Peter Buwalda - Interview - PS - 20111029

5/11/2018 Peter Buwalda - Interview - PS - 20111029 - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/peter-buwalda-interview-ps-20111029 1/6

IIOGJv[3[JGO[3\IJ

IIDe zegetocht van Peter Buwalda

29 ok tober 2011 IhPAROOL

P E T E R B U W A L D A

B O N I T A

A V E N U E

'S chrijven w asm i jn redd ing 'V ijfjaar geleden besloot P eter B uwalda (39)sc hrijv er te word en . Z ijn d ebuu t 'B on ita A venue'werd bekroond. M aandag m aakt hij kans op deAKO L iteratuurprijs. 'Ik heb een monomane kant. 'tekst Gijs Groenteman fotografie Iva van der Bent

Pter Buwalda achtte hetlange tijd onmogelijk dat

hij een roman zou schrij-

ven. "Ik had me voorbe-

reid op een klerkenbestaan." Hij zag geen groots en

meeslepend Ieven voor zichzelfweggelegd. Totdat hij

anders tegen het schrijverschap ging aankijken en hij

een ambitie voor zichzelf formuleerde: hij wilde een

boek schrijven dat zich kon meten met dat van idolen

als Philip Roth en Jonathan Franzen. Vier jaar sloot

hij zich op om als een monnik aan zijn roman te wer-

ken. Bonita Avenue kwam vorig jaar uit en is sinds-

dien bezig aan een zegetocht. Langzaam naar de top

van de bestsellerlijsten, een groeiende schare fans,

film- en vertaalrechten verkocht, aismaar weer nomi-

10 P SvdW 29 O KTOB ER 2011

naties voor literaire prijzen. Dezedagen staan er weertwee uitreikingen op de roI: zondag de Selexyz De-

buutprijs en maandag de AKOLiteratuurprijs.

Heeft het schrijverschap je veranderd?

"De grote verandering is het gevoel dat ik met nie-

mand meer iets temaken heb, Ik heb jaren bij een uni-

versiteitskrant gewerkt en later als redacteur bij twee

uitgeverijen. Toen ik ontslag had genomen om aan

mijn boek tewerken, heb ikvier jaar geen ruzie, geen

arbeidsconflicten gehad. Dat is een geschenk. Ik

vroeg me afwaarom ik ineens 20 rustig was: omdat er

niet meer elke dag op mijn vingers werd gekeken. Ik

was daar heel gevoelig voor."

Hadje veel arbeidsconj1icten?

"Die ontweek ik voortdurend, me altijd bewust van



'Diep van binnen vond ik mezelf eennalatigehond, omdat ik aIleen maar dingen deed dieanderen vanmij wilden'

1 het sIuimerende gevaar, de onderlinge concurrentie.

I Wie doet er meer dan ik?Doe ikweI genoeg? Hebben

1 ze al door dat ik een luie flikker ben? Dehele dag dat

gevoel."

Yond je jezel/ een luie flikker?

I "Diep van binnen vond ik mezelf een nalatige hond.

Omdat ik dingen aIleen maar deed omdat zemoesten.

Voortdurend voelde ik me belaagd door afdelingen

die iets van mewilden. Heelvermoeiend. Toen ik een-

maal aan het schrijven was, was er nog maar een dieiets van mewilde: ikzelf."

Ie werkende leven was tot dat moment een

verplicht nummer geweest?

"Alsik eerlijk ben weI. Endat besef drong volledig tot

me door toen ik eenmaal aan het schrijven was."

Hoe komt het dan dat je zo lang geen schrijver

bent geweest?

"Het heeft even geduurd voordat ik mezelf kon asso-

cieren met het schrijven van een roman. Tot mijn

achttiende was ik er zeker van dat ik natuurkundige

zou worden. Zes weken heb ik natuurkunde gestu-

deerd. Maar in 6 vwo las ik voor het eerst literatuur,

en de boeken die ik las - Een nagelaten bekentenis

van Emants, D e donkere kam er van D am okles van

Hermans, Het jaat van de kreeft van Hugo Claus -

hadden zo'n sterke, sferische indruk op me gemaakt,

dat ik tijdens de colleges een soort heimwee naar die

, boeken ontwikkelde. Van de ene dag op de andere

ben ik overgestapt naar Nederlands. Maar ikwist van

, toeten noch blazen."

