MAKALE - tesisat-donanim.com · 6 ENDÜSTRİYEL HABERLER 26 MAKALE -KONUT UYGULAMALARI Konutlarda Havalandırma ve Sağlığa Etkileri 30 UYGULAMA YAZISI / 2017 ASHRAE TEKNOLOJİ

T e s i s a t T e k n o l o j i s i v eU y g u l a m a l a r ı D e r g i s i

www.tesisat-donanim.com

ISSN: 2602-442X10 TL

Yıl: 1Sayı: 002

Şubat 2018

MAKALE » Konutlarda Havalandırma ve

Sağlığa Etkileri

» Modülasyonlu Kontrol Valflarının Seçiminde Değerlendirmeler

» Market Mağazalarda HVAC&R Sistemleri

UYGULAMA YAZISIEski Bir Binanin Enerji Verimliliği Kriterlerine Göre Yenilenmesi

SÖYLEŞİSEKTÖRDE KADIN ETKİSİGörkem Kızıltan Ustalı

Yangından Korunma Ortağınız

Su Köpük

Gaz Algılama

Yüksek teknolojili yangından korunum sistemlerinin üretimi, geliştirilmesi ve satışı ile tanınan Viking; uzun yıllardır

güvenilir bir ortağınız olarak hizmet vermektedir. Biz çok değişik alanlarda kullanım amaçlarına uygun yangından

korunma ürünlerini ve hizmetlerini en geniş çeşidiyle sizlere sunuyoruz. Bunlar ticari, endüstriyel ve konutsal

yapılar, depolar veya özel tehlike sınıflarında olabilir. Eğer konusunda uzman ve yangından korunmaya adanmış

desteğimizi yanınızda bulmak istiyorsanız lütfen www.viking-emea.com/contact web sitemizi ziyaret ediniz.

Viking S.A. (ed.) | Z.I. Haneboesch, L-4562 Differdange/Niederkorn, Luxembourg | T: +352 58 37 37 1 | F: +352 58 37 36 | www.viking-emea.com

Viking Turkey | İnönü Cad. Sümer Sok. Zitaş İş Merkezi D2 Blok K:5, D:12 Kozyatağı, Kadıköy, 34742 İstanbul | T: +90 216 403 18 00 | www.viking-emea.com

Aya ayak basan ikinci kişiyibiliyor musunuz?

Fo

toğr

af:

NA

SA

Muhtemelen bilmiyorsunuz. Çünkü hayatta ilk’ler önemlidir...

Hayata gözlerimizi açtığımız ilk gün, ilk öğretmenimiz, ilk aşklar, ilk dostluklar...

Sinemaya gittiğimiz ilk film, çıktığımız ilk tatil, ilk başarılarımız... Hiç unutulmaz.

Biz Ayvaz olarak insanların zihninde ve kalbinde kalıcı bir yer edinmek içinher zaman ilk’lerin peşinden koşuyoruz.

Tam 70 yıldır.

Yangından Korunma Ortağınız

Su Köpük

Gaz Algılama

Yüksek teknolojili yangından korunum sistemlerinin üretimi, geliştirilmesi ve satışı ile tanınan Viking; uzun yıllardır

güvenilir bir ortağınız olarak hizmet vermektedir. Biz çok değişik alanlarda kullanım amaçlarına uygun yangından

korunma ürünlerini ve hizmetlerini en geniş çeşidiyle sizlere sunuyoruz. Bunlar ticari, endüstriyel ve konutsal

yapılar, depolar veya özel tehlike sınıflarında olabilir. Eğer konusunda uzman ve yangından korunmaya adanmış

desteğimizi yanınızda bulmak istiyorsanız lütfen www.viking-emea.com/contact web sitemizi ziyaret ediniz.

Viking S.A. (ed.) | Z.I. Haneboesch, L-4562 Differdange/Niederkorn, Luxembourg | T: +352 58 37 37 1 | F: +352 58 37 36 | www.viking-emea.com

Viking Turkey | İnönü Cad. Sümer Sok. Zitaş İş Merkezi D2 Blok K:5, D:12 Kozyatağı, Kadıköy, 34742 İstanbul | T: +90 216 403 18 00 | www.viking-emea.com

Sustainable Indoor Climate Solutions

ISK-SODEX ISTANBUL 2018

International Exhibition for HVAC&R, Pumps, Valves, Fittings, Water Treatment and Insulation

sodex.com.tr

7-10 February 2018Tüyap Fair Convention and Congress Center İstanbul • Turkey

New Place &

New Date!

Tel. +90 212 334 69 00Fax +90 212 347 10 [email protected]

THIS FAIR IS ORGANIZED WITH THE INSPECTION OF THE UNION OF CHAMBERS AND COMMODITY EXCHANGES OF TURKEY IN ACCORDANCE WITH THE LAW NUMBER 5174

Hannover-MesseSodeks Fuarcılık A.Ş.

Co-Organizer / Supporter Associations Official Travel Agency Follow us!Supported by

��

Member

6 ENDÜSTRİYEL HABERLER

26 MAKALE -KONUT UYGULAMALARIKonutlarda Havalandırma ve Sağlığa Etkileri

30 UYGULAMA YAZISI / 2017 ASHRAE TEKNOLOJİ ÖDÜLLERİEski Bir Binanin Enerji Verimliliği Kriterlerine Göre Yenilenmesi

36 SÖYLEŞİ - SEKTÖRDE KADIN ETKİSİGörkem Kızıltan Ustalı

40 MAKALE - MÜHENDİSİN NOT DEFTERİModülasyonlu Kontrol Valflarının Seçiminde Değerlendirmeler

46 ÇEVİRİ SÖYLEŞİ - KADIN LİDERLER

50 MAKALE - MÜHENDİSİN NOT DEFTERİMarket Mağazalarda HVAC&R Sistemleri

54 ARAŞTIRMA YAZI DİZİSİ -AİLE ŞİRKETLERİ

içindekiler

5026

30

36

3 şubat 2018 I tesisat-donanim.com I tesisat donanım

WIN EURASIA 2018

YI L

6 fuar tek

çatı altında

15 - 18 Mart 2018 Tüyap Fuar ve Kongre MerkeziBüyükçekmece İstanbul

win-eurasia.com

360 Derece İmalat Sanayi

BU FUARLAR 5174 SAYILI KANUN GEREĞİNCE TOBB (TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ) DENETİMİNDE DÜZENLENMEKTEDİR.

Destekleyenler

Hannover Fairs TurkeyFuarcılık A.Ş.www.hfturkey.com

Organizatör Resmi Seyahat Acentesi

ResmiHavayolu

İlk sayıyı şekillendirmek ve içeriklendir-mek baştan sona bir tasarım meselesiydi. “Güler yüzlü, umut veren, teknik alanda güçlü, dolu dolu, okunmaya değer ve ken-dini okutacak, sektörde sayıca daha az olan kadınlara mutlaka yer veren, genç isimleri mutlaka kapsayan, yüzü doğaya ve çevreye dönük, mümkün olduğu kadar uygulama yazıları paylaşan, şık ve konforlu bir dergi olsun” dedik.

Dergimiz okuyucuların eline ulaştığı andan itibaren çok sıcak, nezaketli ve duygulandıran geri dönüşler aldık. Görüş-lerinizi paylaşmak için ayırdığınız zamana ayrıca çok teşekkür ediyoruz.

Sizlerle yıllardır gerçekleştirdiğimiz yüz yüze diyaloglardan öğrendiğimiz bir şey var; uygulama yazıları ve söyleşileri okumak istiyorsunuz. Kendi dergimizi çıkarmamı-zın en büyük keyfi de bu zaten. Bunca yılın izlenimlerine dayanarak “Daha iyi olur” dediğimiz ne varsa, hayata geçirmek için geniş bir alanımız var artık.

“Case Study” mantığıyla yazılmış, güncel, ilginç ve etkili makalelerle karşınızdayız. Sektörün hem mühendislik altyapılı paydaş-larının, hem de girişimci, satış ve pazarlama branşları profesyonellerinin dikkatini çeke-cek, keyifle okunacak yazılar seçmek için özen gösteriyoruz. Amacımız sayfa doldur-mak değil, “Okunan” bir dergi olarak yayın hayatımıza başladığımız gibi devam etmek.

Elinizdeki sayının içeriğine gelince;

IMI Hydronic Engineering Mühendislik Firması’nın Teknik Pazarlama ve Proje Geliştirme Mühendisi Görkem Kızıltan Ustalı ile çok keyifli, sıra dışı, samimi bir söyleşi gerçekleştirdik sizler için. Sektörün sorunlarını, çözüm önerilerini kendi haya-tından örneklerle paylaşan Görkem Hanım, kadınların sektörde sayıca az olduklarını ama etkilerinin büyük olduğunu dile getirdi.

“Üretimde Kadın Liderler” söyleşisini özel-likle aynı sayıda paylaşmak istedik. Dünya-nın büyük markalarını yöneten kadın profil-lerinin de benzer cümleleri kurmuş olması ilgimizi çekti çünkü.

“Konutlarda havalandırma ve sağlığa et-kileri” konulu makalenin sektör dışından okuyucular için bile ilginç olacağı kanaa-tindeyiz. “Eski binaların enerji verimliliği kriterleri gözetilerek yenilenmesi” başlıklı makalenin ise; ülkemizde pek çok tarihi bina yenileme çalışması devam ederken, dikkat çekici olduğunu düşünüyoruz.

“Günümüzde bir insan, ömrü boyunca ortalama kaç keşif ve icattan yararlanır?” konulu bir araştırma yapılmış mıdır diye kendi aramızda konuşurken çıkan bir fikirdi “Olmasaydı” isimli yazı dizimiz. Araştırma-larımız sonunda bu soruya cevap olabilecek derli toplu bir veri ile karşılaşmadık. Belki bir gün birileri, bir yerlerde bunu hesap-layacak. Biz kendi adımıza; gelmiş geçmiş tüm bilim insanlarına duyduğumuz hayran-lık ve minnet duygusuyla her sayıyı bir isme adıyoruz.

İlk sayımızda bilim insanı, deha Nikola Tes-la (1856-1943)’yı tanımaya ve tanıtmaya, bilenlere hatırlatmaya çalıştık.

Tesla için “Faraday’ın kaldığı yerden çalışmalarına devam etmiştir” demek yanlış olmaz. Onlar; dünyayı “Aydınlatan” isim-ler. Üretimi ve yaşamın bütün alanlarını kolaylaştıran keşif ve icatlarıyla çağlar boyu hayatlarımıza dokunmaya devam ediyorlar. Dolayısıyla İkinci sayımızı Michael Faraday (1791- 1867)’a adadık. Keyifli okumalar;

Dilek Merter

Ebru Faytoncu Uçar

Künye Sunuş

Dergimizin ikinci sayısıylaMERHABA;

İMTİYAZ SAHİBİDilek Merter

[email protected]

EDiTORYALYazı İşleri Müdürü

Nalan SavaşEditör

Ebru Faytoncu Uç[email protected]

Reklam Müdürü Ebru Faytoncu Uçar

Çevirmen Arzu LeynHasan Eral

YAYIN DANIŞMA KURULUYrd. Doç. Dr. Sedat Altındaş

AkademisyenDila Dağalp

MimarSahra Solak

Kimya MühendisiSerdar Ocaktan

Ayvaz Endüstriyel Ürünler MüdürüH.Tarık Güner

Ayvaz Eğitim UzmanıErsun Gürkan

Ayvaz Arı-Armaturen Ürün Müdürü

Abone ve Okur HizmetleriRıdvan Gümet

GrafikCihan Demir

[email protected]

Baskı ve CiltMurat Ofset Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti.

0 212 567 52 24

YAYINLAYANTEKNİK DERGİLER YAYINCILIK VE

ORGANİZASYON LTD. ŞTİ. Halil Rıfat Paşa Mh. Yüzer Havuz Sokak Perpa İş Mrk. B Blok K:9 NO.1365 Şişli /

ISTANBUL

Tel: 0 212 210 22 42 Web: www.teknikdergiler.net

www.tesisat-donanim.come-posta: [email protected]

Fiyatı: 10 TL

ISSN: 2602-442X

Ayda bir, yılda 12 sayı yayımlanır.Tüm Türkiye’de dağıtılmaktadır.

Basın Kanunu’na göre yerel süreli yayındır.

tesisat

Teknik Dergiler Yayıncılık 5 şubat 2018 I tesisat-donanim.com I tesisat donanım

WIN EURASIA 2018

YI L

6 fuar tek

çatı altında

15 - 18 Mart 2018 Tüyap Fuar ve Kongre MerkeziBüyükçekmece İstanbul

win-eurasia.com

360 Derece İmalat Sanayi

BU FUARLAR 5174 SAYILI KANUN GEREĞİNCE TOBB (TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ) DENETİMİNDE DÜZENLENMEKTEDİR.

Destekleyenler

Hannover Fairs TurkeyFuarcılık A.Ş.www.hfturkey.com

Organizatör Resmi Seyahat Acentesi

ResmiHavayolu

ENDÜSTRİYEL HABERLER

Yeni Ambalaj Atıkları Kontrol Yönetmeliği Yürürlükte

Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Resmi Gazete’de yayımlanarak yeni yıl ile birlikte yürürlüğe girdi. Yönetmelik her ne kadar plastik poşetlerin 2019 yılından itibaren ücretli olması ile gündeme gelse de ambalaj atıkları toplama, ayırma ve geri dönüşüm işlemlerine Avrupa Birliği standartlarını getiren

maddeleri ile dikkat çekiyor.

Yılda 1 ton ambalaj kullanan firmalar da geri dönüşümden sorumlu olacak

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yoğun çalışmalar sonucunda yeniden düzenlediği “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” 27 Aralık 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı ve 01 Ocak 2018 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Ambalaj atıkları toplama, ayırma ve geri dönüşüm işlemlerinde AB ile uyumlu şekilde hazırlanan yönetmelik ile sorumlu kullanım bilincini yaygınlaştıra-rak aşırı atık oluşumunun önüne geçilmesi hedefleniyor. Sürdürülebilir çevre, bilinçli tüketim mottosu ile yönetmeliğin hazırlan-ması aşamasında önemli çalışmalar yürüten PAGÇEV, Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’ni değerlendirdi.

Türkiye’nin ambalaj atıkları yetkilendirilmiş kuruluşu PAGÇEV (PAGEV Geri Dönüşüm İşletmesi) Genel Müdürü Yağmur Cengiz, bugüne kadar plastik poşetlerin ücrete tabi tutulması özelinde tartışılan Ambalaj Atıkla-rının Kontrolü Yönetmeliği’nin, geri dönü-şüm noktasında önemli yenilikler getirdiğini ifade ederek şunları söyledi: “01 Ocak 2019 tarihinden itibaren plastik poşetler sadece marketlerde değil bakkallarda, büfelerde, mağazalarda yani tüm satış noktalarında ücretli olacak. Yönetmelik atıkların kaynakta toplanması ve geri dönüşüm noktasında da önemli değişiklikler getiriyor. Ambalaj Atık-larının Kontrolü Yönetmeliği kapsamında

ambalaj atıklarının oluşumunun önlenmesi, önlenemeyen ambalaj atıklarının yeniden kullanımı, geri dönüşümü ve geri kazanımı noktasında kamu, üretici ve tüketici üçge-ninde sorumluluğun bölüştürülmüş olmasını son derece önemli buluyoruz.”

Ambalaj üreticilerine belirli oranda geri dönüştürülmüş hammadde kullanımı zorunlu hale geldiPAGÇEV Genel Müdürü Yağmur Cengiz, “Yeni yönetmelikle birlikte plastik, kağıt-karton, cam ve metal ambalaj üreticilerine piyasaya sürecekleri ürünlerinde belirli oran-larda yurt içinde toplanan atıklardan elde edilen geri dönüştürülmüş hammadde kul-lanma zorunluluğu da getiriliyor. Bu uygula-ma sektöre zincirleme katkı sağlayacak. Bir yandan doğal kaynaklarımız korunurken en önemli hedeflerimizden biri olan kaynakta ayrı toplanacak ambalaj atık oranları artmış olacak. Geri dönüşüm bilincinin üretici bacağında artması ile daha fazla geri dönüş-türülmüş hammadde üretim zincirine dahil olacak. Üretim aşamasında kullanılan doğal kaynak sarfiyatı ve ithal hammaddeye ba-ğımlılık azalacak. Geri dönüşüm sektörünün talebi karşılamak için yeni teknolojilere yö-nelmesi kapasite ve hacim olarak büyümeyi, yeni yatırımları beraberinde getirecek. Tüm bunlara bağlı olarak ekonomimize önemli oranda katkı sağlanacaktır” diye konuştu.

Geri dönüşüme daha fazla kaynak aktarılacakAmbalaj Atıklarının Kontrolü Yönetme-liği’nin 2. maddesi, yurt içinde piyasaya sürdüğü ambalajların toplamı yıllık bin kilogram ve altında olan işletmeleri geri dönüşüm/geri kazanım hedeflerinden muaf tutuyor. Daha önce bu rakam 3 bin kilogram şeklindeydi. Yapılan bu değişiklikle birlikte yıllık yurt içi piyasaya bin kilogram ve üzerinde ambalaj süren firmalar ürünle-rinin ambalajlarında ya depozito uygulamak

ya da belirli bir oranını geri dönüştürmek zorundalardı. Bu madde daha fazla firma-nın Ambalaj Bilgi Sistemine kayıt olarak belgelendirme yapmasını sağlayacak. Böyle-ce kaynaktan toplanan ve geri dönüştürülen atık miktarı ile birlikte geri dönüşüme aktarı-lacak kaynak çoğalacak.

Ambalaj atıkları kaynağında ayrı toplanacakYönetmelikte ambalaj atıklarından sağlanan katkıyı artıracak bir diğer madde ise yetki-lendirilmiş kuruluşlar tarafından ahşap hariç olmak üzere geri dönüşüm hedeflerinin en az yüzde 80’inin kaynaktan (hane, konut, işyeri, kamu binaları, hastaneler, satış nokta-ları, AVM’ler) toplanmasının zorunlu hale gelmesi. Ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanmasına yönelik çalışmalar işbirliği yapılan belediyelerin ambalaj atıkları yöne-tim planları kapsamında gerçekleştirilecek. Ambalaj atıkları yönetim planı kapsamında; 400 bin ve üzeri nüfusa sahip belediyelerde her 100 konuta en az bir adet atık biriktirme ekipmanı veya her 400 metrede en az bir adet atık biriktirme ekipmanı, 100-400 bin arası nüfusa sahip belediyelerde her 150 konuta en az bir adet atık biriktirme ekip-manı veya her 500 metrede en az bir adet atık biriktirme ekipmanı, 100 bin ve altında nüfusa sahip belediyelerde ise her 200 ko-nuta en az bir adet atık biriktirme ekipmanı veya her 600 metrede en az bir adet atık biriktirme ekipmanı yerleştirilmesi zorunlu oluyor. Ayrıca ambalaj atıklarının cinslerine göre ayrılmasını sağlayacak ayırma tesisleri-nin hizmet verdikleri bölge belediyeleri için gerekli kriterleri karşılaması gerekiyor.

Bu düzenleme ile cadde ve sokaklarda daha fazla ambalaj atık biriktirme ekipmanı bula-nacağını belirten Yağmur Cengiz, özellikle sitelerde site yönetimlerinin bu işlemlere aktif olarak katılmaları gerekeceğinin altını çizdi.Yağmur Cengiz

6 tesisat donanım I tesisat-donanim.com I şubat 2018

ARÇELİK – LG Klima Sanayi ve Ticaret A.Ş.’den Yerli Ticari VRF Klima

Ayvaz Ürünleri Japonya’daki Takahama Nükleer Santrali’nde Kullanılacak

Arçelik-LG Klima Sanayi ve Ticaret A.Ş. ilk yerli ticari klima olan 4 HP kapasiteli VRF klimayı Türkiye’de üretti.

Türkiye tesisat sektörünün 95 ülkeye ihracat yapan küresel markası Ayvaz, 2018 yılının Mart ayından itibaren Japonya’daki çoğu nükleer santralin yapımını üstlenen Mitsubishi Heavy Industries (MHI) ile Takahama Nükleer Santrali’nde Ayvaz ürünlerinin kullanılması için anlaşmaya vardıklarını açıkladı.

Türkiye’de ağırlıklı ithal olan VRF Ticari klima pazarını yerli üretim ile millileştirmeyi hedefleyen Arçelik-LG Klima Sanayi ve Ticaret A.Ş büyük bir yeniliğe imza attı. Ortaklıklarını 2023 yılına kadar uzatan iki firma, ticari klima ürün gamında ilk yerli üretim olan 4 HP kapasiteli VRF ticari klimayı üretti.Türkiye’de yeni bir teknoloji yatırımına imza atan Arçelik-LG Klima Sanayi ve Ticaret A.Ş., Türkiye pazarı 250 milyon dolar civarında olan ve tamamı ithal ürünlerden oluşan VRF klima sistemini yerlileştiriyor ve ülke ekonomisine

katkı sağlamayı hedefliyor. Türkiye’de üretilen 4 HP kapasiteli VRF Klima, ilk yerli üretim olmasının yanı sıra Arçelik-LG AR-GE Merkezi aracılığıyla VRF teknolojisi ile ilgili bilgi birikiminin arttırılmasına ve gelecek çalışmalara yönelik temel oluşturulmasına destek oluyor.300 metreye kadar borulama mesafesi sağlayan 4 HP kapasiteli VRF Klima 8 adede kadar iç ünite klimayı aynı anda çalıştırabiliyor. Enerji tasarrufu sağlayan akıllı yük kontrolü ve sessiz gece modu gibi özelliklere sahip olan yerli ticari klima ayrıca ısıtma ve soğutma için

akıllı bir şekilde optimum akış yolunu da seçebiliyor.VRF teknolojisini Türkiye’ye kazandıran Arçelik-LG Klima Sanayi ve Ticaret A.Ş., 4 HP VRF dış ünite klima dışında kaset tipi iç ünitelerin ve 5 HP, 6HP dış ünite klimaların da üretimine 2018 yılında başlayacak.

Kurulduğu günden bu yana Türkiye tesisat sektörüne kazandırdığı “ilk”lerle yoluna devam eden Ayvaz, uluslararası dev projelerle adından söz ettirmeye devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde bir açıklama yapan Ayvaz Dış Ticaret Mü-dürü Yeşim Saraç, Ayvaz’ın 2018 yılının Mart ayından itibaren Japon Mitsubishi Heavy Industries (MHI) firmasıyla yeni ve önemli bir projeye başlama arifesinde olduklarını duyurdu. Türkiye mekanik tesisat sektörü tarihinde bir “ilk” olan bu proje kapsamında Ayvaz, Japon-ya’daki Takahama Nükleer Santrali’nin soğutma ünitesinin filtrasyon sisteminde kullanılacak hortumları üretecek. Mitsubishi Heavy Industries (MHI) firması ile bir yıl boyunca sürecek bu iş birliği çerçevesinde başka projelerin de gündeme gelebileceğini söyleyen Saraç “Takahama Nükleer Santrali’nin her-hangi bir tehlike anında en kritik noktası olan soğutma ünitesinde Ayvaz marka ürünlerin tercih edilmesinden dolayı gurur duyuyoruz. Klasik mekanik tesisat uygulamalarının dışında bir proje olma-

sı nedeniyle Türk tesisat sektörü açısın-dan çok önemli bir gelişme olduğunu düşünüyoruz. Tarihi boyunca “İlk”lerin temsilcisi olan Ayvaz, yerli ve milli ürün-leriyle artık nükleer enerji üretimi yapan tesislerin en kritik ünitelerinde tercih edilecek bir noktaya geldi.” dedi.Vana, kompansatör, esnek metal hor-tum, kondenstop, seviye kontrol cihazı, yangın ürünleri ve yalıtım ceketleri gibi çok zengin bir ürün gamına sahip olan Ayvaz, Türkiye’de 10 bölge müdürlüğü ve 78 bayi ile hizmet veriyor. Firma, İstanbul’daki merkez fabrikasının yanı sıra Bulgaristan, Rusya ve Polonya ve Çin’de de üre-tim yapıyor. Rusya, Uk-rayna, İtalya, Almanya, Suudi Arabistan, Dubai, Polonya, Çin, Kazakistan ve Sırbistan’da kurduğu bölge ofisleri ve yurt dı-şındaki 252 distribütörü sayesinde zengin bir satış

ağıyla 95 ülkeye ihracat yapıyor. Ayvaz ürünleri bugün gıda, otomotiv, tekstil, kimya, petrokimya, enerji, denizcilik gibi farklı sektörlerde ve toplu konut, AVM, hastane, rezidans, havaalanı gibi birçok yapıda güvenle kullanılıyor. Ay-vaz, uzun yıllardır “İhracatın Yıldızı” ödülleri alarak kendi alanında en çok ihracat yapan şirketlerden biri olma unvanını koruyor.




Baymak Koç Üniversitesi Öğrencileriyle Buluştu

Baymak’tan Yoğuşmalı Kazanlara 5 Yıl Sistem Garantisi

Üretimden teknolojisine insana verdi-ği değer ile iklimlendirme sektöründe farklılaşan Baymak’ın İnsan Kaynakları birimi Koç Üniversitesi öğrencileriyle buluştu. Geleceğin mimarları, bir mar-kayı başarıya taşıyan uzman bir ekibin parçası olmak konusunda deneyimleri dinleme fırsatını yakaladı. Tüketicilerine sunduğu ürün ve teknolo-jinin yan sıra merkezine “insanı” koyan, insana değer veren kurum anlayışıyla sektöründe farklılaşan Baymak, gelece-ğin mimarlarından Koç Üniversitesi’nin öğrencileriyle Mülakat Simülasyonu’nda bir araya geldi. Sektörde elde ettiği başarısını vazge-çilmez 6 ana değeri; güvenilir, samimi, adil, yenilikçi, şeffaf, dürüst ve uzman olmanın üzerine inşa eden Baymak’ın İnsan Kaynakları ekibi öğrencilere profesyonelliğin gerekliliklerini kendi de-neyimleri ve kurum uygulamalarından örneklerle anlattı. Türkiye’nin verimli şekillenmesine katkıda bulunmak hede-fiyle Koç Üniversitesi’nin öğrencilerin katkılarıyla düzenlendiği Mülakat Simü-

lasyonu’na tüm bölümlerden yaklaşık 300 öğrenci katılım gösterdi. Simülas-yonda öğrenciler ile kariyer hedefleri, beklentileri, umutları ve kaygıları üzeri-ne birçok soruyu yanıtlayan Baymak İn-san Kaynakları Müdürü ve İnsan Kay-nakları Uzmanı aynı zamanda Baymak İnsan Kaynakları ekibinin, öğrencilerin beklentilerini karşılama noktasında katkı

sağlamak için her zaman hazır oldukları mesajını da iletti. Baymak İnsan Kaynakları politikasının, değişim ve gelişime önem veren toplum yaratma misyonu üzerine inşa edildiği-nin altını çizen ekip, kurum içerisinde 3 bin saate ulaşan eğitimleri ve başarıya ulaştıran politikalarından da bahsetti.

BDR Therma tarafından Hollanda’da geliştirilen, geleneksel kazanlara göre %111’e varan yüksek enerji verimine sa-hip Magnus, Lectus ve Lectus Plus serisi premix teknolojili yoğuşmalı kazan-larda, devreye alınma tarihi itibari ile 3 yıl garanti hizmeti veren Baymak, kazan dairesi çözümlerinde Baymak ürün-lerinin tercih edilmesi halinde yoğuşmalı kazanlara 5 yıl sistem garantisi veriyor.Türkiye genelinde 1000’e yakın bayisi ve Orange Store’lar ile bir daireden top-lu konuta, fabrikadan otele tüm ticari kuruluşların her türlü ısıtma ve soğutma

ihtiyacını karşılayabilen Baymak, Lectus ve Magnus serisi yoğuşmalı kazanlara

verdiği 3 yıl garanti süresinde ürünlerin ötesine geçerek tüm sistem kurulumu güvencesini 5 yıla uzattı. Baymak Lectus 65, 90, 115 ve 160 kW duvar tipi yoğuşmalı kazanlar ile Magnus serisi premix brülörlü yer tipi yoğuşmalı kazanlarda 285 kW ile 1300 kW arası geniş ürün yelpazesi ile farklı ısıtma ihtiyaçlarını karşılıyor. Türkiye genelinde 2000’den fazla projenin tercihi olan Lectus ve Magnus serisi Premix teknolojili yoğuşmalı kazanların kazan daireleri çözümlerinde, sistem sirkülasyonları için DAB markalı ıslak veya kuru rotorlu frekans kon-vertörlü sirkülasyon pompaları, sistem genleşmeleri için Baymak değişebilir membranlı kapalı genleşme tankları, kullanım sıcak suyu ihtiyaçları için Baymak tek veya çift serpantinli emaye kaplı boylerler, kazanların otomasyonu

ve kaskad kontrolü için Baymak kas-kad paneli ve yardımcı sensörlerin kullanılması halinde Baymak sistemin devreye alınması itibariyle Lectus ve Magnus kazanların garanti süresini 5 yıla çıkartıyor..Türkiye’de enerji tasarrufu konusunda önemli bir dönemin başlangıcı olacak Nisan ayında yürürlüğe girecek olan Enerji Verimliliği Direktifi’ne 2015 yılından bu yana ürünleri, saha ekibi ve bayisiyle hazırlanan Baymak sunduğu 5 yıllık garanti süresiyle de gücünü ve iddiasını ortaya koyuyor.

Baymak Lectus, Lectus Plus ve Magnus serisi yoğuşmalı kazanların, kazan dairesi çözümlerinde yoğuşmalı kazan ihtiyacını, 5 yıl garanti güvencesiyle karşılıyor. 2015’den bu yana tüm ürün altyapısı ve saha ekibiyle Enerji Verimliliği Direktifi’ne hazırlanan Baymak dönüşüm sürecinde kullanıcılara en iyi hizmet ve sistemi sunmak için çalışıyor.



Boğaziçi Üniversitesi Endüstri 4.0 Platformu Üniversite-Sanayi İşbirliğinde Öncelikli Alanları Belirledi

Boğaziçi Üniversitesi Endüstri 4.0 Platformu Danışma Kurulu’nun 12 Ocak’ta gerçekleştirilen son toplantısında “Üniversite-Sanayi İşbirliği” araştırma sonuçlarını paylaşıldı ve “Kestirimci Bakım” konusu masaya yatırıldı.

Boğaziçi Üniversitesi Endüstri 4.0 Plat-formu Danışma Kurulu bir araya geldi. Toplantıda detaylarıyla “Kestirimci Ba-kım” konusuna yer verilirken “Üniversite-Sanayi İş birliği” araştırma sonuçlarını paylaşıldı. Danışma Kurulu’nun toplantısında Yrd. Doç. Dr. Gönenç Yücel, Prof. Dr. Ümit Bil-ge, Doç. Dr. Taylan Cemgil, Doç. Dr. Mus-tafa Gökçe Baydoğan, Prof. Dr. Necati Aras ve Doç. Dr. Burak Acar Endüstri 4.0 çerçe-vesinde Kestirimci Bakım konusunu çeşitli yönleri ile ele alarak yaptıkları çalışmaları ve projeleri paylaştılar. Sanayi şirketle-rinde kestirimci bakım uygulamalarının başlatılması için gerekli yol haritası odağa konuldu. Projelerin doğru tanımlanması, amacın tespit edilerek buna uygun kulla-nım senaryosunun kurgulanması, perfor-mans ölçütlerinin ve beklenen faydanın belirlenmesi, bu aşamalarda simülasyona dayalı analizlerin yeri irdelendi. Özellik-le kestirimci bakımda hazır çözümlerle yola çıkılsa bile her hastaya aynı ilaç ve dozun etki etmemesi gibi duruma özel uygulama yaklaşımı ile projelerin sürdü-rülmesi gerektiği vurgulandı. Projelerin başlatılmasında karşılaşılabilecek sorunlar tartışıldı. Bosch, Netaş, BSHG, Arçelik, Festo, Tüpraş, Petkim, Turasgas gibi sana-yi şirketleri ile Accenture, IBM, Microsoft, Intel, Fourone gibi teknoloji şirketlerinden oluşan Platform Danışma Kurulu’nun pilot projelerin belirlenmesi için çalıştay takvimi oluşturulmasına karar verildi.

Başarı hikayeleri ortaya çıkarılacakPlatform Başkan Yardımcısı Sertaç Yerli-kaya, Üniversite-Sanayi İş birliği için yön-tem ve öncelikli alanların belirlenmesine yönelik yaptıkları araştırma sonuçlarını paylaştı. Platformun akademisyen ve iş dünyasından üyelerinin katıldığı bu araş-tırmaya göre karşılıklı beklentiler strateji ve yol haritasının oluşturulması, değişimde yer alacak yetkin ekiplerin oluşturulması, çalıştay ve eğitimlerle Endüstri 4.0 tek-nolojilerinin ve dönüşüm modellerinin anlatılması gibi birçok başlıkta benzerlik gösteriyor. Sertaç Yerlikaya konuşmasında Platform üyelerin ortak pilot çalışmaları

yapılmasını istediğini vurguladı. Üni-versite-sanayi iş birliği ile yapılacak pilot çalışmaların Türkiye’den çıkacak başarı hikayeleri için kaynak oluşturacağı vur-gulandı. Danışma Kurulu üyelerinden Taysad, Farplas, Ford Otosan, Renault, Pimsa, Eczacıbaşı, Borusan, TEB, Arzum, TTGV, DHL, Ogilvy ve Egon Zehnder ile yapılan çalışmalarda başarı hikayeleri çıkarmaya odaklanılmasına karar verildi.

