NAJWIKSZE KATASTROFY JDROWE W HISTORII

NAJWIKSZE KATASTROFY JDROWE W HISTORII

PREZENTACJA PRZYGOTOWANA PRZEZ PAWA FORNALA I EDYT JAKSIK

Plan prezentacji

1. Midzynarodowa Agencja Energii Atomowej2. Midzynarodowa skala zderze jdrowych i radiologicznych3. Najwiksze awarie i katastrowy w elektrowniach atomowych na wiecie 4. Podsumowanie

Midzynarodowa Agencja Energii AtomowejMidzynarodowa Agencja Energii Atomowej(MAEA) /(IAEA) - organizacja pracujca na rzecz bezpiecznego i pokojowego wykorzystaniaenergii jdrowej. Kilka wanych faktw:a) MAEA zostaa zaoona 29 lipca1957r., a jej pierwszym dyrektorem generalnym bySterling Cole(USA) b) siedzib organizacji jest Wiede (Austria) c) MAEA jest specjalistyczn agencjONZ d) agencja skada si z trzech gwnych czci: Sekretariatu, Rady Naczelnej oraz Konferencji Generalneje) obecnie Midzynarodowa Agencja Energii Atomowej liczy 151 pastw czonkowskich

rys. 1 Flaga MAEA ustanowiona w 1999 roku

W latach 1997-2009 agencj kierowaMohamed ElBaradei (Egipt), ktry w2005r. odebra dla swojej organizacjiPokojow Nagrod Nobla. Od 2 lipca 2009 r. na stanowisko dyrektora generalnego MAEA zosta nominowanyYukiya Amano, ambasadorJaponiiDodatkowo posiada dwa biura ochrony regionalnej wToronto(Kanada) iTokio(Japonia) oraz laboratoria w:Seibersdorfie(Austria), Wiedniu (Austria),MonakoiTriecie(Wochy)nie jest pod ich cis kontrol, pomimo, e jej raporty s przedstawiane naZgromadzeniu OglnymorazRadzie Bezpieczestwa. Struktura i funkcjonowanie MAEA zawarte s w jej statucieRada Naczelna jest jednym z dwch ustawodawczych organw MAEA. Skada si ona z 35 pastw czonkowskich, desygnowanych i wybieranych przez Konferencj Generaln, zbiera si pi razy do roku; Konferencja Generalna jest najwaniejszym organem ustawodawczym w MAEA. W skad wchodz wszystkie pastwa czonkowskie. Konferencja Generalna odbywa si coroczniePolska przystpia do MAEA w 1957 roku

*

Midzynarodowa skala zderze jdrowych i radiologicznychrys. 2skala zagroe wg MAEA ustanowiona w 1990 roku

W 1990 roku Midzynarodowa Agencja Energii Atomowej opracowaa siedmiostopniowy system stopniowania rodzajw awarii, gdzie poziom 0 oznacza brak albo zakcenie mao znaczce dla technicznego bezpieczestwa elektrowni, poziom 1 anomalia, poziomy 2 i 3 incydenty, a stopnie 4 do 7 obejmuj powane awarie (wypadki). Najwysz not, czyli 7, uzyskaa jak na razie awaria katastrofa w Czarnobylu i Fokushimie*

Najwiksze awarie i katastrowy w elektrowniach atomowych na wiecie rys. 3mapa najwikszych awarii elektrowni atomowych na wiecie na podstawie WebEcoist

Mapka powyej przedstawia miejsca, w ktrych wydarzyy si powane awarie i katastrofy w elektrowniach atomowych. W naszej prezentacji pominiemy katastrof w Czarnobylu i awari w Fukushimie I, gdy ich temat jest bardzo rozlegy i wymagaby przygotowania osobnych prezentacji. W Europie doszo do dwch powanych awarii, w Wielkiej Brytanii oraz na Ukrainie, w Rosji miay miejsce dwie awarie, W Ameryce Pd doszo do jednej powanej awarii w Brazylii, natomiast w Ameryce Pn doszo a do trzech awarii, jedna miaa miejsce na terenie Kanady. Najwiksza ilo awarii miaa miejsce w Japonii, ostatni w ubiegym roku, w Fokushimie I*

