Roji Welat 3

ئۆرگانی پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستانساڵی 1 | ژمارەی 3 | 2011/02/20 | گۆڤارێکی مانگانەیە

جه میل بایک: ئاکه‌په سیخۆڕی‌ئه‌مریکایه‌‌و‌پیالنگێڕی‌سه‌رکوردانیش‌به‌رده‌وامه‌

ژن‌له‌به‌ر‌سرۆشتی‌خۆی‌له‌بواره‌کانی‌ئه‌خالقی‌وسیاسیدا‌زیاتر‌به‌به‌رپرسیارییه‌تی‌هه‌ڵسوکه‌وت‌ده‌کات

زمان‌له‌شه‌،‌ئاو‌و‌خاک‌و‌واڵته‌،زه‌وتکردنی‌ئه‌و‌مافه‌ش‌گه‌وره‌ترین‌الدانه‌‌له‌سرۆشت

هەندێک لە چاالکییەکانی )5(مین ساڵیادی شەهید ڤیان جاف

کەرکوک

هەولێر

کەالر

سلێمانی

~ساڵی 1 | ژماره 3

2011/02/20

خاوەنی ئیمتیاز

PÇDK کۆمیتەری ڕاگەیاندنی

سەرنووسەر

ئەکبەر شەمسۆڵاڵ جهانگیر

بەڕێوەبەری نووسین

ئارام کەریم بابان

دیزاین

هێژا رۆژهەاڵتی

بۆ پەیوەندی گرتن

[email protected]

ناو نیشان

کەرکوک، بەرامبەر یانەی وەرزشی کەرکوک

2 شرۆڤه ی سیاسیش��وب��ات��دا )15(ی ل��ه ش��ی��ری��ن 4ن��ام��ه ب��ۆ رێ��ب��ه ر ئ��اپ��ۆ ده ن��وس��ێ��ت

)85( ک��وردان ق��ڕک��ردن��ی 5س��اڵ��ه ب��ێ��پ��س��ان��ه وه ب��ه رده وام��ه و ئ��ه م��ڕۆ

ب��ه ده س��ت��ی ئ��اک��ه پ��ه ب��ه ڕێ��وه ده چ��ێ��ت

ڕه ش��ه رۆژێ��ک��ی ش��وب��ات، )15(ی 8س��ەد ب��ۆ س��ف��رەوە ل��ە 1615ی و ئ��اپ��ۆ رێ��ب��ەر 17س��اڵ دوازدە دوای ش��وب��ات

دی��م��وک��رات��ی ک��ۆن��ف��ی��درال��ی��زم��ی 18م��ی��س��ر و ت��ون��س گ��ەالن��ی ش��ۆرش��ی و

ن��ەت��ەوەی��ی دەوڵ��ەت��ی ت��ەم��ەن��ی 20ت��ەواو، ک��ات ک��ات��ی ش��ۆڕش��ی گ��ەالن��ە

ب��ەرەوە ن��اوەڕاس��ت 22 رۆژه��ەاڵت��ی ن��وێ ب��وون��ەوە و ک��ۆت��ای��ی ق��ۆرخ��ک��اری

م��وس��وڵ��م��ان��ه ک��ان��ی ب��را و ک��ورد 23ه��ه ڵ��وه س��ت��ه ی��ه ک؟! و

پ��اک��ت��اوی پ��رۆس��ەک��ان��ی 26ڕەگ��ەزی ل��ە ن��اوچ��ەی ک��ف��ری

29 مه ساژه ک ژبو هه ر ووژدانه که هشیاره��ەوێ��ن��ی دای��ک��ی زم��ان��ی 31ئ��ازادە ک��ۆم��ەڵ��گ��ای و ت��اک

ئ��ازادی سیمبۆڵی ڤ��ی��ان ش��ەه��ی��د 32و ڕاچ��ەڵ��ەک��ان��دن��ی ب��اش��ووری ک��وردس��ت��ان

چ��ی��ی��ە؟ ف��ێ��م��ی��ن��ی��زم 34چ��االک��ی 40-36ب��ەی��ان��ن��ام��ه 44-41

23

8

4

[email protected] | 2011/2/20 | 3 ژماره | ~

سه ره تای ساڵی 2011 سه ره تایه کی ج��ی��اواز ب��وو ل��ه س��ااڵن��ی ت��ر، ب��ه راپ��ه ڕی��ن��ی گ��ه ل ت��ون��س ده س��ت��ی پ��ێ��ک��ردو ل��ه م��اوه ی ک��ۆت��ای��ی ه��ه ف��ت��ه دا دوو ب��ه ده س��ه اڵت��ی"زه ی��ن��ه دی��ن عه لی"هێنا ب��ن عابدین ک��ه م��اوه ی )23(س��اڵ زی��ات��ر ب��وو س��ه رۆک��ی ئ��ه و واڵت��ه ب��وو. ک��ۆت��ای��ه��ێ��ن��ان دوای به ده سه اڵتی بن عه لی له ڕاپه رینێکی)18( رۆژی��دا گ��ه ل��ی م��ی��س��ری��ش ک��ۆت��ای��ی��ان ب��ه ده س��ه اڵت��ی"م��ح��م��ه د ح��وس��ن��ی م��وب��اره ک"ی��ان ه��ێ��ن��ا ک��ه )30(

میسری ب��وو س��اڵ ب��ه رێ��وه ده ب��رد. ڕووداوه دوو ئ��ه م ک��اری��گ��ه ری��ی��ه ک��ی ب��ه رچ��اوی��ان ل��ه س��ه ر گ��ه الن��ی رۆژه��ه اڵت��ی ن��اوی��ن ب��ه ت��ای��ب��ه ت��ی وج��ی��ه��ان ب��ه گ��ش��ت��ی وای کارێکی ک��ردووه . ک��ردووه ده س��ه اڵت��داران گ��وم��ان ل��ه س��ێ��ب��ه ره ک��ان��ی هه میشه و ب��ک��ه ن خ��ۆش��ی��ان ل��ه ت��رس��ی ئ��ه وه دان ک��ه وداوای راپه رێت جه ماوه ره که یان ئه م بکه ن. لێ رژێمیان گۆڕینی رووداوانه له گه ڵ خۆیدا هه ژاندنێکی ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ی دروس��ت��ک��رد وچ��ه ن��د ج��ه م��اوه ر و ده س��ه اڵت پ��رس��ی��اری الی

دروست کرد.ل��ه س��ه روو ه��ه م��ووی��ان��ه وه ئ��ه و پ��رس��ه ی دروستکرد که ئایا ئه م شه پۆله جه ماوه رییه ب��ه ه��ۆی ده س��ت��ێ��وه ردان��ی ده ره ک��ی��ی��ه وه بوو ی��اخ��ود دی��ارده ی��ه ک��ی خ��ۆڕس��ک ب��وو؟

که چین فاکته رانه ئه و له هه رحاڵه تێکدا ئاشکرایه راپه ڕینانه ؟ ئه م هۆکاری بوونه ده خ��وازن ده س��ه اڵت��ه ک��ان زۆری به شێکی به ده ستێوه ردانی ببه ستن ناڕه زاییانه ئ��ه م ده ره ک��ی��ی��ه وه . ئ��ه وه ی ج��ێ��گ��ه ی س��ه ره ن��ج��ه رژێمه کانی و س��ه رم��ای��ه داری سیسته می رۆژئاواش ده خوازن ئه م شه پۆله جه ماوه رییه له به رامبه ر ناڕازی شه پۆلێکی وه کو ته نیا ن��اع��ه داڵ��ه ت��ی ده س��ه اڵت��ه ک��ه ی رۆژه��ه اڵت��ی ناوین پێناسه بکه ن. گومانی تێدا نییه که ئه م دوو بۆچوونه گوزاره له هه ندێک راستی ده که ن، به اڵم هه ڵسه نگاندنی ئه م راپه ڕینانه ڕوانگانه وه که م وکورتی جددی له و ته نیا به کورتی بۆیه هه ر دێنێ. خۆیدا له گه ڵ بوونه فاکته رانه ی ئ��ه و به ئ��ام��اژه ل��ێ��ره دا

هۆکاری ئه و راپه ڕینانه ده که ین.ناوه ڕاستی له ناوین رۆژهه اڵتی گه النی به ده سه اڵتی کۆتاییان بیسته مدا س��ه ده ی سه ربه خۆیی هێناو ده ره ک��ی داگیرکه ری به شێکی ماوه یه که وئه وه راگه یاند خۆیان خۆییه وه ده سه اڵتی له الیه ن گ��ه الن زۆری ب��ه رێ��وه ده ب��رێ��ت. ل��ه م م��اوه ی��ه دا ل��ه ب��واری زان��س��ت، ف��ک��ر، ئ��اب��ووری، ت��ه ک��ن��ه ل��ۆژی وک��ه ل��ت��ووری��ی��ه وه گ��ه ل��ێ��ک گ��ۆڕان��ک��اری کاریگه ریی گۆڕانکارییانه ئه م روویاندا. ل��ه س��ه ر س��ی��س��ت��ه م��ی ج��ی��ه��ان��ی وس��ه رج��ه م گ��ه الن��ی دون��ی��ا ک��ردووه و ل��ه س��ه ر گه النی رۆژهه اڵتی ناوینیش کاریگه ریی به رچاوی هه یه . ئه م فاکته رانه کاراکته ری سه ره کی گ��ۆڕان��ک��اری��ی��ن و ئ��ه م��ڕۆ ل��ه س��ه رت��اپ��ای ج��ی��ه��ان��دا ب��وون��ی��ان ه��ه ی��ه و ن��ات��وان��ی��ن که تایبه تی بکه ین به ناوچه یه که وه . ئه مڕۆ ئه م ئاڵۆزی و کێشه هه ندێک ته نیا شه پۆڵه ن��اوی��ن��ه وه ، ب��ه رۆژه��ه اڵت��ی نییه ت��ای��ب��ه ت ڕه هه ندێکی ئه نجامه کانیشی بۆیه ه��ه ر زانست، کاتێک دی��اره ده ب��ێ��ت. جیهانی که لتوور ته کنه لۆژیاو ئ��اب��ووری، فکر، ل��ه ڕووی سیسته م گۆڕینی پێشده که وێت، سیاسی، ئیداری و ئابووری وکۆمه اڵیه تیه وه له ئ��ه م��ڕۆ ئ��ه وه ی پێویستییه ک. ده بێته پرۆسه یه ، ئه م ناوین ڕووده دات رۆژهه اڵتی شه پۆله ئه م نه چێت له یاده مان ده بێت به اڵم شۆڕشی و فه ره نسا شۆڕشی هاوشێوه ی

شۆڕشی‌گه‌الن‌له‌رۆژهه‌اڵته‌وه‌

یاس

سیی

ڤه رشۆ

سەروتار

3 ~ | [email protected] | 2011/2/20 | 3 ژماره سەروتار

ده گریته وه و جیهان سه رتاپای ئۆکتۆبه ر به خۆیدا ده کات ناچار جیهانی سیسته می ده سه اڵتێکی چه ند ته نیا نه ک بچێته وه ، ئابووری قه یرانه ئ��ه و ناوین. رۆژه��ه اڵت��ی جیهانی س��ی��س��ت��ه م��ی ک��ه وس��ی��اس��ی��ان��ه ی نیشان راستیه ئ��ه و ده ناڵێنێت به ده ستیه وه ده ده ن. هه ر بۆیه گرنگه که ئه م رووداوانه کاتی ڕووداوی ه��ه ن��دێ��ک وه ک��و ت��ه ن��ی��ا هه ندێک به رامبه ر جه ماوه ر وکاردانه وه ی پێناسه سه رکوتکه ر و ناعادیل ده سه اڵتی ن��ه ک��ه ی��ن، ه��ه روه ه��ا وه ک��و ڕوداوگ��ه ل��ێ��ک نه یبینین که ته نیا په یوه ندی به رۆژهه اڵتی ن��اوی��ن��ه وه ه��ه ی��ه . ب��ه ڵ��ک��ۆ رووداوگ��ه ل��ێ��ک��ن ئابووری، فکری، زانستی، که هۆکاری کۆمه اڵیه تی ومێژوویی هه یه و ڕه هه ندێکی بڵێین ده ت��وان��ی��ن پێیه ب��ه م ه��ه ی��ه . جیهانی شۆڕشی تونس و شۆڕشی میسر سه ره تای سه رده مێکی نوێن له دیرۆکی کۆمه ڵگادا. تایبه تمه ندی نوێ سه رده مێکی هه ر دیاره نوێ له گه ڵ خۆشیدا دێنێ، ئه وه تا گه النی رۆژه��ه اڵت��ی ن��اوی��ن، ل��ه م راپ��ه ری��ن��ه ی��ان��دا و نه به ست ده ره کی به ده ستێوه ردانی پشتیان له ده ستێوه ردانی ده ره کی بێزار بوون؛ چونکه وئه فغانستاندا ل��ه ئ��ێ��راق ئه نجامه کانیان به کوده تای پشتیان له هه مانکاتدا بینی. سه ربازی نه به ست که له رۆژهه اڵتی ناویندا وه ک��و ک��ه ل��ت��وورێ��ک��ی ل��ێ��ه��ات��ووه . ه��ه روه ه��ا ئۆپۆزیسیۆنی کالسیکی به هێزی پشتیان گۆڕانکاری. بۆ نه به ست شێوازه کانیان و نه یانخواست پشت ئه وه ی جێگه ی سه ره نجه گۆڕینی بۆ ببه ستن لیبراڵ ش��ێ��وازی به به سندوقی به ستنه پشت ئه ویش که رژێم ئ��ام��اده میسر گ��ه ل��ی وبینیمان ده ن��گ��دان سندوقی ل��ه رێ��گ��ه ی بێت چ��اوه ڕان ن��ه ب��وو بگۆڕێت. م��وب��اره ک حوسنی ده نگدانه وه وبه راپه ڕینی نوێ به شێوازێکی بۆیه هه ر جه ماوه ری رژێمه کانی خۆیان گۆڕی. هه ر تونس شۆڕشه کانی بڵێین ده توانین بۆیه دایه گرنگیان په یامێکی چه ند میسر و جیهان. په یامی یه که م ئه وه بوو که سوورن به ده ستێوه ردانی وپشت گۆڕانکاری له سه ر ده ره کی نابه ستن. هه روه ها پشت به شێوازی وایه پێیان که نابه ستن لیبراڵ رۆژئاوایی ده نگدانه وه سندوقی له رێگه ته نیا ده بێت بۆ ئه مه ش ب��درێ��ت. ئه نجام گ��ۆڕان��ک��اری خۆی په یامه بۆ سیسته می رۆژئاوا که ئیتر شێوازه کانی سیاسه ت و به رێوه بردنی ئه وانیش ناتوانێت چاره سه ری له گه ڵ خۆیان بهێنن و بوو په یام هه روه ها بچنه وه . پیایدا پێویسته بۆ گه النی رۆژئاوا که هه وڵبده ن له ده ره وه ی

تری شێوازی رێبازو بۆ ده نگدان سندوقی بۆ دووه م په یامی بگه ڕێن. گۆڕانکاری که بوو ناوین رۆژهه اڵتی ده سه اڵتدارانی ئیتر گه ل ئه و شێوه به رێوه بردنه په سند ناکات په یامی تره وه له الیه کی بگۆڕێن. وناچارن کالسیکیه کان ئۆپۆزیسیۆنه سه رجه م دایه ئ��ه وان رێ��ب��ازی کۆنی و ش��ێ��واز ئیتر ک��ه بکات گۆڕانکاری پێشه نگایه تی ناتوانێت ئه وه ئه ویش دا تری په یامێکی و هه روه ها بوو که ئیتر سوپا و هێزی ئاسایش وپۆلیس ده س��ه اڵت به ڵکۆ نین، ش��ۆڕش ئامانجی وح��زب��ی ده س��ه اڵت ب��ووت��ه ئامانج وس��وپ��ا و نیشتمانی ئه رکی ئاسایشیش هێزه کانی خۆیان جێبه جێ کرد. هه ر بۆیه گرنگه که باش هه ست ده که ین له م قۆناخه باس ئێمه

بکه ین. به تایبه تیه کانی ئ��اش��ک��رای��ه ئ��ه م ق��ۆن��اخ��ه ل��ه گ��ه ڵ ئ��ه وه ی گه لێک گۆڕانکاری دێنێ، ئه مه ش هه موو بچنه وه ، به خۆیاندا ده کات ناچار هێزه کان له م گرنگه هه بێت. رۆڵ��ی��ان بتوانن هه تا بارودۆخه دا جه ماوه ر و ئه وانه ی رێبه رایه تی هه ڵسوکه وت هۆشیارانه ده ک��ه ن ش��ۆڕش کالسیکیه ه��ێ��زه ن��ه ده ن رێ��گ��ه و ب��ک��ه ن ده سکه وته کانی ده ره کییه کان و ناوخۆیی له ئامانجه کانی وشۆڕش بکه ن قۆرخ گه ل

دوور بخه نه وه . وله باشووری به گشتی کورد وه کو ئێمه ش بده ینه واتا پێویسته به تایبه تی کوردستاندا یه کگرتووی ئیراده یه کی ب��ارودۆخ��ه و ئ��ه م جه ماوه ری وه ها دروست بکه ین که بتوانێت وه اڵم��ی پ��ێ��داوی��س��ت��ی��ه ک��ان��ی ق��ۆن��اخ��ه ک��ه مۆدێلیکی پێویسته ئه مه ش بۆ ب��دات��ه وه . بتوانێت ک��ه بکه ین دروس��ت ب��ه رێ��وه ب��ه ری ت��ێ��زی ب��ک��ات و ج��ه م��اوه ر چ��االک بگۆڕین پرسگرییه کانیشتمان چاره سه ری تایبه تمه ندی هه ڵگریی که شێوه یه ک به ب��ێ��ت. ئیتر رێ��گ��ه ن��ه ده ی��ن ئ��ه م س��ه رده م��ه ل��ه ژێ��ر ن��اوی ت��ه ب��ای��ی و رێ��ک��ک��ه وت��ن��ی قۆرخ جه ماوه ر ده سکه وته کانی ستراتیژیدا ماڵی بکرێته ج��ه م��اوه ر ماڵی و بکرێت له بن له هه مانکاتدا کۆمپانیاکان. و حزب پارچه کردنی ب��وون��دا ئۆپۆزیسیۆن ن��اوی یه کتر چه مکی خولقاندنی و کۆمه ڵگا په سند نه کردن و دژایه تیکردنی یه کتر که کورد به گه لی خزمه تی هیچ له رابردوودا چوارچێوه یه کی له ناو به ڵکۆ ن��ه ک��ردووه ، ویه کتر ک��ردن په سند یه کتر دیموکراتیدا ئه مه ش ب��گ��ری��ن. به بنه ما راس��ت��ک��ردن��ه وه بۆ سه ره تایی هه نگاوێکی ببێته ده توانێت

گۆڕانکاری له رۆژهه اڵتی ناویندا.

پێویسته مۆدێلیکی به رێوه به ری دروست بکه ین که بتوانێت جه ماوه ر چاالک بکات و تێزی چاره سه ری

پرسگرییه کانیشمان بگۆڕین به شێوه یه ک که

هه ڵگریی تایبه تمه ندی ئه م سه رده مه بێت. ئیتر رێگه نه ده ین له ژێر ناوی ته بایی و رێککه وتنی ستراتیژیدا ده سکه وته کانی جه ماوه ر

قۆرخ بکرێت و ماڵی جه ماوه ر بکرێته ماڵی حزب و کۆمپانیاکان. له هه مانکاتدا

له بن ناوی ئۆپۆزیسیۆن بووندا پارچه کردنی کۆمه ڵگا

و خولقاندنی چه مکی یه کتر په سند نه کردن و دژایه تیکردنی یه کتر که

له رابردوودا هیچ خزمه تی به گه لی کورد نه کردووه ،

به ڵکۆ له ناو چوارچێوه یه کی دیموکراتیدا یه کتر په سند کردن ویه کتر راستکردنه وه

به بنه ما بگرین

““

[email protected] | 2011/2/20 | 3 نامەی شەهید~ | ژماره

شیرین له )15(ی شوباتدا نامه بۆ رێبه ر ئاپۆ ده نوسێت

ئێمه وه ک مرۆڤه زیندوه کانى ناو گۆڕین، له گۆڕدا زیندوینخۆشه ویستم، رێ��ب��ه رى م، Rebereئه مشه و خه ریکبوم له سلوله که مدا )ژووره له ئه کرد. پیاسه م که سییه که مدا( تاکه الى سه ره وه ، له بنمیچه که دا په نجه ره یه کى بچوک هه یه . کاتێک سه رم به رز کرده وه په نجه ره که . بچوکى ده القه ى بڕیوه چاوم ک��ه وت، ئه ستێره کان و مانگ به چ��اوم ک��ه ل��ه ئ��اس��م��ان��دا ده دره وش��ان��ه وه . ده ستم گریام. خ��ۆم دڵ��ى به پڕ گریان، به ک��رد کاتێک گریانه که م ته واو بوو، بیرم له وه کرده وه ، که ژیان له قه فه سدا چه نده قورس مرۆڤ ده بێت بۆ وت به خۆمم دژواره . و باشه بچێژێت. ره نجه و ئازار هه موو ئه و و ئ��ازار له دایکبووه که ئ��ه وه بۆ م��رۆڤ

ره نج بچێژێت؟.ئێمه وه ک مرۆڤه زیندوه کانى ناو گۆڕین، به اڵم هیچ که سێک زیندوین، له گۆڕدا ئاگاى لێیان نییه )که س هه واڵمان نازانێت(. ته نیشت له که مرۆڤانه ى ئ��ه و ته نانه ت له یه کدى هه واڵیان و ئاگا ده ژین، یه کدا له ده نگى گوێیان ناتوانن ته نانه ت نییه ، پێى )قاچى( یه کتر بێت. ته نانه ت ئه گه ر که س بقیژێنیت، و بکه یت ه��اواری��ش

ناتوانێت فریات بکه وێت.وتم: من چه نده بیرم کرده وه ، دانیشتم و مانگێکه ته نها چه ند خۆپه رستم، چونکه که له م ژووره تاکه که سییه دام و کاتێک

چاوم به ئاسمان که وتوه به رگه ناگرم.توانیتان ئێوه چۆن Rebereم)رێبه رم(، یانزه ساڵ له ژێر ده ریادا و له ژوورى تاکه ته نانه ت بگرن. به رگه تاریکدا و که سیى بکه وێت، ئاسمان به چاویشت ناتوانێت ن��ه ت��ه وه ک��ه ت��دا پێناو ل��ه خه ریکیت ب��ه اڵم

ف��ی��داک��ارى ده ک��ه ی��ت. م��ن ش��ه رم��م له خۆم کرد. به خۆمم وت هه سته

خۆت کۆکه ره وه .

به ئومێدى)هیوای( ئازادى گه ل

شیرین عه له م هولى

)2009/2/1()1387/11/6(

به ناوى خۆشه ویستییه وه پانزه ى رۆژى ئه مرۆ Rebereم)رێ��ب��ه رم(، شوباته ، واته رۆژى بیست و شه شى رێبه ندانه . پانزه ى رۆژوى دى سااڵنى وه ک ئه مساڵیش

شوباتم گرت.بیر له ڕه ش��ه م رۆژ ئ��ه و هه رگیز من رێ��ب��ه رم ئه مڕۆ ڕه ش��ه وه رۆژه ئ��ه و به هۆى ناچێته وه . ب��وو، ب��ووم. کاتێک خ��ۆرئ��اوا ب��ه ڕۆژو م��ن بۆ دانیشتبوین سفره له سه ر "عاتفه *" و من ئه و بیره وه ریه کانى ک��ات��ه دا ل��ه و خ��واردن، ن��ان رۆژانه که له گه ڵ هه ڤااڵن بووم له مێشکمدا وروژان. یه ک به یه کى هه ڤااڵن به به رچاومدا تێده په ڕین. من نقومى ئه و جیهانه ببووم. بیرم له وه ده کرده وه که ئێستا هه ڤااڵن چى ئه که ن.

ئه وانیش له بیرى مندان یان نا.

ژن‌ژیانه‌به‌رخودان‌ژیانه‌

ژیانه جوانه ، گه ر به روانینێکى جوانه وه سه یرى بکه ینژیان جوانه گه رچى وه ک تیژیى پیاز فرمێسکى چاوى مرۆڤ ده ڕژێنێت

شیرین عه له م هولىزیندانى ئه وین)2010/2/15()1388/11/26(

** عاتفه ؛ یه کێک له و زیندانیانه بووه که هاوبه ند و هاوخوانى شیرین عه له م هولى

)هه ڤاڵ روناهى روکن( بووه .** دوو له و نامانه ی که شه هید"شیرین

عه له م هولی" له زیندانی ئه وینه وه له مانگی شوباتدا، ئاراسته ی رێبه ر ئۆجه الن ده کات.

** شیرین عه له م هولی، ئه ندامی پارتی ژیانی ئازادی کوردستانه و هاوشانی

گیراوانی دۆزی په که که و په ژاک مامۆستا فه رزاد که مانگه ر، فه رهاد وه کیڵی، عه لی حه یده ریان و گیراوی سیاسی

ئێرانی مه هدی ئیسالمیان له

رێککه وتی )9(ی مه ی)ئایار( ساڵی

)2010( له زیندانی ئێویندا له الیه ن

ده وڵه تی ئیرانه وه له سێداره درا.

5 ~ | [email protected] | 2011/2/20 | 3 ژماره 5ديداري ڕیبەر ~ | [email protected] | 2011/2/20 | 3 ژماره

ڕێبه ری گه لی کورد عه بدوڵاڵ ئۆجه الن رۆژی دووی شوبات چاوی به پارێزه رانی که وت و له )13(هه مین مێژووی نێوده وڵه تیه که دا، پیالنگێڕییه ساڵڕۆژی قڕکردنی گه لی کوردی نرخاند و ووتی؛ قڕکردنی کوردان )85( ساڵه بێپسانه وه به رده وامه و ئه وڕۆ به هاوکاتیش ساڵوی ده چێ. به ڕێوه ئاکه په ده ستی کوردستان ڕژهه اڵتی له کورد گه لی ئاراسته ی بنه ماڵه ی ئه ندامی په ژاک حسێن خزری کرد و، و ووتی: پێویسته له به رامبه ر له سێداره دانی خزری،

هه موو الیه ک واڵمده ره وه بێت. به پارێزه رانی، گه ڵ له دیداره که یدا له ئۆجه الن گه له کۆمه ی س��اڵ��ڕۆژی )13(ه��ه م��ی��ن ب��ۆن��ه ی ن��ێ��وده وڵ��ه ت��ی و ن��رخ��ان��دن��ه ک��ان��ی خ��ۆی ل��ه ب��اره ی مێژووی له ناوبردنی گه لی کورد له الیه ن ده وڵه تی تورکه وه ده ربڕی و ده ستنیشان ده کات که مێژووی شوباتی )15(ی تورکیا، له ک��وردان قڕکردنی شێخ به دژ گێره شێوێنی به هه وڵه کانی )1925(

ده ستپێده کات. سه عید ئه و مێژووه ئاشکرایه ، چونکه به گێره شێوێنییه ک سێداره ی په تی ب��ه ره و و ده ده ن ه��ان سه عید شێخ ئه و )1925(دا ساڵی شوباتی )15(ی له ده به ن. دیسان پێکدێت. سه عید شێخ له دژی پیالنگێڕییه له )15(ی شوباتدا منیان به پیالنگێرییه ک هێنایه تورکیا. شێخ سه عید له )29(ی ژوئه ن)حوزه یران( له سێداره درا. وه ک ده زاندرێ بڕیاری له سێداره دانی ساڵی شوباتی )15(ی درا. ژوئه ن )29( منیش )1925( له کۆماری تورکیادا سه ره تای مێژووی ب��ه س��ه ردا س��اڵ )85( و ک��وردان��ه ل��ه ن��اوب��ردن��ی له ناوبردن سیاسه تی ئێستاش تا به اڵم تێپه رییه وه ، کۆمه ڵکوژی ب��ه رده وام��ه . ج��ۆراوج��ۆر به شیوازی ک��وردان ل��ه ک��ۆم��ه ڵ��ک��وژی ئ��ه رم��ه ن��ی��ی��ه ک��ان زۆر کوردان ئه مه ش، سه ره ڕای به رده وامه . و دژوارتره ده ده ن(. خۆیان به هه بوونی پێن)په ره له سه ر هێشتا به درێژه هێشتا، کورد له ناوبه رن. کوردان ناتوانن هه بوونی خۆیان ده ده ن. کۆمه ڵکوژی دژ به کوردان له به ڵکوو فیزیکییه وه ، ڕووی ل��ه ته نها ن��ه ک ڕووی که لتوری، ئابوری، سیاسی، دینی و به هه ر شێوازێک به رێوه ده چێت. ئه م کۆمه ڵکوژییه ئه مڕۆ

به ڕێوه ئاکه په ده سه اڵتدارانی سه رکێشی به

ئۆجه الن: قڕکردنی کوردان )85(ساڵه بێپسانه وه به رده وامه و ئه مڕۆ به ده ستی ئاکه په به ڕێوه ده چێت

Û

رێبەر ئاپۆ و مام جەالل ساڵی 1993 - دۆڵی بیقاع

[email protected] | 2011/2/20 | 3 ديداری ڕیبەر~ | ژماره

جه هه په هه ژه موونی )1925( ساڵی ده ب��ردرێ��ت. کۆمه ڵکوژکردنی ب��وو. ده س��ت ب��ااڵ تورکیا ل��ه له سااڵنی به اڵم پێکرد، ده ستی ئه وان به کوردان )2000(دا ئه وه ی که درێژه به کۆمه ڵکوژییه کان نوێنه رایه تی تر به واتایه کی ئاکه په یه . ده دات، ده ی��ک��ات. ئاکه په ئ��ه م��ڕۆ جه هه په ، بیسته کانی له تورکیا ئه ندامییه تی دوای )1950( سااڵنی ج��ۆراوج��ۆر ب��ه رێ��ب��ازی کۆمه ڵکوژییه کان ن��ات��ۆ، به پێده درێت. درێژه یان ج��اوازه وه هێزی له الیه ن و میلی گالدیۆی مه ی)ئایار(، )27(ی کوده تای له گه ڵ سه رده می ب��ران. له ناو چه پگه ر هێزی و سه ربه خۆ گ��الدی��ۆی پ��ێ��واژۆی تانسۆچله ریشدا، له گه ڵ سه رده می ده ستیپێکرد و سااڵنی )2000(

ئاکه په ، گالدیۆی تایبه ت که وته جموجۆڵه وه . رێ��ب��ه ری گه لی ک��ورد؛ س��ه ب��اره ت ب��ه ل��ه ن��اوب��ردی ئه و الیه نه ی گالدیۆ که شه ڕی ڕد ده کردوه ووتی: الیه نی تورکیا بۆ من هێنانی به ،)1999( ساڵی س��ه رب��ه خ��ۆی گ��الدی��ۆ ک��ه ل��ه ه��ه م��وان زی��ات��ر ل��ه دژی پرسه که ئیدی که تێگه یشتن ک��رد، شه ڕیان ئێمه ئه و به اڵم ناکرێت. چاره سه ر توندوتیژی ریبازی به له ناو گالدیۆی بران. الیه نی شه ڕخواز له ناو الیه نه ، بۆوه وه بابه ته ڕوون ئه و ئیدی به جێ کران. تایبه تدا ئه ردۆغان دیداری به ئه مه ش به نه مای)بناغه ی( و ده کرێت، ئه مرۆ ئ��ه وی دان��درا. واشنتۆن له بوش و به دژ ئاکه په یه تایبه تی گالدیۆی ئۆپه راسیۆنی گ��الدی��ۆی س��ه رب��ه خ��ۆی چیله ر و س��ه رف��ه رم��ان��داری به سه باره ت گ��وره ش(ه . کات)دۆغان ئه و ئه رته شی پیالنه کانیش دژ به الیه نگه رانی دیالۆگ، له گه ڵ ئیمڕاڵی ئۆجه الن وه ها دووا: له سه ره تای هێنانم بۆ لێره ، ئه و فه رماندارانی که ده هاتن بۆ لێره ده یانگوت؛ ئێمه ده توانین پرسه که به یه که وه چاره سه ر بکه ین. من ئاسته نگ کرد. ئه وانی هێزێک ب��اوه ڕه دام که له و دوای ئه مه ئاکه په گه یشته ده سه اڵت و دواتر پێواژۆی ده ستی هه تا )2004( له ناوبردنی سااڵنی )2002( ئامانجه کانی له ناوبردن سیاسه تی کاتێک پێکرد. ده ستی کردنه کان دادگیی پرۆسه ی نه پێکا، خۆی کۆبونه وه ی له )2007(دا ساڵی له دوات��ر پێکرد. باخچه ( )دۆڵمه کۆشکی له ئه رته ش و حکومه ت ه��ه ردوو الی��ه ن دژ به ک��وردان ڕیککه وتن. ئێستاش ئاکه په ئارادایه . له کۆمه ڵکوژی نوێی سیاسه تی دامه زراندنی و حیزبواڵ ئه ندامانی ئازادکردنی به ئاواکردنی ئاماده کاری م��ه الک��ان، له ئه رته شێک پارچه یه کی حیزبواڵ ده ک��ات. پشتیوان ئه رته شێکی بچوکه له ڕێکخراوه یه کی به رفراوان و قوڵ و بانگی ئێستا ده که م. شاراوه کان پیالنه له به رامبه ر وشیاری باس له لێبوردن، به سیاسیکردن و ڕێخۆشکردن ده که ن ئایا واتایه ک دێت؟ به چ ئه مه ئه و کوژه رانه . بۆ گۆڕان له باس که سیاسییه ڕێکخستنێکی ئه مه بڕوانن، کرداره کانیان له ده کرێت؟ وه رچه رخانی و و ئامانج کردۆته ئازادیخوازیان کوردانی هه میشه کوشتویانن. ئه وانه ڕێکخستن نین، به ته واوی بکوژ و په نجه له سه ر په له پیتکه بوون بۆ له ناوبردنی کوردانی سیاسی. کاتێک من وتم، حه ماسی کورد، باسم له وه

کردبوو و تیشکم خستبۆه سه ر ئه و مه ترسیانه . بی ئه و تێگه یشتن، مایه ی ببێته سیاسه ته ئه و ئ��ه وه ی باس بکه نه وه ؟ پوچه ڵ ده ت��وان��ن چ��ۆن پیالنگێڕیانه له ژیته می پێشو و هی نوێ ده که ن، هه ندێ نوسه ر نازانم ئایا هه ستیان به و جیاوازییه کردووه هه ن، که یان نا، به اڵم به ئه نقه ست بێت یان له ڕووی نه زانیانه وه ده توانن ببنه ئه مرازیکی ئه و پیالنانه . ڕاست نییه بلێین "حزبواڵ سێ چوار که سن و نابێ جددی بگیردرن و خاوه ن هێز نیین، حیزبواڵ ته نها پارچه یه کی بچووکه دیتنی گرینگه ، ئ��ه وه ی به رفراوانه . ڕێکخراوه له و

پیالنه کانه له چوارچێوه ی ئه و ڕێکخراوه یه دا. ده ڵێم: وه ها ئاکه په ش پیالنگێرییه کانی به سه باره ت ناوێت و ئه رته ش شه ڕی له ئه وه به شیک فه رموون به و ناتوانیت ئاکه په ئه وه ی که به هۆی بووه . بێزار )50( تایبه تی هێزی به رێت، به ڕیوه شه ڕ الیه نانه هه زار که سی ڕێکده خات و ئه و که سانه به به خششی، ملیارونیوێک به هه ر یه که یان به خۆیانه وه ده به ستێته وه . ت��ره وه ئه رته شێکی )15( ه��ه زار مه الیی له الیه کی ئه رکێکی بۆ مه الیانه ئه و کوردستان. ده نێردرێته ئه رته شی دامه زرندنی به ئاکه په نێردراون، تایبه ت تایبه ت و مه الی تایبه ت و هه روه ها به ئازاد کردنی ئه ندامانی حیزبواڵ هه وڵ ده دات کوردان له ناو به رێ. له زۆر شوێنی هه رێمه که دا مه ال و ئه ندامانی حیزبواڵ هه وڵ ئێستاش له ناوبرد. دێرسیمیان دێنێ. به کار ده ده ن کوردبوونی هه رێمی ده رسیم بسڕنه وه . هه روه ها له ئۆپه راسیۆنه کانی ساڵی )2000( که له ژێر ناوی که جه که دا به رێوه چوو، سیاسه توانانی کوردیان خسته به واتای ده ک��رێ، که ئ��ه وه ی ئایا زیندانه کانه وه ، کۆمه ڵکوژی فیزیکی، سیاسی و مه عنه ویی نییه ؟ له پیالنگێڕی گه لێک ک��وردان، ل��ه ن��اوب��ردن��ی ب��ۆ وه گه ڕیان خستووون ڕێبازانه ی ئه و گۆڕن)ئارادانه (. زۆر مه ترسیدارن. سه ره تا هه ندێ سیاسه توانی کوردیان ویستیان ڕاگه یاندو شه ڕ دژب��ه ری و الیه نگر وه ک��و ڕیزه کانیان پارچه بکه ن، پیالنگێڕی له و شێوه یان خسته گه ڕ. بێگومان ئه و پیالنه خۆی به ئاکه په سنوردار ناکات، به ڵکو ئاکه په ته نها پارچه یه کی بچووکه له و ڕیکخراوه . سه رێکی تا ئه مریکا درێژ ده بێته وه . ده بێ

هێزه بنچینه ییه کانی ئه و رێکخراوه یه ببیندرێن.رووده ده ن مارسدا مانگی له ک��ه وا رووداوان��ه ی ئه و بۆ بانگه وازی من یه کالیکه ره وه ن. رووداوگه لێکی شه ڕ ناکه م و داوا له ده وڵه تیش ده که م که به رپرسیارێتی خۆی به جێبێنیت. "ئه گه ر وه کو میسر له ئامه دیش گه ل و به جێنه هێڵن کۆالنه کان و گۆڕه پان رۆژ چه ندین داخوازییه کانی خۆیان بخه نه ڕوو، ئه وا ئه وکاته ئاشتی

دێته دی".رێبه ری گه لی کورد عه بدوڵاڵ ئۆجه الن هه ڵسه نگاندنی خ��ۆی س��ه ب��اره ت ب��ه چ��اره س��ه رک��ردن��ی پرسی ک��ورد له سه ر کاریگه رییه کانی و میسر رووداوه ک��ان��ی و رۆژه��ه الت��ی ن��اوی��ن ک��رد و ئ��ه وه ی خسته ڕوو که دیداره کان له گه ڵ شانده که ی ده وڵه ت به رده وام ده کات بۆ ئ��ه و هه وڵدانه کانی که ک��رد ده ستنیشانیشی و چاره سه ری که م نه بۆته وه ، به اڵم ده بێت ده وڵه تیش له م ئۆجه الن به جێبێنێت. به رپرسیارێتی خۆی پێواژۆیه دا

هه روه ک چۆن گۆڕانکاری رژێمه کانی

هه رێمه که په یوه سته به گۆڕانکاری رژێمی میسر، چاره سه رکردنی پرسی

کورد له باشووریش په یوه سته به

چاره سه رکردنی پرسی کورد له باکووردا.

هه ربۆیه باکووری واڵت، میسری عه ره به کانه

““

7 ~ | [email protected] | 2011/2/20 | 3 ژماره ديداری ڕیبەر

ئه وه ش به بیردێنێته وه که مانگی مارس له پێواژۆی له مانگی گ��ووت��ی:" و یه کالییکه ره وه یه داه��ات��وودا مارسدا ئه وه به دیار ده که وێت که ئایا پێواژۆیه که به ئه رێنی به ڕێوه ده چێت یان به بنبه ستی ده گات. به هۆی ئه نجام دیدار لێره دا ناتوانم هه ڵومه رجی خۆمه وه من بده م. من ده توانم به نموونه یه ک ره وشه که راڤه بکه م: "حه وزێک هه یه و ئاوی تێدا نییه ، به من ده ڵێن؛ له م حه وزه بێ ئاوه دا مه له وانی بکه . من له حه وزێکی بێ له هه ڵومه رجه ی له و بکه م"؟ مه له وانی چۆن ئ��اودا ئارادایه من ناتوانم رۆڵی خۆم بۆ چاره سه ری بگێڕم، با که س چاوه ڕوانییه کی وه های نه بێت، ئه مه راستیش نییه . ئه گه ر ئه و هه وڵدانانه ی ئێمه بێ ئه نجام بمێننه وه ، وه ه��ادا له ره وشێکی به دینایه ت. چ��اره س��ه ری��ش ئ��ه وا ده کرێ چی رووب��دات، من پێشتر باسم لێوه کردبوو. مارسدا مانگی به س��ه ب��اره ت ک��ه وا لێدوانانه ی ئ��ه و کردبووم، بانگه وازیی نیین بۆ شه ڕ." و له م پێواژوه شدا پرسی له چاره سه ری ده توانێ ئێراق سه رۆککۆماری

کورددا رۆڵی خۆی ببینێت.گووتبووی؛ ئێستا پێش ساڵێک چه ند "تاڵه بانی ب��اک��ووره وه ب��ه چ��اره س��ه ری له چ��اره س��ه ری له باشوور پ��ه ی��وه س��ت��ه )گ��رێ��دراوه (. ئ��ه وا ئ��ه م ره وش��ه ل��ه رۆژی ئ��ه م��ڕۆدا وه ک��و ره وش��ی میسره . "ه��ه روه ک چۆن

به په یوه سته هه رێمه که رژێمه کانی گ��ۆڕان��ک��اری پرسی چاره سه رکردنی میسر، گۆڕانکاری رژێمی کورد له باشووریش په یوه سته به چاره سه رکردنی پرسی میسری ب��اک��وورواڵت، هه ربۆیه باکووردا. له کورد

عه ره به کانه ."و ئاسایشی الیه نی گرنگی به ئاماژه ی ئۆجه الن، دیموکراتیکبوون له چاره سه رکردنی پرسی کورددا کرد و به مشێوه یه خۆپاراستنی ره واشی شرۆڤه کرد:"چه مکی خۆپاراستنی ره وا به واتای رێکخستنکردنی گه ل له هه موو رووێکه وه دێت، هه ربۆیه پێویسته ئه و چه مکی خۆپاراستنه پێشبخرێت که وا گه لیش شوێنی خۆی تێدا بگرێت. ده بێت ئه مه وه کو هێزێکی چه کداری نه بێته

مایه ی تێگه یشتن."چاالکییه جه ماوه رییه کانی گه لیشی وه کو شێوازێکی میسریش گه لی سه رهه ڵدانه که ی و خۆپاراستنن ئامه دیش گه ل له وه کو میسر ئه گه ر نموونه یه کن." و به جێنه هێڵن گۆڕه پانه کان و کۆاڵن رۆژ چه ندین ئاشتی ئه وکاته بخه نه ڕوو، خۆیان داخوازییه کانی داوای ده بێت ناچار ئه ردۆغانیش ئه وکاته دێته دی، چ��اره س��ه رک��ردن��ی پ��رس��ی ک��ورد ب��ک��ات. خ��ۆی له ئامه د ده رفه تی ئه وه ش هه یه که وا به ملیۆنان که س کۆببنه وه . ئه م شێوازه خۆپاراستنی ره وایه . من لێره دا گه ل ناوروژێنم. من له رێگای ئاشتیانه ی چاره سه ری

ده گه ڕێم."ل��ه ئ��ارادای��ه ، شرۆڤه و ئ��ه و ره وش��ه ی میسر و تونس رۆژه��ه اڵت��ی ل��ه س��ه ر منی ده ستنیشانکردنه کانی به رگرینامه کانمدا کردوومه ، پشتراست له ناوین که کۆنفیدرالیزمی گرنگێتی ئ��ه وه ش و ده ک��ات��ه وه پێشتریش دی��م��وک��رات��ی زۆرت��ر ده خ��ات��ه ڕوو."م��ن ناوین رۆژهه اڵتی دیکتاتۆره کانی رژێمه گووتبووم؛ ده کرێ به کۆنفیدرالیزمی دیموکراتی هه ڵوه شێنرێنه وه .

کۆنفیدرالیزمی دیموکراتی تاکه چاره سه رییه ".سه ره تای مانگی مارس به واتای سه رهه ڵدان نایه ت. به پێچه وانه وه ئامانجی ئێمه ئه وه یه که پرسی کورد ئاشتیانه چاره سه ر بکرێ. و دیموکراتی رێگای به ئ��ه وا ببێت، بنبه ست ئاشتی رێ��گ��اک��ان��ی ئ��ه گ��ه ر توندوتیژی زیاتر ده بێت. ئه م ره وشه ده کرێ رێگا له ئه وه ی بکاته وه . بۆ ج��وداب��وون��ه وه ش قۆناخی ب��ه رده م چه که کان به الوه بنێرن، ده بێت رێ له به رده م شێوازی ئه و نموونه ی ئێستا پێش بکرێته وه . من دیموکراتی کچه ماردینییه م دابوو، که وا له الیه ن دووسه د که سه وه ده ستدرێژی کرابووه سه ری، هیچ ده ستدرێژیکارێک ن��ه درا. له شه خسی ئه و کچه دا سووکایه تی به سزا هه موو ژنانی کورد کرا. ئه م سیاسه ته له زۆر ده ڤه ردا

به ڕێوه ده بردرێت". حوزه یرانی مانگی هه ڵبژاردنه کانی ب��ه س��ه ب��اره ت داه��ات��ووی��ش س��ه رن��ج��ی ڕاک��ی��ش��ای��ه س��ه ر گرینگی پێناو له ه��ه روه ه��ا دێموکراتیک. یه کێتی ب��ه ره ی به ئ��ام��اژه ی دێموکراتیک، سیاسه تی به ب��ره ودان کرد. سیاسه ت ئاکادیمیای ک��ردن��ه وه ی گرینگی به شداری سه ربه خۆ پاڵێوراوی ڕێگای به ک��وردان هه ڵبژاردنه که ده بێت؛ چونکه ئه گه ر له چوارچێوه ی پارتییه کیشدا به شداری بکه ن و ڕێژه ی له سه دا ده ی

ده گ��رن. پێ ڕێگایان تێپه رێنێ، هه ڵبژاردنه کانیش گرینگه ، که سانی خۆپاڵێدراو، خاوه ن که سایه تییه کی به ره یه کی چوارچێوه ی له ده توانن بن. شیاو و زانا دیموکراتیکی نه ته وه یی به شداری هه ڵبژارنه که ببن. تیکۆشانی سیاسه تدا، ئاکادیمییه کانی له پێویسته مێژووی کۆمه اڵیه تی، هونه ر و وێژه یی پێشبخرێت.

باش خۆیان مێژووی که ده ک��ه م له گه له که م بانگ به س له کوردایه تی به خاوه نده رکه وتن ته نها بناسن. نییه . کوردان پێویسته مێژوو ڕاستی خۆیان به باشی له کاتیک )67(دا )1966(و ساڵی له بناسن. له گوێم ب��وو ج��ارم یه که م ده مخوێند، دوان��اوه ن��دی��دا کاته وه ل��ه و گ��رت، تیگران ئ��ارام گۆرانییه کانی

خاوه نداری له کوردبوونی خۆم ده که م.ئۆجه الن باسی له تیکۆشانی ئازادی ژنانیش ده کات نوێنه رایه تی و پێشه نگایه تی ده توانن ژن��ان وده ڵێت: ناوین ڕۆژهه اڵتی به سه رده مکردنی)نوژه نکردنه وه ی( بکه ن. ئه وه ی گرنگه ئاواکردنی ئه و نوێنه رایه تییه یه . هه زاران دوای خوداوه نده کان نوێنه رایه تی ئاواکردنی ساڵ، زۆر گرنگه . ئه گه ر ژنان خۆیان بگه یه ننه ئاستی ئه و به رێوه به رایه تییه ، ئه و کات به هێز ده بێت و ژیانیش به له و چوارچێوه یه دا ژنانی کورد واتادارتر ده کات. تێکۆشانیان ده توانن پێشه نگایه تی ژنانی ڕۆژهه اڵتی

ناوین بکه ن.

چه مکی خۆپاراستنی ره وا به واتای

رێکخستنکردنی گه ل له هه موو رووێکه وه دێت، هه ربۆیه پێویسته ئه و چه مکی خۆپاراستنه

پێشبخرێت که وا گه لیش شوێنی خۆی تێدا بگرێت. ده بێت ئه مه وه کو هێزێکی

چه کداری نه بێته مایه ی تێگه یشتن

“

“ئاکه په به دامه زرندنی

ئه رته شی تایبه ت و مه الی تایبه ت و هه روه ها به ئازاد کردنی ئه ندامانی حیزبواڵ هه وڵ ده دات کوردان له ناو به رێ. له

زۆر شوێنی هه رێمه که دا مه ال و ئه ندامانی حیزبواڵ به کار دێنێ. دێرسیمیان

له ناوبرد. ئێستاش هه وڵ ده ده ن کوردبوونی

هه رێمی ده رسیم بسڕنه وه

“

“

[email protected] | 2011/2/20 | 3 چاوپێکەوتن~ | ژماره

جێگری ئه ندامی له گه ڵ رپۆرتاژێکدا، له به رێوه به رایه تی کۆنسه ی سه رۆکی کۆماجڤاکێن کوردستان، )جه میل بایک(دا، سه باره ت به پیالنگێڕی پانزده ی شوبات سه باره ت هه روه ها و ئامانجه کان و )12( ماوه ی له گۆڕانکارییانه ی ئه و به ساڵی پیالنگێڕییدا، پێکهاتووه و هاوکات، ئێستای حکومه تی پیالنی به رنامه و گه له که مان دۆزی به له به رامبه ر تورکیا واڵتدا، له باکووری وبه تایبه تی به گشتی به م شێوه یه واڵمی پرسیاره کانی دایه وه ،

ئه مه ش ده قی چاوپێکه وتنه که یه تی.

* تورکیا له نێوان سااڵنی )1916 هه تا 1921( چۆن هه ڵده سه نگێنن و هه ڵسوکه وتی ئه و کاته ی تورکیا له به رامبه ر به کوردان له سه ر چ بنه مایه ک به ڕێوه

ده چوو؟ جه میل بایک: ئاشکرایه که ئیمپراتۆریه تی عوسمانی له و کاتانه دا هه ڵوه شابووه و و ئه نادۆلیش له گه لێک ئیتحادو ب��ب��ووه وه ، داگیرکاری رووب��ه ڕووی الیه نه وه و بنکه وتبوو جیهانیدا یه که می له شه ڕی ته رقیش ده دا هه وڵیان تورکیش نه ته وه ی به رکه وتبوو. زیانی عوسمانییه کان ئیمپراتۆریه تی میراتی له سه ر که ده وڵ��ه ت��ی خ��ۆی��ان ئ��اوا ب��ک��ه ن. ب��ۆ ئ��اواک��ردن��ی ئه م ده وڵه ته ش پێویستی به تێکۆشانێک هه بوو. بۆ ئه وه ی ئه و تێکۆشانه سه رکه وێت، پێویستی ده کرد له الیه نی ببه ستن. ده ره وه دا، هه ندێک هاوپه یمانی و ناوخۆیی ئاوانه کردبا، هاوپه یمانییه ته یان ئه و له وکاته دا ئه گه ر ئه وا نه یانده توانی له و باڵوبوونه وه تێکۆشان به ره و پێبده ن له و بکه ن. ئ��اوا ده وڵ��ه ت و بخه ن به ده ست ئه نجام و کاته دا مسته فا که ماڵیش ده رکی به وه کردبوو، که ناتوانێت به چه مکی ئیتحادوته ره قی ده وڵه تێکی نوێ

ئاوا بکات. له ناوخۆدا له گه ڵ کوردان و ئیسالمییه کان هاوپه یمانی پێکهێنا و له ده ره وه شدا، له گه ڵ سۆڤییه ت و ئینگلته را هه تاکو ب��وون، له په یوه ندیدا و به ست هاوپه یمانیان به مشێوه یه بتوانن په ره به تێکۆشان بده ن و به م شێوه یه ل��ه ده ره وه ی سه رکه وتن. بگه ێننه خۆیان تێکۆشانی ئه مه ش نه یانده توانی نه بگه نه ئامانج و نه تێکۆشانی که ده ی��زان��ی ک��ه م��ال مسته فا پێشبخه ن. خ��ۆی��ان ئاوا ده وڵ��ه ت ناتوانێت ته ره قی و ئیتحاد به چه مکی ئه ڵمانیا له گه ڵ ئیتحادوته ره قی کاته دا له و بکات.