Teknoloji deneyimleme merkezleri Araştırma sonuçlarına göre ikinci önemli alan ise teknoloji deneyimleme merkezle-rinin kurulması olarak belirlendi Platform Başkanı Prof.Dr. Lale Akarun, teknoloji deneyimleme merkezleri için en önemli kaynağın para değil merkezleri kulla-nacak öğrenciler ve genç araştırmacılar olduğunun, üniversitenin bu bakımdan avantajlı olduğunun altını çizdi. AR-GE ve ÜR-GE kültürünün yaygınlaştırılması için yatırım stratejilerine öncelik verilmesi gerektiğini belirtti. Önümüzdeki dönem çalışılması planlanan üçüncü alan ise Endüstri 4.0’ın Türkiye üzerindeki muhtemel etkilerinin ekono-mik, kültürel, imalat gibi farklı alanlarda analiz edilmesi olarak ifade edildi. Prof. Dr. Lale Akarun, Üniversite’nin farklı disiplinlerinden akademisyenlerle Ko-bi’lere yönelik bir Endüstri 4.0’a hazırlık endeksi çalışmasına başladıklarını belirtti. Endeksleme çalışmasının projelendirilmesi için reel sektörle ve etkin sivil toplum

kuruluşları ile farklı iş birliktelikleri için görüşmelerin devam ettiğini belirtti. Toplantıda, Endüstri 4.0 teknolojileri ve bu teknolojilerin neden olduğu dijital dönüşümü anlamak, dönüşümde yer almak ve aynı zamanda kritik düşünme becerisini de geliştirerek kendi alanında yönlendirici olmak isteyenler için Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Boyu Eğitim Merkezi tarafından hazırlanan ‘Endüstri 4.0 ve Değişim Yönetimi Sertifika Programı’ hakkında bilgi verildi. Dört modülden oluşan programda küresel yaklaşımlar, programlama ve veri analitiği, otonom sistemler, makine öğrenmesi, siber güven-lik, “blockchain” gibi teknoloji konularının yanında değişim ve teknoloji yönetimi ve yönetişim konuları da yer almakta. İsteyen herkese açık olan sertifika programının mart ayında derslerine başlayacağı belir-tildi. İsteyen şirketlere, ihtiyaçlarına göre farklı kurgular da sunulmakta.Endüstri 4.0 teknoloji ve dönüşüm yöne-tim modellerinin ders olarak anlatıldığı çalışanlara yönelik ikinci öğretim master programlarında yapılan yeniliklerle ilgili bilgi verildi. Boğaziçi Üniversitesi’nde Yazılım Mühendisliği, Otomotiv Mühen-disliği, Executive MBA, Ekonomi Finansı, Finans Mühendisliği, Tıbbi Sistemler ve Bilişim gibi farklı alanlarda ikinci öğretim programları bulunmakta. Kapanış konuş-masında Platform Başkanı Prof. Dr. Lale Akarun, Nisan ayında yapılacak Danışma Kurulu toplantısında ‘Lojistik Optimizas-yonu’ konusunu ele alacaklarını belirtti.



Ülkemizde e-imza kullanım alışkanlıkları-nın belirlenmesi için yapılan araştırmanın sonuçlarına göre, e-imza kullanıcıları en çok %50 ile e-Devlet uygulamalarını kullanıyor. Bu oranı % 49 ile kamu pro-jeleri takip ediyor. Bankacılık işlemleri ise %23 ile bu alanda üçüncü sırada. E-imzası olan profesyonel meslek sahip-lerinin yüzde 40’ı her gün e-imza kulla-nıyor. Haftada birkaç kez kullananların oranı yüzde 22 iken ayda birkaç kez kulla-nanların oranı ise yüzde 17. Araştırmaya katılanların yüzde 32’si e-imzanın yüzde 50’nin üzerinde kâğıt tasarrufu sağladığı konusunda hemfikir.

Onay süreçleri bir gün ila bir hafta arasında sarkıyorİş süreçlerinde sıkça birim yöneticilerinin imzasına ihtiyaç duyuluyor. İmza top-lama süreçlerinin uzaması işlerin sekteye uğramasına neden oluyor. E-imza saye-sinde yöneticiler imzalarını ofis dışında olduklarında da uzaktan kullanabildik-leri için iş süreçlerindeki gecikmelerin önüne geçiliyor. Araştırmada yetkili kişiye ulaşılamaması nedeni ile imza ve onay süreçlerinde ortalama 3,5 günlük gecikmelerin yaşandığı görülüyor. Ka-tılımcıların yüzde 43’ü projeye onay verecek kişinin ofis dışında olmasının 1-2 günlük gecikmeye neden olduğunu belirtirken, yüzde 29’u gecikmenin 2 ila 4 gün arasında olduğunu, yüzde 9’u ise 5-6 gün sürdüğünü ifade ediyor. Yüzde 20’ye yakın bir kesim ise bir hafta veya üzerinde gecikmeler yaşandığını dile getiriyor.

Katılımcıların yüzde 81’ine göre kâğıt kullanımı gereksiz bir maliyet Islak imza ile e-imza arasındaki farkları değerlendiren katılımcıların yüzde 81’i kâğıt çıktı almanın gereksiz bir maliyet kalemi olduğunu düşünüyor. Islak imza toplamanın zaman ve emek kaybından dolayı iş süreçlerini yavaşlattığını ve kesintilere yol açtığını ifade edenlerin oranı yüzde 78. Islak imza toplamak için çok fazla zaman harcandığını akta-

ranların oranı yüzde 76. Resmi işlemlerde ıslak imza toplamanın fazladan iş gücü harcanmasına neden olduğunu söyleyen-lerin oranı ise yüzde 72.

E-imza ile onay bir saatten daha az sürüyorAraştırmada ortaya çıkan diğer bir veri, elektronik imza kullanımından sonra iş-letmelerde onay süreçlerinin hızlanması. Katılımcıların yüzde 82’si e-imza sonra-sında imza süreçlerinin iş yükü içindeki payının yüzde 10’un altına indiğine dik-kat çekiyor. Katılımcıların yüzde 73’ü e-imza sonrasında imza süreçlerinin bir saatten daha az sürdüğünü belirtiyor.

Islak imza ile onay 3 günden 3,5 güne çıktı2013’te Türkiye’de e-imza alanında ilk kez yapılan araştırma sonuçlarına göre, iş dünyasındaki ıslak imza süreçleri ortalama 3 iş günü sürerken yeni araş-tırmada bu süre 3,5 güne çıkmış du-rumda. Katılımcılar, ıslak imza toplama süreçlerinin daha fazla zaman aldığını düşünüyor. Bu da ıslak imza toplamanın daha çok iş gücü kaybına neden olduğu-nu gösteriyor.

Kullanıcılara göre en önemli fayda hızAraştırmada e-imzanın getirdiği en önemli faydanın yüzde 72 oranı ile “onay işlemlerini hızlandırması” olduğu görülüyor. 2013’te ilki yapılan araştır-

mada katılımcıların yüzde 41’i e-imza ile “daha etkin ve güvenli bir ortamda bilgi alışverişi yapılıyor” derken bu oran 2017’de yüzde 48’e çıkmış durumda.

Kâğıda dayalı kültürden e-ortama geçiş hızlandıGelişen teknoloji ve çoğalan e-imza alanlarının etkisiyle daha fazla elektro-nik imza kullanıldığına dikkat çeken E-GÜVEN Genel Müdürü Can Or-hun, “Ipsos tarafından E-GÜVEN için yapılan bu araştırma, e-imza alanında farkındalık düzeyinin arttığına işaret ediyor. “İş süreçlerinin kâğıda dayalı kültürden elektronik ortama taşındığını gözlemliyoruz.” Araştırma, e-imzanın kullanıcılarına ne tür avantajlar sağla-dığına ışık tutması açısından önemli bir referans niteliğinde.” dedi.

Tek Tıkla İmza Atmayı Sevdikİş dünyası e-imzayı en çok banka işlemlerinde kullanıyor

Uluslararası araştırma şirketi Ipsos tarafından yapılan “Elektronik İmza Kullanım Alışkanlıkları” araştırmasının sonuçları açıklandı. Bulgulara göre, yetkili kişiye ulaşılamaması nedeni ile onay süreçlerinde ortalama 3,5 günlük gecikmeler yaşanıyor. Katılımcıların yüzde 73’ü e-imza sonrasında imza süreçlerinin

bir saatten daha az sürdüğünü belirtiyor.


İstanbul, 15 Ocak 2018 - Enerji Piyasası Düzenleme Kuru-mu (EPDK) tarafından alınan son karara göre 2018 yılında aylık ortalama 70 TL ve üstünde elektrik faturası ödeyen yaklaşık 14 milyon tüketici cep telefonu numarası taşır gibi elektrik tedarikçisini değiştirebilecek. Tedarikçi değişikliği yapan tüketiciler ise daha düşük fiyattan elektrik kullana-bildiği gibi, daha önceki tedarikçilerine ödedikleri güvence bedelini geri alarak bir aylık fatura tutarından daha fazla tasarruf edebiliyor.

Tedarikçi değiştiren %5.03 daha az fatura ödedi Türkiye’nin ilk elektrik tedarikçileri karşılaştırma sitesi En-Cazip’te yapılan tedarikçi değişikliklerine göre geçtiğimiz ay tedarikçi değiştiren ev tüketicileri Ocak ayında ortalama %5 tasarruf ederken, en yüksek tasarruf oranı %5.03 oldu. Böylece 70TL aylık fatura ödeyen bir tüketici indirimli birim fiyatla 36TL’ye kadar tasarruf etmiş oldu. EnCazip verilerine göre piyasada öne çıkan elektrik fiyatları Ocak ayında ise aşağıdaki tablodaki gibi oluştu.

Toplam tasarruf iki fatura tutarına yakın Konu ile ilgili değerlendirme yapan EnCazip Yönetici Ortağı Çağada KIRIM, elektrik tedarik şirketi değiştir-menin yalnızca ucuz fiyattan elektrik kullanmak anlamına gelmediğini belirterek, “Tedarikçi değiştiren tüketici eski tedarikçisine verdiği güvence bedelini geçişin ardından geri alabilir. Çoğu zaman bu güvence bedeli bir aylık fatu-ra tutarından daha yüksek olduğundan ve genellikle yeni tedarikçiye güvence bedeli ödenmediğinden toplam tasar-rufu bu tutarla birlikte düşünüp, tüketicinin toplamda iki aylık fatura tutarına yakın bir tasarruf elde ettiğini söyleye-biliriz. Bunun yanında, oluşan rekabetin tüketicilere daha iyi hizmet olarak geri döndüğünü ifade etmemiz gerekir.” şeklinde konuştu.


EPDK Limitleri Düşürdü, Hane Halkına İki Faturaya Yakın Tasarruf Geldi

Tedarikçi Şirket Birim Fiyat Ulusal Tarifeden Alınan İndirim

EWE Enerji 0,219375 %5

Aksa Elektrik 0,221690 %4

Kolen Enerji 0,228618 %1

Elektra Enerji 0,228618 %1

Kaynak: EnCazip

• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) 2018 yılında elektrik tedarik şirketi değiştirebilecek tüketicilerin tüketim limitini 2000kWh’ye indirmesiyle birlikte 14 milyona yakın kişi bu kapsama girdi.

• Buna göre ayda yaklaşık 70 TL ve üzerinde elektrik faturası ödeyenler numara taşır gibi tedarik şirketi değiştirip ev giderlerinde tasarruf edebiliyor.



Dünya enerji devlerinin yer alacağı 6. Uluslararası İstanbul Akıllı Şebekeler ve Şehirler Kongre ve Fuarı (ICSG 2018) 1. Program Komitesi Toplantısı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkan Yardımcısı Mehmet Ertürk başkanlığında yapıldı. Toplantıda son dönemde dünya gündeminde geniş yer tutan Blockchain teknolojisi üzerine Türkiye’de ilk kez bir oturum gerçekleş-tirilmesi kararlaştırıldı.Türkiye, 25-26 Nisan 2018 tarihleri ara-sında enerji sektörünün devlerini ağır-lamaya hazırlanıyor. Birleşik Krallık’ın ülke partneri olduğu Endoks, Klorsis, Köhler ve Luna’nın ana sponsorluğun-da düzenlenen 6. Uluslararası İstanbul Akıllı Şebekeler ve Şehirler Kongre ve Fuarı (ICSG 2018) 10 binin üzerinde sektör temsilcini bir araya getirecek. Bu kapsamda çalışmalarına hız veren fuar komitesi, etkinliğin genel detayları, tanı-tım çalışmaları, kongre ve bildiri salonu çalışmalarının yanı sıra farkındalık oluş-turmak amacıyla yapılacak olan sosyal sorumluluk projelerini masaya yatırdı.

Önemli İsimler Bir Araya GeldiICSG 2018’in ana sponsorları arasında yer alan Endoks’un Ankara’daki mer-kezinde gerçekleşen toplantıya Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkan Yardımcısı Mehmet Ertürk’ün yanı sıra TEDAŞ Genel Müdürü Halil İbrahim Leventoğlu, DEİK, Enerji İş Konseyi Başkanı Süreyya Yücel Özden, Akıllı Ulaşım Sistemleri Derneği genel Sekreteri Erol Aydın, Endoks Enerji Yö-neticisi Alper Terciyanlı, HHB EXPO Yönetim Kurulu Başkanı Şule Dayan-gaç’ın da aralarında olduğu program komitesi üyeleri katıldı.

Türkiye’de İlk Blockchaın OturumuToplantıda panel ve oturum başlıkları karşılıklı fikir alışverişinin ardından

belirlendi. Son dönemde gündemden düşmeyen Blockchain teknolojisinin de kongre ve fuarın en önemli konu başlık-ları arasında yer alması kararlaştırıldı. ‘Blockchain’in Enerji Sektörüne Muhte-mel Etkileri’ başlıklı oturum Türkiye’de ilk kez yapılacak. Dünyanın dört bir yanından firma ve temsilcilerin yer ala-cağı ICSG 2018’de Keynote Messages, Türkiye Akıllı Şebekeler 2023 Vizyon Ve Strateji Belirleme Projesi (TAŞ 2023), Akıllı Şehirlerde Enerji Paneli, Blockchain Enerji Sektörüne Muhtemel Etkileri, Enerjide Kadın Liderler, Dağı-tım ve Üretim, Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı, Akıllı Şehirler, Teknoloji Uygulamaları, Gaz ve Haberleşme otu-rumları yapılacak.

10 Binin Üzerinde Sektör Temsilcisi BuluşacakEnerji sektöründeki paydaşların bir arada bulunacağı, 350’ye yakın global firmanın standlı katılım sağlayacağı, Bir-leşik Krallık’ın Ülke Partneri olduğu; 6. Uluslararası İstanbul Akıllı Şebekeler ve Şehirler Kongre ve Fuarı’na 50’yi aşkın ülkeden toplamda 10 binin üze-rinde sektör temsilcisinin, uzman ve akademisyenin katılması bekleniyor. Ayrıca Ekonomi Bakanlığının destekle-riyle organize edilen aralarında Birleşik

Krallık, ABD, Nijerya ve Hindistan’ın da yer aldığı 32 farklı ülkeden gelecek alım heyetleri de ICSG 2018’e katıla-cak. Ülkelerden gelecek olan üst düzey yetkililer düzenlenecek delegasyonlarda yer alacak.

İstanbul Kongre Merkezi’nde GerçekleştirilecekEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ulaş-tırma, Denizcilik ve Haberleşme Ba-kanlığı ve Enerji Piyasası Denetleme Kurumu’nun destekleri, ELDER ve GAZ-BİR’in stratejik partnerliğinde gerçekleşecek olan 6. Uluslararası İstan-bul Akıllı Şebekeler ve Şehirler Kongre ve Fuarı , 25-26 Nisan 2018 tarihlerinde İstanbul Kongre Merkezi’nde kapılarını açacak.

Uluslararası Bir Platform Sağlayacak6. Uluslararası İstanbul Akıllı Şebekeler ve Şehirler Kongre ve Fuarı, katılımcıla-rın bütün paydaşlar ile bir arada olması, sorularına cevap bulması, akıllı şebeke-ler hakkındaki son yenilikleri öğrenmesi, örnek uygulamaları görmesi ve yatırım stratejilerini belirlemesi için uluslararası bir platform sağlayacak.

Blockchain Türkiye’de İlk Kez Tartışılacak

Dünya enerji devlerinin yer alacağı 6. Uluslararası İstanbul Akıllı Şebekeler ve Şehirler Kongre ve Fuarı (ICSG 2018) 1. Program Komitesi Toplantısı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu

(EPDK) Başkan Yardımcısı Mehmet Ertürk başkanlığında yapıldı. Toplantıda son dönemde dünya gündeminde geniş yer tutan Blockchain teknolojisi üzerine Türkiye’de ilk kez bir

oturum gerçekleştirilmesi kararlaştırıldı.



Türkiye İMSAD (Türkiye İnşaat Mal-zemesi Sanayicileri Derneği) Yönetim Kurulu Başkanı Ferdi Erdoğan, yeni ve mevcut binalarda enerji verimliliği-ni artırmak için ‘Enerji Performansı’ hesaplama yöntemlerinin geliştirilmesi gerektiğini belirterek, “Enerji Perfor-mans Sözleşmeleri; enerji verimliliği ya da yenilenebilir enerji projeleri sayesin-de elde edilen maliyetteki azalmaları kullanarak, bu tür projeleri finanse edebilmek için sermaye oluşturmayı sağlayan bir finansman yöntemidir. Dünyadan örneklere bakacak olursak; Almanya’da enerji performans sözleş-melerinin %75’i, ABD’de ise %82’si kamu tarafından uygulanıyor” diye konuştu.

Enerji Bakanlığı tarafından Türkiye’de toplam 166 kamu binasında enerji ve-rimliliği ile ilgili etüt çalışmaları yapıldı-ğını ifade eden Ferdi Erdoğan, “Yapılar-da aydınlatma, ısıtma, soğutma, yalıtım ve enerji üretimi gibi alanları kapsayan bu çalışmanın sonucuna göre; 26 hasta-ne, 72 okul, 13 yurt, 8 üniversite, 36 ida-ri bina, 8 havaalanı, 3 cezaevinin enerji verimli hale getirilmesi için toplam 180 milyon 493 bin TL’lik yatırım yapılması gerekiyor. Bu yatırımla elektrik ve ısı verimliliği ile yılda 54 milyon 425 bin TL’lik tasarruf elde ediliyor. Böylece yatırım maliyeti sadece 3.3 yılda karşıla-nabiliyor” dedi.

Kentsel dönüşüm büyük bir fırsatKentsel dönüşüm sürecinin konutlarda enerji tasarrufunun artırılması açısından büyük bir fırsat sunduğunu ifade eden Ferdi Erdoğan, şunları söyledi: “Özel-likle enerji performansının Türkiye’de hızla benimsenerek yaygınlaşması için kamu, özel sektöre örnek olmalı. Ayrıca tüm stratejilerin ülke genelinde yaygın-laştırılması amacıyla özel sektörü de kapsayacak bir Enerji Verimliliği Ajan-

sı’nın yapılandırılması, sistemin başarısı için ilk uygulamalar arasında görülmeli. Kentsel dönüşüm projelerini yapan ve anlatan, önemli projelerin sözcüleri ile konuştuğumuzda dahi, bunların büyük çoğunluğunun iklim değişikliği, enerji verimliliği ve sera gazı salımı konularını birer pazarlama aracı olarak kullan-dıklarını görüyoruz. ‘Peki, o halde nasıl yaptınız? Binalar dönüşmeden önce ne kadar enerji tüketip havaya ne kadar sera gazı salıyorlardı? Sizin projeniz sonrası durum nedir?’ sorularına tatmin edici bir yanıt alamıyoruz. Özellikle be-lediyelerin yaptığı dönüşümlerde, bina-ların, konutların Enerji Kimlik Belgesi konusunda karşılaştığımız tablo üzücü. Dolayısıyla ülkemizde hala bu konuda bilgi eksikliği var. Başta uygulamacılar olmak üzere mimarlar, mühendisler ve müteahhitlerin de içinde olduğu sektör temsilcilerine yönelik, enerji verimliliği konusunda güncel bilgi ve gelişmeleri aktarmaya ağırlık vermeliyiz” diye ko-nuştu.

Son yayınlanan ‘Ulusal Enerji Verimli-liği Eylem Planı 2017-2023’ün, önemli bir mevzuat olduğunun altını çizen Fer-di Erdoğan, şöyle konuştu: “2018-2023 arasında uygulanacak 55 Eylem Planı-nın 12’si, binaları kapsıyor. Söz konusu 12 eylem, yeni yapılacak ve mevcut bi-naların verim sınıflarının iyileştirilmesi, kamu sektöründeki tasarruf potansiyeli-nin hayata geçirilmesi, binalarda yerin-de üretimin ve yenilenebilir enerji kulla-nımının yaygınlaştırılması, kapsamlı bir bina envanteri çalışmasının yapılması ve bütün kesimlere hitap eden farkındalık çalışmalarını kapsıyor. Türkiye’de birin-cil enerji tüketimi 2015 yılında 129,7 MTEP olarak gerçekleşerek, 2005’ten 2015’e kadar %46 oranında artış göster-di. Son eylem planı ile Türkiye’nin bi-rincil enerji tüketiminin %14 azaltılması hedefleniyor. Ayrıca 2023 yılına kadar %23,9 MTEP tasarruf sağlanması ve bu tasarruf için 10,9 milyar dolar yatırım

yapılması öngörülüyor.” Seramik, demir-çelik, çimento gibi yük-sek enerji tüketimi olan sanayi sektör-lerinin enerji verimliliği konusunda en yoğun çalışma yapan sektörler olduğunu belirten Türkiye İMSAD Yönetim Ku-rulu Başkanı Erdoğan, “Buna rağmen enerji arzında yaşanan sorunlar ve iklim değişikliği nedeniyle özellikle enerji tü-ketimi yüksek olan sektörler için enerji verimliliğine yönelik politikaların hayata geçirilmesi önem kazanmaktadır” dedi.

2014 - 2018 yıllarını kapsayan Onuncu Kalkınma Planı, “Enerji Verimliliğinin Geliştirilmesi Programı Eylem Planı” alt başlığında geçen aşağıdaki maddelerin On birinci Kalkınma Planı’nda da yer almasının elzem olduğuna vurgu yapan Ferdi Erdoğan bu konudaki başlıklarla ilgili çalışmaların artarak devam etmesi gerektiğinin altını çizdi:

• Enerji verimliliği çalışmalarının, idari ve mali açıdan güçlü, yatay sektörlerde çalışmalar yapabilecek şekilde yapılandırılmış tek bir çatı altında toplanması ve farklı sektör-lere yönelik politika ve uygulamalar arasında entegrasyonun sağlanması.

• Uygulanmakta olan mali teşviklerin etkinleştirilmesi ve yaygınlaştırılması.

• Yatırım yapmayı özendirici ilave

Türkiye İMSAD Başkanı Ferdi Erdoğan:

“Türkiye’de Enerji Verimliliğinin Hızla Yaygınlaşması İçin Kamu, Özel Sektöre Örnek Olmalı”

‘Enerji Verimliliği Haftasında Türkiye İmsad’dan Açıklama

Ferdi ErdoğanTürkiye İMSAD Başkanı


ISIDEM Yalıtım’ın 2018 yılında pi-yasaya sunduğu Coolflex PCS (Pre Cutting Sheet) elastomerik kauçuk köpüğü ürünleri büyük çaplı boru yalıtımı için ölçülendirilerek, 45 derecelik açıyla özel olarak kesilmiş ve paketlenmiş elastomerik kauçuk köpüğü levhalarıdır. Ayrıca μ (Mu) ≥ 10.000 değeri ile üretilen Coolflex PCS ürünleri TSE tarafından tes-cillenmiş ürünler arasında sektörün en yüksek su buharı difüzyon direnç katsayısına sahip ürün olma özelliği de taşıyor.Sektörde bir ilk olarak değerlendirilen Coolflex PCS ürünü tamamen uygu-

layıcı dostu olma özelliği ile ön plana çıkıyor. Ürün tesisat yalıtımlarında fireleri ve işçilik maliyetlerini azalta-rak, hızlı ve kolay uygulanıyor. “Am-balajından çıkar ve uygula” sloganı ile piyasaya arz edilen ürün, ustalara büyük kolaylık sağlıyor.Yenilikçi metotlarla sektörün gelece-ğine yön verdiklerini dile getiren ISI-DEM Yalıtım Genel Müdürü Murat Erenoğlu sözlerine şu şekilde de-vam etti: “Yenilikçilik konusunda sektörde öncü bir rol izlemeyi ken-dimize misyon edindik. Geçtiğimiz yıllarda da Halojen içermeyen (Co-olflex HF) ve EPDM esaslı (Coolflex

HT) elastomerik kauçuk köpüklerini ürettik. Coolflex HF ürünü Yılın En İyi Isı Yalıtım Ürünü ödülünün de sahibi olmuştu. Bu başarılar ISIDEM Yalıtım için ilk değil, son da olmaya-cak. İşlevsellikten uzaklaşmadan daha yaratıcı ve daha fonksiyonel ürünler üretmeye devam edeceğiz” dedi.

Isıdem Yalıtım “Coolflex PCS” İle Sektöre Bir İlk Daha Sunuyor


Isıtma – soğutma – havalandırma sektöründe yurt içi ve yurt dışı pazarın önde gelen üreticilerinden olan ISIDEM Yalıtım, 2018 yılı başında piyasaya sunduğu Coolflex PCS elastomerik kauçuk köpüğü ürünü ile

sektörde bir ilki daha gerçekleştirdi.

mali tedbirler alınması, bu alandaki finansman imkânlarının belirli bir disiplin içinde kullanımı için meka-nizmalar geliştirilmesi.

• KOBİ’lerin enerji verimliliği konu-sundaki eğitim, etüt ve danışmanlık hizmetlerinin desteklenmesine yö-nelik mekanizmaların iyileştirilmesi.

• Proje sonrasında sağlanan tasar-ruflarla geri ödemeye imkân veren enerji performans sözleşmesi (EPS) borçlanma modeli dâhil olmak üze-re, çeşitli finansman yöntemleriyle kamu binalarındaki enerji verimlili-ği yatırımlarının yaygınlaştırılması.

Üniversite-STK-Sanayi işbirliği etkin olarak kullanılmalıFerdi Erdoğan, binalarda enerji verim-liliğinde terminoloji sorunu yaşandığına dikkat çekerek, önerilerini şöyle sıraladı: “Örneğin ‘yeşil bina’, ‘sıfır enerjili bina’ , ‘pasif ev’ ve diğer benzer tanımlar net değil. Birbirinin yerine kullanılıyor. Bu

tanımlar netleşmeli herkes aynı dili kul-lanmalı. Eğitim ve bilinçlendirme çalış-maları aralıksız sürmeli. İyi uygulama örneklerinin devamlılığı sağlanmalı ve eğitim çalışmaları pekiştirilmeli, enerji mühendisliği yaygınlaştırılmalı. Enerji verimliliği konusunda mesleki eğitimi (mimarlar, makine ve inşaat mühen-disleri) ve genel eğitimi ayırmak lazım. Üniversitelerde enerji verimliliği ve yapı malzemeleri dersleri ile ilgili yapılan ve yapılacak çalışmaların önemi büyük. Bu amaçla ‘Üniversite-STK-Sanayi’ işbirliği etkin olarak kullanılabilir. Biz Türkiye İMSAD olarak bu konuda bir takım çalışmalar yapıyoruz. Sektörel ihtiyaçlardan türeyen 12 adet çalışma komitemiz, hem özel sektör hem üniver-siteler hem de kamu ile işbirliği yapıyor. Örneğin, Türkiye Binalarda Enerji Verimliliği Komitesi, 2016 yılından beri bir yandan yurtiçindeki ve yurtdışındaki gelişmeleri takip ederken, diğer yandan yıllık iş planına göre eğitim konusuna

ağırlık verdi. Özellikle özel üniversite-lerin mimarlık, inşaat mühendisliği ve makine mühendisliği bölümlerinden mezun olan öğrencilerin inşaat malze-meleri konusundaki bilgilerini artırmak, sektördeki gelişmeler hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamak amacıyla Okan Üniversitesi ve Özyeğin Üniver-sitesi ile işbirliği yapıldı. Çevre Dostu Malzeme ve Sürdürülebilirlik Komitele-rinin yürüttüğü çalışmalar kapsamında projelendirilen “Yapı Ürünlerinin Üre-tim-Kullanım Döngüsü Dersi” de Yıldız Teknik Üniversitesi’yle yapılan işbirliği çerçevesinde 2015–2016 sezonunda Mimarlık Fakültesi’nde başladı. Yaşar Üniversitesinde ise İnşaat Malzemeleri Dersi 2 dönemdir devam ediyor. Tür-kiye İMSAD olarak, sürdürülebilirlik kavramının daha iyi ve daha kalıcı olması adına üniversite ve sanayi iş bir-liğinin önemli bir iyi uygulama örneği olduğuna inanıyoruz.” dedi.



MAN Türkiye’de ‘Y Kuşağı’ Çalışanlar,Üst Düzey Yöneticilere Mentorluk Yaptı

Dünyanın üretim ve mühendislik devi MAN, İnsan Kaynakları’nda da, çalı-şanlarının gelişimine yönelik fark yaratan uygulamalarına devam ediyor. 2012’den bu yana mentorluk programı uygulayan MAN Türkiye, geçtiğimiz yıl programı tersine çevirdi.

Ankara fabrikasında “Tersine Mentorluk” uygulamasına “ZaMANe” adını vererek yeniden yorumlayan MAN grubu, Y kuşağındaki genç çalışanlarını uygulamanın merkezine aldı.

Türkiye otomotiv sektöründe bir ilke imza attıklarını söyleyen MAN Türkiye İnsan Kaynakları Direktörü Mustafa İskifoğlu, “İş hayatında kuşaklar arasında köprü kurmada önemli bir yeri olan bu programla farklı bakış açıları olan X ve Y kuşağını birbirine yaklaştırmayı, Y kuşağını ve onların beklentilerini doğru anlamayı amaçladık” dedi. Trendleri ya-kalamak için alışılagelmiş yöntemlerden ziyade kendi Y kuşağı çalışanlarından destek almanın en doğru yol olacağını düşündüklerini belirten İskifoğlu, “İşte bu noktada ‘ZaMANe’ programını dev-reye soktuk. Program süresince alınan geri bildirimlerde her iki tarafın da hem kendileri hem de kurumları hakkında daha objektif bir bakış açısı kazandıkları-nı rahatlıkla söyleyebiliriz” diye konuştu. Mustafa İskifoğlu süreci şöyle özetledi: “ZaMANe isimli Tersine Mentorluk programında, 1988 ve sonrası doğum-lu 18 Y kuşağı çalışanımız, üçer kişilik gruplar halinde MAN Türkiye’deki üst düzey yöneticilerine mentorluk yaptı. Yapılandırılmış bir gündem ve süre dâhilinde yönetici ve gençleri bir araya getirdiğimiz ‘ZaMANe’ toplantılarından, farklı boyutlar kazanmış yeni projelerin ortaya çıktığını gördük. Birlikte nasıl bir zenginlik yaratabiliriz? Farklılıklara saygı duymayı endüstri kültürü yakla-şımıyla nasıl öğrenebiliriz? gibi düşün-celerle yola çıkarken, Y kuşağının penceresinden; hayata, iş yaşamına ve kendi üretimimize bakmayı denedik. Programımız, bilgi paylaşımından ziyade içgörü ve bakış açılarını güncelleyen,

ortak akıl ve sinerjinin merkezde olduğu bir yaklaşım oldu.”

“İlham veren liderler algısı arttı”Program başlangıcında ve sonunda yapılan ön test/son test sonuçlarına ba-kıldığında; iki kuşağın da birbiri ile ilgili algısının etkileyici bir biçimde değiştiği görüldü.“X kuşağı yöneticilerin uygulama son-rası ilham veren liderler” olduğuna dair algıda artış gözlemlendi. Ayrıca bu uygu-lamayla birlikte Y kuşağı çalışanlar; fikir-lerinin X kuşağı yöneticileri tarafından önemsendiğini hissettiklerini ifade ettiler. Y jenerasyonu ile ilgili algı ise “sosyal, girişimci, soru soran, özgüvenli ve tek-noloji jenerasyonu” oldukları yönünde ağırlık kazandı.

“ZaMANe, karşılıklı yönetilebilir hale getirdi” ZaMANe ile X-Y neslinin birbirlerini daha iyi anlayarak ve karşılıklı yönete-bilir hale gelmelerine imkân tanırken, yöneticiler de genç kuşakla gerek çalışma hayatında ve gerekse de sosyal hatta nasıl iletişim kurabileceklerini, onların farklı gelen davranışlarının nedenlerini daha iyi kavrayabilmiş oldu. Gençler açısından değerlendirecek olursak gençler, seansla-rın ardından kişisel olarak kendilerinden önceki jenerasyonla empati kurabildikle-rini, iletişim stillerini ve beklentileri anla-yabildiklerini belirtiyorlar.

NASIL BAŞLADI?MAN, önce “Tersine Mentorluk” projesinin adımlarını ve çalışma kurallarını belirle-di. Konsept tasarlandı, ardından program “ZaMANe” adıyla markalandı. Program, 2016 yılı Eylül ayında tüm şirkete duyurularak başladı. Mail ve cep telefonları uygulamalarını kullanarak çalışanlara çeşitli videolar gönderildi, kriterler paylaşıldı. Başvuran adaylardan neden bu programda yer almak istediklerini anlatan kısa bir video hazırlamaları istendi. Video gönderen adaylarla çeşitli mülakatlar yapılarak başvuruları değerlendirildi.Programa katılım gönüllülük esasına dayanıyor-du. Mentor adaylığı 1988 sonrası doğumlu olan bütün çalışanlara açıktı. Başlangıçta mentor ve menteeleri sürece teknik ve duygusal olarak hazır-lamak için yarım günlük eğitimler düzenlendi. Eşleşmelerden önce mentor ve mentee adaylara çeşitli profil analizleri, ön test ve son test gibi uygulamalar yapıldı. MAN Türkiye Genel Müdürü Münür Yavuz’un da içinde bulunduğu menteeler eşleşti. Eşleşmelerin farklı departman-lardan olmasına ve profil analizi sonuçlarının da hesaba katılarak yapılmasına özen gösterildi. Toplantı konuları, şirketin ve sektörün ihtiyaçla-rına göre belirlendi. Bu programda mentor genç çalışanlar, belirli gündem dâhilinde içerik ha-zırlayarak toplantıları tasarladı. Her oturumda moderatörlüğü, sırasıyla bir genç mentor üstlendi. Dolasıyla bu program yöneticilerin Y kuşağını anlamasına ek olarak genç mentorların de çeşitli yetkinliklerini geliştirmesini sağladı.Sürecin sonunda mentee ve mentorları, şirketin tüm Y kuşağı çalışanları ve yönetimin bulunduğu bir mezuniyet töreninde bir araya getirildi. Tören anılar ve videolarla renklendi. Aynı zamanda bu törenin sonunda yeni dönem mentee ve mentor gruplarının duyurusu yapılarak ikinci program başlatılmış oldu.

Türkiye otomotiv sektöründe bir ilki gerçekleştiren MAN Türkiye’de, 1988 ve sonrası doğumlu ‘Y kuşağı’ çalışanları, şirketteki üst düzey yöneticilere mentorluk yaptı. “ZaMANe” adı verilen “Tersine Mentorluk”

programı sonunda, ‘X’ ve ‘Y’ kuşaklarının birbirleri ile ilgili algısı, etkileyici biçimde değişti.


Yeni Kentsel Dönüşümler OlabilirMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (MSGSÜ) Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ümit Arpacıoğlu, “yapılar gelecek projeksiyonu ile yapılmazsa önümüz-deki yıllarda yeni kentsel dönüşümler olacaktır.” açıklamasında bulundu.

