Masallar_Eflatun

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    1/200

    MASALLAR Efltun Cem Gney

    IKLTR VE TUR ZM

    BAKANLI IYAYINLARI

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    2/200

    Kapak : Grafik Stdyo S

    i________, : . " . . . ' . . . " . . . . . - . .

    Tac-nif No.

    N D E

    Onay : 16.6.1982 gn ve 831.0-879 sayBakanlmzca birinci bask. Kasn 1982Bask Says : 10.000Hacettepe Sosyal ve dari Bilimler Fakltesi Dner Sermaye letmesi

    ANKARA

    SIRMALI PABU .....................

    NCLYORGAN ......................

    TURUNLAR .....................

    SEDEF BACI .............................

    GELNCK GN .....................

    HAMUR BEBEK ......................

    KSEDAI ................................

    PERL EL ..............................

    ALTIN PEREMLOCUKLA

    ELMA ..................................

    AIL SOFRAMAIL ................

    KL KEDS ............................NARTANES...............................

    KARAYILAN .............................

    SABIRTAI ...............................

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    3/200

    ZMRTANKA ...................................................... ............... 244

    BR G ZE BR G L ................................................ ........ 291

    AK GNKARA GN .................................................... ..... 307

    KA ME R TAY ......................................................... ................ 322

    TASA KUU .......................................................... .............. 338

    ELMAS BEK ....................................................... .............. 344

    DNYANIN TADI ........................................................... .... 361

    LK BAHTIM ALTIN TAHTIM ........................................... 382

    HER MA

    Bizim de bir masacaksz bir dnya bu! Keolu'nu da; peri kzn d

    seni de iine alr; beni una sar, yedi dnya

    dnyas

    n

    bir dnp dodemir as yola dsenibir gz gitseniz, bir arpyisi mi, gelin derelerdgibi geerek; lle, smierek; daha da yorulurbir tandr bana gtrne masallar var orada;madk masallar! Oturukp u dnyay dolama

    sal deyip gemeyin; kkdurur dagibi... Dallar

    bagibi... Ama anlatlactad anlatlndadr buntekerleyip bir yuvaustalarndan dinlenirsdorusu. Ha, ite bu n

    gtreyim dedim ama, b

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    4/200

    lu! nk Allah'n k, tandrn ba olur da kimgelmez. arlan da gelir, arlmayan da; haylananda gelir, huylanan da; ahlanan da gelir, ohlanan da,

    Kambur Ese de gelir, Sar Kste de; hsl, seyrekbasandan sk dokuyana, bir tala iki ku vurandanher yumurtaya bir kulp takana kadar kim var, kim

    yok, srt btn, karn tok... cmlesi gelir toplanrama, masalcbay masala balatmak kolay m?

    Mbarek, kendini naza ektike eker; onu sylet-mek iin her biri bir dereden su getirmeye balar.

    Kimi yukardan atp aadan tutar, kimi azn yu-mup dilini yutar; kimi ince eirip sk dokur, kimi

    st dkm kedi gibi oturur; kimi akntya krekeker, kiminin krd ceviz krk geer; daha dahabir yn maval, martaval derken masalcmzn e-nesi alr, gayri yle bir dizip koar ki, azndanbal akar, dili de kaymak alar baln stne!

    mdi; kalem benim, sz onun; nokta benim,harf onun; okuyun okuyabildiiniz kadar. Okuduk-a gnlnz gl olup alacak; diliniz de blblolupakyacak...

    Efltun Cem GNEY

    SIRMALI PA

    Bir gn bamdan kavak ksmet deyip dtm yola. Az glerde ter dkerek, yokulardatepe dz gittim, ky ktmeran; birinin de asl var, as

    yok kyde kuyu kazdm, kisi silik milik, birinin de yaT arasz aldm, arya dald

    fekinin birinde tfek. kisde kunda var, akma yone buna baktm, akmaksz dbabam yrdm; glgemi pede baktm, bitmemi bir aackisi 'daha domam, birinin Ad var san yok tavan avlazinen yaladm, yeniden dtba uurlar ola... Az gittim, u

    geerek, lle smbl bierek aBir de baktm ev. kisi yst ak, drt duvar yok...

    tun

    kt

    ; ikisi yalan dolan, doan. Kaf Danda doanda kazan verdi cebinden; ya Hda in'den. kisi yamuk yumvar dibi yok... Dipsiz kazan v

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    5/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    6/200

    Bir de bakm ki ne grsn, bir aka nine! Alt nda birhasr, karsnda bir ayna...

    zusu! Senin bandan da ggeenleri de... Rzgr, yumil mi? yi saatte olsunlar, dilini balayacaklar. vey adaki ynden, yapadan albker, yumak yapp dkersi

    ksz kz kulaklarna i

    Aman nine, o nasl sztutar sizin banzdan bir telelim yanma dmez mi? Zagzne batyor. Destiyi krsabahane mi yok onun iin. Vo da beni sele versin, ne kten geri... deyip de, ah za

    Alama kzm alama

    olduktan sonra, o gldrmhele sen u yzn, gznona doru uzatmaz m! Sihsem, ne desem, on parmalamaya balam. ksz kzya, ifa niyetine deyip yzAka Ninenin duasn alaraklakin eve dnnce bir kzlca

    vey anas, tepeden trri:

    Amann ne gnlere ka

    m

    yor. Huuu, efendi; gel deben onu bu kapya bastrmamrarr. Benim evde gl gibi kyer yerinden oynam. Bir dgrsn; kznn ekli email

    10

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    7/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    8/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    9/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    10/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    11/200

    O srada iki bklm bir kocakar da yerleri yalayayalaya geliyormu. ahzadenin ah vahi kulana gelin-ce, yar belini dorultarak yle bir gz ucuyla bakm:

    Ey oul, demi; ben bu pabucu birinin ayandagrmtm dnde, havuzun iinde ne geziyor bu! Sa-

    Bir gn bir padiahn olu atn sulayacak olmu... Atrkm... Havuzun dibinde bir pabu!...

    kn haramiler yolunu kesip yle ise, yanarm dorusudan deildi. Btn dn hhuri mi desem, peri mi desgzeldi! deyip de yrypbir atetir dml Gayr ik

    drp da ta taratm, her denler balar yerde dnpkvlcmlar sarayn stnebabas bir yandan vezir, vzya balamlar. Bylece sarz odasna, arz odasndan yardr balam. gn eirip sk dokumular ama lenenler ceviz kabuunu dom, umur grm bir vezir

    Bre aka kocalar, de

    maz, kervan gemez, krk horalar elek felek ediyorsunde, bir ana baba kuzusu iselbette kendi iinde, kendi dadr. imdi ak aalar kakap dolatralm, kimin aymektir. Allah yazdysa, toygayr ferman padiahmzn

    Meer padiah da kamu, bu szlere akl fikri ya

    O gnden beri ak aadiahn ferman dillerinde, ak kap, kara kap derken,gelmiler.

    20

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    12/200

    vey ana, ak aalarn elinden pabucu ekip, kendiayana giymek istemi, olmam; kendi ayandan ka-rp kznn ayana geirmek istemi, yine olmam.

    Aalar burada aradklarn bulamaynca, baka kap-ya ynelmiler ama, komunun biri:

    Canm teli pulu dklecek deil ya, bir de kszgiyse unu, ne olur sanki; o da bu evin k z deil mi? di-yecek olmu ya, vey ana kalarn atp:

    lahi komu sen de! Kza, kuzuya benzer nesi varonun; al sprgesi gibi, ahr kapsnda dayal duruyor;yanma yaklaann burnu dibinden der, ele, gne kar-lacak ey mi?

    Velakin ak aalar, bu ite bir gve yenii olduunusezerek:

    Hatun kii ferman byk yerden; biz kl kldan ayr-

    myoruz, o da Allah'n kulu deil mi? deyip de ayak dire-yince, vey ana ar naar, varp ahrn kapsn am; birde aalar bakm ki ne grsn, ksz kz dedikleri hi deal sprgesine benzemiyor, plkten bitmi ama glbitmi; pabucu giymi, pabu da ayana tpatp gelmi.

    te o zaman vey ana dilini srm; ak aalarn daparma aznda kalm.

    Ba byk aalar, ne yaptlarsa kzn azndan birharf ekip alamamlar ama, kandan, gznden okuya-caklarn okuyarak:

    Kzm demiler, Allah yzne bakt; bana bir dev-let kuu konacak, vaktine hazr ol!

    yi ama, vey anann karn gtrr m bunu! Birayn, oyun edip ksz kzn yerine kendi kzn, saraya

    gelin etmeyi kurmu. Elbettzrlar. Kznn, azn yzniin boyamad boya kalmam

    ksz kz pabucu giymi, pabu

    22

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    13/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    14/200

    Dnya bir yana onlar bir yana... Srmals ile kpeli-sini unutur mu hi. kisini de saray iftliine gnderdik-ten geri, varp gelin arabasna kurulmu, yenge sul-tanla beraber...

    Btn saray sevinip seyran eylemi, donanp devran

    eylemi ve k

    rk gn, k

    rk gece yle bir toy dn eylemi;yle bir toy dn eylemi ki, felek bile bir yana dahagirmi; ksz kzla, padiah olu da ermi muradna; bizkalm kerevetine; gkten elma daha dt; yz gl-medik yetimlerin bana!

    NCLYORG

    Evvel zaman iindeKalbur saman iindeCinler cirit oynarkenhamam iinde Bir sekanadn Krk katra

    yklettim Ne az gittine uz gittim Kof dailettim Bir nefeste er

    O dalar

    n kar

    n

    Dikilmedik aacn Oyedim narn Erilmiplikle Ne ulhalardokudum Elif dedimdedim Da, ta oku

    Bir sinek bir kartalSallayp vurdu yere Ydeil, gerektir Yer

    yarld birdenbire Kekoydum kazana Poyrile kaynattm Nedir d

    sorana u masalanlattm.

    26

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    15/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    16/200

    evin nnde bir kuzum, kuzunun banda kzm var. birbirinden gnll; yazan Allah hangisini hanginizeyazdysa, yolunuza turab olsun ama, hele u kuzuyu biryiyelim de az tadyla, tesi kolay!.. deyip Mstk'n y-zne bakm ve el kadar kt vermi ki eline, karm kzar-tp da gndersin kuzuyu diye. Ama Mistik, devin gzn

    pek beenmemi. Kd alp bir arpa boyu yol gidince,ap okumu ki, ne okusun, kendi ayayla lme gidiyor.

    Kara hatun, bir kuzu gnderiyorum sana, bir insankuzusu! Vakit, saat deme; sakn i i yeme; ie tak,dnder, kzartp gnder! diye yazm dev.

    yilie kemlik!.. Baka ne beklenir ki bu kanl mah-lktan!

    Mistik dilini srm:

    Ya yle mi! Dur, ben de Kelolan'l ele alaym dabir gr! deyip, bann ucuyla mektubun azn yzndzeltmi. Sonra, dev karsna varp estn etmi, mestnetmi, tarlaban destan etmi; o da Mistik yerine emlikkuzunun kanna girmi.

    Dev kars bu kuzuyu kzartmada olsun, Mistik birkolayn bulup kzlarn bulunduu odaya girmi ki, ne gr-sn, kz! Gzel demek de sz m... Biri iek amdal gibi, biri kekik kokan bal gibi, biri de, bir ana kuzusu,daha azndan st kokuyor,

    Kelolan bunlar byle grnce, kurunla ye-rinden vurulmua dnp:

    Siz hangi dan gl, hangi dan smblsnz?diye sormu. Onlar da iki gz iki pnar:

    Sorma yiit, sorma demiler; bir padiahn kzyz.Birgn bireytana uyup Viran Ba derler, gezilmez

    30

    Mistik bir kolayn bulup kzki ne grsn, kz! G

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    17/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    18/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    19/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    20/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    21/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    22/200

    O sabah, Mstk'la kk sultan yeil kuun sesiyleuyanmlar. Giyinip dzendikten sonra, gidip padiahnelini, eteini pmler Padiah da kzn grm, g-nenmi! gveysini grm; gvenmi; yle hediye ver-memi ama:

    Evlatlar

    m; bu dnya, drt kulplu bir teknedir: iki-sinden kadn tutar, ikisinden erkek... Bir gn gelir, bu tek-nenin bana geerseniz, u bir ift szm kulanza k-pe olsun! Hele o gne dek, yeil kafesli odanzda, yei!kuu dinleyerek gnnz gn etmeye bakn diye dn-yalar deer bir baba d vermi.

    teki kzlaryla, teki gveylerini de el pmeye bek-lemi ama, o gn ne incili yorgan odasnn kaps alm,ne de imek ta odasnn! Padiahn yreine bir korkudp:

    Acep, gz gtrmeyenlerden biri, yastk erezleri-

    ne bireyler katp kattrp da zehirlemi olmasn bunla-r! diye kara kara dnmeye balam. Vezir vzera ise:

    Padiahm, byle korkuyu dalnza kondurmayn,dn deyip de geivermeyin! O kadar konuu indiripbindirmek dile kolay; krk gn krk gece insan yle bir yo-rulur ki, dlm ete dner; de yiitse, gerdek gecesisabah ban kaldrabilsin, Alimallah yatak, ektikeeker adam... diye atp eirmiler ama, ertesi sabahgene onlardan bir ses, soluk kmaynca, bunun altn-da bir apanolu var ama, bunu da bilse bilse kardele-rinin huyunu, suyunu bilen Mistik bilir deyip onu ar-

    mlar; o da:Vallahi padiahm; demeye azm varmyor ama,

    gayr saklayacak yeri kalmad; Allah bilir ya, kardeleri-mi devlerin bedduas tutmu olacak. Eer byleyse vay

    balarna! Ne incili yorgan alek ta odasndakiler uyuyama kt. Byle bir kar da bekardetir, dilim doland yoksbam koyduka, onlar benim

    Ya demek bunlarn gz netanda, benim tacm

    42

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    23/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    24/200

    lik vermi bunlara; Mstk' da balarna padiah yappkesine ekilmi. Cmle lem ermi muradna, biz -kalm kerevetine. Gkten elma daha dt. Hakkn-dan fazla hak istemeyenlerin bana!