: "Ik weet nog dat ik Noodlot van Couperus moest

kopen. Ik ben naar de boekhandel gegaan en heb ge-

vraagd: 'Het noodlot van Couperus, ik heb geen idee

wie de schrijver is: Ikwerd uitgelachen. Maar al heel

I snel werd de literatuur iets mythisch voor mij, het

I nam bezit van mij. Ik kocht me scheel aan boeken

ineens, in het wilde weg eigenlijk. Kocht ik alles van

Gerard Walschap, omdat ik de foto op de achter

zo interessant vond. En ik las het ook aUemaal,

stelde me overal doorheen. De docenten zag i

pausen, halfgoden, plaatsvervangers van Borde

en Hermans. Schrijven werd, in mijn perceptie,

daan door onstoffelijke iconen. Kafka, Vestdijk,

Paul Boon - hebben die tiberhaupt echt bestaan

top van de Olympus, voor eenvoudige stervelinge

ik of mijn medestudenten niet te bereiken. Sch

worden leek me net zo onmogelijk als topvoetbof muzikant worden. Als ik Elvis, The Beatles o

Zeppelin zag, dacht ik niet: joh, dat kan ik ook."

Was je weemoedigtoen je stu die was a/gelope

"Ja, ook omdat het naar eindigde. Ik kwam in co

met mijn afstudeerbegeleider, maar oak met de s

zelf, Ik had toen net Karel van het Reve ontdekt

begon, met zijn pistool, gaten te schieten in

eigen opleiding. Oat was een bevrijding, maar oo

tactisch. Ik kreeg te maken met rancuneuze, klei

lige mensen. Ik had een essay geschreven dat

smaak viel. Het werd geplaatst in D e G id s en ikm

op belet komen bij Michael Zeeman, maar mijn

docent zei dat ikeen charlatan was met een bij e

gejatte stijl."

Terwijlje inje eerste jaren een soort gelovige

was geweest.

"Ik kan heel goed ergens helemaal in opgaan. D

gelopen twee jaar heb ik dat met klassieke mu

gehad. Daar wist ik helemaal niks vanaf, nu s

hier vierduizend cd's te glimmen, volstrekt idioo

tuurlijk. Ik zou nu met Ianine Jansen kunnen pr

en dan kan zi] zich niet voorstellen dat ik pas

jaar naar klassieke muziek luister. Eerder had ik

periodes met jazz, met blues, met popmuziek, m

teratuur. Ik heb een monomane kant."

Uit wat voor gezin kom je?

"Een leuk gezin. Wewoonden in Blerick, een d

------------~-~~~~---------~--~--------------------~-~-----------------------------~

12 PSvdW 29 OKTOBER 2011

Geboren op 30 december

1971in Brussel

1984-1990 Blariacum College,

vwo, Blerick

1990-1997 Nederlands in

Utrecht

1997 postdoc1orale opleiding

Journalistiek in Rotterdam

1998-2002 redac1eur UT-

Nieuws, Enschede

2002-2005 redac1eur uitgeverij

L.J. Veen

Na verschillende woonadressen

in Nederland in 1978 verhuisd

naar Venlo-Blerick

1978 op judo bi j Judokan Bler ick

1978-1983 Basisschool De

Vossener, Blerick

1989 zwarte band judo

2005-2006 redacteur uitgeverij

Nieuw Amsterdam

2006-2008 redacteur literair

poptijdschrift Wahwah

2006-2010 schrijven aan

Boni ta Avenue

2011Academica Literatuurprijs

voor het beste Nederlandse

fic1iedebuut



tegen Venlo aan. Mijnouders zijnharde werkers. Mijn

vader werkte in de warmtebehandeling van staal. I

Mijn ouders waren ge'interesseerd in allerlei dingen. I

Goede muziek, ze lazen ook weI, maar niet heel veel.

Beetje een chaotisch gezin. Als de klok een uur voor-

uitgezet werd en we moesten de volgende dag naar

judo, kwamen we gerust een uur te laat. Altijd net iets

te weinig geld. Onrustige chaos. Kippen in de tuin.

Rijtjeshuis."

Een prettige familie om in op te groeien?"Ia, maar ook heftig. Het was samengesteld. Ik

woonde met m'n echte broer en met m'n stiefbroer,

die ongeveer even oud was als ik. Ikben overigens dol

op allebei."

le biologische vader is een Belg.

"Dieis toen ikeen jaar ofvijfwas uit beeld verdwenen.