یه که م جیهانی ل��ه ش��ه ڕی ب��وو، ه��اوپ��ه ی��م��ان��ی��دا ل��ه تورکیاش له ناوچووبوو، عوسمانی ئیمپراتۆریه تی داگیرکرابوو. هه ربۆیه ئه و چه مکه ئیفالسی کردبوو نه یانده توانی تێکۆشان پێشبخه ن و ئه نجام به ده ستبخه ن. له به رئه وه ش مسته فاکه مال؛ کوردان و ئیسالمییه کان و وه رگ��رت به بنه ما خۆی بۆ سۆسیالیسته کانی و هاوپه یمانی له گه ڵیاندا سازدا. له م هاوپه یمانییه دا، زۆرتر له هه موویان گرنگییه کی تایبه تی ده دا به هاوپه یمانی له گه ڵ کوردا. له ده ره وه شدا هه م به ئینگلته را و هه میش پێشخست. خ��ۆی هاوپه یمانی سۆڤییه تدا، له گه ڵ هه وڵیاندا که له ناکۆکییه کانی ده ره وه شدا سوودمه ند ب��ن، ب��ۆئ��ه وه ی ب��ت��وان��ن ل��ه ه��ه رک��ه س��ێ��ک ی��ارم��ه ت��ی بگه ننه و قازانج بکه ن تێکۆشان بۆئه وه ی وه ربگرن. سه رکه وتن، پێویستی زیاتریان به کوردان هه بوو. بێ کاتێک به ده ستبخه ن. ئه نجام نه یانده توانی کوردیش ئه گه ر ک��رد، به تێکۆشان ده س��ت��ی مسته فاکه مال مرۆڤ باش ته ماشا بکات، له سه رووی هه موویانه وه له کوردستانه وه ده ست به تێکۆشان ده کات و هاوکاری کوردانی به بنه ما وه رگرت، به م شێوه یه ش بزووتنه وه که ی ئه م که )1919(کاتێک له ساڵی پێشخست. خۆی له الیه ن کۆچگریش ل��ه پێکرد ده س��ت��ی تێکۆشانه

کوردانه وه ، راپه ڕینێک سه ریهه ڵدا. له به رامبه ر تورکیا ده وڵ��ه ت��ی نزیکایه تی *

به ڕاپه ڕینی کۆچگری چۆنبوو؟به له به رامبه ر ئ��ه وان نزیکایه تی بایک: جه میل ل��ه وک��ات��ه دا ب��وو. ک��ت��اب و به حیساب ک��ۆچ��گ��ری پێویستی تورکیا به کوردان هه بوو. هه ربۆیه له وکاته دا کۆچگریدا راپ��ه ڕی��ن��ه ک��ه ی ب��ۆ ئ��ه وان نزیکبوونی تاکتیکی شێوه یه کی به و بوو کتاب و به حیساب نێوان که ئ��ه وه ی بۆ ب��وون��ه وه راپه ڕینه ئ��ه و نزیکی له هه ندێک شوێندا نه بێت. خۆیان و ک��وردان خراپ ئاسته نگ بوونه و کرد سه رکوت سه رهه ڵدانه که یان له به رامبه ر به پێشکه وتنی سه رهه ڵدان و که سانێکیشان ک��وش��ت، ب��ه اڵم ب��ه ه��ۆی ئ��ه و ک��ه ش وه��ه وای��ه ی که هه بوو، نه یانده توانی نکۆڵی له کوردان بکه ن وله ناویان ئه م ئه گه ر بگرنه به ر. له ناوبردن سیاسه تی و ب��ه رن نه یانده تونی بگرتایه ، به بنه ما خۆیان بۆ پیالنه یان خۆیان له وباڵوبوونه و فه الکه ته که به سه ریان دا هاتبوو ده رباز بکه ن و ده وڵه ت � نه ته وه ی خۆیان ئاوا بکه ن، چونکه ئه وانیش له مێژوو ده رسیان ده رخستبوو، که ی کاته ئ��ه و به ستبوو، هاوپه یمانیان ک��وردان له گه ڵ ئه نجام و بکه ن ده رباز له مه ترسی خۆیان توانیوویانه نێوان ئه وان و کوردان خراپبووه ، ئه و وه ربگرن. که ی کاته ش گورزی گه وره یان به رکه وتووه ، هه ر بۆیه ئه م راستییه یان باشده زانی. له کاتی راپه ڕینی کۆچگریدا

هاوپه یمانی ئه گه ر ب��وون. خراپدا زۆر له ره وشێکی ب��ک��ردای��ه و پشتگیری ل��ه گ��ه ڵ ک��وردان وون خ��ۆی��ان نه یانده توانی ئه و کاته ش نه هێنایه ، به ده ست ئه وانیان ئه نجام به ده ست بخه ن. هه ر بۆیه به شێوه یه کی هۆڤانه نه چوونه سه ر راپه ڕینه که ی کۆچگری، له به ر ئه وه ش به په له چاره سه ریان کرد، بۆیه هاوپه یمانیه تی له گه ڵ

کوردان، په یوه ندی به م یه که وه هه بوو. کورد له ده ستووری بنه ڕه تی ساڵی)1921(دا

په سندکرانبه سه رخست، خۆیان تێکۆشانی کاته ی ئ��ه و هه تا به م بوو په یوه ست له گه ڵ ک��وردان ئ��ه وان نزیکایه تی هاوپه یمانییه وه ، نزیکایه تی ئه وان له به رامبه ر کوردان، نزیکایه تییه کی نکۆڵیکردن و له ناوبردن نه بوو. کوردانیان قه بووڵ ده کرد و هاوپه یمانی ئه وانیان بۆ خۆیان به بنه ما وه رده گرێت. هه ربۆیه له ساڵی)1921(دا کاتێک که ده ستووری بنه ڕه تی تورکیا ئاماده کرا، نکۆڵیکردنی کوردانی تێدا به دی نه ده کرا و نه بوو. نه ته نیا کوردان، دانیان ده ستووردا له م تریش نه ته وه ی هه موو به ڵکو پ��ێ��داده ن��را. ل��ه ده س��ت��ووری ب��ن��ه ڕه ت��ی س��اڵ��ی)1921(پێشخرا. هه موو دانراو تورکیا ده وڵه تی بنه مای دا، ده وڵه تی دامه زراندنی له سه ره تای که گه النه ی ئه و تورکیادا جێگایان گرتبوو، له ده ستووری بنه ڕه تی دا جێگایان هه بوو. له م ده ستووره دا، نکۆڵیکردنی گه لی کورد نه بوو، پێچه وانه ی ئه م یه که ، گه لی کورد وه کو نه ته وه ، قه بووڵ ده کرێت و حیسابی بۆ ده کرێت. هه موو

نه ته وه و گه لی تریش قه بووڵ ده کات. په رله مانی )1922(دا، ساڵی بنه ڕه تی له ده ستووری دیاری کردنی مافی تورکیا

جه‌میل‌بایک:‌رۆژی‌)15(ی‌شوبات،‌رۆژێکی‌ڕه‌شه‌هیچ په یوه ندییه کی ئاکه په و فه تحوڵاڵ گوله ن و حزبوڵاڵ به ئیسالمییه ته وه نییه

~

9 ~ | [email protected] | 2011/2/20 | 3 ژماره چاوپێکەوتن

ئه مه ش و کردبوو ده ستنیشان کوردانی چاره نووسی ب��ه ده ن��گ��ی زۆری��ن��ه ق��ه ب��ووڵ ک��راب��وو. پ��اش ئ��ه وه ش نکۆڵیکردنی دا، مسته فاکه مالیش له گووته کانی کوردان نییه ، به پێچه وانه وه ، کوردان قه بووڵ ده کات و خۆبه ڕێوه بردنی کوردانیشی له ناودا. ئه م راستیه هه تا

ساڵی)1923( به رده وامه .له و پێکهات. ل��ۆزان په یمانی )1923(دا له ساڵی تورکیا ده وڵ��ه ت��ی بنه ماکانی س��ن��وورو پ��ه ی��م��ان��ه دا، ده وڵه ته شیان ئ��ه م س��ن��ووری ک��اراک��ت��رو دی��اری��ک��ران. ده ستنیشانکرد. به په یمانی لۆزان ده وڵه تی تورکیا له و قه بووڵکردن ده دات��ه خۆی نێونه ته وه ییدا گۆڕه پانی هێزی نێونه ته وه ییش به م هاوپه یمانییه ده وڵه تی تورکیا

له ساڵی )1924( له به رئه وه ش ده ک��ه ن. قه بووڵ ده ستووری لۆزان، په یمانی وله سه ربنه مای دا ئه و هه تاکو پێشخست. تورکیایان بنه ڕه تی ت��ورک��ی��ادا، ده وڵ��ه ت��ی له سیاسه تی ک��ات��ه ش

نکۆڵی و له ناوبردنیش نه بوو. تورکیا له گه ڵ عوسمانیدا، ئیمپراتۆریه تی باڵوبوونه وه ی تێکۆشانه ش وئه و به ڕێوه برد تێکۆشانێکی به ڕێوه چوو، تورکیاوه ده وڵه تی له الیه ن که له سایه ی و ک��وردان له گه ڵ به هاوپه یمانی ئه و راستییه که . وئ��ه وه ش به ڕێوه برا ئه وانه وه کاته ی که تێکۆشان سه رکه وت و به په یمانی

و پێکهات هاوپه یمانییه ک ل��ۆزان��ی��ش گۆڕه پانی ل��ه تورکیا ده وڵ��ه ت��ی

و کرا قه بووڵ نێونه ته وه ییدا، له ساڵی ئ��ه وه ش ل��ه پ��اش

ده وڵ��ه ت��ی ن��وێ��ی ب��ن��ه ڕه ت��ی ده س��ت��ووری )1924(دا و له ناوبردن ده ستووره دا، له م ئیدی داڕێ��ژرا. تورکیا نکۆڵیکردنی کوردان، بووه بنه مای ئه م ده ستووره . له م تازه دا، جێگای کوردانیان دیاری نه کرد و ده ستووره کوردانیان له ده ره وه هێشته وه و ئه و قۆناخه ش، قۆناخی

ئاواکردنی ده وڵه ت � نه ته وه بوو. جێگایان و ئ��اواک��رد ت��ورک ب��ه ن��اوی نه ته وه یه کیان به نه ته وه یه کی تر نه دا. ئیدی گرنگیان به هاوپه یمانی ناوخۆنه دا. ئیدی ده ستبه رداری هاوپه یمانی کوردان و ئیسالمییه کان و سۆسیالیسته کانیان بوون. هاوپه یمانیان له گه ڵ ئینگلته را، له شوێنی سۆڤییه ت به هێزتر کردو ده ستیان له سۆڤییه تیش به ردا. بۆ خۆیان مۆدێرینیته ی سیسته می س��ه رم��ای��ه داری )ک��ۆل��ۆن��ی��ال��ی��س��ت

ل��ه ب��ه رئ��ه وه ش گ��رت. به بنه ما ن��وێ(ی��ان بوونێکی په یمانی لۆزان له گه ڵ ئینگلته را و هاوپه یمانی خۆیان له گه ڵ سیسته می ده وڵه ت � نه ته وه دروستکرد. ئیدی بنه ما به نوێیان داگیرکه ری سیسته می خۆیان بۆ وه رگ��رت. ئیدی پێویستی ئه وان به سۆڤییه ت، کورد، ئیسالمییه کان و سۆسیالیسته کان نه مابوو. به گوێره ی و که لتورێک ژیانێک، سه رمایه داری، سیسته می کۆمه ڵگایه کی تر ئاوا کردن. ده بوو له ناو ئه م که لتوور نه ته وه یه کی و تر ره نگێکی هه موو سیسته مه دا، و و نه ته وه یه ک له سه ر به ته نیا چونکه بتوێننه وه ، تر

نه ژادێک، ژیانێک ئاوا ده کرا.

سیسته می نکۆڵی و له ناوبردن سه ره تا به لۆزان، پاشان به ده ستووری بنه ڕه تی ساڵی)1924(ده ستی

پێکردو به رده وام بوو جیهانی له شه ڕی ئیتحادوته ره قی که له به رئه وه ی یه که مدا، سه رنه که وتبوو هه ر بۆیه مسته فاکه ماڵیش به گوێره ی خۆی تاکتیکێکی نوێی پێشخستبوو، له به ر )1924( ساڵی هه تا ئیتحادوته ره قی رۆڵ��ی ئ��ه وه ش ئیتحادوته ره قی دوایی ده ستووری زۆر که مه . رۆڵی بنه ڕه تی ساڵی )1924( ده رده که وێت و مه زن ده بێت. هێدی هێدی له تورکیا ئیتحادوته ره قی سیسته می سه رده ست ده بێت و ئیدی ئه و تورکیا به ڕێوه ده بات. سیسته می ئیتحادوته ره قی و ئاواکردنی ده وڵه ت � نه ته وه

Ûئیدی له خاڵێکدا ده گه ینه یه ک. کورد


ئیدی له ده ره وه ی ده ستووردان، ناده ستوورین و پێویسته له ناو ببردرێن. ئه گه ر له ساڵی )1925(ه وه هه تا ساڵی قڕکردنیان و کۆمه ڵکۆژی له کوردستان، )1940(سیاسه ته وه ئه م ئه نجامی له به ر هه مووی پێشخست

پێکهاتن. * رۆڵی ئینگلته را له ئاواکردنی ده وڵه تی نوێ تورکیا کورد چۆنه ؟ هه روه ها له گه ڵ ئه وان ونزیکایه تی کورد پرسی له به رامبه ر ئێستا سیاسه ته ی ئه و به ڕێوه ده چێت، به تایبه تی هه ڵوێستی ئه مریکا و

ئینگلته را و ئیسرائیل چۆنه ؟ جه میل بایک: پارچه کردن و دابه شکردنی کوردستان له ده ستپێکدا له هاوپه یمانی قه سری شیرین پێکهات. هه رچه نده کوردان به م په یمانه ببوونه دووپارچه ش، ئه و به شێکی سه فه ویه کاندابوو له سنووری که به شه ی له ده ستی ومه زنیش بنگه هی به شی ب��وو، بچووک قاهیره ، په یمانی له پاش م��اب��وو. عوسمانییه کاندا ئینگلته را و فه ره نسا جارێکی تر، کوردانیان پارچه ودابه ش کرده وه ، چونکه له ئه نجامی شه ڕی جیهانی یه که م، و به بلۆکی ئینگلته را و فه ره نساوه ، جیهانیان جارێکیتر به گوێره ی سیسته می نوێی "سه رمایه داری" هاوسه نگییه کی شێوه یه ش به م و کرد به رێکخستن ناوین ل��ه ب��ه رئ��ه وه ش رۆژه��ه اڵت��ی ئ��اوا ک��رد. نوێیان و رێکخرا سیسته م به رژه وه ندییه کانی ب��ه گ��وێ��ره ی ئه مه شیان به هاوپه یمانی قاهیره پێکهێنا. ئه و کاته ش جارێکتر خ��ۆی��ان، ب��ه رژه وه ن��دی��ی��ه ک��ان��ی ب��ه گ��وێ��ره ی رێکیانخسته وه . به گشتی رۆژهه اڵتی ناوینیان، دیزاین کرده وه و له به ر ئه م یه که ش کوردستانیان پارچه ، پارچه کرد. له بنه ڕه تدا پارچه کردنی کوردستان به ڕێکه وتنی قاهیره پێکهات. ئه وه ی که کوردستانی پارچه کرد، فه ره نسا و ئینگلته را بوون. ئینگلته را ئه م سیاسه ته ی قاهیره ، گرنگی رێکه وتنی به ئینگلته را به ڕێوه برد. ئاواکرد. ناویندا له رۆژهه اڵتی خ��ۆی قورسایی و ئینگلته را سیاسه تی به هێزی قاهیره ش هاوپه یمانی سازکرا. ئه وکاته که رۆژهه اڵتی ناوینیان تێکوپێکدا جێگایانه دا ئه وکاته ش هه ر ئاواکرد، هاوسه نگیان و نکۆڵیکردنی و ک��رد نکۆڵی ک��وردان��ی��ان ک��وردان.

کوردانیشیان بۆ خۆیان، به بنه ما وه رگرت. ده وڵه تانی داگیرکه ر، سیاسه تی نکۆڵی و

له ناوبردنیان له فه ره نسا وئینگلته را وه رگرت و نکۆڵی سیاسه تی ئ��ه و داگ��ی��رک��ه ر، ده وڵ��ه ت��ان��ی و وه رگ��رت وئینگلته راوه فه ره نسا له له ناوبردنیان به ڕێوه به ری پراتیکه وه . سه رکێشی و خستیانه واری سیسته م ئینگلته رابوو. ئه گه ر ده وڵه تانی وه کو تورکیا، ئێران و سووریا و ئێراق له سه ر کوردان سیاسه تی نکۆڵی و له ناوبردنیان به ڕێوه ده برد، له به ر سوودوه رگرتنیان بوو له سیسته می ئینگلته را که سه رکێشی نکۆڵیکاری سیسته مه وه ل��ه و هه رێمیش داگیرکه رانی و ده ک��رد که ڵکیان وه رده گ��رت. ئه گه ر وه ها نه بووایه ، ئه وانیش له ناوبردنه و قڕکردن سیاسه ته ی ئه و نه یانده توانی کاتێک ببه ن. به ڕێوه له سه رکوردان سنووره یان بێ داگیرکرا، تورکیا و ب��اوب��وون عوسمانییه کان که مسته فاکه مال، رێکه وتنی له گه ڵ کوردان له به رامبه ر داگیرکه ری پێشخست، ئه و کاته بۆخۆی سنوورێکی

دیاری کردبوو و پێ ده گووت" میساقی میللی" له ناو میساقی میللی دا، که رکوک و موسڵیش هه بوون. له میساقی میللی دا، کوردیش هه بوون. به و شێوه یه که به په یمانی قه سری شیرین کوردانیان کردبووه ، دوو به ش، له میساقی میللیشدا جارێکی تر، مسته فاکه مال که له نێوان سنووره کانی ئیمپراتۆرییه تی عوسمانییه کاندا بوون، خاوه ن ده رده ک��ه وت و له به رئه وه ش که رکوک و موسڵی خستبووه ناو میساقی میللی. کوردستانێک تر جارێکی مابوو، سه فه ویان"ئێران" ل��ه ده ره وه ی که خاوه نی لێ ده رده که وتن و له به ر ئه وه ش مسته فاکه مال ده یگووت" بزووتنه وه یه ک که ئێمه پێشی ده خه ین هی تورک وکوردانه ". واتا واڵت، په رله مان و ده وڵه ت، له به ر وتورکه . ئ��اوای ده که ین، هی کورد ئێمه که ئه وه ش له کوردستاندا، ده ستی به کۆنگره و تێکۆشان مسته فاکه مال له گه ڵ له سه ره تاوه هه ر کورد کرد. جێگای مسته فاکه مال، چونکه گ��رت، جێگایان کوردانی دابوو. ئه وه ئه م بزووتنه وه هه تا دروستبوونی

په یمانی لۆزان به رده وام بوو. * بۆچی هه تا، په یمانی لۆزان؟

جه میل ب��ای��ک: ئ��ه گ��ه ر م��رۆڤ ب��اش ت��ه م��اش��ا و لۆزان، په یمانی هه تاکو بکات، بۆ هه ڵسه نگاندنی ده س��ت��ب��ه ردارب��وون ل��ه ک��وردس��ت��ان ی��ان��ی��ش ک��وردان ل��ه ئ��ارادان��ه ب��ووه ، ب��ه اڵم پ��اش په یمانی ل��ۆزان ده س��ت له که رکوک و موسڵ به رده ده ن و ده ست له کوردستان دایه ئێراق و س��ووری��ا س��ن��ووری له نێوان ئه مڕۆ که ب��ه رده ده ن. ئه مه نه به داخوازی مسته فاکه مال و نه به داخوازیی کوردان بووه . ئه مه ش ئینگلته را به تورکیا و مسته فاکه ماڵیاندا قه بووڵ کردن. ئینگلته را ده یزانی ک��ه ک��وردان ن��اڕازی��ن، ن��اڕازی ب��وون��ی ئه وانیش له به رپه یمانی لۆزان بوو که جێگای به کوردان نه دابوو. مسۆگه ره که له ده ستووری بنه ڕه تی ساڵی )1924( که داڕێ��ژراب��وو، ک��وردی تێدا جێ ن��ه ده گ��رت. ئه م

ده ستووره ش له سه ر بنه مای لۆزان، پێشخرابوو. هه تا په یمانی لۆزانیش کوردان هاوپه یمانی سه ره کی ت��ورک��ان��ه وه و ک��وردان ب��ه ن��اوی ب��وون، هه رشتێک بنه ڕه تی ده س��ت��ووری له گه ڵ ب��ه اڵم ده ک��ه وت، پێش ده س��ت��ووری ل��ه ده ره وه ی س��اڵ��ی)1924(دا کوردانیان بنه ڕه تی هێشته وه . کوردانیش ئه و حه قیقه ته یان ده زانی، بۆیه ش ببوونه ئامانج، چونکه ئیدی ناحه قیان له وان ده ک��ران. نکۆڵی و ن��ه ده دا ئه وانیان مافی ده ک��رد، ونکۆڵیکردنی له ناوبردن ل��ه ب��ه رده م رێگای ئه مه ش ن��اڕه زای��ی��ه ی ئ��ه و ئینگلته را خ��ۆش��ده ک��رد. ک��وردان تورکیایان ل��ه دژی بۆیه هه ر ده خوێنده وه ، کوردانیان وه کو تورکان به له به رامبه ر به کارده هێنا. کوردانیان ئه گه ر ده گ��ووت؛ به تورکانیان به کارده هێنا. هه ڕه شه کاته ئه و نه که ن، قه بووڵ ئێمه داخوازییه کانی ئێوه ئێمه ش ه��اوک��اری ک��ورده ک��ان ده ک��ه ی��ن، ب��ه م شێوه یه ب��واره دا ل��ه م تورکانیش الوازی ده ک��رد. هه ڕه شه یان هه بوو، له به ر ئه وه ی که ئینگلته را، هاوکاری کوردان نه کات و بزووتنه وه یه کی کوردان پێشنه که وێت، تورکیا قه بووڵ سیسته مه که ی و ئینگلته را داخوازییه کانی یه که م، ب��وو؛ ئ��ه وه داخ��وازی سیسته میش ده ک��رد. له وان و ببڕێت سۆڤییه تدا له گه ڵ خۆی په یوه ندی

له بنه ڕه تدا پارچه کردنی کوردستان

به ڕێکه وتنی قاهیره پێکهات. ئه وه ی که کوردستانی

پارچه کرد، فه ره نسا و ئینگلته را

بوون. ئینگلته را ئه م سیاسه ته ی

به ڕێوه برد. ئینگلته را به رێکه وتنی

قاهیره ، گرنگی و قورسایی خۆی

له رۆژهه اڵتی ناویندا ئاواکرد

““


سیسته می پاڵ له شێوه یه ش به م بکه وێته وه و دوور س��ه رم��ای��ه داری سه رمایه داری"مۆدێرنییته ی نوێی ئامانجی دووه م��ی��ن، بگرێت. ج��ێ کاپیتالیستی" ئه وان، ده ست له کورد به رده ن. واته ؛ ده ست له موسل و ئینگلته رای داخوازی تورکیاش به رده ن. که رکوک قه بوول کرد. له به ر ئه م یه که ش، خاوه ن له میساقی میللی ده رنه که وتن و ده ستیان له موسڵ و که رکوکیش جێبه جێکرد. ئینگلته رایان داخ��وازی به مه ش ب��ه ردا. قه بووڵ تورکیای ل��ۆزان، به په یمانی ئینگلته راش قه بووڵکردنی ئینگلته رادا، هه ڵسوکه وتی له ک��رد. کوردان نه بوو، ته نها بۆ ئه وه ی خواسته کانی خۆیان به جێبهێنن، کوردانیان وه کو هه ڕه شه یه ک به کارهێناوه . کوردانیان له هه رێمه که دا به کارده هێنا، له دژی ده وڵه ته سه رده ست وداگیرکه ره کانی سه رکوردستان. بۆ ئه وه ی که هه رێمه که بخه نه خزمه تی خۆیانه وه ، به شێوه یه کی له هه ندێک ده ب��وون��ه وه . ک��وردان نزیکی تاکتیکی بابه تدا نزیکی هه ندێک بزووتنه وه ی کوردان ده بوونه وه . هۆکاری ئه و نزیکبوونه ش، بۆ ئه وه بوو که ده وڵه تانی ئه وان خواسته کانی که وارێکه وه بخه نه داگیرکه ر مۆدێرنییته ی له سیاسه تی پێیان. قه بووڵکردن بده نه پێچه وانه وه ، به نییه ، بوونی ک��ورد سه رمایه داریدا، ب��ن خزمه تی ب��وو ک��ه چ��ۆن ک��وردان بخه نه ئ��ه وه بن بخه نه هه رێم چۆن و خۆیان، به رژه وه ندییه کانی خزمه تی خۆیان. هه ندێ جاران نزیکی کوردان بوونه داگیرکه ره کانی ده وڵه ته نزیکی جارانیش هه ندێ و کوردان هه م که داوه هه وڵیان بوونه ، سه رکوردستان و هه میش ده وڵه ته کانی هه رێمه که به ڕێوه ببه ن، به م شێوه یه ش به ڕێوه یان بردووه . له ئه نجامدا، هه وڵیانداوه که هه موویان ناچاری خۆیان بکه ن و بیانخه نه خزمه تی خاوه ن له خۆیان ک��وردان که ئ��ه وه ی پاش خۆیانه وه . ده رکه وتن و له دژی قڕکردن راوه ستان، و بۆ ئه وه ش به هایان و ن��رخ خۆیان بۆ تێکۆشان، دای��ه ده ستیان مۆدێرنییته ی سیسته می که کاته ئه و ک��رد، ئ��اوا کۆن، به سیاسه تی که تێگه هێشت سه رمایه داریش ئیدی ب��ک��ات، مامه ڵه ک��وردان ل��ه گ��ه ڵ ناتوانێت ناچارماون که کوردان قه بووڵ بکه ن، به اڵم کوردان وه کو نه ته وه یه ک، میلله تێک و یانیش گه لێک قه بووڵ ناکه ن. ده ڵێن؛ کورد هه یه ، له رابردووشدا هه بوونه ، به اڵم و تاکه که س له ئاستی نیین، گه لێک وه ک��و ئێستا مافی ده ڵێن؛ ئ��ه وه ش له به ر هه یه . شه خسیدا، کورد نه ته وه بوون بۆ کوردان نییه ، به اڵم مافی تاکه که سی هه یه . واته ، مافی تاکه که سی ودیموکراتی بۆ کورد هه یه . ئێستا سیاسه تێکی به م شێوه یه به ڕێوه ده به ن. ئه م سیاسه ته ش، دێ�ته واتای، هه مان سیاسه تی رابردوو، به اڵم به گوێره ی هه لومه رجی ئێستا کرداری کردنه . له راستیدا و له بنه مای خۆیدا، دیسان سیاسه تی نکۆڵی و له ناوبردن به بنه ما وه رده گرن. له به ر ئه وه ی که ، کوردان له هه موو گۆڕه پانێکدا، تێکۆشانی خۆیان پێشخست، ئه و سیاسه تی کالسیک و کۆن که کوردانی قه بووڵ نه ده کرد و له ناوبردنی به بنه ماده گرت، ئیدی ئه وانیش ئیفالسی سیاسه ته ئه و ئیدی که به وه کرد ده رکیان بێت، به ناچاریش بۆیه ناچێت، هه ر به ڕێوه ک��ردووه و ئه م پێکهێناوه . گۆڕانکارییان خۆیاندا له سیاسه تی

قه بووڵ ک��وردان که له به رئه وه یه نه گۆڕانکارییه ش ده که ن، ماف و ئیراده ی ئه وان ده ناسن، به ڵکۆ کورد

ته نها وه کو تاکه که س قه بووڵ ده که ن. تاکه که سی مافی چوارچێوه یه دا، له م ده ڵێن" *مرۆڤ مافی و به دیموکراسی ئه مه ش هه یه ، چاره سه ر ده بێت، ئێمه ش ده توانین به م شێوه یه که سیاسه تێک چاره سه ربکه ین". کورد، کێشه ی

ئه مڕۆ به ڕێوه ده به ن، ئه مه یه ؟ چاره سه رکردنی ئاکه په ، ئامانجی بایک: جه میل پرسی کورد نییه ، هه روه ها ئامانجی ئه و نه دیموکراسی کردنی تورکیایه . له تورکیا ژیانێک، کۆمه ڵگایه ک و که سایه تییه کی دیموکراتیک ئاواکردن و پێشخستن له ئامانجی ئاکه په دا نییه . ئاکه په به هه ڵخه ڵه تاندن به گه مه و سه رکه وێت، ه��ه وڵ��ده دات ب��ردن، له خشته و که سێک ه��ه ر ک��ه ه��ه وڵ��ده دات پێکهێنان پ��ی��الن وبه مه ش هه ڵیبخه ڵه تێنێ و خۆی یاری ناو بگرێته نابێت هیچ ب��ه رده وام بکات. ده سه اڵتدارییه تی خۆی س��ه رم��ای��ه داری به سیسته می ک��وردان ئۆمیدێکی ئه وان ستراتیژی له کوردستاندا ئێمه هه تا هه بێت. هیوای و وپۆپی له ق هه موو نه که ینه وه و پووچه ڵ ئه وان له ناو نه به ین، هیچ کاتێک چاره سه ری پرسی دانووستان. سه رمێزی ناینه و ناکه ن قه بووڵ کورد ئاکه په ش ئامانجی چاره سه رکردنی ئه م پرسه ی پێ

نییه و ناخوازێت چاره سه ری بکات. وه ربگرن، ئه نجام له م سیاسه ته دا، ئه وه ی بۆ *

چی ده که ن؟ سیاسه ته ، ئ��ه م پراکتیزه کردنی بۆ بایک: جه میل هه وڵده ده ن له باشووری کوردستان، ده وڵه ت � نه ته وه یی ک��ورد دروس��ت ب��ک��ه ن، ه��ه وڵ��ی��ش��ده ده ن ک��وردان��ی��ش له به شه کانی تری کوردستاندا ناچاری ئه م حه قیقه ته ببێته هیوایه ک و ئ��ه م ده وڵ��ه ت��ه بۆ ک��وردان بکه ن. هه موو کورد به گشتی به م ده وڵه ته وه ببستنه وه . هه موو باشووری نێو بخه نه ک��وردس��ت��ان، ت��ری به شه کانی کوردستان و بۆ به رژه وه ندی خۆیان به کاریان بهێنن. سیاسه تێک که به ڕێوه ی ده به ن، له سه ر ئه م بنه مایه یه . سیاسه ته ئه م هه وڵده ده ن، بوونه له به رئه وه ی که ناچار له باشووری کوردستان به ڕێوه ببه ن. ئه گه ر له باشووری ده وڵه تێکی یان فیدرالی حکومه تێکی کوردستاندا، بچووک له سه ر بنه مای نژادپه رستی ئاوا بکه ن، ئه و کاته ده توانن له به شه کانی تری کوردستان ئاسته نگی شۆڕشگێڕی ب��زووت��ن��ه وه ی پێکهێنانی له به رامبه ر به باشووری کوردستان تری به شی هه ر سێ بگرن. بخه نه ک��وردان ه��ه م��وو ببستنه وه و ک��وردس��ت��ان��ه وه

چوارچێوه ی به رژه وه ندی خۆیان وبه کاریان بهێنن. ئه گه ر ئه مڕۆکه له سووریا و ئێران و تورکیا کێشه ی کورد چاره سه رنابێت، له به ر سیسته می مۆدێرنییته ی پارچه کانی ناهێڵێت، سیسته مه ئه م سه رمایه داریه . ت��ری ک��وردس��ت��ان و پرسی ک��ورد، چ��اره س��ه ر ببێت. سووریا ئێران، وه ک��و داگیرکه ری ده وڵ��ه ت��ی ئه گه ر وتورکیا بێ سنوور"بێ حیساب و کتاب" په الماری نابه ن و ب��ه ره وچ��اره س��ه ری ک��وردان ده ده ن و کێشه که ئه مه ش هۆکاری ده ب��ه ن، به ڕێوه قڕکردن سیاسه تی سیسته می له خۆیان جساره تی و سیسته مه یه ئه و

له رابردوودا وه رده گ��رن. سه رمایه داری مۆدێرنییته ی ئێستاش ب��وو، ئینگلته را سیسته مه ئ��ه م پێشه نگی پێشه نگایه تی ئینگلته را که کاتێک ئه مریکایه . ده ک��رد، س��ه رم��ای��ه داری مۆدیرنییته ی سیسته می جێگای به کوردان نه ده دا و له ناویان ده برد و نکۆڵی ک��وردان��ی ب��ه ب��ن��ه م��ا وه رده گ��رت، ب��ه اڵم کاتێک که وته سه رمایه داری مۆدێرنییته ی پێشه نگایه تی ده ستی ئه مریکا هه ندێک گۆڕانکاری تێدا کردووه . ئه و گۆڕانکاریانه ش له ئه نجامی تێکۆشان و خه باتی کوردان پێکهاتووه ، به ناچاری هه وڵیانداوه ، که له شێوه و هه ڵسوکه وتی سیاسه تی خۆیان له به رامبه ر کوردان، هه ندێک له شێوه دا گۆڕانکاری رواڵه تی پێکبهێنن. که ک��وردان له به رامبه ر خۆیاندا ن��وێ له سیاسه تی نایکه ن، و ن��ه ک��ردووه قه بووڵیان ئێستاش هه تاکو کوردی ئازاد و به ئیراده و خاوه ن ناسنامه یه . رابه رانی سیسته م ته نها کوردی باشوور قه بووڵ ده کات، ئه وه ش له ناچاریدا بوو. مۆدێرنییته ی سه رمایه داری که ئێستا ئه مریکا به ڕێوه ی ده بات، پێویستی خۆی به کوردی باشوور هه بوو، و کوردی باشووریش له سه ر بنچینه ی هێزێکی سیاسی. خاوه ن بوونه تێکۆشانی کورداندا ئێستاش بیر له وه ده که نه وه ، چۆن له به شه کانی تری پێشبکه وێت کوردان تێکۆشانی نه هێڵن کوردستاندا کورد ئ��ه وان، به گوێره ی به ده ستبخه ن. سه رکه وتن و تریشدا، له به شه کانی ب��اش��ووره و ته نها کوردستان و مافی قه بووڵکردنی به تاکه که سدا،"ته نها له بواری به م چاره سه ربکه ن. جێگایانه له و تاکه که س"کێشه شێوه بیرده که نه وه و هه ر به م شێوه یه ش نزیکی پرسه که ده بنه وه ، له به ر ئه وه ش ده رفه ت ناده ن که له به شه کانی ده وڵه ته بێت. پێک چ��اره س��ه ری کوردستاندا، تری داگ��ی��رک��ه ره ک��ان��ی ت��ورک، ئ��ێ��ران و س��ووری��ا که سیسته می مۆدێرنییته ی سه رمایه داری ئێستا له وانه سیاسی قڕکردنی رێگایه وه ، له م وه رده گ��رێ��ت س��وود

به ڕێوه ده به ن. نابێت‌هیوای‌کوردان‌به‌م‌سیسته‌مه‌‌هه‌بێت

ئه م سیاسه ته یان له گه لێک جێگادا، به ڕێوه برد. به هه مان ئه رمه نستانی به ئه رمه نییه کانیان کێشه ی شێوه رۆم کێشه ی وابه سته کرد، و س��ن��ووردار بچووکه وه ده خ��وازن ئێستاش به سته وه ، بچووکه وه یۆنانی به مه سه له ی کوردیش، ته نها به باشووری کوردستانه وه ، ده خ��وازن به مشێوازه وببستنه وه و، بکه ن س��ن��ووردار بکه نه شتێک هه موو ده خ��وازن بخنکێنن. ک��وردان سه ربازی و ئابووری سیاسی، به رژه وه ندی قوربانی خ��ۆی��ان. سیاسه تێک ک��ه ئ��ه م��ڕۆ ب��ه ڕێ��وه ی ده ب��ه ن له رابردوو ئه وان چ سیاسه تی بنه مایه یه . ئه م له سه ر ن��اوه ڕۆک و جه وهه ری خۆیدا، له له ئێستاشدا، وچ هه مووی سیاسییه و تاکتیکی و گۆڕانکارییه کی تێدا بچووکه . زۆر هه یه که گۆڕانکارییه ش ئه و نییه و نه داوه ته جێگای و پارچه کرد ئ��ه وه ی که کوردانی کوردان، سیاسه تی نکۆڵی و له ناوبردنی له سه رکوردان به ڕێوه بردووه و پێشی خستووه ، سیسته می مۆدێرنییته ی هیوایه کیان هیچ ک��وردان نابێت سه رمایه دارییه . له مۆدێرنییته ی زه حمه ته هه بێت. سیسته مه ب��ه م

به تایبه تیش هه بێت، سوودێک Ûسه رمایه داری


پێویسته ک��ورددا، پرسی چاره سه رکردنی له بابه تی جه وهه ری هێزو له سه ر باوه ڕبن، به خۆ خۆیان کورد خۆ و به ده رفه تی خۆیان تێکۆشانی خۆیان پێشبخه ن و به گشتی چاره سه ری له ناو خۆدا و به خۆیان بخوڵقێنن.

رێگای تێکۆشانیش ته نها ئه مه یه . و کورد له سه ر تورکیا سیاسه تی شێوه گرتنی *به ڕێز چییه ؟ سه عید شێخ راپه ڕینی کاریگه ری رۆژی وه کو شوباتی )15(ی رۆژه ی ئه م ئۆجه الن "کۆمه ڵکوژی کوردان" به ناو کردووه ، ئه مه چۆن

شرۆڤه ده که ن؟ جه میل بایک: له باڵو بوونه وه ی عوسمانییه کان هه تا ساڵی )1924( سیاسه تێکی ئه وان بۆ کوردان هه یه و پاش ساڵی )1924(ی��ش به مالوه ، سیاسه تێکی نوێ هه وڵده ده ن خۆیان سیاسه ته ی به م هه یه . ک��وردان بۆ کوردان له ناو ببه ن. هه موو کورد و کوردستان ده خوازن بخه نه خزمه تی نه ته وه ی تورک. کوردانیش له دژی ده خ��وازن ب��ه اڵم هه رچه نده ده رده ک��ه ون، ئه م سیاسه ته به رخۆدانیش و راده وه س��ت��ن سیاسه ته ئ��ه م ل��ه دژی بگه نه نه یانتوانییوه ئێستا هه تاکو ب��ه اڵم ده ک��ه ن، ئه نجامێک که سوودی کوردانی تێدا بێت. له به رامبه ر به ڕاپه ڕین و سه رکوتکردنی راپه ڕینی کوردان، ئه وان تااڵنی و ئه شکه نجه کۆچبه ری، به کۆمه ڵکۆژی، له ده ستی م��ه زن وه اڵم��ی��ان داوه ت��ه وه وه��ه ر شتێکیان ک��وردان گ��رت��ووه ، هه موو ن��رخ و به های ک��وردان و

کوردستانیشیان قه ده خه کردووه . رۆژه��ه اڵت ری��ف��ۆرم��ی پیالنی )1926( ل��ه س��اڵ��ی ده ستپێده کات. قڕکردن وله ناوبردنی کوردان له بنه ڕتدا، به م پیالنی ریفۆرمی رۆژهه اڵته پێکدێت. ئه م پیالنه له بواری بوو. قڕکردن پیالنێکی شێوه یه ک، به هه ر

س��ی��اس��ی، ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ی، ئ��اب��ووری وک��ه ل��ت��ووری��دا، قڕکردنه . ئامانجی پیالنه که ش تواندنه وه ی جه سته یی، م��اددی و رۆح��ی ک��ورد و کوردستان ب��وو، هه تاکو له ناویان ببات. قڕکردنی سیاسی له م کاته وه ده خه نه ، بواری پراکتیکه وه . له سه ره تاوه ، ته ڤگه ڕی داگیرکه ری کوشتنی ئ��ه وه ش��دا له گه ڵ و پێشده خه ن له شکه ری جه سته یی و هاوکاتیش ده ست به داگیرکه ری سیاسی، که لتووریش، قڕکردنی ه��ه روه ه��ا ده ک��ه ن. ئ��اب��ووری و ه��ه س��ت مێشک، س��ه ر هێرشی و ده ستپێده که ن روح و رامان و هۆشیاری کوردان ده که ن. له الیه نی بۆ له ناوبردنی ک��وردان روحی"مه عنه وی" و م��اددی خۆیان به بنه ما وه رده گرن. ئه م سیاسه ته ی سه رکوردان، به ناوی نوێیه . سیاسه تێکی و هۆڤانه سیاسه تێکی بێت له به رده ستیاندا هه ر شتێک و کوردستان کورد له ناو ده به ن و هه مووی ده خه نه خزمه تی داگیرکه ری. له سه ر خۆشیان ن��ه ت��ه وه ی � ده وڵ��ه ت و داگیرکه ری س��ن��وور ب��ێ ئ��ه م��ه ش��ی��ان پێشخست، ب��ن��ه م��ای��ه ئ��ه م پێکهێنا. قڕکردنی نه ته وه ی کورد له ساڵی )1925( ده که وێته فه رمییه ت و بواری پراکتیکه وه ، واتا ئه مه به سه رهه ڵدانی شێخ سه عید ده ستپێناکات، له پێش ئه ویش په یمانی لۆزان و ده ستووری بنه ڕه تی ساڵی )1924( ئیدی )1925(ه وه له ساڵی به اڵم پێشیده خه ن، هه یه ، ئه مه ده خه نه ، بواری پراکتیکه وه . سیاسه تی قڕکردنی کوردان له ساڵی )1925(ه وه ده ستپێده کات وهه تا رۆژی ئه مڕۆ به رده وامه . له به ر ئه وه یه که رێبه رئاپۆ ووتی؛ )15(ی شوبات رۆژی قڕکردنی کوردانه و له ساڵی )1925( به ڕاپه ڕینه که ی شێخ سه عید ده ستپێده کات )1925( له ساڵی ده ب��ێ��ت��ه وه . درێ��ژ ئ��ه م��ڕۆ هه تا و و کوردستان له باکووری به کۆمه ڵکۆژی ده ست ه وه کوردان کردن. تریش گۆڕه پانی و له جێگا ته نانه ت به کۆمه ڵگایه کی مردوو ده زانن و به سیاسه ته کانی خۆیان باوه ڕده که ن که ئه نجام وه رده گرن. ئیدی که س ناتوانێ�ت له به رامبه ر به سیاسه ته کانی ئه وان راوه ستێت. نه خستبووایه ده ستیان رێبه رئاپۆ و )PKK( ئه گه ر ئه م ره وشه ، دیسانیش ئه نجامیان وه رده گرت. هۆکاری بوو رێبه رئاپۆ موداخه له ی وه رنه گرتنیشیان ئه نجام له ناوبردن، نکۆڵی، له دژی ئه واندا. له سیاسه ته کانی خیانه ت و ته سلیمیت، تێکۆشانێک به ڕێوه چوو. مێژوو جارێکی تر چووه وه سه ر بنچه ی خۆی و له سه ر پێی کاتێک پێشکه وت. وتێکۆشانیش راوه س��ت��او خ��ۆی مرۆڤ، مێژوو ته ماشا بکات، و رۆژی هێرشی سه ر راپه ڕینه که ی شێخ سه عید، گرتن و له سێداره دانه که ی هه مان که ده رده ک��ه وێ��ت، بۆی بخوێنێته وه ، به باشی واتا ده کرێته وه . تاقی رێبه رئۆجه الن له سه ر مێژوو رێبه رئۆجه النیش سه ر په الماری ب��ه رواردا، له هه مان شوبات رێبه رایه تی )15(ی رۆژی گرتنی ده ک��ه ن. ل��ه س��ێ��داره دان )29( ح��وزه ی��ران ب��ڕی��اری ب��وو، رۆژی بکه نه وه دووب��اره مێژوو که هه وڵیاندا، به مه ش بوو. و ئه مه ش به کوردان بده نه قه بووڵکردن. به کوردانیان ئێوه ش پێویسته و ئه مه یه ئێوه ، ده گ��ووت:" مێژووی رۆژدا، له هه مان ئه وه ش له به ر بکه ن". قه بووڵ ئه مه و ک��رد دادگ��ای��ی و ده ستگیر ئێمه یان رێبه رایه تی بڕیاری له سێداره دانیان دا. له )15(ی شوباتی)1999(

دا ئه م رووداوه جارێکی تر دووباره کرایه وه ، به اڵم ئه م جاره یان به شێوه یه کی زۆر قوڵتر به ڕێوه یان برد، هه ر بۆیه رۆژی )15(ی شوبات بۆ کوردان، رۆژی قڕکردنی نه ته وه ییه . پێویسته کوردان به گشتی ئه م یه که باش ببینن و ده رک به مه بکه ن. ئه مه له ساڵی )1925(

وه کو رۆژه ، ئه م ک��وردان پێویسته ده ستپێده کات، ه وه شه رمێکی مه زن ببینن و ئه م رۆژه شه رمه زار بکه ن و له تاریکی ئه م رۆژه دا، ژیان نه که ن و په سندی نه که ن. به هه مانشێوه که رێبه رئاپۆ و )PKK(، ئه م مێژووه یان وه کو شه رمێک ته ماشا کرد و نه یانخواست که به م ده ستپێکرد. تێکۆشانیان له به رئه وه ش بژین، شه رمه وه کرد، راستیه به م ده رکیان کوردانیش هێدی هێدی هه موو پێویسته راوه ستان. شه رمه زارییه ئه م له دژی گه لی کورد، ئه م شه رمه زارییه ببینێت و له دژی ئه م تورک ده وڵ��ه ت��ی که له به رئه وه ی راوه ستێت. یه که ب��وو، و خۆی ئ��اوا � نه ته وه له سه ر بنه مای ده وڵ��ه ت نوێ کردبووه وه و له گه ڵ ئه وه شدا، کوردان ئه م نوێ بوونه وه یان له الی خۆیان پێکنه هێنابوو. کوردان له الیه ن له الیه ن ه��ه روه ه��ا و هۆشیاریدا و ب��وون رێکخستن شێوازی تێکۆشاندا له پاش مابوون، هه ر بۆیه چه نده ش به رخۆدانیان کردبێت، به اڵم له ئه نجامدا له کیسیان چووه له الیه کی و نه خستووه به ده ست سه رکه وتنێکیان و تریشه وه ، باوه ڕیان نه ده کرد که تورک له وان نکۆڵی بکه ن و له ناو ببه ن. له رۆژانی سه ختدا تورکیا نزیکی کوردان ببوونه وه و ده یانگووت" ئێمه برای یه کین، ئێمه به یه که وه ئه م تێکۆشانه پێشده خه ین، هه ر شتێکی ئێمه به یه که وه بێت ویه کسان بێت"، کوردانیش باوه ڕیان به م له ده ستدانی سه ره کی هۆکاری هه بوو. قسانه مان کوردانیش ئه مه بوو. هۆکاری کۆمه ڵکۆژی مه زنیش

هه ر ئه مه بوو. * به ڕێز ئۆجه الن گووتبووی" پیالنگێڕی له )12(هه مین ساڵی خۆیدا، پووچه ڵ کراوه ته وه " ده بێت چۆن ئه م یه که بخوێندرێته وه ؟ هاوکات ده ڵێت" حکومه تی ئاکه په ، پیالنگێڕی سه وز پێشده خات"

ئێوه له م بواره دا، چی ده ڵێن؟ که ئ��ه وه ب��وو، پیالنگێڕی ئامانجی بایک: جه میل رێبه رایه تی، گه ل و بزووتنه وه که ی له یه کتری داببڕێت. رێبه رایه تیان له گه ل و بزووتنه وه ، دابڕاند ئه مه ش وه کو ده ستگیرکردنێکی سه وز بوو. به م شێوه یه ش هه وڵیاندا، ئه و که ش وهه واییه ی که رێبه رایه تیمان ئافراندویه تی له الیه نی سیاسییه وه له ناوی به رن، هه روه ها هه وڵیاندا که بزووتنه وه ی ئازادی و گه لی کورد بێ رێبه رایه تی رێبه رایه تی که ئه وانه ی دی��اره له مێژوودا بهێڵنه وه . خۆیانیان رێبه رایه تی یان ن��ه ک��ردووه ، ئ��اوا خۆیانیان داوه (. چوونه )له ده ستیان له ناو هه میشه نه پاراستووه هه ر ل��ه م��ێ��ژوودا کوردانیش له ناوچوونی ه��ۆک��اری ئه مه یه ، کوردان هه میشه رێبه رایه تی خۆیان له ده ستداوه . ئه مڕۆ له جیهاندا هیچ گه لێک وه کو کوردان نییه که بزانێت کاتێک رێبه رایه تی نه بێت مرۆڤ چۆن ده ژی، چی به سه ردادێت و کاتێکیش هه بێت، چۆن ده ژیت و چی به سه ردادێت و ده رکی پێ کردبێت. له به ر ئه وه ش له رۆژی ئه مڕۆدا، گه لی کورد، ده ڵێت" بێ رێبه ر ئه گه ر حه رامه ". ژیانکردن رێبه ر بێ و نابێت ژیان

پاش په یمانی لۆزان ده ست له که رکوک و موسڵ

به رده ده ن و ده ست له کوردستان که ئه مڕۆ

له نێوان سنووری سووریا و ئێراق دایه به رده ده ن. ئه مه نه به داخوازی مسته فاکه مال

و نه به داخوازیی کوردان بووه . ئه مه ش ئینگلته را

به تورکیا و مسته فاکه ماڵیاندا قه بووڵ کردن

“

“


ئه مڕۆکه گه یشتووه ته ئه م ئاسته و له سه ر پێیه و بۆ فیداکارییه ک هه موو و تێده کۆشن خۆی ئ��ازادی له به رچاو ده گرێت، خۆی به ئازادییه وه کلیل کردووه ، قه بووڵ ت��ر ژیانێکی ئ��ازاد، ژیانێکی ل��ه ده ره وه ی گه لی چونکه یه که یه ، ئه م له به ر هه موو ناکه ت، کورد، ئه وه باش ده زانێت که هه موو شتێکی خۆی به سایه ی سه ری رێبه رایه تی و بزووتنه وه که ی به ده ستی خستووه ، ئه گه ر رێبه رایه تی و بزووتنه وه که ی له ده ست بدات، ئه وا هه ر شتێکی له ده ست ده چێت. گه لی کورد ئ��ه وه ش چاره نووسی له به ر و ده زانێت باش یه که ئه م خۆی و رێبه رایه تییه که ی کردووه ته یه ک، به یه که وه ی گرێداوه . له وانه یه هیچ گه لێک به ئاستی گه لی کورد ئه م راستییه ی باش ده رکی پێنه کردبێت، ئه وه ش ده رک کردنه به ئازادی. گه لی کورد له راستی رێبه رایه تی دا، راستینه ی خۆی و دوژمنه که ی باش تێگه یشتووه . گه ل ده ڵێت: یان ژیانێکی ئازاد، یان هیچ"، کاتێک رێبه رئاپۆ وتی:"پیالنگێڕی تێکچوویه ، له به ر ئه وه بوو به رچاویان له که ئامانجانه ی ئه و پیالنگێڕان که گرتبوو، پێکنه هات ونه یانتوانی پێکیبهێنن. هه وڵیاندا رێبه رایه تی له الیه ن جه سته یه وه له ناو ببه ن، به اڵم گه لی له به ر ن��ه دا، ب��ه وان رێگایان بزووتنه وه که ی و ک��ورد ئه وه ش نه یانتوانی رێبه رایه تی ئێمه له الیه نی جه سته یه وه له ناوبردنی له به رامبه ر ه��ه م رێبه رئاپۆ له ناوببه ن. جه سته یی و هه میش له به رامبه ر بێکاریگه ر هێشتنه وه ی سیاسی و فکری به شێوه یه کی به هێز به رخۆدانی کرد. گه ل و بزووتنه وه ش، رێبه رایه تیان به ته نیا نه هێشت و به م شێوه یه پیالنگێڕیان، پووچه ڵکرده وه . رێبه رئاپۆ و گه ل به هێزیان یه کبوونێکی ئازادیخوازی، بزووتنه وه ی و به هیچ ن��ه دا رێگایان و کرد ئ��اوا خۆیاندا، له نێوان شێوه یه ک بۆشایی بکه وێته نێوانیانه وه . له به رئه مه ش رێ��ب��ه رای��ه ت��ی وت��ی"پ��ی��الن��گ��ێ��ڕی پ��ووچ��ه ڵ ب��ۆت��ه وه . رێبه رایه تی، کاتێک له زاپدا گه ریالکانی کوردستان به قاره مانییه کی بێ وێنه و به تێکۆشانێکی بێووچان په الماری ئه رته شی تورکیایانداو و گورزێکیان لێدا و ئه رته شیش له ناو کۆمه ڵگای تورکیا و رای گشتی جیهانیدا ئه و متمانه ییه ی که هه بوو له ده ستیدا، وه کو رابردوو نه ما، ئه و کاته ئه مه ی باس کرد. پاش ئه وه به شێوه یه کی زانستی هێرشیان کرده سه ر رێبه رایه تی و هه وڵیاندا که رێبه رایه تیمان ته سلیم ببێت و له رێگای رێبه رایه تیشه وه بزووتنه وه و گه لی کورد ته سلیم بگرن. رێبه رایه تیمانیان س��ه ر ئه شکه نجه ی ب��ه رۆژ رۆژ رێبه رایه تیمان ئ��ه وه ش، ب��ه رام��ب��ه ری له ک��رد. زی��اد تێکۆشانێکی فکری و ئێراده یه کی به هێزی پێشخست و له م شه ڕه شدا، نه یانتوانی ئه نجامێک به ده ستبخه ن له زاپ چۆن واته کرایه وه . پووچه ڵ پیالنه که یان و هه روه ها ونیانکرد. شه ڕه شدا له م به رکه وت گورزیان له هه ڵبژاردنه کانی )2009(دا له ساڵی هه وڵیاندا به اڵم بخه ن، به ده ست ئه نجام هه ندێک ش��اره وان��ی��دا ل��ه وان��دا. مه زنی زه رب��ه ی��ه ک��ی گه له که مان لێره شدا به شێوه یه کی )PKK( ده ی��ه م��ی��ن��ی ک��ۆن��گ��ره ی سه رکه وتووانه ، کۆتایی به کاره کانی هێناو له الیه نی هزریی و رێبازه وه سه رکه وتنی قازانج کرد. ئه مه ش بزووتنه وه که ی له سه ریه که وه کۆکرده وه و خستیه ناو

جموجۆڵێکی مه زنه وه . پیالنگێڕی و شه ڕی تایبه ت به پێکهێنانی ده یه مین کۆنگره ی )PKK( گۆرزێکی له زاپ، سه ربازیدا له بواری تورکیا خ��وارد. مه زنی له بواری هزریدا له ئیمراڵی و له بواری سیاسیشدا له زه ربه یه کی)گۆرزێکی( شاره وانیدا هه ڵبژاردنه کانی نیشاندا، راستیه ی ئه م ئه مه ش ب��ه رک��ه وت. مه زنی ئازادی بۆ بزووتنه وه و گه ل له ژێر هه رهه لومه رجێکدا خۆیان تێکۆشان ده که ن. ئه م هێزه ش ئاوابووه . له وانه ش نییه که بزووتنه وه و گه ل ده ست له تێکۆشانی ئازادی

به ربده ن. بێ رێبه رئاپۆ، )PKK( و بزووتنه وه ی ئازادی،

سیاسه ت به ڕێوه ناچێتسیاسه تی له ناوبردنی پیالنگێڕی، پووچه ڵبوونه وه ی نکۆڵی و له ناوبردنه ، هه مانکات له ناوبردنی سیاسه تی قڕکردنی نه ته وه ییه . چونکه هه وڵده ده ن به پیالنگێڕی سیاسه تی نکۆڵی و له ناوبردن سه رخه ن. هه رچه نده ش به پیالنگێڕی هه وڵیاندا سه رکه ون، به اڵم نه یانتوانی

سه رکه ون. رێبه رئاپۆ و بزووتنه وه ی ئازادی و گه لی کورد، ئه م سیاسه ته یان پووچه ڵ کرده وه و ئه مه شیان له به رچاو هه رکه سێک و رای گشتییش ئاشکراکرد. ئ��ازادی ب��زووت��ن��ه وه ی و )PKK( رێبه رئاپۆ، ب��ێ سیاسه ت له کوردستاندا، به ڕێوه ناچێت و نابێت. کاتێک که رێبه رئاپۆ و بزووتنه وه و گه لی کوردیان به موخاته ب وه رگ��رت و له گه ڵیاندا دانیشتن و پرسه که یان له سه ر بنه مای ئازادی و دیموکراتی چاره سه رکرد، ئه و کاته ئه م کێشه یه له کوردستاندا ده بێت. هه تاکو سیاسه ت چاره سه ر نه بێت، نه بۆ تورکیا و نه بۆ رۆژهه اڵتی س��ه رم��ای��ه داری، مۆدێرنییته ی سیسته می و ناوین ئاسووده یی دروست نابێت. ئه مڕۆ له سیاسه تی خۆیاندا، گۆڕانکاریان پێکهێناوه ، به اڵم له هزری داگیرکه ری ئه م پێکنه هێناوه . گ��ۆڕان��ک��اری��ی��ه ک��ی��ان هیچ دا، گۆڕانکارییانه ش بۆ ئه وه یه که گه لی کورد به رێبازی جۆراوجۆر له ناو ببه ن. به تایبه تی له الیه نی تاکتیکی و

ستراتیژی و هزرییه وه گۆڕانکاری نییه . * ئه م گۆڕانکارییانه چین، که باسی ده که ن؟

جه میل بایک: وه کو رابردوو ناڵێن کورد نییه . ده ڵێن" کورد هه یه "، به اڵم چ کوردێک؟ کورد، وه کو نه ته وه قه بووڵ ناکه ن. کورد وه کو تاکه که س، ده بینن و به م و بکه ن پرسه کانیان چاره سه ر شێوه یه هه وڵده ده ن که ده ڵێن؛ "ئێمه کێشه ی کوردمان چاره سه ر کردووه ، ئێمه )trt6(م��ان ئاوا کردووه ، ئێمه هه ندێک هه نگاومان ده بێت ک��ردووه ، ئێمه چاره سه رمان بنه ڕه تدا له ن��اوه ، ئ��ه وان��ه ش ئێمه مابێت، ب��چ��ووک خاڵی هه ندێک ن��ێ��وه دا، تیرۆر هه یه . ل��ه م چ��اره س��ه ر ده ک��ه ی��ن، ته نها ببه ن له ناو تیرۆره ئه و ه��ه وڵ��ده ده ن خۆیان به حیسای بواری بخه نه راب��ردوو جارێکیتر وسیاسه تی خۆیانی پراکتیکه وه و ئه نجام وه ربگرن، هه موو ئه مه یه ." ئه گه ر کورد هه بێت، ئه و کاته گه لی کوردیش هه یه ، ئه گه ر میلله تێک هه بێت، ئه و کات نه ته وه یه ک هه یه که ئه م گه له یه . ئه م گه له تاکه که سه ، تاکه که س چۆن هه یه ؟ گه لێک بێ تاکه که س و تاکه که سێکیش بێ تاکه که سیش و له تاکه که سان نابێت."گه ل گه لێک ئه وکاته هه یه ، ک��ورد ئه گه ر پێکدێت". له گه لێک مافی ئه وان وه کو گه لێک هه یه ."مافی نه ته وه یی"، نه تاکه که سی. لێره دا، پیالنێکی زۆر هه ستیار و ورد به ڕێوه ده به ن، هه روه ها ئه م پیالنانه زۆر بێ ناوه ڕۆکن. به م شێوه یه نیشانده ده ن که ده ستیان له سیاسه تی نکۆڵی و ل��ه ن��اوب��ردن ب��ه رداوه ، ک��ورد وئ��ی��راده ک��ه ی قه بووڵ به م سیاسه ته نوێیان داڕشتووه و ده که ن، سیاسه تێکی دیموکراتیکه ، ده خوازن کێشه ی کورد چاره سه ر بکه ن. خۆیان سیاسه ته ی ب��ه م که سێک هه موو ده خ��وازن هه ڵخه ڵه تێنن. ته نیا حیسابی ئه وه ناکه ن که کورد، کوردی رابردوو نیین. چه نده هه وڵبده ن به سیاسه تی و پیالنی خۆیان باوه ڕیش بن، به اڵم ناتوانن کوردان وه کو

