Polityka Ochrony Polityka Ochrony ŚrodowiskaŚrodowiska

Dorota NiewczasOksana ŻórawskaKatarzyna Włodarczyk

Spis treści:Spis treści:

1. Wprowadzenie w problematykę ochrony środowiska: - stan środowiska naturalnego na świecie (powietrze,

woda, gleba…). - gospodarka odpadami (recykling), - zanieczyszczenia, - zmiany klimatu.

2. Polityka ochrony środowiska: - ewolucja, geneza powstania; - cele, zasady; - działania: strategie , instytucje, instrumenty;

Spis treści: c.d.Spis treści: c.d.

- Protokół z Kioto,- podpisanie umowy Polski i Hiszpanii na sprzedaż uprawnień do emisji CO2.

3. Wybrane problemy: energia „za” i „przeciw” w Europie: - OZE (Odnawialne Źródła Energii); - energia atomowa; - energia jądrowa; - bezpieczeństwo energetyczne (gazociąg Północny –

relacje UE i Rosji).

ŚrodowiskoŚrodowisko naturalne naturalne

Ty tez masz wpływ na zmiany Ty tez masz wpływ na zmiany klimatu!!!klimatu!!!

Chrońmy świat, w którym żyjemy i Chrońmy świat, w którym żyjemy i zmieniajmy go na lepszezmieniajmy go na lepsze

ŚrodowiskoŚrodowisko naturalne naturalne c.d.c.d.

PriorytetPriorytetemem Unii Europejskiej w dziedzinie Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska jest m.in. ochrony środowiska jest m.in.

1. 1. PPrzeciwdziałanie zmianom klimatu,rzeciwdziałanie zmianom klimatu, 2. Ochrona różnorodności biologicznej,2. Ochrona różnorodności biologicznej, 3. Ograniczenia wpływu zanieczyszczenia 3. Ograniczenia wpływu zanieczyszczenia

na zdrowie, na zdrowie, 4. Lepsze wykorzystanie zasobów 4. Lepsze wykorzystanie zasobów

naturalnych naturalnych

Powietrze – dar Powietrze – dar żżyciaycia Jakość powietrza uległa, co prawda poprawie,

ale nadal należy dzialać na rzecz: 1. Poprawy złej, jakości powietrza w miastach co

ma negatywny wpływ na zdrowie człowieka. 2. Ochrony warstwy ozonowej 3. Powstrzymanie zmian klimatuTe problemy są wynikiem działań człowieka, które

przyczyniają się do emisji szkodliwych substancji do atmosfery

Zmiany klimatuZmiany klimatuEfekt cieplarniany przyczynia się do zmian

klimatu, powodując globalne ocieplenie, podwyższenie poziomu wód morskich i wiele innych klęsk żywiołowych:

podwyższenipodwyższeniaa poziomu wód morskich, poziomu wód morskich, wzrostwzrostuu temperatury Ziemi, temperatury Ziemi, wzrostu skrajnych zjawisk pogodowych, takich wzrostu skrajnych zjawisk pogodowych, takich

jak burze czy powodziejak burze czy powodzie,, nniszczy roślinność, dziką przyrodę jezior i rzekiszczy roślinność, dziką przyrodę jezior i rzek

Zmiany klimatuZmiany klimatu c.d. c.d. W ostatnim stuleciu średnia temperatura Ziemi wzrosła

od 0,3C do 0,6C; Wzrost działalności przemysłowej, gospodarczej

doprowadziło do zjawiska globalnego ocieplenia; Emisja i koncentacja gazow cieplarnianych w

atmosferze powoduje anormalny efekt cieplarniany; Ilość emitowanego rocznie CO2 wynosi około 6-7 miliardów ton;

CO2 głównie pochodzi z użycia energii w przemyśle, transporcie, elektrowniach i domach

Skutki globalnego ocieplenia

Globalne ocieplenie jest zjawiskiem niepokojącym: 1. Temperatura na Ziemi wzrosła – różne regiony mogą przekształcić się w cieplejsze i gorętsze obszary 2.Niektóre gatunki roślin i zwierząt mogą całkowicie

wyginąć i zniknąć na Ziemi 3. Poziom wód morskich podniesie się, ponieważ

lodowce polarne stopią się. 4. Częściej będą występowaly groźne zjawiska

atmosferyczne czyli więcej powodzi, burz, huraganów

Skutki globalnego Skutki globalnego ocieplenia c.d. ocieplenia c.d.

¼ światowej ludności: w Stanach Zjednoczonych, w Europie i Japonii produkuje ¾ emitowanych gazów cieplarnianych. Obowiązek ograniczenia emisji tych gazów spoczywa głównie na krajach rozwiniętych. Stały rozwój gospodarczy w krajach takich, jak Chiny czy Indie spowoduje wzrost emisji gazów, co nie oznacza spowolnienia rozwoju. Każdy kraj powinien w równym stopniu podejmować działania na rzecz ograniczenia globalnego ocieplenia w zależności od stopnia nasilenia tego zjawiska w poszczególnych krajach.

Zmiany klimatu Zmiany klimatu -- szukanie szukanie rozwirozwiąązazańń

Większe wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii do produkcji elektryczności.

Zmniejszenie emisji CO2 poprzez zwiększenie efektywności procesów produkcyjnych.

