Nam hoc 2012 2013

Tröôøng THCS - THPT Taø Nung Giaùo Aùn Lòch Söû 10 Naêm Hoïc 2014- 2015

Tuaàn 1: Ngaøy soaïn: 15/08/2014Tiết 1 Ngày dạy: 20/08/2014Phaàn moät LÒCH SÖÛ THEÁ THÔØI NGUYEÂN THUYÛ, COÅ ÑAÏI VAØ TRUNG ÑAÏI Chöông I XAÕ HOÄI NGUYEÂN THUYÛ

Baøi 1: SÖÏ XUAÁT HIEÄN LOAØI NGÖÔØI VAØ BAÀY NGÖÔØI NGUYEÂN THUYÛ

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Kieán thöùc:Hoïc sinh caàn hieåu đđược nguồn gốc con người , quá trình chuyển biến từ vượn cổ thành người tối cổ, người tinh khôn.2. Tö töôûng:Giaùo duïc loøng yeâu lao ñoäng vì lao ñoäng khoâng nhöõng naâng cao ñôøi soáng cuûa con ngöôøi maø coøn hoaøn thieän con ngöôøi.3. Kyõ naêng:Reøn luyeän kyõ naêng söû duïng SGK, kyõ naêng phaân tích, ñaùnh giaù vaø toång hôïp veà nhöõng ñaëc ñieåm tieán hoaù cuûa loaøi ngöôøi trong quaù trình hoaøn thieän mình ñoàng thôøi thaáy söï saùng taïo vaø phaùt trieån khoâng ngöøng cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi.II – THIEÁT BÒ VAØ TAØI LIEÄU DAÏY – HOÏC:- Moâ hình, tranh aûnh veà ngöôøi toái coå, ngöôøi tinh khoân, caùc coâng cuï ñoà ñaù cuõ, ñaù môùi.- Caùc maåu chuyeän veà thò toäc, boä laïc.III – TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC DAÏY – HOÏC:1. Ổ ån ñònh toå chöùc lôùp 2. Giôùi thieäu khaùi quaùt veà chöông trình lòch söû lôùp 10.Yeâu caàu vaø höôùng daãn phöông phaùp hoïc taäp boä moân ôû nhaø, ôû lôùp.3. Giôùi thieäu baøi môùi:GV hoûi: chöông trình lòch söû chuùng ta ñaõ hoïc ôû THCS ñöôïc phaân chia thaønh maáy thôøi kyø? Keå teân caùc thôøi kyø ñoù? Hình thaùi cheá ñoä xaõ hoäi gaén lieàn vôùi moãi thôøi kyø? Xaõ hoäi loaøi ngöôøi vaø loaøi ngöôøi xuaát hieän nhö theá naøo? Ñeå hieåu ñieàu ñoù, chuùng ta cuøng tìm hieåu baøi hoïc hoâm nay.

4. Ti ến trình dạy học

Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1: laøm vieäc caù nhaân

- GV keå chuyeän nguoàn goác daân toäc Vieät Nam (Traêm tröùng nôû traêm con), neâu caâu hoûi: Loaøi ngöôøi töø ñaâu maø ra? Caâu chuyeän treân coù yù nghóa gì?

- HS döïa vaøo hieåu bieát caù nhaân, baøi giaûng, SGK traû lôøi.

- GV daãn daét tranh luaän, choát yù:+ Töø xa xöa con ngöôøi ñaõ muoán lyù giaûi veà

nguoàn goác cuûa mình, song chöa ñuû cô sôû khoa hoïc neân ñaõ göûi gaém ñieàu ñoù vaøo thaàn thaùnh.

+ Ngaøy nay, khoa hoïc phaùt trieån ñaëc bieät laø khaûo coå hoïc vaø coå sinh vaät hoïc ñaõ tìm ñöôïc baèng cöù noùi leân söï phaùt trieån laâu daøi cuûa sinh

1. Söï xuaát hieän loaøi ngöôøi vaø ñôøi soáng baày ngöôøi nguyeân thuyû:- Loaøi ngöôøi do moät loaøi vöôïn coå chuyeån bieán thaønh. Chaëng ñaàu cuûa quaù trình hình thaønh naøy coù khoaûng 6 trieäu naêm tröôùc ñaây.

1


giôùi, töø ñoäng vaät baäc thaáp ñeán ñoäng vaät baäc cao maø ñænh cao laø quaù trình chuyeån bieán töø vöôïn thaønh ngöôøi. Hoaït ñoäng 2: Laøm vieäc theo nhoùm.

- GV nhaän ñònh: con ñöôøng chuyeån bieán töø vöôïn ñeán ngöôøi dieãn ra raát daøi. Böôùc phaùt trieån trung gian laø ngöôøi toái coå. GV chia lôùp thaønh 2 nhoùm vaø giao vieäc:

+ N1: Thôøi gian, ñòa ñieåm tìm ñöôïc daáu tích loaøi ngöôøi? Tieán hoaù trong caáu taïo cô theå ngöôøi?

+ N2: Ñôøi soáng vaät chaát vaø quan heä xaõ hoäi cuûa ngöôøi toái coå?

- HS: töøng nhoùm tìm yù traû lôøi, thaûo luaän thoáng nhaát yù kieán ghi treân giaáy. Ñaïi dieän nhoùm trình baøy keát quaû cuûa mình.

- GV yeâu caàu nhoùm khaùc boå sung, nhaän xeùt, choát yù:

+ Thôøi gian tìm thaáy daáu tích ngöôøi toái coå 4 trieäu naêm tröôùc ñaây.

+ Ñòa ñieåm ôû Ñoâng Phi, Giava, Baéc kinh, Thanh Hoaù Vieät Nam.

+ Söï tieán hoaù cô theå: ñi hoaøn toaøn baèng hai chaân, ñoâi tay töï do caàm naém, kieám thöùc aên, hoäp soï lôùn hôn, ñaõ hình thaønh trung taâm phaùt aâm trong naõo....

+ Bieát cheá taïo coâng cuï: laáy maûnh ñaù hay hoøn cuoäi gheø vôõ taïo thaønh moät maët cho saéc vöøa tay caàm -> rìu ñaù (ñoà ñaù cuõ).

+ Bieát laøm ra löûa (moät phaùt minh quan troïng) -> caûi thieän cuoäc soáng töø aên soáng ñeán aên chín.

+ Cuøng nhau lao ñoäng kieám thöùc aên. Chuû yeáu saên baét vaø haùi löôïm.

+ Quan heä hôïp quaàn xaõ hoäi, coù ngöôøi ñöùng ñaàu, coù phaân coâng lao ñoäng giöõa nam nöõ, cuøng chaêm soùc con caùi, soáng quaây quaàn theo quan heä ruoät thòt goàm 5 – 7 gia ñình. Soáng trong hang ñoäng hoaëc maùi ñaù, leàu baèng caønh caây... hôïp quaàn ñaàu tieân => baày ngöôøi nguyeân thuyû.

Hoaït ñoäng 3: Caû lôùp.- GV duøng aûnh, bieåu ñoà ñeå giaûi thích giuùp HS

hieåu chaéc hôn: tranh ngöôøi toái coå, aûnh coâng cuï ñaù, bieåu ñoà thôøi gian.

+ Veà hình daùng: tuy coøn nhieàu daáu tích vöôn treân ngöôøi nhöng ngöôøi toái coå khoâng coøn laø vöôïn.

+ Ngöôøi toái coå ñaõ laø Ngöôøi vì ñaõ bieát cheá taùc coâng cuï.

+ Thôøi gian:/----------------------------------/-------------------------/---------------/------>4 Tr naêm 1 tr naêm 4 vaïn naêm 1 vaïn naêm

- Baét ñaàu khoaûng 4 trieäu naêm tröôùc ñaây tìm thaáy daáu veát Ngöôøi toái coå ôû moät soá nôi nhö Ñoâng Phi, Inñoâneâxia, Trung Quoác, Vieät Nam.

- Ñôøi soáng vaät chaát cuûa ngöôøi nguyeân thuyû:

+ Cheá taïo coâng cuï ñaù(ñoà ñaù cuõ).

+ Laøm ra löûa.+ Tìm kieám thöùc

aên, saên baét – haùi löôïm.

- Quan heä xaõ hoäi cuûa ngöôøi toái coå ñöôïc goïi laø baày ngöôøi nguyeân thuyû.

2. Ngöôøi tinh khoân vaø oùc saùng taïo:- Khoaûng 4 vaïn naêm tröôùc ñaây Ngöôøi tinh khoân xuaát hieän. Hình daùng vaø caáu taïo cô theå ñaõ hoaøn thieän

2


Hoaït ñoäng 1: laøm vieäc theo nhoùm.- GV qua quaù trình lao ñoäng cuoäc soáng con ngöôøi

ngaøy caøng phaùt trieån hôn. Con ngöôøi töï hoaøn thieän quaù trình hoaøn thieän mình, taïo ra böôùc nhaûy voït töø vöôïn thaønh ngöôøi toái coå. Ta tieáp tuïc tìm hieåu böôùc thöù hai cuûa quaù` trình naøy.

- GV giao vieäc cho hai nhoùm:+ N1: Ngöôøi tinh khoân xuaát hieän khi naøo?

Böôùc hoaøn thieän veà hình daùng vaø caáu taïo cô theå ñöôïc bieåu hieän nhö theá naøo?

+ N2: Söï saùng taïo cuûa ngöôøi tinh khoân trong vieäc cheá taïo coâng cuï lao ñoäng baèng ñaù vaø nhöõng tieán boä khaùc trong cuoäc soáng lao ñoäng vaø vaät chaát?

- HS tìm yù traû lôøi, ñaïi dieän nhoùm trình baøy, nhoùm khaùc boå sung, GV nhaän xeùt choát yù:

+ Ñeán cuoái thôøi ñaù cuõ, ngöôøi tinh khoân xuaát hieän, caáu taïo cô theå nhö ngöôøi ngaøy nay, xöông nhoû, tay kheùo leùo, hoäp soï phaùt trieån, traùn cao, maët phaúng, lôùp loâng khoâng coøn, xuaát hieän nhöõng maøu da khaùc nhau...

+ Söï saùng taïo cuûa ngöôøi tinh khoân: bieát gheø hai maët saéc hôn cuûa maûnh ñaù thaønh nhieàu kieåu, nhieàu loaïi khaùc nhau, bieát khoan loã hay naác tra caùn => coâng cuï ña daïng, phuø hôïp vôùi töøng coâng vieäc lao ñoäng, trau chuoát vaø coù hieäu quaû hôn – Ñoà ñaù môùi.

+ Saùng taïo nhieàu coâng cuï khaùc: laøm lao, cung teân, löôùi ñaùnh caù, ñoà goám. Ñôøi soáng vaät chaát naâng leân. Con ngöôøi rôøi hang ñoäng ra ñònh cö ôû nhöõng ñòa ñieåm thuaän lôïi. Cö truù nhaø cöûa trôû neân phoå bieán.

Hoaït ñoäng 1: Laøm vieäc caù nhaân vaø caû lôùp.

-GV: Cuoäc caùch maïng ñaù môùi laø moät thuaät ngöõ khaûo coå hoïc nhöng raát thích hôïp vôùi thöïc teá phaùt trieån cuûa con ngöôøi, con ngöôøi ñaõ coù moät böôùc tieán daøi: cö truù nhaø cöûa, soáng oån ñònh vaø laâu daøi. Söï tích luyõ kinh nghieäm keùo daøi tôùi 3 vaïn naêm. Töø 4 vaïn naêm tôùi 1 vaïn naêm tröôùc` ñaây môùi baét ñaàu thôøi ñaù môùi.

- GV hoûi: Coâng cuï ñaù môùi coù ñaëc ñieåm gì khaùc vôùi coâng cuï ñaù cuõ?

- HS traû lôøi, GV nhaän xeùt choát yù: Ñaù môùi laø coâng cuï ñöôïc gheø saéc vaø maøi nhaün, tra caùn duøng toát hôn, söû duïng thaønh thuïc cung teân.

-GV hoûi:thôøi ñaïi ñaù môùi, cuoäc soáng con ngöôøi coù bieán ñoåi nhö theá naøo?

- HS traû lôøi, GV nhaän xeùt choát yù:+ Sang thôøi ñaïi ñaù môùi, cuoäc soáng con ngöôøi

ñaõ coù nhöõng thay ñoåi lôùn lao. Töø haùi löôïm, saên baét ñaõ bieát troàng troït vaø chaên nuoâi.

+ Bieát laøm saïch da thuù ñeå che thaân cho aám vaø

nhö ngöôøi ngaøy nay.- OÙc saùng taïo laø

söï saùng taïo cuûa Ngöôøi tinh khoân trong coâng vieäc caûi tieán coâng cuï ñoà ñaù vaø bieát cheá taùc theâm nhieàu coâng cuï môùi.

+ Coâng cuï ñaù: ñaù cuõ => ñaù môùi (gheø – maøi nhaün – ñuïc loã tra caùn).

+ Coâng cuï môùi: lao, cung teân.

+ Nơi tìm thấy dấu tích ở khắp các châu lục

3. Cuoäc caùch maïng ñaù môùi:- 1 Vaïn naêm tröôùc ñaây thôøi kyø ñaù môùi baét ñaàu.- Cuoäc soáng con ngöôøi ñaõ coù nhöõng thay ñoåi lôùn lao, con ngöôøi bieát:

+ Troàng troït, chaên nuoâi.

+ Laøm saïch taám da thuù che thaân.

+ Laøm coâng cuï.=> Cuoäc soáng no

ñuû hôn vaø vui hôn, bôùt leä thuoäc vaøo thieân nhieân.

3


cho “coù vaên hoaù”.+ Bieát laøm ñoà trang söùc.+ Bieát ñeán aâm nhaïc.

5 Cũng cố, dặn dò :- Cũng cố,Kieåm tra hoaït ñoäng nhaän thöùc cuûa hoïc sinh qua caùc caâu hoûi:- Nguoàn goác loaøi ngöôøi, nguyeân nhaân quyeát ñònh quaù trình tieán hoaù

cuûa loaøi ngöôøi?- Theá naøo laø ngöôøi toái coå? Cuoäc soáng vaät chaát vaø xaõ hoäi cuûa

ngöôøi toái coå?- Nhöõng tieán boä kyõ thuaät khi ngöôøi tinh khoân xuaát hieän?- Khaùi quaùt thaønh sô ñoà:

/-----------------/--------------------------------------------------------------------/-------------------------/----------->4 tr naêm 1 tr naêm 4 vaïn naêm 1 vaïn naêm

Ngöôøi toái coå ñi thaúng ñöùng Ngöôøi tinh khoânÑaù môùiÑaù cuõ sô kyø: Ñaù cuõ haäu kyø(ñaù maøi)

- Daën doø:- Naém ñöôïc baøi cuõ. Ñoïc tröôùc baøi môùi vaø traû lôøi caâu hoûi trong SGK

************* ***************Ruùt kinh nghieäm giôø daïy

................................................................................................................... .

....................................................................................................................

....................................................................................................................

....................................................................................................................

....................................................................................................................

....................................................................................................................

....................................................................................................................

Tuaàn 2: Ngaøy soaïn: 24/08/2014Tiết 2 : Ngày dạy: 27/08/2014

Baøi 2: XAÕ HOÄI NGUYEÂN THUYÛI – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Hieâåu ñöôïc ñaëc ñieåm toå chöùc thò toäc, boä laïc, moái quan heä trong toå chöùc xaõ hoäi ñaàu tieân cuûa loaøi ngöôøi.- Moác thôøi gian quan troïng cuûa quaù trình xuaát hieâän kim loaïi vaø heä quaû xaõ hoäi cuûa coâng cuï kim loaïi. - Biết được nguyên nhân và quá trình tan rã của của xã hội thị tộc2. Veà tö töôûng, tình caûm: Xaây döïng moät thôøi ñaïi Ñaïi Ñoàng trong vaên minh.3. Veà kyõ naêng : Reøn kyõ naêng phaân tích, ñaùnh giaù toå chöùc xaõ hoäi thò toäc, boä laïc; kyõ naêng phaân tích vaø toång hôïp quaù trình ra ñôøi cuûa kim loaïi, nguyeân nhaân, heä quaû cuûa cheá ñoä tö höõu.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:- Tranh aûnh.

4


- Maåu chuyeän ngaén veà sinh hoaït cuûa thò toäc, boä laïc. III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:1. Oån ñònh lôùp:2. Kieåm tra baøi cuõ:- Caâu 1: Laäp nieân bieåu thôøi gian veà quaù trình tieán hoaù töø vöôïn thaønh ngöôøi? Moâ taû ñôøi soáng vaät chaát vaø xaõ hoäi cuûa ngöôøi toái coå?- Caâu2:Taïi sao noùi thôøi ñaïi ngöôøi tinh khoân cuoäc soáng cuûa con ngöôøi toát hôn, ñuû hôn, ñeïp hôn vaø vui hôn?3. Giôùi thieäu baøi môùi: từ khi Người tinh khôn xuất hiện, thị tộc hình thành là bước đầu tiên của xã hội loài người


Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Kieán thöùc caàn naém vöõngHoaït ñoäng 1: Caû lôùp vaø caù nhaân

- GV gôïi nhôù laïi nhöõng tieán boä, söï hoaøn thieän con ngöôøi thôøi ñaïi ngöôøi Tinh khoân => xaõ hoäi baày ngöôøi nguyeân thuyû. GV tieâáp tuïc trình baøy söï phaùt trieån cuûa baày ngöôøi nguyeân thuyû veà soá löôïng, doøng maùu...=> hôïp thaønh moät toå chöùc chaët cheõ hôn laø thò toäc – ngöôøi “cuøng hoï”, toå chöùc xaõ hoäi ñaàu tieân cuûa loaøi ngöôøi.

- H: theá naøo laø thò toäc? Moái quan heä trong thò toäc?

- HS traû lôøi; GV choát yù, ñònh nghóa thò toäc.

- GV moâ taû cuoäc soáng thò toäc qua nhöõng caâu chuyeän keå coù phaân tích hình thaønh 3 khaùi nieâäm:hôïp taùc lao ñoäng, höôûng thuï baèng nhau, quan heä hôïp quaàn – coäng ñoàng; nguyeân taéc vaøng: cuûa chung, laøm chung, vieäc chung, ôû chung moät nhaø.

. Hoaït ñoäng 2: laøm vieäc caù nhaân

-H: döïa treân hieåu bieát veà thò toäc, ñònh nghóa theá naøo laø boä laïc? Ñieåm gioáng vaø khaùc nhau giöõa thò toäc vaø boä laïc?

- HS traû lôøi.GV nhaän xeùt vaø choát yù:+ Ñieâåm gioáng: cuøng chung moät doøng

maùu.+ Ñieåm khaùc: toå chöùc lôùn hôn. Quan heä

trong boä laïc laø söï gaén boù giuùp ñôõ chöù khoâng phaûi hôïp söùc kieám aên.

Hoaït ñoäng 1: Theo nhoùm-GV: cho HS tìm hieåu quaù trình tìm ra kim

loaïi, caùch söû duïng vaø hieäu quaû cuûa coâng cuï kim loaïi.

- N1: tìm moác thôøi gian con ngöôøi tìm thaáy kim loaïi? Vì sao laïi caùch xa nhau nhö theá?

- N2: söï xuaát hieän coâng cuï baèng kim loaïi coù yù nghóa nhö theá naøo ñoái vôùi saûn xuaát?

- HS hoäi yù traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù. Caàn phaân tích roõ khoaûng thôøi gian tìm

1. Thò toäc – boä laïc:a) Thò toäc:

- Thò toäc laø nhoùm hôn 10 gia ñình coù chung moät doøng maùu.

- Quan heä trong thò toäc coâng baèng bình ñaúng, cuøng laøm cuøng höôûng. Lôùp treû toân troïng cha meï, oâng baø vaø cha meï oâng baø thöông yeâu chaêm soùc taát caû con chaùu cuûa thò toäc.b) Boä laïc: - Boä laïc laø taäp hôïp moät soá thò toäc soáng cuøng nhau vaø coù cuøng moät nguoàn goác toå tieân.- Quan heä giöõa caùc thò toäc trong boä laïc laø thöông yeâu gaén boù, giuùp ñôõ laãn nhau.2. Buoåi ñaàu thôøi ñaïi kim khí:a) Quaù trình tìm vaø söû duïng kim loaïi:- Con ngöôøi tìm vaø söû duïng kim loaïi:+ Khoaûng 5500 naêm tröôùc ôû Taây AÙ, Ai Caäp – ñoàng ñoû.+Khoaûng 4000 naêm tröôùc – ñoàng thau.+ Khoaûng 3000 tröôùc – saét.b) Heä quaû: - Tính vượt trội của của nguyên liệu đồng và sắt so với đá xương và sừng .- sự tiến bộ của kỹ thuật chế tác công cụ :kỹ thuật luyện kim , đúc đồng và sắt.nhiều loại hình công cụ mới:lưỡi cuốc, lưỡi cày sắt . -Sản xuất phát triển:nông nghiệp dùng cày,thủ công nghiệp,năng xuất lao động tăng, làm xuất hiện một lượng sản phẩm

5


thaáy ñoàng ñoû ñeán ñoàng thau roài ñeán saét laø raát xa nhau (giaûi thích). Nhaán maïnh yù nghóa cuûa vieäc phaùt minh ra coâng cuï baèng kim loaïi.Hoaït ñoäng 1: caû lôùp vaø caù nhaân

- GV: phaân tích heä quaû cuûa coâng cuï baèng kim loaïi => saûn phaåm thöøa; nhöõng ngöôøi coù quyeàn tìm caùch chieám ñoaït saûn phaåm thöøa ñoù => phaù vôõ “nguyeân taéc vaøng”cuûa xaõ hoäi nguyeân thuyû.

- H: vieäc chieám ñoaït saûn phaåm thöøa ñaõ taùc ñoäng ñeán xaõ hoäi nguyeân thuyû nhö theá naøo?

- HS traû lôøi. Giaùo vieân choát yù:+ Tö höõu xuaát hieän, xaõ hoäi bình ñaúng

nguyeân thuyû baét ñaàu bò phaù vôõ.+ Thay ñoåi trong gia ñình: vai troø cöûa ngöôøi

ñaøn oâng ñöôïc ñeà cao => gia ñình phuï quyeàn thay theá thò toäc maãu heä.

+ Khaû naêng lao ñoäng cuûa moãi gia ñình cuõng khaùc nhau -> giaøu ngheøo => giai caáp ra ñôøi

thừa thường xuyên. - Quan hệ xã hội công xã thị tộc phụ hệ thay thế cho thị tộc mẫu hệ.3. Söï xuaát hieän tö höõu vaø xaõ hoäi coù giai caáp:

- Moät soá ngöôøi lôïi duïng chöùc quyeàn chieám ñoaït cuûa chung => tö höõu xuaát hieän.- Gia ñình phuï heä thay theá cho thò toäc.- Do quá trình chiếm hữu của cải dư thừa và khả năng lao động của mỗi gia đình khác nhau làm xuất hiện kẻ giàu người nghèo, xã hộ nguyên thủy chuyển dần sang xã hộ có giai cấp – thôøi coå ñaïi. - nguyên nhân sức sản xuất phát triển làm xuất hiện của cải dư thùa thường xuyên

5. C ũng cố, dặn dò : - Cuûng coá :

- Theá naøo laø thò toäc – boä laïc?- Nhöõng bieâán ñoåi lôùn lao cuûa ñôøi soáng saûn xuaát – quan heä xaõ hoäi

cuûa thôøi ñaïi kim khí? -. Daën doø:

- Traû lôøi caâu hoûi: 1- So saùnh ñieâåm gioáng vaø khaùc nhau giöõa thò toäc – boä laïc.2- Do ñaâu maø coù tö höõu? Xaõ hoäi ñaõ bieâán ñoåi nhö theá naøo khi xuaát

hieän tö höõu?3- Söu taàm hình aûnh tö lieâäu veà thôøi ñaïi nguyeân thuyû.


................................................................................................................... .

....................................................................................................................

....................................................................................................................

....................................................................................................................

Tuaàn:3 Ngaøy soaïn: 26/08/2014Tieát:3 Ngày dạy: 03/09/2014

Baøi 3: CAÙC QUOÁC GIA COÅ ÑAÏI PHÖÔNG ÑOÂNG(TIẾT 1)

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Nhöõng ñaëc ñieåm ñieàu kieän töï nieân caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng vaø söï phaùt trieån ban ñaàu cuûa caùc ngaønh kinh teá; töø ñoù thaáy ñöôïc aûnh

6


höôûng cuûa ñieàu kieän töï töï nhieân vaø neàn taûng kinh teá ñeán quaù trình hình thaønh nhaø nöôùc, cô caáu xaõ hoäi, theå cheá chính trò... ôû khu vöïc naøy.- Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa quaù trình hình thaønh xaõ hoäi coù giai caáp vaø nhaø nöôùc, cô caáu xaõ hoäi cuûa xaõ hoäi coå ñaïi phöông Ñoâng.- Thoâng qua vieäc tìm hieâåu veà cô caáu boä maùy nhaø nöôùc vaø quyeàn löïc cuûa nhaø vua, hoïc sinh hieåu theá naøo laø cheá ñoä chuyeân cheá coå ñaïi.2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Boài döôõng loøng töï haøo veà truyeàn thoáng lòch söû cuûa caùc daân toäc phöông Ñoâng trong ñoù coù Vieät Nam.3. Veà kyõ naêng : - Bieát söû duïng baûn ñoà ñeå phaân tích nhöõng thuaän lôïi khoù khaên vaø vai troø cuûa caùc ñieàu kieän ñòa lyù ôû caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc: - Baûn ñoà caùc quoác gia coå ñaïi. - Baûn ñoà theá giôùi hieän nay. - Tranh aûnh veà caùc thaønh töïu vaên hoaù cuûa caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng ñeå minh hoaï. III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc: 1. Oån ñònh lôùp

2. Kieåm tra baøi cuõ:Nguyeân nhaân tan raõ cuûa xaõ hoäi nguyeân thuyû? Bieåu hieän?3. Giôùi thieäu baøi môùi:Treân löu vöïc caùc soâng lôùn ôû chaâu AÙ, Chaâu Phi töø thieân nieân kyû IV

TCN, cö daân phöông Ñoâng ñaõ bieát tôùi luyeän kim, laøm noâng nghieäp vaø chaên nuoâi gia suùc. Hoï ñaõ xaây döïng caùc quoác gia ñaàu tieân cuûa mình, ñoù laø xaõ hoäi coù giai caáp ñaàu tieân, trong ñoù thieåu soá quí toäc thoáng trò ña soá noâng daân coâng xaõ vaø noâ leä. Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån nhaø nöôùc ôû caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng khoâng gioáng nhau, nhöng theå cheá chung laø cheá ñoä quaân chuû chuyeân cheá – vua laø ngöôøi naém moïi quyeàn haønh vaø ñöôïc cha truyeàn con noái.

Qua baøi hoïc naøy chuùng ta coøn bieát ñöôïc phöông Ñoâng laø caùi noâi cuûa vaên minh nhaân loaïi, nôi maø laàn ñaàu tieân con ngöôøi bieát saùng taïo ra chöõ vieát, vaên hoïc vaø nhieàu tri thöùc khoa hoïc.


Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng caù nhaân

- GV cho hoïc sinh xem baûn ñoà “caùc nöôùc treân theá giôùi”, “töï nhieân chaâu AÙ, Phi”, hoûi:

+ Caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng naèm ôû ñaâu? ÑKTN coù nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên gì? Cö daân phöông Ñoâng caàn phaûi laøm gì ñeå khaéc phuïc khoù khaên ñoù?

- HS traû lôøi, GV cho hoïc sinh khaùc boå sung vaø choát yù, neâu baät nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên vaø nhu caàu laøm thuyû lôïi laø nguyeân nhaân laøm con ngöôøi gaén boù vôùi nhau trong caùc toå chöùc xaõ hoäi.

- GV hoûi tieáp: trong ñieàu kieän töï nhieân nhö vaäy, neàn kinh teá chính cuûa

1. Ñieàu kieän töï töï nhieân vaø söï phaùt trieån cuûa caùc ngaønh kinh teá:a) Ñieàu kieän töï nhieân:- Thuaän lôïi: Được hình thành trên lưu vực các con sông lớn,đaát phuø sa maøu môõ, gaàn nguoàn nöôùc töôùi, thuaän lôïi cho saûn xuaát vaø sinh soáng.- Khoù khaên: luõ luït gaây maát muøa, aûnh höôûng ñeán ñôøi soáng.- Do nhu caàu laøm thuyû lôïi, ngöôøi ta ñaõ soáng quaàn tuï thaønh nhöõng trung taâm quaàn cö lôùn gaén boù vôùi nhau trong toå chöùc coâng xaõ, nhôø ñoù nhaø nöôùc sôùm hình thaønh.b) Söï phaùt trieån cuûa caùc ngaønh kinh teá:

7


caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng laø gì?

- HS traû lôøi, GV choát yù: noâng nghieäp töôùi nöôùc laø chuû ñaïo taïo ra saûn phaåm thöøa thöôøng xuyeân.

Hoaït ñoäng :caù nhaân vaø taäp theå

- Giaùo vieân ñaët vaán ñeà: taïi sao chæ vôùi coâng cuï baèng goã ñaù cö daân treân caùc löu vöïc soâng lôùn ôû AÙ, phi ñaõ sôùm xaây döïng thaønh quoác gia nhaø nöôùc cuûa mình?

- Cho hoïc sinh thaûo luaän roài traû lôøi: do ÑKTN thuaän lôïi khoâng ñôïi ñeán khi coù coâng cuï saét, saûn xuaát phaùt trieån, xaõ hoäi phaân hoaù giaøu ngheøo => nhaø nöôùc ra ñôøi.

- GV hoûi: caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng hình thaønh sôùm nhaát ôû ñaâu? Thôøi gian naøo?

- HS döïa vaøo kieán thöùc SGK traû lôøi, chæ treân baûn ñoà caùc quoác gia coå ñaïi; lieân heä vôùi Vieät Nam beân löu vöïc soâng Hoàng.-Hoaït ñoäng theo nhoùm

- GV cho HS quan saùt sô ñoà:+ Noâng daân coâng xaõ+ Noâ leä+ Quí toäc-GVgiao

nhieäm vuï cho töøng nhoùm:

+ N1: nguoàn goác, vai troø cuûa noâng daân coâng xaõ.

+ N2: nguoàn goác cuûa quí toäc.+ N3: nguoàn goác, vai troø cuûa noâ

leä.+ N4: giaûi thích sô ñoà cô caáu giai

caáp cuûa xaõ hoäi coå ñaïi phöông Ñoâng.- Caùc nhoùm döïa vaøo SGK thaûo

luaän, ñaïi dieän nhoùm trình baøy; caùc nhoùm boå sung; GV ñuùc keát laïi.

- Noâng nghieäp töôùi nöôùc laø goác, ngoaøi ra coøn bieát laøm caùc ngheà thuû coâng, chaên nuoâi.

2. Söï hình thaønh caùc quoác gia coå ñaïi:a) Cô sôû hình thaønh:Söï phaùt trieån cuûa saûn xuaát daãn tôùi söï phaân hoaù giai caáp, töø ñoù nhaø nöôùc ra ñôøi.b) Caùc quoác gia coå ñaïi ñaàu tieân:

ôû Ai Caäp, Löôõng Haø, AÁn Ñoä, Trung Quoác vaøo khoaûng thieân nieân kyû thöù IV – III TCN.

3. Xaõ hoäi coù giai caáp ñaàu tieân:

- Noâng daân coâng xaõ: chieám soá ñoâng trong xaõ hoäi. Hoï töï nuoâi soáng baûn thaân vaø gia ñình, noäp thueá cho nhaø nöôùc vaø laøm caùc nghóa vuï khaùc.

- Quí toäc: goám caùc quan laïi ñòa phöông, caùc thuû lónh quaân söï vaø nhöõng ngöôøi phuï traùch nghi leã toân giaùo. Hoï soáng döïa vaøo söï boùc loät noâng daân.

- Noâ leä: laø tuø binh hoaëc nhöõng thaønh vieân coâng xaõ bò maéc nôï hoaëc bò phaïm toäi. Hoï phaûi laøm vieäc naëng nhoïc vaø haàu haï quí toäc.

5.C ũng cố, dặn dò : - Cũng cố: Kieåm tra hoaït ñoäng nhaän thöùc cuûa hoïc sinh, yeâu caàu naém ñöôïc kieán thöùc cô baûn:

- Ñieàu kieän töï nhieân vaø neàn kinh teá cuûa caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng.

- Theå cheá chính trò vaø vai troø cuûa caùc taàng lôùp trong xaõ hoäi. - . Daën doø - Söu taàm tranh aûnh veà chöõ vieát, kieán truùc, ñieâu khaéc cuûa phöông Ñoâng coå ñaïi. - Ñoïc tröôùc phần 4 và5.

8



................................................................................................................... .

....................................................................................................................Tuaàn:4 Ngaøy soaïn:06/09/2014Tieát: 4 Ngày dạy: 10/09/2014

Baøi 3: CAÙC QUOÁC GIA COÅ ÑAÏI PHÖÔNG ÑOÂNG(TIẾT 2)

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : -Trình bày được một số thành tựu văn hóa cổ đại phương Đông- Thoâng qua vieäc tìm hieâåu veà cô caáu boä maùy nhaø nöôùc vaø quyeàn löïc cuûa nhaø vua, hoïc sinh hieåu theá naøo laø cheá ñoä chuyeân cheá coå ñaïi.2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Boài döôõng loøng töï haøo veà truyeàn thoáng lòch söû cuûa caùc daân toäc phöông Ñoâng trong ñoù coù Vieät Nam.3. Veà kyõ naêng : - Bieát söû duïng baûn ñoà ñeå phaân tích nhöõng thuaän lôïi khoù khaên vaø vai troø cuûa caùc ñieàu kieän ñòa lyù ôû caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc: - Baûn ñoà caùc quoác gia coå ñaïi. - Baûn ñoà theá giôùi hieän nay. - Tranh aûnh veà caùc thaønh töïu vaên hoaù cuûa caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng ñeå minh hoaï. III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc: 1. Oån ñònh lôùp

2. Kieåm tra baøi cuõ:Em hày trình bày kết cấu xá hội của các quốc gia cổ đại phương Đông?3. Giôùi thieäu baøi môùi:Ở tiết trước chúng ta đã tìm hiểu về sự ra đời, tình hình xã hội của các quốc gia cổ đạ phương

Đông.Hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu về thể chế chính trị và các thành tựu văn hóa của các nước này


Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûn

Hoaït ñoäng taäp theå vaø caù nhaân- GV neâu vaán ñeà ñeå thaûo thuaän:

nhaø nöôùc phöông Ñoâng hình thaønh nhö theá naøo? Theá naøo laø cheá ñoä chuyeân cheá coå ñaïi? Theá naøo laø vua chuyeân cheá? Vua döïa vaøo ñaâu ñeå trôû thaønh chuyeân cheá?

- Goïi töøng hoïc sinh traû lôøi, cho caùc hoïc sinh khaùc boå sung; GV choát yù: do nhu caàu thuyû lôïi, caùc boä laïc lieân keát vôùi nhau -> lieân minh boä laïc, caùc lieân minh boä laïc lieân keát vôùi nhau -> nhaø nöôùc ra ñôøi ñeå ñieàu haønh quaûn lyù

1. Ñieàu kieän töï töï nhieân vaø söï phaùt trieån cuûa caùc ngaønh kinh teá:2. Söï hình thaønh caùc quoác gia coå ñaïi:3. Xaõ hoäi coù giai caáp ñaàu tieân:4. Cheá ñoä chuyeân cheá coå ñaïi:- Là chế dộ nhà nước của xã hội có giai cấp đầu tiên ở phương đông trong đó vua là người đứng đầu có quyền lực tối cao: nắm cả pháp quyền lẫn thần quyền- Bên dưới là bộ máy hàng chính quan liêu đứng đầu là thừa tướng,có chức năng thu thuế, trông coi và xây dựng các công trình công cộng và chỉ huy quân đội .

9


xaõ hoäi. Quyeàn haønh taäp trung vaøo nhaø vua -> cheá ñoä chuyeân cheá coå ñaïi – vua chuyeân cheá.

Hoaït ñoäng theo nhoùm- GV ñaët caâu hoûi cho caùc nhoùm:+ N1: caùc tính lòch cuûa ngöôøi phöông

Ñoâng? Taïi sao hai ngaønh lòch vaø thieân vaên laïi ra ñôøi sôùm nhaát ôû phöông Ñoâng?

+ N2: chöõ vieát ñaõ ra ñôøi nhö theá naøo? Taùc duïng cuûa chöõ vieát?

+ N3: nguyeân nhaân ra ñôøi cuûa toaùn hoïc? Nhöõng thaønh töïu cuûa toaùn hoïc phöông Ñoâng vaø taùc duïng cuûa noù?

+ N4: giôùi thieäu nhöõng coâng trình kieán truùc coå ñaïi phöông Ñoâng? Nhöõng coâng trình naøo coøn laïi ñeán ngaøy nay?- GV cho ñaïi dieän nhoùm traû lôøi, boå sung, giaûi thích môû roäng, cho xem tranh aûnh, CD (neáu coù ñieàu kieän).- GV ñi saâu giôùi thieäu veà kieán truùc Kim töï thaùp, Vaïn lyù tröôøng thaønh ñeå thaáy söï huøng vó cuûa caùc coâng trình coå ñaïi => taøi naêng, söùc saùng taïo cuûa con ngöôøi cuõng nhö söï aùp böùc cuûa cheá ñoä coù giai caáp ñaàu tieân con loaøi ngöôøi.

5. Vaên hoaù coå ñaïi phöông Ñoâng:a) Söï ra ñôøi cuûa lòch vaø thieân vaên:- Thieân vaên hoïc vaø lòch laø hai ngaønh khoa hoïc ra ñôøi sôùm nhaát, gaén vôùi nhu caàu saûn xuaát noâng nghieäp.- Nông lịch có 365 ngày được chia làm 12 tháng,tuần ngày và mùa- Vieäc tính lòch chæ ñuùng töông ñoái nhöng noù coù taùc duïng ngay ñoái vôùi vieäc gieo troàng.b) Chöõ vieát:- Cư dân phương đông là người đầu tiên phát ming ra chữ viết, vào khoảng thiên niên kỷ IV TCN.là phát minh lớn của loài người- Ban ñaàu laø chöõ töôïng hình, sau ñoù laø töôïng yù, töôïng thanh.- Nguyên liệu: giấy papirut, đất sét, mai rùa, thể tre..c) Toaùn hoïc:- Do nhu caàu tính ruoäng ñaát, xaây döïng, tính toaùn maø toaùn hoïc ra ñôøi.- Thaønh töïu: Phát minh ra hệ đếm thập phân,các chữ số từ 0 đến 9, tính được diện tích các hình tròn,tam giác..,tính được số pi bằng 3,16- Gía trị: là những phát minh quan trọng, có ảnh hưởng đến thành tựu văn minh nhân loại.d) kieán truùc:- Do uy quyeàn cuûa nhaø vua maø haøng loaït coâng trình kieán truùc vó ñaïi ñaõ ra ñôøi: Kim Töï Thaùp Ai Caäp, vöôøn treo Babilon, Vaïn Lyù Tröôøng Thaønh...- Gía trị: là những di tích lịch sử văn hóa nổi tiếng thế giới, thể hiện sức lao động và tài năng sáng tạo vĩ đại của con người.

5. C ủng cố, dặn dò : - Cũng cố - Em hãy cho biết thể chế chính trị ở các nước cổ đại phương Đông ?

- Em hãy miêu tả về một công trình kiến trúc độc đáo ở phương Đông cổ đại mà em biết ? - Dặn dò - Các em về nhà học bài trong vổ ghi và tham khảo thêm trong sgk. - Lập bảng hệ thống kiến thức về các thành tựu văn hóa cổ đại phương Đông. - Đọc trước nội dung bài 4

Rút kinh nghiệm

10


………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Tuaàn 5 Ngaøy soaïn:10/09/2014Tiết 5 Ngày dạy: 17/09/2014

Baøi 4: CAÙC QUOÁC GIA COÅ ÑAÏI PHÖÔNG TAÂYHY LAÏP VAØ ROÂ-MA

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Ñieàu kieän töï nhieân cuûa vuøng Ñòa Trung Haûi vôùi söï phaùt trieån cuûa thuû coâng nghieäp vaø thöông nghieäp ñöôøng bieån vaø sự xuất hiện nền văn minh Hi Lạp ,và Rô ma.- Trình bày được sự hình thành các thành bang, những hoạt động kinh tế vả thể chế chính trị.2. Veà tö töôûng, tình caûm: Giaùo duïc cho hoïc sinh thaáy ñöôïc maâu thuaãn giai caáp vaø ñaáu tranh giai caáp maø tieâu bieåu laø nhöõng cuoäc ñaáu tranh cuûa noâ leä vaø daân ngheøo trong xaõ hoäi chieám noâ. Töø ñoù giuùp caùc em thaáy ñöôïc vai troø cuûa quaàn chuùng nhaân daân trong lòch söû.3. Veà kyõ naêng : - Reøn luyeän kyõ naêng söû duïng baûn ñoà ñeå phaân tích ñöôïc nhöõng thuaän lôïi khoù khaên vaø vai troø cuûa ñieàu kieän töï nhieân ñoái vôùi söï phaùt trieån moïi maët cuûa caùc quoác gia coå ñaïi Ñòa Trung Haûi.- Bieát khai thaùc noäi dung tranh aûnh.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:

- Baûn ñoà caùc quoác gia coå ñaïi.- Tranh aûnh veà moät soá coâng trình ngheä thuaät theá giôùi coå ñaïi.

III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc: 1. Ổ ñònh lôùp: 2. Kieåm tra baøi cuõ :

Caâu 1: Ñieâàn vaøo choã troáng:- Caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng hình thaønh

ôû .....................................................................................- Thôøi gian hình thaønh nhaø nöôùc ôû caùc quoác gia coå ñaïi phöông

Ñoâng ......................................................- Ñaëc ñieåm kinh teá ôû caùc quoác gia coå ñaïi phöông

Ñoâng ...........................................................................- Giai caáp chính trong xaõ

hoäi ....................................................................................................................

11


- Theå cheá chính trò ....................................................................................................................................

Caâu 2: Cö daân phöông Ñoâng ñaõ coù ñoùng goùp gì veà maët vaên hoùa cho nhaân loaïi?

3. Giôùi thieäu baøi môùi:Hy laïp vaø Roâ-ma goàm nhieàu ñaûo vaø baùn ñaûo nhoû, naèm treân bôø Ñòa

Trung Haûi. Ñòa Trung Haûi troâng gioáng nhö moät caùi hoà lôùn, taïo neân söï giao thoâng thuaän lôïi giöõa caùc nöôùc vôùi nhau, do ñoù töø raát sôùm ñaõ coù nhöõng hoaït ñoäng haøng haûi, thöông nghieäp, ngö nghieäp. Treân cô sôû ñoù Hy -laïp vaø Roâ-ma ñaõ phaùt trieån raát cao veà kinh teá vaø xaõ hoäi laøm cô sôû cho moät neàn vaên hoùa röïc rôõ. Ñeå hieåu ñöôïc ñieàu kieän töï nhieân ñaõ chi phoái söï phaùt trieån kinh teá vaø xaõ hoäi caùc quoác gia coå ñaïi Hy laïp vaø Roâ-ma nhö theá naøo? Theá naøo laø thò quoác? Söï hình thaønh theå cheá nhaø nöôùc daân chuû ra sao? Nhöõng thaønh töïu vaên hoùa tieâu bieåu cuûa ngöôøi Hy laïp, Roâ-ma coå ñaïi? So saùnh noù vôùi caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng? Chuùng ta cuøng tìm hieåu baøi hoïc hoâm nay ñeå traû lôøi cho nhöõng caâu hoûi treân.4. Ti ến trình dạy học

Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1: laøm vieäc caù

nhaân- GV hoûi: ñieàu kieän töï nhieân ôû

vuøng Ñòa Trung Haûi coù thuaän lôïi vaø khoù khaên gì?- HS traû lôøi, GV nhaän xeùt vaø choát

yù. Phaân tích cho hoïc sinh thaáy vôùi ñieàu kieän töï nhieân nhö vaäy, coâng cuï baèng ñoàng khoâng theå khai phaù vaø phaùt trieån thaønh xaõ hoäi coù giai caáp vaø nhaø nöôùc ñöôïc.- GV hoûi: yù nghóa cuûa coâng cuï

baèng saét ñoái vôùi khu vöïc Ñòa Trung Haûi?- HS traû lôøi, GV nhaän xeùt vaø keát

luaän: Coâng cuï baèng saét ra ñôøi môû ra moät trình ñoä kyõ thuaät cao hôn, toaøn dieän hôn (saûn xuaát thuû coâng vaø kinh teá haøng hoùa tieàn teä).

Hoaït ñoäng 2: HS laøm vieäc theo nhoùm- N1: nguyeân nhaân ra ñôøi cuûa thò

quoác? Ngheà chính cuûa thò quoác?

- N2: toå chöùc cuûa thò quoác?HS thaûo luaän vaø trình baøy, GV

nhaän xeùt choát yù.Cho HS tìm hieåu veà thaønh thò Aten

(ñoïc saùch giaùo khoa).- GV hoûi: theå cheá daân chuû bieåu

1. Thieân nhieân vaø ñôøi soáng con ngöôøi:- Hy - laïp, Roâ-ma naèm ôû ven bieån

Ñòa Trung Haûi, nhieàu ñaûo, ñaát canh taùc ít, khoâ cöùng, ñaõ taïo ra nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên:+ Thuaän lôïi: Coù bieån nhieàu haûi

caûng, giao thoâng treân bieån deã daøng, ngheà haøng haûi sôùm phaùt trieån.+ Khoù khaên: Ñaát ít vaø xaáu chæ

thích hôïp vôùi nhöõng caây coâng nghieäp laâu naêm, thieáu löông thöïc luoân phaûi nhaäp.- Nền văn minh Hi Lạp và Rô ma.+ Xuất hiện muộn hơn so với phương Đông vào

thiên niên kỉ I TCN+ Hình thành trên cơ sở trình độ phát triển cao của

sức sản xuất đồ sắt đã khá phổ biến và nền tảng kinh tế công thương.2. Thò quoâác Ñòa Trung Haûi:- Nguyeân nhaân hình thaønh thò quoác:

tình traïng ñaát ñai phaân taùn nhoû vaø ñaëc ñieåm cö daân soáng baèng ngheà thuû coâng vaø thöông nghieäp neân ñaõ hình thaønh caùc thò quoâác.- Hoạt động kinh tế.+ Thủ công nghiệp phát triển: làm gốm,chế tác

kim loại, làm rượu, dầu oliu…+ Thương nghiệp :chủ yếu là thương mại đương

biển,xuất đi hàng thủ công , nhập chủ yếu là lương thực, tơ lụa và hương liệu- Thể chế chính trị :

12


hieän ôû choã naøo? So saùnh vôùi phöông Ñoâng?- HS traû lôøi vaø boå sung.- Hoûi: coù phaûi ai cuõng coù quyeàn

coâng daân hay khoâng? Vaäy baûn chaát cuûa neàn daân chuû ôû ñaùy laø gì?- HS suy nghó traû lôøi, GV choát yù

+ Dân chủ của chủ nô Aten :biểu hiện là không có vua,Đại hội công dân có quyền tối cao,bầu ra hội đồng để điều hành đất nước.

+ Cộng hòa quý tộc Rô ma : biểu hiện là không có vua Đại hội công dân bầu ra 2 chấp chính quan để điều hành đất nước, nhưng viện nhuyên lão của các đại quý tộc vẫn có quyền lực tối cao.

+ Bản chất :dù là dân chủ hay cộng hòa vẫn là bước tiến lờn so với chế độ chuyên chế cổ đại phương Đông, xong bản chất đó là nền dân chủ của chủ nô , bóc lột và đàn áp nô lệ

5. C ũng cố, dặn dò :- Cũng cố: Vì sao caùc quoác gia coå ñaïi phöông Taây ra ñôøi muoän hôn caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng haøng ngaøn naêm? (döïa vaøo yeáu toá töï nhieân ñeå traû lôøi).

- Nhuõng yeáu toá naøo ñaõ giuùp cho neàn kinh teá thuû coâng nghieäp, haøng hoùa, tieàn teä ôû khu vöïc naøy phaùt trieån nhö vaäy?

- Thò quoác laø gì? Neâu nhöõng neùt ñaëc tröng cuûa thò quoác (toå chöùc, tính daân chuû cuûa thò quoác).- Daën doø:

- Hoïc baøi cuõ, traû lôøi caùc caâu hoûi trong saùch giaùo khoa.- Laøm baøi taäp sau: so saùnh caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng vaø caùc

quoác gia coå ñaïi phöông Taây theo nhöõng tieâu chí sau: Khí haäu/ Ñaát ñai/ Coâng cuï saûn xuaát/ Ngaønh saûn xuaát chính/ Löïc löôïng lao ñoäng chính

- Ñoïc phaàn vaên hoùa coå ñaïi Hy laïp- Roâ-ma; söu taàm tranh aûnh veà vaên hoùa Hy laïp-Roâ-ma.


................................................................................................................... .

....................................................................................................................

....................................................................................................................Tuaàn 6: Ngaøy soaïn: 20/09/2014 Tieát 6: Ngàydạy:24/09/2014

Baøi 4: CAÙC QUOÁC GIA COÅ ÑAÏI PHÖÔNG TAÂY

HY LAÏP VAØ ROÂ-MA ( TT)

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Phân tích những thành tựu văn hóa phương Tây liên hệ với các thành tựu văn hóa phương Đông.2. Veà tö töôûng, tình caûm: Giaùo duïc cho hoïc sinh thái độ trân trọng những thành tựu văn hóa của nhân loài.3. Veà kyõ naêng : - Bieát khai thaùc noäi dung tranh aûnh.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:- Tranh aûnh veà moät soá coâng trình ngheä thuaät theá giôùi coå ñaïiIII .Tiến trình dạy – học 1 Oån ñònh lôùp

2. Kieåm tra 15 phút Đề bài Cư dân phương Đông thời cổ đại đã có những đóng góp gì về văn hóa cho nhân loại ?

13


Đáp án Vaên hoaù coå ñaïi phöông Ñoâng:

a) Söï ra ñôøi cuûa lòch vaø thieân vaên: - Thieân vaên hoïc vaø lòch laø hai ngaønh khoa hoïc ra ñôøi sôùm nhaát, gaén vôùi nhu caàu saûn xuaát noâng nghieäp. - Nông lịch có 365 ngày được chia làm 12 tháng,tuần, ngày và mùab) Chöõ vieát: - Cư dân phương đông là người đầu tiên phát ming ra chữ viết, vào khoảng thiên niên kỷ IV TCN.là phát minh lớn của loài người - Ban ñaàu laø chöõ töôïng hình, sau ñoù laø töôïng yù, töôïng thanh. - Nguyên liệu: giấy papirut, đất sét, mai rùa, thể tre..c) Toaùn hoïc: - Do nhu caàu tính ruoäng ñaát, xaây döïng, tính toaùn maø toaùn hoïc ra ñôøi. - Thaønh töïu: Phát minh ra hệ đếm thập phân,các chữ số từ 0 đến 9, tính được diện tích các hình tròn,tam giác..,tính được số pi bằng 3,16 - Gía trị: là những phát minh quan trọng, có ảnh hưởng đến thành tựu văn minh nhân loại.d) kieán truùc: - Do uy quyeàn cuûa nhaø vua maø haøng loaït coâng trình kieán truùc vó ñaïi ñaõ ra ñôøi: Kim Töï Thaùp Ai Caäp, vöôøn treo Babilon, Vaïn Lyù Tröôøng Thaønh... - Gía trị: là những di tích lịch sử văn hóa nổi tiếng thế giới, thể hiện sức lao động và tài năng sáng tạo vĩ đại của con người.