Mijn stiefvader kwam voor hem in de plaats en dat

ging geweldig, was Ieuk zelfs. Een man die van goeie

muziek houdt, met wie je kon voetballen, die leuke

dingen met ons deed. Vanaf de dag dat mijn moeder

met hem trouwde, zei ik oak enthousiast 'papa' tegen

hem. Ik heb zijn naam ook aangenomen, was ik trots

op. Wehadden onszelf de sterke opdracht gesteld dat

het moest slagen, dat gezin. Heel anders dan je

meestal hoort, dat stiefkinderen gaan muiten en pes-

ten. Wijwilden juist een echt, heel gezin zijn. Enhiel-

den dat bij hoog en laag vel."

"Ikweet nog dat er bij judo een meisje was, Anita, een

heel sterk meisje van wie ikaltijd verloor, die erachter

kwam dat mijn stiefbroer en ik geen echte broers kon-

den zijn omdat we maar een half jaar in leeftijd ver-

schilden. Ze pestte mij daarmee en toen werd ik z6

kwaad dat ik een sprint heb getrokken door de judo-

zaal, haar op de harde vloer heb neergelegd in een

houdgreep totdat zemoest huilen. 'Wij zijn wet echte

broers!' zei ik."

Deze situatie komt letterlijk in je boek voor: tweemeisjes die hun stiefvader met hart en ziel als

hun vader willen beschouwen.

"Ik wilde absoluut geen navelstaarderig, autobiogra-

fisch boek schrijven. Maar een roman moet wei echt

zijn, vind ik. Daarom heb ik het verhaal gestoffeerd

met situaties die ikdoor en door ken. Dat leek me een

goed recept."

Was je na je studie klaar voor je

klerkenbestaan?

"Na mijn studie Nederlands heb ik een postdoctorale

opleiding journalistiek in Rotterdam gedaan. Toen ik

daarvoor werd aangenomen, was iknog niet afgestu-

deerd. Daar heb ik over moeten liegen. Het was een

zeer gecomprimeerde, elitaire en dure opleiding, met

allemaal topdocenten en maar twintig studenten. Ikvoelde me de allerslechtste daar. Ikkwam onder grote

druk te staan, oak door mijn leugen. Op een gegeven

moment werd ikletterlijk doodgewenst door een do

cent toen hij daarachter kwam. Hij zei dat hi] me hoe

dan oak kapot zou maken."

"Het was een vernederende tijd. Opde universiteit in

Utrecht was in ook persona non grata geworden,

omdat ik geen tijd meer vond om mijn docenten in te

lichten over waarmee ik bezig was. Jk had het echt

overal verbruid."

"Toen ik klaar was met de pastdoctorale opleiding

kregen mijn medestudenten goede posities, bij NRC

de Volkskrant, noem maar op. Ik had het idee ontwik-

keld dat ik een heel slechte journalist was, die er geen

29 OKTOBER 2011 PSvdW 13



'Ik heb tien jaar slecht geslapen en gebruikteslaappillen, totdat ik besloot te gaan schrijven'

tuck van kon en was blij met alles wat ik kon krijgen.

Dat werd de universiteitskrant in Twente. Ik heb me

daar vier [aar voor tweeduizend gulden per maand de

benen onder mijn lijfvandaan gerend, denkende dat

ik niet kon sehrijven. Nederig, dat was ik. En onder-

tussen las ik me te pletter, Dat was ook mijn recht-

vaardiging van wat iii een klerkenbestaan noernt:

overdag braaf doen wat van me werd gevraagd, in

m'n vrije tijd oeuvres kielhalen."

Hoe wist je dat het moment was aangebroken

om te gaan schrijven?

"Miin heilige ontzag voor sehrijvers verdween toen ik

als redacteur bij een uitgeverij ging werken, eerst bij

Veen, later bij Nieuw Amsterdam. Dewierook werdhardhandig van het schrijverschap afgespoeld, Wat

ik las van die sehrijvers yond ik soms goed, soms

slecht, maar nooit zo goed als het beste. Dus bij mij

ontstond het idee: als zij boeken uitgeven waarvoor

ik tot diep in de naeht aan het werk ben, waarom zou

ik het dan niet zelf proberen? Het kriebelde in mijn

bulk, begrijp je? Ik wilde zelf dingen maken. Dat

ik in de uitgeverij ontdekt."

Was het een soort constructieve woede die

zich vanje meestermaakte?

"Kwaadheid, verbetenheid. Ia."

Ging het zich wreken in je persoonlijke leven,

dat je jezelf vier jaar in de mal van het

redacteursbestaan had gegoten?