Zwiększenie wydajności urządzeń, które wykorzystują energię np. samochody spalające mniej paliwa

Redukcja emisji CO2 w sektorze budowlanym – zapobiec utracie ciepła przez ściany i okna.

Wprowadzenie ograniczenia w stosowaniu niektórych substancji lub specyficznych produktów w produkcji rolnej.

Powietrze – przyczyny Powietrze – przyczyny zzłłej jakoej jakośścici

Codziennie drobne cząstki i substancje chemiczne pochodzące głównie z działalności przemysłowej, rolniczej i transportu przedostają się do powietrza.

Codziennie, uwalniane są do powietrza drobne cząstki i gazy (substancje zanieczyszczające), pochodzące z działalności przemysłowej (elektrownie,fabryki), rolniczej (nadużywanie nawozów i obornika), oraz transportu (powietrzny i drogowy), ogrzewania w domach i przetwarzania śmieci.

Powietrze – przyczyny Powietrze – przyczyny zlej jakosci c.d.zlej jakosci c.d.

SSubstancjami zanieczyszczającymi powietrzubstancjami zanieczyszczającymi powietrzee, , przy zetknięciu z wodą, zachodzi przy zetknięciu z wodą, zachodzi w w reakcjęreakcjęee, , w wyniku, której tworzą się słabe kwasyw wyniku, której tworzą się słabe kwasy tzw. “Kwaśny deszcz”

Ma on wpMa on wpłływ na roslinnoyw na roslinnośćść,dzik,dzikąą przyrod przyrodęę jezior jezior ii rzek rzek,, ZmianZmianę ę skskłładu gleby w lasach “poziom PH”adu gleby w lasach “poziom PH”,, Podnosi siPodnosi sięę kwasowo kwasowoścśc w wóód gruntowych a co za tym d gruntowych a co za tym

idzie - wody pitnejidzie - wody pitnej,, NiszczejNiszczejąą budynki I zabytki, gdy budynki I zabytki, gdyżż powoduj powodująą korozj korozjęę

elewacji. elewacji.

Powietrze – przyczyny Powietrze – przyczyny zzłłej jakoej jakośści c.d.ci c.d.

Warstwa Warstwa ozonowa:ozonowa: 1.Górna warstwa ozonowa, otaczająca atmosferę

ziemską, jest niezbędna do życia. Natomiast ozon w dolnej warstwie atmosfery jest niebezpieczny dla naszego zdrowia.

2.Niszczą ja: aerozole, styropian, lodówki, systemy klimatyzacyjne, pestycydy, rozpuszczalniki i detergenty

3. Powoduje to zmniejszenie warstwy ozonowej, a w niektórych przypadkach powstanie dziur w warstwie ozonowej.

Należy Należy zmniejszyzmniejszycc wytwarzanie gazów wytwarzanie gazów szkodliwych dla warstwy ozonowej i szkodliwych dla warstwy ozonowej i zmniejszyć emisję substancji zmniejszyć emisję substancji zanieczyszczających, które powodują zanieczyszczających, które powodują koncentrację ozonu w dolnej warstwie koncentrację ozonu w dolnej warstwie atmosfery.atmosfery.

Woda – bezcenny skarbWoda – bezcenny skarbCzysta woda swiadczy o srodowisku!!!Czysta woda swiadczy o srodowisku!!! 11. . Cykl wodny – naturalny proces oczyszczaniaCykl wodny – naturalny proces oczyszczania;; 2. 2. Woda pitna-Woda pitna-należy ograniczyć zużycie wody;należy ograniczyć zużycie wody; 3. Kontrolować poziom jej zanieczyszczenia3. Kontrolować poziom jej zanieczyszczenia, ,

poprawpoprawiaiać ć jakojakość wody oraz ochrony naturalnych ść wody oraz ochrony naturalnych zbiorników wód słonych i słodkich;zbiorników wód słonych i słodkich;

4. 4. PProces oczyszczania wodroces oczyszczania wody, budowanie y, budowanie nowoczesnych oczyszczalni nowoczesnych oczyszczalni śściekciekóów w

5. Wybrzeża morskie, ochrona liniibrzegowej

Woda–bezcenny skarb Woda–bezcenny skarb c.d.c.d.

Woda stanowi 75% powierzchni Ziemi Większość wód występujących na Ziemi to wody słone.

Zaledwie 3% z nich to wody słodkie, których część występuje w lodowcach i górach lodowcowych. Woda jest niezbędna do życia dla wielu istot żywych. Fakt, że jest jej stosunkowo mało, sprawia, że jest ona tak cenna. I dlatego musimy bardziej dbać o ten jakże cenny dla nas skarb. Ochrona naturalnych zasobów wodnych zawsze stanowiła najważniejszy aspekt ochrony środowiska.