3. Giôùi thieäu baøi môùi: Trong tiết học trước chúng ta dã cùng nhau tìm hiểu điều kiện tự nhiên,tình hình kinh tế và chình trị của các quốc gia cổ đại phương Tây. Vậy các quốc gia này đã có những đóng góp về văn hóa chúng ta cùng tìm hiểu trong tiết học hôm nay


Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1:laøm vieäc theo

nhoùm- GV cho HS söu taàm tröôùc veà vaên

hoùa coå ñaïi Hy-Lap, Roâ-ma vaø trình baøy theo nhoùm.- GV: ñaët vaán ñeà: nhöõng hieåu bieát

cuûa cö daân Ñòa Trung Haûi veà lòch vaø chöõ vieát? So vôùi cö daân phöông Ñoâng coù gì tieán boä? YÙ nghóa cuûa vieäc phaùt minh ra chöõ vieát?- N1 trình baøy, nhoùm khaùc boå sung

vaø choát yù, gôïi môû cho Hs traû lôøi môû roäng nhö: quan nieäm veà traùi ñaát, maët trôøi cuûa ngöôøi Ñòa Trung Haûi? Chöõ vieát coù deã ñoïc hôn khoâng so vôùi chöõ töôïng hình? Chöõ vieát treân Khaûi Hoaøn Moân Trai - an coù gì gioáng vôùi chöõ chuùng ta söû duïng ngaøy nay?- Hoûi: Nhöõng hieåu bieát cuûa nhoùm

em veà lónh vöïc khoa hoïc? Taïi sao noùi: “khoa hoïc ñaõ coù töø laâu nhöng ñeán Hy laïp-Roâ-ma khoa hoïc môùi thöïc söï trôû thaønh khoa hoïc”?- N2 trình baøy, nhoùm khaùc boå sung

veà caùc thaønh töïu toaùn lyù söû ñòa,

3. Vaên hoùa coå ñaïi Hy laïp vaø Roâ-ma:a) Lòch vaø chöõ vieát:- Lòch: Ngöôøi coå ñaïi Ñòa Trung Haûi

ñaõ tính ñöôïc lòch moät naêm coù 365 ngaøy vaø ¼, moãi thaùng laàn löôït coù 30 vaø 31 ngaøy, rieâng thaùng 2 coù 28 ngaøy.- Chöõ vieát: phaùt minh ra heä thoáng

chöõ caùi A, B, C,...luùc ñaàu coù 20 chöõ, sau theâm 6 chöõ ñeå thaønh heä thoáng chöõ caùi hoaøn chænh nhö ngaøy nay.- YÙ nghóa: ñaây laø coáng hieâán to

lôùn cho nhaân loaïi.b) Söï ra ñôøi cuûa khoa hoïc: chuû yeáu treân caùc lónh vöïc toaùn, lyù, söû, ñòa Khoa hoïc ñeán thôøi ñaïi Hy laïp môùi

thöïc söï trôû thaønh khoa hoïc vì coù ñoä chính xaùc cuûa khoa hoïc, ñaït tôùi trình ñoä khaùi quaùt thaønh ñònh lyù-lyù thuyeát vaø ñöôïc thöïc hieän bôûi nhöõng nhaø baùc hoïc coù teân tuoåi, ñaët neàn moùng cho ngaønh khoa hoïc ñoù.

14


caùc nhoùm khaùc boå sung.

- GV: yeâu caàu N3 trình baøy nhöõng thaønh töïu veà vaên hoïc ngheä thuaät cuûa cö daân Ñòa Trung Haûi? Coù theå keå moät caâu chuyeän vaø nhaän xeùt veà giaù trò ngheä thuaät.

- GV giôùi thieäu veà taùc phaåm ngheä thuaät laøm noåi baät giaù trò ngheä thuaät cuûa töôïng vaø keát thuùc Hy laïp - Roâ-ma

c) Vaên hoïc:- Văn học viết phát triển cao, hình thành các thể

loại văn học :tiểu thuyết, thơ trữ tình, bi kịch. hài kịch- Moät soá nhaø vieát kòch tieâu bieåu:

Soâ-phoác, EÙt-sin, Ôpirit...- Giaù trò cuûa kòch: ca ngôïi caùi ñeïp,

caùi thieâän, coù tính nhaân ñaïo saâu saéc.d) Ngheä thuaät:

- Ngheä thuaät taïc töôïng thaàn vaø xaây döïng ñeàn thôø thaàn ñaït ñeán ñænh cao.công trình nổi tiếng đền Pác te nong , đấu trường Colide...- Văn hóa phương Tây phát triển cao có ảnh hưởng sau rộng đến sự phát triển của nền văn minh nhân loài e . Nguyên nhân phát triển - Do sự phát triển cao của nền kinh tế công thương. - chủ nô không phải lao động chân tay - do giao lưu, tiếp thu văn hóa phương Đông

5.C ũng cố , dặn dò : - C ủng cố - Cho töøng hoïc sinh trình baøy coâ ñoïng töøng thaønh töïu vaên hoùa, giaùo

vieân boå sung, söûa chöõa khaùi quaùt thaønh nhöõng giaù trò nhaân vaên cuûa nhaân loaïi. -Dặn dò:. Baøi taäp: - Laäp baûng so saùnh caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng phöông Taây theo nhöõng tieâu chí sau:

* Ñieàu kieän töï nhieân * Neàn taûng kinh teá *Thôøi gian hình thaønh nhaø nöôùc* Cô caáu xaõ hoäi * Theå cheá chính trò * Thaønh töïu vaên hoùa- Ñoïc tröôùc baøi 5


................................................................................................................... .

....................................................................................................................

....................................................................................................................

Tuaàn: 7 Ngaøy soaïn:28/09/2014Tieát: 7 Ngaøy daïy: 01/10/2014

Chöông III: TRUNG QUOÁC THÔØI PHONG KIEÁN Baøi 5: TRUNG QUOÁC THÔØI PHONG KIEÁNI – Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Veà kieán thöùc: - Söï hình thaønh xaõ hoäi phong kieán Trung Quoác vaø caùc quan heä trong xaõ

hoäi.

15


- Boä maùy chính quyeàn phong kieán ñöôïc hình thaønh, cuûng coá töø thôøi Taàn – Haùn cho ñeán thôøi Minh – Thanh. Chính saùch xaâm löôïc chieám ñaát ñai cuûa hoaøng ñeá Trung Hoa.

- Nhöõng ñaëc ñieåm veà kinh teá Trung Quoác thôøi phong kieán: noâng nghieäp laø chuû yeáu, höng thònh theo chu kyø, maàm moáng kinh teá tö baûn chuû nghóa ñaõ xuaát hieän nhöng yeáu .

- Vaên hoùa Trung Quoác phaùt trieån röïc rôõ.2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Thaáy ñöôïc tính chaát phi nghóa cuûa caùc cuoäc xaâm löôïc cuûa caùc trieàu

ñaïi phong kieán Trung Quoác.- Quyù troïng caùc di saûn vaên hoùa, hieåu ñöôïc aûnh höôûng cuûa vaên hoùa

Trung Quoác ñoái vôùi Vieät Nam.3. Veà kyõ naêng : - Treân cô sôû phaân tích söï kieän lòch söû, bieát phaân tích vaø ruùt ra keát

luaän.- Bieát veõ sô ñoà hoaëc töï veõ ñöôïc löôïc ñoà ñeå hieåu ñöôïc baøi giaûng.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:- Baûn ñoà caùc Trung Quoác coå ñaïi.- Tranh aûnh tö lieäu veà vaên hoùa Trung Quoác.- Sô ñoà veà söï hình thaønh xaõ hoäi phong kieán Trung Quoác, boä maùy nhaø

nöôùc thôøi Minh – Thanh.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc: 1/ OÅn ñònh lôùp:

2. Kieåm tra baøi cuõ:- Caâu 1: Neâu nhöõng thaønh töïu chính cuûa vaên hoùa coå ñaïi Hy laïp, Roâ-ma?- Caâu 2: Taïi sao noùi khoa hoïc ñaõ coù töø laâu nhöng ñeán thôøi Hy laïp, Roâ-

ma khoa hoïc môùi trôû thaønh khoa hoïc?3. Giôùi thieäu baøi môùi:Trung Quoác laø moät nöôùc lôùn ôû chaâu AÙ vaø treân theá giôùi. Trung Quoác

böôùc vaøo thôøi ñaïi phong kieán sôùm vaø cheá ñoä phong kieán Trung Quoác toàn taïi laâu daøi ngoùt 20 theá kyû. Cheá ñoä phong kieán Trung Quoác traûi qua nhieàu böôùc thaêng traàm, coù thôøi thònh trò vöôn leân ñænh cao theá giôùi nhö thôøi Ñöôøng, coù thôøi loaïn laïc haøng maáy traêm naêm nhö thôøi Tam Quoác, coù thôøi bò ngoaïi bang cai trò nhö thôøi Nguyeân, Thaønh. Cuøng vôùi beà daøy lòch söû nhaân daân Trung Quoác cuõng ñaõ ñeå laïi cho loaøi ngöôøi nhieàu thaønh töïu vaên hoùa röïc rôõ. Lòch söû phong kieán Trung Quoác coù aûnh höôûng ñeán lòch söû phong kieán chaâu AÙ.

Baøi naøy giuùp chuùng coù caùi nhìn khaùi quaùt veà Trung Quoác thôøi trung ñaïi ñeå deã daøng hôn trong vieäc tìm hieåu cheá ñoä phong kieán ôû caùc nöôùc khaùc.4. Ti ến trình dạy học

Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1: Caù nhaân

-GV gôïi nhaéc laïi caùc giai caáp trong xaõ hoäi phöông Ñoâng coå ñaïi vaø ñaët caâu hoûi:-Vieäc söû duïng coâng cuï baèng saét

ôû Trung Quoác vaøo khoaûng theá kyû V TCN coù taùc duïng gì?- GV veõ sô ñoà vaø yeâu caàu hoïc sinh

giaûi thích söï chuyeån hoùa giai caáp töø thôøi coå ñaïi ñeán thôøi phong kieán.

1. Cheá ñoä phong kieán thôøi Taàn – Haùn

a) Söï hình thaønh nhaø Taàn – Haùn:- Naêm 221 TCN, nhaø Taàn thoáng nhaát Trung Quoác,

vua Taàn töï xöng laø Taàn Thuûy Hoaøng.

- Löu Bang laäp ra nhaø Haùn 206 TCN – 220. ñeán

ñaây cheá ñoä phong kieán Trung Quoác 16


Giaùo vieân giaûi thích söï hình thaønh quan heä saûn xuaát phong kieán – quan heä giöõa ñòa chuû vaø noâng daân lónh canh.- GV hoûi: nhaø Taàn – Haùn ñöôïc hình

thaønh nhö theá naøo?-HS traû lôøi. GV hoûi tieáp: taïi sao

nhaø Taàn coù theå thoáng nhaát ñöôïc Trung Quoác ? Giaùo vieân löôïc thuaät tình hình Trung Quoác töø theá kyû Iv TCN cho ñeán khi nhaø Taàn thoáng nhaát ñöôïc Trung Quoác, tieáp ñeán nhaø Haùn thay theá nhaø Taàn.- GV trình baøy toå chöùc nhaø nöôùc

thoâng qua sô ñoà.- GV hoûi: veà ñoái ngoaïi nhaø Taàn –

Haùn sôùm coù tham voïng baønh tröôùng laõnh thoå nhö theá naøo? Laáy daãn chöùng ôû Vieät Nam.

Hoaït ñoäng 1: Theo nhoùm-GV löôïc thuaät tình hình Trung Quoác

töø sau thôøi Haùn cho ñeán khi nhaø Ñöôøng ñöôïc thieát laäp. Neâu caâu hoûi cho töøng nhoùm.-N1,2: Thôøi Ñöôøng kinh teá phaùt

trieån hôn nhöõng thôøi tröôùc nhö theá naøo? Noäi dung cuûa chính saùch quaân ñieàn? Taùc duïng cuûa noù?-N3,4: Boä maùy phong kieán thôøi

Ñöôøng coù gì khaùc so vôùi trieàu ñaïi tröôùc?-N5,6: Nguyeân nhaân noå ra caùc

cuoäc khôûi nghóa noâng daân vaøo cuoái thôøi Ñöôøng?- Moãi nhoùm cöû ñaïi dieän trình baøy,

caùc nhoùm boå sung. GV nhaän xeùt vaø choát yù , nhaán maïnh: kinh teá thôøi Ñöôøng coù böôùc phaùt trieån vöôït baäc hôn tröôùc. Chính quyeàn phong kieán ñöôïc hoaøn thieän. Chính nhöõng maâu thuaãn daãn ñeán khôûi nghóa noâng daân laøm cho trieàu Ñöôøng suïp ñoå.

ñaõ xaùc laäp. b) Toå chöùc boä maùy nhaø nöôùc thôøi Taàn – Haùn:- Chính quyeàn trung öông: coù hoaøng

ñeá vôùi quyeàn löïc tuyeät ñoái, coù thöøa töôùng ñuùng ñaàu quan vaên, thaùi uùy ñöùng ñaàu quan voõ.- Chính quyeàn ñòa phöông: coù hai

caáp:+ Quaän coù thaùi thuù+ Huyeän coù huyeän leänh- Chính saùch xaâm löôïc cuûa nhaø

Taàn – Haùn: xaâm löôïc caùc vuøng chung quanh, Trieàu Tieân, Vaên Lang – AÂu Laïc.2. Söï phaùt trieån cheá ñoä phong kieán döôùi thôøi Ñöôønga) Veà kinh teá:- Noâng nghieäp: nhaø nöôùc thöïc hieän

chính saùch quaân ñieâàn, coù tieâán boä trong kyõ thuaät canh taùc, naêng suaát lao ñoäng taêng...- Thuû coâng nghieäp vaø thöông

nghieäp phaùt trieån thònh ñaït coù nhieàu xöôûng thuû coâng lôùn, nhieàu ngaønh ngheà... => kinh teá thôøi Ñöôøng phaùt trieån cao hôn so vôùi caùc trieàu ñaïi tröôùc.b) Veà chính trò: - Hoaøn thieâän chính quyeàn töø trung

öông ñeán ñòa phöông, coù chöùc tieát ñoä söù.- Tuyeån quan laïi qua thi cöû beân

caïnh söû duïng ngöôøi thaân trong hoaøng toäc.- Tieáp tuïc chính saùch xaâm löôïc môû

roäng laõnh thoå.- Maâu thaãn xaõ hoäi daãn tôùi khôûi

nghóa noâng daân theá kyû X khieán nhaø Ñöôøng suïp ñoå.

5. C ũng cố, dặn dò: - Döïa vaøo sô ñoà trình baøy söï chuyeån bieán xaõ hoäi Trung Quoác töø thôøi

coå ñaïi sang thôøi phong kieán.- Veà kinh teá , chính trò tuø thôøi Taàn – Haùn ñeán thôøi Ñöôøng coù söï chuyeån

bieán nhö theá naøo? Giaùo vieân gôïi yù ñeå hoïc sinh traû lôøi. Giaùo vieân choát yù cuûng coá.

-. Daën doø : - Veõ sô ñoà toå chöùc boä maùy nhaø nöôùc phong kieán Trung Quoác thôøi Taàn – Haùn.

17


- Ñoïc tröôùc muïc 3,4. - Söu taàm nhöõng thaønh töïu vaên hoùa Trung Quoác .

Tuaàn: 8 Ngaøy soaïn:05/10/2014Tieát: 8 Ngaøy daïy: 08/10/2014

Chöông III: TRUNG QUOÁC THÔØI PHONG KIEÁN Baøi 5: TRUNG QUOÁC THÔØI PHONG KIEÁNI – Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Veà kieán thöùc: - Söï hình thaønh xaõ hoäi phong kieán Trung Quoác vaø caùc quan heä trong xaõ

hoäi.- Boä maùy chính quyeàn phong kieán ñöôïc hình thaønh, cuûng coá töø thôøi Taàn

– Haùn cho ñeán thôøi Minh – Thanh. Chính saùch xaâm löôïc chieám ñaát ñai cuûa hoaøng ñeá Trung Hoa.

- Nhöõng ñaëc ñieåm veà kinh teá Trung Quoác thôøi phong kieán: noâng nghieäp laø chuû yeáu, höng thònh theo chu kyø, maàm moáng kinh teá tö baûn chuû nghóa ñaõ xuaát hieän nhöng yeáu .

- Vaên hoùa Trung Quoác phaùt trieån röïc rôõ.2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Thaáy ñöôïc tính chaát phi nghóa cuûa caùc cuoäc xaâm löôïc cuûa caùc trieàu

ñaïi phong kieán Trung Quoác.- Quyù troïng caùc di saûn vaên hoùa, hieåu ñöôïc aûnh höôûng cuûa vaên hoùa

Trung Quoác ñoái vôùi Vieät Nam.3. Veà kyõ naêng : - Treân cô sôû phaân tích söï kieän lòch söû, bieát phaân tích vaø ruùt ra keát

luaän.- Bieát veõ sô ñoà hoaëc töï veõ ñöôïc löôïc ñoà ñeå hieåu ñöôïc baøi giaûng.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:- Baûn ñoà caùc Trung Quoác coå ñaïi.- Tranh aûnh tö lieäu veà vaên hoùa Trung Quoác.- Sô ñoà veà söï hình thaønh xaõ hoäi phong kieán Trung Quoác, boä maùy nhaø

nöôùc thôøi Minh – Thanh.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:1OÅn ñònh lôùp : 2. Kieåm tra baøi cuõ:

- Caâu 1: Veõ sô ñoà toå chöùc boä maùy nhaø nöôùc phong kieán Trung Quoác?- Caâu 2: Nhöõng bieåu hieän cuûa söï thònh trò kinh teá thôøi Ñöôøng?

3. Giôùi thieäu baøi môùi:Cuoái thôøi Ñöôøng maâu thuaãn xaõ hoäi phaùt trieån gay gaét, khôûi nghóa

noâng daân laøm cho trieàu Ñöôøng suïp ñoå. Trung Quoác bò nöôùc Kim vaø Moâng Coå xaâm löôïc laäp ra nhaø Nguyeân. Cuoäc khôûi nghóa noâng daân do Chu Nguyeân Chöông ñuùng ñaàu ñaõ laät ñoå trieàu Nguyeân, laäp ra nhaø Minh. Nhaø minh toàn taïi ñeán 1368 thì bò cuoäc khôûi nghóa Lyù Töï Thaønh laät ñoå. Ngöôøi Maõn Thanh ñaõ ñaùnh baïi Lyù Töï Thaønh, laäp ra nhaø Thanh keùo daøi ñeán 1911.

18


Chuùng ta cuøng tìm hieåu veà tình hình kinh teá, chính trò Trung Quoác qua hai trieàu ñaïi Minh, Thanh.4. Ti ến trình dạy học

Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng taäp theå vaø caù

nhaân:- GV hoûi: nhaø Minh vaø nhaø Thanh

ñöôïc thaønh laäp nhö theá naøo?-HS traû lôøi. Giaùo vieân choát yù, toùm

taét löôïc söû Trung Quoác töø cuoái thôøi Ñöôøng cho tôùi thôøi nhaø Thanh.- GV hoûi: veà kinh teá, thôøi nhaø Minh

coù gì khaùc bieät so vôùi caùc trieàu ñaïi tröôùc? Bieåu hieän nhö theá naøo?-HS traû lôøi. Giaùo vieân gôïi yù ñeå

hoïc sinh nhaän bieát maàm moáng kinh teá tö baûn ñaõ naûy sinh döôùi thôøi Minh.- GV hoûi: söï thònh cuûa nhaø Minh

coøn bieåu hieän veà maët chính trò nhö theá naøo? Boä maùy nhaø nöôùc quaân ñoäi ñöôïc hoaøn thieän nhö theá naøo?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù - GV hoûi: taïi sai neàn kinh teá, chính

trò nhaø Minh thònh ñaït nhö vaäy laïi suïp ñoå?-HS traû lôøi. Giaùo vieân nhaän xeùt

vaø phaân tích caùc chính saùch veà kinh teá, chính trò, xaâm löôïc cuûa nhaø Minh... daãn ñeán maâu thuaãn giai caáp vaø cuoäc khôûi nghóa Lyù Töï Thaønh ñaõ laøm cho nhaø Minh suïp ñoå.- GV hoûi: khi cai trò Trung Quoác, nhaø

Thaønh ñaõ thöïc hieän chính saùch ñoái noäi vaø ñoái ngoaïi nhö theá naøo? Nhöõng chính saùch ñoù daãn ñeán haäu quaû nhö theá naøo?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø phaân

tích nguyeân nhaân suïp ñoå cuûa nhaø Thanh.

Hoaït ñoäng theo nhoùm:Giaùo vieân chia lôùp laøm hai nhoùm

vaø giao vieäc:-N1: tìm hieåu veà lónh vöïc tö töôûng,

toân giaùo.-N2: nhöõng thaønh töïu treân lónh vöïc

söû hoïc, vaên hoïc, khoa hoïc kyõ thuaät.- Ñaïi dieâän moãi nhoùm trình baøy,

boå sung cho nhau.GV nhaän xeùt vaø choát yù, neâu qua

veà Khoång Töû, phaân tích vai troø cuûa

3. Trung Quoác thôøi Minh – Thanh:a) Söï thaønh laäp nhaø Minh, nhaø

Thanh:- Nhaø Minh thaønh laäp 1638, ngöôøi

saùng laäp laø Chu Nguyeân Chöông.- Nhaø Thaønh thaønh laäp 1644 keùo

daøi tôùi 1911.b) Söï phaùt trieån kinh teá döôùi trieàu

Minh:Töø theá kyû XVI ñaõ xuaát hieän maàm

moáng kinh teá tö baûn:- Thuû coâng nghieäp: xuaát hieän

coâng tröôøng thuû coâng, quan heä chuû – ngöôøi laøm thueâ.- Thöông nghieäp phaùt trieån, thaønh

thò môû roäng vaø phoàn thònh.c) Veà chính trò döôùi trieàu Minh:

-Boä maùy nhaø nöôùc phong kieán ngaøy caøng taäp quyeàn. Quyeàn löïc ngaøy caøng taäp trung trong tay nhaø vua.- Môû roäng laõnh thoå, baønh tröôùng

ra beân ngoaøi trong ñoù coù xaâm löôïc Ñaïi Vieâät nhöng ñaõ thaát baïi naëng neà.d) Chính saùch cuûa nhaø Thanh:- Ñoái noäi: aùp böùc daân toäc, mua

chuoäc caùc ñòa chuû ngöôøi Haùn.- Ñoái ngoaïi: thi haønh chính saùch “beá

quan toûa caûng”.Cuoäc caùch maïng Taân Hôïi 1911 ñaõ

laät ñoå cheá ñoä phong kieán Thanh.4. Vaên hoùa Trung Quoác:a) Tö töôûng:- Nho giaùo: giöõ vai troø quan troïng

trong heä tö töôûng phong kieán, laø coâng cuï tinh thaàn baûo veä cheá ñoä phong kieán. Caøng veà sau Nho giaùo caøng baûo thuû, kìm haõm söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi.- Phaät giaùo cuõng thònh ñaït nhaát laø

döôùi thôøi Ñöôøngb) Söû hoïc: coù boä söû kyù cuûa Tö

Maõ Thieân.c) Vaên hoïc:- Thô phaùt trieån maïnh döôùi thôøi

Ñöôøng.- Tieåu thuyeát phaùt trieån maïnh döôùi

19


Nho giaùo ñoái vôùi xaõ hoäi phong kieán Trung Quoác; chæ roõ tính chaát baûo thuû, laïc haäu cuûa noù.Neâu yù nghóa cuûa boä söû kyù Tö Maõ

Thieân, nhöõng thaønh töïu veà thô Ñöôøng, tieåu thuyeát..., khoa hoïc kyõ thuaät

thôøi Minh – Thanh.d) Khoa hoïc kyõ thuaät: ñaït ñöôïc

nhieàuäu thaønh töïu : cheá la baøn, laøm giaáy, goám, deät, luyeän saét, xaây döïng cung ñieän...

5. C ũng cố, dặn dò : Giaùo vieân kieåm tra hoaït ñoäng nhaän thöùc cuûa hoïc sinh:- Nhaø Minh vaø nhaø Thanh ñöôïc thaønh laäp nhö theá naøo?- Maàm moáng kinh teá tö baûn ñaõ xuaát hieän döôùi thôøi minh nhö theá naøo?- Nhaø Thanh ñaõ thi haønh nhöõng chính saùch ñoái noäi, ñoái ngoaïi phaûn ñoäng

nhö theá naøo? -. Daën doø: - Ñoïc tröôùc baøi 6. - Laøm baøi taäp:1/ Laäp baûng thoáng keâ veà caùc trieàu ñaïi phong kieán Trung Quoác qua caùc noäi dung: kinh teá, toå chöùc boä maùy nhaø nöôùc, chính saùch ñoái noäi, ñoái ngoaïi.2/ Tìm hieåu taùc phaåm söû kyù cuûa Tö Maõ Thieân.


................................................................................................................... .

....................................................................................................................

Tuaàn: 9 Ngaøy soaïn:05/10/2014Tieát: 9 Ngaøy daïy:15/10/2014

Baøi 6 CAÙC QUOÁC GIA AÁN VAØ VAÊN HOAÙ TRUYEÀN THOÁNG AÁN ÑOÄ

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Giuùp hoïc sinh nhaän thöùc ñöôïc Aán Ñoä laø quoác gia coù neàn vaên minh

laâu ñôøi, phaùt trieån cao, cuøng vôùi Trung Quoác coù aûnh höôûng saâu roäng ñeán chaâu AÙ theá giôùi.

- Thôøi Guùp-ta ñònh hình vaên hoaù truyeàn thoáng Aán Ñoä.- Noäi dung cuûa vaên hoaù truyeàn thoáng AÁn Ñoä.2. Veà tö töôûng, tình caûm: Vaên hoaù Aán Ñoä coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán Vieät Nam, taïo neân moái

quan heä kinh teá vaên hoaù maät thieát giuõa hai nöôùc. Ñoù laø cô sôû ñeå taêng cöôøng söï hieåu bieát, quan heä thaân tình, toân troïng laãn nhau giöõa hai nöôùc.

3. Veà kyõ naêng :Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích toång hôïp.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc: - Baûn ñoà töï nhieân Aán Ñoä. - Löôïc ñoà coå ñaïi Aán Ñoä (theo saùch giaùo khoa).III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Ổn định lớp2. Kieåm tra baøi cuõ:- Maàm moáng kinh teá tö baûn chuû nghóa xuaát hieän ôû Trung Quoác khi naøo?

Bieåu hieän cuûa noù? Taïi sao noù khoâng tieáp tuïc phaùt trieån?20


- Neâu nhöõng thaønh töïu chính cuûa vaên hoaù Trung Quoác.3. Giôùi thieäu baøi môùi:Cho hoïc sinh xem baûn ñoà töï nhieân Aán Ñoä, giôùi thieäu khaùi quaùt ñieàu

kieän töï nhieân Aán Ñoä; neàn vaên minh soâng Aán gaén vôùi teân goïi Aán Ñoä; neàn vaên minh soâng Haèng vôùi söï hình thaønh vaên hoaù truyeàn thoáng Aán Ñoä. 4. Ti ến trình dạy học

Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûn Hoaït ñoäng caù nhaân

- GV cho hoïc sinh xem baûn ñoà töï nhieân vaø löôïc ñoà Aán Ñoä coå ñaïi, löôïc thuaät söï hình thaønh nhöõng quoác gia coå treân ñoàng baèng soâng Haèng; söï ra ñôøi cuûa vöông quoác Magaña; nhaán maïnh thôøi ñaïi Asoâka.- GV hoûi: Asoâka ñaõ ñeå laïi daáu aán nhö theá naøo trong lòch söû Aán Ñoä coå ñaïi?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù, chuyeån ñoaïn sang thôøi ñaïi Guùp-ta.Hoaït ñoäng 1: caù nhaân-GV cho hoïc sinh ñoïc saùch trình baøy söï hình thaønh vöông trieàu Guùp-ta. GV nhaän xeùt vaø choát yù =>- GV hoûi: vöông trieàu Guùp-ta coù vai troø veà chính trò nhö theá naøo ñoái vôùi Aán Ñoä thôøi kyø naøy?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù=>

Hoaït ñoäng 2: theo nhoùm-GV giao vieäc cho töøng nhoùm:-Nhoùm 1: tìm hieåu Phaät giaùo vaø vaên hoaù Phaät giaùo.-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù =>-Nhoùm 2: tìm hieåu Hin-ñu giaùo vaø vaên hoaù Hin-ñu giaùo.-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù =>-Nhoùm 3: tìm hieåu veà chöõ vieát vaø vaên hoïc.-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù =>

-Nhoùm 4: tìm hieåu aûnh höôûng cuûa vaên hoaù Aán Ñoä ra beân ngoaøi.-Hoïc sinh thaûo luaän vaø trình baøy. GV nhaän xeùt vaø choát yù =>- GV hoûi: Vieät Nam coù aûnh höôûng vaên hoaù Aán Ñoä khoâng? Nhöõng bieåu hieän?

1. Thôøi kyø caùc quoác gia ñaàu tieân:

Giảm tải2. Thôøi kyø vöông trieàu Guùp-ta

vaø söï phaùt trieån cuûa vaên hoaù truyeàn thoáng Aán Ñoä:

a) Söï hình thaønh vöông trieàu Guùp-ta vai troø veà maët chính trò cuûa noù:

- Ñaàu coâng nguyeân, vöông trieàu Gup-ta (319-467) ñaõ thoáng nhaát mieàn Baéc Aán Ñoä, laøm chuû mieàn Trung, khoâng cho ngöôøi Taây AÙ xaâm laán mieàn taây baéc.

b) Vaên hoaù thôøi Guùp-ta:+ Ñaïo Phaät: ñöôïc phaùt trieån khaép

Aán Ñoä. Kieán truùc Phaät giaùo phaùt trieån: chuøa hang, töôïng Phaät baèng ñaù.

+ Aán Ñoä giaùo (Hinñu) ra ñôøi vaø phaùt trieån. Kieán truùc ñeàn thôø thaàn ñöôïc xaây döïng nhieàu.

+ Chöõ vieát: töø chöõ vieát coå Brahmi, ngöôøi Aán Ñoä saùng taïo ra chöõ Phaïn laøm cô sôû cho chöõ vieát Aán Ñoä ngaøy nay.

+ Neàn vaên hoïc coå ñieån Aán Ñoä ra ñôøi mang ñaäm tinh thaàn Aán Ñoä giaùo.

- Aûnh höôûng cuûa vaên hoaù Aán Ñoä ra beân ngoaøi:

+ Ñoâng Nam AÙ aûnh höôûng saâu saéc nhaát.

+ Vieät Nam cuõng aûnh höôûng vaên hoaù Aán Ñoä: thaùp Chaøm, ñaïo Phaät, ñaïo Hinñu.

21


-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù =>

5C ũng cố, dặn dò :-C ũng cố Kieåm tra hoaït ñoäng nhaän thöùc cuûa hoïc sinh baèng caùc caâu hoûi:- Khoaûng 1500 TCN, ôû Ñoàng baèng soâng Haèng ñaõ hình thaønh caùc quoác

gia coå ñaïi nhö theá naøo?- Vöông trieàu Guùp-ta coù vai troø nhö theá naøo ñoái vôùi söï phaùt trieån vaên

hoaù truyeàn thoáng Aán Ñoä? Bieåu hieän cuûa neàn vaên hoaù ñoù?- Vieät Nam ñaõ chòu aûnh höôûng vaên hoùa Aán Ñoä nhö theá naøo?

- Daën doø: - Học bài cũ - Söu taàm tranh aûnh veà vaên hoaù Aán Ñoä. - Ñoïc tröôùc baøi 7.


................................................................................................................... .

....................................................................................................................

..................................................................................................................

..................................................................................................................

..................................................................................................................

.........

Tuaàn: 10 Ngaøy soaïn:10/10/2014Tieát: 10 Ngày dạy: 22/10/2014

Baøi 7 : SÖÏ PHAÙT TRIEÅN LÒCH SÖÛ VAØ NEÀN VAÊN HOAÙ ÑA DAÏNG AÁN ÑOÄ

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : Hoïc sinh hieåu moác noäi dung cuûa ba thôøi kyø lòch söû:- Aán Ñoä trong caùc theá kyû VII - XII.- Vöông trieàu Hoài giaùo Ñeâli.- Vöông trieàu Moâgoân.

22


- Nhöõng bieán ñoåi trong lòch söû vaên hoaù Aán Ñoä.2. Veà tö töôûng, tình caûm: Treân cô sôû nhöõng hieåu bieát vaø khaâm phuïc nhöõng thaønh quaû cuûa vaên

hoaù truyeàn thoáng Aán Ñoä, giaùo duïc yù thöùc toân troïng vaø giöõ gìn nhöõng di saûn vaên hoaù cuûa daân toäc mình.

3. Veà kyõ naêng : Reøn luyeän kyõ naêng trình baøy keát hôïp vôùi moâ taû.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc: - Baûn ñoà töï nhieân Aán Ñoä. - Löôïc ñoà coå trung ñaïi Aán Ñoä (theo saùch giaùo khoa). - Tranh aûnh veà vaên hoaù Aán Ñoä: hình cổng lăng Acơ ba, lăng Ta – giơ- ma – han….III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Ổn định lớp:2. Kieåm tra baøi cuõ:- Söï hình thaønh caùc quoác gia ñaàu tieân ôû Aán Ñoä?- Vai troø cuûa vöông trieàu Guùp-ta veà chính trò vaø vaên hoaù ñoái vôùi lòch

söû coå trung ñaïi Aán Ñoä?3. Giôùi thieäu baøi môùi:Aán Ñoä coù lòch söû truyeàn thoáng laâu ñôøi laø nôi khôûi nguoàn cuûa Aán Ñoä

Hin-ñu giaùo. Lòch söû Aán Ñoä coù nhöõng böôùc thaêng traàm vôùi nhieàu thôøi kyø lòch söû vaø caùc vöông trieàu khaùc nhau. Ñeå hieåu söï phaùt trieån cuûa lòch söû vaên hoùa truyeàn thoáng Aán Ñoä nhö theá naøo? Qua caùc vöông trieàu naøo? Baøi hoïc hoâm nay seõ giuùp caùc em traû lôøi caùc caâu hoûi treân? 4. Ti ến trình dạy học

Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng caù nhaân

Hoaït ñoäng 1 caù nhaân- GV hoûi: hoaøn caûnh ra ñôøi cuûa

vöông trieàu Hoài giaùo Ñeâ-li?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù. =>- GV hoûi: quaù trình ngöôøi Thoå xaâm

chieám Aán Ñoä dieãn ra nhö theá naøo?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø phaân

tích quaù trình ngöôøi Thoå ñaùnh chieám Baùt-ña döïng caùc vöông quoác Hoài giaùo caû vuøng trung AÙ.

Hoaït ñoäng 2 theo nhoùm_GV chia lôùp thaønh 4 nhoùm vaø giao

nhieäm vuï cho töøng nhoùm:-Nhoùm 1: neâu chính saùch thoáng trò

cuûa vöông quoác Hoài giaùo Ñeâ-li?-Nhoùm 2: neâu chính saùch veà toân

giaùo.-Nhoùm 3: neâu chính saùch veà vaên

hoaù.-Nhoùm 4: tìm hieåu thaønh töïu kieán

truùc.Caùc nhoùm thaûo luaän traû lôøi vaø

boå sung. GV nhaän xeùt vaø choát yù: söï khaùc nhau giöõa hai neàn vaên minh

1. S öï phaùt trieån cuûa lòch söû vaø vaên hoaù truyeàn thoáng treân toaøn laõnh thoå Aán Ñoä:

Giảm tải

2. Vöông trieàu Hoài giaùo Ñeâ-li: - Hoaøn caûnh ra ñôøi: söï phaân taùn

ñaõ khoâng laøm cho Aán Ñoä ñuû söùc maïnh choáng laïi söï xaâm löôïc cuûa ngöôøi Hoài giaùo goác Thoå.

- Qúa trình hình thành :1206 ngöôøi Hoài giaùo- xaâm chieám Aán Ñoä, laäp neân vöông quoác Hoài giaùo goïi laø Ñeâ-li.

- Chính saùch thoáng trò: truyeàn baù, aùp ñaët Hoài giaùo, töï daønh cho mình quyeàn öu tieân ruoäng ñaát, ñòa vò trong boä maùy quan laïi.

- Veà toân giaùo: thi haønh chính saùch meàm moûng, song phaân bieät toân giaùo.

- Veà vaên hoaù: vaên hoaù Hoài giaùo du nhaäp vaøo Aán Ñoä.

- Veà kieán truùcù: xaây döïng moät soá coâng trình mang daáu aán kieán truùc

23


ñaëc saéc laø Aán Ñoä Hin-ñu giaùo vaø Hoài giaùo A-raäp böôùc ñaàu taïo ra söï giao löu vaên hoaù ñoâng - taây==>

------------------------------------------------------------

Hoaït ñoäng caù nhaân vaø caû lôùp-GV löôïc thuaät söï hình thaønh vöông

trieàu Moâ-goân.-GV hoûi: em nhaän xeùt gì veà vöông

trieàu Moâ-goân?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù.=>- GV hoûi: taùc ñoäng cuûa nhöõng

chính saùch cuûa vua Acôba ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa Aán Ñoä?

-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù: Aán Ñoä oån ñònh, kinh teá phaùt trieån, vaên hoaù coù nhieàu thaønh töïu môùi, ñaát nöôùc thònh vöôïng.

Hoaït ñoäng 2 caù nhaân-GV trình baøy vaø phaân tích giai ñoaïn

suy vong cuûa Aán Ñoä do nhöõng chính saùch haø khaéc cuûa nhöõng oâng vua cuoái trieàu Moâ-goân, ñaët Aán Ñoä tröôùc nguy cô xaâm löôïc cuûa phöông Taây.=>

Giôùi thieäu hình 18 laêng moä Ta-giô Ma-han

Hoài giaùo, xaây döïng kinh ñoâ Ñeâ-li trôû thaønh thaønh phoá lôùn nhaát theá giôùi.------------------------------------------------------------

3. Vöông trieàu Moâ-goân:- Naêm 1398 thuû lónh - vua Ti-mua

Leng theo doøng doõi Moâng Coå taán coâng Aán Ñoä, ñeán naêm 1526 laäp ra vöông trieàu Moâ-goân.

- Caùc vua trieàu Moâ-goân ñeàu ra söùc xaây döïng ñaát nöôùc Aán Ñoä theo höôùng Aán Ñoä hoaù, ñöa Aán Ñoä phaùt trieån leân moät böôùc môùi döôùi thôøi vua A-cô-ba (1556-1605).với nhiều chính sách tích cực (hòa hợp dân tộc, phát triển kinh tế, văn hóa.....)

- Giai ñoaïn cuoái do chính saùch thoáng trò haø khaéc, Aán Ñoä laâm vaøo tình traïng khuûng hoaûng.

- Aán Ñoä ñöùng tröôùc thaùch thöùc xaâm löôïc cuûa thöïc daân phöông Taây (Boà Ñaøo Nha vaø Anh).

5. C ũng cố, dặn dò : - Neâu khaùi quaùt söï phaùt trieån cuûa vaên hoaù Aán Ñoä qua caùc trieàu ñaïi (giaùo vieân gôûi yù baèng nhöõng caâu hoûi nhoû). - Nhöõng neùt chính cuûa vöông trieàu Hoài giaùo Ñeâ-li vaø vöông trieàu Moâ-goân? - Vò trí cuûa hai vöông trieàu naøy trong lòch söû Aán Ñoä? - Daën doø: - Laäp baûng thoáng caùc giai ñoaïn phaùt trieån cuûa lòch söû Aán Ñoä? - So saùnh vöông trieàu Hoài giaùo Ñeâ-li vaø vöông trieàu Moâ-goân. - Về nhà học bài cũ, ôn tập theo đề cương tiết sau kiểm tra một tiết

………………………………………………………………….Rút kinh nghiệm

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....


24


ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ IMÔN : LỊCH SỬ LỚP 10

Thời gian : 45 phútI. MỤC TIÊU :- Nhằm kiểm tra khả năng tiếp thu và vận dung kiến thức phần lịch sử thế giới cổ, trung đại của học sinh so với yêu cầu của chương trình. Từ kết quả kiểm tra giúp các em tự đánh giá và điều chỉnh hoạt động học tập bộ môn.- Thực hiện yêu cầu theo phân phối chương trình môn học của Bộ giáo dục.- Giúp giáo viên nắm được năng lực học tập và khả năng vận dụng kiến thức vào giải quyết những yêu cầu của đề kiểm tra, từ đó điều chỉnh phương pháp, hình thức dạy học bộ môn.

+ Về kiến thức :- Cần hiểu được cuộc cách mạng đá mới diễn ra như thế nào- Thế nào là thị tộc, bộ lạc? thị tộc và bộ lạc tan rã khi nào- Cần hiểu rỏ được Văn hóa cổ đại Phương Đông với văn hóa cổ đại Phương Tây

+ Về kỹ năng :- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng : trình bày vấn đề, kỹ năng vận dụng kiến thức vào việc so sánh,

phân tích, giải thích các sự kiện lịch sử.

II. HÌNH THỨC ĐỀ KIỂM TRA :- Hình thức : Tự luận 100%Câu1: Cuộc cách mạng đá mới diễn ra như thế nào ? ( 2 điểm)Câu 2: Thế nào là thị tộc, bộ lạc? thị tộc và bộ lạc tan rã khi nào? (3 điểm)Câu 3: Trình bày thành tựu văn hóa cổ đại phương Tây? Tại sao nói các hiểu biết khoa học đến đây mới trở thành khoa học? (5 điểm)

ĐÁP ÁN CHẤM ĐIỂM ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ IMÔN LỊCH SỬ - LỚP 10

NĂM HỌC :2014-2015:

Câu Nội dung đáp án Điểm

25


Câu 1

Hàng vaïn naêm tröôùc ñaây thôøi kyø ñaù môùi baét ñaàu.- Cuoäc soáng con ngöôøi ñaõ coù nhöõng thay ñoåi lôùn lao, con ngöôøi bieát:

+ Troàng troït, chaên nuoâi.+ Laøm saïch taám da thuù che thaân.+ Laøm coâng cuï.- => Cuoäc soáng no ñuû hôn vaø vui hôn, bôùt leä thuoäc

vaøo thieân nhieân.

2 điểm

Câu 2

a) Thò toäc:- Thò toäc laø nhoùm hôn 10 gia ñình coù chung moät doøng

maùu.- Quan heä trong thò toäc coâng baèng bình ñaúng, cuøng laøm

cuøng höôûng. Lôùp treû toân troïng cha meï, oâng baø vaø cha meï oâng baø thöông yeâu chaêm soùc taát caû con chaùu cuûa thò toäc.b) Boä laïc: - Boä laïc laø taäp hôïp moät soá thò toäc soáng cuøng nhau vaø coù cuøng moät nguoàn goác toå tieân.- Quan heä giöõa caùc thò toäc trong boä laïc laø thöông yeâu gaén boù, giuùp ñôõ laãn nhau.

2 điểm

- Moät soá ngöôøi lôïi duïng chöùc quyeàn chieám ñoaït cuûa chung => tö höõu xuaát hieän.- Gia ñình phuï heä thay theá cho thò toäc.- Do quá trình chiếm hữu của cải dư thừa và khả năng lao động của mỗi gia đình khác nhau làm xuất hiện kẻ giàu người nghèo, xã hộ nguyên thủy chuyển dần sang xã hộ có giai cấp – thôøi coå ñaïi.

1 điểm

Câu 3

Văn hóa cổ đại Hilap và Rôma đã phát triển như sau:* L ị ch và ch ữ vi ế t: - Dùng dương lịch:1 năm có 365 ngày và ¼, chính xác hơn - Hệ chữ cái Rôma (chữ Latinh) gồm 26 chữ cái; hòn chỉnh, đơn giả và rất linh hoạt, được dùng phổ biến hiện nay.

* Sự ra đời của khoa học: - Đã đạt tới trình độ khái quát hóa và trìu tượng hóa, trở thành nền tảng của các KH- Một số nhà KH nổi tiếng:+ Toán học, Vật lí, Triết học, Sử học,Thiên văn học…* V ă n h ọ c: - Văn học phát triển cao, hình thành các thể loại văn học: tiểu thuyết, thơ trữ tình, bi kịch, hài kịch…- Một số tác phẩm và nhà văn, nhà thơ nổi tiếng: I-li-át và Ô-đi-xê; Xô-phốc-lơ…* Ngh ệ thu ậ t : (Kiến trúc, điêu khắc, hội họa ) - Nghệ thuật hoàn mĩ, đậm tính hiện thực và tính dân tộc- Kiến trúc: một số công trình tiêu biểu như: đền Pác-tê-nông, đấu trường Rôma- Điêu khắc: một số tác phẩm tiêu biểu như: tượng lực sĩ ném đĩa, tượng nữ thàn A-tê-na, tượng thần Dớt, tượng thần Vệ nữ Mi-lô…

(0,5đ)

(0,5đ)

(0,5đ)

(0,5đ)

(0,5đ)

(0,5đ)(0,5đ)(0,5đ)

* Các hiểu biết khoa học đến đây mới trở thành khoa học:- Phát triển cao, đạt tới trình độ khái quát hóa và trìu tượng. - Có ảnh hưởng sâu rộng và lâu dài tới quá trình phát triển của lịch sử vănh minh nhân loại.

(0,5đ)(0,5đ)

26


Thống kê điểm

Lớp

Tổng số bài KT

Giáo viên dạy

ĐIỂM KIỂM TRA

Điểm >= 5Điểm từ 8 đến

10 Điểm dưới 5Điểm từ 0 đến

3Số

lượng Tỉ lệSố



lượng Tỉ lệ

10 A1 32 LÊ XUÂN TRƯỜNG 31 96.9 9 28.1 1 3.1 0.0

10A2 28 25 89.3 7 25.0 1 10.7 0.0

CỘNG: 60 56 93.3 16 26.7 4 6.7 0 0.0

1. Nhận xét đánh giá………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

V. Rút kinh nghiệm……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….


27


Chöông V: ÑOÂNG NAM AÙ THÔØI PHONG KIEÁNBaøi 8: SÖÏ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN CAÙC VÖÔNG

QUOÁC ÑOÂNG NAM AÙ

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Nhöõng neùt chính veà ñieàu kieän hình thaønh vaø söï ra ñôøi cuûa caùc vöông

quoác coå Ñoâng Nam AÙ.- Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån và suy thoái cuûa caùc quoác gia phong kieán Ñoâng

Nam AÙ.2. Veà tö töôûng, tình caûm: Giuùp hoïc sinh bieát quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån khoâng ngöøng cuûa

caùc daân toäc trong khu vöïc, qua ñoù giaùo duïc caùc em tình ñoaøn keát vaø traân troïng nhöõng giaù trò lòch söû.

3. Veà kyõ naêng : Reøn luyeän kyõ naêng khaùi quaùt hoaù söï hình thaønh vaø phaùt trieån caùc

quoác gia Ñoâng Nam AÙ, kyõ naêng laäp baûng thoáng keâ veà phaùt trieån cuûa caùc quoác gia Ñoâng Nam AÙ qua caùc thôøi kyø lòch söû.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:

- Tranh aûnh con ngöôøi ñaát nöôùc Ñoâng Nam AÙ thôøi coå vaø thôøi phong kieán.

- Löôïc ñoà chaâu AÙ, löôïc ñoà caùc quoác gia Ñoâng Nam AÙ.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc: 1. Ổn định tổ chức:

2. Kieåm tra baøi cuõ: Boû qua phaàn naøy vì vöøa kieåm tra moät Tieát.3. Giôùi thieäu baøi môùi:Ñoâng Nam AÙ töø laâu ñaõ ñöôïc coi laø khu vöïc lòch söû - ñòa lyù - vaên hoaù

rieâng bieät treân cô sôû phaùt trieån ñoà saét vaø kinh teá noâng nghieäp troàng luùa nöôùc, töø nhöõng theá kyû ñaàu coâng nguyeân, caùc vöông quoác coå ñaàu tieân ñaõ ñöôïc hình thaønh ôû Ñoâng Nam AÙ. Tieáp ñoù, khoaûng theá kyû IX-X caùc quoác gia Ñoâng Nam AÙ ñöôïc xaùc laäp vaø phaùt trieån thònh ñaït vaøo theá kyû X-XV. Ñeå hieåu ñieàu kieän hình thaønh caùc vöông quoác coå Ñoâng Nam AÙ? Söï hình thaønh vaø phaùt trieån caùc vöông quoác phong kieán Ñoâng Nam AÙ nhö theá naøo? Baøi hoïc hoâm nay seõ traû lôøi caùc caâu hoûi treân.

4. Tiến trình dạy học: Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1: caû lôùp vaø caù

nhaân-Cho hoïc sinh xem baûn ñoà hieän nay

caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ. Yeâu caàu hoïc sinh nhaän dieän töøng nöôùc.

-GV nhaän xeùt vaø giôùi thieäu 11 nöôùc Ñoâng Nam AÙ.

- GV hoûi: neâu nhöõng neùt chung veà ñieàu kieän töï nhieân cuûa caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ?

-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù veà ñaëc ñieåm ñieàu kieän töï nhieân, tình hình phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø buoân baùn

1.Söï ra ñôøi cuûa caùc vöông quoác coå ÑoângNamAÙ:

a) Ñieàu kieän ra ñôøi caùc vöông quoác coå Ñoâng Nam AÙ:

- Đieàu kieän töï nhieân öu ñaõi, gioù muøa thuaän lôïi cho vieäc phaùt trieån cuûa caây luùa nöôùc vaø caùc loaïi caây troàng khaùc.

- Địa hình bị chia cắt, nhỏ, manh múnb)Söï hình thaønh caùc vöông quoác

coå: - Điều kiện hình thành :sự xuất hiện kỹ thuật

kuyện kim, sự phát triển của nông nghiệp trồng lúa nước, ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ và Trung Hoa

28


- GV hoûi: veà vaên hoaù khu vöïc Ñoâng Nam AÙ chòu aûnh höôûng bôûi neàn vaên hoaù naøo? Yù nghóa cuûa söï aûnh höôûng ñoù?

-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù

Hoaït ñoäng 2: caû lôùp-GV trình baøy treân löôïc ñoà teân goïi,

vò trí thôøi gian ra ñôøi cuûa caùc vöông quoác coå Ñoâng Nam AÙ

Hoaït ñoäng 1: caû lôùp-GV trình baøy khoaûng thôøi gian töø

theá kyû VII ñeán X ñaõ hình thaønh moät soá quoác gia laáy moät daân toäc ñoâng nhaát laøm noøng coát goïi laø quoác gia phong kieán daân toäc.

- Giôùi thieäu treân löôïc ñoà vò trí töøng nöôùc: Campuchia - ngöôøi Khôme, caùc vöông quoác cuûa ngöôøi Moân, ngöôøi Mieán, ngöôøi Inñoâneâxia.

