MAKRO EKONOMİ POLİTİKALARI VE TARIM

SEKTÖRÜ İLİŞKİLERİ

Makro Ekonomi Politikalarının Genel Ekonomiye Etkileri

Genişletici Para Politikalarının Para Arzı Üzerine Etkileri

Genişletici Para Politikaları

Etkileri

Merkez Bankasının devlet tahvillerini satın alması

Merkez Bankasının reeskont oranını düşürmesi

Merkez Bankasının zorunlu rezerv oranını düşürmesi

Genişletici Para Politikalarının Para Arzı Üzerine Etkileri

Genişletici Para Politikaları Etkileri

Merkez Bankasının devlet tahvillerini satın alması

Toplam rezervlerin artması

Merkez Bankasının reeskont oranını düşürmesi

Toplam rezervlerin artması

Merkez Bankasının zorunlu rezerv oranını düşürmesi

Para çarpanının artması

Daraltıcı Para Politikalarının Para Arzı Üzerine Etkileri

Daraltıcı Para Politikaları Etkileri

Merkez Bankasının devlet tahvillerini satması

Merkez Bankasının reeskont oranını artırması

Merkez Bankasının zorunlu rezerv oranını artırması

Daraltıcı Para Politikalarının Para Arzı Üzerine Etkileri

Daraltıcı Para Politikaları Etkileri

Merkez Bankasının devlet tahvillerini satması

Toplam rezervlerin azalması

Merkez Bankasının reeskont oranını artırması

Toplam rezervlerin azalması

Merkez Bankasının zorunlu rezerv oranını artırması

Para çarpanının azalması

Para Politikasının Ekonomiye Etkileri

Para Politikasındaki gelişmeler

Rezervler-deki değişmeler

Para çarpanın-dakideğişme

Çarpan etkisi ile MG’dedeğişme

Faiz Oranındakideğişme

Planlanmışyatırımlardakideğişme

Genişletici Maliye Politikası Araçlarının Mal Piyasalarına Etkileri

Genişletici Maliye Politikası Araçları

Etkileri

Gelir vergisi oranlarının düşürülmesi

Hükümet harcamalarının artması

Genişletici Maliye Politikası Araçlarının Mal Piyasalarına Etkileri

Genişletici Maliye Politikası Araçları

Etkileri

Gelir vergisi oranlarının düşürülmesi

Harcanabilir gelirlerin artması ve buna bağlı AD eğrisinin sağa kayması

Hükümet harcamalarının artması

Toplam harcamaların bir bileşeni olarak G deki artışa bağlı olarak AD eğrisinin sağa kayması

Daraltıcı Maliye Politikası Araçlarının Mal Piyasalarına Etkileri

Daraltıcı Maliye Politikası Araçları

Etkileri

Gelir vergisi oranlarının artırılması

Hükümet harcamalarının azaltılması

Daraltıcı Maliye Politikası Araçlarının Mal Piyasalarına Etkileri

Daraltıcı Maliye Politikası Araçları

Etkileri

Gelir vergisi oranlarının artırılması

Harcanabilir gelirlerin azalması ve buna bağlı AD eğrisinin sola kayması

Hükümet harcamalarının azaltılması

Toplam harcamaların bir bileşeni olarak G deki azalmaya bağlı olarak AD eğrisinin sola kayması

Maliye Politikalarının Ekonomiye Etkileri

Vergi gelirlerini aşan hükümet harcamaları

Bütçe açıklarının ortaya çıkması

Hazinenindaha fazlatahvilsatması

MG’deazalma

Faiz oranındakiartış

Bazı planlanmışyatırımlarınkarlılığınınazalması

Politika Uygulamalarının Makroekonomi Üzerine Kısa Dönem Etkileri

Etkilediği değişken

Genişletici Daraltıcı

Para Maliye Para Maliye

Faiz oranı

Reel GSYİH

Reel harcanabilir gelir

İşsizlik oranı

Enflasyon oranı

Döviz kuru

Politika Uygulamalarının Makroekonomi Üzerine Kısa Dönem Etkileri

Etkilediği değişken

Genişletici Daraltıcı

Para Maliye Para Maliye

Faiz oranı

Reel GSYİH

Reel harcanabilir gelir

İşsizlik oranı Net etki ??

Enflasyon oranı

Döviz kuru Net etki ??

Düşer

Düşer

Düşer

Artar

Artar

Artar

Artar

Artar

Artar

Artar

Düşer

Düşer

Düşer

Düşer

Düşer

İthalatın artması döviz talebini artırır, faizlerin artması döviz arzını artırır

Artar

Net etki ??

Net etki ??

Net etki ??

Net etki ??

Net etki ??

Net etki ??

