26
Colegio de San Juan de Letran SCHOOL OF NURSING STUDIES KABANATA 1 Dahilan ng Hika Panimula Higit kumulang isa sa labing limang tao ang merong hika sa panahon natin ngayon, using malalang kondisyon na kung saan ay nagbibigay ng mga senyales tulad ng paninikip ng dib dib, kahirapan sa pag hinga at matinding pag ubo. Masasabi nating walang paraan para gamutin ang sakit na ito, ngunit may paraan kung paano ito maiiwasan at makookontrol upang mamuhay ulit nang normal at aktibong pamumuhay. Maraming uri ng hika ang maaaring magkaroon ang iba’t ibang tao. Tulad nalamang sa paraan ng pagkakalanghap ng usok mula sa paninigarilyo, o sa apoy, polusyon sa hangin, sa mga balahibo ng hayop, alikabok sa bahay, at matatapang na amoy galing sa mga pabango, at sa mga matatapang ring kemikal lahat ito ay pwedeng maging sanhi ng hika. Lahat ng taong may sakit na hika ay may pare parehong hinaing na problema at ito ay ang kanilang resistenyang humihina. May tatlong magagandang paraan kung paano makokontrol ang hika una ay ang pag sunod sa naka resetang gamot para sa iyo, pangalawa ay ang pag tsek ng iyong pag

New Kabanta Thesis Fili

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

KABANATA 1

Dahilan ng Hika

Panimula

Higit kumulang isa sa labing limang tao ang merong hika sa panahon natin

ngayon, using malalang kondisyon na kung saan ay nagbibigay ng mga senyales tulad ng

paninikip ng dib dib, kahirapan sa pag hinga at matinding pag ubo. Masasabi nating

walang paraan para gamutin ang sakit na ito, ngunit may paraan kung paano ito

maiiwasan at makookontrol upang mamuhay ulit nang normal at aktibong pamumuhay.

Maraming uri ng hika ang maaaring magkaroon ang iba’t ibang tao. Tulad

nalamang sa paraan ng pagkakalanghap ng usok mula sa paninigarilyo, o sa apoy,

polusyon sa hangin, sa mga balahibo ng hayop, alikabok sa bahay, at matatapang na

amoy galing sa mga pabango, at sa mga matatapang ring kemikal lahat ito ay pwedeng

maging sanhi ng hika.

Lahat ng taong may sakit na hika ay may pare parehong hinaing na problema at

ito ay ang kanilang resistenyang humihina. May tatlong magagandang paraan kung paano

makokontrol ang hika una ay ang pag sunod sa naka resetang gamot para sa iyo,

pangalawa ay ang pag tsek ng iyong pag hinga sa bahay lagi, pangatlo ay ang pag iwas sa

mga maaaring maging sanhi ng pagkakaroon nito.

Ang hika ay isang sakit na nakakaapekto sa iyong mga baga. Ito ay ang pinaka-

karaniwang pang-matagalang sakit ng mga bata, ngunit ang mga matatanda ay may hika,

masyadong. Hika nagiging sanhi ng paulit-ulit na episodes ng mga wheezing,

breathlessness, higpit ng dibdib, at gabi o maagang umaga ubo; ang mga episodes na ito

ay kilala rin bilang exacerbations o tuligsa. Ang kalubhaan ng mga exacerbations ay

maaaring saklaw mula sa mild sa buhay nagbabala. Pareho ang dalas at kalubhaan ng

mga sintomas ng hika ay maaaring mabawasan sa pamamagitan ng paggamit ng mga

Page 2: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

gamot at sa pamamagitan ng pagbabawas ng exposure sa ang mga kapaligiran na

pinalitaw ng mga atake sa hika.

