3 Februari 1945

No. 6

ORGAAN DER KATHOLIEKE ARBEIDERSBEWEGING IN BEVRIJD NEDERLAND

Democratie! Democratie ?

het

„Democratie" is het slagwoord onzer dagen. Gefluisterd tijdens de jarender bezetting als samenvatting van ons onstuimig verlangen naar vrijheiden recht en van onze diepe verachting voor de rechts- en staatsopvattingder onderdrukkers, wordt het thans openlijk uitgesproken en vult het dekolommen der dag- en weekbladen als het groote, richtinggevend beginselvoor dcri heropbouw van den Nederlandschen staat. Wanneer wij hiereen waarschuwend woord laten hooren, is dat, omdat wij de democratielief hebben. En een vriend, die mij mijn feilen toontDemocratie is regeering voor het volk en door het volk en vraagt alszoodanig de inschakeling der onderdanen in de bestuursapparaten, zoodatzij als volk over eigen belangen oordeelen en beslissen. Democratie betee-kent zelfbeschikkingsrecht van het volk, dat niet bestuurd wordt, maar2ichzelf bestuurt, waarvoor allerlei maatschappelijke en staatkundigeorganen noodig zijn, waarin de verschillende groepen en richtingen vanhet volk vertegenwoordigd zijn. Democratie wil daarom zeggen open-

! behandeling van de openbare zaak; ieder op z i j r - . 'ïjnn veranr. - skhe id in het groote geheel.

Is de verwezenlijking van zulk een staatsvorm op zichzelf de geestdriftvan eiken rechtgeaarden burger waard, na vierenhalf jaar geleefd, neen,geleden te hebben onder één regime, dat daarvan juist het tegenbeeld is,zijn wij, Nederlanders, begrijpelijkerwijze van nog branderder enthou-siasme voor dit ideaal vervuld. Vol geloof en vertrouwen begroeten wij,na den donkeren nacht der tirannie, den morgen der vrijheid. Sterkerdan voorheen leggen wij den nadruk op de noodzakelijkheid van eenopbouw van den staat van onderop, want wij hebben ondervonden, wathet wil zeggen, van bovenaf te worden bestuurd zonder mogelijkheid vanmedezeggenschap. De uniformiteit zijn wij beu; wij willen eenheid inverscheidenheid. Wij zouden, nu minder dan ooit, dulden, dat over onszonder ons wordt beslist.Democratie!Maar liefde maakt blind en reeds het feit, dat het geroep van „democra-tie, democratie" gedeeltelijk een verschijnsel van reactie is, maakt hetniet onwaarschijnlijk, dat niet alles, wat in naam der democratie wordttepleit en gedaan, den toets der critiek kan doorstaan. Op één gevaarlijkemisopvatting willen wij hier wijzen. Het schijnt, dat bij velen de icleeleeft, alsof democratie enkel een kwestie van vorm is, n.l. van organenen instanties, waarin het volk door zijn afgevaardigden vertegenwoordigdis. Als eerst maar, zoo oordeelt menigeen, die lichamen er zijn, dan is dedemocratie verzekerd. Maar dat is bijgeloof in de wonderkracht van denvorm. Niet de uiterlijke organisatie" maakt de democratie, al is ook dezenoodig, maar op de eerste plaats gaat het om de ware democratischementaliteit. Democratie als samenstel van wetten, organen en instellingenis slechts de uiterlijke zijde, hoewel dit niet wil zeggen, dat zij gemistkan worden. Eerst wanneer er democraten zijn, kan er sprake zijn vandemocratie in den waren zin des woords. Slechts op het doek van deware staatsgedachte kan het ideaal -van de democratie worden gebor-duurd. Van binnenuit, d.w.z. uit den geest van een volk moet de democra-tie groeien, welke eischt het juiste inzicht en zeker niet in mindere matekarakter en een hoog moreel.Aan de hand van het volgend geval-, .dat zich in een van de steden vanbevrijd Nederland heeft afgespeeld en dat wijt hier, op grond van vast-staande gegevens,"2ondcr namen, maar volledig weergeven, willen wij hetgezegde toelichten en verduidelijken, waarin vóór -alles de democratiemoet bestaan en waarin zij momenteel tekort schijnt- te schieten.Democratie! Democratie?Voordat door een rechterlijke uitspraak zeker-heid omtrent het gebeurdewas verkregen, we*rd een .te goeder naam en faam bekend staande winke-lier in een officieele mededeeling in' de plaatselijke pers dóór de politiegebrandmerkt als een schandelijke profiteur, die misbruik had gemaaktvan den noodtoestand, waarin een-stadsgenoot, die bij de oorlogshande-lingen alles had verloren, verkeerde, do'or Voor- een artikel duizend gulden,wat het twaalfvoud van-dé geschatte waarde, was, te vragen. Zijn wijgoed ingelicht, dan geschiedde deze publicatie- in overleg me-t den Com-missaris Militair Gezag.In een demöcratisehen staat .wordt, ;uit; eerbied-V.oojr. de; persoonlijkheid,niemand; tot .misdadiger bestempeld, voordat zijn schuld aan het te laste-

gelegde is komen vast te staan. De politie loopt niet vooruit op het rech-terlijk vonnis; elk overheidsorgaan heeft zijn eigen taak en houdt zichbinnen de grenzen van zijn bevoegdheden. Hier zien wij echter, in strijdmet deze gedachte, hoe tot publicatie werd overgegaan (met naam envolledig adres), alsof een vonnis reeds was gevallen. Bovendien geschieddede bekendmaking, later bovendien nog door Radio Oranje wereldkundig

.gemaakt, in onnoodig krenkenden vorm, wat minder lijkt op democratiedan wel op een zich richten naar de stemming van het volk, waarvan,terecht of ten onrechte, verondersteld werd, dat het geruststelling behoeft.Al laat ook de democraat de eischen der taktiek gelden, hij gaat niet zoo-ver, dat hij daaraan de rechten van het individu opoffert. Geen grooterevijand van de democratie dan de demagogie. Sterk gezag moet ook recht-vaardig zijn; het moet juist in de rechtvaardigheid zijn grootste sterktezoeken.Het bleek al spoedig, dat de feiten anders lagen dan men bij de publicatie

