akrifav or sityvas SuaSidefisiT, ai, egre: „vaJa-fSavela~ (brW-yalebis gareSe), maSinve uamrav saitsamogigdebs...

xalxis siyvaruli hqvia amas da Tanx-aSi gamoxatul milionebs Tu miliard„nobelis premiebs~ sjobs...

amitom jer Senc unda jRabno, mereki gabriel garsia markesis polkovnikaureliano buendiasaviT dajde dadaelodo, rodis Camoatareben kubos

Seni gvamiT, xolo Seni najRabnebidanromelimes „naweri~ daerqvas Tu ara,amas Seni mSobeli da dedamiwis danar-Ceni xalxebi gadawyveten da ara rome-lime qveynis romelime mTavroba...

sul es ari...

kaWkaWis piriT

gaumxeleli saidumlo

makbeTi:sisxls sisxli moaqvs.

marTalia, rasac amboben.qvebi daZrula, xeebs ena amoudgiaT,yofila, misnebs

gaumxeliaT saidumlokaWkaWis piriT da

mkvlelobaSi damnaSavebolosdabolos gacxadebula.

ra dro ari?uiliam Seqspiri „makbeTi~, mesame

moqmedeba, scena meoTxe (Targmna

manana anTaZem).

misnebi rom kaWkaWis piriT amxelenxolme saidumlos, rogorc makbeTi am-bobs, es mere gamaxsenda...

manamde ki...am dilas Sin rom vbrundebodi,

cacxvis kenwerodan rakvaniT daecaCems manqanas kenWiviT raRaca, CairTosignalizacia da atexa manqanam yvir-ili _ ariqa, miparaveno!

aba, Cems Tvalwin xom ar moiparavenam Zvel manqanas da mivedi _ aba, erTi,vnaxo, ra daeca meTqi da kaixnis ZebnisSemdeg vipove Suaze gadamskdari rko...

avixede maRla, cacxvis kenweroze.erT totze Semoskupebula kaWkaWi

dasasruli

mixo mosuliSvili

kaWkaWis piriT

gaumxeleli saidumlo

da meCxubeba raRacas iqidan Tavis enaze_ ras erCi, eg Cemi motanili rkoa damaRlidan imitom Camovagde, rom gam-skdariyo da meWama mereo... Tan raRa-cac unda memcno da arafersac aRargetyvio...

imis mere aRar macdis Cemi saqmiskeTebas _ moitans rkos, dascems maR-lidan Cems manqanas, CairTveba signal-izacia da Cxubobs mere is kaWkaWi...

gavuvardebi, vexvewebi _ wadi, sx-vagan Camoyare eg Seni rkoebi meTqi _da...

arao, aq kargi qvafeniliao...mokled, me mgoni, kidev raRacis

Tqma unda da ar meubneba, makbeTiskaWkaWis yaidaze...

hoda, ai, am Cvidmet oqtombers, 2013wels damiTqvia, rom rasac axla vwersami adamianismagvari urCxulis monaw-ileobiT, Tu damarcxda, am kaWkaWisbrali iqneba...

da Tuki raRac gaugebrobiT war-matebuli iqna, esec amisi meSveobiTmoxdeba...

minaweri:

uinston CerCili ambobs, rom war-mateba niWia erTi warumateblobidanmeorisken enTuziazmis daukargavadmoZraobisa.

magram es mxolod did britaneTs damisnair qveynebs Seexeba...

saqarTveloSi warmateba niWi ki ara,mliqvnelobaSi gamecadinebulis dau-Ralavi da gaiZveruli Zromialia, vis`sastavSi~ iyos da vis ar gadaurbinoswin, vis dauWiros mxari da vis ara, rommere amisTana uniWosac niWierTa gvame-bze gadavliT gaamarjvebinon...

albaT, am saidumlos Tqma Tu ewadaim rkomtvrevia kaWkaWs...

14 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTipoezia 14 - 27 Tebervali 2014

askili

totebze Tovlis fifqi yvavilobs,mxrebze mosxmuli nisli klebulobs,vis elodebi, netav, askilo,patarZaliviT garindebulo.

vidre gadamrevs es siyvaruli,da monatreba momiRebs bolos,miTxari mainc, vis gzas gahyureb,vis Seagebeb qarebis qoros.

movdivar, Tvali ar momacilo,usmine, mReris Tovli fxvieri,vis elodebi, netav, askilo,me xom ara var is bednieri?!

jvarTamaRleba

dRes mware fiqrebi SemSlian, RmerTmani,gagvwires mkvlelebma da arakacebma.es ori tkivili rogor hgavs erTmaneTs _soxumis dacema!cxinvalis dacema!

wisqvilis dolabma Cvens zurgzec igora,damZimda cxovreba wlebiT da WaRariT.vin igrZno netavi,an vin gaigona,samSoblos xerxemlis Waxani!

