125
www.arabic.uz 1 : : 2013

Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

  • Upload
    others

  • View
    35

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

1

����

���� �� �� ���

����� ���� ��� ���� ��� :!�"�

#�$� %&'�

(�)��*+� (,�� -. !/0�1 �2� 3�4�

:��"5� 6 2013

Page 2: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

2

Абул Ҳасан Али Ҳасан ан-Надавий

ПАЙҒАМБАРЛАР

ҚИССАСИ

(Болалар учун)

Учинчи қисм

Араб тилидан:

Анвар Аҳмад

таржимаси

Тошкент

2013-йил

Page 3: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

3

!�70� �20� 8� !��

1 0�1 -. 9�:�� �1

������� ���� ���)�������� ������� (��������� ���! ���� ���� "�#�! $��%& . ������ (�) *�+�� ,-./ "�#�! $��%& ������ ���

)�������� 01%2����� (�34�+ ��502��6 $2�7� �"�!89 :"�#�! . �-����%;� �<0�=�� �-��;���>� ?7@�� �-����" �-0��7�A B�6 ����0�A�C�D#�� ."�#�! B�6 �-��1��7� �-����A89 ���!3E� *�+�� �3�%;�� !%& �-��;58G �� ��H01��� I�-0��7�A B�6 �-���7�# 01�6 $��

I"�#�! -0��7�A �(�! �?�2;���J� �����5� � ������ $��%& �*�+�� ��+�K� . L��"M ��� L�0��J ���� �N��O �� �*�+�� �-0�A���P��E%&� ��0)� Q" $� R .�R� ��5� LS��� ���� �N��O *���A� :L��"M� L�0��J ���� �N��O *���A� ��H0!� I"�#�! B�6 L3�

I�-0��7�A B�6 TU�@V WX��) B�6 ���P��E%&� ����)� � %K��#���0%) �Y7�# ! 0Z1��[� 0ZR"�6 �?%2%) \%"�6� �*�+�� �?�2��;8� �+0�6 "�#�! $��%& ��������� � ������� .]0 � . �<"�+� �"�#�! �X��;8� �+��

� � 05�34�+0Z1��[� 0ZR"�6 02%) �XR%"�6� %_%"� �� 02� ��! �<"�+ . �-�D;�>� �?�2��./ :_%"� �� X��;�� ��G5 "�#�! ���5� �NR� �%a0�7�� $��%& ��%�0��R%&� ���!"� �� *�+�� .M 0Z>�V0� 0ZE� *�+�� B�6 ���� K �?�2��./��b B�6 ��� "�6 :0c������ ������ �Z3

0Zd%"�A �Z3% 0! . e]07�)./0�A ���� "�#�! ���5� �-0�A� :"�#�! f��M� :����%;�� U%;�A ������� �-0�A� . ���g07�)� � ��������� �X)0�J�

0Z7�J� �?�2�� �hK0V� "�#�! B�6 �i!0�jek�.

1

Канъондан Мисрга

Яъқуб алайҳиссалом ўз ўғиллари билан Канъондан Мисрга кўчдилар.

Чунки, унинг ўғли Юсуф алайҳиссалом Мисрда ҳокимлик қилиб, буйруқ ва қайтариқлар унинг измида эди.

Page 4: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

4

Улар Канъонда қўй боқиб, эчки соғиб, жун сотиб тирикчилик қилишарди. Мисрда эса Юсуфнинг хизматкорлари ҳам турфа неъматлар ичида эди.

Яъқуб алайҳиссалом ва унинг ўғиллари энди Канъонда қолиб нима қилишади?!

Юсуф алайҳиссалом отаси ҳамда оғаларини Мисрга чорлаб киши юборди. Чунки, унга отаси ва оғаларисиз таом татимасди.

Қандоқ ҳам татисинки, ахир (шунча йил бегона юртда ҳамма қариндошларидан ажралиб) ёлғиз юриш осонми?!

Отаси, акалари ўзларининг Канъондаги тор ҳовлиларини тўлдириб ўтирган бир пайтда Юсуф алайҳиссалом муҳташам

саройларга сиғармиди?!

Ниҳоят Яъқуб алайҳиссалом ўғилларини бошлаб Мисрга кириб келди. Отаси ва оғаларининг ташрифидан беҳад шод бўлган Юсуф уларни иззат-икром билан кутиб олди.

Миср ўз хожасининг, эъзозли подшоҳининг оиласини қувонч билан қаршилади.

Шаҳар аҳли бу муборак оилага қаттиқ меҳр қўйдилар. Чунки улар инсонларга карамли, саховатли бўлган Юсуфни жуда севар эдилар.

Кишилар Юсуфни ўзларига меҳрибон, ғамхўр оға сифатида кўрсалар, Яъқуб алайҳиссаломни муҳтарам ота ўрнида қабул қилган эдилар.

Кекса ёшли нуроний Яъқуб алайҳиссаломга шаҳар аҳли худди ўз ўғилларидек бўлди.

Яъқуб ва болалари учун Мисрда яшаш маъқул келди ва Миср улар учун ватан бўлиб қолди.

Page 5: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

5

2 ;�<:;�=> =?�;@

������� h0! W<�3�! 3��)�:�*�+�� ������� �-%l>�6 :"�#�! ���5� ������� �-%lR� . �?�2���9�A� "�#�! B�6 f���=�� ���7�6��

�?�50)� ���3���6 .�! 3��)��Z3�3M "�#�! %��5� $��� 0Z!�� �-0� �6 0Zm�� �*�+�� h0! W<�3 . 0Z��l�R "�#�! ���5� ������� �-%lR��Z3�3M:c�%��J n]0� �) ������� ��� )� .

%������ ��G5 ���;�j oi;��#�! �?�2�;�#�P �?�� �?�2���9�A� �?�2��l�R� �a0�7�� Be���. �?�2�m��) Q�l�� 0Zm�� *�+�� ���7�6���n]��+ *�+�� B�6 ����0� �6 :0Zm��) .0E� �3���6 TU%;�A p��A� ��0)� �3���6 TU�@V p��A�� .$=!� *�+�� �<��E%& $��%& �a0�7��

�?�2��Dl�� �?%2�g07�)� � .�?�2�� �-������� :���� 02D� �<�0 !�?� �PK0�E �X������(�>� 07�PK0�E �(�! �";8A� ������ . 0��3���6 �3���60Z1��RK �Z34�+� :0c����M 0ZE� %������ %r�6� B�6:c���0� 0c ��!� .

����%;�� (�! ?8�p[�� �s�t� � :�0;���� \�K� u�G,�� ��5� .7! u�G,�� ��5:U�@�#�� �?��8[ U%;� �� Y ���A89 �u%����� Y7!� *����m�� .����8[18�� �v0�w� u�G,�� ��5:*�g0x8�� K0 � � :Y�g0y8�� ?�8J� � . $��%& 0�0��� 4z>8�� $��%& 0��35 u�G,�� ��5

e{�: �� ?�g02) ���!��3�j ���;�j 0�7�A� �<"�E|� �C%"��� ��� .{� �C%"��� . �0�� 07�}0�w� u�G,�� ��5 8��1�i�0y Q"�E~/� ����%;�� B�6 �-��P��1 �a0�7��� :�Y;�=�� ���A89� 0�7� �6 . $��7� �� 0��%&

�Z3)� _%"� �� 07� ��!:�?� ��� �<�0���� 02D� $��7� ��� ��� ��) ���5� � ���P��E%& . "�#�! $��%& �?� �!��3�j ��� 0��34�+ �?� %) \%"�6 �?�A�:0��34�+ %\"�b%) 07�R%"�6 �?�A� .

0��34�+ �<0�R B�6 0�7�A 01�A �<�0���� 02D� �?� �� 0��%&� :�?�A����%) ����%;�0�6.

2

Юсуф алайҳиссаломдан сўнг

Орадан бир мунча вақт ўтиб Яъқуб алайҳиссалом ҳаёт билан видолашди. Юсуф алайҳиссалом, умуман бутун Миср қаттиқ маҳзун бўлдилар....

Яъқуб алайҳиссаломни дафн этган Миср аҳли худди оталаридан ажрагандек бўлиб қолдилар...

Page 6: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

6

Яна бир қанча вақт ўтиб Юсуф алайҳиссалом ҳам вафот қилдилар.

Ҳа, бу кун мисрликлар учун ҳақиқатан оғир бўлди.

Юсуфга бутун мамлакат мотам тутди. Миср кўз ёшларга чўмилди...

Одамлар барча қайғу мусибатларни унутиб, гўё мусибатнинг аччиқ таъмини шу кунгача сира тотмагандек эдилар...

Юсуфни ҳам дафн қилдилар. Ҳамма бир-бирига таъзия билдирар эди. Чунки, Юсуф хусусида мусибат барчага баробар таъсир қилганди.

Ҳар-бир кичик отасини ва ҳар-бир катта иничини йўқотган эди. (Яъни Юсуф катталарга ака, кичикларга ота бўлиб қолган эди).

Одамлар Юсуф алайҳиссалом инилари ва фарзандлари ҳузурига бориб, таъзия билдирардилар:

Эй Улуғлар! Бугун сизларнинг қайғу ва хасратларингиз бизникидан улкан эмас! Бугун биз меҳрибон оғамизни, ғамхўр хожамизни, одил подшоҳимизни тупроққа топшириб келдик.

У бандаларни роҳатлантирар ва юртдан зулмни бартараф

қилар эди.

У кичикларимизни катталар тазйиқидан, ожизларимизни кучлилар зулмидан ҳимоя қиларди.

Мазлумларга ёрдам берар, қўрқанларни қаноти остига олар ва оч-наҳорларни тўйдирар эди.

У бизни ҳаққа бошлади. Аллоҳни танишга бизни даъват қилди. У биз томон келишидан аввал биз Аллоҳни ҳам,

охиратни ҳам билмас эдик.

Page 7: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

7

Очарчилик йилларида у бизга кўмак берган эди. Бошқа юртларда одамлар очликдан тиришиб жон бераётган бир пайтда бизлар еб тўяр эдик.

Биз ўзимизнинг саховатли подшоҳимизни асло унутмаймиз. Сиз азизларнинг унинг инилари ва хонадон аҳли эканингизни ҳам ҳамиша ёдимизда туради.

Сизлар Мисрга келган кун подшоҳимиз Юсуф қанчалар қувонган эди-я!

Подшоҳимиз қувонганини кўриб бизлар ҳам беҳад шод бўлган эдик.

Мана шу шаҳар сизларнинг ҳам шаҳрингиз! Ўртадаги муомала-муносабатларимиз худди подшоҳимиз ҳаётлик пайтидагидек давом этаверади!

3 ;�=�<?. �;0AB�AC D�A1 �<�;0

i��%��J c<�3�! �-0�A ��G� 5� !�b�� r4�%�0��7� 8��� ���6"�� ����0�j 0! "�#�! ���5� ���bR �3���6���m . e]����5 �-0�A�

� ����0�A (�G,�� �-�D�%�0��7� ����3 �-�)����g�"�+%& B%7) (�0>�V� Ts���!� � WC"M . :����H 3��) �s���R./� �h"��@P �(� ���P� :�?�2�j���E� �h3��6 �3���6:e{� $��%& �<����3�� ���A"%z8�x8�� .]0���� 0���D3�� $��� ���O��+� :e{� $��%& .

0Zm�� �a0�7�� �?�2�� "��@P�:�?%2�g0)� $��%& �-��"�[�7 ����0�A 0! %"��@%) �?%2����%& �-��"�[�7 ���K0V� . %"�g0��A ���K0V�%N��7�0%) ,�%& %a0�7�� %(� �-��t0 �1 �� :%a0�7�� .�� K0V��?�2�7�! U���b�� �-��"�� �>� �?�2�7�! �B%7@�� �-��3���> �a0�7 . K0V�

"E� W3��) �(�! .]0 TN%"@�A �?%2����%& �-��"�[�7 "�#�! ���5� ."�#�! B�6 �zR ���� ������ . �?�2��� �-��3�� �� "�#�! ���5� �-0�A�����%;�� ���5� �?�5:� r4%"�#�18��� "�#�! ,-� .�-0��7�A �(�! .]0 0Z;%"�w �-0�A *�+�� ,-� "�#�! %��5� ����) Q"� . ���" �M��

"�#�! �l%l� ."�#�! ?� �> 8-� B%�0��7� 8��� ������ .���0��R%&� ��!"�A� *�+�� ���m�6 %a0�7�� (�! LU���A Be���.

Page 8: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

8

3

Бани Исроил Мисрда

Узоқ йиллар мисрликлар (ўз аҳдларида туриб), Канъондан келганларнинг фазлини ҳамиша ёдда сақлар эдилар. Канъонликлар «Бани Исроил» – мол-мулк ва шараф эгалари дейилар эди.

Лекин, вақт ўтиши билан (одамлар ҳам аста-секин) ўзгарди. Хулқлар ёмонлашди, кишилар Аллоҳга даъват ва халойиқни Аллоҳга чақиришни унутиб, мол-дунёга берилиб кетдилар.

Энди одамлар, Бани Исроилга, уларнинг ота-боболарига қараган кўздан бошқача кўз билан қарай бошлашди.

Чунки, Бани Исроил фақат насл-насаби эътибори билангина фарқланиб турарди. Бошқа ҳеч нарсада ўзгалардан фарқи қолмаганди.

Энди кишилар уларнинг бойларига ҳасад билан, фақирларига нафрат билан қарай бошлашди. Мисрликлар Яъқуб авлодига четдан келиб қолган бегоналардек қарайдиган бўлишди.

Мисрликлар: «Яъқуб авлодининг Мисрга нисбатан ҳеч қандай ҳаққи йўқ. Миср мисрликларники» деган эътиқодда эдилар.

Ҳатто баъзи мисрликлар Юсуфни ҳам назар-писанд қилмай қўйишганди:

«Юсуф Канъондан келган бир бегона. Уни Миср ҳокими сотиб олган. Аслида Канъонликнинг Миср устидан ҳукм

юритишга сира ҳаққи йўқ..».

Page 9: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

9

Жуда кўпчилик одамлар Юсуфнинг фазилати, саховати ва яхшиликларини унутдилар.

4

AC<0;�E9�A1 <�;0

oi7���"�6 "�#�! %��"� $��� .]0 �)"�#�! ������! (�Z3�3M 0Zm�@�) ����g�"�+%& B%7) �-��m�@�;� . .]0 � %��"� $�����3% LK0�; L���! "�#�! .e]0�%;��./� ������� �(�! ����g�"�+%& B%7) ,-� Q" �� �-0� �6: "�#�! ����! *�+�� �X��) �(�! �?�2��� �

%_%"� �� .k�� �i1�R�"�� �-�p��> �� L"=) �?�2��� Q" �� 8�)#��C0. � .]0 ���3% LK0�; L���! "�#�! %��"� $�� . ��!���j ,-� Q" �-0�A�)���;���� (T���� �(�!: �(�! ����g�"�+%& B%7) ,-� �

"E� T���� .������18�� %���� �(�! ���;����:���1� �>��� �������E .�x��� �������E �3�%;��� %���� �(�! ����g�"�+%& ��7)����!�3 . �-0�A�02�!�� h��j ,�%& 02��O��� ��� �-0���ek� 02�!�3�x �� 4����3��� %U�1>8�� �i��!0��! ����g�"�+%& B%7) ���!0�� �-����"�6 .

�Z"4;� �! �ZK0�; 0c ��! �-����"�6 �-0�A�: �Z3R� ���j���6 Q" �� .� �� �-0�A�e{0%) �(�!��:�s��� �-0A 8�) :) �;4G�HG�<�I+� <!E)J�;3( } h0�t07�� � 24{ . �ZK��"�@! �-0�A����P���j� ��%K��#�j� ��� 8��1%):s���� :) ;0<�A1 =LM�=1 �A ;N<�GG�

G9�=0A�< =O GPGCG� �A�<Q;O <�A1 �R0<S;O =3�;T<4I+� AUAV;W;�(} C"El�� � 51{ .�9�A���%)0) ����! ���"�17�� ci�b���E �-0�A ���� .�Z3R� ���j���6 Q" �Z3R� ?��� ��H%& �Nm�@ �-0�A� .�a0�7�� ���0�J� � :���� ����yD���� ���P�0;�� $��%& a0�7�� 0��� . ��7) Y7 �!��

e{0%) �-��7�!��� �?�2��./ ����g�"�+%&:�� �����+�"%) �-��7�!��:����g�"�+%& B%7) $��� �-����"�6 �Nm�w �3 �M�� .

4 Миср фиръавни

Миср тахтига Бани Исроилни ҳаддан зиёд ёмон кўрувчи Миср фиръавнлари яъни, подшоҳлари келишди. Миср тахтига ўта золим бир киши бўлиб, бани Исроилнинг пайғамбарлар авлодидан эканини ҳамда уларнинг улуғ Миср шоҳи Юсуф

алайҳиссаломга қондошлигини тан олмасди.

Page 10: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

10

Ҳатто уларга раҳмат ва инсофга ҳақли башар сифатида қарамас эди.

Мисрнинг тахтига жуда ҳам золим бўлган бир подшоҳ келди.

Фиръавн ўз қавми қибтийлар билан Бани Исроил орасида катта фарқ кўрарди.

Унингча, қибтийлар – шоҳлар авлоди ва ҳукмронлик қилиш

учун яратилганлар. Бани Исроил эса қуллар бўлиб, улар фақат хизматкор бўлмоқлари керак. Фиръавн Бани Исроилга эшак ва ҳайвонлар сифатида қаради. Инсон у ҳайвонларни фақат ишлатади (йиқилиб қолмасликлари учун) озгина нарса берганидек.

Фиръавн ўзини ҳаммадан юқори қўядиган мутакаббир шоҳ эди.

Аллоҳ таолога иймон келтирмаган бу золим: «Мен сизларнинг энг Олий Парвардигорингизман» дерди. Ўзининг мол-давлати, қасрлари ва куч-қудрати билан мағрурланиб:

«Миср мулки ва (оёқларим) тагидан оқувчи мана бу

дарёлар меники эмасми?! Кўрмайсизларми?!», дер эди.

У Бобил шоҳи Намрудга ўринбосар бўла оларди.

Агар кимдир ундан ўзгани олий санайдиган бўлса, дарғазаб бўларди. Фиръавн одамларни ўзига ибодат қилдирди. Халқ Фиръавн қаршисига тиз чўкиб, саждалар этарди.

Лекин Бани Исроил Аллоҳга ва Унинг расулларига мўмин бўлганликлари боис, Фиръавнга сажда қилишдан бош

тортишди. Фиръавннинг ғазаби Яқуб авлоди яъни, Бани Исро устидан кучайди.

Page 11: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

11

5

GX<�=YI+� M�G�R��

���� �s0�j� �-����"�6 $��%& �B�O�;�j L(�50�A N5�H� :����3 $��� �� 8��! �N58G ����g�"�+%& B%7) B�6 L������! �3��� . �(� ��+%& B%7) B�6 �3���� W������! ,��A ���>)8G 8-� �i�J�"D=�� "!� � :�-����"�6 �-��7�����g�".

~]0= �(! ���"� � ~]0= �(! ��)8G %a0�7�� D�K ����� Q" �-����"�6 �-0�A� . 0! ���17�w �(�! ��)8G %?7@�� %N�R0#�A~]0= 0! ���"� � ~]0= .�-���>�;� �-��=4 �b� "�#�! B�6 �i�J�"D=�� �h"= ����:��H%��6 ����g�"�+%& B%7) B�6 3���� �Z������! ���1���

�iy���7�� ��)8G�P 01�A ����>)�H� ����GE� .8�� �XM0�� �i)0@�� B�6 ��0�g�G�� �XM0�� �?��� :�3��;�� B�6 ��%K0������ h0��>L3R� 02�� ���"� .

%7) B�6 W������1�� �-0�A 0! �(� ����-����"�6 �i� ���1! B�6 S��� 8-� ����g�"�+%& B . �0!� %s0�b8J./� (�! LC���� �%)�H��?%2�P02�!� � �?%2�g0)� .�ZUe�� 0Z!�� ����g�"�+%& B%7) B�6 L������! ��%��6 �3���� u�G,�� ������� �-0�A� .�]0� �)� W-�l�R ��� �-0�A� .

0�A�����g�"�+%& B%7) B�6 L������! ����6 �3���� u�G,�� ������� �-�� �]0�}%K� Wi%l��P . T��� B�6 %s0�b8J./� (�! Lh0���! ��)8G� �-0�A�$>��./� �3����A W3�R�� .47��� %?7@�� (�! Lh0���! ����6 ��)8G�%"��;��� %�0�.

);� G9<�;�<0AC Z9R. �R�<Q;�<�;>;� <!=WI%�;�<�G� =Y[�GV=> <!=T<�A1 \(G�AB�G� =@A:<];�<�;> �:;�A_ �;TG�<WG� GD;:;/;� R <3I+� �AC GP;�>A�a�M�=bM� ;�A1 G9�G� =cd4R. <!=WI%�;�R4( }�#����4{.

5

Гўдакларнинг сўйилиши

Бир қибтий фолбин Фиръавн ҳузурига келиб шундай деди:

- «Бани Исроилда бир бола туғилади. Сенинг мулкинг уни қўлига ўтади».

Фиръавннинг жиннилиги қўзиди. Жаллодларига буюрдики, Бани Исроилда туғилган ҳар бир гўдак қиличдан ўтказилсин! Фиръавн ўзини мутлоқ шоҳ деб ҳисоблагани сабабли, хоҳлаган

Page 12: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

12

кишисини ўлдириш ёки ўлдирмасликка ўзини ҳақли деб биларди. Худди бир чўпон кабики, сурувидан хоҳлаган қўйини ушлаб сўйиши ёки сўймаслиги мумкин эди.

Фиръавн жаллодлари бутун Миср бўйлаб туғилган ўғил бола қидириб тарқалдилар. Улар қаерда, Бани Исроил қабиласида бир чақалоқ дунёга келганидан ҳабар топсалар, гўдакни қўйдек бўғизлардилар.

Ўрмонда бўрилар эркин юрарди. Ўлкада илон-чаёнларга ҳеч ким ҳеч нарса демасди. Лекин Фиръавн мамлакатида туғилган Бани Яъқуб гўдакларига яшаш имкони йўқ эди. Минглаб чақалоқлар ота-оналарининг кўз олдида бўғизланди.

Бани Исроилда фарзанд туғилган кун қийинчилик ва машаққатли бўлар эди. Бу кун мана шу оила учун (шод-хуррамлик эмас), маҳзунлик ва кўзёшлар куни бўларди.

Бани Исроилда фарзанд туғилган кун таъзия ва марсияга айланар эди.

Бир куннинг ўзида юзлаб болалар қурбон қилинар эди. Бу худди қурбонлик кунига ўхшар эдики, унда юзлаб қўй-эчкилар ва моллар қурбонлик қилинар эди.

«Дарҳақиқат Фиръавн (Мусо) ерида туғёнга тушиб

унинг аҳолисини бўлак-бўлак қилди. У улардан бир

тоифани (яни Бани Исроилни) хорлаб, ўғилларини сўяр,

аёлларини қолдирар эди. Албатта у бузғунчи кимсалардан

бўлди» (Қасос сураси, 4-оят).

Page 13: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

13

6 H?�1 efg�

���K�G�>� ���60x �-����"�6 �-0�A 0! Y�� 8-� ~{� ��K� � .~{� K�3�j u�G,�� �������18�� ����H 3���� ��8��! N58G 8-�

���3 $��� �-����"�6 .����E �-�� 8-� ~{� K�3�j u�G,�� �������18�� ����H 3�������3 $��� ����g�"�+%& B%7) . ;�� $��%& %a0�7�� �<�0;�� �(�! a0�7�� �%"�x� 8-� ~{� K�3�j u�G,�� �������18�� ����H 3����e{� �<�0 . �������18�� ����H 3����

%K�D7�� $��%& �h01��p[�� (�! a0�7�� �%"�x� 8-� ~{� K�3�j u�G,�� .������7� � �-����"�6 %?8wK $��� �-�"�1�� �(�) $+��! 3���� .� )0�jK� �i�J�"D=�� %?8wK $��� T"�2�M� �i�}���} $+��! �0���?%2.

6 Мусонинг туғилиши

Аллоҳ таоло айнан Фиръавн қўрқиб огоҳлантираётган ҳодисанинг амалга ошишини ирода қилди. Келажакда Фиръавн мулкини йўқ қиладиган ана ўша гўдак дунёга келди.

Бани Исроилнинг Фиръавн қўлидан озод бўлишига, тақдир қилган ана ўша гўдак дунёга келди.

Инсонларни инсонларга қиладиган ибодатидан Аллоҳ ибодатига қайтишига тақдир қилган ана ўша гўдак дунёга келди.

Инсонларни зулматлардан нур томон одимлашига сабабчи бўладиган гўдак дунёга келишини Аллоҳ тақдир қилди.

Мусо ибн Имрон Фиръавн ва унинг аскарлари бўлишига қарамасдан дунёга келди.

Мусо миршаб ва кузатувчилар бўлишига қарамасдан соғ-омон уч ой яшади.

Page 14: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

14

7 RD�[�� �AC

�(� ���W�0V�"1%) %s0�b8J./� D��3�� �C0xP �� *���A� :%���1y8�� 05�������! $��� $+��! D�� �X�60EI . *���A�

B�6 �h02�!~/� %"�y�R �(�! %s0�b8J./� (�! Wh�"=� �i�J�"D=�� �X�b�O �E� �3�j� �C0xP ��02�P"�+� . D�~/� �Y7�#P ��H0!�!0M� %��"�@�� �-����� �?�2�� �i�J�"D=��� ����1y8�� ������18�� ��G5 B�b�x�P (�� � :�i7�� ���18��%��1�7�� �i .

T���3�7�V B�6 ���mP 8-� 02128�� � �i7�� ���18�� ��~/� ~{� �v0�w� ���07�5%��47�� B�6 �����8��P� .�";8A� ~{� ! *���AI%��47�� B�6 �����8��P� T���3�7�V B�6 02��8b�J �-��7>8�� D�~/� �YmP !��8b�O�� �Y���"� �(! ��,b7 *���A� I%���3�7D#�� B�6

I%���3�7D#�� B�6 ��8b�O�� !p��Ae{� %B�R� $��� �h31 ���� e{� $��� �X��,A�P 02�7� ��� �-��7>8�� D�~/� �h", �6 ����H .%���3�7D#�� (�! %�8b�O��� ���b�R� �X��;�� ������ !�i�J�"D=�� 07�5W�0V�"�1%) %s0�b8J./� D��3�� :W-0� ! ���A B�6 . �?�2�� �i�J�"D=���

%��1�7�� �i�!0M� %��"�@�� �-����� . ��� ��8�� � T���3�7�V B�6 ����1y8�� 02��8b�J �X���� ~{� 05"!� 0! �i7�� ���18�� D�~/� �X����6�%��47�� B�6 .~/� �X�%l �e{� $��� �X��,A�P� �h";V �?�} �-��7>8�� D� .) �GXRhGC Ac�A:Ai<3G� M9G� H;?�=1 [6E� HGR. �;�<�;7<�G�;�

;�A�;?<0=bM� ;�A1 =U�E�A��;/;� AL<�GR. =U�Jf�;3 �d4R. �R4;&<Q;O Gg;� �AC�;j;O Gg;� [!;�� �AC Ac�A"MGkGC Ac<�G�;� AlM�Am(} �#���� 7{.

7 Нилда

Мусонинг онаси жажжи гўдагидан қаттиқ хавотирда эди. Қандоқ ҳам қўрқмасинки, янги туғилган чақалоқлар душмани қаттиқ кузатувда бўлса!

Қандай ҳам қўрқмасинки, миршаб ўнлаб гўдакларни оиласидаги оналари бағридан юлқиб олган бўлса!

Чумолидек сезгир, қарғадек ўткиркўз жаллодлардан бечора она боласини қандай қилиб сақлаб қола олади?

Page 15: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

15

Шу ҳолатда Аллоҳ таоло Мусонинг бечора онасига ёрдам

берди ва фарзандини сандиққа солиб, Нил дарёсига оқизиш

илҳомини берди.

Аллоҳу акбар!

Меҳрибон, мушфиқ онаизор қайси юрак билан туққан боласини сандиққа солиб дарёга оқизиб юборади?!

Болани сандиқда ким эмизади?!

Сандиқ ичида гўдак қандай нафас олади?!

Буларнинг барчаси муниса она кўнглидан кечса-да, Аллоҳга таваккул қилиб, У берган илҳомга мувофиқ иш тутди.

Аслида уй сандиқдан ҳафсизроқ эмасди. Чунки гўдак овчилари ҳамма жойда изғиб юришарди. Гўдаклар душмани қаттиқ кузатувда эди. Жаллодлар чумолидек сезгир, қарғадек ўткиркўз эди.

Бечора она Аллоҳ амрига бўйсуниб, эмизикли чиройли боласини сандиққа солди ва уни Нилга улоқтирди. Албатта она бесабрлик қилди. Лекин у парвардигорга таваккал қилиб, сабрли бўлди.

«Биз Мусонинг онасига (Мусони туғиб, уни ҳам Фиръавн

одамлари келиб ўлдиришларидан қўрқиб турган пайтда) ваҳий

қилдикки: «Уни эмизавергин! Бас, қачон (Фиръавн одамлари

ўғил кўрганинингни билишиб қолиб, уни ўлдириб кетишларидан)

қўрқсанг, уни дарёга ташлагин ва қўрқмагин ҳам,

қайғурмагин ҳам. Зеро биз уни сенга (яъни тирик

ҳолда)қайтаргувчидирмиз ва уни пайғамбарлардан

қилгувчидирмиз».

Page 16: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

16

8

9��0C 0�� n

�"�6 �-0�A%��47�� e]$��J0M $��� o<U���A LK��#�j ���� �-��� . $��� ���l7 � T"�#�j $��%& T"�#�j �(�! ��,�7 �-0�A�%��47�� e]$�J0M .������� %K X�>P u%"�y %"�2�7�� $��%& Q"� ���l7 %��47�� e]$�J0M $��� 0Z���0 0Z!�� �-0�A� .�A� ���! �X�0

��%) �N�8�P T���3�7�V $��� 01�5�"#) Y�j� 8H%& �-05�l7 017��)� u%"�y %��47�� $��%& Q"P� ����18�� Y! ���l7 P "�#�! �i� ��!�9�A %��47�� �����!� 1�����4;���P 0 . I���3�7D#�� ����H u�34�+ 0 Q"P 8�5 oi;=E B�5 01��%& I%��47�� B�6 ����3�7D#�� (��

%��47�� B�6 �X�O��+ .L���3�7�V ��5 01��%& u�34�+ 0 �� !�a0�7�� �s0���6 :����3�7D#�� ��"�j� :L���3�7�V ��G5 �?�� ! "!� ��s0�j� :%�3x8�� 3R� ����18�� :�3�7D#�� ��G5 �����%&��!

���3�7D#�� �"�E� � ����0x8�� N5�H� !�?e� �; o���1 L����w ����6 ��H%��6 ����3�7D#�� �� �6� . ���A :�a0�7�� "��>P����"� ���G�E89 .���K� �-����"�6 "��>P� .����g�"�+%& ����@�� ��G5 ,-%& :%�3x8�� ����) �s0�j�3�) ��� �B��>)8G 8-� ����18��� .

��� ���;�j� 05%K�3V $��%& ��� �1m�6 02%;8��j B�6 ��D;�R ��E�� :�i� ��18�� ���P� K� .�X��0�j� ����18�� 3�7�� ���� �X��bM� :) o�<�;� Eed0E�<�G� �;�;:G�<�;> M9G� H;�;� =U�E�=�M";O Gg ;LG;� �A��G;� =UGVAjd�;4 (} �#���� 9{.

��� �J�"�M� �-����"�6 %?8wK $��� �0�� :�-����"�6 "�#�j �-�"�1�� �(�) $+��! ��E� ��G� 5� . �i�J�"D=�� �3 �2 �?����1�7�� �i�!0M� %��"�@�� �-����� �?�2��� :4B����g�"�+ek� �������18�� ��G5 $��%&%� . �-����"�6 B4)"� 8-� ~{� ��K� �)%s0�b8J./� D��3� (

���3 $��� ��� 8��! �N58G c�8b�J. �-����"�6 Lr� ���! !�����7� � �-0!05 ��"%t� ���! �9�O�E� �3�j� $+��! �-89M B�6 �9�O�E� �3���� .) E�Ip =cGqG";�M�GC

G9�E);�A G9<�;�<0AC;�ArA��;m ��=4�G� �;b=W;f�=�=/;� G9�;1�;W;� G9<�;�<0AC Z9R. �4;&;7;� �s�=�;� <!=TG (} �#���� 8{.

8 Фиръавн қасрида

Нил дарёси соҳилларида Фиръавннинг кўп қасрлари бор эди.

Page 17: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

17

Фиръавн қасрдан қасрга кўчиб, нил соҳилидаги қасрларида сайр қилар эди. Бир кун у оёқлари тагида шовиллаётган дарёга тикилиб ўтирарди. У билан бирга Миср маликаси ҳам бор эди. У подшоҳ билан бирга сайр қилиб юрса, баногоҳ тўлқинлар қучоғида аллаланиб келаётган сандиққа кўзлари тушди.

- Эй ҳожам, анави сандиқни кўраяпсизми?- деди Миср маликаси.

Фиръавн эътиборсиз жавоб берди:

- Нилда сандиқ нима қилади? У нилга тушиб қолган бир ёғочдир.

- Йўқ ҳожам, аниқ сандиқ оқиб келаяпти, - эътироз билдирди малика.

Бу орада сандиқ улар олдига анча яқин келиб қолганди. Атрофдагилар ҳам – «Ҳа, ҳа сандиқ экан»,- дейишди.

Шоҳ ҳизматкорларидан бирига сандиқни тутиб келишни буюрди. Хизматкорлардан бири бориб, сандиқни чиқарди. Сандиқ очилган эди, унинг ичида дўндиқ бир гўдак жилмайиб ётарди. Уни очган кишилар ҳайратдан ёқа ушлаб қолишди. Ҳамма уни қўлига олиб томоша қилиб чиқди. Фиръавн ҳам

ҳайрон эди. Ҳизматкорлардан баъзиси: «Бу бола бани Исроилдан, шоҳ уни албатта қатл қилади» деди.

Лекин Миср маликаси болани ёқтириб қолганди. У қўлидаги жажжи вужудни бағрига босиб, ўпиб эркалар экан, подшоҳ ҳузуридан шафоат қилишини сўраб шундай деди:

- «(Бу бола) Мен учун ҳам, сиз учун ҳам, кўз қувончидир.

Уни ўлдирманглар. Шоядки, унинг бизларга нафи тегса ёки

уни бола қилиб олсак».

Шундай қилиб Мусо ибн Имрон Фиръавн қасрига кириб олган эди. Фиръавн жаллодлари шунча тиришсалар ҳам, у яшаб қолди. Ваҳоланки, улар қарғадек ўткир кўзлари билан,

Page 18: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

18

чумолидек сезгир бурунлари билан ҳам унга йўл топа олишмаган эди.

Аллоҳ таоло иродасига мувофиқ гўдаклар жаллоди Фиръавн келажакда унинг мол-мулкини тортиб оладиган гўдакни ўз уйида тарбия қила бошлади. Бечора Фиръавн...

Шундай қилиб, шоҳ ҳам, унинг вазири Ҳомон ҳам, бутун қўшинлари ҳам қаттиқ янглишдилар.

«Бас, уни Фиръавн хонадони (ўсиб-улғайгач) ўзларига

душман ва ғам-ташвиш бўлиши учун тутиб олдилар.

Албатта Фиръавн, Ҳомон ва уларнинг лашкарлари ҳато

қилувчи бўлдилар».

9

ttD�q� ui0> �1

8�� ��8b�O�� �-0�A�8b�O�� �-0�A� �3�3y%"�#���� �i;���� ����1y8�� �� ��2��� %K��3�� . ��D;�>� ���A� :����4;���� ���G�E89 ���A���R3�1��R ��D;�>�P �i� ��18�� ,-./ :0Z1��[� 0�; . ��D;�>�P �� *��� �60Z1��[� 0�;�R .%"�#���� �h�34�+ ��D;�>�P �� *��� �6 *���A�

��%"�#���� ��3E ��D;�>�. o���1 ��8b�O�� ,-./ :����4;���� ���G�E89 ���A� .�i� ��18�� �X;���J�0 � :��8b�O�� �Y���"�P 0Z����"�! �h�GE � �h.]

