Mevsimlik Işlerde Yıllık Ücretli Izin

8/18/2019 Mevsimlik Işlerde Yıllık Ücretli Izin

1/12

HHHH ME4&İM#İK İ5#ERDE Y%##%K !RE-#İ İ:İN Yar7ıta 9uu Genel Kurulu Kararı İn/elemei

D0@. Dr. :ei OurH

O+. 8. /%EI+%/ H


2/12

eki >k*r (İÜHFM 8. AII S. G . 305O31T G014)'/*

&'leşmelerii er,ei l $aalie, d&emi 6aşa kadar ara ermei gerek,ireişler meimlik iş #larak de?erledirile6ilir.

4R57 al İş @a*** 53\3 maddei *ar-a meimlik işlerde llk-re,li i'ilere ilişki 9kmler *g*lama'. Bir 6aşka ala,mla meimlik iş2i4R57 al İş @a*** llk -re,li i'i 9kmlerie daaarak llk -re,lii'i k*llama ea 6*a daaarak -re, ala-a? i,emide 6*l*ama'. Heme6elir,mek gerekir ki 53\3 maddede ki k*ral ii emredi-i k*ral #l* iş2i le9ie6ireel iş &'leşmei a da +#l* İş S&'leşmei ile llk -re,li i'ie ilişki 9O kmler d'elee6ilir e meimlik işler i2i llk i'i 9akk ,aa6ilir.

S#m*, #lada daa- a?rlkl #larak l # alarda 2karlmş e lmaO9a'ira alarda eide 2alş,rlmak 'ere 6elirli reli iş &'leşmeleriamş,r. Daa- 2alşmalar 6elirli 6ir meimde #?*laşma #la?a 6ird*r*md*r. Daa- &' edile 2alşmalar kaa,la @& Hi'me,leri eelMdrl? işeride ge2,i?i g&'e,ildi?ide meim k#ş*llara g&re 6elli d&O

emlerde da9a $a'la işg-e i9,ia2 d#?ma da ka2lma'dr. D#a i2eri?ieg&re 1PPP la geli-ee kadar daa- llk 2alşmalar geelde 1G0 g ileG70 g -iarda de?işmiş,ir. /l kala 6&lmde işeride 2alşma #lmaO a daa- iş2i 6akmda llk i'i 9akk d#?mad? ka6*l edilmelidir. /l2alşlmaa 6&lmde daa- iş2i 6* 9akk k*llamş #l* /aak#*-**meimlik iş,e llk i'i &g&rmemiş #lma ,emel gerek2ei de 2alşla rei,i6arile dileme i9,ia- #r,aa 2kmamş #lmadr. B* d*r*mda meimO lik iş &'leşmei kaamda 2alşa daa- iş2ii 1PPP la kadar #la 2aO lşmalar i2i llk i'i 9akk d#?mad? ka6*l edilmelidir.

B**la 6irlik,e daa- iş2i 1PPP lda 11 a ,de 6ir re ile 2alşO mş #lmakla &' edile l 6akmda 2alşla re iş2ii dileme 9akk

arl? gerek,irmek,edir. 4R57 al İş @a*** 53. Maddeide meimlikişlerde llk i'i 9akk d#?maa-a? 6elir,ilmiş ie de l e kadar 6&lO mde 2alşma 9alide meimlik iş ala-a? &de 6ir d'elemee ererilmemiş,ir. ;le ki l ,amama ak 6ir 6&lmde 2alşma 9alide %aO aal ,emeli #la dileme 9akk ,ama gereke-e?i a2k,r. S#m*,#lada da daa- iş2i 1PPP lda 11 a 'eride 2alşmş #lmakla 2alşlO maa re 6akmda %aaal dileme 9akk k*llamaa imk[ 6*O l*mamak,adr. B* d*r*mda 1PPP ldaki $iili 2alşma reie g&re meimlik,a,de a'ge2ilmiş ,ara$lar arada iş2ii llk i'i -re,ie 9ak ka'aa-akşekilde rekli 2alşmaa dair 6ir i,eme ge2miş #l*r. Dairemi'i i,ikrar kaO 'aa kararlarda da 2alşma 11 a 'erie 2k,? 9allerde meimlik iş

ilişkiii dşa 2kld? ka6*l edilmiş e da9a #raki 2alşmalar i2i llk i'i9akk d#?d*?* #*-*a arlmş,r (/arg,a P. HD G3.10.G00P gG00R\5773 =. G00P\GRR07 @. /arg,a P. HD 1T.3.G007 g G007\5P7R =G007\TRG7 @).

/ala 6* a2klamalara g&re daa- 2alşmalar 11 a 'erie2k,? 1PPP l e #ra i2i işeride $iile 2alşla relere g&re 9ealaaO -ak #la i'i -re,ii ka6*le karar erilmeli da9a &-eki 2alşmalar meimO lik iş ,a,de ge2miş #lmakla i,e?i reddie dair 9km k*r*lmaldr. Ma9O keme-e gerekire 6* &de 6ilirkişide ek ra#r almal e #*-*a g&re iO ,ekle ilgili 6ir karar erilmelidir. Ha,al de?erledirme ile a'l şekilde 9km,eii 6#'ma gerek,irmiş,ir. Q).

erek2eile 6#'*larak d#a erie geri 2eirmekle eide alaarglama #*da ma9keme-e &-eki kararda direilmiş,ir.


