BIOGEOGRAFIJA Predavanja 09

Filozofski fakultet, Univerzitet Crne Gore GEOGRAFIJA – Osnovne – 2

BIOGEOGRAFIJA Semestar, 2, ECTS, 4, Status, Obavezan, Fond, 3+1+0

Osnovna tri segmenta zoogeografije su:

Registraciona – opisna zoogeografija ili

faunistika bavi se sakupljanjem činjenica o

rasprostranjenju vrsta (rodova, familija...)

Uporedna (sistematska) zoogeografija na

osnovu prikupljenih podataka registracione

zoogeografije vrši podjelu na zoogeografske

oblasti, podoblasti...

Uzročna (kauzalna) zoogeografija teži da

objasni raspored (zašto baš tu i zašto su granice

tu gdje jesu)

Pod faunom u širem smislu se podrazumijeva skup

životinja.

Različiti su principi svrstavanja:

• Sistematski (npr. fauna gmizavaca, fauna ptica)

• Teritorijalni (fauna Balkana, fauna Afrike)

• Vremenski (fauna trijasa, krede, karbona...)

• Stanišni (slatkovodna fauna, fauna crijeva)

• Načina života (fauna noćnih insekata)

• Značaja za čovjeka (lovne divljači, poljoprivrednih

štetočina...)

Pri proučavanju geografskog rasprostranjenja životinja

polazi se ili od zoološkog objekta ili teritorije

Da li je moguće stvoriti šemu faunističkih regiona jedinstvenu za sve

grupe životinja, ili je za svaku potrebno praviti posebnu?

Stvaranje jedinstvenog sistema faunističkih regiona kopna i okeana je

moguće, jer postoje opšte zakonitosti u rasprostranjenju životinja jednog

biociklusa.

Kakvi su razlozi za postojanje razlika u karakteru rasprostranjenja raznih

grupa životinja?

Uzroci postojanja razlika u karakteru rasprostranjenja različitih grupa

prije svega se nalaze u njihovoj različitoj filogenetskoj starosti.

Savremene familije ptica i sisara su daleko mladje od insekata, i

vjerovatno reptila.

U zoogeografskom rejoniranju najčešće se koriste dva pristupa:

faunogenetički i zonalno klimatski

Faunogenetički pristup se zasniva na detaljnom istraživanju

areala vrsta i faunističkih kompleksa, kao i na objašnjenju istorijski

izazvanih razlika između fauna. Glavnu ulogu u izdvajanju regiona

igraju vrste sa uskim arealima, tj. endemi i relikti. Oni potenciraju

originalnost i drevnost neke faune.

Zonalno-klimatski pristup se bazira na proučavanju životinjskog

naselja, cjelokupnosti svih životinja povezanih zajedničkim

staništem i raznovrsnim međusobnim odnosima, kao i sa

komponentama biljne zajednice. Dakle, ovdje se koriste tipološki

kriterijumi (zajednica) a u prvom slučaju unikatne kategorije

(faunistički kompleks, fauna).

Najvažniji zadatak sistematske zoogeografije predstavlja

karakterisanje regiona kopna i okeana po sastavu njihovih

fauna

Odavno se šeme zoogeografskog rejoniranja baziraju na

proučavanju areala vrsta i čitavih faunističkih kompleksa, a

razlike između fauna se objašnjavaju istorijskim uslovima za

njihovo formiranje

Pri zoogeografskom rejoniranju treba da se naglase sličnosti i

razlike upoređivanih fauna, da se one ocijene po

kvantitativnim pokazateljima i odrediti gdje prolaze granice

između teritorija različitih regiona

Ovaj problem je do skora rješavan prebrojavanjem familija,

rodova i vrsta životinja koje žive u istraživanim zemljama, i

objedinjavanjem u oblast ili podoblast zemalja u kojima se

sreće najviše opštih familija, rodova i vrsta.

Pri tome je teško izbeći subjektivnost jer se nekada moraju

upoređivati teritorije nejednake površine, ili se za upoređivanje

uzimaju grupe životinja koje su u različitoj mjeri proučene i sl.