Isang talamak na kondisyon tulad ng hika ay nangangailangan ng pang-araw-araw

na pansin. Depende sa kung paano malubhang ang iyong hika, na maaaring isama ang

pagsubaybay sa iyong paghinga at pagkuha ng gamot araw-araw, kahit na wala kang ang

mga sintomas. Alaga ng iyong hika ay dapat maging isang pangkaraniwanna bahagi ng

iyong buhay, tulad ng pagsubaybay at pagkuha ng mga gamot ng diabetes o dugo presyon

ay para sa mga tao na may mga talamak na kondisyon.

Layunin ng Pag aaral

Ang pamanahong papel na ito ay nagbibigay ng impormasyon tungkol sa hika

upang mas lalo pa nating mapalawak angating kaalaman sa sakit na ito. Ang mga

impormasyong makakalap ay makakatulong sa maraming tao hindi lamang sa may mga

sakit na hika pati na rin sa mga estudyanteng hindi maingat. At ang mga impormasyong

makakalap ay gagamitin para makabuo ng kongkretong impormasyon para maipahatid sa

lahat ng taong tumatangkilik nito ang positibo at negatibong epekto nito sa buhay ng

bawat isa.

Kahalagahan ng pag aaral

Ang pag-aaral na ito ay nagsisilbing kapaki-pakinabang sa lahat. Sa mga

mambabasa nais naming maipabatid sainyo kung ano ang maaaring dahilan, iba’t ibang

uri at paraan ng pagamot sa hika sa pag-aaral na ito.

Mananaliksik – makatutulong ang pag-aaral na ito upang madagdagan ang ideya at

impormasyon ng mga nananaliksik tungkol sa hika.

Kabataan – makatutulong ang pag-aaral na ito sa mga kabataan upang mapalawak ang

kanilang kaalaman. At para maging pamilyar sila sa nasabing sakit.

Magulang – makatutulong ang pag-aaral na ito upang malaman ng mga magulang na

kinakailangan nilang gabayan ang kanikanilang mga anak upang hindi ito mgakaroon ng

sakit na hika.

Page 3: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

Pangkalahatan – makatutulong ang pag-aaral na ito upang mabigyan ng sapat na

kaalaman ang mga taong interesado sa kanilang kalusugan.

Kahulugan ng mga salita

Hika.uri ng allergy at walang gamot ngunit may mga gamot kung sakaling sumumpong

Ventolin.Gamot sa hika na inilalagay sa nebulizer, nanakakatulong upang makahinga ng

maayos.

Nebulizer.Isang intrumento sa pag gamit ng ventolin.

Inhaler.Isang intrumento upang makapaghatid ng gamot sa ating katawan patungo sa

ating baga.

Allergy. Isang karamdaman na nakakaapekto sa ating resistensya.

Page 4: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

KABANATA 2

KAUGNAY NA LITERATURE

Ayon sa aklatAng hika ay isang uri ng allergy at walang gamot ngunit may mga

gamot kung sakaling sumumpong ang asthma upang bumalik sa normal ang paghinga.

Halimbawa nito ay ventolin.Bago bigyan ng gamot, kailangan ipa-check up sa doktor

para masigurong may hika nga ang bata o sinomang may sintomas nito. Layunin ng

paggamot na maibsan ang atake at maiwasan ang pag-ulit nito. 

Malaki ang magagawa ng mga magulang para maiwasan ng kanilang anak ang

atake ng hika. Kailangang alamin nila ang mga nagiging sanhi ng atake o astma triggers

at gumawa ng hakbang para mawala o maiwasan ang mga ito. Kaya kailangang

obserbahan nila kung kailan nagkakaroon ng atake ng hika ang kanilang anak at ipaalam

sa doktor. 

Dalawang uri ng gamot para sa hika: 

Pangmatagalang gamot para maiwasan o mabawsan ang pag-ulit ng atake. 

Madaliang gamot o quik-relief medication para agad maibsan ang mga sintomas kapag

hinihika gaya ng mga gamot na Albuterol, theophylline, broncodilator, fluticasone-

salmeterol.