$)89� B� �; ��8b�O�� �(� ��� ��8b�O�� . �i� ��18�� �X;���J� ��8b�O�� �(� ��� :��8b�O�� �h�GE� � �h"mR� :Q"�E� 0Z����"�!$)89� B� �; .

$)89� B� �; ��8b�O�� �(� ��� ci��!0E� ci�%)�K� ci����0�}�. �0Z;y !IB� �; �]�BM 4u./ :��8b�O�� �Y�mP�" �� ��H01��

Y���"18�� ������� ��"R .{� �(� ��� :c<l�g0 02�7�! �s07P� �i� ��18�� �"��� �� ��8b�O�� Y���"�P 8-� �Y���"18�� �h32 � � .�@�M� %"�#���� ���3R ��8b�O�� �;�V� �%K��3�� �� . LN%"�w o�8b�J ���� �� K �3�j �?�� I3�3y8�� ��8b�O�� B� �E� 0 �X�� K 8�5

%s0�b8J./0�A ����� !�Y�mP�" �� ����%& .�h��1 ����%& I�S��� *���A Lr� ���! �Y�mP�" 8-� $)89� B� �; LY���"�! ���P�GE� ��H%&� .���Y�mP�" �?��� L�0�� ������� $m! �3�j �?.

Page 19: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

19

9

Болани ким эмизади?

Янги топилган ва чиройли бола қасрнинг қувончи ва хонадоннинг овунчоғига айланди. Қасрдаги ҳар бир киши болани суюб эркалатар ҳамда яхши кўриб, мақтар эди. Чунки малика бу болани қаттиқ яхши кўрарди. Шундан кейин Бани Исроиллик жажжи гўдакни сарой бекалари ва хизматкорлари қандай қилиб суймасинлар.

У ердаги барча болакайни қўлига олиб, ўпар эди. Чунки болакай гўзал эди. Малика гўдак эмиши учун эмизувчи чақиртирди. Болани эмизиш учун унга кўкрак тутганларида гўдак йиғлаб эммади.

Малика бошқа эмизувчи олиб келтирди. Гўдак ҳануз йиғлаб эммас эди.

Учинчи, тўртинчи, бешинчи маротаба янги, янги эмизувчилар олиб келишди. Лекин бола йиғлаб, бирортасининг кўкрагини оғзига олмади.

Ажабо, гўдак нега эммаяпти?

Нима учун йиғлаяпти?

Мусони эмизгани келган аёллар маликани хурсанд қилиб, ундан ҳадялар, сарполар олиш ниятида гўдакни эмизишга роса уриндилар. Лекин Аллоҳ таоло Мусога уларнинг сутини ҳаром

қилганди.

Гўдакнинг эммаётгани бутун қасрга овоза бўлди ва хонадоннинг машғулотига айланди:

- Ҳой эгачи, (дарёдан топилган) янги болани кўрдингизми?

Page 20: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

20

- Ҳа кўрдим, жуда ҳам дўндиқ бола экан. Лекин у бошқа болаларга ўхшамайди. Ҳеч қайси эмизувчини эммаётган эмиш.

- Уни эмизамиз деб олсалар, чирқираб йиғлар ва эммас эмиш.

Бечора бола энди қандай яшайди. У ўлиб қоладику?

Дарҳаққиқат, бир неча кун ўтса ҳам ҳеч бир аёлни эммади.

10

c1� 0S7 n

D�~/� �X��0�j�$+��! �X�E~/ �-��7��� :�BR ��,���� ��0E� u%"�[���� B� �7%) 0 B%;58H%& . �3�j .{� ,-%& D��" ����� B%�3�����[�b�> ����� � �B��%& ��8b�O�� .02��E� �(� ��>�;P $+��! �X�E� �X;5�H� .�X��1+��-��}�3> a0�7�� �(� T���1 T�8b�J

������� %"�#�j B�6 . B�6 e]0�47�� ���3R �Y1��P �X�b�j�� �<34����� �X;5�H%"�#���� . 02� ;���J B� ,�� �Y���"�18�� �h.]0 8�5 I�-���+� �(�! �i� ��18�� 34�+ 0 �?���P�Y�mP�" �?��� 0Zm�� $)� ��8b�O�� �(� ��� :B .����+ 0 !��8b�O�� ��G5 �-89M 0! B�5 ���G5 ,���� I

� 02� )�" B� ,�� �i+��0�����i� ��18� .02�7�! �Y�mP�" ���A� ��3% oi�b��[� LY���"�! 02��%& �-������� �?�� . $+��! �X�E� �X��1+W*8O��� T���9%) �X��0�j� ���� �� ��G5 :��8b�O�� 02�7�! Y�mP�" 8-� �3�) �� :�3��;�� B�6 c<� "�!� �C%"��� 0�� .� �X��0�jo<� "�! : �� 0��

�Y�mP�" �?�� ��8b�O�� �(� ��� Y���"! �X�+ 07�)�" �3�j ��43V� .Q"�E� �X��0�j : I07����� ��H0! :�i�%)0���� ��4"y�� �� ��H01��� �X��0�j� �i%K0y8�� �X;���O�6 �i� ����� $��%& �";x8�� ��V��) : B%;58H%&�<� �"18�� ���G5 ���! u�G�E�.(

$+��! 02����%& �X!�3�j� i!��0E �h.]0 � :$+��! D�� �h.]0 � . �����9�A :�Y�mP�" ��;8j� � �<� �"18�� ��8b�O�� z7 ��0�6W�0���! $��� 02�7�! �-0�A .�-��7>8�� ��D!� B�5� �Y�mP�" �� ��H01���I !IT�0�� �i�}���} �G�7�! LY�g0 ��5� �Y�mP�" �� ��H01��� !

%y���s0�j� �-����"�6 �0P�K�� %"�#���� ���5� N%y�� �i� ��18�� �X; : 8�2�6 �<� �"18�� ���G5 ��8b�O�� ��G5 ��%;�j ��H01��$+��! D�� �X��0�j I��D!� B�5 :4�+ 0u�3:%(;,��� �i;4��J %�4"�� �i;4��J o<� "�!� 0�� :B%7��;8� T�8b�J p��A . �-����"�6 X� +�

0cj�t%K 02����� Q"� � � .$+��! 05%"�y�R B�6� 02� ��) $��%& $+��! D�� �X� K�) . d0G";O <�G� Ac[1E� HGR. =U�;4<f;f;0GCG;� �;T=�<�;�G9�=bG�<:;> �G <!=W;0G$M�G� d�A)G;� vw;7 AcZ�� ;�<�;� Z9G� ;!G�<:;�A;� G9;&<Q;O �(} �#���� 12{.

Page 21: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

21

10 Она бағрида

Мусонинг меҳрибон онаси Мусонинг синглисига деди:

- Қизим, бор, укангни қидир, шояд у тирик бўлса. Аллоҳ таоло уни сақлашни ва соғ-омон қайтаришни менга ваъда қилганди.

Мусонинг опаси укасини дараклаб кетди.

Атрофдагилар шоҳ қасридаги чиройли гўдак ҳақида гаплашишарди.

Қиз сарой аёлларини суҳбатларига қулоқ тутди:

- Малика сўратган болага эмизувчи Асвон шаҳридан келдими?

- Ҳа бекачим, лекин бола уни ҳам эммаётган эмиш.

- Ё Аллоҳ! Бу бола нега ҳеч бир аёлни эммайди-я? Энди адашмасам шу малика чақиртирган олтинчи аёл эди-я?

- Ҳа, айтишларича у жудаям покиза аёл экан. Ҳамма гўдагига уни энага қиларди.

Шунда Мусонинг опаси ушбу сўзларга қулоқ тутиб, одоб билан суҳбатга қўшилди.

- Мен шаҳардаги бир аёлни биламан. Гўдак албатта уни эмиши керак.

- Йўқ, мен бунга ишонмайман,- деди сарой бекачи, - биз олтита аёлни олиб келдик, лекин бола биронтасини ҳам эммади.

Саройда ҳизмат қиладиган аёллардан бири айтди:

- Келинглар, еттинчисини ҳам синаб кўрайлик, биздан нима кетди?

Бу гап маликанинг қулоғига етди. У жорияни чақириб деди:

- «Бор ва ўзинг билан ўша аёлни олиб кел»!

Page 22: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

22

Мусонинг онаси қасрга келди. Канизаклар Мусони келтиришди.

Бола аёлнинг қучоғига талпиниб уни эма бошлади. Гўёки булар ваъдашиб олгандек.

Ахир нима учун ҳам уни эммасин?! Бу аёл унинг меҳрибон онаси-ку! Нима учун ҳам уни эммасин?! Мусо уч кундан буён оч эди-ку.

Малик ажабланди. Бутун сарой аҳли ҳам ажабланди.

Фиръавн ичига шубҳа кирди:

- Нега бола бу аёлни эмишга талпинди. Нима, у онасими?!

Мусонинг онаси жавоб берди:

- Подшоҳим, мен ҳушбўй ҳидлик, ширин сутлик аёлман. Ҳеч қайси гўдак мендан ётсирамаган.

Фиръавн жим бўлди. Мусонинг онасига подшоликдан нафақа тайин қилинди. Мусонинг онаси фарзандини бағрига босиб уйига қайтди.

«Шундай қилиб, биз (Мусонинг онаси) кўзлари

шодланиши ва ғам чекмаслиги учун ҳамда Аллоҳнинг ваъдаси ҳақ эканини билиши учун уни онасига қайтардик.

Лекин кўп (одамлар Аллоҳнинг ваъдаси ҳақ эканини) билмайдилар».

11

9��0C 0�� -.

%"�#���� $��%& ���P��K �� �0�K $+��! D�� �X�1P� 0�1��� .������18�� ~]07�)� �9=�7 01�A ����18�� %"�#�j B�6 $+��! �9=�� .e]0�%78w./�� ������18�� �i)02! $+��! %N8��j �(�! �X���t ��G� 5� .7���%) $+��! Q� K������5� � �-����"�6 �?��7 *���A ���� . *���A�

�����5� � �-����"�6 ?��7��� ����g�"�+%& ��7) $���= .��y *���A� ���-����"�6 D���� Y;�= �� ����g�"�+%& ��7) . �-����!0�� *���A�

Page 23: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

23

��3��� %U�1>8�� �i��!0��! ����g�"�+%& B%7)4�� .�?�2���!�3�x �� *���A��?�2���!���� %���G��� .]��+ . Q" $+��! �-0�A� �X� ��� .]0�! \0;V ����H . $+��! �-0�A �(� �������H ���[��@ .���P"�+� � ���!���j �i�05%& ���[��@ �� *���A� . ~]07�)� �?�5�

�5� :e]0�%;��./�%��"� �� ~]07�)� �? .I0cJ0;8j� �������� �?�2��� :����g�"�+%& B%7) �N���H 0!� !� I�-0��7�A �(�! �?�2�� !TN���G%) ����� ��G5 !TN���G%) ����� ��G5!

11

Яна Фиръавн қасрига

Мусонинг онаси эмизишни тугатгач, болани қасрга қайтарди. У саройда ҳудди шаҳзодалардек улғайди.

Шу боис шоҳлар ва бой-бадавлат кимсалар қаршисида эсанкираш, ўзини йўқотиб қўйиш унга бегона эди.

Мусо Фиръавн ва унинг аҳли қандай нематлар ичида яшаётганига шахсан гувоҳ бўлди.

Сарой аҳлининг мана шу тўкин ҳаёти учун Бани Исроил бахтсиз ҳаёт кечирар эди.

Фиръавн отлари, моллари тўқ юриши учун Бани Исроилнинг қорни нонга тўймасди, уларга эшак ва ҳайвондек қарар эдилар.

Доим қаттиқ меҳнат остида эзиладиган Мусонинг қавми ўта оғир кун кечирарди.

Қавмининг қандай азоблар ичида яшаётганини Мусо эртаю

кеч кўриб турса-да лом-мим дея олмасди.

Лекин бу нарсалар Мусо қалбида ғазаб-нафрат уйғотар эди.

Ахир улар улуғ пайғамбарлар фарзандлари-ку?! Бани Исроилнинг айби қибтий (маҳаллий миллат) бўлмаганими!?

Уларнинг гуноҳи Канъондан келганлигими!?

Йўқ! Бу гуноҳ эмас! Йўқ! Бу гуноҳ эмас!

Page 24: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

24

12

(�i�"� (�0]�

0Z18���� 0Z18 �R ~{� ��0P� 0�%��j 0�)0M $+��! �-0�A 0�1��� . DN�>�� :�?�2�5"8 � r�1��0,[�� ���@�;� $+��! �-0�A��G�A� �?�5�"�#�7� r�!���8[18��� .]0�b�Dm�� B%;� p��A ��� .T��@�M� T��2�� B�6 �a0�7��� c<�"! �-����"�6 �i7�3! $+��! ��E�� .

�¡0;8j./� (�! ��G5� ����g�"�+%& B%7) �(�! ��G5 �-��� 8� %(����� K 02��6 3 �� .����g�"�+%& B%7) e]�3��� . DB����g�"�+ek� ¢"#�60���B�O�;���� $� M� ��%"�#7�� $+��! Q� .�w��B�O�;���� �"m�6 $+��! N�m�i���0���� �X�0� �6 : . ��3�� DB�O�;���� h0!�

�-0�O���=�� %�1� �(�! ��G5 ,-� C"�� ��3% $+��! . B%;� p��A ����G�A� �0�� � e{� $��%& $+��! �0 �6. )x�R =1 yDA]=1 v�=�;� =cd4R. A9�Gq<�d5� RD;b;� <�A1 �GV;W G��G�( } �#���� 15{ .

�i���0���� �X�0�A 02�7� ��� ��)"� 8�) :�B�O�;���� ��� 8� 8-� �3�#8� �?�� $+��! ,-./ :$+��! $��� ~{� �0P� .�s0�j� $+��! .{� 3�1R� : ,-%& B�� "�b�w� �B��� ?���� �3�j .{�);�A1R0<S=bM�A �zRTG{ G9�E�G� <�G�GC(} �#��� � 17{ .

%��1�7�� �i�!0M� %��"�@�� �-����� �?�2��� �-����"�6 �i�J�"�M �����%yP $ ! �K�G�>� �N,j" 0cb�g0E �i7�3��� B�6 �;�V� � . �;�V� ��g0E%K0�;y8�� $��%& �����G�E89� �i�J�"D=�� �����%yP $ ! �N,j" 0cb . ���=� �b�6 �-����"�6 %�3E �(�! 0���O�;�j c��� �j �i�J�"D=�� Q� K�

������%& ���3 �2 �?�� �?�2�7� ��� %��P0���� %(� .���� ��� %��P0���� $��� �?�2p��3 �(!�IDB����g�"�+ek�� $+��! ,�%& ���1 ! ���� ���� �;�V� ������P0�j �?���� ��� ���7� �v�3> ���A :�i7�318�� ���@�M� �3��;�� ���3R .�i�J�"D=��� �s0�j� �-����"�6 N�m�w� : -� �3�) �

%��P0���� %(� ���=4 �b�P.

12

Ўлим зарбаси

Мусо улғайиб кучли йигит бўлгач, Аллоҳ таоло унга илм ва ҳикмат ато этди.

Мусо золимлардан нафратланар, уларни хуш кўрмас эди.

Page 25: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

25

Барча пайғамбарлар каби мазлум, бечораларни севиб, ҳамиша уларнинг ёнини олиб юради.

Ҳамма ўйин-кулгу билан машғул бўлган бир пайтда Мусо фиръавн шаҳрига кириб келди.

Йўлда у икки кишининг урушаётгани устидан чиқди. Рақибларнинг бири Бани исроиллик, иккинчиси эса Бани Исроилнинг душмани қибтийлардан эди.

Бани Исроиллик киши Қибтийдан шикоят қилиб, Мусони ёрдамга чақирди.

Ғазабланган Мусо қибтийни бир мушт уриб ўлдириб қўйди.

Мусо алайҳиссалом қибтийни ўлдириб қўйганига қаттиқ афсусланди. Бунинг шайтон амалидан эканини билиб, Мусо Аллоҳга тавба қилди.

Албатта, барча пайғамбарлар мана шундай кўп тавба-тазаррулар қилганлар.

«(Мусо) деди: Бу шайтон амалидандир. Албатта у очиқ

адаштиргувчи душмандир».

Аллоҳ таоло Мусонинг тавбасини қабул қилди. Чунки у қибтийни қасддан ўлдиргани йўқ эди.

Қибтий тўсатдан биринчи муштданоқ жон берди. Мусо алайҳиссалом Аллоҳга ҳамду-санолар айтди:

- Дарҳақиқат, Парвардигорим менга кўп неъматлар берган ва У мени мағфират қилди. «Бас, (энди) ҳаргиз мужрим-

жинояткор кимсаларга ёрдамчи бўлмасман».

Мусо Фиръавннинг миршаблари келиб қачон олиб кетар экан, дея шаҳарда қўрқиб юрди. Чунки улар қарға кўзли ва чумоли ҳолли кимсалар эди.

Мусо миршаблар келиб, қачон золим олдига олиб кетар экан, дея қўрқиб юрди.

Page 26: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

26

Миршаблар Фиръавн хизматкорларидан бўлган қибтийнинг жасадини топиб олдилар. Лекин қанча уринмасинлар, ким

ўлдирганини барибир била олмадилар.

Ахир қотилнинг кимлигини Мусо ва Бани Исроиллик бир кишидан бошқа ҳеч ким билмасди. Рўй берган қотиллик ҳақида ҳамма ёқда дув-дув гап юрарди. ғазабланган Фиръавн қотилни қидириб топиш шарт экани ҳақида буйруқ берди.

13

0�� 0T|>

����H $+��! Q" B%�0,��� %������ B�6�"E�  B�O�;�j Y! T�0#�E� Ts0 �j B�6 �B����g�"�+ek� . $> �+� 0!����P"�#�7�� $+��! Q�0�� ¢"V 8�) DB����g�"�+ek� . Y! Ts�3% � Ts0 �j B�6 �s�lP �� :L��j� o�� K ���%& $+��! �s0�j

%a0�7��:��07�P� �¢�"�#P �s�lP ��� £ . ��3��0+� � ��"�#��� �s�t� �� )x�R =1 v�R�;,G ;Ld4R.(} �#��� � 18{ . 01%2����%& ��3��P� c�����j �B�O�;���� �4��� 8-� $+��! ��K� �(� ��� .Nm�w DB����g�"�+ek� Q� K� Y�1+� $+��!

�!��! .��! ��)%"�m 8-� C0E��i���0���� �X�0� �6 ¤B�O�;���� �"� 01�A :�i���0���� �-�� �6 $+ . ) R <3I+� �AC �3�d ;/ G9�E);O M9G� ZgR. =�>R0=O M9R. RN<1I+�R� ��M�;4 ;lM�;�G� �;bG� �R�G�=�M";O M9G� =�>R0=OG� H;?�=1 �;> G��G�

;�AQA�<�=bM� ;�A1 G9�E);O M9G� =�>R0=O �;1;�(} �#���� 19{ . %��!� ���P0�j ��5 $+��! ,-� DB�O�;���� C"� ���07�5 .���P0���� ��5 $+��! ,-�9%) �i�J�"D=�� ";�E� � DB�O�;���� N5�H� .

�s0�j� N�m@�6 �-����"�6 $��%& �";x8�� ��V�� :�18�� �Y���K� %"�#���� �N�%)K $ �b�� ����H� I��8� ��� �J�"�M� �-����"�6 4"M �(�! $+��! ��y�7 8-� ��K� .{� �(� ��� . 8�) �B�O�;���� ��� 8� 8-� �3�#8� �?�� $+��! ,-%&

�i���0���� �X�0�A ci)�"� ��)"� .��;8� ��� ����H �-��1���� �� �� �J�"�M� �-����"�6 �(� ����ZK8G�� $+��1�� �-� . �3�j .{� ,-%&$+��! �3 $��� ����g�"�+%& B%7) ����E �-�� 8-� K�3�j �3�j .{� ,-%& :$+��! �3 $��� �-����"�6 ��8��! N58G 8-� K�3�j .

���� �<�0;�� �(�! a0�7�� $+��! �%"�x� 8-� K�3�j �3�j .{� ,-%&$��0�P e{� �<�0;�� $��%& ��0; . �X��V� ��H%& ����H �-�� *���A�r�1��0,[�� �i�J�"D=�� �3 ������%& .$+��! %�� �j $��� �-��!%l��� �-��K�0= ���¥�Kt��� �-����"�6 �s0 %K �-0�A� . o�� K �-0�A�

�6%"��� ����H ,��A �Y1���s0�j� %";x8�0%) ��";�E� � $+��! $��%& .]0y�6 �� :

Page 27: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

27

);�AQA}�d�� ;�A1 ;LG �[4R. <~=0<mE�(} �#��� � 20{ . );�AbA�Z|� R6<�G"� ;�A1 �R�[S;4 [�;3 G��G� =�Z�;0;�;> �\�AB�;m �;T<�A1 ;~;0;jGC(} �#���� 21{.

13

Сир фош бўлади

Иккинчи куни Мусо ўша Бани Исроилликни яна бошқа қибтий билан урушиб, жанжаллашиб турганини кўрди.

Бани Исроиллик уялмасдан яна уни ёрдамга чақирди.

Мусо унга деди:

- Сен ярамас одам экансан. Ҳадеб ҳамма билан ёқа бўғишаверасанми? Яна тағин бақириб, мени ёрдамга чақирасан?! Нима, ҳамиша ёнингни олиб, ёрдам беришим

керакми? «Албатта сен очиқ адашган (кимса)дирсан».

Мусо қибтийга бироз одоб бериб қўйиш ниятида улар томон юрди. Лекин Мусонинг маломатини эшитган, ғазабланганини кўрган қибтий «Мусо мени ургани келаяпти» деб ўйлади. У

ўзининг кечаги қибтий ҳолига тушиб, ҳал қилувчи зарба ейишидан қўрқди.

«Бас (Бани исроиллик киши) деди: - Эй Мусо ! Кеча бир

жонни ўлдирганинг каби мени ҳам ўлдиришни

хоҳлаяпсани? Аниқки, сен ер (юзи)да зўравон бўлмоқни

истайсан. Ва ислоҳ қилгувчилардан бўлишни хоҳламайсан».

Бу сўзларни эшитган қибтий қотилнинг Мусо эканлигини билиб қолди ва Фиръавн миршабларига Мусо қотил эканини хабар етказиш учун югурди.

Хабар Фиръавнга етиб келгач у қаттиқ дарғазаб бўлди.

- У саройда сут эмиб, катта бўлган ҳалиги боқиманда болами?!

Page 28: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

28

Мусо Аллоҳ иродаси билан Фиръавн ва унинг жаллодлари қўлидан омон қолди. Чунки у Қибтийни қасддан ўлдирмаган эди. У фақат бир зарба урганида ҳал қилувчи зарба бўлган эди. Лекин Фиръавн жаллодлари омон қўймас ва бу узрни қабул қилмас эди.

Аллоҳ таоло Фиръавн мулкини Мусо қўли билан йўқотишни, Бани Исроилни унинг воситасида жабр-зулмдан халос қилишни ирода этган эди.

Аллоҳ битган тақдирга кўра Мусо инсонларни ўзлари каби ожиз қулларга сиғинишдан ёлғиз, қудратли Аллоҳга ибодат этишга олиб чиқиши лозим эди.

Агар золим жаллодлар қўли етиб келса унда аҳвол қандай бўлади!

Фиръавн аъёнлари ўзаро кенгашиб, Мусони қатл қилишга қарор қилдилар.

Бас сен бу (шаҳардан) чиқиб кетгин. Албатта мен сенга

холис бўлган кишилардандирман», деди. Бас қўрқувга

тушиб (ортидан етиб келиб қолишларига) кўз тутган ҳолда у

ердан чиқиб, деди: «Парвардигорим, Ўзинг менга бу золим

қавмидан нажот бергин».

14

�>�1 -. 0�1 �1

I�-����"�b�� oi� ���1! ��p��A �"�#�!� :$+��! �N58G (�� $��%& �(� ��� !�"�6 �i�J�"�M� �-����� �?�2��� :��0V�"�18�0%) �-���%��1�7�� �i�!0M� %��"�@�� !�-����"�6 �3 ������%& ���#P �� ����R :4B%)"��� �3��;�� (�3! $��%& N58G 8-� $+��! ~{� ?28�� . ,-%&

"�#�! �i��%�3! 02��6 ����� QZ"�j� oi��0) (�3! ."�#�! �����+� � "�#�! �K��#�j 02��6 ������ . 02��./ o<3���+ L���%) 02�7� ����-����"�6 �(�! o<3���) .�-����"�6 %?8 �R X�>P �X����� o<�"�R L���%) 02��./ o<3���+ 02��%&� .�4"�>8�� Y! �<��3;�� ��G�;R 0 �i

Page 29: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

29

%s�3���� .�s�G��� �i�����;���� Y! �i��%�318�� �<�0��M 0� .��"�2�j� �-����"�6 �<�8O+ �C0x �� W3R� p��A ��%;�#� ���07�5 .���"M� �-����"�6 �i�J�"�M �C0x �� W3R� p��A �X�%; ���07�5�:~]07�)./� ��)8G�P �� ���07�5 .

3#�j (�3! $+��! .�i�J�"D=�� ���7� �0� �(� ��� L3R� ����;� � �N,j" 0cb�g0E "�#�! �(�! �"E� . $+��! �"E"�#�7�� ���7�! �N��8O� .{� ����3 e{� %?�+� $��� .

);> M9G� �[�;3 H;�;� G��G� ;�;><�;1 I%�G"M�AO ;cd/;�;O �dbG;�RD�R d�� I%�;�;? �R�;>A�<T(} �#���� 22{.

14

Мисрдан Мадянга сафар

Лекин Мусо қаерга борсин! Ахир Мисрнинг барча ери Фиръавн мамлакати-ку? Фиръавн жаллодлари ҳамма жойларда қарға кўз ва чумоли белги бўлиб, уни излаб изғиб юришибди!

Аллоҳ Мусога араб шаҳри Мадянга кетишни илҳом қилди. Чунки у ерга Фиръавннинг қўли етмасди.

Саҳрода жойлашган бир қанча қишлоқлардан иборат бу араб диёрида Миср маданиятидек ҳашаматли саройлар, катта-катта боғлар йўқ эди.

Шундай бўлса-да, Фиръавн зулмидан озод Мадян бахтли ҳаёт кечирарди.

Бахтли эди, чунки ҳур ўлка эди. У ер Фиръавн ҳукми остида эмас эди.

Адолат ва эркинлик ҳукм сурган қолоқлик нақадар яхши!

Хорлик ва қуллик билан бўлган маданият кимга ҳам керак?

У ерда ҳар-бир кимса Фиръавннинг босқини ва қаҳридан қўрқмайди.

Мадянда болалар сўйилмасди!

Page 30: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

30

Мусо «Орқамдан ҳеч ким қувиб келмаяптимикан» деган хавотир билан қўрқа-писа Мисрдан чиқиб, Мадянни қасд қилган ҳолда йўлга тушди. Лекин жаллодлар уйқуга кетган эди.

«Бисмиллаҳ» деб Аллоҳдан мададлар сўраб Мисрдан

чиқиб кетди. Ва қачонки Мадян (шаҳри) томонга юзлангач,

деди: «Шояд Парвардигорим мени тўғри йўлга ҳидоят қилса...».

15

�>�1 n

L3R� ���6%"�� ��� �Z3R� �C%"�� �� :(�3! $��%& $+��! ��V� .>P I�X�%; (�� � I%���,��� B�6 ������%& u%�89 �(1�6 "��������m� �� .{� ,-� (���� ���7� ��� $+��! !�?�2 ��M0!� �?�217�w �a0�7�� 02����� B���� L"8�%) ���07�5 �-0�A�.

0����� �6 �a0�7�� B���� 8-� �-�"�[ �7P� 01�217�w �-����GP %(��P� "�!� 3 �� .���H $+��! Q� K �-07R ��%;8��j B�6� �%?��R�"�� %�./� �i���bM� %_%"� �� .�s0���6 :0 ��0�j I�-0�����P �� ��H01�� :�(� �1� ��07�� :�a0�7�� B���� $� R 0717�w B����� 8-�

~]0%�8j� �?�2��./:%& �(�>�� os0 %K �?�2��./� :~]0�b��� �(�>�� ov0� .01�2���9���+ $+��! ,-� 0 �6"� 01���9�A� : ��H01���6 ��I�(� � ��) %s0 %K �(�! L3R� B����

0 ��0�j� 0 ��;��6 :)xzR G� x�<�;_ �;4�=�G�;�(} �#���� 23{ . 01�2�� $��+� %_%"� �� �-07R $+��! B�6 �05�0 ;5�H� .(�� �I�-|� $+��! �N58G !I�X�%; (�� � %���,��� B�6 u%�89 (�� $��%&� ! ���6%"�� ��� �Z3R� �C%"�� �� ����%&

L3R� ! )� HGR. HZ;�;O d!E�xzA"GC o0<�;m <�A1 d�GR. ;lM;&<4G� �;bA �[4R. [�;3 G��G"GC �D�|(} �#���� 24{.

15

Мадянда

Мусо Мадян ерларига етиб келди. У бирор кишини танимас, бирор киши ҳам уни танимас эди.

Page 31: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

31

Тунда Мусога ким бошпана беради? У қаерда ухлайди?

Мана шу каби саволлар Мусонинг бошидан кечса-да Аллоҳнинг Ўзи мададкор эканига заррача шубҳа қилмасди.

Мусо бир қудуқдан мол-ҳолларини суғораётган одамлар ёнида тўхтади.

У ерда одамларнинг молларини суғориб бўлишини кутиб иккита қиз ўз қўйларига қараб турарди.

Раҳмдил ота каби бўлган меҳрибон қалбли Мусо улардан сўради:

- Нега сизлар қўйларингизни суғормаяпсизлар?

- Биз то одамлар суғориб бўлмагунича қўйларимизни суғориш

имкони йўқ. Чунки улар кучли, биз эса ожизмиз. Улар эр кишилар. Бизлар заифалармиз, деди улар. Мусо улардан гўёки: Нима учун хонадонингиздан эр кишилар суғоришмайдими, деб сўрашларини билгандек: «Отамиз кекса чол», деб ундан аввал айтишди.

Мусонинг меҳрибонлиги жунбушга келиб, уларни сув билан таъминлаган эди, улар жўнаб кетишди.

Хўш, энди Мусо тунда қаерда ётади? Қаерда тунайди? Бу бегона шаҳарда у бирор кишини, бирор киши уни танимайди-ку?

«Сўнгра (бир четдаги дарахт) соясига

бориб (ўтириб) деди: «Парвардигорим! Ўзинг мен учун нима

яхшилик (яъни ризқ) туширсанг ўшанга муҳтождирман».

Page 32: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

32

16

��q�

%(� 01�2���9+� 01�5��)� N�y� �6 ��0���18�� ���;�j �X��;�� $��%& �-0 %K0�¦� �X��V��%N;����:01�2�� �s0�j� : 0!�-0P34����� �X��0�j I��0���18�� ���;�j ������ 01� 8�V� *���A� :�B �7%) 0 01� ��y��� :07�� $��+ 0Zd%"�A c�� K 07�� ~{� K�3�j �3�j .

Z3R� ,-./ LN%"�w o�� K ����� C"�� �f���=�� N�y�P�1R�" �?�� �0Z!�� �(�2. �f���=�� �s0�j :�� 0 ��0�j I��� �"�� 01� 8A"P (� :Q�89! ���� ����� LN%"�w o�� K :��%�0� ! B�6 ��078A"P ! �f���=�� �s0�j : ���� ������ 07����%& (��R� �3�j LN%"�w o�� K :�B �7%) 0 01� �7��R� 0!�3��;�� B�6 Q�89! . Q%�89 �(! $��%&

I�X�%; (�� � :%���,��� B�6 !�-0��Rek� �zR 07����� ���� ,-%&� :�i�60�4m�� �zR 07���� ���� ,-%& ! ��8G�E89P� 01�A�3�R%& �N58G ��02�! .)GC�%�;�<QA�<?� HG�;� �A5<b;O �;b=W�;�<7R. =c<OI%�;S� �;�G ;l<�G";? �;1 ;0</G� ;L;>R&<S;�A ;��=�<�;> �R�G� Z9R. <lG�G�(

} �#���� 25{ . $)� 01�6 :���� � ��)� ��.]0��� �0 � �3�j .{� ,-� $+��! C"�� .02����� ���"�[� Y�� ,����� 02!0!� $+��! �"E� :

$=!�! $+��! �="� �� B%��: ��%";E� ��%7�J�� ���1�+� (� �����9+ %f���=�� $��%& ��V� 0�1��� .�� �#�j ������� ���j� ��";E $+��! ";�E� � . Y�1+

��� �#�j �(�! $+��! $2 ��� 0�1��� :�]��3�5� T"�;#%) ����H ,��A �f���=�� . )A1 ;�<�;S;4 <@;j;O Gg G��G�;�AbA�Z|� R6<�G"� ;�(} �#���� 25{.

16 Чорлаш

Қизларининг барвақт қайтганини кўриб отаси ажабланиб, улардан сабабини сўради.

- Икковига: «Эй қизларим! Нима нарса сизларни шошилтирди. Бугун эртароқ келибсизларми?” деди.

- Аллоҳнинг Ўзи бизга бир солиҳ кишини етказди. У

қўйларимизни суғориб берди.

Page 33: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

33

Қизларининг жавобини эшитган чол таажжубга тушди ва билдики, қўйларни суғориб берган киши бу ерлик эмас. Чунки шу кунгача ҳали ҳеч ким қизларга ёрдам бермаганди.

- У йигитни қаерда қолдирдинглар?

- Ўша жойда. У бошпанасиз бир мусофир одам экан.

- Қизларим, сизлар яхши иш қилмабсизлар. Бир бечора мусофир бизларга ёрдам берибди. Унинг бу ерларда ҳеч кими йўқ экан. Бу кеч у қаерда бошпана олиб, тунайди? Биз уни меҳмон қилмоғимиз лозим. Сизлардан бирингиз бориб уни чақириб олиб келинг.

«Бас, улардан бири ҳаё билан юриб келиб: «Отам сени

бизларга (қўйларимизни) суғориб берганинг ҳақини бериш

учун чақирмоқда», деди».

Дуосини Аллоҳ ижобат қилганини, унга бошпана берганини Мусо тушунди-да, индамай қизнинг олдига тушди.

Қизга кўзи тушиб қолмаслиги учун олдинда кетаётган Мусо улуғвор қадам ташларди.

Улар чолнинг ҳузурига келганларида, чол Мусонинг исми, ватани ва нималар қилиб юргани ҳақида суриштирди.

Мусо бошидан ўтганларини бирма-бир ҳикоя қилиб берди.

Мусони жим туриб сабр ва сукунат билан охиригача тинглаб, Мусо ҳикоя қилишдан тўхтагач қария деди:

- «Қўрқмагин. Сен золим қавмдан нажот топдинг».

Page 34: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

34

17

~��&�

%l%l��� �3����� ,�>! �?�2�7�! ,�R 8�) :T_%"�A W*��� �0��! �?�53�7�� $+��! �0�j� � .��0�j� 0Z!�� 05�3������ o<34�+ �XW<K02�J� Wi�J0�) B�6 .

