Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ RỦI RO VÀ KHẢ NĂNG ỨNG PHÓ VỚI THIÊN TAI
BÁO CÁO
ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ RỦI RO VÀ KHẢ NĂNG
CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ
HÀ NỘI, THÁNG 6 NĂM 2011
ỨNG PHÓ VỚI THIÊN TAI
TẠI CÁC TỈNH NGHỆ AN, ĐÀ NẴNG, KHÁNH HÒA
2
BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ RỦI RO VÀ KHẢ NĂNG ỨNG PHÓ VỚI
THIÊN TAI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CÁC TỈNH NGHỆ AN, ĐÀ NẴNG, KHÁNH HÒA
Hà Nội, tháng 6 năm 2011
2
3
Mục lục
CÁC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................................................... 4TÓM TẮT ....................................................................................................................... 5AN ASSESSMENT OF THE DISASTER PREPAREDNESS OF VIETNAMESE SMALL AND MEDIUM ENTERPRISES ................................................................... 101. GIỚI THIỆU .............................................................................................................. 142. MôI TRườNG CHíNH SÁCH ............................................................................... 152.1.Môitrườngchínhsáchliênquanđếnquảnlýrủirothiêntai(QLRRTT)
vàbiếnđổikhíhậu(BĐKH)ởViệtNam ............................................................. 152.2.ChínhsáchQLRRTTcóliênquanđếnDNNVV ................................................. 15
3. PHưƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ ................................................................................... 163.1.Mụctiêu ................................................................................................................ 163.2.Đốitượng,phạmvikhảosát ................................................................................. 17
3.2.1.Đốitượng: ................................................................................................... 173.2.2.Phạmvikhảosát ......................................................................................... 17
3.3.Phươngphápvàcôngcụthựchiện ...................................................................... 183.3.1.Thuthậpvànghiêncứutàiliệucósẵn: ..................................................... 183.3.2.Bảnghỏi(phiếuđiềutra): .......................................................................... 183.3.3.Phỏngvấnsâu: ............................................................................................ 18
4. KẾT QUẢ KHẢO SÁT ............................................................................................. 194.1.ThựctrạngcôngtácQLRRTTtrongcácDNNVVkhảosát ................................. 19
4.1.1.Mứcđộsẵnsàngứngphóvớirủirothiêntaivàcáchoạtđộng giảmnhẹcủaDN ....................................................................................... 22
4.1.2.TráchnhiệmxãhộicủaDNtrongcôngtáccứutrợthiêntai ..................... 284.2.NhucầuđàotạovềQLRRTTcủacácDN. ........................................................... 29
4.2.1.Nhucầuđàotạo: ......................................................................................... 294.2.2.ÝkiếncủaDNvềcôngtáctổchứcnângcaonănglựcQLRRTT .............. 30
5. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................................................................... 314.1.Kếtluận: ................................................................................................................ 314.2.Khuyếnnghị .......................................................................................................... 334.3.ĐềxuấtchươngtrìnhđàotạonângcaonănglựcQLRRTTchocácDNNVV ..... 34
PHỤ LỤC ........................................................................................................................ 37PHỤ LỤC 1: LỊCHKHẢOSÁTVÀDANHSÁCHCÁNBỘTHAMGIAPHỎNGVẤN .....37PHỤ LỤC 2:PHIẾUKHẢOSÁTDOANHNGHIỆP ................................................... 38PHỤ LỤC 3:DANHMỤCCÂUHỎIPHỎNGVẤNDOANHNGHIỆP .................... 42PHỤ LỤC 4 : DANHSÁCHDNVÀNGƯỜITRẢLỜIPHỎNGVẤN ...................... 48TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 54
4
CÁC TỪ VIẾT TẮT
ATLĐ AntoànlaođộngBCĐPCBLTW BanchỉđạoPhòngchốnglụtbãoTrungươngBCHPCBL&TKCN BanchỉhuyPhòngchốnglụtbãovàTìmkiếmcứunạnBĐKH BiếnđổikhíhậuCED TrungtâmGiáodụcvàPháttriểnDMC TrungtâmphòngtránhvàgiảmnhẹthiêntaiDN DNDNNVV DNnhỏvàvừaGNTT GiảmnhẹthiêntaiMTTQ MặttrậntổquốcPCCC PhòngcháychữacháyPTGNTT Phòngtránh,giảmnhẹthiêntaiPCBL PhòngchốngbãolụtRRTT RủirothiêntaiQLRRTT QuảnlýrủirothiêntaiSXKD SảnxuấtkinhdoanhTAF QuỹChâuÁTKCN TìmkiếmcứunạnVCCI Phòngthươngmại,côngnghiệpUNDP CơquanpháttriểncủaLiênhợpquốc
5
TÓM TẮT
Hàngnăm,ViệtNamphảiđốimặtvớinhiềuloạihìnhthiêntaikhácnhauđặcbiệtlàbãovàlũ.Nhữngtổnthấtdothiêntaigâyraướctínhtừ1-1,5%GDP,đãtácđộngxấuđếnnhiềumặtvềpháttriểnkinhtế,xãhộivàmôitrường.TrongbốicảnhbiếnđổikhíhậungàycànghiệnhữuởViệtNam,thiêntaiđượcdựbáolàsẽngàycàngkhắcnghiệt,khólường,giatăngvềcườngđộvàtầnsuất,khiếnngườidân,doanhnghiệp(DN)vàcácthànhphầnxãhộikhácphảigánhchịunhữngnguycơvàrủirothiêntailớnhơnbaogiờhết.
NỗlựctừphíaChínhphủvàcộngđồngtrongthờigianquađãđemlạinhữnghiệuquảnhấtđịnh,nhậnthứcvànănglựccủangườidân,cáccấpchínhquyềnđịaphươngtrongứngphóvớithiêntaiđượccảithiện,gópphầngiảmthiểunhữngthiệthạivềngườivàtàisảnkhithiêntaixảyra.Tuynhiên,nhữngnỗlựcnàydườngnhưkhôngđềcậpđếnmộtthànhphầnhếtsứcquantrọngcủanềnkinhtếđólàkhốiDN,đặcbiệtlàcácDNnhỏvàvừa(DNNVV),nơiđónggóphơn40%GDPvàtạorahàngtriệuviệclàm,gópphầnxóađóigiảmnghèo,tăngcườngansinhxãhội.CácDNmớichỉđượcnhìnnhậnởvaitròcứutrợthiêntaimàchưacósựthamgiachủđộngvàtíchcựcvàoquátrìnhứngphó,giảmnhẹvàkhôiphụchậuquảcủathiêntai.ThiếuchủđộngtrongphòngngừavàứngphóvớirủirothiêntainhiềukhiđãgâyranhữngtổnthấttolớnchoDN.Chođếnnay,mặcdùchưacósốliệuthốngkêchínhxácvềcácthiệthạidothiêntaigâyrachocácDNNVV,nhưngsốliệunàychắcchắnđãlênđếnnhiềungàntỷđồng,trongđónhiềuDNđãmấttrắngtàisảndẫntớiphásảnvànhiềungườilaođộngmấtviệclàm.Vìvậy,việctăngcườngkhảnăngứngphóvàchốngchọivớithiêntaichoDNkhôngnhữngbảovệlợiích,tàisảncủaDNmàcònbảovệngườilaođộngcủaDN,giađìnhhọvàcộngđồngmàDNphụcvụ.
Hiệnnay,ởViệtNamchưacóchươngtrìnhhaydựánnàovềquảnlýrủirothiêntaitrongcộngđồngDN,cũngnhưchưacótàiliệuhướngdẫnnàovềvấnđềnàyởViệtNam.Chínhvìvậy,QuỹChâuÁđãphốihợpvớiPhòngThươngmạiCôngnghiệpViệtNam(VCCI)vàTrungtâmGiáodụcvàPháttriển(CED)tiếnhànhđánhgiámứcđộsẵnsàngvànhucầuvềquảnlýrủirothiêntaicủacácDNtrongkhuônkhổDựán“TăngcườngmốiquanhệđốitácNhànướcvàtưnhântrongquảnlýrủirothiêntaivàứngphócủacộngđồngtạiViệtNam”tạibatỉnhNghệAn,ĐàNẵngvàKhánhHòa.KhảosátnhằmđưaramộtbứctranhchungvềmứcđộsẵnsàngứngphóvớithiêntaicủacácDNtrênđịabànbatỉnhtrên,từđóxácđịnhnộidungvàchươngtrìnhđàotạonhằmtăngcườngnănglựcvàkhảnăngứngphócủaDNtrênđịabànbatỉnhnày.
Đánhgiátậptrungnhữngnộidungcụthểsauđây:(i)MứcđộrủirocủacácDNtrênđịabànNghệAn,ĐàNẵngvàKhánhHòa;nhậnthứccủaDNvềQLRRTT,mứcđộsẵnsàngvàkhảnăngứngphócủaDN(ii)XácđịnhnhucầuđàotạovànângcaonănglựccủacácDNNVVvềQLRRTT. Khảosátđượctậptrungvào03nhómđốitượng,baogồm:(i)cácDNNVVhoạtđộngtậptrungvàonhómngànhsảnxuất,thươngmại,dịchvụ,thủysảnvàbảohiểmtrênđịabàn3tỉnh(ii)CáchiệphộiDNvàchinhánhVCCIđóngtại3Tỉnh(iii)CơquanquảnlýnhànướcvềQLRRTTtừtrungươngđếnđịaphương.Khảosátđượcthực
6
hiệnbằngcáchìnhthứckhácnhau,baogồmnghiêncứutàiliệu,gửiphiếuđiềutratới1000DN,phỏngvấnsâu51DNvàcáctổchứcliênquantại3tỉnh.
Tổn thất do thiên tai
ThốngkêsơbộcácthiệthạitrongnhữngnămquachothấyDNđãphảigánhchịunhiềutổnthấtnặngnềdothiêntaigâyravớinhiềuhìnhthứckhácnhau.
CácDNcóhoạtđộngsảnxuất,kinhdoanhvàcungứngdịchvụtạinhữngvùngcóthiêntaiđềubịthiệthạiởmứcđộnhấtđịnhdothiêntai.Theokếtquảđiềutraquaphiếu,trongsố191DN,có61%(117)DNtừngbịthiệthạidothiêntaigâyratrongvòng5nămtrởlạiđây,36%sốDNkhôngbịthiệthạivà3%DNkhôngtrảlời.TrongcácDNbịthiệthạithìmứcđộthiệthạirấtkhácnhau,cụthể5%sốDNbịthiệthạirấtnặngnề(nguycơphásảnnếukhôngcónguồnlựchỗtrợ,mấtnhiềunămđểphụchồiDN);30%sốDNbịthiệthạinặngnề(ảnhhưởngmạnhđếnhoạtđộngkinhdoanh,bịgiánđoạnkinhdoanhmộtthờigianđángkểsaukhithiêntai);43%DNthiệthạiítvà22%DNthiệthạikhôngđángkể.
Nhìnchung,tấtcả51DNphỏngvấntại3tỉnh,ởmứcđộtổnthấttừđángkể,nặngnềđếnrấtnặngnề,có52%sốcôngtyphỏngvấnbịtổnthấtvềnhàxưởng,47%côngtybịtổnthấthànghóavàsảnphẩmvà41%côngtycómáymócthiếtbịbịhỏng.Điềunàychothấy,cácDNbịảnhhưởngmạnhdothiêntai,trongđónhàxưởng,máymócthiếtbịvàsảnphẩmhànghóalànhómdễbịtổnthươngnhất.Tuynhiên,mứcđộtổnthấtcủaDNởmỗitỉnhcósựkhácbiệt.ĐàNẵngvàNghệAnthiệthạiởmứccao,KhánhHòaởmứcthấphơn.ỞĐàNẵng:thiệthạivềnhàxưởng;cóđến57%sốDNbịthiệthạirấtnặngnề,21%bịthiệthạiđángkể.ỞNghệAn:56%DNthiệthạinặngnềvàrấtnặngnề,13%ởmứcđángkể.Trongkhi100%DNởKhánhHòathiệthạikhôngđángkể.
Mức độ sẵn sàng của DN
Các dịch vụ cần cho hoạt động của DN
Hiệntại,vớinguycơbãolũhàngnămvàhoạtđộngcủaDNphụthuộcvàorấtnhiềunhàcungcấpvàdịchvụbênngoài,nguycơbịgiánđoạnsảnxuấtkinhdoanhcủacácDNtrênđịabànbatỉnhlàrấtlớn.ĐaphầncácDNđềuphụthuộcvàohệthốngđiện,giaothông,cấpthoátnước,vệsinhmôitrường.
HầuhếtcácDNphỏngvấnđềuphụthuộcvàohệthốnggiaothôngđườngbộ,đườngthủy,đườngsắt.Có43DN(84%)sửdụngđườnggiaothôngliêntỉnh;38DN(75%)sửdụngđườnggiaothôngnộitỉnh,12DN(24%)sửdụngđườngsắt,23(45%)DNsửdụngđườngthủy,chỉcó4DN(8%)làdùngđườnghàngkhông.
100%DNphụthuộcvàođiệnlướisinhhoạtvàsửdụngchovănphòng,trongkhiđócó38DN(76%)phụthuộcđiệnlướisảnxuất.100%DNsửdụngvàphụthuộcvàomạngthiếtbịviễnthông(điệnthoại,fax,vàinternet)trongkhiđóchỉcó01DNlàphụthuộcvàohệthốngthanhtoánđiệntửcủangânhàng(máyrúttiền,thanhtoánquathẻ).
HầuhếtcácDNđềuphụthuộchệthốngcấpthoátnướccủathànhphốvàcủatỉnh.47DN(92%)phụthuộchệthốngnướcsinhhoạtvà35DN(69%)phụthuộchệthốngcấpnướcchosảnxuất.45DN(88%)phụthuộchệthốngthoátnướcsinhhoạtvà35DN(69%)cầnhệthốngnướcthảichosảnxuất.
7
Các hoạt động giảm nhẹ và ứng phó hiện tại của DN
MứcđộsẵnsàngứngphóvớirủirotừthiêntaicủacácDNđượcthểhiệnquaviệclậpkếhoạchvàtổchứcthựchiệncáchànhđộngcụthể.Kếtquảđiềutraquaphiếuchothấy,trongsố191DNtrảlờicó5%sốDNkhôngquantâmđếnphòngchốngthiêntaihoặckhôngnhậnthứcđượclợiíchcủaviệcphòngchốngthiêntai;46%DNcóquantâmnhưngchưacókếhoạchphòngchốngvàứngphóvớithiêntai;33%DNđãcókếhoạchnhưngkhôngđủnănglựcvànguồnlựcđểthựchiện,ngoàiracònmộtsốlýdokhácnhư:chưađánhgiáđượcmứcđộrủiromàthiêntaicóthểgâyra,khôngdựđoántrướcvàkhôngchủđộngphòngngừa,kếhoạchphòngchốngthiêntaichưađượcxâydựngmộtcáchcụthểhoặcchủquanvìtừtrướcđếngiờthiêntaichưabaogiờảnhhưởngđếnhoạtđộnghoạtđộngSXKDcủaDNvàkhoảng16%DNkhôngnêurõlýdo.
Mặcdùnằmởnhữngvùngluônchịuảnhhưởngthiêntaihàngnăm,nhưnghầuhếtcácDNđềuchưacókếhoạchứngphórõràngvàcócăncứ,đặcbiệtlàcácDNNVV.Trongsố51DNđượcphỏngvấn,có19DNchobiếtđãcókếhoạch/phươngánphòngchốngbãolụt(chiếm37%);tuynhiênchỉcó7DNcungcấpđượcbảnphươngán/kếhoạchnày.Trongsố19DNcóphươngán/kếhoạchphòngchốngbãolụtcóđến15DNcóvốncủanhànước(nhànướcsởhữuphầnlớncổphầnhoặccôngtyTNHHmộtthànhviênnhànước)vàchỉcó04DNtưnhân.ĐasốcácDNcóphươngánđềucóquymôlớnvới13DNcódoanhthutrungbìnhhàngnăm(trong3nămgầnđây)đạttừ100tỉđếnhơn1.300tỉ,cósốlượngnhânviêndaođộngtừhơn300ngườiđếnhơn6.000ngườivàđãđivàohoạtđộngtrên6năm,cómộtsốítDNđãhoạtđộngtrên20năm.Trongkhiđó,đasốcácDNkhôngcókếhoạch/phươngánphòngchốngbão,lũ(24trongsố32DN)đềulànhữngDNcódoanhthuvàsốlượngcánbộcôngnhânviênthấphơnnhiềusovớinhữngDNđãcókếhoạch/phươngánnóitrên.Tuynhiên,trongsốDNchưacókếhoạchnàycóđến07DNđãthựchiệnhoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhtừ16nămđếntrên20năm.
Phỏngvấn51DNchothấy:hầuhếtcácDNđềuchorằngcáchoạtđộnggiảmnhẹvàứngphóvớithiêntailàrấtcầnthiết,nhưngchođếntạithờiđiểmkhảosátphầnlớncácDNvẫnchưacókếhoạchthựchiệncáchoạtđộngnày.Bằngchứngchothấycó59%DNchưacóhoạtđộngduytrì,dọndẹpđườngxá;71%DNchưacókếhoạchhướngdẫnsửdụngđườngvậnchuyểndựphòng;47%DNchưacókếhoạchbảovệthiếtbị,dữliệucầnthiết;43%DNchưacókếhoạchphâncôngnhiệmvụkhikhẩncấpvà55%DNchưacókếhoạchphụchồisauthiêntai.
Các dịch vụ cần thiết cho DN trong khi có thiên tai
HầuhếtcácDNđượchỏiđềuchorằngcácdịchvụsauđâylàrấtcầnthiếtchohọkhithiêntaixảyra:Sốđiệnthoạikhẩn,nguồnnănglượngdựphòng,hệthốngthôngtinliênlạcdựphòng,giaothôngdựphòng,bảovệhệthốngcấpthoátnướcvàbáocáodiễnbiếntìnhhìnhphòngchốngbãolũchocơquancóthẩmquyền.Tuynhiên,đasốcáccôngtykhảosátđềuchưacókếhoạchđểtìmkiếmhoặcsửdụngcácloạidịchvụnày,trừtrườnghợpvềdịchvụnănglượngdựphòngvới68%đãcókếhoạchchonguồnnănglượngdựphòng(đasốcáccôngtynàymuamáyphátđiện).
TrongkhicácDNNVVchưaquantâmhoặccóquantâmnhưngchưacócácphươngánQLRRTTthìcácDNlớn,DNNhànướcđãcósựchuẩnbịsẵnsàngứngphóvớithiêntai
8
tốthơnsovớicácDNVVN.ĐasốcácDNlớn,cócổphầncủaNhànướcđềuquantâmđếnQLRRTTvàđãxâydựngkếhoạchQLRRTT.Mộtmặt,cácDNnàycóđủkhảnăngvềtàichínhvànhânlựcđểxâydựngvàthựchiện,mặtkháctrướcsứcépcủakháchhànghoặccácngânhàng,họphảixâydựngcáckếhoạchnàycoinhưđólàmộttrongnhữngtiêuchuẩnquantrọngđểđápứngcácđiềukiệncủahợpđồngsảnxuấthayhợpđồngvayvốn.Ngoàira,đốivớinhữngDNđặcthùtronghệthốngnhànướcnhưDNkinhdoanhvềxăngdầu,việccómộtkếhoạchQLRRTTnhưvậylàyêucầubắtbuộc.
Trênthựctế,cáchoạtđộngcụthểnhằmphòngngừavàgiảmnhẹthiêntaicủaDNvẫncònthiếuvàyếu.NhiềuDNchưathựchiệncáchoạtđộngcầnthiếtđểbảovệnhữngkhâuthiếtyếunhấttrongDNnhư:Conngười,dữliệu,sảnphẩmhànghóavàmáymóc.Bêncạnhđó,cácdịchvụcầnthiếtchoDNtrongtrườnghợpxảyrasựcốkhithiêntaiđếncũngrấthạnchếcảvềphíanhàcungcấp(cáccơquanliênquannhưBanphòngchốnglụtbão,Côngan,Côngtyđiệnlực,cơquanYtế)vàcảphíangườisửdụngcácdịchvụ(cáccôngty).
