NEORGANSKA HEMIJAEle

7/26/2019 NEORGANSKA HEMIJAEle

1/11

NEORGANSKA HEMIJA

Elementi prve grupe PSE H, Li, Na, K, Rb, Cs, Fr jos se azivaju i alkalni metalijer predstavljaju najizrazitije metale u PSE.Energija jonizacije su najnize i tendencija nastajanja M+ jona je velika i povecava se u gurpi iduci od Li u smjeru Cs.Predstavljaju najjaca redukcijska sredstva.Svi reagiraju s vodom uz izdvajanje hidrogena.Svi elementi ove grupe burno i energicno reaguuju sa halogenim elementima.

Na zraku takodjer svi ovi metali osim Li sagorijevaju uz nastanka smjese oksidai peroksida npr 6Na + 2O2 -> 2Na2O + Na2O2

Svi oksidi su izrazito bazicnog karaktera i sa vodom daju jake baze, Cs je najaca hidroksid-baza.

Na povisenoj temperaturi svi alkalijski metali reaguju sa hidrogenom uz nastanakhlorida koji se pod djelovanjem nece pretvarati u hidrokside uz oslobodjene H npr, NaH + H20 -> NaOH + H2

Joni alkalijskih metala su bezbojni pa su im i spojevi bezbojni.Alkalijski metali su vrlo meki osim Li svi sse mogu rezati nozem.Imaju vrlo niske temperature topljenja i kljucanja.

HIDROGENje gas bez boje, mirisa i okusa, najlaksi je od svih plinova.Kod obicne temperature relativno je neaktivan spaja se jedino sa fluorom u mrakui sa hlorom pod utjecajem svjetlosti.Povisenjem temperature moze se spajati sa mnogim elementima.

Oksidacijski brjo vodika u spojevima moze biti +1, -1.Oksidacijski broj -1 vodik ima u hidridima a u svim ostalim spojevima +1.

Gori na zraku uz nastanak vode. Ako se smjesa od dva volumna dijela vodika i jednog volumnog dijela oksigena zapali nastace jaka eksplozija pa se zbog toga ovasmjesa zove praskavi plin.Eksplozivno djelovanje potice iz razloga sto je reakcija spajanja hidrogena i ok

sigena jako egzotermna:2H2+ O2 -> 2H2O

U hemijskim reakcijama H se moze ponasati i kao oksidans ( u reakcijama sa metalima koji imaju negativne vrijednosti standardnih redoks potencijala) i kao reducent ( pri zagrijavanju spojeva koji sadrze oksigen)Najvecu hemijsku aktivnost ima u nascetnom stanju tj u momentu nastajanja kada se alazi u atomskom obliku.Dobivanje:Najvise se dobiva iz vode i to hemijskim i fizickim putem.Hemijsko razlaganje vode ima za posljedicu nastanka plinovitog hidrogena se najintenzivnije desava sa metalima 1 i 2 grupe PSE. jer imaju pogresnu tendenciju predaje svojih valentnih elektrona H+jona.

Fizicko razlaganje kao elektroliticko razlaganje vode predstavlja industrijski nacin dobivanja H.

Laboratorijsko dobivanje H1. U Kippovom aparatu reakcijom Zn i razrjedjene hloridne kiseline Zn + 2H -> Zn+ H22. Djelovanjem vode na cvrst hloridne 2H2O + CaH2 -> H2 + Ca + 2OH3. Elektrolizom vodeKadota: 4H2O + 4e -> H2 + 4OHAnida: 4OH -> O2 + H2O + 4e


2/11

2H2O -> 2H2 + O2

4. Djelovanjem baze na neke metaleAl + NaOH + 3H2O -> [Al(OH)4] + Na + 1,5H2vodik koji nastaje na ovaj nacin je posebno reaktivan jer se oslobadja u nascetnom stanju.

ELEMENTI 2 GRUPE PSEBe, Mg, Ca, Sr, Ba, Ra jos se nazivaju i zemnoalkalni metali.