•ha:.' -rheidspcrsoon erkende in een onderhoud,.:met den verdachte, diens zoon en hun raadsman, dat wanneer hij denverdachte vóór de publicatie persoonlijk zou hebben gehoord en wanneerhij alle feiten en omstandigheden zou hebben geweten, hij niet tot publi-catie zou zijn overgegaan. Daaraan werd toegevoegd, dat men, gezien hetproces-verbaal, meende tot de gewraakte bekendmaking te mogen over-gaan en dat de rechter had te beslissen, of hier een geval van prïjsover-treding aanwezig was. Bij eventueele vrijspraak of afvoering van de zaakzou bevorderd worden, dat hiervan officieel in de couranten mededeelingzou worden gedaan onder verwijzing naar de eerste publicatie.Op grond van een en ander verwacht de lezer natuurlijk niet anders dandat deze onverkwikkelijke geschiedenis daarna een spoedig einde heeftgenomen. Helaas, tot heden, bijna drie maanden na de publicatie, hebbenalle pogingen om recht te krijgen gefaald. Nog steeds wacht de winkelierop een vonnis, hoezeer door de betrokken overheidspersoon was toege-zegd, dat — bij gebreke van de normale rechterlijke instantie -— zouworden bevorderd, dat de zaak ten spoedigste voor den Krijgsraad zoudienen. Deze hield reeds eenige malen zitting, zonder dat de zaak werdbehandeld. De gelegenheid tot rechtsherstel door een Vrijsprekend vonnisis dus ruimschoots voorhanden geweest.In een democratisch staatsbestel zit hét recht ten troon en het recht eischtzoo spoedig mogelijke liquidatie van de gevolgen, door een misgreep deroverheid ontstaan. Niet clat de overheid fouten maakt, kan de democraathaar ernstig aanrekenen, maar dat zij dit uit al te groote lichtvaardigheiddoet en vooral strijdt het met zijn democratische gevoelens, wanneer hijziet, dat de gezaghebbers n:et den geestelijken moed hebben, openlijkongelijk te bekennen en niet alles doen om hun fout goed te maken. Hetis een even valsche als gevaarlijke vergissing, wanneer de overheid meent,dat schuld bekennen' haar gezag ondermijnt. In een waarlijk demöcrati-sehen staat is het gezag sterk genoeg om dat te doen; het doet zulks ook

- en het komt er niet zwakker, doch sterker door te staan.De beschuldigde winkelier heeft aan de deuren van tal van instantiesgeklopt; hij heeft- een dertigtal schriftelijke verklaringen van vooraan-staande stadgenooten overgelegd, waaruit kan worden afgeleid, dat hijniet totr de te lastegelegde prijcovertreding in staat geacht moet worden.Hij heeft zijn klantenboek aangeboden voor het nemen van steekproeven.Hij heeft een oproep in-de plaatselijke-pers voorgesteld, waarin zij, dievan mecning zijn, dat zij goederen tegen te hooge prijzen hebben gekocht,tot mededeeling aan den Dienst ter bestrijding van economische delictenworden uitgerioodigd, zulks onder/verzekering, dat tegen hen geen vervol-ging zou worden ingesteld. Hij garandeerde de betaling van alle boeten,

'dus ook die van de koopërs en bood een zckcrheidshypotheek aan voor(ie nakoming der eventueele verplichtingen tot betaling van boete. HijheeftIn een demooratischen staaf krijgt de burger .zij'n recht en hier zien wij,hoe een burger recht moet zoeken en zijn zoeken zonder resultaat blijft.Hier zien, wij het omgekeerde geschieden, van wat in geordende staats-gemeenschap plaats heeft. In de democratie rust .de overheid-niet, :voor

-zi j , al zijn de belemmeringen nog zoo groot, het .geschonden recht in.open-- lijke" eere heeft hersteld. Onverbiddelijk volgt op het misdrijf; de straf,-de tegenwerking van- den verdachte ' mag-nog zoo geraffineerd of 'dien»

PATER PASGHASIUS O. Gap,

P L I C H T T O T W E R K E NDe Katholieke arbeidersbeweging heeftde dure plicht op te komen voor derechten van den arbeider. Met alle mid»delen waarover zij rechtens beschikt,moet zij werken voor een passend stof*felijk bestaan van de werknemersstand.Onze beweging heeft echter nog een taak,een taak van verhevener aard, van ho»gere orde. Op haar rust de zware venplichting, de zedelijke adel van de arbeitdersstand hoog te houden en, waar nodig,omhoog ie werken.In de vooroorlogse tijd vooral werd onsherhaaldelijk -voor de voeten geworpen:voor de rechten der arbeiders vecht gij,hen op hun plichten wijzen durft gij niet.Of zich één of andere leider in dezeiets te verwijten heeft, wens ik niet tebeoordelen. Wel echter kan ik deze eer»lijke verklaring afleggen: tot nog toe hebik geen stand of klasse ontdekt in onsland, die naar voorgehouden verplich»tingen volgzamer luistert dan den katho»lieken georganiseerden arbeider.Even onvervaard als wij vaak voor hunrechten zijn opgekomen hebben wij henop hun plichten gewezen.En nooit hebben wij ervaren dat hunneiging tot luisteren afnam, wanneermen hen eerlijk en fatsoenlijk op hunplichten wees.Ik heb de arbeiders te lief en waardeerhun stand te zeer ter wille van hetgeendeze presteerde en aan zedelijk gehaltewist te bewaren ondanks vaak hardeomstandigheden, om te aarzelen, henover hun plichten te spreken.Nu wij tot hen een woord willen richtenover de plicht tot arbeiden, achten wijhet noodzakelijk, de schijn te vermijden,alsof zo'n woord alléén voor hen op zijnplaats is.Wij verklaren daarom het volgendevooraf: werkschuwen zijn er momenteelin alle rangen zelfs in de rijen der off!»ciële opvoeders, zoals droevige ervaringmij leerde.Men werpt op de arbeiderstand een on»verdiende blaam, wanneer men, sprekendvan werkschuwheid, uitsluitend op hand»arbeiders doelt.Na dat woord vooraf, een woord tot deleden onzer Katholieke Arbeidersbe»weging.

*„Wie niet werkt, zal ook niet eten."Ziedaar een woord, dat, 19 . eeuwen ge*leden, geschreven werd door St. Paulus,de energieke Apostel, die alles trotseerde,wanneer het op verdediging der Christe»lijke beginselen aankwam.Die kernachtige verklaring uit Paulus*brief aan de eerste Christenen, heeft dezebetekenis: wie vertikt te werken, terwijlhij tot werken in staat is en passendewerkgelegenheid heeft, verdient niet dooranderen te worden onderhouden.

Werkschuwe mensen zijn parasieten opde boom de maatschappij. Zy leven vangoederen door de maatschappij voort"gebracht, terwijl zij zelf geen bijdragewillen leveren voor de goederenvoorraadder gemeenschap.De edele arbeider gruwt er dan ook van,te moeten teren op de zak van eenander. Hij wil zijn kost verdienen,strikt verdienen .door hetgeen h?) pres»teert. Hij wacht niet tot hem dwingendwerk wordt opgelegd; hij biedt zich aan,zoekt zelf werk. De gemeenschap totlast te zijn, vindt hij een ondragelijkegedachte; daarom hunkert hij naar dekans door werken de gemeenschap tedienen en zó zijn kost te verdienen. Hijvordert een passend deel van de goede»renvoorraad der gemeenschap, omdat hijeen behoorlijk aandeel leverde^ in dearbeid waardoor de producten tot standkwamen.Een „vrij zwarte" arbeider legde ééndezer dagen de volgende verklaring af:„Ik kan het best een tijd uitzingen zontder te werken, maar ik wil aan de slagen ben er al enkele keren op uit ge»weest."Het stemde mij prettig zo iets te horen;waarschijnlijk heeft die kerel •— dooreen ernstige vergissing — gedacht, datzijn vroegere zwarthandel ook een eer»lijke kostwinning was.Volle bereidheid om werk te zoeken enwerk te aanvaarden dient aanwezig tezijn bij iederen arbeider, die zich zelfrespecteert en die sociaal weet te den*ken en te voelen.Men achte zich op grond der wachtgeld»regeling niet altijd ontslagen van werk»aanvaarding en werkzoeken. Deze rege»ling is allerminst bedoeld als middel omde arbeiders een betaalde vakantie tebezorgen.

