Mediacja szkolna

sposób rozwiązywania konfliktów społecznych

oraz kształtowania postaw obywatelskich

wśród dzieci, rodziców i nauczycieli

CEP KRRP – Poznań dnia 23 września 2015 roku

Czym jest mediacja? Bogactwo definicji

Definicja wg Wikipedii Metoda rozwiązywania sporów, w której osoba trzecia pomaga stronom we wzajemnej komunikacji, określeniu interesów i kwestii do dyskusji oraz dojściu do wspólnie akceptowalnego konsensusu. Proces o charakterze dobrowolnym, poufnym i nieformalnym.

Definicja wg serwisu informacyjnego Ministerstwa Sprawiedliwości w ramach kampanii „Masz Prawo do Mediacji” Mediacja to próba doprowadzenia do ugodowego, satysfakcjonującego obie strony rozwiązania konfliktu na drodze dobrowolnych negocjacji prowadzonych przy udziale trzeciej osoby, neutralnej wobec stron i ich konfliktu, czyli mediatora, który wspiera przebieg negocjacji, łagodzi powstające napięcia i pomaga – nie narzucając jednak żadnego rozwiązania – w wypracowaniu kompromisu.

Czym jest mediacja? Bogactwo definicji

Słownik języka polskiego PWN Pośredniczenie w sporze mające na celu ułatwienie stronom dojście do porozumienia.

Czym jest mediacja? Bogactwo definicji

Definicja wg. Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego Mediacja jest interwencją w toczące się negocjacje lub konflikt, podjętą przez akceptowaną trzecią stronę, która nie ma autorytatywnej władzy pozwalającej na podjęcie decyzji rozstrzygającej spór lecz pomaga stronom w dobrowolnym osiągnięciu przez nie wzajemnie akceptowanego porozumienia kwestiach spornych.

Czym jest mediacja? Bogactwo definicji

Definicja wg. Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego Mediacja jest interwencją w toczące się negocjacje lub konflikt, podjętą przez akceptowaną trzecią stronę, która nie ma autorytatywnej władzy pozwalającej na podjęcie decyzji rozstrzygającej spór lecz pomaga stronom w dobrowolnym osiągnięciu przez nie wzajemnie akceptowanego porozumienia kwestiach spornych.

Czym jest mediacja? Bogactwo definicji

Cel mediacji

stworzenie stronom warunków umożliwiających osiągnięcie dobrowolnego porozumienie i satysfakcjonującego rozwiązania problemu, a nie narzucenie autorytarnego rozstrzygnięcia, w przypadku sporu o charakterze prawnym – podjęcie próby

zakończenia postępowania w sposób ugodowy, poszukiwanie konstruktywnych rozwiązań możliwych do zastosowania w

przyszłości , załagodzenie i wygaszenie konfliktu między stronami,

Cechy mediacji

nieformalność i prywatność postępowania, budowanie szacunku wzajemnego stron, zapewnienie harmonii społecznej i konstruowanie prawidłowych relacji

międzyludzkich, budowanie porozumienia, łamanie barier, niwelowanie napięć, zwiększa gwarancję usunięcia na trwałe konfliktu między stronami, pozwala wypracować akceptowalne rozwiązania problemów, na miarę, budowanie poczucia bezpieczeństwa, budowanie poczucia odpowiedzialności za wynik mediacji i jego

realizację w przyszłości, zapewnia równorzędną pozycję stron konfliktu, zmiana optyki uczestników sporu (pomaszeruj w moich butach), win:win (wygrany:wygrany), pozwala wypowiedzieć się stronom i być wysłuchanymi, pozwala skrócić okres trwania sporu, zmniejszyć koszty procesu,

Mediator

Co oznacza nazwa „mediator”? po łacinie: mediare oznacza być w środku, medias oznacza środek, mediae znaczy dzielić na pół, Rola mediatora: nie ma władzy podejmowania decyzji merytorycznych, pomaga zwaśnionym stronom we wzajemnym wysłuchaniu, przedstawieniu własnych racji, argumentów, odnalezieniu wspólnych interesów, wypracowaniu możliwych rozwiązań, pomaga zwaśnionym stronom w dobrowolnym osiągnięciu ich własnego, wzajemnie akceptowanego porozumienia w spornych kwestiach, moderuje wspólną dyskusję stron, niweluje bariery komunikacyjne,