Vrlo su reaktivni ali slabiji od alkalija to se moze objasniti manjim atomski radijusima u odnos na alkalijske metale usljed povecanog nuklearnog naboja jezgre.Ovu elementi tako grade M 2+ jone.Svi su izrazito elektropozitivni svi su jaka redukcijska sredstva, osim Be, svireagiraju sa vodom uz izdvajanje H2: M + 2H2O -> M(OH)2 + H2

Oksidi ovih elemenata osim BEO su izrazito bazicnog karaktera sa vodom daju hidrokside MO + 2H2O -> M(OH)2

Hidroksidi zemnoalkalnih metala su vrlo slabo rastvorivi u vodi za razliku od hidroksida alkalnih metala.Rastvorivost ovih hidroksida raste sa porastom atomskog broja elemenata.

Be po svojim osobinama odstupa od ostalih elemenata grupe i priblizava se Al. Be

(OH)2 je amfoteran kao i Al(OH)3 a halogenidi Be javljaju se u obliku (BeX2)n kao sto je slucaj kod AL2C6-Zemnoalkalijski metali sa vodikom grade idride a sa nitrogenom nitride.

Soli zemnoalkalnih metala (karbonati, sulfati, fosfati) su malo rastvorivi u vodi.

ELEMENTI 13 GRUPEU ovu grupu spadaju bor, aluminij, galij, indij, talij.Iako se bor nalazi u istoj grupi sa metalima njegova metalna svojstva su slabo izrazena.Atomi ovih elemenata imaju u vanjskoj ljusci po 3e.Mogu se naci u oksidacijskom staju +3 ali i u +1.

Oksid BeO3 nastaje sagorijevanjem bora u oksigenu.Ovaj oksid ima kisela svojstva i od njega se izvode kiseline bora: ortoborna (H3BO3) i metaborna HBO2 i poliborne kiseine opce formule B2O3 x H2O i sve ove kiseline spadaju u slabe elektrolite.Elementarni bor se najbolje rastvara u koncentriranoj azotnoj kiselini koja se reducira do nitrogen IV oksida: B + 3HNO3 -> H3Bo3 + 3NO2Bor energicno reagira sa nekim metalima uz nastanak borida: 3Mg + 2B -> Mg3B2Najznacajniji spojevi bora su: borna kiseline H3BO3 i boraks Na2[B4O5(OH)4]x 8H2O

Ortoborna kiseline je bijela kristalna tvar koja se slabo rastvara u hladnoj vodi ali bolje u vrucoj.

Djelovanjem jake kiseline na boraks moze se dobiti ortoborna kiseline: Na2 [ B4O5 (OH)4 ] + H2SO4 + 3H2O -> H3BO3 + Na2SO4

Reakcijom ortoborne kiselina i metanala CH3OH u prisustvu koncentrirane sulfatnekiseline nastaje ester koji zapaljen gor svjetlozelenim plamenomH3BO3 + CH3OH -> B(OCH3)3 + 3H2OOva reakcija sluzi za dokazivanje ortoborne kiseline.

Aluminij je izraziti metal.Jako je redukcijsko sredstvo, sa jakim kiselinama i bazama reagiraju uz izdvajan


3/11

je hidrogena2Al + 6HCl -> 2AlCl3 + 3H22Al + 2NaOH +H2O -> 2Na[Al(OH)4] + 3H2

Otporan je na djelovanje hladne azotne kiseline jer se na njegovoj povrsini stvara oksidni sloj koji onemogucava daljni kontakt metala i kiseline.Oksidi aluminija Al2O3 i idroksid aluminija Al(OH)3 imaju amfoterna svojstva

ELEMENTI 14 GRUPEU ovu grupu spadaju ugljik, silicij, germanij, kalaj i olovo.Moguca oksidacijska stanja su od -4 do +4. Za ugljik, silicij i germanij karakteristican je oksidacijski broj 4 a za kalaj i olovo je +2 i +4 stim da su kod kalaja stabilniji spojevi sa oksidacijskim brojem +4 a kod olova +2.

Hemijska svojstva elemenata ove grupe se medjusobno dosta razlikuju.Ugljik spada u nemetale silicij i germanij us semimetali a kalaj i olovo su metali.

Ugljik gradi veliki broj spojeva. Sa hidrogenom gradi velik broj ugljikovodika asa kisikom najznacajniji su oksidi karbona.CO2-karbon IV oksid je bezbojan plin, tezi od zraka.Dobro se rastvara u vodi, dajuci pri tome ugljicnu kiselinu koja je slabaCO karbon II oksid je bezbojan plin, bez mirisa vrlo otrovan i malo laksi od zraka.

