PRAVILA ZA ATLETSKA TAKMIČENJA

Prevod iz IAAF Competiton Rules

2016-2017

Pravila važe od 1. novembra 2015.

- Podgorica 2015 -

U v o d

Poslednje štampano izdanje Pravila za atletska takmičenja na maternjem jeziku, kao prevod Pravila Svetske asocijacije atletskih federacija IAAF, objavljeno je januara 2013 sa važnošću za 2012-2013 godinu. Međunarodna atletska federacijaje na svom redovnom 50.Kongresu u avgustu mjesecu 2015 godine u Pekingu , Kina, donijela brojne dopune i izmjene postojećih Pravila, koja su sada pretočena u Pravila za atletska takmičenja , na osnovu posljednjeg izdanja Pravila IAAF-a koja se odnose na period 2016-2017 godina.

2

SADRŽAJ Uvod....................................................................................................................................... 2 Predgovor Predsjednika IAAF-a.......................................................................................... 6 Napomene………………...................................................................................................... 7 Osnovni pojmovi…................................................................................................................ 8

član strana POGLAVLJE 1 – Međunarodna takmičenja Međunarodna takmičenja........................................................................ 1 .......... 13 Dozvola za organizaciju takmičenja......................................................... 2 ..….... 14 Propozicije međunarodnih takmičenja…................................................ 3 .......... 15 Uslovi za nastup na međunarodnim takmičenjima................................ 4 .......... 15 Pravo predstavljanja nacionalne federacije.......................................... 5 .......... 16 Isplate atletičarima..................................................................................... 6 .......... 19 Predstavnici atletičara................................................................................ 7 …...... 19 Oglašavanje na međunarodnim takmičenjima..................................... 8 .......... 20 POGLAVLJE 2 – Pravo nastupa Definicija atletičara sa pravom nastupa.................................................. 20 .......... 22 Ograničenja prava nastupa...................................................................... 21 ..….... 22 Zabrana nastupa na međunarodnim i nacionalnim takmičenjima...............................................................................................

22

..........

22

Lica koja podliježu zabrani prava nastupa.............................................. 23 .......... 23 POGLAVLJE 5 – Tehnička Pravila Opšta odredba........................................................................................... 100 .......... 25 DEO I – Službena lica i njihove dužnosti Međunarodna službena lica...................................................................... 110 .......... 26 Organizacioni delegat............................................................................... 111 ..….... 26 Tehnički delegat.......................................................................................... 112 …...... 27 Medicinski delegat...................................................................................... 113 .......... 27 Delegat za doping kontrolu....................................................................... 114 .......... 27 Kontrolori IAAF (ITO), Kontrolori IAAF za trke u prirodi, trke na putu i planinsko trčanje(ICRO).....................................................

115

..........

28

Međunarodne sudije za sportsko hodanje IAAF..................................... 116 …...... 28 Međunarodni mjerilac staze...................................................................... 117 .......... 28 Međunarodni starter i međunarodni sudija za foto-finiš....................... 118 …...... 28 Vrhovna sudijska komisija........................................................................... 119 .......... 29 Službena lica na takmičenju...................................................................... 120 …...... 29 Direktor takmičenja..................................................................................... 121 .......... 31 Rukovodilac takmičenja............................................................................ 122 …...... 31 Tehnički rukovodilac................................................................................... 123 .......... 31 Rukovodilac predstavljanja disciplina..................................................... 124 …...... 31 Glavne sudije............................................................................................... 125 …...... 32 Sudije............................................................................................................ 126 .......... 34

3

član strana Sudije na stazi za discipline trčanja i takmičarskog hodanja...............................................................................

127

..........

34

Mjerioci vremena , sudije za foto-finiš i sistem transpondera................. 128 ..….... 35 Koordinator starta, starter i kontrolori starta............................................. 129 .......... 35 Pomoćnici startera...................................................................................... 130 .......... 36 Brojači krugova............................................................................................ 131 …...... 37 Sekretar takmičenja i Tehnički informacioni centar (TIC)....................... 132 .......... 37 Nadzornik terena......................................................................................... 133 .......... 38 Spiker............................................................................................................. 134 .......... 38 Službeni mjerilac staze i borilišta................................................................ 135 …...... 39 Mjerilac brzine vjetra................................................................................... 136 .......... 39 Sudija za elektronsko mjerenje dužina...................................................... 137 .......... 39 Sudije u prijemnom centru......................................................................... 138 …...... 39 Kontrolor za oglašavanje na takmičenju................................................. 139 .......... 40 DEO II – Opšta Pravila za takmičenja Atletsko borilište........................................................................................... 140 .......... 41 Starosne kategorije i kategorije polne pripadnosti................................ 141 ..….... 41 Pravo nastupa............................................................................................. 142 .......... 43 Odjeća i obuća takmičara i takmičarski brojevi.................................... 143 .......... 44 Pomoć takmičarima................................................................................... 144 …...... 46 Diskvalifikacija takmičara........................................................................... 145 .......... 47 Protesti i žalbe.............................................................................................. 146 .......... 48 Mješovita takmičenja................................................................................. 147 .......... 50 Mjerenje na takmičenju.............................................................................. 148 …...... 51 Priznavanje rezultata................................................................................... 149 .......... 51 Video snimanje............................................................................................ 150 .......... 51 Bodovanje.................................................................................................... 151 …...... 51 DEO III – Discipline trčanja na stadionu Mjerenje atletske staze............................................................................... 160 .......... 52 Startni blokovi............................................................................................... 161 ..….... 53 Start............................................................................................................... 162 .......... 54 Trke................................................................................................................ 163 .......... 57 Cilj.................................................................................................................. 164 …...... 60 Mjerenje vremena i foto-finiš...................................................................... 165 .......... 61 Kvalifikacione trke, formiranje grupa i žrijeb............................................ 166 .......... 65 Slučaj jednakih rezultata (ex aequo)........................................................ 167 .......... 70 Trke sa preponama..................................................................................... 168 …...... 71 Trke sa preprekama (stiplčez).................................................................... 169 .......... 73 Trke štafeta................................................................................................... 170 .......... 76 DEO IV – Discipline skokova i bacanja Opšte odredbe............................................................................................ 180 .......... 80 A. Vertikalni skokovi – skok uvis i skok motokom Opšte odredbe............................................................................................ 181 .......... 85 Skok uvis........................................................................................................ 182 .......... 88 Skok motkom............................................................................................... 183 …...... 90

4

član strana B. Horizontalni skokovi - skok udalj i troskok Opšte odredbe........................................................................................... 184 .......... 95 Skok udalj..................................................................................................... 185 ..….... 97 Troskok.......................................................................................................... 186 .......... 98 C. Bacanja Opšte odredbe............................................................................................ 187 …...... 100 Bacanje kugle.............................................................................................. 188 .......... 108 Bacanje diska.............................................................................................. 189 .......... 110 Zaštitna mreža za bacanje diska............................................................... 190 .......... 111 Bacanje kladiva.......................................................................................... 191 …...... 113 Zaštitna mreža za bacanje kladiva........................................................... 192 .......... 115 Bacanje koplja............................................................................................. 193 .......... 120 DEO V – Višeboji Takmičenje u višebojima........................................................................... 200 .......... 123 DEO VI – Takmičenja u dvorani Primjena pravila za takmičenja na otvorenom na takmičenja u dvorani.................................................................................

210

..........

126

Pokrivena atletska borilišta (dvorane)..................................................... 211 ..….... 126 Prava staza.................................................................................................. 212 .......... 127 Kružna staza................................................................................................. 213 .......... 127 Start i cilj na kružnom dijelu staze.............................................................. 214 …...... 128 Raspoređivanje,žrijebanje u kvalifikacijskim trkama............................... 215 .......... 129 Odjeća, obuća i takmičarski brojevi......................................................... 216 .......... 131 Trke sa preponama..................................................................................... 217 .......... 132 Trke štafeta................................................................................................... 218 …...... 132 Skok uvis........................................................................................................ 219 .......... 133 Skok motkom............................................................................................... 220 .......... 133 Horizontalni skokovi - skok udalj i troskok................................................. 221 …...... 133 Bacanje kugle............................................................................................. 222 .......... 133 Višeboji......................................................................................................... 223 .......... 135 DEO VII – Discipline takmičarskog hodanja Takmičarsko hodanje................................................................................. 230 .......... 136 DEO VIII – Trčanje na putu Trke na putu................................................................................................. 240 .......... 141 DEO IX – Trčanje u prirodi (kros, planinsko trčanje i trčanje u prirodi) Trke u prirodi................................................................................................. 250 .......... 144 Planinsko trčanje......................................................................................... 251 ..….... 146 Trčanje u prirodi........................................................................................... 252 .......... 148 DEO X – Svetski rekordi Svjetski rekordi.............................................................................................. 260 .......... 150 Discipline u kojima se priznaju svjetski rekordi. ........................................ 261 ..….... 156 Discipline u kojima se priznaju svjetski juniorski rekordi........................... 262 .......... 157 Discipline u kojima se priznaju svjetski rekordi u dvorani........................ 263 .......... 158 Discipline u kojima se priznaju svjetski rekordi za juniore u dvorani…... 264 …...... 159

5

PREDGOVOR PREDSJEDNIKA IAAF-a Veliko mi je zadovoljstvo da u prvoj nedjelji svog predsjedničkog mandata imam mogućnost da predstavim poslednje izdanje IAAF Pravila za atletska takmičenja. Kao bivšem atletičaru, meni je prvom jasno da su Pravila temelj svega što takmičar ili službeno lice radi na takmičenju. Atletika je, kao i svi sportovi, definisana svojim pravilima. Ona obezbjeđuju standardizovane granice za svaku disciplinu i zauzvrat, jasnoću i razumevanje odluka donijetih za cijelu atletsku porodicu, uključujući medije i navijače. IAAF Pravila za atletska takmičenja kontrolišu sve, od prava nastupa takmičara na takmičenju do toga kakvu odjeću takmičari mogu nositi, od pravila anti-doping kontrole do medicinskih pravila, od oznaka staza na borilištu, od dasaka za odskok do mjerenja vetra. Značajno, IAAF Kongres u Pekingu je glasao da se promijeni Član 2 Ustava IAAF-a da bi se zvanično ubacilo trčanje u prirodi kao dio definicije "Atletike". Ova odluka se ogleda u tome što su Trke u prirodi dodate kao odvojen član Pravila. Takođe je vrijedno pažnje: trke na IAAF Svjetskim šampionatima u krosu su standardizovane i za muškarce i za žene na 10 km; duža kombinovana štafeta i ženska trka na 50 km u brzom hodanju su dodate kao zvanične discipline u kojima se može priznati svjetski rekord; u redu sa mnogim drugim sportovima, "Junior" je postao "U20", a "mlađi junior" je sada "U18". To su samo neke od promjena koje obilježavaju IAAF Pravila za atletska takmičenja 2016-2017 kao poslednji korak u standardizaciji atletike, kao procesu koji je formalno počeo osnivanjem IAAF-a pre više od 100 godina. Sebebastian COE Predsjednik IAAF-a

6

NAPOMENE Tekst Pravila za atletska takmičenja Atletskog saveza Crne Gore je prevedeni i u uređeni tekst Takmičarskih pravila IAAF-a za period 2016-2017. godine. Brojevi članova Pravila ASCG su indentični brojevima članova u Pravilima IAAF-a radi lakše uporedivosti u slučaju potrebe. U primjeru nejasnoća u prevodu na naš jezik važi originalno Pravilo u engleskom izdanju IAAF-a Competiton Rules 2016-2017. Kompletan sadržaj važećih Pravila IAAF-a sadrži:

* Poglavlje 1 - Međunarodna takmičnja * Poglavlje 2 - Pravo nastupa * Poglavlje 3 - Doping kontrola i medicinska Pravila * Poglavlje 4 - Rješavanje sporova * Poglavlje 5 - Tehnička pravila

Za ovu priliku priređena su poglavlja 1, 2 i 5 koja su od suštinskog značaja za odvijanje atletskih takmičenja kao i za učešće naših atletičara na takmičenjima u zemlji i inostranstvu. Ovo izdanje Pravila važi za period 2016-2017. godine sa važnošću od 1. novembra 2015. god.

7

OSNOVNI POJMOVI

8

OSNOVNI POJMOVI Kontinent Geografski region koji uključuje sve države i teritorije koje ulaze u sastav jedne od šest kontinentalnih asocijacija. Kontinentalna asocijacija Kontinentalna asocijacija IAAF-a odgovara za popularizaciju lake atletike na jednom od šest kontinenata na koje su nacionalne federacije podjeljene po statutu. Predstavnik takmičara Osoba koja ima odgovarajuća ovlašćenja i koja je registrovana kao predstavnik takmičara u skladu sa Odredbama IAAF-a za predstavnika takmičara. Odredbe za predstavnika takmičara Odredbe IAAF-a za predstavnika takmičara koje povremeno može da utvrđuje Savjet. Lica koja opslužuju takmičare Bilo koji trener, menadžer, predstavnik takmičara, agent, članovi tima, službeno lice, medicinsko ili para-medicinsko osoblje, roditelj ili bilo koje drugo lice koje radi sa takmičarom ili je zapošljeno u nacionalnoj atletskoj federaciji, opslužuje takmičara i pomaže mu da se priprema i učestvuje na međunarodnom takmičenju. Atletika Takmičenja na stadionu, trčanje na putu, takmičarsko hodanje, kros i trčanje u brdima. CAS ( CAS - Court of Arbitration for Sport in Lausanne) Arbitražni sportski sud u Lozani. Državljanin Državljanin koji ima zakonsko državljanstvo neke države ili, ako se radi o teritoriji, zakonsko državljanstvo države čiji je dio ta teritorija i odgovarajući zakonski status na toj teritoriji u skladu sa važećim zakonima. Državljanstvo Zakonsko državljanstvo neke države ili, ako se radi o teritoriji, zakonsko državljanstvo države čiji je dio ta teritorija i odgovarajući zakonski status na toj teritoriji u skladu sa važećim pravnim normama.

9

Klub Klub ili atletsko društvo koje je direktno ili preko neke organizacije učlanjeno u nacionalnu federaciju IAAF-a u skladu s propisima te nacionalne federacije. Komisija Komisija IAAF-a, koju je po statutu imenovao Savjet. Statut Statut IAAF-a. Savjet Savet IAAF-a. Država Geografsko područje sa samostalnim upravljanjem priznato kao nezavisna država u skladu sa međunarodnim zakonodavstvom i međunarodnim rukovodećim organima. IAAF Međunarodna asocijacija atletskih federacija (Interna-tional Association of Athletics Federations). Međunarodna takmičenja Bilo koje od međunarodnih takmičenja navedenih u Poglavlju 1.1 ovih Pravila. Međunarodna takmičenja po pozivu Atletska takmičenja u kojima takmičari koji predstavljaju dve ili više nacionalnih federacija članica IAAF-a učestvuju na poziv organizatora takmičenja. Takmičar međunarodnog ranga Takmičar koji je uključen u grupu registrovanih takmičara za izvođenje testova van takmičenja (prema odredbama Poglavlja 3) ili koji učestvuje u međunarodnom takmičenju u skladu sa Pravilom 35.7. MOK Međunarodni olimpijski komitet. Član IAAF-a Nacionalni rukovodeći atletski organ - član IAAF-a.

10

Članstvo Članstvo u IAAF-u. Nacionalna federacija Član IAAF-a čiji je takmičar, lice koje radi sa takmičarima ili drugo lice u okviru datih Pravila direktan član (ili preko kluba ili neke druge organizacije člana nacionalne federacije). Propisi Propise IAAF-a može donijeti Savjet s vremena na vrijeme. Mjesto boravka Mjesto boravka je mjesto ili adresa na koju je takmičar prijavljen kod odgovarajućih vlasti i koje predstavlja njegovu stalnu adresu. Pravila Pravila takmičenja IAAF-a, izložena u knjizi Pravila takmičenja. Tehnička pravila takmičenja Pravila koja su sadržana u Poglavlju 5 knjige Pravila takmičenja IAAF-a. Teritorija Geografska teritorija ili region koji nije država, ali ima neke elemente samoupravljanja bar u vezi autonomije kontrole nad sportom, i koje zbog toga priznaje IAAF. Svetska atletska serija Glavna međunarodna takmičenja uključena u četvorogodišnji program IAAF-a. Napomena (I): Sve gore navedene odredbe odnose se na sva Pravila, izuzimajući

slučajeve kada su iste te odredbe date u Poglavlju 3 (Anti-doping i medicinska Pravila), npr. Međunarodna takmičenja. U tom slučaju gore navedene odredbe odnose se na sva Pravila, izuzimajući Poglavlje 3. Odredbe Poglavlja 3 odnose se samo na Anti-doping i medicinska Pravila.

Napomena (II): Sve što je navedeno u muškom rodu treba takođe da podrazumjeva i

ženski rod, a sve što je dato u jednini treba da podrazumjeva i množinu. Napomena (III): Publikacije IAAF-a „The Referee“ i „Le juge arbitre“ na engleskom i

francuskom jeziku predstavljaju interpretacije Pravila takmičenja i praktično uputstvo za njihovo izvođenje.

Napomena (IV): Izmjene u važećim Pravilima IAAF-a za 2016-2017. g. (izuzimajući

redakcijske) koje je doneo Kongres ili Savjet IAAF-a 2015. g. i stupaju na snagu 01.11. 2015. g. ako u Pravilima nije navedeno drugačije.

11

POGLAVLJE 1 MEĐUNARODNA TAKMIČENJA

(članovi 1 – 8)

12

POGLAVLJE 1

MEĐUNARODNA TAKMIČENJA

Član 1 Međunarodna takmičenja

Sledeća takmičenja se u smislu ovih Pravila smatraju međunarodnim takmičenjima: (a) (I) takmičenja uključena u Svjetsku atletsku seriju IAAF-a (World Athletics Series);

(II) atletski program Olimpijskih igara;

(b) atletski program kontinentalnih, regionalnih i grupnih igara nad kojima IAAF nema isključivu kontrolu;

(c) regionalna i grupna prvenstva u kojima učešće nije ograničeno na članstvo jedne kontinentalne asocijacije;

(d) susreti ekipa iz različitih kontinentalnih asocijacija, podrazumjevajući susrete reprezentacija kontinentalnih asocijacija, susrete zemalja članica ili kombinovanih ekipa;

(e) međunarodni pozivni mitinzi i takmičenja koji su kategorisani od strane IAAF-a kao dio svjetske strukture i odobreni od strane Savjeta IAAF-a;

(f) kontinentalna prvenstva i druga takmičenja koja organizuju kontinentalne asocijacije;

(g) regionalna i grupna prvenstva u kojima je učešće ograničeno na članove jedne kontinentalne asocijacije;

(h) susreti između ekipa dve ili više članica IA-AF-a ili kombinacija ekipa u okviru iste kontinentalne asocijacije, sa izuzetkom takmičenja u mlađoj juniorskoj i juniorskoj kategoriji;

(i) međunarodni pozivni mitinzi i druga takmičenja (osim onih navedenih u članu 1.1 (e) Pravila) gde iznosi nagrada za nastup, nagrada za rezul-tat/plasman na takmičenju i/ili vrednosti nenov-čanih nagrada prelaze 50000 američkih dolara ukupno ili 8000 američkih dolara u bilo kojoj disciplini programa;

(j) takmičenja u ingerenciji kontinentalnih asocija-cija jednaka po programu onima iz člana 1.1 (e) Pravila.

1. Pravila se primjenjuju po sledećem principu:

(a) članovi Pravila koji se odnose na pravo nastupa (Poglavlje 2), Rješavanje sporova (Poglavlje 4) kao i Tehnička pravila (Poglavlje 5) se primjenjuju na sva međunarodna takmičenja. Međunarodne organizacije, priznate od strane IAAF-a mogu u pogledu prava nastupa usvojiti i primjenjivati i strožije odredbe za takmičenja u svojoj nadležnosti;

13

(b) pravila o dopingu (Poglavlje 3) se primjenjuju na sva međunarodna takmičenja osim onih na kojima Međunarodni olimpijski komitet (MOK) ili druga međunarodna organizacija, priznata od strane IAAF-a, sprovodi kontrolu po sopstvenim pravilima (npr. na Olimpijskim igrama) i tada Pravila te organizacije imaju prioritet;

(c) pravila oglašavanja (član 8) se primjenjuju na sva međunarodna takmičenja iz člana 1.1(a,I), (c), (d) i (e) Pravila. Kontinentalne asocijacije mogu usvojiti sopstvena pravila oglašavanja i primjenjivati ih na takmičenjima iz člana 1.1 (f), (g), (h), (i) i (j) Pravila. Ako takvih pravila nema, primjenjuju se Pravila IAAF-a;

(d) članovi od 2 do 7 Pravila se primjenjuju na svim međunarodnim takmičenjima, osim u slučajevima i stepenu u kome pojedini članovi Pravila za takmičenja izričito ograničavaju njihovu primjenu.

Član 2 Dozvola za organizaciju takmičenja

1. IAAF je, u saradnji sa kontinentalnim asocijacijama, odgovoran za kontrolu svjetskog

sistema takmičenja. U pripremi svog kalendara takmičenja, IAAF sarađuje sa kontinentalnim asocijacijama da bi se izbjegli ili u najvećoj mogućoj mjeri umanjili slučajevi neusaglašenosti ili preklapanja takmičenja u kalendaru. Sva međunarodna takmičenja u skladu sa članom 2 Pravila moraju biti odobrena od strane IAAF-a ili odgovarajuće kontinentalne asocijacije. Svaka kombinacija i udruživanje međunarodnih mitinga serija/turneja ili liga zahtjeva dozvolu IAAF-a ili odgovarajuće kontinentalne asocijacije, uključujući potrebna pravila ili pogodbene ugovore za takvu aktivnost. Izvođenje se može prenijeti na treće lice. U slučaju kada odgovarajuća kontinentalna asocijacija nije u stanju da na odgovarajući način, u skladu sa ovim pravilima, organizuje i kontroliše međunarodno takmičenje u svojoj nadležnosti, IAAF je ovlašten da interveniše i preuzme korake koje smatra potrebnim.

2. IAAF jedini ima pravo da organizuje atletski program na Olimpijskim igrama i na takmičenjima u okviru Svjetske atletske serije.

3. IAAF organizuje Svjetsko prvenstvo u neparnim godinama.

4. Kontinentalne asocijacije imaju pravo organizacije kontinentalnih prvenstva kao i drugih

takmičenja u kontinentalnim okvirima.

Takmičenja za čiju je organizaciju potrebna dozvola IAAF-a. 5. (a) dozvola IAAF-a je potrebna za organizaciju takmičenja iz člana 1.1 (b), (c), (d) i (e)

Pravila; (b) nacionalna federacija, članica IAAF-a, na čijoj teritoriji se održava takmičenje,

podnosi zahtjev za dozvolu IAAF-u najkasnije 12 mjeseci prije održavanja takmičenja ili u drugom roku propisanom od strane IAAF-a.

14

Takmičenja za čiju je organizaciju potrebna dozvola kontinentalne asocijacije 6. (a) dozvola kontinentalne asocijacije je potrebna za organizaciju međunarodnih

takmičenja iz člana 1.1 (g), (h), (i) i (j) Pravila. Dozvola za međunarodne pozivne mitinge i druga takmičenja gde iznosi nagrada za nastup, nagrada za rezultat/ plasman na takmičenju i/ili vrijednosti nenovčanih nagrada prelaze 250000 američkih dolara ukupno ili 25000 američkih dolara u bilo kojoj disciplini programa, ne može biti data prije nego što se kontinentalna asocijacija ne usaglasi sa IAAF-om u vezi datuma takmičenja;

(b) nacionalna federacija, članica IAAF-a na čijoj teritoriji se održava takmičnje podnosi

zahtjev za dozvolu kontinentalnoj asocijaciji najkasnije 12 mjeseci prije održavanja takmičenja ili u drugom roku propisanom od strane kontinentalne asocijacije.

Takmičenja za čiju je organizaciju potrebna dozvola nacionalne federacije 7. Nacionalne federacije imaju pravo da izdaju dozvole za održavanje takmičenja na svojoj

teritoriji. Strani takmičari mogu učestvovati na ovim takmičenjima u skladu sa članovima 4.2 i 4.3 Pravila. Ako inostrani takmičari nastupaju na takmičenjima, iznosi nagrada za nastup, nagrada za rezultat/plasman na takmičenju i/ili vrednosti nenovčanih nagrada za sve učesnike ne smiju prelaziti 50000 američkih dolara ukupno ili 8000 američkih dolara u bilo kojoj disciplini programa. Takmičar koji nema pravo nastupa u atletskim takmičenjima na osnovu Pravila IAAF-a, nacionalne federacije svoje zemlje ili nacionalne federacije zemlje domaćina ne može nastupati na ovim takmičenjima.

Član 3 Propozicije međunarodnih takmičenja

1. Savjet IAAF-a može napraviti Propozicije međunarodnih takmičenja iz ovih Pravila, koje

regulišu i odnose između atletičara, predstavnika atletičara, organizatora mitinga i nacionalnih federacija. Savjet može dopunjavati i mijenjati propozicije u skladu sa potrebama.

2. Za sva takmičenja koja zahtjevaju njihovu dozvolu, IAAF i kontinentalne asocijacije mogu odrediti svog predstavnika koji osigurava da se takmičenje organizuje i odvija u skladu sa odgovarajućim propozicijama i pravilima. Ovaj predstavnik u roku od 30 dana od završetka takmičenja podnosi izveštaj IAAF-u ili kontinentalnoj asocijaciji o održanom takmičenju.

Član 4 Uslovi za nastup na međunarodnim takmičenjima

1. Pravo nastupa na međunarodnim takmičenjima imaju atletičari koji su:

(a) članovi atletskog kluba koji su učlanjeni u nacionalnu federaciju;

(b) kao pojedinci učlanjeni u nacionalnu federaciju; 15

(c) se na drugi način obavezali da poštuju pravila nacionalne federacije;

(d) kada su u pitanju međunarodna takmičenja na kojima je za kontrolu dopinga odgovoran IAAF (po članu 35.7 Pravila) potpisali ugovor sa IAAF-om po kome se obavezuju na poštovanje i ponašanje prema Pravilima, propozicijama i propisima IAAF-a, kao i da sve sporove koje mogu imati sa IAAF-om ili nacionalnom federacijom rješavaju samo u skladu sa ovim Pravilima i da neće tražiti arbitražu bilo kog suda ili tijela koje nije regulisano Pravilima IAAF-a.

2. Nacionalna federacija može zahtijevati da njeni članovi, atletičari ili klubovi ne mogu

učestvovati na takmičenjima u drugoj zemlji bez pismenog odobrenja matične federacije. Nacionalna federacija će o takvom zahtevu obavijestiti IAAF. U tom slučaju nijedna nacionalna federacija koja organizuje takmičenje ne može dozvoliti nastup atletičarima ili klubovima iz dotične federacije bez prethodne potvrde da atletičar ili klub imaju dozvolu nastupa u zemlji domaćina od strane svoje nacionalne federacije. Da bi olakšala primjenu ovog Pravila, IAAF će na svojoj veb stranici objaviti listu nacionalnih federacija sa gore navedenim zahtevom.

3. Ni jedan takmičar, član jedne nacionalne federacije, ne može biti član druge nacionalne

federacije bez prethodne dozvole svoje nacionalne federacije, ako pravila te nacionalne federacije zahtijevaju takvu dozvolu. Čak i u slučaju da se takva dozvola ne zahtijeva od strane matične federacije, nacionalna federacija zemlje u kojoj takmičar boravi ne može prijaviti dotičnog takmičara za nastup u trećoj zemlji bez prethodne dozvole matične nacionalne federacije atletičara. U svim slučajevima navedenim u ovom članu Pravila, nacionalna federacija zemlje u kojoj atletičar boravi mora poslati pismeni zahtjev nacionalnoj federaciji zemlje porijekla takmičara (matičnoj federaciji). Nacionalna federacija zemlje porijekla takmičara mora poslati pismeni odgovor na zahtjev u roku od 30 dana. Cijela ova komunikacija mora biti vođena na način koji obezbjeđuje potvrdu o slanju i prijemu poruke. Razmjena poruka elektronskom poštom je prihvatljiva uz korišćenje opcije potvrde prijema. Ako odgovor nacionalne federacije zemlje porijekla takmičara ne stigne u roku od 30 dana, smatraće se da je data dozvola po zahtjevu. U slučaju negativnog odgovora na zahtjev za dozvolu za registraciju i nastup, koji u tom slučaju mora biti valjano obrazložen, sam atletičar ili nacionalna federacija zemlje koja je podnijela zahtev i u kojoj atletičar boravi može se žaliti IAAF-u. IAAF će na svojoj veb stranici objaviti uputstvo za podnošenje žalbe po ovom članu Pravila. Da bi olakšao primjenu ovog člana Pravila, IAAF će na svojoj veb stranici objaviti i spisak nacionalnih federacija koje registraciju svojih atletičara u inostranstvu uslovljavaju davanjem dozvole.

Napomena: Član 4.3 Pravila se odnosi samo na atletičare sa navršenih 18 godina i

starije na dan 31. decembra u godini takmičenja. Ovaj član Pravila se ne odnosi na atletičare bez državljanstva i na političke izbjeglice.

Član 5 Pravo predstavljanja nacionalne federacije

1. Na međunarodnim takmičenjima, koja se održavaju u skladu sa članom 1.1 (a), (b), (c), (f)

ili (g) Pravila, nacionalne federacije mogu da predstavljaju samo oni takmičari koji imaju državljanstvo te zemlje (ili teritorije) koju predstavlja nacionalna federacija i koja prihvata zahtjeve iznijete u ovom članu.

16

2. Takmičar koji nikada nije učestvovao u međunarodnom takmičenju po Pravilima (član 1.1 (a), (b), (c), (f) ili (g)), ima pravo da predstavlja nacionalnu federaciju na međunarodnim takmičenjima koja se održavaju u skladu s Pravilima, član 1.1 (a), (b), (c), (f) ili (g), ako je on:

(a) državljanin zemlje (ili teritorije) na osnovu rođenja ili na osnovu državljanstva jednog od

roditelja ili njihovih roditelja; ili

(b) državljanin zemlje (ili teritorije) kroz sticanje novog državljanstva ali, u tom slučaju, on može da predstavlja novu državu najranije godinu dana nakon datuma sticanja novog državljanstva na osnovu prijave sportiste. Ovaj period od jedne godine može biti smanjen ili ukinut na neki od sledećih načina:

(I) period se ukida ako takmičar boravi jednu godinu neprekidno u zemlji (ili na teritoriji)

neposredno pred dato međunarodno takmičenje; (II) period može da se smanji ili ukine u izuzetnim slučajevima od strane Saveta IAAF-a.

Zahtjev za smanjenje ili ukidanje mora biti podnesen IAAF Kancelariji u pisanoj formi od strane odgovarajuće nacionalne federacije, najmanje 30 dana prije međunarodnog takmičenja.

3. U skladu sa članom 5.4, takmičar koji je predstavljao nacionalnu federaciju na

međunarodnom takmičenju iz člana 1.1 (a), (b), (c), (f) ili (g) Pravila nema pravo da predstavlja drugu nacionalnu federaciju na međunarodnom takmičenju koje se održava po Pravilima, član 1.1 (a), (b), (c), (f) ili (g).

4. Takmičar koji je predstavljao nacionalnu federaciju na međunarodnom takmičenju koje se održava po Pravilima, član 1.1 (a), (b), (c), (f) ili (g), ima pravo da predstavlja drugu nacionalnu federaciju na međunarodnom takmičenju koje se održava po Pravilima, član 1.1 (a), (b), (c), (f) ili (g) (odmah, ako drugačije nije navedeno), samo u sledećim slučajevima:

(a) ako država (ili teritorija) nacionalne federacije potom ulazi u sastav druge države, koja

već ima ili će kasnije imati nacionalnu federaciju; (b) ako država (ili teritorija) nacionalne federacije prestaje da postoji i takmičar s pravom

postaje državljanin novoformirane države, ratifikovane sporazumom ili priznate na neki drugi način na međunarodnom nivou, koju će kasnije predstavljati njena nacionalna federacija;

(c) ako teritorija nacionalne federacije nema svoj nacionalni olimpijski komitet, a takmičar

ispunjava norme za učestvovanje na Olimpijskim igrama za državu te teritorije. U tom slučaju, nastup takmičara za tu teritoriju na Olimpijskim igrama neće uticati na njegovo pravo da dobije dozvolu da i dalje nastupa za odgovarajuću nacionalnu federaciju teritorije na drugim međunarodnim takmičenjima koja se održavaju u skladu sa članom 1.1 (a), (b), (c), (f) ili (g) Pravila;

(d) dobijanje novog državljanstva: ako takmičar dobije novo državljanstvo, on može da

predstavlja svoju novu nacionalnu federaciju na međunarodnom takmičenju koje se održava po članu 1.1(a), (b), (c), (f) ili (g) Pravila ali tek nakon tri godine od dobijanja

17

novog državljanstva. Ovaj trogodišnji period može biti skraćen ili ukinut u sledećim slučajevima:

(I) period može biti skraćen do 12 meseci uz saglasnost nacionalnih federacija.

Skraćenje može da se ostvari kad Kancelarija IAAF-a dobije pismenu potvrdu od nacionalne federacije o saglasnosti;

(II) period se ukida ako takmičar boravi neprekid-no tri godine u zemlji (ili na teritoriji)

svog novog državljanstva neposredno pred međunarodno takmičenje na kome će nastupiti;

(III) Savet može da skrati ili ukine ovaj period u izuzetnim slučajevima. Zahtev za

skraćenje ili ukidanje odgovarajuća nacionalna federacija treba da preda u pismenoj formi Kancelariji IAAF-a najkasnije 30 dana pre datuma održavanja konkretnog međunarodnog takmičenja;

(e) dvojno državljanstvo: ako takmičar ima državljanstvo dveju (ili više) država (ili teritorija),

on može da predstavlja nacionalnu federaciju bilo koje (ili neke) od njih po svom izboru. Ipak, ako jednom nastupi za neku nacionalnu federaciju na međunarodnom takmičenju koje se održava po članu 1.1 (a), (b), (c), (f) ili (g) Pravila, on ne može da predstavlja drugu nacionalnu federaciju, čiji je državljanin, naredne tri godine od datuma kad je poslednji put predstavljao svoju prvu nacionalnu federaciju koju je odabrao. Ovaj period može biti skraćen ili ukinut u sledećim slučajevima:

(I) period može biti skraćen do 12 meseci uz saglasnost nacionalnih federacija.

Skraćenje može da se ostvari kad kancelarija IAAF-a dobije pismenu potvrdu od nacionalne federacije o saglasnosti;

(II) Savjet može da skrati ili ukine ovaj period u izuzetnim slučajevima. Zahtjev za

skraćenje ili ukidanje treba odgovarajuća nacionalna federacija da preda u pismenoj formi kancelariji IAAF-a najkasnije 30 dana prije datuma održavanja konkretnog međunarodnog takmičenja.

Primena člana 5.4 (e) odnosi se na takmičare koji po rođenju imaju dvojno državljanstvo. Odredbe člana 5.4 (d) odnose se na takmičare koji imaju državljanstvo dveju (ili više) država (ili teritorija) zbog činjenice da su novo državljanstvo dobili (npr. na osnovu braka), a nisu se odrekli državljanstva stečenog rođenjem. 5. U skladu sa članom 21.2, pravo takmičara da nastupi prema tim Pravilima garantuje

nacionalna federacija u kojoj je registrovan. Nacionalna federacija dokazuje pravo nastupa takmičara po članu 5, dostavljanjem važeće/originalne dokumentacije za pravo nastupa takmičara kao i druge dokaze koji mogu biti neophodni da se dokaže pravo nastupa takmičara. Ako je to zahtjev IAAF-a, nacionalne federacije će obezbjediti ovjerenu kopiju kompletne dokumentacije.

18

Član 6 Isplate atletičarima

Atletika je otvoren sport i u skladu sa Pravilima i propozicijama, atletičari mogu biti plaćeni u novcu ili u dobrima na odgovarajući način za nastup na takmičenju, za postignut rezultat/plasman na takmičenju ili za učešće u komercijalnim nastupima vezanim za njihovu atletsku aktivnost.

Član 7 Predstavnici atletičara

1. Atletičari mogu koristiti usluge registrovanih predstavnika atletičara, koji im pomažu u

pregovorima o atletskom programu i o drugim pitanjima o kojima se dogovara. U ostalim slučajevima atletičari mogu sami da vode pregovore o svojim atletskim programima.

2. Atletičari koji se nalaze među 30 najboljih atletičara IAAF-a po rezultatima na kraju kalendarske godine, ne treba sledeće godine da vode ili produžavaju pregovore o angažovanju nekoga ko nije predstavnik atletičara u vezi pružanja gore navedenih usluga.

3. Nacionalne federacije su odgovorne za registraciju i priznavanje predstavnika atletičara.

Svaka nacionalna federacija ima pravo jurisdikcije nad predstavnicima atletičara koji djeluju u ime atletičara, kao i predstavnicima atletičara koji deluju u toj državi ili na teritoriji te nacionalne federacije ili predstavnicima atletičara koji su državljani te države.

4. Kao pomoć nacionalnim federacijama u ovoj aktivnosti, Savjet IAAF-a mora objaviti

pravilnike koji regulišu rad predstavnika atletičara. Ovi pravilnici treba da sadrže obavezne zahtjeve koji moraju biti uključeni u sistem pravila svake nacionalne federacije u vezi predstavnika atletičara.

5. Uslov za članstvo u IAAF-u je da svaka federacija unese u svoj statut odredbe o tome da

svi sporazumi između sportiste i njegovog predstavnika moraju da budu u skladu sa Pravilima i propozicijama IAAF-a.

6. Predstavnik sportista mora biti pošten i imati dobru reputaciju. Ako se to od njega bude

zahtijevalo, mora da pokaže visok nivo obrazovanja i da posjeduje dovoljno znanja za rad u svojstvu predstavnika sportista, da uspješno položi ispit koji se organizuje i sprovodi u skladu s Propozicijama IAAF-a za predstavnike atletičara.

7. Svaka nacionalna federacija koja izdaje dozvole za rad predstavnika atletičara mora

godišnje dostavljati IAAF-u spisak svih ovlašćenih i priznatih predstavnika atletičara koje je registrovala. IAAF će svake godine objavljivati službenu listu svih predstavnika atletičara.

8. Svaki sportista ili njegov predstavnik koji se ne potčinjava Pravilima i propozicijama IAAF-a

može biti sankcionisan u skladu s tim Pravilima i propozicijama.

19

Član 8 Oglašavanje na međunarodnim takmičenjima

1. Oglašavanje i predstavljanje u promotivne svrhe je dozvoljeno na svim međunarodnim

takmičenjima u skladu sa članom 1.2 (c) Pravila, pod uslovom da se vrši u skladu sa ovim Pravilima i sa propisima koji u vezi sa tim mogu biti donijeti.

2. Savjet IAAF-a može donijeti propise sa detaljnim uputstvima o načinu oglašavanja i formi koju komercijalne poruke mogu imati na međunarodnim takmičenjima koja se odvijaju po ovim Pravilima. Propisi moraju obuhvatati ove principe:

(a) samo oglašavanje u komercijalne i dobrotvorne svrhe je dozvoljeno na takmičenjima

regulisanim ovim Pravilima. Oglašavanje koje predstavlja promociju političkih stavova i grupa ili aktivnost uticajnih grupa, domaćih ili stranih, nije dozvoljeno;

(b) ne mogu se objavljivati poruke koje su po mišljenju IAAF-a neukusne, uznemiravajuće,

uvrjedljive ili neprikladne na bilo koji način imajući u vidu prirodu događaja. Način oglašavanja ne smije biti takav da na bilo koji način pokriva ili ometa pogled televizijskih kamera na takmičenje. Oglašavanje mora biti u skladu sa važećim pravilima bezbednosti;

(c) nije dozvoljeno oglašavanje duvanskih proizvoda. Oglašavanje alkoholnih pića je

takođe zabranjeno, osim po posebnoj odluci Savjeta IAAF-a. 3. Odredbe ovih Pravila mogu biti izmijenjene u svakom trenutku odlukom Savjeta IAAF-a.

20

POGLAVLJE 2 PRAVO NASTUPA (članovi 20–23)

21

POGLAVLJE 2 PRAVO NASTUPA

Član 20 Definicija atletičara sa pravom nastupa

Atletičar ima pravo nastupa na takmičenju ako se ponaša u skladu sa ovim Pravilima i nema izrečenu zabranu nastupa.

Član 21 Ograničenja prava nastupa

1. Na takmičenjima na koja se odnose ova Pravila, pravo nastupa imaju atletičari

registrovani u nacionalnoj federaciji, a kojima nije izrečena zabrana nastupa.

2. Pravo nastupa atletičara na takmičenjima iz ovih Pravila garantuje nacionalna federacija u kojoj je atletičar registrovan.

3. Pravila u vezi sa registracijom i pravom nastupa nacionalnih federacija moraju biti

potpuno u saglasnosti sa odgovarajućim pravilima IAAF-a. Nacionalne federacije ne smiju usvojiti, slediti, niti imati u svojim propisima stavove koji su u direktnoj suprotnosti sa pravilima i odlukama IAAF-a. U slučaju postojanja razlika po pitanjima prava nastupa između pravila nacionalne federacije i pravila IAAF-a, moraju se primenjivati pravila IAAF-a.

Član 22 Zabrana nastupa na međunarodnim i nacionalnim takmičenjima

1. Sledećim licima ne treba dozvoliti nastup na takmičenjima, bez obzira na to da li se ona

organizuju po ovim Pravilima ili po pravilima kontinentalnih asocijacija ili nacionalne federacije:

Svim takmičarima, licima koja rade sa takmičarima ili bilo kom drugom licu:

(a) čija je nacionalna federacija trenutno suspendovana od strane IAAF-a. Ovo ne važi za domaća takmičenja suspendovane federacije za lica koja imaju državljanstvo zemlje kojoj ova federacija pripada;

(b) koje je bilo udaljeno ili mu nije bio dozvoljen nastup po propisima njegove nacionalne federacije i nije imalo pravo da učestvuje u takmičenjima koje organizuje nacionalna federacija, ako je to udaljavanje i oduzimanje prava nastupa u skladu s Pravilima;

(c) koje je trenutno pod privremenom suspenzijom sa takmičenja organizovanog po ovim Pravilima;

(d) koje ne ispunjava zahteve u vezi nastupa iznete u članu 141 ili u propisima izvedenim na osnovu njega;

22

(e) kome je bilo uskraćeno pravo učešća u takmičenju zbog narušavanja Pravila protiv dopinga (vidi Poglavlje 3);

(f) koga je Etička komisija suspendovala ili mu je zabranila učešće zbog kršenja Etičkog kodeksa, u skladu sa Statutom Etičke komisije;

(g) kome je bilo uskraćeno pravo učešća zbog ponašanja opisanog u članu 23 Pravila.

2. Ako takmičar učestvuje u takmičenju dok je pod suspenzijom u skladu s članom 141 ili odgovarajućim propozicijama, bez obzira da li narušava neki drugi disciplinski akt koji može da bude donijet u okviru Pravila, taj takmičar i tim za koji je nastupao biće udaljeni sa takmičenja sa svim posledicama za njega i tim koje iz toga proističu, uključujući oduzimanje svih titula, nagrada, medalja, bodova i novca za učešće.

3. Ako takmičar učestvuje (ili učešće uzima osoblje koje radi sa takmičarima ili bilo koje drugo lice) u takmičenjima koja se organizuju po ovim Pravilima ili po pravilima kontinentalnih asocijacija ili nacionalne federacije, a pri tom je to lice bilo suspendovano zbog narušavanja Pravila protiv dopinga (vidi Poglavlje 3), tada treba da se preduzmu mjere iz člana 40.11.

4. Ako takmičar učestvuje (ili učešće uzima osoblje koje radi sa takmičarima ili bilo koje drugo lice) u takmičenjima koja se organizuju po ovim Pravilima ili po pravilima kontinentalnih asocijacija ili nacionalne federacije, a pri tom je to lice suspendovano zbog narušavanja bilo kog drugog Pravila, period suspenzije počinje da teče od momenta njegovog poslednjeg nastupa, a raniji rok suspenzije se ne računa.

Član 23 Lica koja podležu zabrani prava nastupa

Bilo kom takmičaru, pomoćnom osoblju takmičara ili nekom drugom licu može se izreći zabrana nastupa po članu 23, ako:

(a) učestvuje na atletskom takmičenju ili u disciplini u kojima je bilo koji od takmičara, po njegovom saznanju, suspendovan ili mu je zabranjen nastup po ovim Pravilima, ili ako se to takmičenje ili disciplina održavaju u zemlji ili na teritoriji suspendovane Nacionalne federacije. Ovo se ne primjenjuje na atletska takmičenja koja su ograničena starosnom kategorijom (veteranske kategorije–masters) (u skladu sa članom 141);

(b) učestvuje na atletskom takmičenju koje nije odobreno u skladu sa članom 2 (Dozvola za organizaciju takmičenja);

(c) prekrši član 4 (Uslovi za nastup na međunarodnim takmičenjima) ili bilo koje propise donijete na osnovu njega;

(d) prekrši član 5 (Pravo predstavljanja nacionalne federacije) ili bilo koje propise donijete na osnovu njega;

(e) prekrši član 6 (Isplate atletičarima) ili bilo koje propise donijete na osnovu njega;

(f) prekrši član 7 (Predstavnici takmičara) ili bilo koje propise donijete na osnovu njega;

(g) prekrši član 8 (Oglašavanje na međunarodnim takmičenjima) ili bilo koje Propise koji su donijeti na osnovu njega;

(h) prekrši bilo koji drugi član (drugačiji od onih navedenih u članu 60.2).