Degenen, die wegens hun voorraad vanzwartgeld het voorlopig vertikken omte werken, maar wel hun aandeel in degoederen opvorderen, moeten terdegebeseffen, dat achter hun zwartgeld geensociaaï»waardevolle arbeid schuilt en datleven van zwartgeld gelijk staat met etenvan een tafel door anderen gedekt.Als er iemand bijzondere reden heeftom zich tot werken verplicht te voeler;,dan zijn het de „zwarten", die reedslang een ruim aandeel van de con»sumptiegoederen wisten te bemachtigen,terwijl- zij voor de welvaart van ons volkniets waardevols presteerden.Maar. . . . mijn lezers zullen zeggen:„Wat praat je over werk?? Er is geenwerk!!"Zeker, duizenden zullen voorlopig hunoude werk niet kunnen hervatten, om»dat de oorlog of gemene verwoestings»praktijken of dieverij van Duitsers zulks

onmogelijk gemaakt hebben. Wij staandus voor het feit dat er op het ogenblikslechts in beperkte mate arbeid tenbate der gemeenschap kan worden ver*richt.Dat werk, dat er kan gedaan worden,moét ook worden verricht; want alleendoor werken kan er welvaart komen. Ennaarmate er op breder terrein en harderen door meer mensen gearbeid wordt,komt de maatschappij stilaan in beterdoen.Een ieder van ons heeft de dure plichtzijn bijdrage tot de welvaart van onsvolk te leveren.Een Werk, dat wij goedschiks verrichtenkunnen, weigeren aan te pakken, enkelomdat het vroeger ons werk niet was,is glad mis en vlakweg onsociaal.

Wat dient er gezegd van het volgende?Zaterdag 9 December arriveert onderleiding van Engelse officieren een treinmet levensmiddelen voor de Bredasebevolking. Het is oorlogstijd, dus moe»ten alle wielen van het vervoer zogauw mogelijk weer verder rollen. Viahet Gewestelijk Arbeidsbureau wordteen beroep gedaan op de burgerbevol»king om op Zondag dit werkje op teknappen. Zegge en schrijve, 3, drie, ver»schijnen op het appèl.Binnenlandse strijdkrachten, die al eendagtaak achter de rug hebben, een twin»tigtal vrijwilligers en een flinke groepVerkenners pakken de zaak aan en hel»pen Breda aan de zo hoog nodige levens»middelen.Wat daarvan dient gezegd? Dat Bredazich schamen moet over zijn ontstellendgemis aan werklust en gemeenschapszinof — als je het wat vergoelijkend wiltzeggen —• over die ellendige geest van:er zullen best genoeg andere liefhebberskomen.Laten n'ij allen ons sociaal geweten tochwakker roepen!Een ieder van ons stelle zich eerlijkdeze vraag: is dit of dat werk in dezeomstandigheden mij passende arbeid tenoemen.In' stad en op platteland is er b.v. aller»lei hcrstchvcrk te doen. Zeker, de man»nen, die vroeger dergelijk werk verricht»ten. -'ten'.ard het r •••tbr"in aanmerking. Doch voor vele anderenkan dergelijk werk in deze tijd — nu dearbeidsgelegenheid zo gering is en dearbeidsnoodzaak zo dringend — als pas»send werk worden beschouwd.Passend werk is zeer betrekkelijk. Enkeleweken geleden, toen de aarclappelvoor»ziening in de steden stokte, vonden„heren" -en , dames" het «eenszinsonpassend in •allerlei voertuigen, kinder»wagens incluis, aardappels binhen te

slepen. Toen was het eigenbelang onmid*dellijk in het spel; en men zette zich overbezwaren van minder»passend»zijn hèEn nu het Gemeenschapsbelang op 't spelstaat, nu het gaat om voor bevrijd ge*bied te doen, wat noodzakelijke voornbereiding is, oin straks de mensen weerhun gewone werk te geven, nu zoudenwij over veel geringere bezwarenheen stappen?Wij allen zijn verplicht naar lmogen mee te werken a-an d;bouw van Brabant en Zeeland,land en Limburg. Dat kan alleenwerken, waar er gearbeid kanen door zijn eisen niet te hoog teHet benedensMoerdijkse dient zich s ien stoer in te spannen ter wille vaiïbeneden»Moerdijkse.Doch ook terwille van het bovcn»3dijkse.Het grootste stuk van ons landin ellende en zorgen en angst, waarbijvergeleken het bevrijde gebied eenstukje paradijs kan worden genoemd,om de vrijheid die wij genieten, en omde kans die wij hebben aan de opbouwte beginnen, terwijl het Noorden mis»schien nog slechts het begin van zijnverwoesting gezien heeft.Straks staan wij voor de leniging vande ellende van ons Volk, voor" de her»opbouw van Nederland. Alslanders, als zonen en dochters vanéne volksfamilie zullen wij dan aanNoorden, ons Noorden, de he lp_ndehand moeten bieden.Willen wij dat kunnen, dari moe'ons nu een uiterste kra .•'getroosten, om het Z.te krijgen op allerkBespaar het Noorden de bi.t:stelling en ons zelf de schan.de kans tot heropbouw sleelbenut.Wij hebber naar tjt.Wij hebbei t over chverwoesting., en wilde verhet grote goed onzer >nutter,, om !dienstig, zedelijk en stu tropte*bouwen, dim xija wij onze vrijheid nietwaard.Wanneer, wij niet door zelfrespect en.gemeenschapszin gedrongen•graag dt ' >' ̂ -,,.,v— *~~^^Hken, dan-verradenaan zedelijk gehalte.Houdt St. Paulus woord voor di„Wie niet werkt, moet ook maar nieteten." Z-elfs bij de huidige papier»schaarschte was het alleszins verant*woord, zo die woorden op duizendenaanplakbiljetten te lezen stonden.Katholieke arbeiders, Iaa t uw eigenwerklust een suggestief aanplakbiljetzijn voor zwakke broeders.

