ONDERZOEK NAAR LEREN DRINKEN · ONDERZOEK NAAR LEREN DRINKEN •EFS •Checklist Orale Voeding •SOFFI •NOMAS •Oral Feeding Skills •PIBBS •Cervicale auscultatie •Rx slikact

ONDERZOEK NAAR LEREN DRINKEN

• EFS

• Checklist Orale Voeding

• SOFFI

• NOMAS

• Oral Feeding Skills

• PIBBS

• Cervicale auscultatie

• Rx slikact

• Videomanofluoroscopie

Julie Verfaillie 3 juni 2016


• °orale voeding - 54 w pca

• 32 items

• 3 observatie fasen – Orale voedingsbereidheid

– Orale voedingsvaardigheid

– Observatie na voeding

– Aansluitend: voedingsadviezen

• MAAR – Haalbaarheid?

– Observaties/Interpretaties ?

EARLY FEEDING SKILLS ASSESSMENT (EFS)

S.Thoyre, C. Shaker, K. Pridham, 2005: DOEL



CHECKLIST ORALE VOEDING

• Alle zuigelingen moeite orale voeding

• Algemene gegevens kind en manier van voeden • 30 items voor, tijdens en na voeding

• Score ja, nee, twijfel

• Orale voedingsbereidheid

• Orale voedingsvaardigheid • Voedingsadviezen:

– Enkel aanpassingen waarbij kind een actieve rol

– Andere na logopedisch consult

• Voordeel: Praktisch: – in oogopslag duidelijk opstart orale voeding en evt afbreken

voeding

– Duidelijk overzicht 8 voedingsmomenten op 1 A4

– Stoppen indien voeding 48 goed gaat (Evt. Herstart)

CHECKLIST ORALE VOEDING UMC St Radboud (2009)



• Referentiegids

• Algoritmes • Observatie gedrag baby

• Beslissingen

– Directe (bv. andere speen)

– Indirecte (bv. Aanpassen visuele en auditieve input)

• Acties t.o.v.

– Fysiologische stabiliteit

– De zich Ontwikkelende mogelijkheden

– De Kwaliteit van de ervaring

SUPPORTING ORAL FEEDING IN FRAGILE

INFANTS: SOFFI E.S. Ross, M.K Philbin ( 2011): WAT?


NOMAS (M.Palmer et al., 1990)

• Evaluatie van het zuigpatroon baby’s 0-2mnd tijdens eerste 2

min FV

• Obv. Observatie tong- en kaakbewegingen

• Onderscheid

– Normaal patroon

– Gedesorganiseerd patroon

– Dysfunctioneel patroon

• Opmerkingen – Niet ontwikkeld voor evaluatie prematuur geboren baby’s

– Training vereist



ORAL FEEDING SKILLS (OFS) (C.Lau en Smith, 2011)

• % ml gedronken/ voorgeschreven ml

•= > of = 80%

Overall transfer: OT

•% ml gedronken/ voorgeschreven aantal ml tijdens eerste 5 min

•~ orale voedingsvaardigheden

• > 30%

Proficiëntie: PRO

•Aantal ml gedronken/ min voedingsduur

•~ orale voedingsvaardigheden + uithouding

• > of = 1,5 ml/min

Rate of transfer: RT

Bolusverlies


CERVICALE AUSCULTATIE

• Subjectieve informatie over slikken en

ademhaling ter aanvulling andere

onderzoeken


INSTRUMENTEEL ONDERZOEK

• Rx slikact

• Videomanofluoroscopie


PROTOCOL ZOL


DOEL

• Ondersteunen voedingsgebeuren

• Preventie

• Bijdrage vroege diagnostiek

• Met ouders op weg gaan


WAT?

• Referentiemap

• Praktisch werkbare protocols observaties in kader van hulpverlening, niet training

• Training collega’s: o.a. NICU dagen

• Digitaal werken: Systematisch evalueren, noteren en opvolgen in digitaal medisch dossier

• Samen met ouders op weg tijdens gezamenlijke voedingsobservaties en samen bespreken beleid

• Aanhouden van structuur en werkwijze over de diensten heen – Raadpleging COS Leuven-Limburg

– Raadpleging Rond De Tafel pediatrie


TIJDLIJN

Nov 2012

•Protocol NICU ZOL

•Ervaringen NICU

•Literatuurstudie

•Vorming

2014

•‘Protocol 1’ nieuwe verpleegfiche

Okt 2015

•’Protocol 2’ Chipsoft

2016

•Feedback

•’Protocol 3’

Juni 2016

• Delen protocols & ervaringen

• Denktank


VOOR OPSTART

• Casus Thijs


ORALITEIT

• Door wie?

