NİHAİ RAPOR - kobiev.enerjiprojeleri.eu 03... · EHŞ'ler için Enerji Performans Sözleşmesi Kılavuzu Hazırlanması ve Vaka Çalışması Geliştirilmesi Türkiye Cumhuriyeti

NİHAİ RAPOR

Enerji Hizmet Şirketlerine Yönelik Enerji Performans Sözleşmesi Rehberi Hazırlanması ve Vaka Çalışması Geliştirilmesi

Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

için hazırlanmıştır.

KOBİ Enerji Verimliliği Projesi

Nihai Rapor

30 Ocak ayı 2017

Nihai Rapor EHŞ'ler için Enerji Performans Sözleşmesi Kılavuzu Hazırlanması ve Vaka

Çalışması Geliştirilmesi Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı


Proje No. 6008 ii

KISALTMALAR

BMKP Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı

ÇŞB Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

EHŞ Enerji Hizmet Şirketi

EPS Enerji Performans Sözleşmesi

ETKB Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

EV Enerji Verimliliği

EVD Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketleri

EYODER Enerji Verimliliği ve Yönetimi Derneği

KOBİ Küçük ve Orta Ölçekli İşletme

KÖSO Kamu Özel Sektör Ortaklıkları

Ö&D Ölçme ve Doğrulama

STK Sivil Toplum Kuruluşu

UEVEP Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı

UFK Uluslararası Finansal Kuruluş

UPÖDP Uluslararası Performans Ölçümü ve Doğrulama Protokolü

YAE Yatırım Aşaması Etüdü

YEGM Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü




Proje No. 6008 iii

İÇİNDEKİLER TABLOSU

GİRİŞ ................................................................................................................................................. 1

1 BAŞLANGIÇ MİSYONU ........................................................................................................... 2

1.1 Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü ile yapılan toplantı ............................................ 2

1.2 Enerji Verimliliği ve Yönetimi Derneği ile yapılan toplantı ........................................... 2

2 BİLEŞEN I: EHŞ'LERE YÖNELİK ENERJİ PERFORMANS SÖZLEŞMESİ REHBERİ

HAZIRLANMASI VE VAKA ÇALIŞMASI GELİŞTİRMESİ ...................................................... 3

2.1 Görev 1: Enerji Hizmetleri Piyasasının Değerlendirilmesi ve Başarılı Modellerin ve Mevcut Engellerin Belirlenmesi ...................................................................................... 3

2.1.1 Alt Görev 1.1: Bilgi Toplama Görevinin Yürütülmesi ..................................................... 3

2.1.2 Alt Görev 1.2: Tamamlayıcı Verilerin Toplanması ........................................................ 4

2.1.3 Alt Görev 1.3: Piyasa Analizinin Yapılması ................................................................... 4

2.2 Görev 2: Vaka Çalışmalarının Geliştirilmesi .................................................................. 6

2.3 Görev 3: Yönergelerin, Örnek Belgelerin ve Sözleşmelerin Geliştirilmesi ................. 7

2.3.1 Alt Görev 3.1: Uyarlanmış Sözleşmelerin Geliştirilmesi ................................................ 7

2.3.2 Alt Görev 3.2: Yapılacak Önemli Mevzuat Değişikliklerinin Belirlenmesi ...................... 8

2.3.3 Alt Görev 3.3: EPS Kullanımına İlişkin Rehber Geliştirilmesi ....................................... 9

3 BİLEŞEN II: TÜRKİYE’DEKİ KAMU BİNALARI İÇİN PİYASA DEĞERLENDİRMESİ ......... 10

3.1 Görev 4: Kamu Sektörü ile İlgili Veri Toplama ............................................................. 11

3.2 Görev 5: Piyasa Değerlendirme Süreci ........................................................................ 12

3.3 Görev 6: İlerlemeninRaporlanması ve Nihai Bilgi Verme Çalıştayı ........................... 13

3.3.1 Alt Görev 6.1: Proje İlerleme Raporları ....................................................................... 13

3.3.2 Alt Görev 6.2: Nihai Rapor Taslağının Hazırlanması .................................................. 13

3.3.3 Alt Görev 6.3: Nihai Bigi Verme Çalıştayının Organizasyonu ve Gerçekleştirilmesi ... 13

EK I EHŞ PROJESI VAKA ÇALIŞMALARI .................................................................................... 15

TABLOLAR LİSTESİ

Tablo 1: Piyasada Belirlenen Açıkları Ele Almak için Öneriler Dizisi ................................................. 5 Tablo 2: Tahminlere Dayalı Toplam Potansiyel Tasarruflar ............................................................. 10 Tablo 3: Önlenecek CO2 Emisyonları Tahmini ................................................................................ 11




Proje No. 6008 1

GİRİŞ

Enerji Hizmet Şirketlerine (EHŞ) Yönelik Enerji Performans Sözleşmesi (EPS) Rehberi Hazırlanması

ve Vaka Çalışması Geliştirilmesi görevinin bir bölümü olan bu nihai rapor, Haziran 2015’teki

Başlangıç Misyonuyla başlayan, Kasım 2016’da Nihai raporun teslimine kadar olan çalışma süresi

içinde, ( Değişiklikte yapılan ek iş hariç olmak üzere) Econoler tarafından tamamlanmış olan

çalışmaları sunmaktadır.

Bu rapor, ilerleme raporları ve nihai yaygınlaştırma çalıştayı da dâhil olmak üzere, Bileşen I’de yer

alan 1, 2 ve 3. görevlerin sonucunu ve Bileşen II’nin 4 ve 5.Görevlerine ilişkin veri toplama ve kamu

binaları piyasası değerlendirme yöntemini özetlemektedir.

Bu nihai rapor, karşılaşılan zorluklar ve bunların potansiyel çözümleri de dâhil olmak üzere, iş tanımı

ve kabul edilen yönteme uygun şekilde her bir görev için gerçekleştirilen çalışmayı açıklamakta ve

ele almaktadır.




Proje No. 6008 2

1 BAŞLANGIÇ MİSYONU

EHŞ’lere Yönelik EPS Rehberi Hazırlanması ve Vaka Çalışması Geliştirilmesi görevi bağlamında,

15 Haziran 2015 tarihinde Econoler’den proje grup lideri olarak atanan Bay Pierre Langlois

tarafından bir başlangıç misyonu gerçekleştirilmiştir.

Toplantıların hedefleri aşağıdakilerdir:

› Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığındaki (ETKB) ve piyasadaki diğer önemli aktörlerle temas

başlatmak;

› Önerilen çalışma planını gözden geçirmek ve nihai versiyon üzerinde mutabık kalmak;

› Proje programını gözden geçirmek ve nihai versiyon üzerinde mutabık kalmak;

› Görevle ilgili bilgileri toplamak;

› Görevin sonraki adımları planlamak.

Proje çalışma planları ve programı, başlangıç misyonu sırasında toplanan bilgiler temelinde gözden

geçirilmiş ve buna uygun olarak uyarlanmıştır. Başlangıç Raporu 26 Ekim 2015 tarihinde sunulmuş

ve buna Bileşen I ve II’nin tamamlanması için ilk bulgular, ayrıntılı plan, program ve ekip yapısı dâhil

edilmiştir.

Başlangıç Misyonu sırasında, Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM) ve Enerji Verimliliği ve

Yönetimi Derneği (EYODER) ile kapsamlı iki toplantı gerçekleştirilmiştir.