) �;>G�=�A1I+� J�R�G"� ;�<0;/Mk;�<?� R�;1 ;0<�;m Z9R. =U<0R/Mk;�<?� Al;�(} �#��� � 26{ . �f���=�� �s0�j :�X��0�j IB� �7%) 0 ��� �0!� � ���P����%) ���18��� 0!� :�6 ���P���j 0�!� ��� :��3�R� %"8�%;�� %(� .]0�O�@�� Y�6K ����.§oi�01 ,�%& �����6�" .�0!� 0�!� �$=! ����.§�6 �X)� 0 ��� %�%",O�� �s��J �B��%& �"�[�7 � B�!0!� . �3�) ��� %U% .§�� �3�) ���

Z7��!� 0�%��j �-�� 8-� %���0x8���0 .%�1��� %(� *�� 0�%��j �(� �?�� ��H%��6 .���b�7P �?�� 0Z7��!� �(� �?�� ��H%&���� �0��E Y! ���P���j 07 . �<34����� �����A z�6���W3�����A �i���9��18�� B�6 ", �6 ���7� ��� %f���=�� %N8��j B�6 QZ�5 .��18�� B�6 ", �6� Tf��=�A �i���9

T��j0� .��e�8b� B�6 �f���=�� �s0�j :�b�� ��G5 �(�! �zR� �-�� ��H �(! B�� �Z"�2�V �-�� 8-�9%) $ . 0���D3�� B�6 �3% � (�� �I4�0�=�� ��G5 �(�! ��m86� !

����G�� c��5� �Z3R� �3% � �?���6 (�3! B�6 0�!� !����b�� �B��%& �0+ �3�j .{� ,�� �Z"%t�� �Z"�2�V B�� �-�� ��� $ . �s0���6Wi18 �R� Wi���bM� TK0�j� B�6) :�;�<7R. ;L;QA)<4E� M9G� =�>R3E� �[4R.k;O M9� HG�;� R�<�;O�;W d�;�;�<�� o�;SA7 ;�R4�;bG� �R4;0=/(

} �#��� � 27{ .� :��j�3�V ��5 ��G5�02�7�! �3�) ���6 �B%�01,��� �h��7���� ���G5 0�! .) <�AbGC �0<5;� ;l<b;b<OG� M9RhGC;�AQA�d�� ;�A1 �8� I%�;_ M9R. �R4=�RS;�;? ;L<�G�;� dw;_G� M9G� =�>R3E� �;1;� ;�;�<�A�(} �#���� 27{ .

� ��� �7%;%) D�0�=�� N58G 8-� �f���=�� C0E�Z3��R� $���; . ��H%& $� R 0Zm�� ��0�=�� �4"y� 8-� �f���=�� Q� K������� ������%& ,-�918J� .����H B�6 ��%K0;��+ .{� ,-� � e{� (�! ��G5 ,-� Q� K� ����H $��� $+��! z�6�� . ���j0+ �3�j .{� ,-%&

+�K� � (�3! $��%&0�;�R� 0Z�07R ��%;8��j B�6 $��8�� � %f���=�� $��%& ���� . �s0���6 :) ;LAGX;L;�<�;�;� �R�<�;�(} �#���� 28{ . $+��! ��K� �(� ���– ����8��� ��� 18 �>%) – ���b�> 8-�

�s0���6 ���9�� ��,���� %K0��x8�� �zR ���� :)d>G�G� R�<�G�;/I+� �;b�D�A�;� E��E";4 �;1 HG�;� �8�;� d�G�;� G9�;�<�=� GPGC =l<�;]( } �#���� 28{.

Page 35: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

35

17 Уйланиш

Мусо қизларникида катта ҳурмат-иззат кўрди. Улар бу ғариб йигитни худди ўз фарзандларидек кўриб иззат-икром қилишди.

Кунларнинг бирида қиз отаси ҳузурига келиб маъсумалик билан шундай деди:

- «Эй ота, уни (ишга) ёллагин. Зеро сен ёллаган энг яхши

киши кучли, ишончли кишидир».

Чол деди:

- Эй қизим! Унинг кучли ҳамда ишончли эканлигини сен қаердан биласан?

- У одамлар бир неча кишилашиб кўтарадиган қудуқ қопқоғини бир ўзи кўтариб қўйди. Шундан билдимки, у жуда кучли йигит. Энди ишончлигига келсак, уни чақириб келаётганимда олдинда юрди ва йўл бўйи бирон марта менга қарагани йўқ.

Ёлланган ишчи ва хизматкор кучли ва омонатдор бўлмоғи шарт. Чунки заиф хизматкор яхши ишлай олмайди. Садоқатсиз хизматкор эса кучли бўлса ҳам хиёнати сабабли хожасига зарар етказади.

Қизининг таклифи отасининг ҳам кўнглидан ўтганди. Лекин у масалага ота сифатида, кўпни кўрган оқил кекса киши сифатида ёндошарди.

Чол ўз-ўзига деди:

«Мана шу йигитни ўзимга куёв қилиб олсам-чи?! Ахир ундан муносиброқ йигитни яна қаердан топаман. Мадянда унга аҳл бўладиган бирор кишини билмайман!

Page 36: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

36

Шояд Аллоҳ менга уни куёв ва кўмакчи бўлсин, деб юборган бўлса!»

Чол виқор, меҳрибонлик ва ҳикмат ила сўз бошлади.

«(Эй Мусо, агар рози бўлсанг) менга саккиз йил ишлаб

беришинг бадалига мен сенга мана шу икки қизимдан

бирини никоҳлаб бермоқчиман».

Мана шу сенинг маҳринг бўлади. Аммо саккиз йил ишлаб беришинг шартдир.

Энди, агар ўн йилни тўлатсанг (яъни тўлиқ ўн йил ишлаб

берсанг) сен томонингдан (бизга марҳамат бўлур). Мен сени

қийнашни истамайман. Иншааллоҳ, сен менинг солиҳ кишилардан эканлигимни кўрурсан».

Йигит қизини олиб кетгач, чол ўзининг ёлғиз қолиб кетишидан чўчиди. У Мусони яхшилаб билиб олмоқ ниятида эди. Қачон хотиржам бўлса шундагина топширар эди.

Мусо бунга рози бўлди ва буни Аллоҳ томонидан деб билди. Албатта Аллоҳ бунда унинг учун барака беради.

Аллоҳ таоло Мусони Мадянга, бу нуроний кексага ўзи етказди.

Унинг қалбида бу ғариб йигитга нисбатан муҳаббат ва меҳрибонлик уйғотди.

«(Мусо) деди: «Мана шу сен билан менинг ўртамиздаги (битимдир)».

Мусо чолнинг таклифига рози бўлди. У ўз ҳаққини муҳофаза қилиш ниятида ақл ва ҳикмат билан шундай деди.

«Икки муддатдан қай бирини адо қилсам бас, менга зўрлик қилинмас. Аллоҳ айтаётган сўзимизга гувоҳдир».

Page 37: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

37

18

0�1 -. )�����5�9%) K0+ �� ./� $+��! $m�j 0�1��� (���� 0��� �f���=�� ������� f���=�� ����� :

u�3��� 0 e{� �i�A") $��� !B� �7%) 0 e{� �-0!� B�6 !,���� :�����5�9%) $+��! "�60+�L����©� L��") ��p�A ���� . �(� ����7�� (�� I��%) �-0�3 �2 �ZK��� �3%y �?��� :02%) �-0����O�# �ZK0� �3%y �?�� ��H%& �-0�7�# ��H0!� Ie]�"�>�#�� ª �K0 ! 01�5 017��)�

TK0� �(� ��>�; $+��!� �-�Ue�);4 �G�;3 MXR. oN; G"R� �;T<�A1 <!E)�AOp ���;:G �3�;4 =l<�;4p �[4R. ��E$E)<1� AcA�<WI+ G��G"GC �3���=W R3�d�� HG�;� ;�R/G� <�G�(} �J� 10{.

%����=�� %\07 $��� %K0�7�� ��;�j $+��! K0+� .)H;?�=1 �;> ;�Af�=4 �;W�;OG� �dbG�GC�<m�GC ;LJ�;3 �;4G� �[4R. ;L<�G�<:;4 <uG���E� R�d�G"=bM� Af�;�M�R� ;Ld4R.(} �J– 11�12{ .������%& $R��� � $+��! ~{� ?,��A ���07�5 .

) <uAb;�<?�GC ;L=O<0;�<m� �;4G�;�H;7�=> �;bA(} �J� 13{ .)�G�d�� R!A�G�;� �R4<�= <��GC �;4G� ZgR. ;cGR. Gg �8� �;4G� �R�d4R. Ge�(;�AOp G(;��d�� Z9R. �R0M�AVA(} �J– 14�15{ .02%) �r�� ��� 02���1�> �-0�A 0Z#� $+��! �3 B�6 �-0�A� .

$��0�P ~{� �s0���6 :)H;?�=1 �;> ;LR��Ab;�R� ;LM�AO �;1;�(} �J� 17{ .Wi ��G+� Wi�J0�) B�6 $+��! �0 � � .);��;�;� ;�AW(} �J� 18{ .T���#8bP B�6 0#��� ���G5 3�g���6 D3�� $+��! �GE� � �-�� � .{� ?��� � 8-� ��K� ����./

c�%��J �����3R .)�;0<mE� =�R3�;1 �;T�AC �A;� �Ab;�G� HG�;� �;TR� J�=WG�;� �;T<�G�;� EkZ�;�;OG� ;��;�;� ;�AW (} �J� 18{ )G� G��G�H;?�=1 �;> �;TA"M(} �J� 19{) .H;:<�;O �(d�;7 ;�AW �GXRhGC �;W�G"MGkGC( } �J � 20{) . <@;j;O Gg;� �;WMV=m G��G�

HG��+� �;T;O;zA? �;W=��A:=�;?( } �J� 21{ . �s0���6 ~]0m��;�� �3��� B�5 :ci�%�0�} ci� $+��! �7!� :)A7�;�;/ HGR. ;�;�;> <!=b<i�;� R0<�G� <�A1 I%�;]<�;� <~=0<j;O ;L

�;0<mE� \(;>p �%�=?(} �J � 22{.

18

Миср сари

Мусо келишилган муддатни ўтаб бўлгач, аҳли оиласи билан (Миср томон) йўлга тушди.

Page 38: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

38

Қизнинг отаси билан хайр-хўшлашдилар. Чол уларни кузатиб:

- Аллоҳнинг баракоти эй болам! Сафарингиз бехатар бўлсин эй қизим!

Қоп-қоронғу, совуқ бир кечада Мусо аҳли оиласи билан йўлга чиқди.

Саҳрода милт этган олов кўринмасди. Улар йўлни ёритишга, исинишга олов топа олмасалар нима қиладилар?.

Икковлари йўлда кетатуриб, Мусо олов қидира бошлади. Баногоҳ:

«У аҳли оиласига: «Сизлар кутиб туринглар. Аниқки мен

бир оловни кўриб қолдим. Шояд сизларга бирон хабар ёки

исиниб олишларингиз учун у оловдан чўғ олиб келсам»,

деди».

Мусо узоқда кўринаётган олов томон кетди.

«Энди қачонки унинг олдига етиб келгач у муборак

жойдаги водийнинг ўнг тарафидан - дарахтдан унга нидо

қилинди: «Эй Мусо, албатта, Мен барча оламларнинг Парвардигори Аллоҳдирман». «Мен

сени (Пайғамбарликка) танладим.

Бас, (ўзингга) юбориладиган ваҳийга қулоқ тут: Дарҳақиқат Мен Аллоҳдирман.(Ҳеч қандай) илоҳ йўқ, фақат Мен

бордирман. Бас, сен Менгагина ибодат қил ва Мени зикр

қилиш учун намозни тўкис адо қил! Токи ҳар бир жон

қиладиган саъй-ҳаракати сабабли жазоланиши

учун (қиёмат) соати албатта келгувчидир».

Мусо алайҳиссаломнинг қўлида асо бор эди, у уни фойдаланиш мақсадида кўтариб юрар эди. Аллоҳ таоло деди:

- «Ана у - қўлингдаги нарса нимадур. Эй Мусо?».

Мусо алайҳиссалом соддадиллик билан «У

асойим (ҳассам)» деди.

Page 39: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

39

Сўнг у Аллоҳ таоло билан иложи борича узоқроқ суҳбатлашмоқ ниятида асонинг фойдалари ҳақида батафсил гапириб кетди:

«У асойим. Унга таянурман ва у билан қўйларимга барг қоқиб берурман. Яна унда бошқа ишларим ҳам бор».

«(Аллоҳ) айтди: «Уни ерга ташлагин, Эй Мусо. Бас, (Мусо) уни ташлаган эди, баногоҳ у юрадиган-жонли

илон бўлиб қолди. (Аллоҳ) деди: «Уни ушла! қўрқмагин, Биз уни аввалги ҳолига қайтарурмиз». Аллоҳ таоло Мусо алайҳиссаломга яна бир оят-аломат берди: «Қўлингни

қанотинг-қўлтиғингга тиққин, у ҳеч қандай зиён-заҳматсиз оппоқ-нурли бўлиб чиқур. Бу иккинчи мўъжиза (бўлур)».

19

H,� c4. 9��0C -. �WX�

���� ./ ������E u�G,�� ����1� �"�= 8-� �����A ����H 3��) $+��! ~{� "!� � . ,-%& :%��K./� B�6 ��� �-����"�6 ,-%&%��K./� B�6 3�86� �-����"�6 .�6 ����j ,-%& :e{0%) ���"�b�A �-����"�6 ����j ,-%&e{� %��K� B�6 ��3�86� �-����" . $��" �� .{� ,-%&

%��K./� B�6 �0��b�� DN�>� �� .{� ,-%& "8b� �� ����0;���� . ���!���j� �-����"�6 $��%& $+��! N58G 8-� ~{� ��K�9�6)r��e�6 0Z!���j ����0�A �?�2��%& .(

�N58G *���A �(� ��K0�;y8�� ��% ��� *���A� �-����"�6 $��%& $+��! . 0!� %��!./0%) �B�O�;���� �� �j u�G,�� ��5�W3���;%) %��!� !%"�#���� ���5� ���6%"��� �i�J�"D=�� ���6%"��� :�N,j" 0cb�g0E "�#�! �(�! �"E u�G,�� ��5� .

)[4R. [�;3 G��G�A9�E�=�M";> M9G� =��;mGkGC ��M�;4 <!=T<�A1 =lM�;�G� �(} �#��� � 33{ . B�6 ,-� $+��! "�A�H�ci��;�R ��%�0��� .�����A ����H ?8wK $+��! N58G 8-� �3%"�� ��,��A ����H �C%"�� �-0�A .{� �(� ���.

)MB� A9G� H;?�=1 ;LJ�;3 �;f�;4 MXR.;�G9�E"d�;> gG� G9<�;�<0AC ;6<�G� �;�AbA�Z|� ;6<�G"� Al(} ]�"�=��– 10�11{ .)G9�=3�;W HGR. MDA?<3GkGC �R4�;�A =wA�Gq<�;> g;� �R3<�;} =w�A];>;� A9�=��VG)=> M9G� =��;mG� �[4R. [�;3 G��G�(} ]�"�=��–

Page 40: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

40

12�13{ .) M9G� =��;mGkGC x�<4GX d�G�;� <!=TG;�A9�E�=�M";>(} ]�"�=��� 14{ .) <!E);:;1 �d4R. �;�AO�;>�R� �; ;WMX�GC ZPG� G��G�G9�=:Ab;�<�=1(} ]�"�=��� 15{ . );�AbG�;:� [�;3 E��=?;3 �d4R. g�E"GC G9<�;�<0AC �;�AOMkGC(} ]�"�=�� � 16{ .)GD�AB�;0<?R. �R�;� �;�;:;1 MDA?<3G� M9G�(

} ]�"�=��� 17{ .����0%) �-��K05� $+��! ~{� $V��� %r�-����"�6 Y! %z864"��� . $��%& ���g�3��� Y! z864"�� DN�>� .{� ,-%&�s0���6  3R :)H;5<j;> <�G� =0Z�GV;�;> =cZ�;:G ��[�G \g<�G� =cG g�E"GC(} �J � 44{.

19 Сен Фиръавн олдига боргин! Дарҳақиқат у ҳаддидан ошди

Шундан сўнг Аллоҳ таоло Мусо алайҳиссаломга фаолиятга киришишни амр қилди. Аслида, Мусо мана шу иш учун яратилган эди.

Фиръавн ер юзида ҳаддидан ошиб, туғёнга тушди, бузғунчилик қилди.

Унинг қавми Аллоҳга куфр келтирди. Улар ҳам Аллоҳнинг ерида бузғунчилик қилдилар.

Аллоҳ таоло эса бандаларига куфрни хоҳламайди. Пок Парвардигор ер юзида бузғунчиликнинг ёйилишига рози бўлмайди.

Аллоҳ таоло Мусони Фиръавн ва унинг қавми олдига боришни буюрди.

«Албатта улар фосиқ қавм бўлган эдилар».

Лекин Мусо қандай қилиб улар олдига бора олади?!

Қандай қилиб у золимга рўбарў бўлади?! Ахир Мусо кечагина бир қибтийни ўлдириб қўймаганмиди?! Кечаги кун узоқ эмас-ку?!

Мисрдан қўрқа-писа яширинча чиқиб кетмаганмиди?!.

Page 41: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

41

Фиръавн жаллодлари ҳам, қаср аҳли ҳам уни яхши танийди-ку?!.

«(Мусо) деди: Парвардигорим! албатта мен улардан бир

жонни ўлдириб қўйганман. Бас (энди) мени

ўлдиришларидан қўрқаман».

Мусо тилининг дудуқлиги ҳақида зикр қилди. Лекин Аллоҳ буларни барчасини билади. Мана шуларнинг барчаси бўлишига қарамасдан Мусони боришини хоҳлар эди.

Роббинг Мусога: «У золим қавмга боргин. Фиръавн қавмига. (Биздан) қўрқмайдиларми?!« деб нидо қилганини эсла. У: «Эй Роббим, улар мени ёлғончи қилишларидан қўрқаман. Ва дилим сиқилишидан ҳамда тилим бурро бўлмай қолишидан. Бас, Ҳорунни элчи қил. Менинг зиммамда улар наздида гуноҳ бор. Бас, мени ўлдиришларидан хавфдаман», деди. У зот: «Йўқ! Бас, иккингиз Бизнинг оят-мўъжизаларимиз ила боринглар. Албатта, Биз иккингиз билан эшитгувчилармиз. Бас, Фиръавнга боринглар ва унга: «Биз Роббул Оламийннинг Пайғамбарларимиз. Бани Исроилни биз билан қўйиб юбор», деб айтинглар, деди.

Аллоҳ таоло Мусо ва Ҳорунга Фиръавн билан юмшоқ муомалада бўлишни тавсия қилди.

Аллоҳ таоло ҳатто Фиръавндек душманлари билан ҳам

маълум чегарада туриб мулойим муомалада бўлишни хуш

кўради.

«Бас унга юмшоқ сўз сўзланглар! Шояд панд-насиҳат олса

ёки (Менинг қаҳримдан қўрқса)».

Page 42: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

42

20

9��0C 6�1�

e{� $��%& ��%������3 ��e����y! B�6 0!0�j� �-����"�6 $��%& �-��K05� $+��! .]0 � . �K0�;y8�� N�m�w� �<.]�" �(�!

 ����� ª �s0�j� $+��!T"�;�A� :��P� Be����y! ª ����P $� R D�0�=�� 02D� �-�� P �(!B%7�[ . u�G,�� ����@�� ����H X����� I%"�>;�� (�! ��078O�� �� !)A? ;�R0=b=� <�A1 �;��AC ;lM$R G;� ���A;� �;��AC ;L[�;0=4 <!GG�;�R�(} ]�"�=��� 18{ .) ;lM�;:GC;�

;�>R0AC�G)� ;�A1 ;l<4G�;� ;lM�;:GC �A�Z� ;L;�G�<:GC(} ]�"�=��� 19{ . TK0�j�� WiR�"V B�6 �0 � 8�) �K�G �� �?��� �3>�y �?��� ���G8 �?��� $+��! �Nm�@ �?��� .) G��G�\XR. �;T=�M�;:GC �

;�A1 �;4G�;� �dbG <!E)<�A1 =�<3;0G�GC �;���d]� �A�;?<0=bM� ;�A1 �R�G�;:;/;� �bM)=7 �[�;3 �A ;�;W;�GC <!E)=�M�Am(} ]�"�=��– 20�21{ .

$+��! �s0�j� :�A� ��3�%) �X���j� ��H01�� �"�[�7P �� �(� ��� �i�%)�"� �0%) �B��� D(�1P �-����"�6 0 ���%& 8-� �7� �!� *��IB%7�4)"�P .��3�%) �X���j� 0!� %��47�� B�6 B4!� £� ��8�� 01�� %s0�b8J./� %�� ��%) �"�!89P �?�� ���� ���%& .�P oi1��%� ���G5 8�5���P� D3�A8G�"

I��P�0��j� ��18��© %N�7 ª �2,��A B�!���j X8�!0� ���%&��3��� %U�1>8�� �i��!0��! �?4�� .� �lP X�7�A�%���� �� "� t �?�5�" . �?�2�!���P X�7�A�

%���G��� .]��+ .I�?�2�7�! c�8b�J X8��b�A ��H%& ��� T��m�6 Du�9�6 !T��OE� T��2 �(� 0Zm�� ����H� ! )M9G� d�G�;� �;TJ�=b;O �(;b<:R4 ;LM�AO;�GD�AB�;0<?R. �R�;� ;�<�d ;� (} ]�"�=�� � 22{.

20 Фиръавн ҳузурида

Мусо ва Ҳорун Фиръавн олдига келдилар. Сарой аъёнлари даврасида туриб, уни ҳаққа даъват қилдилар.

Мусо алайҳиссаломнинг бу журъатини кўриб Фиръавн ғоят дарғазаб бўлди ва олий ва кибр ҳолида:

Page 43: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

43

- Эй йигитча! Сен ким бўлибсанки, менинг мажлисимда туриб менга ақл ўргатасан?! Сен дарёдан тутиб олганимиз ўша гўдак эмасмисан?!

У (Фиръавн): «Биз сени гўдаклигингдан ўз ичимизда

тарбия қилмадикми?! Умрингнинг бир неча йилини

бизнинг ичимизда ўтказмадингми?!

Ва нонкўрлардан бўлиб, қиладиган ишингни қилиб

қўймадингми?!» деди.

Мусо ғазабланмади.

Мусо ёлғон гапирмади.

Мусо тонмади.

Мусо узр-баҳоналар келтирмади.

Мусо қўрқмасдан, яширмасдан, виқорли туриб деди:

У (Мусо): «Ўша ишни қилган бўлсам, билмасдан

қилганман.

Бас, сизлардан хавфсираб қочиб кетдим. Кейин Аллоҳ

менга ҳикмат берди ва мени Пайғамбарлардан қилди.

Мусо алайҳиссалом сўзларини давом эттирдилар:

- Эй Фиръавн! Сен мени боқиб олганингни миннат қиляпсан. Лекин, бир ўйлаб кўргин; Мен сенинг қўлингга тарбиялашинг учун қандай тушиб қолдим?!.

- Агар сен гўдакларни қатлиом қилишга буюрмаганингда онам мени Нилга оқизмасди ва мен сенинг қўлингга тушмасдим.

- Сенинг шунчалик зулмларинг, зўравонликларинг олдида наҳот мана шу кичкина марҳаматинг эслашга арзиса?!

- Сен қавмимни эшак ва ҳайвон қаторида кўрдинг.

Page 44: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

44

- Уларни итдек ҳайдадинг, хорладинг! Даҳшатли азобларга солдинг. Энди мана шу қавмдан бир болани боқиб олган бўлсанг нима бўпти?!

- Яна тағин сен бу ишни ўзинг билмаган ҳолда қилгансан. “Ўша менга қилаётган миннатинг Бани Исроилни қул

қилиб олганингдандир”, деди”.

21

8� -. e����

�s0���6 �,�x 8-� ��K�9�6 :0Z)�� �3%y �?��� �-����"�6 l%y�� :);�AbG�;:� J�;3 �;1;�(} ]�"�=��� 23{ ���1�+� u�G,�� I���"�A8GP )� J�;3 G��G�;�R�A��=1 <!=�<�E� M9R. �;b=T;�<�;� �;1;� R <3I+�;� A��;�;bd�(} ]�"�=��� 24{ .

���;�y� � %����y18�� ���5� Nm�@ 8-� ��K� � %���y8�� ��G5 �(�! �-����"�6 N�m�w .

)=cG<�;7 <�;bA G��G"GC :GgG�G9�=:Ab;�<�;O ( } ]�"�=��� 25{. �?���ci�%�0�} ci)�"� �-����"�6 �"� 8�) ���� �� $+��! �Y�O8� .);�Ad�I+� <!E)AB�;�p J�;3;� <!E)J�;3 G��G�(} ]�"�=��

� 26{ .�s0�j� �"%;�# �?��� �-����"�6 �Nm�w �3 �M�� :)�9�=�<S;bG <!E)<�GR. GDA?<3E� �AVZ� <!E)G�=?;3 Z9R.(} �"�=�� ]� 27{ .

ci����0�} ci)�"� �-����"�6 �"�� ���� �� $+��! �Y�O8� �?��� .) M9R. �;b=T;�<�;� �;1;� R�R0<,;bM�;� R�R0<5;bM� J�;3 G��G�G9�E�A"<:;O <!=�<�E�(} ]�"�=��� 28{ .4"�18�� %������18�� ��G5 �(� $+��! ��@�= 8-� �-����"�6 ��K� � . 8-� �-����"�6 ��K� �

������! Nm�w U��� .�s0���6) :I$���~/� �-��"���� �s0) 0!� .(! ��e�8b� B�6 �-����"�6 �s0�j :4z>8�� $��� ����0�A �?�2��%& $+��! �s0�j ��H%& .�X8��j :�07�V./� �-��3�;�� ����0�A �?�2��%��6 !

+��! �s0�j ��H%&�Wi50�b+� Wi����� B�6 ����0�A �?�2��%& $ .0�.]0)� �N+ $+��! ,-%& ����0�j� %����y18�� ���5� N�m�w . �(� ����s0���6 :��4)K �(�! TK��� $��� $+��! �-0�A� �-����"�6 �(�! ������� �-0�A $+��! :)A];> Gg o��;�A� �AC �[�;3 ;�<�A� �;T=bM�A� �D

H;�<�;> Gg;� �[�;3(} �J� 52{ .��,�x � ���7�! D"�b �-����"�6 �-0�A 0! �s��� $+��! �9=��� �?�} :

Page 45: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

45

) a%�;bd�� ;�A1 G�;&<4G�;� \P= =? �;T�AC <!E)G ;LG�;?;� ��<T;1 ; <3I+� =!E)G GD;:;/ �AVZ� �H;�<�;> Gg;� �[�;3 �DA];> Gg�%�;1(} �J– 52�53{ . ���ly� ��H%& �?�2p��A ������18�� �������P 0! �s0���6 �s��� 0! %K�3 �?��� X%2�)� �-����"�6 "��>P�

���;�m�w� . ) �R0<�G� �TGR. ;�MV;jdO� R�ArG G��G�;�R4�=S<�;bM� ;�A1 ;Ld�G�;:</I+(} ]�"�=��� 29{.

21

Аллоҳга даъват

Мусонинг ҳақ сўзларига эътироз билдиришдан ожиз қолиб, жавоб топа олмагач Фиръавн мунозарада ютиб чиқмоқчи бўлди:

- Эй Мусо! Сен айтаётганингни эшитиб қолдим, барча оламлар Парвардигори ким ўзи?

Мусо деди:

У (Мусо): «Агар англамоқчи бўлсангиз, У осмонлару ер ва уларнинг орасидаги нарсаларнинг Роббидир», деди.

Бу жавобни эшитиб дарғазаб бўлган Фиръавн давра аҳлини ҳам гиж-гижлай бошлади.

- «Бас (Фиръавн) атрофидагиларга деди: (Унинг нималар

деяётганини) эшитяпсизларми?».

Лекин Мусо ўз сўзини тўхтатмасдан Фиръавнга иккинчи зарбани берди.

«(Мусо) деди: «(У) сизларнинг Парвардигорингиз ва

аввалги оталарингизнинг (ҳам) Парвардигоридир».

Фиръавнни ғазаби қаттиқлашиб, сабр қила олмади:

«Албатта сизларга юборилган расулларингиз аниқ

мажнундир».

Мусо алайҳиссалом эса ўз сўзини ҳамон давом

қиларди: «(Мусо) деди: Агар сизлар ақл юргизиб

Page 46: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

46

кўрсангизлар, (Аллоҳ) мағрибу машриқ ва улар

ўртасидаги (барча) нарсанинг Парвардигоридир».

Фиръавн Мусо алайҳиссаломни ўзи учун аччиқ бўлган бу масаладан чалғитишни ният қилди.

У халқни Мусога қарши қилиб қўймоқчи бўлди.

«(Фиръавн) деди: «У ҳолда авваги авлодларнинг ҳоли

недур?» (Яъни Парвардигоринг уларни ҳам азоблаганми?)

Фиръавн ўзича ўйлади; Агар Мусо «аввалги авлодлар ҳақ устида бўлганлар» деса, «улар ҳам бут-санамларга сиғинишган»

дейман.

Агар «улар адашган нодон кимсалар бўлган» деса, мажлис аҳлининг ғазаби келади ва у кишилар оталарини ҳақоратланган ҳисоблайдилар.

Лекин Мусо Фиръавндан ақллироқ эди. Парвардигори унга илм ва ҳикмат берганди:

«(Мусо) айтди: «Улар ҳақидаги билим Парвардигорим

ҳузуридаги Китобда - Лавҳул Маҳфуздадир. Парвардигорим

адашмас ва унутмас».

Сўнг Мусо шу пайтгача Фиръавн қўрқиб-қочиб келаётган масала ҳақида сўз бошлади:

Парвардигорим адашмас ва унутмас.

«У зот ерни сизлар учун бешик-қароргоҳ қилиб қўйди ва

унда йўллар пайдо қилди ҳамда осмондан сув (ёмғир-қор)

ёғдирди».

Лом-лим дея олмай қолган Фиръавн ғазабланган ва жавобдан ожиз қолган шоҳлар томонидан айтиладиган маълум

жумлаларни яна бир бор такрорлади. «(Фиръавн) деди: «Агар мендан ўзга илоҳни (ўзингга илоҳ

қилиб) олсанг, албатта мен сени зиндонбандлардан

қилурман!».

Page 47: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

47

22

H?�1 ��&S:1

8-� $+��! ��K� :��1�2+ �-����"�6 z��8J� 0�1��� e{� %?�2�%) ����!�" .)to�R =1 �%<�;5R� ;L=�MrR/ <�G;�G� G��G�(! )d�� ;�A1 ;l<�E� M9R. AcR� A�MkGC G��G�Af�;�A�( } ]�"�=��30�31{. )x�R =1 �9�; <:E� ;�AW �GXRhGC =U�;�;� H;?�=1 HG"MGkGC( } ]�"�=��� 32{.) �%�;]<�;� ;�AW �GXRhGC =U;�;> ;�;&;4;�;�>R0A{�d��A( } ]�"�=��� 32{ .���g0����y�� ������� c�0��! �-����"�6 3 ��) .,-%& ������R e«1��� �s0�jL?���� L"�R0��� ��G5 (

} ]�"�=�� � 34{ . %����y18�� ���5� z�6���)x�R =1 x0<Qa�G �GV;W Z9R. ��E�G�(} ���� 76{ . )G9�=0A7�d�� =YA�M�=> Gg;� �GV;W x0<QA?G� <!E�I%�;/ �dbG [w;Q�A G9�E�E";OG� H;?�=1 G��G�(} ���� 77{ . $!K��! �-����"�6�s0���6 "E� T?�2�%) $+� :) �AC �%�;>R0< A)� �;bE)G G9�E);O;� �;4I%�;�p Ac<�G�;� �;4<�;/;� �db;� �;�;�A�M�;�A �;�;�MrR/G� ��E�G�

;�R�A1<�=bR� �;bE)G =�<Q;4 �;1;� R <3I+�(} ���� 78{ . �6 $+��! �(�! �9��18�� C4�x� 8-� �-����"�6 ��K� �������18�� ����.�s0���6 :) <!E)Ai<3G� <�A1 <!E);/R0<j=> M9G� =�>R0=>

G9�=0=1Mk;O �GX�;bGC AUR0<Qa�R�(} ]�"�=�� � 35{ .�9��18�� K0M� B�!�"� ��� � ���1! �(�! �<">���� Y1�y 8-� ����18�� $��� $+��! �?%2%) .�-0�A ��G� 5� :���1! B�6 u����� "�#�! �i�) $��%& �"�m�>�8��6 "�>4��� �C%"�� �-0�A �(! �� ����18��.(

�i� ���118�� B�R��� �(�! Wi��R0� ���A �(�! �<">���� Y1 � �� .��0���18�� ��5 �i74l�� ���� �-0�A� . );�Z�;:G �G9�=:Ab;�<S=1 <!=�<4G� MD;W R��d��A GD�A�;�;�R A�;,� =!=W ��=4�G� M9R. Ge;0;Qd�� =uR d�;4 �(} ]�"�=��– 39 �40{.

22

Мусонинг мўъжизалари

Фиръавн ўзининг ғазаб ўқларини бўшатгач, Мусо уни Аллоҳ ўқи билан отмоқчи бўлди.

«(Мусо) деди» Ёки мен сенга очиқ-ойдин нарса келтирсам-

чи?!»

Page 48: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

48

«(Фиръавн) деди: «Агар ростгўй кишилардан бўлиб, оят-мўъжиза билан келган бўлсанг, қани уни келтир».

«Шунда (Мусо тутиб турган) асосини ташлаган эди,

баногоҳ у асо ростакам аждарга айланди. Кейин қўлини (чўнтагидан) чиқарган эди, баногоҳ у қараб

турганларга (кундан ҳам) оқ бўлиб кўринди. (Ҳолбуки, Мусо

қорамағиз одам эди)».

Фиръавн ҳамсуҳбатларига айтиш учун яна гап топди.

«(Фиръавн) атрофидаги кишиларга деди: «Албатта бу

билимдон сеҳргардир».

Мажлис аҳли ҳам унинг сўзини қувватлаб:

«Бу очиқ сеҳр» дедилар».

«Мусо деди: «Сизларга ҳақиқат келган вақтда («Бу сеҳр»),

дейсизларми?! Сеҳрми шу? Ахир сеҳргарлар муваффақият қозонолмайдилар-ку?!»

Фиръавн Мусога бошқа ўқ отди ва:

«Улар дедилар: «Сен бизларни ота-боболаримизни амал

қилган ҳолда топган динимиздан буриш учун ва икковингиз еримизга эга бўлиб олиш учун келдингми?! Биз сизларга

иймон келтиргувчи эмасмиз!».

Фиръавн халқни подшоҳлар қилиғи каби Мусо алайҳиссаломга қарши қайрамоқчи бўлди:

«Фиръавн айтди: «У сизларни ўз ерингиздан чиқармоқчи,

нима дейсизлар?»

Шунда кишилар Фиръавнга қуйидагича маслаҳат бердилар:

- Сен мамлакатингдаги жами ўткир сеҳргарларни тўплагин. Улар Мусони мағлуб қилсинлар.

Шундай қилиб бутун Миср мамлакати бўйлаб жарчилар тарқатилди:

Page 49: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

49

- «Огоҳ бўлингизким, кимда-ким сеҳр (қилиш)ни билса,

шоҳ ҳузурига борсин».

Мамлакатнинг турли бурчакларидан сеҳргарлар йиғилди.

Зийнат куни деб аталган байрам куни ваъдалашилган вақт бўлди.

«Одамларга айтилди: «Сизлар тўплангувчимисизлар?

Шояд биз, агар улар ғолиб бўлсалар, сеҳргарларга эргашсак».

23

9����� -.

Q"P�$Z>�� �?%2�P����) �(�! �-�� �"�x a0�7�� !0Z ��86� �-�3��18�� $��%& �-��=�1� . �-�3��18�� $��%& �-��=�1�n]0�%�� c�0 %K� :0ZE����M� :c�0�b8J� .Ll% 0� ��� L�%"! ,�%& �X��;�� B�6 z�; �?��� .

�i�%"�O18�� B�6 �Y1��P ����<">���� .]01�+� � %"�>4��� ���3R ,�%& . �?�� I0Zm�� �";8A./� �-���+� �"�R0+ .]0 8�5�U%2�=�� �<l�%y8�� �"�R0+� %"�#8j~/� �"�R0+� ! Q"P 05�3%;�A �H��86� �X��8�� �3�j "�#�! ,-%& I�N���@ �(! B�E� 0 Q"P ��H0!