    Zaman zaman iincirit oynarken eski hteeden derken bir kefendim, vay efendimne tartya gelir, ne tedazeye; dorusu grst nak nak r

    Baktm bakakaldm; oHani karpuz kesme iller ama, bakalm, ad

    puzun deyip

    kard

    mha kestim, ha kesiyderken baktr, biraarken elim de iinelimi karaym derkvermedim mi? Bir yan sazlk, samanlk,yannda demirciler dnnda boyaclar boyarenleri, grdn m bvar yklr; ne kapsmad, doluya koydu

    iliti gzme velakinkulak verdi szme! bu! On yldr aryoriinde, iki dertli bir aben baladm mavala

    46

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    25/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    26/200

    bakn. O, iki gz iki pnar daha keyi dnmeden ehza-denin yreine bir atetir dm; tpk nar tanesinin na-rna yanan ehzade misali, vay yandm etmeye balam.E, duvarn kula var derler. Hele saray duvar olursa,

    Dalgnlk bu ya elindeki ksenin dmesiyle...

    50

    kim bilir ka gz, ka kuken t padiahnkine kadyan koca devletli ellerini d

    Grdn m bir bayldz br yetimin ba

    miydi; dedikleri kyor ilam ya, vezir vzera onu

    Padiahm demileya, elolunun azna birnne geilmez; ne yazlmzu bkmekten gayr are y

    Onlar padiah avutekildikten sonra, demir az gitmi, uz gitmi; deregeerek, lle smbl bie

    ken efendim; gnn biridev kars! Bir az Harek var, ne rd var. gsnden emmeye balaDev kars homur homur h

    nsanolu demi; bmrrdm ya, ak stm dn yoksa... Yine de sabVe zira benim olum, altimdi ya kapdadr, ya balaym bari der, vurureh

    ne Amasya, ne Yafa, bir rp kor rafa... Derken, ngelir biter; bir sa koklail ki, budak delii! Grmkuyu alr:

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    27/200

    Hit ana, der, burnunun direi mi krld senin?Baksana bir, buram buram insan eti ttyor!

    Anas o deilden gelerek:Bre oul, buralarda in yok, cin yok, insan dediin

    ne gezer; olsa olsa diinin dibinde kalmtr der, der

    ama anas

    , kocaolan yine bildiini okur:Hey ana sen de, ben koca kz deilim ki, d

    greyim, lam cimi yok mis gibi insan eti ttyor itedeyip dilerini bilemeye balaynca, anas:

    Haydi yle olsun diyelim. Ya kokusunu aldn in-san gelip de ak stm emmi bir insansa, yine onunku canna kyar msn?

    Deyip de, yle bir gznn iine bakmaz m, dev-olu azn deitirir:

    Ana der, kurdun boazna ya derisi aslmaz ama,

    ben o kadar m a gzlym? Senin ak stn emdiktengeri, deil kanna girmek stbest karde derim ona,kardeten ileri...

    Olunun u yiite sz yok mu, dev anasnn y-reine bir su serper:

    Aldm ele, vurdum yere, veren Allah bir can veredeyip alr elmay, vurur yere; ehzade de elma gibi kza-ra, bozara gelir meydana...

    Dev adam onu yle bir tepeden trnaa szdktensonra:

    Ey insanolu demi, sormak ayp olmasn ya, buku umaz, kervan gemez yerlere yel mi att, sel mi attseni; hele bir deyiveru bandan eseni?

    ehzade, yarasna dokunulmu ceylan misali inle-mi:

    Sorma dev karde, sna uradm; Allah vermesinimin bana; yakt yandrddura yitirdim; dadan da

    Dev adam onu yle bir tepedeinsanolu, demi, sormak ayseni?

    52

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    28/200

    lar' arayp duruyorum. Bunu duyunca dev adamn gz-leri drt alm:

    A insanolu, eceline mi susadn; u senin Tu-runlar dediin yedi bal bir devin bahesinde, dallangklere varan bir aacn tepesinde; el ermez, g yet-

    mez ona! yisi mi, h

    n

    yellere, derdini sellere ver degel bu sevdadan vazge demi, daha da ne diller dk-m ya, ehzade:

    Dev karde; ye! frr, sel kprr, sndrrse Turunlar sndrr ateimi. Ben bu ba bu yola koydumbir kere; kader ne ise yle olur gayri. Hani eer yeminlideilseniz, siz bana o devin ban bahesini gsterin,dahasna karmayn deyip de arklar ekince devanas dayanamam:

    Desene oul ate bacay sard; gayri lm biledndremez seni; bari u bir ift sz kulana kpe ol-

    sun da belki attn ta boa kmaz; dinle imdi:Bura ile orann aras bir yumaklk yol. Al ite sa-

    na bir yumak! Bu ipin ucundan tut yr; velakin ne saaeil, ne sola bkl; ne u dereye ak, ne u deryayadkl, yznn dorusuna, dpedz git. Bu yumak nere-de biterse orada bir demir kap kar nne. Bu kapnnbir kanad ak, bir kanad kapaldr. Ak kapy kapar-sn, kapal kapy aarsn; ha, kapnn bir yannda bir ko-yun baldr, bir yannda bir kpek. Koyunun nnde etvardr, kpein nnde ot vardr. Otu alr, koyunun n-ne korsun, eti alr, kpein nne atarsn; gayr girdin

    mi girdin baheye. Bahenin ortas

    nda bir aa gre-ceksin, Nuhu Neb'den kalma bir aa... te nrnayandn Turunlar bu aacn stndedir, ama yedibal devin de gz bu turunlardadr. Alimallah ku u-maz oralardan... Adama benzer bir yeri yok ki, gzleri

    kapal ise uyanktr; aksa uIlgndan, slgndan bir bakoynama; uyankm gibi duder, ksmet ta dedikleri e

    .Koyunun nnde et, kp

    54

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    29/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    30/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    31/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    32/200

    ..ilin opurun biri... yle iken Turun gzelinin suya

    den glgesini grmez mi, bunu kendi cemali sanr.

    opur kz, ban kaldrp bir nur topu! Yol vurduka dadka gzellii pnara vuruyor.

    Demek suda hayal, meyyoksa, byle bir gzellik bende

    let brm de, kendimi kuruhayflanmaya balar. Neden sne drmse mrailii ele

    Bac bac, nur bac der;ktn? Hani elim, ayam tutsasem, iki kem km eder, bir ho

    Turun gzelinin, insanlar tadan, bayrn kz deil m

    varsn onun da gnl kalmgelinceye kadar bana da

    Eil dalm, eil! der demeilir, opur kz almasyla do

    Kurnazn kz, kendini aar ezgi, fstk makamdan sz

    A bac, nar tanesi mi dessana? Bu yama dek nice gzdemesin, senin gibisini grmhaktan m vergi, bu ne gzellik b

    Turun gzeli, ne cevap edan:Bre bac, gzellik dedi

    talihi gzel olmal; yok yoksa psan ban dertten kurtulmaz!

    62

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    33/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    34/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    35/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    36/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    37/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    38/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    39/200

    Kzm demi; ayrk otundan birer gmlek rer degiydirirsen kardelerine, evvelallah byleri bozulur, yi-ne insan olup insan iine karlar ama, bir var ki bun-lar rp bitirinceye kadar kimseyle dnya kelam etme-yeceksin. Haydi imdi, anla, dinle gveniyorsan bala!

    Sedef Kz uyanm, ryasna inanm; gayr vakit,frsat fevteder mi! Kardeleri uup gidince, o da tutamtutam ayrk otu toplayp, birim birim gmlekleri rmeyebalam. Akam st kardeleri dnp de onu yle az-sz, dilsiz rg rer grnce bunu bir mnaya yorama-yarak:

    O vey ana olacak kara cadnn eli her yere uza-nr; dili her yana dner. Sakn ola, bu kzn yzndekiyz karas silinirse, dilinde de dil yaras ksn, diye,by stne by yapm olmasn? deyip, ar gibi heriee konmular, derde deva ot koymam yolmular

    ama, baclar ne rgsn brakm elinden, ne de birkelam km dilinden...

    Ku kardelerinin hayalden, dten haberleri yokya, hele onlar devasn arayadursun, bir gn bir padia-hn olu, o taraflarda salnp seyran ederken, yamatanyamaca Sedef Kz' grm, gzlerine inanamam. He-men atn o yana srm, hangi dan gl, hangi ba-n blbl olduunu sorup soruturmu ama, azn-dan bir ift sz alamam. Bir bakm: Peridir bu! de-mi; bir bakm dil bilmez biridir bu! demi. Ama, neolursa olsun padiah olu, Sedef Kz'a yle bir vurul-

    mu ki, hemen toy dn etmeyi kurup, kendi eliylebindirmi atna. Yolda, ku peyda olup bann stn-de umaya balam; gnden gneten korumak ister gi-bi... Bu kuun karde olduunu bildii yok ya,padiah olunun garibine gitmi bu... Neyse, az gitmi-

    ler, uz gitmiler, dere tepe dmadan varp saraya yetmile

    Sedef Kz uyanm, ryasnafevteder mi? Birim birim g

    76

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    40/200

    Padiah, olunun bir dediini iki eder mi, hele bylemrvvet grecek olduktan geri... Daha o akam davullardvlm, dnleri kurulmu ama, gel gelelim SedefKz, ne allar giymi, yeil stne; ne knalar koymu,sedef stne. lmek stne ilmek atp, gmlek stnegmlek rm, bir gn olur, ryalarm karsa diye...

    Meer gzdelerden biri, onu gz altna alm, herhalini yazp defter ediyormu. Akamn bir vaktinde pa-diah olunun yanna kp:

    A benim ehzadem demi; u senin nianln ola-cak kz ne bir peri, ne de dil bilmez biri... Lam , cimiyok, ya byc, ya sihirbaz! Gndzleri ku gelippencereye tk diyor; geceleri has baheye k diyor; oda, o saatte kyor ve neden sonra ayrk otu toplaypdnyor, dnyor ama, kim bilir banza ne oraplar r-yor.

    Padiah olu, Sedef K

    z'

    n stne bir toz kondur-mak istememi ama, gn gece kollayp da, syle-nenlerin harfi harfine doru olduunu grnce, neye u-radn bilememi. Hemen arp sorgu, suale ekmi-ler, ama, biare kz, ne rgsn brakm elinden, nede bir kelam km dilinden; her sorulan, bir damlaya olmu gznde... Velkin onun gzne, gz yanakim bakar gayr... Skt ikrardr! deyip byclnehkmetmiler; bylesi gzelin, gzellii ban yesindeyip, ban istemiler cellttan!

    Cellat ba, son vasiyetini sormu kzn, yine bir

    ses

    kmam

    dilinden... vaktine haz

    r ol! demi, yinergsn brakmam elinden... Derken derken kugelip bann stnde dnmeye balam. Cellat ba ak-karay yitirip, ne yapp yaktracan dnr dururken,

    78

    Padiah olu Sedef Kz'a ydn etmeyi kurup, kend

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    41/200

    Sedef Kz da gmleklerini rp bitirmi ve tutup bunlar,bir bir kularn stne atm. Hikmeti hda, bu kuun de filiz gibi birer delikanl olup baclarnn boynunasarlm. Grenler bunu da by m sanm, ne sanm-larsa, parmaklar azlarnda kalm.

    Ha ite o zaman Sedef Kz'n az dili alp:Cellat ba, cellat ta yerinden kamyor ya, n-

    ceden nce beni padiahn huzuruna kar. Bama gelen-leri bir bir ona dkeceim gayri... Yine de bama fer-man eylerse, ne yapalm, boynum kldan ince... demive gidip vey anann yznden ektiklerini iki gz, ikipnar anlatm padiaha.