HET IDEALISME INDE ARBEIDERSBEWEGINGDe arbeidersbeweging is een eman-cipatiebeweging, die haar worstelingtegen het Kapitalisme inzette onderde leuze: „Een menswaardig be-staan". Zoowel Socialistische alsChristelijke organisaties vochtenonder deze leuze al had dit „mens-waardig bestaan" voor den katho-lieken arbeider een verder ge-zichtseinder dan voor den socialist.Toen na grote krachtmetingen enkrachtige activiteit de arbeidershun rechten hadden verworven, braker voor hen een tijd aan, dat ookzij een zekere welstand genoten.Zij kregen de beschikking overmeer vrije tijd —een betere woning— zij voelden zich naar alle kan-ten gedekt.Bij een gedeelte van de arbeidersontstond daarmede een gevoel vanvoldaanheid. Dat betekent eengroot gevaar, namelijk dit, dat hetidealisme plaats maakt voor een ge-zapige burgerlijkheid.En degenen die het felst zich • ge-keerd hadden tegen bourgoisie enburgerfatsoen, verburgerden naar-mate hun welstand groeide.Het ideaal: „menswaardig bestaan"bleek volkomen bevredigd te zijntoen de eerste primitieve, materiëlevoorwaarden voor dit menswaardigbestaan in'vervulling waren gegaan.Van dit type arbeiders waren er

zeer velen, vooral in socialistischekringen; typisch is in dit verbandhet Troelstra-oord, dat een volko-men burgervacantieoord werd. Nietalle socialisten echter waren zo. Inde A.J.C.-beweging ging men ver-der en diepte men het „menswaar-dig bestaan" uit, streefde men er naarom den arbeider deelachtig te ma-ken aan de grote geestelijke goede-ren -— de arbeiderswoning moestsober en stijlvol zijn in eenvoud —de vrije tijd vervuld niet verheffen-de bezigheid. Men stond met ver-wondering open voor diepere pro-blemen van het leven, een verwon-dering die voorwaarde is voor iedereculturee opbouw. In deze nieuwesfeer leeft de Paasheuvel als eensymbool in de harten van de socia-listische jeugd.Uit de A.J.C, kwam de religieusesocialistische beweging, die nogverder ging, het culturele nog fijnerafstemde op de diepste verlangensvan de mensenziel.Maar nog bleef alles — hoe mooiook — slechts natuur en de boven-natuur bleef een gesloten boek.Het streven naar 'n menswaardig be-staan van de katholieke arbeiders-beweging, heeft een geheel anderebetekenis, dit ideaal is niet een-zijdig, maar in volkomen orde lig-gen hierin de aatuurfftke «n boven-

natuurlijke verlangens opgesloten.De katholieke arbeiders zijn zichbij de verworvenheden bewust ge-weest, dat deze rechten grote plich-ten en grote verantwoordelijkheidmet zich mee brachten.Ook, helaas, in de kringen van dekatholieke arbeidersbeweging is deburgerlijke mentaliteit vertegen-woordigd, maar dan niet krachtensons beginsel, maar ondanks ons be-ginsel, zoals de betere idealen vanden socialist ondanks zijn beginse-len baan braken.Nu staan daar in de gehele arbei-dersbeweging deze twee typentegenover elkaar:ten eerste de arbeider, die burger-mannetje is geworden, satisfait, hetzielig lamlendig product van deminste weerstand. Dit is het typedat voorstander is van een een-heidsorganisatie — omdat hij van„al dat gedonder de buik vol heeft".Het zelfde type dat naar de vredeverlangt, omdat die vrede voor hemeen zalige droom van tafeltje dekje, een borrel, een sigaar en een lek-ker karbonaatje is;de anderen daarentegen: en.... datzijn beslist de meesten — en zekerde besten — de jongeren — maarook de taaie pionniers — dat is dekern van onze vitale beweging, diezich bewust zijn van hun verant-woordelijkheid ten opzichte vanKERK en van ons VOLK.Zij willen voortbouwen op de grond-slagen van het menswaardig be-staan, geleg_d in de verworvenhedenvan de strijdperiode die achter henligt

Zij willen de vorming van 'n nieuwarbeiderstype — zij willen de arbei-ders vormen tot een katholieke per-soonlijkheid — niet ondergaand inde massa, maar bewust lid van degemeenschap — zij willen deelhebben aan heel dat bloedwarmeculturele leven, dat ons volk waar-achtig tot een levend, scheppendvolk zal maken — zij willen over-bruggen de sociaal-economischetegenstelling in het Nederlandschebedrijfsleven en oprecht samenwer-ken aan de opbouw en welvaart vanhet Vaderland, dat zij vurig liefheb-ben — dat zijn de mannen, waarinde onvergankelijke beginselen vande encyclieken hebben wortel ge-schoten, die open staan tot elkeeerlijke samenwerking.En het is merkwaardig dat ook dejongeren onder de arbeiders eenevenwichtig idealisme hebben, datniet op hol is geslagen door deangstpsychose, die de moffen heb-ben nagelaten — zij zijn namelijkniet zenuwachtig — en verwachtengeen succes van een oplossing dieplotseling per decreet zou komen!„Ein Volk erobert die Freude"door de instelling van Kraft durchFreude het* moge technisch enpropagandistisch dan stipt klop-pen. wij geloven niet aan zulkswonderenWij voor ons geloven dat, om bij dievrije tijdsproblemen te blijven, degeestelijke verovering van de vrijetijd een ontzaggelijk paedagogisctt.werk zal zijn.Zij, de jongeren; hebben geen haas*

(Zie veevolg op pag. 4)

PROF. DR.ITUS BRANDSMA 0. Carm.

h ovesheen.'t spelijd ge*

voor*i weersouden

Prof. Branasma gekend heefthem niet gauw vergeten. De

vlugge mens met zijngezondheid, maar groot

geest en hart.. is of we hem nog zien lopen5jr de straten van Nijmegen, al-1(i even haastig, want hij moest

}. iet laatste nippertje nog dei61*! halen of college geven of op5 vergadering zijn." -looflijk was zijn activiteit,

l was hij bezig, altijd werktehij kende geen „dolce f ar

ie'', het zalig niets doen. Zijnlust, zijn ijver voor alles watwas, grensde aan het boven-

olijke, maar zijn werk namnooit zo in beslag, dat hij zijn'ving daardoor vergat.

Willen geen levensbeschrijvinghem gaan geven, dat laten weaan anderen, maar deze grote

uit onze tijd willen weeven in dit blad, uit dank-

voor alles, wat hij deedtie mensen, herdenken.

'*. zeg: de mensen, dan is hier-nist bedoeld een bepaalde

* van mensen, maar dan sluitIn alls standen van hoog tot

't "God begiftigd met grote ta-i; :eft hij deze talenten ge-

la dienst van God en van: iniens.Jiepdenkende filo-

i hij in woord en geschrifttelbaren zijn wijze lessen

; als vroom en eenvou-r was hij voor even zo-

en raadsman, een voorbeeldwijzer. Als ddsp voelend envend mens heeft hij troost,en hulp gebracht aan hoog

l's. onopvallend, tenzij dooivsere kop, maakte 'hij toch

• nen_yort, waar geen onder-'

leid in kledimg was, onder deQk kvramen van dsze mens.lals hij in het openbare leven

^ - zijn grootheid van ziel enCrechtheid van geest door ieder-

icht en geërd werd, zo wasin de concentratie-kampen

Idelpunt van allen, van ka-zowel als van communistrsdenkende..