3/12

Meimlik İşlerde /llk Ü-re,li İ'i(/arg,a H*k*k eel @*r*l* @arar İ-elemei)

'/?

+=M/İ =D=N! Daal ekili

H


4/12

eki >k*r (İÜHFM 8. AII S. G . 305O31T G014)'/J

JI Yar7ıta 9uu Genel Kurulu;nun Kararı;arıta" Hukuk enel Burulu# kararında# zel Daire bozma kararını be%

nimse"erek# "erel ma5kemenin zel Daire bozma kararına u"ma"arak verdi!idirenme kararını bozmuGtur.

%%%I KARAR%N DEĞER#ENDİRİ#ME&İ)I -1r 9uuunda Me=imli Calışma İle İl7ili Me=2uat D12enleI

meleriaI Genel Olara $ürk HukukuLnda mevsimlik iGler# bu iGlerle ilili "aEılan iG sözleGmeleri

ve bu Gekilde MalıGan iGMilerin durumu ile ilili olarak mevzuatta "eterli sa"ı venitelikte düzenleme bulunmadı!ından# konu erekli aMıklıktan uzaktır). +unedenle $ürk İG =evzuatında "aEılaCak "eni düzenlemelerde mevsimlik iG ileilili a"rıntılı düzenlemelere "er verilmesi erekmektedir.

=evsimlik iGler ile ilili 5ükümler# (J3? sa"ılı İG BanunuLnun 1,? ve3','T bu Banunun */. maddesine da"anılarak Mıkarılan ;önetmeli!in )1T '(sa"ılı Hafta $atili Hakkında BanunLun (,f ve 1J11 sa"ılı $oElu İG SözleGmesi#rev ve @okavt Banunu ?,1 maddelerinde "er almaktadır.

(J3? sa"ılı İG BanunuLnun 1. maddesinin ?. fıkrasında# O=evsim vekamEan"a iGlerinde MalıGan iGMilerin iGten Mıkarılmaları 5akkında# iGten Mı%karma bu iGlerin niteli!ine ba!lı olarak "aEılı"orsa# toElu iGMi Mıkarma"a iliGkin5ükümler u"ulanmaz 5ükmüne "er verilmiGtir.

(J3? sa"ılı İG BanunuLnun 3'. maddesinin '. fıkrasında# Oiteliklerindenötürü bir "ıldan az süren mevsimlik ve"a kamEan"a iGlerinde MalıGanlara bu

Banunun "ıllık üCretli izinlere iliGkin 5ükümleri u"ulanmaz 5ükmüne "erverilmiGtir.

(J3? sa"ılı İG BanunuLnun */. maddesine da"anılarak Mıkarılan O;ıllıkÜCretli İzin ;önetmeli!inin )1. maddesinde# OİG BanunuLnun 3'. maddesininüMünCü fıkrasında sözü eMen ve nitelikleri "önünden bir "ıldan az süren mev%sim ve kamEan"a iGlerinin "ürütüldü!ü iG"erlerinde devamlı olarak MalıGaniGMilerin "ıllık üCretli izinleri 5akkında bu ;önetmelik 5ükümleri u"ulanırdüzenlemesine "er verilmiGtir.

'( sa"ılı Hafta $atili BanunuLnun (. maddesinin ). fıkrasında 5afta ta%tilinin u"ulanma"aCa!ı iG"erleri sa"ılırken# fıkranın OF bendinde# O;aEıCılık#

tu!laCılık# tütün# inCir# üzüm# me"ankökü# ze"tin# a!aM Ealamudu# susam# fın%dık# EanCar R ibi zirai ve sınai ma5sulatı iGlenmesi ve maniEülas"onu ibiaMık 5avada ve senenin bir kısmında "ürütülen ve"a faali"eti mevsime tabi olaniGler ve"a bu iGlerin "ürütüldü!ü müesseseler 5ükmüne "er verilerek# mev%simlik iGlerin kanun kaEsamı dıGında tutulaCa!ı düzenlenmiGtir.

1J11 sa"ılı $oElu İG SözleGmesi# rev ve @okavt BanunuLnun ?. madde%sinin 1. fıkrasında ise# OFaali"etleri bir "ıldan az süren iGlerde u"ulanmak

) $ürk HukukuLnda önCeki iG kanunları bakımından da 5ukuki durumun a"nı "öndeoldu!una iliGkin olarak bkz. Akı# Krol: O=evsimlik İGlerde IalıGma Sorunları# $ur5an

KsenerLe Arma!an# Ankara 1///# s.1(. (J3? sa"ılı İG Banunu döneminde de 5ukukidurumun a"nı oldu!u 5akkında bkz. =ollama5muto!lu# Hamdi: İG Hukuku# 1. bası#Ankara 1//3# s.1?J%1?T Bar# +ektaG: O=evsimlik İG# Sİ


5/12


'/

üzere# toElu iG sözleGmelerinin süresi bir "ıldan az olabilir. u kadarki iGin bit%memesi 5alinde bu sözleGmeler bir "ılın sonuna kadar u"ulanır 5ükmüne "erverilmiGtir.