Işıklar Yapı Ürünleri ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniver-sitesi (MSGSÜ) iş birliğiyle düzenlenen “Yapılarda Güven-lik ve Konfor Duvarla Başlar” etkinliğinde konuşan Yrd. Doç. Dr. Ümit Arpacıoğlu, birçok ik-limin yaşandığı Türkiye’de farklı tasarım davranışların olması gerektiğinin altını çizdi. Yapılar ile insan bedenini kar-şılaştıran Arpacıoğlu, “mevsim-lere göre yaptığımız aktiviteler, giydiklerimiz değişiyor. Ancak yapıların dış cepheleri yaz-kış

aynı. Dolayısıyla binaları yapar-ken her mevsimin şartlarını göz önünde bulundurmak gereki-yor” vurgusu yaptı. Mevcut kentsel dönüşüm pro-jelerinin “yapılar sağlam olma-dığı” için yapıldığını belirten Arpacıoğlu, “yeni yapılar gele-cek projeksiyonu ile yapılmazsa önümüzdeki yıllarda başka değerleri (ısı yalıtımı, ses yalıtımı ve yangın yalıtımı) karşılamadığı için yıkılıp yeniden yapılması gündeme gelecektir.” dedi.


Miraheating Türkiye genelindeki servislerini Aralık ayında Cumartesi günleri teknik eğitim seminerlerine aldı. Mira Isı Bursa Mudanya’daki fabrika-sında değişik bölgelerdeki toplam 35 servisini Aralık ayının 3 haftası cumar-tesi günleri servis eğitimine davet etti.

Fabrikada endüstriyel doğalgazlı ısıtıcı-lar hakkında uygulamalı olarak verilen eğitim seminerleri sonunda, servislere eğitim sertifikaları da verildi.

Yeni çıkacak ürünler hakkında da ser-vislerin görüş ve önerilerinin alındığı

toplantılarda konuşan Miraheating Ge-nel Müdürü Mak. Müh. İlker Özaslan, “Mira Isı’nın önemli özelliği Ar-geci ve yenilikçi bir firma oluşudur. Her yıl yeni ve özellikli ürünleri sektöre kazandır-mak bize büyük mutluluk veriyor” dedi.

Mira Teknik Eğitim Seminerleri


Türkiye’nin en hızlı büyüyen veri mer-kezlerinden Radore, internet üzerinden ticari hayatını sürdüren işletmelerin daha hızlı bir web sitesine sahip olmasında yerel veri merkezlerinin önemini açıklıyor.

Google’ın Doubleclick araştırmasına1 göre, web sitelerinin yavaş yüklenmesi her geçen gün daha büyük bir sorun halini alıyor. Araştırmaya göre, mobil site ziyaretçilerinin yüzde 53’ü eğer yüklenmesi 3 saniyeden fazla sürerse web sitesine girmekten vazgeçiyor. Kissmetrics verilerine2 göre ise eğer bir web sitesinin yüklenme süresi 4 saniyeyi aşıyorsa, ziyaretçilerinin ortalama yüzde 25’ini kaybediyor. Sayfadaki yalnızca bir saniyelik gecikme satın alma oranının yüzde 7, sayfa gösteriminin yüzde 11 oranında azalması anlamına geliyor. Özetle, günde 100 bin TL’lik cirosu olan bir web sitesinin 1 saniyelik gecikme

sonunda yıllık zararı 2,5 milyon TL’yi aşıyor.

Web sitelerinin yükleme hızının hem kullanıcılar hem de arama motorları için çok önemli bir kriter olduğuna dikkat çeken Radore Kurucu Ortağı ve Yöne-tim Kurulu Başkanı Zeki Kubilay Akyol, “Bir web sitesinin ziyaretçilerinin büyük çoğunluğu Türkiye’de olmasına rağmen yurt dışında barındırılması, aradaki mesa-fe nedeniyle daha uzun bir yanıt süresine yol açıyor. Bu da kullanıcı deneyimini ne-gatif etkileyerek, özellikle e-ticaret sitele-rinde önemli kayıplar yaşanmasına sebep oluyor. Türkiye’de bulunan yerel bir veri merkezindeki sunucuların kullanılması, getireceği ticari faydaların yanı sıra kulla-nıcıların web sitelerinin barındırıldığı veri merkezine gelerek istedikleri çalışmayı kaynağında ve rahat bir şekilde gerçekleş-tirebilmesine imkan veriyor” dedi.

İyi bir kullanıcı deneyimi arama motorunda üst sıraya çıkarıyorSayfanın yavaş yüklenmesi, web sitesini ziyaret eden kullanıcıların deneyimi-ni olumsuz yönde etkiliyor. Olumsuz kullanıcı deneyimi sadece o ziyaretçiyi mutsuz etmekle kalmıyor, yeni ziyaretçi-lerin gelmesine de engel oluyor. Arama motorları, bir web sitesinin hem organik aramalarda hem de sponsorlu içerikler-de üst sırada yer alması için sahip oldu-ğu “kalite skorunu” göz önünde bulun-duruyor. Düşük kullanıcı deneyimine sahip bir sitenin kalite skoru düştüğü için arama motorlarında üst sıralara çıkması zorlaşıyor. Sponsorlu içeriklerde dahi tıklama başına maliyetler artıyor.

Araştırmalara göre bir mobil web sitesinin yüklenmesi 3 saniyeden fazla sürerse ziyaretçiler siteye girmekten vazgeçiyor. Web sitesinde yaşanan 1 saniyelik gecikme ise satışların ortalama

yüzde 7 düşmesine sebep oluyor

1 Saniyelik Gecikme Satışları Yüzde 7 Düşürüyor



Kuraklık Kapıda

Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğ-lu, Türkiye’de son 44 yılın en kurak döneminin yaşandığını açıkladı. TEMA Vakfı bu açıklamanın bugün yaşanan ve gelecekte daha sık karşılaşılacak olan kuraklık afeti ile mücadele açısından önemli olduğunun altını çizdi. TEMA Vakfı’nın açıklamasında, “Kuraklık, etki alanı çok geniş olan bir doğal felakettir. Kuraklığın kentlerin su ihtiyacının karşı-lanmasında bir darboğaz yaratmasından doğadaki canlıların üreme ve gelişme-lerini etkilemesine, tarımsal üretimin azalmasından göçlere kadar birçok sos-yo-ekonomik etkisi bulunuyor” denildi.

50 milyon kişi kuraklık riski yüksek şehirlerde yaşıyorHükümetlerarası İklim Değişikliği Pa-neli’ne göre iklim değişikliğinden en fazla etkilenecek olan Akdeniz Çana-ğı’nda bulunan Türkiye’nin Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinde %20 ile %40 arasında, İç ve Batı Anadolu bölgelerinde ise %40’ı aşan oranlarda yağışların azalacağı öngörülüyor. Bu durum gelecekte bugünkünden daha uzun ve şiddetli kuraklıkların sıklıkla yaşanması olasılığını artırıyor. Yapılan kuraklık riski çalışmalarında Türkiye nüfusunun 50 milyonluk kesimini barın-

dıran 30 şehrin büyük oranda kuraklık-tan etkileneceği görülüyor.

Yeraltı su seviyeleri düşüyorYeraltı suları kuraklığa karşı bugünün ve gelecek nesillerin sigortasıdır. Yeraltı su seviyelerinin düşmesi sürdürülebilir yeraltı suyu kullanımı yapılmadığını gös-teriyor. Son yıllarda Türkiye’de yaşanan kuraklıklarda bir artış olduğu gözlem-leniyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan kuraklık analizlerin-de, ülkemizde yağışların büyük çoğunlu-ğunun yeryüzüne düştüğü mevsimlerde son 35 yılın yaklaşık %30’unun kurak olduğu görülüyor. Su ihtiyacı yüksek olan bitkilerin kurak bölgelerde yetiş-tirilmesine bağlı olarak açılan sulama amaçlı kuyuların sayısının artması ne-deniyle yeraltı su seviyesi düşüyor. Son 15 yılda Konya Ovası’nda 30 metreye varan su seviyesi düşüşü ve artan obruk sayıları, Mardin Kızıltepe’de son 20 yılda kuyu derinliğinin 125 metreden 470 metreye ulaşması bu konuda ciddi önlemler alınması gerektiğini gösteriyor.

Alınması gereken önlemler varKuraklık riskinin giderek arttığı ülke-mizde, bu doğal afete karşı hazırlıklı olunması için eylem planlarının hazır-

lanması, iklim değişikliğiyle etkili müca-dele edilmesi, kurak dönemlerde sigorta görevi gören yeraltı sularının korunması ve tüm çalışmalara çerçeve oluşturması açısından doğanın hakkını gözetecek bir su kanununun yasalaşması büyük önem arz ediyor. Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın “Ulusal Kuraklık Yönetimi Eylem Stratejisi”ni hazırlaması ve havzalarda kuraklık yönetim planlarının hazır-lanması konusundaki girişimleri bu kapsamdaki olumlu çalışmalar olarak değerlendiriliyor. Hazırlanmakta olan kuraklık eylem planlarının etkin olarak uygulanmasında kamu kurumları ve si-vil toplum örgütlerinin iş birliğinin tesis edilmesi büyük önem taşıyor.Bununla beraber Türkiye iklim deği-şikliğine uyum süreçlerinde alınması gereken önlemlerden uzak duruyor. 2012 yılının Türkiye’de kömür yılı ilan edilmesi ile birlikte, kömür madenciliği ve kömürlü termik santral yatırımları teşvik ediliyor. Büyük ölçüde suya ihti-yaç duyan kömürlü termik santrallerin planlanmış olması giderek kuraklaşan ülkemizde suyun kullanımı açısından bir tezat oluşturuyor. Türkiye’nin en verimli ovaları, kıyıları, zeytinlikleri termik san-trallere feda edilirken, iklim değişikliğine katkımız da gün geçtikçe artıyor.



Kadir Has Üniversitesi’nin Projesiyle Firmalar “Temiz Üretim”i Öğreniyor


“Firmalar, Büyürken Çevreye Verdikleri Zararı Küçültmeyi Öğrenecek”

İstanbul Sanayi Odası ile yapılan işbirliği sayesinde 20 firmaya Kadir Has Üniversitesi’nde eğitimler veri-leceğini belirten Kadir Has Üniversi-tesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Meltem Ucal, “Projemiz kapsamında firmaların ticari faaliyetleri sırasında çevre üzerinde baskı oluşturup oluş-turmadıkları ya da ticari faaliyetleri-ne bu baskıyı oluşturmadan ve iklim değişikliği ile mücadele kapsamında ne şekilde devam etmeleri gerektiği konusunda görüşmeler sağlanacak. 4 kez düzenlemeyi planladığımız temiz üretim eğitimlerinin ilkini gerçek-leştirdik. Eğitimde öncelikle iklim değişikliğinin ülkemize ve dünyaya etkileri hakkında bilgi verdik. En önemli amacımız ‘ayrıklaştırma’ kav-

ramının firmalar nezdinde uygulayıcı nitelikte anlaşılması. Bu amacımız doğrultusunda katılımcı firmalara son 40 yılda önemi gittikçe artan bu kavram hakkında bir sunum gerçek-leştirdik. Ticari faaliyetlerin çevre ile dost şekilde yürütülebilmesi için öncelikle ayrıklaştırmanın ne olduğu-nun anlaşılması ve bunun fiilen nasıl uygulanabileceği yönünde bilgi sahibi olunması gerekiyor. Eğitimlerde edi-nilen bilgilerin pratiğe nasıl dönüşe-ceği ve nasıl uygulanacağı konusunda da destek vereceğiz. Böylelikle üretici firmalarla sürdürülebilir çalışmalar yürütme kapsamında, üniversite ola-rak ciddi ve oldukça mühim bir adım atmış olacağız. Projedeki en önemli amaç; ekonomik büyüme devam etsin, çevreye verilen zarar en aza indirgensin. Firmalar büyümelerini devam ettirirken, çevreye verdikleri zararı küçültmeyi öğrensin” açıkla-

masında bulundu.

Maksimum Kar, Minimum Çevresel Baskı

“Ulusal İklim Değişikliği Eylemle-rinde Ticari Menfaat Sahiplerinin Kapasitesinin Geliştirilmesiyle Kamu Anlayışı Farkındalığının Arttırılması Projesi”nin üretici firmalar tara-fından uygulayıcı nitelikte anlaşıla-bilmesine yönelik hazırlandığının altını çizen Doç. Dr. Ucal, “Hede-fimiz, üretici firmaların ekonomik faaliyetleri sırasında ayrıklaştırma stratejisine göre hareket etmelerini ve bu sayede kar maksimizasyonu elde etmelerini sağlamak. Bu kar maksimizasyonu sağlanırken çevresel baskınının en aza indirgenmesinin nasıl mümkün olabileceğine yönelik uygulamaların yaygınlaşmasının yolu eğitimden geçiyor” dedi.

Kadir Has Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Meltem Ucal’ın yürütücüsü olduğu, Avrupa

Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen “Türkiye’de İklim Değişikliği Alanında Kapasitenin Geliştirilmesi” başlıklı hibe

programı ile hayata geçirilen proje kapsamında firmalar “temiz üretim”i öğreniyor. İstanbul Sanayi Odası iş birliğiyle 20 firmaya verilecek eğitimlerin ilki gerçekleştirildi. Dört kez düzenlenecek

eğitimlerin ikincisi Nisan ayında yapılacak.



Wilo, 2018 Yılında İz Bırakacak Çözümlere Odaklandı

Pompa ve pompa sistemleri sektörünün en büyük markalarından Wilo, yetkili satıcıları ile bir araya geldiği 12. Hedef Paylaşım Toplantısı’nı 19 – 21 Ocak 2018 tarihlerinde Kapadokya’da

gerçekleştirdi. 2017 yılının değerlendirildiği ve 2018 yılının hedeflerinin paylaşıldığı toplantı, “İz Bırak!” temasıyla yapıldı. Wilo SE Kıdemli Başkan Yardımcısı ve MEA Bölge Müdürü Thomas Kubbe toplantıda yaptığı konuşmada Türkiye’deki yatırımlarını artıracaklarını ifade ederek, “Uzun vadeli planlarla Türkiye’deyiz” dedi. Wilo Türkiye Genel Müdürü Ercüment Yalçın ise

2017’de inşaat sektörünün üzerinde bir büyüme başarısı gösterdiklerini belirtti.

Wilo Hedef Paylaşım Toplantısı’nda 35 yetkili satıcıdan yaklaşık 200 katılımcı buluştu

Wilo çatısı altında hizmet veren yetkili satıcılar, Wilo’nun düzenlediği 12. Hedef Paylaşım Toplantısı’nda bir araya geldi. 35 bayiden 200’e yakın kişinin katılımıy-la gerçekleşen toplantıda 2017 yılının değerlendirilmesi yapılırken, 2018 yılının hedefleri ve yol haritası paylaşıldı. Özel konuk olarak toplantıya katılan Wilo SE Kıdemli Başkan Yardımcısı ve MEA Bölge Müdürü Thomas Kubbe açılış konuşmasını gerçekleştirdi. Thomas Kubbe, Wilo’nun dünyadaki en büyük pompa tedarikçilerinden biri olduğunu belirterek, şirketin yenilikçi ürün ve uygulamalarla her geçen yıl bu konumunu güçlendirdiğini söyledi. Wi-lo’nun 100 ülkede aktif olduğunu ifade eden Kubbe, 50’den fazla ülkede kendi şirketleriyle var olduklarını, 10 farklı ül-kede 17 fabrika kurduklarını dile getirdi. “İlk”leri yaratan markaWilo’nun sektörde dönüm noktası olan katma değerli ürünlerin mucidi olduğunu vurgulayan Kubbe sözlerine şöyle devam etti: “1872 yılında sirkülasyon pompasını icat eden Wilo, 1984 yılında da ilk elek-tronik pompayı piyasaya sundu. İçinde bulunduğumuz dijital çağın ilk akıllı pompası olan Stratos Maxo’yu sektöre

kazandıran marka yine Wilo oldu. Su-yun dahil olduğu her yere ulaşmak ve hayata değer katmak için pompalarımızı devamlı güçlendiriyoruz. İlk elektronik pompamız zamanında nasıl bir mihenk taşı olduysa enerji verimliliği ve bağlantı özellikleri açısından benzersiz bir ürün olan Strotos Maxo da aynı şekilde bir mihenk taşı olacak.”Türkiye’de bina teknolojilerinden, su ve atık su yönetimi uygulamalarına kadar tüm segmentlerde hizmet verdiklerini be-lirten Thomas Kubbe, Wilo Türkiye’nin grubun içindeki en başarılı 10 ülke ara-sında yer aldığını vurguladı. Bu başarıda bayi teşkilatının önemli rol oynadığının altını çizen Kubbe, “Türkiye’de büyüklü küçüklü tüm müşterilerimizin aldıkları hizmetten mutlu olduğunu görüyoruz. Burada oluşturduğumuz başarılı bayi kurgusu, grubumuza ve sektörün diğer oyuncularına örnek teşkil ediyor” dedi.

“Türkiye’deki yatırımlarımızı derinleştireceğiz”Wilo Türkiye’nin 26 yıldır çok başarılı bir grafik çizdiğini belirten Thomas Kubbe, “Burada köklerimizi daha da

derinleştirmek ve yatırımlarımıza devam etmek istiyoruz. Çünkü kısa vadeli değil uzun vadeli planlarla Türkiye’deyiz” dedi.

Enerji verimliliğinde pompaların rolü Enerji verimliliği konusunun en önemli gündem maddeleri arasında yer aldığını da söyleyen Thomas Kubbe sözlerine şöyle devam etti: “Pompalar en çok ener-ji tüketen cihazlar arasında yer alıyor. Öte yandan en çok tasarruf potansiyeli olan sistemler de yine pompalardır. Dün-yadaki pompaların yüzde 80’i maalesef verimsiz pompalar. Biz bu verimsiz tab-loyu geliştirdiğimiz teknolojilerle tersine çevirmeyi hedefliyoruz. Yüzde 90’a varan oranlarda enerji tasarrufu yapan pompalarımız var. Enerji verimli pompa-larla dünyanın toplam enerji tüketimin-den yüzde 4 tasarruf yapabiliriz.”

Wilo 2017’de büyümeye devam ettiWilo Türkiye Genel Müdürü Ercüment Yalçın ise yaptığı konuşmada, inşaat



sektörünün 2017’de yüzde 9.9 büyüdü-ğünü, Wilo’nun bu oranın da üzerine çıkan başarılı bir büyüme performansı gösterdiğini söyledi. Yalçın sözlerine şöyle devam etti: “İnşaat sektörü ülkemizde ekonominin motoru olmaya devam ediyor. Talebin ve rekabetin yüksek olduğu bir sektörde hizmet veriyoruz. Yetkili bayilerimiz ve servislerimiz Wilo Türkiye’nin en kuvvetli kaslarını oluşturuyor. Türkiye genelinde yetki-li satıcı ve yetkili servislerimizle tüm müşterilerimizin 7/24 yanındayız.”

“Initial Line projemizle perakende pazarında ses getirdik”Ercüment Yalçın katılımcılara Wilo’nun yepyeni ürün gamı Initial Line ile ilgili de bilgiler vererek şunları söyledi: “Initial

Line projemizle perakende pazarına güçlü bir giriş yapma fırsatı bulduk. Pom-pa sistemleri sektöründe premium ürün üreten bir marka, ilk defa perakende pazarına, iddialı bir şekilde girmiş oldu. Ürün kalitemizden ve hizmetimizden taviz vermeden, daha rekabetçi fiyatlarla bu pazarda ses getirdik. Initial Line kategorisini yeni ürünlerle geliştirmeye devam ediyoruz. Şu an bu seride 21 ürün ve 57 model oldu. Bugüne kadar 100’ün üzerinde satış noktasına ulaştık. 2018’de daha büyük hedeflerimiz var.”

Değişim pazarında büyüme hedefiErcüment Yalçın, bir diğer önemli proje olan enerji çözümleri projesinin 2017’de gerçekleştirdikleri büyümede itici güç olduğunu ifade etti. Yalçın, bu proje kap-samında tesislerin Wilo ürünlerini kullan-

dıkları takdirde ne kadar enerji tasarrufu sağlayacaklarını hesapladıkları belirti. 2017’de 100 proje gerçekleştirdiklerini belirten Yalçın, “Wilo, ücretsiz ölçüm hizmetini ve sonrasında elde edilecek enerji tasarrufu garantisini verebilen sek-tördeki tek şirkettir” dedi. 2018’de enerji çözümleriyle değişim pazarında büyüme-yi hedeflediklerini belirten Yalçın, ayrıca kombi ve kazan sistemlerinde de pazar paylarını artıracaklarını sözlerine ekledi.2018’de daha büyük hedeflere koşacak-larını belirten Ercüment Yalçın, “Wilo ailesi olarak başarılarımızla, fikirlerimizle çevremizdeki insanlara ilham kaynağı olmaya ve onların hayatına iz bırakmaya devam edeceğiz” dedi. Wilo 12. Hedef Paylaşım Toplantısı’nda ayrıca ciro, performans, enerji çözümleri gibi konularda fark yaratan bayilere ba-şarı ödülleri verildi.


Tüm faaliyetlerinde toplum için ortak bir değer yaratma düşüncesi ile hareket eden Zorlu Holding, geleceğin temi-natı olan çocuklar ve gençleri farklı platformlar aracılığıyla desteklemeyi sürdürüyor. Bu anlayış doğrultusunda çocukların hayal gücünü harekete ge-çirmek ve yeteneklerini ortaya çıkarmak amacıyla Zorlu Holding tarafından başlatılan “Bir Hayal Bir Oyun” yarış-masında dereceye giren çocuklar Zorlu Holding’in düzenlediği “Yaratıcı Yazar-lık Eğitimi”nde bir araya geliyor. Çocuk edebiyatının önde gelen isimleri Süleyman Bulut ve Renan Özdemir tarafından verilecek eğitimlerde, yazmanın temel bilgileri, yazmayı besleyen unsurlar ve yaratıcı yaklaşımlar işlenecek.

Çocuklar bu eğitimle hikâye yazma yeteneklerini geliştirecek27-28 Ocak tarihlerinde 2 gün boyunca sürecek “Yaratıcı Yazarlık Eğitimi”nde çocukların yaratıcı yazarlık ve hikâye yazımı konusunda temel becerileri kazanmaları hedefleniyor. Çocuklar düzenlenecek bu eğitim ile bir hikâye-nin unsurları, karakterlerin yaratılması, olay örgüsünün yapılandırılması ve yaratıcı yaklaşımlar ile metinlerini yaz-mayı öğrenecekler. Çocuk edebiyatının önde gelen isimleri Süleyman Bulut ve Renan Özdemir tarafından verilecek eğitimlerde, yazmanın temel bilgileri, yazmayı besleyen unsurlar ve yaratıcı yaklaşımlar işlenecek. Eğitimlerin ilk gününde Süleyman Bulut, Türkçeyi doğru kullanmak, imla kuralları, öyküde olay nedir, olay örgü-sü nasıl yapılır, karakterler nasıl yara-

tılır konularında bilgilerini çocuklarla paylaşacak. Eğitimlerin ikinci gününde ise Renan Özdemir eşliğinde, okuma, gözlem ve belleğin yazmadaki önemi ile daha akıcı yazma konusunda ipuçla-rı verilecek.

Türkiye’de bir ilk: Çocukların hayalleri tiyatro sahnesinde“Bir Hayal Bir Oyun” projesi ile Tür-kiye’de ilk kez bir çocuğun kaleme aldığı hikâye, tiyatro oyununa dönüş-türülüyor. Projeye üçüncü veya dör-düncü sınıfta okuyan öğrenciler kendi hayal güçleriyle yazdıkları hikâyelerle katılıyor. Alanında uzman jüri üyeleri tarafından yapılan değerlendirme ile seçilen eser, tiyatro yazarları tarafından senaryolaştırılarak bir tiyatro oyunu-na dönüştürülüyor. Hikâyenin yazarı olan çocuk, hikâyenin oyunlaştırılma sürecine de dâhil olarak, hayallerinin bir tiyatro oyununa dönüşmesini dene-yimliyor. Oyunu üniversite öğrencileri sahneye koyarken aynı zamanda oyu-nun kostüm ve dekor tasarımlarını da gerçekleştiriyorlar.

Dereceye giren ilk 10 eser için bir öykü kitabı hazırlanıyor“Bir Hayal Bir Oyun” yarışmasında dereceye giren ilk 3 esere verilen para ödülünün yanı sıra jüri değerlendirmesi sırasında ilk 10’da yer alan hikâyenin sahipleri “Yaratıcı Yazarlık Eğitimi”ne katılma hakkı elde ediyor. Hikâye ya-zarlığını sevdirerek çocukları sanata yönlendirmek ve yeteneklerini görme-lerini sağlamanın hedeflendiği eğitimler sonrasında çocuklara katılım sertifikaları veriliyor. İlk 10 hikâye bir kitapta topla-narak, Dünya Tiyatro Günü’nde izleyi-cilere armağan ediliyor

Bu yılın birincisi ‘Hayal Çalan Cadı’ Dünya Tiyatro Günü’nde sahnelenecekBu yıl düzenlenen Bir Hayal Bir Oyun Yarışması’nda birinci olan Hayal Çalan Cadı adlı eser, tiyatro oyununa dönüş-türülerek Dokuz Eylül Güzel Sanatlar Fakültesi ve Mimar Sinan Üniversitesi öğrencilerinden oluşan amatör bir tiyatro ekibi tarafından Dünya Tiyatro Günü’nde Zorlu PSM’de sahnelenecek.

Zorlu Holding’den Çocuklara ÖzelYaratıcı Yazarlık Eğitimi


Zorlu Holding, çocukların hayal gücünü harekete geçirmek ve yeteneklerini ortaya çıkarmak amacıyla başlattığı “Bir Hayal Bir Oyun” yarışmasında dereceye giren

çocuklar için yaratıcı yazarlık eğitimi düzenliyor.




MICHAEL FARADAY – 1Bilim Dünyasının “Alaylı Şövalyesi”Elektrik Motoru ve Jenaratörü İcat Eden Mucidin İlginç Başarı Öyküsü

“Hiçbir şey gerçek olamayacak kadar harika değildir”

Yukarıdaki sözün de sahibi olan Michael Faraday 1791 yılında İngiltere’nin fakir bir köyünde doğdu. Babası demirci, annesi tarım işçisiydi. 13 yaşından sonra hiç öğrenim görmedi. Bilim dünyasının hem otodidakt (1) hem de etkisi büyük nadir isimlerinden biridir.

Faraday, İngiliz toplumunun en alt tabakasından çıkıp Kraliyet Enstitüsü›nün Başkanlığı’na kadar yükselmiş ve bilimsel çalışmalarını meslek olarak yaparak hayatını bu yolla kazanmıştır. Bu, daha önce kimsenin yapamadığı bir şeydir. Faraday’la birlikte bilim, zenginlerin tekelinden çıkarak kendini bilimsel gerçekliğe adayan, özgür düşünceli herke-sin yapabileceği bir iş haline gelmiştir. Başarısı 20. yüzyıl boyunca nesilden nesile ilham kaynağı olan Faraday’ın bütün icatları bir yana, belki de insanlık tarihine en büyük katkısı budur. Michael Faraday; bilimsel kavramlarla ilk kez 14 yaşında çıraklık yaptığı ciltleme dükkanında karşı-laştı. Eline geçen Britannica Ansiklopedisi’nde oku-duğu “Elektrik” maddesinden özellikle çok etkilendi. Teorilerle düşünecek bir altyapıya sahip değildi. Okuduklarını deneylerle somutlama ihtiyacı duydu-ğu için eski şişeler ve hurda parçalardan geliştirdiği basit bir elektrostatik üreteçten yararlanarak deney-ler yapmaya başladı. Okuyor, deniyor, sonuçları ya-zıyordu. Ve hayatı boyunca gerçekleştireceği 30.000 deneylik yolculuğun ilk adımlarını böylece çok erken yaşta attı. Matematik bilmediği için deneylerini sade bir sözel dille anlatmış olmasıyla da çok ilginçtir bu bilim insanı. Matematiğin gelmiş geçmiş en büyük isimlerin-den biri olan Maxwell önyargılı davranmamış, çalışmalarının tamamını okuduğu ve değerini taktir ettiği Faraday’ın deneylerinden bir kısmını matema-tik diliyle yeniden yazarak “On Faraday’s Line Of

ARAŞTIRMA YAZI DİZİSİ -Olmasaydı


Force By J. Clerk Maxwell” adıyla yayınlamıştır. Faraday’ın dehası ve çalışmaları böylece beynelmilel geçerli bir bilimsel ifadeye kavuşmuştur. İnsanlık tarihi; Maxwell’e kendi kişisel başarılarının ötesinde sırf bu sebeple bile minnettardır. Elektromanyetik indüklemeyi, maddelerin manyetik alana tepki verdiğini ve bu tepki sonucunda etkileşimin olduğunu, elektrolizin temel ilkelerini Faraday keşfetti. Klor gazını sıvılaştırmayı başaran ilk kişidir aynı zamanda ve elektrik motorunu icat eden isimlerden biridir. Deneysel olarak, bir maddeden geçen belli miktarda elektrik akımının o madde-nin bileşenlerinde belli miktarda bir çözülüme yol açtığını ispatladı. Bu sonuç ilk elektrik sayaçlarının üretimine ola-nak verdi. Faraday’ın önemli katkıları arasında “Amper” denilen akım biriminin kesin tanımını yapmış olması ve elektroliz kura-mında adı geçen “Elektrot”, “Anot”, “Katot”, “Elektrolit”, “İyon” vb. terimlerini geliştirmesi de sayılabilir. Bu gelişme-ler dünyayı profesyonel bir çalışma alanı olan “mühendisli-ğe” hazırlayan temel taşlardan biridir.

Katıldığı Bir Konferans Hayatını DeğiştirdiFaraday 21 yaşında kimyacı Sir Humphrey Davy tara-fından Londra Kraliyet Enstitüsü’nde verilen kimya konfe-ranslarına katılma olanağı buldu. Tuttuğu notları ciltleyerek bir iş başvuru mektubuyla birlikte Davy’ye göndererek asis-tanlığına talip oldu ve kabul edildi. Davy’ye yurtdışı gezile-rinde eşlik ederken “Kimya” alanında geniş bir bilgi edindi. 1833 yılında enstitüye kimya profesörü olarak atanmasıyla birlikte bireysel bilim insanlığı kariyeri resmi olarak başladı.

Saraya Verdiği Çarpıcı Cevap O yıllarda Kraliyet Enstitüsü her ay seçilmiş bir bilim ada-mından bir saat süren bir sunum yapmasını talep ederdi. Faraday’ın manyetik alan etkileşimi sunumunu dinleyen kraliyet kurulunun “Peki, bu bizim ne işimize yarayacak?” sorusuna; genç Faraday “Henüz bilmiyorum ama eminim bundan vergi almanın bir yolunu bulursunuz siz” şeklinde verdiği cevap ilginç ve eğlenceli bir anektot olarak tarihe geçmiştir.

Manyetik Etki Çalışmalarından Elektirik Motorunun İcadına Adım Adım Bilim insanlarının bundan sonraki sorusu “Manyetizma-dan elektrik enerjisi elde edilebilir mi?” oldu. Faraday da çağdaşları gibi bu mesele üzerinde çalıştı. Ve ilk bilimsel keşfini gerçekleştirmiş oldu. Bir mıknatıs etrafında, tersine karşılıklı dönebilen bir kablo sistemi geliştirdi ve böylece ilk defa elektrik enerjisi mekanik enerjiye dönüştürülmüş oldu. Bu; elektrik motorları icadının ilk büyük adımıdır. Faraday kas gücünün yapamayacağı şeyleri, motor gücü-nü bularak yapmamızı sağlayan mucitlerden biri olarak gönüllere taht kurmaya hak kazanmıştır kuşkusuz. Bugün uzun mesafeleri kısa zamanda alabiliyorsak, büyük binaları birkaç yıl hatta aylar içinde inşaa edebiliyorsak Faraday’ın bunda payı büyüktür.

İnsanlık Tarihine Tüm Zamanlarda Değerli Bir Armağan; Jenaratör Elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştürmeyi başaran Faraday’ın bundan sonraki deneylerinin en önemlisi gal-vanometreye bir kablo bobini bağlayarak küçük elektrik akımlarını ölçmeye yarayan bir alet yapmasıydı. Kablo, bir mıknatısa temas ettiğinde galvanometrenin iğnesi ha-reket ediyor, kabloyu geri çektiğinde iğne ters yöne hareket ediyordu. Faraday’ın bu buluşu; manyetizmadan elektrik enerjisi elde etmenin bir yoluydu. Mekanik enerjiyi bir mıknatıs yardımıyla elektriğe dönüştürmüştü. Söz konusu buluş; elektrik jeneratörlerinün temel fikri kabul edilir.

Yeni Sorular Yeni Buluşları Getiriyor Faraday elde ettiği verileri ve buluşları bilim dünyasıyla paylaştığında ortaya yeni sorular çıktı. “Elektrikli yılan balığının ve öteki elektrikli balıkların saldığı, bir elektrostatik üretecin verdiği bir pil ya da elektromagnetik üreteçten elde edilen elektrik akışkanları birbirinin aynısı mıydı? Yoksa bunlar farklı yasalara tabi farklı akışkanlar mıydı?” Faraday bu sorulara cevap bulmak için yaptığı deneylerle iki önemli buluş daha gerçekleştirdi.Elektriksel kuvvet kimyasal molekülleri, o güne değin sanıldığı gibi uzaktan etkileyerek ayrıştırmıyor, molekül-lerin ayrışması iletken bir sıvı ortamdan akım geçmesiyle ortaya çıkıyordu. Bu akım bir pilin kutuplarından gelse ya da örneğin havaya boşalıyor olsa da, böyleydi. İkinci olarak, ayrışan madde miktarı çözeltiden geçen elektrik miktarına doğrudan bağımlıydı. Bu bulgular Faraday ‹ı yeni bir elektrokimya kuramı oluşturmaya yöneltti. Buna göre elektriksel kuvvet, molekülleri bir gerilme durumuna sokuyordu.

“İletken” ve “Yalıtkan” Kavramlarını Da O GeliştirdiAlaylı mucit Faraday 1839’da elektriğe ilişkin genel bir kuram geliştirdi. “Elektrik madde içinde gerilmeler olmasına yol açar. Bu ge-rilmeler hızla ortadan kalkabiliyorsa gerilmenin art arda ve periyodik bir biçimde hızla oluşması bir dalga hareketi gibi madde içinde ilerler. Böyle maddelere iletken adı verilir.” “Yalıtkanlar ise parçacıklarını yerlerinden koparmak için çok yüksek değerde gerilmeler gerektiren maddelerdir.”O, kariyeri boyunca çok yoğun çalışmış; aklının ve bede-ninin sınırlarını zorlayarak kendinden sonra gelen bilim insanlarının yolunu açmış parlak bir isim ve bilim emek-çisidir. Ancak bu aşırı yükü muhtemelen sağlığıyla ödedi. Ömrünün son sekiz yılında kısa süreli hafıza kayıpları da dahil bazı bedensel ve mental hastalıklara yenik düştü.

