Wstęp

Turystyka jest formą czynnego wypoczynku, wyjazdów poza miejsce stałego

pobytu lub wędrówki w celach krajoznawczych, rozrywkowych i wypoczynkowych1.

Jest popularnym sposobem spędzania wolnego czasu. Ma duży wpływ na życie każdego

człowieka oraz na rozwój gospodarczy miejscowości, czy też regionu.

Dzięki turystyce człowiek regeneruje siły fizyczne i psychiczne, poznaje świat

oraz kształtuje swoją osobowość. Stanowi ona także formę działalności gospodarczej, w

ramach której wykształciły się różne usługi turystyczne oferowane podróżnym.

Największe znaczenie mają usługi gastronomiczne i noclegowe. Czynnikiem ważnym

dla wyboru miejsca, do którego zmierza turysta, są naturalne oraz antropogeniczne

walory turystyczne oraz kulturowe. Unikatowe walory przyrodniczo-krajobrazowe przy

odpowiedniej promocji i rozwinięciu infrastruktury, mogą przyciągać turystów

krajowych i zagranicznych, przynosząc tym samym niezmierne korzyści lokalnej

społeczności, a także tworzyć nowe miejsca pracy. Decydujący wpływ na rozwój

turystyki mają bogactwa naturalne (jeziora, lasy, malowniczy krajobraz) oraz cała

infrastruktura turystyczna.

Celem pracy jest przedstawienie walorów rekreacyjno- wypoczynkowych w

Gminie Węgorzyno.

W pracy wykorzystano informacje od mieszkańców gminy, turystów, osób

pracujących w obiektach noclegowych i żywieniowych na terenie gminy oraz

pracowników Urzędu Miejskiego w Węgorzynie.

Niniejsza praca składa się z pięciu rozdziałów oraz wniosków końcowych.

Rozdział 1 przedstawia charakterystykę gminy Węgorzyno z wyszczególnieniem

walorów turystycznych, krótką historię, a także zabytki gminy.

W rozdziale 2 omówiono i scharakteryzowano wybrane obiekty noclegowe

występujące w gminie Węgorzyno.

Rozdział 3 dotyczy bazy gastronomicznej oraz jej charakterystyki w gminie..

W rozdziale 4 przedstawione zostały walory rekreacyjne gminy Węgorzyno z

uwzględnieniem szlaków turystycznych oraz turystyki wodnej.

Rozdział 5 podsumowuje i ocenia walory rekreacyjno- wypoczynkowe. Oceny

dokonano za pomocą ankiety. Podjęto także próbę przedstawienia perspektyw rozwoju

1 Encyklopedia Popularna PWN 1997r., str. 890

5

turystyki i rekreacji w gminie. Przedstawiono i omówiono wyniki ankiety,

przeprowadzonej wśród mieszkańców i turystów gminy Węgorzyno.

Pracę zamykają wnioski wynikające z przeprowadzonych badań, a także

obserwacji autora.

ROZDZIAŁ 1

6

POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE ORAZ WALORY TURYSTYCZNEGMINY WĘGORZYNO

1.1 Usytuowanie i charakterystyka gminy

Węgorzyno położone jest na Pojezierzu Ińskim, nad rzeką Golnicą, przy

skrzyżowaniu dróg do Łobza, Ińska i Drawska Pomorskiego, oraz przy linii

kolejowej Runowo Pom. – Chojnice. Położenie geograficzne wyznaczają

współrzędne 15º34′ długości geograficznej wschodniej i 53º34′ szerokości północnej.

Miasto wraz z przyległymi miejscowościami zajmuje centralną część

województwa zachodniopomorskiego. Najbliższe sąsiedztwo Węgorzyno posiada z

miastami: Chociwel 17 km, Łobez 13 km, Drawsko Pom. 21 km, Stargard Szcz. 45 km,

Ińsko 18 km. Przeciętna odległość do Szczecina wynosi 75 km, do miejscowości

nadmorskich 80 km.

Źródło: folder Gminy Węgorzyno

Rys. 1. Mapa gminy Węgorzyno

Powierzchnia gminy wynosi 256 km², zamieszkuje ją 7.400 mieszkańców2.

2 Dane z Działu Ewidencji Ludności przy UM w Węgorzynie.

7

Pod względem obszarowym, gmina plasuje się po środku wśród gmin województwa

zachodniopomorskiego, a pod względem gęstości zaludnienia, należy do gmin o niskim

wskaźniku zaludnienia. Sieć osadnicza gminy obejmuje 30 miejscowości.

Źródło: folder gminy Węgorzyno

Rys. 2. Ludność gminy z podziałem na miasto i wieś

Naturalne uwarunkowania sprawiły, że najważniejszą rolę w rozwoju

gospodarczym gminy do roku 1990 odgrywa rolnictwo. Od początku lat

dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku dynamicznie rozwijają się małe i średnie firmy.

Obecnie działalność prowadzi ok. 305 podmiotów gospodarczych, najwięcej

podmiotów prowadzi działalność usługową i handlową. Zakłady produkcyjne

reprezentują m. in. przemysł drzewny, budowlany, mechaniki precyzyjnej. Na terenie

gminy występują korzystne warunki do rozwoju przemysłu rolno – spożywczego i

przechowalnictwa. Gmina oferuje atrakcyjne, uzbrojone w media, tereny pod inwestycje

przemysłowe, w sąsiedztwie bocznicy kolejowej w Runowie Pom. oraz działki

malowniczo położone wśród lasów i jezior, idealne dla celów rekreacyjnych i

turystycznych3.

1.2. Historia gminy Węgorzyno

3 Folder Gminy Węgorzyno

8

Herb i nazwa miasta

Na XIV – wiecznej pieczęci miejskiej symbole herbowe Borków: stojący pod

drzewem wilk w koronie.

W XVI w. nastąpiła zmiana herbu, który przedstawiał na puszystej tarczy

poziomą wstęgę. Takiego herbu używali właściciele miasta Płot. Świadczy to o

ówczesnej przynależności Węgorzyna do panów z Płot. Herb ten utrzymał się do chwili

obecnej i przedstawia on na niebieskim polu tarczy jeden (początkowo dwa)

poprzeczny, żółty pas na niektórych wersjach herbu pod i nad pasem roślinne motywy4.

Źródło: www.wegorzyno.pl

Rys. 3. Herb Węgorzyna

Nazwa miasta na przestrzeni dziejów przechodziła wiele przeobrażeń. W 1338 r.

miasto nazywało się Vangheryn, w 1414 – Wangeryn. Nazwa niezmienna od czasów

4 „Herby miast Pomorza Zachodniego”, Tadeusz Białecki, Szczecin 1991r., s. 146.

9

średniowiecza pochodzi od nazwy osobowej Węgorz, względnie od wyrazu „węgorz”.

Nazwa taka „Węgorz” znana jest ze źródeł historycznych i jest zgodna z topografią

terenu (jeziora tutejsze obfitują w tę rybę). Forma zgermanizowana – Wangerin.

Niedługo po wojnie miasto nosiło przejściowo nazwę Węgorzyn.

Rys historyczny

Najstarsze ślady osadnictwa na terenach gminy sięgają epoki brązu. W okresie

wczesnośredniowiecznym, od VII-XI wieku, wschodnie rubieże obecnej gminy

zamieszkiwało słowiańskie plemię Drawnian, a północno-zachodnie rejony plemię

Wolinian5. W okresie kształtowania się Księstwa Pomorskiego w XI-XII wieku,

nastąpił podział tutejszych ziem i przypisanie ich do trzech powstałych wówczas w

okolicy kasztelanii: kamieńskiej, kołobrzeskiej i stargardzkiej. Jednocześnie w ramach

tworzenia tych kasztelanii powstały wyodrębnione krainy z ośrodkami władzy

grodzkiej, usytuowanymi w Dobrej, Łobzie, Olesznie i Zwierzynku. W obrębie krainy

Zwierzynieckiej w XI i XII wieku powstało kilka grodów, wśród nich gród w

Węgorzynie – siedziba lokalnych możno – władców, do których należały w części

tereny obecnej gminy.