1.1 Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü ile yapılan toplantı

17 Haziran 2015 tarihinde Yenilebilir Enerji Genel Müdürlüğünde 17 katılımcıyla bir toplantı

yapılmıştır. Toplantı sırasında iş tanımları ve yöntem bütüncül bir bakışla gözden geçirilmiştir.

Aşağıdaki önemli hususlar ele alınmıştır:

› Özel Sektör Endüstrisi ve Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler (KOBİ) üzerine odaklı EHŞ piyasası

olarak açıklanan hedef piyasa;

› İş tanımındaki Bileşen 1 ve 2’nin tamamlanmasına ilişkin olası zorluklar;

› İş organizasyonu ve program;

› Görevin yürütülmesi sırasında bilgi alış verişi için irtibat listesi.

1.2 Enerji Verimliliği ve Yönetimi Derneği ile yapılan toplantı

Enerji Verimliliği ve Yönetimi Derneği’nin (EYODER) iki temsilcisi ile YEGM ile yapılan toplantıyla

aynı hafta içinde, özel ve kamu sektörlerindeki EPS piyasa engelleri konusundaki görüşlerini almak

üzere bir toplantı yapılmıştır. Bu toplantıda, ülkedeki EPS sektörünün mevcut durumunun daha

eksiksiz bir görünümünü elde etmek için bilgi toplanmıştır.




Proje No. 6008 3

2 BİLEŞEN I: EHŞ'LERE YÖNELİK ENERJİ PERFORMANS SÖZLEŞMESİ REHBERİ HAZIRLANMASI VE VAKA ÇALIŞMASI GELİŞTİRMESİ

Bileşen I’de yer alan Görev 1 ve 2’ye ilişkin Enerji Hizmet Şirketleri Piyasa Değerlendirme Raporu

ve Vaka Çalışmaları başlıklı raporun nihai versiyonu 20 Nisan 2016 tarihinde Econoler tarafından

sunulmuştur. Görev 3 çıktıları ayrı ayrı sunulmuş ve aşağıda Bölüm 2.3’te ele alınmıştır.

Genel olarak, piyasa değerlendirmesine (Görev 1) ek olarak, Bileşen I’in beklenen çıktıları

karşılanmış olup aşağıdakilerden oluşmaktadır:

› Türkiye’de başarılı EHŞ faaliyetlerine dair üç vaka çalışması (Görev 2);

› Basitleştirilmiş standart EHŞ Sözleşmeleri (Görev 3);

› Önemli mevzuat değişiklikleri taslağı (örneğin, kamu alımları, vergilendirme, vb.) (Görev 3);

› EHŞ’leri seçmek ve bunlarla çalışmak için sanayicilere yönelik rehber (Görev 3).

Bileşen I’in sonuçlarını sunmak için, Pierre Langlois tarafından Enerji ve Tabii Kaynaklar

Bakanlığının (ETKB) Ankara’da yer alan ofisinde, 16 Şubat 2016 tarihinde bir sunum

gerçekleştirilmiş, bu sunumda piyasa değerlendirmesinin temel bulguları paylaşılmıştır.

2.1 Görev 1: Enerji Hizmetleri Piyasasının Değerlendirilmesi ve Başarılı Modellerin ve Mevcut Engellerin Belirlenmesi

2.1.1 Alt Görev 1.1: Bilgi Toplama Görevinin Yürütülmesi

Aralık 2015’te sona eren altı aylık bir süre boyunca Econoler, Türkiye'deki tüm sektörlerde enerji

hizmetlerinin mevcut durumu hakkında bilgileri, görüşleri ve vakaları toplamak için bir bilgi toplama

çalısması gerçekleştirmiştir.

Bu nedenle, EHŞ piyasasıyla ilgili paydaş olduğu düşünülen 14 kuruluşla görüşme yapılmıştır.

Görüşmelere, bir devlet kuruluşu temsilcisi (ETKB-YEGM), iki sivil toplum kuruluşu (STK), üç yerel

banka, Uluslararası Finansal Kuruluşu (UFK) olarak Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (BMKP)

ve yedi Akredite Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketi (EVD) katılmıştır.

Katılımcılardan nitelikli bilgiler toplanmıştır. Görüşülen kişilerin Enerji verimliliği (EV) ve Enerji

Performans Sözleşmeleri (EPS) konularındaki deneyimleri ve enerji verimliliğine ilişkin genel

hususlar da dâhil olmak üzere Türkiye’deki EPS piyasası gelişimine ilişkin engellerle ilgili görüşleri

incelenmiştir. Bazı görüşmeciler gerçek bir EPS piyasasının geliştirilmesine yardımcı olacak

potansiyel çözümler önermişlerdir.

Görüşmelerin genel bulguları ve ayrıntılı sonuçları, Enerji Hizmet Şirketleri Piyasa Değerlendirme

Raporu ve Vaka Çalışmaları taslak raporu kapsamında 8 Şubat 2016 tarihinde ETKB’ye

sunulmuştur.




Proje No. 6008 4

2.1.2 Alt Görev 1.2: Tamamlayıcı Verilerin Toplanması

Veri toplamak ve piyasadaki EPS gelişimini ve ilgili hususları değerlendirmek için ek araçlar

kullanılmıştır. EVD ya da EHŞ’de çalışan finansal uzmanlar ve EV uzmanlarını hedefleyen Web

tabanlı bir anket geliştirilmiştir. EYODER’den bir temsilci de dâhil olmak üzere, toplamda dokuz

katılımcı, özel sektörde ve kamu sektöründeki EPS piyasası engellerine ilişkin görüşlerini paylaşmak

için web tabanlı bu anketi tamamlamıştır. Anket sonuçları , Econoler’a ülkedeki EPS sektörünün

mevcut durumunun daha kapsamlı bir resmini oluşturması için bir imkân sağlamıştır.

Bilgi paylaşmaları için paydaşları ikna etmenin, aşağıdaki nedenlerden dolayı genel olarak zor

olduğu ortaya konmuştur:

› Birçoğu, ankette bilgi vermek yerine telefonda ya da yüz yüze konuşmayı tercih etmiştir;

› Birçoğu, şirketlerinin adının ifşa edilmesinden dolayı olumsuz etkilerin olabileceğinden

korktukları için isim vermek istememişlerdir;

› Piyasada bir umutsuzluk hissi vardır. Bazı kişiler, kendilerinin bu konulara uzun yıllar

harcadıklarını, fakat çabalarının hiç de işe yaramadığını hissettiklerini belirtmişlerdir.

Ayrıca, YEGM mevcut EHŞ akreditasyon şemasıyla birlikte mevcut olan ve Meclisin onayını

bekleyen gelecek mevzuat da Econoler tarafından incelenmiştir.

Anket soruları, anket katılımcılarının listesi ve incelenen belgeler, 8 Şubat 2016 tarihinde sunulan

Enerji Hizmet Şirketleri Piyasa Değerlendirme Raporu ve Vaka Çalışmaları taslak raporuna dahil

edilmiştir.

2.1.3 Alt Görev 1.3: Piyasa Analizinin Yapılması

Görüşmelerden toplanan bilgiler ve tamamlayıcı verilerin temelinde, EHŞ ve EPS konteksti

değerlendirilmiş ve temel piyasa engelleri tanımlanmıştır. Econoler, EPS kavramının ve EHŞ’lerin

piyasadaki rolünün anlaşılmamasına dikkat çekmiştir. Türkiye piyasasında kabul edilebilir bir EPS

geliştirilmesine ilişkin tavsiyelerin tam olarak anlaşılması için, bu tanımlar üzerinde mutabakata

varmak için önemli olduğu kabul edilen EPS ve EHŞ kavramları, aktiviteler ve modeller belirlenmiştir.