OdpadyOdpady – narastaj – narastająący cy problemproblem

Strategią jest zapobieganie powstawaniu Strategią jest zapobieganie powstawaniu odpadów;odpadów;

Odzyskiwanie odOdzyskiwanie odppadów poprzez recykling, adów poprzez recykling, powtórne wykorzystanie i odzysk energii,powtórne wykorzystanie i odzysk energii,

Efektywniejsza utylizacja odpadów,Efektywniejsza utylizacja odpadów, Regulacje prawne dotyczące transportu,Regulacje prawne dotyczące transportu, Zastosowanie czystej technologii przez Zastosowanie czystej technologii przez

producentówproducentów

OdpadyOdpady- c.d.- c.d. Wprowadzenie znaczka ekologicznego Wprowadzenie znaczka ekologicznego

na produktach przyjaznych środowiskuna produktach przyjaznych środowisku Konsument wybiera produkty Konsument wybiera produkty ii ma wp ma wpłływ yw na ksztalt rynku na ksztalt rynku Obowiązkowy znaczekObowiązkowy znaczek energooszczędnościenergooszczędności

Odpady - rOdpady - recyklingecykling Większośc produkowanych przez nas odpadów nadająWiększośc produkowanych przez nas odpadów nadają

się do recyklingu;się do recyklingu; Niektóre Niektóre kkraje europejskie przetwarzają 50% odpadów raje europejskie przetwarzają 50% odpadów

opakowaniowych;opakowaniowych; KwestiaKwestia złomowan złomowaniaia samochodów samochodów,, urządzeń urządzeń

elektrycelektryczznych i elektronicznych oraz baterii będzie nych i elektronicznych oraz baterii będzie poddanpoddanaa recyklingowi; recyklingowi;

Wyróżniamy recykling puszek Wyróżniamy recykling puszek aluminiowych, gazet, tektury, aluminiowych, gazet, tektury, tworzyw sztucznych, szkłatworzyw sztucznych, szkła

Odpady - kOdpady - kompostowanieompostowanie To sposóbTo sposób, , w jaki przyroda sama przetwarza w jaki przyroda sama przetwarza

własne odpady;własne odpady; Jest Jest to to łatłatwe, we, oszczędneoszczędne, , naturalne i przydatnenaturalne i przydatne Kompost jest cennym produktem dla każdego Kompost jest cennym produktem dla każdego

ogrodnika i rolnika;ogrodnika i rolnika; Poprawia strukturę glebyPoprawia strukturę gleby, , zmniejsza jej erozję i zmniejsza jej erozję i

ogranicza stosowanie sztucznych nawozów;ogranicza stosowanie sztucznych nawozów; Cenny dodatek do trawnikCenny dodatek do trawnikóów, kwietnikw, kwietnikóów, w,

czy w ogrodzie.czy w ogrodzie.

PrzyrodaPrzyroda - - nasz wspólny nasz wspólny światświat

Europa Europa to wspaniala różnorodnośc to wspaniala różnorodnośc kkrajobrazówrajobrazów, , górzystych terenówgórzystych terenów, , lasólasów, w, oceanoceanóów i rzekw i rzek;;

Różnorodnośc gatunków dzikiej fauny i flory;Różnorodnośc gatunków dzikiej fauny i flory; Przyroda i bioróżnorodnośc stanowią program Przyroda i bioróżnorodnośc stanowią program

dzialań UE w zakresie środowiska naturalnego dzialań UE w zakresie środowiska naturalnego 2002-2012;2002-2012;

PPrzyjęrzyjętoto dyrektywę dyrektywę ptasiptasiąą ii siedliskową w siedliskową w sprawie ochrony siedlisk naturalych oraz sprawie ochrony siedlisk naturalych oraz dzikiej fauny i florydzikiej fauny i flory

Przyroda c.d.Przyroda c.d. Ekolodzy wyszczegEkolodzy wyszczegóólnili kilka ekosystemlnili kilka ekosystemóów, ktw, któóre re

podlegajpodlegająą ochronie: ochronie: 200 typów siedlisk naturalnych200 typów siedlisk naturalnych Ponad 200 gatunków zwierzątPonad 200 gatunków zwierząt 500 gatunków roślin500 gatunków roślin Specjalne obszary ochrony są włączone do sieci Specjalne obszary ochrony są włączone do sieci

ekologicznej Natura 2000ekologicznej Natura 2000 Zagrożone gatunki zwierzątZagrożone gatunki zwierząt ii ro rośślinlin

Przyroda c.d.Przyroda c.d. Działalność i styl życiaDziałalność i styl życia cz człłowieka owieka radykalnie radykalnie

zzmmienił krajobrazienił krajobraz ii przyrod przyrodęę CzłowiCzłowieek w swej działalności k w swej działalności powinien powinien

uszanować środowiskouszanować środowisko naturalne naturalne Potrzeba świezej wodyPotrzeba świezej wody,, cz czyystego powietrza i stego powietrza i

obfitego pożywieniaobfitego pożywienia jest dla nas konieczna jest dla nas konieczna Należy pogodzić ochronę dzikiej floryNależy pogodzić ochronę dzikiej flory I fauny I fauny z z

interesami społecznointeresami społeczno--gospodarczymgospodarczymi, bez i, bez szkody dla szkody dla śśrodowiska.rodowiska.