Pożądane cechy mediatora

oryginalność pomysłów, rozwinięta umiejętność empatii, kreatywność, poczucie humoru, niewidzialna ręka, umiejętność utożsamiania się z uczestnikami i dbania o ich dobro, entuzjazm, cierpliwe i wytrwałe podejmowanie wysiłku, umiejętność szybkiej analizy i zrozumienia sytuacji, dynamiki i kompleksowości konfliktu, pewna specyficzna wiedza z dziedziny, której dotyczą mediacje, szacunek i pokora w konfrontacji z innymi osobami, szczere zainteresowanie ludźmi, szczery i odważny,

Różnorodność ról mediatora

hydraulik komunikacji

szafarz praw

facylitator procesu

trener dostarczyciel zasobów

poszukiwacz

strażnik realności

kozioł ofiarny

lider

Jakie spory nadają się do mediacji?

wszystkie, pod warunkiem, że mediacji chcą obie strony,

Mediacje a negocjacje

mediacje negocjacje

strony i mediator same strony

rozwiązanie rozwiązanie

nieformalne nieformalne

Mediacja a postępowanie sądowe

mediacja proces sądowy

rozwiązywania sprawy rozstrzyganie sprawy

ugoda orzeczenie

mediator sędzia

proces nieformalny proces bardzo sformalizowany

wygrany : wygrany wygrany : przegrany

koncentracja na potrzebach i emocjach

koncentracja na dowodach potwierdzających twierdzenia

stron

poufność jawność

Mediacja a arbitraż – różnice

mediacja arbitraż

rozwiązywania sprawy rozstrzyganie sprawy

ugoda wyrok

mediator arbiter sądu polubownego

proces nieformalny proces sformalizowany

wygrany : wygrany wygrany : przegrany

Mediacja a terapia - różnice

mediacja terapia

mediator psychoterapeuta

analiza sytuacji bieżącej analiza sytuacji bieżącej i jej historii

orientacja na przyszłość badanie przeszłości i orientacja na zmiany w

przyszłości

ugoda ----

Zasady mediacji

dobrowolność = zakaz wywierania presji / nacisku przez mediatora na strony, poufność = obowiązek zachowania w tajemnicy informacji pozyskanych w związku z prowadzeniem mediacji, neutralność mediatora = zakaz wysuwania przez mediatora konkretnych propozycji rozwiązania sporu, zasada bezpieczeństwa (godności) stron i dbania o zachowanie ich

równowagi, bezstronność mediatora = zakaz pobierania dodatkowych korzyści

wykraczających poza ustalone przez strony wynagrodzenie, charakter nieformalny, szybkości i efektywności postępowania, czuwania przez mediatora nad zgodnością z prawem porozumienia

osiągniętego przez strony przed mediatorem, informowania stron,

Efekt mediacji:

trwałe rozwiązanie konfliktu na miarę potrzeb i możliwości stron poprzez ugodę, poprawa relacji między stronami, utrzymanie ich, ewolucja, oszczędność czasu i pieniędzy, bezcenne poczucie sprawstwa stron (satysfakcja),

Jak zostać dobrym mediatorem:

odkryj przyjemność z pozytywnej komunikacji, rozwijaj swój talent w ramach wolontariatu, współmediowania,

samodzielnej pracy, ćwicz umiejętność uważnego słuchania, rozwijaj się poprzez literaturę,

Praca dorosłego mediatora

w ramach NGO, mediator sądowy, mediator w mundurze, mediator jako pracownik jednostek pomocowych, radca prawny mediatorem,

Mediator rówieśniczy

pomoc przy kształtowaniu lepszej rzeczywistości szkolnej wolnej od przemocy i niesprawiedliwości,

budowanie autorytetu, wykorzystanie wiedzy o kolegach w słusznym celu,

Przedmiot mediacji rówieśniczej (przykłady)

