015

วารสาร PETROMAT Today ปท 4 ฉบบท 15

U&I CollaborationU&I Collaboration

$

- U&I Collaboration Research- U&I Collaboration ในมมมองของภำคอตสำหกรรม- วจย มหำวทยำลย อตสำหกรรม เปนไปได

U&I Collaboration

INTRODUCTION

จดทาโดยศนยความเป�นเลศดานเทคโนโลยปโตรเคมและวสด

อาคารวจยจฬาลงกรณมหาวทยาลย ช�น 7 ซ.จฬาฯ 12 ถ.พญาไท แขวงวงใหมเขตปทมวน กรงเทพฯ 10330

โทร : 0-2218-4141-2 โทรสาร : 0-2611-7619Email: info@petromat.org

WWW.PETROMAT.ORG

กากบศลปกมลชนก ชนวเศษ

คณะทปรกษารศ. ดร.ปราโมช รงสรรควจตรรศ. ดร.ศรพร จงผาตวฒบรรณาธการแกวใจ คาวลยศกด

ผชวยบรรณาธการฤทธเดช แววนกล

กองบรรณาธการชญานศค ศรวงศนภาพรพมล ชมแจมธรยา เชาวขนทดภสรชาพร สเขยวกลนาถ ศรสขอรนนท คงเครอพนธ

PETROMAT’s

แกวใจ ค�ำวลยศกดkaewjai.k@chula.ac.th

Editor Corner

ห น ง ใน เป าหมายของการพฒนาประ เทศ คอ การท�าใหประเทศไทยหลดพนจากกบดกรายไดปานกลาง รฐบาลจงใหความส�าคญตอการวจย การพฒนาตอยอดและการใชนวตกรรมในการพฒนาสนคาและบรการ ซงการพฒนานวตกรรมทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยจ�าเปนตองอาศยความรวมมอทงจากภาครฐและเอกชน รฐบาลมนโยบายและโครงการสนบสนนตาง ๆ เชน โครงการ RDI Tax 300% โครงการสงเสรมบคลากรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยจากมหาวทยาลยและสถาบนวจยจากภาครฐไปปฏบตงานเพอเพมขดความสามารถในภาคเอกชน (Talent Mobility) โครงการคปองนวตกรรม เปนตน รายละเอยดทานผอานสามารถตดตามอานไดในคอลมน “U&I Collaboration กญแจสความยงยนของประเทศ” PETROMAT ไดด�าเนนการเพอตอบสนองนโยบายรฐบาลโดยมการท�างานแบบ One-Stop Service มความรวมมอกบภาคอตสาหกรรม ไดแก การท�าวจยรวมกน การจดประชมสมมนา/เสวนา เปนทปรกษาและชวยแกไขโจทยปญหาใหกบภาคอตสาหกรรม เปนตน ซงทานผอานสามารถตดตามไดจากคอลมน“Get to Know” และ “PETROMAT Research” วารสารฉบบนไดรบเกยรตจาก คณอธคม เตบศร ประธานเจาหนาทบรหารและกรรมการผจดการใหญ บรษท ไทยออยล จ�ากด (มหาชน) ซงทานไดมาเลาถงประสบการณและมมมองเกยวกบ U&I Collaboration นอกจากน PETROMAT ยงไดรบเกยรตจาก ดร.สนต กลประทปญญา Director, Southeast Asia Research & Development จาก UOP, A Honeywell Company ประเทศสหรฐอเมรกา มาเลาถงประสบการณการท�างานในการพฒนางานวจยโดยความรวมมอระหวางภาครฐและภาคอตสาหกรรม ใหทานผอานทราบดวยคะ

U&I Collaboration

INTRODUCTION

4

เรองโดย... ฤทธเดช แววนกล

U&I Collaboration ¡ØÞá¨ÊÙ‹¤ÇÒÁÂÑè§Â×¹¢Í§»ÃÐà·È

ส�าหรบผมมองวาการทจะน�าพาใหประเทศพนจากกบดกรายไดปานกลางไดนน เปนเรองของเราทกคนตองรวมดวยชวยกน ปจจบนทงภาครฐและเอกชนตางใหความส�าคญในการลงทนดาน R&D มาก ในงาน CEO Innovation Forum 2015 ดร.พเชฐ ดรงคเวโรจน รฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ไดใหขอมลเกยวกบการลงทนดาน R&D ของประเทศไทยไวดงรปภาพ [1] ทางภาครฐคาดหวงวาการลงทนดาน R&D ในป พ.ศ. 2564 จะเพมขนเปน 2% ของ GDP และในป พ.ศ. 2569 จะบรรลเปาหมายทประเทศไทยจะออกจากกลมประเทศทมรายไดปานกลาง [2] ทงน ภาครฐมมาตรการจงใจเพอใหเกดการลงทนวจยมากขน เชน การหกลดหยอนภาษเมอเอกชนลงมอวจย เรยกวา RDI Tax 300% ซง ครม. เหนชอบไปเมอวนท 30 ธนวาคม พ.ศ. 2557 นอกจากนการแขงขนทางธรกจในปจจบนไดเปลยนจากการแขงขนดานราคาไปเปนการแขงขนดวยนวตกรรม โดยการจะไดมาซงนวตกรรมนน จ�าเปนตองมความพรอมดาน R&D แตภาคเอกชนกลบมป ญหาดานการขาดแคลนนกวจย ซงมหาวทยาลยหรอสถาบนวจยสามารถเตมเตมได แตนโยบายการบรหารของราชการไมไดเออตอการใหนกวจยไปชวยงานวจยในภาคอตสาหกรรม

รฐบาลโดย สวทน. กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย จงไดมโครงการ “Talent Mobility” ขน โดยจะเปดโอกาสใหนกวจยภาครฐสามารถท�างานวจยรวมกบภาคเอกชนโดยถอเปนการปฏบตราชการ ถอเปนการชดใชทน และสามารถน�าผลงานมาขอต�าแหนงวชาการได โดย ความเหนชอบเมอวนท 18 กมภาพนธ พ.ศ. 2558 ทผานมา เรามกจะไดยนค�าวา “งานวจยขนหง” PETROMAT ไดเข าพบตวแทนภาคอตสาหกรรมจ�านวนมาก เพอทจะหาสตร/วธการ/รปแบบการท�างานทจะท�าใหเกดการวจยรวมกนระหวางภาคการศกษาและภาคอตสาหกรรม (University & Industry Collaboration) และสามารถน�างานวจย “จากหงสหาง” ใหได PETROMAT พบวาภาคอตสาหกรรมมความตองการใหนกวจยเขาไปรวมมออยางมาก แตตดทไมทราบวาจะตองตดตอผเชยวชาญทานไหน จะท�า R&D เองกตองลงทนเครองมอทมราคาสง ตองจางนกวจยซงกไมแนใจวาจะมความเชยวชาญตรงกบป ญหาหรอไม ส�าหรบนกวจยหรออาจารย ในมหาวทยาลยมปญหาเรองภาระงานสอนท�าใหไมมเวลานดคยกบทางภาคอตสาหกรรม มความกงวลเรองสญญา ขอกฎหมาย การเผยแพรผลงาน เปนตน

ไมวาจะผานมากปประเทศไทยยงคงเปนประเทศก�าลงพฒนา หลายทานคงคดเหมอนผมวาเมอไหรประเทศของเราจะพฒนาสกท มเวทเสวนาหลายแหง สอหลายส�านกทวเคราะหถงสาเหตและแนวทางแกไข เชอวาทานผอานคงเคยไดยนค�าวา “กบดกประเทศทมรายไดปานกลาง (Middle Income Trap)” ซงผเชยวชาญตางลงความเหนวาเปนสาเหตทท�าใหประเทศไทยพฒนาตอไปไมได เจากบดกทวานคออะไร และเราจะหลดจากกบดกนไดอยางไร ใน PETROMAT Today ปท 3 ฉบบท 10 ไดลงบทสมภาษณ ดร.วไลพร เจตนจนทร ผอ�านวยการส�านกงานเทคโนโลย บรษท ปนซเมนตไทย จ�ากด (มหาชน) ซงทานไดใหมมมองทนาสนใจเกยวกบภาคอตสาหกรรมของประเทศไทยไวดงนครบ “ประเทศไทยม 3 Step โดย Step แรก เปนการ Import ของเขามาขาย เปนยคทองของ Sales พอ Step ท 2 ซอ Know-how มาตงโรงงาน เปนยคของ Production แต Step ตอไปท�าแบบนนไมไดแลว เพราะความสามารถในการแขงขนมนไมม วนหนงกมคนทผลตของไดถกกวาเรา ขายของไดถกกวาเรา เพราะฉะนน เราตองท�าการวจยและพฒนา (Research and Development; R&D) ตองสรางบคลากรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย โจทยวจยมนตอบโจทย Needs ของประเทศ ซงกคอ Needs ของภาคผลตและภาคบรการนนเอง คดงาย ๆ ทกวนนเรา Import เขามาทกอยาง ถาเรายงท�าอะไรเองไมได อนาคตล�าบากแน เราตองมงเนนท�า R&D ใหได”