���@L3R� �?�2�; ! I"�>4��� 01,��P (�� � ����E� � $+��! �?�2�;���@ *���A� r%7�+ (�3! B�6 �-0�A� �N,j" 0cb�g0E "�#�! �(�! �"E �?�} ����18�� %"�#�j B�6 �9=� . B�6� I"�>4��� 01,��P (��9�6

�� I"�#�! ! (�3! B�6� 0�7�6 ���07�5 ,-� 07���1+ 0! I !

����g�"�+%& ��7) .]0 ��-�"�1�� (�)� �?R�" ~{� :�N��8w� a89��� ,����� �]0 K� Ta89 (��) �?�5� ! B%7) �"�#�7 ~{�����g�"�+%& !

�?�5%"�x�6� �?%2�g����x%) ����;8j� � �<">���� .]0 � �B�#���� �-����1�> ��� "E� Wi������! �%)��! B�6 ��� "E� �s0;�>8��� .4(�b�� ���� ������ :�-��R"�1� �-�� >�m ��� "E� !07���m�6 �������� Q" ������ :07��%7V ����18�� Q" ������ ! )�E�G� Ee;0;Qd�� I%�;/ �dbG�GC;�R A�;,� =�<Q;4 �d�E� M9R. �0</GkG �;�G d�ABG� G9<�;�<0A�A �( } ]�"�=�� � 41{.

Page 50: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

50

);�R�d0G"=bM� ;�AbG �\XR. <!E)d4R.;� <!;:;4 G��G�( } ]�"�=��� 42{ .������18�� �<l�g0 B�5 ���G5� ! ~]0�O� ��G5�������18�� !�� ��%) ��3�x� u�G,�� ��G5��s0 4" !�s0�O�)./� ��%) ��0#� u�G,�� ��G5� !�-����"�6 �3�����1%) �<">���� \%"�6�.

23 Майдонга

Ваъда куни чошгоҳда одамлар тўп-тўп бўлиб уйларидан майдонга чиқишганини кўрасан

Болалар, йигитлару қариялар, эркагу аёл майдонга қараб юрардилар.

Уйда беморлар ва юра олмайдиган ожизлардан бошқа ҳеч ким

қолмади.

Фиръавннинг бош шаҳри бўлмиш Матарийя фақат сеҳр ва сеҳргарлар исмлари ҳақида гаплашар эди;

- Усвон шаҳрининг энг катта сеҳргари ҳам келибдими?

- Ҳа, яна тағин Уқсур, ва Жийза шаҳрининг машҳур сеҳргарлари ҳам шу ерда.

- Эй биродар нима деб ўйлайсиз - ким енгар экан?

- Мисрнинг энг зўр сеҳргарлари йиғилган бўлса, уларга ким

ҳам бас кела олади?!

- Мусо ва унинг оғаси сеҳр қилишни қачон-қаерда ўрганибди-ки, бу машҳур сеҳргарлардан устун чиқса?!

- Мусо саройда катта бўлган бир йигит. Сўнг Мисрдан қўрққан ҳолда қочиб кетган эди. У Мадян шаҳрида бир неча йил бўлган. Иккови сеҳрни қаерда ўрганди экан!

Мисрда сеҳргарликни ўрганмаган эди. Мадянда эса сеҳрдан таълим берадиган фан борлигини эшитмаганмиз.

Page 51: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

51

Майдонда Бани Исроил ҳам умид ва ноумидлик орасида юрагини ҳовучлаб турарди. Уларда умидга қараганда қўрқув ҳисси кўпроқ эди. Имрон ўғлига Аллоҳнинг ўзи раҳм қилсин!

Бани Исроилга Аллоҳнинг ўзи мададкор бўлсин!

Майдонга кибру ғурур билан сеҳргарлар кириб келишди. Турфа либосларга бурканган бу зотларнинг қўлларида асо ва иплар бор эди.

Улар «бу кун бизнинг сеҳр кунимиз» дея шўх-шодон келар эдилар:

- Бугун шоҳ бизнинг нималарга қодир эканимизни кўради. Одамларнинг ўзи бизнинг афзаллигимизга гувоҳ бўлади!

«(Шундан кейин) сеҳргарлар Фиръавн олдига келишиб:

«Агар биз ғолиб бўлсак,албатта (катта) мукофот (берурсан)»

дейишди».

«У: «Ҳа, (агар ғолиб бўлсангизлар) албатта сизлар менинг яқинларимдан бўлурсизлар» деди.

Шоҳлар берадиган мукофот мана шундай бўлади.

Кишилар шу мукофот билан алданади.

Ботир-паҳлавонлар шу мукофот билан овланади. Сеҳргарлар Фиръавннинг ваъдасини эшитиб беҳад шод бўлдилар.

24

D�� �� w�� �� )G9�E"M�=1 <!=�<4G� �;1 ��E"MG� H;?�=1 <!=TG G��G�( } ]�"�=��� 43{) .G"MGkGC;� <!=TG�; A7 �� Aed&A:R� ��E�G�;� <!=Td�A�A�

G9�= A�;,� =�<Q;�G �d4R. G9<�;�<0AC( } ]�"�=��� 44{ .�7�� Q� K��7�� S�5��� :�-�3��18�� ª $���P Lh0��R :0Z;y� �a0 �a0���b 5� �*8�x8�� $��%& ��� �"P� :Lh0��R !Lh0��R !

�X� )� ~]0�47�� �XR0V��-�3��18�� ª �C0 �¬� ���� �s0�b8J./� :Lh0��R !Lh0��R !

Page 52: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

52

N�y�P� �a0�7�� Q� K 0! $+��! Q� K�)<!=TE�; A7 �GXRhGCH;:<�;O �;Td4G� <!AWR0<QA? <�A1 Ac<�GR. EDd�;j=> <!=TJ�A�A�;� ( } �J� 66{ .WC��E �"�J0E $+��! %N8��j ª "�OE�! ��H01����� I$+��! �C0x

�-054"�� ���� ��G5 !� 3�7���k�-02� ��� ��� �"�� ��"8 � �-0>� �! ! �<">���� N���w ��H%&�–����H ~{� K�3�j �� . ��H%&� $+��! N���w–����G%) ~{� �1+ �� .e{0%) �H0����� I�-�� ��H01�6 !!

W���! �0!� T(�� �N���w ��5 8�) :T�� K N���w $+��! �N���w ������ .T��J0) �0!�  zR �N���w ��5 8�) . K�3�j ������H ~{� !����G%) ~{� �1+ �� !�s0�j� ����yM .{� �(� ���) :HG�<�I+� ;l<4G� ;Ld4R. <@;j;O Gg( } �J � 68{.) ;� RwMG�

H;OG� E#<�;7 =0A7�d�� =YA�M�=> g;� o0A7�;? ;�<�G� ��=:;�;} �;bd4R. ��=:;�;} �;1 <@G"M�;O ;LR��Ab;> �AC �;1( } �J� 68{. ) ;�>A�a�M�=bM� GD;b;� =YA�<�=> Gg I8� Z9R. =cE�Aq< =�;? I8� Z9. =0<Q[�� AcR� <!=�MrR/ �;1 H;?�=1 G��G�*

JwAQ=>;�G9�=1R0<S=bM� ;UR0G� <�G;� AcAO�;bA�G)R� dw;QM� �8� ( } ���– 81�82{ .)GC �GXRhGC =U�;�;� H;?�=1 HG"MGkG9�E)ACMk;> �;1 =@G"M�;O ;�AW(} ]�"�=�� � 45{ .);b<:;> ��=4�G� �;1 GDGq;�;� Jw;QM� ;uG�;�GCE�G9�(} C�"�/�� 118{ .� %2�)� �<">���� S�5���� .�������� � "�>4��� �C%"��� 0��%&� �����V� � "�>4��� �C%"��� 0��%& I��G5 �]�BM Du� . �<�G�P0+� �(�>��

4(�b�� !4(�b�� �i�1�g� �(�>�� !%"�>4��� (�! ����� ��G5 !%"�>4��� (�! ����� ��G5 !7�)"m�� %"�>4��� (�! �-0�A ���� "�>4��� 04(�b�0%) �(�b�� 07��"�j� %"�>4��0%) !%��1�=�� �0!� Q3�7�� ����G 01�A ���H� :��G5 �0!� 07D7�6 ,�>1��� %(� ��� .

e{� (�! ��G5 I��G5 (�� �(�1�6 ! ! �3�j .{� ,-� � �B%;� $+��! ,-�9%) �<">���� Y7 8j����b 5� ���E"#�6 c<l%y���! ��>7 :

);W [�;0R� �d�;1p�H;?�=1;� G9�=3(} �J� 70{ .)E�;� ;�>A�R/�;? Ee;0;Qd�� ;�A"M * ;�AbG�;:� [�;0R� �d�;1p ��E�G� *G9�=3�;W;� H;?�=1 [�;3(} C�"�/�– 120�122{.

24 Ҳақ ва ботил

«Мусо уларга деди: «Сизлар ташлайдиган нарсангизни

ташлангизлар».

«Бас (сеҳргарлар) иплари ва асоларини ташладилар ва

«Фиръавн иззатига қасамки, албатта биз ғолиблардирмиз»,

дедилар».

Page 53: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

53

Шунда кишилар ғалати нарсанинг гувоҳи бўлдилар; Майдонда илонлар судралиб юрарди. Одамлар даҳшатга тушди. Ҳамма «Илон, илон» дея қичқириб ўзини орқага отди.

Аёллар бақирди, ёш болалар йиғлади ва майдонда “илон, илон”, деган қичқириқлар баланд бўлди.

Мусо ҳам одамлар кўраётган нарсани кўриб ажабланар эди.

«(Улар қўлларидаги асо ва ипларни ташлаган эдилар) баногоҳ

иплари ва асолари сеҳр қилганлари сабабли (Мусога) юриб

кетаётгандек туюлди».

Мусонинг қалбига қўрқув кирди.

Ахир қандай қилиб ҳам қўрқмасин?!

Бу кун ечим-синов кунидир.

Имтиҳон соатларида киши ё ҳурмат топади ва ё хорланади.

Худо кўрсатмасин, агар сеҳргарлар ғолиб чиқса-чи?!

Тўсатдан Мусо мағлуб бўлиб қолса-я?! –Аллоҳ бунга изн бермасин.

Унда нима бўлади?! Аллоҳ асрасин!!!

Мусонинг ғалабаси бир кишининг ғалабаси эмас. Балки у подшоҳ Фиръавн устидан қозонган ғалабасидир.

Балки ботил олдидаги ҳақнинг ғалабасидир.

Мағлубликни Худо кўрсаимасин ва изн ҳам бермасин.

Лекин Аллоҳ ўз набийсига далда бериб:

«Қўрқмагин. Албатта сен ўзинг ғолиб бўлувчисан.

Қўлингдаги нарсани (яъни асойингни) ташлагин, улар ясаган

нарсаларни ютиб юборур. Уларнинг ясаган нарсалари

фақат бир сеҳргарнинг макри-ҳийласи холос. Сеҳргар эса қаерда бўлмасин зафар топмас».

Мусо деди: «(Мана шу) сизлар қилган иш сеҳрдир. Албатта

Аллоҳ уни ботил қилур. Зеро, Аллоҳ бузғунчи кимсаларнинг

Page 54: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

54

ишини ўнгламайди. Ва гарчи жиноятчи кимсалар

истамасалар-да, Аллоҳ ўз сўзлари (яъни амру фармонлари) билан ҳақиқатни рўёбга чиқарур».

Сўнгра Мусо асосини ташлаган эди, бирдан у уларнинг уйдирмаларини юта бошлади.

Бас, ҳақиқат қарор топди, уларнинг қилган ҳаракатлари

эса ботил бўлди».

Энди сеҳргарлар даҳшатга тушиб, эсанкираб қолишди;

- Бу нима ўзи?! Сеҳр нималигини, унинг аслини ва турларини биз яхши биламиз.

- Сеҳр қилишда бизнинг олдимизга тушадигани йўқ! Биз шу соҳанинг устози ва пешволаримиз!

- Мусо кўрсатган нарса сеҳр эмас!

- Сеҳр эмас!

- Агар сеҳр бўлганида, биз ҳам унга қарши сеҳр қилардик, сеҳрга сеҳр билан жавоб берардик!

- Бизнинг ҳунаримиз унинг олдида чилпарчин бўлди. Худди қуёш қаршисида намлик қуриб битганидек буткул йўқолди.

- Бу қаердан бўлиши мумкин?!

- Бу Аллоҳ томонидандир!

Сеҳргарлар Мусо алайҳиссаломнинг пайғамбарлигига ва Аллоҳ томонидан унга мўъжиза берилганига тўла амин бўлдилар. Ҳамда бақирган ва қичқирган ҳолда:

“Ҳорун ва Мусонинг Парвардигорига иймон

келтирдик”, дейишди. «Сеҳргарлар сажда қилган ҳолларида ерга ташланиб;

«Барча оламларнинг Парвардигорига – Мусо ва Ҳоруннинг Парвардигорига иймон келтирдик», дедилар».

Page 55: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

55

25 9��0C ����

�-����"�6 �-��7� �(� � !���� �" �(� �?�� 0! Y�j� �-����"�6 Lr� ���! 3�K� �-����"�6 �")� 3��j� �-����"�6 �0�j� !

��K� ����%&�<">���0%) $+��! �%l�2 8-� :$+��! 3�7� �<">���� �;�V�9�6 . 8-� ��K� ����%&��r%7�!���18�� �s��� �?%2%) ��H%��6 �<">���0%) .]0y�6 $+��! �(� a0�7�� �3 !������� �h�3P�K� ��!02�+ ,-%& .

��� �3�� �� �-����"�6 �-0�A�%�0�� ./� ����! ����� 01�A %s������� ����! �� . 0Z�0�O8��+ ���� ,-� 01�A %�������� $��� 0Z�0�O8��+ ���� ,-� ��i7e�8�./� $��� .T"�;�A B�6 �s0���6 ��%�8H%�%) ,�%& �]�B=%) (�!��� ��� 0c���M 3�� �� 8-� "�#�! B�6 W3R�9�� ������Wh��"; � .

)<!E)G G9GXp G9G� GD< G� =cG <!=�<�;1p(} ]�"�=�� � 49 { =} �J� 71{. %�02�+ �(�! T?�2�%) �-����"�6 �?�50!K� �s0���6 ������18�� :);0<Q[�� =!E);bZ�;� �AVZ� <!E�=zR G)G =cd4R.(} ]�"�=��� 49 { =} �J� 71{. T?�2�%) �?�50!K�

W-0�}�s0���6 :)G9�=bG�<:;O ;�<�;�GC �;TG�<WG� �;T<�A1 ��=/R0<j=�A A(;�>A�;bM� �AC =U�=b=O<0G);1 x0M);bG �GV;W Z9R.(} C�"�/�� 123{.��0�} T?�2�%) �?�50!K� ������18�� �i�07�A B�6 �U�E./� �?�2���� ��5 T���1��! W�.

)G�;� <!E);>A�<>G� d�;:�qG��+;�A:;b</G� <!E)d�; ��;}�+;� ��GPAm <�A1 <!E)G�=/<3(} ]�"�=��� 49{ . �-��7�!���18�� $,���P�����0�j� %"�;�#��� �-0dek� �i�7�y%) 02,��A �024��� : �� "���)G9�= A�G"<�=bG �;�[�;3 HGR. �d4R.(} C"El��� 14{.

)A�<,;> M9G� =u;bMq;4 �d4R.;�R�A1<�=bM� G�d�G� �d�E� M9G� �;4�;>�Gq;m �;�J�;3 �;�G ;0(} ]�"�=��– 51{ . W-01�%& B�6 ����0�j�Wi+01R� : ) HG"<�G�;� x0<�;m �8�;� �R0<Q[�� ;�A1 Ac<�G�;� �;�;�<W;0M�G� �;1;� �;4�;>�Gq;m �;�G ;0A�<,;�A �;�[�;0R� �d�;1p �d4R. *=cd4R. =cd�;3 A�Mk;> <�;1

H;�<Q;> �G;� �;T�AC =��=b;> �G ;!d�;T;/ =cG Z9RhGC �1R0<S=1 *ArG�EkGC A��;QA�d�� GDAb;� <�G� ��A1<�=1 AcAOMk;> <�;1;� =!=TG ;LHG�=:M� =��;/;3d�� * ;� �;T�AC ;�>A�A�;m =3�;T<4GkM� �;TA�<Q;O <�A1 �R0<S;O �9<�;� =��d�;/HZ�;&;O <�;1 �%�;&;/ ;LAGX( } �J–

73�76{.

25 Фиръавннинг таҳдиди

Фиръавннинг жиннилиги қўзиди.

Page 56: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

56

Фиръавн жойида ўтиролмай қолди.

Момоқалдироқ бўлиб гулдиради, яшин бўлиб чақнади..

Бечора Фиръавн! Бугун у кутмаган нарсалар бўлди.

У Мусони сеҳргарлар билан мағлуб қилмоқчи эди. Сеҳргарлар эса энди Мусонинг қўшинига айланди.

Фиръавн сеҳргарларни халқни Мусо алайҳиссаломга эргашишидан қайтаришлари учун йиққан эди. Ваҳоланки Мусога биринчи бўлиб шу сеҳргарлар иймон келтиришди.

Фиръавн отган ўқлар унинг ўзига келиб тегди...

Фиръавн ўзини жисмларга ҳукмрон бўлгани каби кишиларнинг ақлига ҳам, қалбларига ҳам тилларига ҳам

ҳукмрон деб биларди.

Унингча, Мисрда ҳеч ким Фиръавн изнисиз ҳеч нарсага эътиқод қилмаслиги ва иймон келтирмаслиги керак эди. Шу боис у кибру-ҳавоси ва куч-қудратига ишонган ҳолда деди;

- «Мен изн бермай туриб унга иймон келтирдингизми?

Фиръавн подшоҳлар ўқларидан бирини отиб:

Шак-шубҳасиз у сизларга сеҳр ўргатган каттангиздир».

Уларга иккинчи ўқни отиб:

«Шубҳасиз бу (қилмишингиз) ушбу шаҳардан унинг аҳолисини чиқариш учун қилган макрингиздир. Энди

яқинда билурсиз».

Ва ниҳоят Фиръавн ўзининг садоғидаги сўнгги-учинчи Кинона подшоҳларининг заҳарли ўқини отди.

- «Албатта оёқ-қўлларингизни қарама-қаршисига (ўнг қўл, чап оёғингизни) кесурман, сўнгра барчангизни дорга

осурман».

Мўминлар Фиръавн отган заҳарли ўқларни иймон ва сабр қалқони билан тўсдилар.

Page 57: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

57

- «Улар дедилар; «Зарари йўқ. Зеро, бизлар

Парвардигоримизга қайтувчидирмиз. Албатта

бизлар (Мусога биринчи иймон келтирган кишилар бўлганимиз сабабли) Парвардигоримиз хато-гуноҳларимизни мағфират этишини умид қилурмиз».

Улар иймонлари билан собит туриб қизғинлик ила дедилар:

«Бизлар эса хатоларимизни ва сен бизларни мажбур қилган

сеҳргарликдан иборат (гуноҳимизни) мағфират қилиши учун

Парвардигоримизга иймон келтирдик. Аллоҳ(нинг савоби) яхшироқ ва (азоби) узунроқдир». Ҳеч шубҳа йўқки,

кимда-ким Парвардигорининг (ҳузурига) жиноятчи-кофир

бўлган ҳолда келса, у ҳолда албатта унинг учун жаҳаннам

бор бўлиб, (у кофир) у жойда на ўла олур ва на яшай олур.

Ким У зотга яхши амаллар қилган мўмин ҳолида келса, бас, ана ўша (кишилар) учун юксак даражалар - остидан дарёлар

оқадиган, улар абадий қоладиган жаннатлар бўлур.

Бу (ширку-куфрдан) пок бўлган кишиларнинг мукофотидир!».

26

9��0C (W��?

�9%) �-����"�6 �? �5�����!��� K0�J� �ZU���A $+��! %"�! .L��"M ��� L�0��J ���� �N��O �� �-����"�6 B��)� . ��;m�w K0�}� �����0�j� 0Zm�� �-��"E|� :)�;L;�;TAIp;� ;�;3GV;>;� R <3GkM� �AC ��=�a�M�=�A =c;1<�G�;� H;?�=1 =3GV;O(} C�"�/�� 127{.

�"�6 N�m�w�K0�}� �-��� .)G9�=0AW�G� <!=TG�<�GC �d4R.;� <!=WI%�;�R4 �R�<Q;�<�;4;� <!=WI%�;�<�G� ED[�G"=�;? G��G�.( Wi����R ��� %) $+��! �(� "�#�! ���5� � ����g�"�+%& B%7) �3�# 8-� �-����"�6 ��K� � .

)<�G� �;> G��G� AcA1<�G� �AC E9<�;�<0AC �;f�;4;� GPGCG� �A�<Q;O <�A1 �R0<S;O =3�;T<4I+� AUAV;W;� ;0<�A1 =LM�=1 �A ;N<�GG� R6G9�=0A�< =O) .(=�R => =f�G);> �G;� x�RT;1 ;�=W �AVZ� �GV;W <�A1 x0<�;m �;4G� <6G�(} C"El��– 51�52{.

Page 58: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

58

Wi��tK B�6 �-����"�6 �s0�j�T?8��R� :)EkG�;bM� �;TJ>G� �;>;1 GR. <�A1 <!E)G =l<bA�;� ��R0<�G� �c(} �#���� 38{. �����9�A ���!������ �#�� �ZU���A ", �6� �ZU���A S� �6 .W-��7� � Wi50�b+ B�6 �s0�j� :) �A MD;:</�GC R��q� HG�;� E9�;1�;W �;> �A <�A�<��GC

H;?�=1 AcGR. HGR. =uA�Z�G� ���;:G �7<0;};�R�AX�G)M� ;�A1 =cJ�E{GkG �[4R.;� (} �#���� 38{ . ZR�"V $7)� :%r�O�� $��� �-0!05 3�j��� ��r�O�� 3�b�� �-��¥0�7;8�� N��P� �-0!05 N��P I(�� $��%& �(� ��� 0

D"� |�� .�� $��%& 8��# �?�� �Z3���) �-����"�6 �s�l ����m�6 %�0>�� c�%"1���� %(� . %(� c��m�6 %"1���� $��%& 8��# �?���%��1�=�� .%N�A��� �� %(� c��m�6 %��1�=�� $��%& 8��# �?��� .e]01���� %(� c��m�6 %N�A��� �� $��%& 8��# �?��� . �0E�

3��j� �-����"�6 ly�� ��%yE� �-����"�6 . .{� ,-� u%K�3 ��� Lr� ���!);��;bd��;� ; <3GkM� ;wG�;mG�=:M� A���(} �J� 4{ .)�;0Z$� ;l<Q;O �;1;� �;b=T;�<�;� �;1;� R <3GkM� �AC �;1;� A��;�;bd�� �AC �;1 =cG(} �J� 6{.

)xcGR. R <3GkM� �AC;� xcGR. a%�;bd�� �AC �AVZ� ;�=W;�(} "El�� C� 84{ . ��� 8� 8-� ,�%& ci����R �-����"�6 �3%y �?����0��b�� %��K./� B�6 �"%28[� $+��! ,-� ��� �y�R� $+��! .

) E9�;�<0AC G��G�;�� �AC ;0RTM|=> M9G� <�G� <!E);�>Af G�[�; => M9G� =��;mG� �[4R. =cd�;3 =�<�;�M;� H;?�=1 MD=�M�G� �R4�=3GX R <3GkM;f�;�G�M�(} "60w� 26{.

26 Фиръавннинг нодонлиги

Фиръавн Мусонинг ишига қаттиқ аҳамият берганидан ҳаловати йўқолди, уйқуси ўчди. Еган-ичгани ўзига татимай қолди.

Сарой аъёнлари Фиръавн ғазабини яна алангалатдилар:

- «(Эй Фиръавн), Мусо ва қавмининг ерда бузғунчилик

қилиб юришига ҳамда сени ва худоларингни тарк этишига

қўйиб берасанми?!».

Ғазабланган Фиръавн деди;

- «Уларнинг ўғилларини ўлдириб, аёлларини тирик

қолдиражакмиз. Албатта биз уларнинг устида

ғолибдирмиз».

Page 59: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

59

Фиръавн Бани Исроил ва Миср аҳлини Мусодан ажратиб олиш учун барча макр-ҳийлаларни қўллади.

Фиръавн қавмига нидо қилиб:

- Эй қавмим! Кўрмаяпсизларми, Миср мулки ва оёқларим

тагидан оқувчи мана бу анҳорлар меники эмасми?!

Мен мана бу хор, гапини очиқ баён қила олмайдиган

кимсадан яхши эмасманми?

«Фиръавн вазминлик ва босиқлик билан;

“Эй одамлар, мен сизлар учун ўзимдан бошқа бирон илоҳ борлигини билган эмасман”.

Гўёки кўп тафтиш қилиб, кўп фикрлаб, қавмига насиҳат қилароқ, беақл ва жунунликда:

Бас сен эй Ҳомон, лойни пишириб, (ғишт қуйиб) мен учун

бир баланд қаср бино қил, шоядки мен (унинг устига

чиқиб) Мусонинг худосини кўрсам. Албатта мен уни ёлғончи

кимсалардан деб ўйламоқдадирман».

Ҳомон усталарни йиғиб лойни пишириб баланд қаср қуришга киришди. Лекин ожиз инсон боласининг чиранишлари қаерга ҳам етарди?!

Ҳомон ҳам, усталар ҳам ҳолдан тойишди. Лой, ғишт тамом

бўлди.

Фиръавн ой нари турсин булутга ҳам етмади.

Қуёш нари турсин ойга ҳам етмади.

Юлдузлар нари турсин қуёшга ҳам етмади.

Осмонлар нари турсин юлдузларга ҳам етмади.

Фиръавн ноумид бўлди, хижолат чекди ва ожиз қолиб ўтириб қолди.

Бечора Фиръавн! Наҳот у юксак осмонлару ерни Аллоҳ таоло яратганини билмаса?!

Page 60: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

60

Осмонлардаги нарсалару ердаги нарсалар, уларнинг орасидаги нарсалару ер остидаги нарсалар Уникидир.

Фиръавн Мусо алайҳиссаломни ўлдиришдан бошқа йўл топа олмади. У «Мусо ер юзида бузғунчилик, фасод тарқатяпти», дея ҳужжат келтирди.

«Фиръавн деди: «Мени қўйинглар, Мусони

ўлдирай. (Қани) у Парвардигорига дуо-илтижо қилсин-чи,

унга нажот берармикин. Дарҳақиқат мен (Мусо) сизларнинг динингизни ўзгартириб юборишидан ёки ер юзида

бузғунчилик авж олдиришидан қўрқмоқдаман».

Page 61: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

61

!�70� �20� 8� !��

1

9��0C �p �1�1

�j� ���0d%& �?� 8 �-����"�6 %s� �(�! o�� K �0�j $+��! ��� 8� 8-� �-����"�6 ��K� 0�1����s0 :) G��E";> M9G� �\�=/;3 G9�E�=�M";OG�<!E)[�;3 <�A1 A��;�[�; M�R� <!E�I%�;/ <�G�;� �8� ;�[�;3(} "60w� 28{ .�-����"�6 %s� �(�! �3��M�"�� ��� �"�� �s0�j� : ��H01��

�"�P0�6 ��%) ���7�!���P �?�� ��H%& I�����H��P ��H01��� $+��1�� �-����"� P�����%;+ ��p�E� ���89M� ����A .)=c=�AVG� Ac<�G�;:GC ��AX�G� =L;> M9R.( } "60w� 28{ .

�?� ���6 0��%;� �-0�A� ��%) �?� ���j�� ����1� ��H� ��H%&������� . )<!E�=�A:;> �AVZ� =�<:;� <!E)< A�=> �\�Af�;} =L;> M9R.;�(} "60w� 28{ .

��E%& 0��?�A����7� � �?� �P����%) ��D" �@P ��� :�?� � 8��1%) ��D" �@P �� B%�� . )t�;4I%�;/ M9R. a8� R�Mk;� <�A1 �;4=0=�<�;> <�;bGC R <3GkM� �AC ;�>R0AW�G{ ;6<�;�M� =LM�=bM� =!E)G R6<�G� �;>!( } "60w� 29{.

�s0�j 8-� �-����"�6 ���� �-0�A� :);1Af�;_d0� GD�R ;? �ZR. <!E)>A�<WG� �;1;� �;3G� �;1 �ZR. <!E)>R3E� �(} "60w � 29{. �s0���6 r�1��0,[�� U�#!� �i;�j0��� .]��+ ��!���j K�G>� 8-� �3��M�"�� ��� �"�� ��K� � :

);�;&<7GkM� R6<�;> GDM$A1 <!E)<�G�;� =��;mG� �[4R. R6<�G� �;> <!AWA�<:;� <�A1 ;�>AVZ�;� ;f�=bG�;� �f�;�;� o��=4 R6<�G� R�M�;f GDM$A1 �R��Af�; A:M�A �bM�E{ =�>R0=> �8� �;1;�(} "60w– 30 �31{ .

�?�2�6��E��i!0����� ��� �3��M�"�� ��� �"�� . I�i!0����� ���� 0!� )Ac�AmG� <�A1 �%<0;bM� J0A�;> ;6<�;>Ac�R�<,=> �9Mk;_ �VAr;1<�;> <!=T<�A1 o�R0<1� �DE)A �Ac�R�;�;� AcA�; A7�;};� �Ac�R�G�;� Ac[1E�;� �(} �;�34�37{.

);�A"d�=bM� �ZR. v�=�;� o�<:; A <!=T=]<:;� �VAr;1<�;> �%�Z�AmGkM�(} C"El�� � 67{ . );�;> �G;� �VAr;1<�;> <!=T;�<�;� ;��;�<4G� �G�GCG9�EI%�;�(} -�7!���� 101{ .

�K0�;y8�� ����18�� u��07� ��� :) ;6<�;�M� =LM�=bM� R�;bA a8R3�dTG"M� A�A7�;�M�(} "60w� 16{. �! �?�2�� 0! (%"%)�3�! �-�p��� ���� :0Zm��) �?�2�m��) u��07�� �-��E�"�#� �a0�7�� ��l8b ���T?�V0� �(�! e{� ( .

Page 62: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

62

�3��M�"�� ��� �"�� �s0���6 :) <�A1 a8� ;�A1 <!E)G �;1 ;�>R0R�<�=1 G9��;�=O ;6<�;> �Af�;�d�� ;6<�;> <!E)<�G�;� =��;mG� �[4R. R6<�G� �;>;��f�;W <�A1 =cG �;bGC �8� RDA�<]=> <�;1;� o!A}�;�(} "60w– 32�33{ .

��� �"�� �s0�j��3��M�"�� : $� R 05%K�3�j �zR 05��1�P�K3�j 0!� 02���m�6 �?� 86"� 0! �?� �7� ��� ci1��%� �?� ;5� �3�j .{� ,-%&02����� �?� 8b�+�9P �X;5�H ��H%& .

� 86"� 0! u�G,�� ���!��+� e{� �<��V ������� DB%;�7�� �*�+�� ����H��K�3�j ����K�38�P �?��� ����1 . �?� 8��j h0! 0�1�� ���7� ��� :*�+����A ��� �B%;� e{� �-0>�;�+ .*�+����A ��� L���! !*�+����A ��� o�� K ! 07�� �(!�

%)I��3��)  B%;7 !I����8��1%) 07�� �(! ! �Z3)� !����8��! B�P89 �(�� !)G;� Hd�;7 AcR� <!E�I%�;/ �dbA1 �L;_ �AC <!=�MR* �;bGC A��;�[�; M�R� ED< G� <�A1 =@=?�=> <!E�I%�;/ <�G"

�\�=?;3 AUA�<:;� <�A1 �8� G#;:< ;> <�G <!=�M�E� ;LG�;W �GXR.(} "60w � 34{ .0Zm�� 4B%;�7�� ��G5 3��) �-����8bP ����G�A !�-��!3�7P�!

1

Фиръавн хонадонидаги мўмин киши

Фиръавн Мусо алайҳиссаломни ўлдирмоқчи бўлди.

«(Шунда) Фиръавн хонадонидан бўлган, ўзининг иймонини яшириб юрадиган бир мўмин киши ўрнидан туриб деди:

«Бир кишини «менинг Парвардигорим Аллоҳдир, дегани

учун ўлдирурмисизлар?!» ҳолбуки у сизларга

Парвардигорингиз томонидан аниқ ҳужжатлар

келтиргандир».

Фиръавн оиласидаги тўғри йўлдаги киши:

- Нима учун Мусога қарши чиқяпсиз, унга озорлар бераяпсиз?! Агар иймон келтирмасангизлар ҳам, майли, уни тинч қўйинглар. Индаманглар, ўз йўлида кетаверсин.

«Агар у ёлғончи бўлса, ёлғони ўз бўйнига».

Page 63: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

63

Агар унга озор бериб, айблайверсангиз-у, у набий бўлса унда ҳолингизга вой бўлади. Бордию ростгўйлардан бўлса ваъда қилаётган (азоблардан) айримлари етиб қолади-ку!

- Азиз оғаларим! Бу кун сиз молу мулкингиз, куч-қувватингиз ва беҳисоб қўшинларингиз билан мағрурланиб, алданиб қолмангиз.

«Эй қавмим, бугун-ку мулку давлат сизларники, мана шу

ерда ғолибсизлар. Энди агар Аллоҳнинг азоби келар бўлса

ким бизларга (ундан нажот топишимиз учун) ёрдам берур?!».

Фиръавн жавоб бериб айтди; «Мен сизларга фақат ўзим

раъй қилаётган нарсани (яъни Мусони

ўлдиришни) маслаҳатларинигина кўрсатурман ва мен

сизларни фақат тўғри йўлга етакларман».

Тўғри йўлдаги киши қавмини золимларнинг оқибати нақадар ёмон бўлишини айтиб огоҳлантирмоқчи бўлди.

Тўғри йўлдаги киши деди: «Эй қавмим ҳақиқатан мен

сизларнинг устингизга ҳам худди Нуҳ қавми, Од,

Самуд(қабилалари) ва улардан кейинги (куфр йўлини

тутган) кимсаларнинг иши тушиб қолишидан қўрқурман.

Ҳолбуки, Аллоҳ ўз бандаларига зулм қилишни

истамас (яъни Аллоҳ ўша фирқаларни ҳалок қилиши билан

уларга зулм қилгани йўқ, балки улар ўзларини куфру туғёнлари

сабабли ҳалокатга мустаҳиқ бўлдилар)»

Тўғри йўлдаги киши уларни даҳшатли қиёмат куни билан қўрқитарди.

У Қиёмат кун қандай кун бўлишини биласизми?!

«У кунда киши ўз оға-инисидан ҳам, онаси ва отасидан

ҳам, хотину бола-чақасидан ҳам қочур! (Чунки) улардан ҳар

бир киши учун у кунда ўзига етарли ташвиш бўлур».

Page 64: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

64

«Дўстлар у кунда бир-бирларига душмандир. Магар тақво

эгаларигина (бундай эмаслар)».

«У кунда улар ўртасида насаблар бўлмас ва (улар) бир-

бирларидан сўрамаслар».

У кунда барча нарсанинг эгаси, якка-ю ягона подшоҳ нидо қилур:

«Бу кун мулк-эгалик кимники?!

«Ягона ва Қаҳҳор Аллоҳникидир».

У кунда одамлар даҳшат ичида қолади. Инсонлар дод-вой солиб бир-бирларини ёрдамга чақирадилар, ўзларича дўзах азобидан қочиб қутулмоқчи бўладилар. Лекин, Аллоҳ азобидан асраб-тўсиб қолгувчи бирон паноҳ топилмас!

Тўғри йўлдаги киши:

«Эй қавмим, ҳақиқатан мен сизлар ҳақингизда (кишилар

бир-бирларига) нидо қилиб қоладиган кундан (яъни қиёмат

кунида дўзах азобига дучор бўлиб, дод-вой қилиб

қолишингиздан) қўрқурман».

«У кунда сизлар (жаҳаннам даҳшатларидан) юз ўгириб

қочурсизлар, (аммо) сизлар учун Аллоҳ(нинг азобидан) сақловчи-тўсувчи бўлмас».