wapenspreuk der orde van„Met ijver heb ik geijverd

den Heer, den God der Heer-i", waardoor de H. Profeet

^s, de Vader der Carmelieten,*ö aangeduid, had hij -tot deIe gemaakt.', ijverde voor alles wat goed was,

alteen voor wat hij zelf totwilde brengen, maar ook

de plannen, die anderenen, en waarvoor men zijn

t en hulp vroeg.3 kende geen kleinzieligheid;^e niet de eer van het initiatief,*ar stimuleerde anderen om hun;*k, hun plannen ten uitvoer tee«gen en verheugde zich van

harte, wanneer door anderengoede resultaten of successen wer-den bereikt.Nooit kwam men tevergeefs bijhem om raad, nooit tevergeefsvroeg men zijn hulp, waarvoor hetook was. Ofschoon zijn werkkracht,activiteit en tijd door vele zakenin beslag genomen werd, wist hijaltijd tijd te vinden voor öe zakenvan anderen, of dit nu gewichtigedan wel mtaider gewichtige waren.Nooit heeft zijn werk, hoe veel-omvattend en belangwekkend ditook was, hem zo in beslag geno-men, dat hij niet terstond gereedstond om anderen bij te staan,wanneer zijn hulp werd ingeroe-pen.Men zou verwachten, dat hij alsProfessor, die omgang had'met dehoogste autoriteiten op kerkelijken wereldlijk gebied in binnen- enbuitenland, die zijn aandacht enzijn werkkracht schonk aan na-tionale en internationale proble-men, geen tijd en belangstellingzou hebben voor de kleine zorgenen moeilijkheden van, gewonemensen. We zijn dat immers ge-woon. Het is toch een algemeenverschijnsel geweest en helaas nog,dat het voor de eenvoudige menszeer moeilijk is om toegang en ge-hoor te vinden bij de hogeren; weleven in een democratische tijd;*maar de democratische gedachteleeft dikwijls alleen in de een-voudige mens, die van zijn meer-deren in maatschappelijk opzichtdatgene verwacht, wat door de de-mocratische regeerders aan henwordt voorgespiegeld.Pater Brandsma was in alle op-

- zichten democratisch. Bij hemhoefde nooit iemand te wachten;hij ontving nooit iemand op hetmatje; voor een arbeider zowel als

jiister had hij zijn tijddisponibei, ha'd hij een sigaar eneen stoel en nooit zou hij aaniemand laten merken, dat zijnkomst ongelegen was of zijn onder-werp van geen belang.Integendeel: met evenveel harte-

• lijkheid en belanigstelling luisterdehij naar de kleine moeilijkhedenvan persoonlijke aard, als naar degrote problemen op welk gebiedook. Bn men ging voldaan naarhuis, niet met een kluitje in hetriet gestuurd, maar in de overtui-'ging, dat Pater Brandsma geluis-terd had en de zaak ter harte zounemen, ja, zich zou uitsloven omdie zaak voor elkaar te krijgen. Geenwonder, dat iedereen hem zijnvriend noemde en over hem sprakals zijn gelijke. Meestal was hetpater Titus; officieel was het:Prof. Brandsma, in de concentra-tie-kampen heette hij: Vader•ritus,En iedereen, die met.hem sprak,ging beter weg, vooral getroffendoor" de eenvoud van dezen grotenmens. Want nooit zou hij onbe-leefd zijn in zijn optreden; zelfs de

egering om mede te werken in het algemeen, belang en de zaak totte brengen nog zoo halstarrig zijn. En in het door ons gesigna-

geval? Daarin doet het slachtoffer alles, wat in zijn vermogen isn eer en goeden naam te worden hersteld; hij maakt het de overheidgemakkelijk mogelijk, maar hij vindt geen gehoor. Deze burger is' pleitbezorger van recht en rechtvaardigheid dan het gezag. Hij dient

belang, wat zijn goed recht en plicht is, maar hij heeft daarbij hetbelang niet uit het oog verloren en toont daarmede een demo-

te zijn. Wat de overheid hier heeft gedaan, juister, naliet te doen,democratie, want democratie is bovenal een zaak van rechtseerbie-

, welke van geen compromis wil weten noch zich door kleinburger-.^e overwegingen laat leiden.t besproken geval van ondemocratisch optreden van het gezag is, —

^ omdat het zulk een evident voorbeeld is, én geen twijfel noch verschil^ oordeel mogelijk laat én omdat zoovele instanties nalatig zijn geble-, —, een geval, waarvan de beteekenis uitgaat boven het concrete^beurde als zoodanig. Het is een symptoom en het moet een waar-t huwing zijn voor allen, die het goed meenen met de democratie. Demo-q,atie is niet enkel een kwestie van vorm, maar ook en vooral van inhoud;

1 bestaat niet uit woorden.maar uit daden; zij eischt persoonlijkheden1 karakters. G,

arme, die zijn hulp vroeg, voeldezich geen bedelaar, want paterBrandsma wist zo tactvol zijn hulpte schenken, alsof het leek dat hmeer geëerd was, door zijn hulp tevragen, dan de ander door de gift.Zag hij in den arme werkelijkGods evenbeeld; of was het zijngrote liefde en zorg voor alleschepselen Gods om te helpen,waar geholpen kon worden? In elkgeval was het bij hem niet te doenom geprezen te worden; hij waser mist op uit om de naam te heb-ben van weldoener; in alles wathij deed, zocht hij de eer van Goden het geluk van den evenmens.Nooit zal iemand van hem kunnenzeggen, dat hij zich zelf op devoorgrond drong om zichzelven, ofom zichzelf te zoeken. Wanneer hijzich gaf voor een zaak, wanneerhij iets gO'flüis tot stand wilde bren-gen, dan was het om die zaak, om

dat goed te bereiken, en was hijovertuigd, dat hij zijn persoon enzijn werkkracht moest geven, ookom zichzelven nooit het verwijt temoeten geven, dat hij verzuimdhad aan het goede meegewerkt tehebben.Nooit zullen we hem vergeten, enwe danken den goeden God, datHij aan onze tijd zulk een mangegeven heeft. Moge hij dan opgewelddadige wijze zijn weggeruktuit een rijk en vruchtbaar levenen zouden wij hem nog zo graagbezitten, juist nu we zulke man-nen nodig hebben, we denken aanzijn eigen woorden, die hij dikwijlssprak, als hij gemarteld neerlag inhet concentratiekamp en men hemwilde helpen: „Het gaat wel weer;O. L. Heer zal alles goed maken".Ook dit offer, dat onze samen-leving gegeven heeft: O. L. He«rzal alles goed maken. S.

Onze lezers zullen wel begrepen hebben,wat de 'bedoeling is van de vaste rubriek:De Paus spreekt. De pauselijke ency»clieken vormen het handboek voordezen tijd en het is daarom bijzonderte betreuren, dat de inhoud ervan nietalgemeen goed is van onze arbeiders,- van de Katholieken in het algemeen,

zoo zouden wij eraan toe kunnen voe»gen. — Wij hopen door het geregeldgeven van citaten, de belangstelling voor.de encyclieken op te wekken en te venhoogen. Het kan niet anders, of de lezerzal telkenmale tot de bevinding komen,dat de kwalen van dezen tijd er metonovertroffen scherpte in worden aange»duid en dat de door de pausen aanbe»volen geneesmiddelen onfeilbaar zijn.De redactie heeft nu het volgende plan.

lezers .van . Herstel" moeten onze' ewerkers als schrijvers worden.