Ang asthma o hika ay pamamaga ng daanan ng hangin (airways) tungo at

paglabas sa baga bunga ng allergy. Dahil sa pamamaga, naninikip ang mga ito kaya't

nahihirapang huminga ang may hika. Karaniwang namamana mula sa magulang ang

hika. Kung ang isa o parehong magulang ay may hika, mas mataas ang tsansa na

magkahika rin ang bata. Kalimitan, ang atake ng hika sa isang sanggol o bata ay

nagsisimula dahil sa impeksiyong dulot ng virus. Karaniwang din dahilan ang pollen

mula sa halaman, alikabok, usok ng sigarilyo, sasakyan, o mga bagay na nasusunog; dust

mites o munting kulisap na kasama ng alikabok, balahibo ng hayop gaya ng pusa at

amag. Hika ay isang talamak na nagiging sanhi ng sakit sa baga episodes ng mahirap

paghinga. Ito ay una dahil sa paghapit, apreta ng muscles kalapit ang Airways, at

Page 5: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

pamamaga, sakit, pamamaga at pangangati ng Airways sa baga. Higit sa 22 milyong mga

tao - at ang ilang mga 6 milyong mga bata - may hika. Araw-araw na sa Estados Unidos:  

40,000 ang mga tao ay pumalya sa paaralan o sa trabaho dahil sa hika  

30,000 ang mga tao ay magkakaroon ng isang atake sa hika  

5000 ang mga tao ay pumunta sa emergency room dahil sa kanilang hika  

1000 ang mga tao ay admitido sa ospital dahil sa hika  

11 sa mga tao ay mamatay dahil sa hika.

Sanhing hika

Ang mga sanhi ay ang mga bagay na nagpapalala ng iyong hika. Ang mga sanhi

ay tumutulong upang magkaroon ng sintomas ng hika o malalang pagsumpong ng hika.

Ang mga sanhi ay nagdudulot ng pangangati ng daanang hangin sa iyong mga baga. Ang

daluyan hangin ay namamaga at nakakalikha ng sipon o uhog. Ang mga ito ay bumabara

sa daluyan na nagiging sanhi ng mahirap na paghinga. Ang bawat tao ay may

magkakaibang sanhi ng hika. Humanap ng mga paraan upang mapanghawakan ang

inyong sanhi. Tingnan ang balangkas sa ibaba at isaisip kung ano ang mga nagiging

sanhi ng inyong hika. Ang balangkas ay nagmumungkahi rin ukol sa kung papaano kang

makikitungo sa iyong mga sanhi.

Sintomas ng Hika

 Pangunahing sintomas ng nasabing sakit ay ang paulit-uilt na pag-ubo. Ang ibang

sintomas maliban dito ay paghahatsing, pagsisikip ng hininga, at paninikip ng dibdib.

Kalimitan sa nagkakasakit at namamatay sa sakit na asthma ay kababaihan

kumpara sa mga lalaki. Ang mga bata ay madali ring madapuan ng nasabing sakit. Ito ay

kadalasang nagpapabalik-balik sa mga batang dati nang may sakit.

Page 6: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

Ang sanhi naman ng pagkakaroon ng asthma sa mga bata ay ang indoor pollution lalo na

sa mga nag-aaral na nakalalanghap ng usok ng sigarilyo, balahibo ng hayop mga

chemicals at alikabok.

Isa sa mga dahilan ng asthma ay ang pamamaga ng daluyan ng hangin. Ayon sa

National Heart, Lungs and Blood Institure, ang pinakamabisang paraan upang maiwasan

ang matinding pag-atake nito ay ang paggamit ng daily anti-inflammatory steroidal

medication, tulad ng conticosteroid.

Samantala, kabilang sa mga pagkain na nagdudulot ng muling pag-atake ay ang

gatas, itlog, mani, peanut butter, shellfish, soy at wheat. Ipinapayo ang pagkonsulta sa

doktor upang alamin kung ano ang mga tamang pagkain para maiwasan na ang

pagkakaroon ng food allergy.