* * *

Tvalebi,Tvalebi,daRlili Tvalebi,daRlili lodiniT,dardiT da valebiT.daRlili ojaxzezrunviT da kaeSniT(ras ar waikiTxavuZiro TvalebSi).

dedebis xvedria,lodini, lodini,SeunTos Caidans,gagiTbos logini.TovlSi dgas Rame damTvarea CaxCaxa,Sehyurebs ciferblats _sada xar,ar Canxar!

ahyveba SiSi darom moaZebninos,misdevs Tavis CrdiliSalmosxmul dedikos.

uSenod naRvlobs daSenTan ki mzianobs:_ deda genacvalos,ar daigviano!

misi saTxovarimartoden es aris,WiSkarTan, sarkmelTandgas alvis xesaviT.

bolos, mowyenili,SerCeba aivans,qoCora biWs rocasxva qali waiyvans.

dedebi, dedebi,sabralo dedebi,kvlav imaT kalTaSibavSvebad vberdebiT.

guli, gaboWiliinfarqtis marwuxiT,sul CamosavardniwveTiviT hkidia.

uceb gveclebian _rom ar Segvawuxon,Tvalebs xuWaven damidian, midian...

mgeli

jarji fxovels

daWril qoriviT frialebs qarSigaukrefavi kenwero anwlis.ager, SensaviT martoa kacida mis ocnebebs aTovs da awvims.

vano CxikvaZe

Tavisuflebas roca dascines,roca sisxls wovda mzes morieli,codvili sulis gadasarCenadqalaqs arCia es volieri.

irgvliv mTebia da martosuli,xevisberiviT brZeni, keTili.maradiuli sevdiT mosili,cxovrobs zvavebiT gamoketili.

ocneba _ Txilis stviriviT nedli,striqoni _ misi suliviT naRdi,msaxurma yarib poetTa xvedrismuzas am mTebSi daudga taxti.

gadaaTeTra oxvram moZmeTa,javriT uCumrad gadaiWirxla,mainc veluri sitkbo mowveTavsmisi fiqridan, rogorc fiWidan.

mgeli ki ara, SimSilis landi,daZrwi, amaod iTxov Sendobas.martoa kaci,mieci TaTi,erTad SehymuvleT Tqvens ubedobas.

* * *

arsad mamali ar yivis,nangrevebi da qvebia.mitovebuli saxlebierTmaneTs exuxebian.

zRurblTan momdgara balaxi,gzispirs moedo ieli,daZaxebac ki ara Rirs,gamqrala Zexorcieli.

qari Tu gaaqanavebskarebze klitis akidos,kidec rom iyos mamali,vin unda gamoaRviZos?

ori suraTi

aRarc dodoa,aRarc _ daviTi.sasaflaoze wvanan TavisTvis.

aRarc is saxli _wereTlis kuTxe.mowveTavs cremli waTxiviT mwuTxe.

dReebi dReebs,foToli foTols,misdevs, sul male vercxlisfrad moTovs.

noembris qari _zamTris mstovari.uxmo, usityvo Sesandobari.

marmariloze dawyvilda foto _aRarc daviTida aRarc dodo.

* * *

SublSi tyviiT da zurgSi xanjaliT,ramdeni vinme gzamarTals aris.meti raRa vqnaT, sulelic, qvelic,gvinda Tu ara,Cveni mtrebis simRerebs vmReriT.

Sen ki samSoblovalebiT da boRmiT dazurge,male bedaurs mogarTmeven,Sejeq, gaqusle.

Seirge wyevla, ginebasac waRma gebulob,neronis Zmao, ZaRlis bedze dabadebulo.

pensioneri

Tumca wuTisofelma gaCeCa da daRala,magram radgan aqamde mainc moaCanCala,

mainc unda rom kidev amSvenebdes am qalaqs,Tavis dakvriT xvdebodesmegobars da amxanags.

roca Zveli jigari CamoWkna da daobda,wirva gamoutana saukunem Taobas.

roca yvela gtovebs da roca yvela iq aris,Sens saxelzec iTleba sasaflaos fiqali.