    Padiah, Sedef Kz'n sedeften de ar bir kz oldu-unu anlayp kendi oluna alm. stelik, kzn da,Sedef Kzn kardeine vermi. Bunlar krk gn krkgece dn eylerken, te yandan da vey analar olacak

    kara vezir kznn krk katra m, krk satra m verildiihaberi gelmesin mi! Eee, eden bulur, etmeyenler erermuradna, biz kalm kerevetine. Gkten elma dahadt; bakalarnn alnna kara srmeyenlerin bana!

    80

    GEL

    Evvel zaman iincirit oynarken, eski

    gede kilim, kilimde boncuk boncuk, gl Gll derler, her tar

    yanna, canlar feda salar dokuttu... Son

    yollad. stanbul'un tlarn kanatlar, sz

    Bir varm, bir yokmuberber iken, bir memleketinbir bey varm. Bu beyin dm. Gel zaman, git zamanbir delikanl olmu; gayri kolmu, daldan dala ahin udaa ceylan karm. O bsyla babasnn da yrei yam yorgun argn dnm sadmn atmam; oturduu

    avucunda dnp duruyormDe sen ana ol, de se

    dayan! Germen beyinin bamu, dolmam; doluya koy

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    42/200

    dinden deli divane olas gelmi. Nihayet kendisi mi akletmi; yoksa fikrine bir giren mi olmu, ne olmusadrt bir yana haber stne haber salm ki:

    u benim olumun derdini kim anlar, dermannkim bulursa, ahretine karmam ama, evvelallah dnya-

    ln.tutarm, dilesin benden dilediini! diye.Dnyada cinci, sihirbaz; efsuncu, dzenbaz kalma-

    m, gelip toplanm. Bey olunun sana gemiler, so-luna gemiler, allem etmiler, kallem etmiler, nafile...Bir ift sz bile ekip azndan alamamlar.

    Laf ola beri gele! Her biri bir dala ta atm ama,bir trl tutturamamlar. Dnyalmz tutalm derken,stelik adlarn da bir paralk edip kmlar.

    Gnlerden bir gn bey olu, kafes arkasnda otur-mu da, kara kara dnp duruyormu. Saray bu, ka-psnn nnden bir ku bile umaz ama, o gn bir ko-cakar, kellesini koltuuna m alm; ne yapmsa, biraa, bir yukar mekik dokumaya balam oralarda.Bir, iki derken, bey olunun can azna gelmi olacakki:

    Bre eksik etek demi, bandan da m korkmu-yorsun, ne aryorsun buralarda? diye bir sz dklme-sin mi azndan. Kocakar hemen diline bir yalan dola-yp:

    Sorma oul, sorma derdimi demi; analar anaolacana, ta doursayd! Olmaz olas bir olum var,

    avarenin biri; yaz kuu, yaban ta... Kapdan bir ktm, evin yolunu unutuyor. Gayru dn senin, bu der-nek benim; konan kondurup, geni gryor. Bogezen pabu, baa bela getirir diye diye dilimde ty bittiya, ne t kr ediyor, ne endire; o gene kendi hey-

    heyinde. Ama neylersin, ad ki satasn, atlmaz ki atasn. oul; sam, bam bu yolbilenlerden biri yama bamebeden, dededen kalma bir d

    birini bulur da, kan alacak daalr; yedi sabah bal erbetineyetmi iki damarndan bir dam

    Dnyada cinci, sihirbaz, efsu

    gelip top

    82

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    43/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    44/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    45/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    46/200

    90

    Dl da geer teknenin bana, youracan yourur.

    mu ki. Varp insann yznnu ktr ktr yiyesi gelir; bizvarm ok mu! Evvelallah, ten yreklen yarlmazsa iyibrakr, bebein ban bek

    H

    l

    der, sana birgzleri gzme bakyor gib

    Kocas da: Ben de sana diyey

    yzme glyor gibi...Bu kemkm stne, v

    zm ona, yavrularna bir adey bulup yaktramazlar.

    Masal bu ya! Onlar bugelip:

    Benim adm Cttl B

    neye uradn bilemez. Hkoluna... Biri der ben kucaben kucama alacam; o olur, nasl olur, ne bileyim.nn elinde kalr, bir kolu Dlnatsz der, ocaktaki st tetaar; anas, babas san,da bir garip blbl duyar, vkonar:

    A Hl Hl, a dertlikszler bir maarada m ka

    nz yoluyorsunuz? Diye sodkerek: Sorma blbl, sor

    st kprp yere tat; biz slm da kimler yolsun!

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    47/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    48/200

    Bre Kelolan der; seninki de alamak m! D-n bir, sen, ne gidenlere alyorsun; ne kalanlara...Sen kendine alyorsun kendine! Yok, yasz, kaymak-sz kalrsam; yok, elsiz, ayaksz kalrsam diye...

    Sorma oban baba sorma: t tl Bey ste dm!

    94

    Kelolan, bu sz st

    lhi oban baba! YElolu gibi, benim de ardmcak halim yok ya! Ben gzyrusu... nsann t rna vars

    mal; iki gz varsa, biri iletip, tkenmiyor ki dnyann

    oban ban sallar: Kelolan, der; sen

    sun ama, kazn aya yle !em ttl Bey iin ah de adam olaym dersen, neden kendini ayr; alayanlayiitsen, herkesin yoruldudnerse, ancak bylelerinin der, bir de Kelolan dner,

    nrde, ne oban var, ne srO zaman elini bana v

    bir, obann szn dnDerken efendim, gaflet uykHl ile Dl'nn kapsna day

    ndlpt, der, alr kane, eteine varr:

    Ver elini peyim ba

    Ver elini peyim ave oturur dizlerinin dibine:

    Tanmadnz m benher evin oluyum ben! lle volunuz olacam; dediininiz yerde kalacam!

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    49/200

    Hl gzlerine inanamaz, Dl kulaklarna:

    Aman oul; seni bize Allah gnderdi, derler,biri boynuna sarlr; biri barna basar ve sonra Hl,Dl'ya dner:

    Grdn m karcm, ben sana Allah'tan umut

    kesilmez dememi miydim. yle vermeyen Allah byleverdi, hem yle bir evlat \/erdi ki her eve nasip olmaz,bunun gibisi... Yaarsak, elimize bir tas su verir; lrsek, arkamzdan mevlit okur; bizim de istediimiz budeil miydi, muradmz hsl oldu ite! der, o gndensonra yer, ier; muratlarna geerler; gkten elmadt, biri bu masal dizip koana, biri okuyup dinleyene;birini de okudum, fledim, insan ocuumun ruhuna baladm.

    K

    Evvel zaman iindtop oynarken eski harmak oldum; toparlaevde buldum kaz...bana maz verdi... Mna taz verdi... Tazykuzu verdi... Kuzuy

    yaz verdi... Yazy d

    z

    verdi... Kimseye vbaz baz, dinle bentatl dilden...

    Bir varm, bir yokmumemleketin birinde bir Trkbir pne el srmez, kendi lirse onunla geinir gidermkendine deil, yedi kye yeteyalar ellerine, eteklerine temvurup harman savurur, ya da

    kplerini doldururlarm. Tcak gibi deil; ilerini ekipbirini bulmay dnm, dna az yanm bir kere; her benim diyenin yakasna

    96

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    50/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    51/200

    Ese bunu duyunca ak karay yitirmi: Bu adamn ylebir deil, iki deil, aklnn tahtas birden noksan!

    Ad n ne? Ese! Benimki de Kse!

    Deyip ne he demi, nsudan laf ederek, kh yamye girmiler. Ese yarm az

    Buyur, bir yorgunluk yere sonra gidersin.

    Deyip Kse'ye kapsnEse'nin bir kz varm

    bir ara frsatn bulup:

    Kim bu konuk?

    Diye sormu. Babas dBilmem ki kzm, K

    akll deil; deli desem, deldedi... Ekinleri grd, ylele dedi... Hsl, fndk kasyledi durdu yolda. Kimin

    np getim; kimini de duydu

    Deyince, kz glmse

    Baba demi, h akbazan bir im bin mana detn akll laf etmi ki, bir dnyaya smaz, ama sen uyduramamsn yoksa. Yokben seni tarm, yarsndanmi? Bu szle o, biraz ben dbiraz da sen, derken yol yo

    ba

    n

    buluruz, demek istemEkinleri grnce, heps

    daha yiyecek misiniz? diyelanzdan kanlar borca, h

    100

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    52/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    53/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    54/200

    yeri, g tutup bir gz anasnn yoluna akm, bir g-z babasnn ama, elden ne gelir, dilden ne gelir; yrekyaras bu, yarlmaz ki, yarlsn; sarlmaz ki sarlsn, Allahsabrn versin yoksa...

    Bereket versin, gnn birinde hayrl bir ksmet k-

    m

    da, Gl K

    z, all

    , pullu gelin olup kap

    ard

    ndan kur-tulmu. Talihinden kocas da az var, dili yok, kuzugibi bir adamm, kimsenin bir tyne dokunmaz, yerdekikarncay bile incitmekten saknrm. Velakin alnnn te-riyle geindii iin, evin btn ii Gl Kz'a bakyormu.

    Gel gelelim, Gl Kz el stnde bytld iin,mrnde ne ocak ba grm, ne tandr a... Ne elleriie varyormu, ne parmaklar dikie... Ocaklar is ba-lam, sprlmeye sprlmeye... rmcekler a ba-lm, silinmeye silinmeye... Hsl kelam, evin yznebaklmaz olmu. Eee, evin yzne baklmazsa, bu evi e-

    kip evirenin yzne baklr m, gl deil, isterse gldengnll olsun. Konu, komu, oktan ayan kesmi yakocas ne yapsn! Evin dirlii, dzeni bozulmasn diye,yal yavan dememi, katlanaca kadar katlanm, birgne bir gn azn ap da karsna bir ift sz dokun-durmam. yi ama, gzellik dediin peynir, ekmekleyenmez ki... Son sonu, o da alnn krtrp, yzn k-zartmaya balam.

    Eee, bir ima, bin mana demiler! Gl Kz kocasnnda levni dndn sezmez olur mu, sezmi ama, neyapsn; elinden gelse elini saak, san sprge edip

    her taraf ayna gibi yapacak; piireceini tadyla, tuzuy-!a piirip kocacaznn da yzn gldrecek, gldre-cek ama, yrekte var, elinde yok! Bundandr, kendi ken-dine yanp yaklr, yeri, g yaradana yalvarp, yaka-rrm:

    Ya kocas ne yapsn? Son soyzn karartmay

    Hey Allahm, iki elim onie gce varmyor, varsa bile,

    ysm derken gz karyorum, yzme bulatryorum. Bu gidyklacak, grp gvendiim shalk et Allahm! diye... Bir gederken, evin iinde nur yzl b

    106

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    55/200

    A gl kzm, gll kzm demi; ne diye gzlerinisele veriyorsun! Yaratan yaratrken senin de her parma-na bir hner vererek yaratm ama, demir bile paslanrilemeye ilemeye... Anan rahmetli, seni gl yerine ko-yup da gsnde tayacana, nne i verip de parmak-larn iletseydi, ellerin her ie yatardimdi... Sen de

    Bir gn yine byle ah vah ederken, evin iinde nur

    yzl bir hatuncuk peyda olmu.

    108

    evini, ocan gl gibi yapar, kocann yzn de... Velakinlara! Bugn, u bana gelenyor kabrinde. Bereket versin yedirir; yoksul grse giydirihrmetine on peri getirdim sa

    Demeye kalmam, permiler yamacna. Gl Kz da bir grm, baylm. Bununyzl hatuncuk alp:

    Grdn ya bunlar kzbirbirinden igzardr. Br vagelmez bunlar! Ben imdi okparmana saklayacam senbir i yaptrmak istersen, o pdahasna karma! Dorusu h

    tr bunlar; yle isiz, gszknt sndan ekilip giderler dmi, parmaklarn avucunun igndz deme, altr onlar,duunu o zaman anlayacaksn

    Nur yzl hatuncuk, bunKz'n parmaklarn birer birerzn! demi, yummu gzndemi, am gzn kzcan, a gzn; yum gzn, her parmana bir per sakla

    a gzn! dedii zaman, Ggrsn! Ne o nur yzl peri v

    Gl Kz, neye uradnrine inanabilmi, ne duydukla

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    56/200

    Allah Allah, hayal mi bast beni, rya m yoksa?diye, boa koymu dolmam; doluya koymu almam;bir trl akl, sr erdirememi buna... Neden sonra:

    Ne diye oyalanp duruyorum sanki! Snamay kurtyemez ya, gerekten o perili ana, bunlar parmaklarma

    saklad

    ysa, ya iten belli olur, ya atan! deyip, bala-m nl beline, alm alaca ii eline... O nur yzlhatuncuun dedii gibi, yle bir kmldatm parmak-larn, o kadar... On parmandaki on peri, her ii yappyaktrm! Her a piirip tarm, gayr inanmaz olurmu, sevincinden deli, divane olas gelmi. Akam olupda kocas dnnce, bakm ki, ne grsn! Evin ekli, e-mali deimi; Gl Kz gl gibi yapm her taraf...Adamcazn gz gnl alp, baktka bakas gelmi.Hele o yemekler, misk gibi; mrnde tatmad eyler,yedike yiyesi gelmi.

    ilhi, evimin gl, oca

    m

    n blbl demi; elin,kolun dert grmesin, iki cihanda yzn ak olsun; gayrevimiz, eve benzeyip, ocamzn tad, tuzu yerine geldi.

    te o gnden geri, gler yz, tatl dil ile gnl ho-luu iinde yaayp saadetleri dillere destan olmu, on-lar da ermi muradna, biz kalm kerevetine, gkten elma daha dt, evini, ocan cennete evirenlerinbana!