„Herstel" moet niet enkel een blad zijnvoor de arbeiders, maar ook door de ar»beiders. Daarom noodigen wij onzelezers uit, naar aanleiding van één dercitaten uit de rubriek: De Paus spreekt,een^ijdrage (van ten hoogste één kolom)te schrijven. De beste bijdrage wordtdan in een der volgende nummers vanons blad opgenomen; dat is de prijs,welken wij voor dezen wedstrijd uitloven.Men is geheel vrij bij de keuze van destof, mits deze aansluit op een citaatuit de encyclieken (dit citaat moet aanden kop worden vermeld), terwijl verder,als tweede voorwaarde, de strekking vande bijdrage moet zijn aan te toonen,dat het pauselijk woord, ook al werdhet jaren geleden geschreven, nog steedsonverminderd actueel is en ook ons,Nederlanders van dezen tijd, iets te zeg*gen heeft over hetgeen thans rondomons gebeurd.De redactie van „Herstel" rekent opUw aller medewerking en Uwe blijven»de belangstelling voor dezen geeste*lijken wedstrijd. Misschien dat, wanneerhet aantal en de kwaliteit der inzendin»gen hoog blijken te zijn, een verderreikend plan kan worden uitgevoerd,waarover wij thans echter nog het stil*zwijgen ^-willen bewaren.

„De souvereine macht is verder op zichniet noodzakelijk aan en of anderenbepaalden staatsvorm gebonden. Zij kanterecht nu eens dezen, dan weer eenanderen vorm aannemen, mits die hetalgemeen welzijn werkelijk kan bevor*deren. Het is echter volstrekte plicht,dat, welke de staatsvorm ook is', deoverheden het oog gericht houden opGod, den oppersten bestuurder van dewereld, en bij het uitoefenen van hunbestuurstaak Hem als. voorbeeld en wetvoor oogen houden. God immers heeftin geheel de zichtbare "wereld tweeoorzaken geschapen, opdat daarin Godsnatuur en werken eenigszins zoudenuitstralen en daardoor *l het bestaande

tot zijn doel gebracht zou worden, enzoo heeft Hij gewild, dat er in de bur»gerlijke gemeeiis'chap een gezag zou zijnen dat degenen, die het uitoefenen,eenigszins een afbeelding zouden zijnvan Gods macht over het menschdomen van Zijn voorzienigheid." (Leo XIIIin Immortale Dei, over de Christelijkestaatsinrichting, 1885).

„Deze vermetele overmoed van ven-a»derlijke menschen, die de menschelijkcsamenleving met dagelijks zwaardereonheilen bedreigt, en aller hart metschrik en zorg vervult, heeft zijn ont*staart te danken aan de giftige leerstel»lingen, die in vorige eeuwen als slechtezaden onder de volken zijn uitgestrooiden nu op hun tijd verderfelijke vruchtten hebben opgeleverd. Gij weet hetimmers heel goed, de verwoede strijd,die in het begin der 16e eeuw door dehervormers tegen het katholiek geloofbegonnen is en tot nu toe met den dagheviger is gevoerd, heeft de strekking,door het omverwerpen van alle open.'baring en van alle bovennatuurlijke ordede deur open" te zetten voor de bedenk»-sels, of juister gezegd, voor de onzin»nigheden, der rede alleen. Die dwaling,die ten onrechte zich een naam aanma^tigt aan de rede ontleend (Liberalisme),is verleidelijk en prikkelend voor denatuurlijke begeerte van den menschtot zelfverheffing; zij viert de teugelsaan allerlei begeerten en heeft door ditalles uiteraard zeer veel ingang gevon»den, niet alleen in den geest van eengroot getal menschen, maar ook in deburgerlijke maatschappij. Het gevolgwas: door een nieuwe goddeloosheid,die zelfs bij de heidenen ongehoordwas, heeft men een staatsinrichting ges>vestigd, waarin met God en met d$door Hem vastgestelde orde niet deminste rekening gehouden is. Leo X1Hin de encycliek Quod apostolici mumesris over het Socialisme, Communismeen Nihilisme (1878).

„Wij doen ons uiterste best!",In verband met de papiertoewij-zing is er nu en dan nog al eensiets te doen.Het is begrijpelijk, dat eeniederdie daar mee te maken heeft z'auiterste best doet, om z'n kwan-tum beschikbaar te krijgen.Het zal echter de eerste en laatstekeer moeten zijn geweest, dat„Oost-Brabant", een in Eindhovenverschijnend dagblad, zich weder-rechtelijk meester maakt van hetons toegewezen papier.Duizenden van onze arbeidershebben daardoor hun blad nietkunnen ontvangen.Men kan dan wel, zoals „Oost-Brabant" schrijft: „z'n uiterstebest doen", maar de methodevan „Oost-Brabant", staat ons•nietx aan.

^DflCHTÉINGODS LICHT

MIJN CREDOIn de schemerduistere Kerk in hetvroege morgenuur. In dit vroege uur zijnde bezoekers schaars en in de bankenzijn donkere silhouetten, die roerloos inadoratie liggen.Op het altaar in"de wegdonkerende spits*boog, die in hoge welving het schemer*licht omlijst, flakkeren kaarsen een zon*derliru n grillige schaduwbeelden.Met rustige gebaren voltrekt de -priesterGods l iefdcoffer , een altaarbel druppelteen kristallen geluid in het duisterdan fluisterende woorden van het hoog*heilig gebeuren.... de Consecratie....dit brood en deze wijn zijn nu vlees enbloed va'n God geworden dan evendie witte lichtende hostie hooggehevenin de priesterhanden — en mijn ogenzoeken dit witste wit en ik fluister:, Mijn Heer en mijn God".Dit is God.... dit is de diepste kernvan mijn geloof; het gebed van denpriester kabbelt rustig voort en mijn ge*dachten dwalen naar de strijd, die er isbuiten deze waardige en voorname plech*tigheidKan ik samenwerken met mensen die dit,mijn Credo, mijn vurigste ideaal, nietbegrijpen.... ja, samenwerken, ja, maarkan ik op alle levensgebieden een innigeverbondenheid hebben en in eenheid op*gaan met hen, die spottend staan tegen*over mijn innigste ontroering of die methun rug gaan staan naar mijn Credo:mijn Credo — dit Eucharistische wonder,deze transubstantiatie;mijn Credo — deze priester, bisschopen Paus, die tussen God en mij de ze»

genende, absolverende en omvattendehanden strekken;mijn Credo — <3e H. Maagd Maria,Moeder Gods, lieve poëzie van mijngeloof;mijn Credo — het Doopsel, wat mij totKind Gods, werkelijk tot zijn zoon