- GV hoûi: caùc quoác gia phong kieán Ñoâng Nam AÙ phaùt trieån nhaát vaøo khoaûng thôøi gian naøo? Ñoù laø nhöõng nöôùc naøo?

-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø phaân tích nhaán maïnh nhöõng thôøi kyø, nhöõng trieàu ñaïi phaùt trieån maïnh nhaát cuûa töøng quoác gia nhö Inñoâneâxia, Ñaïi vieät, Champa, Campuchia, Thaùi Lan, Mianma, Lan Xang…

Hoaït ñoäng 2: theo nhoùmGV chia lôùp laøm 4 nhoùm vaø neâu

caâu hoûi:- Nhoùm 1: tìm hieåu söï phaùt trieån

kinh teá?- Nhoùm 2: tìm hieåu söï phaùt trieån

chính trò?- Nhoùm 3: tìm hieåu söï phaùt trieån

vaên hoaù? Chòu aûnh höôûng beân ngoaøi nhö theá naøo?

- Nhoùm 4: yù nghóa cuûa vieäc aûnh höôûng bôûi vaên hoaù beân ngoaøi ñoái vôùi caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ?

- Caùc nhoùm thaûo luaän traû lôøi, boå sung. GV nhaän xeùt vaø choát yù.

Giaûng theâm: töø nöûa cuoái theá kyû XVIII caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ böôùc vaøo thôøi kyø suy thoaùi vaø bò caùc nöôùc tö baûn phöông Taây xaâm löôïc.

- Qúa trình hình thành: một số vương quốc đã hình thành trong giai đoạn này : Cam pa, Phù Nam, Tu ma sic….

- kinh tế và chính trị + Kỹ thuật luyện kim xuất hiện. nông nghiệp là

ngành kinh tế chính, ngoài ra họ còn dệt vải, làm gốm

+ Là những quốc gia nhỏ, phân tán trên những địa bàn nhỏ hẹp

2. Söï hình thaønh vaø phaùt trieån caùc quoác gia phong kieán Ñoâng Nam AÙ:

a) Söï hình thaønh: - Quốc gia phong kiến dân tộc là quốc gia

hình thành trên cơ sở lấy một bộ tộc đông, phát triển nhất làm nòng cốt

- Thời gian töø theá kyû VII ñeán X- Các quốc gia tiêu biểu: vöông quoác

Campuchia cuûa ngöôøi Khô me, caùc vöông quoác cuûa ngöôøi Moân vaø ngöôøi Mieán ôû haï löu soâng Meâ Nam, ngöôøi Inñoâneâxia treân ñaûo Xumatôra vaø Giava.

b. Giai đoạn phát triển- Thời gian töø nöûa sau theá kyû X ñeán

ñaàu theá kyû XVIII - Các quốc gia tiêu biểu : Đại Việt, Ăng Co, Su

kho thay, Lan xang…. - Những nét chính : kinh tế phát triển cung

caáp moät khoái löôïng lôùn luùa gaïo, saûn phaåm thuû coâng, saûn vaät thieân nhieân, nhieàu laùi buoân treân theá giôùi ñeán buoân baùn. Chính trị ổn định

c. Thời kỳ suy thoái- Thời gian : từ nửa sau thế kỷ XVIII – giữa thế kỷ

XIX,- Những nét chính: kinh tế, chính trị khủng hoảng,

sự xâm nhập của thực dân phương Tây

29


5. C ũng cố dặn dò : - C ũng cố - Ñieàu kieän ra ñôøi cuûa caùc vöông quoác coå Ñoâng Nam AÙ? - Söï hình thaønh caùc vöông quoác phong kieán Ñoâng Nam AÙ? Nhöõng bieåu hieän cuûa söï phaùt trieån cuûa caùc vöông quoác phong kieán Ñoâng Nam AÙ ? - Daën doø: - Hoïc baøi cuõ vaø ñoïc tröôùc baøi 9 - Söu taàm tranh aûnh veà ñaát nöôùc con ngöôøi Laøo, Campuchia. - Veõ löôïc ñoà Laøo, Campuchia.

Rút kinh nghiệm……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….Tuaàn: 13 Ngaøy soaïn:08/11/2014Tieát: 13 Ngày dạy: 12/11/2014

Baøi 9: VÖÔNG QUOÂÙC CAM-PU-CHIA VAØ VÖÔNG QUOÂÙC LAØO

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : -Naém ñöôïc những chặng đường lịch sử và những thành tựu văn hóa của Campuchia và Lào.2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Boài döôõng tình caûm yeâu quí traân troïng nhöõng giaù trò lòch söû truyeàn

thoáng cuûa hai daân toäc laùng gieàng gaàn guõi vôùi Vieät Nam.- Hieåu roõ moái quan heä maät thieát cuûa ba nöôùc töø xa xöa, töø ñoù giuùp

hoïc sinh hieåu roõ moái quan heä laùng gieàng toát, ñoaøn keát giuùp ñôõ laãn nhau laø cô sôû töø lòch söû vaø caàn thieát cho caû ba daân toäc treân baùn ñaûo Ñoâng Döông.

3. Veà kyõ naêng : - Toång hôïp, phaân tích caùc söï kieän lòch söû veà caùc giai ñoaïn phaùt trieån

cuûa hai vöông quoác Laøo vaø Campuchia.- Laäp baûng nieân bieåu veà caùc giai ñoaïn phaùt trieån cuûa hai vöông quoác

Laøo vaø Campuchia.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc: Baûn ñoà caùc khu vöïc Ñoâng Nam AÙ.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Ổn định lớp2. Kieåm tra baøi cuõ:Söï phaùt trieån thònh ñaït cuûa caùc quoác gia phong kieán Ñoâng Nam AÙ theá

kyû X-XVIII ñöôïc bieåu hieän nhö theá naøo?3. Giôùi thieäu baøi môùi:Campuchia vaø Laøo laø hai quoác gia laùng gieàng gaàn guõi vôùi Vieät Nam, ñaõ

coù lòch söû truyeàn thoáng laâu Ñoâng Döông vaø moät neàn vaên hoaù ñaëc saéc. Ñeå tìm hieåu vöông quoác Laøo vaø vöông quoác Campuchia phaùt trieån qua caùc thôøi kyø nhö theá naøo, tình hình kinh teá xaõ hoäi, nhöõng neùt vaên hoaù ñaëc saéc ra sao? Noäi dung baøi hoïc hoâm nay seõ traû lôøi caùc caâu hoûi treân.

4. Ti ến trình dạy học :

Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1 caù nhaân vaø caû

lôùp1. Vöông quoác Campuchia:-Các giai đoạn phát triển

30


- GV giôùi thieäu treân löôïc ñoà hai Laøo vaø Campuchia vaø neâu Caâu hoûi: ngöôøi Campuchia laø ai? Hoï soáng ôû ñaâu?-HS traû lôøò. GV nhaän xeùt vaø choát yù =>- GV hoûi: quaù trình laäp nöôùc dieãn ra nhö theá naøo?-HS traû lôøò. GV nhaän xeùt vaø choát yù =>

Hoaït ñoäng 2: caù nhaân- GV hoûi: Campuchia phaùt trieån thònh ñaït nhaát vaøo giai ñoaïn naøo? Nhöõng bieåu hieän cuûa söï thònh ñaït?-HS traû lôøò. GV nhaän xeùt vaø choát yù =>- GV hoûi: neâu nhöõng neùt phaùt trieån ñoäc ñaùo cuûa vaên hoaù Campuchia?-HS traû lôøò. GV nhaän xeùt vaø choát yù =>

Hoaït ñoäng 1: caû lôùp vaø caù nhaân

-GV giôùi thieäu vò trí Laøo treân baûn ñoà nhöõng neùt cô baûn veà ñóa hình soâng nuùi. Öu theá cuûa con soâng meâ coâng.- GV trình baøy vaø phaân tích nguoàn goác daân toäc Laøo: ngöôøi Laøo Thông vaø ngöôøi Laøo Luøm vaø söï thaønh laäp nöôùc Laøo.

- GV hoûi: Laøo phaùt trieån thònh ñaït nhaát vaøo giai ñoaïn naøo? Nhöõng bieåu hieän cuûa söï thònh ñaït?-HS traû lôøò. GV nhaän xeùt vaø choát yù =>

Hoaït ñoäng 2: caù nhaân- GV hoûi: nhöõng neùt chính veà vaên hoaù cuûa Laøo?-HS traû lôøò. GV nhaän xeùt vaø choát yù =>

+ Từ thế kỷ VI đến năm 802 : nước Chân Lạp + Thôøi Aêng-co (802-1432) laø thôøi kyø phaùt trieån cao nhaát cuûa vöông quoác Campuchia: Bieåu hieän cuûa söï phaùt trieån: . Kinh teá: noâng-ngö-thuû coâng nghieäp ñeàu phaùt ñaït. . Xaây döïng nhieàu coâng trình kieán truùc lôùn. . Chinh phuïc caùc nöôùc laùng gieàng, trôû thaønh cöôøng quoâùc huøng maïnh. +Từ năm 1432 – 1863 : thời kỳ Phnong Penh là thời suy thoái , sau đó trở thành thuộc địa của pháp- Vaên hoaù: saùng taïo ra chöõ vieát rieâng treân cô sôû chöõ Phaïn. Vaên hoïc daân gian vaø vaên hoïc vieát vôùi nhöõng caâu chuyeän coù giaù trò ngheä thuaät. + Kieán truùc noåi tieáng laø quaàn theå Aêng-co.2. Vöông quoác Laøo:- Các giai đoạn lịch sử + Trước thế kỷ XIV : các mường lào cổ + 1353, Pha Ngöøm thoáng nhaát nöôùc Laøo leân ngoâi vua ñaët teân nöôùc laø Lan Xang.- Thôøi kyø thònh vöôïng nhaát laø cuoái theá kyû XVI ñaàu theá kyû XVIII : Bieåu hieän: + Toå chöùc boä maùy Nhaø nöôùc chaët cheõ hôn. + Buoân baùn trao ñoåi vôùi caùc thöông nhaân chaâu Aâu. Laøo coøn laø trung taâm Phaät giaùo. +Quan heä hoaø hieáu vôùi nöôùc Campuchia, Ñaïi vieät. Choáng Mieán Ñieän xaâm löôïc. + Từ nửa sau thế kỷ XVIII suy yếu và bị Pháp xâm lược- Vaên hoaù: + Saùng taïo ra chöõ vieát rieâng treân cô sôû chöõ vieát cuûa Campuchia vaø Mianma. + Ñôøi soáng vaên hoaù phong phuù, hoàn nhieân. + Kieán truùc: xaây döïng ñöôïc moät soá coâng trình kieán truùc Phaät giaùo ñieån hình laø Thaït Luoång ôû Vieâng chaên.- Vaên hoaù truyeàn thoáng Laøo vaø Campuchia ñeàu chòu aûnh höôûng cuûa vaên hoaùAÁn Ñoä. Song moãi nöôùc tieáp tieáp thu vaø ñem loàng noäi dung

31


- GV hoûi: nhaän xeùt veà söï phaùt trieån vaên hoaù cuûa hai vöông quoác Laøo Campuchia?-HS traû lôøò. –GV: keát luaän =>

cuûa mình vaøo, xaây döïng neàn vaên hoaù ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc mình.

5.C ũng cố dặn dò :– Cũng cốHöôùng daãn hoïc sinh traû lôøi hai caâu hoûi cuoái baøi.

- Daën doø : - Ñieàn söû lieäu vaøo baûng sau:Teân vöông quoác Thôøi kyø hình

thaønh vöông quoác

Giai ñoaïn phaùt trieån thònh ñaït

nhaát

Bieåu hieän cuûa söï phaùt trieån

- Ñoïc, chuaån bò baøi 10.Rút kinh nghiệm

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


Chöông VIBaøi 10:THÔØI KYØ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN CUÛA CHEÁ ÑOÄ

PHONG KIEÁN ÔÛ TAÂY(Töø theá kyû V ñeán theá kyû XIV)

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Hieåu ñöôïc nguyeân nhaân vaø quaù trình daãn ñeán söï ra ñôøi cuûa caùc quoác

gia phong kieán ôû Taây Aâu.- Naém ñöôïc caùc giai caáp vaø ñòa vò cuûa töøng giai caáp trong xaõ hoäi; hieåu

ñöôïc theá naøo laø laõnh ñòa vaø ñôøi soáng kinh teá, chính trò trong laõnh ñòa.- Naém ñöôïc nguyeân nhaân, hoaït ñoäng vaø vai troø cuûa caùc thaønh thò trung

ñaïi.2. Veà tö töôûng, tình caûm: Thaáy ñöôïc baûn chaát cuûa giai caáp boùc loät; tinh thaàn lao ñoäng cuûa quaàn

chuùng.3. Veà kyõ naêng : - Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích, toång hôïp ñaùnh giaù veà söï ra ñôøi cuûa

caùc vöông quoác phong kieán ôû Taây Aâu, söï ra ñôøi cuûa thaønh thò vaø vai troø cuûa noù.

- Bieát khai thaùc noäi dung tranh aûnh trong saùch giaùo khoa.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:

- Tranh aûnh trong saùch giaùo khoa. - Söu taàm moät soá tranh aûnh veà caùc laâu ñaøi, thaønh quaùch, caûnh sinh hoaït buoân baùn caùc chôï trong thôøi kyø naøy.

32


III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:1. Ổn định lớp2.. Kieåm tra baøi cuõ: Laäp nieân bieåu caùc giai ñoaïn lòch söû lôùn cuûa

Campuchia vaø Laøo.3. Giôùi thieäu baøi môùi:Töø theá kyû V ôû Taây Aâu ñaõ daàn hình thaønh caùc quoác gia phong kieán

cuûa ngöôøi Giec-man, quan heä saûn xuaát phong kieán cuõng ñöôïc hình thaønh cuûng coá vaø phaùt trieån, cuøng vôùi ñoù laø söï xuaát hieän caùc thaønh thò trung ñaïi theá kyû XI – XII ñaõ coù vai troø heát söùc to lôùn ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi chaâu Aâu thôøi trung ñaïi. Ñeå hieåu quaù trình hình thaønh caùc vöông quoác phong kieán chaâu Aâu nhö theá naøo? Moái quan heä caùc giai caáp trong xaõ hoäi ra sao? Nguyeân nhaân, Hoaït ñoäng vaø vai troø cuûa thaønh thò nhö theá naøo? Chuùng ta cuøng tìm hieåu ñeå lyù giaûi caùc vaán ñeà treân.

4. Tiến trình dạy học :

Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1: Laøm vieäc caù

nhaân? Nhöõng bieåu hieän cuûa söï khuûng hoaûng cuûa ñeá quoác Roâ-ma theá kyû III-HS traû lôøi, boå sung. GV nhaän xeùt vaø choát yù - GV hoûi: haäu quaû cuûa vieäc ngöôøi Giec-man xaâm löôïc ñeá quoác Roâ-ma?

Hoaït ñoäng 2: Laøm vieäc theo nhoùm

- GV neâu caâu hoûi cho töøng nhoùm:+N1: Khi traøn vaøo Roâ-ma, ngöôøi

Giec-man ñaõ laøm nhöõng vieäc gì?+N2: Taùc ñoäng nhöõng vieäc ñoù

ñoái vôùi xaõ hoäi phong kieán Taây Aâu?- Töøng nhoùm hoïc sinh traû lôøi, thaûo luaän, boå sung. GV nhaän xeùt vaø choát yù giôùi thieäu veà Cloâvit vaø söï kieän chieác bình xaécxoâng

Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp- GV trình baøy veà quaù trình phong kieán hoaù ôû Taây Aâu, söï phaân cha ñaát ñai, hình thaønh caùc laõnh ñòa; giaûi thích khaùi nieäm laõnh ñòa.

Hoaït ñoäng 2: Theo nhoùm - GV: chia lôùp laøm 4 nhoùm vaø phaân coâng coâng vieäc:

+N1: Mieâu taû cuoäc soáng cuûa noâng noâ trong laõnh ñòa?

+N2: Ñaëc tröng kinh teá cuûa laõnh ñaïi?

+N3: Ñôøi soáng chính trò cuûa laõnh

1. Söï hình thaønh caùc vöông quoác phong kieán Taây Aâu:

- Theá kyû III, ñeá quoác Roâ-ma suy thoái, xã hội rối ren.

- Cuoái theá kyû V,ñeá quoác Roâ-ma bò ngöôøi Giec-man xaâm chieám, naêm 476 ñeá quoác Roâ-ma bò dieät vong,

- Nhöõng vieäc laøm cuûa ngöôøi Giec-man:

+ Thuû tieâu boä maùy Nhaø nöôùc cuõ, thaønh laäp nhieàu vöông quoác môùi như Đông gót, Tây Gốt…

+ Chieám ruoäng ñaát cuûa chuû noâ Roâ-ma roài chia cho nhau.

+ thủ lĩnh của họ tự xưng vua và phong tước vị: công , hầu, bá…

+ Töø boû toân giaùo nguyeân thuyû, tieáp thu ñaïo Ki-toâ.

-Kết quả: Caùc giai caáp môùi hình thaønh: laõnh chuùa phong kieán, noâng noâ, quan heä saûn xuaát phong kieán ôû chaâu Aâu baét ñaàu hình thaønh .

2. Xaõ hoäi phong kieán Taây Aâu:- Lãnh địa là đơn vị kinh tế riêng biệt, đóng kín, tự

cấp tự túc: + Noâng noâ nhân ruộng đất để cày cấy và nộp tô.

Hoï bò gaén chaët vaø leä thuoäc vaøo laõnh chuùa.

- Lãnh địa là đơn vị chính trị độc lập:+ Lành chúa nắm quyền về chính trị,tư pháp, tài

chính,có quân đội, chế độ thuế riêng không ai can thiệp vào

+ Mỗi lãnh địa là pháo đài bất khả xâm phạm có hào sâu, tường cao bao quanh…

- Quan hệ trong lãnh địa: + Laõnh chuùa coù cuoäc soáng nhaøn roãi, xa hoa, sung söôùng baèng vieäc boùc

33


ñòa?+N4: Mieâu taû cuoäc soång caùc

laõnh chuùa?-HS thaûo luaän nhoùm, cöû ñaïi

dieän traû lôøi, caùc nhoùm khaùc boå sung, GV nhaän xeùt vaø choát yù

Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp vaø caù nhaân - GV: trình baøy söï xuaát hieän caùc tieàn ñeà cuûa neàn kinh teá haøng hoaù, tieàn teä, thò tröôøng trong ñieàu kieän kinh teá cuûa caùc laõnh ñòa.? Tröôùc söï phaùt trieån cuûa saûn xuaát, thaønh thò ñaõ ra ñôøi nhö theá naøo?-HS traû lôøi, boå sung. GV nhaän xeùt vaø choát yù

Hoaït ñoäng 2: Caû lôùp vaø caù nhaân

- GV: Trình baøy hoaït ñoäng cuûa thaønh thò: cuoäc soáng, saûn xuaát mua baùn, toå chöùc phöôøng hoäi… - GV: Giôùi thieäu böùc tranh hoäi ôû Ñöùc ? Em hiểu thế nào là phường hội và thương hội ?

? Vai troø cuûa thaønh thò?- HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù

loät noâng noâ. + Nông nô là người sản xuất chính, họ bị gắn chặt và lệ thuộc vào lãnh chúa, ngoài nộp tô họ phải nộp nhiều thứ thuế khác như thuế thân, cưới xin… - Nông nô có cuộc sống cực khổ, bị lãnh chúa đánh đập nên họ vùng dậy đấu tranh: đốt kho tàng, khởi nghĩa, bỏ trốn…3. Söï xuaát hieän thaønh thò trung ñaïi:

- Nguyeân nhaân ra ñôøi cuûa thaønh thò:

+ Xuaát hieän nhöõng tieàn ñeà cuûa neàn kinh teá haøng hoaù.

+ Thò tröôøng buoân baùn töï do.+ Thuû coâng nghieäp dieãn ra quaù trình

chuyeân moân hoaù.- Söï hình thaønh: thôï thuû coâng ñeán

caùc ngaõ ba ñöôøng, beán soâng coù ñoàng ngöôøi qua laïi laäp xöôûng saûn xuaát vaø buoân baùn hình thaønh caùc thaønh thò.

- Cư dân thành thị chủ yếu là thương nhân, thợ thủ công

- phường hội và thương hội là tổ chức những người thợ thủ công cùng làm một nghề nhằm giữ độc quyền về sản phẩm, chống sự áp bức của lãnh chúa…

- Vai troø cuûa thaønh thò:+ Phaù vôõ neàn kinh teá töï cung töï

caáp, taïo ñieàu kieän ñeå kinh teá haøng hoaù phaùt trieån.

+ Goùp phaàn xoaù boû cheá ñoä phaân quyeàn, mang laïi khoâng khí töï do cho xaõ hoäi phong kieán Taây Aâu.

5. Cũng cố dặn dò:- C ũng cố :Yeâu caàu hoïc sinh neâu söï ra ñôøi cuûa cheá ñoä phong kieán ôû Taây Aâu; giaûi

thích khaùi nieäm laõnh ñòa; vai troø vaø ñòa vò cuûa töøng giai caáp; nguyeân nhaân ra ñôøi vaø vai troø cuûa thaønh thò? - Daën doø: - Học bài cũ và chuẩn bị trước bài mới ở nhà.

Tuaàn: 15 Ngaøy soaïn:20/11/2014Tieát: 15 Ngày dạy :26/11/2014

Baøi 11: TAÂY AÂU THÔØI HAÄU KÌ TRUNG ÑAÏI(1 Tieát)

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc :

34


- Nhu caàu veà vaøng baïc, nguyeân lieäu thò tröôøng ñaõ daãn ñeán caùc cuoäc phaùt kieán ñòa lyù. Noù ñaõ ñem veà cho chaâu Aâu nhieàu cuûa caûi vaø söï hieåu bieát môùi veà traùi ñaát, veà caùc daân toäc treân theá giôùi.

- Nhôø caùc cuoäc phaùt kieán veà ñòa lyù, coâng cuoäc tích luyõ ban ñaàu veà voán vaø nhaân coâng ñöôïc ñaåy maïnh. Xaõ hoäi chaâu Aâu coù bieán ñoåi, hai giai caáp môùi ra ñôøi, quan heä saûn xuaát tö baûn chuû nghóa hình thaønh.

2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Giaùo duïc tinh thaàn duõng caûm, khaùm phaù caùi môùi; tinh thaàn ñoaøn keát

caùc daân toäc; ñoàng thôøi giuùp hoïc sinh hieåu giaù trò cuûa lao ñoäng, caêm gheùt boïn boùc loät.

- Bieát quí troïng nhöõng di saûn vaên hoaù caùc daân toäc treân theá giôùi, ñoàng thôøi coù hieåu bieát veà toân giaùo, ñeå coù thaùi ñoä ñuùng ñaén vôùi caùc toân giaùo ñang toàn taïi

3. Veà kyõ naêng : - Bieát moâ taû caùc cuoäc phaùt kieán ñòa lyù treân baûn ñoà theá giôùi hoaëc

quaû ñòa caàu.- Naâng cao kyõ naêng phaân tích caùc söï kieän, töø ñoù ruùt ra keát luaän.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:- Baûn ñoà phaùt kieán ñòa lyù, ñòa caàu.- Tranh aûnh veà Coâloâmboâ, taøu Caraven, nhaø thôø Thieân Chuùa Giaùo.

III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:1. Ổn định lớp2. Kieåm tra baøi cuõ:- Laõnh ñòa laø gì? Ñôøi soáng kinh teá vaø chính trò trong caùc laõnh ñòa nhö

theá naøo?- Nguyeân nhaân ra ñôøi vaø vai troø cuûa thaønh thò trung ñaïi?3. Giôùi thieäu baøi môùi:Moät trong nhöõng thaønh töïu quan troïng cuûa loaøi ngöôøi ôû theá kyû XV laø

tieán haønh nhöõng cuoäc phaùt kieán ñòa lyù quan troïng phaùt hieän ra chaâu Mó vaø ñi voøng quanh theá giôùi ñaõ ñem laïi nguoàn cuûa caûi lôùn veà cho chaâu Aâu, treân cô sôû ñoù daãn tôùi quaù trình tích luyõ tö baûn cuøng vôùi hai giai caáp môùi tö saûn vaø voâ saûn ra ñôøi. Giai caáp tö saûn ñaáu tranh khaúng ñònh vai troø vaø ñòa vò cuûa mình thoâng qua phong traøo vaên hoaù Phuïc Höng. Phong traøo caûi caùch toân giaùo cuõng nhö nhöõng cuoäc chieán tranh noâng daân baùo hieäu thôøi kyø suy taøn cuûa cheá ñoä phong kieán ôû chaâu Aâu, moät thôøi ñaïi môùi saép ra ñôøi – thôøi ñaïi tö baûn chuû nghóa. Ñoù laø noäi dung chính cuûa baøi hoïc hoâm nay.

4. Toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy hoïc treân lôùp:

Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1: Laøm vieäc caû lôùp ? Taïi sao sang theá kyû XV con ngöôøi

coù theå tieán haønh caùc cuoäc phaùt kieán ñòa lyù?-HS traû lôøi, boå sung. GV nhaän xeùt

môû roäng coù phaân tích vaø choát yù

Hoaït ñoäng 2: Laøm vieäc caû lôùp vaø caù nhaân

GV trình baøy caùc cuoäc phaùt kieán ñòa

1. Nhöõng cuoäc phaùt kieán ñòa lyù:- Nguyeân nhaân phaùt kieán ñòa

lyù:+ Saûn xuaát phaùt trieån daãn tôùi nhu

caàu veà höông lieäu, vaøng baïc thò tröôøng cao.+ Con ñöôøng giao löu buoân baùn qua

Taây AÙ vaø Ñòa Trung Haûi bò ngöôøi AÛ Raäp ñoäc chieám.+ Khoa hoïc kyõ thuaät coù nhöõng

böôùc tieán quan troïng nhö kyõ thuaät môùi trong ñoùng taøu, la baøn, baûn

35


lyù treân baûn ñoà vaø caùc söï kieän lieân quan Cho hoïc sinh töôøng thuaät laïi. GV nhaän xeùt vaø choát yù

Hoaït ñoäng 3: Laøm vieäc theo nhoùm

- GV hoûi chung cho taát caû caùc nhoùm: heä quaû cuûa caùc cuoäc phaùt kieán ñòa lyù?-HS thaûo luaän vaø traû lôøi. Caùc

nhoùm boå sung. GV nhaän xeùt vaø choát yù Ñaây laø cô sôû cuûa quaù trình tích luõy nguyeân thuûy cuøa chuû nghóa tö baûn ban ñaàu

Hoaït ñoäng 1: Laøm vieäc caù nhaân

-GV neâu vaán ñeà: söï ra ñôøi cuûa chuû nghóa tö baûn ôû chaâu Aâu baét ñaàu töø quaù trình tích luyõ voán cuûa giai caáp tö saûn – C. Maùc goïi laø quaù trình tích luyõ nguyeân thuyû tö baûn chuû nghóa – vaäy soá voán ban ñaàu maø quí toäc vaø thöông nhaân chaâu Aâu coù ñöôïc do ñaâu maø coù?-HS traû lôøi, thaûo luaän, boå sung. GV

nhaän xeùt vaø choát yù

ñoà…- Caùc cuoäc phaùt kieán ñòa lyù

lôùn:+ Naêm 1489, B. Ñiaxô ñaõ ñi voøng

cöïc nam chaâu Phi, ñaët teân laø Muõi Haûo Voïng. + Vaxcoâ ñôø Gama ñeán ñöôïc Calicut

Aán Ñoä 5-1498+ 8-1492, C. Coâloâmboâ ñeán ñöôïc

Cuba laø ngöôøi ñaàu tieân phaùt hieän ra chaâu Mó.+ Magienlan laø ngöôøi thöïc hieän

chuyeán ñi voøng quanh theá giôùi ñaàu tieân baèng ñöôøng bieån 1519-1522.- Heä quaû cuûa phaùt kieán ñòa

lyù:+ Ñem laïi hieåu bieát môùi veà traùi

ñaát, veà nhöõng con ñöôøng môùi, daân toäc môùi, thò tröôøng theá giôùi ñöôïc môû roäng. Thúc đẩy thương nghiệp phát triển+ Thuùc ñaåy nhanh söï tan raõ cuûa

quan heä saûn xuaát phong kieán vaø söï ra ñôøi cuûa chuû nghóa tö baûn.+ Hạn chế làm nảy sinh sự cướp bóc thuoc địa,

buôn bán nô lệ

5. C ũng cố, dặn dò : - C ũng cố: Yeâu caàu hoïc sinh neâu nhöõng phaùt kieán ñòa lyù quan troïng vaø heä quaû cuûa noù ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa chuû nghóa tö baûn ôû chaâu Aâu . - Trình baøy coù phaân tích nhöõng bieåu hieän cuûa söï naûy sinh chuû nghóa tö baûn ôû chaâu Aâu. - Daën doø: - Hoïc baøi vaø ñoïc tröôùc muïc 3,4 - Traû lôøi caùc caâu hoûi trong saùch giaùo khoa .

…………………………………………………………………………………………….Rút kinh nghiệm

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...


Baøi 11: TAÂY AÂU THÔØI HAÄU KÌ TRUNG ÑAÏI(Tieát 2

36


I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : -Trình bày được hoàn cảnh ra đời, thành tựu, nội dung ý nghĩa của phong trào văn hóa phục hưng, phong

trào cải cách tôn giáo.- Trình bày nguyên nhân, diễn biến, ý nghĩa của chiến tranh nông dân Đức 2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Bieát quí troïng nhöõng di saûn vaên hoaù caùc daân toäc treân theá giôùi, ñoàng

thôøi coù hieåu bieát veà toân giaùo, ñeå coù thaùi ñoä ñuùng ñaén vôùi caùc toân giaùo ñang toàn taïi

3. Veà kyõ naêng : - Naâng cao kyõ naêng phaân tích caùc söï kieän, töø ñoù ruùt ra keát luaän.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc: - Tranh aûnh veà nhaø thôø Thieân Chuùa Giaùo, tư liệu về thiên chúa giáoIII – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Ổn định lóp:2. Kieåm tra baøi cuõ:

Caâu 1: Trình baøy caùc cuoäc phaùt kieán ñòa lyù quan troïng vaø heä quaû cuûa noù ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa chuû nghóa tö baûn ôû chaâu Aâu?Caâu 2: Trình baøy coù phaân tích nhöõng bieåu hieän cuûa söï naûy sinh chuû nghóa tö baûn ôû chaâu Aâu?

3. Giôùi thieäu baøi môùi: Giai caáp tö saûn ñang leân, coù theá löïc kinh teá, nhöng coù vai troø chính trò neân muoán hình thaønh tö töôûng rieâng cuûa mình. Hoï ñaáu tranh vôùi giai caáp phong kieán, khoái phuïc laïi neàn vaên hoaù coå ñaïi Hy laïp – Roâ-ma, ñoøi töï do cho giai caáp cuûa mình, tieán haønh caûi caùch toân giaùo, töø ñoù chaâm ngoøi cho cuoäc ñaáu tranh cuûa noâng daân maø tieâu bieåu laø cuoäc chieán tranh noâng daân Ñöùc.


Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1: Laøm vieäc caù nhaân-GV hoûi: Nguyeân nhaân daãn ñeán

phong traøo vaên hoaù Phuïc höng?-HS traû lôøi, boå sung. GV nhaän xeùt

vaø choát yù -GV: trình baøy khaùi nieäm veà vaên

hoaù Phuïc höng, giaù trò, ñaëc ñieåm cuûa vaên hoaù Phuïc höng.


-GV hoûi: Neâu nhöõng thaønh töïu tieâu bieåu cuûa vaên hoaù Phuïc höng?-HS traû lôøi, boå sung. GV nhaän xeùt

vaø choát yù

? YÙ nghóa cuûa vaên hoaù Phuïc höng?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù

GV: giôùi thieäu hình 26 saùch giaùo khoa “böùc hoaï La Gioâ-coâng” cuûa Leâ-oâ-na ñôø Vanh-xi vaø “nhöõng ngöôøi

3. Vaên hoaù Phuïc höng:- Nguyeân nhaân:+ Giai caáp tö saûn coù theá löïc veà

kinh teá nhöng chöa coù theá löïc veà ñòa vò xaõ hoäi töông öùng.+ Chế độ phong kiến, giáo lí Ki tô kìm haõm

söï phaùt trieån cuûa giai caáp tö saûn.- Phong traøo vaên hoaù Phuïc Höng

khoâi phuïc tinh hoa vaên hoaù coå ñaïi Hy laïp, Roâ-ma, xaây döïng neàn vaên hoaù môùi, một cuộc sống tiến bộ -Thành tựu + khoa học kỹ thuật có tiến bộ vượt bậc+ Văn học, nghệ thuật phát triển phong phú với

những tài năng như :Lê ô na Đờ Vanh xi, Séch xpia..

- Nội dung và ý nghóa: + Leân aùn giaùo hoäi Ki-toâ, taán

coâng vaøo traät töï phong kieán, ñeà cao töï do, xaây döïng theá giôùi quan tieâán boä.+ Ñaây laø cuoäc ñaáu tranh cuûa giai

caáp tö saûn choáng laïi cheá ñoä phong kieán treân maët traän vaên hoaù, tư

37


khoång loà”


? Nguyeân nhaân daãn ñeán phong traøo caûi caùch toân giaùo?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù GV: trình baøy coù phaân tích dieãn bieán phaùt trieån caûi caùch toân giaùo ôû caùc nöôùc Ñöùc, Thuî só, Bæ, Haø Lan, Anh keát hôïp giôùi thieäu hai nhaø caûi caùch toân giaùo Lu-thô vaø Can-vanh. -GV hoûi: ñaëc ñieåm cuûa phong traøo

caûi caùch toân giaùo?-HS traû lôøi, boå sung. GV nhaän xeùt

vaø choát yù -GV hoûi: neâu yù nghóa cuûa phong

traøo caûi caùch toân giaùo vaø phong traøo vaên hoaù Phuïc höng?-HS traû lôøi, boå sung. GV nhaän xeùt

vaø choát yù

tưởng4. Caûi caùch toân giaùo vaø chieán

tranh noâng daân:Giảm tải

5. C ũng cố, dặn dò: Kieåm tra Hoaït ñoäng nhaän thöùc cuûa hoïc sinh:- Nguyeân nhaân, noäi dung, yù nghóa cuûa phong traøo vaên hoaù Phuïc höng?- Nguyeân nhaân, dieãn bieán, yù nghóa cuûa phong traøo caûi caùch toân giaùo?- Nguyeân nhaân, dieãn bieán, yù nghóa cuûa chieán tranh noâng daân Ñöùc? Daën doø, baøi taäp veà nhaø:1/ Hoïc baøi cuõ vaø traû lôøi caùc caâu hoûi trong saùch giaùo khoa .2/ Laäp baûng thoáng keâ veà phong traøo vaên hoaù phuïc höng, caûi caùch toân

giaùo vaø chieán tranh nhaân daân Ñöùc theo noäi dung sau:Teân phong

traøoNguyeân

nhaânDieãn bieán

chínhNgöôøi laõnh

ñaïoKeát quaû, yù

nghóaVaên hoaù phuïc höngCaûi caùch toân giaùoChieán tranh noâng daân Ñöùc

…………………………………………………………………………………………….Rút kinh nghiệm

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

38



Baøi 12: OÂN TAÄP LÒCH SÖÛ THEÁ GIÔÙI THÔØI NGUYEÂN THUYÛ COÅ ÑAÏI VAØ TRUNG ÑAÏI

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : Giuùp hoïc sinh naém laïi moät caùch khaùi quaùt nhöõng ñieàu cô baûn nhaát

cuûa khoaù trình2. Veà kó naêng : Giuùp hoïc sinh reøn luyeän phöông phaùp khaùi quaùt hoaù

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:Sô ñoà veà xaõ hoäi nguyeân thuyû, thôøi coå ñaïi, thôøi phong kieán ôû phöông

Ñoâng vaø phöông Taây; tranh aûnh minh hoaï.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Ổn định lớp2. Kieåm tra baøi cuõ:Caâu 1: Nguyeân nhaân, dieãn bieán, yù nghóa cuûa phong traøo caûi caùch toân

giaùo?Caâu 2: Nguyeân nhaân, dieãn bieán, yù nghóa cuûa chieán tranh noâng daân

Ñöùc?3. Giôùi thieäu baøi môùi:4. Toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy hoïc treân lôùp: 1. Xã hội nguyên thủy

1 trieäu naêm – Ñaù cuõ sô kyø

40000 naêm – Ñaù cuõ haäu kyø (hoaøn

chænh)

10000 naêm – Ñaù môùi

6000 naêm – Kim khí

Rìu tay thoâ sôSaên baét, haùi

löôïmÔû hang ñoäng

Dao, naïo, lao – cung teân Haùi löôïm, saên baét

Ôû nhaø, leàu. Coù quaàn aùo, ñoà trang söùc

Rìu, dao, lieàm, haùiLaøm goám vaø deät thuû coâng.

Chaên nuoâi, trao ñoåi vaø troàng troït

Ngöôøi Toái coå –

Baày ngöôøi nguyeân thuyû

Ngöôøi Tinh khoânThò toäc – Boä laïc

Cuøng lao ñoäng, höôûng thuï bình ñaúng, kính troïng ngöôøi giaø

Gia ñình phuï heä – tö höõu

2. Xã hội cổ đại Gv treo bảng phụ đã chuẩn bị săn sau đó cho học sinh thảo luận và hoàn thành bảng so sánh

Tieâu chí so saùnh Caùc quoác gia coå ñaïi phöông Ñoâng

Caùc quoác gia coå ñaïi phöông Taây

1. Ñieàu kieän töï nhieân

Hình thành ở lưu vúc cấc con sông lớn đất đai phù sa màu mỡ, nhưng có lũ lụt làm mất mùa và ảnh hưởng đến đời sống

Hình thành ven biển Địa Trung Hải nhiều đảo, đất canh tác ít, khô cứng,nên không thuận lợi cho nông nghiệp nhưng thuận lợi cho giao thông hành hải

2. Thời gian hình thành Hình thành sớm vào cuối thiên niên kỷ IV - đầu thiên niên kỷ III

Hình thành muộn hơn vào khoảng thiên niên kỷ I TCN

39


TCN3. Neàn taûng kinh

te áNhà nước hình thành trên nền tảng kinh tế nông nghiệp

Nhà nước hình thành trên nền tảng kinh tế thủ công nghiệp và thương nghiệp

4. Cô caáu giai caáp xaõ hoäi

- Xã hội phân chia thành 3 giai cấp chính +Qúy tộc :sống sung sướng dựa trên sự bóc lột nông dân + Nông dân: Chiếm số đông, là lực lượng lao động chính của xã hội, phải nộp thuế và làm nghĩa vụ cho nhà nước + Nô lệ :phải làm việc nặng nhọc và hầu hạ quý tộc

- Xã hội phân chia thành 2 giai cấp chính

+ Chủ nô : sống sung sướng dựa trên sự bóc lột nô lệ + Nô lệ : chiếm đa số trong xã hội, là lực lượng lao động chính của xã hội, phải lao động vát vả và bị chủ nô đối xử tàn nhẫn

3. Xã hội phong kiếnSÔ ÑOÀ CHIEÁM HÖÕU GIEC-MANSÔ ÑOÀ QUAN HEÄ SAÛN XUAÁT PHONG KIEÁN TRUNG QUOÁC

Quí toäc thò Quí toäc, laõnh

Toäc, thaân binh chuùa phongNhaø thôø Kitoâ kieán, taêng löõ

Ngöôøi Giec-man Chieám ñaát Xaâm nhaäp ban taëng Taây Aâu laõnh ñòa Noâng daân töï do noâng noâ

Quí toäc Quan laïi, ñòa chuû

Noâng daân giaøu Noâng daân Noâng daân töï canh Noâng daân

Coâng xaõ Noâng daân ngheøo lónh canh

5. Củng cố Gv nhận xét về việc tiếp thu kiến thức của học sinh Dăn dò

- Ôn tập theo đề cương - Chuẩn bị tiết sau thi học kỳ

………………………………………

Rút kinh nghiệm…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

40


Tuaàn:18 Ngaøy soaïn:10/12/2014Tieát: 18 Ngày dạy: 17/12/2014

THI HỌC KỲ I

SỞ GD&ĐT LÂM ĐỒNGTRƯỜNG THCS&THPT TÀ NUNG

Đề chính thức(Đề gồm có 01 trang )

KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG HỌC KỲ INĂM HỌC 2014-2015

Môn thi: Lịch sử - lớp 10Thời gian làm bài: 45 phút.

Đề bài:Câu 1: Thế nào là thị tộc, bộ lạc? Theo em xã hội thị tộc bộ lạc tiến bộ hơn so với bầy người nguyên thủy ở điểm nào? Để xây dựng lớp học tập tiến bộ theo em cần phải làm gì? (3 điểm)Caâu 2: Caùc quoác gia coå Ñoâng Nam AÙ ra ñôùi treân cô sôû ñòa lyù töï nhieân, kinh teá, vaên hoùa nhö theá naøo? Vì sao các quốc gia cổ đại phương đông lai ra đời sớm hơn so với phương tây? (3 đ)Caâu 3: Nguyeân nhaân, diễn bieán cuûa cuoäc phaùt kieán ñòa lyù ? Tại sao nói cuộc phát kiến địa lý mở ra thời kỳ lịch sử mới – thời kỳ lịch sử thế giới cận đại? ( 4 điểm)

41


ĐÁP ÁN KIỂM TRA HỌC KỲ IMÔN : LỊCH SỬ 10

NĂM HỌC : 2014-2015Câu 1: ( 3 điếm) Thò toäc – boä laïc: (1 điểm)a) Thò toäc:

- Thò toäc laø nhoùm hôn 10 gia ñình coù chung moät doøng maùu.b) Boä laïc: Boä laïc laø taäp hôïp moät soá thò toäc soáng cuøng nhau vaø coù cuøng moät nguoàn goác toå tieân.Xã hội thị tộc có bước tiến bộ (1 điểm)Xã hội thị tộc, bộ lạc tiến bộ hơn so với Bầy người nguyên thủy ở chổ:

+ Họ đã biết đoàn kết tìm kiếm thức ăn sản phẩm là của chung+ Họ đã biết lập gia đình và sống tách nhau theo từng cặp đôi và ở riêng.+ Họ đã biết dung đồ trang sức …

Để xây dựng lớp học tập tiến bộ theo em cần phải làm gì: :( tùy vào tình hình cách suy nghĩ của học sinh mà giáo viên linh động chấm) (1 điểm)

+ Phải yêu thương , đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau+ Có sự phân công cai quản để lớp ngày càng tiến bộ+ Phải có tinh thần tập thể+ Phải có ý thức của mỗi cá nhân trong lớp...

Câu 2: Các quốc gia cổ ĐNA ra đời trong điều kiện: (3 điểm)- Địa hình: ĐNA là khu vực rộng lớn, bị chia cắt bởi những dãy núi đá vôi và rừng nhiệt đới. (0.5

đ)- Khí hậu: Nhiệt đới ẩm gió mùa. (0.5 đ)- Lịch sử: ĐNA có lịch sử phát triển lâu đời. (0.5 đ)- Kinh tế: Dựa trên nền tảng kinh tế trồng lúa nước là chủ yếu, ngoài ra còn có các ngành nghề

khác như làm gốm, dệt, đan lát…(0.5 đ)- Văn hóa: Chiệu ảnh hưởng của nền văn hóa Ấn Độ. (0.5 đ)- Do những điều kiện ấy mà đến khoảng thế kỉ X SCN là thời gian hình thành của hầu hết các quốc

gia cổ ĐNA. (0.5 đ)

Câu 3:Cuộc phát kiến địa lýNguyên nhân: (1.5 điểm)- Do sự phát triển của lực lượng sản xuất- Do nhu cầu về vàng bạc hương lựu- Con đường từ Châu Âu đến Châu Á bị người Ã Rập chiếm đóng- Khoa học kỉ thuật thời kì này có nhiều tiến bộ.

Đây được xem là những nguyên nhân tiền đề cho các cuộc phát kiến địa ly vào cuối thế kỉ XV đầu thế kỉ XVI.

Diễn biến: (1.5 điểm)- Năm 1487 B.Đi – A – Xơ người Bồ Đào Nha đến cực nam Châu Phi- Năm 1492 C. Cô - Lôm – Bô tìm ra Châu Mĩ.

42

Tröôøng THCS - THPT Taø Nung Giaùo Aùn Lòch Söû 10 Naêm Hoïc 2014- 2015- Tháng 7 – 1497 Va - XCô. Đi Ga Ma tìm đến tây nam Án Độ.- Năm 1519- 1521 Ph Ma – Gien – Lăng đã di vòng quanh thế giới.Tại sao nói cuộc phát kiến địa lý mở ra: (1 điểm)- Mở ra tiến trình phát triển mới của lịch sử- Tìm ra trái đất là hình cầu- Mở ra một vùng đất mới- Giao lưu văn hóa Đông – Tây- Quan hệ sản xuất phong kiến bị xóa bỏ

MA TRẬN ĐỀ THI HỌC KỲ IMÔN LỊCH SỬ 10

NĂN HỌC: 2014-2015

Tên chủ đề(nội dung, chương…)

Nhận biết Thông hiểu Vận dung Cộng

1. Xã hội nguyên thủy

Thế nào là thị tộc, bộ lạc?

Theo em xã hội thị tộc bộ lạc tiến bộ hơn so với bầy người nguyên thủy ở điểm nào?

Để xây dựng lớp học tập tiến bộ theo em cần phải làm gì?

Số câu : 1Số điểm : 3Tỉ lệ : 30 %

1/31,0 đ10 %

1/31,0 đ10 %

1/31,0 đ10 %

1 câu3,0 đ

300 %

2. ĐNA thời phong kiến

Caùc quoác gia coå Ñoâng Nam AÙ ra ñôùi treân cô sôû ñòa lyù töï nhieân, kinh teá, vaên hoùa nhö theá naøo?

Vì sao các quốc gia cổ đại phương đông lai ra đời sớm hơn so với phương tây

Số câu : 1Số điểm : 3Tỉ lệ : 30 %

2/32 đ

20 %

1/31 đ

10 %

1 câu3 đ

30%

3. Tây âu hậu kỳ trung đại…

Nguyên nhân – diễn biến của phát kiến địa lý

- Chấm dứt thời kỳ phong kiến ở tây âu mở ra thời ký TBCN .

Số câu : 1Số điểm : Tỉ lệ 30% :

3/43 đ

30 %

1/31,0đ10 %

1 câu3,0đ

100%Tổng số câu : 3Tổng số điểm : 10Tỉ lệ % : 100%

6 đ60 %

2 đ30 %

2 đ10%

3 câu10đ

100%

43



TRÃ BÀI KIỂM TRAThống Kê:

2. Nhận xét đánh giá………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

V. Rút kinh nghiệm…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

44


Tuaàn: 20 Ngaøy soaïn:25/12/2014Tieát: 20 Ngày dạy 31/12/2014

LÒCH SÖÛ VIEÄT NAM TÖØ NGUOÀN GOÁC ÑEÁN GIÖÕA THEÁ KYÛ XIXCHÖÔNG I: VIEÄT NAM THÔØI NGUYEÂN THUYÛ ÑEÁN THEÁ KYÛ X

Baøi 13 : VIEÄT NAM THÔØI NGUYEÂN THUYÛI – Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Veà kieán thöùc : - Caùch ñaây 30 – 40 vaïn naêm, treân ñaát nöôùc ta ñaõ coù con ngöôøi sinh

soáng (ngöôøi toái coå).- Qua haøng chuïc vaïn naêm ngöôøi toái coå ñaõ chuyeån bieán daàn thaønh

ngöôøi tinh khoân.- Naém ñöôïc caùc giai ñoaïn phaùt trieån cuûa xaõ hoäi nguyeân thuyû veà coâng

cuï lao ñoäng, Hoaït ñoäng kinh teá, toå chöùc xaõ hoäi, ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn.

2. Veà tö töôûng, tình caûm: Giaùo duïc loøng yeâu queâ höông ñaát nöôùc, töï haøo veà lòch söû laâu ñôøi

cuûa daân toäc ta, yù thöùc ñöôïc vò trí cuûa lao ñoäng vaø traùch nhieäm vôùi lao ñoäng xaây döïng queâ höông ñaát nöôùc.

3. Veà kyõ naêng : Bieát so saùnh giöõa caùc giai ñoaïn lòch söû ñeå ruùt ra nhöõng bieåu hieän cuûa

söï chuyeån bieán veà kinh teá xaõ hoäi… bieát quan saùt hình aûnh hieän vaät ôû caùc baøi hoïc ñeå ruùt nhaän xeùtII – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc: - Baûn ñoà Vieät Nam. - Moät soá tranh aûnh veà cuoäc soáng ngöôøi nguyeân thuyû ôû Vieät Nam.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1.Ôn định lớp2 Kiểm tra bài cũ:3. Giôùi thieäu baøi môùi:Khi hoïc phaàn lòch söû theá giôùi thôøi nguyeân thuyû chuùng ta ñaõ khaúng

ñònh: thôøi nguyeân thuyû laø thôøi kyø ñaàu tieân keùo daøi nhaát maø daân toäc naøo, ñaát nöôùc cuõng phaûi traûi qua. Vieät Nam cuõng nhö nhieàu nöôùc khaùc ñaõ traûi qua thôøi kyø nguyeân thuyû

4. Toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy hoïc treân lôùp: Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1: Caû lôùp vaø caù

nhaân- GV hoûi: baèng chöùng gì chöùng

minh Vieät Nam ñaõ töøng traûi qua thôøi kyø nguyeân thuyû?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø

choát yù

1. Nhöõng daáu tích Ngöôøi toái coå ôû Vieät Nam:

- Caùch ñaây 30, 40 vaïn naêm trên đất nước ta đã có con người sinh sống, các bằng chứng về khảo cổ học đã chứng minh điều này: răng hóa thạch vaø nhieàu coâng cuï ñaù gheø ñeõo thoâ sô tìm thấy ôû Thanh Hoaù, Ñoàng nai, Bình

45


Cho hoïc sinh xem baûn ñoà chæ roõ nhöõng nôi co di tích Ngöôøi toái coå treân nöôùc ta. Trình baøy söï chuyeån bieán cuûa ngöôøi toái coå thaønh ngöôøi tinh khoân…Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp vaø caù

nhaân- GV hoûi: coâng xaõ thò toäc laø

gì?- HS döïa vaøo kieán thöùc ñaõ hoïc

lòch söû theá giôùi traû lôøi.- Cho hoïc sinh ñoïc saùch giaùo

khoa vaø chæ treân baûn ñoà daáu tích cuûa ngöôøi tinh khoân treân nöôùc ta; giaûi thích khaùi nieäm vaên hoaù Ngöøm, Sôn Vi.- GV hoûi: chuû nhaân cuûa vaên

hoaù Ngöøm, SônVi cö truù ôû ñaâu, hoï sinh soáng nhö theá naøo?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø

choát yù - GV hoûi: nhöõng tieâán boä cuûa

cuûa ngöôøi Sôn Vi so vôùi ngöôøi toái coå?- HS traû lôøi

Hoaït ñoäng 2: Theo nhoùm - GV: cung caáp kieán thöùc cho

hoïc sinh veà thôøi gian, khoâng gian cuûa vaên hoaù Hoaø Bình, Baéc Sônhöng chia lôùp laøm ba nhoùm giao nhieäm vuï:+N1: söï tieán boä veà toå chöùc

xaõ hoäi cuûa ngöôøi Hoaø Bình, Baéc Sôn?+N2: söï tieán boä trong caùch

cheá taïo coâng cuï?+N3: söï tieán boä trong caùch

kieám soáng?Caùc nhoùm thaûo luaän, cöû ñaïi

dieän traû lôøi, caùc nhoùm khaùc boå sung. GV nhaän xeùt vaø choát yù Hoaït ñoäng 3: Caû lôùp vaø caù

nhaân -GV: thoâng baùo kieán thöùc veà

cuoäc caùch maïng ñaù môùi caùch ñaây 6000 – 5000 naêm.- GV hoûi: nhöõng tieâán boä trong

vieäc cheá taïo coâng cuï vaø ñôøi soáng cö daân nhö theá naøo?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø

choát yù Hoaït ñoäng 1: Nhoùm

Phöôùc…-Đặc điểm của Ngöôøi toái coå soáng thaønh

töøng baày saên baét thuù röøng vaø haùi löôïm hoa quaû.