رابردوو هه ڵخه ڵه تێنن. ئامانجی ئاکه په ، چاره سه رکردنی پرسی کورد نییه کورد ئیدی پێداگرن له سه ر ئازادی وده ستی لێبه رناده ن. سیسته می داگ��ی��رک��ه رو ده وڵ��ه ت��ه ه��ه م��وو پێویسته مۆدێرنییته ی سه رمایه داریش و هه موو ئه و هێزانه ش

Ûکه نوێنه رایه تی ئه و سیسته مه ده که ن ئه وه باش

ده وڵه تانی داگیرکه ر، ئه و سیاسه تی نکۆڵی و

له ناوبردنیان له فه ره نسا وئینگلته راوه وه رگرت و

خستیانه واری پراتیکه وه . سه رکێشی و به ڕێوه به ری

سیسته م ئینگلته رابوو. ئه گه ر ده وڵه تانی وه کو تورکیا، ئێران

و سووریا و ئێراق له سه ر کوردان سیاسه تی نکۆڵی و له ناوبردنیان به ڕێوه ده برد، له به ر سوودوه رگرتنیان بوو له سیسته می ئینگلته را که

سه رکێشی نکۆڵیکاری ده کرد و داگیرکه رانی هه رێمیش له و سیسته مه وه که ڵکیان

وه رده گرت

“

“


کورد، که ده دات نیشان وا ئاکه په ، ئه مڕۆ بزانن. قه بووڵ ده کات و له سیاسه تی خۆی وا نیشانده دات که پرسه که چاره سه ر دیموکراتی و رێبازی سیاسی به خۆی پڕوپاگه نده ی بنه مایه ئه م له سه ر و ده ک��ات، ده کات. له ئامانجی ئاکه په دا، چاره سه رکردنی پرسی کورد نییه ، هه روه ها له ئامانجی ئه ودا، دیموکراتیزه بوونی تورکیاش نییه . له تورکیادا که سایه تییه کی دیموکرات، نییه . ئاکه په دا له ئامانجی ئاواکردن نوێ ژیانێکی ئاکه په هه وڵده دات به هه ڵخه ڵه تاندن و به ڕێکردنی کات سه رکه وێت، پیالن داده ڕێژێت و ده خوازێت هه رکه سێک به م و وهه ڵخه ڵه تێنێت بکات سه رقاڵ پیالنانه وه به و

شێوه یه ده سه اڵتدارییه تی خۆی به رده وام بکات. ئاکه په ، سیخوڕی ئه مریکاو سیسته می مۆدێرنییته ی

سه رمایه دارییه ئاکه په ، رێکخستنێکی ئه مریکایه . ئاکه په ، سیخوڕی سه رمایه دارییه . مۆدێرنییته ی سیسته می ئه مریکاو پاش ئه وه ی که سۆڤییه ت هه ڵوه شایه وه ، ستراتیژییه کی نوێ پێشکه وت، ئه ویش ستراتیژیی ئیسالمی سیاسییه . ن��ه رم"ل��ی��ب��ڕاڵ"ه . ئیسالمی ت��ر، به واتایه کی یانیش هه وڵده ده ن رۆژهه اڵتی ناوین به ڕێگای ئه م ستراتیژه و به ڕێکخستن بکه ن و بنه مایه ، جارێکیتر ئه و له سه ر به ڕێوه ی ببه ن. به ئیسالمی نه رم"لیبڕاڵ"یش ئامانجی ئه وه یه که ته واوی هه رێمه که بخه نه خزمه تی خۆیانه وه . ده وڵه تی تورک، ده وڵه تێکی ناتۆیه . ناتۆش، ده زگایه کی سیسته می مۆدێرنییته ی سه رمایه داری و ستراتیژی ئه ویش له پراکتیکدا پێکدێنێت و پاراستنی به رژه وه ندی ناویندا، له رۆژهه اڵتی سه رمایه دارییه . مۆدێرنییته ی ده وڵه تی ده گرێت جێ ناتۆدا نێو له که ده وڵه تێک تورکیایه . له سااڵنی )1980( به کوده تای سه ربازی و فاشیستی، ئه مریکا و ئینگلته راو ئیسرائیل بنه مای ساڵی وهه تا کرد ئاوا له تورکیا ناتۆیان ستراتیژی )2000( پێویستیه کانی ئه م ستراتیژییه یان له تورکیا ئاماده کرد. له سه ر ئه م بنه مایه ، هێرشێکی ئابووری، سیاسییان له سه ر حکومه ته که ی ئه جه ویدیان به ڕێوه برد. حکومه ته که ی ئه جه ویدیان روخاندو پارته که شیان باڵوه پێکرد. له ساڵی )2002(دا ئاکه په یان، له سه ر حکومه ت دانا. ئه مه ش به ده ستی ناتۆ پێکهات. به تایبه تی له سه ر به اڵم پێشکه وت، ئه یلول )12(ی بنه مای کوده تای ئه وانه ی که به په یمانی لۆزان و ده ستووری بنه ڕه تی ساڵی )1924( تورکیا که خۆیان به خاوه نی تورکیا ده زانی، نه یانده خواست که ئاکه په ، بێته سه رده سه اڵت. ئاکه په و ئیسالمی سیاسی ولیبڕاڵیان قه بووڵ نه ده کرد، ل��ه دژی سیاسییان)لیبڕاڵیان( ئیسالمی چونکه هه تا بۆیه ه��ه ر ده بینن، خۆیان به رژه وه ندیییه کانی ساڵی )2005( له دژی ئه وه راوه ستان و به رخودانیان به رخودانه ، ئه م شه مزینان رووداوی به ب��ه اڵم ک��رد، هه تا ئاستێک بن که وت. له ساڵی )2007(دا له نێوان ئه ردۆغان وسه رفه رمانداری ئه و کاته "بیوک ئانت"دا چاوپێکه وتن و هاوپه یمانییه ک له قه سری"دۆڵمه باخچه " پێکهات. به م هاوپه یمانییه جێگایان به ئاکه په دا. له سه ر ئه م بنه مایه چاوپێکه وتنی نێوان بۆش و ئه ردۆغانیش هاته ئاراوه . له م دیداره دا بڕیاریان دا که )PKK( له ناو ببه ن، له به ر ئه مه ش بۆش وتی:" )PKK(، دوژمنی

تورکیا، گه لی ئێراق و ئه مریکایه " و ئه مه ی به ئاشکرا )PKK( )2008(دا له ساڵی هه وڵیاندا گ��ووت. پاکتاوبکه ن و به م شێوه یه ش ستراتیژی خۆیان پێکبهێنن و به ته سفیه کردنی )PKK(، هاوپه یمانی و ستراتیژی خۆیان له هه رێمه که به رفراوانتر بکه ن و ئه نجام به ده ست کرد زاپیان هێرشی هاوپه یمانییه ، ئه م پاش بخه ن. کرد. زیاتر رێبه رئۆجه النیشیان سه ر ئه شکه نجه ی و ئه گه ر ئه مڕۆ ئاکه په له سه رده سه اڵتدایه ، ئه مه هه مووی به ده ستی ناتۆ و ئه مریکا و ئینگلته را و ئیسرائیله . له هه رێمه که دا که ئاماده کرد تورکیایان شێوه یه به م رۆڵی خۆی ببینێت و ستراتیژی ئیسالمی سیاسی ئه مریکا ستراتیژییه ، ئ��ه م به گوێره ی بخات. پێش هاوپه یمانییه ، ئه م ده خ��ات، پێش خۆی هاوپه یمانی سێ الیه نه یه . له م هاوپه یمانییه سێ قۆڵییه دا، تورکیا، ئێراق � باشووری کوردستان و ئه مریکادا جێ ده گرن. ئه مریکا بۆ ئه وه ی ئیسالمی سیاسی له رۆژهه اڵتی ناوین بااڵده ست بکات، به رێگای سیاسه تی ئیسالمی خزمه تی بن بخاته ناوچه که ت��ه واوی لیبراڵ"نه رم" که بکه ن، کارێک شێوه یه ، به م ده خ��وازن خۆییه وه .

نه توانێت ئ��ه وان ستراتیژی ل��ه دژی که سێک هیچ بووه ستێته وه .

له کاتی سۆڤییه تدا، ئه مریکا وناتۆ، پرۆژه ی "که مه ره ی ب��زووت��ن��ه وه پێشخست. سۆسیالیزم ل��ه دژی س��ه وزی��ان" به م به کارهێنا، سۆڤییه ت ل��ه دژی ئیسالمییه کانیان شێوه یه ش سۆسیالیزمیان له ناو برد. له و کاته دا تورکیا رۆڵێکی مه زنی تێدا به ڕێوه برد، هه ر له م چوارچێوه یه شدا، پ��اش ه��ه ڵ��وه ش��ان��ه وه ی ک��وده ت��ای س��ه رب��ازی پێکهات. له به رامبه ر پێشخست. لیبڕاڵیان ئیسالمی سۆڤییه ت سۆڤییه ت، ئیسالمی توندڕو فه ناتیکیان ئاواکرد، به اڵم ئێستاش ئیسالمی لیبڕاڵ پێشده خه ن. ئه مه ش به ده ستی له به ر ه��ه ر و پێکدێت ناوین ل��ه رۆژه��ه اڵت��ی ئاکه په و ئه وه شه ، که ئاکه په ، سیخوری سیسته می مۆدێرنییته ی س��ه رم��ای��ه داری��ی��ه . ه��ه ر شتێک ب��ه ده س��ت��ی ئ��اک��ه پ��ه ، پێشده خه ن. ده بێت هه موو که سێک ئه مه بزانێت و ببینێت. ئه و سیاسه ته ی هه تا ئێستا ئه نجامی وه رنه گرتووه ، به اڵم هه وڵده ده ن به ده ستوورێکی نوێ به جێی بکه ن، به گوێره ی ئه وان، ئه م گۆڕانکارییانه ش به م شێوه یه پێکدێن. له به ر ئه م یه که یه ، که ئه وه نده ش گرنگی به هه ڵبژاردنه کانی په رله مانی له مانگی حوزیراندا ده ده ن. ئه گه ر سه رکه وتن )PKK( ده توانن خۆیانیش، به گوێره ی به ده ستبخه ن، و هاوکاری خۆی ئاکه په هاوپه یمانی بکه ن. ته سفیه راب��ردوو، ناتۆی له تورکیا پێکهێنا. له گه ڵ گالدیۆش گالدیۆی پێشخستبوو، هه ر شتێک له ژێر خزمه تی ئه م گالدیۆیان سۆڤییه ت، رووخانی پاش بوو. گالدیۆیه دا به اڵوه پێکرد. هۆکاری باڵوکردنه وه که شی ئه وه بوو که ستراتیژی ناتۆ له دژی سۆڤییه ت سه رکه وتنی به ده ست سیسته می له واڵته کاندا، ل��ه زۆر بۆیه هه ر هێنابوو، شێوه که یان ئ��ه وه ت��ا، ی��ان و ب��اڵوه پ��ێ��ک��رد گ��الدی��ۆی��ان نه کرد، پێ ب��اڵوه گالدیۆیان له تورکیادا، گ��ۆڕی. ب��ه رده وام له تورکیادا )PKK( تێکۆشانی چونکه ده سه اڵتدارانی نه کرده وه . باڵویان یه که ئه م له به ر بوو، هه یه ، )PKK( له تورکیادا، ده ی��ان��گ��ووت:" تورکیا ئێمه ئ��ه گ��ه ر هه ڵوه شینینه وه ، گ��الدی��ۆ ناتوانین ئێمه هه ڵیوه شێنینه وه و به اڵوه یان پێبکه ین، ئه و کات، ئێمه له ناو ده چین، هه روه هاش ناتوانین خۆمان و سیسته می ناتۆش بپارێزین". کاتێک که )PKK( سیاسه تی داگیرکه ری و دارده سته کانیانی له کوردستاندا، پووچه ڵ کرده وه ئه و ئه و مه ترسییه وه ، که وته ئه وان سیاسه ته کانی کاته ش به کورد، له به رامبه ر خۆیان له سیاسه ته کانی کاته ش هه ندێک گۆڕانکارییان تێدا دروست کرد و له سیسته می له به ر پێکهێنا. گۆڕانکاریان هه ندێک گالدیۆشدا، ئه وه ش ستراتیژی سه وز"پیالنگێڕی سه وز"یان پێشخست. سه رمایه و داموده زگا و سیاسه تی سه وزیان پێشخست. ئه م ئێستا ئاواکرد. سه وزیان گالدیۆی له گالدیۆشدا، به یه که وه هاوپه یمانییه کدان. له ناو ئاکه په گالدیۆوه و سیاسه تی و هاوپه یمانیدان له )PKK( له به رامبه ر نکۆڵی و له ناوبردن له به رامبه ر به گه لی کورد به ڕێوه ده به ن. ب��ه م سیاسه ته ، ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر ک��ورد، گ��ه ل��ی *

تێکۆشانێکی چۆن به ڕێوه ببات؟جه میل بایک: ئێستا ئاکه په ، ده ڵێت، ئێمه له به رامبه ر به ئه رگه نه کۆن، راوه ستاوین و دادگاییمان ده ستپێکردووه ، له ده ره وه ی ده وڵه ت هه ر هێزێک هه بێت ئاشکرایان ده که ین

ئه گه ر له باشووری کوردستاندا، حکومه تێکی فیدرالی یان ده وڵه تێکی بچووک له سه ر بنه مای

نژادپه رستی ئاوا بکه ن، ئه و کاته ده توانن له به شه کانی تری کوردستان ئاسته نگی

له به رامبه ر پێکهێنانی بزووتنه وه ی شۆڕشگێڕی بگرن. هه ر سێ به شی

تری کوردستان به باشووری کوردستانه وه ببستنه وه و

هه موو کوردان بخه نه چوارچێوه ی به رژه وه ندی خۆیان وبه کاریان بهێنن

“

“


بن ن��اڕه وا هێزێکیش هه ر و ده پرسین لێ حیسابیان و ئێمه حیساب له وانیش ده پرسینه وه و ئه وان باڵوه پێده که ین خۆیان که هه وڵده ده ن شێوه یه به م ده پرسینه وه . لێیان و نیشانبده ن. گه لێک که سیش ئازادیخواز و دیموکرات به وانه باوه ڕده کات، به اڵم پێویسته هه رکه س بزانێت که ئۆپه راسیۆنی له ئه نجامی ئه رگه نه کۆن دادگاییکردنی زاپه وه پێکهاتووه . ئه گه ر گه ریالکانی کوردستان له زاپ دادگای ئه و ئه وا نه خستبووایه ، به ده ست سه رکه وتنیان له وانه بوو ته نانه ت نه ده که وت. پێش ئه رگه نه کۆنه یش ئه ندامه کانیشی و بکه وێت له ده سه اڵتداریه تی ئاکه په گورزێکی گه ریال ب��ه اڵم ببنه وه . زیندان رووب��ه ڕووی مه زنی له ئه رته شی تورک خست و متمانه ی ئه رته شی تورکی له ناو برد و الوازی خست. له ئه نجامی ئه مه ش ئه وانه ی چونکه ب��وون، سوودمه ند ئه مریکا ئاکه په و ده کرد، وله دژی )PKK( شه ڕیان له کوردستان که هه میشه ده یانگووت:" ئێمه )PKK( ته سفیه ده که ین، به اڵم له ئه نجامدا ئه وان خۆیان تێکشکابوون، وهاوکاتیش هه مووشیانه وه ، ل��ه س��ه رووی و پێکنهاتبوو ته سفیه ش )PKK( به پێچه وانه وه نه مابوو، ئه رته شیش قورسایی ئاکه په ئه مریکاو ب��ه اڵم به ده ستهێنابوو. سه رکه وتنی به رژه وه ندییه کانی به گوێره ی ئه رته ش شکسته ی له م شکسته دا، ئه م له ئه نجامی و ب��وون سوودمه ند خۆیان دادگای ئه رگه نه کۆنیان پێشخست. هه ندێک که س که ئاشکرابوونه و کۆمه ڵکوژی زۆریان پێکهێناوه دادگاییان بکه ن. ئه مانه ئه و که سانه ن که هه موو شه ڕی تایبه ت و پیسیان له سه ر گه لی کورد وکوردستان به ڕێوه بردووه . ئاشکرانه بوون و ئێستا تریش هه ن که هه تا هه ندێکی دژ ل��ه ش��ه ڕی ئه وانیش ب��ه اڵم ڕوو، ده رن��ه ک��ه وت��وون��ه ت��ه به )PKK(، بێ ئه نجام ماونه ته وه وئه نجامیان به ده ست نه خستووه . ئه وانه ی که ناکه ونه ، ستراتیژی ئیسالمی ن��اک��ه ن، ق��ه ب��ووڵ ل��ی��ب��ڕاڵ ئیسالمییه تی و ل��ی��ب��ڕاڵ ئه رته شی ،)2007( له ساڵی وگیران. ده ستبه سه رکران پێکهێنا. هاوپه یمانیان وئه مریکا ئ��ه ردۆغ��ان ت��ورک، ئه و که سانه ی که ئه م هاوپه یمانیه ته یان قه بووڵ نه کردو نه کردبوو، قازانج سه رکه وتنیان خۆیانیشدا، له شه ڕی

گیران و ده ستبه سه رکران. ئه مریکا ستراتیژی پێکهێنانی بۆ گالدیۆ له تورکیا، پێشخراوه . ئه م هاوپه یمانییه به ده ستی سیسته م پێکهات. سیسته می ستراتیژی ک��ه ئ��ه وه ی��ه گ��الدی��ۆ، ئ��ه رک��ی سه رمایه داری که بۆ ناتۆی دیار کردووه به ڕێوه ببات. ستراتیژیی ئه مڕۆکه ش، ستراتیژی ئیسالمی سیاسی، گالدیۆ لیبڕاڵه . ئیسالمی ت��ر، به واتایه کی یانیش ئه م به گوێره ی ئه مڕۆ ئاکه په ده ک��ات. کار ئه مه بۆ ستراتیژییه ، سه نتیزی"ئیسالم � تورک" به بنه ما ده گرێت. به بنه ما ت��ورک��ی سپی ت��ورک��ی ڕه ش، راب��ردوو وه ک��و سه وز تورکی ن��وێ، ستراتیژی به گوێره ی ناگرێت. به بنه ما ده گرێت. به گوێره ی ئه م ستراتیژییه ، هه ندێک هه ڵینێن ماوه تریش وهه ندێکی هاویشتووه هه نگاویان راگ��وزاری له قۆناخێکی تورکیا نه کردووه . وته واویان ده ربازده بێت، به هه ڵبژاردنه کان و ده ستوورێکی هه میشه ی هه وڵده دات ئه وه ش ته واو بکات. ئه گه ر ئه مه ته واو بکات، ئه گه ر بکات. تێپه ڕ له مه ترسییه کان تورکیا ئه وکاته تورکیا و ئاکه په هه ڵبژاردنه کانیان به سه رکه وتوویی تێپه ڕ

کرد، ئه وکاته به گوێره ی خۆیان ده ستوورێکی بنه ڕه تی ته سفیه کردنی بنه ڕه تییه ش، ده ستووره وئه و پێشده خه ن له خۆیان شێوه یه به م بێت. ک��ورد گه لی )PKK(و ئه گه ر ده بازبکه ن. مه ترسیدار و راگ��وزاری قۆناخی تورکیا به گوێره ی ئه م ستراتیژییه ، هه ڵسوکه وت بکات ئه و رۆڵه ی که ناتۆ له هه رێمه که دا، خستۆیه تیه ئه ستۆی پێکیبهێنێت. پێویسته مرۆڤ ئه و ده رفه ته یان پێنه دات. نه بینێت، رێ��گ��ای و ده رف��ه ت ئاکه په ، ک��ه کاتێک ناتوانێت ئه و ستراتیژییه به ڕێوه ببات، هه روه ها سیسته می ئه و ناتوانێت ن��ات��ۆش س��ه رم��ای��ه داری مۆدێرنییته ی ستراتیژییه به ڕێوه ببات. ئه گه ر ئه م ستراتیژییه پێکنه یت، بکه وێته ئه مه ش و بخۆن م��ه زن زه ربه یه کی ئه وکاته رۆژهه اڵتی گه لی هه موو و ک��ورد گه لی خزمه تی ناوینه وه . کاتێک وه ها بێت، ئه و کاته ش له رۆژهه اڵتی ناویندا رێگای ئازادی و دیموکراسی پێشبکه وێت. ئه مڕۆ ئێمه ده بینین که له رۆژهه اڵتی ناوین له تونس و میسر و گه لێک ده وڵه تی تر، هه ندێک بزووتنه وه به گوێره ی ئه م ستراتیژییه پێکدێن و پێش ده که ون. سیسته م و رژێم ئیدی ئیفالسیان کردووه . ئه وانه شتێکی به گه الن بده ن نییه و نه ماوه . گه لیش له مه زۆر ناره حه ته ، له به ر ئه وه ش ده ستی ده خوازێت سیسته میش ب��ه رخ��ۆدان. و تێکۆشان داوه ت��ه ئه و رژێمانه ته سفیه ببه ن و ئه و بزووتنه وانه ی که هه یه خۆیه وه . به رژه وه ندی ژێر بیانخاته و بکات کۆنتڕۆڵ به مه ش گه ل نه توانێت، تێکۆشانێکی نوێ له هه رێمه که دا پێش بخات، هه رچه نده رێکخستن بوون و رێبازی گه الن زۆر الوازه و بێ رێکسختنه ، به اڵم ده رفه تی ئه وه یان هه یه که پێشبکه ون، چونکه هیوای گه الن ئیدی نه به رژێم و نه به سیسته میش هه یه . سیسته میش ئه مه بۆ خۆی به ستراتیژی ئیسالمی به مه ترسی ده بینێت، هه وڵده دات لیبڕاڵ، ئاسته نگی بکات و له مه شدا، رۆڵێکی مه زنی

خستۆته سه ر ئه ستۆی تورکیا. پووچه ڵ به ته واوی پیالنگێڕی ده خوازین ئێمه ئه گه ر کورد نه ته وه یی قڕکردنی به کۆتایی و بکه ینه وه بهێنین، و ئازادی و دیموکراسی پێشبکه وێت، پێویسته ئێمه له دژی کات تێپه ڕاندن، هه ڵخه ڵه تاندن و پیالنه کانی ئاکه په راوه ستین و به رخۆدان بکه ین، ئێمه نه هێڵین وه کو له هه ڵبژاردنه کاندا، ده ک��ه ن ئامانج ئ��ه وان که ئ��ه وه ی سه رکه وتن به ده ست بخه ن. ئێمه نه هێڵێین که ئه وان به ئاوا نوێ بنه ڕه تی ده ستوورێکی خۆیان دڵی گوێره ی نه ته نها کاته ئه و کرد ئه مه مان که کاتێک بکه ن. به مۆدێرنییته ش سیسته می و ناتۆ به ڵکو ئاکه په ، گوێره ی ئه نجامه کان، ده رس ده رده خ��ه ن، چونکه ئیدی سیسته م و ستراتیژی ئیسالمی سیاسی ئیفالس ده کات. کاته ش ئ��ه و ک��رد، ئیفالسی ستراتیژییه ئ��ه م ک��ه ی مه سه له ی کورد چاره سه ر ده بێت. ئه و کاته ئازادی و دیموکراسیش پێشده که وێت. هه تا ئێمه له کوردستان ئه م ستراتیژییه پووچه ڵ نه که ینه وه ، هه موو لق و پۆپه کانی پووچه ڵ نه که ینه وه و بێ هیوایان نه که ین، هیچ کاتێک چاره سه ری کێشه ی کورد قه بووڵ ناکه ن و ناینه رێگای چاره سه ری. پێویسته هه موو تاکێکی کورد و الیه نی ئه م واڵتپارێز و لیبڕاڵ و سۆسیالیست و دیموکرات

راستیه ده رک بکه ن. ئه گه ر ئه مڕۆ کێشه ی کورد چاره سه رناکرێت، هۆکاری

و س��ه رم��ای��ه داری سیسته می نوێنه رانی ئاسته نگی داموده زگاکانی ئه وانه . له به ر ئه وه یه که ئاکه په ، ناێته رێ��ی چ��اره س��ه ری. ل��ه ب��ه رئ��ه وه ی که هیوایه کی ئ��ه وان هه یه . به ئیسالمی سیاسی کوردستان رێکخستن بکه ن

و سه ربکه ون. وده ره وه دا ل��ه ن��اوخ��ۆ )PKK( ک��ه ه��ه وڵ��ی��ان��دا ئه نجامی گۆشه گیرییه رێبازی ئه م گۆشه گیربکه ن. بۆ نه کرد، ئیقناع فه تحواڵییه کانی و ئاکه په ن��ه دا، ئه وه ش حزبواڵیه کانیان به ردا و به مه ش ده خوازن، حزبواڵ ره وابکه ن و پاک ده ریانخه ن، ئه م شه به که "جاڵجاڵۆکه "ی له به ر ته نها جوڵه . بیانخه نه وه ده یانه وێت جنایه تکارانه ، سه ربه خه ن. له کوردستان خۆیان ستراتیژی که ئه وه ی پ��ێ��وی��س��ت��ه ئ��ێ��م��ه خ��اوه ن ل��ه ئ��ی��س��الم��ی راس��ت��ه ق��ی��ن��ه و ئیسالمییه ت چ��ون��ک��ه ده رک��ه وی��ن، ک��ه ل��ت��ووره ک��ه ی سیاسه تێکی وه ه��ا نه ئیسالمییه ت، ووی��ژدان��ه . ژی��ان کۆمه ڵکوژی هه ڵخه ڵه تاندن، ئابووری، ده سه اڵتداری،

و دزییه .پێویسته هه رکه س بزانێت که هیچ په یوه ندییه کی ئاکه په و فه تحواڵ"گوله ن" و حزبواڵ به ئیسالمییه ته وه نییه . ئه وانه ساخته کاری ئابوور، ده س��ه اڵت��داری، بۆ ئیسالمییه ت ئامرازێکی ته نها ئیسالمییه ت، ئه وان بۆ به کاردێنن. ئیسالمییه ت به کلیلی هه وڵده ده ن، گه ل گه وره کردنه . هه ڵخه ڵه تێنن. گه لی کورد به ئاینی خۆییه وه گرێدراوه . گه لی ئێمه موسڵمانه وموسڵمان بوونیشیان له دڵه وه ژیان ئه م الیه نه ی گه له که مان ئه وان هه وڵده ده ن که ده که ن. ئه وان نییه ، ئێمه موسڵمان به کاربهێنن، بۆچی گه لی ئیسالمییه تیان ئ��ه وه ش بۆ موسڵمان. بیکه نه ده خ��وازن خستۆته جموجۆڵ و کۆمه ڵه ی ئیشاره ت پێکدێنن. ئه وه بێ رێزیه کی مه زنه له دژی کوردان. کورد پێویسته له دژی ئیسالمی سیاسی بووه ستن. به بۆنه ی رۆژی پیالنگێڕی نه ته وه یی، پێویسته هه موو کوردان خاوه ن شه ره ف ژیان شه رمه زارییه وه ب��ه م ئێمه ئیدی به سه ، ئیدی بکه ن، ناژین، چونکه دیلکردنی رێبه رایه تی، دیلکردنی گه لی کورده ، دیلکردنی مرۆڤایه تی و کوردستانه . که سێک که ده ڵێت من مرۆڤم، کوردم و ناخوازم به قڕکردن و به ئازادی ده خ��وازم بژیم، من شاراوه تیی و کۆیالیه تی شه رمه زارییه وه ب��ه م ئێمه ئیدی پێویسته بکه م، ژی��ان ژیان نه که ین. به ڕاستی ئه مه شه رمه زارییه کی مه زنه . و گوشار له ژێر ئیمرالی له ئێمه رێبه رایه تی ئه مڕۆ هه لومه رجێکی سه ختدا ده ژی. بۆ ئه وه ی ئێمه خۆمان له م شه رمه زارییه رزگاربکه ین، پێویسته له دژی ستراتیژ و داموده زگای ئیسالمی سیاسی راوه ستین و پووچه ڵیان و ده رکه وین له خۆمان خ��اوه ن ئێمه پێویسته بکه ینه وه . خۆمان بپارێزین. ئێمه بۆ ئازادی خۆمان، تێکۆشان و سه رهه ڵدانی خۆمان مه زنتر بکه ین، تێکۆشانی هزری، کۆمه اڵیه تی، رێکخستنی، دیبلۆماسی، سیاسی، ژیاندا گۆڕه پانه کانی له هه موو ئه خالقی که لتووری، نه ته نها قڕکردنێکی سه ربازی ئێمه پێشبخه ین. له سه ر ژی��ان��ی، ک��ه ل��ت��ووری، ه��زری، قڕکردنێکی ب��ه ڵ��ک��و، ماددی، مه عنه وی به ڕێوه ده چێت. پێویسته ئێمه به هه موو شێوه یه ک له دژی راوه ستین. ئیدی ئێمه کوێالیه تی ژیان نه که ین، ئێمه به شه رمه زاری ژیان نه که ین. یا ئازادی، یا

ئازادی، یان ئازادی.

[email protected] | 2011/2/20 | 3 وتار~ | ژماره

ئوجه الن به ڕێز تایبه تمه ندیه کانی له یه کێک ئ��ه وه ی��ه ک��ه ق��ه ت ب��ڕوای ب��ه ش��ت��ی بچوک کاتێ هه موو ناکاته وه ، بیر بچوکیش و نییه بیر له س��ه ره وه ی سفر ده ک��ات��ه وه . ک��ورد وه ک نه ته وه هه موو کاتێ له خواره وه ی سفره وه بیری

کردوه ته وه و له سفرا دڵخوش بووه . ساڵی )1999( داگیرکه رانی تورک به ساز و ئاوازێکی به رزه وه جارێکیتر سه رکه وتنی خویان به سه ر نه ته وه ی کوردا ڕاگه یاند، گه لی کورد توڕه و ناڕازی ڕژانه سه ر شه قامه کانی هه موو دنیا، کومپلوچیه کان)پیالنگێڕان( و ده س��ه اڵت��داران نه بوو ئه و کورده ی جاران بوون، کورد سه رسام ده ستگیر ئاگری، شورشی تێکچونی به که کردن و دادگای کردنی شێخ محمودی حه فید، روخانی ده رس��ی��م، ڕه زای سه ید سه عید، شێخ داردان��ی له و له مه هاباد کوردستان کوماری شورشی تێکشکانی و محه مه د قازی پێشه وا مه المسته فا بارازانی، بێده نگ، بێ هیوا، الواز ئه مری ته سلیمی و م��ای��ه وه ل��ه ده س��ت چ��او و

داسه پاو به سه ری دا ببوو.چ��اوه ڕوان گوڕانکاریه هه موو ئالیره وه ئیتر پیالن الیه ک له پێکرد. ده ستیان نه کراوه کان ب��ۆ ڕوخ��ان��ی ئ��ی��راده ی ک��وردان ل��ه ژووری ع��ه م��ه ل��ی��ات��ی)چ��االک��ی��ی��ه ک��ی( ت��ای��ب��ه ت له و به غداد دێمشق، تاران، ئه نکارا، واشنگتون، بوو، به رده وام دا هه ولێری خوشمان له ته نانه ت تاقه ئیمرالی دورگه ی له دیکه وه الیه کی له که سێک، تاقه مێشکێک، تاقه ڕوحێک، تاقه نوێیدا ڕیبازی و ڕیگا خوڵقاندنی له بیرێک

بوو.کورد دیموکراسی و مافی مروڤی ده وێ، ئه مه ئه و بانگه شانه بوون که به ڕیز ئوجه الن به رده وام دروشم هه مان هه ر و ده ک��رد له سه ر پێداگری ته نانه ت و ئه مریکا ئ��ه وروپ��ا، که بانگه شه و

تورکیاش خویان به خاوه ن ده زانن.ئه وه ی به رێز ئوجه الن باسی ده کرد و ده کات و فه لسه فه ی خاوه ن و ده کا لێکوڵینه وه له سه ری وه اڵت��ان ل��ه وه ی جیاوازه زور خویه تی تایبه تی

ب��ۆ ب��ه رژه وه ن��دی ت��ای��ب��ه ت��ی خ��وی��ان ب��ه ک��اری و نادیموکراتی قوربانی خوی ئوجه الن دێنن. نادادپه روه ریه و نه ته وه که ی بنده ست و مافخوراوه به ته واوی بڕوای و ده گا ئازارانه له و باش و دیموکراسی و مافی مروڤی ڕاسته قینه هه یه .

مانه وه و خستنه وه ت��ه ری��ک)دوور( س��ه ره ڕای وه ک خوی و دا ت��اک��ه ک��ه س��ی ژورێ��ک��ی ل��ه ڕوداوه کانی له دنیا مروڤی دابڕاوترین ده ڵ��ێ جیهان. به ڕیز ئوجه الن توانی فکر و فه لسه فه ی ڕزگاری پێش بخات و جارێکی دیکه خه باتی خوی ڕێچکه ی له سه ر شار خه باتی و شاخ

ڕابگرێ و به ره وه پێشه وه ی بائاژوی.خ��وس��ه ری دی��م��وک��رات��ی ی��ه ک��ێ��ک ل��ه خ��اڵ��ه به رچاوه کانی ئه و ڕامانه ی به ڕیز ئوجه النه که له ئیمرالیه وه خوڵقاندی و توانی بیکاته ئه مری کوردستان ب��اک��وری له ک��ورد گه لی و واق��ع

په یڕوه ی لێ بکه ن.خ��اڵ��ی��ک��ی گ��ری��ن��گ ئ��ه وه ی��ه ک��ه ب��اوه ڕی

گ��ه ل��ی ک��ورد و گ��رێ��دان��ی خ��ه ب��ات��ی ش��اخ به هه موو ک��رد وای��ان ئ��وج��ه الن بانگه وازیه کانی ده سه اڵتدارانی و بکرێنه وه پوچه ڵ پیالنه کان تورک ڕوو له ئیمرالی بکه ن و گوی بۆ به ڕیز

ئوجه الن شل که ن.ئه ڵین ته واوه ساڵی هه شتا که تورکانه ی ئه و کورد بونی نییه هێدی هێدی ده ڵێن کورد هه یه ؛ به اڵم مافی نییه و ئێستاش ده ڵین کورد هه یه مافیشی هه یه ؛ به اڵم با له خزمه ت ئێمه دا بێت.س��ی��س��ت��ه م��ی خ��وس��ه ری دی��م��وک��رات��ی که سیسته مه مه نتقیترین)لوژیکانه ترین( و کوشتار و کوشت و ئاڵوزی له مروڤایه تی

گه الن له به گژ یه کترداچون دوور ئه خاته وه . واته ، دیموکراتیک خوبه ڕیوه به ری سیسته می و بدات خوی ژیانی بڕیاری بوخوی گه ل با ئیمکان بو به ڕیوه بردنی ژیانی خوی پێک بێنێ. سه ره تا له گه ڕه ک، شار و گونده کاندا کومیته کێشه به و دامه زرێنن خویان ئه نجومه نی و خزمه تگوزاری و ڕابگه ن کومه اڵیه تیه کانیاندا خویان بگرنه ده ست، پێشی گه نده ڵی و به رژه وه ندی پاشان بگرن، سه رده ست به رپرسانی په ره ستی بێنن، ئاڵترناتیڤ پێک هه وڵ بده ن سیسته می ناوی به زمانی دایک پێش بخه ن و پ��ه روه رده به گه ڕینه وه سه ر و گوند ب��ازاڕ، شار دوک��ان زمانی به و خویان ئه سڵی)بنه ماوناوه ڕۆکی( کوردی بیاننوسن و هه روه ها پیوه ندی و دان و ساندنی ڕوژانه ی ناو بازاڕه کان ببێته کوردی.

له سیسته می خوسه ری دیموکراتیک دا دوای به ڕیوه به ری کومیته ی ش��اره دار، هه ڵبژاردنی جیدی هه نگاوی ده بێ گونده کان و گه ڕه ک بۆ خزمه ت کردنی گه ل و کار ئاسانی ژیانی بو خ��وی��ان ئ��ه وان��ه ی و هه ڵگیرێته وه ڕوژان��ه به گه یشتن بۆ نابێ ده پاڵیون به رپرسیاره تی ده سه اڵت ده نگی گه ل به کار بێنن؛ به ڵکو ده بێ مسوه گه ر گه ل ڕه زام��ه ن��دی ک��ردن خزمه ت به

بکه ن. س��ی��س��ت��ه م��ی خ��وب��ه ڕی��وه ب��ه ری دی��م��وک��رات��ی چاره سه ری گه له ، واته دوای ئه وه ی به سه دان ئازادی بۆ و ئازادین خوازیاری ک��وردان ساڵه ناوه ند ده سه اڵتدارانی دان تێکوشان و شه ڕ له نایانه وێ ئه و پرسه چاره سه ر بکه ن و کوردانیش له به اڵم هاتون، شکست توشی جارێ هه موو دا دیموکراتیک خوبه ڕیوه به ری سیسته مه ی ڕیگای گه ڕانه وه بو دواوه نییه ، به ڵکو هه موو به ئه چن و گه ل پێشه وه بۆ کات هه نگاوه کان

ئیراده ی خوی چاره سه ریه کان ئه خوڵقێنی.

لــــــه‌‌ســــــفــــــــره‌وه‌‌بــــــــۆ‌ســـــــــه‌د

ن/‌هیوا‌گوڵ‌محه‌مه‌دی

رۆژهه اڵتی کوردستان ئه توانێ ئه م سیسته می

خوبه ڕیوه به ری دیموکراتیکه بخاته قوناغی

کرده وه و هه وڵی خو په روه رده کردن بدات بۆ ئه وه بتوانێ له ئه گه ری هه ر گوڕانێکدا ناچاری

ناوه ند نه بێ و هێزی خوی بۆ ڕازی کردنی ده وڵه ت و ده سه اڵتی سه رده ست

به کار بهێنێ

“

“

17 ~ | [email protected] | 2011/2/20 | 3 ژماره وتار

رێبه‌رئاپۆ‌لــــــه‌‌ســــــفــــــــره‌وه‌‌بــــــــۆ‌ســـــــــه‌دو‌)15(ی‌شوبات‌دوای‌دوازده‌‌ساڵ

ئه م سیسته می ئه توانێ رۆژهه اڵتی کوردستان قوناغی بخاته دیموکراتیکه خوبه ڕیوه به ری ک��رده وه و ه��ه وڵ��ی خ��و پ��ه روه رده ک��ردن ب��دات گوڕانێکدا ه��ه ر ئه گه ری له بتوانێ ئ��ه وه بۆ ڕازی بۆ خوی هێزی و نه بێ ناوه ند ناچاری به کار سه رده ست ده سه اڵتی و ده وڵ��ه ت کردنی

بهێنێ.له ئێراندا بێجگه له کورد گه النی دیکه ی وه ک هه تا و ده ژین فارس به لوچ، عه ره ب، ئازه ری، به بووه حاکم فارس کولتوری و زمان ئێستا سه ر گه النی دیکه دا و ده سه اڵتیش هه ر له ده ست ئه واندا بووه و ئه و ئه قله په یڕه و کراوه که جێ به جێ کردنی یاسای پاراستنی مافی گه الن

به اڵم ئێران دێت، به واتای لێک هه ڵوه شانه وه ی دا دیموکراتیک خوبه ڕیوه به ری سیسته می له به پێچه وانه ی ئه و ئیدعایانه ی)پرۆپاگه ندانه ی( داگ��ی��رک��ه ران ن��ه ک ه��ه ر ج��ی��ای��ه ک پێک ن��ای��ه ت؛ به ڵکو ه��ه م��وو گ��ه الن ب��ه ب��ێ ش��ه ڕ و خوێنڕشتن ئه توانن پێکه وه بژین و خاوه ن هێزی خوبه ڕیوه به ری دیموکراتیک بن و له بواره کانی ئابوری و کومه اڵیه تیه وه هاوکار و کولتوری،

ته واوکه ری یه کتر بن.که ئه نجام بگه مه ئ��اوا ئه توانم ڕاستیدا ل��ه به ڕیز ئوجه الن چاره نوس و خه بات و به رخوه دانی و خه ریکه به رز کردوه ته وه له سفره وه کوردانی ده ی��گ��ه ی��ه ن��ێ��ت��ه س��ه د و ئ��ه وه ش ل��ه م��ێ��ژووی هه مووه ئه و مروڤێک ده گمه نه ، مروڤایه تیدا کومپلوی)پیالنگێڕی( بێت، له سه ر گوشاره ی ژورێکی له و بێ پێک دژ له ناونه ته وه یی تاکه کسیدا له دنیای ده ره وه دایببڕن به اڵم ئه و هه نگاو گێژه ڵوکانه ئه و هه موو پێچه وانه ی به و فکر و فه لسه فه به بتوانێ و هه ڵبگڕێته وه ڕامانی شوڕشگێڕانه و مروڤانه و هاوچه رخ و ب��ه رده وام و ب��دات تێکوشان به گوڕ زانستیانه

بخوڵقێنێ. چاره سه ری تاوان گه وره رترین )1999( ساڵی پیالنگێڕی شه ڕی ئه کرا چ��اوه ڕوان بوو، مروڤایه تی دژی ن��ێ��وان گ��ه الن پێک ب��ێ و گ��ه ل��ی ک��ورد تێک بشکێ و جارێکی دیکه دوای ده یان ساڵ بتوانێ خو بگرێته وه ، به اڵم به هه وڵ و تێکوشانی به ڕیز ئوجه الن، سه رهه ڵدانی گه ل و تێگه یشتنی دروستی یه که ، هه موو ئه و پێچه وانه ی خه باتکارانی شاخ که سایه تی له ک��ورادن مێژووی تێکشکانه کانی پیالنگێڕی تێکشکانی ل��ه و ئ��وج��ه الن ب��ه ڕی��ز ناونه ته وه یی دژی کورداندا وه رگه ڕایه )وه رچه رخایه (

سه رکه وتن و پێشکه وتن و به رده وامی . ئ��ه م��ڕۆ ئیتر ک��ات��ی ئ��ه وه ی��ه ه��ه م��وو ب��ه یه ک ده نگ بڵین به ڕیز ئوجه الن مروڤێکی خاوه ن بڕوای شایانی و دیموکراسییه و ئ��ازادی و مروڤایه تی له ئازاد ژیانێکی و ئاشتی ناونه ته وه ی خه اڵتی له ناحه قیکردن زیاتر له مه و خویدایه وه اڵت��ی

مروڤایه تی ته حه مول ناکرێ.سه رده م سه رده می ئاشتی و پێکه وه ژیانی گه النه و به ڕیز ئوجه الن له و باره وه و بو پێکهێنانی ئه و یه که به رچاو ئینیسیاتیڤی و به کاریگه ر روڵی خ��اوه ن و گرینگه و ده بێ هه ر چ زووتره بگه ڕیته وه ناو ئاشتیه کی جوره به و و نیشتمانه که ی و نه ته وه بکه وێته گ��ه الن��ه ن��ێ��وان ل��ه ش��ه ڕاف��ه ت��م��ه ن��دان��ه

پێڤاژوی کرداره وه .

جیهانی هێزه )1999(کاتێک شوباتی )15(ی تورکیایان ده وڵ��ه ت��ی ه��اوک��اری��ی وه��ه رێ��م��ی��ه ک��ان واب��وو پێیان رێبه رئاپۆ، ده ستگیرکردنی بۆ ک��رد ب��ه ده س��گ��ی��رک��ردن��ی ب��ه رێ��زی ج��واڵن��ه وه ی گه لی کوردستان به رێبه رایه تی په که که کۆتایی پێ دێت به سیاسه تی به رده وامی ده توانن هێزانه ئه و ئیتر و ب��ه ک��وردو رۆژه��ه اڵت��ی ب��ده ن به رامبه ر راب��ردووی��ان ب��ه رخ��ۆدان��ی س��اڵ دوازده دوای ب��ه اڵم ن��اوی��ن، ئ��ازادی��خ��وازی ج��واڵن��ه وه ی و له زیندان رێبه رئاپۆ ک��وردس��ت��ان ل��ه ه��ه م��وو ب��واره ک��ان��دا وس��وورب��وون��ی ده بینین به ئازادی، گه یشتنه له سه ر کورد گه لی کاریگه رییه کانی ئه م جواڵنه وه یه ته شه نه ی سه ندو ب��ووه س��ه رچ��اوه ی دره وش��ان��ه وه ی تیرێژی شۆڕشی ئازادی گه الن و گومانی تێدا نییه تونس ومیسر به شێکی ئیلهامه که یان له و تێکۆشانه وه وه رگرت که سااڵنێکی دوورو درێژه گه لی کورد به رێوه ی ده بات.

ئه مه ش بۆ ئێمه ی کورد جێگه ی سه ربه رزییه .نه ک ئاپۆ رێبه ر ده ستگیرکردنی گرنگتر له مه نه یتوانی جواڵنه وه ی کوردی کۆتایی پێ بهێنێت، وه��ه س��ت روح��ی یه کێتییه کی ده ب��ی��ن��ی��ن ب��ه ڵ��ک��ۆ وه��ۆش��ی��اری ل��ه ن��او گ��ه ل��ی ک��ورددا دروس��ت��ک��رد ئێمه ده ی��گ��وت، راب��ردوودا ل��ه چ��ۆن رێبه رئاپۆ و له شکان و که م و کورتیه کانیش سه رکه وتن دروست ده توانێت ئ��ه و که سه لماندی ب��ه ک��رده وه ده ک��ه ی��ن، توانا ئیمکانی له بێ و ب��ارودۆخ��دا له ناخۆشترین ئه مساڵ ئه وه تا بکات. دروست هیوا و بئافرێنێت له کاتێکدا رژێمی ئێران هه تا به له سێداره دانی"حسێن کوردستان ل��ه ه��ه رچ��وارالی گه له که مان خ��زری" خ��ۆی��ان هه ڵوێستی و ه��ه س��ت ب��ه ی��ه ک وده ره وه ج��ه م��اوه ر کوردستانیشدا ل��ه ب��اش��ووری و نیشاندا بۆ هه روه ها کرد. هه ڵسوکه وتیان به به رپرسیارییه وه ئه مساڵ نێوده وڵه تی پیالنگێڕی شه رمه زارکردنی جێگایه ک، ل��ه ه��ه م��وو س��اڵ��ه ک��ان ل��ه ه��ه م��وو جیا هه ڵوێستی کوردستاندا، له باشووری به تایبه تی که ده سه لمێنێ ئ��ه وه ئه مه ش نیشاندا. گرنگ رێبه رئاپۆ ک��ه وراس��ت��ی��ان��ه ی ئ��ام��ان��ج ئ��ه و ئیتر لوتکه ب��ه ره و ئێستا ب��ک��ات، جێگیری خواستی نه ته وه یی یه کێتی زه مینه ی وئ��ه م��ه ش ده چ��ێ��ت وچاره سه رکردنی پرسگریی گه لی کورد وگه النی تری رۆژهه اڵتی ناوین خۆش ده کات. دیاره ئه مه ش

ئه رکی تێکۆشه رانی ئازادی زیاتر ده کات.

ن/فه‌همی‌محمه‌د ئه مڕۆ ئیتر کاتی ئه وه یه هه موو به یه ک ده نگ بڵین به ڕیز ئوجه الن

مروڤێکی خاوه ن بڕوای مروڤایه تی و ئازادی و

دیموکراسییه و شایانی خه اڵتی ناونه ته وه ی

ئاشتی و ژیانێکی ئازاد له وه اڵتی خویدایه و

له مه زیاتر ناحه قیکردن له مروڤایه تی ته حه مول

ناکرێ

““


ل��ه م م��اوه ی��ه دا ل��ه ب��ی��رک��ردن��ه وه ی ئ��ه وه داب��ووم ک��ه بۆ ت��ه واوک��ردن��ی وت��اره ک��ه ی پ��ێ��ش��ووت��رم س��ه ب��اره ت به خۆبه ڕێوه ربردنی دیموکراتی، وتارێکی تریش بنووسم شه ڕ و سنوور چه مکه کانی مه سه له ی له باس و تونس گه النی سه رهه ڵدانی کاتێک ب��ه اڵم بکه م، له ن��اڕه زای��ی جموجۆڵی و دا میسر چه خماخه ی و منیش ئیدی ده ستیپێکرد، دیکه ش واڵتێکی چه ند به پێویستم زانی باسه که ی وتاره که م بگۆڕم و هه ر و دیموکراتی خۆبه ڕێوه بردنی بابه تی له چوارچێوه ی سه ر بخه مه تیشک دیموکراتیدا کۆنفیدرالیزمی ئه و ئیراده ئازاده ی جه ماوه ری گه لی تونس و میسر که چۆن به شێوه یه کی کرداری و سروشتیانه هه وڵی گۆڕاندنی بارودۆخی خۆیان و خۆبه ڕێوه بردنی خۆیان دا، هه روه ها چۆن جه ماوه ری ئه و دوو واڵته به گشتی به شێوه یه کی و خۆبه خۆ به تایبه تی، گه نجانیان و سروشتی له زۆربه ی گه ڕه ک و کۆاڵنه کاندا لیژنه میللییه کان)لجان شعبیه (یان دامه زراند بۆ پاراستنی گ��ی��ان و م��وڵ��ک و م��اڵ��ی خ��ۆی��ان و دام��وده زگ��ا گشتییه کانی ده وڵه ت و خۆیان پاراستنی ئه و شوێنه یان ده کرد و ته نانه ت خۆبه خشانه ده بوونه هه موو کارێکیان گرته ئه ستۆ و له هه مانکاتدا راوی سه رانی ده سه اڵتدار و چه ته و دزه کانیشیان ده کرد. ئه مه ش سه رجه م ئه و چه مکانه ی پووچه ڵکرده وه که هه موو به ڕێوه بردنێکی په یوه ست ده وڵه ته وه هه بوونی مه رجی به کۆمه ڵگا ده که ن و ده وڵه ت وه ک پێداویستییه کی حه تمی ده بینن بۆ به ڕێوه بردنی کۆمه ڵگا و دابینکردنی پێداویستییه

ژیانییه کانی. ئه و ب��ۆ راس��ت پێناسه یه کی ک��ه گرنگه س��ه ره ت��ا پێگه که ی پ��اش��ان و بکرێ س��ه ر ه��ه ڵ��دان��ه ی گ��ه الن بکرێ. ده ستنیشان مرۆڤایه تیدا کاروانی له رێڕه وی به ده ستی نه ئاژاوه یه ، نه گه الن سه رهه ڵدانه ی ئه و ده ره کی ته فره دراوه ، نه خۆجێی و کاتییشه ، رێک و شۆڕشگێڕانه یه سه رهه ڵدانێکی پێچه وانه وه ؛ به به ئیراده ی خودی ئه و گه النه به رپا بووه و سنووره کانیش تێده په ڕێنێ و تا زه مه نێکی درێژیش به رده وام ده بێت. بۆیه ده کرێ ئه و سه رهه ڵدانه وه ک "شۆڕش"ێک پێناسه شۆڕشگێڕانه ی سه رهه ڵدانێکی سیفه تی و بکرێ و سه رهه ڵدان به هه موو بێگومان پێبدرێت. گه النی راپه ڕین و یاخیبوون و بزاڤێک ناگووترێت "شۆڕش"؛

چونکه شۆڕش به واتا زۆر ساده که ی واتا:" رووخاندن ل��ه رووی دارزی��وو و پێکهاته ی کۆن به الوه نانی یان تایبه تمه ندییه کانییه وه و سروشت و شێوه و جه وهه ر و بونیادنانی پێکهاته یه کی نوێ له جه وهه ر و شێوه و سروشت و تایبه تمه ندییه کانیدا". جا ئه م پێکهاته یه له بواره کانی بوارێک یان کۆمه ڵگایه ک، ت��ه واوی ژیانی کۆمه ڵگا بێت. هه روه ها رووبه ر و گۆڕه پانی له خۆوه دیاریکراو جوگرافیایه کی چ شۆڕشه که بگرێت یان سنوور نه ناسانه تا هێز و توانستی هه یه په لبهاوێژێت بۆ جوگرافیا دوور و نزیکه کان. ئه وه ی گرنگه چه خماخه ی شۆڕشه که و به رده وامبوونییه تی و هه ڵگرتنی په یامه کانی خۆییه تی و ده ستبه رنه دان و ب��ه رده وام��ب��وون مه رجی بکاته ئامانجه کانی له پێبکه ین ده رک ئ��ه وه ش ده بێت خۆی. سه رکه وتنی که هه موو پێکهاته یه کی کۆن رووب��ه ڕووی شۆڕش له ئیدی که نه بێت پێکهاتانه ئه و ته نیا نابێته وه ، جموجۆڵ و بزاوت و پێشکه وتن و نوێبوونه وه که وتوون و تێپه ڕاندووه قه یرانیشیان قۆناخه کانی هه موو و گه یشتۆته ئاستی گێژاو و بنبه ستبوونی سه رتاپاگیر و کۆتاییه وه . مسۆگه ر شۆڕشه کان وه ک چۆن هه روا به سانایی و بێبوونی زه مینه ی ره خساوی بابه تی و خودی به رپا نابن، ئه وا هه روا به ساناییش سه رکوت و بێکاریگه ر ناکرێن. ته نانه ت هه روا به ساناییش به الڕێدا دژه و چه واشه شۆڕشی پێگه ی ناخرێنه و نابرێن

شۆڕشه وه . ئه و سه رهه ڵدانه شۆڕشگێڕییه ی کۆمه ڵگای تونس و میسر و ئه و واڵتانه ش که له دۆخی ئێستایاندا گینگل ده خۆن و ژانی دژواری شۆڕش ده چێژن، به واتای وشه سه ره تای شۆڕشێکی سه رتاپاگیر و فراوانه و بونیادی پێکهاته داڕزیوه که ی سیسته می بااڵده ستی کردۆته له هه میش شێوه یدا، و گه وهه ر له ه��ه م و ئامانج سروشت و تایبه تمه ندییه کانیدا؛ خوازیاری به دیهێنانی ئه وتۆ ژیانی سیسته مێکی له نوێ پێکهاته یه کی که ته واو پێچه وانه ی پێکهاته ی سیسته می داڕزیوی ب��ااڵده س��ت��ه ، ب��ه اڵم وه ک��و دی��اره ئ��ه و ئیراده یه هێشتا نوێیه ی سیسته مه ئ��ه و بۆ نوێی چوارچێوه یه کی نه خستۆته ڕوو. یان راستتر بڵێین؛ ئه و ئیراده یه ی بۆته که یه کالییکردۆته وه خۆی شۆڕشه که دینامیکی ده بێت سیسته می بااڵده ست به الوه بنرێت و تێیپه ڕێنێت، به اڵم ئه و ئیراده یه کاتێک دێته سه ر پرسی جێگره وه ی سیسته می داڕوخێنراو چی بێت؟ هێشتا وه اڵمێکی یه کالیی و روونی پێنییه ، یان به الیه نی که م هێشتا بیری مه یلێک وه ک ک��ه وا ی��ۆت��ۆپ��ی��ای��ه ی ئ��ه و لێده کاته وه ، نه یگه یاندۆته ئاستی پرۆژه یه کی واقیعی و پێکهێنان ئاقاری به ک��ه وا ئه وتۆ به رجه سته ی و وایه پێم بکرێ. ئاراسته گیر ژیاندا له به دیهێنانی سه رهه ڵدانه ئ��ه م به هێزی ه��ه ره خاڵی چ��ۆن وه ک شۆڕشگێڕییه پێداگری و شێڵگیریه تی له سه ر رووخانی به هه مان شێوه ش ئه وا ئێستا، بااڵده ستی سیسته می

خاڵی هه ره الوازی ئه و سه رهه ڵدانه شۆڕشگێڕییه ش یه کالیینه بوونه وه یه تی له وه ی چیده وێت؟ ده خوازێ چ

سیسته مێک سه قامگیر بکات؟. سه رهه ڵدانه ئ��ه م ئه مه ش ده ک��رێ س��ه ره ڕای ب��ه اڵم ب��ااڵدا به شۆڕشگێڕێتی پێناسه ی شۆڕشگێڕییه "شۆڕشه خانه ی بخرێته ده ک��رێ ته نانه ت بکه ین. مه زنه کان"یشه وه . هه ڵبه ته پۆلینکردنێکی وه ها هه روا ئه و مه زنه کان شۆڕشه نییه . بنه ما بێ و له خۆڕا ب��ووه و ئ��ه و زه م��ه ن��ه ی تێیدا به رپا شۆڕشانه ن ک��ه وا تێده په ڕێنن به رپابووه لێی ک��ه وا جوگرافیایه ی ئه و سنووری ل��ه ده ره وه ی و خ��ۆی دوای ل��ه زه م��ه ن��ی و کاریگه رییه کانی به به رده وامی خۆیدا جوگرافیای ئه و م��ه زن��ه ک��ان ش��ۆڕش��ه ه��ه روه ه��ا ده دات. خ��ۆی شۆڕشانه ن که وا له بوارێکه وه سه رهه ڵده دات و سه رجه م ژێر ده خ��ات��ه کۆمه ڵگا ژیانی دیکه ی بواره کانی کاریگه ری خۆیه وه . بۆ نموونه ئه و شۆڕشه مۆرک سیاسییانه ی به رپابوونه و له گه ڵ به رپابوونیاندا بواره کۆمه اڵیه تی، ئابووری، کولتوورییه کانیشی خستۆته ژێر کاریگه ری خۆیه وه . له هه مووی گرنگتر ئه وه یه ک��ه ش��ۆڕش��ه م��ه زن��ه ک��ان ل��ه س��ه ره ت��ای��ه وه ت��ا ده گ��ات��ه ئامانجه کانی، له سه ر راسته ڕێی خۆی و به گه وهه ر و سروشت و تایبه تمه ندێتییه کانی خۆیه وه به ڕێوه ده چێ و خۆی چه واشه ناکات و ناکه وێته به ره ی دژبه ری خ��ودی ش��ۆڕش��ه وه . ده ک��رێ ش��ۆڕش��ی فه ره نسای ساڵی )17٨9( و شۆڕشی روسیای ساڵی )1917( به و شۆڕشی جه وانانی فه ره نسای ساڵی )196٨( نوێی مێژووی مه زنه کانی شۆڕشه نموونه ی سێ ت��ه واوی جیهانیان خسته ژێر ببینین، که ئه وروپای

کاریگه رییه کانی خۆیانه وه . ده توانم له دۆخی ئێستادا ئه وه بڵێم که ؛ سه رهه ڵدانی تونس و میسر و واڵتانی دیکه له ڕووی تێپه راندنی زه م��ه ن��ی ب��ه رپ��اب��وون و ج��وگ��راف��ی��ای دی��اری��ک��راوی مه زنه کاندا شۆڕشه ل��ه ری��زی ده ک��رێ به رپابووندا بیژمێردرێن؛ چونکه هه ر له ئێستاوه کاریگه رییه کانی شه پۆڵێکی وه کو دێت تا گه الن سه رهه ڵدانه ی ئه م دیکه ش و کۆمه ڵگاکانی ده بێت به رفراوان بازنه یی به هێز وه رگرتن له گه النی راپه ڕیو له نیو جموجۆڵدان و مسۆگه ر سه رده م و قۆناخه کانی داهاتووش ده خاته پرسه به اڵم خۆیه وه ، کاریگه رییه کانی رکێفی ژێر تا چه ند و تا کوێ ئایا ل��ه وه دای��ه که ؛ گرنگه که له گه ڵ گه وهه ر و سروشت و تایبه تمه ندییه کانی خۆی به رده وام ده بێت و ره نج و قوربانییه کانی ئه و شۆڕشه نادزرێ و به ره و چه واشه کاری ئاراسته گیر ناکرێت ؟.