Postoje nesuglasice i oko toga koji rang treba pripisati

izdvojenim jedinicama rejoniranja, da li u obzir uzimati samo

savremeno rasprostranjenje životinja ili i istoriju fauna

Većina zoogeografa smatra da je pri izdvajanju regiona

visokog ranga (carstva,podcarstva,oblasti) obavezno u

obzir uzeti istorijski faktor (glavne etape evolucije

fauna), inače se nemogu shvatiti putevi njihovog

formiranja. Za izdvajanje okruga i regiona uglavnom je

potrebno da se uzmu u obzir zonalno-klimatske

specifičnosti teritorije.

U principu, zooregioni treba da su unificirani za

većinu grupa životinja koje ulaze u sastav faune datog

biohorona, za njihovo izdvajanje treba da se uzmu u

obzir areali raznih životinja, ne samo ptica i sisara

Metode zoogeografskih istraživanja

Ustanovljeno je da su rasprostranjenja kičmenjaka, kopnenih

mekušaca, insekatskih redova i familija, vrlo često slična. Zato,

korišćenjem raznovrsnih grupa pri rejonizaciji, omogućuje

objektivniji hijerarhijski sistem. Pri tome se podrazumijeva

kako taksonomska tako i ekološka raznovrsnost životinja.

Bitno je da grupa na osnovu koje se radi bude dobro proučena

i dovoljno velika po broju vrsta

Za ograničavanje teritorije regiona koristi se tzv. metod

sinperat.

Na kartu se u vidu linija nanose granice areala za što veći broj

vrsta ili rodova. Mnoge će se granice poklopiti ili doći jedna

blizu druge. Trake poklapanja ili približavanja se zovu

sinperati. Po pravilu, sinperati se poklapaju sa raznim

pregradama u raseljavanju vrsta.

Na osnovu upoređenja faune izračunavaju se indeksi sličnosti.

Danas se pri grupisanju područja po srodnosti njihovih fauna

koristi klaster metoda. Na kartu se nanose mreže kvadrata čija

stranica odgovara dužini 50 ili100km ili mreža ćelija paralelo-

uporedničke mreže stranice 5 ili 10o. Dimenzije kvadrata

zavise od toga koliko je dobro proučen sastav vrsta faune,

areali vrsta koji je čine i od zadatka istraživača.

Statističke metode nemogu da daju direktan odgovor na

pitanje koji rang u hijerarhijskom sistemu regiona treba dati

nekom području, tj. smatrati ga oblašću,provincijom ili

drugačije. Često ove metode omogućuju da se na karti

ustanove vjerovatni centri evolucije date grupe životinja

Istorijski biogeografi koriste alat poznat kao oblast kaldogram (area

cladogram). Ovakav dijagram se pravi uzimajući filogenetsko stablo, koje

pokazuje različite vrste i njihove srodničke odnose, i zamjenjujući imena vrsta

sa geografskim lokaliteima gdje su te vrste nađene.

Tako dobijeno novo stablo omogućava naučnicima da determinišu kako su

sredinske razlike uticale na evolutivni istoriju različitih vrsta zajedničkog

porijekla. Jednostavni primjer kaldograma je dat na slici

PRIMJER TORBARA

Kladogram oblasti:

PODUDARNE BIOGEOGRFIJE

(Komparativne Filogeografije)

Jednu od uspješnijih šema zoogeografskog (faunističkog) rejoniranja

predložio je Sklejter (1875). On je kao osnov za rejoniranje uzeo

statistički metod. Kasnije je neke ispravke uveo Valas (1876).

Oba naučnika su koristila podatke o rasprostranjenju kičmenjaka,

uglavnom ptica.

Bile su predložene i druge šeme bazirane na rasprostranjenju drugih

grupa životinja (riba, insekata i sl.) Detalji rasprostranjenja se bitno

međusobno razlikuju, pa i šeme rejoniranja izgledaju različito.

Philip Lutley Sclater

Alfred Russel Walace

Sclater je koristio šest velikih jedinica da bi opisao svetsku distribuciju

familija i rodova ptica

Ovih šest zoogeografskih regiona je prihvatio Wallace

HOLARKTIK-zemljišna masa sjeverno od tropske zone i čine ga

NEARKTIK (S.Amerika) i PALEARKTIK (Evroazija i najsjeverniji dio

Afrike)

NEOTROPSKI (centralna i J.Amerika)

ETIOPSKI (Afrika južno od Sahare i Madagaskar)

ORIJENTALNI (jugoistočna Azija i susjedna kontinentalna ostrva)

AUSTRALIJSKI

Dokaz da biogeografske jedinice reflektuju uticaj geoloških događaja i

klimatskih šablona je to da su provincije i njihove granice određene

nezavisno za različite grupe organizama

Prožimanje provincijalizma je izraženo smjenjivanjem taksona na

granicama između regiona

Biogeografske linije koje su povučene za jedan takson često imaju

podudarnost sa geološkim i klimatskim barijerama koje sprečavaju

disperziju za mnoge vrste organizama.

