Upload
teigra
View
242
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Mekanik ventilatör ve MV’ de hasta bakımı. SULTAN GÜNER DR. ZEKAİ TAHİR BURAK KHH YYBÜ. A. YEN i DOĞANIN SOLUNUM PROBLEMLERi. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
SULTAN GÜNER DR. ZEKAİ TAHİR BURAK KHH
YYBÜ
A. YENiDOĞANIN SOLUNUM PROBLEMLERi
Yenidoğan döneminde yoğun bakım
ünitelerinde, hasta sayısı ve yatış günü olarak en çok yer işgal edenler solunum sıkıntısı olan olgulardır. Yaşamın ilk saatlerinde görülen solunum sıkıntısının ciddi bir hastalığın semptomu mu yoksa birkaç saat içinde düzelecek bir solunum sıkıntısı mı olduğunu ayırt etmek önemlidir.
Saatler içerisinde düzelen bir solunum sıkıntısı birinci düzey bakım ünitesinde izlenebilir; ancak sorun devam ediyorsa hasta uygun koşullarda 3. düzey yoğun bakım ünitesine transport edilmelidir.
Yoğun bakım ünitesine alınan böyle bir
bebekte ilk adım bebeğin doku oksijenizasyonunun sağlanması olmalıdır.
Bunun için mekanik ventilasyon gereksinimi
olabilir. Yenidoğan döneminde mekanik ventilasyon
gereksinimi doğurabilecek pek çok solunum problemi görülebilmektedir.
Yeni doğanda solunum sorunları nedenleri:
Havayollarında tıkanıklık:Koana atrezisiDoğumsal stridor
(laringomalazi,trakeomalazi,laringeal ağ, hava yoluna bası yapan damarlar)
Akciğer hastalıkları:Solunum güçlüğü sendromuGeçici taşipnePnömoniAspirasyon sendromlarıPersistan pulmoner hipertansiyon
Hava kaçakları (pnömotoraks,pnömomediastinum,interstisyel amfizem)
Doğumsal malformasyonlar (diyafragma hernisi, akciğer hipoplazisi, doğumsal amfizem, trakeal fistül)
AtelektaziAkciğerde kanamaKronik akciğer hastalığı (bronkopulmoner
displazi)
Akciğer dışı nedenler:Kalp hastalıgıMetabolik asidozMSS bozukluklarıHipotermi veya hipertermi
MV da AMAÇ?PaO2/SaO2’yi normal sınırlarda tutmakHiperoksiden sakınmakPCO2/pH’yi normal düzeyde tutmakHipo/Heperventilasyonu önlemekHava hapsi ve hava kaçaklarından kaçınmakSolunum işi ve kas yorgunluğunu azaltmakSolunum merkezi depresyonundan sakınmakAkciğer perfüzyonunu kardiak debiyi bozmamak
Ventilasyona karar verilen yenidoğan da Ventilasyona karar verilen yenidoğan da
hemşirenin ilk yapacağı, kullanılacak ventilatörü hemşirenin ilk yapacağı, kullanılacak ventilatörü
hasta başına çekmek ve entübasyon öncesi hasta başına çekmek ve entübasyon öncesi
gerekli gerekli malzemeyi hazırlamak:malzemeyi hazırlamak:
ET tüp, laringoskopET tüp, laringoskop
Balon-maske, oksijen malzemesiBalon-maske, oksijen malzemesi
Aspirasyon malzemesiAspirasyon malzemesi
ET tüpü sabitleyecek malzeme ET tüpü sabitleyecek malzeme
ET tüpü bebeğin kilosuna göre seçilmeli2.5mm ≤ 1000 gr 28 hafta3.0mm 1000-2000 gr 28-34 hafta3.5mm 2000-3000 gr 34-38 hafta 4.0mm ≥ 3000 gr 38 hafta dan büyük
Bebeğin ağırlığı + 6 cm
4 kg = 10 cm3 kg = 9 cm2 kg = 8 cm1 kg = 7 cm<750 g = 6 cm
Üst dudak hizasındaki cm işareti ET tüpün sabitlenmesi
Tüpün 4 cm’ye kısaltılması
İşlem sırasında hemşire ;
Trakeya bası yapabilir,Bebeğin başı stabilize edilmelidir.Monütorize olan bebeğin kalp atımı ve
satürasyonu izlenmeli ve gerekli yerlerde doktor uyarılmalıdır.