ئه وه ی ئه و پرسه زیاتر زه قده کاته وه ئه و راستییه یه که وا له ناواخنی گیان و جه سته ی هه موو شۆڕشێکدا جۆرێک ن��اک��ۆک)پ��ارادۆک��س( دوان��ه ی��ی تایبه تمه ندی ل��ه

میانڕه ویی سته مکاری، و ئازادیخوازی وه ک ی بڵێین؛ ڕاستتر یان هه یه . هتد، و... توندڕه ویی و هه موو شۆڕشێک له گه ڵ خۆیدا جۆرێک له دوانه یی

کۆنفیدرالیزمی دیموکراتی و شـــــــــۆڕشـی گــه النی تـونس و میســروتار

ن/ حه سه ن جودی

19 ~ | [email protected] | 2011/2/20 | 3 ژماره

ناکۆک له زه مینه یه کی هاوبه شدا دێنێت. به و واتایه ی مه رج نییه ئه نجامی هه موو شۆڕشێک هه ر ئازادی و یه کسانی و دادپه روه ری و ئاشتی و دیموکراتی بێت. هه رچه نده ئه مانه له ئامانجه سه ره کییه کانیشی بن. بۆیه ئه و دوانه ییه ناکۆکانه له به رامبه ر یه کتردا له نێو خودی شۆڕش و له کاتی سه رکه وتنی شۆڕشیشدا هه ر له نێو ملمالنێدا ده بن. جا کامه الیه نی ئه و دووانه ییه ئاراسته ی ئه وا سه رکه وت له ملمالنێیه که دا ناکۆکه شۆڕشه که و ئامانجه کانیشی به و ئاراسته یه دا ده ڕوات. جا بۆ ئه وه ی ئه و سه رهه ڵدانه شۆڕشگێرییه ی گه النی ت��ه واوی و گه النه ئ��ه و قازانجی به میسر و تونس مرۆڤایه تی ئه نجامگیر ببێت، ئه وا پێویسته ئه و خاڵه الوازانه ی که وا هه ر له گه ڵ به رپابوونیدا له گه ڵ خۆیدا هه ڵیگرتوون، خۆی لێ رزگار بکات. که یه کێک ن��وێ و پ��رۆژه ی��ه ک��ی نه بوونی له خاڵه الوازه ک��ان��ی یۆتۆپیاییه کی جێگره وه )ئه لته رناتیف(ه بۆ به دیهێنانی سیسته مێکی نوێی ژیان و به ڕێوه بردن. له و باوه ڕه دام ئه و سیسته مه جێگره وه یه ش که وا باسی ده که ین؛ له میانه ی تێکۆشانی ته ڤگه ری ئازادیخوازی گه لی کوردستان به دیهاتووه ، که خۆی له سیسته می )کۆنفیدرالیزمی خۆبه ڕێوه بردنی سیسته می بڵێین؛ یان دیموکراتی(، له سه ر لێره دا قسه کردن بۆیه ده بینێته وه . دیموکراتیدا نێوان دیالیکتیکیانه ی په یوه ندییه کی دروستکردنی هه ردوو شۆڕش، که هه ر له بنه ڕه تدا یه ک گه وهه ریان هه یه ، گرنگییه کی ژیانی و ده ستلێبه رنه دراوی خۆی

هه یه .باڵنده یه ک به شۆڕش ئه گه ر خۆم؛ مه زه نده ی به بچوێنین، ئه وا شۆڕشی گه النی باکووری ئه فریقیا باڵێک و شۆڕشی گه لی کوردستانیش که ساڵه هایه باڵنده یه یه . ئه و تری باڵه که ی دایه ، هه ڵکشان له

بۆیه ئه و سه رهه ڵدانه شۆڕشگێڕییه ی له باکووری میسردا به و ب��ووه به رپا تونسه وه له ئه فریقیاوه ، و ئه فریقیایه ب��اک��ووری له ه��ه م که �� تێده په ڕێ هه میش له ئاسیایه - رووی له واڵتانی خۆرهه اڵتی ناوینه ، ئه گه ر له گه ڵ باڵه که ی تریدا که شۆڕشی گه لی کوردستانه به رێبه رایه تی ته ڤگه ری په که که ، ده کرێ مسۆگه ر ئ��ه وا ببێت، ئاوێته و یه کانگیر هیچ ک��ه مرۆڤایه تی ش��ۆڕش��ی مه زنترین ببێته و ئ��ه وروپ��ا ب��ه نامێنێت، جیهانه ئ��ه م کونجێکی خۆیه وه . کاریگه ری ژێر نه یخاته ئه مریکاشه وه ، ب��اک��ووری ئه فریقیاوه له ل��ه ئ��ه و ش��ۆڕش��ه ی وات��ا له گه ڵ کاتێک سه ریهه ڵداوه ، میسره وه و تونس فه لسه فه و سیسته می کۆنفیدرالیزمی دیموکراتیی ئ��ه وا ی��ه ک، ببێته کوردستاندا گه لی ش��ۆڕش��ی هه ر دوو شۆڕش ده توانن یه کتر ته واو بکه ن و ببنه به زیندوویی و بۆیه کتر و ده توانن هێز و پشتیوان

به کاریگه ری و سه رکه وتوویی بمێننه وه .لێره دا ده بێت به وردی سه رنج بۆ ئه و خاڵه رابکێشین کوردستان گه لی ئازادیخوازی تێکۆشانی که وا؛ هه مه الیه نه دا و سه رتاپاگیر شۆڕشێکی له ئاستی ساڵه هایه به ته نیا رووبه ڕووی سیسته می سه رمایه ی خۆرهه اڵتی له وابه سته کانی رژێمه و جیهانی ن��اوی��ن��دا ده ب��ێ��ت��ه وه ، ت��ه ن��ان��ه ت گ��ه ل��ی ک��وردس��ت��ان به گشتی و ته ڤگه ره ئازادیخوازه که ی و رێبه ره که ی رووب��ه ڕووی دوای��ی��دا ساڵه ی سی ل��ه م به تایبه تی، شااڵوی و پیالنگێڕی مه ترسیدارترین و زۆرترین مه ترسیدارتر له هه موویان که بوونه ته وه ، له ناوبردن ساڵی شوباتی )١٥(ی نێوده وڵه تی پیالنگێڕی موباره کی حوسنی شه خسی که ب��وو، )١٩٩٩(له بینی گ��ه وره ی رۆڵێکی میسریش س��ه رۆک��ی فشارخستنه سه ر ده وڵه تی سوریا بۆ ده رکردنی رێزدار عه بدوڵاڵ ئۆجه الن له سوریا له )٩(ی سێپته مبه ری ساڵی )١٩٩٨(، که به دوایدا ده ستگیرکردنی رێزدار ده ستبه رداری ته ڤگه ره ئه و ب��ه اڵم ه��ات. ئۆجه الن تێکۆشان و به رخۆدانی خۆی نه بوو و له بری ئه مه ئامانجه کانی خۆی له سیسته مێکی نوێدا به ناوی به رجه سته دیموکراتی کۆنفیدرالیزمی سیسته می کرد. ئیدی پێشخستنی ئه و سیسته مه له کاتێکدایه که سه رهه ڵدانی شۆڕشگێڕانه ی گه النی باکووری ئه مه ش دای��ه . له هه ڵکشان و ب��ه رپ��اب��ووه ئه فریقیا ئ��ازادی ش��ۆڕش��ی هه ڵکشانی ل��ه گ��ه ڵ ه��اوک��ات��ه گه لی کوردستان، که له هه مانکاتدا خاوه ن داهێنانی ل��ه ده ره وه ی گ��ه الن��ه دی��م��وک��رات��ی سیسته مێکی ده وڵه تگه راییدا، پاوانخوازێتی و سته مکارێتی ئاوێته بوونی و یه کانگیربوون له میانه ی مسۆگه ر هه ردوو شۆڕشدا ئه وا ده کرێ گه النی هه رێمه که و ته واوی مرۆڤایه تیش زووتر به ئامانجه مه زنه کانی

خۆی بگات.ئه وه ی له هه موو شتێک زیاتر سه رنجی منی له ناو

سه رهه ڵدانه کانی تونس و میسردا راکێشا، ئه و رۆحه زۆرینه ی و به تایبه تی گه نجان هه ره وه زکارییه ی خه ڵکه که بوو له نێو خۆیاندا، که یه کسه ر له میانه ی دروستکردنی لێژنه میللییه کانی کۆاڵن و گه ڕه ک و توانست و وزه و شاره کاندا هه موو و شارۆچکه خه باتیاندا له هه م و یه ک ک��رده خۆیان ئیراده ی دژ به رژێمه سه رکوتکه ره کانی تونس و میسردا و هه میش له خۆپارستنی خۆیان و گه لدا، توانیان به کردار رۆحی سیسته می کۆنفیدرالیزمی دیموکراتی ئه مه ش پێکبێنن. دیموکراتی خۆبه ڕێوه بردنی و یه که میان: ده خ��ات��ه ڕوو؛ بۆ گرنگمان راستی دوو سیسته می خۆبه ڕێوه بردنی دیموکراتی سیسته مێکی ئه وه نده کرداری و واقیعی و ئاسانه ، ئه وه نده ئاوێته یه له گه ڵ سروشت و داخوازی مرۆڤ و کۆمه ڵگاکان، ئارامدا توانستی نه ک هه ر له دۆخێکی ئاسایی و و دژوار هه ره له دۆخی ته نانه ت هه یه ، پێکهێنانی توانستی به ئاسانی زۆر ئاڵۆزییشدا و ته نگه تاوی جێبه جێکردنی هه یه . دووه میشیان: ده وڵه ت به درێژایی ته مه نی پێنج هه زار ساڵه ی خۆیدا وه ک ده زگایه کی بااڵده ست و سه رووی کۆمه ڵگا، نه ک هه ر نه یتوانیوه کێشه و گرفته کانی مرۆڤ چاره سه ر بکات، نه ک هه ر نه یتوانیوه قه یران و بنبه ستییه کانی کۆمه ڵگاکان ده رباز بکات، به ڵکو خۆی بۆته سه رچاوه ی سه رجه م به سه ر ده وڵ��ه ت بنبه ستییه کان. و قه یران و کێشه به هایه ک هه موو ئه ژدیهایه ک وه ک کۆمه ڵگاوه هه ڵده ڵووشێت، بۆته ئه و شێرپه نجه یه ی که وا سه رجه م و ته نیوه ته وه کۆمه ڵگای بنچینه ییه کانی جومگه

دایده خورێنێ و دایده ڕزێنێ. به له رچاوگرتنی ئه م دوو راستییه ی ئاماژه یان پێدرا، ئیدی ک��ه ؛ بخه مه ڕوو ئ��ه وه پووختی به ده خ��وازم ئه وا و نییه ته نیا به کوردستان گه لی شۆڕشی شۆڕشی گه النی باکووری ئه فریقیا و خۆرهه اڵتی ناوین به رپا بوو و تا دێت به رفراوانتر و به کاریگه رتر ده بێت و ده توانێ پشتیوانییه کی مه عنه وی مه زنیش بێت بۆ شۆڕشی ئازادیخوازانه ی گه لی کوردستان. له بنچینه دا ک��ه ش��ۆڕش، دوو ه��ه ر ئ��ه گ��ه ر بۆیه خ��اوه ن ی��ه ک گ��ه وه��ه ری �� ئ��ازادی، دادپ��ه روه ری، له ناو ن، �� دیموکراتیانه و ئاشتی یه کسانی، هه ماهه نگی و یه کتر ته واوکردندا بن، ئه وا مسۆگه ر وه ک دی��م��وک��رات��ی کۆنفیدرالیزمی سیسته می راستینه له گه ڵ گونجاو و شایسته سیسته مێکی داخوازییه کانیاندا، و کۆمه ڵگاکان سروشتی و بۆ به هێزی توانستی هه ره وه ک سیسته مێک که چاره سه ری پرسه کۆمه اڵیه تی، سیاسی، ئابووری و کولتوورییه کان هه یه ، سه قامگیر ده بێت و ژیانێکی ئازاد، یه کسان، دادپه ره وه ری، ئاشتی و دیموکرات له

یۆتۆپیاوه ده بێته واقیعێکی به رچاو.

[email protected]

کۆنفیدرالیزمی دیموکراتی و شـــــــــۆڕشـی گــه النی تـونس و میســروتار

ده وڵه ت به سه ر کۆمه ڵگاوه وه ک ئه ژدیهایه ک هه موو به هایه ک هه ڵده ڵووشێت، بۆته ئه و شێرپه نجه یه ی که وا سه رجه م جومگه

بنچینه ییه کانی کۆمه ڵگای ته نیوه ته وه و دایده خورێنێ و

دایده ڕزێنێ

“

“


زوڵم و زۆرداری ده سه اڵتداران له سه ر گه الن، به ناوی ده وڵه تی ماف سه روه ریه کانی، و ده وڵ��ه ت پاراستنی و نه ته وه یی حسابی له سه ر بچه وسێنێته وه و که خه ڵک ده دات به خۆی گه ل، کۆمه لێک که س خۆیان بکه نه خاوه ن هه رشتێک و گشتی کۆمه ڵگاش له ده ره وه به هێڵنه وه . له گه ڵ ئه وه ی مۆدێلی ده وڵه ت له هه موو قۆناخه کانی ژیانی مرۆڤایه تی ده وڵ��ه ت سه رده مێک و کات له هیچ بۆیه یه که ، وه ک نه بۆته موڵکی هه موو کۆمه ڵگا، چونکه ده وڵه ت له سه ر بنه مای جیاوازی چینایه تی، ره گ��ه زی، ره نگ و نه ته وه دروست ده بێت، بۆیه ده وڵه ت دووره له ئازادی و یه کسانی

و دیموکراتی.ئه وه ی گرنگه ئێمه لێره له سه ری بووه ستین ئه ویش مۆدێلی ئیمپراتۆره کان تێکچوونی دوای که نه ته وه یه ، ده وڵه تی نییه ، کۆن زۆر مێژووه که ی ئ��ه وه ی له گه ڵ ده رکه وتوه ، به اڵم کۆی هه موو مێژووی ده وڵه تی تیاده بینین. ده وڵه تی نه ته وه یی ئه گه ر له دوایی شۆڕشی فه ره نسا زیاتر ناسرا بێت، له الیه ن ئینگلیزه کان، ئه مڕۆش له الیه ن له راستیدا سه ره تا

ئه مریکا پێشه نگایه تی ده کرێت.له گه ڵ تێکهڵکێشه ێکه ئ��ه م��ڕۆ ن��ه ت��ه وه ی��ی ده وڵ��ه ت��ی ده وڵه تی بۆیه س��ه رم��ای��ه داری، مۆدێرنیته ی سیسته می له خزمه تی خ��ۆی ناتوانێت ب��ک��ات ه��ه رچ��ی ن��ه ت��ه وه ی مۆدێرنیته ی رزگاربکات. سه رمایه داری مۆدێرنیته ی که به درێژای چه وسانه وه یه ئ��ه و ک��ۆی س��ه رم��ای��ه داری��ش م��ێ��ژووی ده وڵ��ه ت��ه وه دێ��ت. ل��ه ڕواڵ��ه ت��دا ئه گه ر هه ندێک جیاوازی هه بێت، به اڵم له ناوه ڕۆکدا هه مان رێچکه په یڕه و ده که ن. بۆیه گرنگه بۆ ناسینی ده وڵه تی نه ته وه یی پێویسته

سیسته می سه رمایه داریش باش بناسین.ئیراده ی ل��ه راب��ردووش��دا نه و نه ئێستا نه ته وه یی ده وڵه تی چاره سه ری کێشه کانی نه بووه ، چونکه خۆی له ناو قه یران نرخه کانی کۆمه ڵگاو به هاو داگیرکردنی له ئه نجامی و

گه ل دروست بووه .پینه کانی ده وڵه تی نه ته وه یی و مۆدێرنیته ی سه رمایه داری رۆژهه اڵتی و ئه فریقا له باکوری ناگرن، به رگه چیتر ناوین کونێکی گه وره ی تیا بووه ، له وانه نییه به که س پینه و ئه مریکا نه ته وه ، ده وڵ��ه ت خاوه نانی هه رچه نده بکرێت، ئینگلیز هه وڵبده ن بۆ گه ڕانه وه بۆ ره وشی راب��ردوو، به اڵم ناتوانێت که س لیبڕالیزم ته ڵه که بازیه کانی و ئیتر سیحر ئیقناع بکات. بۆیه خاڵی گرنگ ئه گه ر ده ستنیشان بکه ین

له هه ڵوه شانه وه ی ده وڵه تی میسری، به هه ڵه ناچین.له راستیدا کۆمه ڵگای مرۆڤایه تی له سایه ی ئه و سیسته مه ، ه��ه م��ووی ل��ه ن��او گ��ێ��ژاوێ��ک��دا ده ژی��ت ب��ه ب��ێ ج��ی��اوازی، بدرێت، س��واغ ج��ۆراوج��ۆر شێوازی به هه ندێک ویستراوه هه ڵخه ڵه تاندنی زۆرت��ری��ن ن��ه ک��ردوه . چ��اره س��ه ری ب��ه اڵم ده وڵه تی نه ته وه ی و مۆدێرنیته ی سه رمایه داری له رێگای، خۆشاردنه وه بووه له ژێر ناوی دیموکراتیدا. دیموکراتیه تیش خستنه به ژه وه ندی سیسته می سه رده ست و ده سه اڵتداریه تیه وه ، ده یموکراتیه تی ناوی له ژێر کۆمه ڵگا ئه مڕۆ به تایبه ت لیبڕاڵ هه ڵخه ڵه تێنراوه ، ده یانه وێت ماوه ێکی تریش ته مه نی

خۆیان درێژبکه نه وه ، به تایبه ت له رۆژهه اڵتی ناویندا که تا ئێستا ده وڵه ته دیکتاتۆره نه ته وه یی و ئاینی و مه زهه بیه کان به ڕێوه ی ده بن. گومان ده کرێت سیسته می سه رمایه داری بۆ گه النی دیاری بکاته لیبڕاڵ دیموکراتیه تی بیه وێت رۆژهه اڵتی ناوین، هه ڵبه ت لیبڕالیزم له عێراق و ئه فغانستان بێ ئه نجام ماوه ته وه ، ئه وه ی ئه مڕۆ له عێراق و ئه فغانستان ب��ه رده وام ده کات چاره سه رنه بوونی قه یرانی راب��ردووه . بۆیه

ئه گه ر بیرکردنه وه یه کی واش هه بێت ته مه ن درێژ نابێت. له سه ر چ ه��ه ی��ه گرنگی که پێگه ێکی میسر واڵت��ی کیشوه ری هه رسێ ئاستی له سه ر چ و جیهانی ئاستی ئاسیا و ئه فریقیا و ئه ورپا، له هه مانکات رێگای گه یاندنی شوێنگه ی ناتوانێت که س ب��ه ده ره وه ، ناوینه رۆژهه اڵتی گۆڕانکاریه ک ه��ه ر بۆیه ش بکات، ف��ه رام��ۆش میسر ناوین رۆژه��ه اڵت��ی و جیهان له سه ر کاریگه ری له میسر ده کات، ئه وانه ی ویستوویانه بگه نه رۆژهه اڵت ناچاربوونه به میسر دابێن و زه حمه تی کۆنتڕۆڵ کردنی میسر بخه نه به رده م خۆیان دواتر تێپه ڕن بۆ هه رێمه که ، واتا سه رکه وتنیان له به ر رۆژه��ه اڵت، له جیهانی بووه سه رکه وتنیان له میسر تایبه ته ، مرۆڤایه تیدا له مێژووی میسر شوێنی ئ��ه وه ش به شێکی گرنگیش له مێژووی مرۆڤایه تی بریتیه له مێژووی میسر. بۆیه ئه و ته قینه وه دیموکراتیه ی گه الن که له میسر

بوو ئه وا ده بێته هه وێنی گۆڕانکاریه کی گه وره له ناوچه که .رژێمه کانی رۆژهه اڵتی ناوین و جیهانی عه ره ب به رهه می ئینگلیزن، و ئه مریکا ن��ه ت��ه وه ی ده وڵ��ه ت��ی سیسته می هه مووشمان ئه وه ده زانین زۆربه ی ئه و ده وڵه تانه به رهه می کۆتایی شه ڕی جیهانی یه که من، له به رئه وه ی به ئیراده ی نه بووه له سه ر بۆیه هیچ رۆڵیشیان خۆشیان دانه مه زراون، خودی گۆڕانکاریه جیهانی و هه رێمیه کان، خۆشیان وه کو بارێکن به سه ر گه له کانیانه وه . تاکو ئه و سیسته مه به رده وام بکات بێگومان گێژاوی ئه و گه ل و واڵتانه ی تێی که وتوون

چاره سه ر نابێت. کاریگه ری سۆڤیه ت هه ڵوه شانه وه ی و رووخ��ان ئه گه ر راس��ت��ه وخ��ۆی ک��رده س��ه ر ئ��ه وروپ��ای رۆژه��ه اڵت، ب��ه اڵم ن��اڕاس��ت��ه وخ��ۆ ک��اری��گ��ه ری ل��ه رۆژه��ه اڵت��ی ن��اوی��ن ک��رد، زیاتر ج��اران ناوین رۆژهه اڵتی ده سه اڵتدارانی و ده وڵ��ه ت سیسته می به ڕێوه به رایه تی ش��ێ��وازی له ژێرکاریگه ری ئه مجاره خۆیان رووخانی ل��ه دوای به اڵم ب��وون، سۆڤیه تدا ئه مریکا. لیبڕاڵه که ی دیموکراته سیسته مه س��پ��ارده له راستیدا شتێکی ئه وتۆ نه گۆڕاوه له گه ڵ رابردوو ته نها کراوه . ده وڵه تگه را به سیسته می جێگۆڕکێ نه بێت ئه وه ئه مریکا ه��ه ژم��وون��گ��ه رای به رفروانبوونی هه مانکات گلۆبالیزم ب��ه ن��اوی جیهان نوێی سیسته می له رێگای دوو ک��رده ناوینی رۆژهه اڵتی ده وڵه ته کانی له ڕووڵه تدا

به ره وه به ره ی ته سلیم بوون به ئه مریکا و سیسته می نوێ، به ره ی دژی ئه مریکا و سیسته می نوێی جیهان، نمونه ی ئێران، سوریا و عێراقی رابردوو،

هه ره خزمه تێکی دژه وه ، به ره ی به ناوی له راستیدا به اڵم گه وره ی سیسته م و ده وڵه تی ئه مریکاین کرد.

رۆژهه اڵتی گێژاوه ی و چه قبه ستبوون له و تر به شێکی و باو دابوونه ریته له سه ر پێداگری و ئاین پرسی ناوین کالسیکه کانه ، که تواناکاری به ره وپێش بردنی کۆمه ڵگایان نییه . ئاین که ئاوێته ی ده س��ه اڵت و دوڵ��ه ت ک��راوه ، بۆیه ئاینیش پیرۆزی به ناوی و له سه ری ده کرێت داکۆکی نوێبوونه وه ێک، و گۆڕانکاری له هه ر ده کرێت رێگری به ڵکو نییه ؛ به ئاین خزمه تکردن له مه شدا هه ڵبه ته ش له رێگای ئاینه وه به رده وامی دانه به ده سه اڵته کانیان، بۆیه ببینێت. باش یه که ئه و ئیسالمی پێویسته کۆمه ڵگای ئه وه مه به ستمان ده که ین باسی کاتێک ونه ریتش داب به ڵکو بکه ینه وه ، ک��ه م گ��ه الن راستینه له کلتورو نییه پێویست ده کات له ژێر ناوی پارستنی دابوونه ریت رێگری

له پێشکه وتنی کۆمه ڵگا نه کرێت.کوده تای له رێگای گۆڕانکاریه کان زۆرب��ه ی له رابردوو س��ه رب��ازی ی��ان ل��ه رێ��گ��ای ش��ۆڕش��ی چ��ه ک��داری و الیه نێکی سیاسی پ��ارت ی��ان گ��رووپ ب��ه ڕێ��ب��ه رای��ه ت��ی دی��اری��ک��راو ئ��ه ن��ج��ام��ده دران، ب��ه اڵم ل��ه ب��ه ر ئ��ه وه ی هه موو کۆمه ڵگا خاوه نی گۆڕانه که نه بوو بۆیه به شێک له خه ڵک پارێزگاری شۆڕش و گۆرانکاریه کان به شێکیش ده بوونه ده بوونه نه یارو دژب��ه ر. سه ده ی بیست و یه ک که خاوه ن شێوازه به رگه ی بۆیه به خۆیه تی، تایبه ت کاراکته ری شێوازی خ��اوه ن خۆی خودی و ناگرێ به کارهاتووه کان تایبه ت به خۆیه تی. له به ر ئه وه شه شێوازی راپه ڕینی تونس

و میسر سه رنجی مرۆڤایه تی راکێشا.

ته‌مه‌نی‌ده‌وڵه‌تی‌نــه‌تــه‌وه‌یـــی‌تــــــــــه‌واو،‌کـــات‌کاتی‌شۆڕشی‌گه‌النه‌

له وانه یه ئاستی هزری ده سه اڵتداران به رگه ی گۆڕانکاری نه کات، به اڵم پێویستیه کی مێژوویه . ئۆپۆزیسیۆنی ئێره ش

له ئۆپۆزیسیۆنێکی گۆشه گیر زیاتر تێپه ڕ ناکات، چونکه ئه ویش

هه ڵپه ی گه یشتنه ده سه اڵتیه تی، بۆیه له گه ڵ

گۆڕانیکدایه که بکه وێته خزمه ت ئه وانه وه

“

“

سیپان خالید


سه رکه وتبووایه له تونس ته نها گۆڕانکاریه ئه و ئه گه ر سه رکه وتنی دوای ب��ه اڵم ن��ه ده ب��وو، کاریگه ری ئ��ه وه ن��ده شۆڕشی گه الن له میسر، پێویستی به خوێندنه وه یه کی قوڵتر مۆدێلێکی هه مه الیه ن گه النی شۆڕشی شێوازی هه یه . نوێیه له تێکۆشانی گه الن، ئیدی ئه م شێوازه ده بێته مۆدێلی گۆڕانکاریه کانی سه ده ی بیست و یه که م، چونکه ئه م شێوازه گۆڕانی ریشه یی ده کات و چاره سه ریه که شی کالسیک نییه . بۆیه وانه ی هه ره سه ره کی ئه گه ر بمانه وێت ده ریخه ین گۆڕانکاریه که یه . شێوه ی ئه ویش؛ گه وره یه شۆڕشه له م و سه ربازی کوده تای نه چوارساڵی نه هه ڵبژاردنی وات��ا ده ردی چ��اره ی ناتوانن ئاینی، و چینایه تی نه شۆڕشی

کۆمه ڵگا بکه ن.ئه وه ی که م و الوازه له میسر و تونس ئه ویش پێشه نگانی دیموکراتی رادیکاڵ دیار نین یان ئیراده ی دیموکراتیانه ی و سیحرباز چ��ۆن و ئ��اراس��ت��ه ده ک��رێ��ت چ��ۆن کۆمه ڵگا خۆیانه وه ، خزمه ت نایخه نه لیبڕالیزم ته ڵه که بازه کانی ئه وانیش به ناوی ئیسالمی میانڕه و وه کو مۆدێلی تورکیا دیانه وێت ئاراسته ی شۆڕش بگۆڕن، یان هه ندێک هێزی ئه وروپا لیبڕالیزمی ده یانه وێت گۆشه گیر ئۆپۆزیسیۆنی بکه نه رێگای چاره سه ری، بۆیه گرنگه ئه و الوازیه زوو ده که وێته ش��ۆڕش به الڕێدابردنی ئه گه رنا ده ربازبکرێت،

واری کرداریه وه .ئیخوان له که سایه تی ده س��ه اڵت��خ��واز س��وون��ی ئیسالمی ئه گه ر وات��ا ده رک��ه وێ��ت، سوودمه ند ده ی��ه وێ��ت موسلمین سه ر بێته نه وێرێت ئیسرائیل ئه مریکاو له ترسی

کاریگه ریه کی ناڕاسته وخۆ ده ی��ه وێ��ت ب��ه اڵم ده س��ه اڵت، به هێزی هه بێت له سه ر ده سه اڵتی داهاتووی واڵتدا. به الی گۆشه گیری ئۆپۆزیسیۆنی ی��ان ئیخوان سه خته منه وه کالسیک بتوانێت ببێته وه اڵم ده ره وه ی الوانی شۆڕشگێڕ ده سه اڵت ده ستی گرتنه هه ڵپه ی له وانه یه دیموکرات، و بکه ن، به اڵم به رده وامکردنی زه حمه ته ، به گوێره ی رادیکاڵی بێت، ئیراده خاوه نی داهاتووش ده سه اڵتی ده بێت شۆڕش له الیه کی تریش ده بێ به ڕێوه بردنی واڵت هه مووی به هیوای ده سه اڵته وه نه بێت، به ڵکو ئه نجومه نی گه ڕه ک و شاره کان ئاراسته کردنی ب��ۆ ببینن خ��ۆی��ان رۆڵ��ی و ببن دروس��ت

کۆمه ڵگا.رژێمه داگیرکه ره کانی سه رکوردستان به گشتی له ریزی ئه و بگۆڕدرێن، ده بێ که کۆنه په رستانه دان نه ته وه - ده وڵه ت ئه گه رچی تورکیا خۆی به وه ئیقناع کردوه که ئه و دیکتاتۆر و ده کرێت هه ڵبژاردن جارێک ساڵ پێنج چونکه نییه ، مۆدێلی ئیسالمی میانڕه ویش له الیه ن ئه مریکا و رۆژئاواوه پشتگیری ده کرێت. به اڵم له راستیدا ئه و گێژاوه ی تورکیا تێیدا ده خولێته وه له ده وڵه ته کانی تر خراپتره ، چونکه کێشه ی کورد وه ک کێشه یه کی دیموکراتی به هیچ شێوه ێک خۆی له قه ره ی چاره سه ری نادات، له گه ڵ ئه وه شدا خزمه تکردنیان له سه ر بنه مای حیزبیه ، نه ک بۆ کۆمه لگا بێ جیاوازی.

بکه م، چونکه گۆڕان له و نامه وێت باسی ئێران و سوریا ل��ه گ��ه ڵ ئ��ه وه ی واڵتانه دا له نان و ئاو پێویستتره .

چ��ه وس��ان��دن��ه وه ی��ه ک��ی ب��ێ��س��ن��ور ل��ه س��ه ر

نه ته وه که ی له سه ر شێوه به هه مان هه یه ، ک��ورد گه لی ئ��ه وان ئ��ی��راده ی خۆشیان هه یه . واڵت��ان��ی ک��ه ن��داو که بێ دوور له گۆڕانکاری خۆیان هێشتا بۆیه بوونه ، دروس��ت ده گرن، له شوێنی ئه مه ده سه اڵتداره کان ده یانه وێت کۆمه ڵگا به پاره هه ڵخه ڵه تێنن، وه کو ئه وه ی که خه ڵک ته نها کێشه ی برسیه تی هه بێت. بۆیه نه ئاپارتمانه به رزه کانی ئیمارات و نه پاره زۆره که ی به حرێن و قه ته ر و کوێت و سعودیه دادایان

نادات، چونکه کات، کاتی شۆڕشی گه النه . کاریگه ر خۆیان به شی کوردستانیش باشووری و عێراق ده بن به و شۆڕشه ی تازه ی گه الن، گرنگه که ئێمه کاریگه ر له شۆڕشداین، هێشتا ئێمه هێشتا گه لێکین بین، چونکه له کۆمه ڵگای ئێمه گۆڕانکاری ریشه یی ئه نجام نه دراون. له وانه یه ئاستی هزری ده سه اڵتداران به رگه ی گۆڕانکاری نه کات، به اڵم پێویستیه کی مێژوویه . ئۆپۆزیسیۆنی ئێره ش له ئۆپۆزیسیۆنێکی گۆشه گیر زیاتر تێپه ڕ ناکات، چونکه له گه ڵ بۆیه ده سه اڵتیه تی، گه یشتنه هه ڵپه ی ئه ویش

گۆڕانیکدایه که بکه وێته خزمه ت ئه وانه وه .چی بگۆڕدرێت باشه ؟؟ ده بێ سه ره تا هزری ده سه اڵت و کۆمه ڵگا بگۆڕدرێت، دواتر پێویسته ده سه اڵت بزانێت یه ک کاری هه یه ئه ویش خزمه تکردنی خه ڵکه ، بۆیه پێش ئه وه ی پاره کانیان له بانکه کانی ئه وروپا ده ستیبه سه ردا بگیردرێت بابیگه ڕێنه وه بۆ خه ڵک، هه روه ها ده بێ تا ئه و ئاسته بوێر بن یه کتری راکێشنه به رده م دادگای گه ل تاکو حسابی خراپه کاریه کانی رابردوویان بده ن، له به ره ی جه ماوه ریشه وه تێپه ڕێنێ، ده س��ه اڵت بیرکردنه وه ی سنووری ده ب��ێ ئیراده ی رێکخستنی خۆی له دروستکردنی کۆمین و ئه نجومه نی گ��ه ڕه ک و ش��ار ده ب��ێ ده رب��خ��ات، ده بێ ئه و شۆڕشه ی که سه ری هه ڵداوه خوێندنه وه ی راستی بۆ بکات و ده سه اڵت ناچاری کۆمه ڵگای ئه گه ر بکات. خزمه ت مێژوویه دا وه رچه رخانه ل��ه م ئێمه ش سوودمه ند نه بێت ئێتر مێژوو لێمان

نابوورێت.

ته‌مه‌نی‌ده‌وڵه‌تی‌نــه‌تــه‌وه‌یـــی‌تــــــــــه‌واو،‌کـــات‌کاتی‌شۆڕشی‌گه‌النه‌


ناوچه ى رۆژهه اڵتى ناوه ڕاست النکه و بێشکه ى به شێکى زۆرى شارستانییه ت و ئایین و فه لسه فه و بیرباوه ڕه کانى دونیایه ، ناوچه یه که هه یه ، ش��ک��ۆدارى و ب��اوه ڕ له پڕ مێژوویه کى ئه وه م گله یى هه میشه ئایینه کانه ، و فه لسه فه خاوه نى که ده کرد، که بۆچى هه رێمێکى به م ره نگه خاوه نى مێژوویى به و شێوازه ، چۆن ئه مڕۆ بۆته شوێنى بێ ده نگى و کۆیالیه تى و دیکتاتۆریه ت و قۆرخکارى و گه نده ڵى، چۆن بۆته واڵت و ناوچه ى سه رکرده و بنه ماڵه و حزبه تاکڕه وه کان!!؟؟؟ بۆچى جواڵنه وه ى ناڕه زایى و توڕه بوون به رامبه ر به و ده سه اڵتدارێتییه ى

ناوچه که ى هه زاران ساڵ بردۆته دواوه دروست نابێت؟؟! بیرمه ندان، و پێغه مبه ران هه رێمى ن��اوه ڕاس��ت رۆژه��ه اڵت��ى ئه وه شدا هه رێمى فیرعه ونه کان و کۆیله داران له گه ڵ راسته مێژوودا له هه میشه به اڵم ب��ووه ، نه زانه کان)جاهیله کان( و پێغه مبه ر و فیرعه ون، کۆیله دار نه زانین، ملمالنێى زانین و و ئازادیخواز، خێر و شه ڕ، ئه هریمه ن و ئاهورامه زدا له ئارادا به سه ر زانین و فیرعه ون به سه ر پێغه مبه ر سه رئه نجام ب��ووه ، نه زانین و ئازادیخواز به سه ر کۆیله دار و خێر به سه ر شه ڕ و ئاهورامه زدا به سه ر ئه هریمه ندا سه رکه وتووه ، سه رئه نجام بۆته

هه رێمى ئاهورامه زداکان، پێغه مبه ران، زانایان و بیرمه ندان. هه میشه ئه وه م ده پرسى، که بۆچى هه رێمى ئاهورامه زداکان گه النى بۆچى فیرعه ونه کان؟ و کۆیله داران هه رێمى بۆته رۆژهه اڵتى ناوه ڕاست ژیان و ماف و چاره نوسیان که وتۆته ده ست که سێک و بنه ماڵه یه ک و حزبێکى کۆنخوازى پاشڤه ڕۆ؟! بۆچى شۆڕش و سه رهه ڵدانه کان سه رله نوێ چه که ره ناکه نه وه و دیکتاتۆریه ت و تاکڕه وى و قۆرخکارى راناماڵن؟؟! بۆچى مرۆڤه هه رێمى ئاخۆ نابنه وه ؟! دووب��اره پیرۆزه کان شۆڕشه پیرۆزه کان نه بوو، ئاخۆ شوێنى قوربانییه مه زنه کان نه بوو، ئیتر بۆچى خۆ به قوربانیکردن کۆتایى هاتبێت؟! ئایا ژیان ئه وه نده به نرخه به هه موو جۆره کۆیالیه تییه که وه په سه ند بکرێت؟؟! سه دان پرسیارى به م شێوازه م ده کرد، سه رئه نجام به ره و نا ئومێدى که وتمه ڕێ، ئه و تروسکه هیوایه ى له دڵمدا بوو هێدى هێدى ئازاد ژیانێکى شایانى هه رێمه که مان چونکه ؛ ده کوژایه وه ، شایانى سه ربه ستییه ، و شه ره فمه ندى شایانى به شکۆیه ، و نه فره تییه کانه ، گۆڕنانى له و پیرۆزییه کان زیندوکردنه وه ى بێ ئومێدى هه رده چوو له ناخمدا گه شه ى ده کرد، ژیان بوو تێیدا هه رێمه ى ل��ه و چونکه کۆتا، بێ تارماییه کى ب��ووه ده ژیام شۆڕشگێڕه کان بوو بوونه وه بکوژى ئازادى و فیرعه ونى ره سه نایه تى و پیرۆزى ناوه ڕاست رۆژهه اڵتى به اڵم س��ه رده م؛ خۆى ون نه ده کرد، به ڵکو؛ چه وساندنه وه و سه رکوتى چه ندین ساڵه له ناخى گه لدا په نگی خواردبۆوه و له هه لێک ده گه ڕا بۆ ته قان، ئه مه ش به وه ى سه ره تاى ساڵى )2011( هه رێمه که مان به ده ستى راپه ڕینى جه ماوه رییه وه و رێگه ى خۆپیشاندان له و قۆرخکارى و دیکتاتۆریه ت و دژى نوێکردنه وه کرد خۆ ده سه اڵتدارێتى نه خۆش هاته سه ر جاده و ئاماده ى خۆی بۆ

هه ر جۆره فیداکارى و قوربانیدانێک نیشاندا.سه ره تاى گۆڕانه کانى رۆژهه اڵتى ناوه ڕاستیش له واڵته که ى گه نجه ئاگراویه که )محه مه د بو عه زیزى(یه وه ده ستیپێکرد، زیاتر العابدین( زه ین عه لى )بن واڵت��ه ى ئه و تونس، واڵتى له بیست ساڵ بوو وه ک دیکتاتۆرێک واڵتى به ڕێوه ده برد ئاماده کردبوو، ق��ۆرخ گه لى ژیانى بواره کانى سه رجه م و ئ��ازادى و ژیانێکى به شکۆ بۆ رۆڵه کانى واڵته که ى نه بوو و خۆى بۆ شتێک هه موو ئاسا فیرعه ون ببینێ، ره وا به

بنه ماڵه که ى و سه رانى حزبه که ى ره وا بوو، ژیانیان له وپه ڕى له الیه ن ئاڵتون بردنى )1500( کیلۆ بوو، خۆشگوزه رانیدا )له یال ته رابلوسی( خێزانى بن عه لیه وه دواى هه ڵهاتنیان ئه وه ده سه لمێنێت، گه نجانى هه ژارى واڵتیش له ناو زه حمه تى و بێ ژیانیان دادپ��ه روه ری��دا چرکه ساته کانى نا بینینى و ک��ارى تێده په ڕاند، به اڵم ئه م شێوازه ى ژیان شایانى گه نجانى تونس نه بوو، هه ربۆیه گه نجه سه رکێشه که )بو عه زیزى( جه سته ى خۆى کرده ئاگر بۆ سوتاندنى ئه و قۆرخکارى و گه نده ڵى و نا دادپ��ه روه رى و دیکتاتۆرییه ى زیاتر له بیست ساڵ بوو له واڵته که یدا درێژه ى هه بوو، ئه و گه نجه به خۆ کردنه قوربانى مه شخه ڵى راپه ڕینى هه ڵکرد و دایه ده ستى گه نجانى ترى واڵت و سه رئه نجام سه دان هه زار که س رژانه سه ر جاده و کۆتاییان

به دیکتاتۆریه تى بیست ساڵه هێنا.سه رکه وتنى گه لى تونس هیوایه کى له رۆژهه اڵتى ناوه ڕاستدا زیندوکرده وه ، که گه ل ده توانێت به هێزى خۆى کۆتایى به سته م بهێنێت، ئه مه ش به بێ ده ستێوه ردانى ده ره کى و هاتنى هێزى داگیرکه ر، سه رکه وتنى گه لى تونس ئازادیخوازانى دونیاشى دڵخۆش کرد، هه روه ها هێزى به خشیه گه نجانى واڵتى میسر، بۆ ئه وه ش چه ند رۆژێک دواى تونس گه لى میسریش ده ستیان به خۆپیشاندان و ناڕه زایى جه ماوه رى کرد و گۆڕه پانى )ته حریر(یان کرده گۆڕه پانى ناڕه زایى دژى ده سه اڵتى دیکتاتۆریى سى

ساڵه ى )حوسنى موباره ک(.له و بێت ده س��ه اڵت ده س��ت��ب��ه ردارى نه یده ویست ئه گه رچى و خۆپیشاندان و پێداگرى به اڵم بێته خواره وه ، کورسیه که ى رۆژدا، )18( م��اوه ى له میسرییه کان به رده وامى ناڕه زایى توانیتى کۆتایى به ده سه اڵتى موباره ک بهێنێت و له به رامبه ر

هێزى گه لدا چۆک دابدات.و تێکۆشان هیواى و ئومێد میسر، گه لى سه رکه وتنى گه النى مێشکى و دڵ له سه رهه ڵدانى و گۆڕانکارى ئه گه رچى ک��رده وه ، گه ش زیاتر ناوه ڕاستدا رۆژهه اڵتى سه رکه وتنه کان بێ قوربانى نه بوون، به اڵم هه موو ئه وانه ى

له تونس و میسر بوونه شه هیدى راپه ڕینى ئازادى، هه تا مرۆڤایه تى و واڵت��ه ئ��ه و رۆڵه کانى تریش ساڵى س��ه دان پێشکه وتنخوازیش شانازیان پێوه ده کات و ده بنه چرایه ک

بۆ روناککردنه وه ى واڵت.جه زائیریش گه لى میسر، گه لى سه رکه وتنى دواى هه ر رژانه سه ر شه قامه کان، ئه گه رچى ئاژانسه کان باس له وه ده که ن له جه زائیر نزیکه ى )400( که س ده ستگیرکراون، به اڵم خۆپیشاندانه کان به رده وامن و )عبدالعزیز بوته فلیقه (

ى سه رۆکى جه زائیر به ڵێنى چاکسازى و گۆڕانکارى داوه ، به اڵم ئایا جه زائیرییه کان به چاکسازى رازى ده بن؟؟!

هه روه ها خۆپیشاندانه کان گه یشتونه ته یه مه ن و عێراقیش، چه ند رۆژێکه خۆپیشاندان و ناڕه زایى چه ند پارێزگایه کى عێراقى گرتۆته وه و داواى نه هێشتنى بێ کارى و گه نده ڵى م��وس��ا( سکرتێرى )ع��ه م��ر ل��ه وه ى ئه مه جگه ده ک��ه ن، ساڵه )10( م��اوه ى ک��ه ع��ه ره ب��ى، واڵت��ان��ى کۆمکارى سکرتێرى ئه و کۆمه ڵه یه یه ، هه ر دواى سه رکه وتنى گه لى

میسر بڕیارى واز هێنانى له پۆسته که یداوه .جه ماوه رییه کان ناڕه زاییه په ڕینه وه ى له ب��اس ه��ه روه ه��ا ده کرێت بۆ ئێران و سوریا، چونکه بێگومان له و واڵتانه شدا و ک��ارى بێ و چه وساندنه وه و سه رکوت و قۆرخکارى گ��ه ن��ده ڵ��ى ب��وون��ى ه��ه ی��ه و ب��ه رپ��رس��ان��ى واڵت ل��ه وپ��ه ڕى خ��ۆش��گ��وزه ران��ی��دا ده ژی��ن و خه ڵکیش ل��ه ن��او ه��ه ژارى و زه حمه تیدا ژیان ده گوزه رێنێت، ئه مه جگه له چه وساندنه وه ى چینایه تى و کۆمه اڵیه تى، چه وساندنه وه ى نه ته وه یش هه یه

له سوریا و ئێراندا.له پارچه کراو و داگیرکراو واڵتێکى وه ک کوردستان هه ر گۆڕانکارى و نه مانى دیکتاتۆریه ت و سه رکه وتنى ده بێت، سودمه ند ناوچه که دا گه النى و ئ��ازادی��خ��وازان و پاڵپشتى ش��ێ��وه ی��ه ک ه��ه م��وو ب��ه پێویسته ه��ه رب��ۆی��ه هاوسۆزى خۆى بۆ سه رهه ڵدانه کانى گه النى ناوچه که دژى

دیکتاتۆریه ت ده رببڕێت.سه ربه خۆ نیمچه هه رێمى وه ک کوردستانیش هه رێمى ده بات، به ڕێوه ى ده سه اڵتێکى کوردى ساڵه بیست ماوه ى ه��ه ردوو که ده سه اڵته ئه م ساڵه دا بیست ئه م م��اوه ى له پارتى و کوردستان نیشتمانى )یه کێتى سه ره کى حزبى زۆر خاوه نى ده ک��ه ن ئاڕاسته ى کوردستان( دیموکراتى ئه مه ش جدییه ، و که موکورتى نادادپه روه رى و گه نده ڵى له دڵى خه ڵک به گشتى و گه نجان به تایبه تیدا توڕه یى و بێزارى دروستکردووه ، ئه م توڕه ییه له ماوه ى رابردوودا به جێهێشتنى واڵت به تاڵکرایه وه ، به اڵم له ئێستادا گه نجان به ڵکو ژیانێکى نابینن، به چاره سه ر جێهیشتنى واڵتیش

باشتریان له کوردستان ده وێت.ده مه وێت بڵێم شێوازى هه ڵسوکه وتکردنى به رپرسانى حکومى ئه وه ى وه ک بووه به شێوازێک خه ڵکدا له گه ڵ حزبى و ئیتر بۆ هه تا هه تایه ئه مانه هه ر خۆیان له سه ر ده سه اڵت له خه ریکه بنه ماڵه یى شێوازى هه ربۆیه ش ده مێننه وه ، کوردستاندا جێگیر ده بێت و سه رکرده و بنه ماڵه و سه رانى دۆخێکى له خه ڵکیش و شتێکن هه موو خاوه نى ح��زب خه ڵک توڕه یى به مه ب��ه اڵم تێده په ڕێنێت، ژی��ان دژواردا کاریگه رى ناوچه که ش و گۆڕاکارییه کانى ده بێت زیاتر له ئ��ه وه ى پێش هه ربۆیه ده بێت، ک��ورد گه نجانى له سه ر کوردستانیش راپه ڕینى گه نجان و گه ل ده ستپێبکات، باشتر وایه به رپرسان ده ست به گۆڕانکارى و چاکسازى بنه ڕه تى

بکه ن و به شێوازێکى بنه ڕه تى به خۆیاندا بچنه وه .

رۆژهه اڵتى ناوه ڕاست، به ره و نوێ بوونه وه و کۆتایى قۆرخکارىسازگار ئیبراهیم

پێش ئه وه ى له کوردستانیش راپه ڕینى

گه نجان و گه ل ده ستپێبکات، باشتر

وایه به رپرسان ده ست به گۆڕانکارى و چاکسازى

بنه ڕه تى بکه ن و به شێوازێکى بنه ڕه تى به

خۆیاندا بچنه وه

“

“


کورد‌و‌برا‌موسوڵمانه‌کانی‌و‌هه‌ڵوه‌سته‌یه‌ک؟!هیچ کاتێک ئاینی ئیسالم نه بووه به هۆکار و له مپه رێک بۆ پاراستنی گه لی کورد

Û

ئاینی ه��ه زارس��اڵ��ه زیاترله ک��ورد گه لی ه��ه رچ��ه ن��ده ئیسالمی له ڕێگه ی عه ره به وه پێگه یشتووه و په سه ندی ئاینه دا ئه و له سایه ی نه ک ئێستا تا به اڵم ک��ردووه ، له الیه ن به ڵکو نه گه یشتووه ، خۆی به مافه ره واکانی ئازادییه کانیشی و م��اف دراوسێیه وه هاوئاینه کانی وده رب��ه ده ری ماڵوێرانی و گیرۆده ی ک��راوه زه وت لێ ئ��ه وه ی هه ڵبه ته ب��ۆت��ه وه ، ناوبردنیش له وجینۆسایدو هاوئاینێکی هه میشه هاتووه ک��ورددا گه لی به سه ر بوبێت له هه رنه ته وه یه ک ئیدی داوه ، ئه نجامی خۆی له نه ته وه کانی تورک وعه ره ب وفارس، هیچ کاتێک ئاینی ئیسالم نه بووه به هۆکار و له مپه رێک بۆ پاراستنی له الیه ن به ناهه ق دڕندانانه ی هێرشه له و گه لی کورد و سه ری کراوه ته موسوڵمانه وه ناو به نه ته وه ئه وسێ سه روماڵی و ک��ردووه وێ��ران و سوتماک واڵته که یان یان به تااڵن ب��ردووه ، له کاتێکدا گه لی کورد خاوه نی سه روه رییه کی مه زنه له مێژوی ئیسالم دا،ئه وخزمه ت و تێکۆشان وبه رخۆدانه ی گه لی کورد بۆ پاراستنی ئاینی ئیسالم ئه نجامی داوه و له مێژودا تۆمارکراوه هیچ یه ک له و نه ته وانه ی تر که ئاماژه مان پێکرد به تۆزی پێیشیدا نه گه یشتون، جگه له وه ی چه ندین زانای ئاینی ناودار له بواره جۆراوجۆره کانی ئاینی ئیسالمدا شوێن ده ستییان ناسنامه ی له پاراستنی ئه یوبیش سه الحه دینی دی��اره ، ئیسالمدا له بواری سه ربازی وجه نگدا ڕۆڵێکی ئه وه نده مه زنی بینیوه ئه گه ر ئه وتێکۆشان وفیداکارییه ی ئه و نه بوایه ڕه نگه ئێستا به شێکی زۆری جیهانی عه ره بی و ئیسالمی خاچ یان له مل بکردایه ! به اڵم به داخه وه هه موو گه لی به رۆکی وڕاب��ردوو ئێستا نه هامه تییانه ی ئه و کوردی گرتووه ئه وانه به سه ریاندا هێناوه که کورد خۆی بۆکردون به قوربانی، ره نگه بووترێ ئه وانه ی مافه کانی کوردیان پێشێل کردووه هه ر به ناو ئیسالم بون یان به ناو ئیسالمن،له ڕاستیدا ئه وه پاساوێکی الواز و بێبنه مایه ، خۆی به خوێنی قورئانی س��ه ددام��ه ی ئ��ه و گریمان ئایه توڵاڵ ئه و یان بو، ومونافق نوسییه وه چه واشه کار خومه ینییه ی که ئێرانییه کان چاویان بڕیبووه مانگ تا له وێوه ده رکه وێت وحه مه ره زا شای پیاوی ئه مریکا له ناو به رێت ئه ویش فێڵبازوالده ربو، با بڵێن ئه ردۆغانی پارێزه ری مندااڵنی موسوڵمانی فه له ستین و حیجاب ده سه اڵتخوازه ، و به رژه وه ندپه رست تورکیاش پارێزی با عوسمانیش و ئ��ه م��ه وی خه لیفه کانی ده س��ه اڵت��ی

له ڕاستیدا نه کین، لێوه باسیان و بن خۆیاندا له جێی قه ره زاوی نابه جێیه کانی فه توا له سه ر هه ڵوه سته کردن توند هه ڵده گرێت، ک��اردان��ه وه ی و پێویسته زێ��دان و له هه مان کاتدا ئه و گروپ والیه نانه ی به ناوی حزبی گه لی ئایه ده ناسێنن، خۆیان موسوڵمان ب��رای خ��ودا کوردی موسوڵمان له کوێی دیدوبۆچون و تێڕوانینیاندا جێگه ده گرێت وئیستا کوردی ئاینپه روه ر چی پێ ڕه وا

ده بینرێت له الیه ن ئه و برا هاوئاینانه یانه وه ؟.

