Embed Size (px)
Citation preview
Foto: Bart van Vliet
In ditnummerp. 10 | Klokhuis &
ProDemos
En verder... p. 2 | Renovatie Binnenhofp. 11 | Politiek Actief in Delftp. 12 | Jongerenkamer.nlp. 13 | Column Liesbeth Tetterop. 14| Vragenuurtje
p. 8–9 | In 2017–2019 vieren we dat we
100 jaar kiesrecht voor mannen en vrouwen
hebben. ProDemos schreef een handreiking
voor meer vrouwen in de lokale politiek.
NieuwsbriefProDemosNummer 1 | 2017
Op 15 maart waren de Tweede Kamerverkiezingen. In dezenieuwsbrief kijken we terug op onze activiteiten in verkiezings-tijd. Ook kijken we naar de toekomst, met speciale aandachtvoor 100 jaar kiesrecht, vrouwen in de politiek en de openingvan de inschrijving voor onze educatieve programma’s in hetnieuwe schooljaar.
100 jaar
kiesrecht
2 | nieuwsbrief 2017 | nr. 1
Haagse binnenstad blijftleefbaar en aantrekkelijktijdens renovatie Binnenhof
Tijdens de renovatie van het Binnenhof(2020–2025) moet de omgeving in de binnen-stad van Den Haag leefbaar en aantrekkelijkblijven. Voor omwonenden en ondernemers,voor toeristen en andere bezoekers. In overlegmet betrokkenen, waaronder ProDemos, zijnhiervoor plannen bedacht. Minister Plasterk ende Haagse wethouder Revis namen de voor-stellen in ontvangst.Voor ProDemos betekent de renovatie dat onzerondleidingen en educatieve programma’stijdens de renovatie langs het Binnenhof-in-verbouwing gaan en langs het parlement in detijdelijke huisvesting. Een van de voorstellenis dat er een loopbrug komt over hetBinnenhof, om de verbouwing van boven tekunnen zien. Ook is het de bedoeling om delenvan het complex te kunnen laten zien tijdens‘hard hat tours’ – met bouwhelm.www.rijksvastgoedbedrijf.nl/binnenhof
Foto: Corné Bastiaansen
3
In de jaren 2017–2019 is het honderd
jaar geleden dat het algemeen kiesrecht
is ingevoerd. Dat is bepaald niet zonder
slag of stoot gegaan.
Website 100 jaar Kiesrecht
Foto: Fotograaf
ProDemos in 2016Ons jaarverslag over 2016 is net gepu-bliceerd (www.prodemos.nl/over-prodemos), een paar opvallende cijfersdaaruit:• Het aantal bezoekers en deelnemers
dat we in direct contact wisten tebereiken met onze activiteiten,steeg van bijna 215.000 naar bijna219.000
• Bijna 88.000 leerlingen ontvingenwe voor het programma ProDemosBinnenhof voor scholen, 5% meerdan in 2015
• Daarbij steeg vooral het aantalleerlingen in het speciaal en praktijk-onderwijs sterk: 14%
• Met onze scholierenprogramma’s oplocatie in het land bereikten we ruim35.000 leerlingen, bijna 4.000 meerdan het jaar daarvoor, een stijgingvan bijna 13%.
• Het aantal bezoekers van onze activiteiten in Den Haag (zoalsdebatten en lezingen) steeg flinkmet ruim 63% naar bijna 8.600
• Eveneens opvallend: het aantaldeelnemers aan Haagseprogramma’s uit moeilijker
bereikbare groepen verdubbelderuim tot bijna 2.300
• En ronduit spectaculair wasde stijging van het aantaldeelnemers aan onze cursussenPolitiek bewust en PolitiekActief: van ruim 400 naarbijna 1.100, 2,6x zoveel.
Plaatsen waar ProDemos projecten uitvoerde, die in totaal meer dan
1000 deelnemers/bezoekers trokken (totaal 133.045 deelnemers).
Plaatsen van waaruit scholen Den Haag bezochten om ProDemos Binnenhof
voor scholen te volgen (totaal 85.427 deelnemers).
Plaatsen waar ProDemos projecten uitvoerde voor scholieren
(totaal 34.988 deelnemers).
Plaatsen waar ProDemos projecten voor een breed publiek uitvoerde
(debatten en lezingen, evenementen, cursussen) (totaal 12.630 deelnemers).
In 1917 werd het algemeen kiesrecht voor manneningevoerd, vrouwen kregen alleen passief kiesrecht(gekozen kunnen worden). Het actief kiesrecht, duszelf kunnen stemmen, werd voor vrouwen pas in1919 van kracht. Hoe verliep de uitbreiding van hetkiesrecht? Wie hebben zich daarvoor ingezet? Enwat heeft het ons gebracht? Daarover kunt u lezen inde tijdlijn op de website www.100jaarkiesrecht.nl.Op deze website verzamelt ProDemos ook alle activi-teiten die door het hele land georganiseerd wordenen inzoomen op de totstandkoming van het kies-recht of het belang van kiesrecht in ons dagelijksleven. Organiseert u ook een activiteit rond 100 jaarKiesrecht? Meld deze dan aan bij www.100jaarkies-recht.nl en zet hem zo op de landelijke agenda.
