20
ANISHINAABEBEK NATION ENJI NAAGIDE’ENMINDWAA ANISHINAABE-BINOOJIIN- KINOOMAAGE-GAMIGOONG DIBAAJIMOWIN

Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Little Butterfly Girl book in Anishinaabemowin.

Citation preview

Page 1: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

AnishinAAbebek nAtion

Memengwan-kwens:Enji naagidE’Enmindwaa anishinaabE-binoojiin-

KinoomaagE-gamigoong dibaajimowin

Page 2: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

Kino e-debaajiminjig zhanda gii-zhi-zhinkaandizog. Kino gegoo giish pin besha ezhi-naagozijig bemaadizijig, mege gaa-nbodjig, naasab gaa-zhiwebzijig maan-da, gaawiin njidaa aawsinoo. Naanaasab go gii-zhiwebad.

Niizaanendamowin: Giisp pin maanda mzinigan gegoo zhi-shkokaagoy-an maage zhi-maanaadendimigoyan, zhi-giigidan oodi Anishinaabe Binooji-in-Kinoomaage-Gamigoong naadimaage-giigido-gindaaswin 1-866-925-4419

Union of Ontario Indians aapiji miigwechiwendam nsadoo-waabdamaan gaa-miigwe-jig zhoonyaa oodi sa Edewe’wendamojig miinwaa ensatamtaamojig danokiiwin nji Canada maanda sa dankiiwin.

Gaa-mzinbiiged Donald ChrétienGaa-mzinaakizige-zhibiiged Jenny Restoule-MallozziGaa-anishinaabe aankinoosijigejig: Shirley Ida Williams miinwaa Isadore Tou-louseGaa-mzinaakizong Creative Impressions

Debedang 2013Union of Ontario Indians. Kino Ezhi-naagok Debenjigaade.Gaa-maanda gwaya wii-aanji mzinaagkizong maanda mzinagan, giish pin eyaanzig kwediwin bgidnin wii-mzinaagkizong maaba sa nji-Union of Ontario Indian mskowendaang wii-bgidnang.

1st Printing

Memengwan-kwens:Enji naagidE’Enmindwaa anishinaabE-binoojiin-

KinoomaagE-gamigoong dibaajimowin

Memengwan-kwens:Enji naagidE’Enmindwaa anishinaabE-binoojiin-

KinoomaagE-gamigoong dibaajimowin

Page 3: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

Memengwan-kwens:Enji naagidE’Enmindwaa anishinaabE-binoojiin-

KinoomaagE-gamigoong dibaajimowin

Page 4: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

Besha jiigaying Ntam Anishinaabeg Akiing ngoding Banakwii-giis’zoong giizhigadoong, Memengwan-kwens gii-bikebidamowan aw gashiwan mshiiminan wii-nokaazanid pii zgakaanigewaad bboong. Aapiji gii-maamiikwendam gii-zaagijiitang, gaawiin gii-bigednaazii gojiing wii-zhaad gii-bi-miseg giis’zong nji sa aw Anishinaabe-gimaa enkiitoowaad miinwaa aw dkoniwe-nini bi-zhaa’aad wii-zhi-daapinaawaad binoojiinyan wii-maajiinaawaad dash oodi enji naagide’enmindwaa sa Anishinaabe-gaamig-kinoomaage-gamigoong.

4

Page 5: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

5

Gii-ni dibikaaminaagod eshkam mii dash gii-maaj’taad wii-ni-giiwed, baamaa go zhiwe gaa-bi-zaagi-ninjiintaagwad enji jiigaakwaanig mii dash gii-depinogwad--mii go aw Anishinaaben-enkiitoowaajin gimaan! -gii-depinogwad—mii go aw Anishinaaben-enkiitoowaajin gimaan!

Memengwaan-kwens aani noondaagozi, giigbidoonenaa dash. Aanii mii-gaaza gewi, gaa dash go, zaam go gii-mididoon. Giigibiingwebpinogaazo gewi, gaawiin gii-waabzii. Aapji go gii-dibikaaminaagwad.

Gii-moozhaan daabaanan maajiibizonid.

Page 6: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

6

“Shkozin!,” gii-noondiwaad Anishinaaben-enkiitoowaajin gimaan kidanid.