Về sự hợp tác tương trợ lẫn nhau giữa các DN khi có thiên tai
ĐasốcácDNđềunhậnthứcđượctầmquantrọngcủasựhợptác,hỗtrợnhautrongvàsaukhixảyrathiêntailàcầnthiết,cụthể:100%DNchorằngcầnthiếtphảichiasẻnguồnlựcđểcùngđốiphótrongtrườnghợpkhẩncấpdothiêntaibãolũgâyra;98%chorằngviệchợptácvớicácDNcùngngànhnghềđểcùngtriểnkhaicáchoạtđộnggiảmnhẹthiêntailàcầnthiết;hơn80%chorằngcầnphảicósựhỗtrợvàchiasẻkinhnghiệmgiữacácDNquymôlớnvàquymônhỏhoặccácDNcókinhnghiệmQLRRTTvớicácDNchưacókinhnghiệmnày.Tuynhiên,trênthựctế,sựhợptáccũngnhưtươngtrợlẫnnhaugiữacácDNtronglĩnhvựcnàycònrấthạnchế.Có96%DNchưacóhoạtđộnghợptácgiữacácDNcókếhoạchQLRRTtốtvàDNyếuhơnvàhợptácgiữaDNcóquymôlớnvàquymônhỏ,88%sốDNchưacósựhợptác,hỗtrợgiữacácDNcókếhoạchQLRRTTtốtvàDNyếuhơn,78%sốDNchưacóhoạtđộngchiasẻnguồnlựctrongtrườnghợpkhẩncấp.MộtsốDN(chiếmtỷlệnhỏ)đãcósựhợptáctươngtrợlẫnnhau,nhưngcũngchỉgiớihạntronghệthốngcáccôngtythànhviênthuộcmộttổngcôngty.
Về mua bảo hiểm rủi ro thiên tai (RRTT)
ViệcthamgiamuabảohiểmRRTTchínhlàmộttrongnhữngbiệnphápnhằmGNRRchoDNtrongtrườnghợpthiêntai.Tuynhiên,sốlượngDNthamgiamuabảohiểmRRTTcònrấthạnchế.NhiềuDNnhậnthứcchưađầyđủvàchưacóđượcthôngtinvềloạidịchvụbảohiểmnày.Chínhvìvậy,khithiêntaixảyra,tỉlệđượcđềnbùcònrấtthấpsovớinhữngthiệthạimàDNđãgánhchịu,khiếncácDNphảitựxoaysởđểkhắcphụchậuquả.ĐãcónhữngDNkhôngthểtiếptụchoạtđộngtrởlạidokhánhkiệtnguồnvốnvàđứngbênbờvựcphásản.Tuynhiên,yếutốvềnănglựctàichínhcủaDNquyếtđịnhviệcmộtDNcómuabảohiểmrủirothiêntaihaykhôngkhimàloạihìnhbảohiểmnàychưabắtbuộcnhưbảohiểmcháynổ.
Trongcôngtácchuẩnbịvàứngphóvớithiêntai,việcmuabảohiểmRRTTlàgiảiphápcầnthiếtvàtrướcmắtđốivớicácDN,đặcbiệtlàcácDNNVV.Quakhảosátchothấy,nhìnchungcácDNchưanhậnthứcđượctầmquantrọngcủaviệcmuabảohiểmRRTT(nhấtlàtừsaucơnbãoXangsanenăm2006vàBãoKetsananăm2009).SốliệukhảosátchothấysốDNchưamuabảohiểmbãolụtchiếm57%,trongđóNghệAnvới23DNchiếm
9
tới78%chưamuabảohiểm,64%(14)sốDNtạiKhánhHòachưamuabảohiểm.TạiĐàNẵng,tỷlệDNđãmuabảohiểmRRTTđạttỉlệcaonhấtcaonhất,chiếm85%trongsố14DNkhảosát.
Nhu cầu đào tạo
Sốliệuthốngkêquaphiếuđiềutratừ191DNphảnhồichothấycó166DNchiếm87%sốDN“có”nhucầuđàotạovềQLRRTT;11%sốDN“không”cónhucầu(21DN),sốcònlạikhôngtrảlời(4DN).
KếtquảkhảosátnhữngnộidungcầnthiếtđượcđưavàochươngtrìnhđàotạovềQLRRTTchoDNchothấy:
(i) 100%DNcầnđượcđàotạovềcáchthứcxâydựngkếhoạchQLRRTT
(ii) 100%DNcầnđượcđàotạovềphươngthứclồngghépkếhoạchQLRRTTvàokếhoạchSXKD
(iii) 97%cầnđượcđàotạovềchínhsáchvàphápluậtliênquanđếnQLRRTTtạiViệtNam
(iv) 93%cầnđượcđàotạovềđánhgiárủirovàthiệthạidothiêntai
(v) 93%cầnđượcđàotạovềquytrìnhvàcôngcụQLRRTT
(vi) 93%cầnđượcđàotạovềtráchnhiệmxãhộicủaDNtrongcôngtáccứutrợthiêntai
(vii) 92%cầnđượccungcấpthôngtinvềcáckinhnghiệmthựctiễntốttrongQLRRTT
Kếtquảtươngtựcũngthunhậnđượctừphỏngvấnsâuở51DN,thêmvàođó98%DNmuốnđượcđàotạovềvấnđềkỹthuậtgiacốnhàxưởngvàcơsởhạtầng.
10
AN ASSESSMENT OF THE DISASTER PREPAREDNESS OF VIETNAMESE SMALL AND
MEDIUM ENTERPRISES
Vietnamsufferseveryyearfrommanytypesofnaturaldisasters,mostnotablyfromfloodsandstorms,withaverageannuallossestimatedupto1.5%GDP.Thecountryisconsideredtobeoneofthemostimpactedbyclimatechange,andnaturaldisastersareincreasinglymoreintense,frequentandunpredictablewhichposegreaterriskstopeople,communities,andbusinesses.
Overthepastfewyears,therehasbeenasubstantialincreaseinnewinitiativesinVietnamfocusing on local capacity building and community-based response to disasters. Suchefforts,however,havenoteffectivelyengaged localbusinesses indisasterpreparednessand response,whetherasan integralpartofcommunity resilienceorasakey resourcefordisasterrelief.Giventhatcommunityresiliencedependsgreatlyontheabilityoftheprivatesectortobounceback,re-establishproductionandcontinuetoprovideemploymenttolocalworkersintheaftermathofdisasters,businessdisasterpreparednessandresponseiscritical.Most smallandmediumenterprises (SMEs),however,donothaveadequateinformationorcontingencyplansforrisksassociatedwithnaturaldisasters.
Thereiscurrentlynoprogramorprojectondisasterriskmanagement(DRM)forbusinessesinVietnam. In response,with funding from theUnites StatesAgency for InternationalDevelopment(USAID),TheAsiaFoundation(TAF)ispartneringwithVietnamChamberofCommerceandIndustry(VCCI)andtheCenterforEducationandDevelopment(CED)tocarryoutaDRMassessmentofSMEsfromMay15th toJune4th2011 in the threeprovinces of NgheAn, Da Nang and Khanh Hoa. Themain objective was to capturestrengths,weaknessesandchallengesforSMEsinDRM,determinethetrainingnecessaryto improve internal governance and capacity of SMEs in DRM, and identify trainingbeneficiaries.Keyfindingsoftheassessmentarehighlightedbelow.
The business DRM assessment
Theassessmentcontaineddatadrawnfromtheresponsesof191SMEsinthethreeprojectprovincestoamail-outsurvey,andin-depthinterviewswith82businessrepresentativesof51SMEs,aswellaskeystaffofprovincialbusinessassociationsandVCCIprovincialbranches.Additionalmeetingswereheldwith16localorganizations,includingtheCentralandProvincialCentersforFloodandStormControl,theRedCross,insurancecompanies,andsocialbanks.Theassessmentcontainsthreemainparts:
(1)RisksfacedbySMEsinselectedfloodandstormaffectedareas:thesurveyassessedthe typeofdisasters that frequentlycausedamage tobusinessesand thedifferent typesandcausesofdamagetobusinessessuchastheinterruptiontosupplyofmaterialsandthedisruptionofproductionamongothers.
(2)ThestatusofDRMinSMEs:thesurveyassessedtheorganizationalstructure,personnel,knowledge and understanding of DRM and DRM-related government regulations for
11
businesses,mechanismsforsharingDRMinformationwithinandoutsidetheenterprise,andexperienceinthemitigationofnaturaldisasters.
(3)DRMtrainingneeds.
Losses caused by natural disasters
Theassessmentindicatedthatmanybusinessesincurredlossescausedbynaturaldisasters,ofwhichstormandfloodsarethemostfrequent.Almost85%ofbusinessesreportedbeingfrequentlyhitbyseasonalstorms,45%byfloods,andsome12%bycyclonesandhightide.Thethreeprovincesfaceddifferencetypesofdisasters:inDaNang,allbusinesseshadbeenaffectedbystorms,and50%hadbeenimpactedbyfloods;inKhanhHoa,halfwereaffectedbystormsandhalfbyfloods;inNgheAn,95%wereimpactedbystormsbutonly29%byfloodsand26%bycyclonesandhightide.
Themail-outsurveyshowedthatmorethan60%ofbusinesseshadincurredlossescausedbynaturaldisastersinthelastfiveyears.Ofthosewhosufferedlosses,5%ofthebusinessesexperiencedsuchsignificantdamagethatthebusinessoperationstheyhadbeforethedisasterwerenolongerviableandforcedthemtostartanewbusiness;30%indicatedheavylosseswithfacilitiesandproductsdamaged,businessoperationsaffectedforasignificantperiod;43%notedonlyslightlosses;and22%referredtolossesincurredasinsignificant.
The in-depth interviews further clarified the different kinds of damage suffered bybusinesses: 52% lost physical structures including office buildings and factories; 47%identifiedlossesofproducts;and41%notedlossesofequipments.Thesefiguresshowthatbusinessesarebadlyimpactedbynaturaldisasters,andtheirmostimportantassetsfromphysicalstructuressuchasofficebuildingsandfactories,productsandequipmentsareveryvulnerable.Therearedifferencesintheleveloflossesidentifiedbybusinessesinthethreeprojectprovinceshowever,withDaNangandNgheAnweremuchmoreaffected thanKhanhHoa.Almost60%ofbusinessesinterviewedinDaNangandNgheAnindicatedthattheysufferedexcessiveandheavylosses,whileallbusinessesinKhanhHoadescribedtheirlossesasinsignificant.
Level of business disaster preparedness
Essential services for business production
The frequency of annual flood and storms underscored the dependency on servicesprovidedbyother supplierswhichgreatly impact theability forbusinesses in the threeprovincestomaintainoperationsintimesofnaturaldisasters.Mostofthesebusinessesarereliantonelectric,roads,waterdrainagesystem,andsanitationservicesprovidedbyotheragenciesandcompanies.Theassessmentidentifiedthat84%ofbusinessesuseinter-provinceroadsystems,75%useinnerprovincialroadsystems;24%businessuserailways,45%usewaterwaysandonly4%useairlines.Allbusinessesaredependentontheelectricgrid for theirofficeactivitiesand 76%for theirproduction. Allbusinessesaccess thecommunicationnetworksfortelephones,faxesandinternetconnectionfortheiroperations(telephone,faxandinternet).Mostofthebusinessesaredependentonthedrainagesystemoftheprovinces,92%relyontapwater,and69%dependonlocalwatersupplierfortheirproduction.Thistremendousrelianceongovernmentservicesforbusinessesoperations
12
requirebusinesses to interactcloselywith relevantprovincialgovernmentagenciesanddepartmentsondisasterpreparednessandresponse,butthereislittlesystematicdialogueorclearplansbetweenprovincialgovernmentsandbusinesses.
Disaster preparedness and response activities in businesses
Thelevelofbusinesspreparednessfordisasterriskscanbegaugedbytheplanningandimplementationofspecificactions.Themail-outsurveyshowedthat117businessesoutof191hadbeenhitbynaturaldisastersinthelastfiveyears.Ofthose,46%havenotyetdevelopeddisasterpreparednessandresponseplans,with33%havingadisasterpreparednessplanbutnocapacity to implement theplan. Fivepercentof thebusinesseswhichhadexperiencednaturaldisasters indicatednoconcernaboutdisaster riskpreparedness andreduction,and16%didnotanswer.
Insum,evenintheareaspronetofloodsandstorms,mostofthebusinesseswhorespondedhavenotyetdevelopeddisasterpreparedness and responseplans.Of the51businessesinterviewed,19businessesindicatedthattheydohavesuchaplanbutonlysevenofthemwere able toprovide theirplans. Of these19businesses, it isnotable that15of themarestate-ownenterprisesandonly fourareprivatecompanies.Almostallof thosewhohaveadisasterpreparednessandresponseplanarelargebusinesses,withaverageannualturnoverfrom5to65millionUSDandstaffrangingfrom300to6000people.Mostofthesmallbusinesseswithmuchlowerannualturnoverandnumberofstaffdonothaveanypreparednessandrespondplans,evenifanumberofthemhavebeeninbusinessformanyyears.
Morespecifically,59%ofthebusinessesintervieweddonotcarryoutregularmaintenanceand clearanceof debris off of roads andpathwayson their ownpremises; 71%donothavealternativesupplyroutessetup;47%donothaveaplanforprotectingequipmentsanddata;43%donothaveaplanforemergencydutyassignmentforstaff;and55%lackaproductionrecoveryplan. Additionally,mostbusinessesagreedthathotlinenumbers,alternativepower sources,backupcommunications system,alternative transport routesandvehicles,drainagesystemprotectionandprogressreportingtoresponsibleauthoritiesare essential for enterprises tohave and todowhendisastersoccur.However, thevastmajority of businesses have not accessed anyof the information providedby the localauthoritiesrelatedtotheoperationsofservicesoractivelyworkwithlocalgovernmentstoestablishmoreactiveguidanceandplansintimesofdisasters.
Cooperation in disaster response among businesses
Most of the interviewed businesses recognized the importance of cooperation amongthemselves to copewithnaturaldisasters, fromsharing responsibilities in emergencies,tocooperatingwithotherbusinessesinthesamesector,toshareexperiencesondisasterpreparednessandresponse.Thecooperationamongbusinessesinfact,however,isquitelimited,with78%ofbusinessesnotyetinvolvedinsupportingothersinemergencycasesandonlyfewdosobutonlywithintheirownbusinessgroup.
Disaster risk insurance
13
Disasterriskinsuranceisconsideredariskreductionsolutionforbusinessesindisaster-proneareas.Thenumberofbusinesseshavingthisinsurancewasquitelimited,however,becauseofinadequateawarenessandinsufficientinformationontheimportanceofsuchinsurance. Although businesses did raise the fact that the compensation rate from theinsurancecompaniesismuchlowerthanthelossesbusinessesincurred,thekeyfactorinthedecisionwhetherornotabusinesswouldbuydisasterrisk insuranceis itsfinancialcapacity.Surveydatashowedthatoverall,57%(29outof51businesses)ofallbusinessesdonothaveinsurance,with78%(18outof23businesses)inNgheAnand64%(9outof14businesses)inKhanhHoa.However,86%(12outof14businesses)ofthebusinessessurveyedinDaNanghadinsurance.DaNang,arelativelywealthycity,washitverybadlyby thestormXangsane in2006,andbusinesses there reportedbuying insurance in theaftermathofthestorm.
Business support for disaster relief
Interviews revealed that all the surveyed businesses have contributed financial and in-kindsupporttotheirworkersandvulnerablelocalcommunitiesintimeofdisasters.Mostgiveonavoluntarybasis,whileotherscontributedwhenaskedbylocalauthorities.Afewcompaniesalsoraisedtheirconcernabouttheeffectivenessandtransparencyoflocalsocialorganizationsinusingdisasterreliefcontributions.
DRM training need
ThesurveyalsoshowedthatthemajorityofbusinesseslackDRMknowledgeandskills.Approximately96%ofrespondentshavenotsenttheirstafftoanyDRMrelatedtraining.Mostpreparednessplanshavenotbeenincorporatedintobusinessandproductionplans.As such, resources that businesses devoted toDRM-related activities are very limited.Eighty-sevenpercentofbusinessrespondentsrequestedtrainingonDRM.
ThestrongestdemandforDRMtrainingwasinNgheAnandDaNangandmuchlowerinKhanhHoa.ThiscouldbebecauseKhanhHoasufferslessfromnaturaldisastersthantheothertwoprovinces,althoughtheprovincehasbeenidentifiedasparticularlyvulnerabletoclimatechangethroughincreasednumberofstormsandtheriseinsealevel.Assuch,itislikelythatKhanhHoawillneedmoresupporttoraiseawarenessoftheimportanceandbenefitsofDRMplanning.
As forDRM training content, the survey identified these key areas: Vietnam’sDRM-relatedpoliciesandlaws;DRMproceduresandtools;DRMplanning;howtomainstreamDRM into business and production plan; natural disaster risk and damage assessment;DRMsuccessstories;anddisasterreliefandCorporateSocialResponsibility.
In-depth interviews with businesses revealed similar interests in training content, butbusinessrepresentativesalsoindicatedastrongneedfor informationrelatedtobuildingreinforcementtechniques.
14
1. GIỚI THIỆUTheosốliệuthốngkêcủaViệtNam1,bìnhquânmỗinăm,thiêntaiđãlàmchếtvàmấttíchkhoảngtrên700người,bịthươnghàngnghìnngười,thiệthạivềkinhtếtừ1,0-1,5%GDP.Đặcbiệt,năm1997thiêntaiđãcướpđisinhmạngcủa974người,làmnhiềungườibịmấttích.Trậnlũlịchsửnăm1999ởcáctỉnhDuyênhảimiềnTrungđãlàmchếtvàmấttích899người.Bãosố62(Xangsane)năm2006làm76ngườichếtvàmấttích,532ngườibịthươngvàgâythiệthạitàisảnlênđến10.400tỷđồng,tươngđương650triệuđôlaMỹ.Cơnbãosố9Ketsana,năm2009làmthiệtmạng163người,có17ngườimấttích,vàgâythiệthạivậtchấtgần800triệuđô-la.Mặcdù,chưacónghiêncứuvàsốliệucụthểnào,nhưngrấtnhiềuđạidiệncơquanvàchínhquyềnđịaphươngbịảnhhưởngđềuchorằng,nếucôngtácchuẩnbịvàứngphótốt,cóthểgiảmđược50%nhữngthiệthạivềngườivàcủa.Nhữngthiệthạidobãogâyragầnđâychothấyvẫncònnhiềuviệccầnlàmđểgiảmnhẹthiệthạivàtổnthấtdothiêntaigâyra.
Theothốngkênăm20093,ViệtNamcóhơn240.000DNnhỏvàvừa(DNNVV),chiếmgần98%tổngsốDNcảnước.CácDNNVVkhôngchỉđónggópđángkểvàosựpháttriểnkinhtếcủađấtnướcmàcòngiúptạorahàngtriệuviệclàmmớimỗinăm,gópphầnxóađóigiảmnghèo,tăngcườngansinhxãhội.CácDNNVVsửdụngtrên50%laođộngxãhộivàcómặttrênkhắpcácvùngcủacảnước.MặcdùchưacósốliệuthốngkêchínhxácvềcácthiệthạidothiêntaigâyrachocácDNNVVnhưngconsốnàychắcchắnđãlênđếnnhiềungàntỷđồng,trongđónhiềuDNmấttrắngtàisản,dẫntớiphásảnvànhiềungườilaođộngmấtviệclàm.Chínhvìvậy,việctăngcườngkhảnăngứngphóvàchốngchọivớithiêntaichoDNkhôngnhữnglàbảovệlợiích,tàisảncủaDNmàcònbảovệngườilaođộngcủaDN,giađìnhhọvàcộngđồngmàDNphụcvụ.NếuDNcókhảnăngứngphótốtthìđâycũngchínhlànguồnlựcquantrọngcóthểtrợgiúpvàhỗtrợcộngđồngtrước,trongvàsauthiêntai.
Chođếnnay,ởViệtNamchưacóchươngtrìnhhaydựánnàovềquảnlýrủirothiêntaitrongcộngđồngDN,cũngnhưchưacó tài liệuhướngdẫnvềvấnđềnàyởViệtNam.Chínhvìvậy,QuỹChâuÁđãphốihợpvớiPhòngThươngmạiCôngnghiệpViệtNam(VCCI)vàTrungtâmGiáodụcvàPháttriển(CED)tiếnhànhđánhgiámứcđộsẵnsàngcủacácDNtrongkhuônkhổDựán“TăngcườngmốiquanhệđốitácNhànướcvàtưnhântrongquảnlýrủirothiêntaivàứngphócủacộngđồngtạiViệtNam”tạibatỉnhNghệAn,ĐàNẵngvàKhánhHòa.ĐánhgiátậptrungvàomứcđộthiệthạicủacácDNtrongvòng5nămtrởlạiđây,xácđịnhmứcđộrủirocủacácDNtrongthiêntai(bãovàlũ),cáckếhoạchứngphóvàhoạtđộnggiảmnhẹhiệnnaycácDNđãvàđangápdụng.KhảosátsẽđưaramộtbứctranhchungvềmứcđộsẵnsàngứngphóvớithiêntaicủacácDNtrênđịabànbatỉnhtrênvàtừđóxácđịnhnộidungvàchươngtrìnhtăngcườngnănglựcvàkhảnăngứngphócủaDNtrênđịabànbatỉnhnày.