-maakt;de Biecht, die mij vrij maakt van mijnzonden;het Huwelijk, wat de innige verbonden*heid met mijn vrouw tot Gods schep*pingswerk verheft;het Vormsel, wat mijn ridderschap inChristus bevestigt;het H. Oliesel, dat mij gelukkig zalmaken in het ernstige ogenblik van mijndood;Mijn Credo is daarmee niet uitgeput,-maar met al deze werkelijke, levende ge*loofselementen, zijn evenzovele puntenvan critiek gegeven voor al degenen dieanders denken.Mijn Credo wat bloed en adem is in mijnleven, niet omdat ik supernaturalistischben, maar omdat deze werkelijk bestaan*de bovennatuur mijn gehele natuur inbezit heeft genomen en omdat ik geloofdat de God van mijn Communie mij ver»gezelt bij mijn arbeid, in mijn gezin, inmijn vriendschap, in mijn pijnen en inmijn dromen.God in mij — altijd — dit is mijn Credo,daarom vraagt mij niet deze amputatie,die mijn persoonlijkheid verminken zou.Dit kan ik niet even opzij zetten, oméén te zijn met hen, die dit niet geloven,die dit verachten of ontkennen; mijndiepste ik hunkert naar de God van deWitte Hostie en geen andere.Geen terrein, geen hoekje op dezewereld, dat niet is Zijn KoninklijkDomein, Zijn onbetwistbaar rechtsgebied.Ik zal bidden en hunkerend uitzien naardie eenheid, die énig mogelijke eenheid,als allen zullen knielen voor het witteLam Gods.Want koninklijk is ook het gebod omallen te betrekken in de liefde — dus*samenwerken — in grote eerbied voorde andersdenkenden, dat van harte, vanganser harte, maar een eenheid.... datis wanhopig onmogelijk. S.

Wij Jongeren en de deniocra|

ONS SOCIAAL HOEKJEDat de bevrijding van Nederland ge'heel anders verloopt dan ieder onzerhad gedacht is een niet te ontkennen.feit. Deze toestand, waarbij het enedeel van ons land wel en het andere,nog grotere deel, niet bevrijd is heeftde moeilijkheden aanzienlijk vergroot.Deze toestand heeft ook grote moei*lijkheden doen ontstaan op het gebiedvan de sockle verzekering.De Rijksverzekerinflsbank te Amster»dam en de Federatie van Bedrijfsvereni*gingen voor de uitkering van ziekengeldkunnen hun werkzaamheden in het be»vrijde deel van ons land niet uitoefenenen dit bracht mede, dat uitkeringenstagneerden, aanvragen voor diverserenten ofwel niet doorgingen en dusniet behandeld konden worden en an*dere aanvragen waarop wel een beslis*sing was genome'n niet aan de betrok*kenen ter kennis konden worden ge*bracht.Een en ander heeft tot zeer grotemoeilijkheden geleid speciaal in de ge*zinnen van de betrokkenen.Aanvankelijk heeft men toegezien hoede verdere bevrijding van ons land zouverlopen en had men de hoop en deverwachting dat de algehele bevrijdingvan ons land spoedig een feit zou zijn.Nu dit niet het geval,is hebben de ver*antwoordelijke personen in het bevrijdegebied deze zaak ter hand genomenmet gevolg dat het Militair Gezagmaatregelen heeft getroffen waardooreen behoorlijk functioneren van de or*ganen welke met de uitvoering van desociale verzekering belast zijn verze*kerd is.Door het bevoegde Militaire Gezag is

l'trvo/g van pag. 3).

- bouwen op dezelfde beginselenals hun vaderen — zetten dit werkvoort in het bewustzijn dat dit eenproces van opvoeden is, dus —groeien — is, zij weten dat de ver-worvenheden — de nieuwe instellin-gen pas betekenis krijgen doornieuwe mensen — en zij zijn zichbewust, dat eerst de generatie nahen de vruchten van hun arbeid zalplukken, zoals zij nu leven in deverworvenheden •waarvoor hunvaderen geleden en gestredenhebben. v. S.

een Commissie ia het leven geroependie genoemd wordt, naar de naam vanden _ Voorzitter „Commissie Raaijma*kers". Aan Ueze Commissie is opdrachtgegeven om de taak en de functies vande Rijksverzekeringsbank, het Collegevan Toezicht op de Bedrijfsverenigin*gen en van vrijwel alle Bedrijfsvereni*gingen ingevolge Ziektewet en Land* enTuinbpuwongevallenwer, alsmede dieder Federatie van Bedrijfsverenipingenen het Kinderbijslagvereveningsfonds,tijdelijk waar te nemen en alle beschik*kingen te treffen ten aanzien van deverdeling van de werkzaamheden onderhet personeel en de door dat personeeluit te oefenen functies.Hieruit blijkt dat deze Commissie een'zeer grote bevoegdheid heeft gekregenen dit is ook noodzakelijk wil de so*ciale verzekering in het bevrijde Neder*landse gebied behoorlijk functioneren.De Commissie voor de sociale verze*kering heeft, gebruik makend van haarbevoegdheid, aan de Federatie van Be»drijfsverenigingen enige bevoegdhedengedelegeerd, hierin bestaande, dat de

•Federatie van Bedrijfsverenigingen iserkend als vertegenwoordigster allerbedrijfsverenigingen in het bevrijde ge*bied en dat zij. waar nodig, namens deCommissie voor de Sociale Verzekeringhandelend kon optreden ten opzichte vande Bedrijfsverenigingen welker directiesin het nog bezette gebied gevestigd zijn.Met deze genomen maatregelen is hetfunctioneren van de sociale verzekeringin het bevrijde gebied gewaarborgd endat is van zeer grote betekenis.De belangrijkheid van de reeds geno*men maatregelen blijkt o.a. uit het vol*gende.De Bedrijfsverenigingen, waarvan deDirectie zetelt in het bezette gebied,functioneren nu .ook veer in het be*vrijde gebied, zodat uitkeringen vanziekengeld gewaarborgd zijn en plaatsvinden.In 1943 werd de ziekengelduitkering ge*wij/igd en wel in deze zin dat de uit*kering over de eerste zes dagen slechts50% zou bedragen van de oorspronke*lijke. Deze zeer onbillijke bepaling isthans vervallen verklaard en de uitke*ring van ziekengeld is nu weer bepaaldop 80% van het loon.Wij stellen ons voor in. deze rubriekdie sociale belangen te bespreken waar*mede onze mensen herhaaldelijk temaken hebben en waardoor wij hen vanvoorlichting kunnen dienen.