حزبواڵکان و ئاینده ی کوردله گه ڵ ده سپێکردنی ساڵی نوێدا جارێکى دیکه گوێ بیستى ناوى حیزبواڵ بوینه وه . هه رچه نده ئه م ناوه له باشورى کوردستاندا خه ڵک ئاشناى کرده وه و یاده وه ریه ناوى کوردستاندا، باکورى له به اڵم نه بوه ، تاڵه کانى حیزبواڵ ناوێکه ئاوێته یه له گه ڵ مه رگ و خوێن و تیرۆر و تۆقاندن، ناوى جوندى ئیسالم له باشورى کوردستان له حیزبواڵش ن��اوى مه رگه ساتاویه ، ناوێکى چه نده باکورى کوردستاندا له وه زیاتر ترسناک و تۆقێنه ر و خوێناویه و جێگه ى داخه گروپى له و چه شنه مه رگ دۆست و بکوژو دژ به ژیان، ناوى حزبی خودا و سه ربازی موسڵمان له خۆیان ده نێن وموسڵمانی ڕاسته قینه ش بێ سور که سانێک به خوێنى ده ستیان کاتێک ده نگه ، ده که ن که زیاتر له هه زار ساڵه هه ڵگرى ئاینى ئیسالمه ، ئاشکرایه یه کێک له فاکته ره سه ره کییه کانى نه بونی ئه و گه له به خاوه نى ستاتۆ وده وڵه تى سه ربه خۆ ناسنامه ته یموری نمونه ب��ه ئ��ه گ��ه ر موسوڵمانییه که یه تى، خۆرهه اڵت و ئیستاش باشوری سودان بێنینه به رچاو، ئه و ڕاستییه مان بۆ ده رده که وێت، ئه گه ر جوندی ئیسالم ئه وا ک��ورد سوربێت، ڕۆڵ��ه ى س��ه دان به خوێنى ده ستى حزبواڵ ده ستى به خوێنى هه زاران تێکۆشه ر و شۆڕشگێر و ب��ازرگ��ان و نوسه ر و ڕۆشنبیر و ڕۆژن��ام��ه ن��وس و سه رجه م چین و توێژه کان له باکورى کوردستان سوره ، حزبواڵ له باکورى کوردستان بۆ به گژداچوونی بزاڤى ڕژێمى الیه ن له کوردستان به شه ى ئه و شۆڕشگێڕى تورکیاوه دامه زرێنراوه ئه و هه ژده هه زار کورده که له و بکه رى به شێوازی پێکرد ئاماژه مان توێژانه ى و چین نادیار تیرۆر کران. به شى هه ره زێده ى به ده ستى حزبواڵو له و)ئه رگه نه کۆن( )ژیته م( و هاوکارى)میت( به دوای باکوری کوردستاندا شه هید کراون، و تورکیا ده وڵه تی دیکه ی که ره کانی سه رکوت ده زگا ئه وه ی نێوانیان ده که وێته ناکۆکی حزبواڵ له گه ڵ ت��ورک زۆربه ی سه رکرده کانی ئه و گروپه تیرۆریستییه له الیه ن جێگه ی ئ��ه وه ی ده کرێن، ده سگیر تورکیاوه ده وڵه تی له ڕۆژان��ی ڕاب��ردوودا سه رکرده کانی ئه و نیگه رانییه ئه و ئازادکردنی ئ��ازادک��ران، ئامه د ش��اری له گروپه بکوژانه له کاتێکدایه هه زاران تێکۆشه ر و سیاسه تمه دار و نوێنه ری هه ڵبژیردراوی گه ل له باکوری کوردستان دادگایی له کاتی ناهێڵن ته نانه ت ک��راون، زیندانی پارێزگاری کوردی)دایکی( به زمانی کردنیشیاندا

له خۆیان بکه ن، ئازادکردنی ئه و تیرۆریستانه هاوکاته له گه ڵ خۆڕاگه یاندنی حزبواڵیه کی دیکه له ئێرقدا و ئێراق شاره کانی له ته وای کردن چاالکی بڕیاردانی له ناوه ڕۆکی خۆیدا پرسیاری زۆر گرنگ ئه مه ش و هه ڵده گرێت، هه ر له وکات و ساتانه شدا حزبواڵی لوبنان ئێستا ده کشێته وه !! سه عدحه ریری حکومه ته که ی له حکومه تی بنیادنانه وه ی باشوورخه ریکی له ک��ورد دایه ه��ه وڵ وکۆشش له باکوریش له و ئێراقه نوێی دیموکراسی، بنیادنانی و ئاشتی سه قامگیربونی بۆ خه رێکی ئامانجێک ب��ه چ ح��زب��واڵک��ان بڵێی ت��ۆ خۆسازکردن وسه رهه ڵدانه وه بن؟ ئه بێ ئه و حزبواڵیانه ده بێت ئ��ای��ا ڕاب��گ��ه ی��ه ن��ن؟ ک��ێ ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر جیهاد فه تواکه ی یوسف قه رزاوی و هه شتاوحه وت زانا به ناو موسوڵمانه کان که سه ربه خۆیی باشوری سودانیان حه رام جیهاد ئه مانه ش و نه کردبن له سه ر کاریگه ری کرد ئ��ه وه ی ڕێگر بۆ ل��ه دژی گه لی ک��ورد ڕانه گه یه نن؟ بن له فیدراڵییه ت و نیمچه سه ربه خۆیه که ی باشوری باکوری دیموکراتییه که ی خۆسه ری و کوردستان ده سه اڵت کورد هاودینانه ی ئه م تاکه ی کوردستان؟ و ده وڵه ت وسه ربه خۆیی بۆ خۆیان به حه اڵڵ ده زانن و بۆ نه ته وه کانی تر فه توای حه رام بونی ده ده ن؟ ئه بێت

له ئاستی ئه و ئایه ته دا کوێر بن یان چاوی خۆیان

ن/ کۆردو شوانی

پێویسته زانایانی ئاینی کوردستانیش هاوته ریبی

فکری ئیسالمی، فکری نه ته وه یش گه شه پێبده ن، با چیتر کوردی موسوڵمان

نه بێت به کۆپییه کی موسوڵمانی دورگه ی عه ره بی با کوردێکی موسوڵمان بین نه ک

موسوڵمانێکی کورد

“

“


دابخه ن که خودا له قورئاندا باس له نه ته وه و خێڵی جودا ده کات که بۆ ئاشنایه تی پێکه وه ژیان دروستی کردون؟ له کاتی ئه م پیالنگیڕیانه ی دوژمنانی کورددا پێویسته رابه رانی کوردیش چاوێک به ناو ماڵی خۆیاندا بگێڕن و خاڵه الوازه ک��ان ده ستنیشان بکه ن و له کاتی خۆیدا

چاره سه ری گرفته کان بکه ن.

قه رزاوی و باکوری کوردستاندیکه ی له به شه کانی ئ��ه گ��ه ر ک��وردس��ت��ان ب��اک��وری ک��وردس��ت��ان زی��ات��ر ب��ه ر ش��ااڵوی دڕن��دان��ه ی دوژم��ن��ان نه که وتبێت، ئه وه به هه مان شێوه زه بروزه نگ و داپڵۆسین له سه رده ستی تورکه شۆڤییه نیکان له ماوه ی سه دان ساڵ حکومی عوسمانی و نه وت ساڵ ده سه اڵتی که مالیسته ڕه وا پێ ئاسوده یی ساتێک بۆ ڕه گه زپه رسته کاندا نه بینراوه ، هه رله ئه نجامی ئه و جینۆسایدکردن و ئه نفال به شه ی کوردستاندا سه ریان له و کردنه دا شۆڕشه کان هه ڵداوه ، گه لی کورد له باکوری کوردستان له سه ره تایی ئاخافتن به شه و مافی ترین مافه کانی مرۆڤ بێ به زمانی دایک به تاوان ده بینرێت، تا ئێستاش مندااڵنی کورد هه موو به یانییه ک ده بێت سرودی نه ته وه په رستی بخوێنن تورکی زمانی به له قوتابخانه کاندا ت��ورک به بمکات وخودا تورکم که وده سته واژه ی)به خته وه رم به کورد منداڵی تورک(ملوێنان نه ته وه ی قوربانی ناچاری ڕۆژانه دوباره ی بکه نه وه ، ئه گه ر که سانێک هه ن خۆیان به پارێزه ری مافه کانی مرۆڤ ده زانن، یان که سانێک که خۆیان به خوداناس و رێبه ر و پێشه وای ناهه قی ئه و له ئاستی پێویسته ده زان��ن ئیسالم ئاینی پێویسته بن، جوامێرانه هه ڵوێستی خاوه نی تاوانه دا و له کاتێکی وادا به دیدێکی مرۆڤدۆستانه و ئاینپه روه رانه وه چاوێک به فه رموده کانی خودا و په یامبه ر و بنه ما لێدوان ئه وسا بگێڕن، مرۆڤدا مافی گه ردونییه کانی

و فتوا بده ن، به اڵم به داخه وه هیچ کاتێک مرۆڤبون و موسوڵمان بونی گه لی کورد له به رچاو نه گیراوه ته نها جارێک زانایانی موسوڵمان قسه یه کی خێریان بۆ گه لی کوردی غه در لێکراو نه کردووه ، به ڵکو به پێچه وانه وه هه میشه چاوی خۆیان له ئاستی ئه و کرده وه دڕندانه و هۆڤییه تیانه ی داگیرکه رانی کوردستان داخستووه که له به رامبه ر کوردان ئه نجامیان داوه ، ئه گه ر کاتێکیش هاتبێتنه گۆ ئه وه فتوای کافربون و مولحیدبون خائین ته نها که دراوه شۆڕشگیڕانه ک��ورده ئه و بۆ هتد و بزوتنه وه ی ک��ردووه ، خ��ۆی سروشتی مافی داوای کوردستاندا له باکوری ک��ورد گه لی ئ��ازادی��خ��وازی بۆ ئاشتییانه و دیموکراسییانه تێکۆشانی ئێستا که ملیون وپێنج بیست ڕه وای مافی هێنانی ب��ه ده س��ت و مرۆڤکوژ به تیرۆریست ده بێت بۆ ده ک��ات، م��رۆڤ پێناسه بکرێت؟ ئه گه ر واڵتانی رۆژئاوا و ئه مریکا و هاوپه یمانه کانی بۆ به رژه وه ندی تایبه تی خۆیان ناوی تیرۆریست له شۆڕشی باکوری کوردستان بنه ن مرۆڤ ده توانێت شرۆڤه و لێکدانه وه ی بۆ بکات و له مه غزا و ناوه ڕۆکی تێبگات، هه ڵبه ته روون و ئاشکرایه گه لی کورد له باکور له الیه ک هه ڵگری ئاینی ئیسالمه و له الیه کی تریشه وه شۆڕشه که ی نۆکه رو دارده ستی هه مانکاتدا له نییه ، هاوپه یمانه کانی و ئه مریکا له به رامبه ر ده وڵه تی تورکیادا که ئه ندامی ناتۆیه خه بات و تێکۆشان ده کات، هیچ گرێدان و په یوه ست بونێک نییه له نێوان گه لی کورد و رۆژئ��اوادا تا پارێزگاری ئ��ه وه ی ب��ه اڵم نه که ن، پێناسه ی تیرۆر به و لێبکه ن جێگه ی سه رسوڕمانه ئه وه یه بۆ ده بێت که سێکی وه کو )یوسف قه رزاوی( سه رۆکی زانایانی ئیسالم شۆڕشی باکوری کوردستان به تیرۆریست ناو ببات؟!! هه ر وه ک له وتاره که یدا له کۆنگره یه کی ئیسالمیدا له ئه سته مبوڵ که به داخێکی زۆره وه کوردێک نوێنه رایه تی کردو بۆی

خوێنده وه ، که ئه ویش )دکتۆرعه لی قه ره داخی( بو، داوا ده کات سه رجه م پێکهاته کانی تورکیا یه ک بگرن بۆ دژایه تیکردنی شۆڕشی کورد، له بانگه وازیه کی به م شێوازه دا ده ڵێت) داوا له هه مو پارت والیه نه ئیسالمی ... و لیبراڵ و دیموکرات و وکۆمونیست و چه پ هتد ده کات ده که م یه ک بگرن بۆ ڕوبه ڕوبونه وه ی ئه و تیرۆریست و پیاوکوژانه (؟!! ئه م به ناو زانا موسوڵمانه ئه مه تێڕوانین و فتواکه ی بوو بۆ گه لی سته مدیده ی له میسر ئه و خۆپێشانده ره عه ره بانه ی کورد، که چی له دژی ده ربڕین ناره زایی له کاتی له ده ستدا گیانیان م��وب��ارک، ق��ه رزاوی به شه هیدی ن��اوزه دی ک��ردن و روبه روبونه وه ی پۆلیس و سوپای له گه ڵ خۆپێشانده ران زان��ای و موسوڵمانییه تی به ڕاستی دان��ا!! ب��ه ح��ه رام ئیسالم هه روا ده بێت، ئه ی پیاوی خوا، ئه مه یه بانێک و دوو هه وا !!! قه رزاوی ده بوایه وه ک موسوڵمانێکی راستی بانگی له ئه ردۆغان بکردایه تا به رنامه ی خودا سڕینه وه ی و ناوبردن له بۆ چیتر و بکات جێبه جێ پێ درێ��ژه خواردۆکانی هه وڵه شکست گه لی کورد نه دات و له وه زیاتر ماف و ئازادییه کانی نه ته وه یه ک جیهان ئیسالمی زانایانی سه رۆکی نه کات، زه وت پێویسته ئاوڕێک له باکوری کوردستان بداته وه ئه وسا فتوایه ک بدات که خودا له خۆی رازی بکات، ئایه پیرۆزه ی له وخاکه رۆژان��ه ل��ه وه ی ئاگابێت بێ دبێت خودا هه ڵیبژارد بۆگیرسانه وه ی که شتییه که ی حه زره تی ئه دۆزرێته وه به کۆمه ڵ گۆڕێکی هه مورۆژێک نوح که ته رمی رۆڵه کانی کوردی تێدا حه شار دراوه ؟! پێویسته یوسف قه رزاوی به ئه ردۆغانی هاوفکرو ئاوه زی بڵێت نه وره سی وه ک سه عید ئاینی زان��ای کوردستان که تێدا هه ڵکه وتبێت، چ پێویستی به پازده هه زارمه الی تورکچی هه یه که حزبه که ی ئه ردۆغان وه ک پۆلیس ق��ه رزاوی چۆن ده ب��و ک��ورده وه ، ناوگه لی ڕژاندوێتیه

وتارۆڵ

ەمبست

ئەە

ن لیها

جنی

اییی ئ

ایانزان

ی رە

ۆنگن ک

ەمیسێه


ئێستا ره خنه کانی ئاراسته ی حوسنی موباک ده کات ده بوو بووه ، له ق کاتێک که کورسی ده سه اڵته که ی وه ک مرۆڤێکی خاوه ن ویژدان و ئیمان)باوه ری( له کاتی ئه و گه له کۆمه یه دا که له الیه ن به شێکی زۆری واڵتانی نه ودونۆدا)1999(کرایه شوباتی له پازده ی رۆژئ��اواوه ڕژێمی ڕاده ستی ئۆجه الن به ڕێز و کورد سه رگه لی هه بوایه مرۆڤانه ی هه ڵوێستێکی ک��رای��ه وه ، تورکیا محمه دحوسنی که خۆی واڵته که ی به سه رۆکی و پیالنه له و نییه ئه وه ت تۆ مافی بگوتایه ناموبارکه نێوده وڵتییه به رامبه ر گه لێکی خه درلێکراو به شدار بیت

!!ره واکانی به مافه و به ئازادی پێویستی گه لی کورد تورکه ب��ه اڵم دنیا، هه رگه لێکی وه ک هه یه خ��ۆی موسوڵمانه کان به ڕابه رایه تی ئه ردۆغان و ئاکه په پێی ڕه وا نابینن، تۆبڵێی خه لیفه ئه ردۆغان کوردستان به چ به کردنی فه تح به نیازی وا بزانێت مه مله که تێک له شکری پازده هه زارمه الوه هێرشی بۆ دێنێت؟!!

ئێراقی نوێ و فیدراڵی و زێدانئ��ه وه ن��ده ی ع��ه ره ب موسوڵمانه کانی زان��ا دی��اره وا بیرله دژایه تی گه لی کوردی موسوڵمان ده که نه وه به و ئه ندازه یه بیرله ناوه رۆکی په یامی خودا ناکه نه وه ، ئه م به ناو زانا موسوڵمانانه ماف و ئازادی و سه ربه خۆیی ته نها بۆ نه ته وه ی عه ره ب به ڕه وا ده بینن، هه ڵبه ته ئه و لۆژیکه ره گه زپه رستییه دوره له به رنامه و تێڕوانینی په یامبه ر و ئیسالمی ڕاسته قینه ، ئه مه ته نها پاشماوه ی ئه قڵی ئه مه ویه کانه که ئاینی ئیسالمیان له ئاینێکی گشتگیره وه بچوک کرده وه بۆ ئاینێک که ئاوێته ی که لتوری دواکه وتوی عه ره ب بێت و هه رله به رژه وه ندی کوردستاندا له باشوری کورد گه لی بێت، عه ره بیشدا کرا ئینگلیزه کانه وه له الیه ن خاکه که ی کاته وه له و نرا، بنیاد ئێراق ده وڵه تی بۆ عه ره به کان و دی��اری به ب��ه ن��او ف��ی��دراڵ ن��وێ��ی ئ��ێ��راق��ی ل��ه س��ای��ه ی تائێستاش ل��ه دوای س��ه دان ه��ه زار ن��ه دی��وه ، به خۆیه وه ئاسوده یی قوربانیدان و ئه نفال و کیمیاباران و شار و دێ روخان و ماڵوێرانی و ئاواره یی، له دوای هه ره س هێنانی ڕژێمی به عسیش هێشتا برا عه ره به کان نیوه ی خاکی باشوری بڕگه ب��ه و نین ئاماده داگ��ی��رک��راوه چ��ۆن کوردستان ده ستورییه ش که خۆیان واژوویان له سه رکردووه وله سه دا بیگه ڕێننه وه ب��ۆداوه ده نگیان ئێراق گه النی هه شتای سه رهه رێمی کوردستان، ئه و پێداگرییه ش ئاماژه یه بۆ و هه ولێر بڕه خسێت بۆیان ده رفه تێکدا له هه ر ئ��ه وه ی ئه و بێگومان ده که نه وه ، داگیر دهۆکیش و سلێمانی سه رجه میان ده سه اڵتدارن له ئێراقدا ئه مڕۆ پارتییانه ی به شیعه و سوونه شه وه پاشناوی ئیسالمییان به خۆیانه وه هیچ نه ته وه په رستیدا له ده مارگیری ب��ه اڵم گ��رێ��داوه ، روخ��اودا!! دیکتاتۆری له گه ڵ نییه جیاوازییه کان ئه گه ر چی ده سه اڵتدارانی کورد به هاوپه یمانیان ده زانن، به اڵم له ڕاستیدا هیچ دۆستایه تی هاوپه یمانییه ک که ته نها مه گه ر نییه ، بونی بێت گه لدا ل��ه ب��ه رژه وه ن��دی به رژه وه ندی تاکه که سی وحزبایه تی تێدا بێت، باشوری کوردستان به ته نها به قه د واڵتێکی عه ره بی مزگه وتی تێدایه که زیاتر له چوارهه زار مزگه وته ، که چی عه ره به خۆپه رسته کان زۆرجار بێ شه رمانه کورد به نۆکه ری رۆژئاوا و به ئیسرائیلی دووه م ناو ده به ن ئه وه ش بۆگه لی کورد تۆمه تێکی ناڕه وایه ئه گه ر قسه له سه ر سه رکرده سیاسیه کانیش بێت ئه وا نۆکه ری عه یار بیست وچوار له ناو سه رانی عه ره بدایه !! پێکه وه ژیان و برایه تی له گه ڵ

مرۆڤ گه لێکی به و ڕه نگه دا تاچه ند هیوابه خش ده بێت، ودی��اری کردنی مافی فیدراڵییه ت باسی کاتێکیش چاره نوس و سه ربه خۆیی بکرێت له الیه ن کورده وه ، پیاوه مولحید و کافر فتوای ع��ه ره ب پ��ه روه ره ک��ان��ی ئاین حه اڵڵ که سه ئه و کوشتنی و ئه که ن ده ر ک��ورد بو ئه که ن که باس له جیابونه وه له گه ڵ ئێراقدا بکات، هه ر ق��ه رزاوی فتوای زێ��دان هاوپیشه ی وه ک عه بدلکریم جیابونه وه و فیدراڵی ن��اوی دا)هه رکه سێک ئ��ه وه ی ره وای��ه ( کوشتنی و ومولحیده کافر بێنێت له ئێراق

هاوکات وه قفی سونه ش پشتگیری لێی کرد!! ئه م فتوا وه اڵته ن��اڕه زای له باهۆزێک له کاتێکدایه ئاگرینه

ڕیشه ی و ڕه گ خه ریکه و گرتۆته وه عه ره بیه کانی هه موو دیکتاتۆره کانی عه ره ب ده ردێنێت، پیاوانی ئاینی ئێستا ئیسرائیل و ئه مریکا ل��ه وه ی بێئاگان ع��ه ره ب عه ره ب ده سه اڵتدارێکی له چه ند پشتگیری به ئاشکرا ده که ن و هاوکات شۆڕشه کانی گه لی کورد له باکور و رۆژهه اڵتی کوردستاندا به تیرۆریست پێناسه ده که ن؟!! خودا بناسن و فتوایه کی راست ودروست بده ن، که ئاخۆ کێ نۆکه ر و به کرێ گیراوه ، کێ تیرۆریست و پیاو

کوژه ؟؟

حزبی ئیسالمی و مامۆستای ئاینی و بێ هه ڵوێستی

ق��ه رزاوی( )یوسف لێدوانه که ی دوو هه ر راستیدا له پ��ه رچ��ه ک��رداری به پێویستی زی��دان( )عه بدلکریم و توند هه بو له الیه ن گه لی ک��ورده وه ، ده کرا به رێپێوانی جه ماوه ری به رفراوان واڵمی ئه و بێڕێزیانه ی به گه لی به پێویستی ئ��ه وه ش بێگومان بدرایه ته وه ، کرا کورد پێشه نگایه تی هه یه ، ئه و پێشه نگایه تی کردنه ش ئه رکی و ئه وقاف وه زاره ت��ی و ئیسالمییه کان حزبه سه رشانی که سانه ی ئه و ئ��ه وه ی له به ر ئایینییه ، مامۆستایانی ئه و کوشتنی و ب��ردووه ن��او تیرۆریست به ک��وردی��ان که سه یان حه اڵڵ کردووه که باسی فیدراڵی و جیابونه وه له ئێراق بکات خۆیان زانای ئاینی ئیسالمن! خۆ ئه گه ر وه زاره تی ئه وقاف و حزبه ئیسالمییه کانیش له به رخاتری به رژه وه ندیه حزبیه کانی خۆیان بێ ده نگییان هه ڵبژارد، ده بو مامۆستایانی ئاینی بێ هه ڵوێست نه بونایه ، چوار هه زار مزگه وت له کوردستاندا جگه له چوار هه زارمه ال الیه نی که م هه ر مزگه وتێک ده که سی دیکه موچه ی له سه ر وه رده گرێت، ئه گه ر ته نها مامۆستایان و بانگ بێژ و مجێوره کان خۆپێشاندانی ناره زاییان ئه نجام بدایه شه قامه ره شه کانی شار ڕه نگی به سپی ده گۆڕا، دڵنیام دیاری پیرۆزه کاره ئه و بۆ هه ینی ڕۆژێکی ئه گه ر بکرایه و مامۆستایانی ئایینی پێشه نگ بونایه سه دان په یامێکی و شه قامه کان س��ه ر ده رژای��ه ه��ه زارک��ه س وایان بۆ هه موو الیه ک ڕاده گه یاند جارێکی تر که س جورئه تی ئه وه نه کات بێ ڕێزی به گه لی کورد بکات، ئه وه ش کارێکی محاڵ نییه که توانای ئه نجام دانی نه بێت، مامۆستایانی ئاینی کاریگه رییان به سه ر گه ل و ده سه اڵتیشه وه هه یه ، هه ر وه کو چۆن به م دووایه دوو پرۆژه ئاراسته ی سه رۆکی په رله مانی کوردستانه وه له یاسا دواج��ار له سه ربکات، واژووی ئ��ه وه ی بۆ ک��را هه رێم بینیمان پرۆژه یاسای رێکخستنی خۆپێشاندان سه ره ڕای ناڕازی بونی دیان رێکخراوی کۆمه ڵگه ی مه ده نی و شاره کانی ته واوی له جه ماوه ری خۆپێشاندانی سه دان بیگه ڕێنێته وه هه رێم سه رۆکی ئ��ه وه ی بۆ کوردستان په رله مان بێ ئه نجام بو، به اڵم پڕۆژه یاسای دووه م که وه زاره تی رۆشنبیری ئاماده ی کردبو له به رئه وه ی وشه ی جێنده ری به کارهێنابو مامۆستایانی ئایینی توانییان فشار درووست بکه ن و نه هێڵن سه رۆکی هه رێم واژووی له سه ر له کوردستاندا که واته گه ڕێنرایه وه ، سه رئه نجام بکات مامۆستایانی ئایینی رۆڵ و کاریگه رییه کی به رچاویان هه یه و ڕێز له بیروبۆچونه کانیان ده گیردرێت، ئه مه ش وامان لێده کات به و به ڕێزانه بڵێن ئیتر بێده نگی بشکێنن خێرتان قسه ی پرسه چاره نوسسازه کاندا ل��ه ت��ه واوی و هه بێت، به تایبه تی واڵمتان بۆ ئه و که سانه هه بێت که نه ته وه ی به ئاینه وه قسه ده ک��ه ن و بێ ڕێزی به ناوی ک��ورد ئ��ه ک��ه ن، دوژمنانی ن��ه ت��ه وه ی ک��ورد هه میشه نه ته وه که ی ب��ه رژه وه ن��دی له چه کیک وه ک ئایین موسوڵمانێتی کاتێکیش هیچ ب��ه ک��اردێ��ن��ن، خ��ۆی��ان ن��ه ت��ه وه ی ک��وردی��ان ل��ه ب��ه ر چ��او ن��ه گ��رت��ووه ، ئیدی هاوته ریبی کوردستانیش ئاینی زان��ای��ان��ی پێویسته پێبده ن، گه شه نه ته وه یش فکری ئیسالمی، فکری به کۆپییه کی نه بێت موسوڵمان ک��وردی چیتر ب��ا موسوڵمانی دورگه ی عه ره بی با کوردێکی موسوڵمان

بین نه ک موسوڵمانێکی کورد.

سه رۆکی زانایانی ئیسالمی جیهان پێویسته ئاوڕێک له باکوری کوردستان

بداته وه ئه وسا فتوایه ک بدات که خودا له خۆی رازی بکات، ئایه دبێت

بێ ئاگابێت له وه ی رۆژانه له وخاکه پیرۆزه ی خودا

هه ڵیبژارد بۆگیرسانه وه ی که شتییه که ی حه زره تی

نوح هه مورۆژێک گۆڕێکی به کۆمه ڵ ئه دۆزرێته وه

که ته رمی رۆڵه کانی کوردی تێدا حه شار دراوه

““

وتار

پۆزش)ک��وردۆ نووسەر بابەتی س��ەرەت��ای ژم��ارەی 2دا لە شوانی( ڕەستەیەکی زیادە دانرابوو داوای لێبوردن لە

نووسەر و خوێنەرانی بەڕێز گۆڤارەکەمان دەکەین.

[email protected] | 2011/2/20 | 3 لێکۆڵین~ | ژماره

بەشی سێهەم

هۆکانى پاکتاوى ره گه زى:

یه که م/هۆکارى ئابورى:هۆزه عه ره به کان به هۆى دوو هۆکارى سه ره کییه وه که نیشته جێبوون تێیدا و کوردستان روویانکرده

ئه وانیش بریتین له :1- ب��وون��ى ل��ه وه رگ��ای��ه ک��ی گ��ون��ج��او و ب��اش بۆ

ئاژه ڵه کانیان. 2- بوونى زه وى به پیت و به راو.

3- هه روه ها بوونى نه وت له هه ندێ ناوچه دا بووه هۆى سووربوونى حکومه تى ناوه ند له مانه وه ى ئه و

ناوچانه ی له ژێر ده سه اڵتى خۆیدا.له س��ه ره وه خ��اڵ��ه ى س��ێ ئ��ه م ک��ه بڵێین ئه توانین ناوچه ى کفریدا بوونیان هه بووه بۆ ئه وه ى که هۆزه نیشته جێبن، تێیدا و تێبکه ن رووی��ى عه ره به کان بۆ شیاو و به پیت زه وى دونم ه��ه زار ده ی��ان بوونى له تایبه ت به باش بارانى رێژه ى له گه ڵ له وه رگا بۆ ب��ووه سه ره کى هۆکارێکى پێشوو، سه ده کانى بوون ئ��اژه ڵ��دارى خه ریکى که هۆزانه ئه و هاتنى دوات��ر ل��ه وه رگ��ا، دواى ل��ه گ��ه ڕان مه به ستى ب��ه پ��رۆژه ى چه ندین بوونى به هۆى نیشته جێبوونیان ئاودێرى که ده یان هه زار دۆنم زه وى پشتاوى گۆرى ب��ه راو و وه ک ئه وه ى له خشته ى ژماره )1( بۆ دا هاتووه و به هاتنى ده سه اڵتى عه ره ب پێگه ى ئه م

هۆزانه به هێزو فراوانتربوو.کفرى ناوچه ى ت��ره وه له الیه کى له الیه ک، ئه مه چیاى زنجیره رۆژهه اڵتى باکورى ده که وێته که حه مرین نێوان کێڵگه کانى نه وتى نه فتخانه و موسڵ که ناوچه یه کى ده وڵه مه نده له سامانى سروشتى و چه ندین بوونى باسى رۆژهه اڵتناسان له هه ندێ وه ک س��اڵ، دووس��ه د پێش ک��ردووه چاڵه نه وتیان بووه فاکته رێک بۆ بوونى نه وت )مسته ر ریچ(، هاندانى حکومه تى ناوه ندى بۆ پشکنینى ناوچه که و هه ڵکه ندنى چه ندین بیرى نه وت، وه ک، دوو بیره گوندى له بیر یه ک کاکوڵى، گوندى له نه وت له بیر دوو قاهره ، گوندى له بیر دوو چاڵوخالد،

گوندى شۆکه . بوونى نه وت له م ناوچه یه هۆکارێکى سه ره کى بوو وه کو ئۆتۆنۆمى ناوچه ى له ناوچه که دابڕانى له

که رکوک وناوچه کانى تر.

دووه م-هۆکارى سیاسى: وه کو الى هه مووان ئاشکرایه ، گه لى کورد هه زاران ساڵه له ناوچه یه که دا ده ژێن ناسراوه به کوردستان له ب��ه ش��ه وه ، دوو به ک��را س��ه ده ى )16(دا له که به )1639(ز ساڵى شیرین قه سر په یماننامه ى رۆژهه اڵتى به شى واژووک��را، فه رمى شێوه یه کى ل��ه ژێ��ر ده س��ه اڵت��ى س��ه ف��ه وی��ه ک��ان ب��وو، به شى رۆژئاوایشى که وته ژێر ده سه اڵتى ده وڵه تى عوسمانى جیهانى جه نگى کۆتایى تا مایه وه شێوه یه به و و به شى به شه وه ، سێ به کرا به شه ش ئه م یه که م، باکورى له ژێر ده سه اڵتى کومارى تورکیا مایه وه ، به لکێنرا باشورى گه وره )والیه تى موسل( به شى ده وڵه تى ئێراقى نوێ دروستکراوه وه ، به شى باشورى کورد سوریاوه ، ده وڵه تى به لێکێنرا رۆژئاوایشى وه کو هه موو گه اڵنى ترى ژێرده ست، ده ستیکرد به له م نه ته وه یه کانى و خه بات بۆ به دستهێنانى مافه بواره دا چه ندین رێکخراو و حزب دامه زران وه کو) دارکه ر، هیوا، شۆرش، رزگارى، پارتى دیموکراتى ک��وردس��ت��ان نیشتمانى ی��ه ک��ێ��ت��ى و ک��وردس��ت��ان ...هتد(، گه لى کورد ناچارکرا ده ستبداته خه باتى چه کدارى چ له سه رده مى حوکمى پادشایه تى، یان له سه رده مى کۆماریدا، له به رامبه ریشدا ده سه اڵتى ناوه ند قایل نه بوو دان بنێ به مافه کانى کورد و بۆیه په ناى برده به ر هه موو سیاسه ت و شێوازێک بۆ سه رکوتکردنى شۆرشه کانى کورد یان له کاتى

ناچاربووندا که مترین مافیان بداتێ.سێیه م-هۆکارى ده ره کى:

دابه شبوونى کوردستان بۆ چواربه ش و بوونى کورد هۆکانى له یه کێکه داگ��ی��رک��راوان��ه دا به شه ل��ه و کاتێک چ ئامانجه کانى، به کورد نه گه یشتنى دوژمن هه ستى کردووه که کورد نزیک ده بێته وه بردوه ته په نایان ئه وا ئامانجه کانى، له هه ندێ له به ر فشارخستنه سه ر کوردان و یارمه تیدانى ناوه ند له له الیه ک، ئه مه پرۆسه که . پوچه ڵکردنى بۆ هه ر له جیهان زلهێزه کانى واڵت��ه ت��ره وه ، الیه کى داگ��ی��رک��ه ران��ى پاڵپشتى ب��وون��ه ت��ه س��ه رده م��ێ��ک��دا

کوردستان، بۆنمونه :

1- لکاندنى والیه تى موسل )هه رێمى کوردستان( پشتگیریکردنى و ئینگلیزه وه الی��ه ن له ئێراق به ده سه اڵتى پادشایه تى که دواتر سیاسه تى پاکتاوى بردووه . به رێوه کورد گه لى به به رامبه ر ڕه گه زى 2- پشتگیرى کردنى واڵتانى رۆژئاوا له سه روویان ئه مه ریکا له نه ته وه په رسته کانى عه ره ب چ دژ به کومارى دژى ی��ان قاسم، عبدالکریم ده س��ه اڵت��ى ئێراندا � ئێراق شه رى له کاتى ئێران که ئیسالمى به رێوه بردنى بۆ قوسته وه هه لیان حکومه ته کانیان شێواز خراپترین به ڕه گه زى پاکتاوى پرۆسه کانى وه ک��و)ئ��ه ن��ف��ال،ک��ی��م��ی��اب��اران، دژى گ��ه ل��ى ک��ورد

خاپورکردنى گونده کان...هتد(.3-رۆڵ��ى ئ��ه م��ری��ک��ا ل��ه رێ��ک��ه وت��ن��ى ج��ه زائ��ی��ر هه ره سهێنانى ه��ۆى ب��ووه ک��ه س��اڵ��ى)1975(

شۆرشى ئه یلول.یه کێتى ن��ێ��وان رێ��ک��ه وت��ن��ى واژوون��ه ک��ردن��ى -4نشتیمانى کوردستان وحکومه تى ناوه ند له )1983(

دا به فشارى ده وڵه تى تورکیا.5- هه ندێ میدیاکانى جیهانى باسى به کارهێنانى چه کى کیمیاوى له الیه ن سوپاى ئێراق له پرۆسه ى ئه نفالى ناوچه ى بادینان له مانگى ئه یلولى ساڵی ده که ن که کاریگه رى کردبووه سه ر (دا 1988(مێشه نگه کانى ناوچه سنوریه کان. به اڵم حکومه تى

تورکیا ئه م کاره ى به درۆخسته وه . هه ڵویستى واڵته داگیرکه رانى کوردستان و واڵته بۆ چاره سه رکردنى بوونه رێگر زلهێزه کانى جیهان بۆ ب��ووه س��ه ره ک��ى فاکته رێکى ک��وردو کێشه ى پاکتاوى پرۆسه کانى قوڵبوونى و ب��ه رده وام��ب��وون ڕه گه زى، نه ک ته نها به رامبه ر به گه لى کورد له پارچه کانى به رامبه ر به ڵکو کوردستان، باشورى

ترى کوردستان.چواره م- هۆکارى ناوخۆیى:

هێنده‌ى‌که‌‌به‌جه‌رگ‌‌دوره‌ترسنکه‌متر‌له‌‌به‌یه‌ک‌گه‌یین‌ده‌پرسنکه‌س‌بۆ‌که‌سێ‌نابێ‌چاوه‌‌ده‌ربێهه‌ر‌که‌س‌ده‌یه‌وێ‌زل‌و‌له‌سه‌ر‌بێله‌م‌سه‌ر‌ڕقى‌یه‌‌و‌ده‌مارى‌زلیان

پرۆسه کانى پاکتاوى ڕەگه زى له ناوچه ى کفری

شمال خورشید - كفري

Œ@@õ‹Žî†ìb÷@õòˆû‹q@õìbä@@õòìbšŠó@@

‰ŽîŠ†@õb üu@õôØòŠó@@

@ôäbØb üu@õ‰ŽîŠ†ôØòìòý@@

ìaŠói@õŠóiììŠ@@ãóäû†@@

1@ŠóäóÜ@„Žï’@@Úîä@çaì@õŠbiìŠ@ônaŠóåîŒü ò†‹ @õ‡äí @@

28.230@@38@@19000@@

2@ÏþiòŠóÔ@@Úîä@çaì@õŠbiìŠ@ônaŠóåîŒü ò†‹ @õ‡äí @@

2@12@@7000@@K10@…bi@@

3@ãýó@@Úîä@çaì@õŠbiìŠ@ônaŠi@ôÌþiòŠóÔ@õ‡äí ó¼a‹@@

20@13@@15000@@K50@…bi@@

4@óqómòŠóÔ@@Úîä@çaì@õŠbiìŠ@ônaŠó¼a‹i@ôÌþiòŠóÔ@õ‡äí @@

44@265@@60000@@K650@…bi@@

5@ŽßìóÙ’óØ@@Úîä@çaì@õŠbiìŠ@ônaŠó¼a‹i@ôÌþiòŠóÔ@õ‡äí @@

35@39@@22000@@K179@…bi@@

6@†bib÷@póå«@@Úîä@çaì@õŠbiìŠ@ônaŠó¼a‹i@ôÌþiòŠóÔ@õ‡äí @@

18@11@@8826@K118@…bi@@

27 ~ | [email protected] | 2011/2/20 | 3 ژماره لێکۆڵین

نەخشەی گۆڕانکاریە ئیداریەکانی قەزای کفری

Û

[email protected] | 2011/2/20 | 3 لێکۆڵین~ | ژماره

بێگانه ده بن سوارى ملیان ؟!هه ر خۆیه تى زل که وه و ڕه ش و بۆر

هه ر بۆیه بونه هێزى خۆخۆرکوردیش که بیایه یه ک دڵ وده ستده ستیان ده که وت ژیانى سه ربه ست

په یدا ده بو باو و گه وره یى ژینناومان ده رئه کرد به بیرو زانینجیاواز ده بو گفتى پاک وناپاکپڕ نرخ و به رێز ده بو شتى چاک

فه یله سوفى شاعیرو شیعرى شیعره پ��ارچ��ه ئ��ه م زاراوه ى به که خانى(یه )ئه حمدى کورد گه وره ى نووسیه تى، س��ه ده ی��ه ک چه ند پێش کرمانجى م��ام��ۆس��ت��ا ه��ه ژار م��وک��ری��ان��ى ل��ه پ��ێ��ش��ه ک��ى کردوویه تى شه رفنامه دا کتێبى وه رگێرانه که ى ب��ه س��ۆران��ى، ئ��ه م شیعره گ��وزارش��ت ل��ه دی��ارده ى دێر له یه کترى کردنى دژایه تى و په سه ندنه کردن دوژمنان و چه سپاوه کورداندا ناخى له زه مانه وه بزوتنه وه کانى له ناوبردنى بۆ لێوه گرتووه سوودیان ڕه گه زى، پاکتاوى سیاسه تى به درێ��ژه دان کوردو هێشتا ئه مرۆمانیش سه رده مى تا دیارده یه ش ئه م هه ر به رده وامه ، سه ره راى ئه و پێشکه وتنانه ى که له

جیهاندا رووده دات. پێنجه‌م/‌بیرى‌نه‌ته‌وه‌‌په‌رستى:

له سه ده ى )19(دا بیرى نه ته وه یى له هه ر دوو واڵتى )ئه ڵمانیا و ئیتاڵیا( سه رى هه ڵدا، به گه شه سه ندن و ت��ه م��ه ن درێ��ژى ئ��ه م ب��ی��رۆک��ه ی��ه ب��ووه ه��ۆى واڵته دا، دوو له و نه ته وه په رستى بیرى سه رهه ڵدانى بووه بیرۆکه یه به شێوه ى)نازى، فاشست(، هه ر ئه م ت��ورک) نه ته وه په رستى بیرى ده رک��ه وت��ن��ى ه��ۆى عوسمانى ده وڵ��ه ت��ى تورکه کانى الى ت��ۆران��ی��ه ت( واڵتانى له ع��ه ره ب( )نه ته وه په رستى وبیرۆکه ى شۆرشى سه رکه وتنى دواى له میسر ع��ه ره ب��ی��دا، بیرۆکه یه ى ئ��ه م س��ه رک��ردای��ه ت��ى )1952( ساڵى واڵت��ان��ى یه کێتى ب��ی��رۆک��ه ى ه��ه وڵ��ی��ان��دا ده ک��ردو عه ره ب، له نێوان میسر و سوریا و وه اڵتى ئێراقیش ل��ه دواى س��ه رک��ه وت��ن��ى شۆرشى ب��گ��رێ، ب��ه خ��ۆ ن��ه ت��ه وه پ��ه رس��ت��ه ک��ان��ى )1958( ت��ه م��وزى )14(پشتگیرى عارف( به رێبه رایه تى)عبدالسالم عه ره ب قاسم( )عبدالکریم به اڵم ده ک��رد، بیرۆکه یان له م نه ته وه په رسته کان جێبه جێکردنى. به نه بوو قایل حکومه ت توانیان ده ره وه ، واڵت��ان��ى ه��اوک��ارى به کوده تاى له ده ست بگره نه ده س��ه اڵت و بروخێنن خاکى هه موو ئه مانه ،)1963( شوباتى )8(ی ئێراقیان به موڵکى عه ره بیان ده زانى و الیان نه ته وه ى عه ره ب نه ته وه ێکى پیرۆزه ، چونکه قورئانى پیرۆز گه اڵنى هه موو ئه بێ دابه زیوه و عه ره بى به زمانى موسڵمان له رکێف و خزمه تى ئه واندا بێت و ئه وه ى سه رپێچى بکات به الده رو کافر داده نرێ ومافى له

ناوبردنى هه یه .شه‌شه‌م/‌پێگه‌ى‌جوگرافى:

نێوان سروشتى س��ن��ورى حه مرین چ��ی��اى زنجیره له دواى ئ��ه م سنوره � ع��ه ره ب(ه ، ن��ه ت��ه وه ى)ک��ورد

جیهانى له ده س��ه اڵت گۆڕانى له س��ه ده چه ندین ئیسالم و جوالنه وه ى هۆزه کان به هۆى ئه و دیارده یه یان گه ڕان به دواى ژیانى باشتر، له سه ده ى )19(نایه ته وه که هیچ به و مانایه ئه مه ش دا جێگیربوو به و سنوره ئ��ه و دی��و ل��ه م نییه ع��ه ره ب هۆزێکى نه ته وه یى بیرى پێشکه وتنى له گه ڵ پێچوانه ش، کورد سنورى باشورى کوردستان به حه مرین دیارى سنوورى ده ک��ه وێ��ت��ه وه س��ن��وره ل��ه و به شێک ک��را، یه ک ده سه اڵته ئه مه ش، به رامبه ر کفرى، قه زاى له دواى یه که کانى ناوه ند، هه وڵیانداوه هه موو خاکى ئێراق به هه رێمى کوردستانیشه وه به موڵکى خۆیان گه یشتن بۆ ده یکه ن، ده ک��ردو بۆ وکاریان بزانن به و ئامانجه یش، قۆناخ به قۆناغ ده ستیان پێکردو پێگه ى ناوچه ى کفریش وه ک ناوچه کانى که ئه مرۆ پێیده وترێ)جێى ناکۆکه کان( یه که م پێگه یه ، بۆیه

بووه به ئامانجى یه که مى ده سه اڵتدارانى ناوه ند.شێوازه کانى پرۆسه کانى پاکتاوى ڕه گه زى:

یه‌که‌م‌/گۆرانکاریه‌‌کارگێریه‌کان:له کاتى دروستبوونى ده وڵه تى ئێراق کفرى قه زا بوو،

و هه بوو)دوزخورماتوو ناحیه ى دوو له ناوه ند جگه کرا )شێروانه ( )1931(ز ساڵى له و قه ره ته په ( ناوه ندى به س��ه ر که رته کانى هه موو ناحیه ، به ق��ه زاى ک��ف��رى ل��ه خ��ۆ ده گ��ردو ن��اوه ن��ده ک��ه ى له ب��ه اڵم له ساڵى )1935( )ق��ه اڵى شێروانه (ب��وو، له )1937(وه بۆ گوندى سه رقه اڵو ز گوێزرایه وه هه ردوو نێوان سنورى رێکخستنى پرۆسه ى به پێى چیاى زنجیره که که رکوک( و لیواى)سلیمانى ئه و باشورى گونده کانى سنور، به ب��وو ق��ه ره داغ چیایه که سه ر به ناحیه ى )وارماوا( )1( بوو کرا )اراده ملکیه ( پێى به )پێباز( ناوى به ناحیه به سه ر خ��رای��ه و )1937/1/27( ل��ه ژم��اره )58( قه زاى کفرى و ناوه نده که ى له گوندى )ره ند على( هه مان له )باوه نور(، بۆ گوێزرایه وه دواتر و بوو بڕیاردا )داقوق(یش کرا به قه زا)2( دواتر ناحیه ى )1962( ساڵى تا س��ه رى، خرایه دوزخ��ورم��ات��وو قه زاى کفرى ئه ویش بوو، ب��ه رده وام شێوه یه به م ز ناحیه )شێروانه (ناوه نده که ى س��ێ ل��ه پێکهاتبوو بوو )قه ره ته په ( له له )سه رقه اڵ(بوو،)قه ره ته په ( و س��اڵ��ى)1962( له )ب��اوه ن��ور(ب��وو، له و)پێباز( که رتى )38( ناوچه که خه ڵکى داواى ل��ه س��ه ر ناحیه ی)جه له وال( سه ر خرایه )قه ره ته په ( ناحیه ى کۆمارى فه رمانى به پێى دروس��ت��ک��راو)3( ت��ازه

ژماره )489( له )1962/9/27()3(.باکورى ده که ونه که قه زاکه گونده کانى هه موو شارى کفرى کوردن و هه موو گونده کانى باشورى حزبى هاتنى له گه ڵ عه ره بن، قه ره ته په ش ناحیه ى دیالۆک به ده ستپێکردنى و ده سه اڵت بۆ به عس ناوچه گرنگه کان، هه ستا دابڕانى ئامانجى به و به مه به ستى ک��ارگ��ێ��رى گ��ۆران��ک��ارى ه��ه ن��دێ ب��ه ک��ه م��ک��ردن��ه وه ى رێ��ژه ى ک��ورد ل��ه و ن��اوچ��ان��ه ، بۆ

نموونه :بۆ ده��وک پ��ارێ��زگ��اى دروس��ت��ک��ردن��ى -1

که مکردنه وه ى رێژه ى کورد له موسڵ.فه رمانى ب��ه ج��ه ب��اره ناحیه ى دروس��ت��ک��ردن��ى -2به )1969/3/30( ل��ه ژم��اره )403( ک��ۆم��ارى به پێى که ک��ه الر ق��ه زاى دروستکردنى مه به ستى فه رمانى کۆمارى )137( له )1970/2/28(کرا قه زاى له ک��وردى رێ��ژه ى پرۆسه یه ئه م ق��ه زاو به

کفرى که مکرده وه .سه ر خرایه دروستکراو ت��ازه ک��ه الرى ق��ه زاى -3به دیاله سه ر خرایه وکفریش سلێمانى پارێزگاى فه رمانى کۆمارى)608(له )1975/11/6( و به م شێوه یه رێژه ى کورد له پارێزگاى که رکوک زۆر

که مکرایه وه .

سه‌رچاوه‌کانوترک‌وعرب‌ -‌کرد‌ 1/‌سی.جی.ادموندز‌

ترجمه‌‌جرجیس‌فتح‌الله‌ص‌)253-239(2/‌گۆڤارى)140(‌ژماره‌‌)15(‌ساڵى‌دووه‌م‌

ال‌)35(.صفحات‌ ف��ی‌ ج��ل��وال‌و‌ ‌- عبدالله‌ نجم‌ ‌/3‌)2008( )رۆژ(ک��رک��وک‌ التأریخ-مطبعه‌‌

ص)78(.

زنجیره چیاى حه مرین سنورى سروشتى نێوان نه ته وه ى)کورد ـ عه ره ب(ه ، ئه م سنوره له دواى

چه ندین سه ده له گۆڕانى ده سه اڵت له جیهانى ئیسالم و جوالنه وه ى هۆزه کان به هۆى ئه و

دیارده یه یان گه ڕان به دواى ژیانى باشتر، له

سه ده ى )19(دا جێگیربوو ئه مه ش به و مانایه نایه ته وه

که هیچ هۆزێکى عه ره ب نییه له م دیو ئه و سنوره و

به پێچوانه ش

“

“


مه ساژه ک ژبو هه ر ووژدانه که هشیارقه یرانا نه ته وى، زه مینه یا قربونا کلتورى...و نرخاندنه ک...

