48
ت رۆژی وەریدەکاتی کوردستان د دیموکراتسەری پارتی چارە مانگانەیە گۆڤارێکی] دينار1500 نرخ:[ ] کوردی2713شەمەرە[ ] 2014 / 2 / 15[ ] 36 ژمارەی[ ] 3 ساڵی[ خەبات هەولێری؛ نەنێت، هاوكاری وادا ن بەشوڕشی رۆژئا وەی دا ئە "ی شوباتە15 نگێڕی" پی بۆ كـــــێیە؟! تەكـــەی روەكــان سە دێرە ملیار تـــــی و ساڵەح گەدۆ؛ە باشوری كوردستان سیمێلكاوە بێین دەروازەیەداین لە ن رێگەیان پارتی وە وان پێكهاتو ری سەرژن بەپیاوسان پلەداریەكەمی ی ، كێشەی ژنانەەتیش ین كێشەی كۆمەەكەمی ی

Roji welat jimare 36

Embed Size (px)

DESCRIPTION

apo,pkk,jin,jiyuan,jinda.dil,ziba,dilber,dilsa,dilges,jina,jino,jinoloji,shala,siler,sine,hewler,kirmasan,amed,qamislo,kamyaran,girilla,karwan,xebat,rojda,rojgar,rojin,rosen,pjak,ypg,yja,yjrk

Citation preview

Page 1: Roji welat jimare 36

رۆژی واڵتگۆڤارێکی مانگانەیە پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستان دەریدەکات

]ساڵی 3[ ]ژمارەی 36[ ]2014/2/15[ ]رەشەمە2713 کوردی[ ]نرخ: 1500 دينار[

هەولێری؛ خەبات

ئەوەی دان بەشوڕشی رۆژئاوادا نەنێت، هاوكاری شوباتە پیالنگێڕی"15"ی

كـــــێیە؟! بۆ سەروەتەكـــەی ملیاردێرەكــان واڵتـــــی

ساڵەح گەدۆ؛باشوری كوردستان بێینە لە دەروازەی سیمێلكاوە نەداین پارتی رێگەیان

و پێكهاتووە بەپیاوساالری سەرژنان پلەداری یەكەمین ژنانە یەكەمین كێشەی كۆمەاڵیەتیش، كێشەی

Page 2: Roji welat jimare 36
Page 3: Roji welat jimare 36

~ساڵی 3 | ژماره 36

2014/2/15

خاوەنی ئیمتیاز

PÇDK کۆمیتەی ڕاگەیاندنی

سەرنووسەر

پەروین حەسەن مستەفا

بەڕێوەبەری نووسین

ئارام کەریم بابان

دەستەی نووسەران

فەهمی محەمەدسۆران حسینئامینه محەمەدچنوور غەریب

دیزاین

كاردۆ عەلیالی

ژمارەی متامنه

446

بۆ پەیوەندی گرتنwww.PCDK.org

[email protected]ناو نیشان

کەرکوک، بەرامبەر یانەی وەرزشی کەرکوک

رۆژی واڵتگۆڤارێکی مانگانەیە پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستان دەریدەکات

]ساڵی 3[ ]ژمارەی 36[ ]2014/2/15[ ]رەشەمە2713 کوردی[ ]نرخ: 1500 دينار[

هەولێری؛ خەبات

ئەوەی دان بەشوڕشی رۆژئاوادا نەنێت، هاوكاری شوباتە پیالنگێڕی"15"ی

كـــــێیە؟! بۆ سەروەتەكـــەی ملیاردێرەكــان واڵتـــــی

ساڵەح گەدۆ؛باشوری كوردستان بێینە لە دەروازەی سیمێلكاوە نەداین پارتی رێگەیان

و پێكهاتووە بەپیاوساالری سەرژنان پلەداری یەكەمین ژنانە یەكەمین كێشەی كۆمەاڵیەتیش، كێشەی

Rojî Wilat

گەریالی شەهید"شەرڤان قادر"، ناسراو بە"دلوڤان سۆران"

Organî Rageyandinî Partî Çareserî Dîmukratî Kurdistan[Jimarey: 36] [Salî: 2014]

2...... با چیتر دەسەاڵتدارانی هەرێم خوێندنەوەیەكی واقعبینانە بۆ روداوەكان بكەن!!

3 ...... پێدەچێت رۆژی كورد لەرۆژئاوای كوردستانوە هەڵبێت

11 ...... واڵتی ملیاردێرەكان سەروەتەكەی بۆ كێیە؟12 ...... لەیادی ژنە شۆڕشگێڕ هەڤاڵ"ڤیان"دا

15 ...... لەسێبەری چادرەكاندا17 ...... بو"11" گیانی بەرزەفڕی ژێر هەرەسی بەفر

20 ...... نامەیەكی كراوە بۆ ... پەكەكە21 ...... موچە، حكومەت، پەرلەمان، كوردستانێكی بێ ژێرخان

23 ...... برا لەپشت برا بێت مەگەر بەاڵ الی خوداوە بێت24 ...... كۆنگرەی نەتەوەیی و رێگریەكانی بەردەمی

26 ...... مەبەست لەپیالنگێڕی"15"ی شوبات و دەرئەنجامەكانی27 ...... خوێندنەوەیەك بۆ شیعری"كەركوكی جەستەم"شێركۆ بێكەس

29 ...... ڤیان جاف؛ بەگری جەستەم دەمەوێت پەیامێك بدەم36 ...... قۆناخە هەستیارەكەی كورد و بێخەمی دەسەاڵت

37 ...... ئەگەر زمان كوردی بێت، دەبێ ژیانیش كوردی بێت39 ...... دەیانەوێت ئەزمونە سەقەتەكەی باشور لەرۆژئاوای كوردستان دووبارە بكەنەوە

40 ...... لە گەلەكۆمەوە بەرەو رێبەرایەتی رۆژهەاڵتی ناوین

6 ...... خەبات هەولێری؛ تاكە هێز دژایەتی شۆڕشی رۆژئاوای كوردستان دەكات پارتی دیموكراتی كوردستانە

33...... ساڵح گەدۆ؛ پارتی رێگەیان نەداین لەدەروازەی سیمێلكاوە بینە باشوری كوردستان

41 ...... یەكەمین پلەداری بەپیاوساالری سەرژنان پێكهاتووە

43 ...... گۆڕەكەی خۆم

سەروتار

چاوپێكەوتن

ژنان

راپۆرت

وتار

بیرەوەری كەریال

Page 4: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[2 سەروتار

بنەڕەتیەكانی كارەكتەرە و لەخەسڵەت یەكێك و جیهانگیری فینانسی سەرمایەداری سیستەمی بەردەوامی قەیرانی دروستكردنی لیبرالیزمەكەی خۆی سیاسەتەكانی لەرێگاوە تا هەمەالیەنە هێزەكان رێبازەشەوە ئەو لەمیانی و بسەپێنێت بەخۆیەوە ببەستێتەوە و جڵەویان بكات، بەمجۆرەش و خۆپەرست ب��ەرژەوەن��دی��پ��ەرس��ت، لێكدانەوە و ك��ردووە جێبەجێ خۆیان پراگماتیستەكانی بەرژەوەندییە هەمەالیەنەكانی خۆیان بەبنەما گرتووە دەكەن. رەفتار بەمجۆرە ئەمڕۆشمان رۆژی تا و دووب��ارە خاڵە ئەو ب���ەردەوام درێ��ژە سااڵنێكی دەكەینەوە كە هێزە هەژموونگەراكانی جیهان هیچ ستراتیژیەتێكی دیار و دەستنیشانكراویان سەبارەت ئەم مەسەلەی چارەسەركردنی و كورد دۆزی بە كێشەیە نەبووە و تا رۆژی ئەمڕۆشمان بەم شێوەیە. لەمێژووی نزیك و بوویەرەكانیشیدا دووپات بۆتەوە بەگوێرەی و تەكتیكییە هەڵوێستەكانیان كە بەرژوەندییەكانی قۆناخ و رۆژانەیی بووە. ئەمانەش پەیماننامەكانی بەرامبەر لەهەڵوێستەكانیان شێخ جوالنەوەكانی ل��ۆزان، و بیكۆ � سایكس لەمەهاباد، ك��وردس��ت��ان ك��ۆم��اری م��ەح��م��ود، رووداوەك��ان��ی"1991"ل��ە ئەیلوول، بزوتنەوەی ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ی"15"ی پیالنگێڕی و ب��اش��وور ئاشكرایە. و روون زۆر ش��وب��ات��ی"1999" ب���ەه���ۆی ئ���ەم س��ی��اس��ەت��ە پ��راگ��م��ات��ی��س��ت و بەرژەوەندییپەرستیە هێزە هەژموونگەراكان باكوری بەرژەوەندییەكانیان بەقوربانی كرد كوردستانیان كوردستانیان گەلی و ت��ورك دەوڵەتی لەگەڵ رووبەرووی سیاسەتی نكوڵی و قڕكردن هێشتەوە، كوردستانیان ب��اش��ووری ئەمەش لەبەرامبەر لێكدانەوەكانی و سیاسەت كاریگەری ژێر خستە ئەو بەشەی كوردستانیان تر بەمانایاكی خۆیان، كرد بەمەیدانێكی تەكتیكی سیاسەتەكانی خۆیان سەبارەت بەناوچەكە. بەدرێژایی ئەم سەد ساڵەی و بزوتنەوە لەگەڵ مامەڵەیان بەمجۆرە دواییش هێز و الیەنە سیاسیەكاندا كرد، لەكاتی پێویست پێویستی كاتێكیش دان، بەكارهێنانی هەوڵی رووب��ەرووی و داون لەئەرز پشتی نەماون پێ لیستی مەسەلەی ك��ردوون��ەت��ەوە، كۆمەڵكوژی سەبارەت دواییە بەم كە تیرۆر لیستی و رەش و ئاراوە هاتە هەرێم دەسەاڵتدارەكانی هێزە بە

پارتی سەرۆكی سەردانەكەی هەڵوەشاندنەوەی لێكەوتەوە. ئەمریكای بۆ كوردستان دیموكراتی و راس��ت خوێندنەوەیەكی نەبوونی ب��ەه��ۆی دەسەاڵتدارەكانی و سیاسی هێزە تەندروستی باشووری كوردستان بۆهەقیقەتی ئەم سیاسەتەی كۆستی و كارەسات چەندین هەژموونگەراكان خوێندنەوەی دوات��ری��ن لێكەوتۆتەوە. مەزنی سەبارەت هەرێمیش دەس��ەاڵت��دارێ��ت��ی هەڵەی نەوتی هەناردەكردنی چۆنیەتی مەسەلەی بە باشووری كوردستان و ئەو رێكەوتن و گرێبەستانە بوون كە لەنێوان بارزانی و ئەردۆغان ئیمزاكران، دواتریش بەغداد، حكومەتی ناڕەزایی كەسەرەتا و لێكەوتەوە ئەمریكای ب��ەرچ��اوی ن��ارەزای��ی بۆ خۆی ئاشكرای پشتگیری مەسەلەیەدا لەو باشووری هەرچەندە چونكە راگەیاند، بەغداد سیاسەتەكانێتی تەكتیكی مەیدانێكی كوردستان هاوسەنگیەكان پاراستنی و بەناوچە سەبارەت بەرژەوەندییەكی ب��ەاڵم خۆیدا، ل��ەب��ەرژەوەن��دی ئابووری و هەمەالیەنی زیاتری لەگەڵ بەغداد هەیە.نەوتیانە گرێبەستە ئەو یەكەمی خاڵی بێگومان ناكۆكبوونێتی لەگەڵ دەستووری ئێستای ئێراق، بەڵێ ئەو دەستوورەی دەسەاڵت لە هەرێمی كوردستان پێبدەن، دەنگی هاندا خەڵكی و كرد پەسەندی كاتێك ئێمەش وەك پارتی چارەسەر دەستورمان پەسەند نەكرد و چەندین خاڵیمان رەد كردەوە، تێكدەر و شتی خراپتریش بە ئێمە بوو خەریك بودجە، نەوت، لەمەسەلەی بەاڵم بكەن، تاوانبار پێشمەرگە، مادەی"140" و چەندین بواری دیكە ئاشكرا بووە كە ئێمە راست بووین نەك ئەوانەی دەستورەكەیان بەسەر خەڵكی كوردستاندا سەپاند.خاڵێكی دیكەی گرێبەستە نەوتیەكان لەگەڵ توركیا ناشەفافیەتە، چونكە بڕەكەی نادیار دەبێت، رێگای یاری پێكردنی هەیە، تا حكومەتی تورك و پارتی دەسەاڵتدار لەهەرێمی كوردستان بتوانن بەگوێرەی بەرژەوەندی تایبەتی خۆیان مامەڵەی پێ بكەن، چەند ه��ەردووپ��ارت كە لەكاتێكدایە ئەمەش دەیانەوێ و لەپێشە هەڵبژاردنیان پرۆسەیەكی وەك فاكتەرێكی گرنگ بۆخۆیان و حكومەتەكانیان هەڵگرتنی شوێنی ه��ەروەه��ا بێنن. ب��ەك��اری و گفتوگۆ جێگای هەناردەكردنەش ئەو داهاتی لەهەڵك خوازیارن ئاكەپە و پارتی كە گومانە تەنانەت و گاڵوە لەگەندەڵی كە دابنێن بانكی بەرپرسی بانكەكەش ئێستا لەژێر لێپرسینەوەدایە.لەكاتێكدا ئەوەیانە، سەرەكی دیكەی خاڵێكی هەرێمی پێدراوەكان پێوانە هەموو بەگوێرەی باشوری كوردستان بەشێكی ئێراقە، پارتی هێندەی نیوەی دەدات، ئەردۆغان و بەئەنقەرە گرنگی

ئەوە گرنگی بەبەغداد و مالیكی نادات، بێگومان ئەمەش كارێكە كاردانەوەی لەگەڵ خۆیدا هێناوە.و پارتی سەرۆكی جێگری ب��ارزان��ی نێچیروان كە یەكەمجار كاربەرێكەر حكومەتی سەرۆكی موچەی بڕینی ه��ەڕەش��ەی ب��ەغ��داد حكومەتی لەهەرێمی كوردستان كرد بێ منەتانە رایگەیاند كە بێ بژار نییە و هەڵوێستیان دەبێت، بەاڵم دوای و نەرمبوونەوە رادەیەك تا ئەمریكاو هەڵوێستی بەغداد، بەرامبەر ئەنقەرەش پاشگەزبوونەوەی بودجە، قەیرانی دروستبوونی دوای هەروەها هەر ن��ەك ك��ارب��ەرێ��ك��ەر حكومەتی س��ەرۆك��ی بەهۆی بەڵكو گ��ەڕ؛ بخاتە تر ب��ژاری نەیتوانی زۆرب��ەی ب��ووە ناچار نوێیەوە هەلومەرجە ئەم مەرجەكانی مالیكی و حكومەتەكەی پەسەند بكات.پارتی چەوتەكانی سیاسەتە بەهۆی بێگومان دەسەاڵتدار سەبارەت بەنەوت و مامەڵەی بەرامبەر بەغداد ئەو قەیرانە لەهەرێمی كوردستان دروست موچە ناتوانێ حكومەت ل��ەئ��ارادای��ە، كە ب��وو خزمەتگوزاریەكان و پرۆژە بدات، بەموچەخۆران وەستاون. حاشا هەڵنەگرە هۆكارە سەرەكیەكەشی بە س��ەب��ارەت حكومەت چەوتی سیاسەتی بۆ چۆڵكردنی لەرێگای كە دەگەڕێتەوە ئابووری ك��ردووە، وێ��ران ئاژەڵداری و كشتوكاڵ الدێكان لەشاریش ك��ۆك��ردۆت��ەوە، ل��ەش��ارەك��ان خەڵكی دروس��ت ئیستهالكی كۆمەڵگایەكی هەوڵیداوە لێرەدا ببەستێتەوە. بەخۆیەوە بەمووچە و بكات دەبێتەوە دووپات حەقیقەتە ئەو دیكە جارێكی هەرپیادەیە. خەڵكە ئەسپی سواری ئەوەی كە

با چیتر دەسەاڵتدارانی هەرێم خوێندنەوەیەكی واقعبینانە بۆ روداوەكان بكەن!!

حاشا هەڵنەگرە هۆكارە سەرەكیەكەشی

بۆ سیاسەتی چەوتی حكومەت سەبارەت بە

ئابووری دەگەڕێتەوە كە لەرێگای چۆڵكردنی الدێكان

كشتوكاڵ و ئاژەڵداری وێران كردووە، خەڵكی

لەشارەكان كۆكردۆتەوە، لەشاریش هەوڵیداوە

كۆمەڵگایەكی ئیستهالكی دروست بكات

شرۆڤه ی سیاسی

Page 5: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

3] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

راپۆرت

ئا/ كاروان ئیبراهیم

رۆژئاوای كوردستان كە لە ئێستادا بۆتە جێگەی نێودەوڵەتییەكان، و هەرێمی هێزە سەرەنجی رۆژهەاڵتی لە جیاواز و نوێ هەرێمێكی بەرەو ناوەڕاست هەنگاو دەنێت، ئەوەش بە بونیادنانی سیستەمێك، كە گەل بەهێز دەكات و ناوەندگەرایی

و مەركەزییەت و قۆرخكاریی الواز دەكات.مانگی كۆتایەكانی لە كوردستان رۆژئ���اوای رابردوودا بە بێ چاوەڕوانیكردنی هیچ فەرمانێك دەوڵەتی و ئۆپۆزسیۆن و دنیا زلهێزەكانی لە سوریا، خۆبەڕێوەبردنی دیموكراتی لە ناوچەكانی بە ئ��ەوەش راگ��ەی��ان��د، كوردستان رۆژئ���اوای

دروستكردنی سێ هەرێم )كانتۆن(.ئێستا ئەو پارچەیەی كوردستان لەگەڵ ئەوەی بۆتە مایەی ئومێدێكی مەزن بۆ كوردی ئازادیخواز و نیشتیمانپەروەر، هاوكات بوەتە مایەی ترسێكی نایانەوێت، كوردستان ئەوانەی كە بۆ گەورەش سەربەخۆوە، و ئ��ازاد ك��وردی دەست بكەوێتە لە كوردستان دەدەن هەوڵێك هەموو ئ��ەوان دەستی كوردی وابەستە و گرێدراوی خۆیان بێت، هەربۆیە مەترسییەكانی تێكدانی رەوشی رۆژئاوای ئێجگار سەركەوتنی، لە رێگرتن و كوردستان

زۆرە.شۆڕشی)19(ی تەمووز

شۆڕشی رۆژئاوای كوردستان لە )19ی تەمووزی 2012(ەوە دەستی كرد بە رزگاركردنی ناوچەكانی رزگاركردنی بە ئ��ەوەش كوردستان، رۆژئ��اوای

شارۆچكەی )كوبانێ ( دەستی پێكرد، ئێستاش هەرێمێكی كۆبانێ س��اڵ، دوو نزیكەی دوای

سەربەخۆیە و خۆی خۆی بەڕێوەدەبات.ئەو رزگاركردنەش بە پێشەنگایەتی یەكینەكانی پاراستنی گەل یەپەگە و یەكینەكانی پاراستنی یەپەژە و یەپەگە ئێستاش ب��وو، یەپەژە ژن بە شێوەیەكی كە هەزاران جەنگاوەرن خاوەنی دەپارێزن، خۆیان نیشتمانەكەی خۆبەخشانە بەهۆی ئەو هەڵسوكەوتە ژیرانەیەشیانەوە، ئێستا رۆژئاوای كوردستان ئارامترین ناوچەی سوریایە.

كوردستان رۆژئ��اوای لە ئارامییەی ئەو بەهۆی هەیە، كوردەكان دەستیان كردووە بە بەڕێوەبردنی لە چوارچێوەیەشدا لەو خۆیان، ناوچەكانی ،)2014( دووەمی كانوونی مانگی كۆتایەكانی كوبانێ و لە )جزیرە )كانتۆن(یان هەرێم سێ و عەفرین( راگەیاند و لە هەر یەك لەو ناوچانە هەر وات��ا دروس��ت��ك��رد، ناوخۆیان حكومەتی و بەڕێوەدەبات خۆی كاروبارەكانی هەرێمێك بۆ چارەسەركردنی دەبێت تەواوی دەسەاڵتێكی

كێشەكانی خۆی.

نەهێشتنی قۆرخكارییە

رۆژه��ەاڵت��ی لە نوێیە سیستەمێكی ئ���ەوەش ناوەڕاست و رێگە لە دەسەاڵتگەرایی و قۆرخكاری بەهێز دەك��ات، گ��ەل دەگ��رێ��ت و دەس��ەاڵت��ی دەبێتە مۆدێلێكیش بۆ كوردستانی مەزن، بەاڵم ئاستەنگییەكانی بەردەم ئەو ئەزموونەی رۆژئاوای كوردستان زۆرن و جگە لە هێزە نێودەوڵەتییەكان

و چەند دەوڵەتێكی رۆژهەاڵتی ناوەڕاست، چەند بەشداریان و دژایەتی دەكەن هێزێكی كوردیش پارچەیەی ئەو خستنەسەر ئابلوقە لە كردووە رەخنەی رووب��ەڕووی نەك ئ��ەوەش كورستان، هاونیشتمانیانی كورد بۆتەوە، بەڵكو رووبەڕووی

رەخنەی نوسەرانی بیانیش بووەتەوە.

مایكڵ رۆبن چی دەڵێت؟

مایكڵ رۆبن، رۆژنامەنوسی ناوداری ئەمریكی كە باشوری هەرێمی لەبارەی توندەكانی وتارە بە كوردستانەوە ناسراوە، دوای سەردانێكی مەیدانی بۆ رۆژئاوای كوردستان، كۆتایی مانگی رابردوو وتارێكی نوسی و رەخنەی توندی لە سیاسەتی ئابڵوقە و گەمارۆ ئەو حزبە كوردیانە گرت كە كاتێكدا لە كوردستان، رۆژئ��اوای دەخەنەسەر

خۆیان پێشتر قوربانی گەمارۆكان بوون!!مایكڵ رۆبن لە وتارەكەیدا نوسیویەتی:"كاتێك لە ساڵی )2000(دا بۆ یەكەمجار چومە كوردستانی عێراق )باشوری كوردستان(، ژیان بۆ كوردەكان لە عێراق خراپ بوو، دەوترا كە سەدام حسێن و سلێمانی و هەولێر لە نەبێت هیچ نەماوە، ناوچەكانیان كوردیەكان "پارتە نەمابوو دهۆك كەی نەیدەزانی كەسیش بەاڵم بەڕێوەدەبرد"، هێزەكانی سەدام دەكرێت بگەڕێنەوە ئەو ناوچانە، ئابوری كوردەكانی عێراق ئەو كاتە زەرەری زۆری لێدرا بوو، بەهۆی ترسی ئەم دڵنیانەبونەی خۆیان لە گەڕانەوەی هێزەكانی سەدام حسێن هاوكات ئابڵوقەی ئابوری نێودەوڵەتی لەسەریان، چونكە

رۆژئاوای كوردستان مۆدێلێكی جیاواز و نوێ لە ناوچەكە

پێدەچێت رۆژی كورد لە رۆژئاوای كوردستانەوە هەڵبێت

Page 6: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[4 راپۆرت

لەسەر ئابوری ئابڵوقەی یەكگرتووەكان نەتەوە عێراق دانابوو لەهەمانكاتیشدا بەغداد سنورەكانی لەسەر ناوچە كوردیەكان وەك فشار داخستبوو."جار كاتە ئەو نوسیوە:"توركیا ئەوەشی رۆبن عێراق كوردستانی ڕووی بە سنوری جار نا تاوەكو لۆریەكانی ڕیزی ئەمەش دادەخست، سلپۆی )لە باكوری كوردستان( درێژدەكردەوە. كوردەكانیش لە كەركوك ئەو دەمانە هەڵدەهاتن و ژیانی ئاوارەییان هەڵدەبژارد. ئاوارەكانی كەركوك و چواردەوری ئەو شارە لە چەند كەمپێكدا نزیك و نیشتەجێبوون خەیمە ژێر لە چەمچەماڵ لە ژیانیان دەكرد. هەندێكی دیكەشیان لێرە و لەوێ یان لە باڵەخانە بەتاڵەكانی سلێمانی و هەولێر

ژیانی ئاوارەیی خۆیان بەسەر دەبرد."

ئابڵوقەكەی سەر رۆژئاوا ئازاربەخشە

پاشان ئەو رۆژنامەنوسە بیانییە دەڵێت:"ئێستا چەندە ئازاربەخشە كە دەبینیت ئەو سیاسیانەی ناڕەزایەتیان عێراق كوردستانی لە ڕۆژانێك كە ئابڵوقانەی و فشار ئەو بەرامبەر دەردەب��ڕی سیاسەتی خۆیان ئەمڕۆ هەبوون، لەسەریان دژی لە بەڕێوەدەبەن فشار و دان��ان ئابڵوقە

خەڵكی رۆژئاوای كوردستان."مایكڵ رۆبن كە لە نزیكەوە ناوچەكانی بینیوە، نوسیویەتی:"رۆژئاوای كوردستان ئەمڕۆ ئارامترین بەاڵم سوریادا، لە ناوچەیە سەقامگیرترین و سانایی بە ه��ەروا ئارامییە و ئاسایش ئ��ەو رۆژئاوا شارۆچكەیەكی هەر بەدەستنەهێنراوە. شەهیدەكان وێنەی دەبینی. لێ نوێی گۆڕی دانە دانە لەسەر دیوار و دوكان و ماڵ و گڵۆپی

شەقامەكان جێگەیان گرتووە."گ��رت��ووە و زی��ات��ری مایكڵ رۆب���ن رەخ��ن��ەی كوردستان هەرێمی نوسیویەتی:"حكومەتی لەسەر توركیا كە ئابڵوقەیەی ئەو تەواوكەری رۆژئاوای كوردستانی داناوە، بەرپرسەكانی خاڵی

سنوری فیشخاپور تەنانەت ڕێگەیان لە چەندین كەسایەتی ناوداری بیانی گرتوە و نەیانهێشتوە

بچنە رۆژئاوای كوردستانەوە."