Mga uri ng hika:

panlabas (allergy) hika

Mas laganap ang mga mas bata sa edad na grupo, kailangan hika ay dulot ng

sistema ng kabal tugon sa inhaled allergens tulad ng pollen, animal dander o alikabok

karampot particles. Mga taong may allergy sa hika madalas magkaroon ng allergy-iba

pang mga kaugnay na mga problema tulad ng hay fever, rhinitis, skin rashes, eksema. 

Mahalagasa hika ay tumugon lubos din sa paggamit ng inhaled steroids na ito sugpuin

ang kabal sistema. 

Tunay (non-allergy) hika

Tunay hika ay sanhi ng kahit ano maliban sa isang allergy. Ito ay maaaring sanhi

ng isang impeksyon, stress, tawa, ehersisyo, malamig na hangin, pagkain preservatives o

marami pang ibang mga kadahilanan. 

Page 7: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

Paggamot ng tunay hika ay hindi madaling bilang na ito ay maaring hindi alam

kung ano ang hika triggers sa unang pag-iwas sa lugar at sa gayon triggers ay maaaring

imposible. 

Sama-samasa hika

Bilang ng mga pangalan nagmumungkahi, sama-sama sa hika ay isang timpla ng

tunay at labas hika. Hindi lamang ang mga tao ng mabuti sa ilang mga alergi ngunit ang

kanilang mga hika ay din ang nag-trigger ng iba pang mga kadahilanan. 

Pagkabata hika

Ang form na ito ng hika ay nangyayari bilang isang bata, at halos lahat ng oras,

ikaw ay lumaki ito sa paglaki. Nangyari ito dahil katawan napupunta sa pamamagitan ng

isang bilang ng mga pagganap / hormonal changes habang lumalaki up. sa paggamot ng

mga bata sa hika ay ganap katulad sa mga adult na hika na ang sanhi ay hindi naiiba. 

Adult-sakay hika

Adult-sakay sa hika ay karaniwang develops pagkatapos ng edad 20, at ito ay

nakakaapekto sa mas maraming mga babae kaysa sa mga lalaki. Allergens-play ng isang

makabuluhang papel sa matatanda pagiging asthmatic. Hika ay maaari talagang

magsimula sa anumang edad at sa isang malawak na iba't ibang mga sitwasyon. ng iba

pang mga pangunahing sanhi ng adult hika ay exposure sa trabaho sa pagpaparami ng

mga produkto, plastic, polusyon, mites, kahoy alikabok, o mga metal. 

Bronchial hika

Bronchial hika ay isang allergy reaksyon kaugnay sa matinding problema sa

paghinga at wheezing. Ang muscles balot sa paligid ng airways, maging makitid at

pasma. Makapalna uhog ay karaniwang ginawa sa mga malalaking dami at ang Airways

maging irritated. Karamihan ng atake ay ang nag-trigger sa pamamagitan ng sobra-

sensitivity sa air-makitid ang isip particles (alikabok, pollen) o anumang uri ng allergy sa

Page 8: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

pagkain. 

Pana-panahonna hika

Pana-panahon na nag-trigger sa hika ay maaaring sa pamamagitan ng mga puno,

bunga, buto, grasses o bulaklak pakawalan pollen sa hangin o sa anumang partikular na

klima. Halimbawa, ang ilang mga tao ay maaaring magkaroon ng kanilang hika

aggravated malamig sa panahon ng taglamig panahon, habang ang iba naman makahanap

ng tagsibol ay partikular na masamang sa pagtaas sa mga bulaklak at halaman hangin

pollen. 

Tahimik hika

Tulad-atake sa hika bigyan tunay kaunti o walang bago babala. Sila ay

karaniwang malubha at maaaring kahit buhay-pagbabanta. 

