Rilindja Europiane dhe Gruaja

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Nje veshtrim i shpejte mbi gruan, rolin e saj, pozicionin e saj ne shoqeri gjate Rilindjes Europiane. - " Projekt shkollor"- Lejohet perpunimi i dokumentit.

Citation preview

Slide 1

Rilindja EuropianeDhe GruajaGjimnazi Publik Dhaskal TodriNj vshtrim I shpejt I Rilindjes EuropianeGruaja n Rilindje - Roli I gruasGruaja n artin e Rilindjes - Gruaja n piktur - Gruaja n skulptur

Grua Aristokrate n RilindjeGrua Fshatare n RilindjeNj vshtrim I shpejt Rilindja Europiane

Rilindja ishte nj lvizje kulturore dhe artistike e cila shtrihej n periudhn prej shekullit 14 deri n shekullin 17, duke filluar n Itali dhe duke u zhvilluar pastaj n tr Evropn, n shkenca, ne teologji, n letrsi dhe n art. Rilindja filloi me rizbulimin e letrsis klasike q deri n at koh ishte e mbajtur nga manastirt. Edhe pse zbulimi i printimit e shpejtoi shprndarjen e ideve ka fundi i shekullit 15, ndryshimet e Rilindjes nuk ishin prjetuar njtrajtsisht npr Evrop.

Dhe keshtu nj kapitull I ri kishte filluar t shkruhej.Si lvizje kulturore, prfshiu lulzime t reja t literaturs amtare dhe Latine, duke filluar n shekullin 14 me rigjallrimin e t msuarit bazuar n burimet klasike, ku bashkkohsit iu kredituan Petrarks, zhvillimit t perspektivs lineare dhe pasqyrimit t nj realiteti m natyral n piktur, dhe reforma arsimore graduale mirpo t shtrira gjer npr Evrop. N politik Rilindja kontribuoj n zhvillimin e marrveshjeve diplomatike, dhe n shkenc nj rritje besimi mbi hulumtime q do t lulzonin m von n Revolucionin Shkencor duke filluar n shekullin 17. Tradicionalisht, ky transformim intelektual ka rezultuar q Rilindja t shikohet si nj ur n mesmesjetesdhe kohs moderne

Franesko PetrarkaGruaja ne Rilindje. Roli i saj.Jeta e gruas gjate Rilindjes. Gjate Rilindjes , grate sherbenin thjesht per tu martuar dhe per te krijuar familje. Puna e tyre kryesore ishin punet e shtepise. Ne Rilindje nese nje gruaje I jepej mundesia per te punuar ajo paguhej me pak se sa nje burre , qe do te thote se pjesa me e madhe e grave ishin te papuna.Grate qe nuk mund te martoheshin dhe nuk kishin para u kerkohej te beheshin murgesha ose te gjenin pune.

Jeta e grave ne Rilindje Nderkohe qe ne mesjete roli i gruas ishte me I madh pasi gruaja kishte per detyre te administronte pjesen me te madhe te prodhimin te ushqimeve, duke marre pjese keshtu ne bisnes. Por gjate Rilindjes burrat merreshin me tregtime individuale duke e larguar minimizuar rolin e gruas ne ekonomi.Punet qe mund te benin grate ne Rilindje ishin : Tregetare leshi ,Thikepunuese, Kasape, Argjendare ,Tregetare hekurishtesh etj.Por grate e zejtareve mund te merreshin dhe me mbikqyerjen e dyqanit ose edhe ta merrnin ate persiper nese u kishte vdekur bashkeshorti.

Grate me te diferencuara ne tregun e punes.Grate me se shumti siguronin ushqimin

Edukimi I gruasNe kohet e hereshme gruas nuk I jepej shume rendesi , prandaj dhe arsimimi I gruas nuk ishte I nevojshem per to.Ndersa ne Rilindje , grate e shtresave te larte arsimoheshin deri ne nje mase te caktuar.Kurse grate e shtresave me te ulta u jepej arsimim vetem nese do te beheshin murgesha. Nese jo , arsimimi I vetem qe merrnin ishte nga nenat e tyre rreth si te beheshin gra te denja per shtepi dhe nena te ardhshme .Grate qe punonin punesoheshin shpesh here per pune ferme. Grate kane qene gjithnje numri me I madh I sherbetoreve te shtepiave. Kur nje familjeje I duheshin para dergonin vajzen per te sherbyer ose per te bere punet e perditshme. Pra arsimimi qe merrnin disa gra ishte vetem se si te bente keto pune.