4 | nieuwsbrief 2017 | nr. 1
STEMWIJZERDat de StemWijzer de bekendste enpopulairste stemhulp van Nederland is,wisten we. Toch overtrof het aantalgebruikers onze verwachtingen: deStemWijzer werd maar liefst 6,8 miljoenkeer ingevuld. In 2012 was dat nog4,85 miljoen keer. Op de verkiezingsdagwerd de StemWijzer nog 500.000 keergedaan.
ANDERE STEMHULPENNaast de StemWijzer maakte ProDemosook stemhulpen voor Libelle, de LibelleKiescoach, en voor 3FM/FunX, de Partij-wijzer.
Een andere tool van ProDemos is deStemmenTracker, waarmee gebruikershun antwoorden kunnen vergelijken methet stemgedrag van de partijen tijdensde afgelopen Kamerperiode.
SCHOLIERENVERKIEZINGENIn de week voor de verkiezingen werd erop vele scholen in Nederland alvastgestemd voor de Scholieren- en Kinder-verkiezingen. Aan de vooravond vande verkiezingen maakte ProDemos deuitslagen bekend. Grote winnaar wasGroenLinks, zowel bij de kinderen alsde jongeren.
Op 15 maart heeft iedereen mogen stemmen voor de TweedeKamerverkiezingen. ProDemos heeft geprobeerd zo veel mogelijkmensen te informeren over deze verkiezingen. Op deze pagina’seen impressie van de manieren waarop we dat hebben gedaan.
ProDemos en de TweedeKamerverkiezingen:wat hebben we bereikt?
StemWijzer
6,8 miljoen x ingevuld
3FM/Funx Partijwijzer
216.436 x ingevuld
Scholieren- en Kinderverkiezingen
152.293 leerlingen
5
INFORMATIEBIJEENKOMSTEN &VERKIEZINGSKRANTENOm de verkiezingen voor iedereenbegrijpelijk te maken organiseerdeProDemos tientallen bijeenkomsten voormensen met een afstand tot de politiek.Daarbij werd ook de verkiezingskrant inbegrijpelijke taal uitgedeeld, die insamenwerking met Stichting Lezen &Schrijven werd ontwikkeld. In totaalwerden er 66.000 van deze krantenverspreid, ook via bibliotheken.
GASTLESSEN EN VERKIEZINGSFESTIVALSOP MBO’SProDemos heeft de afgelopen periodeextra veel gastlessen gegeven op mbo’s,in totaal bijna 900. Op het DeltionCollege in Zwolle alleen al werden er 80gastlessen gegeven, ter voorbereidingop het heuse verkiezingsfestival datdaar op 15 maart plaatsvond. Ook bijROC Mondriaan in Den Haag organi-seerden we zo’n festival. Leerlingenkonden hier onder andere onze Sticker-StemWijzer doen, een offline versie vanonze bekende StemWijzer.
MAGAZINES & DOEBOEKVoor basisschoolleerlingen maakteProDemos een Verkiezingen Doeboek.Met behulp van puzzels, weetjes, foto-strips en verhalen leren kinderen spelen-derwijs over de Tweede Kamerverkie-zingen.Voor het voortgezet onderwijs brachtenwe verkiezingsmagazines uit voor (v)mboen voor havo/vwo. Hierin kondenjongeren op een voor hen aansprekendemanier meer informatie vinden over deverkiezingen.
Stem jij ook
Om mensen met een licht verstan-delijke beperking te betrekken bijde verkiezingen, werkte ProDemossamen met MEE NL in het projectStem jij ook. Hoogtepunt hiervanwas de landelijke Kiezersdag diewe organiseerden in de TweedeKamer. Op deze dag leerden debezoekers bijvoorbeeld hoe hetstembiljet werkt en op welkepartijen ze kunnen stemmen. Daar-naast organiseerde ProDemos work-shops, was er een speciale krantvoor deze doelgroep en waren erinformatie en filmpjes te vinden opde website www.stemjijook.nu.
Foto’s: Bart van Vliet
Verkiezingskranten
66.000 kranten
Gastlessen op mbo’s
900 gastlessen
Verkiezingen Doeboek en
Verkiezingsmagazine
42.000 x besteld
6 | nieuwsbrief 2017 | nr. 1
Wanneer begint de voorbereiding voorhet nieuwe schooljaar?De voorbereiding begint eigenlijk bij destart van het lopende schooljaar. Vanafhet moment dat er na de zomervakantieweer schoolklassen komen, evaluerenwe onze programma’s. Onze afdelingEducatie, die verantwoordelijk is voorde inhoud van onze educatieveprogramma’s, en het diensthoofd vande Bezoekersdienst kijken naar tien-tallen vragen als ‘Wat willen we in deprogramma’s?’ en ‘Worden onze leer-doelen gehaald?’