U laboratorij se CO2 dobiva djelovanjem kiselina na CaCO3 a CO zagrijavanjem mravlje kiseline sa koncentriranom sulfatnom kiselinom koja sluzi za oduzimanje vode H2C2O4 -> CO + CO2 + H2O

Silicij se nalazi u razlicitim metodama i to amforni silicij gdje je prah smedjeboje a kristalni silicij se izdvaja kao crni, tvrdi kristal.Ne rastvara se u kiselinama ali se rastvara u bazama uz nastajanje silikada i izdvaja hidrogen.Vodeni rastvori alkalijskih silikada imaju komercijalni naziv vodeno staklo.Silicij gradi velik broj sa halogenima: SiF4 i SiCl4.ajvazniji spoj Si je silicijev dioksid SiO2 koji predstavlja anhidrid silicijevih kiselina.

Nitrogen se samo javlja u elementarnom stanju.Nitrogen i fosfor grade samo kiseline, bizmut samo bazu, a oksidi arsena i antimona su anfoterni.Elementi ove grupe u najvisem energetskom nivou imaju 5 elektrona, pa primanjem3e postize se stabilna oktetna konfiguracija i oksidacijsko stanje -3, mada se mogu javiti i sa oksidacionim brojem +3 i +5.

Azot je plin bez boje i mirisa ne gori i ne podrzava gorenje.Najvazniji spojevi su spojevi sa hidrogenom oksidi i oksokiseline.Sa hidrogenom: amonijak, hidrazin, azotovodikova kiselina, hidro ksilomin.Amonijak je bezbojan plin, karakteristocnog mirisa, dobro se rastvara u vodi.Vodeni rastvor amonijaka reagira bazno.Reakcijom plinovitog amonijaka ili njegovog vodenog rastvora nastaju amonijeve s

oli.Od oksida najveci znacaj imaju NO i NC2 koji su otrovni.Od kiselina najznacajnijje su azotasta i azotna kiselina.

Fosfor ima dbije alotropske modifikacije: crveni i bijeli fosfor.Bijeli fosfor je bezbojna tvar, koja sa oksigenom lako spaja, pa se cuva pod vodom.Izuzetno je otrovan. Zagrijavanjem bijelog fosfora bez prisustva zraka na 200-300 C nastaje crveni fosfor koji nije otrovan na zraku je stabilan i manje reaktivan.


4/11

Sa oksigenom gradi nekoliko oksida od kojih su najznacajniji P4O6 i P4O10.Najvaznije kiseline su fosforasta i fosforna kiselina.OD halogena fosfora najznacajniji su PCl3 i PCl5.

Arsen, antimon bizmut grade spojeve u kojima je najcesce imaju oksidacijske brojeve +3, +5.Sa oksidacijskim brojem +3 poznati su oksidi sva tri ova elementa mejdu kojima je As4O6.Sb4O6 dok je B12O3 bazicnih osobina .Spojevi arsena, antimona i bizmuta sa oksidacijskim brojem +5 su arsenasta kiselina i arsenati, antimonska kiseline H[Sb(OH)6] i njene soli heksahidroksoantimonati i bizmutati-Ovi spojevi su oksidacijska sredstva

ELEMENTI 16 GRUPEoksigen, sumpor, selen, telur, polonijum

Kisik i sumpor su tipicni nemetali, selen i telur semimetali, dok kod radioaktivnog polonija dominiraju metalna svojstva.Svaki od njih imaju vise alotropskih modifikacija.Svi osim kisika imaju oksidacijski broj +6, najvazniji oksidacijski broj im je -2.

Oksigen je najrasprostranjeniji element u prirodi.To je plin bez boje mirisa okusa i na vecim temperaturama reagira sa mnogim supstancama.Nesto je tezi od zraka pa podrzava gorenje.U laboratoriju se dobiva termickim razlaganjem spojeva bogatih kisikom, HgO, soli oksikiselina KMnO4, KClO3, KNO3.Spojevi koji sadrze jon O2 2- nazivaju se peroksidi a spojevi koji sadrze O2 - zovu se superoksidi.Dakle spojevi kisika sa ostalim elementima se mogu svrstati u 3 grupe: oksidi, peroksidi, superoksidi.Oksidi se dobijaju reakcijom nekog elementa sa kisikom.Peroksidi su spojevi kisika u kojima mu je oksidacijski broj -1.Tu spadaju hidrogenperoksid H2O2, peroksidi, perokiseline i njihove soli.

