54
Pediatrik Fizyoloji ve Anatomi Dr. Evren Büyük9rat

PediatrikFizyolojiveAnatomi - TARDTerminoloji PediyatrikFizyolojiveAnatomiANAG'15 3 Yenidoğan(028gün) Bebek(28gün12ay) Çocuk(112yaş) Adelösan(1216yaş) Prematür˂37GH …

  • Upload
    others

  • View
    14

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Pediatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  

Dr.  Evren  Büyük9rat    

Sunum  Planı  

Terminoloji  

Fetal  Dolaşım  

Solunum  ve  Havayolu  

Kardiyovasküler  Sistem  

Karaciğer  Ve  metabolizma  

Renal  Sistem  

Sinir  Sistemi  

Termoregülasyon  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   2  

Terminoloji    

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   3  

Yenidoğan  (0-­‐28gün)  

Bebek  (28  gün-­‐  12  ay)  

Çocuk  (1-­‐12  yaş)  

Adelösan  (12-­‐16  yaş)  

Prematür          ˂  37  GH  

Matür                      37-­‐42  GH  

Postmatür        ˃42  GH  

Gestasyon  Yaşına  Göre  Ağırlık  

˂  2500  gr  Küçük  

2500-­‐4000gr  Uygun  

˃4000  gr  Büyük  

Fetal  Gelişim  

1.Trimester  (8  haZa)  

Organogenezis  

2.  Trimester  Fonksiyon  

3.  Trimester  Ağırlık  ar4şı  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   4  

Vücut  yüzeyi  /  Ağırlık  Oranı    

Erişkin  0,03      

Yenidoğan  0,06  

Vücut  Yüzeyi  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   5  

Gelişim  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   6  

Vücut  Ölçüleri  

Baş  çevresi  torakstan  daha  geniş  

Abdomen  torakstan  geniş,  kasları  zayıf  

Boyun  Kısa    

Ekstremiteler  kısa    

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   7  

Fetal  Dolaşım  

Duktus  venozus  

Foramen  ovale    

Duktus  arteriozus  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   8  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   9  

Fetal  dolaşım  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   10  

Kardiyak  Output  %65  Sağ  Vent  %35  Sol  Vent  

O2  ↑↑  

Koroner  

Beyin  

Üst  ektremite  

O2↓↓  

Alt  ekstremite    

Baen  

Fetal  Dolaşım  Doğumda;  

Vajen  kanalından  geçerken  60-­‐100  cm  H2O  basınç  

Trakea  içindeki  5-­‐10  ml  sıvı  aelır  

Diafragma  ve  karın  kaslarının  kasılması  

İntraplevral  basınç  ↓  (-­‐80  cm  H2O)  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   11  

C/S  >>  Y.D.  GEÇİCİ  TAKİPNESİ  

Fetal  Dolaşım  Hipotermi,  pH,  pCO2  değişikliği  

Santral  solunum  uyarılması  

pO2  ↑  (İ.U.  25  mmHg)    pCO2  ↓  

Pulmoner  vasküler  direnç↓  Pulmoner  Kan  akımı↑  

Umblikal  damarların  klemplenmesi  

Sistemik  vasküler  direnç  ↑  

AZerload  Sol  vent.  ↑  Sağ  vent↓  

Atrium  basıncı    Sol  >>>>>Sağ  

Foramen  Ovale  de  Fonksiyonel  kapanma  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   12  

Solunum  sistemi  

Pulmoner  arter  basıncı  doğumda  sistemik  basınca  eşit  

2-­‐3  ay  içinde  pulmoner  vasküler  direnç  azalır  

Sağdan  sola  şant  azalır  

Duktus  kapanır  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   13  

Pulmoner  arter  basıncı  mmHg  

Pulmoner    kan  akımı  ml/kg/dk  

Pulmoner  vasküler  rezistans  mmHg/ml/dk/kg  

Fetal  Dolaşım  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   14  

pO2  ↑  pH  ↑    PgE2↓  Ductus  Art  

6.  saat  Fonksiyonel  6.  HaZa  Anatomik  

kapanma  

F.Ovale    24.saat  Fonksiyonel  3-­‐12  ay  Anatomik  

kapanma  

Geçiş  (Transisyonel)  Dolaşım  Dönemi  

 