2. Söï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa coâng xaõ thò toäc:- sau một quá trình dài tiến hóa, người tối cổ đã

chuyển thành người tinh khôn dấu vết được tìm thấy ở caùc di tích vaên hoaù Ngöøm, Sôn Vi- Chuû nhaân vaên hoaù Sôn Vi soáng trong

maùi ñaù, hang ñoäng, ven bôø soâng, suoái treân ñòa baøn roäng töø Sôn La ñeán Quaûng Trò.Ngöôøi Sôn Vi ñaõ soáng thaønh thò toäc, söû duïng coâng cuï gheø ñeõo, hoạt động kinh tế chính là săn bắt và hái lượm - Caùch ñaây khoaûng 12000 ñeán 6000

naèm ôû Hoaø Bình, Baéc Sôn vaø moät soá nôi khaùc ñaõ tìm thaáy daáu tích cuûa vaên hoaù sô kyø ñaù môùi, goïi chung laø vaên hoaù Hoaø Bình, Baéc Sôn.+ tổ chức xã hội :Ñònh cö laâu daøi, hôïp

thaønh thò toäc, boä laïc.+Kinh tế : Ngoaøi saên baét, haùi löôïm coøn

bieát troàng troït rau cuû quaû.+ Böôùc ñaàu bieát maøi löôõi rìu, moät soá

coâng cuï khaùc baèng xöông, tre, goã, ñoà goám-> Ñôøi soáng vaät chaát tinh thaàn ñöôïc

naâng cao.- Caùch ñaây 6000 – 5000, kyõ thuaät cheá

taïo coâng cuï coù böôùc phaùt trieån môùi goïi laø “caùch maïng ñaù môùi”:+ Söû duïng kyõ thuaät khoan ñaù, cöa,

laøm goám baèng baøn xoay.+ Bieát troàng troït, duøng cuoác ñaù, trao

ñoåi saûn phaåm-> Ñôøi soáng oån ñònh vaø caûi thieän

hôn.Địa bàn cư trú được mở rộng hơn trước.3. Söï ra ñôøi cuûa thuaät luyeän kim

vaø ngheà noâng troàng luùa nöôùc:- Caùch ñaây khoaûng 4000 – 3000 naêm

caùc boä laïc treân ñaát nöôùc ta bieát ñeán ñoà ñoàng vaø thuaät luyeän kim, ngheà troàng luùa nöôùc - Như vậy cách nay khoảng 3000- 4000 năm các bộ lạc

trên đất nước ta đã bước vào thời đại kim khí, đó chính là cơ sở cho xã hội nguyên thủy chuyển sang thời đại dựng nước đầu tiên

46


-GV: thoâng baùo kieán thöùc veà vaên hoaù Phuøng Nguyeân, Sa Huyønh, Ñoàng Nai- N1: ñòa baøn cö truù, coâng cuï,

kinh teá cuûa cö daân Phuøng Nguyeân?- N2: ñòa baøn cö truù, coâng cuï,

kinh teá cuûa cö daân Sa Huyønh?- N3: ñòa baøn cö truù, coâng cuï,

kinh teá cuûa cö daân Ñoàng Nai?Hoïc sinh thaûo luaän traû lôøi, boå

sung. GV nhaän xeùt vaø choát yù 5. Sô keát baøi hoïc:- Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi caùc giai ñoaïn phaùt trieån thôøi kyø nguyeân

thuyû ôû Vieät Nam döïa treân moät truïc thôøi gian.- GV: nhaán maïnh söï ra ñôøi cuûa thuaät luyeän kim vaø vai troø cuûa noù.

. Daën doø – Baøi taäp: ñoïc baøi môùi; söu taàm tranh aûnh, hieän vaät veà thôøi nguyeân thuyû.

Ruùt kinh nghieäm:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Tuaàn: 21 Ngaøy soaïn:01/1/2015Tieát: 21 Ngày dạy 09/01/2015

Baøi 14CAÙC QUOÁC GIA COÅ ÑAÏI TREÂN ÑAÁT NÖÔÙC VIEÄT NAM

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Tóm tắt được quá trình hình thành, tình hình kinh tế, xã hội của các quốc gia Văn Lang, Âu Lạc - Trình bày được những nét khái quát về kinh tế, văn hóa, xã hội của quốc gia Phù Nam, Chăm Pa2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Boài döôõng tinh thaàn lao ñoäng saùng taïo, yù thöùc coäi nguoàn daân toäc,

loøng yeâu queâ höông ñaát nöôùc vaø yù thöùc giöõ gìn baûn saéc daân toäc.3. Veà kyõ naêng : Böôùc ñaàu reøn luyeän kyõ naêng xem xeùt cuûng coá söï kieän lòch söû trong

moái quan heä giöõa khoâng gian thôøi gian vaø xaõ hoäi.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:

- Löôïc ñoà giao chaâu vaø Chaêmpa.- Baûn ñoà haønh chính Vieät Nam.

III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc: 1 . Ổn định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ:

47


- Quaù trình phaùt trieån cuûa ngöôøi nguyeân thuyû ôû Vieät Nam?3. Giôùi thieäu baøi môùi:Vaøo cuoâái thôøi ñaù môùi caùc boä laïc treân ñaát nöôùc ta ñeàu böôùc vaøo

thôøi kyø ñoàng thau, bieát luyeän kim vaø ngheà troàng luùa nöôùc ñöôïc theå hieän qua vaên hoaù Phuøng Nguyeân, Sa Huyønh, Ñoàng Nai. Treân cô sôû ñoù hình thaønh các quoác gia coå ñaïi trên đất nước Việt Nam.Để tìm hiểu sự hình thành, cơ cấu tổ chức nhà nước,đời sống văn hóa xã hội của các quốc gia trên đất nước ta, chúng ta cùng tìm hiểu bài 14.


Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1: Caû lôùp vaø caù

nhaân -GV: töø truyeàn thuyeát vaø thaàn

thoaïi gôïi yù cho hoïc sinh nhôù laïi Nhaø nöôùc Vaên Lang – Aâu Laïc. Ñaët vaán ñeà: veà maët khoa hoïc, nöôùc Vaên Lang ñöôïc hình thaønh nhö theá naøo?-HS döïa vaøo vaên hoaù Ñoâng Sôn traû

lôøi. GV nhaän xeùt, phaân tích vaø choát yù chæ roõ nhöõng cô sôû veà kinh teá , xaõ hoäi daãn tôùi Nhaø nöôùc Vaên Lang ra ñôøi - GV hoûi: Hoaït ñoäng kinh teá cuûa cö

daân Ñoâng Sôn coù gì khaùc vôùi cö daân Phuøng Nguyeân?-HS so saùnh traû lôøi.- GV hoûi: söï phaùt trieån kinh teá ñoù

daãn tôùi heä quaû gì?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù - GV hoûi: söï phaùt trieån kinh teá xaõ

hoäi ñaët ra yeâu caàu vaø ñoøi hoûi gì? Hoaït ñoäng 2: Caû lôùp vaø caù

nhaân -GV: giaûng veà söï hình thaønh nöôùc

Vaên Lang – Aâu Laïc: nieân ñaïi, ñòa baøn, kinh ñoâ, toå chöùc Nhaø nöôùc, minh hoaï baèng sô ñoà.- GV hoûi: em coù nhaän xeùt gì veà toå

chöùc boä maùy Nhaø nöôùc Vaên Lang – Aâu Laïc?-HS suy nghó, xem sô ñoà traû lôøi

-GV: cho hoïc sinh xem theâm tranh aûnh, giaûi thích vaø choát yù.

Hoaït ñoäng 3: Caù nhaân -GV: yeâu caàu ñoïc saùch giaùo khoa

tìm hieåu ñôøi soáng vaät chaát cuûa ngöôøi Vieät coå qua aên, ôû, maëc, sinh

1. Quoác gia Vaên Lang – Aâu Laïc:a) Qúa trình hình thành:- Chuyển biến về Kinh teá: ñaáu TNK I TCN

cö daân vaên hoaù Ñoâng Sôn ñaõ bieát söû duïng coâng cuï ñoàng phoå bieán vaø baét ñaàu coù ñoà saét.+ Noâng nghieäp duøng caøy khaù

phaùt trieån, keát hôïp vôùi saên baén, chaên nuoâi, ñaùnh caù.+ Coù söï phaân coâng lao ñoäng giöõa

noâng nghieäp vaø thuû coâng nghieäp.- Xaõ hoäi:+ Söï phaân hoaù giaøu ngheøo ngày càng

rõ rệt+ Coâng xaõ noâng thoân vaø gia ñình

phuï heä thay theá cho thò toäc nguyeân thuyû.+ Söï chuyeån bieán kinh teá xaõ hoäi

ñaët ra nhöõng yeâu caàu môùi: trò thuyû, quaûn lyù xaõ hoäi, choáng ngoaïi xaâm -> Nhaø nöôùc ra ñôøi.b) Quoác gia Vaên Lang (VII – III

TCN)- Kinh ñoâ: Baïch Haïc Vieät Trì – Phuù

Thoï)- Toå chöùc Nhaø nöôùc:+ Ñöùng ñaàu ñaát nöôùc laø vua Huøng + giuùp vieäc coù caùc laïc haàu, Laïc

töôùng. Nöôùc chia thaønh 15 boä do laïc töôùng ñöùng ñaàu.+ ÔÛ caùc laøng xaõ ñöùng ñaàu laø

Boà chính. => toå chöùc Nhaø nöôùc coøn ñôn giaûn sô khai.c) Quoác gia Aâu Laïc (theá kyû III –

II TCN).- Kinh ñoâ: Coå Loa (Ñoâng Anh – Haø

Noäi).- Laõnh thoå môû roäng hôn, toå chöùc

Nhaø nöôùc chaët cheõ hôn.- Coù quaân ñoäi maïnh, vuõ khí toát,

thaønh kieân coá vöõng chaéc . Nhờ đó nhân dân Âu Lạc đã chống quân xâm lược thắng lợi.=> Nhaø nöôùc Aâu Laïc coù böôùc

48


hoaït. -GV: tieáp tuïc yeâu caàu hoïc sinh tìm

hieåu veà ñôøi soáng tinh thaàn qua saùch giaùo khoa. -GV: giaûi thích vaø môû roäng daãn

chöùng töø tö lieäu khaûo coå hoïc, daân toäc hoïc…- GV hoûi: em coù nhaän xeùt gì veà

ñôøi soáng vaät chaát tinh thaàn cuûa ngöôøi Vieät coå?-HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù


-GV: duøng löôïc ñoà, tö lieäu lòch söû trình baøy quaù trình hình thaønh Nhaø nöôùc Chaêmpa treân ñòa baøn mieàn trung: cuoäc khôûi nghóa cuûa Khu Lieân thaønh laäp nöôùc Laâm Aáp, söï dôøi ñoâ… cho tôùi khi bò Ñaïi Vieät tieâu dieät.

Hoaït ñoäng 2: Nhoùm - caù nhaân -GV: chia lôùp thaønh 3 nhoùm thaûo

luaän:+N1: tình hình kinh teá cuûa Chaêmpa

töø theá kyû II-X+N2 : tình hình chính trò – xaõ hoäi?+N3: tình hình vaên hoaù?Hoïc sinh tham khaûo saùch giaùo khoa

thaûo luaän traû lôøi. Giaùo vieân nhaän xeùt boå sung, keát luaän -GV: cho xem thaùp Chaêm, thaùnh ñòa

Mó Sôn, töôïng Chaêm… minh hoaï kyõ thuaät thuaät xaây döïng thaùp cuûa ngöôøi Chaêm. Nhaán maïnh: vaên hoaù Chaêmpa chòu aûnh höôûng maïnh meõ vaên hoaù Aán Ñoä.

Hoaït ñoäng 1: Caù nhaân -GV: duøng tö lieäu lòch söû trình baøy

nhöõng neùt chính veà söï ra ñôøi, phaùt trieån cuûa quoác gia Phuø nam.

Hoaït ñoäng 2: Caù nhaân -GV: yeâu caàu hoïc sinh ñoïc saùch

giaùo khoa tìm hieåu nhöõng ñaëc ñieåm kinh teá , vaên hoaù, xaõ hoäi cuûa Phuø Nam. -GV: toùm löôïc

phaùt trieån cao hôn Nhaø nöôùc Vaên Lang.d) Ñôøi soáng vaät chaát – tinh

thaàn cuûa ngöôøi Vieät coå:- Ñôøi soáng vaät chaát: aên gaïo teû,

neáp, rau,cuû; nöõ maëc vaùy, nam ñoáng khoá; ôû nhaø saøn…- Ñôøi soáng tinh thaàn: suøng baùi

thaàn linh, thôø cuùng toå tieân, thôø cuùng thaàn linh; phong tuïc cöôùi xin, ma chay, leã hoäi; taäp quaùn nhuoäm raêng ñen, aên traàu xaêm mình, duøng ñoà trang söùc.=> Ñôøi soáng vaät chaát tinh thaàn

khaù phong phuù, hoø nhaäp vôùi thieân nhieân.2. Quoác gia coå Champa:- Ñòa baøn: treân cô sôû vaên hoaù Sa

Huyønh goàm nhieàu khu vöïc mieàn Trung vaø Nam Trung boä. Cuoái theá kyû II Khu Lieân laäp quoác gia laâm Aáp, ñeán theá kyû VI ñoåi thaønh Chaêmpa, phaùt trieån töø theá kyû X ñeán XV sau ñoù suy thoaùi vaø hoäi nhaäp vôùi Ñaïi Vieät.- Kinh ñoâ: Traø Kieäu (Quaûng Nam),

Traø Baøn (Bình Ñònh).- Tình hình Chaêmpa töø theá kyû II

ñeán theá kyû X:+ Kinh teá : chuû yeáu troàng luùa

nöôùc, söû duïng coâng cuï saét, söùc keùo traâu boø. Caùc ngheà thuû coâng nhö deät, ñoà trang söùc, vuõ khí, ñoùng gaïch, xaây döïng. Kyõ thuaät xaây thaùp ñaït trình ñoä cao.+ Chính trò – xaõ hoäi: theo cheá ñoä

quaân chuû chuyeân cheá. Vua nắm mọi quyền hành về chính trị , kinh tế, tôn giáo.

Xã hội gồm quý tộc, dân tự do, nông dân leeij thuộc, nô lệ+ Vaên hoaù: theá kyû IV coù chöõ

vieát. Theo ñaïo Hin-ñu, vaø ñaïo Phaät. Ôû nhaø saøn, aên traàu, hoaû taùng ngöôøi cheát.3. Quoác gia coå Phuø Nam:- Treân cô sôû vaên hoaù Oc Eo (An

Giang) thuoäc chaâu thoå ñoàng baèng soâng Cöûu Long hình thaønh quoác gia coå Phuø Nam (theá kyû I), phaùt trieån thònh vöôïng (theá kyû III-V) ñeán cuoái theá kyû VI suy yeáu bò Chaân Laïp thoân tính.- Kinh teá: noâng nghieäp keát hôïp vôùi

49


thuû coâng, ñaùnh caù, buoân baùn.- Vaên hoaù: ôû nhaø saøn xăm mình…,

theo ñaïo Phaät vaø ñaïo Hin-ñu, ngheä thuaät ca muùa, nhaïc phaùt trieån.- Xaõ hoäi :goàm quí toäc, bình daân noâ

leä.

5. cũng cố baøi hoïc:- Duøng löôïc ñoà cuûng coá quaù trình hình thaønh caùc quoác gia Vaên Lang –

Aâu Laïc, Chaêmpa, Phuø Nam treân ñaát nöôùc Vieät Nam veà ñòa baøn, thôøi gian hình thaønh, thaønh phaàn daân cö?

- Yeâu caàu hoïc sinh neâu nhöõng ñieåm gioáng vaø khaùc nhau trong ñôøi soáng cö daân Vaên Lang – Aâu Laïc, Chaêmpa, Phuø Nam?

. Daën doø – Baøi taäp:- Bieân soaïn laïi noäi dung baøi hoïc vaø hoïc baøi.- Làm bài tập 4 trong sgk- Ñoïc tröôùc baøi 15.

…………………………………………………………………………………………..

Ruùt kinh nghieäm:

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

50



Baøi 15THÔØI BAÉC THUOÄC VAØ CUOÄC ÑAÁU TRANH GIAØNH ÑOÄC LAÄP DAÂN

TOÄC(từ thế kỉ II TCN đến đầu thế kỉ X )

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc nhöõng chính saùch cô baûn cuûa caùc trieàu ñaïi

phong kieán phöông Baéc ôû nöôùc ta vaø nhöõng chuyeån bieán kinh teá, vaên hoaù, xaõ hoäi nöôùc ta thôøi Baéc thuoäc.

2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Giaùo duïc tinh thaàn ñaáu tranh beàn bæ choáng ñoàng hoaù giaønh ñoäc laäp

daân toäc cuûa nhaân daân ta.3. Veà kyõ naêng : - Boài döôõng kyõ naêng lieân heä giöõa nguyeân nhaân vaø keát quaû, chính trò

vôùi kinh teá, vaên hoaù, xaõ hoäi.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:

- Löôïc ñoà saùch giaùo khoa ban KHXH lôùp 10.- Taøi lieäu minh hoaï khaùc.

III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc: 1. Ổn định lớp:

2. Kieåm tra baøi cuõ:- Nhöõng cô sôû hình thaønh nöôùc Vaên Lang – Aâu Laïc?- Ñôøi soáng vaät chaát, tinh thaàn cuûa ngöôøi Vieät coå trong xaõ hoäi Vaên Lang

– Aâu Laïc?3. Giôùi thieäu baøi môùi:Töø sau khi nöôùc Aâu Laïc bò Trieäu Đàø xaâm chieám naêm 179 TCN cho ñeán

theá kyû X, nöôùc ta bò caùc trieàu ñaïi phong kieán phöông Baéc ñoâ hoä. Lòch söû goïi laø thôøi Baéc thuoäc. Baøi hoâm nay seõ giuùp chuùng caùc em tìm hieåu aâm möu thaâm ñoäc cheá ñoä cai trò taøn baïo cuûa phong kieán phöông Baéc ñoái vôùi daân toäc ta cuõng nhö nhöõng chuyeån bieán veà kinh teá , vaên hoaù, xaõ hoäi nöôùc ta thôøi Baéc thuoäc.


nhaân-GV: trình baøy quaù trình nöôùc ta bò

Trieäu Ñaø xaâm löôïc (179 TCN) roài bò ñoâ hoä vaø bò chia caét thaønh quaän huyeän qua caùc trieàu ñaïi phong kieán Trung Quoác Haùn, Tuyø, Ñöôøng.-GV hoûi: caùc trieàu ñaïi phong kieán

phöông Baéc chia ñaát nöôùc ta thaønh quaän, huyeän nhaèm muïc ñích gì?-HS traû lôøi. Giaùo vieân keát luaän


-GV: cho hoïc sinh nghieân cöùu saùch giaùo khoa tìm hieåu veà caùc chính

I Cheá ñoä cai trò cuûa caùc trieàu ñaïi phong kieán phöông baéc vaø nhöõng chuyeån bieán trong xaõ hoäi vieät nam1. Cheá ñoä cai trò:a) Toå chöùc boä maùy nhaø nöôùc:- Caùc trieàu ñaïi phong kieán phöông

Baéc töø Trieäu, Haùn, Tuyø,Ñöôøng ñeàu chia nöôùc ta thaønh quaän huyeän, cöû quan cai trò ñeán caáp huyeän.- Muïc ñích laø saùp nhaäp ñaát nöôùc

Aâu Laïc vaøo baûn ñoà Trung Quoác.b) Chính saùch boùc loät veà kinh

teá vaø ñoàng hoaù veà vaên hoaù- Thöïc hieän chính saùch boùc loät,

coáng naïp naëng neà.51


saùch boùc loät kinh teá cuûa chính quyeàn ñoâ hoä. Giaùo vieân boå sung vaø keát luaän -GV hoûi: em nhaän xeùt veà chính

saùch boùc loät cuûa chính quyeàn ñoâ hoä?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù Hoaït ñoäng 3: Caû lôùp vaø caù

nhaân-GV: cho hoïc sinh tìm hieåu saùch giaùo

khoa ñeå thaáy chính saùch veà vaên hoaù cuûa chính quyeàn ñoâ hoä.-HS traû lôøi. Giaùo vieân boå sung

choát yù

-GV: chính saùch ñoâ hoä ñoù nhaèm muïc ñích gì?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù


-GV: trình baøy tình hình kinh teá nöôùc ta thôøi Baéc thuoäc.-GV: neâu vaán ñeà: em coù nhaän xeùt

gì veà tình hình kinh teá nöôùc ta thôøi Baéc thuoäc?-GV: gôïi yù: so vôùi thôøi Vaên Lang –

Aâu Laïc coù bieán ñoåi hay khoâng? Bieán ñoåi nhanh hay chaäm? Nguyeân nhaân daãn tôùi söï bieán ñoåi ñoù?-HS suy nghó traû lôøi. Giaùo vieân boå

sung, phaân tích vaø choát yù


-GV: cho hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa ñeå thaáy ñöôïc söï phaùt trieån cuûa vaên hoaù daân toäc.-GV: trong khi tieáp thu vaên hoaù Haùn,

nhaân daân ta ñaõ choïn loïc vaø phaùt trieån noù nhö theá naøo?-HS: töï trình baøy. Giaùo vieân boå

sung, nhaän xeùt vaø keát luaän

- Naém ñoäc quyeàn veà muoái vaø saêét.- Quan cai trò baïo ngöôïc, tham oâ, ra

söùc boùc loät daân chuùng ñeå laøm giaøu.- Chính saùch ñoàng hoaù veà vaên

hoaù:+ Truyeàn baù nho giaùo, daïy chöõ

Nho.+ Baét daân ta phaûi thay ñoåi phong

tuïc, taäp quaùn theo ngöôøi Haùn.+ Ñöa ngöôøi Haùn vaøo sinh soáng

cuøng vôùi ngöôøi Vieät- Chính quyeàn ñoâ hoä coøn aùp duïng

luaät phaùp haø khaéc, thaúng tay ñaøn aùp caùc cuoäc noåi daäy cuûa nhaân daân ta.-> ñoàng hoaù nhaân daân ta.

2. Nhöõng chuyeån bieán veà kinh teá, vaên hoaù,xaõ hoäi:a) Veà kinh teá:- Trong noâng nghieäp:+ Coâng cuï saét ñöôïc söû duïng phoå

bieán.+ Coâng cuoäc khai hoang ñöôïc ñaáy

maïnh.+ Thuyû lôïi môû mang.-> Naêng suaát luùa taêng hôn tröôùc.- Thuû coâng nghieäp, thöông maïi coù

söï chuyeån bieán ñaùng keå.+ Ngheà cuõ phaùt trieån hôn: reøn

saét, khai thaùc vaøng, baïc laøm ñoà trang söùc.+ Moät soá ngheà môùi xuaát hieän nhö

laøm giaáy, laøm thuyû tinh…+ Döôøng giao thoâng thuyû boä giöõa

caùc quaän hình thaønh .b) Veà vaên hoaù – xaõ hoäi:- Veà vaên hoaù:+ Moät maët tieáp thu nhöõng yeáu toá

vaên hoaù Trung Hoa nhö ngoân ngöõ, vaên töï.+ Maët khaùc, vaãn giöõ ñöôïc phong

tuïc, taäp quaùn nhö nhuoäm raêng, aên traàu, laøm baønh tröng, baùnh daøy, toân troïng phuï nöõ.-> Nhaân daân ta khoâng bò ñoàng

hoaù.- Veà xaõ hoäi:+ Quan heä giöõa nhaân daân vôùi

chính quyeàn ñoâ hoä thöôøng xuyeân caêng thaúng.+ Ñaáu tranh choáng ñoâ hoä.

52



-GV: cho hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa vaø hoûi: so vôùi thôøi kyø Vaên Lang – Aâu Laïc, xaõ hoäi nöôùc ta thôøi ñoù coù chuyeån bieán gì?-HS traû lôøi. Giaùo vieân nhaän xeùt,

boå sung, keát luaän

+ ÔÛ moät soá nôi noâng daân töï do bò noâng noâ hoaù, bò boùc loät theo kieåu ñòa toâ phong kieán.

5 : Cuûng coá - Yeâu caàu hoïc sinh neâu muïc ñích vaø keát quaû cuûa chính saùch ñoâ hoä cuûa chính quyeàn phöông Baéc. - Söï bieán ñoåi veà kinh teá , vaên hoaù, xaõ hoäi nöôùc ta thôøi Baéc thuoäc. daën doø – Baøi taäp - Hoïc baøi theo caùc caâu hoûi saùch giaùo khoa trang 73, ñoïc tröôùc baøi 16. Tuaàn:22 Ngaøy soaïn:10/01/2015Tieát: 23 Ngày dạy: 14/01/2015

Baøi 16THÔØI BAÉC THUOÄC VAØ CUOÄC ÑAÁU TRANH GIAØNH ÑOÄC LAÄP

(Tieâáp theo)I – Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Veà kieán thöùc : - trình bày được nét chính của một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu: khởi nghĩa Hai bà Trưng, khởi nghĩa

Lí Bí., Nhô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng....2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Giaùo duïc loøng caêm thuø quaân xaâm löôïc vaø ñoâ hoä.- Giaùo duïc loøng bieát ôn caùc vò anh huøng daân toäc, töï haøo veà nhöõng

chieán thaéng oanh lieät cuûa daân toäc.3. Veà kyõ naêng : - Heä thoáng hoaù kieán thöùc, laäp baûng thoáng keâ, söû duïng baûn ñoà ñeå

trình baøy dieãn bieán.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:

- Löôïc ñoà caùc cuoäc khôûi nghóa thôøi Baéc thuoäc.- Baûng thoáng keâ caùc cuoäc khôûi nghóa.

III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc: 1. Ổn định lớp

2. Kieåm tra baøi cuõ:- Neâu vaø nhaän xeùt xuaát saéc ñoâ hoä cuûa chính quyeàn phong kieán phöông

Baéc ñoái vôùi nöôùc ta?3. Giôùi thieäu baøi môùi:Traûi qua nhieàu theá kyû bò ñoâ hoä, nhaân daân ta khoâng ngöøng noåi daäy

ñaáu tranh giaønh ñoäc laäp. Ñieàu ñoù ñaõ taïo neân truyeàn thoáng yeâu nöôùc vaø giöõ nöôùc quí baùu cuûa daân toäc ta. Baøi hoïc naøy seõ giuùp caùc em nhaän thaáy truyeàn thoáng ñoù ñaõ ñöôïc hình thaønh töø thôøi Baéc thuoäc nhö theá naøo thoâng qua vieäc tìm quaù trình ñaáu tranh giaønh ñoäc laäp suoát 1000 naêm Baéc thuoäc.

4. Toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy hoïc treân lôùp: Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûn

Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp-GV: cho hoïc sinh xem baûng thoáng

I. Cuoäc ñaáu tranh giaønh ñoïc laäp (theá kyû I – ñaàu theá kyû X)

53


keâ caùc cuoäc khôûi nghóa:Thôøi gian

Teân cuoäc khôûi nghóa

Ñòa baøn

40 KN Hai Baø Tröng Haùt Moân

100,137,144

KN nhaân daân Nhaät Nam

157 KN nhaân daân Cöûu Chaân

178,190 KN nhaân daân Giao Chæ

248 KN Baø Trieäu542 KN Lyù Bí687 KN Lyù Töï Tieân722 KN Mai Thuùc

Loan776-791 KN Phuøng Höng819-820 KN Döông Thanh905 KN Khuùc Thöøa

Duï938 KN Ngoâ Quyeàn-GV: yeâu caàu nhaän xeùt veà caùc

ñaáu tranh cuûa nhaân daân thôøi Baéc thuoäc?-HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù

Hoaït ñoäng 1: Nhoùm – caù nhaân

-GV: chia lôùp laøm 4 nhoùm theo doõi saùch giaùo khoa tìm hieåu caùc cuoäc khôûi nghóa theo caùc noäi dung sau:+ Thôøi gian buøng noå cuoäc khôûi

nghóa+ Choáng keû thuø naøo, thuoäc trieàu

ñaïi naøo?+ Ñòa baøn cuoäc khôûi nghóa?+ Dieãn bieán chính cuoäc khôûi

nghóa?+ Keát quaû, yù nghóa?Phaân coâng cuï theå:+N1: khôûi nghóa Hai Baø Tröng+N2: khôûi nghóa Lyù Bí+N3: khôûi nghóa Khuùc Thöøa Duï+N4: chieán thaéng Baïch Ñaèng

Caùc nhoùm thaûo luaän, ghi ra giaáy,

1. khaùi quaùt phong traøo ñaáu tranh töø theá kyû I ñeán ñaàu theá kyû X:* Nhaän xeùt:- Veà qui moâ: caùc cuoäc khôûi nghóa

noå ra lieân tuïc, roäng lôùn.- Veà keát quaû: nhieàu cuoäc khôûi nghóa

ñaõ giaønh ñöôïc thaéng lôïi, laäp ñöôïc chính quyeàn töï chuû.- Veà yù nghóa: theå hieän tinh thaàn yeâu

nöôùc choáng giaëc ngoaïi xaâm, yù chí töï chuû vaø tinh thaàn daân toäc cuûa nhaân daân ta.2. Moät soá cuoäc khôûi nghóa tieâu bieåu:a. Khôûi nghóa Hai Baø Tröng- Mùa xuân năm 40, Hai bà Trưng nổi dậykhởi nghĩa

- Cuộc khởi nghĩa được đông đảo tầng lớp nhân dân tham gia - Quân khởi nghĩa lần lượt chiếm Mê Linh, Cổ Loa, Luy Lâu.Thái thú Tô Định phải bỏ chạy về nước - Cuộc khởi nghĩa thắng lợi Trưng Trắc được suy tôn lên làm vua b. Cuộc kháng chiến chống quân Hán xân lược - Trưng vương xây dựng chính quyền tự chủ trong hai năm - Năm 42, Mã Viện được vua Hán cử chỉ huy quân sang xâm lược nước ta - Cuộc kháng chiến của nhân dân ta dưới sự chỉ huy của Hai bà Trưng diễn ra quyết liệt . Nhưng do lực lượng yếu nên thất bại - Cuộc khởi nghĩa thể hiện khí phách anh hùng của dân tộc và vai trò lớn của phụ nữ Việt Nam.c. Khởi nghĩa Lí Bí - Năm 542 , Khởi nghĩa Lí Bí bùng nổ. Chưa đầy 3 tháng nghĩa quân đã chiếm được thành Long Biên, chính quyền đô hộ bị lật đổ. - Năm 544, Lí Bí lên ngôi vua, lấy quốc hiệu là vạn xuân, kinh đô ở của sông Tô lịch - Năm 545 quân Lương sang xâm lược nước ta, Trước thế mạnh của giặc Lí Bí liên tục rút quân sau đó trao quyền chỉ huy cho Triệu Quang Phục - Năm 550, cuộc kháng chiến thắng lợi, Triệu Quang Phục lên ngôi vuad. khởi nghĩa Khúc Thừ Dụ - Năm 905, nhân lúc nhà Đương suy yếu Khúc Thừa Dụ được nhân dân ủng hộ đã đánh chiếm Tống Bình, giành quyền tự chủ - Năm 907, Khúc Hạo lên thay đã tiến hành một số cải cách kinh tế, hành chính nhằm ổn tình hình xã hộie, Chiến thắng Bạch đằng - Năm 931, Dương Đình Nghệ lãnh đạo nhân dân đánh bại cuộc xâm lược của quân Nam Hán và xưng

54


cöû ñaïi dieän trình baøy. Giaùo vieân nhaän xeùt, duøng baûng thoáng keâ trình baøy chi tieát töøng cuoäc khôûi nghóa. Qua vieäc trình baøy, giaùo vieân laøm noåi roõ coâng lao cuûa caùc nhaân vaät lòch söû caùc anh huøng daân toäc, nhaán maïnh yù nghóa lòch söû vaø nguyeân nhaân thaéng lôïi.

tiết độ sứ, nhưng sau ông bị Kiều Công Tiễn giết hại. - Công Tiễn cho người sang cầu cứu nhà Nam Hán, nhân cơ hội đó quân Nam Hán sang xâm lược nước ta. - Ngô Quyền đã dùng kế cho quân đóng cọc trên sông Bạch Đằng, cho quân mai phục ở hai bên bờ sông, sau đó nhử giặc vào trận địa bãi cọc, đánh bại quân nam hán. - ý nghĩa : Chiến thắng Bạch đằng đã mở ra một thời đại mới – thời đại độc lập , tự chủ lâu dài của dân tộc

5. Cuûng coá:- Qua baûng thoáng keâ, giaùo vieân khaùi quaùt laïi tính lieân tuïc, roäng lôùn

cuûa phong traøo ñaáu tranh choáng Baéc thuoäc.- Yeâu caàu hoïc sinh neâu nhöõng ñoùng goùp coâng lao to lôùn cuûa caùc anh

huøng daân toäc, neâu caûm nghó cuûa mình veà nhöõng con ngöôøi ñoù. . daën doø – Baøi taäp:- Söu taàm tranh aûnh tö lieäu lòch söû, ñeàn thôø caùc vò anh huøng daân toäc

thôøi Baéc thuoäc.- Hoaøn chænh baûng thoáng keâ, traû lôøi caùc caâu hoûi cuoái baøi.- Ñoïc tröôùc baøi baøi 17.

……………………………………………………………………………..


Baøi 17QUAÙ TRÌNH HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN CUÛA NHAØ NÖÔÙC PHONG KIEÁN VIEÄT NAM

(TỪ THẾ KỶ X ĐẾN THẾ KỶ XV)

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Quaù trình xaây döïng vaø hoaøn chænh Nhaø nöôùc phong kieán Vieät Nam

dieãn ra trong moät thôøi gian laâu daøi treân moät laõnh thoå thoáng nhaát.- Nhaø nöôùc phong kieán Vieät Nam ñöôïc toå chöùc theo cheá ñoä quaân chuû

trung öông taäp quyeàn, coù phaùp luaät, quaân ñoäi vaø coù chính saùch ñoái noäi ñoái ngoaïi ñaày ñuû, töï chuû vaø ñoäc laäp.

- Treân böôùc ñöôøng phaùt trieån, maëc duø tính giai caáp ngaøy caøng gia taêng, Nhaø nöôùc phong kieán Vieät Nam vaãn giöõ ñöôïc moái quan heä gaàn guõi vôùi nhaân daân.

2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Boài döôõng yù thöùc ñoäc laäp daân toäc, baûo veä söï thoáng nhaát nöôùc

nhaø.- Boài döôõng nieàm töï haøo daân toäc.3. Veà kyõ naêng : Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích, so saùnh.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:Baûn ñoà Vieät Nam; tranh aûnh Vaên Mieáu, Nhaø nöôùc; moät soá tö lieäu veà

Nhaø nöôùc trieàu Lyù, Traàn, Leâ Sô.III –Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc: 1 Ổn định lớp

2. Kieåm tra baøi cuõ:Toùm taét dieãn bieán, yù nghóa lòch söû cuûa chieán thaéng Baïch Ñaèng?

55


3. Giôùi thieäu baøi môùi:Chieán thaéng Baïch Ñaèng ñaõ môû ñaàu thôøi ñaïi phong kieán ñoäc laäp cuûa

daân toäc Vieät Nam töø theá kyû X ñeán theá kyû XV. Treân cô sôû Nhaø nöôùc thoáng nhaát, Nhaø nöôùc quaân chuû chuyeân cheá phong kieán ñöôïc xaây döïng vaø thaønh laäp vaø tuøng böôùc phaùt trieån, hoaøn thieän ñaït ñeán ñænh cao. Baøi hoâm nay giuùp caùc em tìm hieåu quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa Nhaø nöôùc phong kieán Vieät Nam.



nhaân- GV: nhaéc laïi yù nghóa cuûa chieán

thaéng Baïch Ñaèng môû ra thôøi kyø ñoäc laäp laâu daøi. Nhöõng vieäc laøm cuûa Ngoâ Quyeàn nhaèm xaây döïng chính quyeàn töï chuû. Hoûi: nhöõng vieäc laøm ñoù coù yù nghóa nhö theá naøo?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù - GV: trình baøy tình hình chính trò töø

sau khi Ngoâ Quyeàn maát cho ñeán khi thaønh laäp nhaø Leâ. Trình baøy qua sô ñoà toå chöùc boä maùy Nhaø nöôùc thôøi Ñinh – Tieàn Leâ.- GV hoûi: em coù nhaän xeùt gì veà toå

chöùc Nhaø nöôùc thôøi Ñinh – Leâ?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù- GV: giaûi thích theâm khaùi nieäm

“quaân chuû chuyeân cheá”.Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp vaø caù

nhaân- GV: giaûng veà söï suïp ñoå cuûa nhaø

Tieàn Leâ vaø söï thaønh laäp nhaø Lyù, yù nghóa troïng ñaïi cuûa nhöõng vieäc laøm cuûa caùc vua thôøi Lyù. Giaùo vieân tieáp tuïc trình baøy söï chuyeån tieáp cuûa caùc trieàu ñaïi Traàn – Hoà.- GV: cho hoïc sinh tìm hieåu caùch toå

chöùc boä maùy Nhaø nöôùc thôøi Lyù – Traàn – Hoà trong saùch giaùo khoa vaø xem sô ñoà vaø yeâu caàu hoïc sinh nhaän xeùt.

- HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát

I. Böôùc ñaàu tieân xaây döïng nhaø nöôùc ñoäc laäp theá kyû X- Naêm 939 Ngoâ Quyeàn xöng vöông,

ñoùng ñoâ ôû Coå Loa (Ñoâng Anh, Haø Noäi), môû ñaàu xaây döïng Nhaø nöôùc ñoäc laäp töï chuû.- Naêm 968 sau khi deïp loaïn 12 söù

quaân, Ñinh Boä Lónh leân ngoâi, xöng hoaøng ñeá, ñaët teân nöôùc laø Ñaïi Coà Vieät, ñoùng ñoâ ôû Hoa Lö, Ninh Bình.- Nhà Tiền Lê xây dựng nhà nước quân chủ sơ

khai: chính quyeàn trung öông coù 3 ban: Ban Vaên, Ban Voõ, Taêng ban.+ Veà haønh chính chia nöôùc ra 10

ñaïo.+ Toå chöùc quaân ñoäi theo cheá ñoä

nguï binh ö noâng.=> Trong theá kyû X, Nhaø nöôùc ñoäc

laäp töï chuû theo thieát cheá quaân chuû chuyeân cheá ñaõ ñöôïc xaây döïng. Tuy coøn sô khai, nhöng đặt tiền đề cho xây dựng nhà nước hoàn chỉnh sau nàyII. Phaùt trieån vaø hoaøn chænh

nhaø nöôùc phong kieán ôû ñaàu theá kyû XI - XV:1.Toå chöùc boä maùy Nhaø nöôùc: ( Khái quát)- Naêm 1010 Lyù Coâng Uaån dôøi ñoâ

töø Hoa Lö veà Thaêng Long.- Naêm 1054 Lyù Thaùnh Toâng đổi

quoâác hieäu laø Ñaïi Vieät.=> Môû ra thôøi kyø phaùt trieån môùi

cuûa daân toäc.* Toå chöùc boä maùy Nhaø nöôùc thôøi

Lyù – Traàn – Hoà

Vua

Teå töôùng

Ñaïi thaàn

56


luaän


- GV: Trình baøy söï ra ñôøi cuûa nhaø Leâ. Yeâu caàu hoïc sinh tìm hieåu caûi caùch cuûa leâ Thaùnh Toâng veà toå chöùc Nhaø nöôùc trung öông vaø ñòa phöông.- HS traû lôøi. Giaùo vieân cho hoïc sinh

xem sô ñoà vaø giaûi thích.

- GV hoûi: em coù nhaän xeùt gì veà toå chöùc boä maùy Nhaø nöôùc thôøi Leâ?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø keát luaän


- GV: giaûng veà söï ra ñôøi cuûa caùc boä luaät.

- GV hoûi: muïc ñích, taùc duïng cuûa boä luaät treân?- HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát

luaän

Hoaït ñoäng 2: Caù nhaân- GV: giaûng löôùt veà toå chöùc quaân

ñoäi.

Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp

- GV: yeâu caàu hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa ñeå thaáy chính saùch ñoái noäi vaø ñoái ngoaïi cuûa caùc trieàu ñaïi

Saûnh Vieän Ñaøi

- Ở địa phương chia thành các lộ, trấn, dưới lộ là phủ, huyện, châu, và xãBoä maùy Nhaø nöôùc quaân chuû

chuyeân cheá ñöôïc caûi tieán hoaøn chænh hôn* Boä maùy Nhaø nöôùc thôøi Leâ

Sô:- Naêm 1428, sau khi chieán thaéng

quaân Minh Leâ Lôïi leân ngoâi hoaøng ñeá laäp ra nhaø Leâ.- Leâ Thaùnh Toâng ñaõ tieán haønh

moät cuoäc caûi caùch haønh chính lôùn:Chính quyeàn trung öông

Vua

6 Boä Ngöï söû ñaøi

Haøn laâm vieän

Chính quyeàn ñòa phöông:+ Caû nöôùc chia thaønh 13 ñaïo thöøa

tuyeân, moãi ñaïo coù 3 ti laø ñoâ ti, thöøa ti vaø hieán ti.+ Döôùi ñaïo laø phuû, huyeän, chaâu,

xaõ.-> Thôøi Leâ Sô boä maùy Nhaø nöôùc

quaân chuû chuyeân cheá ñaït möùc ñoä cao, hoaøn chænh.

2. Luaät phaùp vaø quaân ñoäi:* Luaät phaùp:- 1042 Vua Lyù Thaùnh Toâng ban haønh

boä Hình Thö.- Thôøi Traàn coù boä Hình Luaät.- Thôøi Leâ coù Quoâác Trieàu Hình

Luaät goïi laø luaät Hoàng Ñöùc.-> Luaät phaùp nhaèm baûo veä

quyeàn haønh cuûa giai caáp thoáng trò, an ninh ñaát nöôùc, moät soá quyeàn lôïi chính ñaùng cuûa nhaân daân.* Quaân ñoäi: ñöôïc toå chöùc qui cuû

goàm:- Caáùm binh: baûo veä kinh thaønh.- Quaân chính qui: baûo veä ñaát nöôùc.- Qua các triều đại lực lượng quân đội ngày càng

được tăng cường cả về số lượng và chất lượng3. Hoaït ñoäng ñoái noäi vaø ñoái

ngoaïi:57


phong kieán nöôùc ta. Phaùt vaán ñeå hoïc sinh phaùt bieåu.- GV nhaän xeùt phaân tích vaø keát

luaän

* Ñoái noäi: - Quan taâm ñeán ñôøi soáng nhaân

daân.- Chuù yù ñoaøn keát caùc daân toäc ít

ngöôøi.* Ñoái ngoaïi: - Vôùi nöôùc lôùn phöông Baéc: hoaø

hieáu, saün saøng chieán ñaáu baûo veä Toå quoác.- Vôùi Chaêmpa, Laøo, Chaân Laïp coù

luùc thaân thieän coù luùc xaûy ra chieán tranh.

5. Cuûng coá- Giaùo vieân trình baøy khaùi quaùt caùc giai ñoaïn hình thaønh vaø phaùt trieån

vaø hoaøn thieän cuûa boä maùy Nhaø nöôùc phong kieán quaân chuû chuyeân cheá trung öông taäp quyeàn ôû nöôùc ta.

- Taïi sao noùi döôùi thôøi Leâ, toå chöùc boä maùy Nhaø nöôùc phong kieán Vieät Nam ñaït ñeán ñoä hoaøn chænh cao?

Daën doø – baøi taäp- Hoïc baøi, traû lôøi caùc caâu hoûi trong saùch giaùo khoa.- Ñoïc tröôùc baøi 18.

……………………………………………………………………………………………………………………..


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


BAØI 18COÂNG CUOÄC XAÂY DÖÏNG VAØ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ

TRONG CAÙC THEÁ KYÛ X – XVI – Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Veà kieán thöùc : 58


- Traûi qua 5 theá kyû ñoäc laäp, nhaân daân ta xaây döïng cho mình neàn kinh teá ña daïng hoaøn thieän.

- Neàn kinh teá chuû yeáu laø noâng nghieäp, tuy coù nhieàu maâu thuaãn trong vaán ñeà ruoäng ñaát, nhöng nhöõng yeáu toá caàn thieát ñeå phaùt trieån noâng nghieäp nhö thuyû lôïi, khai hoang, taêng caùc loaïi caây troàng vaãn ñöôïc phaùt trieån.

- Thuû coâng nghieäp ngaøy caøng phaùt trieån, ña daïng, phong phuù, chaát löôïng ñöôïc naâng cao khoâng chæ phuïc vuï trong nöôùc maø coøn goùp phaàn trao ñoåi vôùi beân ngoaøi. Thöông nghieäp phaùt trieån.

- Trong hoaøn caûnh cheá ñoä phong kieán ruoäng ñaát ngaøy caøng taäp trung vaøo tay ñòa chuû.

2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Töï haøo veà nhöõng thaønh töïu kinh teá daân toäc ñaõ ñaït ñöôïc.- Thaáy ñöôïc söï haïn cheá trong neàn kinh teá phong kieán ngay trong giai ñoaïn

phaùt trieån cuûa noù, töø ñoù lieân heä vôùi thöïc teá lòch söû hieän nay.3. Veà kyõ naêng : - Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích, nhaän xeùt, lieân heä thöïc teá.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:- Tranh aûnh, löôïc ñoà coù lieân quan.- Tö lieäu lòch söû nhö ca dao veà kinh teá, moät soá nhaän xeùt cuûa ngöôøi

ngöôøi ngoaøi.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc: 1. Ổn định lớp

2. Kieåm tra baøi cuõ:- Neâu caùc giai ñoaïn hoaøn thaønh, phaùt trieån, hoaøn thieän cuûa Nhaø nöôùc

phong kieán Vieät Nam.- Veõ sô ñoà Nhaø nöôùc thôøi Lyù – Traàn – Hoà, thôøi Leâ sô vaø nhaän xeùt, so

saùnh.3 Giôùi thieäu baøi môùi:Vôùi nieàm töï haøo chaân chính vaø yù thöù vöôn leân, töø theá kyû X choù ñeán

theá kyû XV, nhaân daân ta ñaõ nhieät tình xaây döïng vaø phaùt trieån neàn kinh teá töï chuû toaøn dieän. Baøi hoïc hoâm nay giuùp chuùng ta hieåu ñöôïc coâng cuoäc xaây döïng vaø phaùt trieån kinh teá cuûa nhaân daân ta töø theá kyû X ñeán theá kyû XV.


Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp- GV hoûi: boái caûnh lòch söû nöôùc

Ñaïi Vieät töø theá kyû X – XV nhö theá naøo? Boái caûnh ñoù coù taùc ñoäng nhö theá naøo ñeán söï phaùt trieån kinh teá?- HS ñoïc saùch giaùo khoa traû lôøi. GV

nhaän xeùt vaø keát luaän Hoaït ñoäng 2: Caù nhaân vaø caû

lôùp- GV hoûi: nhöõng bieåu hieän cuûa söï

môû roäng vaø phaùt trieån noâng nghieäp theá kyû X – XV? Gôïi yù:+ Môû roäng dieän tích.+ Môû mang ñeâ ñieàu.+ Phaùt trieån söùc keùo caùc loaïi caây

troàng.

1. Môû roäng phaùt trieån noâng nghieäp:- Dieän tích ñaát ngaøy caøng môû

roäng: nhaân daân tích cöïc khai hoang; caùc vua Traàn khuyeán khích laäp ñieàn trang; nhiều làng xóm mới được thành lập- Thuyû lôïi ñöôïc Nhaø nöôùc quan taâm

môû mang: Nhaø nöôùc cho daép ñeâ doïc caùc soâng lôùn…ñaët chöùc quan Haø ñeâ söù troâng coi ñeâ ñieàu.- Nhaø nöôùc quan taâm baûo veä söùc

keùo, phaùt trieån caùc gioáng caây noâng nghieäp.- nhà nước quan tâm dến sản xuất nông nghiệp

hàng năm các vua đều cày tịch điền ….- Phép quân điền được đặt ra từ thời Lê Sơ để chia

rượng đất công làng xã

59


Caùc lónh vöïc treân ñöôïc bieåu hieän nhö theá naøo?- HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù - GV hoûi: em nhaän xeùt gì veà söï

phaùt trieån noâng nghieäp töø theá kyû X – XV? Do ñaâu maø noâng nghieäp phaùt trieån? Taùc duïng cuûa söï phaùt trieån ñoù? Nhaø nöôùc phong kieán ñoùng vai troø nhö theá naøo?- HS suy nghó traû lôøi. GV boå sung,

nhaän xeùt vaø keát luaän Hoaït ñoäng 1: Caù nhaân vaø caû

lôùp- GV hoûi: nguyeân nhaân thuùc ñaåy

söï phaùt trieån thuû coâng nghieäp trong nöôùc? Giaùo vieân phaùt vaán ñeå hoïc sinh thaáy ñöôïc nhu caàu noäi taïi trong nöôùc.- GV: cho hoïc sinh ñoïc saùch giaùo

khoa vaø neâu nhöõng bieåu hieän cuûa söï phaùt trieån thuû coâng nghieäp. Cho hoïc sinh xem tranh aûnh haøng thuû coâng thaáy ñöôïc söï phong phuù veà chaát löôïng vaø soá löôïng.

Hoaït ñoäng 2: Caù nhaân vaø caû lôùp

- GV: cho hoïc sinh theo doõi saùch giaùo khoa ñeå thaáy ñöôïc söï phaùt trieån thuû coâng nghieäp Nhaø nöôùc.- HS ñoïc saùch traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù Hoaït ñoäng 3: Caù nhaân

- GV hoûi: em ñaùnh giaù nhö theá naøo veà söï phaùt trieån cuûa thuû coâng nghieäp nöôùc ta ñöông thôøi?- Hs suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø keát luaänHoaït ñoäng 1: Caù nhaân vaø caû

lôùp- GV: cho hoïc sinh theo doõi saùch

giaùo khoa ñeå thaáy söï phaùt trieån cuûa noäi thöông vaø ngoaïi thöông. Yeâu caàu hoïc sinh neâu nhöõng bieåu hieän cuûa söï phaùt trieån ñoù. - HS ñoïc saùch traû lôøi. Giaùo vieân

boå sung theâm baèng hình aûnh, tö lieäu minh hoaï.