پشتیوانیەكان بۆ رۆژئاوا

لە گشتی بە بەاڵم فشارانەش، ئەو س��ەرەڕای رۆژئ��اوای پشتیوانی كوردستان سەرانسەری چوارچێوەیەشدا ل��ەو دەك��رێ��ت، كوردستان شاری لە )2014( دووەم��ی كانونی ل��ە)30(ی كوردستان الوان��ی ئ��ازادی رێكخراوی سلێمانی ڕۆژئاوای خۆبەڕێوەبەری دروشمی"ئیدارەی بە كوردستان سەمبۆلی نەتەوەییمانە، دەیپارێزین" بە بەشداری زیاتر لە )31( رێكخراوی هەر چوار لە و رێكخست كۆنفڕانسێكی كوردستان بەشی رای بۆ راسپاردەیەكی و بڕیار چەند كۆتایشدا

گشتی باڵوكردەوە."یەكەم/ كە باڵوكرایەوە ئەوە بڕیارەكاندا لە كوردستان ڕۆژئ��اوای خۆبەڕێوەبەری ئیدارەی هەموومان دەبێ�ت نەتەوەییمانە سەمبۆلی دەستكەوتە ئ��ەو پاراستنی بۆ و بیپارێزین بكەین پشتیوانی هەموان دەبێت نەتەوەییەمان و لەپێناو بەهێزبوون و گەشەكردنیدا هەوڵبدرێت نەكردووە بەشداریان الیەنانەی ئەو سەرجەم رێكخراوەكانی وەك ئێمە دووەم/ بەشداربن. ت��ەواوی كوردستان بەشی ه��ەرچ��وار الوان��ی پشتیوانی خۆمان بۆ ئەو ئیدارە خۆبەڕێوەبەریە دووپات دەكەینەوە. سێیهەم/ داوا لە سەرجەم كوردستان بەشی هەرچوار الیەنە سیاسیەكانی ئیدارە ئەو بۆ پشتیوانی و پاڵپشت دەكەین لە داوا چ���وارەم/ دەرب��ب��ڕن. خۆبەڕێوەبەریە كوردستان هەرچواربەشی هاواڵتیانی سەرجەم خۆ ئ��ی��دارەی بۆ خۆیان پشتیوانی دەك��ەی��ن

بەڕێوەبەری ڕۆژئاوای كوردستان دەرببڕن .بۆ دەكەین گەنجان ناردنی ئیدانەی پێنجەم/

رۆژئاوای كوردستان بۆ ناو گروپە تیرۆریستیەكان باشووری هەرێمی حكومەتی كە داواكارین و كوردستان هەوڵەكان چڕتر بكاتەوە بەمەبەستی ئەو ئاشكراكردنی و گەنجان لەناردنی رێگرتن

الیانەنانەی كە گەنجان فریو دەدەن.راگەیەنراون: شێوەیە ب��ەو ڕاسپاردەكانیش یەكەم/ پەرلەمان و حكومەتی هەرێمی باشووری خۆبەڕێوەبەری ئیداری بەفەرمی كوردستان بناسێنێت. دووەم/ پێویستە حكومەتی رۆژئاوا میكانیزمی ك��وردس��ت��ان ب��اش��ووری هەرێمی ن��اردن��ی ل��ە رێ��گ��ری ب��ۆ بگرێتەبەر گونجاو ناوگروپە بۆ كوردستان رۆژئ��اوای بۆ گەنجان هەرێمی حكومەتی سێهەم/ تیرۆریستییەكان. و مرۆیی و مادی توانای كوردستان باشوری دیپلۆماسیەكانی بخاتەگەڕ لەپێناو یەكخستنەوەی الیەنە ناكۆكەكانی رۆژئاوای كوردستان. چوارەم/ باشوری و رۆژئ��اوا نێوان سنوری كردنەوەی مرۆیی هاوكاری گەیاندنی لەپێناو كوردستان بۆ رۆژئاوای كوردستان. پێنجەم/ دروستكردنی لیژنەیەكی هاوبەش لەرێكخراوەكانی گەنجان بۆ بەدواداچوونی بڕیار و راسپاردەكانی كۆنفرانسەكە شەشەم/ فێستیڤاڵ. و چاالكی س��ازدان��ی و كۆنفڕانس داوا لەسەرجەم الیەنە سیاسییەكانی بۆ هەوڵبدەن كات بەزووترین كە دەكات كورد حەوتەم/ كورد. نەتەوەیی كۆنگرەی بەستنی ئیدارەی پشتیوانی بەگشتی راگەیاندنەكان

خۆبەڕێوەبەری رۆژئاوای كوردستان بكەن.

پشتیوانی رۆژئاوا ئەركە

رۆژی)9(ی ئەم مانگە "جەبار ئەمین" پەرلەمانتاری رۆژئ��اوای سەردانی سوید پەرلەمانی ك��وردی راشیگەیاند:"پشتیوانیكردنی و كرد كوردستانی ئەركێكی كوردستان خۆرئاوای كانتۆنەكانی

گرنگی دیموكراتیخوازانەیە".جەبار ئەمین وتی:"بە گوێرەی ئەوەی خۆرئاوای

Page 7: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

5] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

راپۆرت

كوردستان دابەشدەكرێت بەسەر چەند كانتۆنێكدا دیاریكراو سەربەخۆییەكی هەریەكێكیان لە كە و دەبێتەوە كەمتر ناوەند دەسەاڵتی و هەیە و ژنان مافی بۆ خەبات و پێكەوەژیان پرسی پاراستنی ژینگە وەك بنەما لەبەر چاو گیراون، پشتگیری كردنی ئەو شێوازی كاركردنە ئەركێكی

گرنگ و دیموكراتیخوازانەیە."

دەبێت هەموو كەسێك پشتگیری بكات

پارتی وەفدێكی رۆژی )8(ی شوباتی )2014( ئاشتی و دیموكراتی و پارتی دیموكراتی گەالن سەردانی دوورگەی ئیمرالیان كرد و چاویان بە ئۆجاالن كەوت، ئۆجاالن لە لێدوانێكدا كە بەشێكی لەسەر رۆژئاوای كوردستان بوو، رایگەیاند:"ئایا واڵت ئۆغڵو داود سیاسەتەی ئەو كە نایبینن بەرەو وێرانی دەبات، ئەوەی ئەمڕۆ پێویستی بە پاراستن هەیە دروستكردنی دیوار نییە لەنێوان كورداندا. ئایا بۆ بینینی بێ واتابوونی ئەو كارەیان هەر دەبێت قوربانی بدرێت، با هەندێك لە مێژوو بڕوانن بە ئاشكرا دەیبینن. پشتگیری كانتۆنەكان دەكەم. دەبێت هەموو كەسێك پشتگیری بكات. لە رۆژئاوا ئەزموونگرتن هەیە كە لەسەر ستاندەر لێرەوە منیش دەیبنن، جیهان هەموو دەژی.

دەیبینم. ئایا داود ئۆغڵوش نایبنێ؟"

یەكێتی: ساڵو لە پارێزەرانی رۆژئاوا

ئەنجومەنی ناوەندی یەكێتی نیشتمانی كوردستان رۆژی )9(ی ئەم مانگە راگەیانراوێكی باڵوكردەوە و بە فەرمی پشتگیری خۆبەڕێوەبەری رۆژئاوای كوردستانی كرد و ساڵویشی لەو هێزانە كرد كە

رۆژئاوای كوردستان دەپارێزن.

كۆنگرەی جنێڤ)2(

دوای تێپەڕبوونی ماوەی زیاتر لە ساڵ و نیوێك بەسەر كۆنگرەی جنێف)1(، كە لە )2012/6/30(

دا لەسەر بارودۆخی سوریا ئەنجامدرا، بە گرنگی )2014/1/22(دا لە زۆرەوە ئامادەكاریەكی و وەزیرانی ئامادەبوونی بە جنێف)2( كۆنگرەی دەرەوەی )39( واڵت و بە سەرپەرشتی بانكیمۆن ئەخزەر و یەكگرتووەكان نەتەوە سەرۆكی نێونەتەوەیی و عەرەبی نێردەی ئیبراهیمی نیشتمانی هاوپەیمانی شاندەكەی ه��ەردوو و ئۆپۆزسیۆن و ڕژێمی سوریا و بەبێ ئامادەبوونی لەناویاندا نوێنەرانی ڕاستەقینەی گەالنی سوریا

گەلی كوردی ڕۆژئاوای كوردستان ئەنجامدرا.

باسی كورد نەكرا

لە كۆنگرەكەدا تەنیا بە یەك وشەش باسی كورد و یەكگرتووەكان نەتەوە سكرتێری نە نەكرا، ئۆپۆزسیۆنی نە و حكومەت نە و ئەمریكا نە نەهێنا، كوردیان ناوی وتارەكانیاندا لە سوریا تەنیا وەزیری دەرەوەی روسیا وتی:"لێرە گروپە چاالكەكانی سوریا نابینین بەشداربن، دەمانەوێ

ئەوە لە داهاتوودا ڕاستبكرێتەوە".خاڵە سەرەتاوە لە هەر جنێف)2( كۆنفرانسی سەرنەكەوتنی نیشانەی وەك��و الوازەك��ان��ی بەشداربووی شاندی كە بەتایبەتی دەركەوتن، بەناو هاوپەیمانی نیشتمانی ئۆپۆزسیۆنی سوریا لەو كەسانە پێكهاتبوون كە لەالیەن سعودیە و قەتەر و توركیا و ئەمەریكاوە دەستنیشانكرابوون هیچ بە تر واتایەكی بە بانگهێشتكرابوون، و شێوەیەك نوێنەرانی ڕاستەقینەی گەالنی سوریا لە كۆنفرانسەكە ئامادە نەبوون، بەڵكو ئەوانەی ئەو باڵی سیاسی ئامادەبوون هەندێكیان لەوێ كوردی گەلی ش��ەڕی ڕۆژان��ە كە ب��وون هێزانە ڕۆژئاوای كوردستانیان كردبوو، لەبەرئەوە مرۆڤی كورد نابێ چاوەڕێ لەوانە بكا پڕۆژەیان بۆ گەلی

كورد هەبێ.

بێ كورد ئەنجامی نابێت

ئاڵدار خەلیل، ئەندامی دەستەی بەڕێوەبەرایەتی ن��اس��راو دی��م��وك��رات��ی كۆمەڵگەی ت��ەڤ��گ��ەری جنێڤ)2( كۆنگرەی بە)TEV-DEM(لەبارەی رایگەیاند:"ئەگەر سەرجەم هێزە بەكاریگەرەكانی ئەمڕۆكە و هێزە دیموكراتییەكان و ئۆپۆزسیۆنی راستەقینە بەشداری لە كۆبوونەوەكانی جنێڤ و كۆنفرانسە نێودەوڵەتییەكان نەكەن، ئەوا چەند

ساڵێكیش بخایەنێت هیچ ئەنجامێكیان نابێت."ئاڵدار خەلیل راشیگەیاند: سیاسەتی تا ئێستای سوریا لەسەر جیهان و هەرێمەكە دەوڵەتانی ئەم نەبوو. سوریا شەڕی چارەسەركردنی بۆ سیاسەتە ناكۆكییەكانی گەورەتر كردوە، هاوكات لەگەڵ ئەوەشدا وەكو ئێستاكە دەیبینین سوریا بۆتە گۆڕەپانی شەڕی نێوان ئەو هێزانە. ئەمڕۆ هێزەكانی لەدەستی سوریا دەستپێشخەری هەرێمەكە و هێزە نێو دەوڵەتییەكان دەركەوتووە و ل��ەڕێ��گ��ەی ج���ن���ێ���ف)2(وەوە دەی��ان��ەوێ��ت

دەستپێشخەری بخەنەوە دەستی خۆیان.

رۆژی كورد لە رۆژئاواوە

پێچەوانەی بە كوردستان رۆژئ���اوای ئێستا رزگاری و ئازادی رۆژی پێدەچێت ناوەكەیەوە، چونكە هەڵبێت، لەوێوە كورد گەلی یەكجاری كۆمەڵێك س��اڵ��دا دوو ل��ە كەمتر م���اوەی ل��ە دەبێتە كە ئ��اف��ران��دووە گرنگی دەستكەوتی دیكەی ناوچەكانی بەڕێوەبردنی بۆ مۆدێلێك گەالنی بۆ مۆدێلێك تەنانەت كوردستانیش، چونكە گرنگە، ناوەڕاستیش رۆژهەاڵتی دیكەی دەبێتە هۆی كەمكردنەوە و نەهێشتنی قۆرخكاری و دەسەاڵتگەرایی و ستەمی دەوڵەت كە سەدان دەستییەوە بە ناوچەیە ئ��ەم گەالنی ساڵە

نااڵندویانە.

Page 8: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[6ریپۆرتاژ

لەم چاوپێكەوتنەی رۆژی واڵت، ئەندامی دەستەی بەرێوەبەرایەتی پارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستان"خەبات هەولێری"، ئامانجەكان و دەرئەنجامەكانی پیالنگێڕی و هەڵدەسەنگێنێت ش��وب��ات پ��ان��زەی دەڵێت:"ئامانجی سەرەكی ئەو پیالنگێڕیە ناسنامەی لەناوبردنی نێودەوڵەتییە رێبەر كەسایەتی لە ب��وو ئ��ازاد ك��وردی بەگشتی دەڵێت:" هاوكاتیش ئ��اپ��ۆدا"، پیالنگێڕی نەیتوانیوە ئامانجەكانی بەدی و لەهەوڵدایە ئ��ەم��ڕۆش بۆیە بێنێت، بەراستینەی دان ئ��ەوەی لەئێستاشدا ش���ۆڕش���ی رۆژئ���������اوای ك���وردس���ت���ان���دا و ه��اوك��ار ن��ەك��ات پەسندی و نەنێت درێژەپێدەری پیالنگێڕی"15"ی شوبات"�ە.

ئا/ رۆژی واڵت� پازدەساڵ بەسەر پیالنگێڕی نێودەوڵەتی لەدژی رێبەر ئۆج ئاالن تێپەڕ دەبێت؛، بۆچی پێكهات؟ شێوەیە بەم پیالنگێڕییەكی پیالنگێڕی بەسەر ساڵ پانزدە رۆژان��ە لەم *نێودەوڵەتیدا تێپەڕ دەبێت كە لەكەسایەتی رێبەر ئاپۆ دژ بە تەواوی گەلی كوردستان و ئازادیخوازان ئەنجامدرا، هەر بۆیە لەسەرەتا. ئەو پیالنگێڕیە گەورە و شومە مەحكوم و شەرمەزار دەكەم و سەری رێز و نەوازش لەبەرامبەر یەكەیەكەی ئەو شەهیدە بەجەستەی كە دادەنەوێنم بەختكردووانە گیان ئاگرینیان لەدەوری رێبەر پاكی خۆیان ئەڵقەی لە هەبوو گرنگیان رۆڵێكی و دروستكرد ئاپۆ پووچەڵكردنی ئامانجەكانی هێزە پیالنگێڕەكان.هێزە هەژموونگەراكانی جیهان لەنیوەی یەكەمی بنەڕەتی كارەكتەرێكی وەك راب��ردوو س��ەدەی خودی سیستەمەكەیان بوونە هۆكاری بەرپابوونی دوو جەنگی جیهانی گەورە، بێگومان هۆكارەكانی هەڵگیرساندنی ئەوجەنگانە و ئامانجەكانیان فرە الیەنە شانبەشانی بوو: هەمەچەشن و رەهەند ئابوری، ئامانجی سیاسی، دەسەاڵتگەرێتیەكەی بەرژەوەندی و كەلتوری ئاسایشی، سەربازی، حیساباتە و لێكدانەوە و هەمەالیەن ستراتیژی بەهۆی دەگ���رت. ل��ەخ��ۆوە تەكتیكیەكانیشی دۆزینەوەی هەروەها جوگرافیەكەی، هەڵكەوتە نوێ بەبازارێكی بوونی و وزە سەرچاوەكانی هێزە ك��رد. زی��ادی ناوین خۆرهەاڵتی گرنگی گەیشتن بڕوایە بەو جیهان دەسەاڵتگەراكانی زاڵ ناویندا خۆرهەاڵتی بەسەر هەرهێزێك زاڵ جیهانیشدا بەسەر خۆی دەسەاڵتی بێت،

دەستێوەردانێكی چوارچێوەشدا لەم دەك��ات، لەمیانی ئەنجامدا و بۆ دەڤەرەكە هەمەالیەنیان سیاسەتی پەرتكە �� زاڵبە بەگوێرەی لێكدانەوە بۆ دەڤەرەكەیان خۆیان بەرژەوەندیەكانی و دابەشكرد، بچووك نەتەوەی �� دەوڵەت دەیان سایكس پەیماننامەكانی لەرێگەی بەمجۆرە ئەنقەرە و قاهیرە ل��ۆزان، سیڤەر، بیكۆ، ��داڕشت. ناوچەكە بۆ سیاسییان نەخشەیەكی دانراو ناوچە بۆ سیاسییە نەخشە ئەو كاتێك س��ن��ورەك��ان ب��ەگ��وێ��رەی ب���ەرەژەوەن���دی هێزە ئەو گەالنی بە كێشران، پرس هەژموونگەراكان ناوچەیە نەكرا، بەبێ ئەوەی ئیرادەیان ببینرێت، بكرێت رەچ��او گ��ەالن ئاواتی و م��اف و هیوا ب��ەدەرەوە وابەستە پاشكۆو ستاتۆی چەندین نوێیە نەخشە لەو كوردانیش بەشی ئاواكران. پارچەكردنی و داب��ەش��ك��ردن دیكە جارێكی نیشتیمان و كۆمەڵگاكەی بوو. پێشتر لەقەسری سەفەوی ئیمپراتۆریەتی بەسەرهەردوو شیرین لەنێوان سنوریان و دابەشكرابو عوسمانی و نیشتیمان و كوردانی ئەمجارەش دروستكرابوو، بەسێ عوسمانی ئیمپراتۆریەتی دەسەاڵتی ژێر دەوڵ���ەت ���� ن��ەت��ەوەی ت��ازە دروس��ت��ك��راوەوە بوون. سوریا و ئێراق توركیا، كە دابەشكران

بەناوی نەتەوە �� دەوڵ��ەت ستاتۆی لەكاتێكدا ئاواكران، لەناوچەكە فارس و ع��ەرەب ت��ورك، و ستاتۆكردن بێ پیالنە ل��ەو ك��ورد بەشی و قڕكردن و نكوڵی بە ب��وو مەحكومكردنی پیالنگێڕیەكی ئەمەش نادیار، چارەنووسێكی نێودەوڵەتی بوو دژ بە گەالنی ناوچە بەگشتی، بەتایبەتی. نیشتیمانەكەی و كوردستان گەلی ئامانجی سەرەكی ئەو پیالنگێڕیە نانەوەی تەڵەزگە و یارییەك بوو تا لەرێگایەوە بەردەوام ناوچەكە لەناو گرژی، ملمالنێ و شەڕی ئەتنیكی بەردەوامدا ناكۆكیانەی ئ��ەو لەمیانی بەمجۆرەش بێت، دەسەاڵتدارەكانی دەوڵەتە لەنێوان لەالیەك دیكە لەالیەكی قووڵكرایەوە، كوردستان سەر ئەو شەڕەی لەژێر ناوی كورد � تورك، كورد � عەرەب و كورد � فارس پەرەی پێدرا سەرجەم ئەو هێزانەیان بەخۆیان بەستەوە و بەئاراستەی هێنان. بەكاریان خۆیان بەرژەوەندیەكانی ه��ەر ل��ەچ��وارچ��ێ��وەی ئ��ەو دی����دەوە كێشەی كوردیان كرد بەكارتێكی گرنگی دەستی خۆیان لەكاتی ناوچە بۆ پیالنەكانیان بەگوێرەی و پێویست هەوڵی بەكارهێنانیان داوە. بەمجۆرەش بیگرە"یان تانژی رابكە، سیاسەتی"كەروێشك دەسەاڵتدارەكانی دەوڵ��ەت��ە و ل��ەس��ەرك��وردان

خەبات هەولێری؛

ئەوەی دان بەشوڕشی رۆژئاوادا نەنێت، هاوكاری پیالنگێڕی"15"ی شوباتەتاكە هێز كە پشتگیری ناكات و دژایەتی دەكات پارتی دیموكراتی كوردستانە

Page 9: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

7] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

ریپۆرتاژ

سەركوردستان بەرێوە بردووە، لەكاتی راكەراكەدا لە پەلوپۆ وتانژیەكە هیالك دەبن و كەروێشك دەكەون و هەردووكیشیان دەكەونە ژێر دەستی كەسیستەمی تەلەزگەكە و ی��اری خ��اوەن��ی دەسەاڵتگەرێتی جیهانیە. واتە ئەم هێزانە لەرێگەی بەستنەوەی هێزە كالسیكییەكانی كوردستان و بەكارهێنانیان ئەم تەكتیكەی خۆیان لەناوچەكە هێزە ئەو لەكەسایەتی واتە كردووە، جێبەجێ ئافراندبوو كوردێكیان میللیگەرایانە و نەریتی كە گوێڕایەڵیان بێت و لەچوارچێوەی تەوەرەی بجوولێتەوە. بەرژەوەندیەكانیاندا و ئەجندا بزوتنەوەی ئازادیخوازی كوردستان بەپێشەنگایەتی پارتی كرێكارانی كوردستان"پەكەكە" و رێبەرایەتی تێكۆشانێكی لەمیانی ئۆجاالن عەبدوڵاڵ بەڕێز و دیبلۆماسی ك��ەل��ت��وری، سیاسی، ه���زری، سەربازییەوە ئاستی هۆشیاری گەلی كوردستانیان ئیرادە، خاوەن و بەهێز كردیان كردووە، بەرز لەهەمووش گرنگتر لەجیاتی كوردێكی پاشكۆی هێزە نێودەوڵەتیەكان ناسنامەی كوردی ئازادی بەرزكردەوە، كوردێك كە خۆیبوون واتە ناسنامە لەتەوەرەی و بگرێت بەبنەما خۆی ئیرادەی و بەرژەوەندی و ئامانجە بنەڕەتی و ستراتیژیەكانی بتوانێت ئیتر و بجوولێتەوە كوردستاندا گەلی لەپیالنگێڕیەكانی دژ بەخۆی تێبگات و بەربەستیان بكاتەوە. مایەپووچیشیان بگرە و بكات ئیتر رێبەرایەتیە ئەم تێكۆشانی لەمیانی واتە و خۆی دۆزی بەخاوەنی دەب��وو ك��ورد گەلی ل��ەدەس��ت هێزە دەرەك��ی��ەك��ان دەردەه��ێ��ن��را و رێگایان پێنەدەدرا وەك كارتێك بۆخۆیان بەكاری بێنن و كاتێك پێویستیشیان پێ نەدەما لەژێر رەحمەتی كۆمەڵكوژی و قڕكردنیان دەهێشتەوە. ك��وردان كە دەبەخشی مانایەی ئەو ئەمەش چارەسەركردنی چۆنیەتی لەسەر بڕیار خۆیان لەگەڵ پەیوەندیەكانیان ماهیەتی و دۆزەك��ە لەوچوارچێوەیەشدا دەدەن. دراوسێكانیان گەلە رێبەر ئاپۆ و بزوتنەوەكەی لەو هەوڵەدابوون كە سیاسیەوە رێگاچارەی و دانوستاندن لەمیانی تورك چارەسەر دەوڵەتی لەگەڵ كورد كێشەی تەكتیكی لێكدانەوە لەگەڵ ئ��ەوەش بكەن، واتە نەدەهاتەوە، بەرژەوەندیخوازیەكانیان و بوون، كورد كێشەی بێچارەیی لەگەڵ ئ��ەوان بەردەوامەوە قەیرانی شەڕو گ��رژی، لەرێگەی حیسابات و بەرژەوەندیەكانی خۆیان لەناوچەكە لەكەسێتی سۆنگەیەوە لەم دەك��رد. جێبەجێ بەئامانجگرتنی شانبەشانی ئ��اپ��ۆ رێ��ب��ەر ناسنامەی و كوردستان ئ��ازادی��خ��وازی بزاڤی مایە ئامانجێكیش لەهەمانكاتدا ئ��ازاد ك��وردی رێگەچارەی و ئاشتی هەوڵەكانی پووچكردنی بوو. كورد كێشەی دیموكراتیانەی و سیاسی وەك پێشتریش ئاماژەم پێكرد خۆرهەاڵتی ناوین پێگەیەكی جیۆستراتیژی بۆ تەواوی جیهان هەیە پێكدێنێت. دەڤ��ەرە ئەو چەقی كوردستانیش جیهان، دەسەاڵتگەرێتی بەسەر زاڵبوون بۆ بۆ پێویستە، ناوین خۆرهەاڵتی كۆنترۆڵكردنی كۆنترۆلكردنی ناوچەیەش ئەم بەسەر زاڵبوون

هێزە پێویستە. كوردستان و ك��ورد كێشەی مامەڵەیان روان��گ��ەوە ل��ەم هەژموونگەراكان لەسەرەتای ك���ردووە، ك��ورد كێشەی لەگەڵ لەژێرناوی راب���ردووش س��ەدەی ن��ەوەدەك��ان��ی سیستەمی نوێی جیهانی دەستێوەردانێكیان بۆ بەئەنجامی بوون خوازیار و دەستپێكرد ناوچە كوردستان گەلی ئازادیخوازی بزاڤی بگەیەنن، بەربەستێكی و بەكۆسپ ئاپۆیان رێبەر و ناسنامەی بۆیە دەبینی پیالنە ئ��ەو ب��ەردەم كوردی ئازادیان كردە ئامانجی هێرشی خۆیان.

