Upload
others
View
50
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Mga Tungkuling Kaakibat ngmga Karapatan ng
Mamamayang Pilipino
Alamin Mo
Pareng Tengteng, maaaribang makautang, pambililang ng pagkain ng mga
anak ko.Sige, Pare, pauutanginkita. Pero sana maging
responsable ka sapagbabayad.
Maghanap ka na rinng trabaho para hindi
ka na mangutang.
Pasensya ka na, Pare. Pero, alam ko namang hindi moako ipakukulong sakalinghindi ako makabayad ngutang sa iyo, hindi ba?
Pag-aralan at suriin ang pag-uusap ng magkaibigangTengteng at Dodi.
May ilang tungkuling likas sa bawat karapatan naginagarantiyahan ng Saligang Batas:
Karapatang mabuhay at maging malayaTungkulin mong
magtrabaho para saiyong sarili at sa iyongpamilya para hindiumasa sa ibang tao at sa pamahalaan
Karapatang bumotoTungkulin mong iboto ang taong
karapat-dapat sa tungkulin.
Karapatang magkaroon ng ari-arianTungkulin mong mapasaiyo ang mga ari-
arian sa ligal na paraan at pangalagaanang mga ito.
Karapatang mamili ng relihiyon Tungkulin mong maging mabutingtagasunod ng iyongnapiling relihiyon at igalang ang pananampalataya ng iba.
Karapatang magsalita at maglimbagTungkulin mong magsalita nang hindi
nakasasakit at nakasisira sapagkatao ng kapuwa.
Tungkulin mong magsabi ng totoo.
Karapatang bumuo o sumapi sa isangsamahanTungkulin mong
maging mabutingkasapi ng samahan naiyong sinamahan at maging kapaki-pakinabang sa lipunan
Karapatang pumiling propesyon o
hanapbuhayTungkulin mong
gampanan nangbuong husay angiyong napilinghanapbuhay o propesyon.
Karapatang makinabang sa mga likas nayamanTungkulin mong gamitin nang matalino at
wasto ang mga likas na yaman.
Gawin Mo
Kopyahin ang tsart. Isulat angkaakibat na tungkulin ng mga bata.
1. Karapatang mabuhay
2. Karapatang maging malusog
3. Karapatang magkaroon ng pangalanat nasyonalidad
4. Karapatan alagaan at mahalin ngmagulang
5. Karapatang magpahinga at maglaro
Gawain B
Isulat sa notbuk ang T kung ang isinasaad sa sitwasyon ay tama at M kung mali.
1. Karapatan ng bata ang maglaro kaya maaari siyang maglarokahit anong oras niya gusto.
2. Karapatan ng bata ang mag-aral kaya kailangan niyang mag-aral nang mabuti.
3. Karapatan ng batang alagaan ng kaniyang mga magulang kaya dapat ding suklian sila ng pagmamahal.
4. Karapatan ng batang ipahayag ang kaniyang saloobin kaya maaaring sabihin ng mga anak ang lahat ng nais nilang sabihinsa anumang paraan.
5. Karapatan ng bata na maging malusog kaya maaari siyangkumain ng lahat ng nais niyang kainin.
Gawain CTukuyin at isulat sa notbuk ang K kung ang isinasaad ay karapatan ngisang mamamayang Pilipino, T kung tungkulin, at KT kung pareho itongkarapatan at tungkulin.
1. Umuuwi si Mila sa kanilang lalawigan upang iboto angkandidatong karapat-dapat sa posisyon.
2. Kahit mahirap ang kanilang buhay, pinagsisikapan ni Leonor natapusin ang kaniyang pag-aaral.
3. Nagtayo si Myrna ng isang maliit na tindahan sa harap ngkanilang bahay.
4. Nagdadala si Luna ng mga basura tuwing Martes para sa Eco Savers Program ng kanilang paaralan.
5. Si Lola Ofelia ay nakakuha ng diskuwento sa pagbili ng gamot sabotika.
Hanapin sa hanay B ang kaakibat na tungkulin sa mga pahayag sa A. Isulat sa notbuk ang letra ng tamang sagot.