23

POGLAVLJE 5 TEHNIČKA PRAVILA (članovi 100-264)

24

POGLAVLJE 5 TEHNIČKA PRAVILA

Član 100 Opšta odredba

Sva međunarodna takmičenja navedena u članu 1.1 održavaju se prema Pravilima Međunarodne asocijacije atletskih federacija (IAAF). Ovo mora biti jasno naznačeno u svim najavama, programima, komercijalnim saopštenjima i drugim pisanim materijalima u vezi sa takmičenjem. Na svim takmičenjima, izuzimajući svetske šampionate i Olimpijske igre, discipline lake atletike mogu da se izvode u formi koja se razlikuje od forme Tehničkih pravila IAAF-a, ali u svakom slučaju ne treba da se primenjuju pravila koja daju sportistima veća prava i mogućnosti nego što je to u važećim Pravilima IAAF-a. Načine izvođenja takmičenja određuju odgovarajući organi koji imaju pravo kontrole takmičenja. Napomena: Preporučuje se nacionalnim federacijama, članicama IAAF-a, da svoja

nacionalna pravila za takmičenja usklade sa pravilima IAAF-a.

25

DEO I - SLUŽBENA LICA I NJIHOVE DUŽNOSTI

Član 110 Međunarodna službena lica

Na takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila imenuje se sledeći sastav službenih lica koje delegira Međunarodna asocijacija atletskih federacija (IAAF) ili kontinentalne asocijacije:

(a) organizacioni delegat/i, (b) tehnički delegat/i, (c) medicinski delegat, (d) delegat za doping kontrolu, (e) međunarodni tehnički kontrolori/ međunarodni kontrolori za trke u prirodi, trke na putu,

planinsko trčanje i trčanje u prirodi, (f) međunarodne sudije za hodanje, (g) međunarodni mjerilac staze, (h) međunarodni starter, (i) međunarodni sudija za foto-finiš, (j) vrhovna sudijska komisija.

Broj službenih lica u svakoj od navedenih kategorija biće naveden u važećim tehničkim propozicijama za takmičenje IAAF-a (ili propisima kontintentalnih asocijacija) i biće naznačeno kako, kada i ko će ih ime-novati.

Za takmičenja organizovana iz člana 1.1 (a) i (e), IAAF može odrediti službeno lice za kontrolu reklamiranja na takmičenju. Za takmičenja iz člana 1.1 (c), (f) i (j), izbor službenih lica vrši nadležna kontinentalna asocijacija. Za takmičenja iz člana 1.1 (b) nadležni organ, za takmičenja iz člana 1.1 (d), (h) i (i) izbor službenih lica vrši nadležna Nacionalna federacija, članica IAAF-a.

Napomena (I): Međunarodna službena lica na takmičenju treba da nose prepoznatljivu odjeću ili oznake, koje se razlikuju od odjeće i oznaka ostalih službenih lica.

Napomena(II): Međunarodna službena lica u gore navedenim kategorijama (e) i (i),

mogu biti klasifikovana na IAAF nivou i nivou kontinentalne asocijacije u skladu sa važećom politikom IAAF-a

Putne troškove i troškove boravka (hrana i smještaj) za svako službeno lice koje je imenovao IAAF ili kontinenatalna asocijacija u skladu sa ovim članom ili članom 3.2 treba da plati organizator takmičenja prema važećim pravilima.

Član 111 Organizacioni delegati

Organizacioni delegati su sve vrijeme tokom pripreme takmičenja u kontaktu sa organizacionim komitetom takmičenja i redovno obaveštavaju Savjet IAAF-a o toku priprema. Bave se, prema potrebama, svim pitanjima iz domena finansijskih i drugih obaveza federacije članice koja organizuje takmičenje i organizacionog komiteta takmičenja. Sarađuju sa tehničkim delegatom/ima.

26

Član 112 Tehnički delegati

Dužnost tehničkih delegata je da, u saradnji sa organizacionim komitetom, koji je obavezan da im pruži svu potrebnu pomoć, obezbjede da sva tehnička rješenja na takmičenju budu u potpunosti u skladu sa Tehničkim pravilima IAAF-a i Uputstvima za atletske objekte IAAF-a. Tehnički delegati imaju obavezu da podnose odgovarajuće pismene izvještaje o pripremi za takmičenje i da sarađuju sa organizacionim delegatom (delegatima). Osim toga, tehnički delegati su dužni da:

(a) dostave odgovarajućoj organizaciji predloge satnice takmičenja i normative prijavljivanja takmičara;

(b) odrede spisak sprava koje će se koristiti i saopšte da li takmičari mogu da koriste svoje lične sprave ili samo one koje dostavi organizator;

(c) prate da li su tehničke propozicije blagovremeno upućene svim federacijama koje učestvuju, prije početka takmičenja;

(d) odgovaraju za sve ostalo u vezi tehničke pripreme što je potrebno za održavanje atletskih takmičenja;

(e) kontrolišu podnošenje prijava i imaju pravo da neke odbiju zbog tehničkih nepravilnosti ili u skladu sa članom 146.1 (odbijanje prijave iz drugih razloga osim tehničkih može biti samo na osnovu odluke Savjeta IAAF-a ili Savjeta odgovarajuće kontinentalne asocijacije);

(f) odrede kvalifikacione norme u tehničkim disciplinama i osnovu za određivanje kvalifikacionih serija kod disciplina trčanja;

(g) organizuju kvalifikacione serije i grupe za višeboj;

(h) predsedavaju na tehničkom sastanku u vezi takmičenja po članu 1.1 (a), (b), (c) i (f) i daju instrukcije službenim tehničkim licima.

Član 113 Medicinski delegat

Medicinski delegat odlučuje o svim pitanjima vezanim za pružanje medicinske pomoći i usluga učesnicima takmičenja. On se stara da se na objektima na kojima se održava takmičenje obezbjede odgovarajući uslovi (prostorija i oprema) za pružanje stručne i pravovremene ljekarske pomoći, kao i da ljekarska pomoć i nega budu obezbjeđeni u prostorijama gde su smješteni takmičari.

Član 114 Delegat za doping kontrolu

Delegat za doping kontrolu, u saradnji sa Organizacionim komitetom, stara se da na takmičenju budu obezbjeđeni odgovarajući prostor i ostali uslovi za obavljanje doping kontrole. On je odgovoran za sva pitanja u vezi sa doping kontrolom.

27

Član 115 Kontrolori IAAF-a (ITO- International Technical Offi-cials),

Kontrolori IAAF-a za trke u prirodi, trke na putu i planinsko trčanje (ICRO- International Cross-Country, Road Running, Mountain Running and Trail Running Officials)

1. Ukoliko šef kontrolora IAAF-a na takmičenju nije ranije imenovao odgovarajući organ,

tehnički delegati će imenovati jednog od kontrolora za šefa kontrolora. Kad god je to moguće, šef kontrolora, u dogovoru sa tehničkim delegatom, određuje najmanje po jednog kontrolora za svaku disciplinu programa takmičenja. Kontrolor IAAF-a će biti sudija discipline za koju je određen.

2. Na takmičenju u trčanju u prirodi, trčanju na putu i planinskom trčanju, za to određeni kontrolori IAAF-a (ICRO) treba da pruže svu neophodnu pomoć organizatoru takmičenja. Kontrolori moraju biti prisutni na stazi za sve vrijeme trajanja discipline za koju su određeni. Oni obezbjeđuju da se takmičenje odvija u skladu sa Pravilima IAAF-a, Propozicijama takmičenja i uputstvima tehničkog delegata.

Član 116

Međunarodne sudije za sportsko hodanje (IRWJs) Za suđenje u disciplinama takmičarskog hodanja na takmičenjima iz člana 1.1(a) mogu biti imenovane samo sudije sa liste međunarodnih sudija za hodanje IAAF-a.

Napomena: Na takmičenjima iz člana 1.1 (b), (c), (e), (f), (g) i (j), funkciju sudije za hodanje obavljaju sudije sa liste sudija za hodanje IAAF-a ili sudije sa liste međunarodnih sudija za hodanje odgovarajuće kontinentalne asocijacije.

Član 117 Međunarodni mjerilac staze

Za takmičenja iz člana 1.1 Pravila, imenuje se međunarodni mjerilac staze koji verifikuje stazu za discipline koje se odvijaju djelimično ili u potpunosti van stadiona. Imenovani mjerilac staze mora biti sa liste međunarodnih mjerilaca staze IAAF-a/AIMS-a i imati A ili B licencu. Staza mora biti izmjerena dovoljno vremena prije održavanja takmičenja. Mjerilac provjerava i izdaje pismenu potvrdu da staza odgovara Pravilima za trke na putu (članovi 240.2 i 240.3 i odgovarajuće napomene). Mjerilac sarađuje sa organizacionim komitetom takmičenja u pripremi staze i prisustvuje trci da potvrdi da su takmičari trčali mjerenom i verifikovanom stazom. O tome izdaje odgovarajuću potvrdu tehničkom delegatu takmičenja.

Član 118 Međunarodni starter i međunarodni sudija za foto-finiš

Na takmičenjima iz člana 1.1(a), (b), (c) i (f) Pravila kada se ova održavaju na stadionu, IAAF ili odgovarajuća kontinentalna asocijacija imenuju međunarodnog startera i međunarodnog sudiju za foto-finiš. Međunarodni starter daje start u trkama (i obavlja druge dužnosti vezane za start) prema nalogu tehničkog delegata. Međunarodni sudija za foto-finiš nadgleda i

28

kontroliše sve aktivnosti vezane za rad i korišćenje foto-finiš sistema i treba da bude šef sudija za foto-finiš.

Član 119 Vrhovna sudijska komisija

Na takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila, imenuje se vrhovna sudijska komisija, koju po pravilu čine tri, pet ili sedam članova. Jedan od članova Komisije se određuje za njenog predsednika, drugi za sekretara. Za sekretara komisije može biti određeno i lice koje nije član komisije. U slučajevima kada postoji žalba vezana za član 230, barem jedan član Vrhovne sudijske komisije mora biti međunarodni sudija IAAF-a za hodanje ili međunarodni sudija za hodanje regionalne asocijacije. Član Vrhovne sudijske komisije ne bi trebalo da bude prisutan u raspravama Komisije koje se odnose na bilo koju žalbu koja utiče, posredno ili neposredno, na takmičare iz njegove Nacionalne federacije. Predsednik Komisije će zamoliti člana na kojeg se ovo odnosi da se povuče iz Komisije, u slučaju da član Komisije to nije već učinio. IAAF ili druga odgovarajuća organizacija odgovorna za takmičenje će izabrati jednog ili više rezervnih članova Komisije koji mogu zameniti bilo kog člana Komisije koji ne može učestvovati u radu Vrhovne sudijeske komisije. Vrhovna sudijska komisija može biti imenovana i za druga takmičenja kada organizator smatra da je njeno formiranje potrebno za regularno odvijanje takmičenja. Glavni zadatak Komisije je da rješava žalbe po članu 146 Pravila, kao i sva ostala pitanja koja se pojave tokom takmičenja, a koja joj budu podneta na odlučivanje.

Član 120 Službena lica na takmičenju

Organizacioni komitet takmičenja imenuje sva službena lica na takmičenju u skladu sa Pravilima nacionalne federacije zemlje članice IAAF-a, u kojoj se takmičenje održava, a u slučaju takmičenja iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila, prema pravilima odgovarajućih međunarodnih organizacija. Dole navedena službena lica su neophodna za velika međunarodna takmičenja. Organizacioni komitet, međutim, može prilagoditi listu službenih lica uslovima i nivou takmičenja. Rukovodstvo takmičenja * direktor takmičenja * rukovodilac takmičenja * tehnički rukovodilac takmičenja * rukovodilac predstavljanja disciplina

29

Službena lica na takmičenju * jedan ili više glavnih sudija u prijemnom centru * jedan ili više glavnih sudija za discipline trčanja (i takmičarskog hodanja) na stadionu * jedan ili više glavnih sudija za discipline skokova i bacanja * jedan ili više glavnih sudija za discipline višeboja * jedan ili više glavnih sudija za discipline koje se održavaju van stadiona * jedan ili više glavnih sudija za video * jedan šef sudija i odgovarajući broj sudija za discipline trčanja na stadionu * jedan šef sudija i odgovarajući broj sudija za svaku od disciplina skokova i bacanja * jedan šef sudija i odgovarajući broj pomoćnika i petoro sudija za discipline takmičarskog

hodanja na stadionu * jedan šef sudija i odgovarajući broj pomoćnika i osmoro sudija za discipline takmičarskog

hodanja van stadiona * ostala službena lica za discipline takmičarskog hodanja, prema potrebi, uključujući

evidentičare, operatere na tablama za opomene itd. * jedan šef sudija i odgovarajući broj sudija na stazi za discipline trčanja (i takmičarskog

hodanja) * jedan šef mjerilaca vremena i odgovarajući broj mjerilaca vremena * jedan koordinator starta i odgovarajući broj startera i kontrolora starta * jedan ili više pomoćnika startera * jedan šef brojača krugova i odgovarajući broj brojača krugova * jedan sekretar takmičenja i odgovarajući broj njegovih pomoćnika * jedan šef tehničkog informacionog centara (TIC) i odgovarajući broj pomoćnika * jedan šef nadzora terena i odgovarajući broj nadzornika terena * jedan ili više mjerilaca brzine vetra * jedan šef sudija za foto-finiš i odgovarajući broj pomoćnih sudija za foto-finiš * jedan šef sudija za rad sa transponderskim sistemom i odgovarajući broj pomoćnih sudija * jedan ili više sudija za elektronsko merenje dužina u disciplinama skokova i bacanja * jedan šef sudija i odgovarajući broj sudija u prijemnom centru Ostala službena lica * jedan ili više spikera * jedan ili više statističara * jedan kontrolor za komercijalno oglašavanje na takmičenju * službeni merilac staze i borilišta * jedan ili više ljekara * pratioci takmičara, druga službena lica i predstavnik za štampu Glavne sudije i šefovi sudija treba da nose jasne oznake, trake oko ruke ili bedževe. U slučaju potrebe mogu biti određeni dodatni pomoćnici za svaku funkciju. Mora se međutim voditi računa da na terenu ne bude više službenih lica nego što je neophodno. Na takmičenjima koja na programu imaju i ženske discipline treba, ako je moguće, obezbjediti i ženu ljekara.

30

Član 121 Direktor takmičenja

Direktor takmičenja, u saradnji sa tehničkim delegatom, planira tehničku organizaciju takmičenja, obezbjeđuje da se ona sprovodi prema predviđenom planu i rješava, zajedno sa tehničkim delegatom, sve tehničke probleme u vezi sa takmičenjem.

On koordinira rad učesnika u pripremi i sprovođenju takmičenja, a tokom takmičenja je, preko sistema veze, u kontaktu sa svim službenim licima.

Član 122 Rukovodilac takmičenja

Rukovodilac takmičenja je odgovoran za regularno odvijanje takmičenja. On kontroliše da li su sva službena lica na svojim mjestima i spremna za takmičenje, određuje zamjene kada je to potrebno i ima ovlašćenje da ukloni sa funkcije svako službeno lice koje ne vrši svoju dužnost u skladu sa pravilima. U saradnji sa nadzornikom terena obezbjeđuje da samo ovlašćena lica imaju pristup terenu i borilištima tokom takmičenja.

Napomena: Preporučuje se da na takmičenjima koja traju duže od četiri sata, kao i na višednevnim takmičenjima, rukovodilac takmičenja ima odgovarajući broj pomoćnika.

Član 123 Tehnički rukovodilac

Tehnički rukovodilac je odgovoran: (a) da obezbjedi da staza i borilišta, uključujući zaletišta, doskočišta, krugove i sektore za

bacanja, kao i sva oprema i sprave na takmičenju budu pripremljeni u skladu sa Pravilima IAAF-a;

(b) da se postavljanje i uklanjanje opreme i sprava izvodi po tehničkom organizacionom planu takmičenja, koji su utvrdili tehnički delegati;

(c) da tehnička prezentacija takmičenja odgovara tom planu;

(d) da provjera i obeležavanje dozvoljenih ličnih sprava odgovara članu 187.2;

(e) da se prije početka takmičenja dobije odgovarajući atest u skladu s članom 135.

Član 124 Rukovodilac predstavljanja disciplina

Rukovodilac predstavljanja disciplina, u saradnji sa direktorom takmičenja, planira program i način predstavljanja disciplina na takmičenju, koji se zatim, kada to situacija zahtjeva, usklađuje u dogovoru sa organizacionim i tehničkim delegatom takmičenja. On osigurava da se predviđeni program sprovodi tokom takmičenja i zajedno sa direktorom takmičenja i

31

delegatima rješava sve eventualne probleme. Preko sistema veze rukovodilac predstavljanja disciplina je u kontaktu sa svim članovima svoga tima čiji rad kontroliše i koordinira.

Član 125 Glavne sudije

1. Glavne sudije se određuju posebno za prijemni centar, discipline trčanja (i takmičarskog

hodanja) na stadionu, discipline skokova i bacanja, za višeboje i za discipline trčanja i takmičarskog hodanja van stadiona. Kada je potrebno, treba odrediti i jednog ili više glavnih sudija za video. Glavni sudija za discipline trčanja (i takmičarskog hodanja) na stadionu i za discipline takmičarskog hodanja van stadiona ne odlučuje po pitanjima iz nadležnosti šefa sudija za hodanje. Glavni sudija za video treba da radi iz kontrolne video sobe i treba da bude u komunikaciji sa ostalim glavnom sudijama.

2. Glavni sudija obezbeđuje da se rad prijemnog centra i takmičenje na disciplini odvijaju u skladu sa Pravilima i važećim tehničkim propozicijama (uključujući teren za zagrevanje, zborno mesto učesnika, ceremoniju dodeljivanja nagrada) i donosi odluke u svim slučajevima koji ovim pravilima niti važećim Tehničkim propozicijama nisu jasno regulisani. Po pitanjima disciplinskih prekršaja, nadležnost ima glavni sudija u prijemnom centru, od ulaska takmičara u prvi prijemni centar, na teren za zagrevanje, do njihovog izlaska na borilište. U svim ostalim slučajevima nadležnost ima glavni sudija discipline u kojoj se takmičar takmiči ili se takmičio. Glavni sudija za discipline trčanja i takmičarskog hodanja na stadionu i discipline trčanja i takmičarskog hodanja van stadiona donosi odluku o redosledu takmičara u trci samo u slučaju kada sudije nisu u stanju da donesu odluku po pitanju plasmana. U slučajevima kada se glavni sudija za discipline trčanja ne slaže sa odlukama starterskog tima on ima pravo konačne odluke. Izuzetak su odluke o pogrešnom startu takmičara donijete na osnovu signala aparata za kontrolu starta odobrenog od strane IAAF-a, osim ako iz bilo kog razloga glavni sudija ne zaključi da aparat ne funkcioniše pravilno. Glavni sudija discipline trčanja na stadionu imenovan za kontrolu starta naziva se glavni sudija za start. Glavni sudija ne vrši funkciju sudije ili sudije na stazi ali na osnovu njegovih zapažanja može da preduzme bilo koju akciju ili donese neku odluku, u skladu sa Pravilima.

Napomena: Za potrebe ovog člana i odgovarajućih propozicija, uključujući pravila o

reklamiranju, ceremonija proglašenja pobjednika je završena kada su sve aktivnosti direktno vezane za nju završene (uključujući fotografisanje, pobednički krug, davanje autograma i slično).

3. Nadležni glavni sudija kontroliše krajnje rezultate discipline, rješava sve sporne slučajeve i,

zajedno sa šefom sudija za elektronsko mjerenje dužina skokova i bacanja, kada je određen, nadgleda mjerenje rekordnih rezultata. Zapisnik se popunjava u potpunosti odmah po završetku discipline, potpisuje ga glavni sudija, poslije čega se zapisnik prosleđuje sekretaru takmičenja.

4. Nadležni glavni sudija rješava sve primjedbe i proteste u vezi sa odvijanjem discipline (uključujući i oblast zagrijevanja, prijemni centar i, posle takmičenja, sve do završetka ceremonije proglašenja pobjednika).

32

5. On ima pravo da opomene ili isključi sa takmičenja svakog takmičara zbog nesportskog ili

nedoličnog ponašanja, ili po članu 162.5. Takmičar se obavještava o opomeni ili isključenju usmeno ili pokazivanjem odgovarajućeg kartona, žutog za opomenu, crvenog za isključenje sa takmičenja. Napomene o opomenama ili isključenju takmičara se unose u zapisnik takmičenja i prosleđuju sekretaru takmičenja i ostalim glavnim sudijama.

Napomena (I): Glavni sudija može, ako to okolnosti opravdavaju, da isključi takmičara i bez datog upozorenja. (Pogledati Napomenu za član 144.2.)

Napomena(II): Kada isključuje takmičara sa takmi-čenja po ovom članu, ako je glavni

sudija svestan da je atletičaru već pokazan žuti karton, može mu pokazati drugi žuti karton, a odmah posle njega crveni.

Napomena (III): Ako glavni sudija da žuti karton takmičaru, a ne zna da je njemu već dat

žuti karton, on će, kada sudija sazna, imati iste posledice po takmičara kao kada mu je dat zajedno sa crvenim kartonom. Odgovarajući glavni sudija će odmah obavjestiti takmičara ili njegov tim o njegovom isključenju sa takmičenja

6. Glavni sudija ima pravo da ponovo razmotri neku odluku (bez obzira da li je rješenje

doneo prvi organ ili je ono donijeto poslije razmatranja uloženog protesta) na osnovu postojećih dokaza, pod uslovom da nova odluka još uvek može da se primjeni. Obično je ponovno razmatranje moguće samo pre ceremonije dodjeljivanja nagrada u odgovarajućoj disciplini ili pre odluke Vrhovne sudijske komisije.

7. Ako po mišljenju nadležnog glavnog sudije tokom takmičenja nastane situacija koja zahtijeva ponovno održavanje discipline, ili dijela discipline, on može proglasiti do tada postignute rezultate nevažećim. Glavni sudija ima pravo da odredi da li će se disciplina održati ponovo tokom istog dana ili nekom drugom prilikom.

8. Glavni sudija za discipline višeboja ima punu nadležnost nad takmičenjem u višeboju u cjelini, kao i nad svakom pojedinačnom disciplinom u okviru višeboja.

9. Glavni sudija za discipline trčanja na putu treba da, ako je moguće, upozori takmičara prije diskvalifikacije (npr. u skladu s članovima 144, 230.10 ili 240.8). U slučaju žalbe na odluku glavnog sudije, primjenjuje se član 146.

10. Ako takmičar sa ograničenim fizičkim sposobnostima učestvuje u takmičenju organizovanom u skladu sa ovim pravilima, glavni sudija može da dozvoli odstupanje od ovih Pravila (sa izuzetkom člana 144, stav 3) da bi omogućio učešće tog takmičara pod uslovom da ovo odstupanje takmičaru ne daje nikakvu prednost nad ostalim takmičarima koji se takmiče u istoj disciplini. U slučaju bilo kakve sumnje ili spora o svakoj takvoj odluci, treba uputiti predmet žalbe Vrhovnoj sudijskoj komisiji.

Napomena: Ovo pravilo ne dozvoljava učešće vodiča trkača za slabovide takmičare,

osim ako je to dozvoljeno propozicijama na određenom takmičenju.

33

Član 126 Sudije

Opš te odredbe

1. Šef sudija za discipline trčanja na stadionu i šef sudija za svaku od disciplina skokova i

bacanja koordinira rad sudija na disciplini. On raspoređuje sudije po dužnostima na disciplini, ako to nije urađeno ranije od strane odgovarajućeg tijela.

Discipline trčanja na stadionu i discipline trčanja na putu

2. Sudije, sve postavljene sa iste strane staze, određuju redosled takmičara na cilju. U slučaju kada oni ne mogu da donesu jedinstvenu odluku slučaj se prosljeđuje glavnom sudiji koji donosi konačnu odluku.

Napomena: Sudije treba da budu postavljene u liniji cilja, udaljene najmanje 5 m od ivice staze na sudijskom postolju.

Discipline skokova i bacanja 3. U disciplinama skokova i bacanjam, sudije ocjenjuju ispravnost i beleže u zapisnik svaki

pokušaj takmičara, a mjere dužinu svakog ispravno izvedenog pokušaja. U skoku uvis i skoku motkom sudije precizno mjere novu visinu posle svakog dizanja ljetvice, naročito u slučaju pokušaja obaranja rekorda. Najmanje dvoje sudija nezavisno jedan od drugog vode evidenciju pokušaja takmičara, upoređujući ih posle svake serije skokova. Za to određeni sudija objavljuje da li je pokušaj ispravan ili ne podizanjem bele ili crvene zastavice.

Član 127 Sudije na stazi za discipline trčanja i takmičarskog hodanja

1. Sudije na stazi imaju ulogu pomoćnika glavnog sudije, bez prava da donose konačne

odluke.

2. Glavni sudija raspoređuje sudije na stazi tako da oni imaju dobar pregled zbivanja tokom trke. U slučaju povrede Pravila (osim člana 230.2 Pravila) od strane učesnika trke ili drugih lica oni odmah podnose pismenu prijavu glavnom sudiji.

3. Na svaku uočenu povredu Pravila tokom trke, sudija na stazi upozorava glavnog sudiju dizanjem žute zastavice ili na drugi način odobren od strane tehničkog delegata takmičenja.

4. Odgovarajući broj sudija na stazi određuje se za kontrolu primopredaje palica u trkama štafeta.

Napomena (I): Kada sudija na stazi uoči da takmičar ne trči svojom stazom, ili da je

primopredaja štafetne palice izvršena van zone za izmjenu, on odmah na odgovarajući način obeležava mjesto na stazi gdje je prekršaj učinjen ili pravi sličnu zabelešku na papiru ili pomoću nekog elektronskog uređaja.

34

Napomena (II): Sudije na stazama moraju da obavještavaju glavnog sudiju o svakom narušavanju Pravila takmičenja, čak i u slučajevima kada takmičar ili tim u trci štafeta nisu završili takmičenje.

Član 128 Mjerioci vremena, sudije za foto-finiš i sistem transpondera

1. U slučaju ručnog mjerenja vremena mora biti određen dovoljan broj mjerilaca vremena u

odnosu na broj takmičara u trci. Jedan od mjerilaca, prethodno određen za šefa mjerilaca, raspoređuje mjerioce po dužnostima. U slučaju kada se koristi uređaj za automatsko mjerenje vremena (foto-finiš) ili sistem transpondera, mjerioci vremena imaju ulogu pomoćnog i rezervnog aparata za mjerenje rezultata.

2. Mjerioci vremena, sudije na foto-finišu i sudije sistema transpondera rade u skladu sa

članom 165 Pravila.

3. U slučaju korišćenja uređaja za potpuno automatsko mjerenje vremena određuje se šef sudija za foto-finiš i odgovarajući broj njegovih pomoćnika.

4. Ako se koristi transponderski sistem za mjerenje vremena, određuje se šef sudija koji je zadužen za taj sistem, kao i odgovarajući broj njegovih pomoćnika.

Član 129 Koordinator starta, starter i kontrolori starta

1. Dužnosti koordinatora starta su da:

(a) podijeli dužnosti sudijama u starterskom timu. Za takmičenja iz člana 1.1(a) i kontinentalna prvenstva i igre, tehnički delegat određuje u kojim trkačkim disciplinama će start davati međunarodni starter;

(b) nadgleda rad svih članova starterskog tima;

(c) pošto dobije odgovarajući nalog od direktora takmičenja, obavještava startera da je sve spremno, te da može početi sa procedurom starta (npr. da su mjerioci vremena i sudije na cilju, šef sudija za foto-finiš i mjerilac vetra spremni za start);

(d) održava vezu između tehničkog tima za mjerenje vremena i sudija;

(e) prikuplja i čuva svu dokumentaciju nastalu tokom starta uključujući listiće koji pokazuju brzinu startne reakcije takmičara i eventualni pogrešan start;

(f) obezbjeđuje da se prateći pravila iz članova 162.7 ili 200.8 (c), poštuje član 162.8 Pravila.

35

2. Starter mora imati potpunu kontrolu nad takmičarima na startu. U slučaju upotrebe aparata za kontrolu starta, starter i/ili za to određeni kontrolor(i) starta, moraju da koriste slušalice kako bi čuli zvučni signal koji označava pogrešan start takmičara (vidi pravilo 162.6).

3. Starter se postavlja u položaj u kome ima punu vizuelnu kontrolu nad takmičarima tokom procedure starta. Preporučuje se, naročito kada je u pitanju stepenasti start, korišćenje zvučnika po stazama za istovremeno prenošenje komandi startera takmičarima, kao i signali za start i vraćanje takmičara, svih u isto vrijeme.

Napomena: Starter treba da se postavi tako da svi takmičari budu u što užem uglu

njegovog vidnog polja. Za trke sa niskim startom, starter se postavlja tako da jasno vidi da li su svi takmičari potpuno mirni posle komande "pozor", a pre pucnja startnog pištolja ili drugog odobrenog uređaja za start. Kod trka sa stepenastim startom, a u slučaju da ne postoje zvučnici po stazama, starter se postavlja tako da svi takmičari na startu budu približno podjednako udaljeni od njega. U slučaju da ne postoji mogućnost da se starter sam postavi u takav položaj, pištolj, ili drugi odobreni uređaj za start, treba postaviti u taj položaj, uz aktiviranje iz daljine, elektronskim kontaktom.

4. Kao pomoć starteru određuje se jedan ili više kontrolora na startu.

Napomena: Za trke na 200 m, 400 m, 400 m prepone i trke štafeta 4×100 m, 4×200 m,

mješovite i štafete 4×400 m, treba da budu najmanje dva kontrolora starta. 5. Svaki kontrolor se postavlja tako da jasno vidi takmičare koji su mu dodjeljeni za kontrolu.

6. Kontrolor starta je obavezan da opozove trku ako je uočio bilo kakvo narušavanje Pravila.

Posle opozvanog ili prekinutog starta, kontrolor će obavestiti startera o razlozima prekida, a starter će odlučiti da li će i koga od takmičara upozoriti ili diskvalifikovati. (Vidjeti Članove 162.6 i 162.9.)

Pravo na izricanje opomene i diskvalifikacije po članovima 162.6, 162.7 i 200.8 (c) Pravila ima samo starter. 7. Za trke sa niskim startom, kao pomoć pri kontroli starta, preporučuje se upotreba aparata

za kontrolu starta, a u skladu sa članom 161.2 Pravila.

Član 130 Pomoćnici startera

1. Pomoćnici startera kontrolišu da li takmičar nastupa u odgovarajućoj grupi i sa

odgovarajućim i pravilno nošenim startnim brojem.

2. Pomoćnici startera postavljaju svakog takmičara u odgovarajuću stazu ili mjesto, u liniji oko tri metra iza linije starta (u slučaju stepenastog starta na isti način iza svake linije starta). Kada su takmičari propisno postavljeni, pomoćnici daju znak starteru da su takmičari spremni za start. U slučaju ponovljenog starta pomoćnici startera ponovo i na isti način raspoređuju takmičare.

36

3. Pomoćnici startera su odgovorni da štafetne palice budu na raspolaganju takmičarima

prve deonice u trkama štafeta.

4. Posle komande startera "na mjesta", pomoćnici startera kontrolišu da li su takmičari postavljeni u skladu sa članovima 162.3 i 162.4 Pravila.

5. U slučaju nepropisnog starta, pomoćnici startera će postupati u skladu sa članom 162.8 Pravila.

Član 131 Brojači krugova

1. Brojači krugova vode evidenciju o pređenim krugovima svakog takmičara u trkama dužim

od 1500 metara. Za trke na 5000 m i duže, kao i za discipline takmičarskog hodanja, određuje se veći broj brojača krugova koji, po uputstvima glavnog sudije, upisuju u poseban zapisnik vremena u svakom krugu takmičara za koje su odgovorni, a koja dobijaju od službenog mjerioca vremena. U tom slučaju jedan brojač krugova ne treba da vodi evidenciju o više od četiri takmičara (šest u disciplinama takmičarskog hodanja). Umjesto ručne evidencije, može biti korišćena i elektronska kontrola, koja podrazumjeva postavljanje kompjuterskog odašiljača (“čipa”) na opremu takmičara.

2. Jedan brojač krugova je odgovoran za semafor, postavljen u neposrednoj blizini cilja, kojim se takmičarima pokazuje broj preostalih krugova u trci. Broj na semaforu se mijenja u svakom krugu kada vodeći takmičar uđe u ravni deo staze prema cilju. Takmičarima koje je vodeći u trci obišao za krug ili više, obavještenje o broju preostalih krugova daje se ručno, na odgovarajući način. Ulazak u poslednji krug trke objavljuje se svakom takmičaru, najčešće zvukom zvona.

Član 132 Sekretar takmičenja i Tehnički informacioni centar (TIC)

1. Sekretar takmičenja prikuplja popunjene i potpisane zapisnike svih disciplina i ostalu

dokumentaciju koju obezbjeđuju glavne sudije, šef mjerilaca vremena ili šef sudija za foto-finiš i mjerilac brzine vjetra. On odmah prosljeđuje rezultate spikeru, beleži ih i zapisnike predaje direktoru takmičenja. Kod tehničkih disciplina, ako se koristi kompjuterski sistem obrade rezultata, mora se obezbjediti unos svih rezultata u svakoj disciplini u jedinstveni kompjuterski sistem. Rezultati disciplina trčanja se unose pod kontrolom šefa sudija za foto-finiš. U tom slučaju direktor takmičenja i spiker imaju uvid u rezultate preko kompjutera.

2. U disciplinama u kojima se takmičari takmiče sa različitim specifikacijama (kao što su težina sprava ili težina prepona), relevatne razlike moraju biti jasno naznačene u rezultatima ili moraju biti prikazani odvojeni rezultati za svaku kategoriju.

3. Kada pravila za takmičenje koje nije po članu 1.1 (a) dozvoljavaju istovremeno učešće takmičara

(a) koji se takmiče uz pomoć druge osobe, tj. vodiča trkača ili

37

(b) korišćenjem mehaničke pomoći koja nije dozvo-ljena po članu 144.3 (d) njihovi rezultati moraju biti odvojeno prikazani kao i, kada je moguće, njihova para klasifikacija.

4. Sledeće standardne skraćenice i simboli treba da se koriste u pripremi startnih lista i rezultata:

Nije startovao (Did not start) DNS Nije završio (Did not finish) DNF Nije zabilježen pravilan pokušaj (No valid trial recorded) NM Diskvalifikovan (Disqualified) DQ Ispravan pokušaj u skoku uvis i skoku motkom „O“ Neispravan pokušaj u disciplinama skokova i bacanja „X” Propušten pokušaj u disciplinama skokova i bacanja „-“ Povlači se sa takmičenja „r“ Kvalifikovan po mjestu u disciplinama trčanja na stadionu Q Kvalifikovan po vremenu u disciplinama trčanja na stadionu q Kvalifikovan po standardu u disciplinama skokova i bacanja Q Kvalifikovan bez standarda u disciplinama skokova i bacanja q Prešao u sledeći krug po odluci glavnog sudije qR Prešao u sledeći krug po odluci žirija za žalbe qJ Savijeno koljeno (brzo hodanje) „>“ Gubitak kontakta sa tlom (brzo hodanje) „~“ Žuti karton (yellow card) YC Drugi žuti karton (second yellow card) YRC Crveni karton (red card) RC

5. Tehnički informacioni centar (TIC - TIC) mora da bude organizovan na svim takmičenjima

koja se odvijaju u skladu sa članom 1.1 (a), (b), (c), (f) i (g) Pravila. Takođe se preporučuje da se slični centri organizuju i na drugim takmičenjima koja traju duže od jednog dana. Osnovne funkcije TIC-a su da se obezbjedi precizna i neprekidna veza između delegacija timova, organizacionih komiteta, tehničkih delegata takmičenja i da se koordinira upravljanje takmičenjima u vezi tehničkih i svih drugih pitanja koja se odnose na takmičenja.

Član 133 Nadzornik terena

Nadzornik terena vrši nadzor terena na kojem se odvija takmičenje i obezbjeđuje da pristup terenu imaju samo sudije i takmičari čija je disciplina u toku, kao i ostala ovlašćena lica sa odgovarajućom akreditacijom.

Član 134 Spiker

Spiker objavljuje gledaocima imena i startne brojeve takmičara koji učestvuju u svakoj disciplini, kao i sve ostale informacije, uključujući sastav kvalifikacionih grupa, raspored staza i redosled izvođenja pokušaja i prolazna vremena u disciplinama trčanja. Rezultate svake discipline (plasman takmičara, vremena, visine, daljine, bodovi) spiker objavljuje odmah po

38

prijemu odgovarajućeg obavještenja. Na takmičenjima iz člana 1.1 (a) Pravila, IAAF imenuje službenog spikera za engleski i francuski jezik. U saradnji sa rukovodiocem predstavljanja disciplina, spikeri su odgovorni za sve objave predviđene protokolom, a po uputstvima organizacionog i/ili tehničkog delegata.

Član 135 Službeni mjerilac staze i borilišta

Službeni mjerilac staze i borilišta provjerava ispravnost i tačnost svih uređaja i svih obilježja na stazi i borilištima i prije takmičenja priprema odgovarajuće sertifikate za tehničkog rukovodioca. Mora mu biti omogućen potpun uvid u sve planove i skice staze i borilišta, najnovija kontrolna mjerenja i u sve ostale odgovarajuće materijale radi njihove verifikacije.

Član 136 Mjerilac brzine vetra

Mjerilac brzine vetra utvrđuje brzinu vetra u smeru trčanja u disciplinama za koje je određen, bilježi izmjerene podatke, ovjerava zapisnik i prosljeđuje ga sekretaru takmičenja.

Član 137 Sudija za elektronsko mjerenje dužina

Jedan šef sudija za elektronsko mjerenje dužina i jedan ili više asistenata se imenuje kada se na takmičenju primjenjuje elektronsko ili video mjerenje rastojanja ili neki drugi uređaj za elektronsko mjerenje. Prije početka takmičenja on se upoznaje sa tehničkom ekipom, radom uređaja i postupkom mjerenja. Prije početka discipline, on nadgleda postavljanje mjernih uređaja, imajući u vidu tehničke zahtjeve proizvođača i labaratorije za kalibraciju instrumenata. Da bi se potvrdila ispravnost uređaja i mjerenih dužina, ovaj sudija, zajedno sa glavnim sudijom (i po mo-gućnosti ITO, koji je određen za tu disciplinu), prije i poslije discipline, nadgleda seriju probnih mjerenja čiji rezultati moraju biti u skladu sa mjerenjima izvršenim ovjerenom čeličnom pantljikom. Zapisnik o usklađenosti mjerenja treba da bude sačinjen i potpisan od svih koji su bili uključeni u probno mjerenje i pridodat zapisniku sa rezultatima. Tokom takmičenja on rukovodi postupkom mjerenja i potvrđuje glavnom sudiji da uređaj za elektronsko mjerenje radi u skladu sa propisima.

Član 138 Sudije u prijemnom centru

Šef sudija u prijemnom centru nadgleda prolaz takmičara između terena za zagrijevanje i borilišta da bi obezbjedio da takmičari, pošto prođu kontrolu u prijemnom centru, budu na borilištu i spremni za takmičenje prema predviđenoj satnici. Sudije u prijemnom centru kontrolišu da takmičari nastupaju u odgovarajućoj nacionalnoj ili klupskoj jednoobraznoj opremi odobrenoj od strane nacionalne federacije, da nose brojeve u skladu sa startnom

39

listom i na način predviđen u pravilima, da su obuća, broj i dužina eksera, kao i reklamne oznake na odjeći i torbama takmičara u skladu sa Pravilima i propisima IAAF-a, i da predmeti koji nisu dozvoljeni ne budu unijeti na borilišta. O svakom eventualnom problemu sudije će obavjestiti glavnog sudiju u prijemnom centru.

Član 139 Kontrolor za oglašavanje na takmičenju

Kontrolor za oglašavanje na takmičenju (kada je imenovan) kontroliše na takmičenju primjenu važećih “Pravila i propisa za oglašavanje IAAF-a”. On rješava sva pitanja u vezi oglašavanja na stadionu i u prijemnom centru, a ovo poslednje u saradnji sa glavnim sudijom u prijemnom centru.

40

DEO II - OPŠTA PRAVILA ZA TAKMIČENJA

Član 140 Atletsko borilište

Svaka tvrda, jednoobrazna podloga, koja odgovara zahtjevima navedenim u "Priručniku IAAF-a za atletska borilišta", može biti korišćena za atletska takmičenja. Takmičenja iz člana 1.1 (a) Pravila, mogu se održavati samo na borilištima sa sintetičkom podlogom, izgrađenim u skladu sa "Takmičarskim propisima IAAF-a za sintetička borilišta", za koja postoji važeći sertifikat IAAF-a, klase 1. Preporučuje se da se, gdje takva borilišta postoje, i takmičenja iz člana 1.1 (b) do (j) Pravila održavaju na borilištima sa sintetičkom podlogom sa gore navedenim sertifikatom. U svakom slučaju, sertifikat IAAF-a klase 2, koji potvrđuje tačnost mera atletskih borilišta u meri koje zahteva sertifikacioni sistem IAAF-a, je neophodan za sva borilišta koja se koriste za takmičenja iz člana 1.1 (b) do (j) Pravila. Napomena (I): „Priručnik IAAF-a za atletska borilišta” koji se može dobiti u kancelariji

IAAF-a, ili se može skinuti sa veb sajta IAAF-a, daje detaljna i precizna objašnjenja i uslove za projektovanje i izgradnju atletskih borilišta, uključujući i dijagrame za razmjeravanje i obeležavanje atletskih staza i borilišta.

Napomena(II): Standardni formulari “Zahtjev za sertifikatciju objekata” i “Izvještaj o

mjerama objekta” se mogu dobiti u kancelariji IAAF-a ili skinuti sa sajta IAAF-a.

Napomena (III): Ovo pravilo se ne primjenjuje za takmičenja u trčanju i takmičarskom

hodanju na putu, za takmičenja u trčanju u prirodi i za planinsko trčanje (vidi članove 230.11, 240.2, 240.3, 250.1-3, 251.1 i 252.1 Pravila).

Napomena (IV): Za atletska borilišta u dvorani vidi član 211 Pravila.

Član 141 Starosne kategorije i kategorije polne pripadnosti

Starosne kategorije

1. Pravila IAAF-a podrazumjevaju sledeće starosne kategorije:

Mlađi juniori i juniorke (U18): atletičari sa navršenih 16 ili 17 godina na dan 31. decembra u godini takmičenja.

41

Juniori i juniorke (U20): atletičari sa navršenih 18 ili 19 godina na dan 31. decembra u godini takmičenja.

Veterani i veteranke: atletičar postaje veteran/veteranka na svoj 35. rođendan. Napomena (I): Sva ostala pitanja u vezi sa takmičenjima veterana definiše “IAAF/WMA

priručnik”, koji je odobrio Savet IAAF-a i Savet svetske asocijacije veterana (WMA).

Napomena(II): Pravo nastupa, uključujući donju starosnu granicu za nastup na pojedinim

takmičenjima IAAF-a, regulisano je posebnim tehničkim pravilima. 2. Takmičar ima pravo da učestvuje u takmičenjima, organizovanim po ovim Pravilima, u

svojoj starosnoj kategoriji, ako odgovara tom starosnom rasponu koji je naveden u klasifikaciji odgovarajuće starosne kategorije. Takmičar mora da dostavi važeći dokument (pasoš) kao dokaz. Takmičar koji ne može ili odbija da to uradi nema pravo nastupa na takmičenju.

Kategorije polne pripadnosti 3. Takmičenja koja se organizuju po ovim Pravilima dele se na muška i ženska. Kada je

organizovano mješovito takmičenje van stadiona, ili u nekom posebnom slučaju, navedenom u članu 147 Pravila, rezultati se i dalje vode i objavljuju odvojeno za muške i ženske takmičare.

4. Mora da se dozvoli učešće u takmičenjima za muškarce onom takmičaru koji je po zakonu priznat za muškarca i ima pravo nastupa na takmičenjima koja se organizuju u skladu s Pravilima i Propozicijama.

5. Mora da se dozvoli učešće u takmičenjima za žene takmičarki koja je po zakonu priznata za ženu i ima pravo nastupa na takmičenjima koja se organizuju u skladu s Pravilima i Propozicijama.

6. Savjet mora da utvrdi Propozicije kojima bi se odredilo pravo nastupa na takmičenjima za žene:

(a) žene koje su izvršile operaciju promjene pola od muškarca u ženu; (b) žene s patologijom hiperandrogenizma.