Geneza powstania Wspólnotowej Polityki Ochrony Środowiska:

Polityka ochrony środowiska (polityka ekologiczna) polega na interwencji państwa ukierunkowanej na osiąganie celów w zakresie ochrony i utrzymania równowagi środowiska, które nie mogą zostać urzeczywistnione przez działanie mechanizmu rynkowego

Ewolucja Wspólnotowej Polityki Ochrony Środowiska:

Na szczycie w Paryżu, w czerwcu 1972 r., szefowie państw i rządów WE zlecili Komisji Europejskiej przygotowanie programu działań na rzecz ochrony środowiska, powołując się na art. 2 Traktatu Rzymskiego, który do zadań Wspólnoty zaliczał "harmonijny rozwój"

Programy działania na rzecz ochrony środowiska:

Pierwszy program (1973-1975), został przedstawiony przez Komisję i przyjęty przez Radę,

Kolejne dwa programy w dziedzinie ochrony środowiska, na lata (1976-1981) (1982-1986) umożliwiły rozszerzenie i skonkretyzowanie pierwszego programu

Czwarty program (1987-1992) legitymizacja prawna poczynań w dziedzinie ochrony środowiska. Do Traktatu o WE wprowadzono nowy tytuł "Środowisko naturalne„

Programy działania na rzecz ochrony środowiska: c.d.

Realizując czwarty program na rzecz ochrony środowiska Wspólnota wyraźnie zmieniła rozłożenie akcentów w swej polityce: nastąpiło przejście od działań skierowanych na likwidację skutków zanieczyszczeń do działań zapobiegawczych

Programy działania na rzecz ochrony środowiska: c.d.

Piąty program "W stronę zrównoważonego rozwoju" (1993-1997, przedłużony do 2000 r.) - uzależnienie trwałego rozwoju gospodarczego od troski i dbałości o środowisko naturalne(Traktat z Maastricht).

Szósty Program (2001-2010): "Środowisko 2010: Nasza przyszłość zależy od naszego wyboru" (Environment 2010: Our Future, Our Choice)

Środowisko 2010: nasza przyszłość, nasz wybór

Obszary aktywności wspólnoty:• zmiany klimatyczne,• różnorodność biologiczna,• środowisko i zdrowie,• zasoby naturalne i odpady

W kwestii klimatycznej…

redukcja emisji gazów, wywołujących efekt ciepliarniany - długookresowe zadanie, wymagające zmian w sektorze zwłaszcza energetycznym i transportowym:

postanowienie protokołu z Kioto, dotyczące wymiernego ograniczenia emisji gazów ciepliarnianych do atmosfery;

wprowadzenie systemu handlu pozwoleniami na emisje gazów ciepliarnianych

Zachowanie różnorodności biologicznej…

w przyrodzie stało się obszarem interwencji Wspólnoty ze względu na dramatyczne zagrożenie wyginięciem wielu gatunków roślin i zwierząt oraz ich naturalnych siedzib - Natura 2000 - ekologiczna sieć obejmująca obszary chronione (ok. 12% powierzchni) Wspólnoty

Natura 2000

Obszary specjalnej ochrony ptaków (SPA)Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SAC)( - dotyczy najcenniejszych pod względem przyrodniczym,

odpowiadających gatunkowo i siedliskowo wymogom zawartym w Dyrektywach Ptasiej i Habitatowej). KE zatwierdza go pod nazwą Obszar Mający Znaczenie Dla Wspólnoty i od tej chwili obowiązują wszystkie przepisy ochronne.

Zasoby naturalne i odpady

Problemem jest niekontrolowane zużycie zasobów i związany z tym wzrost odpadów, przekraczający możliwości absorpcyjne środowiska naturalnego

Kierunki strategicznego działania w programie Środowisko 2010:

1. Poprawa wdrażania istniejącej legislacji wspólnotowej w zakresie ochrony środowiska;

2. Włączenie ochrony środowiska do innych rodzajów polityki wspólnotowej;

3. Ściślejsza współpraca z przedsiębiorstwami;4. Włączenie społeczeństwa do procesu decydowania o

sprawach ochrony środowiska;5. Uwzględnianie ochrony środowiska w planowaniu i

zagospodarowaniu terenów

Cele Polityki Ochrony Środowiska:

zachowanie, ochrona i poprawa jakości środowiska naturalnego;

ochrona zdrowia człowieka; rozważne i racjonalne wykorzystywanie

zasobów naturalnych; wspieranie działań na poziomie

międzynarodowym, dotyczących regionalnych lub światowych problemów środowiska naturalnego

ZASADY polityki ekologicznej:

zasada zapobiegania, zasada naprawiania szkód u źródła, zasada „zanieczyszczający płaci”, zasada subsydiarności, rozwój zrównoważony

Zasada zapobiegania

(prewencji) - powstawaniu skażeń środowiskaZasada przezorności ma zagwarantować wysoki

poziom ochrony środowiska i zdrowia w sytuacjach, w których dostępne wyniki badań naukowych nie pozwalają na pełna ocenę potencjalnego ryzyka

Zgodnie z wykładnią Komisji powołanie się na zasadę przezorności wymaga spełnienia trzech warunków wstępnych:

zidentyfikowania potencjalnie niekorzystnych efektów (jakiegoś zjawiska, produktu lub procesu),

oceny dostępnych wyników badań naukowych, oszacowania skali ryzyka

Zasada naprawiania szkód ekologicznych u źródła

Polega na stosowaniu przez wspólnotę podejścia przyczynowego, a nie objawowego, tj. usuwaniu przede wszystkim źródeł skażenia środowiska naturalnego, a nie tylko samego skażenia

Zasada „zanieczyszczający płaci”

(polluter pays principle - PPP) Zakłada wymuszenie finansowej

odpowiedzialności za środowisko, ma powstrzymać przed naruszaniem norm ekologicznych, a tym samym przyczyniać się do realizacji polityki WE w tej dziedzinie.