* * *

mainc ramdeni unda mexata,Seni vali rom gadamexada,miwa mexna da lodi mekoda,Seni wyaloba rom Semweoda.

mainc ramdeni,mainc ramdeni,mariliani cremlis nadeni,Ralati, jvarcma da upiroba,Sxamavda suls da gulze Wrilobas.

unda Semindo,ver mogicade,mec Sevegue bnel da iol gzas.Tavi daxrili mqonda miwamdeda simZimisgan mxrebi mtkioda.

gaTenda, sanTlebs Cumad miqroben,Tumca mdevnian Zveli valebi,erTxel xom mainc mec CaviqroleetlSi Sebmuli `banqos qalebiT~.

Seni vali rom gadamexada,netav ramdeni unda mexata?

* * *

modis boroti da mouRleli _veRar daadges am Rors uReli.

yuri ar vugde Sens Segonebas,uxvad gavflange miwac, qonebac.

rogor gavaZRob, taxi taxia,ufalo, rom msji, Cemze axia.

marTlac mekuTvnis taSi `mquxare,~Rors margaliti me davuyare.

angrevs Robeebs,ver gamigia,yvelgan CaCrili Roris dingia...

xom unda vpovoT navsayudeli _veRar daadges am Rors uReli.

saxeluri

Sedian, gadian,gadian, Sedian,yvelas egebebi,visac ki bedi aqvs.

Zvel `mogvebs~axali briyvebi Secvlian.`rac Wames, SeargoT!..~`cotac rom ecliaT!..~

xels varTmev erTi daigive saxelurs,ramdeni xania,ramdeni welia,uiRblo qalaqSiaxalic Zvelia,me aq vin miboZebsjildos an saxelos.

mdevnidnen Zvelebi,axlebic mdevnian,miRrenen kibesTandabmuli jipebi.Sedian, gadian,gadian, Sedian,nasuqi Ripebi,dinji nabijebiT.yofil gaiZverebs,

15literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi poezia14 - 27 Tebervali 2014

Tu damwyeb ̀ barigebs~,codvis savarZeliyvelas moarigebs.

vin aris damnaSave? _ekuTvnis sayveduri.raRa fiqri unda _karis saxeluri.

ramden WuWys itanda,itans da aitans,aseTi gaZleba,RmerTmani, saidan!

`ade, ver avdgebi!~`ade, ver avdgebi!~ _momxveWelebi dasuliT veragebi,cxadSic melandebiT,ZilSic melandebiT,didron savarZlebSicicqna beladebi.

ras ityvi, Zvirfaso,Zmao da kolega.droebam axalinaxiri moreka.Sedian, gadian,zogi dgas, zogi devs.samSoblo avadmyofbavSviviT mogvigdes.

aqeT gewevian,iqiT gewevian,karis saxeluronuTu ar iRlebi.

xalxi momTmenia _Zroxa mewvelia,sezam, gaiRebi!sezam, gaiRebi!

vin visi mamida,vin visi gadia,gadian, Sedian,Sedian, gadian...

Wipa

(iumoreska)

aqeTuri, iqiTuri,yvels ra unda? _cxeli puri.purs _ lavaSi,lavaSs _ flavi,xars _ guTani,guTans _ kavi.samxari da doqiT Rvino,rom davsxdeT da viRiRinoT:`Cemi jibriT,Seni jibriT,yvelaferi daaqvs jibiT _Cipi,Wipi,Ripi,jipi...yovlisSemZle aris igi...~

erTxel mainc waekiTxasarkofagze es igavi:`is, rac me var,Senc iqnebi,rac Sena xar,mec viyavi...~Cveni bednieri Wipa,iqca Cipad, iqca jipad...dauZaxa mainc miwam,gulxeldakrefili miwva.Tan waiRoRipi,Wipi.aqeT darCaCipi,jipi.

aqeTuri, iqiTuri,yvels ra unda? _cxeli puri.

qvaTaxevis cikli

* * *

Sebudebula zarebSi ̀ nau~,zamTars Cveuli moaqvs mowyena.gadaCveuli qarebis xmaurstyeebis ferxTiT wevs foTolcvena.

da wirvis Semdeg, rogorc wesia,pirmokumuli dums eklesia.

mivdev bilikebs.quslebs miseravs,mSobliur mxaris tkbili eklebi.da sul mgonia, rom fexSiSveladeda RvTismSobels gadaveyrebi.