1 Đào Xuân Học - Ứng phó với biến đổi khí hậu, Báo Nhân dân cuối tuần online, 8/7/2011 (http://www.nhandan.com.vn/cmlink/nhan-dan-cu-i-tu-n/nhan-dan-cu-i-tu-n/khoa-h-c-giao-d-c/ng-pho-v-i-bi-n-i-khi-h-u-1.303004#IzTfvpTQ8DIt.)2 Cơ sở dữ liệu thiên tai, Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo phòng chống lụt bão trung ương (http://www.ccfsc.gov.vn/KW6F2B34/Co-so-du-lieu-thien-tai.aspx)3 Tổng cục Thống kê- Niên giám thống kê 2010
15
2. MôI TRườNG CHíNH SÁCH
2.1. Môi trường chính sách liên quan đến quản lý rủi ro thiên tai (QLR-RTT) và biến đổi khí hậu (BĐKH) ở Việt Nam
Côngtácphòngchống,giảmnhẹvàkhắcphụchậuquảthiêntaiđãđượcChínhphủquantâm,đặcbiệttrongbốicảnhbiếnđổikhíhậuhiênnayvàViệtNamđượcxácđịnhlàmộttrongnhữngquốcgiabịảnhhưởngnặngnềnhấtthếgiới.
ViệtNamđãvàđangtíchcựchợptáccótráchnhiệm,cóhiệuquảvớicộngđồngquốctếtronglĩnhvựcgiảmnhẹthiêntaivàthíchứngvớibiếnđổikhíhậu.ViệtNamđãthamgiakíkếtvàtổchứcthựchiệnNghịđịnhthưKyotovàCôngướckhungcủaLiênHiệpQuốcvềBiếnđổikhíhậu,KhunghànhđộngHyogovềgiảmnhẹthiêntai,HiệpđịnhASEANvềquảnlíthiêntaivàứngphókhẩncấp(AADMER)vàHướngdẫntuyêntruyềntrongnướcvềứngphóvàkhắcphụchậuquảbanđầusauthảmhoạ(HướngdẫnIDRL).Trongsốnhữngđiềuướcquốctếnày,hiệpđịnhAADMERlàđiềuướccóhiệulựcràngbuộcvàtrựctiếpnhấtđốivớilĩnhvựcphòngtránhvàgiảmnhẹthiêntai(PTGNTT).
Hiệnnay,ViệtnamcũngcórấtnhiềuvănbảnhướngdẫnvàpháplýcóliênquanđếnlĩnhvựcQLRRTT.Đángchúýlà,ChiếnlượcQuốcgiavềPhòng,chốngvàgiảmnhẹthiêntaiđếnnăm2020đãđượcChínhphủphêduyệttạiQuyếtđịnhsố172/2007/QĐ-TTgngày16/11/2007vàChươngtrìnhmụctiêuquốcgiaỨngphóvớibiếnđổikhíhậutạiQuyếtđịnhsố158/2008/QĐ-TTgngày02/12/2008.Năm2009,tạiquyếtđịnhsố1002/QĐ-TTg,ngày13/7/2009,ChínhphủđãphêduyệtĐềán“NângcaonhậnthứccộngđồngvàQuảnlýthiêntaidựavàocộngđồng”nhằmnângcaonhậnthứccủamỗingườidântrongphòng,ứngphóđểgiảmthiểuđếnmứcthấpnhấtthiệthạivềngườivàtàisảndothiêntaigâynên.Đâyđượcxemlànhữngnỗlực,quyếttâmcủaChínhphủhuyđộngmọinguồnlựcxãhội,ngườidântrongcôngtácphòngtránhvàgiảmnghẹthiêntai.
Mặcdù,vănbảnquyphạmphápluậtvềphòngchốngthiêntaicủaViệtNamđượcbổsungvàhoànthiệnliêntục,nhưngcácvănbảnnàyvẫnrấttảnmạnvàchồngchéo.Đếnnay,chưacómộtvănbảnquyđịnhtổngthểvềcôngtácphòngngừa,ứngphóvàtáithiếtđốivớicácloạihìnhthiêntaiởViệtNam.Cácyếutốliênquanđếnthiêntaituycóđượcđềcậptrongvănbảnnhưngchỉởphạmvihẹpđốivớilĩnhvựcquảnlýcủatừngbộ,ngành.Sựphântántrongquảnlýnhànướcđốivớithiêntaicóthểdẫntớikhókhăntrongphốihợphànhđộngkhixảyrađồngthờinhiềuloạithiêntai,phântánnguồnlựccủanhànước,gâytốnkémvàgiảmhiệuquả4.Thựchiệncáccamkếtquốctế,ViệtNamđãvàđangtrongquátrìnhsoạnthảovănbảnluậtvềphòng,tránhvàgiảmnhẹthiêntai,theokếhoạchsẽhoànthiệnvàđưavàoápdụngvàonăm2014.
2.2. Chính sách QLRRTT có liên quan đến DNNVV
TronglĩnhvựcQLRRTT,cácchínhsáchvàchươngtrìnhquốcgiahiệnnaychưaquantâmvàđềcậpđầyđủđếnvaitròcủacộngđồngDN,đặcbiệtcácDNởkhuvựckinhtếtưnhân.CáctổchứckinhtếnóichungvàcộngđồngDNNVVnóiriêngchưađượcđềcậpđếntrongmụctiêunângcaonănglựcvềphòngchốngvàgiảmnhẹthiêntaiởcácchiếnlượcvàcácđềáncụthể.“Chiếnlượcquốcgiavềphòngchốngvàgiảmnhẹthiêntaiđếnnăm2020”
4 Thuyết minh đề xuất xây dựng luật phòng tránh và giảm nhẹ thiên tai,BộNNvàPTNT.2010
16
đượcThủtướngchínhphủphêduyệttạiquyếtđịnh172/2007/QĐ-TTgngày16/11/2007đãnêu:“Cơquannhànước,tổchứckinhtế,tổchứcxãhội,đơnvịvũtrangnhândânvàmọicôngdânsốngtrênlãnhthổViệtNamcónghĩavụthựchiệnphòngchốngvàgiảmnhẹthiêntai”.Mộtsốmụctiêucụthể,trongđóquyđịnh“đảmbảo100%cánbộchínhquyềnđịaphươngcáccấptrựctiếplàmcôngtácphòngchốngthiêntaiđượctậphuấn,nângcaonănglựcvàtrìnhđộvềcôngtácphòngchốngvàgiảmnhẹthiêntai;trên70%sốdâncácxãthuộcvùngthườngxuyênbịthiêntaiđượcphổbiếnkiếnthứcvềphòngchống,chốnglụtbãovàgiảmnhẹthiêntai”.
ThủtướngChínhphủđãbanhànhquyếtđịnh1002/QĐ-TTg,ngày13/7/2009phêduyệtđềán“Nângcaonhậnthứccộngđồngvàquảnlýthiêntaidựavàocộngđồng”.TheoĐềánnày,chươngtrìnhđàotạo,tàiliệuđàotạovàcáchoạtđộngliênquanđềutậptrungvàonângcaonănglựcchocánbộcáccấpvàcộngđồngngườidân.CácvănbảntrênđềuchưađềcậpđếnkhốiDN.CáccơquancóliênquantronglĩnhvựcQLRRTTcũngthừanhậnmọinỗlựcmớichỉtậptrungchocộngđồngmàchưacósựquantâmđếnkhốiDN.
NgaycảnhữngchươngtrìnhcủaChínhphủhỗtrợkhắcphụchậuquảthiêntaivẫnchỉchútrọnghỗtrợnôngdân,ngưdân,chủtrangtrại,tổhợptác,hayhợptácxãsảnxuấtchứchưaquantâmđếncácDNnhỏvàvừa.Vídụ,Quyếtđịnh142/2009/QQĐ-TTg,ngày31/12/2009củaThủtướngchínhphủvềcơchếchínhsáchhỗtrợgiốngcâytrồng,vậtnuôi,thuỷsảnđểkhôiphụcsảnxuấtvùngbịthiệthạidothiêntai,dịchbệnh,khôngđềcậpđếnnhómđốitượngDNNVV.
Đếnnay,đãcókhoảng17tổchứctrongnước,quốctếvàphichínhphủđãvàđangtriểnkhaicáchoạtđộngvềquảnlýthiêntaidựavàocộngđồngở23tỉnh,thànhphố/tổngsố63tỉnhthànhtrongcảnước(chiếm35%)5.CộngđồngDNcó vai trò cực kỳ quan trọng trong ngăn ngừa thiên tai,bảo vệ nền kinh tế của các quốc gia,cộngđồngvà bản thân, nhưng cho đến nay chưacóbấtkỳdựánnàohỗtrợDNphòngngừavàứngphóvớithiêntaichobảnthânDN.Đãđếnlúccầnphảithayđổicácchínhsáchcủanhànướcnhằmkhuyếnkhíchvàhỗtrợmọicôngdân,cộngđồng,cácthànhphầnkinhtếcùngthamgiavàocôngtácchuẩnbịlậpkếhoạchứngphóvàkhắcphụchậuquảthiêntai,đưacôngtácnàytrởthànhtráchnhiệmvànghĩavụcủamọithànhphầnkinhtế.
3. PHưƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ3.1. Mục tiêu
Mục tiêu tổng quát :KhảosátnhucầuthựctrạngQLRRTTtrongDNlàmcơsởđểxâydựngchươngtrìnhvàthiếtkếtàiliệunhằmnângcaonănglựcchocácDNvừavànhỏtrongcôngtácnày.
Mục tiêu cụ thể :(i)ĐánhgiámứcđộrủirocủacácDNtrênđịabànNghệAn,ĐàNẵngvàKhánhHòa;nhậnthứccủaDN,mứcđộsẵnsàngvàkhảnăngứngphócủaDN(ii)XácđịnhnhucầuđàotạovànângcaonănglựccủacácDNNVVvềQLRRTT.
5 Hướng dẫn tổ chức thực hiện đề án nâng cao nhận thức cộng đồng và QLTT dựa vào cộng đồng,DMC/OxfamHongKong.
17
3.2. Đối tượng, phạm vi khảo sát
3.2.1.Đốitượng:
Khảosátthựchiệntrênđịabàndựántại3tỉnh:NghệAn,ĐàNẵngvàKhánhHoàthuộcvùngduyênhảimiềnTrungViệtNam.Khảosátđượctậptrungvào03nhómđốitượng,baogồm:(i)CácDNNVVhoạtđộng(ii)CáchiệphộiDNvàchinhánhVCCIđóngtạiđịaphương(iii)CơquanquảnlýnhànướcvềQLRRTTtừTrungươngđếnđịaphương.
NhómkhảosátlựachọncácDNkhảosáttheocáctiêuchísau:
Loại hình DN:DNnhànước(DNNN)baogồmcảcácchinhánh;côngtycổphần(CTCP);Côngtytráchnhiệmhữuhạn(TNHH),DNtưnhân(DNTN);DNvốnđầutưnướcngoài(FDI)
Ngành nghề kinh doanh:Sảnxuất,Thươngmại/Dịchvụ,Khaikhoáng,Nông/lâm/thuỷsản.
Địa bàn khảo sát:Nhómkhảosátchọncáchuyện,thịdướiđây(lànhữnghuyệnđãbịảnhhưởngnặngnềdothiêntaitrongnhữngnămqua):
• NghệAn:ThànhphốVinh;HuyệnQuỳnhLưu;HuyệnYênThành;HuyệnDiễnChâu;ThịxãCửaLò.
• ĐàNẵng:TP.ĐàNẵng;HuyệnHoàVang.
• KhánhHoà:thànhphốNhaTrang;HuyệnVạnNinh;HuyệnNinhHoà;HuyệnCamLâm;ThịxãCamRanh.
3.2.2.Phạmvikhảosát
ĐểlàmcơsởxâydựngtàiliệuvàxâydựnggiảiphápnângcaonănglựcchocácDNNVV,nhómkhảosátđãtậptrung:
- Đánh giá chung về mức độ thiệt hại do thiên tai của các DN trong những năm vừa qua: khảosáttậptrungvàocácloạihìnhthiêntaimàcácDNthườnggặpvàthiệthạivềngười,cơsởvậtchấtcũngnhưvềkinhtếdothiêntaigâyra.
- Đánh giá mức độ rủi ro của DN: KhảosátđánhgiácáchoạtđộngcủaDNphụthuộcvàonhữngdịchvụvàcơsởhạtầngthiếtyếunào,quađóxácđịnhmứcđộrủiro,mứcđộgiánđoạnkinhdoanhcủaDNvìbịthiêntai.
- Đánh giá mức độ sẵn sàng và các hoạt động giảm nhẹ hiện nay các DN đang áp dụng như: bộmáynhânsự,tìnhhìnhhoạtđộngsảnxuấtkinhdoanh,đặcbiệtlànhậnthứcvàhiểubiếtvềQLRRTTcủaDN;cácquyđịnhliênquanđếnQLRRTTtạiDN;chiasẻthôngtintrongvàngoàiDNliênquanđếnQLRRTT.KinhnghiệmphòngtránhvàgiảmnhẹthiêntaivàtráchnhiệmcủalãnhđạocácDNtrongQLRRTTtrongDNvàtráchnhiệmxãhộicủaDNtrongcôngtáccứutrợthiêntaitạiđịaphương.
- Xác định các nhu cầu đào tạo của các DNNVV về công tác QLRRTT: ThôngquaviệcđánhgiámứcđộsẵnsàngvànhậnthứccủacácDN,cóthểxácđịnhđượcnhucầuđàotạovànângcaonănglựcnhómđốitượngnày.Ngoàira,khảosátcũngtìmhiểuthêmnhucầuthựctếcủaDNvềnộidung,hìnhthứcvàthờilượngđàotạo(nếuhọcónhucầuđàotạovàtậphuấn),cáchìnhthứcthôngtinphùhợpcholãnhđạovàngườilaođộngcủaDN.
18
3.3. Phương pháp và công cụ thực hiện
Việctổchứcthuthậpthôngtinphụcvụchonghiêncứuđượctiếnhànhđồngthờivớicácphươngphápnêudướiđây.
3.3.1.Thuthậpvànghiêncứutàiliệucósẵn:
Nhómnghiêncứuđãthuthậpcáctàiliệuđàotạo,cácbáocáoliênquanđếnQLRRTTtrongvàngoàinước,cácbáocáokinhnghiệmvềphòngchốngrủirothiêntaiđãthựchiệntạiViệtNam,đặcbiệtlàkhuvựcDuyênhảimiềnTrung,cácvănbảnphápquyliênquanđếnQLRRTTvàứngphóvớibiếnđổikhíhậucủaViệtNamnóichungvàcácchínhsáchvềQLRRTTliênquanđếnDNtừtrungươngđếnđịaphương.
3.3.2.Bảnghỏi(phiếuđiềutra):
PhiếuđiềutrađượcthiếtkếcósựthamgiarộngrãicủacácđốitácliênquanbaogồmCED,VCCIvàđặcbiệtcósựđónggópkỹthuậttừphíaQuỹChâuÁ.Nộidungphiếuđiềutratậptrungvàođánhgiáthiệthạitrongvòng5nămquavàcácnguyênnhânchủquanvàđánhgiánhanhnhucầuđàotạovàmứcđộquantâmcủaDNđốivớinộidungQLRRTT(xemtạiphụlục2).
Nhómkhảosátgửiđi1.000phiếuđiềutrachocácDNtrênđịabànbatỉnh6đápứngcáctiêuchísau:(i)CácDNNVVthườnghạnchếvềnguồnlựcứngphónếuthiêntaixảyra(ii)CácDNNVVcóvịtrígầnsông,biển(iii)CácDNNVVcóngànhnghềsảnxuất,kinhdoanhthươngmạiphụthuộcvàothờitiếtkhíhậunhư:sảnxuấtchếbiếnnônglâmthuỷsản,xâydựng.Trong1000DNnhậnphiếu,chỉcó191DNđiềnđầyđủphiếuvàgửilạiđiềutranày.7
3.3.3.Phỏngvấnsâu:
Công tác chuẩn bị:
Dựatrêncáctiểuchíđãthốngnhất,NhómkhảosátđãlựachọnvàlêndanhsáchDNđểtiếnhànhphỏngvấnsâuvới51DN(DanhsáchcácDNthamgiaphỏngvấntạiphụlục4).Ngoàira,NhómcũnggặpgỡvàtìmhiểuthêmthôngtintừcáccơquancóliênquanđếnQLRRTTcấptỉnhnhằmtìmhiểuthêmthôngtinvềtìnhhìnhthiêntaiđãxảyratạiđịaphươngcũngnhưsựhỗtrợtừphíađịaphươngđốivớicácDNtrongcôngtácQLRRTT(BanchỉđạophòngchốngbãolụtvàTKCNtỉnhvàHộiChữthậpđỏcủatỉnh.).PhỏngvấnsâutìmhiểucácthôngtinchungvềDN;mứcđộthiệthạicủacácDNtrongnhữngnămqua,mứcđộrủirohiệntạicủaDNvàmứcđộsẵnsàngcủaDN(Danhmụccáccâuhỏiphỏngvấnxemtạiphụlục3).
Thành phần nhóm khảo sát:baogồm02thànhviêncủaCEDvà02cánbộtừcácchinhánhVCCItạitừngtỉnh,đặcbiệtluônluôncósựthamgiagiámsát,hỗtrợcủa01cánbộquảnlýchươngtrìnhtừQuỹChâuÁ.Tạimỗitỉnh,nhómkhảosátđượcchiathành02nhómvàtiếnhànhkhảosáttheodanhsáchDNđãlựachọn.Mỗinhómcó02người,trongđó01ngườilàcánbộcủaCEDlàmtrưởngnhómvàthànhviênkháctừVCCIđịaphương..
6Trongđócó400phiếugửiĐàNẵng,;300phiếuNghệAn,và300phiếuKhánhHòa.7Trongđócó119phiếuNghệAn,;58phiếuĐàNẵng,và14phiếuKhánhHòa.
19
Lịch khảo sát thực địa:đượctiếnhànhtại03tỉnhtừngày15/5/2011đếnngày4/6/2011,trongđó:ĐàNẵngtừngày15-20/5/2011,KhánhHoàtừngày23-25/5/2011vàNghệAntừngày30/5/2011đếnngày2/6/2011.Lịchkhảosátvàthànhphầnnhómkhảosáttạiphụlục1.
4. KẾT QUẢ KHẢO SÁT
4.1. Thực trạng công tác QLRRTT trong các DNNVV khảo sát
Mức độ thiệt hại của các DN trong những năm qua:
CácDNcóhoạtđộngsảnxuất,kinhdoanhvàcungứngdịchvụtạinhữngvùngcóthiêntaiđềubịthiệthạiởmứcđộnhấtđịnhdothiêntai.Theokếtquảđiềutraquaphiếu,trongsố191DN(DN),có61,25%(117)DNtừngbịthiệthạidothiêntaigâyratrongvòng5nămtrởlạiđây,36,12%sốDNkhôngbịthiệthạivà2,63%DNkhôngtrảlời.TrongcácDNbịthiệthạithìmứcđộthiệthạirấtkhácnhau,cụthể:5,13%sốDNbịthiệthạirấtnặngnề(nguycơphásảnnếukhôngcónguồnlựchỗtrợ,phảimấtnhiềunămđểphụchồiDN);29,91%sốDNbịthiệthạinặngnề(ảnhhưởngmạnhđếnhoạtđộngkinhdoanh,bịgiánđoạnkinhdoanhmộtthờigianđángkểsaukhithiêntai);42,74%DNthiệthạiítvà22,22%DNthiệthạikhôngđángkể.
Kếtquảphỏngvấnsâuchothấy:41,18%DNbịthiệthạivềnhàxưởng,35,30%DNthiệthạivềsảnphẩm,hànghoá;25,49%DNthiệthạivềmấtnguồncungứngnguyênliệuvà19,60%DNthiệthạidocôngnhânnghỉviệcởmứcnặngnềvàrấtnặngnề.
KếtquảphântíchmứcđộthiệthạicủacácDNtrongtừngtỉnhchothấy:ĐàNẵngcósốlượngDNbịthiệthạidothiêntaiởmứcnặngnềvàrấtnặngnềcaonhấtsovới02tỉnhcònlại.Cụthể:Vềnhàxưởng:57,14%DNcómứcđộthiệthạirấtnặngnề;Vềmáymócvàthiếtbị:42,86%DNcómứcđộthiệthạinặngnềvàrấtnặngnề;vềsảnphẩm,hànghoá:42,85%DNởmứcnặngnềvàrấtnặngnề;28,57%DNbịthiệthạidogiánđoạnnguồncungcấpnguyênvậtliệuvà21,43%DNbịthiệthạinặngnềvàrấtnặngnềdocôngnhânnghỉviệc.