Negatywne zachowania ujawniane przez rówieśników w szkole, polegające na: przezywaniu ze względu na wygląd, ubiór, pochodzenie, wyznanie, zachowanie, wyzwiska, obrażanie członków rodziny rówieśnika, oszczercze kłamstwa, kradzieże, złośliwe chowanie przedmiotów, rozpowszechnianie plotek, ośmieszanie, wyśmiewanie, molestowanie, prześladowanie, wymuszanie pieniędzy prowokowanie bójek, pobicia,

Zasady mediacji rówieśniczej

dobrowolność, poufność, neutralność, bezstronność dodatkowo: zasada niestosowanie kar wobec stron mediacji,

Przebieg mediacji rówieśniczej – proces uproszczony

Trzy podstawowe fazy: przygotowanie – proces – podsumowanie, wniosek o mediacje - zgłoszenie do opiekuna mediacji, wyłonienie pary mediatorów rówieśniczych, przystąpienie do mediacji według schematu: - ukonstytuowanie neutralności (deklaracja mediatorów), - ustanowienie podstawowych zasad (bez wyzwisk, agresji), - wysłuchanie historii każdej ze stron, - poszukiwanie możliwych rozwiązań (burza mózgów), - możliwość włączenia dorosłego (osoba zaufana), gdy problem jest

złożony i trudny do rozwiązania, - ugoda,

Zalety mediacji rówieśniczej

poczucie odpowiedzialności za własny konflikt, przyjęte rozwiązania i ich wdrażanie w życie, rozwijanie umiejętności komunikacyjnych, rozwijanie umiejętności zarządzania konfliktem, wyłanianie liderów w społeczności szkolnej, przeciwdziałanie zjawisku przemocy w szkole oraz w środowisku

domowym ucznia,

OIRP w Toruniu w partnerstwie z Fundacją Rozwoju SYNERGIA zrealizowała zadanie publiczne w ramach rządowego programu

„Bezpieczna i przyjazna szkoła” (realizacja działań w zakresie zwiększenia skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych na rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w szkołach i

placówkach dla dzieci i młodzieży w województwie kujawsko-pomorskim w 2014 roku) – w zajęciach z zakresu prawa uczestniczyło 117 uczniów,

15 nauczycieli i 15 rodziców

pn. „Inkubator pozytywnych relacji – mediacje szkolne”

„Inkubator pozytywnych relacji – mediacje szkolne”

O projekcie

faza „0”: akcja promująca przedsięwzięcie (spotkanie z rodzicami, nauczycielami, foldery promocyjne, „niezbędnik mediatora”, faza I działania: 1. szkolenie: - mini wykłady (prezentacja multimedialna), - warsztaty, - ewaluacja, 2. wyłonienie propagatorów mediacji z grupy rówieśniczej, spośród nauczycieli i rodziców, faza II działania: - dodatkowe działania rozwijające umiejętności mediatorów (symulacje), - superwizja, - stworzenie szkolnej listy mediatorów,

Adresaci działania

dzieci - uczniowie

rodzice nauczyciele

Osiągnięte cele projektu

- budowanie prawidłowych relacji społecznych, - wskazanie prawidłowych wzorców postępowania w sytuacjach trudnych, konfliktowych, - rozwinięcie kompetencji społecznych uczniów, rodziców, nauczycieli, - integracja środowiska szkolnej, - podniesienie kompetencji wychowawczych nauczycieli i rodziców, - zwiększenie roli i pozycji rodziców w szkole, - możliwość skutecznego rozwiązywania kryzysów rozwojowych i życiowych uczniów,

Cele „długoterminowe”

Budowanie społeczeństwa obywatelskiego poprzez działania zmierzające do stworzenia społeczeństwa charakteryzującego się aktywnością i zdolnością do samoorganizacji, określania i osiągania wyznaczonych celów, co ma miejsce bez inicjatywy ze strony struktur administracyjnych państwa, bez impulsu ze strony władz państwowych.

Obecnie przejawem społeczeństwa obywatelskiego są: - aktywność społeczna, - wolontariat, - działalność organizacji pozarządowych oraz samorządowych.

Dziękuję za uwagę

r. pr. Agnieszka Regel-Brajsa