� ئامانجی سەرەكی ئەم پیالنگێڕییە چی بوو؟پیالنگێڕیە ئەو سەرەكی ئامانجی بێگومان *نێودەوڵەتیە لەناوبردنی ناسنامەی كوردی ئازاد ئاپۆ، چونكە لەسەرەتا لەكەسایەتی رێبەر بوو لەدەریای دەریایی سەربازی مانۆرێكی لەمیانی بەهاوێشتنی ب��وون خوازیار ن��اوەڕاس��ت سپی و ئامانج بكەنە ئاپۆ رێبەر خ��ودی مووشەك شانبەشانی لەناوبردنی جەستەیی رێبەر ئاپۆ و دژی بەرفراوان دەستێوەردانێكی بزوتنەوەكەی سوریا و ناوچە دەست پێ بكەن، بەاڵم كاتێك بەرێز ئۆجاالن لە "9"ی تشرینی یەكەم لەسوریا دەركەوت ئەو ئامانجەیان مایەپووچ بوو. كاتێك رێبەر ئاپۆ بەئامانجی پێشخستنی رێگەچارەیەكی سیاسی و دیموكراتیانەش رووی لەئەوروپا كرد، ئامانجی هێزە پیالنگێڕەكان بەربەستكردنی ئەو لەو بەرێزیان. بە بوو ن��ەدان جێگە و هەوڵە وەك هەژموونگەرایی هێزێكی چوارچێوەیەشدا ئینگلتەرا رێبەر ئاپۆی بە"كەسێكی نەخوازراو"ی ئ��ەوروپ��ا راگ��ەی��ان��د و ن��او س��ن��ووری یەكێتی كە خستەگەڕ بەناتۆیان تایبەت م��ادەی"5"ی بۆ بەهەڕەشە ناتۆ سەرواڵتێكی بۆ هەڕەشە ئەركیان دادەنێت و ناتۆ ئەندامانی سەرتەواوی دەخاتە سەرشان. لەهەمان چوارچێوەشدا ئەڵمانیا دۆزێكی تایبەتی لەسەر بەرێز عەبدوڵاڵ ئۆجاالن هەڵوەشاندەوە و بگرە یاساكانی خۆشیان پێشێل ئەڵمانیا. نەچێتە بەڕێزی ئەوەی بۆ تەنیا كرد بەرێز ب��ەرووی ئەوروپا ت��ەواوی ئ��ەوەی دوای بۆ رف��ان��دی��ان لەئەسیناوە داخ���را ئ��ۆج��االن چەتەگەریانە بەشێوەیەكی لەوێشەوە كینیا، دەوڵەتی بەرپرسانی رادەس��ت��ی و رفاندیان ت��ورك��ی��ای��ان ك����ردەوە و ئ���ەوە پ���ازدە ساڵە راگیراوە. بارمتەیەك وەك ئیمراڵی لەدوورگەی رێبەر جەستەیی لەناوبردنی پیالنی كاتێك .یۆنان لەباڵیوزخانەی دوات��ر ئاپۆ"لەسوریا، بیرۆكەی ج��ارە ئ��ەو سەرینەگرت، لەكینیا" تورك بەدەوڵەتی رادەستكردنەوەی و رفاندن بوو ئەوە هەنگاوە لەو ئامانجیان جێبەجێكرا، سزای توركیا دادگای شانۆگەریەكانی لەرێگای لەسێدارەدان دەربخەن و دواتر جێبەجێ بكەن. لەدۆخێكی وەهادا هەم شەڕێكی خوێناوی یەكجار گەورە لەنێوان كورد � تورك روویدەدا، ئەمەش رێگای لەپێش برینێكی قووڵی ئەوتۆ دەكردەوە كە ملمالنێیەكی درێژخایەنی خوێناوی هاوشێوەی عەرەب � ئیسرائیل لەنێوان كورد � تورك بێتە

ئاراوە كە بەالنی كەم سەد ساڵ بەردەوام بێت. بەاڵم خاوەندارێتی كردنی گەلی كورد و بزوتنەوە شكۆدارەی بەرخودانە ئەو و ئازادیخوازەكەی هەوڵەی ئەو پێشكەوت جیهان الی لەهەرچوار ئ��ەن��ج��ام��ەك��ەی"15"ی دوای ك��رد. بەربەست تەمەنی هەژموونگەراكان هێزە شوباتی"1999" كورد ئازادیخوازی بزاڤی بۆ مانگیان شەش گەورەی بەرخۆدانە ئەو لەالیەك بەاڵم دانابوو، بزاڤی ئازادی و گەلی كوردستان لەالیەكی دیكەش خوێندنەوەی راستی رێبەر ئاپۆ بۆ پیالنگێڕیەكە، دوو هەوڵیاندا كرد. بەربەست پیالنگێڕیەكەی یان بسەپێنن: ئۆجاالندا بەرێز بەسەر رێگا رادەستی داخوازی هێزە هەژموونگەراكان بێت و هیچ داواكاریەكیان رەد نەكاتەوە، یاخود ناچاری ناسراوەوە قەبای بەرخودانێكی لەمیانی بكەن بێنێت، چونكە بەژیانی خۆی كۆتایی لەزیندان پیالنگێڕان سەركەوتنی مانای رێگاش هەردوو ئاپۆ رێبەر بوو، ئامانجەكانیان بەدیهاتنی و لەمیانی و ن��ەك��رد پەسەند ه��ەردووك��ی��ان��ی ب��ەرخ��ودان تایبەتی شێوازێكی پێشخستنی و پیالنگێڕی ش��اراوەی رووی هەوڵیدا لەالیەك پیالنگێڕان ئاشكرا بكات تا تێكۆشان و خەباتێكی لەالیەكی بدرێت، ئەنجام بەرامبەردا لە راستی ئارامكردنەوەی بۆ خۆی كۆششەكانی دیكەش پیالنگێڕی دوای هەستریایی و گ��رژی دۆخ��ی

رێبەر ئاپۆ ئەو تەنیاییەی زیندانی بۆ خۆی لەخاڵی الواز كرد بەخاڵی بەهێز و

گۆڕی بۆ ئەو زەمینەیەی كە لەرێگایەوە زیاتر بەهێزی

مانا و حەقیقەت بگات. لەوچوارچێوەیە توانی ئەو ئازادبوونەی لەزهینەتدا بەدیهێناوە ئەو شوێنە

بێ مانا بكات كە بەزیندان ناوبراوە. سەرباری ئەوەی پیالنگێڕی هەر بەردەوامە، بەاڵم نەك هەر نەیتوانیوە بەئامانجەكانی خۆی بگات؛

بەڵكو گورزی گەورەی بەركەوتووە و رووبەرووی

پووچەڵبوونەوەیەوە، هەر بۆیەش رێبەر ئاپۆ لە ساڵی"2010"گوتی مژدەتان

پێدەدەم كە"پیالنگێڕی شكستی هێنا" و مایەپووچ

بۆتەوە

Page 10: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[8ریپۆرتاژ

رێگەچارەی و ئاشتی زەمینەی تا چڕكردەوە دیموكراتیانە بڕەخسێنێت. بەمجۆرەش لێكدانەوە هەڵوەشاندەوە. پیالنگێڕانی ئامانجەكانی و

رێبەر ب��ە دژ پیالنگێڕییە ئ��ەم بۆچی �ئ��ۆج��االن ب��ەرێ��وە چ��وو، وات��ا دەمەوێت ب��ڵ��ێ��م ب���ۆچ���ی ل��ەئ��اس��ت��ێ��ك��ی وەه�����ادا لەبەرامبەر بەكەسێكی تر بەرێوە نەچوو؟* هیچ گومانی تێدا نییە كە سەركردەی چەندین خۆیان لەسەردەمی جیهانی شۆڕشی و بزاوت لەناوەندی هێزە هەژموونگەراكان واتە لەئەوروپا خۆیان كاری لەوێشەوە هەر و گیرساونەتەوە كردووە و دواتر گەڕاونەتەوە واڵتی خۆیان، بەاڵم یارمەتیشیان ئەگەر دەسەاڵتگەراكان دەوڵەتە بەرچاوترین لێنەكردوون، رێگریان ن��ەداب��ن رێبەرایەتی كە خومەینین و لینین نموونەش سەبارەت بەاڵم كرد، گەورەیان شۆڕشی دوو بەرێبەر ئاپۆ دۆخەكە زۆر جیاوازتر بوو، بۆچی؟ چەندین هۆكار هەن وایانكردووە كە پیالنگێڕان خودی كەسایەتی بەرێز ئۆجاالن بكەنە ئامانج. خاڵی سەرەكی بۆ دونیابینی بەرێزی دەگەڕێتەوە سیاسی فەلسەفەیەكی و رێبازێك خ��اوەن كە كۆمەڵگای تەنیا تێزەكانی بەخۆیەتی. تایبەت پەیوەندیدار ناوین خۆرهەاڵتی و كوردستان ناكات، بەڵكو سیستەمێكی ئەلتەرناتیڤ بەرامبەر

هەژموونگەرایی دەسەاڵتگەرێتی سیستەمی جیهانی پێشخستووە. ئەو سیستەمە شانبەشانی دونیابینی، كلتورێك و شێوازێكی تایبەتی ژیانی و بەالوەناوە هەیە كە دەمامكەكانی سیستەمی بەباشترین كردووە، ئاشكرا رووە شاراوەكەیانی و ژن دۆزی لەمەسەلەی دۆخ��ە ئەو شێوەش مافی ژندا رەنگدەداتەوە و دەبینرێت، لەالیەكی هەژموونگەراكان هێزە داخوازی لەدەرەوەی تر و ئ��اف��ران��دووە ناوین لەخۆرهەاڵتی هێزێكی هاوسەنگیەكانیان تێكدەدات، لەالیەكی دیكە خۆی ئافرێنەری ئەو هزرە، رێكخستن و هێزە گەورەیە كوردستان ئازادیخوازی بزاڤی لەكەسایەتی كە ئاوایكردووە، لەالیەكی دیكە نەك تەنیا بۆ گەلی كوردستان؛ بەڵكو بۆتە سەرچاوەیەكی ورە و هیوا بەخشێن بۆ سەرجەم گەالنی خۆرهەاڵتی ناوین و پێشكەوتنخوازانی جیهان. لەپاڵ ئەوەشدا هێزە بزاڤەكانی رابردووی لەمێژووی هەژموونگەراكان رێبەری و س��ەرۆك كەی ئاگادارن ك��وردان��ەوە یاخیبوون و بزاوتەكانی كوردستان لەسێدارەدراون بزوتنەوەكانیان ئ��ەوا ك��راون دەستگیر ی��ان وای��ك��رد گشتی خ��ااڵن��ە ئ���ەم ل��ەن��اوچ��وون، لەكەسایەتی بەرێز عەبدوڵال ئۆجاالن ناسنامەی كوردی ئازاد و گەلی كوردستان بكرێتە ئامانج.ه��ەن��دێ ج��ار ه��ەن��دێ ك��ەس ل��ێ��رە و ل��ەوێ لەدیدگایەكی لیبراڵی و خۆرئاواییەوە باس لەوە رزگاریخوازی تەڤگەری لەناو گوایە كە دەكەن زۆر ئ��ۆج��االن بەڕێز رۆڵ��ی كوردستان گەلی بەئامانجی تەنانەت لەخۆی گەورەتر دەكرێت و چ��ەواش��ەك��اری��ش��ەوە ب��اس ل���ەوە دەك���ەن كە "پیرۆز"دەكرێت و لەژێر ئەم بانگەشە جیاوازانەوە دەستبەرداریكردن پێویستی باسی ژێربەژێر لەخودی بەرێز ئۆجاالن و رێبەرایەتیەكەی دەكەن.هێزە ئەنجامەكەی"15"شوباتی"1999" دوای بۆ هەواڵیان كەناڵەوە ل��ەدوو خۆرئاواییەكان ئاپۆ كە"ئیتر سەركردایەتی"پەكەكە"ناردبوو لەناونەچن دەتانەوێت ئەگەر ه��ات، كۆتایی سەرۆكێكی دیكە بۆخۆتان هەڵبژێرن"، بێگومان ئەو دوو تێڕوانینە شتێك بە ئێمەمانان دەڵێت دەستبەردان تێبگەین، لێی باش پێویستە كە گەلی و "پەكەكە" بۆ ئاپۆ رێبەر لەرێبەرایەتی گەلی دەكرێ ئایا بوو؟ چی مانای كوردستان و كوردستان ئازادیخوازی بزاڤی كوردستان، رێبەرایەتی بەرێز ئۆجاالن لەیەكتر جیابكرێنەوە؟ ئ���ەی ئ���ەوان���ە ئ��اوێ��ت��ەی ی��ەك��ت��ر ن��ەب��وون��ە.و یەكەم هەنگاوی خ��اوەن خۆی ئاپۆ رێبەر دەستپێشخەری گروپی ئایدیۆلۆژی و دامەزراندنی پەكەكە بوو. هەر لەسەرەتاوە ئەم بزاڤە پێوان، تێكۆشانی رێبازی و ژیان شێوازی پرەنسیپ، كەسایەتی كارەكتەری و لەخەسڵەت خ��ۆی واتە وەرگرت. فیكرەكەی و ئاپۆ رێبەر خودی ئۆجاالن بەرێز رێبەرایەتی هەرلەسەرەتاوە رێبەرایەتیەكی زیاتر فیزیكی لەمەسەلەیەكی و دونیابینی رێكخستنی، سیاسی، فیكری، ئ��ازادە، ژیانی ئەویش كە ژیانە شێوازێكی

سەركردەكان شەهیدە لەگەڵ ئاپۆ رێبەر واتە رۆحیەتێكیان بەو تەڤگەرە بەخشیوە و شێوەیان پێداوە، لەوچوارچێوەدا رێبەرایەتیەكەی بریتییە لەدامەزراوەیەكی فیكری، رێكخستنی، ئەخالقی، دەس��ت��ب��ەردان ژی���ان. شێوازێكی و وی��ژدان��ی ئەو لەتەواوی دەستبەردانە مانای لەرێبەرایەتی و ژیانی و فیكری نۆرمە و پێوان پرەنسیپ، كە بزاڤەی بەو كردووە پەكەكەی كە روحیەی هەیە. هەر بۆیە خاوەنداریكردنی بزاڤەكە لەرێبەر ئاپۆ بەخاوەنداری لەناسنامە و بوونەكەی خۆی زانیوە، بۆیەش نەك هەر توانیویەتی لەسەر پێیان بمێنێتەوە؛ بەڵكو لەزۆر بوارەوە بەهێزتریش بووە.

و چ��ی نوێنەرایەتی ئ��االن ئ��ۆج رێ��ب��ەر �ك��ێ دەك����ات ك��ە ئ��اوەه��ا رووب�����ەرووی پ��ی��الن��گ��ێ��ڕی��ی��ەك��ی وەه�����ا ك����رای����ەوە؟كاركەرانی پارتی بزاڤی دەركەتنی لەكاتی *بوو، نالەبار ك��ورد گەلی دۆخ��ی كوردستان سەرهەڵدان چەندین كۆمار دامەزراندنی دوای خامۆشی زۆر ماوەیەكی سەركوتكرابوون، بەشەی ئ��ەو بەسەر خ��ۆی باڵی بێدەنگی و سیاسەتێكی دووچ��اری كێشابوو، كوردستاندا هاتبوو؛ قڕكردن و نكوڵی درێژخایەنی و قووڵ كلتوری ژینۆسایدی و ئاسیمیالسیۆن تەنانەت كودەتای لەگەڵ ك��ردب��وو. زۆری كاریگەری سەربازی ساڵی"1980"ئەو رەوشە قورستر بوو، لەبارودۆخێكی وەها دژوار و سەخت كە رەشبینی و بێ هیوایی باڵی بەسەركۆمەڵگای كوردستاندا كێشابوو، ئەم بزاڤە بەرێبەرایەتی بەرێز ئۆجاالن گەیاند. دیكە بەئاستێكی كوردستانی گەلی گەلی كوردی لە لێواری مەرگەوە زیندووكردەوە، بەرزی ئاستێكی وشیاری و رێكخستنی زۆر بە ئ��ی��رادە و گ��ەی��ان��د، ك��ردی بەهێز و خ���اوەن جێگیركرد. لەزهنیان ئازادی كوردی ناسنامەی بۆیە گەل ئەو رێبەرایەتیەی بە نوێنەری ئیرادە و ناسنامە ئازادەكەی خۆی دانا؛ چونكە هیوای بەدیهێنەری و بەهیوا سەوزكردبوونەوە، تێدا ئامانجەكانی خۆیان دەزانی. لەبەشەكانی دیكەی كوردستانیش ببووە هێمای یەكێتی نەتەوەیی و نوێنەری رەنجدەران و هیواكانیان. هەر بۆیەش رێبەر دیلبوونی دوای و پیالنگێڕیەكە لەكاتی ئاپۆش لەهەرچوارالی جیهان و كوردستان گەل ئاگریان كەس دەی��ان سەرشەقامەكان، رژای��ە گیانبازیان چاالكی و بەردا خۆیان لەجەستەی ئاپۆ رێبەر لەبەئامانجكردنی چونكە ئەنجامدا؛ بوونیان، كە دەیانزانی پیالنگێڕان لەالیەن ناسنامە و ئیرادەكەیان كراوەتە ئامانج و خوازیارن لێكدانەوەكانی وایكرد ئەوەش هەر لەناویبەرن. دەرەوەی وەزیری و هەڵەدەركەوێت پیالنگێڕان ئەوكاتی ئەمریكا مادلین ئۆلبرایت بڵێ"مەزەندە و چاوەڕوانمان نەدەكرد پەرچەكردارێكی بەمجۆرە رووبدات" هەر بەهۆی ئەم ئاوێتە بوون و یەكتر تەواوكردنەی رێبەرایەتی، بزاڤی پەكەكە و گەلی بۆ تەمەنی ئەو تەنیا نەك كە بوو كوردستان

بێگومان لەدۆخێكدا سەرجەم الیەنە

كوردستانیەكان پشتگیری لەم دەسكەوتانەی خۆرئاوا دەكەن و بەتەنیا مانەوەی

پارتی دیموكراتی كوردستان لەپێگەی دژایەتیكردن

بەرلەهەموو شتێك زیان بەخودی ئەو پارتە دەگەیەنێ، گۆشەگیری دەكات، دەبێتە هۆكارێك

كە زیاتر لەریزی یەكدەنگی نیشتمانی دوور بكەوێتەوە. ئەمەش نەك تەنیا بۆ ئەو

پارتە، بەڵكو زیان بەیەكڕیزی ماڵی كوردی و كوردستان

دەدات. ئەوەش لەكاتێكدایە كە باس لەكۆنگرەی نەتەوەیی ـ نیشتمانی دەكرێت و وەك

پێویستیەكی ژیانی ئەم قۆناغە خۆی دەسەپێنێت

Page 11: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

9] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

ریپۆرتاژ

پاڵوی؛ بەخەیاڵ ببێت دانابوو بزاڤەیان ئەو بەڵكو ئەو ئاستە بەدیبێت كە ئەمڕۆ لەئارادایە.

� ئ���اخ���ۆ پ����اش پ������ازدە س����اڵ ب��ەس��ەر ئ�����ەم پ��ی��الن��گ��ێ��ڕی��ی��ە، پ��ی��الن��گ��ێ��ڕان گ��ەی��ش��ت��ن��ە ئ��ام��ان��ج��ەك��ان��ی خ��ۆی��ان؟نێودەوڵەتیەی پیالنگێڕیە ئ��ەو بێگومان *رۆژی ت��ا پێكرد ل���ە"1998/10/9"دەس���ت���ی پیالنگێڕی بەگشتی ب��ەردەوام��ە. ئەمڕۆشمان بۆیە بێنێت، ب��ەدی ئامانجەكانی نەیتوانیوە ئەمڕۆش لەهەوڵدایە. گورزی هەرە گەورەی لەو پیالنگێڕیە لەبزاڤی ئازادیخوازی گەلی كوردستان كەوت دیلبوونی رێبەر ئاپۆ بوو كە تا ئەمڕۆ وەك قۆناخ بەاڵم لەگەڵكراوە، مامەڵەی بارمتەیەك بەقۆناخ هەوڵەكانی پیالنگێڕان بەربەست كراوە پرسیاری لەوەاڵمی وەك بۆتەوە. مایەپووچ و � 1998" قۆناخی پێكرد، ئ��ام��اژەم پێشوو 2000"پیالنگێڕان بەئامانجەكانی خۆیان نەگەیشتن و لەدەرئەنجامی هەوڵەكانی رێبەرایەتی زەمینەی ئاشتی و دیالۆگ رەخسابوو، بەمجۆرەش رێگری تورك � ك��ورد نێوان درێژخایەنی لەشەڕێكی گیرابوو. لەمەشیان گرنگتر لەمیانی هەڵوێست و بەرخودانە تایبەتەكەی رێبەر ئاپۆ و خاوەندارێتی ب��زاڤ��ی ئ��ازادی��خ��وازی و گ��ەل��ی ك��وردس��ت��ان لەرێبەرایەتی و هەڵوێستەكانی، وەك ئەنجامێكی تورك دەوڵەتی ئەنجامدرا بەرخودانەی ئەو ناچاربوو سزای لەسێدارەدان لەتوركیا نەهێڵێت.دواتریش كاتێك وەك بەردەوامی و پاشكۆیەكی لە"2003 تەسفیەكاران نێودەوڵەتی پیالنگێڕی بگرن بزاڤدا بەسەر دەست 2004"هەوڵیاندا �بەرچاویان زیانی هەندێك ئ��ەوەی س��ەرب��اری بەرێكخستن گەیاند، بەاڵم هەوڵەكەیان مایەپووچ كادیرانی و رێبەرایەتی هەوڵی لەئاكامی بوو، بزاڤی پەكەكە تەسفیەكاران خۆیان تەسفیەكرد و لەالیەن گەلی كوردستانەوە ریسوا و شەرمەزار كە ئاشكرایە هەمووان الی ئەمڕۆش و ك��ران دەك���ەن. بەكێ و بەچی خ��زم��ەت ل��ەك��وێ��ن، بەكارهێنانی پیالنگێڕان دیكەی ئامانجێكی بێ ب��ۆ ب��وو ئیمرالی زی��ن��دان��ی سیستەمی كاریگەركردن و كوشتنێكی هێواش و لەسەرەخۆ. دورگ��ەی زیندانی سیستەمی دەزان��رێ��ت وەك ئیمرالی لەالیەن خودی هێزە هەژموونگەراكانەوە هەر سنوردارە. تێیدا توركیا رۆڵی داهێنراوە، بۆیە نە یاساكانی توركیا نە یاسا گەردوونیەكان هیچ یەكێكی تێیدا پەیڕەو ناكرێت؛ بەڵكو یاسا و رێساكانی گرێدراوی بڕیاری هێزە پیالنگێڕەكان و رەوشی سیاسییە. وەك چۆن ئەو شانۆگەریەی بەناوی"دادگاییكردن" ئیمرالی ل��ەدوورگ��ەی بەرێوە چوو سەرتاپا بریتی بوو لەپێشێلكردنی و ئەوروپا یەكێتی و توركیا یاساكانی خودی پەیمانی مافی مرۆڤی ئەوروپا، ئەوا ئەو دۆزەی لەدادگای مافی مرۆڤی ئەوروپاش بەرێوە دەچێ و تا ئێستاش ئەنجامی كۆتایی دەرنەكەوتووە و بڕیاری دوایی لەسەرنەدراوە، بووە بە ئامرازێكی

شاردنەوە و پەردەپۆشكردنی پیالنگێڕی، واتە بوو بە بەشێكی پیالنگێڕی، خودی سیستەمی زیندانی ئیمرالیش بەشێكی گرنگی پیالنگێڕیەكەیە؛ هەر ئاپۆ رێبەر لەدەساڵ زیاتر ل��ەوەی جگە بۆیە سەرباری بوو، بەندیخانەیە ئەو زیندانی تاكە بەدەیان ب��وو، ئینفیرادی ل���ەژووری ئ���ەوەی و سەپێنراوە بەسەردا گۆشەگیری سزای جار قەدەغەكراوە، لێ كاغەزیشی و قەلەم تەنانەت بەشێوەیەكی دەرونیەی ئەشكەنجە لەو جگە سیستەماتیك لەبەرامبەری بەرێوە براوە، چەندین فیزیكی ئەشكەنجەی و هێرش دووچ��اری جار هاتووە كە دیارترینیان سەرتاشینی زۆرەمڵێیانە بوو. هەر بەمانەش نەوەستان بەڵكو راستەوخۆ ئەو سەرجەم درا. ژەهرخواردكردنی هەوڵی هەواڵنە بۆ ئەوە بوو داخوازیەكانی خۆیان بەسەر پەسەند ئەمەش كە بسەپێنن، ئاپۆدا رێبەر مەرگ. بەچاڵی بكەن ئیمرالی زیندانی نەكات

پڕ و جێگیر هەڵوێستی لەمیانی ئاپۆ رێبەر دواوە بۆ هەنگاوی تەنیا نەك بەباوەڕیەكەی نەهاوێشت و داسەپاندنەكانیانی پەسەند نەكرد، سیستەمەی ئەو كۆنكرێت بەشێوەیەكی بەڵكو بە كرد بەندیخانەی و كرد سەراوبن ئیمرالی سێیەمین شوێنەی ب��ەو ك��ردی قوتابخانە، ئەو لەمیانی ب��درێ��ت. ئەنجام تێدا میالدی لەبواری نوێبوونەوەی و بنەڕەتی گۆڕانكارییە دونیابینی، ئایدیۆلۆژی، فەلسەفی و رێكخستنی بەرفراوانی و گ��ەورە هەڵمەتێكی ئەنجامیدا ئەلتەرناتیڤ سیستەمی پێشخستنی لەبواری قەیران سیستەمەی لەم جیهان تا ئەنجامدا هەژموونگەرایی بەناوی ئەمڕۆ كە بێت رزگاری جیهانگیری فینانسی سەرمایەی سیستەمی ژیانی بۆ مرۆڤایەتی كردووە بەدۆزەخ. هەروەها بەگوێرەی گونجاوی و شایستە رێگەچارەی دۆخی كوردستان وخورهەاڵتی ناوین پێشخست، دیموكراتییە كۆنفیدرالیزمی سیستەمی ئەویش كە دیموكراتەوە � نەتەوەی روانگەی لەمیانەی كۆمەڵگایەكی ئەخالقی � سیاسی بەبنەما دەگرێت.

واتا رێبەر ئاپۆ ئەو تەنیاییەی زیندانی بۆ خۆی لەخاڵی الواز كرد بەخاڵی بەهێز و گۆڕی بۆ ئەو مانا بەهێزی زیاتر لەرێگایەوە كە زەمینەیەی ئەو توانی لەوچوارچێوەیە بگات. حەقیقەت و شوێنە ئەو بەدیهێناوە لەزهینەتدا ئازادبوونەی سەرباری ناوبراوە. بەزیندان كە بكات مانا بێ نەك بەاڵم بەردەوامە، هەر پیالنگێڕی ئەوەی بگات؛ خۆی بەئامانجەكانی نەیتوانیوە هەر بەڵكو گورزی گەورەی بەركەوتووە و رووبەرووی ب��ۆی��ەش رێبەر پ��ووچ��ەڵ��ب��وون��ەوەی��ەوە، ه��ەر پێدەدەم مژدەتان ساڵی"2010"گوتی لە ئاپۆ كە"پیالنگێڕی شكستی هێنا" و مایەپووچ بۆتەوە.