Tươngtự,tạiNghệAn,kếtquảchothấy:vềnhàxưởngcó56,52%DNbịthiệthạiởmứcnặngnềvàvàrấtnặngnề;vềmáymócthiếtbịcó21,74%ởmứcnặngnềvàrấtnặngnề;vềsảnphẩm,hànghoácó52,17%DNởmứcnặngnềvàrấtnặngnề;vềmấtnguồncungcấpnguyênliệu:39,13%DNbịthiệthạiởmứcnặngnềvàrấtnăngnềvà30,43%DNbịthiệthạinặngnềvàrấtnặngnềdocôngnhânnghỉviệc.
SovớiĐàNẵngvàNghệAn,cácDNtạiKhánhHoàcómứcđộthiệthạithấpnhất.KếtquảphỏngvấnchothấykhôngcóDNnàobịthiệthạiởmứcđộnặngnềvàrấtnặngnề.PhầnlớncácDNchỉbịảnhhưởngởmứckhôngđángkể.Cụthể,vềnhàxưởng:100%DNchỉbịảnhhưởngkhôngđángkể;vềmáymócthiếtbị:85,71%DNảnhhưởngởmứckhôngđángkểvà14,29%DNảnhhưởngởmứcđángkể;vềhànghoá:92,86%ảnhhưởngởmứckhôngđángkểvà7,14%ởmứcđángkể;vềmấtnguồncungcấpnguyênliệuvàcôngnhânnghỉviệc:85,71%ởmứckhôngđángkểvà14,29%ởmứcđángkể.KhôngcóDNnàobịphạtdochậmtiếnđộhợpđồng.
Nhìnchung,tấtcả51DNphỏngvấntại3tỉnh,ởmứcđộtổnthấttừđángkể,nặngnềđến
20
rấtnặngnề.Có52%sốcôngtyđượcphỏngvấnbịtổnthấtvềnhàxưởng;47%côngtybịtổnthấthànghóavàsảnphẩmvà41%côngtycómáymócthiếtbịbịhỏng.Điềunàychothấy,cácDNbịảnhhưởngmạnhdothiêntai,trongđónhàxưởng,máymócthiếtbịvàsảnphẩmhànghóalànhómdễbịtổnthươngnhấtkhibịthiêntaitấncôngDN.ĐâycũnglànhữngkhâumàDNcầnquântâmnângcaotínhchốngchịuvớithiêntai.Tuynhiên,cósựkhácbiệtgiữacáctỉnhvềmứcđộtổnthấtcủaDN.CácDNởĐàNẵngvàNghệAncóthiệthạiởmứccao,trongkhiDNởKhánhHòaởmứcthấp.ỞĐàNẵng:thiệthạivềnhàxưởng;cóđến57%sốDNbịthiệthạirấtnặngnề,21%bịthiệthạiđángkể.ỞNghệAn:56%DNthiệthạinặngnềvàrấtnặngnề,13%ởmứcđángkể.Trongkhi100%DNởKhánhHòathiệthạikhôngđángkể(bảng1).
Bảng 1: Số liệu tổng hợp mức độ thiệt hại do thiên tai tại ba tỉnh khảo sát
Mức độ thiệt hại
Tiêu chí đánh giá
Địa điểm
Không đáng kể Đáng kể Nặng nề Rât nặng nề
SL % SL % SL % SL %
NhàxưởngDN 3 21.43 3 21.43 0 0.00 8 57.14NA 7 30.43 3 13.04 7 30.43 6 26.09KH 14 100.00 0 0.00 0 0 0 0
Máymóc,thiếtbịDN 4 28.57 4 28.57 2 14.29 4 28.57NA 14 60.87 4 17.39 2 8.70 3 13.04KH 12 85.71 2 14.29 0 0 0 0
Sảnphẩm,hànghóaDN 5 35.71 3 21.43 1 7.14 5 35.71NA 9 39.13 2 8.70 7 30.43 5 21.74KH 13 92.86 1 7.14 0 0 0 0
MấtnguồncungNLDN 8 57.14 2 14.29 0 0.00 4 28.57NA 13 56.52 1 4.35 4 17.39 5 21.74KH 12 85.71 2 14.29 0 0 0 0
Côngnhânnghỉ
DN 7 50.00 4 28.57 1 7.14 2 14.29
NA 15 65.22 1 4.35 3 13.04 4 17.39
KH 12 85.71 2 14.29 0 0 0 0
PhạtdochậmtiếnđộDN 13 92.86 1 7.14 0 0.00 0 0.00NA 22 95.65 0 0.00 1 4.35 0 0.00KH 14 100.00 0 0.00 0 0 0 0
Ghi chú: DN: Đà Nẵng; NA: Nghệ An; KH: khánh Hòa
Thựctếquansátvàtìmhiểuchothấytừtrướcđếnnaynguycơvềbão,lụtởKhánhHòarấtthấp,đồngthờicáckhucôngnghiệpnơitậptrungcácDNthườngđượcbốtríởnhữngnơicóđịahìnhcao,ítchịuảnhhưởngcủalụt.TheoôngNguyễnTháiNhưTrị,ChicụctrưởngChi
21
cụcthuỷlợi,kiêmchánhvănphòngBCHPCBLtỉnhKhánhHoàchobiết:“MấynămquatrongkhicáctỉnhkhácthuộcmiềnTrungphảichịuthiệthạinặngnềdobãođổbộtrựctiếpvàgâyralũlụtlớn,nhưngKhánhHoàchỉbịảnhhưởngởmứcđộkhôngđángkể.”Trongkhiđó,ĐàNẵngvàNghệAnlànhữngđịaphươngthườngxuyênbịbãovàlũlụtởcườngđộmạnhvàtầnsuấtcao,cộngvớiviệcbốtríDNởcácvịtríxungyếu(gầncảngbiển,dướichânnúi,vùngtrũng)nêncácDNlạicàngdễbịảnhhưởng.
Thựctế,quaphỏngvấnchothấynhiềuDNthiệthạirấtnặngnềdothiêntaigâyra,vídụcơnbãoXangsanenăm2006đãgâyrathiệthạihàngchụctỉđồngchoCôngtycổphầndượcphẩmĐàNẵng(DANAPHA),1,2tỉđồngchoCôngtycổphầnthủysảnNhậtHoàng,haycơnbãoKetsana2009đãlàmthiệthạigầnnhưtoànbộsảnphẩmvànhàxưởngcủaNhàmáygạchtuynenướctínhlênđến5tỉđồngcủaCôngtycổphầnThanhThànhĐạttạiNghệAnhayCôngtyTNHHĐạiHoàtạiĐàNẵngchuyênsảnxuấtchếbiếnnguyênliệulàmthứcănchogiasúcđãbịpháhuỷgầnnhưtoànbộnhàmáy,phảidichuyểnsangđịađiểmkhácđểxâydựnglạitừđầu.Cũngquaquátrìnhphỏngvấnchothấy,cácloạihìnhthiệthạivàmứcđộthiệthạicủatừngloạihìnhdothiêntaigâyrachoDNcũngrấtkhácnhau.Tuynhiên,tấtcảnhưngtổnthấtnêutrênchỉlànhữngtổnthấttrựctiếp,đượcxácđịnhngaysaukhithiêntai.NhữngtổnthấtgiántiếpsaukhithiêntaidườngnhưchưađượccácDNđánhgiámặcdùchúnggâyảnhhưởngtiêucựclâudàiđếnhoạtđộngcủaDN,baogồmnhữngtổnthấtvềgiánđoạnsảnxuấtkinhdoanh,tổnthấtvềmấtcơhộikinhdoanh,mấtlợithếtrênthịtrường...
Công ty Cổ phần Dược Danapha thiệt hại hơn 40 tỷ đồng sau cơn bão số 6, (3/10/2006)
Cơnbãosố6(Xangsane)năm2006đãgâythiệthạinặngnềchoCôngtyCổphầnDượcDanapha.ƯớctínhCôngtybịtổnthấtkhoảnghơn40tỷđồng.Khonguyênliệu,baobì,thànhphẩmbịthiệthạinặngnhất.Gióbãotốchếttoànbộmáitôn,đánhsậptrầnnhà(la-phông),nướcmưadộixuốngkholàmtấtcảhànghoáđềubịướt.Hệthốngthônggióvàtrungtâmđiềuhoàkhôngkhíbịhưhỏnghoàntoàn,khôngthểsửdụngđược(xemảnh).
22
Toànbộthiếtbịđềubịngậpnước,hưhỏngnặng.Tấtcảcácbộphậnđiềukhiểnđiệntử,tựđộngbịhỏnghoàntoàn(máyépvỉ,dậpviên,baophim...)PhânxưởngThuốctiêm-Thuốcnước-Caodầuxoabịlật20%mái.Nướcngậptrongnhàxưởng.Mộtphầnhệthốngxửlýđiềuhòakhôngkhíbịhỏng.Mộtsốbộphậncủathiếtbịtựđộngđóngsảnphẩmốngtiêmvàhệthốnginsốkiểmsoát(lôsảnxuất,hạnsửdụng)gồm3máybịhưhỏngnặng.ỞphânxưởngĐôngDược,cókhoảng10tấndượcliệubịướthoàntoàn.ỞphânxưởngNhựavàKhobaobì:Nướcmưangậpkho,tấtcảmáymóc,thiếtbịđềubịướt,máyépnhựatựđộngbịnướcngấmvàovimạchđiệntử,khôngcònkhảnăngsửdụng.
Nguồn : Công ty Cổ phần DANAPHA
4.1.1.MứcđộsẵnsàngứngphóvớirủirothiêntaivàcáchoạtđộnggiảmnhẹcủaDN
ĐểxácđịnhrõnguycơtừthiêntaiđặcbiệtlàbãolũlàhiệnhữuđốivớicácDNsảnxuất,kinhdoanhtạinhữngtỉnhthườngxuyêncóthiêntainhưĐàNẵng,NghệAn,nhómkhảosátđãtìmhiểukhảnăngduytrìhoạtđộngkinhdoanhcủaDNkhithiêntai(bãolũ)xảyra,quađóxácđịnhmứcđộrủirovềgiánđoạnkinhdoanhcủaDN.NguycơngàycànggiatăngkhiViệtNamlàmộttrongnhữngnướcchịuảnhhưởngmạnhmẽnhấtcủabiếnđổikhíhậutrênthếgiới.Diễnbiếnthiêntaingàycàngphứctạp,khôngtheoquyluậtnhưtrướcđây,tầnsuấttănglên,cườngđộmạnhhơnrõrệt.Vídụ:Nếunhưtrướcđây,ởĐàNẵng,mộtcơnbãolớnnăm1964đượcghinhậnthìtrongvòng10nămtrởlạiđâyđãcó21cơnbãotrựctiếpảnhhưởngđếnĐàNẵng,bìnhquânmỗinămcóđếnhaicơnbão.VềcườngđộcónhữngcơnbãorấtmạnhnhưbãoXangsanenăm2006,vớisứcgiócấp12,giậtcấptrên13,14.Chínhvìvậy,duytrìkhảnăngkinhdoanhvớitìnhhìnhthiêntaingàynaycàngtrởnênkhókhănhơn.
Khảosátchothấy,mặcdùcáchoạtđộngcủaDNrấtphụthuộcvàohệthốngcungcấpdịchvụchungcủathànhphốvềgiaothông,điện,viễnthông,cấpthoátnướcvàkhíđốt,nhưnghầuhếtcácDNvẫnchưacósựchuẩnbịứngphóvàkếhoạchkhắcphụchậuquảvàphụchồitrướcvàsauthiêntai.Cóthểthấyrõ,nguycơgiánđoạnkinhdoanhcủahầuhếtcácDNnàytrongtrườnghợpthiêntaikéodàiđãxuấthiệnrõràng,nhấtlàkhihệthốngcungcấpdịchvụchungvàhệthốnggiaothôngbịảnhhưởng.
Các dịch vụ cần cho hoạt động của DN
HầuhếtcácDNđượcphỏngvấnđềuphụthuộcvàohệthốnggiaothôngđườngbộ,đườngthủy,đườngsắt.Có43DN(84%)sửdụngđườnggiaothôngliêntỉnh;38DN(75%)sửdụngđườnggiaothôngnộitỉnh,12DN(24%)sửdụngđườngsắt,23DN(45%)sửdụngđườngthủy.Chỉcó4DN(08%)sửdụngđườnghàngkhông.
100%DNphụthuộcvàođiệnlướisinhhoạtvàsửdụngchovănphòng,trongkhiđócó38DN(76%)phụthuộcđiệnlướisảnxuất.
100%DNsửdụngvàphụthuộcvàomạngthiếtbịviễnthông(điệnthoại,fax,vàinternet)trongkhiđóchỉcó1DNlàphụthuộcvàohệthốngthanhtoánđiệntửcủangânhàng(máyrúttiền,thanhtoánbằngthẻ).
23
Hầuhếtcácdoanhnghiệpđềuphụthuộchệthốngcấpthoátnướccủathànhphốvàcủatỉnh.47doanhnghiệp(92%)phụthuộchệthốngnướcsinhhoạtvà35DN(69%)phụthuộchệthốngcấpnướcchosảnxuất.45DN(88%)phụthuộchệthốngthoátnướcsinhhoạtvà35DN(69%)cầnhệthốngnướcthảichosảnxuất.
Vềchấtđốt(than,gas:có12DN(24%)dùngthan,gaschonhucầusinhhoạt;29DN(57%)dùngchosảnxuất).
Các hoạt động giảm nhẹ và ứng phó hiện tại của DN
MứcđộsẵnsàngứngphóvớirủirodothiêntaicủacácDNđượcthểhiệnquaviệclậpkếhoạchvàtổchứcthựchiệncáchànhđộngcụthể.Kếtquảđiềutraquaphiếuđiềutrachothấy,trongsố191DNđãtrảlờicó5,43%sốDNkhôngquantâmđếnphòngchốngthiêntaihoặckhôngnhậnthứcđượclợiíchcủaviệcphòngchốngthiêntai;45,74%DNcóquantâmnhưngchưacókếhoạchphòngngừavàứngphóvớithiêntai;33,33%DNđãcókếhoạchnhưngkhôngđủnănglựcvànguồnlựcđểthựchiện.Ngoàira,cònmộtsốlýdokhácnhư:chưađánhgiáđượcmứcđộrủiromàthiêntaicóthểgâyra,khôngdựđoántrướcvàkhôngchủđộngphòngngừa,kếhoạchphòngngừathiêntaichưađượcxâydựngmộtcáchcụthểhoặcchủquan,vìtừtrướcđếngiờchưabaogiờbịảnhhưởngcủathiêntaiđếnhoạtđộngSXKDcủaDNvàgần16%DNkhôngnêurõlýdo.
Mặcdùởnhữngvùngluônchịuảnhhưởngthiêntaixảyrahàngnăm,nhưnghầuhếtcácDNđềuchưacókếhoạchứngphócụthểvàchuyênnghiệp.Trongsố51DNđượcphỏngvấn,có19DNchobiếtđãcókếhoạch/phươngánphòngchốngbãolụt(chiếm37%)tuynhiênchỉcó7DNcungcấpđượcbảnphươngán/kếhoạchnày.Trongsố19DNcóphươngán/kếhoạchphòngchống,cóđến15DNcóvốnnhànước(nhànướcsởhữuphầnlớncổphầnhoặccôngtyTNHHmộtthànhviênnhànước)vàchỉcó04DNtưnhân.ĐasốcácDNcóphươngánđềucóquymôlớnvới13DNcódoanhthutrungbìnhnăm(trong3nămgầnđây)đạttừ100tỉđếnhơn1300tỉđồng,cósốlượngnhânviêndaođộngtừhơn300ngườiđếnhơn6000ngườivàđãđivàohoạtđộngtrên6năm,cómộtsốítDNđãhoạtđộngtrên20năm.Trongkhiđó,đasốcácDNkhôngcókếhoạch/phươngánphòngchốngbão,lũ(24trongsố32DN)đềulànhữngDNcódoanhthuvàsốlượngcánbộcôngnhânviênthấphơnnhiềusovớinhưngDNđãcókếhoạch/phươngánnóitrên.Tuynhiên,trongsốDNchưacókếhoạchnàycóđến07DNđãthựchiệnhoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhtừ16đếntrên20năm.
Kếtquảquaphỏngvấnsâu51DNchothấy:hầuhếtcácDNđềuchorằngcáchoạtđộnggiảmnhẹvàứngphóvớithiêntailàrấtcầnthiết,nhưngchođếntạithờiđiểmkhảosátphầnlớncácDNvẫnchưacókếhoạchthựchiệncáchoạtđộngnày.Bằngchứnglà58,82%DNchưacóhoạtđộngduytrì,dọndẹpđườngxá;70,59%DNchưacókếhoạchhướngdẫnsửdụngđườngvậnchuyểndựphòng;47,06%DNchưacókếhoạchbảovệthiếtbị,dữliệucầnthiết;43,14%DNchưacókếhoạchphâncôngnhiệmvụkhikhẩncấpvà54,90%DNchưacókếhoạchphụchồisauthiêntai(xembảng2).MộtsốDNchorằng“đãcó”,nhưngkhiđượcđềnghịxembảnkếhoạchthìhọkhôngthểđưarađược,vàtrảlời“chỉnghĩtrongđầuvàchỉđạotrựctiếp”.
24
Bảng 2: Mức độ cần thiết về các hoạt động giảm nhẹ thiên tại
Hoạt động cần thiết khi có thiên taiCần thiết Không cần Đã có Chưa cóSL % SL % SL % SL %
Duytrì,dọndẹpđườngxá 49 96.08 2 3.92 21 41.18 30 58.82Hướngdẫnsửdụngđườngdựphòng 40 78.43 11 21.57 15 29.41 36 70.59Bảovệthiếtbị,dữliệucầnthiết 51 100.00 0 0.00 27 52.94 24 47.06Phâncôngnhiệmvụkhikhẩncấp 51 100.00 0 0.00 29 56.86 22 43.14Kếhoạchkhôiphụcsauthiêntai 50 98.04 1 1.96 23 45.10 28 54.90
Các dịch vụ cần thiết cho DN trong khi có thiên tai
HầuhếtcácDNđượchỏiđềuchorằngcácdịchvụnhư:Sốđiệnthoạikhẩn,nguồnnănglượngdựphòng,hệthốngthôngtinliênlạcdựphòng,giaothôngdựphòng,bảovệhệthốngcấpthoátnướcvàbáocáodiễnbiếnchocơquancóthẩmquyềnđềurấtcầnthiếtchohọkhithiêntaixảyra.Tuynhiênđasốcáccôngtykhảosátđềuchưacókếhoạchđểtìmkiếmhoặcsửdụngcácloạidịchvụnày,trừtrườnghợpvềdịchvụnănglượngdựphòng.Có68%đãcónguồnnănglượngdựphòng(đasốcáccôngtynàyđềumuamáyphátđiện)(bảng3).
Bảng 3: Những dịch vụ cần cho DN khi xảy ra thiên tai
Dịch vụ DN cần khi có thiên taiCầnthiết Khôngcần
thiết Đãcó Chưacó
SL % SL % SL % SL %Thôngtinđiệnthoạikhẩncấp 51 100.00 0 0.00 17 33.33 34 66.67Nguồnnănglượngdựphòng 48 94.12 3 5.88 35 68.63 16 31.37Hệthốngthôngtinliênlạcdựphòng 48 94.12 3 5.88 16 31.37 35 68.63Giaothôngdựphòng 43 84.31 8 15.69 6 11.76 45 88.24Bảovệhệthốngcấpthoátnước 43 84.31 8 15.69 5 9.80 46 90.20Báocáodiễnbiến cho cơquan cótráchnhiệm 49 96.08 2 3.92 4 7.84 47 92.16
Phỏngvấn trực tiếpnhậncho thấycácDNlớn,DNnhànướccósựchuẩnbịsẵnsàngứngphóvớithiêntaitốthơnsovớicácDNVVN.CácDNnàyđãthànhlập“Banchỉhuyphòngchốngbãolụt”vàgiaonhiệmvụvàtráchnhiệmcụthểtrongviệcxâydựng“Phươngánphòngchốngbãolụt”,tổchứctriểnkhaivàkiểmtracácđơnvịtrựcthuộcthựchiệnphươngán,kếhoạchphòngchốngthiêntai.Điểnhìnhnhư:côngtycổphầnXDCT545thuộcTổngcôngtyXDCTGT5(ĐàNẵng),CôngtycổphầndệtmayHoàThọ,ĐàNẵngthuộcTậpđoàndệtmayViệtNam,CôngtycổphầndượcDANAPHA(ĐàNẵng),CôngtycổphầnđiệnlựcKhánhHoà,CôngtyđiệnlựcĐàNẵng,CôngtyPTS-NghệTĩnhthuộcTổngcôngtyxăngdầuViệtNam...Đặcbiệt,CôngtycổphầndệtmayHoàThọ-ĐàNẵng,ngoàiviệcđãcóphươngánphòngchốngbãolụt,từnăm2008đãxâydựngbổsungthêm“Phươngánứngphóvớiđộngđấttrongtìnhhuốngkhẩncấp”.