Važnost Walace-ove linije:

•Ostale linije (Lidekerova i Veberova) odstupaju vrlo malo od nje

•Odgovara spoljašnjoj granici Sunda grebena

•Odgovara dubokim vodenim oznakama granica istorijskog kopna

Zoogeografska podjela kopna

CARSTVO PALEOGEJA

Obuhvata trope i djelimično subtrope Starog Svijeta: afričko kopno

južno od Sahare, krajnji jug Arabije, ostrvo Madagaskar, jug i jugoistok

azijskog kontinenta (Indijsko i Indokinesko poluostrvo), Zondska ostrva,

Novu Gvineju i arhipelage Polinezije

CARSTVO PALEOGEJA

CARSTVO PALEOGEJA

CARSTVO PALEOGEJA

CARSTVO ARKTOGEA (HOLARTIKS)

Ogromna teritorija koja obuhvata čitav sjeverni vantropski dio

Zemljine lopte, Evropu, Sjevernu Afriku, veći dio Azije,

Sjevernu Ameriku. Ovdje spadaju i ostrva polarnog basena,

Azorska, Madeira, Zelenortska i Japanska izuzev najjužijeg

(Kjušu).

PALEARKTIČKO PODCARSTVO

Obuhvata umjerene i hladne djelove Evroazije i Sjeverne

Afrike i niz arhipelaga i ostrva u Atlanskom i Tihom okeanu

(Zelenortska, Azorska,Island u Atlantiku, Komorska, Kurilska

i Japanska u Tihom okeanu)

Evrosibirska oblast Bijeli medvedi, leminzi, hermelin,sjeverni jelen,

polarna jarebica, alpska koka, Salmonide-lososi,beskičmenjačka

fauna oskudnija

CARSTVO ARKTOGEA (HOLARTIKS)

PALEARKTIČKO PODCARSTVO

CARSTVO ARKTOGEA (HOLARTIKS)

PALEARKTIČKO PODCARSTVO

CARSTVO ARKTOGEA (HOLARTIKS)

NEARKTIČKO PODCARSTVO

Obuhvata onaj dio Sjeverne Amerike koji leži sjeverno od

povratnika,Aleutska ostrva i Vankuver (u Tihom okeanu),

Njufaundlend, Grenland i Bermudska ostrva (u Atlantiku)

CARSTVO ARKTOGEA (HOLARTIKS)

NEARKTIČKO PODCARSTVO

CARSTVO NEOGEJA

U ovo carstvo spadaju Centralna i Južna Amerika, izuzev

krajnjegjuga (Patagonija, Ognjena zemlja i Foklendska ili

Malvinska ostrva).Ovdje spadaju i ostrva Veliki Antili,

Bahamska, Mali Antili, Galapagos,Huan-Fernandez i niz

ostrvaca.

CARSTVO NEOGEJA

CARSTVO NOTOGEJA

Obuhvata krajnji jug Južne Amerike (Patagoniju i Ognjenu

zemlju) Australiju, Tasmaniju, Novi Zeland i subantarktička

ostrva u Svjetskom okeanu.

CARSTVO NOTOGEJA

Zoogeografska podjela Svjetskog okeana

Zoogeografska podjela Svjetskog okeana

Klasifikacija na regione i provincije u okeanima je

bazirana na kriterijumima kao što su temperatura

vode, dubina i supstrat.

Teško je detektovati obrasce u distribuciji marinskih

taksona koji jasno reflektuju istoriju sadašnjih vodenih

masa

Faunistička podjela LITORALA (duž kontinentalne

obalske linije koja je podijeljena na zone sa izraženom

promenom kompozicije vrsta i PELAGIJALA

- LITORAL-

Faunističko rasčlanjavanje litorala se jasno ispoljava jer

su određene oblasti ove biohore prilično izolovane,

kako kopnom, tako i širokim djelovima otvorenog

mora.