Takmičarka koja izbegava, koja nije sposobna ili koja odbija da se potčinjava Propozicijama gubi pravo učešća u takmičenjima. Napomena: Vidi pravilo 22.2 za kaznene mjere za neispunjavanje pravila 141.

42

Član 142 Pravo nastupa

1. Pravo nastupa na takmičenjima organizovanim u skladu sa Pravilima IAAF-a imaju samo

takmičari koji ispunjavaju važeće uslove IAAF-a (vidi Poglavlje 2).

2. Takmičari nemaju pravo nastupa u inostranstvu bez dozvole svoje nacionalne federacije, članice IAAF-a (vidi član 4.2 Pravila). Na međunarodnim takmičenjima takva dozvola nacionalne federacije mora biti prihvaćena, osim u slučaju kada je prigovor na status takmičara podnet tehničkom delegatu takmičenja (vidi član 146.1 Pravila).

Istovremeni nastup 3. Ako je takmičar prijavljen za disciplinu trčanja i disciplinu skokova ili bacanja, ili dvije ili više

disciplina skokova ili bacanja koje se odvijaju istovremeno, glavni sudija može, za pojedinu seriju, ili pojedinačno za svaki pokušaj u skoku uvis ili skoku motkom, dozvoliti takmičaru da svoj pokušaj izvede po redosledu drugačijem od onog određenog žrebom prije početka discipline. Ako se međutim takmičar, kome je odobrena promjena redosleda izvođenja pokušaja, ne odazove u trenutku poziva za izvođenje pokušaja, to će mu se, posle isteka predviđenog vremena, računati kao da je propustio pokušaj. U disciplini skok uvis i skok motkom, ako takmičar nije prisutan na borilištu kada su svi drugi prisutni takmičari završili sa takmičenjem, glavni sudija će smatrati da je taj atletičar napustio takmičenje kada vrijeme za njegov pokušaj bude isteklo.

Napomena: U takmičenjima sa više od tri serije pokušaja, glavni sudija neće dozvoliti

takmičaru da u završnoj (poslednjoj) seriji nastupa po drugačijem redosledu, ali mu to može dozvoliti u bilo kojoj od prethodnih serija.

Odustajanje od nastupa 4. Na svim takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila, osim u dole navedenim

slučajevima, takmičar gubi pravo nastupa u svim narednim disciplinama takmičenja (uključujući discipline u kojima istovremeno nastupa), uključujući trke štafeta, u slučajevima kada: (a) je data konačna potvrda učešća takmičara u disciplini, a takmičar ipak ne nastupi;

Napomena: Tačno vrijeme za konačnu potvrdu učešća u disciplini mora biti unapred

objavljeno.

(b) (takmičar u kvalifikacijama izbori pravo za nastup u narednom krugu takmičenja u određenoj disciplini, a zatim odustane od nastupa.

(c) se takmičar ne bori “svim srcem” (bona fide). O tome odlučuje glavni sudija, koji u tom slučaju stavlja odgovarajuću primedbu u zapisnik.

Napomena: Situacija predviđena članom 142.4 (c) neće se primjenjivati na pojedinačne discipline takmičenja u višeboju.

43

Ljekarsko uvjerenje (koje izdaje medicinski delegat koji je imenovan u skladu sa članom 113, ili, ako nije imenovan medicinski delegat, službeni ljekar određen od organizacionog odbora) posle pregleda takmičara može biti prihvaćeno kao dovoljan razlog da se takmičaru dozvoli nastup u narednim danima takmičenja (izuzimajući određene discipline višeboja) ako je on, iz zdrastvenih razloga onesposobljen za nastup nakon konačne potvrde učešća u disciplini ili posle nastupa u prethodnom krugu takmičenja. Drugi opravdani razlozi (slučajevi na koje takmičar ne može da utiče kao što su npr. problemi sa službenim sistemom prevoza takmičara), posle provere, takođe mogu biti prihvaćeni od strane Tehničkog delegata.

Član 143 Odjeća i obuća takmičara i takmičarski brojevi

Odjeća takmičara

1. Odjeća koju nose takmičari mora biti čista, dizajnirana i nošena tako da ne izaziva

primjedbe. Odjeća mora biti proizvedena od materijala koji nije providan ni kada je mokar. Takmičar ne smije nositi odjeću koja može da ometa pogled sudijama. Majice takmičara moraju biti iste boje sa prednje i zadnje strane. U takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c), (f) i (g) Pravila, kao i kada predstavljaju svoju zemlju u takmičenjima iz člana 1.1 (d) i (h) Pravila, takmičari nastupaju u jednoobraznoj odeći koju odobrava nacionalna federacija. Kada je u pitanju odjeća takmičara, počasni krug i ceremonija proglašenja pobjednika se smatraju dijelom takmičenja.

Napomena: Odgovarajući rukovodeći organ može da uslovljava da u propozicijama

takmičenja bude obavezna uredba da majice sportista budu iste boje spreda i pozadi.

Obuća takmičara 2. Takmičar može nastupati bos ili sa obućom na jednoj ili obe noge. Svrha takmičarske

obuće je da pruži zaštitu i stabilnost stopalu takmičara i da mu čvrst oslonac o podlogu. Obuća ne smije biti napravljena tako da pruža takmičaru bilo kakvu dodatnu pomoć u smislu ugradnje tehnoloških poboljšanja koja takmičaru donose bilo kakvu nezasluženu prednost. Kaiš preko risa stopala je dozvoljen. Svi tipovi obuće takmičara u upotrebi moraju imati dozvolu IAAF-a.

Broj eksera na obući takmičara 3. Đon i peta obuće atletičara treba da budu izrađeni tako da omogućavaju upotrebu

najviše 11 eksera. Dozvoljena je upotreba svih 11 ili manjeg broja eksera.

Dimenzije eksera na obući takmičara 4. Za takmičenja koja se održavaju na sintetičkim podlogama, dužina dijela eksera koji izlazi

iz đona ili pete ne smije prelaziti 9 mm, osim kod skoka uvis i bacanja koplja gde je ta

44

dužina 12 mm. Ekseri moraju biti napravljeni tako, da bar do polovine svoje dužine, gledano od vrha eksera, prolaze kroz četvrougaoni otvor alatke za mjerenje sa stranicama otvora dužine 4 mm. Ako proizvođač staze ili predstavnik stadiona dozvoljavaju manji maksimum, to se treba primijeniti.

Napomena: Površina podloge mora biti pogodna za prihvatanje eksera koji su

dozvoljeni ovim članom.

Đon i peta obuće takmičara 5. Đon i/ili peta sprinterice može imati brazde, nabore, izbočine ili zupce, pod uslovom da su

one od istog ili sličnog materijala kao i sam đon. U skoku uvis i skoku udalj najveća dozvoljena debljina đona je 13 mm, a u skoku uvis najveća dozvoljena debljina pete je 19 mm. Kod svih ostalih disciplina nema ograničenja u pogledu debljine đona i/ili pete.

Napomena: Debljina đona i pete obuće se mjeri od gornje strane unutrašnjeg dijela

obuće, uključujući i eventualne dodatne uloške, do donje strane spoljnog dela obuće, uključujući i gore pomenute nabore i izbočine.

Dodaci obući takmičara 6. Takmičar ne smije koristiti nikakav dodatak sa spoljne ili unutrašnje strane obuće kojim bi se

povećala debljina đona preko dozvoljenog maksimuma, ili koji bi dao takmičaru bilo kakvu prednost u odnosu na tip obuće opisane u prethodnoj tački 5.

Takmičarski brojevi 7. Svaki takmičar dobija dva ista takmičarska broja koje tokom takmičenja nosi, jasno

vidljiva, na grudima i leđima, osim kod skoka uvis i skoka motkom gde je dozvoljena upotreba samo jednog broja na grudima ili na leđima takmičara. Takmičarski brojevi moraju odgovarati broju takmičara navedenom u startnoj listi i programu takmičenja. Ako takmičar nosi trenerku tokom takmičenja, takmičarski brojevi moraju biti nošeni na trenerci na isti način. Organizator takmičenja može donijeti odluku da takmičari pored takmičarskih brojeva ili umjesto njih na odjeći nose svoja imena ili neki drugi prepoznatljiv identifikacioni znak. Ovo se može primjeniti na sve takmičarske brojeve ili samo na neke od njih, prema odluci organizatora.

8. Takmičarski brojevi se nose kako su dobijeni, ne smiju se sjeći, savijati ili pokrivati na bilo koji način. Kod disciplina dugih trčanja takmičarski brojevi mogu biti perforirani da bi se omogućio protok vazduha, ali perforacije ne smiju biti na ciframa ili slovima koji se na njima nalaze.

9. U slučaju korišćenja uređaja za foto-finiš, organizator može zahtijevati od takmičara da nose dodatne samolepljive brojeve na bočnoj strani šorca.

10. Takmičaru bez odgovarajućeg, propisno postavljenog broja (i dodatnog broja), neće biti dozvoljen nastup na takmičenju.

45

11. Ako takmičar ne poštuje Član 143 na bilo koji način i:

(a) odbija uputstva nadležnog glavnog sudije da se pridržava ovog člana, ili

(b) učestvuje u takmičenju, on će biti diskvalifikovan.

Član 144 Pomoć takmičarima

Medicinsko ispitivanje i pomoć

1. (a) medicinsko ispitivanje, tretman i/ili fiziote-rapija mogu biti obezbjeđeni ili na samom

borilištu, pomoću zvaničnog medicinskog osoblja koje je angažovao Organizacioni komitet, a koje je jasno obeleženo trakama na rukama, majicama ili karakterističnom odjećom, ili na označenim mjestima za medicinski tretman izvan oblasti borilišta, pomoću ovlašćenog medicinskog tima koji je odobrio medicinski ili tehnički delegat u tu svrhu. Ni u jednom od ovih slučajeva, međutim, medicinska intervencija ne smije dovesti do zastoja u takmičenju, niti odlaganja pokušaja takmičara u odnosu na predviđeni program discipline. Ovakva nega ili pomoć neke druge osobe, da li neposredno prije takmičenja, onda kada atletičar napusti prijemni centar ili u toku takmičenja, naziva se pomoć.

(b) takmičar treba da se povuče sa discipline ako mu je tako naložio medicinski delegat,

ili ljekar koji je član zvaničnog medicinskog osoblja, a koji se može prepoznati po trakama na rukama, majici ili karakterističnoj odjeći.

Napomena: Pod pojmom “borilišta” u ovom slučaju podrazumeva se prostor, najčešće

ograđen i osiguran, u kome se odvija takmičenje i u koji pristup imaju samo takmičari i akreditovana službena lica u skladu sa pravilima i propozicijama takmičenja.

Pružanje pomoći 2. Svaki takmičar koji pruža ili prima pomoć u borilištu za vrijeme takmičenja dobiće

opomenu od glavnog sudije, a u slučaju da se to ponovi biće diskvalifikovan u toj disciplini. Ako je takmičar posle opomene udaljen, bilo koji rezultat koji je do tada postigao u toj seriji neće biti priznat. Rezultati koje je imao u prethodnoj seriji te discipline se računaju.

Napomena: U slučajevima po članu 144.3 (a), takmičar može biti diskvalifikovan bez

prethodne opomene. 3. U okviru ovog člana sledeći postupci se smatraju kao pomoć i zato se ne dozvoljavaju:

(a) pokušaj ubrzavanja kretanja učesnika takmičenja od strane lica koja ne učestvuju u toj disciplini, zatim od strane učesnika u disciplinama trčanja ili hodanja koji zaostaju za jedan krug ili skoro za krug, kao i upotreba nekih tehničkih sredstava (na drugi način nego što je to dozvoljeno članom 144.4 (d));

46

(b) posjedovanje ili korišćenje video rekordera ili kasetofona, kompakt diskova, mobilnih telefona ili sličnih aparata u borilištima;

(c) izuzev obuće, koja je u skladu sa članom 143, korišćenje bilo kakve tehnologije ili naprava koje mogu dati korisniku prednost koju ne bi imao da je koristio opremu u skladu sa Pravilima.

(d) korišćenje bilo kakve mehaničke pomoći, osim ako takmičar može utvrditi na osnovu procjene vjerovatnoće da mu korišćenje te pomoći neće obezbjediti generalno prednost u takmičenju u odnosu na takmičare koji ne koriste tu pomoć.

(e) obezbjeđivanje savjeta ili druge podrške nekog zvaničnog lica takmičenja koje nije povezano ili zahtjevano njegovom specifičnom ulogom u takmičenju u tom trenutku (npr. trenerski savjeti, pokazivanje tačke odraza u disciplinama skokova izuzev pokazivanja greške u horizontalnim skokovima, vrijeme ili rastojanje u trci itd.).

4. U okviru ovog člana sledeći slučajevi se ne smatraju kao pružanje pomoći i zato se dozvoljavaju: (a) komunikacija između takmičara i njihovih trenera koji se ne odvija unutar borilišta. Da

bi se omogućila ovakva komunikacija, a da se pri tome ne ometa odvijanje takmičenja, deo gledališta, najbliži mjestu održavanja discipline biće rezervisan za trenere takmičara.

(b) medicinsko ispitivanje, tretman i/ili fizioterapija neophodna da bi omogućila takmičaru da učestvuje ili nastavi učešće u takmičenju, kada je već na borilištu po članu 144.1.

(c) sve vrste lične zaštite u upotrebi iz zdravstvenih razloga (npr. zavoj, flaster, pojas, steznik itd.). Glavni sudija, u dogovoru sa medicinskim delegatom, ima pravo da provjeri i odobri svaki ovakav slučaj ako smatra da za to postoji razlog. (Vidi članove 187.4 i 187.5 Pravila).

(d) posjedovanje za vrijeme trke takvih instrumenata, kao što su mjerač pulsa ili brzine na određenoj distanci, ili senzorni mjerači koraka, pod uslovom da se ti instrumenti ne koriste za vezu s drugim licima.

(e) takmičaru u tehničkim disciplinama je dozvoljen pregled snimaka prethodnih pokušaja, koji su u njegovo ime snimila lica koja su izvan borilišta (vidi napomenu 144.1). Nije dozvoljeno unošenje snimljenih slika ili opreme koja omogućava gledanje snimaka unutar borilišta.

Član 145 Diskvalifikacija takmičara

Ako je takmičar diskvalifikovan u nekoj disciplini zbog narušavanja bilo kog člana Pravila, u službenim zapisnicima mora da se navede član i tačka Pravila koje je on prekršio. 1. U slučaju diskvalifikacije takmičara zbog narušavanja odredbi tehničkih Pravila (izuzimajući

članove 125.5 ili 162.5 Pravila), svi rezultati postignuti pre diskvalifikacije u tom krugu 47

takmičenja se smatraju nevažećim. Međutim, rezultati koje je takmičar postigao u prethodnim krugovima takmičenja će se i dalje smatrati regularnim. Takmičar koji je diskvalifikovan zbog narušavanja tehničkih pravila na jednoj disciplini takmičenja ima pravo nastupa u ostalim disciplinama za koje je prijavljen.

2. U slučaju diskvalifikacije takmičara zbog nesportskog ili nedoličnog ponašanja u zapisniku će biti naveden razlog diskvalifikacije. Ako je takmičar opomenut po drugi put po članu 125.5 Pravila zbog nesportskog ili nedoličnog ponašanja u istoj disciplini, ili u skladu s Pravilom 162.5, on će biti diskvalifikovan upravo u toj disciplini. Ako takmičar drugu opomenu dobije dok nastupa u drugoj disciplini, on će biti diskvalifikovan samo sa te, druge discipline. Svi rezultati postignuti pre diskvalifikacije u tom krugu takmičenja će biti smatrani nevažećim. Međutim, rezultati koje je takmičar postigao u prethodnim krugovima takmičenja, rezultati koje je postigao u prethodnim disciplinama ili u prethodnim pojedinačnim disciplinama višeboja će se i dalje smatrati regularnim. U slučaju diskvalifikacije takmičara zbog nesportskog ili nedoličnog ponašanja ili po članu 162.5, glavni sudija mora da zabrani nastup takmičaru u svim narednim disciplinama takmičenja (uključujući pojedinačne discipline višeboja, druge discipline u kojima je on istovremeno učestvovao i štafete). U slučaju prekršaja koji se smatra vrlo ozbiljnim, direktor takmičenja o tome izvještava odgovarajući rukovodeći organ zbog eventualnog preduzimanja daljih disciplinskih mjera.

Napomena: U ASCG se pod nesportskim ponašanjem podrazumeva se i svaka aktivnost

kojom se riječima, pokretom ili na drugi način, tokom izvođenja discipline ili van toga, vrijeđa, omalovažava ili na drugi način uznemirava drugi takmičar, službeno lice ili gledaoci prisutni na takmičenju.

Član 146 Protesti i žalbe

1. Protest koji se odnosi na pravo učešća atletičara na takmičenju se podnosi tehničkom

delegatu pre početka takmičenja. Na odluku tehničkog delegata postoji pravo žalbe Vrhovnoj sudijskoj komisiji. U slučaju da problem ne može biti riješen na zadovoljavajući način do početka takmičenja, takmičaru će biti dozvoljen nastup “pod žalbom”, a slučaj će biti proslijeđen na odluku Savetu IAAF-a ili odgovarajućem organu.

2. Protest koji se odnosi na rezultat ili na postupak odvijanja discipline ulaže se u roku od 30 minuta od trenutka objavljivanja službenih rezultata discipline. Organizator takmičenja obezbjeđuje da bude zabeleženo vrijeme službenog objavljivanja rezultata svake discipline.

3. U prvom stepenu svaki takmičar sam ili preko drugog odgovornog lica koje zastupa njegove interese podnosi protest usmeno glavnom sudiji. Takmičar ili tim mogu da podnesu protest samo ako se oni takmiče u istoj seriji takmičenja na koji se odnosi protest (ili kasnija žalba) ili ako učestvuju u takmičenju gde se vrši ekipno računanje bodova. Rešavajući po protestu, glavni sudija uzima u obzir sve raspoložive činjenice koje smatra bitnim, uključujući fotografije ili video zapis snimljen službenom kamerom ili drugi foto ili video materijal. Glavni sudija može doneti odluku po protestu ili proslediti slučaj Vrhovnoj sudijskoj komisiji. Na odluku glavnog sudije postoji pravo žalbe Vrhovnoj sudijskoj komisiji.

48

4. U disciplinama trčanja,

(a) ako takmičar uloži neposredan usmeni prigovor protiv toga da je pogrešno startovao, glavni sudija može, ako nije potpuno siguran, da dozvoli takmičaru da se takmiči "pod žalbom" kako bi se sačuvala prava svih zainteresovanih. Takmičenje "pod žalbom" neće biti dozvoljeno ukoliko je pogrešan start detektovan pomoću odobrenog kontrolnog aparata IAAF-a za pogrešan start, osim ako iz bilo kog razloga glavni sudija utvrdi da su informacije koje je dao aparat očigledno pogrešne.

(b) prigovor može da se zasniva na grešci startera, da nije poništio pogrešan start ili, u skladu sa članom 162.5, da nije prekinuo start. Prigovor može uložiti samo takmičar koji je završio trku, ili neko u njegovo ime. Ako je prigovor osnovan, svaki takmičar koji je pogrešno startovao ili čije je ponašanje dovelo do prekida starta, a koji je upozoren ili diskvalifikovan prema članovima 162.5, 162.6, 162.7 ili 200.8 (c), biće upozoren ili diskvalifikovan. Bez obzira da li upozorenje ili diskvalifikacija postoji ili ne, glavni sudija ima ovlašćenje da proglasi disciplinu ili deo discipline nevažećim i odluči o ponavljanju cijele discipline ili njenog dela, ako je po njegovom mišljenju to pravično.

Napomena: Pravo na žalbu i prigovor pod (b) primenjivaće se bilo da se upotrebljava ili ne upotrebljava kontrolni aparat za pogrešan start.

5. Ako u disciplinama skokova ili bacanja, takmičar kome je dosuđen nepropisan pokušaj

uloži odmah usmeni protest na odluke sudije, glavni sudija, ako smatra da za to postoje razlozi, može naložiti da se dužina izvedenog pokušaja izmeri i zabeleži, da bi se tako zaštitila prava svih zainteresovanih.

Ako je pokušaj na koji je uložen protest:

(a) jedan od prva tri pokušaja u disciplinama skokova i bacanja, osim skoka uvis i skoka motkom, i u takmičenju učestvuje više od 8 atletičara, dotični atletičar ide u finale (završna tri pokušaja) samo ako protest ili kasnija žalba budu usvojeni;

(b) pri skoku uvis i skoku motkom, atletičar bi mogao da se takmiči na sledećoj visini samo ako protest ili kasnija žalba budu usvojeni, glavni sudija može dozvoliti takmičaru da nastavi takmičenje u finalnoj seriji „pod žalbom“ kako bi se zaštitila prava svih zainteresovanih.

6. Rezultat na koji se odnosi prigovor i svi ostali rezultati koje je takmičar postigao prilikom takmičenja „pod žalbom“ postaće zvanični samo ako kasnija odluka glavnog sudije po tom pitanju ili žalba Vrhovnoj sudijskoj komisiji budu usvojeni.

7. Žalba Vrhovnoj sudijskoj komisiji se podnosi u roku od 30 minuta posle:

(a) službenog objavljivanja promjene rezultata u toj disciplini, vezano za odluku glavnog sudije;

(b) savjeta koji je dat licu koje protestuje, ako se rezultati ne menjaju. Žalba se podnosi u pismenoj formi, potpisuje je atletičar ili neko ko ga zastupa, ili zvanični predstavnik tima. Uz žalbu se prilaže i depozit koji odgovara vrednosti od 100 US dolara, koji se ne vraća ako žalba ne bude usvojena. Takmičar ili tim mogu da podnesu žalbu samo ako

49

se oni takmiče u istoj seriji takmičenja na koji se odnosi protest (ili ako učestvuju u takmičenju gdje se vrši ekipno računanje bodova).

Napomena: Glavni sudija za datu disciplinu kome je predat protest mora poslije donošenja odluke u vezi protesta odmah da obavesti TIC o vremenu donošenja odluke. Ako glavni sudija nije mogao usmeno da prenese tu informaciju zainteresovanim timovima i sportistima, tada će se kao zvanično smatrati vrijeme kad se odluka u vezi protesta pojavila na informacionom stolu TIC-a.

8. Rešavajući žalbu, Vrhovna sudijska komisija uzima u obzir izjave svih lica uključenih u slučaj.

Ako u komisiji postoji bilo kakva nedoumica uzimaju se u obzir i svi dodatni dostupni podaci u vezi sa slučajem. Ako prikupljeni podaci, uključujući i eventualni video zapis, ipak ne omogućavaju donošenje konačne odluke, Vrhovna sudijska komisija podržava prethodnu odluku glavnog sudije ili šefa sudija za hodanje.

9. Vrhovna sudijska komisija može ponovo da razmatra svoju odluku ako dobije nove ubedljive dokaze, pod uslovom da nova odluka još uvek može biti primjenjena. Obično je takvo ponovno razmatranje moguće samo prije ceremonije dodeljivanja nagrada u toj disciplini i samo ako odgovarajući rukovodeći organ nije izneo druge argumentovane okolnosti.

10. O rješavanju pitanja koja nisu obuhvaćena ovim Pravilima predsjednik sudijske komisije hitno referiše Generalnom sekretaru IAAF-a.

11. Odluka Vrhovne sudijske komisije je konačna. Ako ne postoji Vrhovna sudijska komisija ili ako žalba nije bila podneta, tada je odluka glavnog sudije konačna. Ne postoji mogućnost žalbe višoj instanci, uključujući i Sud za arbitražu u sportu.

Član 147 Mješovita takmičenja

U disciplinama koje se odvijaju potpuno unutar stadiona nije dozvoljen zajednički nastup muškaraca i žena u istoj disciplini programa. Izuzetno, zajednički nastup može biti dozvoljen u disciplinama skokova i bacanja, kao i u trkama na 5000 m i dužim, osim na takmičenjima po članu 1.1 (a) do (h) Pravila. U slučajevima takmičenja po članu 1.1 (i) i (j) Pravila, takav zajednički nastup može biti dozvoljen u pojedinim takmičenjima samo uz posebnu dozvolu kontinentalnog ili nacionalnog saveza.

Napomena (I): Kod mješovitih takmičenja u tehničkim disciplinama, treba koristiti odvojene zapisnike i objavljivati rezultate po polovima (muškarci i žene).

Napomena (II): Kod mješovitih takmičenja na stazi, ako postoji dovoljan broj takmičara oba pola, opravdano je sprovesti odvojene trke.

Napomena (III): Takmičenja u mješovitim disciplinama neće se u svakom slučaju dozvoliti kako bi se onemogućilo takmičaru jednog pola da se tempom ili uz pomoć takmičara drugog pola ostvari povoljniji rezultat

Napomena: Za takmičenja u Crnoj Gorii u disciplinama u kojima nastupaju muškarci i žene zajedno (mješovito takmičenje), potrebna je odluka takmičarske komisije ili komesara takmičenja Atletskog saveza Crne Gore.

50

Član 148

Mjerenje na takmičenju Na takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila, sva mjerenja se vrše ovjerenom čeličnom pantljikom ili metarskom šipkom (šiberom) ili odgovarajućim posebnim mjernim uređajem koji moraju imati sertifikat IAAF-a, a tačnost opreme i uređaja za mjerenje mora biti potvrđena od strane nacionalne agencije za mjere u skladu sa nacionalnim i međunarodnim mjernim standardima. Na ostalim takmičenjima mogu se koristiti i pantljike od fiberglasa. Napomena: Što se tiče priznavanja rekorda vidi član 260.17(a) Pravila.

Član 149 Priznavanje rezultata

1. Ni jedan rezulat neće biti priznat ako ga takmičar nije postigao u toku zvaničnog

takmičenja, organizovanog u skladu sa ovim Pravilima.

2. Rezultati koji se postignu izvan standardnih atletskih stadiona i u onim disciplinama koje se obično izvode na stadionu (npr. na gradskim terenima, drugim sportskim objektima i sl.) biće priznati ako su postignuti u skladu sa svim dole navedenim uslovima:

(a) ako je odgovarajući rukovodeći organ izdao dozvolu za izvođenje tog takmičenja u skladu sa članom 1 do 3 Pravila;

(b) ako je imenovana grupa (ekipa) kvalifikovanih nacionalnih tehničkih službenih lica, kao i ispitanih atletskih sudija;

(c) tamo gde je to potrebno koriste se oprema i sprave u skladu sa Pravilima;

(d) takmičenje se izvodi na takvom mjestu ili na takvom sportskom objektu koji odgovara Pravilima i za koji je službeni mjerilac izdao atest u skladu sa članom 135 Pravila, a na osnovu mjerenja izvršenih na dan takmičenja.

Napomena: Važeći standardni obrasci za izvještavanje o rezultatima takmičenja i objektu dostupni su u kancelariji ili na veb sajtu IAAF-a.

Član 150

Video snimanje Na takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b) i (c) Pravila, kao i na ostalim takmičenjima kada za to postoje tehničke mogućnosti, preporučuje se video snimanje svih disciplina kao potvrda ispravnosti rezultata ili eventualne povrede pravila uz saglasnost tehničkog delegata. Takav video materijal postaje sastavni deo dokumentacije takmičenja.

Član 151 Bodovanje

Na takmičenjima u kojima se konačni plasman određuje na osnovu broja osvojenih bodova, način bodovanja se određuje, uz saglasnost svih zemalja učesnica, prije početka takmičenja.

51

DEO III - DISCIPLINE TRČANJA NA STADIONU

Članovi 163.2, 163.6 (osim pod uslovima članova 230.12 i 240.9), 164.2 i 165 Pravila odnose se i na Dio VII, VIII i IX Pravila.

Član 160 Mjerenje atletske staze

1. Standardna dužina atletske staze je 400 m. Stazu čine dva paralelna prava dela i dve

krivine istog poluprečnika. Atletska staza je sa unutrašnje strane oivičena ivičnjakom od pogodnog materijala i obojena bijelom bojom, visine od 5 do 6,5 cm i širine od 5 do 25 cm. Ivičnjak na dva paralelna dela može da se izostavi i da se zamijeni bijelom linijom širine 5 cm. U slučaju kada dio ivičnjaka mora biti privremeno uklonjen zbog održavanja drugih disciplina, njegovo mjesto se označava bijelom linijom širine 5 cm i kupama ili zastavicama visine najmanje 20 cm, postavljenim na bijelu liniju tako da se ivica osnove kupe ili drška zastavice poklapaju sa ivicom bijele linije bliže stazi, i postavljene na rastojanjima koja ne prelaze 4 m. (Zastavice se postavljaju nagnute pod uglom od 60° u odnosu na tlo prema unutrašnjosti terena.) Kupe ili zastavice se postavljaju na međusobnom rastojanju od najviše 4 m, kako bi se sprečili takmičari da gaze po liniji. Ovakvo obilježavanje se primjenjuje i u trci sa preprekama, gdje takmičari napuštaju glavnu stazu, da bi preskočili vodenu prepreku u primjeru starta skladu sa članom 162.10 Pravila, spoljnu stranu polovine staze. Ako se takvo označavanje upotrebljava na ravnom delu staze, gde nema ivičnjaka, moraju razdaljine između kupa biti kraće od 10 m.

2. Atletska staza se mjeri na 30 cm od ivičnjaka, ili ako ivičnjaka nema, na 20 cm od linije koja obeležava unutrašnju ivicu staze.

Skica 1 – Merenje staze

3. Dužina staze se mjeri od ivice linije starta udaljenije od cilja do ivice linije cilja bliže startu.

4. U svim trkama, zaključno sa 400 m, svaki takmičar trči u odvojenoj stazi širine najmanje

1,22 m ± 0,01 m, oivičenoj bijelim linijama širine 5 cm. Sve staze su iste širine. Unutrašnja,

52

prva staza se mjeri kako je naznačeno u članu 160.2 Pravila, ostale staze na 20 cm od spoljne ivice bijele linije koja, sa lijeve strane, oivičava svaku stazu.

Napomena: Kada su u pitanju staze igrađene pre 1. januara 2004. godine, svaka staza može imati maksimalnu širinu od 1,25 m.

5. Takmičenja iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila održavaju se na stadionima sa najmanje

osam odvojenih staza.

6. Najveći dozvoljeni poprečni nagib staze je 1:100 (1%), najveći dozvoljeni pad staze u smjeru trčanja je 1:1 000 (1‰).

Napomena: Preporučuje se da na novoizgrađenim stadionima poprečni pad staze

bude prema unutrašnjoj stazi. 7. Detaljna uputstva za projektovanje, postavljanje i obilležavanje atletskih staza su data u

“Priručniku IAAF-a za atletska borilišta”. Ovaj priručnik daje osnovna uputstva koja se moraju poštovati.

Član 161 Startni blokovi

1. Upotreba startnih blokova je obavezna u svim trkama zaključno sa 400 m, kao i za start

štafeta 4×200 m i 4×400 m, a zabranjena u svim ostalim trkama. Nijedan deo startnog bloka postavljenog na stazi ne smije da prelazi startnu liniju niti da prelazi u susednu stazu. Startni blokovi moraju biti konstruisani tako da odgovaraju sledećim osnovnim zahtevima:

(a) blokovi moraju biti čvrste konstrukcije i ne smiju davati takmičaru nikakvu nedozvoljenu

prednost.

(b) blokovi su pričvršćeni za stazu ekserima ili šiljcima izrađenim tako da izazivaju najmanje moguće oštećenje staze. Konstrukcija mora biti takva da omogući brzo i lako premještanje blokova. Broj, debljina i dužina eksera zavise od tipa atletske staze. Startni blokovi moraju biti učvršćeni za podlogu tako da se onemogući bilo kakvo pomjeranje bloka tokom starta trke.

(c) kada takmičar koristi sopstvene startne blokove, oni moraju odgovarati zahtevima iz člana 161 (a) i (b) Pravila. Dozvoljen je svaki dizajn i konstrukcija blokova pod uslovom da oni ne predstavljaju smetnju drugim takmičarima.

(d) kada organizator takmičenja obezbjeđuje startne blokove oni moraju odgovarati sledećim, dodatnim, zahtevima:

- Startni blok čine dvije površine uporišta za noge o koje takmičar upire svoja stopala

tokom starta. - Uporišta za noge su montirana na krut ram konstruisan tako da ne ometa pokrete

nogu takmičara pri napuštanju bloka. - Nagib uporišta za noge treba da bude prilagođen položaju takmičara na startu, a

površina uporišta može biti ravna ili blago udubljena. Površina uporišta mora biti urađena tako da omogućava upotrebu sprinterica sa ekserima, tako što ima proreze ili

53

žljebove ili tako što je presvučena odgovarajućim materijalom koji omogućava korišćenje sprinterica.

- Uporišta za noge su montirana na krut ram tako da se mogu premeštati i podešavati tokom pripreme starta, ali bez mogućnosti bilo kakvog pomjeranja tokom samog starta.

- Oba uporišta se mogu pomjerati napred i nazad duž rama nezavisno jedno od drugog.

- Jednom podešen startni blok mora biti fiksiran mehanizmom tako konstruisanim da takmičar može njime lako i brzo rukovati.

2. Na takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila i za izvođenja koja se podnose za

ratifikaciju (potvrdu) kao svetski rekord po članovima 261 ili 263, startni blokovi moraju biti povezani sa uređajem za kontrolu starta, odobrenim od strane IAAF-a.

Ovakav sistem kontrole starta se najozbiljnije preporučuje i za sva ostala takmičenja. Napomena: Osim toga, može se koristiti i automatski sistem vraćanja, koji je opisan u

ovim Pravilima. 3. Na takmičenjima iz člana 1.1 (a) do (f) Pravila, takmičari koriste samo startne blokove koje

im stavlja na raspolaganje organizator takmičenja. Na ostalim takmičenjima koja se održavaju na sintetičkoj podlozi, organizator takmičenja takođe može dozvoliti samo upotrebu startnih blokova koje on ponudi na korišćenje.

Član 162 Start

1. Start se obilježava bijelom linijom širine 5 cm. U trkama koje se ne trče u odvojenim

stazama, startna linija je lučno zakrivljena kako bi svi takmičari prelazili jednako rastojanje do cilja. Startne pozicije u svim trkama se numerišu sa lijeva na desno, posmatrano u smjeru trčanja.

Napomena (I): Ako takmičenje počinje izvan stadiona, startna linija može da bude širine

do 30 cm i bilo koje boje koja je naglašeno kontrastna u odnosu na tlo oko starta.

Napomena (II): Startna linija za 1500 m, ili bilo koja zakrivljena startna linija, može da se

produži iza spoljne linije krivine u meri u kojoj je dostupna ista sintetička površina.

2. Na svim međunarodnim takmičenjima, osim onim navedenim u napomeni, starter mora

da izdaje komande na jeziku domaćina takmičenja, ili na engleskom ili francuskom jeziku.

(a) u trkama zaključno sa 400 m, (uključujući i štafetu 4×200 m, mješovitu štafetu, opisanu u članu 170.1 i štafetu 4×400 m,) komande su “na mjesta” ("On your marks"), zatim “pozor” ("Set").

(b) u trkama dužim od 400 m (isključujući štafetu 4×200 m, mješovitu štafetu i štafetu 4×400 m) komanda je “na mjesta”.

54

Sve trke počinju pucnjem iz startnog pištolja usmjerenog uvis. Napomena: U takmičenjima iz člana 1.1(a), (b), (c), (e) i (i) Pravila, starter daje

komande isključivo na engleskom jeziku. 3. U trkama zaključno sa 400 m (kao i u prvoj etapi štafete 4×200 m, mješovite štafete i

štafete 4×400 m) “niski start” uz upotrebu startnih blokova je obavezan. Na komandu “na mjesta” takmičar prilazi liniji starta i zauzima položaj iza nje, potpuno unutar staze koja mu je dodijeljena. Takmičar ne smije da dodiruje niti startnu liniju niti tlo ispred nje rukama ili stopalima kada je “na mjestu”. Obje šake i koljeno bar jedne noge moraju biti u kontaktu sa tlom, a oba stopala u kontaktu sa startnim blokom. Na komandu “pozor” takmičar se odmah podiže u konačni položaj pred start, zadržavajući pri tom kontakt obje šake sa tlom i oba stopala sa uporištima za noge startnog bloka. Kada je starter zadovoljan položajem koji su takmičari zauzeli poslije komande “pozor”, treba da uslijedi pucanj iz startnog pištolja.

4. Na trkama dužim od 400 m (izuzimajući štafete 4×200 m, mješovite štafete i štafete 4×400 m) svaki start počinje iz stojećeg položaja. Posle komande “Na mjesta” takmičar mora prići startnoj liniji i zauzeti startnu poziciju iza nje (u stazi koja mu je dodeljena, ako se takmičenje odvija u odvojenim stazama). Kad zauzme svoju startnu poziciju, takmičar ne smije da dodiruje tlo jednom ili objema rukama. Čim starter bude zadovoljan time što su takmičari zauzeli pravilnu startnu poziciju i što su se primirili, treba da uslijedi pucanj iz pištolja.

5. Na komandu “na mesta” ("On your marks") ili “pozor” ("Set"), zavisno od discipline, svi takmičari odmah i bez oklijevanja zauzimaju konačni položaj za start. U slučaju da starter iz bilo kog razloga ocijeni da nije sve spremno za start, a pošto su takmičari već zauzeli položaj na startnim mestima, on će pozvati takmičare da se povuku, a pomoćnici startera će ih ponovo postaviti u liniju iza startnih mesta (vidi član 130 Pravila).

Ako takmičar po mišljenju startera:

(a) posle komande “na mjesta” ili “pozor”, a prije startnog pucnja, izazove prekid procedure starta, npr. dizanjem ruke ili ustajanjem u slučaju “niskog starta”, bez opravdanog razloga (opravdanost razloga procjenjuje glavni sudija),

(b) ne izvršava komandu “na mjesta” ili “pozor”, kako je to određeno Pravilima, ili ne fiksira odgovarajuću startnu poziciju u određenom roku,

(c) poslije komande “pozor” na bilo koji način smeta ostalim sportistima, starter mora da prekine start.

Glavni sudija može da upozori takmičara zbog lošeg ponašanja (ili da ga diskvalifikuje u slučaju drugog ponovljenog narušavanja Pravila u toku istog takmičenja) u skladu s članovima 125.5 i 145.2. U tom slučaju, ili ako su drugi uzroci izazvali prekid starta, ili ako glavni sudija nije saglasan sa odlukom startera, svim takmičarima treba pokazati zeleni karton kao znak da ni jedan od njih nije nepropisno startovao.

55

Nepropisan start 6. Pošto je poslije komande startera zauzeo konačan, miran stav pred start, takmičar ne

smije početi sa startnom kretnjom prije pucnja starterovog pištolja ili drugog odobrenog startnog uređaja. Ako takmičar, po mišljenju startera ili kontrolora starta, počne sa startnom kretnjom prije pucnja, to će se smatrati nepropisnim startom.

Kada se koristi od strane IAAF-a odobreni aparat za kontrolu pogrešnog starta, starter i/ili kontrolor starta će nositi slušalice da bi jasno čuo zvučni signal koji aparat emituje kada označava mogući pogrešni start (odnosno kada je vrijeme reakcije manje od 0,100 sekundi). Čim starter i/ili kontrolor starta čuje zvučni signal, a ako je pucao, start će se opozvati i starter će odmah ispitati vremena reakcije na kontrolnom aparatu za pogrešan start kako bi utvrdio koji sportista(i) je/su odgovoran/i za opoziv. Napomena (I): bilo kakvo kretanje takmičara koje ne uključuje ili dovodi do toga da

noga/noge takmičara gubi/e kontakt sa tablama za stopala startnog bloka, ili da ruka/ruke takmičara gubi/e kontakt sa tlom, neće se smatrati početkom njegovog starta. U takvim slučajevima takmičar se može disciplinski upozoriti ili diskvalifikovati.

Napomena (II): Kako je takmičar koji startuje u stojećem položaju sklon tome da izgubi

ravnotežu, ako se takvo kretanje primjeti može se smatrati slučajnim i start se može smatrati "nestabilnim". Ako se takmičar gura ili prelazi preko linije prije starta, on ne bi trebalo da bude kažnjen. Bilo koji takmičar koji izaziva takve smetnje može biti predmet disciplinskog upozorenja ili diskvalifikacije.

Napomena (III): U praksi, kada jedan ili više takmičara naprave nepropisan start ostali

takmičari ih obično slijede i tako, strogo uzevši, i sami prave pogrešan start. Starter će međutim opomenuti samo onog takmičara, ili više njih, koji su po njegovom mišljenu odgovorni za nepropisan start. Tako, zbog istog nepropisnog starta može biti opomenuto ili diskvalifikovano više takmičara. Ako je do nepropisnog starta došlo iz drugih razloga, a ne krivicom takmičara, nijedan od njih neće biti opomenut i zeleni karton će biti pokazan svim takmičarima na startu.

Napomena (IV): Kada se koristi kontrolni aparat za pogrešan start koji je odobrio IAAF,

starter će njegovo očitavanje prihvatiti kao konačno. 7. Izuzimajući takmičenja u višeboju, svaki takmičar koji napravi nepropisan start biće

diskvalifikovan. Za takmičenja u višeboju, vidi član 200.8 (c).

8. U slučaju nepropisnog starta, pomoćnik startera djeluje na sledeći način: Izuzimajući takmičenja u višeboju, takmičar/i koji napravi nepropisan start mora biti diskvalifikovan, crveno-crni karton (obojen po dijagonali) pokazuje se takmičaru i postavlja se odgovarajuća oznaka na čunju njegove staze. U slučaju prvog nepropisnog starta u disciplinama višeboja, odgovorni takmičar će biti upozoren podizanjem pred njim žuto-crnog kartona (obojenog po dijagonali) i odgovarajućim znakom na obeležju staze. U isto to vrijeme ostali sportisti koji su učestvovali u takmičenju moraju biti upozoreni žuto-crnim kartonom (obojenim po dijagonali), koji pred njima podiže jedan od pomoćnika startera, da

56

bi ih time obavijestio da će biti diskvalifikovan svako od njih ko napravi sledeći nepropisan start. U slučaju narednih nepropisnih startova odgovorni takmičar/i će biti diskvalifikovan/i, a pred njim će biti podignut crveno-crni karton, a odgovarajući znak će biti postavljen na obeležju njegove staze. Ovakav sistem upozoravanja (pokazivanje kartona takmičaru koji je napravio nepropisan start) treba da se primjenjuje u slučajevima kada se ne koriste čunjevi sa oznakom staze. 9. Starter ili bilo koji od kontrolora koji smatra da start nije bio ispravan, opoziva (“vraća”) trku

novim pucnjem pištolja.

Trke na 1 000 m, 2 000 m, 3 000 m, 5 000 m i 10 000 m 10. Kada u trci učestvuje više od 12 takmičara, oni mogu biti podjeljeni u dvije grupe, pri

čemu jedna grupa, koju čini približno 65% takmičara startuje sa osnovne lučne startne linije, a druga grupa sa dodatne lučne startne linije obilježene preko spoljne polovine staze. Druga grupa trči spoljnom polovinom staze do izlaska iz prve krivine. Potrebno je postaviti kupe ili zastavice kako je opisano u članu 160.1 Pravila. Dodatna lučna startna linija se obilježava tako da svi takmičari trče istu dužinu staze od starta do cilja. Linija za ulazak takmičara u unutrašnje staze u trci na 800 m, opisana u članu 163.5 Pravila, je istovremeno i mjesto poslije koga takmičari u “spoljnoj” grupi u trkama na 2000 m i 10000 m mogu ući u unutrašnje staze, odnosno pridružiti se takmičarima koji su startovali sa osnovne startne linije. Za grupni start trka na 1000 m, 3000 m i 5000 m ovo mjesto ulaska u unutrašnje staze se označava na početku pravog dijela staze prema cilju. Mjesto ulaska u unutrašnje staze se označava markacijom veličine 5×5 cm, na liniji između 4. i 5. staze (na liniji između 3. i 4. staze na stadionu sa šest staza), na koju se postavlja kupa ili zastavica, koja se uklanja pošto se dvije grupe takmičara spoje.

Član 163 Trke

1. Smjer trčanja i hodanja je takav da je unutrašnji teren stadiona takmičarima uvijek sa

lijeve strane. Staze se obilježavaju sa lijeva na desno tako da staza uz unutrašnji deo terena nosi broj jedan.

Ometanje na stazi 2. Ako je takmičar guran ili ometan tokom discipline tako da se ometa njegov napredak,

onda:

(a) ako se guranje ili ometanje smatra nenamjernim ili uzrokovanim na neki drugi način (ne od strane drugog takmičara), sudija može, ako je mišljenja da je takmičar (ili njegov tim) ozbiljno oštećen, da naredi da trka bude ponovo održana ili da dozvoli da se oštećeni sportista (ili tim) takmiči u narednom krugu discipline;

(b) ako je drugi takmičar po mišljenju sudije odgovoran za guranje ili ometanje, taj takmičar (ili njegov tim) će biti podložan diskvalifikaciji iz te discipline. Sudija može da naredi, ako je mišljenja da je takmičar (ili njegov tim) ozbiljno oštećen, da se trka

57

ponovo održi izuzimajući diskvalifikovanog takmičara (ili tim) ili da dozvoli da se oštećeni takmičar (ili tim) (ali ne diskvalifikovani takmičar ili tim) takmiči u narednoj rundi takmičenja. U oba slučaja člana 163.2 (a) i (b), takav takmičar (ili tim) treba normalno da završi disciplinu sa “bona fide”.