,I Me=imli İşlerde Yıllı /retli İ2in İle İl7ili 9uui D12enlemeleIrin Nitelii

(J3? sa"ılı İG BanunuLnun 3'. maddesinin '. fıkrası u"arınCa# mevsimlikiGlerde "ıllık üCretli izinlere iliGkin 5ükümler u"ulanmaz1. +aGka bir anlatımla#mevsimlik iGlerde MalıGan mevsimlik iGMi# (J3? sa"ılı İG BanunuLnun "ıllık üC%retli izin 5ükümlerine da"anarak# "ıllık üCretli izin kullanma ve"a buna da"a%narak üCret alaCa!ı isteminde bulunamaz. ;arıta" kararları da bu do!rultu%dadır': OD#a i2eriideki 6ilgi e 6elgelere g&re ade-e *lama d&emide *O lama kaallar 6akm e ,emi'lik işleride meimlik #larak 2alş,? alaşladaa- iş2ii aaa g&re llk i'i 9akk 6*l*mamak,adr. B* edele llk

i'i -re,i i,e?ii reddi gerekirke a'l gerek2e ile ka6*l 9a,aldr.(.;ıllık üCretli izne iliGkin düzenlemeler# kural olarak# sos"al kamu düze%

nine iliGkindirler3. +u nedenle taraflar iGMi le5ine olmak koGulu"la anlaGarakfarklı düzenlemeler "aEabilirler*. +enzer Gekilde 5emen belirtmek erekir ki# İGBanunuLnun 3'. maddesinin '. fıkrasındaki mevsimlik iGlerde "ıllık üCretli izinile ilili düzenleme# nisEi emrediCi nitelikte bir kural niteli!indedir. +u nedenletaraflar aralarında "aEaCakları iGMi le5ine bire"sel iG sözleGmesi ve"a $oElu İGSözleGmesi ile mevsimlik iGte mevsimlik olarak MalıGan bir iGMinin "ıllık üCretliizin 5akkından "ararlanaCa!ına iliGkin düzenlemelere "er verebileCeklerdir. +udurumda sözleGmedeki izinle ilili 5ükümler u"ulanaCaktır?. ;arıta" Hukukenel Burulunun inCeleme konusu kararında mevsimlik iGlerde "ıllık üCretliizin 5akkı ile ilili "asal düzenlemenin nisEi emrediCi nitelikte oldu!unun vur%ulanması 5ukuka ve doktrinde savunulan örüGlere u"un nitelikte bir tesEitniteli!indedir.

'I Me=imli İş;in -anımı =e -e>iti=evsim# kavramsal olarak# 5er Ge"den önCe# O"ılın# üneGten ısı# ıGık

alma süresi ve dola"ısı"la iklim Gartları bakımından farklılık österen dört bö%lümünden 5er biriniJ 0ilkba5ar# "az# sonba5ar# kıG2 ifade eder. +unun "anında

1 )(?3 sa"ılı İG ;asasındaki a"nı "öndeki düzenleme ve eleGtirisi iMin bkz. Ielik# uri: İGHukuku Dersleri# ;enilenmiG )1. +ası# İstanbul )(# s.1*3.' . HD# 1?./'.1//*# K.1//3,1J(3(# B.1//*,?'*( 0BazanCı +iliGim%=evzuat İMti5at +an%

kası2. )(?3 sa"ılı İG ;asası döneminde de a"nı "önde kararlar iMin bkz. HB# '.1.)'#K.)1,%?)*# B.)','3T . HD# .3.))# K.)),'13# B.)),J1(3T . HD#1.(.)?# K.)?,*(# B.)?,*33?T . HD# 1J.1.)*# K.)3,1'*# B.)*,'10Bararlar iMin bkz. BazanCı +iliGim%=evzuat İMti5at +ankası2.

( . HD# 1?./'.1//*# K.1//3,1J(3(# B.1//*,?'*( 0BazanCı +iliGim%=evzuat İMti5at +an%kası2.

3 Ksener# $ur5an: İG Hukuku# '. +ası# Ankara )?J# s.1/.* Ksener# s.1/. A"nı "önde bkz.


6/12

eki >k*r (İÜHFM 8. AII S. G . 305O31T G014)')/

"ıl iMinde bazı atmosfer ola"larının Eeri"odik olarak erMekleGti!iT örne!in O"a!%mur mevsimi# bazı ürünlerin toElandı!ı# örne!in OEamuk# bu!da"# narenCi"emevsimi ve etkinliklerin "aEıldı!ı Oti"atro mevsimi ibi belirli dönemler demevsim olarak adlandırılmaktadır. +u anlamda mevsimlik iG denilinCe# "ılın

belirli bir döneminde sınırlı süreli olarak "aEılan iG anlaGılmaktadır. =evsimkavramı esas alınarak "aEılan adlandırılmalarda ortak nokta# söz konusu Ma%lıGmaların# etkinliklerin "ılın belirli bir kısmında "ürütülmüG olmasıdır)/. N"u%lamada iGlerin "o!un oldu!u döneme faal sezon# iGlerin olmadı!ı döneme de ölüsezon adı verilmektedir. Faal sezonda Mok sa"ıda iGMi iGbaGı "aEar. İG bitinCe#kural olarak# iG sözleGmeleri sona ermez ve ertesi sezon tekrar iGbaGı "aEmaküzere askı"a alınır.