Chalk River, Kanada (INES 5)Miejsce i rok: Chalk River Nuclear Laboratories ,w stanie Ontario , 12 grudnia 1952 rokuPrzyczyna: pomyka pracownika w obiekcie Chalk River spowodowaa przetopienie prtw reaktora.Skutek: miliony litrw skaonej radioaktywnie wody zostay zutylizowane w pytkich rowach w pobliu rzeki Ottawa. rys. 4widok na Chalk River Laboratories z rzeki Ottawy

Chalk River Laboratory (CRL) jest znaczcym centrum bada i rozwoju w dziedzinie technologii jdrowych (w szczeglnoci technologii CANDU). 12 grudnia 1952 roku awaria zwizana z odczeniem prtw uranowych wraz z bdami operatorw doprowadzia do znacznego przebicia w systemie elektrycznym reaktora NRX elektrowni ACEL powodujc podwojenie jego mocy wyjciowej. INES oceni to zdarzenie jako wypadek na pitym poziomie zagroenia. Seria wybuchw wodoru podrzucia 4-o tonow kopu ochronn tak, e wbia si w struktur zewntrzn reaktora w wyniku czego produkty rozszczepienia jdrowego o mocy tysicy kiurw zostay uwolnione do atmosfery oraz miliony litrw skaonej radioaktywnie wody musiay zosta wypompowane z piwnicy i zutylizowane w pytkich rowach w pobliu rzeki Ottawa. Rdze reaktora nie mg by odkaony i musia zosta zakopany jako pozostaoci (mieci?) radioaktywne. Mody Jimmy Carter (pniej prezydent USA, a wtedy jeszcze inynier jdrowy w amerykaskiej marynarce wojennej) by jednym z tysicy kanadyjskich i amerykaskich fachowcw, ktrzy musieli bra udzia w akcji naprawiania skutkw katastrofy.*

Radzieckie zakady Mayak (bye ZSRR) (INES 6)

rys. 5Instalacje przechowywania materiaw rozszczepialnych, widok na poudniow stron budynku administracyjnego i budynek bezpieczestwa magazynowegoMiejsce i rok: Kombinat Chemicznym Majak w Kysztymie na Uralu, 1957 rok.Przyczyna: awaria systemu chodniczego, ktra spowodowao eksplozj przechowalnika odpadw radioaktywnych.Skutek: 200 osb zmaro z powodu napromieniowania. Wg niezalenych rde pena liczba ofiar moe dochodzi do kilkunastu tysicy. Skaony zosta obszaru o powierzchni 23 000km.rys. 6Zakady Mayak, zdjcie z 1957 r.

Majakowska elektrownia jdrowa, znana rwnie jako Czeljabisk-40, a pniej rwnie jako Czeljabinsk-65 jest jedn z najwikszych instalacji jdrowych w Federacji Rosyjskiej oraz jest integraln czci rosyjskiego wojskowego programu jdrowego. W cigu ostatnich 45 lat elektrownia miaa ponad 20 awarii, ktre miay wpyw na ycie co najmniej p miliona ludzi. Za najwaniejsz uwaa si awari z 29-o wrzenia 1957 roku, ktra jednoczenie odtajnia istnienie tej elektrowni. Awaria systemu chodzenia zbiornika z rozpuszczonymi odpadami jdrowymi spowodowaa chemiczn (nie jdrow) eksplozj o sile porwnywalnej z 75 tonami dynamitu (310 gigaduli) oraz uwolnia 2 miliony kiurw radioaktywnoci na obszarze 15000 mil kwadratowych. W wyniku tego zdarzenia okoo 200 osb zmaro z powodu napromieniowania oraz 10000 ludzi musiao zosta ewakuowanych ze swoich domw i okoo 470000 ludzi przyjo zwikszon dawk promieniowania. Wedug relacji, wielu ofiarom eksplozji skra odchodzia od twarzy rk i innych czci ciaa, ktre byy bezporednio wystawione na dziaanie promieniowania. Duy obszar ziemi zosta opustoszony i pozostawiony jako nieuytek na dziesitki a moe i setki lat. Przez wiele lat nikt nie wiedzia o wypadku. 30 skaonych wiosek usunito z sowieckich map. Wypadek zosta okrelony jako poziom 6 (powany wypadek w 7-o punktowej midzynarodowej skali zagroe jdrowych INES).