En dan?Als die knopen zijn doorgehakt, mag ikaan de slag. Ik heb me dit jaar gebogenover de routes. We hebben per dag 27schoolklassen op bezoek en die moetenallemaal een educatief programma metverschillende onderdelen volgen. Het isdus soms net een grote schuifpuzzel inen rond ons gebouw op de Hofweg enhet Binnenhof. Wanneer kan welkegroep door de beveiligingsscan van deTweede Kamer? Welke zaal is vrij? Zijner op elk moment voldoende tabletsbeschikbaar voor ons buitenonderdeel‘De Binnenhofcheck’? Al die variabelen
zorgen voor een puzzel van tientallenuren. Maar dan hebben we wel tweeprachtige Excel sheets vol gekleurdebalkjes die elk staan voor een anderonderdeel of ruimte in het programma.
Kunnen we nog spannende dingenverwachten?Nieuw komend schooljaar is de ‘Demo-cratie Experience’. Zoals de naam al eenbeetje verklapt ervaren leerlingen
tijdens dit onderdeel hoe het is omonder druk beslissingen te nemen enhoe belangengroepen invloed uitoefenen op het politieke proces.Ook zijn de sprekers vernieuwd. Wedoen ons best om voor zoveel mogelijkvan onze groepen gesprekken metéchte Tweede Kamerleden te regelen,maar dat lukt niet altijd. In onze korteprogramma’s kunnen we vanaf volgendschooljaar speciaal getrainde ambte-naren van het ministerie van Binnen-landse Zaken en Koninkrijksrelatiesinzetten. Veel van hen zijn werkzaamin het gevangeniswezen, wat eenmooie link is naar het rechtsstaat-gedeelte van ons Huis voor democratieen rechtsstaat.
Wanneer kunnen we boeken?Op dit moment wordt de laatste handgelegd aan het invoeren in het systeemvan al die routes. Vanaf 18 april kunnenscholen boeken voor schooljaar2017–2018. De inschrijving gaat openom 00.00 uur op www.prodemos.nl.We weten dat onze vaste bezoekersklaar zitten, dus waarschijnlijk zienwe de eerste reservering verschijnenom 00.01 uur!
Een nieuw seizoenProDemos Binnenhofvoor Scholen
Foto: Bart van Vliet
We doen ons best
om voor onze groepen
gesprekken met échte
Tweede Kamerleden
te regelen.
Heleen Wever werkt bij ProDemos als
rondleider en coördinator Bezoekers-
dienst, waarbij ze het eerste aanspreek-
punt is voor de begeleiders van de educa-
tieve programma’s in de dagelijkse gang
van zaken. Ook helpt ze bij het maken van
de planning van het nieuwe schooljaar.
Vanaf april kunnen scholen de educatieve programma’s voorhet volgende schooljaar boeken, maar al in februari komen deeerste telefoontjes. “Wanneer gaat de inschrijving voor hetnieuwe schooljaar open? Ik wil niet achter het net vissen.”Collega Heleen Wever vertelt wat er voorafgaat aan deopenstelling van de inschrijvingen.
7
Eind 2016 daagde Arno Visser, president van de Algemene Rekenkamer, scholieren uit
om een voorstel te doen voor een onderzoek door de Algemene Rekenkamer. De beste
inzendingen mochten hun idee presenteren op de Grondwetdag, dit jaar op zaterdag
25 maart, in Den Haag. Centraal stond de vraag: ‘Krijgt de burger ook waar voor zijn geld?’
DE GRONDWETDAG SCHOLIERENCHALLENGEUit de inzendingen zijn door de jury,onder leiding van Visser, acht teamsgekozen voor de finale. De voorstellendie op Grondwetdag bepleit worden zijnuiteenlopend, van onderzoek naar eenefficiëntere onderwijsinspectie tot hetverhogen van de leeftijdsgrens voor alco-holgebruik en van het controleren vande feitelijke inkomsten van het Konink-lijk Huis tot punctueler openbaarvervoer.
RETORISCH VUURWERKVoor de voorstellen wordt heel wat retoriek in de strijd gegooid. Het Sophianum uit Gulpen pleit voor beteropenbaar vervoer. Want “we zijn hetspoor bijster geraakt”, “het geld isspoorloos verdwenen” en nu is het nodig
“het geld op te sporen,” stellen ze vast ineen mooie drieslag.Volgens de scholieren van de Emmaus-school uit Rotterdam is overmatig alco-holgebruik onder jongeren een grootprobleem. Daar moet onderzoek naarkomen. “En dan kunnen we dit overanderhalf jaar, als dit rapport uitkomt,vieren met een lekker borreltje.”