Doktor istemiyle önce aspiratör sondası ve ardından ET tüp verilmelidir.
Bebeğin durumuna göre direk ventilatör ET tüpe bağlanır veya balon maske ile oksijen verilir, bu arada doktor bebeğin akciğerlerini dinler.
ETT yerleşiminin kontrolü yapılmalıdır.
Ventilatörün başlıca parçalarıAna makine
Hortumlar (su tuzakları)
Nemlendirme ünitesi (Fischer-Paykel, Humidi As)
Isıtma ve nemlendirme yok ise?? Entübasyon ile üst hava yolunun inhale edilen havayı
nemlendirme, ısıtma ve filtre etme fonksiyonu atlanmış olmaktadır. Verilecek O2 ve hava ısıtılıp, nemlendirilmezse
Sekresyonların tıkaç oluşturması sonucu— AtelektaziRefleks bronkokonstriksiyona bağlı, solunum sıkıntısın da
artışHava yolu mukozasının nekrozuSilier epiteliyal fonksiyonlarda bozulmaHipotermi gelişir. Bu nedenle nemlendirme , ısıtma ve filtrasyon mutlaka
gerçekleştirilmeli.
NEM (%70 nem 37 C)
Bebeğe verilen hava/oksijen karışımı mutlaka nemlendirilmeli.
Aksi halde sekresyonlar kuruyarak solunum yollarını tıkar. Aşırı nemlendirme ise hortumların içinde su birikimine neden olarak akımı bozar ve bebeğe de ulaşırsa boğulmaya benzer bir tablo meydana gelir.
Isı 36-37 C’de tutulmalı (term de 32-33 C)
Neonatal MV TipleriFrekansa göre (Konvansiyonel-CV,Yüksek
frekanslı-HFV)Kontrol edilen parametreye göre (zaman,
volüm, basınç)Güç kaynağına göre (elektrikli,pnömotik)Basıncın özelliğine göre (pozitif-negatif)İnspiryumu hastanın yada ventilatörün
başlatmasına göre (A, C, A/C)
YYBÜ’ lerinde temel olarak 3 farklı ventilatör tipi kullanılmaktadır.
‘ Basınç ventilatörleri’ En sık kullanılan
‘Volüm Ventilatörleri’ ‘Yüksek frekanslı ventilatörler’
Basınç VentilatörleriSürekli akımlı, zaman döngülü, basınç sınırlıBebeğin solunumunu algılar ve sekronize olurKompliyansa göre tidal volüm değişebilir
SENKRONiZE VENTiLASYON:
Spontan solunumu olan bebeklerin IMV’ye cevabı iki şekilde olur.
1- Bebeğin spontan solunumu ve ventilatörün yaptırdığı solunum arasında eş zamanlılık (senkronizasyon) sağlanır,
2-Böyle bir uyum sağlanamaz(asenkronizasyon). Asenkronizasyon çeşitli sorunlara yol açar. Bebek pozitif basınca karşı nefes vermeye veya
tersine mekanik solunumun ekshalasyon döneminde nefes almaya çalışırsa akciğerlerde havalanma bozulur, hava hapsine ve pnömotoraksa yol açabilir.