Derleme: Nalan Savaş

1: Uzmanı olduğu alanda/alanlarda okula gitmemiş, özel bir eğitim almamış, kültürel, bilimsel anlamda kendi ken-dini yetiştirmiş kişi. Öztürkçesi: öz öğrenimli.


MAKALE -KONUT UYGULAMALARI

“Home Rx: Konut Performansının Sağlık Üzerine Faydaları: Mevcut Bulguların Değerlendirmesi” [1] çalışması konutların performans iyileştirmesinin konutun içindeki hava kalitesinin iyileştirilmesi üzerinde geliştirici etkisi bulunduğunu, bunun da zararlı iç ortam havası kirleticilerin ve kirlilik yapıcı par-çacıkların yayılmasını azaltarak mümkün olduğunu göster-miştir. Bu yeni rapor, uygulayıcı ve program tasarımcılarına konutların performansı ve bağlı olarak getireceği sağlık sonuçları arasındaki bağlantıyı anlamaya yardım etmek için elde edilmiş bulguları bir araya getiren ilk sistematik incele-medir. Aynı zamanda, konut sahipleri ve aileleri için konut performansındaki iyileşmeler ve “Yeşil” renovasyon ve inşaat uygulamalarından gelen sağlık yararlarının tam dökümünü belgelemektedir. Sağlık konusundaki etkiler arasında, genel sağlıktaki iyileş-meler, astım semptomlarındaki ölçülebilir azalmalar ve diğer solunum hastalıkları üzerindeki etkileri ve sağlık ile ilgili diğer sonuçlar yer almaktadır. Bu faydalar, konut performansındaki iyileşmelerle ortaya koyulan enerji maliyetlerindeki tasarruf-ları ve konfor alanında ilerlemeleri tamamlamaktadır. Bazı çalışmalarda sağlık konut performansıyla beraber sağlık ba-

kım ihtiyaçlarının ve harcamalarının azaldığı görülmüştür.

Dikkate Alınan Enerji ve Konut Performansı ÇalışmalarıRaporda dikkate alınan bazı konut performansı iyileştirmele-ri, hava sızmazlığı, yalıtım, iyileştirilmiş aydınlatma ve iyileş-tirilmiş havalandırma gibi Enerji Bakanlığı’nın Binanın Hava Şartlarına Karşı Yalıtılması (Weatherization) Destek Progra-mı’nın bir parçası olarak belirlenenleri içermektedir. Rapor aynı zamanda yaygın olarak “Yeşil” yenilemeler ve içinde havalandırma iyileştirmeleri, nem kontrolü, pencere yenile-meleri ve alerjiyi tetikleyen maddeleri, alerjen azaltıcı onarım-ları içeren Enerji Bakanlığı’nın ENERGYSTAR (HPwES) ile Konut Performansı programınca desteklenen ilave ev perfor-mansı iyileştirmelerini incelemektedir.Konforu, sağlığı, enerji tasarrufunu ve evin sağlamlığını geliştirmede sistematik yaklaşım olarak tanımlanan konut performansı iyileştirmeleri birçok kolaylık sistemi sunucuları

Yazar: David Jacops, PH.D, Ashrae Üyesi; Jonathan Wıison; Ellen Tohn

ABD Enerji Bakanlığı ASHRAE üyelerinin ilgisini çekecek yeni ve önemli bir rapor yayınladı. Rapor, ev ortamına getirilen değişikliklerin (özellikle havalandırma sistemine) sağlık konularına etkilerinin nasıl görüldüğüne dair araştırma bulgusunun sistematik bir incelemesiydi. Raporun zamanlaması tam yerindeydi, zira ekonomimizin iki önemli sektörünün (konut ve sağlık) ikisi de krizdeydi ve yeni yaratıcı çözümlere ihtiyaç vardı. Bu ikinin bugüne kadar karşılıklı olarak birbirine nasıl etki yaptığının incelenmesi istenmekteydi.

KONUTLARDA HAVALANDIRMA VE SAĞLIĞA ETKİLERİ

Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanlığı Raporu

Yazarlardan David Jacobs, Ph.D başmühendis ve Jonathan Wilson araştırma direktörü olarak Sağlıklı Konutlar İçin Ulusal Merkez’de çalışmaktadır. Ellen Tohn ise; Tohn Çevre Stratejileri firmasında çevre ve sağlık danışmanıdır.


Tablo 1. Geliştirilmiş enerji verimliliği incelemelerine yapılan çalışma

ve Binanın Yalıtılması (Weatherization) Destek Programı’nca (örneğin: hava sızmazlığı, yalıtım, aydınlatma, düzgün çalışan ısıtma/soğutma sistemleri, yeterli havalandırmanın sağlanması gibi) desteklenen çalışmalar ve bunun yanında HPwES ve yeşil yenilemeler tarafından desteklenen (örneğin: havalandırmanın iyileştirilmesi, nem kontrolü, pencerelerin değiştirilmesi, ve alerjen azaltıcı onarımlar gibi) ilave çalış-maları içerir. Rapor konuttaki iyileştirmeleri beş kategoride incelemiştir:• Temel enerji verimliği: Aşağıdaki üç faaliyetten en az

ikisini içeren enerji verimliliği programı çalışmaları: Yalı-tım, hava sızmazlığı ve ısıtma iyileştirmeleri;

• Geliştirilmiş enerji verimliliği çalışmaları: Hava sız-mazlığı, yalıtım ve ısıtma sistemi iyileştirmeleri ve nem, havalandırma veya diğer konulara yönelik geliştirilmiş çalışmaları kapsayan enerji verimliliği önlemlerinin oldu-ğu çalışmalar;

• “Yeşil” yenileme/inşaat: Ana konsept olarak enerji verim-liliği önlemlerinin ele alındığı çalışmalar ve bu çalışmala-ra dâhil edilen geliştirilmiş havalandırma, düşük “Uçucu organik bileşenler”i kullanan ürünlerin kullanılması ve esnek, dayanıklı zemin kaplama seçenekleri ve sigara içilmez ve haşere ile mücadele gibi entegre projeler;

• Havalandırma: Sadece egzoz ve ısı geri kazanım havalan-dırıcıları gibi alternatif havalandırma stratejilerini değer-lendiren çalışmalar; ve

• İç ortam hava kalitesini artırmaya yönelik konut performansı taşeronlarınca yapılan potansiyel ilave konut performansı hizmetleri, örneğin: (1) Tek olarak çalışan oda içi hava filtreleme cihazları, (2) gaz kullanımından elektrik kullanan sobalara dönüşüm, (3) daha temiz odun yakan sobalarla odun sobalarının iyileştirmesi.

Çalışma kapsamlıdır ve diğer ülkelerden çalışmaları da kapsa-maktadır. Yazarlar başlangıçta ülkenin ana kamu sağlığı veri tabanından (PubMed) üç milyonun üzerinde potansiyel uygun

yayından elde edilen son derece geniş kapsamlı ve ayrıntılı literatür incelemesi yapmıştır. Konu ile ilgisi olmayan girdi-lerin ve tekrarların ayrılmasından sonra, kabaca 300 madde ayrıntılı olarak gözden geçirilmiştir. Kalanların yaklaşık 50’si çalışma tasarımının doğruluğunun, sağlık ve çevre etkilerinin ne kadar kapsamlı ve istatiksel olarak belirgin olduklarını belirlemek için analiz edildi. Bunlar bir çalışma tablosunda sunuldu ve raporda tablolar halinde özetlendi.Tablo 1 ve 2 Geliştirilmiş enerji verimliliği kategorisi ve sağ-lık konusundaki etkileri için sonuçlardan bazılarını sırasıyla göstermektedir. Diğer kategoriler için tüm sonuçlar ve sağlık konularındaki etkileri raporun içindedir.

Temel Enerji Verimliliği Çalışmalarının Sağlıkla İlgili FaydalarıTemel enerji verimliliği çalışmaları için, sağlıkla ilişkili netice-ler içinde iyileştirilmiş olarak şunlar yer almaktadır:• Genel sağlık;• Bazı astım semptonlarında azalma;• Daha az yüksek tansiyon ve üst solunum yolları tehlikeleri ve• İç ortam hava kalitesini bozan kirleticilerde bazı olumlu

iyileşmeler.Yeni Zelanda’da yalıtım çalışması yapılmamış konutlar enerji konusunda iyileştirildiklerinde önemli miktarda sağlık bakım masraflarında tasarruf sağlandığını göstermiştir.

İyileştirilmiş Enerji Verimliliğinin Sağlıkla İlgili FaydalarıKonut performansıyla ilgili endüstrideki yaygın uygulamalarla yakın uyumda olan iyileştirilmiş enerji verimliliği çalışmaları aşağıdaki konularda azalmaları belgelemiştir:• Kronik hastalıklarla ilişkili, solunum yolu hastalıklarını

tetikleyebilen toz böcekleri (dust mites) ve küf dâhil, iç ortam havası kirleticileri,

Çalışma, Başyazar, Yayın tarihi ve çalışılan Ülke Nüfusu

ENERJİ VERİMLİLİĞİ FAALİYETLERİ

Yalıtım Hava sızmazlığı

Isıtma sistemi onarım/yenileme

Pencere/Kapı yenileme Havalandırma Diğer

Highline Communities (emlak şirketi) Sağlıklı Konutlar Projesi

(Breysee ve çalışma arkadaşları, 2014)ABD: 102 konut

* * Egzoz*Halıların kaldırılması,

CO/Duman Alarmları, Su kaçakları onarımı

Heatfest Çalışması(Lloyd ve çalışma arkadaşları, 2008)

İngiltere, 36 yetişkin

Tüm konut (ısı geri kazanım

havalandırıcıları)Veranda, Güneş panelleri

Kanada R-200 standardının değerlendirilmesi(Leech ve çalışma arkadaşları,2004)

Kanada: 105 Konut, 128 şahıs


havalandırıcıları

Sağlıklı malzeme standartları, CO alarmları

Sızdırmaz evlerdeki mekanik havalandırma karşı Standart evlerdeki doğal havalandırma

(Wallner ve çalışma arkadaşları, 2015), Avusturya: 123 konut


havalandırıcılarıPasif ev, Diğer: belirtilmemiş

Enerji Tasarruflu Konutlar için Sağlık Optimizasyon Projesi

(Spertini ve çalışma arkadaşları, 2010),İsviçre: 72 Konut, 181 şahıs


havalandırıcılarıDiğer: Belirtilmemiş

20 Yıl + yaşındaki konutlar

Enerji verimliliği faaliyetleri dikkate alınmıştır

* Bazı evlere monte edilmiştir

MÜHENDİSİN NOT DEFTERİ


• Astım semptomları ve diğer solunum yolları sağlığı koşulları,• Düşük gelirlilerin yaşadığı konutlardaki ABD vatandaşları

için yapılan küçük bir çalışmada sağlık bakım giderleri.

“Yeşil” Yeni İnşaatların Sağlıkla İlgili FaydalarıYeşil yeni inşaatların araştırmaları aşağıdaki konularda azal-maları belgelemiştir:• Sağlık bakım kullanımı (verilen bir grubun belirlenen

bir periyotta belirli sağlık bakım hizmetlerini kullanma miktarı); ve

• İç ortam havası kirleticilerinin, diğer astım hastalığı tetikleyicilerin, haşere ve küf gibi ve astım semptomlarında.

İyileştirilmiş Havalandırmanın Sağlıkla İlgili Faydalarıİyileştirilmiş havalandırma stratejileri için yapılan çalışmalar kronik hastalıklarla veya solunum yolu hastalık tehlikeleriyle bağlantılı iç ortam havası kirleticilerinde azalmayı, astım hastalarında daha az solunum tehlikeleri olduğunu ve alerji yapıcı maddelerin azaldığını belirlemiştir. Bu çalışmalar tüm konut havalandırmasının konut performansını iyileştirme önlemleri içine dâhil edildiklerinde olumlu sağlık faydaları olacağı konusunda beklentiler oluşturmuştur.

Sağlıkla İlgili Tamamlayıcı HizmetlerKonut hizmetleri/iyileştirmeler üzerine yapılan çalışmalar konutları kullananların sağlıklarında iyileşme olduğunu gös-termektedir. Dolayısıyla konut performansı çalışmaları şart-nameleri içine dâhil edilebilirler. Sözkonusu uygulamaların içinde Oda içi HEPA (yüksek verimli hava partikül temizle-yicisi-high-efficiency particulate air cleaner), gaz sobalarının elektrik sobalarıyla değiştirilmesi ve eski odun sobalarının daha temiz yakan modellerle değiştirilmesi yer almaktadır. Bu iyileştirmeler azot dioksit ve küçük partikül madde gibi hava

kirleticileri azaltarak solunum yolu hastalıkları tehlikelerinin azalmasına yardımcı olmaktadır.

Araştırma AçıklarıRapor iyileştirilmiş hava kalitesini gösteren mevcut araştır-maların üzerine yapılacak ilave çalışmalara ihtiyaç olduğunu ve belgelemekte bildirilen sağlık belirtilerinin de sağlık bakım kullanımında azalma olduğunu belgelediğini göstermektedir. Konut performansı ve sağlığın kesiştiği konulardaki araş-tırmalar hala olgunlaşmamıştır ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Deliller iyi tasarlanmış ve uygulanmış konut performansı projelerinin iç ortamda gerçek ve değerli ilerlemeler meydana getirebileceği, potansiyel olarak konut sahipleri ve aileler için olumlu yararlar üreteceği bulgularını desteklemektedir. Bu makale Sağlık Bakanlığının daha kap-samlı Sağlık ve Konut Performansı Girişiminin bir parçasıdır. Girişimin amacı enerji verimliliği endüstrisinin sağlık bakım sektörü ile bağlantılı olmasını desteklemek, konut performansı çalışmalarının sağlık için yararlarını anlatacak yollar bulmak ve konut performansını bu hizmetleri isteyen ve ihtiyaç duyan insanlar için daha erişilebilir hale getirmektir. Girişim konu-nun havalandırma, konut inşası ve sağlık bakım endüstrileri ve profesyoneller gibi paydaşlarıyla Ocak, Mart ve Mayıs 2017’de yakın ilişki kurmuş veya kuracaktır. Raporun tamamı www.energystar.gov/hhp adresinden bulunabilir.

Referanslar1. Wilson J., D. Jacobs, A. Reddy, E. Tohn, J. Cohen, E.

Jacobsohn. 2016. “Home Rx: The Health Benefits of Home Performance: A Review of the Current Evidence.” U.S. Department of Energy. http://tin-yurl.com/hu7eu7e.

Kaynak: Ashrae Journal

Yazar ve Yayının Tarihi

Sağlıkla ilgili neticeler

Sağlık Bakım Hizmetleri

Kullanılması

Genel Sağlık/Refah

Daha düşük Solunum yolu

hastalıkları/Astım

Üst Solunum Yolları ve Diğer Sağlık

Konfor (sıcaklık/bağıl nem)

İç Ortam Havası Kirleticiler Diğer

Breysse (2014) (küf, su hasarı)

Lloyd (2008) ~ (Kan

basıncı, Solunum enfeksiyonları)

Leech (2004) (soğuk algınlığı

semptomları, yorgunluk, asabiyet)

Wallner (2015)

(CO2, Toplam Uçucu

Organik Bileşenler,

Formaldehit, Radon, Hava kaynaklı küf)

Spertini (2010) ~ ~ (Hava kaynaklı küf)

(Toz böcekleri, Alerjenler)

Pozitif (Olumlu) etki; Negatif (Kötü) etki; / Pozitif ve Negatif Etki;

~ Etki Test Edildi Ancak P< 0,5 İçin Sonuç İstatistiksel Olarak Belirgin Değil

Gri Bölgeler Çalışma Tasarımının Bir Parçası Değil. Yeşil Alanlar Olumlu Sonuçları İşaret Etmektedir.

Tablo 2. Sağlık etkileri iyileştirilmiş enerji verimliliği çalışmalarında belirlenmiştir.



[email protected] www.ugurendustri.com

Merkez Demirciler Sitesi 1. Cadde No: 39 Zeytinburnu/İstanbul Tel: (0212) 582 28 86-87-88 Faks: (0212) 582 28 80

Fabrika Akçaburgaz Mah. 3137 Sok. No: 5 Esenyurt-Kıraç/İstanbul

UĞUR TEKNİK ENDÜSTRİYEL YAPI MALZ. İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş.

Endüstriyel yapı malzemeleri sektörüne yepyeni bir soluk geliyor.Sektörde uzun yıllara dayanan tecrübeye sahip uzman bir ekip,“Uğur Endüstri” markası ile üstün çözümler sunmaya başlıyor.

Tanışmak için bekliyoruz.

SEKTÖRE UĞUR GELDİ


[email protected] www.ugurendustri.com

Merkez Demirciler Sitesi 1. Cadde No: 39 Zeytinburnu/İstanbul Tel: (0212) 582 28 86-87-88 Faks: (0212) 582 28 80

Fabrika Akçaburgaz Mah. 3137 Sok. No: 5 Esenyurt-Kıraç/İstanbul

UĞUR TEKNİK ENDÜSTRİYEL YAPI MALZ. İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş.

Endüstriyel yapı malzemeleri sektörüne yepyeni bir soluk geliyor.Sektörde uzun yıllara dayanan tecrübeye sahip uzman bir ekip,“Uğur Endüstri” markası ile üstün çözümler sunmaya başlıyor.

Tanışmak için bekliyoruz.

SEKTÖRE UĞUR GELDİ

ESKİ BİR BİNANIN ENERJİ VERİMLİLİĞİ KRİTERLERİNE GÖRE YENİLENMESİYazar: Russell Pratt, Proje Mühendisi, ASHRAE Üyesi

BİNAYA İLK BAKIŞ

MANSİYON ÖDÜLÜMEVCUT TİCARİ BİNALAR

Mühendis ve mimarlar için ironi yapacak olursak; enerji tasarruflu binaları tasarlamak için kullanılan bu maksada tam uygun bilgisayar programlarının aynı zamanda önemli miktarda enerji yükü ürettiğini görmekteyiz. Bu yüklerin azaltılmasına yardımcı olması için Idaho’dan bir mimarlık ve mühendislik stüdyosu 1950’li yıllardan kalan uzun süredir terk edilmiş bir demiryolu deposunun yenileme işlerinin bir parçası olarak atık ısıyı yakalayacak ve kontrol edece bir CPU egzoz sistemi tasarladı.Yenileme öncesi, Boise kentinin merkezindeki eski bina en iyi tanımlamayla şehrin birçok sakinine orada bulunduğunun hatırlatılmasını gerektirecek kadar kimsenin dikkatini çekmeyen kişiliksiz bir yapı olarak nitelenmekteydi. Ancak CSHQA bazı yenilemelerle binanın firma için iyi bir yuva olacağına karar vermişti. Bina için LEED Platinum Sertifikasyonu ve yeni tip bir yapı, A sınıfı ofis alanıyla mukayese edilebilecek $2,2 milyona ulaşan bir bütçe hedefledi. Proje 2015 yılında LEED Platinium Sertifikasyonunu başardı.Yazar Russell Pratt, Proje Mühendisi Boise, Idaho’daki CSHQA Mimarlık ve Mühendislik firmasında başmühendis olarak çalışmaktadır.

CSHQA Ofis BinasıYeri: Boise, Idaho

Sahibi: 2nd and Broad, LLC

Ana Kullanıcı: Mimarlık ve Mühendislik Tasarım Stüdyosu

Mahallin içeriği: 105 ofis personelini alacak çalışma alanı, tüm personeli hep beraber alacak genişlikte bir konferans salonu.

Çalışanlar/Kullanıcılar: 82

Kullanım: %78

Brüt alan ft kare: 19.745 (1.835m²)

İklimlendirme yapılan alan ft²: 18.962 (1737m²)

Tamamlanması/Kullanıma açılması: Temmuz 2013

Ayrıcalık/Ödüller: 2015 LEED Platinum V3 sertifikası

MAKALE - UYGULAMA YAZISI / 2017 ASHRAE TEKNOLOJİ ÖDÜLLERİ


UYGULAMA YAZISI

YENİLİKLERCPU EgzozuTarihsel açıdan, kişisel bilgisayarlar bir ofis ortamında dâhi soğutma yükünün %20 ila %25’i arasına karşılık gelirler. Bu yüklerle başa çıkmanın ana yöntemi soğutma ekipmanını, üretilen ilave atık ısıyı işleyecek kapasitede boyutlandırmaktır. Son yıllarda bilgisayar monitörleri için enerji gereksinimleri LCD ve LED teknolojileriyle önemli derecede düşmüştür. Buna karşılık CPU’lar için ise enerji gereksinimi daha hızlı chip setler (devre gruplarıyla) ve grafik kartı teknolojileri nedeniyle yükselmiştir. Üretilen so-ğutma yükündeki bu kayma, atık ısının çoğunu iki kaynak yerine (CPU ve monitör) tek bir kaynaktan (CPU) çıktığı için yakalanmasını kolaylaştırmıştır. CPU egzoz sisteminin amacı kaynakta üretilen ısıyı yakalamaktır. Bu şekilde yük mekân seviyesinde ele alınmadan ziyade kontrol edilebilir. CSHQA’nın CPU egzoz sistemi binanın içinde ve her bir küçük ofis bölmesi grubunun ana destek yapı elemanı boyunca her bilgisayar ünitesine uzanan bir egzoz kanalı ağıdır. Egzoz kanalı merkezi bir konuma yerleştirilmiş de-ğişken süratli bir fana bağlıdır. Seçilen fan elektronik ola-rak kontrol edilerek döndürülen bir motor kullanır. Öyle ki; motorun hızı bir basınç sinyali yollayıcısından (basınç transdüser) gelen doğrudan geri beslemeyi kullanarak bir VFD (değişken süratli fan sürücüsü) kullanmadan kontrol edilebilir. Fanın çıkışına iki damper ve kanal kolları bağlan-mıştır. Bina ısıtma konumundayken, hava akışı DOAS’nin ( Dedicated Outdoor Air System - Dış ortam havası bes-leme sistemi) üzerindeki enerji geri kazanım tekerleğinin egzoz tarafına yönlendirilir. Bina soğutma konumunday-ken hava akımı dışarı yönlendirilir.CSHQA’daki her kişisel bilgisayar üzerine bir sıcak hava kolektörü kutusu ve küçük bir kontrol damperi monte edil-miştir. Bilgisayar açıldığında damper de açılır ve kapandı-ğında kapanır. Her bir kolektör kutusu masanın altındaki egzoz kanalına bağlanmıştır. Her kişisel bilgisayardaki damperle sistem fan enerjisini azaltmak için değişken hava debisi stratejisiyle çalışabilir. Egzoz fanı kanal içinde mesai saatlerinde sabit bir negatif basınç tutacak şekilde süra-tini ayarlar. CPU egzoz sisteminin esas faydası azaltılan

soğutma masraflarındaki tasarruftur. Bir mimarlık ve mü-hendislik bürosundaki bir kişisel bilgisayarın grafik ağırlıklı bir çalışma sırasında pik yük olarak 340 Btu/h (100W) üretme potansiyeli vardır. Bu değer CSHQA ofisinde BIM yazılımıyla çalışan bir bilgisayar çalışma yerine seri olarak bağlanan bir watt metre kullanılarak ölçülmüştür. Bu proje için tahmin sapma dâhil her bilgisayar çalışma yerinin sisteme bağlanması ve ofisin kullanımı maksimum-dayken her bir saatte 2 tonluk (7 kW) soğutma tasarrufu yapmaktır.

Radyant Isıtma ve SoğutmaTek katlı, 18,962 ft² (1762 m²) ofis binası plakalı (zeminden) radyant ısıtması ve soğutması kullanan ilk ticari binadır. Plaka sistemine sıcak veya soğuk su, bir düzen üzerinde çalışan sudan suya ısı transferi yapan ısı pompalarıyla sağlanır. Pompaların çalışması referans ısıtma ve soğutma yüklerini mevsimsel esasa göre dengelemektir ve pik talep-leri karşılamak için bir hava sistemi de mevcuttur. Plaka kontrol stratejisi zemin kütlesinin ısıl ataleti nedeniyle re-aktif (tepki esaslı) olmayıp tahmini değere göredir. Plaka ısıl ataletin günün ilerleyen saatlerindeki pik yükü karşıla-masına yetecek şekilde bir programlamayla, gece sırasında “Yüklenir”. İlk kullanımı takiben lider konumdaki makine mühendisi, devreye alan servis ve kontrol sistemi yükleni-cisi kontrol sisteminin ön-yükleme kontrol stratejisine göre ince ayarını yapar.

Boru Devresiİnşaat maliyetlerini düşük tutmak için, hemen hemen tüm besleme çevriminin dağıtım boruları plastik malzemeden yapılmıştır. Normal olarak bu borular bir asma tavanla gizlenecekti. Böylece görünüş bir sorun yaratmayacaktı. Ancak daha sonra maliyeti azaltmak için asma tavandan vazgeçildi. Mekanik odanın dışında, tüm 2 inch (51 mm) ve daha küçük borular polietilenle (PEX) birleştirildi. Görünen mekanik borularla, PEX boruları düzgün bir görünüm vermesi için sürekli olarak askılarla desteklenmesi gerekti. Burada gözüken PEX boruları taşıması için pahalı

SOLDA: Kumaş bir kanal, havalandırma havasını ve ilave ısıtma ve soğutmayı dağıtmaktadır.SAĞDA: Sıcak hava kolektör kutusu egzoz kanalına bağlanmış Bilgisayar CPU


olmayan kablo tepsileri kullanıldı. Sonuç tek bir boru gö-rüntüsüydü ve diğer kolaylık tesisatına (elektrik vb.) görsel olarak gayet iyi uyum sağladı.

ÇEVREYE ETKİSİJeotermalBina için esas HVAC sistemi, geleneksel kazan/soğutma kulesi düzenlemesinde1 ve bölgenin özelliğine göre ısı kay-nağını değiştirebilen su kaynaklı ısı pompalarıdır. Boise vol-kanik faaliyetlerin meydana gelmesiyle bilinen bir alanda yer almaktadır. Tepelerin eteklerindeki jeotermal sıcak su kuyuları bölgesel bir dağıtım sistemini 170°F (77°C) sıcak su ile desteklemektedir. Su kaynaklı ısı pompası sistemleri bu jeotermal bölgeyi besleme çevrimine ilave ısı sağlamak için kazan yerine kullanmaktadır. Sistem aynı zamanda yenilenebilir bu kaynağı, sıcak su üretiminde kullanmakta ve çevredeki yerlere ilave mahal ısıtması sağlamaktadır.Jeotermal Enerji Kurumu jeotermal sıcak suyun temiz, yenilenebilir bir kaynak olduğunu bildirmiştir. Yenilenebilir bir kaynak olarak jeotermal sıcak suyun kullanımı, enerji kullanım yoğunluğunu artırmaktan ziyade kaydırabilecek-tir. Bu makalenin enerji kullanım değerleri jeotermal enerji kullanımını içermektedir. Bina tarafından kullanılan enerji-de jeotermal enerjinin payı %29’dur.

SoğutucularTüm su kaynaklı ısı pompaları ozon tabakasını incelten maddeler içermeyen düşük yaşam ömrü ve küresel ısıtma potansiyeli olduğu kabul edilen R-410A soğutucu akışkan kullanmaktadır. Sistem için LEED Enerji ve 4 ağırlıklı or-talama Atmosfer Kredisi puanı 84,6 dır ve bu kredi uygun-luğu için eşik değerden %15 daha düşüktür.

Terk Edilmiş Endüstri BölgesiBirçok kullanılabilecek özelliğine sahip bina önceki endüs-tri faaliyetlerinden olası kirlenmeler nedeniyle bakımsız kalmış veya terkedilmiş durumdadır. Kentin bu “Eski endüstri” bölgesinin yeniden gelişmesi geliştirilen “Yeşil alanların” tersine, kentin gelişigüzel genişlemesinin yavaş-lamasına yardımcı olacak ve yeni projelerin çevre üzerinde yapacağı etkiyi azaltacaktır. Ofis binasının yer aldığı bölge Idaho Eyaleti Çevre Kalitesi Bakanlığı’nın kayıtlarında “Terk edilmiş endüstri bölgesi” olarak geçmektedir.

İÇ ORTAM HAVA KALİTESİ VE ISIL KONFORCPU EgzozuCPU egzozunun sağladığı ikinci dereceli yararlardan biri de havalandırma ile ilgilidir. Her bilgisayar istasyonu

CPU’da soğutma temini için 19 ft³/dk veya 9L/sn. egzoz gereksinimi duyar. Her bilgisayar istasyonundaki bilgisa-yarların çalışmasıyla bağlantılı olarak egzoz ve eşdeğer miktarda tamamlama havasıyla sistem talep kontrollü havalandırma yöntemiyle işlev yapmaktadır. İşe gelen her insanın sabah ilk yaptığı iş bilgisayarını çalıştırmaktır ve bu işlem havalandırma sistemine temiz hava ihtiyacı olduğunu söyleyecektir. İkinci yararı ise CPU’ların her bir küçük ça-lışma odasında (kübikılda) nefes alma bölgesindedir. Bunun sonucunda kirlilik yapıcı maddelerin atılması en uygun duruma indirilmiş olur.

Havalandırma, Isıtma ve SoğutmaAna ofis alanlarının havalandırma ve ilave ısıtma ve so-ğutması çatıya monte edilmiş su kaynaklı ısı pompalarıyla temin edilmektedir. Bu cihaz çalışma süresinin birçoğunda CO2 sensörleri kullanan ‘Talep Kontrollü Havalandırma- Demand-Controlled Ventilation’ stratejisine göre %100 dış ortam konumundadır. Yüksek sezon dışındaki ara sezon-larda bu cihaz mahallin iklimlendirmesini genellikle eko-nomizör konumunda yapar. Cihaz aynı zamanda yazın pik yük koşullarında, günün ilerleyen saatlerinde ilave soğutma sağlar. Duş ve tuvaletler sadece %100 dış havayla çalışan enerji geri kazanım vantilatörleriyle havalandırılır.

KonforYeni bürosuna taşındığından beri, CSHQA soğutma de-recesi ayar sıcaklığını 78°F (26°C) yükselterek yeni “Ofis kısıtlamaları” politikası oluşturdu. Tasarım sırasında bek-lenen bu politika değişikliğiyle, giysi yalıtımı (giysilerin sağladığı ısı yalıtımı değeri-clo) değeri 0,55 ve metabolik ısı üretim oranı2 1,2’ye ayarlandı. Yaz aylarında öngörülen memnun olmama oranı %6 ola-

FOTOĞRAF 1. Jeotermal eşanjörün sağda ve su-su kaynaklı ısı pompasının solda göründüğü mekanik tesisat dairesi.

UYGULAMA YAZISI

1Tesisin ısıtma-soğutma ihtiyacı ısı pompası ile karşılanmakta, kazan ısıtma ihtiyacının pik noktaları için desteklemekte, soğutma kulesi veya çiller ise maksimum soğutma ihtiyacının olduğu zamanlarda destek sağlamaktadır (ÇN).

2 Metabolik ısı üretim miktarı; birim bedensel yüzey başına üretilen ısı miktarı; met ile ölçülür(1 met=104W) ÇN.


rak hesaplandı. Kış şartları için ısıtma sıcaklığı ayar noktası 70°F (21°C) dir. Kış için giysi yalıtımı 0,85 olarak ayarlandı ve metabolik ısı üretme oranı yaz ile aynı alındı. Kış koşulla-rı için memnun olmama oranı %8 olarak hesaplandı. Yeni ofise geçtikten kısa bir süre sonra, kontrol sisteminin çözül-mesi gereken hata ayıklama konuları ilk kış ayar noktaları sabit olarak korunamadığından bir miktar şikâyete neden oldu. İlkyazda ise personelin bazılarının ofisin evde alıştıkları sıcaklıkta tutulmasını, evde kışın ısıtma olarak 76°F (24°C) ve yazın soğutma derecesi olarak 72°F (22°C), istemelerin-den kaynaklanan bazı şikâyetler vardı. CSHQA personeli sıcaklık ayar noktaları ve enerji verimliliği konularında eğiti-me aldı. Yeni yerde üç yıl sonra ve ayar sıcaklıklarının sabit tutulma-sının sağlanmasıyla, personelin şikâyetleri giderek azaldı ve personelin çoğu 78°F (26°C) soğutma sıcaklığı ayar noktası-nın ‘makul olmayan bir değer olmadığı’ konusunda mutabık kaldı.

İŞLETME VE BAKIMBina Kontrol SistemleriCSHQA binası HVAC sistemi doğrudan dijital bir kontrol sistemiyle kontrol edilmektedir. Sistemin operatörü, enerji verimliliğine yönelik düşük veya maliyeti olmayan iyileştir-melere imkân sağlaması için ihtiyaç duyulduğunda yazılımı değiştirebilen kadrolu bir mühendistir. Bu büyüklükteki birçok bina sürekli devam etmekte olan enerji verimliliği önlemleri ve bakım için yetenekli bir personel tahsis etmeden kullanılabilir kaynaklara sahip değildir. CSHQA’nın kaynakları mevcuttur ve bu gayreti göstermeye kararlıdır.

BakımPortland, Oregon, Chicago veya San Francisco gibi büyük metropollerle karşılaştırıldığında Boise kenti göreceli olarak küçük bir yerleşim birimidir ve bir şeklide coğrafi bakımdan izole edilmiş durumdadır. Yüklenici ve bakım becerileri bu bölgeyi nadir bu-lunan veya yaygın olmayan cihazlar veya yöntemlerin kullanılması için elverişli bir bölge yapmamaktadır. Zorluk bölge insanının alışkın olduğu cihazları ve yöntemleri kullanarak HVAC ve aydınlatma sistemlerini ta-sarlamadaydı. Binada üç yıl geçtikten sonra tasarım konseptinin yerel per-sonelin bakım becerilerine tam olarak uygun olduğu kanıtlandı. Sistemdeki en karmaşık eleman kapalı devre

soğutma kulesiydi. Havalandırma ünitesinin gerektiğinde ekonomizör soğutması için düzenlenmesi nedeniyle kule sonbaharın sonlarına doğru kapatılıyor ve yazın ortalarına doğru yeniden açılıyordu.

ENERJİ VERİMLİLİĞİEnerji ModellemesiSistemin şematik tasarımı sırasında altı farkı HVAC sistemi değerlendirildi. Her bir sistem bir enerji modeliyle, kon-septte bir yapım tahmini ve performans değerlendirmesi yapacak dereceye kadar geliştirildi. WSHP (su kaynaklı ısı pompası)/radyant plaka modeli WSHP/radyant tavan panelleri, WSHP çatı üstü ünitelerle, su soğutmalı VRF (değişken akışkan akışlı), hava soğutmalı VRF ve bir miktar hava soğutmalı VRF ile hava soğutmalı paketli RTU (roof top air handling unit-çatıya monteli klima santrali) model-lerle karşılaştırıldı. WSHP/Radyant panel sistemi perfor-mansı temel sistemden %42 daha iyi bulundu.