* * *

aRar ivseba guli natvrebiT,rogorc gawvdili peSvi wveTebiT.moxval? _natanji suli gaTbeba,waxval? _gagyveba oxvra vedrebis.

rac SemogvrCa da gamovizogeT,gavunawileT mSier beRurebs.Zalaobs qari,aqrobs sicocxles,mogvdevs da mogvdevs, Slis nafexurebs.

Camodis fifqi.Tovli bevrdeba,yvavi dasCxavis gamxmar lelians.rodesac irgvliv mTebic berdeba,Cveni sibere ra saTqmelia.

* * *

Zalaobs orpiri,kandeli qanaobs,TiTebSi Srialebs locvani, mamao!

furclebi, furclebi, mtredebis frTebia,mTrTolvare xelebSi RuRuniT Tbebian.

Sxami ratom wveTavs xandaxan fiWidan,Cven ra vTqvaT, rodesac Senc ase giWirda.

gumbaTs gars mwuxare daisi evleba,striqonis safexurs asvelebs cremlebi.

vinc ibrZvis, imarjvebs,mafrTxilebs zaris xma,amarcxebs bunagSi momwyvdeul qariSxals.viTom simSvidea, viTom idilia,vin icis, vin uwyis iq ra Widilia.

Zalaobs orpiri,kandeli qanaobs,TiTebSi Srialebs locvani, mamao!

* * *

ra vuTxra Rrubels, ra davabaro,am dajanRuli mTebis budidan,an grZneul qarebs,nislis fafarze,elvis xanZari vin waukida.

axla werilebs aRar gzavnian,iSviaTia sulTa msgavseba.gesmis fexis xma? _albaT mgzavria,midis da fiqrebs ebaaseba.

17

rkinigzis aqeT darkinigzis gadaRma,sicocxlis yvaviliCaWkna da gadaxma.

naRmi rom glejda datyvia rom Tibavda.gaqra is sicocxle,sikvdilma ibartya.

rkinigzis aqeT darkinigzis gadaRma,brZolaSi Cvidmetigmiri daibada.

ra unda movTxovoerays da damaskos _biWebi, sakuTarwinamZRols ar axsovs.

RmerTi ar Segindobs,sadac xar,vinca xar,am tkivilssaTuTad Tu ar Seinaxav.

iq, sadac Caqolesborotis mZraxveli,bageze gacvdaCvidmeti saxeli...

rkinigzis aqeT darkinigzis gadaRma _isini SenTvis daSen maTTvis aRar xar.gaxsovdes, jer kidevaq cxovrobs,aq dadis,am qveynis sircxvili,jalaTi, saxadi.

aq sisxli,iq sisxli _nayofi Ralatis,Tu gogos daepnaalublis kalaTi.

gaxsovdes mteri dagaxsovdes jalaTi,romelic jer kidevaq cxovrobs, aq dadis...

mexuTe agvisto _drov, rogor aCqardi,ingreva kedlebi,Jangdeba CaCqani.

fexqveS gasresiliwveTavs alubali _agvistov, mwuxarexar Wirisufali!

samSoblo

vin awonis Sens erTgulebas _Sen xar oraguli,mZime da vrceli wylebidan dabrunebuli.

veRar krialebs gube,sadac erT dros cxovrobdi,aRar Tbebianfskerze gadaSlili feradi kenWebi _mzis sxivebi veRar burRavenblant da mRvrie wyals...

mainc dabrundi.Sin dabrundi.mainc dabrundi,rom am gubeSi dayril lifsitebsSeaWamo Seni natanji sxeuli...

ras gagigeben didi, mconara veSapebi _geZaxis gube, modgma unda gadaarCino.

* * *

suli mwyurvali ver Segelia,qvaTaxevisken isev melian.

meZaxis nisli _zamTris feria.naTobs sanTeli,bJutavs kelia.

dilis bindbundSi, RamenaTevi,maRldeba locva Saosan qalTa,da sarkmelidan momziral zamTarsrafaze udevs Tovlis TaTebi.

suls siyvaruli isev moSivda,nislis feria, TeTri samosiT,gadmodgeba da cixe-koSkidanCems asayvanad nawnavs CamoSlis.