Nhận thức về QLRRTT của DN
25
Nhìnchung,nhậnthứcvềQLRRTTvàchủđộngứngphóvớithiêntaicủacácDNcònthấp.Điềutraquabảnghỏichothấy,trongsố191DNcóđến46%sốlượngDNkhôngcókếhoạchQLRRTT,thậmchícó5%DNkhônghềquantâmđếnkếhoạchnày.Khảosátthựctếchothấy,đasốDNvẫnchưaquantâmđếnlợiíchcủaviệcxâydựngvàthựchiệnmộtkếhoạchQLRRTTcóhệthốngvàcụthể.NhữngkhókhănvềtàichínhvànhânlựccủacácDNcộngvớisựchủquancủaDN,thiếukiếnthứcvàkỹnăngQLRRTT,thiếusựquantâmcủacáccấpchínhlànhữngnguyênnhândẫnđếntìnhtrạnglàchođếnnayvẫncónhiềuDNđóngtrênđịabànthườngxuyênbịthiêntai,nhưngvẫnchưacókếhoạchứngphóđầyđủ.
ĐasốcácDNlớn,cócổphầncủaNhànướcđềuquantâmđếnQLRRTTvàđãxâydựngkếhoạchQLRRTT.Mộtmặt,cácDNnàycóđủkhảnăngvềtàichínhvànhânlựcđểxâydựngvàthựchiện,nhưngmặtkháctrướcsứcépcủakháchhànghoặccácngânhàng,họphảixâydựngcáckếhoạchnày,vìđólàmộttrongnhữngtiêuchuẩnquantrọngđểđápứngcácđiềukiệncủahợpđồngsảnxuấthayhợpđồngvayvốn.Ngoàira,đốivớinhữngDNđặcthùtronghệthốngnhànướcnhưDNkinhdoanhvềxăngdầu,việccómộtkếhoạchQLRRTTnhưvậylàyêucầubắtbuộc.Tuynhiên,vẫnchưathểđánhgiáđượcviệcthựchiệnkếhoạchcủacácDNnày.
Trênthựctế,cáchoạtđộngcụthểnhằmphòngngừavàgiảmnhẹthiêntaicủaDNvẫncònthiếuvàyếu.NhiềuDNchưathựchiệncáchoạtđộngcầnthiếtđểbảovệnhữngkhâuthiếtyếunhấttrongDNnhưconngười,dữliệu,sảnphẩmhànghóavàmáymóc.Bêncạnhđó,cácdịchvụcầnthiếtchoDNtrongtrườnghợpxảyrasựcốkhithiêntaiđếncũngrấthạnchếcảvềphíanhàcungcấp(cáccơquanliênquannhưBanphòngchốnglụtbão,Côngan,Côngtyđiệnlực,cơquanYtế)vàcảphíangườisửdụngcácdịchvụ(cáccôngty).
Xưởng sản xuất gỗ của một DN nhỏ ở Nghệ An: không thể đảm bảo an toàn khi có thiên tai
Về sự hợp tác tương trợ lẫn nhau giữa các DN khi có thiên tai
ĐasốcácDNđềunhậnthứcđượctầmquantrọngcủasựhợptác,hỗtrợnhautrongvàsaukhixảyrathiêntailàcầnthiết,cụthể:100%DNchorằngcầnthiếtphảichiasẻnguồnlực
26
đểcùngđốiphótrongtrườnghợpkhẩncấpdothiêntaibãolũgâyra;98%chorằngviệchợptácvớicácDNcùngngànhnghềđểcùngtriểnkhaicáchoạtđộnggiảmnhẹthiêntailàcầnthiết;hơn80%chorằngcầnphảicósựhỗtrợvàchiasẻkinhnghiệmgiữacácDNquymôlớnvàquymônhỏhoặccácDNcókinhnghiệmQLRRTTvớicácDNchưacókinhnghiệm.Tuynhiên,trênthựctế,sựhợptáccũngnhưtươngtrợlẫnnhaugiữacácDNtronglĩnhvựcnàycònrấthạnchế.Cụthể:96,08%DNchưacóhoạtđộnghợptácgiữacácDNđãlậpkếhoạchQLRRTtốtvớicácDNcótrìnhđộyếuhơnvàhợptácgiữaDNcóquymôlớnvàquymônhỏ;88,24%sốDNchưacósựhợptác,hỗtrợgiữacácDNđãlậpkếhoạchQLRRTTtốtvàDNyếuhơn;78,43%sốDNchưacóhoạtđộngchiasẻnguồnlựctrongtrườnghợpkhẩncấp(xembảng4).MộtsốDN(chiếmtỷlệnhỏ)đãcósựhợptáctươngtrợlẫnnhau,nhưngchỉlàsựhợptácgiữacáccôngtythànhviêntrựcthuộcmộttổngcôngty.
Bảng 4: Sự tương trợ giữa các DN khi xảy ra thiên tai
Hoạt động hợp tác, tương trợ giữa các DN
CầnthiếtKhôngcần
thiết Đãcó ChưacóSL CC SL CC SL CC SL CC
Chiasẻnguồnlựckhẩncấp 51 100.00 0 0.00 11 21.57 40 78.43HợptácvớicácDNcùngngành 50 98.04 1 1.96 6 11.76 45 88.24Hợptác,hỗtrợgiữacácDN 42 82.35 9 17.65 2 3.92 49 96.08HợptácgiữaDNcóquymôlớnvàquymônhỏhơn 44 86.27 7 13.73 2 3.92 49 96.08Hìnhthứckhác 37 72.55 14 27.45 0 0.00 51 100.00
Cónhiềulýdochothấychưacósựhợptác,mặcdùđólàđiềucầnthiết,đólà:sựcanhtranhtrênthươngtrường;lúcthiêntaixảyrađềucùngcảnhngộhoặcdovănhóakinhdoanhcònthấp,thiếuthôngtinvềDNđốitác...
Về mua bảo hiểm rủi ro thiên tai
Trongcôngtácchuẩnbịvàứngphóvớithiêntai,việcmuabảohiểmrủirothiêntailàrấtcầnthiếtđốivớicácDN,đặcbiệtlàcácDNNVV.Quakhảosátchothấy,nhìnchungcácDNchưanhậnthứcđượctầmquantrọngcủaviệcmuabảohiểmRRTT(nhấtlàtừsaucơnbãoXangsanenăm2006vàBãoKetsananăm2009).Sốliệuthốngkêtừ51DNtrìnhbàytạibảng5chothấysốDNchưamuabảohiểmbãolụtchiếm56,86%,trongđóNghệAncó23DNkhảosátchiếmtới78,26%DNchưamuabảohiểm,KhánhHoàcó14DNkhảosátcó64.29%chưamuabảohiểm.TạiĐàNẵng,tỷlệDNđãmuabảohiểmbãolụtcaonhấtchiếm85,71%trongsố14DNkhảosát.CácDNđãmuabảohiểmRRTTđãđượcbồithường,gópphầntạođiềukiệnchoDNphụchồi,ổnđịnhsảnxuấtkinhdoanhsauthiêntai.KhunghỉmátFuramalàmộtvídụđiểnhìnhvềlợiíchcủaviệcmuabảohiểmRRTT.Doanhnghiệpnàyđãmuabảohiểmvềtàisản,conngười(chủDNvàngườilàmcông),bảohiểmgiánđoạnsảnxuấtkinhdoanhdothiêntai,bãolũ...SaubãoXangsane,BảoViệtĐàNẵngđãbồithườngthiệthạichoFuramađếnhơn10tỷđồng 8.CóthểhậuquảnặngnềdocơnbãoXangsanenăm2006đãlàmthứctỉnhhầuhếtcácDNtạiĐàNẵng,khiếnhọquan
8 Long Vân,Có nên bắt buộc DN mua bảo hiểm thiên tai,BáoCônganNhândânđiệntử,ngày11/11/2006(http://ca.cand.com.vn/News/PrintView.aspx?ID=90670)
27
tâmhơnđếnloạihìnhbảohiểmrủirothiêntai.
Bảng 5: Số lượng DN tham gia mua bảo hiểm bão lụt
TỉnhĐã mua Chưa mua
SL % SL %Tổng số 22 43.14 29 56,86ĐàNẵng 12 85,71 2 14,29KhánhHoà 5 35.71 9 64.29NghệAn 5 21.74 18 78.26
CónhiềulýdođượcDNđưarađểgiảithíchchoviệcchưamuabảohiểmvềbãolụt:thứnhấtlàdohọchưabiếtcógóidịchvụbảohiểmvềlũlụt,nộidungvàgiátrịlàbaonhiêu?liệuhọcóđủtàichínhđểthamgiahaykhông?Cáccơquanbảohiểmchưacótưvấnvàkhuyếncáovềvấnđềnày.Thứhai:trongkhiDNđangkhókhănvềtàichínhviệcmuabảohiểmbãolụtcầnphảicânnhắctrongtổngthểhoạtđộngkinhdoanhcủaDN.Thứbalàhọchưanhậnthứcđầyđủvềlợiíchcủaviệcmuabảohiểm.
LãnhđạomộtcôngtybảohiểmchobiếthiệnnaycómộtsốDNthamgiamuabảohiểmRRTTnhưnglạithamgiadướigiátrịhoặcchỉthamgiachomộtphầntàisảnđểđủthủtụcvayngânhàng.Rõràng,việcthamgiabảohiểmnhưtrênchỉmangtínhchấtđốiphó,chưaphảixuấtpháttừnhucầuthựctếvànhậnthứcvềsựcầnthiếtphòngngừaRRTTcủacácDN.Hiệntại,đasốnhữngDNthamgialoạihìnhbảohiểmRRTTlànhữngDN100%vốnnướcngoàivànhữngDNNhànước,đặcbiệtlàcácDNxâydựngcôngtrìnhđườngxá,cầucống,đêđiềubằngvốntừnguồnngânsáchnhànước,bắtbuộcchủdựánphảimuabảohiểmchocáccôngtrìnhnàyvàkinhphímuabảohiểmnằmtrongdựtoánchiphícôngtrình9 .
CáccôngtybảohiểmchobiếtcácDNvừavànhỏ,đặcbiệtlàcácDNtưnhândomuabảohiểmRRTTbằngnguồnvốntựcó,nênrấtítDNthamgia.Mặtkhác,họcònchorằngviệccácDNchưaýthứcđượcviệcmuabảohiểmbãolụtcómộtphầntráchnhiệmtừchínhphíacủacáccôngtybảohiểm.Cónhiềulýdođểgiảithíchnhữnghạnchếnày,đólàrủirothiêntaitạicáctỉnhmiềnTrungquácaovàngàycàngtăng,vìvậygiátrịbồithườngsẽrấtlớngâyảnhhưởngđếnkhảnăngtàichínhcủacáccôngtybảohiểm,trongkhiđóthịtrườngbảohiểmViệtNamchịusựảnhhưởngrấtlớntừthịtrườngtáibảohiểmquốctế.Chínhvìvậy,cácnhàtáibảohiểmnướcngoàisẽcósựđiềuchỉnhđểthuhẹpphạmvibảohiểm,đặcbiệtđốivớirủirothiêntai.Dođó,côngtáctưvấn,khuyếncáocácDNthamgiamuabảohiểmvềRRTTchưađượccáccôngtybảohiểmthựcsựquantâm.
Tuynhiên,theoquanđiểmcủamộtvịlãnhđạocôngtyBảoViệttạiĐàNẵng:mảnhđấtmiềnTrungluônphảihứngchịubãotố,lũlụt,vìvậy,cácDNcầnđềphòngmốihiểmhọatiềmtàng,nêncầnmuabảohiểmvềnhàxưởng,máymóc,thiếtbị...LàmđượcđiềuđóthìcácDNsẽkhôngphảiquálolắngmỗikhixảyrathảmhọathiêntai,dophíacôngtybảohiểmđãphầnnàogánhbớtrủirochocácDN.ÔngTrầnQuangHiển,giámđốcBảohiểm
9 Thanh Hải,DN nên mua bảo hiểm lũ lụt,BảohiểmViễnđôngonline(www.vass.com.vn/index.php/doanh-nghiẹp-nen-mua-bao-hiemlu-lut)
28
NgânhàngNNvàPTNTtạiNghệAnnêuquanđiểm:ChínhphủcầncóchínhsáchquyđịnhđốivớicácDNhoạtđộngsảnxuất,kinhdoanhtạinhữngvùngthườngxuyênchịuảnhhưởngcủathiêntaiphảimuabảohiểmthiêntaibắtbuộc,tươngtựnhưchínhsáchbảohiểmbắtbuộcvềcháy,nổ.Nếucóchínhsáchnhưvậy,cácDNsẽkhôngcòntâmlýỷlại,trôngchờvàoviệchỗtrợtừngânsáchmỗikhichịuthiệthạitừthiêntai,ChínhphủvàchínhquyềncácđịaphươngởmiềnTrungcũngbớtđigánhnặngcủamộtnỗilo...CũngtheoôngHiển,vớiđịabànđượcđánhgiálà“nhạycảm”vớithiêntainhưmiềnTrung,ýthứcphòngchốnglàrấtcầnthiếtchứkhôngphảichỉtrôngchờvàokhoảnbồithườngcủacáccôngtybảohiểm.
4.1.2.TráchnhiệmxãhộicủaDNtrongcôngtáccứutrợthiêntai
SựpháttriểncủamộtDNluônkèmtheotráchnhiệmxãhộimàDNphảiquantâmgiảiquyết,đâylàhaimặtcủamộtvấnđềkhôngthểtáchrời.DNkhôngthểchỉquantâmđếnpháttriểnsảnxuất,doanhthu,lợinhuậnmàquênđitráchnhiệmxãhộicủamìnhhoặcngượclại.Thựchiệntốttráchnhiệmxãhộicủamìnhkhôngchỉthểhiệncáitâm,đạođứckinhdoanhcủanhàđầutưmàcòngiúpchocácnhàđầutưtạodựngđượcthiệncảm,uytínvớicộngđồng,quađóthúcđẩyhoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhcủaDNpháttriển.
Quátrìnhkhảosátchothấy,mặcdùcácDNvẫncònkhókhănvềnhiềumặt,ngaybảnthâncácDNcũngđangphảigánhchịuthiệthạidothiêntaigâynên,nhưngquaphỏngvấnchothấy100%DNđãvàđangthamgiatíchcựcđónggóptàichínhvàoviệccứutrợthiêntaichongườilaođộng,cộngđồngtrongvùngvàkểcảnhữngvùnglâncận.Ngoàiđónggópbằngtiềnmặt,mộtsốDNcònđónggópbằnglươngthực,thuốcmenvànhuyếuphẩmkhác.
ĐềcậpđếnvấnđềtráchnhiệmxãhộicủaDNtrongcôngtáccứutrợthiêntai,ôngĐỗVănNhân,phógiámđốcCôngtyCPximăngVLXD–xâylắpĐàNẵngchorằng,đãđếnlúcphảithànhlậpQuỹphòngchốngthiêntaiđểthuhútcácDNthamgia.QuỹnàykhôngnhữnghỗtrợchocộngđồngdâncưmàchocảDNtrongtrườnghợpbịthiệthạinặngnềbởithiêntai.BàĐậuThịMai,ChủtịchHộichữthậpđỏNghệAnchobiếtHộichữthậpđỏNghệAnđãcóvănbảnđềxuấtvớiTỉnhuỷđềnghịchỉđạoĐảnguỷkhốiDNlàmđầumốithànhlậpHộichữthậpđỏDNđểcácDNtrênđịabàntỉnhcócơhộithamgiatíchcựcvàhiệuquảhơntrongcôngtácphòngchốngthảmhoạcứutrợthiêntaichochínhcộngđồngDNvàđónggópnguồnlựccùngvớicộngđồngđịaphươngtrongQLRRTT.
TráchnhiệmxãhộicầnphảinhìnnhậnngaychínhtrongbảnthânDN.TăngcườngcôngtácQLRRTTcủaDNcũngchínhlàtăngcườngtráchnhiệmxãhộicủaDNvìnhiềuDNcósốlượngngườilaođộnglớnvàchủyếulàlaođộngcóthunhậpthấp.NếuDNkhôngcókếhoạchphòngchốngRRTTmộtcáchcụthể,hệthống,thìkhithiêntaixảyraDNbịtổnthất,thìngườilaođộngcóthểđốidiệnvớinguycơmấtviệclàm,thunhậpgiảmsútchưakểđếnnhữngrủirovềngười.
TheomộtsốDN,mộttrongnhữngđiểmhạnchếđónggópcủacácDNhiệnnaylàviệcsửdụngtàichínhdocácDNđónggóptrongcứutrợthiêntaichưahiệuquả.Thiếusựchiasẻthôngtintừcáccấpchínhquyền,từcáctổchứcxãhộitrênđịabàn,thiếusựhướngdẫnDNmộtcáchcụthểtrongcôngtáccứutrợ,dẫnđếnviệcchưatintưởngđốivớicáctổchứcxãhộicủađịaphươngtrongviệcsửdụngtiền,hànghoáđểcứutrợthiêntai.Hiệnnay,tấtcả
29
nhữngđónggópcủadoanhnghiệpcũngchỉmớitậptrungvàolĩnhvựccứutrợkhẩncấptrongvàsauthiêntaimàrấtíthỗtrợchocôngtácngănngừavàứngphó.
4.2. Nhu cầu đào tạo về QLRRTT của các DN.
4.2.1.Nhucầuđàotạo:
Vớicâuhỏi:“DNcónhucầuthamgiacáckhóađàotạovềquảnlýrủirothiêntaimàVCCIvàQuỹChâuÁtổchứctrongthờigiantớihaykhông?”.Sốliệuthốngkêquaphiếutratừ191DNphảnhồichothấycó166DNchiếm86,91%sốDNđãtrảlờilà“có”nhucầuđàotạovềQLRRTT;10,99%sốDNtrảlời“không”cónhucầu(21DN),sốcònlạikhôngtrảlời(4DN).
KếtquảkhảosátnhữngnộidungcầnthiếtđượcđưavàochươngtrìnhđàotạovềQLRRTTchoDNchothấy:
• 100%DNcầnđượcđàotạovềcáchthứcxâydựngkếhoạchQLRRTT
• 100%DNcầnđượcđàotạovềphươngthứclồngghépkếhoạchQLRRTTvàoKếhoạchSXKD
• 96,88%cầnđượcđàotạovềchínhsáchvàphápluậtliênquanđếnQLRRTTtạiViệtNam
• 93,44%cầnđượcđàotạovềđánhgiárủirovàthiệthạidothiêntai
• 93,44%cầnđượcđàotạovềquytrìnhvàcôngcụQLRRTT
• 92,86%cầnđượcđàotạovềtráchnhiệmxãhộicủaDNtrongcôngtáccứutrợthiêntai
• 92,75%cầnđượcgiớithiệuvềnhữngkinhnghiệmthựctiễntốttrongQLRRTT
Thôngtinthunhậnđượcquaphỏngvấntrựctiếpvới51DNchothấygần100%DNchưatừngđượcthamgiakhoáhọccóliênquanvềQLRRTT.
MộtsốDN“đãcó”phươngánQLRRTTchobiếthọxâydựngtheokinhnghiệmmàkhôngcó tài liệunào thamkhảohayđược tậphuấnvềQLRRTTtừcáccơquan liênquannhưVCCI,hiệphộihoặcBCHPCBL&TKCNcủatỉnh/huyện.Chínhvìvậy,từmộtsốphươngánQLRRTTdocácDNcungcấp,mộtđiềudễnhậnthấyrằngcácphươngánnàychỉnặngvềliệtkêhoạtđộng,thiếutínhhệthốngvàcònbỏsótnhiềuhoạtđộngViệcđiềuphốivàphâncôngtráchnhiệmcụthểđểchuẩnbịvàứngphótrongtrườnghợpkhẩncấpchưađượcđềcậpcụthểtrongcácphươngán.