W 1257 roku znaczną część krainy Doberskiej i Zwierzynieckiej otrzymał we

władanie hrabia Guncelin von Schwerin, który oddał część swoich włości w lenno

rodzinie von Wedel z Chociwla. Pod koniec XII stulecia ziemie położone na północny

wschód od Węgorzyna, a w XIV w. samo Węgorzyno, znalazły się w rękach

wywodzącego się z Łobza rodu von Borków. Jednocześnie południową część terenu

obecnej gminy (z Dłuskiem, Ginawą, Podlipcami i Winnikami) zajęli margrabiowie

brandenburscy i włączyli te tereny w granice Nowej Marchii. Ten stan rzeczy istniał do

upadku Księstwa Pomorskiego w połowie XVII wieku. Wówczas cały teren obecnej

gminy włączony został w granice Państwa Brandenburskiego, później Królestwa,

Państwa Pruskiego i Rzeszy Niemieckiej.

Przed II wojną światową Węgorzyno było miasteczkiem rolniczo-

przemysłowym i posiadało 4 hotele, zajazd myśliwski ze strzelnicą oraz ośrodek wodny

z kabinami. Lange Straβe (dziś ulica Grunwaldzka) była przed wojną najdłuższą ulicą w

miasteczku.

5 „Miasto i Gmina Węgorzyno” Jerzy M. Kosacki, Jan Krzysztoń, Regionalna Pracownia Krajoznawcza, Szczecin 1991., s. 14.

10

Dnia 02 marca 1945 roku ulica ta została doszczętnie spalona6. W czasie

ofensywy rosyjskiej zniszczeniu i spaleniu uległo również stare miasto. W 1945 roku

tereny gminy zasiedlone zostały przez ludność polską.

Źródło: Zbiory prywatne p. Mieczysława Kufla

Rys. 4,5 i 6. Dzisiejsza ulica Grunwaldzka

Do 1975 roku gmina wchodziła w skład powiatu łobeskiego i województwa

szczecińskiego. Po ostatniej reformie administracyjnej Polski, gmina Węgorzyno leży w

województwie zachodniopomorskim, do roku 2002 należała do powiatu stargardzkiego,

obecnie ponownie do powiatu łobeskiego.

1.3. Walory turystyczne gminy Węgorzyno6 Fragment wywiadu z p. Józefem Mieczysławem Kuflem, ur. w 1933 r. w Olesku, obecnie zam. w Węgorzynie

11

Walory przyrodnicze

Węgorzyno znajduje się w pasie moreny czołowej (1/4 powierzchni gminy) co

charakteryzuje się dużym urozmaiceniem powierzchni, wielością jezior – głównie oczka

polodowcowe i sporą różnicą wysokości względnych, dochodzących do 60 m.

Pozostały teren to morena płaska przecięta jedynie dolinami rzek. Na rzeźbę

powierzchni ziemi decydujące znaczenie miało ostatnie zlodowacenie, kiedy to lądolód

z północy naniósł różnorodny materiał piaszczysto-gliniasty wraz z okazałymi nieraz

głazami. Po ustąpieniu lądolodu przed kilkunastu tysiącami lat zaczęła się kształtować

rzeźba terenu7.

Gleby zostały wykształcone na glinach i piaskach akumulacji polodowcowej.

Tam, gdzie gliny morenowe nie są piaszczyste, występują gleby stosunkowo urodzajne.

35% powierzchni uprawnej zajmują gleby żytnio-ziemniaczane.

Pojezierze Ińskie, w obrębie którego leży miasto Węgorzyno, znajduje się w

położonej najwyżej części byłego województwa szczecińskiego i zajmuje ponad 750

km² powierzchni. Jest niezwykle urozmaiconą, pod względem rzeźby, moreną czołową,

ciągnącą się równolegle do wybrzeża Bałtyku przez całe Pomorze Zachodnie.

Na Pojezierzu Ińskim linia główna moreny czołowej zmienia ostrym łukiem

kierunek z równoleżnikowego na południowy, by następnie na styku z Wysoczyzną

Łobeską zmienić kierunek na północno-wschodni. Tworzy się tutaj jakby węzeł

morenowy. Najwyższe wzniesienia pojezierza to: Głowacz (180 m n.p.m.), Smokal

(174 m), Góra Bukowa (169 m), Sarnikierz (169 m), Kleszcze (166 m), Wierzchucice

(161 m), Orzechy (157 m), Zamczysko (155 m). Wysokości względne dochodzą tutaj

do 70-90 m. Miastem, które na terenie Ińskiego Parku Krajobrazowego znajduje się na

najwyższym wzniesieniu, jest właśnie Węgorzyno (163 m n.p.m.). Na morenie czołowej

i przylegającej do niej morenie dennej Poj. Ińskiego spotykamy dużą liczbę głębokich

jezior, których rynny ułożone są prostopadle do głównej linii morenowej. Ich brzegi

mają układ niesymetryczny, z jednej strony wznoszą się wysokie wały, zaś z drugiej

brzegi są łagodniejsze i niższe. Jezioro Woświn leży na pograniczu moreny dennej i

czołowej. Na terenach sandrowych liczba jezior jest dużo mniejsza. Do największych

jezior należą: Woświn – 810 ha, Ińsko – 590 ha, Krzemień – 229 ha, Studnia (Wisala) –

181 ha. Na północny zachód od Węgorzyna znajdują się: jezioro Mielno – 74 ha,

7 Opracowano na podstawie „Miasto i Gmina Węgorzyno” J. M. Kosackiego, Szczecin 1991.

12

Sambórz Wielki – 51 ha, Okrzeja – 101 ha. Na wschód od Węgorzyna: jezioro

Węgorzyno – 68 ha, Zajezierze – 73 ha, Brzeźniak – 99 ha, Zabice – 67 ha.

Największa głębia znajduje się na jeziorze Woświn i wynosi ponad 40 m.

Jeziora te są polodowcowe typu rynnowego, długie i wąskie. Charakterystycznym tego

przykładem jest jezioro Woświn leżące na 79 m n.p.m., głębie 41 m, o głębokości

średniej 12,2 m. Do osobliwości zalicza się jeziora lobeliowe, niewielkie zbiorniki z

ubogą florą i fauną, ale w przeźroczystej wodzie i piaszczystym dnie.

Gmina Węgorzyno leży w dorzeczu rzeki Regi, do której płyną rzeki8:

T a b e l a n r 1

Dopływy Regi w gminie Węgorzyno

Lp Nazwa

Rzeki

Długość

w km

Początek biegu

rzeki

1. Ukleja 48 Jezioro Dłusko

2. Brzeźnicka Węgorza 40 Jezioro Studnica

3. Reska Węgorza 21 Poł-wsch. Od Winnik

4. Golnica 12 Z terenów leśnych błotniste tereny

5. Brzeźnica 4 na zachód od Jankowa

6. Krzeszna 5 Jezioro Przytoń

Klimat cechują dość zmienne warunki pogodowe. W porównaniu do

pozostałych powiatów województwa, warunki klimatyczne są nieco zróżnicowane ze

względów na większą odległość od Bałtyku (ok. 80 km) oraz wysokość nad poziom

morza (średnio 80 m).

Północno-zachodnia część gminy Węgorzyno (okolice jeziora Woświn, Mielna,

Zwierzynka i Mieszewa) należy do gryficko-nowogardzkiej krainy klimatycznej.

Średnie roczne opady wynoszą od 550 do 600 mm, średnia roczna temperatura

od 7 do 7,6ºC. Ogółem w ciągu roku jest ok. 70 dni ze średnią temperaturą doby ponad

15ºC. Zima trwa 60-80 dni, w tym z pokrywą śnieżną 40-45 dni. Większa część gminy

należy do krainy Pojezierze Drawskie o chłodniejszym, wilgotniejszym klimacie i

skróconym okresie wegetacyjnym. Średnie opady roczne od 600 do 650 mm, wiosna

8 „Miasto i Gmina Węgorzyno” Jerzy M. Kosacki, Jan Krzysztoń, Regionalna Pracownia Krajoznawcza, Szczecin 1991, s. 8

13

rozpoczyna się tutaj około 10 kwietnia, a okres wegetacyjny kończy się przed 1

listopada. Stosunkowo mała liczba dni pochmurnych sprzyja, oprócz innych walorów,

doskonałemu spędzaniu urlopu lub wypoczynku. Bardzo przyjemnie jest jesienią, która

tu szczególnie bywa długa i słoneczna.