Izdvaja se centralni TROPSKI REGION i sjeverno

od njega BOREALNI REGION, a južno od njega

ANTIBOREALNI REGION.

U svakom od njih se izdvaja različit broj oblasti koje

se dalje dijele na podoblasti.

- LITORAL-

TROPSKI REGION

Najpotpunija, harmonično razvijena fauna zbog

najpovoljnijih uslova za život. Većina klasa morskih

životinja ima predstavnike u ovom regionu. Dijeli se

na dvije olasti:

INDO-PACIFIČKU i

TROPSKO-ATLANSKU OBLAST

- LITORAL-TROPSKI REGION

-INDO-PACIFIČKA OBLAST

Indo-pacifička oblast obuhvata ogromno prostranstvo Indijskog i Tihog

okeana između 40o s.g.š. i 40o j.g.š. Samo kod zapadne obale Južne Amerike

njena južna granica pod uticajem hladne struje kreće ka sjeveru.

- LITORAL-TROPSKI REGION

-INDO-PACIFIČKA OBLAST

Povoljni uslovi diktirani velikom površinom plitkih voda kao i stabilnost

sredine tokom mnogih geoloških perioda doveli su do razvića izuzetno

bogate faune.

Sisari-Dugonzi (rod Halicore) iz familije sirena

Ptice-burnjavi i džinovski albatros Diomedea exulans

Morske zmije-(Hydrophiidae), veliki broj vrsta (50), sve su otrovne

Ribe-ribe ježevi (Diodontidae), ribe papagaji (Scaridae) kod kojih zubi

grade neprekidnu pločicu za drobljenje korala, ribe hirurzi (Acanthuridae)

sa otrovnim bodljama

- LITORAL-TROPSKI REGION

-INDO-PACIFIČKA OBLAST

Korali-šestoračni(Madrepora) i osmozračni (Tubipora). Korali se

smatraju za najtipičniju biocenozu

Mekušci-Pteroceras i Strombus, gigantske tridakne

Anelide-palolo crv (Eunice viridis)

Lokalne razlike u fauni Indo-Pacifičke oblasti su omogućile

izdvajanje sledećih podoblasti:

- LITORAL-TROPSKI REGION

-TROPSKO ATLANTSKA OBLAST

daleko manja od Indo-Pacifičke.Obuhvata litoral zapadne i istočne

obale Amerike, vode Zapadno-Indijskog arhipelaga i zapadnu

obalu Afrike u granicama tropske zone.

Sisari-lamanti, od perajara morski lavovi i galapagoska ušata foka.

Morske zmije-praktično ih nema

Ribe-raže-mante

Korali-mnogo manje nego u prethodnoj oblasti, najviše hidroidnih korala

Oblast se dijeli na dvije podoblasti

Zapadnoatlansku i

Istočnoatlansku

- LITORAL-BOREALNI REGION

Obuhvata sjeverne djelove Atlanskog i

Tihog okeana. Dijeli se na tri oblasti:

ARKTIČKU,

BOREO-PACIFIČKU I

BOREO-ATLANSKU

-ARKTIČKA OBLAST

Arktička oblast obuhvata sjeverne obale Amerike,

Grenlanda, Azije i Evrope, koje se pružaju van

granica toplih struja. Većim dijelom godine ovdje se

zadržava ledeni pokrivač. Životinjski svijet je

siromašan i monoton.

Sisari-morževi, mjehuraste foke, polarni i

grenlandski kit,bijeli medved

- LITORAL-BOREALNI REGION

-ARKTIČKA OBLAST

Ptice-galebovi i njorke

Ribe-siromašno, česti su bakalari i polarni iverak.

Beskičmenjaci-mali broj vrsta riba se kompenzuje

bogatstvom beskičmenjaka,mnogo aktinija, mnogo

bodljokožaca, anelida

Monotonost ne dozvoljava podjelu na podoblasti

- LITORAL-BOREALNI REGION

-BOREO PACIFIČKA OBLAST

obuhvata priobalne vode i plićake Japanskog mora, djelove

Tihog okeana koji sa istočne strane zapljuskuju Kamčatku,

Sahalin i Sjeverna Japanska ostrva, a osim toga i litoral

istočnog dijela Tihog okeana

Sisari-morska vidra, severna morska medvedica, Stelerov

morski lav

Ribe-tihookeanski lososi:keta, gorbuša i čaviča

Beskičmenjaci-gigantske ostrige,dagnje,kamčatska kraba

Mnoge vrste i rodovi životinja Boreo-Pacifičke oblasti su slični

ili identični predstavnicima Boreo-Atlanske oblasti. To je

pojava AMFIBOREALNOSTI (njorke, foka, bakalari i sl.)