• Doel? Mondzone – Aanspreken

– positief stimuleren

– Negatieve ervaringen beperken

• Wat? – Bevorderen (o)-H-M contact

– OSP

– NNZ ( an sich, SV, stress)

– Mondzorg

– …


ORALITEIT: ORALE STIMULATIE

• // Baarmoeder

• Specifiek

– Stimuleren OSM

– Orale desensitisatie


ORALITEIT: NNZ


ORALITEIT: NNZ

• Voordelen – Fysiologische controle (Sehgal, 1990; Woodson and Hamilton,

1988) • Ademhaling

• GI peristaltiek

• saturatie

• hartslag

– Motorische controle • Niveau CZS: CPG

• Spierkracht: betere expressie en suctie

Matuurdere zuigvaardigheden

• Indirect: invloed op anatomie: hoog verhemelte

– Status controle: alerte status, verandering van status

tijdens de voeding (McCain, 1995)

Snellere transitie naar volledige VPO


ORALITEIT: BOLUS met SPUITJE

• Wat?

• Met 1 ml spuitje

• Boli 0,1 ml



Orale stimulatie

Rhune

LEREN ETEN &

FAMILY CENTERED CARE • Voedingsverhaal

• Op-voeden

• Interactie & communicatie

• Samen met ouders op weg rond voeding

• Gezamenlijke observatie & info

• Voedingsplan


• Voedingsverhaal:

– Kangoeroezorg BV

– Vasthouden tijdens SV

– NNZ tijdens SV

MAALTIJD: VOEDINGSVERHAAL

B.Brazelton: ‘De voedingsdans’


MAALTIJD: OP-VOEDEN

Hoera ik

weeg 2 kg!


MAALTIJD

Louise


MAALTIJD: COMMUNICATIE

•Wanneer?

•Hoe?

•Wat?

•….

Individueel

Communicatieprofiel-

en plan opstellen

Betrokkenheid en contingente repons verzorger = Beste

maat voor voedingssucces! (Thoyre et al 2004) Julie Verfaillie 3 juni 2016

OPSTART ?

• Casus Eline


LEREN

• Maturatie: zie hoger: PMA ~ Z, S, AH, Coordinatie, stabiliteit

• Ervaring: Simpson et al.2002 – vroeger opstart VPO 1x/dag, vroeger 4x/dag,

vroeger volledige VPO

• Nood aan positieve ervaringen functionele patronen

• + Gestandaardiseerd aanbod: voedingsplan, voedingsverhaal


LEREN

Zo snel mogelijk opstart

VPO

Ontwikkelings-gerichte zorg

Leren eten door ondersteunen baby bij

regulatie subsystemen

• wat vraagt het van de baby?

• Wat heeft de baby nodig om

gereguleerd te zijn?

Opm! Vermoeid kind soms geen energie

om stress-signaal uit te zenden!


CHECKLIST OPSTART ORALE

VOEDING INHOUD

• Stabiliteit in subsystemen

• Voedingssysteem: Techniek: NNZ

• Voedingssysteem: Veiligheid: Geen indicaties

voor slikproblemen

• Maaltijd:

– Betrokkenheid: TZR en initiatie zuigen bij aanbieden

speen

– Samen met ouders evalueren en opstart bepalen


STABILITEIT in SUBSYSTEMEN

Fysiologische stabiliteit

• Voeding=inspanning

• Fysiologische is basis

• Evaluatie tijdens

verzorging& NNZ

• Stabiele vitale signalen

– RR 40-60/min

– HR 120-180/min

– SPO2 > 85-90 %

• Goede kleur

Motorische stabiliteit

• Adequate positionering

mogelijk & volgehouden

tijdens NNZ:

– Stabiele spiertonus

– Matige flexie thv schouders,

romp en heupen

– Armen en handen in

middellijn


• veiligheid en stabiliteit

• Betrokkenheid

• Efficientie

• Rustig alert kunnen zijn

• Met prikkels kunnen omgaan: gedrag kunnen organiseren bij extra taak/manipulatie