HET WINNENDE VOORSTELAdvies van juryvoorzitter Arno Visservoor alle scholieren is om niet meteente ‘jij-bakken’ en niet te veel te framen:“Het volume van de discussie is geenversterking van het argument.”
Het winnende team komt uiteindelijkvan het Reggesteyn uit Nijverdal. Zijhebben een originele aanpak om hunvoorstel te pitchen: het team verdeelt
zich in twee groepen: het ministerie enjongeren. Het ministerie bepleit het planin hele formele beleidstaal, de jongerenvertalen het. Als het ministerie het voor-stel rondom decentralisatie van de jeugd-zorg toelicht met “meer aandacht voorefficiëntie”, rollen de jongeren met hunogen. “Dat betekent gewoon minder gelduitgeven dus,” is hun reactie. “Al met aleen mooi verpakte bezuiniging.”
Met hun presentatie en de verdedigingtegen de kritische vagen van de anderescholierenteams wint het team uit Nijver -dal zowel de juryprijs als de publieks-prijs. De jury benadrukt dat het echt een‘teamprestatie’ was. De doorslag gaf demaatschappelijke relevantie van hetthema. De prijs werd overhandigd doordemissionair minister Ronald Plasterk.
Geen ‘mooi verpakte bezuiniging’ meer
Foto: Bart van Vliet
8 | nieuwsbrief 2017 | nr. 1
In de gemeenteraad is de situatie nogslechter. Sinds de invoering van hetvrouwenkiesrecht 100 jaar geleden ishet percentage vrouwen in niet hogergekomen dan de huidige 28%. Tussen2017 en 2019 herdenken we dat 100jaar geleden, na veel strijd, het alge-meen kiesrecht voor mannen en vrouwenis ingevoerd. Honderd jaar na dato is hetwel tijd voor een forse stijging van hetaantal vrouwen in de raad! Met concrete,simpele acties kun je heel wat bereiken.Een goed voorbeeld is de oproep om opeen lager geplaatste vrouw te stemmen,o.a. door www.stemopeenvrouw.com.
Dat heeft bij de Tweede Kamerverkie-zingen goed gewerkt. Maar nog belang-rijker is het dat er voldoende vrouwenop verkiesbare plaatsen op de kandida-tenlijsten staan.
HANDREIKING VROUWEN IN DEGEMEENTERAADDe eerste kans om iets aan de vertegen-woordiging van vrouwen te doen, is overeen jaar bij de gemeenteraadsverkie-zingen. Voor lokale partij(afdeling)en ishet vaak moeilijk om geschikte kandi-daten te vinden. Daarom organiseertProDemos in veel gemeenten cursussen
De Tweede Kamerverkiezingen zijn achter de rug, de gemeenteraads -verkiezingen van 2018 staan voor de deur. Vóór de verkiezingen warener nog 58 vrouwelijke volksvertegenwoordigers, nu zijn het nog maar54. Dat is nog maar 36%. Aan de kiezers ligt het niet: die hebben metvoorkeurstemmen drie lager geplaatste vrouwen de Kamer in gestemd!Kiezers vragen dus om meer vrouwen. De balans kan echter alleenverbeteren wanneer voldoende vrouwen hoog op de kieslijsten staan.
Meer vrouwenin de politiek
Foto’s: Bart van Vliet
9
voor mensen die overwegen om degemeentepolitiek in te gaan. Sinds vorigjaar hebben we in meer dan 75gemeenten een cursus Politiek Actiefverzorgd. In 2016 hebben we meerdan 800 mensen bereikt. Ook dit jaarverzorgen we in meer dan 75 gemeenteneen cursus Politiek Actief. Hopelijk ishiermee de pool aan geïnteresseerdevrouwen inmiddels ook wat groter.
Samen met Atria, kennisinstituut vooremancipatie en vrouwengeschiedenis,heeft ProDemos een handreiking met‘Tips & Tricks voor de zoektocht naarvrouwelijk talent’ voor lokalepartij(afdeling)en uitgegeven. ProDemosen Atria doen een oproep aan departijen: vind meer vrouwelijk talenten plaats hen hoog op de kieslijsten.De handreiking kan de kandidaten -commissies daarbij helpen. De lande-lijke partijbesturen zijn gevraagd omdeze handreiking naar hun plaatselijkeafdelingen te sturen. De handreikingis te vinden op: www.prodemos.nl/meervrouwen.
Een van de tips uit de handreiking is omvaker buiten de partij te zoeken naarvrouwen. Daarbij is een persoonlijkebenadering cruciaal. Verder gaan de tipsover de informatie die vrouwen nodighebben om een besluit te kunnen nemenen op het bespreekbaar maken van knel-punten. Ook wordt aandacht gevraagdvoor vrouwen op opvolgingsplaatsen,zodat zij de plaats in kunnen nemen bijvertrek van een raadslid.