Makro Ekonomi Politikalarının Tarım Sektörüne Etkileri

Makroekonomi Politikaları ve Tarım Sektörü Arasındaki İlişkilerin Genel Çerçevesi

Dış Ticaret Politikası

Maliye Politikası

Para Politikası

TarifelerKotalar

Vergiler Kamu Harcamaları

Para Arzı

GATT/DTÖAB

Faiz Oranı ve Enflasyon

DışsatımDışalım

Girdi Fiyatları

Döviz Kuru

Ürün Fiyatları

Arazi Fiyatları

Tarım Ekonomisi Performansı

Tarım Sektörü ve Makroekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkiler

Toplam Arz Toplam Talep Mal Piyasasında Denge

Dış Alem

Para Arzı Para Talebi Para Piyasasında Denge

Milli Gelir

Fiyatlar Genel

Düzeyi

d

Faiz

Döviz Kuru

c

b

a

Girdi Fiyatı

c

b

e b,e Tarımsal Arz Yurtiçi Talep

d

İhracat Talebi

b,d,e

a

Mal Dengesi

Çiftçi Eline Geçen

Fiyatlar

f

Tarımsal Gelir

e

f

f

Politika Uygulamalarının Tarım Üzerine Kısa Dönem Etkileri

Etkilediği değişken

Genişletici Daraltıcı

Para Maliye Para Maliye

Bitkisel ürün fiyatları

Yurtiçi talep

İhracat talebi

Net etki

Politika Uygulamalarının Tarım Üzerine Kısa Dönem Etkileri

Etkilediği değişken

Genişletici Daraltıcı

Para Maliye Para Maliye

Bitkisel ürün fiyatları

Yurtiçi talep

Artar Artar Düşer Düşer

İhracat talebi

Artar Düşer Düşer Artar

Net etki Artar Düşer Düşer Artar

Tarım ürünleri fiyatları(Para Politikasının Etkisi)

Tarıma olan bu etkinin bir kısmı ürünlerin yurtiçi ve ihracat talebine olan etkisiyle ortaya çıkmaktadır.

Örneğin genişletici para politikası uygulaması ulusal paranın değerini düşürerek ihracat talebini artırmaktadır.

Genişletici para politikası faiz oranı ve döviz kurunu düşürmekte ve böylece ihracat talebi ile bütün mal ve hizmetlere olan yurtiçi talep artmaktadır.

Her iki uygulamada, tarım ürünleri talep eğrisini sağa kaydırarak, fiyatların artmasına yol açar.

Tarım ürünleri fiyatları(Para Politikasının Etkisi)

Tarıma olan bu etkinin bir kısmı ürünlerin yurtiçi ve ihracat talebine olan etkisiyle ortaya çıkmaktadır.

Örneğin genişletici para politikası uygulaması ulusal paranın değerini düşürerek ihracat talebini artırmaktadır.

Genişletici para politikası faiz oranı ve döviz kurunu düşürmekte ve böylece ihracat talebi ile bütün mal ve hizmetlere olan yurtiçi talep artmaktadır.

Her iki uygulamada, tarım ürünleri talep eğrisini sağa kaydırarak, fiyatların artmasına yol açar.

Tarım ürünleri fiyatları(Maliye Politikasının Etkisi)

Maliye politikalarının tarıma etkisi ise daha çok ürünün iç pazar payına ve ihracat talebinin fiyat esnekliğine bağlı olarak ihracat talebine yönelik olmaktadır.

Genişletici maliye politikası, bütçe açığını artırırken, tarım ürünlerinin fiyatını düşürmektedir.

Çünkü yüksek faiz oranının döviz kurunun yükselmesine neden olması sonucu ülkenin tarım ürünlerine olan ihracat talebi azalmaktadır.

Bunun sonucunda talep eğrisi sola kayarak fiyatların düşmesine neden olmaktadır.

Sıkı maliye politikası ise faiz oranını ve döviz kurunu düşürmekte, bu da ihracatı yapılan ürünlerin talebini artırmaktadır. Sonuçta talep eğrisi sağa kaymaktadır

Politika Uygulamalarının Tarım Üzerine Kısa Dönem Etkileri

Etkilediği değişken

Genişletici Daraltıcı

Para Maliye Para Maliye

Girdi fiyatları

Artar Artar Düşer Düşer

Tarımsal kredi faiz oranı

Düşer Artar Artar Düşer

Net çiftlik geliri

Artar Düşer Düşer Artar

Girdi Fiyatları

Tarım üreticilerinin makroekonomi politikalarından etkilenmeleri satın aldıkları girdiler yoluyla da gerçekleşmektedir.

Genişletici para politikası hem tarım hem de tarım dışı sektörlerde girdi talebini artıracaktır.

Girdi üreticileri ise kısa dönemde arz ettikleri girdi miktarını ancak sınırlı kapasiteleri kadar artırabilecekleridir. Bundan dolayı, girdi talep eğrisinin sağa kayması nedeniyle girdi fiyatları artacaktır.