=evsimlik iGte# mevsime ba!lı olarak "aEılan iG# ölü sezon olarak adlan%dırılan dönemde eMiCi olarak ifa edilmemektedir. +u ifa imknsızlı!ı# iG söz%leGmesinin tarafları olan iGMi ve iGverenden de!il# iGin mevsimsel olarak ölü se%zonda "aEılamamasından ka"naklanmaktadır.

N"ulamada# mevsimlik iGler bazen muvakkat "a da eMiCi iGler olaraknitelendirilmekte# bu iGlerde MalıGanlarla "aEılan iG sözleGmelerine muvak%kat,eMiCi iG sözleGmeleri adı verildi!i de örülmektedir. rne!in# $ekel $ütünİGletmeleriLnde MalıGanlarla "aEılan iG sözleGmeleri bu Gekilde nitelendirilmiGtir.AnCak eMiCi iGler ile mevsimlik iGler arasında farklar vardır)). =evsimlik iG# biriG"erinde 5er "ıl tekrarlanan bir MalıGma oldu!u 5aldeT eMiCi iG# bir iG"erinde5er "ıl düzenli olarak tekrarlanan bir MalıGma olma"ıE# ereksinme du"uldu%!unda baGvurulan ve bazen birkaM ünde biten# bazen de a"larCa devam ettik%ten sonra sona eren bir iGtir.

=evsimlik iGlere ba!lı MalıGma iliGkileri# özel sektörde oldu!u kadarT

kamu sektöründe de örülmektedir. =evsimlik iGler# enellikle turizm sektö%ründe faali"ette bulunan otel# kaElıCa iGletmeCili!inin "o!un oldu!u konaklamave e!lenCe "erleri ile ıda# inGaat# deri# tarım ve ormanCılık# avCılık ve balıkMılıkiGkollarında örülmektedir. $arım ve ormanCılık iGkolunda# sulama# "anın vefidan dikim iGleri mevsimlik olarak "aEılmaktadır. +enzer Gekilde kara taGıma%Cılı!ında%kara"ollarında# kıG mevsimine ba!lı olarak kar temizleme iGleri mev%simlik iG olarak "aEılmaktadır)1.

$ürk İG Hukuku =evzuatında# mevsimlik iGle ilili olarak (J3? sa"ılı İGBanunuLnda bir tanıma "er verilmemiGtir)'. =evzuattaki mevsimlik iGler ile ilili "ukarıda "er verdi!imiz düzenlemeler inCelendi!inde# mevsimlik iGin "ılın 5er%5ani bir devresinde MalıGmaların "aEıldı!ı# di!er zamanlarda ise "aEılmadı!ıve"a MalıGmanın azaldı!ı,azaltıldı!ı iG"erlerindeki iG olarak anlaGıldı!ı orta"aMıkmaktadır.

5ttE:,,888.tdk.ov.tr.)/ A"nı "önde bkz. Bar# s.J/.)) Farklar 5akkında bkz. Bar# s.?). A"rıCa (J3? sa"ılı İG BanunuLnda "eni düzenlenen

eMiCi süreli 0ödünM2 iG iliGkisi 5akkında bkz. Ak"i!it# KrCan: İG Hukuku AMısındandünM İG İliGkisi# Ankara )3# s.1J vd.T Udaman# Serkan: $ürk ve Fransız Huku%kunda dünM İG İliGkisi# İstanbul 1//?# s.1) vd.T DemirCio!lu# A. =urat: ;arıta" Ba%rarları 9Gı!ında Sorularla (J3? sa"ılı İG ;asası# İstanbul 1//?# s.3(.

)1 Bar# s.?/%?).)' )(?3 sa"ılı İG BanunuLnda da mevsimlik iG ile ilili düzenlemelere "er verildi!i 5alde#

mevsimlik iG tanımına "er verilmemiGti.