H2O2 je bezbojna tecnost, ponasa se kao oksidacijska i kao redukcijsko sredstvo.

Sumpor je cvrsta supstanca zute boje.U spojevima se javlja u oksidacijskim stanjima -2, -1, +4, +6.Ne rastvara se u vodi ali se rastvara u etanolu, eteru i posebno u ugljikdisulfidu.Na zraku gori plavim plamenom uz nastanak SO2.Sa vecinom metala zagrijavanjem daje sulfide.Hidrogensulfid H2S je spoj sa oksidacijskim brojem sumpore -2 koji je otrovan.Najvazniji spojevi sumpora imaju oksidacijske brojeve sumpora +4 gdje susrecemobezbojan plin aostrov i otrovnog mirisa SO4.Sumporna kiselina H2SO4 je spoj gdje je sumpori oksidacijski broj +6. H2SO4 je jaka kiselina.

ELEMENTI 17 GRUPEfluor, hlor, brom, jod, astatOvi elementi predstavljaju tipicne nemetale.Posto sa metalima grade soli nazivaju se halogenim elementima.U elementarnom stanju grade dvoatomne molekule.

Hlor je plin zutozelene boje, brom je smedja tecnost, a jod je sivocrna kristalna supstanca.U vodi se rastvaraju u maloj mjeri i pri rastvaranju se desavaju reakcije dispro


5/11

porcioniranja: X2 + H2O -> H+ + X- + HXOVodeni rastvori hlora, broma i joda se zovu hlorna, bromna i jodna voda.Ovi elemementi su znatno rastvorljivi u organskim rastvaracima.Atomi halogenih elemenata u vanjskoj ljusci imaju sedam elektrona.Primanjem 1e popunjavaju posljednju ljusku i grade halogenid jone sa oksidacijskim brojem -1, F-, CL-, Br- i J-.Svi halogeni elementi imaju izrazito veliku elektronegativnost, veliku hemijskuaktivnost i predstavlajju oksidacijsko sredstvo.U laboratoriji se dobivaju oksidacijom odgovarajuceg halogenid jona.

Svi halogeni elementi grade halogene vodike H2F2 koji se dobro rastvaraju u vodii njihovi vodeni rastvori su jake kiseline.Soli ovih kiselina su halogenidi (fluoridi, hloridi, bromidi, jodidi)

Spojevi halogena sa pozitivnim stepenom oksidacije jaka su jaka oksidacijska sredstva.Najvazniji spojevi hlora sa stepenom oksidacije +1 su natrijev hipohlorit, kalcijev hipohlorit i mjesovita so pod nazivom hlorni krec.

Hipohalogeniti se mogu dobiti uvodjenjem halogena u rastvor baze na sobnoj temperaturi X2 + 2OH- -> XO- + X- + H2O

Hlorati, bromati i jodati su soli hlorne HClO3, bromne HBrO3 i jodne kiseline JHO3 u kojima odgovarajuci halogen ima oksidacijski broj +5.

NAJVAZNIJI PRELAZNI ELEMENTI I NJIHOVI SPOJEVI

Svi prelazni elementi ili d-elementi su metali.Osnovna fizicka svojstva:-visoka termicka i elektricna vodljivost, tvrdoca i gustoca-visoke tacke topljenja i kljucanja-metali se mogu plasticno oblikovati, izvlaciti u zice takodjer i kovati-imaju metalni spoj

Hemijska svojstva: sposobnost otpustanja elektrona-rastvaraju se u kiselinama dajuci soli-grade bazicne okside, pri cemu oksidi odgovarajuceg elementa u visem oksidacijs

kom stanu mogu imati kisele osobine, dok oksidi koji se odvode do intermedijarnih oksidacijskih stanja imaju amfoterna svojstva.

Metali se u prirodi mogu nacu i elementarnom stanu(srebro, zlato itd) ili najcesce u vidu spojeva-Dobivanje metala se uglavnom svodi na odvajanje primjesta iz ruda ili na redukciju iz spojeva.