    ALTIN PERSIRMA

    Zaman zaman iindcirit oynarken eski hamde yok bir sinek geldi, dk yz altm tavayce liraya; kemiklerindkurova'ya; vay ne kprltan keskin! Ne dn adam geti; biri zayf,

    dman; geen de piSrat kprsm m dene desem, doru mu desem?

    O yalan, bu yalan; zrlayan... bu da m ya

    O yalan, bu yalan, fyalan? O da yalan bu Bu yalanla gitti baban.de bu yalanla oyalan

    yal kei, duvara bal

    z

    n

    n ii!

    Bir varm, bir yokmu; sylemesi gnahm; develeriken, ben anamn beiini tn

    110

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    57/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    58/200

    Doru sze ne denir. Kars boynunu bkm:

    Yerden ge kadar hakkn var kocacm, demi; Allah bize bir evlat versin de, ister olan olsun,ister kz olsun; yeter ki eli aya dz olsun. Ba kel olursa ne kar, tutar gmletiriz.

    te o gnden geri Edi ile Bd bu dua ile yatm ,bu dua ile kalkmlar; yerin, gn ak olduu bir za-mana rastlam olacak ki, dualar yerini bulmu, geceninbir vaktinde nur yzl iki peri peydah olmu; biri, Bd'-nn baucuna melmi, biri ayak ucuna... Sonra ney-lemiler, netmiler, orasn o kadar bilmiyorum ama,kan uykulara dalan hatuncuun iki yanna, iki bebe ya-trmlar; biri olan, biri kz, nur topu gibi iki yldz...

    Periler birine bakm:

    Gldke gller alsn, aladka inciler salsn!

    demiler, brne bakm:Ektii gversin gelsin, diktii yeersin gitsin! de-

    miler, demiler ya, ne yzlerini gren olmu, ne szle-rini duyan olmu. Grmse, Bd grm; duymusa,Bd duymu; masaldaki i gibi, uykudaki d gibi...

    Sabah olup da cmle kular uyannca, hatuncuk gz-lerini am, bakm ki ne grsn! ki yannda iki ay par-as... Yzleri prl prl; gzleri l l... Sevincindendeli olas gelmi.

    Edii, demi; o da:

    Gene ne var Bd, demi.

    Ne olacak, gzlerin aydn! Allah ikimizin de mu-radn verdi; byle iken byle... demi.

    Bu sz, kocasnn garim ki, ne grsn; dedii gisrma sal bir kz... Grmmu kulaklarna inanamamvesselm!

    Gayri, Edi ne bu ie Glerse, gllerini derlermiVe gtrp satarm yok pa

    Bir de gelip grmperemli bir o

    114

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    59/200

    nn ryas kar da, olunun da ektii gverir, diktiiyeerirse; gayr dolduracak ne kp bulabilirler, ne glekama, Allah insana para vermeden nce akl versin! Bizimaklllar da, akllarn peynir, ekmekle mi yemiler; ney-lemiler, netmilerse, daha krklar dolmadan beikleri-nin ban bo brakmlar; stelik, ne baularna bir b-

    ak, ne de kap azna bir tas su koymular; cinlerin ciritoynad bir evde balarna bir i gelmez olur mu!Gnn birinde bakmlar ki, ne grsnler; ocuklar, oocuklar ama, ne gllerin ald var, ne incilerin sa-ld...

    Grdn m bir bamza gelenleri! deyip dizle-

    rine vurmular.Bereket versin, bu dnyada eytana pabu giydiren-

    ler de var. Kocakarnn biri grm de: ilhi stme iyilik, salk, demi; ocuklarnz

    cin deitirmi sizin! Hani kalar, o ka; gzler, o gzama, bakn bir yzlerinde Mevl'nn nuru yanyor mu?Daha alnlarnn ortas bile glmyor; tvbeler tvbesi,bunlar insan evlad deil, Ayta m, Oyta m dediklericin yavrusu... Hangi gl, hangi inci! Ecinniler ne gler,ne alar; gzlerini aarttka aartr, yzlerini kararttkakarartrlar; ocaklardan rak, bunlarn girdii evde bet,bereket kalr m? ki, bir demez de, arlklarnca altnverirseniz, yavrularnz onlarn elinden kurtarrm.

    Byle bir zamanda gzlerine para, pul grnr m?Edi ile Bd dilediini vermiler kocakarya. O da alp

    gtrm cin yavrular

    n

    ; yol az

    nda bir musalla ta-nn stne; bir de bir ate yakp orackta, gemi kar-sna:

    A Cinler Ecinniler! Aln bebenizi, verin bebe-

    mizi...

    Alrsanz aln, verirsendemeyin.

    Yaktm bir ate, yanacaBir sylemi, iki syle

    rnn yanp, kl olacandan

    lip alm

    lar Aytalar

    , verm

    Edi ile Bd dilediim vealp gtrm

    116

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    60/200

    Gayri, sylemeye ne hacet, dnyalar onlarn olmu!Ninnilerle uyutup, el stnde bytmler, bir daha dabeiklerinin bandan ayrlmamlar...

    Gel zaman, git zaman derken, biri filiz gibi bir deli-kanl olmu; biri de gl gibi bir kz! Birinin ektii gver-

    mi gelmi, diktii yeermi gitmi; birinin de gldkegller alm yznde, aladka inciler salm gzn-den.

    Eh artk, vezir, vzerann sz m olur! Oullarnapadiahn kzn almlar; kzlarn da padiahn olunavermiler.

    Gkten elma dm; biri bu masal dizip, koa-na; biri okuyup dinleyene; birini de okudum, fledim;insan ocuumun ruhuna baladm.

    Ne tarlamz vardd, ne armz. Kim olmaz diye, byle inbir ar gelip kondubir yama! Bir gzden kaymak, Dnyalne kirman eirdim,

    yana serip bu ary gbahe byttm. Herdal ald velakin yayaklar krld. Babir trl birifa buda; getirdim bir ceinceden ince; ne ar

    Bir varm, bir yokmuberber iken, ben anamn bebir memleketin birinde bir p

    tacn, tahtn delisi deil, odedim iyisi imi. Memleketivuturmu, yle bir dirlik hangi krk haramiler, hangi kler top oynayabilir, ne cinle

    118

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    61/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    62/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    63/200

    Daha durur mu hatuncuk, alm elmay, blm el-may, yarsn kendi yemi, yarsn da padiaha yedir-mi... imdi, sz uzatp da ne biz gnaha girelim, nede sizin banz artalm. Aradan dokuz ay, dokuz gn,dokuz saat gemi; gememi; nur topu gibi bir oullar

    dnyaya gelmi; gayri sevinnin de, deli divane olas gel

    Drt bir yana kuun ksun, padiah:

    Kurulsun meydanlar!lar... Vursun davullar! dekrk gn krk gece enlik, amuratlarna ermiler; gktenne murad varsa onun ban

    124

    Daha durur mu hatuncuk alm elmay, blm elmay...

    \

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    64/200

    126

    AIL SOFRAM AIL

    Zaman zaman iinde, kalbur saman iinde,cinler cirit oynarken eski hamam iinde... A ta-vuk dnde dar grrm; hastalar dersen, nar

    grrm; ben de ben olal her gece sar grrm...Yumurta sars m desem, kanarya sars m de-

    sem, altn sars m desem, ne desem; sar m de-din sar; sary grnce erir dalarn kar! te

    gr, dde gr; hayalde gr, dte gr; olur ya,

    olamaz m, olup bitenler az m? Mademki altnlarsar, sarlar da altn olsa, ne kp kalsa, ne glek,az beraber dolsa; bununla birehir yaptrsamky beraber, seksen sekiz oda boyu beraber; iin-de bahesi, suyu beraber; vah neyleyim yrektevar, elde yok... Drt bacm olsa perde yznde;hibirinin olmasa dnya gznde; drt saray kur-dursam da zerinde; vah neyleyim yrekte var,elde yok... Bin kilelik tarlam olsa su basar; vergihaktr elbet, buna kim kser; otuz be de srmolsa beraber, vah neyleyim yrekte var, elde yok...

    Drt bin devem olsa bir dz ovada; yirmi bin ku-

    um usa havada; be on batman ya eritsem ta-vada; vah neyleyim, yrekte var, elde yok... Binbe yz ineim, krpe danal; iki yz cariyem, eliknal; doksan da obanm, beli kamal; vah ney-leyim yrekte var, elde yok... Her sene verirdim,

    on yk iane; el avuiki bin atl dksem mte var, elde yok... B

    gelse, grmemiin bidosa, seyreyle sen gla peynir gemisi yr

    sn; yrse yrse yk, saray bir yana, na brakalm da; biz rup kendi keyfimize

    Bir varm, bir yokmu; fer tellal iken, pireler berbetng r mngr sallar iken bir K

    Gnlerden bir gn o Kesokak senin dolarken iki talur; ama ne alsam, ne alsam

    alsam, p kar! Erik alsamhani ocak? t alsam, hani bm, arsz diim; leblebi aartann da gtrr anama vder yola... Yine ura senin

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    65/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    66/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    67/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    68/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    69/200

    durursa sol elinle; sol elin yorulursa sa elinle evirsey-din; ne paslanr, ne kflenir; altn, gm dediin evimi-ze oluk gibi akard.

    imdi, son pimanlk para etmez ama oul, banabyle bir felket tokma indikten geri, belki akln bana

    gelir de bundan sonra, ya Allah'

    n verdii ile k

    t kanaatgeinir gidersin; ya da tuttuun, tutacan ie koula-can gibi koulursun. Gnn birinde n stl de-irmen olamazsan bile, gzmn bebei, evimin direiolursun inallah der.

    t olur da kim tutmaz ki, Kelolan tutmasn!Ana d, tlerin anasdr der; ekmeini tuza bat-rp oturacak yerde varr, bir zorlu ie koulur; gece de-mez, gndz demez yorulur mu yorulur; evlerine altnoluk gibi akmaz ama, aln terinden yle bir prlanta ya-par, yle bir prlanta yapar ki, grenler parman srr.

    Geri sofralar

    n

    , ne Arap bac

    kurar, ne kum hac

    kald

    -rr; ille velakin eli kolu dert grmesin, iki cihanda yzak olsun, yine anac serer, anac derler; yerler, ier-jer, te yana geerler. Onlar ermi muradna, biz kalmkerevetine...

    K

    Zaman zaman iiler top oynarken eskdk, hoyladk; cmletandrn ba olur da di, huylanan da geldda geldi. Hele bykuru kad geldi... Ka

    yabann rdei, kazbir de ulsuz taz gememiin olu, kr Metti, arkas skn ettdi; biri saltanata, bda durur mu yal Htmden uursuz geldi... ekmediin yerde biteha daha, sar izmedertlere deva, gnldim, seyrek basandaku vurandan her yudar kim var, kim yokland. Topland ya, h

    ykt, derken her kafad

    ri bir maval okumayaKimi yukardan atp,ka, tazya tut dedi.dedi... Kimi kh nal

    st dkm kedi gib

    136

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    70/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    71/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    72/200

    Kocakarnn eirdii, eirecei yn ile yumakapmasyla kamasbir olur.

    koy! diye karlar. Kelolan btn kaplar yzne kapandaklar iki kar, dner gelister ama, kilimci kr Hac ne

    Vah Kelolan, kele

    luna kurban! Hani azm vabana gelen, il tavuun bald , Yemen'e gitti. YumaNe kilime yarad, ne keeyebir de martaval katar.

    Eh Kelolan, Kelolan Kanmaz! Yukardan atp aa

    Ey Hac Hac, kil imatp karmda mekik dokumghnda doku ki, bezin bez yoksa ynm yaprak deil kdeil ki, sel alsn. Kz, ksraynm, yumam isterim; ver, vermezsen ne yel tanrne el! Sana geerim, solulem ederim; dokuduunu dakeeyi de alr, kaarm der

    Hani sylediini de yamup ancaya kadar b yanalimci kr Hacnn dokuyup d

    masyla kamasbirolur.

    Kilimci kr Hac durduuradn yoradursun, Kelosaz nn iki teline dokunur:

    142

    r

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    73/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    74/200

    Gelin kz teliyle duvayla karmas bir olur.

    Sana birey diyememYaasn dn ba

    nkisara kyamamiesin dn ba!

