Mantar ve Paraziter Enfeksiyonlarnn mmunolojisi

Mantar ve Paraziter Enfeksiyonlarnn mmunolojisi Prof Dr Nuri KRAZMikoloji UzmanMikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Uzman

Alem

Hcre Yaps

rnek

Monera

Prokaryot

BakteriActinomyces

Protista

karyot

Protozoa

Fungi

karyot Mantar

Plants

karyot

Bitkiler

Animals

karyot

Eklem bacakllarMemelilernsan

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASIMantarlarn Genel zellikleri-1Doada mantarlar ile olduka sk karlar ve onlarla iice yaarz. Gda maddeleri zerindeki kfler bunun en arpc rnei Mantarlar nemli ortamda (%70) daha iyi rerMantarlar, bakterilerin aksine asidik ortamda kolayca rerler

MANTARLARMayalar,Kfler ve Dimorfik mantarlar

* Mantarlar immun sistemi bozulan hastalarda frsat mantar enfeksiyonu olarak karmza kar* karyot hcre yapsnda olduklarndan tedavileri bakteriyel enfeksiyonlara gre daha zordur.* Ntropeninin dzelmesi frsat mantar enfeksiyonlarnn tedavisinde son derece nemli.

5Mantar patojenitesinin temel mekanizmas 1-Dokudaki sya ve dier artlara adapte olabilme 2-Konan savunmasna kar dayanma eklinde zetlenmektedirPrimer patojen mantarlar Histoplazmoz, blastomikoz, koksidiyoidomikoz ve sporotrikoz etkenleri

Enfekte edici dozlaryla salkl kimselerde hastalk yapabilirler

Bu grup etkenler, gerek patojen mantar infeksiyonlar etkeni olarak gsterilmektedir

DermatofitozlarGenellikle canl dokular tutmazlar.

Uzun sreli bir infeksiyon olutururlar

Oluan konidium ve sporlar yeni konaklar enfekte eder8Deri alt mikozlarKromoblastomikoz, maduromikoz, rinosporidyoza sebep olan mantarlarn dokuyu istila etme gleri snrl, dokuya uyum salama sreleri ok uzundur.

Frsat Mantar Enfeksiyonlarmmun sistemi bozulan hastalarda hastalk olutururlarzellikle ntropenik hastalar risk altndadrKanserli hastalarda sitotoksik ila kullanm,Organ nakli yaplan hastalarda immun supressif ila kullanm,Uzun sreli kortikosteroid kullanm,Uzun sreli geni spektrumlu antibiyotik kullanm predispozan faktrlerdir.Mantarlara kar baklkDoal baklkAnatomik bariyerEdinsel baklkHcresel araclkl immunite nemliTh1 aracalkl hcresel immunite Humaral immunite daha az nemlimmun sistem hcreleri

Mantarlara kar doal baklkta nemli olan hcreler

-Makrofajlar Cryptococcus ve Pneumocystis-Ntrofiller Candida albicans ve Aspergillus fumigatusParazitler Protozoonlar (Protozoa)

Helmintler (Solucanlar)

Artropodlar (Eklem bacakllar)

Paraziter infeksiyonlarn genel zellikleri-1Baz parazitler hcre iinde yaayabilirler Plasmodium, Leishmania

Parazit antijenleri, ok ve deikendir

Parazitler konak spesifitesi gsterirler

Paraziter infeksiyonlarn genel zellikleri-2Parazitlere kar konak direnci ayn tr iinde deikenlik gsterirKonaklar parazitlere kar immn effektr mekanizmalar gelitirmilerdirParazitik infeksiyonlar genellikle kroniktir (Genelde parazit kona ldrmeye almaz, kronik infeksiyona sebep olur)

Parazitlere kar doal baklkta nemli olan hcreler-Makrofajlar-Ntrofiller-Mast hcreleri-TrombositlerMakrofajlar-1mmn cevabn banda antijen sunucu hcre (APC) olarak grev yaparlarParazitik infeksiyonu iki yolla etkiler1-Parazitlerin oalmasn engelleyip onlara hasar verir2-Enflamatuvar cevab kontrol eden mediatrler salglar

Makrofajlar-2Makrofaj aktivasyonu enfeksiyonun erken evresininbir zelliidir

Asl olarak T hcrelerinden salnan IFN-g, IL-3 ve IL-4 gibi sitokinlerce aktive olurlar

Makrofajlar-3Fagositoz yaparlarLeishmanialar makrofaj zerindeki CR3 reseptrlerine balanarak hcre iine alnrlarBaz parazitler ise makrofaj zerindeki mannoz-fruktoz reseptrlerine balanarak hcre iine alnrlar

Leishmanial makrofajlarMakrofajlar-4Makrofajlar aktive olduklarnda plasmodiumlarn eritrositik evreleri gibi kk parazitleri

Baz istozoma larva evreleri gibi byk parazitleri ldrebilirler

Spesifik IgG ve IgE gibi antikorlar makrofajlarn ldrme kabiliyetlerini arttrr

Makrofajlar-5Oksijene baml mekanizmaBaz parazitlerin fagositozundan sonra makrofajlar reaktif oksijen metabolitleri retirler. Makrofajlar sitokinlerce aktive olduklarnda daha ok speroksit ve hidrojen peroksit retilirOksijenden bamsz mekanizmaL-arjinin metabolizmasnn bir rn olan nitrik oksit bu yolun nemli bir toksinidir. NO genel olarak tm parazitik infeksiyonlarn kontrolnde nemlidir.