STABILITEIT in SUBSYSTEMEN: STATUS


BETROKKENHEID

• voedingssucces & ontwikkeling

• Veiligheid

• Voedingsgebeuren

• Cue engagement: Bij aanbieden fopspeen:

mond openen en zuigen initiëren

STABILITEIT in SUBSYSTEMEN: STATUS: BETROKKENHEID


VOEDINGSSYSTEEM: VEILIGHEID

• Geen indicaties slikproblemen

– Reflexen: LCR, hoest,…

– Speekselverlies

• Anterieur

• Posterieur

– Nood aan aspiratie

– Stem


VOEDINGSSYSTEEM: TECHNIEK

• Zuigen:

– NNZ: Ritmische compressie en suctie



NNZ


OPM: ritmisch zuigen!


• CASUSSEN

Stefan


Chipsoft versie okt

2015




TIJDENS OPBOUW NAAR

VOLLEDIGE VOEDING PER OS

• Wat?

• Orale voedingsbereidheid

• Voedingsevaluatie en voedingsplan

• Voedingsprofiel en voedingsplan

• Informatie aanpassingen voedingsplan

• Afbreekcriteria


AANGEPASTE OMGEVING


ORALE VOEDINGSBEREIDHEID

INHOUD Checklist opstart orale voeding + Cfr. Maaltijd: - betrokkenheid - hongersignalen

BETROKKENHEID +



VOEDINGSEVALUATIE

INHOUD

• Stabiliteit in subsystemen

• Voedingssysteem: veiligheid

• Voedingssysteem: efficiëntie

• Voedingsplan

Voedingsobservatie

- Context

Aanbieding

Omgeving

Begeleiding

-Eerst beschrijven, dan interpreteren!!!!


STABILITEIT in SUBSYSTEMEN

• Voor, tijdens, na de voeding

• Stress-signalen: Wenkbrauwen optrekken, fronsen, wegdraaien van

speen/tepel, toename bewegingsonrust en/of tonus tijdens

voeding (H.Als et al 2005)


VOEDINGSSYSTEEM: VEILIGHEID

• Indicaties verslikken

– Reflexen

– Geluiden bij slikken

– Herhaald slikken

• Stabiliteit


VOEDINGSSYSTEEM: EFFICIENTIE:


• % ml gedronken/ voorgeschreven ml

•= > of = 80%

Overall transfer: OT

•% ml gedronken/ voorgeschreven aantal ml tijdens eerste 5 min

•~ orale voedingsvaardigheden

• > 30%

Proficiëntie: PRO

•Aantal ml gedronken/ min voedingsduur

•~ orale voedingsvaardigheden + uithouding

• > of = 1,5 ml/min

Rate of transfer: RT

Bolusverlies


VOEDINGSSYSTEEM: EFFICIENTIE:


1ml, 5ml 0,1 ml 1ml 10ml



Chipsoft versie okt

2015


Chipsoft versie okt

2015

VOEDINGSPLAN

“To give the illusion we have control so

we wait more patiently for things to

change…”

Functioneel oefenen

Wat moet het kind leren?

Hoe kunnen we het daarbij

helpen?


STABILITEIT: FYSIOLOGISCH


STABILITEIT: MOTORISCH


STABILITEIT: MOTORISCH


STABILITEIT: STATUS

• Rustig maken

– Ritme

– Verminderen sensorische input

– Inbakeren

• Alert maken – Aritmisch

– Verhogen sensorische input


ONDERSTEUNEN ZUIGEN


ONDERSTEUNEN COÖRDINATIE:

AFSTEMMEN FLOW


• Met spuitje aanbieden

ONDERSTEUNEN COÖRDINATIE: AFSTEMMEN FLOW


• Wat?

– Speen ‘kantelen’ /uit centrale groeve

nemen/uit de mond nemen/ AH

stimuleren

– Heraanbieden na diepe AH

ONDERSTEUNEN COÖRDINATIE: EXTERNE PACING


VOEDINGSSYSTEEM: TECHNIEK

• Andere speen?