Gii-bi-dooskaabid shkiinzhigoon miinwaa gii-waabdang gchi-wiigwaam, memoonji mchaag wiikaa ewaabndazig dino’onh.

Kwe, e-waabshki-dengwed naasaab go goonesing ezhi-waabshkizinid, dash gii-bi-zaagiiwe. Aapji go gii-biiskaan mkade-mjigoonde bekish go gaa-gwaanong miinzisan.

Kwe dash gii-bi-zhaamaan Memengwan-kwensan, gii-bi-gzinkengoon miinwaa gii-ni-maajiingoon oodi sa wiigwaaming.

“Gaa.......wiin,” gii-zhi-noondaagozi Memengwan-kwens. Gaa-go gwaya gii-bi-naadimaagsiin.

Page 7: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

7

Biindig, aw kwe gii-gziibiiginan Memengwan-kwensan baamaa go pii gii-bi-mskwiid aw kwe gii-gziibiigzhenan Memengwan-kwensan baamaa pii go nagay gaa-mskwii’id

Da-gwenan gii-ni-maajiishgaadenoon.

Gii-bi-miinaa e-gnowaanig mjigoondenh miinwaa mkzinan wii-biiskaang. Aapji gii-gziibzheshkaagwan.

Ezhi-mino-gnowaabiigdinig miinzisan gii-tikwedibebizo.

Gii-mowi.

Page 8: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

8

Nini ebiiskaang mkade-mjigoodenh egzhiiwaaskodenig naabkowaagan giiginoonan Memegwan-kwensan gaa-nokaaznid zhigiizhiwewen gaa-nsostazig.

“Memengwan-kwens ndi-zhinikaaz,” aaniwi wiindimowaa.

Mii sa gii-pshazhewind.

“Maanii. Kaa-zhenkaago Maanii. Maa...nii,” kidoon sa niw ninoon.

Page 9: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

9

Gii-bi-zhiiwnaa gchi-aachkenganing oodi niibino binoojiinyag yaawad gaa dash go gwaya gii-nsedoowaabmaasiin.

Gii-miinaa miijim wii-miijid. Gii-toon dooning; gii-bzagwaa, gii-dkaa, miinwaa gii-maanaajpogwad. Gii-zaagji-skwaadaan dash.

Aani gnoonan niw aanind kwezensan gaa-wiidibimgod shaweying, aw kwezens nengaaj gii-wiindimaagwon, “Gaawiin maamdaa wii-giigidooyin ezhigiizhiweying, ka pshzhe go giishpin. Aabidig ka nokaazon wiinwaa ezhigiishiwewaad.”

Gii-giiwninendam.

Page 10: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

10

Giw kwezensag gii-nizhiiwnaawag oodi aachkinganing nbaaginan gii-niibideyaabiising.

Kwezensag gii-jiingnogaabiwag shaweying nibaaginowaan gii-pskin-jiintaawag bezha kaakinaanaang. Gii-ni-maawmi-nowewag gii-ni-kidiwaad ezhi-me-giizhiwetaagwaad.

Gii-ni-wenaakshin. Aw kwe ebiiskaang mjigoodenh gii-ni-aatebidoonan waaskonejigonan. Gii-ni dibkaaminaagod.

Gii-noondaan ni- aadaaksenig; shkwaandem gii-ni-aadaakogaade.

Gii-noondwaan kwezensan mowinid.

Gii-waabmaan ninoon ebiiskaang mjigoodenh biindigenid aachikinganing miinwaa ni-niigaan’naad bezhig kwezensan gii-ni-zaagijiiwnad.

Gii-noondan gegoo embiigwe’enig emegtaawgidinig.

Gii-zegizi.

Page 11: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

11

Gii-ni-kendaan wii-ni giigidod maanda emegoowe’enig nwewin.

Gii-ni kendaan waa-ni-zhidchiged jiibwaa pshzhewen.

Gii-ni-kendaan giw gaa-kweji –giimiijig pane gegaa gii-ni-debinaawag. Gii-nametwaan niw gaa-dibinigaazjig ji-ni-dgoshinowaad endaawaad.

Gii-ni kendaan wii-ni-miijid nenaabigaanh gegaa ensa wiisining gaa-miijiwaad.

Gii-ni-kendaan jibwaa ni-mowid pii bdakwen maage miinind mashkiki booj goo aaniwe aakozisig.