1. Si Anaya ay tagapagbalita A. Sundin ang mga batasisang pahayagan. sa lugar
2. Naihalal si Joy na alkalde B. Magsabi ng katotohanansa kanilang lungsod.
3. Si Cherry ay napagkalooban C. Maging mabutingng pabahay kasapi ng samahan
4. Namasyal sa Hongkong D. Gawin nang tapat ang tungkulinsina Roxanne.
5. Nagtatag sina Aida ng E. Sinupin nang maayosisang samahan sa paaralan. F. Gawin ang naising gawin
Ang bawat karapatan ay may katumbas na tungkulin na dapatgampanan para sa ikabubuti ngsarili, upang maging mapayapaang pamayanan, at upang magingkaagapay ng bansa sa pag-unlad.
Natutuhan Ko
Natutuhan Mo
Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.
1. Masayang nagkukuwentuhan sina Mercy at Sam. Sa kabi- lang silid ay natutulog ang may-sakit nilangkapatid. Ano ang pinakamabuti nilang gawin? A. Itigil na nila ang kanilang kuwentuhan. B. Ituloy ang kasayahan dahil karapatan nilang
maging masaya. C. Hinaan ang kanilang mga boses upang hindi
makaabala sa maysakit. D. Ituloy ang kuwentuhan dahil karapatan nilang
ihayag ang kanilang damdamin.
2.Madalas na walang pambili ng pagkainsi G. Tonyo para sa kaniyang pamilyadahil wala siyang trabaho. Ano angdapat niyang gawin? A.Magpalimos sa daan. B.Manghingi sa magulang. C.Mangutang sa tindahan.
D.Maghanap ng pagkakakitaan.
3. Ibinili si Rhoa ng kaniyang tatay ng bagonggadget. Dahil sa kasabikan ay araw-arawniya itong nilalaro. Tama ba ang ginagawani Rhoa? A.Oo, dahil karapatan niyang maglaro. B. Hindi, dahil baka masira agad ang laruan. C.Oo, dahil ngayon lang siya nagkaroon ng
gadget. D.Hindi, dahil kailangan niya ring mag-aral
at tumulong sa bahay.
4.Dahil hindi kayang pag-aralin ng kaniyang mgamagulang si Ludy, sinagot ng kaniyang tita saMaynila ang kaniyang matrikula. Hindi kasamarito ang iba pang gastusin gaya ng pamasahe at mga gamit sa pag-aaral. Ano kaya ang maaariniyang gawin? A. Huminto na lang sa pag-aaral. B. Mag-aral sa umaga at mamalimos sa gabi. C. Magtrabaho bilang assistant sa silid-aklatan. D.Pilitin ang kaniyang tita na bigyan siya ng
karagdagang pera.
5. Araw-araw, binibigyan si Anafe ng baong pera ngkaniyang nanay para pambili ng pagkain. Lagi siyangpinaaalalahanan nito na masustansiyang pagkain angbilhin niya sa kantina. Ano ang dapat gawin ni Anafe? A. Ibili ng laruan ang pera dahil kakaunti lamang ang
kaniyang laruan. B. Bumili ng sopas at tinapay dahil tungkulin niyang
sumunod sa kaniyang mga magulang. C. Bumili ng junk food dahil masustansiyang pagkain
naman ang lagi niyang kinakain sa bahay. D. Ibayad ang pera sa computer shop dahil hindi siya
papayagang maglaro nito pag-uwi ng bahay.
6.Kilala si Boyet sa kanilang barangay na isang batangpalaaway. Nawalan siya ng mga magulang dahil sa bagyongOndoy. Sa kabila ng kaniyang pagiging matigas ang ulo, inampon pa rin siya ng kaniyang kapitbahay. Ano ang dapatniyang gawin? A. Magpakabait at sumunod sa mga tagubilin ng nag-
ampon sa kaniya. B. Magpakita ng kabaitan sa nag-ampon sa kaniya ngunit
hindi sa ibang tao. C. Maglayas sa bahay ng nag-ampon dahil hindi niya
magawa ang nais niyang gawin. D. Ipagpatuloy ang pagiging palaaway dahil kailangan
nilang tanggapin kung sino siya.
7. Kilala si Boyet sa kanilang barangay na isang batang palaaway. Nawalansiya ng mga magulang dahil sa bagyong Ondoy. Sa kabila ng kaniyangpagiging matigas ang ulo, inampon pa rin siya ng kaniyang kapitbahay. Ano ang dapat niyang gawin? Ang pamilya ni Alan ay kilala at iginagalang sa kanilang lugar dahil ang kaniyang mga magulang ay nagtayo ng isang samahan na tumutulong sa mahihirap. Ano ang dapatniyang gawin? (1) Tumulong sa samahan na itinayo ng kaniyang mga magulang. (2) Ingatan ang kanilang pangalan sa pamamagitan ng pagiging mabuting
tao.