Prekršaji u stazi 3. (a) u trkama koje se trče u odvojenim stazama, takmičar mora trčati u stazi koja mu je

dodeljena od starta do cilja trke. U trkama koje se samo jednim dijelom trče u odvojenim stazama ovo se odnosi samo na taj dio trke. (b)u trkama (ili u bilo kom dijelu trke) koje se ne trče u odvojenim stazama, takmičar koji

trči u krivini ili na ravnom dijelu staze, u spoljašnjoj polovini staze u skladu sa članom 162.10 ili na zakrivljenom dijelu staze pre i poslije vodene prepreke kada su u pitanju trke sa preprekama, ne smije nagaziti na bijelu liniju ili trčati po ili sa unutrašnje njene strane, ili ivičnjaka koji čine primjenljivu granicu (unutrašnja strana staze, spoljašnja polovina staze ili dio zakrivljene staze prije i poslije vodene prepreke kada su u pitanju trke sa preprekama).

Kada je glavni sudija uvjeren, na osnovu prijave sudije ili sudije na stazi, ili na drugi način da je takmičar trčao van svoje staze, ovaj će biti diskvalifikovan. Izuzeci od ovog pravila navedeni su u narednoj tački, član 163.4 Pravila. 4. Takmičar neće biti diskvalifikovan:

(a) ako je gurnut ili na drugi način nateran od strane drugog lica da nagazi ili trči van svoje staze;

(b) ako nagazi ili trči izvan njegove staze na ravnom delu staze, na bilo kom ravnom delu staze prije i poslije vodene prepreke kada su u pitanju trke sa preprekama ili izvan spoljašnje linije njegove staze na krivini, ako nema materijalne prednosti koja bi iz toga proistekla i ako nijedan takmičar pri tome nije bio guran ili ometan kako bi se sprečilo njegovo napredovanje.

Napomena: Materijalna prednost podrazumeva poboljšanje takmičarove pozicije

različitim sredstvima, kao trčenje van obilježenih linija, gaženje po liniji ili trčanje unutrašnjom ivicom staze.

5. Na takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila, u trci na 800 m takmičari trče u

odvojenim stazama do linije poslije koje mogu da napuste svoju stazu i uđu u unutrašnju stazu. To je lučna linija širine 5 cm, obilježena poslije izlaska iz prve krivine preko svih staza, sem staze 1. Da bi takmičari lakše uočili mjesto poslije koga je dozvoljen ulazak u unutrašnju stazu, na bijelu liniju koja oivičava svaku stazu, a neposredno prije “linije ulaska” postavljaju se kupe ili prizme, po mogućnosti boje različite od boje “linije ulaska” i boje linija staza, sa osnovom veličine 5 cm × 5 cm, i visine maksimalno 15 cm. Ako takmičar ne poštuje ovaj član on, ili u slučaju štafeta njegov tim, će biti diskvalifikovan.

Napomena: U takmičenjima po članu 1.1 (d) i (h), zemlje učesnice mogu se dogovoriti

da se trka na 800 m ne trči ni dijelom u odvojenim stazama.

58

Napuštanje staze 6. Takmičaru koji je po sopstvenoj volji napustio atletsku stazu tokom trke, neće biti

dozvoljeno da se vrati na stazu i nastavi trku i biće registrovan da nije završio trku. Ako takmičar pokuša da ponovo uđe u trku, glavni sudija će ga diskvalifikovati.

Oznake na stazi 7. Osim kao što je naznačeno u članu 170.4, u slučaju trka štafeta koje se trče u cjelosti ili

dijelom u odvojenim stazama, takmičari ne smiju kao pomoć postavljati nikakve oznake ili predmete na ili uz stazu.

Mjerenje brzine vetra 8. Svi uređaji za mjerenje brzine vjetra moraju imati sertifikat IAAF-a, a tačnost uređaja mora

biti potvrđena od strane nacionalne agencije za mjere u skladu sa nacionalnim i međunarodnim mjernim standardima.

9. Na takmičenjima iz člana 1.1 (a) do (h) Pravila, moraju biti korišćeni isključivo ultrasonični uređaji za mjerenje brzine vjetra. Mehanički uređaj za mjerenje brzine vjetra treba da ima odgovarajuću zaštitu koja smanjuje uticaj bočne komponente vetra. U slučaju kada se koristi uređaj koji se nalazi unutar cijevi, dužina cijevi sa obje strane uređaja mora biti najmanje dvostruko veća od prečnika cjevi.

10. Glavni sudija na stazi mora utvrditi da je uređaj za mjerenje brzine vjetra za discipline trčanja na stazi postavljen pored pravog dijela staze, uz prvu stazu, 50 m od linije cilja. Postavlja se na visinu od 1,22 m i ne više od 2 m udaljen od ivice staze.

11. Uređaj za mjerenje brzine vjetra može biti aktiviran i zaustavljan i automatski, daljinskom kontrolom, a podaci proslijeđeni direktno u kompjuterski sistem za obradu podataka na takmičenju.

12. Vremenski period u kome se vrši mjerenje brzine vjetra, od pojave plamena startnog pištolja ili drugog odobrenog startnog uređaja je:

100 m 10 sekundi 100 m prepone 13 sekundi 100 m prepone 13 sekundi

U trci na 200 m brzina vjetra se mjeri u periodu od 10 sekundi, počevši od trenutka kada prvi takmičar uđe u pravi deo staze. 13. Brzina vjetra se objavljuje u metrima u sekundi, zaokruženo na sledeću veću desetinku

metra u sekundi u pozitivnom smjeru, samo ako druga cifra poslije zapete nije nula (što znači, vrednost od +2,03 m/s se beleži kao +2,1 m/s, a vrednost od -2,03 m/s se beleži kao -2,0 m/s). Digitalni uređaji koji pokazuju vrijednosti brzine vjetra u desetinkama metra u sekundi konstruisani su tako da funkcionišu po ovom pravilu.

59

Prikazivanje prolaznih vremena 14. Prolazna vremena i neslužbeno vrijeme pobjednika mogu biti zvanično objavljeni i/ili

prikazani preko razglasa ili na semaforu. Ova vremena takmičarima ne smiju saopštavati lica unutar borilišta koja za to nisu ovlašćena od strane glavnog sudije. Glavni sudija može to da dozvoli samo u slučaju kada na stadionu nema semafora/pokretne trake na kojima se pokazuje vrijeme ili ako takav semafor takmičari ne vide i ako se prolazno vrijeme saopštava svim takmičarima koji učestvuju u trci. Smatraće se da takmičari koji dobiju prolazna vremena na način koji predstavlja kršenje ovog člana primaju pomoć i biće podvrgnuti članu 144.2.

Napomena: Pod pojmom “borilišta” u ovom slučaju podrazumjeva se prostor, najčešće

ograđen i osiguran, u kome se odvija takmičenje i u koji pristup imaju samo takmičari i akreditovana službena lica u skladu sa pravilima i propozicijama takmičenja.

Napici i sunđeri 15. (a) U disciplinama trčanja na stadionu na 5 000 m i dužim, organizator može omogućiti

takmičarima korišćenje vode za osvježenje i sunđera, ako smatra da vremenski uslovi tako nešto zahtevaju. (b) U trkama dužim od 10 000 m obezbjeđuju se osvježenje, voda i stanice sa prskalicama. Osvježenje može biti obezbjeđeno bilo od strane organizatora ili takmičara i postavlja se tako da je lako dostupno, ili se može dodavati takmičarima u ruke od strane ovlašćenih lica. Osvježenje koje obezbjeđuje sam takmičar, mora biti pod stalnim nadzorom službenog lica koje je odredio Organizacioni komitet od trenutka kada su ga takmičari ili njihovi predstavnici predali. Službena lica moraju biti sigurna da osvježenje nije mijenjano ni na koji način.

Član 164 Cilj

1. Cilj se obilježava bijelom linijom širine 5 cm. Napomena: Ako cilj trke nije na stadionu, linija cilja može biti širine do 30 cm i može biti

bilo koje boje upadljivo kontrastne u odnosu na tlo oko cilja. 2. Plasman takmičara u trci se određuje po redosledu kojim bilo koji deo njihovog tela (što u

ovom slučaju podrazumeva trup, a ne glavu, vrat, ruke i noge takmi-čara) dodirne zamišljenu ravan koja se pruža verti-kalno uvis od ivice linije cilja bliže startu, kao što je napred definisano.

60

Ulazak u cilj

3. U trkama u kojima se redosled određuje na osnovu dužine koju takmičari prelaze za

određeni vremenski period, starter, tačno jedan minut prije završetka trke, daje znak pucnjem pištolja, upozoravajući tako takmičare i sudije da se trka bliži kraju. Starter, prateći uputstva glavnog mjerioca vremena, u trenutku isteka predviđenog vremena označava kraj trke, novim pucnjem pištolja. U trenutku pucnja pištolja kojim je označen kraj trke, sudije određene za to obilježavaju na stazi tačno mjesto na kome je svaki takmičar dodirnuo tle poslednji put prije pucnja ili u trenutku pucnja. Kao pređena dužina takmičaru se računa dužina merena od starta do najbližeg punog metra iza tako označenog mjesta na stazi. Za obilježavanje pređene razdaljine, prije početka trke se određuje najmanje po jedan sudija za svakog takmičara.

Član 165 Mjerenje vremena i foto-finiš

1. Tri načina mjerenja vremena se priznaju kao zvanična:

(a) ručno mjerenje vremena,

(b) potpuno automatsko mjerenje vremena pomoću foto-finiš uređaja,

(c) mjerenje pomoću transponder uređaja samo za takmičenja iz članova 230 (trke koje se ne održavaju u potpunosti na stadionu), 240, i 250, 251 i 252 Pravila.

2. Po članu 165.1 (a) i (b), vrijeme se mjeri do trenutka kada bilo koji dio tijela takmičara (što

podrazumjeva trup, a ne glavu, vrat, ruke i noge takmičara) dodirne zamišljenu ravan koja se pruža vertikalno uvis od bliže ivice linije cilja.

3. Mjeri se vrijeme svih takmičara koji završe trku. Dodatno, kada god je to moguće, mjere se

i prolazna vremena u svakom krugu u trkama na 800 m i dužim, kao i prolazna vremena na svakih 1000 m u trkama na 3000 m i dužim.

Ručno mjerenje vremena 4. Mjerioci vremena se postavljaju u produžetku linije cilja, kada je to moguće najmanje 5 m

od spoljne ivice staze. Da bi svi mjerioci imali dobar pregled cilja, trebalo bi koristiti uzdignuto sudijsko postolje.

61

5. Mjerioci vremena koriste ručne mehaničke štoperice ili digitalne elektronske štoperice

kojima se ručno rukuje. U smislu Pravila IAAF-a, svi ovi uređaji za mjerenje vremena se nazivaju “štoperice”.

6. Prolazna vremena takmičara, u skladu sa članom 165.3 Pravila, mjere sudije mjerioci vremena koristeći štoperice kojima je moguće mjeriti više rezultata ili posebni, samo za to određeni, mjerioci vremena.

7. Vrijeme u trci se mjeri od pojave plamena/dima startnog pištolja ili drugog odobrenog startnog uređaja.

8. Tri službena mjerioca vremena (od kojih je jedan šef mjerilaca vremena) i jedan ili dva pomoćna mjerioca treba da zabilježe vrijeme pobjednika svake trke (za takmičenja u višeboju važi Pravilo 200.8 (b)). Vremena izmjerena od strane pomoćnih mjerilaca uzimaju se u obzir samo u slučaju ako jedan ili više službenih mjerilaca ne uspiju da zabilježe tačno vrijeme. U tom slučaju se pozivaju pomoćni mjerioci po ranije utvrđenom redosledu, tako da u svim trkama tri štoperice bilježe službeno vrijeme pobjednika.

9. Svaki mjerilac vremena deluje samostalno. Bez pokazivanja svoje štoperice ili komentarisanja izmjerenog rezultata sa drugim licima on unosi vrijeme u službeni obrazac koji potpisuje i predaje šefu mjerilaca vremena. Šef mjerilaca ima pravo da prekontrološe vrijeme na štoperici svakog mjerioca i uporedi ga sa vremenom upisanim u obrazac.

10. U svim trkama, u slučaju ručnog mjerenja, vrijeme mora da se čita i bilježi na sledeći način:

(a) kod takmičenja na stadionu, ako vrijeme ne iznosi tačno 0,1 sekunde, ono se zaokružuje na narednu veću desetinku sekunde, tj. rezultat 10,11 bilježi se kao 10,2.

(b) u trkama koje se održavaju dijelom ili potpuno van stadiona, vremena se zaokružuju na narednu veću sekundu, pa će rezultat 2:09:44,3 biti zabilježen kao 2:09:45.

11. Ako dvije od tri štoperice pokazuju isto vrijeme, a vrijeme treće štoperice se razlikuje, kao

službeno vrijeme se uzima ono koje pokazuju dvije štoperice. Ako se vremena na sve tri štoperice razlikuju, kao službeno se uzima vrijeme štoperice koja pokazuju srednje vrijeme. Ako se vrijeme mjeri samo sa dve štoperice, a one pokazuju različita vremena, slabije vrijeme se uzima kao službeno.

12. Šef mjerilaca vremena, na osnovu gorenavedenih pravila, određuje zvanično vrijeme svakog takmičara i prosleđuje rezultate sekretaru takmičenja.

Potpuno automatsko mjerenje vremena (foto-finiš) 13. Uređaj za potpuno automatsko mjerenje vremena (foto-finiš), odobren od strane IAAF-a,

trebalo bi koristiti na svim takmičenjima.

Uređaj za automatsko mjerenje vremena 14. Da bi bio odobren od strane IAAF-a, uređaj za potpuno automatsko mjerenje vremena

mora biti testiran i mora imati potvrdu o tačnosti koja ne smije biti starija od 4 godine, uključujući sledeće:

62

(a) uređaj mora da evidentira finiš kamerom postavljenom u produžetku linije cilja dajući

sveobuhvatnu (kompozitnu) sliku. (I) za takmičenja po članu 1.1, kompozitna slika mora da bude sastavljena od

najmanje 1000 slika u sekundi. (II) za ostala takmičenja, kompozitna slika mora da bude sastavljena od najmanje 100

slika u sekundi.

U svakom slučaju slika mora da se usklađuje sa ravnomjerno obilježenom vremenskom skalom izdjeljenom na 0,01 sekundu.

(b) Uređaj će automatski početi da radi kada starter da signal, tako da je ukupna vremenska razlika između pojave plamena pištolja i aktiviranje uređaja za mjerenje konstantna i jednaka ili manja od 0,001 sekunde.

15. Da bi se potvrdilo da je kamera dobro postavljena i da može da očita slike foto-finiša, presjek linija staza i ciljne linije treba da bude crno obojen u odgovarajućem dizajnu. Dizajn treba da bude ograničen samo na presjek, ne više od 20 mm prije i ne preko, vodeće ivice ciljne linije. Slične crne oznake mogu se staviti na svaku stranu presjeka odgovarajuće linije staze i ciljne linije za dalje olakšano očitavanjeVremena i redosled se čitaju sa snimka pomoću kursora koji obezbjeđuje da linija čitanja i vremenska skala budu pod uglom od 90º.

16. Foto-finiš uređaj mora automatski da odredi i snimi ciljna vremena takmičara i da

obezbjedi odštampanu sliku koja pokazuje vrijeme svakog takmičara. Dodatno, uređaj mora da obezbjedi tabelarni pregled koji pokazuje vrijeme ili druge rezultate svakog takmičara. Sledeće promjene automatski određenih vrednosti i ručno unošenje vrijednosti (kao što su startno vrijeme, ciljno vrijeme), mora biti automatski naznačeno uređajem na vremenskoj skali odštampane slike i u tabelarnom pregledu.

17. Uređaj za mjerenje vremena koji radi automatski na startu ili cilju, ali ne istovremeno u oba

slučaja, ne smatra se uređajem ni za ručno ni za automatsko mjerenje vremena i ne može se koristiti za službeno mjerenje vremena. Vremena pročitana sa ovakvog uređaja neće se ni u kom slučaju koristiti kao zvanična, ali se snimak može koristiti kao upotrebljiv podatak pri određivanju redosleda i vremenskog razmaka između takmičara na cilju.

Napomena: Kada sistem za potpuno automatsko mjerenje vremena nije aktiviran

pucnjem starterovog pištolja ili drugog odobrenog uređaja za start, to se automatski prikazuje na vremenskoj skali slike foto-finiša.

Postupak merenja 18. Za rad uređaja za automatsko mjerenje vremena odgovoran je šef sudija za foto-finiš. Prije

početka takmičenja šef sudija za foto-finiš se sastaje sa tehničkom ekipom za mjerenje i upoznaje se sa načinom rada uređaja za mjerenje. Prie početka svakog dijela programa takmičenja, šef sudija, zajedno sa glavnim sudijom i starterom, prisustvuje kontroli uređaja, da bi se potvrdilo da je uređaj pravilno podešen i postavljen “na nulu”, da se aktivira automatski pucnjem startnog pištolja u okviru vremena koje je navedeno u članu 165.14

63

(b) (tj. jednako ili manje od 0,001 sekunde). On je dužan da prekontroliše opremu i da se uveri da su kamere pravilno postavljene.

19. Kad god je to moguće trebalo bi koristiti najmanje dve kamere za foto-finiš, po jednu sa

svake strane atletske staze. Poželjno je da ova dva sistema budu tehnički nezavisna jedan od drugog, svaki sa sopstvenim sistemom napajanja i posebnim sistemom primanja i prenošenja signala startnog pištolja ili drugog odobrenog uređaja za start.

Napomena: Kada se koriste dve ili više kamera za foto-finiš, tehnički delegat ili

međunarodni sudija za foto-finiš prije početka takmičenja određuju jednu kameru kao zvaničnu. Vrijeme i redosled očitani sa snimka drugih kamera se uzimaju u obzir samo u slučaju opravdane sumnje u tačnost rada zvanične kamere ili kada postoji potreba za dopunskim snimkom kako bi se razrješila sumnja u pogledu redosleda i vremena takmičara (npr. kada su takmičari snimljeni zvaničnom kamerom dijelom ili potpuno zaklonjeni).

20. Uz pomoć potrebnog broja pomoćnika, šef sudija za foto-finiš određuje redosled i

zvanična vremena takmičara. On se stara da očitani podaci budu tačno učitani u informativni sistem takmičenja i prosleđeni sekretaru takmičenja.

21. Vremena pročitana sa foto-finiš uređaja se smatraju službenim, osim u slučaju kada

odgovorno lice zaključi, iz bilo kog razloga, da su ona očigledno netačna. U tom slučaju kao službena se uzimaju vremena mjerilaca vremena, prethodno usaglašena, ako je to moguće sa podacima dobijenim sa snimka foto-finiša. Mjerioci vremena se obavezno određuju kada postoji i najmanja sumnja u mogućnost nepravilnog rada foto-finiš uređaja.

22. Vremena pročitana sa snimka foto-finiša se čitaju, bilježe i objavljuju po sledećem

principu:

(a) za sve trke na stadionu zaključno sa 10 000 m vrijeme se čita i objavljuje u stotinkama sekunde (1/100). Ako vrijeme nije tačno stoti deo sekunde, ono se čita i bilježi kao naredna veća stotinka sekunde (1/100).

(b) za sve trke na stadionu duže od 10 000 m vrijeme se čita u stotinkama sekunde (1/100), a bilježi i objavljuje u desetinkama sekunde (1/10). Sva vremena koja se ne završavaju nulom se zaokružuju na narednu veću desetinku sekunde (1/10) i kao takva objavljuju (npr. u trci na 20 000 m vrijeme 59:26,30 će biti objavljeno kao 59:26,3, a vrijeme 59:26,32 će biti objavljeno kao 59:26,4).

(c) za sve trke koje se održavaju dijelom ili u potpunosti van stadiona, vrijeme se čita u stotinkama sekunde (1/100), a bilježi i objavljuje u sekundama. Sva vremena koja se ne završavaju sa dve nule se zaokružuju na narednu veću sekundu i kao takva objavljuju (npr. u maratonu vrijeme 2:09:44,00 će biti objavljeno kao 2:09:44, a vrijeme 2:09:44,01 će biti objavljeno kao 2:09:45).

Transponder uređaj

23. Upotreba transponder uređaja odobrenog od strane IAAF-a za takmičenja iz članova 230 (trke koje se ne održavaju u potpunosti na stadionu), 240, 250, 251 i 252 Pravila, dozvoljena je pod sledećim uslovima:

64

(a) nijedan deo uređaja koji se koristi na startu, tokom trke ili na cilju trke ne smije predstavljati prepreku ili smetnju takmičarima;

(b) težina čipa transpondera i njegovog kućišta koje se nosi na odjeći, startnom broju ili

obući takmičara mora biti zanemarljiva;

(c) uređaj mora biti pokrenut pucnjem startnog pištolja ili drugog odobrenog startnog uređaja;

(d) za funkcionisanje, uređaj ne smije zahtijevati bilo kakvu aktivnost takmičara na cilju ili u

bilo kom dijelu trke;

(e) rezolucija uređaja mora biti 0,1 sekunda (što znači da uređaj može razlikovati takmičare koji su u cilj ušli sa razlikom od 0,1 sekunde). U svim trkama vrijeme mora biti čitano u desetinkama (1/10) sekunde, a bilježeno i objavljeno u sekundama. Sva vremena koja se ne završavaju sa nulom se zaokružuju na narednu veću sekundu i kao takva se objavljuju (npr. u maratonu vrijeme 2:09:44,3 će biti objavljeno kao 2:09:45).

Napomena: Službeno vrijeme će biti vrijeme između pucnja startnog pištolja i trenutka u

kome takmičar dosegne liniju cilja. Može biti objavljeno i vrijeme između trenutka u kome takmičar pređe liniju starta i trenutka u kome on dosegne liniju cilja, ali to vrijeme se neće smatrati službenim.

(f) iako se redosled takmičara i rezultati trke određenim transponder uređajem mogu

smatrati službenim, mogu se primeniti članovi 164.2 i 165.2 Pravila, ako se za to ukaže potreba.

Napomena: Preporučuje se prisustvo sudija ili video snimanje cilja trke kao pomoć u određivanju redosleda takmičara.

24. Za rad ovog sistema odgovoran je šef sudija za mjerenje vremena transponderom. Prije

početka takmičenja on mora da se sretne sa tehničkim osobljem i da se upozna sa opremom. On mora da rukovodi testiranjem opreme i da se ubedi da prolazak transpondera preko linije cilja fiksira vrijeme prolaska takmičara preko linije cilja. Po dogovoru s glavnim sudijom on mora da se ubedi da postoji stavka da se, u slučaju potrebe, primeni član 165.24 (f).

Član 166 Kvalifikacione trke, formiranje grupa i žrijeb

Kvalifikacione trke

1. Kvalifikacione trke se održavaju kada je broj takmičara suviše veliki da bi svi mogli nastupiti

zajedno u jednoj, finalnoj trci. U slučaju kada se održavaju kvalifikacione trke, u njima moraju učestvovati i kroz njih se eventualno kvalifikovati za dalji nastup svi takmičari, izuzimajući slučajeve kada organ koji kontroliše izvođenje takmičenja, po članu 1.1(a), (b), (c) i (f), može da donese odluku o održavanju predkvalifikacione trke, u kojoj učestvuju sportisti koji nisu ispunili normu za učešće u takmičenjima.

65

2. Sistem kvalifikacija kroz kvalifikacione trke (predtrke), četvrtfinalne i polufinalne trke određuje tehnički delegat takmičenja ili, ako on nije određen, organizator takmičenja. Sledeća šema se, osim u izuzetnim okolnostima, koristi za određivanje broja krugova u kvalifikacijama, broja grupa u svakom krugu kvalifikacija, kao i za određivanje načina napredovanja takmičara u sledeći krug takmičenja, tj. napredovanje po plasmanu (P) i po vremenu (T).

100 m, 200 m, 400 m, 100 m prepone, 110 m prepone, 400 m prepone

Prija

vlje

no

takm

ičar

a

1.Krug kvalifikacija

2.Krug kvalifikacija Polufinale

Broj

gr

upa

Po

plas

man

u

Po

vrem

enu

Broj

gr

upa

Po

plas

man

u

Po

vrem

enu

Broj

gr

upa

Po

plas

man

u

Po

vrem

enu

9-16 2 3 2 17-24 3 2 2 25-32 4 3 2 2 3 2 33-40 5 4 4 3 2 2 41-48 6 3 6 3 2 2 49-56 7 3 3 3 2 2 57-64 8 3 8 4 3 4 2 4 65-72 9 3 5 4 3 4 2 4 73-80 10 3 2 4 3 4 2 4 81-88 11 3 7 5 3 1 2 4 89-96 12 3 4 5 3 1 2 4

97-104 13 3 9 6 3 6 3 2 2 105-112 14 3 6 6 3 6 3 2 2

800 m, 4×100 m, mešovita štafeta, 4×400 m

Prija

vlje

no

takm

ičar

a

1.Krug kvalifikacija

2.Krug kvalifikacija Polufinale

Broj

g

rupa

Po

plas

man

u

Po

vrem

enu

Broj

gr

upa

Po

plas

man

u

Po

vrem

enu

Broj

g

rupa

Po

plas

man

u

Po

vrem

enu

9-16 2 3 2 17-24 3 2 2 25-32 4 3 4 2 3 2 33-40 5 4 4 3 2 2 41-48 6 3 6 3 2 2 49-56 7 3 3 3 2 2 57-64 8 2 8 3 2 2 65-72 9 3 5 4 3 4 2 4 73-80 10 3 2 4 3 4 2 4 81-88 11 3 7 5 3 1 2 4 89-96 12 3 4 5 3 1 2 4

97-104 13 3 9 6 3 6 3 2 2 105-112 14 3 6 6 3 6 3 2 2

66

1500 m

Prija

vlje

no

takm

ičar

a

1.Krug kvalčifikacija

2.Krug kvalifikacija Polufinale

Broj

gr

upa

Po

plas

man

u

Po

vrem

enu

Broj

gr

upa

Po

plas

man

u

Po

vrem

enu

Broj

gr

upa

Po

plas

man

u

Po

vrem

enu

16-30 2 4 4 1 31-45 3 6 6 2 5 2 46-60 4 5 4 2 5 2 61-75 5 4 4 2 5 2

2000 m sa preprekama, 3000 m, 3000 m sa preprekama

Prija

vlje

no

takm

ičar

a

1.Krug kvalčifikacija

2.Krug kvalifikacija Polufinale

Broj

gr

upa

Po

plas

man

u

Po

vrem

enu

Broj

gr

upa

Po

plas

man

u

Po

vrem

enu

Broj

gr

upa

Po

plas

man

u

Po

vrem

enu

20-34 2 5 5 35-51 3 7 5 2 6 3 52-68 4 5 6 2 6 3 69-85 5 4 6 2 6 3

5000 m

Prija

vlje

no

takm

ičar

a

1.Krug kvalčifikacija

2.Krug kvalifikacija Polufinale

Broj

gr

upa

Po

plas

man

u

Po

vrem

enu

Broj

gr

upa

Po

plas

man

u

Po

vrem

enu

Broj

gr

upa

Po

plas

man

u

Po

vrem

enu

20-40 2 5 5 41-60 3 8 6 2 6 3 61-80 4 6 6 2 6 3

81-100 5 5 5 2 6 3

10 000 m

Prijavljeno takmičara

1.Krug kvalčifikacija

Broj grupa Po plasmanu Po vremenu 28-54 2 8 4 55-81 3 5 5

82-108 4 5 4

67

Kad god je to moguće, takmičari iste zemlje ili tima, kao i takmičari s najboljim rezultatima, raspoređuju se u različite grupe u svim krugovima kvalifikacijama. Prilikom primjene ovog Pravila za vrijeme žrijebanja poslije prvog kvalifikacionog kruga takmičenja, dozvoljava se prebacivanje takmičara iz jedne grupe u drugu samo u slučaju ako su ti takmičari jednaki po plasmanu, u skladu sa članom 166.3 Pravila. Napomena (I): Preporučuje se da se pri formiranju grupa uzme u obzir što je moguće više

informacija o rezultatima svih učesnika i da se žrijebanje vrši tako da najbolji takmičari dospiju u finale.

Napomena (II): Za Svetske šampionate i Olimpijske igre u odgovarajuće tehničke

propozicije takmičenja mogu da se ubace alternativne tabele.

Plasmani i sastav grupa 3. (a) u prvom krugu kvalifikacija takmičari se raspoređuju u grupe po cik-cak sistemu, pri

čemu se kod žrijebanja uzima u obzir odgovarajući spisak važećih rezultata postignutih u određenom vremenskom perodu;

(b) poslije prvog kruga kvalifikacija učesnici se raspoređuju u grupe za naredni krug po sledećem sistemu:

(I) za trke od 100 m do zaključno 400 m, kao i za trke štafeta do zaključno 4×400 m,

raspoređivanje se vrši na osnovu plasmana i postignutog vremena u svakom prethodnom krugu takmičenja.

U tom smislu takmičari se rangiraju na sledeći način:

· Najbrži pobjednik kvalifikacione grupe · Drugi najbrži pobjednik kvalifikacione grupe · Treći najbrži pobjednik kvalifikacione grupe, itd. · Najbrži drugoplasirani u grupi · Drugi najbrži drugoplasirani u grupi, · Treći najbrži drugoplasirani u grupi itd. · Najbrži koji se kvalifikaovao na osnovu postignutog vremena. · Drugi najbrži koji se kvalifikovao na osnovu postignutog vremena.

(II) u drugim disciplinama za raspoređivanje takmičara ponovo će se koristiti spiskovi

prethodno prijavljenih rezultata; oni će se mijenjati samo ako su postignuti bolji rezultati u prethodnom krugu (krugovima).

(c) takmičari se potom razvrstavaju u grupe po cik-cak sistemu. Npr. u slučaju kada imamo

tri grupe, one se obrazuju na sledeći način:

A 1 6 7 12 13 18 19 24 B 2 5 8 11 14 17 20 23 C 3 4 9 10 15 16 21 22

U svim slučajevima, redosled nastupa grupe određuje se žrebom nakon što je formiran sastav grupe.

68

Žrijebanje staza 4. Za trke od 100 m do zaključno 800 m, kao i za trke štafeta do zaključno 4×400 m, kada se

takmičenje odvija kroz više krugova, staze se dodjeljuju po sledećem principu:

(a) u prvom krugu, a i u svim prethodnim kvalifikacijskim krugovima po članu 166.1, takmičari se razvrstavaju po stazama žrijebanjem.

(b) u narednim krugovima takmičenja, takmičari ili ekipe će biti rangirani poslije svakog

kruga u skladu sa članom 166.3 (b)(I) Pravila, ili za trku na 800 m, članom 166.3 (b)(II) Pravila.

Zatim se vrše tri žrebanja:

(I) jedno za četvoro najbolje rangiranih takmičara ili ekipa u svakoj grupi, za dodjelu mjesta u stazama 3, 4, 5 i 6.

(II) drugo za peto i šestorangiranog takmičara ili ekipu u svakoj grupi, za dodjelu mjesta u stazama 7 i 8.

(III) treće za dvoje najslabije rangiranih takmičara ili ekipa u svakoj grupi, za dodjelu mjesta u stazama 1 i 2.

Napomena (I): U slučaju kada na stadionu ima manje od osam staza primjenjuje se isti

princip uz neophodne izmjene. Napomena (II): Na takmičenjima iz člana 1.1 (d) do (j) Pravila, trka na 800 m može početi

sa jednim ili dva takmičara u svakoj stazi ili se može primjeniti grupni start sa lučne startne linije. Na takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila, ovo se koristi samo u prvom krugu takmičenja, osim u slučaju kada, zbog deobe mjesta ili nastupa takmičara u sledećem krugu po odluci glavnog sudije, u grupi ima više takmičara nego što je prvobitno predviđeno.

Napomena (III): U trkama na 800 m, uključujući i finale, gdje se iz bilo kog razloga takmiči

više takmičara nego što ima staza, tehnički delegat će odrediti u kojoj će stazi trčati više od jednog takmičara.

Napomena (IV): Ako ima više staza nego takmičara, onda bi unutrašnja/e staza/e trebalo

da bude/u uvijek prazna/e.

Jedan krug (Single Rounds) 5. Na takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila, za trke duže od 800 m i štafetne trke

duže od 4×400 m, kao i za svaku disciplinu gdje se održava samo finalna trka, raspored staza se određuje žrijebom.

6. Kada je odlučeno da se sprovede serija trka u disciplini, a ne kvalifikacije i finala,

propozicije za takmičenje treba da postave sva relevantna razmatranja uključujući kvalifikacione trke i formiranje grupa i metod po kojem će se finalni rezultati određivati.

69

7. Takmičar ne može nastupati u drugoj grupi ili stazi, osim one u koju je, po startnoj listi, određen, osim u slučaju kada, po mišljenju glavnog sudije, postoje razlozi za promenu.

Plasiranje u sledeći krug takmičenja 8. U svakom krugu kvalifikacija, osim ako to nije drugačije određeno rezervnim tabelama

dozvoljenim članom 166.2, najmanje dvoje prvoplasiranih takmičara iz svake grupe, treba da se kvalifikuje za naredni krug. Preporučuje se da, kad god je to moguće, najmanje troje prvoplasiranih takmičara iz svake grupe napreduje u naredni krug takmičenja. Osim u slučaju primene člana 167 Pravila, ostali takmičari mogu se kvalifikovati za sledeći krug takmičenja na osnovu plasmana ili na osnovu postignutog vremena u skladu sa članom 166.2 Pravila, posebnim propozicijama takmičenja ili odlukom tehničkog delegata. U slučaju kada se takmičari kvalifikuju na osnovu postignutog vremena, samo jedan način merenja vremena može biti korišćen.

Najkraće vrijeme izmeću kvalifikacionih trka 9. Najkraće vrijeme između završetka poslednje trke u jednom krugu takmičenja i početka

prve trke u narednom krugu ili finala, kada je to moguće, iznosi

· za trke zaključno sa 200 m 45 minuta · za trke duže od 200 m i zaključno sa 1 000 m 90 minuta · za trke duže od 1 000 m ne istog dana

Član 167 Slučaj jednakih rezultata (Ties)

1. Ako sudije na cilju ili sudije foto-finiša ne mogu da razriješe slučaj jednakih rezultata

takmičara prilikom određivanja bilo kog mjesta u skladu s članovima 164.2, 165.18, 165.21 ili 165.24, smatraće se da je rezultat izjednačen i ta jednakost se zadržava.

2. Ako se rješava pitanje da li je bilo jednakih rezultata u bilo kom kvalifikacionom krugu

prilikom određivanja plasmana u skladu s članom 166.3 (b) Pravila, ili ako se određuje posljednji učesnik koji će se plasirati u sledeći krug takmičenja po postignutom vremenu, glavni sudija na foto-finišu mora da uzme u obzir vrijeme koje su učesnici postigli sa tačnošću od 0,001 sekunde. Ako je na taj način ili u skladu s članom 167.1 Pravila, utvrđeno da su rezultati jednaki, vrši se žrijebanje da bi se odredilo mjesto koje takmičar zauzima. Ako je zabeležen isti poslednji rezultat prilikom određivanja ko prelazi u sledeći krug po plasmanu ili po vremenu, tada svi takmičari koji su postigli taj rezultat prelaze u sledeći krug ili, ako je to nemoguće, mora žrijebanjem da se odredi koji će takmičar preći u sledeći krug.

Napomena: Ako se kvalifikacija za naredni krug zasniva na plasmanu i vremenu (npr.

prva tri u svakoj od dve grupe plus naredna dva najbrža), a postoji djeljenje (tj. jednak rezultat) posljednjeg kvalifikacionog mjesta zasnovanog na plasmanu, kvalifikovanje takmičara sa istim rezultatom u naredni krug kvalifikacija smanjiće broj takmičara koji se kvalifikuju na osnovu vremena.

70

Član 168

Trke sa preponama 1. Standardne dužine trka sa preponama su sledeće: Muškarci, juniori (U20) i mlađi juniori (U18): 110 m, 400 m. Žene, juniorke (U20) i mlađe juniorke (U18): 100 m, 400 m. U svakoj disciplini ima 10 prepona postavljenih u skladu sa sledećom tablicom:

Muškarci, juniori i mlađi junior

Dužina trke Rastojanje od starta do prve

prepone

Rastojenje između

prepona

Rastojanje od poslednje

prepone do cilja 110m 13,72m 9,14m 14,02m 400m 45,00m 35,00m 40,00m

Žene, juniorke i mlađe juniorke

Dužina trke Rastojanje od starta do prve

prepone

Rastojenje između

prepona

Rastojanje od poslednje

prepone do cilja 100m 13,00m 8,50m 10,50m 400m 45,00m 35,00m 40,00m

Skica 2 - Prepona

71

Skica 2 - Prepona Prepona se na stazi postavlja tako da nosači prepone budu okrenuti u smjeru iz koga dolaze takmičari, a da je letva prepone tačno iznad odgovarajuće oznake na stazi. 2. Prepone se izrađuju od metala ili drugog pogodnog materijala, sa gornjom letvom od

drveta ili drugog nemetalnog odgovarajućeg materijala. Prepona se sastoji od dva paralelna horizontalna nosača za čiji je kraj pod pravim uglom pričvršćen pravougaoni ram, koji može biti ojačan jednom ili dvijema poprečim šipkama, a na čijem je gornjem dijlu pričvršćena letva prepone. Konstrukcija prepone mora biti takva da je potrebno dejstvo sile jednako težini tega od najmanje 3,6 kg na sredini gornje ivice letve da bi se prepona oborila. Prepone mogu biti izrađene tako da se njihova visina može mijenjati zavisno od discipline. U tom slučaju položaj kontratega na nosačima prepone mora biti promjenljiv, tako da za svaku predviđenu visinu prepone sila potrebna za njeno obaranje bude jednaka težini tega od najmanje 3,6 kg a najviše 4 kg.

Maksimalno horizontalno uleganje gornje letve prepone (uključujući i deformaciju nosača) kada se na njenu sredinu primjeni sila jednaka težini od 10 kg ne sme prelaziti 35 mm.

Dimenzije prepone

3. Standardne visine prepona su sledeće:

Dužina trke Muškarci Juniori Mlađi juniori

Žene i juniorke

Mlađe juniorke

100m 110m 1,067m 0,991m 0,914m 0,838m 0,762m

400m 0,914m 0,914m 0,838m 0,762m 0,762m Napomena: Zbog razlika u proizvodnji, prepone visine 1 m su takođe prihvatljive za trku

juniora na 110 m prepone.

72

U svakom slučaju, dozvoljava se odstupanje od ±3 mm zbog razlika u proizvodnji. Širina prepone je od 1,18 m do 1,20 m. Najveća dozvoljena dužina nosača prepone je 70 cm. Ukupna težina prepone ne smije biti manja od 10 kg. 4. Širina letve prepone je 7 cm ± 5 mm. Debljina letve je između 1 cm i 2,5 cm, a gornje ivice

letve moraju biti zaobljene. Letva mora bita čvrsto pričvršćena na krajevima za ram prepone.

5. Letva treba da bude uočljivo obojena, sa bijelim i crnim prugama ili prugama drugih

upadljivih boja (jasno uočljivih u odnosu na boje okoline), tako da se svetlije pruge, širine najmanje 22,5 cm, nalaze na krajevima.

6. Sve preponske trke se trče u odvojenim stazama i svaki takmičar mora trčati svojom

stazom tokom cijele trke, osim u slučaju opisanom u članu 163.4 Pravila. Takmičar će biti diskvalifikovan ako direktno ili indirektno obori ili značajno pomjeri preponu u drugu stazu.

7. Takmičar mora preskočiti sve prepone u svojoj stazi. Takmičar koji to ne učini biće

diskvalifikovan. Takmičar će biti diskvalifikovan i u slučaju da:

(a) u trenutku prelaska prepone njegovo stopalo ili noga se nalazi pored prepone (sa bilo koje strane) ispod horizontalne ravni vrha prepreke; ili

(b) po mišljenju glavnog sudije namjerno sruši bilo koju od prepona.

pravilno nepravilno

Prelazak prepona

8. Rušenje prepone nije, osim u slučaju navedenom u članovima 168.6 i 168.7 (b) Pravila,

razlog za diskvalifikaciju takmičara ili za nepriznavanje rekorda. 9. Za priznavanje svetskog rekorda sve prepone moraju odgovarati uslovima navedenim u

ovom članu.

Član 169 Trke sa preprekama (stiplčez)

1. Standardne dužine trka sa preprekama su 2000 m i 3000 m.

73

2. U trci na 3000 m takmičari prelaze 28 suvih i 7 vodenih prepreka, a u trci na 2000 m 18

suvih i 5 vodenih prepreka. 3. U trci sa preprekama ima 5 prepreka u svakom krugu pošto se linija cilja pređe prvi put, sa

vodenom preprekom kao četvrtom po redu. Prepreke su ravnomjerno raspoređene, tako da je rastojanje između prepreka približno jednako jednoj petini dužine kruga.

Napomena (I): Prilagođavanje razmaka između prepreka može biti neophodno da bi se

osigurala predviđena udaljenost od prepreke/startne linije i do sledeće prepreke, koji se održava prije i poslije ciljne linije redom, kao što je navedeno u IAAF-ovom Priručniku za gradnju objekata.

Napomena (II): U trci na 2000 m sa preprekama, u slučaju da se vodena prepreka nalazi

sa unutrašnje strane staze linija cilja se mora proći dva puta pre prvog kruga sa pet prepreka.

4. U trci na 3000 m, na delu staze od starta do početka prvog kruga, nema prepreka, one se

postavljaju tek kada takmičari uđu u prvi krug. U trci na 2000 m, prva prepreka u trci je treća prepreka po redu u uobičajenom (normalnom) krugu. Prve dve prepreke se postavljaju tek pošto takmičari prođu ta mesta u prvom krugu.

5. Visina prepreke je 0,914 m za trke muškaraca, a 0,762 m za trke žena (±3 mm u oba

slučaja), a širina suve prepreke je najmanje 3,94 m. Gornja greda svih prepreka, uključujući vodenu, je kvadratnog preseka, dimenzija 12,7 cm × 12,7 cm. Težina prepreke je između 80 kg i 100 kg. Prepreka na oba kraja ima postolje dužine između 1,2 m i 1,4 m (vidi skicu 3).

Skica 3 - Prepreka

Vodena prepreka je široka 3,66 m ± 2 cm i čvrsto je pričvršćena za podlogu tako da je onemogućeno njeno pomjeranje u horizontalnoj ravni. Gornja greda prepreke treba da bude uočljivo obojena bijelim i crnim prugama, ili prugama drugih upadljivih boja (jasno uočljivih u odnosu na boje okoline), tako da se svetlije pruge, širine najmanje 22,5 cm, nalaze na krajevima. Prepreka se postavlja na stazu tako da se gornja greda prepreke pruža u teren preko unutrašnje ivice prve staze u dužini od 30 cm. Napomena: Preporučuje se da prva prepreka na koju nailaze takmičari tokom trke

bude široka najmanje 5 m.

74

6. Jama za vodu, uključujući i prepreku, duga je 3,66 m ± 2 cm i široka 3,66 m ± 2 cm. Dno jame mora biti pokriveno sintetičkim slojem ili asurom, debljine dovoljne da osigura bezbjedan doskok i omogući čvrst oslonac sprintericama takmičara. Dubina jame u dijelu uz prepreku i dalje u dužini od oko 30 cm je 70 cm. Odatle, dno se ravnomjerno diže do nivoa staze na daljem kraju jame. Na početku trke nivo vode u jami ne smije biti više od 2 cm niži od nivoa staze. Napomena: Dubina jame za vodu može biti smanjena sa najviše 70 cm na najmanje 50

cm. Ravnomjerni nagib dna jame (12,4°±1°) treba da bude kao što je to prikazano na skici 4. Preporučuje se pri konstrukciji novih jama za vodu da dubina uz prepreku bude 50 cm.

Skica 4 - Vodena prepreka

7. Takmičar mora preći sve prepreke u trci uključujući jamu sa vodom, preskočivši je ili gazeći

kroz vodu. Neprelaženje bilo koje prepreke dovodi do diskvalifikacije takmičara. Takmičar će biti diskvalifikovan i u slučaju da:

(a) zakorači pored jame sa vodom sa lijeve ili desne strane,

(b) u trenutku prelaska bilo koje prepreke vuče nogu ili stopalo pored prepreke (na bilo

kojoj strani) ispod produžetka gornje ivice prepreke. Uz poštovanje ovih pravila, takmičar može preći prepreku na bilo koji način.