"Mijn hele werkende leven totdat ik sehrijver we

tien [aar, heb ik sleeht geslapen. Ik werd opgero

door al die dagelijkse verplichtingen. Dehele dag w

ik gaten aan het dichtrennen, 's naehts brak me

op. Ikwas verslaafd aan slaappillen, met allerlei tr

probeerde ik aan die troep te komen. Sehrijven wvoormij oak een oplossing van dat slaapprobleem.

heb mezelf gered door te gaan schrijven."

Wanneer wist je dat je jezelf die redding niet

longer kon ontzeggen?

"Dat is eigenlijk de uiterste houdbaarheid van Sim

Vestdijk geweest. Die is laat gedebuteerd, op

Pe te r B uw ald a w as jou rna lis t en

redacteur . B o n ita A v en u e is z ijn

deb uu t. D e ve rtaa lrech ten z ijn

in m id de ls ve rkoch t aan

Du its la n d, S p an je , ltalie enFrankr i jk .

9

www.debezigebij.nl

14 P SvdW .29 O KT OB ER 2011

http://www.debezigebij.nl/

http://www.debezigebij.nl/



drieendertigste, en is toch een echte schrijver gewor-

den, mogen we wei stellen. Dat was een soort grens

voor mij: als je niet v66r je drieendertigste begonnen

bent met dat schrijven, wordt het echt moeilijk. Met

Elvisheb ik ook zoiets: als ik op mijn tweeenveertigste

niet dood ben, zou ik wei eens heel oud kunnen wor-

den."

Maar wat was het moment?

"Ik zat in de redactie van het poptijdschrift van Wah·

wah. In het eerste nummer had ik een stuk geschre-

ven over Sonny Boy Williamson en dat maakte in-

druk: ik kreeg positieve reaches en werd gebeld door

uitgeverijen. Het momentum was daar: als ik blijk-

baar een verhaal kon maken dat zo gewaardeerdwerd, waarom zou dat niet met een roman kunnen?

Ik heb rucksichtslos mijn baan opgezegd. Pas daarna

ben ik bij uitgeverijen langs geweest."

"Ik kon ze alleen de contouren van het boek schetsen,

had nog geen letter op papier. Maar die uitgevers

waren wildenthousiast, stuk voor stuk. Ze hadden

een happigheid die ik eigenlijk nog nooit had gezien.

Ik kreeg bij De Bezige Bij een voorschot van veertig-

duizend euro, uitzonderlijk hoog naar Nederlandse

begrippen."

Was dat geen enorme optuchting, na je

worstelende werkende 'even?

"Nou ja, na de champagne en de toespraken bij het

ondertekenen van het contract ging iknaar huis. Toenmoest het boek nog worden geschreven. En dat heeft

vier jaar geduurd. Zonder enige begeleiding, want ik

wilde niet dat iemand het las. Er was een raar soort

bluf over me gekomen, ik wist al heel snel dat het

goed zou komen. Maar zij niet. Al die tijd ben ik van

de radar geweest, ikwas overgeleverd aan mezelf."

En de dag nadal je het contract had getekend,

begonje schrijversleven?

"Vrijdag tekende ik, toen kwam het weekeinde. Op I

maandag ging mijn vriendin naar haar werk, ik kreeg

nog wat verdwaalde mails, daarna droogde het op.

Stilte. Ikwerd niet meer bestookt. Ikmaakte geen deel

meer uit van de wereld."

Yond je het lijn om vier jaar monomaan aan

dat boek te werken?

"Zalig. Een heel goede tijd. Ook de herofek, het

bergop leven, vond ik uitstekend. De ontbering -

heerlijk. Zegik nu, achteraf. Lijden om iets te maken

heeft wel wat. Het is niet in orde als het vanzelf gaat,

niet eens leuk, waarschijnlijk. lk denk ook niet dat

het kim. Dan wordt het half. Ais je alles aan de kant

zet en accepteert dat het zwaar is en dat het kut gaat,

wordt het interessant."

"Die vier jaar heb ik als een monnik geleefd en het

was het tegenovergestelde van een feest. Het was een :

boeiend slagveld. En ook: denkend aan grote voor- :

beelden. Iemand als Philip Roth, daar ben ik gewoon :

'lit"""

kapot van. Of Beethoven. Als ik mijn gevoelens voo

hun prestaties zou cultiveren, zou ik op dit moment

in huilen kunnen uitbarsten. Overhoe goed, geweldig

en nastrevenswaardig ikkerels als Beethoven en Roth

vind."

Waren die vier jaar ook een offer aan je

heiden?