Genişletici maliye politikasının da aynı yönde bir etkisi söz konusudur .

Sıkı para politikasında ise faizler yükselmekte ve bu da kredi kullanımını olumsuz etkilemektedir. Sınırlı kredi kullanımından dolayı girdi talep eğrisi sola kaymakta ve girdi fiyatlarının düşmesine neden olmaktadır.

Tarıma Uygulanan Faiz Oranı

Tarıma uygulanan faiz, genel faiz oranına paralel bir seyir izlemektedir. Çünkü tarım, ulusal ekonominin bir parçasıdır.

Genişleyici para politikaları, para arzını yükseltmekte ve faiz oranı düşmektedir. Sıkı para politikası ise para arzını düşürmekte ve faiz oranını yükselmektedir.

Genişleyici maliye politikaları sonucu faiz oranları artmaktadır. Çünkü hükümet, artan bütçe açığını finanse etmek için para piyasasına ek devlet tahvilleri sürmektedir.

Eğer sıkı maliye politikaları uygulanıyorsa bütçe açığı azalırken faiz oranı da düşmektedir.

Net Çiftlik Geliri

Brüt çiftlik geliri= tarım ürünlerinin pazarlanmasıyla elde edilen nakit gelir + diğer çiftlik gelirleri + hükümet ödemeleri

Net çiftlik geliri = Brüt çiftlik geliri – toplam üretim masrafları

Net Çiftlik Geliri Genişletici para politikası sonucu tarımsal ürünlerin

fiyatlarının artması sonucu, ürünlerin pazarlanmasından elde edilen gelirin artacağını göstermektedir.

Bu savın geçerliliği ise ürünlerin ihracattaki payına ve ihracat talebinin fiyat elastikiyetine bağlıdır.

Bu iki değer ne kadar yüksek olursa, üreticilerin gelirleri de o kadar fazla artacaktır.

Sıkı para politikası ise tam tersi bir etki yapmaktadır. Yüksek faiz oranı üretim maliyetlerini artırmakta ve tarımsal üretimden elde edilen geliri azaltmaktadır..

Net Çiftlik Geliri

Genişletici maliye politikası yüksek faiz oranına sebep olmakta ve değerlenen ulusal para, sırasıyla ürünlerin fiyatlarını ve pazarlamadan elde edilen nakit geliri düşürmektedir.

Yüksek faiz oranı, faiz ödemelerini artırmaktadır. Net etki ise üreticilerin net gelirlerinin azalması olarak ortaya çıkmaktadır..

Net Çiftlik Geliri Sıkı maliye politikası ise tam tersi bir etkiye

sahiptir. Ulusal paranın değerini düşüren düşük faiz oranı, ihracat talebini artırmakta ve tarım ürünlerinin fiyatlarını yükseltmektedir.

Tarım ürünlerinin pazarlanmasından elde edilen yüksek nakit gelir ve düşük faiz oranları ile daha da artmaktadır.

Eğer sözkonusu sıkı maliye politikaları üreticilere yapılan devlet ödemelerinin azalmasına neden oluyorsa, bunun net gelir üzerine olumsuz bir etkisi sözkonusudur.

Tarımsal arazi fiyatları

Bir dekar araziden elde edilmesi beklenen gelir Tarım arazisinin değeri =--------------------------------------------------------------------- İskonto oranı

Burada iskonto oranı, arazi sahibinin bir sonraki en iyi alternatifin getiri oranıdır.

Bir sonraki en iyi alternatifin, faiz oranından araziyi kiraya vermek olduğu kabul edildiğinde, eğer bir dekardan beklenen net gelir 200 YTL ve iskonto oranı %10 ise, tarım arazisinin fiyatı 2 bin YTL olmaktadır.

Tarımsal arazi fiyatları

Eğer beklenen net gelir artarsa ve/veya faiz oranı düşerse tarım arazisi fiyatları artacaktır. Tam tersi bir durumda tarım arazilerinin fiyatları düşecektir.

Genişletici para politikası bitkisel üretim yapan üreticilerin net gelirini yükseltmekte ve faiz oranlarını düşürmektedir. Denkleme göre her iki gelişme bitkisel üretim yapılan yerlerde tarım arazilerinin fiyatlarını artmasına neden olacaktır.

Hayvansal üretim yapılan yerlerde ise arazi fiyatları, bu kadar değerli olmayacaktır. Böylece, bu politikaların etkisi pay ve payda da meydana gelecek değişimlere bağlı olacaktır. Daraltıcı politikalar ise tam tersi etkiler yaratacaktır.

Tarımsal arazi fiyatları

Daha öncede belirtildiği gibi, genişletici maliye politikaları genel olarak bütçe açığını artırmakta, faiz oranı yükselmektedir.

Denklemden de anlaşılacağı gibi pay ve paydadaki gelişmelere bağlı olarak tarım arazileri fiyatları düşmektedir.