Panggabi hika 

Ang ganitong uri ng hika induces wheezing lang sa gabi, lalo na sa maliit na oras

ng umaga. Ito ay nag-trigger ng allergens sa bahay tulad ng mga alikabok at mga alagang

hayop o buhok ay sanhi ng sinus kondisyon. ang mga pasyente ay maaaring magkaroon

ng maikling paghinga o wheezing kapag higa o maaaring hindi mo napansin ang mga

sintomas hanggang awoken sa pamamagitan ng mga ito sa gitna ng gabi, ay karaniwang

sa pagitan ng 2 at 4. 

Isang kapaki-pakinabang na paggamot sa kasong ito ay ang kumuha ng steroid

langhapan bago pagpunta sa kama. ito binabawasan ang ugali ng Airways sa makitid.

Ibangpanukalang-batas ay upang hugasan kama batista regular na pumatay alikabok

mites na maging sanhi ng pangangati. 

Ang ganitong uri ng hika ay mas mahirap na makilala bilang walang mga araw

sintomas, at karaniwan ay mga pagkaantala sa tamang paggamot. 

Sports hika / ehersisyo-sapilitan hika

Page 9: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

Maigsi ang paghinga at ang pag-ubo nangyayari pagkatapos ng isang

nakakapagod naehersisyo. Ito ay isang reaksyon sa mga pagbabago sa temperatura ng

hangin sa baga. Ito kababalaghan ang mangyayari sa hanggang 80% ng mga tao na may

kinikilalang hika. 

Ehersisyo-sapilitan hika ay nagsasangkot ng mga sintomas na karaniwang

nagaganap ang tungkol sa 5-20 minuto pagkatapos ng simula ng isang ehersisyo na

nagsasangkot ng paghinga sa pamamagitan ng bibig. isport na gawain na

nangangailangan ng patuloy na pagod na aktibidad o na-play sa malamig na panahon ay

lubhang mapanganib at ang pinaka-malaki ang posibilidad na mag-trigger ng isang atake

ng hika. 

Iingat kasama ang paggamit ng isang bronchodilator langhapan lamang bago ang

sports na aktibidad at sa ilalim ng ilong paghinga hanggang sa katawan nararamdaman

pinainit up. 

Ubo iba hika

Pag-ubo ay maaaring mangyari nang nag-iisa, nang walang iba pang mga

sintomas ng hika ay karaniwang na kasalukuyan. Ubo iba hika nagiging sanhi ng malaki

para sa mga kahirapan sa doktor sa tumpak na magpatingin sa doktor ang tunay na mga

pangunahing sanhi ng hika na ito sapagkat ito ay madaling nalilito sa iba pang mga

kondisyon, tulad ng brongkitis o hay fever o sinusitis. Pag-ubo ay maaaring mangyari sa

anumang oras - sa araw man o gabi. 

Trabaho hika

Trabaho sa hika ay nangyayari dahil sa isang mag-trigger sa mga lugar ng

trabaho. karaniwang triggers isama pollutants sa hangin, tulad ng usok, kemikal, fumes,

alikabok, o iba pang mga particles; panghinga sakit, tulad ng colds at trangkaso; allergens

sa hangin, tulad ng mga molds, pagpaparami ng mga buhok, ibon feathers, at pollen;

extremes ng temperatura o halumigmig; at emosyonal na mga pagbabago. 

Page 10: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

Karamihan ng mga mag-trigger sa sangkap ay karaniwang matatagpuan, at ang

mga hindi karaniwang mapanganib. sa karamihan ng mga taong may hika trabaho, ang

mga sintomas ay lalabas sa isang maikling panahon matapos pagpapasimula trabaho at

mawala abandoning matapos ang trabaho lugar. 

Allergy hika

Ang ganitong uri ng hika ay magkasingkahulugan na may tumatakbo at balat

ilong, makati mata, bahin, at pag-ubo. Steroid inhalers ay ginagamit sa ganitong

kalagayan na umamo ang air passages. Ang pinakamahusay na paraan ay pamigil upang

maiwasan ang trigger sangkap. Allergy desensitization paggamot ay din ang isang

posibleng option na kung saan ay gumagana sa pamamagitan ng unti-unti paliwanag ng

katawan minuto sa halaga ng allergy na substansiya at nagtatrabaho ng hanggang sa

normal na halaga ng walang nagiging sanhi ng isang reaksyon. 