Hoaït ñoäng 2: Caù nhaân - GV hoûi: em ñaùnh nhö theá naøo veà

hoaït ñoäng thöông nghieäp nöôùc ta ñöông thôøi?- GV: gôïi yù: nguyeân nhaân phaùt

-> Caùc chính saùch cuûa Nhaø nöôùc ñaõ thuùc ñaåy noâng nghieäp, ñôøi soáng nhaân daân aám no haïnh phuùc, traät töï xaõ hoäi oån ñònh, ñoäc laäp daân toäc ñöôïc cuûng coá.2. Phaùt trieån thuû coâng nghieäp:* Thuû coâng nghieäp trong nhaân

daân:- Caùc ngheà thuû coâng coå truyeàn

ngaøy phaùt trieån, chaát löôïng naâng cao nhö ñuùc ñoàng, reøn saét, ñoà goám, deät…- Caùc làng ngheà thuû coâng ra ñôøi nhö

Thoå Haø, Baùt Traøng…* Thuû coâng nghieäp Nhaø nöôùc:- Nhaø nöôùc thaønh laäp caùc xöôûng

(cuïc baùch taùc) taäp trung thôï gioûi trong nöôùc saûn xuaát: tieàn, vuõ khí, aùo muõ vua quan, thuyeàn chieán…- Moät soá saûn phaåm kyõ thuaät cao

nhö ñaïi baùc, thuyeàn chieán coù laàu.3. Môû roäng thöông nghieäp:* Noäi thöông:- Caùc chôï laøng, chôï huyeän, chôï

chuøa moïc leân khaép nôi laø nôi nhaân daân trao ñoåi saûn phaåm noâng nghieäp vaø thuû coâng nghieäp.- Kinh ñoâ Thaêng Long trôû thaønh ñoâ

thò lôùn coù 36 phoá phöôøng Laøo trung taâm buoân baùn vaø laøm ngheà thuû coâng* Ngoaïi thöông:- Thôøi Lyù – Traàn khaù phaùt trieån.

Nhaø nöôùc cho xaây döïng nhieàu beán caûng ñeå buoân baùn vôùi nöôùc ngoaøi.- Vuøng bieân giôùi Vieät Trung hình

thaønh caùc ñieåm buoân baùn.4. Tình hình phaân hoaù xaõ hoäi vaø cuoäc ñaáu tranh cuûa noâng daân: (GTCT)

60


trieån? Phaùt trieån nhö theá naøo?5. Cuûng coá,:- Yeâu caàu hoïc sinh neâu nhöõng bieåu hieän cuûa söï phaùt trieån noâng

nghieäp vaø thuû coâng nghieäp. . daën doø – baøi taäp:

- Hoïc baøi, traû lôøi caùc caâu hoûi saùch giaùo khoa.- Ñoïc tröôùc baøi 19.- Tìm hieåu caùc anh huøng daân toäc, danh nhaân vaên hoaù Traàn Quoác Tuaán,

Lyù Thöôøng Kieät, Leâ Lôïi, Nguyeãn Traõi. Ruùt kinh nghieäm:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Tuaàn: 23 Ngaøy soaïn:20/01/2015

Tieát: 26 Ngày dạy: 24/01/2015 BÀI 19: NHÖÕNG CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG NGOAÏI XAÂM

ÔÛ CAÙC THEÁ KYÛ X – XVI – Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Veà kieán thöùc : - Trình bày được những nét khái quát( diễn biết , kết quả , ý nghĩa) các cuộc kháng chiến :hai lần

chống Tống, ba lần chống bquaan Mông – Nguyên, cuộc khởi nghĩa Lam Sơn2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Giaùo duïc loøng yeâu nöôùc, yù thöùc baûo veä neàn ñoäc laäp vaø thoáng

nhaát cuûa Toå quoác.- Boài döôõng yù thöùc ñoaøn keát, giuùp ñôõ laãn nhau giöõa caùc daân toäc.- Boài döôõng nieàm töï haøo daân toäc, loøng bieát ôn ñoái vôùi caùc theá heä toå

tieân3. Veà kyõ naêng : - Reøn luyeän kyõ naêng söû duïng baûn ñoà quaân söï. Phaân tích, ñaùnh giaù,

laäp baûng thoáng keâ, nhaän xeùt…II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc: - Baûn ñoà Vieät Nam coù caùc ñòa danh lieân quan. - Moät soá tranh aûnh veà traän chieán vaø anh huøng daân toäc, moät soá ñoaïn thô vaên…III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc: 1 Ổn định lớp

2. Kieåm tra baøi cuõ:- Vì sao noâng nghieäp ñöôïc môû mang vaø phaùt trieån maïnh trong caùc theá

kyû XI – XV?3. Giôùi thieäu baøi môùi:Lòch söû Vieät Nam thôøi phong kieán laø lòch söû döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc, vì

caùc trieàu ñaïi phong kieán phöông Baéc khoâng bao giôø chòu töø boû yù ñoà laøm chuû phöông Nam maø nöôùc ta laø böùc töôøng thaønh ñaàu tieân ngaên caûn vieäc thöïc hieän yù ñoà ñoù. Ngay khi hoï Khuùc laät ñoå chính quyeàn ñoâ hoä nhaø Ñöôøng, giaønh quyeàn töï chuû, nhaân daân ta ñaõ phaûi lieân tieáp tieán haønh hai cuoäc khaùng chieán choáng quaân Nam Haùn. Nhaø toáng thoáng nhaát, nguy cô bò xaâm löôïc trôû thaønh hieän thöïc.


61


Hoạt động của thầy và trò Noäi dung kieán thöùc cô baûn

-GV: chia lôùp laøm 4 nhoùm moãi nhoùm tìm hieåu vaø trình baøy moät cuoäc khaùng chieán.

- Ñaïi dieän töøng nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung. Giaùo vieân nhaán maïnh nhöõng coät moác lòch söû, nhöõng traän ñaùnh coù yù nghóa chieán löôïc.

- Em hãy rút ra nguyên nhân thắng lợi của các cuộc kháng chiến vừa học ?+ Nhân dân ta có lòng yêu nước nồng nàn, quyết tâm giành độc lập+ Tinh thần đoàn kết chiến đấu của mọi tầng lớp nhân dân, mọi thành phần dân tộc+ Sự chỉ huy tài tình của những người lãnh đạo với chiến lược, chiến thuật đứng đắn sáng tạo- Em hãy cho biết ý nghĩa lịch sử của các

I . CÁC CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG

1. Khaùng chieán choáng Toáng thôøi Tieàn leâ- 981, nhân cơ hội Đinh Tiên Hoàng mất, Quaân Toáng xaâm löôïc nöôùc ta. Leâ Hoaøn được suy tôn lên làm vua lãnh đạo cuộc kháng chiến.- Nhân dân ta chiến đấu anh dũng , bắt được nhiều tướng giặc, nhà Tống phải rút quân, đất nước được độc lập2. Khaùng chieán choáng Toáng thôøi Lyù- Âm mưu xâm lược của của nhà Tống: vào những năm 70 của thế kỷ XI, nhà Tống gặp khó khăn, nhân dân nổi dậy đấu tranh, bị hai nước Liêu, Hạ uy hiếp, để giải quyết nhưng khó khăn đó vua Tống quyết định xâm lược Đại Việt- Trước tình hình đó vua Lí giao Lí Thường Kiệt lãnh đạo cuộc kháng chiến- Năm 1075, Lí Thường Kiệt kết hợp quân đội của triều đình với dân binh của các tù trưởng tập kích sang đất tống, đánh tan điểm tập kết của quân Tống ở Khâm châu, Liêm châu, Ung châu rồi rút về nước.- Năm 1077, 30 vạn quân Tống sang xâm lược Đại Việt. Dưới sự lãng đạo của Lí Thường Kiệt nhân dân ta xây dựng phòng tuyến ở sông Như Nguyệt đánh tan quân xâm lược.

II. CÁC CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MÔNG- NGUYÊN THẾ KỶ XIII

-Thế kỷ XIII, đế quốc mông cổ hình thành và phát triển tiến hành xâm lước nhiều nước ở châu Á, châu Âu. Nhân dân Đại Việt phải 3 lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên.- Các vua Trần cùng với các tướng lĩnh nhất là Trần Quốc Tuấn đã lãnh đạo nhân dân đánh giặc- Cả 3 lần quân Mông Nguyên đều thất bại. Với các chiến thắng: Đông Bộ Đầu, Chương Dương, Hàm Tử, Tây Kết nhất là chiến thắng Bạch Đằng 1288, đã kết thúc thắng lợi. Đây là chiến thắng oanh liệt của dân tộc, bảo vệ vững chắc nền độc lập

III. PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MINH VÀ KHỞI NGHĨA LAM SƠN

-Năm 1407, quân Minh sang xâm lược nước ta, do chênh lệch lực lương nên cuộc kháng chiến của nhân dân ta thất bại, nước ta rơi vào ách đô hộ của nhà Minh.- Hàng loạt các cuộc khởi nghĩa đã nổ ra tiêu biểu là khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo. Với chiến lược , chiến thuật tài giỏi và được nhân dân hưởng ứng- Cuộc kháng chiến thắng lợi, đất nước được giải phóng, mở ra thời kỳ phát triển mới cho đân tộc

62


chiến thắng trên ?

5. Cuûng coá Cho hoïc sinh theo doõi baûng thoáng keâ treân trình baøy toùm taét, nhaán maïnh yù nghóa lòch söû cuûa töøng cuoäc khaùng chieán. . daën doø – baøi taäp: Hoïc baøi cuõ, xem laïi saùch giaùo khoa lôùp 7, laäp baûng thoáng keâ caùc cuoäc khaùng chieán?

……………………………………………………Ruùt kinh nghieäm:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Tuaàn:24 Ngaøy soaïn:10/01/2015

Tieát: 27 Ngày dạy: 28/01/2015BAØI 20

XAÂY DÖÏNG VAØ PHAÙT TRIEÅN VAÊN HOAÙ DAÂN TOÄC TRONG CAÙC THEÁ KYÛ X – XV

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Trong nhöõng theá kyû ñoäc laäp, maëc duø traûi qua nhieàu bieán ñoäng, nhaân

daân ta vaãn xaây döïng cho mình moät neàn vaên hoaù daân toäc tieân tieán.- Traûi qua caùc trieàu ñaïi Ñinh, Tieâàn Leâ, Traàn , Hoà, Leâ sô caùc theá kyû X –

XV, coâng cuoäc xaây döïng vaên hoaù ñöôïc tieán haønh ñeàu ñaën nhaát quaùn. Ñaây cuõng laø giai ñoaïn hình thaønh neàn vaên hoaù Ñaïi vieät.

- Döôùi aûnh höôûng saâu saéc cuûa yù thöùc laøm chuû ñaát nöôùc vaø caùc cuoäc khaùng chieán choáng ngoaïi xaâm, neàn vaên hoaù Thaêng Long phaûn aùnh ñaäm ñaø neàn tö töôûng yeâu nöôùc, ñoäc laäp daân toäc.

2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Boài döôõng nieàm töï haøo veà neàn vaên hoaù ña daïng cuûa daân toäc.- Boài döôõng yù thöùc baûo veä caùc di saûn vaên hoaù toát ñeïp cuûa daân toäc.- Giaùo duïc yù thöùc phaùt huy naêng löïc saùng taïo trong vaên hoaù.3. Veà kyõ naêng : Reøn luyeän kyõ naêng quan saùt, tö duy, phaùt hieän nhöõng neùt trong vaên

hoaù.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc: - Moät soá tranh aûnh ngheä thuaät kieán truùc ñieâu khaéc. - Moät soá baøi thô, baøi phuù cuûa caùc nhaø vaên lôùn.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc: 1 Ổn định lớp

2. Kieåm tra baøi cuõ:- Nguyeân nhaân thaéng lôïi cuûa ba laàn khaùng chieán choáng Moâng –

Nguyeân?63


- YÙ nghóa thaéng lôïi cuûa cuûa caùc cuoäc khaùng chieán choáng xaâm löôïc trong caùc theá kyû X – XV?

3. Giôùi thieäu baøi môùi:Töø sau ngaøy giaønh ñöôïc ñoäc laäp, traûi qua gaàn 6 theá kyû lao ñoäng vaø

chieán ñaáu, nhaân daân Vieät Nam ñaõ xaây döïng cho mình moät neàn vaên hoaù ña daïng, phong phuù vaø giaøu baûn saéc daân toäc.


nhaân- GV: trình baøy boái caûnh ñaát nöôùc

ñoäc laäp caùc toân giaùo du nhaäp vaøo nöôùc ta töø thôøi Baéc thuoäc co ñieàu kieän phaùt trieån.- GV hoûi: Nho giaùo coù nguoàn goác

töø ñaâu? Giaùo lyù cô baûn cuûa Nho giaùo laø gì?- HS döïa vaøo hieåu bieát cuûa mình

qua baøi Trung Quoác phong kieán traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù - GV hoûi: taïi sao Nho giaùo vaø chöõ

Haùn sôùm trôû thaønh heä tö töôûng chính thoáng cuûa giai caáp thoáng trò nhöng laïi khoâng phoå bieán trong nhaân daân?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø keát luaän.- GV: trình baøy söï truyeàn baù Phaät

giaùo vaøo nöôùc ta; phaân tích vai troø cuûa noù döôùi thôøi Lyù – Traàn. Giaûi thích vì sao ñaïo Phaät bò thu heïp döôùi thôøi Leâ?


- GV hoûi: Nhaø nöôùc phong kieán ñaõ quan taâm ñeán giaùo duïc nhö theá naøo? Vieäc laøm cuûa vua Lyù Thaùnh Toâng noùi leân ñieàu gì?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù - GV hoûi: qua söï phaùt trieån cuûa

giaùo duïc theá kyû XI – XV em thaáy giaùo duïc thôøi kyø naøy coù taùc duïng gì?-HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø keát luaän


- GV: cho hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa vaø neâu leân söï phaùt trieån cuûa vaên hoïc laáy daãn chöùng töø kieán thöùc vaên hoïc ñaõ hoïc. GV nhaän xeùt

I. Tö töôûng vaø toân giaùo:Nho giaùo, Phaät giaùo, Ñaïo giaùo coù

ñieàu kieän phaùt trieån maïnh.- Nho giáo dần trở thành hệ tư tưởng chính của giai cấp thống trị , chi phối nội dung giáo dục, thi cử, tuy nhiên ảnh hưởng của nho giáo trong nhân dân còn ít

- Phật giáo gữ vị trí quan trọng và phổ biến , từ vua quan đến dân đều sùng bái đạo phật, các nhà sư được coi trọng. - Đạo giáo tồn tại song song với phật giáo với nho giáo, một số đạo quán được xây dựng - Từ cuối thế kỷ XIV, phật giáo và đạo giáo suy giảm . từ thế kỷ XV, nho giáo được nâng lên vị trí độc tôn, trở thành hệ tư tưởng chính thống của nhà Lê SơII – giaùo duïc, vaên hoïc, ngheä thuaät:1. Giaùo duïc:- Giáo dục từng bước hoàn thiện và phát triển, trở

thành nguồn đào tạo quan lại chủ yếu - Năm 1070, nhà Lý cho lập văn miếu. Năm 1075

khoa thi đầu tiên được tổ chức- Sang thời Trần giáo dục, thi cử được quy định

chặt chẽ hơn- Thời Lê Sơ, giáo dục phát triển số người đi học

và đỗ đạt ngày càng đông, góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước2. Vaên hoïc:- Phaùt trieån maïnh töø thôøi nhaø

Traàn, nhaát laø vaên hoïc chöõ Haùn. Taùc phaåm tieâu bieåu: Hòch töôùng só. Bình Ngô Đại Cáo… Theå hieän tinh thaàn yeâu nöôùc,loøng töï haøo daân toäc

- Cùng với vaên hoïc chöõ Haùn, chöõ Noâm ñeàu phaùt trieån, tiêu biểu : Quốc âm thi tập, Hồng Đức quốc aam thi tập………3. Ngheä thuaät:- Kieán truùc phaùt trieån các chuøa,

thaùp, ñeàn. được xây dựng: Một cột, chùa phật tích, Tháp báo thiên....cùng với kinh đô Thăng Long, Thành nhà Hồ là những công trình nghệ thật tiêu biểu và đặc sắc của Việt Nam.- Ñieâu khaéc goàm nhöõng coâng trình

64


vaø keát luaän - GV hoûi: ñaëc ñieåm cuûa vaên hoïc

theá kyû XI – XV ?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø keát luaän

Hoaït ñoäng 1: Nhoùm- GV: chia lôùp laøm 6 nhoùm yeâu caàu

tìm hieåu veà caùc lónh vöïc cuï theå:+N1: thaønh töïu vaø ñaëc ñieåm kieán

truùc Phaät giaùo, Nho giaùo?+N2: thaønh töïu vaø ñaëc ñieåm ñieâu

khaéc Phaät giaùo, Nho giaùo?+N3: thaønh töïu vaø ñaëc ñieåm saân

khaáu, ca nhaïc…Caùc thaûo luaän vaø cöû ñaïi dieän

trình baøy. –GV: cho caùc nhoùm khaùc boå sung, nhaän xeùt vaø cho xem tranh aûnh minh hoaï.- GV hoûi: em coù nhaän xeùt gì veà

ñôøi soáng vaên hoaù cuûa nhaân daân ta thôøi Lyù – Traàn?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù

Hoaït ñoäng 1: Caù nhaân- GV: yeâu caàu hoïc sinh laäp baûng

thoáng keâ caùc thaønh töïu khoa hoïc kyõ thuaät theo maãu:

chaïm khaéc, trang trí aûnh höôûng cuûa Phaät giaùo vaø Nho giaùo song vaãn mang nhöõng neùt ñoäc ñaùo rieâng như : rồng mình trơn, bệ chân cột hình hoa sen nở- Ngheä thuaät saân khaáu ca, muùa,

nhaïc mang ñaäm tính nhaân daân gian truyeàn thoáng.4. Khoa hoïc kyõ thuaät:Lónh vöïc

Thaønh töïu chính

Taùc giaû

Söû hoïc

Ñaïi Vieät söû kyù, Lam Sôn thöïc luïc, Ñaïi Vieät söû kyù toaøn thö

Leâ vaên Höu, Ngoâ Syõ Lieân

Ñòa lyù

Dö ñòa chí, Hoàng Ñöùc baûn ñoà

Nguyeãn Traõi

Quaân söï

Binh thö yeáu löôïc, suùng thaàn cô, laâu thuyeàn

Traàn Quoác Tuaán, HoàNguyeân Tröøng

Chính trò

Nam thieân dö haï

Toaùn hoïc

Ñaïi thaønh toaùn phaùp, Laäp thaønh toaùn phaùp

Löông Theá Vinh, Vuõ Höïu

5. Cuûng coá- Trong nhöõng theá kyû ñoäc laäp, nhaân daân Vieät Nam ñaõ xaây döïng ñöôïc

cho mình moät neàn vaên hoaù toaøn dieän, ña daïng, phong phuù vaø mang ñaäm tính daân toäc.

- Maëc duø maát maùt raát nhieàu nhöng ngaøy nay chuùng ta vaãn coù theå thöøa höôûng, khaù nhieàu thaønh töïu vaên hoaù ñöông thôøi.

. daën doø – baøi taäp:- Hoïc baøi vaø traû lôøi caùc caâu hoûi trong saùch giaùo khoa - Laäp baûng thoáng keâ caùc thaønh töïu vaên hoaù thôøi Lyù – Traàn – Leâ.

…………………………………………………..


………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

65


……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Tuaàn:24 Ngaøy soaïn: 28/01/2015

Tieát:28 Ngày dạy: 31/01/2015

Baøi 21NHÖÕNG BIEÁN ÑOÅI CUÛA NHAØ NÖÔÙC PHONG KIEÁN

TRONG CAÙC THEÁ KYÛ XVI - XVIII

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Söï suïp ñoå cuûa trieàu Leâ sô , nhà Mạc thành lập, nguyên nhân đất nước bị chia cắt. Tổ chức

nhà nước phong kiến ở Đàng trong và Đàng ngoài2. Veà tö töôûng, tình caûm: Boài döôõng yù thöùc xaây döïng vaø baûo veä ñaát nöôùc thoáng nhaát, tinh

thaàn daân toäc.3. Veà kyõ naêng : Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích, toång hôïp, nhaän xeùt tính giai caáp cuûa xaõ

hoäi vaø Nhaø nöôùc.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:

66


- Baûn ñoà Vieät Nam, ñaùnh daáu phaân bieät roõ Ñaøng Trong vaø Ñaøng Ngoaøi.

- Moät soá tranh aûnh thôøi Leâ – Trònh, taøi lieäu veà Ñaøng Trong vaø Ñaøng Ngoaøi.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Ổn định lớp2. Kieåm tra baøi cuõ:- Vò trí cuûa Phaät giaùo trong caùc theá kyû X – XVI nhö theá naøo? Nhöõng bieåu

hieän naøo chöùng toû söï phaùt trieån cuûa Phaät giaùo trong giai ñoaïn naøy?- Chöùng minh nhaø Leâ sô laø moät trieàu ñaïi thònh trò trong lòch söû phong

kieán Vieät Nam?3. Giôùi thieäu baøi môùi:Cuoäc khuûng hoaûng chính trò ñaàu theá kyû XVI ñaõ laøm suïp ñoå trieàu Leâ sô.

Nhaø Maïc ra ñôøi chöa ñöôïc bao laâu thì xaûy ra cuoäc chieán tranh Nam – Baéc trieàu vaø tieáp ñoù laø chieán tranh Trònh – Nguyeãn. Hai chính quyeàn Ñaøng Trong vaø Ñaøng Ngoaøi ñöôïc hình thaønh, toàn taïi cho ñeán cuoái theá kyû XVIII.



nhaân- GV: nhaéc laïi söï thònh cuûa cheá ñoä

phong kieán Vieät Nam thôøi Leâ sô.- GV hoûi: taïi sao theá kyû XVI nhaø leâ

suy yeáu? Bieåu hieän cuûa söï suy yeáu ñoù?- HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän

xeùt vaø choát yù - GV hoûi: nguyeân nhaân laøm cho

nhaø Leâ suïp ñoå vaø söï thaønh laäp nhaø Maïc?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù Hoaït ñoäng 2: Caû lôùp vaø caù

nhaân- GV hoûi: sau khi leân caàm quyeàn

nhaø Maïc ñaõ thi haønh chính saùch nhö theá naøo?- HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän

xeùt vaø choát y ù - GV hoûi: trong thôøi gian caàm quyeàn

nhaø Maïc ñaõ gaëp khoù khaên gì?- HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát

luaän veà söï suïp ñoå cuûa nhaø Maïc Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp vaø caù

nhaân- GV: giaûng giaûi veà boái caûnh xaûy

ra cuoäc chieán tranh Nam – Baéc trieàu: veà söï khoâi phuïc nhaø Leâ; taïi sao nhaø Maïc khoâng ñöôïc söï uûng hoä cuûa nhaân daân ; söï chia caét ñaát nöôùc thaønh Nam – Baéc trieàu; söï buøng noå chieán tranh vaø keát quaû

1. Söï suïp ñoå cuûa Trieàu Leâ sô. Nhaø Maïc ñöôïc thaønh laäp:* Nhaø Leâ suïp ñoå. Nhaø Maïc

thaønh laäp:- Ñaàu theá kyû XVI nhaø Leâ sô laâm

vaøo khuûng hoaûng suy yeáu, caùc theá löïc phong kieán noåi daäy tranh chaáp quyeàn löïc, phong traøo noâng daân buøng noå khaép nôùi.- Naêm 1527 Macï Ñaêng Dung pheá

truaát vua Leâ laäp ra trieàu Maïc.* Chính saùch cuûa nhaø Maïc:- Xaây döïng chính quyeàn theo moâ

hình cuõ cuûa nhaø Leâ.- Toå chöùc thi cöû ñeàu ñaën.- Xaây döïng quaân ñoäi maïnh.- Giaûi quyeát ruoäng ñaát cho noâng

daân.-> Böôùc ñaàu oån ñònh ñaát nöôùc.2. Ñaát nöôùc bò chia caét:* Chieán tranh Nam – Baéc trieàu:- Cöïu thaàn nhaø Leâ ñöùng ñaàu laø

Nguyeãn Kim ñaõ qui tuï löïc löôïng choáng Maïc, “phuø Leâ dieâät Maïc”, thaønh laäp chính quyeàn ôû Thanh Hoaù goïi laø Nam trieàu ñoái ñaàu vôùi nhaø Maïc laø Baéc trieàu.- 1545 – 1592 chieán tranh buøng noå,

nhaø Maïc bò laät ñoå, ñaát nöôùc thoáng nhaát.* Chieán tranh Trònh – Nguyeãn:- ÔÛ Thanh Hoaù, Nam trieàu vaãn toàn

taïi nhöng quyeàn löïc naèm trong tay hoï Trònh.

67


cuûa noù? - GV: cho hoïc sinh ñoïc saùch giaùo

khoa ñeå naêm roõ tình hình ñaát nöôùc trong thôøi kyø naøy? Tieáp tuïc giaûng veà söï chia caét ñaát nöôùc thaønh Ñaøng Trong vaø Ñaøng Ngoaøi: nguyeân nhaân chieán tranh vaø keát quaû.- GV nhaän xeùt vaø keát luaän ôû hai

maïn Nam – Baéc Ñaïi Vieät theá löïc thaéng lôïi phong kieán caùt cöù: hoï Trònh ôû Ñaøng Ngoaøi vaø hoï nguyeãn ôû Ñaøng Trong gaây chieán tranh keùo daøi vaø haäu quaû ñau thöông cho ñaát nöôùc

Hoaït ñoäng 1 : Caû lôùp vaø caù nhaân

- GV: trình baøy söï dôøi ñoâ veà Thaêng Long vaø khoâi phuïc trieàu ñình nhaø Leâ cuûa Nam trieàu. Cho hoïc sinh theo doõi saùch giaùo khoa ñeå thaáy ñöôïc toå chöùc Nhaø nöôùc thôøi kyø naøy.- GV hoûi: em coù nhaän xeùt gì veà toå

chöùc boä maùy Nhaø nöôùc thôøi kyø naøy? Ñaùnh giaù vai troø cuûa vua Leâ, chuùa Trònh?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù: veà cô baûn vaãn nhö xöa nhöng vua Leâ khoâng coøn thöïc quyeàn - GV hoûi: em nhaän xeùt gì veà chính

saùch chính saùch cuûa trieàu ñình Leâ – Trònh?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù

- ÔÛ maïn Nam, hoï Nguyeãn caùt cöù xaây döïng chính quyeàn rieâng.- 1627 Hoï Trònh ñem quaân ñaùnh hoï

Nguyeãn, chieán tranh Trònh – Nguyeãn buøng noå.- 1672 Hai beân giaûng hoaø, laáy soâng

Gianh laøm giôùi tuyeán -> ñaát bò chia caét.3. Nhaø nöôùc phong kieán Ñaøng

Ngoaøi: (Giảm tải chương trình)4. Chính quyeàn Ñaøng Trong: (Giảm tải chương trình)

5. Sô keát baøi hoïc: Veõ laïi sô ñoà toå chöùc chính quyeàn ôû 2 ñaøng.6.Cuûng coá, daën doø – baøi taäp:- Nguyeân nhaân cuûa chieán tranh Nam – Baéc trieàu, chieán tranh Trònh –

Nguyeãn?- So saùnh chính quyeàn Ñaøng Trong vaø Ñaøng Ngoaøi.Veõ sô ñoà toå chöùc boä maùy Nhaø nöôùc chính quyeàn Ñaøng Trong vaø Ñaøng

Ngoaøi roài so saùnh.Ruùt kinh nghieäm:

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

68


Tuaàn: 25 Ngaøy soaïn 01/02/2015


TÌNH HÌNH KINH TEÁ ÔÛ CAÙC THEÁ KYÛ XVI – XVIII

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Trình bày được tình hình phát triển kinh tế và giải thích được nguyên nhân phát triển của kinh tế hàng

hóa2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Giaùo duïc yù thöùc veà tính hai maët cuûa kinh teá thò tröôøng, töø ñoù bieát

ñònh höôùng veà caùc taùc ñoäng tích cöïc.- Boài döôõng nhaän thöùc veà haïn cheá cuûa tö töôûng phong kieán.3. Veà kyõ naêng : - Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích maët tích cöïc vaø tieâu cöïc trong lónh vöïc

kinh teá.- Reøn luyeän kyõ naêng lieân heä thöïc teá.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:- Tranh aûnh, baûn ñoà Vieät Nam coù ghi ñòa danh vaø vò trí caùc ñoâ thò.- Moät nhaän xeùt cuûa thöông nhaân nöôùc ngoaøi veà kinh teá Vieät Nam hay

veà caùc ñoâ thò Vieät Nam.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc: 1. Ổn định lớp 2 . Kieåm tra baøi cuõ:

- Nguyeân nhaân daãn ñeán tình traïng chia caét ñaát nöôùc thôøi Nam – Baéc trieàu?

- Trình baøy vaø so saùnh toå chöùc boä maùy Nhaø nöôùc ôû Ñaøng Trong vaø Ñaøng Ngoaøi?

3. Giôùi thieäu baøi môùi:Theá kyû XVI, ñaát nöôùc coù nhieàu bieán ñoäng lôùn. Tuy nhieân, do nhieàu

nguyeân nhaân khaùc nhau neân neàn kinh teá tieáp tuïc phaùt trieån vôùi nhöõng bieåu hieän coù yù nghóa xaõ hoäi quan troïng.


nhaân- GV: trình baøy tình hình noâng nghieäp

töø cuoái TK XVI ñeán nöûa ñaàu TK XVII daãn tôùi haäu quaû - GV: trình baøy tình hình noâng nghieäp

nöûa sau TKXVII daãn tôùi söï phaùt trieån cuûa noâng nghieäp. Cho hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa ñeå thaáy söï phaùt trieån cuûa noâng nghieäp ôû caû hai Ñaøng Nhaán maïnh: Ñaøng Trong do laõnh

thoå ngaøy caøng môû roäng, daân ít, noâng nghieäp coù ñieàu kieän phaùt trieån trôû thaønh moät vöïa thoùc lôùn phuïc vuï thò tröôøng, giaûi quyeát maâu

1. Tình hình noâng nghieäp ôû caùc theá kyû XVI - XVIII:- Töø cuoái TK XV ñeán nöûa ñaàu TK

XVI, do Nhaø nöôùc khoâng quan taâm ñeán saûn xuaát, noâng nghieäp sa suùt, maát muøa ñoùi keùm lieân mieân.đời sống nhân dân cực khổ họ nổi dậy đấu tranh.- Töø nöûa sau TK XVII, noâng nghieäp

dần oån ñònh trở lại. + Ruoâïng ñaát ñöôïc khai hoang môû

roäng nhaát laø Ñaøng Trong vùng đất Nam bộ trở thành vựa lúa ở Đàng trong + Thuyû lôïi ñöôïc cuûng coá. + Gioáng caây troàng ngaøy caøng

phong phuù. + Kinh nghieäm saûn xuaát ñöôïc ñuùc

69


thuaãn xaõ hoäi. Ôû Ñaøng Ngoaøi laø vuøng ñaát ñaõ khai phaù laâu ñôøi, noâng nghieäp ít coù khaû naêng môû roäng, phaùt trieån.


- GV: cho hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa ñeå thaáy söï phaùt trieån cuûa thuû coâng nghieäp neùt môùi trong kinh doanh.- HS döïa vaøo SGK traû lôøi. Giaùo vieân

minh hoaï baèng nhöõng nhaän xeùt cuûa thöông nhaân nöôùc ngoaøi.- GV hoûi: em coù nhaän xeùt gì veà

thuû coâng nghieäp ñöông thôøi? So saùnh vôùi giai ñoaïn tröôùc?- HS suy nghó traû lôøi. - GV nhaän xeùt vaø keát luaän


- GV: trình baøy nhöõng bieåu hieän phaùt trieån cuûa noäi thöông ñöông thôøi.- GV hoûi: neùt môùi trong noäi thöông

TK XVI – XVIII laø gì?- HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù


- GV: tieáp tuïc trình baøy söï phaùt trieån cuûa ngoaïi thöông; yeâu caàu hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa ñeå thaáy ñöôïc söï phaùt trieån ñoù.- HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát - GV: minh hoaï moät soá tranh aûnh

cuûa thöông nhaân nöôùc ngoaøi.


- GV: trình baøy coù minh hoaï söï höng khôûi cuûa caùc ñoâ thò Thaêng Long vaø caùc ñoâ thò khaùc.- GV: nguyeân nhaân daãn tôùi söï höng

khôûi cuûa caùc ñoâ thò?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø keát luaän - GV hoûi: nguyeân nhaân suy taøn cuûa

caùc ñoâ thò?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù

keát.- Cheá ñoä tö höõu phaùt trieån.

Ruoäng ñaát ngaøy taäp trung trong tay ñòa chuû.2. Söï phaùt trieån cuûa thuû coâng

nghieäp:- Ngheà thuû coâng truyeàn thoáng

tieáp tuïc phaùt trieån ñaït trình ñoä cao nhö deät, goám…- Moät soá ngheà môùi nhö khaéc in

baûn goã, laøm ñoàng hoà, laøm ñöôøng traéng, laøm tranh sôn maøi…- Khai moû raát phaùt trieån ôû caû

Ñaøng Trong vaø Ñaøng Ngoaøi.- Laøng ngheà thuû coâng xuaát hieän

ngaøy caøng nhieàu.3. Söï phaùt trieån cuûa thöông

nghieäp:* Noäi thöông: TK XVI – XVIII buoân

baùn trong nöôùc ngaøy caøng phaùt trieån:- Chôï laøng, chôï huyeän moïc leân khaép nôi vaø ngaøy ñoâng ñuùc. ÔÛ nhieàu nôi xuaát hieän laøng buoân.Buoân baùn giöõa caùc vuøng phaùt trieån : ở Đàng trong nhiều lái buôn mua thóc ở Gia Định mang bán ở Phú Xuân và miền trung…..* Ngoaïi thöông: cuõng phaùt trieån

maïnh:- Bên cạnh việc buôn bán với các nước Trung

Quốc, Nhật Bản, Xiêm.. Việt Nam còn buôn bán với các nước phương Tây.-Giöõa theá kyû XVIII, ngoaïi thöông suy

yeáu daàn do chính saùch thueá khoaù cuûa Nhaø nöôùc ngaøy caøng phöùc taïp4. Söï höng khôûi cuûa caùc ñoâ

thò:-Kinh tế hàng hóa phát triển tạo điều kiện cho

nhieàu ñoâ thò môùi hình thaønh vaø phaùt trieån.- Ở Đàng ngoài:Thaêng Long – Keû chôï

vôùi 36 phoá phöôøng trôû thaønh ñoâ thò lôùn nhaát nöôùc.- Ở Đàng trong: Hoäi An, Thanh Haø trôû

thaønh nhöõng buoân baùn saàm uaát thu hút nhiều thương nhân trong và ngoài nước.- Ñaàu TK XIX, do chính saùch öùc

thöông, haïn cheá giao löu cuûa chính quyeàn phong kieán, ñoâ thò suy taøn daàn.

5.Cuûng coá Vì sao caùc ñoâ thò höng khôûi vaø bò luïi taøn70


daën doø – baøi taäp: - Cuoái theá kyû XVIII cheá ñoä phong kieán Vieät Nam böôùc vaøo giai ñoaïn

khuûng hoaûng, ñaát nöôùc ñöùng tröôùc nguy cô bò chia caét laâu daøi.- Phong traøo Taây Sôn buøng leân ñaõ ñaùnh ñoå caùc theá löïc phong kieán, vöøa

ñaùnh baïi hai cuoäc chieán tranh xaâm löôïc cuûa nöôùc ngoaøi, vöøa baûo veä vöõng chaéc neàn ñoäc laäp cuûa Toå quoâác, goùp phaàn thoáng nhaát ñaát nöôùc.

- Yeâu caàu hoïc sinh học bài cũRuùt kinh nghieäm:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Tuaàn:25 Ngaøy soaïn :01/02/2015

Tieát:30 Ngày dạy: 07/02/2015

Baøi 23PHONG TRAØO NOÂNG DAÂN TAÂY SÔN VAØ SÖÏ NGHIEÄP THOÁNG NHAÁT

ÑAÁT NÖÔÙC, BAÛO VEÄ TOÅ QUOÂÁC CUOÁI THEÁ KYÛ XVIII

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Trình bày được vai trò của Nguyễn Huệ trong sự nghiệp thống nhất đất nước và chống ngoại xâm- Sự thành lập vương triều Tây Sơn với các chính sách kinh tế, chính trị xã hội 2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Giaùo duïc loøng yeâu nöôùc, ñaáu tranh cho söï nghieäp baûo veä söï toaøn veïn

cuûa ñaát nöôùc.- Töï haøo veà tinh thaàn ñaáu tranh cuûa nöôùc noâng daân Vieät Nam.3. Veà kyõ naêng : - Tieáp tuïc boài döôõng kyõ naêng söû duïng baûn ñoà lòch söû.- Boài döôõng khaû naêng phaân tích, nhaän ñònh söï kieän lòch söû.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:- Baûn ñoà Vieät Nam coù ñòa danh caàn thieát; baûn ñoà caùc traän quyeát

chieán.- Moät soá caâu noùi cuûa Quang Trung, thô ca ñöông thôøi noùi veà vua Quang

Trung.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Ổn định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ:- Theá kyû XVI – XVIII neàn kinh teá nöôùc ta coù böôùc phaùt trieån môùi nhö

theá naøo?- Taïi sao thuû coâng nghieäp vaø thöông nghieäp ngaøy caøng taêng tieán nhöng

khoâng theå chuyeån hoaù sang phöông thöùc saûn xuaát tö baûn chuû nghóa?3. Giôùi thieäu baøi môùi:

71


Cuoái theá kyû XVIII, cheá ñoä phong kieán ôû Ñaøng Ngoaøi cuõng nhö Ñaøng Trong khuûng hoaûng suy taøn. Moät phong traøo noâng daân buøng leân raàm roä, môû ñaàu töø aáp Taây Sôn (Bình Ñònh) vaø trong quaù trình ñaáu tranh kieân cöôøng cuûa mình ñaõ laøm neân hai söï nghieäp lôùn:böôùc ñaàu thoáng nhaát ñaát nöôùc, ñaùnh baïi giaëc ngoaïi xaâm, baûo veä neàn ñoäc laäp daân toäc.



nhaân- GV: trình baøy söï khuûng hoaûng cuûa

cheá ñoä phong kieán Ñaøng Ngoaøi. Trong khi ñoù, ôû Ñaøng Trong, naêm 1744 chuùa Nguyeãn Phuùc Khoaùt ñaõ laøm gì? Söï kieän ñoù noùi leân dieàu gì?- HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù => chia ñoái ñaát nöôùc, töø ñoù chính quyeàn Ñaøng Trong laâm vaøo khuûng hoaûng suy yeáu.- GV: cho hoïc sinh ñoïc saùch giaùo

khoa ñeå thaáy dieãn bieán chính vaø vai troø cuûa phong traøo Taây Sôn. GV nhaän xeùt vaø keát luaän:Phong traøo Taây Sôn coøn ñaûm nhaän nhieäm vuï choáng ngoaïi xaâm.


- GV: cho hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa ruùt ra nguyeân nhaân, dieãn bieán keát quaû cuûa cuoäc khaùng chieán choáng Xieâm vôùi chieán thaéng Raïch Gaàm – Xoaøi Muùt. Giaùo vieân boå sung cuøng vôùi baûn ñoà, choát yù


- GV: toùm löôïc quaù trình Hoaït ñoäng cuûa nghóa quaân Taây Sôn töø sau khi ñaùnh baïi quaân Xieâm cho ñeán khi quaân Thanh xaâm löôïc nöôùc ta.- Hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa theo

doõi dieãn bieán, keát quaû cuoäc khaùng chieán choáng Thanh. GV nhaän xeùt vaø keát luaän.- GV hoûi: coâng lao cuûa phong traøo

Taây Sôn vaø Nguyeãn Hueä?- HS suy nghó traû lôøi.- GV nhaän xeùt vaø keát luaän


- GV: trình baøy söï ra ñôøi cuûa vöông trieàu Taây Sôn nhöng khoâng giaûi

1. Phong traøo Taây Sôn vaø söï nghieäp thoáng nhaát ñaát nöôùc (cuoái theá kyû XVIII):- Giöõa theá kyû XVIII cheá ñoä phong

kieán Ñaøng Ngoaøi vaø ôû caû Ñaøng Trong khuûng hoaûng saâu saéc, phong traøo noâng daân buøng noå nhưng bị đàn áp- 1771 Khôûi nghóa noâng daân buøng

leân ôû Taây Sôn Bình Ñònh:+ Töø moät cuoäc khôûi nghóa nhanh

choùng phaùt trieån thaønh phong traøo laät ñoå chuùa Nguyeãn ôû Ñaøng Trong làm chủ vùng đất từ quảng nam trở vào .+ 1876 – 1778 nghóa quaân tieán ra

Baéc laät ñoå taäp ñoaøn Leâ – Trònh, thoáng nhaát ñaát nöôùc.2. Caùc cuoäc khaùng chieán cuoái

theá kyû XVIII:* Khaùng chieán choáng quaân

Xieâm 1785:- Nguyeãn Aùnh- cháu của chúa Nguyễn

caàu vieän, 5 vaïn quaân Xieâm keùo vaøo nöôùc ta.- 1785 Nguyeãn Hueä ñaõ toå chöùc

traän ñaùnh phuïc kích Raïch Gaàm – Xoaøi Muùt ñaùnh tan quaân Xieâm, Nguyeãn Aùnh phaûi chaïy sang Xieâm.* Khaùng chieán choáng quaân

Thanh 1779:- Vua Leâ Chieâu Thoáng cầu cứu nhà

Thanh, quaân Thanh keùo sang xâm lược nöôùc ta.- 1788, Nguyeãn Hueâï leân ngoâi

hoaøng ñeá, laáy nieân hieäu laø Quang Trung, tieán quaân ra Baéc.- Từ muøng1 - 5 teát 1789 nghóa quaân

Taây Sôn chieán thaéng vang doäi ôû ngoïc Haø – Ñoáng Ña, tieán vaøo Thaêng Long ñaùnh baïi hoaøn toaøn quaân Thanh xaâm löôïc.- Phong traøo Taây Sôn böôùc ñaàu

hoaøn thaønh söï nghieäp thoáng nhaát ñaát nöôùc vaø baûo veä Toå quoác.

72


quyeát ñöôïc yeâu caàu cuûa lòch söû. Trình baøy tieáp söï kieän Nguyeãn Hueä leân ngoâi. Yeâu caàu hoïc sinh trình baøy nhöõng chính saùch cuûa vua Quang Trung qua saùch giaùo khoa. GV nhaän xeùt vaø keát luaän

Hoaït ñoäng 2: Caù nhaân- GV:Em coù nhaän xeùt gì veà nhöõng

vieäc laøm cuûa vua Quang Trung?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø keát luaän.

3. Vöông trieàu Taây Sôn:- Sau khi đánh tan quân Thanh Nguyễn Huệ xây

dựng chính quyền mới theo chế độ quân chủ chuyên chế- Nguyeãn Hueä kêu gọi nhân dân phiêu tán

về quê sản xuất, lập lại sổ hộ tịch, không để rượng đất bỏ hoang- Mở rộng, phát triển kinh tế công thương nghiệp- toå chöùc laïi giaùo duïc dòch chöõ

Haùn – Noâm laøm taøi lieäu hoïc taäp, thi cöû- Quân đội được tổ chức quy củ, trang bị đầy đủ- Ñoái ngoaïi hoaø haûo vôùi nhaø

Thanh, quan heä vôùi Laøo vaø Chaân Laïp toát ñeïp.- 1792 Quang Trung qua ñôøi.- 1802 Nguyeãn Aùnh taán coâng, caùc

vöông trieàu Taây Sôn laàn löôït suïp ñoå.

5.Cuûng coá Ñoùng goùp cuûa vöông trieàu Taây Sôn trong lòch söû daân toäc daën doø – baøi taäp:- Cuoái theá kyû XVIII cheá ñoä phong kieán Vieät Nam böôùc vaøo giai ñoaïn

khuûng hoaûng, ñaát nöôùc ñuùng tröôùc nguy cô bò chia caét laâu daøi.- Phong traøo Taây Sôn buøng leân ñaõ ñaùnh caùc theá löïc phong kieán, vöøa

ñaùnh baïi hai cuoäc xaâm löôïc lôùn cuûa nöôùc ngoaøi, vöøa baûo veä vöõng chaéc neàn ñoäc laäp cuûa Toå quoác, goùp phaàn thoáng nhaát ñaát nöôùc.

Söû duïng löôïc ñoà mieâu taû chieán thaéng Ngoïc Hoài – Ñoáng Ña. Traû lôøi caùc caâu hoûi cuoái baøi.

. Ruùt kinh nghieäm:………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..


BAØI 24TÌNH HÌNH VAÊN HOAÙ ÔÛ CAÙC THEÁ KYÛ XVI – XVIII

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Hiểu được tình hình văn hóa ở các thế kỷ XVI- XVIII: nho giáo suy thoái, sự du nhập của đạo thiên

chúa giáo.- Biết được sự phát triển của giáo dục, văn học chữ Hán, chữ nôm, nghề thuật, khoa học – kỹ thuật2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Boài döôõng theâm tình caûm ñoái vôùi ñôøi soáng tinh thaàn cuûa nhaân daân.- Boài döôõng nieàm töï haøo veà naêng löïc saùng taïo phong phuù cuûa nhaân

daân lao ñoäng moät khi daân trí ñöôïc naâng cao.3. Veà kyõ naêng : - Reøn luyeän kyõ naêng quan saùt, phaân tích vaø ñaùnh giaù thaønh töïu vaên

hoaù.- Kyõ naêng quan saùt, khai thaùc tranh aûnh minh hoaï ñeå hieåu baøi saâu saéc.

73


II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:- Moät soá tranh aûnh ngheä thuaät, ca dao tuïc ngöõ, maåu chuyeän daân gian.- Moät soá caâu thô noùi leân söï suy thoaùi cuûa Nho giaùo.

III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:1. Ổn định lớp2. Kieåm tra 15 phútĐề bài: trình bày khái quát quá trình thoáng nhaát đất nước cuối thế kỷ XVIII? Ñaùnh giaù

coâng lao cuûa phong traøo Taây Sôn?Đáp án

- Giöõa theá kyû XVIII cheá ñoä phong kieán Ñaøng Ngoaøi vaø ôû caû Ñaøng Trong khuûng hoaûng saâu saéc, phong traøo noâng daân buøng noå nhưng bị đàn áp ( 2.5 điểm)- 1771 Khôûi nghóa noâng daân buøng leân ôû Taây Sôn Bình Ñònh:+ Töø moät cuoäc khôûi nghóa nhanh choùng phaùt trieån thaønh phong traøo laät

ñoå chuùa Nguyeãn ôû Ñaøng Trong làm chủ vùng đất từ quảng nam trở vào . ( 2.5 điểm)+ 1876 – 1778 nghóa quaân tieán ra Baéc laät ñoå taäp ñoaøn Leâ – Trònh, thoáng

nhaát ñaát nöôùc. ( 2.5 điểm)- Phong traøo Taây Sôn böôùc ñaàu hoaøn thaønh söï nghieäp thoáng nhaát ñaát

nöôùc vaø baûo veä Toå quoác.( 2.5 điểm)3. Giôùi thieäu baøi môùi:Ôû caùc theá kyû XVI – XVIII Nhaø nöôùc phong kieán coù nhöõng bieán ñoåi lôùn.

Söï phaùt trieån kinh teá haøng hoaù, giao löu quoác teá ñaõ taùc ñoäng lôùn ñeán ñôøi soáng vaên hoaù cuûa nhaân daân ta ôû caû Ñaøng Trong vaø Ñaøng Ngoaøi


Hoaït ñoäng : caû lôùp vaø caù nhaân

- GV hoûi: tình hình toân giaùo theá kyû X – XV phaùt trieån nhö theá naøo?- HS nhôù laïi kieán thöùc cuõ traû lôøi.- GV hoûi: theá kyû XVI – XVIII toân

giaùo phaùt trieån nhö theá naøo?- HS theo doõi saùch giaùo khoa traû

lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát luaän - GV hoûi: vì sao Nho giaùo suy thoaùi

coøn Phaät giaùo tieáp tuïc phaùt trieån?- HS suy nghó traû lôøi.- GVnhaän xeùt vaø keát luaän: daáu

hieäu chính laø 2 cuoäc noäi chieán, quan heä vua toäi khoâng coøn toân nghieâm

Hoaït ñoäng 2: caù nhaân- GV hoûi: taïi sao giaùo duïc haïn cheá

söï phaùt trieån kinh teá.- HS suy nghó traû lôøi. GVnhaän xeùt

vaø keát luaän - GV hoûi: em coù nhaän xeùt gì veà

tình hình giaùo duïc nöôùc ta caùc theá kyû XVI – XVIII?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yùHoaït ñoäng 1: caû lôùp vaø caù

nhaân- GV hoûi: haõy nhaéc laïi nhöõng ñaëc

I- tö töôûng toân giaùo:- Nho giaùo töøng böôùc suy thoaùi, traät

töï phong kieán bò ñaûo loän.- Phaät giaùo coù ñieàu kieän khoâi phuïc

chùa được xây dựng và trùng tu- Ñaïo Thieân chuùa ñöôïc truyeàn baù

ngaøy caøng roäng raõi.- Do nhu cầu của việc truyền đạo chữ quốc ngữ ra

đời, nhưng phải đến thế kỷ XX mới được sử dụng phổ biến -Tín ngöôõng truyeàn thoáng ñöôïc phaùt

huy: thôø toå tieân, thaàn linh, anh huøng haøo kieät.-> Ñôøi soáng tín ngöôõng ngaøy caøng

phong phuù.II- phaùt trieån giaùo duïc vaø vaên hoïc:1. Giaùo duïc:- Nhà Mạc tiếp tục phát triển giáo dục, tổ chức các

kỳ thi đều đặn để tuyển chọn nhân tài .- Nhà nước Lê Trịnh giáo dục được duy trì nhưng

số lượng người đi thi và đỗ đạt không nhiều như trước.- ÔÛ Ñaøng Trong, 1646 chuùa Nguyeãn

toå chöùc khoa thi ñaàu tieân.- Thôøi Quang Trung, chöõ Noâm thaønh

chöõ vieát chính thoáng.nhưng nội dung giáo dục vẫn là kinh sử, các bộ môn khoa học tự nhiên ít được chí ý

74


ñieåm vaên hoïc theá kyû X – XV?-HS traû lôøi. GV boå sung cuûng coá.