NEONATAL MEKANİK VENTİLASYON TİPLERİ
CPAP (Continuous Pozitive Airway Pressur)
Nazal prong : En sık kullanılandırTek veya çift yönlü
Sürekli pozitif havayolu basıncı sağlar
Ekspirasyon sırasında alveollerin ve havayollarının kollapsını önler. (FRC arttır)
CPAPAkciğere etkileriFRC yi artırır Havayolu direncini azaltırAkciğer kompliansını azaltırSolunum hızını düzenlerSurfaktanı korurGöğüs kafesini stabilize ederDiafragma etkinliğini artırır
CPAPBasınçlar
Basınç : 4-6 cm suGaz akım hızı : 5-10 L/dakFiO2 : Bebeğin ihtiyacı kadarNem ve ısı : Optimal
15 dakika içinde PaO2 yükselmezse basınç 2 cm su artırılır. Max. basınç: 8 cm su. Buna rağmen yükselmezse FiO2 artırılır
CPAP Yan EtkileriKardiak outputu düşürürBöbrek kan akımını azaltırİntrakranial basınç artarAkciğer hava kaçakları artarGastrik dilatasyon ve rüptür
Orogastrik tüp konmalıBurun ve deri lezyonları
CPAP Ne kadar?
5-7 cm su basınçta FiO2 % 70 olmasına rağmen PaO2 yükselmezse bebek entübe edilip mekanik ventilasyona geçilmelidir
Senkronize intermittan mekanik ventilasyon (SIMV) = SIPPV
SIMV bebek uyanıkken, paralize edilmeden ve kendi solunumuna izin verilerek solunum yaptırılmasına imkan sağlanır. SIMV yeterli tidal volüme ulaşmak için daha düşük PIP basınçları gerektirir. SIMV bebeği rahatsız etmeden mekanik ventilasyon sağlar. Başlıca endikasyonları:
CPAP’ın yetmediği durumlarda Spontan solunumu olan solunum yetersiz
vakalarda Apne tedavisinde Hasta ekstübe edilmeden önce
SIMV - ÖrnekSpontan solunumu 50/dk olan hastaya
SIMV modu 30/dk ayarlandığındaA)Hasta 30 solunumu ventilatörle birlikte alırB)Geriye kalan 20 solunumu kendisi alır.Hastanın spontan solunumu 30’un
altına düşerse = 20/dkA)20 solunum hasta ventilatörle birlikte alırB)10 solunumu ventilatör tamamlar
SIMV: Parametreler PİP PEEP Hız (f) İ/E FiO2
Akım
PİP Maksimum İnspirasyon Basıncı
Her mekanik ventilasyonda proksimal havayolunda ulaşılan en yüksek basınçtır.
Alveolar ventilasyonda önemliPİP CO2 atılımı PİP oksijenasyon
PİPBebeğin kilosuna göre DEĞİL
göğüs hareketleri solunum sesleri kan gazları ile ayarla!!
PİP
PİP Akciğer hasarı
hava kaçaklarıBPDkardiyak fonksiyonlarda bozulma
PEEP Pozitif ekspiryum sonu basıncı
Alveolar kollapsı önler Ekspiryumda akciğer volümünün devamlılığıPaO2 PEEP PaCO2
Ekspiryum sonunda solunum yollarında mevcut olan basınçtır.
PEEP PEEP > 5-6 cmH2O PEEP pulmoner vasküler rezistansı
arttırarak, pulmoner perfüzyonu da azaltır. PEEP < 2-3 cmH2O olmamalı
CO2 retansiyonu var, oksijenasyon iyi PİP’yi arttırma PEEP’i
Tİİnspiryum zamanı
PİP’nin uygulandığı süredir.Genellikle 0.2-0.5 sn. arasında tutulur.Ekspiryum, inspiryumdan biraz daha uzun
olmalıdır.
HIZ (Frekans) Dakikalık solunum sayısıdır Alveolar ventilasyonu etkiler
Dakikalık alveolar ventilasyon= (VT-Vds) X f
İ/E oranı Alveolar ventilasyonu yani CO2 atılımını
etkilemez.