ELEMENTI GRUPE HROMAU ovo grupi nalaze se hrom, molibden i volfram

U spojevima hrom se pojavljuje u oksidacijskim brojevima +2, +3, +6.Najvazniji spojevi hroma se pojavljuju sa oksidacijskim brojevima +3 i +6.

Oksidi hroma sa oksidacijskim brojem +2 : CrO je bazicnog karaktera, Cr2O3 ima amfoterna svojstva, a Cr2O4 je kiseli oksid.

Najstabilniji spojevi hroma imaju oksidacijski broj +3.Najpoznatije soli su: CrCl3x6H2O-grom III hlorid, KCr(SO4)2 x 12H2O hromna stipsa

Oksidacijski broj +6 ima hrom u spojevima: CrO3, CrO4. Cr2O7 2-


6/11

ELEMENTI GRUPE MANGANA

Mangan u vanjskoj ljusci ima 2e.Karakteristicna oksidacijska stanja Mn su+2 +4 +6 +7 a najstabilnije oksidacionostanje je +2.

Sa porastom oksidacijskog broja mangana slabe bazicna a rastu kisela svojstva njegovih oksida i nekih hidroksida.Oksidi MnO i Mn2O3 hidroksidi Mn(OH)2 i Mn(OH)3 imaju bazican karakter, MnO2 i njegov hidroksid Mn(OH)1 su amfoterni.Oksidi MnO3 i MnO7 su anhidridi odgovarajucih kiselina i H2MnO4 i HMnO4-

Mn(OH)2 je bijela supstanca nerastvoriva u vodi.Sa kisikom iz zraka se postepeno oksidira u nerastvorivi MnO2 koji u kiseloj sredini jako oksidacijsko sredstvo

U sredini manganat jon nije stabilan.Dolazi do disproporcioniranja u MnO2 i permanganat jon.Manganati su jaki oksidansi.U prisustvu redukcijskih sredstava jon MnO4 2- se reducira do Mn 2+ jona, a u prisustvu jakih oksidanasa kao sto je hlor, jon MnO4 2- se oksidira do permanganatjona.

ELEMENTI TRIJADE ZELJEZA

Zeljezo, kobalt i nikal su metali sa negativnim vrijednostima standardnih redokspotencijala.U vecini spojeva ovi elementi imaju oksidacijski broj +2 +3.

Zeljezo, nikal i kobalt se rastvaraju u razblazenoj HCl i H2SO4 kiselini uz izdvajanje elementarnog H i nastanka jona ovih elemenata sa oksidacijskim brojem +2.Pri rastvaranju u koncentriranoj H2SO4 izdvaja se So2.Takodjer se ovi elementi rastvaraju i u azotnoj kiselini pri cemu nastaju Fe(NO3)3, Co(NO3)3 i Ni(NO3)2 uiz izdvajanje oksida NO.

Odgovarajuci hidroksid ovih elemenata nisu rastvorivi u vodi i bazama ali rastvaraju se u kiselinama.

Sva tri elementa grade veliki broj kompleksa u kojima je njihov kooordinacijskibroj 6.Najpoznatiji kompleksi zeljeza nastaju u ligandima kao sto su Cn-, SCN-, F-, Cl-, Br-.To su joni [Fe(CN6)]4-, [Fe(CN6)6]3-, [Fe(SCN)6]3-Kompleksni joni kobalta: [Co(SCN94]2- i [Co(hal)4]2-, [Co(CN)5]3- i [Co(CN)6]4-Kobalt i nikal grade komplekse, jon [Ni(NH3)]2+, [Co(NH3)6]3+ i jon [Co(NH3)6]2+

ELEMENTI GRUPE BAKRAU ovoj grupi elemenata nalaze se : bakar, srebro, znato

Oni spadaju u plemenite metale.

Bakar moze da se oksidira diretno uz prisustvo kisika, srebro tek sa ozonom, a zlato nikako.U prisustvu vlaznog zraka i CO2 bakar se mijenja, dok srebro i zlato ne.U neoksidirajucim kiselinama ne rastvaraju se u kiselinama, u kiselinama sa oksidacijskim svostvima rastvaraju se Cu i Ag, dok se Au rastvara u zlatotopci.

Balar je metal svijetlocrvenkaste boje.Pri rastvaranju u kiselinama nastaju spojevu Cu2O2 dok spojevi CuO nastaju redukcijom Cu2O2.Gradi dva oksida Cu2O crvene boje i Cuo crne boje.