Obecna szata roślinna okolic Węgorzyna jest wynikiem zmian jakie zachodziły

w klimacie po ustąpieniu lądolodu skandynawskiego, o niszczącym działaniu , u

schyłku plejstocenu, 1-12 tysięcy lat temu. W poszczególnych fazach pojawiły się

sosny, brzozy, wierzby, leszczyna, lipa drobnolistna. Następnie w okresie ocieplenia

pojawiały się masowo dęby, wiązy, jesiony, olchy, cisy, graby i buki. Te ostatnie zajęły

duże przestrzenie. Ingerencja człowieka przyczyniła się do zmiany gatunkowej

drzewostanu. Np. świerk został wprowadzony na Pomorzu dopiero w ubiegłym wieku.

Na terenie gminy najczęściej spotyka się z drzew liściastych buka, a z iglastych sosnę.

Właśnie lasy bukowe, sosnowe i świerkowe z domieszką innych drzew z bogatym i

zróżnicowanym światem roślinności decydują o wielkiej atrakcyjności tej krainy. Lasy

iglaste występują na piaszczystym podłożu, głównie w północnej sandrowej części

gminy. Oprócz w/w gatunków, szczególnie w parkach podmorskich, rosną drzewa i

krzewy sprowadzane z innych części Europy i świata. Rośnie wiele drzew o wymiarach

pomnikowych, głównie w parkach podmorskich, część z nich uznano za pomniki

przyrody i objęto ochroną (Cieszyno, Dłusko, Lesięcin, Rogówko, Winniki).

Na terenach włączonych do Ińskiego Parku Krajobrazowego rośnie 20 gatunków

roślin objętych całkowitą ochroną, m. in. cis pospolity, grzybień biały, pełnik

europejski, paprotka zwyczajna, porzeczka czarna, sasanka łąkowa, widłaki, a także

wiele roślin rzadkich. Wśród ptaków prym wiedzie orzeł bielik, rybołów, batalion,

kanie, łabędzie, kaczki i inne. W lasach żyją dziki, jelenie, sarny, lisy i zające. Inne

rzadkie zwierzęta takie jak gronostaje, łasice, kuny, jenoty, także mają swoje siedziby w

ostępach leśnych9.

Jeziora i rzeki znane są z różnych gatunków ryb. Rzeki stanowią miejsca ich

tarlisk. W czystych i głębokich jeziorach występują rzadkie sieje i sielawy.

Uważa się, że warunki przyrodnicze i klimatyczne gminy są czynnikami

sprzyjającymi rozwojowi turystyki.

Zabytki gminy Węgorzyno

9 „13 tras rowerowych wokół Węgorzyna” – przewodnik J. M. Kosacki, 1998 r., s.13.

14

Całe miasteczko, jego zabudowa, układ ulic świadczą o długiej historii miasta,

choć jako takich zabytków tutaj nie ma. Stare ciekawsze domy mieszkalne znajdują się

przy ul. Drawskiej – z XIX i początku XX w., przy ul. Jagiellońskiej, Kościuszki i

Krótkiej (obecnie Ks. Fortunata Sosnowskiego).

Ratusz z XIX/XX w. posiada w podziemiach ciekawe piwnice, w których

znalazł pomieszczenie klub „Hades”.

Kościół został zbudowany z kamienia w XV w., kilkakrotnie płonął i był

odbudowywany po pożarze w 1593 roku i w latach 1705-1715, kiedy to otrzymał 40-

metrowej wysokości ryglową wieżę zakończoną barokowym hełmem. W 1945 r.

ponownie spłonął, po wojnie został odbudowany, ale już bez wieży10. W 2000 r. z

inicjatywy ks. Proboszcza Karola Wójciaka, ponownie została zamontowana wieża na

wzór poprzedniej o wysokości 40 m.

Źródło: foto autorka

Rys. 7.Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Węgorzynie po odbudowie

W centrum miasteczka został postawiony w 1964 r. pomnik Żołnierza

Polskiego, jako upamiętnienie XX rocznicy odzyskania Ziem Zachodnich, według

10 „Pojezierze Zachodniopomorskie” Marek Jacek Rumiński, przewodnik, Białystok 2002 r., s.32-33.

15

projektu S. Lewińskiego11. Drugi pomnik poświęcony poległym o wyzwolenie miasta

żołnierzom Armii Czerwonej znajdował się przy ul. Runowskiej – obecnie nie istnieje.

Powoli zacierają się ślady po zamku – gdzie znajdował się dawny cmentarz

niemiecki, oraz ślady po grodzisku z XII – XIII w. za ratuszem przy ul. Drawskiej12.

Źródło: foto autorka

Rys. 8. Pomnik Żołnierza Polskiego

Zabytki znajdujące się na terenie gminy Węgorzyno (por. tabela 2) związane są

głównie z tematyką sakralną, a także pałace, dworki, parki i leśniczówki, które świadczą

o bogatej historii gminy. Wiele z tych obiektów wpisanych jest do

Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Rejestru Zabytków13.

T a b e l a n r 2

Wykaz zabytków wpisanych do rejestru

Miejscowość Zabytek Nr

11 „Pomorze Zachodnie i Środkowe” J. Kosacki, B. Kucharski, s.21012 „13 tras rowerowych wokół Węgorzyna” – przewodnik J. M. Kosacki, 1998 r., s. 2013 Fragment wywiadu z p. Janiną Mazuro – kierownikiem Wydziału Nieruchomości, Rolnictwa i Ochrony Środowiska przy UM w Węgorzynie.

16

rejestru

Cieszyno Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego 425

Ginawa Park dworski

Kościół pw. Św. Anny

852

336

Runowo Kościół św. Tomasza Apostoła

Park dworski

213

195

Sielsko Kościół św. Jana Chrzciciela

Park dworski

282

827

Wiewiecko Park dworski 957

Winniki Cmentarz i Kościół św. Karola Boromeuszka

Park dworski

825

Zwierzynek Aleja grabowa w Parku dworskim

Kościół Świętej Rodziny

Park dworski

192

215

826

Lesięcin Pałac

Park dworski

9

823

Mieszewo Park dworski

Kościół św. Józefa

Pałac

822

1259

146

Brzeźniak Młyn wodny

Park dworski

1068

1024

Gardno Kościół św. Mateusza Apostoła 430

Przytoń Kościół św. Marii Magdaleny 435

Źródło: opracowanie własne na podstawie www.wkz.szczecin.pl

W niewielkiej wsi Dłusko znajdują się ruiny XVIII- wiecznego kościoła,

położone na wzniesieniu przy skrzyżowaniu dróg z cmentarzem, który otoczony jest

17

murem kamiennym. Na skarpie, tuż przy drodze podziwiać można lipę drobnolistną o

obwodzie 695 cm.

Wieś Brzeźniak wraz z folwarkiem niegdyś należała do Borck’ów. Jest tam

ryglowy kościół z XIX w. pw. Św. Mikołaja Biskupa oraz Park dworski. Po dawnym

parku pozostało kilkanaście starych drzew: lipy, topole, dęby. Nieopodal kościoła są

dwa cmentarzyska z epoki brązu, odkryte w latach 1891-1892. Młyn wodny wpisany do

Wojewódzkiego Rejestru Zabytków jest dziś własnością prywatną.

W Cieszynie, w południowo- zachodniej części wsi zlokalizowany jest park

dworski naturalistyczny o powierzchni 14 ha. Rosną w nim stare drzewa, wśród nich

wyróżnić można pomniki przyrody: dęby szypułkowe o obw. 400-500 cm, świerki,

buki zwyczajne o obw. do 360 cm. W 1740 r. na planie prostokąta został zbudowany

kościół pw. Podwyższenia Krzyża z pięciobocznie zamkniętym prezbiterium. Wieża

zwieńczona została ośmiobocznym hełmem.

We wsi Mieszewo znajduje się kościół św. Józefa, który zbudowany został w

XV w. z głazów narzutowych w stylu gotyckim. W XIX w. dobudowano neogotycką

wieżę. W kościele została wmurowana w południową ścianę kropielnica z XII w. Na

cmentarzu, który usytuowany jest tuż przy kościele, stoi pomnik rodziny von Dewitz.