- LITORAL-BOREALNI REGION

-BOREO ATLANSKA OBLAST

uključuje veliki dio Barencovog mora, Norveško,Sjeverno i

Baltičko more, litoral istočne obale Grenlanda i sjeveroistok

Atlanskog okeana do 36os.g.š. na jug. Pod uticajem je tople

Golfske struje, pa fauna ima mješoviti karakter (uporedo sa

sjevernim žive i subtropske forme)

Sisari -endemična sedlasta ili grenlandska foka

Ptice -lume, mala njorka, ćubasti tupik

Ribe -bakalari, iverak, zubatac

Beskičmenjaci -jastozi, krabe, rakovi-samci, mnogo korala ali

oni ne obrazuju rfove

- LITORAL-BOREALNI REGION

-BOREO ATLANSKA OBLAST

Dijeli se na četiri podoblasti:

Sredozemnomorsko-Atlansku

Sarmatsku

Atlansko-Borealnu

Baltičku

- LITORAL-ANTIBOREALNI REGION Obuhvata litoral Antarktide i subantarktičkih ostrva i

arhipelaga kao i priobalne vode Novog Zelanda, Južne

Amerike, juga Australije i Afrike.

Obuhvata dvije oblasti ANTARKTIČKU i ANTIBOREALNU

ANTARKTIČKA oblast obuhvata vode tri okeana koji

zapljuskuju obale Antarktide i okolnih arhipelaga

Sisari –grivasti morski lav, južna foka krznašica, Vedelova

foka, morski slon, odsustvuju morževi

Ptice – pingvini carski i Adelijski pingvin

- LITORAL-ANTIBOREALNI REGION

-ANTIBOREALNA OBLAST

Antiborealna oblast obuhvata priobalja južnih kontinenata u

prelaznoj zoni između Antarktičke oblasti i Tropskog regiona

Južnoaustralijska podoblast - morski slon, foke

krznašice,pingvini,endemični ramenonožci, polihete

Južnoamerička podoblast - jedna od foka i Humboltov

pingvin dolaze do Galapagoskih ostrva

Južnoafrička podoblast - magareći pingvin, jastog,

mnogobrojne ascidije

FAUNISTIČKA PODJELA PELAGIJALA

Otvoreni djelovi Svjetskog okeana u kojima život teče

bez kontakta sa supstratom predstavljaju pelagijal.

Izdvajaju se gornja zona-epipelagijal i dubokovodna-

batipelagijal.

Epipelagijalna zona se dijeli na Regione:

TROPSKI,

BOREALNI i

ANTIBOREALNI.

-PELAGIJAL-

Epipelagijalna zona

TROPSKI Region

Prilično velika raznovrsnost životinjskih vrsta. Velikih

kolonija jedinki iste vrste skoro da nema. Mnoge vrste

meduza, mekušaca, skoro sve apendikularije i salpe,

srijeću se samo u okviru ovog regiona.

Atlanska oblast prugasti kit Brajdov, skuše, jegulje,

ribe poletuše, ajkule, morski konjici u mnoštvu

Indo-Pacifička oblast kit indijski prugaš, riba

jedrenjak, sabljarke

-PELAGIJAL-

Epipelagijalna zona

BOREALNI Region

Hladne i umjerenohladne vode sjeverne polulopte.

Čak i ljeti prisutne sante, salinitet nizak. Životinjski

svijet siromašan i monoton.

Arktička oblast grenlandski kit, veliki sjeverni kit,

delfin jednorog, polarna ajkula, istočne haringe

Euborealna oblast biskajski crni pravi kit, grbavi kit,

kit sa ispupčenim čelom, skuša, tuna, papalina, sardine,

inćun

-PELAGIJAL-

Epipelagijalna zona

ANTIBOREALNI Region

Južno od Tropskog regiona prostire se pojas Svjetskog

okeana koji se izdvaja u Antiborealni region. Odlikuje

se surovim uslovima sredine.