� بەرێوەچوونی پرۆسەی ئاشتی لەباكوری بێكاریگەر بەواتای لەئێستا كوردستان نێودەوڵەتیەیە؟ پیالنگێڕیە ئەم بوونی

وەك بەدیلی و رفێنرا ئاپۆ رێبەر كاتێك *بارمتەیەك لەئیمرالی راگیرا تاكە دروشمی بزاڤی كە بوو ئ��ەوە كوردستان گەلی ئازادیخوازی تێكۆشانێك لەدەوروبەری رێبەرایەتی بەرێوە ببرێت كە دەوڵەتی تورك ناچار بێت بۆ چارەسەركردنی كێشەی كورد دانوستاندن لەگەڵ بەرێز عەبدوڵاڵ ئۆجاالن بكات، لەراستیدا گەیشتن بەو ئامانجە خۆی لەخۆیدا تارادەیەكی مەزن مانای بێمانابوون هەرلەچوارچێوەی پیالنگێڕییە، تێكشكانی و ناچار تورك دەوڵەتی هەمەالیەندا بەرخودانی وەك ئاپۆ رێبەر و بهاوێژێت هەنگاوە ئەو بوو پرۆسەی بێگومان ببینێت. دۆزەكە موخاتەبی ئاشتی كە ئێستا لەباكوری كوردستان و توركیا بەرێوە دەچێت بۆ خۆی زادەی دەستپێشخەریەكی دەوڵەتی ئۆجاالنە، عەبدوڵاڵ بەرێز خ��ودی ناوخۆیی، هەلومەرجی چەندین بەهۆی تورك ئەو وەاڵم��ی ن��اچ��ارب��ووە جیهانی و هەرێمی دەستپێشخەریە بداتەوە و بەمجۆرەش ئاگربەست پێكردووە. دەستی دانوستاندن پرۆسەیەكی و حكومەتەكەی و ت���ورك دەوڵ��ەت��ی ه��ەرچ��ی لە بنەڕەتی گۆڕانكاری ئەوەی لەبەر ئاكەپەیە زهنیەتیاندا بوونی نییە، خوازیارن ئەم پرۆسەیە لەمیانی و پیالنگێڕی دیكەی شێوازێكی بكەنە سەرقاڵكردن، خەڵەتاندن و كات بەسەربردنەوە ئەنتگراسیۆن"ماڵیكردن" بەپرۆسەی درێ��ژە

ئەمە بۆ یەكەمین جارە سیستەمێك لەخۆرئاوای

كوردستان ئاوا بكرێت كە كۆمەڵگا خۆی تێدا بەرێوە ببات و هەموو جیاوازییە ئەتنیكی،

ئایینی و مەزهەبیەكانیش لەخۆوە بگرێت و

دەرفەتی گوزارەشتی ئازادانە ومافەكانیان بۆ

فەراهەم بكات، لەراستیدا سەركەوتنی ئەو پرۆسەیە مانای تێكشكانی تەواوەتی پیالنگێڕیە، هەر بۆیە هێزە

پیالنگێڕەكان زۆربەیان هەوڵدەدەن ئەم پرۆسە و دەسكەوتەكانی لەبار ببەن

لەسەرووی هەمووشیانەوە دەوڵەتەكانی توركیا و

سوریا

Page 12: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[10ریپۆرتاژ

پیالن، وات��ە ب��دەن، كەلتوری ژینۆسایدی و تەڵەزگەو شەڕی پیالنگێڕان لەالیەك بەردەوامە، هاوتای ب��ێ بەرخۆدانێكی لەبەرامبەریشدا كوردستان گەلی ئازادیخوازی بزاڤی ئیمرالی، تەواوەتی تێكشكانی بەردەوامە، كورد گەلی و كە بەدیدێت ئەوكاتە پیالنگێڕان و پیالنگێڕی بەئازادی و دەرك��ەوێ��ت لەزیندان ئاپۆ رێبەر بێگومان بەاڵم بكات، سیاسەت لەناوخەڵكدا ل��ەو ق��ۆن��اخ��ەی ئ��ەم��ڕۆم��ان ئ���ەوەی گ��رن��گ و تەندروستیەكەی، گەرەنتیكردنی هەستیارە بۆ دەرف��ەت��ە رەخساندنی و ژیانی ئاسایشی دەرەوە. لەگەڵ ت���ەواو بەستنی پەیوەندی

� گەلی كورد لەخۆژئاوای كوردستان و پاش پازدەساڵ بەسەر ئەو پیالنگێڕی نێودەوڵەتی خۆبەرێوەبەرایەتی ئۆجاالن بەرێبەر دژ دی��م��وك��رات��ی خ��ۆی رادەگ��ەی��ەن��ێ��ت، لە هەرێمی هێزە لەالیەن ئەگەر ئێستادا ناونەتەوەییەكانەوە و ن��ەت��ەوەی��ی و ك��وردان��دا ب��ەخ��ۆب��ەرێ��وەب��ەرای��ەت��ی دان نەنرێت، ئاخۆ ئەمە بەواتای بەردەوامی ك���ردن���ی ئ����ەو پ��ی��الن��گ��ێ��ڕی��ی��ە ن��ی��ی��ە؟* راستیەكی حاشا هەڵنەگرە كە پیالنگێڕی بەو ئامانجە هۆنرایەوە و پێشخرا تاناسنامەی كوردی ئازاد نەبێتە خاوەن ئیرادە و بڕیار و چارەنووسی خۆی، هەر بۆیە ئەو هەڵوێستەی لەالیەن هەندێ هێزی نێودەوڵەتی، هەرێمی و تەنانەت كوردستان زۆر پیشاندەدرێت خۆبەرێوەبەرێتی بەرامبەر مانادارە و جێگای خۆیەتی باسی بكەین. دوای دەرفەت یەكەمە جاری بۆ سەدەیەك نزیكەی

رەخساوە كوردستان خ��ۆرئ��اوای كوردانی بۆ هەمەالیەن دیموكراتیانەی شۆڕشێكی ك��ە دەسكەوتێكی و بەرهەم وەك و ئەنجامبدەن هەرسێ لە خۆبەرێوەبەرێتییان شۆڕشەش ئەو راگەیاند. عەفرین" كوبانێ، دەڤەری"جەزیرە، ئەمە بۆ یەكەمین جارە سیستەمێك لەخۆرئاوای تێدا خۆی كۆمەڵگا كە بكرێت ئاوا كوردستان بەرێوە ببات و هەموو جیاوازییە ئەتنیكی، ئایینی دەرفەتی و بگرێت لەخۆوە مەزهەبیەكانیش و فەراهەم بۆ ومافەكانیان ئازادانە گوزارەشتی پرۆسەیە ئەو سەركەوتنی لەراستیدا بكات، هەر پیالنگێڕیە، تەواوەتی تێكشكانی مانای هەوڵدەدەن زۆربەیان پیالنگێڕەكان هێزە بۆیە ببەن لەبار دەسكەوتەكانی و پرۆسە ئ��ەم لەسەرووی هەمووشیانەوە دەوڵەتەكانی توركیا و سوریا. كاتێك هەندێ هێزی نێودەوڵەتیش دان بەشێوەیەكی و دانانێن خۆبەرێوەبەرێتییە بەم دەكەوێتە دەكەن دژایەتی بێت ناراستەوخۆش هەمان خانەوە. لە كوردستان بەگشتی لەهەرێمی بەتایبەتی زۆربەی زۆری باشوری كوردستانیش خۆیان پشتگیری سیاسیەكان الیەنە هێزو و خۆرئاوا دیموكراتیانەی شۆڕشی بۆ راگەیاند كە هێزی تاكە ب��ەاڵم خۆبەرێوەبەرێتیەكەی، پشتگیری ناكات، بەڵكو بەكردار دژایەتی دەكات جێگای ئەمەش كوردستانە، دیموكراتی پارتی پیالنگێڕی لەكاتی چونكە نییە؛ سەرسوڕمان نێودەوڵەتی تاكە هێزی لەگەڵ توركیا دۆسێ و جێگا تا ئەوروپا"ئیتاڵیا"ئامادەكرد بۆ راپۆرتی بەتیرۆریست بگرە و نەدەن ئۆجاالن بەرێز بە پارتی حكومەتەكەی دادی وەزارەتی برد ناوی

ئەنجامەكەی بەرامبەر كاتێك دواتریش بوو، و ناوچە جیهان، ل��ەت��ەواوی شوبات "15"ی كوردستان گەلی كوردستان هەرچوارپارچەی و دەرب��ڕی ناڕەزایی و شەقامەكان سەر رژای��ە الیەنی تاكە شەرمەزاركرد، پیالنگێڕیەیان ئەو رێگای بەم ناڕەزاییە رەوا و سروشتیەی خەڵكی كوردستان نەدا و بەربەستی كرد دیسان پارتی خۆپیشاندانانە ئەمجۆرە نەیهێشت كە ب��وو ئەنجامبدرێت. بادینان دەڤ��ەری و لەهەولێر ئەمڕۆش هەڵوێستەكانی لەم چوارچێوەیەدایە و لەژێر بیانو و شتی هەڵبەستراو خوازیارە درێژەی الیەنە سەرجەم لەدۆخێكدا بێگومان پێبدات. دەسكەوتانەی لەم پشتگیری كوردستانیەكان پارتی م��ان��ەوەی بەتەنیا و دەك��ەن خ��ۆرئ��اوا دژایەتیكردن لەپێگەی كوردستان دیموكراتی پارتە ئەو بەخودی زیان شتێك بەرلەهەموو دەبێتە دەك����ات، گۆشەگیری دەگ��ەی��ەن��ێ، هۆكارێك كە زیاتر لەریزی یەكدەنگی نیشتمانی ئەو بۆ تەنیا نەك ئەمەش بكەوێتەوە. دوور و كوردی ماڵی بەیەكڕیزی زیان بەڵكو پارتە، كوردستان دەدات. ئەوەش لەكاتێكدایە كە باس لەكۆنگرەی نەتەوەیی � نیشتمانی دەكرێت و وەك پێویستیەكی ژیانی ئەم قۆناغە خۆی دەسەپێنێت.پیالنگێڕیە ئ��ەو دیكە جارێكی لەكۆتاییدا دووب��ارە و دەك��ەم و ش��ەرم��ەزار ریسوا شومە بەتایبەتی و شەهیدان ت��ەواوی بۆ رێز سەری هەبوو رۆڵیان كە دادەنوێنم شەهیدانە ئ��ەو زنجیرەیەكی و پیالنگێڕان لەمایەپوچكردنی كوردستان گەلی رێبەری ب��ەدەوری ئاگرینیان ب��ەرێ��ز ع��ەب��دوڵ��اڵ ئ���ۆج���االن دروس��ت��ك��رد.

Page 13: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

11] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

وتار

واڵتـــــی ملیاردێرەكــان سەروەتەكـــەی بۆ كـــــێیە؟!

ن/ كوردۆشوانیدابەشكراوە. كوردستان سەدەیەكە نزیكی سەرچوار بە نەتەوەیەك خاكی دابەشكردنی پاكتاوكردن ترسناكی پیالنێكی دەوڵ��ەت��دا ی��ان خ��ۆل��ێ��ك��ردن وەك و"ئ��اس��م��ی��الس��ی��ۆن" خودسڕینەوەی ناسنامەی نەتەوەیی كورد بە بنەما دەگرێت. لە بنەڕەتدا دابەشكردنی كوردستان بە گەلی ئازادییەكانی و ماف زەوتكردنی وات��ای كورد هەژمار دەكرێت، بێگومان مرۆڤ بۆ ماف و ئازادییەكانی هەمیشە لەنێو لێگەڕیندایە، ئەگەر بەشێوەیەكی كرداریش نەبێت خەون و خولیا و هەرلەسەر وێڵن. ئازادییەوە بەدوای هیواكانی دەستبەرداری ك��ورد ن��ەت��ەوەی بنەمایە ئ��ەو خەبات و تێكۆشان نەبووە بۆ گەیشتن بەو مافە سروشتیەی بە پیالنگێڕی دەسەاڵتدارانی جیهان لێی زەوتكراوە، لەهەر بەشێكی كوردستاندا مێژو گەواهیدەری سەرهەڵدان و شۆڕش و تێكۆشانی گەلی كوردە، سەرنەكەوتن و نەگەیشتن بە ئامانج زیاتر ل��ەوەش هەیە دەرەك��ی هۆكاری چەندە جێگەی ئەوەی هەیە، بونی ناوخۆیی هۆكاری پۆشیكردنی چاو و دوژمنان دڕندەیی تێڕامانە بەڵكو نییە، پەرستەكان بەرژەوەندی زلهێزە الیەنی و هێز خ��ودی وەرنەگرتنی ئ��ەزم��وون هەڵە هەمیشە كە ك��وردە خێڵەكی و سیاسی كوشندەكان دووبارە دەكاتەوە، دەردی كوشندەی كە هەبووە بونی هێزێك هەردەم ئەوەیە كورد ئامانجە بێبەهادا دەسكەوتێكی چەند پێناو لە گ��ەورەك��ەی ف��ەرام��ۆش ك��ردوە، ل��ەوەش زیاتر ڕەوایەتی داوە بە پیالنگێڕی نەیارانی كوردستان، لەبواری مرۆڤایەتی پێشكەوتنەكانی سەرەڕای كارئاسانی كە ئامرازەكانی سەردەم و تەكنیك لەبواری ك��ردوە فەراهەم م��رۆڤ بۆ بێوێنەی گەیشتن بەسەرچاوەی ڕاست و دروست بۆ ئەوەی ڕێگای ڕاست و هەڵە لە یەكترجودا بكاتەوە و بە هێشتا نەكرێت كە چی ئاراستە هەڵەدا رێگای كار و كردەوەی ئەوتۆ دەبینین لە ڕۆژی ئەمڕۆدا هەمان ڕۆژگاری كارەساتبار دێنێتەوە پێش چاوی مرۆڤ، زیاتر لە بیست ساڵە بەشێكی باشوری ڕزگاری داگیركەران ژێردەستی لە كوردستان بووە، ئێستا كورد بۆ خۆی دەسەاڵتداری تیدا ساڵە بیست لەو ئاوەڕدانەوە دەك��ات، پەیڕەو

حكومڕانییەی حزبی كوردی مرۆڤ ئاسودە ناكات بەقەد ئەوە ئازاری پێدەبەخشیت، ئێستاشی پێوە گەلی كورد لە باشوری كوردستان گیرۆدەی چەند چارەسەركردنیان كە ڕۆژان��ەن گرفتی و كیشە نەك ئەستەم نیە؛ بەڵكو زۆریش ئاسانە، خەڵكی لە بوون باشوری كوردستان هەمیشە پێشەنگ شۆڕش و بەرخۆدان بۆ گەیشتن بە ئامانج، ئەو قوربانییەی بۆ ئازادی و گەیشتن بە مافی ڕەوا دراوە لەسەر ئاستی جیهاندا كەم وێنەیە، بەاڵم ئێستا هاواڵتیان گیرۆدەی چەندین نەهامەتی ژیان بونەتەوە، جێگەی شەرمەزاریە بۆ بەڕێوەبەرانی دەوڵەمەندی ئەوەندە ژێرخانێكی هەرێمێك هەبێت، دەیان كۆمپانیای گەورەی جیهانی بواری نەوت سەرمایە گوزاری تێدا بكەن و قازانجی زۆر و زەوەند بەدەست بخەن، بەاڵم فەرمانبەران و موچە خۆرانی هەرێمەكە دوو مانگ لە چاوەروانی بەڕێوەبردن ئەزمونی بن، موچەدا وەرگرتنی و هەنگاودا یەكەم لە ئێمەدا، هەرێمەی لەئەم لە سەرەتای ڕێگادا توشی ئیفلیجی بوو، ئەوەی بەو دەگوزەرێت پارێزگایدا سێ هەرێمێكی لە خراپیدا لە هاوشێوەی نمونەی دەوڵەمەندیەوە دابڕاندنی ناكەوێت، بەرچاو شوێنێك هیچ لە خەڵك لە سروشتی خۆی و وێرانكردنی دوبارەی گوندەكان بەوەی هیچ پڕۆژەیەكی پێویستی بۆ خەڵكەكەی پەلكێشكردنی و نەكراوە فەراهەم بەرەو شار و پەیوەستكردنی بەموچەی مانگانە تری كارەساتێكی حزبدا هەژمونی لەژێر و باشوری كوردستاندا بەسەر خەڵكی بوو ناڕەوا بونی هێنرا، تەشەنەكردنی گەندەڵی و زەبەالح بەتایبەتی و لە هەموو روویەكەوە گەندەڵكاران هەڵكشاندایە لە بەشێوەیەك ئابورییەوە لەڕوی واڵت ت��ەواوی دەی��ەوێ دایناسۆرێك ه��ەروەك بنەماكانی هەموو كۆمەڵگایەی ئەو بخوات، شۆڕشی تێدا بەرجەستە بوو بڕوا و هیوا و ئیرادە و هێزی تێكشكێنراوە بە جۆرێك دەستبەرداری تێكۆشان بووە لەهەر گۆرانكارییەكی نەخوازراودا دەبێتەوە، نەهامەتی گەورەترین گیرۆدەی و بكرێت؛ ڕەخنە گەل نیە واتایە بەو ئ��ەوەش بەڵكو ئەوە حزبە گەلی گەیاندووە بەو ئاستەی هەر ئامادەی خۆیدا بەرژەوەندیەكانی پێناو لە كارێكی ناڕەوایە، هەموو دەسەاڵتێكی خۆسەپێن گەلێكی بە پێویستی نادیموكرتی و گەندەڵ و كۆی گەورەیە كارەساتێكی دەستەمۆكراوە،

هاواًلتیانی هەرێمێك چاویان لە وەرگرتنی موچەی دەستەوەستان دەسەاڵتدارانیش و بێت مانگانە بە دیار بانكی خاڵی لە دراو دابنیشن، ئەوەش لەسەر قسە هەرێم حكومڕانی كاتێكدایە لە بازرگانی كردن بە نەوت دەكەن و بۆری لە كێڵگە نەوتییەكانەوە بەرەو توركیا ڕادەكێشن و سامانی تریشەوە لەالیەكی و دەك��ەن تااڵنفرۆش واڵت حكومەتی بەغداش هەراسان دەكەن بە كردەوە نادەستوریەكانیان. ئەگەر بەشە بودجەی هەرێم كە لەسەدا حەڤدەی بودجەی ئێراقە رابگیردرێت لە الیەن بەغداوە كارەساتی گەورە روو ئەدات. بەڕێوەبردنی هەر واڵتێك بە شێواز و كردەوەی جەماوەری تەقینەوەی ئەنجامدا لە مافیایی باشوری خەڵكی دەهێنێت، خۆیدا ب���ەدوای كوردستان بەقەد ئەو تێكۆشان و قوربانیدانەی بۆ ئازادی و مافی زەوتكراو و ژیانێكی شایستە دانی لەوە زیاتر بەخشیویەتی، و ئەنجامیداوە بەخۆیدا گرتووە و بێكاردانەوە و بەگژداچون بووە نادادپەروەرییەی و نایەكسانی ئەو بەرامبەر لە دەسەاڵتدارێتی خۆجێی. هەرێمی كوردستان كە داهات بێ بەرهەم بێ پارێزگای سێ خاوەنی جێی ئایا هاواڵتیانی، بۆ بێ بەتاڵە دەست و سەرسوڕمان نییە"سی" میلیاردێر و دە هەزار و سەرمایەكەی كە دۆالری میلیۆنێری هەشتسەد هەركامەیان لەسەروی پێنج میلوێن دۆالرە لە سێ شاردا هەبێت، ملیاردێرەكانی باشوری كوردستان زیاترە؟! فەرەنسا ملیاردێرەكانی ژم��ارەی لە دانیشتوی هەیە و فەڕەنسایەك هەشتا میلیۆن سەدان ساڵە واڵتە و خاوەنی چەندین شۆڕشی ژیانی بڵێی تۆ پێشكەوتنە و ڕۆشنگەری هاواڵتیانی بەراورد بكرێت لە گەڵ ژیانی خەڵكی س��ەرەڕای دڵخۆشیە جێگەی ئ��ەوەی هەرێم، نەهامەتیەكانی ژیان هەڵوێستی خەڵكی باشوری كوردستانە بەو هەموو دڵسۆزییەوە پشتیوانی لە دەسكەوتەكانی گەلی كورد دەكات لە سەرجەم بەشەكانی كوردستاندا كە چی بەداخێكی گرانەوە واڵتەكەی داهاتی هەرێمەدا لەم دەس��ەاڵت��دار و ك��وردەوە گەلی دوژمنانی خزمەتی خستۆتە دژایەتی دەسكەوتەكانی گەلەكەمان دەكات، تۆ باشوری كوردستان بڵی ئەو سزادانەی خەڵكی كە لەچوارچێوەی بێ موچەكردن و برسیكرن و ناسەقامگیری رەوشی ئاسایش و پاشاگەردانی ... هتد ئەنجامی هەڵوێستە جوامێریەكانی نەبێت؟؟.

Page 14: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[12وتار

ن/ دیار غەریبڤیان كارۆخ، كە هەندێك وەكو ڤیان جاف یاخود ڤیان سۆران دەیناسن، ژنە گەنجێكی تێكۆشەری ساڵی بەهاری لە ب��وو، كوردستان باشووری )1997(دا بەشداری ریزەكانی پەكەكەی كرد و لە شەوی یەك لەسەردووی مانگی دوو"شوبات"ی، ساڵی )2006( لە چیای حەفتانین لەسەر سنووری باشوور و باكور دوای بەجێهێشتنی حەوت نامە بۆ رێبەر ئاپۆ و هەڤاڵەكانی و گەلی كوردستان ئاگری لەجەستەی خۆی بەرداو خۆی بەختكرد لە پێناوی ئامانجەكانیدا. وەكو هەڤاڵێكی هەڤاڵ ڤیان كە ماوەیەك پێكەوە خەباتمان كرد، خۆم هەڤاڵەدا ئەو لەگەڵ كە دەزان��م بەبەختەوەر تێكۆشانم كردووە. ئەمەش ئەركی من لە خاوەن ئەركێكی وەك��و )ڤیان( لەهەڤاڵ دەرك��ەوت��ن بێگومان دەك��ات. زیاتر ئەخالقی و هەڤاڵێتی خەبات و تێكۆشانی ئێمە لە رابردوو و ئێستاشدا لە ئەركە. ئەم جێبەجێكردنی بۆ هەوڵدانە هەشتەمین ساڵیادی چاالكیەكەی هەڤاڵ ڤیاندا بەپێویستم بینی وەكو بیرەوەری و بەرز راگرتنی ئەم یادە تیشك بخەمە سەر چەند بابەتێك كە چاالكیەكەیەوە. و ڤیان بەهەڤاڵ پەیوەستە ڤیانەوە هەڤاڵ لەناوی دەمەوێت لەسەرەتادا دەست پێ بكەم، هەڤاڵ ڤیان كەسێكی وردبین هەڤاڵ دەدا، سیمبۆڵ و ناو بە گرنگی بوو، )لەیال( ماڵەوەی ناوی كە بوو خۆشحاڵ زۆر یە و دەیگوت بۆ بەرز راگرتنی لەیال قاسم ئەم ناوەم لێ نراوە و دەبێت شایستەی قوربانیەكانی هەروەها بم. و سەرجەم شەهیدان قاسم لەیال بوو، كوردستان كیوی و ك��ەژ عاشقی زۆر خۆیدا ناخی لە دەك��رد، چیا ژیانی لە حەزی بەتەواوی باوەڕی بەوە كردبوو كە تەنیا چیاكان دۆستی كوردن و پارێزەری سەرەكی ناسنامە و كە كرد وای ئەمەش كوردن. گەلی فەرهەنگی هەڤاڵ پاشناوی خۆی بكاتە )كارۆخ( و ئیتر لە )لەیال والی(یەوە بوو بە )ڤیان كارۆخ(. بۆ خۆی هەمیشە حەزی دەكرد بەم پاشناوە بناسرێتەوە، ژنی چاالكی هەڤاڵێكی ئ��ەوەی بەهۆی ب��ەاڵم پێیان بەشێكی هەڤااڵنی كورمانج بوو، سۆران لەبەر هەندێكیش س���ۆران(و )ڤیان دەگ��وت پێیان جافە عەشیرەتی لە دەیانزانی ئ��ەوەی پێی ڤیان هەڤاڵ بەاڵم جاف(، دەگوت)ڤیان بكرێت بانگ ك��ارۆخ( بە)ڤیان كە بوو خۆش لەچەند پێشتریش هەرچەندە بناسرێتەوە. و بابەتە كردووە، بەاڵم هەتا ئاماژەم بەم بۆنەدا