75

Član 170 Trke štafeta

1. Standardne trke: 4×100 m, 4×200 m, 100 m - 200 m - 300 m - 400 m kombinovana štafeta

(Medley Relay), 4×400 m, 4×800 m, 1200 m – 400 m – 800 m – 1600 m duža kombinovana štafeta (Distance Medley Relay), 4×1500 m.

Napomena: Kombinovana štafeta može biti izvedena u različitom redosledu dužina. U

tom slučaju treba uraditi odgovarajuće korekcije u primjeni članova 170.14, 170.18, 170.19 i 170.20.

2. Na stazi se povlače poprečne linije široke 5 cm koje označavaju početnu i krajnju, kao i

središnju liniju prostora za izmjenu štafetne palice. 3. Prostor za izmjenu štafetne palice (zona izmjene) je dug 20 m i na 10 m je označena

njegova središnja li-nija. Prostori za izmjene počinju i završavaju se na ivicama linija prostora koje su najbliže startnoj liniji u smjeru trčanja. Za svaku predaju, koja se odvija u odvojenim stazama, određeno službeno lice treba da obezbjedi da su takmičari pravilno postavljeni u njihovom prostoru za izmjene i da su svjesni postojanja zone ubrzanja.

Određeno službeno lice će takođe obezbediti pri-menu člana 170.4. 4. Kod trka koje se cijelom dužinom ili dijelom trče u odvojenim stazama, takmičar ima pravo

da u svojoj stazi postavi jednu oznaku koristeći komad ljepljive trake ne veći od 5 cm × 40 cm, takve boje da se ova ne može pomiješati sa ostalim stalnim oznakama na stazi. Postavljanje drugačijih i dodatnih oznaka nije dozvoljeno.

5. Štafetna palica je cjelovita, glatka, šuplja cijev, okruglog presjeka, napravljena od drveta,

metala ili nekog drugog tvrdog materijala u jednom komadu. Dužina palice je od 28 - 30 cm. Njen spoljašnji prečnik mora biti 40 mm (± 2 mm), težine ne manje od 50 gr. Ona treba da bude obojena tako da bude lako uočljiva za vrijeme takmičenja.

6. (a) Štafetnu palicu treba koristiti u svim trkama štafeta koje se održavaju na stadionu treba

je držati u ruci u toku cijele trke. Svaka štafetna palica treba da bude numerisana i drugačije boje i može sadržati transponder, makar za takmičenja iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f).

Napomena: Ako je moguće, boja štafete dodjeljena svakoj stazi ili redosled na startu

treba da budu prikazani na startnoj listi.

(b) ne dozvoljava se da takmičari nose rukavice, niti da pokrivaju ruke bilo kakvim materijalom (izuzimajući ono što je dozvoljeno članom 144.4 (c)), niti da premazuju ruke bilo kakvim sredstvom za bolje hvatanje štafetne palice.

(c) ako je palica ispala, mora da je podigne onaj takmičar koji ju je ispustio. On može da izađe sa staze da bi je podigao, pod uslovom da pritom ne skraćuje stazu. Osim toga, ako je palica ispala tako da je odletjela u stranu ili napred u smjeru trke (uključujući i mjesto iza linije cilja), kad podigne palicu takmičar mora da se vrati na to mjesto gdje mu je palica bila u ruci prije nego što je ispala. Ako je to izvedeno pravilno i nisu ometani drugi takmičari, ispadanje štafetne palice ne dovodi do diskvalifikacije.

Ako takmičar ne poštuje ovo pravilo njegov tim će biti diskvalifikovan.

76

7. U svim štafetnim trkama predaja palice mora biti izvršena unutar prostora za izmjenu.

Postupak predaje palice počinje u trenutku kada je prvi put dodirne takmičar koji je prima, a završava se u trenutku kada je drži samo takmičar koji je prima. Pri ocjeni ispravnosti predaje, bitan je samo položaj palice. Predaja palice van prostora za izmjenu dovodi do diskvalifikacije ekipe.

8. Takmičari moraju ostati u svojim stazama prije i poslije izvršene predaje i mogu ih napustiti

tek kada više ne postoji opasnost da time ometaju ostale takmičare. U ovom slučaju se ne primjenjuju odredbe člana 163.3 i 163.4 Pravila. U slučaju da takmičar po završetku svoje deonice, napuštajući svoje mjesto ili stazu, namjerno ometa takmičara drugog tima, primenjivaće se pravilo 163.2.

9. Ako u toku trčanja takmičar uzme ili podigne štafetnu palicu drugog tima, njegov tim će

biti diskvalifikovan. Drugi tim neće biti kažnjen, osim ako time nije dobio prednost.

Kraj predajnog prostora Kraj predajnog prostora Nepravilna predaja Pravilna predaja 10. Svaki član tima u trci štafeta može da trči samo jednu etapu. U prvom krugu trke štafeta

mogu da nastupe bilo koja četiri takmičara koja se nalaze u prijavi tima, bilo da su prijavljeni za tu trku štafeta ili za bilo koju drugu disciplinu. Međutim, kada ekipa jednom započne takmičenje, samo dva člana štafete mogu biti zamijenjena u narednim krugovima takmičenja. Nepridržavanje ovog pravila dovodi do diskvalifikacije tima.

11. Poimenični sastav štafete po redosledu trčanja mora biti službeno prijavljen najkasnije

jedan sat prije objavljenog zvaničnog vremena za okupljanje u prijemnom centru prve grupe odgovarajućeg kruga takmičenja. Naknadne izmjene su dozvoljene samo uz odobrenje službenog medicinskog lica koje imenuje organizator takmičenja, ali samo do trenutka posljednjeg poziva u prijemni centar za grupu u kojoj se navedena ekipa takmiči. Tim treba da se takmiči pod imenom i po redosledu kako je prijavljen.

Nepridržavanje ovog pravila dovodi do diskvalifikacije tima. 12. Štafeta 4×100 m trči se cijelom dužinom u odvojenim stazama. 13. Trke 4×200 m treba da se odvijaju na jedan od sledećih načina:

(a) ako je moguće, cijelom dužinom u odvojenim stazama (četiri krivine po stazi); 77

(b) u odvojenim stazama u toku prve dvije deonice, kao i deo treće deonice do najbliže tačke prije izlaska na unutrašnju stazu, u skladu s članom 163.5 Pravila, kada takmičari mogu da izađu sa svojih staza (tri krivine po stazi);

(c) u odvojenim stazama u prvoj deonici do najbliže tačke prije izlaska na unutrašnju stazu,

u skladu s članom 163.5 Pravila, kada takmičari mogu da izađu sa svojih staza (jedna krivina po stazi).

Napomena: Ako učestvuju najviše četiri tima, i varijanta (a) nije moguća, preporučuje se primjena varijante (c).

14. Kombinovana štafeta se trči odvojenim stazama u toku prve dvije deonice, kao i u dijelu

treće deonice do najbliže tačke pred izlazak na unutrašnju stazu, u skladu sa članom 163.5, kada takmičari mogu da napuste svoje staze (dve krivine po stazi).

15. Štafeta 4×400 m može da se trči na jedan od sledećih načina:

(a) u odvojenim stazama u toku prve deonice, kao i dio druge deonice do najbliže tačke prije izlaska na unutrašnju stazu, u skladu s članom 163.5 Pravila, kada takmičari mogu da izađu sa svojih staza (tri krivine po stazi);

(b) u odvojenim stazama u prvoj deonici do najbliže tačke prije izlaska na unutrašnju stazu,

u skladu s članom 163.5 Pravila, kada takmičari mogu da izađu sa svojih staza (jedna krivina u stazi).

Napomena: Ako učestvuju najviše četiri tima, preporučuje se da se primjeni varijanta

(b). 16. Štafeta 4×800 m može da se trči na jedan od sledećih načina:

(a) u odvojenim stazama u toku prve deonice do najbliže tačke prije izlaska na unutrašnju stazu, u skladu s članom 163.5 Pravila, kada takmičari mogu da izađu sa svojih staza (jedna krivina po stazi);

(b) ne koristeći odvojene staze.

17. Duža kombinovana štafeta i štafeta 4×1500 m treba da se trče ne koristeći odvojene

staze. 18. U štafetama 4×100 m i 4×200 m takmičari, izuzimajući prvog trkača i u kombinovanoj

štafeti drugog i trećeg trkača, mogu da počnu da trče najviše 10 m prije početka prostora za izmjenu štafetne palice (vidi član 170.3 Pravila). U svakoj stazi je jasno obeleženo mjesto od koga je dozvoljen početak zaleta. Ako takmičar ne poštuje ovo Pravilo, njegov tim će biti diskvalifikovan.

19. Prilikom predaje palice u posljednjoj deonici kod mješovite štafete i kod štafeta 4×400 m,

4×800 m, dužoj kombinovanoj štafeti i 4×1500 m, takmičarima se ne dozvoljava da počnu zalet izvan svojih prostora za izmjenu palice i oni treba da počnu da trče tek unutar prostora za izmjenu. Ako takmičar ne poštuje ovo pravilo, njegov tim će biti diskvalifikovan.

78

20. Kod kombinovane štafete, trkača posljednje deonice, a kod štafete 4×400 m trkače treće i četvrte izmjene, raspoređuje odgovarajući sudija istim redosledom (od prve ka sledećoj stazi) koji zauzimaju i članovi njihovog tima pri ulasku u poslednju krivinu. Posle toga, takmičari koji primaju štafetu ne smiju mijenjati raspored na početku prostora za izmjenu palica. Ako neki takmičar ne poštuje ovo Pravilo, njegov tim će biti diskvalifikovan.

Napomena: U trci štafeta 4×200 m (kada se ova trka ne trči potpuno u odvojenim

stazama), kada prethodna deonica nije trčana u odvojenim stazama, takmičari će se poređati po redosledu startne liste (od unutrašnjeg ka spoljnjem dijelu staze.

21. U svim štafetnim trkama koje se ne trče u odvojenim stazama, uključujući gdje je to

moguće štafete 4×200 m, 4×400 m i kombinovanu štafetu, takmičari koji očekuju palicu mogu zauzeti položaj uz unutrašnju ivicu staze redosledom kako se dolazeći takmičari približavaju, pod uslovom da pri tome ne guraju druge učesnike i ne smetaju im da nastave trku. U štafetnim trkama 4×200 m, kombinovanoj štafeti i štafeti 4×400 m, takmičar koji prima palicu mora da zadrži poziciju u skladu sa članom 170.20. Ako neki takmičar ne poštuje ovo Pravilo, njegov tim će biti diskvalifikovan.

79

DEO IV - DISCIPLINE SKOKOVA I BACANJA

Član 180 Opšte odredbe

Zagrijevanje na borilištu

1. Prije početka takmičenja takmičari na borilištu imaju pravo na probne pokušaje. U

disciplinama bacanja probni pokušaji se izvode po redosledu nastupa takmičara i uvijek pod kontrolom sudija.

2. Kada takmičenje jednom počne takmičarima nije dozvoljeno da za vježbu i zagrejavanje

koriste:

(a) zaletište ili odrazno mjesto, (b) motku za skok motkom, (c) sprave, (d) krug za bacanje ili teren unutar sektora za bacanje, sa ili bez sprave.

Oznake 3. (a) u svim disciplinama skokova i bacanja gdje se koristi zaletište, takmičari mogu

postavljati oznake uz spoljnu ivicu zaletišta, osim kod skoka uvis gdje se oznake mogu postavljati na samom zaletištu. Takmičar može koristiti jednu ili dvije oznake (koje stavlja na raspolaganje ili odobrava organizator takmičenja) kao pomoć pri zaletu i odrazu. Ako organizator ne ponudi odgovarajuće oznake takmičar može upotrijebiti lepljivu traku, ali ne i kredu ili druge materije koja na tlu ostavlja trag koji se teško uklanja.

(b) u disciplinama bacanja koje se izvode iz kruga, takmičar može koristiti samo jednu

oznaku. Ova oznaka se postavlja oko ili uz spoljnu ivicu kruga. Oznaku takmičar postavlja privremeno, samo za vrijeme izvođenja hica i ona ne smije zaklanjati pogled sudijama. Nikakve lične oznake ne mogu biti postavljane unutar ili uz spoljne ivica sektora za bacanje.

Napomena: Oznaka se mora sastojati od samo jednog dijela.

(c) za skok sa motkom, organizator treba da postavi odgovarajuće i bezbjedne oznake za rastojanje pored zaletišta na svakih 0,5 m između 2,5 i 5 m od "nulte" linije i na svaki 1 m od 5 do 18 m.

Oznake rekorda i pokazivač smera vetra 4. (a) za označavanja svjetskog, kontinentalnog, nacionalnog ili rekorda mitinga,

upotrebljavaju se posebne oznake.

(b) u svim disciplinama skokova, u bacanju diska i bacanju koplja treba postaviti jedan ili više pokazivača smjera vjetra u odgovarajućem položaju, da bi takmičari mogli da vide približan smjer i jačinu vjetra.

80

Broj i redosled pokušaja 5. Redosled kojim takmičari izvode pokušaje određuje se žrijebom. Ako se to ne poštuje,

primjeniće se članovi 125.5 i 145.2 Pravila. Ako je žrijeb prethodno izvršen za kvalifikaciono takmičenje, za finale se vrši novi žrijeb (vidi član 180.6 Pravila).

6. Osim kod skoka uvis i skoka motkom takmičar ne može imati više od jednog pokušaja u

svakoj seriji. U svim disciplinama skokova i bacanja, osim u skoku uvis i skoku motkom, u slučaju da ima više od osam takmičara, svi takmičari imaju pravo na tri pokušaja, nakon čega osam takmičara sa najboljim rezultatima imaju pravo na po još tri pokušaja. U slučaju jednakog rezultata pri određivanju poslednjeg kvalifikacionog mjesta, ako dva ili više takmičara imaju jednake najbolje rezultate, primjenjuju se odredbe člana 180.22. Ako se na njih odnosi ta jednakost, tim takmičarima će se dozvoliti tri dodatna pokušaja. Ako na takmičenju učestvuje osam ili manje takmičara, svi imaju pravo na po šest pokušaja. Ako više takmičara nema ispravan pokušaj tokom prve tri serije, ti takmičari će u narednim serijama nastupati prije takmičara sa ispravnim pokušajima, a po redosledu kojim su počeli takmičenje.

U oba slučaja:

(a) redosled izvođenja tri posljednja pokušaja biće obrnut plasmanu takmičara poslije treće serije.

(b) ako u trenutku kada predstoji promjena redosleda izvođenja pokušaja postoji deoba

mjesta, takmičari koji dijele mjesta će izvoditi pokušaje prema redosledu kojim su počeli takmičenje.

Napomena (I): Za disciplinu skok uvis vidi član 181.2 Pravila. Napomena (II): Ako su jedan ili više takmičara dobili dozvolu od glavnog sudije da se

takmiče “pod žalbom” u skladu sa članom 146.5, oni će nastupati u sledećim serijama prije ostalih takmičara, a ako takvih koji se takmiče “pod žalbom” ima više od jednog, redosled njihovog nastupa će odgovarati prvobitnom redosledu.

Napomena (III): Odgovarajući rukovodeći organ ima odobrenje da u propozicijama

takmičenja navede da svi takmičari mogu da izvode po četiri pokušaja i ako u takmičenju učestvuje više od osam takmičara.

Zapisivanje (obilježavanje) pokušaja 7. Osim u skoku uvis i skoku motkom, ispravni pokušaji se upisuju izmjerenim dužinama. Za standardne skraćenice i simbole koji se koriste u svim ostalim slučajevima vidi član 132.4.

Završetak pokušaja 8. Sudija ne diže bijelu zastavicu da proglasi pokušaj ispravnim sve dok pokušaj nije potpuno

završen.

81

Ispravan pokušaj se smatra završenim:

(a) u skoku uvis i skoku motkom kada sudija zaključi da nema neispravnosti po članu 182.2, 183.2 ili 183.4 Pravila;

(b) u skoku udalj i troskoku kada takmičar napusti jamu za doskok u skladu sa članom

185.2 Pravila;

(c) u disciplinama bacanja kada takmičar napusti krug ili zaletište u skladu sa članom 187.17 Pravila.

Kvalifikaciono takmičenje 9. Kvalifikaciono takmičenje u disciplinama skokova i bacanja se organizuje kada je broj

takmičara suviše veliki da bi svi mogli nastupiti na zadovoljavajući način u jednom, finalnom takmičenju. U slučaju organizovanja kvalifikacionog takmičenja u njemu moraju učestvovati i kroz njega se kvalifikovati za dalji nastup svi takmičari. Rezultati postignuti u kvalifikacionom takmičenju se ne uzimaju u obzir i ne utiču na plasman u finalnom takmičenju.

10. U kvalifikacionom takmičenju takmičari se obično dijele u dvije ili više grupa proizvoljno, ali

po mogućnosti predstavnici iz iste zemlje ili tima treba da se rasporede u različite grupe. U slučaju kada ne postoji mogućnost da se takmičenje po grupama izvodi istovremeno i pod istim uslovima, svaka naredna grupa treba da počne sa pripremom i probnim pokušajima odmah po završetku takmičenja prethodne grupe.

11. Preporučuje se da se u takmičenjima koja traju duže od tri dana takmičarima u skoku uvis i

skoku motkom omogući dan odmora između kvalifikacionog i finalnog takmičenja. 12. Način izvođenja kvalifikacija, kvalifikacionu normu i broj takmičara predviđen za finale

određuje tehnički delegat takmičenja. Ako tehnički delegat nije određen, odluku donosi organizacioni odbor takmičenja. U takmičenjima iz člana 1.1(a), (b), (c) i (f) Pravila, u finalu treba da bude najmanje 12 takmičara, osim ako je drugačije određeno propozicijama takmičenja.

13. U kvalifikacionim takmičenjima, osim u skoku uvis i skoku motkom, svaki takmičar ima

pravo na najviše tri pokušaja. Kada takmičar jednom postigne kvalifikacionu normu, on ne može nastaviti takmičenje u kvalifikacijama.

14. U kvalifikacionim takmičenjima u skoku uvis i skoku motkom, takmičari koji nisu eliminisani

zbog tri uzastopna neuspela pokušaja, nastavljaju takmičenje u skladu sa članom 181.2 Pravila (uključujući propuštanje pokušaja) do izvođenja posljednjeg pokušaja na visini određenoj za kvalifikacionu normu, osim u slučaju kada je broj takmičara predviđenih za finale već dostignut u skladu sa članom 180.12 Pravila. Kada takmičar jednom postigne kvalifikacionu normu, on ne može nastaviti takmičenje u kvalifikacijama.

15. U slučaju da niko od takmičara ili manje od predviđenog broja takmičara ne postigne

prethodno određenu kvalifikacionu normu, grupa finalista se dopunjuje dodavanjem takmičara do predviđenog broja po redosledu rezultata u kvalifikacionom takmičenju. U slučaju jednakog rezultata dva ili više takmičara kod posljednjeg mjesta koje omogućava

82

nastup u finalu, primjenjuju se odredbe člana 180.22 ili člana 181.8 Pravila. Ako se utvrdi da postoji slučaj jednakih rezultata, takmičari sa jednakim rezultatima će se plasirati u finale.

16. U slučaju kada se kvalifikaciono takmičenje u skoku uvis ili skoku motkom odvija

istovremeno u dvije grupe, preporučuje se da se letvica diže na novu visinu istovremeno u obje grupe. Takođe se preporučuje da grupe budu ujednačene u pogledu kvaliteta takmičara.

Ponavljanje pokušaja 17. Ako je takmičar na bilo koji način ometen tokom izvođenja pokušaja ili se pokušaj ne

može korektno zabilježiti, glavni sudija ima pravo da mu dozvoli ponavljanje pokušaja. Promjena u redosledu se ne može dozvoliti. Treba dozvoliti razumno vrijeme za ponavljanje pokušaja u skladu sa okolnostima u datom slučaju. U slučaju kada se takmičenje nastavilo prije nego što je zamjena pokušaja dozvoljena, ona treba da se izvrši prije pokušaja u sledećoj seriji.

Odugovlačenje sa nastupom 18. Takmičar koji u disciplinama skokova ili bacanja bez razloga odugovlači sa izvođenjem

pokušaja može doći u situaciju da mu ne bude dozvoljeno da izvede pokušaj i da njegov nastup bude proglašen neispravnim pokušajem. Odluku o tome, uzimajući u obzir sve okolnosti, donosi glavni sudija. Za to određeni sudija daje znak takmičaru da može početi sa izvođenjem pokušaja i od tog trenutka počinje da teče dozvoljeno vrijeme za izvođenje pokušaja. Ako takmičar poslije toga odustane od izvođenja pokušaja to će mu se, po isteku dozvoljenog vremena, računati kao nepropisan pokušaj. U skoku motkom vrijeme za pokušaj počinje da teče tek pošto je letvica postavljena (po dubini) prema prethodno najavljenoj želji takmičara. Takmičaru ne može biti dato dodatno vrijeme za eventualna naknadna podešavanja letvice. Ako dozvoljeno vrijeme istekne pošto je takmičar već započeo izvođenje pokušaja, pokušaj mu se, zbog toga, neće smatrati neispravnim

Vrijeme za izvođenje pokušaja:

Broj takmičara koji još uvek učestvuju u

takmičenju

Pojedinačne discipline Skok u vis Skok s motkom Ostale discipline

Dozvoljeno vrijeme za izvođenje pokušaja u minutama Više od 3 1 1 1

2 ili 3 1,5 2 1 1 3 5 -

Uzastopni pokušaji 2 3 2 Broj takmičara koji

još uvek učestvuju u takmičenju

Discipline u okviru višeboja Skok u vis Skok s motkom Ostale discipline

Dozvoljeno vrijeme za izvođenje pokušaja u minutama Više od 3 1 1 1

2 ili 3 1,5 2 1 1 ili uzastopni

pokušaji 2 3 2

83

Napomena (I): Sat koji pokazuje preostalo vrijeme za izvođenje pokušaja mora biti jasno

vidljiv takmičarima. Dodatno, jedan sudija podiže i drži podignutu žutu zastavicu, ili na drugi način označava, poslednjih 15 sekundi za početak izvođenja pokušaja.

Napomena (II): U skoku uvis i skoku motkom promjena vremena za pokušaj će biti primjenjena tek pošto je letvica podignuta na novu visinu, osim u slučaju kada isti takmičar ima dva ili više uzastopnih pokušaja.

Napomena (III): Vrijeme dozvoljeno za prvi pokušaj na takmičenju svakog takmičara, bez obzira na kojoj visini i pri kojim uslovima se pokušaj izvodi, je uvek jedan minut.

Napomena (IV): Kada se računa broj takmičara koji su još u takmičenju, to uključuje takmičare koji mogu učestvovati u dodatnoj borbi za prvo mjesto.

Napuštanje borilišta 19. Takmičar može, sa dozvolom i u pratnji sudije, trenutno napustiti borilište tokom odvijanja

takmičenja.

Promjena mjesta ili vremena izvođenja takmičenja 20. Tehnički delegat ili odgovarajući glavni sudija ima pravo da donese odluku o promjeni

borilišta, ako po njegovoj ocjeni za to postoje opravdani razlozi. Takva promjena međutim može se odobriti tek poslije završene cijele serije pokušaja.

Napomena: Promjena jačine i smjera vetra se ne smatra dovoljnim razlogom za promjenu mjesta ili vremena izvođenja takmičenja.

Rezultati takmičenja 21. Najboljim rezultatom svakog takmičara u takmičenju smatra se njegov najbolji ispravno

izvedeni pokušaj, uključujući, u slučaju skoka uvis i skoka sa motkom, i one pokušaje izvedene u rješavanju jednakih rezultata u borbi za prvo mjesto.

Slučaj jednakih rezultata 22. Ukoliko u disciplinama bacanja i skokova (osim skoka uvis i skoka motkom) takmičari imaju

isti najbolji rezultat, bolje je plasiran takmičar koji ima bolji drugi najbolji pokušaj. Ako je potrebno uzima se u obzir treći najbolji pokušaj itd. Ako su takmičari i dalje jednaki, sledeći primenu člana 180.22, oni dijele mjesto.

23. Osim u skoku uvis i skoku motkom, u slučaju jednakih rezultata za bilo koje mjesto,

uključujući i prvo mjesto, ostaje slučaj jednakih rezultata. Napomena: Za skok uvis i skok motkom, vidi članove 181.8 i 181.9 Pravila. 154.

84

A. VERTIKALNI SKOKOVI – skok uvis i skok motokom

Član 181 Opšte odredbe

1. Prije početka takmičenja šef sudija saopštava takmičarima početnu i naredne visine na

koje će biti podizana letvica sve dok u takmičenju ne ostane samo jedan takmičar – pobjednik, ili više njih u dodatnoj borbi za prvo mjesto. (Za discipline višeboja pogledati član 200.8 (d) Pravila.)

Izvođenje pokušaja 2. Takmičar može početi nastup na bilo kojoj od prethodno objavljenih visina i dalje skakati

na narednim visinama po sopstvenom izboru. Takmičar gubi pravo na nastavak takmičenja poslije tri uzastopna neuspjela pokušaja, bez obzira na kojim visinama su pokušaji izvedeni, osim kada su pokušaji izvedeni u dodatnoj borbi za prvo mjesto.

Smisao ovog pravila je da takmičar posle prvog ili drugog neuspjelog pokušaja na nekoj visini može propustiti naredni pokušaj na toj visini, i skakati na nekoj od narednih visina. Kada takmičar jednom propusti pokušaj na određenoj visini, on na toj visini više ne može skakati, osim u slučaju dodatne borbe za prvo mjesto. Ako takmičar u skoku uvis i u skoku motkom odsustvuje u tom momentu kad su svi prisutni takmičari već završili takmičenje, glavni sudija će smatrati da je taj takmičar(i) odustao od učešća u takmičenju, pošto vrijeme za izvođenje sledećeg pokušaja istekne.

3. Čak i kada u takmičenju ostane samo jedan takmičar, on ima pravo na dalji nastup, sve

dok ne izvede tri uzastopna neuspela pokušaja. 4. Kada u takmičenju ostane samo jedan takmičar pobjednik takmičenja:

(a) letvica se nikada ne diže za manje od 2 cm u skoku uvis i za manje od 5 cm u skoku motkom posle svake serije;

(b) visina (u cm) za koju se podiže letvica tokom takmičenja se nikada ne povećava. Pravila 181.4 (a) i (b) se ne primjenjuju kada takmičari odluče da podignu letvicu na visinu novog svetskog rekorda. Pošto ostane sam u takmičenju, pobjednik takmičenja ima pravo da, u dogovoru sa sudijama, odluči o daljim visinama na koje se podiže letvica.

Napomena: Ovo pravilo ne važi za discipline višeboja.

Merenje rezultata 5. Mjerenje u cijelim centimetrima vrši se vertikalno od tla do najniže tačke gornje strane

letvice. 6. Merenje svake nove visine se vrši pre nego što takmičari počnu sa izvođenjem pokušaja

na toj visini. U slučaju pokušaja obaranja rekorda sudije provjeravaju visinu kada se letvica postavi na visinu rekorda i ponavljaju mjerenje prije svakog narednog pokušaja ako je neki od takmičara dodirnuo letvicu u skoku poslije posljednjeg mjerenja.

85

Letvica 7. Letvica se izrađuje od fiberglasa ili drugog pogodnog materijala, ali ne od metala. Osim

na krajevima letvica je okruglog poprečnog presjeka. Ukupna dužina letvice za skok uvis je 4 m ± 2 cm, a za skok motkom 4,5 m ± 2 cm. Najveća dozvoljena težina letvice za skok uvis je 2 kg, a za skok motkom 2,25 kg. Prečnik okruglog dijela letvice je 30 mm ±1 mm. Letvica se sastoji od tri dijela: okruglog središnjeg dijela i dva krajnja dijela svaki širine 30-35 mm i dužine 15-20 cm pomoću kojih se letvica oslanja na nosače na stalcima. Krajnji dijelovi letvice mogu biti kružnog ili polukružnog poprečnog presjeka, sa jednom jasno uočljivom ravnom stranom kojom se letvica oslanja na nosače. Kada je letvica postavljena na nosače, ove ravne strane ne smiju biti iznad centra poprečnog presjeka letvice (tj. “viseće” letvice nisu dozvoljene). Krajnji dijelovi letvice moraju biti čvrsti i glatke površine. Oni ne smiju biti pokriveni gumom ili drugim materijalom koji povećava trenje između njih i nosača letvice. Letvica mora biti prava, konstantnog poprečnog presjeka i postavljena na nosače ne smije se ulegati više od 2 cm kod skoka uvis i 3 cm kod skoka motkom. Kontrola uleganja letvice: kada se letvica postavi na nosače i na sredini se obesi teg od 3 kg, uleganje letvice ne smije biti veće od 7 cm kod skoka uvis i 11 cm kod skoka motkom.

Skica 5: Kraj letvice

Određivanje plasmana 8. U slučaju jednakog rezultata dva ili više takmičara, plasman se određuje na sledeći način:

(a) takmičar koji ima najmanji broj pokušaja na visini na kojoj je ostvaren jednak rezultat je najbolje plasiran;

(b) ako su rezultati takmičara jednaki primjenjujući član 181.8 (a), bolje je plasiran

takmičar koji ima najmanji broj neuspješnih pokušaja tokom cijelog takmičenja, uključujući i poslednju preskočenu visinu;

86

(c) ako su rezultati takmičara i dalje jednaki primjenjujući član 181.8 (b), takmičarima se dodjeljuju ista mjesta, samo ako se to ne odnosi na prvo mjesto;

(d) ako jednak rezultat postoji pri određivanju prvog mjesta, takmičari sa istim rezultatima

izvode dodatne skokove u skladu sa članom 181.9, ako tehnički delegati ili glavni sudija (u slučaju da nije imenovan tehnički delegat) nisu drugačije odlučili ranije u tehničkim propozicijama takmičenja ili za vrijeme samog takmičenja, ali prije početka takmičenja u datoj disciplini. Ako se dodatni skokovi ne izvode, uključujući i slučajeve kad takmičari s jednakim rezultatima donesu zajedničku odluku da ne nastavljaju takmičenje, jednakost pri određivanju prvog mjesta se zadržava.

Napomena: Pravilo 181.8 (d) se ne primenjuje u disciplinama višeboja.

Dodatni skokovi 9. (a) takmičari sa istim rezultatima treba da izvode po jedan pokušaj na svakoj visini, dok se

ta jednakost ne razrješi ili dok ti takmičari ne odluče da ne nastavljaju takmičenje.

(b) svaki takmičar mora da izvede po jedan pokušaj na svakoj visini. (c) dodatni skokovi počinju na sledećoj visini u odnosu na onu koju su takmičari preskočili i koja se određuje u skladu s članom 181.1. (d) ako jednakost nije razrješena a visina nije preskočena, letvica se spušta za 2 cm kod skoka uvis i 5 cm kod skoka motkom. Ako su pokušaji bili uspešni, a jednakost nije razrešena, letvica se podiže na odgovarajuću visinu. (e) ako takmičar propušta neku visinu u toku dodatnih skokova, on automatski gubi svoje pravo na viši plasman. Ako pritom na nekoj visini ostane samo jedan takmičar, on se proglašava za pobednika, bez obzira da li je izvodio pokušaj na toj visini.

Skok uvis - primjer Visine objavljene od strane šefa sudija prije početka takmičenja: 1,75 m; 1,80 m; 1,84 m; 1,88 m; 1,91 m; 1,94 m; 1,97 m; 1.99 m …

Takm

iča

r

Visine

Neu

spje

šan

pok

uša

j

Dodatni skokovi

Red

osle

d

takm

iča

ra

1,75 1,80 1,84 1,88 1,91 1,94 1,97 1,91 1,89 1,91

A o xo o xo x- xx 2 x o x 2 B - xo - xo - - xxx 2 x o o 1 C - o xo xo xxx 2 x x 3 D - xo xo xo xxx 3 4

O = uspešan pokušaj X = neuspešan pokušaj - = propušten skok

Sva četiri takmičara su preskočila visinu 1,88m u istom pokušaju. Primjenjuje se član 181.8 i 181.9 Pravila.

87

Sudije broje ukupan broj neuspješnih pokušaja svakog takmičara, uključujući i pokušaje na poslednjoj preskočenoj visini 1,88 m. Takmičar D ima više neuspješnih pokušaja od ostalih takmičara i osvaja 4. mjesto. Takmičari A, B i C su jednaki i pošto je u pitanju borba za prvo mjesto, svi imaju pravo na dodatni pokušaj na visini 1,91 m, jer je to sledeća visina po zapisniku poslije posljednje preskočene visine. Pošto su sva tri takmičara bila neuspješna, letvica se spušta na visinu 1,89 m. Takmičar C jedini ne uspjeva da preskači ovu visinu i osvaja treće mjesto. Takmičari A i B ponovo skaču na visini 1,91 m. Takmičar B preskače i pobjeđuje u takmičenju.

Spoljašnji uticaji 10. Kada je očigledno da je letvica pala poslije skoka zbog nekog drugog razloga a ne zbog

uticaja takmičara (npr. zbog udara vjetra):

(a) ako se slučaj dogodio pošto je takmičar preskočio letvicu ne dodirnuvši je, pokušaj će se smatrati uspješnim;

(b) ako se slučaj dogodio pod bilo kakvim drugim uslovima, takmičaru će biti omogućeno

da ponovi pokušaj.

Član 182 SKOK U VIS

Takmičenje

1. Takmičar se pri skoku odražava jednom nogom. 2. Pokušaj se smatra neuspješnim ako:

(a) u toku skoka takmičar obori letvicu sa nosača, ili

(b) takmičar dodirne tlo, uključujući i doskočište, iza vertikalne ravni kroz bližu ivicu letvice, između ili sa spoljne strane stalaka, bilo kojim delom tijela, a da prethodno nije preskočio letvicu. Međutim, ako takmičar pri skoku dodirne stopalom doskočište, a da time po mišljenju sudije nije stekao nikakvu prednost, skok se samo zbog toga neće smatrati neuspješnim.

Napomena: Da bi se olakšala primjena ovog pravila, na tlu se (obično pomoću lepljive

trake) obilježava bijela linija širine 5 cm, čija se ivica bliža zaletištu poklapa sa zamišljenom vertikalnom ravni koja prolazi kroz prednju ivicu letvice. Ova linija se produžava i po 3m sa svake spoljne strane stalaka.

(c) takmičar dotakne letvicu ili vertikalni presjek stuba u toku zaleta, bez skoka.

88

Zona zaletišta i odraza 3. Minimalna širina zaletišta je 16 m, a najmanja dužina zaletišta je 15 m, osim na

takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c), (e) i (f) Pravila gde je najmanja dužina zaletišta 25 m.

4. Najveći dozvoljeni pad zaletišta u poslednjih 15 m po bilo kom poluprečniku polukružne

površine sa centrom ispod sredine letvice koja ima minimalni poluprečnik određen članom 182.3 je 1:250 (0,4%). Borilište treba tako postaviti da se takmičari zaleću uz nagib zaletišta.

5. Površina zaletišta u zoni odraza takmičara mora biti horizontalna ili u skladu sa članom

182.4 Pravila i Priručnikom IAAF-a za atletska borilišta.

Uređaji 6. Stalci. Može se koristiti svaki tip stalaka pod uslovom da su potpuno čvrste konstrukcije. Na

stalcima se, čvrsto pričvršćeni uz njih, nalaze nosači letvice. Visina stalaka mora biti takva da nadmašuje najveću visinu na koju se diže letvica za najmanje 10 cm. Najmanje rastojanje između stalaka je 4,00 m, najveće 4,04 m.

7. Premještanje stalaka tokom takmičenja nije dozvoljeno, osim u slučaju kada glavni sudija

zaključi da zaletište ili doskočište više nisu odgovarajući za dalje takmičenje. U tom slučaju do premještanja dolazi poslije završene serije skokova (svih skokova na određenoj visini).

8. Nosači letvice moraju biti ravni, pravougaonog oblika, dužine 6 cm i širine 4 cm. Oni su

usmjereni jedan prema drugom i tokom izvođenja skoka su čvrsto pričvršćeni za stalke. Krajevi letvice se polažu na nosače tako da kada takmičar u skoku dodirne letvicu ona lako pada sa nosača bilo prema zaletištu ili prema doskočištu. Površina nosača mora biti glatka. Nosači letvice ne smiju biti obloženi gumom ili drugim materijalom koji povećava trenje između njih i krajeva letvice, niti smiju imati bilo kakvu vrstu opruge. Oba nosača letvice moraju biti na istoj visini iznad zaletišta mjereno odmah ispod krajeva letvice.

Skica 6 - Stalci i letvica za skok uvis. 89

9. Između krajeva letvice i stalaka mora biti razmak od najmanje 1 cm.

Doskočište 10. Za takmičenja iz člana 1.1 (a), (b), (c), (e) i (f), doskočište ne treba da bude manje od 6 m

dužine × 4 m širine × 0,7 m visine iza vertikalne ravni letvice. Preporučuje se da za ostala takmičenja dimenzije doskočišta ne budu manje od 5 m dužine × 3 m širine × 0,7 m visine.

Napomena: Stalci i doskočište treba da budu postavljeni tako da između njih tokom

takmičenja bude razmak od najmanje 10 cm da bi se izbjeglo pomjeranje letvice usled dodira doskočišta i stalaka.

Član 183 Skok motkom

Takmičenje

1. Takmičar ima pravo da zahtjeva pomjeranje letvice u smjeru doskočišta tako da ivica

letvice bliža zaletištu bude u bilo kom položaju između tačke tačno iznad zadnje ivice kutije za ubadanje motke do tačke udaljene 80 cm u smjeru doskočišta.

Prije početka takmičenja takmičar obavještava sudiju o položaju letvice za njegov prvi pokušaj i taj podatak se bilježi. Ako kasnije tokom takmičenja takmičar želi promjenu položaja letvice on o tome mora na vrijeme da obavijesti sudije prije nego što letvica bude postavljena u skladu sa njegovim prvobitnim zahtjevom. U protivnom može doći u situaciju da se naknadno podešavanje stalaka vrši unutar njegovog vremena za izvođenje skoka. Napomena: Linija širine 1 cm karakteristične boje se povlači pod pravim uglom na

uzdužnu osu zaletišta u produžetku zadnje ivice kutije za ubadanje motke (nulte linije). Slična linija, do 5 cm široka, se javlja na površini doskočišta i produžava se do spoljašnje ivice stalaka. Ivica linije bliža takmičaru u zaletu se podudara sa zadnjom ivicom kutije.

2. Pokušaj se smatra neuspješnim ako takmičar:

(a) u toku skoka obori letvicu sa nosača;

(b) dodirne tle, uključujući doskočište iza zamišljene vertikalne ravni kroz zadnju ivicu kutije za ubadanje motke (nulte linije) bilo kojim dijelom tijela ili motkom, a da prethodno nije preskočio letvicu;

(c) poslije odraza premjesti donju šaku iznad gornje, ili pomjeri gornju šaku naviše duž

motke;

(d) tokom skoka rukama umiri letvicu na nosačima ili je vrati na nosače. Napomena (I): Ne smatra se neuspješnim pokušajem ako takmičar tokom zaleta zakorači

van bijelih linija koje oivičavaju zaletište.

90

Napomena (II): Ne smatra se neuspješnim pokušajem ako tokom izvođenja pokušaja

motka dodirne doskočište, pošto je prethodno bila pravilno postavljena u kutiju.

3. Takmičar ima pravo da tokom takmičenja premaže šaku ili motku odgovarajućom

materijom koja omogućava čvršći hvat. Dozvoljena je upotreba rukavica. 4. Poslije ispuštanja motke nikome, uključujući i takmičara, nije dozvoljeno da dodirne motku,

osim u slučaju kada ona pada na stranu suprotnu od letvice ili stalaka. Ako se to dogodi, a glavni sudija smatra da bi motka da nije bilo ovakve intervencije oborila letvicu, pokušaj se smatra neuspješnim.

5. Ako se motka slomi prilikom izvođenja skoka, to se ne smatra neuspješnim pokušajem i

takmičar ima pravo da ponovi pokušaj.

Zaletište 6. Najmanja dužina zaletišta, mjerena od „nulte“ linije, je 40 m, a kada to uslovi dozvoljavaju

45 m. Širina zaletišta je 1,22 m ± 0,01 m. Zaletište je oivičeno bijelim linijama širine 5 cm. Napomena: Za borilišta konstruisana pre 1. januara 2004. godine najveća dozvoljena

širina zaletišta je 1,25 m. 7. Najveći dozvoljeni poprečni nagib zaletišta je 1:100 (1%), osim ako postoje specijalne

okolnosti koje opravdavaju da IAAF napravi izuzetak od ovoga, a najveći dozvoljeni pad zaletišta u smjeru zaleta, u poslednjih 40 m zaletišta, je 1:1000 (0,1%).

Uređaji 8. Kutija za ubadanje motke. Odskok u skoku motkom se izvodi tako što se motka zabada u

kutiju. Kutija mora biti izrađena od pogodnog čvrstog materijala, po mogućnosti sa zaobljenim ili mekanim gornjim ivicama i ukopana u tlo u nivou zaletišta. Dužina kutije, mjereno duž kosog dna kutije, je 1 m. Širina kutije je 60 cm na prednjem kraju i smanjuje se do 15 cm na dnu kutije. Dužina kutije u nivou zaletišta i dubina kutije je određena uglom od 105º između dna kutije i zadnjeg zida kutije o koju se upire motka. (Dozvoljeno odstupanje dimenzija i uglova: ± 1 cm i -0°/+1°, redom.). Dno kutije ravnomjerno pada od nivoa zaletišta na prednjem kraju, do dubine od 20 cm na mjestu gdje se dno kutije spaja sa zadnjim zidom kutije. Bočni zidovi kutije zaklapaju sa dnom kutije ugao od približno 120º.

Napomena: Takmičar može da postavi materijal oko kutije za ubadanje motke kao

dodatnu zaštitu za vrijeme svakog od njegovih pokušaja. Postavljanje takve opreme vrši se u okviru vremena koje mu je dozvoljeno za pokušaj i takmičar je mora ukloniti odmah nakon izvedenog pokušaja. U takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c), (e) i (f) organizator treba da obezbjedi takav materijal.

91

Skica 7 - Kutija za ubadanje motke 9. Stalci. Dozvoljena je upotreba svih vrsta stalaka pod uslovom da su čvrste konstrukcije.

Metalna osnova i donji dijelovi stalaka moraju tokom upotrebe biti pokriveni pogodnim mekim pokrivačem da bi se izbjegle moguće povrede takmičara i oštećenja motki. Stalci najčešće imaju horizontalne nastavke koji na krajevima nose nosače letvice.

10. Nosači letvice. Letvica se postavlja na nosače tako da dodirnuta od strane takmičara ili

motke ona lako pada u smjeru doskočišta. Nosači letvice su jednake debljine cijelom dužinom, prečnika najviše 13 mm, glatke površine bez ikakvih usjeka i nabora. Dužina nosača je najviše 55 mm od držača koji moraju biti glatki.

Vertikalni nosači takođe moraju biti glatki i moraju biti konstruisani tako da letvica ne može stajati na njihovom vrhu, a mogu prelaziti 35-40 mm iznad nosača. Rastojanje između nosača letvice je 4,30 m do 4,37 m. Nosači letvice ne smiju biti od ili obloženi gumom ili drugim materijalom koji povećava trenje između njih i letvice, niti smiju imati bilo kakvu vrstu opruge.

Napomena: Da bi se smanjila mogućnost povrede takmičara pri padu na metalnu

osnovu stalaka, mogu se koristiti dodaci na stalcima za koje se pričvršćuju nosači letvice, čime se omogućava veći razmak između stalaka bez povećanja dužine letvice (vidi skicu 8).

92

Skica 8 - Stalci za skok motkom

Motka 11. Takmičari mogu koristiti sopstvene motke. Takmičar ne smije koristiti motku drugog

takmičara bez njegove saglasnosti.

Motka može biti napravljena od bilo kog materijala ili kombinacije materijala, proizvoljne dužine i debljine, ali njena osnovna površina mora biti glatka. Dozvoljeno je omotavanje motke lepljivom trakom na gornjem mjestu zahvata (radi zaštite ruku) i omotavanje trakom i/ili drugim pogodnim materijalom na donjem kraju motke (radi zaštite motke). Bilo koja lepljiva traka na gornjem mjestu zahvata mora da bude ravnomjerno raspoređena, bez slučaja mjestimičnog zadebljanja koje bi stvorilo pojavu “prstena” na motki.

Doskočište 12. Za takmičenja iz člana 1.1 (a), (b), (c), (e) i (f) Pravila najmanje dimenzije doskočišta su:

dužina 6 m (nakon nulte linije i ne uključujući prednje bočne dijelove), širina 6 m, visina 0,8 m. Na ostalim takmičenjima doskočišta ne mogu biti manja od 5 m × 5 m ne računajući prednje dijelove doskočišta postavljene bočno u odnosu na kutiju za ubadanje motke. Dužina prednjih bočnih dijelova, u svim slučajevima, mora biti najmanje 2 m.

Stranice doskočišta najbliže kutiji za ubadanje motke postavljene su 10 do 15 cm od kutije i dižu se pod uglom od približno 45° (vidi skicu 9).