CURSUS PUBLIEK LEIDERSCHAPVOOR VROUWENIn aanloop naar Internationale Vrouwen -dag op 8 maart organiseerde ProDemosvoor het 2e jaar de cursus Publiek leider-schap voor vrouwen. In drie workshopsworden vrouwen ‘in stelling’ gebrachtvoor een politiek actieve rol. In de work-shop Onderhandelen en gesprekstech-nieken leerden vrouwen o.l.v. Ilona
Eichhorn strategisch omgaan met deongeschreven spelregels van onderhan-delen. Jezelf presenteren op een manierdie bij je past werd geoefend in de work-shop Sprankelend presenteren, gegevendoor Marga Miltenburg. In de workshopLobbyen gingen de deelnemers met Charlotte van Wezel in op hoe je besluit-vorming op een informele manier kuntbeïnvloeden.
De cursisten zeggen concrete vaardig-heden te hebben geleerd in onderhan-delen, netwerken en presenteren, dieze kunnen inzetten in hun (politieke)carrière. De belangstelling voor decursus was weer groot. We voorzienhiermee in een duidelijke behoefte vanvrouwen met belangstelling voor het politieke vak. ProDemos hoopt de cursusdaarom vaker aan te kunnen bieden.
100 jaar na invoering van het algemeenkiesrecht is het tijd voor een forse stijgingvan het aantal vrouwen in de raad.
Het Klokhuisover democratieEind 2016 heeft ProDemos de makers van Het Klok-
huis geholpen met een aflevering over democratie. We
hebben meegelezen met het script om te zorgen dat
de inhoud klopte en suggesties gedaan om politiek uit
te leggen aan kinderen. In december was een volle-
dige filmploeg twee dagen bij ons te gast om opnamen
te maken in politiek Den Haag. Het stemhokje en de
stembus die we gebruiken in onze educatieve
programma’s maken daarom hun opwachting in de
uitzending, evenals de houten uitsnede van koning
Willem-Alexander waarmee scholieren in de pauze
hun eigen bordesfoto kunnen maken. Het resultaat
mag er zijn en is leuk en leerzaam voor jong en oud.
De aflevering werd uitgezonden op 15 maart,
verkiezingsdag, en is online te bekijken via
www.hetklokhuis.nl/algemeen/Verkiezingen
10 | nieuwsbrief 2017 | nr. 1
11
Politiek Actiefin Delft
Sheila:
Ik begin steedsenthousiaster teworden over hetwerk als raadslid.
Het aantal geïnteresseerdenvoor de cursus in Delft wasspectaculair: maar liefst 120Delftenaren meldden zich aan.Na loting is ProDemos mettwee groepen van 25 perso -nen aan de slag gegaan.
Sheila Turabaz en MarcelKoelewijn zijn twee enthou -siaste deelnemers aan dezecursus en beiden zijn vast vanplan om het geleerde ook echtin de praktijk te gaan bren -gen. Na afloop van de cursusbespreken ze hun ervaringen.
Waarom doe je mee aandeze cursus?Sheila: Politiek heeft mijalztijd wel geïnteresseerd.Ik kwam er op jonge leeftijdmee in aanraking: in 2006heb ik deelgenomen aan hetNationaal Jeugddebat. Maar ikheb nooit de stap durven tezetten om er daadwerkelijkiets mee te doen. Mijn moedervertelde mij op een gegevenmoment dat de gemeente eencam pagne was gestart omDelftenaren te enthousias-meren om politiek actief teworden. Zij spoorde me aanom mijzelf aan te melden.
Marcel: Als geboren engetogen Delftenaar was ik
altijd al geïnteresseerd in delokale politiek. De cursusbiedt een goede basis om inDelft politiek actief te worden.
Wat vind je nuttig aande cursus?Sheila: De bijeenkomsten zijnverrijkend, omdat je er in eenkorte tijd veel waardevollekennis opdoet. Het is eencombinatie van theorie enpraktijkvoorbeelden, hetontwikkelen van mijn debat-vaardigheden en de mogelijk-heid om in gesprek te gaanmet raadsleden. De cursusverschaft mij een helderinzicht in het belang en demogelijkheden van degemeentepolitiek.
Marcel: De cursus leert jealles over het lokale bestuur,de rol van de gemeenteraaden het effect dat het heeft opde stad en haar inwoners.
Wil je zelf ook echtgemeenteraadslid worden?Sheila: Ik begin steedsenthousiaster te worden overhet werk als raadslid. Ookheb ik nu meer duidelijkheidwaar ik mij in het politiekspectrum het meest thuisvoel en de thema’swaar ik mij in het bijzondervoor wil inzetten. Het is eenmooi idee dat het werk alsraadslid zo betekenisvol kanzijn en dat ik echt eenbijdrage kan leveren aan eenbeter Delft.