نەچەسپیوە بەتەواوی راستەكەی ناوە ئێستا هەرسێ راگەیاندنەكاندا و بۆنە زۆرب��ەی لە و لەم ئەمە لەبەر دەهێنرێت. بەكار پاشناوەكە هەڤاڵ داخ��وازی دەبینم پێویستی بە ی��ادەدا )ڤیان ناوی كە بكەم داوا و بێنمەوە وەبیر بهێنرێت. بەكار هەڤاڵ ن��اوی وەك��و ك��ارۆخ( لەسەر دەخ��وازم بابەتەكەدا تری لەبەشێكی هەڵوەستە ڤیان هەڤاڵ تایبەتمەندی هەندێك بوو پەیوەست دوایی هەتا ڤیان هەڤاڵ بكەم. لەسەرەتای هەر ئەمەشی ئامانجەكانیەوە، بە بەشداریكردنی بۆ ناو ریزەكانی پەكەكەدا نیشاندا. خانەوادەكەی بەشداربوو كاتێكدا لە بوو ئەوە كە هەوڵیاندا و هەڵوێستەی بەم ناڕازیبوون بەبڕیارەكەیدا بچێتەوە. دیارە ئەم هەڵوێستەی نەناسینی بەهۆی الی��ەك لە خ��ان��ەوادەك��ەی پەكەكەوە بوو، لەالیەكی ترەوە بەهۆی هاندانی نەیارانی پەكەكەوە بوو. هەر بۆیە پێیان وابوو ئەم كارەی هەڤاڵ ڤیان كارێكی نادروستە. هەرچەندە هەڤاڵ ڤیان تەمەنی پازدە ساڵ و چەند مانگێك بوو، بەاڵم زۆر بەباوەڕ بەخۆبوونەوە و بوێرانە لەسەر پێداگیری و پاراست خۆیی هەڵوێستی هەڵوێست و بڕیاری خۆی كردەوە. لێرەدا گرنگە باسی ئەوە بكەین كە خانەوادەكەی لەم كارەیاندا پەنایان بۆ شێوازی نەرم و قسەی خۆش و ئەو تەمەنەدا لەو گەنجێك دەكرێت كە شێوازانەی لە تەنیا واتە برد. كاریگەرییەوە ژێر بكەوێتە بەڵكو نا؛ ناڕەحەتیەوە و سەرزەنشت ڕێگەی دۆستانە شێوازی لە سوود كە دابوو هەوڵیان مەبەستە ئەم بۆ وەربگرن. خۆشەویستیش و سوودیان لە هاوڕێكانی هەڤاڵ ڤیانیش وەرگرتبوو. تەمەنەدا لەو پێداگیری كچێكی گەنج بێگومان و و خوشك و عەشیرەت لەبەرامبەر خانەوادە برا و هاوڕێ و خۆشەویستانیدا، گەلێك واتادارە. بڕیاری و ئامانج خاوەنی ئەوانەی بەدڵنیایەوە شێوەیە بەو هەڵوێستی ناتوانن نەبن، گەورە نیشان بدەن. لێرەدا پێویستە ئاماژە بۆ ئەوە بكەم كە هەڤاڵ ڤیان بەهیچ شێویەك لەژیانی خۆیدا نیگەرانیەكی تایبەتی بەرامبەر بە خانەوادەكەی منیش خانەوادەكەی دەیگوت هەمیشە نەبوو، سیستەم كە بەندانەن و كۆت ئەو گیرۆدەی هەڵوێستی و بڕیار وات��ە ك��ردووە. دروستیان هەڤاڵ ڤیان سەرچاوەی خۆی لە توڕەبوون لە خانەوادەوە نەگرتبوو. هەر وابەستەی ئەم بابەتە لەسەرەتای ڤیان هەڤاڵ بڵێم ئ��ەوە دەتوانم هەمیشە شەهیدبوونی هەتا بەشداریكردنیەوە

بەگەرمایی سەرەتای شۆڕش تێكۆشانی دەكرد. قۆناخەكانی لە بوو، گەرم سەرەتا چۆن واتا واتە ب��وو، گ��ەرم شێوە بەهەمان دواتریشدا ب��ەردەوام��دا شۆڕشێكی لەناو خۆیدا لەناخی بوو. ئەمەش وای لێكردبوو كە لەهەر قۆناخ و ببینێت. پێشەنگی رۆڵی بتوانێت جێگەیەكدا بابەتێكی تر كە زۆر سەرنج راكێش بوو، هەڤاڵ ژن پێشەنگی و ژن بەرۆڵی باوەڕی زۆر ڤیان هەبوو، هەمیشە هەوڵی دەدا لەژیان و كردەوەی چۆن وەكو بسەلمێنَێت. راستیە ئەم خۆیدا دایك هەست بە پێویستی خێزان و منداڵەكانی دەكات، هەڤاڵیش هەستی بەپێویستی خەبات و بەرپرسیارێتی خۆی دەكرد. ئەمانەش وایكردبوو پێشەنگێك وەكو زوو لەناو هەڤااڵنیدا هەر كە دەرب��ك��ەوێ��ت. دەچ���ووە س��ەر ه��ەر كارێك بە ئەم پێشەنگ. دەب��ووە سروشتی شێوەیەكی دامەزراندنی كاتی لە كرد وای تایبەتمەندیە پارتی چارەسەری دیموكراتی كوردستاندا تەمەنی تەمەنترین كەم و نەكربووەوە پڕ )21( ساڵی ئەندامی كۆنگرە بوو، هەڵبژێردرا بۆ ئەندامێتی بۆ ئەنجومەنیشدا لەناو و پارتی ئەنجومەنی هەڤاڵی لەناو دواتریش و كارگیرَِی دەستەی ژنان. بەرپرسیاری خەباتی بە هەڵبژێردرا ژندا لە كاروخەباتی بەڕێوەبەری و بەرپرسیارێتیشدا بوو یەكێك بەاڵم تەمەنی، بچوكی س��ەرەڕای لە هەبوو بەرچاوی ڕۆڵێكی كە هەڤااڵنەی لەو هەڤااڵنیەوە لەالیەنی و كارەكاندا بەڕێوەبردنی لە كاتێك هیچ ه��ەروەه��ا ب��وو. پەسندكراو بەرامبەر كێشە و ئاستەنگیدا بێ چارە نەدەبوو، هەمیشە هەوڵیدەدا چارەسەری بدۆزێتەوە. ئەم تایبەتمەەندیانەش زیاتر دەیكردە جێگەی باوەڕی تری تایبەتمەندی چەندین و ئەمانە هەڤااڵنی. هەڤاڵ ڤیان بوونە هۆكاری ئەوەی لە ماوەیەكی ئاستدا زۆر لە و جێگە لەزۆر بتوانێت كەمدا بكات. جێبەجێ گرنگ بەرپرسیارێتی و ئەرك ئازادیخوازی جواڵنەوەی )2003(دا ساڵی لە تێپەڕ چارەنووسسازدا بەقۆناخێكی پەكەكە دەبوو، ئەوە بوو لە بن ناوی گۆڕانكاریدا هەوڵی ئەوە دەدرا كە پەكەكە لە ناوەڕۆكی خۆی دوور لەسەر نەرێنی كاریگەری ئەمەش بخرێتەوە. ڤیان هەڤاڵ كاتەدا لەو كرد. دروست پەكەكە بەرامبەر دەكرد زیاتر بەبەرپرسیارێتی هەستی لەناو دەیخواست هەربۆیە ب��ارودۆخ��ە، ئ��ەم و الدان لەو رێگە و ببینێت رۆڵ پەكەكەدا هەوڵی پاكتاوكردنە بگرێت. ئەوە بوو هەڤااڵنیش

لەیادی ژنە شۆڕشگێڕ هەڤاڵ "ڤیان"داهەڤاڵ ڤیان پێی خۆش بوو كە بە"ڤیان كارۆخ" بانگ بكرێت

Page 15: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

13] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

وتار

بۆ پێشنیاركرا و دەبینی تێدا راستیەیان ئەم كۆمیتەی بونیادنانەوەی پەكەكە و رێبەر ئاپۆش بارودۆخە ئەو لەسەر هەڵوەستەكردنی ئەركی پێ سپاردن. هەڤاڵ ڤیان لە گەڵ هەڤاڵەكانیدا لە كە ئ��ەوەی بۆ گەڕ خستە توانایان هەموو بكەن دروست نوێبوونەوەیەك بوارێكدا هەموو بنەبڕ خراپەكاریانە و الدان ئەو كاریگەری و بكەن. لە هەنگاوی یەكەمدا سەركەوتن، ئەویش سنووردانان بوو بۆ ئەو گروپەی كە بە ئاشكرا دوور خۆی رێگەی لە پەكەكە دەیانخواست پەكەكەیان دووەمیشدا هەنگاوی لە بخەنەوە. وەكو پارتیەكی ئایدیۆلۆژی دروست كردەوە. لە هەنگاوی سێیەمدا هەوڵی ئەوەیاندا كە هەڵمەتێكی فكری، لەڕووی بكەن، پێ دەست شۆڕشگێڕی سیاسی، سەربازییەوە. لەم بوارەدا هەڤاڵ ڤیان هەنگاوانە ئەم دەیانخواست هەڤااڵنەی ئەو و

بنێن ڕووبەڕووی زەحمەتی دەبوونەوە. زەحمەتی سەرەكی لەوەدا بوو كە لەناو پەكەكەدا وتار و ڕەهەندەكانی و نەدەكرد تەواو یەكتریان كردار هێشتا )2005-2003( سااڵنی الدان��ان��ەی ئەو بێ گوتن دەڵێت ڤیان هەڤاڵ وەكو هەبوون. پەكەكەدا لەناو پەكەكە پێوانەی ببوو. واتا كاڵ شۆڕش بەهاكانی وردەوردە ببوەوە. كەم بۆ جێگەیان تێكۆشان و شۆڕش دەبوونەوە، داخوازی شەخسی چۆڵ دەكرد. لەبن ناوی ئازادی بێ رێكخستن و كۆمەڵگا پێوانەكانی بیروڕادا بایەخ دەكران. لەبن ناوی واقعی بووندا خولقاری دەنراو ب��ەالوە شۆڕشگێڕی دەستپێشخەری و چاوەڕوانی و هیوا بەدەرەوە جێگەی دەگرتەوە. لەگەڵ ئەمانەدا كار گەیشتبووە ئەو ئاستەی كە بەشێكی زۆری هەڤااڵن وەكو بابەتێكی ئاسایی مامەڵە لەگەڵ ئەسیر بوون و لەزینداندا مانەوەی

رێبەر ئاپۆ بكەن. ئەمانە و چەندین چەمكی تری هەڵە كە شۆڕش و تێكۆشان لەناوەڕۆكی خۆی دوور دەخاتەوە، دزەیان كردبووە ناو رێكخستنەوە بەرەو پەكەكەی نەگیرایە پێ پێشی ئەگەر و مەرگێگی لەسەرخۆ دەبرد. بێگومان لەبەرامبەر ئەم چەمكانەدا بەشێكی هەڤااڵنیش تێكۆشانێكی بەواتایان بەڕێوە دەبرد. لەم بارودۆخەدا هەڤاڵ ئەو بەمەترسی هەستی خۆیدا لەناخی ڤیان هەر كردبوو، قۆناخە ئەو ئەركی و چەمكانە بۆیە چەندین جار پێشنیاری ئەنجامدانی چاالكی پەسندی رێكخستن ب��ەاڵم ك��ردب��وو، فیدایی بڕیار خۆیەوە ل��ەالی لەئەنجامدا نەكردبوو. خۆی رێكخستن، ئ��اگ��اداری بەبێ كە دەدات خۆی چاالكیەكەی شێوازی و جێگە و كات ئەنجامیشیدا. و بدات ئەنجامی و بكات دیاری هەڤاڵ ڤیان لەو نامانەی كە لە دوای خۆی بەجێی

هەڤاڵ ڤیان زۆر باوەڕی بەرۆڵی ژن و پێشەنگی ژن

هەبوو، هەمیشە هەوڵی دەدا لەژیان و كردەوەی خۆیدا ئەم راستیە بسەلمێنَێت. وەكو چۆن دایك هەست

بە پێویستی خێزان و منداڵەكانی دەكات، هەڤاڵیش هەستی بەپێویستی خەبات

و بەرپرسیارێتی خۆی دەكرد. ئەمانەش وایكردبوو

كە لەناو هەڤااڵنیدا هەر زوو وەكو پێشەنگێك

دەربكەوێت. دەچووە سەر هەر كارێك بە شێوەیەكی

سروشتی دەبووە پێشەنگ. ئەم تایبەتمەندیە وای كرد لە كاتی دامەزراندنی پارتی

چارەسەری دیموكراتی كوردستاندا تەمەنی )21(

ساڵی پڕ نەكربووەوە و كەم تەمەنترین ئەندامی كۆنگرە

بوو، هەڵبژێردرا بۆ ئەندامێتی ئەنجومەنی پارتی و لەناو

ئەنجومەنیشدا بۆ دەستەی كارگیرَِی و دواتریش لەناو هەڤاڵی ژندا هەڵبژێردرا بە بەرپرسیاری خەباتی ژنان

Page 16: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[14وتار

لەوە ناتوانێت كە دەكاتەوە لەوە هێاڵ جەخت زیاتر بەرگەی ئەسیربوونی رێبەر ئاپۆ بگرێت و دەڵێت:"پێویستە رێبەر ئاپۆ وەكو رێبەری گەلی كورد و فەیلەسوفێكی مەزن رێزی لێ بگیردرێت و بەموخاتەب وەریبگرن نەك لە كونجی زیندان توندی بكەن. ئەمەش وەكو شەرمێك بۆ سیستم بەو دەخ��وازێ��ت دەبینێت. دەس��ەاڵت��ەك��ان و چاالكیەی خۆی لەم بوارەدا پەیام بداتە دۆست و دوژمن. دەتوانین بڵێین هەڤاڵ ڤیان لەم بوارەدا هەتا ئاستێك ئامانجی پێكاوە و ئەوەتا ئەمڕۆ دەوڵەتی تورك و زلهێزەكانیش ئیتر رێبەر ئاپۆ موخاتەب وەردەگرن. هاوكات لە نامەكانیدا باس واتای گوتن جێگەیەك )لە كە دەك��ات ل��ەوە چاالكیش ئامانجی دێت، چاالكی سەرەی نەما هەنگاوی بوارەشدا لەم گوتن( بە واتادانەوەیە جددی نراوە و پەكەكە نەك تەنیا لەناوخۆیدا؛ لەسەر ئەرێنی كاریگەری توانیویەتی بەڵكو كۆمەڵگاش دروست بكات و ئیتر گوتنەكان واتادار بوونەوە. لەسەر ئاستی باشووری كوردستانیش هەڤاڵ ڤیان ڕەخنە لە بێ دەنگی و الوازی هەستی بەرپرسیارێتی نەتەوەیی دەگرێت و بانگ دەكات كە لەم بوارەدا هەنگاو بنرێت، ئەوەتا دەبینین لەم بوارەشدا هەنگاوی بەرچاو لەناو جەماوەردا ژنانیش تێكۆشانی بە سەبارەت هاویشتراوە. لەسەر ژن��ان دەخ��وازێ��ت و هەیە بانگەوازری رێگای ئازادی بەئەركی خۆیان هەستن، ئەوەتا بڵندا ئاستێكی لە كورد ژنانی دەبینین ئەمڕۆ

تێكۆشانی رەگەزی و نەتەوەیی بەڕێوە دەبەن. دیارە نامەكانی هەڤاڵ ڤیان مانیفستۆی شۆڕش هەڵیانسەنگێنین ئەمڕۆ ئەگەر تێكۆشانن، و ئەو راستیە دەبینین كە هەڤاڵ ڤیان پێشەنگی پێشەنگیەكەشی ئەنجامی و كرد سەردەمێكی ماوە زۆری هێشتا بەاڵم چاوانە، لەبەر ئەمڕ هیوا و داخوازیەكانی كە هیوا و داخوازی گەلی كورد، گەالنی بندەست و ژنانی ئازارچەشتوون جێبەجێ ببن. ئەمەش ئەركی مەزن دەخاتە سەر شانی ئێمە و هەموو ئەو كەس و گروپانەی كە دەخوازن خاوەنداری لە هەڤاڵ ڤیان و شەهیدانی كوردستان بكەن. چونكە ئەو كەسانە كەسانێك بوون نەمری و ژیانیان لە تەمەن درێژیدا نەبینی. هەروەكو خاڵە تاهیر تۆفیق بەدەنگە خۆشەكەی ژیان...چۆن بۆ بمرە مردن، بۆ دەڵێ:"مەژی هەروەها زی��ان!"، نەكەی تا دەك��ەی، قازانج پێشەنگانی )كۆمەڵە(ش لە زیندانەكانی بەعسدا دروشمی)كەم بژی و كەڵ بژی(یان بەرز كردەوە و گیانی خۆیان لە پێناوی گەلدا بەختكرد. مەزڵوم دۆغان و هەڤاڵەكانیشی لە زیندانەكانی توركیادا بە دروشمی )بەرخۆدان ژیانە( ڕووبەڕووی ستەمی دەوڵەتی تورك بوونەوە و ژیانێكی هەتا هەتاییان )ڤیان هەڤاڵ دەبینیەوە. خۆبەختكردندا لە كارۆخ(یش وەكو لە نامەكانیدا باسی كردبوو تەنیا گیانی خۆی شك دەبرد بۆ ئەوەی لەڕێگەیەوە پەیامەكانی خۆی بگەیەنێت بەهەڤااڵن، دۆستان و نەیارانیشی. پەیامەكەشی گەیاندە هەموو الیەك.

هەڤاڵ )ڤیان كارۆخ(یش وەكو لە نامەكانیدا باسی

كردبوو تەنیا گیانی خۆی شك دەبرد بۆ ئەوەی لەڕێگەیەوە پەیامەكانی خۆی بگەیەنێت

بەهەڤااڵن، دۆستان و نەیارانیشی. پەیامەكەشی

گەیاندە هەموو الیەك

..........

هەڤاڵ ڤیان لەسەرەتای بەشداریكردنیەوە هەتا شەهیدبوونی هەمیشە بەگەرمایی سەرەتای

شۆڕش تێكۆشانی دەكرد. واتا چۆن سەرەتا گەرم بوو، لە قۆناخەكانی دواتریشدا بەهەمان شێوە گەرم بوو، واتە لەناخی خۆیدا لەناو

شۆڕشێكی بەردەوامدا بوو. ئەمەش وای لێكردبوو كە

لەهەر قۆناخ و جێگەیەكدا بتوانێت رۆڵی پێشەنگی

ببینێت

Page 17: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

15] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

وتار

ن/ دیاری خالید مارف

)چادرەكان( پەرتوكی زانیاریدا، سادەترین لە بیرەوەری گەریالیەكە بە ناوی )موراد تورك( و زمانی سەر وەریگێڕاوەتە هەمەوەندی( )رێبوار مامناوەندی قەبارە پەرتوكێكی لە كە كوردی ساڵی لە باڵوبوەتەوە الپەڕە )241( بە بچوك توركیەكەش نوسینە ه��ەروەه��ا )2013(دا. ئێستا ت��ا و ن��وس��راوە )1995( س��اڵ��ی ل��ە نێو زان��ی��اری بەپێی بیرەوەریەكان خ��اوەن��ی پەرتوكەش ئەم و زینداندایە لە پەرتوكەكە وەرگ��رت��ووە. ج��ی��اوازی گرنگی خەاڵتی سێ تر جارێكی لێدەكات وام��ان بیرەوەریانە ئەم كوردستان"پەكەكە" كرێكارانی پارتی مێژووی جیاوازترمان ئایدیایەكی و وێنە و بخوێنینەوە هەندێك چونكە پارتە؛ ئەم بەرامبەر هەبێت واڵتانی لە زۆرێك و كورد نەتەوەی ئێمەی لە ئەم بەرامبەر دیكەیان وێنایەكی دەوروبەرمان پارتە هەیە كە وێنەیەكی شێوێنراوە و تێكەڵە كە رۆژهەاڵتناسانە و ئەوروپی وێنەیەكی لە هەموو شتەكان پێناس دەكەن وەك ئەوەی كە دەیانەوێت نەك وەك ئەو حەقیقەتەی كە هەیە. ش��اری گەنجێكی ت���ورك( )م���وراد ش��ەڕڤ��ان ئەم كاتێك كوردستانە، باكوری )ئ��ام��ەد(ی تەنها تەمەنی )19( بیرەوەریانەی نوسیوەتەوە ساڵ بووە. شەڕڤان، دەسپێكی نوسینەكەی لە بڕین و هەڵزنین بە سینگی چیا و كاتی رێگە دۆڵەكاندا و لەگەڵ گەریالكانی هاوڕێی و هەتاكو فەرماندەكەشیان دەگێڕێتەوە. ئەو لەم چیرۆكە راستیەدا كە زۆرجار بەرەو خەیاڵێكی ئەودیو ئەو و دەكات پەلكێشمان بوون تیایدا كە واقیعەی بەرەو بەسەرهاتێكی سەرنجڕاكێشی رۆماننوسێكی گەورەمان دەبات كە بە تەنها ئەیەوێت خوێنەر ئەم گەریالیە بەاڵم بەرن، نوسینەكەی لە چێژ ئەوەی كە الی زۆرێك لە خەیاڵدا پەی پێنابرێت ئەو تەیكردوە و باسی سات بە سات و شوێن دەگێڕێتەوە. بۆ رێگایانەمان ئەو شوێنی بە بیرەوەریەكانی ساڵیدا )19( تەمەنی لە ئەو دەنوسێتەوە، بەاڵم بە خەیاڵێكی هێندە فراوان وردبینیەوەیە و بەهێز تەواو ئەزمونێكی بە و كە مرۆڤێكی تەمەن )40( ساڵ دەتوانێت پەی ژیانێكی و بیربكاتەوە و بەرێت شتانە ب��ەو رووب���ەڕووب���وون���ەوەدا و ش��ەڕ ل��ەگ��ەڵ زۆری ماوە لەو توانیویەتی ئەو بەاڵم تێپەڕاندبێت، كەمەدا ئەو بەشەی ژیانی بگوزەرێنێت و دەیان ئێمە. بداتە ئامۆژگاری و بەسەرهات و پەند سەرەڕای ئەوەی ئەوان تەكنیكی یەكجار تایبەت و جیاوازیان هەیە بۆ شەڕ كە من مەبەستم نییە باسی ئەم الیەنە بكەم لەم نوسینەدا، بەاڵم موراد ئەو

لە سێبەری چادرەكاندائەو لەوپەڕی ژیان قورسیدا حەز دەكات پڕ بە دڵ گۆرانی بڵێت و رۆحی ئاشتكاتەوە

Page 18: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[16وتار

تەكنیكە دەخاتەڕوو كە چۆن توانیویانە بەردەوامی بدەنە خۆیان لە شەڕدا و راگرتنی هاوسەنگیان بەهێز ئەمە هۆكارێكی كە دوژمنانیان بەرامبەر پەكەكە. ب��ە داوە درێ���ژەی ئ��ەم��ڕۆ ت��ا ب��ووە بەكارهێناوە بەرگری بۆ تەنها چەكیان ئەوان موراد دوژمنانیان، لە بپارێزن خۆیان ژیانی و بەرگری هێزی وەك دەك��ات چ��ەك باسی كە توندوتیژی. و كوشتن ن��ەك خۆپاراستنە و جوان ئەدەبی وشەی لە پڕە یادەوەریانە ئەم بەڵكو تەنها ش��ەڕ؛ ن��ەك ی���ادەوەری ك��ەم كە یادەوەری دیكەش بەم شێوە نوسرابێتەوە لەنێو ئێمە نوسراوەتەوە. لە واڵتی یادەوەریانەی ئەو ژی��اون. شاخ لە كە پیاوانەی ئەو بەتایبەت و باڵندە دەنگی لە پڕە یادەوەریەكانی ئەو باران نمەی و چەم هاژەی و سروشت جوانی و بۆنی تەڕی خاك و دەیان ووشەی تر...هتد.ئاخر كەی بووە سەربازێكی تەمەن )19( ساڵ هەست بەو شتانە بكات. مرۆڤ كە خۆی بۆ شەڕ ئامادە كرد و چووە سەنگەر و بەرەنگاربوونەوە، بیر لە هەموو شتێك دەكاتەوە دەنگی باڵندە و جوانی سروشت و دەنگی پێی ئەسپ و هاژەی هەڤاڵە ئەم ب��ەاڵم نەبێت، تر ئەوانی و چەم جێكردوەتەوە یادەوەریەكانیدا لە هەمووی ترپی پرپە گ��وڵ، ق��ەدی و تفەنگ ل��ول��ەی دوژمن. زرێپۆشی دەنگی و با ئاوازی و باران چی كە دەبێت قورسیدا ژی��ان لەوپەڕی ئەو كاتێك بە تەنها و برینداری دەڕوات حەز دەكات ئاشتكاتەوە. رۆحی و بڵێت گۆرانی دڵ بە پڕ هەڵوەستەی دەمەوێت تر خااڵنەی لەو یەكێك سیاسەتەوەیە بەو پەیوەندی بكەم، لەسەر

لە داوە و خوێنڕێژ تیرۆرست بە پەكەكەی كە یادەوەریەكانیدا لە تورك موراد بەاڵم قەڵەم، دەكات هەڵسوكەوتیان و مامەڵە باسی جوان ناو دەچنە كاتیك بەتایبەت دیلەكانیان لەگەڵ چادرەكان و چەند جەندرمەیەك بەدیل دەگرن.كە دەكرد ئەوەم وێنای خۆم وەك من راستی بكەم تەواو نوسینەكە بەرلەوەی كوشتبێتیانن وەك وێنەی هەر خوێنەرێك بۆ پێش روداوەكانی وێنای لەگەڵ بوو هاوكات من وێنای نوسین، كەلەبچەكراوی بە ئەوان بەاڵم دیلەكان خۆیان، لە كەمە حاڵەتێكی ئەمە ئەهێڵن جێیان سەربازیدا رووبدات. زۆرینەمان چیرۆكی دەیان و سەدانی ئەو دیالنەمان بیستووە كە چۆن لەالیەن دوژمنەكانیانەوە سوكایەتیان پێكراوە و كوژراوە.دامێنی لە و برینداری بە كاتەی ئەو هەروەها مەرگدا هاوڕێكانی لەژێر فشاری خۆی بەجێیان هێاڵ و لەناو ئەو چاڵەی تەنیشت رێگاكە دەیدەنێنن ... دەڵێت" و دەكردەوە بیری بەبێدەنگی ئەو ئەگەر چی قبوڵیشم نەكردایە، بەاڵم ئامادەبوم بۆ مردنیش، ئەگەر لە مردنەوە نزیك بووم، بەاڵم من هەرخۆم بۆ ژیان تەرخان كردبوو ... لە الی وەك كەوت توتڕك بۆڵێك بە چاوم چەپمەوە دەستە خوشكێك رەنگاوڕەنگ باوەشیان بەیەك چاڵەم ئەم كە نەیهێشت كە ئ��ەوەی كردبوو، وەك قەبرێك نەبینم ئەم دەستە توتڕكە بوو".كۆمەڵێك لە پڕن گەریالیەك بیرەوەریەكانی هەموو ئەو لەگەڵ مرۆڤێك ئایدیای و فكرە گەلێكی الی��ەن لە ناهەقیەی و توندوتیژی دەیانەوێت ب��ەاڵم دەكرێت، بەرامبەری ت��رەوە بژین. ژیاندۆست و مەدەنی مرۆڤگەلێكی وەك

سیستەم رادەستی خۆیان نایانەوێت ئ��ەوان پیرۆزیەكانت هەموو كە بكەن دەسەاڵتێك و بسڕێتەوە. بۆیە بەم شێوە خەباتەیان دوژمنانی جۆرێك توشی دووی��ان دەستە و یەك دەستە بیانسڕنەوە، دەیانەوێت كە كردوە هستریا لە بەاڵم هاوڕێكانی موراد پەیامێكی دیكەیان هەیە.