7/12


'))

Doktrinde# mevsimlik iGin enel kabul örmüG bir tanımında uzlaGılmıGoldu!u özlenmektedir. +una öre# mevsimlik iG# OiG"erindeki faali"etin "ılınbelli döneminde "o!unlaGtı!ı# di!er zamanlarda ise azaldı!ı ve"a tamamen dur%du!u# fakat bu durumun düzenli olarak tekrarlandı!ı iGtir)(. =evsimlik iGler#

"ılın belirli dönemlerinde tam randımanla MalıGıE# di!er dönemlerinde iGMi sa"ı%sını düGüren ve"a faali"etlerini tamamen durduran iG"erlerinde "aEılan ve"abenzer ma5i"ette olmak üzere# 5er zaman a"nı sa"ıda iGMi MalıGtırma"a elveriGliolma"an ve iG"erinde "ürütülen faali"etin niteli!ine öre iGMilerin 5er "ılın be%lirli dönemlerinde "o!un olarak MalıGtıklarıT fakat "ılın arta kalan döneminde iGsözleGmelerinin ertesi "ılın faali"et döneminin baGına kadar askı"a alındı!ı iG%lerdir)3. U 5alde mevsimlik iGlerT 5er zaman a"nı miktarda iGMi MalıGtırma"aelveriGli olma"an ve iG"erinde "ürütülen faali"etin niteli!ine öre iGMilerin# 5er "ıl belirli sürelerde "o!un olarak MalıGtıkları ve fakat "ılın arta kalan dönemindeiGMilerin iG sözleGmelerinin ertesi "ılın faali"et dönemi baGına kadar askı"a alın%dı!ı iGlerdir)*. A"rıCa mevsimlik ve"a kamEan"a iGlerinin özelliklerinden biri de#MalıGmanın önCeden kestirilebilen bir iG döneminde "aEılı"or olmasıdır)?.

;arı kararlarında ise# mevsimlik iG kavramının kullanıldı!ı# anCak mev%simlik iGin tanımına "er verilmedi!i ibi# mevsimlik iGin tanımına imkn sa!la% "aCak nitelikte unsurlara da de!inilmedi!i özlenmektedir)J. +ununla birlikte;arıta"# "eni tari5li bir kararında)# doktrindeki mevsimlik iG tanımını kullan%maktadır. İnCeleme konusu "aEtı!ımız ;arıta" Hukuk enel Burulu kara%rında# mevsimlik iG# OCalşma ade-e l 6elirli 6ir d&emide #?*laş,?işerleride ala işler meimlik iş #larak ,amlaa6ilir. S&' k#** d&emO ler işi i,eli?ie g&re *'* ea ka #la6ilir. Her 'ama a mik,arda iş2i 2aO lş,rmaa elerişli #lmaa e işeride r,le $aalie,i i,eli?ie g&re iş2iO

leri 9er l 6elirli relerde #?* #larak 2alş,klar e $aka, l di?er d&eO mide iş2ileri iş &'leşmelerii er,ei l $aalie, d&emi 6aşa kadar araermei gerek,ire işler meimlik iş #larak de?erledirile6ilir. Geklinde tanım%lanmıGtır1/.

)( +kz. Ksener# s.1)/T =ollama5muto!lu# s.1?T So"er# Polat: ;arıta"Lın İG HukukunaİliGkin Bararlarının De!erlendirilmesi )?# İstanbul )# s.(?T Süzek# SarEer: İG Hu%kuku# İstanbul 1//1# s.1')T Bar# s.?/T $aGkent# SavaG: O=evsimlik ve BamEan"a İG%leri# İ+D#


8/12

eki >k*r (İÜHFM 8. AII S. G . 305O31T G014)')1

Doktrinde kabul edilen1) ve ;arıta"Lın inCeleme konusu "aEılan Hukukenel Burulu kararında benimsenen mevsimlik iG tanımında dikkati MekenbaGlıCa unsurlar Gu Gekilde belirlenebilir:

% İG"erindeki faali"etin "ılın belli döneminde "o!unlaGıE# di!er zaman%larda azalması ve"a tamamen durması#

% +u MalıGma durumunun "ılın belirli dönemlerinde Eeri"odik ve düzenliolarak tekrarlanması.

Dola"ısı"la bir iGin mevsimlik iG oluE olmadı!ını tesEit ederken# iGin buunsurlara sa5iE bir iG oluE olmadı!ına bakılaCakT anCak bu unsurlara sa5iE biriG# Omevsimlik iG olarak nitelendirilebileCektir.

+ir iGin mevsimlik iG olarak tanımlanmasında# iGin devam etti!i süreninölMüt olarak alınıE alınma"aCa!ı da tartıGılmalıdır. Aslında mevsimlik iG# niteli!iitibari"le kendi iMinde bir süre sınırını taGımaktadır. AnCak mevsimlik iGin nite%li!inde ön Elana Mıkan iGin devam etti!i süre de!il# iGin mevsimlik niteli!idir. +u

nedenle bir iGin mevsimlik niteli!i# süre unsuru"la de!il# iGin niteli!inden 5are%ketle tesEit edilmelidir11. =evsimlik iGin tesEitinde süre unsuru esas alınırsa#iGverenlerin iGMileri "ılda )%1 a" ara vererek mevsimlik iG adı altında MalıGtır%malarına ve dola"ısı"la iGMileri bazı 5aklarından ma5rum bırakmalarına imknsa!lanmıG olaCaktır1'. itekim u"ulamada bazı iGMiler# "ılın 5er mevsim vedöneminde *# ?# J a"# 5atta # )/ ve )) a" MalıGtırıldıkları 5alde# "aEtıkları iGinmevsimlik iG oldu!u iddiası"la "ıllık üCretli izin 5akkından "ararlandırılma%maktadırlar. ;arıta" Hukuk enel Burulu kararında ise# mevsimlik iG tesEi%tinde süre unsuruna "er verilmiG ve bir iGin )) a" ve üzerinde sürmesi i5tima%linde artık tarafların mevsimlik iG iliGkisinden "ıllık üCretli izin 5akkına 5akkazanılaCak Gekilde sürekli iG iliGkisine eMildi!inin kabul edilmesi erekti!ine