R&D9552

1%45520.37%

65520.47%

25520.25%

70:309552

57,000 6552130,000

PETROMAT ขอแสดงความยนดกบคณาจารยผไดรบรางวล PTIT Awards (Petroleum Institute of Thailand Awards) ประจ�าป 2558-2559 ดงตอไปน

1. ศำสตรำจำรย ดร.ธรำพงษ วทตศำนต (CU-CT) ไดรบรำงวลประเภท PTIT Fellow 2. รองศำสตรำจำรย ดร.ศรรตน จตกำรคำ (CU-PPC) ไดรบรำงวลประเภท PTIT Scholar

ดงนน PETROMAT ไดเพมบทบาทในการประสานงานระหวางภาคการศกษาและภาคอตสาหกรรมดวยการท�างานแบบ One-Stop Service ท�าใหปจจบนมโครงการวจยรวมระหวางภาคการศกษาและภาคอตสาหกรรมมากขนเรอย ๆ และถอเปนพนธกจหลกทจะผลกดนใหเกด U&I Collaboration และเกดการสรางนวตกรรมอนจะเปนกญแจทน�าใหประเทศไทยหลดพนจากกบดกประเทศทมรายไดปานกลางสการเปนประเทศทพฒนาแลวสกท

5

อำงอง 1. วารสาร PETROMAT Today ปท 3 ฉบบท 102. ความรวมมอภาครฐและเอกชนสเปาหมายการลงทนวจยและพฒนารอยละ 1 ของ GDP, พเชฐ ดรงคเวโรจน, CEO Innovation Forum 2015, 2 มนาคม 2558, ศนยประชมแหงชาตสรกต

1% 2%

(2569)

[2]

Awards

PETROMAT ขอแสดงความยนดกบ

ผชวยศำสตรำจำรย ดร.สรพล อนนตวรสกล (KU-ChE) ทไดรบรำงวล PST Rising Star 2015 โดยสมำคมโพลเมอรแหงประเทศไทย

PETROMAT ขอแสดงความยนดกบ

ศำสตรำจำรย ดร.สวบญ จรชำญชย (CU-PPC) ทไดรบรำงวล PTT NSTDA Chair Professor

ประจ�ำป 2558 ภำยใตโครงกำรวจยเรอง “พอลเมอรสเขยวทยงยน บนควำมทำทำย

ของประเทศไทยทอดมดวยทรพยำกรหมนเวยน”

U&I Collaboration

NEWS

6

EVENTS

PETROMAT เจราจาความรวมมอดานวจย

PETROMAT รวมเปนประธานในพธเปด รวมกบ บรษท Reed Tradex จ�ากด สมาคมพลาสตก TBIA สถาบนไทย-เยอรมน บรษท อมโก ฟดแพค จ�ากด สมาคมไทยคอมโพสต MTEC เปดงาน “อนเตอรพลาสไทยแลนด 2015” ณ ไบเทค บางนา เมอวนพฤหสบดท 9 กรกฏาคม 2558 และในวนศกรท 10 กรกฎาคม 2558 เวลา 13.30 - 16.30 น. PETROMAT รวมดวยสถาบนพลาสตก สมาคมอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพไทย และบรษท รด เทรดเดกซ จ�ากด จดงานสมมนาในหวขอ “รกตลาดเออซ สรางไทยเปนฮบบรรจภณฑภมภาค” ณ หอง GH 201 ชน 2 ศนยประชมไบเทค บางนา กรงเทพฯ

หนวยงานคอมโพสต บรษท เอสซจ เคมคอลส จากด จ.ระยองเมอวนพธท 3 มถนายน 2558

EVONIK (SEA) Pte Ltd. Singaporeเมอวนองคารท 30 มถนายน 2558

การประชมการศกษาระบบและกลไกการศกษาอาชวศกษาในกลมอาชพปโตรเลยมและปโตรเคม

เมอวนพฤหสบดท 2 และวนองคารท 28 กรกฎาคม 2558

PETROMAT รวมพธท�ำบญเลยงพระเนองในโอกำสครบรอบ 56 ป ภาควชาเคมเทคนค คณะวทยาศาสตร จฬาฯ

เมอวนองคารท 14 กรกฎาคม 2558

อนเตอรพลาสไทยแลนด 2015

ประชมเชงปฏบตกำร “การพฒนาระบบและการศกษากลไกอาชวศกษาอยางยงยน

ในกลมอาชพปโตรเลยมและปโตรเคม”

เมอวนพธท 22 กรกฎาคม 2558

PETROMAT เขำรวมประชมเชงปฏบตกำรเรอง “แนวปฏบตในการบรหาร

โปรแกรมวจยของศนยความเปนเลศ” จดโดย สบว.

และศนยควำมเปนเลศทง 11 ศนยฯ เมอวนพฤหสบดท 27 กรกฎาคม 2558

พทท โกลบอล เคมคอล น�ำบรษทพนธมตรทำงธรกจลงพนทส�ำรวจศกยภำพกำรลงทน ในเขตเศรษฐกจพเศษ จงหวดตำก คณสมชยฐ หทยะตนยต ผวาราชการจงหวดตาก ใหการตอนรบ คณสพฒนพงษ พนธมเชาว ประธานเจาหนาทบรหารและกรรมการผจดการใหญ คณอฒฑวฒ หรญบรณะ ประธานเจาหนาทปฏบตการ กลมธรกจปโตรเคมขนปลาย ผบรหาร บรษท พทท โกลบอล เคมคอล จ�ากด (มหาชน) และ บรษท พทท โพลเมอร มารเกตตง จ�ากด พรอมบรรยายแนะน�าเขตเศรษฐกจพเศษ จงหวดตาก ในโอกาสท บรษทฯ น�าบรษทพนธมตรทางธรกจกวา 40 บรษท ลงพนทส�ารวจศกยภาพเขตเศรษฐกจพเศษ จงหวดตาก ตามโครงการสนบสนนการลงทนเเละจดตงคลสเตอรของกลมอตสาหกรรมพลาสตก รวมถงอตสาหกรรมอนๆ ทเกยวของ เพอมงเพมขดความสามารถดานการเเขงขนทางการคา ใหกบอตสาหกรรมพลาสตกของประเทศไทย ในโอกาสน คณะฯ ไดเข าเยยมชมเขตเศรษฐกจพเศษเมยวด ในสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา โดยไดการตอนรบจาก นายหลวย กวอ ผวาเมองเมยวด และนางตนตนเมยะ ประธานหอการคาเมยวด และฟงการบรรยายแนะน�าเกยวกบเขตเมยวด พรอมกนนไดลงพนท เยยมชม สวนอตสาหกรรมในเครอสหพฒนฯ และโครงการนคมอตสาหกรรม ในเครอมตรผล