Warto zobaczyć również Pałac klasycystyczny, który powstał u schyłku XVIII w. , ma

dwie kondygnacje i pokryty został dachem naczółkowym. Elewację frontową

wykończono pseudoryzalitem z tympanonem14.

Winniki- wieś, w której mieści się Park dworski o powierzchni 6,8 ha. Rosną w

nim trzy dęby, które nazwane zostały „Geldryjczykami”, gdyż upamiętniają zdarzenia z

XIV w., kiedy to Maćko Borcko zaatakował poczet zbrojny księcia Geldrii (Flandrii)

udający się w 1388 r. do Malborka, na pomoc Krzyżakom15. Do parku prowadzi aleja

czerwonych dębów. W 1860 roku w Winnikach został zbudowany neogotycki kościół z

cegły. Budowla ta ma pięciobocznie zamknięte prezbiterium oraz czworokątną wieżę,

która przechodzi w ośmioboczny ostrosłup.

W małej wsi Rogówko jest również Park dworski. Po północno- zachodniej

stronie kościoła położone są pozostałości parku podworskiego, założonego w XVIII w.

Wśród starodrzewu wyróżnić można pomniki przyrody: dęby szypułkowe o obwodzie

520 cm i 620 cm. Zachowały się również piękne aleje: bukowa, dębowa i świerkowa.

14 „13 tras rowerowych wokół Węgorzyna” – przewodnik J. M. Kosacki, 1998 r., s. 7315 „Miasto i Gmina Węgorzyno” Jerzy M. Kosacki, Jan Krzysztoń, Regionalna Pracownia Krajoznawcza, Szczecin 1991, s. 97

18

W Lesięcinie znajduje się pałac, który został przebudowany w 1901 roku dla

rotmistrza Richarda Louisa von Borck. Dwukondygnacyjny budynek wzniesiono na

planie prostokąta i nakryto dachem z lukarnami. Osiowo usytuowany ryzalit wejściowy

posiada nad gankiem, duże drzwi zwieńczone przerwanym naczółkiem, w którym

umieszczono herb właścicieli 16. Elewacje tylną dzielą dwa ryzality - środkowy na

planie wieloboku oraz zachodni prostokątny. Charakterystyczne dla początku XX wieku

są: kształt szczytu wieńczącego ryzalit wejściowy, forma niewielkiej wystawki

znajdującej się po stronie ogrodowej, obramienia okienne oraz stolarka okienna.

Źródło: http://szkola.wi.ps.pl/2005/lobez/okoliczne%20miejscowosci.html

Rys. 9. Pałac w Lesięcinie

We wsi Runowo na uwagę zasługuje późnogotycki kościół pw. św. Tomasza

Apostoła. Świątynia ta zbudowana z kamienia, została przebudowana w 1860 r.

Wkomponowana w uroczą zieleń, otoczona jest wysokimi drzewami. Do kościoła

prowadzi alejka, a przy niej znajduje się grota z Matką Boską wewnątrz. Wschodni

16 M. Borkowska, Pałac w Lesięcinie[w] Katalog zabytków. Dwory województwa szczecińskiego, Szczecin 1977 (mps w zbiorach ROBiDZ w Szczecinie) s. 4

19

szczyt kościoła został ozdobiony sześcioma ostrołukowymi blendami w XIX w.

Neogotycka wieża pochodzi z 1882 r. z cegły glazurowanej.

Źródło: www.powiatlobeski.pl

Rys. 10. Kościół św. Tomasza Apostoła

W gminie Węgorzyno- jak wspomniano wcześniej- przeważają zabytki sakralne

oraz zabytki przyrody, które z uwagi na swoją atrakcyjność przyciągają do siebie

ogrom turystów odwiedzających gminę, w tym także zagranicznych.

ROZDZIAŁ 2

20

BAZA NOCLEGOWA W GMINIE WĘGORZYNO

2.1. Uwagi wprowadzające

Unikalne warunki przyrodnicze, walory krajobrazowe, duży udział lasów,

relatywnie niski stopień uprzemysłowienia gminy oraz czystość wód i powietrza tworzą

dogodne warunki dla rozwoju różnorodnych form turystyki. Na terenie gminy znajduje

się 26 jezior. Dodatkowym elementem przyciągającym turystów jest położenie gminy

na terenie Ińskiego Parku Krajobrazowego. Infrastrukturę turystyczną tworzy baza

noclegowa, rekreacyjno – sportowa i gastronomiczna, skupiona głównie wokół

miejscowości nad jeziorami Woświn, Zajezierze i Węgorzyńskie. Główne ośrodki

wypoczynkowe to: Ośrodek Wypoczynkowy „Woświn” w Cieszynie, Pensjonat

„Wodna Dolina” i Ośrodek Wypoczynkowy „Przytoń” w miejscowości Przytoń oraz

„Ośrodek Wypoczynkowy” w Trzebawiu.

W tej części omówione zostaną wybrane obiekty noclegowe (por. tabela 3).

Źródło: Jan Stoncel

Rys.11 Jezioro Węgorzyno

T a b e l a n r 3

21

Wykaz bazy noclegowej na terenie gminy Węgorzyno 2009 rok

Nazwa ośrodka Miejscowość Rodzaj oferowanych

usług

Ilość

miejsc

Gospodarstwo

agroturystyczne

Jadwiga i Ziemowit Franczak

73-155

Węgorzyno

ul. Kościuszki 16

-noclegi, wyżywienie

-dostęp do jeziora

-parking

15

Ośrodek wypoczynkowy

„Przytoń”

Przytoń

73-155

Węgorzyno

-noclegi w domkach

-sprzęt pływający

-dostęp do jeziora

40

Gospodarstwo

agroturystyczne „Willa

Maria”

Wiewiecko 16

73-155

Węgorzyno

-noclegi

-sąsiedztwo lasu

i jeziora

20

Gospodarstwo

agroturystyczne „Pod

Dębem”

Zwierzynek 36

73-155

Węgorzyno

-noclegi

-wyżywienie

-pokoje z łazienkami

wyposażone w TV,

radio

13

Ośrodek wypoczynkowy

„Woświn”

Cieszyno

Łobeskie

73-155

Węgorzyno

-noclegi

-Kuchnia domowa

-sprzęt pływający

-boiska i plac zabaw

-dostęp do jeziora

-parking

72

Gospodarstwo

agroturystyczne

„BOGDANIEC”

Winniki 14

73-155

Węgorzyno

-noclegi

-wyżywienie

-wędkowanie

-wycieczki po

okolicy

14

Pensjonat „Wodna Dolina” Przytoń

73-155

Węgorzyno

-noclegi

-dostęp do kuchni

-sąsiedztwo lasu

32

Źródło: Urząd Miejski w Węgorzynie

22

2.2. Wybrane obiekty noclegowe występujące w gminie

Woświn

Ośrodek Wypoczynkowy „Woświn” w Cieszynie, położony na terenie otuliny

Ińskiego Parku Krajobrazowego. W niewielkiej odległości jest jezioro Woświn, a jego

woda jest pierwszej klasy czystości i obfituje w ryby. Nabrzeże jeziora wyposażone w

pomost, przy którym znajduje się sprzęt wodny – rowery wodne, kajaki i łódki do

dyspozycji wczasowiczów.

Źródło: foto autorka

Rys. 12. Nabrzeże jeziora Woświn wraz z pomostem w Cieszynie.

Wieś Cieszyno cieszy się bardzo zdrowym mikroklimatem ze względu na duży

kompleks leśny. Sam ośrodek znajduje się w odległości ok. 1 km od drogi głównej

Szczecin – Drawsko Pomorskie, zaś od samego Szczecina ok. 70 km.

„Woświn” oferuje swoim gościom domki parterowe z dwu- i trzyosobowymi

pokojami. Każdy domek wyposażony w łazienkę z natryskiem i umywalką, WC oraz

lodówka, radio i czajnik bezprzewodowy. W ośrodku mieści się duża świetlica do gier i

zabaw dla dzieci, a także kawiarnia.

23

Cały teren wokół ośrodka jest zagospodarowany: boisko do gry w piłkę

siatkową, nożną, koszykową, plac zabaw dla dzieci, miejsce na ognisko, grill, parking

dla samochodów. Istnieje możliwość przyjazdu ze zwierzętami.