– Flow rate

– Afwijking orale

structuren

– Praktisch

• Grootte

• Flow

• Vorm

• Materiaal


ONDERSTEUNEN EFFICIËNTIE

VOLUME:

- ondersteunende SV

- Calorische waarde melk

Flow Techniek

Uithouding:

- Stabiliteit

- pauze

TIJD


MAALTIJD

Louise


AFBREKEN VOEDING

- Wanneer voeding ‘niet succesvol’

- Bij niet bij te sturen

• Tekens van instabiliteit/discomfort

• Tekens van onveilige voeding

• Tekens van inefficiente voeding

• Tekens van discomfort

• Tekens van disengagement



?

Casus Pieter en Thomas Belang breed kijken naar individuele manier leren drinken en dit ook

naar ouders communiceren

VOEDINGSPROFIEL


?

• Wie wordt door de logopedist gezien? • Risicofactoren

• < 32w • Dysmatuur • Vermoeden neurologische problemen • Vermoeden genetische afwijking • Afwijkende orofaciale structuren

• Consult

VOEDINGSPROFIEL


?

VOEDINGSPROFIEL

• Wat? • Voedingsevaluatie

(zie hoger)

+ • Klinisch onderzoek

• Voedingsobservatie ~ ouders • Evaluatie techniek

• Observatie gedrag

• Interactie en op-voeden

• Voedingsplan


• Tong

KLINISCH ONDERZOEK: STRUCTUREEL


• Lippen • Neus



• Onderkaak • Wangen



• Verhemelte



KLINISCH ONDERZOEK: SENSOMOTORIEK & MONDFUNCTIES

• Voedingsreflexen (context!)

• Orale responsiviteit

• H-M contact

• Positie, Tonus, Kracht, Beweeglijkheid


• Zuigen

• NNZ- NZ

• ~ “C.Lau”

• ~ “Nomas”

• Slikken

• Indicaties dysfagie

VOEDINGSOBSERVATIE: TECHNIEK


• Coördinatie Z/S/AH

• Immatuur/transitioneel/matuur

• Indicaties zwakke coördinatie

VOEDINGSOBSERVATIE: TECHNIEK



Chipsoft versie okt

2015


Chipsoft versie okt

2015





VOEDINGSPLAN

• Voedingsplan • + Oraal stimulatie programma • + Ondersteuning maaltijd • + Op-voeden


MAALTIJD: OP-VOEDEN

• Gezamenlijke voedingsobservaties

• Interactie en communicatie

• Op-voeden

• Perspectief scheppen en Informeren


• Intern

•Extern Verslaggeving

•Voedingsobservatie fles thuis

•Afsluitend gesprek Ouderbegeleiding

•Continuïteit in werkwijze

•Continuïteit in team

Opvolging voeding

en communicatie

Organiseren externe

hulpverlening


FOLLOW-UP

• Casus Alexia 6mnd

• Voedingsprofiel – Klinisch onderzoek

– Mondfuncties

– Voedingsobservatie • Voedingsvaardigheden

– Maaltijd • Communicatie

– Voedingsplan


Casus Bram

• 24 mnd

• CP na asfyxie bij geboorte

• ‘s ochtends verlopen de maaltijden goed met goede interactie

• ‘s avonds verlopen de maaltijden moeizaam met verslikken op dunvloeibaar en moeilijk verwerken vaste voeding

• Voedingsobservatie ‘s avonds – Fysiologisch:

• Beperkte uithouding, onvoldoende voor succesvolle volledige voeding per os

• GERD

– Motorisch • Beperkte hoofdcontrole

– Status • Snel moe

• Weinig betrokken, zeker naar einde van de voeding

– Interactie • Beperkt


CRITERIA DOORVERWIJZEN

• Indicaties onveilig

• Ongereguleerd – Stress

– Niet betrokken

• Technische problemen

• Inefficient drinken

• Maaltijd onaangenaam

• Op-voedingsproblemen

• Problemen ‘Oraliteit’


TAKE HOME

Voedingssyteem

• Veiligheid

• Efficientie

• Techniek


TAKE HOME

Maar ook zo vroeg mogelijk

• Baby’s engageren in en begeleiden bij

maaltijd en oraliteit

• Ouders engageren in en begeleiden bij

installeren maaltijd en bij op-voeden



Documents

ONDERZOEK NAAR LEREN DRINKEN · ONDERZOEK NAAR LEREN DRINKEN •EFS •Checklist Orale Voeding •SOFFI •NOMAS •Oral Feeding Skills •PIBBS •Cervicale auscultatie •Rx slikact