Marcel: Jazeker. De lokalepolitiek staat het dichtst bijde inwoners, hierdoor heeftde besluitvorming in demeeste gevallen directinvloed op het dagelijksleven van mensen. Het behartigen van de belangenvan de Delftenaren is mijnmotivatie om raadslid tewillen worden.
ProDemos organiseert voor een groot aantal
gemeenten de cursus Politiek Actief. Deze cursus
combineert de theorie over het politieke stelsel met
lessen uit de praktijk. Politiek Actief is bedoeld voor
iedereen met interesse in de lokale politiek en voor
mensen die zélf politiek actief willen worden.
12 | nieuwsbrief 2017 | nr. 1
Docenten in het voortgezet onderwijs enhet mbo kunnen het Formatiespelgebruiken om het formatieproces uit teleggen. Hoe werkt de formatie? Hoeonderhandel je het beste? Ga je samen-werken en sluit je compromissen, ofjuist niet? Door dit spel ervaren leer-lingen zelf hoe het formatieprocesverloopt. Daarnaast kunnen leerlingenop deze website een infographic vindenover de formatie.
Op www.jongerenkamer.nl zijn alleonderdelen van het lespakket te vinden.
6 korte instructiefilmpjes begeleiden deleerlingen door de opdrachten heen.Ze kunnen kiezen uit 47 standpunten dieze zelf online kunnen schuiven, maar zemogen ook zelf standpunten verzinnen.
Vervolgens gaan ze over deze stand-punten onderhandelen met de tegen-partij. Wat lever je in? En waar houd jeaan vast? Aan de hand van een score -formulier wordt vastgesteld welke partijhet beste uit de onderhandelingen isgekomen.
Alle onderdelen zijn gratis te down -loaden en direct in de klas te gebruiken.
De nieuwe Tweede Kamer is gekozen en de formatie is in volle gang. Hoe
kan een docent dit ingewikkelde proces het beste uitleggen aan jongeren?
Door ze het zelf te laten doen! ProDemos heeft in samenwerking met de
Tweede Kamer speciaal hiervoor het Formatiespel ontwikkeld.
Foto: Bart van Vliet
Ga je samenwerken en sluit jecompromissen, of juist niet?
Jongerenkamer.nl
13
MET OF ZONDER STROPDASKrantenpagina’s en televisieschermenwerden in verkiezingstijd gedomineerddoor de mannen. Alleen MarianneThieme mocht één keer meedebatterenmet de lijsttrekkers. Bij het jeugdjour-naaldebat hadden de kinderen de keuzetussen mannen met en mannen zonderstropdas. Een treurig gebrek aan rol mo-dellen: bij hoeveel meisjes zou een kiemgelegd zijn voor een politieke carrière?
PROMINENT OP TWEE?De debatten met de nummers twee vande lijsten bleken een vrouwelijke aange-legenheid. Best prominent toch, detweede plek? Helaas blijkt dat bij hetonderhandelen alleen KathalijneBuitenweg, de nummer twee van Groen-Links, mee mag doen. Jeanine Hennis,Mona Keijzer en Stientje van Veldhoven,de nummers 2 van VVD, CDA en D66 zijngepasseerd door een man. Zo prominentwaren ze kennelijk ook weer niet.
KANSEN IN KABINET EN KAMERDe Tweede Kamer telt minder vrouwendan in de vorige periode. Campagnes ommeer vrouwen gekozen te krijgen,hebben er in ieder geval aan bijge-dragen dat drie vrouwen met voorkeur-stemmen gekozen zijn. Anders was deoogst nog magerder geweest. En nu
maar duimen voor een net aantalvrouwen in het kabinet. Minstens dehelft, dat zou wel mooi zijn tijdens heteeuwfeest van het vrouwenkiesrecht.Ook is het afwachten wie de politiekleiders worden als er huidige fractie-voorzitters doorschuiven naar hetkabinet. Tot nu toe zijn vrouwen opnummer twee steevast gepasseerd voordeze functie…
WAAROM NIET?Laten we nu de basis leggen om bij dekomende verkiezingen meer vrouwen opde lijsten te krijgen. Bij de gemeente-raadsverkiezingen van volgend jaar,voor de provincies, de Eerste Kamer,waterschappen en Europa in 2019. Hetis aan politieke partijen om actievervrouwelijk talent te scouten en op teleiden. En natuurlijk ook aan vrouwenzelf om te overwegen: politiek actiefworden, waarom niet? Wat die mannenkunnen, kan ik ook!
Column
De verkiezingen van2017: manmanman…
Het is aanpolitieke partijenom actievervrouwelijk talentte scouten enop te leiden.