7/11

Halogenidi akra su blijedozuti.Soli bakra su stabilne

Srebro je sjajni bijeli metal.Najznacajniji spojevi srebra imaju oksidacijski broj +1.

ELEMENTI GRUPE CINKA:cink, kadmij, ziva

Zn i Cd su srebreno bijeli metali koji tamne na zraku.U svojim spojevima imaju oksidacijski broj +2.U razblazenoj hloridnoj i sulfatnoj kiselini rastvaraju se uz izdvajanje vodika,pri rastvaranju u koncentriranoj sulfatnoj kiselini izdvaja se SO2 a pri rastvaranju u nitratnoj kiselini izdvajaju se razliciti oksidi azota.

Zn reagira sa bazama uz izdvajanje hidrogena dok je Cd otporan na djelovanje baza i sa njima ne reagira.Pri zagrijavanju Zn i Cd se spajaju s kisikom uz nastanak oksida.Zn hidroksid je amfoteran a Cd hidroksid je slabo bazican.Oba hidroksida se rastvaraju u amonijaku uz nastanak kompleksnih jona [Zn(NH3)4]2+ i [Cd(NH3)3]2+

Hg je tecan metal srebrenobijele boje.U spojevima se pojavljuje sa oksidacijskim brojevima +1 +2.

Sa kisikom gradi dva oksida: zuti HgO i crni Hg2O.Ziva (I) gradi sljedece spojeve: Hg (I) sulfat, Hg(I) jodid.Ziva (II) gradi: HgO zuti,crni HgS, bijeli HgNH2Cl, crveni HgJ2

ORGANSKA HEMIJAOsobine po kojima se organski spojevi razlikuju od anorganskih su:-u svim organskim spojevima nalazi se karbon-sve veze u molekuli medju atomima s u kovalentne-organski spojevi su vecinom lako isparljive tecnosti ili supstance sa niskom tackom topljenja i kljucanja.-vecina ovih spojeva se ne otapa u vodi-nisu elektroliti-hemijske reakcije izmedju organskih spojeva su uglavnom spore, jer u njima uces

tvuju molekule, za razliku od anorganskih spojeva kod koji su reakcije jonske-vecina organskih spojeva se moze lako oksidirati, a pri zagrijavanju se razlazu. Mogu da gore-pored karbona prisutni su najcesce H, O, N, S, P i halogeni elementi

HEMIJSKE REAKCIJE ORGANSKIH SPOJEVA

Mozemo ih podijeliti na:1. Reakcije supstitucije u kojima se atom ili grupa atoma u molekuli organskog spojeva zamijeni sa nekim drugim atomom ili atomskom grupom: H2C - CH3- Cl2 -> H3c - CH2Cl + HCl2. Reakcije eliminacije u kojim dolazi do izdvajanja manjih molekula iz organskog spoja, pri cemu iz jedne molekule reaktanata nastaju dvije molekule produkata:

CH3 CH2 OH -> CH2=CH2 + H2O3. Reakcije adicije daju spojevi sa PI vezama. Pri ovim reakcijama raskida se PIveza i dolazi do vezivanja atoma ili atomskih grupa: H2C = CH2 + Br2 -> Br - CH2 - CH2 -BrEnergija veze je energija koja je potrebna da se raskine kovalentna veza izmedjudva atoma.

REAKCIJE NA FNKCIONALNE GRUPEAlifatski ili lancani spojevi


8/11

ALKOHOLI su hidroksilni derivati lancanih karbohidrogena. Imaju jednu hidroksilnu grupu.Prema nomenklaturi imena alkohol zavrsavaju sa nastavkom OL.Prema broju OH grupa u molekuli dijelimo ih na: jednovalentne, dvovalentne, trovalentne, visevalentne.