Grate arsitokrate arsimoheshinDisa gra punonin si sherbyeseGra te famshme gjate RilindjesElizabeta e 1 lindi ne 7 shtator te vitit 1533.Babai I saj deshironte te kishte nje djale qe te trashegonte fronin por pati vetem dy vajza , nje prej te cilave ishte Elizabeta e pare. Ajo sundoi ne kohen e Rilindjes dhe u be nje nga figurat me te rendesishme ne historine e Anglise. Edhe motra e mbretereshes Elizabete sundoi gjate Rilindjes por sundimi I saj nuk zgjati shume dhe u arrestua me vone nga vete motra e saj.

Jeta e perditshme ne RilindjeGrate e shtresave ne ulta banonin ne shtepi shume te vogla dhe shpesh here me 4 apo 5 njerez qe banonin ne te njejten shtepi.Meqe ato nuk arsimoheshin e kalonin pjesen me te madhe te kohes duke gatuar dhe pastruar.Pjesen me te madhe te dites e kalonin brenda ne shtepi.

Grate e shtresave me te ulta

Martesa e gruas ne Rilindje

Martesat zakonisht vonoheshin ne varesi te ndarjes se klasave. Pra martesa nuk behej deri kur cifti te perballonte te siguronte jetesen dhe te kishin nje shtepi.Gjate koheve te veshtira numri I lindjeve ulej pasi martesat vonoheshin edhe me shume .Kurse ne kohe te mire kur gjendja ekonomike ishte e mire numri I lindjeve rritej pasi ciftet mund ta perballonin krijimin e nje familjeje.

Martesa e nj gruaje aristokrateGruaja n artin e Rilindjes

Edhe sot ne prdorim termin Njeriu I Rilindjes pr dik q sht krijues apo artistik. N origjinal Uomo del Rinascimento dhe n anglisht The Renaissance Man dallohet qart se sht mashkulli I cili kishte peshn kryesore edhe n art. Kjo dshmon edhe m shum inferioritetin e grave ndaj meshkujve dhe n aspektin e artit. Emra t mdhenj si Leonardo da Vinci Mikelanxhelo Caravaggio, e bn m t vshtir krijimin e konceptit t Gruas s Rilindjes. Madhshtia e tyre eklipsoi dhe ato pak femra t cilat ndoqn rrugn e artit. Por jo t gjitha Femrat iu pruln fatit t tyre. Edhe pse ato nuk mund te merrnin mesime ne pikture si benin meshkujt, disa prej tyre t cilat posedonin talentin dhe pasionin per artin guxuan dhe kontribuan n piktur skulpture etj.

Burimi: http://.students.sbc.edu/drahman08/omenandmeninrenaissanceart(ithimages).html

Levina Teerlinc AutoportretLevina TeerlincLevina Teerlinc, vajza m e madhe e piktorit Simon Bening. E njohur shum pak n karriern e saj t hershme, por n 1545 ajo u ftua n oborrin mbretror t Henrit VIII, ku edhe u emruar The Royal Paintrix

Levina Teerlinc Mbretresha Elizabet I 1545Burimi http://.artcyclopedia.com/hot/omen-artists-of-the-renaissance-1.htmlArtiste t tjera Femra

Caterina van Hemessen

Sofonisba AnguissolaLady in costumeFilipi I dyte I SpanjesPor femrat jo vetm bnin art, ato u bn gjithashtu subjekti I artit. Femra u b subjekt si n piktur ashtu edhe n skulptur:

Leonardo Da Vini, I paprshkrueshm me fjal, ishte autor I veprs unike Mona Lisa n t djatht. Pra nj grua bhet subjekti I nj pikture aq kolosale.

Venus of Urbino

"The Nun"Gruaja n Skultpur

The Renaissance Woman

Paulina Borghese

The Renaissance WomanRenaissance MovementRilindja Dhe GruajaPunoi:Skerdjan GurabardhiErsi MustaAlban SulajIgli BedeliArdit TahiriThe thing women have yet to learn is nobody gives you power. You just take it.