Pelagijska zona ovog regiona je naseljena

jedinstvenom faunom jer između voda okeana ovdje

nema pregrada.

Kitovi južna i patuljasta ulješara, grbavi kit, brazdasti

kit,veliki broj vrsta sardina.

-PELAGIJAL-

Zoogeografsko rejoniranje kopnenih voda

Među šemama faunističkog rasčlanjavanja

kontinentalnih vodenih basena najveću pažnju

zaslužuju dvije. Jednu je predložio Berg (L. S. Berg

1934, 1949) koji je istraživao geografsko

rasprostranjenje slatkovodnih riba.

Drugu je dao Starobogatov (I. Starobogatov 1970,

1986) koji je proučavao rasprostranjenje mekušaca u

kopnenim vodama.

PALEARKTIČKA OBLAST

obuhvata cijelu Evropu, zapad sjeverne Afrike, Aziju

osim jugoistoka, Centralnu Aziju i čitav sjever Azije

izuzev basena Amura i rijeka koje su južnije od planine

Džangdžur. U sastav ove oblasti ne ulaze Bajkal i

Kaspijsko jezero, kao ni djelovi rijeka oko Crnog i

Azovskog mora.

Endemični mekušci roda Bythinella,puževi plućaši,

endemične ribe rodova Carassius, Rhodeus

Podoblasti:

Evropsko-Centralnoazijska, Ohridska i Sibirska

PONTO-KASPIJSKA BOČATNA OBLAST

uključuje Kaspijsko jezero, ušća rijeka u Crno i Azovsko more.

Endemi nižeg ranga su česti, neki mekušci koji se odlikuju

eurihalnošću (Eurihalni organizmi - organizmi čija je ekološka

valenca za salinitet široka)

BAJKALSKA OBLAST

obuhvata vode afrike južno od Sahare, izuzev jezera

Tanganjika, Madagaskara i krajnjeg jugozapada Arabijskog

poluostrva. Poznata po cihlidama (u jednom jezeru Viktorija

170 endemičnih vrsta), mozambička tilapija,dvodihalice,

električni som (360V)

ETIOPSKA OBLAST

obuhvata jezero Bajkal i gornji tok rijeke Angare.

TANGANJIKANSKA OBLAST

uključuje samo jezero Tanganjika. Drugo u svijetu po dubini

(1470m). Takođe brojne endemične cihlide, endemična

familija mekušaca Syrnolopsidae.

SINO-INDIJSKA OBLAST

obuhvata vode južne i istočne Azije, ostrva Zondskog

arhipelaga. Obuhvata visokoplaninske gornje tokove velikih

rijeka Ind, Gang, Bramaputra, Mekong, Jagcekjang, Hoangho.

Specifične ribe Osteoglossiformes, stakleni somovi roda

Cryptopterus, ribe strijelci

Podoblasti: Amurska, Japanska, Kineska i Indomalajska

NEARKTIČKA OBLAST

zauzima Sjevernu Ameriku od arktičke obale na severu 3. do

26.-te paralele na jugu. Endemična familija riba centrarhida, od

mekušaca česte viviparide

Podoblasti: Tihookeanska i Atlantska

NEOTROPSKA OBLAST

obuhvata vodene basene u Južnoj i Centralnoj Americi i na

Antilskim ostrvima. Odsustvo mekušaca viviparida, vrlo

karakteristična endemična familija riječnih raža, endemične

dvodihalice, zatim arapaima-najkrupnija slatkovodna riba na

svijetu, mnoštvo pirana

Podoblasti: Centralnoamerička i Južnoamerička

AUSTRALIJSKA OBLAST

obuhvata slatke vode Australije, Tasmanije, Nove Gvineje,

okolnih ostrva, Novog Zelanda, Nove Kaledonije i ostrva

Fidži

Neoceratodus forsteri-dvodihalice iz endemične familije,

endemični petromizoni, somovi, glavoči i gavuni, odsustvo

šaranske ribe

Ribe dvodihalice ili plućašice predstavljaju relikte, poslednje ostatke jedne

prastare grupe riba porijeklom još iz devona koje imaju sposobnost da,

osim disanja na škrge, udišu i atmosferski vazduh

Neoceratodus forsteri