Genel olarak, Türkiye piyasasında EHŞ’lerin varlığı ve/veya kullanılabilirliği, var olan ve/veya

algılanan teknik, finansal, sosyal ya da mevzuata ilişkin engeller ve riskler analiz edilmiştir.

Uluslararası uzmanlık ve deneyime dayanarak, bu engelleri aşmaya yönelik makul destek tedbirleri

sunulmuştur. Bu tür piyasaların gelişiminde özel sektör başarı faktörleri de çok sayıda ülkedeki 30

yıllık tecrübeyle öğrenilen derslere dayanarak vurgulanmıştır.

Türkiye özel sektöründe bir EPS piyasasının geliştirilmesi zorluklar içermektedir. Bu çalışma

kapsamında, Econoler, piyasada belirlenen engellere dayanarak 14 tavsiye formüle etmiştir –

bunların bazıları özellikle Türkiye için geliştirilmişken, diğerleri başka ülkeler tarafından başarılı bir

şekilde uygulanan girişimlere dayanmaktadır.




Proje No. 6008 5

Ayrıntılı piyasa analizi ve tavsiyelerin tamamı 20 Nisan 2016 tarihinde sunulan Enerji Hizmet

Şirketleri Piyasa Değerlendirme Raporu ve Vaka Çalışmaları Raporunun nihai versiyonunda

verilmiştir. Bu rapor aynı zamanda, EHŞ kapasitesi geliştirme; sertifikasyon süreci; Süper EHŞ ve

kolaylaştırıcılar gibi belli başlı kavramların daha ayrıntılı bir şekilde açıklanması için bazı ekler de

içermektedir.

Genel olarak, Türkiye’deki EHŞ endüstrisinin bazı açılardan eksikliklerinin olduğu tespit edilmiştir.

Diğerlerinin arasında, akredite olmuş EVD’lerin birçoğu bir EHŞ olarak hizmet verecek deneyime

sahip değildir. Yatırım Aşaması Etüdü (YAE), risk azaltma, sözleşme geliştirme, proje finansmanı ve

Ölçme ve Doğrulama, EVD çalışanlarının pek çoğunun anlamadığı kritik alanlardır. EPS projelerinin

uygulanması için finansman eksikliği de piyasadaki bu eksiklikler için iyi bir örnektir.

Bu durum, piyasa gelişimini hızlandırılmasına ve EHŞ’lerin gelişmesine yönelik uygun bir

içeriksağlanmasına yönelik çeşitli eylemlerle değiştirilebilir. Econoler, tavsiyelere dayanarak, Türkiye

özel sektöründeki EHŞ’leri geliştirmek için en hızlı etkiye sahip olabilecek bir uygulama yol haritası

önermiştir. Türkiye piyasasının gelişimini engelleyecek ya da duraksatacak bozulmalar ya da

olumsuz deneyimler yaratmadan, öncelikle EHŞ piyasasının gelişimi için sağlam bir temel

oluşturmak üzere bazı eylemler uygulanmalıdır. Piyasanın büyümesini desteklemek için kısa, orta

ve uzun vadeli öncelikler olarak, ETKB tarafından takip edilebilecek bir olaylar dizisi Econoler

tarafından sunulmuştur. Öneriler aşağıdaki aşağıda yer alan Tablo 1’de özetlenmiştir.

Tablo 1: Piyasada Belirlenen Açıkları Ele Almak için Öneriler Dizisi

Öncelik No. İsim Açıklama

En Öncelikli Olanlar - (kısa vadeli)

1 3 Piyasada kullanılması için Geçerli Dokümanların Hazırlanması

Geçerli bir dizi dokümanın geliştirilmesi: Piyasada yasal görülecek kontratlar, yatırım aşaması etütleri, Ö&D protokolleri vb.

2 5

İlk Aşamada Uygulanacak Tanıtıcı Projelerinin Desteklenmesi

ETKB, tanıtım ve bilgilendirmeyi yaygınlaştırmak amacıyla EPS bazlı projelerin uygulanmasını desteklemelidir.

3 7 Küçük ve Daha Basit İşlemleri Gözetmek

Potansiyel EHŞ müşterileri tarafından kavramın benimsenmesini kolaylaştırmak için sadece tek bir teknolojiyi kullanabilecek daha küçük ve basit projelerin geliştirilmesini desteklemek.

4 11 Bağımsız bir Arbitrasyon Mekanizmasının Oluşturulması

EPS projelerindeki tartışmaların çözümünü kolaylaştırmak için kullanılabilecek bağımsız bir arbitrasyon mekanizmasının oluşturulmasının desteklenmesi.

Verimliliği Kanıtlayacak Faaliyetler (Orta vadeli)

5 1 EHŞ’lerin Kapasitelerinin Geliştirilmesi

Piyasaya gerekenlerin sunulmasını geliştirmek için diğer başlıklarla birlikte EHŞ’lere etütler, sözleşmeler, proje finansmanı ve Ö&D konusunda eğitimlerin verilmesi.

6 2 Nihai Kullanıcıların Farkındalığını Arttırmak

Potansiyel proje faydalanıcılarının farkındalığının gerekli düzeyde geliştirilmesi, EHŞ’ler tarafından sunulduğunda kavramın iyi şekilde anlaşılmasının sağlanması.




Proje No. 6008 6

Öncelik No. İsim Açıklama

7 9

Uluslararası Anlamda Geçerli bir Ö&D Protokolünün Tanıtılması

Ö&D, EHŞ’ler ve müşteriler tarafından tanınması gereken bir süreçtir. Projenin tamamlanmasından sonra ortaya çıkabilecek çeşitli riskleri azaltacak geçerli bir Ö&D protokolünün kullanılması.

8 4

Mevcut Sertifikasyon Sürecinde Değişiklikler Yapmak

Mevcut EVD sertifikasyonunun (belgelendirilmesinin) şu öğeler temel alınarak EHŞ piyasası gerekliliklerine uyarlanması:

› Bir EHŞ olarak çalışmak için dahili bilgi ve kapasite

› Projeler paylaşılmış tasarruflar şemasına dahil ise güvenceleri desteklemek veya yükümlülüklerin sürdürülmesini sağlamak için finansal kapasite düzeyi

Dikkate alınacak olanlar - (uzun vadeli)

9 10

Bağımsız Ö&D Uzmanlarının Eğitilmesi

Enerji tasarruflarını ve finansal tasarrufları belirlemek için EPS süresince kullanılan Ö&D planlarını tasarlamak ve uygulamak için bir EPS’de her iki taraf tarafından şart koşulabilecek bağımsız sertifikalı Ö&D uzmanlarının oluşturulmasını desteklemek.

10 8

Kolaylaştırıcıların Rollerinin Tanıtılması ve Desteklenmesi

EHŞ piyasası gelişiminde önemli rol oynayabilecek ve bu rollerin oluşmasına fırsat sunabilecek kolaylaştırıcıların rolünün desteklenmesi. Kolaylaştırıcıların rolü, proje döngüsünün çeşitli safhaları boyunca müşteri ve kurum kültürü ile EHŞ’lerin ilgi ve beklentileri arasında bir aracı olarak hizmet vermektir.