*

Windscale w Wielkiej Brytanii (INES 5)Miejsce i rok: WindscalewhrabstwieCumbria, 10 padziernika 1957 roku.Przyczyna: rdzebrytyjskiegoreaktorauleg samozaponowi. Skutek: stwierdzono 33 zgony i kilka przypadkw zachorowa na raka.rys. 7poar w Windscalerys. 8

Jedynym znacznym wyciekiem materiau promieniotwrczego by wyciek w Windscale w Wielkiej Brytanii. Wypadek wydarzy si 10 padziernika 1957 roku kiedy to duy poar podpali skad plutonu zanieczyszczajc tym samym okoliczne gospodarstwa mleczne. Zanieczyszczenie promieniotwrcze spowodowao mier 33 osb. To by najgorszy wypadek jdrowy w historii Wielkiej Brytanii oceniony na poziomie 5 skali INES. Wyciek gwnie promieniotwrczegojodu(131) nie zagraa yciu, dlatego rzd zadecydowa o nieewakuowaniu terenu. Przez pewien czas produkty rolne z przylegego obszaru byy niezdatne do spoycia. Skaenie terenu spowodowao powane ograniczenia w produkcji mleka okoo 15%.*

Atomic City w stanie Idaho, USA (INES 4)

Miejsce i rok: Eksperymentalny Reaktor wAtomic Cityw stanieIdaho, 3 stycznia 1961 r.Przyczyna: W czasie sprawdzania funkcjonalnoci prtw kontrolnych operator przypadkowo wyszarpn zakleszczony prt centralny i doprowadzi do szybkiej reakcji (wzrost mocy do 20 000 MW).Skutek: zginy 3 osoby, w tym operator. Zniszczony zosta reaktor, doszo do skaenia pomieszczenia. rys. 9rys. 10

3 stycznia 1961 roku w czasie sprawdzania funkcjonalnoci prtw kontrolnych operator w elektrowni Atomic City (aktualnie Midway) w stanie Idaho w USA przypadkowo wyszarpn zakleszczony prt centralny i doprowadzi do szybkiej reakcji (wzrost mocy do 20 tys. MW), odparowania paliwa i zniszczenia reaktora oraz skaenia pomieszczenia. Doprowadzio to do wybuchu pary ktry zabi trzech technikw. Jest to pierwszy tego typu wypadek, w ktrym zginli ludzie.*

Three Mile Island w Pensylwanii, USA (INES 5)

Miejsce i rok: elektrownia jdrowa Three Mile Island, 28 marca 1979 r.Przyczyna: usterka ukadu chodzenia i pomyka personel.Skutek: ewakuacja okoo 200 tys. osb.rys. 11Three Mile Island, w elektrowni obecnie uytkowany jest jeden reaktor: TMI-1, po stronie lewej. Rdze reaktora jdrowego TMI-2, po prawej, uleg stopieniu.