Gii-ni-kendaan waa-ni zhi-nokiit gtigaaning;biinchiged kinoomaage-gamigoong, gziibiniged, wii-jiibaakwaanaad mekode-koneye miinwaa mekode-koneye-kweg.

Gii-ni-kendaan wii-ni-gindaasod miinwaa wii-ni-zhibiiged bangii.

Gii-ni-kendaan nengaaj wii-mowid nji danwendaagonan.

Page 12: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

12

Niibino-ching nsa bboon gii-ni-zhaabshkaa miinwaa gii-ni-zhaabshkaan gaa-zhi-kenoomaagozid miinwaa gii-ni-zhise wii-ni-giiwed gaabi-jibaad Ntam Anishnaabe kiing. Nso giizhig gii-njitaa wii-ni-midaabaagowaad mshkode-daabaaning miinwaa daabaaning wii-dgoshinowaad oodi enji dbendaagozid Ntam Anishinaabeg endaawaad.

Pii degshing,gaawiin aapiji giinsadoonwaasiin Oosan. “ Memengwan-kwens, aapiji nishin gii-bi-giiweyan,” gii-kidoon oosan, epiichi spojiingwad. “Maanii! Maanii ndi-zhinikaaz.” Gii-kido.

Gii-wiindamowaan wiin miinwaa gaashoon gaazhi ndowendimaawaad ninda Anishinaabe-gimaa enkiitoowaad ji-bi-bskabiinaad gaa-kendimowaad gii-maajiingaasnid. Gaawiin gii-bzendwaasii-wag.

Gii-wiindimaagon gaashoon gii-nbonid eko-nshaas-giizis miinwaa gii-niindaawen giigdoowin oodiAnishinaabe-gamigoong kinoomaage-gamigoong . Gaawiin wii-kaa gii-wiindimaagaasii.

Page 13: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

13

Gii-giisaadendam gaashnoon mkwendimaad. Gii-ni-znagendam wii-ni-kendimaan oosan miinwaa wii-ji-bemaadiziin oodi Ntam Anishinaabe kiing endaajig. Gii-ni-nzagendan enowewaad wii-nsastan

Gaawiin gii-nsostaziin eshchigewaad-enokiiwaad. Gii-giiwninendam.

Gii-ni-zhiyaa gaawiin ni miiksesig eyaad, mii go naa wiiba gii-ni-maajaad miinwaa gii-aanjiid oodi gchi-oodenaang oodi gii-debinaang waa-nji-nokiit biintood wiigwaamon miinwaa wii-gishkigwaasod.

Aaniwi go gii-ni kwechtood wii-kweji debinaang aanind nokiiwinan, gii-wiindimaagoza dash gaawiin netaa gindaasig miinwaa netaa zhibiigesig.

Page 14: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

14

Gii-nkweshkwaan Wiiyamon; shkiniigshan ooshme epiidizinid gaa-zhaad gewii oodi Kinoomaage-gamigoong naasab gaa-zhaad. Gaawiin wiikaa gii-Anishinaabetaadisiiwag.

Gii-niibiwitaadiwag gimaapiich, aname-gamigoong gii-nji-niibwiwag miinwaa nswi binoojiinyan gii-yaawaawan, gii-ni-aabji-daawag gchi-oodenaang. Pane gii-ni-zegizi gwaya wii-mokamgwad dibinoojiinmon. Gii-zaagan dibinoojiinmon, gaawiin dash wiigo gii-gshkitoosiin wii-wiindimowaad, miinwaa pane gaawiin wiikaa beshaa gii-zaamaasiin. Gii-mkaan pane gii-ni-nshkaazid miinwaa gii-ni zegizi-zhayaad, gaawiin dash wiikaa gii-ni-kendziin aanii dash.

Page 15: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

15

Gii-bi-wiindimaagaazo dibaajimoowin enji-nokiid ngoding Wiiyam gii-wiisgishmigod doo-daabaanan. Gii-ni-zhayaa kina gegoo ni-mino-bidesinoo-ninig bimaadiziwining.

Gii-ni-giiwninendam gewiinowaa ji ni digoshinowaad gishkiweziiwin digosiznag miikaanaang naasaab go giw aanind bemaadizjig gaa-wii ji kinoomaagaaznin-jin.Gaawiin gii-gshkitoosiin wii-ni-koginaad di-binoojiinman gchi-odenaang minik gaa-zhi-dibamoowin. Gii-ni-giizhendam dash wii-ni giiwed oodi gaa-bi –jiibaad Ntam Anishnaabe kiing.