11 6

Uyarlanmış bir Finansal Teklifin Oluşturulmasını Desteklemek

Bankacılık sektöründe kredi ürünlerinin oluşturulmasının desteklenmesi.

EV finansmanının uygulanması için bankalar nezdinde EPS faizlerine yardımcı olacak mekanizmaların oluşturulması.

EPS anlaşmalarının finansman ihtiyaçlarını ele alacak özel bir kamu finansmanı programının oluşturulması ve işletilmesinin dikkate alınması.

12 14

Bir Kamu Sektörü Programının Oluşturulması

Kamu binalarında enerji tüketimini azaltmak için bir kamu EPS programının oluşturulmasının dikkate alınması. Bu programlar, kamu sektörü tesisleri için enerji maliyetlerinin düşürülmesi ile ilgili ana konuların yanı sıra, özel sektör EHŞ’leri için sürdürülebilir bir piyasa oluşturacak ve özel sektörde EPS kavramının benimsenmesine katkıda bulunacaktır.

2.2 Görev 2: Vaka Çalışmalarının Geliştirilmesi

Görev 1 için yapılan görüşmeler sırasında katılımcılardan, kendi EPS projelerine ilişkin ayrıntılı

bilgileri ve verileri paylaşmaları istenmiştir. Türkiye’de bir EPS şeması kullanılarak uygulanan çok

sınırlı sayıda projeyle, dikkate değer bir EHŞ piyasası olmadığı tespit edilmiştir. Projeleri hayata

geçiren EHŞ’lerin, ya projelerin başarısız olması nedeniyle ya da kullandıkları modelin rakipleri

tarafından öğrenilmesini önlemek için bilgi paylaşmak konusunda isteksiz oluşlarına bağlı olarak, az

sayıdaki projelere ilişkin bilgiler sınırlıdır. Kamu sektöründe, şimdiye kadar EPS şemasının

kullanıldığı bir proje rapor edilmemiştir.




Proje No. 6008 7

Görev 2, Aralık 2015’te Econoler’in aşağıdaki üç özel sektör vaka çalışması için yeterli bilgi

toplamasıyla tamamlanmıştır:

› Ankara’da hastane: Proje, soğutma sistemleri için ESCON tarafından geliştirilmiştir;

› Lüleburgaz’da Süt Tesisi: Proje, ısıtma sistemleri için ESCON tarafından geliştirilmiştir;

› İstanbul’da Carousel AVM: Proje Johnson Controls tarafından geliştirilmiştir.

Ayrıntılı vaka çalışmaları 20 Nisan 2016 tarihinde sunulan Enerji Hizmet Şirketleri Piyasa

Değerlendirme Raporu ve Vaka Çalışmaları Raporunun nihai versiyonunda yer almaktadır ve EK 1’e

dahil edilmiştir.

2.3 Görev 3: Yönergelerin, Örnek Belgelerin ve Sözleşmelerin Geliştirilmesi

Proje sözleşmesinde belirtilen aşağıdaki Görev 3 çıktılarını içeren tüm belgeler 14 Eylül 2016

tarihinde ETKB’ye sunulmuştur:

› Doğrulanmış enerji tasarrufu, kiralama (leasing) ve diğer basit modellere dayanarak,

basitleştirilmiş standart EHŞ sözleşmelerinin geliştirilmesi;

› Revizyonda kullanılacak belirli bir dilin belirlenmesiyle birlikte, mevzuattaki önemli

değişikliklerin belirlenmesi (örneğin, kamu alımları, vergilendirme, vb.);

› EHŞ seçmek ve bunlarla çalışmak için sanayici müşteri kitlesine yönelik rehber.

2.3.1 Alt Görev 3.1: Uyarlanmış Sözleşmelerin Geliştirilmesi

Aşağıdaki üç sözleşme modeli geliştirilmiş ve ETKB’ye Basitleştirilmiş Standart EHŞ Kontratları isimli

dokümanda iletilmiştir:

› Garantili tasarruflar EPS;

› Doğrulanmış tasarruflar EPS;

› Kiralama sözleşmesi

Böylece, Econoler EPS modelinin mevcut olmadığı Türkiye’de geliştirilmiş sözleşmeler üzerinde

kapsamlı bir araştırmada bulunmuştur. İki EPS taslağı, garantili tasarruflar ve doğrulanmış tasarruflar

sözleşmeleri için EPS’nin en iyi uygulamaları baz alınarak geliştirilmiştir. Özel bir EPS olmaması

nedeniyle kiralama sözleşmesi için, performans tabanlı bir sözleşmenin öğelerinin kullanımı ile bir

Türk modeli uyarlanmıştır.




Proje No. 6008 8

2.3.2 Alt Görev 3.2: Yapılacak Önemli Mevzuat Değişikliklerinin Belirlenmesi

Özel sektörde EPS’lerin kullanımını veya EHŞ faaliyetlerini engelleyebilecek görünür bir mevzuat

sorunu bulunmamıştır. Türkiye’deki aşağıdaki kanunlar EPS’nin kullanımı ile ilgili olarak belirlenmiş

ve incelenmiştir:

› 5627 no.lu Kanun, Enerji Verimliliği Kanunu, 18 Nisan 2007’de kabul edilmiştir;

› Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri ile Enerji Verimliliği Kanununda

değişiklik yapılmasına dair Taslak Kanun (30 Haziran 2014).1

› Türkiye’deki mevcut mevzuatın incelenmesi, Türkiye’de EPS kullanımının kolaylaştırılması için

aşağıdaki değişikliklerin gerekli olduğunu ortaya koymuştur:

Özel Sektör

› EVD’ler hakkında oluşan karışıklığın ortadan kaldırılması ve EPS’nin geçerli bir EV proje

uygulama mekanizması olarak tanınmasının arttırılması için yetkilendirme yapısının

geliştirilmesi;

› EPS kullanan projelerin uygulanması ile ilgili uyuşmazlıklarda kullanılacak uyarlanmış bir

tahkim yapısının geliştirilmesi.

Kamu Sektörü

› EPS’ye dair masrafların devam eden enerji maliyetleri olarak dikkate alınması ve kamu sektörü

kuruluşlarının enerji bütçesinde sayılmasına yönelik olarak mevzuat üzerinde gerekli

değişikliklerin hazırlanması,

› (i) Enerji verimliliği hedeflerine ulaşılmasını talep etmek ve/veya (ii) kamu sektörü

kuruluşlarının tasarrufların bir kısmını elde tutmasını sağlaması için ilgili mevzuatlara gerekli

düzenlemelerin yapılması;

› EPS kavramının kullanımına izin verecek satın alma yönteminin devreye sokulması için

mevcut Kamu Özel Sektör Ortaklığı (KÖSO) ile ilgili mevzuatın kullanılma olasılığının

değerlendirilmesi. Eğer başarılı olmaz ise:

- Tümüyle tanımlanmış mal veya hizmetleri içermeyen teklif talebi olasılığı da dâhil olmak

üzere EPS kavramının kullanımına izin veren farklı bir satın alma yaklaşımına izin verecek

şekilde KÖSO mevzuatında gerekli değişiklikler yapılmalı;

- EPS tekliflerinin ilanına yönelik teklif talebine ilişkin toplanan tekliflerin değerlendirilmesi için

farklı bir yaklaşıma izin veren yeni mevzuat geliştirilmeli;

› Teklif edilen kanun değişikliğinin, projelerde EPS’nin kullanılmasına izin verilmesi için gerekli

enerji verimliliği kazanımı %25 yerine %10 olacak; ancak 100,000 Türk Lirası değerinde bir

tasarruf alt sınırı eklenecek şekilde düzenlenmesi;

1Mevzuatın gözden geçirilmesi sırasında Kanun TBMM’de beklemektedir ve henüz onaylanmamıştır.