karar verilmiGtir1(. U"saki bir iGin mevsimlik iG oluE olmadı!ının tesEitinde iGindevam etti!i süre de!il# iGin niteli!i esas alınmalıdır13. Aksi düGünCe iGverenle%rin "asal düzenleme"i dolanarak# iGleri ma!dur etmelerine imkn vereCektir. +unedenle ilili davalarda ma5kemelerin bir iGin mevsimlik niteli!ini süre unsu%ru"la de!il# iGin niteli!inden 5areketle "eterli araGtırma"la tesEitine MalıGmalı%

1) +kz. So"er# s.(?T Süzek# s.1')T Bar# s.?/T =ollama5muto!lu# s.1?# Akı# s.13)T Kro!lu#Seval: O=evsimlik İG SözleGmelerinde Askı Hali ve $oElu İG SözleGmesi ;aEma ;etkisinin $esEitine Ktkisi# Sİ


9/12


')'

dırlar. N"ulamada orta"a MıkabileCek sorunların enellenmesi amaCı ile "a%sada Omevsimlik iGin tanımına "er verilmesi en sa!lıklı Mözüm "olu olaCaktır.

JI Me=imli İşte Ge@en Kıdemin Yıllı /retli İ2ne 9a Ka2anmadaN0rmal Calışma &1reine Katılı> Katılamaa/aı &0runu+ir iG"erinde baGlanıMta mevsimlik olarak MalıGtırılan ve da5a sonra de%

vamlılık arz eden iGte MalıGtırılan iGMinin# mevsimlik dönemdeki MalıGması kıde%minde dikkate alınmasına ra!men# "ıllık üCretli izne 5ak kazanmada sürenindikkate alınıE alınma"aCa!ı tartıGılabileCektir. ;asal düzenleme sadeCe mev%simlik MalıGma döneminde "ıllık izne 5ak kazanılma"aCa!ına iliGkin oluE# mev%simlik iGte MalıGırken daimi iGe eMirilen iGMilerin# "ıllık üCretli izne 5ak kazan%mada mevsimlik iGte eMirilen sürenin 5esaba katılıE katılma"aCa!ına iliGkinbir düzenleme"e "er vermemektedir. nCelikle mevsimlik iGlerde "ıllık üCretliizin ile ilili 5ukuki düzenlemenin nisEi emrediCi nitelikte olması itibari"le# ta%

raflar mevsimlik iGte eMen sürenin "ıllık üCretli izne 5ak kazanmada 5esaEedileCe!ini kararlaGtırabileCeklerdir. AnCak tarafların kararlaGtırmamıG olmalarıdurumunda ise# kanaatimizCe# ikili bir a"ırım "aEılarak durum inCelenebile%Cektir: İGMi e!er mevsimlik MalıGmasının bitiminden itibaren belli bir süre araverdikten sonra a"nı iGveren "anında daimi iGe baGlamıGsa# mevsimlik iGte e%Men süre "ıllık üCretli izne 5ak kazanmada 5esaba katılmamalıdır. [ira (J3?sa"ılı İG BanunuLnun 3'. maddesinin '. fıkrasındaki 5üküm# birbirini izle"eCekbiMimde eMen mevsimlik MalıGma sürelerinin birleGtirilerek "ıllık izin iMin zo%runlu bir "ıllık süre"e ulaGmasına eneldir1*. AnCak iGMi# mevsimlik iGten daimiiGe eMiGte ara vermemiGse# bu durumda en son MalıGtı!ı mevsimlik iG dönemidevamlı iG dönemi ile birleGtirilerek Gartları "erine etirmesi durumunda "ıllık

üCretli izne 5ak kazanmalıdır1?.;arıta" ise# vermiG oldu!u kararlarında# bu Gekilde bir a"rıma dikkat

etmeksizin# mevsimlik iGte eMirilen 5izmet süresinin daimi iGe eMtikten sonra "ıllık üCretli izin 5esabında dikkate alınma"aCa!ına karar vermiGtir1J. +enzerGekilde# ;arıta"# 1//* "ılında vermiG oldu!u baGka bir kararında# ODaa-2alş,? işerii a2k ,*' işle,mei #ld*?* e daa- geellikle %ralk ada&-e e 6elirli relerle 2alş,? alaşlmak,adr. Daa- &-eki llardaki 2aO lşmalar ka reli e meimlik #ld*?* 9alde 1PPT lda i,i6are 11 a eda9a $a'la 2alş,? 6elirlemek,edir. B*a ra?me meimlik 2alşld? d&emide i'i -re,i 9ea6da a'ara alma 9a,aldr.1 Geklinde ifadelerle#mevsimlik MalıGılan dönemin izin üCretinin 5esabında dikkate alınma"aCa!ını

1* )(?3 sa"ılı İG Banunundaki a"nı düzenleme ve eleGtirisi iMin bkz. Ielik# uri: İG Hu%kuku Dersleri# ;enilenmiG )1. +ası# İstanbul )(# s.1*3.