Steroid-lumalaban hika

Habang ang karamihan ng mga pasyente tumugon sa mga regular na steroid

therapy, lalo na inhaled glucocorticoids (gcs), ang ilang mga steroid lumalaban.

Glucocorticoids kumilos sa hika sa pamamagitan ng pagbabawas ng daan pamamaga at

hindi tinatablan activation. Gayunman, ang mga pasyente na may steroid lumalaban sa

hika ay may mas mataas na antas ng kabal activation sa kanilang airways. 

Dahilan ng hika

Kalimitan, ang atake ng hika sa isang sanggol o bata ay nagsisimula dahil sa

impeksiyong dulot ng virus. Karaniwang din dahilan ang pollen mula sa halaman,

alikabok, usok ng sigarilyo, sasakyan, o mga bagay na nasusunog; dust mites o munting

kulisap na kasama ng alikabok, balahibo ng hayop gaya ng pusa at amag. Ang hika ay

karaniwang namamana mula sa magulang na meron nito.

Page 11: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

Ang eksaktong dahilan ng hika ay hindi ganap na naiintindihan sa kasalukuyan.

Paminsan-minsan, ang mga sintomas sumiklab ng walang malinaw na dahilan, ngunit

maaaring napansin mo ang ilang mga triggers na magpalitaw ng isang atake ng hika o

gawin ang iyong mga sintomas masahol. 

Pag gamot ng hika

Ito ang ilan sa maaaring gawin kapag umatake ang hika.

Kapag lumala ang hika at nasa loob ng bahay, dapat lumabasang maysakit upang

makasagap na sariwang hangin. Maging mahinahon sa pakikitungo sa taong may hika.

Pagmalasakitan siya.Bigyan ng maraming likido.Pinalalambot nito ang uhog at

pinaluluwag ang paghinga. Nakabubuti rin ang paglanghap ng singaw ng mainit na

tubig.Para sa di-gaanong malubhang sumpong, bigyan ng ephedrine o

theophylline.Kapag grabe ang sumpong ng hika, iniksiyunan ng Adrenalin; matanda: 1/2

ampule; bata: 1/4 ampule. Maaaring ulitin ang dosis tuwing kalahating oras, hanggang

tatlong beses.Kapag may lagnat ang taong sinusumpong ng hika, o may 3 araw nang

sinusumpong, bigyan ng tetracycline o erythromycin. Sa ilang di-karaniwang pangyayari,

ang roundworms (bulate) ang dahilan ng hika. Subuking bigyan ng piperazine ang batang

may hika kung sa inyong palagay ay may bulate siya.

Ang taong may hika ay dapat umiwas sa pagkain o paglanghap ng mga bagay na

magiging dahilan ng sumpong. Kailangang laging malinis ang bahay o lugar na

pinagtratrabahuhan. Huwag hayaang makapasok sa bahay ang mga manok at iba pang

hayop. Ibilad sa araw ang mga hinigan. Kung minsan, mas mainam na matulog sa labas

ng bahay. Makatutulong din sa maysakit ang paglipat sa lugar na mas malinis at may

sariwang hangin.

Ang hika ay isang uri ng alerhiya at walang gamot ngunit may mga gamot kung

sakaling sumumpong ang asthma upang bumalik sa normal ang paghinga. Isang

halimbawa nito ay ventolin.Bago bigyan ng gamot, kailangan ipa-check up sa doktor para

masigurong may hika nga ang bata o sinomang may sintomas nito. 