U&I Collaboration

U&I Collaborationในมมมองของภาคอตสาหกรรม

COVER STORY

8

PETROMAT: กอนอนอยากใหคณอธคมชวยเลาประสบการณการท�างานใหพวกเราฟงดวยครบ

คณอธคม: ผมไมไดอยใน Field ดาน Operation หรอ Engineer อาจจะมมมมองทตางออกไป ผมอยในฝงผใชเทคโนโลยมากกวาผผลตเทคโนโลย ผมท�างานทบรษท ปตท. อะโรเมตกสและการกลน จ�ากด (มหาชน) (PTTAR) กอนทจะรวมเปนบรษท พทท โกลบอล เคมคอล จ�ากด (มหาชน) (PTTGC) อยทางฝงปโตรเคมมากกวาทางโรงกลน และไดมโอกาสไปท�างานทบรษท ไออารพซ จ�ากด (มหาชน) (IRPC) ซงจะเนนหนกทางปโตรเคมเปนสวนใหญ มปโตรเคมหลากหลาย ทงสายแอโรแมตกสและสายโอเลฟนส และไดสมผสกบผบรโภคคอนขางมาก พนกงานขายแตละคนกอยกบผขนรปพลาสตกหนางานเลย เพราะฉะนนเลยมมมมองสะทอนจากผใชคอนขางมาก อตสาหกรรมรายยอยหรอ SMEs เขามโจทยทางดานธรกจคอนขางเยอะ ซงเทคโนโลยหรอการวจยและพฒนาผลตภณฑเปนสงทส�าคญ เราอยตนทางเราไมคอยรหรอกครบ เพราะเราท�าผลตภณฑทเปน Standardized Commodity ไมคอย Differentiate เทาไหร แตพอปลายทางจะเรม Differentiate มากขนเรอย ๆ ถาเราอยตนทางแลวไมไดยนเสยงสะทอนจากปลายทาง เราจะไมสามารถพฒนาไดตรงเปาหมายนก ทนตอนอย IRPC กมการพฒนาเรอง Green ABS

คณอธคม เตบศรประธำนเจำหนำทบรหำรและกรรมกำรผจดกำรใหญ

บรษท ไทยออยล จ�ำกด (มหำชน)

โรงกลนไทยออยล หรอ บรษท ไทยออยล จ�ากด (มหาชน) นบ เป นผ น� าด านธ ร กจ โรงกล นน� ามนของประเทศไทย ดวยก�าลงการผลต 275,000 บารเรลตอวน ซงใหญทสดในประเทศ มผลตภณฑครอบคลมทงดานปโตรเลยม ปโตรเคม น�ามนหลอลนพนฐาน สารท�าละลายและเคมภณฑ ไฟฟา รวมทงมธรกจการขนสงทางเรอและการผลตเอทานอล ทตอบสนองนโยบายของภาครฐดานพลงงานทดแทน แตทส�าคญไปกวานน ไทยออยลยงใหความส�าคญกบงานวจยและพฒนา โดยมความรวมมอในการท� าว จ ยกบมหาวทยาล ยมาอย า งต อ เน อ ง โดย Cover Story ฉบบน PETROMAT ไดรบเกยรตจากคณอธคม เตบศร ประธานเจาหนาทบรหารและกรรมการผจดการใหญ บรษท ไทยออยล จ�ากด (มหาชน) ในการใหสมภาษณ ซงทานใหประสบการณและมมมองเกยวกบ U&I Collaboration ดงนครบ

(มหาชน) นบ เป นผ น� าด านธ ร กจ โรงกล นน� ามนของประเทศไทย ดวยก�าลงการผลต 275,000 บารเรลตอวน ซงใหญทสดในประเทศ มผลตภณฑครอบคลมทงดานปโตรเลยม ปโตรเคม น�ามนหลอลนพนฐาน สารท�าละลายซงใหญทสดในประเทศ มผลตภณฑครอบคลมทงดานปโตรเลยม ปโตรเคม น�ามนหลอลนพนฐาน สารท�าละลายซงใหญทสดในประเทศ มผลตภณฑครอบคลมทงดาน

และเคมภณฑ ไฟฟา รวมทงมธรกจการขนสงทางเรอปโตรเลยม ปโตรเคม น�ามนหลอลนพนฐาน สารท�าละลายและเคมภณฑ ไฟฟา รวมทงมธรกจการขนสงทางเรอปโตรเลยม ปโตรเคม น�ามนหลอลนพนฐาน สารท�าละลาย

และการผลตเอทานอล ทตอบสนองนโยบายของภาครฐดานพลงงานทดแทน แตทส�าคญไปกวานน ไทยออยลและการผลตเอทานอล ทตอบสนองนโยบายของภาครฐดานพลงงานทดแทน แตทส�าคญไปกวานน ไทยออยลและการผลตเอทานอล ทตอบสนองนโยบายของภาครฐ

ยงใหความส�าคญกบงานวจยและพฒนา โดยมความรวมมอในการท� าว จ ยกบมหาวทยาล ยมาอย า งต อ เน อ ง โดย Cover Story ฉบบน PETROMAT ไดรบเกยรตจากคณอธคม เตบศร ประธานเจาหนาทบรหารและกรรมการผจดการใหญ บรษท ไทยออยล จ�ากด (มหาชน) ในการใหสมภาษณ ซงทานใหประสบการณและมมมองเกยวกบ U&I Collaboration ดงนครบใหสมภาษณ ซงทานใหประสบการณและมมมองเกยวกบ U&I Collaboration ดงนครบใหสมภาษณ ซงทานใหประสบการณและมมมองเกยวกบ

9

เนองจาก ABS ใชยางสงเคราะหในการท�า เรากมแนวความคดวาสมยกอนทระยองมการปลกยางเยอะมาก ท�าอยางไรจะน�าวตถดบธรรมชาตมาใชได เพอสงแวดลอม ลดคารบอนฟตพรนท และยงส งเสรมใหกบเกษตรกรดวย กเรมโครงการวจยและพฒนาวายางธรรมชาตเอาไปท�าอะไรไดบาง ประกอบกบความตองการผลตภณฑเพอสงแวดลอมจากประเทศทเจรญแลว เชน ยโรป อเมรกา หรอญปนกตาม เพราะฉะนน จะตอบโจทย 2 อยางเลย คอตนทางเรองทจะชวยเกษตรกรรม และปลายทางทต องการวตถดบทเปนธรรมชาตมากขน ในทสดกไดจดสทธบตรเรองน แตทจรงเรองยางธรรมชาตไมใชเฉพาะ ABS ยงมอย างอนด วย เรอง Asphalt ตอนนภาครฐบาลกพดมากขนนะครบ ทจะเอายางธรรมชาตมาใชแทนยางทมาจากไฮโดรคารบอน นกเปนหนงในงานวจยท IRPC ท�าอย มนกคอ Linked ของความตองการปลายทางกบตนทาง เพยงแตเรามองไปขางหนาอก 1 – 2 สเตป ชวยลดโลกรอน สนองตอบเมกะเทรนด พอโจทยมนชด โจทยมนคม งานวจยกตามมาได แตขอเสยอนหนงกคอ ราคายงสงอย พอดเศรษฐกจยโรปไมด ก�าลงซอกจะแผว เรากเกบเทคโนโลยไวรอเวลาทจะกลบมาอกครงหนง นกเปนประสบการณตอนอย IRPC

PETROMAT: ส�าหรบไทยออยลมนโยบายดาน R&D อยางไรบางครบ

คณอธคม: ผมวากเหมอนเดมนะ มนไมใชเปนนโยบายเฉพาะไทยออยล แต เป นของทงกล ม ปตท. มากกวา เราหากนกบ Asset Base คอเปน Resource Extraction ขนมาจากใตดน จากนนกแปรสภาพ ลงทนสรางโรงกลน โรงงานปโตรเคม เรามองวาประเทศทเจรญแลวเคาพฒนาเรอง Knowledge Based Economy มากกวา ซงแนวคดนมาจาก ดร.ไพรนทร ชโชตถาวร CEO ปตท. ทานใหความส�าคญเรองเทคโนโลยมาก ตงแต ท านรบต�าแหน งกผลกดนเรอง TAGNOC (Technologically Advanced and Green National Oil Company) ซงในกลมกเหนดวย เพราะวามนเปนเทรนดของอนาคตจรง ๆ เราจะกาวขาม Threshold ของการพฒนาประเทศไปได มนตองไปทเทคโนโลย อนนกเปนจดเรม แตละบรษทกมความพรอมไมเหมอนกน อยางทผมเรยน บรษทไหนท ใกล ผ บร โภคกจะเหนความส�าคญเ รองน และเขากท�าลวงหนา บรษทไหนทไกลผบรโภคกอาจจะเรมเรองนชาหนอย เชน ไทยออยล เปนตน เพราะ ไทยออยลเราอยตนน�า