Ancak birinden biri çok kısa olursa, inspiryum ya da ekspiryumun yetersiz olabilir.
Tİ: 0.2-0.5 sn
TE: Tİ’den daha uzun ayarlanır
Başlangıç Ayarları
15-20 cmH2O (<1500 gr)20-25 cmH2O (>1500 gr)göğüs hrklerine göre
PİP
PEEP 4-6 cm H2O
Başlangıç Ayarları
FiO2 0.6-0.8
HIZ 40-60 /dk
Tİ: 0.3-0.4 snAkım:6-8 L/dk
Isı: 32 -37 °CNem % 70-100
IPPV (Intermittent Pozitive Pressure Ventilation)Spontan solunum dikkate alınmadan tamamen
ventilatör kontrollü, aralıklı pozitif basınç uygulamalı
IMV(Intermittent Mandatory Ventilation )
Ventilatörün ekspiryum döneminde hastanın spontan solunumuna izin veren aralıklı pozitif basınçlı ventilasyon
Küçük prematüreler için iyi bir moddur, ‘Savaşan ‘ büyük bebek de sekronizasyon olmayışı
ventilasyonu bozar.
IMV ve IPPVHastanın spontan solunum eforundan
bağımsız fonksiyon görür.Mekanik soluklar solunum sayısı ve limit
değişkenlerine göre klinisyen tarafından programlanır.
Hasta ve ventilatör fonksiyonları ayrı olduğu için sekronizasyon sorunu vardır.
PTV (Patient triggered ventilation) = Assist Control ventilation (AC)
Hastanın solunum akımına, göğüs duvarı hareketlerine senkronize olabilen ventilatörle yapılır. Hastanın her solunumu desteklenir. PTV ya endotrakeal tüpe bağlı bir flow-sensor ya da direk ventilatörün hava akımını algılamasıyla yapılır.
Patient triggered ventilation (PTV) = Assist Control ventilation (AC)
PTV genellikle SIMV modu yetmediğinde veya hastanın spontan solunumu geri geldiğinde CMV modundan hastayı kurtarmak için kullanılır.
30/dk kadar SIMV modu ile hastanın stabilizasyonu sağlanamıyorsa PTV modu gerekli.
Genellikle bazal 40/dk solunum ayarlı PTV verilir. PTV sensitivitesi hastanın gestasyon yaşına ve
durumuna göre ayarlanır.
PTV (Patient triggered ventilation) = Assist Control ventilation (AC)
PTV ile kan gazlarında düzelme olan ve CO2’si düşen hastalar SIMV moduna alınır.
Tam tersine PTV ile iyileşmeyen hastalar paralize edilerek CMV moduna alınır.
PTV - ÖrnekSpontan solunumu 70/dk olan hastayı, 40/dk
PTV modunda ayarladığımızdaHastanın 70 solunumu da desteklenir.
Bu hastanın spontan solunumu 40’ın altına indiğinde, mesela 30 olduğunda
A) 30 solunum hasta ile birlikte yapılırB)geriye kalan 10 solunumu ventilatör
tamamlar.
YÜKSEK FREKANSLI VENTİLASYON (HIGH FREQUENCY VENTILATION)= HFO Mekanik ventilasyon sırasında yeterli
ventilasyon ve oksijenasyon sağlanırken hemodinami üzerine olabilecek olumsuz etkileri önlemektir. HFV sırasında düşük tidal volümlerin (<2-4 ml/kg) kullanılmasıyla toraks içi basınç değişiklikleri minimum olacak ve hemodinamik etkileşim IPPV uygulamalarına göre en aza indirilecektir.
Sağlık Slaytları
AMBULA
DÜZELİYOR DÜZELMİYOR
AYARLAR KÖTÜ
Solunum seslerini değerlendir
YETERSİZPntx
tüp tıkanmasıtüpün çıkması
YETERLİPDAIKK
Sepsishipoglisemi
TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER
Sağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.com