Hipoksi,  Asidoz,  Hipotermi  

Metabolik  ihnyaç    ↑↑↑  

Pulmoner  arter  manipülasyonu  Pulmoner  volüm  areşı  

Yüzeyel  anestezi  Endotrakeal  Entübasyon  sonucu  

ıkınma  

Pulm.  Vask.  Direnç↑  

Atriumlar  arası  basınç  değişikliği  

Persistan  Fetal  sirkülasyon  

Persistan  Pulmoner  Hipertansiyon  

Persistan  Fetal  Sirkülasyon  

Diafragma  hernisi  

Mekonyum  Aspirasyonu  

Enfeksiyon  

Polisitemi  

Kardiyak  output↓  

Siyanoz  

Takipne  

Bradikardi  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   15  

Solunum  Sistemi  16.  GH  bronşial  ağaç  oluşumu  

tamamlanır  

Bronşlarda  sayısal  çoğalma  8  yaş    

Yapısal  büyüme    18  yaşına    

24-­‐26  GH  oksijen  transportu  yapabilir  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   16  

Havayolu  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   17  

Oksiput    çıkınelı  ve  büyük  

Boyun  kısa    Mandibula  küçük  

Burun  Küçük  

Nazal  pasaj  rölanf  dar  

Havayolu    

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   18  

Nazal  solunum  hakim  

Dil  ağız  kavitesine  göre  büyük  

Hipoksi    

Obstriknf  uyku  apnesi    

Oral  solunum,    

Hipertrofik  adenoid  ve  tonsiller    

Epiglot      

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   19  

Büyük    

Sert    

Vokal  kordla  oblik  açılı  

U  veya  V  şeklinde  

Larinks  yukarı  ve  önde  Glork  aralık  Erişkin  (C5)  

Yenidoğan  (C3-­‐C4)  Krikoid  Kıkırdak  Subglork  

En  dar  yer  

Huni  Şeklinde  

Havayolu    

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   20  

Enflamasyon,  sekresyon,  ödemde  ciddi  direnç  areşı  

Yarıçapın  4.  kuvven  ile  ters  oranelı  

Havayolu  direnci    havayolu  uzunluğu,  çap  ve  gazın  viskozitesine  bağlı  

Havayolu    

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   21  

Havayolu    

Vokal  kordlar    Erişkinde  trakeayla  dik  açı  Çocukta  trakeaya  doğru  

eğimli  

Trakea  Y.D.  4cm    

Ana  bronşların    trakeadan  ayrılma  açısı  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   22  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   23  

Sürfaktan  

İ.U.  23-­‐24  ha]ada  sentez,  30-­‐34  ha]ada  ar^ş    

Tip  II  pnömosit  

Fosfolipid,  protein  yapıda  

Alveolar  yüzey  gerilimi  ↓  

Havayolu  açıklığı,  kollaps  önlenmesi  

Yüksek  O2  tedavisi,  bronş  lavajı,  YDSSS  Sürfaktan  ↓  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   24  

Solunum  Fizyolojisi  

Y.D.  İmmatür  solunum  merkezi  

Periferik  kimyasal  ve  mekanik  reseptör  refleks  akdvitesi  

Fizyolojik  apne  REM  uykuda  5sn  

Hiperkapni  yanıt  hipervendlasyon  

Hipoksi  →→  Takipne→→            Solunum  Depresyonu      →→      Bradikardi  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   25  

Solunum  Fizyolojisi  

Kompliyans;  birim  basınca  karşılık  değişen  hacim  miktarıdır  

Akciğer  ve  göğüs  duvarının  elasnkiyen  Total  Kompliyansı  oluşturur  

1/CT=  1/CAC  +1/CGD    

CAC          →→              Elasnk  doku  miktarı  

İlk  1  haZada  1,5      →→            6  ml/cmH2O  18  yaşına  kadar  gelişir  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   26  