PETROMAT: ไดมองอะไรทเปน Disruptive Technology ไวบางไหมครบ

คณอธคม: ตอนนจรง ๆ ตามทผมเรยน ตองยอมรบวาเทคโนโลยโรงกลนมน Mature มาก แทบจะ Buy on Shelf ไดเลย อยทชวงไหนเศรษฐกจมนขบเคลอนไปทางไหนมากกวา อาจจะมเทคโนโลยใหม ๆ บาง ทเกดขนมาเปน Disruptive อยางการ Convert น�ามนหนกทมราคาต�าใหเปนน�ามนใส เมอกอนนสวนตางของราคาน�ามนส�าเรจรปกบน�ามนหนกยงนอย มนกเลยไมเกดสกท แตเทคโนโลยถามวามไหม กม พอถงเวลาทส วนต างตรงนมากขน กท�าให ค มทางเชงเศรษฐกจ แตสวนใหญแทบจะ On Shelf ซงแตกตางกบปโตรเคมทเทรนมนเปลยนไปตามความตองการผบรโภค ในภาพรวมของโรงกลนผมวา Disruptive มนไมคอยม

ผลตภณฑทเปน Commodity คอกลนน�ามน พอกลนน�ามนเสรจ Differentiation ของผลตภณฑกมไมมาก ท�าตามสเปกทกอยางเลย เพราะฉะนนการวจยและพฒนาของไทยออยลไมไดเปนการวจยและพฒนาผลตภณฑใหม ๆ การพฒนาเทคโนโลยทผานมาจะเปนการพฒนากระบวนการผลตเสยสวนใหญ ไมวาจะเปนการลดตนทนการผลต กด หรอจะเปนการเพม Yield ของผลผลตกด กยงอยภายใตกรอบของผลตภณฑเหมอนเดม บวกกบการทวาผลตภณฑของไทยออยลถงแมจะหลากหลายแตยงไมออกไปนอกกรอบผลตภณฑทสมผสผบรโภคจรง ๆ หรอสะทอนความตองการของผบรโภคจรง ๆ พฒนาการ R&D ของไทยออยลทดขนเปนล�าดบ จะมงเนนเรองกระบวนการผลตมากกวา ผมคดวาตอไปไทยออยลจะไปเพมน�าหนกทจะท�าเกยวกบผลตภณฑมากขน หรอตอยอดไปผลตภณฑทมความตองการของตลาดทประเทศไทยยงไมมเทคโนโลยหรอยงไมมผผลต ซงปจจบนเรามโครงการท�า LAB (Linear Alkyl Benzene) เปนสารลดแรงตงผว เมองไทยไมมคนผลต ตองน�าเขาอย เทคโนโลยน เรากก�าลงท�าแตยงอย ในวงคอนขางจ�ากด เราตองใชวธรวมทน จากนนเรากตอยอดศกษาจากตรงนนไป จะคอย ๆ เปนไปตามล�าดบ ไมไดรวดเรวเหมอนบรษทอนทเขาอยใกลผบรโภค

สงทสาคญคอเราตองมโจทยทถกตอง

ภาคเอกชนแบบพวกเรากคงเปนเสยงสะทอนวาจรง ๆ แลว ผบรโภคตองการอะไร

การตงโจทยถกมนกสาเรจไปครงหนงแลว

U&I Collaboration

COVER STORY

10

PETROMAT: อยางตอนนราคาน�ามนตกลงมาคอนขางเยอะ ไมทราบวามผลตอนโยบายของบรษทหรอเปลาครบ

คณอธคม: ในแงของงบประมาณกตองมการปรบตามสภาวะ แตวาทศทางคงไมเปลยน เพยงแตวาเราจะขยบทรพยากรไปทางไหนมากกวากน ทผ านมาไทยออยลเนนไปเรองการพฒนากระบวนการผลต จากนต อไปคงจะตองแบง เรมขยบมาท New Product Innovation มากขน

PETROMAT: ผมเหนวามการท�าเรองความรวมมอระหวางไทยออยลกบมหาวทยาลยมาระดบหนง ตอนนกเปนนโยบายภาครฐทอยากให มหาวทยาลยกบอตสาหกรรมท�างานรวมกนใกลชดมากขน ทางคณอธคมมองวาไทยออยลจะขยบตรงนตอยงไงครบ ทราบมาวาไทยออยลมความรวมมอหลายท เชน วทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคม หรอ สวทช.

คณอธคม: ผมคดวากรอบเดมทท�าอย กคอนขางไปไดด แตทส�าคญคอเราตองมโจทยทถกตอง ภาคเอกชนแบบพวกเรากคงเปนเสยงสะทอนวาจรง ๆ แลว ผบรโภคตองการอะไร การตงโจทยถกมนกส�าเรจไปครงหนงแลว ทผ านมาสงทเปนปญหาปกตของการท�า R&D ไมใชตอบไมตรงค�าถาม แตเปนถามไมตรงกบค�าตอบ ความหมายกคอ การตอบไมตรงค�าถาม เราอาจจะมค�าถามหรอมโจทยทถกตอง แตสงทคนความาอาจจะยงตอบไมได แตวาในทางกลบกน ถามไมตรงค�าตอบ เหมอนเรามงานวจยอยเยอะแยะเลย แตไมตรงค�าถามคอไมตรงกบสงทตลาดตองการ ซงตรงนภาคเอกชนชวยไดเยอะ ในกลม ปตท. เองกก�าลงเรมเรองเทคโนโลยฟนดทจะสนบสนนการลงทนเพอท�าเทคโนโลย หรอวา R&D ซงในภาคเอกชนยงไมมแบบน ในภาครฐมอยแลวโดยการบรหารจดการเปนของ สวทช. โดยเรมตนจะเปนภายในกล ม ปตท. กอน มกลมเทคโนโลยเกยวของกบ Renewable ส�ารวจและผลต เปนตน แลวแตละคนทจะสนบสนนกจะมเมนใหเลอกวาเงนจะไปลงทไหน แตวาจะเลอกลงเปนเทคโนโลยเลยไมไดนะครบ ตองเลอกเปนกล มเทคโนโลยแตว าทศทางคงไมเปลยน เพยงแตว าเราจะขยบทรพยากรไปทางไหนมากกวากน ทผานมาไทยออยลเนนไปเรองการพฒนากระบวนการผลต จากนตอไปคงจะตองแบง เรมขยบมาท New Product Innovation มากขน

PETROMAT: คลาย ๆ Hedge Fund หรอเปลาครบ

คณอธคม: จะคลาย Venture Capital ทจรงกคอ Private Venture Capital นนแหละ ทางกลม ปตท. เอง หลายบรษทกไปลง Venture Capital ตางประเทศ แตจรง ๆ ในกลมเองมเทคโนโลยเยอะแยะเลย ทบางบรษทมทรพยากรหรอไอเดย กาวไปแลวบาง แตวางบสนบสนนอาจจะนอย ยงไปด�าเนนการตอไมได แตวาบรษทอนมความสนใจเทคโนโลยน กเอาเงนมาลง ซงไอเดยตรงนถาท�าไดกขยายไปนอกกล มกได แตตอนนยงตงไมไดเพราะไมมกฎหมายรองรบเรองมาตรการดานภาษ ซงภาครฐอาจจะตองมาชวย

PETROMAT: ค�าถามสดทายนะครบ ภาคเอกชนอยากจะใหภาคการศกษามการปรบเปลยนกระบวนทศนอยางไรบาง เพอใหความรวมมอดขน

คณอธคม: ผมวาการทท�างานรวมกบภาคเอกชนนถกตอง แตทเรยนไปแลววาคนทลงทนหรอคดดาน R&D ของเอกชน สวนใหญตองเปนบรษททใหญและมทรพยากรมาก สวนบรษทรายยอยพวก SMEs ซงเขาใกลชดผ บรโภคและมโจทยกลบไมสามารถทจะเขามาได ท�าอยางไรภาคการศกษาถงจะเข าถงผ ประกอบการรายย อยได ตรงนจะดมาก เพราะรายใหญทร โจทยจากรายยอยกด แตถารายใหญทยงไมรโจทยจากรายยอยกจะวนอยตรงนแหละ โดยเฉพาะอยางยงเทคโนโลยทตอบสนองความตองการของเมกะเทรนด ไมว าจะเรองโลกรอน Urbanization, Aging Society หรอเรองการลดขยะในสงคมเมอง ผมวาเปนอะไรทส�าคญมาก