Nhưvậy,cóthểnóirằng,ngoàinhữnglýdokháchquandoởmiềnTrungnămnàocũngphảigánhchịubãotố,lũlụtvớicườngđộvàtầnsuấtngàycàngtăng,mộtsốlýdochủquantừphíacácDNcũnggópphầngâynênthiệthạivềtàisảnkhôngđángcócủacácDN.TấtcảcácDNkhảosátcònthiếukiếnthức/kỹnăngđểxâydựngphươngánvàthựcthiphươngánQLRRTT.NếunhưcôngtácphòngchốngcháynổđãđượcquyđịnhởLuậtAntoànlaođộng(ATLĐ),bắtbuộccácDNhàngnămphảixâydựngphươngánphòngchốngcháynổvà50%sốcôngnhâncủaDNphảiđượctậphuấnvàdiễntậpvềphòngchốngcháynổdobộphậncảnhsátphòngPCCCcủacơquancôngangiámsáttheodõivàhỗtrợ,thìnhững
30
hoạtđộngdựphòngvềcôngtácQLRRTTtrongDNchưađượcquyđịnhởmộtvănbảnquiphạmphápluậtnàocả.
Vìvậykhiđượchỏi:“DNcónhucầutậphuấnvềQLRRTTkhông?”,100%DNtrảlời“có”nhucầuđượctậphuấn.Nộidung/chủđềđàotạoQLRRTTđượccácDNlựachọnxắpxếptheothứtựưutiênnhưsau:
(i) Đánhgiárủirovàthiệthạidothiêntai(98,04%).
(ii) LồngghépkếhoạchQLRRTTvàokếhoạchSXKD(96,08%).
(iii) ChínhsáchvàphápluậtliênquanđếnQLRRTTtạiViệtNam(96,08%)
(iv) CáchthứcxâydựngkếhoạchQLRRTTvàQuytrìnhvàcôngcụQLRRTT:90,20%
(v) TráchnhiệmxãhộicủaDNtrongcôngtáccứutrợthiêntai:48,10%.
(vi) GiớithiệumôhìnhQLRRTTđiểnhìnhtronggiớiDN:45,10%.
Đặcbiệt,có98,04%sốDNcóyêucầuđưathêmnộidungđàotạovề:Kỹthuậtgiacốnhàxưởngvàcơsởhạtầng.
Kếtquảtổnghợpvàphântíchsốliệuthuđượcquaphiếuđiềutracũngnhưquaphỏngvấnchothấy:nhucầuđàotạotừphíacácDNvềQLRRTTlàrấtlớn.CácnộidungđàotạoliênquanđếnQLRRTTđượccácDNquantâmvàmongmuốnđượcđưavàochươngtrìnhđàotạotậptrung,nhấtlàcácchủđề:CáchthứcxâydựngkếhoạchQLRRTT;PhươngthứclồngghépkếhoạchQLRRTTvàoKếhoạchSXKD;ChínhsáchvàphápluậtliênquanđếnQLRRTTtạiViệtNam;Đánhgiárủirovàthiệthạidothiêntai.
4.2.2.ÝkiếncủaDNvềcôngtáctổchứcnângcaonănglựcQLRRTT
Về hình thức nhận thông tin và kỹ năng về QLRRTT.
Quaphỏngvấnchothấycótới98,04%sốDNmuốnđượcnângcaokiếnthứcvàkỹnăngthôngquatậphuấn.Ngoàiviệctổchứctậphuấn,56,86%sốDNcònmongmuốnthunhậnthôngtinvàkỹnăngvềQLRRTTthôngquacungcấptờrơi,ápphíchvàsáchhướngdẫn;66,67%thôngquainternetriêngdànhchoDNvềQLRRTT.CácDNnhậnthấyVCCIlànơiđầumốiquảnlýtrangthôngtinnàylàhiệuquảnhất.TrongcáchìnhthứcnhậnthôngtinvàcungcấpkỹnăngvềQLRRTT,hìnhthứcquaphátthanhtruyềnhìnhchỉcó29,41%sốDNđềxuất,bởitheohọhìnhthứcnàysẽkhônghiệuquảdokhôngcóthờigianđểtheodõi.
Về đối tượng đào tạo:
Hiệnnayviệcphâncông lậpphươngánphòngchốngrủi ro thiên taidobộphậnhànhchínhtổchứcthựchiệndướisựchỉđạocủatrưởngBanchỉhuyphòngchốnglụtbãocủaDN(trưởngbanlàgiámđốc/phógiámđốcDN).Vìvậy,đốitượngđượcưutiênnhấtlàTrưởngbanvàtrưởngphòngtổchứchànhchính,ngoàiracòncócáctrưởngphócácbộphậnchuyênmôn,phụtráchphânxưởngnằmtrongBan.
Về phương pháp đào tạo:
CácDNđưarakiếnnghị,cáckhoátậphuấnnênthiếtkếdànhnhiềuthờigianchohọcviênlàmbàitậpvàthựchànhtheotừngtìnhhuốngthiêntaicụthể.Việctraođổithảoluậnvà
31
chiasẻkinhnghiệmvềQLRRTTgiữacáchọcviênvớinhaunênđượcsửdụngvàotrongcáckhoáhọccàngnhiềucàngtốt.Trongkhoáhọc,việcchianhómđểthảoluậnvàlàmbàitậpnênchiatheocácnhómcócùnglĩnhvựcsảnxuấtkinhdoanhđểtạođiềukiệndễdàngchocáchọcviêncóthểcùngnhauđưaratìnhhuốngthiêntaicụthểcùngvớicáchgiảiquyếtvấnđềchotừngtìnhhuốngđặcthùcủanhóm.
Về thời gian và địa điểm đào tao:
MộtsốDNdobậnvớicôngviệcquảnlýhoạtđộnghàngngàycủaDNnênđềnghịkhoáhọcnêntổchứchọc01buổi/ngàyvàkéodàitrong1tuầnđểcáccánbộcửđihọcvừathamgiatậphuấnvừacóthểquayvềtiếptụccáccôngviệcthườngnhậtđượcgiao.Tuynhiên,hầuhếtcácDNchorằngthờigiantổchứccáckhoáhọcphùhợpnhấtlàchỉnênkéodàitừ3-5ngàyliêntụcvàtổchứctạitừngtỉnhhoặctừngkhuvựctrongtỉnh.
5. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
5.1. Kết luận:
• Hiệnnay,cácchínhsáchvàchươngtrìnhQLRRTTcủaChínhphủcũngnhưcủacáctổchứctrongvàngoàinướcchưaquantâmđếnkhốiDN(vớicảvaitròlàđốitáchayđốitượnghưởngthụ).Trênthựctế,cácbênliênquanchỉnhìnnhậnDNởvaitròlàđốitáccứutrợthiêntai.
• ThốngkêsơbộcácthiệthạitrongnhữngnămquachothấyDNđãphảigánhchịutổnthấtnặngnềdothiêntaigâyraởnhiềuhìnhthứckhácnhau.Nhàxưởng,thiếtbịmáymócvàsảnphẩmhànghóalànhữngyếutốdễbịtổnthươngnhấtkhithiêntaitấncôngDN.SovớicácDNtạiĐàNẵngvàNghệAn,cácDNtạiKhánhHòathiệthạidothiêntaiởmứckhôngđángkể.CónhiềunguyênnhânkhiếnđasốcácDNchưanhậnthứcđượclợiíchnhiềumặtcủaviệcxâydựngvàthựchiệnmộtkếhoạchQLRRTTchủđộng,cóhệthống.Bêncạnhnhữnglýdochủquannhưkhókhănvềtàichínhvànhânlực,việcthiếuthôngtinvềthiêntaivàbiếnđổikhíhậu,tưduy“nướcđếnchânmớinhảy”trongphòngchốngthiêntai,nhậnthứckhôngđầyđủcủalãnhđạoDNvềQLRRTTcộngvớisựthiếuquantâm,chiasẻtừcáccấpchínhquyềnlànhữngnguyênnhânchưatạođượcđộnglựcđểcácDNthựcsựquantâm,xâydựngvàthựchiệnkếhoạchQLRRTT.
• ĐàNẵngvàNghệAndochịuthiêntainghiêmtrọnghàngnămnênnhậnthứcvềQLRRTTcaohơnKhánhHòa.Tuynhiên,mứcđộsẵnsàngvàcáchoạtđộnggiảmnhẹhiệnnay thìĐàNẵngởmứcđộcaohơnNghệAn (bàihọc từ saucơnbãoXangsen2006vàKetsananăm2009).
• Hiệntại,vớinguycơbãolũhàngnămvàhoạtđộngcủaDNphụthuộcvàorấtnhiềunhàcungcấpvàdịchvụbênngoài,nguycơbịgiánđoạnsảnxuấtkinhdoanhcủacácDNtrênđịabànbatỉnhlàrấtlớn.HầuhếtcácDNđềuphụthuộcvàohệthốngđiện,giaothông,cấpthoátnước,vệsinhmôitrường...NhưngđasốcácDNchưacókếhoạchchuẩnbịhaykếhoạchkinhdoanhliêntụctrongtìnhhuốngthiêntai(nhấtlàkhithiêntaicóảnhhưởngđếnhệthốngcungcấpdịchvuchungcủathànhphốhaycủatỉnh).Hiệnnay,chínhquyềnđịaphươngcũngchưacósẵnnhữngdịchvụhỗtrợcầnthiết(hayhệthốngdựphòngcungcấpdịchvụ)choDNđểứngphóvớinhữngtình
32
huốngkhẩncấpkhithiêntaixảyra.KếtquảkhảosátchothấyhầuhếtcácDNđềuphụthuộcvàohệthốnggiaothông,dịchvụviễnthông,điện,nhiênliệuvàcấpthoátnước,nhưng60%-70%DNchưacóphươngándựphòngchocácdịchvụđókhithiêntaixảyra,mặcdùđasốDNđềuchorằngđâylàviệclàmcầnthiết.
• ĐasốcácDNvẫncònrấtthụđộngtrongcáctìnhhuốngkhẩncấpdothiêntai(67%cáccôngtyphỏngvẫnkhôngcódanhsáchcácsốđiệnthoạikhẩnkhithiêntai,69%khôngcóhệthốngthôngtindựphòng,88%khôngcóphươngángiaothôngdựphòng,90%khôngcóphươngánbảovệhệthốngcấpthoátnước,92%khôngcókếhoạchbáocáodiễnbiếnchocơquanchứcnăng).
• CácDNchưaquantâmđếnbảohiểmrủiro,đặcbiệtlàtạiNghệAn,78%DNchưamuabảohiểmtrongkhithiêntaithườngxảyrahàngnămtrênđịabànnày.ĐãNẵngchỉcó14%chưamuabảohiểm,dorấtnhiềuDNtiếnhànhmuabảohiểmsaunăm2006và2009;tạiKhánhHòacó64%DNchưamuabảohiểmdomứcđộthiệthạidothiêntaitrênđịabànnàychođếnnayvẫnởmứcthấp.
• HầuhếtcácDNquymônhỏvàvừachưacóhoạtđộnggiảmnhẹhaykếhoạchứngphótrongtìnhhuốngthiêntai.
• Dùnhậnthứcđượcsựchiasẻ,tươngtrợlẫnnhau,đặcbiệtlàtrongkhicósựcốdothiêntaigâyralàđiềurấtcầnthiết,nhưngtrênthựctếcácDNrấtítkhicóthểlàmđượchoặcnhậnđượcsựhỗtrợtừbênngoài.Cóthểnhậnthấy,sựcạnhtranhtrongkinhdoanhđãphầnnàolàràocảnchosự“tươngthân,tươngái”.Bêncạnhđó,vấnđềnàycũngbộclộđiểmyếucủacáchiệphộiDN,doanhnhân,hiệphộingànhnghềvàcáccấpchínhquyềnđịaphươngởnhữngđịaphươngkhảosáttrongviệcthúcđẩysựgắnkếtcủacácDNvớinhau.
• CáchiệphộiDNchưahềcóchương trìnhhayhoạtđộngnàogiúpcácDNtăngcườngkhảnăngứngphóvớithiêntai.VớichứcnăngtậphợpvàđạidiệnchocộngđồngDN,ngườisửdụnglaođộngvàcáchiệphộiDNởViệtNamnhằmmụcđíchpháttriển,bảovệvàhỗtrợcácDN,gópphầnpháttriểnkinhtế-xãhộicủađấtnước,thúcđẩycácquanhệhợptáckinhtế,thươngmạivàkhoahọc-côngnghệgiữaViệtNamvớicácnướctrêncơsởbìnhđẳngvàcùngcólợi,nhưngchođếnthờiđiểmhiệntại,trongchươngtrìnhđàohàngnămcủaVCCIvẫnchưacónộidungliênquanđếnQLRRTT.NgaytrongđộingũcánbộcủaVCCItừtrungươngđếnđịaphươngchưađượcthamgiatậphuấncácchuyênđềliênquanđếnRRTT.CáchiệphộiDNVVNđịaphươngcũngchưaquantâmđếnvấnđềnày.
• ViệcthamgiamuabảohiểmRRTTchínhlàmộttrongnhữngbiệnphápnhằmgiảmnhẹrủirochoDNtrongtrườnghợpthiêntai.Tuynhiên,dochưanhậnthứcđượcýnghĩađónênsốlượngDNthamgiamuabảohiểmRRTTcònrấthạnchế.NhiềuDNcònchưanắmđượcthôngtinvềloạidịchvụbảohiểmnày.Chínhvìvậy,khithiêntaixảyra,cácDNNVVphảitựxoaysởđểkhắcphụchậuquả.ĐãcónhữngDNkhôngthểtiếptụchoạtđộngtrởlạidokhánhkiệtnguồnvốnvàđứngbênbờvựcphásản.Tuynhiên,yếutốvềnănglựctàichínhcủaDNquyếtđịnhviệcmộtDNcómuabảohiểmrủirothiêntaihaykhôngkhimàloạihìnhbảohiểmnàychưabắtbuộcnhưbảohiểmcháynổ.
33
• CáccôngtykinhdoanhbảohiểmtrênđịabànmiềnTrungnóichungvàđịabàn03tỉnhkhảosátnóiriêngcònchưathựcsựquantâmđếnviệcđẩymạnhcácsảnphẩmbảohiểmRRTTchocácDNNVV.Nguyêndomộtphần làsảnphẩmnàycó thểchưađemlạihiệuquảkinhdoanhvìmứcđộrủiroởnhữngkhuvựcnàyquácao.Hiệnnay,ViệtNamcókhoảng30DNhoạtđộngtronglĩnhvựcbảohiểmphinhânthọ.Tạicáctỉnhkhảosát,mỗitỉnhcókhoảng15-20DNkinhdoanhbảohiểm.Tuynhiên,theonhậnxét,cáccôngtybảohiểmcórấtítvaitròtrongviệcgópphầnkhắcphụchậuquảcủathiêntai.TổngsốtiềnmàcácDNphảichiralàrấtnhỏ,khôngđángkểsovớithiệthại,trongkhiđánglẽđâyphảilàmộtkênhquantrọngnhất.Nếunhìnrathếgiớithìthấyđólànghịchlý,vìbảohiểmkhôngchỉlàdịchvụtàichính,màcònlàmộttrongnhữngchínhsáchđảmbảoxãhội,nhấtlàkhicóthiêntailớnxảyratrêndiệnrộng.
• HầuhếtcácDNkhảosátđềnghịđượccungcấpthôngtin,trangbịkiếnthứcvàkỹnăngvềcôngtácQLRRTT.Trongđó,hìnhthứcthunhậnkiếnthứcvàkỹnăngđượccácDNđềxuấtvớitỷlệcaonhấtlàthôngquacáckhoátậphuấn(98,04%).Ngoàicáckhoátậphuấn,cácDNđềxuấtxâydựngwebsitedànhriêngchoDN,trênđóđưanhữngthôngtin,kiếnthức,kỹnăngvàcácchínhsáchcủanhànước,địaphươngvềcôngtácphòngchốngvàgiảmnhẹthiêntailiênquanđếnDNvàVCCInênlàcơquanđầumốiquảnlýtrangwebnàylàhiệuquảnhất.
• Nộidung/chủđềđàotạoliênquanđếnQLRRTTđượccácDNlựachọnxắpxếptheothứtựưutiênnhưsau:lồngghépkếhoạchQLRRTTvàokếhoạchsảnxuấtkinhdoanhcủaDN;cáchthứcxâydựngkếhoạchQLRRTT;chínhsáchvàphápluậtliênquanđếnQLRRTT;đánhgiárủirovàthiệthạidothiêntai;kỹthuậtgiacốnhàxưởngvàcơsởhạtầng;cácthựctiễntốtvềQLRRTT;tráchnhiệmxãhộicủaDNtrongcôngtáccứutrợthiêntai.
5.2. Khuyến nghị
Đối với DN
Trướctiên,độingũlãnhđạoDNphảiđượcnângcaonhậnthứcvềcôngtácphòngchốngvàgiảmnhẹthiêntại.VCCIcầnphảiphốihợpchặtchẽvàthườngxuyênvớicáchiệphộiDNvàhiệphộingànhnghềtổchứccácchươngtrình,cácsựkiệnđểtuyêntruyềnvềchủtrương,chínhsáchcủaNhànước,địaphươngvềQLRRTT,tổchứccácbuổitọađàmvớisựthamgiacủacácbênliênquannhưBanPCLBvàTKCNtỉnh,cácDNbảohiểmtrênđịabànđểcùngnhauchiasẻthảoluậnnhữngvướngmắckhókhăntrongcôngtácQLRRTT.
CácDNnóichungvàcácDNNVVnóiriêngcầnđượctrangbịkiếnthứcvàkỹnăngvềcôngtácQLRRTTthôngquađàotạotậphuấn.Đốitượngthamgiacáckhoátậphuấnnênưutiênchocáccánbộlãnhđạo,trưởngphóbộphậnđượcgiaophụtráchcôngtácxâydựngkếhoạchphòngchốngvàgiảmnhẹthiêntai.Bêncạnhđó,cácDNphảithườngxuyênnângcaonhậnthứcvềcôngtácQLRRTTchotoànbộcánbộ,ngườilaođộngtrongDNthôngquacácchươngtrìnhđàotạochungcủaDN,cácbuổihộihọphoặcbằngcáchìnhthứctuyêntruyềnkhácnhưsửdụngpanô,ápphích.
KếhoạchQLRRTTcầnphảiđượcxemlàmộthợpphầnkhôngthểthiếuđượctrongkế
34
hoạchsảnxuấtkinhdoanhcủaDN.Hàngnăm,cácDNcũngcầnphảixemxétlồngghépkếhoạchhayphươngánQLRRTTvàoquátrìnhxâydựngkếhoạchsảnxuấtkinhdoanhchonămsau.Chỉcónhưvậy,DNmớicóthểđảmbảođượchoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhcủamìnhđượcdiễnraliêntụcngaykểcảkhithiêntaixảyra.
CácDNnênmuabảohiểmRRTTvàcoiđâylàmộttrongnhữngbiệnpháplàmgiảmnhẹgánhnặngthiệthạidothiêntai,giúpDNcóthểkhôiphụcđểtiếptụcổnđịnhsảnxuấtkinhdoanhsauthiêntai.
Đối với VCCI và Hội DNNVV
Dựatrênbàihọckinhnghiệmtừcáckhoáhọctrongkhuônkhổdựánnày,VCCInêntiếptụctổchứckhảosátnhucầuđàotạovớiquymôlớnhơn,ởcácvùngmiềntrêncảnướcđểcócơsởtoàndiệnhơn,từđóxâydựngchươngtrìnhđàotạotậphuấnnhằmcungcấpkiếnthứckỹnăngvềQLRRTTchocácDNNVVmộtcáchsátthựchơnnữa.Đểlàmđượcđiềunày,VCCIcầnphảiphốihợpvớiHộiDNNVVđịaphươngvớisựthamgiacủaBCHPCBLvàTKCNtỉnh,từngbướcđưachươngtrìnhđàotạovềQLRRTTvàochươngtrìnhđàotạochocácDNNVVcủaVCCIhàngnăm.
VCCIphốihợpvớiHộiDNNVVthườngxuyêntổchứccáccuộchộithảochiasẻkinhnghiệm về công tác QLRRTT cho các DN; Xây dựng trang web chuyên về công tácQLRRTTdànhriêngchokhốiDN.Trêncơsởnày,VCCIcầnđưaranhữngđềxuấtvớiđịaphươngvàcáctổchứcliênquanvềcácgiảipháphỗtrợDNtrongcôngtácQLRRTT.
VCCIphốihợpvớiHộiDNNVVđịaphươngnênphổbiếnnhânrộngnhữngsángkiếnnhưđềán“BãokhôngvềĐàNẵng”củaHộiDNtrẻĐàNẵngnhằmkhuyếnkhíchcácDNnângcaotráchnhiệmxãhộitrướcthiêntai,đồngthờicũnggiúpnângcaonhậnthứccủangườidântrongviệcphòngchốngvàgiảmnhẹthiêntai.