* * *

irgvliv Semownul gvirgvinSi mTebisrogor Cawnulxar, mindvris gvirilav.gicnob, maxsovxar, TeTri bafTebiTRvTiurma xelma agabibina.

Cemi survilic rom daTavTavdes,mTebSi mosuli micdis mkaTaTve.gadmogiyvano unda saCvenos,macale, xeli SemogaSvelo.

rom gagrZnobino Sen, naz furcliansCems did siyvaruls ra SeuZlia.

16 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTigamosaTxovari

saqarTvelos kulturisa da ZeglTa dacvis saministro

literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: [email protected]

redaqtori irakli javaxaZe

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili

Jurnalisti Tamar Juruli

saqarTvelos mweralTa saxli

14 - 27 Tebervali 2014

2014 wlis pirveli Tve araerTi axa-li da saintereso wignis gamocemiTaRiniSna. siaxlea rogorc prozaSi, ise_ poeziaSic.

sami saRamo

* * *

mweralTa saxlSi laSa buRaZem`bakur sulakauris gamomcemlobasTan~erTad waradgina ori axali wigni _`Lucrecia 515~ da `prezidenti stumradmovida~. saRamos basa janikaSviliuZRveboda.

romanis _ `Lucrecia 515~ _ mTavariidea Tavdasxma, intervenciaa piradsivrceze. nawarmoebi im adamianebzea,yovelgvari TviTcenzisa Tu TviT-SezRudvis gareSe sxvis pirad sivrce-Si rom iWrebian. mokled rom vTqvaT,asea: coli texs qmris pirad fostas,colTan erTad _ mkiTxvelic. ̀ Lucrecia515~ pirveli romania, romelsac Tavi-si vebgverdi aqvs, mkiTxveli person-aJis fostaSi Sedis da Tanamedrove donJuanis saidumloebisa Tu piradi cx-ovrebis mowme da mZarcveli xdeba.

wignis wardginebisas avtormaimazec isaubra, Tu ratom airCia Txro-bis amgvari forma, ratom amjobina Se-eqmna personaJis eleqtronuli fostada mxatvruli nawarmoebis kiTxvisdros realobad eqcia procesi`sadRac Sesvlisa~, procesi erTgvarivirusis SeRwevisa sxvis socialursivrceSi.

`es aris Tanamedrove don Juanistragikomedia. rac Tavi maxsovs,yovelTvis mindoda, damewera don Jua-nze~, _ aRniSna avtorma.

Tbilisis quCebSi mosiarule laSabuRaZiseul don Juans arasrulfas-ovnebis kompleqsi amoZravebs. amasmkiTxveli Tavad aRmoaCens da, albaT,masac, avtoriviT, gauCndeba kiTxva:

`rogor moiqceoda madam bovari, skai-pi rom hqonoda? rogor iZiebda Sursmedea iasonze, feisbuqis momxmarebelirom yofiliyo? miuswrebda Tu araromeo julietas, werili eleqtronu-li fostiT rom mieRo? SeZlebda Tuara sandro piradi sivrcis dacvasucxo sxeulebisgan, interneti rom arhqonoda?~

meore wigni _ `prezidenti stum-rad movida~ _ pirveli TanamedroveqarTuli piesaa, romelic londoniscnobil Teatr `roial qorTSi~ daid-ga da didi gamoxmaureba hpovarogorc britanul sazogadoebaSi, iseiqaur presaSi. magaliTad, `deilitelegrafi~ werda _ piesa Slis zR-vars realursa da gamogonils Sorisda warmoudgenlad Zlieri muxti mi-aqvs mayurebelTan.

mkiTxvelma mweralTa saxli say-vareli mwerlis ori axali wignis wak-iTxvisa da mZafri STabeWdilebebismolodinSi datova.

* * *

28 ianvris saRamo Tavad gaxsna mw-eralma beqa qurxulma axali wigniT`Canawerebi 1993-2011~.

upirvelesad, didi madloba Sewux-ebisTvis da mobrZanebisTviso, _ aRni-Sna avtorma. Semdeg warmogvidgina ax-ali krebuli, romelic gamocemis sax-iT Tavadac pirvelad naxa da didi mad-loba gadauxada gamomcemloba`saunjes~.