Page 16: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

16

Gaawiin gii-kendziin waa-nizhiwebak pii gaa-digoshiniwaad gaa-binjibaawaad Ntam Anishinaabe kiing, wiiji-bemaadiziin dash gii-mino-ginoowaabmigowaan miinwaa gii-ni-mino-daapinigaazoog. Gaawiin gii-nsostaziin aanii gaa-zhiwebzid aanii gaanji zhi-yaasig wii-debendaagozid gaa-shkwaa-kinoomaagozid.

Gaa-shkwaa-bskaabiid ni-giiwed, mji-kwiiwisan James gii-ni-zoongmaan wii-daapinominid waa-zhi-mog’kizinked kinoomaage-gamigoong. Eshkentam aapji gii-gaaji iw sa kenzig waa-zhi-zhitood mog’kizinan, booj dash gii-ni-kendaan wii-ni mino-wendang ezhi-kinoomaagozid miinwaa nkweshkwaad wii-ji bemaadiziin Ntam Anishinaabe kiing.

Page 17: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

17

Wii-ba go gii-kwejimogaazo wii-zhaad oodi Anishinaabe-kweg enji-bwezowaad oodi maandoodoowisaning.

Ezhi-kenzig go aaniwi miinwaa gaajid miinwaa kendzig wegnen wi yaawong, gii-giizhendam wii-zhaad.

Gchi-twaa-Anishinaabe-aadiziiwin-gamigoong miinwaa gii-mkaan dibendaagozid. Gii-biijmaadan nesewin miinwaa gii-ni-maamkaadedam bekaa zhayaa enji nbaaptenig miinwaa enji gizhidenig biindig.

Getizid gii-kwejimigoon aanii ezhinikaazod. “Maanii,” gii-kido dash.

Mii go miinwaa Getizinjin gii-kwejimigod. Mensendam, “Maanii,” gii-kido nengaaj.

Getizid gii-kwejimigoon eko-nsing. “Memengwan-kwens” gii-kido sa epiichi-mshkowendangMii go shki-ntam gii-waa-wiindizod eko-niizhtana-nsa –bboongak.

Memengwan-kwens gii-mowi. Gii-mowi zoobiingwe-nbi gii-ziigaazin nji sa gaa-bi-naajtood dibinoojiin-naadizowin, gii-ni naachi’aad ezhi-ngodwe’aangizid, gii-bi-naajtoon doo-anishinaabe-aadizowin, miinwaa da-nwewin, gii-ni naajtoon pii miinwaa waa-zhi-zaagaad wiidigemaaganan miinwaa dibinoojiinmon.

Memengwan-kwens gii-mowi. Gii-mowitaan ezhi-mino-waangozid mkodizaad miinwaa maajtaad wii-ni-mosaadang wii-noojimod.

Page 18: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

18

Page 19: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

19

Page 20: Memengwan-kwens: Enji Naagide Enwindwaa Anishinaabe Binoojiin Kinoomaage-Gamingoong Dibaajimowin

Gonda Anishinaabebek Nation gii-zhitoonaawaa maanda Union of Ontario Indians ezhi-nokiitimoowaad nokiiwin eko-ngoding-mdaaswaak-shi-zhaangwaak-zhi-niimdina-shi-zhaangswi-biboongak. Maaba Union of Ontario Indians aawi e-nokiitang gchi-naakgingewin nji-sa nsimdina-shi-zhaangswi debendaagozijig Ntam Anishinaabek monpii Ontario-ing, enkiitowaajin megwaaj naanmida-nching-mdaaswaak-shi-naanan-mdaaswaak anishinaabek. Maaba Union of Ontario Indians memoonji-gchi-piidiziimgak gchi-naakginigewin enkiitigig monpii Ontario miinwaa temgad gezhi-waabnjigaadeg mewzha naakginigewin eko-nsing mshkode nokiiwin gchi-gibeying jibwaa digoshing maaba ewaabshkiiyed.

Union of Ontario IndiansNipissing First Nation, P.O. Box 711, North Bay, Ontario P1B 8J8

(705) 497-9127 • www.anishinabek.ca