«Кимни Аллоҳ йўлдан оздирса, бас унинг учун бирон

ҳидоят қилувчи бўлмас».

Аллоҳ сизларга неъмат ато этганида, унинг фазлини билиб, қадрига етмадингиз. Қачон ўша неъмат йўқолган эди, афсус-надомат чекдингиз. Мана масалан Юсуф алайҳиссалом

келганида уни тан олмаган эдингиз, қадрига етмаган эдингиз.

Лекин у дунёдан ўтиб кетгач, «Субҳоналлоҳ! Унақа пайғамбар, унақа адолатли шоҳ, унақа улуғ инсон йўқ эди», дея надомат чеккансиз.

Page 65: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

65

Сизлар «Энди Юсуфдақаси ҳеч бўлмайди. Юсуфдақаси ҳеч келмайди», деб пушаймон қилгансиз.

«Дарвоқе илгари Юсуф сизларга (ўзининг пайғамбар

эканлигини исботлайдиган) аниқ ҳужжатлар келтирганида

ҳам, у сизларга келтирган нарсалардан шубҳа-гумон қилиб

туриб олган эдинглар. То қачон у ҳалок бўлганида эса:

«(Энди Юсуфдан) сўнг Аллоҳ ҳаргиз пайғамбар юбормас, дединглар».

Худди шунингдек, мана шу пайғамбардан кейин ҳам афсус-надомат қилиб қоласизлар.

2

D/0� (Q��4

�� >��#�� ������ �?�2�� �s�G)� ��!���j ��� �"�� ����� .);�;1p �AVZ� G��G�;��;> ;_d0� GD�R ;? <!E�A�<WG� A9�=:R dO� R6<�G� Af�( } "60w� 38{ .0���D3�� �<0�>8�� (�! W<"8 + B�6 ������� ,-� �3��M�"�� ��� �"�� ?���� . ��� 8��1%) LK��"�@! �-����"�6 ,-� �

���P���j� .o��g�t ��© 0���D3�� ,-� � %����R./� (�! L?8��R �<0�>8�� ���G5 �(� ��� . �"�� C"��0���D3�� �<"8 �%) QK0� �+ �?�2���9%) ����H :$+��! %�0;4P� %(�! ������� �Y7�1 0! ��� .�-�"8 ����� �Y1�� 0!

�"���= 0!� .$+��! h��V �-���1�� �� ����R �?�2���9%) ����H . 0���6 �?%2� ��8b�w �(�! �?�224;7� 8-� ��K�9�6�s :)R3�;0G"� =3�;f ;�AW Ge;0Am�� Z9R.;� x��;�;1 �;�<4J�� Ee�;�;QM� AUAV;W �;bd4R. R6<�G� �;>(

} "60w� 39{ .e]0)|� %(�� $��%& �������3� ���"4=��� %"8b� �� $��%& �������3 ���!���j �(�! �s0�2�y8�� z�b�J� . ���0�P �?�2�� �s0�j ��H%��6e{� $��%& !e]0)|� %(�� $��%& �Y% �K� ���� ����0�j !

�?�2�� �s0�j �<����3�� B�6 ���@��0) 0�1��� :);Sd�� HGR. <!E��=�<fG� �A�;1 R6<�G� �;>;��R3�d�� HGR. �R�;4�=�<�;O;� Ae(} "60w� 41{ .)<�G �;1 AcR� ;�R0<_E�;� a8�R� ;0E�M�GkA �R�;4�=�<�;OR3�Z�;,� R&>R&;:� HGR. <!E��=�<fG� �;4G�;� x!M�A� AcR� �A ;N( } "60w42{ .

�3��M�"�� ��� �"�� �?�2�� �s0�j� : I������%& 0�� �(!� I�sl� T�0 �A Du� � I�?� � 2��� �(�! .]0  B%;� Du� ) ZgR. ;�AW M9R.;� <!=�<4G� �;W�=b=�<�db;? �%�;b<?G��9�GqM�=? <�A1 �;TR� �8� G�;&<4G� �;1 <!E��%�;�p(} ?y7��23{.

Page 66: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

66

�?��5�"�)%& ����H :e{� $��%& ����� e{� ���+�K e]����5�$+��! e{� DB%;� ��G5� �*�+��� ?�+� ���� {� $�V . B�6�oi� ���� �]�BM ���A !o<���� ���� W-0� ! ���A B�6� !

)Ae;0Am�M� �AC �G;� �;�<4J�� �AC �e;�<�;f =cG ;N<�G Ac<�GR. �R�;4�=�<�;O �;bd4G� ;6;0;/ �G(} "60w � 43{ . ��� 0�1����! ��� �"���(�?�2�� �s0�j� �?�2�A"P �?%2�P���) �(�! ��� �"�� ?��+� �?%2� �3�5 : )G E��E�G� �;1 G9�=0E�MV;�;�GC<!E)I8� Z9R. a8� HGR. �R0<1G� = [�GCE�;� Af�; A:M�R� xzA�;� (} "60w� 44{ .

�a0�7�� N�m�w���K� ��s� �-����"�6 �(� ��� ������ 8� 8-� .{���.]�3��� ����5� � ��1#� . );�<0AC R��R� ;��;7;� ��=0G);1 �;1 A��Gr[�;? �8� =U�G�;�GCR��GV;:M� �%�=? G9<�(} "60w � 45{.

2 Кишининг панд-насиҳати

Мўмин киши қавмдошларига астойдил ва дўстона панд-насиҳатлар қиларди.

«Иймон келтирган киши деди: Эй қавмим! Сизлар менга

эргашинглар, мен сизларни тўғри йўлга етаклайман».

Тўғри йўлдаги киши билдики, қавмдошлари ҳали дунё ҳаёти билан маст-аласт юришибди.

Фиръавн молу давлати ва куч қуввати билан мағрур, алданган.

Лекин бу ҳаёт ширин ҳаёллар олами ва бу дунё завол топиб, йўқ бўлувчидир.

Мана шу дунё мастлиги одамларни Мусо алайҳиссаломга эргашишдан тўсиб турганини у киши билди. Чунки улар дунё мастлиги билан маст-аласт эдилар.

Зеро маст кишиларнинг ҳуши ўзида бўлмайди. Улар на эшитадилар ва на ҳис қиладилар.

Мана шу сабаб улар Мусонинг овозини эшитишмади.

Мўмин қавмини мана шу ғафлатдан уйғотишга қасд қилди:

Page 67: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

67

«Эй қавмим, бу ҳаёти дунё фақат бир (арзимас) матодир.

Албатта охиратгина (мангу) қароргоҳ бўлган диёрдир».

Жоҳил одамлар мўмин кишини куфр ва ширкка чорладилар. Ота-боболари дининга қайтишни маслаҳат бердилар. Уларга «Аллоҳга қайтингиз!», дейилса, улар «Ота-боболаримиз динини ушлайлик», дея жавоб беришди.

Қавмдошлари ҳадеб залолатга чақиравергач, мўмин киши деди;

«Эй қавмим, нега мен сизларни нажотга-жаннатга

чорласам, сизлар мени дўзахга чақирмоқдасизлар-а?

Сизлар мени Аллоҳга кофир бўлишга ва (ўзим илоҳ эканлигини) билмайдиган нарсаларни У зотга шерик

қилишга чақирмоқдасизлар. Мен эса сизларни қудратли,

бениҳоя мағфиратли зотга чақирмоқдаман».

- Сизларнинг олиҳаларингиз тарафидан бирон бир пайғамбар келдими? Қайси китоб нозил бўлди? Ким унга даъват қилди. Улар фақат сизлар ҳамда оталарингиз ўзларича тўқиб олган номлар холос. Аллоҳ таоло ҳеч қачон бут-санамлар ҳақида ҳужжат туширмаган.

Мана бу Иброҳим, Юсуф ва мана бу Аллоҳнинг набийси Мусо... фақат Аллоҳга дават этганлар. Зеро ҳар бир нарса Аллоҳ талонинг борлигига далолат қилади. Борлиқнинг ҳамма бурчагидан ёлғиз унга даъват келади.

«Шак-шубҳа йўқки, албатта сизлар мени (ибодат

қилишга) чақираётган бутларингиз (жонсиз нарсалар бўлгани

сабабли) на дунёда ва на охиратда (бирон кимсани ўзларига

ибодат қилиш учун) даъват қила олмас».

Қавмининг ҳидоятга келишидан буткул ноумид бўлиб, уларни беақлликларидан зериккан мўмин киши уларни тарк қилди. Ва дедики:

Page 68: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

68

«Ҳали (бошларингизга азоб тушганида албатта ҳозир) мен

сизларга айтаётган сўзларни эслайсизлар. Мен ўз ишимни

Аллоҳга топширурман. Зеро, Аллоҳ бандаларини кўриб

тургувчидир».

Дарғазаб бўлган Фиръавн малайлари мўминни ўлдиришга қарор қилдилар.

Лекин Аллоҳ таоло уни сақлаб қолди. Душманларини эса ҳалок қилди.

«Бас, Аллоҳ у (иймон келтирган киши)ни уларнинг макр-

ҳийлаларидан сақлади ва Фиръавн хонадонини ёмон азоб

ўраб олди».

3

(/�* 9��0C

%�0�� ./� ����! ����� 01�A %s������� ����! ����� �3�� �� �-����"�6 �-0�A� . ���� ,-� 01�A %�������� $��� 0Z�0�O8��+ ���� ,-� �� 0Z�0�O8��+$���i7e�8�./� .��%�8H%�%) ,�%& �]�B=%) (�!��� ��� 0c���M 3�� �� 8-� "�#�! B�6 W3R./ ������ .

�-����"�6 �-��7� �(� "�#�! �i� ���1! $#8j� B�6 $+��1%) L3R� (!� ��H%& �-0�A� . �")� :3��j� �-����"�6 �0�j��K� �-����"�63 .I���� �-�H� 8-� ���;�j $+��1%) (�!��� 8-� ���� �-�� *���A �s0�j� ! ���A89� :B%7��#��� B� � ���1! B�6 �S���

IB%��"�b8 � B�j�t%K !��e�8b� �(�! "�#�! B�6 T�� K ��� %) $����� 0�� !���1! B�6 �S��� ����� �-����"�6 $��7� :����#��� e{� �i���%) �"�b8 � e{� ��t%K ���A89� .�����5� B�6 ci� :��� ��) B�6 ci� ~{� ���K� � . ����! ����� 01�A %s������� ����! ����� ~{� ���K�

%�0�� ./� .8��+ ���� ,-� 01�A %�������� $��� 0Z�0�O8��+ ���� ,-� ��i7e�8�./� $��� 0Z�0�O .,-� �.{� :�����5� � %�� �"�� (��) �s��> ��%;8��j� e]�"18�� (��) �s��> .{� ,-� � .0c���M �����1 ��� :�"���= �� ��5� �-����"�6 �X��) B�6 �-01�ek� ��E� .

� e{0%) �-����"�6 �<� "�!� �X7!���-����"�b%) �h"�b�A ."�#�! ����! 02% ��t %?8wK $��� $+��1%) �X7!�� . �X7!�������%& %a0�7�� DNR� � �-����"�b%) e{� %z8�E �?����� $+��1%) . �Y7�# �?��� �?�2��� ����G%) ���"���= �?��� 0c���M �-����"�6 �i�J�"�M

�1�7�� �i!0M%��"�@�� �-������ %� .02����%& %a0�7�� ��"8j� ��5� �-����"�6 ����G%) �"���= �?��� . ��H0! �-����"�6 ����H ?��� �������8���� �����1 �� ���7� ��� ?��%y8�� �����1 ����%& I����6 .�� ������ �-0����� $��� 0Z�0�O8��+ ���� ,-%&�o-0�O8��+ %N8����� $��� �� .

Page 69: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

69

%z��0x8�� �i��#��! B�6 T�����x1�� �i�j0�J �� �(� ��� 02 ��t Y��O�P 8-� �<� �"18�� $��� . �-�� 8-� � ���)� Y��O� 8-� �3����� $���4=�� B�6 01�2���O� 8-� ���� ����� �(� ��� �Z3��MK ��K0) 01%2%)���" .

) �\C�=0<:;1 �;�<4J�� �AC �;b=T< A7�;};� �;b=T<:Aq=O �G�GC x!M�A� AcR� ;LG ;N<�G �;1 �R� ;�R0<5=O M9G� HG�;� ;��;�;W�;/ M9R.;�G9�E�;b<:;O <!=�<�E� �;bR� <!E)Er[ ;4EkGC <!E)=:R/<0;1 d�GR. d!E� d�GR. ;��;4G� <�;1 GD�R ;? <uR dO�;�(} -01�� � 15{ .

e{� 4��3� �X��) B�6 .{� �3�;��P �X�0�A� :�-01�ek� $��� �-����"�6 �<� "�!� �X!0�� �+�� .�"; P� .{� �C0xP �X�0�A� � �-����"�6 ��1�� 0�1�! e{� $��%& .�(�! ~{� 050y��� � �-����"�6 �<� "�!� %(� ~{� B��K� c���! ~{� 02)"�� ����1�� �-����"�6

02� �0yM� 02%�0dek r%7�!���18��� . ) <�A1 �R�[S;4;� A(d�;SM� �AC ��<�;� ;�;�<�A� �A R�<�� [�;3 <lG�G� MXR. G9<�;�<0AC GeG�;0<1� ��=�;1Ip ;�>AVZ�A �\�G$;1 �8� ;�;0;i;�

A�;b;�;� G9<�;�<0AC;�AbA�Z|� R6<�G"M� ;�A1 �R�[S;4;� Ac(} _"> ��� 11{.

3 Фиръавннинг хотини

Ўзини ақлларга ҳам, қалбларга ҳам - худди жасад ва тилларга ҳукмрон бўлгани каби ҳоким ҳисоблайдиган Фиръавн Мисрда бирон кишининг ундан бошқага иймон келтиришини тасаввур қила олмасди.

Агар Миср мамлакатининг узоқ чеккасидаги бир киши Мусо алайҳиссаломга иймон келтирса, ўша куни Фиръавннинг жиннилиги қўзиб кетар эди.

Гоҳ ўтириб, гоҳ туриб, момақалдироқдек гулдираб, яшиндек чақнаб ёниб безовта бўларди.

- Қандай қилиб мендан бесўроқ Мусога иймон келтиради?!

- Менинг мамлакатимда яшаб туриб менга бўйсунмаса! Мен берган ризқ-неъматларни еб, яна менга куфрони неъмат қилса-я!

Page 70: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

70

- Ахир, Мисрдаги ҳар бир кишига ўзидан ҳам кўра мен ҳақдорроқ эмасманми?!

Лекин Фиръавн ўзининг Аллоҳ ерида яшаб туриб у зотга исён қилаётганини ўйламасди. Аллоҳ берган ризқ-рўзни еб, сўнг яна унга куфр келтираётганини унутиб қўйган эди.

Аллоҳ таоло унга ўз уйида, аҳли оиласида бир оят-аломат кўрсатиб қўйди.

Аллоҳ таоло ақлларга ҳам, қалбларга ҳам - худди жасад ва тилларга ҳукмрон бўлгани каби ҳоким эканлигини намоён қилди.

Аллоҳ таоло агар хоҳласа киши билан аҳли оиласи ўртасини ажратиб қўяди. Хоҳласа инсон билан унинг қалби орасига тўсиқ ташлайди!

Иймон Фиръавн хонадонига ҳам кириб келди. Фиръавннинг ўзи ҳали ҳеч нарсадан хабарсиз эди. Унинг қўлидан бирон иш

келмасди.

Эри Миср мамлакатининг султони бўлишига қарамасдан Фиръавннинг аёли Мусога иймон келтирди.

Фиръавннинг энг суюкли ва энг яхши билувчи кишиси унинг Парвардигорлик даъвосини рад этди.

Бу ерда шоҳнинг чумолидек сезгир, қарғадек ўткиркўз жаллодлари ҳам ожиз қолдилар. Улар ҳеч нарсани сезмадилар.

Энг яқин кишисининг Аллоҳга иймон келтирганидан Фиръавн ҳануз бехабар эди.

Хўш, агар хабар топганида нима қила оларди?

Чунки унинг ҳукми жисмга ўтиши мумкин, тилларга тушов солиши мумкин. Лекин, ақлларга ва қалбларга асло ҳукмронлик қила олмайди.

Тўғри, аёл эрига итоат этиши керак. Лекин, Аллоҳга исён бўладиган ишларда махлуқга итоат қилинмайди.

Page 71: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

71

Фарзанд ота-онасига қулоқ солмоғи, уларга меҳрибон-мушфиқ бўлмоғи лозим.

Фақат агар улар ширкка даъват қилсалар, сўзлари эътиборга олинмайди.

«Биз инсонни ота-онасига яхшилик қилишига

буюрдик (яъни ота-она хоҳ яхши, хоҳ ёмон бўлсин, хоҳ мусулмон, хоҳ кофир бўлсин уларга яхшилик қилиш фарзанднинг бурчидир, аммо) агар улар сен ўзинг билмаган

нарсаларни (яъни сохта «худо» ларни)менга шерик

қилишинг учун зўрласалар, у ҳолда уларга итоат этмагин! (Барчангиз) менга қайтурсиз, бас (ана ўша кунда)

мен сизларга қилиб ўтган амалларингизнинг хабарини

берурман».

Иймон неъматига мушаррар бўлган аёл Аллоҳ душманининг уйида туриб Аллоҳга ибодат қила бошлади.

У Фиръавннинг ярамас кирдикорларидан ўзини йироқ қилиб, Аллоҳга илтижолар қилиб талпинар эди.

Аллоҳ таоло Фиръавннинг аёлидан рози бўлди ва уни эри ҳамда унинг ёмон амалларидан қутқарди.

Бу аёл иймони ва шижоати учун Қуръонда барча мўминларга намуна қилиб Аллоҳ зарбул масал қилди.

«Аллоҳ иймон келтирган зотлар (ва улар ўзлари ҳақиқий

мўмин бўлсалар, яқин одамларининг кофир ҳолда бўлиши уларга

зиён қилмаслиги) ҳақида Фиръавннинг аёлини мисол

келтирди. Ўшанда (яъни Фиръавн у аёлнинг Мусо пайғамбарга

иймон келтирганини билиб қолгач азоблаган чоғида) у:

«Парвардигорим ўзинг мен учун ҳузурингда - жаннатда бир

уй бино қилгин, менга Фиръавн ва унинг қилмишидан

нажот бергин ва менга бу золим қавмдан нажот бергин»,

деди».

Page 72: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

72

4

D�B�0?. �� (� 

�<��3� �a0�7�� ?��� 0�1����?%2�g��G%&� �?%2�P��3�%) �-����"�6 $��%& ���)�"��P ����g�"�+%& B%7;�� �-����"�6 . B%7) $��� � " � ���s0�b8J./ ����g�"�+%&�"5� )�?�2� ����� �� .�b�6o<3�3 oi7�>�! T��� ���A B !oi��%t0� oi����) T��� ���A B�6� . ������� $+��!�

�?�2�� �s���� :%"�;�#�0%) �?%2��V��� �?%2����� ��������� �<���#��: )a8�R� ��=��A:;�<?��%�;5;> <�;1 �;TE�R3�=> AcZ�A ; <3GkM� Z9R. ��=0R <}�;� ;�A"d�=bM�A E(; A��;:M�;� AUAf�; A� <�A1 ( } C�"�/�� 128{ .

$+��1�� ����0�j� Q�H./� ��G5� �i7�>�18�� ���G5 ����g�"�+%& ��7) ?��+� :0c���M 07���b�7P �?�� !�7� %(�@�P �?��0c���M 0 !) ��E�G�<�A1;� �;�;�AOMk;O M9G� RD< G� <�A1 �;�>AX�E��;�;�MrR/ �;1 A�<:;� ( } C�"�/�� 129{ . �?�� $+��! �(� ����y��l ! $+��! (� ���

�a�9�� �?�� !)G9�E�;b<:;O ;@<�G� ;0E|<�;�GC R <3GkM� �AC <!E)G�A�<j;�<�;>;� <!E�d�=�;� ;LA�<T=> M9G� <!E)J�;3 H;�;� G��G�( } C�"�/�� 129{ .)<�G� �;> H;?�=1 G��G�;� R6a8�R� <!=�<�;1p <!=�<�E� M9R.;�AbA�<�=1 <!=�<�E� M9R. ��E�Z�;�;O Ac<�G�;:GC a8� HG�;� ��E�G"GC �

;�AbA�Z|� R6<�G"M�A \(;�<�AC �;�M�;:<S;O �G �;�d�;3 �;�M�Z�;�;O * ;�>R0AC�G)� R6�G"� ;�A1 ;LA�;b<7;0R� �;�[S;4;�( } ���– 84 �86{. �-0�A� �Nm�@� :e{� �<�0;�� �(�! ����g�"+%& B%7) �Y7�1 �-����"�6���� �-�p�#�� .{� �-��3�;�� �?�5�K ��H%& . �-0�A�

� 8-� �Nm�@ �-0�A� :�����K� B�6 e{ 3% 0�! ���G�x� 8-� �(�! �?�2��7�1;�������K� B�6 ~{� 3 . 2� �� 0!�-����"�6 �� !�-����"�b�� � e{ ���K./� !Ie{� %��K� $��� .{� ���3�;�� 8-� e{� �0;�� Y7! �(�1�! �?��8©� �(!� !

Ie{� %��K� $��� ���P�0;�� $��%& 0�� �(�1�! �?��8©� �(!� !Y7�1 8-� �K�38� �-0�A 0! �-����"�6 �(� ��� 0! ���8b �Z3R� ��� ��) B�6 ~]0= !$+��! �-0��� $��� ����g�"�+%& B%7) ~{� "!�9�6 :

)�Ge�G�d�� ��=b�A�G�;� \(G�< A� <!E);O�=�=� ��E�;:</�(} ���� 87{ . ������> 8-� ��� �J�"�M �hl%y�� �-����"�6 l%y��� ����g�"�+%& B%7) (��)e{� �<�0;�� !I��4)K� �3�;��� (��) �s��> �(!� !Ie{� �<�0;��� %?�����18�� (��) �s��+K �(!�!

Page 73: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

73

4 Бани Исроилнинг бало-синовга солиниши

Бани Исроилга нисбатан Фиръавннинг адоватини кўрган халқ ҳам Исроил фарзандларига зулм-зўравонлик қилишда Фиръавнга яқинлашдилар.

Ҳатто ёш болалар Исроил фарзандларини сўкар, маҳалла итлари эса олдига солиб қувлар эди.

Ҳар куни янги бир бало, ҳар куни ташвишли бир хабар Бани Исроил бошида ҳозиру нозир бўларди.

Мусо алайҳиссалом қавмини сабр қилишга чорлаб тасалли берар эди;

- «(Эй қавмим) Аллоҳдан мадад тилаб, сабр-тоқат қилингиз! Бу ер шак-шубҳасиз Аллоҳникидир. Уни ўзи

хоҳлаган бандаларига мерос қилиб берур. Оқибат-натижа

эса тақводорларники бўлур».

Лекин Бани Исроил бу синов ва қийинчиликни ёмон қабул қилди. Улар Мусо алайҳиссаломга «Сен бизга ҳеч қандай фойда беролмадинг. Бизга ёрдаминг тегмади» дея маломат қилишди.

«Улар айтдилар: «Сен бизга (пайғамбар

бўлиб) келишингдан илгари ҳам (яъни ўшанда ҳам Фиръавн

ўғилларимизни ўлдириб, аёлларимизни тирик қолдириб, зулм

қилган эди), Сен келганингдан кейин ҳам озор кўрдик».

Фақат Мусо алайҳиссалом бесабрлик ҳам қилмади умидсизликка тушмади ҳам.

«У (Мусо) деди: «Шояд Парвардигорингиз душманларингизни ҳалок этиб, сизларни бу ерга халифа

қилса ва қандай амаллар қилишингизни кўрса».

Page 74: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

74

«Эй қавмим, агар Аллоҳга иймон келтирар экансизлар,

демак мусулмон бўлсангизлар, Унинг ўзигагина

суянинглар-таваккул қилинглар!»

«Бас, улар айтдилар: «Аллоҳнинг ўзига таваккул қилдик.

Парвардигоро, бизларни бу золим қавмга мафтун-

алданувчи қилиб қўйма. Ва ўзинг раҳм айлаб бизларни бу

кофир қавмдан қутқар».

Фиръавн Бани Исроилни Аллоҳга ибодат қилишдан қаттиқ қайтарар, агар улар ибодат этсалар ғоятда дарғазаб бўлар эди.

У Аллоҳнинг ерида масжидларнинг Аллоҳ учун бўлишини хоҳламасди. Аллоҳнинг ерида Аллоҳга ибодат қилинса ғазаби келарди?!

Фиръавн бу даражада нодон бўлмаса?!

Ахир ер - Фиръавнники эмас - Аллоҳнинг мулки-ку!?

Аллоҳнинг қулларини Аллоҳнинг ерида Аллоҳга ибодат қилишдан тўсган кимсадан ҳам золимроқ ким бор?!!

Аллоҳ ерида туриб бандаларни ўзига ибодат қилишга чақираётган кимса энг золим кимса эмасми?!!

Лекин, Фиръавн барибир ожиз қолди. У ҳеч кимни ўз уйида хоҳлаган ишини қилишдан қайтара олмасди.

Аллоҳ таоло Мусо алайҳиссалом орқали Бани Исроилга қуйидагича амр этди;

«Бу уйларингизни қибла-намозгоҳ қилиб (у уйларда) намозни тўкис адо қилинглар».

Фиръавн ҳам, унинг жаллодлари ҳам Бани Исроилни Аллоҳ ибодатидан тўса олмади.

Ахир банда билан унинг Парвардигори ўртасини тўсиб бўларканми?! Мусулмонни Аллоҳ ибодатидан ким тўса олади?!

Page 75: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

75

5

����¡�

��24;7� 8-� ~{� ��K� ��07����� �i��8b@�� B�6 C"�V� � �-����"�6 $@�J 0�1��� ."8b� �� ����0;���� $��" �� .{� ,-%& ! .{� ,-%&%��K./� B�6 �0��b�� DN�>� �� !

����6 �X�0� :��3% �Z3���) �-���"�6 �-0�A��i18 �>8���i�[����18��� .�"�m� $� R ���;7 �� �K01�>8���! ��24;7� 8-� ~{� ��K�9�6 !��;�>8�� ����%)� %K018}./�� �h�"��x8�� ����%) :~]�"�mE oi;�#�x�! L���%) �"�#�!�%� . �?� �1��� �3�j�

�Z���%) �"�#�! �h3y��� *���A�������� ������� *�+�� �3�2� B�6 �i�0y18�� �0�� c<3���) . %�0�=�� ���5� �"�#�! �h3y��� *���A��-0��7�A ���5� � !�?�2���K�t B����� "�#�! ��K� u%��"� u�G,�� ��5 ���47��� ."�#�! B�6 %"��x8��� �<�0����� �Y;�7! ��5�.

%��t4"�� �\0 8b�! ��5 ���47�� ,-� �-�D7�[ "�#�! ���5� � �-����"�6 �-0�A� . ���A �(�� %"�O18�� %(� %��47�0%) oi��%7�w "�#�! ,-� ��]�BM .%��t4"�� ����P0�b! ��3�7�� .{� ,-� �-��1���� ��� .�� ��t4"�� �����; .{� ,-� ��K�38�� ~]0= �(1 . u%"�y ���47�� ,-� �

��%"�!�9%) ����b� ��%"�!�9%) .%��K./� B�6 N5�H� ���¥0! �0@�6 ���47�� ~{� "!� � .I"�#�! ��5� ���K�t u%��"� ��H01�6 ! �X#�����) oi�0y! �X�0�A� �?�2�)��;�R �X#���� �?�2�P�"1�}Wi�0y! 3 !

���"�6 l%y���-Wi����R ���A �(� �-����"�6 �i�J�"�M �hl%y�� �-0!05 l%y�� . �-����"�6 ,-� "�#�! ���5� ?��� ���07�5e{� �3�%) ��t4"�� ,-� � :�?�2�)K ����� !�7 �?��� :�-����"�6 �Y�b�7 �?�� ����H �(� ����?�2�24;7� �?��� "�#�! ���5� �Y�b!

�<"�;����� �i�[����18�� (��)� �?�27��) �-0�O���=�� �s0R� . $+��! %����M �(�! �-��74��� ���G5� �h0�0y18�� ���G5 ����0�j���!���j� !%Ny�8��� 0 !I���;�j �(�! $+��! �(� �?��� !) �(� �?��� IW3���) T(!t �G�7�! ����g�"�+%& ��7 ! %����M �(�! ����H 8�)

�?%2��01��� !!�?�5%"8b�A %����M �(�! ����H 8�) ! %"�>4��� ��G2�� �Ym�x� � 0��%& ����0�j� ���!���j� �-����"�6 3�0��.

);4;0;Q<�;�A �(;>p <�A1 AcR� �;�AOMk;O �;b<T;1 ��E�G�;�;�R�A1<�=bR� ;LG =�<Q;4 �;bGC �;TR� �( } C�"�/�� 132{.

5 Очарчилик

Page 76: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

76

Фиръавн туғёнга келиб ғафлат ва қайсарлигида қаттиқ туриб олгач, Аллоҳ таоло унга ўзини ўнглаб олиши учун танбеҳ бермоқни ирода қилди.

У зот бандаларининг кофир ҳолда юришларига асло рози бўлмас!

Аллоҳ таоло ер юзида фасоднинг ёйилишини яхши кўрмайди.

Фиръавн жуда нодон подшоҳ бўлганлигидан панд-насиҳатлар унга таъсир қилмасди.

Эшак то урмагунингизча ўз ҳолатини ўзгартирмай ётаверади.

Аллоҳ таоло Фиръавнни ғафлат уйқусидан қўзғатмоқни ирода этди.

Миср ям-яшил диёр! У турли лазиз мевалар, дон-дунларга бой ўлка.

Юсуф алайҳиссалом замонидаги очарчилик йилларида узоқ ўлкалар хусусан Шом ва Канъон аҳолиси Мисрдан дон ташиб кун кечирганларини яхши биласиз.

Нил дарёси Миср ерларини суғориб, экинларни сув билан таъминлаб туради.

У Мисрда саодат ва хайр булоғи ҳисобланади.

Фиръавн ва бутун Миср аҳли Нилни ризқ-рўз калити деб билишарди.

Мана шу серсув дарё туфайли мисрликлар ёмғир суви ва бундан бошқа нарсалардан беҳожатдирлар.

Инсонлар аслида ризқ-рўз калитлари Аллоҳ ҳузурида эканлигидан ғофилдирлар.

Зеро У зот ўзи хоҳлаган бандасига мўл-кўл ризқ бериб неъматлантиради. Аллоҳ кимгадир кам, кимгадир кўп ризқ ато қилади.

Нил ҳам Унинг амри билан қирғоқларидан тошиб оқади.

Page 77: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

77

Аллоҳ таоло Нилга қуримоқликни амр этди.

Нил суви ерга сингиб кетди.

Энди Миср аҳолисининг экин-тикини қаердан сув ичади?!

Ҳосилдан барака кетди. Ҳирмон тўлмади. Натижада очлик кетидан очлик бошланди.

Фиръавн ҳам, Ҳомон ҳам нима қилишни билмай ҳайрон эди. Фиръавн миршаби ҳам очарчилик қаршисида ожиз қолганди.

Миср аҳолиси Фиръавннинг ҳеч қанақа илоҳлари эмаслигини ва ризқ-рўз бериш ёлғиз Аллоҳ ихтиёрида эканини англай бошладилар.

Лекин бу на Фиръавнга ва на Миср аҳлига бирон фойда бермади.

Улар ўзларини ўнглаб олмадилар, ғафлат уйқусидан бош

кўтармадилар. Шайтон Миср аҳлини мавъизага кар, ибрат олишдан кўр қилиб қўйганди.

Мисрликлар мана шу очарчиликка Мусо ва унинг қавмининг шум қадами сабаб бўлди, деб айтдилар!

Во ажабо! Ахир Мусо Мисрга кеча келгани йўқ эди-ку!

Бани Исроил ҳам узоқ йиллардан буён шу ерда яшаб келарди-ку!

Йўқ! Бу балолар Мусо ва унинг қавмининг шум қадамлигидан эмас, балки Миср аҳолисининг машъум қилмишлари-ю куфру исён ботқоғига ботганлиги сабабдандир.

Фиръавн ва унинг қавми ҳануз ўзларининг куфроний қайсарлигидан кечмаганди. Биз ушбу сеҳрга бўйин эгмаймиз, дейишар эди.

«Улар (Мусога): «Бизларни сеҳрлаш учун қандай оят-мўъжиза келтирсанг ҳам биз сенга ҳаргиз иймон

келтиргувчи эмасмиз», дедилар».

Page 78: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

78

6

��>p N¢

Q"�E� ci� �?%2����� ~{� ���)� . �?%2����� ��+�K� ���47�� �0�b�6 :K0�O�!./� . �h"�O�!� � �h"�O�!� � ~]01���� �h"�O�!� ��h"�O�!� � .�X�j%"�w $� R�X�b��P� :�s����>8��� ����KDl�� �K01����� ����;��� .c�0)� �?%2����� �"�O18�� �0��.

%& e]018�� �i,��j �-�� �= �?�5 017��)���0��18�� �<"8��A �-�� �= �?�5 ��H .y8�� �?%2����� ��+�K� �?�}" ���KDl�� ���A89 ���Y��� �s����>8���0c���M 02�7�! �K�G ���6 %K0y�M./� $��� .e{� �3�7� %s0 �j �(� ��� �J�"�M� �-����"�6 ����7� �hl%y�� . *���A�

����P0�����024��� ����6 ��1��P ��� �C���D��� ����6 ��1��P ��� ��� . �i�J�"D=�� �i����R �i,��j� :�-0!05 l�y�� :�-����"�6 *��� "�#�! ���5� ?��� ���07�5 .���"%; �� �?�� �?�2�7� ��� ! �?�2�7� ���

���2�;7 �?�� !��� ~{� ���;�6���1���� ��5 ����H :"E� �Z3�7� �?%2�� .�?%2����� ��,��P�e{0%) �H0����0�6 :���1���� ! B�6 ���1����%"���=�� B�6 ���1����� :%a8 �"�� B�6 ���1����� :%�0����� B�6 ���1����� :%��"�b�� .

�1���� �-���#8� ���P0)� �?�2�!��� K0�O�6�����>%;�#� $� R :����D;��� . ����6 ��1��P �� ���1����� �������P0��� *���A��?�2� �J�"�M� �?�5����7� ����H B�6 �?�5�3%y�7� ��� :��024��� ����6 ��1��P ��� �C���D��� .�?%2����� ~{� ���) �?�} :���0�b�m��

%�0�,O�� B�b�6����0�b� �?%2e�%)��! (��)� :����0�b� %��"�=�� B�6� :����0�b� .+��� ��@7P� ���0�b�m�� ���G5 ���1�?�2�=��� .�X��;�� e]0>��� %Y��1 B�6 �X=�6� ����0�b�m�� �h"= ���� .7�5 �l�b8�P �8��P� 07�5 �N��P ���G5� Dz%7P �8��P�0 . ���

�X��;�� B�6 �3����P 02���9�A L��1E �"28[P� ,�%& c<3�R�� �-�� %"�x� ��� L"�=� B�P89P� ,�%& c<3�R�� �-���� 8� . %���0�b�m�� %(� �i�J�"D=�� �hl%y�� �a��"�>8�� �hl%y� .����H :ci��!0E ci� �?%2����� ~{� ���)����3�� ��5 . �s0��6

��3% ���;��P� ���b���� �?%2�60�� �(�! �C0�D"�� .®]��� �?�2���b�7 �?��� %������� %(� ~]0�;�J./� l%y�� . ����0�j ci� ���� K 01,��A�$+��1��:����� ��� �� .]��;�� 0�7� *�=8 8-� ��)K 07�� ����� ��� (�!�"����g�"�+%& B%7) ��! ���+.