Liesbeth Tettero is trainer en coach in
het openbaar bestuur, met al s speciaal
stokpaardje het begeleiden van ambiti-
euze vrouwen. Vind meer van haar op
www.tettero.com en www.topvrouwen-
naardetop.nl
Het was een opvallend plaatje: de voorzitter van de Tweede Kamer op defoto samen met de informateur. Wat er opvallend aan was? Twee vrouwen incharge! Het kan dus wél, vrouwen in een prominente positie. Valt het danook allemaal wel mee met de positie van vrouwen in de politiek? Helaas,er is nog lang geen sprake van een representatieve vertegenwoordiging.Laten we daar in 2017, het jaar waarin het (passief) vrouwenkiesrecht100 jaar bestaat, eens serieus werk van maken.
14 | nieuwsbrief 2017 | nr. 1
Vragenuurtje
Walter Jansen Informatiespecialist Walter Jansen
van ProDemos geeft antwoord op uw
vragen op het gebied van politiek,
democratie, rechtsstaat en de Euro-
pese Unie.
Deze keer over de demissionaire
status van het kabinet.
Foto: Lizzy Kalisvaart
Beste meneer de informatiespecialist,
Hoe zit dat nou, er zitten ministers in het kabineten die zitten nu ook in de Tweede Kamer?
Groetjes, Ineke S.
Beste Ineke,
Het klopt wat je schrijft: zo lang het huidige kabinet demissionair is, zijn er acht
ministers en staatssecretarissen die ook in de Tweede Kamer zijn gekozen en
geïnstalleerd.
De dag voor de verkiezingen heeft het hele kabinet zijn ontslag aangeboden aan de
Koning(in). Die houdt dat ‘in beraad’ tot het nieuwe kabinet is geformeerd en beëdigd.
Het oude kabinet wordt dan demissionair genoemd, net zoals de ministers en
staatssecretarissen. Demissionair premier Mark Rutte, de demissionaire ministers
Lodewijk Asscher, Jeroen Dijsselbloem, Jeanine Hennis, Lilianne Ploumen en de
demissionaire staatssecretarissen Sander Dekker, Klaas Dijkhoff en Sharon Dijksma zijn
nu tegelijkertijd ook Kamerlid. Dat kan in dit geval ook volgens het staatsrecht.
Wat niet in het staatsrecht staat is de gewoonte dat een demissionair kabinet geen
besluiten neemt waarover een groot deel van de Tweede Kamer (of de Eerste Kamer) van
mening verschilt. Het is aan het parlement zelf om dat soort onderwerpen controversieel
of omstreden te verklaren. Dan gaat het kabinet daar ook geen beslissingen over nemen.
Dat voorkomt ook dat de bovengenoemde Kamerleden zichzelf als demissionair
bewindspersoon moeten controleren en bij een debat heen en weer moeten rennen
tussen vak K (waar de bewindslieden zitten) en de interruptiemicrofoons voor
Kamerleden daarvoor.
Maar als er bijvoorbeeld een grote ramp of crisis uitbreekt en het kabinet moet
daadkrachtig optreden, dan zal dat natuurlijk ook gebeuren. In 1977 had het demissio -
naire kabinet-Den Uyl bijvoorbeeld te maken met de treinkaping bij De Punt. Na zo’n
noodsituatie kan de Kamer het kabinet dan zoals gebruikelijk ter verantwoording roepen.
En mocht er voor de zomer nog geen nieuwe regering zijn, dan maakt het demissionaire
kabinet voor Prinsjesdag gewoon een begroting voor 2018. Maar die zal ‘beleidsarm’
zijn en voornamelijk al eerder aangekondigde maatregelen bevatten. Dat gebeurde
bijvoorbeeld met de Miljoenennota 2011 toen het kabinet Balkenende-IV demissionair
was.
Met vriendelijke groet,
Walter Jansen
Zelf een vraag stellen? Mail naar [email protected], stuur een tweet naar
@ProDemos, bel (070) 7570 2 70 of kom langs bij onze
balie in het Bezoekerscentrum, Hofweg 1in Den Haag
(openingstijden: maandag t/m zaterdag, 9.30–17 uur).
15
Maar wat een meerderheid wil is nietaltijd goed voor iedereen en kan zelfsrechten van mensen aantasten. Daaromis bescherming vastgelegd, ook voorminderheden die als lastig gezienworden. De principes van de rechtstaatzijn wezenlijk onderdeel van de demo-cratie.
Uit een analyse van de laatste verkie-zingsprogramma’s bleek dat een meer-derheid van de politieke partijen ‘spier-balmaatregelen’ voorstelde, die opgespannen voet zouden staan met derechtsstaat of indruisen tegen in degrondwet vastgelegde vrijheden.Dikwijls spelen deze maatregelen in opzorgen over immigratie en angst voor
terrorisme en jihadisme. Hoe verhoudtdit zich tot de bescherming van vrijheden van burgers?
Vergelijkbare ontwikkelingen in anderelanden, zowel binnen (Hongarije,Polen) als buiten Europa (Turkije,Rusland) baren zorgen. Beschermingvan minderheden en grondrechtenworden verlaten. Democratisch gekozenleiders proberen het recht en de recht-
spraak naar hun hand te zetten.Daarmee worden pijlers van een demo-cratie, zoals scheiding der machten enonafhankelijke rechtspraak, aangetast.Lopen westerse democratieën een risicodat de rechtsstaat wordt verdrongendoor de ‘wil van het volk’?