mweralma saRamo daiwyo moTxrobiskiTxviT, romelsac ase hqvia: ̀ imaT, vincmiyvars~ da romelic megobrebis,

mSoblebis, samSoblos siyvarulzea. esraRacnairi, ZarRviani da emociurimoTxroba avtorma aseTive gancdiTwaikiTxa, Tumca manamde Tavisi me-gobari, poeti pako svimoniSvili axse-na _ ar vici, Tu SeiZleba, prezenta-cia vinmes mieZRvnas, magram ratomacara. me am saRamos vuZRvni Cems Zmas,Zalian magar poetsa da Zalian magarkacs, pako svimoniSvils, romelsac jan-mrTelobis problema aqvs. guSin gaganaxucriSvilTan erTad movinaxule dayvelani vgulSematkivrobT, gamojan-mrTeldeso. am sityvebis Semdeg bune-brivi iyo, swored es moTxroba _ ̀ imaT,vinc miyvars~ _ rom waikiTxa. dRes,roca pako ukve aRar aris, es sityvebi-ca da mweralTa saxlSi wakiTxulimoTxrobac damSvidobebasaviT JRers.

momdevno Canawers `Cemi Zmakacissaxli~ erqva. saocrad cocxali nawar-moebi iyo da eZRvneboda imas, rac Zve-li Tbilisis ubnebSi dangreuli sax-lebis nangrevebSi mohyva, im warsuls,rac mogonebebSiRa rCeba, an iqneb Canaw-erebSic darCes.

ramdenime Canaweris wakiTxvis Sem-deg XX saukunis 90-iani wlebis Tbilis-sa da maSindel ymawvilur istoriebzerom mogviTxrobda, beqam aRniSna _ imdros CemTvis da Cemi megobrebisTvisrom eTqva vinmes, wlebis Semdeg mwer-alTa saxlSi erT-erTi Cvenganis wign-is prezentaciaze visxdebodiT, albaT,bevrs vicinebdiTo.

gvianobamde gastana kiTxvam, aravismobezrebia beqa qurxulis `Canawereb-is~ mosmena, kidev da kidevo, iTxovd-nen darbazidan. prezentacia Wiqa Rvi-nis aweviT dasrulda.

* * *

saocrad STambeWdavi da emociuriiyo Sexvedra poet ela goCiaSvilTanda misi axali wignis _ `cxovrebagaum-tari~ _ prezentacia. im dRes Tbilis-Si gansakuTrebulad cioda. es ki isSemTxveva iyo, roca leqsma, poeziamTavisi qna, gaaTbo da monusxa msmenelida yvelgan SeaRwia, yvelaferze imo-qmeda, mgoni _ amindzec.

Sexvedras giorgi lobJaniZe uZRve-boda, romelmac saRamos mTavari gmi-

ri ase daaxasiaTa _ ̀ ela sruliad gan-sakuTrebuli poetia. visac ki erTistriqoni mainc waukiTxavs misi, Tun-dac sul adreuli krebulidan, mixvde-ba, rom saqme aqvs namdvil poetTan, si-naTlesTan, siwrfelesTan~.

Semdeg ki sityva poets gadasca.qalbatonma elam misalmeba madlobiTdaiwyo. jer sazogadoebas gadauxadamadloba, uamindobis miuxedavad misileqsis mosasmenad rom mivida, Semdeg_ gamomcemloba `saunjes~ krebulisgamocemisTvis, mweralTa saxls _maspinZlobisTvis, bolos ki _ dedas,wignis adresats: `rogorc ufals, de-das upirobo madloba~.

ramdenime leqsis wakiTxvis Semdegjeri `cxovrebagaumtarzec~ midga,rasac poetis aseTi Sefaseba moyva:Zalian didi doziT ar unda gaataroSenSi cxovreba, rom ar gagZarcvos.yvelas vusurveb, garkveulwilad, cx-ovrebagaumtari iyos, raTa dazogosda Seinaxos Tavi didi saqmeebisTviso.

gamomcemloba `saunjis~ warmomad-genelma, poetma mariam wiklaurma kiela goCiaSvils axali wignisTvis mad-loba gadauxada: `madloba, ela, imi-sTvis, rom saqarTveloSi nebismier ad-amians SeuZlia Tqma _ arseboben ni-Wieri, erTguli poetebi, romelTacpoeziisaTvis arasodes uRalatiaT. ~

mweralTa saxlSi ela goCiaSvilispoeziis saRamo gvianobamde gagrZel-da.