Proje No. 6008 9

› Referans değerlerin (baseline) nasıl geliştirileceğine dair açıklamaların kaldırılması ve bunun

kabul edilmiş bir Ö&D protokolüne (potansiyel olarak Uluslararası Performans Ölçüm ve

Doğrulama Protokolü [UPÖDP] 2016) atıfta bulunacak şekilde değiştirilmesine yönelik olarak

teklif edilen yasa değişikliği üzerinde gerekli düzenlemelerin yapılması.

Bankacılık Düzenlemeleri

› EV tasarruflarının kredilerin tedariki ve risk kategorizasyonu amaçları için maddi varlıklara

eşdeğer bir varlık sınıfı olarak tanımlanması.

› Türk bankalarının bilgi sistemlerini yöneten düzenlemelere EV’nin entegre edilmesine izin

verilerek, hem bankacılık bilgi sistemleri hem de işlemlerine yönelik düzenlemelerin revize

edilmesi.

Detaylı mevzuat incelemesi ve hem özel hem de kamu sektörleri için elde edilen bulgular, EPS’nin

kullanımını kolaylaştırmak için incelenmesi gereken konular hakkında önerileri içeren, Enerji

Verimliliği Mevzuat Gözden Geçirmesi raporunda verilmektedir. Ayrıca tahkim kavramı ile birlikte beş

ülkenin akreditasyon yöntemleri de sunulmaktadır. EPS nakit akışı borçlanmasını etkileyen

düzenleyici çerçeveyi iyileştirmeye yönelik bankacılık düzenlemeleri ve opsiyonları da incelenmiştir.

2.3.3 Alt Görev 3.3: EPS Kullanımına İlişkin Rehber Geliştirilmesi

Geliştirilen yönergeler, Türkiye’ye özel bağlamda EPS hakkında Kobi’lere rehberlik sağlamak için,

14 Eylül 2016 tarihinde sunulmuş olan KOBİ’ler için Enerji performans Sözleşmeleri Rehberi isimli

raporda verilmiştir. EPS satın alma mekanizmaları ve uygulama adımları, finansman mekanizmaları,

tasarrufların Ö&D’si, işletim ve bakım ve kapasite oluşturma detaylı olarak sunulmuştur. Rapor

aşağıdaki ana öğeleri içermektedir:

› EPS modelinin, EHŞ hizmetlerinin ve bir EHŞ ile iş yapmanın faydalarının tanıtılması;

› Dört sözleşme tipi (paylaşılan tasarruflar, doğrulanmış tasarruflar, garantili tasarruflar ve kira

sözleşmesi) ve EPS iş modelinin sunduğu avantajlar;

› EPS imzalanmadan önce tamamlanması gereken ana aşamaların detaylandırıldığı EPS

projesinin geliştirilmesi ve uygulanmasına dair uygulama adımları;

› EPS’lerin üç ana tipine dair ana özellikler;

› EPS geliştirme aşamasında hazırlanması gereken etkili bir ölçüm ve doğrulama (Ö&D)

planının ana özellikleri ve bileşenleri.




Proje No. 6008 10

3 BİLEŞEN II: TÜRKİYE’DEKİ KAMU BİNALARI İÇİN PİYASA DEĞERLENDİRMESİ

Bu görev, Türkiye’deki kamu binalarındaki EV potansiyelinin çalışılması içindir. Amaç, mevcut bina

stokunun (merkezi hükümet ve belediye binaları) belirlenmesi ve kategorize edilmesi ile sektörün

incelenmesi ve böylece binaların bir envanterinin oluşturulmasıdır. Bu envanter yalnızca binaların

miktarı, mülkiyeti, tipolojisi ve boyutları hakkında bilgileri değil aynı zamanda enerji karakteristiklerini

de (kullanılan yakıt, toplam enerji tüketimi, özgül enerji tüketimi ve yıllık masraflar) içermektedir.

Bileşen II’nin uygulanması aşağıdaki iki görevden oluşmaktadır:

› Veri toplama (Görev 4);

› Piyasa değerlendirme işlemi (Görev 5).

Buna ek olarak, veri toplama ve piyasa değerlendirme süreci sonrasında Econoler, (1) teorik;

(2) ekonomik olarak mümkün ve (3) EPS mümkün olmak üzere üç tip potansiyel oluşturarak bina

stoku EV potansiyelini tahmin etmiştir. Her tip için yapılan değerlendirme; yatırım gereksinimi, enerji

ve CO2 tasarruf seviyesi, birincil enerji tasarrufu ve önlenen doğal gaz ithalatı maliyetine yönelik

tahminleri içermektedir. Ana bulgular aşağıda sunulmuştur.

Kamu bina stokuna dair mevcut tüketim 25.109 GWh/yıl olarak tahmin edilmiştir. Teorik, ekonomik

ve EPS uygulanabilir potansiyel enerji tasarrufu ve maliyet tasarrufu olarak aşağıdaki Tablo 2’de

verildiği gibi hesaplanmıştır.

Tablo 2: Tahminlere Dayalı Toplam Potansiyel Tasarruflar

Piyasa Değerlendirmesi Enerji Tasarrufları

(%)

Yıllık Enerji Tasarrufları

(GWh)

Yıllık Tasarruflar

(MTRY)

Yıllık Tasarruflar

(MUSD)

Teorik Teknik Toplam Potansiyel Enerji Tasarrufları

30% - %40 7.532 - 10.043 2.417 - 3.222 806 - 1.074

Ekonomik Olarak Yapılabilir Toplam Potansiyel Enerji Tasarrufları

Teorik Tekniğin %50’si 3.766 - 5.022 1.208 - 1.611 403 - 537

EPS Piyasası için yapılabilir olan Toplam Potansiyel Enerji Tasarrufu

Teorik Tekniğin %15’i 1.130 - 1.506 363 - 483 121 -161

Türkiye’nin kamu binası sektörüne ait enerji tüketiminin ekonomik olarak mümkün potansiyele göre

azaltılması için gerekli yatırımlar 4.028 ve 5.370 milyon dolar arasında hesaplanmıştır.

Kamu sektöründe teorik teknik tasarruf potansiyeli Türkiye tarafından ithal edilen doğal gazın

hacminde %3’ten fazla bir azaltmaya izin verecektir. Buna ek olarak, olası CO2 emisyon azaltımları

aşağıdaki Tablo 3’te verilmiştir.




Proje No. 6008 11

Tablo 3: Önlenecek CO2 Emisyonları Tahmini

Toplam Birincil Enerji Tasarrufu CO2 Emisyonları

(kTCO2)

Teorik Teknik Potansiyel 3.973 - 5.297

Ekonomik olarak Yapılabilir Potansiyel 1.986 - 2.648

EPS Potansiyeli 596 - 795

Bileşen II’nin kapsamında yer alan veri toplama sürecinin tamamı, piyasa analizi, enerji tasarrufu

potansiyelinin tahmini, analiz ve süreç önerileri 16 Eylül 2016 tarihinde sunulan nihai Kamu

Binalarındaki Enerji Verimliliği için Piyasa Değerlendirme Raporunda detaylı olarak verilmiştir.