(Koszty przywrócenia środowiska naturalnego do stanu sprzed powstania szkody)

Zasada subsydiarnościZasada subsydiarności

Wspólnota podejmuje działania tylko w takim zakresie, w jakim cele proponowanych działań nie mogą być w wystarczający sposób osiągnięty przez państwa członkowskie, natomiast, ze względu na swoją skalę lub skutki, zostaną lepiej zrealizowane przez Wspólnotę

art. 175 TWE - państwa członkowskie finansują i realizują politykę ochrony środowiska bez uszczerbku dla określonych działań o charakterze wspólnotowym;

art. 176 TWE, pozostawiający państwom członkowskim swobodę utrzymania lub wprowadzenia surowszych (niż normy wspólnotowe) środków ochrony środowiska

Rozwój zrównoważonyRozwój zrównoważony

To rozwój, który spełnia potrzeby czasów obecnych, nie naruszając zdolności przyszłych pokoleń do spełniania ich własnych potrzeb.

UE zaangażowała się w zasadę rozwoju zrównoważonego, podpisując „Agendę 21”

Instytucje UE do spraw Ochrony Środowiska:

Komisja Ochrony Środowiska (1970) Współpracuje z Dyrekcją Federalną Środowiska.Jej celem jest osiągnięcie wysokiego poziomu

ochrony środowiska, poprawa jakości życia, wzrost wydajności środowiska

Instytucje polityki ekologicznej Wspólnoty:

Europejska Agencja Ochrony Środowiska (European Environment Agency) powstała w 1990 roku

Jej głównym zadaniem jest gromadzenie, przetwarzanie i publikowanie porównywalnych informacji na temat stanu środowiska, które ułatwiają państwom członkowskim prowadzenie polityki ekologicznej na szczeblu narodowym i wspólnotowym

Instrumenty realizacji polityki Instrumenty realizacji polityki ekologicznej:ekologicznej:

Począwszy od roku 2000 Wspólnota nasiliła Począwszy od roku 2000 Wspólnota nasiliła przedakcesyjną pomoc przedakcesyjną pomoc na rzecz środowiska w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Wyspecjalizowanym narzędziem tej pomocy w latach 2000-2006 jest przedakcesyjny instrument polityki strukturalnej – ISPA (instrument for structural policies for preaccession), dofinansowujący programy na rzecz środowiska naturalnego i transportu

Instrumenty realizacji polityki Instrumenty realizacji polityki ekologicznej: c.d.ekologicznej: c.d.

prawo wtórne (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje i zalecenia);

zachęty, bodźce ekonomiczne i fiskalne, opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska, kary ekologiczne, opłaty produktowe i depozytowe, odpowiedzialność cywilna itp.;

mechanizmy wspomagania finansowego służącego poprawie stanu środowiska naturalnego;

Instrumenty realizacji polityki ekologicznej: c.d.

wspomagające narzędzia horyzontalne (udoskonalone systemy monitorowania jakości środowiska oraz zbierania i gromadzenia danych statystycznych o środowisku, badania naukowe, postęp techniczny itp.)

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007 – 2013

Komisja Europejska zatwierdziła Decyzją z dnia 7 grudnia 2007 r. To zwieńczenie wielomiesięcznych prac nad przygotowaniem największego w historii Unii Europejskiej programu. Wielkość środków unijnych zaangażowanych w realizację programu wynosi prawie 28 mld euro, co stanowi ok. 42% całości środków polityki spójności.   

Cel programuCel programu

poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej

Protokół z Kioto

Na konferencji ONZ w Kioto w 1997 r. został podpisany protokół w sprawie redukcji emisji gazów ciepliarnianych w latach 2008-2012. Kraje wysoko rozwinięte zobowiązały się do określonej procentowej redukcji w stosunku do poziomu z 1990 r. UE zadeklarowała redukcje o 8%

Ustalenia Protokołu z Kioto dotyczą redukcji emisji następujących gazów: 

  dwutlenek węgla (CO2),  metan (CH4), podtlenek azotu (N2O), gazy przemysłowe (HFC i PFC),  sześciofluorek siarki (SF6)Emisja poszczególnych gazów jest mierzona poprzez przeliczenie każdego z

nich na ilość odpowiadających mu ton tzw. ekwiwalentu dwutlenku węgla - to znaczy ilość, która w danym przedziale czasowym przyczynia się do globalnego ocieplenia  w takim samym stopniu, co tona dwutlenku węgla.

Protokół z Kioto c.d.

Jedynie trzy państwa: Islandia (10%), Australia (8%) oraz Norwegia (1%) dostały zezwolenie na zwiększenie emisji względem 1990 roku. Rosja, Ukraina i Nowa Zelandia mogą utrzymać emisje na tym samym poziomie, co w 1990 roku. Reszta krajów uprzemysłowionych musi do lat 2008-2012 zredukować swoje emisje o 6-8 % względem poziomu z 1990 roku.