Enerji Performansı2015-2016 yıllarında site elektrik kullanımı 129.340 kWh/yıl ve sitenin jeotermal enerji kullanımı 176.437 kBTU (186,2 GJ) dü. Sitenin Enerji Kullanım Yoğunluğu (EUI) 32,5 kBTU/ft²-yıl (369,1 MJ/m²) idi ve 82.6 kBtu/ft² · yıl

(938 MJ/m²) olan Ulusal Enerji Kul-lanım Yoğunluğu ortalaması ile kar-şılaştırıldığında ulus ortalamasından %61 daha düşük olduğu görülmekte-dir. Kaynak EUI değeri Ulusal Enerji Kullanım Yoğunluğu ortalaması olan 213.5 kBtu/ft²-yıl (2424.6 MJ/m²-yıl) ile karşılaştırıldığında 84.1 kBtu/ft² - yıl (955.1 MJ/m²) dır. Enerji Yıldızı Portföy yönetimine göre karbon ayak izi 43.3 MTCO2e/yıl ’dır. Şekil 1 ve 2 elektrik ve jeotermal enerjisi kullanımını sırasıyla Eylül 2014’den Ağustos 2016’ya kadar gös-termektedir. Kullanımdan önce enerji kullanım değerleri, bina birkaç yıldır kullanılmadığından mukayese yapmak için mevcut değildir.

Binanın KabuğuOrijinal bina beton duvar ve dış tuğla duvarlar yükseltilmiş beton bir zemin bloğu üzerine oturacak ya-pılmıştı. Çatı, kaba kesilmiş kereste ve kalaslar kirişlerle çerçevelenmişti. Pencere işleri bina orijinal yapıldığı tarihten itibaren yenilenmemişti. Eski vagon yükleme kapıları ahşap

UYGULAMA YAZISI

FOTOĞRAF 2. Panel içinde radyant panel borular ve yalıtım gösterme penceresi ziyaretçilere ofisin nasıl ısıtıldığını ve soğutulduğunu göstermektedir.


UYGULAMA YAZISI

çerçeve üzerine oluklu sac malzemeden yapılmıştı ve hâlâ yerlerindeydi. Bu ka-pılar arasındaki boşluk bazı yerlerde 3 inç (76 mm)’ye kadar çıkıyordu. Duvarlar yalıtılmamıştı ve çatı grubu R-19 yalıtım battaniyesiyle kaplıydı. İç kısımlarda son kat kaplama yoktu, sadece tabanda bir önceki kiracı-dan kalan sıçramış boyalar vardı. Binanın kabuğu ASHRAE 90.1-2007 standardı refe-rans hattını aşacak şekilde değiştirilebilme opsiyonuyla iyileştirildi. Mevcut olan R-19 battaniye çatıdan söküldü ve dış duvarlara mevcut beton taş duvarın iç kısmına ahşap bir kasa ilave edilerek yeniden monte edildi. Sonuç olarak elde edilen duvar grubu R-22,5 derecesine yükseltilmiş oldu. Çatı ise mevcut çatı güver-tesi üzerine R-30 sürekli levhası kullanılarak yeniden yalıtıldı. Yeni çatı membranı uygulamasında enerji yıldızı olarak güneş enerjisi ve 0,87 yansıtma derecesindeki termoplastik poliolefin malzeme kullanıldı. Mevcut pencere ve vagon yükleme kapı açıklık-ları yeni mağaza önü cam malzeme ile dolduruldu. Ulusal Pencere Derecelendirme Konseyince U-037 ve SHGC3-0,6 olarak etiketlendi.

Doğal AydınlatmaMerkezi, 80 kişilik açık tasarımlı stüdyo kuzey duvarından güney duvarına uzanmaktadır. Duvarların arasındaki orta nokta dış duvardan 60 ft (18 m) dır, bu nedenle tepe cam-ları gerekmiştir. Gün ışığı konsepti doğal ışığın dağıtılma-sını en iyi duruma getirmek için modellenmiş, bu sırada çatıdan girişler en aza indirilmiştir.

AydınlatmaYüksek verimli, yüksek frekanslı elektronik kısılabilir ba-lastlı floresan aydınlatma armatürleri sabit ve eşit seviyeli aydınlatma için tasarım stüdyosunun her tarafına aralıklı olarak yerleştirilmiştir. Konferans odaları, teneffüs mahal-leri, çıkış işaretleri, önemli yerleri belirten aydınlatmalar

ve tuvaletlerdeki diğer tüm armatürler LED lambalardır. Güneş ışığından yararlanarak elektrikli aydınlatmayı azaltma “Daylight harvesting” dolayısıyla enerji tüketimi-ni azaltma ve aydınlatma sistemleri merkezi olarak kon-trol edilmekte, daha sonra mahalli gün ışığı aydınlatması o mahallin kullanılma sensörleri ve merkezi bir kontrol paneliyle kısılmakta veya kapatılmaktadır.

Maliyet VerimliliğiProjenin amaçlarından biri de mevcut olan bir binanın yeni bir bina yapmakla mukayese edilebilecek bir büt-çeyle enerji verimliliğine sahip olması için yeniden mo-dellenebileceğinin gösterilmesiydi. Tasarım ücreti hariç tamamlamak için her ft kare için nihai maliyet yaklaşık $116/ft² ($1,249/m²) idi. Tasarımın tümü firma içinde yapıldığından proje için tasarım maliyeti hesaplanmamış-tır. Tasarım maliyetini %8 kabul ederek, yapım maliyeti $125/ft² ($1,345/m²)olacaktır. Bu, bölgedeki birçok yeni ofis binalarıyla mukayese edilebilir bir rakamdır. 32.5 kBtu/ft² (369.1 MJ/m²) lik enerji kullanma yoğunluğu net olarak sıfır olmamasına rağmen, proje enerji verimliliğine sahip bir tasarımın makul bir bütçeyle başarılabileceğini göstermiştir.

Kaynak: Ashrae Journal 3 Solar Heat Gain Coefficient (SHGC) Güneş enerjisi kazanç katsayısı, güneş ısı kazançlarının gelen, iletilen ve emilen radyasyonun içeri akan kısmı da dahil olmak üzere gelen radyasyona bağlı boyutsuz oran. ÇN

Şekil 1 2014-2016 arası elektrik kullanımı

Elek

trik

kul

lanı

mı (

kWh)

2014 | 2015 | 2016

EYL EKİ KAS ARA OCA ŞUB MAR NİS MAY HAZ TEM AĞU EYL EKİ KAS ARA OCA ŞUB MAR NİS MAY HAZ TEM

EYL EKİ KAS ARA OCA ŞUB MAR NİS MAY HAZ TEM AĞU EYL EKİ KAS ARA OCA ŞUB MAR NİS MAY HAZ TEM

2014 | 2015 | 2016

13,00012,50012,00011,50011,00010,50010,0009,5009,0008,5008,000

Jeo

term

al e

nerj

i kul

lanı

mı (

kBtu

) 50,00045,00040,00035,00030,00025,00020,00015,00010,0005,000

0

Şekil 2 2014-2016 arası jeotermal sıcak su kullanımı


ISO 9001: 2015

ERBAY SOĞUTMA, ISITMA CİHAZLARI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİSanayi Mahallesi, ISISO Sanayi Sitesi 17. Yol Sokak S1 Blok No: 14 34517 Esenyurt - İstanbul / TÜRKİYE

www.erbay.com.tr(+90) 212 623 24 92 (+90) 212 623 24 96 [email protected]

Kaliteli Üretim Akılcı Çözümler

• SOĞUKSUÜRETICIGRUPLAR• DOĞALSOĞUTMA(FREECOOLING)ENTEGRELISOĞUK

SUÜRETICIGRUPLAR• ADYABATIKSOĞUTMAENTEGRELISOĞUKSUÜRETICI

GRUPLAR• MARINTIPSOĞUKSUÜRETICIGRUPLAR• PAKETTIPSOĞUKSUÜRETICIGRUPLAR• PAKETTIPKLIMACIHAZLARI• KLIMASANTRALLERIVEFANCOILLER• SUSOĞUTMAKULELERI• SHELL&TUBEEVAPORATÖRLER• SHELL&TUBEKONDENSERLER• SHELL&TUBEDENIZSUYUKONDENSERLERI• SHELL&TUBETUZLUSU/DENIZSUYUEVAPORATÖRLERI

SÖYLEŞİ / SEKTÖRDE KADIN ETKİSİ

Tesisat sektörünün sayıca az ama etkisi büyük kadın mühendis ve yöneticilerinden Sayın Görkem Kızıltan Ustalı ile çok keyif aldığımız, samimi bir sohbet gerçekleştirdik. İş hayatına ve sektörde kadın olmaya dair görüşlerini ve ufuk açan deneyimlerini dergimiz okuyucularıyla paylaştı.

Mesleğinizi nasıl seçtiniz?Ayaklarımın üzerinde durmaya üniversite sınavı sonrasında başladım. Tercihlerimi yapacağım dönemde bir mağazada çalışmaya başlamıştım aynı zamanda. Hayalim tıp okumaktı. Orada muhasebeden sorumlu biri vardı ve makine mühen-disiydi. “Neden makine mühendisi olmuyorsun?” dedi. Ben de “Ben makine mühendisi olurum ama senin gibi olmam” dedim. Yıllar sonra şimdi onunla aynı sektörde çalışıyoruz. Birlikte çalıştığımız da oluyor. Beni mesleğe o kişi yönlendirdi diyebilirim. İşimi çok seviyorum. Sevmediğiniz hiçbir şeyi yapamazsınız.

Tesisat sektörünün kadınlar için zor olduğu doğru mu?Evet, genel hatlarıyla zor bir sektördeyiz. Uzun mesailer, sü-rekli revize edilen projeler, çamurlu şantiyeler... Öte yandan kadın açısından baktığımızda hayatın kendisi zor. Çünkü kadın aynı zamanda anne, evi çekip çeviren eş. Bu üç temel görevi aynı anda üstlendiği için mutlaka zorluklar oluyor ama kadın bunların hepsinin üstesinden gelebilecek bir güce sahip. Sektörümüz maalesef çok rekabetçi. Türkiye olarak bizi ayakta tutan temel sektörlerin başında inşaat sektörü geliyor. Ne kadar büyük görünse de aslında küçük bir sektör. Küçük ve inanılmaz rekabetçi. Avrupa’da durum böyle değil mesela. Türkiye kadar çok yatırım yok ama fiyatlar makul seviyeler-de ve yatırımcı binasının tasarıma çok önem veriyor. Proje üzerinde bir sene, belki de daha fazla çalışılıyor. Cıvatasından somununa varana kadar her şey detaylarıyla ortaya çıkıyor.

Gönül rahatlığıyla destek aldığı firmaları ürün koduna kadar paylaşabiliyor. Türkiye’de sektör olarak gelmeyi istediğimiz nokta tam olarak budur.

Sektörün keyifli yönleri hakkında ne söylemek istersiniz? Ben daha önce sekiz sene fabrika tesisatı üzerine çalıştım. Akışkanım buhar idi. Son 3,5 yıldır ise domestik çalışı-yorum ama akışanım bu kez su. Buhardayken işimiz daha spesifikti, daha değerliydi. Bir fabrikanın tasarımına destek verdiğinizde ve o fabrikanın ürünlerini markette gördüğü-nüzde “Bunun tasarımında ben de yer aldım” diyebilmek keyifli oluyordu. Neredeyse bütün fabrikaların üretimle-rini biliyordum. Yine burada da bir alış-veriş merkezini gezerken “Burada benim ürünlerim var” ya da “Tasa-rımında küçük de olsa benim de bir katkım var” demek çok büyük bir haz. İşinizi severseniz onu size daha da sevdirecek şeyler bulabilirsiniz. İş güvenliği ayakkabım ne kadar ağır olsa da pembe bağcıkları sayesinde onu giymeyi seviyorum mesela. Şimdiki hedefim pembe kask.

SEKTÖRDE ERKEK POPÜLASYONU FAZLA ANCAK KADINLAR DEĞER GÖRÜYOR

“ Avrupa’da birçok mühendislik firmasının bünyesinde bizde olduğu kadar bile kadın mühendis yok. Uluslararası bir organizasyonda Türkiye’den bir kadın mühendis katılımcı gördüklerinde takdir ediyorlar.”Görkem Kızıltan Ustalı

IMI Hydronic Engineering Mühendislik Firması’nın Teknik Satış ve İş Geliştirme Yöneticisi / Türk Tesisat Mühendisleri Derneği İstanbul İl Temsilcisi


SÖYLEŞİ / SEKTÖRDE KADIN ETKİSİ SEKTÖRDE KADIN ETKİSİ

Siz kişisel olarak kadınlarla mı yoksa erkeklerle mi çalışmayı tercih ediyorsunuz? Aslında öyle bir ayrımım yok. İşini doğru yapan insanlarla çalışmayı tercih ediyorum. Kadın erkek diye ayrıldığını düşünmüyorum. Ben iş hayatında şanslıydım. İlk çalıştığım firmada “Sen kadınsın, sen erkeksin” ayrımı yoktu. Hamileyken bile fabrika inceledim, Sodex fuarı organizasyonun sorumluluğunu aldım. İlk çalıştığım firmada departman yöneticim kadındı. Şu an çalıştığım firmamda genel müdürüm erkek. Hep kendi ayaklarımız üzerinde durmamız konusunda desteklendiğimiz için, kadınla ya da erkeklerle çalışmanın zor olduğunu düşünmüyorum. Kadınlar daha disiplinliler ama. İleriyi daha iyi gördüklerini düşünüyorum. İşlerin artılarını ve eksilerini daha iyi görüyorlar. Hayata daha pozitif bakıyorlar. Kadınlarda aidiyet duygusu biraz daha güçlü. Bir sorun yaşadığında onu çözmeye çalışıyorlar, bu yüzden bir firmada kadın yöneticiler daha uzun çalışıyor diye düşünüyorum. Zayıf yönümüz ise bakış açımızın biraz duygusal olması.

Evini, eşini, çocukları yöneten kadın, iş yerinde erkekleri yönetebiliyor mu?Sektördeki erkeklerle çalışmak daha kolay açıkçası. Evdeki iki “Ziplenmiş adamı” yani oğullarımı yönetmekte zorlanıyorum. Ofiste bir saygı ve sevgi çerçevesinde ilerliyor ilişki. Saygı da sevgi de aynı dengede. Her zaman balanslamanın altını çi-zen biri olarak evde bu balansı sağlayamıyorum. Çocukların istekleri ağırlıklı olarak süreci belirlediği için evdeki yönetici onlar.

Sektöre dahil olmak isteyen genç kadınlara tavsiyelerinizi öğrenebilir miyiz? Makine Mühendisinin çalışabileceği alan çok geniş. Tesisat sektöründe çalışan tecrübeli kadınlar ile konuştuğumuzda eskiden az da olsa cinsiyet ayrımcılığı varmış ama şu an bu sektörde kadın olmak bir dezavantaj değil, tam tersine avan-taj. O yüzden de bence korkulacak hiçbir şey yok. Kadınlar birbirlerine çok destek oluyor. Anne olduktan sonra da çocuk-lar size engel değil. Ne kadın olmanız, ne anne olmanız bir işi yapmanıza engel değil.

Başarılı bir iş hayatınız var. Bugünlere gelirken size kimler destek verdi?Aslında annem ve eşim bana çok destek oldu. Ben makine mühendisliği bölümünü bitirdikten sonra dil eğitimini almak için bir sene İngiltere’ye gittim. Dediler ki “Sen bu işi yapa-caksan doğru bir şekilde eğitimini tamamlaman lazım. Bunun için de yurt dışına gitmelisin” ve gittim. Döndüğümde de yük-sek lisans eğitimim boyunca da çok destek oldular. Başarılı bir öğrencilik hayatım ve başarılı da bir iş hayatım oldu. Eşim de

her zaman bana destek oldu. Aynı sektörde olduğumuz için işin zorluklarını biliyor. Onun için daha da bir avantaj, beni gördüğü için ekibindeki kadınlara daha olumlu yaklaşıyor.

80’de 3 Kadınız Biz IMI Hydronic Engineering için eğitim olmazsa olmaz temel kriterlerinden bir tanesidir. Sürekli teknolojik olarak gelişen sektörde hem alınan kişisel eğitim hem de verilen sektörel eğitimin bir kalitesi olmalı. Her seferinde daha iyiye gitmek adına IMI var olduğu ülkede eğitimden sorumlu yöneticileri merkez ofiste belirli aralıklarla eğitime tabii tutuyor. Yaklaşık 80 kişinin bir araya geldiği uluslararası konferans veriliyor. İşte biz bu 80 kişilik konferansta 3 kadın oluyoruz. Dünya genelinde bu sektörü seçen az aslında.

İlham aldığınız isimler oldu mu bugüne kadar? Şu anda kullandığım ajandamda her ay için kendi alanında uzman kadınlara yer vermişler ve içlerinde 2 tane Türk var. Gördüğümde çok gurur duydum. Safiye Ali, ilk kadın doktorumuz ve Afife Jale ilk kadın tiyatro oyuncumuz. Sektöre ilk 2006 yılında Intervalf San. Ve Tic. A.Ş’de de proje mühendisi olarak başladım. Yüksek lisansım devam ederken orada şu an sahip olduğum mesleki etiği kazandım. 8 sene

2014 yılından bu yana hedeflerine başarıyla ulaşmış departmanımızın; 2017 yılı içinde yürüttüğü ve 2018 yılına damga vuracak çok sayıda yeni ürün hazırlığı bulunmakta.


SEKTÖRDE KADIN ETKİSİ

çalıştım, adeta işyeri değil bir okuldu benim için. Cafer Ün-lü’nün benim hayatımda başka bir yeri vardır. Yine aynı şekil-de Dilşad Baysan Çolak’ın da bende emeği çoktur. Sektörde takip ettiğim kadınlar var. Örneğin, Şerife Köse var. Kendi firmasını kurup da ayakta duran, başarılı olan kadın-lardan biridir. Benzer şekilde Nermin Köroğlu, Mukadder Gültekin ve Meliha Alaloğlu. Bize hep iyi olmamız açısından fikir veren Handan Özgen ve Tuğba Bingöl Altıok’un ismini de paylaşmak isterim.

Sektörde başarılı olmak için gerekli kişilik özellikler var mı sizce? Bir kere dürüst olmanız çok önemli. Özellikle ben kendi alanımda söyleyeyim. Çünkü biz malzeme tedarikçisiyiz. Ki-mileri için satıcıyız. Ben bugün bunu, yarın öbürünü satarım ama dürüst olmanız lazım. Ürününüzün artı ve eksilerini bilip, artılarını öne çıkartıp başkalarını kötülemememiz lazım. Ya da varmış gibi göstermemeniz lazım. Çünkü kimse o fir-mayla var olmuyor. Herkes çalışarak bir yerlere geliyor. Tabi bazı kapıları size firmanız açıyor. Ama o kapılara ikinci kez gidebilmeniz sizinle bağlantılı. O yüzden dürüst olmanız çok önemli, verilen sözlere riayet edilmeli. Tutamadığınız bir söz varsa ona göre vaktinde bilgi vermeniz ve işinizi doğru olarak yapmanız gerekiyor.

Şirketiniz IMI Hydronic Engineering’i sizin anlatımızla tanıyabilir miyiz? IMI Hydronic Engineering yüzyılı aşkın bir süredir dünyada var olan bir mühendislik firmasıdır. Daha önce distribütörler vasıtasıyla Türkiye’de yer alan firmamız 2010 yılından bu

yana ülkemizde IMI Hydronic Engineering olarak faaliyet sürdürmektedir. Balanslama, Basınçlandırma ve Su Kalitesi ve Termostatik Kontrol alanlarında aktif rol oynuyoruz. Hiz-met verdiğimiz her ürün grubu için sürekli kendini geliştiren ve sektöre yön veren bir firmayız. Önceliğimiz müşteri ihti-yaçlarının en verimli şekilde karşılanması. Dünya’nın en büyük mühendislik firmalarından biriyiz, Mü-hendislik harikası ürünlerinin temellerini attığı; İsveç, İsviçre, Almanya, Polonya, ABD ve Slovenya’daki fabrikalarında yer-leşik, merkezi bir yönetime sahip ve her yıl en az 15 yeni ürün & patent hedefi bulunan çok büyük bir AR-GE ekibi mevcut. 2014 yılından bu yana hedeflerine başarıyla ulaşmış ilgili de-partmanımızın; 2017 yılı içinde yürüttüğü ve 2018 yılına yine damga vuracak çok sayıda yeni ürün hazırlığı bulunmakta.IMI HE’nin ürün gamında; IMI TA (Tour & Andersson) mar-ka İsveç menşeili balans ve 2/3 yollu kontrol vanaları, IMI HEIMEIER marka Alman menşeili termostatik radyatör-kon-trol vanaları, yerden ısıtma kollektörleri ve IMI PNEUMA-TEX marka İsviçre menşeili kompresörlü/pompalı genleşme tankları, otomatik su besleme üniteleri ve hava-tortu ayırıcıları gibi birçok fonksiyonel ürün mevcut. 6 ülkede üretim tesisi, 2.000’den fazla çalışanı ve 100.000’den fazla referans proje çözüm deneyimiz ile hidronik sistemler ve oda sıcaklık kontrolü konularında dünya çapında bir lider ve uzman olarak kabul görmekteyiz. Türkiye’de çok güzel işler yapıyoruz. Bizim için öncelikli olan ürün satmaktansa doğru hizmet verebilmek. Biz paket çözüm sunuyoruz. Balanslama bizim için çok önemli. Sattığımız her ürünü teker teker devreye alıyoruz. Bu anlamda da çok iddia-lıyız. Hep iyi olmayı hedefliyoruz. İnsana değer veriyoruz biz. Firmamızda 14 kişiyiz. Eğitim salonumuz ise 30 kişiliktir. Firmalara kendi projeleri özelinde eğitimler veriyoruz. Haftada bir kez mutlaka eğitimlerimiz oluyor.

On yıl sonra şirketinizi nerede görüyorsunuz? Biz hiçbir zaman ucuz ürün satmadık, ucuz ürün satmak için kendimizden ödün vermiyoruz. Piyasa şartları ne olursa olsun. Biz eğer devreye alma yapmayacaksak satmayalım diyoruz mesela. Bizim için balans vanalarının ölçüm nipeli önemli. Biz teker teker hepsini ölçüyoruz ve bir rapor sunuyo-ruz. Her zaman kendimizi geliştirmeye adadık. Tabi ki piyasa şartlarını göz önünde bulunduruyoruz. Piyasanın ihtiyacı neyse onu vermeye çalışıyoruz. Kendimizden ödün vermeye-rek çizgiyi her zaman daha ileri taşıyoruz.

Türk Tesisat Mühendisleri Derneği’ndeki çalışmalarınızdan bahsedelim mi?Benim sosyal hayatta hiçbir hobim yok. Kimi alış-veriş yap-mayı çok sever. Kimi spor yapar. Dernek benim hobi alanım aslında. Kendime bir hobi edinmeyi dernekle gerçekleştirdim. Geçmiş yıllarda seminer komisyonunda çalıştım. 2 sene önce seminer komisyonunun başkanlığını yaptım. Bu sene de il temsilcisiyim. Güzel ve keyifli gidiyor. Tabii bu tek başına olmuyor, ekip işi. Güçlü bir ekibimiz var. Bizi destekleyen bir yönetimimiz var. Bu dönem komisyon başkanlarının çoğu kadın. Dernekte de bir kadın dayanışması olduğunu söyleye-bilirim.


SEKTÖRDE KADIN ETKİSİ

Tesisat Kadın GrubuBizim bir tesisat kadın grubumuz var. Sektördeki kadınlar olarak sürekli bir araya geliyoruz. Birbirimizle dayanışma ha-lindeyiz, destek oluyoruz. Erkeklerde bu durum yok ve onlar tarafından kıskanılıyor olabiliriz.Yaklaşık seksen kişilik bir grubuz. WhatsApp üzerinden haberleşiyoruz. Birinin bir şeye ihtiyacı olduğunda, destek veriyoruz. İş anlamında birbirimize destek olduğumuz bir platform. Sosyal sorumluluk projelerinde yer alıyoruz. Yılda bir ya da 2 kez bir araya geliyoruz. Katılımcılar arasında tasa-rımcısı, malzeme tedarikçisi, taahhüt firması var. Bir mozaik aslında. İyi ve kötü şeyleri paylaştığımız bir platform. Günden güne büyüyen bir grup bu.

Tesisat sektörünün geleceği hakkında neler söylemek istersiniz?Türkiye de ciddi anlamda konut stoğu oluşmaya başladı. Bu konutlar satılmadığı sürece yenilerinin yapılması biraz zor görünüyor. Eğer tedbirler alınmaz ise bu bizim sektörümüz için problem olabilir. Mevcut binalarda artan enerji maliyetleri nedeni ile enerji tasarrufu ön plana çıkmaktadır. Bu sayede tesisatların yenilenmesi ve enerji tasar-rufuna yönelik cihazların ön plana çıkması da sektörü hare-ketli kılan temel unsurlardandır. Eğitimler ve eğitime verilen değerin artması da sektörümüzde bilgili insan profilinin art-masıyla da sektörümüz hep 1 adım ileriye taşınacaktır. Ülkemizin tesisat sektörü dünya genelinde ne durumda?Dünyada tesisata biraz daha fazla önem veriyorlar. Tasarımlar daha uzun süreli oluyor. Bunun yanı sıra bizde gerçekten çok çalışkan insanlarız. Ta-sarım ve inşaat olarak Avrupa’da da iş yapıyoruz. Avrupa’dan hiçbir farkımız yok. Kaliteli işlere imza atıyoruz. Dünya’nın her yerinde Türk firmalarını görüyoruz.

Çocuklarınıza mesleğinizi nasıl anlatıyorsunuz?Geçen gün saçımı kalemle toplamıştım. Büyük oğlum Ege

“Anne saçını mühendis gibi toplamışsın” dedi. “Annecim ben neyim ki?” dedim. “Sen mühendis değil, engineersin” dedi. Mühendis ve engineer arasında bir fark olduğunu düşünüyor. Çünkü firmamızın adı IMI Hydronic Engineering, firmamla bağdaştırıyor. Bir gün ona “Annen ne iş yapıyor çizer misin” dedim. Toplantı masası ve toplantı masasında beni çizdi. Çünkü “Anne nereye gidiyorsun” dediğinde, toplantıya gidi-yorum diyorum. Benimle dernek toplantılarına ve seminer-lerine katıldığı da oldu. Küçük oğlum Ata iki aylıktı, birlikte seminerlere katıldık. Çocuklar hiçbir şeye engel değil aslında. Bırakacak birini bulamadığım zaman tutup kolundan götür-düğüm çok oldu. Ama çocuklarıma meslek seçimlerinde baskı yapmıyorum, yapmayı da düşünmüyorum. Büyüyünce ne olmak istiyorlarsa onu olsunlar.

Evde bir tesisat sorunu olduğunda ne yapıyorsunuz?Eşim ısıtma sektöründe çalışıyor. Ev tesisatında bir sorun olduğunda onu arıyorum. İkimizin firmasında servis depart-manı olduğundan işimiz kolay. Biz kendi söküğünü dikebilen-lerdeniz.Ancak bir keresinde “Keşke terzi söküğünü dikemeseymiş” dedim. İlk BEP yönetmeliği yayınlandığında ben binamızda bir sunum yaptım. Merkezi ısıtmaydı sistemimiz. “Pay ölçerler olsun, her radyatörler termostatik vana olsun.” şeklinde bir sunum yaptım. Toplantı üstüne toplantı yapıldı. Günün sonunda binanın yıkılma kararı çıktı. Ben çok daha yüksek fiyatlı kiralık bir eve çıkmak zorunda kaldım. Tesisatı değiştir-mektense hazır kentsel dönüşüm çıkmış deyip bina yıkıldı.

Sektörel dergilerden beklentileriniz neler?Bakış açınızdan farklı bir dergi çıkaracağınıza inanıyorum. Çok teknik bir dergi olmasındansa biraz daha farklı içerikli olması, sizi zor bir yarışa soksa da güzel bir dergi olacağına inanıyorum. Siz tesisata hitap ediyorsunuz ama işin çok farklı dalları var. Umarım hedeflediğiniz her şeyi adım adım başarırsınız.

Eklemek istedikleriniz…TÜSİAD’ın adının Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği yerine “Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği” olarak değişti-rilmiş olması çalışan kadına olan duyarlılığın göstergesidir. Hep birlikte büyüyoruz, hep birlikte gelişiyoruz. Emek çok önem-li, kimse emeksiz bir yere gelemiyor. Hep beraber sektörümüzü ve ülkemizi ileriye taşıyacağımıza gönülden inanıyorum.

Görkem Kızıltan Ustalı’ya samimiyeti ve dergimize verdiği destek için çok teşekkür ederiz. Aile ve iş haya-tında kolaylıklar ve daha nice başarılar diliyoruz.

TÜSİAD’ın adının “Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği” yerine “Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği” olarak değiştirilmiş olması

çalışan kadına olan duyarlılığın göstergesidir.


Bu yazıda, özet olarak kontrol valfı esaslarını gözden geçire-cek ve iki öncelikli kontrol teknolojisi arasındaki farkları ve tasarımcıya uygulamalarında modülasyonlu kontrol valflarını seçmelerine yardımcı olmak için su kontrolünde kullanılan diğer aksesuarları açıklayacağız.

Su sistemi Valfının EsaslarıBir kontrol valfı, kontrolörden gelen bir sinyalle yönlendiril-diği şekilde akış pasajının ölçüsünü değiştirerek, akışkanın akışını kontrol etmek için kullanılır. Kontrol valfı, akış oranını kontrol etmek için bir ikazlayıcı ve kontrol cihazı tarafından konumlandırılan değişken bir pasaj ya da bir orifisdir. Kon-trol valfı belirlenen akış özelliklerini sağlamak için özel olarak tasarlanmış bir kısma tapası, V-kapı veya dönen bir küre ile donatılabilir. Kontrol valfı kangal hava çıkış sıcaklığını veya ortam sıcaklığı ayar noktasını istenilen değerde korumak için genel olarak modülasyon yapar. İdeal bir kontrol valfı her koşulda gereken akışı yük ile tam olarak uyumlu halde tutabil-melidir.

Akış ÖzellikleriValfın performansı valfın akış özellikleri bakımından ifade edilir. Valf akış özellikleri; hareket yüzdesi olarak ifade edilen valfın akışı kontrol eden gövdesinin (valvestem) sürekli bir basınç düşmesine dayanarak hareketi ile valfın içinden geçen ve tam kapasitedeki akışın yüzdesi olarak ifade edilen akışkan akışı arasındaki ilişkidir. Üç ortak özellik Şekil 1’de görüldüğü gibi şunları içerir: Hızlı açılma: Gövdesi valf diskini valf yuvasından kal-

dırdığı anda mümkün olan maksimum akışı sağlayan valf. Doğrusal: Akış ile diskin valf yuvasından kalkması

arasındaki ilişkiyi doğrudan oransal olarak sağlayan valf. Valf, valfın açıklığına bağlı olmaksızın, diskin yerinden kalmasında eşit değişiklikler için akışta eşit değişmeler yapar.

Eşit yüzde: Akışı, akış oranına bağlı olmaksızın, gövde-nin benzer hareketleri için, akış aralığında herhangi bir noktada, eşit yüzdelerde değiştiren valf.

Farklı valf özellikleri aynı valf gövdesi çalışma mesafeleri için farklı “Valf açıklığı” verir. Çalışma mesafesi tapa veya valf gövdesinin valfın tam kapalıdan tam açık konuma kadar olan hareket mesafesidir. Doğrusal veya eşit yüzde prensibiyle ça-lışan valfları mukayese ederken, doğrusal valf belli bir basınç düşmesi ve akış oranı için %25 çalışma mesafesi kat ederken, eşit yüzdeli valf aynı durum için %70 hareket mesafesi kat edebilir. İdeal olarak, bir kontrol sistemi tüm çalışma aralığı içinde doğrusal bir tepkiye sahiptir. Bu kontrolleri daha kolay ayarla-maya yarar ve daha kararlı çalışmalarını sağlar. Kontrolün sıcaklıkta bir değişmeye karşı hassaslığı dolayısıyla tüm kontrol aralığı boyunca sabittir. Örneğin: Sıcaklıkta küçük bir yüksel-me soğutmada küçük artış meydana getirir.

Hızlı açılma

Doğrusal

Eşdeğer yüzde

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

00 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Tam

Akı

şın

Yüzd

esi (

Sabi

t Bas

ınç

Düş

üşü)

Tam çalışma mesafesinin yüzdesi

Şekil 1. Valflerin tipik akış özellikleri

MAKALE - MÜHENDİSİN NOT DEFTERİ

HVAC kontrol valflarının seçimi ve ölçülendirilmesi birçok tasarımcı için göz korkutucu olabilir. Geçmişte kontrol valfları esas itibariyle basınca bağlı olarak, yani akış valfın herhangi bir pozisyonunda valfın iki tarafına uygulanan basınç farkına bağlı olarak çalışırdı. Basınca bağlı olmayan kontrol valfları son yıllarda pazar payı kazanmaya başlamıştır. Bugün, su ısıtma ve soğutma yüklerini en iyi nasıl kontrol edeceğimize karar verirken akışkan akışını kontrol etmek için kullanacağımız birçok cihaz mevcuttur.

Modülasyonlu Kontrol Valflarının Seçiminde Değerlendirmeler

Yazar: KENT W. PETERSON, Proje Mühendisi, BEAP (Ashrae Bina Enerji Değerlendirmesi Uzmanları Belgelendirmesi Başkanlık Kurulu Üyesi / ASHRAE ÜYESİ

1 Kent W. Peterson, Proje Mühendisi, Long Beach, California P2S Mühendislik firmasında başmühendis /Genel Müdür. 189.1 Standardının hazırlama grubu eski başkanı.


Doğrusal olmayan bir sistem, örneğin: konveksiyonlu bir klima santrali kangalı veya aktif olarak soğutulan bir kirişin değişen hassasiyeti vardır. Örneğin, sıcaklıktaki küçük bir artış soğutmada çalışma aralığının bir kısmında büyük bir artış ve çalışma aralığının başka bir kısmında küçük bir artış meydana getirebilir.