28 marca 1979 r. doszo do najwikszej katastrofy w historii amerykaskiej energetyki jdrowej. W pooonej w pobliu 50-cio tysicznego miasta Harrisburg elektrowni elektrowni atomowej Three Mile Island doszo do stopienia rdzenia. Jak ustalono, awaria powstaa wskutek bdnych decyzji obsugi. Wypadek oceniono na 5 w skali INES. W wyniku katastrofy nikt nie zgin, jednak trzeba byo ewakuowa okoo 200 tys. osb. Likwidacja skutkw wypadku trwaa do 1990 roku.*

Goinii, Brazylia (INES 5)Miejsce i rok: wypadek jdrowy w Goinii, Brazylia, 13 wrzenia 1987 r.Przyczyna: nieprawidowym przechowywaniem materiau promieniotwrczego.Skutek: zginy cztery osoby, a ponad 100 tys. zostao napromieniowane w stopniu naraajcym ycie i zdrowierys. 12

rys. 13

13 wrzenia 1987 roku W brazylijskiej Goinii doszo do radioaktywnego skaenia wyniku ktrego zginy cztery osoby, a ponad 100 tys. zostao napromieniowane w stopniu naraajcym ycie i zdrowie. Handlarz zomem w Gioianie (Brazylia) rozwali opuszczon maszyn do terapii radiacyjncyh I usun may lecz wysoko radioaktywny pat chlorku cezu. rdo przechodzio z rk do rk, powodujc powane skaenie radioaktywne. Wiele budynkw musiao zosta zburzonych oraz odnotowano mier 4 osb. Jasnoniebieski kawaek radioaktywnego materiau przycign wiele dzieci ktre go dotykay oraz pocieray o swoj skr powodujc skaenie kilku ssiednich ulic miasta. Przypadek ten uwaany jest powszechnie za najgorszy wypadek powizany z nieprawidowym przechowywaniem materiau promieniotwrczego w historii wykorzystywania energii atomowej. Wypadek jdrowy otrzyma 5 w stopie w siedmiostopniowej midzynarodowej skali INES.*

Tomsk-7, Rosja ( INES 4)

Miejsce i rok: elektrownia w Tomsku, zachodnia Syberia, 6 kwietnia 1993 r.Przyczyna: eksplozja w wojskowej elektrowni przetwarzania paliwa nuklearnego.Skutek: powstaa chmura radioaktywnego pyu, ktry skazi teren o powierzchni 25 km2rys. 14Tomsk-7. W czasach Zimnej Wojny produkowano tu pluton do gowic jdrowych

6 kwietnia 1993 roku doszo do eksplozji w wojskowej elektrowni przetwarzania paliwa nuklearnego w Tomsku w zachodniej Syberii (Sibir Chemical Combinat - SCC). Eksplozja przyczynia si do powstania chmury radioaktywnego pyu, ktry skazi teren o powierzchni 25 km2. Dokadne okolicznoci wypadku nie s jasne.*

Tokaimura w Japonii (INES 4)

Miejsce i rok: elektrownia Tokaimura w Japonii, 30 wrzenia 1999 r.Przyczyna: bd ludzki oraz wzgldy ekonomiczne.Skutek: dwie osoby zmary, a Ponad 600 zostao silnie napromieniowanych.rys. 15Elektrownia Tokaimura

30 wrzenia 1999 roku bd ludzki oraz wzgldy ekonomiczne doprowadziy do katastrofy w elektrowni atomowej w Tokaimura. W czasie przelewania roztworu tlenku uranu do zbiornika do eksperymentalnego reaktora powielajcego pracownicy zakadw przypadkowo doprowadzili do rozpoczcia reakcji rozszczepienia. Dwie osoby zmary, a Ponad 600 zostao silnie napromieniowanych.Radioaktywne skaenie przekroczyo normy do 15 tys. razy, Wypadek eksperci zakwalifikowali na cztery w 7-stopniowej Midzynarodowej Skali Awarii Nuklearnych (INES, gdzie siedem oznacza najpowaniejsz awari).*

Elektrownia Mihama, Japonia (INES 1)

Miejsce i rok: elektrowni Mihama w Japonii, 9 sierpnia 2004 r. Przyczyna: uszkodzenie turbiny trzeciego reaktora spowodowa wybuch pary.Skutek: 5 osb zmaro, 6 zostao rannych.rys. 16Elektrownia atomowa Mihamarys. 17