„„Mechanizmy elastyczności”:Mechanizmy elastyczności”:

Międzynarodowy handel zezwoleniami, Z zasady wspólnego działania,  Mechanizm Czystego Rozwoju (CDM)

Protokół z Kioto c.d.

mogą go przyjąć wyłącznie państwa które uprzednio przyjęły konwencję na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro w 1992;

Polska była uczestnikiem Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 i jednym z państw, które przyjęły Ramową Konwencję Narodów Zjednoczonych dotyczącej Zmian Klimatycznych Terytorium;

W chwili obecnej trwają prace nad Krajowym Planem Rozdziału Uprawnień na lata 2008-2012

Protokół z Kioto c.d.

kraje rozwinięte są zobowiązane do wspierania rozwoju technologicznego słabiej rozwiniętych krajów oraz studiów i projektów związanych z badaniem klimatu;

kraje, które po upływie 2012 roku będą wciąż emitowały więcej gazów cieplarnianych niż pozwalają im na to ich limity, będą musiały się wywiązać ze swoich zobowiązań w kolejnym okresie, a ich kwoty zostaną karnie obniżone o 30%;

w lutym 2005, protokół z Kioto został ratyfikowany przez 141 krajów, wytwarzających w sumie 61% światowej emisji gazów cieplarnianych

Protokół z Kioto c.d.

zasada „2 razy 55” – minimum 55 krajów ratyfikujących Konwencję, wytwarzających minimum 55% światowej emisji dwutlenku węgla;

państwem, którego ratyfikacja przesądziła o pomyślnym wejściu protokołu w życie, była Rosja do największych obrońców tego dokumentu należy UE, organizacje ekologiczne, ONZ, kraje Pacyfiku zagrożone zalaniem przez ocean na skutek globalnego ocieplenia oraz niektóre środowiska naukowe ;

do przeciwników protokołu z Kioto należą USA, które są przeciwne łagodnemu potraktowaniu Chin;

Protokół z Kioto może być uważany za pierwszy krok międzynarodowej społeczności do wspólnego sformalizowanego działania na rzecz skutecznej ochrony środowiska

Podpisanie umowy Polski i Hiszpanii o odsprzedaniu uprawnień do emisji CO2

9 listopada 2009 roku przez premierów Polski 9 listopada 2009 roku przez premierów Polski Donalda Tuska Donalda Tuska i Hiszpanii José Luis Rodriguez i Hiszpanii José Luis Rodriguez Zapatero (za 25 mln euro). Zapatero (za 25 mln euro). Formalnym Formalnym nabywcą będzie EBOiR nabywcą będzie EBOiR

Energia

celem do roku 2020 udział energii ze źródeł odnawialnych w celem do roku 2020 udział energii ze źródeł odnawialnych w całkowitym zużyciu energii ma wynosić 20%;całkowitym zużyciu energii ma wynosić 20%;

bezpieczeństwo dostaw energii oraz jej racjonalne wykorzystanie bezpieczeństwo dostaw energii oraz jej racjonalne wykorzystanie jest zadaniem priorytetowym w trosce o ochronę środowiska;jest zadaniem priorytetowym w trosce o ochronę środowiska;

wyróżniamy kilka typów energii odnawialnej:wyróżniamy kilka typów energii odnawialnej:1. Wodna1. Wodna2. Biomasa2. Biomasa3. Wiatrowa3. Wiatrowa4. Geotermalna4. Geotermalna5. Słoneczna5. Słoneczna

Odnawialne Źródła Energii (OZE) charakteryzują się:

minimalnym bądź nawet żadnym wpływem na środowisko;

oszczędnością paliw (eliminacja zużycia węgla, ropy i gazu w produkcji energii elektrycznej),

stale odnawiającymi się zasobami energii; stanowią energetykę bardzo elastyczną,

wykorzystującą różnorodne lokalne źródła energii, rozproszeniem na całym obszarze kraju

Odnawialne Źródła Energii (OZE)

Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii jest jednym z Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii jest jednym z kluczowych działań realizacyjnych polityki horyzontalnej kluczowych działań realizacyjnych polityki horyzontalnej Unii Europejskiej w zakresie ochrony klimatu, Unii Europejskiej w zakresie ochrony klimatu, bezpieczeństwa energetycznego i ochrony środowiska. Ze bezpieczeństwa energetycznego i ochrony środowiska. Ze względu na bardzo wysokie koszty budowy nowych względu na bardzo wysokie koszty budowy nowych elektrowni i elektrociepłowni wykorzystujących odnawialne elektrowni i elektrociepłowni wykorzystujących odnawialne źródła energii, we wszystkich krajach UE tworzone są źródła energii, we wszystkich krajach UE tworzone są specjalne systemy wsparcia dla inwestorów. Komisja specjalne systemy wsparcia dla inwestorów. Komisja Europejska przeznacza na wsparcie budowy tego typu Europejska przeznacza na wsparcie budowy tego typu jednostek, znaczące środki dotacyjnejednostek, znaczące środki dotacyjne

http://www.ieo.pl/webpage/pl/aktualnosci/39-biece/216-opinia-ieo-w-sprawie-projektu-rozporzdzenia-ministra-gospodarki.html

http://www.ieo.pl/webpage/pl/aktualnosci/39-biece/209-25112009.html

http://www.ieo.pl/webpage/pl/aktualnosci/39-biece/215-raport-wizja-rozwoju-energetyki-sonecznej-termicznej-w-polsce-wraz-z-planem-dziaa-do-2020r-przygotowany-przez-instytut-energetyki-odnawialnej-we-wspopracy-z-panelem-sonecznym-20x2020.html

http://www.ieo.pl/webpage/pl/aktualnosci/39-biece/194-rynek.html

Energetyka wodna

pozyskiwanie bez szkodliwych gazów i płynów; energia jest tania; możliwość budowy małych elektrowni; mogą spełniać rolę ochronną przed powodzią i

stanowić zaopatrzenie ludności w wodę pitną; uatrakcyjniają krajobraz; energetyka wodna stanowi 30% potencjału

wytwarzania energii elektrycznej;