Doğrusal kontrol başarmak için; servo motorun, kontrol valfinin ve yükün doğrusal olması gerekir. Eğer kangalın per-formansı doğrusal değilse; doğrusal olmayan bir kontrol valfı, örneğin eşit yüzde valfı gibi bir valf, sistemi dengelemek için uygundur. Bu suretle sonuç performans doğrusala yakın olur. Ancak bu açıklama gerçek yaşam sisteminin dinamikleri nede-niyle büyük ölçüde teoriktir. Örneğin; ısıtma kangalları, şekil 2’de görüldüğü gibi, kapasiteye karşılık gelen akışta oldukça doğrusal olmayan performans özellikleri gösterir. Bu sıcak su sıcaklığı dış hava sıcaklığına veya sıcak su besleme valfı pozis-yonuna göre yeniden ayarlandığında daha doğrusal hale gelir, bu yaygın olarak kullanılan ve sıklıkla enerji yönetmeliklerinde yapılması gerektiği belirtilen bir uygulamadır.

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

00 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Yük y

üzde

si

Akış yüzdesi

Paralel tabakalı(Laminar) akış bölgesi

Tipik sıcak su kangalı,Sabit sıcak su sıcaklığı

Sıcak sıcaklığı yenidenayarlanmış tipiksıcak su kangalı

Tipik soğutulmuş su (Chilled water) kangalı

Şekil 2. Akış-Kapasite oranı eğrisi [4]

Birçok hidronik sistemde valfın iki tarafı arasındaki basınç farkı değişken akışı sistemlerin çalışma dinamiği nedeniyle nadir olarak sabit kalır. Valfın içinden geçen akış azaldığında, valfın içindeki basınç kaybının artması gerekir. Aynı zamanda, diğer kontrol valflarının çalışması valfın iki tarafı arasında mevcut olan basıncı değiştirir. İyi hidronik sistem tasarımı, kontrol valfının ölçülendirilmesi ve kontrol fark basıncındaki dalgalandırmaları en aza indirebilir. Hidronik sistemdeki ba-sınç dalgalanmaları kontrol valfının göstereceği fiili perfor-mansın valfın üreticisi tarafından beyan edilen özellikleri eğri-sinden sapmasına neden olabilir[2].

Kangal/valfın kombine performansını doğrusal hale getirme isteği ve valf çalışma mesafesinin valfın iki tarafı arasındaki basınç döşümüne yaptığı etkiyi doğrusal hale getirme isteğinin kombinasyonu değişken akışlı hidronik sistemlerdeki tüm iki yollu valfları için eşdeğer yüzdeli valf özelliklerinin seçimin-

de etken olur. Diskli valflar (globevalve) için bunun anlamı eşit yüzdeli tapalar (plug_konik veya silindirik) kullanmaktır. Küresel valfların eşdeğer yüzdeli performans göstermesi için bu maksada yönelik özel küre veya diskler kullanılmalıdır. Bu özelliklere göre adlandırılan küresel valflar düşük maliyetleri, yüksek basınç kesme derecelendirmeleri, uygulama aralıkları-nın yüksek olması ve döner hareketli elektrik servo motorlara kolay akuple edilmeleri nedeniyle giderek daha yaygın olarak kullanılmaktadır.

Akış KatsayısıKış katsayısı veya Cv, üniversal bir kapasite indeksidir ve basit olarak üzerindeki basınç düşümü 1psi (6,9 kPa) olan bir valfın içinden dakikada 60°F (16°C)’da geçen ABD galonu olarak su miktarı olarak tanımlanır. Belli bir orta-mın akışını kontrol etmek in bir valf seçiminde, Cvfaktörü aşağıdaki formülü çözerek belirlenmelidir.

Cv =Q (1) Burada:

Q - gpm (galon/dk) olarak akış oranıSG - Akışkanın özgül ağırlığı ( akışkanın yoğunluğu-

nun 60°F [(16°C)]’dakisaf suyun yoğunluğuna bölünmesi)

ΔP - psi olarak basınç düşmesi, dir.

Cvfaktörü valf tamamen açık durumdayken tam yükte-ki akışta valftaki basınç kaybına karşılık gelir. Cvfaktörü modülasyonlu bir kontrol valfında valfın akış karakteristik-lerine bağlı olarak valfın pozisyonu değiştikçe değişir. Bir kangaldaki veya kalibrasyonlu bir balans valfındaki (CBV) Cv faktörü sabit olacaktır. Üzerinde bir kangal ve kalib-rasyonlu bir balans valfı olan bir devrede akış kontrol valfı tarafından düşürüldüğünde, kangal ve kalibrasyonlu bir balans valfın basınç kaybı hızla azalacak, kontrol valfının bunu gereken ilave basınç kaybı sağlayarak karşılaması gerekecektir.Kontrol valfı ölçüsü tasarlanan basınç kaybındaki tasarım akışını sağlayacak gerekli Cvhesaplanarak seçilmelidir. Mo-dülasyonlu kontrol valfının yeterli kontrolü sağlaması için besleme ve dönüş hatları bağlantıları arasındaki mevcut basınç kaybının %25-%50 kadar bir basınç kaybı seçil-melidir [3]. ASHRAE El Kitabı –HVAC Sistemleri ve Ekip-manları [3] kontrolü aşağıdaki denklemi kullanarak tarif etmektedir: Kontrol= Valf ΔP/(Valf ΔP + Hat ΔP). Bu genellikle zor bir hesaplamadır, zira kayıp devrelerin kollarının bağlandığı yerlerde belirsizdir ve kullanılan ba-sınçlar büyük ölçüde değişir. Bu nedenle mühendislerin ve kontrol işini yapacak tesisat uzmanlarının çoğu valf basınç kaybını kangal basınç kaybına eşit seçerek veya rastgele seçilmiş tasarım basıncı düşmelerini, genellikle 2psi-5psi (14kPa-34 kPa arası) seçmek gibi diğer ampirik hesapları sistemin basma yüksekliği (hedi) kabaca 100 feet (25 kPa) veya daha az olduğunda problem olmadan kullanır.




Diğer etmenlerAralığın içinde olmak; kontrol valfı üzerinde sabit bir fark basıncında maksimum akış ile kontrol edilebilir minimum akış arasındaki orandır. Kontrol edilebilir minimum akış akışın aniden değiştiği ve valfın kapandığı durumlardır. Aralığın içinde olma durumu bir laboratuarda imalatçı tarafından ölçülür. Akışı kapatma miktarı bir sisteme monte edilmiş bir valfın maksimum akışının kontrol edilebilir minimum akışına oranıdır. Bir sisteme monte edilmiş bir kontrol valfınının üze-rindeki fark basıncı genel olarak değişir, zira valf sabit geçiş kanalı (orifisi) olan kangal ve kalibrasyonlu balans valfları gibi cihazlarla seri olarak bağlanmıştır.Bu sabit orifisli cihazlar kontrol valfında düşük akış oranların-da daha yüksek basınç farkları oluşmasına neden olacaklardır. Kapatma miktarı oranı daima aralığın içinde olma oranından daha düşüktür, zira kapatma miktarı valfın ve kontrolünün aralığın içinde olma faktörüne bağlıdır. Bu niteliklerdeki kü-resel valflar genel olarak 100:1 ile 300:1 arasındaki aralıkta olma özelliğine sahiptir, bu ise tipik disk tipi valflarınkinden daha yüksektir. Kapatma basıncı sınıfı valfın tam kapalı konumdayken sızma yapmadan dayanabileceği maksimum basınçtır. Valf kapatma derecesi valfın gövdesinin derecelendirmesinden bağımsızdır. Kontrol valfının öngörülen kullanılabilir en yüksek fark ba-sıncına karşı kapatma kabiliyeti soğutulmuş su sistemlerinde sıcaklık farkını, ΔT korumak için önemli bir özelliktir [5]. Akışkanın fark basıncı küresel valflar için kapatma kuvvetini etkilemez. Bu valflar için kapatma derecesi genel olarak 200 psi (1379 kPa) dır, ancak disk tipi valflar için bir etmendir. Zira aşırı basınç valfın diskinin oturduğu yuvadan kalmasına neden olabilir. Kapatma basıncı valfa ve üzerine bağlı aktü-atör (servo mekanizmasına) bağlı olarak 30 psi (209 kPa) den 200 psi (1379 kPa) üzerine kadar olan basınç aralığındadır. Dinamik kapatma basıncı derecesi valfın yumuşak çalışması özellikle kapatmaya yakın olduğu için müsaade edilen basıncı maksimum fark basıncıdır. Kontrol valfının tasarım kapatma miktarı oranına eğer fark basıncı dinamik kapatma basıncı derecesinin üstündeyse erişilemeyecektir.Valf/servo motor grubunun diğer önemli özelliği çevrim gü-venirliğidir, bu valfın beklenen hizmet süresinin tam çevrim-lerle ifade edilmesidir. Hizmet ömrü 100.000 tam çevrim olan HVAC kontrol valflarının çoğu en az 5 yıl herhangi bir bakım gerektirmeden çalışabilmektedir.Diğer bir kaygı da kontrol valfının içindeki akış pasajının ölçü-sü ve her kontrol valfına valfı kir, taş veya proses sıvısı içerisin-de taşınan diğer bir katı maddenin girmesinden koruyacak bir strayner (filtre elemanı) gerekip gerekmediğidir. Genel olarak bu sadece küçük valflarda, örneğin Cv1 inch’den az olan, gündeme gelen bir konudur. Kolayca erişilebilecek bir yerdeki yeniden ısıtma sistemleri için tek bir filtre elemanı ile bunun karşıtı olarak tavandaki alanda bulunan her yeniden ısıtma kangalına bir filtre elemanı koymayı değerlendirin.Burada ilave kontrol valfı performansı değerlendirmeleri için Hegdeberg’e başvurun [6].

Basınçtan Bağımsız Kontrol Valfları

Basınçtan bağımsız kontrol valfları pazara yaklaşık 20 yıl önce girmiştir ve yazar son yıllarda bu valfları kullanan çok sayıda tasarım görmektedir. Bu valfların en yaygın örnekleri entegre bir fark basınç regülatörünü standart iki yollu valf ile Şekil 3’de görüldüğü gibi birleştirmiştir. Basınç regülatörü (örneğin: yay ve piston) kontrol valfının iki tara-fın arasında sistemin blok etrafındaki basınç farkını dikkate almayarak sabit bir basınç farkını muhafaza eder. Kontrol valfı üzerinde sabit basınç düşmesi esas olarak sonlu kon-trol imkânı ve standart basınca bağlı kontrol valflarıyla karşılaştırıldığında çok gelişmiş kontrol edilebilirlik sağlar. Basınçtan bağımsız kontrol valfları tipik olarak 2psi ile 70 psi (14 kPa - 483 kPa) aralığında çalışır ve minimum 100.1 aralığın içinde kalma sağlar.

Valf gövdesine çıkışta genel olarak bir akış ayar cihazı bulunur. Bu cihaz valfın tasarımcı tarafından belirlenmiş maksimum tasarım akış oranını koruyacak şekilde, otoma-tik bir akış-sınırlayıcı valf gibi, çalışmasını sağlar*. Bazı modellerde, gereken akış oranı valf üzerinde bulunan da-iresel bir akış ayar kadranı kullanılarak ayarlanabilirken; diğerlerinde kartuşun değişmesi gerekir. Genel olarak, eğer akış ayar kadranı basınçtan bağımsız modülasyonlu kontrol valfı ile kombine edilmişse, akış ayarı ayarlanırken, valf gövdesinin hareketinin bir kısmı akışı düzenlemek için kullanılır. Modülasyonlu akış kontrolü, akış ayarlandıktan sonra, valfın sadece kalan hareketi boyunca kullanılabilir. Sistem basıncını ölçmek ve arıza gidermek maksadıyla valf gövdesi üzerine birden fazla basınç portları (bağlantı noktaları) koyulmuştur.

Kontrol şaftıFark basınç bölümü

Akış

Kontrol yüzeyleri

Akış

Modülasyonbölümü

P1

P1 → Sistem giriş basıncı

P2 → Modülasyonlu sistem çıkış tarafı iç basıncı

P3 → Çıkış basıncı

P3P1

P2

Akış

Şekil 3. Tipik Basınçtan Bağımsız Kontrol Valfı Şeması

* Bazı akış-sınırlayıcı valf imalatçıları valflarının artı standart bir basınca bağlı kontrol valfı ile basınçtan bağımsız kontrol valfının aynı performansı göstereceğini iddia etmektedir. Bu kesinlikle doğru değildir. Akış sınırlayıcı valf esas olarak akış tasarımın altındaysa kesin olarak bir şey yap-mamaktadır, ki bu durum valfın akışı kıstığı zamanki durumdur. Dolayısıyla kontrol valfının üzerindeki fark basıncı sınırlamayla bir alakası yoktur. Basınçtan bağımsız bir kontrol valfıyla, kontrol valfının üzerindeki fark basınç her zaman sabittir.



Basınçtan bağımsız valfların seçimi basit olarak maksimum tasarım akış oranının bir fonksiyonudur. Karmaşık hat basınç kayıplarını ve Cv hesaplamalarına gerek yoktur.İmalatçılar bu tasarımın sistemin kontrol kararlılığını artırdığı-nı ileri sürmektedir ve sav yazarın devreye alma konusundaki deneyimine dayanarak doğrudur. Basınçtan bağımsız valflar için kontrol kararlılığına valfın üzerindeki basınç farkındaki değişikliğin büyüklüğü ve valf kontrol çevriminin ne kadar iyi ayarlandığı etki eder. İmalatçılar aynı zamanda “Basınç-tan Bağımsız Kontrol Valfları”nın soğutulmuş suyun (chilled water) sıcaklık farkını, ΔΤ, arttırdığını da iddia ederler. Eğer hem standart hem de basınçtan bağımsız kontrol valfları aynı kontrol kararlılığını sağlayabiliyorlarsa, bu doğru değildir, zira istenen ayar noktasında belli bir kangal grubuna giren su ve hava koşulları için tek bir akış oranı olacaktır. Ancak, kontrol kararlılığının iyileştirilmesi, kangallar doğrusal olmadığından, soğutulmuş suyun ΔΤ’sini daha iyi duruma getirecektir.Örneğin: aynı ortalama ayar noktası sıcaklığını elde etmek için kangaldan geçen kararlı akışa karşı akışta büyük ölçüde dalgalanma varsa, kararlı akış durumunda ortalama akış daha düşüktür. Ancak, soğutulmuş suyun ΔΤ’sinin bozulmasına sebep olan, düşük giriş sıcaklığı gibi birçok etmen kontrol valfınca iyileştirilmez [7]. Başka bir tip basınçtan bağımsız kontrol valfı standart kontrol valfı ile bağlantılı bir akış ölçer kullanır. Bu valf de standart Değişken Hava Hacimli (VAV) kutusu basınçtan bağımsız kontrolör ile aynı şekilde çalışır: Kontrol çevrimi doğrudan valfı kontrol etmez, bunun yerine istenilen akış ayar noktasını yeniden ayarlar. Daha sonra valf bu ayar noktasını muhafa-za etmek için modülasyon yapar. Bu tip basınçtan bağımsız valfın diğer yaygın olarak kullanılan yukarıda belirtilen çift valflı basınçtan bağımsız kontrol valflarına nazaran, akış oranı bilgisi vermek gibi bazı üstünlükleri vardır. Ancak en önemli faydadan yoksundur: Geliştirilmiş kontrol edebilirlik sağlaya-cak çok geniş özellikli valf. Bu tip kontrol valfı Cv kullanan standart basınca bağlı kontrol valfı gibi seçilmelidir. Ve, stan-dart valflara karşı kontrolü artırabilmesine rağmen, çift valflı basınçtan bağımsız kontrol valfı gibi performans göstermeye-cektir.

8

7

6

5

4

3

2

1

00 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100Ba

sınç

tan

bağı

msı

z ko

ntro

l val

fı m

aliy

et ç

arpa

nı

Akış (galon/dk)2 noktalı V-Portlu küresel valfa göre maliyetKalibrasyonlu Balans Valflı ve 2 noktalı V-Portlu küresel valfa göre maliyet.

Şekil 4. Basınçtan bağımsız kontrol valfı maliyet mukayesesi

Seçeneklerin karşılaştırılmasıTablo 1 basınca bağlı ve çift valf tipi basınçtan bağımsız mo-dülasyonlu kontrol valflarının genel bir mukayesesini vermek-tedir.

Referanslar 1. Peterson, K. 2015. “Avoidingcommonchilledwaterdistribution

problems.” ASHRAEJournal57(6).2. 2013 ASHRAEHandbook—Fundamentals, Chap. 7.3. 2012 ASHRAEHandbook—HVACSystemsandEquipment,

Chap. 47.4. ASHRAE. 2011. “Fundamentals of HVAC Control Systems,”

Figure 3-23. Atlanta: ASHRAE.5. Energy Design Resources. 2009. “CoolToolsChilledWater Plant

Design Guide.”6. Hegberg, M. 2000. “Control valveselectionforhydronicsystems.”

ASHRAEJournal42(11).7. Taylor, S. 2002. “Degradingchilledwaterplant Delta-T: causes

andmitigation.” ASHRAETransactions108(1):641–653.8. Taylor, S., J. Stein. 2002. “Balancingvariableflowhydronic sys-

tems.” ASHRAEJournal44(10).


Tablo 1 Modülasyonlu kontrol valflarında dikkate alınacaklar

Dikkate alınacak Kalibrasyonlu Balans Valfı olmayan kontrol valfı Kalibrasyonlu Balans Valflı kontrol valfı Basınçtan Bağımsız Kontrol Valfı

Tasarım ve ölçülendirme kolaylığı

Zor- değişken bir akış sisteminde tüm ΔP dinamiklerini öngörmek zordur.

Zor- değişken bir akış sisteminde tüm ΔP dinamiklerini öngörmek zordur.

Basit-Maksimum akış oranını ve fark basıncını belirleyin.

Kontrolün kararlılığı En kötü Daha iyi [8] En iyi

Dengeleme Şüpheli – En azından kontrol edilen cihazın üzerindeki ΔP doğrulanmalıdır.

Kalibrasyonlu balans valfını ayarlamak için gereklidir.

Şüpheli – En azından kontrol edilen cihazın üzerindeki ΔP doğrulanmalıdır.

Kontrol ayarlama kolaylığı ΔP’nin süratle değiştiği sistemlerde zordur. ΔP’nin süratle değiştiği sistemlerde zordur. En iyisi

Devreye almaKontrol valfının ayarlandığının doğrulanması için muhtemelen sürecin tamamını kapsayan devreye alma çalışması gerektirir.

Kontrol valfının ayarlandığının doğrulanması için muhtemelen sürecin tamamını kapsayan devreye alma çalışması gerektirir.

Sadece valfın çalışmak için yeterli ΔP’ye sahip olmasına ihtiyaç vardır.

Sistem Enerji maliyetiZaman içinde kontroldeki kararsızlık daha yüksek sistem enerji maliyetlerine yol açabilir.

Kalibrasyonlu balans valfı olmayana göre maliyette biraz daha artış.

Kontrol kararlılığı, çalışması için en az 2 psi (13,8 kPa) ΔP gerektirmesine rağmen en düşük enerji maliyeti sağlar.


MICHAEL FARADAY – 2Kablosuz Şarj Onların Hayaliydi; Tesla ve Faraday

Bazı fikirler 100 yıldır “Fütüristik” kabul ediliyor.

Christopher Nolan’ın 2006 yılında yaptığı, Amerika-İngiltere ortak yapımı “The Prestige” isimli filmde Nicola Tesla’yı David Bowie canlandırdı. Filmin kablosuz elektrik enerjisi iletilerek lambaların yakıldığı sahnesi büyük ilgi görmüştür.



Modern tüketicilerin cep telefonlarını ve diş fırçalarını kablosuz olarak şarj etmesinden çok önce, 1833’te Michael Faraday endüktif şarj fiziğini deniyordu. Bundan yaklaşık 70 yıl sonra Nikola Tesla, Long Island’daki dev bir kuleden kablosuz olarak dünyadaki endüstrilere güç vermeyi hayal etti.

Tesla’nın deneyleri her zaman sansasyoneldi. Niagara Şelalesi’nden elektrik enerjisi elde ederek New York Long Island’da inşa ettiği 187 ayaklı, mantar biçimin-de bir kuleye aktarmayı ve New England’a ve ötesine kablosuz güç sağlamayı hayal ediyordu. Wall Street borsacısı J.P. Morgan bu rüyaya inandı ve yaklaşık 200.000 USD maliyetle Wardenclyffe Tower olarak bi-linen yapının inşaasını finanse etti. Ancak iki yıl süren inşaatın tamamlanmasına yakın desteğini geri çekerek kuleyi çürümeye terk etti. Tesla kontrollü tek bir deney bile yapamadı bu binada. Kule on beş yıl sonra Ameri-kan yönetiminin savaş paranoyasıyla aldığı bir kararla yıkıldı. Bu yalnız Tesla için değil, insanlık tarihi için çok talihsiz bir olaydı. Mucit, bir daha bu çaplı bir kablosuz elektrik iletimi deneyi yapacak imkan bulamadı.

Massachusetts Institute of Technology’nin Spectrum isimli yayınına göre ise; “Faraday, 1831’de bir bobin telinde titreşen bir elektrik akımının, yakındaki ayrı bir bobin telinde akım indükleyen bir manyetik alan yarattı-ğını gösterdi.” Sözkonusu çalışmalar karşılaştırıldığında Faraday’ın deneyi elbette kıyaslanmayacak kadar küçük çaplıydı ama esas fikir ve iki mucidin hayalleri benzerdi.

Faraday Future ve Tesla Motors; bu iki yenilikçi bilim insanının günümüzde modern elektrikli otomobil şirketlerinin seçtiği isimler olarak kar-şımıza çıkması tesadüf olmasa gerek.

Dünyanın kaygıyla beklediği büyük enerji darboğazı hızla yaklaşırken; geliştirilen çözüm önerilerinden biri de elektrikli otomobiller. Ancak insanların otomobilini prize takarak şarj etmeye alışabileceğine pek mümkün gözüyle bakılmıyor. Mesele bu noktada enerjinin kablo-suz olarak aktarımı sorununa dayanıyor.

Faraday ile başlayan ve Tesla ile devam eden rüya iki yüz yılı aşkın üzerinde çalışılan bir fikir olmasına karşın, hali hazırda çözümünü bulmuş ve hayata geçirmiş de-ğiliz. Teknolojinin gelişmesi ve yaygınlaşmasıyla amacın önemi giderek artarken konu farklı disiplinlerin ortak konusu haline gelmiştir.

Kablosuz elektrik enerjisi iletiminin hayata geçirilme-sinin önünde iki temel engel sözkonusu. 1- Enerjinin iletimi sırasında ortamda bulunan canlıların can gü-venliğinin sağlanamaması 2- İletimdeki ortam koşulları sebebiyle mesafe arttıkça verimin düşmesi. Tüm çalış-malara rağmen bu faktörler kabul edilebilir seviyelere çekilememiştir. Bu da bilim insanlarını nesiller sonra yeniden Faraday gibi daha küçük hedefler üzerinde ça-lışmaya yöneltmiştir.

İnsanlığa umudu veren ama maalesef sonucu veremeyen Tesla’dan uzun yıllar sonra Intel ve Sony konuyla ilgili ça-lışmalara devam etmiş, ilk somut başarı ancak 2007 yılında MIT profesörlerinden oluşan bir takım tarafından elde edilmiştir. Çalışmaların sonuçları hali hazırda küçük öl-çekli olsa da, kablosuz enerjinin geleceği için imkansızdan fazlasını vermektedir.



ÇEVİRİ SÖYLEŞİ - KADIN LİDERLER

“Önce kendi benliğinizin yolundan çekilin”“HVAC imalatı aslında genç kadınlar için harikulade bir çalışma alanı”“Günümüzde herkes yeteneğin peşinde.”Bu cümleler üretim alanının üç güçlü kadına ait.

İçlerinden biri Toyota Motor Manufacturing’in (WV) Baş-kanı, bir diğeri Johnson Controls’daki Unitary Products Group’un Başkan Yardımcısı ve Genel Müdürü ve üçüncüsü Proto Labs’ın CEO’su.

Bu kadınlar kendilerine bağlı alanlarda binlerce işçiye liderlik ederek en yeni otomotiv ve en akıllı HVAC’leri inşa etmekle kalmıyor, üretimde en hızlı süreçlere öncülük ediyorlar. Üçü de vizyoner, anlayışlı ve en önemlisi işbirliğini seven kimseler ve ricamız üzerine liderlik meselesini bize kendi örnekleri üzerin-den anlattılar.

Deneyimi bilgeliğe dö-nüştürmüş bir isim Leah Curry. Üretim sektö-ründe 37 yıl geçirdikten sonra, kadınların aslında erkek egemen çalışma ortamlarında çalışmaya eğilimli olduklarını söylü-yor ki bu ortamlar açıkça kendileri için dezavantajlı olduğu halde... “Grubumuzda bir pro-mosyon söz konusu ol-duğunda erkekler hemen el kaldırıyor. Yeni bir proje geldiğinde, onunla ilgili her şeyi bilmedikleri halde onun bir parçası olmayı istiyorlar. Kadın-lar ise % 100 emin olmak

zorunda hissediyorlar kendilerini. Fakat gerçek şu ki, kimse her şeyi biliyor olamaz ve bir işin inceliklerini çalışırken öğrenmekte hiç bir sakınca yok. Bazen sadece kendinize güven duymanız yeterli.” “Benim kadın çalışanlara tavsiyem; hiç başlamadan ve deneme-den kendinizi bir projenin dışında bırakmayın. Bunun yerine; yeni beceriler öğrenmeye açık olun. Ben bunu kendi iş haya-

tımda yaşadım. Daha önce çalıştığım bir ilaç firmasında önüme çıkan bir fırsatı teptim. Bunun tek nedeni başkalarının hakkım-da ne düşüneceği konusunda endişe duymamdı. Artık endişe duymuyorum. Toyota’da karşıma çıkan meydan okumalara ve zorluklara; “Buyurun gelin, ben hazırım” diyorum.” Halihazırda Curry’nin karşısında büyük bir zorluk var: Toyota West Virginia otomobil fabrikasında gerçekleştirilmekte olan TNGA (Toyota New Global Architecture) platformu yenilen-me çalışması 400 milyon dolarlık bir yatırım gerektiriyor. Bu da mevcut kaynakların % 20’si demek ve getirisi sadece bitmiş ürünlerin perfomansını ve kalitesini arttırmak olacak. Tesiste, Camry, Corolla, Highlander, Sienna ve Lexus ES 350 gibi ABD’de satılan Toyota modelleri için 4 ve 6 silindirli motorlar ve otomatik şanzımanlar ile; yılda 650.000 motor ve 740.000 verici ve 2018 Camry için yeni TNGA platformu mo-toru üretilmekte. Curry, söz konusu proje nedeniyle; verimlilikte kaydedilen çarpıcı gelişmeye rağmen istihdam kaybı olmadığını söylüyor. Hatta, mevcut 1.650 çalışan TNGA teknolijisine hazırlanmak için yoğun bir eğitim süreci geçiriyormuş. “Bizim işimiz insan. Evet motor ve verici üretiyoruz ama bunu insanlarımız için yapıyoruz. Beceri, bilgi ve güvenliği sürekli geliştirmek için çalışıyoruz. Bizim çalışma ortamımızda ekip üyelerinin bir sonraki modele değer katması veya mevcut işle-rinde değişiklikler yapması için daima bir fırsat var.“Curry dört çocuk annesi; kızlarına ve oğullarına çok çalışmaları ve bağımsız olmaları konusunda ilham veriyor. Kendisi de Fa-cebook’un CEO’su Sheryl Sandberg’den esinlendiğini söylüyor. Curry’nin gözlemine göre Sandberg profesyonel kadınlar için mükemmel bir model. Özellikle de kariyer hedefini belirlemek ve liderlik pozisyonunu hakkıyla hayata geçirmek konusunda. 20 yıl önce otomobil üreticilerinin ikili mantrasından etkilen-miş: 1. İnsana Saygı 2. Sürekli İyileştirme.İlaç sektöründe çalıştığı firmadan ayrılmaya karar verdiğinde; kaporta çiziğinden motoruna her şeyiyle otomotiv sektörünü öğrenmeye sıfırdan başlamış. Ve işte şimdi bulunduğu yerde.

LEAH CURRYBaşkan, Toyota Motor Manufacturing West Virginia

ÜRETİM ALANINDA KADIN LİDERLER

Leah Curry, Liz Haggerty ve Vicki Holt, Birleşik Devletler imalat dünyasının ön saflarında yeralmakta. Bu isimler istihdam yaratıyor, en yeni ürünleri inşa ediyor ve camdan tavanı (glass ceiling)1 parçalıyorlar.

1 Glass Ceiling (Camdan tavan): Bir organizasyonda kadınların ve azınlıkların üst yönetim basamaklarına çıkmasını engelleyen görünmeyen duvar.


KADIN LİDERLER

“Tesisat sektörü herkese uygun bir sektör değil, bunu kabul etmek lazım. Özellikle steril ofis orta-mı, öngörülebilir çalışma saatleri veya fiziksel rahatlık arayanlar ve hassasiyet eğilimi olanlar için doğru seçim olduğu söylenemez.”

Liz Haggerty onlardan biri değil kuşkusuz. “Bunu iş hayatımın ilk yıllarında fark ettim. Sağlam bir kabuğunuz olsun istiyorsanız elleri-nizi kirletmek zorundası-

nız”. Kendisi 25 yıllık sektörel deneyimiyle; kadınların tarihsel olarak düşük temsil oranına sahip olduğu bir sektörde başarılı olmak için ne gerektiğini kuşkusuz biliyor.“Endüstri; binalarda ve evlerde ısıtma, havalandırma ve klima üniteleri ile ilgili bir alana sahip. Bazı işler merdiven gibi ekip-man taşımayı, tıkanmış boruları ve havalandırma kanallarını kontrol etmeyi ya da alışılmadık saatlerde çalışmayı gerektir-mekle birlikte, kadınların değerlendirebileceği mühendislik, ürün yönetimi ve satışı alanlarında büyük fırsatlar söz konusu” diyor.

“Bu; erkek egemen bir endüstri. Bu durumun farkında olma-mız gerektiği doğru. Dışarıdan korkutucu görünüyor olabilir. Evet; bu endüstride kadınların yeteneklerinden daha fazla emin olması ve seslerini çıkarmaktan korkmamaları gereki-yor.”

Haggerty nadir başarılara imza atmış bir isim. Johnson Con-trols onun yönetiminde maliyetleri düşüren bir sadeleşme yolculuğuna başladı. Verimlilikte % 26’lık bir sıçrama ve güvenlik olaylarında tek başına Wichita, Kansas tesisinde % 79’luk etkileyici bir düşüş sağladı. Wichita güvenlik perfor-mansı ayrıca, HVAC endüstrisi için Kuzey Amerika Endüstri Sınıflama Sistemi (NAICS) ortalamasından % 84 daha iyi sonuç vermekte. Haggerty, Johnson Controls’a katılmadan dört yıl önce Carrier Enterprise’ın Bölge Başkanı’ydı, Watsco ve Carrier arasındaki ortak girişim ile konut ve hafif ticari ekipmanların ve parçaların dağıtımından sorumluydu. Carrier / United Technologies’de 20 yıllık görev süresinin dolmasıyla küresel bir sürekli iyileştirme programının başına geldi ve sıfırdan çok milyon dolarlık bir dağıtım işi kurulmasına yardım etti.

Metalurji mühendisi olarak eğitim almış olan Haggerty, her adımda kendini ispatladı.

Röportaj sırasında Haggerty, 20’li yaşların başlarında, bazı imalat sorunlarını çözmek için Güney Kore’deki bir taşıyıcı tesise gönderildiğinde yaşanan bir olayı hatırladı. Görev için yola çıkmadan önce, ülkenin kültürel alışkanlıklarıyla bir ça-tışma yaşayabileceği; çünkü liderlik pozisyonunda bir kadına nadir rastlandığı söylenmiş kendisine.

“Bana zorluk çıkaracaklarını bildiğim için toplantıya çok iyi hazırlandım. Sunacakları ürünü önceden detaylarıyla tanı-dım. Toplantı salonunda tasarımcılar mühendislik çizimlerini dağıttıktan sonra bazı sorular sordum. Onlara bu şekilde teknik yeterliliğim olduğunu ve yüksek sesle konuşabildiğimi gösterdim. Bu yöntem, başlangıçtaki direncin ve toplumsal cinsiyet eğiliminin üstesinden gelmemde yardımcı oldu. “

Haggerty, erkeklerin başlangıçta danışman ve sonrasında kariyerine saygı duyan liderler olarak ona profesyonel destek verdiğini kabul ediyor.

“Harikulade mentorlarım olduğu için şanslıydım ki ağırlıklı olarak bu kişiler erkekti. Bana masada yer vermekten ve beni dinlemekten memnun ve teşvik ediciydiler. Mühendislik, ima-lat ve dağıtım konusunda bana zaman ve bilgi vermeye hazır-lardı. Dolayısıyla birlikte organize çalışabileceğiniz bir mentor sahibi olmanın öneminin farkındayım.” Haggerty, ayrıca kadınların endüstride nasıl bir itici güç olabi-leceğinin altını çizdi.

“Örneğin BLS verilerine göre; HVAC mekaniği ve tesisatçı-ların istihdamının 2012’den 2022’ye % 21 oranında artması bekleniyor. Bu oran tüm mesleklerin ortalamasından daha hızlı. Kadınlar, eğer doğru eğitim aldıysa, ortaya çıkmakta olan beceri boşluğunu kapatabilir.” “Johnson Controls, şirket ve endüstri içinde STEM 2 rolleri bulunan kadınlar için çeşitli girişimlerde bulunmakta. Örne-ğin, kadın mühendisleri topluluğunun inisiyatifi olan iRela-unch’ı desteklemek için birkaç küresel imalat ve mühendislik şirketiyle ortaklık kuruyor ve iki ya da daha fazla iş gücünden uzak kadına mühendislik, bilim ve teknoloji alanlarında temel beceri setleri düzenlenmesine yardımcı oluyor.” “Eğer entelektüel merakınız varsa HVAC imalatının aslında genç kadınlar için harikulade bir çalışma alanı olduğunu söy-lemek isterim. Tabii mekanik şeylere ilginiz varsa.”

LİZ HAGGERTY

Johnson Controls Unice Products Başkan Yardımcısı ve Genel Müdürü

2 STEM: STEM; Science (Fen), Technology (Teknoloji), Engineering (Mühen-dislik) ve Mathematics (Matematik) kelimelerinin başharflerinin birleşiminden oluşuyor. Öğrencinin fen ve matematik derslerinde öğrendiklerini günlük hayatta mühendislik ve teknoloji ile birleştirerek kullanması amacıyla oluşmuş bir yaklaşım. (ÇN)


Kadın olmak Vicki Holt’u ya da imalat sektöründeki kariyerini engellemedi.

1979’da Monsanto ile yaptığı ilk işte satış ekibindeki yalnızca iki kadından biriydi O ve bugün Proto Labs’un başında. Holt, ilerlemek için her zaman işbirliği ve ekip çalışmasının ge-reğine inanıyor.