بیرەوەریەكانی گەریالیەك پڕن لە

كۆمەڵێك فكرە و ئایدیای مرۆڤێك لەگەڵ ئەو هەموو توندوتیژی

و ناهەقیەی لە الیەن گەلێكی ترەوە بەرامبەری دەكرێت، بەاڵم دەیانەوێت

وەك مرۆڤگەلێكی مەدەنی و ژیاندۆست بژین. ئەوان نایانەوێت

خۆیان رادەستی سیستەم و دەسەاڵتێك

بكەن كە هەموو پیرۆزیەكانت بسڕێتەوە

Page 19: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

17] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

وتار

په یڤێکی وه فاداری

بۆ )11( گیانی به رزه فڕی ژێر هه ره سی به فرن/ حه سه ن جودی

له تێکۆشانی کورد گه لی ئازادی تێکۆشه رانی پێویستی ئه وه ی وێڕای خۆیاندا ئازادیخوازانه ی بێوێنه قاره مانێتییه کی و به رخۆدان به نواندنی شااڵوه کانی و هێرش له به رامبه ر ه��ه ب��ووه ئازادی، ئه وا له به رامبه ر داگیرکاران و نه یارانی دژواری و سه ختییه کانی سروشتیشدا پێویستی ته نانه ت و مه زن قاره مانێتی و به به رخۆدان

فیداکاری و قوربانیدانی مه زنیش هه بووه .که م ئازادیدا، گه ریالی تێکۆشانی له مێژووی له کاروانی ئازادیخوازانه ی ئه و ژم��اره ی نییه بوونه ته گه ریالییدا به رخۆدانی و تێکۆشان و واڵت جوگرافیای دژواری سروشتی قوربانی نه بوون که م به ڵێ سروشتییه کانی. رووداوه ئه و رۆحانه ی بۆ ئه به دی خۆیان ئاوێته ی تاڤگه ره نگینه کان و خوڕه و هاژه ی پڕ له رووبار و پڕ به گه رمایی داڵنه ی ئه و یان کرد چۆمه کان له جۆشی خۆیانه وه ، خۆیان به ره نووه مه زنه کان و هه ره سه هوروژمهێنه ره کانی به فر و گێژه لوکه و زریان و باهۆزه کان سپارد. به ڵێ که م نه بوون ئه و پێیانه ی بۆ دواجار به سه ر ئه و توله رێیانه دا درێژ ه��ه ر بێکۆتایی چیاوچیا که رۆیشتن، ئازادی رێگای رێبوارێکی له ناکاودا و ده بنه وه قاچه کانی به سه ریدا ده خزێ و له دۆڵه قووڵ و رێبواره ی ئه و گیانی ئامانه کاندا بێ هه ڵدێره

هه ڵده فڕاند.سه خت هێجگار زستانێکی ،)2001( زستانی که بوو شووم وه ها زستانێکی بوو. دژوار و ته نیا له شه وێکی ئه نگوسته چاویدا، له قه ندیلی رێبواری یازده جۆشداری رۆحی سه رکه شدا، نقومی باوه ڕی و هیوا له پڕ دڵ ئازادیخوازی سپی رۆحی ی��ازده کرد. بێئامان هه ره سێکی له شه وێکی کپ کپدا، تێکه ڵ به ره نووی به فری

شه وێکی نوته ک نوته کی شوباتی شووم بوون.پسانه وه بێ بوو رۆژ چه ندین زستانه دا؛ له و دۆڵه کانی ناو و لوتکه سه ر دایده کرده به فر و شه و کاته ئه و قه ندیل. شاخه کانی زنجیره چه شنه کانییه وه ، به هه موو به فر به رده وام رۆژ خیزاوی به فری سوور، به فری به فر، شڵپه ی )23( ل��ه ش��ه وی تا ده ب���اری. یه کدا ب���ه دوای له سه ر )24(دا له دۆڵه کوکێدا له پڕدا هه ره سی له ده سته یه ک مانه وه ی شوێنی به سه ر به فر گه ریالیانه ی ئه و سه رجه م و دێت گه ریالکاندا که وا له وێدا له شیرین خه ودا بوون، له ژێر به فردا عاسێ مان. دوای هه وڵدانێکی زۆری هه ڤااڵنیان، توانرا زۆربه یان رزگار بکرێن، به اڵم به هۆی زۆری شوێنه که ی ت��ه واوی که هه ره سه که قه باره ی

له ژێر تێکۆشه ر گه ریالی ی��ازده شێواندبوو، هه تاهه تایه بۆ بێگه ردیان گیانی هه ره سه که دا

ئاوێته ی سپیێتی به فر کرد.هه ره سه ئه و له ئاکامی گه ریالیه ی یازده ئه و سه خته ی به فردا گیانیان به ختکرد ئه مانه بوون:واڵت، به ناسراو حوسێن مه ولود ع��ادل �1ل��ه دای��ک��ب��ووی س���اڵ���ی)1975( ه��ه ول��ێ��ر، له رێکه وتی)1994(دا به شداری ریزه کانی تێکۆشانی

ئازادی په که که بوو. به سیپان، ناسراو محه مه د حوسێن خالید �2له شەقاڵوە. له ساڵی)1976( له دایکبووی ئازادی رێکەوتی)1995(دا بەشداری تێکۆشانی

په که که بوو. پۆاڵ. به ناسراو خه راجیانی فه ره ج گۆران �3له سلێمانی. له ساڵی)1981( دایکبووی لە ئازادی تێکۆشانی به شداری س��اڵ��ی)1998(دا

په که که بووه . 4� دانا محمد ناسراو به دکتۆر دانا. لە دایکبووی ساڵی)1978( له سلێمانی له رێکەوتی)1996(

دا بەشداری تێکۆشانی ئازادی په که که بووه. ئاری. به ناسراو حەمدی، عومەر هه ردی �5له سلێمانی. له ساڵی)1971( دایکبووی لە رێکەوتی)1996(دا بەشداری تێکۆشانی ئازادی

په که که بوو.6� عه لی حوسێن، ناسراو به رێبه ر که رکوکی. له کەرکوک. له ساڵی)1972( دایکبووی لە ئازادی رێکەوتی)1992(دا بەشداری تێکۆشانی

بوورۆژئ���اوای خه ڵکی قامیشلۆ. ع��ه دن��ان �7

كوردستان...8� چه کدار ئامه د، خه ڵکی شاری ئامه د...

باکووری ئورفا ی ش��اری خه ڵکی خه لیل، �9کوردستان...

10� میرخان خه ڵکی باکووری کوردستان...دێرکی شارۆکه ی خه ڵکی دێرکی ده لیل �11

رۆژئاوای کوردستان...ئه و تێکۆشه رانه له و ماوه یه ی له باشووردا چ له گۆڕه پانی گه ریالیی و چ له گۆڕه پانی سیاسی تێکۆشاندا له ناو راگه یاندنیدا و رێکخستنی و مۆڕالی و هێز و ب��اوه ڕی ببوونه جێی ب��وون، تێکۆشان و به رخۆدان. بۆیه گیان له ده ستدانی ئه و )11( تێکۆشه ره ی رێگای ئازادی به یه که وه ، هه م بۆ ته ڤگه ری ئازادی به گشتی و هه میش بۆ هه ڤااڵنیان و که سوکاریان کۆستێکی پڕ مه زن بوو و هه رگیز له یاد ناچێت. ئه و )11( تێکۆشه ره به یه که وه له گه ڵ هه ڤااڵنیان له زستانی )2001( دا خۆیان بۆ به هارێکی پڕ له هه ڵمه تی تێکۆشان رۆژێ��ک چوارچێوه یه دا ل��ه و ده ک���رد. ئ��ام��اده هاوسه نگه رانیان له گه ڵ کاره ساته له و به ر

ده ستیان به کۆبوونه وه یه کی به رفراوان کردبوو تا بتوانن به ئاماده کاریه کی مه زنه وه پێبنێنه ناو به هارێکی تری تێکۆشانی ئازادی، به اڵم ئافاتی سروشت نه یهێشت به جه سته له و به هاره دا گوڕ به تێکۆشانی خۆیان بده ن، به اڵم به رۆح و باوه ڕی و هه موو هیوا و حه سره ته کانیان به هه ڤااڵنیان سپارد و به مشێوه یه ش به شدارییان له هه ڵمه تی بووه له ده ستانیان گیان ئیدی کرد. تێکۆشان هێز و وزه ی تێکۆشانێکی واتادار و به رهه مدار. ب��ه ئ��ازاره ی��ان، پ��ڕ کۆسته ئ��ه و دوای ئیدی و هیوا و ب��اوه ڕی و رۆح بێپه روا هه ڤااڵنیان حه سره ته نه مره کانیان بۆ ئازادی ئاوێته ی هه ر

هه نگاوێکی خه بات و تێکۆشان کرد.ی��ازده ل��ه و ب��وو یه کێک ک��ه رک��وک��ی رێ��ب��ه ر بوو به فر ئاوێته ی رۆحیان که شۆڕشگێره ی هه ر و هێنا به فر به هه ره سی هه ره سیان و به نه مری ده مێننه وه ، رێبه ر که رکوکی که ناوی له ب��وو، حوسێن عه لی خ��ۆی راسته قینه ی خانه واده یه کی هه ژار و نیشتیمانپه روه ری شاری که رکوک له دایک بووه ، خێزانی رێبه ریش وه ک شاره ئه و نیشتیمانپه روه ری خێزانێکی هه ر رژێمی ته رحیلی و کۆچبه رکردن سیاسه تی له کۆتایی و ده سه پێنرێت به سه ردا به عسیان ئاواره یی ناچاری خۆیدا له واڵتی هه شتاکاندا و ده ربه ده ری ده بێت و له یه کێک له ئۆردووگا به هۆی ده کرێن. نیشته جێ زۆره ملێیه کاندا سه ختی و دژواری ژیان و گوزه رانی ئه وکاته ی ناچار که رکوکی رێبه ر کوردستان، باشووری ده بێت به نابه دڵی ده ستبه رداری خوێندن ده بێت و به کار و کاسبی هه وڵده دات که مێک باری هه ژاری به اڵم که مبکاته وه ، خێزانه که ی ده رب��ه ده ری و وێڕای دوورکه وتنه وه ی له خوێندن و ناهه مواری خۆ له هه وڵی بێوچان خێزانه که ی گوزه رانی و ده بێت خۆهوشیارکردنه وه و په روه رده کردن به زرنگییه وه له دۆخی ئه وکاته ده ڕوانێت و وه ک گه نجێکی هوشیار له دۆخی ئاواره یی و سته می سه ر خێزانه که ی و شاره که ی و ته واوی گه له که ی

تێده گات. له گه ڵ راپه ڕینی جه ماوه ری به هاری ساڵی)1991( و رزگاربوونی زۆربه ی خاکی باشووری کوردستان و له ناویشیدا شاری که رکوکدا، رێبه ر که رکوکی ته واوی و خێزانه که له گه ڵ ئ��ه وه ی به هیوای ئاواره کانی تردا بگه ڕێنه وه جێ و واری ره سه نی خۆیان، له ناوجۆش و خرۆشێکی مه زن داده بێت، به اڵم به هاری ئازادی شاره که ی زێده ناخایه ێت و له گه ڵ کۆڕه وه مه زنه که ی گه لدا ئه ویش وه ک ژیان دژواری دۆخێکی رووب���ه ڕووی گه نجێک که رکوکی رێبه ر ب��ه اڵم ده بنه وه، گ��وزه ران و ئازادی و رزگاری گه ل و واڵته که یدا هیوای به

Page 20: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[18وتار

دژوارییه کانی هه موو له به رامبه ر و نابێت کز ژیان و سته مکاریدا، رێگای تێکۆشان به رێگای ئازادی به گه یشتن بۆ ده بینێت راست هه ره ئانوساته دا ل��ه و ه��ه ر شکۆمه ند. ژیانێکی و ئازادی ساڵی)1991(دا ته ڤگه ری له سه ره تای گه لی کورد ده ناسێت و به فیکر و تێکۆشانی په که که و رێبه ری گه لی کورد عه بدوڵاڵ ئۆجه الن ئاشنا ده بێت. هه ر له و کاته دا لێبڕاوانه بڕیاری به شداری تێکۆشان ده دات و له هه رێمی خواکورکدا له یه کێک له کامپه کانی په روه رده یی پارتی ئازادی کوردستان"پاک" په روه رده ی بنچینه یی ده بینێت و پاشان له خه باتی رێخکستنی و جه ماوه ریدا جێده گرێت و رۆڵێکی کارا ده بینێت له ناساندنی ئایدیۆلۆژیا و سیاسه تی ته ڤگه ری ئازادی گه لی

کوردستان.هه ڤااڵنی رێبه ر که رکوکی باس له وه ده که ن که سه ره کی ئه ندامێکی وه ک له ساڵی)1993(دا رۆژنامه ی واڵت رۆڵێکی کارا ده بینێت له ده رخستن بوو که یه کێک واڵت رۆژنامه ی پێشخستنی و ئازادیخوازه کانی و به ناوبانگ هه ره رۆژنامه له سااڵنی نه وه ده کان و سه ره تای سااڵنی )2000(

دا. هه روه ها رۆڵێکی گرنگی بینی له وه رگێڕان و به چاپگه یاندنی چه ندین په رتووکی ته ڤگه ری

ئازادی و رێبه ری گه لی کورد عه بدوڵاڵ ئۆجه الن. رێبه ر که رکوکی وه ک نووسه ر و رۆژنامه وانێکی شۆڕشگێڕ و نه ته وه یی به قه ڵه می پڕ به بڕشت و به جورئه تی خۆیه وه ، رۆڵێکی گرنگی بینی له خستنه ڕووی راستییه کان و باڵوکردنه وه ی فیکری ئازادی و نه ته وه یی و واڵتپارێزی و ریسواکردنی چه مکه وابه سته کانی داگیرکاری و ته سلیمکاری. نه وه دوشه شدا و نۆوه دوپێنچ له سااڵنی رێبه ر هیوایه کی و به حه ز کادیرێکی شۆڕشگێڕ وه ک مه زنه وه له ناو گه لدا کارو خه باتی رێکخستنی و جه ماوه ری له سلێمانی و گه رمیان به ڕیوه ده برد و چاالکانه رۆڵی له هوشیارکردنه وه ی جه ماوه ری گه ل به گشتی و گه نجان به تایبه تی له ده ڤه ره که دا

ده بینی.ل����ه) 16(ی ک��ۆم��ه ڵ��ک��وژی��ی��ه ی ئ���ه و دوای به ده یان که روویدا له هه ولێر گواڵنی)1997(دا شۆڕشگێڕ و رۆژنامه وان و هونه رمه ند و چاالکوانی گه نج و ژنی تێدا بووه قوربانی و کۆمه ڵکوژییه که رۆژنامه وانانی رۆژنامه ی واڵتیشی گرته وه ، رێبه ر که رکوکی وه ک رۆژنامه وانێکی کارا و وه فادار بۆ هه ڤااڵنی رۆژنامه وانی له ماوه ی چه ند رۆژێکدا له گه ڵ چه ند رۆژنامه وانێکی تر، رۆژنامه ی واڵتی له سلێمانی ده رخسته وه و نه یهێشت په یڤی ئازاد و به جورئه تی رۆژنامه ی واڵت کپ ببێت و بێده نگ بکرێت. ته نانه ت دوای ئه وه ی له ساڵی)2000(

ئه وکاته وه ده سه اڵتی له الیه ن له سلێمانی دا له گه ڵ که رکوکی رێبه ر داخرا، واڵت رۆژنامه ی رۆناهییان رۆژنامه ی تردا رۆژنامه وانێکی چه ند ده رخست و وه ک درێژه پێده ری هێڵی نه ته وه یی و دیموکراتی رۆژنامه ی واڵت په ره ی به خه باتی وه ک له هه مانکاتدا، هه ر ئازادیخوازیدا. وشه ی په یامنێرێکی که ناڵی ته له فیزۆنی مه دیا تیڤی له شاری سلێمانییه وه رۆژانه هه واڵه کانی به ناوه ندی ده نگوباسی که نا ڵه که ده گه یاند و دۆخی گرژی و ئاگاداری و زانیاری له سه ر شه ڕی سه پێنراوی ئه وکاته ی سه ر ته ڤگه ری ئازادی ده گه یانده گه ل.

و فیداکاری به تایبه تمه ندی که رکوکی رێبه ر دڵنزمی و راستگۆیی خۆیه وه ، جێی خۆشه ویستی و رێزی هه ڤااڵنی و گه له که ی بوو تا له شه وی شوباتی)2001( مانگی )24(ی له سه ر )23(دا له گه ڵ )10( له هه ڤااڵنی به ر هه ره سی به فر ده که ون و گیان له ده ستده ده ن و ده چنه ریزی

نه مرانی رێگای ئازادییه وه .عادل مه ولود حوسێن ناسراو به واڵت، یه کێک بوو له و یازده شۆڕشگێڕه ی که وتنه ژێر هه ره سی به فره وه . واڵت له خێزانێکی هه ژاری شاری هه ولێر چاوی به دنیا هه ڵێناوه . خوێندنی سه ره تایی و له سه ره تای هه ر خوێندووه . له هه ولێر ناوه ندی ئازادی ته ڤگه ری به بیری نه وه ده کاندا سااڵنی کاروچاالکی ن��او و ده که وێته ده بێت ئاشنا به شداری ب��ڕی��ارده دات پاشان سیاسییه وه . له ریزه کانی گه ریالدا بکات و له گۆڕه پانی شه ڕدا و وره خ��اوه ن و به جۆش وه ک گه ریالیه کی به هۆی ده کات، له چاالکییه کاندا به شداری وزه زیره کی و چوست و چاالکی خۆیه وه زوو ده بێته

زاگ��رۆس له هه رێمه کانی و ک��ه رت فه رمانده ی گه ریالیه کی وه ک قه ندیلدا و و خواکورکێ خۆی جێی هه ڤاڵبه ند و فیداکار و جه سوور کاتی له واڵت ده گرێت. هه ڤااڵنیدا دڵی له ناو پشوودا ده رفه تی خۆ قووڵکردنه وه ی له فیکر و

ئایدیۆلۆژیا به بنه ما ده گرت. له هاوینی ساڵی)2000(دا به شداری له کۆنفرانسی سه رنج و روانین به و کرد ناویندا رۆژهه اڵتی کۆنفرانسه که ی گفتوگۆکانی شرۆڤه کانی و به بڕیار بنه مایه ئه و له سه ر کرد، ده وڵه مه ند تێکۆشانی و خه بات له مه زنه وه هیوایه کی و ته ڤگه ری ئازادی به گشتی و باشووری کوردستان به تایبه تی ده ڕوانی و له ناو خۆئاماده کردندا بوو هاوێشتنی له چاالکانه به شداریکردنێکی بۆ قه ڵه مبازێکی نوێ له خه باتی باشووردا بۆ ئه و مه به سته ش به شداری ئه و کۆبوونه وه به رفراوانه به فره که هه رسی ل����ه رووداوی ب��ه ر که ببوو ده ستیپێکردبوو. تا له شه وی)23( له سه ر)24(له ل��ه گ��ه ڵ)10( مانگی ش��وب��ات��ی)2001(دا ی گیان و ده که ون به فر هه ره سی به ر هه ڤااڵنی له ده ستده ده ن و ده چنه ریزی نه مرانی رێگای

ئازادییه وه .پۆاڵ، به ناسراو خه راجیانی ف��ه ره ج گ��ۆران سلێمانی شاری هه ڵکه وتووی تازه گه نجێکی بوو، ناوی پۆاڵی له خۆنابوو، نه یده خواست وه ک ئه و گه نجانه ی له باشووره وه رێگای هاتونه هاتی ده یخواست به ڵکو بژیت؛ گرتبوو هه نده رانیان و شۆڕشگێری به رۆحی نه یاراندا له به رامبه ر خۆشه ویستی واڵته وه ببێته په رژینێکی پۆاڵینی ته ڤگه ری ئازادی و پێشه نگێکی ئازادی گه نجانی پۆاڵ هیوایه وه و هه ست ب��ه و ه��ه ر ب��اش��وور. نێوده وڵه تی پیالنگێری ده ستپێکردنی له گه ڵ ئۆجه الن عه بدوڵاڵ کورد گه لی رێبه ری به دژ له ساڵی)1998(دا به شداری ریزه کانی تێکۆشان خاوه ن تێکۆشانیشدا و ژیان له ناو و ده بێت ب��وو. م��ه زن خرۆشێکی و ج��ۆش و م���ۆراڵ کاتێک که رێبه ری گه لی کورد به و پیالنگێڕییه به رزه وه به وره یه کی پۆاڵ ده کرێت، ده ستگیر گوڕ به تێکۆشانی خۆی ده دات و وه ک گه نجێک خوازیاره ببێته فیداییه کی رێگای ئازادی. هه ر کۆنفرانسی له به شداری جۆشیشه وه به هه مان به پێداگرییه وه و ک��رد ناوینی رۆژه��ه اڵت��ی جه ختی له سه ر پێکهێنانی بڕیار و رێنماییه کانی به رزکردنه وه ی و به گوڕکردن و کۆنفرانسه که پ��ووچ��ه ڵ��ک��ردن��ه وه ی و په که که تێکۆشانی ئه ویش تا ده ک��رده وه نێوده وڵه تی پیالنگێڕیی له گه ڵ)10( له هه ڤااڵنی ده که ونه ژێر هه ره سی به فر و وه ک گه نجێکی پاکڕه وان له دڵی هه ڤااڵنی

و گه له کیدا به نه مری ده مێنێته وه .له ئ��اری به ناسراو حه مدی عومه ر ه��ه ردی بنه ماڵه یه کی نیشتیمانپه روه ری شاری هه ڵه بجه دا له منداڵییه وه هه ر هه ڵهێناوه ، به دنیا چاوی هۆشمه ند و هێمن و له سه رخۆ به که سێکی قۆناخه کانی ئاری بوو. رێز جێی و ده ناسرا ئاماده یی و ناوه ندی و سه ره تایی خوێندنی

که م نه بوون ئه و پێیانه ی بۆ دواجار

به سه ر ئه و توله رێیانه دا رۆیشتن، که چیاوچیا بێکۆتایی هه ر درێژ ده بنه وه و له ناکاودا

رێبوارێکی رێگای ئازادی قاچه کانی به سه ریدا

ده خزێ و له دۆڵه قووڵ و هه ڵدێره بێ ئامانه کاندا

گیانی ئه و رێبواره ی هه ڵده فڕاند

..........

یازده رۆحی سپی له شه وێکی کپ کپدا،

تێکه ڵ به ره نووی به فری شه وێکی نوته ک نوته کی

شوباتی شووم بوون

Page 21: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

19] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

وتار

له ک���ردووه . ت��ه واو سلێمانی له پیشه سازی ره وش��ی دژواری ب��ه ه��ۆی س���اڵ���ی)1994(دا و کوردستان ب��اش��ووری سیاسی و ئ��اب��ووری و واڵت ده ره وه ی ده چێته خێزانه که ی نه داری ماوه یه ک له شاری ئه سته نبۆڵ کار ده کات. هه ر له وێ به چاوی خۆی هه م دڕنده یی و سته مکاری رژێمی تورکیا ده بینێت و هه میش تێکۆشان و سه رهه ڵدان و چاالکییه جه ماوه رییه کانی کوردان له و شاره دا ده بینێت. به مه ش هه ستی واڵتپارێزی له گه ڕانه وه ی هه ردوای و ده کات گه شه زیاتر گه نجێکی وه ک له س��اڵ��ی)1995(دا تورکیا میزۆپۆتامیا رۆشنبیری له مه ڵبه ندی واڵتپارێز ئاری ده ک��ات. که لتووری و هونه ری خه باتی ئازادی ته ڤگه ری به ئاشنابوونی زیاتر له گه ڵ ئازادی له تێکۆشانی ت��ه واو به شداری بڕیاڕی ده دات و له نێو خوێنده ڤاناندا خه باتی رێکخستنی په ره پێده دات. له ساڵی)1996(دا به شداری له خوێنده ڤانان یه کێتی دامه زراندنی کۆنفرانسی کوردستان )ی،خ،ل،و،ک( واڵتپارێزی الوانی و ده سته ی ک��ارای ئه ندامێکی وه ک و ده ک��ات الوانی و خوێنده ڤانان یه کێتی به ڕێوه به رایه تی واڵتپارێزی کوردستان کاروخه بات به ڕێوه ده بات. چوون رێگای سه ر که وته له ساڵی)1998(دا بۆ گۆڕه پانی سه رۆکایه تی و بینینی په روه رده عه بدوڵاڵ کورد گه لی رێبه ری ده ستی له سه ر ئۆجه الن که ئه مه خه ونێکی مه زنی ئاری بوو؛ گۆڕانکارییه کان هاتنه پێشه وه ی به هۆی به اڵم و ده ستپێکردنی پیالنگێڕی نێوده وڵه تی دژ به

ئۆجه الن نه یتوانی به و ئاواته ی بگات. هه ر له زستانی هه مان ساڵدا به شداری له خولێکی په روه رده یی کادیران ده بێت و پاشانیش به شداری و ده بێت کوردستان باشووری کۆنفرانسی له وه ک ئه ندامێکی به ڕێوه به رایه تی خه باتی باشوور له ناو جه ماوه ردا کاری رێکخستنی به ڕێوه ده بات پێشه نگه له یه کێک وه ک گه نجاندا له ناو و خۆشه ویسته کانی ته ڤگه ری ئازادی ده بینرا. ئاری له ماوه ی خه باتی له ناو گه نجان و جه ماوه ردا سێ ده ستگیر باشوور ده سه اڵتدارانی له الیه ن جار وازهێنانی و ته سلیمگرتن هه وڵی و ده کرێت له خه بات و تێکۆشانی له گه ڵ ده ده ن؛ به اڵم ئاری پێداگری و ده کات به رخۆدان له به رامبه ریاندا

له سه ر تێکۆشان ده کات. له خولێکی به شداری ساڵی)2000(دا له هاوینی پاشان و ده بێت ک��ادی��ران پ���ه روه رده ی ت��ری ناویندا رۆژه��ه اڵت��ی کۆنفرانسی له به شداری ئه ندامێکی وه ک کۆنفرانسه که دوای ده ک��ات. خه باتی و ک��ار ب��ه ڕێ��وه ب��ه رای��ه ت��ی ده س��ت��ه ی بناری له گونده کانی رێکخستنی و جه ماوه ری له زستانی)2001(دا ب��ه ڕێ��وه ده ب��ات. قه ندیلدا له کۆبوونه وه یه کی به شداریکردنی به ئامانجی دۆڵه کوکێ، دێته دۆڵه کوکێ، له رێکخستنی ب���ه رل���ه وه ی ک��ۆب��وون��ه وه ک��ه ت��ه واوب��ب��ێ��ت، شوباتدا مانگی له سه ر)24(ی له شه وی)23( هه ره سی ژێر ده که ونه له هه ڤااڵنی له گه ڵ)10( گیان به فردا هه ره سی له ژێر به یه که وه و به فر