- GV: cho hoïc sinh theo doõi saùch giaùo khoa ñeå thaáy nhöõng ñieåm môùi trong vaên hoïc giai ñoaïn naøy?- HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù - GV hoûi: nhöõng ñieåm môùi ñoù noùi

leân ñieàu gì?-HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø keát luaän Hoaït ñoäng 1: caû lôùp vaø caù nhaân- GV hoûi: ngheä thuaät kieán truùc ñieâu khaéc theá kyû X – XV phaùt trieån nhö theá naøo? –HS traû lôøi. Thôøi kyø coù böôùc phaùt trieån gì môùi?- HS theo doõi saùch giaùo khoa traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù

Hoaït ñoäng : caù nhaân- GV: yeâu caàu hoïc sinh laäp baûng thoáng keâ caùc thaønh töïu khoa hoïc – kyõ thuaät Hs leân baûng lieät keâ

- GV hoûi: khoa hoïc – kyõ thuaät theá kyû XVI – XVIII coù öu ñieåm gì vaø haïn cheá gì?-HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù

2. Vaên hoïc:- Vaên hoïc chöõ Haùn giaûm suùt so

vôùi giai ñoaïn tröôùc.- Vaên hoïc chöõ Noâm phaùt trieån

maïnh giữ vị trí quan trọng, Coù nhöõng nhaø thô noåi tieáng nhö Nguyeãn Bænh Khieâm, Ñaøo Duy Töø, Phuøng Khaéc Khoan.- Doøng vaên hoïc daân gian nôû roä vôùi

caùc theå loaïi phong phuù nhö ca dao, tuïc ngöõ, luïc baùt, truyeän cöôøi thể hiện ước mơ về cuộc sống tự do và thanh bình của người lao động.III- ngheä thuaät vaø khoa hoïc – kyõ

thuaät:1. Ngheä thuaät:- Kieán truùc ñieâu khaéc phaùt trieån - Ngheä thuaät daân gian hình thaønh

vaø phaùt trieån.- Nghệ thuật sân khấu ở cả hai đàng phát triển với

nhiều phường trèo, tuồng hình thành ở các làng 2. Khoa hoïc – kyõ thuaät: - Nhiều công trình khoa học trên nhiều lĩnh vực sử

học, địa lí, y học … ra đời.- kĩ thuật : kĩ thuật đúc súng theo kiểu phương Tây,

đóng thuyền, xây thành….hình thành và phát triển

5. Củng cố:- Theá kyû XVI – XVIII heä tö töôûng vaø toân giaùo coù nhieàu thay ñoåi.- Trong luùc vaên hoïc chöõ Haùn coù nhieàu suy thoaùi thì hình thaønh vaø phaùt

trieån moät traøo löu vaên hoïc daân gian raát phong phuù.- Ngheä thuaät vaø khoa hoïc – kyõ thuaät ñeàu coù böôùc phaùt trieån môùi.5. Daën doø – Baøi taäp:- Laäp baûng thoáng keâ traû lôøi caùc caâu hoûi cuoái baøi.- Söu taàm thaønh töïu vaên hoaù (tranh aûnh) veà thôøi kyø naøy.



BAØI 25TÌNH HÌNH CHÍNH TRÒ, KINH TEÁ, VAÊN HOAÙ DÖÔÙI TRIEÀU NGUYEÃN

(Nöûa ñaàu theá kyû XIX)I – Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Veà kieán thöùc : - dưới triều Nguyễn nhà nước phong kiến tập quyền được xây dựng, củng cố.- Tình hình kinh tế nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp và các chính sách của nhà Nguyễn.

75


- Những nét chính về văn hóa, giáo dục dưới thời Nguyễn.2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Boài döôõng yù thöùc vöôn leân ñoåi môùi trong hoïc taäp.- Giaùo duïc yù thöùc quan taâm ñeán cuoäc soáng cuûa nhaân daân, ñaát nöôùc.3. Veà kyõ naêng : - Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích, so saùnh, gaén söï kieän vôùi thöïc teá cuï

theå; - Khai thaùc tranh aûnh lòch söû vaên hoaù.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:- Baûn ñoà Vieät Nam thôøi Minh maïng; moä soá tranh aûnh veà kinh thaønh

Hueá, tranh daân gian…III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1 Ổn định lớp:2. Kieåm tra baøi cuõ: keå teân caùc loaïi hình ngheä thuaät cuûa nöôùc ta theá

kyû XVI – XVIII. Qua ñoù nhaän xeùt ñôøi soáng tinh thaàn cuûa nhaân daân ta thôøi ñoù?

3. Giôùi thieäu baøi môùi:Sau khi ñaùnh baïi vöông trieàu Taây Sôn, Nguyeãn Aùnh leân ngoâi vua thaønh

laäp nhaø Nguyeãn. Trong 50 naêm thoáng trò cuûa vöông trieàu Nguyeãn ôû nöûa ñaàu theá kyû XIX,tình hình ñaát nöôùc ñaõ thay ñoåi nhö theá naøo?

4. Toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy hoïc treân lôùp: Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1: caû lôùp vaø caù

nhaân-GV: trình baøy söï suïp ñoå cuûa trieàu

Taây Sôn vaø söï thaønh laäp trieàu Nguyeãn. Söï kieän Nguyeãn Aùnh leân ngoâi laáy hieäu laø Gia Long.-GV: trình baøy toå chöùc haønh chính

thôøi Gia Long keát hôïp vôùi baûn ñoà. -GV: Tieáp tuïc trình baøy vôùi baûn ñoà

toå chöùc haønh chính thôøi Minh Maïng, yeâu caàu hoïc sinh quan saùt vaø nhaän xeùt. GV nhaän xeùt vaø choát yù: söï phaân chia caùc tænh döïa treân cô sôû khoa hoïc phuø hôïp veà ñòa lyù, daân cö, phong tuïc, laø cô sôû phaân chia caùc tænh nhö ngaøy nay, vì vaäy caûi caùch Minh Maïng ñöôïc ñaùnh giaù cao.-GV trình baøy toå chöùc Nhaø nöôùc .-GV hoûi: so saùnh boä maùy Nhaø

nöôùc thôøi Nguyeãn vôùi thôøi Leâ sô, em coù nhaän xeùt gì?-HS suy nghó traû lôøi.GV nhaän xeùt

vaø keát luaän


-GV: trình baøy khaùi quaùt chính saùch ngoaïi giao cuûa trieàu Nguyeãn.

I. Xaây döïng vaø cuûng coá boä maùy Nhaø nöôùc, chính saùch ngoaïi giao:- Naêm 1802 Nguyeãn Aùnh leân ngoâi

(Gia Long). Nhaø Nguyeãn thaønh laäp, ñoùng ñoâ ôû Phuù Xuaân.năm 1804 đổi tên nước là Việt Nam về sau đổi thành Đại Nam.1. Toå chöùc boä maùy Nhaø nöôùc:- Chính quyeàn trung öông toå chöùc

theo moâ hình thôøi Leâ.- Thôøi Gia Long nöôùc ta ñöôïc chia

laøm 3 vuøng: Baéc Thaønh, Gia Ñònh Thaønh vaø caùc trực doanh (trung boä) do trieàu ñình tröïc tieáp cai quaûn.- 1831-1832, Minh Maïng thöïc hieän

moät cuoäc caûi caùch haønh chính chia caû nöôùc caû nöôùc laøm 30 tænh vaø moät phuû Thöøa Thieân. Ñuùng ñaàu tænh laø toång ñoác, tuaàn phuû hoaït ñoäng theo söï ñieàu haønh cuûa trieàu ñình.- Tuyeån choïn quan laïi thoâng qua

giaùo duïc vaø thi cöû.- Luaät phaùp: ban haønh Hoaøng trieàu

Hình Luaät vôùi 400 ñieàu haø khaéc.- Quaân ñoäi: ñöôïc toå chöùc quy cuû

trang bò ñaày ñuû nhöng laïc haäu thoâ sô.2. Ngoaïi giao:- Thaàn phuïc nhaø Thanh.- Baét Laøo vaø Campuchia thaàn phuïc.

76


-GV hoûi: em coù nhaän xeùt gì veà chính saùch ngoaïi giao cuûa nhaø Nguyeãn?-HS traû lôøi.GV nhaän xeùt vaø keát

luaän.Hoaït ñoäng 1: caû lôùp vaø caù

nhaân -GV: cho hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa

ñeå thaáy ñöôïc nhöõng chính saùch cuûa nhaø Nguyeãn ñoái vôùi noâng nghieäp vaø tình hình noâng nghieäp thôøi Nguyeãn-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù

-GV hoûi: em coù nhaän xeùt gì veà cuoäc soáng noâng nghieäp vaø tình hình noâng nghieäp thôøi Nguyeãn?-HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø keát luaän


-GV: yeâu caàu hoïc sinh ñoïc saùch giaùo khoa vaø phaùt bieåu veà tình hình thuû coâng nghieäp thôøi Nguyeãn. GV nhaän xeùt vaø keát luaän -GV hoûi: em coù nhaän xeùt gì tình hình

thuû coâng nghieäp thôøi Nguyeãn? Coù gì bieán ñoåi khoâng? Khaû naêng tieáp caän vôùi khoa hoïc nöôùc ngoaøi nhö theá naøo?-HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù Hoaït ñoäng 3: caû lôùp vaø caù

nhaân -GV: yeâu caàu hoïc sinh theo doõi

saùch giaùo khoa phaùt bieåu veà tình hình noäi ngoaïi thöông thôøi Nguyeãn? GV nhaän xeùt vaø keát luaän -GV hoûi: em coù nhaän xeùt gì veà

chính saùch ngoaïi thöông cuûa nhaø Nguyeãn?-HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yùHoaït ñoäng : caû lôùp vaø caù

- Vôùi phöông Taây: dè dặt và hạn chế quan hệ

II. Tình hình kinh teá vaø chính saùch cuûa Nhaø nöôùc:1. Noâng nghieäp:Nhaø nöôùc ñaõ coù nhöõng bieän

phaùp phaùt trieån noâng nghieäp- Thöïc hieän chính saùch quaân ñieàn, - Khuyeán khích khai hoang baèng

nhieàu hoaøn hình thöùc, Nhaø nöôùc vaø nhaân daân cuøng khai hoang.- Nhaø nöôùc quan tâm thủy lợi.- Trong nhaân daân kinh teá tieåu noâng

caù theå vaãn duy trì nhö cuõ.2. Thuû coâng nghieäp:- Thuû coâng nghieäp Nhaø nöôùc ñöôïc

toå chöùc vôùi quy moâ lôùn, caùc quan xöôûng ñöôïc xaây döïng, saûn xuaát tieàn, vuõ khí, ñoùng thuyeàn, laøm ñoà trang söùc, gaïch ngoùi. Ñaõ ñoùng ñöôïc taøu tieáp caän vôùi kyõ thuaät chaïy baèng maùy hôi nöôùc.- Trong nhaân daân ngheà thuû coâng

truyeàn thoáng phát triển như làm gốm, dệt vải, khai mỏ....các làng và phường thủ công được duy trì .ngề mới xuất hiện như in tranh dân gian.

3. Thöông nghieäp:- Noäi thöông phaùt trieån chaäm chaïp

do chính saùch thueá khoaù phöùc taïp cuûa Nhaø nöôùc.- Ngoaïi thöông: Nhaø nöôùc ñoäc

quyeàn, buoân baùn vôùi caùc nöôùc laùng gieàng Hoa, Xieâm, Malai, deø daët vôùi caùc nöôùc phöông Taây chæ ñöôïc ra vaøo caûng Ñaø Naüng. III- tình hình vaên hoaù – giaùo duïc:Lónh vöïc Thaønh töïu- Giaùo duïc

- Toân giaùo

- Vaên hoïc

- Söû hoïc

-Giaùo duïc Nho hoïc ñöôïc cuûng coá . nhà nước tổ chức thi củ đều đặn

-Ñoäïc toân Nho giaùo, haïn cheá Thieân Chuùa giaùo.-Vaên hoïc chöõ Noâm phaùt trieån. Taùc phaåm xuaát saéc cuûa Nguyeãn Du, Hoà Xuaân Höông, Baø Huyeän Thanh Quan.-Thaønh laäp Quoác Söû quaùn, nhieàu boä söû lôùn ñöôïc bieân soaïn: lòch

77


nhaân-GV: yeâu caàu hoïc sinh laäp baûng

thoáng keâ caùc thaønh töïu vaên hoaù tieâu bieåu nöûa ñaàu theá kyû XIX theo maãu beân

-GV hoûi: em coù nhaän xeùt gì veà tình hình vaên hoaù giaùo duïc thôøi Nguyeãn?-HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù.

- Kieán truùc

-NgheäthuaätDaân gian

trieàu hieán chöông loaïi chí…-Kinh ñoâ Hueá, laêng taåm, thaønh luyõ caùc tænh, coät côø Haø Noäi.-Tieáp tuïc phaùt trieån, nhã nhạc cung đình là di sản văn hóa còn đến ngày nay

5. Củng cố- Nhaø nöôùc Nguyeãn ñöôïc xaây döïng theo moâ hình phong kieán chuyeân cheá

cuõ nhöng taêng cöôøng tính chuyeân cheá, taäp trung quyeàn haønh vaøo tay nhaø vua.

- Tình hình kinh teá böôùc ñaàu oån ñònh nhöng khoâng coù ñieàu kieän phaùt trieån do chính saùch haïn cheá cuûa Nhaø nöôùc.

- Vaên hoaù thuû cöïu, tuy coù moät soá thaønh töïu môùi.. Daën doø – Baøi taäp:Höôùng daãn hoïc sinh traû lôøi caùc caâu hoûi cuoái baøi.

Ruùt kinh nghieäm:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Tuaàn:27 Ngaøy soaïn:01/03/2015

78



TÌNH HÌNH XAÕ HOÄI NÖÛA ÑAÀU THEÁ KYÛ XIX VAØ CUOÂC ÑAÁU TRANH CUÛA NHAÂN DAÂN

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Giup học sinh giải thích được vì sao tình hình xã hội dưới triều nguyễn không ổn định, nhiều cuộc

khởi nghĩa đã diễn ra.2. Veà tö töôûng, tình caûm: Boài döôõng traùch nhieäm ñoái vôùi nhaân daân, quan taâm ñeán ñôøi soáng

coäng ñoàng.3. Veà kyõ naêng : Tieáp tuïc reøn luyeän kyõ naêng phaân tích, toång hôïp, ñaùnh giaù.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc: Baûn ñoà Vieät Nam; moät soá ca dao veà cuoäc soáng lao ñoäng cuûa nhaân daân thôøi Nguyeãn.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc: 1. Ổn định lớp

2. Kieåm tra baøi cuõ:Quaù trình hoaøn chænh boä maùy Nhaø nöôùc thôøi Nguyeãn. Nhaän xeùt.3. Giôùi thieäu baøi môùi:Ñeå hieåu ñöôïc tình hình kinh teá vaø nhöõng chính saùch ñoái noäi vaø ñoái

ngoaïi cuûa trieàu Nguyeãn coù taùc ñoäng nhö theá naøo ñeán tình hình xaõ hoäi, chuùng ta cuøng tìm hieåu baøi 26.


nhaân- GV: giaûng giaûi nguyeân nhaân daãn ñeán tình traïng chuyeân cheá cuûa Trieàu Nguyeãn.- GV hoûi: söï phaân hoaù giai caáp trong xaõ hoäi Vieät Nam döôùi Trieàu Nguyeãn dieãn ra nhö theá naøo?-HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän

xeùt vaø choát yù Hoaït ñoäng 2: caû lôùp vaø caù

nhaân- GV hoûi: trong boái caûnh vua quan nhö vaäy, ñôøi soáng nhaân daân ra sao?- HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù - GV hoûi: em nghó theá naøo veà ñôøi soáng nhaân daân ta döôùi Trieàu Nguyeãn? So vôùi caùc trieàu ñaïi tröôùc?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát luaän


- GV: neâu vaán ñeà veà phong traøo nhaân daân döôùi Trieàu Nguyeãn? Ñaëc ñieåm cuûa noù?- GV:yeâu caàu hoïc sinh neâu toùm taét

1. Tình hình xaõ hoäi vaø ñôøi soáng nhaân daân:* Xaõ hoäi:- Söï phaân chia giai caáp ngaøy caøng

caùch bieät:+ Giai caáp thoáng trò goàm vua quan,

ñòa chuû, cöôøng haøo.+ Giai caáp bò trò goàm noâng daân vaø

caùc taàng lôùp khaùc.- Teä tham quan oâ laïi raát phoå bieán.- ÔÛ noâng thoân ñòa chuû cöôøng haøo

öùc hieáp nhaân daân.- Ñôøi soáng nhaân daân: chòu nhieàu

gaùnh naëng+Söu cao, thueá naëng.+ Cheá ñoä lao dòch naëng neà.+ Thieân tai , maát muøa, ñoùi keùm

thöôøng xuyeân.-> Nhaân daân cöïc khoå hôn caùc

trieàu ñaïi tröôùc. Maâu thuaãn xaõ hoäi leân cao buøng noå thaønh caùc cuoäc ñaáu tranh.2. Phong traøo ñaáu tranh cuûa

nhaân daân vaø binh lính:- Nöûa ñaàu theá kyû XIX, khôûi nghóa

noâng daân noå ra raàm roä khaép nôi coù tôùi 400 cuoäc khôûi nghóa.

79


nhöõng neùt chính veà phong traøo ñaáu tranh cuûa nhaân daân vaø binh lính döïa vao saùch giaùo khoa.- GV: cung caáp theâm thoâng tin veà caùc laõnh tuï khôûi nghóa nhö Cao Baù Quaùt, Phan Baù Vaønh, Leâ Vaên Khoâi laøm noåi baät moät soá ñaëc ñieåm veà tính caùh vaø söï nghieäp cuûa caùc nhaân vaät lòch söû naøy.- GV hoûi: qua nhöõng neùt chính veà phong traøo ñaáu tranh cuûa nhaân daân thôøi Nguyeãn em ruùt ra ñaëc ñieåm gì cuûa phong traøo?- HS suy nghó traû lôøi. GVnhaän xeùt vaø keát luaän


- GV: phaân tích nguyeân nhaân daãn tôùi phong traøo ñaáu tranh cuûa caùc daân toäc ít ngöôøi.- GV: cho hoïc sinh theo doõi saùch giaùo khoa löôïc thuaät laïi caùc cuoäc ñaáu tranh cuûa caùc daân toäc ít ngöôøi.- GV hoûi: em coù nhaän xeùt gì veà caùc cuoäc ñaáu tranh cuûa caùc daân toäc ít ngöôøi?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát luaän.

-Tieâu bieåu:+ Khôûi nghóa Phan Baù Vaønh 1821 ôû

Sơn Nam Haï + Khôûi nghóa Cao Baù Quaùt 1854 ôû

ÖÙng Hoaø + 1833 cuoäc noåi daäy cuûa binh lính

do Leâ Vaên Khoâi chæ huy ôû Phieân An 3. Ñaáu tranh cuûa caùc daân toäc

ít ngöôøi:- ÔÛ phía Baéc coù cuoäc khôûi nghóa

cuûa ngöôøi Taøy ôû Cao Baèng 1833-1835 do Noâng Vaên Vaân laõnh ñaïo.- ÔÛ phía Nam coù cuoäc khôûi nghóa

cuûa ngöôøi KhômeGiöõa theá kyû XIX caùc cuoäc khôûi

nghóa taïm laéng khi Phaùp chuaån bò xaâm löôïc nöôùc ta.- Phong trào đấu tranh của nhân dân chống lại nhà

nguyễn nổ ra liên tục chứng tỏ sự bất bình của mọi tầng lớp nhân dân đối với chính quyền nhà Nguyễn

5. Sô keát baøi hoïc:Döôùi thôøi Nguyeãn maëc duø trieàu ñình ñaõ coá gaéng oån ñònh neàn thoáng

trò, coù coáng hieán nhaát ñònh treân moät soá lónh vöïc, nhaát laø vaên hoaù, song trong boái caûnh theá giôùi vaø Vieät Nam ñaët ra nhieàu thöû thaùch, yeâu caàu phaûi töï cöôøng thì nhaø Nguyeãn ñaõ khoâng ñaùp öùng ñöôïc vaø laøm cho maâu thuaãn xaõ hoäi ngaøy caøng gia taêng, phong traøo ñaáu tranh phaûn ñoái chính quyeàn dieãn ra lieân tuïc laøm cho xaõ hoäi Vieät Nam döôùi trieàu Nguyeãn, nhö moät hoïc giaû phöông Taây nhaän xeùt “ñang leân côn soát traàm troïng”

.Daën doø – Baøi taäp:- Hoïc baøi cuõ, oân taäp lòch söû Vieät Nam trung ñaïi.- Laøm baøi taäp trong saùch giaùo khoa .


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

80


Tuaàn 27. Ngaøy soaïn: 01/02/2015 Tieát 34 Ngaøy dạy: 07/03/2015

KHẢO CỔ LÂM ĐỒNG

I- Muïc tieâu baøi hoïc:1. Kieán thöùc: Giuùp HS naém ñöïôcNhững hiểu biết về khảo cổ họcCông tác khảo cổ và một số kết quả khảo cổ học ở Lâm Đồng2. Kĩ năng: hình thành cho học sinh các khái niệm liên quan đến khảo cổ như : khảo cổ học, di chỉ ….3. Tư tưởng : giáo dục cho học sinh niềm tự hào về quê hương Lâm Đồng

II- Taøi lieäu,thieát bò daïy hoïc:

- GV :Tranh, aûnh veà di tích khảo cổ, các hiện vật khảo cổ ở Lâm Đồng- HS: quan sát và nhận xét

III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:1. Ổn định lớp:2. Kieåm tra baøi cuõ:?: Trình baøy tình hình xaõ hoäi và đời sống nông dân dưới thời Nguyễn ?

3. Giôùi thieäu baøi:Từ xa xưa trên mảnh đất Lâm Đồng đã có con người sinh sống điều đó được chứng minh qua những hiện vật được tìm thấy trong những di chỉ đã được khai quật tại Lâm đồng. Để hiểu rõ về vấn đề này chung ta cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay.


Hoaït ñoäng cuûa GV- HS Noäi dung kieán thöùc caàn ñaït

? Em hiểu thế nào là khảo cổ học ?

? Em hiểu thế nào là di chỉ ?

? Theo em hiện vật khảo cổ có tác dụng gì trong việc nghiên cứu và học lịch sử ?

? Em hãy kể tên các di chỉ khảo cổ đã được khai quật ở Lâm đồng ?

1. Các khái niệm liên quan đến khảo cổ- Khảo cổ học : là 1 ngành khoa học lịch sử

nghiện cứu đời sống mọi mặt của con người và xã hội loài người thời xưa qua những hiện vật tìm thấy trong các di chỉ

- Di chỉ : nơi tìm thấy những hiện vật cụ thể , phong phú phản ánh đời sống của con người từ xa xưa còn sót lại trong lòng đất giúp chúng ta có những bằng chứng chính xác về những bước đi của tổ tiên

2. Một số hoạt động khảo cổ ở Lâm Đồng - 1983 đã khai quật di chỉ khu mội táng cổ ở Đại

Làng. Trong các ngôi mộ cổ đã tìm thấy các hiện vật như : xà gạt, lưỡi giáo, chóe, nồi, đồ trang sức …..chứng tỏ đây là khu mộ của cư dân bản

81


- GV cho học sinh xem những hiện vật tìm thấy ở di chỉ Đại làng ? ? Qua những hiện vật vừa xem em có nhận xét gì về đời sống kinh tế của cư dân chủ nhân của di chỉ này ?

- GV cho học sinh xem những hiện vật tìm thấy ở di chỉ Cát tiên và giải thích về các hiện vật cho hs hiểu

- GV cho học sinh xem những hiện vật tìm thấy ở di chỉ Phù Mĩ

? Qua những hiện vật vừa xem em có nhận xét gì về hoạt động kinh tế của cư dân chủ nhân của di chỉ này ?- hoạt động kinh tế chính của cư dân Pù mỹ là : nông nghiệp trồng lúa, làm gốm và dệt vải

địa có đời sống kinh tế phát triển ?- 1994 khai quật khu mộ cổ ở Đại Lào ( Bảo Lộc ) - Từ 1995 có nhiều cuộc khai quật tại di chỉ Cát

Tiên đã tìm thấy những phế tích của đền tháp , mộ tháp với những hình ảnh gắn liền với đạo Ba la môn đặc biệt là ngẫu tương Lin ga – Yoni linh vật của đạo Ba la môn

- 1998 Khai quật di chỉ Phù Mỹ tìm thấy các hiện vật : bàn xoay gốm, bàn mài, khuôn đúc đồng, xe chỉ ……

- qua các di chỉ trên cho ta thấy từ xã xưa Lâm Đồng đã là vùng đất sinh sống của cư dân cổ đại

5 Củng cố Em hày nêu khái niệm di chỉ ? cho biết vai trò của hiện vật trong việc tìm hiểu lịch sử ? Em hãy miêu tả về một di chỉ khảo cổ mà em biết ở Lâm Đồng ?. Dăn dò.Các em về nhà học bài cũ ? Tiếp tục soạn và học đề cương Ôn tập lại phân lịch sử Việt nam đã học

…………………………………Rút kinh nghiệm

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

82


Tuaàn:28 Ngaøy soaïn:01/03/2015Tieát:35 Ngaøy dạy:12/03/2015

Baøi 27QUAÙ TRÌNH DÖÏNG NÖÔÙC VAØ GIÖÕ NÖÔÙC

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Nöôùc Vieät Nam coù lòch söû döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc laâu ñôøi, traûi qua

nhieàu bieán ñoäng, thaêng traàm.- Troùng quaù trình toàn taïi, nhaân daân Vieät Nam ñaõ töøng böôùc hôïp nhaát,

ñoaøn keát laïi xaây döïng cho mình moät quoác gia thoáng nhaát, coù toå chöùc Nhaø nöôùc hoaøn chænh, coù neàn kinh teá ña daïng vaø phaùt trieån, coù neàn vaên hoaù töôi ñeïp vôùi baûn saéc rieâng, ñaët neàn moùng vöõng chaéc cho söï vöôn leân cuûa caùc theá heä noái tieáp.

2. Veà tö töôûng, tình caûm: Boài döôõng loøng yeâu nöôùc vaø töï haøo daân toäc, yù thöùc vöôn leân trong

hoïc taäp, xaây döïng vaø baûo veä ñaát nöôùc.3. Veà kyõ naêng : Kyõ naêng toång hôïp vaán ñeà, so saùnh phaân tích.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc: Baûn ñoà Vieät Nam; moät soá tranh aûnh minh hoaï.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Ổn định lớp2. Kieåm tra baøi cuõ:Nguyeân nhaân daãn tôùi caùc coïc ñaáu tranh cuûa nhaân daân? Neâu nhöõng

cuoäc khôûi nghóa tieâu bieåu vaø yù nghóa cuûa phong traøo ñaáu tranh cuûa nhaân daân?

3. Giôùi thieäu baøi môùi:Khaùi quaùt laïi caùc thôøi kyø xaây döïng phaùt trieån ñaát nöôùc vaø coâng

cuoäc baûo veä Toå quoác .4. Toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy hoïc treân lôùp:

Noäi dung kieán thöùc cô baûnI. Caùc thôøi kyø phaùt trieån vaø xaây döïng ñaát nöôùc

Noäi dungChuû

Thôøi yeáukyø

Chính trò Kinh teá Vaên hoaù – giaùo duïc

Xaõ hoäi

- Thôøi kyø döïng nöôùc TK VII-II TCN.- Töø TK

- TK VII-II TCN Nhaø nöôùc Vaên Lang – Aâu Laïc thaønh laäp ôû Baéc boä, boä

- Noâng nghieäp troàng luùa nöôùc.- Thuû coâng deät, goám,

- Tín ngöôõng: ña thaàn.- Ñôøi soáng tinh thaàn phong phuù, ña daïng, chaát

- Quan heä vua toâi gaàn guõi. Quan heä xaõ hoäi hoaø dòu.

83


I-X bò phong kieán phöông Baéc ñoâ hoä goïi laø thôøi Baéc thuoäc

maùy Nhaø nöôùc coøn sô khai.- TK II ôû Nam Trung boä nöôùc Laâm Aáp-Champa ra ñôøi.- TK I quoác gia Phu Nam ra ñôøi ôû Taây Nam boä.

trang söùc.- Ñôøi soáng ñaïm baïc, giaûn dò, thích öùng vôùi töï nhieân.

phaùt nguyeân sô.- Giaùo duïc töø naêm 1070 ñöôïc toân vinh, ngaøy caøng phaùt trieån.

- Giai ñoaïn ñaàu cuûa thôøi kyø phong kieán ñoäc laäp TK X-XV

--------------- Giai ñoaïn ñaát nöôùc bò chia caét TK XVI-XVIII

- TKX Nhaø nöôùc quaân chuû phong kieán ra ñôøi.- TK XV hoaøn chænh boä maùy Nhaø nöôùc töø trung öông ñeán ñòa phöông.--------------------------- Chieán tranh phong kieán laøm ñaát nöôùc bò chia caét Ñaøng Trong vaø Ñaøng Ngoaøi vôùi hai chính quyeàn rieâng. Neàn quaân chuû khoâng coøn vöõng chaéc nhö tröôùc

- Nhaø nöôùc quan taâm ñeán noâng nghieäp.- Thuû coâng nghieäp vaø thöông nghieäp phaùt trieån.-Ñôøi soáng cuûa nhaân daân ñöôïc oån ñònh.--------------------------TK XVII kinh teá phuïc hoài. Noâng nghieäp oån ñònh phaùt trieån nhaát laø Ñaøng Trong. Kinh teá haøng hoaù phaùt trieån maïnh giao löu vôùi nöôùc ngoaøi môû roäng, caùc ñoâ thò ra ñôøi phaùt trieån.

- Nho giaùo Phaät giaùo thònh haønh. Nho giaùo ngaøy caøng ñöôïc ñeà cao.- Vaên hoaù chòu aûnh höôûng caùc yeáu toá beân ngoaøi song vaãn ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc.------------------------------- Nho giaùo ngaøy caøng suy thoaùi. Phaät giaùo ñöôïc phuïc hoài. Thieân Chuùa giaùo ñöôïc truyeàn baù.- Vaên hoaù tín ngöôõng daân gian nôû roä.- Giaùo duïc tieáp tuïc phaùt trieån nhöng chaát löôïng suy giaûm.

- Quan heä xaõ hoäi chöa phaùt trieån thaønh maâu thuaãn ñoái khaùng.

--------------------- Cheá ñoä phong kieán ôû caû Ñaøng khuûng hoaûng, phong traøo noâng daân buøng noå tieâu bieåu laø phong traøo nhaân daân Taây Sôn

Vieät Nam ñaàu theá kyû XIX

- 1802 Nhaø Nguyeãn thaønh laäp duy trì boä maùy Nhaø nöôùc quaân chuû phong kieán song neàn quaân chuû ñaõ böôùc vaøo khuûng hoaûng suy vong.

- Chính saùch ñoùng cöûa cuûa nhaø Nguyeãn ñaõ haïn cheá söï phaùt trieån kinh teá. Kinh teá Vieät Nam trôû neân laïc haäu keùm phaùt trieån.

- Nho giaùo ñöôïc ñoäc toân.- vaên hoaù giaùo duïc coù nhöõng ñoùng goùp ñaùng keå.

- Söï caùch bieät giöõa caùc giai caáp caøng lôùn. Maâu thuaãn xh4 taêng cao. Phong traøo ñaáu tranh cuûa nhaân daân lieân tuïc noå ra

II. Caùc cuoäc khaùng chieán baûo veä Toå quoác Teân cuoäc ñaáu tranh Vöông

trieàuLaõnh ñaïo Keát quaû

- Cuoäc khaùng chieán choáng Toáng thôøi Tieàn

Tieàn Leâ Leâ Hoaøn Thaéng lôïi nhanh choùng

84


Leâ 981Khaùng chieán choáng Toáng thôøi Lyù

Thôøi Lyù Lyù Thöôøng Kieät Keát thuùc thaéng lôïi

Khaùng chieán choáng Moâng Nguyeân theá kyû XIII

Thôøi Traàn Vua TraànTraàn Quoác Tuaán

Caû ba laàn ñeàu giaønh thaéng lôïi

Phong traøo ñaáu tranh choáng xaâm löôïc Minh vaø khôûi nghóa Lam Sôn 1407-1427

Thôøi Hoà Khaùng chieán choáng Minh do Hoà Quí LyKhôûi nghóa Lam Sôn do Leâ Lôïi-Nguyeãn Traõi

Laät ñoå aùch thoáng trò cuûa nhaø Minh, giaønh laïi ñoäc laäp

Khaùng chieán choáng quaân Xieâm 1785

Thôøi Taây Sôn

Nguyeãn Hueä Ñaùnh tan 5 vaïn quaân Xieâm

Khaùng chieán choáng quaân Thanh 1789

Thôøi Taây Sôn

Vua Quang Trung Ñaùnh tan 29 vaïn quaân Thanh

5. Sô keát baøi hoïc:- Lòch söû Vieät Nam traûi qua 3000 naêm thöïc söï laø lòch söû cuûa moät daân

toäc vöøa döïng nöôùc vöøa giöõ nöôùc.- Nhaân daân ta ñaõ xaây döïng ñöôïc moät ñaát nöôùc hoaøn chænh, thoáng

nhaát vaø phaùt trieån, ñaët cô sôû beàn vöõng cho böôùc tieáp theo sau naøy.. Daën doø – Baøi taäp:Laäp baûng thoáng keâ veà thaønh töïu vaên hoaù, caùc cuoäc khaùng chieán

choáng ngoaïi xaâm.. Ruùt kinh nghieäm:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………Tuaàn:28 Ngaøy soaïn:02/03/2011Tieát:36 Ngaøy soaïn:25/02/2011

Baøi 28TRUYEÀN THOÁNG YEÂU NÖÔÙC CUÛA DAÂN TOÄC

VIEÂÏT NAM THÔØI PHONG KIEÁN

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Sự hình thành truyền thống yêu nước Việt Nam và biểu hiện của nó - Các biểu hiện của truyền thống yêu nước trong quá trình dựng nước và giữ nước- Đặc trưng của truyền thống yêu nước Việt Nam trong thời kỳ phong kiến2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Boài döôõng loøng yeâu nöôùc vaø yù thöùc daân toäc, loøng bieát ôn ñoái vôùi

caùc anh huøng daân toäc; yù thöùc phaùt huy loøng yeâu nöôùc trong söï nghieäp xaây döïng ñaát nöôùc, naâng cao ñôøi soáng nhaân daân.

3. Veà kyõ naêng : Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích lieân heä.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc: Moät soá ñoaïn trích trong caùc taùc phaåm hay phaùt bieåu cuûa caùc danh nhaân.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Ổn định lớp2. Kieåm tra baøi cuõ:- veõ sô ñoø Nhaø nöôùc thôøi Lyù, Traàn, Leâ sô, Nguyeãn.

85


- trình baøy moät cuoäc khaùng chieán choáng ngoaïi xaâm cuûa daân toäc ta töø theá kyû X – XVIII?

3. Giôùi thieäu baøi môùi:Traûi qua moät quaù trình döïng nöôùc vaø nöôùc laâu daøi, toå tieân chuùng ta

ñaõ ñeå laïi cho theá heä keá tieáp haøng loaït truyeàn thoáng toát ñeïp, trong ñoù cao qui vaø töôi ñeïp nhaát laø truyeàn thoáng yeâu nöôùc.


nhaân- GV: em hieåu theá naøo laø truyeàn

thoáng vaø truyeàn thoáng yeâu nöôùc?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø keát luaän

Hoaït ñoäng 2: caù nhaân- GV: duøng phöông phaùp neâu vaán

ñeà giuùp hoïc sinh lyù giaûi nhöõng cô sôû hình thaønh loøng yeâu nöôùc vaø truyeàn thoáng yeâu nöôùc? => xuaát phaùt töø tình yeâu cuoäc soáng gia ñình vaø laøng xoùm caûnh vaät nôi choân nhau caét roán, qua thôøi gian, cuøng vôùi daân toäc, tình caûm ñoù phaùt trieån thaønh loøng yeâu nöôùc vaø truyeàn thoáng yeâu nöôùc.


- GV: Cho bieát boái caûnh lòch söû nöôùc ta sau 1000 Baéc thuoäc? Boái caûnh ñoù ñaët ra yeâu caàu gì?-HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän

xeùt vaø keát luaän


- GV: Truyeàn thoáng yeâu nöôùc ñöôïc bieåu hieän nhö theá naøo trong thôøi kyø phong kieán ñoäc laäp?- HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän

xeùt vaø choát yù


1. Söï hình thaønh truyeàn thoáng yeâu nöôùc Vieät Nam:- Loøng yeâu nöôùc baét nguoàn töø

nhöõng tình caûm ñôn giaûn nhö tình yeâu gia ñình, yeâu queâ höông nôi choân nhau caét roán…- Khi quoác gia daân toäc hình thaønh,

nhöõng tình caûm gaén boù mang tính ñòa phöông phaùt trieån thaønh loøng yeâu nöôùc.- ÔÛ thôøi Baéc thuoäc loøng yeâu

nöôùc bieåu hieän roõ neùt hôn qua yù thöùc baûo veä di saûn vaên hoaù daân toäc, loøng töï haøo veà nhöõng chieán coâng, toân kính nhöõng vò anh huøng choáng ñoâ hoä. Loøng yeâu nöôùc ñöôïc naâng cao vaø khaéc saâu ñeå töø ñoù hình thaønh truyeàn thoáng yeâu nöôùc Vieät Nam.2. Phaùt trieån vaø toâi luyeän

truyeàn thoáng yeâu nöôùc trong caùc theá kyû phong kieán ñoäc laäp:* Boái caûnh lòch söû:- Bối cảnh lịch sủ trong 9 thập kỷ độc lập đã tác

động đến lòng yêu nước của người Việt Nam.- thể hiện ở việc vừa xây dựng đất nước trên nhiều

lĩnh vực vừa chống ngoại xâm bảo vệ độc lập dân tộc

- Các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của các anh hùng thời Lý , Trần và chống quân Minh xâm lược chứng tỏ tình yêu tổ quốc đã được khắc sâu ở mọi người Việt Nam

- Công cuộc xây dựng chính quyền của riêng mình, nền kinh tế độc lập , tự chủ với nền văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc đòi hỏi con người vừa phải lao đông, sáng tạo vừa phải có lòng yêu nước

- Truyền thống yêu nước luôn gắn với ý thức đoàn kết mọi tầng lớp nhân dân và mọi thành phần dân tộc

- Truyền thống yêu nước còn dần mang thêm yếu tố nhân dân, vì dân, thương dân

3. Neùt ñaëc tröng cuûa truyeàn thoáng yeâu nöôùc Vieät Nam thôøi phong kieán:

- lịch sử Việt Nam là lịch sử dựng nước di đôi với

86


- GV: Taïi sao coù theå noùi ñaëc tröng cô baûn cuûa truyeàn thoáng yeâu nöôùc Vieät Nam thôøi phong kieán laø choáng ngoaïi xaâm, baûo veä ñoäc laäp daân toäc?

- HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát luaän - Gv giaùo duïc hs, lieân heä thöïc teá

- Em đã và đang làm gì để phát huy truyền thống yêu nước của dân tộc ?

giữ nước. nhân dân ta phải chiến đấu gian khổ mới giành được độc lập. Chính vì vậy ý thức về nền tự chủ về tình cảm và tinh thần đoàn kết được thể hiện và phát huy

- Chống ngoại xâm, bảo vệ độc lập dân tộc là nét đặc trưng của truyền thông yêu nước Việt Nam thời phong kiến

- trong thời kỳ phong kiến độc lập truyền thống yêu nước được phát huy qua sự nghiệp xây dựng đất nước

- truyền thống yêu nước được phát triển mạnh mẽ trong sự nghiệp chống pháp và chống Mĩ, nhiệm vụ của chúng ta là gìn giữ và phát huy truyền thông đó trong công cuộc xây dựng và giữ nước ngày nay

5. Cũng cố baøi hoïc: Phaùt vaán hoïc sinh veà caùc vaán ñeà lieân quan

. Daën doø – Baøi taäp:- Daân toäc ta thôøi phong kieán ñaõ ñeå laïi nhieàu truyeàn thoáng toát ñeïp,

trong ñoù truyeàn thoáng yeâu nöôùc laø quí baùu nhaát, toát ñeïp nhaát. Coù theå coi ñoù cuõng laø haït nhaân ñaïo lyù laøm ngöôøi cuûa ngöôøi Vieät Nam.

- Oân taäp chuaån bò kieåm tra moät tieát.Ruùt kinh nghieäm:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Tuaàn:27 Ngaøy soaïn:06/03/2011Tieát:36

KIEÅM TRA 1 TIEÁT

I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC1. Veà kieán thöùc : Giuùp hoïc sinh heä thoáng hoùa laïi kieán thöùc ñaõ hoïc

veà lòch söû Vieät Nam töø nguoàn goác ñeán theá kæ XIX (Chính trò, xaõ hoäi, vaên hoùa, kinh teá)

2. Veà tö töôûng, tình caûm: Giaùo duïc yù thöùc ñoaøn keát daân toäc,truyeàn thoáng yeâu nöôùc, töï haøo daân toäc, baûo toàn vaø phaùt huy caùc di saûn vaên hoùa cuûa daân toäc.

3. Veà kó naêng : Phaân tích, ñaùnh giaù, ryù ra baøi hoïc kinh nghieämII. Chuaån bò.1.GV : Ñeà baøi ñaõ photo tröôùc.2.HS : Xem laïi baøi tröôùc khi vaøo laøm baøi kieåm tra.3. Ma trận . đề, đáp án

a Thieát keá ma traän. Tæ leä traéc nghieäm – töï luaän : 30 – 70.

87


Möùc ñoä

Noäi dung

Nhaän bieát. Thoâng hieåu. Vaän duïng. Ñieåm

TN TL TN TL TN TL

Lịch sử Việt Nam nguyên thủy đến thế kỷ X

7caâu

1.75điểm

1caâu

3điểm

8caâu 4.75điểm

Lịch sử Việt Nam từ thế kỷ X đến thế kỷ XV

5caâu

1.25điểm

1caâu 2điể

m

6caâu

3.25điể

mLịch sử Việt Nam từ thế kỷ XV đến thế kỷ XIX

1caâu

2điểm

2caâu

2điểm

Toång 13caâu

5điểm

1caâu

3.điểm

1caâu

2điểm

15caâu 10ñ

b.Đề bàiA: TRẮC NGHIỆM (3 điểm ) Haõy khoanh troøn chæ moät chöõ caùi in hoa tröôùc caâu traû lôøi ñuùngCâu 1: Ai là người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống quân xâm lược Hán năm 40 ? A. Triệu Thị Trinh B. An Dương VươngC. Lý Thường Kiệt D. Trưng Trắc- Trưng NhịCâu 2: Khởi nghĩa Hai Bà Trưng bùng nổ ở đâu ?A. Mê Linh B. Cổ LoaC. Hát Môn D. Luy LâuCâu 3: Mùa hè năm 42, tên tướng nào của nhà Hán được cử làm chỉ huy quân xâm lược nước ta ?A.Tô Định B.Đoàn Chỉ C.Mã Viện D. Lưu Long Câu 4: sau khi lên ngôi vua, Lí Bí Đặt quốc hiệu nước là gì ? A. Đại Việt B.Nam Việt C.Vạn Xuân D. Đại Cồ Việt Câu 5: Người kế tục Lí Nam Đế lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống quân Lương Xâm lược là ai ?A. Lý Tự Tiên B. lý Phật Tử C. Triệu Quang Phục D. Lý Thiên Bảo Câu 6 : Lợi dụng cơ hội nào mà quân Nam Hán sang xâm lược nước ta vào cuối năm 937 ?

A. Kiều Công Tiễn bị Ngô Quyền giết chếtB. Nội bộ triều đình nhà Ngô bị rối loạnC. Kiều Công Tiễn giết Dương Đình NghệD. Kiều Công Tiễn cho người sang cầu cứu quân Nam Hán

Câu 7: Sự kiện nào ở thế kỷ X đánh dấu sự chấm dứt thời kỳ đô hộ của phong kiến phương Bắc đưa nước ta vào thời kỳ độc lập lâu dài ?A.Khởi nghĩa Khúc thùa DụB. Chiến thắng Bạch đằng của Ngô QuyềnC. Kiều Công Tiễn giết Dương Đình Nghệ D. Cả A và B đều đúng Câu 8:Ai là người chỉ huy cuộc kháng chiến chống quân xâm lược của nhà Tống vào những năm 1075 – 1077 ? A. Lê Hoàn B. Trần Hưng Đạo C. Lý Thường kiệt D. Lý Công UẩnCâu 9: Nước Đại Việt dưới thời nào phải đương đầu với các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên ?A. Thời Lý B. Thời Trần C. Thời Tiền Lê D. Thời HồCâu 10:Đến thế kỷ XV, Đại Việt rơi vào ách đô hộ nghiệt ngã, tàn bạo của quân xâm lược nào ?

88


A. Quân xâm lược ThanhB. Quân xâm lược XiêmC. Quân xâm lược MinhD. Quân xâm lược Tống

Câu 11: Chiến thắng có ý nghĩa quyết định của khởi nghĩa Lam Sơn là trận nào ?A. Tốt Động – Chúc ĐộngB. Chí LinhC. Bạch ĐằngD. Chi Lăng – Xương Giang

Caâu 12: Thaäp ñaïo töôùng quaân laø ai?A. Ñinh Boä Lónh B. Leâ Hoaøn C. Lí Bí D. Ngoâ QuyeànB: TỰ LUẬN(7 điểm )Câu 1: Em hãy cho biết những điểm giống và khác nhau trong đời sống kinh tế, văn hó, tín ngưỡng của cư dân Văn Lang – Âu Lạc với cư dân Chăm pa ? (3 điểm )Câu 2:Em hãy trình bày tình hình xã hội và đời sống nhân dân dưới triều Nguyễn ? (2 điểm )Câu 3: Tổ chức bộ máy nhà nước phong kiến Đại Việt hoàn thiện nhất vào thời nào ? vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước thời đó ? (2 điểm )

c. Đáp án A: TRẮC NGHIỆM (3 điểm ): Mỗi ý đúng 0.25 điểm Câu 1 Câu 2 Câu 3 Câu 4 Câu 5 Câu 6 Câu 7 Câu 8 Câu 9 Câu

10Câu 11

Câu 12

D A C C C D B C B C D BB: TỰ LUẬN(7 điểm )Câu 1: Những điểm giống và khác nhau trong đời sống kinh tế, văn hó, tín ngưỡng của cư dân Văn Lang – Âu Lạc với cư dân Chăm pa : a.Giống nhau: - Kinh tế: nông nghiệp trồng lúa nước là hoạt động chủ đạo, sử dụng cày với sức kéo của trâu, bò. Thủ công nghiệp phát triển : làm gốm, dệt vải…(0.5 điểm ) - Văn hóa: có tục ở nhà sàn, ăn trầu cau(0.5điểm )

b. Khác nhau:Văn Lang – Âu Lạc Chăm pa- Kinh tế: (0.75 điểm ) + Có sự phân công lao động giữa nông nghiệp và thủ công nghiệp

- Văn hóa(0.5 điểm ) + Có tục nhuộm răng, xăm mình

- Tín ngưỡng: (0.75 điểm ) +Sùng bái tự nhiên, thờ thần mặt trời, núi, sông… + Thờ cứng tổ tiên và các vị anh hùng

+ Trong nông nghiệp biết sử dụng guồng nước vào sản xuất

+Thế kỷ thứ IV, đã có chữ viết riêng dựa trên cơ sở chữ phạn

+ Theo đạo Hin du và đạo phật+ Có tục hỏa táng người chết

Câu 2: tình hình xã hội và đời sống nhân dân dưới triều Nguyễn :* Xaõ hoäi:: (1điểm )- Söï phaân chia giai caáp ngaøy caøng caùch bieät:+ Giai caáp thoáng trò goàm vua quan, ñòa chuû, cöôøng haøo.+ Giai caáp bò trò goàm noâng daân vaø caùc taàng lôùp khaùc.- Teä tham quan oâ laïi raát phoå bieán.- ÔÛ noâng thoân ñòa chuû cöôøng haøo öùc hieáp nhaân daân.

- Ñôøi soáng nhaân daân: chòu nhieàu gaùnh naëng(1điểm )

89


+Söu cao, thueá naëng.+ Cheá ñoä lao dòch naëng neà.+ Thieân tai , maát muøa, ñoùi keùm thöôøng xuyeân.-> Nhaân daân cöïc khoå hôn caùc trieàu ñaïi tröôùc. Maâu thuaãn xaõ hoäi leân cao

buøng noå thaønh caùc cuoäc ñaáu tranh.Câu 3: Tổ chức bộ máy nhà nước phong kiến Đại Việt hoàn thiện nhất vào thời nào ? vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước thời đó ? (2 điểm )- Tổ chức bộ máy nhà nước phong kiến Đại Việt hoàn thiện nhất vào thời Lê sơ (0.5 điểm )- Tổ chức bộ máy nhà nước thời Lê sơ: + Trung ương: (0.75 điểm )

+ Địa phương; (0.75 điểm )

III. Ti ến trình kiểm tra . 1. Phaùt ñeà kieåm tra .2. H ọc sinh làm bài 3. Giáo viên thu bài

IV Kết quả kiểm tra3. thống kê điểm Lôùp

Soá HS

0 1 2 3 4 Döôùi 5

5 6 7 8 9 10 Töø 5-10

10A1

10A2

4. Nhận xét đánh giá…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………V. Rút kinh nghiệm………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

90

Vua( các quan đại thần)

6 bộ: Lại. Lễ. Binh , Hình , Công, Hộ

Ngự sử đài Hàn lâm viện

13 Đạo thừa tuyên

ChâuPhủ Huyện

Xã



BAØI 29CAÙCH MAÏNG HAØ LAN VAØ CAÙCH MAÏNG TÖ SAÛN ANH

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Biết được tình hình kinh tế, xã hội của Nê – đéc – lan trước cách mạng, diễn biến, ý nghĩa của cuộc

cách mạng tư sản đầu tiên- Biết được tình hình kinh tế, xã hội của Anh trước cách mạng.Diễn biến, ý nghĩa của cách mạng tư sản

Anh2. Veà tö töôûng, tình caûm: Nhaän thöùc ñuùng veà nhöõng maët tích cöïc vaø maët haïn cheá cuûa caùch

maïng tö saûn.3. Veà kyõ naêng : Bieát phaân tích ñeå hieåu saâu nhöõng khaùi nieäm môùi.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:- Tö lieäu giaûng daïy lòch söû kinh teá, vaên hoaù 3 caùc tröôøng phoå thoâng

trung hoïc.- Nhaân vaät lòch söû vaø danh nhaân vaên hoaù theá giôùi.- Tranh aûnh, löôïc ñoà veà cuoäc noäi chieán ôû Anh.

III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:1. Kieåm tra baøi cuõ:2. Giôùi thieäu baøi môùi:Söï phaùt trieån cuûa kinh teá tö baûn chuû nghóa töø thôøi haäu kì trung ñaïi ñaõ

daãn tôùi böôùc chuyeån töø cheá ñoä phong kieán sang cheá ñoä tö baûn. Böôùc chuyeån aáy ñöôïc môû ñaàu caùc cuoäc caùch maïng tö saûn. Töø giöõa theá kyû XVI, nhaân daân Haø Lan ñaõ ñaáu tranh löôïc ñoà aùch thoáng trò cuûa vöông trieàu Taây Ban Nha, thieát laäp neàn coäng hoaø tö saûn ñaàu tieâ. Tieáp ñoù cuoäc caùch maïng Anh giöõa theá kyû XVII laø cuoäc taán coâng lôùn vaøo thaønh trì cheá ñoä cuõ, laät ñoå quan heä saûn xuaát phong kieán laïc haäu, môû ñöôøng cho löïc löôïng saûn xuaát tö baûn chuû nghóa phaùt trieån.


nhaân-GV: giôùi thieäu vò trí vaø teân goïi

nöôùc Haø Lan tröôùc caùch maïng.-GV hoûi: döïa vaøo ñaâu noùi raèng,

ñaàu theá kyû XVI, Neâñeùclan laø moät trong nhöõng vuøng kinh teá tö baûn chuû nghóa phaùt trieån nhaát chaâu Aâu?-HS döïa vaøo SGK traû lôøi. -GV: höôùng daãn hoïc sinh nhaän thöùc

tình hình chính trò, xaõ hoäi, maâu thuaãn giöõa nhaân daân Neâñeùclan vôùi chính quyeàn ñoâ hoä Taây Ban Nha laø nhaân daân daãn tôùi cuoäc ñaáu tranh ñoøi ñoäc laäp.