1? =evsimlik iGte eMen sürenin daimi iGe eMiGte "ıllık üCretli izne 5ak kazanmada 5e%saba alınması erekti!i "önünde bkz. So"er# s.3*(%3*3T Ielik# s.'J'#


10/12

eki >k*r (İÜHFM 8. AII S. G . 305O31T G014)')(

vurulamaktadır. Söz konusu kararda# "aEılan iGin tuz iGletmeCili!i oldu!u#iGMinin )* "ılından sonra "ılda )) a" MalıGtı!ı ve bu tari5ten sonra mevsimlikMalıGmadı!ı kabul edilmesine ra!men# iGMinin )* "ılından önCeki MalıGmalarıkısa süreli ve mevsimlik olarak kabul edilerek# bu dönemin izin üCretinde dik%

kate alınmaması erekti!i sonuCuna varılmıGtır. AMıklandı!ı ibi "aEılan iG a"nıve mevsimlik niteli!i "ok ise# )* "ılından önCeki sürenin de izin üCretindedikkate alınması erekir. +urada ölMü süre de!il# Eeri"odik olarak mevsim ol%malıdır'/.

;arıta" Hukuk enel Burulu# inCeleme konusu kararında# ;arıta"Lında5a önCeki kararlarına u"un olarak istikrarlı bir Gekilde iGMinin mevsimlikiGten sürekli iGe eMiGinde mevsimlik iG döneminin "ıllık üCretli izine 5ak ka%zanmada dikkate alınma"aCa!ını vurulamıGtır'). AnCak "ukarıda vuruladı!ı%mız ibi# iGMinin mevsimlik MalıGtı!ı dönemde "ıllık üCretli izin 5akkından fa"%dalanmamasına iliGkin "asal düzenleme bulunmasına ra!men söz konusu Ma%lıGma döneminin sürekli MalıGma döneminde kıdem süresinden sa"ılmasınaenel bir "asal düzenleme bulunmamaktadır. +u nedenle mevsimlik iGte eMenkıdem süresinin sürekli iG döneminde "ıllık üCretli izne 5ak kazanmada esasalınması İG Hukukuna 5kim olan OİGMi"i Boruma ve OİGMi ;ararına ;orumtemel ilkelerine u"un olaCaktır.

*I Kararın Deerlendirilmei=evsimlik iG# $ürk İG Hukuku mevzuatında tanımlanmıG de!ildir. =ev%

simlik iGin iG mevzuatında tanımlanmamıG olmasına ba!lı olarak# u"ulamadaözellikle iGMilerin "ıllık üCretli izin 5aklarından "ararlanmaları bakımından so%runlarla karGılaGılmaktadır. zellikle u"ulamada bazı iGverenlerin "anlarında

MalıGtırdıkları iGMileri bir "ıldan da5a kısa sürelerle MalıGtırarak# onları mevsim%lik iGMi statüsüne sokma Mabalarına irdikleri ve bu "olla iGMileri "ıllık üCretliizin 5akkından "ararlandırmakları özlenmektedir. ;arıta" da# u"ulamadabir "ıldan da5a kısa süren iGlerde MalıGan iGMilerin "aEtıkları iGin mevsimlik iGoluE olmadı!ı konusunu "eterinCe inCelemeden ve araGtırmadan mevsimlik iGsa"ma ve iGMilerin "ıllık izin 5akkından "ararlanmamaları "önünde kararlarvermektedir. +u durum İG HukukuLna "ön veren temel ilkeler olan OiGMi le5ine "orum ilkesi ve OiGMi"i koruma ilkesine a"kırı bir durum "aratmaktadır. N"%ulamada me"dana elen ma!duri"etlerin iderilebilmesi amaCı"la mevzuatde!iGikli!i "aEılarak# "asada mevsimlik iG tanımına "er verilmesi ve konununa"rıntılı olarak düzenlenmesi erekmektedir. A"rıCa ma5kemelerin mevsimlikiGMi olarak österilen iGMilerin erMekte mevsimlik iGte MalıGıE MalıGmadıklarının "eterli araGtırma ve inCeleme "aEarak# iGin erMekte mevsimlik iG oluE olmadı%!ının de!erlendirilmesi erekmektedir. +u anlamda ;arıta"Lın vermiG oldu!ubazı kararlarında bir iGin mevsimlik iG oluE olmadı!ının de!erlendirilmesinde#iGin devam etti!i sürenin de ölMüt olarak alınması# u"ulamada kötü"e kulla%nılabileCek ve iGMileri ma!dur edebileCek niteliktedir. Iünkü bazı iGverenlerinMalıGtırdıkları iGMileri mevsimlik iGMi statüsüne sokuE# "ıllık üCretli izinden "a%rarlandırmadıkları özlenmiGtir. Söz konusu duruma enel olabilmek iMin# bir

'/ Bar# s.J/.') +enzer "önde .HD# 1J.*.1/))# K.1/)),'/)J)# B.1/)),)'?J 0İGveren Derisi Kki#

=art%isan 1/)1# s.11%1'2.