    Ekmei verdim, yuma aldmDin din din! Din din din!Yuma verdim, kilimi aldm

    Din din din! Din dKilimi verdim, geliDin dn din! Din d

    Kelolan bylece, alda talayp haladktan son

    lr, ne de baka bir yola murad koynunda, evinin yo

    Kelolan at urada, aBir de anas dnp bakar kikopmu tfek gibi duvara yle cebi bo, yz birho ggzn yumar, azn aar:

    A bayrn keli, ben syap, ya da bir baltaya sap veritirir, memesinden emd

    Hani Allah var, yalan slan elin stszleri gibi anasnst dkm kedi gibi durdusonunu aldktan geri:

    Bre ak brekli ana, aartmadn ama, dnyay, bo gezenin bo kalfas gibher kapya bavurdum amapand. stelik ekmeimi olakoyuna gitti... Ynm yelKilimimi, keemi de olan etna serdiler. Onlar bana alonlara estek, kstek ettimanas bu kapal sze anahtakaslarn atar:

    146

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    75/200

    Bre Kelolan, estek, kstek ettin de, ne ettinsanki? Dorunun dorusunu sylesen, danalar daa mkaar, ne yutkunup duruyorsun? deyince, Kelolan:

    Ah ana, vah ana! Kelimem yok, dilim yok; neben syleyebilirim, ne sen anlayabilirsin; yine anlarsan

    dilden deil, telden anlars

    n! der, sprgeyi saz yapar,dokunur tellerine; bakalm Kelolan ne syler, anas neanlar:

    Ekmei verdim, yuma aldm...Din din de din din, din din de din din!

    Yuma verdim, kilimi aldm...Din din de din dn, din din de din din!Kilimi verdim, gelini aldm...Din din de dn dn, din din de din din!

    Kelolan'n anas yine birey anlamayp da:

    Hey Allah'n ayrks kulu! Gya bir dizip, birkouyorsun ama, ne dizdiin sze benziyor, ne kotuunsaza benziyor... deyince; Kelolan kap arkasna daya-d gelin kz kolundan tutup ekerek:

    A gz yal, bar tal ana, szm sze, sa-zm saza benzemiyorsa ya u kz da gelin kza benzemiyormu? diye sorar.

    Anas ban kaldrp bakar ki, all gll bir gelin,yznde de telli, pullu bir duvak... Bir de duva aarbakar ki, ne baksn, adyla, sanyla bir kabak! Kara k-mr kalem edip izen iyi izmi, ka - gz yerinde ama,ne el var, ne ayak; iki atal bir denek stnde, szl-dke szlyor...

    Kelolan, bunu grmez mi; kan, ilii kurur, neyeuradn bilmez ama, anas olunun yanl kap al-

    dn anlar ve balar glmme bakaym! Meer Kelolakabak yazs ndaki kabak

    Anas glecei kadar dnp:

    Bre balkaba, kababostanclarn bostan bozumgzlerin karard ki, kaz koznin gzlerini aarm! der Opullu kaba dilim dilim kea piirip, getirir, kor nn

    Kelolan'n al - kak enetlik gvdeye attktan gero gn Kelolan bir baka ekmeini yedirir ele; ne elin hele kilimi, keeyi suya veryanlp, ap da her oyuna, yer, ier; muradna ger, gder Kelolan'n kabak ba

    148

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    76/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    77/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    78/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    79/200

    rurlanma padiahm, senden byk Allah var! dediktensonra, yumar gzn, aar azn. Ebeden, dededen kal-ma testisinden balar da, ehzadenin kendi ahna ura-yarak Nartanesi'nin nrna dtne varncaya kadarolan biteni anlatr; sonunu da tatlya balayacak yerde

    tutar stne tuz, biber eker:Bu byle ite padiahm, ya ehzade narn nrna

    yana yana kyamete kadar vay yandm edecek; ya da,

    narn tanesince derde dburnundan gelecek! demez ner, akl fikrine karr, Perillar:

    Aman ana, yaman anyapt, sen yapma; toyluuna

    tahtma acmazsan, bahtma o Nartanesi'ni bala da oavundur! diye yalvarp yakadker gznden... yle ki,Ana dayanr m ya? O da da

    A padiahm, ben syyor: Olunu nrna yakan Nnesidir, Glm! desen, yablm! desen dudanda bgrlmedik bir gzeldir o! Dd testiyi yaptrp, dkt

    de onuruna yedirebilirse, bireline de bir gm gm Akpnar'dan karakapma su tdaha bama toplar; Nartanrenir; ehzadenin kulana gider elbet bulur, o da kurtder.

    Bu lflar duymaz m, varp:

    Dile benden dilediinAna'ya.

    Perili Ana, bu sze dudNe dileyeceim padia

    ln dilerim; sanki benim nBir lokma, bir hrka bana yete

    156

    Olunu nrna yakan Nartanesi yeryznn bir tanesidir.

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    80/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    81/200

    la, eski psk bir aba ister; baka ne he der, ne yokder. Padiah babas dizlerini der:

    Gel tahtm senin olsun, kr bahtn yoluna dme;vazge oul, vazge bu yoldan! der. Anas da boynunubker: Nartanesi olmazsa, Nurtanesi olsun; vazge oul,

    vazge bu sevdadan der. ehzade ise:Benim anam babam siz olasnz ki, ben bahtm

    aryacam, taht sizin olsun; ben kendi nrma yanaca-m. Nur sizin olsun. Bu yollar aarsam, aarm; aa-

    160

    nsanolu insanolu ben yedi denizin dar att bir balm.

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    82/200

    mazsam lmden, teye yol var m? Eh, gidip de gelme-mek var, gelip de bulmamak var; siz eksik artk helledin hakknz der. Ellerini, eteklerini per ve demir a-rk, demir s yola der. Az gider, uz gider, derelerdensel gibi, tepelerden yel gibi geer; bir de dnp ard nabakar ki, gide gide bir arpa boyu yol gitmi. Bir ah,

    vah dan sonra yine yoluna gidecek olur, bir de dnpnne bakar ki, ne baksn! All pullu bir balk ayanndibinde rpnp duruyor; ehzade, Perili Ana'nn szle-rini kulana kpe ettii, iin grp gemez, basp ezmez;ancak kulak verip dinler ki, balk lisan hl ile:

    Ben yedi denizin dar att bir balm! nsan o-!u, insan olduunu bileyim ki, ne edip edip lmeden benibilinmez bulunmaz bir denize ulatrasn diyor.

    ehzade, baln konup konutuunu duyunca neyeuradm bilmez; uurdur inallah der, eilir bal

    alr, dorulur yoluna koyulur; bir gz yumup ancayakadar denizlerden te bir deniz bulur fr der frlatrbal. Balktr, sudan ban uzatp hey insanolu, in-sanolu sen beni artmadan, incitmeden, denize, derya-ya kavuturdun; gel ben de seni srtma alp bir karaya,kyya ulatraym der. Alrehzadeyi srtna, dalga dal-ga arr; gllk; glistanlk bir yere ulatrr ve yine der:

    Hey insanolu, insanolu, sen kurdun kuun bol,insann kt yerinden geldin beni kurtardn; seni srtmdayedi yl, yedi derya dolatrsam gene hakkn deyemem,veren Allah ne muradn varsa versin ama ne olur, ne ol-maz, kadere pek gvenilmez, u omuz bamdan pulalp sakla, gnlerden bir gn ban darda kalrsa, ne saabak, ne sola bak, bu pullardan birini yak; atei snpduman kesilmeden beni karnda bulursun!

    161

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    83/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    84/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    85/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    86/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    87/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    88/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    89/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    90/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    91/200

    Hey Allahm! Varsn varln gster, ver bana birolan da ister ylan olsun, ister iyan der der de tepinir.Meerse hacet kaplarnn ak olduu saat, o saatmi,dilei yerini bulur, bulur ama ne bulur!

    Aradan dokuz ay, dokuz gn, dokuz saat, dokuz da-kika, dokuz saniye geer, kk sultann ay gn dolupars tutar. Aman bir sanc, bir sanc! Sultan hanm yerege smaz eder; hemen ebelere haber gider, gider amaneye derler ki, insan byk lokma yemeli de byk szsylememeli! Hacet kaplar ak olmaya grsn! Dileinbiri yerini bulur da, biri yerde kalr m? Padiah, olanolsun da isterse ylan olsun dememi miydi? Tamam ite,diledii gibi bir olan ama bu olan bir kara ylan! Gele-ni sokar, gideni sokar, vurup ldrmedik ebe brakmaz,koca memlekette gbeini kesip, kundan saracak kim-seler kalmaz.

    Harem aalarnn ayaklar pelerine taklr, drt biryana dalrlar; kyda bucakta unutulup kalm bir ebebulmak iin... Sora sora bir evin nnden geerken n-lerine bir kadn kar; bunlar eni konu dinler dinler de:

    Hmm, eder; benim bir vey kzm var, ebe mi de-din ebe! Ebelerin ebesi. Yapsa yapsa bu ii o yapar; vel-kin arlnca altn isterim!.

    Harem aalar:Bre kadn ana, altnn, incinin de sz m olur?

    Bu i bir hale yola konsun da, dile padiahmzdan dile-diini! derler.

    Bunun zerine kadn vey kzn arr: Kz; anan senikadir gecesi dourmu; ehzadenin doumunagideceksin; giyin, kuan da d aalarn nne der.

    Benim bir vey kzm var ebe maltn is

    178

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    92/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    93/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    94/200

    par, ayak ucumdan da bir kzlck dal. Alrsn ehzadeyikarna; oku dersin, okur; dur dersin durur; olur ya, ola-maz m? Okuyaca gibi okumaz, duraca gibi durmaz-sa, krk defa gl dalyla vurursun, bir defa da kzlck da-lyla. Krk gn sonra uslu uslu oturur, usul usul okur. Buiin de sonu uurdur, uur. Yine ban bir dara dersene babaln unutan babana boynunu bk, ne de veyanana yz suyu dk. Beni an, bana gel! Topram kokunualr, kokularm korkunu alr korktuuna uramazsn; hay-di benim reyhan kzm!

    Kzcazn yreine bkalr, ne kuruntusu. Eilir arulur harem aalarnn yannlerine der; o gider, onderken saray kapsndan gi

    riyelerin genci, kocas

    , ehocas diye el stnde tutgtrrlerehzadenin odas

    Kzcazn ls m rda iyiye, ktye yoradurstunun kapan aar. Karaym gibi bakar bakar da son

    Ebemmm! der; kz dtn kutusundan kp hocascamm! der; kz da seni ok

    Anas

    n

    n k

    z

    , anas

    n

    ndalyla vurur; bir yolda kznin zihni gl olup alr, dili

    Padiah babas duyar S

    anas duyar Cariyeler

    Harem aalan duyar D

    duyar Dnya duyar

    Bir gn byle, gkrknc gn Karaylan ka

    hatmeyler; akdan, karadan huylu huyundan, soylu soyukaleminden kan dam-

    Krk kere gt dal ile vurur, bir kere de kzlck dal ile...

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    95/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    96/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    97/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    98/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    99/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    100/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    101/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    102/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    103/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    104/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    105/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    106/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    107/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    108/200

    Krk birinci gn Aka kz uyanr, bakar ki, akam-lar Kocabey'in bann altndan kp, sabahlar kanad-nn altna giren sra sarayn yerinde yine yeller esiyorama, Kocabey, bugn ne u dereye girmi, ne u deriye!O st ak, drt duvar yok yere, boylu boyunca uzan-m yatyor. Aka kz, grr gzlerine inanamaz; sevin-cinden deli oias gelir, gayri gndzleri de benim yanm-dan ayrlmayacak diye, uyandrmaya bile kyamaz, o dayatar anam yatar, yatar babam yatar; ta gn tepesinedikilinceye kadar.

    Kocabey uyuyadursun, Aka kz da o ara bir ayaksesi duyar:

    Bu ku umaz, kervan gemez yerden geen dekim ki? diye, eilir bakar ki, ne baksn, Kelolan deilmi? Yalnayak, yaya yapldak yolu dorulam geliyor!Aka kzn iini bir korku brr; hemen gidip, Kocabey'i

    uyandrr. O da:

    Hey ak kz, Aka kzr huyu huyuma, suyu suyumadenke kz, meraklanacak ne var,bunda? Kanadm elim-de, kuvvetim yerinde! Ben hemen bir gvercin olur, g-zn gzlerim. Kelolan da gelir szn syler sana; senise yamatan yamaca gzlerimden okur, diyeceini der-sin ona demeye kalmaz, Kelolan da kagelir; nceelpene divan durur; sonra, ba eip sze koyulur:

    Ak sultan, Aka sultan, koca memlekette yok senibr unutan ama felein gz kr olsun; tuttu da en b-

    yk ta sana vurdu; baclarn desen, biri altn peremlibir olan, biri de srma sal bir kz dourdu. Bunlar grd de, anan elmas, inciyi unuttu; baban da yas, kurun-tuyu att. mdi yle bir enlik yapmay kuruyor, yle birenlik yapmay kuruyorlar ki, felek de beenecekmi! Da- ka kz nasl gvercinin niy

    212

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    109/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    110/200

    yle bir yin, oyun etmeyi kuruyorum ki, varsn dnyadurduka sylensin, der ve ilk enlik gn ak donlu birata binip ok meydanna geleceini syler; sonra:

    Ben, seni benim bilip bu srr sylyorum ama senseni e! bilip bir kulandan br kulana demeyesin ha!

    diye de tembih eder.Sabah sabah davullar vurulur, meydan kurulur; ahali

    olan buyurur. Aman, yle bir kalabalk olur, yle birkalabalk olur ki, ine atsan yere dmaz; saraydakiler

    216

    Nerde var nerde yok, ak donlu ata binmi biri peyda olur.