قاس ئه ڤ هه بونا ڤێ سوسره ت، ب وا نه بونه کى ژ مه زن سه رى هلدان، براستى مه ساژه ک هه رى واته دار دخه گوچکێن هه ر ووژدانه کى هشیار. ئاماژه روژه ڤا

هه یى لگورى دیروکا تراژیکا گه لێ کورد...!یا هشیار خ��وه ووژدان��ا تو ب حه یا کو بێ گومان ئه رکێن نه کاربى تویێ ، دیروکا خوه نێڤا نه داکه ڤى دداکه ڤن سه ر ملێ ته و پێویستیا روژه ڤێ بنرخینى و بجى بینى و لگورى ماف وحقوقێن گه لێ خوه ته ڤ بگه رى. ده مه کى درێژ بو دباشورێ کوردستانێ ده ژیان کرنێ، یانى دساال دوهه زارێ شوندا بێزاریه کێ ددلێ مده ژهه رئالى، جڤاکى ومه ده نى و ئابورى بگره حه یا کلتور و په روه رده یى وسیاسى خوه ددا ژیاندن. حه یا کو دچو کو ته نگه زاریێ و فه تسین داوی��ێ سالێن لڤان نێزى سنورێن بێ هیڤیتیێ بکه کو ئالى خوه ژهه ر باوشێ گه رمێ زیهنیه تا رێبه رێ گه لێ کورد و وى روحێ مه زنێ به رپرسیارتیا کو دنێڤێ ده تێ ژیانکرن، جاره که دن ل رحێ من و مه خودى ده رکه ت و سیا بالێن خوه ێن ئازایه تى و لێبورین و وه کهه ڤیێ ل جڤاکا باشور هشیار روحێن ئه نسیاتیڤا وگیانێ وخ��ون بده ست ژى تایبه تمه ندیا ڤێ براستى ژى کو لوتکه ..! گه هژانده زیهنیه تێ یا هه رى ب ئه نسیاتیڤ و پر کاریگه ر، ئه و روحێ خورتێ به رپرسیارتیێ یه کو ل سنوره کى ئه خالقى ووژدانى، دهه ر وار و قاده کێ ب باندوره کى خورت رول دبینه . ئه رکێن به رپرسیارتیا کو ئیرو لهه ر سه رده مه کێ بێتر پێویستیا خوه دقادا ئاالنا مه یا باشورێ کوردستانێ ده لسه ر ملێ گه نج و قادا ره وشه نبیر و ده ستهالتێ ده ئاستێ خوه یێ نه د وى داخبارى پر ب دبینه ، کو گونجاى ده هێ ژى ب ڤاالتى دمه شێ ده یه . براستى ژى کو ئاستا ڤێ هشیارتیا ووژدانى و مروڤاهى، یا کو ب فکرێ رێبه ر ئاپو لهه ر قاده کێ بویى ئه نسیاتیڤ ماندوو تاک، به رژه وه ندیا گرتنا به رچاڤ بێ ب و لهه مو سه رپێ و فیداکار روح��ه ک ب و نه ناسانه ژورین ئاستێن گه هژاندى خوه کوردستانێ، جڤاکێن چاڤه کى ووژدانى و نێرینه ک هشمه ند دخوازه . ئیدى پێویسته گه لێ مه لهه ر ئالى بتایبه ت باشورێ مه زن ببینه . هه نى کو لگورى به رباس لروژه ڤا حه قیقه تێن ببینه کو ره وش به ر بکوده ره ، ببینه کو لژیر کونسپت و پیالنێن بێ راوه ستیانا دوژمنان و وه ج گرتنا وان ژ هه ر تاکه کورده که بێ ئیراده ژبو هه ر قرێژکاریه که خوناوى و په ڤچونێن ناڤخوه یى، دیروکا حه قیقه تێ سه رى نه داته واند. کو ئیروژى ئه م دبینن خێنجى ره شکوژى و قه تلکرن، دیروکا کرامه تێ وا راستى قرکرن وشه ره کى قرکرنا تێت. دده کفشێ خوه سپى ژره نگێ دنا کو کلتورى وچاندى وئیرادى و نه ته ویا کو ب شێوازه کى به رفه ره و هه مه الیه ن و بهه ر ئیمکانیاته کى پێویست، ئابورى و وسیاسى راگهاندنى ێن ته کنولوژیا بته ڤ

ب��اش��ورێ ک��وردس��ت��ان��ێ و سه د بتایبه ت ئ��ال��ى ل��ه��ه ر هه لبه ت ژهه ر ده ڤه ره کێ ب باندورتر ل ئاالنا به هدینان میناک کو یا ل��ه وره دگێرینه . به ربچاڤ رولێن وا سه ر دڤه گه ره ومروڤاهى نه ته وى ووژدان��ى ئه رکه ک ملێ هه ر ئینسانه کى ره وشه نبیر، بتایبه ت ل باشور و ملێ به هدینان، جدیه تا خوه به رپرسیار دانینا لهه مبه ر ڤى ئه رکێ شه ره فێ و بده ست گرتنا چه کێ خورتێ پێنوسێ جه ساره تێ وبه رپرسیاریێ یه کو پێویست تێت دیتن لهه مبه ر ڤان ئێرشێن بێ ناڤبر لدژى چاند و کلتور وناسناڤێ مه ، ب ئیراده که لگورى پێویست و مستێن گرێ کرى رول بگێرن. راستیا کو ناێ ئینکارێ، د ئیرادیا بونا وارێ جڤاکا به هدینان ده ئه ڤه کو قوت قادا گه نج و بگشتى روناکبیر ژ هه لویستێ پیروزێ به رپرسیارتیێ و وێ حه ماسه تا خوه به خشینێ ژباندورا وه ره دک��اره باالده ست په رگاال و رابهورى ده هکێن دو نرخاندن. باالده ستیا کو هه ر تم لژێر بالێ مودێرنیته یا سه رمایه داریێ وراده ستیا ئیرادى لژێر بالێ پیالنگێرێن ده ره ک��ه و چ��اڤ لێ کرنا ده��ه ر واره ک��ه زانستى و کلتورى وسیاسى و ئابورى، ڤه ده ر ژ چاند و کلتورێ نه ته وى و پێویست حه یا روژا ئیرو مه شیاى، زارویه کى نوو و لگورى چاند و په روه رده و زیهنیه تا جڤاکا ژێر باس خسته ده ورێ، کو لگورى هه ر نرخاندنه کێ هه رى روناکبیرا خودى ق��ادا وب��ارێ سه رملێ ئ��ه رک داوى ئه نسیاتیڤ ولسه ر پێ وقه له م بده ست گرانتر لێ کر. چماکو ڤێ مژارێ و سه کنا ل هه مبه ر وێ پێویستیا خوه ب نێزوکبونه کى ب به رپرسیار و روحه کى نه ته وى و خوه به خش و گیانه کى ب لێبورده یى یه کو د خوه زا وجه وهه رێ که سانێن میناک چاالکڤان و راپرسێنه رێن )نا ژبو قرکرنا کلتورى(ده مه کارى وێ حیس بکن و بزاڤێن ژڤان میناکان ل داهاتێن نه دوور، دپێشه نگتیا پێلمه ند وئومێد به خش دلسوژى و ئه نسیاتیڤا ئیرو ده بنرخینین. هه ر بنێرینه کى دڤێ چارچوڤێ ده مروڤ دکاره داکه ڤه نێڤا کوک و ئێش وژانا هه یى و میناک پزیشکێ جه ڕاح کو برینێ دقه لێشه و ته داوى ژى دکه ب نێزوک بونا ل ڤێ مژارێ وهه ر مژاره ک دن لگورى هه ستیاریا دنێزوک بونێن رێبه رتیا گه لێ کورد ده هه یى و ئالوزى گرنگێن و سه ره که ه��ه رى خالێن ببن. کو گرفتێن نه ته وى و به ر چاڤێن جڤاکا مه یا باشور دکاره دڤان مالنده وه ره دیتن و ئانالیزه کرن و هه لبه ت دکاره

وه ره چاره سه ر کرن ژى.باشورێ جڤاکا سه رهلدێریا ده ، یه که م دم��ه رح��ه ال ک��وردس��ت��ان��ێ ژن��ه س��اخ��ل��ه م��ى )پ��ات��ول��وژی��ک( و نه گه رما هه مێزا ب به ر سه رهلدانێ به ریا روناکبیرتیا ئیرادا کلتورێ بیهانى کو ژڤاالتیا رولێ کلتور و هونه ر لقادان به ر ب ئاسمیالسیونا هه رتم نه ته وى و ره وشتێ و ب باندور دمه شیا، دڤێ وه ره دیتن ونرخاندن. پێ ره ئه و ڤاالتى و الوازیا ده سپێکینا هونه رى و نه ئافرانکارا حاکم دجڤاکا ژنو خوه جێ بویى، کو ب تکنولوژیا ێن لژێر باندور و حاکمیه تا شارستانیه تێن هه ڤسى و روژئاڤا

پر دبو و ژ مل ڤاالکرنا به رچاڤا الیه نێن به رپرسیار و هه لویستێ نه نه ته وى سه رى هلددا، دڤێ به رچاڤ وه ره دانین. ژئالیه کى دن زیهنیه ت و پ��ه روه ردا جڤاکا نوو نووژه نتیا سه رمایه داریێ دهه ر واره کى بالێ لژێر کو نه کارى دب��و، زیهنیه تى ته نبه لیا و سستى هیمى ده زاروک و گه نجه کى الیق و خولقکار و دجه وهه را خوه ده هونه رمه ند راده ستى پێشه روژا وى جڤاکى بکه یێ کو به ر ب گلوبالیزه بونێ هه رى له زگین بو. د ئه نجام زیهنیه ته ک ب راستیێ ڤێ لگورى جڤاکه ک ده خه مسار واته مه ندیێ لهه مبه ر و خواز خوشگوزه رانى بیهانى وکلتورێن چاند گ��رێ��داى ب و ئ��ی��راده بێ و پێشکه شى جڤاکا مه یا ئیرو بو، کو وه ک تێ دیتن زه مینه یا هه ر باندوره کێ ژى هه رى خوه ش وڤه کرى و

لگور بو. گرتنا ئیلهام ب خولقکار و هونه رمه ند ده دبه رهه م ژموزیک و ریتم و چاڤدێریا چاندیا ده ره که و حه تا کو چاڤلێکرنێن کێم گوهه رین ژ هه ر به رهه م و کلتوره کى خوه گران مل مێژیێ لگورى بارێ وى لژێر بیهانى لسه ر ره واتیا ئه ڤ کو ئه ڤه بالکێش کرن. ڤاال دده جڤاکا کلتورى هونه ریا باشور حاکم بویى ژى ژئالیێ به رپرسیارتیا سه رده ست تێت ئه رێ کرن، و بڤى ره نگى

کاراکته رێن پێشه نگێن ڤێ قرکرنێ ب فه خره ک

بالکێش ئه ڤه کو ئه ڤ ن: زه رده شت- دهوکره واتیا لسه ر جڤاکا کلتورى هونه ریا باشور حاکم بویى ژى ژئالیێ به رپرسیارتیا

سه رده ست تێت ئه رێ کرن، و بڤى ره نگى کاراکته رێن پێشه نگێن ڤێ قرکرنێ ب فه خره ک مه زن نێزى به رهه مێن خوه دبن و

پێشه نگتیا ره وشتێ کلتوریێ زیهنیه تا جڤاک دگرنه ده ست

“

“

Û


ره وشتێ پێشه نگتیا و دبن به رهه مێن خوه نێزى مه زن دمه رحه ال ده س��ت. دگرنه جڤاک زیهنیه تا کلتوریێ ک��اال بونا ژن��ێ و الش��ێ وێ ژى، ه��ون��ه را ک��وردى نڤیسکارى کو حه تا ...و درام شانو، موزیک، یا خواز ره حه تى هێال وێ س��ه ر دداک��ه ڤ��ن روناکبیرى و داکه تى به رپرسیارتیا روحێن ژ ڤه ده ر خوشگوزه رانا و بێت بالێ مودێرنیته یا سه رمایه داریێ، کو واکى ژێر نرخاندن تێ خویانێ کو نه ب ته نێ ژروحێ نه ته ویا خوه دوور دکه ڤن به لکو دمه رحه لێن جوداجودا ده لسه ر ته ڤاهى ب و مروڤاهیێ ره وشتێ ژ دوور کلتوره ک بێ ئیراده ، هه لبه ت لژێر ناڤێ گلوبالیزه بون و ئازادیێ کونسانتره دبن. دئاالنا به هدینان ده پێترژ هه ر ده ڤه ره کى دن ل به رهه مێن سینمایا بیهانى و دراماێن هه نى کو به هدینان وه ره سه ر ئه کرانێن جێگیر ب دوبالژا زارێ ژئالیێ جڤاک ب وێ زیهنیه تا لگورى خوه پێشوازى تێت کرن. چما کو دجڤاکێ ده خێنجى زارێ به هدینى ره حه تى د تو زار و زمانه کى دنده ناێ دیتن، کو یه ک ژ سه ده مێن جێگیربون و ره واتیا هێال سیسته ما دوبالژێن هه نى لدژبه رى جڤاک دکاره دڤى ملیده وه ره نرخاندن، ژئالیه کى دن ڤاالتیا لسه ر ئاستا هونه رى یا دملێ شانو نه به رپرسیارتیا ژ سه رهلدێر کو ده وسینه ماێ درام نه ته وى و وێ زیهنیه تا نه خولقکاره ، دکاره سه ده مه که دنا هه رى واته دار و ب کاریگه را لگور بونا ڤێ باندورا خرابا حاکم لسه ر چاند و کلتور و جڤاکا باشور بتایبه ت ئاالنا به هدینان وه ره دیتن. تێ زانین کو پێویستیا هه ر خێزانه کێ دوارێ به رنامێن تلڤزیونى دجڤاکا کورده وارى ده لگورى سه رده م ب هنه ک تایبه تمه ندى ێن کو خێزان پێ مشغول ببه هه یه ، له وره تو تشت دکاره ژبونا ڤێ یه کێ ژ درامێن کو بزارێ وان بخوه دپه یڤن خوه شتر به ؟ بێ گومان لگور مه حرومیه تا زیهنیه تیا حاکم لسه ر

جڤاک تو تشت نه !!.ڤاالتیا کو پاشێ ده رباسبونا دو ده هکان هێژى به شه ک بێ پرکرن، نه هاتى حاکم به رپرسیارتیا ژئالیێ ژێ گومان باشتر ژ کاره ساتا ڤێ قربونا هه مه الیه ن وێ نه ێ داگرتن. دڤان هه مو مالنده دنێرینه ک تاک بین دداکه ڤه کو تاوانا لێ نابینم، تاوانبار جڤاکێ ده ، ووس��ت��وی��ێ ج��ڤ��اک دک��اره دم��ل��ێ خ��وه دوور خاندنا هه رى ێن خوه ومافێن حه ق ژ و نه ته وى ئه نسیاتیڤا خوه زایى و نه ناسکرنا وێ ده وه ره دیتن کو هێژى دمافێن خوه ێن هه رى ده سپێکین ده رامانه و ژنه ره وشه نبیریه تا گونجاى بخوه بده ستێن خوه ژ نرخێن خوه تێن قوت کرن. بێ گومان پرسگرکێن هه رى سه ره که دڤێ کو دڤان مالنده وه رن دیتن و نرخاندن و چاره سه رکرن. ئانکو کار نه کرن د وارێ هونه را شانو درام و بگشتى سینه ما و هه ر هونه ره کى گرێداى ب چاند وکلتورێ نه ته وى ژ الیه نێن به رپرسیار دکاره ژکوکا خوه ده سته ک دایینا ئه ڤ گومان بێ کو دیتن، وه ره قربونێ ڤێ چاندا سیناریوێن دراماتیک و تراژیدى و هه رى ب واته ێن کو دکوراهیا هه بونا گه لێ خودى کرامه تا مروڤاهیێ ده هێژى ده رگرتى مانى و ده رڤایى داکه تنا پێشبه رى رایا گشتى نه که تنى به رچاڤێ جڤاکا ژ حه قیقه تا خوه دوور مایى، بڤێ بڤه شار مایینا خوه ده سته ک دایینا هه رى ب واته یا قربونا نه ته نێ چاندى و کلتورى به لکه درولێ قربونا روحێ نه ته وى و ووژدانى و مروڤاهى ژى دکاره وه ره دیتن، ژبوى کو هه ر ئه ڤه رێ لپێشبه رى بێ ووژدان و فه رسه ندخوازێن دکه مینانده راست دکه و رێ دده کو چاند وکلتورێ مه بده ستێن نه زانینا ژبێ ب ئیراده بونا مه هه بون ونرخێن ژبه رهه ما خونا بسه دان هزار شه هیدێن ق��ادان و ببه لیستکێن پیالنجیتیا هه رتم ح��ازر ل مه هه لبه ت ژى کو لژێر ناڤێ خزمه ت کرن و دوستاتیێ.

براستى ژبو دیتن و ئانالزه یا پێلێن قه یرانێن دڤى ملى ده خودى باندور لهه ر نرخه کى نه ته وى و ئه خالقى، چاڤه که ووژدان��ى نه ته وى یا هووربین و دوور نێڕ پێویسته کو ژوستوویێ کێمتر به رباس، نرخاندنێن لگورى مخابن

روناکبیریا ڤارێبویا باالده ست تێت.دڤێ کو بهه ر شێوازا کو دبه ئه ڤ هێال زیهنیه تا هه یى بێت سه کناندن و )) ب هه ر الیه نه کى به رپرسیار بدن دکاره هه یى یا زیهنیه تى هێال ئه ڤ کو قه بوالندن گه لێ دوژمنێن ئومێدا خورتا ه��ه رى هێزا بگشتى دقالبێ تایبه ت ش��ه رێ پیالنێن جێبه جێکرنا ژبو مه دوستانیێ ده به ((. هێال وێ چاندا قرکرنا کلتورى کو ژبو فه رسه ند خوازان ب به رهه ڤى و ئیمکانیاتێن خوه دوبالژا پێویست هشتیه . ئه رکێن ژ ڤاال گوره پانه ک یا مه جڤاکا خه ته رى پر ب بشێوازه کى کو درامێن لگورى خوه نه ساخله م ژهه ر جه وهه ریه ته ک نه ته وى قوت بته نێ چاندى نه ئاسمیله یا به ر ب به ره به ره و دکه و نه ته واتى ژ جڤاکێ به لکو دده مه شاندن وکلتورى کو ئه ڤه یاراست دخ��ه . دوور ژى ئه خالق و ره وش��ت به رپرسیارتیێ له زگین قادێن خودى روحێ بره نگه کى یا نه ته وى گاڤان دڤى واریده و ئه نسیاتیڤا ووژدان��ى خورت بکن و لسه ر ڤان خاالن و هه ر پێویستیه که دنا دڤى وارى ده لگورى پێویست کونسانتره ببن. هه رى داوى نه ته وى ڤێ نێرینه ک و دلسوژانه بره نگه کى دخ��وازم بانگێ دسه ریده بخم گوچکێن هه ر ووژدانه که هشیار و پێ ره الیه نێن دقادێن به رپرسیاریێ ده کو ئه ڤ مژار ئه رکه ک هه رى گرینگ و ووژدانى بویه کو ئیرو ژ ووستو هاتیه الدان و پێ ره هێڤى ژ ئه نسیاتیڤا راپرسێن نا ژبو قرکرنا کلتورى و وێ ئیراده یا لسه ر پێ، هه ڤرێ

ب هێڤى ێن سه رکه فتنان دڤى وارى و هه ر کارى ده [email protected]

درامایەکی تورکی بۆ سووکایەتی پێکردن بە گەلی کورد


زمانی‌دایکی‌هه‌وێنی‌تاک‌و‌کۆمه‌ڵگای‌ئازاده‌

که ئه وه یه زمان ناساندنی بۆ رسته ناوبانگترین ته نها گه لۆ په یوه ندیگرتنه (. ئ��ام��رازی )زم��ان ئایا مرۆڤه ؟ له گه ڵ مرۆڤ په یوه ندی مه به ست له قوڕگ که وشه یه و ده ن��گ ئه و ته نیا زم��ان ده ردێت و دێته سه ر زار؟ به ڕای من، زمان ئامرازی گه ردوونییه کانه دی��ارده هه موو نێوانی په یوه ندی سنووردار مرۆڤه وه به ته نیا و یه کدایه گه ڵ له و ده نگ ته نیا، زمان له مه به ست هه روه ها نییه . وشه و ده نگ بێ ده توانێ زمان واته نییه . وشه رۆڵ بگێڕێ. زمان زۆر گه ردوونیتر و کۆنتره له ده نگ و وشه و رێنوس. که واته زمان هه م ده توانێ ده نگ ئه وه ی وه کو بێ ئیلهامه وه رایه ڵکه ی له بکات پێویست ئه گه ر هه میش هه ڵبڕێ، وشه و هێزی ئه وه ی هه یه که ده نگ و وشه به رهه م بێنێ دوو به زم��ان ده توانین بکات . س��از په یوه ندی و رێگه ی له په یوه ندی قاڵ)شێوازی زمانی به شی ده نگ و وشه ( و زمانی حاڵ، شێوازی په یوه ندی

له رێگای ئیلهامه وه دابه ش بکه ین. مرۆڤ ئه گه ر له سروشت قووڵ ببێته وه ، تێده گات حاڵه وه زمانی رێگه ی له ده خ��وازێ سروشت که بدوێ. گه ڵیدا له وشه و ده نگ ده ربڕینی به بێ زمانی به سروشت پێکهاته کانی هه موو هه روه ها حاڵ له گه ڵ یه ک له په یوه ندیدان. گه لێک جار دی��ارده ی��ه ک، ی��ان دیمه نێک، دیتنی به م��رۆڤ زمانێک به ده ک��ات وه رده گ��رێ. هه ست ئیلهام یه که ئ��ه و ده توانێت ده دوێ��ت. م��رۆڤ گه ڵیدا له وه ک، زم��ان��ی ح��اڵ ن��اوزه د ب��ک��ات. ه��ه روه ه��ا، یه که وه له الیه ن ب��وون��ه وه ره ک��ان ئاگادارکردنه وه ی قاڵ زمانی وه ک ده توانێت ده نگ، ده ربڕینی به روونی رۆژان��ه ش شتی بکرێت. گه لێک پێناسه ده که نه وه که ئه وه ته نیا به مرۆڤه وه سنووردار نییه . به ئاژه ڵه کان جۆره هه موو ئاگارکردنه وه ی وه ک ده ربڕینی ده نگی تایبه ت به خۆیان. که واته ، هه موو سه ره تایی پێویستی زمان که ده ده ن نیشان ئه وانه ده تونین مافه . و پێویستی سروشتیترین و ژیانه بڵێین: ئه وه زمانه گه ردوون راده گرێ و هاوسه نگی و مرۆڤ ده ک��ات ئ��اوا ژی��ان و ده پارێزێ هه بوون ده توانین بۆیه ک��ۆم��ه ڵ. به و ب��ه م��رۆڤ ده ک��ات زمان بڵێین؛ وێره کییه وه )جساره ته وه ( ئه وپه ڕی به هه بوونه ، زمان له شه ، زمان ئاو و خاک و واڵته . له الدان��ه گه وره ترین مافه ش ئ��ه و کردنی زه وت سروشت. بێ ئه خالقییه که که رێگه له به ر هه ر بێ

ده کاته وه . ئه خالقییه کیتر نێو ل��ه ک��ه زم��ان��ی��ه ی پێشکه وتنه ئ��ه و گ��ه ل��ۆ، گه ڵ ل��ه ئ��ارادای��ه ، ل��ه مرۆڤایه تی کۆمه ڵگای دی��ال��ک��ت��ی��ک��ی م��ێ��ژوو و ج��وگ��راف��ی��ا و ه��زر له و نه گۆڕ ره وتێکی به رهه می یان په یوه ندیدایه ، لێوردبوونه وه ی و زمانه وانی زانستی دیاریکراوه ؟ م��رۆڤ ل��ه س��ه ر م��ژاری)ب��اب��ه ت��ی( زم��ان، واڵم��ی له که پێشکه وتنانه ی پ��ێ��ده دات��ه وه . ئ��ه و ئ��ه وه م��ان

ره نجی به رهه می ئ��اراوه ، هاتوونه ته زمان ب��واری مێژوو، ک��ات، دیالکتیکی مرۆڤایه تییه . به پێی ج��وگ��راف��ی��ا و ه��زره وه م��ل��ی��ۆن��ان وش��ه و رس��ت��ه و چیرۆک و ناوی مرۆڤ و شاخ و به رد و ڕه ز و باخ و دار و ته اڵن و ... هتد، له کۆمه ڵێک ده نگ خۆلقاون که ژماره یان زۆر نییه . بۆ وێنه له زمانی ده نگ )40( زاراوه کانییه وه هه موو به کوردیدا هه روا سه رسوڕێنه ره ، به رهه مه ئه و ناکه ن . ده رباز به رهه می و نه خوڵقاوه ئاسان)به سانایی( و سه هل ره نجه ! زمان بۆ خۆی هه ڵقواڵوی سروشته . به اڵم و کاریگه ری رۆڵ پاشکه وتنی، و پێشکه وتن بۆ

تاک و کۆمه ڵگا راستییه کی حاشاهه ڵنه گره . رێگه ی له ته نیا م��رۆڤ، سه ره تایی په یوه ندی ده ربڕینی ده نگ، بێ به کارهێنانی وشه ، هه روه ها ... و ئیشاره زمانی به کارهێنانی رێگه ی له ده دا، نیشان مرۆڤایه تی، م��ێ��ژووی ب��ووه . هتد، ئه مڕۆ رۆژی گه یه شتووه ته تا ده سکه وته ، ئ��ه و بێگومان چێشتووه . زه حمه تی و زۆری گه لێک به پێویستی مرۆڤایه تییه وه کۆمه ڵگای الیه ن له زمان چونکه بینراوه ، سه رداوسۆڵه ئه و چێشتنی په ره بستێنێ زم��ان چه نده و په یوه ندییه ئامرازی به و ئاسته یش په یوه ندی پته وتر ده بێت. له ئاکامی ده خۆڵقێت. ئازاد کۆمه ڵگای په یوه ندیه یشدا ئه و تاک مافه کانی ئه خالقییه دا ، کۆمه ڵگا ل��ه و و پ��اراس��ت��ن بۆیه ده ب��ن. ده س��ت��ه ب��ه ر کۆمه ڵیش و ئاستی تا نه ته وه یه ک، هه ر بۆ زمان په ره پێدانی

هه ناسه هه ڵکێشان پێویسته . ئه و پێویستییه ش ته نیا له الیه ن هه ستی نیشتمانپه روه رییه وه فه رز ناکرێت. واته ، ته نیا گوتنی ئه وه ی که نه ته وه یه کم، منیش قسه خ��ۆم به زمانی گه النیتر وه ک هه یه مافم بکه م، هه رچه ند ساده ترین و ئاساییترین داواکارییه کورد وه ک��و و هه یه چ��ڕوپ��ڕی ناوه ڕۆه کێکی و نه شتی ه��ه زار گوتنه دا ئ��ه و پشتی له وت��ه ن��ی، گ��وت��راو ح��ه ش��اردراون، ب��ه اڵم ب��ه س نییه . زم��ان، داکۆکی ئه ویش که هه یه ره هه ندیتری گه لێک کردنه لێیان، وه کو پێویستییه کی ژیانی ده بینرێت. گونجاوی و چ��وارچ��ێ��وه ئاستی ل��ه وت��اره دا ل��ه م وتاره که له سه ریان راوه سته ده کرێت. سه ره ڕای ئه وه زمان بناخه ی چاندی هه ر نه ته وه یه که و چاندیش هه بوونی و ده ک��ات گه لێک شوناسی گ��وزاره ی هه ر گه لێک په یوه سته به شوناسه وه ، زمان له گه ڵ چه مکگه لێک وه ک، ئازادی که سایه تی، ئازادی هه روه ها دای��ه . په یوه ندی له کۆمه ڵگا، و تاک ره نگدانه وه ی خێرا و راسته وخۆی له سه ر کۆمه ڵێک چاند، زانست، فه لسه فه ، هزر، وه ک چه مکیتر هونه ر، یه کێتی، ئایدیۆلۆژی، ئه خالق و سیاسه ت، رووناکبیری خۆباوه ڕی، و باوه ڕی ره وان، و رۆح قووڵبوونه وه ی کۆمه اڵیه تی، مرۆڤ دۆستی و و سروشت دۆستی، دیموکراسی، ئازادی، به رخۆدان، ئاسایش، ئ��اب��ووری، کۆمه اڵیه تی، ب��ه ڕێ��وه ب��ه ری

کۆچبه ری، خۆشگوزه رانی و... هتد، هه یه .ده خۆڵقێنێ ک��ل��ت��ووره ک��ان زم��ان بڵێین ده ت��وان��ی��ن ژیان وات��ادارک��ردن��ی بۆ ئایدیۆلۆژیا بنه مای و ئاستی ده کات، پێکدێنێ و سیمای هزری گه ش وریایی به رز ده بێت. ئه وه ش کۆمه ڵگا به ره و ئاقار و ئاراسته ی کۆمه ڵگای ئه خالقی �� سیاسی ده بات. له شۆڕشی "چاخی به ردینی نوێدا" که سه رده می زایین، ل��ه ب��ه ر س��اڵ ب��ۆ )12000( ده گ��ه رێ��ت��ه وه هێدی هێدی زمان ده که وێته گاگۆڵکان و به ره به ره ن��وێ ده گ��رێ. دواب��ه دوای ئه وه ب��ه ژن و دیمه نی ده نگه کان و وشه کان و ر سته کان ده خۆڵقێن. ئه وه ش ده بێت به سه ره تایه ک بۆ په یوه ندی و تێگه یه شتنی ئاکامیشدا له ی��ه ک. له کاڵنه کان و تاکه کان ده ستێنیت. ده توانین په ره تۆکمه کۆمه ڵبوونێکی پێکهاتنی ئ��ام��رازی سه ره کیترین زم��ان بڵێین: بۆ له الیه ن مرۆڤه کانه وه بووه ، که کۆمه ڵگاکان که ژی��ان سه ره تاییه کانی پێویستیه دابینکردنی جێ خ��ۆراک، و ب��ه رگ خۆپاراستن، له بریتین و مه کان، زۆرکردنی جیلی خۆیان و... هتد، به ته لخه له ف، شۆڕشی له دواتر؛ زانیوه . پێویستیان به ردێنی چاخی شۆرشی دووه م��ی پێواژۆی که به له زایینه ، ب��ه ر )4000(ی س��ه رده م��ی ن��وێ ، سه رسووڕهێنه ر وه رچه رخانێکی زمان پێشکه وتنی ئاراوه . پێشکه وتنی هزری له ژیانی مرۆڤدا دێته م��رۆڤ، و هه ڵگرت پێشه وه ب��ه ره و خ��ۆی ڕه وت��ی له تێگه یشتن، و ه��زر ل��ه وه رگ��رت��ن ک��ه ڵ��ک ب��ه ئ��اژه ڵ��داری و ... هتد، ب��واره ک��ان��ی ج��ووت��ی��اری، زۆری به رهه می و خوڵقاند که ره سته ی ه��ه زاران

لێکردن. ن��اوی��ان ی��ه ک یه که و هێنا وه ب��ه ر

ده توانین به ئه وپه ڕی ئه هوه ن چیاکو وێره کییه وه )جساره ته وه ( بڵێین؛ زمان هه بوونه ،

زمان له شه ، زمان ئاو و خاک و واڵته . زه وت کردنی ئه و

مافه ش گه وره ترین الدانه له سروشت. بێ ئه خالقییه که که رێگه له به ر هه ر بێ

ئه خالقییه کیتر ده کاته وه

“

“

Û


ره هه نده هه موو پته وکردنی هۆی بوونه ئه وانه ش و ئ��اراوه هاته رێ��ن��ووس کۆمه اڵیه تییه کانیتر. هاته ئایدۆلۆژیا و ب��وون��ه وه گ��ه ش کلتووره کان رێ��ز و ب��وون و باوه ڕییه کان دروس��ت گ��ۆڕه پ��ان و له و درا به ژیان وات��ا و بوو ده سته به ر حورمه ت و هه ڵقواڵ به رخۆدان ئیراده ی کۆمه ڵگاوه ناخی بێر و رامان په ره ی سه ند. که واته ، زمان هزر پێش و به کۆمه ڵ ده گه یه نێ مرۆڤ هزر، و ده خات ئازادی. به ره و هانده دات ژیان کۆمه ڵبوونیش به ج�وانی��ش و ج�وان��ی له گه ڵ به رانبه ره ئازادیش خۆشه ویستییه ک ده خ�ۆڵق�ێن�ێت. خ�ۆش��ه وی�س��تی ه��اوت��ه ری��ب ل��ه گ��ه ڵ ژی��ان��ی ئ��ازاد، ک��ه ئ��ه وه ش حه قێقه ت. ب��ه گه یه شتنه رێ��گ��ه ی ک��ورت ت��ری��ن گه یه شتنی، پێی بۆ م��رۆڤ که حه قێقه تێک له سه ری و کردووه ته وه تاقی رێبازی گه لێک

گه لێک رێگه ده رکردووه . وه ک ئاماژه مان پێکرد، له رێڕه وه ی مێژوو، دوای و تیره و ه��ۆز ب��ه دواوه ، م��رۆڤ به کۆمه ڵبوونی گه الن پێک هاتن و هه رکامیشیان بوون به خاوه نی زمان و زاراوه ی جیاواز که وه ک زمان و زاراوه ی له دایک ناوی هاتنی لێده کرێ. ناوی دایکی پاڵ زماندا، بۆ خۆی پیرۆزی زمان راده گه یه نێ. دایک خۆشه ویستی له ناتوانێت که س چونکه ح��اش��ا ب��ک��ات. ب��ۆی��ه خ��اوه ن��داری��ک��ردن ل��ه زم��ان ئه مه کناسییه )ناسینی ره نج و زه حمه ته ( له به رانبه ر که به زه ئییه ی پڕ بۆنه وه ره ئه و دایک، دایک. ده روونی و دڵ په ڕه ی سافبوونی و دلۆڤانی به له به ر بێگومان ده ڕفێنێت. دڵ خۆی، بێگه ردی گه الن که زمانه ، ب��ه رزه ی شوێنه و جێگه ئ��ه و له درێژه ی مێژوودا پاراستنی زمانی �� دایکییان زانیوه . گه لی ئه خالقی خۆیان ئه رکێکی وه ک، به رچاوه وه ک نییه . راستییه له م جیا کوردیش گه لی کورد ئه مڕۆ له هه رکاتێک زۆرتر شانی له به ر ئه و ئه رکه ئه خالقییه شل کردووه . هه روه ها له و په ڕی لێبوردوویی و فیداکارییه وه بۆ به ره نگار به رانبه ر داگیرکارانی کوردستان، که له بوونه وه قۆڵی خۆڕاگری زه وت کردووه لێ مافه یان ئه و پرسیارانه ئه و لێره دا هه ڵدا وه ته وه . تێکۆشانی و دێته پێش، گه لۆ پێویستییه کی به وشێوه هه یه که زمانی به پ��ه روه رده داواک��اری ئه وه نده گه لێک دای��ک��ی خ��ۆی ب��ک��ات؟ ئ��ه گ��ه ر ه��ات��وو گه لێک وه ک مامۆستا هه ژار ده ڵێ: )به کوردی ده ژیم، ب��ه ک��وردی ده م��رم، ب��ه ک��وردی��ش ده ده م واڵم��ی و ته نیا مردنیشی، و ژی��ان بیهه وێت ق��ه ب��رم(، گرنگی ئ��ه وه ن��ده و بێت خ��ۆی زمانی به ته نیا لێپرسه راوانی له گه ڵ بدات، که به زمانی خۆی نێو قه بریش، مامۆستا وته نی بکه وێته ملمالنێ و قازانج ده وێ، چ دایکی خۆم زمانی هه ر بڵێ: ئه و گه لۆ تێدایه ؟ گه له ئه و بۆ گرنگیه کی و واتایه ؟ بێ هه وڵدانێکی یان پێویستییه ملمالنێ بژیت دایکی زمانی به گه لێک هاتوو ئه گه ر بانگه شه ی زمانپارێزان که ئه رێنیانه ی خاڵه ئه و درێژه ی له بتوانم هیوادارم کامانه ن؟ ده که ن بۆ هه ڵبسنگێنم مژاره ئه و ئاستێک تا وت��اره دا ئه م و ئه و هه ڵسه نگاندنه که میش بێت تا راده یه ک پرسیاری گه لێک و پ��رس��ی��اران��ه ئ��ه و واڵم��ی به دواداچووندا ئه قڵیه تی له که نه کراو، تری

ده وروژێن بداته وه .

بوعه زیزی" ئێستا"محمه د پێش ک��ورت ماوه یه کی کردنی پرۆته ستۆ ب��ۆ ب��ووه تونسی الوێ��ک��ی ک��ه و عه لی" بن العابدین ده سه اڵتی)23(ساڵه ی"زه ین پارته که ی و نه بوونی ده رفه تی کار بۆ الوان ئاگری ب��ه ردا. ئه م هه ڵویسته ی"محمه د له جه سته ی خۆی بوعه زیزی" بووه پزیسکی شۆڕش و گه لی تونسی تاودا و کڵپه یان گرت و کۆتاییان به ده سه اڵتی"بن سیمبۆڵی ب��ووه بوعه زیزی" "محمه د هێناو عه لی" شۆڕشی تونس و دوای ماوه یه کی که م له م رووداو و چاالکییه که ی"بوعه زیزی" ده بینین شۆڕشه و شۆڕشی تونس بوونه نموونه بۆ گه النی تری جیهان. له الی بابه ته ئه م عه ره بدا. واڵتانی له به تایبه تی خۆشمان بووه ته بابه تێکی به بایه خ و به شکۆوه باس له هه ڵوێستی "بوعه زیزی" ده کرێت و هه روه ها باس له

قاره مانێتی گه لی تونس ده کرێت.بێگۆمان به واتاترین و به ئێش ترین چاالکی ئه و جۆره چاالکییه یه که مرۆڤه کان په نا ده به نه به ر له ناوبردنی جه سته ی خۆیان. واته فیدا کردنی جه سته ی خۆیان. هه ر بۆیه چاالکییه که ی"محمه د بوعه زیزی"و هه موو ئه و الوانه ی له میسر و مۆریتانیا و جێگه ی تر شوێنی هه نگاوانه ؛ ئه م بۆیه ، هه ر هه ڵگرت، ئه ویان پێی به واتان و پێویسته رێزیان لێ بگیردرێت و ئه وه نده ش بارودۆخه بگۆڕین ئه و ببه خشین، هه تا واتایان پێ که بووه ته هۆی ئه وه ی که سێک یاخود که سانێک به فیداکردنی خۆیان پرۆته ستۆی ده که ن. ته نیا له م رێگه یه وه ده توانین رێگه له بوونه قوربانی مرۆڤه کان بگرین. ئه وه شی که گه لی "تونس" کردی ئه وه بوو. له هه ڵوێسته که ی"بوعه زیزی" بۆ خاوه نداریکردن واتا ب��ه م��ڕه ن��گ��ه ش گ��ۆڕی. ده س��ه اڵت��ی��ان سیسته می هه م"بوعه زیزی"یان کرده سیمبۆل بۆ خۆیان وگه النی تێکۆشان بۆ نموونه ک��رده خۆیان هه میش جیهان، جه ماوه ری که دڵخۆشیشه جێگه ی ب��ه رخ��ۆدان. و کوردستانیش راگ��ه ی��ان��دن��ه ک��ان��ی و گ��ه ل��ه ک��ه م��ان گرنگی به م چاالکی و شۆڕشه ده ده ن، به اڵم ئه وه ی جێگه ی نیگه رانییه ئه وه یه که به هه مان پێوه ر له گه ڵ هه ڵسوکه وت کوردستاندا ڕوداوه کانی و چاالکی س��اڵ��ی)1998(وه کۆتایی له نموونه بۆ ناکرێ�ت.

شه هید ڤیــــان سیمبۆڵــــی ئـــــــــــــازادی و راچڵه کاندنی باشووری کوردستان

وتار

دیار غەریب


پیالنگێڕییه وه له رێگه ی کاته وه ی له و ئێستا، هه تا هه وڵدرا رێبه ری کۆماجڤاکێن کوردستان"که جه که "، دوای و بکرێت ده ستگیر عه بدوڵاڵئۆجه الن رێبه ر ل��ه )100( زیاتر ئێستا هه تا ده ستگیرکردنه که شی الوی کورد و هه ندێک که سایه تی غه یره کوردیش داوه ئه نجام بوعه زیزیان چاالکی هاوشێوه ی محمه د و ک��ورد به رامبه ر گه لی له ئه و سیاسه ته ی که و رێبه ره که یدا په یڕه و ده کرێت شه رمه زاریان کردووه ، به اڵم نه له راگه یاندنی کوردیدا، نه له راگه یاندنی جیهانیدا نامه وێ�ت لێره دا نه درا. به م چاالکیانه ئه وه نده گرنگی باسی ئه وه بکه م بۆچی راگه یاندنی جیهانی گرنگیان به و چاالکیانه نه دا، چونکه ئه وه بابه ته )هه ڵوێسته یه کی( بوو سه رسۆڕمان جێگه ی ئ��ه وه ی پێویسته . تایبه تی هه ندێک له راگه یاندنه کانی باشووری کوردستان نه ک وه کو ده یانخواست به ڵکۆ ن��ه ده دا، پێ گرنگیان هه ر کارێکی خراپ و بێچاره یی باسی ئه و چاالکیانه بکه ن. دیاره ئه وه ش یه کێکه له و نه خۆشیانه ی له ناو کۆمه ڵگای خۆمان باشی و قاره مانی ناتوانین که هه یه ، ئێمه دا ببینین. گومانی تێدا نییه ئه گه ر له و کاتانه دا چه ند راگه یاندنی جیهانی به بایه خه وه باسی ئه و چاالکیانه ی الوانی کوردیان بکردایه ئه وا راگه یاندنه کانی کوردیش گرنگی و بایه خی ئه م چاالکیانه ی ده زانی، به اڵم له به ر ئه وه ی گرنگی پێ نه درا له ده ره وه ، راگه یاندنی کوردیش به و ڕه نگه سه یری کرد. به هه ر حاڵ ئه مڕۆ هێشتا کات به سه ر نه چووه و گرنگه که که مێک بگه ڕێینه دواوه له باشووری نموونه بۆ چاالکیانه . ئه و بده ینه وات��ا و پێشمه رگه یه کی ڕه ووف( شه هید)سیروان کوردستاندا حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان بوو، کاتێک رێبه ر عه بدوڵاڵئۆجه الن له )15(ی شوباتی )1999(دا رفێندرا ئه و بۆ شه رمه زارکردنی ئه و پیالنگێڕییه رۆژی )17(ی شۆباتی )1999( ئاگری له جه سته ی خۆی به رداو دوای زیاتر له هه فته یه ک گیانی له ده ستدا، به اڵم له م خاوه نداری نه ک ک��وردی ده سه اڵتی کاته دا له و هه ڵوێسته ی نه کرد، به ڵکۆ به هه موو ڕه نگێک کاری کرد بۆ ئه وه ی که جه ماوه ری گه له که شمان له ده وری ئه م هه ڵوێسته کۆ نه بنه وه . هه روه ها کاتێک که رۆژی رێبه ر ب��ه س��ه ر ل��ه س��ێ��داره دان ب��ڕی��اری )1999/6/29(ئۆجه الندا بڕایه وه ، وه کو زۆر الوی تر"هه رێم عه بدوڵاڵ" که ئه ندامێکی"په که که " و ناسراو بوو به )پڵنگ( و له زیندانی دهۆک بوو به سوتاندنی گیانی خۆی ئه م بڕیاره ی پرۆستۆکرد، به اڵم جارێکی تر هه وڵ ده درا که

ئه م هه ڵوێسته بشاردرێته وه . ب��اش��ووری ل��ه ل��ه کاتێکدا ل��ه س��اڵ��ی )2006(ی��ش��دا که ن��ات��ه واوه ی ده س��ت��ووره ئ��ه و له رێگه ی کوردستاندا بۆ سنوور هه وڵده درا که به سه ر گه له که ماندا سه پێنرا ئازادی گه لی کورد دابنرێت و بنه ماکانی ئازادی و دیموکراتی له ئێراق و هه رێمی کوردستاندا به رته سک بکرێته وه و له هه مانکاتیشدا؛ له باکووری کوردستانیشدا

بزووتنه وه ی و گه ل که ده دا هه وڵی تورکیا ده وڵه تی ب��ه ت��ه واوی رێ��ب��ه ره ک��ه ی و ئ��ازادی��خ��وازی گه له که مان هێزه ب��ارودۆخ��ه ئ��ه م س��ه ره رای و داببڕێت له یه کتری رێککه وتندا له هه وڵی ئێراق و تورکیا و جیهانیه کان بوون بۆ رووب��ه روو بوونه وه ی "که جه که " و ده یانخواست له باشووری کوردستانیشدا زه مینه بۆ ئه م کاره ئاماده ب��ک��ه ن و ب��ۆ ئ��ه م��ه ش ده ی��ان��خ��واس��ت"ک��ه ج��ه ک��ه " وه ک��و پرسه کانی نه بوونی وچ��اره س��ه ر نائارامی ه��ۆک��اری کۆمه ڵگای کورد به گشتی و باشوور به تایبه تی نیشان بده ن. هه ڤاڵ"ڤیان" که کچه گه ریالیه کی"که جه که " بوو، له چیا سه ربڵنده کانی سنووری تورکیا و ئێراقدا ئاگری پرۆته ستۆ بارودۆخه ی ئه و و به ردا خۆی له جه سته ی چاالکییه که ی ئه نجامدانی پێش ڤیان هه ڤاڵ ک��رد. ئاراسته ی ئاماده کردبوو که به پێزی نامه ی چه ندین له باکووری ک��ورد گه لی هه ڤااڵنی، ئۆجه الن، رێبه ر ک��وردس��ت��ان، گ��ه ل��ی ک��ورد ل��ه ب��اش��ووری ک��وردس��ت��ان ئامانجی ل��ه ن��ام��ه ک��ان��ی��دا ک��ردب��وو. وخ��ان��ه واده ک��ه ی چاالکییه که ی و داخوازی خۆی باس کردووه . هه ڤاڵ ڤیان ده ڵێ، ناتوانم ساڵێکی تر رێبه ره که م به دیلی ببینم، به پارچه پارچه گه له که م ناتوانم ده ڵ��ێ ڤیان هه ڤاڵ په یامێک ببمه ده مه وێت ده ڵ��ێ، ڤیان هه ڤاڵ ببینم. ئ��ازارچ��ه ش��ت��ووه ک��ان و ب��ه ئ��ازاری ژن��ه ب��ۆ کۆتایهێنان ئه و ده مه وێت ده ڵ��ێ ڤیان هه ڤاڵ بوونه وه یان. هۆشیار بێ ده نگییه بشکێنم که له باشووری کوردستاندا باڵی به سه ر کۆمه ڵگادا کێشاوه و هه ڤاڵ ڤیان، په یامی بۆ ئیداره ی هه رێمی کوردستانیش هه بوو که سیاسه تێکی داخه جێگه ی ببه ن. به رێوه دیموکراتی و نه ته وه یی نه ڤیان، نه هاوڕێبازانی هه ڤاڵ له کاتی خۆیدا که گه لی کورد هێنده ی په یام وچاالکییه که ی نه یانتوانی به شێکی و راگه یاندنه کان و بکه ن لێ خ��اوه ن��داری الیه نه سیاسیه کانی هه رێمی کوردستان له گرنگی ده بینین ئه مڕۆ به اڵم که مکرده وه ، چاالکیه که شیان شۆڕشی کوردستان و گه لی کوردستان گه یشتۆته قۆناخێکی گرنگ و رێبه ر عه بدوڵاڵئۆجه الن جڵه وی ئاراسته کردنی رووداوه کانی گرتۆته ده ست و ده وڵه تی تورکیاش وه کو الیه ن و موخاته ب مامه ڵه ی له گه ڵدا ده کات. له سه رئاستی نه ته وه یی هه ست و هۆشیاری گه ل کوردستانیشدا له باشووری ک��ردووه . زی��ادی چاالک بووه و رۆژبه رۆژ چاالکتر ده بێت. تێکۆشانی ئاستێکی گه یشتۆته ئ��ازادی��دا پێناوی له ژنانیش له خاوه نداریکردنه هه نگاوانه ش ئ��ه م دی��اره ب��اش. له بۆیه ڤیان. هه ر په یامه کانی هه ڤاڵ چاالکی و پێنجه مین ساڵیادی، شه هید"هه ڤاڵ ڤیان"دا ده توانین به ڕاشکاوی بڵێین که هه ڤاڵ ڤیان سیمبۆلی ئازادی و راچڵه کاندنی گه له که مانه له باشووری کوردستاندا له پێناو په ره پێدانی تێکۆشانی ئازادی و دیموکراتی ڤیان له هه ڤاڵ راست خاوه نداریکردنی هاوکاتیش و

جێ به جێ کردنی په یامه کانێتی.

شه هید ڤیــــان سیمبۆڵــــی ئـــــــــــــازادی و راچڵه کاندنی باشووری کوردستان

وتار

ئه وه ی جێگه ی سه رسۆڕمان

بوو هه ندێک له راگه یاندنه کانی

باشووری کوردستان نه ک هه ر گرنگیان پێ نه ده دا، به ڵکۆ

ده یانخواست وه کو کارێکی خراپ و

بێچاره یی باسی ئه و چاالکیانه بکه ن. دیاره ئه وه ش یه کێکه له و نه خۆشیانه ی له ناو کۆمه ڵگای ئێمه دا هه یه ، که ناتوانین قاره مانی و باشی

خۆمان ببینین

“

“

[email protected] | 2011/2/20 | 3 ژنان~ | ژماره

ژنناسیه ، بزووتنه وه ی به واتای فێمینزم وشه ی دوورن. ژنان کێشه کانی له پێناسه کردنی به اڵم پیاو وه ک��و ئ��ه وه ی ل��ه ب��ه ر فێمینزم دژای��ه ت��ی پ��ه ره س��ت��ی ده زان��رێ��ت ب��ۆی��ه ه��ه ر ب��ه م ب��ۆن��ه ی��ه وه راستی له بنه ڕه تدا نه زۆکی. ره وشێکی بکه وێته زیاتر له زایندی، به رفراوانتره راستییه کی ژن، ئابووری، کۆمه اڵیه تی، سیاسی، ئاستی خاوه ن وش��ه ی ئێمه ئ��ه گ��ه ر ب��ه رف��راوان��ه . ک��ل��ت��ووری ده ربخه ین ونه ته وه واڵت له ئاستی داگیرکه ری ئه و م��رۆڤ��دا، گ��روپ��ه ک��ان��ی ئاستی وبیخه ینه وه ک��و ژن پێگه ی ب��ه ئ��اس��ان��ی ده ت��وان��ی��ن ک��ات��ه به راستی به ناو بکه ین. داگیرکراوی هه ره کۆن ه��ی��چ دی��ارده ی��ه ک��ی ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ی وه ک��و ژن له بواره کانی جه سته یی وروحی دا داگیرنه کراوه . ئاشکرا ده بێت که ژن له پێگه یه کی داگیرکراودا ب��ێ��ت��ه راگ��رت��ن ک��ه س��ن��ووره ک��ان��ی ب��ه ئ��اس��ان��ی سه رده ستی له ئه قڵیه تی ده ستنیشانه کراوه ته وه . زانسته کان له هه موو خۆی مۆرکی که پیاودا ئه و داوه ، کۆمه اڵیه تیش له زانستی ته نانه ت ب��ه ش��ان��ه ی ک��ه ب��اس��ی ژن��ی ت��ێ��داده ک��رێ��ت، پڕن ئاماژه تێدا که پرۆپاگه نده یی له نزیکایه تی به راستیه کان ناکرێت. به مڕه نگه وه ک ئه وه ی که پێگه ی ئه شاردرێنه وه ، شارستانی کرده وه کانی فێمینزم له جیاتی ده شاردرێته وه . ژنانیش راستی وشه ی ژنۆلۆژی"ژنناسی""زانستی ژن" ده توانێت له ئامانجه کانی پێشوازیی باشتر به شێوه یه کی بکات. ئه و راستییه ی که ژنۆلۆژیی ئاشکرای بکات، له به شه کانی تیۆلۆژی، ئسکاتیۆلۆژی، کۆمه ڵناسی پێداگۆژی، ئۆلۆژی، پۆلیتیک وله وانه ش ناکات ده ستنیشان راستیه کان که متر که متر نییه . گۆمانی تێدا نییه که ژن هه م له بواری جه سته یی وهه میش وه کو واتا فراوانترین ئه و ده هێنێت. پێکی به شی سرۆشت، کۆمه ڵگا کۆمه ڵگای وات��ا پ��ارچ��ه ی��ه ئ��ه م بۆچی کاته ب��اب��ه ت��ی ن��اب��ێ��ت��ه س��رۆش��ت��ی ک��ه زۆر گ��رن��گ��ه

زانستی. کۆمه ڵناسی که تا ئاستی پێداگۆژی واتا په روه رده ره وشتی مندااڵن دابه شکراوه له ناو ژنۆلۆژی"ژنۆکلۆژی" به شی نه بوونی خۆیدا ب��ه رام��ب��ه ر س��ه رده س��ت سیسته می نزیکایه تی

به پرسه کانی ژن جارێکی تر ئاشکرا ده کات.هه یه که س ئایا لێنرا؟ ژنمان ناوی که ی ئایا پێویسته ئێستا ده بێت ب��ه اڵم بزانێت؟ ئه مه که م��ردن ژی��ن، له جیاتی لێبنێن. مردنمان ن��اوی له هه موو گه ردوونییه . ژن وشه ی دێت. به کار زانستی ژنۆکلۆژی"واتا زانستیدا، زمانه کانی ئێمه ش له الی ده ستپێده کات. ژین به وشه ی ژن" واتا وشه ی ژن و ژین که ده زانرێت ژین، ژنه . یه که . له زمانه کانی تردا وا نییه . وشه ی ژن و فه ره نسییش و له ئه ڵمانی جیاوازه . ژیان وشه ی ته نها جیاوازه ، زمانه کاندا له هه موو جیاوازه . دا ژین ب��ه داخ��ه وه یه که . وه ک��و کوردیدا له زمانی ئێستا بووه ته مردن. واتا ژن ومردن. ئایا بۆچی پێویسته ناکه ین؟ له ناوه که مان خاوه نداری ئێمه پ��ی��رۆز، دای��ک��ی ن��ه گ��وت��رێ��ت ک��ه ب��ۆ ژن ئیتر ده س��ت که سی س��ه ره ک��ی، بنگه هی، ن��ام��ووس لێبه رنه دراو، هاوسه رێک که بێ ئه و ژیان نابێت. سۆبژه " "ئۆبژه و کۆکراوه ی وه کو ژن پێویسته لێکۆڵینانه ، ئه م بکرێت. له سه ر لێکۆڵینه وه ی ناوی له سه ر له درۆکانی پێویسته ل��ه س��ه ره ت��اوه ئه شق بپارێزرێت. له ئه نجامی ئه م لێکۆڵینه وانه دا، وقسه ی جوێن ل��ێ��دان، کوشتن، ده س��ت��درێ��ژی، بێن ده شاردرێنه وه ئه شق ن��اوی ژێر له س��ووک که ده ڵێت: ه��ێ��ردۆت به قسه ی بکرێن. ئاشکرا له به ر هه موو شه ڕه کانی رۆژئ��اوا و رۆژه��ه اڵت

گ��وزارش��ت ده ت��وان��ێ��ت ت��ه ن��ی��ا داوه ، رووی ژن ژن ک��ه ئه مه یه ئ��ه وه ی��ش ب��ک��ات. راستییه ک وه کو داگیرکراوێک به هایه کی قازانج کردووه ، کاتێک مه زنه کان. شه ڕه بابه تی بووه ته بۆیه ئه و شارستانییه ته ، مێژووی راستی ئه مه که نوێنه رایه تی سه رمایه داری، مۆدێرنییته ی کات ده کات. وهه مه الیه نتر گرانتر داگیرکه رییه کی به مڕه نگه داگیرکراوی له ناسنامه ی ژندا جێگیر ره نجه کان، هه موو دایکی ناوی ژێر له ده بێت. خاوه نی ره نجی بێمووچه ، کرێکاری به مووچه ی ک��ه م، ب��ێ��ک��اری ه��ه ره گ��ه وره ، س��ه رچ��اوه ی پیاوی س��ن��ووری بێ تێربوونی چ��ه وس��ان��دن��ه وه و ئامرازی سیسته م، منداڵدانی کارگه ی خۆی، و �)پ��ۆڕن��ۆ( ک��راوه سێکسی ئامرازی ریکالم، ...ه��ت��د، داگ��ی��ر ده ک��رێ��ت. س��ه رم��ای��ه داری له له سه ر توانییوویه تی زیاتر سیسته مه کان هه موو پێشبخات. گ��ه وره داگیرکه ری سیسته می ژن به بێ ئه وه ی که بمانه وێت ناچارین که باس له پێگه ی ژن بکه ین، به اڵم زمانی راستیه کان بۆ تر به شێوازێکی داگیرکراون ئه و که سانه ی که

نابێت.ئ��ه م رۆش��ن��ای��ی ل��ه ژێ��ر فمێنیزیم ب��زووت��ن��ه وه ی ه��ه ره ب��زووت��ن��ه وه ی ببێته پێویسته راس��ت��ی��ان��ه دا ژن��ان ب��زووت��ن��ه وه ی به سیسته م. دژ رادی��ک��اڵ��ی ک��ه س��ه رچ��اوه ی خ��ۆی ل��ه ش��ۆڕش��ی ف��ه ره ن��س��ا توانیوویه تی قۆناخێک چه ند دوای وه رده گرێت یه که مدا له قۆناخی بێت. ئه مڕۆمان رۆژی تا ک��ه وت��ۆت��ه ش��وێ��ن��ی ی��ه ک��س��ان��ی ح��ق��وق��ی. ئ��ه م نییه ، جددی واتایه کی خاوه ن که یه کسانییه ی وه ک ئه وه ی که له رۆژی ئه مڕۆماندا پێکهاتووه ، ن��اوه ڕۆک خ��اوه ن ب��زان��رێ��ت ک��ه پێویسته ب��ه اڵم مرۆڤ، مافی وه کو مافه کانی له گه ڵ نییه ، له مافه کانی سیاسی، کۆمه اڵیه تی، ئابووری، تریشدا، پێشکه وتن ته نیا له بواری شێوه دا هه یه . له شێوه دا ژنیش به ئه ندازه ی پیاو یه کسانی وئازاده ، به اڵم هه ڵخه ڵه تاندنی هه ره ی گرنگ له شێوازی ژنه ی ئه و شاراوه یه . وئازادییه دا یه کسانی ئه م له هه موو فه رمییه وه ، مۆدیرنییته ی له الیه ن که ل��ه ب��واری وشارستانیدا پ��ل��ه داری قۆناخه کانی دیل ئه قڵ وجه سته ی خۆییه وه به کۆمه اڵیه تیدا تیۆری، خه باتی له بواره کانی پێویسته ک��راوه ، ت��ێ��ک��ۆش��ان��ی ئ��ای��دی��ۆل��ۆژی، چ��االک��ی��ی��ه ک��ان��ی رێکخستنی وبه رنامه یی خاوه ن چاالکی به رفراوان

فــێــمــنــیـــزم‌چیــیــه‌؟گۆمانی تێدا نییه که ژن هه م له بواری جه سته یی و

هه میش وه کو واتا فراوانرتین به شی رسۆشت و کۆمه ڵگا پێک ده هێنێت

عه‌بدوڵاڵ‌ئۆجه‌الن

زانستی ئه ستاتیک وئه خالق به شێک له زانستی ژنه ، که

له یه ک جودا ناکرێنه وه

“

“

35 ~ | [email protected] | 2011/2/20 | 3 ژماره ژنان

بێت. بێ ئه مانه خه باتی فمێنیزم و ژن ناتوانێت له سیسته م که هه وڵده ده ن، لیبراڵ ژنی خه باته کانی نه رم بکه ن، رزگاریان ببێت. له ده ره وه ی ئه مانه ژن ئه خالقی کۆمه ڵگای سه ره کی ئه ندامی وه کو ویه کسانی ئ��ازادی رۆشنایی له ژێر و وسیاسی ودیموکراتیدا له بواره کانی ئه ستاتیک وئه خالقی زانستی ژیانییه . رۆڵێکی خاوه ن کۆمه اڵیه تیدا ژنه ، له زانستی به شێک وئه خالق ئه ستاتیک ک��ه ل��ه ی��ه ک ج��ودا ن��اک��رێ��ن��ه وه . ژن ل��ه ه��ه م��وو به بۆنه ی دا وئه خالقی ئه ستاتیک بابه ته کانی به رپرسیاریه تی خۆیه وه له ژیان وه کو هێزی فکری و پێکهێنانی پێشکه وتن ریگا له به رده م کرانه وه ی له پیاو ب��ه ژی��ان ژن گ��رێ��دان��ی ب��ک��ات��ه وه . م��ه زن سۆزدار ژیری ئاستی پێشکه وتنی به رفراوانتره . وه کو که ئه ستاتیک بۆیه په یوه ندیداره . به مه وه جوانکردنه وه ی ژیانه ، بۆ ژن بابه تێکی هه بوون و به رپرسیارییه تی له ئه خالقیشدا ده ستلێبه رنه دراوه . الیه نه کانی وه کو له بواره کانی به رفراوانتره . ژن ژیان پ��ه روه رده ی مرۆڤ. گرنگی وخراپی باش وئاشتی، خراپی و وه حشه تی شه ڕ، هه ڵسه نگاندنی ده ستنیشانکردن وع��ه داڵ��ه ت، م��اف پێوانه کانی سرۆشت له به ر ژن بابه تانه دا، ئ��ه م وب��ڕی��اردان��ی زیاتر وسیاسیدا، ئه خالقی له بواره کانی خ��ۆی لێره دا ده ک��ات. هه ڵسوکه وت به به رپرسیارییه تی پیاو. سێبه ری بۆته که ناکرێت له ژنێک باس واتای له که ژنێک باسه جێگای که ئ��ه وه ی

ئازادی ویه کسانی ودیموکراتی تێگه یشتووه .ب��زووت��ن��ه وه ی ئ��ازادی، ی��ه ک��س��ان ودی��م��وک��رات��ی و ده ب��ه س��ت��ێ��ت ژن ب��ه زان��س��ت��ی خ��ۆی پشتی ژن که ئاشکرایه خ��ۆی، ن��او ده خاته فیمینزیمیش ۆکۆمه اڵیه تیدا پرسه کانی له چاره سه رکردنی ده ب��ێ��ت��ه خ��اوه ن رۆڵ��ێ��ک��ی س��ه ره ک��ی. ب��ه ب��ێ تری ب��زووت��ن��ه وه ک��ان��ی ره خنه کانی ک��ه ئ��ه وه ی بداته ق��ورس��ای��ی پێویسته ببینێت، ب��ه س ژن��ان

م��ێ��ژووی ش��ارس��ت��ان��ی وم��ۆدێ��رن��ی��ی��ت��ه ی��ه ک که له زانستی ئه گه ر هێشتووه . هه ناسه بێ ژنیان بزووتنه وه کانی وپرسی بابه ت کۆمه اڵیه تیدا، بکرێن، سه یر ن��ه ب��وون��ه ، ک��ه ئ��ه وه ی وه ک��و ژن سه رده ستی زیهنییه تی ئه مه سه ره کی به رپرسی ماددی کلتووری پێکهاته کانی و مۆدێرنییته حقوقی ته سکی به نزیکایه تی زیهنییه ته یه . ئه م یارمه تی ل��ه وان��ه ی��ه سیاسییه وه ، یه کسانی و که نابێت ئ��ه وه به مڕه نگه بکات. به لیبرالیزم به ڵکۆ ب��ک��ات، چ��اره س��ه ر کێشه که ب��ت��وان��ێ��ت له سه ر ئانالیزی دیارده یه کیش وه ک��و ناتوانێت بگوترێت که شێوه یه به م بانگێشه یه کی بکات. هێزه ی ئه و بوونه ته فمینیزمیه کان بزووتنه وه ی هه ڵه یه . داب��ڕاون لیبرالیزم وله به سیسته من دژ له ی��ه ک ده گوترێت که ئ��ه وه ی وه ک��و ئه گه ر بێت، رادیکاڵیزم فمینیزم سه ره کییه کانی کێشه ئه و کاته پێویسته په یوه ندییه کانی خۆی له گه ڵ داببڕێت ئه و ورامانی شێواز لیبراڵیزم، هه ستی له پشتی که شارستانی مۆدیرنییته و بتوانێت تا لیبراڵیزم خۆی حه شارداوه و دوژمنی ژنه ، ئانالیز قورسایی پێویسته بنه مایه ئه م له سه ر بکات.