Źródło: foto autorka

Rys. 13 Ośrodek wypoczynkowy Woświn

Źródło: foto autorka

Rys. 14. Plac zabaw na terenie ośrodka Woświn

24

Wodna Dolina

Pensjonat „Wodna Dolina” leży także w otulinie Ińskiego Parku

Krajobrazowego, tuż obok ładnego jeziora. Do dyspozycji gości są pokoje dwu-, trzy-,

cztero- i sześcio- osobowe.

Źródło: http://www.wodnadolina.tvc.pl/wodnadolina/galeria.php

Rys.15 Pokoje w Pensjonacie „Wodna Dolina”

Wszystkie pokoje wyposażone są w aneks kuchenny oraz łazienkę. W

pensjonacie świadczone są także usługi żywieniowe. Istnieje w nim możliwość

wypożyczenia sprzętu wodnego. Dla najmłodszych gości pensjonatu dostępny jest plac

zabaw. Akceptowany jest również przyjazd ze zwierzętami domowymi. Atutem

pensjonatu jest organizacja imprez okolicznościowych. Profesjonalna i miła obsługa

sprawia, że goście są zadowoleni ze swojego wyboru. W „Wodnej Dolinie” można się

zrelaksować i spędzić przyjemnie czas, a przyjazna atmosfera powoduje, że pensjonat

jest pełen gości oraz polecany jest przez wielu jego bywalców.

25

Źródło: http://www.wodnadolina.tvc.pl/wodnadolina/galeria.php

Rys.16 Teren należący do Pensjonatu „Wodna Dolina”

Przytoń

Ośrodek Wypoczynkowy „Przytoń” w miejscowości Przytoń- usytuowany jest

na terenie około 10. 000 m kw. ze swobodnym dostępem do jeziora, które posiada

pomost o długości 30 m. Na terenie ośrodka znajduje się 16 domków

wypoczynkowych, z czego 10 jest dostępne dla wczasowiczów i turystów. Domki

zbudowane są z drewna o powierzchni ponad 40 m kw. W każdym z nich znajduje się

pokój dzienny, sypialnia, łazienka, toaleta oraz taras. Domki są wyposażone w miejsca

do spania dla czterech osób: w pokoju dziennym (dwa tapczany lub kanapo-tapczany) i

w sypialni (dwa tapczany). Kuchnia zaopatrzona jest w lodówkę, wbudowaną kuchenkę

elektryczną i sprzęt kuchenny. W łazience znajduje się natrysk z ciepłą i zimną wodą.

Każdy domek posiada radio, grill oraz komplet mebli ogrodowych (stół i krzesła).

Domki o wysokim standardzie wyposażone są w komplet wypoczynkowy i TV. Domki

dwuosobowe (z możliwością noclegu z małym dzieckiem) mają połączone pokoje

dzienne i sypialnie.

26

Źródło: http://www.agnar.com.pl/katalog%20zdjec.htm

Rys.17 Domki w ośrodku wypoczynkowym Przytoń

Ośrodek „Przytoń” oferuje swoim gościom basen kąpielowy o długości 13 m.

Dla gości dostępny jest również sprzęt pływający- łodzie i kajaki oraz rowery. Istnieje

możliwość połowu ryb i nurkowania (ze sposobnością nabicia butli na miejscu).

Ośrodek dysponuje własnym parkingiem.

Źródło: http://www.agnar.com.pl/katalog%20zdjec.htmRys.18 Basen w ośrodku Przytoń

27

Bogdaniec

Gospodarstwo Agroturystyczne Bogdaniec to wspaniałe miejsce na

wypoczynek. Usytuowane jest w centrum wsi Winniki. Właścicielem jest pan Bogdan

Bernat, który działalność gospodarczą rozpoczął w Winnikach od 2005 roku17.

Źródło: foto autorka

Rys. 19 Pensjonat Bogdaniec

W Bogdańcu świadczone są usługi noclegowe oraz organizowane są przyjęcia

okolicznościowe, imprezy firmowe, wesela, stypy, komunie itp. Pensjonat czynny jest

przez cały rok. Do dyspozycji gości są 4 pokoje trzyosobowe, co daje 12 miejsc

noclegowych, salon kominkowy z aneksem kuchennym, salon wypoczynkowy, a także

dwie łazienki. Cały teren jest ogrodzony, zaś sam dom otoczony jest pięknym sadem i

ogrodem. Na obszarze gospodarstwa znajduje się pasieka i winnica. Dzieci mogą mile

spędzić tutaj czas korzystając z placu zabaw, boiska do siatkówki, badmintona, bądź

zorganizować wraz z dorosłymi grill lub ognisko.

17 Fragment wywiadu z panem Bogdanem Bernatem, właścicielem pensjonatu Bogdaniec.

28

Źródło: foto autorka

Rys. 20 Jeden z pokoi w pensjonacie Bogdaniec

Gospodarz oferuje także całodzienne wyżywienie oraz niewielki parking

strzeżony. Można również przybyć tu ze zwierzętami domowymi.

W pensjonacie można poczuć się jak w rodzinnym domu, a cisza i spokój sprzyjają

wypoczynkowi.

Natura Park

Ośrodek Wypoczynkowy NATURA PARK znajduje się we wsi Trzebawie.

Położony jest na cyplu jeziora Woświn. Tak korzystne położenie ośrodka sprawia, że

wypoczywający mogą używać słońca od godziny 10 do 19. Ośrodek umiejscowiony jest

na uboczu wsi, z dala od budynków mieszkalnych, toteż jest doskonałym miejscem na

różnego rodzaju imprezy okolicznościowe.

Wczasowicze decydujący się na wypoczynek w Natura Park nic nie tracą, a

wręcz przeciwnie wiele zyskują. Prywatna plaża wraz z pomostem to namiastka

udogodnień i atrakcji dla turystów. Dla wypoczywających aktywnie jest duże boisko do

gry w piłkę siatkową, ścianka wspinaczkowa oraz bilard. Miłośnicy turystyki wodnej

mogą zorganizować sobie imprezę żeglarską.

29

Bazę noclegową w ośrodku Natura Park tworzą drewniane domki, z których 6

zostało odnowionych, a 2 pozostały bez zmian. Nowe domki są pięcioosobowe i

posiadają łazienki, zaś stare czteroosobowe i tylko jeden z nich jest z łazienką.

Źródło: foto autorka

Rys. 21 Domki w ośrodku Natura Park

Do ośrodka w Trzebawiu wybrać się można na jeden dzień jak również na

dłuższy wypoczynek. Na jego terenie znajduje się duży parking strzeżony, więc

zmotoryzowani bez obaw znajdą bezpieczne miejsce dla swoich samochodów. Można

tu spędzić mile czas na świeżym powietrzu i w rodzinnym gronie, zaś wieczorem

zorganizować ognisko bądź grill.

30

Baza noclegowa gminy jest dostatecznie wystarczająca. Nie wszędzie jest

komfortowe wyposażenie, ale właściciele usilnie starają się, by wyremontować i

wyposażyć nowocześnie domki, jak również pokoje. Jednakże malownicze położenie

poszczególnych obiektów noclegowych  powoduje, ze turyści chętnie przyjeżdżają do

Węgorzyna, by w pełni sezonu odpocząć na łonie natury.

ROZDZIAŁ 3

BAZA GASTRONOMICZNA W GMINIE WĘGORZYNO

Baza gastronomiczna- oznacza w praktyce zakłady i punkty gastronomiczne,

stałe i sezonowe, których przedmiotem działalności jest przygotowanie oraz sprzedaż

posiłków i napojów do spożycia na miejscu i na wynos18. W turystyce baza żywieniowa

odgrywa ważną rolę wraz z bazą noclegową. Usługi gastronomiczne zaspokajają

potrzeby żywieniowe konsumentów.

Na terenie gminy Węgorzyno istnieje znikoma ilość samoistnych zakładów

gastronomicznych. Wyszczególnić tu można restaurację „Słowiańska”, bar „Wodnik”

oraz pizzerię „Laguna”.

Restauracja „Słowiańska”

Restauracja „Słowiańska” jest najstarszą jednostką gastronomiczną w gminie

Węgorzyno. Obecnym właścicielem jest pan Maciej Kosmala. Usytuowana jest ona w

ścisłym centrum Węgorzyna. Restauracja jest przestronna, urządzona w staropolskim

stylu, toteż jest doskonałym miejscem na różnorakie imprezy okolicznościowe.