Wij kunnen herhaaldelijk horen en Ie*zen, dat ons volk een democratisch volkis'. Vrij van dwingelandij, gericht oppolitieke gelijkheid voor allen. En zo ishet ook. .Wij, nuchtere Nederlanders, menen, datwij wel zover geschoold zijn, dat wija.hw. het lot van ons Vaderland medein onze handen kunnen nemen.Nu is ons „Herstel" geen blad om overpolitiek te bomen, daar onze Kath. Ar*beidersbeweging, dus ook onze K.A.J.,niet aan politiek deelneemt.Iets anders is, als wij de belangen vanonze arbeiders' en jonge arbeiders naarvoren brengen, belichten en verdedigen,om daardoor ook in politieke kringenbelangstelling voor de arbeiders'bewe*ging en haar belangen aan te kweken.Vervolgens is het niet ondienstig enligt het ook op het terrein van de Kath.Arb. bew. hare leden in te lichten overde grote stromingen van de tijd', daarhet juist hare taak is, leiding te gevenaan hare leden.Het is niet alleen in het belang van denarbeider zelf, maar ook voor de helegemeenschap, als de arbeidersstand dus'*danig gevormd en geschoold' is, dat ookde arbeider zijn taak in een democra*tische gemeenschap vervullen kan.Democratie wil feitelijk niets anderszegeen dan: „Volksregering".Het woord is gevormd uit de Grieksewoorden: demo =3 volk en cratie =regering.Dat wil dus' zeggen, dat het gehele volkdeelneemt aan, en invloed kan uit*oefenen op de refering van het land.Natuurlijk niet in deze zin, dat wij alle*maal evenveel baas kunnen spelen, datzou uitlopen, en heel spoedig, op wan»orde.Wij moeten dat deelnemen zo verstaan,dat icciereen (behalve enkele uitzonde*ringen natuurlijk als kinderen en zwak»zinnigen etc.)mede kan bepalen, wie alsvertegenwoordigers van het volk hetland zullen regeren en ook zelf daartoekan gekozen worden.Nu voelt ge al aan, dat hierdoor aanhet volk een grote verantwoordelijkheidgegeven wordt.Het is geen kleinigheid als iemand zijnz.g. stemrecht paat vervullen, waardoorhij mede gaat beschikken over het welen wee van het ganse volk.Om aan dit stemrecht (wat jammergenoeg door vele men.s'en meer alsstemplicht wordt betiteld) naar behorente voldoen, is het noodzakelijk, dat demensen over een zekere ontwikkelingbeschikken, maar ook dat zij een' vor»ming bezitten en verantwoordelijkheids*gevoel hebben.Ontbreekt de nodige vorming en ont*wikkeling, is er niet dat verantwoorde*lijkheidsgevoel voor het wclz.ijn van

allen, dan is dit, zo niet een grffvaar, dan toch -minstens een geva'factor in een democratisch gsstaat.

*Daarom zal onze K.A.J., die uit (sel zich niet met politiek bezijjtoch zijdelings grote invloeduitoefenen en noodzakelijk moet'oefenen op het politiek léven,voor het heden dan toch zekernaaste toekomst.Immers, de K.A.J. stelt zich juis:taak, te bevorderen de vormingwikkeling der jonge arbeidersvormen van een fiere, eerlijkedersstand, welke ook zijn taakstaan en naleven ten aanziengehele samenleving.Zo werkt de K.A.J. in niet gering^mede het arbeidersvolk rijp tevoor haar taak in ons democNederland.

Doch omgekeerd is het ook zo, <jongeren, in onze politieke a((dus buiten de K.A.J. of Kath.bew.) de gelegenheid vinden, dïhet democratisch beginsel, daad*'lijk onze belangen na te streven.Enerzijds, als wij zelf onze stem "juitbrengen (als wij 25 jaar zijn) >"zijds door onze eigen vertegen**gers te kiezen.Let echter op, jonge vrienden.Hoe ge het ook draait of keert,iets te bereiken, zowel voor laflvolk, in het algemeen, als voorarbeiders en jonge arbeiders in h'zonder, dan zal het nodig zijn, d*nu reeds in die richting werken.We moeten ons eigen maken:Inzicht in het algemeen welzijn;Leren dit algemeen welzijn te s

boven het afzonderlijk welzijngroepen en personen;Zo sterk mogelijk betrachten de szin en de eensgezindheid ondervolk, te beginnen in eigen kring;Onze vrijheid goed gebruiken,het geen bandeloosheid gaat worErkenning en eerbiediging van b'zag, ook in uw eigen vereniging;Zo vinden we in onze K.A.J. cc-®,$s --•" .en vormschool voor een gezondecratie. "•—*•- •Ook om deze reden is het beU1!»een zo groot mogelijke maw.a viW farbeiders . in J e ze vormschc0

brengen.Zo zal ook onze katholieke arbe'1jeugd haar aandeel leveren, on1

vrijheidlievend Nederland, weer t*ken tot een Nederland, waar hetis te leven, en waar ieder gelcgel

krijgt en deze benut aan hetvan land en volk mede te

* klink? °'bied c

Hbondin

.nd^'t onsNe val

eer

ï" zo'ngrijpen

Met de bevrijding van Brabant en Zee*land is voor onze landarbeiders' in dezegebieden ook weer herrezen „hun" bondde roem van onze R. K. Landarbeiders.Bij de heropbouw van Nederland heb*ben ook onze landarbeiders een mooieen grootse taak te vervullen.Het moet u R. K. Landarbeiders* duide*lijk zijn:wilt ge dat in de toekomst niet over uwordt beschikt zonder u!;wilt ge • dat uw belangen volledig wor*den behartigd!wilt ge als landarbeiders in de toekomsteen menswaardig bestaan!;wilt g'e dat de Nieuwe Gemeenschapwerkelijkheid wordt!:

Dan allen in uw vakorganisatie!!!!Begrijpt uw taak. én als' Katholiek, enals Nederlander.Als , Katholiek arbeider in de R. K.Arbeidersbeweging uw medewerking ge*ven aan de heropbouw onzer samen"leving, naar ce richtlijnen gegeven inRerum NovarurrT en QuadragesimoAnno.Als Nederlander uw volledige arbeids*_kracht aan de heropbouw van hetVaderland.

Geen lid der R. K. Landarbeiders^mag tevreden zijn, vóór dat a'collega's landarbeiders lid zijn vaökatholieke organisatie.

De adressen van uw hoofdbcstuu''in het bevrijde gebied zijn:H. Nagtzaam, Ackerdijstraat 10, 's a

togenbosch.G. v. Unnik, Bredascheweg DZevenbergschehoek.L. Ma«ielse, v. Coothlaan 20, R«daal.

Aan onze penningmeesters1 ' delennog mede dat door de hoofdbestuaiin het bevrijde gebied voorlopigpenningmeester is benoemd:H. Nagtzaam, Ackerdijkstraat 10'Bosch.De plaatselijke penningmeesters *"verzocht, de maandelijkse contr*voor het hoofdbestuur steedsvijfde van elke maand peraan genoemd' adres op te zenden-Van de geïnde contributie wordt Jper lid en per week afgedragen ^plaatselijke afdeling der R.. K. Wdenver, of K.A.J.Vijf cent per week, per lid, *-;ingehouden voor de afdelings'kascent voor vergoeding administratie-|Het overblijvende wordt aan het Pbestuur overgemaakt.

Van

fcw.

Staarerin;

ÊJ KewNrlichN al <IN derSken.

Plaat

-i

E*1 Q.

n

:

vhc

Hoofdredacteur: Dr. A. Cornelissen, Nijmegen. — Redactie»adres: Groenewoudscheweg 56, Nijmegen-, Uitgave en administ -atie: St. Annaplein 21, Tilburg.Druk: N.V. Boek drukke rij „Helmond", Helmond.

P*Bani«Jfedswert*rdhci,Sfien.

de