Solunum  Fizyolojisi  

Çabuk  yorulma  

Artmış  solunum  yükü    

Tip  1  kas  lifleri  az    

İnterkostal  ve  diafram  kasları  zayıf  

Horizontal  yapıda  

Kostalar  kemikleşmemiş,    

İntraabdominal  basınç  ↑  

Mediasnnal  yapılar  daha  büyük  yer  kaplar  

Göğüs  kafesi  erişkin  gibi  elipnk  değil,  kutu  şeklinde;  kostaların  

hareken  sınırlı  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   27  

Solunum  Fizyolojisi  

Fonksiyonel  rezidüel  kapasite  ↓  

Kompliyans    ↓  

Erişkine  göre    Göğüs  duvarı  daha  esnek;    

Ac  esnekliği  ↓  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   28  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   29  

Solunum  hızının  artmasıyla  sağlanır  

Dakika  vennlasyon  volümü  

Tidal  volüm  azalırsa  

FRK  

Apne  (15-­‐20  sn)→  Bradikardi→  Siyanoz  

Pretermlerde  postoperanf  apne  riski    %60-­‐70  

Bebeklerde  %60-­‐70↓  

Çocuklarda  %30-­‐40  ↓  

Anestezi  indüksiyonu  FRK↓  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   30  

Oksijen  taşınması  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   31  

Bradikardi     Hipoksi    

Kardiyak  Output  Kalp  Hızı  Solunum  sayısı  

Fetal  Hemoglobin  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   32  

İ.U.  Fetal  karaciğerden  

Yenidoğanda  %70-­‐80  

Yüksek  oksijen  affinitesi  

2,3-­‐DPG  ile  bağlanmaz  

P50  değeri  düşük    

Düşük  basınçta  bile  satürasyonu  koruyabilir  

3  ayda  yerinİ  Erişkin  Hb  (HbA2)  

HbF  ↑  

2,3  DPG  ↓    

YENİDOĞAN  

BEBEK  HbF  ↓  2,3  DPG  ↑      

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   33  

Kardiyovasküler  Sistem  

Kalp  kası  immatür  

Bağ  dokusu,  miyofibriller  ↓  

Aknn-­‐miyozin  bağı  gelişmemiş  

Sağ  –  sol  vent  aynı  kütlede  

Sıvıya  yanıt  ↓    

Sol  vent  iş  yükü  ↑↑  

Sol  vent  duvarı  

kalınlaşır  

Sayı  (kardiyosit)  ↑  

Hipertrofi  (miyokard)  

↑  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   34  

Kardiyak  Output    

Yenidoğan  >>  Erişkin    

Vent.  Kompliyans  ↓↓↓  

Kalp  hızı  ile  sürdürülür  (120-­‐180  aem/dk)  

Periferik  Vask.Rezist.  ↓↓↓  

Kan  basıncı  ↓↓↓  

Stroke  volüm  yaşla  artar  

Kardiyak  İndeks  Erişkinle  aynı  3,5  l/dk/m2      

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   35  

Kardiyovasküler  Sistem  Sistolik  Kan  Basıncı  Doğumdan  idbaren  

Yükselir    

Adelösanda  erişkin  düzeyine  ulaşır  

Diastolik  Kan  Basıncı    1  yaşına  kadar  artar  Sonra  sabit  kalır  

Yaş   Kan  Basıncı  (mmHg)   Kalp  hızı  

Sistolik     Diastolik  

Prematür   50±3   30±2   150±20  

Miad   67±3   42±4   133±18  

6  Ay   89±29   60±10   120±20  

1  Yaş   96±30   66±25   120±20  

2  Yaş   99±25   64±25   105±25  

5  Yaş   94±14   55±9   90±10  

12  Yaş   109±16   58±9   70±17  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   36  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   37  

Kalp  Hızı:  En  yüksek  3  aylık  (160/

dk)  