له ده ستده ده ن و ده چنه ریزی نه مرانه وه .دانا دکتۆر به ناسراو محه مه د عوسمان دانا له سلێمانی شاری واڵتپارێزی له بنه ماڵه یه کی بوو. قۆناخه کانی خوێندنی سه ره تایی و دایک ناوه ندی و په یمانگای ته کنیکی به شی پزیشکی

له سلێمانی ته واو ده کات.دانا له به رئه وه ی له باوه شی خێزانێکی واڵتپارێزدا په روه رده ببوو وه ک گه نجێکی زره نگ و هوشیار به شداری له راپه ڕینی جه ماوه ری شاری سلێمانیدا رێکخستنه کانی ل��ه س��اڵ��ی)1995(دا ده ک��ات. کار به شداری و ده ناسێت په که که ته ڤگه ری و ده بێت خوێنده ڤانان و گه نجان خه باتی و به شداری له ده رکردنی گۆڤارێکی خوێنده ڤانان و الوان به ناوی رۆژ ده کات که ئۆرگانی یه کێتی خوێنده ڤانان و الوانی واڵتپارێزی کوردستان بوو.به سه ر ساڵی)2000( داسه پاوی شه ڕی دوای هوشیار گه نجێکی وه ک ئ���ازادی ته ڤگه ری هه ڵوێست وه رده گرێت و روو له قه ندیل ده کات. له وێ به شداری له خولێکی په روه رده یی ده کات و به حه ز و مۆڕال و داخوازییه کی زۆره وه ئاماده یی

خۆی بۆ تێکۆشان نیشان ده دات.تا له شه وێکی به فرینی مانگی شوباتی)2001(دا له گه ڵ)10( له هاورێبازانی خۆی له ژێر هه ره سی به فردا گیان به نیشتیمان ده سپێرن و ده چنه

ریزی نه مرانی رێگای ئازادی گه له که یه وه .سیپان به ن��اس��راو حوسێن محه مه د خالید شه قاڵوه فیداکاری و واڵتپارێز له خێزانێکی و سه ره تایی خوێندنی و ده بێت له دای��ک ده خوێنێت. له شاره که دا ئاماده یی و ناوه ندی له ناو خێزانێکی ره نجده ری له به رئه وه ی سیپان نیشتیمانپه روه ردا چاوی به دنیا هه ڵهێناوه ، ده بێته هۆگر و ئاشقێکی چاونه ترسی رێگای تێکۆشانی نه ته وه یی و شۆڕشگێری. بۆیه له ساڵی)1995(گیانبه ختکردووی فه رمانده ی بیاللی له گه ڵ دا برایدا به شداری تێکۆشانی ئازادی ده بێت. سیپان خێزانه که ی گ��وزه ران��ی ب��اری دژواری به هۆی و رێکخستنی تێکۆشانی له پاڵ ده بێت ناچار بژێوی کرێکاری و به کارکردن خۆیدا، سیاسی

خێزانه که یشی دابین بکات.ئ��ازادی پێشه نگی گه نجێکی وه ک سیپان الوانی و خوێنده ڤانان یه کێتی خه باتی له ناو ئه ندامێکی وه ک ک��وردس��ت��ان��دا واڵت��پ��ارێ��زی ده سته ی به ڕێوه به رایه تی جێده گرێت و رۆڵیکی گه نجان هوشیارکردنه وه ی له ده بینێت مه زن و خوێنده ڤانان و چاندنی رۆحی واڵتپارێزی و شۆڕشگێری له ناو جه ماوه ردا. هه روه ها سیپان له مه ڵبه ندی رۆشنبیری میزۆپۆتامیادا به شداری چه ندین کار و چاالکی هونه ری شانۆ و گۆڤه ند و فیلم بووه و خاوه ن توانستێکی هونه ری بوو.

دۆخی ئاڵۆزبوونی له گه ڵ ل��ه س��اڵ��ی)2000(دا ته ڤگه ری سه ر هێرشکردنه و باشوور سیاسی وه ک سیپان قه ندیل، و ق��ه ره داخ له ئ��ازادی روو شۆڕشگێڕی هه ڵوێستی خاوه ن گه نجێکی به شداری به گه رمییه وه و ده ک��ات قه ندیل له ل��ه گ��ه ڵ)10( ت��ا ده ک���ات. له چاالکییه کاندا

له هه ڤااڵنیدا به هه ره سی به فر گیانی خۆیان فیدای نیشتیمان و گه له ئازادیخوازه که یان ده که ن.

هه روه ها له ناو ئه و تێکۆشه رانه ی رێگای ئازادیدا عه دنان قامیشلۆ و چه کدار ئامه د و ده لیل دێرکی زۆر سااڵنێکی که هه بوون ئورفا یش خه لیل و له ریزی تێکۆشانی گه ریالییدا بێوچان له ئاستی فه رمانده یی و به ڕێوه به رایه تییدا له ناو چاالکی و به رخۆدانی شۆرشگێڕانه دا بوون و بێدوودڵی و هه موو له ناو به شدارییان مه زنه وه به فیداکاریی و رێکخستنی خه باتی جۆره کانی و شێواز سیاسی و جه ماوه ریشدا کردووه و ببوونه جێگای رێز و خۆشه ویستی هه ڤااڵنیان و گه له که یان.

هه روه ها میرخان که تێکۆشه ری هه ره به ته مه نی ناو ئه و پۆله گیانبه ختکردووانه بوو، میرخان که به مه به ستی بینینی خولێکی په روه رده یی هاتبووه دۆڵه کوکێ، به رله وه ی خولی په روه ردییه که ته واو ببێت، له گه ڵ)10( له هاورێبازانی خۆی له ژێر ئه و و به نیشتیمان خۆی گیانی به فره دا هه ره سی

گه له که ی ده سپێرێت. هه ر گیانبه ختکردنی ساڵیادی سێزده مین له بۆ گیان یانزه شۆڕشگێڕی گه له که ماندا دروود رێگای تێکۆشه رانی سه رجه م و هه ڤااڵنه ئه و

ئازادی کورد و کوردستان[email protected]

ئه و )11( تێکۆشه ره به یه که وه له گه ڵ

هه ڤااڵنیان له زستانی )2001( دا خۆیان بۆ

به هارێکی پڕ له هه ڵمه تی تێکۆشان ئاماده ده کرد. له و

چوارچێوه یه دا رۆژێک به ر له و کاره ساته له

گه ڵ هاوسه نگه رانیان ده ستیان به

کۆبوونه وه یه کی به رفراوان کردبوو تا

بتوانن به ئاماده کاریه کی مه زنه وه پێبنێنه

ناو به هارێکی تری تێکۆشانی ئازادی،

به اڵم ئافاتی سروشت نه یهێشت به جه سته

له و به هاره دا گوڕ به تێکۆشانی خۆیان بده ن

Page 22: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[20 وتار

نامەیەكی كراوە بۆ ... پەكەكە

ن/ كامەران گوڵپیتكای هەموو كوردان ئەوەیە بێ ئۆمێدمان مەكەن لەو وێنە جوانەی كە الی تاكی كوردی لەهەرچوار پارچە دروستان كردووە. ئاواتی چەندین ساڵەی ئەم نەتەوەیە بەبا نەدەن بەخۆ نزیككردنەوە لەمەرامی حزبی و فرۆشتنی خەبات و شەونخونی چەندین ساڵە بەكورسیەكی لەرزۆكی دەسەاڵت لە پێناو ڕازیكردنی واڵتانی سەردەستە و پاشكۆكانیان بەجۆرێك حەزی پاسەوانی و ئۆتۆمبێل كاژاوەی و بانكی ژمارەی دوای ئامانجی بكەنە كۆشكنشینی و شومار بێ دەسەاڵت. تكاتان لێدەكەین لە زەمەنی ئاوابوونی بوون بەرخودان هیوای تاكە نەتەوەییدا بیری دەوڵەتی و جبەخانەی زلهێزترین سوپا بەرامبەر تورك بەپێچەوانەی هەموو هاوكێشە سەربازیەكان كە) ناهاوسەنگی هێز شكستی بەدواوەیە(، بەاڵم بە ئاوەژووبكەنەوە لۆژیكە ئەم توانیتان ئێوە دوژمنان، لەبڕی سەرنەتەوەكەتان ئۆمێدخستنە تكامان وایە ئێوە بوون توانیتان هاواری ئازادی لە خنكاندن ڕزگار بكەن، بۆیە ئۆمێد دەكەین دوای نەتەوەكەتان بۆ بن ئ��ازادی پارێزەری دەس��ەاڵت بڕیار. خ��اوەن واڵتانی وویستی بەپێچەوانەی تكاتان لێدەكەم هەروەك ڕۆڵتان بۆ ژنان گێڕایەوە لەبەرخودان وچاالكیدا هاوشانی پیاوان بوەستنەوە، نەخەنەوە ژن��ان دەس��ەاڵت دوای بەهەمانشێوە سەرمایە زیادكردنی بۆ كااڵفرۆشیەوە ناوبازنەی سەرمایەداریدا. دونیای لە باوە ئیستا ه��ەروەك نوێی ن��ەوەی بزوێنەری ئێوە لێدەكەم تكاتان نەتەوەكەمان بوون بۆ پیرۆزڕاگرتنی ناوی نیشتمان و ساڵەی)ئاغا چەندین بتی ئاسا ئیبراهیم و لەجێی و شكاند بەرخودان ڕەعیەتتان(بەبازوی چەسپاند، دەستەواژەی)هاونیشتمانیتان( ئەودا ڕێچكەیە ئەم پارێزەری سەربەخۆیی ئومێدەوارین

بن.چەندین م��اوی قەتیس دەس��ەاڵت��ی ئێوەبوون ساڵەی الی پیاوانتان گێڕایەوە بۆ ژنان بەمتمانە لەكاری كردنیان بەخۆبوونەوە)بەهاوسەرۆك(

سیاسیدا بۆیە ئۆمێد دەكەین ئەمە ڕاستی بێت و میللەتی كوردی لەخەو ڕاچڵەكاند بێت بۆ ژیانێكی

ئازاد.تكای كوردان ئەوەیە كە هەروەك چۆن توانیوتانە مەزارگەی نیشتمان ڕۆڵەكانی شەهیدبوونی پاش شەهیدان لە كۆشكی فەرمانڕەواكان پاك و خاوێنتر سەربەرز شەهیدانمان خانەوادەی ئاواش ڕاگرن ڕاگرن بە دوورخستنەوەیان لە بەكۆیلەبوون لەپێناو موچەیەكدا كە كەرامەتی تیاپارێزراو نەبێت، بەاڵم شتێكی دڵخۆشكەرە كە گۆڕەكان لەیەك ئاستدان بەپێچەوانەی بیروئایدیاكانی تر كە )پلەی سەربازی و پێگەی سیاسی شێوەی گۆڕەكە دیاری دەكات( كە خۆی لەخۆیدا ئەم ڕێچكەیە دروستكەری چینایەتیە لۆژیكی هەرچۆن وایە تكامان كۆمەڵگەدا. لەنێو بەسەركەوتن گۆڕی لەگەڵ َدوژمن دانوستانتان دوور)لەئامێزگرتن و ماچ كردن(، ئاواش پارێزەری هێنایە كوردتان تاكی بۆ كە بن ئەو سەربەرزیە بگرن نەتەوەكەتان ڕێزلەبیروبۆچونی تۆماركردن. بەفراوانكردنی بازنەی دۆستایەتی و تەسككردنەوەی

بازنەی دوژمنایەتی.تكامان وایە هەرچۆن وەهمی دستەواژەی سنورتان پارێزەری بەهەمانشێوە سڕیەوە، ئێمە ل��ەالی

سنوری كوردستان بن لە دەسەاڵتدا.تكامان وایە هەرچۆن لە خەباتی شاخدا ئەرك نەبوون بۆ میللەت و نانی خۆتان، خۆتان دروستتان دەكرد جیاواز لەهەموو ال ئاواش لە دەسەاڵتدا بەدیهێنەری سەرچاوەی قوتی میللەت بن نەك پێچەوانەكەی. تكامان وایە هەرچۆن جیاواز لە هەموو شۆڕشەكانی ڕوخسارتان پاكی سیمای توانیتان ك��ورد تری و ڕیش )هێشتنەوەی دوورل��ە ڕاگ��رن بەجوانی دڵتان دەسەاڵتدا لە شێوە بەهەمان درێژ(، قژی نەتەوەكەتان. بەداواكاری بەرامبەر ڕاگرن بەپاكی تكامان وایە هەرچۆن بەیاساجلوبەرگتان لەخەباتدا دەسەاڵتدا لە بەهەمانشێوە بوو، یەك هاوتای خزمێنە خزم كەلتوری و بگرن بەسەروەر یاسا نەتەوەی كورد ئەوەی بۆ نێن لەگۆڕ و گەندەڵی بەزیندوویی بمێنێتەوە نەك ئیفلیج بكرێت بەلوژیكی

وایە تكامان بەهێزە(. بۆ مێژینەی)مانەوە لە ئێوە پێشەنگ بوون لە ئاشناكردنمان بەوەی كە ڕۆڵەكانی ئەم میللەتە لە شاخ پەروەردە دەكرێن بۆ دوای خەبات لە ژیانی مەدەنی و نۆرماڵدا بۆیە كاربەدەست دەبنە ئەوانەی كە زۆرە ئۆمێدمان بەرخودان. دوای قۆناخی بۆ پ��ەروەردەك��راون ئەم كە سەربڵند ئێوەی لە وایە تكامان ئێستا هەموو دەستكەوتانە بپارێزن و ئەو مارەتۆپیوانەی فڕێدەدرێنە بەردەمتان لەژیانی شاهانە و سامانی زۆر و فرۆشتنەوەی ئازادی بەمیللەت و بەتااڵنبردنی ئێوە چونكە بەدووربگرن؛ نەتەوەكەتان داهاتی بەجۆرێك ك��ورد نەتەوەی بۆ ب��وون سەرمەشق خەباتی بۆ خۆشەویستی كورد تاكێكی هەموو بانگەوازی بۆ حەشارداوە ئێوە ساڵەی چەندین قۆناخەكە هەركات گ��ەورە كوردستانی ڕزگ��اری خەباتی نەتەوەی خواست. هەرئێوە بوون بەهەموو جیهانتان سەلماند كەسەركردە كاتێك سەركردەیە سەرمەشق بێت لەبەرخودان نەك لێدوان و توانەوە توانیتان بوون ئێوە دوژمنان. داخوازی لەبازنەی واپ��ەروەردە بكەن كە فەرماندە بۆ خەباتی شاخ سەنگەری كە بناسرێتەوە شوێندا لەیەك تنها ب��ەرەن��گ��ارب��وون��ەوەی دوژم��ن��ان��ە ن��ەك ب��ە زۆری

خزمەتگوزار.تكامان وایە بەرخودان لەئیمرالیەوە دەستی پێكرد نەتەوەكەماندا مانەوەی لەپێناو پێویستە بۆیە خۆڕاگری ئامانج بێت بۆ ساردكردنەوەی دوژمنان ئارەزوبازیەی هەموو ئەو ئاست لە خۆڕاگری و بەجۆرێك ب��ووە گ��ی��رۆدە پێوە سەركردەكانی بەرخودان تەنها وشەیەكە لە نوسیندا دەبینرێت. تكامان وایە ئێوە فیَرتان كردین كە سەرۆك دەبێت لەپێناو ئازادی نەتەوەكەی ئازادی خۆی ببەخشێت ئێوە ڕاگ��رن. زیندوو ڕێبازە ئەو پێویستە بۆیە خوێنی ڕێزلە تكایە ... نامرێ شەهید ووتتان بەرخودانیان بەرز ڕاگرن. ئێمە ئۆمێدی ئێوەبووین ئێوەش دوژمنان دژی خەباتدا لە پشتگیری لە ووشەی لە بێنازنەكردنمان لە بن ئێمە ئومێدی

)ئازادی و دادپەروەری(، دوای دەسەاڵت.

Page 23: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

21وتار] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

ن/ سه ردار ستاررۆژ )145( بابه ته م ئه و نوسینی له گه ڵ به اڵم تێپه ڕده بێت، ه��ه ڵ��ب��ژاردن به سه ر دروست نوێ حکومه تی کابینه ی تائێستا نه بوو، )145( رۆژه حکومه ت کاربه ڕێکه ره ، په رله مان وه ک قاوه خانه ته نها چاو و قاوه ی تیا ئه خورێته وه ، هیچ ئیراده یه کی نییه نه بۆ دانانی یاسا و نه بۆ لێپێچینه وه له حکومه ت. هیچ شتێک من نابه ستێته وه به و حکومه ته ، نا له رابردو و نه ئێستاش، بۆیه من که باسی حکومه ت ئه که م له خۆشی ئه وه ی که لیستی براوه ده سه اڵت بگرێ بێگومان بۆ ئه وه م نییه ، براوه م به لیستی رۆژێکیش هیچ هه مانکات نه گوتوه کارێکی باشه ت کردوه ، له ته مه نی )22( ساڵیدا من رکابه ری ئه و حکومه ته و ئه ویش راستیه ک هه یه به اڵم لیسته م، ئه و قوتی هاواڵتیان هه مووی له ده ستی ئه وانه دروستبێ حکومه ت ئه گه ر به ڵکو دای��ه ، بۆ دروستبێ ده رف��ه ت هه ندێک که م الی

لێپێچینه وه و رێگری کردن له گه نده ڵیه کانی بێ ئاستێکیش تا هه مانکات ده س���ه اڵت، ژیانی هاواڵتیان نه که وێته مه ترسیه وه ، بۆیه حکومه تی کابینه ی پێکهێنانی دواخستنی نوێ بۆ ئه وه ی ژیانی هاواڵتیان له مه خراپتری شێوازی به بتوانن هاواڵتیان و به سه رنێ بخه ن، به ده ست خۆیان مافه کانی گونجاو به تایبه ت له مه سه له ی مووچه ، چونکه ئه و دابه شکردنه ، مووچه حکومه تی حکومه ته نه ک دروست کردنی ژێرخان و سه رچاوه کانی

به رهه مهێنان.ئه نقه ست به پارتی ئه ڵێن هه یه قسه یه ک تێده چێ، رێی ناکات، دروس��ت حکومه ت له سه ره کیه کانی جومگه هه موو چونکه ده س��ت��دای��ه ، ب��ۆ پ��ارت��ی ئ��ه گ��ه ر حکومه ت دروست نه بێ باشتره ، هه مانکات حکومه تی زۆره ، پارتی بۆ سه رئێشه ی فره وان بنکه ئه و سه ردانی شانده کانی به کاوه خۆ بۆیه لیست و ئه م لیست ئه کات. لیسته کانی تر بگۆڕن؟ نوێ له کابینه ی شتێک ئه توانن

بکرێ!! ئه بێ به میسقاڵ گۆڕانی من به ڕای چونکه خودی پرۆژه و زهنیه تی به ڕێوه بردنی حکومه ت له ده ستی پارتیدایه ، پارتیش به کاره کانی و راب��ردو ساڵی )22( زهنیه تی به رده وام ئه کات، ئه گه ر ترسێکیشی هه بێ، حه قانیه تی جۆراوجۆر ڕێگای به ئه ویش

خۆی ده رده خا. له فرۆشتنی ئه وه ی دوای به نیازبوو پارتی سه رکه وتو تورکیا له گه ڵ بۆری به نه وت بکات، دروس���ت حکومه ت ئ��ه وک��ات ب��ێ ئه مریکا و مالیکی و فه تحواڵ گوڵه ن به اڵم به رنامه که یان تێکدا. له ئێستا پارتی خۆی کوردستانیشی هه رێمی دایه ، قه یران له ناو خستۆته ناو قه یران. وه ک به رنامه یه کیش هه ر ماوه ی ساڵێک تا دوو ساڵ قه یرانێک دروست ده کا، ئه وه ی دوو ساڵ پێش ئێستامان له بیر نه کردوه ، له سه ر مه سه له ی متمانه سه ندنه وه دیجله ئۆپه راسیۆنی هێزه کانی و له مالیکی دروستبێ، جیهانی ش��ه ڕی ب��وو خه ریک فه رشی هه ولێر له مالیکی له کۆتایدا به اڵم

مووچه، حکومه ت، په رله مان، کوردستانێکی بێ ژێرخان

Page 24: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[22وتار

ئێرانه وه رێگای له رایه خستراو بۆ سووری مالیکی ده سه اڵتی بۆ نوێیان به رنامه یه کی و مالیکی ئه گوترێ داڕشته وه . بارزانی و بارزانی هه رده م نا ده مێک ناکۆکی هه رێم و سوود مه به سته که شیان قوڵه که نه وه ، به غدا وه رگرتنه له ده مارگیری شیعی و ده مارگیری هه ڵبژاردنه سه رده می ئێستاش ک��وردی، ئه گه ر بابه تێکی ده مارگیری توند نه بێ دوای )145( رۆژ له هه ڵبژاردنی هه رێم و دروست نه کردنی حکومه ت، پێمناڵێی هاواڵتی بۆچی ده نگ بداته وه پارتی بۆ به غدا، بۆیه پێویست

ده کا قه یرانێک دروستبکه ن.فێڵی به ساڵێکه چه ند هه رێم ده سه اڵتی نمونه ی ده چ��ێ��ت، ب��ه ڕێ��وه شه رعی به ناو بوو هه رێم سه رۆکی ته مه نی درێژکردنه وه ی به ناو ئه و به شه رعی، ب��ه اڵم به نایاسایی، به وانه ی کوردستانن له هه رێمی سه رۆکانه ی حیزبه کالسیکه کانیش، ئه گه ر سه رۆک نه بن ئه مرن، ده بێ سه رۆکبن، ئه گه ر حیزبه که یان بێ، س��ه رۆک پێویسته بێ که سیش چ��وار هه ندێکیشیان ده بێ سه رۆک بن جا له هه رێم بێ یان له به غدا، کێشه نییه گرنگ ئه وه یه بارزانی به نایاسایی ئه گه ر بێ. س��ه رۆک نه ده گیشته ئه وا درێژنه کرابووایه وه ته مه نی دوای له ئه وه بکا ئاماده کاری که ئ��ه وه ی پڕبکاته وه ، به غدا له شوێنه که ی تاڵه بانی دی��س��ان ک��رده وه ی��ه ک��ی ن��ای��اس��ای��ی ب��ه اڵم هێشتنه وه به کراوه یی په رله مان شه رعیه ، هه م بتوانن خ��ۆی��ان ب���ه ئ���اره زووی تاکو له ناڵیش بده ن هه م له بزماریش، دیاره ئه و ده سه اڵته ته نها سوود له نمونه خراپه کانی

ئه وه ی باشه کان. نه ک ئه کات دیموکراتی راب��ردووی هه ڵبژاردنه کانی ته قلیدی ئێستا به غدایه که ئه زمونێکی دۆڕاوبوو، ئه مڕۆکه ی لێ که وتۆته وه که گه وره ترین قه یرانه به غدا تێپه ڕ پێیدا به ناوی شه ڕی سوننه و شیعه

ئه بێ.له ئێستا ژیانی هاواڵتیان له مه ترسیدایه ، ئه و به مووچه هه یه هاواڵتی له سه ر مه ترسیه یی چاره سه ربوونێکی ب��ه اڵم ئه بێ، چاره سه ر پشت که مترین نه وتیه کان ده وڵه ته کاتیه ، ئابووریه کی دابینکردنی له به خۆبه ستوون ته ندروست و بۆ کاتێکی درێژ، هه ر هه موویان کوردستان هه رێمی ده ژین، کۆڵۆنیاڵ وه ک به ناو ئازاده ، به اڵم له الیه نی ئابووری کۆڵۆنی تورکیا و ئێران و عێراقه . کوردستانێک که کشتوکاڵی به سامانی ده وڵه مه نده ئه وه نده بگاته بۆچی م��ه ع��ده ن، و ئ��اژه ڵ��داری و نێت مووچه مانگێک ئه گه ر ئاسته ی ئه و هاواڵتیانی هه موو و هه ڵوه شێ له بەریه ک بێنه سه ر جاده ، ده سه اڵتی هه رێم ئه وه نده ی پاره ی هه بوو هه مووی دا به به رزکردنه وه ی هیچ که دی��ک��ۆری شتی زۆر و باڵه خانه بن به که س ب��ه ده ه��ه زاران ناکا، پێویست دیوار پاره یان به میلیۆنان پێده دا بێ ئه وه ی ه��ه زاران هه بێ، سودیان پووشێک به قه د گوندی تووشی چۆڵبوون کرد و خه ڵکه که ی دیوار بن پێشمه رگه ی و ئاسایش کردۆته هاواڵتیان ژیانی که لوپه لی هه موو شار، له له هه رێمی کوردستان له تورکیا و ئێران دێن، مووچه که ش له به غدا، ئه ی پێم ناڵێن مام و

برازا سه رۆکی چین له م هه رێمه ؟؟

به ده هه زاران که س به بن دیوار پاره یان به میلیۆنان پێده دا بێ ئه وه ی به قه د پووشێک سودیان

هه بێ، هه زاران گوندی تووشی چۆڵبوون کرد و خه ڵکه که ی کردۆته

ئاسایش و پێشمه رگه ی بن دیوار له شار،

هه موو که لوپه لی ژیانی هاواڵتیان له هه رێمی کوردستان له تورکیا و

ئێران دێن، مووچه که ش له به غدا، ئه ی پێم ناڵێن

مام و برازا سه رۆکی چین له م هه رێمه ؟؟

..........