�?�2�7� ~{� *=�A 0�1���6�?�53�2� ����� � .]��;�� .) ;�Af�G�d]�;� GDdbE"M�;� ;f�;0;SM�;� G9�GC��q� =!RT<�G�;� �;�M�;?<3GkGCA1R0<S=1 �1<�G� ��=4�G�;� ��=0; M);�<?�GC ���G�d�G�=1 ���;>p ;6d��;�;�(} C�"�/� � 133{.

Page 79: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

79

6 Беш оят-аломат

Аллоҳ таоло уларга кетма-кет балолар юбора бошлади.

Парвардигор улар устига сув балосини юборди. Осмондан ёмғир қуйди. Нил тўлиб тошди. Осмондан ёмғир ёғаверди, ёғаверди, ёғаверди. Экин майдонлари ва далаларни сув босди. Дон ва меваларга қаттиқ талофат етди. Аслида раҳмат бўлган ёмғир уларга бало бўлиб келганди. Авваллари мисрликлар қурғоқчиликдан шикоят қилган бўлсалар, энди сув тошқинидан нолир эдилар.

Сўнг улар устига чигирткаларни юборди. Мўр-малахдай бостириб келаётган тўлқин ҳеч нарсани қолдирмай екинлар ва дарахтларни еб, йўлда давом этар эди.

Фиръавн қўшинлари Аллоҳ қўшини олдида ожиз қолишди. Ахир улар чигирткаларга қарши қандай ҳам жанг қилсинлар?!

Чигирткага найза санчиб, уларга қарши қилич кўтариш ҳам

бефойда эди.

Ҳозир яна бир бор барчанинг кўз олдида Фиръавннинг заифлиги, Ҳомоннинг ожизлиги ва миршабларининг ҳийласи озлиги очиқ кўриниб қолди. Лекин Миср аҳли ҳали ҳам бу балолардан ибрат олмасдилар. Ғафлат уйқусида тош қотиб ётар эдилар.

Аллоҳ улар устига яна бир қўшин юборди. Бу сон-саноқсиз битлар лашкари эди. Мисрнинг ҳамма ёғини бит босиб кетди. Тўшакларда, кийимларда битлар ғужғон ўйнарди. Сочлар, баданлар битлар билан тўлди.

Фиръавн қавми тун бўйи ухламасдан қашланиб, тирноқлари билан тонггача бит ўлдириб, сўкиб чиқишар эди. Одатдагидек Фиръавннинг беҳисоб қўшини ва миршаблари бу ерда ҳам

Page 80: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

80

фақат томошабин бўлишга ярарди. Қиличлар, найзалар, ўқ-ёйлар билан битларга қарши ҳеч нима қилиб бўлмасди.

Кейин, Миср аҳли устига Аллоҳ қурбақани ёғдирди. Овқатлар ичи қурбақа, сувлар қурбақа, кийимлар қурбақа...

Яшашнинг ҳаловати қолмади. Ушбу қурбақалардан зерикишди.

Одамлар уйларининг қай бурчагига қарамасин, бақрайиб турган қурбақани кўрардилар.

Уйлар қурбақаларнинг қуриллашию вақиллашига тўлиб кетди. У ёқдан бу ёққа сакрар эди.

Одамлар битта қурбақани ўлдирсалар, ўрнига яна ўнтаси пайдо бўларди. Уйдан битта қурбақа ирғитилмасдан туриб, яна бештаси кўринар эди. Гўёки улар уйда болалаётгандек.

Қўриқчилар ҳам миршаблар ҳам қурбақалардан чарчашди...

Аллоҳ таоло (бу кофир қавмга ибрат бўлсин деб) бешинчи оят-аломатни – қон балосини юборди.

Одамлар бурунларидан тинимсиз қон келиши оқибатида жуда ҳолсизланиб, чарчаб қолишди.

Ҳеч қандай дори-дармон қонни тўхтата олмасди. Табиблар бу ғалати дард олдида ожиз эдилар.

Кофир қавм ҳар гал бошига бало келганида Мусо алайҳиссаломга ёлворардилар;

- Парвардигорингга дуо қил. Биздан бу балони кўтарсин! Энди тавба этиб биз ҳам мўминлардан бўламиз. Бани Исроилни сен билан қўшиб юборамиз...

Лекин, бошларидан бало аригач, яна аҳдларидан қайтар эдилар.

«(Улар) устига тўфон (сел), чигиртка, бит, бақа ва қон (балоларини) очиқ оят-мўъжизалар қилиб

Page 81: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

81

юбордик. (Лекин) улар кибр-ҳаво қилдилар ва жиноятчи-

осий қавм бўлдилар. Қачонки уларнинг устига бу азоб

тушгач; «Эй Мусо, сенга берган ваъдаси ҳаққи-ҳурмати,

Парвардигоринга дуо қил. Қасамки, агар бизлардан шу

азобни кўтарсанг, албатта сенга(Пайғамбарлигинга) иймон

келтирурмиз ва Бани Исроилни сен билан бирга (Ўз ватанларига) жўнатурмиз,» дедилар. Энди улардан бу

азобимизни (улар) етиб боргувчи бўлган муддатгача (яъни

қиёмат кунигача) кўтарганимизда эса, баногоҳ (ичган

қасамларини) бузиб турибдилар».

7

~�0£�

oi��+�� B�5� "�#�! ���K� ����g�"�+%& B%7) $��� �X�j0�� . B�6 �?�5� 02�P�"��E� "�#�! N�#x%) �-���7�# 0!��j��G T(�y�+I�-���¬�� %���G��� (�! 0c6��7�V T��� ,��A �-� !

I%?��./�� Q�H./0%) �-��"���= ��� B%7) ��������� :�-��"%;�# $ ! $��%& ! B%7;%) u%"�� 8-� $+��! $��%& ~{� $R��� �"�#�! �(�! �?%2%) ��"�x� c����� ����g�"�+%& .���G%) ��R� � ���";�E� � %��1�7�� �i�!0M� %��"�@�� �-����� �?�2��� �-����"�6 �i�J�"�M �

�-����"�6 ����G%) .

LU�!� ������� W��;�+ p��A 0cO�;�+ "=� 078}� �?�5� �i+�3���18�� %��K./� ��>� %���,��� B�6 ����g�"�+%& B%7;%) $+��! K0+ .%",O���¤") :L������! L����� Lz%"�J %�0�=�� $��%& �z o��!K� %(��P�"! $+��! ��t0 �3�j� %(��";�� (��) . �Z"�!� ��K� $+��! �(� ���

~{� ����K� 0! �-0�A� �Z"�!� ~{� ��K� � . V� $+��! �9�O�E� ����R� :z%",O�� $+��! �9�O�E� �K3���� �0 . %N%�0 $��%& ����g�"�+%& B%7;%) �Ue� ����� $+��! �(�©

%s014=�� .%��"�=�� %N%�0 $��%& %���,��� %����© B�6 �?%2%) ��H%��6 .��� ���!� �?�J� P %"1�R./� %"�>;�� �0!� �?%2%) ��H%&� .���60R 0 !�"�P0+ 0 !�>� (�� I�(

Page 82: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

82

%"�>;�� �0!� 07��%& ����y8�� �-0�A !TY�J0+ TK0;�@%) ��H%��6 e]�K��� $��%& ��� �b 8�� !z�6~/� �3+ �3�j T?��[� W3�7�y%) ��H%&� !�h���V./� �X��bP�K� ���07�5 .�-�"�1�� (�)� 0 !����� �j h�"�)� $� R 0�7�! h�"� ��� ��H0! ! %"�>;�� ��M $��%& 07%) X8�% �

�"�6 �� ����R �-�U�b�� ��� �j �-����"�6 07��� 8����K�<0y� ��� . I��0��� ���� ��G5 ��H01���6 �n]��+ �����%& �"�A8G� �� !8�% $� R ���� ./ e]��;��� �3�2�y8�� (�! 07)0V� 0! ��b8 �?��� X

I07�5 $��%& 07%) !�h��18�� ,�%& 07�� ������ :0�.]�K� D��3��� ��5 05� :07!0!� �"�>;�� ��5 05 ! B�6 0���D3�� �X1��8©� ���07�5�h���V./� �X �bE �?�} �a89��� $���� �+�� �K0#�)./� �X�w�t� :����g�"�+%& B%7) �-����� .

�z�R� :W3R� p��A �sl8�lP ���07�5��sl8�l P 8-� �h0��+��"�� %s0;%y�� . Y�1+� 8sl8�l �?�� ��4)"%) $+��! �-0d%& �(� ����<���;D7�� �s�� ����6 0ZP��V �a0�7��) .R�>A�<T;�;? �[�;3 ;�A:;1 Z9R. �Z�G�(} ]�"�=��� 62{.

� �"�>;�� ��0#�%) �%"�m 8-� $+��! ~{� "! .%�;y8�0�A TN%�0 ���A $��� ~]018�� �0�j� �"�>;�� z���b��0�6 �"m�6 .�H%&�B78}� 0c�%"�J "=� 078}� �Lz%"�J W��;�+ ��� �� 0cO�;�+ "=� .) $��%& ����V�� r%7�!� �������� K0+�%�������� %(�!./� 4".

7 Бани Исроилнинг Мисрдан чиқиб кетиши

Мисрнинг кенг ерлари Бани Исроил учун торлик қилиб қолди. Ахир, ҳар куни минг турли азоб ва хўрлик кўрувчи Исроил фарзандларига Мисрнинг ям-яшил водийлари қандай ҳам

қувонч бағишласин?!

Бани Исроил токайгача сабр қилади? Улар ҳам жони оғрийдиган одамлар-ку!?

Аллоҳ таоло Мусо алайҳиссаломга тунда Бани Исроилни олиб Мисрдан чиқиб кетишни ваҳий қилди.

Лекин шоҳнинг чумолидек сезгир, қарғадек ўткиркўз айғоқчилари бу хабарни Фиръавнга етказдилар.

Мусо алайҳиссалом Бани Исроилни олиб муқаддас замин -

Шом томон тунда йўлга чиқди. Бани Исроил 12 гуруҳга бўлинган бўлиб, ҳар бир гуруҳнинг ўз амири бор эди.

Page 83: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

83

Шом йўли Мусо алайҳиссаломга маълум ва аниқ бўлиб, икки қуруқлик орасидаги йўл эди. Мусо алайҳиссалом у ердан аввал ҳам икки марта юрган эдилар. (Бир гал Мадянга боришда, иккинчиси Мисрга қайтишда).

Лекин Мусонинг хоҳлагани эмас, Аллоҳнинг хоҳлагани бўлади.

Мусо алайҳиссалом тақдири азалда ёзилганидек, билган йўлидан адашиб кетди.

У Бани Исроил билан шимол томонга кетяпман, деб ўйласа-да, тун қоронғусида ўзининг шарққа қараб юраётганлигини сезмасди.

Кутилмаганда улар мавж уриб ётган қизил денгиз қаршисидан чиқиб қолдилар.

- Ё Аллоҳ, ё Парвардигор! Биз қаердамиз ўзи?!!

Бизлар денгиз олдидамиз, дея жавоб бўлди.

Бани Исроил ортларига бурилиб узоқдан кўтарилган қалин ғуборни кўрдилар.

Орқадан уфқни тўсиб Фиръавннинг катта қўшини таъқиб қилиб келарди.

Исроил фарзандлари умидсизликка тушиб дод-фарёд кўтаришди.

Эй Имроннинг ўғли! Биз сенга нима ёмонлик қилувдик?

Фиръавн бизни худди сичқон боласидек ўлдириб ташлаши учун денгиз қирғоғига олиб келдингми? Ахир бу ердан ҳеч қаёққа қочиб кетиб бўлмайди-ку!?

Нима учун биздан интиқом оляпсан? Сенга бирон ёмон сўз дедикми?

Шу пайтгача сен сабабли кўрган жабру ситамларимиз каммиди? Энди шу ерга бошлаб келдингми?

Page 84: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

84

Олдинда пишқирган денгиз, ортда эса қутурган душманлар.

Бу кун биз аниқ ҳалок бўламиз.

Бани Исроил кўзига дунё қоронғу бўлди. Кўзлар даҳшатдан дум-думалоқ бўлиб қолди. Овозлар бўғилди. Умидсизлик Исроил қавмини тўла қамраб олди.

Бугун саросимага тушмаган одам қолмади. Ҳа, ҳатто азим

тоғлар ҳам бу қўрқув қаршисида ларзага келиши мумкин.

Лекин Мусонинг Парвардигорига бўлган иймони заррача сусаймади – ларзага келмади.

Инсонлар нубувват нури ёғилиб турган сўзни эшитдилар.

«Йўқ, аниқки мен билан бирга Парвардигорим бор.

Албатта у мени (нажот) йўлига бошлар».

Аллоҳ таоло Мусога асоси билан денгизни уришга амр қилди. Мусо Парвардигори амрини бажариб, асосини урди. Шунда денгиз ёрилиб сув худди тоғдек бўлакланиб қолди.

Ўн икки гуруҳ учун ўн икки йўл пайдо бўлди. Демак ҳар-бир гуруҳга алоҳида йўл.

Бани Исроил қавми денгиздан эсон-омон ерига етиб олди.

8

9��0C �0�

r%7�!� "�>;�� ���";�� ����g�"�+%& ��7) K0+ *���A �-����"�6 Q� K� .������7�y�� �-����"�6 �s0�j�: %"�>;�� $��%& ���"�[��� (4K0�b�� e]����5 �G�E� $� R u%"�!./ 0Z����J z���b��� *���A .%ly�6 :������7�y%) �-����"�6 ��3��P�Q"�E� c<�"! ����g�"�+%& ��7) � .

D��3��� ��5 05:��%& z%",O�� "�;�� 8-� �3%"� �?��0,[�� ��5 05 07�� . "�#�! $��%& 0��G�E89� 07��>8��+� :®]�BM 0�7�! ����7�1 ���;�� ���G5 B�6 07��� 8� ��� .],��H� (%K��+89!4".]0)"�w �i�.

Page 85: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

85

� $R��� �(� ��� �-0�A 01�A �Z"�>) �������6 �";�� ��0#�%) �%"�m 8-� $+��! ��K� �������%& ~{ : 0Z7�A0+ "�>;�� ���"�P� )G9�E�;0<,=1 x�<�=/ <!=Td4R.( } -0E3��� 24{.

%"�>;�� %��"� $��%& ������7� � �-����"�6 ��V� 0�1���)�") ��5� (�?%2����� z;�O��� . �X���t �3%y8�� �-����"�6 Q� K 0�1������P"8 +) .G� �GXR. Hd�;7�AbA�<�=bM� ;�A1 �;4G�;� GD�AB�;0<?R. �=�;� AcR� <l;�;1p �AVZ� �ZR. ;cGR. �G =cd4G� =l<�;1p G��G� =�;0;,M� =cG�;3<f(

} ���� 90{ . h02��5 �(� ���);bM� =!=W;�;7G� ;0;];7 �GXR. Hd�;7 A��Gr[�d�� G9�E�;b<:;> ;�>AVZ�A E(;�<�d�� Al;�<�G;� =�<�G9�M� =l< =O �[4R. G��G�(} ]0�7��� 18{ .�) <l;�;1p <�E);O <!G �;T=4�;¤R. ��M�;4 =uG�<�;> �G ;L[�;3 A��;>p =�<:;� �AOMk;> ;6<�;>

�0<�;m �;TR4�;¤R. �AC <l; ;�G� <�G� ED< G� <�A1(} �0��/� � 158{ . ���� ������6);� ED< G� ;l<�;�;� <�G�;� G9�Mp ;�A1 ;l<�E�;�>A�a�M�=bM�(} ���� 91{.

�!0cj"�w %"�>;�� B�6 �-����"�6 h0 .0c��7E� 0Z>�)�H %s0 4"��� %s0�b8J./� (�! 0c6���� �� �j u�G,�� �K0�;8¦� h0! . h0!0c��7M� �Z"�;V WC��� C���� �� �j u�G,�� �i��w0,O�� .�#�! ����! h0! �(� �Z3���) :��%"�#�j �(� �Z3���) ���M�"� �(� �Z3���) "

���� �;P L(��� ��� :����+��� Lz�3V ��� ��%��3� LN�%;�J �� ��%�0�O8��+. �h��1¯ �� �-����"�6 ,-%& �-������ ���P��! �(�  �M B�6 ����g�"�+%& ��7) �-0�A� . 0!� 0�7�A �� 0Z!0�� B�m8� ���"�

I��"�= ��� ���A89 ! ,�� �"�>;�� C�G�j����P��1%) ���7����9�6 ��. �-����"�b�� $��0�P ~{� �s0�j�:) (;>p ;LG�M�;m <�;bA G9�E);�A ;LR4;�; R� ;L�[S;�=4 ;6<�;�M�GC(} ���� 92{ �X�0�A�

� �-����"�6 �i,��(%"%; ���18��� c<"�;��� (%"�©0�7��� ci .L3R� �?�2�7�! 0y� 0!� ��%"�E� �(� �-����"�6 �3�7� �%"�w� . "�#�! ���b,�E� B�6 ���3%y �?��� �?�5.]�K�� T(�6�31�� 0Z��K�H �i��+���� 02���K.

)�9�=�=�;� ���d�;/ <�A1 ��E�;0;O <!G��=*;� o¥R0G� o6�G";1;� o��=3�;�RTA��GC �;T�AC ��=4�G� �(;b<:;4;� � �;W�;�M�;3<�G�;� ;LAGVG� ;�>R0;mp �1<�G��;�>R0G|<�=1 ��=4�G� �;1;� = <3GkM�;� �%�;bd�� =!RT<�G�;� <lG);� �;bGC (} -0E3��– 25 �29{.

8 Фиръавннинг ғарқ бўлиши

Бани Исроилнинг денгиз ўртасидан очилган йўлдан соғ-омон ўтиб кетганини кўрган Фиръавн ўз қўшинига қараб деди;

Page 86: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

86

Қаранглар! Қочоқларни тутмоғим учун менинг амримга бўйсуниб денгиз ёрилди!

Фиръавн қўшини билан олға интилди. Бани Исроилни яна қўрқув қамради.

Золим душман биз томон денгиз ўртасидан эмин-эркин ўтиб келмоқда.

Тамом, биз қўлга тушдик.

Фиръавн ҳозир бизни яна хорлаб, асир қилиб Мисрга олиб кетади ёки мана шу кимсасиз ерда қилич тиғидан ўтказади.

Мусо алайҳиссалом денгиз қайтадан аслига келиши учун асоси билан ерни урмоқчи бўлди.

Шунда Аллоҳ таоло ваҳий қилди;

Эй Мусо, денгизга тегинма «албатта улар ғарқ қилинувчи қўшиндир».

Фиръавн ва унинг қўшини пайдо бўлган йўл ўртасига етгач денгиз ҳаракатга келди. Улар тўлқинлар тагида қолишди.

Ўлишини аниқ билгач, Фиръавн ўзининг куфр-кибр мастлигидан уйғонди.

«Энди унга (Фиръавнга денгизда) ғарқ

бўлиш (пайти) етганида эса, у деди; ҳеч қандай илоҳ йўқ,

магар Бани Исроил иймон келтирган зот - Аллоҳгина

борлигига иймон келтирдим. Мен ҳам мусулмонлардан -

Аллоҳга бўйсинувчиларданман».

Лекин, энди Фиръавн учун тавба қилиш фурсати ўтган эди.

«На гуноҳ ишларни мудом қилиб юриб, қачонки

бировларига ўлим келганида «энди тавба қилдим» дейдиган

ва на кофир ҳолда ўлиб кетадиган кимсаларнинг тавбалари

қабул қилинмас».

Page 87: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

87

«Парвардигорингизнинг айрим оятлари келадиган кунда

эса илгари иймон келтирмаган ёки иймонида яхшилик касб

қилмаган бирон жонга (энди келтирган) иймони фойда

бермас».

Фиръавнга шундай дейилди.

- «Энди-я! Ахир сен илгари (яъни шу пайтгача) итоатсизлик қилган ва бузғунчи кимсалардан

бўлган эдинг-ку!».

Фиръавн денгизга ғарқ бўлиб вафот қилди.

Минглаб гўдакларни қатл қилдирган қонхўр ўлди!

Минг-минглаб кишиларни зиндонбанд қилиб чиритган, осган, сўйган золим жон таслим этди!

Миср подшоҳи тахтидан, кошонасидан, салтанатидан йироқда жон берди.

Унинг бошида на даволовчи табиб, на меҳрибон дўст ва на йиғловчи бир кўз турмади!

Бани Исроил ҳали ҳам Фиръавннинг ўлганига шубҳа қиларди. Улар «Фиръавн ўлмайди» дейишарди.

- Ахир у неча кунлаб емасдан, ичмасдан юрар эди-ку?!..

Фақат денгиз унинг жасадини қирғоққа чиқариб ташлаганидан кейингина «Фиръавн аниқ ўлибди» дедилар.

Аллоҳ таоло Фиръавнга хитобан шундай деди:

«Мана бугун ўзингдан кейинги кишиларга оят-ибрат бўлишинг учун сени жасадингни қутқарурмиз».

Фиръавн жасади инсон фарзандларига оят-ибрат бўлиши учун асраб қўйилди.

Бани Исроилни таъқиб этган қўшиндан бирон киши ҳам омон қолмади.

Page 88: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

88

Шундай муаззам Миср мамлакатидан уларга бир аршин ҳам

қабр насиб қилмади.

«Улар қанчадан-қанча боғларни, чашмаларни,

экинзорларни ва улуғ-гўзал жойларни қолдириб (ўзлари ғарқ

бўлиб) кетдилар ва (қанчадан-қанча) ўзлари вақтичоғлик

қилган неъматларни (қолдириб кетдилар)! Мана шундай!

Биз у (неъматларни бошқа) бир қавмга мерос қилиб бердик.

Бас, уларга осмон ҳам, ер ҳам (аза тутиб) йиғламади,

уларга (тавба-тазарруъ учун) муҳлат ҳам берилмади!».

9

(>¦� n!

�C�"�M./� %K�"�R./0�A ���g��5 B�6 ����,b7P� %�������� %(�!./� 4") $��%& ����g�"�+%& ��7) ��V� . �-��60x � ���07�5�� �J�"�M �-��60x �� �-0!05 �-��60x �� �-����"�6 .��=�1 ���07�547��18O�! r%7�!� �-.{� ,�%& �Z3R� �-��=�x � r .

�i�4";�� B�6 �?%2�H���P ���1�=�� �X�0�A� %"m>8�� ���5� ����0�A �?�2�7� ��� .e{� C����� ����0�A� ! *���A ������18�� $��%& "P �?��� I�?�2�6����� �-��!%"8 � !�)%"�m *���A�I%��1�=�� �"R �?%2���P �0��x8�� �?�2�� �-�!

Wi!�"�A ���A ����6 e{� �i!�"�A ,-%& ! ��01@�� �-0�A� :%�01@�� ���© B�6 �-��=�1 ����0� �6 :�?�2,��[� 8-� �01@�� ~{� "!� ���b�j� 017�� �*��� ���K0+ ����R �?�2�! �Ue�� .

"8�%) �� "�2� �� :�i�4";�� B�6 .]0! �� ����g�"�+%& ��7) S�O�� . 01�A S�O��� ������%& �-�� �= :$+��! $��%& ���;5�H02����@ ��� ��4!� $��%& ��8b�O�� �� �= .���)K $+��! 0��� !I���"���w ���� �(!�!

�s0���6: )<�R0<i�;0;S;QM� ;��;�;:R� ( .)<!=T;�;0<5;1 o��;4E� �DE� ;!A�;� <�G� ��<�;� Ge;0<5;� �;�;�M�� =c<�A1 <�;0;SG�<4�GC( } <"�;��� 60{ .��%& ��� =�6 ����g�"�+%& ���7) �0 �02����@ ��� ��4!� $��%& ��8b�O�� �� �= 01�A ���¦� $+��! $ .

���%& ����0�j��(�! 07 � "�E� ���G5 B�6 T�0��O%) 07�� �(1�6 �h0;4�,O��� �h�"��x8�� %��K� � �h�"1,���� ���A���b�� %��K� "�#�! I�i�4";��

Page 89: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

89

���)K $+��! 0�� !I��"���w ���� �(!� !�0�,O�� �?%2����� �sl���9�6 .%��K��� $��� �?�2�� �sl��� :Q�8�>8�� ��8��! %K0y�M./� Wi����2��%) %K0y�M./� (�! �����G�E89 �Z"���J �?%2����%& ��+�K� � . B�6 ����g�"�+%& B%7;�� ~{� �i�60��� :Q�8������ D(18�� ��5 ����H

�i�4";��.

9 Саҳрода

Фиръавн таъқибидан соғ-саломат қутулган Бани Исроил бехавотир ерга етганларида шарафли озод кишилардек енгил нафас олдилар.

Бу ерда уларга на Фиръавн на Ҳомон ва на Фиръавн миршаблари хавф соларди.

Энди қўрқмасдан эмин-эркин, хотиржам, Аллоҳдан бошқа бирор кишидан қўрқмасдан юришлари мумкин эди.

Лекин, ям-яшил водийда ўсган Бани Исроил саҳро қуёшидан озор чекарди.

Ҳозир Исроил фарзандлари Аллоҳнинг меҳмони эдилар.

Сиз шоҳларнинг ўз меҳмонларига қандай иззат-икром

кўрсатишни биласизми? Албатта, азиз меҳмонларни жазирама офтобдан эҳтиёт қилиб шоҳона чодирлар тикилади...

Аллоҳ иззат-икроми эса ҳар қандай меҳмоннавозликдан юқори бўлади.

Пок Парвардигор амри билан Бани Исроилга булут соябон қилинди.

Исроил фарзандларини қуёш тиғидан сақловчи бу булутлар улар билан ҳамиша бирга юрарди.

Мусонинг қавми тўхтаса, булут ҳам тўхтар, юрсалар, у ҳам

самода суза бошлар эди.

Page 90: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

90

Исроил болалари чанқашди. Саҳрода на бир қудуқ ва на бир кўл кўзга ташланмасди.

Бани Исроил Онасидан ёрдам кутган гўдак мисоли Мусога ташналик азобидан шикоят қилди.

Мусо алайҳиссалом Парвардигорига илтижо этди.

Ахир ундан ўзга мададкор борми?!

«Эсланг (эй бани Исроил) Мусо ўз қавми учун сув

тилаганида, «Асоингни тошга ургил», дедик. Бас, ундан ўн

икки чашма отилиб чиқди ҳар бир қабилага (улар ўн икки

уруғ эдилар) ўз суви маълум бўлди».

Қорни очган Исроил фарзандлари яна Мусо алайҳиссалом

олдига югуришди:

- Сен бизни турли лазиз меваларга бой бўлган ҳушманзара Миср еридан олиб чиқдинг. Энди, мана бу қуп-қуруқ саҳрода бизга ким бирон егулик беради?!

Мусо яна Парвардигорига дуо-илтижолар қилди. Ахир ундан бошқа кимга ҳам илтижо қилинади?!

Аллоҳ таоло уларга егуликлар туширди.

Ҳолва каби лазиз ширинликлар дарахт баргларига қуйилиб туширилди.

Уларга қушларни юборди. Дарахтлар устидаги қушларни сира қийналмасдан ушлар эдилар.

Мана шу Аллоҳ томонидан берилган «ширинлик ва беданалар» эди.

Мана шу – яйдоқ саҳрода Бани Исроилнинг Аллоҳ томонидан меҳмон қилиниши эди.

Page 91: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

91

10 D�B�0?. �� 9�0��

�����;���� �?�2�����E� �?�2�j���H 3�86� �3�j ����g�"�+%& B%7) �(� ����i��%�,O�� �i .��� �-�D"�� �� ����0�A� �� ����0�A� :�]�BM $

c�0�b8J� �?%2��0;�J B�6 ����0�A� �]�BM $��%& �-��7� �� . �-�D;�>� �i!°���� B��%"+ B� = �� u%U���A %"p =� �� B������j ����0�A����O��� 0! �-��5"8 � ����%7�! 0! .

�1�� ����0�j 8-� c�����j ����;8� �?���$+�:��+ �3�j �1��+ �3�j� :3�R���� �0�,O�� ��G5 07�1Q�8�>8�� ���G5� ?�>,��� ��G5 07 .�s����;��� "m�x8�� 07��2 �M� �3�j� .

)= <3I+� =lR <�=O �dbA1 �;�G <~R0<j=> ;Ld�;3 �;�G =�<f�GC ��A7�;� o6�;:G� HG�;� ;0R <�;4 <�G H;?�=1 �;> �;TAB�Z$A�;� �;TA�M";� <�A1 �;TA�;�;�;� �;TA?;�;�;� �;TA1�EC;�( } <"�;��� 61{.

��0 ���� ����6� ��0y��� �+�� ����6� �K0� ��ek� ����6 Wh��#%) �s0�j� %N%"@�� %s��D��� ��G5 �(�! $+��! N�y�P. )AVZ�R� H;4<fG� ;�=W �AVZ� G9�EA�< ;�<�;OG�x0<�;m ;�=W �( } <"�;�� � 61{.I !

IW-0���%& �3 02��1P �?�� Q�8�R� TK����J �-0� ! "m�E� c�����)� ! 0 I������18�� %�0��J �s3) r�R,��b�� �0��J� %���,G�� ��0��b�� !� e]����� 0k%K0�� �E !t07 �?�� ����g�"�+%& B%7) �(� ��� "m�x8�� �-��;��8O �����l �?��� :�?%2�����+ �(� ����

�s����;���. $+��! �s0���6:"�#�!� Wi�"�j ���A B�6 �3 �� �?� 8��9+ 0! ,-%& .) !=�MGk;? �;1 <!E)G Z9RhGC �0<�A1 ��EqR <W�( } <"�;���

61{.

10 Бани Исроилнинг Куфрони неъмати

Лекин узоқ давом этган қуллик Бани Исроилга ўз таъсирини ўтказган, уларнинг хулқ-атвори ва ҳаётдан завқ олиш ҳиссини бузган эди.

Page 92: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

92

Бани Исроил бола табиатли бўлиб қолганди. Улар ҳеч бир нарсада узоқ вақт тура олмасдилар. Бесабр, беқарор кишиларга айланишган эди.

Шукри кам, нолиши кўп, ноз-зерикиши хўб бу қавм

таъқиқланган нарсани хуш кўриб, берилган неъматларни ёқтирмасди.

Ҳали ҳеч қанча ўтмасдан туриб улар яна нолишга ўтдилар:

Эй Мусо, бир хил таом жонимизга тегди. Гўшту ҳолвалардан зерикдик.

Ерда ўсадиган кўк-сабзавотлардан егимиз келяпти.

- «Эй Мусо, бир хил таомга ҳеч қаноат қила олмаяпмиз. Парвардигоринга дуо қил, бизга ерда униб-ўсадиган

сабзавотлардан, бодринг, саримсоқ, мош, пиёзга ўхшаган

ўсимликлардан чиқариб берсин».

Мусо уларнинг бу ғалати сўровларидан таажжубга тушиб ҳам

инкор, ҳам ҳайрат, ҳам танбеҳ оҳангида деди;

- «Яхши нарсани паст нарсага алмаштиришни

истайсизларми?»

- Қуш гўштлари, ҳолвалар каби инсон қўли тегмаган ноз-неъматларни ташлаб кўк-сабзавотларни орзу қиласизларми?

- Шоҳлар таомини деҳқонлар егулигига алмашасизларми?

- Эҳ сизларда таъм билишдаги завқ бузилган-ку?!

- Эҳ мунча ёмон нарсани ихтиёр қиласизлар!

Лекин Бани Исроил кўкат ва сабзавот талабида туриб олиб қайта-қайта сўрайвергач, Мусо алайҳиссалом уларга деди:

- Хоҳлаган қишлоқ ва шаҳрингиздан айтаётган нарсаларингизни топасиз.

«Қайси шаҳарга тушсангизлар сўраган нарсаларингиз турибди-ку?».

Page 93: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

93

11

D�B�0?. �� f���

(�3%�0��! c�0�b8J� � :c�0�b8J� �?%2��0;�J B�6 ����g�"�+%& ��7) �X�0�A� .�A����b��0x� T"�!�9%) ���"�!� 01,� ��43�� $��%& ����%) �-�~]%l�2 ��� .�?�2�� �s0��� 0! ����43;� 8-� %N% ���� (�! �-��" �?�2���9�A . ���� �s0���� �����y��6 �?�j ���� �s0��� W3�%7� T�8b�O�A

�������6 ����� %& .�?,�� P ���� �s0���� �?,�� ��6 �X� �+� ���� �s0�����X� ����6 . %K�"�M./� ���;�E B�6 %s0�b8J./� ��07�� �?%2��6 �-0�A�r%�0y18�� �i50�b+ B�6 e]�3��./� e]�l�5 B�6 .�?�2!0��J �����A89� ci�"�j ���7� �� 8-� �-��3%"� ����0�A %"m�x8�� (�! �B%2�=��

%s����;���. �j 0�1�� �?�2�7� ����?�2�� ���) : ;��; M� ��E�=m<f�;� �(ZqA7 ��E�E�;� <!=�MrA_ E#<�;7 �;T<�A1 ��E�E�;� G(;><0G"M� AUAV;W ��=�E)<?�

;�R�a�<Q=bM� =�>R&;�;? <!E)AO�Gr�Aq;m <!E)G <0A�<,;4 ��dS=?( } C�"�/�� 161{. �"���� ����E�� :4B�¬k� %"�!./� ��G5 �(�! ���;�m�w�?%2�50 �+� $��� �-��bR�l �Z��l�5� 0Z5�"�A �i.

)\g<�G� ��=bG�G{ ;�>AVZ� G�d�; GC<!=TG GD�A� �AVZ� ;0<�G� ( } <"�;�� � 59{ . �?%2����� ���)� n]��) �?%2����� ~{� �sl���0�6�-�U�b�� h��! ���7�! ���P0! n]0)�.

�!�9%) ���"�!� ��H%&��s��D��� ���"��8A� T"U���7� ��� .U���7� ��� �s��D��� �"��8 ���6 ��1�� 8-� �3%"� �� T�� K �-89M . B�6 �v3R����g�"�+%& B%7) ����H �?5�9�6 :T�� �j �v��0R ����g�"�+%& B%7) .�s��D��� �-0�A� :%��P0���� $��%& ���3 �2 �?��� ���3R %��P0���� %(�

%a0�7�� . $+��! $��%& ��~]0– �������� �<��#�� ������� –����0�j� : 07�� �(4�;� .{� ������ �i���m���� ���G5 B�6 e{� �B%;� 0 0�7��� ���P0����.

11

Бани Исроилнинг қайсарлиги

Исроил фарзандлари ўжар табиатли болага ўхшардилар.

Улар буюрилган ишнинг тескарисини қилишни ва масхаралашни яхши кўришарди.

Page 94: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

94

Бу қавм ўзларига айтилган нарсани албатта алмаштириш

керак, деб турарди.

Худди ўжар болалар каби: Агар сиз уларга «Тур!», десангиз ўтириб олишади. «Ўтир!», деган буйруқни эшитишлари билан сакраб туришади. «Жим бўл!», дейилганда гапириб, «Гапир!»,

дейилса жим туришади.

Бани Исроилнинг ўжарлигида нодонлик, жинниларча ҳатти-ҳаракат ва мараз ишоралар ҳам бор эди.

Улар бир қишлоққа тушиб унинг сабзавот ва полиз экинларидан ташкил топган иштаҳали овқатларидан емоқчи бўлдилар. Лекин Аллоҳ таоло изн бергач:

«Ушбу қишлоққа (Қуддусга) кирингларда, ундан хоҳлаган

жойларингизда еб-ичинглар. Дарвозадан сажда қилган

ҳолингизда киринглар ва «авф эт» денглар, биз хатоларингизни мағфират қиламиз ва яхшилик эгаларига

зиёда неъматлар ато қиламиз».

Бани Исроил ушбу илоҳий амрдан ўзларича дарғазаб бўлдилар. Улар шаҳарга хоҳламасдан истеҳзо қилиб орқалари билан ер супириб-судралиб кирдилар.

«Шунда золим кимсалар уларга айтилган сўздан бошқа

сўзни алмаштириб айтдилар».

Аллоҳ таоло улар устига бало тушириб, вабо балосини юборди.

Қавм сичқон ўлимидек ўлиб кетди.

Агар уларга бир нарса буюрилса, титкилаб қайта-қайта савол беришаверарди.