“Ben ekip temelli bir li-derim” diyen Holt; “Bazı alanlarda benden daha

iyi başka insanların olduğunu anlıyorum ve kabul ediyorum. Ancak eğer birlikte çalışırsak dramatik sonuçlar elde edebildi-ğimizi de biliyorum.”

Holt, Şubat 2014’te prototiplendirme ve kısa dönem üretim için düşük hacimli 3D baskılı, CNC işleme ve enjeksiyon kalıplı özel parçaları hızlı bir şekilde üreten Proto Labs’te çalışmaya başladı. Proto Labs’a katılmadan önce, plastik lev-ha, bileşim ve ambalaj ürünlerinin bir üreticisi olan Spartech Corp.’da Başkan ve CEO olarak görev yaptı.

Holt, Proto Labs’e katıldığında; eşini kış ortasında St. Louis, Missouri’den Minnesota’ya taşınmaya ikna etmek zorunda kaldığını anlatıyor.

Onun döneminde şirketin iş gücü, yazılım mühendisleri, ima-lat mühendisleri, satış ve pazarlama profesyonelleri ve imalat çalışanları da dahil olmak üzere 750’den 2000’e yaklaştı. Bu-gün, Minnesota’da üç fabrika ve Raleigh ve Durham yakınla-rındaki Cary, NC’de üç fabrika daha var. Şirket önümüzdeki yıl Kuzey Amerika’da yeni bir tesis açmayı planlıyor. ABD dışında, Japonya ve İngiltere’ye ek olarak Almanya ve Finlan-diya’da fabrikaları var. Proto Labs kısa süre HP’nin Multi Jet Fusion’ın yanı sıra over-molding ve insert kalıplama ve poliüretan hizmetlerini tanıttı. Buna ek olarak, bir metroloji laboratuvarı açtı ve şimdi gelişti-rilmiş dijital denetim raporları sunuyor. Holt, bu sektörlerin şirketi müşterilere toplam çözüm sunma noktasına ulaştırmasını planlıyor. Büyümeyi desteklemenin

şirketin çalışma kültürü olduğunu; güven, öğrenme ve başarı çerçevesinde işlerin haledildiği, yaşayan bir şirket olduklarını söylüyor.

“Amacım, sürekli eğitim ve geleceğin liderlerini geliştirmek üzere bir öğrenme kültürü geliştirmek, sert ve yumuşak be-cerileri kazandırmak... Rakiplerimizin önünde olmak için en yeni kodlamayı, en son yazılım araçlarını kullandığımızdan emin olmak istiyorum.” İşe başladığında kullandığı ilk inisiyatiflerden bir tanesi, sa-tıştan müşteri hizmetlerine kadar tüm çalışanları Kaizen et-kinliklerine katılmaya teşvik etmek olmuş. Böylece sürekli bir iyileştirme programına dahil olmuşlar. “Sonuç şaşırtıcıydı: Sipariş tamamlandıktan parça sevkiyatı-na kadar olan toplam süre yarı yarıya azaldı, verimlilik artışı dikkat çekiciydi.”

Holt, kısa vadede şirketin başlıca zorluğunun, aday havuzu-nun mevcut sıkıntısı göz önüne alındığında, STEM yetenekle-rini çekme ve koruma konusunda Facebook, Google ve Ama-zon gibi şirketlerle rekabet etmek olduğunu belirtti. Kimya bölümünden dereceyle mezun olan Holt, gelecek nesil işgücünün, özellikle de kadınların, üretim alanında STEM ile ilgili kariyeri göz önüne almasının zorunluluğuna dikkat çekti. “Şu anda imalat ve teknoloji çarpışırken; kadınlar adına sek-töre katılmak için büyük fırsatlar söz konusu. Kadınların sek-törde yer edinmesi için harika bir zaman”

“Günümüzde herkes yeteneğin peşinde ve kadınlar hepimizin karşı karşıya kaldığı bu boşluğu doldurabilir.”

Yapılan araştırmalarda, ABD, İngiltere, Japonya gibi STEM modelini kullanan çoğu ülkenin ekonomisinin büyüdüğü aynı zamanda PISA (The Programme for International Student Assessment) ve TIMSS (Trends in International Mathematics and Science Study) gibi küresel değerlendirme sınav sonuç-larında da artış olduğu görülmüş. Bundan dolayı birçok ülke STEM modelini eğitim sistemine entegre etmiş durumda. (Çevirenin notu).

Kaynak: www.industryweek.com; Gargi Chakrabarty

VICKI HOLT

CEO; Proto Labs

KADIN LİDERLER



“Aynısındanbir tane daha”yapmıyoruz!

MEDIA KIT 2018

Tutkuyla ve birlikte üretmek için “Derginiz” olmaya hazırız.

Yeni yayın grubumuzla başlangıçların enerjisini;

Deneyimli olmanın avantajlarıyla birleştirerek;

Sektöre taze ve güçlü bir nefes olacağız.

Güçlü ve özenli bir içerik;Farklı bir sunum içingeri sayım başladı…



MAKALE -MÜHENDİSİN NOT DEFTERİ

GirişModern market mağazaları istenilen malların hızlı satın alınmasını sağlamak ve plansız satın almayla sonuçla-nabilecek mağazada uzun süre ziyareti teşvik etmek için tasarlanmış karmaşık ortamlardır. Bu bakımdan, mağa-zalar aynı anda hem müşterilerinin ortamda daha fazla zaman geçirmelerini teşvik etmek için ürünlerini daha iyi görünecek şekilde sergileme, hem de yeterli bir ısıl konforu sağlama gayreti içindedir. Sergilenen ürünlerin birçoğunun bozulabilir özellikte olması nedeniyle israfı önleyebilmek için soğutulmuş düşük sıcaklık ortamına duyulan ihtiyacın diğer gereksinimlerle çatıştığı görülmektedir. Market mağazaların HVAC&R donanımı; sergileme stant-ları ve soğuk oda malzemelerin bulunduğu muhafaza alan-ları ile onları çevreleyen mağaza iç alanı arasında sürekli olarak belli bir sıcaklık farkını koruyacak tarzda çalışır. Mu-hafazalardan çekilen ısı, mağaza alanı için soğutma etkisi yapar. Çok sayıda açık muhafazası olan mağazalar için bu soğutma etkisi genellikle toplam iç ve dışarıdan alana gelen

ısı kazançlarından daha büyüktür ve hatta yüksek dış hava sıcaklığında dahi ortamın ısıtılması ihtiyacını gösterir. Günümüzde birçok market, aynı zamanda kendi bünye-sindeki tesislerde hazırlanan çok çeşitli ve pişirilme işlemi tamamlanmış, yenilmeye hazır yiyecek sunmaktadır. Bu ürünler önemli derecede temizlik ve hijyen şartı gerektir-mekte ve beraberinde çok miktarda sıcak su kullanılmak-tadır. Bu iki fonksiyon için, market mağazaların daha sıcak havalarda dahi önemli miktarda düşük seviyeli ısıya ihtiyacı vardır. Yiyeceklerin depolandığı ve sergilendiği alanları düşük sıcaklıklarda tutmak için, soğutma sistemleri sürekli olarak çok miktarda ısıyı dışarı atmaktadır. Buna yiyecek muha-fazalarının dışından çekilen ısı ve soğutma fonksiyonunu yerine getirmek için kullanılan kompresörlerin kullandığı elektrik enerjisi dâhildir. Soğutma sisteminden geri kazanılan ısı; mağaza için kolay elde edilen ve uygun maliyetli düşük dereceli kaynak ola-rak değerlendirilir. Elde edilen kazanım; ortamda gereken konforun korunması ve servis için sıcak su ön ısıtmasının

Yazar: Daniel H. Nail, Proje Mühendisi, ASHRAE

Marketler en yoğun enerji kullanan ticari binalar arasında yer alır. Ofis binaları ile karşılaştırıldıklarında her birim kat alanı için üç kat daha fazla enerji tüketirken, en fazla tüketim soğutma işlemlerinde yaşanmaktadır. Halen kullanılan uygulamada, buzdolaplarının ve soğuk odaların içinden çekilen enerjinin büyük bir kısmı dış ortama atılmaktadır. Marketler için önerilen ve bu yazıya konu olan uygulamalarda ise; atılan ısı mağaza içinde çeşitli düşük dereceli ısıtma ihtiyaçlarını karşılamak için geri kazanılarak önemli ölçüde kazanç sağlamaktadır. Son yayımlanan Market Mağazalar İçin İleri Enerji Tasarımı: Net Sıfır Enerji Kullanan Binalara doğru %50 Enerji Tasarrufunun Sağlanması [1] isimli klavuzda, market mağazalarında bu tasarrufu sağlamak için soğutma ve HVAC sistemlerinin birbirleriyle entegre edilebileceği birçok tasarım şekli önerilmektedir.

MARKET MAĞAZALARDA HVAC&R SİSTEMLERİEnerji Kazanımına Yönelik Uygulama Çözümleri


gerçekleşmesine yönelik kullanılır. Tabii bütün bunların gerçekleşebilmesi için sistemin, ısıyı enerji tasarrufu sağla-yacak ve düşük başlangıç maliyeti ile verecek şekilde tasar-lanmış olması gerekir. 2015 yılında yayınlanan Advanced Energy Design Guide for Grocery Stores (AEDG) Market Mağazalar İçin İleri Enerji Tasarımı Kılavuzu soğutma ısısından geri kazanımın mar-ket mağazalara ne şekilde yararlı olabileceği ve mağazanın toplam enerji tüketimini nasıl düşürebileceği hakkında kapsamlı sunumlar paylaşmaktadır.

Soğutma esasları Soğutma sistemleri tipik bir market mağazanın kullandığı toplam enerjinin yaklaşık olarak yarısını kullanır ve bir soğutma sistemin elemanları içinde kompresörler en büyük enerji tüketen elemanlardır. Kompresörlerde kullanılan enerji iki ana değişkenin ve ilave olarak kompresörün ve-rimliliğinin de bir fonksiyonudur:• Kompresör “lift-yükseltmesi”, kompresörün üzerindeki

basınç farkıdır. Bu fark kompresörün emiş kısmındaki ısı kaynağı (evaporatör-buharlaştırıcı) ve çıkışındaki ısı banyosu (kondenser-yoğunlaştırıcı) arasındaki sıcaklık farkının bir fonksiyonudur.

• Soğutucu akışkanın kütlesel akışı, çoğunlukla soğutma kapasitesini belirler.

Modern elektronik genleşme valfları buharlaştırıcı sıcaklı-ğının yüke karşılık verecek şekilde ayarlanmasını sağlar ve birçok modern kondenser kontrol cihazı yoğunlaşma sıcak-lığını kondenser fanı ve kompresörün kullandığı müşterek enerji için en uygun duruma getirir. Buharlaştırıcı sıcaklı-ğını, düşen yüklere tepki vermek üzere yükselecek şekilde ayarlayarak ve kompresörün çıkış basıncını ılıman ortam şartlarına göre sabit şekilde düşürerek kompresörün çektiği enerji en aza indirilir. Soğutma sisteminden atılan ısının iki bileşeni olduğu kabul edilir: Superheat-kızgın ısı; kompresörü terk eden gazın sıcaklığı, çıkış sıcaklığından yoğunlaşma sıcaklığına aşağı doğru dü-şürerek geri kazanılır. Latent heat-gizli ısı; gaz yoğunlaşma sıcaklığında yoğunlaştı-rarak geri kazanılır. Kızgın ısı 150°F (65.6°C)’dan yukarı doğru olan aralıktaki sıcaklıklarda bulunur ancak kullanılabilir toplam ısının %10-%20’sini temsil eder. Kızgın ısı ve gizli ısı (yoğunlaş-ma) arasındaki ilişki Şekil 1’de gösterilmiştir. Atılan tüm ısıyı, kızgın ısı ve yoğunlaşma ısısını geri kazanmak için çok daha karmaşık bir yoğunlaştırıcı ısı eşanjörüne ihtiyaç vardır. Isı geri kazanım fırsatlarının kullanılmasında geri kazanılan ısının aynı zamanda ilave kompresör enerjisi gereksinimini en aza indirmesi gerektiğinin de farkında olunması önem-lidir. Bazı durumlarda kompresörden çıkan gazın sıcaklık ve basıncının yükseltilmesi geri kazanılan ısının minimum faydalı sıcaklığına ulaşmak için gereklidir. Ancak uygu-lamanın faydalı olup olmadığının belirlenmesi için geri kazanılan ısıya göre bir verimli performans katsayısı (COP) hesaplaması yapılmalıdır.

Isı Geri KazanımıMevcut standart uygulamada market mağazanın soğutma sistemleri, mahal iklimlendirme sistemi ve servis sıcak su sistemi tümüyle birbirinden ayrı sistemlerdir ve genel olarak tamamen ayrı taraflarca yapılır ve satış sonrası hizmeti verilir. Bununla birlikte soğutma sistemlerinden ısı geri kazanımı, bir zamanlar yaygın olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde market mağazaların ısıtma ihtiyaçlarının çoğunu karşılamak için kullanılıyordu. Yıllar geçtikçe, soğutucu ısısının geri kazanımı daha az kullanılmaya başlandı. Bunun nedeni büyük ihtimalle soğutucu sistemindeki kaçaklardı. Son zamanlarda daha yüksek enerji masrafları ve daha az kârlılık market mağaza işletmecilerini bu enerji koruma önlemini yeniden değerlendirmeleri konusunda cesaretlendirdi. Gerçekte, Kaliforniya’da uygulanan Konut ve Konutdışı Binalar İçin Enerji Verimliliği Standartları 2013 yılından beri 8.000 ft² (743,2 m²) den büyük market mağazaların mahal ısıtması için soğutmadan çıkan ısının en az %25’ini kullanmalarını gerektiriyordu. Ancak, ısı geri kazanımıyla toplam enerji verimliği hedefine ulaşmak için, sisteme dâhil olan tüm sistemleri için bütünsel bir yaklaşıma ihtiyaç duyulmaktadır.Bir ısı geri kazanım sisteminin tasarımı iklime, soğutma sisteminin tipine ve kullanılan HVAC sistemine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Gereken ısının miktarı da iklime, market mağazada verilen hizmetlere, satılan ürünlere, egzoz edilen hava miktarına, ürünlerin sergilendiği soğutulmuş muhafazaların yoğunluğuna, tipine ve mutfağın hijyeni için gereken sıcak su kullanımına bağlıdır. Soğutma ve HVAC sistemlerinin birçok kombinasyonunda, en azından %25 ısı geri kazanımı elde etmek için çok sayıda sistem kombinasyonu imkânı mevcuttur. Daha yüksek geri kazanım oranlarına ulaşmak hem uygulanabilirliği arttıracak, hem de maliyetleri düşürecektir.

Servis Suyu Isıtması için Isı Geri KazanımıSoğutmadan ısı geri kazanımının en basit şekli kızgınlık alıcı servis suyu ön ısıtıcısıdır. Sıcak su geri kazanım tankı,


Aşırı soğutma Yoğuşma Kızgın ısı

Kondenser

Buharlaştırıcı

veya Yoğunlaştırıcı ısı eşanjörü

Genleşme cihazı

Sıvı

Entalpi

Giren iş

Kızgınlık alıcı ısı eşanjörü

Kompresör

Kızgın GazDoymuş karışım

Bası

nç

Şekil 1. Yoğuşma ısısı (gizli ısı) ve kızgın ısıyı gösteren soğutma çevrimi



soğutucudan su tankına ısı transferi yapan kompresör ve kondenser (yoğunlaştırıcı) arasına koyulmuş bir eşanjör olarak, Şekil 2’de gösterildiği gibi, serviste kullanılan sıcak suyun ön ısıtmasını yapar. Şehir şebekesinden gelen su esas su ısıtma tankına (boylere) giderken ısı eşanjöründen tek yöne bir geçiş yapar. Kompresörden çıkan sıcak gaz şehir şebekesinden gelen suyun ısıtılması sürecinde hemen hemen yoğunlaşma sıcaklığına kadar soğutulur. Doyma noktasına yakın olan sıkıştırılmış gaz kondensere (yoğunlaştırıcıya) yönlendirilir ve gaz sıvı soğutucu akışkan haline gelmek üzere yoğunlaşırken ısının atılışı tamamlanır. Kızgın ısı soğutucudan atılacak toplam ısının sadece %10-%20’sini temsil eder, ancak kızgınlık alıcı ısı geri kazanın cihazı çok daha basittir ve yoğunlaşma ısısı (gizli ısı) geri kaza-nım cihazına göre daha az aktif kontrol gerektirir. Gerçekte kızgınlık alıcı ile ısı geri kazanım cihazları mevcut soğutma sistemleri için sistemi iyileştirici bir donanım olarak mevcuttur. Bir soğutma sistemi bünyesinde sadece bir kızgınlık alıcı ısı geri kazanım cihazını içermelidir. Böylece soğutucu boru devresinin karmaşıklığını önlenmiş, soğutucu akışkan kaçağı potansiyeli azaltılmış ve genel olarak soğutucu akışkanın hac-mi düşürülmüş olur. Kızgınlık alıcının ısı geri kazanımı ancak tek bir merkezi ısı geri kazanım cihazı kullanarak ve bu cihaz-dan gelen ön ısıtması yapılmış suyu çeşitli yerlere dağıtılmış su ısıtıcılarının kullanım noktalarına göndererek sağlanabilir. Su ısıtıcı kullanım noktasından geçen bir resirkülasyon devresi ise; hattaki su sıcaklığını kızgınlık alıcı tankının çıkış sıcaklığına yakın bir sıcaklıkta tutacaktır. Ön ısıtması yapılmış suyun sı-caklığı, su ısıtıcısının çıkış sıcaklığına nazaran büyük ihtimalle binanın ortam sıcaklığına yakın olacağından, resirküle edilen devredeki ısı kayıpları azalacaktır.

Ticari Soğutmanın HVAC Sistemiyle BütünleşmesiMarket mağazalardaki soğutma sisteminden atılan ısının daha büyük oranda kullanılmasının başarılması soğutucunun yoğunlaşma ısısını geri kazanabilme kapasitesinde olan, bu arada soğutma veriminden taviz vermeyen ve soğutucu sıvı kontrolünü sağlayan çok daha gelişmiş bir sistem gerektirir. Bu önlemin etkinliği iklim bölgesi, soğutma sisteminden gelen kullanılabilir ısı geri kazanım sıcaklığı ve havalandırma ve/veya kullanılan alan için uygun olan ısıtma ihtiyacına göre değişir. Soğutucudan geri kazanılan ısı, soğutma verimliliğine etkisini en aza indirmek için kullanışlı olabilecek mümkün olan en dü-şük sıcaklıkta olmalıdır. Kızgın ısının geri kazanılması göreceli olarak yüksek sıcaklıkta yapılabilmesine rağmen, yoğunlaşma ısısı genellikle kompresör enerjisini sınırlamak için 110°F (43.3°C) - 115°F (46.1°C) arasına sınırlanmıştır. Genellikle ısı geri kazanım kondenseri son uçtaki dış ünite kondenseri girişi-ne seri olarak bağlanır. Isı geri kazanım kondenserini daha yüksek basınçta tutmak bu suretle daha yüksek doymuş yoğuşma sıcaklığı (saturated con-densing temperature -SCT) elde etmek için kondenserin çıkı-şına bir “Holdback” engelleme veya giriş basıncının belirli bir değerden aşağı düşmesini önleyen basınç regülatörü kullanılır. Engelleme valfı (giriş basınç regülatörü) yüksek sıcaklıkta geri kazanım ısısı sağlarken, sondaki kondenserin dış ortamdaki çevre sıcaklığıyla ve kondenser fanı ve kompresörün en uygun çalışmasıyla uyumlu olacak şekilde düşük sıcaklık ve basınçta

çalışmasına müsaade eder. Engelleme valfı bazı çalışma şartla-rında kompresör çıkış basıncını yükseltir ve akışkanın kütlesel akışını az miktarda azaltır. Souç olarak, daha fazla enerji tüke-tir ve minör seviyede kapasite kaybı meydana getirir.Engelleme valfı sisteminin verimli performans katsayısı (COP) düşük çevre sıcaklığı koşullarında atılan ilave ısı miktarının, bu koşullar sırasında artan kompresör çıkış basıncı nedeniyle çektiği ilave enerjiye bölünmesinden hesaplanabilir. Isı geri kazanım kangalı üzerindeki ilave basınç kaybından ar-tan fan enerjisi genellikle ihmal edilebilir, zira kangal başka bir ısıtma cihazının yerini almıştır. Büyük miktarda düşük dereceli ısı ihtiyacı olan mağazalarda, soğuk havalarda geri kazanılan ısının performans katsayısı (COP) oldukça yüksek olabilir.Şekil 3. Üç yollu yön değiştirici valfı, ısı geri kazanım konden-ser kangalı ve engelleme (giriş basıncı ayar regülatörü) olan bir ısı geri kazanım sistemini göstermektedir. Isı geri kazanım kangalı dış ünitenin kondenseriyle seri bağlıdır, öyle ki klima santralinden kullanılmayan tüm ısı dış ortama yani bir anlam-da geri kazanım kondenserine atılmaktadır. Resimde görülen engelleme valfı engelleme valfı ısı geri kaza-nım kangalındaki basınç ve yoğunlaşma sıcaklığını gelen ha-vanın sıcaklığından yeterince yüksek tutacak şekilde olmasını sağlar (örnek: 95°F [35.0°C] SCT (doymuş yoğuşma sıcaklığı (saturated condensing temperature)) bu şekilde soğutucu akışkan kangalda havayı ısıtarak yoğunlaşır. Engelleme valfı ısı geri kazanım kangalındaki doymuş yoğuşma sıcaklığının (SCT) hava soğutmalı kondenserdekinden bağımsız olmasını sağlar. Bu suretle kondense sistem ısı geri kazanım modunda olsun veya olmasın aynı kontrol noktasında çalışabilir. Sistem bu durumda yine, daha düşük son yoğuşma sıcaklığıyla uyumlu olarak her birim kütle soğutucu akışkan akışının sağ-layacağı soğutma kapasitesini koruyarak, değişken kompresör çıkış basıncından yararlanacaktır. Sistem kapasitesi sadece uç noktalarda etkilenecek ve enerji kaybı her birim kütle soğutu-cu akışkan akışı için gereken kompresör enerjisi artışı şeklinde olacaktır.Bir klima santralinde yoğuşma ısısının geri kazanımının alter-natifi, Şekil 4’de görüldüğü gibi, sistemin yukarısına (girişine) bir su soğutmalı kondenser ve engelleme valfının seri olarak ilave edilmesidir. Hava kangalı olan sistem gibi, engelleme

Kondensere soğutucu devresi

Sonkullanıcılara

sıcak su gidiş

Sıcak su devresi

Sıcak su geri kazanım tankı

Soğuk sutamamlama

hattı

Diğer vasıtalarla su ısıtıcısı

Sıcak sudönüş devresiResirkülasyon pompası

Kompresörden gelen soğutucu devresi

Isı geri kazanım tankı boru devresi

Şekil 2. Servis suyunun ön ısıtması için kızgınlık alıcı ısı geri kazanımı. Kaynak: Market Mağazalar için İleri Enerji Tasarımı Kılavuzu-Sıfır Enerji Kullanan Binalara Doğru %50 Enerji Tasarrufunun Sağlanması



valfı su soğutmalı kondenserde çok daha yüksek doymuş yo-ğuşma sıcaklığına (saturated condensing temperature -SCT) imkân sağlar. Bu arada son yoğunlama sıcaklığını, her birim kütle soğutucu akışkan akışı için sistem kapasitesini koruyarak en uygun değere kaymasına müsaade eder.Market mağazalardaki su kaynaklı ısı pompası sistemlerinden (watersource heat pump systems -WSHP) oluşan soğutma sistemleri hava soğutmalı bir kondenser olmadan su soğutmalı kondenserler kullanabilirler. Bu suretle soğutma sisteminde kullanılmayan, bir anlamda atılan, ısının tamamı ısıtılmış su sirkülasyonu çevrimine girer. Bu ilave ısı şüphesiz soğutma kulesinin enerjisini ve su kullanımını artırmasına rağmen, önemli derecede çevrimin tamamlama ısı ihtiyacının azalma-sına sebep olur. Büyük değişik kullanımların yer aldığı, konut-ların iklimlendirmesi için su kaynaklı ısı pompası sistemlerini (WSHP) kullanan, bloklar içinde yer alan market mağazalar için su soğutmalı soğutma sistemleri tamamlama ısısı ihtiyaç-larını en aza indirebilir ve tüm bloğun enerji tüketimini büyük ölçüde azaltabilir. Bu sistemlerin yıllık enerji dengesinin ayrıntılı analizleri bu önlemin soğutma ve HVAC sistemleri tasarımının içine alın-masında ilk olarak yapılması gereken işlem olmalıdır. Soğut-ma sistemlerinin artan karmaşık yapıları soğutucu şarjının yükselmesine, soğutucu kaçağı ihtimalinin artmasına ve bakım ve ayar konularının artmasına neden olabilir.

Isı Geri Kazanım Sistemi Tasarımında Dikkate AlınacaklarMarket mağazalarda ısı geri kazanımının sağladığı enerji ta-sarrufu faydası, geri kazanılan ısı için gereken sıcaklığı en aza indirerek maksimize edilebilir. • Daha soğuk iklimlerde dış ortamdan alınan havalandırma

havası, karışım ve resirkülasyon havası yerine, ısı geri ka-zanımıyla ısıtılmalıdır. Zira dış ortam havası daha sıklıkla düşük sıcaklıkta olacaktır.

• Eğer resirküle edilen hava ısıtılacaksa, zemine yakın yer-lerdeki ve klima santraline kanalla götürülen dönüş havası girişleri düşük sıcaklıkta dönüş havasına neden olacak ancak bunun yanında ortam sıcaklığında katmanlaşmayı ve konfor şikâyetlerini azaltacaktır.

• Çok miktarda açık muhafaza bölmesi olan market mağa-zalardaki ısınma ihtiyacı beklenenden çok fazla olabilir,

mağazanın denge noktası (mağaza içinde ısıtma yapılma-sının gerekebileceği dışarıdaki ortam sıcaklığı bazen 80°F (26.7°C)’a erişebilir).

• Açık kapaklı gıda muhafazalarını cam kapılı muhafazalar-la değiştirmek mağazanın ısınma ihtiyacını önemli ölçüde azaltacak ve ısı geri kazanım sisteminin ekonomik perfor-mansını azaltacaktır.

• Önemli miktarda pişirme faaliyeti ve zorunlu egzoz ta-mamlama havası da ılıman ve soğuk iklimlerdeki yıllık ısınma ihtiyacını artırabilir. Bu iklimlerde, ısı geri kazanı-mı alışveriş alanına verilen dış ortam havasını ısıtabilir ve pişirme alanını çok verimli ve uygun maliyetli bir çözüm sağlayan egzoz havasındaki tamamlama ihtiyacını karşıla-yacak bir ortama dönüştürür.

Market Mağazalar için İleri Enerji Tasarımı Kılavuzu 2015 yılında yayınlanan bu doküman İleri Enerji Tasarımı Kılavuzu serisinin on birincisiydi. Kılavuz ASHRAE/IES Standart’ı 90.1 ile karşılaştırıldığında çok daha önemli enerji tasarrufları elde etmek isteyen tasarım ekiplerine hızlı bir başlangıç vermek için tasarlanmıştı. Dokümanlar enerji ve-rimliliği ve bina tiplerinde uzaman olan bir proje komitesince yönlendirme komitesinin kılavuzluğunda yazıldı. ASHRAE; kılavuzlar için fikrin ortaya çıkışının başlangıcından itibaren bir yönetim rolü üstlendi. Kılavuzlar www.ashrae.org/freeaedg adresinden ücretsiz olarak indirilebilir.

TeşekkürBu makaledeki yazılar tamamen aşağıdaki kaynaktan alın-mıştır ve yazarı da dokümanı meydana getiren komitenin bir üyesidir. Yazar aynı zamanda dokümanın soğutma bölümleri-ne yaptıkları katkıları için Aaron Daly, Jim McClendon, Caleb Nelson ve Doug Scott’a teşekkür eder.

Referanslar1. ASHRAE. 2015. Advanced Energy Design Guide for Gro-

cery Stores: Atlanta Achieving 50% Energy Savings Toward a Net Zero Energy Building. Market Mağazalar için İleri Enerji Tasarımı Kılavuzu, Sıfır enerji kullanan binalara doğru %50 Enerji Tasarrufunun Sağlanması.


3-Yollu valf

95°F

Klima santrali

Isı geri kazanımGeri kazanımemiş basınç

kontrol regülatörü(engelleme valfı)

Geridöndürmez

valf

Kompresörler

Hava soğutmalıkondenser

70°F

Şekil 3. Hava kangalı kullanan yoğuşma ısısı geri kazanım sistemi. Kaynak: Market Mağazalar için İleri Enerji Tasarımı Kılavuzu_ Sıfır enerji kullanan binalara doğru %50 Enerji Tasarrufunun Sağlanması.

Air-Cooled Condenser

Klima santralinegiden su çevrimi

Kompresörler

100°F

70°F

Su soğutmalıkondenser

Geri kazanım emiş basınç kontrol regülatörü

(Engelleme valfı Elektronik)

Şekil 4. Su soğutmalı kondenser kullanan yoğuşma ısısı geri kazanım sistemi. Kaynak: Market Mağazalar için İleri Enerji Tasarımı Kılavuzu_ Sıfır enerji kullanan binalara doğru %50 Enerji Tasarrufunun Sağlanması.


ARAŞTIRMA YAZI DİZİSİ -AİLE ŞİRKETLERİ

Ülkemizde ve bütün dünyada aile şirketleri geleneği ticaret tarihi kadar eski ve tesisat sektöründe de çok sayıda köklü ve yeni aile şirketi söz konusu. Konuyla ilgili araştırma yazısı paylaşmaya daha dergimizin konseptini belirlediğimiz günlerde karar vermiştik. Aile şirketlerinde sürdürülebilirlik konusu üzerine yayınlanmış bazı uluslararası çalışmalardan dikkatimizi çeken sonuçları sizler için derledik. Yazının 2. ve 3. Bölümlerini önümüzdeki sayılarda okuyabilirsiniz.

BÖLÜM 1

Aile Şirketlerinde Sürdürülebilirlik

1623 yılında Türkiye’de kurulan ve halen Amerika’da faaliyetlerini sürdüren müzik dünyasının tanınmış markası Zildjian zillerini

bütün büyük konserlerde görebilirsiniz. 500 yıllık bir geçmişe sahip olan İtalya kökenli Beretta şirketinde şu anda 10’uncu jenerasyon iş başında. Japon inşaat Şirketi Kongo Gumi 578 yılında kuruldu. 2006 yılında Takamatsu tarafından satın alınan şirket 1400 yıl bağımsız olarak ticari hayatına devam etti. Örnekler çoğaltılabilir. Bu işletmeler yüzlerce yıla ve kuşaklara yayılan bu devamlılığı nasıl başardılar.


Bir aile şirketi, iki veya daha fazla aile üyesinin dahil olduğu ve mülkiyet veya kontrol çoğunluğunun aile için-de bulunduğu herhangi bir işletme olarak tanımlanabilir. Aile şirketleri, en eski işletme organizasyonu olabilir. Çiftlikler, bugün özel yaşam ve çalış-ma hayatı olarak düşündüklerimizin iç içe geçmiş olduğu erken dönem bir aile işletmesiydi. Kentsel ortamlarda, bir dükkanın veya doktorun çalıştığı muayenehanenin evle aynı bina için-de olması normaldi ve aile üyeleri gerektiğinde işyerinde yardım ederdi. Bugün hâlâ bu yaşama biçimini de-vam ettiren esnaf aileler var.

1980’lerin başından bu yana, ayrı ve önemli bir ticaret kategorisi olarak aile şirketleri üzerine akademik çalış-ma geliştirilmiştir. Günümüzde aileye ait işletmeler, dünya ekonomisinde önemli ve dinamik katılımcılar olarak tanınmaktadır. ABD Sayım Bürosuna göre, Amerikalı işletmelerin yaklaşık yüzde 90’ı aile mülkiyetindedir veya kontrol edilmektedir. İki kişilik or-

taklıklardan Fortune 500 şirketlerine kadar uzanan bu işletmeler, ülkedeki istihdamın yarısını ve Gayri Safi Milli Hasıla Geliri’nin yarısını oluşturuyor. Aile şirketleri, uzun vadeye odaklan-dıkları için ve kalite taahhüdüne (ge-nellikle aile ismi ile ilişkilendirilir) ve çalışanların bakım ve yaşam kalitele-rine odaklandıkları diğer işletmelere göre bazı avantajlara sahip olabilirler. Ancak aile şirketleri, aile ve iş konu-larının çakışmasından kaynaklanan benzersiz bir yönetim zorluğuyla da karşı karşıyadır.

Aile İşletmelerinin Bazı Bariyerleri

Bir aile şirketi, belirsiz sınırları ve farklı kuralları olan iki ayrı fakat birbirine bağlı sistemin (iş dünyası ve aile) arasındaki etkileşim olarak tanımlanabilir. Grafik olarak, bu kavram iki kesişen daire şeklinde sunulabilir. Aile işletmeleri kocalar ve eşleri, ebeveynler ve çocuklar, geniş aileler ve hissedarlar, yönetim kurulu üyeleri, çalışma ortakları, danışmanlar ve çalışanların iş yerin-de üstlendikleri farklı konumlar ile nesiller boyu sayısız kombinasyonunu içerebilir. Çatışmalar genellikle bu rollerin çakışması nedeniyle ortaya çıkar. Örneğin, bireylerin genellikle bir aile içinde iletişim kurma biçim-leri iş yerinde uygun olmayabilir.

Aynı şekilde, kişisel kaygıları veya rekabetleri firmanın zararına olacak şekilde iş yerinde devam edebilir. Bir aile şirketi başarılı olmak için iletişim hatlarını açık tutmalı, stratejik plan-lama araçlarından faydalanmalı ve gerektiğinde dışardan danışmanlarla desteklemelidir.

Aileden Olan ve Olmayan Çalışanlar

Çoğu aile şirketi deneyiminde aile üyesi olmayan çalışanların cezbetil-mesi ve korunması sorunlu olabilir. Kariyer ihtimali taşıyan çalışanlar işyerinde yaşanan ailevi çatışmalara rağmen işe konsantre olma zorlu-ğu, ilerleme için sınırlı fırsatları ve bazen de aile üyelerine verilen özel muameleyi katlanılmaz bulabilir. Buna ek olarak, bazı aile bireyleri aileden olmayan kişilerin varlığından rahatsız oldukları için ortamı kasıtlı olarak tatsız duruma getirebilir. Oysa aileden olmayan çalışanlar, bir aile işletmesinde ticari meselelerde adil ve tarafsız bir perspektif sunarak istikra-rı sağlayacak bir güç sağlayabilir.