Page 12: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

KABANATA 3

MGA PAMAMARAAN AT PARAAN NG PANANALIKSIK

Ang mananaliksik ay gumamit ng isang “descriptive research method”. Kung

saan ito ay naglalaman ng mga nararapat na impormasyong kailangan sa pag-aaral.Ang

mananaliksik ay gumawa ng mga katanungan bilang instrumento sa pangangalap ng mga

datos. Upang malaman ang mga sanhi at iba’t ibang uri ng sakit na hika.

Ang kabanatang ito ay naglalarawan kung paano nakuha ang mga datos na nailahad.

Sa pag-aaral at ang mga katulong sa paggawa ng pag-aanalisa ng mananaliksik.

1. Ano ang asthma?

Ang hika ay isang sakit na nakakaapekto sa iyong mga baga. Ito ay ang pinaka-

karaniwang pang-matagalang sakit ng mga bata, ngunit ang mga matatanda ay may

hika, masyadong. Hika nagiging sanhi ng paulit-ulit na episodes ng mga wheezing,

breathlessness, higpit ng dibdib, at gabi o maagang umaga ubo; ang mga episodes na

ito ay kilala rin bilang exacerbations o tuligsa. Ang kalubhaan ng mga exacerbations

ay maaaring saklaw mula sa mild sa buhay nagbabala. Pareho ang dalas at kalubhaan

ng mga sintomas ng hika ay maaaring mabawasan sa pamamagitan ng paggamit ng

mga gamot at sa pamamagitan ng pagbabawas ng exposure sa ang mga kapaligiran na

pinalitaw ng mga atake sa hika.

2. Mga sintomas ng hika?

 Pangunahing sintomas ng nasabing sakit ay ang paulit-uilt na pag-ubo. Ang ibang

sintomas maliban dito ay paghahatsing, pagsisikip ng hininga, at paninikip ng dibdib.

Kalimitan sa nagkakasakit at namamatay sa sakit na asthma ay kababaihan

kumpara sa mga lalaki. Ang mga bata ay madali ring madapuan ng nasabing sakit. Ito ay

kadalasang nagpapabalik-balik sa mga batang dati nang may sakit.

Page 13: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

Ang sanhi naman ng pagkakaroon ng asthma sa mga bata ay ang indoor pollution lalo na

sa mga nag-aaral na nakalalanghap ng usok ng sigarilyo, balahibo ng hayop mga

chemicals at alikabok.

Isa sa mga dahilan ng asthma ay ang pamamaga ng daluyan ng hangin. Ayon sa

National Heart, Lungs and Blood Institure, ang pinakamabisang paraan upang maiwasan

ang matinding pag-atake nito ay ang paggamit ng daily anti-inflammatory steroidal

medication, tulad ng conticosteroid.

3. Paano maiiwasan ang panunumbalik ng hika?

Upang maiwasan ang panunumbalik ng asthma, ilan dito ay ang Dietary Strategies na

dapat pakatandaan.

a. Pakasuriing mabuti ang Citrus. Mayroong mga citrus fruits na tulad ng oranges,

grapefruits, tangerines, limes, lemons at clementines na nakaka-trigger ng pag-atake ng

asthma.

b. Ipinapayong bantayang maigi ang label na may additives. Pillin ang pagkain na hindi

masyadong marami ang ingredients. Makabubuti kung processed foods ang bibilhin.

Kung ikaw ay pesticides-sensitive, organic fruits at vegetables pesticides free na lang ang

bilihin mo.

c. Piliin ang dapat na sulfites. Ang sulfites ay kalimitang common trigger ng asthma. Ang

mga pagkaing mayaman sa sulfite ay ang mga tomato sauces, cider, vinegar, pickles,

salad dressing, processed soups beans and wine.

d. Isa alang-alang ang yeast, dahil ito ay nakapagdudulot ng asthma attack at chest

congestion.

e. Huwag basta umasa sa kape. Ang isang tasa ng matapang na kape ay puwedeng

magdala sa iyo sa isang emerhensiyang sitwasyon. Ang coffee at tea ay nagbubukas ng

daraanan ng bronchitis dahil sa theophylline na ka-uri ng caffeine ay standard

bronchodilating medication.