بداته رێگای چاره سه رکردنێکی واتادار.

له گه ڵ فێمینیستی لێکۆڵینه وه کانی بێگۆمان، پێشکه وتنه کانی نوێدا بۆ ئاشکراکردنی راستینه ی باوه ڕه داین له و به اڵم گرنگه ، یارمه تیده رێکی ژن، ئه م خه باتانه له ئاستێکی جددیدا له ژێر هه ڵومه رجی ئه ندازه به ڕێوه ده چێت، بۆیه بێ پیاودا سه رده ستی

ریفۆرمیسته . ژیاندا بواره کانی له هه موو و به هێزه فێڵبازو پیاو ول��ه گ��ه ڵ س��ه رده س��ت��ی پ��ی��اودا ژی��اوه ت��ا رۆژی پڕ درێ��ژو رێگایه کی ب��ه رده وام��ی ده بێته ، ئه مڕۆ پیالنگێڕی. پێویسته لێکۆڵینه وه له سه ر ئه م پیاوانه خۆیان که شوێنانه ی ئه و بکرێت، شوێنه کانیان و

تێدا حه شارداوه ، ئاشکرا بکرێن.پیاو وه ک��و دزێ��ک ک��ه وت��ه ن��او ئ��اب��ووری م��اڵ��ه وه . خراپتر ل��ه وه ش نه بوو سنووردار به تااڵنکردن ته نیا وچرای هه میشه یی ده ستدرێژی ژێر خسته ژنی هیچ دزه ک��ه . چل پێخه فی ک��رده ، پیرۆز خێزانی خائینێک گیانی ره وش��ی ده ستبه رداری کاتێک به رهه می تۆی ده ک��ات. چی ده یزانی که نه بوو سه رمایه ی له م شوێنانه دا باڵوکرده وه . لێره دا یه که م له به رامبه ر دووه م��ی��ش م��اڵ��ه ، داگ��ی��رک��ردن��ی ک��ار له ناوه نده کانی ف��ه رم��ی ده وڵ��ه ت��ی پ��رۆژه ی ق��ۆرخ بووه تایبه تن قۆرخکردن وه ک��و که دزه ک��ه دا چل له چاودێری ترسی ب��ۆن��ه ی ب��ه ش��وێ��ن. ب��ه خ��اوه ن��ی وفێله وه وحیله ب��ه ده م��ام��ک ده وڵ��ه ت کۆمه ڵگاو له ناو شوێنه کانیاندا گه ڕاوه و بۆسه ی داناوه . کاتێ وپه الماری به شێر ب��ووه به ده ستهێنا، ده رفه تی که رێوی، به فێڵبازی جارجار داوه . نێچیره که ی سه ر کوێ چووبێته ح��ه ڕب��ا وه ک��و گ��رت��ووه . نێچیری ره نگی ئه و جێگایه کی شارو بازاڕیی که شارستانی چ��اودێ��ری ژێ��ر خسته یه تێیکه وێت نه یتوانیبوو خۆیه وه . له ناو کۆمه ڵگادا ئه و شوێنانه ی که درزی تێدابوو، وه کو پسپۆرێک خۆی تێدا به جێکرد. ئه و قازانج کورتخایه ن له بازرگانی که ده زانێت باش زۆر قازانجی ده رێژیش مه ودا له بازرگانی که مه و که ئه وه ی وه کو به سوود گۆڕه پانی به ده ستبخات. وه کو یه که ئه م ده بێت و ده یناسێت بکات، بۆنیان رێگایانه ئه م ستراتیژی کوشونده ی میکرۆبێکی ده گوترێت کاتێک بکرێت. له سه ر هه ڵوه سته ی ئه م باسی ده یانه وێت نییه ، سه رمایه واڵتی که

راستییه بکه ن.

سه رمایه داری له هه موو سیسته مه کان زیاتر توانییوویه تی له سه ر ژن سیسته می

داگیرکه ری گه وره پێشبخات

“

“

فیمینیزم پێویسته ئەو دەمامکی پیاوانە لە سەر ڕۆی خۆیەوە فڕێ بدات

[email protected] | 2011/2/20 | 3 چاالکی~ | ژماره

له شارۆچکه ی پێنجوێن؛

‌PÇDKپێداگـری‌خـۆی‌له‌ســـه‌ر‌به‌ده‌ستهـــێـــــــنانی‌خواسته‌و‌ئامانجه‌کانی‌جه‌ماوه‌ر‌ده‌کات

رۆژی هه ینی به رواری )2011/2/4( له شارۆچکه ی پێنجوێن سیمینارێک سه باره ت به دواگۆڕانکارییه کانی رۆژهه اڵتی ناوین و ئێراق و کوردستان به گشتی وپرسی

کورد له ناوچه که دا به ڕێوه چوو.چ��اره س��ه ری پ��ارت��ی رێکخستنی ب��ه رێ��وه ب��ه رای��ه ت��ی پێنجوێن ل��ه ش��ارۆچ��ک��ه ی دی��م��وک��رات��ی ک��وردس��ت��ان ن��ی��وه ڕۆ پ��اش دووی ل��ه ک��ات��ژم��ێ��ر ژوان ل��ه ه��ۆڵ��ی سه رۆکی بۆ سیمنارێکی ل��ه ب��ه رواری)2011/2/4( دیار به رێز کوردستان دیموکراتی چاره سه ری پارتی غه ریب رێکخست. سه ره تای سیمیناره که به خوله کێک پێکرد ده ستی شه هیدان پاکی گیانی بۆ راوه س��ت��ان دیموکراتی چ��اره س��ه ری پارتی س��ه رۆک��ی پاشان و ک��وردس��ت��ان س��ه ب��اره ت ب��ه دواگ��ۆڕان��ک��اری��ی��ه ک��ان��ی رۆژهه اڵتی ناوین و ئه و شه پۆله به رفراوانه ناڕه زاییه ی گه النی رۆژهه اڵتی ناوه ڕاستی گرتووه ته وه ، ووتی، ئه و ئێستاش و گۆڕی تونسی ده سه اڵتی ناڕه زاییه تیانه له دوورییانی و ک��ردووه ته نگه تاو میسری ده سه اڵتی گوڕینی ده سه اڵتدا هێشتوویه تیه وه ، دیار غه ریب ووتی؛

گۆڕانکارییه ئ��ه و به رهه می ناڕه زاییه شه پۆله ئ��ه م ئ��اب��ووری��ی��ه که زان��س��ت��ی، فیکری، ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ی، گشتی کۆمه ڵگای گرتووته وه له الیه ک و له الیه کی تریشه وه ئه و قه یرانه یه که ده سه اڵته کانی ئه م ناوچانه واته بۆته وه . و سیسته می سه رمایه داری رووب��ه رووی نییه ناوین رۆژهه اڵتی کێشه ی ته نها کێشه یه ئه م ت��ه واوی ب��ه اڵم ب��ه س، نرخاندنێکه و به ته نیا ئه مه و مه سه له که نییه ، چونکه له م رۆانگه یه وه سه یرکردنی گۆڕانکارییه کان و هه وڵدان بۆ چاره سه ری کێشه کان چاره سه ری ناخۆڵقێنێت و له هه مان کاتدا ئاماژه ی به وه کرد که هه ڵسه نگاندنی ئه و شه پۆله وه کو ئه وه ی که هێزه کانی و جیهانییه کان هێزه به ده ستێوه ردانی ته نها ده ره وه ئه نجامگیر بووه ، هه ڵه یه و له جێی خۆیدا نییه و ئه وه ته نها هه وڵدانێکه بۆ خۆ دزینه وه له راستیه کان و

قووڵکردنه وه ی کێشه کانه .ته نها گۆڕانکاریانه شه پۆله ئه م ووت��ی؛ دیارغه ریب واڵتانی ناوچه که ناگرێته وه ، به ڵکۆ سه رجه م واڵتانی پێویسته جیهانییه کانیش هێزه و ده گرێته وه جیهانی به سیسته می سیاسی، ئابووری، کۆمه اڵیه تی، خۆیاندا ریشه ییانه گۆڕانکارییه کی ئه گه ر چونکه بچنه وه ، ن��ه ده ن، دوور ئه نجام ئاستی داخوازییه کانی گه لدا له

نییه ئه وانیش له ئاینده یه کی کورتدا رووبه رووی هه مان چاره نووسی رژێمه کانی رۆژهه اڵتی ناوین ببنه وه .

کوردستان دیموکراتی چاره سه ری پارتی سه رۆکی خۆیدا ئاخافتنه کانی تری له به شێکی غه ریب، دیار ئاماژه به وه ده کات که ئه م گۆڕانکارییانه کاریگه ریی و ئێران و ئێراق و سه رکوردستان له راسته وخۆیان تورکیا و سووریاش ده بێت و بۆ ئه وه ی که کوردیش پێویسته ببینن، خ��ۆی��ان رۆڵ��ی گۆڕانکارییانه ل��ه م و نه ته وه یی ئیراده یه کی پێکهێنانی هه وڵی په له به رۆشنبیرییه کی دیموکراتیانه بدات. هه ر بۆیه ؛ ئه رکی ئێمه یه که ئه مڕۆ له باشووری کوردستاندا له سه ر سێ یه که م، ل��ه وان��ه ش، و بکه ین ک��ار ئه ساسی ت��ه وه ری له سه رئاستی گشتی ئێراق کار بکرێت بۆ هه موارکردنی نه ته وه ییه کانی مافه وچه سپاندنی ئێراق ده ستووری گ��ه ل��ه ک��ه م��ان و گ��ه ره ن��ت��ی ک��ردن��ی پ��ێ��وان��ه ک��ان��ی له ئێراقدا. بنه ڕه تی له ده ستووری بێت دیموکراتیه ت هه مانکاتدا پرسی پێشمه رگه و سه رچاوه سروشتیه کان و سیاسه تی ده ره وه و پرسی که رکوک و ناوچه دابڕاوه کان چاره سه ر بکرێت، بۆ ئه م مه به سته ش، پێویسته سه ره تا حزبی له ده ستێوه ردانی کوردستان پێشمه رگه ی هێزی رزگار بکرێت و بکرێته هێزێکی نیشتمانی و نیزامی

~

37 ~ | [email protected] | 2011/2/20 | 3 ژماره چاالکی

له شارۆچکه ی پێنجوێن؛

‌PÇDKپێداگـری‌خـۆی‌له‌ســـه‌ر‌به‌ده‌ستهـــێـــــــنانی‌خواسته‌و‌ئامانجه‌کانی‌جه‌ماوه‌ر‌ده‌کات

و پرفیشیوناڵ که له خزمه تی پاراستنی ده سکه وته کانی بۆ بن، نه ک حزب، ئامانجه کانی جه ماوه ردا گه ل و بنه ڕه تی له ده ستووری هێزه ئ��ه م بکرێت ک��ار ئ��ه وه ش به سه باره ت دووه م، خاڵی بناسرێت. به فه رمی ئێراقدا سه رچاوه سروشتیه کان وئابوورییش رێگایه کی گونجاو س��ه رچ��اوه به شێکی ک��ه ئ��ه وه ی ب��ۆ بکرێت دی��اری سروشتیه کان و ئابووری له پارێزگاکان و هه رێمه کاندا بمێنێته وه و بۆ خزمه تکردنی جه ماوه ری ئه و پارێزگایه سێیه مینیش، بکرێت. ت��ه رخ��ان هه رێمه ئ��ه و ی��اخ��ود سه باره ت به سیاسه تی ده ره کی، پێویستیمان به وه یه که سیاسه تێکی یه کگرتوومان هه بێت له سه رئاستی ئێراق و له چوارچێوه ی ده ستووردا رێگه ی پێ بدرێت. چواره مین، سه رۆکی وناوچه دابڕاوه کانیش به که رکوک سه باره ت ئاماژه ی کوردستان، دیموکراتی چاره سه ری پارتی ب��ه وه ک��رد، که ئ��ه وان وه ک��و پارتی چاره سه ری خاوه ن پرۆژه یه کن و له و باوه ڕه شدان که ئه و پرۆژه یه ده توانێت ببێته زه مینه یه ک بۆچاره سه ری ئه و پرسه و داوای له نوێنه رانی کورد له ئاستی ئێراق وسیاسه تمه دارانی کرد که پشتیوانی ئه و پرۆژه یه بکه ن؛ چونکه ئه م پرۆژه یه مادده ی )140(یش جێبه جێکردنی زه مینه ی ده توانێت

خۆش بکات و ببێته هێزێکی چاره سه رئامێزانه .

س��ه رۆک��ی)Pcdk(، ل��ه س��ه رئ��اس��ت��ی ه��ه رێ��م��ی الیه نه هێزو ه��ه م��وو پێویسته ووت��ی؛ کوردستانیش رێکخراوه ییه و م��ه ده ن��ی وده زگ��ا ودام سیاسیه کان و دابڕێژن دیموکراتیانه ده ستوورێکی جه ماوه رییه کان یاساکانی هه رێمی کوردستانیش به گوێره ی ئه و ده ستووره جارێکی ئ��ه وه ش بۆ و بکرێنه وه هه موار له نوێ سه ر تر ته ئکید له وه کرایه وه که پێویسته دام وده زگاکانی و ئاسایش حکومه ت، کوردستان"په رله مان، هه رێمی حزبی له ده ستێوه ردانی خزمه تگۆزارییه کان" دام��ه زراوه دووربخرێنه وه و ببنه ده زگاگه لێک که خزمه ت به گه ل ونیشتمان به بنه ما بگرن، نه ک حزب. دیار غه ریب، بۆ ئه مه ش ئاماژه ی به رۆڵی تاکێکی هۆشیارو رێکخستوو له چاالکانه به شداربوونی له تاکی رۆڵ��ی و ک��رد زانی و ووتی؛ به گرنگ کاروباره کانی کۆمه ڵگادا ئه گه ر تاکی کورد خاوه ن رۆشنبیرییه کی نه ته وه ییانه و دیموکراتیانه نه بێت و نه توانێت داکۆکی له سه ر مافه ناتوانێت ب��ک��ات، خ��ۆی ودیموکراتیانه ی ن��ه ت��ه وه ی��ی کاریگه ریی له سه ر رووداوه سیاسی، کۆمه اڵیه تیه کان له م ک��ورده تاکێکی هه ر ئه رکی بۆیه هه ر هه بێت، له سه رئاستی چ چاره نووسسازه دا، و هه ستیار قۆناخه ئ��ێ��راق و چ ل��ه س��ه رئ��اس��ت��ی ه��ه رێ��م��ی ک��وردس��ت��ان به

ئه رکه کانی سه ر شانی خۆی رابێت و به رپرسیارییه تی مرۆیی و نیشتمانی خۆی به جێ بهێنێت.

تێکۆشان ئه و تر، له درێژه ی سیمیناره که یدا، جارێکی له به شه کانی گه له که مان ئه مڕۆ که وبه رخۆدانه ی تری کوردستاندا، به تایبه تی له به رامبه ر به سیاسه تی قڕکردنی سیاسه تی و ئیسالمی کۆماری سێداره ی سیاسی له باکووری واڵتدا، به ڕێوه ده چێت، به رز نرخاند و پێداگری گه له که مانی بۆ گه یشتن به مافه ڕه واکانی پێویستیه کی وه کو دیموکراتیانه به شێوه یه کی خۆی ئێرانی رژێمی سێداره ی سیاسه تی و به ناوکرد قۆناخ شه رمه زارکرد و ووتی؛ که ئه گه ر ئێران برایه تی گه الن له وانه ش گه لی کوردی ده وێت، پێویسته ده ستبه رداری به الوانی له به رامبه ر ئه مڕۆ بێت، که ئه و سیاسه ته ی گه له که مان له رۆژهه اڵتی کوردستانی گرتوویه تیه به ر و سیاسه تێکی دیموکراتیانه بۆ چاره سه ری پرسه کانی خۆی به بنه ما بگرێت. ده وڵه تی تورکیاش به پێداگری کورد، پرسی چاره هێشتنه وه ی بێ سیاسه تی له سه ر بکات، به ناو ک��وردان دۆستی وه ک��و خۆی ناتوانێت، ئه مه خۆهه ڵه تاندن و هیچی تره . جا بۆ ئه وه ش ئێمه ش ببینه له کوردستاندا به شه ی له م کورد وه کو گه لی هێزێکی پاڵنه ر پێویسته به هه ستیارییه وه مامه ڵه له گه ڵ

قۆناخه که دا بکه ین.غ��ه ری��ب دی��ار دا، س��ی��م��ی��ن��اره ک��ه ی ل��ه ک��ۆت��ای��ی له شاری پ��ارت��ه ک��ه ی ئه ندامانی ده ستبه سه رکردنی هه ولێر له الیه ن ئاسایشه وه ، به توندی ره خنه کرد و ووتی؛ خۆیانیان ومرۆیی نه ته وه یی ئه رکی ئێمه ئه ندامانی به جێ هێناوه که چی ئاسایشی شاری هه ولێر به جێگای ده ستخۆشانه له چاالکڤانان و رێکخه رانی چاالکییه که سێداره ی سیاسه تی شه رمه زارکردنی به مه به ستی که رژێ��م��ی ئ��ێ��ران ب��ه ڕێ��وه ی��ان ب��ردووه ، ئ��ه ن��دام��ان��ی ئێمه ، هه ڤااڵن"مام هه ژار ودوکتۆر ناجی هاجی و ئه ندامی مه حمودیان عه لی کۆردوساید"چاک"به رێز چاودیری ده ستبه سه رکردووه ، ئه مه ش کارێکی نادیموکراتیانه و به دوور له پێوانه کانی ئه خالقی و نه ته وه ییه . ئاسایش و که ئه وه ی به جێگای کوردستان هه رێمی حکومه تی کۆنسۆلخانه ی واته به رامبه ر له الیه نی روونکردنه وه که چی بکه ن، له گه ڵدا لێپرسینه وه و ب��خ��وازن ئێران ئه ندامانی ئێمه یان ده ستبه سه رکردووه ، هه ر بۆیه ، ئاسایش به ئه رکی هه ولێر ش��اری پۆلیسی به رێوه به رایه تی و کارێکی کردویانه ، که ئ��ه وه ی و هه ڵنه ساون خۆیان نادیموکراتی و نانه ته وه ییانه یه . پێویستی ده کرد، ئاسایش وحکومه تی هه رێمی کوردستان، کۆنسۆڵخانه ی ئێرانی له شاره که ده رکردایه ، که چی له سه ر داخ��وازی ئه وان چاالکڤانانی چاالکییه کی مه ده نیانه و نه ته وه ییانه و

دیموکراتیانه ده ستبه سه رده که ن.

انژو

ی هۆڵ

- ن

وێنج

پێ


سلێامنی، که رکوک، هه ولێر و ده ڤه ری بادینان

شه‌هید"ڤیان"یان‌یادکرده‌وه‌

له شارۆچکه ی )2011/2/4( به رواری هه ینی رۆژی پێنجوێن سیمینارێک سه باره ت به دواگۆڕانکارییه کانی رۆژهه اڵتی ناوین و ئێراق و کوردستان به گشتی وپرسی

کورد له ناوچه که دا به ڕێوه چوو.به رێوه به رایه تی رێکخستنی پارتی چاره سه ری دیموکراتی ژوان له هۆڵی پێنجوێن ل��ه ش��ارۆچ��ک��ه ی ک��وردس��ت��ان له کاتژمێر دووی پاش نیوه ڕۆ له به رواری)2011/2/4( سیمنارێکی بۆ سه رۆکی پارتی چاره سه ری دیموکراتی سه ره تای رێکخست. غه ریب دی��ار به رێز کوردستان گیانی ب��ۆ راوه س��ت��ان خوله کێک ب��ه سیمیناره که سه رۆکی پ��اش��ان و پێکرد ده س��ت��ی شه هیدان پاکی به سه باره ت دیموکراتی کوردستان پارتی چاره سه ری دواگۆڕانکارییه کانی رۆژهه اڵتی ناوین و ئه و شه پۆله ناوه ڕاستی ناڕه زاییه ی گه النی رۆژهه اڵتی به رفراوانه گرتووه ته وه ، ووتی، ئه و ناڕه زاییه تیانه ده سه اڵتی تونسی گۆڕی و ئێستاش ده سه اڵتی میسری ته نگه تاو کردووه هێشتوویه تیه وه ، ده س��ه اڵت��دا گوڕینی له دوورییانی و به رهه می ناڕه زاییه شه پۆله ئه م ووت��ی؛ غه ریب دی��ار زانستی، کۆمه اڵیه تی، فیکری، گۆڕانکارییه ئه و ئابوورییه که گشتی کۆمه ڵگای گرتووته وه له الیه ک و له الیه کی تریشه وه ئه و قه یرانه یه که ده سه اڵته کانی ئه م ناوچانه و سیسته می سه رمایه داری رووبه رووی بۆته وه . ناوین رۆژه��ه اڵت��ی کێشه ی ته نها کێشه یه ئ��ه م وات��ه نییه و ئه مه به ته نیا نرخاندنێکه و به س، به اڵم ته واوی رۆانگه یه وه سه یرکردنی له م نییه ، چونکه مه سه له که گۆڕانکارییه کان و هه وڵدان بۆ چاره سه ری کێشه کان چاره سه ری ناخۆڵقێنێت و له هه مان کاتدا ئاماژه ی به وه کرد که هه ڵسه نگاندنی ئه و شه پۆله وه کو ئه وه ی که هێزه کانی و جیهانییه کان هێزه به ده ستێوه ردانی ته نها نییه له جێی خۆیدا و ب��ووه ، هه ڵه یه ئه نجامگیر ده ره وه و ئه وه ته نها هه وڵدانێکه بۆ خۆ دزینه وه له راستیه کان و

قووڵکردنه وه ی کێشه کانه .ته نها گۆڕانکاریانه شه پۆله ئه م ووت��ی؛ دیارغه ریب واڵتانی به ڵکۆ سه رجه م ناگرێته وه ، ناوچه که واڵتانی پێویسته جیهانییه کانیش هێزه و ده گرێته وه جیهانی به سیسته می سیاسی، ئابووری، کۆمه اڵیه تی، خۆیاندا ریشه ییانه گۆڕانکارییه کی ئه گه ر چونکه بچنه وه ، دوور ن��ه ده ن، ئه نجام گه لدا داخوازییه کانی ئاستی له نییه ئه وانیش له ئاینده یه کی کورتدا رووبه رووی هه مان

چاره نووسی رژێمه کانی رۆژهه اڵتی ناوین ببنه وه . سه رۆکی پارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان دیار غه ریب، له به شێکی تری ئاخافتنه کانی خۆیدا ئاماژه به وه ده کات که ئه م گۆڕانکارییانه کاریگه ریی راسته وخۆیان له سه رکوردستان و ئێراق و ئێران و تورکیا و سووریاش گۆڕانکارییانه له م کوردیش که ئ��ه وه ی بۆ و ده بێت رۆڵی خۆیان ببینن، پێویسته به په له هه وڵی پێکهێنانی دیموکراتیانه رۆشنبیرییه کی و نه ته وه یی ئیراده یه کی

بدات. هه ر بۆیه ؛ ئه رکی ئێمه یه که ئه مڕۆ له باشووری کوردستاندا له سه ر سێ ته وه ری ئه ساسی کار بکه ین و له وانه ش، یه که م، له سه رئاستی گشتی ئێراق کار بکرێت بۆ هه موارکردنی ده ستووری ئێراق وچه سپاندنی مافه نه ته وه ییه کانی گه له که مان و گه ره نتی کردنی پێوانه کانی له ئێراقدا. بنه ڕه تی ده ستووری له بێت دیموکراتیه ت هه مانکاتدا پرسی پێشمه رگه و سه رچاوه سروشتیه کان و سیاسه تی ده ره وه و پرسی که رکوک و ناوچه دابڕاوه کان چاره سه ر بکرێت، بۆ ئه م مه به سته ش، پێویسته سه ره تا حزبی له ده ستێوه ردانی کوردستان پێشمه رگه ی هێزی رزگار بکرێت و بکرێته هێزێکی نیشتمانی و نیزامی و پرفیشیوناڵ که له خزمه تی پاراستنی ده سکه وته کانی بۆ نه ک حزب، بن، ئامانجه کانی جه ماوه ردا و گه ل ل��ه ده س��ت��ووری بنه ڕه تی ئ��ه م هێزه ئ��ه وه ش ک��ار بکرێت به سه باره ت دووه م، خاڵی بناسرێت. به فه رمی ئێراقدا سه رچاوه سروشتیه کان وئابوورییش رێگایه کی گونجاو س��ه رچ��اوه به شێکی ک��ه ئ��ه وه ی ب��ۆ بکرێت دی��اری له پارێزگاکان و هه رێمه کاندا ئابووری سروشتیه کان و بمێنێته وه و بۆ خزمه تکردنی جه ماوه ری ئه و پارێزگایه سێیه مینیش، بکرێت. ت��ه رخ��ان هه رێمه ئ��ه و ی��اخ��ود سه باره ت به سیاسه تی ده ره کی، پێویستیمان به وه یه که سیاسه تێکی یه کگرتوومان هه بێت له سه رئاستی ئێراق و له چوارچێوه ی ده ستووردا رێگه ی پێ بدرێت. چواره مین، سه رۆکی وناوچه دابڕاوه کانیش به که رکوک سه باره ت ئاماژه ی کوردستان، دیموکراتی چاره سه ری پارتی ب��ه وه ک��رد، که ئ��ه وان وه ک��و پارتی چ��اره س��ه ری خاوه ن پرۆژه یه کن و له و باوه ڕه شدان که ئه و پرۆژه یه ده توانێت ببێته زه مینه یه ک بۆچاره سه ری ئه و پرسه و داوای له نوێنه رانی کورد له ئاستی ئێراق وسیاسه تمه دارانی کرد که پشتیوانی ئه و پرۆژه یه بکه ن؛ چونکه ئه م پرۆژه یه )140(یش مادده ی جێبه جێکردنی زه مینه ی ده توانێت

خۆش بکات و ببێته هێزێکی چاره سه رئامێزانه .س��ه رۆک��ی)Pcdk(، ل��ه س��ه رئ��اس��ت��ی ه��ه رێ��م��ی الیه نه هێزو ه��ه م��وو پێویسته ووت��ی؛ کوردستانیش رێکخراوه ییه و م��ه ده ن��ی وده زگ��ا ودام سیاسیه کان و دابڕێژن دیموکراتیانه ده ستوورێکی جه ماوه رییه کان یاساکانی هه رێمی کوردستانیش به گوێره ی ئه و ده ستووره جارێکی ئ��ه وه ش بۆ و بکرێنه وه هه موار له نوێ سه ر تر ته ئکید له وه کرایه وه که پێویسته دام وده زگاکانی و ئاسایش حکومه ت، کوردستان"په رله مان، هه رێمی حزبی له ده ستێوه ردانی خزمه تگۆزارییه کان" دام��ه زراوه دووربخرێنه وه و ببنه ده زگاگه لێک که خزمه ت به گه ل ونیشتمان به بنه ما بگرن، نه ک حزب. دیار غه ریب، بۆ ئه مه ش ئاماژه ی به رۆڵی تاکێکی هۆشیارو رێکخستوو ب��ه ش��دارب��وون��ی چاالکانه له ل��ه ک��رد و رۆڵ��ی تاکی ووتی؛ و زانی به گرنگ کاروباره کانی کۆمه ڵگادا ئه گه ر تاکی کورد خاوه ن رۆشنبیرییه کی نه ته وه ییانه و دیموکراتیانه نه بێت و نه توانێت داکۆکی له سه ر مافه ناتوانێت ب��ک��ات، خ��ۆی ودیموکراتیانه ی ن��ه ت��ه وه ی��ی کاریگه ریی له سه ر رووداوه سیاسی، کۆمه اڵیه تیه کان

له م ک��ورده تاکێکی ه��ه ر ئه رکی بۆیه ه��ه ر هه بێت، له سه رئاستی چ چاره نووسسازه دا، و هه ستیار قۆناخه ئ��ێ��راق و چ ل��ه س��ه رئ��اس��ت��ی ه��ه رێ��م��ی ک��وردس��ت��ان به ئه رکه کانی سه ر شانی خۆی رابێت و به رپرسیارییه تی

مرۆیی و نیشتمانی خۆی به جێ بهێنێت.له درێژه ی سیمیناره که یدا، جارێکی تر، ئه و تێکۆشان له به شه کانی گه له که مان ئه مڕۆ که وبه رخۆدانه ی تری کوردستاندا، به تایبه تی له به رامبه ر به سیاسه تی سێداره ی کۆماری ئیسالمی و سیاسه تی قڕکردنی سیاسی له باکووری واڵتدا، به ڕێوه ده چێت، به رز نرخاند و پێداگری گه له که مانی بۆ گه یشتن به مافه ڕه واکانی پێویستیه کی وه کو دیموکراتیانه به شێوه یه کی خۆی قۆناخ به ناوکرد و سیاسه تی سێداره ی رژێمی ئێرانی شه رمه زارکرد و ووتی؛ که ئه گه ر ئێران برایه تی گه الن له وانه ش گه لی کوردی ده وێت، پێویسته ده ستبه رداری ئه و سیاسه ته ی بێت، که ئه مڕۆ له به رامبه ر به الوانی گه له که مان له رۆژهه اڵتی کوردستانی گرتوویه تیه به ر و سیاسه تێکی دیموکراتیانه بۆ چاره سه ری پرسه کانی خۆی به بنه ما بگرێت. ده وڵه تی تورکیاش به پێداگری کورد، پرسی چاره هێشتنه وه ی بێ سیاسه تی له سه ر بکات، به ناو کوردان دۆستی وه کو ناتوانێت، خۆی ئه مه خۆهه ڵه تاندن و هیچی تره . جا بۆ ئه وه ش ئێمه ش وه کو گه لی کورد له م به شه ی له کوردستاندا ببینه مامه ڵه به هه ستیارییه وه پێویسته پاڵنه ر هێزێکی

له گه ڵ قۆناخه که دا بکه ین.دی��ار غ��ه ری��ب دا، س��ی��م��ی��ن��اره ک��ه ی ل��ه ک��ۆت��ای��ی له شاری پارته که ی ئه ندامانی ده ستبه سه رکردنی هه ولێر له الیه ن ئاسایشه وه ، به توندی ره خنه کرد و ووتی؛ نه ته وه یی ومرۆیی خۆیانیان ئه رکی ئێمه ئه ندامانی به جێ هێناوه که چی ئاسایشی شاری هه ولێر به جێگای ده ستخۆشانه له چاالکڤانان و رێکخه رانی چاالکییه که که به مه به ستی شه رمه زارکردنی سیاسه تی سێداره ی ئێمه ، ئه ندامانی ب��ردووه ، ب��ه ڕێ��وه ی��ان ئ��ێ��ران رژێ��م��ی هه ڤااڵن"مام هه ژار ودوکتۆر ناجی هاجی و ئه ندامی چاودیری کۆردوساید"چاک"به رێز عه لی مه حمودیان ده ستبه سه رکردووه ، ئه مه ش کارێکی نادیموکراتیانه و به دوور له پێوانه کانی ئه خالقی و نه ته وه ییه . ئاسایش و حکومه تی هه رێمی کوردستان به جێگای ئه وه ی که کۆنسۆلخانه ی واته به رامبه ر له الیه نی روونکردنه وه که چی بکه ن، له گه ڵدا لێپرسینه وه و بخوازن ئێران بۆیه ، ه��ه ر ده ستبه سه رکردووه ، ئێمه یان ئه ندامانی هه ولێر ش��اری پۆلیسی به رێوه به رایه تی و ئاسایش ئه وه ی که کردویانه ، به ئه رکی خۆیان هه ڵنه ساون و پێویستی نانه ته وه ییانه یه . و نادیموکراتی کارێکی کوردستان، هه رێمی وحکومه تی ئاسایش ده ک��رد، ک��ۆن��س��ۆڵ��خ��ان��ه ی ئ��ێ��ران��ی ل��ه ش��اره ک��ه ده رک��ردای��ه ، چاالکڤانانی ئ��ه وان داخ��وازی ل��ه س��ه ر چ��ی ک��ه چاالکییه کی مه ده نیانه و نه ته وه ییانه و دیموکراتیانه

ده ستبه سه رده که ن.وێمەی چاالکییەکان لە پشت )بەرگی سەرەتا(ەوە ببینە

~

39 ~ | [email protected] | 2011/2/20 | 3 ژماره چاالکی

له )13(هه مین ساڵوه گه ڕى پیالنگێڕى )15(ی شوباتدا

به چاالکى پرۆتستۆیى و ڕێپێوان، داوای ئازادکردنی رێبه ر ئۆجه الن ده کرێت

گه له که مان ت��ر، سااڵنی جیاوازله هه موو ئه مساڵ خاوه ن نه ته وه ییانه تره وه ، و به رفراوانتر به گۆڕوتینێکی ئازادکردنی داوای و ده رده ک��ه ون رێبه رئۆجه الن له ل��ه )13(ه��ه م��ی��ن گه له کۆمه ی ده ک��ه ن. ب��ه رێ��زی��ان به رێز ک��ورد، گه لی رێ��ب��ه ری ل��ه دژی نێوده وڵه تیدا ئه م به مه به ستی شه رمه زارکردنی و عه بدوڵاڵئۆجه الن پیالنگێڕییه ، گه له که مان ئه مساڵ، زۆرتر و به رفراوانتر حه ماسه تێکی و گه رمایی به تر سااڵنی له هه موو نه ته وه ییانه وه به شداری چاالکییه شه رمه زارییه کان بوو

و خاوه نداریه تیان له رێبه ره که یان کرد.هه ولێریان، له دژی پیالنگێڕی پانزده ی شوبات،

بانگی یه کێتی نه ته وه یان کردرۆژی 2011/2/14 له شاری هه ولێر له پردی عه نکاوه به روو کۆنسۆلخانه تورکیا له کاتژمێر ده ی سه رله به یانی ته ندروستی پاراستنی کۆمیته ی به پێشه نگایه تی و هێمنانه رێپێوانێکی رێبه رعه بدوڵاڵئۆجه الن وئ��ازادی، به ڕێوه چوو. به شداربووانی رێپێوانه که ، به له به رکردنی نێوده وڵه تی پیالنگێری رۆژی ڕه ش��ه وه ، وبه رگی جل له رێپێوانه که دا، ک��رد. ش��ه رم��ه زار شوباتیان پانزده ی وێ��ڕای به شداریکردنی زۆر دام وده زگ��ای مه ده نی و حزبی له وانه ، ناوه ندی چاک، حزبی زه حمه تکێشانی کوردستان، پارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان، پارتی رزگ��ار، پارتی کوردستانی، شیوعی حزبی پارتی سه رۆکایه تی و کۆماری پارتی سه ربه خۆ، رزگ��ار، ژن��ان و گه نجانی واڵت��پ��ارێ��زی ش��اره ک��ه و که س ب��ه ه��ه زاران هه ولێر، زانکۆکانی خوێندکارانی رێپێوانه که دا، درێژه ی له بوون، رێپێوانه که به شداری ج��ه م��اوه ر ب��ه دروش��م��ه ک��ان��ی ب��ژی رێ��ب��ه رئ��اپ��ۆ، که س ناتوانێت رۆژمان تاریک بکات، رێپێوانگه ران له دژی پیالنگێڕی نێونه ته وه یی له دژی رێبه ری گه لی کورد، و پاراستنی ده سکه وته کانی باشووری واڵت، بانگی به په له ی سازدانی کۆنگره یه کی نه ته وه ییان له هه موو

هێزوالیه نه کوردستانیه کانیان کرد.سلێمانی، به دروشمی" باکوور، باشوور، رۆژهه اڵت، یه ک

ئامانج ویه ک خه بات" رێیان پێواچاره سه ری پارتی رێکخستنی 2011/2/15 رۆژی دیموکراتی کوردستان له شاری سلێمانی، رێپێوانێکی ل��ه دژی ش��ه رم��ه زارک��ردن به مه به ستی هێمانانه ی پیالنگێرانی، پیالنگێڕی نێوده وڵه تی له کاتژمێر سێی پاش نیوه ڕۆ له به رده م باخی گشتی بۆ به رده رکی سه را رێکخست. به شداربووان، وێرای که ش وهه وای باراناوی

بێ به رخۆدانی و خه بات له خ��اوه ن��داری��ان تینه وه به وچانی رێبه رئۆجه الن وبزووتنه وه که یان کرد. جه ماوه ری به شداربووی رێپێوانه که ، به دروشمی، باشوور، باکوور، رۆژهه اڵت، یه ک ئامانج ویه ک خه بات پێداگریان له خه باتی رزگاریخوازی گه له که مان له باکووری واڵت ده ربڕی و خاوه نداریان له رێبه ر ئۆجه الن کرد. پارتی بزووتنه وه ی خه بات، سازمانی کوردستانی، چه پی دی��م��وک��رات��ی��خ��وازان، ئ��ه ن��ج��ووم��ه ن��ی ژن��ان��ی ئ��ازاد، سه ربه خۆی زه حمه تکێشانی حزبی واڵتپارێز، الوانی رێکخه ری له کۆمیته ی ئاکتیڤ ب��ه ش��ێ��وه ی��ه ک��ی ژماره یه کی هاوکات؛ ب��وون، به شدار رێپێوانه که دا، مه ده نییه کان رێکخراوه ژنان، رێکخراوه کانی له زۆر

وکه سایه تیه کانیش جێگایان له رێپێوانه که دا گرتبوو.که الر"ئێمه کوردین کوردمان ئه وێ، ئاپۆ نه بێت که سمان ناوێ"خاوه ن له ناسنامه ی خۆی ده رکه وت

به خۆپیشاندانێکی له که الر شوبات )15(ی رۆژی نیوه ڕۆ پ��اش ون��ێ��وی س��ێ له کاتژمێر، ج��ه م��اوه ری خۆپیشاندانه که ڕسواکرا. نێوده وڵه تی گه له کۆمه ی چ��اره س��ه ری پ��ارت��ی ڕێکخستنی ب��ه س��ه رپ��ه ره ش��ت��ی دی��م��وک��رات��ی ک��وردس��ت��ان ل��ه گ��ه رم��ی��ان ل��ه ب��ه رده م خوێندنگه ی له یال قاسمه وه تا ناوه ندی شار به ڕێوه چوو. "ئێمه کوردین به دروشمه کانی له خۆپیشاندانه که دا کوردمان ئه وێ ! ئاپۆنه بێت که سمان ناوێ !شه هیدان ژیان س��ه رۆک بێ ڕێبه رمانه ! ئۆجه الن ویژدانمانه نابێت" گه له کۆمه ی نێوده وڵه تیان شه رمه زارکرد! ئاپۆ، هێڵی سورمانه ، مردن بۆ دۆژمنانه . له چاالکییه که دا، به ناو واڵت��ان��ی ک��ه ک��را نایه کسانیه ب��ه و ئ��ام��اژه نه ته وه ی کوردیان و ئاپۆ ڕێبه ر به رامبه ر دیموکرات ئه نجام داوه . به جۆرێک که له م جیهانه دا هیچ واڵتێک ده سته به ر ئۆجه الن بۆ ئ��ارام شوێنێکی نه بووه ئاماده بکات دور له تورکیای داگیرکه ر. ئه وه ش سه لماندی مافی و یه کسانی به ناوی نییه شتێک له دونیادا ده سته ی به یاننامه ی چاالکییه که دا، له م��رۆڤ. کارگێڕی پارتی چاره سه ری له الیه ن به ڕێز مامۆستا شه ماڵه وه خوێنرایه وه ؛ له به یننامه که دا، هاتبوو؛ پێویسته پانزده ی شوبات ئه مساڵ بکه ینه ، ئازادی رێبه رئۆجه الن له پیالنگێڕی کوردستان. شۆڕشی سه رکه وتنی و شێخ سه عیده وه هه تا ئه مڕۆ له دژی گه له که مان به رێوه ده چێت، ئه مڕۆش به شێوه کانی تر، گۆڕ به پیالنگێڕی پۆچه ڵکردنه وه ی بۆ ده درێ��ت، نه ته وه که مان ل��ه دژی پانزده ی پیالنگێڕی به تایبه تی و پیالنگێڕییه کان و نیشتمانی ئ��ه رک��ی ه��ه رک��ه س، پێویسته ش��وب��ات، و بێهه ڵوێستی هه روه ها به جێبهێنت. خۆی نه ته وه یی بێده نگی ناوخۆیی و ده ره کی له به رامبه ر به و گۆڕه

کوردستان باکووری له رۆژ هه ر که به کۆمه اڵنه نیشانی ئه وه که ، کرا.هاتبوو شه رمه زار ده دۆزرێته وه ناوبردنی له و ئه نفال و کردن قڕ سیاسه تی ده ده ات ده سه اڵتدارانی و ده وڵه ت و به رده وامه هێشتا کوردان

ئاکه په ش ئه مڕۆ نوێنه رایه تی ئه وه ده که ن. هاوکات، ئاماژه به گرنگی یه کێتی نه ته وه یی کرا. بۆ ئه وه ی کۆتایی به مێژووی پیاڵنگێڕی و له ناو بردن ده ستکه وتنه کانمان و بێت که له که مان کردنی قر و جارێکی تر له الیه ن دوژمنانه وه نه که وێته به ر په المار و له ناو بردن. رێپێوانه که به دروشمی بژی سه رۆک

ئاپۆ و پاش دوو کاتژمێرکۆتایی پێهات.بناری قه ندیل"قه ندیل خاوه ن، ناسنامه یه ، قه ندیل، قه اڵی به رخۆدانه " بێ سه رۆک ژیان

نابێت، رێیان پێواشه رمه زار نێوده وڵه تی پیالنگێڕی قه ندیلیش بناری کرد، به مه به ستی شه رمه زارکردنی پیالنگێڕی پانزده ی شوبات له بناری قه ندیلیش چاالکی شه رمه زارکردنی

به ێوه چوو.دیموکراتی چ��اره س��ه ری پ��ارت��ی رێکخستنه کانی کوردستان له بناری قه ندیل و به به شداری جه ماوه ری قه اڵدزی، چوارقۆرنه ، رانییه ، شاره کانی واڵتپارێزی سه نگه سه ر و دیانا و چومان رۆژی پانزده ی شوبات ب��رد و ب��ه رێ��وه ب��ه ب��ه ش��دار س��ه دان ک��ه س رێپێوانێکیان وێرای قه ندیلیان، کرد. شه رمه زار پیالنگێڕییه که یان رێبه رئاپۆ به رخۆدانی بۆ پابه ندبوونیان و دڵسۆزی له به رامبه ر پیالنگێڕییه که ، به ڵێنیاندا، که قه ندیلیش، به سااڵنه ، قه اڵی به رخۆدانه و جێگای به رخۆدانڤانانه . ئ��ێ��م��ه ش، خ��اوه ن��داری ل��ه م ب��ه ه��ای��ه ده ک��ه ی��ن و هیچ به رناده ین. به رخۆدانمان ق��ه اڵی قه ندیل، کاتێک، به درۆشمه کانی، رێپێوانه که ، به شداربووی جه ماوه ری بژی، رێبه رئاپۆ، بێ رێبه رئاپۆ، ژیان حه رامه ؛ له ژێر بارانی به خۆردا بۆ ماوه ی دوو کاتژمێر ده رێژه یان به

چاالکییه که یاندا. که رکوکیان؛ پیالنگێڕی نێوده وڵه تی له که سایه تی

ئۆجه الندا، له دژی خۆی ده بینێترۆژی گ��ه الن،"ک��ه رک��وک" ژی��ان��ی پێکه وه ش��اری ڕه شی شه رمه زار کرد. رۆژی )2011/2/12( له شاری که رکوک له هۆڵی سارا، له کاتژمێر دوو ونیوی پاش پیالنگێڕی ناونیشانی" له ژێر سیمینارێک نیوه ڕۆ وکاریگه رییه کانی رێبه رئۆجه الن له سه ر نێوده وڵه تی ئ��ازاده وه ژنانی ئه نجوومه نی ل��ه الی��ه ن ژن��ان" له سه ر پانزده ی پیالنگێڕی شه رمه زارکردنی به مه به ستی شوبات له دژی رێبه ری گه لی کورد، رێبه ر ئۆجه الن،

به رێوه چوو.

~

Û


بۆ راوه س��ت��ان به خۆله کێک سیمیناره که س��ه ره ت��ای پێکردو ده ستی ئ��ازادی رێگای گیانبه ختکردووه کانی پیالنگێڕییه که پانۆرامای له سه ر سێنیفزیۆنێک پاشان ن��ی��ش��ان��دراو ه��اوک��ات س��ه ب��اره ت ب��ه ئ��ام��ان��ج��ه ک��ان��ی نه جیبه عومه ر رێبه رئۆجه الن، س��ه ر پیالنگێڕییه که ی دیموکراتی چ��اره س��ه ری پ��ارت��ی س��ه رۆک��ی جێگری کوردستان و ئه ندامی به رێوه به رایه تی ئه نجوومه نی ژنانی بزانێت، پیالنگێڕی باهه رکه س ئ��ازاد، ئاخفی و ووتی؛ پانزده ی شوبات، له راستیدا، پیالنگێڕییه ک بوو له دژی نه گه ڕانه وه ی که رکوکیش بۆ باوشی کوردستان. رۆژی پانزده ی شوبات، رۆژێکی ڕه شه ، هه م له مێژووی کورداندا هه موو به پێویسته مرۆڤایه تیدا، له ئاستی هه میش و

شێوه یه ک ئه م رۆژه ڕه شه شه رمه زار بکرێت.ئامانجی سه ره کی ئه و پیالنانه ش، بێ ئیراده هێشتنه وه ، گه لی کورد بووه به درێژایی مێژوو، ئێستاش، هه وڵده ده ن له شاری که رکوک په ره به پیالنه گاڵوه کانی خۆیان له سه ر بنه مای نه ته وه گه رایی سه ره تایی و عه قڵییه ت بااڵده ستی واتا که رکوکیش ژیانی گه الن، پێکه وه و شاری بده ن

بکه نه گۆڕه پانی ملمالنێیه کانی خۆیان.نه جیبه عومه ر، سه باره ت به گرنگی رۆڵی ژن له بزووتنه وه ی ڕزگاریخوازی گه لی کوردو ئایدئۆلۆژیای رزگاری ژنی له الیه ن رێبه رئۆجه النه وه ووتی؛ خاڵی گرنگ و ئه ساسی به پێشه نگایه تی گه له که مان ئازادیخوازی بزووتنه وه ی پ��ه ک��ه ک��ه ، خ��ۆل��ق��ان��دن��ی ژن��ێ��ک��ی ب��ه ئ��ی��راده و خ��اوه ن له سه رهه ڵدانه کانی ژنان راسته ئازاده . که سایه تیه کی تری کوردستاندا، به شداربوونه و خاوه ن رۆڵ بوونه ، به اڵم به گشتی ژنان ته نها سوته مه نی شۆڕشه کان بوونه . به اڵم له نێو رێزه کانی بزووتنه وه ی ئازادیخوازی په که که دا، ژن،

بڕیارو سیسته مه و به ڵکۆ، خۆی خاوه ن، نه سۆته مه نی ئایدئۆلۆژیای ج��ه وه��ه ری ده ڵ��ێ��ت: رێبه رئۆجه النیش، ڕزگاریخوازی ئێمه ، ژنه . واتا هه تاکۆ ژن، رزگار نه بێت، رزگاریش پێکنایه ت. رێبه رئۆجه الن، ژنی له ده ستی ئه و سیسته مانه به گشتی که له سه ر بنه مای جنسیه تگه رایی وجیاوازی ڕه گه زی ئاوا ببوون، ده رخست، و ئیدی ئه وان له دژی و بکه نه ، کااڵ ژن��ان، هه میشه ، وه کو ناتوانن، له الیه ک و ل��ه الی��ه ک بهێنن، ب��ه ک��اری کۆمه ڵگاش نه یده توانی، پیاو، جنسیتگه رایی سیسته می تریشه وه ، ئه م یه که قه بووڵ بکات، ژن، له ده رکه وتنی په که که ، ئیراده و خ��اوه ن ژنێکی نه بوو، دوێنی ژن��ه ی ئه و ئیدی ب��اوه ڕ به خۆ بوو و خ��اوه ن ناسنامه کرابوو، ئیدی هیچ که س والیه نێک نه یده توانی به ئاسانی له خشته ی به رێت. بۆیه ، هه ر جیهاندا، له ئاستی بوو شۆڕشێک ئه مه ش به رێوه نێوده وڵه تیشدا ئاستی له پیالنگێڕییه کی ئه گه ر رزگاری ئایدئۆلۆژی رێبه رئۆجه الن، چونکه ده چێت، تریشه وه ، وله الیه کی ل��ه الی��ه ک ک��ردب��وو، ئ��اوا ژنانی ودیموکراتی نه ته وه یی یه کێه تییه کی کورداندا، له نێوان ئافراندبوو، ئه مه ش ئه و خااڵنه یه که پیالنگێڕان، له دژی بوون و له دژی به رژه وه ندییه بااڵکانی خۆیانیان ده بینن،

هه ر بۆیه پیالنگێڕییه کی له م ئاسته دا، پێکهات.جێگای ئاماژه یه ، له کۆتایی سیمیناره که دا، چه ند پارچه ه��ۆن��راوه ی��ه ک ل��ه الی��ه ن ب��ه رێ��ز، راب��ه رڕه ش��ی��د خۆێندرایه و بیروڕاکانی خۆیان و هێنانی زمانی به به شداربووانیش ڕه شیان رۆژی به پیالنگێڕی له به رامبه ر هه سته کانیان

شه رمه زار کرد. شارۆچکه ی پێنجوێنیش، پیالنگێڕییه که شه رمه زار

ده کات

چاالکییه کانی ت��ری ن��اوه ن��دێ��ک��ی پێنجوین ش��اری ش��ه رم��ه زارک��ردن��ی پ��ی��الن��گ��ێ��ڕی��ی)15(ی ش��وب��ات ب��وو. دیموکراتی چاره سه ری پارتی پێنجوێنی رێکخستنی گه نجانی و ئ��ازاد ژن��ان��ی ئه نجوومه نی ک��وردس��ت��ان، واڵتپارێز له پێنجوێن رۆژی)2011/2/11( به رێپێوانێک شه رمه زار پیالنگێڕییه که یان راگه یاندنی، لێدوانێکی و

کرد. و ئۆجه الن وێنه کانی ب��ه رزک��ردن��ه وه ی به چاالکوانان، الفیته ، به ره و ناوه ندی ئه و شاره ڕییان پێوا و دواتر له سه ر ئامانجی پیالنگێڕییه که وتارێک خوێندرایه وه ، که تێدا هێشته وه ی زیندو پیالنگێڕییه که ، ئامانجی هاتبوو؛ سنووره ده ستکرده کانی نێوان واڵته داگیرکه ره کانی سه ر کوردستانه ، پیالنگێران، ناخوازن کوردان یه ک بن، یه ک بوونی کوردان له دژی به رژه وه ندییه کانی ئه وانه . پیالنگێران له که سایه تی رێبه رئۆجه الندا، هه وڵیاندا، گه لی کورد، بێ ناسنامه ی نه ته وه یی و دیموکراتی بهێڵنه وه . هه ر بۆیه ش ئه مڕۆ ده رده ک��ه وێ��ن. خۆمان له ناسنامه ی خ��اوه ن ئێمه ئیسالمی پ��رۆژه ی به کوردستان باکووری له ئاکه په سیاسی، هه وڵی زیندوکردنه وه ی تۆرانیزمی گه وره ده دا، به اڵم ئه مجاره یان له ژێر ناوی تورک � ئیسالمدا هه وڵی گه له که مان. له سه ر سیاسییه بااڵده ستی و سه رخستن ئ��ه گ��ه ر ل��ه م ق��ۆن��اخ��ه دا ک��ه ش��ۆڕش��ی رزگ��اری��خ��وازی گه له که مان، له باکووری کوردستان، بن بکه وێت، گه لی کورد، به گشتی رووبه رووی کۆمه ڵکۆژییه کی مه زنتر له هه ڵه بجه و ده رسیم ده بێته وه . چاالکییه که که به وتنه وه ی

دروشم و له ژێر کلوی به فردا کۆتایی پێهات.