Energetyka wodna c.d.

rodzaje elektrowni budowanych na zasobach wody: rodzaje elektrowni budowanych na zasobach wody: hydroelektrownia (małe elektrownie, elektrownie hydroelektrownia (małe elektrownie, elektrownie systemowe), wodna elektrownia pompowa, morska systemowe), wodna elektrownia pompowa, morska elektrownia pływowa, morska elektrownia cieplna; elektrownia pływowa, morska elektrownia cieplna;

bariery w wykorzystaniu wody: brak woli wsparcia dla bariery w wykorzystaniu wody: brak woli wsparcia dla budowy dużej elektrowni wodnej na Dolnej Wiśle , budowy dużej elektrowni wodnej na Dolnej Wiśle , Niezwykle skomplikowana sytuacja własnościowa obiektów Niezwykle skomplikowana sytuacja własnościowa obiektów wodnych , zbyt duże koszty inwestycyjne ;wodnych , zbyt duże koszty inwestycyjne ;

problem stanowi zmiany w krajobrazie, zajęcie obszarów problem stanowi zmiany w krajobrazie, zajęcie obszarów pod budowę, niszczenie roślinności i przemieszczanie pod budowę, niszczenie roślinności i przemieszczanie zwierzynyzwierzyny

Energia słoneczna:

jest powszechnie dostępnym, całkowicie czystym i jest powszechnie dostępnym, całkowicie czystym i najbardziej naturalnym z dostępnych źródeł energii, najbardziej naturalnym z dostępnych źródeł energii,

dużą zaletą jej użytkowania jest łatwa adaptacja;dużą zaletą jej użytkowania jest łatwa adaptacja; jest niewyczerpalnym źródłem energii, ilość energii jest niewyczerpalnym źródłem energii, ilość energii

docierająca w ciągu roku do powierzchni Ziemi jest docierająca w ciągu roku do powierzchni Ziemi jest wielokrotnie większa niż wszystkie zasoby energii wielokrotnie większa niż wszystkie zasoby energii odnawialnej i nieodnawialnej zgromadzone na odnawialnej i nieodnawialnej zgromadzone na Ziemi razem wzięte;Ziemi razem wzięte;

Energia słoneczna c.d. :

bariery w wykorzystaniu energii słonecznej: brak prostego systemu wsparcia małych indywidualnych inwestycji w instalacje kolektorów, brak zdefiniowanych celów odnośnie wykorzystania fotowoltaiki w budownictwie;

energię słoneczną wykorzystują kolektory słoneczne( niskotemperaturowe, wysokotemperaturowe)

Energia wiatrowa :

jednym z najstarszych odnawialnych źródeł energii; turbiny wiatrowe przekształcają prędkość

przepływu powietrza na energię elektryczną za pośrednictwem wiatraków z długimi najczęściej trzema łopatami;

są silnie związane z lokalnymi warunkami klimatycznymi i terenowymi;

dobre warunki do powstania elektrowni wiatrowych w Polsce: M. Bałtyckie, północno wschodnia Polska;

Energia wiatrowa c.d. :

bariery w wykorzystaniu wiatru: lokalizacje w bariery w wykorzystaniu wiatru: lokalizacje w obszarach cennych przyrodniczo, podatek od obszarach cennych przyrodniczo, podatek od nieruchomości , słaba infrastruktura sieci nieruchomości , słaba infrastruktura sieci przesyłowej na terenach o dużej wietrzności, przesyłowej na terenach o dużej wietrzności, nieadekwatne procedury wydawania warunków nieadekwatne procedury wydawania warunków przyłączenia do sieci;przyłączenia do sieci;

w Polsce barierą jest mała prędkość i duża w Polsce barierą jest mała prędkość i duża okresowość wiatrówokresowość wiatrów

Energia geotermalna:

zakumulowana w głębi Ziemi w postaci gorących skał i wód; energia zgromadzona w gruntach, skałach i płynach

wypełniających pory i szczeliny skalne; w Polsce wybudowano zaledwie cztery systemy

ciepłownicze w oparciu o wykorzystanie wód geotermalnych - w Pyrzycach, Zakopanem, Mszczonowie i w Uniejowie;

źródła energii geotermalnej: grunty i skał, wody gruntowe, wody gorące, para wodna, pokłady solne, gorące skały;

jest stosunkowo tania i całkowicie czysta ekologicznie, najbardziej stabilna i daje największe efekty

Biomasa:

substancja organiczna powstała w wyniku fotosyntezy;

należą do niej zarówno odpadki z gospodarstwa domowego, jak i pozostałości po przycinaniu zieleni miejskiej;

stanowi trzecie, co do wielkości na świecie, naturalne źródło energii;

występuje w różnych stanach skupienia; do celów energetycznych najczęściej stosowane są:

słoma, gałęzie, alkohole z ziemniaków, olej rzepakowy, biogaz, odpady z przemysłu drzewnego;