Page 14: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

Malaki ang magagawa ng mga magulang para maiwasan ng kanilang anak ang atake ng

hika.Kailangang alamin nila ang mga nagiging sanhi ng atake o “asthma triggers” at

gumawa ng hakbang para mawala o maiwasan ang mga ito. Kaya kailangang obserbahan

nila kung kailan nagkakaroon ng atake ng hika ang kanilang anak at ipaalam sa doktor. 

Page 15: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

KABANATA 5

BUOD NG NATUKLASAN, KONKLUSYON AT MGA REKOMENDASYON

Ang papel na ito ay naglalarawan sa kaugalian ng mga tao partikular sa mga

estudyante tungkol sa hika. Dahil sa pamamagitan ng papel na ito ay mapapalawak talaga

ang iyong pananaw at kaalaman tungkol sa nasabing sakit. Nakasaad rin dito ang dahilan

kung bakit nagkakaroon ng hika, iba’t ibang mga uri nito, at paraan kung paano ito

maiiwasan at makokontrol.

Una sa lahat inaasahan naming malaking porsyento ng mga mananaliksik ang

makikinabang sa ginawa naming pag aaral. Ikawala ay nais naming mag bigay nang

kaalaman na mag papataba sa isip ng mga mambabasa at magagamit nila sa kanilang

pamumuhay. Ikatlo ay ang pagpapalawak n aming kaalaman patungkol sa sakit na hika.

Ikaapat ay dahil nais talaga naming makatulong sa pagbibigay pa ng marami pang

impormasyon sa nakararami. At higit sa lahat nais naming na mabawasan ang mga taong

nagdurusa dahil sa sakit na ito.

Nais naming ibahagi sa mga taong makakabasa n gaming riserts na ginawa upang

makatulong sa mga tao at lalo na sa mga bata o matandang may hika higit pa ay gusto din

naming madagdagan ang kaalaman ng mga magulang na ang kanilang mga anak ay nag

hihirap dahil sa sakit na hika. Dahil sa pag iingat ng isang taong may hika ay maiiwasan

ang pag atake nito, sa simpleng pag lilinis ng kapaligiran, sa pag iwas sa pagkapagod,

ayon na din sa mga doktor ay iwasan ang pagkain ng mga “citrus fruits” dahil

nakakapagpalala ito ng hika ng isang tao.

Page 16: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

TALASANGGUNIAN

http://www.bershka.me/ph/mga-uri-ng-hika-mahalaga-at-tunay-NzUzNzU.html

http://tl.answers.com/Q/Ano_ang_gamot_sa_sakit_na_asthma

http://health.wikipilipinas.org/index.php?title=Hika

http://dxupfm.i.ph/blogs/dxupfm/2008/10/12/tips-para-makaiwas-sa-hika-bata-man-o-matanda-maaaring-tamaan-ng-hika/

http://www.news-medical.net/health/Asthma-Symptoms.aspx

Page 17: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

TALAAN NG MGA NILALAMAN

Kabanata 1

Panimula

Layunin ng pag aaral

Kahalagahan ng pag aaral

Kahulugan ng mga salita

Kabanata 2

Mga kaugnay na literature at pag-aaral

Kabanata 3

Mga pamamaraan at paraan ng pananaliksik

Kabanata 4

Paglalahad, pagsusuri at interpretasyon ng mga datos

Kabanata 5

Buod ng natuklasan, konklusyon at mga rekomendasyon

Page 18: New Kabanta Thesis Fili

Colegio de San Juan de Letran

SCHOOL OF NURSING STUDIES

EPEKTO NG HIKA SA TAO AT KAPALIGIRAN

-----------------------------

Isang Tesis

Na Iniharap sa Kaguruan ng Paaralang Kolehiyo

Colegio de San Juan de Letran – Calamba

-----------------------------

Ni

Margie Aguila

Kimberly Hipolito

Mariano Escalante

2012