3) Gawin ang mga naisin kahit makasira ito sa pangalan ngkaniyang pamilya.
4) Pumunta sa ibang bansa upang hindi madungisan ang pangalanng kaniyang pamilya. A. 1 at 2 C. 1 at 4B. B. 2 at 3 D. 3 at 4
8. Si Mang Poleng ay naakusahan sa korte sasalang pamamaslang. Wala siyang pambayad saabogado kaya binigyan siya ng abogadongmagtatanggol sa kaniya. Ano ang dapat niyanggawin?A. Magpahanap ng isang sikat na abogado. B. Sabihin sa abogado ang totoong nangyari.C. Gumawa ng ibang kuwento ukol sa
pangyayari. D.Tanggihan ang abogado dahil kaya niya
namang ipagtanggol ang sarili.
9. Mangingisda si Mang Goryo. Ito angikinabubuhay ng kaniyang pamilya. Sa kagustuhan niyang kumita nang malaki, gumagamit siya ng dinamita. Tama ba angginagawa ni Mang Goryo? A. Oo, para madagdagan ang kaniyang kita. B. Hindi, dahil baka siya tamaan ng dinamita. C. Oo, dahil karapatan ng kaniyang pamilyang
mabuhay. D.Hindi, dahil ipinagbabawal ito at nakasisira
sa kalikasan.
10. Pinaghinalaan ka ng iyong kapitbahay nanagnakaw ng kaniyang pera. Isang araw, may nagpuntang mga pulis sa inyong bahay paraarestuhin ka. Ano ang dapat mong gawin? A. Makipaglaban sa mga pulis. B. Sumama sa mga pulis nang walang
reklamo. C. Hanapan ng warrant of arrest ang mga pulis
bago sumama. D.Hanapan ng search warrant ang mga pulis
bago sumama.
Takdang GawainIsulat sa notbuk ng mga mag-aaral ang mga karapatang personal na natatamasa nila at ang katumbas nitong tungkulin.
KarapatangNatatamasa
Tungkuling DapatGawin
Nagagawa/Minsan/ Hindi Nagagawa
Magkaroon ng pantomime ng sumusunod:a. Dalawang mag-aaral na nagkukuwentuhan at hindinakikinig sa guro (karapatan sa edukasyon)b. Batang pinapakain ng gulay ngunit ayaw kumain. (karapatan sa pagkain o maging malusog)c. Batang yakap ng magulang ngunit nanghahampas(karapatan sa pagmamahal ng magulang)d. Batang naglalaro habang nagsisimba (karapatan sarelihiyon)e. Tinderang nandaraya sa timbangan (karapatang mamiling hanapbuhay)
Panimula
Ipagdiwang ang ating mga karapatan! Pangkatin ang mgamag-aaral at bigyan ng tig-isang karapatan ang bawat pangkat.Mga mungkahing gagawin:
PANGKAT I– Karapatang alagaan at mahalin ng isang pamilyaSumulat ng liham ng pasasalamat sa mga taong nag-aalaga atnagbibigay ng pagmamahal sa iyo.
PANGKAT II – Karapatan sa paglilibang at pagpapahingaIguhit ang larawan ng inyong mga laruan o libangan.Magpasalamat sa mga taong nagbigay nito.
PANGWAKAS NA GAWAIN:
PANGKAT III – Karapatan sa pangalan at nasyonalidad
Itanong sa inyong mga magulang ang kahuluganng inyong pangalan at sino ang nagpangalan sainyo. Isulat ito nang malaki sa isang magandangpapel at lagyan ng palamuti. Sulatan ngpasasalamat sa ibaba.
PANGKAT IV – Karapatang mag-aralGumawa ng liham para sa paborito mong guro.
PANGKAT V– Karapatang mabigyan ng proteksiyon salahat ng uri ng pang-aabuso
Gumawa ng maikling pasasalamat sa mga taongnagbibigay ng proteksiyon sa iyo gaya ng iyong magulang, kamag-anak, kaibigan, pulis, doktor, at bumbero.
PANGKAT VI – Karapatang mabuhayGumawa ng isang liham para sa iyong sarili at
gumawa ng pangako: paano mo mapagaganda ang iyongbuhay. Hal: Mahal kong Che, ……..Nagmamahal, Che