9 sierpnia 2004 r. w Japonii w elektrowni Mihama, pooonej 320 km na zachd od Tokio w w wyniku uszkodzenia turbiny trzeciego reaktora nastpi wybuch pary, ktry zabi 5 osb. W 2006 roku sd nakaza jego zamknicie, gdy nie by waciwie zabezpieczony na wypadek trzsienia ziemi.*

PODSUMOWANIE

Energia atomowa jest czystym i stosunkowo tanim rdem energii jednake niesie ze sob ryzyko bardzo niebezpiecznych awarii, ktrych efektem s liczne zgony, powane problemy ze zdrowiem oraz skaenie terenu na bardzo wiele lat. Mona powiedzie, e w dotychczasowej historii rzadko dochodzio do awarii, gwnie dziki postpowi technicznemu. *

BIBLIOGRAFIAsrodowisko.ekologia.pl artyku : Najwiksze katastrofy jdrowe w historiismashinglists.com artyku: Worst nuclear accidents disasters in historywww.wiedenun.polemb.net haso: Midzynarodowa Agencja Energii Atomowej Wikipedia.pl hasa: MAEA, wypadek jdrowyrys.:2,3,5,8,12, - srodowisko.ekologia.pl rys.:4,6,7,13,14,16- smashinglists.com rys.:1,17- wikipedia.plrys.: 8,9,15- bbc.co.uk

Dane pobierane byy 27.12.2011 r.

W latach 1997-2009 agencj kierowaMohamed ElBaradei (Egipt), ktry w2005r. odebra dla swojej organizacjiPokojow Nagrod Nobla. Od 2 lipca 2009 r. na stanowisko dyrektora generalnego MAEA zosta nominowanyYukiya Amano, ambasadorJaponiiDodatkowo posiada dwa biura ochrony regionalnej wToronto(Kanada) iTokio(Japonia) oraz laboratoria w:Seibersdorfie(Austria), Wiedniu (Austria),MonakoiTriecie(Wochy)nie jest pod ich cis kontrol, pomimo, e jej raporty s przedstawiane naZgromadzeniu OglnymorazRadzie Bezpieczestwa. Struktura i funkcjonowanie MAEA zawarte s w jej statucieRada Naczelna jest jednym z dwch ustawodawczych organw MAEA. Skada si ona z 35 pastw czonkowskich, desygnowanych i wybieranych przez Konferencj Generaln, zbiera si pi razy do roku; Konferencja Generalna jest najwaniejszym organem ustawodawczym w MAEA. W skad wchodz wszystkie pastwa czonkowskie. Konferencja Generalna odbywa si coroczniePolska przystpia do MAEA w 1957 roku