3.1 Görev 4: Kamu Sektörü ile İlgili Veri Toplama

Econoler 13 Şubat 2016 tarihinde sunulmuş olan Bileşen II Veri Toplama Raporunda başlangıç için

kullanılacak, iyi test edilmiş bir veri toplama yöntemi teklif etmiştir. Görev 4’ün bir parçası olarak

kamu sektörü binalarının sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesi için üç ana tip bilgi toplanmıştır:

› Lokasyon, bina tipi, işletim karakteristikleri ve inşaat alanı (m2) dâhil olmak üzere yapısal

bilgiler;

› Yakıt tipleri, toplam enerji tüketimi ve yakıt masrafı dâhil olmak üzere enerji ile ilgili bilgiler;

› Bina kullanımı hakkında bilgiler.

YEGM danışmanlık projesinin başlamasından önce Türkiye’deki tüm 81 il’e bir soru formu

göndermiştir. Yanıt veren 64 il’den alınan verilere, YEGM web portalındaki diğer kaynaklar ve iki

takım kamu binası etüt raporuna dayanarak aşağıdaki bilgiler edinilmiştir:

› YEGM web portalındaki 646 kamu binası hakkında bilgi;

› Enerji etütlerinin tamamlandığı 166 kamu binasının enerji tüketimi;

› Enerji Etütleri Özeti tablosundaki 26 kamu binasının enerji etütlerine dair bir özet;

› 64 il tarafından sağlanan boyut ve türleri ile birlikte kamu binası sayısı: 150,677 bina;

› 2014 yılı itibari ile hastane ve eğitim binası sayısı ve 2000 yılı itibari ile tüm bina türlerine ait

bina sayısı;

› 2000 öncesi ve sonrası tamamlanan tüm bina türlerinin sayısı ve inşaat alanları;

› Tam ve özet sürümleriyle Türkiye Cumhuriyeti’nin Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı Taslağı

(UEVEPT)

Kamu binası sektöründe gerekli olan diğer güvenilir ve doğru bilgilerin eksikliğinden ötürü Econoler

YEGM’de hâlihazırda mevcut olan bilgilerin ve diğer uluslararası organizasyonlardan sağlanan

referansların kullanımı ile kamu sektörünü incelemiştir. Toplanan veriler ve bilgiler Nisan 2016’da

Piyasa Değerlendirme Eklerinde sunulmuştur.




Proje No. 6008 12

3.2 Görev 5: Piyasa Değerlendirme Süreci

Econoler, kamu binalarının potansiyel enerji tasarruflarının değerlendirmesi için sektörün her bir

kesitindeki potansiyel enerji tasarrufu tahminlerine dayanan bir yöntem geliştirmiştir.

16 Şubat 2016 tarihinde Ankara’da bir dizi paydaşla yapılan çalıştay sırasında, Pierre Langlois

tarafından veri boşluklarının giderilmesine yönelik yöntemler, varsayımlar, ilk sonuçlar ve tavsiyeler

sunulmuştur. Kamu sektörü binaları konusundaki çalıştay 42 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir.

Detaylı süreç, piyasa analizi ve süreç önerileri EV potansiyeli değerlendirmesinde kullanılan bina

parametrelerini belirlemek için Econoler tarafından kullanılan yaklaşımlarla birlikte, her bir yakıt

türüne göre enerji maliyetlerinin ölçümü için kullanılan formülün bulunduğu Kamu Binalarında Enerji

Verimliliği Piyasası Değerlendirme Raporunun nihai versiyonunda sunulmuştur.

Kamu binaları enerji tasarrufu potansiyel tahminlerinin doğruluk düzeyini artırmayı amaçlayan

öneriler, doğruluğu mümkün olan en yüksek düzeyde sağlamak için üç aşamayı içermektedir:

› Sınırlı bir bilgi yelpazesiyle bir kamu binaları veri tabanı oluşturulması. Bu veri tabanı, her bir

vilayetteki kamu binalarının tüm tiplerini ve tamamlanmış olan tüm enerji etütlerinin özetini

içermelidir;

› Varsayımların yerini almak üzere daha detaylı veri sağlandığında EV potansiyelini

değerlendirmek için kullanılan aşağıdaki bina parametrelerinin tekrar hesaplaması:

- Bina başına toplam tüketim;

- Ortalama toplam tüketim (kWh/m2);

- Nihai kullanıma göre global enerji tüketimi (%);

- Nihai kullanıma göre yakıt türü (%);

- Nihai kullanıma göre potansiyel enerji tasarrufları (%).

› Sayaç okuma, tedarikçi tahminleri ve ölçüm periyotlarına ilişkin gereklilikleri içeren, enerji

tüketimi verilerini toplamak için net bir yöntemle kamu binalarının enerji sertifikasyonunun

benimsenmesi. Bu yöntem, enerji sertifikasının gereksinimlerini yerine getirmek için şablonun

nasıl hazırlanacağı konusundaki rehber belgede yer almalıdır ve ilgili kuruma - muhtemelen

Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğüne-verilmelidir. Bu rehber belge, enerji sertifikasının

tamamlanması için adım adım rehberlik sağlamalı ve ortaya çıkabilecek soru ve yorumlara

cevap verebilmelidir.




Proje No. 6008 13

3.3 Görev 6: İlerlemeninRaporlanması ve Nihai Bilgi Verme Çalıştayı

3.3.1 Alt Görev 6.1: Proje İlerleme Raporları

Birinci İlerleme Raporunun nihai versiyonu Econoler tarafından 8 Ocak 2016 tarihinde sunulmuştur

ve başlangıç misyonundan, 2015 Kasım ayı ortasına kadar Econoler’in çalışmalarının ilerleme

durumunu göstermektedir. Bu ilerleme raporu iş tanımı ve kabul edilen yönteme uygun olarak, her

bir görev için yürütülen çalışmaları tanımlamaktadır. Karşılaşılan zorluklar ve bunların potansiyel

çözümleri de ele alınmıştır.

İkinci İlerleme Raporu, 3 Mart 2016 tarihinde ETKB’ye sunulmuştur ve bu rapor ilk üç aylık çalışma

ilerleme raporunu müteakiben yapılan işleri ve Bay Pierre Langlois’in 16 ve 17 Şubat 2016

tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirdiği misyonu içermektedir. Bu çalışma ilerleme raporu, Bileşen II

- Görev 4 ve 5 ile ilgili veri toplama ve kamu binaları piyasası değerlendirme metodolojisi ile beraber

Bileşen I-Görev 1, 2 ve 3’ün sonuçlarını özetlemektedir.

3.3.2 Alt Görev 6.2: Nihai Rapor Taslağının Hazırlanması

Bu rapor Nihai Raporu oluşturmaktadır ve Kasım 2016’da teslim edilmiştir. Rapor proje çıktılarını,

ana sonuçları ve her bir göreve ve Bileşen I ve II’nin parçası olarak tamamlanan alt görevlere ilişkin

bulguları özetlemektedir.

3.3.3 Alt Görev 6.3: Nihai Bigi Verme Çalıştayının Organizasyonu ve Gerçekleştirilmesi

Nihai bilgi verme çalıştayı 25 ve 26 Mayıs 2016 tarihlerinde Ankara’da yapılmıştır.