Organizowane są w niej wesela, komunie, bankiety, prezentacje, konferencje i inne.

Dawniej odbywały się tu dancingi, w późniejszym czasie organizowano dyskoteki dla

młodzieży.

18 http://swietokrzyskie.org.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=131%3Aco-to-jest-turystyka&Itemid=61

31

Dwie przestronne sale bankietowe wraz z elegancką dekoracją i salą taneczną

oraz obszerny taras z widokiem na park, tworzą nierozerwalną całość. Do dyspozycji

gości jest również duży parking.

W restauracji „Słowiańska” serwowane są przysmaki kuchni staropolskiej, a

menu układane jest według życzenia klienta.

Restauracja cieszy się dobrą opinią wśród mieszkańców gminy Węgorzyno i nie

tylko. Z uwagi na to, że teraz lokal służy tylko i wyłącznie do wynajmu na imprezy

okolicznościowe jest on czysty, ładny i zadbany.

Źródło: foto autorka

32

Rys. 22 Restauracja „Słowiańska”

Źródło: http://www.wslowianska.za.pl/images/ga10.gif

Rys. 23 Jedna z sal w restauracji „Słowiańska”

Bar Wodnik

Bar „Wodnik” istnieje od 01.07.2002 roku19. Położony jest w Węgorzynie na

skrzyżowaniu głównych dróg prowadzących do Łobza, Drawska Pomorskiego,

Szczecina oraz Reska.

Jest to niewielki lokal, mieszczący około dwudziestu osób. Przed nim znajduje

się mały ogródek piwny. W barze „Wodnik” serwowane są posiłki na gorąco np. flaki,

zupa gulaszowa, fasolka po bretońsku. Miłośnicy fast- foodów również znajdą tu coś

dla siebie. Szczególnie uwielbiane przez wszystkich są kebaby, hamburgery, zapiekanki

oraz sałatka grecka. Wszystkie posiłki smakują wyśmienicie.

Ze względu na swoje położenie „Wodnik” cieszy się znaczną liczbą nie tylko

stałych bywalców miejscowych, ale także przybywają tu klienci z okolic oraz osoby

przejezdne.

19 Informacja od P. Beaty Grucy – właścicielki baru.

33

W niedalekiej przyszłości właścicielka baru planuje wykonać prace remontowe

zewnętrznej części lokalu, dające w efekcie rozszerzenie działalności.

Źródło: foto autorka

Rys. 24 Bar „Wodnik”

Pizzeria „Laguna”

Pizzeria „Laguna” to najmłodszy zakład gastronomiczny w gminie Węgorzyno,

gdyż funkcjonuje dopiero od czerwca 2008 roku20. Zlokalizowany jest w centrum

Węgorzyna na ulicy 3-go Maja. Pizzeria mieści się w budynku piętrowym nad sklepem

odzieżowym i posiada piękny taras.

Serwowana jest tu pizza o trzech rozmiarach i osiemnastu rodzajach. Prócz

pizzy zjeść można również zestawy obiadowe, dania gorące, a także typu Fast- food,

których jest aż trzynaście rodzajów.

Pizzeria zajmuje się także organizacją imprez okolicznościowych. Głównie

wyprawiane są tu przyjęcia zamknięte, bankiety, komunie, chrzciny, uroczystości

urodzinowe itp.

20 Informacja od P. Piotra Jędrzejczaka- właściciela pizzerii.

34

Z wypowiedzi Pana Jędrzejczaka wynika, że ilość klientów jest zmienna. Zależy

to od dnia i pory roku. Najwięcej jest latem i są to głównie turyści wypoczywający w

gminie Węgorzyno. Lokal jest bardzo ładny i czysty.

Źródło: foto autorkaRys. 25 Pizzeria „Laguna”

Gmina Węgorzyno ma ogromna szansę na dalszy rozwój bazy gastronomicznej.

Zwiększająca się z roku na rok liczba wypoczywających tutaj turystów przemawia za

zwiększeniem punktów gastronomicznych. Poprawiłoby to komfort wypoczywających

oraz w znacznym stopniu podniosło atrakcyjność gminy.

ROZDZIAŁ 4

WALORY REKREACYJNE GMINY WĘGORZYNO

Sport i rekreacja w Gminie Węgorzyno zajmują kluczową rolę. Wcześniej

organizowane były zawody psich zaprzęgów o randze Pucharu Polski. Najmłodsi

mieszkańcy trenują piłkę nożną w Uczniowskim Klubie Sportowym „Trójka”, by za

jakiś czas reprezentować gminę w drużynie „Sparty” Węgorzyno. Turystyka piesza i

rowerowa rozwija się w ogromnym tempie, zaś turystyka wodna znana jest nad

jeziorem Woświn od bardzo dawna.

4.1. Szlaki turystyczne

35

Szlaki piesze i trasy rowerowe, wiodą przez najatrakcyjniejsze zakątki gminy.

Specjalnie dla miłośników roweru został opracowany i wydany przewodnik „13 tras

rowerowych wokół Węgorzyna”. Omawiane w nim trasy przebiegają przez 8 gmin

województwa zachodniopomorskiego, położonych na obszarze trzech krain

geograficzno- fizycznych: Pojezierzu Ińskim, Pojezierzu Drawskim i Wysoczyźnie

Łobeskiej. Kilka tras łączy w wielobok z Węgorzynem miejscowości sąsiadujących

gmin. Trasy mają wszelaki stopień trudności, od łatwych po trudne i najlepiej

pokonywać je na rowerach górskich. Każdy znajdzie coś dla siebie. Każdą z tras można

pokonywać na rowerze.

Tereny wyznaczonych tras są bardzo zróżnicowane. Są odcinki płaskie, a także

takie, które wymagają podjazdów i zjazdów. Nawierzchnie odcinków również są

różnorakie. Począwszy od nawierzchni asfaltowej po leśne, błotniste i piaszczyste.

Teren jest bardzo ciekawy pod względem krajobrazowym, można podziwiać panoramy,

które sięgają kilkanaście kilometrów. Na północ od linii kolejowej Stargard

Szczeciński- Gdynia, dostępne są obszary przede wszystkim rolnicze, zaś na południe

zalesione, bogate w jeziora, głównie na terenie Ińskiego Parku Krajobrazowego.

Przemierzając te tereny jest możliwość zobaczenia wielu cennych obiektów

przyrodniczych zgromadzonych w rezerwatach przyrody, parkach podworskich oraz te

przydrożne. W miasteczkach i wioskach odkryć można gotyckie murowane obiekty

architektury sakralnej i świeckiej oraz drewniane kościoły i nie tylko.

4.2. Turystyka Wodna

36

W Gminie Węgorzyno turystyka wodna rozwija się głównie nad jeziorem

Woświn. Zarówno w Cieszynie i Trzebawiu wypożyczać można sprzęt wodny.

Podstawowym i najpopularniejszym sprzętem do uprawiania turystyki wodnej jest

kajak21, toteż jest on niezastąpionym elementem woświńskiego krajobrazu. Istnieje

również możliwość nauki pływania na katamaranie, pod opieką doświadczonego

instruktora.

Źródło: http://www.naturapark.pl/IMG/jpg/9-2.jpg

Rys. 26 Katamarany w Trzebawiu

W 2008 roku przy ośrodku Natura Park w Trzebawiu, odbyły się regaty

żeglarskie. Ze względu na brak środków finansowych zawody nie są kontynuowane.

Jeziora Gminy Węgorzyno są doskonałym miejscem na uprawianie turystyki

wodnej, lecz te walory przyrodnicze są bardzo słabo wykorzystywane. Brak promocji i

środków finansowych decyduje o tym, że prócz miejscowych doszukać się można tylko

śladowej ilości osób przyjezdnych.

ROZDZIAŁ 5

21 http://www.kutno.pttk.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=158&Itemid=121

37

OCENA BAZY REKREACYJNO- WYPOCZYNKOWEJ W GMINIE

WĘGORZYNO NA PODSTAWIE ANKIETY

5. 1. Ankieta -wiadomości ogólne

Najbardziej adekwatnym narzędziem badawczym, które pozwoliło ocenić

działalność rekreacyjno- wypoczynkową w gminie Węgorzyno była ankieta.