*W 1990 roku Midzynarodowa Agencja Energii Atomowej opracowaa siedmiostopniowy system stopniowania rodzajw awarii, gdzie poziom 0 oznacza brak albo zakcenie mao znaczce dla technicznego bezpieczestwa elektrowni, poziom 1 anomalia, poziomy 2 i 3 incydenty, a stopnie 4 do 7 obejmuj powane awarie (wypadki). Najwysz not, czyli 7, uzyskaa jak na razie awaria katastrofa w Czarnobylu i Fokushimie*Mapka powyej przedstawia miejsca, w ktrych wydarzyy si powane awarie i katastrofy w elektrowniach atomowych. W naszej prezentacji pominiemy katastrof w Czarnobylu i awari w Fukushimie I, gdy ich temat jest bardzo rozlegy i wymagaby przygotowania osobnych prezentacji. W Europie doszo do dwch powanych awarii, w Wielkiej Brytanii oraz na Ukrainie, w Rosji miay miejsce dwie awarie, W Ameryce Pd doszo do jednej powanej awarii w Brazylii, natomiast w Ameryce Pn doszo a do trzech awarii, jedna miaa miejsce na terenie Kanady. Najwiksza ilo awarii miaa miejsce w Japonii, ostatni w ubiegym roku, w Fokushimie I*Chalk River Laboratory (CRL) jest znaczcym centrum bada i rozwoju w dziedzinie technologii jdrowych (w szczeglnoci technologii CANDU). 12 grudnia 1952 roku awaria zwizana z odczeniem prtw uranowych wraz z bdami operatorw doprowadzia do znacznego przebicia w systemie elektrycznym reaktora NRX elektrowni ACEL powodujc podwojenie jego mocy wyjciowej. INES oceni to zdarzenie jako wypadek na pitym poziomie zagroenia. Seria wybuchw wodoru podrzucia 4-o tonow kopu ochronn tak, e wbia si w struktur zewntrzn reaktora w wyniku czego produkty rozszczepienia jdrowego o mocy tysicy kiurw zostay uwolnione do atmosfery oraz miliony litrw skaonej radioaktywnie wody musiay zosta wypompowane z piwnicy i zutylizowane w pytkich rowach w pobliu rzeki Ottawa. Rdze reaktora nie mg by odkaony i musia zosta zakopany jako pozostaoci (mieci?) radioaktywne. Mody Jimmy Carter (pniej prezydent USA, a wtedy jeszcze inynier jdrowy w amerykaskiej marynarce wojennej) by jednym z tysicy kanadyjskich i amerykaskich fachowcw, ktrzy musieli bra udzia w akcji naprawiania skutkw katastrofy.*Majakowska elektrownia jdrowa, znana rwnie jako Czeljabisk-40, a pniej rwnie jako Czeljabinsk-65 jest jedn z najwikszych instalacji jdrowych w Federacji Rosyjskiej oraz jest integraln czci rosyjskiego wojskowego programu jdrowego. W cigu ostatnich 45 lat elektrownia miaa ponad 20 awarii, ktre miay wpyw na ycie co najmniej p miliona ludzi. Za najwaniejsz uwaa si awari z 29-o wrzenia 1957 roku, ktra jednoczenie odtajnia istnienie tej elektrowni. Awaria systemu chodzenia zbiornika z rozpuszczonymi odpadami jdrowymi spowodowaa chemiczn (nie jdrow) eksplozj o sile porwnywalnej z 75 tonami dynamitu (310 gigaduli) oraz uwolnia 2 miliony kiurw radioaktywnoci na obszarze 15000 mil kwadratowych. W wyniku tego zdarzenia okoo 200 osb zmaro z powodu napromieniowania oraz 10000 ludzi musiao zosta ewakuowanych ze swoich domw i okoo 470000 ludzi przyjo zwikszon dawk promieniowania. Wedug relacji, wielu ofiarom eksplozji skra odchodzia od twarzy rk i innych czci ciaa, ktre byy bezporednio wystawione na dziaanie promieniowania. Duy obszar ziemi zosta opustoszony i pozostawiony jako nieuytek na dziesitki a moe i setki lat. Przez wiele lat nikt nie wiedzia o wypadku. 30 skaonych wiosek usunito z sowieckich map. Wypadek zosta okrelony jako poziom 6 (powany wypadek w 7-o punktowej midzynarodowej skali zagroe jdrowych INES).