Nihai çalıştay üç oturumdan oluşmuştur:

› Özel sektörde EHŞ piyasası (tam gün);

› Enerji tasarruflarının Ölçümü ve Doğrulanması (yarım gün);

› Kamu binalarında enerji verimliliği (yarım gün).

Çalıştay, Bileşen I ve II’yle ilgili yöntemi, sonuçları ve tavsiyeleri sunmuştur.

Ayrıca,EYODER’le işbirliği içinde, UPÖDP’nin temel alındığı, Enerji tasarruflarının Ölçümü ve

Doğrulanması konusunda yarım günlük bir ek oturum yapılmıştır.

Her bir çalıştayı, sorular ve tartışmalar için bir bilgi alış verişi oturumu izlemiştir. Katılımcılar sunulan

bilgilere dair faydalı sorular sormuşlar ve yapılan önerilere ve varılan sonuçlara oldukça ilgi

göstermişlerdir. Herhangi bir olumsuz yorum yapılmamış ve çalıştay sonunda yorum ve önerilerde

herhangi bir değişikliğe gerek kalmamıştır. Raporların nihai versiyonlarında katılımcılardan alınan

tüm bilgiler dikkate alınmıştır.




Proje No. 6008 14

Özellikle bankalar ve EYODER üyesi olan EVD’lerden birçok paydaşın çalıştaya katılmadığını

belirtmek gerekmektedir. EVD’lerin katılamamasının nedeni; EPS projeleriyle ilişkili olmayan, daha

ziyade müteakip hafta tamamlanması ve dokümanları ETKB’ye ulaştırılması gereken etütler gibi

diğer görevlerine bağlı olarak iş yüklerinin fazla olmasıdır.




Proje No. 6008 15

EK I EHŞ PROJESI VAKA ÇALIŞMALARI

Ankara'daki Hastane

Genel proje

parametreleri

ESCON Ankara'daki özel bir hastanede bir enerji verimliliği projesi geliştirdi. Sözleşme 2014 yılı başında imzalandı ve 24 ay sürdü. EPS, tesisin elektrik tüketimini azaltmak için soğutma sistemi üzerine odaklandı. Soğutma odası, ana hastane tesisinden ayrı bir binada bulunmaktaydı. Yüklenici, müşterisine doğal gaz faturasını yılda en azından 131.860 USD değerinde düşüreceğini garanti etti.

Enerji Koruma

Önlemleri

ESCON, tüm işletimsel verileri almak ve sistemi tasarlamak için bir başlangıçta bir enerji etüdü gerçekleştirdi. ESCON iki hafta boyunca şu çeşitli parametreleri ölçtü: Soğutma suyu akışı, giriş ve çıkış sıcaklıkları ve enerji koruma önlemlerini belirlemek için elektrik tüketimi. Sözleşmenin imzalanmasından önce yapılan detaylı enerji etüdü sırasında şu ölçü aletleri kullanıldı: Ultrasonik debimetre, sıcaklık transmiterleri, basınç transmiterleri, termal görüntüleme ve elektrik analizörleri. Ayrıca, müşteriden soğutucunun son üç yıllık enerji tüketim verileri de alındı. 900 kW'lık eski ve verimsiz su soğutmalı vidalı soğutucu, aynı kapasitede yüksek verimli, su soğutmalı, santrifüjlü soğutucu ve Değişken Frekans Sürücü ile değiştirildi. Eski sistem 20 yıllıktı.

Performansa

Dayalı Mekanizma

EPS, iki yıllık bir süre için garantili tasarruflar modelindeydi. Sözleşme, sabit elektrik fiyatına (bu bilgi gizlidir) dayalı olarak yıllık 131.860 USD tasarrufu garanti etmekteydi. Eğer garantili tasarruflara ulaşılmazsa, yüklenici tarafından aşağıdaki formüle göre hesaplanan bir ceza ödenecektir: Ceza = {Sözleşme Bedeli} x [1 - ({elde edilen tasarruflar} / {garanti edilen tasarruflar})] Sözleşme bedeli, müşterinin ESCON'a tüm sözleşme süresince toplamda ödediği bedeldir. ESCON yeni takılan soğutucunun bakımından ve performans garantisinden sorumluydu. Müşteri ise günlük çalışma ve günlük kontrollerden sorumluydu.

Finansman

Kaynağı

Proje bir banka tarafından finanse edilmişti. Hastane bu bankanın müşterisi idi. Bankanın adı ve kredinin miktarı gizli tutulan sözleşme detaylarıdır.

Tedarik Süreci Adım 1: İlk ziyaret sırasında yüklenicinin proje mühendisi tarafından bir enerji gözden geçirme etüdü yapıldı. Gözden geçirme etüdünün amacı olası enerji verimliliği iyileştirme alanlarını saptamaktı. Daha sonraki ofis çalışmaları için son yıllarda kaydedilen enerji tüketim verileri toplandı. Adım 2: Niyet Mektubu, taslak proje detayları ile birlikte müşteriye sunuldu. Niyet mektubu müşteriye, yüklenicinin bir enerji performans sözleşmesi teklifi oluşturmak için detaylı bir etüt yapacağını ve bu hizmet satın alınmadığı sürece yüklenicinin bu çalışmanın bedelini müşteriye fatura etmeyeceğini açıklamaktaydı. Taslak proje ayrıntıları enerji tasarruf potansiyelini ve basit geri ödeme analizi ile birlikte bu projenin kaba maliyetinin ne olacağını da gösteriyordu.




Proje No. 6008 16

Adım 3: Her iki taraf da (imza altında) anlaşmaya vardıktan sonra detaylı bir enerji etüdü gerçekleştirildi. Etüt, bu sefer projenin tipine (Isı geri kazanımı, Soğutucu değişimi, Pompa sisteminin tadilatı, Aydınlatmanın iyileştirilmesi vb.) ve müşterinin yaptığı işin doğasına (7/24 çalışan üretim tesisi, 7/12 çalışan alışveriş mağazası vb.) göre yapıldı. Adım 4: Enerji performans sözleşmesi ile birlikte ayrıntılı bir sistem tasarımı hazırlandı ve müşteriye sunuldu. Sözleşme detayları (paylaşılan ve garantilenmiş tasarruflar olarak) projeye ve müşteriye göre değiştirilebilir durumdaydı. Adım 5: Sözleşme müşteri tarafından onaylandığı taktirde projenin tedariki ve uygulanması yüklenici tarafından hazırlanacaktı. Adım 6: Başlangıç ve devreye almadan sonra, yüklenicinin proje mühendisleri ve müşteri tasarrufların sağlanıp sağlanmadığını kontrol etmek amacıyla tesise monte edilen çeşitli ölçüm cihazlarından veriler topladılar.

Ö&D Metodolojisi Müşteriye bir Ö&D planı sunuldu. Soğutucu (chiller) sistemi varyasyonu genellikle dikkate alınan hava değişikliklerine bağlıdır. Ö&D planı tanınmış herhangi bir protokole göre değildi. Tasarrufları değerlendirmek için ESCON, şu ölçme araçları sayesinde çeşitli parametreleri ölçtü: Online soğutulmuş su debimetresi, soğutulmuş su giriş / çıkış sıcaklığı transmiterleri ve elektrik sayacı. Veriler BYS (Bina Yönetim sistemi) tarafından kaydedildi. Tüm tasarruflar enerji birimi cinsinden ölçüldü ve sözleşmede kabul edildiği şekliyle sabit elektrik bedeli ile çarpıldı. Tüm ölçüm cihazları, yasal gereksinimlerine göre kalibre edildi.