Meer informatie over data en sprekersvia www.prodemos.nl/democratie - zonderrechtsstaat
Lopen westerse democratieën ook het
risico dat de rechtsstaat wordt
verdrongen door de ‘wil van het volk’?
BevrijdingsfestivalsOp Bevrijdingsdag staat ProDemos weer op
alle Bevrijdingsfestivals van Nederland, dit
keer met onze spiksplinternieuwe Sticker-
PartijenWijzer. Kom op 5 mei langs en
ontdek, los van verkiezingsbeloften, welke
partij op inhoud het beste bij je past.
Collegereeks
Democratie zonder rechtsstaat:hoe gevaarlijk is dat?
Foto: Robin Utrecht/HH
In mei en juni organiseert ProDemos vier colleges over de
spanning tussen de democratie en de rechtsstaat. Door onvrede
over de politiek en de internationalisering, ontstaat er een roep
om ‘meer macht aan het volk’ en groter nationalisme.
Politiek Café
Elke tweede dinsdag van de maand organiseert
ProDemos het Politiek Café. In een informele setting
gaan we in gesprek met sprekers uit de politiek,
wetenschap en journalistiek over actuele onder-
werpen. De afgelopen maanden spraken we o.a. met
Sylvana Simons over discriminatie en uitsluiting,
behandelden we de relatie tussen pers en politiek in
verkiezingscampagnes met Marc Chavannes (De
Correspondent) en VVD-spindoctor Henri Kruithof en
gaven oud-informateurs Henk Kamp en Uri Rosenthal
ons inzicht in hoe formeren precies werkt. De
komende maanden bespreken we de Europese droom
met o.a. Europarlementariër Bas Eickhout en kijken
we naar de frictie tussen burgerrechten en terrorisme-
bestrijding. Meer weten?
Kijk op www.prodemos.nl/politiekcafé voor verslagen
en agenda.
SEPTEMBER
vr 8 Nacht van de Dictatuur
za 9 Dag van de Democratie
JULI
di 18 Zomerraad
wo 19 Zomerraad
do 20 Zomerraad
JUNI
di 6 Collegereeks Democratie
zonder rechtsstaat: hoe
gevaarlijk is dat?
wo 7 Actualiteitendebat
Nieuwspoort
ma 12 Collegereeks Democratie
zonder rechtsstaat: hoe
gevaarlijk is dat?
di 13 Politiek Café over
veiligheid versus privacy
di 20 Collegereeks Democratie
zonder rechtsstaat: hoe
gevaarlijk is dat?
do 22 Film & Debat
MEI
vr 5 Vrijheidscollege over
vrijheid van gebrek door
Boris van der Ham
di 9 Politiek Café ‘Dag van
Europa’
do 18 Film & Debat ‘I’m not your
negro’ over racisme en
burgerrechten.
ma 29 Collegereeks Democratie
zonder rechtsstaat: hoe
gevaarlijk is dat?
AGENDA
Colofon
Deze nieuwsbrief is een uitgave van ProDemos en verschijnt 5x per jaar.
Abonneer u gratis op www.prodemos.nl/nieuwsbriefRedactie
Afd. Communicatie
Basisontwerp
Studio Duel
Lay-out
Puntspatie [bno]
Druk
Bendion Mailsupport BV
ProDemos
Hofweg 1H
2511 AA Den Haag
(070) 757 02 00
www.prodemos.nl
Kijk voor de actuele agenda op www.prodemos.nl/agenda
ZomerRaad bij ProDemos:18, 19 en 20 juli 2017
Tijdens deze driedaagse cursus kunnen raadsleden, commissie-
leden, fractiemedewerkers en medewerkers van de griffie deel-
nemen aan verschillende workshops en trainingen uit het
programma van De Ervaring Leert, waarin ervaren raadsleden hun
kennis overdragen. Gemeenten kunnen workshops van De Ervaring
Leert boeken voor hun eigen raadsleden, maar tijdens de jaarlijkse
ZomerRaad zijn raadsleden uit heel Nederland welkom bij
ProDemos in Den Haag.
De ZomerRaad bestaat uit kennisworkshops, zoals de gemeente -
financiën, gemeenterecht, integriteit én vaardigheidstrainingen
zoals debatteren, omgaan met de media en overtuigend spreken.
Daarnaast verzorgen verschillende deskundigen masterclasses over
actuele thema’s die van belang zijn voor gemeenteraadsleden.
Kandidaat-raadsledenIn aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 is de
ZomerRaad dit jaar ook toegankelijk voor kandidaat-raadsleden.
Kijk voor meer informatie op prodemos.nl/zomerraad.