وێمەی چاالکییەکان لە پشت )بەرگی دوایی(دا ببینە

پارتی ش��ه ه��ی��دان��ی کۆمیته ی )2011/2/17( رۆژی له ناوه ندی باره گای له دیموکراتی کوردستان چاره سه ری بنه ماڵه بۆ به رفراوانی کۆبوونه وه یه کی که رکوک شاری به به شداری گه له که مان ئازادیخوازی رێگای شه هیدانی

سه رۆکی پارتی چاره سه ری به ست.بۆ گیانی راوه ستان خوله کێک به سه ره تای کۆبوونه وه که پاکی شه هیدانی رێگای رزگاری کوردستان ده ستی پێکرد و پاشان له الیه ن به رێز"وه هاب قه ره داخی" ئه ندامی کۆمیته ی ک��را. شه هیدانی وک��اری ک��ه س به خێرهاتنی ش��ه ه��ی��دان، و یه کترناسین کۆبوونه وه یه ، له م ئامانجمان، ووتی؛ وه هاب وه کو خۆمانه ، رێزه کانی به هێزکردنی به رێکخستنه بوونه وه و وایه پێمان بنه ماڵه و که س وکاری شه هیدان و هاوکاتیش، له م قۆناخه دا، که شۆڕشی گه له که مان له هه موو به شه کانی کوردستاندا، گه یشتووه ته ئاستێکی به رز، له سه رمانه که ئێمه وه کو بنه ماڵه وکه س وکاری شه هیدان وخۆمان به خاوه نی ئه م تێکۆشانه ده زانین، به پێداگرییه وه ، داکۆکی له مافه کانمان شه هیداندا، وکاری بنه ماڵه و که س له کۆبوونه وه ی بکه ین. ووتی؛ و ئاخفی چاره سه ری)دیارغه ریب( پارتی سه رۆکی شه هیدان، خاوه نی راسته قینه ئه م واڵته ن. ئه و کاته ، پێویسته ، له سه رمان، خاوه ندارییه تی له شه هیدان و نرخه کانمان بکه ین، و به ها ل��ه و خاوه ندارییه تیه ل��ه ش��ه ه��ی��دان، خ��اوه ن��داری��ی��ه ت��ی ده ستکه وتانه یه که ئه مڕۆ گه له که مان له هه رچواربه شه که ی ئه و کردنی گه ره نتی بۆ خستووه و به ده ستی کوردستاندا،

ده سکه وتانه ش تێده کوشێت.گیانی به فیداکردنی و خ��ۆی��ان، به تێکۆشانی شه هیدان،

ده ستکرده کانی سنووره پاکیان، ه��ێ��زه داگ��ی��رک��ه ره ک��ان��ی تێکشکاند س��ه رک��وردس��ت��ان��ی��ان، و ب��ه پ��ێ��ش��ه ن��گ��ای��ه ت��ی خ��ۆی��ان، یه کێتییه کی نه ته وه یی ورۆحێکی هاوبه شی نه ته وه ییانه ئاوا کردووه ، گیانی به فیداکردنی شه هیدان به داگیرکه ری له به رامبه ر خۆیان، ب��وون��ه ه��ۆی ت��ێ��ک��ش��ک��ان��دن��ی س��ی��س��ت��ه م��ی ده س��ه اڵت��داری��ی��ه ت��ی بۆیه ، چه نده ، سه ر کوردستانیش، ده رکه وین، شه هیدانمان له ، خاوه ن له به رامبه ر ده ت��وان��ی��ن ئ��ه وه ن��ده ش، سه رگه له که مان به پیالنگێڕانی به رخۆدان بکه ین و پیالنه کانیشیان

که ، ن��ێ��ون��ه ت��ه وه ی��ی��ش، پیالنگێڕانی ب��ک��ه ی��ن��ه وه ،. پ��وچ��ه ڵ که سایه تی له سه ر )1999(دا ساڵی شوباتی له پانزده ی بێ گه له که مان هه وڵیاندا چ��وو، ب��ه ڕێ��وه ئ��ۆج��ەاڵن رێبه ر نرخانه ی هه موو ئه و و بهێڵنه وه پێشه نگ بێ و ئیراده ی گه له که ماندا، رزگاریخوازی تێکۆشانی مێژووی له که به ده ستهاتوو بێ کاریگه ر بهێڵنه وه ، ئه مه ش ئه و پیالنه یه ، که کوردستان ئازادی رێگای شه هیدانی سه ره کی، ئامانجی بوو، له به رامبه ر به پیالنگێڕی نێوده وڵه تیش به سه دان، رۆڵه ی گیانی و ب��ه ردا خۆیان جه سته ی له ئاگریان گه له ، ئه م خۆیانیان فیداکرد. له باشووری واڵتدا، شه هید سیروان ره ووف یه که ی ئه م بوو، سۆسیالیست پارتی ئه ندامی خۆی که بۆیه زان��ی، پیالنگێڕییه که ی ق��واڵی به خوێندنه وه ب��اش، وه کو ئێمه ش ب��ه ردا. خ��ۆی پ��ی��رۆزی له جه سته ی ئاگری

پارتی چاره سه ری دیموکراتی کردستان له که سایه تی شه هید گه له که مان رزگاری رێگای شه هیدانی هه موو سیرواندا، رێ��زون��ه وازش س��ه ری شه هیدان له به رامبه ر و بیردێنینه و به داده نوێنین و سۆز وپه یمانی خۆمان دووپات ده که ینه وه که

درێژه ده ری رێگایان بین. بۆ ووت��ی؛ خۆیدا ئاخافتنه کانی ل��ه ب��ه رده وام��ی دی��ارغ��ه ری��ب رێگای شه هیدانی وبه های نرخ له خاوه نداری ئه مڕۆ ئه وه ی رزگاریخوازی گه له که مان وهه موو شه هیدانی کوردستان بکه ین، پێویسته بۆ تێگه شتن و نزیکبوونه وه ی هه موو هێزو الیه نه سیاسی و دامه زراوه مه ده نییه کان وجه ماوه ری گه له که مان، به په له هه وڵی له کۆتایی بده ین. نه ته وه یی کۆنفرانسێکی کۆنگره و به ستنی دانیشتنه که دا، بنه ماڵه ی شه هیدانیش، خۆشحاڵبوون وسه ربه رزی خۆیانیان وه کو که س وکاری و بنه ماڵه ی شه هیدان ده ربڕی و

هیوای به رده وامی ئه و شێوه کۆبوونه وانه یان خواست.

کۆمیته ی شه هیدانی PÇDK، کۆبوونه وه یه کی بۆ بنه ماڵه ی شه هیدان رێکخست

~

41 ~ | [email protected] | 2011/2/20 | 3 ژماره بەیاننامه

کوردستان‌له‌به‌رده‌م‌هه‌ڕه‌شه‌ی‌گه‌ڕانه‌وه‌یه‌‌بۆ‌سااڵنی‌نه‌وه‌ده‌کان

)2011/2/17( رۆژی ن��ی��وه ڕۆی پ��اش س��ه رای ل��ه ب��ه رده م ج��ه م��اوه ری کۆبوونه وه یه کی ل��ه راپ��ه ڕی��ن��ه ک��ان��ی پ��ش��ت��ی��وان��ی ب��ۆ سلێمانیدا کۆتایهاتنی دوای ئه نجامدرا. میسر و تونس ک��ۆب��وون��ه وه ج��ه م��اوه ری��ی��ه ک��ه ب��ه ش��ێ��ک ل��ه و جاده ی ڕووده که نه تر خه ڵکانێکی و جه ماوه ره پارتی چ��واری لقی باره گای له به رده م و سالم دروش��م و کۆده بنه وه کوردستاندا دیموکراتی باره گاکه و ده ڵێنه وه هه رێم ده سه اڵتی ل��ه دژی و ده بێت ته قه دروس��ت دوات��ر به ردباران ده ک��ه ن. گیان گه نجێک ته قه کردنه دا ئه و له ئه نجامی که سیش ش��ه س��ت نزیکه ی و ده دات ل��ه ده س��ت بریندار ده بن. هه ر دوای ئه م ڕووداوه له هه ولێر و بزوتنه وه ی گۆڕان له الیه نی باره گاکانی سۆران ده گیرێت به سه ردا ده ستی نادیاره وه که سانێکی

و ده سوتێنرێن.ب��ه رام��ب��ه ر ئ��ه م ب��ارودۆخ��ه ب��ه ش��ێ��ک ل��ه رایانگه یاندووه سلێمانی شاری خۆپیشانده رانی که ئه وان چه کیان پێ نه بووه و که وتنه وه ی ئاژاوه ده ستی ده سه اڵتی له پشته وه یه و ده سه اڵت و لقی که وتنه وه ی له به رامبه ر ده بینن به رپرس چ��وار ئاژاوه و ئه و قوربانیانه ی که که وتۆته وه . هه رچی پ��ارت��ی دی��م��وک��رات��ی ک��وردس��ت��ان��ه ده س��ه اڵت و به که مته رخه م له سلێمانی فه رمییه کان ده زگ��ا باره گاکه یانداو پاراستنی له به رامبه ر ده زانێت ئ��ه وان الی��ه ن��ان��ه ی)وه ک��و ئ��ه و و خۆپیشانده ران ده ڵێن( له پشتی خۆپیشاندانه که وه ن به به رپرسیار که ئ��ه وه ی وێ��ڕای ئه مه ده بینێت. روداوه له و ب��زوت��ن��ه وه ی گ��ۆڕان��ی��ش رای��گ��ه ی��ان��د ک��ه ئ��ه وان به شداری کۆبوونه وه جه ماوه رییه که ی سلێمانیان کرد تیژییه یان توندو ئه و ئیدانه ی نه کردووه و پاسه وانه کانی و خۆپیشانده ران له الیه نی که لقی چواره وه په نای بۆبراوه و پارتی دیموکراتی کوردستان و ده سه اڵت له هه ولێر وسۆران به رپرسیار

ده بینێ به رامبه ر سوتاندنی باره گاکانیان.

جه ماوه ری به شه ره فی کوردستاندی��م��وک��رات��ی پ��ارت��ی چ��اره س��ه ری وه ک��و ئێمه ده بینین به مه ترسیدار بارودۆخه ئه م کوردستان و پ��ێ��م��ان وای��ه ئ��ه گ��ه ر ب��ه ب��ه رپ��رس��ی��ارێ��ت��ی��ی��ه وه ه��ه ڵ��س��وک��ه وت ن��ه ک��رێ��ت، ئ��ه وا ده رف��ه ت بۆ دوور و ده بێ�ت دروس��ت ده ره ک��ی ده ستێوه ردانی سااڵنی هاوشێوه ی ئاڵۆزی بارودۆخێکی نییه کوردستاندا به سه ر باڵ )1994(ه��ه ت��ا)1998( شکاندنی ب��ه وات��ای ئ��ه م��ه ش دی��اره بکێشێت. له ده ستدانی خه ڵکه و دیموکراتیانه ی ئیراده ی قۆناخه دا، ل��ه م گه له که مانه ده سکه وته کانی ئێمه ن��ه ک ج��ێ��گ��ی��رک��ردن��ی ده س��ک��ه وت��ه ک��ان. له الیه نه کان هه ستیاریمان بانگی له رابردووشدا کردبوو، به اڵم دیاره به به رپرسیارێتی هه ڵسوکه وت

ناکرێت. وه کو هه ڵوێستێکی سیاسی و ویژدانیش دیموکراتی پارتی گشتی به شێوه یه کی ئێمه کوردستان نیشتمانی یه کێتی و ک��وردس��ت��ان وه ک��وده س��ه اڵت، ب��زوت��ن��ه وه ی گ��ۆڕان��ی��ش وه ک��و به رپرسیار ڕووداوان��ه ل��ه و ئۆپۆزسیۆن الیه نی ناڵێین؛ تاوانبارکردن بۆ ته نیا ئه مه ش ده بینین. به ڵکو وه کو به رپرسیارێتییه کی مێژوویی باسی ده که ین و پێویسته خۆیان له و ڕووداوانه به رپرسیار نه هێننه وه . بۆ ج��ۆراوج��ۆری بیانووی و ببینن واقیعه یه ئ��ه و هه ڵوێسته ئ��ه م ب��ۆ به ڵگه شمان که پێش رووداوه ک��ه درووس��ت ک��راوه و له دوای ده کرێته ناڕاسته وخۆ به شێوه ی رووداوه ک��ه ش��ه وه رۆژه ڤ��ی ج��ه م��اوه ر. ئ��ه وه ت��ا ب��زوت��ن��ه وه ی گ��ۆڕان له الیه که وه شه وورۆژ له راگه یاندنه کانی خۆیاندا و ده کات وێنا میسر و تونس وه کو کوردستان و حکومه تی په رله مان ده کات که ئه وه داوای ده ڵێت تریشه وه له الیه کی هه ڵبوه شێته وه ، هه رێم ئێمه له گه ڵ ئه وه دا نیین که هێرش بکرێته سه ر بانگه وازی بێگومان ف��ه رم��ی. دام��وده زگ��ای حکومه ت و په رله مان هه ڵوه شانه وه ی بۆ کردن له جێگه یه کی وه کو هه رێمی کوردستاندا و به و لێده که وێته وه ، توندوتیژی کاته دا له م و شێوازه خۆی گ��ۆڕان ب��زوت��ن��ه وه ی پێویسته بۆیه ه��ه ر ب��ارودۆخ��ه . ئ��ه و ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر ببینێت ب��ه رپ��رس کوردستان دیموکراتی پارتی ت��ره وه له الیه کی به به رپرسیار گ��ۆڕان بزوتنه وه ی به ناڕاسته وخۆ له بۆیه له ڕووداوه ک��ه ی سلێمانی هه ر ده بینێ باره گاکانی سه ر هێرشکرایه س��ۆران و هه ولێر گۆڕان، هه روه ها ده زگا فه رمییه کانی سلێمانیش به که مته رخه م و به رپرسیار ده بینێ له به ر ئه وه ی ئاشکرایه نه پاراستووه . ئه وانیان باره گاکه ی له به رامبه ر کوردستانیش دیموکراتی پارتی ئه وه ی که له باره گای ئه وانه وه ته قه له جه ماوه ر کراوه )به پێی لێدوانی فازل میرانی بۆ کوردستان تیڤی له شه وی )2/17 (دا که ده یگوت ئه وه ی له سه ری زۆر ئێمه باره گای سه ر بکاته هێرش ده ک��ه وێ��ت(، ه��ه روه ه��ا ئ��ه و ک��اردان��ه وه ی��ه ی که له ماوه یه کی کورتدا دوای رووداوه که ی سلێمانی له هه ولێر و سۆران و دهۆک ڕوویاندا به رپرسیاره . کوردستانیشه نیشتمانی یه کێتی ه��ه رچ��ی ل��ه ب��ه ر ئ��ه وه ی ک��ه دام��وده زگ��اک��ان��ی ده س��ه اڵت ئه و له به رامبه ر ئه وه وه یه به ده ستی سلێمانی له ڕووداوه ی سلێمانی به رپرسیاره و پێویسته خۆی

به رپرسیار ببینێت له به رامبه ر ئه م بارودۆخه .

ئازادیخوازان، نیشتمانپه روه رانی کوردستانئاشکرا بوو که مه ترسی بۆ سه رده سکه وته کانمان هه رێمی سیاسی گۆڕه پانی له زۆره و هێشتا نه کردن قه بوڵ یه کتر عه قڵییه تی کوردستاندا و په راوێزخستن هه یه ، عه قڵییه تی هێرش کردنه

سه ر یه کتر و تۆڵه سه ندنه وه هه یه . هێشتا پاوانی ناوچه گه ریی هه یه و هه ر گروپێک له جێگه یه ک ج��ه م��اوه ری زی��ات��ر بێت ده خ��وازێ��ت ئ��ه وان��ی تر گیانی له گه ڵ ئه مانه ش بکات. ده ن��گ بێ ئه مه ناگرنه وه ، یه ک دیموکراتیدا و نه ته وه یی هه ربۆیه ده ک��ات. پ��ه رت��ه وازه تواناکانمان هێزو دی��م��وک��رات��ی پ��ارت��ی چ��اره س��ه ری وه ک��و ئێمه ک��وردس��ت��ان وه ک��و ه��ێ��زێ��ک��ی ئ��ۆپ��ۆزی��س��ی��ۆن��ی پ��ۆزه ت��ی��ڤ خ��ۆم��ان ل��ه ب��ه ره ی داخ��وازی��ی��ه ک��ان��ی گ��ه ل��دای��ن و ه��ه م��وو ن��اڕه زای��ی��ه ت��ی��ه ک��ان��ی گه ل ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر ب��ه ن��اع��ه داڵ��ه ت��ی و گ��ه ن��ده ڵ��ی به گۆڕانکارییه کی پێناوی له و ده بینین ڕه وا دیموکراتیانه چاالکی پشتگیری ریشه ییدا، ده که ین. له سه ر ئه و بنه مایه به هه موو ڕه نگێک ئه نجامدانی له کاتی توندوتیژی به ر په نابردنه بکه رانی ره تده که ینه وه و دیموکراتیدا چاالکی جه ماوه ریش وه اڵم��دان��ه وه ی ده که ین، شه رمه زار به چه ک به توندی شه رمه زار ده که ین. داوا له ملمالنی ناو نه که ونه ده که ین جه ماوه ره که مان دروست بۆ ئامرازێک نه بنه ده سه اڵته و شه ڕی بوونی شه ڕو ئاڵوزی و هاوکاتیش داوا ده که ین سه ربه خۆ و تایبه ت لیژنه یه کی زووه هه رچی ب��ۆ ل��ێ��ک��ۆڵ��ی��ن��ه وه ی ئ��ه و ڕووداوان��ه ل��ه الی��ه ن که سانی یاسایی و سه ربه خۆ دروست بکرێت و بکه ن ئاشکرا راستییه کان کورتدا له ماوه یه کی بۆ رای گشتی. هه تا ئه و لیژنه یه ش کاره کانی و یه کتر س��ه ر ک��ردن��ه ه��ێ��رش ده دات، ئه نجام و رابوه ستێندرێت ب��ارک��ردن ت��ۆم��ه ت یه کتری عه سکه رییه کانی هێزه که ده که ین داوا به په له بکشێننه وه نێوشاره کانه وه ، هاتوونه ته الیه نه کان و گه له که مان له جه ماوه ری داوا هاوکاتیش و ئاشتیخوازه کان و دیموکراتخواز الیه نه هه موو ده ک��ه ی��ن ب��ا ب��ه ی��ه ک��ه وه ه��ه س��ت��ی��ن ب��ه س��ازدان��ی کۆبوونه وه یه کی جه ماوه ری له به رده م په رله مانی نا ئاشتی، بۆ به ڵێ دروشمی" به کوردستاندا کارابوونی بۆ "به ڵێ �� ناوخۆیی" ش��ه ڕی بۆ نا دادگاکانی هه رێم، و په رله مان و حکومه ت نوێبوونه وه و بۆ به ڵێ " �� حزبی" ده سه اڵتی بۆ به ڵێ " �� هه ڵوه شاندنه وه " نابۆ گ��ۆڕان��ک��اری، و توندوتیژی بۆ نا دیموکراتی، چاالکی بۆ

گه نده ڵی". دی��م��وک��رات��ی پ��ارت��ی چ��اره س��ه ری وه ک��و ئێمه کوردستان له م رۆژانه شدا، پرۆژه ی چاره سه ریمان هه رێمی ئێستای کێشه کانی ته واوی ده رباره ی گه له که مان و گشتی رای ب��ۆ ک��وردس��ت��ان

راده گه ێنین.

ده سته ی کارگێڕیپارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان

2011/2/18

[email protected] | 2011/2/20 | 3 بەیاننامه~ | ژماره

پوچه‌ڵکردنه‌وه‌ی‌گه‌له‌کۆمه‌ی‌نێوده‌وڵه‌تیگه‌ره‌نتی‌سه‌رکه‌وتنی‌شۆرشی‌کوردستانه‌

نێوده وڵه تیدا پالنگێری ساڵیادی ل��ه )12(ه��ه م��ی��ن له گه له کۆمه که دا ڕیسواو به شداربوو ته واوی هێزی له به رده م ن��ه وازش ڕێزو سه ری و ده که ین شه رمه زار که داده نه وێنین قاره مانانه دا ئه و بێگه ردی ڕۆحی

به گیانی پیرۆزیان پالنگێرییه کانیان پوچه ڵکرده وه .ئ��اش��ک��رای��ه ک��ه ه��ه م��وو ش��ۆرش و ت��ێ��ک��ۆش��ان��ی ئ��ازادی��خ��وازان��ه ی گ��ه الن ڕووب��ه ڕوی ه��ێ��رش��ی کوردیش گه لی ب��ون��ه ت��ه وه . پالنگێران دڕن��دان��ه ی زۆرێک قوربانی بۆته که گه النه ی له و یه کێکه سه عید شێخ له سێداره دانی هه ر گه له کۆمانه . له و بۆ ئێران و روسیا نێوان هاوپه یمانی و سه یدره زا و له سێداره دانی و مه هاباد کۆماری هه ڵوه شاندنه وه ی کاره ساتی ج��ه زائ��ی��رو په یمانی و محه مه د ق��ازی کیمیاباران و ئه نفال تا ده گاته )15(ی شوباتی ساڵی و ئیسرائیل و ئه مریکا به شداری به که )1999(ژماره یه کی زۆر له واڵتانی ئه وروپاو روسیاو هه رچوار زۆر به شێوه یه کی له کوردستان داگیرکه ر ده وڵه تی بزوتنه وه ی سه رکوتکردنی به ئامانجی و هۆڤانه ئیراده کردنی ب��ێ ک��وردو گه لی ئ��ازادی��خ��وازان��ه ی به ڕێز)عه بدواڵ کورد گه لی ڕێبه ری گه له که مان ده وڵ��ه ت��ی راده س��ت��ی و ده ستگیرکرد ئ��ۆج��ه الن(ی��ان

تورکیایان کرده وه .

جه ماوه ری نیشتیمانپه روه رو دیموکراتیخواز:له زیندانێکی ئۆجه الن ڕێبه ر ساڵه )12( م��اوه ی تاکه که سیدا له نیمچه دورگه ی ئیمرالی سه ره ڕای له ژێر ب��ه رده وام��ی به ته ندروستی ره وش��ی خراپی به سه رده بات، ژیان ده رونیدا فشاری و ئه شکه نجه به ڕێزی ژیان هه لومه جی نه بوونی س��ه ره ڕای به اڵم به رخودانیه کی بێ وێنه ئه نجامده دا. ئه گه ر هه موو ئه نجامیان شۆرش سه رکوتکردنی به پالنگێریه کان چاره نوسه ی ئ��ه م ئ��ۆج��ه الن ڕێ��ب��ه ر ب��ه اڵم گرتبێت، خۆی ده س��ت��گ��ی��رک��ردن��ه ک��ه ی و ک��رده وه پێچه وانه وه رگ��ێ��رای��ه س��ه ر پ��ێ��واژۆی چ��اره س��ه ری و ت��ه واوی به رلێپرسینه وه ، خسته ده سه اڵت�داره کانی سیسته مه گرنگی ده سکه وتێکی و مێژوویی وه رچه رخانێکی ب��ه ڕێ��زی ک��رد. م��رۆڤ��ای��ه ت��ی ه��ه م��وو پێشکه شی ل��ه م��اوه ی ڕاب��ردوودا ل��ه پ��ێ��ن��اوی چ��اره س��ه رک��ردن��ی جیهان واڵت��ان��ی سیسته می کێشه کانی ت��ه واوی ن��اوه ڕاس��ت و گه لی کورد و گه النی ڕۆژه��ه اڵت��ی و فکرییه کانی ب��ه ه��ه وڵ��دان��ه به تایبه تی. ژن��ان و ئایدۆلۆژی چاره سه ری تێزی باشترین پێشخستنی و دیموکراتترین و نۆژه نترین سیسته می به ڕێوه بردنی ئاشتی پ��رۆژه ی له گه ڵ پێشخستووه کۆمه ڵگای ڕه وای دۆزی بۆچاره سه رکردنی دیموکراسیانه و گ��ه ل��ه ک��ه م��ان ل��ه ه��ه رچ��وارب��ه ش��ی ک��وردس��ت��ان. به پێشبینی و دوربینیه کانی هه موو الیه نه شاراوه کانی به تایبه تی و نێوده وڵه تی شیکردۆته وه گه له کۆمه ی ڕوی راسته قینه ی دیموکراسیه تی چه واشه کارانه ی س��ی��س��ت��ه م��ی س��ه رم��ای��ه داری م��ۆدێ��رن��ی��ت��ه و ئازادیخوازی، زۆر گه له کۆمه کانی له سه ر گه النی

ڕادیکااڵنه خستۆته به ر ره خنه و شیکاری.گه له کۆمه ئ��ه م ده ستپێکردنی له گه ڵ ئاشکرایه کچان ل��ه ب��ه ده ی��ان ئ��ه م��رۆ ڕۆژی هه تا نه گریسه وکوڕانی شۆڕشگێر و که سی نیشتیمانپه روه ر بوونه ته په رژینی ئاگرین له ده وری ڕێبه رئۆجه الن و به چاالکی گیانبازی گه وره ترین شۆرشی زیهنی و ویژدانی و ئه خالقییان به رپا کردووه و په یامی ئازادیان دابه گوێ هه موو ده سه اڵتداران و ویژدانه نوستوه کانیان به ئاگا گه له کۆمه که دا. له به رده م قه ڵغان بوونه هێنایه وه ، هه ڤاڵ ڤیان جاف و سیروان ڕوئۆفی هونه رمه ند و هه ڤاڵ هه رێمیش وه ک فریادره سی گه له که مان به چاالکی بونه ده نگی ئاگرین پ��ردی وه ک گیانبازیه کانیان بانگه وازی و گه له کۆمه که له به رامبه ر ن��اڕه زای ئه م له ده رئه نجامی کوردستاندا. له باشوری ئازادی گه وره بوون و ڕۆژب��ه رۆژی و فیداکاریانه دا هه موو گه له که مان ئازادیخوازانه ی بزوتنه وه ی به هێزی و ب��ه پ��ێ��ش��ه ن��گ��ای��ه ت��ی ک��ۆم��اج��ڤ��اک��ێ��ن ک��وردس��ت��ان و به ڕێوه چوونی پاراستنی ره وایانه ی گه ل له گۆره پانی و دیموکراتیانه سیاسه تی پێشکه وتنی ش��ه ڕداو هۆشیاری پێشکه وتنی و ج��ه م��اوه ری��ان��ه چ��االک��ی له گه له که مان نزیکبونه وه ی له یه کتر و نه ته وه یی و ژنان به ده ستپێشه خه ری کوردستان هه رچواربه شی پاشان چین و توێژه کانی تر و هه روه ها خاوه نداریکردن به هۆکاری بوو ئاستێک، تا نه ته وه ی ئه رکی له ئه وه ی که ده وڵه تی تورکیا دانوستاندن له گه ڵ به ڕێز راستیه دابنێت ب��ه و دان و ئه نجامبدات ئۆجه الندا و ئۆجه الن ڕێبه ر به بێ چ��اره س��ه ری و ئاشتی که بزوتنه وه که ی مه حاڵه . بێگومان موخاتبگرتنی ڕێبه ر ته واوی ئیراده ی موخاته بگرتنی به واتای ئۆجه الن گه لی کورده . له ده رئه نجامی ئه مانه دا ده توانین بڵین و ک��ردووه ده سته به ر گرنگمان ده سکه وتی گه لێک له هه موو کاتێک زیاتر ده رفه تی سه رکه وتن ره خساوه ، به اڵم ده بێت له بیریشمان نه چێت پالنگێڕی ئێستا زۆر ت��اوده دا خۆی ئه سپی له جاران به رفراوانتر و قوڵ�تر سه وز گه له کۆمه یه کی وه ک��و خ��ۆی ئه مڕۆکه ش ناوه زد ده کات و ده کرێت له الیه ن زلهێزانی سیسته می و هاوپه یمانی به هاوبه شی و سه رمایه داری جیهانی

ده وڵه تی تورکیا و سوریا و ئێران به ڕێوه ده چێت.ئاشکرایه که بزوتنه وه ی ئازادیخوازانه ی گه لی کورد سیسته مه ت��ه واوی له به رامبه ر به رخودانیه کانی و ده سه اڵتداره کان راسته وخۆ کاریگه ری له سه ر هه موو گه النی تێکۆشانی به تایبه تی و ک��ردووه گ��ه الن ڕۆژهه اڵتی ناوه ڕاست ئیلهامیان لێوه رگرتووه . له گه ڵ ئاراسته کردنی ساڵو پشگیریمان بۆ شۆرشی گه الن له واڵتانی عه ره بیدا ده توانین بڵین ئه م سه رهه ڵدانانه هه ڵسه نگاندنه کانی ڕێبه رئۆجه الن پشتڕاست ده کاته وه ناتوانن کۆنه کان سیسته مه ت��ه واوی که ده ڵێ�ت خۆیان له به رده م پێشکه وتنی ئیراده ی گه الن ڕابگرن ده ره کیش ده بنه وه . هێزی و ڕووبه رووی هه ڵوه شانه وه ن��اوه راس��ت ڕۆژه��ه اڵت��ی گ��ه الن��ی کێشه ی ناتوانن چاره سه ر بکه ن و ته نها ئیراده ی دیموکراتیخوازانه ی

تێکۆشانی ئ��ه م��رۆش��دا ل��ه ڕۆژی نه بێ�ت. گ��ه الن و ڕۆژه��ه اڵت و له باکوری به تایبه تی گه له که مان بڵند ئاستێکی گه یشتۆته کوردستان ڕۆژئ��اوای باکوری له گه له که مان به تایبه تی له تێکۆشان، و به ده ستهێناوه ده س��ک��ه وت��ی گه لێک ک��وردس��ت��ان و دیموکراتیانه خۆبه ڕێوه بردنی ئاستی گه یشتۆته هه موو ڕوداو و ئاماده کارییه کان ئه وه پیشان ده ده ن که به هاری ئه مساڵ ده بێته ساڵی به رپاکردنی شۆرش. ئه م هه نگاوه له باکوری کوردستانه وه ده ست پێده کات. دیسان ده توانین به ئاشکرا بڵین هێزی پالنگێڕ له ماوه ی ڕابردوودا به سودوه رگرتن له درزو بۆشایی نێوان کوردان گوڕی به پالنگێریدا. ئێستاش به به رده وام کارده که ن له پێناوی پارچه کردنی ئیراده ی یه کێتی نه ته وه یمان. دیموکراتی چاره سه ری پارتی وه کو ئێمه هه ربۆیه کوردستان له و باوه ڕه داین کێشه ی هه موو به شه کانی ک��وردس��ت��ان وه ک گ��ۆش��ت ون��ی��ن��ۆک ب��ه ی��ه ک��ه وه کلیل ڕۆڵ��ی کوردستانیش ب��اک��وری و گ��رێ��دراون کێشه کانیش ته واوی چاره سه رکردنی بۆ ده گێرێت. س��ازدان��ی ک��ۆن��ف��ران��س��ی ن��ه ت��ه وه ی��ی و ئ��اواب��وون��ی له ئه رکه کانمان خاوه نده رکه وتن و نه ته وه یی یه کێتی و ک��ۆن سیسته مه هه موو گۆراندنی و تێپه راندن نه ته وه ی ناسنامه ی به ده ستهێنانی و کالسیکه کان و کوردستان به شی له هه رسێ دیموکراتیانه مان و دیموکراتیانه جه ماوه ری سیسته مێکی ئاواکردنی له باشوری کوردستاندا به ئاوابوونی یه کێتی نه ته وه ی دیموکراتیانه به ده ست دێت. گه له کۆمه ی نێوده وڵه تی ته نها له سه ریه ک به شی کوردستان نییه و ڕاسته وخۆ له سه ر باشوری کوردستانیشه . پێشمانوایه گه رانه وه ی و هه ژار ت��ه واوی خه ڵکی بۆ ده سکه وته کانی گه ل زه حمه تکێش و دیموکراتیزه کردنی سیسته م و کۆمه ڵگا به هه ڵواسراوه ی که مافانه مان ئه و به ده ستهێنانی و پراکتیزه کردنی ڕێبازی و به خاونده رکه وتن ماوه ته وه ڕێ��ب��ه ر ئ��ۆج��ه الن ده س��ه ت��ه ب��ه ر ده ب��ێ��ت. ل��ه س��ه ر ئ��ه و له سه رتاسه ری ش��ۆرش سه رکه وتنی بۆ بنه مایه ش بکه ین تواناکانمان هه موومان پێویسته کوردستاندا ئۆجه الن ڕێبه ر ئ��ازادی بۆ کاربکه ین و به یه ک ئه مانه نێوده وڵه تی گه له کۆمه ی وپوچه ڵکردنه ه ی ده بێته گه ره نتی سه رکه وتنی شۆرش له کوردستاندا. ساڵ ئه م پێویسته راستیانه وه به م گرێدراوبوون به شۆرشی وبه رپاکردنی یه کگرتن به ساڵی بکه ین

کوردستان.

ڕیسواو شه رمه زاربێت هه موو گه له کۆمه یه ک بژی تێکۆشان و شۆرشی ئازادیخوازانه ی گه الن بژی یه کێتییه کی نه ته وه ی دیموکراتیانه و

به رپابوونی شۆرش له کوردستاندا

ده سته ی کارگێریپارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان

2011-2-15

43 ~ | [email protected] | 2011/2/20 | 3 ژماره بەیاننامه

پارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان:

هه‌ڤاڵ‌ڤیان‌سیمبۆڵی‌ئازادی‌وتێکۆشانه‌گیانبازییه که ی چاالکییه ساڵیادی له پێنجه مین هه ڤاڵ"ڤیان"دا سه ری رێز بۆ گیانی پاکی شه هید ڤ��ی��ان و س��ه رج��ه م ش��ه ه��ی��دان��ی رێ��گ��ای ئ��ازادی و داده نه وێنین گه له که مان ڕزگ��اری و مرۆڤایه تی له پێناوی هه میشه که ده که ینه وه دووپات به ڵێن و

په یام و راستی ئه واندا بژین و تێکۆشان بکه ین.شه هید ڤیان که ناوی خۆی" له یال والی حسین"ه ، له دایکبووه و تێکۆشه ر ه��ه ژارو له بنه ماڵه یه کی له پێناوی ئه وه ی هه ڵگری ئااڵی ده ستی "له یالقاسم" بێت وجێگه ی ئه و بگرێته وه له الیه نی خێزانه که یه وه هه ر "ڤیان"یش هه ڤاڵ ده نرێت. لێ ناوی"له یال"ی ناوه ئه و شایسته ی که داوه هه وڵی له منداڵییه وه هه وڵی داوه و خوێندن به گرنگی له الیه ک بێت. داوه که سوود له خوێندن وه ربگرێت بۆ پێگه یاندنی که سایه تی خۆی، له الیه کی تره وه گرنگی به ژیانی کۆمه ڵگا داوه و خۆی له به رامبه ر ئێش وئازاره کانی وای ئه مه ش ه��ه ر بینیوه . به رپرسیار گه له که ی وئازاره کانی گه ل به ئێش هه ست له ناخه وه لێده کات بکات وخۆی به رپرسیار ببینێ بۆ چاره سه رکردنی ده بێته وه ، رووب��ه رووی گه ل که پرسگرییانه ی ئه و ب��ه ت��ای��ب��ه ت��ی ئ��ه و ب��ارودۆخ��ه ی ک��ه ل��ه ن��اوه ڕاس��ت��ی ن��ه وه ده ک��ان��ی س��ه ده ی راب��ردوودا گ��ه ل��ه ک��ه م��ان تێده په ڕی، له الیه ک پێیدا له باشووری کوردستاندا بۆ داگیرکه ران سوپای هێنانی و ناوخۆ ش��ه ڕی تره وه ، له الیه کی هه بوو، کوردستان باشووری سه ر قۆڵ وئابوورییه کان فکری و کێشه کۆمه اڵیه تی که کردبوو گه نجان له وای ئه مه ش ده ب��وون��ه وه و بۆ چاره سه ری داسه پاوه بارودۆخه ئه و ده ره وه ی له ب��ه ش��ێ��ک��ی زۆری گ��ه ن��ج��ان ب��وو ئ��ه وه ب��گ��ه ڕێ��ن. واڵتیان هێاڵنی به جێ ده کردو تاراوگه له روویان ئه و کردنی په سند به شێکیش ده بینی، به چاره سه ر واقیعه یان وه کو ناچاری ده بینی، به اڵم هه ڤاڵ ڤیان و پۆلێک له گه نجانی نیشتمانپه روه رو دڵسۆزی ئه م بیری وپه ره پێدانی تێکۆشان له واڵته چاره سه رییان نه ته وه یی ودیموکراتیدا ده بینی و بانگه شه ی ئه وه یان ده کرد که شۆڕش پرۆسه یه کی به رده وامه و کۆتایی سه رده مێکدا ل��ه ه��ه ر وتێکۆشان ش��ۆڕش ن��ای��ه ت، وه رده گرێت، سه رده مه ئه و وتایبه تمه ندی کاراکته ر به اڵم له ناوه ڕۆکه که ی نه گۆڕه ، ئه ویش نوێبوونه وه یه و خزمه ته و ئاماده ی که که سه یه ئه و شۆڕشگێڕیش ده ک��ات. وخ��ه ب��ات ده ژی پێشمه رگانه به گیانی ته نیا وابوو که پێیان وهاوڕێبازه کانی ڤیان هه ڤاڵ ده سکه وت ده ت��وان��رێ��ت به مڕه نگه به هه ڵوێستێکی به بخرێن. پێش و بپارێزرێن گ��ه ل به هاکانی و پێچه وانه وه ئه و چه مک وهه ڵوێستانه ی که باسیان له کۆتایهاتنی شۆڕش ده کردو له بن ناوی سه رده می له تێکۆشان ژیانیان شارستانیدا و جیهانگیریی

به مڕه نگه ده کردو واتا بێ وتێکۆشانیان داده ب��ڕی ژیانیشیان بێ ناوه ڕۆک ده کرد، به چه مکێ: داده نا که خه بات و قوربانییه کانی گه له که مان له رابردوودا له ناو ده سکه وته کانیشمان و ده کات نرخ به هاو بێ که ده یبینی ڤیان هه ڤاڵ ئه مانه دا له گه ڵ ده بات. تری به شێکی له هه ر له باشووری کوردستاندا ژنان و ئێش چه وساندنه وه و رووب��ه رووی زیاتر کۆمه ڵگا ئازار ده بنه وه و به شێکی ژنانیش کۆتایهێنان به ژیانی بارودۆخه دا له م ده بینن. چاره سه ری وه کو خۆیان ئاشنای بیروڕامانی رێبه ر عه بدوڵاڵئۆجه الن ده بێت. دوای ئه وه ی ده بینێ رێبه رئۆجه الن پرسی نه ته وه یی وپرسی ناکات قه تیس کوردستاندا له پارچه یه کی نه ته وه یی کورد له پارچه کانی کوردستاندا به یه که وه پێشکه وتن وهه ر دانابڕێت له یه کتری ده به ستێته وه و یاخود پاشکه وتنێکی هه رپارچه یه ک به پێشکه وتن له هه مان ده زان��ێ��ت. تر پارچه کانی وپاشکه وتنی که سێتی"واته وپ��رس��ی ن��ه ت��ه وه ی��ی پ��رس��ی ک��ات��دا ڕه گ��ه زی وپرسی ودیموکراتی" چینایه تی پرسی ئه م چاره سه ری وایه پێی و ده به ستێته وه به یه که وه ونابێت ده ب��ن به یه که وه له ناویه کترو پرسگرییانه هیچیان له سه ر حسابی ئه وی تریان دوا بخرێت. له وه زیاتر جیاکردنه وه ی ئه م پرسانه له یه کتر به هۆکاری له گه ڵ ده زانێت. پرسگرییه کان چاره سه رنه کردنی ئ��ه م��ان��ه دا رێ��ب��ه رئ��ۆج��ه الن ش��ۆڕش��ی ب��اش��ووری ک��وردس��ت��ان��ی ل��ه و س��ه رده م��ه دا وه ک��و" ش��ۆڕش��ی ژن"به ناو کرد. ئه مانه وا له هه ڤاڵ ڤیان ده کات که رێبه رئۆجه الن بیروڕامانی گه نجیدا له ته مه نێکی که ببینێ پرسگریانه ئ��ه و بۆ چ��اره س��ه ری وه ک��و وله سه رئه م تێده په ڕی تێیدا کوردستان ب��اش��ووری

بنه مایه به شداری تێکۆشانی ئازادی ده بێت.ماندوونه ناس تێکۆشه رێکی وه ک��و ڤیان ه��ه ڤ��اڵ ل��ه س��اڵ��ی 1997وه و ده ک��ات خ��ه ب��ات ب��ه ش��داری تێکۆشانی له هه رجێگه یه ک بوونی شه هید هه تا کردبێت تێکۆشانێکی ج��ۆره هه و یاخود کردبێت وباوه ڕی هه ڤااڵنی وگه ل هه میشه جێگه ی سه رنج خه بات کوردستان له رۆژهه اڵتی ماوه یه ک ب��ووه . ده کات و ئاوێته ی خه م وئازارو خۆشی گه له که ی ب��وو ل��ه و ب��ه ش��ه ی واڵت��ه ک��ه م��ان��دا. ل��ه ک��ات��ێ��ک��دا چاره سه ری "پارتی دامه زراندنی بۆ ئاماده کاری بتوانێت ئ��ه وه ی بۆ ده ک��را کوردستان" دیموکراتی چاره سه ر گ��ه ل پرسه کانی ئ��ازادی هێڵی له سه ر به جۆش و خرۆشێکی مه زنه وه ڤیان بکات. هه ڤاڵ به شداری له ئاماده کارییه کانی دامه زراندنی "پارتی وهه تا کرد کوردستان"دا دیموکراتی چاره سه ری ده سته ی چاالکی ئه ندامێکی وه کو 2004 ساڵی

کارگێڕیی خه باتی به رێوه برد.پێ به عس رژێمی روخاندنی له دوای ڤیان هه ڤاڵ

نه ته وه یی تێکۆشانی ئاستی پێویسته که واب��وو ودی��م��وک��رات��ی ب��ه رز ب��ک��رێ��ت��ه وه . ه��ه ر ب��ۆی��ه خۆی ه��ه رزاری رێ��ب��ه رئ��ۆج��ه الن وگ��ه ل��ی ک��ورد وژن��ان��ی بکات کارێک ده خوازێت ده بینێ. ئازارچه شتوو بۆیه گیانی بێت. هه ر قۆناخه ئه و که شایسته ی وچاالکییه کی ده کاته که ره سته ی چاالکی خۆی گیانبازی ئه نجام ده دات. هه ڤاڵ ڤیان له و نامانه ی ناتوانم ده ڵ��ێ: هێاڵبوو، به جێ خۆی ل��ه دوای که واته و ببینم به دیلی رێبه ره که م هه شته م ساڵی بۆ تورکیا به ده سه اڵتی هه م خواستی چاالکییه به و وسیسته می ده سه اڵت بڵی ئیدی به سه سته م له سه ر چاالکی په یامی هه م رێبه ره که ی، کوردو گه لی ب��ه رزک��ردن��ه وه ی وبانگی به گه ل ب��دات وتێکۆشان بانگی ه��ه روه ه��ا بکات. لێ تێکۆشانیان ئاستی ل��ه گ��ه ل��ی ک��ورد ل��ه ب��اش��ووری ک��وردس��ت��ان ک��رد له پارچه کانی کورد دۆزی به رامبه ر هه ستیارانه له وبانگی بکات هه ڵسوکه وت کوردستان ت��ری ژنانی ئازارچه شتوو کرد که تێکۆشانی خۆیان بۆ ببه ن. گرنگی چاالکیه که ی ئازادی به ره و پێشه وه هه ڤاڵ ڤیان له وه دا ده رده که وێت که له کاتێکدا ئه و بدات، ئه نجام چاالکی خۆی به گیانی بوو ئاماده به شێکی زۆری الیه نه کان و ده زگا راگه یاندنیه کان بده نه واتا که نه بوو ئه وه یان توانای ورێکخراوه کان چ��االک��ی��ه ک��ه ی ئ��ه و، ن��ه ک چ��االک��ی ب��ه و ڕه نگه پێنج تێپه ڕبوونی دوای ئه وه تا ب��ه اڵم ب��ده ن، ئه نجام له دوای و ڤیاندا به سه ر چاالکیه که ی هه ڤاڵ ساڵ زۆربه ی تونس بوعه زیزی" "محمه د چاالکیه که ی چاالکی دای��ه واتایان کوردستان راگه یاندنه کانی خوسوتاندن. ئه وا دوای پێنج ساڵ له چاالکییه که ی هه ڤاڵ ڤیان ئاستی تێکۆشانی گه لی له هه رچوارالی بۆته وه و ب��ه رز زۆر کوردستان وده ره وه ی کوردستان ب��ه ره و ودیموکراتی ن��ه ت��ه وه ی��ی وه��ۆش��ی��اری هه ست له گشتی ژن��ان تێکۆشانی ئاستی چ��ووه . پێشه وه بۆته وه . زۆربه رز کوردستاندا وباشووری کوردستان ئه مه ش ئه و راستیه ده سه لمێنێ که هه ڤاڵ ڤیان توانی به ژیان وچاالکیه که ی شایسته ی ناوه که ی خۆی و

گه له که ی وشه هیدان بوو.ئێمه ش وه کو پارتی چاره سه ری دیموکراتی کوردستان خۆمان به قه رزاری شه هید ڤیان و سه رجه م شه هیدانی کوردستان ده زانین و پێمان وایه که به بڵندکردنه وه ی ئاستی تێکۆشانی نه ته وه یی ودیموکراتی له باشووری له هه ر ئه رکه کانمان کردنی وجێبه جی کوردستاندا

قۆناخێکدا ده توانین شایسته ی شه هیدان بین.


2011/1/29

[email protected] | 2011/2/20 | 3 بەیاننامه~ | ژماره

سیسته می سیاسی باشووری کوردستان پێویسته نه ته وه یی و دیموکراتی

بێت و ئێمه ش له گه ڵ هه ڵوه شاندنه وه ی په رله مان وحکومه تدانینتونس ئازادیخوازی گه النی راب��ردوودا رۆژان��ی له سه رجاده ڕژان��ه جه ماوه ری به سه رهه ڵدانی میسر و وده زگ��ا دام زۆری زۆرب��ه ی و وش��ه ق��ام��ه ک��ان داڕم��ان و رووخ��ان رووب��ه رووی سه رکوتکه ره کانیان کرده وه و له ناویان بردن و له ئه نجامیشدا سه رۆکی تونس ده ستی له کار کێشایه وه و هه اڵت و هاوکاتیش جه ماوه ری ناڕازی له ده ست ده سه اڵته که ی حوسنی مبارک حوسنی رۆیشتنی داوای م��وب��اره ک��ه وه ؛ سه رۆکی میسر ده که ن، به اڵم هه تا ئێستا به هاوکاری ئه مه ش م��اوه ت��ه وه . پێ له سه ر ئیسرائیل ئه مریکاو به رژه وه ندییه کانی یه که می پارێزه ری ئه وه ی له به ر

ئه مریکاو ئیسرائیله .ئه م راپه رینانه ئه وه ی سه ڵماند که رژێمه ستاتۆپارێز ده زگا و دام ئه و هه موو له گه ڵ کۆنه پارێزه کان و و ئیراده ی گه الن به رامبه ر له ده سپۆته یان زه به الحه خواستی گه الن بۆ ئازادی و ژیانێکی شه ره فمه ندانه شێری کاغه زو ماری تۆپیون، هه روه ها ئه و ترسه ی له دڵی ته واوی گه النی ناوچه که دا نه هێشت به رامبه ر ب��ه ن��دک��ردن ل��ه ه��ه م��وو چه شنه زۆرداری��ی��ه ک��ان��ی��ان ئه و گشت وگه نده ڵی ناشیرین ده ستی وس��ێ��داره دان، شێوه ده سه اڵتانه ی ئاشکرا کرد. هاوکاتیش متمانه به خۆکردنی جه ماوه ری له هه رچوارالی رۆژهه اڵتی که کوردستاندا له باشووری به تایبه تی و ناوه ڕاست زیاتر خاوه نداری له دۆزی نه ته وه یی ودیموکراتییانه ی

خۆی بکات.هه ر بۆیه ش؛ ئێمه وه کو پارتی چاره سه ری دیموکراتی

که گه له که مان ده ستکه وتانه ی ئ��ه و ک��وردس��ت��ان به خوێنی شه هیدان وڕه نجی ده یان ساڵه گه له که مان ته نها ووتوومانه ل��ه راب��ردوودا وه ک هاتووه به ده ست کۆنفرانسێکی وب��ه س��ت��ن��ی ن��ه ت��ه وه ی��ی به یه کێتی به بێ سیاسیه کان هێزوالیه نه هه موو که نه ته وه یی مه رج و وه ک یه ک تێیدا به شدار بن گه ره نتی ده کرێت دام هه موو به ئه مڕۆ حکومه ته ی ئه و پێویسته و وده زگاکانیه وه که له هه رێمی باشووری کوردستاندا هه یه ، زیاتر له هه موو، ئه رکه که زۆرتر له بواره کانی بن خه ڵکدا خزمه تی له وئاسایشدا خزمه تگوزاری راسته قینه ی ته سلیمی و بێت کاراتر په رله مان و پێداویستیه کۆمه اڵیه تی و سیاسیه کانی کوردستان که ده س��ه اڵت��ه ی وئ��ه و هه رێم سه رۆکایه تی و بێت له ده ستی دایه ، ببێته به رجه سته که ری سیسته مێکی پاراستنی بۆ وه الئی ته نها و دیموکراتیانه سیاسی ده سه اڵته که ی نه ته وه یشدا، له ئاستی و کوردستان له یه کخستنه وه ی هێزه سیاسییه کان بۆ ئێستا هه ر له به ر گ��ه ڕو بخاته کوردستاندا هه رچوارپارچه ی وسیاسه تێکی نه ته وه یی یه کێ�تی به ته نها ئ��ه وه ی دیموکراتیانه ده کرێ هه م ده ستکه وته کان و هه م دوا بکه ن؛ مسۆگه ر خۆیان بۆ شه رفمه ندانه رۆژێکی چونکه ئیدی به و سیاسه تانه ی کۆن گه له که مان له باشووردا متمانه تان پێناکات و چی دی، ناتوانێت، وده زگ��ا دام ل��ه وناشه فافییه تی ع��ه داڵ��ه ت��ی ب��ێ بۆیه هه ر بکات. قه بوول وحکومییه کاندا، ئیداری سیسته مێکی بۆ ه��ه وڵ الی��ه ک هه موو پێویسته

ده سه اڵت به بده ین ودیموکراتی نه ته وه یی سیاسی چاره سه ری رێگا ته نها ئه وه ش وئۆپۆزیسیۆنیشه وه ، وداخ��وازی گه له که مانه ، نه ک وه ک کورد وته نی لیستی بده ین. تێکی وسبه ی بکه ین ماڵ ئه مڕۆ ی��ه ک��دا، ب��ه رواری)19(ی مانگی ل��ه گ��ۆڕان��ی��ش گشتی رای بۆ مادده ییان چه ند به یاننامه یه کی باسی هه ڵوه شاندنه وه ی له خاڵێکیدا، راگه یاندووه که ئینتقالی حکومه تێکی دام��ه زران��دن��ی و په رله مان ئێمه ده ک��ات، به په له هه ڵبژاردنێکی و راگ��ۆزاره و له گه ڵ ئه و خاڵه دا نین و ئه وی تریش داخوازییه کانی گۆڕان لیستی پێویسته بۆیه ، هه ر گه له که مانه ، جیهان ئه مڕۆی بارودۆخی بۆ خوێندنه وه ی باشتر باشووری بارودۆخی ئێستای وناوچه که و هه رێم و واڵت بکه ن، چونکه ، باشووری کوردستان به تایبه تی و کوردستان به گشتی نه تونسه و نه ش بارودۆخی وه کو واڵتانی تره . ده سه اڵتیش، پێویست ناکات، به شێوه یه کی تۆڕه واڵمی به یاننامه که ی ئه وان بداته وه ، چونکه ئه مه ش وای کردووه که بارگرژێیه کی له نێو جه ماوه ردا پێک بێت. هه ر بۆیه داوا له هه موو الیه ک مامه ڵه به رپرسیارییه تییه وه به رۆحی که ده که ین، و بکه ن، کوردستاندا ئێستای ب��ارودۆخ��ی له گه ڵ

به په له هه وڵی هێورکردنه وه ی بارودۆخه که بده ن.


2011/1/31

کۆچى دوایى که سایه تى ئاینی و نه ته وه یى گه وره ى حوسێنى ع��ه زه دی��ن شێخ مامۆستا گ��ه ل��ه ک��ه م��ان به و ک��ه وت، گه له که مان له گ��ه وره ب��وو کۆستێکى به ڕێز ئێوه ى ئاڕاسته ى خۆمان سه رخۆشى بۆنه یه وه و گه له که مان له هه ر چواربه شی کوردستان ده که ین. ئێمه وه ک پارتى چاره سه رى دیموکراتى کوردستان له بوارى مامۆستا تێکۆشانى خه بات و هه وڵدان و له سه ر کاریگه رییه کانى و دیموکراتیدا نه ته وه یى و گه له که مان به رز ده نرخێنین. په یمان به ئێوه ی به ڕێز که ده ده ی��ن گه له که مان ت��ه واو به خانه واده که ى و و له پێناوى بین. مامۆستا خه باته که ى پێده رى درێژه هیواو هه موو و ئامانجه کانى مامۆستا به دیهێنانى تێکۆشاندا له ب��ه رده وام گه له که مان داخوازییه کانى

ده بین.

ساڵو ڕێزى شۆڕشگێڕانه ده سته ی کارگێری

پارتى چاره سه رى دیموکراتى کوردستان2011-2- 17

پارتی چاره سه ری سه رخۆشی له بنه ماڵه و حیزبی سازمانی خه باتی کوردستان ده کاتبۆ به ڕێز: بنه ماڵه ی مامۆستا شێخ عه زه دین و حیزبی سازمانی خه باتی کوردستانی ئێران

هەندێک لە چاالکییەکانی شەرمەزارکردنی پیالنگێڕی 15ی شوبات

كەالركەالر

بناری قەندیل سلێمانی

کەرکوک

هەولێرهەولێر

کەرکوک

Organî Rageyandî Partî Çareserî Dîmukratî KurdistanJimarey: 3 • Salî: 2011

شەهید کاوان ئیبراهیم »کارکەر سلێمانی«

Documents

Roji Welat 3