สดทายน PETROMAT ขอขอบคณ คณอธคม เตบศร เปนอยางสง

ทไดสละเวลาอนมคามาใหมมมองจากประสบการณทางธรกจ

การหาโจทยวจยทตรงกบความตองการของผบรโภค ซงมประโยชนตอการทา

U&I Collaboration และพนจากปญหา “ถามไมตรงกบคาตอบ” สกท

U&I Collaboration

วจย มหาวทยาลย อตสาหกรรม เปนไปได

INTERVIEW

12

ก ารวจยและพฒนาเปนสงทช วยขบเคลอนเทคโนโลยใหกาวหนาทนสมยมากขน แตจะส�าเรจไดนนจ�าเปนตองอาศยความรวมมอจากทกฝายทงภาครฐและภาคเอกชน เพอรวมกนศกษาถงปญหาและแนวทางแกปญหาทมอยใหหมดไป PETROMAT Today ฉบบนไดรบเกยรต จาก ดร.สนต กลประทปญญา Director, Southeast Asia Research & Development จาก UOP, A Honeywell Company, USA ซ งท านจะมาเลาประสบการณทเคยรวมงานในการพฒนางานวจยกบท งบรษทเอกชนและสถาบนการศกษามากมาย เพอเปนแนวทางและใหขอคดแกผท�าวจยทกคนในการพฒนางานวจยใหกาวสความรวมมอระดบอตสาหกรรม

PETROMAT: ในมมมองของอาจารย งานดานวจยและพฒนา (R&D) ส�าหรบประเทศไทยเปนอยางไรบาง

ดร.สนต: การท�างานวจยของเมองไทยทงภาคการศกษาและภาคอตสาหกรรม ยงอยในขนทเรยกวา วจย (Research) ยงไมถงขน พฒนา (Development) ผมอยากใหทกคนคดถงค�าถามวา จดประสงคของการวจยในมหาวทยาลยหรอในอตสาหกรรม คออะไร และเพออะไร อาจารยในมหาวทยาลยบางกลมจะอยแตกบวชาการตลอดเวลา ท�าหนาทสอนหนงสอนกเรยน แตควรค�านงถงอกหนาทหนงคอ ตองสรางชอเสยงใหกบตนเอง สงทเหนไดคอ การตพมพผลงานวชาการ (Publication) ซงเปนหวใจของการวจย ถาไมท�าวจยความรตาง ๆ กจะลดนอยลงไป ตองรจกอานผลงานวจยใหม ๆ เพอพฒนาความรและรทนเทคโนโลยทพฒนาตลอดเวลา และสอนใหนกเรยนรจกการท�าวจย รจกคดวเคราะหปญหาและหาวธแกปญหาทเกดขน ส�าหรบการท�าวจยในอตสาหกรรมเพอทจะแกปญหาทเกดขน สรางชอเสยงใหกบบรษท ปรบปรงเทคโนโลยทมอยและพฒนาผลตภณฑใหม ๆ ใหกาวทนเทคโนโลยทเกดขน สรางความรใหกบนกวทยาศาสตรเพอแกปญหาใหลกคา และเชอมโยงกบนกวทยาศาสตรทอน ๆ เพอท�าความรจกและแลกเปลยนความรซงกนและกน

ดร.สนต กลประทปญญำDirector, Southeast Asia Research & Development UOP, A Honeywell Company, USA

อำนตอหนำถดไป...

U&I Collaboration

INTERVIEW

14

PETROMAT: อยากใหอาจารยชวยแนะน�าถงแนวทางในการสรางความรวมมอในการท�าวจยระหวางมหาวทยาลยและภาคอตสาหกรรม

ดร.สนต: เราตองร ถงความตองการของมหาวทยาลยและภาคอตสาหกรรมกอนจงจะท�าใหเกดความรวมมอระหวางกนได สงทมหาวทยาลยตองการจากภาคอตสาหกรรม คอ (1) งบประมาณสนบสนนการวจย (2) มจดประสงคในการท�าวจยทชดเจน (3) ไดรบความรวมมอและสนบสนนเทคโนโลย (4) มข อมลเกยวกบเครองมอ/อปกรณทใช ส�าหรบการขยายขนาดงานวจยสระดบอตสาหกรรม เพอเปนแนวทางในการพฒนางานวจยใหสามารถน�าไปใชประโยชนในระดบอตสาหกรรมได และ (5) มการท�าสญญาตกลงรวมกนอยางชดเจนในการจดลขสทธของงานวจยและเพอตพมพ/เผยแพรงานวจย ส�าหรบสงทภาคอตสาหกรรมใชในการเลอกอาจารยมารวมวจยจากประสบการณของผม คอ (1) ความนาเชอถอของอาจารย (2) มผลงานวจยและความเชยวชาญตรงกบงานวจยทตองการศกษา (3) นกวจยสามารถเชอมโยงระหวางความรดานวทยาศาสตรสธรกจได (4) สามารถคดคนนวตกรรมใหมทมมลคา และ (5) สามารถรวมมอท�างานเปนทมได

ถาเราทาใจไมไดวาเราจะหยดทไหนสกแหง ไมพอใจสงทตนมอย

ชวตของเราจะไมมความสข

ดร.สนต กลประทปญญา รวมบรรยายในงาน PETROMAT Seminar ประจาป 2558

ดร.สนต กลประทปญญา บรรยายพเศษแกนกศกษาวทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคม จฬาฯ

PETROMAT: สงทจะท�าใหนกวจยประสบความส�าเรจในการท� าว จ ย และผล ตผลงานว จ ย เป น ทต อ งการของอตสาหกรรม คออะไร

ดร.สนต: สงทจะท�าใหโครงการวจยประสบความส�าเรจไดนน ตองอาศยปจจยหลายประการ ซงขอยกตวอยาง ดงน (1) Project selection คอ การเลอกหวของานวจยสงนเปนหวใจของการท�าวจย การลงมอท�างานวจยไมใชเปนสงทยากแตจะท�าอะไรนนเปนสงทยากกวา เพราะการเลอกโครงการทเหมาะสมเปนสงส�าคญทจะท�าใหไดผลประโยชนและมชอเสยงตามมา จงตองมการศกษาขอมลดานความตองการของลกคาและทองตลาด เชน อตสาหกรรมหรอสงคมตองการอะไร ใชเทคโนโลยอะไร มคนใชเทคโนโลยนแลวหรอยง ถาพบวาเทคโนโลยนนไมมในเมองไทย เราจะท�าอยางไร ท�าวจยตอไปไหม และเมอท�าส�าเรจไดแลวจะสามารถขยายขนาดไปสระดบใหญขนไดไหม มขอมลเพยงพอหรอไม สงเหลานจะเปนสงทตองศกษากอนทเราจะเลอกพฒนางานวจยขนมาสกชนหนง เพอน�าไปสการตงจดประสงคการวจยทชดเจน (2) Think out of the box คอ การคดนอกกรอบ ในกรณน ผมตองการจะชใหเหนวา นกวจยหรอนกวทยาศาสตรตองเกงทกคนอยแลว แตการทเราเกงทางวชาการไมจ�าเปนวาในทางปฏบตจะปฏบตไดดเหมอนกนทกคน บางคนอาจคดแกปญหาไดแตกฉานภายในวนเดยว บางคนอาจใชเวลาหลายวนหรอคดไมออกเลยกได การคดนอกกรอบนจะเปนวธการทจะท�าอยางไรถงจะท�าใหเรามความคดสรางสรรค ยกตวอยางเชน การน�าเทคโนโลย 2 อยางมาเชอมตอกน หรอน�ามาตอยอดเพอใหเกดเทคโนโลยใหม ๆ และพฒนาใหมประสทธภาพมากยงขน

PETROMAT ขอขอบคณ ดร.สนต กลประทปญญา

ทไดสละเวลามาใหความร บอกเลาประสบการณ

และแงคดด ๆ ใหกบพวกเรา ทาใหหลาย ๆ คนเกดแรงจงใจ

ในการพฒนางานวจยใหกาวสระดบอตสาหกรรมมากยงขนคะ

15

PETROMAT: ส�าหรบ PETROMAT อาจารยมขอแนะน�าหรอแนวทางในการด�าเนนการอยางไรบาง

ดร.สนต: ในความเหนของผม PETROMAT มศกยภาพทจะเปนศนยความเปนเลศได มนกวจยทมความเชยวชาญหลายทาน ผมจงขอแนะน�าใหนกวจยชวยกนศกษาถงทศทางของเมองไทยวาจะเดนหนาไปทางไหน สงไหนทเมองไทยตองการ จากนนรวมกนคดโครงการวจยทสอดคลองขนมาทใชประโยชนจากความสามารถของเราไดและรวมมอกนท�างานเปนทม รวมถงพยายามหาความรวมมอจากภาคอตสาหกรรมเพอใหเกดโครงการวจยขนเปนรปธรรม และสามารถท�าประโยชนใหกบประเทศได