1. Caùch maïng Haø Lan:- Töø ñaàu theá kyû XVI, Neâñeùclan laø

moät trong nhöõng vuøng kinh teá tö baûn chuû nghóa phaùt trieån nhaát chaâu Aâu.Nhưng bị vương quốc Tây Ban Nha thống trị - Nhiều cuộc đấu tranh của nhân dân

Neâñeùclan chống phong kiến Tây Ban Nha đã diễn ra, đỉnh cao là cuộc khởi nghĩa của nhân dân miền Bắc tháng 8/1566- 1581 Các tỉnh miền Bắc thành lập “các tỉnh

liên hiệp”, nhưng thực dân Tây Ban Nha không chấp nhận cuộc đấu tranh vẫn tiếp tục - 1648 Tây Ban Nha môùi coâng nhaän nền

độc lập của Neâñeùclan.- YÙ nghóa:+ Laø cuoäc caùch maïng tö saûn ñaàu

tieân treân theá giôùi

91


-GV: cho HS ñoïc saùch toùm taét quaù trình ñaáu tranh vaø keát quaû ñaït ñöôïc cuûa nhaân daân Haø Lan. Gôùi yù ñeå hoïc sinh nhaän thöùc ñaây chæ laø söï thay theá hình thöùc boùc loät nay baèng hình thöùc boùc loät khaùc.


-GV hoûi: söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá Anh ñöôïc bieåu hieän nhö theá naøo?-HS traû lôøi. GV gôïi yù hoïc sinh nhôù

laïi söï ra ñôøi cuûa chuû nghóa tö baûn (quaù trình tích luyõ ban ñaàu…) ôû baøi 11.-GV hoûi: söï phaùt trieån kinh teá laøm

cho xaõ hoäi Anh thay ñoåi nhö theá naøo? Maâu thuaãn xaõ hoäi nhö theá naøo? Höôùng giaûi quyeát maâu thuaãn ñoù?-HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV phaân

tích vai troø cuûa caùc giai caáp ñaëc bieät laø taàng lôùp quí toäc môùi vaø tö saûn.


-GV: cho hoïc sinh theo doõi dieãn bieán vaø laäp nieân bieåu caùc söï kieän cuûa caùch maïng.


-GV hoûi: Vì sao giai caáp tö saûn vaø quí toäc môùi quay laïi ñaøn aùp nhaân daân?-HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù -GV hoûi: vì sao coù söï thoaû hieäp

giöõa quan heä vaø caùc theá löïc phong kieán cuõ?-HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø keát luaän-GV: gôïi yù ñeå hoïc sinh ruùt ra yù

nghóa cuûa caùch maïng Anh

+ Môû ñöôøng cho chuû nghóa tö baûn Haø Lan phaùt trieån.+ Môû ra thôøi ñaïi môùi – thôøi ñaïi

buøng noå caùc cuoäc caùch maïng tö saûn.2. Caùch maïng moâ tö saûn Anh:a) Tình hình nöôùc Anh tröôùc caùch

maïng:- Kinh teá: ñaàu theá kyû XVII, neàn kinh

teá TBCN Anh phaùt trieån nhaát chaâu Aâu.- Xaõ hoäi: taàng lôùp tö saûn, quí toäc

môùi ra ñôøi vaø giaøu leân nhanh choùng.- Chính trò: cheá ñoä phong kieán Anh

kieàm haõm löïc löôïng saûn xuaát tö baûn chuû nghóa.b) Dieãn bieán caùch maïng:- Nieân bieåu caùc söï kieän chính:+ 1642 – 1649: noäi chieán aùc lieät

giöõa vua–quoác hoäi.+ 1949: Xöû töû vua, neàn coäng hoaø

ra ñôøi, caùch maïng ñaït tôùi ñænh cao.Nhưngchỉ có giai cấp tư sản và quý tộc mới được hưởng quyền lợi . Vì vậy nhân dân tiếp tục đấu tranh + Để đối phó với phong trào của nhân dân quý tộc

và tư sản đã thỏa hiệp với phong kiến, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến

c) Tính chaát: khoâng trieät ñeå (khoâng giaûi quyeát ruoäng ñaát cho noâng daân, khoâng tieâu dieät taän goác cheá ñoä phong kieán).

d) YÙ nghóa:- Laät ñoå cheá ñoä phong kieán, môû

ñöôøng cho chuû nghóa tö baûn Anh phaùt trieån.- Môû ra thôøi kyø quaù ñoä töø cheá

ñoä phong kieán leân cheá ñoä tö baûn.

4. Sô keát baøi hoïc:- Naém dieãn bieán chính vaø ñaëc ñieåm cuûa hai cuoäc caùch maïng.- Nhaán maïnh yù nghóa lòch söû cuûa caùch maïng Haø Lan vaø caùch maïng Anh.5. Daën doø – Baøi taäp:- Ñoïc tröôùc baøi “Chieán tranh giaønh ñoäc laäp cuûa caùc thuoäc ñòa Anh ôû

Baéc Mó” 6. Ruùt kinh nghieäm:

92


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Tuần 28 Ngày soạn:12/03/2011 Tiết 38Baøi 30 :CHIEÁN TRANH GIAØNH ÑOÄC LAÄP CUÛA CAÙC THUOÄC ÑÒA ANH

ÔÛ BAÉC MÓI – Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Veà kieán thöùc : - Biết được sự phát triển của kinh tế tư bản chủ nghĩa ở Bắc Mĩ, mâu thuẫn giữa toàn bộ nhân dân Bắc

Mĩ với thực dân Anh- Trình bày được diễn biến chính, kết quả, ý nghĩa của cuộc chiến tranh2. Veà tö töôûng, tình caûm: Nhaän thöùc ñuùng vai troø cuûa quaàn chuùng nhaân daân trong caùch maïng.3. Veà kyõ naêng : Khaû naêng söû duïng baûn ñoà ñeå naém vöõng dieãn bieán cuûa tình hình chieán

söï.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc: Tranh aûnh, baûn ñoà phuïc vuï baøi giaûng, nhöõng tö lieäu lieân qua.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Kieåm tra baøi cuõ:- Nguyeân nhaân buøng noå caùch maïng Anh? YÙ nghóa cuûa noù?- Taïi sao noùi caùch maïng Anh chæ laø söï thay ñoåi hình thöùc boùc loät phong

kieán baèng hình thöc boùc loät tö baûn chuû nghóa maø thoâi?2. Giôùi thieäu baøi môùi: Vào nửa sau thế kỷ XVIII, ở Bắc Mĩ diễn ra cuộc biến động chính

trị , xã hội lớn lật đổ ách thống trị của Anh cho ra đời một nhà nước mới – Hợp chunhs quốc Mĩ3. Toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy hoïc treân lôùp: Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1: caù nhaân vaø caû

lôùp- GV: giôùi thieäu treân baûn ñoà vò trí cuûa 13 thuoäc ñòa cuûa Anh ôû Baéc Mó vaø hoûi: 13 thuoäc ñòa Anh ôû Baéc Mó ra ñôøi nhö theá naøo?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù .

Hoaït ñoäng 2: caù nhaân vaø caû lôùp

- HS döïa vaøo saùch giaùo khoa trình baøy söï phaùt trieån kinh teá giöõa hai mieàn.- GV hoûi: söï phaùt trieån kinh teá ñoù ñaët ra yeâu caàu gì? Taïi sao chính phuû Anh laïi kieàm haõm söï phaùt trieån cuûa thuoäc ñòa? Haäu quaû cuûa nhöõng chính saùch kieàm haõm ñoù?- HS suy nghó, thaûo luaän traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát luaän


- GV: mieâu taû söï kieän caûng Boâxtôn

1. Söï phaùt trieån chuû nghóa tö baûn ôû Baéc Mó:- Nöûa ñaàu theá kyû XVIII, Anh đã thiết lập

được 13 bang thuộc địa ở Bắc Mĩ và tiến hành cai trị và bóc lột.- Giöõa theá kyû XVIII neàn coâng

thöông nghieäp tö baûn chuû nghóa ôû ñaây phaùt trieån.nhưng thực dân Anh lại tìm mọi cách ngăn cản, kìm hãm như tăng thuế độc quyền thương mại.... Vì vậy làm cho mâu thuẫn giữa toàn thể nhân Bắc Mĩ với thực dân Anh trở nên gay gắt

- Dưới sự lãnh đạo của chủ nô, tư sản nhân dân Bắc Mĩ nổi dậy đấu tranh lật đổ ách thống trị của thực dân Anh

2. Dieãn bieán chieán tranh vaø söï thaønh laäp Hôïp Chuûng Quoác Mó:- Sau söï kieän Boâxtôn, nguy cô chieán

tranh ñeán gaàn. Ñaïi hoäi luïc ñòa laàn thöù nhaát (9-1774), yeâu caàu vua Anh phaûi baõi boû chính saùch haïn cheá coâng thöông nghieäp.nhưng không đạt kết

93


vaø söï phaûn öùng cuûa vua Anh laø nguyeân nhaân tröïc tieáp daãn tôùi chieán tranh. Cho hoïc sinh xem baûng so saùnh löïc löôïng hai beân khi baét ñaàu cuoäc chieán ruùt ra nhöõng khoù khaên cuûa nghóa quaân.- GV hoûi: cuoäc chieán seõ ra sao neáu tình hình ñoù keùo daøi? Vaán ñeà caáp thieát caàn giaûi quyeát luùc naøy laø gì?- HS suy nghó traû lôøi. GV phaân tích yeâu caàu cuûa cuoäc chieán daãn tôùi ñaïi hoäi thuoäc ñòa laàn II baàu Oasinhtôn laøm toång chæ huy quaân ñoäi. GV phaân tích taøi thao löôïc cuûa Oasinhtôn, taùc duïng cuûa baûn tuyeân ngoân ñoäc laäp, nhôø ñoù tình hình thay ñoåi coù lôïi cho nghóa quaân.lieân heä tuyeân ngoân ñoäc laäp cuaû Baùc Hoà- GV: tieáp tuïc löôïc thuaät dieãn bieán ñeán thaéng lôïi cuoái cuøng.


- GV: giôùi thieäu sô ñoà toå chöùc Nhaø nöôùc Mó qua ñoù phaân tích tính chaát cuûa neàn daân chuû kieåu Mó.- GV hoûi: theo em cuoäc ñaáu tranh giaønh ñoäc laäp cuûa 13 thuoäc ñòa Anh ôû Baéc Mó thaéng lôïi coù taùc ñoäng nhö theá naøo ñoái vôùi tình hình ôû chaâu Aâu vaø Baéc Mó?- HS suy nghó traû lôøi, GV nhaän xeùt vaø choát yù

quả- Tháng 4/1775 chiến tranh bùng nổ nhờ có sự lãnh

đạo tài giỏi của G. Oa sinh tơn, quân 13 thuộc địa đã giành nhiều thắng lợi quan trọng.

- 10/1776 bản Tuyên ngôn độc lập được công bố xác định quyền con người và quyền độc lập của 13 thuộc địa, nhưng thực dân Anh không công nhận, cuộc chiến tranh vẫn tiếp tục

- 10/1777 quân thuộc địa giành được thắng lợi lớn ở Xa – ra- tô ga làm quân Anh suy yếu. Năm 1783 Anh công nhận độc lập của 13 thuộc địa – chiến tranh kết thúc.

3. Keát quaû vaø yù nghóa:- Anh phải coâng haän neàn ñoäc laäp

cuûa 13 thuoäc ñòa Baéc Mó.- 1787: Thoâng qua hieán phaùp cuûng

coá vò trí Nhaø nöôùc Mó.- YÙ nghóa:+ Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa

Anh ở Bắc Mĩ là cuộc cách mạng tư sản, lật đổ ách thống trị của Anh mở đường cho CNTB phát triển.+ Là cuộc cách mạng không triệt để vì chỉ có tư

sản và chủ nô được hưởng quyền lợi, còn nhân dân lao động không được hưởng gì

4. Sô keát baøi hoïc:- Vì sao caùch maïng tö saûn ôû Mó dieãn ra döôùi hình thöùc moät cuoäc chieán

tranh giaûi phoùng giaønh ñoäc laäp?- Caàn naém vöõng nguyeân nhaân, dieãn bieán chính, keát quaû, yù nghóa.- Giuùp hoïc sinh so saùnh caùch maïng Haø Lan, caùch maïng Anh, chieán tranh

giaønh ñoäc laäp ôû Mó ñeå thaáy söï ña daïng cuûa caùch maïng tö saûn vaø ruùt khaùi nieäm caùch maïng tö saûn.

5.Daën doø – Baøi taäp:Veõ löôïc ñoà 13 bang thuoâïc thuoäc ñòa cuûa Baéc Mó, xaùc ñònh ñòa danh caùc

traän ñaùnh quan troïng, ñoïc tröôùc baøi caùch maïng Phaùp. 6. Ruùt kinh nghieäm:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….Tuaàn: 29 Ngaøy soaïn:20/03/2011Tieát:39, 40

BAØI 31

94


CAÙCH MAÏNG TÖ SAÛN PHAÙP CUOÁI THEÁ KYÛ XVIII (2 tieát)

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Phân tích tình hình kinh tế và các mâu thuẫn trong xã hội Pháp trước cách mạng.- Trình bày những diễn biến chính qua các giai đoạn của cách mạng pháp: nền quân chủ lập hiến, nền

cộng hòa, nền chuyên chính dân chủ cách mạng. Đánh giá ý nghĩa cách mạng Pháp2. Veà tö töôûng, tình caûm: - Bieát traân troïng nhöõng quan ñieåm tieán boä cuûa Trieát hoïc aùnh saùng

trong cuoäc taán coâng vaøo thaønh trì cheá ñoä phong kieán, doïn ñöôøng cho caùch maïng xaõ hoäi buøng noå.

- Vai troø cuûa quaàn chuùng nhaân daân trong caùch maïng.3. Veà kyõ naêng :- Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích vaø kyõ naêng söû duïng baûn ñoà

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc: Baûn ñoà nöôùc Phaùp theá kyû XVIII; sô ñoà tieán trình caùch maïng; nhöõng tö lieäu tham khaûo.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Kieåm tra baøi cuõ:- Vì sao noùi cuoäc chieán tranh giaønh ñoäc laäp cuûa 13 thuoäc ñòa Anh ôû Baéc

Mó laø cuoäc caùch maïng 7s?- Phaân tích yù nghóa cuoäc chieán tranh giaønh ñoäc laäp ôû Baéc Mó?2. Giôùi thieäu baøi môùi:Caùch maïng tö saûn Phaùp cuoái theá kyû XVIII laø moät cuoäc caùch maïng xaõ

hoäi saâu roäng. Noù ñaõ xoaù boû cheá ñoä phong kieán, môû ñöôøng cho chuû nghóa tö baûn phaùt trieån ôû Phaùp, goùp phaàn ñaåy maïnh cuoäc ñaáu tranh choáng phong kieán ôû chaâu Aâu. Quaàn chuùng nhaân daân laø ñoäng löïc chuû yeáu thuùc ñaåy caùch maïng tieán leân.

3. Toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy hoïc treân lôùp: Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1: caù nhaân vaø caû

lôùp- GV: cho hoïc sinh ñoäc saùch giaùo

khoa traû lôøi caâu hoûi: caên cöù vaøo ñaâu noùi raèng, cuoái theá kyû XVIII, Phaùp vaãn laø nöôùc noâng nghieäp laïc haäu?- GV: höôùng daãn hoïc sinh coù minh

hoaï hình aûnh veà ñôøi soáng noâng daân Phaùp


- GV: cho hoïc sinh theo doõi sô ñoà cô caáu xaõ hoäi Phaùp, thaûo luaän veà vai troø, quyeàn lôïi kinh teá, ñòa vò chính trò cuûa caùc ñaúng caáp vaø ruùt keát luaän:Maâu thuaãn veà quyeàn lôïi kinh teá,

chính trò ñaõ daãn tôùi cuoäc khuûng hoaûng xaõ hoäi saâu saéc.- GV hoûi: maâu thuaãn naøy seõ ñöôïc

giaûi quyeát nhö theá naøo?

I.Nöôùc Phaùp tröôùc caùch maïng1. Tình hình kinh teá xaõ hoäi:* Kinh teá:- Cuoái theá kyû XVIII, Phaùp vaãn laø

nöôùc noâng nghieäp. Coâng cuï, kyõ thuaät canh taùc laïc haäu, naêng suaát thaáp. Đói kếm mất mùa thường xuyên, nông dân cực khổ-Trong Coâng thöông nghieäp kinh tế

TBCN phaùt trieån . nhưng bị chế độ phong kiến kìm hãm.đất nước chưa thống nhất tiền tệ và đo lường* Chính trò – xaõ hoäi:- Xaõ hoäi chia 3 ñaúng caáp: + Taêng löõ coù nhieàu ñaëc quyeàn.+ Quí toäc: naém kinh teá, chính trò.+ Ñaúng caáp thöù ba goàm tö saûn,

noâng daân, bình daân hoï laøm ra cuûa caûi phaûi ñoùng nhieàu thöù thueá, khoâng ñöôïc höôûng quyeàn lôïi chính trò.- Maâu thuaãn xaõ hoäi gay gaét.2. Cuoäc ñaáu tranh treân lónh vöïc

95


Hoaït ñoäng : nhoùm- GV: neâu caâu hoûi cho hoïc sinh thaûo

luaän: nhöõng tö töôûng tieán boä cuûa nöôùc Phaùp tröôùc caùch maïng döïa treân cô sôû naøo? - GV: giôùi thieäu traøo löu Trieát hoïc

aùnh saùng vôùi nhöõng nhaø tö töôûng nhö Voânte,Rutxoâ, Moângtexkiô.


- GV hoûi: nhaø vua trieäu taäp hoäi nghò 3 ñaúng caáp nhaèm ñeå gì? Nhaø vua coù ñaït ñöôïc muïc ñích khoâng?- HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän

xeùt vaø choát yù - GV: töôøng thuaät cuoäc taán coâng

phaùo ñaøi Baxti vaø chính quyeàn tö saûn thaønh laäp vôùi nhöõng chính saùch tieán boä cuûa noù.Gv giôùi thieäu veà Tuyeân ngoân nhaân

quyeàn vaø daân quyeàn – yù nghóa – lieân heä Vieät Nam.- GV hoûi: nhöõng chính saùch cuûa

Quoác hoäi coù nhöõng maët tích cöïc vaø nhöõng haïn cheá gì?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù .- GV hoûi: tröôùc haønh ñoäng phaûn

boäi cuûa nhaø vua caùch maïng caàn phaûi laøm gì? Nhöõng bieän phaùp cuûa Quoác hoäi coù baûo veä ñöôïc nöôùc Phaùp khoâng?- HS suy nghó traû lôøi. – GV: chuyeån yù…


- GV hoûi: vieäc xöû töû vua Lui XVI ñaõ ñöa caùch maïng Phaùp ñaït tôùi ñænh cao chöa?- HS suy nghó traû lôøi. – GV: phaân tích nhöõng vieäc ñaõ laøm ñöôïc cuõng nhö nhöõng haïn cheá cuûa neàn coäng hoaø Giroângñanh, qua neâu leân yeâu caàu tieáp theo caáp baùch cuûa caùch maïng: choáng thuø trong giaëc ngoaøi, choáng ñaàu cô, giaûi quyeát vaán ñeà ruoäng ñaát, ñôøi soáng nhaân daân…

tö töôûng:Nhöõng tö töôûng tieán boä pheâ phaùn

nhöõng quan ñieåm loãi thôøi, giaùo lyù laïc haäu, môû ñöôøng cho xaõ hoäi phaùt trieån. Trieát hoïc aùnh saùng doïn ñöôøng cho caùch maïng buøng noå.

II. Tieán trình caùch maïng1. Caùch maïng buøng noå. Neàn

quaân chuù laäp hieán.-Do ăn chơi xa xỉ , vua phải vay của tư sản 5 tỉ li

vơ vua không có khả năng trả .nên 5-5-1789 Hoäi nghò ba ñaúng caáp do nhaø vua trieäu taäp để tăng thuế bò ñaúng caáp thöù ba phaûn ñoái. họ tự tuyên bố là quốc hội- 14-7-1789, Quaàn chuùng phaù nguïc

Baxti, môû ñaàu cho caùch maïng Phaùp.- Quaàn chuùng noåi daäy khaép nôi,

chính quyeàn cuûa tö saûn taøi chính ñöôïc thieát laäp.+ Thoâng qua Tuyeân ngoân nhaân

quyeàn vaø daân quyeàn.+ Khuyeán khích coâng thöông nghieäp

phaùt trieån.+ Thoâng qua Hieán phaùp (9-1791).xác

lập chế độ quân chủ lập hiến, theo đó vua không được nắm quyền- Nhaø vua tìm caùch choáng phaù

caùch maïng, khoâi phuïc cheá ñoä phong kieán, xuùi giuïc boïn phaûn ñoäng trong nöôùc, lieân keát vôùi phong kieán nöôùc ngoaøi.- 4 -1792 Chieán tranh giöõa Phaùp vôùi

lieân minh phong kieán Aùo – Phoå buøng noå.Phái Lập hiến không kiên quyết chống trả, Toå quoác laâm nguy2. Tö saûn coâng thöông caàm

quyeàn. Neàn coäng hoaø ñöôïc thaønh laäp:- 10-8-1792 phaùi Giroângñanh- tầng lớp

tư sản công thương lãnh đạo nhân dânlàm cách mạng lật đổ phái Lập hiến, xóa bỏ chế độ phong kiến .- 21-9-1792 Quoác hoäi tuyeân boá neàn

coäng hoaø thöù nhaát, xöû töû nhaø vua.- Ñaàu 1793 nöôùc Phaùp ñuùng tröôùc

khoù khaên môùi:+ Boïn phaûn ñoäng ngoùc ñaàu daäy.

Ñôøi soáng nhaân daân khoù khaên.+ Lieân minh phong kieán chaâu Aâu ñe

doaï caùch maïng.- phaùi Giroângñanh không lo chông ngoại

96


- GV hoûi: tröôùc ñoøi hoûi phaùt trieån cuûa caùch maïng, quaàn chuùng nhaân daân ñaõ laøm gì? Roâbespie vaø phaùi Giacoâbanh coù vai troø gì trong giai ñoaïn naøy?- HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát luaän

- GV: giôùi thieäu veà Roâbespie khaéc saâu vai troø cuûa oâng ñoái vôùi caùch maïng Phaùp luùc naøy.


- GV: höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu caùc chính saùch cuûa phaùi Giacoâbanh, phaân tích maët tích cöïc vaø taùc duïng cuûa nhöõng chính saùch ñoù.

- GV hoûi: neàn chuyeân chính daân chuû Giacoâbanh ñaõ ñöa caùch maïng Phaùp vöôït qua hieåm ngheøo nhö theá naøo?- HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát luaän

- GV hoûi: taïi sao giöõa luùc caùch maïng Phaùp ñang leân cao thì phaùi Giacoâbanh laïi suy yeáu?- HS suy nghó traû lôøi. GV phaân tích nhöõng yeâu caàu môùi cuûa caùc giai caáp, caùc taàng lôùp maø phaùi Giacoâbanh khoâng theå ñaùp öùng cuõng nhö söï maâu thuaãn ngay trong noäi boä cuûa phaùi, haäu quaû laø

- GV: bieåu dieãn söï thoaùi traøo cuûa caùch maïng Phaùp qua sô ñoà sau:Giacoâbanh (coäng hoaø 2-6-1793) Ñoác chính (27-7-1794) Ñoäc taøi (ñeá cheá

11-1799) Quaân

chuû (11-1815)Hoaït ñoäng 4: caû lôùp vaø caù

nhaân- GV hoûi: so saùnh caùch maïng Phaùp vôùi caùch maïng Anh veà ñoäng löïc, laõnh ñaïo, keát quaû?- HS suy nghó traû lôøi, thaûo luaän boå sung.- GV hoûi: taïi sao caùch maïng Phaùp coù theå vaø ñaõ ñaït ñöôïc keát quaû cao nhö theá?

xâm chỉ lo củng cố chính quyền, 31-5-1793 Quaàn chuùng Pari laïi noåi daäy laät ñoå phaùi Giroângñanh, giaønh chính quyeàn veà tay phaùi Giacoâbanh 2-6-1793.

3. Neàn chuyeân chính daân chuû Giacoâbanh – ñænh cao cuûa caùch maïng:- Tröôùc nhöõng khoù khaên thöû thaùch

nghieâm troïng chính quyeàn Giacoâbanh ñaõ ñua ra nhöõng bieän phaùp kòp thôøi, hieäu quaû:+ Giaûi quyeát ruoäng ñaát cho nhaân

daân, tieàn löông cho coâng nhaân.+ Thoâng qua Hieán phaùp môùi 1793,

môû roäng töï do, daân chuû.+ Ban haønh leänh toång ñoäng vieân.+ Xoaù naïn ñaàu cô ích tröõ.- Phaùi Giacoâbanh ñaõ hoaøn thaønh

nhieäm vuï choáng thuø trong giaëc ngoaøi, ñua caùch maïng ñeán ñænh cao.

- maâu thuaãn noäi boä ñaõ laøm cho phaùi Giacoâbanh suy yeáu. Cuoäc ñaûo chính 27-7-1794 ñaõ ñua chính quyeàn vaøo tay boïn phaûn caùch maïng. Caùch maïng thoaùi traøo.4 Thôøi kyø thoaùi traøo:Sau cuộc đảo chính tháng 7/1794, cách mạng

bước vào thời kỳ thoái trào vì nhiều thành quả cách mạng bị thủ tiêu. Giai cấp tư sản đưa Na pô nê ông lên nắm quyền . Cách mạng tư sản Pháp kết thúc

III .YÙù nghóa lòch söû cuûa caùch maïng PhaùpLaø moät cuoäc caùch maïng tö saûn

ñieån hình:- Laät ñoå cheá ñoä phong kieán cuøng

vôùi nhöõng taøn dö cuûa noù.- Giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà daân

chuû: ruoäng ñaát cho noâng daân, quyeàn lôïi cuûa coâng nhaân.- môû ñöôøng cho chuû nghóa tö baûn

phaùt trieån.- Giai caáp tö saûn laõnh ñaïo nhöng

quaàn chuùng quyeát ñònh tieán trình phaùt trieån cuûa caùch maïng.- Hạn chế không hoàn toàn xóa bỏ chế độ phong

kiến , chỉ giai cấp tư sản được hưởng quyền lợi.

97


- HS suy nghó traû lôøi, boå sung.- GV hoûi: vôùi thaønh quaû lôùn lao nhö vaäy caùch maïng Phaùp coù aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán phong traøo caùch maïng choáng phong kieán ôû chaâu Aâu vaø theá giôùi?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát luaän- GV: coù theå chia nhoùm ñeå hoïc sinh thaûo luaän vaø ruùt ra yù nghóa cuûa caùch maïng Phaùp. 4. Sô keát baøi hoïc:

- Laäp sô ñoà cho hoïc sinh ñieåm laïi nhöõng söï kieän quan troïng ñieàn vaøo sô ñoà.

- Vì sao caùch maïng Phaùp laø cuoäc caùch maïng ñieån hình tieâu bieåu? Nhaán maïnh yù nghóa quan troïng cuûa noù? - Hình thaønh khaùi nieäm caùch maïng tö saûn.

5.Daën doø – Baøi taäp:- Söu taàm tö lieäu veà caùch maïng Phaùp. Ñoïc tröôùc baøi 32.6.Ruùtkinhnghieäm:………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


BAØI 32:CAÙCH MAÏNG COÂNG NGHIEÄP ÔÛ CHAÂU AÂUI – Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Veà kieán thöùc : - Tình hình cách công nghiệp ở Anh và châu Âu, những phát minh và việc sử dụng máy móc- Heä quaû cuûa caùch maïng coâng nghieäp, yù nghóa cuûa noù ñoái vôùi söï

phaùt trieån cuûa chuû nghóa tö baûn.2. Veà tö töôûng, tình caûm: Leân aùn söï boùc loät coâng nhaân ngaøy caøng tinh vi vaø trieät ñeå hôn, ñôøi

soáng cuûa ngöôøi lao ñoäng bò sa suùt, maâu thuaãn giöõa tö saûn vaø voâ saûn.3. Veà kyõ naêng : Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích, ñaùnh giaù.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc: - Tranh aûnh veà nhöõng phaùt minh thôøi kyø naøy; tö lieäu giaûng daïy lòch söû, kinh teá, vaên hoaù ôû tröôøng PTIII – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Kieåm tra baøi cuõ:- Taïi sao noùi neàn chuyeân chính Giacoâbanh laø ñænh cao cuûa caùch maïng

Phaùp?2. Giôùi thieäu baøi môùi:Töø cuoái theá kyû XVIII ñeán giöõa theá kyû XIX, caùc nöôùc chaâu Aâu ñaõ coù

böôùc phaùt trieån nhaûy voït trong lónh vöïc saûn xuaát. Ñoù laø cuoäc caùch maïng nhaèm thöïc hieän cô khí hoaù neàn saûn xuaát thay theá cho lao ñoäng thuû coâng. Veà thöïc chaát ñaây laø cuoäc caùch maïng kyõ thuaät cuûa chuû nghóa tö baûn, nhaèm taïo ra naêng suaát lao ñoäng cao hôn, cuûng coá neàn taûng cuûa cheá ñoä môùi.


98


Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1: caù nhaân vaø caû

lôùp- GV: trình baøy vaø phaân tích söï phaùt trieån cuûa löïc löôïng saûn xuaát töø sau cuoäc caùch maïng tö saûn Anh, khaúng ñònh tính hôn haún cuûa phöông thöùc saûn xuaát tö baûn chuû nghóa so vôùi phöông thöùc saûn xuaát phong kieán.- GV hoûi: vì sao caùch maïng coâng nghieäp dieãn ra ñaàu tieân ôû Anh?- HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù

Hoaït ñoäng 2: nhoùm- GV: cho hoïc sinh thaûo luaän trình baøy nhöõng phaùt minh veà maùy moùc, thôøi gian, taùc duïng. GV nhaän xeùt vaø choát yù


- GV hoûi: vieäc phaùt minh ra maùy hôi nöôùc vaø ñöa vaøo söû duïng coù yù nghóa nhö theá naøo ñoái vôùi saûn xuaát vaø ñôøi soáng?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát luaän- GV: giôùi thieäu löôïc ñoà nöôùc Anh giöõa theá kyû XIX ñeå thaáy söï thay ñoåi cuûa cô caáu kinh teá xaõ hoäi Anh sau caùch maïng coâng nghieäp.


- GV: trình baøy vaø phaân tích quaù trình phaùt trieån cuûa caùch maïng coâng nghieäp Phaùp töø thaäp nieân 30 ñeán thaäp nieân 60-70. Maùy hôi nöôùc taêng 5 laàn töø 5000 chieác leân 27000 chieác, ñöôøng saét 5,5 laàn töø 3000 km leân 16500 km, taøu chaïy baèng hôi nöôùc taêng hôn 3,5 laàn.- GV hoûi: taùc ñoäng cuûa caùch maïng coâng nghieäp ñoái vôùi kinh teá xaõ hoäi Phaùp?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù


- GV: giôùi thieäu dieãn bieán cuûa caùch maïng coâng nghieäp Ñöùc vôùi toác ñoä raát nhanh.

1. Caùch maïng coâng nghieäp Anh:- Anh Laøo nöôùc ñaàu tieân tieán haønh

caùch maïng coâng nghieäp:+ Kinh teá tö baûn chuû nghóa phaùt

trieån maïnh.+ Caùch maïng noå ra sôùm, chính

quyeàn thuoäc veà tay giai caáp tö saûn.+ Coù heä thoáng thuoäc ñòa roäng

lôùn.- Nhöõng phaùt minh veà maùy

moùc:+ 1764, Gieâm Hagrivô cheá ra maùy

keùo sôïi Gieânni+ 1769, Acùcrai cheá maùy keùo sôïi

chaïy baèng hôi nöôùc.+ 1779, Croâmtôn caûi tieán maùy keùo

sôïi taïo ra saûn phaåm beàn ñeïp.+ 1785, Caùcrai cheá taïo ra maùy deät

chaïy söùc nöôùc naêng suaát taêng 40 laàn.+ 1784, Gieâm Oaùt cheá ra maùy hôi

nöôùc vaø ñöa vaøo söû duïng.- Luyeän kim: 1735 phaùt minh ra

phöông phaùp naáu than coác luyeän theùp. 1784 loø luyeän gang ñaàu tieân ra ñôøi.- GTVT: 1814, Xteâphenxôn cheá taïo

thaønh coâng ñaàu maùy xe löûa.-Kết quả: nhờ vậy Anh chuyển từ nền sản xuất

nhỏ thủ công sang sản xuất lớn bằng máy móc. Giöõa theá kyû XIX Anh trôû thaønh coâng xöôûng cuûa theá giôùi.2. Caùch maïng coâng nghieäp ôû

Phaùp, Ñöùc:* Phaùp:- Töø nhöõng naêm 30 cuûa theá kyû

XIX, caùch maïng coâng nghieäp ñaõ baét ñaàu phaùt trieån maïnh vaøo nhöõng naêm 1850 – 1870.- Taùc ñoäng veà kinh teá xaõ hoäi: kinh

teá Phaùp vöôn leân maïnh meõ thöù hai theá giôùi; boä maët Pari vaø caùc thaønh phoá khaùc thay ñoåi roõ reät.

* Ñöùc:- Caùch maïng coâng nghieäp dieãn ra

vaøo nhöõng naêm 40 cuûa theá kyû XIX vôùi toác ñoä nhanh kyû luïc.- Maùy moùc ñöôïc ñöa vaøo söû duïng

nhieàu trong noâng nghieäp- Ñaëc ñieåm: caùch maïng coâng

99


- GV hoûi: caùch maïng coâng nghieäp ñöùc taùc ñoäng ñeán noâng nghieäp nhö theá naøo?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù

- GV hoûi: vì sao caùch maïng coâng nghieäp Phaùp, Ñöùc dieãn ra muoän nhöng toác ñoä laïi nhanh?-HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát luaän.


-GV: neâu vaán ñeà ñeå hoïc sinh traû lôøi ruùt ra heä quaû cuûa caùch maïng coâng nghieäp veà kinh teá – xaõ hoäi.- GV hoûi: caùc giai caáp môùi ra ñôøi coù quyeàn lôïi veà kinh teá – chính trò nhö theá naøo? Haäu quaû cuûa moái quan heä nay theá naøo?- HS suy nghó traû lôøi.GV nhaän xeùt vaø keát luaän

nghieäp ôû Ñöùc dieãn ra vôùi toác ñoä nhanh kyû luïc.3. Heä quaû cuûa caùch maïng

coâng nghieäp:- Naâng cao naêng suaát lao ñoäng,

laøm ra khoái löôïng saûn phaåm lôùn cho xaõ hoäi.- Thay ñoåi boä maët ñaát nöôùc, tö

baûn nhieàu, nhieàu trung taâm coâng nghieäp vaø thaønh thò ra ñôøi.- Hình thaønh hai giai caáp: tö saûn vaø

voâ saûn.- Tö saûn coâng nghieäp naém giöõ tö

lieäu saûn xuaát vaø quyeàn thoáng trò.- Voâ saûn coâng nghieäp laøm thueâ,

ñôøi soáng soáng cô cöïc daãn tôùi ñaáu tranh.

4. Sô keát baøi hoïc:- Taàm quan troïng cuûa caùch maïng coâng nghieäp]- Moác khôûi ñaàu vaø keát thuùc, nhöõng thaønh töïu chuû yeáu.- Nhöõng heä quaû kinh teá xaõ hoäi.5.Cuûng coá .Daën doø – Baøi taäp:- Laäp baûng thoáng keâ veà nhöõng phaùt minh cuûa caùch maïng coâng nghieäp

Anh theo maãu:Thôøi gian Ngöôøi phaùt

minhTeân phaùt minh Taùc ñoäng kinh

teá

- Söu taàm nhöõng thaønh töïu cuûa caùch maïng coâng nghieäp. Ñoïc tröôùc baøi 33.

6. Ruùt kinh nghieäm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….


BAØI 33 HOAØN THAØNH CAÙCH MAÏNG TÖ SAÛN

ÔÛ CHAÂU AÂU VAØ MÓ GIÖÕA THEÁ KYÛ XIXI – Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Veà kieán thöùc : - Cuoäc vận động thoáng nhaát Ñöùc, I-ta-li-a con dường kết quả , ý nghĩa 2. Veà tö töôûng, tình caûm: Vai troø cuûa quaàn chuùng trong caùch maïng3. Veà kó naêng :

100


- Giaûi thích tính chaát cuûa caùc cuoäc caùch maïng tö saõn vôùi caùc hình thöùc ñaáu trash khaùc nhau

- Khai thaùc löôïc ñoà, tranh aûnh, taøi lieäuII – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:

Baûn ñoà, trash aûnh lieân quanIII – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Kieåm tra baøi cuõ:Caâu 1: Nhöõng tieàn ñeà vaø thaønh töïu cuûa caùch maïng coâng nghieäp AnhCaâu 2: Heä quaû cuûa caùch maïng coâng nghieäp2. Giôùi thieäu baøi môùi: Cuốc cách mạng công nghiệp đã thúc đẩy nền kinh tế TBCN phát

triển mạnh ở các nước châu Âu. thúc đẩy hàng loạt các cuộc cách mạng tư sản nổ ra mà tiêu biểu là ở Đức và I ta li a


Hoaït ñoäng1: NhoùmGv chia lôùp thaønh nhoùm cho Hs tìm hieåu song song 2 cuoäc ñaáu tranh thoáng nhaát ñeå so saùnh söï khaùc bieät nhöng coùcuøng tính chaát laø CMTS vôùi caùc hình thöùc khaùc nhauNhoùm 1: Giôùi thieäu veà hoaøn caûnh nöôùc Ñöùc tröôùc thoáng nhaát, xaùc ñònh löïc löôïng laõnh ñaïo quaù trình thoáng nhaát, trình baøy dieãn bieán, ruùt ra tính chaát, yù nghóa cuûa cuoäc caùch maïng?Nhoùm 2: Giôùi thieäu veà hoaøn caûnh nöôùc I-ta-li-a tröôùc thoáng nhaát, xaùc ñònh löïc löôïng laõnh ñaïo quaù trình thoáng nhaát, trình baøy dieãn bieán, ruùt ra tính chaát yù nghóa cuûa cuoäc caùch maïng?Nhoùm 3: Nhöõng yeâu caàu ñaët ra vôùi I-ta-li-a tröôùc khi thoáng nhaát?Nhoùm 4: Vì sao I-ta-li-a thoáng nhaát ñaát nöôùc baèng 2 con ñöôøng “töø treân xuoáng” vaø “töø döôùi leân”. Hs thaûo luaän trình baøy, boå sungGv giôùi thieäu theâm veà Bix-maùc, Ga-ri-ban-ñi vaø ruùt ra keát luaän

1. Cuoäc ñaáu tranh thoáng nhaát Ñöùc (1864- 1871)a. Hoaøn caûnh:-Giữa thế kỷ XIX, Đức từ một nước nông nghiệp trở thành nước công nghiệp, Kinh teá TBCN phaùt trieån nhưng bị kìm hãm vì đất nước bị chia cắt thành nhiều vương quốc nhỏ.Vấn đề thống nhất được đặt ra vô cùng cấp thiếtb. Quaù trình thoáng nhaát:- Bix-maùc thoáng nhaát Ñöùc “töø treân xuoáng” baèng “con ñöôøng saét vaø maùu”- 1864 -1871: taán coâng Ñan maïch, Aùo, Phaùp, thoáng nhaát töø Baéc xuoáng Nam- 4/ 1871hiến pháp mới được ban hành, Đức là một nước liên bang với 22 bang và 3 thành phố tự do, đề cao vai trò của quý tộc quân phiệt phổ-> Tính chaát: CMTS, môû ñöôøng cho CNTB phaùt trieån2. Cuoäc ñaáu tranh thoáng nhaát I-ta-li-a (1860 -1870)a. Hoaøn caûnh: - Ñaát nöôùc bò chia caét - Chỉ có Pi e môn tê giữ được độc lập, các vương quốc còn lại đều bị Aó khống chếb. Quaù trình thoáng nhaát:- Vöông quoác Pi-eâ-moân-teâ – vai troø lôùn (quyù toäc tö saûn)- Laõnh tuï: Ca vua và Ga-ri-ban-ñi (tö saûn)- Thöïc hieän caùch maïng baèng con ñöôøng “töø treân xuoáng” vaø “töø döôùi leân”.- Kết quả : thoát khỏi sự thống trị của đế quốc Aó , thống nhất đất nước-> Tính chaát: CMTS –giaûi phoùng daân toäc, môû ñöôøng cho CNTB phaùt trieån

101


4. Sô keát baøi hoïc:Taïi sao goïi caùc cuoäc ñaáu trash treân laø caùc cuoäc CMTS5.Daën doø – Baøi taäp:

So saùnh tính chaát caùc cuoäc CMTS treân, hoïc baøi, traû lôøi caùc caâu hoûi SGK 6. Ruùt kinh nghieäm:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


BAØI 33 HOAØN THAØNH CAÙCH MAÏNG TÖ SAÛN

ÔÛ CHAÂU AÂU VAØ MÓ GIÖÕA THEÁ KYÛ XIX( tiết 2 )I – Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Veà kieán thöùc : - Noäi chieán ôû Myõ diễn biến, kết quả, ý nghĩa2. Veà tö töôûng, tình caûm: Vai troø cuûa quaàn chuùng trong caùch maïng3. Veà kó naêng : - Giaûi thích tính chaát cuûa caùc cuoäc caùch maïng tö saõn vôùi caùc hình thöùc

ñaáu trash khaùc nhau- Khai thaùc löôïc ñoà, tranh aûnh, taøi lieäu

102


II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:Baûn ñoà, tranh aûnh lieân quan

III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:1. Kieåm tra 15 phút

Đề bài :Trình bày hoàn cảnh và quá trình của cuộc đấu tranh thống nhất nước Đức ?Đáp án : a. Hoaøn caûnh:-Giữa thế kỷ XIX, Đức từ một nước nông nghiệp trở thành nước công nghiệp, Kinh teá TBCN phaùt trieån nhưng bị kìm hãm vì đất nước bị chia cắt thành nhiều vương quốc nhỏ.Vấn đề thống nhất được đặt ra vô cùng cấp thiết ( 2 điểm )b. Quaù trình thoáng nhaát:- Bix-maùc thoáng nhaát Ñöùc “töø treân xuoáng” baèng “con ñöôøng saét vaø maùu” ( 2 điểm )- 1864 -1871: taán coâng Ñan maïch, Aùo, Phaùp, thoáng nhaát töø Baéc xuoáng Nam( 2 điểm )- 4/ 1871hiến pháp mới được ban hành, Đức là một nước liên bang với 22 bang và 3 thành phố tự do, đề cao vai trò của quý tộc quân phiệt phổ( 2 điểm )-> Tính chaát: CMTS, môû ñöôøng cho CNTB phaùt trieån( 2 điểm )

2. Giôùi thieäu baøi môùi: Giữa thế kỷ XIX kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển mạnh ở Bắc Mĩ, nhưng chế độ nô lệ ở nam Mĩ đã cản trở sự phát triển đó vì vậy một cuộc nội chiến ở Mĩ đã nổ ra


Hoaït ñoäng1: Caû lôùp? Nöôùc Myõ sau khi giaønh ñoäc laäp nhö theá naøo? Vì sao tö saûn mieàn Baéc > < chuû noâ mieàn NamGv choát yù: vaán ñeà thieáu nhaân coâng lao ñoäng laøm thueâ? Duyeân côù tröïc tieáp cuûa noäi chieánGv giôùi thieäu veà A. Lin-coânHs nhaän xeùt veà cheá ñoä noâ leäGv giôùi thieâu veà caùch haønh hình kieåu ôû Mó? Dieãn bieán cuoäc noäi chieán? Vì sao ban ñaàu quaân chuø noâ mieàn Nam chieám öu theá? YÙ nghóa cuûa luaät “giaûi phoùng noâ leä”? Vì sao noùi noäi chieán ôû Mó laø cuoäc CMTS laàn 2 ôû Mó- Thoáng nhaát ñaát nöôùc? Maët tích cöïc vaø haïn cheá cuûa noäi chieán? YÙ nghóa

3. Noäi chieán ôû Myõa. Nguyeân nhaân: -Giữa thế kỷ XIX , lãnh thổ Mĩ mở rộng đến bờ Thái Bình Dương + Mieàn Baéc: Tö saûn coâng thöông nghieäp phaùt trieån caàn nhaân coâng- Mieàn Nam: Kinh teá ñoàn ñieàn döïa vaøo boùc loät noâ leä-> Tö saûn mieàn Baéc > < Chuû noâ mieàn Namb. Dieãn bieán: (4/1861-5/1865)- Giai ñoaïn ñaàu chuû noâ chieám öu theá- 9/1862: Lin-coân coâng boá luaät “Giaûi phoùng noâ leä” coù hieäu löïc töø 1/1/1863 -> taêng cöôøng löïc löôïng quaân ñoäi cho mieàn Baéc- Giai ñoaïn sau tö saûn mieàn Baéc chieám öu theá- 9/4/1865, noäi chieán keát thuùcc. YÙ nghóa: - CMTS laàn 2 ôû Myõ- Xoùa boû cheá ñoä noâ leä- Taïo ñieàu kieän CNTB phaùt trieån ôû Mó, nhờ đó kinh tế Mĩ vươn lên manh mẽ

4. Sô keát baøi hoïc:Taïi sao goïi caùc cuoäc ñaáu trash treân laø caùc cuoäc CMTS5.Daën doø – Baøi taäp:

103


So saùnh tính chaát caùc cuoäc CMTS treân, hoïc baøi, traû lôøi caùc caâu hoûi SGK 6. Ruùt kinh nghieäm:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


BAØI 34CAÙC NÖÔÙC TÖ BAÛN CHUYEÅN SANG GIAI ÑOAÏN

ÑEÁ QUOÁC CHUÛ NGHÓA

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Khoaûng 30 möôi naêm cuoái theá kyû XIX, chuû nghóa tö baûn chuyeån daàn

sang giai ñoaïn phaùt trieån cao hôn – giai ñoaïn ñeá quoác chuû nghóa, maø ñaëc tröng laø söï ra ñôøi cuûa toå chöùc ñoäc quyeàn vaø söï boùc loät ngaøy caøng tinh vi ñoái vôùi nhaân daân lao ñoäng laøm cho maâu thuaãn giai caáp trong xaõ hoäi tö baûn ngaøy caøng saâu saéc.

- Chuû nghóa ñeá quoác laø giai ñoaïn phaùt trieån ñaëc bieät cuûa chuû nghóa tö baûn. Ñaây laø keát quaû cuûa söï phaùt trieån vöôït baäc cuûa löïc löôïng saûn xuaát xaõ hoäi, trong ñoù khoa hoïc kyõ thuaät ngaøy caøng coù vai troø quan troïng

2. Veà tö töôûng, tình caûm: Bieát traân troïng nhöõng coâng trình nghieân cöùu, nhöõng phaùt minh cuûa nhöõng nhaø khoa hoïc trong vieäc khaùm phaù nguoàn naêng löôïng voâ taän cuûa thieân nhieân, phuïc vuï cho nhu caàu cuoäc soáng ngaøy cao cuûa con ngöôøi.

3. Veà kyõ naêng : Boài döôõng kyõ naêng nhaän xeùt, ñaùnh giaù söï vieäc, böôùc ñaàu laøm quen vôùi caùc phaùt minh khoa hoïc.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:

- Tranh aûnh caùc nhaø khoa hoïc coù nhöõng phaùt minh noåi tieáng vaøo cuoái theá kyû XIX – ñaàu XX.

- Tö lieäu cuoäc ñôøi söï nghieäp cuûa nhöõng nhaø khoa hoïc ñoù.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Kieåm tra baøi cuõ:- Taïi sao noùi cuoäc ñaáu tranh thoáng haát nöôùc Ñöùc vaø Italia Laø moät cuoäc

caùch maïng tö saûn? Taïi sao trong cuoäc noäi chieán ôû Mó, mieàn Baéc laïi chieán thaéng mieàn Nam?

2. Giôùi thieäu baøi môùi:Cuoái theá kyû XIX – ñaàu theá kyû XX, caùc nöôùc tö baûn Aâu – Mó coù nhöõng

chuyeån bieán maïnh meõ trong ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi, böôùc sang giai ñoaïn ñeá quoác chuû nghóa. Ñaëc tröng cô baûn cuûa giai ñoaïn naøy laø söï ra ñôøi cuûa caùc toå chöùc ñoäc quyeàn vaø söï boùc loät ngaøy caøng tinh vi ñoái vôùi nhaân daân lao ñoäng, laøm cho maâu thuaãn trong xaõ hoäi ngaøy caøng saâu saéc. Ñaây cuõng laø giai ñoaïn caùc nöôùc ñeá quoác ñaåy maïnh chính saùch xaâm löôïc, chuaån bò chieán tranh ñeå chia laïi theá giôùi, taêng cöôøng ñaøn aùp phong traøo coâng nhaân caùc nöôùc vaø nhöõng cuoäc noåi daäy cuûa nhaân daân caùc thuoäc ñòa.


Hoaït ñoäng 1: nhoùm 1. Nhöõng thaønh töïu veà khoa

104


- GV: chia lôùp thaønh 4 nhoùm giao nhieäm vuï cho töøng nhoùm:+N1: neâu teân nhöõng nhaø naêm hoïc

vaø nhöõng thaønh töïu veà vaät lyù.+N2: neâu teân nhöõng nhaø naêm hoïc

vaø nhöõng thaønh töïu veà hoùa hoïc.+N3: neâu teân nhöõng nhaø naêm hoïc

vaø nhöõng thaønh töïu veà sinh hoïc.+N4: neâu teân nhöõng tieán boä trong

vieäc aùp duïng nhöõng thaønh töïu khoa hoïc – kyõ thuaät trong saûn xuaát noâng nghieäp.Caùc nhoùm cöû ñaïi dieän trình baøy,

GV nhaän xeùt vaø choát yù


- GV: phaân tích nhöõng öùng duïng cuûa caùc phaùt minh khoa hoïc vaøo saûn xuaát.