Badanie zostało przeprowadzone na przełomie miesięcy lipiec/ sierpień 2009

roku na terenie gminy, głównie w miejscowości Węgorzyno, nad jeziorem Woświn

(Cieszyno, Trzebawie) oraz w okolicznych wsiach. Ze względu na to, że ankieta była

przeprowadzana w okresie wakacji, wystąpiła różnorodność osób badanych. Próbę

stanowili turyści i mieszkańcy gminy. Ilość ankietowanych wynosiła 50 osób, z czego

60 % to kobiety i 40 % mężczyzn. Przedział wiekowy osób badanych mieścił się

między 18 a 65 rokiem życia. Ankieta zawierała zestaw 10 pytań dotyczących bazy

noclegowej, żywieniowej oraz jej oceny. Każdemu został wyjaśniony cel badania oraz

omówione wszystkie pytania. Ankieta była anonimowa i dobrowolna, a badani nie mieli

problemu z jej wypełnieniem.

Tabela nr 4

Charakterystyka ankietowanych ze względu na wiek:

Przedział wiekowy Ilość osób Udział w %

18- 25 6 12%

26- 35 14 28%

36- 45 9 18%

46- 55 13 26%

55- 65 8 16%

RAZEM: 50 100%

Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników badań

Tabela nr 5

38

Charakterystyka ankietowanych ze względu na płeć:

Płeć Ilość Udział w %

Kobiety 30 60%

Mężczyźni 20 40%

RAZEM: 50 100%

Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników badań

5.2. Ankieta- wyniki

Niniejsza ankieta obrazuje punkt widzenia mieszkańców, jak również turystów

przybywających do gminy Węgorzyno. Celem tego badania była ocena walorów

turystycznych, a także bazy noclegowej i żywieniowej gminy.

WZÓR ANKIETY:

1. Czy jest Pan/ Pani:

a) kobietą

b) mężczyzną ?

2. Proszę podać przedział wiekowy:

a) 18- 25 lat

b) 26- 35 lat

c) 36- 45 lat

d) 46- 55 lat

e) 56- 65 lat

3. Czy jest Pan/ Pani:

a) mieszkańcem gminy

b) turystą?

c) w pobycie służbowym

39

4. Czy twierdzi Pan/ Pani, że gmina Węgorzyno jest atrakcyjna turystycznie?

a) tak

b) nie

c) nie mam zdania

5. Czy według Pana/ Pani na terenie gminy występują obiekty oraz miejsca godne

uwagi?

a) tak

b) nie

c) nie wiem

6. Jak ocenia Pan/ Pani bazę noclegową gminy Węgorzyno?

a) wysoko rozwinięta

b) średnia

c) niewystarczająca

7. Jak ocenia Pan/ Pani bazę gastronomiczną w gminie Węgorzyno?

a) wysoko rozwinięta

b) średnia

c) niewystarczająca

8. Którą miejscowość odwiedza Pan/ Pani najchętniej?

a) Cieszyno

b) Trzebawie

c) Przytoń

d) inna

40

9. Jak ocenia Pan/ Pani udział władz gminy w promocji i rozwoju turystyki?

a) bardzo dobry

b) dobry

c) słaby

d) bardzo słaby

e) nie mam zdania

10. Czy uważa Pan/ Pani, że gmina Węgorzyno jest godna polecenia innym?

a) tak

b) nie

Ankieta została skonstruowana i wykorzystana tylko do sprawdzenia oceny

walorów turystycznych, bazy gastronomicznej i noclegowej w gminie Węgorzyno.

Wykres nr 1

Osoby biorące udział w ankiecie:

Źródło: opracowanie własne

41

Powyższy wykres przedstawia podział ankietowanych na mieszkańców i

turystów, tym samym jest odpowiedzią na pytanie trzecie. Warto zauważyć, że wśród

tych osób przeważa liczba mieszkańców, a „w pobycie służbowym” nie było nikogo.

Na pytanie czwarte, które brzmiało „Czy twierdzi Pan/ Pani, że gmina

Węgorzyno jest atrakcyjna turystycznie?” 29 osób (58%) odpowiedziało, że gmina

Węgorzyno jest atrakcyjna turystycznie, 7 osób (14%) odpowiedziało- nie, a 14 (28%)

nie miało zdania na ten temat.

Na pytanie piąte „Czy według Pana/ Pani na terenie gminy występują obiekty

oraz miejsca godne uwagi?” aż 35 osób (70 %) badanych odpowiedziało, że tak, zaś

tylko 15 respondentów (30%) - nie.

Wykres nr 2

Pytanie 5: Czy według Pana/ Pani na terenie gminy występują obiekty oraz

miejsca godne uwagi?

Źródło: opracowanie własne

Pytanie szóste dotyczyło określenia bazy noclegowej. Spośród 50 osób tylko 4

odpowiedziały, że jest wysoko rozwinięta, 9- średnia, zaś 37 osób (74%) stwierdziło, iż

jest niewystarczająca.

Na pytanie siódme odnoszące się do określenia bazy żywieniowej tylko jedna

osoba odpowiedziała, że w gminie jest wysoko rozwinięta gastronomia, 7 osób uważało

ją za średnią, a aż 42 (84%)- niewystarczająca.

42

Tabela nr 6

Pytanie 6 i 7: Jak określa Pan/ Pani bazę noclegową i żywieniową?

BAZA NOCLEGOWA BAZA ŻYWIENIOWA

WYSOKO ROZWINIĘTA 4 1

ŚREDNIO ROZWINIĘTA 9 7

NIEWYSTARCZAJĄCA 37 42

Źródło: Opracowanie własne

Z pytania ósmego wynika, że najczęściej i najchętniej odwiedzana jest wieś

Trzebawie, gdyż swój czas wolny spędza tam aż 30 ankietowanych. Drugie miejsce

zajmuje Cieszyno- 15 osób, a tylko 5 osób odwiedza Przytoń.

Wykres nr 3

Pytanie 8: Którą miejscowość odwiedza Pan/ Pani najchętniej?

Źródło: Opracowanie własne

Pytanie dziewiąte dotyczyło udziału władz gminy Węgorzyno w promocji i

rozwoju turystyki. 36 osób (72%) odpowiedziało, że gmina jest bardzo słabo

promowana, 8 (16%) uważało, że dobrze, a 6 (12%) osób nie miało zdania.

Na pytanie dziesiąte „Czy uważa Pan/ Pani, że gmina Węgorzyno jest godna

polecenia innym?” 26 osób stwierdziło, że tak, zaś 24- nie.

Badanie miało na celu ocenić atrakcyjność gminy Węgorzyno pod względem

turystycznym. Wyniki przeprowadzonej ankiety nie są zadowalające. Przeważającą

liczbę wśród ankietowanych stanowili mieszkańcy.

Większość badanych stwierdziło, że baza noclegowa i żywieniowa nie spełnia

należytych oczekiwań.

43

5.3. Perspektywy rozwoju turystyki i rekreacji w gminie Węgorzyno

Perspektywy rozwoju turystyki i rekreacji w gminie Węgorzyno zobrazowano za

pomocą analizy SWOT, a także na podstawie przeprowadzonej ankiety.

Analiza SWOT opisuje mocne i słabe strony gminy, jak również szanse i zagrożenia

rozwoju. Została sporządzona na podstawie własnych obserwacji oraz informacji

otrzymanych w Urzędzie Miejskim w Węgorzynie.