12-­‐16  yaşında  erişkin  hızında  

Doğumda    Sempank  sist.  İmmatür  Parasempank  hakimiyet  

Laringoskopi  

Entübasyon    

Göz  cerrahisi      

Havayolu  cerrahisi  

Abdominal  traksiyon    

Fıek  onarımı  

Bradikardi  Vagal  Tonus  ↑↑  

Karaciğer  ve  Metabolizma  

   

Glikojen  rezervi    Glukoneogenez  K.H.  deposu  

Metabolizma  Oksijen  Tükedmi    

   

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   38  

Enerji  gereksinimi  Kahverengi  yağ  dokusu  

Hipoglisemiye  yatkınlık  

İntraoperanf    Glukoz  kontrolü  Sıvı  yönenmi    

Karaciğer  ve  Metabolizma  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   39  

Serum  albumini;  plazmaproteinleri↓  

Bağlanma  kapasitesi↓  İlaç  Afinitesi↓  

Proteine  Bağlanma↓  

İlaçların  metabolize  olması↓  

İlaçları  ntre  et  

Erişkinin  %20’si  kadar  hepatosit  

Enzim  sistemleri  gelişmemiş  

Sit  p450  (FazI)  Glukokuronidasyon  Konjugasyon  (Faz  II)  

Safra  yapımı  ↓↓  

Renal  Sistem  

Fetal  nefrogenezis  İ.U.  36.ha]ada  tamamlanır  

Renal  tübüller  gelişmeye  devam  eder  

Plasenta  hemodiyaliz  Ünitesi  (CO  %50)  

Fetal  Böbrek  idrar  üredmi  (CO  %5)  

İdrar  Amniyos  sıvısına  a^lır  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   40  

Yenidoğan    Erişkinle  aynı  sayıda  fakat  küçük  immatür  nefron  

İlk  günlerde  annenin  kreadnin  seviyesi  

 Kas  Kütlesi/Vücut  ağırlığı  oranı  ↓  Metabolik  Hız↑  

1  ha]ada  kreadnin  düşer  (0,4  mg/dl)  

GFR    

Y.D.  Erişkinin  %30’u  

Perfüzyon  Basıncı  ↑  

Böbreğin  Kanlanması  (CO  %25-­‐30)  Boyut  ↑↑  Tübüler  Fonks.  ↑  

GFR  ↑↑  (1Yaşında  erişkin  değerine  ulaşır)  

Osmolarite  ↑↑  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   41  

Renal  Sistem  Tübüler  immatür  Reabsorbsiyon  ↓  

Sodyum,  Glikoz,  Bikarbonat  

Reabsorbsiyonu  ↓  

Aldesteron  Cevabı  ↓  

İdrarı  Konsantre  ve  dilüe  etme  ↓  

Sıvı  kısıtlaması    

Sodyum  Yüklenmesi  

Dehidrastasyon  

Post-­‐op  Renal  Yetmezlik  

Dengeli  Sıvı  Replasmanı  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   42  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   43  

Sıvı  Elektrolit  dengesi  

Vücut    su  içeriği  

 ve    dağılımı  

Kardiyovask.  Gelişim  

Renal  fonks.  Gelişimi  

Yağ  dokusu  gelişimi  

Vücut    yüzey    alanı  

Sıvı  Elektrolit  dengesi    

Vücut  su  oranı↓  Ekstraselüler  sıvı  ↓  

 

İntraselüler  sıvı  ↑  Yağ  ve  kas  ↑  

Yaş   Vücut  Su  oranı  (%)  

Ekstraselüler  (%)  

İntraselüler(%)  

Fetüs   90   50   25  

Preterm   80   55   30  

Miad  Yenidoğan    

70   50   35  

6-­‐12  ay   60   30   40  

               

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   44  

Kan  ve  Pıhelaşma  

•  Kan  volümü   Eritropoenk  Aknvite    Fetal  –  Y.D.  dönemde  Karaciğer  

K  vit.  Bağılım  pıhelaşma  faktörleri  ↓↓↓  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   45  

Yaş     Kan  Hacmi/Vücut  ağırlığı  (ml/kg)  