11/12


')3

iGin niteli!inin "eterli araGtırma ve inCeleme sonuCu mevsimlik iG oluE olmadı%!ının tesEit edilmesi erekir.

İnCelemesi "aEılan ;arıta" Hukuk enel Burulu Bararının 5ukuka u"%unlu!unu# kararda varılan farklı tesEitler bakımından a"rı a"rı de!erlendir%mek erekir.

nCelikle ;arıta" Hukuk enel Burulu kararına esas zel Daire kara%rındaki Omevsimlik iGlerde "ıllık üCretli izin 5akkı ile ilili "asal düzenlemelerinnisEi emrediCi nitelikte oldu!u ve bire"sel iG sözleGmesi "a da toElu iG sözleG%mesi ile "ıllık üCretli izne iliGkin 5ükümler düzenlenebileCe!i ve mevsimlik iGleriMin "ıllık izin 5akkı tanınabilir tesEiti 5em 5ukuka 5em de Doktrindeki be"anedilen örüGlere u"unluk teGkil etmektedir.

;arıta" Hukuk enel Burulunun inCeleme "aEılan kararında# ;arıta"Hukuk enel Burulu mevsimlik iGin tanımı ve tesEitinde zel Dairenin kara%rına katılarak# bir iGin mevsimlik iG sa"ılması iMin ölMüt olarak )) a" ve üzeri

MalıGmaları esas almıG ve )) a"dan az olan iGlerde davaCının mevsimlik iGteMalıGtı!ı ve "ıllık üCretli izin 5akkından fa"dalanama"aCa!ını# anCak iGMinin ))a" ve üzeri MalıGmalarında artık tarafların fiilen mevsimlik iGten sürekli iGe eM%tiklerinin kabul edilmesi erekti!ini ve bu durumda iGMinin "ılık üCretli izine5ak kazanaCa!ına iliGkin 5ükmü ;arıta"Lın da5a önCe verdi!i kararları ile tu%tarlılık arz etmektedir. ;arıta"Lın bu kararları almasında "ıllık üCretli izne 5akkazanmak iMin asari bir "ıl MalıGmıG olmak erekti!ine iliGkin (J3? sa"ılı Ba%nunun 3'. maddesinin 9. fıkrası etkili olmuGtur. Dola"ısı"la bu aMıdan bakıldı%!ından söz konusu kararın so"ut anlamda (J3? sa"ılı İG BanunuLnun 3'.maddesinin '. fıkrasına u"un oldu!u be"an edilebilir. AnCak ;arıta" Hukukenel BuruluLnun "ukarıda "er vermiG oldu!umuz ve mevsimlik iG olarak Ma%

lıGtırılan dönemde iGMinin "ıllık izne 5ak kazanma"aCa!ına iliGkin kararı# iGmevzuatına so"ut anlamda u"un bir karar olmakla birlikteT "aEılan iGin er%Mekte mevsimlik iG oluE olmadı!ına iliGkin "eterli de!erlendirme olmaması itiba%ri"le de eksik "önleri olan bir karardır. Söz konusu karar# İG HukukuLna 5kimolan OİGMi"i Boruma ve OİGMi ;ararına ;orum temel ilkelerine a"kırılık teGkiletmekte ve burada bir "ılda "ılın 5er mevsim ve a"ında MalıGması olan iGMilerinsırf MalıGmalarının ) "ıldan az olmaları sebebi ile "ıllık üCretli izin 5akkından "ararlandırılmamaları anlamına elmektedir. +u nedenle ;arıta"Lın ve ilk de%reCe ma5kemelerinin "aEılan iGin niteli!inin de!erlendirilmesinde da5a dikkatlidavranarak iGin niteliklerine öre iGin erMekten mevsimlik iG oluE olmadı!ınıde!erlendirmeleri ve de!erlendirmelerinde "alnızCa süre unsuruna dikkat et%

memeleri erekti!i kanaatinde"iz.te "andan ;arıta"Lın iGMinin mevsimlik iGte MalıGtı!ı dönemin# iGMinin

mevsimlik iGten sürekli iGe eMti!inde "ıllık üCretli izin 5akkını kazanmada dik%kate alınma"aCa!ına iliGkin kararının "asal bir da"ana!ı bulunmamakta ve sözkonusu tesEit 5em İG HukukuLna 5kim olan OİGMi"i Boruma ve OİGMi ;ararına;orum temel ilkeleri ile Ana"asada düzenlenen Sos"al Devlet temel ilkesinea"kırılık oluGturmaktadır.


12/12

Documents

Mevsimlik Işlerde Yıllık Ücretli Izin