Nhà nước và chính quyền địa phương
NhànướcnêncóchínhsáchbắtbuộccácDNNVVphảixâydựngkếhoạchQLRRTTnhưđốivớicôngtácphòngchốngcháynổ,kèmtheođólàchínhsáchbảohiểmRRTTphùhợpvàbắtbuộctấtcảcácDNNVVphảimuabảohiểmthiêntaingaytừkhithànhlập.
NgoàiviệcbắtbuộcDNphảimuabảohiểmRRTT,cầncóchínhsáchhỗtrợcácDNNVVkhắcphụchậuquảthiêntaiđểổnđịnhvàtiếptụcsảnxuấtkinhdoanhnhư:miễngiảmthuế,khoanhnợđốivớiDNbịthiệthạinặngnề,choDNvayvớilãixuấtưuđãiđểđầutưvàocácdựánphòngchốngvàkhắcphụchậuquảthiêntai
5.3. Đề xuất chương trình đào tạo nâng cao năng lực QLRRTT cho các DNNVV
Mục đích, nội dung/chủ đề đào tạo về QLRRTT cho các DNNVV
MụcđíchchươngtrìnhđàotạovềQLRRTTchocácDNNVVcủaViệtNamlà:Nâng cao năng lực cho các DNNVV trong công tác QLRRTT để đảm bảo kế hoạch kinh doanh liên tục thành công. CăncứvàothựctrạngnănglựcvànhucầuđàotạonhữngnộidungcầnthiếtvềQLRRTTởcácDNvàthamkhảomộtsốtàiliệuhướngdẫnvềcôngtácQLRRTTchocácDNNVVởmộtsốnướctrongkhuvựcđểđềxuấtnộidungđàotạohợplý.
35
Trêncơsởmụcđíchvàcăncứnêutrên,mộtsốnộidungcầnthiếtdướiđâycầnđượcxâydựngvàtiếnhànhtậphuấnchoDN:
- GiớithiệuchutrìnhQLRRTTtrongDNvànộidungcácbướctrongchutrình
- KếhoạchphòngngừavàgiảmnhẹRRTTtrongDN
- ĐánhgiáRRTTvàcôngcụđánhgiá(ĐánhgiáRR,tìnhtrạngdễbịtổnthương;đánhgiákhảnăng)
- CácbiệnphápphòngngừavàgiảmnhẹRRTT,baogồmcảkỹthuậtgiacốnhàxưởng
- KếhoạchứngphókhẩncấpvớithiêntaiđốivớiDN
- KếhoạchphụchồisauthiêntaicủaDN
- MẫukếhoạchQLRRTTcủaDN
- CácthựctiễntốtvềQLRRTTtrongcácDNcủaViệtNam
- TráchnhiệmxãhộicủaDNtrongQLRRTT
Tài liệu đào tạo
Hiênnay,Việtnamcórấtnhiềutàiliệuđàotạoliênquanđếnrủirothiêntainhưngchủyếuphụcvụchocộngđồng,tàiliệudànhchoDNhầunhưchưacó.Giáotrìnhđàotạosẽđượcxâydựngtrêncơsởthamkhảonhữngthôngtinvàtàiliệucủacácnướctrongkhuvựcvàtrênthếgiới,sauđósẽđượcthửnghiệmquaquátrìnhtậphuấnvàđàotạotrongphạmvidựánđểlấythêmýkiếnđónggópđểtiếptụcchỉnhsửavàhoànthiệnchophùhợpvớithựctiễnViệtNam.Cáctàiliệucơbảngồmcó:hướngdẫnchogiảngviênnguồn(ngườisaunàysẽtiếptụctiếnhànhđàotạomởrộng);hướngdẫndànhchocácDN(gồmcáchướngdẫncụthểđểcácDNcóthểthamkhảovàxâydựngkếhoạchứngphóchoDNmình.Ngoàira,nếuthờigianvàkinhphíchophép,cầnxâydựngthêmcáctàiliệuhướngdẫnbổsungnhư:cáchướngdẫnkỹthuậtđểgiacốvàbảovệtàisản,cơsởvậtchấtcủaDN;hướngdẫnchitiếtthêmchongườilaođộng,giađìnhvàconemhọ…
Về phương pháp giảng dạy và nguồn giảng viên
Đểtăngcườnghiệuquảcủacôngtácđàotạovàđảmbảokhảnăngmởrộngdựánsaunày,nêntiếnhànhđàotạotheophươngphápđàotạogiảngviênnguồn(TOT).Vớicáchtiếpcậndựatrênđàotạođộingũgiảngviênnguồn,hyvọngthôngquacáckhoáTOTsẽlựachọnmộtsốhọcviêntiềmnăngđểcóthểthamgiađàotạochocáckhoácủaDNtiếptheo.Dothờigianvàthờilượnghạnchếcủakháođàotạogiảngviênnguồn(thiếtkế5ngàyvừanộidungvàvừaxâydựngbàigiảngchokhóaDN),cầncótiêuchícụthểđểchọnngườithamgiakhóagiảngviênnguồn.Cóthểchọnnhữngngườiđãcókhảnăngtuyêntruyềnvàtậphuấn.Quakhảosát,cáccánbộVCCItạicáctỉnhvàcơquantổchứckháctrênđịabàntỉnhnhư:Hộichữthậpđỏ,HiệphộiDN,bộphậnphụtráchcôngtácQLRRTTthuộcChicụcthuỷlợi,ChicụcđêđiềuvàphòngchốngbãolụttỉnhcóthểthamgiacáckhóagiảngviênnguồnvìhọđãcóhiểubiếtnhấtđịnhvềQLRRTT(mặcdùvớimứcđộkhácnhauvàchỉ
36
đốivớicộngđồng)vànhiềungườitrongsốhọđãvàđanglàmcôngtácđàotạo,tậphuấn.Cáckhóanênthiếtkếnộidungthiếtthực,đơngiảnvàdễhiểuđốivớiDN,thờilượngdànhchotraođổithảoluậnvàthựchànhcầnnhiều.
Về tổ chức các khoá học
Theokếtquảthunhậntừphỏngvấntại51DNcủa03tỉnh,100%sốDNđềucónhucầutậphuấnvềQLRRTT. Tuynhiênsốliệuthốngkêtừphiếuđiềutrachothấy:KhánhHoàcó7DNcónhucầuđàotạovớisốlượngcánbộđăngkýthamdựkhoáhọclà8người.TrongkhiđótạiNghệAncó81DNcónhucầuđàotạovớisốlượngcánbộđăngkýthamgiađàotạolà110người,ĐàNẵngcó45DNcónhucầuđàotạovớisốlượngcánbộđăngkýthamgia57người.
Theokếhoạchđềxuấtdựkiếnbanđầu,Dựánsẽtổchức9khoáhọc,trongđómỗitỉnh3khoá:01khoáTOTvà2khoáchoDN.Căncứvàonhucầuđàotạovàsốlượngđăngkýthamgiacủatừngtỉnh,căncứvàokếhoạchđềxuấtbanđầucủaDựán,đềxuấtđiềuchỉnhcáckhoáhọcnhưsau:
- CáckhoáTOT:mỗitỉnhnêntổchức01khoáTOT.CáckhoáhọcnàynhằmcungcấpmộtđộingũgiảngviênnguồnđểmỗimộttỉnhcóthểtựmìnhtổchứcđàotạolạichocácDNtrênđịabàntỉnhtrongthờigiantới.
- Cáckhoáđào tạochoDN:TạiĐàNẵng tổchức02khoáchoDNtheonhưkếhoạchbanđầu;TạiNghệAnnêntổchức03khoáhọc,dosốlượngđăngkýquálớn;TạiKhánhHoàchỉnêntổchức01khoáhọc,bởisốlượngđăngkýquáít.
Tómlại,tạiNghệAnsẽtổchức04khoáhọc,trongđócó01khoáTOTvà03khoáchoDN.TạiĐàNẵngtổchức03khoáhọc,baogồm01khoáTOTvà02khoáchoDN.RiêngtạiKhánhHoàchỉnêntổchức02khoáhọc,trongđó01khoáTOTvà01khoáchoDN.
37
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC 1:
LỊCH KHẢO SÁT VÀ DANH SÁCH CÁN BỘ THAM GIA PHỎNG VẤN
Ngày tháng Tỉnh khảo sát Cán bộ tham gia phỏng vấn
Ngày 15-20/5/2011 TP.ĐàNẵng
1.NguyễnThịThu–CED,trưởngnhóm2.NguyễnVănDũng–CED,thànhviên3. NguyễnTiếnQuang–VCCIĐàNẵng, thànhviên
Ngày23-25/5/2011 KhánhHoà
1.NguyễnThịThu-CED,trưởngnhóm12.TrầnXủn,ChủtịchVCCINhaTrang,
thànhviên3.NguyễnVănDũng-CED,trưởngnhóm24.TrầnVănBìnhcánbộVCCIĐàNẵngthànhviên
30/5–2/6/2011 NghệAn
1.NguyễnThịThu-CED,trưởngnhóm12. TrầnThànhTrung, cán bộVCCINghệAn ,thànhviên3.NguyễnVănDũng-CED,trưởngnhóm24.PhạmĐìnhNgân,cánbộVCCINghệAn,thànhviên
.
38
PHỤ LỤC 2:
PHIẾU KHẢO SÁT DOANH NGHIỆP
PhòngThươngmạivàCôngnghiệpViệtNam(VCCI)phốihợpvớiTrungtâmGiáodụcvàPháttriển(CED)dướisựhỗtrợcủaQuỹChâuÁtiếnhànhmộtcuộckhảosátnhucầuđàotạovềquảnlýrủirothiêntai(QLRRTT)củacácDNVVNnhằmcungcấpchươngtrìnhhỗtrợphùhợpvàthiếtthựcnhấtchocácDNtạimộtsốtỉnh,thànhphốởViệtNam.
TrântrọngcảmơnđạidiệnQuýDNđãdànhítphútđiềnphiếukhảosátnày.CácDNhợptáctrảlờiphiếuđiềutrasẽcócơhội:
(i) Đượctàitrợthamdựcáckhóađàotạovềquảnlýrủirothiêntaitrongkhuônkhổchươngtrình,baogồmcảphíthamdự,tàiliệuvàchiphíănở.
(ii) thamgiamạnglướivàCùngcácDNkhácchiasẻcáckinhnghiệmtốt,thôngtinliênquanđếnQLRRTT.
PhiếuđiềutravàphiếuđăngkýthamgiachươngtrìnhđềnghịgửivềVCCIquađịachỉthư,sốfaxhoặce-maildướiđây:
BanPhápchế,PhòngthươngmạivàCôngnghiệpViệtNam
Địachỉ:9ĐàoDuyAnh,ĐốngĐa,HàNội
Điệnthoại:04.35771460.Fax:04.35771459.Email:[email protected]/[email protected]
Tên DN: ...............................................................................................................................
Địa chỉ liên hệ: .....................................................................................................................
Điệnthoại:...........................................................Fax: ...........................................................
E-mail:..................................................................Website(nếucó): ....................................
Lĩnhvựchoạtđộngchủyếu: ................................................................................................
39
Thông tin về người trả lời:
Họvàtên:..............................................................Chứcvụ: ..............................................
Điệnthoại:...............................................................Email: ..................................................
1. Trong vòng 5 năm trở lại đây, DN đã từng bị thiệt hại do thiên tai gây ra chưa?
qCóNếu Có, vui lòng trả lời tiếp từ câu 2
qKhôngNếu Không, vui lòng trả lời tiết từ câu 4
2. DN đánh giá mức độ thiệt hại như thế nào? (vui lòng chọn một phương án, nếu xảy ra nhiều lần, vui lòng ước tính bình quân các lần)
qThiệthạikhôngđángkể
qThiệthạiít
qThiệthạinặngnề
qThiệthạirấtnặngnề
3. Bên cạnh các lý do khách quan, theo DN, lý do chủ quan nào sau đây có thể là nguyên nhân chính góp phần gây ra nhưng thiệt hại nói trên (vui lòng chọn một phương án thích hợp)
qKhôngquantâmđếnphòngchốngthiêntaihoặckhôngnhậnthứcđượclợiíchcủaviệcQLRRTT
qCóquantâmnhưngchưacókếhoạchQLRRTTcụthể
qCókếhoạchQLRRTTnhưngkhôngđủnănglựcvànguồnlựcđểthựchiện
qLýdokhác(đềnghịghirõ): ......................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
4. Theo DN, việc đào tạo về quản lý rủi ro thiên tai có cần thiết cho DN mình không?
qCó Nếu Có, vui lòng trả lời tiếp câu 5
qKhông Nếu Không, vui lòng chuyển sang câu 6
5. Theo DN, nội dung nào dưới đây cần thiết được đưa vào chương trình đào tạo về quản lý rủi ro do thiên tai cho DN mình (vui lòng chon một hoặc nhiều hơn một nội dung nếu thấy cần thiết)?
40
qChínhsáchvàphápluậtliênquanđếnQLRRTT
qQuytrìnhvàcôngcụQLRRTT
qCáchthứcxâydựngkếhoạchQLRRTT
qPhươngthứclồngghépQLRRTTvàokếhoạchSXKDcủaDN
qĐánhgiárủirovàthiệthạidothiêntai
qCácthựctiễntốttrongQLRRTT
qTráchnhiệmxãhộicủaDNđốivớicôngtáccứutrợthiêntai
qNộidungkhác(đềnghịghirõ): .................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
6. DN có nhu cầu tham gia các khóa đào tạo về quản lý rủi ro thiên tai mà VCCI và Quỹ Châu Á tổ chức trong thời gian tới hay không?
qCó(vui lòng điền tờ đăng ký và gửi về địa chỉ kèm theo)
qKhôngcónhucầu
Xin trân trọng cảm ơn và chúc DN thành công !
41
PHIẾU ĐĂNG KÝ THAM DỰ CÁC KHOÁ ĐÀO TẠO VỀ QUẢN LÝ RỦI RO
THIÊN TAI DO VCCI VÀ QUỸ CHÂU Á TỔ CHỨC
Khoá học dự kiến diễn ra vào quý IV năm 2011
Cơquan: ................................................................................................................................
Địachỉcơquan: ....................................................................................................................
Điệnthoại: .............................................................................................................................
Fax:…………………..……….………………………………Email: ..................................
Website: .................................................................................................................................
Đăng ký cho các ông/bà có tên sau đây tham dự các khoá học:
1. Họvàtên:…………………………....................Giớitính:………………...................
Chứcvụ:..................................................Phòng/Ban:.................................................
Điệnthoạiliênhệ(cốđịnhvàdiđộng):......................................................................
2. Họvàtên:…………………………....................Giớitính:………………...................
Chứcvụ:..................................................Phòng/Ban:.................................................
Điệnthoạiliênhệ(cốđịnhvàdiđộng):......................................................................
XinvuilòngđiềncácthôngtinởtrênvàgửikèmtheoPhiếukhảosátnhucầuDNvềBantổchứctheođịachỉhoặcfax,emaildướiđây:
BanPhápchế-VCCI,Số9ĐàoDuyAnh,HàNội
Fax:04.35771459/35770632
hoặc liên hệ với:
ChịThanhHà:ĐT:04.35771460,email:[email protected];[email protected]
Xin trân trọng cảm ơn!
42
PHỤ LỤC 3:
DANH MỤC CÂU HỎI PHỎNG VẤN DOANH NGHIỆP
Phần 1: Thông tin chung về DN
Tên DN:.................................................................................................................................
Địa chỉ : ..........................................................................................................................
Điệnthoại:.............................................................................................................................
Thưđiệntử(E-mail):..........................................................Website(nếucó):..........................
Năm thành lập:
q1-5nămq6-10nămq11-15nămq16-20nămq>20năm
Lĩnh vực hoạt động chủ yếu:...............................................................................................
Cơ cấu tổ chức:.....................................................................................................................
Số lượng cán bộ công nhân viên:.........................................................................................
Doanh thu bình quân 3 năm gần đây của DN:....................................................................
Phần 2: Xác định mức độ rủi ro của DN
1. DN thường gặp những loaị hình thiên tai nào sau đây?
qbãoqlụtqlũquétqkhác........................
2. DN có bị thiệt hại do thiên tai không? nếu có cho biết những loại thiệt hại và mức độ thiệt hại như thế nào?
Mức độ thiệt hại
Loại thiệt hại khôngđángkể đángkể nặngnề rấtnặngnề
Những loại thiệt hại trực tiếp ( hữu hình)NhàxưởngMáymócthiếtbịSảnphẩmhànghoáNhững loại thiệt hại gián tiếp (vô hình)
43
MấtnguồncungứngnguyênliệutừcácnhàcungcấpCôngnhânnghỉviệcBịphạtkinhtếdochậmtiếnđộ...................................
3. Doanh nghiêp của bạn phụ thuộc vào hệ thống giao thông nào dưới đây (chọn những phương án phù hợp)
qĐườngcaotốc,tỉnhlộ,quốclộ
qĐườngtrongtỉnh,tronghuyện
qĐườngsắt
qĐườngthủy
qĐườnghàngkhông
4.Điện cần cho hoạt động cơ bản nào dưới đây của DN bạn: (chọn những phương án phù hợp)
qsửdụngmáytínhvàthiếtbịvănphòng
qVậnhànhmáymócvàthiếtbị
qThắpsángvàsửdụngchovănphòng
qKhác:(ghirõ).................................................................
5.Thiết bị viễn thông nào cần thiết cho hoạt động của DN bạn: (chọn những phương án phù hợp)
qĐiệnthoại,faxliênlạc
qinternet
qMáyrúttiền,hệthốngthanhtoánthẻtíndụngngânhàng
qKhác:(ghirõ).................................................................
6.Nước cần cho hoạt động nào của DN bạn: (chọn những phương án phù hợp)
qNướcuống,nấuăn
qVệsinhcánhân
qNướcchosảnxuất
44
qKhác:(ghirõ).................................................................
7.Hệ thống thoát nước DN bạn cần: (chọn những phương án phù hợp)
qThoátnướcthảisinhhoạt
qThoátnướcthảisảnxuất
qKhác:(ghirõ).................................................................
8. Chất đốt (khí ga) cần cho hoạt động nào của DN bạn: (chọn những phương án phù hợp)
qSảnxuất
qSinhhoạt(hoặchoạtđộngcủavănphòng)
qKhác:(ghirõ).................................................................
Phần 3: Các hoạt động giảm nhẹ và mức độ sẵn sàng của DN để ứng phó với thiên tai?
9. Nếu trong trường hợp thiên tai xảy ra thì các hoạt động nào dưới dây cần thiết cho DN?
Duy trì tình trạng cơ sở vật chất và đường xá
Rất cần thiết
Hơi cần thiết
Không cần thiết lắm
Đã có
DuytrìđườngxávàdọndẹpchướngngạivậtHướngdẫnsửdụngđườngdựphòngBảovệthiếtbịvàdữliệucầnthiếtPhâncôngnhiệmvụtrongtrườnghợpkhẩncấpKếhoạchkhôiphụcsauthiêntai
10. Trong trường hợp thiêntai xảy ra,các dịch vụ nào dưới đây cần cho DN?
Các dịch vụ cung cấp Rất cần thiết
Hơi cần thiết
Không cần thiết Đã có
ThôngtincácsốđiệnthoạikhẩncấpkhithiêntaiNguồn điện/năng lượng dự phòng(máyphátđiện)
45
Các hệ thống thông tin liên lạc dựphòng(thaythế)Hệthốnggiaothông(vậnchuyển)dựphòng(thaythế)BảovệhệthốngcấpthoátnướcBáocáodiễnbiếnchocơquanchịutráchnhiệmchính
11.Trong những năm qua, DN đã có những đóng góp gì trong công tác cứu trợ thiên tai tại DN và địa phương mình?(CSR).
qtìmkiếm,cứuhộqcungcấplươngthựcqnhucầuyếuphẩmqđónggópbằngtiềnqchămsócs.khoẻ
-DNnàođãcónhiềusángkiếntrongviệcQLRRTTvàđónggópngườivàvậtchấttrongviệccưútrợthiêntaitạiđịaphương?
12. Sự hợp tác và tương trợ giữa các DN có quan trọng với DN mình không?
Các hình thức hợp tác Rất cần thiết
Hơi cần thiết
Không cần thiết Đã có
Chiasẻnguồnlựctrongcáctrườnghợpkhẩncấp
Hợp tác và làm việc với các DN cùngngànhnghềđểcócáchoạtđộnggiảmnhẹ
Cácchươngtrìnhhợptác,cốvẫnhỗtrợgiữacácDN(DNcókếhoạchQLRRTTtốtvàDNyếuhơn)
Mạnglướihỗtrợđểcungcấpnơitrúẩnvàthựcphẩmkhicần
CácDNcóquymôlớnhơn(thựcphẩmvàdịchvụthiếtyếu)cóthểhợptácvớicácDNquymônhỏhơn
Hìnhthứckhác(nêurõ):......