Киши бир ишни қилгиси келмаса, турли баҳоналар билан вақтни чўзиб юраверарди. Ҳадеб саволлар беради.

Бани Исроил орасида қотиллик содир бўлди. Бу нарса Бани Исроилни ташвишга солиб қўйди. Одамлар ҳар қанча

Page 95: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

95

уринмасинлар ҳақиқий қотилни топиша олмади. Қотил ҳақидаги сўров одамларни кунлик суҳбатига айланиб қолди. Сўнг Мусо алайҳиссалом ҳузурига келдилар:

- Эй Аллоҳнинг Пайғамбари! Мана шу муаммода бизга ёрдам бергин. Парвардигорингга дуо қил. Қотилнинг кимлигини билдирсин.

12

e0" �

W<"��) %��)�G%) �?�5"�!89 8-� ������%& $R���9�6 ���)K $+��! 0��� .7�5 �-����9�� ����g�"�+%& ���7) � 3)� :�i;��#�18�� �X,�R ���0�-��"x���) .�G� MXR.;�I8� Z9R. AcA1<�G"A H;?�=1 G�e;0G";� ��=Q;�MV;O M9G� <!E�=0=1Mk;> ��=&=W �;4EVAjd�;OG� ��E�G� M9G� AcZ��R� EX�=�G� G��G�

�A�AW�;SM� ;�A1 G9�E�G�(} �� <"�; � 67{ . �i�����+./� ����+�K� 07�5�) .;�AW �;1 �;�G <�[�; => ;Ld�;3 �;�G =�<f� ��E�G� x0M)R� �G;� x R3�GC �G �e;0G";� �;Td4R. E��E";> =cd4R. G��G�

G9�=0;1<�=O �;1 ��E�;:MC�GC ;LAGX ;�<�;� �9�;�;�(} <"�;��� 68{. 5 $��� ���b�� �?���02%����� �(� �-����9�� ��� 3) 8�) :%s��D��� ��G .

)�;T=4<�G �;1 �;�G <�[�; => ;Ld�;3 �;�G =�<f� ��E�G� ;�>R0A{�d�� J0=�;O �;T=4<�G xuA��GC �%�;0M�;} �e;0G";� �;Td4R. E��E";> =cd4R. G��G�( } <"�;��� 69{ .8J�9�6 c����+ ���3%y �?����s��D��� ������) . ;c;��;5;O ;0G"; M� Z9R. ;�AW �;1 �;�G <�[�; => ;Ld�;3 �;�G =�<f� ��E�G�

G9�=�;�<T=bG �8� I%�;_ M9R. �d4R.;� �;�<�G�;� G �(;bZ�;�=1 G§<0;QM� �A"<�;O �G;� ; <3GkM� =zA$=O ���EGX �G �e;0G";� �;Td4R. E��E";> =cd4R. G��G� ��;T�AC G(;�A_(} <"�;��– 70�71{ .

����0�j �?�2��./ �<�"18�� ���G5 B�6 �����6���)G9�=�;�<T=bG �8� I%�;_ M9R. �d4R.;�(} <"�;��� 70{��3 �50�6 . �(� ��� �?%2����� �X����� �?�2 �����+� �X�0� �� W<"��) �u� ���>)�H �����6 :"�!./� �?%2����� ~{� ��3=�6 �����3M �?�2�7� ��� :ci��60�A . ���=� �6�

�i1,���18�� �v�">8�� B����P ��� ��K./� �U���P �� B� ,�� 02������ %Y�j0�b�� e]�"8b�#�� �-����� �<"��;�� %(�02��6 �i��M �� B� ,�� .;�� ���G5 ���� �� K3��L"8 %) o<"��) 0�!%&� L�%K0�6 o<"��) 0�!%��6 �i;%"@�� �<"�� ..]�"8bV �"���w �(� ��� o-��� 0�!%&� . o<"��) 0�!%&�

TY�j0�6 �"���w 02������ �(� ��� ~]�"8bV o-��� .) 02�7� ��� 02������ LY�j0�6 ~]�"8bV o-��� o<"��) 0�!%&���K./� �U���P os����H o<"�� . 0�!%&��v�">8�� B����P 02�7� ��� ��K./� �U���P �� 02������ LY�j0�6 ~]�"8bV o-��� o<"��) .

Page 96: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

96

���=� �6�B�5 0! I02������ 0! IB�5 0! :%U���7� �� ��G5 �i;�j0� ���1���� ���=� �6� !���;��P� . � ��3% Ts0�w T(1��%) 05�" �M0�6 ��3�7�� ~{� 02�bV� B� ,�� �<"��;�� ���G5 ���3 ��6 �Z"��E T?�� �%) ~{� ��K� ) �;1;� �;W�=Q;�GVGC

G9�E�;:M�;> ��=f�G�(} <"�;��� 71{ . �s�� 8�18�� �"�m� 8-� ~{� "!� �;�� e]�l� � �(�! �]�l%y%) "%;�x�� 0��>��6 �<"��%��P0���� %?�+0%) .

�-0�A ��G� 5�..........

12

Сигир воқеаси

Мусо алайҳиссалом Аллоҳга дуо қилди.

Пок Парвардигор Бани Исрол қавмига бир сигир сўйишни ваҳий орқали буюрди.

Худди мана шу ерда масала чигаллашди. Бани Исроил яна масхараомуз саволларини бошлаганди.

«Эсланг! Мусо ўз қавмига:

- «Аллоҳ бир сигир сўйишларингни буюрди, деганда улар:

- «Устимиздан куляпсанми?» –дедилар.

Мусо деди:

- «Ундай жоҳиллардан бўлиб қолишдан Аллоҳ паноҳ беришини сўрайман».

Яна савол жўнатиб: Улар дедилар:

- «Парвардигорингга дуо қил, унинг қандайлигини баён

қилсин».

(Мусо деди):

- «У зотнинг айтишича, у қари ҳам, ёш ғунажин ҳам

бўлмаган ўрта бир сигирдир. Энди фармонни адо этинглар».

Page 97: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

97

Улар шу ерда ҳам тўхташмади. Энди сигирнинг рангини суриштира бошлашди.

Улар дедилар:

- «Парвардигорингга дуо қил. Унинг рангини баён

қилсин».

(Мусо) айтди:

- «У зотнинг айтишича, у очиқ-малларанг сигир бўлиб,

кўрганларнинг кўнгли чоғ бўлади».

Ҳеч қандай савол топа олмаганларидан кейин умумий қилиб яна бир марта сўрашди:

Улар айтдилар:

- «Парвардигоринга дуо қил, унинг қандайлигини баён

қилсин, бу мол бизга иштибоҳли бўлиб қолди. Иншааллоҳ, энди йўлимизни топиб оламиз».

(Мусо) айтди:

- «У зотнинг айтишича, у шундай бир сигирки, хор бўлиб

ер ҳайдамайди, у билан (сув ташиб) экин суғормайдилар,

айбу нуқсонсиз, унда ўз рангидан бошқа ранг-бўёқ йўқ».

Улар бу гал мувофиқ бўлдилар. Чунки улар: “Иншааллоҳ энди йўлимизни топиб оламиз”, деб айтишган эди. Бас йўлни топишди.

Лекин Бани Исроил сўрайвериб, ўзига-ўзи оғир қилиб қўйганди. Агар улар тўғри келган бир сигирни сўйганларида ҳам кифоя қилган бўларди.

Ўзлари қаттиқ олганидан кейин, Аллоҳ ҳам уларга қаттиқ қилиб қўйди.

Бани Исроил айтилган очиқ-малларанг сигир, кўрганларнинг кўнгли чоғ бўладиган ер ҳайдамайдиган, у билан (сув ташиб) экин суғорилмайдиган, айбу нуқсонсиз, унда ўз

Page 98: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

98

рангидан бошқа ранг-бўёқ йўқ сигирни узоқ қидирди. Чунки юқоридаги сифатларга эга бўлган сигир жуда ҳам кам учрарди.

Сигир ё қари ёки ёш бўлар эди.

Бир сигир ўрта ёшли бўлсада очиқ малларанг бўлмас эди.

Яна бири ўрта ёшли ва малларанг бўлсада лекин кўзни қувонтирмас эди.

Яна бири ўрта ёшли ва малларанг ва кўзни қувонтирадиган бўлсада лекин у ер ҳайдарди.

Ва яна бири ўрта ёшли ва малларанг ва кўзни қувонтирадиган ва ер ҳайдамайдиган бўлсада лекин у экинларга сув таширди.

Қидиравердилар, қидиравердилар.

Ниҳоят суриштираверишнинг оқибатини тушундилар. У

нима? Ранги қандай? У қанақа? Каби саволларни беравериб чарчашди.

Аллоҳ таоло бир етимнинг бахтини очди. Ваҳийда таърифланган сигир фақат мана шу етимда бор эди.

Бани Исроил сигирни жуда қиммат пулга сотиб олдилар.

“Бас, уни сўйдилар. Сал бўлмаса, қилмасдилар”

Аллоҳ таоло ўлдирилган кишини сигирнинг бир бўлак гўшти билан уришни буюрди. Шунда ўлик тирилиб қотилининг номини айтади.

Худди шундай бўлди....

13 �(:>05

;�� %S��� �(�! ����g�"�+%& ��7) �"E�2%a0�7�� %S��� $��%& %?�g0 .�C�"�M./� %K�"�R./0�A �i�4";�� B�6 �-��=��� ���K0V� .

�P� �?�27��) �?� �>P Wi��%2��%& Wi�%"M $��%& ��� 0 �R� ���07�5%7���%;���� �?�2�� �U .

Page 99: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

99

ek� ,-%&��4)K �(�! TK��7%) ,�%&� :Wi��%2��%& Wi�%"=%) ,�%& W-0���%��A S��� 8-� �Y��O �� �� �-0��� .��0������© ��p��A �? B�6 L���4)K �(�! LK��� ���� �"�M� �(! ,�%& T����© .�3 �2 u�G,�� e]0�%;��./� �K��� ��5 �K�D7�� ����H��a0�7�� ��%) u . ��G2%) �3 �2 �?�� �(!�

.]���=� ���;E ��%;�x Ts��� B�6 �-0�A %K�D7��. �3�g0����0�6– %K�D7�� ��G5 %"��@%) –Lh0�6�"�E� L�05��� �s0�b8J./� 02�7�! ��>�m .

���� %K0,b� ��� r�A%"�=�18�� 3�g0��� �?� ���1+ 0!� I�?�5U�J0+� � �?%2�P0�6�"�E� QK0#�7��� ����2! ��M� Lr�1�xP� �(�©� o��2 �?8������)ZgR. G9�=:R d�;> M9R.Gg d�Z|� Z9R.;� d�Z|� �\r<�;_ [w;QM� ;�A1 �R�<,=> (} ?y7���

28{. %&� LU�#8�P� o¡�"86%&� o�%"8bP �����E./��LC�"�+:(�G,�� �?� �� K 0!� �����>8�� �-��1�m�2 *���A .]0�%;��./� �-���%;� ��

IQ�28�� �-���%;� *���A� ���3�>8�� �-��t%�0y� *���A�! �?%2�j����R� %a0�7�� %s���!� B�6 o��;E� L��3�;� �+�� L?8��© �i+0�4���� �?8 �>8����?%2�g0!��� .

±�� �?� �� K 0!� %"�!./� – �i�%"�=�� �-���%;� �� .{� �-��60x �� �(�1�! – *���A� �h0�0!./� �-�����x *���A I�?%2�j����R� %a0�7�� e]0!�3%) �-���;�� *���A� :e{� %s���!�9%) �-���;��!

�� �+� *���A� B�6 ��� �j �?�A �?����P� :�?�5.]0�%� �-����> ��� �?�2��0 %K �-��>)8G 0Z���M �?�5���� � a0�7�� ���3;I�i�%�0,��� %��">8�� B�6 ��� �j �?�A� $���~/� %��">8��!

���� �"�M� �(! ,�%& T����© B�6 T����© B�6 L����© ��p��A �?��0��0�6��4)K �(�! LK��� . )o3�=4 <�A1 =cG �;bGC �3�=4 =cG �8� RD;:<S;> <!G <�;1;� �;W�;0;> <�G);> <!G =U;�;> ;~;0<mG� �GXR. o�<:;� ;�<�GC �;T=]<:;� x��;bE�E{(

} <"�;��� 40{ .�2�1���� ����G�A� :.{� �-��3�;�� *���A a0�7�� �?���� DB%;�7���0Zm��) �?�2�m��) ���!0�� *���A �? . DB%;�7��� %����y18�� ��� � %����7�� ��� � %��"D=�� %��� � %�8A./� ���� �?�2�1����� :%(43�� %���� Y! �<0�>8�� ���� a0�7�� �?����

�]�BM ���A ��� � .01�A ���|� �?�2�1������<�l��./� ��.]07�)� �z��b�=�� �3������ �?���� . ;�A B�6 �-�� 0 �> %K0@4#�� %s0�b8J./0�A �a0�7��� $��%& �?�5%"@�V B�6 �-�� 0 �> 0�1�! "��8A� e]0�%;��./� �i�%)�"P $��%& �?�5%"

e]0)|� �i�%)�"P .�G5 ��,��� �?�� (�G,���4";�� %K0y�M�9�A e]0�%;��./� (�! ���|� ���1,�� �?��� �i�%�;�7�� �i�%)�"� �� �� �X ;� :�i��Z�0��6� 0cA��M� 0Z ��� 02��6 Q"��6 02e�8b7%) �h�9=��.

Page 100: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

100

13 Шариат

Бани Исроил энди ҳайвонча яшашдан одамларча яшашни бошлади. Улар чўлда ҳур, эркин эдилар.

Энди бу қавм илоҳий бир шариатга муҳтож эди. Токи улар мана шу шариат билан ҳукм қилсинлар, ҳаёт йўлларини ёритсинлар.

Инсон фақат илоҳий шариат ва Роббиси нури остидагина инсондек яшаши мумкин.

Олам тим қора зулмат. Бу ерда Парвардигор томонидан берилган машъала зарур.

У Пайғамбарлар қўлидаги машъаладир. Одамлар у сабабли йўлларини топадилар.

Кимда-ким мана шу нур ортидан эргашмас экан, ҳаётда мудом

кўр туядек адашиб юради.

Илоҳий нурдан ташқарида туриб тўқилган ақидалар болаларга эрмак бўладиган хурофотлардан бошқа нарса эмас.

Сиз мушрику кофирлар - турли адашган кимсалар ақидалари, хурофотлари ва афсоналарини эшитмаганмисиз?

Уларнинг илми жаҳолат, тахмин ва шубҳа-гумон асосига қурилган.

«Улар фақат гумон-тахминга эргашурлар холос. Аниқ-ки,

гумон ҳақиқатдан бирон нарсанинг ўрнига ўтмас!».

Жоҳилий ахлоқ бу исроф, қосирлик, ҳаддан ошишлик ва сусткашликдир.

Пайғамбарлар йўлига эргашмаган кимсалар ўзгалар ҳақ-ҳуқуқини бемалол ҳазм қилиб юборишганини кўрмаганмисиз.

Page 101: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

101

Улар ҳавои нафсларига эргашиб ўз чегараларидан ташқарига чиқиб кетишади.

Ҳукм юргизиш, сиёсат эса зулм, истибдод ва кишилар моли-ю

ҳақ-ҳуқларини топташдан иборат бўлади.

Аллоҳдан қўрқмайдиган, шариатга эргашмайдиган подшоҳлар ўз фуқаролари қонини беҳуда тўкишлари, ҳақ-ҳуқуқларини поймол этишлари, оманатларга хиёнат қилишларини наҳот билмасангиз?!

Қанча-қанча кишилар қуллик занжирига солинди. Инсонлар гуруҳ-гуруҳга ажратиб юборилди. Аёллар тирик қолдирилиб эрлар қилич тиғидан ўтказилди

Сиз биринчи ва иккинчи жаҳон урушларида неча миллион инсоннинг ёстиғи қуритилганини биласизми?!

Дунё тим қора зулмат.

«(Улар) устма-уст зулматлардир. У ўз қўлини

чиқариб (қараса) кўришга яқин бўлмас. Кимга Аллоҳ нури (иймон) бермаса, бас, унинг (учун) ҳеч қандай нур

бўлмас».

Пайғамбарлар инсонларга қандай ибодат қилиш кераклигини ўргатиш билан бир қаторда уларга ўзаро муомала-муносабат ҳақида ҳам таълим берган.

Аллоҳ таоло элчиси дин одобидан ҳам, ҳаёт одобидан ҳам

таълим берувчи муаллимдир. У инсонларга барча одобларни –

ейиш, ичиш, ўтириш, ухлаш... одобларини ўргатади.

Гўё меҳрибон ота бўлиб ўзининг азиз жигарбандларига панд-насиҳат қилади.

Инсонлар Пайғамбарлар қаршисида гўдак мақомида турадилар. Улар гўдакликда оталари тарбиясига қанчалик муҳтож бўлган бўлсалар, улғайган чоғларида Пайғамбар тарбиясига шунчалик муҳтождирлар.

Page 102: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

102

Нубувват таълим-тарбиясидан бебаҳра қолган мана шу кимсалар ёввойи ҳолда ўсган дарахтга ўхшайдилар. Зеро парваришсиз катта бўлган ўсимлик қинғир-қийшиқ, тиконли ва яроқсиз бўлиб ўсади.

14

e�3���

�� 8-� ~{� ��K� �e{� (�! QZ3�5� T�0 �A %"��@%) L?!� �X�0� 01�A ����g�"�+%& ��7) Y��m . �� 8-� ��K� � ���O%;�x.]���=� ���;E L?!� �X�O;E 01�A .]���=� ���;E .

89 �?�} 0Z!�� r�}���} ���# 8-� � "�2�O 8-� $+��! ~{� "!� 0Z)0 �A $,��� � ��D)K ��1��� � $� R e]07��+ %K��J $��%& B�P�0!ek� �?�2�� �-�� .

���j ����g�"�+%& B%7) ,-./ :(�3�50�=�� (�! ����H $��� �-����� c�� K r���;+ ���!���j �(�! $+��! K0 �E��L3�>� L� .)AmI+ H;?�=1 G��G�;�Gg;� <YA�<}G�;� �A1<�G� �AC �R�M�E�<m� G9�=3�;W Ac�;�>A�a�M�=bM� GD�R ;? <uR d�;O (} C�"�/�� 142{.

T�0!%& �(�! 02�� �3�) �� �i�01y8�� ,-./ . � z;+� ���y� �6 ��4)K $��%& �����=�� ��,�R ���7� ��� :��4)K �h0����1�� $+��! K0+%K�pO�� $��%& z;+.

~{� �s0�j) :tH;?�=1 �;> ;LA1<�G� <�;� ;LG�;S<�G� �;1;�.( ) [�;3 ;L<�GR. =lM�RS;�;� �R0G�G� HG�;� a%�G�E� <!=W G��G�H;i<0;�A( } �J– 83 �84{.

ci������ r��)�K� ��4)K h0����! �?� � 8-� ~{� "!� �. �J $��%& $+��! ��V� :��0���� � ��)�"�j� ��0 0�� ��D)K ��1,�� �6 ]07��+ %K��s0���6 0cj��M ����H ����l�6:

);L<�GR. <0E|<4G� �R4R3G� [�;3( } C�"�/�� 143{. .{� ,-./ :����H �Y��O �� �� $+��! ,-� �?���� ~{�� )Gg ;�=W;� =3�;�<�I+� =cE�R3<�=O=zR ;jM� =@�AqZ�� ;�=W;� ;3�;�<�I+� =�R3<�=>( } �0��/�� 103{.

8�� ,-%&���%K��� �(� c��m�6 ��!��A ���1�>P 8-� �Y��O ��P � �s0;%y) . =c;�<>G�;0G oD; ;/ HG�;� G9p<0E"M� �GV;W �;�M;&<4G� <�Ga8� A(;�<5;m <�A1 ��[�;�;�=1 �:A_�;m( }=�� " � 21{ .

Page 103: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

103

)�R4�;0;O ;�<�;�GC =c;4�G);1 d0G";�<?� A9RhGC RD; ;SM� HGR. <0E|<4� R�A)G;� �R4�;0;O <�G G��G�.( ) RD; ;SM�A =cJ�;3 HZ�;S;O �dbG�GC�\"A:;} H;?�=1 d0;m;� ��;f =cG�;:;/.( )d�G� �;4G�;� ;L<�GR. =l< =O ;L;4�;Q< =? G��G� ;��GCG� �dbG�GC;�R�A1<�=bM� E�.( ) H;?�=1 �;> G��G�

Gg�;?R0R� R��d�� HG�;� ;L=�<�G�Gq<}� �[4R.GPG)R�;� �AO;�>R0A��d5� ;�A1 <�E�;� ;L=�<�;Op �;1 MV=jGC �A1( } C�"�/�– 143�144{.

��! ����g�"�+%& ��7) ������%& ��0 �> 0! p��A 02��6� \��8�./� $+��! �GE� �]�BM ��� �� c���#8bP� ci�[�� . 8-� ~{� ��"!� �02%7��R�9%) ���G�E89 8-� ��!���j "�!89� W<����%) 05�G�E89.

�j� B�6 ����0�j ������� ~{� ?���� 01%) �?�5";�E� � ���!���j �(�! c�� K r���;���� $��%& $+��! ��V� 0�1���W<K0� � WiR0 .)\e;0<T;/ I8� �;0;4 Hd�;7 ;LG ;�A1<�=4 <�G( } <"�;�� � 55{.

�-��"�[�7 �?�5� �i����0�#�� �?�2�P�GE�9�6 �<� �"�y8��� �iR0�j��� ���G5 $��� ~{� N�m�w . ���G5 �-����1> �� �?�2��� ���� K�����E B� ,�� �i����0�#��e{� K��� �-����1> *��� �6 ~{� 02!

�s0�j� ���)K $+��! 0���) :t�d�A1 �%�;TG�J�� GD;:GC �;bR� �;�E)A�<T=OG� ;��d>R.;� ED< G� <�A1 <!=T;�M)G�<WG� ;lMrA_ <�G [�;3!( } C�"�/�� 155{.

! �3��) �(�! �?�2���)� ��.]0��� ~{� �0 � ��-��"� �= �?�2,���� �?%2¯�P��.

14

Таврот

Аллоҳ таоло Бани Исроилни китобсиз-ҳидоятсиз қавмлар каби адашиб-улоқиб кетишни истамади.

Уларни кўр туядек тентираб юрадиган умматлардек бўлиб қолишдан асрамоқни ирода этди.

Аллоҳ таоло Мусо алайҳиссаломга покланиб 30 кун рўза тутишни, сўнгра Тур тоғига келишни буюрди. Аллоҳ таоло Тур тоғида Мусо алайҳиссаломга хитоб қилиши ва айнан шу ерда унга китоб нозил этиши керак эди.

Page 104: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

104

Мусо алайҳиссалом қавмидан 70 кишини гувоҳ бўлсин деб ўзи билан бирга олиб кетди. Чунки Бани Исроил ўжар, ҳадеб ҳар нарсани кавлаштираверадиган қавм эди.

«Мусо акаси Ҳорунга деди: «Қавмим устида менинг ўринбосарим бўлгин ва (агар ёмон амал қилсалар) тузатгин».

«Бузғунчи кимсалар йўлига эргашмагин».

Чунки, жамоатга йўлбошчи керак.

Мусо алайҳиссалом Роббиларига нисбатан шавқ кучли бўлганидан ваъдалашилган жой, Тур тоғига ҳаммадан илгари етиб келдилар.

Шунда Аллоҳ деди;

- «Қавмингдан мунчалар кўп илгарилаб кетдинг, эй

Мусо!»

У айтди:

- «Улар ана изимдан келурлар. Мен эса сен рози бўлишинг учун шошдим, Парвардигорим!».

Аллоҳ таоло Мусо алайҳиссаломга аҳдлашилган қирқ кунни тўлиқ қилишни буюрди. Мусо Тур тоғига етиб келгач Парвардигори билан гаплашди.

Аллоҳ таоло уни Ўзига яқин кишилардан қилди. Бундан тўлқинланиб кетган Мусо Аллоҳдан жамолини кўрсатишни сўради.

Лекин Мусо бунга дош беролмасди. Зеро, «Кўзлар уни идрок

қилолмас, У эса кўзларни идрок этар! У меҳрибон ва (ҳар

нарсадан) огоҳ зотдир».

Ҳатто буюк тоғлар Аллоҳ жамолини қўя туринг, Унинг каломини кўтаришга дош бера олмайди:

Page 105: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

105

«Агар биз ушбу Қуръонни бирон тоғга нозил

қилганимизда албатта сиз у (тоғ)ни Аллоҳнинг қўрқувидан

эгилиб, ёрилиб кетган ҳолда кўрган бўлур эдингиз».

- «Сен Мени (бу дунёда) ҳаргиз кўролмайсан. Аммо мана

бу тоққа боқ (Мен унга кўринурман). Бас, агар у (Мен

кўринганимда) ўрнашган жойида тура олса, сен ҳам мени

кўражаксан».

Қачонки, Парвардигори у тоққа кўринган эди, уни майда-

майда қилиб ташлади ва (бу ҳолни кўрган) Мусо ҳушсиз ҳолда йиқилди. Ўзига келганидан кейин эса деди:

- «Пок Парвардигор (ноўрин савол сўрашдан) Ўзингга тавба

қилдим. Энди мен (сенинг нақадар буюк зот

эканлигингга) иймон келтирувчиларнинг аввали -

пешқадамиман».

Аллоҳ айтди:

- «Эй Мусо, ҳақиқатан мен сени одамлар устида

Пайғамбарим бўлишингга ва (бевосита) каломимни

эшитишингга танлаб олдим. Бас, сенга ато этган

нарсамни (яъни Пайғамбарликни) олгин ва шукр

қилгувчилардан бўлгин!».

Мусо алайҳиссалом Бани Исроилга зарур бўлган батафсил баён ва маърузалар битилган лавҳларни олди. Аллоҳ таоло уни қувват билан олиб, қавмини ўша нарсалардан энг яхшиларини олишга амр қилган эди.

Мусо танлаб олган 70 киши ёнига қайтиб Аллоҳ инъоми ҳақида сўз бошлаганида улар сурбетлик билан шундай дедилар;

- «Эй Мусо, Аллоҳни очиқ равшан кўрмагунимизча ҳаргиз сенга ишонмаймиз!».

Аллоҳ бу сурбетликларидан ғазабланди. Шунда уларни қараб турган ҳолларида чақмоқ урди.

Page 106: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

106

Аллоҳ таоло яратган чақмоқни кўтара олмаган кишилар у зотнинг нурига бардош бера олармидилар?!

Мусо алайҳиссалом Парвардигорига илтижо қилиб деди:

- «Парвардигорим, агар хоҳласанг уларни ҳам, мени ҳам

илгари ҳалок қилсанг бўлур эди. Орамиздаги ақлсиз кимсаларнинг қилмишлари сабабли (энди) бизларни ҳалок

қиласанми?!

Аллоҳ таоло Пайғамбарининг илтижоларини қабул қилди. Уларга қайтадан ҳаёт бахш этди. Шояд энди шукр қилсалар?!

15

DS:�

�-��=��� ����g�"�+%& ��7) �-0�A�W-��"�j �G�7�! "�#�! B�6 r�A%"�=�18�� Y! . B�6 c<U���A .]0��M� �-��3�;�� �¡0;8j./� �-0�A��?%2¯%������%) ����H �-��" ����g�"�+%& ��7)� "�#�! .18�� ���"� 01�A ��D;�R �?%2����%& ��"�P� ���"4=�� �i5�"�A �?�2�7�! �X���t� ~]0

Tz�� � T(�5�� WX��) $��%& . %K��3>8�� $��%& ~]018�� �K�3>�7 01�A ���"4=�� $��%& ���K3>��� ciV�"�6 ���3 � 01,��A ����0�A� . 3��6� �?�2�)����j �X�w�t�

" 8-%&� c��%;+ ����G�x� � �3�MD"�� ���%;+ ���" 8-%��6 �?�2�j���Hc��%;+ ����G�x� 4B@�� ���%;+ ��� . "�>;�� ���t0) HG�;� �<�;OGkGC�(;TAp <!=TG �;bG� �TGR. �;�G MD;:</� H;?�=1 �;> ��E�G� <!=TG o6�;�<}G� HG�;� G9�E�E)<:;> o6<�G�( } C�"�/�� 138{.

�s0�j� $+��! N�m�w�) :G9�E�;T<S;O x6<�G� <!E)d4R.( } C�"�/� � 138{ . %Ny�8��� 0 !%?8�p[��� 0 !r�1��0��� (�! �Z3R� �h��� �?�� 0! �?�A0P�� �?� ���m�6� �?� ����� ?���� �3�j .{� ,-%&) . ;0<�G�G�

;�AbG�;:M� HG�;� <!E)G�d]GC ;�=W;� �TGR. <!E)�A,<�G� a8�( } C�"�/� � 140{. ��! K0+���"4=�� �i�%"�6� �-0�O���=�� 3��V ����0� �6 0Z!0�� �?�2�7� �0�w� %K�pO�� $��%& $+ . ���� �s0��� �?�2�7�! o�� K �0�j

Du%"�!0����);�a�;�GC H;?�=1 =cGR.;� <!E)=TGR. �GV;W ��E�G"GC x3�;�=m =cG ��;�;/ \P<SA� <!=TG ;~;0<mGkGC( } �J� 88{.. 0Z�0��1��� 0�1�V ������� ��D"E� %��y���� ��G2¯%) ����g�"�+%& ��7) (� �6� .

)�:M�;4 Gg;� �s0;i <!=TG =LA�<b;> Gg;� \g<�G� <!RT<�GR. ;uR/<0;> ZgG� G9<�;0;> GPGCG�( } �J� 89{.

Page 107: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

107

)RT>A�<T;> Gg;� <!=T=b��G)=> Gg =cd4G� �<�;0;> <!GG�\P�R ;? <!( } C�"�/� � 148{ . �s0�j� 32 � �� ����H �(� �-��K05 �?�502��) : ��=:�A�G�;� �R4�=:R dO�GC =�;b<7d0� =!E)d�;3 Z9R.;� AcR� <!=�<�A�EC �;bd4R. R6<�G� �;>

�R0<1G�( } �J� 90{ . �>e�%) r%��� 8b! ����0�A ����g�"�+%& B%7) �(� �������0���6 ���y���� �?%2%)����j B�6 ���)%"�M� � 4u%"�!0���� %") : Ac<�G�;� ;�;0< ;4 <�G

H;?�=1 �;�<�GR. ;uR/<0;> Hd�;7 ;�A�A��;�( } �J� 91{.

15

Бузоққа сиғиниш

Бани Исроил Мисрда анча вақт мушриклар билан бирга яшаган эди. Қибтийлар Мисрда жуда кўп нарсага сиғинишларини Бани Исроил ўз кўзлари билан кўрардилар.

Шу боис Исроил фарзандлари аста-секин ширкдан нафратланмай қўйдилар. Худди эски уй деворларидан сув сизиб кирганидек улар қалбига ҳам ширк муҳаббати уй қура бошлади.

Озгина фурсат топилиши биланоқ мисли пастликка югураётган сувдек ширкка қараб чопишарди.

Қалблар бузилган, хоҳиш-истаклар нотўғри йўналишга бурилган эди. Ҳақ йўлни кўра-била туриб ташлаб кетардилар. Залолатга мудом қучоқ очардилар.

Бани Исроил Фиръавн таъқибидан қочиб Қизил денгиздан ўтиб кетди.

«Сўнг улар бутларга сиғиниб турган бир қавм олдидан

ўтдилар ва: «Эй Мусо, бизларга ҳам уларнинг илоҳлари

каби худо қилиб (ясаб) бер», дедилар».

Уларнинг бу ноўрин тилакларидан Мусонинг жаҳли чиқди.

- «Албатта сизлар билмайдиган қавмдирсизлар!».

Page 108: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

108

Во ажаб! Бу не зулм?! Ахир Аллоҳ ҳали дунёда ҳеч кимга бермаган неъматларини сизларга бермади-ми?

Ахир Аллоҳ таоло уларни бутун оламлардан афзал қилиб қўймадими?!

Мусо деди:

- «Мен, сизларни бутун оламлардан афзал қилиб қўйган

Аллоҳдан ўзгани (яъни жонсиз бутни) сизларга худо қилиб

бераманми?».

Мусо Парвардигори билан сўзлашмоқ учун Тур тоғига қараб кетди. Бани Исроил Мусо кетганидан сўнг шайтоннинг ови ва ширкнинг ўлжасига айланди.

Уларнинг орасида Сомирий деган бир бадбахт кимса ҳам

яшарди.

«Сўнг (Сомирий ўша зеб-зийнатларни оловда эритиб, худди

тирик бузоқ каби) овози бор ҳайкал-бузоқ (ясаб) чиқариб

берди. Сўнг (Сомирий ва унинг шериклари): «Сизларнинг ҳам,

Мусонинг ҳам илоҳи шу эди, (Мусо) унутиб, (уни бошқа ердан

излагани кетибди»), дедилар».

Бани Исроил қавми мана шу бузоқ билан фитналанди.

Улар кўр ва карларча бузоққа сиғина бошладилар.

«Ахир унинг ўзларига бирон сўз қайтара олмаётганини ва

бирон зиён ҳам, фойда ҳам етказишга қодир эмаслигини

кўрмайдиларми?!

Ахир улар ўша (бузоқ) ўзларига сўзлай олмаслигини ва

ҳидоят ҳам қила олмаслигини билмадиларми?!

Ҳолбуки (бузоққа сиғинишларидан) илгари Ҳорун уларни

қаттиқ манъ қилиб:

- «Эй қавмим, сизлар бу билан фақат имтиҳон

қилиндинглар холос, (бас, у бузоққа сиғинманглар!) Шак-

шубҳа йўқки, сизларнинг. Парвардигорингиз ёлғиз Раҳмон

Page 109: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

109

Марҳаматли Аллоҳдир. Бас, менга эргашинглар ва амримга

итоат қилинглар!»- деганди».

Лекин Сомирийнинг сеҳри билан алданиб, қалби бузоқ муҳаббатига йўғрилган Бани Исроил бу залолатидан қайтмади.

«Улар: «То бизларга Мусо қайтмагунича, унга (шу бутга) ибодат қилиб–сиғинишдан ҳаргиз ажралмаймиз»,

деган эдилар».

16

��":�

0cb�+� �-0;�m�w ���!���j $��%& Y K Du%"�!0���� �?�2,��� ����g�"�+%& B%7) ,-� $+��! ~{� ";�E� 0�1��� . $��� N�m�w�� e{ N�m�w� ���!���j�-��K05 ����E� $��.

)ZgG� �����;i <!=T;�<>G�;3 MXR. ;L;:;�;1 �;1 E9�=3�;W �;> G��G��R0<1G� ;l<�;�;:GCG� R�;:R d�;O (} �J– 92�93{. �s0�j� �-��K05 K�G ����)�A<�G� <�E�<0;O <!G;� GD�AB�;0<?R. �R�;� ;�<�;� ;lM�d0GC G��E";O M9G� =l�A5;m �[4R.( } �J�

94{. )�R�;4�E�=�M";> ��=f�G�;� �R4�E�;:<];�<?� ;6<�G"M� Z9R.) .( ;l<4G�;� ;LA�;b<7;3 �AC �;�M�Am<fG�;� �AmI+;� �A <0A�M�� [�;3 G��G�

;�AbA7�d0� =!;7<3G�(} C�"�/�– 150�151{. �s0�j 4u%"�!0���� $��%& $+��! X�b 8�� �?�} :0 ��;8OE 01�6�s0�j� ���!�"�y%) Du%"�!0���� C" ���� IDu%"�!0+ :

);��a�M�;4 �A <lGd�;? ;LAGVG�) .(Gg G��E";O M9G� Ae�;�;QM� �AC ;LG Z9RhGC <�;WMX�GC G��G�;��;�A1 (} �J– 96�97{. %) $+��! �i;�j0��k08�0�A ��3�R� �S���� ��3�R� B�=�1 :���"�b���*��89� �� �*��89 � 4B�=�R� . �";8A� T�0���� Du� �

I��G5 �(�!! ,G�� 8-� �N%y ���"4=�0%) %a0�7�� (�! 0c6���� ��y� u�G,�� ,-%&����G�;�7� �a0�7�� ��K . ����0;��� e{� (��) ��"�6 u�G,�� ,-%&

�"�b� 8-� �N%y7��) �%a0�7�� (��)� �� . e{� %��K� B�6 ���"4=�� $��%& 0�� u�G,�� ,-%& 02p��A ���K./� �-�� P 8-� �N%y LN%�8G�!���� 0Z7�y�+ .