Tabela nr 8

Analiza SWOT gminy Węgorzyno

Mocne strony Słabe strony1) dobre położenie gminy- w otulinie Ińskiego Parku Krajobrazowego,80 km odległa od Szczecina2) walory przyrodniczo- krajobrazowe3) jeziora4) tereny leśne5) tereny wiejskie6) ścieżki rowerowe7)obiekty sakralne8) korzystne warunki rozwoju turystyki

1) Słaba infrastruktura turystyczna -baza noclegowa - baza żywieniowa-drogi dojazdowe2) bardzo mało połączeń kolejowych Szczecin- Węgorzyno3) uboga promocja walorów przyrodniczych4) brak obiektów sportowo- rekreacyjnych5) nie wykorzystanie walorów przyrodniczych np. nie zagospodarowane jezioro Węgorzyno6) brak walorów pozaprzyrodniczych poza obiektami sakralnymi7) brak przygotowanych terenów pod inwestycje8) słaba komunikacja publiczna między miejscowościami

Szanse rozwoju Zagrożenia rozwoju1) możliwość tworzenia ścieżek dydaktycznych2) organizacja zawodów wodnych- rozwój żeglarstwa, kajakarstwa3) możliwość zagospodarowania terenów wiejskich na korty tenisowe, boiska i inne obiekty sportowo- rekreacyjne4) rozwój szlaków komunikacyjnych5) dostępność funduszy z Unii Europejskiej

1)zaniedbywanie miejsc będących atutem gminy2) konkurencja okolicznych gmin3) likwidacja tras kolejowych i PKS4) zubożenie społeczeństwa5) migracja młodzieży6) odpływ turystów do bardziej atrakcyjnych gmin7) uboga prmocja

Źródło: Opracowanie własne na podstawie obserwacji oraz informacji otrzymanych w UM Węgorzyno.

Analiza SWOT pozwoliła zobrazować wiele punktów negatywnych i atutów

gminy.

W gminie Węgorzyno jest bardzo dużo walorów, które nie są wykorzystywane.

Rozwój turystyki wodnej nad jeziorem Węgorzyno i Zajezierze byłby dużym plusem

44

dla gminy. Wpływ pieniędzy z lokalnych imprez mógłby przyczynić się do rozwoju

turystyki.

Ogromny problem dla gminy stanowi baza gastronomiczna. Zdecydowanie

brakuje tu kawiarni, barów, restauracji itp. Mieszkańcy gminy nie maja możliwości

korzystania z usług takich obiektów żywieniowych w swoich miejscowościach. Brakuje

także dobrego połączenia komunikacyjnego z pobliskimi wsiami, toteż jest utrudniony

dostęp do obiektów gastronomicznych w Węgorzynie.

Bardzo słaby jest również wynik promocji gminy i jej walorów, co nie

przyspiesza rozwoju bazy turystycznej gminy.

45

Zakończenie i wnioski

Gmina Węgorzyno pod względem położenia, ukształtowania terenu,

występowania walorów turystycznych, stanowi malownicze miejsce dla turystów,

zarówno polskich jak i zagranicznych.

Na podstawie przeprowadzonej ankiety, wywiadów z mieszkańcami,

pracownikami Urzędu Miejskiego, obiektów noclegowych oraz gastronomicznych,

wykonanej analizy SWOT, a także zebranych informacji, wysunąć można następujące

wnioski:

w gminie Węgorzyno brakuje obiektów gastronomicznych tj. restauracji,

kawiarni, barów itp.;

baza noclegowa jest zbyt uboga, niewystarczająca dla turystów;

w gminie nie występuje baza towarzysząca- obiekty o charakterze kulturalnym i

rozrywkowym;

brak pól namiotowych oraz campingowych;

brak zagospodarowania terenów rolniczych;

niedostateczne wykorzystanie infrastruktury wodnej: niezagospodarowane

jezioro Węgorzyno;

brak należytej promocji ze strony władz gminy, a także właścicieli obiektów

noclegowych i gastronomicznych.

Walory turystyczne Gminy Węgorzyno są przede wszystkim pochodną dużych

wartości jej środowiska przyrodniczo-krajobrazowego. Duży udział w powierzchni

gminy: lasów, jezior, czystość ich wód oraz niski poziom uprzemysłowienia stwarzają

dobre warunki do rozwoju turystyki pobytowej i krajoznawczej. Rozbudowa bazy

turystyczno-noclegowej stanowiłaby szansę rozwoju gminy. Gmina znajduje się w

obszarze zagrożonym bezrobociem strukturalnym i z tego powodu inwestorzy mogliby

liczyć na ulgi podatkowe.

Umiejętne promowanie atrakcji turystycznych gminy z pewnością zachęciłoby o

wiele większą liczbę turystów do jej zobaczenia, a zarazem regularnego odwiedzania,

muszą jednak być spełnione podstawowe warunki np : sponsoring, szeroka reklama np.

prasowa, telewizyjna, decyzje gminy wspomagające rozwój turystyki i promujące

inwestorów.

46

Literatura

1. T. Białecki, Herby miast Pomorza Zachodniego, Szczecin 1991r.

2. M. Borkowska, Dwory województwa szczecińskiego, Szczecin 1977r.

3. Dane z Urzędu Miejskiego w Węgorzynie

4.Encyklopedia Popularna PWN

5. J.M. Kosacki, J. Krzysztoń, Miasto i Gmina Węgorzyno, Szczecin 1991r.

6. J. Kosacki, B. Kucharski, Pomorze Zachodnie i Środkowe, Szczecin 1991r.

7. J.M. Kosacki, 13 tras rowerowych wokół Węgorzyna- przewodnik, Szczecin 1998r.

8. Materiały udostępnione przez Urząd Miejski w Węgorzynie

- Nasza Gmina- folder gminy Węgorzyno

- Powiat łobeski naturalnie- folder powiatu łobeskiego

9. M.J. Rumiński, Pojezierze Zachodniopomorskie, Białystok 2002r.

10. Strony internetowe:

www.wegorzyno.pl

www.agnar.com.pl

www.wodnadolina.tvc.pl

www.eslowianska.za.pl

www.osrodek.pl/woswin

www.swietokrzyskie.org.pl

www.naturapark.pl

www.kutno.pttk.pl

47

Spis tabel

Tabela 1- Dopływy Regi w gminie Węgorzyno ………………………………………13

Tabela 2- Wykaz zabytków wpisanych do rejestru …………………………………....17

Tabela 3- Wykaz bazy noclegowej na terenie gminy Węgorzyno w roku 2009 ………22

Tabela 4- Charakterystyka ankietowanych ze względu na wiek ………………………37

Tabela 5- Charakterystyka ankietowanych ze względu na płeć ……………………… 38

Tabela 6- Określenie bazy noclegowej i żywieniowej według ankietowanych ……….42

Tabela 7- Czy gminę Węgorzyno warto polecić innym? ……………………………...42

Tabela 8- Analiza SWOT gminy Węgorzyno …………………………………………43

48

Spis rysunków

Rys. 1. – Mapa gminy Węgorzyno …………………………………………………….7

Rys. 2. – Ludność gminy z podziałem na miasto i wieś ……………………………….8

Rys. 3. – Herb Węgorzyna ……………………………………………………………..9

Rys. 4, 5, 6 – Dzisiejsza ulica Grunwaldzka …………………………………………..11

Rys. 7. – Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Węgorzynie po odbudowie…………..15

Rys. 8. – Pomnik Żołnierza Polskiego ………………………………………………...16

Rys. 9. – Pałac w Lesięcinie …………………………………………………………...19

Rys. 10. – Kościół św. Tomasza Apostoła w Runowie ………………………………..20

Rys. 11. – Jezioro Węgorzyno …………………………………………………………21

Rys. 12. – Nabrzeże jeziora Woświn wraz z pomostem w Cieszynie …………………23

Rys. 13. – Ośrodek wypoczynkowy Woświn ………………………………………….24

Rys.14. – Plac zabaw a terenie ośrodka Woświn ……………………………………...24

Rys. 15. – Pokoje w pensjonacie Wodna Dolina ………………………………………25

Rys. 16. – Teren należący do pensjonatu Wodna Dolina ……………………………...26

Rys. 17. – Domki w ośrodku wypoczynkowym Przytoń ……………………………...27

Rys. 18. – Basen w ośrodku Przytoń …………………………………………………..27

Rys. 19. – Pensjonat Bogdaniec ……………………………………………………….28

Rys. 20. – Jeden z pokoi w pensjonacie Bogdaniec …………………………………...29

Rys. 21. – Domki w ośrodku Natura Park …………………………………………….30

Rys. 22. – Restauracja Słowiańska ……………………………………………………32

Rys. 23. – Jedna z sal w restauracji Słowiańska ………………………………………32

Rys. 24. – Bar Wodnik ………………………………………………………………...33

Rys. 25. – Pizzeria Laguna …………………………………………………………….34

Rys. 26. – Katamarany w Trzebawiu ………………………………………………….36

49