*Jedynym znacznym wyciekiem materiau promieniotwrczego by wyciek w Windscale w Wielkiej Brytanii. Wypadek wydarzy si 10 padziernika 1957 roku kiedy to duy poar podpali skad plutonu zanieczyszczajc tym samym okoliczne gospodarstwa mleczne. Zanieczyszczenie promieniotwrcze spowodowao mier 33 osb. To by najgorszy wypadek jdrowy w historii Wielkiej Brytanii oceniony na poziomie 5 skali INES. Wyciek gwnie promieniotwrczegojodu(131) nie zagraa yciu, dlatego rzd zadecydowa o nieewakuowaniu terenu. Przez pewien czas produkty rolne z przylegego obszaru byy niezdatne do spoycia. Skaenie terenu spowodowao powane ograniczenia w produkcji mleka okoo 15%.*3 stycznia 1961 roku w czasie sprawdzania funkcjonalnoci prtw kontrolnych operator w elektrowni Atomic City (aktualnie Midway) w stanie Idaho w USA przypadkowo wyszarpn zakleszczony prt centralny i doprowadzi do szybkiej reakcji (wzrost mocy do 20 tys. MW), odparowania paliwa i zniszczenia reaktora oraz skaenia pomieszczenia. Doprowadzio to do wybuchu pary ktry zabi trzech technikw. Jest to pierwszy tego typu wypadek, w ktrym zginli ludzie.*28 marca 1979 r. doszo do najwikszej katastrofy w historii amerykaskiej energetyki jdrowej. W pooonej w pobliu 50-cio tysicznego miasta Harrisburg elektrowni elektrowni atomowej Three Mile Island doszo do stopienia rdzenia. Jak ustalono, awaria powstaa wskutek bdnych decyzji obsugi. Wypadek oceniono na 5 w skali INES. W wyniku katastrofy nikt nie zgin, jednak trzeba byo ewakuowa okoo 200 tys. osb. Likwidacja skutkw wypadku trwaa do 1990 roku.*13 wrzenia 1987 roku W brazylijskiej Goinii doszo do radioaktywnego skaenia wyniku ktrego zginy cztery osoby, a ponad 100 tys. zostao napromieniowane w stopniu naraajcym ycie i zdrowie. Handlarz zomem w Gioianie (Brazylia) rozwali opuszczon maszyn do terapii radiacyjncyh I usun may lecz wysoko radioaktywny pat chlorku cezu. rdo przechodzio z rk do rk, powodujc powane skaenie radioaktywne. Wiele budynkw musiao zosta zburzonych oraz odnotowano mier 4 osb. Jasnoniebieski kawaek radioaktywnego materiau przycign wiele dzieci ktre go dotykay oraz pocieray o swoj skr powodujc skaenie kilku ssiednich ulic miasta. Przypadek ten uwaany jest powszechnie za najgorszy wypadek powizany z nieprawidowym przechowywaniem materiau promieniotwrczego w historii wykorzystywania energii atomowej. Wypadek jdrowy otrzyma 5 w stopie w siedmiostopniowej midzynarodowej skali INES.*6 kwietnia 1993 roku doszo do eksplozji w wojskowej elektrowni przetwarzania paliwa nuklearnego w Tomsku w zachodniej Syberii (Sibir Chemical Combinat - SCC). Eksplozja przyczynia si do powstania chmury radioaktywnego pyu, ktry skazi teren o powierzchni 25 km2. Dokadne okolicznoci wypadku nie s jasne.*30 wrzenia 1999 roku bd ludzki oraz wzgldy ekonomiczne doprowadziy do katastrofy w elektrowni atomowej w Tokaimura. W czasie przelewania roztworu tlenku uranu do zbiornika do eksperymentalnego reaktora powielajcego pracownicy zakadw przypadkowo doprowadzili do rozpoczcia reakcji rozszczepienia. Dwie osoby zmary, a Ponad 600 zostao silnie napromieniowanych.Radioaktywne skaenie przekroczyo normy do 15 tys. razy, Wypadek eksperci zakwalifikowali na cztery w 7-stopniowej Midzynarodowej Skali Awarii Nuklearnych (INES, gdzie siedem oznacza najpowaniejsz awari).*9 sierpnia 2004 r. w Japonii w elektrowni Mihama, pooonej 320 km na zachd od Tokio w w wyniku uszkodzenia turbiny trzeciego reaktora nastpi wybuch pary, ktry zabi 5 osb. W 2006 roku sd nakaza jego zamknicie, gdy nie by waciwie zabezpieczony na wypadek trzsienia ziemi.*Energia atomowa jest czystym i stosunkowo tanim rdem energii jednake niesie ze sob ryzyko bardzo niebezpiecznych awarii, ktrych efektem s liczne zgony, powane problemy ze zdrowiem oraz skaenie terenu na bardzo wiele lat. Mona powiedzie, e w dotychczasowej historii rzadko dochodzio do awarii, gwnie dziki postpowi technicznemu. *