13. DN đã bao giờ tham gia vào các hoạt động liên quan đến kế hoạch chuẩn bị hay ứng phó với thiên tai chưa?
Các hoạt động Đã từng có
Đã có nhưng
chưa t/h
Chưa có
kế hoạch
Không thể thực hiện
được
13.1.Cử người tham gia các khoá tập huấn vềQLRRTT
46
13.2.NóichuyệnvớinhânviêntrongDNvềkếhoạchcầnlàmtrongcáctrườnghợpkhẩncấp
13.3.Xây dựng kế hoạch và có hướng dẫn cầnthiếtchocácbộphậnvànhânviênvềcácbướcchuẩnbịvàứngphótrước,trongvàsauthiêntai
13.4.Muabảohiểmbãolũ
13.5.Danh sách các thiết bị vàvật tưdựphòngtrongbãolũ(xăng,pin...)
13.6.XâydựngkếhoạchứngphókhẩncấpchoDN(trongbãolũ)
13.7.XâydựngkếhoạchkhôiphụckhẩncấpchoDN(saubãolũ)
13.8.Diễntậpxửlýcáctìnhhuống
13.9.Muamáyphátđiện
13.10.Hoạtđộngkhác(ghirõ):......
14. Làm thế nào để khuyến khích DN tích cực tham gia hơn vào QLRRTT?
Các hình thức khuyến khích Rất cần thiết
Hơi cần thiết
Không cần thiết Đã có
Chovayvốnhoặchỗ trợkinhphíđể trangbị thêmthiếtbịhayápdụngcácbiệnphápđểcácDNsẵnsàngứngphóvớithiêntai
Ưutiênhỗtrợcácdựánvềgiảmnhẹthiêntai(vd:giảmthuếkhiđầutưvàocácdựánnày)
Khác:.........................
Phần 4: Đánh giá nhu cầu đào tạo, tập huấn và cung cấp thông tin
15. Việc đào tạo về quản lý rủi ro thiên tai có cần thiết cho DN mình không?
qCó Nếu Có, hỏi tiếp câu 16 – câu 18
qKhông Nếu Không, lý d o tại sao không cần thiết?
16. Nội dung nào dưới đây cần thiết được đưa vào chương trình đào tạo về quản lý rủi ro thiên tai cho DN :
qChínhsáchvàphápluậtliênquanđếnQLRRTT
qQuytrìnhvàcôngcụQLRRTT
qCáchthứcxâydựngkếhoạchQLRRTT
47
qPhươngthứclồngghépQLRRTTvàokếhoạchSXKDcủaDN
qĐánhgiárủirovàthiệthạidothiêntai
qCácthựctiễntốttrongQLRRTT
qTráchnhiệmxãhộicủaDNđốivớicôngtáccứutrợthiêntai
qNộidungkhác(đềnghịnóirõ):..................
17. Các hình thức nào sau đây, cán bộ quản lý, nhân viên muốn nhận thông tin và kỹ năng đề xây dựng kế hoạch QLRRTT cho DN mình?
qTờrơi,postersqSáchhướngdẫn(sáchnhỏbỏtúi)qInternetqBáochí
qPhátthanh,truyềnhìnhqHộithảo,tậphuấnqCáccuộchọpcủaVCCIqWebsite
18. Nếu tổ chức khoá tập huấn thì:
- thờigiankéodàikhoảngbaonhiêungàylàphùhợp?
- phươngpháptậphuấnnhưthênào?địađiểmtậphuấnởđâulàphùhợp?
-ĐốitượngthamgialàvịtrínàotrongDNlàthíchhợp
48
PHỤ LỤC 4 :
DANH SÁCH DN VÀ NGườI TRẢ LờI PHỎNG VẤN
TT Tên DN Địa chỉ Họ và tên người PV Chức vụCơ quan TW và địa phương
1
Trungtâmphòngtránhvàgiảmnhẹthiêntai,Tổngcụcthuỷlợi,BộNNvàPTNT
NhàA9,Số2NgọcHà,HàNội
1.NguyễnHữuPhúc
2.ĐặngQuangMinh
3.NguyễnThànhPhương
Giámđốctrungtâm
Phógiámđốc
Chuyênviên
2
BanCôngtácxãhộivàquảnlýthảmhoạ,HộichữthậpđỏViệtNam
82,NguyễnDu,HàNội
4.LêThếThìn
5.NguyễnHữuThắng
Trưởngban
Phóban
3
BanchỉhuyphòngchốngbãolụtvàTKCNTP.ĐàNẵng.TrungtâmcảnhbáosớmvàTKCN
6.LêDuyVọng.
7.NguyễnVănLưỡng
Chánhvănphòng
Trưởngphòngphòngchốngbãolụt.
4 HộidoanhnhântrẻTP.ĐàNẵng
Tầng2,trụsởThànhĐoàn,XuânThuỷ,QuânCẩmLệ.Tp.ĐàNẵng
8.NguyễnThịHoàngThuỷ
Chánhvănphòng
5BanchỉhuyphòngchốngbãolụttìnhKhánhHoà
số4,PhanChuTrinh,NhaTrang
9.NguyễnTháiNhưTrị.
10.NguyễnNhưQuang
Chánhvănphòng
CánbộchuyêntráchPCBL
6 HộichữthậpđỏtỉnhKhánhHoà
34,Yersin,NhaTrang,KhánhHoà-058.3822542
11.BùiViếtHoa
12.TrầnKimBình
Phóchủtịch
Bancôngtácxãhội
7
ChicụcđêđiềuvàCBL,
VănphòngbanchỉhuyPCBLvàTKCNtìnhNghệAn
Số4,MinhKhai,TP.Vinh,
NghệAn
13.NguyễnHữuNhung
14.ĐàoVănLong
Chicụcphó
Trưởngphòngkỹthuật
49
8 Hôichữthậpđỏtình
Số12,LêHoàn,TP.Vinh,
NghệAn
15.ĐậuthịMai
16..NguyễnVănVinh
ChủtịchHội
PhóchủtichHội
DNI. Đà Nẵng
1
TậpđoàndệtmayViệtNamVINATEXĐàNẵng
25-TrầnQuyCáp-TP.ĐàNẵng.ĐT:0511.3823367
1.HồViếtThanh TrưởngphòngTCHC
2 CôngtyCPdịchvụhàngkhông
SânbayquốctếĐàNẵng.
ĐT:05113830340
2.TrầnThanhHải Kếtoántrưởng
3 CôngtyCPthuỷsảnNhậtHoàng
Hoàng-LôC4-KCNthuỷsảnThọQuang,SơnTrà,ĐàNẵng.
ĐT:05113924050
3.TrầnPhướcNghiã Kếtoántrưởng,
4 CôngtyCPProcimexViệtNam
LôC1,KCNThọQuang,ĐàNẵng
4.NgôThịThanh
5.NguyễnCôngLâm
Phótổnggiámđốc
TrưởngphòngKD
5 CôngtyCPximăngVLXD-xâylắp
13-15,LêHồngPhong,ĐàNẵng
6.ĐỗVănNhân
7.NguyễnVănDoanh
PhóGĐkinhdoanh
TP.Hànhchính
6CôngtyCPdượcDanapha,
253,DũngSĩ,ThanhKhê
ĐàNẵng
8.NguyễnThịVạnThọ
9.ĐỗVănHoà
10.NguyễnThịLanChi
11.ĐỗMinhHiếu
12.ThiềuThiênLong
13.HuỳnhVănÁnh
14.MaiVănTriều
PhóTGĐ,GĐnhânsựGĐchấtlượngTP.hànhchínhTP.bảotrìTrưởngtổngkhoThườngtrựcHĐBHLĐ
7
CôngtyTNHHMTVĐiệnlựcĐàNẵng.
35,PhanĐìnhPhùng,ĐàNẵng
15.PhạmVănHải
16.HoàngCôngThuận
17.NguyễnBảoTrọng
18.NguyễnBìnhPhương
TP.kỹthuậtantoànPP.KỹthuậtantoànPPkếhoạchphòngkỹthuậtAT
50
8TổngcôngtyCPDệtmayHoàThọ.
36,ÔngÍchĐường,HoàThọ,ĐàNẵng
19.TrầnĐìnhThanh
20.PhanHữuPhu
21.ĐặngCần
PhóTGĐChủtịchcôngđoànThưkýhộiđồngtưvấn
9Nhàmáycơkhíchếtạo-CN,CôngtyTNHHMTV
Đườngsố3,KCNHoàKhánh
22.NgôNgọcLêPhương
Phógiámđốc
TP.HCTC
10CôngtyCPxâydựngcôngtrình545(CECO545)
161,NúiThành-QuậnHảiChâu,ĐàNẵng
23.HàVănBình
24.NguyễnVănCó
Phótổnggiámđốc
TP.TCHC
11
CôngtyCPmáyvàthiếtbịphụtùngSEATECH
1271-1273,đườngXôViếtNghệTĩnh,ĐàNẵng
25.LêVănHiểu
26.ThànhLong
27.ThuỳDung
Tổnggiámđốc
TP.Kinhdoanh
PP.Kinhdoanh
12 CôngtyTNHHĐạiHoà-
244,ĐốngĐa,ĐàNẵng 28.NguyễnThịLành Giámđốc
13 ChinhánhbảohiểmAAAMiềnTrung
92,QuangTrung,TP.ĐàNẵng
29.TrầnThịÁnhMai
30.ĐoànQuangMinh
Giámđốc
TP.KDvàQLNV
14
CôngtyCPcơkhíHàGiangPhướcTường
K185,LêTrọngTấn,ThanhKhê,TP.Đànẵng
31.HàGiang
32.DươngVănChính
Giámđốc
TP.Hànhchính
II. Khánh Hoà
15CôngtychếbiếngỗViệtĐức(KHAVIWOOD
DiênLạc,DiênKhánh,KhánhHoà-058.3767.762
33.TrầnVănHùng
34.PhanVănThiện
Giámđốc
TP.Hànhchính
16 CôngtyCPĐiệnlựcKhánhHoà
11,LýThánhTông,NhaTrang,KhánhHoà-0582211135
35.NguyễnCaoKý
36.TrầnHữuThọ
37.LêAnhKhôi
Phótổnggiámđốc
Phòngkỹthuật
Thưkýgiámđốc
17 CôngtyCPthuỷsản584NhaTrang
584,LêHồngPhong,NhaTrang
38.NguyễnXuânDũng
39.NguyễnThịMinh
Phógiámđốc
TP.Nhânsự
51
18
CôngtyTNHHXuấtnhậpkhẩuThuỷsảnKhánhHoà
10,VõThịSáu,NhaTrang 40.NguyễnLươngÍch Phógiámđốc
19 CôngtyTNHHHảiVương
KCN,SuốiDầu,CamLâm,KhánhHoà
41.NguyễnVănTài
42.NguyễnThanhSơn
43.LêVănThuận
Trợlýgiámđốc
TP.KỹThuật
Cánbộphòngkỹthuật
20 CôngtyCPmayKhánhHoà
Số4,NguyễnThiệnThuật,NhaTrang
44.Quang
45.Hải
46.Thiện
47.Trang
Giámđốc
Phógiámđốc
PhóphòngQTKD
Kếtoántrưởng
21 CôngtyTNHHMarineFamASA
31,ĐặngTấtTP.NhaTrang 48.NguyễnVănVững TP.Hànhchính
22 CôngtyTNHHĐạiThuận
42,CủChiTP.NhaTrang
49.PhạmThịThanhHương
GiámđốcCNnhàmáy
23 DNtưnhânNghệKhương
VõCang,VĩnhTrung,TP.NhaTrang
50.Dư
51.Vân
Giámđốc
TP.Quảnlý
24 CôngtyTNHHđồhộpKhánhHoà
CưThạnh,SiếnHiệp,Diênkhánh,KhánhHoà
52.Tân Phógiámđốc
25 CôngtybảohiểmPIJICOKhánhHoà
47,LêThànhPhương,TP.NhaTrang
53.Hoàng Phógiámđốc
26 CôngtyCPphụliệumayNhaTrang
62,LêHồngPhong,TP.NhaTrang
54.LêVănKhánh Phógiámđốc
27 CôngtyliêndoanhTNHHCátPhú
XãPhướcĐồng,TP.NhaTrang 55.TrầnThươngThảo Giámđốcnhà
máyIII. Nghệ An
28 CôngtyTNHHNhựaNgọcThuý
Lô13,KCNNghiPhú.TP.Vinh.NghệAn-038.3518867
56.CaosĩLập Giámđốc
52
29CôngtyCPsảnxuấtvàthươngmạiLongBình
Lô12,KCNNghiPhú.TP.Vinh,NghệAn-0383513059
57.NguyễnTrọngThịnh Giámđốc
30 CôngtyCPthươngmạiThànhTrung
Lô11,KCNNghiPhú,TP.Vinh,NghệAn-038.3511366
58.NguyễnNhậtQuang TP.Kinhdoanh
31CôngtyCpxuấtnhậpkhấuthuỷsảnNghệAn
PhườngNghiHải,TX.CủaLò,NghệAn
59.NguyễnThanhNhu TP.HCTC
32 CôngtyCPthuỷsảnNghệAn
CửaHội,TX.CửaLò,NghệAn-0383947977
60.NguyễnĐìnhThông
Giámđốckinhdoanh
33BảohiểmngânhàngNNvàPTNTtỉnh
371A,NguyễnVănCừ,TP.Vinh-0383596268
61.TrầnQuangHiển
62.ĐậuNgọcLinh
Giámđốc
Phógiámđốc
34CôngtyCpThươngmạivàdịchvụTânGia
Khối3,phườngTrungĐô,TP.Vinh-0383856868
63.NguyễnHồngTrung Giámđốc
35 CôngtyCPbảohiểmTháiSơn
105,LêHồngPhong,TP.Vinh-038-8609898
64.HoàngHữuKỳ Kếtoántrưởng
36CôngtyCPđầutưhợptáckinhtếViệtLào
Số1,PhanBộiChâu,TP.Vinh-0383530246
65.NguyễnVănNhã Phótổnggiámđốc
37 XínghiệpmộcdândụngTrungKiên
Số10,ngõ2,NguyễnSĩSách-TP.Vinh–0383.841.046
66.NguyễnTrungKhiêm Giámđốc
38 CôngtyCPthươngmạiNgọcThạch
339,NguyễnVănCừ,TP.Vinh
67.PhạmNgọcThạchChủtịchHĐQT,kiêmgiámđốc
39 CôngtyCpvậttưthiếtbịvàxâydựng
94,PhânĐìnhPhùng,TP.Vinh-0383584674
68.VũAnhNamKếtoántrưởng-phógiámđốckinhdoanh
53
40 CôngtyCPTânMinhLong
81BĐườngTrườngChinh,TP.Vinh-0383539995
69.PhanNguyênPhú Giámđốc
41 CôngtyCPTrungĐức
NghiKhánh–NghiLộc-NghệAn
70.ĐinhHữuRỹ Giámđốc
42 CôngtyCPThiênMinhĐức
18,NgôĐứcKế,Vinh,NghệAn
71.ChuThịThành Giámđốc
43 CôngtyTNHHThanhThànhĐạt
57–NgôGiaTự-Vinh-NghệAn
72.PhanKhánhHải TrưởngphòngTCHC
44 CôngtyTNHHĐứcPhong
KCNNghiPhú-NghệAn 73.TháiĐạiPhong Giámđốc
45 CôngtyCPvậntảiPetrolimex
PhườngQuánbánh–Vinh-nghệAn
74.VõVănTân Giámđốc
46XínghiệpdịchvụtổnghợpthanhniênCửaHội
NghiHải-CửaLò-nghệAn 75.TrầnThanhHùng Giámđốc
47CôngtyCPdệtmay
HoàngThịLoan
33NguyễnVănTrỗi–Vinh-NA
76.PhanXuânHợi Phótổnggiámđốc
48 CôngtyCPHoáchấtVinh
NghiLiên-Vinh-NghệAn
77.LươngNgọcNhogiámđốc
49NhàmáygạchGRANITETrungĐô
KCNBắcVinh–Vinh-NghệAn
78.LêXuânĐạt
79.NguyễnHồngSơn
Giámđốc
PhụtráchATLĐ
50 CôngtyTNHHKimAnh
DiễnHồng,KCNnhỏDiễnHồng-DiễnChâu-NghệAn
80.ChuQuangHùng Giámđốc
51 CôngtyCPgốmViglacera
NghiHoa–NghiLộc-NghệAn
81.ĐàoVănTuấn
82.NguyễnVănSoa
Giámđốc
TrưởngphòngTCHC
54
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. A Disaster Planning Toolkit for the Smal to Mid-Sized Business owner.TheInstituteforBusinessandHomeSafety(IBHS).2006
2. Báo cáo đánh giá năng lực thể chế về QLRRTT ở Việt Nam.Đốitácgiảmnhẹthiêntai.Tháng7/2004
3. Bản thuyết minh đề xuất xây dựng Luật Phòng tránh và giảm nhẹ thiên tai.BộNNvàPTNT.2010
4. Business Emergency Action Plan.LasierraUniversty.August,2004
5. Chiến lược quốc gia về phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai đến năm 2020phêduyệttạiQĐsố172/2007/QĐ-TTg,ngày16/11/2007.
6. LongVân. Có nên bắt buộc DN mua bảo hiểm thiên tai, BáoCônganNhândânđiệntử, ngày 11/11/2006
(http://ca.cand.com.vn/News/PrintView.aspx?ID=90670)
7. ThanhHải. DN nên mua bảo hiểm lũ lụt, BảohiểmViễnđôngonline
(www.vass.com.vn/index.php/doanh-nghiẹp-nen-mua-bao-hiem lu-lut)
8. Sahu, Satyabrata. Guidebook on Technologies for Disaster Preparedness and Mitigation. TheAsian and PacificCentre forTransfer ofTechnology (APCTT).2006
9. Đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương và khả năng(VCA).HộichữthậpđỏViệtNam.Tháng4/2010
10. Emergency Management Guide for Business and Industry. Federal EmergencyManagementAgency(FEMA).October1993
11. Hướng dẫn tổ chức thực hiện Đề án Nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý thiên tai dựa vào cộng đồng.DMC/OxfamHongKong.
12. Khắc phục thiên tai miền Trung: DN bảo hiểm ở đâu?.BáoĐầutưchứngkhoánonline10/11/2010
(http://vietstock.vn/ChannelID/757/Tin-tuc/172097-khac-phuc-thien-tai-mien-trung-doanh-nghiep-bao-hiem-o-dau.aspx)
13. Monitoring and Reporting Progress on Community –Based Disaster Risk Management In Viet Nam. Partnership forDisasterReduction- South EastAsia.April2008.
14. Niên giám thống kê 2010.TổngcụcThốngkê.2010
55
15. Sổ tay hướng dẫn đánh giá thiệt hại và nhu cầu cứu trợ các giai đoạn của thiên tai. DựánVIE/01/014–TăngcướngnănglựcvềgiảmnhẹthiêntaiởViệtNam
16. Tài liệu hướng dẫn ứng phó khẩn cấp và phục hồi sớm.UNDP/DMC.2010
17. Tài liệu tập huấn quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng.Dựánsẵnsàngứngphó-Tăngcườngnănglựcphòngngừa,giảmnhẹthiêntaivàhệthốngcảnhbáosớmchocộngđồng,DIPECHOvàTổchứcCAREĐức.03/2008.
18. Tài liệu tập huấn hiểm hoạ và thảm hoạ liên quan đến biến đổi khí hậu.HộichữthậpđỏViệtNam.07/2004
19. Tài liệu tập huấn Lập kế hoạch quản lý thảm hoạ dựa vào cộng đồng.HộichữthậpđỏtỉnhTiềnGiangdướisựtàitrợcủaOxfam.05/2005.
20. Việt Nam tích cực ứng phó với biến đổi khí hậu.BáoĐấtviệtonline24/01/2011
(http://baodatviet.vn/Home/KHCN/Viet-Nam-tich-cuc-ung-pho-voi-bien-doi-khi-hau/20111/129033.datviet)
TÀI LIỆU HưỚNG DẪN
Quản lý rủi ro thiên tai trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ
Chịu trách nhiệm xuất bản
Inkhổ20,5x29,7tai:côngty....
57
58
ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ RỦI RO VÀ KHẢ NĂNG ỨNG PHÓ VỚI THIÊN TAI
BÁO CÁO
ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ RỦI RO VÀ KHẢ NĂNG
CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ
HÀ NỘI, THÁNG 6 NĂM 2011
ỨNG PHÓ VỚI THIÊN TAI
TẠI CÁC TỈNH NGHỆ AN, ĐÀ NẴNG, KHÁNH HÒA