Elde edilen

tasarruflar

Yıllık tasarruflar, beklenen tasarruftan daha yüksek olacak şekilde 149.321 USD olarak değerlendirildi. Bu pompalar ve buharlaşma sistemi dahil olmak üzere ayrı soğutma odalarında %61'lik bir enerji tasarrufuna tekabül etmektedir.

Lüleburgaz'daki Süt Ürünleri İşletmesi

Genel proje

parametreleri

ESCON, tereyağı ile birlikte beyaz peynir/ kaşar peyniri /krem peynir ve parmesan peyniri çeşitleri üreten bir süt fabrikasında bir enerji verimliliği projesi geliştirdi. Projenin müşterisi Türkiye'nin en büyük peynir üreticilerinden biriydi. Sözleşme 2012 yılı sonunda imzalandı ve 18 ay sürdü. EPS, tesisin doğal gaz tüketimini düşürmek amacıyla ısıtma sistemine odaklanmıştı. Yüklenici, müşterisine doğal gaz faturasını yıllık en az 110.000 USD düşüreceği garantisini verdi.

Enerji Koruma

Önlemleri

ESCON, tüm işletimsel verileri almak ve sistemi tasarlamak için bir başlangıç enerji etüdü gerçekleştirdi. Yüklenici aşağıdaki noktaları güçlendirmeden önce, aşağıdaki tedbirleri tanımlamak için üç ay boyunca ölçümler yaptı:

› Egzoz akışı, 3 buhar kazanının sıcaklığı. Sonuçlar şöyleydi: 2,240 Nm3/s, 2,190 Nm3/s ve 1,120 Nm3/s (ortalama değerler) ile 192°C, 204°C ve 283°C (ortalama değerler);

› Egzoz akışı, gaz motoru sıcaklığı. Sonuçlar şöyleydi: 5,810 Nm3/s (ortalama değerler) ve 216 °C (ortalama değerler);

› 3 buhar kazanı için besleme suyu ve kazan içi iletkenlik seviyesi; her bir kazan için blöf akışı 1,458 kg/s, 1,256 kg/s ve 530 kg/s (ortalama değerler)

Bu ön etüt sonuçlarına dayanarak ESCON, proje süresince uygulanan termal sistemlere odaklanan üç enerji tasarrufu önlemi tasarlamıştır:

› 3 Buhar kazanının egzoz gazından çıkan atık ısının geri kazanımı




Proje No. 6008 17

› Gaz motoru egzoz gazından çıkan atık ısının geri kazanımı

› 3 buhar kazanı için Otomatik Blöf Kontrol Sistemi

Performansa

Dayalı Mekanizma

EPS modeli, paylaşılan ve garantilenmiş tasarruflar modellerinin bir karışımıdır. Escon, yıllık 110 bin USD tasarruf garantisi vermiştir. Bu sınıra ulaşılmaması halinde performans eksiği yüklenici ve müşteri arasında, %75'i ESCON ve %25'i süt ürünleri üreticisinin payı olacak şekilde paylaşılacaktır. Yani, herhangi bir düşük performans doğrudan yükleniciye yansıtılacaktır. Yıllık tasarruf 110 bin USD'nin üstünde olursa, ESCON 110 bin USD'nin üzerindeki ödemeyi alacak ve geri kalan ise müşteriye kalacaktır.

Finansman

Kaynağı

ESCON projeyi kendi kaynakları ile finanse etti. Bu projeye banka ya da herhangi bir finansal kurum dahil edilmedi.

Finansman

Kaynağı

Adım 1: İlk ziyaret sırasında, yüklenicinin proje mühendisi bir enerji gözden geçirme etüdü yapıldı. Gözden geçirme etüdünün yapılma amacı olası enerji verimliliği alanlarını saptamaktı. Daha sonraki ofis çalışmaları için son yıllarda kaydedilen enerji tüketim verileri toplandı. Adım 2: Niyet Mektubu, taslak proje detayları ile birlikte müşteriye teslim edildi. Niyet mektubu müşteriye, yüklenicinin bir enerji performans sözleşmesi teklifi oluşturması için detaylı bir etüt yapacağını ve yükleniciden bu hizmet satın alınmadığı sürece bu çalışmanın bedelinin müşteriye fatura edilmeyeceğini açıklamaktaydı. Taslak proje ayrıntıları enerji tasarruf potansiyelini ve basit geri ödeme analizi ile birlikte bu projenin kaba maliyetinin ne olacağını gösteriyordu. Adım 3: Her iki taraf da (imza altında) anlaşmaya vardıktan sonra detaylı bir enerji etüdü gerçekleştirildi. Bu sefer etüt, projenin tipine (Isı geri kazanımı, Soğutucu değişimi, Pompa sisteminin yenilenmesi, Aydınlatmanın iyileştirilmesi vb.) ve müşterinin yaptığı işin doğasına (7/24 çalışan üretim tesisi, 7/12 çalışan alışveriş mağazası vb.) göre yapıldı. Adım 4: Enerji performans sözleşmesi ile birlikte ayrıntılı bir sistem tasarımı hazırlandı ve müşteriye sunuldu. Sözleşme detayları (garantilenmiş ve paylaşılan tasarruflar olarak) projeye ve müşteriye göre değiştirilebilir durumdaydı. Adım 5: Sözleşme müşteri tarafından onaylandığı taktirde projenin tedariki ve uygulanması yüklenici tarafından hazırlanacaktı. Adım 6: Çalıştırma ve devreye almadan sonra, yüklenicinin proje mühendisleri ve müşteri, tasarrufların sağlanıp sağlanmadığını kontrol etmek amacıyla tesise monte edilen çeşitli ölçüm cihazlarından veriler topladılar.

Ö&D Metodolojisi Ö&D planı müşteriye sunuldu. Müşteri, üretim seviyeleri (günlük alınan sütün ve günlük üretilen peynirin tonajı) başlangıçtaki etütte öngörülenden düşük olduğu taktirde riskleri karşılamayı kabul ettiğinden, bu Ö&D üretim dalgalanmalarını dikkate aldı. Ö&D planı tanınmış herhangi bir protokole göre yapılmadı. Tasarrufları değerlendirmek için ESCON, şu ölçüm aletlerinin yardımıyla çeşitli parametreleri ölçtü: online sıcaklık transmiteri, TDS (Toplam çözülmüş katı miktarı) transmiteri ve debimetreler. Veriler bir otomasyon sistemi ile kayıt edildi. Tüm ölçüm cihazları, yasal gereksinimlere göre kalibre edildi.

Sonuçlar Yıllık tasarruflar, beklenen tasarruflardan daha yüksek olacak şekilde 136.750 USD olarak değerlendirildi.

160 rue Saint-Paul, Suite 200, Quebec City, QC G1K 3W1Canada |Tel.: +1 418 692-2592 Fax: +1 418 692-4899 www.econoler.com

http://www.econoler.com/

Documents

NİHAİ RAPOR - kobiev.enerjiprojeleri.eu 03... · EHŞ'ler için Enerji Performans Sözleşmesi Kılavuzu Hazırlanması ve Vaka Çalışması Geliştirilmesi Türkiye Cumhuriyeti