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    111/200

    ise, padiahndan cariyesine kadar, sra sra pencerelerinnne sralanr... Burunlar biraz daha byyen baclarbirbirine:

    u sabrsz Kaf Da'ndan arp getirdik; bari kazdamndan da ekip karalm; gelsin yiitlerimizin ok at-

    n, at oynatn grsn, grsn de, yrei bir kat dahaatlasn! deyip arrlar da Aka kz da gelir; bir pen-cerenin kenarna bzlp oturur; derken, enlik balar.nce Sar Sultan'n kocas byk vezirin olu atlr mey-dana.. . Ardndan da All Sultan'n kocas kk vezirinolu srer atn... Ondan sonra at na, gemine gvenenkim varsa gelir ortaya; o gn ne cirit oynan r; ne ok atlr;sadece at oynatlr. Derken nerde var, nerde yok, tepe-den trnaa kadar beyazlar giyinmi; aktan ak, kardanbeyaz bir ata binmi biri, peyda olur! Meydan drt d-ner, fr dolanr; bir durur, bir kanatlan r; sonra ahali olannstne kucak kucak gller serperek gzden kaybolur.Herkesin parma aznda kalr, hele saraydakiler dilinisrr, azlan varp da kimse kimseye bir ey syleye-mez; birinci gn geer...

    kinci gn, yine davullar vurulur; meydan kurulur;ahali olan buyurur. Bugn de batan aa sarlar giyin-mi; sardan sar bir ata binmi biri peyda olur, at oy-na tp meydan okur ama benim! deyip yamac na diki-len olmaz. O da, bir bekler, iki bekler; ncsnde at nban saa eker; Sar Sultan'n kocas byk vezirin o-lunun stne varr: Al yiidim, bu senin ksmetin! der,sa brnden vurur ama ldrmez onu! Sonra tozu du-

    mana katarak gzden kaybolur.

    Ahal i olan ah m eder, oh mu der, bir ey derya, Sar Sultan kucandaki srma sal kz drr; ala-ym diye e i l irken usulcack All Sultan'n kulana :

    217

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    112/200

    Bac bac, ne benimki yiit, ne seninki yiit; yiityiit, bu yiit! den ocuu alp dorulurken, Aka k-zn yzne de:

    A sabrsz, sabrsz; sabretsen nolurdu? Belki buyiit, senin ksmetine kar da, enitemiz olur der; ba-

    na bir yumruk indirir; o vurur da, teki bac durur mu?Yumruk stne bir yumruk da o vurur, ikinci gn debyle geer...

    nc gn, yine davullar vurulur, meydan kurulur,ahali olan buyurur; yarda kalan enlik yeniden balarama, bugn de yukardan aa karalar giyinmi, karadonlu bir ata binmi biri peyda olur. Ortada at oynatr,meydan okur ama kellesini koltuuna alp karsna -kan olmaz. O da iki bekler, bekler, sonra at nn bansola eker; All Sultan'n kocas kk vezirin olununstne varr: Al yiidim, bu da senin nasibin! der, sol

    brnden vurur ama onu da ldrmez; tozu dumana ka-tarak yine gzden kaybolur.

    Ahali olan, yine ay m der, oy mu der, bireyder ya, All Sultan kucandaki altn peremli olan d-rr; alaym diye eilirken, yavaack Sar Sultan'nkulana:

    Bac bac, ne benimki yiit, ne seninki yiit, yiityiit, bu yiit! der; den ocuunu alp da dorulurken,

    Aka kzn yzne de:

    A sabrsz sabrsz; sabretsen nolurdu? Belki bu

    yiit senin ksmetine kar da enitemiz olurdu der derde, tepesine bir yumruk indirir; o indirir de teki bac sbindirir mi? Bir yumruk da o indirir. Anas elini vurmazama o da cariyelere el eder; cariyeler de: El elden s-tndr, bu kimin eli? der; gayri ellerin biri iner, biri

    218

    kalkar... Bac yumruu ne isAka kzn arna gider; sabr

    Gvercin; sabrsz k z bana edidemir ark, demir as ara ki bu

    Hey Allah'n insafsz kurine dayanamyorsunuz, ya be

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    113/200

    pardnz? Sizdeki yrek yrek de; bendeki ta mi? Sabrdediin kprr de, tamaz m? Ne olacaksa olsun, du-yun, kudurun ite; bu yiitlerden yiit benim yiidim!demeye kalmaz; bir gvercin kanat vura vura gelir; ken-dini saray penceresinin dikenli teline arpar; al kanlariinde kalr; o zaman kanl gagasn bir yumar bir aar:

    Sabrsz sabrsz; hani sabredip sr vermeyecektin!Bana edip, eyleyecein bu muydu? Gayri yedi kat demirark, demir sa! Ara ki bulasn beni... der ve yaral ka-nadn eke eke ekilip gider.

    Grenler gzlerine inanamaz; neye uradklarn an-layamaz; hepsinin kan, ilii kurur; sabrsz da der ba-ylr. Ka vakitten, ka saatten sonra, kendine gelir ki,basucunda anasyla babasndan baka kimseler yok; bun-lar da birbirlerinin gzne bakyor: Bu kz, pnar banam deyim, peri tana m deyim bir uraa uram

    ama.. diyor, baka birey demiyorlar. Velakin kzlarnnbana gelenleri kendi azndan dinledikten sonra anas:eyvanlar olsun, gnl kuunu uurmuuz! Sen alamakzm, ben alaym, diye alamaya balar. Babas da:Gn! kuunu deil, devlet kuunu karmz! Sen ala-ma sultanm, ben alaym! diye barn dalamaya ba-lar; iyi ya, alamayla, dalamayla giden geri gelir mi?Hemen bir demir ark, demir sa yaptrrlar. Aka kzkapdan karken, anasyla babasna dner: Neyse olanoldu, ben de gider oldum; gidip de gelmemek, gelip debulmamak var; eksik artk hakknz hell edin der; ana-

    sndan, babasndan helllik alr ama baclar gznnnne gelince: Bana edenlerin, ettikleri ayaklarna do-lasn; dilerim Allah'tan ben dnp gelinceye kadar alla-rn aldrsn, sarlarn soldursunlar der ve gzelliinderman olduu bu memleketten yiitliin harman o!du-

    220

    u bir diyara doru yola ayla bir gz gider; dnp ardarpa boyu yol gitmi; eilip ark yrtlm, ne demir sa dlenmeden, evresini karp yola der, yine az gider, uz

    Nerede var nerede yok, boy

    kar iki cce

    derelerde devlerle, tepelerde vererek yrr de yrr ama dzer bir insan grr, ne de Koc

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    114/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    115/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    116/200

    Sra hakimliine gelir; kere kendisi:

    Dilim seni, dilim dilim dilerim seni! der, kerede Kocabey'e syletir. Dil bels da geer; yrek yarasda geer ama, yine kimse bilmez kim olduunu. Kocabey:

    Hekimin, hakmin, elin kolun dert grmesin, birdediin iki olmasn! der.

    Anas da:Hekim kz, hakm kz, sen benim muradm verdin,

    Allah da senin ne muradn varsa versin! der ve olununayaa kalktn konu komuya mjdeye gider.

    O gidedursun, bizimki de misafir postunda otura-dursun, bir ara Kocabey ban kaldrr, bakar ki, ne bak-sn! Kimse bilmez ben kimim! diyen, Aka kzn takendisi deil mi? Ahhh sabrsz! der de yle bir ah ederki, kar, dalar tutuur ama, bereket versin, devlerden

    biri grr de hemen fleyip sndrr...Bunlar da yangn snnceye kadar, birbirlerine ne

    he! ne yok! derler, gzgze gelir, drt gzden alar-lar; bu gzya yreklerindeki ah, vah siler; ayna gibiparlatr. Bu aynada kendilerini daha iyi grr; olan, bi-teni gayri birbirlerinin yzne vurmazlar. yle ya, kaba-hat bir bal deil ki, ikisinde de var; biri sabretmesinibilmiyorsa, br de sr tutmasn bilmiyor. Bu, bylegitmez ya, bir ya gelir ki, sr, sabr kitabn hatmeder-ler; bugn, alamasn biliyorlar ya, yarn da glmesinirenirler.

    Neyse, Aka kzn yedii nnde, yemedii arkasn-da, elini scaktan soua vurmuyor, misafirlik postundaoturup duruyor... Kocabey'in kim bilir hangi kanadn ta-kp hangi daa utuu bir gn, ko bal ana ile babaakonuurken, Aka kz bir az geveklii edip:

    Ana ana; ko bal adreni eline geirsen, ne y

    Ko bal ana, bir batan sonra:

    Ne mi yapar

    m? Ne yarim der. Bu sz stne de trdyla kalsa, yine ne isedeiir. O gn ne el stnde

    Ko bal ana bir gn giyiniKz yere bakan

    226

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    117/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    118/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    119/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    120/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    121/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    122/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    123/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    124/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    125/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    126/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    127/200

    ncili perde alr, olunun de ieri girer. yok, bir kapal kutu; iindeBilmeden, etmeden bir i bgibi bir ey! yisi mi, grdsererim. Merdane, bir tane.atlr meydana! diye dn

    Ey benim oullar

    m, saklayacak yerim yok ya, bvar ki, padiah olmazsan, nsna doymadan, muradna g. Allah sizin muradnzdm, perili aataki elmelinden alr da getirirse, dilrjne dosun; tahtm da on

    Byk ehzade yiitliKendini beenmezse atlarya! Tacn tahtn lfn duy

    balar:

    Ey benim babam, padda kalmasn, u benim boynten geri, dev deil, da dun de benden iste! der

    Ne gnler geiyor ki, bsayl gnler tez gelir, geegnler gelir. Byk ehzadeye balar. Bir gece bekler, ikgadr; t der daldr, ne abr bcek! Derken efendim,

    inci gece m diyeyim; yer, grr ki ne grsn, perili aHem ne iek, ne iek; gdaha bakar ki, ne baksn; buvay ne elma, ne elma; nur

    248

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    128/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    129/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    130/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    131/200

    nnde da gibi yatan devi grmyor musun?

    ilerinden birisi, pskrme benlisi dei); hu bak-ls da deil; ayn on drd sultan, hemen yerinden fr-lar, gvercin topuklarna basa basa, el gzlerini szesze, ehzadeye doru gelir:

    Bre yiit, sen buralara nereden dtn, kanna m

    susadn, ecelin mi ekti getirdi? nnde da gibi devril-mi yatan grmyor musun? Yarasndan yanna tts ilevarlmyor; Allah etmesin, uyanrsa seni de yer, bizi deyer; daha da gz kzarsa, gider dnyay yer... yisi mi

    256

    yiit, yiitliine ac, geldiin bari sana olmasn! diye yaiki dker, biranlatr... Baknkz, o perili aacn perili elelma gzeli deil miymi? remez. Gene ona dner: A dalma kondurma! KarndaElindeki kl, bildiin kl dokunmaz; hele bir uyansnrken, teki kzlar da toplanr caya kadar babasnn muradsuratna kadar, ne var, ne yO anlattka elma gzelinbenek kzarr; gzleri ra gib

    Kara devin ku uykusunn gelip atnca, kzlarn biri birer uvaldz; gayr ne ayakarr, biri karr, biri basrm! Duyduu duyaca; uehzade: Dorusu u kzlamez. Bari Allah bana acmazsn da... demeye kalmaz; yemurdana uyanr. Gzleri gz ki... Bunlar bir ap da kendrnce, bin batmanlk grzneolur. Melekler, insan saklayalanr, zrhlar delinir de yineO da hemen eker klcn, y

    lar, iki sallar da ncsnindiri indirir ki, yedi bal derr. Eh gayri, elma gzeligeyik gibi me!l mell meldenin etrafnda knal keklik

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    132/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    133/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    134/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    135/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    136/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    137/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    138/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    139/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    140/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    141/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    142/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    143/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    144/200

    lf tellerinden birini daha karp yakar; bu yaktankendi barna da bir od der ama yanp kl olmadannerde var, nerde yok bir Arap peyda olur; Arap da Arapolsa bari; az havada, gz tavada, Allah'n ayrks birkulu!