Prematür   90-­‐100  Full-­‐Term   80-­‐90  <1yaş   75-­‐80  1-­‐6  yaş   70-­‐75  >6yaş,  Erişkin   65-­‐70  

Gastrointesnnal  Sistem  Yutma  refleksi  İ.U.  23.  HaZa  

Yutma-­‐solunum  koordinasyonu  Postnatal  5.ay  

Mide  pH  Doğumda  Alkali  2.gün  Erişkin  

değeri  

Mide  boşalma  zamanı    2-­‐3  Saat  

Özefagus  alt  sfinkter  basıncı  ↓  

İlk  6  ay  reflü  ↑  

Fetal  distres  Amniyon  sıvıda  Mekonyum  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   46  

Sinir  Sistemi  Beyin  Vücuda  göre  büyük  

Yenidoğan  1/10  Erişkin  1/50  

Serebral  kan  akımı  ↑  

Korteks,  beyin  sapı  gelişimi    1yaş  

Ağırlık  1  yaşında  3x  

Konvülziyon  Eğilimi↑  Priminf  refleksler    

Moro,  Yakalama,  Babinski  

Miyelinizasyon,  dentrink  gelişme,  sinapnk  gelişim    

3.Trimester  -­‐  3  yaş  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   47  

Sinir  Sistemi  Spinal  Kord  

Yenidoğan  L3  1  yaş  L2  

12-­‐16  yaş  Erişkin  L1  

Dura  

Yenidoğan  S3    1  yaş  S2  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   48  

Otonom  Sinir  Sistemi  

Doğumda  Parasempank  Hakimiyet  

Sempank  Sistem  4-­‐6.ay  

Termoregülasyon  

Vücut  Yüzey  alanı  Büyük  Cilt  ince  

Cilt  ale  yağ  dokusu  zayıf  

Termoregülasyon  kapasitesi  düşük  

Hipotermi  riski  ↑↑↑  Term

oregülasyon  

Kas  Kontraksiyonu  

Titreme  

Vazokonstrüksiyon  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   49  

Termoregülasyon    2yaş  ale  kas  zayıflığı  nedeniyle  ntreme  mekanizması  zayıf  

Titremesiz  termoregülasyonda    Kaynak  Kahverengi  yağ  dokusu  

Çevre  ısısı  ↓23  oC  Vazokons.    

Uygun  Çevre  Isısı  Prematür  32  oC  Matür  Y.D.  29  oC  Süt  Çocuğu  24-­‐27  oC  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   50  

Termoregülasyon    

•  Çevresel  Sıcaklık  ↓  

•  Amnion  Sıvı  Buharlaşması    

•  Soğuk  O2  verilmesi  

Doğum  

• Çevresel  Sıcaklık  ↓  • Soğuk  sıvı  infüzyonu  • Cerrahi  Cilt  hazırlığı  • Anestezik  Gazlar  • Anesteziye  bağlı  V.D.  

• Cerrahi  alan  

Cerrahi  

Ortamı  Isıt  

Sıvıları  Isıt  

Gazları  nemlendir  

Koruyucu  örtü  kullan  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   51  

Hipo  termi  

O2  Tükenmi  

↑  

Met.  Asidoz  

Koagülo  pan  

Pulm.  Kan  Akımı  ↓  

Pulm.  hemoraji  

Şant  ↑  

Serebral  Depresyon  

Miyokardial  Depresyon  

Keton  Cisimcikleri    

Mortalite  ↑↑  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   52  

Termoregülasyon    

Anestezi  Alenda    Titreme  olmaz  

Hipotermide  Anestezik  gereksinimi  ↓↓↓  

Anestezik  madde  erirliği↑↑  

Aşırı  dozaj,  derin  anestezi  

Uyanma  ve  derlenme  gecikir  

Yenidoğan  <  35  oC  

Letarji  

Hipoglisemi    

Hiperkalemi  

Hipokalsemi  

Sklerema  Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   53  

Teşekkürler  

Pediyatrik  Fizyoloji  ve  Anatomi  ANAG'15   54