93

Skica 9 - Doskočište za skok motkom

94

B. HORIZONTALNI SKOKOVI - skok udalj i troskok

Član 184 Opšte odredbe

Zaletište

1. Dužina zaletišta ne može biti manja od 40 m, mjereno od linije odraza, a ako uslovi

dozvoljavaju može biti do 45 m. Širina zaletišta je 1,22 m ± 0,01 m. Zaletište je oivičeno bijelim linijama širine 5 cm.

Napomena: Za borilišta konstruisana pre 1. januara 2004. godine najveća dozvoljena širina zaletišta je 1,25 m.

2. Najveći dozvoljeni poprečni nagib zaletišta je 1:100 (1%), osim ako postoje specijalne

okolnosti koje opravdavaju da IAAF napravi izuzetak od ovoga, a najveći dozvoljeni pad zaletišta u smjeru zaleta, u poslednjih 40 m zaletišta je 1:1000 (0,1%).

Daska za odraz

3. Odraz se vrši sa daske ukopane u tlo u nivou zaletišta i površine pijeska u jami za doskok.

Ivica daske bliža jami se naziva “linija odraza”. Neposredno iza linije odraza postavlja se daščica sa plastelinom koja služi sudijama kao indikator prestupa.

4. Daska mora biti pravougaona, izrađena od drveta ili drugog pogodnog tvrdog

materijala, tako da pri dodiru s daskom ekseri na obući takmičara ne klize, dužine 1,22 m ± 1 cm, širine 20 cm ± 2 mm i debljine najviše 10 cm. Mora biti bele boje.

5. Daščica sa plastelinom se izrađuje od drveta ili drugog pogodnog čvrstog materijala,

dužine 1,22 m ± 1 cm i širine 10 cm ± 2 mm. Boja daščice mora biti upadljivo različita od boje daske za odraz. Ako je moguće plastelin treba da bude boje upadljivo različite od boja daščice i boje daske za odraz. Daščica sa plastelinom se postavlja u žljeb ili udubljenje na zaletištu, uz ivicu odrazne daske bliže jami za doskok. Površina daščice se uzdiže od nivoa daske za odraz, koso, do visine od 7 mm ± 1 mm. Prednja i zadnja ivica daščice su nagnute pod uglom od 45º, pri čemu je ivica uz odraznu dasku pokrivena cijelom dužinom slojem plastelina debljine 1 mm ili su ivice daščice usječene tako da površina plastelina koji ispunjava usijek pada pod uglom od 45º (vidi skicu 10).

Skica 10. Daska za odraz i daščica sa plastelinom

95

Gornja horizontalna površina na strani prema zaletištu treba takođe da bude pokrivena tankim 173 slojem plastelina, a cijelom dužinom daščice i u dubini od oko 10 mm. Daščica uglavljena u žljeb, zajedno sa cijelom konstrukcijom odrazne daske treba da bude tako učvršćena da izdrži, bez pomjeranja, pun pritisak stopala pri odrazu takmičara. Površina daščice ispod plastelina treba da bude od materijala koji dobro prihvata eksere sprinterice i onemogućava klizanje. Površina plastelina se poravnava i otisci stopala predhodnog takmičara uklanjaju pomoću valjka ili špahle. Napomena: Preporučuje se više daščica sa plastelinom u rezervi, kako se takmičenje ne

bi prekidalo dok se jedna priprema za upotrebu uklanjanjem otisaka stopala takmičara sa daščice.

Jama za doskok 6. Jama za doskok široka je najmanje 2,75 m, a najviše 3 m. Jama treba da bude

postavljena, ako je moguće, tako da se središnja linija zaletišta produžava u središnju liniju jame.

Napomena: Kada je jama postavljena tako da se središnja linija zaletišta ne produžava

u središnju liniju jame, jamu treba oivičiti sa jedne ili obje strane trakom da bi se postigli gore navedeni uslovi (vidi skicu 11).

Skica 11- Jama za doskok

7. Jama mora biti ispunjena sitnim vlažnim pijeskom, tako da površina pijeska bude

horizontalna, ravna i u nivou sa odraznom daskom.

Mjerenje 8. Mjerenje rezultata svakog skoka mora da se izvrši odmah poslije uspješno izvedenog

pokušaja (ili poslije neposrednog usmenog protesta koji je uložen po članu 146.5). Rezultati svih skokova mjere se od najbližeg traga u jami za doskok koji je ostavio bilo koji dio tijela skakača, ili bilo šta drugo što je zakačeno za tijelo u trenutku kada je trag u jami za doskok napravljen, do linije odraza, ili njenog produžetka. Mjerenje se vrši pod pravim uglom u odnosu na liniju odraza ili njen produžetak.

96

9. U skoku udalj i troskoku mjerenje dužine se vrši u centimetrima (0.01 m). Ukoliko izmerena

dužina nije pun centimetar rezultat se zaokružuje na vrijednost manjeg punog centimetra.

Mjerenje brzine vjetra 10. Uređaj za mjerenje brzine vjetra mora da bude takav kako je opisano u članovima 163.8 i

163.9 Pravila. Rad uređaja i evidencija izmjerenih podataka definisani su članovima 163.11, 163.13 i 184.12 Pravila

11. Glavni sudija u disciplini skokova treba da utvrdi da je uređaj za mjerenje brzine vjetra

postavljen na 20 m od linije odraza, na visini od 1,22 m i ne više od 2 m udaljen od ivice zaletišta.

12. Brzina vjetra se mjeri u trajanju od 5 sekundi od trenutka kada takmičar u zaletu prođe

pored oznake postavljene uz zaletište na 40 m od linije odraza kod skoka udalj i 35 m od linije odraza kod troskoka. Ako je zalet takmičara kraći od 40 m kod skoka udalj i 35 m kod troskoka vrijeme se mjeri od trenutka početka zaleta.

Član 185 Skok udalj

Takmičenje

1. Pokušaj se smatra neispravnim ako:

(a) takmičar prilikom odraza bilo kojim dijelom tijela dodirne tlo iza linije odraza bez obzira da li je pri tome izveo skok ili je samo protrčao;

(b) takmičar izvede odraz pored daske, bilo ispred ili iza produžetka linije odraza;

(c) takmičar koristi bilo kakav oblik salta tokom zaleta ili skoka;

(d) poslije odraza, a prije svog prvog kontakta sa doskočištem, dotakne zaletište ili tlo van

zaletišta ili van doskočišta;

(e) takmičar pri doskoku dodirne ivicu jame ili tlo izvan jame bliže liniji odraza od najbližeg otiska koji je bilo koji dio njegovog tijela ostavio u jami;

(f) pri napuštanju jame na bilo koji način drugačiji od onog što je opisan u članu 185.2

Pravila. 2. Pri napuštanju jame, mjesto prvog kontakta noge takmičara sa ivicom jame ili tlom van

jame, mora biti udaljeniji od linije odraza nego najbliži otisak koji je bilo koji dio tijela takmičara ostavio u jami. Pod “najbližim otiskom” se podrazumjeva i svaki otisak koji nastane kao posljedica zakoračenja unazad usljed gubitka ravnoteže takmičara, bliže liniji odraza od najbližeg otiska ostavljenog pri doskoku.

Napomena: Ovaj prvi kontakt se smatra napuštanjem jame.

97

3. Pokušaj se ne smatra neispravnim:

(a) ako takmičar tokom zaleta trči van bijelih linija koje oivičavaju zaletište u bilo kojoj tački; ili

(b) ako se takmičar odrazi prije daske za odraz, osim kao što je opisano članom 185.1 (b) Pravila; ili

(c) ako takmičar sprintericom ili stopalom dodirne tlo pored odskočne daske, a prije linije odraza, pod uslovom da nije došlo do povrede člana 185.1 (b) Pravila; ili

(d) ako takmičar pri doskoku dodirne bilo kojim dijelom tijela, ili bilo čim što je zakačeno za njega u tom trenutku, ivicu jame za doskok ili tlo izvan jame za doskok, osim ako je takav dodir u suprotnosti sa odredbom člana 185.1 (d) ili (e) Pravila; ili

(e) ako se takmičar naknadno vrati kroz jamu za doskok pod uslovom da ju je prethodno napustio u skladu sa članom 185.2 Pravila.

Linija odraza 4. Rastojanje od linije odraza do dalje ivice jame za doskok mora biti najmanje 10 m. 5. Linija odraza mora se nalaziti na rastojanju od 1 do 3 m od bliže ivice jame za doskok.

Član 186 Troskok

Navedena Pravila za skok udalj u članovima 184 i 185 važe i za troskok sa sledećim varijacijama:

Takmičenje 1. Troskok se sastoji od odskoka na jednoj nozi, međukoraka i doskoka, izvedenih povezano i

po tom redu. 2. Odskok se izvodi tako da se takmičar dočekuje na istu nogu kojom se i odrazio, u

međukoraku se takmičar dočekuje na suprotnu nogu, kojom se odražava za doskok u jamu. Ne smatra se neuspješnim pokušajem ako takmičar tokom izvođenja skoka dotakne tlo “neaktivnom nogom”.

Napomena: Član 185.1 (d) Pravila ne odnosi se na uobičajeni doskok u prva dva

koraka troskoka. Napomena: Primjer: Odskok: odraz lijevom i doskok na lijevu; Međukorak: odraz lijevom,

doskok na desnu; Doskok: odskok desnom i doskok na obje noge. Kraće: -lijeva, lijeva, desna, obje noge-desna, desna, lijeva, obje noge.

98

Skica troskoka

Linija odraza 3. Razdaljina između linije odraza troskoka za muškarce i dalje ivice jame za doskok treba da

bude najmanje 21 m. 4. Za međunarodna takmičenja bi trebalo da postoje odvojene daske za odraz za muškarce

i žene. Rastojanje između linije odraza i bliže ivice jame za doskok treba da bude manje od 13 m za takmičenja muškaraca i 11 m za takmičenja žena. Za ostala takmičenja ovo rastojanje treba da bude prilagođeno nivou takmičenja.

5. Prostor između daske za odraz i jame, u kome se odvija doskok u prva dva koraka

troskoka, mora biti širine najmanje 1,22 m ± 1 cm, sa čvrstom i ujednačenom podlogom. Napomena: Za borilišta konstruisana pre 1. januara 2004. godine najveća dozvoljena

širina zaletišta je 1,25 m.

99

C. BACANJA

Član 187 Opšte odredbe - discipline bacanja

Sprave

1. Na međunarodnim takmičenjima upotrebljavaju se samo sprave koje odgovaraju

pravilima IAAF, što znači da sve sprave moraju imati odgovarajući važeći sertifikat IAAF-a. Težina sprava preme starosnim kategorijama je sledeća:

Sprava Žene Muškarci

mlađe juniorke

juniorke seniorke

mlađi juniori juniori seniori

kugla 3,000 kg 4,000 kg 5,000 kg 6,000 kg 7,260 kg disk 1,000 kg 1,000 kg 1,500 kg 1,750 kg 2,000 kg

kladivo 3,00 kg 4,000 kg 5,000 kg 6,000 kg 7,260 kg koplje 500 g 600 g 700 g 800 g 800 g

Napomena: Standardni formular “Prijava za sertifikaciju sprava” kao i procedura

sistema sertifikacije se mogu dobiti u kancelariji IAAF-a ili skinuti sa sajta IAAF-a.

2. Organizator takmičenja je dužan da obezbjedi sprave koje odgovaraju zahtjevima iz

člana 187.1 Pravila. Tehnički delegat takmičenja, u skladu sa odgovarajućim tehničkim propozicijama svakog takmičenja, može dozvoliti takmičarima i upotrebu sopstvenih sprava ili sprava obezbjeđenih od strane dobavljača pod uslovom da te sprave imaju sertifikat IAAF-a, da su prije početka takmičenja provjerene i obilježene kao odobrene od strane organizatora takmičenja. I ove sprave moraju biti dostupne za upotrebu svim takmičarima, međutim ne mogu biti odobrene za korišćenje ako se isti model nalazi na spisku sprava koje za takmičenje nudi organizator takmičenja.

3. Nije dozvoljeno vršiti bilo kakve izmjene na spravama za vrijeme takmičenja.

Pomoć 4. Sledeće se smatra za pomoć i zato nije dozvoljeno:

(a) umotavanje dva ili više prstiju zajedno. Ako se koristi umotavanje na rukama i prstima ono mora da bude urađeno tako dva ili više prstiju nisu umotani zajedno i da se ne mogu nezavisno pomjerati. Umotavanje mora da bude pokazanao šefu sudija prije početka takmičenja;

(b) upotreba bilo kakvih sredstva, uključujući tegove zakačene za tijelo, koja mogu

pomoći takmičaru prilikom izvođenja pokušaja;

100

(c) upotreba rukavica osim u disciplini bacanja kladiva. U tom slučaju rukavica mora biti glatka sa lica i naličja, a vrhovi svih prstiju, osim palca, moraju biti otvoreni;

(d) prskanje ili raspršivanje bilo kakve supstance od strane takmičara u krugu ili na njegovoj obući, niti povećanje rapavosti površine kruga.

Napomena: Na takmičenjima ASCG takmičarima može biti dozvoljena upotreba

pojasa od kože ili drugog odgovarajućeg materijala, upotreba zavoja na ručnom zglobu, štitnika za lakat i kolena itd.

5. Sledeće se ne smatra za pomoć i zato je dozvoljeno:

(a) da bi se obezbjedio bolji hvat, korišćenje odgovarajuće materije samo na šakama. Bacačima kladiva je dozvoljeno da koriste ovakve materije i na rukavicama, a bacačima kugle da njima premažu vrat;

(b) bacačima kugle i bacačima diska je dozvoljeno da premažu svoje sprave kredom ili nekim sličnim sredstvom koje se lako skida vlažnom krpom i ne ostavlja nikakve tragove;

(c) upotreba poveza na rukama i prstima, koji nije u suprotnosti sa članom 187.4(a) Pravila.

Krug za bacanje 6. Krug za bacanje je oivičen obručem od gvožđa, čelika ili drugog odgovarajućeg

materijala. Gornja ivica obruča mora biti u ravni tla izvan kruga. Površina tla oko kruga može biti od betona, asfalta, drveta, sintetičkog ili drugog odgovarajućeg materijala. Površina kruga za bacanje se izrađuje od betona, asfalta ili drugog pogodnog tvrdog materijala koji ne smije biti klizav. Površina kruga mora biti horizontalna, ravna i 2 cm ± 6 mm niža od gornje ivice obruča kruga. U disciplini bacanja kugle dozvoljena je upotreba prenosnog kruga koji zadovoljava pomenute karakteristike.

7. Unutrašnji prečnik kruga za bacanje kugle i kladiva je 2,135 m ± 5 mm, a kruga za bacanje

diska 2,50 m ± 5 mm. Obruč kruga mora biti bijele boje, debljine najmanje 6 mm. U disciplini bacanja kladiva dozvoljena je upotreba kruga za bacanje diska, pod uslovom da se koristi unutrašnji montažni prsten pomoću koga se prečnik kruga smanjuje sa 2,50 m na propisanih 2,135 m.

Napomena: Preporučuje se da obod bude ofarban u boji koja se razlikuje od bijele

linije, kako je opisano u članu 187.8 da bi bio jasno vidljiv.

101

Skica 12 - Krug za bacanje kugle 8. Biele linije, širine 5 cm povlače se na tlu, u dužini od najmanje 75 cm, od gornje ivice

obruča, bočno sa obje strane kruga. Linija može biti nacrtana na tlu ili napravljena od drveta ili drugog pogodnog materijala. Zadnja ivica linije predstavlja produžetak zamišljene linije koja prolazi kroz centar kruga, pod pravim uglom na središnju liniju sektora za bacanje.

102

Skica 13 - Krug za bacanje diska

Skica 14 - Krug za bacanje kladiva

103

Skica 15 - Koncentrični krugovi za bacanje diska i kladiva

Zaletište za bacanje koplja 9. Dužina zaletišta za bacanje koplja ne može biti manja od 30 m izuzev na takmičenjima iz

člana 1.1 (a), (b), (c), (e) i (f) Pravila, gdje dužina zaletišta ne može da bude manja od 33,5 m. Gdje to uslovi dozvoljavaju, dužina zaletišta treba da bude najmanje 36,5 m. Zaletište je oivičeno sa dvije paralelne bijele linije širine 5 cm, na međusobnoj udaljenosti od 4 metra. Izbačaj se izvodi iza luka koji čini deo kruga poluprečnika 8 metara. Luk je obeležen bijelom linijom širine 7 cm koja je iscrtana na tlu ili izrađen od drveta ili od nekog drugog pogodnog nekorodirajućeg materijala kao što je plastika. Mora biti beo i u nivou tla. Na tlu se, u dužini od 75 cm, povlače bijele linije širine 7 cm bočno od krajeva luka, pod pravim uglom u odnosu na paralelne linije koje oivičavaju zaletište. Najveći dozvoljeni poprečni nagib zaletišta je 1:100 (1%), osim ako postoje specijalne okolnosti na osnovu kojih IAAF daje izuzeće od ovog, a najveći dozvoljeni pad zaletišta u smjeru zaleta, u poslednjih 20 m zaletišta je 1:1000 (0,1%).

104

Skica 16 - Zaletište i sektor za bacanje koplja (nije u srazmeri)

Sektor za bacanje 10. Sektor za bacanje pokriven je travom, finom šljakom ili drugim pogodnim materijalom na

kome sprava pri padu ostavlja jasan trag. 11. Najveći dozvoljeni pad sektora u smjeru bacanja je 1:1000 (0,1%). 12. (a) osim u slučaju bacanja koplja, sektor se oivičava bijelim linijama širine 5 cm, koje

međusobno zaklapaju ugao od 34,92º tako da produžeci unutrašnjih ivica linija sektora prolaze kroz centar kruga.

Napomena: Sektor od 34,92º može se precizno postaviti tako što se izvede da razmak između dvije tačke na sektorskim linijama koje su udaljene 20 m od centra kruga bude 12 m (20 m × 0,6 m). Na taj način na svaki metar udaljenja od centra kruga širina sektora se povećava za 60 cm.

105

Određivanje sektora sa uglom 34,92º

(b) kod bacanja koplja sektor se oivičava bijelim linijama širine 5 cm čije unutrašnje ivice prolaze kroz presjek unutrašnjih ivica luka i paralelnih linija koje oivičavaju zaletište, a produžene i kroz centar kruga čiji je luk deo (vidi skicu 16). Linije sektora tako međusobno zaklapaju ugao od 28,96º.

Izvođenje pokušaja 13. U disciplini bacanja kugle, bacanja diska i bacanja kladiva sprava se baca iz kruga, u

disciplini bacanja koplja sa zaletišta. U disciplinama gdje se bacanje izvodi iz kruga, takmičar počinje sa izvođenjem pokušaja unutar kruga iz potpuno mirnog položaja. Takmičaru je dozvoljeno da prilikom pokušaja dodirne unutrašnju stranu obruča kruga. Kod bacanja kugle takmičaru je takođe dozvoljeno da prilikom pokušaja dodirne unutrašnju stranu balvana, kako je opisano u članu 188.2 Pravila.

14. Pokušaj se smatra neispravnim ako takmičar:

(a) izbaci kuglu ili koplje na neki drugi način, koji nije dozvoljen članom 188.1 i 193.1;

(b) poslije ulaska u krug i početka izvođenja pokušaja dodirne bilo kojim dijelom tijela gornju ivicu metalnog obruča kruga (ili vrh unutrašnje ivice) ili tlo van kruga;

(c) u bacanju kugle, dodirne bilo kojim dijelom tijela gornju površinu balvana, ili gornju ivicu metalnog obruča kruga (ili vrh unutrašnje ivice);

(d) u bacanju koplja, poslije početka izvođenja pokušaja, dodirne bilo kojim dijelom tijela bijele linije koje oivičavaju zaletište ili tlo izvan zaletišta.

106

Napomena: Neće se smatrati neispravnim pokušajem ako pri izbačaju disk ili bilo koji dio kladiva dodirne kavez pod uslovom da nije bilo narušavanja drugih odredbi Pravila.

15. Pod uslovom da prilikom izvođenja pokušaja nije bilo povrede gore navedenih pravila za

odgovarajuću disciplinu, takmičar može prekinuti započeti pokušaj, spustiti spravu na tlo unutar ili van kruga ili zaletišta i napustiti krug ili zaletište. Pri tome, takmičar mora napustiti krug ili zaletište na način definisan u tački 187.17 ovog člana Pravila, prije nego što se vrati u krug ili na zaletište da bi ponovo započeo pokušaj.

Greške kod bacanja kugle

Napomena: Treba imati u vidu da čitav postupak dozvoljen ovom tačkom mora biti

obavljen u vremenskom periodu definisanom u članu 180.18 Pravila. 16. Pokušaj se smatra neispravnim ako kugla, disk, glava kladiva ili vrh koplja pri prvom

kontaktu sa tlom dotaknu linije koje oivičavaju sektor, tlo ili bilo koji objekat (osim kavez kao što je predviđeno u napomeni člana 187.14) van linija sektora.

Prikaz uspešnih i neuspješnih pokušaja u sektoru

107

17. Takmičar ne smije napustiti krug ili zaletište prije nego što sprava dodirne tlo.

(a) u disciplinama bacanja koje se izvode iz kruga, pri napuštanju kruga poslije izvedenog pokušaja, prvi kontakt takmičara sa gornjom ivicom obruča kruga ili tlom van kruga mora biti potpuno iza bijele linije koja je povučena na tlu van kruga sa obje strane, a čiji zamišljeni produžeci prolaze kroz centar kruga;

Napomena: Prvi kontakt takmičara sa gornjom ivicom obruča kruga ili tlom van kruga

se smatra napuštanjem kruga.

(b) u disciplini bacanja koplja pri izlasku iz sektora, prvi korak prema paralelnim linijama ili prema tlu izvan zaletišta mora biti napravljen sasvim iza bijele lučne linije ili iza linija koje su povučene pod pravim uglom u odnosu na paralelne linije i koje predstavljaju produžetak luka. Čim je sprava dotakla tlo, smatra se da je takmičar napustio zaletište pravilno dotakavši liniju ili tlo iza linije (nacrtane ili teoretske ili označene markerom pored zaletišta) koja je povučena popreko preko zaletišta na rastojanju 4 m od krajnjih tačaka luka izbačaja. Ako se takmičar nalazi iza te linije i unutar zaletišta u momentu kad je sprava pala, smatraće se da je on pravilno napustio sektor.

18. Posle svakog pokušaja sprava mora biti donijeta nazad u prostor uz krug ili zaletište i ne

smije se nikada bacati nazad prema mjestu izbačaja.

Mjerenje daljina 19. U svim disciplinama bacanja mjerenje se vrši u centimetrima (0,01 m). Ukoliko izmjerena

dužina nije pun centimetar rezultat se zaokružuje na vrijednost manjeg punog centimetra.

20. Mjerenje dužine svakog hica vrši se odmah poslije pravilno izvedenog pokušaja (ili poslije usmenog prigovora podnesenog na licu mjesta u skladu sa članom 146.5 Pravila): (a) od najbliže tačke otiska koji je na tlu ostavila kugla, disk ili glava kladiva pri padu do

unutrašnje ivice obruča kruga duž zamišljene linije koja prolazi kroz centar kruga;

(b) kod bacanja koplja, od najbliže tačke otiska na tlu koji je ostavio vrh koplja pri padu do unutrašnje ivice luka duž zamišljene linije koja prolazi kroz centar kruga čiji je luk dio.

Član 188 Bacanje kugle

Takmičenje

1. Kugla se baca sa ramena jednom rukom. U trenutku kada takmičar zauzme položaj

unutar kruga za početak izvođenja pokušaja, kugla mora dodirivati ili biti vrlo blizu vrata ili brade takmičara i šaka ne smije biti spuštena ispod tog položaja tokom izvođenja hica. Tokom izvođenja hica kugla ne smije doći u položaj iza linije ramena takmičara.

Napomena: Tehnika “zvezde” pri bacanju nije dozvoljena.

108

Balvan 2. Konstrukcija. Balvan je bijele boje, izrađen od drveta ili drugog pogodnog materijala,

lučnog oblika, postavljen tako da njegova unutrašnja ivica bude u ravni sa unutrašnjom ivicom obruča. Postavlja se tako da se njegov centar podudara sa centralnom linijom sektora za bacanje (vidi skicu 12) i mora biti čvrsto pričvršćen za podlogu ili za odgovarajuću okolinu kruga.

Skica 17 - Balvan za bacanje kugle

(izgled odozgo i sa strane) Napomena: Balvani koji odgovaraju Pravilima IA-AF-a iz 1983/84 godine mogu se i dalje

koristiti. 3. Dimenzije. Širina balvana je 11,2 cm (u srednjem dijelu) do 30 cm (na krajevima), dužina

po sječici 1,21 m ± 1 cm za luk istog radijusa kao krug, visina 10 cm ± 8 mm mjeereno od nivoa površine kruga (vidi skicu 17).

Kugla 4. Konstrukcija. Kugla je izrađena od punog gvožđa, mesinga ili drugog metala ne mekšeg

od mesinga ili može imati spoljni sloj izrađen od ovih metala koji obuhvata jezgro od olova ili drugog čvrstog materijala. Kugla mora biti okruglog oblika i glatke površine. Da bi se površina kugle smatrala glatkom, prosječna hrapavost ne smije da prelazi 1,6 μm (mikrometar), odnosno indeks hrapavosti mora biti N7 ili manji.

109

5. Kugla mora odgovarati sledećim karakteristikama:

Član 189 Bacanje diska

Disk

1. Konstrukcija. Telo diska može biti masivno ili šuplje, izrađeno od drveta ili drugog

pogodnog materijala oivičeno metalnim obručem zaobljene ivice. Poprečni presjek ivice obruča odgovara krugu poluprečnika približno 6 mm. U tijelo diska sa svake strane mogu biti ugrađene kružne metalne ploče. Disk može biti i bez ovih ploča pod uslovom da odgovarajuća površina tijela diska bude ravna i da dimenzije sprave odgovaraju datim karakteristikama. Obje strane diska moraju biti potpuno iste, bez žljebova, izbočina i oštrih ivica. Strane treba da se sužavaju u pravoj liniji od početka krivine ivice obruča do kruga poluprečnika od 25 mm do 28,5 mm od centra diska. Profil diska se izvodi na sledeći način. Od početka krivine ivice obruča, debljina diska se ravnomjerno povećava do najveće debljine D. Ova debljina se postiže na rastojanju od 25 mm do 28,5 mm od ose diska Y. Od ove tačke do ose diska debljina tijela diska ostaje nepromijenjena. Gornja i donja strana diska su jednake. Disk mora biti radijalno simetričan u odnosu na osu Y. Površina diska, uključujući i površinu metalnog obruča mora biti jednoobrazna i glatka, bez ikakvih hrapavih površina u skladu sa članom 188.4 Pravila.

Skica 18 - Disk

Kugla Žene Muškarci

mlađe juniorke

juniorke seniorke

mlađi juniori juniori seniori

Najmanja težina za takmičenje i priznavanje rekorda

3,000 kg 4,000 kg 5,000 kg 6,000 kg 7,260 kg

Obnaveštenje proizvođačima - raspon težina i prečnika kugle za takmičenje

Težina od 3,005 kg 4,005 kg 5,005 kg 6,005 kg 7,265 kg

do 3,025 kg 4,025 kg 5,025 kg 6,025 kg 7,285 kg

Prečnik od 85mm 95mm 100mm 105mm 110mm

do 110mm 110mm 120mm 125mm 130mm

110

2. Disk mora odgovarati sledećim karakteristikama:

Član 190 Zaštitna mreža za bacanje diska

1. Bacanje diska se izvodi iz prostora ograđenog zaštitnom mrežom (kavez) da bi se

osigurala bezbjednost gledalaca, službenih lica i takmičara. Zaštitna mreža opisana u ovim pravilima je predviđena za korišćenje na takmičenjima na kojima se i druge atletske discipline održavaju istovremeno na stadionu ili na takmičenjima van stadiona uz prisustvo gledalaca. U ostalim slučajevima, naročito na terenima za trening, mogu se koristiti i zaštitne mreže jednostavnije konstrukcije. Detaljna obavještenja i saveti u vezi sa ovim pitanjem mogu se dobiti od nacionalnih saveza ili od kancelarije IAAF-a.

Napomena: Zaštitna mreža za bacanje kladiva, opisana u članu 192 Pravila, može se

koristiti i za bacanje diska, bilo da se unutar nje postave koncentrični krugovi prečnika 2,135/2,50 m, ili da se koristi produžena verzija mreže koja dozvoljava postavljanje dodatnog kruga za bacanje diska ispred kruga za bacanje kladiva.

2. Zaštitna mreža mora biti projektovana, izrađena i održavana tako da zaustavi disk težine 2

kg izbačen brzinom od 25 metara u sekundi. Mreža treba da bude tako postavljena da onemogući da se izbačena sprava odbije nazad prema takmičaru ili preko ivice mreže.

Disk Žene Muškarci

mlađe juniorke, juniorke i seniorke mlađi juniori juniori seniori

Najmanja težina za takmičenje I priznavanje rekorda

1,000 kg 1,500 kg 1,750 kg 2,000 kg

Obavještenje proizvođačima – raspon težina diska za takmičenje Najmanja 1,005 kg 1,505 kg 1,755 kg 2,005 kg Najveća 1,025 kg 1,525 kg 1,775 kg 2,025 kg

Spoljni prečnik metalnog obruča Najmanja 180mm 200mm 210mm 218mm Najveća 182mm 202mm 212mm 221mm

Prečnik metalne ploče ili ravnog središnjeg dela diska Najmanja 50mm 50mm 50mm 50mm Najveća 57mm 57mm 57mm 57mm

Debljina diska u ravnom središnjem delu Najmanja 37mm 38mm 41mm 44mm Najveća 39mm 40mm 43mm 46mm

Debljina metalnog obruča (6 mm od ivice) Najmanja 12mm 12mm 12mm 12mm Najveća 13mm 13mm 13mm 13mm

111

Svaki tip i konstrukcija mreže koji ispunjava zahteve iz ovog člana Pravila je dozvoljen za upotrebu.

3. Zaštitna mreža treba da bude oblika latiničnog slova U, kao što je prikazano na skici 19.

Otvor mreže treba da bude širine 6 m, a na daljini od 7 m ispred centra kruga za bacanje. Krajnje ivice otvora širokog 6 m treba da budu unutrašnja ivica mreže kaveza. Visina mreže na najnižem delu ne smije biti manja od 4 m. Prilikom izrade mreže treba predvidjeti mjere kako bi se isključila mogućnost da disk prođe između spojeva dijelova mreže ili ispod donjeg kraja mreže.

Napomena (I): Zadnji kraj mreže mora biti najmanje 3 m udaljen od centra kruga. Napomena (II): Novi tipovi mreže koji pružaju isti stepen zaštite kao goreopisani i ne

proširuju “sektor opasnosti” mogu biti podnijeti na odobrenje IAAF-u. Napomena (III): Strana zaštitne mreže uz atletsku stazu može biti dodatno produžena u

dužinu i visinu kako bi se obezbjedila dodatna sigurnost takmičarima na stazi dok traje takmičenje u bacanju diska.

Skica 19 - Zaštitna mreža samo za bacanje diska

112

4. Sama mreža može biti izrađena od užeta upredenog od prirodnih ili vještačkih vlakana ili od srednje ili jako rastegljive čelične žice. Dozvoljena veličina otvora na mreži je 50 mm za čeličnu mrežu i 44 mm za mrežu od užeta.

Napomena: Detaljna uputstva za izradu i kontrolu zaštitne mreže mogu se naći u

“Priručniku IAAF-a za atletska borilišta”. 5. Za gore opisanu mrežu “sektor opasnosti” iznosi približno 69º kada u istom takmičenju

učestvuju i levoruki i desnoruki bacači. Pravilno postavljanje mreže na borilištu i usmjeravanje otvora mreže je zato od suštinskog značaja za bezbjedno izvođenje takmičenja.

Član 191 Bacanje kladiva

Takmičenje

1. Takmičar u početnom položaju, prije početka izvođenja zamaha ili okreta može spustiti

glavu kladiva na tlo unutar ili izvan kruga. 2. Ne smatra se neispravnim pokušajem ako glava kladiva tokom zamaha ili okreta

takmičara dodirne gornju ivicu obruča kruga ili tlo izvan kruga. Takmičar može prekinuti izvođenje pokušaja i početi pokušaj ponovo pod uslovom da nije došlo do drugih kršenja Pravila.

3. Ako se kladivo otkači ili prekine tokom izvođenja pokušaja, pokušaj se neće smatrati

neispravnim pod uslovom da je pokušaj izveden u skladu sa ovim članom Pravila. Ako takmičar zbog toga izgubi ravnotežu i prekrši neko od pravila, to se takođe neće smatrati neuspješnim pokušajem. U oba slučaja takmičar ima pravo da ponovi pokušaj.

Kladivo 4. Konstrukcija. Kladivo se sastoji iz tri glavna dijela: metalne glave, žice i drške. 5. Glava kladiva je izrađena od punog gvožđa, mesinga ili drugog metala ne mekšeg od

mesinga ili može imati spoljni sloj izrađen od ovih metala koji pokriva jezgro od olova ili drugog čvrstog materijala. Težište glave ne smije biti pomjereno od centra glave kladiva više od 6 mm, tj. mora uravnotežiti glavu, dršku i žicu na prstenu oštrih ivica prečnika 12 mm (vidi skicu 20). Ako se koristi glava kladiva sa jezgrom od drugog materijala, ona mora biti izrađena tako da je jezgro nepomično u odnosu na ostali dio glave i da težište glave nije pomjereno više od 6 mm od centra glave kladiva.

113

Skica 20. Uređaj za kontrolu težišta glave kladiva 6. Žica kladiva mora biti izrađena od jednog nenastavljenog, pravog komada elastične

čelične žice, prečnika najmanje 3 mm, koji se ne smije značajno istezati tokom izvođenja pokušaja. Da bi se mogla pričvrstiti za ostale dijelove kladiva žica se može završavati petljom na jednom ili oba kraja. Žica treba da se poveže sa glavom kladiva na pokretan način.

7. Drška kladiva mora biti kruta i bez zglobnih veza bilo kog tipa. Ne smije se značajno istezati

tokom izvođenja pokušaja. Ukupno istezanje drške pod teretom od 3,8 kN ne smije biti veće od 3 mm. Treba da bude pričvršćena za žicu na takav način da se ne može okrenuti unutar petlje žice da bi se na taj način povećala dužina kladiva. Način povezivanja sa žicom je petlja. Ne smije se koristiti okretna veza. Drška ima simetričan oblik, a hvat drške može biti prav ili zakrivljen. Sila pucanja drške kladiva ne smije biti manja od 8 kN.

Skica 21 - drška kladiva 114

Napomena: Dozvoljena je i drugačija konstrukcija drške pod uslovom da zadovoljava zahtjeve Pravila.

8. Kladivo mora odgovarati sledećim karakteristikama: Napomena: Težina kladiva predstavlja ukupnu težinu glave kladiva, žice i drške.

Član 192 Zaštitna mreža za bacanje kladiva

1. Bacanje kladiva se izvodi iz prostora ograđenog zaštitnom mrežom (kavez) da bi se

osigurala bezbjednost gledalaca, službenih lica i takmičara. Zaštitna mreža opisana u ovim pravilima je predviđena za korišćenje na takmičenjima na kojim se i druge atletske discipline održavaju istovremeno na stadionu ili na takmičenjima van stadiona uz prisustvo gledalaca. U ostalim slučajevima, naročito na terenima za trening, mogu se koristiti i zaštitne mreže jednostavnije konstrukcije. Detaljna obavještenja i savjeti u vezi sa ovim pitanjem mogu se dobiti od nacionalnih saveza ili od kancelarije IAAF-a.

2. Zaštitna mreža mora biti projektovana, izrađena i održavana tako da zaustavi kladivo

težine 7,260 kg izbačeno brzinom od 32 metra u sekundi. Mreža treba da bude tako postavljena da onemogući da se izbačena sprava odbije nazad prema takmičaru ili preko ivice mreže. Svaki tip i konstrukcija mreže koji ispunjava zahteve iz ovog člana Pravila je dozvoljen za upotrebu.

3. Zaštitna mreža treba da bude oblika latiničnog slova U, kao što je prikazano na skici 22.

Otvor mreže treba da bude širine 6 m a na daljini od 7 m ispred centra kruga za bacanje. Krajevi otvora širokog 6 m treba da budu unutrašnja ivica pokretne mreže. Visina mreže na najnižem delu ne smije biti manja od 7 m na zadnjoj strani, i najmanje 10 m na prednjim krajevima nepokretnog dijela mreže u dužini od 2,8 m. Prilikom izrade mreže treba predvidjeti mjere kako bi se isključila mogućnost da kladivo prođe između spojeva dijelova mreže ili ispod donjeg kraja mreže.

Kladivo Žene Muškarci

mlađe juniorke

juniorke seniorke

mlađi juniori juniori seniori

Najmanja težina za takmičenje i priznavanje rekorda

3,000 kg 4,000 kg 5,000 kg 6,000 kg 7,260 kg

Obnavještenje proizvođačima - raspon težina i prečnika kugle za takmičenje

Težina od 3,005 kg 4,005 kg 5,005 kg 6,005 kg 7,265 kg

do 3,025 kg 4,025 kg 5,025 kg 6,025 kg 7,285 kg

Dužina kladiva, mjereno od unutrašnje strane drške

Najveća 1195mm 1195mm 1200mm 1215mm 1215mm

Prečnik glave kladiva

Najmanje 85mm 95mm 100mm 105mm 110mm

Najveći 100mm 110mm 120mm 125mm 130mm

115

Napomena: Zadnji kraj mreže mora biti najmanje 3,5 m udaljen od središta kruga. 4. Prednji dio zaštitne mreža čine dva pokretna krila širine 2 m, od kojih je jedno uvijek

zatvoreno. Visina ovih krila ne smije biti manja od 10 m.

Napomena (I): Lijevo krilo se koristi (zatvara) kada bacaju takmičari koji prave okret u smjeru suprotnom od smjera kretanja kazaljke sata, desno krilo kada bacaju takmičari koji prave okret u smjeru kretanja kazaljke sata. Imajući u vidu moguću potrebu da se tokom takmičenja naizmjenično koriste oba krila, zbog učešća levorukih i desnorukih bacača, bitno je da zaštitna mreža bude tako izvedena da se pomjeranje (zatvaranje i otvaranje) krila vrši jednostavno i za najkraće moguće vrijeme.

Napomena (II): Na skici je prikazan mogući “zatvoren” položaj oba krila, iako tokom takmičenja u svakom trenutku samo jedno od njih može biti u tom položaju.

Napoemna (III): Kada su u upotrebi, pokretna krila moraju biti tačno u položaju prikazanom na skici. Krila moraju biti tako napravljena da se mogu učvrstiti u “radnom” položaju. Preporučuje se da se na tlu obilježe (stalno ili privremeno) tačna mjesta krila kada su u “radnom” položaju.

Napomena (IV): Konstrukcija pokretnih krila i način njihove upotrebe može biti različit u zavisnosti od konstrukcije cele mreže (kaveza). Krila se mogu klizati duž horizontalne šine, obrtati na šarkama oko vertikalne ili horizontalne ose ili spuštati i podizati. Jedini obavezan zahtev je da ona pri udaru zaustave kladivo i da onemoguće prolazak kladiva između nepokretnog i pokretnih delova mreže.

Napomena (V): Novi tipovi mreže koji pružaju isti stepen zaštite kao goreopisani i ne proširuju “sektor opasnosti” mogu biti podneti na odobrenje IAAF-u.

5. Sama mreža može biti izrađena od užeta upredenog od prirodnih ili vještačkih vlakana ili

od srednje ili jako rastegljive čelične žice. Dozvoljena veličina otvora na mreži je 50 mm za čeličnu mrežu i 44 mm za mrežu od užeta.

Napomena: Detaljna uputstva za izradu i kontrolu zaštitne mreže mogu se naći u “Priručniku IAAF-a za atletska borilišta”.

6. Kada se ista mreža koristi za bacanje diska i bacanje kladiva, to se može izvesti na dva

načina. Najjednostavniji način je postavljanje koncentričnih krugova prečnika 2,135 m i 2,50 m tako da se ista površina kruga koristi za obje discipline. Kavez za bacanje kladiva će se koristiti za bacanje diska fiksiranjem pokretne mreže “clear of the cage opening”. Ako se koriste dva odvojena kruga unutar mreže, oni se postavljaju jedan iza drugog duž centralne linije sektora za bacanje. Rastojanje centara krugova je 2,37 m, pri čemu je krug za bacanje diska postavljen bliže otvoru mreže. Pri bacanju diska koriste se pokretna krila mreže u fiksnom položaju.

Napomena: Zadnji kraj mreže mora biti udaljen najmanje 3,5 m od središta kruga kada su u pitanju krugovi koncentrično postavljeni ili od centra kruga za bacanje kladiva kada postoje oba kruga. Kada su u pitanju bacališta i mreže izgrađene po Pravilima koja su bila na snazi pre 2004. godine, sa krugom za bacanje kladiva ispred kruga za bacanje diska, zadnji kraj mreže mora biti udaljen najmanje 3 m od centra kruga za bacanje diska (vidi član 192.4 Pravila).

116

Skica 22. Zaštitna mreža sa koncentričnim krugom za bacanje diska i kladiva (konfiguracija za bacanje kladiva).

117

Skica 23. Zaštitna mreža sa koncentričnim krugom za bacanje diska i kladiva (konfiguracija za bacanje diska).

118

Skica 24. Zaštitna mreža sa odvojenim krugovima za bacanje diska i kladiva.

7. Za goreopisanu mrežu “sektor opasnosti” iznosi približno 53º kada u istom takmičenju

učestvuju i levoruki i desnoruki bacači. Pravilno postavljanje mreže i usmjeravanje otvora mreže na borilištu je zato od suštinskog značaja za bezbjedno izvođenje takmičenja.

119

Član 193

Bacanje koplja

Takmičenje

1. (a) prilikom zaleta i izbačaja, koplje se drži za hvat jednom rukom. Baca se preko ramena ili nadlaktice ruke kojom se baca. Nikakva rotaciona ili druga neuobičajena tehnika bacanja nije dozvoljena. (b) pokušaj se smatra ispravnim samo ako pri padu vrh metalne glave koplja dotakne tlo

prije bilo kog drugog dijela koplja. (c) nijednog trenutka tokom izvođenja pokušaja, prije nego što koplje bude izbačeno u

vazduh, takmičar ne smije biti leđima okrenut luku za izbačaj.

2. Ako se koplje slomi prilikom izbačaja u vazduhu, pokušaj se neće smatrati neuspješnim pod uslovom da je pokušaj izveden u skladu sa ovim članom Pravila. Ako takmičar zbog toga izgubi ravnotežu i prekrši ovaj član Pravila, to se takođe neće smatrati neuspješnim pokušajem. U oba slučaja takmičar ima pravo da ponovi pokušaj.

Koplje 3. Konstrukcija. Koplje se sastoji iz tri glavna dijela: glave, tijela i hvata obavijenog kanapom). 4. Tijelo koplja može biti puno ili šuplje, izrađeno od metala ili drugog prikladnog materijala

tako da čini čvrstu i jedinstvenu cjelinu. Tijelo koplja ne smije imati nikakve izbočine, udubljenja, žljebove, proreze niti hrapavu površinu. Površina mora biti jednoobrazna i glatka (vidi član 188.4 Pravila).

5. Za tijelo je pričvršćena metalna glava koplja koja se završava oštrim vrhom. Glava koplja

mora biti izrađena u potpunosti od metala. Glava može imati ojačani vrh od drugog metala ili legure metala zavaren tako da je površina glave koplja jednoobrazna i glatka cijelom dužinom (vidi član 188.4 Pravila). Ugao vrha glave ne smije prelaziti ugao od 40°.

6. Hvat obuhvata težište koplja. Prečnik hvata ne smije premašiti prečnik tijela koplja za više

od 8 mm i mora biti jednak cijelom dužinom. Hvat ima očekivanu hrapavu površinu, ali ne smije imati ubore, nazupčenja ili nastavke bilo kakve vrste.

7. Koplje mora biti kružnog poprečnog presjeka cijelom svojom dužinom (vidi napomenu 1).

Tijelo koplja ima najveći prečnik u dijelu neposredno ispred hvata. Središnji deo tijela koplja, uključujući i dio obuhvaćen hvatom, mora biti cilindričnog oblika ili se blago sužavati prema zadnjem kraju, ali u tom slučaju razlika u prečniku tijela koplja neposredno ispred i neposredno iza hvata ne smije biti veća od 0,25 mm. Od hvata, koplje se postepeno sužava prema prednjem i zadnjem kraju. Suženje ka krajevima može, ali ne mora biti ravnomerno, tako da uzdužni profil koplja može biti ravan ili blago zaobljen (vidi napomenu 2). Ne smije međutim biti nikakvih naglih promjena prečnika koplja osim u dijelu neposredno iza glave i neposredno ispred i iza hvata koplja. Smanjenje prečnika u dijelu neposredno iza glave koplja ne smije biti veće od 2,5 mm i mora biti nadoknađeno postepenim povećavanjem prečnika u prvih 300 mm dužine tijela koplja.