    Buyur yiitim,, buyur; dil senin, dilek Elma G-zeii'nin olduktan geri bir dediin iki olmaz der; ehzadeae: Dii benim, dilek Elma Gzeli'ninse, bilek de senin;bir dediimi iki etmezsen, bir altn tavuk al getir; kanat-lar prl prl olsun. Krk da altn pili bul getir, gzleriyumul yumul olsun... demeye varmaz, dileini bir al-tn tepside bulur... Acep insan bakmaya kyabilir mi? Al-tn tavukla, altn pililer cvl cvl dil ederek, incileri yemederek tepsinin stnde dnp dolayorlar, konup konu-uyorlar...

    ehzade, gzn tepsiden ayrp da una bir elin,

    kolun dert grmesin diyecek olursa da, haniya o Arap,yerinde yeller esiyor... Hemen bir daha elini koynunaatar; pp koklamaya kyamad zlf tellerden birinidaha karp yakar; o anda kendi de can evinden tutu-ur ama alev bacay sarmadan, yine nerede var, neredeyok, bir Arap peyda olur; Arap da, bir Arap'a benzese.Bir gz herekte, bir gz terekte, ann aknn biri.

    Buyur yiitim buyur; az senin, sz Elma Gze-li'nin olduktan geri, birdilein yerde kalmaz der. ehza-de de az benim, sz Elma Gzeli'ninse, emek de se-nin; elin erer, gcn yeterse, senden bir altn gergefle bir

    alt

    n ine isterim der demez, bu dilediini de bir alt

    n tep-side bulur, acep insan seyrine doyabilir mi, ne el istiyor,ne emek; ne tel istiyor, ne ipek, yle bir nak iliyor,yle bir nak iliyor ki, izgileri dal dal, noktalan benekbenek..

    Nerede var nerede yo

    ehzade ardna dnpgrmesin! diyecek olursa dra kadem basm.. ehzadekoacak hali yok ya, tutar

    den, devirmeden tezghn dinlendirmek iin postunun dalyorum derken ndlpt yle bir giri girer ki ieri, olur:

    282

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    145/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    146/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    147/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    148/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    149/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    150/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    151/200

    Kolum, kanadm altnda gtrr, padiah olu ile eleleveririm onu...

    A mbarek kadn, seni bana Allah m gnderdi?Benim yle bir derdim var, yle bir derdim var ki, budertten de stn... Derman olabilirsen, o derdime der-

    man ol; Lokman olabilirsen, o derdime Lokman ol! Glkzmn yanaklarnda gller soldu. imdi iki gz iki p-nar, dizi dizi inciler akyor ama, incinin yzne kim ba-kar, yavrumun yz glmedikten geri...

    Diye balayp dn hikyesini, anlattktan sonra:

    mdi dn bozulup, yeiittirir de, yzn gldrebu'inu yoluna serer, senin y

    Deyince, kocakarnn ekmeisz, demi; bir yudum suyundediinizi iki eder miyim? Kgtrr, padiah olu ile elelekzndan yana, gzn arkada

    Kocakarnn karanlkta yreklerine bir su serpilmi; Mvan, revan olmu yola.

    inden pazarlkl kar, is yr i kzn bana bir orap h yola kmadan hereyi hesy n s yal, yzl, yars d

    Kendi kzna yal, yzl re . tuzlusundan!

    Ackan yanandan, susl rler; melek kzn dili, duda

    Aman n,jne, bir su! devormi: bir daha istemi, birl.-ha istemez mi! KocakarnnKore, utanp sklacak deil ya

    Kzm demi; Allah'n unun urasnda iki yudum k

    y

    m, biri de k

    z

    m

    n... Bunu dsusuzluktan? Kul ne der, Alladum daha istiyorsan eri oturbir gzn bana verirsen, ben irim, leceksem, ben lrm

    296

    \

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    152/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    153/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    154/200

    302

    Deyip bir cad kar bulmui !

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    155/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    156/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    157/200

    lemis dorusu, ne murad varsa vermi Allah: Ektii ye-ermi, diktii gvermi, toprak diye avulad altn ol-mu... Gayri mal ok, masat ok; elden, gnden bitecekdert yok, mihnet yok; ne yapsn adam! Dil bedesteninegidip de baha bilmezlere cevahir satacak deil ya, elleroturup ene yartrrken o, daldan dala ahin uurur, m-

    rn, gnn av peinde geirirmi...

    Gnlerden bir gn, da, bayr dolanrken bir daldabir ku grm, daha oku ekmeye kalmam, kutur dilegsp de:

    Huuu, Allahverdiolu; stnde bir kara bulut dola-yor; er, ge bana bir gelecek var; erinde mi gelsin,geinde mi?

    Demesin mi! Kulaklarna inanamam adam; dur-

    mu, dinlemi ama, bir daha ne gak! demi; ne guk!demi; ne hey! demi, ne yok! demi, uup gitmidaldan dala...

    O da dne dne, dnm evine ama, duyupiittiklerini bir trl bir dala konduramam... Gl gibibir kars, nur topu gibi de iki yavrusu varm; onlar g-rnce, kuu da unutmu, yokuu da...

    Her kuun eti yenmez ama, merak bu, balasalardurur mu? Sabah sabah gene o yol; o yoj

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    158/200

    m. Derelerden sel gibi, tepelerden yel gibi geerek evi- |ne dnm. Duyup iittiklerini bir bir sayp dktktensonra karsna:

    A evimin direi; Allah insan kaptan kaba kor ama,sebepsiz, sepetsiz deildir elbet! Benim ne bir kulun

    topra

    nda, dal

    nda gzm var, ne bir dulun yeilinde,alnda; kimsenin bir pne el srmedim; ne verdiyse,Allah verdi. Baka ne gnahm var ki, bamda kara ka- |ra bulutlar dolayor, kara kara yeller esiyor?

    Diye inlemi. Hatuncuk da neye uradn bileme-mi. Nelen sonra kendini toplayp:

    A yzmn ak; bir yaz yazlmaya grsn insannbana; kadere engel olacak perde yoktur, kar durul-maz ki duralm. Bari ne verecekse, erinde versin Allah.Zira genlikte baa gelen yaz yamuruna benzer; yaar,yaar, arkasndan gn doar. Ama; kocalkta bir mihnet

    kt m, kara k gibi kararp kalr bamzda; yine de jsen bilirsin, bam yoluna kurban...

    Doru hatuncuum, doru... Bugne bugn elimiz/]ayamz tutuyor; gcmz, kuvvetimiz yerinde... Aln-mza yazlan bamza gelirse ya da olur dayanrz; yadal olur eiliriz, geip gider stmzden; Allah son gr-l versin yoksa! demi.

    Ertesi sabah, gn Kaf Da'ndan ban uzatncaAilahverdiolu da Allah! deyip dm yola. Kendiaya ile belay bana almaya gider gibi, bir aya gidi-yor, bir aya gitmiyormu. Neyse, kaba kuluk zamanvaraca yere varm. Gene kara ku, kara bir yumak'gibi duruyormu daln stnde... Gene o azla:

    Huu, Ailahverdiolu... demeye kalmam, adam-cazn tyleri diken diken olmu:

    Yeil ovay sel ald; ne ekilmiin srden de bir tek ba

    310

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    159/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    160/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    161/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    162/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    163/200

    ' Benim derdim bana yeter, tac, taht bama yk-leyip de, bir dert de siz katmayn!

    Deyip yzn te yana evirmi ama, aksakall ve-zirler:

    Allah, kullarna kulluklarna gre bir ba verir, senibize gnderen gnderdi deyip de eline, eteine yapn-ca, istemeye istemeye eh! demi. O gn bugn tacn,tahtn bandaym. Elinden geldii kadar da memleketinazn, yzn dzenlemeye abalyormu ama, ille ha-rama el uzatanlar oldu mu ne kady brakyormu, nemfty...

    Ha ite o gn de Tybozuun bir tyn bile ta-nyamad iin bu davaya el koymu ama, yz rtlhatuncuu dinlerken, neye uradn bilemeyip az dahatahtndan deyazm. G bela kendini toplayp da:

    A hatun kii, kaza, bela dediin geliyorum! de-mez ama, olur ya, olmaz m, bir gn bu banza gelen-leri size bir syleyen olmu muydu?

    Diye sorunca, o da:

    Evet padiahm; benim kocam bir kulun bir tynedokunmamt ama, av avlarken bir yuva m datm,ne yapmsa, bir gn bir ku, huuu Allahverdiolu, ba-nda bir kara bulut dolayor, bana bir gelecek var,genlikte mi gelsin, kocalkta m? diye sormu...

    Hatuncuk szn bitirmeye kalmam

    , bir ku gelipde saray penceresine konmasn m?

    Huuu, Allahverdiolu; kara gn kararp kalmaz;gn stne gn doacak bana; hele bir ban kaldr dakarna bak, karna!

    O zaman neye uradklanmaz olurlar m birbirini!... tsylevim... Tybozuk ak, kkrk satr m dnrken, tei.r gmbr gmbr!... Tamamsenlik, adumanlk yapmlar,

    lk yapmlar ki, felek bile gAllah da bereket stne bereksna; memleketin de yz glhir dert, ne bir mihnet... Demrvvet stne mrvvet gtatlarna ermiler. Gkten evasn datmayanlarn bana

    320

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    164/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    165/200

    Padiahm, demi; ne diye elaleme az eelim.Oullarn ne gne duruyor, birbirinden babayiit...Yarndan tezi yok; birinden biri atlasn atna!

    Doru sze ne denir. O sabah padiah byk olu-nu arp, bir avu toprak istemi. O da:

    Bir avu topran nesi olur baba! Tek gzlerinizalsn da dnyay isteyin benden!

    Deyip yola dm. Az gitmi, uz gitmi; dere, te-pe dz gitmi; bir yerine iki avu toprak getirmi, ama,babas:

    Hangi dan topra bu, oul?Diye sorunca:

    Bu mu? demi; atnn ayak basmad bir yerden,karh dasn bandaki ku umaz tepeden!

    Padiah ban sallam:

    Elin, ayan dert grmesin ama oul, senin yan-da iken ben o dalarda geyik kovalardm! Hey gidi gn-ler, hey!

    Deyip ortancl olunu arm, bir avu toprak daondan istemi. O da:

    Bir avu topran sz m olur baba, tek gzlerinalsn da deryay iste benden!

    Deyip yolu tutmu, az gitmi, uz gitmi; alt aylabir gz gitmi; bir yerine avu toprak getirmi ama,babas:

    Hangi dan topra bu, oul?Diye sorunca:Bu mu demi; atnn ayak basmad bir yerden,

    kanl dan dibindeki kervan gemez dereden.

    Padiah boynunu bkm

    Ban, gzn dert gnda iken ben o derelerdgnler hey!

    Demi ama, kk obeklemi, iki beklemi; bakyok; kalkp kendisi gitmi:

    Baba demi; izin verirneyim?

    Padiah:

    Kuzucuum demi; dazndan st kokuyor. Hele bir a gel de...

    Bu sz kuzucuk! ded

    rna gitmi ama, babasna kdatmak iin, yle biraz, dat m yok sarayda; al donluda... Velakin, ne ona dnpkimsenin yzne bakmad umi altna... Ama... mbarekNe ise, kan ter iinde bir pnaun da iki gz iki pnar olm

    Hikmet-i Hda, attr dil

    A kuzucuum; yzndakyor. Ne derdin, kederin va

    Demesin mi! Kuzucuk k

    Atm atm, demir dbnluama, bu dert, yle bir dert ksylemesem; iki gzm, iki pavu toprak hikyesini sayp

    324

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    166/200

    A kuzucuum, demi; vaktiyle babann bindii ks-rak benim anamd. Ayak bast yerleri de biliyorum, bas-mad yerleri de... Seni alp daha telere gtrrdmya, yollar, belleri amaya mecalim mi var! Anam ldleli ne bir tutam ot koydular nme, ne bir yudum su...teki katrlarn artyla olsun geineyim dedim; onlarnda huyu, ty malum; her gn birinin iftesini yedim.Bundandr kanm, iliim kurudu; bir deri, bir kemik kal-dm ite...

    Umut dnyas bu... 0 gnden geri kuzucuk bu ata,yle bir bakm, yle bir bakm ki, krk gn demedenfstk gibi olmu; i, padiahn bir ne demesine kalm...

    Kuzucuk, babasnn bir eref saatini kollayp ylebir ar, uslu laf etmi ki, gayri o da ayak dirememi:

    Haydi oul demi; madamki bu ba bu yola koy-dun bir kere, artk lm bile dndremez seni, ben ne di-yebilirim; benden de kula kula izin sana!

    yle bir sevinmi ki kuzucuk, dnyalar onun olmusanki! Kardeleri, arkasndan dudak bkmler ama, ba-basnn gznde yeni bir umut ras yanm. Ne ise, bizonlar orada brakalm da kuzucuun peine delim:

    Kuzucuk; az gitmi, uz gitmi; ayr imen geerek,lale smbl bierek alt ayla bir gz gitmi; deken birkayann stnde birk grm:

    Ik olan yerde, insan da olur deyip, atn o yanasrm. Bir de varp grm ki, ne bir od, ne bir ate; ll yanan bir ku kanad. Eilip alas gelmi ama, attr

    dile gelip:Kuzucuum; urumuza her kan eilip alrsak,belki bir uursuzlua urarz!