moamzada Tamar Jurulma

autanelia, roca bavSvobis me-gobarze warsul droSi wer. roca mTe-li cxovreba erTad modixarT daggonia, rom ase unda gagrZeldes sul,usasrulod. ar ginda, daijero misiwasvla... TiTqos, Sxamiani sizmrisaganTavis daRwevas lamob. albaT, vera-sodes davijereb pakos aryofnas.

ver davijereb, rom, Tundac SemTx-veviT, quCaSi aRar Semxvdeba, xasiaTsgamomikeTebs, cxovrebas ufro Semay-varebs, bnelsac ki naTlad damanaxvebs.ho, aseTi niWi hqonda, yvelasgan gamor-Ceuli, gansxvavebuli, ara amqveyniuri.

ver davijereb, rom arasodes mo-miyveba Tavis keTil zRaprebs _ rogormoigeria qolgiT gaveSebuli xari;rogor cxovrobda misi, CemTvis ucno-bi megobari, paliastomis tbis kunZu-lze... es namdvili zRaprebi iyo, pakosferadi Sinagani samyarodan wamosuli.ratom ar wer-meTqi, vkiTxe erTxel.Taviseburad, gulianad gaecina. xomici, rogori zarmaci varo, mipasuxa.arada, sruliadac ar iyo zarmaci,piriqiT, erT patara leqsze SeeZlodReebi, Tveebi emuSava. mec, TudaumTavrebel leqss vaCvenebdi, mis-ayvedurebda xolme: es kargi leqsiunda gamovides da ar gagafuWebinebo.hoda, ra zarmaci...

Cvens axalgazrdobaSi modaSi poe-turi dajgufebebi Semovida. Sen da pakoarc erT dajgufebaSi ratom ar xar-To, mkiTxes erTxel. Cven Cveni jgufigvaqvs, `riJa poetebis sazogadoeba~,

orni varT da aravis damatebas ar va-pirebT-meTqi. axla gamaxsenda, radganZalian moewona es Cemi xumroba da xSir-ad imeorebda.

bavSvobaSi krivis xelTaTmanebi vaCu-qe.

_ krivze gagas naCuqari xelTaT-manebiT mivedi, _ ambobda xSirad.

_ sircxvilia, biWo, eg arsad aRargaimeoro, romeli roki marCiano mevar, Cemi naCuqari xelTaTmanebiT romtrabaxob, _ vexumrebodi me.

poeziac gamorCeuli hqonda,TvaldaxuWuli icnobdi da Seiyvareb-di. bolos `nasesxebi Suqi” gamosca _Targmanebis krebuli. vfiqrob, rom esSesaniSnavi krebuli bevri poetisa TumTargmnelis samagido wigni gaxdeba.

bedma ar gagvanebivra, jer kidevRrma axalgazrdobaSi davkargeT mego-brebi. es aris is, rasac droc ki ver er-eva, ver kurnavs.

axla uSenobac unda vataroT, Zmo-bilo.

P.S. ̀ literaturul gazeTs~ _ es pa-kos gamouqveynebeli, ukanasknelileqsebia, `sadamis CV~ ki sul bololeqsia.

gaga naxucriSvili

pako

* * *

sunTqvaSekruli mdumareba wams aafeTqebs,tanasxmul oqros moabnelebs natifi Tvali.dRisa da Ramis samans veRar gaiTevs mefeda marmarilos daadneba mzis naterfali.

* * *

SfoTian Rames gadaekraisrimisferi,kravs Cemi navis natanji fskeriori zRvis vnebas.wveTis siRrmidan aiSlebaRame-bosforida davnebdebi,arc Tu cxadi, arc moCveneba.

monadire da Txa niala

nanga niala, ninga nialaqvian bilikze gadaiala.mec qvad viqeci, nanga niala,ca mowmendili, ialkiala,nanga niala, ninga niala,mzis samyofelSi gangan iara,mec mzed viqeci, gaxsnil iaradSemomibrunda nanga niala,daapirqvava mTvaris fiala,didi Tvalebi daabriala _miTxra, SeCerdi, adamiano,sjobs, nasesxebi SuqiT iaro.

sadamis CV

misamarTi _ qalaqi uri,profesia _ diqtatori,enebi da unarCvevebi _ mSobliuria.memkvidreoba _ baRdadis kari,hobi _ mzis Casvla.danarCeni _ piradulia.

ukanaskneli publikaciis mTavari xazi,rogorc aRmoCnda, mavanTaTvis sxva sacduria,_ver gaugiaT, rom plastmasis iebze nazigaveSebuli behemoTis wyvili yuria.