PETROMAT: อยากใหอาจารยฝากแงคดถงนกวจยทกคนเพอเปนแรงกระตนใหสามารถพฒนางานวจยตอไปคะ

ดร.สนต: นกวจยควรสนกและรกงานทท�าเพอใหเกดแรงจงใจในการท�างาน ซงจะท�าใหไดผลงานทด ถาไดท�าโครงการวจยรวมกบผอน ใหคดวาเราท�าโครงการวจยเพอตวเราเองจะท�าใหเรามความสขกบงานทท�า นอกจากนควรพอใจในรายไดทเปนอย ควรออกก�าลงกายเพอใหมสขภาพทด และสงส�าคญอกอยาง คอ ถาชวตครอบครวมความสขจะมสวนชวยใหประสทธภาพในการท�างานดขน

ดร.สนต กลประทปญญา ถายรปรวมกบ นกวจยจาก Thai Oil, PTTGC และ PTTRTI

ท UOP Seelig School, Riversides Plant, IL, USA

เราควรสนกและรกงานททาเพอใหเกดแรงจงใจในการทางาน ซงจะทาใหไดผลงานทด

ถาไดทาโครงการวจยรวมกบผอน ใหคดวาเราทาโครงการวจยเพอตวเราเอง

จะทาใหเรามความสขกบงานททา

(3) Teamwork คอ การท�างานร วมกนเป นทม ในอตสาหกรรมเราจะท�างานรวมกนเปนทม บางโครงการเราตองการความเชยวชาญจากนกวจยหลาย ๆ ทาน เรากจะมประชมทกเดอนเพอสรางการท�างานรวมกนเปนทม และเมอไดผลตภณฑออกมาแลว เราตองใหเครดตกบทมของเราทกคน (4) Select the right partner คอ การเลอกคนให เหมาะสม เป นการเลอกอาจารย หรอผ เช ยวชาญทจะมาท�างานวจยรวมกนใหมความสามารถเหมาะสมตรงกบงานทเราจะศกษา และตองสามารถรวมกนท�างานเปนทมได

ดร.สนต กลประทปญญา รวมงานPTT Group/UOP R&D

Technology Workshop in Bangkok

U&I Collaboration

RESEARCH

16

University & Industry Collaborationเรองโดย... ภสรชาพร สเขยว

โครงการวจยนไดรบการสนบสนนงบประมาณจากบรษท เอสซจ เคมคอลส จ�ากด ใหศกษาลกษณะสมบตและพฒนาสารเคลอบผวทมสมบตการเปลงรงสความรอน (Emissivity) ทอณหภมสงตงแต 1,000-1,500 องศาเซลเซยส โดยพจารณาองคประกอบทางเคมของสารเคลอบผวและบทบาทของสารประกอบออกไซตทมผลตอการเปลงรงสความรอนของสารเคลอบผว ผสมกบตวกลางทประกอบดวยสารละลายกรดฟอสเฟอรก แลวเคลอบลงบนผววสดฉนวนความรอนทนไฟดวยการจ มเคลอบ แลวตรวจวดคาสภาพการเปลงรงสความรอนของสารเคลอบผวดวยเครองไพโรมเตอร และตดตงชดของเทอรโมคปเปล เพอใชในการตรวจวดอณหภม ณ ต�าแหนงตาง ๆ ภายในเตาและพนผวของชนงาน ผลจากการบนทกการเปลยนแปลงสภาพการเปลงรงสความรอนและการเปลยนแปลงอณหภมดวยเครองบนทกขอมลอตโนมต พบวาสารประกอบออกไซดขางตนมการเปลงรงสความรอนทสง และก�าลงจะพฒนาเปนสตรเคลอบตอไป

ผชวยศำสตรำจำรย ดร.ธนำกร วำสนำเพยรพงศภำควชำวสดศำสตร คณะวทยำศำสตร

จฬำลงกรณมหำวทยำลย (CU-MS)

กำรพฒนำวสดทมสภำพเปลงรงสสงส�ำหรบใชงำนทอณหภมสง

การวจยและพฒนาในมหาวทยาลยเปนการศกษาเพอพฒนาเทคโนโลยใหกาวหนามากยงขน โดยศกษาเทคโนโลยใหม ๆ ทมความเปนไปไดจากความรทางทฤษฎ การท�าวจย และบทความทางวชาการตาง ๆ แตหลายครงเมอน�าไปใชงานในระดบอตสาหกรรม มกประสบปญหาในการน�าไปประยกตใชในกระบวนการผลตจรง เชน ปญหาในเรองการลงทนเครองจกรใหมทมราคาสง ตนทนการผลตสง กระบวนการผลตทแตกตางไปจากเดมมาก เปนตน ปญหาเหลานท�าใหในปจจบนเกดความรวมมอกนระหวางภาคการศกษากบภาคอตสาหกรรมทจะพฒนางานวจยใหน�าไปใชประโยชนเชงพาณชยได PETROMAT ใหความส�าคญและผลกดนใหเกดงานวจยรวมระหวางภาคการผลตและมหาวทยาลยอยางตอเนอง โดยจะเหนไดจากจ�านวนโครงการทเพมขนอยางกาวกระโดดใน 2 ปทผานมา ใน PETROMAT Today ฉบบนจะขอน�าเสนอตวอยางงานวจยทไดพฒนารวมกบอตสาหกรรม ดงน

แนวคดและทฤษฎการเคลอบผวเพอเพมการเปลงรงสความรอน ชดอปกรณและเตาเผาส�าหรบการทดสอบ

ป 25551 โครงกำร

ป 25575 โครงกำร

ป 25563 โครงกำร

ป 255814 โครงกำร

Petro Gas Saudi

** ถงเดอนสงหำคม 2558

การขนสงน�ามนดบผานทอเปนกระบวนการทพบเหนไดทวไปในอตสาหกรรมปโตรเลยม น�ามนดบสวนใหญมความหนดสง อกทงโดยปกตแลวอณหภมของสงแวดลอมภายนอกทอมกจะต�ากวาอณหภมของน�ามนดบภายในทอ น�ามนดบจงเกดการสญเสยความรอน อณหภมจะลดลงเรอย ๆ ตามระยะทางและเวลาทเปลยนแปลงไป ซงจะท�าใหทออดตนได ดงนน การขนสงน�ามนดบผานทอจะไมสามารถด�าเนนการตอได เพอปองกนหรอลดความรนแรงจากการสญเสยประสทธภาพทเกดขน จงท�าการเขยนโปรแกรมคอมพวเตอรเพอศกษาพฤตกรรมการไหลภายในทอขนสงน�ามนดบทมความซบซอน และท�านายการเกดไขในระบบทอ โดยน�าความรทางพลศาสตรของไหลเชงค�านวณมาใชในการแกปญหาการไหล ผลทไดพบวา โปรแกรมจ�าลองมความนาเชอถอ โดยท�าการเปรยบเทยบความถกตองกบการทดลองจรงและโปรแกรมส�าเรจรป โปรแกรมทไดสามารถใชท�านายพฤตกรรมการไหลของน�ามนดบ รวมถงการเกดไขภายในระบบทอไดอยางแมนย�า