    Diye vazgeirmek istemi ama, kuzucuk gnlne szgeirememi:

    Bir de varp grm ki, ne byanan br k

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    167/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    168/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    169/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    170/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    171/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    172/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    173/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    174/200

    O zaman, yreine ylesu serpilmi ki, Sln kzn; rdemi; oh deyince de ak sal

    Oh dede benim; dile bem istersin, tatl dil mi?

    Diye sormu. Sln Kz Oh dede, oh; gler yz

    ille hepsinden stn anam ist

    Deyince, yum gzn!zn kz... A gzn! demBir de grm ki, ne grsn, dedenin yerinde yeller esiyorayormu yananda; syleddudanda... Gayri Tasa kuumi!

    O gnden geri gler yzetmiler; gel zaman git zamankrk gn, krk gece toy, dn tp yemi imi, muradlarna zun gzelleri bana!

    Oh Dede, oh. gler yz de isterim, tatl dil de... filehepsinden stn anam isterim, anam!

    342

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    175/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    176/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    177/200

    Kim bilir, ne yetimlerin boynu bkld, benim yzmden,benim yzmden... Yiitlerin kan tutmazsa, yetimlerinahi tutar; kim bilir bama neler gelecek benim!

    Diye yamur gibi ya dkm, iki gznden, iki g-znden...

    Gayri fil dii saray deil, billur kk olsa umurundam! Varn, younu ba, gz hayrna datm ve birgece el, ayak ekildikten sonra demir ark, demir sayola dm...

    gittik ancak. Bu gidile yolacak m Beytullah'a bilyolda, belde koymasn! Segrnce byklm, neye ur

    b

    rak

    p bir yudum su bulmden eh bo dnmez ama, cikti.

    Az gitmi, uz gitmi; dere tepe dz gitmi; ama neyol bitmi, ne yoku; ne bir yuva grnm, ne de oku! Derken feri, nefesi kesilip bir aa altna dm.

    Neden sonra gzn ap bakm ki, bir koca nine;kol, kanat germi stne...

    Glbahar, hemen dorulup ellerine sarlm:A ana beni gnden, gneten koruyan ana;

    dnya ahiret yzn ak olsun; seni bana Allah m gn-derdi, syle kimsin, nesin?

    Deyince koca ninenin enesi alm:

    Ben mi, demi; ben bir kelolan n anasym k-zm; Allah baka bir ayp vermesin, kelini aybn takkerter dedim; elek oldum, eledim; beik oldum, beledim.Eh, mayasnda da varm; gnn birinde ahm, ahmbir evlat oldu. Bunca zamandr bann stnde tuttuu

    yetmiyormu gibi, imdi de beni srtnda Kbeye gtr-meye kalkt, ak stm helal ettirmek iin... Bin kerehelal olsun bylesi evlada ama, Allah'n lnde su yok,sel yok... Hava dersen kurun gibi eriyip akyor beyni-mize, adm atlm yor ki... Gide gide bir arpa boyu yol

    348Eksik, artk sylenip d

    kan-ter iinde

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    178/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    179/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    180/200

    diyorum. Bunca yldr konup gmediim eller mi var! Oad ile yaayasnn ad da kulamda kalm ama, kimbilir nerede kald...

    Deyip bir kalem gemi. Onlar da, bu szn altneip dememiler ama, sevaplarna tutup ieri alm-

    lar...

    Gayri sz uzatp da ne sizin banz artalm, nede biz gnaha girelim! Gnlerden bir gn Glbahar'nbir ocuu dnyaya gelmi ama ne gndzleri kapsnalan olmu, ne geceleri bir ku gelip penceresine kon-mu. Gayri efkrlanmaz olur mu; balam, bandan geenleri firakl firakl dizip komaya:

    Padiah babamn elmast tacGnl dedikleri ne mkl ac

    Lokman hekim gelse yoktur ilac

    Aman Bahtiyarm ldrdn ben Gliken vcudu soldurdun beni

    Gergefim stne bir kutur konduYand yreim kan ile dolduDerdimin devasn kelolan buldu

    Aman Bahtiyarm ldrdn benGl iken vcudum soldurdun beni

    avBu ninnilerle avutup uyuturken yavrusunu bir ku

    gelip penceresine konmu...

    Glbaharm, bahar erdi mi? Erdi Bahtiyarm erdi...

    Gl gonca verdi mi? Verdi Bahtiyarm verdi.

    354

    Ay dersen ay, yld z dersen y

    Ay m, yldz m ?

    Ay dersen ay, yldzb bir kz...

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    181/200

    yleyse adn ben veriyorum, Goncagl! mrn de Allah versin, Gongagl!

    Demi ve uup gitmi sarayna velakin ertesi gnsular kararrken yine gelip konmu pencerenin ardna:

    Glbaharm! Ne var Bahtiyarm? Uyuyor mu?

    Kollarmda uyutuyorum, koynumda bytyo

    rum... Uyusun, uyusun stn gller brsn... Anam

    bilse, beni yatrd elmas beie yatrr; bana rttsrmal yorgan rterdi!

    Demi ve yine uup gitmi gitm ama, bu dedim,dedi! ler de o gece gzn yummayan bir ahiretliinkulana gitmi ve sabah sabah Bahtiyar'n anasna va-rp:

    Aman hanmcm; byle iken byle... Bu kzn

    ba bo deil!

    Demi ve duyup iittiklerini bir bir nne sermi.

    Hatuncuk iini ekmi:A kz; Bahtiyar'm kayplara karal zikrimiz, fikri-

    miz hep o; onunla yatyor, onunla kalkyoruz; sakn rya

    grm olmayasn?Demi ve o gece kendi kula ile dinlemi ama, ku-

    laklarna inanamam. yle iken, sabah olup da el, ayakuyannca Glbahar'n yatt yere varp azn aram:

    Gl kzm; Bahtiyar'm sr olal dnya gzmde de-il; koca konak unun, bunun eline kald. Bunlar da iz'-ansz m dedin, iz'ansz... Ne konuu kondurmasn bili-

    yor, ne de grmesini...odaya atmalar, yreime li elmas beikli odalar mkimler yatacak! Nedendir mm kokusunu alyorum k

    Deyip, kunda anas

    okam, Bahtiyar' okar r, Bahtiyar'n odasna... Blip konmu ortasna:

    Glbaharm!

    Ne ve Bahtiyarm?

    Uyuyor mu kzm?

    Uyuyor yldzm!

    Kolunda m, koyn

    Ne kolumda, ne

    de, srmal yorgan altndaMeer, Bahtiyar'n an

    de, onlar dinliyormu.Bu inanm ama, bir trl akgece de sabah iple ekmkular uyannca varp Glb

    Gl demem sana, grim sana, bahar kzm; seiin! dedin; ben sana kapsana onun ba iin! diyda smn . syle... ki gec

    ak karay seemez oldum:konan bir ku mu? Yoksa Dorunun dorusunu sylebeni...

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    182/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    183/200

    Meer anas ile sunas, o gn bugn gzleri yoldabekleyip duruyorlarm ama, aalar filiz vermi gelme-mi o! Filizler dal vermi, gelmemi o! Dallar fidan ver-vermi, gelmemi o! Bahtiyar'n tysz, kanatsz her gnbir arpa boyu yol aldn ne bilsinler. Gvendikleri da-lara kar yanca periler arpt sanp onu, kara stne ka-

    ra balamlar yeniden...Velakin, cmlemizin stne hayrlar gnler alsn,

    bir akam Bahtiyar kp gelince, balarna yle bir gndomu, yle bir gn domu ki, gayri ne siz sorun, neben syleyim, dnya onlarn olmu sanki! Uur tanda ocak bana asnca bir daha ne bir uursuzlua ura-mlar; ne de kara stne kara balamlar; Glbahar'lagnlerini gl, gnllerini bahar ederek yemi, imi;bahtiyarla ermiler. Gkten elma daha dm, has-ret ekenlerin bana!

    D

    Bir zamanlar vada bir fare dournizdeki balklar, kaydin minaresi, eilmkm, sd dal bhor gcn lmey'm gemeye... Bir meye...

    Bir varm, bir yokmumemleketin birinde bir paddiah olal ne oldum delisili olmaz ya, durumundanlyormu bu! Ne bir kpbir eme aktm iilsin diyn gn etmeye bakyor; ikkalmyormu. Gnlerden bir

    A has bahenin gllernz; sevmesine padiah bnun dorusunu syleyin, hnuz beni? diye sormu.

    Byk kz dnm tanmne var baba? Ben sizi oul bgibi... demi. Babasnn a

    360

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    184/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    185/200

    A yiitim; boluk uyku getirr; uyku hastalk geti-rir; hastalk lm getirir. Anana acmyorsan, kendine demi acmyorsun. Maallah gcn kuvvetin yerinde; g-nl etsen dalar devirirsin. Ne diye canndan bezmigibi yatp duruyorsun? Allah, deyip dorul; git kendinebr i bul; ii olmayann a olur mu? demi, demi ama,

    yine de kln kprdatmam.Tatl sz, gnln yaylasdr; ylan bile ininden -

    karr! Bu kadar dil dkt halde, yine bir tyn oynat-maynca, kk sultann levni dnm; ocaktan bir odunalp Tembel Ahmet'in stne yrm:

    Bre vurdum duymaz demi; adam dediine sz birolur, iki olur, olur daha fazlas su olur. Demek senszden anlayan soyundan deilsin; yle anlamayanabyle anlatrlar. De imdi, yer misin? Yemez misin? Gi-der misin? Gitmez misin! deyip de elindeki ile bir iki ok-aynca srtn, Tembel Ahmet mum gibi dorulmu ye-

    rinden:Vurma sultanm, vurma; gayri bir szn iki etme-

    yeceim; ne ie srersen gideceim! diye eline, eteinesarlm karsnn... Sonra giyinip, kuanm kapdankm ama Tembel Ahmet, yllardr kaldrm inediimi var, ayaklar yrmeyi bile unutmu! Duvarlara yama-la yamala ary, pazar buluncaya kadar kan ter iindekalm... Ne ise, bir ta stnde oturup yzn, gznkuruladktan sonra bir aa, bir yukar dolamaya bala-m ama, ha! deyince i bulunur mu? Bir beklemi, ikibeklemi, derken ksmet kaplar alm...

    O, iten ie, yokutan yokua koularak ksmetinitoplamada olsun, gelin biz haberi teki yzden verelim:

    O gn Tembel Ahmet'in anas erken erken eve d-np de olunu gremeyince, neye uradn bilememi.

    364

    yle anlamayana byle ayemez misin? gide

    Aman gelinim; hani nim tomurcuum? El mi alyokken Seyit Ahmet'imi seldkmeye balaynca, Kk

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    186/200

    A koca nine; ne bulut ad; ne yamur yad; nede Seyit Ahmet'i sel ald. Byle iken, byle... deyipde olan, biteni bir bir anlatnca, koca nine kulaklarnainanamam:

    lahi gelinim; elin; kolun dert grmesin. Gznsevdiim ktek cennetten kmtr ama, ana yrei i-te... Ne dilim vard demeye, ne elim vard dvmeye, oda bildiini okudu...

    Demeye kalmam, kap vurulmu:

    Tak tak!

    Kim o?

    - Benim ana, ben!

    Girsene oul ieri...

    Kk Sultan evde mi? Evde!

    Odun elinde mi?

    Elinde...

    Tembel Ahmet dilinde mi?

    Dilinde... yle ise al u paray; donat sofray Akama ge

    lirim ben...

    Deyip gitmi.

    Paray, pulu buldu ya, anas evin eksiini, gediinigrm; Kk Sultan da piireceini piirip, receinirm; akama yle bir sofra donatmlar, yle bir sofradonatmlar ki, aznza lyk Tembel Ahmet'in bile taddamanda kalm. Gayri, balasalar durur mu? Her sa-bah ya nasip, ya hak! deyip km, arkasndan da:

    Tak tak! Kim o? Benim ana, ben! Girsene oul ie Kk Sultan ev Evde! Odun elinde mi? Elinde... Tembel Ahmet d Dilinde... yleyse al u pa

    lirim ben ...

    Gel zaman, git zamaparr bir adam olmu. Gann elinde kalyormu..i

    Gnlerden bir gn bmet'i arm:

    Oul demi; u ufakmez. Byk i tut ki, elinekatar develerim var. Diyapahada ar, ne bulursamzn varm, seni kervan b

    Tembel Ahmet'in akl

    nsan, ha bir eve k

    yisi mi, kervann bana grm, hem de dnya nimetda ilk elde alaca paray

    Tak tak! Ne var Koca Ahm

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    187/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    188/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    189/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    190/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    191/200

  • 7/30/2019 Masallar_Eflatun

    192/200