Page 110: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

110

%"�>;�� B�6 ��m�b� �?�} �%"�R�9�6 ���j�"�R%�%) "!�9�6 �-���8�18�� %��y���� $��%& $+��! X�b 8�� �?�} .K� ����g�"�+%& ��7) Q� ���b��� ��� K� ����;��18�� %��y���� U�#!��l�y�� .

�s0�j� ����g�"�+%& B%7) $��%& $+��! X�b 8�� �?�}) : HGR. ��=��=�GC GD<SA:M� =!E�AX�;j[O�R� <!E);�E�<4G� <!=�<bG�G{ <!E)d4R. R6<�G� �;><4G� ��E�=�M��GC <!E)ABR3�;�<!E)ABR3�;� ;�<�A� <!E)G x0<�;m <!E)AGX <!E);�E�(} <"�;��� 54{.

�?%2����� ~{� �0P ��G� 5� ����3;� (�G,�� ���y���� ���3�;�� �?�� (�G,�� �� �j� :������6 ����G�A�. $��0�P ~{� �s0�j�) :&E�;�;�;? GD<SA:M� ��EV;jdO� ;�>AVZ� Z9 ;LAGVG�;� �;�<4J�� Ae�;�;QM� �AC �(ZAX;� <!RT[�;3 <�A1 x�;]G� <!=T

;�>R0;�M�=bM� �R&<S;4(} C�"�/� � 152{ . �i!0����� %��� $��%& �-��A%"�=�18�� ����G�A� �i!0����� %��� $��%& %��y���� ��0�;�� ����G�A�!

16

Жазо-уқубат

Аллоҳ таоло Мусога қавмининг Сомирий сеҳри билан фитналанганини маълум қилди.

Мусо ғоят хафа бўлиб, ғазабланиб қайтди.

У Аллоҳ учун қавмига ва оғаси Ҳорунга ғазаб қилди.

«(Мусо қайтиб келгач) деди:

- «Эй Ҳорун, сен уларнинг йўлдан озганларини кўрган

пайтингда менинг ортимдан боришингдан (ва менга бу ҳақда

хабар беришингдан) сени нима тўсди?! Менинг амримга

итоатсизлик қилдингми?!»

Ҳорун узр айтиб:

«Мен (агар бузоққа сиғинаётганларни қўйиб, йўлдан озмаган

кишилар билан сенинг ортингдан борсам) менинг сўзимни

кутмай, Бани Исроилни бўлиб юборибсан, дейишингдан

қўрқдим».

«Бу қавм мени хўрлаб, ўлдиришларига оз қолди».

Page 111: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

111

(Мусо) деди:

- «Парвардигорим, мени ва биродаримни ўзинг мағфират

қилгайсан ва бизни ўз раҳматингга доҳил қилгайсан.

Ўзинг раҳм қилгувчиларнинг раҳмлироғисан».

Сўнг Мусо Сомирийга юзланди;

- Эй Сомирий! Бу нима қилганинг?!

Сомирий ўз гуноҳига иқрор бўлиб:

«Менга нафсим ана шундай қилишни чиройли кўрсатди»,

деди.

(Мусо) деди:

- «Бас йўқол! Энди сен учун ҳаётда «Менга тегманглар»,

дейишгина бордир, (яъни умрингнинг охиригача яккамохов бўлиб қолурсан)».

Мусо уни шундай яккамохов қилиш билан жазолади.

Энди Сомирий то ажали етгунича ваҳший ҳайвондай одамлардан йироқда бир ўзи юради ва бир ўзи яшайди. У улфат бўлмайди ва унга улфат ҳам бўлинмайди.

Инсон учун бундан ҳам қаттиқ жазо борми дунёда?!!

Минглаб кишиларни ширк балчиғи ила булғатган кимсадан ҳазар қилмоқ лозимдир. Аллоҳ билан бандалари ўртасини ажратмоқчи бўлган кимса яккамохов қилинмоғи шарт.

Аллоҳ ерида туриб унга ўзгаларни шерик қилишга чақирган гуноҳкор кимса учун бутун ер юзи зиндон бўлмоғи керак.

Мусо Сомирий ясаган лаънати бузоққа қараб, уни ўтда ёндириб, сўнг кулини денгизга сочиб юборишни буюрди.

Бани Исроил ўзларига маъбуда бўлган бузоқнинг охир-оқибат бир ҳовуч кул эканини ҳамда заифлигию, ожизлигини кўрдилар.

Мусо Бани Исроилга қараб хитоб қилди:

Page 112: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

112

«Қавмим, сизлар бузоққа ибодат қилиш билан ўзингизга

зулм қилдингиз. Энди ўзингизни (бир-бирингизни) ўлдириш

билан сизни бор қилгувчи зотга тавба қиласиз. Бор

қилгувчи зот наздида мана шу (қатл) сизлар учун

хайрлироқдир».

Бузоққа сиғинмаган кишилар бузоққа сиғиниб кетганларни қатл қилдилар. Аллоҳ таоло улар тавбасини мана шундай қабул этди.

Аллоҳ таоло деди:

«Шубҳасиз, бузоқни («худо» қилиб) ушлаган кимсаларга

Парвардигорлари тарафидан ғазаб ва ҳаёти дунёда хор-

зорлик етар. (Аллоҳ шаънига) ёлғон тўқувчи кимсаларни

мана шундай жазолаймиз».

Бузоққа қул бўлган кимсаларнинг ҳоли, шунингдек мушрикларнинг ҳоли то қиёматга қадар мана шундай бўлади.

17

D�B�0?. �� ©/

�! B�6 �i�����;���� $��� ����g�"�+%& ��7) �9=�"�#:8��� �spG�� $���� �-0�;D=�� ������� �0M� �s0�b8J./� ������� �NM� �-��2 .�?%2�j��"�� B�6 �")����3�� .W�02% �� T��l@%) �-��}�3> �� W<�0�e�%) �-��1���> � ���>;�V� �.

�2!0�� �-��m8� ����g�"�+%& ��7) �-0�A��� L(�J� �?�2�� ����� �i)�"�@�� B�6 �?L?8 �R . 8-� e{� %B�R�%) $+��! ��K�9�6�ZK�"�R� 0cA����! 02��6 ���7� ��� �i+�3���18�� ��K./� �����E�3 . B�6 �*���m��� %(�;�y8�� �i��%;�J �C%"�� �-0�A $+��! �(� ���

����g�"�+%& B%7) .�6�?%2����� �-4�2� 8-� � �?�2�j4�=� 8-� ��K�9"�!./� . �-��K0�; L����j 02����� $���� �+� �3�j �i+�3���18�� ��K./� ,-./ W3�3M Ta89) ����� � W<���j ����� .��� %"�x� $� R �i+�3���18�� ��K./� ����g�"�+%& ��7) ���E�3 ��(%K0�;y8�� e]����5 02�7�! .

�?�2���m�6 0!� �?%2����� e{� ?�%� "�A�G�6%) ���G5 ���5"8 $� R� e{� %��%;+ B�6 ��02%y8��� ���O=�7 $� R :r�1��0��� $��� ���i���g,��� "���w �i�����,G�� �<0�>8��.

Page 113: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

113

)G"A H;?�=1 G��G� MXR.;� <!E��;Op;� �\��E�=1 <!E)G�;:;/;� I%�;�R <4G� <!E)�AC GD;:;/ MXR. <!E)<�G�;� a8� G(;b<:R4 ��=0E�MX� R6<�G� �;> AcA1<�;�AbG�;:M� ;�A1 ��;7G� A�<�=> <!G �;1(} <3g0��– 20{ .

�?� �� ������6 �i+�3���18�� ��K./� �?� !0!� ,-%& �?�2�� �s0�j �?�}�!���P 8-� ,�%& �?� �g�3��� �(�! 05���%l �7P� �� . ��H%& .{� ,-%&�e{� e]0m���� ���K ���6 ���G�E89 8-� ������� �-05 �3���6 ���� ��K�3�j� �n]�BM W3R./ N �A.

)G �8� ;�;�G� �A�Z� G(;?d�G"=bM� ; <3I+� ��E�=m<f� R6<�G� �;><!E)(} <3g0��� 21{. �s0���6 %(�;�y8�� �i��%;�J �?�2;���@P 8-� C0E�) :Gg;�;�>R0A?�;m ��= A�G"<�;�GC <!E�R3�;�<fG� HG�;� ��J�;O<0;O ( } <3g0�� �

21{ . $+��! �s0�j 0! ���A $��� �?�2�)�� �-0� �6 :$+��! ���K�G�> �-0�A 0! Y�j��) .=1 �;> ;�>R3�d ;/ �1<�G� �;T�AC Z9R. H;?�

�;T<�A1 ��=/=0<j;> Hd�;7 �;TG�=m<�;4 <�G �d4R.;�(} <3g0��� 22{ . W-�� �+� TK0�j� B�6 ����0�j�) :G9�E�Am�;f �d4RhGC �;T<�A1 ��=/=0<j;> M9RhGC) .(GP=/;3 G��G� �8� ;!;:<4G� G9�EC�;j;> ;�>AVZ� ;�A1 A9

RT<�G�;��R�A1<�=1 <!=�<�E� M9R. ��E�Z�;�;�GC a8� HG�;�;� G9�= A�G� <!E)d4RhGC =U�=b=�M�;m;f �GXRhGC ;��; M� =!RT<�G�;� ��E�=m<f� �;b(} <3g0��– 22�23{.

����0�j� �?%2��6 �"�}�� �?�� ����H �(� ��� :��� 8��E��0�6 %s��ED3�� (�! �3�) �� �-0�A ��H%& �3�j ���� 07���1+ ��H%��6 :W<l%y���1%) Xr�1��0+ r%7�!� 0Zm�� �(�>� 078�E3�6 078�% :02 8�E�.

)GPAO�G"GC ;LJ�;3;� ;l<4G� <�;WMX�GC �;T�AC ��=1�;f �;1 ��;�G� �;TG�=m<�;4 <�G �d4R. H;?�=1 �;> ��E�G�G9�=�A��G� �;�=W�;W �d4R. ( }� <3g0� � 24{ .

e]����5 �(�! ���� $+��! N�m�w ���07�5) .Gg �[4R. [�;3 G��G�ZgR. =LA�<1G� ;�<�;�;� �;�;�<�;� <�=0MC�GC �AmG�;� �a�M�;4 ;�A"A?�G�M� R6<�G"M�.(

)<3I+� �AC G9�=T�A�;> \(;�;? ;�A:;�<3G� <!RT<�G�;� �(;1d0;Q=1 �;Td4RhGC G��G�GPGC R;�A"A?�G�M� R6<�G"M� HG�;� ;�Mk;O (} <3g0��– 25�26{.

�spG��� �i�����;���� $��� "�#�! B�6 �9=� u�G,�� ���%y8�� ��G5 �h��1 �<�3�18�� ���G5 B�6� . B�6 �9=�7 �"E� o��% �9=�7�%"������� �<�34=�� $��� ���4 �� ��G5:�P� $��� �S���P oi2�g0P oi�!� W-0!t ���A B�6 ����2��� �U�#! ��5 ��G5� %�;8� ���18�� �i�!� �8�

�s�G��� �i�����;����.

Page 114: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

114

17

Бани Исроилнинг қўрқоқлиги

Мисрда Бани Исроил қул эди. Уларнинг болалари ҳам

йигитлари ҳам қул бўлиб ўсди. Хорлик ва озорларга кўникиб кетган Бани Исроил йигитларининг қони қайноқ эмасди.

Улар жанг қилишни, ўзлари ўзларига ҳоким бўлишни унутиб юборган эдилар. Исроил фарзандлари хор-зор бўлиб, беватан ва ҳукмронсиз юришга одатланишди. Аллоҳ ваҳийси билан Мусо алайҳиссалом Исроил фарзандлари муқаддас заминга қадам

қўйиб, у ерда ҳур ва шоҳ ҳолда яшашларини ирода қилдилар.

Лекин қавмининг табиатидаги қўрқоқликдан Мусо хабардор эди.

Уларнинг у ерга нисбатан шавқларини ошириш мақсадида, ишни енгил кўрсатишни хоҳлади.

Муқаддас заминни куч-қувватли, зўравон кимсалар эгаллаб олган эди.

Бани Исроил муқаддас заминдан то зўравон кимсалар чиқиб кетишмагунича кирмасдилар.

Мусо қавмини шаҳарга-муқаддас заминга киришга ундай бошлади. Уларга Аллоҳнинг Бани Исроилга берган неъматларини эслатди. Бутун оламлардан афзал қилинганликларини айтди. Зора Бани Исроил лойиқ бўлмаган бу хор ҳаётдан кечиб Аллоҳ йўлида урушга отланса!

Лекин то шаҳардан зўравон кимсалар чиқиб кетмагунича яҳудийлар у ерга киришга рози бўлмасди.

«Мусо қавмига деди:

- «Эй қавмим, Аллоҳнинг сизларга берган неъматини -

орангиздан пайғамбарлар чиқарганини, яна сизларни

мулку давлат эгалари қилиб, барча оламлар ичра бирон

Page 115: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

115

кишига бермаган инъомларни сизларга ато этганини ёдга

олингиз».

- Қаршингизда муқаддас замин турибди. Сизлар ўрнингиздан туриб, уни душманларингиздан тортиб олмоғингиз лозим. Агар Аллоҳ кишининг пешонасига бир неъматга етишишни ёзган бўлса, уни қўлга киритишни осон қилиб қўяди. Зеро Аллоҳ тақдирини қайтаргувчи йўқдир.

- «Эй қавмим, Аллоҳ сизлар учун ёзиб қўймиш бу

муқаддас ерга (шаҳарга) кирингиз!».

Улардаги қўрқоқ табиат ғолиб келишидан қўрқиб:

«Ортларингизга қайтиб кетмангиз, акс ҳолда зиён

кўрувчиларга айланиб қолурсиз», деганида;

Мусо алайҳиссалом қўрққан нарса содир бўлди. Мусо алайҳиссаломнинг барча айтган нарсаларига қуйидагича жавоб қилишди.

- Улар: «Ё Мусо, у ерда зўравон одамлар бор. То улар

чиқмагунларича биз у ерга зинҳор кира олмаймиз. Агар

улар чиқиб кетсаларгина биз дохил бўлурмиз», дедилар.

Улар виқор ва сукунат билан: «Агар улар чиқсалар, биз кирувчидирмиз», дедилар.

(Шунда ўн икки бошлиқ орасидан) Аллоҳдан қўрқадиган ва

унинг инъом-марҳаматига муяссар бўлган икки киши:

- «Уларнинг устига дарвозадан тўсатдан кирингиз, ундан

кириб олишингиз биланоқ шубҳасиз ғолиб бўлурсиз. Агар

мўмин бўлсангизлар, ёлғиз Аллоҳгагина суянинглар!»

дедилар».

Лекин бу гап ҳам Бани Исроилга таъсир қилмади.

- Эй Мусо, дейишди улар - Агар шу шаҳарга киришимиз жуда шарт бўлса, сен ўзинг бир мўъжиза билан кириб ола қол. Агар

Page 116: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

116

сенинг кирганингни эшитсак, кейин биз ҳам эмин-эркин кираверамиз.

«(Қавм) айтди:

- Ё Мусо, модомики улар шу жойда экан, биз ҳеч қачон

кира олмагаймиз. Бас, боргин, сен ўзинг ва Парвардигоринг улар билан уришаверинглар. Биз эса мана шу ерда ўтириб

кутурмиз».

Мусо алайҳиссаломнинг қавмидан ҳафсаласи пир бўлди.

«Мусо айтди:

- Парвардигорим, мен фақат ўзимга ва

биродарим (Ҳорунга) эгаман холос. Бас, Ўзинг биз билан бу

итоатсиз қавмнинг орасини ажратгин.

Аллоҳ деди:

- «Энди қирқ йил мобайнида бу ер улар учун ҳаромдир.

Улар ерда (саҳроларда) адашиб-улоқиб юрурлар. Сен бу

итоатсиз қавм қилмишидан маҳзун бўлмагин».

Мана шу муддат ичида Мисрда қуллик ва хорликда ўсиб улғайган авлод дунёдан ўтиб кетарди.

Сўнг янги авлод дунёга келади. Бу авлод саргардонликда қийналиб катта бўлади. У келажак авлодлари.

Бани Исроил оқибати ҳамиша мана шундай. Улар мудом

адашиб-улоқиб хорликда яшаб ўтадилар.

18 !�:� D� ? n

�s0�j ?�+� ���� {� $�V 4B%;�7�� %(� :�������6 ����g�"�+%& B%7) B�6 0Z;��OE $+��! �0�j:

Page 117: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

117

�s0���6 I�?����� %a0�7�� Du� :�?����� 0�� ! ~{� N ��6e{� $��%& ?8����� ���" �?�� 8H%& ������� ! �(�! �Z3�;� ,-� ������%& ~{� $R���9�6��7�! �?����� ��5 %(�"�>;�� %Y1�y1%) u��0;�� .���� ������6 I��%) *���A 4�K �s0�j:�� T� 8 �! B�6 0ZP��R 8��1�R)��t%;T�� ( ��H%��6

�} ��2�6 ��P�3���6�?. ��1R� W-��� %(�) YM�� ��0 �b%) z���O���� z���O��0�6 01�2+�~]�K 0��� �<"�x�#�� 3�7�� 0�0�A $� R T� 8 �! B�6 0ZP��R

0!07�6 : 0Z)"+ %"�>;8�� B�6 �����%;+ �Gx�P0�6 %� 8 �18�� (�! �h��>8�� ,����0�6)0c ����!(.�1�� �-0�A� 0Z;y� ��0 �6� $+�. 01%2�!��� 01%2� ������ �i����) 0�����O��0�6.��0 �b�� $+��! �s0�j �;�V� 0�1���6 : 0Z;#� ��G5 0�%"�b+ �(�! 07����� �3���� 0�.]�3�w 07�P�

)0Z;�P .(18�� t�0 $� R %N#�7�� (�! 0��! $+��! �3%y �?�����%) "�!� u�G,�� �-0� . ��0 �6 ���� �s0���6:h��>8�� �X�e�� B4�%��6 �<"�x�#�� $��%& 07��� 8H%& X�� K� .$+��! �s0�j :B�@�;� 0�7�A 0! ����H !

�3P�K0�6�0##�j 01�5%K0�}� $��� .��! o�� K ��H%& �<"�x�#�� $��%& 0�2 ��� 0�1���6 $�y)$²O@�! ($+��! ?,���6 T�����%). �mx8�� �s0���6�" :�s0���6 I�������� ����K�9%) $��� � :$+��! 0�� !�s0���6 :�s0�j I����g�"�+%& B%7) $+��! :�?�� ! �s0�j

$+��! :�s0�j I�Z3�M�K X�1���� 0�1�! B%71����P 8-� $��� ���%;�P� 8�5 :�Z"�;V B��! Y��O ��P �(�� ���%& ! B4�%& $+��! 0 $������1����� � ~{� ��� 1,�� T?8��� $��� X��� � :X��� ���1����P � ���%71,�� e{� %?8��� �(�! T?8���!

$+��! �s0�j:�Z"�!� ��� B�#��� �� �Z"%)0V ~{� .]0M 8-%& B%��3%y + . %"�>;�� %��R0+ $��� �-0��=�1. 0�����O��0�6���1�> 8-� �?�5��1,�� �6 oi7��b+ 01%2%) �h�"1�6 oi7��b+ 01�2�� ������01�5 .

8�� C%"���6Ts��� %"��@%) 01�5���1>�6 �"�mx) W<"� � .(:�i7��b���� �C�"R $��� Y�j��6 LK��b�#�� .]0y�6 ��� c<"8�� "��7�6 %"�>;�� (�! %(��P"8�� .�"�mx8�� �s0���6 : B�6 %K��b�#���� ��G5 �<"8�7�A ,�%& e{� %?8��� �(�! ��18���� B�18��� ���� 0! $+��! 0

%"�>;��. ���l7�6 �i7��b���� %\��8�� �(�! T\���� $��%& �"�mx8�� 31��6 .���6$+��! �s0 : $��%& h�31� Ts��� %"��@%) 0����1R L����j

I02���5� �%"�@� �� 02 8j"x�6 �?%2� 7��b+ �"�mx8�� �s0�j :I�Z"�;V B��! Y��O ��P �(�� ���%& 8��j� �?��� !$+��! �s0�j : B%78��5�"�P �� �X�e�� 01%) B%�8G�E���P �

%"�!� �(�!�Z"���� u .0Z�0���%� $+��! �(�! $���~/� �X�0� �6 . ����� �(�! ���+8 "%) �"�mx8�� �GE�9�6 �-018��@�� Y! �N�8� T����@%) ��H%��6 0�����O��0�6���3�%) ��+8 K Y�� 8j0�6 �� .$+��! �s0���6 :

T�8b� %"��@%) ci���At 0Z�8b� X8� �j� !�s0�j:I�Z"�;V B��! Y��O ��P �(�� ���%& ��� 8��j� �?��� ! Wi�"�j ���5� 0�P� ��H%& $� R 0�����O��0�6�����7 8-� �3%"� �ZK�3% 02��6 �3 ��6 01�5��b4�m� 8-� ��)�9�6 02���5� 01�8O �+� .

��!0�j�9�6 ���3�%) �"�mx8�� �0�j .�6$+��! �s0�� :�Z"� � ������� h8Gx�P� X8��M ���� !�s0���6 :�%7��)� B%7��) ���"�6 ��G5!

Page 118: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

118

?�+� ���� {� $�V DB%;47�� �s0�j) :01�5%"�!� �(�! 07����� ����� $� R ";V ���� 0�������� $+��! ~{� �?R�"!.(

18

Илм йўлида

Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилинади:

Бир куни Мусо Бани Исроил орасида хутба қилаётганда ундан «Дунёда энг илмли ким?», деб сўрашди.

Мусо: "Энг илмлиси менман", деди.

Мусонинг «Энг илмли зот Аллоҳдир!» демаганлиги учун Парвардигори олам унга танбеҳ берди.

Аллоҳ таоло Мусога ваҳий қилди:

- Икки денгиз қўшиладиган жойдаги бир бандам сендан илмлироқ.

Мусо сўради:

- Парвардигор, мен у бандангни қандай топаман?

Унга айтилди:

- Сен саватга бир балиқ солиб йўлга туш. Қаерда балиқни йўқотсанг уни ўша ердан топасан.

Мусо Юша ибн Нун исмлик йигити билан саватда балиқ кўтариб йўлга тушди. Улар бир қоятош олдида тўхтаб, уни бошларига қўйиб уйқуга кетдилар. Шунда балиқ саватдан чиқиб денгизга шўнғиди.

Мусо ҳам, хизматкор йигит ҳам ҳеч нарсани сезмасдан ажабланганча қолишди. Улар яна қолган тунги ва кундузги йўлларида давом этишди.

Тонг отгач, Мусо Юша ибн Нунга буюрди:

Page 119: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

119

- Нонуштамизни келтир! Дарҳақиқат биз бу сафаримизда жуда толиқдик.

Улар тўхташлари керак бўлган жойдан ўтиб кетмагунларига қадар сира қийналмаган эдилар.

- Қоятош ёнида тўхтаганимизни эслайсизми?- деди Юша –

Ана ўша ерда балиқни унутиб қолдирибман.

- Ахир, биз излаётган нарса ҳам шу эди-ку! -деди Мусо.

Улар келган излари бўйлаб орқага қайтдилар.

Дам олган қоятошлари ёнига етганларида у ерда кийимига ўралган бир кишини учратишди.

Мусо унга салом берди.

- Сенинг юртингда бу салом қаердан бўлсин? деди Ҳизр.

- Мен Мусоман.

- Бани Исроилнинг Мусосими?

- Ҳа. Сизга билдирилган илмдан менга ҳам таълим

беришингиз учун сизга эргашсам майлими?

- Мен билан бирга юришга сабр қилолмайсан. Эй Мусо, Аллоҳ менга шундай бир илм берганки, сен уни билмайсан. Сенга ҳам бир илмни Аллоҳ берганки, мен уни билмайман.

- Иншаоллоҳ, сиз менинг сабрли кишилардан эканимга ўзингиз амин бўласиз. Мен ҳеч бир ишда сизга қарши чиқмайман.

Мусо билан Ҳизр денгиз соҳили бўйлаб юриб кетишди.

Уларда кема йўқ эди. Баногоҳ денгиздан кема ўтиб қолди. Улар кемадагилардан ўзлари билан бирга олиб кетишларини гаплашишди.

Кемадагилар Ҳизрни таниганликлари учун ҳеч қандай ҳақ олмасдан Мусо иккисини кемага ўтқиздилар.

Page 120: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

120

Иттифоқо, кема четига бир чумчуқ келиб қўнди-да, денгиз сувидан бир-икки чўқинди.

Шунда Ҳизр Мусога деди:

Эй Мусо, сенинг ҳам, менинг ҳам илмим Аллоҳ илми олдида мана шу денгиздан чумчуқнинг бир чўқишичалик холос.

Тўсатдан Ҳизр кема тахталаридан бирини суғуриб олиб кемани чўктиришга қасд қилди.

Мусо деди:

- Улар биздан ҳеч қандай ҳақ олмасдан кемаларига чиқарсалар-у, сиз одамларни чўктириш учун кемани тешасизми?

- Мен сенга «Мен билан юришга сабр қилолмайсан,»

демабмидим?!

- Унутиб қўйганим учун мени айбламанг ва бу ишим сабабли мени оғир ҳолга солманг.

Бу Мусонинг биринчи унутиши эди.

Улар кемадан тушиб йўлларида давом этишди.

(Қаршиларидан бир тўп бола чиқди.) Баногоҳ Ҳизр болалар билан ўйнаб юрган бир болани бошининг тепа қисмидан ушладида, қўли билан шартта узиб ташлади.

- Ҳеч кимни ўлдирмаган, бегуноҳ бир боланинг қонини тўкдингиз-ку?!

Мен сенга «Мен билан бирга юришга сабр қилолмайсан»

демабмидим?

(Мусо яна узр сўради).

Улар бир қишлоққа кириб боришди. Қишлоқ аҳлидан таом

сўраган эдилар, уларни меҳмон қилишдан бош тортишди. Қишлоқда йиқилиб кетай деб турган бир деворни Ҳизр алайҳиссалом тиклаб қўйди.

Page 121: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

121

Мусо алайҳиссалом яна ўзларини тўхтата олмадилар:

- Агар хоҳлаганингизда, бу ишингиз учун улардан ҳақ олсангиз бўларди.

- Мана шу сен билан менинг ажрашишимиздир.

Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам дедилар:

«Аллоҳ Мусони Ўз раҳматига олсин. Қани эди, Мусо сабр қилганида-ю, иккисининг қиссаси бизга (тўла) ҳикоя этилганда».

19

D>�k��

$+��! �"�mx8�� �9�;� �?�} .�s0���6: �i7��b���� 0�!� ,��A �G�E89 L���! �?�5.]�K� �-0�A� 02;%���� 8-� �h��K�9�6 %"�>;8�� B�6 �-���1�� r�A0�1�� �X�0� �6

+�b Wi7�)Wi>��0V (0Z;�#�w . �Z"8b�A� 0Z�0��@�J 01�2���5�"� 8-� 07��=x�6 %(��7�!���! ����)� �-0� �6 �����@�� 0�!� � .�9�6 ���7�! �Z"��E 01�2D)K 01�2���3�;� 8-� 0���K

0Z1�R�K �"8j� � c<0�At . ��K�9�6 :0Z>��0V 01�5��)� �-0�A� :01�2�� Ll�7�A �� �>P �-0�A� �i7�318�� B�6 %(��1�� %(��!���@�� �-0� �6 �K�3%y8�� 0�!� �

�3�M� 0@���; 8-� �D)K�4)K �(�! ci1�RK 01�5l�7�A 0 %"�x ��� 01�5 .��P �?�� 0! ��%�89P ����H :u%"�!� �(� ��� 8���6 0!��O �Y�Z"�;V �������.

����>� 8-� �Y��O �� �� �Z3R� ,-� $+��! C"� ���07�5%)) 3�7�� ���18��� ���) ,-� � e{� %?8��� 3�7�� ��m��)� T���L?���� T?8��� u�H ���A ����6� :T���).

Page 122: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

122

19

Шарҳ ва таъвили

Сўнг Ҳизр алайҳиссалом Мусога деди:

«Энди мен сени сабр қилишга тоқатинг етмаган

нарсаларнинг таъвили (шарҳи)дан огоҳ қилурман.

Кема хусусига келсак, у денгизда ишлайдиган мискин-

бечораларники эди. Бас, мен уни айбли қилиб қўймоқчи

бўлдим.(Чунки) уларнинг (кемадагиларнинг) ортида (кўзлаб

кетаётган манзилларида) барча (бутун) кемаларни талон-

тарож қилиб, тортиб олгувчи бир подшоҳ бор эди.

Ҳалиги боланинг эса ота-оналари мўмин кишилар эдилар.

Бас, биз у (бола) туғён ва куфр билан уларни қийнаб

қўйишидан қўрқдик.

Шу сабабдан, уларга Парвардигор (бола)дан кўра

покизароқ, ундан кўра меҳрибонроқ (бошқа бир

болани) бадал-эваз қилиб беришини истадик.

Энди девор эса шу шаҳардаги икки етим боланики бўлиб,

унинг остида улар учун бир хазина бор эди. Уларнинг оталари жуда яхши киши эди.

Бас, улар вояга етиб, парвардигорингнинг раҳмат-марҳамати бўлмиш хазиналарини чиқариб олишларини

Парвардигоринг ирода қилди.

Мен бу (ишларнинг биронтасини) ўз-ўзимча қилганим йўқ.

Мана шу сен сабр қилишга тоқатинг етмаган нарсаларнинг таъвилидир».

Аллоҳ таоло илмини қамраб олишга ҳеч ким қодир эмаслигини Мусо алайҳиссалом тушунди. Унинг баъзи илмлари баъзи кишиларда. Ва яна баъзилари (бошқа) баъзи кимсалардадир.

Page 123: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

123

Ҳар қандай илм эгаси устида барча нарсадан огоҳ Аллоҳ туради.

20

H?�1 �:� D�B�0?. ���

�?%2��01��� .]�l � e{� (�! 0Z)0���� %��K./� B�6 �-��2� ����g�"�+%& ��7)� $+��! B�6���P� . �?%2����� ~{� �"��� ��18��� �i,��G��e{� (�! TNm@%) ��~]0)� �i7 . :0cA����! �?�2��� � :.]0�%;��� �?%2��6 ��� u�G,�� .{� ���Ox�+� �3�j �?�2��%&

�?�5%"�#� B�6 r�1��0��� (�! �Z3R� �h��� �?�� 0! �?�50P�� ..]��+ �?�2���!��� �-����"�6 %s� �(�! �?�50y��� u�G,�� %���G��� 4)�G��>�?�5.]0�%� �-����> ��� �?�5.]07�)� �-�.

�-��"�[�7 �?�5� �-����"�6 �s� �"8w� � �?�50y���9�6 "�>;�� �?%2%) �"�6 u�G,�� . �sl��� � �01@�� �?%2����� ��,��© u�G,��Q�8������ �(18�� �?%2����� . "�y�6 u�G,��T�"�=!� T��A89! B�6 �?�2�� Y�+�� :0Z������ %��K./� (�! �?�2�� . ���A ~]�l �-0�A�

��3 ���� ���#�� e{� �h0°%) ���"�b�A 8-� ����H. 8�E z�b�M� $+��! �?�2��%;� ���;m8w� ��?%2�g0)� �(�! �?%2����� z�b�M� � �?%2����� e{� %z�?%2¯�P02�!� � . �-0�A u�G,�� ����H

�7�R �?%2����� ��7�>��%?�� ��� $��� �-��7>8�� 4�~/�� %?��O�b�� $��� %Y���"�18�� . �?�2�� $�}K �����b 01,��A� �?�2�� $� ) ������� ��� �>� 01,��A� �?�2�� 0�� ���D;+ u�G,�� ����H .,�� ����H u�G

�=��� �i�4"�>8�� 4") $��%& "�#�! %(�y�+ �(�! �?�2 "�E� � �-����"�6 %"�+� �(�! �?�2#,�E $��%& :e]0����M./� �3�%;��� �<0�R �(�!� :�C"e]0�6"D=�� %K�"�R./� �<0�R.

� ���7�! ���"�x+� ����3�0�� �����H�� ����;m8w� �3�j0Z2�% � e{� 3�7�� �-0�A� �?%2��6 T�� K �-��5� ������ . ��� u�l%y8��� �0������ ��G5 �-�p��> �� �� pGI�Z3)� ���>��8b� ,�� � ?�g��3�� ��4 ��� �i7� ��18��� ,s

$��) !��01���9%) "��8A� � ����H ,��A �-�p��> �� �?�2��%&�?%2: )G9�=bA�M|;> <!=T;�E�<4G� <�A)G;� �8� =!=T;bG�G{ �;1;�(} -�"1� s� � 117{.

Page 124: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

124

20

Бани Исроил Мусо алайҳиссаломдан кейин

Бани Исроил қилмишига яраша жазо олиб саҳрода улоқиб юрганида, Мусо алайҳиссалом вафот этди.

Аллоҳ таоло уларга хор-зорликни зарб қилиб қўйди. Улар Аллоҳ ғазабига учрадилар.

Парвардигори олам Бани Исроилга ўз даврида ҳеч кимга берилмаган неъматларни берганди. Уларни ҳукмрон қилиб ҳамда ораларидан пайғамбарлар чиқарган эди.

Фиръавн бани Исроилни даҳшатли азобларга соларди. Эрларини ўлдириб, аёлларини тирик қолдирарди. Аллоҳ таоло уларни Фиръавн оиласи зулмидан қутқарди.

Денгизни ёриб уларга йўл очди. Кўз ўнгиларида Фиръавн ва унинг яқинларини ғарқ қилди.

Бани Исроил устига булутларни соябон этди. Осмондан ширинликлар ва бедана гўшти ёғдирди.

Ерларида зилол булоқларни оқизиб қўйди. Ейиш-ичишларини кенг қилди.

Мана шу неъматларнинг барчасига улар куфр билан, исён билан жавоб бердилар.

Бани Исроил уларга энг кўп ачинадиган пайғамбарлари Мусо алайҳиссаломни ҳам дарғазаб қилишди.

Йўқса Мусо уларга ота-оналаридан ҳам меҳрибонроқ эди.

Эмизувчи аёл эмизишдан чиқаргандаги меҳрибонлиги каби ёки меҳрибон она етим гўдаги атрофида парвона бўлгани каби Мусо ҳам Бани Исроилга парвона эди.

Page 125: Qisas -Anbiyo-3 doc - arabic.uzarabic.uz/kitoblar/qisas-3.pdf 4 Улар Канъонда ўй бо иб, эчки соˇиб, жун сотиб тирикчилик илишарди

www.arabic.uz

125

Уни ҳақорат қилсалар, уларни дуо қиларди. Устидан кулсалар, уларга ачиниб йиғларди. Ҳар қанча озор берсалар ҳам уларга қайғурарди.

Фиръавн қуллигидан, Миср зиндонидан, бадбахт қуллик ҳаётидан уларни озодликка, ҳур инсонлар ҳаётига олиб чиққанди.

Аллоҳ олдида эътиборли бўлган Мусо алайҳиссаломни ўзларича паст кўрар, масхара қилар, озор берар ва қайсарлик қилардилар.

Мана шундай қавм хорликка, азобга, доимий адашиб-улоқишга ва абадий муваффақият қозонмасликка лойиқ эмасми?!!

Ҳа, улар ўзларининг қилмишлари сабабли бундан ҳам

қаттиқроқ жазога лойиқлар.

«Аллоҳ уларга зулм қилмади. Ва лекин улар

ўзларига (ўзлари) зулм қилдилар».