ปจจบนการพฒนาน�ามนเชอเพลงชวภาพในอตสาหกรรมไดรบความสนใจอยางตอเนอง การผสมน�ามนเชอเพลงด วยกระบวนการไมโครอมลชน (Microemulsion Fuel) เปนหนงในเทคโนโลยทไดรบความสนใจอยางกวางขวาง เนองจากเปนกระบวนการทไมซบซอนและใชพลงงานต�า และสามารถน�าน�ามนพชหรอน�ามนพชเสอมสภาพมาเปนวตถดบไดโดยตรง การศกษาวจยนเปนการพฒนาสวนผสมของน�ามนชวภาพจากกระบวนการไมโครอมลซฟเคชนจากน�ามนปาลม ดเซล และแอลกอฮอล โดยใชสารลดแรงตงผวและสารลดแรงตงผวรวม ในการท�าใหเชอเพลงเหลวอย ในสภาพรเวรสไมเซลไมโครอมลชน (Reverse Micelle Microemulsion) ในงานวจยนไดศกษารวมกบอตสาหกรรมถงผลของชนดสารลดแรงตงผวและสารลดแรงตงผวรวม สดสวนตาง ๆ ของเชอเพลงผสม เพอใหไดน�ามนชวภาพทมความใสและเปนเนอเดยวกน นอกจากนยงสามารถน�าขอมลทไดมาเปนแนวทางในการก�าหนดความเปนไปไดทางเศรษฐศาสตรของการใชน�ามนเชอเพลงอยางเปนรปธรรม

17

กำรพฒนำน�ำมนชวภำพจำกกระบวนกำรไมโครอมลชนจำกน�ำมนปำลมส�ำหรบกำรใชเปนเชอเพลงในอตสำหกรรม

โปรแกรมจ�าลองรปแบบการเปลยนแปลงอณหภมของของไหลภายในทอขนสงน�ามนดบ

อำจำรย ดร.อมพรำ เจรญแสงวทยำลยปโตรเลยมและปโตรเคมจฬำลงกรณมหำวทยำลย (CU-PPC)

แผนภาพการละลายของผสมทสภาวะไมโครอมลชน ระหวางน�ามนปาลม น�ามนดเซล เมทานอล

รวมกบสารลดแรงตงผวชนดไมมประจ

Reverse Micelle Microemulsion

กำรพฒนำโปรแกรมจ�ำลองรปแบบกำรเปลยนแปลงอณหภมของของไหลภำยในทอขนสงน�ำมนดบ

ผชวยศำสตรำจำรย ดร.เบญจพล เฉลมสนสวรรณภำควชำเคมเทคนค คณะวทยำศำสตร

จฬำลงกรณมหำวทยำลย (CU-CT)

Petro Gas Saudi

รปแบบของการเปลยนแปลงอณหภมทไดจากโปรแกรมทพฒนาขน

U&I Collaboration

“PETROMAT Link:The Gateway to Innovations”

รศ. ดร.ศรพร จงผำตวฒรองผอ�ำนวยกำร PETROMAT และนกวจยจำกวทยำลยปโตรเลยมและปโตรเคม จฬำฯ

Look Around

18

เรองโดย... อรนนท คงเครอพนธ

ดร.บตรำ บญเลยงTechnology Intelligence Manager

จำก SCG Chemicals

PETROMAT รวมกบวทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคม จดงาน PETROMAT & PPC Symposium ขนเปนประจ�าทกป ซงในปนเปนปท 6 แลว PETROMAT ไดจดงานเสวนาในหวขอ “PETROMAT Link: The Gateway to Innovations” เพอเป นการแลกเปลยนความคดเหนและขอเสนอแนะในการท�างานวจยร วมกนระหว าง PETROMAT กบภาคอตสาหกรรม โดย PETROMAT ไดรบเกยรตจากหลาย ๆ หนวยงานมาเขารวมเสวนาและเสนอความคดเหน อาท สกอ., iTAP, SCG Chemicals, PTTGC, บางจาก, มหาชยพลาสตก เปนตน โดย PETROMAT Today ฉบบนขอน�าเสนอประเดนส�าคญบางสวนในงานมาเสนอทานผอานดงน

วนองคารท 21 เมษายน 2558 เวลา 10.30 – 12.00 น.ณ หองประชมชน 7 อาคารเฉลมราชกมาร 60 พรรษา

ผมไดร จกกบ PETROMAT มาไมเกน 3 ป เ รมจากม โอกาสเข ามาคยกน แล วร สกว าไม ม Academic Wall เกดขน อกทงหนวยงานมผเชยวชาญหลายทานรวมงานวจยใน PETROMAT ดวย ดงนนจ ง ตดสนใจเ รมท�าสญญากรอบใหญ ขนระหว าง SCG Chemicals กบ PETROMAT เมอทางบรษทมโจทยงานวจยหรอปญหาเกดขนกสามารถเขามาพบ PETROMAT ได ทนท หลงจากนน PETROMAT กด�าเนนงานตอไปจนส�าเรจ ซงเรยกวาเปน One-Stop Service ไดเลย นอกจากน ผมยงมข อเสนอแนะให ทาง PETROMAT รกษาระดบ Technical Excel lence ไว โดยต องพยายามหาจดหลกและรวบรวมเทคโนโลยงานวจยทเชยวชาญของนกวจยใน PETROMAT เพอใหทางภาคอตสาหกรรมไดเหนศกยภาพมากขน

ปจจบน PETROMAT มโครงการวจยรวมกบเอกชนแลวหลายโครงการ และมอกหลายโครงการทอยระหวางด�าเนนการเจรจาและเขามาเพอปรกษาและรบฟงขอเสนอแนะจากนกวจยทเชยวชาญแลวน�าไปแกไข/ปรบปรงพฒนาระบบตอไป ซงทาง PETROMAT มความพรอมและยนดทจะเปนสวนหนงในการแกปญหาของภาคอตสาหกรรมเพอการพฒนาประเทศอยางยงยน

ดร.จำรรนทร ภระยำผอ�ำนวยกำรกลมสงเสรมสนบสนนและเผยแพรงำนวจยจำก สกอ.

สกอ. นอกจากสนบสนนทนใหแก PETROMAT เพ อ ให เกดผลงานวจยแล ว ย งพฒนาบคลากรโดยใชทกษะเชงวชาการและการตพมพดวย ปจจบนไดเรมส งเสรมงานวจยเชงพาณชยเพอตอบสนองภาคอตสาหกรรมโดยเฉพาะ SMEs มากขน นอกจากนยงมการสรางนวตกรรมใหม ๆ ระดบชมชนเพมขนดวย

งานเสวนา

U&I Collaboration

Get to Know

20

เรองโดย... ภสรชาพร สเขยว

PETROMAT in U&I

การพฒนางานวจยใหกาวหนาไดนนจะตองอาศยความรวมมอกนระหวางผศกษาวจยกบผทน�างานวจยไปใชประโยชนไดจรง ส�าหรบศนยความเปนเลศดานเทคโนโลยปโตรเคมและวสด หรอ PETROMAT ของเรามบทบาทในการชวยประสานงานวจยและชวยคดสรรผเชยวชาญใหตรงกบงานวจยเพอใหเกดความราบรนในการด�าเนนงานวจยรวมกน PETROMAT มทมวจยทมความเชยวชาญในศาสตรดานปโตรเคมและวสดจาก 4 มหาวทยาลย และมความรวมมอจากหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชน

วทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคม

ภาควชาเคมเทคนค ภาควชาวสดศาสตร และภาควชาเคม

ภาควชาวศวกรรมเคม และสาขาวชาเคม

เชงฟสกส

ภาควชาวทยาการและวศวกรรม

หนวยงานรฐอน ๆสาขาวชาวศวกรรมพอลเมอร

งานวจยดานพลงงานชวมวล และการขนสง

นามนดบภายในทอ

การดกจบกาซคารบอนไดออกไซด

การใชประโยชนจากของเสยในโรงงานผลต

ไบโอดเซลการสกด

สารแอโรแมตกส วสดดดซบทางเคม และการพฒนาวสดตาง ๆ

การผลตไฮโดรเจนจากนาเสย

การปรบปรงคณภาพน�าเสยจากการผลตไบโอแกส

มความรวมมอในการจดงานเสวนาในงาน

InterPlas Thailand (ป พ.ศ. 2554 – 2558)