- GV hoûi: yù nghóa cuûa nhöõng tieán boä veà khoa hoïc – kyõ thuaät?- HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát

Hoaït ñoäng 1: caù nhaân- GV hoûi: boái caûnh daãn tôùi söï ra ñôøi cuûa caùc coâng ty ñoäc quyeàn?- HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù


- GV hoûi: quaù trình taäp trung saûn xuaát hình thaønh caùc coâng ty ñoäc quyeàn trong lónh vöïc coâng nghieäp dieãn ra nhö theá naøo?- HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù - GV hoûi: ñaëc ñieåm cuûa chuû nghóa tö baûn ôû giai ñoïaùn ñeá quoác chuû nghóa?- HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát yù

hoïc – kyõ thuaät cuoái theá kyû XIX – ñaàu theá kyû XX:* Trong lónh vöïc vaät lyù:- Phaùt minh veà ñieän cuûa caùc nhaø

baùc hoïc G.Oâm ngöôøi Ñöùc, G.Jun ngöôøi Anh, E.Lenxô ngöôøi Nga môû ra khaû naêng öùng duïng nguoàn naêng löôïng môùi.- Phaùt hieän veà phoùng xaï cuûa

Haêngri Beccôren ngöôøi Phaùp, Mari Quyri ñaët neàn taûng cho vieäc tìm kieám nguoàn naêng löôïng haït nhaân.- Rôdôpho ngöôøi Anh coù böôùc tieán

vó ñaïi trong vieäc tìm hieåu caáu truùc vaät chaát.- Phaùt minh cuûa Rônghen ngöôøi Ñöùc

veà tia X coù öùng duïng quan troïng trong y hoïc.* Trong lónh vöïc sinh hoïc:- Hoïc thuyeát Ñaùc-uyn ngöôøi Anh veà

söï tieán hoùa vaø di truyeàn.- Lui Paster ngöôøi Phaùp giuùp phaùt

hieän ra vi truøng vaø cheá taïo thaønh coâng vaccine choáng beänh choù daïi.- Paùploáp ngöôøi Nga nghieân cöùu

hoaït ñoäng thaàn kinh cao caáp cuûa ngöôøi vaø ñoäng vaät.* Nhöõng phaùt minh khoa hoïc öùng

duïng vaøo saûn xuaát:- Kyõ thuaät luyeän kim ñöôïc caûi tieán- Daàu hoûa ñöôïc khai thaùc- Coâng nghieäp hoùa hoïc ra ñôøi.- Phaùt minh ra ñieän tín, oâ toâ ra ñôøi

cuoái theá kyû XIX, 1903 cheá taïo ra maùy bay.=> Laøm thay ñoåi caên baûn neàn

saûn xuaát vaø cô caáu kinh teá tö baûn chuû nghóa, ñaùnh daáu böôùc tieán môùi cuûa chuû nghóa tö baûn trong giai ñoaïn naøy.2. Söï hình thaønh caùc toå chöùc

ñoäc quyeàn:- Vào cuối thế kỷ XIX, để tập trung nguồn vốn lớn

đủ sức cạnh tranh, các nhà tư bản đã thành lập các công ty độc quyền lũng đoạn đời sống kinh tế ở các nước tư bản.

- Biểu hiện:ở Pháp, ngành luyện kim và khai mỏ năm trong tay hai công ty lớn. Ở Đức công ty than Ranh Vét xpha len kiểm soát 50 %lượng than trong cả nước ….

- Tổ chức độc quyền cũng diễn ra trên kĩnh vực tài chính tạo nên tư sản tài chính, xuất khẩu tư bản

- Các nước tư bản đua nhau xâm chiếm thuộc địa,

105


- GV hoûi: söï ra ñôøi cuûa caùc toå chöùc ñoäc quyeàn daãn tôùi haäu quaû gì?- HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát luaän

dẫn đến mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về thuộc địa ngày càng găy gắt làm bùng nổ chiến tranh để chia lại thuộc địa

- Sự ra đời các công ty độc quyền đánh dấu bước chuyển của CNTB sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.

Trong xã hội Xuaát hieän nhieàu maâu thuaãn: ñeá quoác >< ñeá quoác, nhaân daân thuoäc ñòa >< ñeá quoác, giai caáp tö saûn>< nhaân daân lao ñoäng Làm bùng nổ đấu tranh giai cấp và cách mạng nhằm thủ tiêu áp bức bóc lột, giải phóng nhân dân lao động

4. Sô keát baøi hoïc:- Nhöõng thaønh töïu chuû yeáu cuûa khoa hoïc – kyõ thuaät vaøo cuoái theá kyû

XIX – XX vaø vai troø cuûa noù.- Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa chuû nghóa tö baûn ôû giai ñoaïn ñeá quoác chuû nghóa.5.Daën doø – Baøi taäp:Söu taàm theâm nhöõng maåu chuyeän veà cuoäc ñôøi vaø söï nghieäp cuûa caùc

nhaø baùc hoïc noåi tieáng thôøi kyø naøy. 6. Ruùt kinh nghieäm:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..


BAØI 35CAÙC NÖÔÙC ANH, PHAÙP, ÑÖÙC, MÓ

VAØ SÖÏ BAØNH TRÖÔÙNG THUOÄC ÑÒA

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Naém ñöôïc nhöõng neùt khaùi quaùt veà kinh teá, chính trò cuûa caùc nöôùc

Anh, Phaùp hoài cuoái theá kyû XIX ñaàu theá kyû XX – nhöõng neùt chung vaø ñaëc ñieåm rieâng. Ñaây cuõng laø thôøi kyø caùc nöôùc naøy ñaåy maïnh vieäc xaâm löôïc thuoäc ñòa, phaân tích chia laïi thò tröôøng theá giôùi laøm cho maâu thuaãn giöõa ñeá quoác vôùi ñeá quoác vaø maâu thuaãn giöõa ñeá quoác vôùi thuoäc ñòa caøng theâm gay gaét.

2. Veà tö töôûng, tình caûm: Naâng cao nhaän thöùc veà baûn chaát cuûa chuû nghóa ñeá quoác.3. Veà kyõ naêng : Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích söï kieän lòch söû.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:- Caùc baûn thoáng keâ bieåu thò söï thay ñoåi veà saûn löôïng coâng nghieäp

cuûa Anh, Phaùp, Ñöùc, Mó.- Sô ñoà söï thay ñoåi vò trí cuûa caùc nöôùc ñeá quoác cuoái theá kyû XIX ñaàu

theá kyû XX.- Baûn ñoà caùc nöôùc ñeá quoác vaø thuoäc ñòa.

III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:1. Kieåm tra baøi cuõ:- Nhöõng thaønh töïu cuûa khoa hoïc – kyõ thuaät cuoái theá kyû XIX ñaàu theá kyû

XX?- Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa chuû nghóa tö baûn giai ñoaïn ñeá quoác chuû nghóa?

106


2. Giôùi thieäu baøi môùi:Cuoái theá kyû XIX ñaàu theá kyû XX, söï phaùt trieån nhaûy voït cuûa neàn kinh

teá Ñöùc vaø Mó vöôït qua Anh, Phaùp laø nhöõng bieåu hieän söï phaùt trieån khoâng ñeàu cuûa chuû nghóa tö baûn. Vieäc ñaåy maïnh xaâm löôïc thuoäc ñòa, phaân chia laïi thò tröôøng theá giôùi laøm cho maâu thuaãn giöõa caùc nöôùc ñeá quoác trôû neân gay gaét.

3. Toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy hoïc treân lôùp: Tieát 1Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1: caû lôùp vaø caù

nhaân-GV: trình baøy nhöõng vò trí neàn

coâng nghieäp Anh cuoái theá kyû XIX.-GV hoûi: cuoái thaäp nieân tình hình

kinh teá Anh phaùt trieån ra sao?-HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän

xeùt vaø choát yù -GV hoûi: nguyeân nhaân cuûa söï giaûm

suùt ñoù?-HS döïa vaøo SGK traû lôøi. –GV: phaân

tích theâm.Hoaït ñoäng 2: nhoùm

-GV: chia lôùp thaønh caùc nhoùm vaø neâu caâu hoûi: quaù trình taäp trung saûn xuaát trong coâng nghieäp dieãn ra nhö theá naøo?-HS thaûo luaän. GV nhaän xeùt vaø

keát luaän.Hoaït ñoäng 3: caû lôùp vaø caù

nhaân-GV: trình baøy vaø phaân tích cheá ñoä

quaân chuû laäp hieán, tính chaát cuûa neàn daân chuû kieåu Anh.-GV hoûi: chính saùch ñoái ngoaïi cuûa

Anh?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù Hoaït ñoäng 1: caû lôùp vaø caù

nhaân-GV: neâu tình hình phaùt trieån kinh teá

Phaùp.-GV hoûi: nguyeân nhaân vì sao neàn

coâng nghieäp Phaùp phaùt trieån chaäm laïi?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù -GV hoûi: beân caïnh nhöõng yeáu

keùm, neàn coâng nghieäp Phaùp gì tieán boä?-HS döïa vaøo SGK traû lôøi. –GV: phaân

tích.Hoaït ñoäng 2: caû lôùp vaø caù

nhaân

I – Anh vaø Phaùp:1. Anh:* Tình hình kinh teá:- Töø cuoái thaäp nieân 70, Anh maát

daàn ñòa vò ñoäc quyeàn coâng nghieäp, bò Mó vaø Ñöùc vöôït qua.- Anh vaãn chieám öu theá veà taøi

chính, xuaát khẩu tö baûn, thöông maïi, haûi quaân vaø thuoäc ñòa.- Nhieàu toå chöùc ñoäc quyeàn về công

nghiệp và tài chính ra ñôøi chi phoái toaøn boä neàn kinh teá.- Noâng nghieäp: khuûng hoaûng traàm

troïng, phaûi nhaäp löông thöïc.* Tình hình chính trò:- Anh theo cheá ñoä quaân chuû laäp

hieán, hai ñaûng Baûo Thuû vaø Töï Do thay nhau caàm quyeàn ñeàu baûo veä quyeàn lôïi cuûa giai caáp tö saûn.- Taêng cöôøng môû roäng thuoäc ñòa

ôû AÙ, Phi.đầu thế kỷ XIX Anh có hệ thống thuộc địa rông nhất thế giới - Ñaëc ñieåm cuûa ñeá quoác Anh laø

ñeá quoác thöïc daân.2. Phaùp:* Tình hình kinh teá:Cuoái thaäp nieân 70, coâng nghieäp

baét phaùt trieån chaäm laïi.tụt xuống hàng thứ tư thế giới- Söï xaâm nhaäp cuûa chuû nghóa tö

baûn trong noâng nghieäp dieãn ra chaäm.- Ñaàu theá kyû XX, quaù trình taäp

trung saûn xuaát cuõng dieãn ra trong lónh vöïc coâng nghieäp hình thaønh caùc toå chöùc ñoäc quyeàn, töøng böôùc chi phoái neàn kinh teá, nhaát laø ngaønh ngaân haøng.Pháp cho các nước chậm tiết vay với lãi suất cao- Ñaëc ñieåm: chuû nghóa ñeá quoác

cho vay naëng laõi.* Tình hình chính trò:- Sau caùch maïng 9-1870 neàn coäng

hoøa thöù ba ñöôïc thieát laäp. Phaùi 107


-GV hoûi: Quaù trình taäp trung saûn xuaát hình thaønh caùc coâng ty ñoäc quyeàn dieãn ra nhö theá naøo?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù

-GV hoûi: neâu ñaëc ñieåm cô baûn cuûa chuû nghóa tö baûn Phaùp?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát

luaän Hoaït ñoäng 3: caû lôùp vaø caù

nhaân-GV: trình baøy vaø phaân tích tình hình

chính trò Phaùp töø sau cuoäc khôûi nghóa 9-1870, ñaëc ñieåm cuûa neàn coäng hoøa thöù ba.

-GV hoûi: neâu chính saùch ñoái ngoaïi cuûa Phaùp?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù

coäng hoøa chia laøm hai nhoùm laø nhoùm Oân Hoøa vaø nhoùm Caáp tieán thay nhau caàm quyeàn.- Neàn coäng hoøa thöôøng xuyeân

khuûng hoaûng.- Phaùp taêng cöôøng chaïy ñua vuõ

trang ñeå traû moái thuø vôùi Ñöùc, tieán haønh chieán tranh xaâm löôïc thuoäc ñòa ôû AÙ, Phi

4 Cuûng coá :- Tình hình kinh teá – chính trò noåi baät cuûa Anh vaø Phaùp giai ñoaïn naøy?- Ñaëc ñieåm cuûa chuû nghóa ñeá quoác Anh, Phaùp.5. Dăn dò: - Học bài cũ - Tìm hiểu tình hình nước Mĩ và Đức cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX

Rút kinh nghiệm...........................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................


BAØI 35CAÙC NÖÔÙC ANH, PHAÙP, ÑÖÙC, MÓ

VAØ SÖÏ BAØNH TRÖÔÙNG THUOÄC ÑÒA (Tieâát 2)

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Naém ñöôïc nhöõng neùt khaùi quaùt veà kinh teá, chính trò cuûa caùc nöôùc

Ñöùc, Mó hoài cuoái theá kyû XIX ñaàu theá kyû XX – nhöõng neùt chung vaø ñaëc ñieåm rieâng. Ñaây cuõng laø thôøi kyø caùc nöôùc naøy ñaåy maïnh vieäc xaâm löôïc thuoäc ñòa, phaân tích chia laïi thò tröôøng theá giôùi laøm cho maâu thuaãn

108


giöõa ñeá quoác vôùi ñeá quoác vaø maâu thuaãn giöõa ñeá quoác vôùi thuoäc ñòa caøng theâm gay gaét.

2. Veà tö töôûng, tình caûm: Naâng cao nhaän thöùc veà baûn chaát cuûa chuû nghóa ñeá quoác.3. Veà kyõ naêng : Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích söï kieän lòch söû.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:- Caùc baûn thoáng keâ bieåu thò söï thay ñoåi veà saûn löôïng coâng nghieäp

cuûa Anh, Phaùp, Ñöùc, Mó.- Sô ñoà söï thay ñoåi vò trí cuûa caùc nöôùc ñeá quoác cuoái theá kyû XIX ñaàu

theá kyû XX.- Baûn ñoà caùc nöôùc ñeá quoác vaø thuoäc ñòa.

III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:1. Kieåm tra baøi cuõ:Trình bày tình hình nước Anh cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX ?2. Giôùi thieäu baøi môùi:

Cuoái theá kyû XIX ñaàu theá kyû XX, söï phaùt trieån nhaûy voït cuûa neàn kinh teá Ñöùc vaø Mó vöôït qua Anh, Phaùp laø nhöõng bieåu hieän söï phaùt trieån khoâng ñeàu cuûa chuû nghóa tö baûn. Vieäc ñaåy maïnh xaâm löôïc thuoäc ñòa, phaân chia laïi thò tröôøng theá giôùi laøm cho maâu thuaãn giöõa caùc nöôùc ñeá quoác trôû neân gay gaét


nhaân-GV hoûi: nhöõng bieåu hieän phaùt

trieån coâng nghieäp Ñöùc sau khi thoáng nhaát?-HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän

xeùt, phaân tích vaø choát yù -GV hoûi: nguyeân nhaân phaùt trieån

nhanh cuûa Ñöùc?-HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän

xeùt vaø choát yù Hoaït ñoäng 2: caù nhaân

-GV hoûi: Söï phaùt trieån coâng nghieäp taùc ñoäng nhö theá naøo ñeán xaõ hoäi?-HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù

-GV hoûi: quaù trình taäp trung saûn xuaát hình thaønh caùc coâng ty ñoäc quyeàn dieãn ra nhö theá naøo?-HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän

xeùt vaø phaân tích, choát yù


-GV: trình baøy phaân tích veà cheá ñoä chính trò cuûa Ñöùc vaø keát luaän

II- Ñöùc vaø Mó:1. Ñöùc:* Tình hình kinh teá:- Sau khi thoáng nhaát (1871), công nghiệp

Ñöùc phaùt trieån vôùi toác ñoä mau leï vöôn ñöùng ñaàu chaâu Aâu vaø thöù hai theá giôùi.- Taùc ñoäng xaõ hoäi: thay ñoåi cô caáu

daân cö giöõa thaønh thò vaø noâng thoân. Nhieàu thaønh phoá, trung taâm coâng nghieäp, beán caûng xuaát hieän.- Công nghiệp phát triển mạnh dẫn đến sự tập

trung tư bản cao độ. Nhiều công ty độc quyền ra đời trên lĩnh vực luyện kim, than đá, sắt thép…chi phối nền kinh tế.* Tình hình chính trò:- Ñöùc laø moät lieân bang theo cheá

ñoä quaân chuû laäp hieán, thi hành chính sách đối nội, đối ngoại phản động: đề cao chủng tộc Đức, đàn áp phong trào công nhân, chạy đua vũ trang …- Đức là nước tư bản “ trẻ” công nghiệp phát triển

cần nhiều vốn, nguyên liệu, thị trường.Trong khi các nước châu Á, Phi có nguồn nguyên liệu và thị trường lớn đã bị các nước Anh Pháp chiếm hết. Vì vậy Đức muốn dùng bạo lực để chia lại thị trường. Đức được gọi là “ chủ nghĩa đế quốc quân phiệt hiếu chiến “2. Mó:* Tình hình kinh teá:- Phaùt trieån nhanh choùng vöôn leân

thöù nhaát theá giôùi, saûn löôïng coâng

109


-GV hoûi: neâu chính saùch ñoái ngoaïi cuûa Ñöùc?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø choát

yù -GV hoûi: ñaëc ñieåm cuûa chuû nghóa

ñeá quoác Ñöùc?-HS traû lôøi. GV nhaän xeùt vaø keát

luaän Hoaït ñoäng 1: caû lôùp vaø caù

nhaân

-GV: trình baøy söï phaùt trieån kinh teá Mó nhanh choùng. Hoûi: vì sao kinh teá Mó phaùt trieån nhanh choùng nhö vaäy?-HS suy nghó traû lôøi. GV nhaän xeùt

vaø choát yù

-GV hoûi: tình hình phaùt trieån noâng nghieäp nhö theá naøo?-HS döïa vaøo SGK traû lôøi


-GV hoûi: quaù trình taäp trung saûn xuaát hình thaønh caùc coâng ty ñoäc quyeàn dieãn ra nhö theá naøo?-HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän

xeùt vaø choát yù Hoaït ñoäng 3: caû lôùp vaø caù

nhaân-GV: trình baøy cheá ñoä chính trò cuûa

Mó: ñieån hình cuûa cheá ñoä hai ñaûng. Cho hoïc sinh ñoïc theâm saùch giaùo khoa ñeå thaáy söï phaân bieät ñoái xöû vôùi ngöôøi da ñen, da ñoû.-GV hoûi: neâu chính saùch ñoái ngoaïi

cuûa Mó?-HS döïa vaøo SGK traû lôøi. GV nhaän

xeùt vaø choát yù

nghieäp baèng ½ toång saûn löôïng caùc nöôùc Taây Aâu vaø gaáp 2 laàn Anh.- Noâng nghieäp: thaønh töïu ñaùng keå

trôû thaønh vöïa luùa cung caáp thöïc phaåm cho chaâu Aâu.- Caùc coâng ty ñoäc quyeàn hình

thaønh nhanh choùng döôùi hình thöùc caùc tôrôùt vôùi nhöõng oâng vua coâng nghieäp chi phoái moïi hoaït ñoäng kinh teá-chính trò nöôùc Mó.* Tình hình chính trò:- Cheá ñoä coäng hoøa. Hai ñaûng

Coäng hoøa vaø Daân chuû thay nhau naém quyeàn. Phuïc vuï cho quyeàn lôïi cuûa giai caáp tö saûn.- Baønh tröôùng khu vöïc Mó la tinh,

gaây chieán vôùi Taây Ban Nha giaønh Haoai, Cuba, Philippin, xaâm nhaäp vaøo thò tröôøng Trung Quoác.

- Những điểm giống nhau giữa các nước đế quốc: hình thành các công ty độc quyền chi phối toàn bộ đời sống xã hội, tăng cường xâm lược thuộc địa, chuẩn bị chiến tranh chia lại thị trường thế giới- Khác nhau: sự chênh lệch về diện tích thuộc địa giữa các nước.

4. Cuûng coá, - 5 Ñaëc ñieåm cuûa chuû nghóa ñeá quoác theo quan ñieåm cuûa Leânin.- Ruùt ra nhöõng ñaëc ñieåm chung vaø ñaëc ñieåm rieâng cuûa ñeá quoác trong

giai ñoaïn naøy.5. Daën doø:

- Laäp sô ñoà khaùi quaùt tình hình phaùt trieån kinh teá caùc nöôùc Anh, Phaùp, Ñöùc, Mó cuoái theá kyû XIX ñaàu XX.

6. Ruùt kinh nghieäm:………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

Tuaàn:33 Ngaøy soaïn:16/042011Tieát:47

BAØI 36

110


SÖÏ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN CUÛA PHONG TRAØO COÂNG NHAÂNI – Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Veà kieán thöùc : - cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa chuû nghóa tö baûn, giai caáp voâ saûn lôùn

maïnh daàn. Do ñoái laäp veà quyeàn lôïi, maâu thuaãn giöõa tö saûn vaø voâ saûn naûy sinh vaø ngaøy caøng gay gaét, ñaõ daãn tôùi nhöõng cuoäc ñaáu tranh cuûa giai caáp voâ saûn choáng laïi giai caáp tö saûn boùc loät döôùi nhieàu hình thöùc.

- söï ra ñôøi cuûa chuû nghóa xaõ hoäi khoâng töôûng, nhöõng maët tích cöïc vaø haïn cheá cuûa noù.

2. Veà tö töôûng, tình caûm: Giaùo duïc loøng caêm gheùt aùp böùc boùc loät vaø naâng cao yù chí ñaáu tranh

choáng aùp böùc boùc loät, baát coâng trong xaõ hoäi3. Veà kó naêng : Reøn luyeän kó naêng phaân tích söï kieâän lòch söû.

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:Nhöõng caâu chuyeän vieát veà nhöõng nhaø chuû nghóa xaõ hoäi khoâng töôûng.

III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:1. Kieåm tra baøi cuõ:Tình hình Ñöùc, Myõ cuoái theá kæ XIX ñaàu theá kæ XX? Ruùt ra ñaëc tröng cuûa

caùc nöôùc ñeá quoác Ñöùc, Myõ?2. Giôùi thieäu baøi môùi:Sự phát triển mạnh của công nghiệp ở các nước đế quốc làm giai cấp

công nhân ra đời và số lương không ngừng tăng lên. Nhưng họ bị tư sản bóc lột nặng nề nên ngay từ đầu đã vừng dậy đấu tranh. Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu một số phong trào đấu tranh trong giai đoạn này


Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûnHoaït ñoäng 1: Caû lôùp

? Nguyeân nhaân ra ñôøi cuûa phong traøo coâng nhaân

? Ñôøi soáng cuûa giai caáp voâ saûnGv môû roäng keát hôïp tranh aûnh phaân tích? Hình thöùc ñaáu tranh ? Vì sao ban ñaàu caùc cuoäc ñaáu tranh mang tính chaát töï phaùt? Keát quaû? Haïn cheá cuûa phong traøo? Taùc duïng cuûa caùc phong traøoHs traû lôøiGv toång keát

Hoaït ñoäng 1: NhoùmNhoùm 1: Phong traøo ñaáu tranh cuûa coâng nhaân PhaùpNhoùm 2: Phong traøo ñaáu tranh cuûa coâng nhaân ÑöùcNhoùm 3: Phong traøo ñaáu tranh cuûa coâng nhaân AnhNhoùm 4: Neùt khaùc bieät cuûa caùc phong traøo coâng nhaân Anh, Phaùp, Ñöùc

1. Söï ra ñôøi vaø tình caûnh giai caáp voâ saûn coâng nghieäp. Nhöõng cuoäc ñaáu tranh ñaàu tieân - Công nghiệp phát triển giai cấp công nhân ra đời .Ngay từ đầu họ bị tư sản bóc lột nặng nề vì vậy công nhân đã nổi dậy đấu tranh- Hình thöùc ñaáu tranh: Ñaäp phaù maùy moùc, ñoát coâng xöôûng -> töï phaùt . Đến đầu thế kỷ XIX, công nhân chuyển sang đấu tranh bằng bãi công, đòi tăng lương giảm giờ làm, lập nghiệp đoàn để bảo vệ quyền lợi của mình2. Phong traøo ñaáu tranh cuûa giai caáp coâng nhaân nöûa ñaàu theá kæ XIX- Phaùp (1831 -1834): coâng nhaân deät Li-oâng khôûi nghóa ñoøi taêng löông, giaûim giôø laøm, thieát laäp neàn coäng hoøa- Ñöùc (1844): Coâng nhaân deät Sô leâ din khôûi nghóa- Anh (1836 -1848): phong traøo Hieán chöông: ñoøi phoå thoâng ñaàu phieáu, taêng löông, giaûm giôø laøm- Keát quaû: Thaát baïi- YÙ nghóa: Söï tröôûng thaønh cuûa coâng nhaân, tieàn ñeà cho söï ra ñôøi cuûa CNXHKH

111


? Vì sao phong traøo coâng nhaân thôøi kì naøy dieãn ra maïnh meõ song khoâng thu ñöôïc thaéng lôïi? YÙ nghóa

Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp, caù nhaân? Hoaøn caûnh ra ñôøi cuûa CNXHKT Gv gôïi yù - Hs trình baøy? Caùc ñaïi dieän saùng laäpGv giôùi thieäu caùc hoaït ñoäng cuûa caùc oâng keát hôïp tranh aûnh

? Nhöõng naët tích cöïc vaø haïn cheá cuûa chuû nghóa xaõ hoäi khoâng töôûngHs ruùt ra

? YÙ nghóa vaø taùc duïng cuûa chuû nghóa xaõ hoäi khoâng töôûng

3. Chuû nghóa xaõ hoäi khoâng töôûng

- Tình cảnh khổ cực của người lao động tác động đến ý thức tư tưởng của một số nhà tư sản tiến bộ. Họ nhận thức được mặt hạn chế của xã hội tư bản mong muốn xây dựng xã hội tốt đẹp hơn không có áp bức bất công đó là nội dung cơ bản của chủ nghĩa xã hội không tưởng- Ñaïi bieåu: X.Xi –moâng, S.Phu-ri-eâ, R.OÂ-Oen- Tieán boä: Thaáy roõ baûn chaát cuûa tö saûn, pheâ phaùn xaõ hoäi tö baûn- Haïn cheá: chöa thaáy vai troø cuûa voâ saûn, chöa vaïch ra loái thoaùt- YÙ nghóa: là Tö töôûng tieán boä. Laø tieàn ñeà cho söï ra ñôøi cuûa chuû nghóa Maùc

4. Sô keát baøi hoïc:Gv toùm taét noäi dung, nhaán maïnh CNXHKT

5.Cuûng coá :- Quaù trình ra ñôøi cuûa giai caáp voâ saûn coâng nghieäp, nhöõng hình thöùc ñaáu

tranh buoåi ñaàu cuûa coâng nhaân.- Phong traøo ñaáu tranh cuûa giai caáp voâ saûn nöûa ñaàu theá kyû XIX.- Söï ra ñôøi cuûa chuû nghóa xaõ hoäi khoâng töôûng, nhöõng maët tích cöïc vaø

haïn cheá cuûa CNXHKT 6. Ruùt kinh nghieäm:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….


BAØI 37MAÙC VAØ AÊNG-GHEN.

SÖÏ RA ÑÔØI CUÛA CHUÛ NGHÓA XAÕ HOÄI KHOA HOÏCI – Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Veà kieán thöùc : - Thaáy ñöôïc coâng lao to lôùn cuûa nhöõng nhaø saùng laäp ra chuû nghóa xaõ

hoäi khoa hoïc ñoái vôùi söï nghieäp caùch maïng cuûa giai caáp coâng nhaân.- Söï ra ñôøi cuûa toå chöùc Ñoàng minh nhöõng ngöôøi coäng saûn, nhöõng luaån

ñieåm quan troïng cuûa Tuyeân ngoân Ñaûng coäng saûn vaø yù nghóa cuûa söï kieän naøy.

2. Veà tö töôûng, tình caûm: Giaùo duïc loøng tin vaøo chuû nghóa Maùc, loøng bieát ôn ñoái vôùi nhöõng

ngöôøi saùng laäp chuû nghóa xaõ hoäi.3. Veà kó naêng :

112


Phaân bieät söï khaùc nhau giöõa caùc khaùi nieäm: phong traøo coâng nhaân, phong traøo coäng saûn, chuû nghóa xaõ hoäi khoâng töôûng, chuû nghóa xaõ hoäi khoa hoïc.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:

Tranh aûnh veà C.Maùc vaø Aêng-ghen. Taøi lieäu tham khaûo lieân quan.III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Kieåm tra baøi cuõ:Caâu 1:Phong traøo coâng nhaân quoác teá ñaàu theá kæ XIX coù böôùc phaùt

trieån nhö theá naøo?Caâu 2: Nhöõng maët tích cöïc vaø haïn cheá cuûa hoïc thuyeát CNXHKT?2. Giôùi thieäu baøi môùi:Phong trào công nhân nổ ra liên tục nhưng đều thất bại cho đến giữa

thế kỷ XIX với sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học cùng với tổ chức quốc tế đầu tiên của công nhân ra đời đã đưa phong trào công nhân đến nhiều thắng lợi quan trọng


Trình baøy giôùi thieäu ñoâi neùt veà tieåu söû cuûa C.Maùc vaø P.Aêng-ghen

? Cô sôû tình baïn giöõa 2 oângGv nhaán maïnh vaán ñeà 2 oâng quan taâmGv giaùo duïc höôùng daãn Hs choïn ngheà nghieäp

Gv giaûi thích khaùi nieäm Ñoàng minh nhöõng ngöôøi coäng saûn? Caùch thöùc ñaáu tranh ban ñaàu cuûa toå chöùc tröôùc ñoù. Aâm möu aùm saùt khoâng coøn phuø hôïp khi chuû nghóa tö baûn phaùt trieån, voâ saûn tröôûng thaønh -> nhu caàu ra ñôøi

? Noäi dung cuûa Tuyeân ngoân ñeà caäp ñeán nhöõng vaán ñeà gìGv neâu quy luaät phaùt trieån cuûa lòch söû: “coù aùp böùc coù ñaáu tranh”.Gv lieân heä thöïc teá Vieät Nam

? YÙ nghóa cuûa söï ra ñôøi Tuyeân ngoân Ñaûng Coäng saûn-> cô sôû lí luaän cuûa CNXHKH tieán boä hôn CNXHKT

1. Buoåi ñaàu hoaït ñoäng caùch maïng cuûa C.Maùc vaø P.Aêng -ghena. Tieåu söû:- C. Mác sinh năm 1818 ở Đức trong gia đình tri thức gốc do thái.từ nhỏ nổi tiếng thông minh và quý trọng người lao động. Sau khi đỗ tiến sĩ người vừa nghiên cứu khoa học vừa có nhiều đóng góp cho phong trào cách mạng ở Châu Âu - Ăng ghen sinh năm 1920 trong gia đình chủ xưởng giàu có ở Đức nên hiểu rõ thủ đoạn bóc lột của tư sản và tình cảnh của công nhânb. Cô sôû tình baïn cuûa C. Maùc vaø P.Aêng-ghen:- Gaëp nhau laàn ñaàu ôû Pháp (1844)- Cuøng chung lí töôûng, chí höôùng vaø caûm thoâng, beânh vöïc cho nhöõng coâng nhaân ngheøo trong xaõ hoäi.2. Ñoàng minh nhöõng ngöôøi coäng saûn vaø Tuyeân ngoân cuûa Ñaûng Coäng saûn:- 6.1847, taïi Anh: Ñoàng minh nhöõng ngöôøi coäng saûn thaønh laäp (Chính ñaûng ñaàu tieân cuûa voâ saûn quoác teá).a. Hoaøn caûnh ra ñôøi Tuyeân ngoân Ñaûng Coäng saûn, noäi dung:- 2.1848: Hai oâng soaïn thaûo cöông lónh cuûa Ñoàng minh :Tuyeân ngoân Ñaûng Coäng saûn- Noäi dung: + Giai caáp voâ saûn tröôûng thaønh coù theå ñaûm nhaän söù meänh lòch söû cuûa mình: laäp ñoå tö saûn, xaây döïng CNXH + Laø lí luaän caùch maïng soi saùng phong traøo coâng nhaânb. YÙ nghóa:- Laø vaên kieän coù tính chaát cöông

113


lónh, laø kim chæ nam cho moïi haønh ñoäng.Đánh dấu sự kết hợp của chủ nghĩa xã hội khoa học với phong trào công nhân

4. Sô keát baøi hoïc:Gv khaúng ñònh coâng lao to lôùn cuûa C. Maùc vaø P. Aêng-ghen vôùi phong traøo

coâng nhaân quoác teá- Phaân tích noäi dung Tuyeân ngoân Ñaûng Coäng saûn vaø yù nghóa cuûa noù

5. Cuûng coá : Hoïc baøi, traû lôøi caùc caâu hoûi SGK, xem baøi môùi 6. Ruùt kinh nghieäm:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Tuaàn: 34 Ngaøy soaïn:02/05/2011Tieát: 49

BAØI 38QUOÁC TEÁ THÖÙ NHAÁT VAØ COÂNG XAÕ PARI 1871

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : - Naém ñöôïc hoaøn caûnh ra ñôøi vaø nhöõng hoaït ñoäng cuûa Quoác teá thöù

nhaát. Qua ñoù nhaän thaáy söï ra ñôøi cuûa Quoác teá thöù nhaát laø keát quaû taát yeáu cuûa söï phaùt trieån cuûa phong traøo coâng nhaân Quoác teá vaø nhöõng ñoùng goùp tích cöïc cuûa C.Maùc vaø Aêng-ghen.

- Naém ñöôïc söï thaønh laäp Coâng xaõ vaø nhöõng baøi hoïc lòch söû cuûa Coâng xaõ Pari.

- Hieåu ñöôïc yù nghóa vaø nhöõng baøi hoïc lòch söû cuûa Coâng xaõ Pari.2. Veà tö töôûng, tình caûm: Giaùo duïc tinh thaàn voâ saûn vaø chuû nghóa anh huøng caùch maïng, cuûng coá

nieàm tin vaøo thaéng lôïi cuûa söï nghieäp caùch maïng cuûa giai caáp voâ saûn.3. Veà kó naêng : Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích, ñaùnh giaù caùc söï kieän lòch söû, kyõ naêng

ñoïc sô ñoà boä maùy Coâng xaõ Pari.II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:

- Sô ñoà boä maùy Coâng xaõ Pari- Taøi lieäu noùi veà Quoác teá thöù nhaát vaø Coâng xaõ Pari.

III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:1. Kieåm tra baøi cuõ:Caâu 1: Vai troø cuûa C.Maùc vaø Aêng-ghen trong vieäc thaønh laäp ñoàng minh

cuûa nhöõng ngöôøi coäng saûn?Caâu 2: Noäi dung, yù nghóa cuûa Tuyeân ngoân Ñaûng Coäng saûn?2. Giôùi thieäu baøi môùi: Phong trào công nhân phát triển nhưng còn phân tán về tổ chức

không thống nhất về tư tưởng đòi hỏi phải có tổ chức quốc tế lãnh đạo và đoàn kết phong trào công nhân quốc tế


Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp? Hoaøn caûnh ra ñôøi cuûa Quoác teá I

I. Quoác teá thöù nhaát 1. Hoaøn caûnh ra ñôøi:

114


Gv gôïi yù: soá löôïng coâng nhaân, ñieàu kieän lao ñoäng, sinh hoaït, söï aùp böùc…Hs traû lôøi – Gv choát yù

Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp, nhoùm

? Hoaït ñoäng cuûa Quoác teá I? Taùc ñoäng aûnh höôûng cuûa Quoác teá I ñoái vôùi phong traøo ñaáu tranh cuûa coâng nhaân- Hs ñoïc ñoaïn chöõ nhoû SGK- Gv giôùi thieäu hình 72 SGK? Vai troø cuûa Quoác teá I ñoái vôùi phong traøo coâng nhaânHs thaûo luaän traû lôøiGv nhaän xeùt, choát yù


? Nguyeân nhaân cuûa caùch maïng 18.3.1871 Hs thaûo luaän traû lôøi

Gv trình baøy dieãn bieán ngaén goïn- Yeâu caàu Hs trình baøy laïi dieãn bieán

Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp? Cho bieát nhöõng vieäc laøm cuûa coâng xaõ- Gv söû duïng baûng phuï giôùi thieäu sô ñoà Coâng xaõ Pari vaø phaân tích? Em coù nhaän xeùt gì veà nhöõng vieäc laøm cuûa coâng xaõ-> Caùc chính saùch tích cöïc, tieán boä? Baøi hoïc kinh nghieäm caàn ruùt ra khi laõnh ñaïo caùch maïngGv trích daãn caâu noùi cuûa Baùc Hoà nhaän xeùt veà Coâng xaõ Pari

- Vàao giữa thế kỷ XIX, phong trào công nhân diễn ra rộng khắp nhưng còn phân tán về tổ chức , chưa thống nhất về tư tưởng điều đó đòi hỏi phải có một tổ chức cách mạng quốc tế để đoàn kết và lãnh đạo phong trào công nhân- 28.9.1864: Quoác teá I thaønh laäp taïi Luaân Ñoân với sự tham gia tích cực của Mác2. Hoaït ñoäng cuûa Quoác teá thöù nhaát-Quốc tế thứ nhất tồn tại 12 năm với 5 lần đại hội. Hoạt động chủ yếu là tuyên truyền học thuyết Mác, đoàn kết phong trào công nhân , thành lập công đoàn, đòi cải thiện đời sống công nhân.- Tác dụng . công nhân thâm gia đấu tranh chính trị ngày càng nhiều, chủ nghĩa Mác được truyền bá rộng rãi , thống nhất lực lượng vô sản II. Coâng xaõ Pari 18711. Cuoäc caùch maïng 18.3.1871 vaø söï thaønh laäp coâng xaõa. Nguyeân nhaân:- Tö saûn >< Voâ saûn- Söï thaát baïi cuûa Phaùp trong chieán tranh Phaùp – Phoå- Tö saûn Phaùp phaûn ñoäng, cöôùp ñoaït thaønh quaû caùch maïngb. Söï thaønh laäp:-18.3.1871, Quoác daân quaân chieám caùc cô quan nhaø nöôùc, laøm chuû thaønh phoá, laäp coâng xaõ.- Quaân chính phuû chaïy veà Veùc-xai, chính quyeàn tö saûn bò laät ñoå.2. Coâng xaõ Pari – Nha nöôùc kieåu môùi- 26.3.1871: Coâng xaõ Pari thaønh laäp qua phổ thông đầu phiếu - Hoäi ñoàng coâng xaõ 10 ban – phoå thoâng ñaàu phieáu- Caùc vieäc laøm cuûa coâng xaõ: + Giaûi taùn quaân ñoäi caûnh saùt cuõ, taùch nhaø thôø khoûi tröôøng hoïc + Thi haønh nhieàu chính saùch tieán boä -> tất cả những chính sách đều phục vụ quyền lợi của nhân dân lao động. Nhaø nöôùc kieåu môùi cuûa daân, do daân, vì daân- Baøi hoïc: Toå chöùc laõnh ñaïo caùc taàng lôùp nhaân daân.

4. Sô keát baøi hoïc:Nhöõng vieäc laøm chöùng toû Coâng xaõ Pari laø nhaø nöôùc kieåu môùi? 5. Daën doø:Hoïc baøi, traû lôøi caùc caâu hoûi SGK, chuaån bò baøi môùi 6. Ruùt kinh nghieäm:

115


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….


BAØI 39 QUOÁC TEÁ THÖÙ HAI

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : Söï ra ñôøi cuûa phong traøo coâng nhaân cuoái theá kæ XIX – Quoác teá thöù hai

ra ñôøi –cuoäc ñaáu tranh trong phong traøo coâng nhaân2. Veà tö töôûng, tình caûm: Coâng lao to lôùn caûu Aêng-ghen vaø Leânin ñoái vôùi phong traøo coäng saûn

vaø coâng nhaân quoác teá3. Veà kó naêng : Phaân tích, nhaän ñònh caùc söï kieän, vai troø cuûa caù nhaân trong lòch söû

II – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:Tranh aûnh, caùc taøi lieäu lieân quan

III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:1. Kieåm tra baøi cuõ:Caâu 1: Quaù trình thaønh laäp, hoaït ñoäng, vai troø cuûa Quoác teá thöù nhaátCaâu 2: Chöùng minh Coâng xaõ Pari laø nhaø nöôùc kieåu môùi2. Giôùi thieäu baøi môùi: Phong trào công nhân ngày càng phát triển đòi hỏi phải có một tổ

chức quốc tế của công nhân nên Quốc tế thứ hai ra đời 3. Toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy hoïc treân lôùp: Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûn

Hoaït ñoäng 1: Caû lôùp? Nguyeân nhaân daãn ñeán phong traøo coâng nhaân cuoái theá kæ XIX phaùt trieånHs ñoïc vaø phaân tích ñoaïn chöõ nhoû SGK? Cho bieát phong traøo ñaáu tranh cuûa coâng nhaân dieãn ra nhö theá naøoHs lieät keâGv phaân tích söï kieän vaø yù nghóa ngaøy 1.5

? Ñieåm môùi noåi baät trong phong traøo coâng nhaân theá giôùi thôøi kì naøy? Töø thöïc teá nhieàu toå chöùc ñaûng ra ñôøi ñaët ra yeâu caàu gì? Phong traøo vaãn tieáp tuïc phaùt trieån nhö theá naøo


1. Phong traøo coâng nhaân quoác teá cuoái theá kæ XIX- Những năm cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX , CNTB chuyển sang chủ nghĩa đế quốc, mâu thuẫn giữa tư sản và vô sản ngày càng gay gắt phong trào công nhân diễn ra liên tục- . Caùc cuoäc ñaáu tranh + Ở Đức phong trào công nhân phát triển buộc tư sản phải bác bỏ “ đạo luật đặc biệt “ + Ở Anh phong trào công nhân đòi tăng lương, ngày làm 8 giờ , cải thiện đời sống diễn ra liên tục + Ở Mĩ ,1/5/1886 40 vạn công nhân Si ca gô biểu tình đòi ngày làm 8 giờ được giới chủ chấp nhận cho 5 vạn người . Về sau ngày 1/5 trở thành ngày quốc tế lao động- Phong trào công nhân phát triển làm ra đời nhiều tổ chức chính trị của giai cấp công nhân mỗi nước : Đảng công nhân pháp, Đảng công nhân xã hội dân chủ Đức ….2. Quoác teá thöù hai- Sự phát triển của phong trào công nhân đòi hỏi

116


? Hoaøn caûnh ra ñôøi cuûa Quoác teá II

Gv giôùi thieäu vì sao choïn ngaøy 14.7.1889

? Hoaït ñoäng vaø vai troø cuûa Quoác teá II

? Cuoäc ñaáu tranh choáng chuû nghóa cô hoäi trong Quoác teá II dieãn ra nhö theá naøoGv phong traøo vaãn tieáp tuïc phaùt trieån döôùi söï laõnh ñaïo cuûa LeâninGv lieân heä thöïc teá

phải có tổ chức quốc tế để đoàn kết và biểu dương lực lượng vô sản quốc tế-> 14.7.1889: Quoác teá thöù hai thaønh laäp ôû Pari- Hoạt động trải qua hai thời kỳ và có nhiều đóng góp cho phong trào công nhân thế giới , làm chậm quá trình chiến tranh đế quốc. Ăng ghen được coi là linh hồn của Quốc tế thứ hai- Khi chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ, Quốc tế thứ hai bị phân hóa, trừ Đảng công nhân xã hội dân chủ Nga tiếp tục hoạt động tích cực

4. Sô keát baøi hoïc:Hoaøn caûnh ra ñôøi, hoaït ñoäng, vai troø, haïn cheá cuûa Quoác teá II

5. Cuûng coá :Hoïc baøi, traû lôøi caùc caâu hoûi SGK. Xem baøi môùi6. Ruùt kinh nghieäm:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


BAØI 40: LEÂNIN VAØ PHONG TRAØO COÂNG NHAÂN NGA ÑAÀU THEÁ KÆ XX

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : Nhöõng ñoùng goùp cuûa Leânin vaø ñaûng Coâng nhaân xaõ hoäi daân chuû NgaTình hình nöôùc Nga tröôùc vaø trong caùch maïng 1905 -19072. Veà tö töôûng, tình caûm: Boài döôõng loøng kính yeâu ñoái vôùi laõnh tuï Leânin3. Veà kó naêng : Phaân bieät söï khaùc nhau giöõa caùc khaùi nieäm: caùch maïng daân chuû tö

saûn kieåu cuõ vôùi CMDCTS kieåu môùiII – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:

Taøi lieäu lieân quan, Chaân dung LeâninIII – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Kieåm tra baøi cuõ:Nhöõng neùt noåi baät cuûa phong traøo coâng nhaân quoác teá cuoái theá kæ

XIX? Vì sao Quoác teá II tan raõ2. Giôùi thieäu baøi môùi:3. Toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy hoïc treân lôùp: Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc cô baûn

Hoaït ñoäng 1 :Caû lôùp, caù nhaân? Trình baøy nhöõng hoaït ñoäng tích cöïc cuûa Leânin ñeå thaønh laäp ñaûng voâ saûn kieåu môùi.

I. Hoaït ñoäng böôùc ñaàu cuûa V.I.Leânin trong phong traøo coâng nhaân Nga- Tieåu söû: (22.4.1870), trong moät gia

117


Hs ñoïc ñoaïn chöõ nhoû SGK

? Cuoäc ñaáu tranh choáng laïi phaùi cô hoäi ñaàu theá kæ XX ôû Nga dieãn ra nhö theá naøo Hs trình baøyGv trích daãn caâu noùi cuûa Leânin

Hoaït ñoäng 1 :Caû lôùp? Tình hình nöôùc Nga tröôùc caùch maïngGv phaân tích veà cheá ñoä Nga hoaøng: “nöôùc Nga laø nhaø tuø cuûa caùc daân toäc”? Ñôøi soáng cuûa nhaân daân Nga

6. Cöïc khoå -> Maâu thuaãn xaõ hoäi gay gaét

? Vì sao Nga hoaøng tham gia chieán trash ñeá quoác, haäu quaû cuûa chính saùch naøy

Hoaït ñoäng 1 :Caû lôùpGv trình baøy toùm taét dieãn bieán? Söï kieän ngaøy chuû nhaät ñaãm maùu? Tính chaát, yù nghóa cuûa caùch maïng Nga 1905 -1907

? Taïi sao noùi ñaây laø cuoäc caùch maïng tö saûn kieåu môùiGv gôïi yù: Ñoäng löïc, muïc tieâu, laõnh ñaïo? YÙ nghóa cuûa caùch maïng 1905 -1907 ôû Nga

ñình nhaø giaùo tieán boä- 1895: Leânin thoáng nhaát caùc nhoùm Maùc-xít ôû Peâ-teùc-bua- 1900:Leânin xuaát baûn baùo: “Tia löûa”- 1903: Chuû trì Ñaïi hoäi thành lập Ñaûng Coâng nhaân xaõ hoäi Nga (Leânin laõnh ñaïo phaùi Boân-seâ-vích)- Chuû tröông: Choáng chieán tranh ñeá quoác, vì söï nghieäp voâ saûn-> coù nhieàu ñoùng goùp quan troïngII. Caùch Maïng nöôùc Nga 1905 -19071. Tình hình nöôùc Nga tröôùc caùch maïng- Đầu thế kỷ XX nước Nga lâm vào khủng hoảng , đời sống nhân dân cực khổ - Từ 1905 – 1907 Nga hoàng đẩy nhân dân Nga vào cuộc chiến tranh với Nhật để giành thuộc địa , bị thua nặng nề càng làm cho nhân dân chán ghét chế độ nhiều cuộc bãi công nổ ra 2. Caùch maïng buøng noå:- 9.1.1905: 14 vaïn coâng nhaân Peâ-teùc-bua bieåu tình ôû Cung ñieän muøa Ñoâng ñoøi caûi thieän ñôøi soáng -> bò ñaøn aùp, coâng nhaân döïng chieán luõy chieán ñaáu- Muøa thu 1905: caùch maïng daâng cao, nông dân nhiều vùng nổi dậy phá dinh cơ của địa chủ phong kiến , lấy của người giàu chia cho kẻ nghèo - 12.1905: Toång baõi coâng -> khôûi nghóa vuõ trang ôû Maùt-cô-va- Tính chaát: Caùch maïng daân chuû tö saûn laàn I ôû Nga –kieåu môùi- YÙ nghóa: Giaùng ñoøn maïnh meõ vaøo cheá ñoä Nga hoaøng, aûnh höôûng ñaán phong traøo ñaáu tranh ñoøi daân chuû ôû caùc nöôùc ñeá quoác. Thöùc tænh nhaân daân phöông Ñoâng ñaáu tranh.

4. Sô keát baøi hoïc:Gv toång keát5. Cuûng coá :

Phaân tích tính chaát cuûa caùch maïng Nga 1905 -1907 Hoïc baøi, chuaån bò oân taäp thi hoïc kì II

6. Ruùt kinh nghieäm:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

118



KIEÅM TRA HOÏC KÌ III – Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Veà kieán thöùc : Heä thoáng hoùa kieán thöùc ñaõ hoïc cho hoïc sinh, taäp trung chuû yeáu töø baøi

29 –baøi 352. Veà tö töôûng, tình caûm: Hieåu roõ veà caùch maïng tö saûn, söï phaùt trieån caûu chuû nghóa tö baûn,

baûn chaát cuûa cheá ñoä tö baûn, caùc thaønh töïu, ñoùng goùp cuûa caùch maïng coâng nghieäp, caùch maïng khoa hoïc kó thuaät.

3. Veà kó naêng : Phaân tích, ñaùnh giaù, ruùt ra baøi hoïc

II.Chuaån bò :- Gv : Ñeà thi photo.- HS : Xem laïi ñeà cöông tröôùc khi vaøo thi.

- Ma trận, đề, đáp ánIII. Tiến trình kiểm tra

1. Phát đề2. Học sinh làm bài3. GV thu bài

IV Kết quả kiểm tra5. thống kê điểm

Lôùp Soá HS Kém Yếu Trung bình Khá Giỏi10A110A2

6. Nhận xét đánh giá…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………V. Rút kinh nghiệm………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Tuaàn: Ngaøy soaïn:Tieát: Ngaøy daïy:

LÒCH SÖÛ ÑÒA PHÖÔNG

I – Muïc tieâu baøi hoïc:1. Veà kieán thöùc : Gv heä thoáng hoùa laïi kieán thöùc lòch söû Vieät Nam töø nguoàn goác ñeán theá

kæ XIX, chöông trình lòch söû theá giôùi coå, trung, caän ñaïi.2. Veà tö töôûng, tình caûm: Giaùo duïc truyeàn thoáng daân toäc, söï yeâu thích ñoái vôùi boä noân lòch söû3. Veà kó naêng :

119


Phaân tích, nhaän xeùt, ñaùnh giaùII – Thieát bò, taøi lieäu daïy – hoïc:

Taøi lieäu tham khaûo lieân quan III – Tieán trình toå chöùc daïy – hoïc:

1. Kieåm tra baøi cuõ:Gv söûa baøi kieåm tra hoïc kì II

2. Giôùi thieäu baøi môùi:3. Toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy hoïc treân lôùp: Vì ñaây laø tieát lòch söû ñòa phöông, do khoâng coù ñieàu kieän cho Hs ñi tham

quan, Gv ñaõ söû duïng tieát hoïc ñeå Hs oân taäp thi hoïc kì vaø keå theâm moät soá maåu chuyeän ñeå giaùo duïc yù thöùc vaø loøng yeâu thích moân hoïc.

4. Sô keát baøi hoïc: 5. Cuûng coá :

6. Ruùt kinh nghieäm:

120


121

Documents

Nam hoc 2012 2013