120

Napomena (I): Iako koplje mora biti kružnog poprečnog presjeka, toleriše se razlika između najvećeg i najmanjeg prečnika presjeka od 2%. U tom slučaju srednja vrijednost prečnika mora odgovarati specifikaciji za prečnik koplja prema tabelama u nastavku.

Napomena (II): Oblik uzdužnog profila koplja može se lako provjeriti koristeći metalnu šipku

dužine od najmanje 500 mm i dva kalibraciona lista (“špijuna”) debljine 0,20 mm i 1,25 mm. Šipka će se klatiti kada je prislonjena uz zaobljene dijelove profila koplja. Kada se šipka prisloni uz bilo koji ravni dio koplja, kontakt mora biti takav da se između njih ne može uvući list debljine 0,20 mm. Ovo se ne odnosi na dio tijela koplja neposredno iza glave koplja, ali se kod koplja koje odgovara pravilima na tom mjestu ne može uvući list debljine 1,25 mm.

8. Koplje mora odgovarati sledećim karakteristikama:

Koplje Žene Muškarci

Mlađe juniorke

Juniorke i seniorke

Mlađi juniori

Juniori i seniori

Najmanja težina za takmičenje i priznavanje rekorda (zajedno sa uvijenim kanapom držača)

500 g 600 g 700 g 800 g

Obavještenje proizvođačima – raspon težina koplja za takmičenje

od 505 g 605 g 705 g 805 g

do 525 g 625 g 725 g 825 g

Ukupna dužina koplja (L0)

od 2000 mm 2200 mm 2300 mm 2600 mm

do 2100 mm 2300 mm 2400 mm 2700 mm

Rastojanje od vrha metalne glave do težišta koplja (L1)

od 780 mm 800 mm 860 mm 900 mm

do 880 mm 920 mm 1000 mm 1060 mm

Rastojanje od težišta do kraja koplja (L2)

od 1120 mm 1280 mm 1300 mm 1540 mm

do 1320 mm 1500 mm 1540 mm 1800 mm

Dužina metalne glave koplja (L3)

od 220 mm 250 mm 250 mm 250 mm

do 270 mm 330 mm 330 mm 330 mm

Dužina hvata (od konopca) (L4)

od 135 mm 140 mm 150 mm 150 mm

do 145 mm 150 mm 160 mm 160 mm

Prečnik ispred hvatališta koplja (D0)

od 20 mm 20 mm 23 mm 25 mm

do 24 mm 25 mm 28 mm 30 mm

121

9. Koplje ne smije imati nikakve pokretne dijelove ili dodatke koji bi tokom izvođenja pokušaja mogli mijenjati položaj težišta ili aerodinamičke karakteristike koplja.

10. Glava koplja se završava šiljkom čije ivice zaklapaju ugao ne veći od 40º. Prečnik glave

koplja, u tački udaljenoj 150 mm od vrha, ne smije prelaziti 80% od najvećeg prečnika tijela koplja. U tački koja se nalazi na sredini između vrha metalne glave i težišta koplja, prečnik tijela koplja ne smije prelaziti 90% od najvećeg prečnika tijela koplja.

11. Tijelo koplja se postepeno sužava prema zadnjem kraju, tako da prečnik koplja u tački

koja se nalazi na sredini između težišta i zadnjeg kraja koplja ne smije biti manji od 90% od najvećeg prečnika tijela koplja. U tački udaljenoj 150 mm od zadnjeg kraja koplja, presjek ne smije biti manji od 40% od najvećeg prečnika tijela koplja. Prečnik koplja na njegovom zadnjem kraju ne smije biti manji od 3,5 mm.

Skica 25. Dimenzije koplja.

Koplje za međunarodna takmičenja

Dužina (u mm) Prečnici ( u mm) Maks. Min.

L0 Ukupna dužina D0 Isperd hvata - -

L1 Od vrha do težišta D1 Iza hvata - do 0,25mm

½ L1 Polovina L1 D2 150 mm od vrha 0,8 D0 -

L2 Od kraja do težišta D3 Zadnji dio glave - -

½ L2 Polovina L2 D4 Iza glave - D3-2,5mm

L3 Glava D5 Na polovini rastojanja između vrha i težišta 0,9 D0 -

L4 Hvat D6 Hvat D0+8mm -

D7 Na polovini rastojanja između kraja i težišta - 09 D0

D8 150 mm od kraja - 04 D0

Polovina težišta je na hvatu L1 i L2 D9 Kraj tijela - 3,5 mm

Napomena: Sve mjere mjerenja su najmanje 0,1 mm

122

DEO V – VIŠEBOJI

Član 200 Takmičenje u višebojima

Discipline mlađih juniora, juniora i seniora (petoboj i desetoboj) 1. Petoboj se sastoji od pet disciplina koje se održavaju u jednom danu po sledećem

redosledu: skok udalj, bacanje koplja, 200 m, bacanje diska, 1500 m. 2. Desetoboj muškaraca mlađih juniora, juniora i seniora se sastoji od deset disciplina koje se

održavaju u dva uzastopna dana po sledećem redosledu: Prvi dan: 100 m, skok udalj, bacanje kugle, skok uvis, 400 m; Drugi dan: 110 m prepone, bacanje diska, skok motkom, bacanje koplja, 1500 m.

Discipline juniorki i seniorki (sedmoboj i desetoboj) 3. Sedmoboj se sastoji od sedam disciplina koje se održavaju u dva uzastopna dana po

sledećem redosledu: Prvi dan: 100 m prepone, skok uvis, bacanje kugle, 200 m. Drugi dan: skok udalj, bacanje koplja, 800 m. 4. Desetoboj žena se sastoji od deset disciplina koje se održavaju u dva uzastopna dana po

sledećem redosledu: Prvi dan: 100 m, bacanje diska, skok motkom, bacanje koplja, 400 m; Drugi dan: 100 m prepone, skok udalj, bacanje kugle, skok uvis, 1500 m.

Discipline mlađih juniorki (samo sedmoboj) 5. Sedmoboj mlađih juniorki se sastoji od sedam disciplina koje se održavaju u dva uzastopna

dana po sledećem redosledu: Prvi dan: 100 m prepone, skok uvis, bacanje kugle, 200 m. Drugi dan: skok udalj, bacanje koplja, 800 m.

Opšte odredbe 6. Kada god je to moguće, za svakog takmičara vremenski razmak između završetka jedne

discipline i početka naredne ne treba da bude manji od 30 minuta. Kada je to moguće, razmak između završetka poslednje discipline prvog dana i početka prve discipline drugog dana takmičenja treba da bude najmanje 10 sati. Odluku o ovome donosi glavni sudija za višeboje.

123

7. Tehnički delegat ili glavni sudija za višeboje određuje sastav grupa za svaku pojedinu disciplinu višeboja osim za poslednju. Grupe se prave tako da se takmičari sa sličnim rezultatima nalaze u istoj grupi. U grupi se nalazi po mogućnosti pet ili više takmičara, a nikada manje od tri takmičara. Ako zbog satnice takmičenja grupe nije moguće napraviti na gore navedeni način, grupe se mogu praviti od takmičara koji su spremni pošto su završili prethodnu disciplinu višeboja. U poslednjoj disciplini višeboja, grupe se određuju prema plasmanu takmičara poslije pretposljednje discipline, tako da vodeći takmičari poslije pretposlednje discipline nastupaju u posljednjoj grupi. Tehnički delegat ili glavni sudija za višeboje ima pravo da promjeni sastav bilo koje grupe ako smatra da za to postoje opravdani razlozi.

8. Pravila IAAF-a za svaku pojedinačnu disciplinu primjenjuju se i u višeboju uz sledeće

izuzetke:

(a) u skoku udalj i svim disciplinama bacanja svaki takmičar ima pravo na tri pokušaja;

(b) u slučaju kada se ne koriste uređaj za automatsko mjerenje vremena i foto finiš, vrijeme svakog takmičara mjere nezavisno jedan od drugog tri mjerioca vremena;

(c) u disciplinama trčanja, u svakom pokušaju, dozvoljava se samo jedan pogrešan start

bez diskvalifikacije takmičara koji je to učinio. Svakog takmičara koji načini sledeći pogrešan start, starter će diskvalifikovati (vidi član 162.7 Pravila);

Napomena (I): Na takmičenjima u ASCG poslije prvog pogrešnog starta u trci, sudije

pokazuju žuto-crni karton takmičaru koji je pogrešio a i svim ostalim takmičarima, kao upozorenje da svaki naredni pogrešan start povlači isključenje iz trke (diskvalifikaciju).

(d) u skoku uvis i u skoku sa motkom, svako podizanje letvice će biti jednako u toku

takmičenja: 3 cm u skoku uvis i 10 cm u skoku sa motkom. 9. U svakoj pojedinačnoj disciplini može biti korišćen samo jedan način mjerenja vremena.

Međutim, u slučajevima postizanja rekorda, rezultat mjeren automatskim i foto-finiš uređajem će biti prihvaćen čak i kada na taj način nisu mjereni rezultati ostalih takmičara u disciplini.

10. Takmičaru koji se ne pojavi na startu trke ili ne napravi bar jedan pokušaj u disciplinama

skokova i bacanja neće biti dozvoljen nastup u narednoj disciplini višeboja, jer se smatra da je on odustao od daljeg takmičenja. U konačnom redosledu on neće imati bodove niti plasman. Takmičar koji odluči da odustane od daljeg nastupa u višeboju mora o tome odmah obavijestiti glavnog sudiju za višeboje.

11. Bodovi u višeboju se dobijaju na osnovu rezultata postignutih u svakoj disciplini,

preračunatih pomoću važećih višebojskih tablica IAAF-a. Takmičarima se posle svake discipline saopštava broj bodova osvojenih u svakoj disciplini posebno i ukupni zbir do tog trenutka osvojenih bodova. Pobjednik takmičenja je takmičar koji ukupno osvoji najveći broj bodova.

124

Jednaki rezultati 12. Ako dva (i više) takmičara imaju isti broj bodova pri određivanju bilo kog mjesta,

primjenjuje se sledeća procedura da bi se razrešila ta jednakost:

(a) više mjesto će zauzeti takmičar koji je u većem broju disciplina osvojio više bodova nego drugi učesnik (učesnici) sa istom konačnom sumom bodova;

(b) ako primjena člana 200.12 (a) ne razriješi problem jednakih rezultata, više mjesto će

zauzeti takmičar koji je sakupio najviše bodova u jednoj disciplini;

(c) ako primjena člana 200.12 (b) takođe ne razriješi problem jednakih rezultata, više mjesto će zauzeti takmičar sa najvećim brojem bodova u drugoj disciplini, itd.;

(d) ako se jednakost kao i prije ne razriješi u skladu sa članom 200.12 (c), treba da se

prizna jednakost rezultata. Napomena: Član 200.12 (a) se ne može primijeniti kada više od dva takmičara imaju

jednake rezultate.

125

DEO VI - TAKMIČENJA U DVORANI

Član 210 Primjena pravila za takmičenja na otvorenom na takmičenja u dvorani

Uzimajući u obzir sledeće izuzetke, navedene u Delu VI i pravila za mjerenje vjetra definisana članovima 163 i 184 Pravila, pravila održavanja takmičenja na otvorenom (Delovi I-V) moraju da se primjenjuju i za vrijeme takmičenja u dvorani.

Član 211 Pokrivena atletska borilišta (dvorane)

1. Borilište mora biti potpuno zatvoreno sa svih strana i pod krovom. Mora biti obezbijeđeno

osvjetljenje, grejanje i ventilacija koji omogućavaju prikladne uslove za održavanje takmičenja.

2. Dvorana treba da sadrži kružnu stazu; pravu stazu za sprint i preponske trke i zaletišta i

doskočišta za discipline skokova. Dvorana treba da sadrži i krug i sektor za bacanje kugle, postavljene bilo kao stalne ili privremene instalacije. Staza i sva navedena borilišta moraju odgovarati uslovima iz "Priručnik IAAF-a za atletska borilišta".

3. Sve staze, zaletišta i odskočišta moraju biti prekriveni sintetičkim materijalom koji može

dobro da prihvata eksere sprinterica dužine 6 mm. Dozvoljeno je i korišćenje sintetičkih podloga druge debljine, i u tom slučaju organizator mora obavijestiti takmičare o dozvoljenoj dužini eksera sprinterica (vidi član 143.4 Pravila). Dvoranska takmičenja iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila treba da se održavaju samo na borilištima koje imaju važeći sertifikat IAAF-a za takmičenja u dvorani. Preporučuje se da se, kada su takva borilišta dostupna, i takmičenja iz člana 1.1 (d), (e), (g), (h), (i) i (j) Pravila takođe održavaju na borilištima koja imaju važeći sertifikat IAAF-a za takmičenja u dvorani.

4. Podloga na koju se postavlja sintetička površina na stazama i zaletištima može biti stalna

(npr. betonska) ili privremena (npr. od dasaka ili panela montiranih na poprečne grede). Koliko god je to tehnički moguće, staze i zaletišta moraju imati istu elastičnost na celoj svojoj površini i ne smeju sadržati nikakve “skočne površine”. Provera elastičnosti zaletišta u zoni odraza za skokove vrši se pre svakog takmičenja.

Napomena (I): “Skočna površina” je površina namjerno konstruisana tako da pruži

dodatnu pomoć takmičarima. Napomena (II): “Priručnik IAAF-a za atletska borilišta”, koji se može dobiti u kancelariji

IAAf-a ili skinuti sa njihovog sajta, sadrži detaljna i precizna uputstva za projektovanje i izgradnju pokrivenih atletskih borilišta uključujući dijagrame za mjerenje i označavanje staza.

Napomena (III): Standardni formulari “Zahtev za sertifikatciju objekata” i “ Izvještaj o

mjerama objekta” mogu se dobiti u kancelariji IAAF-a ili skinuti sa sajta IAAF-a

126

Član 212 Prava staza

1. Najveći dozvoljeni poprečni nagib staze je 1:100 (1%), osim ako postoje specijalne

okolnosti koje opravdavaju da IAAF odobri izuzetak od ovoga, najveći dozvoljeni pad u smjeru trčanja u bilo kojoj tački je 1:250 (0,4%), s tim da ukupni pad ne smije prelaziti 1:1000 (0,1%).

Staze 2. Na pravom delu staze treba da bude najmanje 6, a najviše 8 staza, svaka oivičena sa

obe strane belom linijom širine 5 cm. Sve staze moraju biti širine 1,22 m ± 1 cm, pri čemu je u širinu svake staze uračunata i bela linija koja je oivičava sa desne strane.

Napomena: Kada su u pitanju staze izgrađene pre 1. januara 2004. godine, svaka staza

može imati maksimalnu širinu od 1,25 m.

Start i cilj 3. Prostor iza linije starta u dužini od najmanje 3 m mora biti potpuno slobodan. Potpuno

slobodan mora biti i prostor iza linije cilja u dužini od najmanje 10 m. Kraj tog prostora mora biti obezbjeđen na odgovarajući način tako da se omogući bezbjedno zaustavljanje takmičara poslije prolaska kroz cilj.

Napomena: Najozbiljnije se preporučuje da dužina slobodnog prostora iza linije cilja

bude najmanje 15 m.

Član 213 Kružna staza

1. Uobičajena i najpogodnija dužina kružne staze je 200 m. Staza se sastoji od dva paralelna

prava dijela i dve krivine koje mogu biti pod nagibom, a čiji poluprečnici bi trebalo da budu jednaki. Staza je sa unutrašnje strane oivičena ivičnjakom od pogodnog materijala, visine i širine od približno 5 cm ili bijelom linijom širine 5 cm. Spoljna ivica ivičnjaka ili linije čini unutrašnju ivicu prve staze. Unutrašnja ivica ivičnjaka ili linije mora biti horizontalna cijelom dužinom, sa najvećim dozvoljenim padom od 1:1000 (0,1%). Ivičnjak na dva prava dijela staze može biti izostavljen i zamijenjen bijelom linijom širine 5 cm.

Staze 2. Na kružnom dijelu staze treba da bude najmanje 4, a najviše 6 staza. Nominalna širina

staze treba da bude od 0,90 m do 1,10 m, uključujući liniju staze s desne strane. Sve staze treba da budu jednake širine uz dozvoljeno odstupanje ± 0,01 m od stvarne širine. Staze se odvajaju jedna od druge bijelim linijama širine 5 cm.

127

Krivine 3. Ugao nagiba kod svih staza na krivini a posebno na pravom dijelu, mora da bude isti u

bilo kom poprečnom presjeku staze. Pravi dio kružne staze može da bude bez nagiba ili da ima maksimalni nagib 1:100 (1%) u odnosu na unutrašnju stazu. Da bi se olakšao prelazak sa horizontalne prave staze na nagnutu krivinu, može da se napravi postepeni horizontalni prelaz. Osim toga treba da postoji i vertikalni prelaz.

Obeležavanje unutrašnje ivice staze 4. U slučajevima kada je unutrašnja ivica staze obilježena bijelom linijom, ona mora biti

dodatno označena kupama ili zastavicama. Visina kupa mora biti najmanje 20 cm. Zastavice su veličine 25 cm ×20 cm, visine najmanje 45 cm i postavljene pod uglom od 60º prema unutrašnjem dijelu terena. Kupe i zastavice se postavljaju tako da se ivica kupe ili drška zastavice nalaze na ivici bijele linije koja je bliže stazi. Kupe i zastavice se postavljaju na rastojanju ne većem od 1,5 m u krivini i ne većem od 10 m u pravom dijelu staze.

Napomena: Najozbiljnije se preporučuje da se sva takmičenja pod direktnom

kontrolom IAAF-a održavaju samo u dvoranama sa stazom sa ivičnjakom.

Član 214 Start i cilj na kružnom delu staze

1. Detaljna tehnička uputstva za izgradnju i obilježavanje staza dužine 200 m sa nagnutim

krivinama su data u “Priručniku IAAF-a za atletska borilišta”. Ovdje su data samo osnovna uputstva koja moraju biti poštovana.

Osnovni zahtevi 2. Start i cilj trke obilježavaju se bijelom linijom, širine 5 cm, povučenom pod pravim uglom na

linije koje oivičavaju staze u pravom dijelu staze, ili duž linije poluprečnika za dijelove staze u krivini.

3. Kad god je to moguće, treba da postoji samo jedna linija cilja za sve discipline trčanja. Cilj

mora biti na pravom dijelu staze i tako postavljen da dužina pravog dijela staze prije njega bude što je moguće veća.

4. Osnovni zahtjev kada je u pitanju postavljanje linije starta, bila ona prava, zakrivljena ili da

je u pitanju stepenasti start je, da svi takmičari koristeći najkraću dozvoljenu putanju prelaze isto rastojanje do cilja trke.

5. Start trke (kao i mjesta izmene palice u trkama štafeta) kada god je to moguće ne treba

postavljati na mjestu najvećeg nagiba staze.

128

Izvoćenje trke 6. (a) trke do zaključno 300 m, uključujući i 300 m, trče se cijelom dužinom u odvojenim

stazama.

(b) u trkama dužim od 300 m a kraćim od 800 m, takmičari startuju i trče u odvojenim stazama do obilježene linije na izlasku iz druge krivine.

(c) u trkama na 800 m može svaki takmičar da trči u svojoj stazi, ili najviše dva takmičara

da trče u istoj stazi, ili se može koristiti start u dvije grupe, po mogućnosti koristeći staze 1 i 4. U ovim slučajevima takmičari mogu da napuste svoje staze, ili oni takmičari koji trče u spoljašnjoj grupi mogu da se pridruže unutrašnjoj grupi, samo poslije obilježene linije ("linije ulaska") na kraju prve krivine, ili ako je trka sa dve krivine na stazi, na kraju druge krivine.

(d) u trkama dužim od 800 m takmičari kreću iza jedinstvene linije povučene lučno preko staze ili startuju grupno. Ako se koristi grupni start, ta linija bi trebalo da bude na kraju bilo prve ili druge krivine.

Ako takmičar ne poštuje ovaj član, biće diskvalifikovan. “Linija ulaska” treba da bude lučna linija povučena poslije svake krivine, široka 5 cm, preko svih staza sem staze 1. Da bi takmičari lakše uočili lučnu liniju poslije koje je dozvoljen ulazak u unutrašnju stazu, na bijelu liniju koja oivičava svaku stazu, a neposredno prije “linije ulaska”, postavljaju se kupe ili prizme, po mogućnosti različite boje od boje “linije ulaska” i linije staza, sa osnovom veličine 5 × 5 cm i ne više od 15 cm.

Napomena (I): Osim ako su u pitanju takmičenja iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila, zemlje učesnice u takmičenju mogu se dogovoriti da se u trci na 800 m ne primenjuje start u odvojenim stazama.

Napomena (II): U dvoranama sa manje od 6 staza može se koristiti grupni start, u skladu sa članom 162.10 Pravila, da bi se omogućio nastup šest takmičara.

Linije starta i cilja na stazi dužine 200 m 7. Startna linija u prvoj stazi treba da bude na pravom delu staze. Njen položaj se određuje

tako da linija starta za najudaljenije startno mjesto u spoljnoj stazi pri stepenastom startu (trke na 400 m) bude u takvom položaju da ugao nagiba bude manji od 12°.

Linija cilja se za sve trke na kružnoj stazi postavlja u produžetku linije starta u prvoj stazi, tako što se povlači preko staze pod pravim uglom u odnosu na linije koje oivičavaju staze.

Član 215 Raspoređivanje, žrebanje u kvalifikacijskim trkama

Kvalifikacione trke

1. Na takmičenjima u dvorani se, osim u izuzetnim slučajevima, koristi sledeća šema za

određivanje broja krugova u kvalifikacijama, broja grupa u svakom krugu kvalifikacija, kao i za određivanje načina napredovanja takmičara (po plasmanu i po vremenu) u sledeći krug takmičenja:

129

60 m, 60 m prepone

Prijavljeno takmičara

1.Krug kvalifikacija 2.Krug kvalifikacija Polufinale

Broj grupa

Po plasmanu

Po vremenu

Broj grupa

Po plasmanu

Po vremenu

Broj grupa

Po plasmanu

Po vremenu

9-16 2 3 2

17-24 3 2 2

25-32 4 3 4 2 4

33-40 5 4 4 3 2 2

41-48 6 3 6 3 2 2

49-56 7 3 3 3 2 2

57-64 8 2 8 3 2 2

65-72 9 2 6 3 2 2

73-80 10 2 4 3 2 2

200 m, 400 m, 800 m, 4×200 m, 4×400 m

Prijavljeno takmičara

1.Krug kvalifikacija 2.Krug kvalifikacija Polufinale

Broj grupa

Po plasmanu

Po vremenu

Broj grupa

Po plasmanu

Po vremenu

Broj grupa

Po plasmanu

Po vremenu

7-12 2 2 2

13-18 3 3 3 2 3

19-24 4 2 4 2 3

25-30 5 2 2 2 3

31-36 6 2 6 3 2

37-42 7 2 4 3 2

43-48 8 2 2 3 2

49-54 9 2 6 4 3 2 3

55-60 10 2 4 4 3 2 3

1500 m

Prijavljeno takmičara

1.Krug kvalifikacija 2.Krug kvalifikacija Polufinale

Broj grupa

Po plasmanu

Po vremenu

Broj grupa

Po plasmanu

Po vremenu

Broj grupa

Po plasmanu

Po vremenu

12-18 2 3 3

19-27 3 2 3

28-36 4 2 1

37-45 5 3 3 2 3 3

46-54 6 2 6 2 3 3

55-83 7 2 4 2 3 3

130

3000 m

Prijavljeno takmičara

1.Krug kvalifikacija

Broj grupa

Po plasmanu

Po vremenu

16-24 2 4 4

25-36 3 3 3

37-48 4 2 4

Napomena (I): Navedena šema se primjenjuje samo za takmičenja u dvoranama sa šest

kružnih i/ili osam staza po pravcu. Napomena (II): Na svjetskim dvoranskim prvenstvima se u tehničkim propozicijama mogu

odrediti i drugačije šeme.

Žrijebanje staza 2. Za sve discipline trčanja, osim trke na 800 m, koje se izvode u potpunosti ili dijelom u

odvojenim stazama oko krivine, gdje postoje uzastopni krugovi kvalifikacija, žrebanje staza se izvodi na sledeći način:

(a) žrijeb za dvoje najbolje rangiranih takmičara ili ekipa, za određivanje mjesta u dvije

spoljne staze;

(b) žrijeb za treće i četvrto rangirane takmičare ili ekipe, za određivanje mjesta u dvije naredne staze prema unutrašnjem dijelu dvorane;

(c) žrijeb za ostale takmičare ili ekipe, za određivanje mjesta u preostalim unutrašnjim stazama.

Gore pomenuto rangiranje takmičara se vrši na sledeći način:

(d) za prvi krug kvalifikacija, takmičari se rangiraju na osnovu rezultata postignutih u naznačenom periodu prije početka takmičenja;

(e) za naredni krug takmičenja i finale, takmičari se rangiraju po kriterijumu navedenom u članu 166.3 (b), (i) Pravila.

3. Za sve ostale discipline, raspored staza se određuje žrijebom u skladu sa članovima 166.4 i 166.5 Pravila.

Član 216 Odjeća, obuća i takmičarski brojevi

Dužina diela eksera koji viri iz đona ili pete ne smije prelaziti 6 mm (ili koliko zahtjeva organizator) i maksimalnim dimenzijama u skladu sa članom 143.4 Pravila.

131

Član 217 Trke sa preponama

1. Trke sa preponama se održavaju na pravoj stazi na dužinama od 50 m i 60 m. 2. Karakteristične vrijednosti za trke sa preponama:

Muškarci Žene

mlađi juniori juniori seniori mlađe

juniorke juniorke i seniorke

Visina prepona 0,914m 0,991m 1,067m 0,762m 0,838m

Dužina staze 50m / 60m

Broj prepona 4 / 5

Rastojanje: Od starta do prve

prepone 13,72m 13,00m

Između prepona 9,14m 8,50m Od poslednje prepone

do cilja 8,86m / 9,72m 11,50m/ 13,00m

Član 218 Trke štafeta

Izvođenje trke

1. U trci štafeta 4×200 m, takmičari trče prvu dionicu kao i prvu krivinu druge dionice do

najbliže ivice linije ulaza definisane u članu 214.6 Pravila u odvojenim stazama. Član Pravila 170.18 se ne primjenjuje na trke u dvorani, zato se ne dozvoljava drugom, trećem i četvrtom takmičaru da počnu trku izvan granica svoje zone za izmjenu štafete, nego treba da počnu trku unutar te zone.

2. Trka štafeta 4×400 m se izvodi u skladu sa članom 214.6 (b) Pravila. 3. Trka štafeta 4×800 m se izvodi u skladu sa članom 214.6 (c) Pravila. 4. Trkači treće i četvrte deonice u štafeti 4×200 m, trkači druge, treće i četvrte deonice u

štafeti 4×400 m i 4×800 m se, po instrukcijama za to određenog sudije, postavljaju u poziciju za prijem palice po istom redosledu (od unutrašnjeg ka spoljnom delu staze) kojim trkači njihovih ekipa ulaze u poslednju krivinu. Pošto takmičari koji nailaze prođu ovo mjesto, takmičari koji primaju palicu ne smiju više mijenjati svoj položaj na početku zone za izmjenu palice. Ako takmičar ne poštuje ovo pravilo, njegov tim će biti diskvalifikovan.

Napomena: Zbog užih staza, mogućnost sudara i nenamjernog ometanja takmičara u

dvorani je mnogo veća nego u odgovarajućim trkama na otvorenom. Zato se, kad god je to moguće, preporučuje ostavljanje praznih staza između staza dodjeljenih ekipama.

132

Član 219 Skok uvis

Zaletište

1. Kada se za zaletište koriste prenosne tvrde strunjače, sva pravila u vezi sa padom zaletišta

i regiona odraza odnose se na gornju površinu strunjače. 2. Takmičar može početi zalet sa nagnutog dijela kružne staze, ali poslednjih 15 m zaleta

mora biti izvedeno sa dijela zaletišta čije karakteristike odgovaraju članovima 182.3, 182.4 i 182.5 Pravila.

Član 220 Skok motkom

Zaletište

Takmičar može početi zalet sa nagnutog dijela kružne staze, ali poslednjih 40 metara zaleta mora biti izvedeno sa dijela zaletišta čije karakteristike odgovaraju članovima 183.6 i 183.7 Pravila.

Član 221 Horizontalni skokovi - skok udalj i troskok

Zaletište

Takmičar može početi zalet sa nagnutog dijela kružne staze, ali poslednjih 40 metara zaleta mora biti izvedeno sa dijela zaletišta čije karakteristike odgovaraju članovima 184.1 i 184.2 Pravila.

Član 222 Bacanje kugle

Sektor za bacanje

1. Sektor za bacanje kugle mora biti izrađen od materijala na kome kugla pri padu ostavlja

jasan otisak ali koji smanjuje u najvećoj mogućoj mjeri odskakivanja kugle. 2. Da bi se obezbjedila sigurnost gledalaca, takmičara i službenih lica, sektor za bacanje

kugle mora biti ograđen sa sve tri strane odgovarajućom zaštitnom ogradom i/ili zaštitnom mrežom, koje treba da se nalaze što je moguće bliže krugu, u skladu sa zahtjevima. Preporučena minimalna visina mreže treba da bude 4 m i dovoljno čvrsta da zaustavi kuglu u letu ili posle odskakivanja od podloge.

3. Imajući u vidu ograničeni prostor u zatvorenim borilištima, može se dogoditi da ne postoje

uslovi za postavljanje punog sektora od 34,92º unutar zaštitne mreže. U takvim slučajevima primjenjuju se sledeći uslovi:

133

(a) zaštitna ograda na kraju sektora se postavlja najmanje 50 cm iza daljine važećeg

svetskog rekorda u bacanju kugle za muškarce ili žene;

(b) sektorske linije sa obe strane se povlače simetrično u odnosu na centralnu osu sektora od 34,92 º;

(c) sektorske linije mogu biti povučene radijalno iz centra kruga gradeći puni sektor od

34.92º ili mogu biti povučene paralelno jedna drugoj i osi sektora od 34.92º. Rastojanje između paralelnih sektorskih linija ne smije biti manje od 9 m.

Konstrukcija kugle 4. Zavisno od tipa površine sektora (vidi član 222.1 Pravila), kugla može biti klasične

konstrukcije (izrađena od punog metala ili sa metalnim omotačem oko jezgra od odgovarajućeg tvrdog materijala) ili sa mekim plastičnim ili gumenim omotačem oko odgovarajućeg čvrstog jezgra. U istom takmičenju može biti korišćen samo jedan od ova dva tipa sprave.

Kugla klasične konstrukcije 5. Kugla klasične konstrukcije mora odgovarati karakteristikama iz člana 188.4 i 188.5 Pravila

za kugle koje se koriste na takmičenjima na otvorenom.

Kugla sa mekim omotačem 6. Ovakva kugla ima mek plastični ili gumeni omotač oko odgovarajućeg jezgra, tako da pri

padu ne izaziva oštećenja uobičajene podloge sportskih dvorana. Mora biti sfernog oblika i glatke površine. Udubljenja ne smiju prelaziti 1,6 μm, odnosno mora imati broj hrapavosti N7 ili manje.

7. Kugla mora odgovarati sledećim karakteristikama:

Kugla Žene Muškarci

Najmanja težina za takmičenje i priznavanje rekorda: 4,000 kg 7,260 kg

Obaveštenje proizvođačima – raspon težina kugle za takmičenje: 4,005 – 4,025 kg 7,265 – 7,285 kg

Najmanji prečnik 95 mm 110 mm Najveći prečnik 130 mm 145 mm

134

Član 223 Višeboji

Mlađi juniori, juniori i seniori (petoboj) 1. Petoboj se sastoji od pet disciplina koje se održavaju u jednom danu po sledećem

redosljedu:

60 m prepone, skok udalj, bacanje kugle, skok uvis, 1000 m.

Mlađi juniori, juniori i seniori (sedmoboj) 2. Sedmoboj se sastoji od sedam disciplina koje se održavaju u dva uzastopna dana po

sledećem redosljedu:

Prvi dan: 60 m, skok udalj, bacanje kugle, skok uvis. Drugi dan: 60 m prepone, skok motkom, 1000 m.

Mlađe juniorke, juniorke i seniorke (petoboj) 3. Petoboj se sastoji od pet disciplina koje se održavaju u jednom danu po sledećem

redosljedu:

60 m prepone, skok uvis, bacanje kugle, skok udalj, 800 m.

Odrećivanje grupa 4. U grupi se nalaze po mogućnosti četiri ili više takmičara, a nikada manje od tri takmičara.

135

DEO VII - DISCIPLINE TAKMIČARSKOG HODANJA

Član 230 Takmičarsko hodanje

Dužine staze

1. Standardne dužine za trke takmičarskog hodanja su:

u dvorani: 3000 m, 5000 m na otvorenom: 5 km, 10 km, 20 km, 50 km.

Definicija takmičarskog hodanja 2. Takmičarsko hodanje je napredovanje koracima izvedeno tako da nijednog trenutka

tokom trke ne dolazi do, golim okom vidljivog, gubitka kontakta takmičara sa tlom. Noga kojom se napreduje mora biti opružena (nesavijena u kolenu) od trenutka prvog kontakta sa tlom do trenutka kada dođe u vertikalan položaj.

Sućenje 3. (a) sudije za takmičarsko hodanje biraju između sebe šefa sudija, ukoliko ovaj nije ranije

određen;

(b) sve sudije rade samostalno, prema ličnom utisku i procjeni koja se zasniva na posmatranju golim okom;

(c) na takmičenjima iz člana 1.1 (a) Pravila sve sudije moraju biti sa liste sudija za hodanje

IAAF-a. Na takmičenjima iz člana 1.1 (b), (c), (e),(f), (g) i (j) Pravila, sve sudije moraju biti sa liste sudija za hodanje IAAF-a ili sa liste sudija za hodanje kontinentalne asocijacije;

(d) na takmičenjima koja se održavaju na putu treba da bude najmanje 6 a najviše 9

sudija, uključujući šefa sudija;

(e) na takmičenjima koja se održavaju na stadionu treba da bude šest sudija, uključujući šefa sudija;

(f) na takmičenjima iz člana 1.1 (a) Pravila, samo po jedan sudija (isključujući šefa sudija) iz svake zemlje može suditi u disciplini takmičarskog hodanja.

Šef sudija 4. (a) na takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c), (d) i (f) Pravila, šef sudija ima ovlašćenje da

diskvalifikuje takmičara u posljednjih 100 m trke u slučaju kada način hodanja takmičara nije u skladu sa odredbama člana 230.2 Pravila, bez obzira na broj crvenih kartona za tog takmičara koji je do tog trenutka proslijeđen šefu sudija. Takmičaru koji je diskvalifikovan po tom osnovu od strane šefa sudija biće dozvoljeno da završi trku. Šef sudija ili njegov

136

pomoćnik treba da obavijeste takmičara o diskvalifikaciji pokazivanjem crvene palice kad im se ukaže prva mogućnost čim takmičar završi trku;

(b) šef sudija tokom održavanja discipline ima ulogu kontrolora i deluje kao sudija samo u

posebnim situacijama navedinim u članu 230.4 (a) Pravila. Na takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila, dva ili više pomoćnika šefa sudija treba da budu određena. Pomoćnici šefa sudija pomažu samo pri vođenju evidencije u vezi sa diskvalifikacijom takmičara i ne mogu na takmičenju imati ulogu sudija za hodanje;

(c) na takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila, određuje se službeno lice koje

rukovodi tablom za evidenciju opomena, kao i službeni evidentičar šefa sudija.

Žuti karton 5. Takmičar će biti opomenut kada, zbog svog načina hodanja, dođe u opasnost da naruši

pravila hodanja iz člana 230.2 Pravila. Takmičar se obavještava o izrečenoj opomeni pokazivanjem žute tablice sa simbolom prekršaja na obe strane. Jedan sudija ne može dva puta opomenuti istog takmičara na opasnost da učini isti prekršaj pravila. Poslije završetka discipline sudija obavještava šefa sudija o izdatim upozorenjima.

Znak za gubitak kontakta Znak za savijeno koleno

Žuta tablica sa oznakama za nepravilan način hodanja

Crveni karton 6. Ako sudija tokom bilo kog dijela takmičenja zaključi da takmičar narušava član 230.2

Pravila pokazujući vidan gubitak kontakta sa tlom ili savijajući koleno, on će poslati šefu sudija crveni karton za dotičnog takmičara.

Diskvalifikacija 7. (a) osim po uslovima člana 230.7 (c) Pravila, kada šefu sudija od strane troje sudija stignu

tri crvena kartona za istog takmičara, takmičar je diskvalifikovan. Šef sudija ili pomoćnik šefa sudija obavještava takmičara o diskvalifikaciji pokazivanjem crvene tablice. Neobavještavanje takmičara o diskvalifikaciji međutim nije razlog za neizvršenje diskvalifikacije.

137

(b) na takmičenjima koja se odvijaju u skladu sa članom 1.1 (a), (b), (c) ili (e), takmičar ni

u kakvim okolnostima ne može biti diskvalifikovan na osnovu odluka dvoje sudija iz iste zemlje.

(c) zona čekanja (Pit Lane) treba da se koristi za sve trke gde propozicije za takmičenje

tako određuju i mogu se koristiti za ostale trke, što treba da odredi odgovarajuće upravno tijelo ili organizator. U takvim slučajevima, od takmičara će se zahtijevati da uđe u zoni čekanja i tu ostane zahtijevano vrijeme (određeno propozicijama ili odlukom organizatora) onda kada dobije tri crvena kartona i kada mu to savjeetuje šef sudija ili neko ko ga predstavlja. Ako, u bilo kom trenutku, takmičar primi dodatni crveni karton od sudije koji nije jedan od ona tri koja su mu već dodijelila crveni karton, on će biti diskvalifikovan. Šef sudija će diskvalifikovati takmičara koji ne uđe u zonu čekanja kada se to od njega zahtijeva, ili ostane tamo duže nego što treba.

(d) u takmičenju na stadionu, diskvalifikovani takmičar mora odmah napustiti atletsku stazu, a u takmičenjima na putu takmičar mora odmah skinuti takmičarske brojeve i napustiti trasu trke. Protiv takmičara koji ne postupi u skladu sa ovom odredbom, u skladu sa uputstvima datim u članu 230.7 (c) da takmičar uđe i ostane zahtijevani period vremena u zoni čekanja, mogu se pokrenuti disciplinske mjere u skladu sa članom 145.2 Pravila.

(e) jedna ili više tabli za evidenciju crvenih kartona se postavlja uz stazu i u blizini cilja, kako bi takmičari bili blagovremeno obaviješteni o broju crvenih kartona za svakog takmičara koji su prosljeđeni šefu sudija. Na tabli se obilježava i vrsta prekršaja takmičara koja je dovela do crvenog kartona.

(f) na takmičenjima iz člana 1.1 (a) Pravila sudije moraju imati na raspolaganju ručnu elektronsku komunikacionu opremu za prenošenje obavještenja o crvenim kartonima evidentičaru šefa sudija i rukovodiocu table za opomene. Na ostalim takmičenjima, u kojima se ne koristi takva oprema, šef sudija će odmah po završetku takmičenja obavjestiti glavnog sudiju o takmičarima koji su diskvalifikovani po članovima 230.4 (a), 230.7 (a) ili 230.7 (c), navodeći takmičarski broj, vrijeme kada kada se desio prekršaj i kada je objavljen. Isto važi i za takmičare koji dobiju crveni karton.

Start trke u hodanju 8. Znak za start trke u hodanju daje se pucnjem pištolja. Komande na startu su iste kao za

trke duže od 400 m na stadionu (član 162.2 (b) Pravila). Kod trka sa velikim brojem takmičara daje se znak upozorenja 5 minuta, 3 minuta i 1 minut pre starta. Poslije komande “na mjesta” takmičari treba da se postave na liniju starta na način koji su odredili organizatori. Starter mora da utvrdi da niko od takmičara ne dodiruje stopalom (ili bilo kojim drugim dijelom tijela) startnu liniju ili tlo ispred nje i tek tada daje znak za početak trke.

Bezbednost i lekarska pomoć takmičarima

9. Organizator takmičenja u hodanju mora osigurati bezbjednost takmičarima i službenim

licima. Na takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila, organizator mora obezbjediti da trasa na kojoj se odvija takmičenje bude potpuno zatvorena za saobraćaj.

138

Stanice za osveženje i okrepu 10. (a) voda i druga sredstva za okrepu moraju biti na raspolaganju takmičarima na startu i

cilju svih trka. (b) u trkama 5-10 km, kada vremenski uslovi to zahtevaju, postavljaju se na

odgovarajućem rastojanju stanice za osveženje (sa vodom i vlažnim sunđerima). Napomena: Ako organizacioni i/ili vremenski uslovi dozvoljavaju, moguće je takođe

rasporediti na trasi raspršivače vode/tuševe.

(c) trkama dužim od 10 km, stanice za okrepu takmičara treba da se obezbjede u svakom krugu na trasi. Približno na sredini rastojanja između stanica za okrepu postavljaju se stanice za osvježenje (sa vodom i vlažnim sunđerima). Stanice za osvježenje mogu se postaviti i na kraćem rastojanju ako to vremenski uslovi zahtijevaju.

(d) sredstva za okrepu, koja obezbjeđuje organizator ili sami takmičari, postavljaju se na

stanicama za okrepu tako da budu lako dostupna takmičarima i službenim licima zaduženim za dodavanje okrepe takmičarima u prolazu.

(e) ovlašćena lica ne smiju ulaziti na trasu niti ometati takmičare. Ona mogu dodavati

hranu takmičaru ili otpozadi ili sa strane na rastojanju najviše do 1 m, ali ne ispred stola.

(f) na takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila, najviše po dva ovlašćena predstavnika svake zemlje mogu biti kod stola sa sredstvima za okrepu. Ni pod kakvim uslovima nije dozvoljeno da ova ovlašćena lica trče uz takmičara dodajući mu sredstvo za okrepu;

Napomena: Za disciplinu u kojoj državu predstavljaju više od tri takmičara, tehničkim

propozicijama se može dozvoliti da dodatna ovlašćena lica mogu biti kod stola sa sredstvima za okrepu.

(g) takmičar može, u bilo koje vrijeme, da nosi vodu ili osvježenje u ruci ili pričvršćeno za

njegovo tijelo pod uslovom da je/ga nosi od starta ili da je prihvatio na službenoj okrepnoj stanici ili stanici za vodu.

(h) takmičara koji uzme ili primi osvježenje ili vodu izavan prostora zvaničnih okrepnih

stanica i stanica za vodu, osim kada je to obezbijeđeno iz medicinskih razloga od strane ili po nalogu službenog lica takmičenja, ili uzme osvježenje drugog takmičara, glavni sudija mora za takav prekršaj opomenuti žutim kartonom, ako je to uradio prvi put. Pri drugom takvom prekršaju, glavni sudija diskvalifikuje takmičara, uobičajeno pokazivanjem crvenog kartona. Takmičar tada mora odmah napustiti stazu.

Trke u hodanju na putu 11. (a) dužina kruga ne sme biti manja od 1 km, niti veća od 2 km. Trasa trke čiji se start i cilj

nalaze na stadionu, mora biti što je moguće bliže stadionu.

(b) mjerenje trase trke vrši se u skladu sa odredbama člana 240.3 Pravila.

139

Odvijanje trke 12. U disciplinama hodanja na 20 km i dužim, takmičar može, uz dozvolu službenog lica i pod

njegovim nadzorom, privremeno napustiti obilježenu stazu ili trasu trke, pod uslovom da pri tome ne skraćuje predviđenu dužinu staze.

13. Ako glavni sudija zaključi, na osnovu izjave sudije ili sudije na stazi ili na drugi način, da je

takmičar u toku trke napustio obilježenu trasu i na taj način skratio stazu koju je trebalo preći, takmičar će biti diskvalifikovan.

140

DEO VIII - TRČANJE NA PUTU

Član 240 Trke na putu

Dužine staze

1. Standardne dužine za trke muškaraca i žena su 10 km, 15 km, 20 km, polumaraton (21,098

km), 25 km, 30 km, maraton (42,195 km), 100 km i štafetna trka na putu. Napomena: Preporučuje se da se štafetna trka izvodi u dužini maratona, najbolje na

kružnoj stazi dužine 5 km, sa deonicama od 5 km, 10 km, 5 km, 10 km, 5 km i 7,195 km. Za štafetnu trku juniora preporučuje se dužina polumaratona sa deonicama od 5 km, 5 km, 5 km i 6,098 km.

Staza 2. Trke na putu se održavaju na putevima sa čvrstom podlogom. Kada to nije moguće zbog

saobraćaja ili iz drugih razloga, za trku se mogu koristiti, za tu priliku propisno obilježene, biciklističke staze ili staze za pješake duž kolovoza, ali ne meke površine, travnjaci i slično. Start i cilj trka na putu može biti i unutar stadiona.

Napomena (I): Preporučuje se da kod gore navedenih trka standardnih dužina, rastojanje

između starta i cilja mjereno u vazdušnoj liniji ne bude veće od 50% dužine trke. Što se tiče uvažavanja rekorda, vidi član 260.21 (b) Pravila.