เปนความรวมมอดานการท�าวจยกบนกวจยในสถาบนรวมของศนยฯ ในโครงการวจยตาง ๆ เชน

ภำคเอกชน

ภำครฐ

Everyday PETROMAT

21

Energy Biosciences Institute (EBI) เปนสถาบนวจยท จดตงขนมาจากความร วมมอระหว างภาคการศกษา ได แก University of California at Berkeley, Lawrence Berkeley National Laboratory, และ University of Illinois at Urbana-Champaign (UIUC) และ ภาคอตสาหกรรม คอบรษทน�ามน BP เพอศกษางานวจยรวมกนในดาน Cellulosic Fuels เปนการสกด Cellulose ในหญา เศษไม ฟางขาว ซงขาวโพดและวสดเหลอทงจากการเกษตร โดยผานกระบวนการจนไดน�าตาลและน�าไปหมกใหได เอทานอลเพอน�าไปเปนเชอเพลงหรอน�าไปผสมเปนน�ามนแกสโซฮอลตอไป EBI ยงมงานวจยทรวมกนในดาน Petroleum Microbiology โดยศกษาดาน Microorganisms ของน�ามนปโตรเลยมเพอน�าไปปรบปรงกระบวนการกลนน�ามนตอไป นอกจากนยงมงานวจยศกษาดาน Biolubricants และผลตภณฑพลอยไดอน ๆ ทาง Bio-Based อกดวย โดยมการลงทน 500 ลานเหรยญสหรฐ เปนระยะเวลา 10 ป ส�าหรบประเดนส�าคญในการตกลงความรวมมอคอเรองทรพยสนทางปญญา (IP) ควรมขอตกลงใหชดเจนเพอผลประโยชนของทงสองฝาย โดยโครงการดงกลาวไดตงคา IP ไว 100,000 เหรยญสหรฐ ในการตอใบอนญาตตอป

วทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคม จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดท�าขอตกลงรวมมอในการท�างานวจยกบ บรษท ไทยออยล จ�ากด (มหาชน) โดยมการจดตงหองปฏบตการ TOP-PPC Collaboration Unit ขนเพอเปนหนวยวจยและพฒนารวมโดยมเจาหนาทของบรษทฯ มาท�างานอยในพนทของวทยาลยฯ ท�าใหสามารถผลกดนโครงการวจยตาง ๆ ภายใตความรวมมอใหส�าเรจลล วงไปดวยดหลายโครงการ รวมทงได ขยายผลไปส การใช งานจรงในโรงกลน อาท โครงการเกยวกบการประหยดพลงงานในหอกลน โครงการทดสอบตวเรงปฏกรยาส�าหรบกระบวนการผลตน�ามนดเซลทสามารถขยายผลไปสหองทดสอบมาตรฐานในอนาคตดวย

ทมำ: - http://cenm.ag/collab- http://energybiosciencesinstitute.org

ทมำ: - http://research.chula.ac.th/web/cu_online/2552/vol_39_2.htm- http://ryt9.com/s/prg/1614076- https://youtube.com/watch?v=f0HYC8m5DBM

Biosciences Institute (EBI)

R&D Collaboration UnitTOP-PPC

U&I Collaboration

GAMES

4

GAMES PETROMAT Today ฉบบนยงมของรางวลพเศษเปน เชคของขวญมลคำ 500 บำท และ แกว 15 ป PETROMAT จ�านวน 5 รางวล เพยงสงค�าตอบทางอเมล ไปรษณยหรอเฟสบค ภายในวนท 30 พฤศจกายน 2558 ทางทมงานจะท�าการจบรางวลและประกาศรายชอผโชคดทางวารสารฉบบตอไป

ประกำศรำยชอผโชคด

ไดรบรำงวลเชคของขวญมลคำ 500 บำท ผศ. ดร.วรดา หลอยนยง

ไดรบรำงวลแกว 15 ป PETROMAT 1. คณอรสา อตมะ 2. K.Ratakorn Buaboocha 3. K.Komsan Laokamon 4. K.A Supachai 5. คณรชนกร โหรชยยะ info@petromat.org petromat

“รบสงค�ำตอบมสทธลนรบรำงวลทกทำน”

1. ............................ 2. ............................

3. ............................ 4. ............................

สถำบนรวมภำยใต “PETROMAT” ประกอบดวย มหำวทยำลยใดบำง

สปำเกตตย�ำพรกเผำเบคอนไซสมนษย (69 บำท) เพมหอยลาย (+10 บาท)

ยกษอนเตอร สเตกหมจำนใหญไซสยกษ (349 บำท) เพมเครองเคยง สปาเกตตซอสข เมา (+10 บาท) ทอปปงดวยไขดาว (+10 บาท)

Food Corner by PETROMAT

โซดาไฟ หรอ Caustic soda ชอเคมคอ Sodium hydroxide สตรเคมคอ NaOH เปนของแขงสขาว มทงแบบทเปน เกลด เปนผงและเปนเมดครงวงกลม มฤทธเปนดาง ดดความชนไดด ละลายน�าไดด

โซดาไฟ ทใชโดยทวไปจะอยในรปของแขง หรอถกเตรยมเปนสารละลายทความเขมขน 50% โซดาไฟจะถกใชในอตสาหกรรมสบ อตสาหกรรมกระดาษโดยใชเปนสารฟอกขาวเยอกระดาษ ผลตภณฑซกฟอก เคมภณฑท�าความสะอาด อตสาหกรรมเสนใยและสงทอในขนตอนการปรบสภาพเสนใย การบ�าบดน�าเสยโดยปรบสภาพน�าทมฤทธเปนกรดใหเปนกลางและใชตกตะกอนโลหะหนก

โซดาไฟกบการทาความสะอาด โซดาไฟถกใชอยางแพรหลายในการท�าความสะอาดทอทอดตนดวยไขมน โดยน�าโซดาไฟมาละลายน�าแลวเทราดลงไปในทอ ไขมนจะถกไฮโดรไลซดวยดาง (เชน โซดาไฟ) เกดเปนเกลอของกรดไขมนหรอสบ ซงสบทเกดขนสามารถละลายน�าได เรยกวาปฏกรยา Saponification ซงในอตสาหกรรมการท�าความสะอาด จะใช โซดาไฟ ในการท�าความสะอาดอปกรณทปนเปอน oil, grease เชนกน

เรองโดย... ธรยา เชาวขนทด

เปดบรการทกวน ตงแต 10.30 - 22.00 น.

ซอยจฬา 50 (ในยเซนเตอร) ถ.พระราม 4 ปทมวน กรงเทพมหานคร

https://www.facebook.com/eatyoryuk

0850277760

โคกยกษ (49 บำท)

รานอาหารตามสงแนวใหม “ไซสมนษย” หรอ “ไซสยกษ” คณเลอกสงไดตามใจ

จ�ำบะน�ำแดง (79 บำท)ไอศกรมยกษ (99 บำท)

บอยครงทถงเวลามออาหารแลวหลาย ๆ ทานคดไมออกวาจะรบประทานเมนอะไร PETROMAT ขอแนะน�าทางเลอกหนงทอาจจะตอบโจทยปญหาทานได ราน “ย.ยกษ” เปนรานอาหารตามสงแนวใหม “ไซสมนษย” หรอ “ไซสยกษ” ตามสโลแกนแนวโบราณวา “สามคคเตมพลง” คณเลอกสงไดตามใจ อกทงวธการสงของรานนไมธรรมดา สามารถเลอกอาหารในแบบตามใจเราและเลอกไดเยอะกวารานอาหารตามสงทวไป คดเมนไมออกเปด www.eatyoryuk.com/random แลวเลอกไซส ใชไดทงในมอถอและในคอมพวเตอร สามารถเลอกออกมาเปนเมนทไมซ�ากนได 4 ลานกวาแบบ

ยกษไทย กระเพรำหมและหมสบไซสยกษ (199 บำท) เพมไขดาวยกษ (+50 บาท)

มำม ำซอสส กไซสมนษย (69 บำท) เ พ ม ห ม กแ ล ะ ก ง (+20 บาท)

“ย.ยกษ”

ส�าหรบผอานคอลมน Food Corner by PETROMAT 5 ทำนแรก ทไปรบประทานอาหารทราน “ย.ยกษ” จะไดรบโปรโมชนพเศษจากทางราน

พเศษ!!!

โซดาไฟกบการทาความสะอาด

23บรษท วาเลนซ จ�ากด ด�าเนนธรกจใหบรการดาน Industrial cleaning ทงในประเทศและภมภาคเอเชยแปซฟก ส�าหรบอตสาหกรรมหนกทวไป เชน อตสาหกรรมโรงกลนน�ามน อตสาหกรรมปโตรเคม อตสาหกรรมผลตไฟฟา อตสาหกรรมเหลก ดวยกระบวนการทมประสทธภาพ เทคโนโลยทมคณภาพ มความปลอดภยสง และเปนมตรกบสงแวดลอม

U&I Collaboration