TNF-Asl kayna aktive makrofajlardrFakat lenfositlerde de salnrlarTNF-, leishmania gibi protozoanlara ve S. mansoni gibi helmintlere kar koruyucu yantta nemlidirlerTNF-, S. mansoni larvalarn ldrmek iin eozinofil ve makrofajlar aktive ederler

NtrofillerNtrofil membrannda Fc reseptrleri ve kompleman reseptrleri bulunurFagositoz yaparlarHem oksijene bal hemde oksijenden bamsz ldrme mekanizmalarn kullanrlar

Mast hcreleri-1Stoplazmik granlleri ok sayda mediatr ierirIL-3,IL-4 ve TNF- gibi bir ok sitokin retirler

Mast hcreleri-2Helmint infeksiyonlarnda mukozal mast hcreleri, barsaktan nematodlarn atlmasna yardmc olurMast hcre rnleri, barsak geirgenliinde deikenlie ve epitelin dklmesine yol aarak protozoanlarn atlmasna yardmc olurlarOluan mediatrler barsak duvar dz kaslarna etki ederek peristaltizm yolu ile parazitlerin dar atlmasn kolaylatrabilirler

TrombositlerTrombositlerde T.gondi ve T.cruzi gibi parazitleri ldrebilirlerDier efektr hcrelerde olduu gibi IFN-g, TNF-a gibi sitokinler trombositlerin sitotoksik aktivitelerini arttrrlar

Parazitlere kar spesifik immn yantParazitlere kar spesifik immn yantta nemli olan hcreler:-Eozinofiller-CD8+ T hcreleri-CD4+ T hcreleriEozinofiller-1Fagosite edilemeyecek kadar byk parazitlerin genelde doku evrelerine kar bir savunma aracdrlarGenelde helmint infeksiyonlaryla ilikilidirler ( Ascaris, filaria, istosoma)Artm eozinofili genellikle yksek IgE seviyeleri ile ilikilidir

Eozinofiller-2S. mansoni, T.spiralis gibi parazit larvalarna balanarak ieriklerini bu larva yzeyine boaltrlar

Eozinofiller-3Eozifiller, major bazik proteini(MBP) ierirlerIgEler helmintlere balanrEozinofillerde opsonize olmu bu organizmalara balanrlarEozinifiller aktive olur MBPlerini salglayarak parazitleri lizise uratrlar

Eozinofiller-4Eozinofillerdeki major bazik proteini MBPler helmintlere kar ntrofil veya makrofajlarca retilen proteolitik enzimlere ve reaktif oksijen radikallerine gre daha ldrcdrler

Eozinofiller-5Fagositik zellikleri ntrofillerden daha azdr

Ntrofiller gibi hem oksijene bal hemde oksijenden bamsz yollarla parazitleri ldrebilirler

Parazitlere kar immun yant Genel olarak hcre ii yerleen parazitlere kar hcresel immn yant,

Doku ve kan parazitlerine kar ise antikor yant daha etkin olarak oluur.Granloma oluumu ve Kapslizasyon-1Baz parazitik infeksiyonlarda immn sistem paraziti tam olarak yok edemez.Hasar en aza indirmek iin parazitin evresinde kapsl oluturarak onu snrlamaya alrT hcreye dayal bir olay olan kapslzasyon lokal salnan antijenlere kar hcresel bir yanttr

Granloma oluumu ve Kapslizasyon-2S. mansoni yumurtasnn evresindeLenfatik filaryazis de oluan fibrozis lenf damarlarnda tkanklklara yol aar

Parazitlerin mmn Sistemden ka mekanizmalar-1Anatomik sekestrasyonBaz parazitler konak antijenlerinden bir yzey tabakas (antijenik maskeleme) edinirmmn efektr mekanizmalara kar diren gelitirirler

Parazitlerin mmn Sistemden ka mekanizmalar-2Antijenik mantonun atlmasKonak immn sisteminde deiiklik ve immnospresyonAntijenik varyasyon-Antijen ekspresyonunda evre spesifik deiiklikler-Yzey antijenlerinde srekli deiiklik gelimesiParazitik infeksiyonlarn mmnopatolojik sonular-1Parazit ve parazit rnleri konaa zarar verirParazitlere kar gelien immn cevapta konaa zarar verebilir ( Stma, Trypanasoma, Leishmaniada hepatosplenomegali grlr)mmn kompleks geliimiParazitik infeksiyonlarn mmnopatolojik sonular-2zellikle helmint infeksiyonlarnda artm IgE seviyeleri mast hcre degranlasyonuna yol aabilir

Hidatik kist patlamalarnda anfilaktik ok grlr

T. canis ve filaryal bir infeksiyon olan Tropikal eozinofilide astm benzeri semptomlar grlr

Parazitik infeksiyonlarn mmnopatolojik sonular-3Parazitlerin neden olduu poliklonal B hcre aktivasyonu sonucu, eritrositlere, lenfositlere ve DNAya kar otoantikorlar geliebilir

Parazitik infeksiyonlarda grlen non-spesifik immn spresyon nedeniyle baz bakteriyel ve viral infeksiyonlar daha sk grlr41

Cochleanthes candida

Cochleanthes amazonica TEEKKRLER