"Helemaal. Volstrekt. Oat was mijn enige driifveer, Ik

word nu echt emotioneel als ik niet oppas, ik moet

mezelf in acht nemen. Weet je, mijn heIden, ik kan

: jaren elke dag aan ze denken. Ik kan onder de douche

: staan en me afvragen waarom Elvis in dienst ging

: Waar6m? Twee jaar! Z'nbeste jaren heeft die man nie

: gezongen! Soms ga je naar toneel, lees je een boek,

: luister [e naar muziek en denk je dat dat er maar een

: beetje bijhangt. Dat het een marginaal onderdeel van

: je leven is. Maar als je het wegdenkt, blijft er een

: maanlandschap van volstrekte banaliteit over. Oa

besef ik heel vaak. lk vind het fascinerend dat ik een

29 OKTOBER 2011 PSvdW 15



'De AI(OLiteratuurprijs is een soortroulette. En de concurrentie is sterk'

strijkkwartet van Beethoven net zo interessant vind

als Ja il house r ock . Oat vind ik z6boeiend, waarom ze

allebei crispy en Iekker zijn. Het is fijn Omdaar lang

over na te denken. Geen hond die daar wat aan heeft,

overigens. "

En je yond het heerl ijk om zeit, steentje voor

steentje, ook zo'n crispy en lekker kunstwerk

te construeren.

"Metalles wat ikheb, aan inzichten, anekdotes en ta-

lent. Degenes die ikheb, de randen opzoeken. In zo'n

boek moeten ook inzichten zitten die je eigenlijk lie-

ver niet hardop deelt. Ikhad echt zin om me daar vier

jaar op stuk te bijten."

Kun je de berg nog een keer beklimmen, nag

zo'n boek schri jven, of is het nu volbracht?"Ik geloof niet dat dit de piek was, maar dat ikmezelf

heb gekanaliseerd. Ikmoet die berg nog vaker beklim-

men. Totmijn tachtigste romans schrijven, dat ga ik

proberen. Ik ben gek als ik het niet doe. Ik heb een

nieuw boek in mijn hoofd, dat net zo potent is als het

vorige."

Wat heerlijk dat je jezel/ ontdekt hebt.

"Ia, Het is weI fijn. Ik kan mijn monomanie een

dienst stellen van iets waaraan we wellicht wat h

ben."

Iewon de Academica Debutantenpri js, werd

genomineerd voor de Libris Literatuurprijs, de

Gouden Strop en de NS Publiekspri js. Zondag

kun je de Selexyz Debuutpr ijs winnen en maan-

dag de AKO Literatuurprijs. Als je zo'n prijs nie

wint, voelt dat dan telkens als een dolksteek?

"Nee, van dat gevoel heb ik maar afgezien. Bijde

Publieksprijs wist ik dat ik niet ging winnen, om

ik qua verkoopcijfers als Klein Duimpje achter de

dere genomineerden aan rende. Straks, bij de A

ben ikwel zenuwachtig, dat weet iknu a1.Het lijktgeweldig om die prijs te winnen, natuurlijk hoop

erop, maar de geschiedenis van shortlists wijst uit

het roulette is. En de can curren tie is sterk. En m

vriendin heeft me streng toegesproken: 'Ie zit nie

de positie om ontevreden te zijn, mannetje.' Ik

eens kijken wat ikvoor haar kan doen.".

ADVERTENTIE

'B uw ald a b eh oort to t d e z eldz ame s chrijve rs die met h un

eer ste roman a l helemaal raak schie ten. Ve rb lu ffe nd.'

- de V olksk ran t

'S ubliem . Een g ra te Nederla nd se roman .' - He t P sr oo t

'Wee rga loos meeslepend . Een d roomdebuu t.' - HP IDe T ijd

'E n w ammes , op een s is da ar ee n s chrijve r met e en d ebu ut

d at in sla at a ls e en mete orie t. E en roman a ls e en s cho kg olf,

op elk gebied.' - Nu.n l *****

'He t bes te N ,ede rlandsedebuut van d itjaa r. Wa t eenambitie ,

fla ir, s co pe , e ru ditie e n s tijl.' - G PO

'Ve rb ij sterend vakmanschap .' - NRC Hande /sb lad

'H et s ch rijfp le zie r s pa t v an e lk e pag in a.'

- A lgem een O agbJad *****

'E en n auwe lijks in te tomen ve rte lta le nt. D ie in dru k g ee ft

he t f lit send gesch reven Bonita Avenue .'

- D e M orgen

16 PSvdW 29 OKTOBER 2011

Documents

Peter Buwalda - Interview - PS - 20111029