Bu sorunları aşabilmek ve aile şirke-tinde sürdürülebilirliği sağlamak için akademisyenlerin önerileri:

1. Kurumsallaşma: Her işlet-me ömründe en az bir kere bu kavramla karşılaşır ve sorunu bu

AİLE ŞİRKETLERİ


yolla çözmeye çalışır. Zor olan kurumsallaşmanın bir günlük, haftalık ya da aylık değil, şirket ömrü boyunca korunması ge-reğidir. Baştan belirlenen işleyiş prensipleri şirketin liderinden en alt kategorideki çalışana kadar benimsenmezse; söz konusu işlet-menin kurumsallaşmayı başardığı söylenemez.

2. Aileden olmayan çalışanla-rın da dahil olduğu bağımsız yönetim kurulu: Aile ilişkile-rinin ve çatışmalarının şirket ka-deri üzerinde duygusal sonuçlar doğurmasının önünde güvenlik alanı oluşturma işlevi görür.

3. Düzenli aile toplantıları: Ai-leden olmayan çalışanların ve yö-netim kurulu üyelerinin katılma-dığı bu toplantılar zaman zaman çatışmalı, zaman zaman duygusal çıkışların yaşandığı ortamlardır. Bu toplantılarda çözüm elde etme olasılığı oldukça yüksektir. İş ilişkisinin aile içi dinamiklerle sınandığı ya da tersinin yaşanabi-leceği toplantılar tercihen şirket lideri tarafından yönetilerek bü-yük krizlerin çıkması önlenir.

4. Bir aile işletmesi anayasa-sının yazılarak uygulamaya konulması: Aile şirketlerinin kuruluş amacı kuşaklar boyu de-vamlılıktır. Şirket prensiplerinin 1 ya da 2 kuşak boyunca yüz yüze aktarımı mümkün olsa da 3. Ku-şaktan itibaren kuruluş ilkelerin-den uzaklaşma ve habersiz olma ihtimali oraya çıkar. Kurucu lider tarafından yazılmaya başlanan ve izleyen jenerasyonlar tarafından özü korunarak geliştirilen bir şir-ket anayasası; söz konusu şirketin karakterinin korunması açısından oldukça işlevseldir.

5. Aile meclisi toplantıları: Şirkette aktif rol almayan ancak dışardan belirleyici rol üstlenen, sözü dinlenen kişilerin de katıldı-ğı ancak şirketin maddi yapılan-ması konusuna girilmeyen, aile üyelerinin çatışmalarını çözmeye yönelik işleve sahip bir nevi bir danışma kurulu.

Aile Şirketlerinde İstihdam Nitelikleri

Aile şirketleri, genellikle işe yararlı bir katkı yapabilecek yetenek veya bece-riden yoksun yakınlarını veya yakın arkadaşlarını çalıştırmak için baskı altındadır. İşe başlandıktan sonra, bu insanlar kötü bir tutum sergileyerek şirketin parasına mal olsalar veya diğer çalışanların motivasyonunu azaltsa bile, hayır demek zor olabilir.

Birçok aile şirketi, işe katılmayı umut eden aile üyeleri için yönergeleri ve nitelikleri belirlemekte zorlanmak-tadır. Bazı şirketler çatışmaların potansiyelini en aza indirgemek için yasalar çıkararak aileyle ilişkileri olan

kişilerin katılımını kısıtlamaya çalışır. Nitelikli istihdam gerçekleştirebilmek için sıkı bir yönetim politika işe yarar ancak bu politika istisnasız uygula-nırsa. Bir şirket yetersiz bir çalışanı seçmek zorunda kalırsa; analistler bu kişiyi geliştirmek için özel eğitimler önermekte ancak eğitimin ve de-netlemenin aile dışı profesyonellerle gerçekleştirmesi kaydıyla. Bu süre zarfında söz konusu çalışanın aile üyeleriyle olumsuz temasını en aza indirgeyen özel proje geliştirmenin şirket ve birey yararına olacağı belir-tilmekte.

Önümüzdeki sayı aile şirketi olmanın avantajlarını paylaşacağız. Var olan çok başarılı aile şirketi örnekleri de-zavantajlarından çok avantajları ol-duğu sonucunu göstermekte.

Kaynak:

Perman, Stacy. “Taking the Pulse of Family Business.” Business Week.

John Ward; Perpetuating the Family Business / Aile Şirketi Yapısını Sür-dürmek

Birçok aile şirketi, işe katılmayı umut eden aile üyeleri için yönergeleri ve nitelikleri belirlemekte zorlanmaktadır. Bazı şirketler çatışmaların potansiyelini en aza indirgemek için yasalar çıkararak aileyle ilişkileri olan kişilerin katılımını kısıtlamaya çalışır.

AİLE ŞİRKETLERİ


akut.org.tr twitter.com/AKUT_Dernegi facebook.com/AKUT instagram.com/AKUT_Dernegi youtube.com/akut akut.web.tr

MICHAEL FARADAY – 3Elektrokimyanın ve Deneyselliğin Duayeni

Faraday Kafesi ve Bilimkurgu Dünyası

Hayatın Bütün Alanlarında Kullanılagelen Bir Keşif/İcat Faraday tarafından 1839 yılında icat edilen Faraday kafesi veya Faraday kalkanı, elektromanyetik alanları engellemek için kullanılan bir muhafazadır. Kalkan, iletken bir malzemenin kesintisiz bir şekilde kaplan-masıyla; kafes ise bir örgü vasıtasıyla oluşturulabilir. Bu fenomen, hassas elektronik cihazları harici radyo frekans parazitlerinden (RFI) korumak için kullanılır. Faraday kafesleri, radyo dalgalarının yakınlardaki di-ğer cihazlarla etkileşimini önlemek için radyo vericisi gibi RFI üreten cihazları da içine alır. Ayrıca insan-ları ve teçhizatı yıldırım çarpması ve elektrostatik deşarj gibi gerçek elektrik akımlarına karşı korumak için kullanılır, çünkü muhafaza kafesi kapalı alanda akımı dışa doğru iletir, dış elektrik al-anlar içeri etki edemez. Kafes uygulamasında ağ gözü sıklığı ve topraklama kalitesi korumayı arttırır. Uygulama, Dünya’nın manyetik alanı gibi sabit veya yavaşça değişen manyetik alanları engelleyemez. Faraday, şarj edilmiş bir iletken üzerindeki aşırı şarjın yalnızca dış tarafında kaldığını ve içindeki her-hangi bir şey üzerinde herhangi bir etkisi olmadığını gözlemledi. Bu gerçeği göstermek için, metal folyo ile kaplanmış bir oda inşa etti ve elektrostatik bir jen-eratörden yüksek voltaj deşarjlarının odanın dışına vurmasına izin verdi. O, oda duvarlarının içinde herhangi bir elektrik yükünün olmadığını göstermek için bir elektroskop kullandı.Birçok bilimkurgu dizi ve filminde bu Faraday kalkanı ve kafesinin fantastik kullanımlarını görürüz. Kimi yolculuk yapar bu kafesle, kimi boyut kapıları açar, kimi yelek olarak giyer. Hakkında sayısız grafik tasarım ve canlandırma yapılmış olan kaf-esin bir örneği de İstanbul Teknik Üniversitesi Makina Fakültesi yüksek gerilim laboratuvarında



bulunmaktadır. Öğrencilerin hakkında eğlenceli efsaneler uydurduğu kafes; fizik biliminin temel uygulamalarından biridir ve geniş bir kullanım alanına sahiptir.

• Faraday kafesleri hassas ölçümler yaparken gürül-tüyü azaltmak için analitik kimyada rutin olarak kullanılır.

• Özellikle çift dikiş Faraday torbaları, cezai sayısal delillerin uzaktan silinmesini ve değiştirilmesini önlemek için sayısal adli tıplarda sıklıkla kullanılır.

• ABD ve NATO Tempest standartları ve diğer ülkelerdeki benzer standartlar, Faraday kafeslerini bilgisayarlar için emisyon güvenliğini sağlamak için daha geniş kapsamlı bir çaba olarak içerir.

• Otomobil ve uçak yolcu bölmeleri esasen Faraday kafesleridir ve yolcuları yıldırım gibi elektrik yükle-rinden korurlar

• Bir yükseltici çanta (alüminyum folyo ile kaplanmış alışveriş çantası) bir Faraday kafesi görevi görür. Çoğu zaman hırsızlar tarafından RFID etiketli eş-yaları çalmak için kullanılır. Benzer kaplar, RFID kaydırma işlemine direnmek için kullanılır.

• Asansörler ve metalik iletken çerçeveler ve duvar-lara sahip diğer odalar, Faraday kafes etkisini si-müle ederek sinyal kaybına ve cep telefonu, radyo ve harici elektromanyetik sinyaller gerektiren diğer elektronik cihaz kullanıcıları için “ölü bölgeler” oluşturmasına neden olur.

• Küçük, fiziksel Faraday kafesleri, elektronik mü-hendisleri tarafından ekipman testi sırasında kul-lanılır.

• Düzgün tasarlanmış iletken giysiler aynı zamanda koruyucu bir Faraday kafesi oluşturabilir. Bazı gemiciler, canlı, yüksek voltajlı elektrik hatlarında elektrik çarpma riski olmadan çalışmasına izin ve-ren Faraday takım elbise giyerler. Kıyafet elektrik akımının vücuda akmasını önler ve teorik voltaj sınırı yoktur.

• Kaliforniya’da bir fizikçi olan Austin Richards, 1997’de tesla bobini deşarjlarından koruyan bir metal Faraday davası hazırladı. 1998’de Doktor MegaVolt davasındaki karakteri tüm dünyada ve Burning Man’de dokuz yılda bir gerçekleştirdi.

• Bir manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ma-kinesinin tarama odası bir Faraday kafesi olarak tasarlanmıştır. Bu, harici RF (radyo frekansı) sin-yallerinin hastadan toplanan verilere eklenmesini önler ve sonuç olarak ortaya çıkan görüntü etkile-necektir. Radyograflar, fırtınalı bir fırtına sırasında Faraday kafesine zarar verilmesi durumunda gö-rüntülerde oluşan karakteristik eserler tanımlamak üzere eğitilirler.

• Mikrodalga fırın, kısmen şeffaf pencereyi kapla-yan, fırında elektromanyetik enerjiyi barındıracak ve dışarı ışınımdan korumak için görülebilen bir Faraday kafesini kullanır.

• Metal ile emprenye edilen plastik poşetler, transit sırasında veya kullanıcı nakit öderken bu cihazlara ücretlerin alınmaması durumunda elektronik para toplama cihazlarını kapatmak için kullanılır.

• USB kabloları veya kablo televizyonu için kullanı-lan koaksiyal kablo gibi ekranlanmış bir kablo kal-kanı iç iletkenleri harici elektriksel gürültüye karşı korur ve RF sinyallerinin dışarı sızmasını engeller.

Dehanın Bedeli Mi?Kraliyet Enstitüsü’nde yıllarca süren aralıksız deneysel ve kuramsal çalışmaların sonunda 47 yaşında sağlığı bozulan Faraday bunu izleyen altı yıl boyunca üretici bir etkinlik gösteremedi. Araştırmalarına ancak 54 yaşında yeniden başlayabildi. 64 yaşından sonra zihinsel gücü azalmaya başladı. Ara sıra deneysel çalışmalar yaptığı oluyorsa da, bu dönemde kayıtlara geçen bir keşfi ya da buluşu yoktur. Michael Faraday’ın 1791’de fakir bir köy evinde başlayan hayatı 75 yıl sonra 1867’de Kraliçe Victoria’nın yaşam boyu bilime katkılarını göz önüne alarak bağışladığı köşkte son buldu. Saygı ve sevgiyle anıyoruz.



SEKTÖRÜMÜZE YÖNELİK 2018 YILI FUAR TAKVİMİ BİTİŞ FUARIN ADI KONUSU TÜRÜ YER ŞEHİR DÜZENLEYİCİ WEB E-MAIL

07/02/2018 10/02/2018 ISK-SODEX 2018 Uluslararası Isıtma, Soğutma, Klima, Havalandırma, Su Arıtma ve Güneş Enerjisi Sistemleri Fuarı

Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Klima, Pompa, Vana, Uluslararası İhtisas Fuarı

Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi İstanbul Hannover Messe Sodeks Fuarcılık A.Ş.

www.sodex.com.tr [email protected]

15/02/2018 17/02/2018 REW İstanbul 2018 14.Uluslararası Geri Dönüşüm, Çevre Teknolojileri ve Atık Yönetimi Fuarı

Geri Dönüşüm, Çevre Teknolojileri ve Atık Yönetimi Uluslararası İhtisas Fuarı

Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi İstanbul İFO İstanbul Fuar Hizmetleri A.Ş.

www.ifo.com.tr, www.rewistanbul.com

[email protected]

15/02/2018 18/02/2018 ADANA IHS 2018 11.Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Doğalgaz Teknolojisi, Tesisat ve Yalıtım Fuarı

Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Doğalgaz Teknolojisi, Tesisat ve Yalıtım İhtisas Fuarı Tüyap Adana Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi

Adana Tüyap Adana Fuarcılık A.Ş. www.tuyap.com.tr [email protected]

15/02/2018 18/02/2018 Adana İnşaat 2018 12.Yapı Malzemeleri, İnşaat Teknolojileri, İş ve İnşaat Makineleri Fuarı

Yapı Malzemeleri, İş ve İnşaat Makineleri, Altyapı, Müteahhitlik Hizmetleri İhtisas Fuarı Tüyap Adana Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi


06/03/2018 07/03/2018 Nükleer Santraller Zirvesi ve Fuarı Nükleer Sanayi, Nükleer Yerlileştirme, Teknoloji Transferi İhtisas Fuarı Pullman Airport Hotel Convention Center

İstanbul INPPS Fuarcılık Ltd. Şti www.inppsexpo.com [email protected]

15/03/2018 18/03/2018 WIN IAMD Eurasia 2018 Uluslararası Endüstriyel Otomasyon ve Akışkan Gücü Teknolojiler Uluslararası İhtisas Fuarı

Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi İstanbul Hannover Fairs Turkey Fuarcılık A.Ş.

www.win-automation.com [email protected]

15/03/2018 18/03/2018 WIN Electrotech Eurasia 2018 Enerji, Elektrik ve Elektronik Teknolojileri Uluslararası İhtisas Fuarı



22/03/2018 24/03/2018 SUÇEV /Su ve Çevre Fuarı Çevre ve Su Kaynaklarının Korunması, Küresel Isınma İhtisas Fuarı Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi Merinos

Bursa Network Fuarcılık Ltd.Şti. www.networkfuar.com [email protected]

22/03/2018 25/03/2018 Samsun 4.İnşaat Fuarı 2018 Yapı, Yapı ve İnşaat Malzemeleri, Tesisat, Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Doğalgaz ve Teknolojileri

İhtisas Fuarı Tüyap Samsun Fuar ve Kongre Merkezi

Samsun Tüyap Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş.

www.tuyap.com.tr [email protected]

28/03/2018 29/03/2018 Akıllı Şehirler Konferansı ve Fuarı Akıllı Şehirler, Belediyecilik, Teknoloji, Kentsel Dönüşüm, Mobilite, İhtisas Fuarı JW Marriott Hotel Ankara MCI Fuarcılık Dış Ticaret Ltd. Şti www.mcifuar.com.tr [email protected]

28/03/2018 30/03/2018 Antalya City Expo 8.Şehircilik ve Teknolojileri Fuarı

Belediye Ekipmanları ve Teknolojileri İhtisas Fuarı Antalya Fuar Merkezi Antalya Pyramids Grup Fuarcılık A.Ş. www.pyramidsfair.com [email protected]

05/04/2018 08/04/2018 Buildeast Yapı, İnşaat, Dekorasyon Malzemeleri ve Teknolojileri Fuarı

Yapı, İnşaat, Dekorasyon Malzemeleri ve Teknolojileri İhtisas Fuarı OFM Ortadoğu Fuar Merkezi Gaziantep Akort Tanıtım Organizasyon ve Fuarcılık Ltd. Şti.

www.akort.com [email protected]

11/04/2018 15/04/2018 Bursa 16. İnşaat ve Dekorasyon Fuarı Yapı ve İnşaat Malzemeleri, Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Dekorasyon ve Aksesuarları (Güneş Enerji Sistemleri Özel Bölümü)

İhtisas Fuarı Bursa Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi

Bursa Tüyap Bursa Fuarcılık A.Ş. www.tuyap.com.tr [email protected]

12/04/2018 15/04/2018 Van Güneş Enerjisi ve Yenilenebilir Enerji Fuarı

Güneş Enerjisi ve Yenilenebilir Enerj, Enerji Verimliliği, İnovasyon İhtisas Fuarı Ortadoğu Expo Fuar ve Kongre Merkezi

Van Ajansasya Fuarcılık Org. Ltd. Şti. www.vanfuar.com [email protected]

19/04/2018 22/04/2018 Konya İnşaat Fuarı 15.Yapı, İnşaat Malzemeleri, İş ve İnşaat Makineleri, Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Tesisat ve Doğalgaz Tenolojileri Fuarı

Yapı Malzemeleri, Yapı Teknolojileri, Doğalgaz, Isıtma, Soğutma, Havalandırma, İş ve İnşaat Makineleri,

İhtisas Fuarı KTO Tüyap Konya Uluslararası Fuar Merkezi

Konya Tüyap Konya Fuarcılık A.Ş. www.tuyap.com.tr [email protected]

25/04/2018 26/04/2018 6.Uluslararası İstanbul Akıllı Şebekeler ve Şehirler Kongre ve Fuarı (ICSG ISTANBUL 2018)

Akıllı Şebekeler, Akıllı Şehirler, Enerji IT, Akıllı Sayaçlar Uluslararası İhtisas Fuarı

İstanbul Kongre Merkezi İstanbul HHB Fuar Organizasyon Reklam A.Ş.

www.hhbexpo.com.tr [email protected]

02/05/2018 04/05/2018 ICCI Powered byPower Gen - Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve Konferansı

Enerji Üretimi, İletimi ve Dağıtımı Uluslararası İhtisas Fuarı

İstanbul Fuar Merkezi Yeşilköy İstanbul Sektörel Fuarcılık A.Ş. www.sektorelfuarcilik.com [email protected]

08/05/2018 12/05/2018 41.Yapı Fuarı - Turkeybuild İstanbul 2018 Yapı, İnşaat Malzemeleri ve Teknolojileri Uluslararası İhtisas Fuarı

Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi İstanbul Yem Fuarcılık A.Ş. www.yapifuari.com.tr [email protected]

20/09/2018 23/09/2018 Citytech 12.Uluslararası Belediye ve Belediye Ekipmanları Fuarı

Belediye ve Çevre Ekipmanları, Geri Dönüşüm Teknolojileri Uluslararası İhtisas Fuarı

ANFA Altınpark Fuar Merkezi Ankara İnfo Uluslararası Fuar Tan. Org. A.Ş.

www.infofair.com.tr [email protected]

20/09/2018 23/09/2018 SU-TEK 2.Su ve Su Teknolojileri Fuarı Su Yapı Elemanları, Baraj ve Hes Teknolojileri İhtisas Fuarı ANFA Altınpark Fuar Merkezi Ankara İnfo Uluslararası Fuar Tan. Org. A.Ş.


20/09/2018 23/09/2018 CNR ENERGY İstanbul Enerji ve Çevre Teknolojileri İhtisas Fuarı İstanbul Fuar Merkezi Yeşilköy İstanbul İstanbul Fuarcılık A.Ş. www.itf-exhibitions.com [email protected]

11/10/2018 14/10/2018 Isaf Fire & Rescue Fuar 22.Uluslararası Yangın, Acil Durum, Arama ve Kurtarma Fuarı Uluslararası İhtisas Fuarı

İstanbul Fuar Merkezi Yeşilköy İstanbul Marmara Tanıtım Fuarcılık Org. Rek. ve Tic. A.Ş.

www.marmarafuar.com.tr [email protected]

01/11/2018 04/11/2018 İzmir Yapı 2018 Yapı Malzemeleri, Yapı Teknolojileri, Doğalgaz, Isıtma, Soğutma, Havalandırma, İş ve İnşaat Makineleri,

İhtisas Fuarı Fuar İzmir - Gaziemir İzmir Tüyap Fuar ve Fuarcılık Hizmetleri A.Ş.


22/11/2018 25/11/2018 Akıllı Bina Teknolojileri ve Elektrik Sistemleri Fuarı (A-TECH)

Akıllı Bina Teknolojileri ve Elektrik, Elektronik, Bina Otomasyonu İhtisas Fuarı ATO Kongre ve Sergi Sarayı Ankara Artı 2 Fuarcılık Ltd. Şti www.arti2fuar.com.tr [email protected]

29/11/2018 02/12/2018 Otomasyon Fuarı 2018 Bursa 16.Uluslararası Elektrik, Elektronik ve Makine Otomasyon Fuarı

Elektrik, Elektronik, Otomasyon, Aydınlatma, İletişim Uluslararası İhtisas Fuarı

Bursa Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi



SEKTÖRÜMÜZE YÖNELİK 2018 YILI FUAR TAKVİMİ BİTİŞ FUARIN ADI KONUSU TÜRÜ YER ŞEHİR DÜZENLEYİCİ WEB E-MAIL

07/02/2018 10/02/2018 ISK-SODEX 2018 Uluslararası Isıtma, Soğutma, Klima, Havalandırma, Su Arıtma ve Güneş Enerjisi Sistemleri Fuarı

Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Klima, Pompa, Vana, Uluslararası İhtisas Fuarı

Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi İstanbul Hannover Messe Sodeks Fuarcılık A.Ş.

www.sodex.com.tr [email protected]

15/02/2018 17/02/2018 REW İstanbul 2018 14.Uluslararası Geri Dönüşüm, Çevre Teknolojileri ve Atık Yönetimi Fuarı

Geri Dönüşüm, Çevre Teknolojileri ve Atık Yönetimi Uluslararası İhtisas Fuarı

Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi İstanbul İFO İstanbul Fuar Hizmetleri A.Ş.

www.ifo.com.tr, www.rewistanbul.com

[email protected]

15/02/2018 18/02/2018 ADANA IHS 2018 11.Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Doğalgaz Teknolojisi, Tesisat ve Yalıtım Fuarı

Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Doğalgaz Teknolojisi, Tesisat ve Yalıtım İhtisas Fuarı Tüyap Adana Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi


15/02/2018 18/02/2018 Adana İnşaat 2018 12.Yapı Malzemeleri, İnşaat Teknolojileri, İş ve İnşaat Makineleri Fuarı

Yapı Malzemeleri, İş ve İnşaat Makineleri, Altyapı, Müteahhitlik Hizmetleri İhtisas Fuarı Tüyap Adana Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi


06/03/2018 07/03/2018 Nükleer Santraller Zirvesi ve Fuarı Nükleer Sanayi, Nükleer Yerlileştirme, Teknoloji Transferi İhtisas Fuarı Pullman Airport Hotel Convention Center

İstanbul INPPS Fuarcılık Ltd. Şti www.inppsexpo.com [email protected]

15/03/2018 18/03/2018 WIN IAMD Eurasia 2018 Uluslararası Endüstriyel Otomasyon ve Akışkan Gücü Teknolojiler Uluslararası İhtisas Fuarı



15/03/2018 18/03/2018 WIN Electrotech Eurasia 2018 Enerji, Elektrik ve Elektronik Teknolojileri Uluslararası İhtisas Fuarı



22/03/2018 24/03/2018 SUÇEV /Su ve Çevre Fuarı Çevre ve Su Kaynaklarının Korunması, Küresel Isınma İhtisas Fuarı Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi Merinos

Bursa Network Fuarcılık Ltd.Şti. www.networkfuar.com [email protected]

22/03/2018 25/03/2018 Samsun 4.İnşaat Fuarı 2018 Yapı, Yapı ve İnşaat Malzemeleri, Tesisat, Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Doğalgaz ve Teknolojileri

İhtisas Fuarı Tüyap Samsun Fuar ve Kongre Merkezi

Samsun Tüyap Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş.


28/03/2018 29/03/2018 Akıllı Şehirler Konferansı ve Fuarı Akıllı Şehirler, Belediyecilik, Teknoloji, Kentsel Dönüşüm, Mobilite, İhtisas Fuarı JW Marriott Hotel Ankara MCI Fuarcılık Dış Ticaret Ltd. Şti www.mcifuar.com.tr [email protected]

28/03/2018 30/03/2018 Antalya City Expo 8.Şehircilik ve Teknolojileri Fuarı

Belediye Ekipmanları ve Teknolojileri İhtisas Fuarı Antalya Fuar Merkezi Antalya Pyramids Grup Fuarcılık A.Ş. www.pyramidsfair.com [email protected]

05/04/2018 08/04/2018 Buildeast Yapı, İnşaat, Dekorasyon Malzemeleri ve Teknolojileri Fuarı

Yapı, İnşaat, Dekorasyon Malzemeleri ve Teknolojileri İhtisas Fuarı OFM Ortadoğu Fuar Merkezi Gaziantep Akort Tanıtım Organizasyon ve Fuarcılık Ltd. Şti.

www.akort.com [email protected]

11/04/2018 15/04/2018 Bursa 16. İnşaat ve Dekorasyon Fuarı Yapı ve İnşaat Malzemeleri, Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Dekorasyon ve Aksesuarları (Güneş Enerji Sistemleri Özel Bölümü)

İhtisas Fuarı Bursa Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi


12/04/2018 15/04/2018 Van Güneş Enerjisi ve Yenilenebilir Enerji Fuarı

Güneş Enerjisi ve Yenilenebilir Enerj, Enerji Verimliliği, İnovasyon İhtisas Fuarı Ortadoğu Expo Fuar ve Kongre Merkezi

Van Ajansasya Fuarcılık Org. Ltd. Şti. www.vanfuar.com [email protected]

19/04/2018 22/04/2018 Konya İnşaat Fuarı 15.Yapı, İnşaat Malzemeleri, İş ve İnşaat Makineleri, Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Tesisat ve Doğalgaz Tenolojileri Fuarı

Yapı Malzemeleri, Yapı Teknolojileri, Doğalgaz, Isıtma, Soğutma, Havalandırma, İş ve İnşaat Makineleri,

İhtisas Fuarı KTO Tüyap Konya Uluslararası Fuar Merkezi

Konya Tüyap Konya Fuarcılık A.Ş. www.tuyap.com.tr [email protected]

25/04/2018 26/04/2018 6.Uluslararası İstanbul Akıllı Şebekeler ve Şehirler Kongre ve Fuarı (ICSG ISTANBUL 2018)

Akıllı Şebekeler, Akıllı Şehirler, Enerji IT, Akıllı Sayaçlar Uluslararası İhtisas Fuarı

İstanbul Kongre Merkezi İstanbul HHB Fuar Organizasyon Reklam A.Ş.

www.hhbexpo.com.tr [email protected]

02/05/2018 04/05/2018 ICCI Powered byPower Gen - Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve Konferansı

Enerji Üretimi, İletimi ve Dağıtımı Uluslararası İhtisas Fuarı

İstanbul Fuar Merkezi Yeşilköy İstanbul Sektörel Fuarcılık A.Ş. www.sektorelfuarcilik.com [email protected]

08/05/2018 12/05/2018 41.Yapı Fuarı - Turkeybuild İstanbul 2018 Yapı, İnşaat Malzemeleri ve Teknolojileri Uluslararası İhtisas Fuarı

Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi İstanbul Yem Fuarcılık A.Ş. www.yapifuari.com.tr [email protected]

20/09/2018 23/09/2018 Citytech 12.Uluslararası Belediye ve Belediye Ekipmanları Fuarı

Belediye ve Çevre Ekipmanları, Geri Dönüşüm Teknolojileri Uluslararası İhtisas Fuarı

ANFA Altınpark Fuar Merkezi Ankara İnfo Uluslararası Fuar Tan. Org. A.Ş.


20/09/2018 23/09/2018 SU-TEK 2.Su ve Su Teknolojileri Fuarı Su Yapı Elemanları, Baraj ve Hes Teknolojileri İhtisas Fuarı ANFA Altınpark Fuar Merkezi Ankara İnfo Uluslararası Fuar Tan. Org. A.Ş.


20/09/2018 23/09/2018 CNR ENERGY İstanbul Enerji ve Çevre Teknolojileri İhtisas Fuarı İstanbul Fuar Merkezi Yeşilköy İstanbul İstanbul Fuarcılık A.Ş. www.itf-exhibitions.com [email protected]

11/10/2018 14/10/2018 Isaf Fire & Rescue Fuar 22.Uluslararası Yangın, Acil Durum, Arama ve Kurtarma Fuarı Uluslararası İhtisas Fuarı

İstanbul Fuar Merkezi Yeşilköy İstanbul Marmara Tanıtım Fuarcılık Org. Rek. ve Tic. A.Ş.

www.marmarafuar.com.tr [email protected]

01/11/2018 04/11/2018 İzmir Yapı 2018 Yapı Malzemeleri, Yapı Teknolojileri, Doğalgaz, Isıtma, Soğutma, Havalandırma, İş ve İnşaat Makineleri,

İhtisas Fuarı Fuar İzmir - Gaziemir İzmir Tüyap Fuar ve Fuarcılık Hizmetleri A.Ş.


22/11/2018 25/11/2018 Akıllı Bina Teknolojileri ve Elektrik Sistemleri Fuarı (A-TECH)

Akıllı Bina Teknolojileri ve Elektrik, Elektronik, Bina Otomasyonu İhtisas Fuarı ATO Kongre ve Sergi Sarayı Ankara Artı 2 Fuarcılık Ltd. Şti www.arti2fuar.com.tr [email protected]

29/11/2018 02/12/2018 Otomasyon Fuarı 2018 Bursa 16.Uluslararası Elektrik, Elektronik ve Makine Otomasyon Fuarı

Elektrik, Elektronik, Otomasyon, Aydınlatma, İletişim Uluslararası İhtisas Fuarı

Bursa Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi







….. /….. /2018

ABONE FORMU

“Tesisat Donanım Dergisi”ne 1 Yıllık(12 sayı) abone olmak istiyorum. 100,00.- TL (KDV Dahil)

ABONELİK BİLGİLERİ (Kişisel Aboneler için)

Adı Soyadı : …………………………………………………….Dergi Teslim Adresi :……………………………………….……………………………………………………………………….……………………………………………………………………….Semt :……………………………………………………………..Şehir : …………………………………………………………….Telefon : ………………………………………………………..

E-Posta : ……………………………………………….……..…..Telefon (İş) : ……………………………………………….…….Telefon (Cep) : ……….……………………………………..….Doğum Tarihi : ……………………………………………..….Mesleği : ………………………….…………………………..….Çalıştığı Kurum Adı : ……………………………………..….……………………………………………………………………..….

ABONELİK BİLGİLERİ (Kurumsal Aboneler için)

Kurum Adı : …………………………………………………….Dergi Teslim Adresi :……………………………………….……………………………………………………………………….……………………………………………………………………….Semt :……………………………………………………………..Şehir : …………………………………………………………….Telefon : ………………………………………………………..Faks : ……………………………………………………………..

E-Posta : ………………………………………………………....Fatura Ünvanı : ……………………………………………..…………………………………………………………………………...………………………………………………………………………...………………………………………………………………………...Vergi Dairesi :………………………………………………..….Vergi Numarası : …………………………………………..….

Abone olan Kişi veya Kurum İmza/Kaşe :

ÖDEME BİLGİLERİ

Abonelik bedelini; Garanti Bankası Perpa/İstanbul Şubesi ; TR 41 0006 2000 4590 0006 2918 24

numarasına ödedikten sonra, dekontun fotokopisini, abone formu ile birlikte aşağıda verilen e-posta adresine gönderebilir veya faks çekebilirsiniz.

İletişim Adresi :

Teknik Dergiler Yayıncılık ve Organizasyon Ltd. Şti.Halil Rıfat Paşa Mah. Perpa Ticaret Merkezi B Blok K.9 No.1365 Şişli/İstanbul

e-posta: [email protected]

Perpa Ticaret Merkezi B Blok K.9 No.1365 Şişli / İstanbul

Tel. +90 212 210 22 42 / +90 535 7286467 www.teknikdergiler.net

Teknik Dergiler Yayıncılık kendi yayınlarını üretmenin yanı sıra; farklı sektör ve kuruluşlar için kurumsal yayıncılık hizmeti de vermekte... 2018 yılı itibarıyla Türkiye Yangından Korunma ve Eğitim Vakfı süreli yayını “Tüyak Yangın Mühendisliği Dergisi”nin içerik hazırlama, baskı hizmetlerini üstlenmiş olmanın gururunu yaşıyoruz. Yangın mühendisliği alanında teori, yaklaşım ve uygulamaları konu alan, yüksek teknik niteliğin hedeflendiği dergide; ulusal ve uluslararası çok değerli makalelere yer verilmekte.

Seçkin akademik ve sektörel isimlerden oluşan yayın kurulunun hayata geçirdiği fikri; en az onlar kadar sahiplenerek bu işbirliğini geleceğe taşıyacağız.

Hoşgeldin aramıza Tüyak Yangın Mühendisliği

Dergisi

Teknik Dergiler Yayıncılık

www.teknikdergiler.net

Çok fonksiyonlu Belimo Energy Valve™.Belimo Cloud ile çevirimiçi enerji kontrolü.Belimo Energy Valve™, enerji izleme, balanslama, debi kontrolü, güç kontrolü, ΔT kontrolü, glikol seviye izleme, tam sızdırmaz kesme, veri kaydı, cloud üzerinden erişim, uzaktan devreye alma gibi birçok fonksiyonu tek bir kompakt ünitede birleştirir. Bina sahipleri, işletmeciler, müteahhitler ve sistem entegratörleri bu akıllı teknolojinin getirdiği avantajları gözden kaçırmayacaklardır:

• Otomatik, öğrenen ve kalıcı hidronik balanslama• Hiçbir ön ayar gerektirmeksizin, uzaktan devreye alma• Belimo Cloud üzerinden enerji izleme ve veri kaydı• Basınçtan bağımsız debi, güç ve ΔT kontrolü• Bağlı bulunduğu cihazı öğrenen fonksiyon• Bağlı bulunduğu hattaki glikol seviyesini izleme• Tam sızdırmaz kesme fonksiyonu• Belimo Cloud›a bağlı vanalarda 7 sene garanti

Belimo Energy Valve™’i Cloud servisine bağladıktan sonra kullanıcılar isim ve şifreleriyle sisteme girip ısıtma/soğutma uygulamalarındaki enerji tüketimini tüm şeffaflığı ile izleyebilirler.

We set standards. www.belimo.com.tr

Documents

MAKALE - tesisat-donanim.com · 6 ENDÜSTRİYEL HABERLER 26 MAKALE -KONUT UYGULAMALARI Konutlarda Havalandırma ve Sağlığa Etkileri 30 UYGULAMA YAZISI / 2017 ASHRAE TEKNOLOJİ