Yenidoğan Endokrinolojisi

Prof. Dr. Oya Ercan

Ekstrauterin hayata geçiş:

Korunmalı intrauterin ortam

Plasenta yardımı intermittan gıda sağlanımı

Hipotermi,hipoglisemi, hipokalsemi

Geçici substrat yetersizliği

Ekstrauterin adaptasyon:adrenal korteks,

otonom sinir sistemi(paraaortik kromaffin sistemini de içeren)

KORTİZOL ARTIŞI

• Surfaktan sentezi artar

• Adrenomedüller fentolamin N-metil transferaz(PNMT) akt. Artar NE E

• T4 T3

• Ductus arteriosus kapanması

• İnce bağırsağın transport proçesleri, enzim maturasyonu

• Hepatik enzim maturasyonu

Katekolamin artışı

• Fetüste NE yüksektir - PNMT akt düşük - Periferde, adrenomedüller ve paraaortik

salınım (Abdominal ve pelvik sempatik pleksuslar

boyunca ekstramedüller paraganglionlar: en büyükleri Zückerkandl organı. Paraganglionlar 2-3 yaşında yokolur.)

Doğumla NE ,E, Dopamin yükselir

• Kan basıncı yükselir, inotropik etki

• Glukagon yükselir

• İnsulin düşer

• Esmer yağ dokusu termogenezi artar

• Plazma serbest yağ asidi düzeyleri artar

• Pulmoner sıvının mobilizasyonu

• Surfaktan salınımı artar

• Esmer yağ dokusu: Böbrekleri ve adrenal guddeleri çevreleyen dokuda en fazla

• Doğumdan sonra en fazla miktarda ilk haftalarda azalır

• NE beta adrenerjik reseptörler aracılığı ile esmer yağ dokusu termogenezini uyarır

T3 artınca

1) Reseptör bağlanması artar

2)Esmer yağ dokusunun NE’e sensivitesi artar

• Esmer yağ dokusu: Termogenin içerir, 5 monoidotironin deiyodinaz içerir (T4 T3)

• Termogenin T3’e bağımlı

• TSH artar 30. dakikada ( 70mU/L)

Kalsiyum homeostazı:

• Yüksek Ca’lu ortam : PTHRP ve CT ile regüle edilir.

• PTH ve D vitamini ile regüle edilen düşük Ca’lı ortam: ancak YD’da PTH düşüktür geçici neonatal hipokalsemi

• İlk birkaç gün

Glomerüler filtrasyon azdır

PTH’a renal cevap düşüktür

Fosfat ekskresyonu sınırlıdır: Hiperfosfatemi

• Premature

PTH daha düşük

CT daha yüksek

Böbrek fonk. daha immatür

Hipokalsemi belirgin

Glukoz homeostazı

• Glukoz

• Katekolaminler Glukagon artar

• Proteinle besleme

• İnsülin düşüktür

- Doğumdan 12-18 saat sonra glukoz düzeylerinin normal olabilmesi için hepatik glukoneogenez gerekir.

• Prematüre:Hipoglisemi daha ağır

Glikojen depoları az

Hepatik glukoneogenez yetersiz

• Term bebekte homeostaz 5-7 gün

• Preterm bebekte homeostaz 1-2 hafta