A prema polozaju OH grupe u molekuli alkoholi mogu biti:Primarni (OH grupa vezana na primarni C atom)Sekundarna ( OH grupa vezana na sekundarni C atom)Tercijarna (OH grupa vezana na tercijarni C atom)

Etanol, etilni alkohol CH3-CH2-OH.Predstavlja bezbojnu tekucinu ugodnog mirisa.U trgovinama dolazi kao 70% tni i 96% tni. Kljuca na 78C sa vodom se potpuno mijesa.Nastaje alkoholnim vrenjem glukoze uz prisustvo enzima zimaze: C6H1206 -> 2CH3 CH2 OH + 2CO2

ALDEHIDIsu spojevi koji u svojoj molekuli posjeduju jednovalentnu aldehidnu grupu (-CH=O)Nastaje oksidacijom primarnih alkoholaSami se oksidiraju u kiseline a reduciraju u alkoholeImena aldehida zavrsavaju na AL

Aldehidi pokazuju reakcije adicije, supstitucije, kondenzacije, oksidacije i redukcije

METANAL (formaldehid) H-CH=O35% tna otopina formaldehida u vodi naziva se formalin.Reakcije: Felingova reakcijaFelingov reagens se sastoji iz 2 dijela: Feling 1 i Feling 2.Feling 1 je rastvor CuSO4 x 5H2O, a Feling 2 je rastvor KOH i seingnettove soliMijesanjem felinga 1 i 2 nastaje felingov reagens.

Zagrijavanjem formaldehida sa felingovim reagensom dolazi do reakcije oksidoredukcije.Aldehidi se oksidise u mravlju kiselinu a dvovalentni Cu prelazi u jednovalentnu

.

REAKCIJE SREBRENOG OGLEDALANa rastvor AgNO3 se dodaje kap po kap NH4OH sve dok se na pocetku stvoreni talogne otopi, dajuci so-srebrodiamino hidroksid.Zatim se dodaje rastvor formaldehida i blago zagrijavamo na 60C pri cemu se na zidovima epruvete izdvaja elementarno srebro u obliku srebrenog ogledala.

REAKCIJA SA FUKSINOMFuksin je organsko jedinjenje crvene boje.U prisustvu H2SO$ se obezboji.Ako se doda formaldehid oboji se u crveno-ljubicastu

KETONI su spojevi koje karakterise keto grupa (-CO-) na koju su vezana dva radikala.Nastaju oksidacijom sekundarnih alkohola.Imena ketona zavrsavaju se nastavkom ON.Kao i aldehidi daju slicne reakcije, s tim da ne daju reakcije redukcije i oksidacije.

ORGANSKE KISELINE karakterise ih prisutnost karboksilne grupe (COOH) pa se jos nazivaju i karboksilne kiseline.One organske kiseline koje sadrze OH grupu su oksokiseline, a one koje sadrze NH


9/11


10/11


11/11

na ljubicasto.Za ovu reakciju koju daju svi proteini kazemo da je reakcija na peptidnu vezu.3. REAKCIJE SA OLOVO ACETATOM-dodajemo li rastvoru proteina NaOH i Pb(CH3COO)2 pa smjesu zagrijemo do kljucanja, tekucina postaje crno bojena od koloidno izlucenog PbS.Ovu reakciju pokazuju svi proteini koji u svojoj molekuli sadrze aminokiselinu sa sumporom.4.KSANTOPROTEINSKA REAKCIJA-rastvoru proteina dodajemo HNO3 i smjesu zagrijemo.Nastaje zuta boja, nakon hladjenja dodajemo rastvor NH4OH do bazne reakcije pricemu zuta boja prelazi u narandzastu, ovu reakciju daju svi proteini koji sadrzeaminokiseline sa benzenovim prstenom.5. NINHIDRINSKA REAKCIJA- rastvoru proteina dodaje se rastvor ninhidrina i smjesa se prokuha, dobije se plavo ljubicasta boja. Ovu reakciju daju sve aminokiseline pa prema tome i svi proteini.6. TALOZNE REAKCIJE- zasnivaju se na koloidnim svojstvima proteinaa) REVERZIBILNO TALOZENJE proteina mozemo izvrsiti zasicenoim rastvorom (NH4)2SO4. Na2SO4 ili MgSO4.Na dnu epruvete izluci se bijeli talog proteina.Nastali talog otapa se dodatkom destilovane vode.

b) IREVERZIBILNO TALOZENJE proteina mozemo provesti promjenom temperature, dodatkom jakih kiselina, dodatkom soli teskih metala, dodatkom K4[Fe(CN)6] ili dodatkom nekih specijalnih organskih reagenasa.

Documents

NEORGANSKA HEMIJAEle