Napomena (II): Dozvoljava se da start, cilj i drugi delovi trke budu na travnatoj ili drugoj

nepopločanoj površini. Ti delovi trebaju biti minimalni. 3. Trasa trke na putu se mjeri duž najkraće linije kojom se mogu kretati takmičari u trci. Na

takmičenjima iz člana 1.1 (a), i kada je to moguće (b), (c) i (f) Pravila, linija duž koje je mjerena trasa obilježava se odgovarajućom uočljivom bojom kako bi je takmičari mogli lako slijediti bez bojazni da će je zamijeniti sa drugim oznakama na putu.

Stvarna dužina staze ne smije biti kraća od službeno najavljene dužine. Na takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila, razlika u dužini trase u odnosu na naznačenu dužinu ne smije prelaziti 0,1% (npr. 42 m za maratonsku trku), a dužina staze treba da bude potvrđena unapred od strane službenog mjerioca sa licencom IAAF-a.

Napomena (I): Za mjerenje staze preporučuje se “metoda kalibrisanog bicikla”.

Napomena (II): Da bi se izbjeglo da se staza pokaže kraćom pri naknadnim mjerenjima, preporučuje se ugrađivanje “sigurnosnog faktora” pri razmjeravanju staze. Kod mjerenja “metodom kalibrisanog bicikla” ovaj faktor iznosi 0,1%, što znači da će svaki kilometar trase imati "izmjerenu dužinu" od 1001 m.

Napomena (III): U slučaju kada se na dan trke dio trase obilježava privremenim sredstvima, npr. pomoću kupa ili pomične ograde, njihov položaj mora biti jasno određen u vrijeme kada se vrši mjerenje staze i podaci o tome moraju biti unijeti u izvještaj o mjerenju.

141

Napomena (IV): Preporučuje se da kod trka gore navedenih standardnih dužina, pad staze

između starta i cilja trke ne bude veći od 1:1000, tj. 1 m po 1 km (0,1%) staze. Za uvažavanje rekorda, vidi član 260.21 (c).

Napomena (V): Sertifikat o mjerenju staze ima važnost pet godina, poslije čega se staza

mora ponovo mjeriti, čak i ako nema očiglednih promjena u trasi trke. 4. Oznake rastojanja duž staze u kilometrima moraju biti tako postavljene da budu jasno

vidljive takmičarima. 5. Kod trka štafeta, dužina svake dionice se označava bijelom linijom širine 5 cm povučenom

poprečno preko staze. Deset metara ispred i iza ove linije se povlače dodatne linije iste širine čime se označava prostor za izmjenu. Cio postupak izmjene, osim ako organizator ne odluči drugačije, koji sadrži fizički kontakt između dolazećeg i odlazećeg takmičara, mora biti izveden u potpunosti u okviru ovog prostora.

Start trke 6. Znak za start trke daje se pucnjem pištolja. Komande na startu su iste kao za trke duže od

400 m na stadionu (član 162.2 (b) Pravila). Kod trka sa velikim brojem takmičara daje se znak upozorenja 5 minuta, 3 minuta i 1 minut pre starta. Poslije komande “na mjesta”, takmičari treba da se postave na startnu liniju na način koji je odredio organizator. Starter mora da utvrdi da niko od takmičara ne dodiruje stopalom (ili bilo kojim drugim dijelom tijela) startnu liniju ili tlo ispred nje i tek tada daje znak za početak trke.

Bezbjednost i ljekarska pomoć takmičarima 7. Organizator mora osigurati potpunu bezbjednost takmičarima i službenim licima. Na

takmičenjima iz člana 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila, organizator mora obezbijediti da put na kojem se odvija takmičenje bude potpuno zatvoren za saobraćaj.

Stanice za osvježenje i okrepu 8. (a) voda i druga sredstva za okrepu moraju biti na raspolaganju takmičarima na startu i

cilju svih trka.

(b) u svim disciplinama, stanice za vodu moraju biti na rastojanjima od oko 5 km. U disciplinama dužim od 10 km, na stanicama za vodu mogu biti dostupna i druga osvježenje.

Napomena (I): Gdje uslovi zahtevaju, uzimajući u obzir prirodu discipline, vremenske

uslove i stanje kondicije većine takmičara, voda i/ili osvježenje mogu biti postavljeni na više pravilnih distanci duž trase.

Napomena (II): Raspršivači vode/tuševi takođe mogu biti raspoređeni, kada se smatraju

prikladnim pod određenim organizacionim i/ili vremenskim uslovima.

142

(c) osvježenje može uključivati pića, energetske napitke, namirnice ili bilo koji drugi proizvod pored vode. Organizacioni odbor će odrediti koja osvježenja će biti obezbjeđena na osnovu preovlađujućih uslova.

(d) osvježenje će normalno biti obezbjeđeno od strane organizatora, ali može se dozvoliti

takmičarima da obezbjede svoje osvježenje. U tom slučaju će takmičar odrediti na kojim stanicama će mu biti na raspolaganju. Osvježenje koje obezbjeđuju takmičari mora biti pod nadzorom službenih lica koje je odredio organizator, od trenutka kada takmičari ili njihovi predstavnici dostave osvježenje. Ta ovlašćena lica treba da obezbjede da se osvježenje ne mijenja ili dira na bilo koji način.

(e) organizator treba da obilježi barijerama, stolovima ili oznakama na tlu mjesto iz kog

može da se uzme ili dobije osvježenje. To ne bi trebalo da bude neposredno na trasi trke. Osvježenje se postavlja tako da je lako dostupno, ili se može dodati takmičaru u ruke od strane ovlašćenih lica.

Ovlašćena lica moraju ostati unutar određenog prostora i ne smiju ući na trasu trke, niti ometati bilo kog takmičara. Službeno ili ovlašćeno lice ne smije, ni pod kakvim okolnostima, da trči pored takmičara dok on uzima osvježenje ili vodu.

(f) na takmičenjima po članu 1.1 (a), (b), (c) i (f) Pravila, maksimalno dva službena lica iz jedne zemlje mogu biti stacionirana iza prostora određenog za njihovu zemlju u bilo kom trenutku.

Napomena: Za disciplinu u kojoj je zemlja predstavljena sa više od tri takmičara,

Tehničkim propozicijama se mogu dozvoliti dodatna službena lica za stolovima za osvježenje.

(g) takmičar može, u bilo koje vrijeme, da nosi vodu ili osvježenje u ruci ili pričvršćeno za

njegovo tijelo pod uslovom da je/ga nosi od starta ili da je/ga prihvatio na službenoj okrepnoj stanici ili stanici za vodu.

(h) takmičara koji uzima ili dobija osvježenje ili vodu na mjestima van zvaničnih stanica za

osvježenje, osim kada je iz medicinskih razloga to obezbijeđeno od strane ili po nalogu službenih lica takmičenja, ili preuzima osvježenje drugog takmičara, Glavni sudija upozorava pokazivanjem žutog kartona, ako je to uradio prvi put. Za drugi takav prekršaj, Glavni sudija će diskvalifikovati takmičara, obično pokazujući mu crveni karton. Takmičar tada mora odmah napustiti trku.

Odvijanje trke 9. U trkama na putu takmičar može, uz dozvolu službenog lica i pod njegovim nadzorom,

privremeno napustiti stazu ili trasu trke, pod uslovom da pri tome ne skraćuje predviđenu dužinu staze.

10. Ako glavni sudija zaključi, na osnovu izjave sudije ili sudije na stazi ili na drugi način, da je

takmičar u toku trke napustio obilježenu trasu i na taj način skratio stazu koju je trebalo preći, takmičar će biti diskvalifikovan.

143

DEO IX - TRKE U PRIRODI (KROS, PLANINSKO TRČANJE I TRČANJE U PRIRODI) Usled velikih razlika u uslovima pod kojima se održavaju takmičenja u krosu i planinskom trčanju i trčanje u prirodi, nije jednostavno uspostaviti opšte standarde i pravila za ovu vrstu takmičenja. Mora se međutim istaći da je razlika između vrlo uspješnih i neuspješnih takmičenja često uslovljena izborom mjesta održavanja takmičenja, prirodnim karakteristikama terena i vještinom postavljanja trase. Svrha narednih članova Pravila je da daju osnovne smjernice i savjete za pripremu i sprovođenje takmičenja u trčanju u prirodi u cilju razvoja ovog vida takmičenja.

Član 250 Trke u prirodi

Postavljanje trase trke

1. (a) trasa trke se postavlja na otvorenom ili šumovitom terenu pokrivenom travom, sa

prirodnim preprekama, koje organizator treba da iskoristi za postavljanje zanimljive i izazovne staze.

(b) prostor u kome se takmičenje održava mora svojom veličinom i konfiguracijom

omogućiti ne samo postavljanje povoljne trase, nego i svih ostalih neophodnih pratećih službi, instalacija i opreme.

2. Za prvenstvena i međunarodna takmičenja, kao i za ostala takmičenja, kad god je to

moguće, moraju biti zadovoljeni sledeći osnovni uslovi:

(a) trke se održavaju na kružnoj trasi, sa dužinom kruga između 1500 m i 2000 m. Kada je potrebno, trasi se dodaje jedan manji krug kako bi se postigla odgovarajuća dužina staze za različite trke. Trasa mora biti postavljena tako da se manji krug koristi u ranim fazama trke. Preporučuje se da ukupna visinska razlika unutar većeg kruga ne bude manja od 10 m.

(b) u trci treba koristiti prirodne prepreke koje već postoje na trasi. Treba međutim

izbjegavati visoke prepreke, kao i duboke jarkove, opasne nizbrdice i uzbrdice, tlo pokriveno gustim rastinjem, uopšte svaku prepreku koja dovodi u pitanje osnovnu svrhu takmičenja. Vještačke prepreke se koriste samo u nedostatku odgovarajućih prirodnih i one u tom slučaju moraju biti tako izvedene da imitiraju prirodne prepreke na terenu. U trkama sa velikim brojem učesnika treba izbjegavati uske prolaze i ozbiljnije prepreke u prvih 1500 m trke.

(c) prelazak preko puteva i makadamskih staza treba svesti na najmanju moguću mjeru. Kada ovakvu tvrdu podlogu nije moguće potpuno izbeći na jednom ili dva mjesta na stazi, takve dijelove treba pokriti travom, zemljom ili strunjačama.

(d) trasa ne smije uključivati duge ravne i prave dijelove, osim posle starta i prije cilja trke. Najpovoljnijim se smatra prirodno talasast teren sa kratkim pravim dijelovima i ne suviše oštrim krivinama.

144

3. (a) trasa trke mora biti jasno obilježena širokom trakom sa obe strane. Preporučuje se da se cijelom dužinom trase, sa jedne njene strane postavi paralelna staza široka 1 m, ograđena sa spoljne strane za kretanje službenih lica i novinara. Postavljanje ovakve staze je obavezno za prvenstvena takmičenja. Pojedini dijelovi trase moraju biti dodatno obezbijeđeni i ograđeni, prije svega prostor starta (uključujući prostor za zagrijevanje i prijemni centar) i prostor oko cilja (uključujući "miks" zonu). U ovaj prostor dozvoljen je pristup isključivo za to akreditovanim licima.

(b) gledaocima je prelaz preko trase dozvoljen samo u početnim fazama trke na

posebno određenim i pripremljenim mjestima i pod kontrolom redara.

(c) preporučuje se da širina staze, uključujući i mejsta sa preprekama, bude pet metara, osim u regionu starta i cilja trke.

Preporučena postavka cilja sa dva levka

Dužina staze 4. Dužina staze na IAAF Prvenstvu svijeta u krosu je približno:

Muškarci 12 km Žene 10 km Juniori 8 km Juniorke 6 km

Preporučene dužine staza za mlađe juniore i juniorke:

Mlađi juniori 6 km Mlađe juniorke 4 km Preporučuje se da se slične dužine staza primjenjuju i na ostalim nacionalnim i međunarodnim takmičenjima.

145

Start trke 5. Znak za start daje se pucnjem startnog pištolja. Komande na startu su iste kao za trke duže

od 400 m na stadionu (član 162.2 (b) Pravila). Na trkama koje uključuju veliki broj takmičara daje se upozorenje takmičarima 5 minuta, 3 minuta i jedan minut prije starta trke. Na startu trke se obezbijeđuju startni boksovi ili obilježava prostor za svaku ekipu unutar koga se članovi iste ekipe postavljaju jedni iza drugih. U drugim trkama, takmičari se raspoređuju na način kako je to odredio organizator. Posle komande “na mjesta” starter mora da utvrdi da niko od takmičara ne dodiruje stopalom (ili bilo kojim drugim dijelom tijela) startnu liniju ili tlo ispred nje i tek tada daje znak za početak trke.

Bezbednost i zdravlje 6. Organizacioni odbor u kros takmičenjima mora da obezbijedi sigurnost takmičara i

službenih lica.

Stanice za osvježenje i okrepu 7. Voda i druga sredstva za okrepu moraju biti na raspolaganju takmičarima na startu i cilju

svih trka. Stanica za osvježenje (sa vodom i vlažnim sunđerima) mora biti postavljena u svakom krugu, ako to vremenski uslovi zahtevaju.

Odvijanje trke 8. Ako glavni sudija zaključi, na osnovu izjave sudije ili sudije na stazi ili na drugi način, da je

takmičar u toku trke napustio obilježenu trasu i na taj način skratio stazu koju je trebalo preći, takmičar će biti diskvalifikovan.

Član 251 Planinsko trčanje

Staza

1. (a) planinske trke se organizuju u prirodi, van puta, osim ako na trasi ne postoji

značajna visinska razlika. U ovom slučaju, prihvatljiva je i makadamska staza.

(b) trasa ne smije da sadrži opasne dionice. (c) takmičari ne mogu koristiti dodatna pomoćna sredstva da im pomognu da napreduju

u trci. (d) profil staze sadrži ili značajan broj uspona (uglavnom za trke uzbrdo) ili

uspona/spuštanja (za trke uzbrdo i nizbrdo kod kojih su start i cilj na istoj nadmorskoj visini).

146

(e) prosječni nagib treba da bude najmanje 5% (ili 50 m po 1 km) i ne smije preći 20% (ili 200 m po 1 km).

(f) najviša tačka trase ne smije biti viša od 3000 m nadmorske visine. (g) cjelokupna staza mora biti jasno označena, uključujući oznake kilometara.

(h) prirodne prepreke ili teške etape na stazi treba dodatno obilježiti.

(i) mora biti obezbijeđena detaljna mapa staze, uključujući i njen profil, koristeći sledeće

razmjere: Visina: 1:10 000 (10 mm = 100 m ) Razdaljina: 1:50 000 (10 mm = 500 m )

Vrste planinskih trka 2. (a) Klasična planinska trka Na prvenstvima se preporučuju sledeći osnovni uslovi u pogledu dužine staze i uspona:

Većinom uzbrod Trčanje gore-dole Dužina Uspon Dužina Uspon

Seniori 12 km 1200 m 12 km 600/750 m Seniorke 8 km 800 m 8 km 400/500 m Juniori 8 km 800 m 8 km 400/500 m

Juniorke 4 km 400 m 4 km 200/250 m Mlađi juniori 5 km 500 m 5 km 250/300 m

Mlađe juniorke 3 kom 300 m 3 km 150/200 m

(b) planinska trka na većim dužinama. Planinska trka na većim dužinama uključuje trke na oko 20 km do 42,195 km, sa 4000 metara maksimalnog uspona. Učesnici mlađi od 18 godina ne bi trebalo da učestvuju u takmičenjima koja su duža od 25 km.

(c) štafetne planinske trke.

(d) planinske trke na vrijeme. Planinsko trčanje sa pojedinačnim startom u intervalima se smatra trčanjem na vrijeme. Redosled se utvrđuje na osnovu pojedinačnih vremena.

Start trke 3. Znak za start daje se pucnjem startnog pištolja. Komande na startu su iste kao za trke

duže od 400 m na stadionu (član 162.2 (b) Pravila). Na trkama u kojima učestvuje veliki broj takmičara daje se upozorenje takmičarima 5 minuta, 3 minuta i jedan minut prije starta trke.

147

Startni boksovi se postavljaju za ekipne trke i članovi iste ekipe se postavljaju jedni iza drugih. U ostalim trkama, takmičari se postavljaju na način koji je odredio organizator. Poslije komande “na mjesta” starter mora da utvrdi da niko od takmičara ne dodiruje stopalom (ili bilo kojim drugim dijelom tijela) startnu liniju ili tlo ispred nje i tek tada daje znak za početak trke.

Bezbjednost i zdravlje 4. Organizacioni odbor u takmičenjima planinskog trčanja mora da obezbijedi sigurnost

takmičara i službenih lica.

Stanice za osvježenje i okrepu 5. Voda i druga sredstva za okrepu moraju biti na raspolaganju takmičarima na startu i cilju

svih trka. Dodatne stanice za osvježenje (sa vodom i sunđerima) moraju biti obezbijeđene na odgovarajućim mjestima duž trase ako dužina i težina staze i vremenski uslovi to zahtevaju.

Odvijanje trke 6. Ako glavni sudija zaključi, na osnovu izjave sudije ili sudije na stazi ili na drugi način, da je

takmičar u toku trke napustio obilježenu trasu i na taj način skratio stazu koju je trebalo preći, takmičar će biti diskvalifikovan.

Član 252 Trčanje u prirodi

Staza

1. (a) trčanje u prirodi se održava na različitom neuređenom terenu (uključujući neuređene

puteve, šumske staze i uske pješačke staze) u prirodnom okruženju u otvorenom prostoru (kao što su planine, pustinje, šume ili ravnice) koje su uglavnom zemljani putevi.

(b) deonice sa makadamom ili betonom su prihvatljive, ali treba da budu minimalno

zastupljene za željenu stazu i ne smiju prelaziti 20% od ukupne dužine staze. Ne bi trebalo postaviti granicu dužine ili promjene nadmorske visine.

(c) organizatori treba, prije početka trke, da objave dužinu staze i ukupni uspon i pad

trase koja mora biti izmjerena. Oni moraju obezbijediti mapu i detaljni profil trase, zajedno sa opisom tehničkih poteškoća sa kojima će se takmičari susresti u toku trke.

(d) trasa treba da predstavlja odliku terena na kojem se trči.

(e) trasa treba da bude obilježena na takav način da takmičari dobiju dovoljno

informacija da mogu da je pređu bez skretanja sa nje.

148

Oprema 2. (a) trčanje u prirodi ne precizira upotrebu određene tehnike ili specifične opreme.

(b) organizator može, ipak, da nametne ili preporuči obaveznu sigurnosnu opremu koja se može primjeniti u uslovima koji se mogu očekivati ili koji su mogući u toku trke. To će omogućiti takmičaru da izbjegne opasne situacije ili, u slučaju nezgode, da da znak za uzbunu i bezbje-no sačeka dolazak pomoći.

(c) prekrivač za zaštitu od hladnoće (preživljavanje), zviždaljka, rezerva vode i hrane, su

minimalni elementi koje svaki takmičar treba da ima.

(d) ako organizator odobri, takmičari mogu koristiti štapove, kao što su štapovi za pješačenje.

Start trke 3. Znak za start daje se pucnjem startnog pištolja. Komande na startu su iste kao za trke duže

od 400 m na stadionu (član 162.2 (b) Pravila). Na trkama u kojima učestvuje veliki broj takmičara daje se upozorenje takmičarima 5 minuta, 3 minuta i jedan minut prije starta trke.

Bezbjednost i zdravlje 4. Organizacioni odbor mora da obezbijedi sigurnost takmičara i službenih lica i mora imati

konkretan plan trke za zdravlje, bezbjednost i spasavanje, uključujući i načine kojima će obezbijediti pomoć takmičarima i ostalim učesnicima u opasnosti.

Stanice za pomoć 5. Pošto je trčanje u prirodi zasnovano na samodovoljnosti, svaki takmičar bi trebao biti

samostalan između stanica za pomoć u smislu odjevanja, komunikacije, hrane i pića. U skladu sa tim, stanice za pomoć bi trebale biti dovoljno udaljene jedna od druge prema planu organizatora tako da se poštuje samostalnost takmičara, ali i uzimajući u obzir zdravlje i bezbjednost takmičara.

Odvijanje trke 6. Ako glavni sudija zaključi, na osnovu izjave sudije ili sudije na stazi ili na drugi način, da je

takmičar u toku trke napustio obilježenu trasu i na taj način skratio stazu koju je trebalo preći, takmičar će biti diskvalifikovan.

7. Pomoć se može samo pružiti na stanicama za pomoć.

8. Organizatori svake trke u prirodi treba da objave specifične propozicije koje određuju

uslove pod kojima će takmičar biti kažnjen ili diskvalifikovan.

149

9. DEO X - SVJETSKI REKORDI

Član 260 Svjetski rekordi

Priznavanje i potvrda rekorda

1. Rekord mora biti postignut u regularnom (bona fide) takmičenju, propisno organizovanom

i na vrijeme najavljenom i odobrenom od strane nacionalne federacije članice IAAF-a na čijoj se teritoriji takmičenje održava u skladu sa Pravilima IAAF-a. U individualnim disciplinama moraju regularno (bona fide) nastupiti najmanje tri takmičara, ili najmanje dvije ekipe ako je u pitanju trka štafeta. Osim za discipline skokova i bacanja koje su sprovedene u skladu sa članom 147 Pravila, rekord se neće potvrditi ako je postignut u mješovitom takmičenju.

2. IAAF prihvata sledeće kategorije svjetskog rekorda:

(a) Svjetski rekordi; (b) Svjetski juniorski rekordi; (c) Svjetski rekordi u dvorani; (d) Svjetski juniorski rekordi u dvorani.

Napomena(I): Za potrebe ovih Pravila, osim ako kontekst zahteva drugačije, svjetski

rekord se odnosi na sve kategorije rekorda po ovom članu Pravila. Napomena (II): Svjetski rekordi po članu 260.2 (a) Pravila će prepoznavati najbolji odobreni

rezultat koji je postignut na bilo kom objektu koji je odgovarajući po članovima 260.12 ili 260.13 Pravila.

3. Takmičar (ili takmičari u slučaju trke štafeta) koji je postigao svjetski rekord mora:

(a) imati pravo nastupa na takmičenju u skladu sa pravilima IAAF-a;

(b) biti pod jurisdikcijom zemlje članice IAAF-a;

(c) uslučaju nastupa koji je podnesen po članu 260.2 (b) ili (d), osim ako je takmičarov datum rođenja prethodno utvrđen od strane IAAF-a, potvrditi datum rođenja pasošem, izvodom iz knjige rođenih ili sličnim zvaničnim dokumentom čiju kopiju, ako nije raspoloživa da se doda službenom obrascu za prijavu rekorda, takmičar ili njegova nacionalna federacija moraju da dostave IAAF-u bez odlaganja;

(d) u slučaju trka štafeta, mora imati pravo nastupa za jednu Nacionalnu federaciju u saglasnosti sa članom 5.1. Kolonija, koja nije samostalni član IAAF-a, se u smislu ovih Pravila smatra dijelom zemlje članice.

(e) po završetku discipline biti podvrgnut doping kontroli sprovedenoj u skladu sa važećim pravilima i IAAF propozicijama za antidoping koji su u tom trenutku na snazi. Uzorak za doping kontrolu mora biti poslan na analizu u laboratoriju sa akreditacijom Svjetske anti-doping agencije (WADA). Rezultati kontrole se šalju kancelariji IAAF-a i oni postaju

150

dio dokumentacije neophodne za priznavanje rekorda. U slučaju da rezultati kontrole uzorka pokazuju narušavanje pravila o dopingu, kao i u slučaju kada kontrola nije vršena, IAAF neće priznati rezultat za svjetski rekord.

Napomena (I): Kada je u pitanju rekord u štafetnoj trci, svi članovi ekipe moraju biti podvrgnuti kontroli.

Napomena (II): U slučaju da takmičar izjavi da je u periodu pre postizanja svjetskog

rekorda koristio sredstva ili tehnike zabranjene po tada važećim propisima IAAF-a, tada se, a na osnovu stava Komisije za medicinska pitanja i kontrolu dopinga, njegov rezultat više neće smatrati svjetskim rekordom IAAF-a.

4. Kada je rekord jednak ili bolji od postojećeg svjetskog rekorda, nacionalna federacija

zemlje u kojoj je rekord postignut treba da, bez odlaganja, prikupi sve informacije neophodne za priznavanje rekorda od strane IAAF-a. Nijedan rezultat se ne smatra svjetskim rekordom prije nego što bude zvanično priznat od strane IAAF-a. Nacionalna federacija treba odmah da obavijesti IAAF da namjerava da predloži rezultat za priznavanje za svjetski rekord

5. Rekord mora biti jednak ili bolji od službenog svjetskog rekorda u disciplini, priznatog od

strane IAAF-a. U slučaju izjednačenja rekorda, novi rezultat ima potpuno isti status kao onaj prvi postignut.

6. Popunjeni službeni obrazac za priznavanje rekorda mora biti dostavljen kancelariji IAAF-a

u roku od 30 dana od dana postizanja rekorda. U slučaju da se prijedlog odnosi na stranog takmičara (ili ekipu u slučaju trke štafeta), kopija popunjenog obrasca se u istom roku šalje njegovoj nacionalnoj federaciji.

Napomena: Ovaj obrazac se može dobiti u kancelariji IAAF-a ili skinuti sa sajta IAAF-a. 7. Nacionalna federacija zemlje u kojoj je rezultat postignut podnosi IAAF-u, pored

popunjenog službenog obrasca za priznavanje rekorda, i:

(a) štampani program takmičenja (ili program u elektronskom obliku),

(b) kompletne rezultate discipline, uključujući sve informacije koji se zahtijevaju ovim članom;

(c) u slučaju rekorda u disciplinama trčanja gdje se koristi automatsko mjerenje vremena, snimak foto-finiša trke i slike nultog kontrolnog testa;

(d) sve druge informacije koje se zahtijevaju ovim članom Pravila, kada ih ima, ili bi trebalo da ih ima.

8. Kao rekord mogu biti priznati rezultati postignuti u kvalifikacionom takmičenju, u dodatnoj

borbi za određivanje pobjednika u slučaju jednakog najboljeg rezultata u skoku uvis i u skoku sa motkom, u takmičenju proglašenim nevažećim (po članu 125.7 ili 146.4 (b) Pravila) i u pojedinačnim disciplinama višeboja, bez obzira da li takmičar završi takmičenje u višeboju ili ne.

151

9. Predsednik i generalni sekretar IAAF-a su ovlašćeni da zajedno priznaju svjetske rekorde. Ako kod njih postoji izvesna sumnja u pogledu priznavanja rekorda, slučaj se predaje na odlučivanje Savetu IAAF-a.

10. Kada je svjetski rekord službeno priznat, IAAF će:

(a) o tome obavijestiti federaciju čiji je takmičar član, federaciju koja je podnijela prijedlog za priznavanje rekorda i odgovarajuću kontinentalnu atletsku asocijaciju;

(b) obezbijediti službene plakete za svjetski rekord koje uručuje nosiocima;

(c) dopuniti službenu listu svjetskih rekorda svaki put kada novi rekord bude priznat. Ova

lista predstavlja rezultate takmičara ili ekipa koje IAAF smatra najboljim u datom trenutku u svakoj od priznatih disciplina navedenih u članovima 261, 262 , 263 i 264 Pravila;

(d) formalno objaviti (cirkularnim pismom članicama) službenu listu svjetskih rekorda sa

stanjem na dan 1. januara svake godine. 11. U slučaju kada predloženi rezultat nije priznat za rekord, IAAF daje razloge za

nepriznavanje rekorda.

Posebni uslovi 12. Osim za discipline trčanja na putu:

(a) rekord mora biti postavljen na otvorenom ili pokrivenom atletskom borilištu atestiranom od strane IAAF-a ili na mjestu gdje se sprovodi takmičenje po članu 140 Pravila ili, kad je to primjenjivo, po članu 149.2.

(b) u disciplinama trčanja na 200 m i dužim rekord može biti priznat samo ako je postignut

na stadionu sa kružnom stazom ne dužom od 402,3 m (440 jardi), pri čemu start trke mora biti u okviru kružnog dijela staze. Ovo ograničenje ne važi za trke sa preprekama kada je vodena prepreka postavljena sa spoljne strane uobičajene atletske staze od 400 m;

(c) rekord u disciplini koja se odvija na kružnoj stazi mora da bude registrovan na stazi čiji

poluprečnik linije trčanja ne prelazi 50 m, osim u slučajevima kada krivina ima dva različita poluprečnika. U tom slučaju na duži od dva luka krivine ne smije otpadati više od 60º krivine od 180º.

(d) rekord u disciplinama trčanja van stadiona može biti postignut isključivo na stazama

koje odgovaraju članu 160 Pravila. 13. Za svjetske rekorde u dvorani:

(a) rekord mora biti postignut u atletskoj dvorani atestiranoj od strane IAAF-a ili na tom mjestu gde se odvija takmičenje, koje odgovara uslovima iz članova 211 i 213 Pravila, ako je to moguće;

152

(b) u disciplinama trčanja na 200 m i dužim, kružna staza ne smije prelaziti nominalnu dužinu od 201,2 m (220 jardi);

(c) rekord može biti priznat na kružnoj stazi čija je nominalna dužina manja od 200 m, pod

uslovom da razdaljina koja se trči odgovara dozvoljenom odstupanju za ovu dužinu staze;

(d) svaka prava staza (bez krivina) mora da bude u skladu sa članom 212 Pravila.

14. Za priznavanje svjetskih rekorda u disciplinama trčanja i takmičarskog hodanja, sledeći

uslovi koji se tiču mjerenja rezultata moraju biti ispunjeni:

(a) vrijeme mora biti mjereno od strane službenih mjerilaca vremena ili odobrenim potpuno automatskim i foto-finiš uređajem (za koji je nulti kontrolni test urađen u skladu sa članom 165.19 Pravila) ili transponder uređajem (vidi član 165.24 Pravila);

(b) za trke zaključno sa 800 m (uključujući 4h200 m i 4h400 m), samo rezultati mjereni

odobrenim potpuno automatskim foto-finiš uređajem, a u skladu sa odgovarajućim odredbama člana 165 Pravila, mogu biti priznati za svjetski rekord;

(c) za trke zaključno sa 200 m, moraju biti priloženi podaci o brzini vjetra, mjereni u skladu

sa odredbama članova 163.8 do 163.13 Pravila. Rekord ne može biti priznat ako je srednja brzina vjetra u smjeru trčanja prelazi-la 2 m/s;

(d) rekord neće biti priznat ako je takmičar prekršio član 163.3 Pravila.

(e) za trke zaključno sa 400 m (uključujući štafete 4×200 m i 4×400 m) po članovima 261 i

263 Pravila, startni blokovi takmičara moraju biti povezani sa aparatom za kontrolu starta odobrenim od strane IAAF-a, u skladu sa članom 161.2 Pravila. Vremena reakcije takmičara na startu moraju biti dobijena i prikazana na rezultatima discipline.

15. Za trke na više dužina u istoj trci:

(a) trka mora biti najavljena i održana samo na jednu dužinu;

(b) trke na određenu dužinu mogu biti kombinovane sa trkama u kojima se mjeri daljina pređena za određeno vrijeme (npr. trka na 20000 m može biti kombinovana sa trkom na 1 sat, vidi član 164.3 Pravila);

(c) dozvoljeno je da jedan takmičar postigne više rekorda u istoj trci;

(d) dozvoljeno je da više takmičara postigne više raznih rekorda u istoj trci;

(e) takmičaru međutim neće biti priznat rekord na kraćoj stazi (postignut u prolazu) ako

nije završio punu dužinu trke. 16. Za svjetske rekorde u trkama štafeta: Vrijeme postignuto od strane takmičara prve dionice trke štafeta ne može biti predloženo za priznavanje za rekord.

153

17. Svjetski rekord u disciplinama skokova i bacanja:

(a) mora biti mjeren od strane troje kvalifikovanih sudija pomoću ovjerene kalibrisane čelične pantljike ili metra ili pomoću odobrenog elektronskog uređaja čija je tačnost prethodno potvrđena u skladu sa članom 148 Pravila.

(b) u disciplinama skok udalj i troskok, moraju biti priloženi podaci o brzini vjetra, mjereni u

skladu sa članovima 184.10, 184.11 i 184.12 Pravila. Rekord ne može biti priznat ako je srednja brzina vjetra u smjeru zaleta prelazila 2 m s-1;

(c) u disciplinama skokova i bacanja više rekorda može biti postignuto tokom istog

takmičenja od strane jednog ili više takmičara, pri čemu svaki rezultat priznat za rekord mora biti jednak ili bolji od važećeg rekorda u tom trenutku;

(d) u disciplinama bacanja, korišćene sprave se moraju provjeriti prije takmičenja,

saglasno članu 123 Pravila. Ako Glavni sudija uoči u toku discipline da je rezultat izjednačen ili bolji od rekorda, on će odmah obilježiti korišćenu spravu i provjeriće da li ona i dalje odgovara Pravilima ili ima nekih promjena karakteristika. Naravno, ova sprava se mora provjeriti još jednom po završetku discipline, u skladu sa članom 123 Pravila.

18. Za priznavanje svjetskih rekorda u disciplinama višeboja moraju biti zadovoljeni prethodno

navedeni uslovi za svaku pojedinačnu disciplinu osim kada su u pitanju discipline u kojima se mjeri brzina vjetra gde mora biti zadovoljen sledeći uslov: srednja brzina vjetra tokom cijelog višeboja, dobijena kao zbir brzina vjetra svih disciplina u kojima se brzina vjetra mjeri, podeljena sa brojem disciplina, ne smije prelaziti +2 m s-1.

19. Za svjetske rekorde u disciplinama hodanja, najmanje troje sudija, koji su sa IAAF liste ili

Kontinentalne liste međunarodnih sudija za hodanje, moraju biti zaduženi za disciplinu u toku takmičenja i moraju potpisati predlog za rekord.

20. Za svjetske rekorde u disciplinama takmičarskog hodanja na putu:

(a) trasu trke treba da izmjere jedan ili više mjerilaca staze koje određuje IAAF sa "A" ili "B" licencom IAAF-a/AIMS-a. Oni moraju dostaviti IAAF-u, po zahtjevu, odgovarajući izvještaj o mjerenju i druge informacije koje zahtjeva ovaj član Pravila.

(b) krug ne smije biti kraći od 1 km, niti duži od 2 km. Start i cilj mogu biti na stadionu.

(c) mjerilac staze, koji je prethodno izmjerio stazu, ili neko kvalifikovano službeno lice koje

je odredio mjerilac staze sa kopijom dokumentacije sa detaljima zvaničnog mjerenja staze, mora da potvrdi da su takmičari hodali predviđenom, izmjerenom stazom koja je izmjerena i dokumentovana od strane službenog mjerioca staze.

(d) trasa staze mora biti provjerena (to jest, ponovo izmjerena) ne mnogo pre održavanja

trke, na sam dan trke ili što je prije moguće poslije održavanja trke. To treba da izvrši neki drugi mjerilac sa licencom "A" ili "B" od onih koji su vršili prvobitna mjerenja;

Napomena: Ako su stazu izmjerila najmanje dva mjerioca s licencom "A", ili jedan sa

licencom "A" a jedan sa licencom "B", neće biti zahtevana dodatna provjera tačnosti mjerenja (ponovno mejrenje), kako bi zahtevao član 260.20 (d).

154

(e) svjetski rekordi u disciplinama hodanja na putu postignuti na međudistancama, moraju zadovoljavati uslove iz člana 260 Pravila. Međudistance moraju biti izmjerene, snimljene i zatim obilježene u toku procesa mjerenja trase i moraju biti potvrđene u skladu sa članom 260.20 (d) Pravila;

21. Za svjetske rekorde u disciplinama trčanja na putu:

(a) trasa trke mora biti izmjerena od strane jednog ili više mjerilaca staze sa "A" ili "B", licencom IAAF-a/AIMS-a. Oni moraju dostaviti IAAF-u, po zahtjevu, odgovarajući izvještaj o mjerenju i druge informacije koje zahtjeva ovaj član Pravila.

(b) tačke starta i cilja staze ne smiju biti odmaknute jedna od druge više od 50% rastojanja

trke, mjereno duž teoretske prave linije povučene između njih.

(c) ukupni pad staze između starta i cilja trke ne smij biti veći od 1:1000, tj. 1 metar po kilometru staze (0,1%);

(d) mjerilac staze, koji je prethodno izmjerio stazu, ili neko kvalifikovano službeno lice koje

je odredio mjerilac staze sa kopijom dokumentacije sa detaljima zvaničnog mjerenja staze, mora da potvrdi da su takmičari trčali predviđenom, izmjerenom stazom koja je izmjerena i dokumentovana od strane službenog mjerioca staze. To se uobičajeno obezbjeđuje tako što se mjerilac tokom trke nalazi u vozilu koje predvodi takmičare.

(e) trasa staze mora biti provjerena (to jest, ponovo izmjerena) ne mnogo prije održavanja

trke, na sam dan trke ili što je prije moguće poslije održavanja trke. To treba da izvrši neki drugi mjerilac sa licencom "A" od onih koji su vršili prvobitna mjerenja;

Napomena: Ako su stazu izmjerila najmanje dva mjerioca s licencom "A", ili jedan sa

licencom "A" a jedan sa licencom "B", neće biti zahtjevana dodatna provjera tačnosti mjerenja (ponovno mjerenje) u skladu sa članom 260.21 (e).

(f) svjetski rekordi u disciplinama trčanja na putu postignuti na međudistancama, treba

da budu u skladu sa uslovima navedenim u članu 260 Pravila. Međudistance moraju biti izmjerene, zabilježene i zatim obilježene u toku procesa mjerenja trase i treba da budu potvrđene u skladu sa članom 260.21 (e).

(g) štafetna trka na putu u dužini maratona izvodi se na dionicama od 5 km, 10 km, 5 km, 10 km, 5 km i 7,195 km. Dionice moraju biti izmjerene, zabilježene i zatim obilježene u toku mjerenja staze sa tolerancijom od ±1% od rastojanja etape i potvrđene u skladu sa članom 260.21 (e) Pravila.

Napomena: Preporučuje se nacionalnim federacijama i regionalnim asocijacijama da usvoje gore navedena pravila za priznavanje svojih rekorda.

155

Član 261 Discipline u kojima se priznaju svetski rekordi

Potpuno automatsko mjerenje vremena (AMV) Ručno mjerenje vremena (RM) Mjerenje vremena Transponderom (TV)

MUŠKARCI Discipline trčanja, višeboja i takmičarskog hodanja: Samo AMV:

* Štafeta: 4×100 m, 4×200 m, 4×400 m * 100 m, 200 m, 400 m, 800 m, 110 m prepone, 400 m prepone * Višeboji: desetoboj

AMV ili RM:

* 1000 m, 1500 m, 1 milja, 2000 m, 3000 m, 5000 m, 10000 m, 20000 m, 1 sat, 25000 m, 30000 m, 3000 m sa preprekama

* Štafete: 4×800 m, 4×1500 m, duža kombinovana štafeta * Takmičarsko hodanje na stadionu: 20000 m, 30000 m, 50000 m

AMV ili RM ili TV:

* Trke na putu: * 10 km, 15 m, 20 km, polumaraton, 25 km, 30 km, maraton, 100 km, štafeta na putu

(samo u dužini maratona) * Takmičarsko hodanje na putu: 20 km, 50 km * Discipline skokova: skok uvis, skok motkom, skok udalj, troskok * Discipline bacanja: bacanje kugle, bacanje diska, bacanje kladiva, bacanje koplja

ŽENE Discipline trčanja, višeboji i takmičarsko hodanje: Samo AMV:

* 100 m, 200 m, 400 m, 800 m,100 m prepone, 400 m prepone * Štafete: 4×100 m ,4×200 m, 4×400 m * Višeboji: sedmoboj, desetoboj

AMV ili RM:

* 1000 m, 1500 m, 1 milja, 2000 m, 3000 m, 5000 m, 10000 m, 20000 m, 1 sat, 25000 m, 30000 m, 3000 m sa preprekama

* Štafeta: 4×800 m, 4h1 500 m, duža kombinovana štafeta * Takmičarsko hodanje na stazi: 10000 m, 20000 m, 50000 m*

AMV ili RM ili TV:

* Trke na putu: 10 km, 15 km, 20 km, polumaraton, 25 km, 30 km, maraton, 100 km, štafeta na putu (samo u dužini maratona)

* Takmičarsko hodanje na putu: 20 km, 50 km*

156

Napomena (I): Osim u takmičarskom hodanju, IAAF će voditi dve liste svjetskih rekorda za žene u trkama na putu: svjetske rekorde postignute na takmičenjima u mješovitim trkama i svjetske rekorde postignute u trkama za žene.

Napomena (II): Trke samo za žene se mogu izvesti tako da se naprave odvojena startna

vremena za muškarce i žene. Razlika u vremenu starta treba da bude tako izabrana da sprečava bilo kakvu mogućnost pomoći i miješanja takmičara, naročito u trkama koje imaju više od jednog kruga na istom delu staze

ü Rekordi će biti priznavani od 31. decembra 2015. godine.

* Discipline skokova: skok uvis, skok motkom, skok udalj, troskok * Discipline bacanja: bacanje kugle, bacanje diska, bacanje kladiva, bacanje koplja

Član 262 Discipline u kojima se priznaju svjetski juniorski rekordi

Potpuno automatsko mjerenje vremena (AMV) Ručno mjerenje vremena (RM.) Mjerenje vremenaTranspordererom (TV)

JUNIORI

Discipline trčanja, višeboj i takmičarsko hodanje: Samo AMV:

* 100 m, 200 m, 400 m, 800 m, 110 m prepone, 400 m prepone * Štafeta: 4×100 m , 4×400 m * Višeboji: desetoboj

AMV ili RM:

* 1000 m, 1500 m, 1 milja, 3000 m, 5 000 m, 10000 m, 3000 m sa preprekama * Takmičarsko hodanje na stazi: 10000 m

AMV ili RM ili TV:

* Takmičarsko hodanje na putu: 10 km. * Discipline skokova: skok uvis, skok motkom, skok udalj, troskok * Discipline bacanja: kugle, diska, kladiva, koplja

JUNIORKE Discipline trčanja, višeboja i takmičarskog hodanja: Samo AMV:

* 100 m, 200 m, 400 m, 800 m, 100 m prepone, 400m prepone * Štafeta: 4×100 m, 4×400 m * Višeboji: sedmoboj, desetoboj*

157

AMV ili RM: * 1000 m, 1500 m, 1 milja, 3000 m, 5000 m, 10000 m, 3000 m sa preprekama * Takmičarsko hodanje na stazi: 10000 km.

AMV ili RM ili TV:

* Takmičarsko hodanje na putu: 10 km. * Discipline skokova:skok uvis, skok motkom, skok udalj, troskok * Discipline bacanja: kugle, diska, kladiva, koplja

* Priznaje se ako je postignuto više od 7300 bodova.

Član 263 Discipline u kojima se priznaju svetski rekordi u dvorani

Potpuno automatsko mjerenje vremena (AMV) Ručno mjerenje vremena (RM)

MUŠKARCI Discipline trčanja, višeboji i takmičarsko hodanje: Samo AMV:

* 50 m, 60 m, 200 m, 400 m, 800 m, 50 m prepone, 60 m prepone * Štafete: 4×200 m, 4×400 m * Višeboji: sedmoboj

AMV ili RM:

* 1000 m, 1500 m, 1 milja, 3000 m, 5000 m * Štafeta: 4×800 m * Takmičarsko hodanje: 5000 m * Discipline skokova: skok uvis, skok motkom, skok udalj, troskok * Discipline bacanja: kugla

ŽENE

Discipline trčanja, višeboji i takmičarsko hodanje: Samo AMV:

* 50 m, 60 m, 200 m, 400 m, 800 m, 50 m prepone, 60 m prepone * Štafete: 4×200 m, 4×400 m * Višeboji: petoboj

AMV ili RM:

* 1000 m, 1500 m, 1 milja, 3000 m, 5000 m * Štafeta: 4×800 m * Takmičarsko hodanje: 3000 m * Discipline skokova: skok uvis, skok motkom, skok udalj, troskok * Discipline bacanja: kugla

158

Član 264 Discipline u kojima se priznaju svetski rekordi za juniore u dvorani

Potpuno automatsko mjerenje vremena (AMV) Ručno mjerenje vremena (RM)

JUNIORI Discipline trčanja i višeboj: Samo AMV:

* 60 m, 200 m, 400 m, 800 m, 60 m prepone * Višeboj: sedmoboj

AMV ili RM:

* 1000 m, 1500 m, 1 milja, 3000 m, 5000 m. * Skokovi: skok uvis, skok motkom, skok udalj, troskok * Bacanja: bacanje kugle

JUNIORKE

Discipline trčanja i višeboj: Samo AMV:

* 60 m, 200 m, 400 m, 800 m, 60 m prepone * Višeboji: petoboj

AMV ili RM:

* 1000 m, 1500 m, 1 milja, 3000 m, 5000 m. * Skokovi: skok uvis, skok motkom, skok udalj, troskok * Bacanja: bacanje kugle

159

160