Biomasa c.d.

bariery: brak lokalnych rynków biomasy energetycznej, słaba konstrukcja systemu dopłat do upraw energetycznych, brak prostego systemu wsparcia dla powszechnego stosowania indywidualnych biomasowych instalacji energetycznych

Biopaliwo:

paliwo powstałe z przetwórstwa produktów organizmów żywych np. roślinnych, zwierzęcych czy mikroorganizmów;

wyróżnia się biopaliwa:-stałe - słoma w postaci bel lub kostek siano i inne

przetworzone odpady roślinne; -ciekłe - otrzymywane w drodze fermentacji

alkoholowej węglowodanów do etanolu, fermentacji butylowej biomasy do butynalu lub z estryfikowanych w biodisel olejów roślinnych (np. olej rzepakowy);

-gazowe: biogaz; gaz drzewny;

używanie biopaliw pozwala na zmniejszenie importu i zużycia ropy

Biopaliwo:

Energia jądrowa „za” i „przeciw”

energia powstaje z rozczepienia jąder energia powstaje z rozczepienia jąder atomowych np. uranu, plutonu, toru;atomowych np. uranu, plutonu, toru;

powstaje bez wyczerpania naturalnychpowstaje bez wyczerpania naturalnychpaliw kopalnianych;paliw kopalnianych;

Obecnie jest w Korei Południowej,Obecnie jest w Korei Południowej,Japonii, USA, Francji (75%), Niemcy, Rosji, Japonii, USA, Francji (75%), Niemcy, Rosji,

Kanadzie, Ukrainie, Wlk. Brytanii, Szwecji Kanadzie, Ukrainie, Wlk. Brytanii, Szwecji

Energia jądrowa „za” i „przeciw”

„za” paliwo jądrowe jest tańsze niż paliwo kopalne; łatwiej jest robić i składować zapasy paliwa jądrowego

niż paliwa kopalnego; surowce do produkcji paliwa jądrowego jest łatwiej

pozyskać i transportować niż paliwa kopalnego; niższe są koszty transportu surowców dla energetyki

jądrowej; koszty kopalni węgla kamiennego są sto razy wyższe

niż elektrowni atomowej

Energia jądrowa „za” i „przeciw”

„ „przeciw”:przeciw”: olbrzymie koszty jakie poniosły by państwa decydujące się na budowę

elektrowni jądrowych przyczyniłyby się do ogromnego zadłużenia tych państw;

nie są one w stanie sprostać zapotrzebowaniu na energię(7%); awarie tragiczne w skutkach; problemem są odpady promieniotwórcze i ich składowanie; wykorzystuje energii jądrowej w sposób niekontrolowany, np. przy

pomocy broni jądrowej; związane z elektrowniami jądrowymi wybuchy, np. wybuch elektrowni

w Czarnobylu, który spowodował wielkie straty oraz był przyczyną mutacji genetycznych rodzących się w tym okresie dzieci;

wytwarzanie uranu związane jest również z procesami uszkadzającymi naturalną „powłokę” środowiska.

GAZOCIĄG PÓGAZOCIĄG PÓLLNOCNY NOCNY (Nordstream)(Nordstream)

Mapa planowanego gazociągu

GAZOCIGAZOCIAAG PÓG PÓLLNOCNY NOCNY (Nordstream)(Nordstream)

Przebiega z Rosji do Niemiec Przebiega z Rosji do Niemiec ppo dnie wód o dnie wód Bałtyku;Bałtyku;

Jakie sa kJakie sa konsekwencje dla Polski: onsekwencje dla Polski: 1.1. Brak wpływów z opłat tranzytowychBrak wpływów z opłat tranzytowych2.2. Brak dystrybucji gazuBrak dystrybucji gazu do Polski do Polski3.3. Brak możliwości zarobkowych dla polskich Brak możliwości zarobkowych dla polskich

przedsiębiorprzedsiębiorstwstw4.4. UtrudnienieUtrudnienie inwestycji budow inwestycji budowyy Gazoportu Gazoportu w w

ŚŚwinoujwinoujśściuciu5.5. Zagrożenie ekologiczne dla wód BałtykuZagrożenie ekologiczne dla wód Bałtyku

Pytania do prezentacji:Pytania do prezentacji:1. Jakie podstawowe elementy z działalności człowieka są zagrożeniem dla środowiska

naturalnego? A. Wzrost temperatury, podwyższenie poziomu wód, ochrona flory i fauny. B.Zjawiska pogodowe, niszczenie roślinności, dzikiej przyrody jezior i rzek.C. Emisja dwutlenku węgla, poziom zanieczyszczenia zbiorników wodnych, powstawanie odpadów.

2. Instytucjami polityki ekologicznej są:A. Komisja Ochrony Środowiska, ISPA, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007 – 2013.B. Europejska Agencja Ochrony Środowiska, Komisja Ochrony Środowiska.C. Komisja Europejska, „Agenda 21”, Europejska Agencja Ochrony Środowiska.

3. Kraje, w których energia wytwarzana jest w elektrowniach jądrowych to:A. Francja, USA, Rosja.B. Japonia, Polska, Francja.C. Francja, Rosja, Polska.

Dziękujemy za uwagęDziękujemy za uwagę