پارتی به نیازبوو دوای ئه وه ی له فرۆشتنی

نه وت به بۆری له گه ڵ تورکیا سه رکه وتو

بێ ئه وکات حکومه ت دروست بکات، به اڵم ئه مریکا و مالیکی و فه تحواڵ گوڵه ن

به رنامه که یان تێکدا. له ئێستا پارتی خۆی

له ناو قه یران دایه ، هه رێمی کوردستانیشی

خستۆته ناو قه یران

Page 25: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

23] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

وتار

ن/ هیدایەت محمد ئەمینمێژو ئەوەی سەلماندووە چەند هەزار ساڵ پێش ئێستا كوردستان نیشتمانی كوردان بوو. رێژەی مرۆڤ میلۆین پەنجا لە زیاتر دانشتوانەكەی دەبێت. یەكەم گەلە لە دنیادا بەم رێژە زۆرەوە بێ دەوڵەت بێت، لەسەرخاكی خۆی وەك نامۆیەك تەماشای بكەن، وەك هێمنی شاعر دەڵێت:"لێ دووان بەكوردی حەرامە دوژمن دەلێت بێتامە". لە كۆتایی جەنگی جیهانی یەكەمەوە كوردستان بەسەر چوار دەوڵەتی تورك و فارس و عەرەبدا دابەش كرا، بێگەرانەوە بۆ هیچ پرسێك بە كورد. لەو كاتەدا )193( دەوڵەتیان دروستكرد. )22(دروستبوو. كاتەدا لەو هەر عەرەبی دەوڵەتی گەلێكی خاوەن شارستانی و مێژویەكی دێرین، زمان و خاك و كەلتووری جیاواز بوو بە قوتی كورد خۆرەكان. سوێند دەوڵەتە بەرژەوەندی نەمابوو. تروسكاییەك و هیوای بێ كەوتە و داب��ڕان ه��ەژار و بێتاوان مرۆڤی ه��ەزارەه��ا داگیركەردا. دەوڵەتی چوار بەسەر دابەشكران كوژایەوە. ژیانیان هیوای و لەناوچون كوردان داوین، ژیانیان گەمارۆی ئیستا تا لەودەمەوە و بردنمان لەناو بۆ داوە هەوڵێكیان هەموو ژیانی خۆیان بكەنە بەهەشتی سەرخاكەكەمان. لەهەموو بەرەكەتەكانی ژیان لەسەرخاكەكەمان بەهرەمەند بوون. سەد ساڵە سفرەی ستەمیان بۆ ڕاخستوین. دەموو قەپۆزی خوێناویان، خرتە خرتی ئێسقانی شكاومان دەهاڕێت، گەنجانمان نائومێدیدا و خەمو ب��اری لەژیر كەمەریان دەشكێت و لە گەڵ مردندا دەست لەناودەستن.

و ئەندیشە لە پڕ ژیانی فرمێسكی دایكانمان كورەی ن��ەك��ردەوە، وشك هەرگیز ناسۆریان ئاگریان ئەمەندە گەرم كردووە كاتی ئەوە هاتووە خویان بسوتێنێت. ئیتر بەسە بۆ دێوانەكردنی خوێن ساردترین كەس، كاتی ئەوە هاتووە هەر مرۆڤیكی كورد و كوردستانی لەهەر قوژبنێكی بێت توانایدا لە ئ��ەوەی بێت جیهانەدا ئەم پێشكەشی گەلەكەمان لە رۆژئاوادا بكات. هیچ پاساوێك نەماوە بۆ مرۆڤی كورد، بۆ خۆدزینەوە بەتین ئومیدێكی و باوەر بە پیرۆز ئەركی لە لە سەركەوتَنیك. بەهەموو دەگات دەستمان هاوتای دەسەاڵتێك پۆاڵیندا ورەی بەرامبەر لە ب��اوەڕی ب��ەدوای دوژمنان نابینم، بەرگری هەوڵە و هاوپەیمانی دەگەرێن چوویاندا دەس مردووەكانیان بەشێوازێكی تر زیندوو دەكەنەوە. هاوبەشیان خوێنخۆری و پیاوكوژ گروپی

چاوی ئێستاش گەورەكان دەسەاڵتدارە هەیە، ڕاستیان نییە لە ئاستمان تا ڕاستیەكان ببینن. دابەشكردووە بەسەردا كوردیان واڵتانەی ئەو دەیانەویت مردنمان بەدڵی خۆیان بۆ هەڵبژێرن، گوایە ئێمە نازانین بمرین، برا و خوشكەكانمان لە رۆژئاوا كە جەژنیان نەكرد بەكاسییەوە لە خوم ئەو سەرهەڵدان مێژوو بەدرێژایی كورد پرسی بۆ كردویەتی ناڕەزایانەی و كردن شۆرش و تاوانبار خۆی خۆی هەر لەبندەستی رزگ��اری ئەم پێشی سەركردانەی ئەو گوایە ك��ردوە. بخەن ڕێك گەل و بكەن شۆرش نەیانزانیوە بۆیە سەرنەكەوتوون، كە نۆرەی شكستی خۆی هاتووە شكست و مەرگی یەكسان بینیوە، هەڵە ئەوەی نەبینیوە، خۆی كورییەكانی و كەم و كە دەهات ئەوی پێش خۆی تاوانبار دەكرد. بە ئەوەی شێخ بوو عەشایەر بوو سەرۆك هۆز بوو

مەال بوو ماركسی بوو چەپ بوو.زیانی راستگۆ و بەئاگا نوسەرێكی خوزگە شكستی شۆرشەكان و شەڕی براكوژی دەنوسی لە خۆمانداوە. لە زیانمان چەندە بزانین تا بۆ تاوانباركردن لەیەكتر دەستمان ئەوە پاش لە ئەمڕۆ دۆخەی ئەم هەڵدەگرد. هەتاهەتایە زێڕینە هەلێكی هەیە بوونی باشورد هەرێمی نابێت نیشتمان، تری پارچەكانی هەموو بۆ لەدەستی بدەین. سەردەمانێك ئێمە شتێكمان ئیستا بەاڵم بدەین؛ لەدەستی لەشەڕدا نەبوو ئەم ه��ەی��ە. م��ردن��ی و ژی��ان گرنگی ه��ەرێ��م دەسكەوت و سامانە گەورەیە، سەروەتی هەموو كوردستاندا. سەرتاسەری لە نەتەوەكەمانە لەڕَێگای گڵەوە ژیر چوونە كە ئەوانەیە هی ئیمپراتۆری ئێمە نابێت نیشتماندا. سەربەرزی رۆژئ��اوا لە براكانمان بكەین، دروس��ت م��اددی ڕوەووڕی شەڕی لە سەرەوی تاریكییەوە رەنگیكی تر نیە برۆن. ئەمریكا ئێمەی لە دۆزەخی سەر زەوی ڕزگار كرد، بەرەی كوردستانی و پارت و رێكخراوە ئاشكرا و نهێنیەكان و خەڵكی بێالیەن خیانەت و بەجاش گەلەكەمان، دلسۆزی و كارەكانەوە هێزیكی زۆر و زەبەالحیان پێكهینا. شل لەناوچوو ڕژێمی بۆ جڵەوی كە"ئەمریكا" كردەوە لە ماوەیەكی كەمدا ئارام گرتن لە وزەی مینڕێژمان سنوری پرس بێ بە نەما. كەسدا كە ئێستا گەكەمان. باوەشی چوینە و بڕی و بگرین عافێت گونجی نابێت باشین ئێمە دورەوە لە دەب��ەن لەناو ژیانیان براكانمان تەماشایان بكەین. با ڕێگە نەدەین داگیركەران بیرو باوەڕمان دەستەمۆ بكەن، واز لە ڕیشەی

الوازی وەكو ترس و توڕەیی لەیەك كینەی كۆن بهێنین. دەبێت سەرۆكەكانمان ڕەنج و نەهامەتی بۆ خۆیان هەڵبژێرن و ئاسودەیی بۆ گەلەكەیان نابێت لێداخەن. سنورەكەیان نەك هەڵبژێرن، گەلی بچێژین. ئازار خۆمان بەدەستی خۆمان باش چەشتندا، ئازار لە پسپۆڕن خۆرئاوامان دەزانن بۆ گەیشتن بەئامانجە گەورەكان دەبێت لە خۆشیە بچوكەكان خۆ بەدوور بگرن، دڵنیان بە ئاهەنگی سەركەوتن شاد دەبنەوە، بۆیە هەر و خواست سەر دەبەنە هەڵمەت شێر وەك��و ئارەزوكانیان. هیچ گەلێك بە بێ هەڵەی گەورە و زۆر، نەگەیووەتە ئامانج؛ بەاڵم لە هەڵەكانیان وانە فێر بوون. سەركردەكانیان هەڵەیان كردووە هەڵە ئێمە سەركردەی ك��ردووە. قەبوڵیان و دەكات و قەبوڵی ناكات، بۆیە گەرای گومان و دوو دڵی و خەیاڵ الی گەلەكەمان گەشە دەكات. كە بكەن دروست گەل الی ئەوە متمانەی با ئەوان پارێزەری خەونەكانی ئەوانن. گەورەترین دەرد و ڕەنجیان لەسەر الدەبەن، لێرەدا ناكۆكی ئەوە كاتی پێدێت؛ چونكە كۆتایی گومان و هاتووە كارە نەتەوەییەكانمان ئەنجامبدەین، نەك بە درێژایی ڕۆژ خەویان پێوە ببینین با بۆ ڕوبەڕو نەتەوەكەمان چارەنوسسازەكانی كارە ونەوەی ئەو بین. ئامادە بەیان ب��ەرە سپێدەی وەك كردوەتە خۆیان وا تێنەكەن كارتان دوژمنانە مۆڵگەی ڕق و كینە و ئیرەیی پارەكوشتونی و تەنها بۆ خواردن و خواردنەوە و ڕابواردن دەژین، وا نەزانن گەلی باشور لە سێبەری بارودۆخێكی خۆشیدا ئەژین. دڵمان لە گەڵتان ئەقرچێت، بەر لەسەرنەكەوتن دەبێ ئازاری سەرنەكەتنی كاتی بچیژن. لە گەشەكردن و پەرەپێدان ڕامەوەستن، هیوادارم تاسە و هەڵوەدای سەركەوتنتان خاو نەبێتەوە، تا دوا قۆناغی سەركەوتن هەموو گەل داهاتی مانگانە تاكێك هەموو گەڵتاندایە، لە رۆژیك بگەیەنێتە دەستان گیرفانی ئێمە لە دڵی دوژمنان پاكترە. دەبا ئێمە پشت و پەنایان بین، دینیمانن، برای ئەوا بێت دینیەوە لەروی گەر هەموومان بێت مرۆڤایەتیشەوە ل��ەڕوی گەر مرۆڤین، گەر لەروی نەتەوەیەوە بێت، كوردایەتی گەورەترین هەڵوێستە، هیوادارم لەم سەردەمەدا جوانپەرستیدا لە پێشبركێ لە واز الوەكانمان بهێنن، تا تنۆكێك خوێن لە دەمارەكانتاندا ماوە خاو نەبنەوە، بەرگەی توندترین ڕەشەبای ژیان بگرن، بۆ ئەوەی مەشخەڵی ئازادی تا دوا قۆناغ بەردەوام بێت، نزای ئەوەتان بۆ دەكەم ساڵوی

باوەڕتان پێبگات.

برا لە پشت برا بێت مەگەر بەاڵ الی خوداوە بێت

بۆ ئەوەی مەشخەڵی ئازادی تا دوا قۆناغ بەردەوام بێت نزای ئەوەتان بۆ دەكەم، ساڵوی باوەڕتان پێبگات

Page 26: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[24 وتار

نەریمان ئەحمەدلە كە ن��ەت��ەوان��ەی ل��ەو یەكێكە ك��ورد گەلی لە )10(ه��ەزار ساڵ ناوەڕاست پێش ڕۆژهەاڵتی بانگ ج��ۆراوج��ۆر ن��اوی چەندین بە و ژی��اوە كاردۆكیا،...( كوردیوانا، )كوردیا، وەك كراوە وەك ئەمە ج���ۆراوج���ۆر...، ن��اوی چەندین و )كوردستان( ناوی واڵت ناوی وەك نەتەوە. دەگەڕێتەوە ناونانی مێژووی كە نرا خاكە لەم بۆ سەردەمی)سوڵتانی سەلجوقی(، لە ئێران لە سەدەی )یانزە(دا كە ئێستاش بە هەمان ناو بانگ بكەین باسی خۆیەتی جێگەی ئەوەی دەكرێ. نەتەوە لە یەكێكە كورد نەتەوەی كە ئەوەیە هەرە كۆنەكانی ئەم ناوچەیە و خاوەنی كۆنترین خاوەنی هەروەها و جیهاندا لە شارستانیەتە كۆنترین ئاینی ئاسمانییە كە ئاینی )زەردەشت(ە و بە پێی بەڵگەنامە مێژووییەكان ساغ بوەتەوە كە هەر لەم ناوچەیەوە و لە ناو كورداندا شۆڕشی

)زمان( سەری هەڵداوە و ئەوەی كە باس دەكرێ ئەوەیە كە نەتەوەی كورد خاوەنی كەلتور و داب و نەریتێكی كۆمەاڵیەتی ئێجگار جوانن بە بەراورد كورد جیهان. و ناوچەكە تری نەتەوەكانی بە پێش لە )شەش(هەزار ساڵ پەیوەندی ژن و ژن خوازی)هاو ژینی( و سەردانی كردنی یەكتر لەناو خۆیدا هەیبووە. لە گەڵ هەموو ئەو ڕاستیانەی لە ب��ەراورد بە نەتەوەی كورد كرد باسمان كە گەڵ نەتەوەكانی تری دنیا، دەبوو لە هەوویان زیاتر خاوەنی ماف و سەربەخۆیی و ژیان كردنی وەك نەتەوەیەكی ئازاد هەبوایە، بەاڵم ئەوەی كە جێگەی داخە ئەوەیە كە گەلی كورد بەردەوام لە شەڕدا بووە بۆ بەدەستهێنانی مافە سەرەتاییەكانی سەرەكی هۆكارێكی چەند بۆ ئەمەش خ��ۆی. و )ژئیۆپۆلەتیك كێشەی وەك دەگەڕێتەوە تیایدا كورد گەلی كە ناوچانەی ئەو بەسودی دەژی بەجۆرێك كە خاوەنی ژینگەیەكی پاك و ئاوێكی سازگار و خاكێكی بە پیت و پڕ سامان و گونجاوە بۆ كشتوكاڵ و ئاژەڵداری(، ئەمەش ئەو و سەردەستەكان هێزە بەردەوام وایكردوە واڵتانەی بە تایبەت هاوسنورن لە گەڵ كوردان چاو ببڕنە ئەم خاكە. پاشان لەم چەند سەدەیەی دوایدا بەهۆی پێشكەوتنی جیهان لە بەكار هێنانی )وزە(دا كوردستان وەكو شوێنێكی زۆر باش و )نەوت وەك )وزە( سەرچاوەی بە دەوڵەمەند و )ئاسن وەك كانزایی مادەی و و...( غاز و چەندین و )... و موگناتیس و جیوە و مس مادەی جۆراوجۆر بەدی كرا. هەموو ئەم هۆكارانە ببڕێتە چاو دنیا هەموو كە ئەوەی هۆی بووە

ئەم خاكە.داگیركاری ش��ااڵوی ه��ۆك��اری لە تر یەكێكی ك��وردان یەكنەبوونی و نەزانی كوردستان لە خۆیەتی، بەشێكی گەورەی كێشەی كورد ئەوە بووە كە نەیزانیوە شیكارێكی ڕاست بۆ كێشەی خۆی بكات هەر ئەمەشە وایكردوە كە نەتوانێ كێشەكانی چارەسەر بكات، بەاڵم گەلی كورد لە ئێستادا بە بەراورد بە ڕابردووی گەلێكی هۆشیارە لەمە ك��ورد كێشەی چ��ارەس��ەری پێویستە و زیاتر نەخایەنێت و ئەم سەدەیە كۆتایی بێت لە قوربانیدانی گەلەكەمان و هەموو ئەو كێشانەمان مەبەستەش ئەو بۆ بچێت. چارەسەری بەرەو كورد، نەتەوەی گ��ەورەی ه��ەرە پێویستیەكی

بەستنی كۆنگرەی نەتەوەییە.كۆنگرەی نەتەوەیی لەسەر ستراتیژی كوردستان كوردان نەتەوەیی مێژووی لەسەر ئەوەستێ، نەتەوەیەك پرشنگداری پاسەڕۆژی ئەوەستێ، دی���اری ئ��ەك��ات. ك��ۆن��گ��رەی ن��ەت��ەوەی��ی دژی ئەگەر بۆیە و كوردستان لە بنەماڵەگەرێتیە

بنەماڵەی مێژووی بكرێت نەتەوەیی كۆنگرەی سەردەست لە كوردستان ئەكەوێتە ژێر پرسیارەوە و هەموو ئەو بەرژەوەندیانەی دەوڵەتانی هەرێمی و دەوڵەتە زلهێزەكان هەیانە لەم هەرێمە سەرجەمیان دنیاش دەوڵەتانی كە ئەمەشە لەبەر نامێنێت. نایانەوێت كۆنگرەی نەتەوەیی ببەسترێت، جگە لەوەش بنەماڵەی با رزانی لە هەموو دنیادا وەك نوێنەری یەكەمی كوردان خۆی بە دنیا ناساندوە لە ڕێگەی ڕاگەیاندنە چەواشەكاریەكانیانەوە و بە بەستنی كۆنگرە ئەم خۆناساندنەیان بە دونیای

دەرەوە مانایەكی نامێنێت.ئەو هەموو دەتوانێت نەتەوەیی كۆنگرەی لە كوردستاندا كەوتونەتە پارتە كوردیانەی كە یەكتر )مهاترات(ی و یەكتر لە سەنگەرگرتن دەكەن جارێكی تر بهێنێتە الی یەكتر و ئاشتیان بكاتەوە؛ چونكە هەموو ئەو دەوڵەتانەی دەست وەرئەدەنە بارودۆخی كوردستان گەرەكیانە الیەنە سیاسیەكان دژایەتی یەكتر بكەن، ئەمە سەرەتا سیاسەتی چەپەڵی بەریتانیەكان بوو كە كوردانی بە یەكتر بە شەڕ ئەدا. گەلی كورد لە مێژە پارچە ئەم نەتەوەیی كۆنگرەی بەاڵم دەكرێت، پارچە سەپاندویەتی سەریدا بە دوژم��ن پارچەبونەی نەك سەردەست گەالنی هەڵیدەوەشێنێتەوە، ببەسرێ، نەتەوەیی كۆنگرەی نایەوێت هەر بندەستەكان نەتەوە ناشیانەوێ تەنانەت بەڵكو بەیەكەوە كۆبنەوە؛ چونكە یەكبونی ئەو نەتەوە سەردەستەكان هێزە ب��ەرژەوەن��دی بندەستانە ك��وردان پارچەبونی هەمانشێوە بە ناهێڵێ، بااڵكانی بەرژەوەندیە چوارچێوەی دەكەوێتە نەبەستنی لە ك��ورد گەلی دنیا. دەوڵەتانی كۆنگرەی نەتەوەیی زۆر دواكەوتووە، دەبوو هەر لە دوای پەیمانی )قەسری شیرین( لە ساڵی) ببەستایە نەتەوەیی كۆنگرەی كورد 1639(دا كورد گەلی كە )لۆزان( پەیمانی دوای لە یان پارچە پارچە كرا تێیدا. بۆ هەڵوەشاندنەوەی ئەم ئەگەر ببەستایە، نەتەوەیی پەیمانانە كۆنگرەی ئێستا بەاڵم نەبووە، لەبار ڕەوشەكە ئەوترێ هیچ و باشە كەشێكی و لەبارە زۆر ڕەوشەكە چەند هۆكارانەو ئەم لەبەر نەماوە. بیانۆیەك

هۆكارێكی تریش:بۆ لێگەڕیندان لە هەموو ناوچەكە گەالنی � 1و نەتەوەیی و تاكەكەسی مافی وەرگرتنی ئەتنیكی و كۆمەاڵیەتی و ئازادی و هەموو ئەو

مافانەی هەر نەتەوەیەك هەیەتی.مافی دیموكراتی گەالن بەڕێوەبردنی مافی � 2ڕەوای هەر میللەتێكە كە بۆخۆی دیاری دەكات

كە نابێت كوردیش لێی بێبەش بێت.3 � یەكالیی بونەوەی هەموو ئەو كارەساتانەی

كۆنگرەی نەتەوەیی و ڕێگریەكانی بەردەمی

پێویستیەكی هەرە مەزن لە ئێستادا بۆ گەلی كورد، بەستنی كۆنگرەی نەتەوەییە بەبێ گوێدانە

جیاوازی مەزهەب و تەقالید. هەر ناوچەیەك كوردی تیابێت بەشداری پێبكرێت و هەندێ لەو ناوچانەش كە بەهۆی هەڵەی پارتە سیاسیە

كوردەكانەوە لە مێژووی كوردا كە بەهۆی جیاوازیان لە مەزهەب یان لە باوەڕیان یان جۆرێك لە سیاسەتی

)ئاسیمیالسیۆن( كە دەوڵەتە هەرێمیەكان بەسەر گەلی كوردیان

هێنا بۆ بچوككردنەوەی قەبارەی كورد جارێكی تر

لە رێگەی بەستنی كۆنگرەی نەتەوەییەوە بگەڕێنرێنەوە

باوەشی كوردستان

Page 27: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

25] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

وتار

كە بەسەر گەلی كوردا هاتووە لەالیەن دەوڵەتە هەرێمی و سەردەستەكانەوە، وەك، قەتڵوعامی دێرسیم، كیمیاباران و ئەنفال و ئاوارەیی و ...

هتد.بۆ ئێستادا لە مەزن هەرە پێویستیەكی بۆیە نەتەوەییە كۆنگرەی بەستنی ك��ورد، گەلی بەبێ گوێدانە جیاوازی مەزهەب و تەقالید. هەر ناوچەیەك كوردی تیابێت بەشداری پێبكرێت و هەندێ لەو ناوچانەش كە بەهۆی هەڵەی پارتە كە ك��وردا مێژووی لە كوردەكانەوە سیاسیە باوەڕیان لە یان مەزهەب لە جیاوازیان بەهۆی )ئاسیمیالسیۆن( سیاسەتی لە جۆرێك یان كە دەوڵەتە هەرێمیەكان بەسەر گەلی كوردیان هێنا بۆ بچوككردنەوەی قەبارەی كورد جارێكی نەتەوەییەوە كۆنگرەی بەستنی رێگەی لە تر

بگەڕێنرێنەوە باوەشی كوردستان.ئ��ەوەی بۆ گ��ەل. نەبووینەتە گەلێكین ئێمە ببینە گەل و لە حكومڕانی بنەماڵە و عەشیرەت دەربچین پێویستمان بە )كۆنگرەی نەتەوەی(ی هەیە. ئەوەی كە جێگەی داغە لە ئێستادا نەك بە تەنها دوژمنانی كورد؛ بەڵكو پارتی دیموكراتی ڕێگریەكی بووەتە لەخۆیدا خۆی كوردستانیش گەورە لە بەردەم بەستنی كۆنگرەی نەتەوەیی؛

كورد هەموو نوێنەری وەك جیهاندا لە چونكە خۆی ناساندوە، بەاڵم ئێدی بە بەستنی كۆنگرەی نەتەوەیی ئەم پڕوپاگەندەیە مایەپۆچە و كەس وەكو نامێنێت. چەواشەكاریانە بەم ب��اوەڕی دیموكراتی پارتی كە بینیمان الیەكمان هەموو پەرلەمانی هەڵبژاردنەكانی پێش كوردستان پڕوپاگەندە مەبەستی بۆ كوردستان باشوری لە بەاڵم ڕۆژەڤەوە، نەتەوەیی خستە كۆنگرەی ناكات؛ باسی هەر نەك هەڵبژاردنەكان دوای و لەبەردەمی گ��ەورە ڕێگرێكی بووەتە بەڵكو هەوڵی تێكدانی دەدات. لە الیەكی ترەوە بەستنی كۆنگرە هەنگاوێكی باش دەنێت بۆ سەركەوتنی ئەوەش لەبەر كوردستان، ڕۆژئ��اوای شۆڕشی پارتی دیموكراتی كوردستان تا بتوانێت ڕێگری لە بەستنی كۆنگرەی نەتەوەیی دەكات؛ چونكە د كوردستان"پ دیموكراتی پارتی بنەڕەتدا لە

ك"دژی شۆڕشی ڕۆژئاوای كوردستانە.لە الیەكی ترەوە دەوڵەتانی وەك )توركیا و ئێران و ئەوروپا( فشار لە پارتی دیموكراتی دەكەن تاكۆ كۆنگرە لە بەشێك چونكە نەبەسترێ؛ كۆنگرە سیاسەت لە نوێ ستراتیژێكی دانانی لە باس واڵت سامانی بەهەدەردانی لە باس و دەكەن ئەكەن ئەو كاتە هەموو بڕیارێك لە الیەن پارتی

ناتوانێت و نادرێت كوردستانەوە دیموكراتی بەتەنها مامەڵە لە گەڵ ئەو دەوڵەتانەدا بكات. لە هەمانكاتدا كۆنگرەی نەتەوەیی هەڵوەشاندنەوەی زهنیەتی عەشیرەتگەراییە بۆیە پارتی دیموكراتی بەستنی دژی ئێسقان س��ەر ت��ا ك��وردس��ت��ان لە ئەمانەش هەمووی س���ەرەڕای كۆنگرەیە. ئێستادا لە نەبەستنی كۆنگرەی نەتەوەیی هەموو هەر دژایەتی تاوانبارن. زۆر تا كەم الیەنەكان الیەنێك بۆ كۆنگرە و نەبەستنی دەبێتە پەڵەیەكی ڕەش بە نێوچاوانیانەوە و مێژوو ڕیسوایان دەكات كرێكارانی لەمەوبەدواش"پارتی پێویستە و لەهەموو ئەو هەواڵنەی بۆ بەستنی كوردستان" كۆنگرەی نەتەوەیی دەیدات لێی كەم نەكاتەوە؛ بەڵكو زیاتری بكات، بەتایبەت نابێت ڕۆڵی بەڕێز )عەبدوڵاڵ ئۆجاالن( لەبیر بكەین كە بۆ یەكەم جار لە ساڵی )1983( بانگەوازی لە گەلی كورد كرد بۆ بەستنی كۆنگرەی نەتەوەیی كورد. ئێدی پێویستە درەنگ نەكەوین و بەهەموو الیەكمانەوە و هەموو الیەن و پارت و ڕیكخراو و كەسایەتی بەستنی بۆ بكەین زیاتر هەوڵەكانمان ن��اودار كۆنگرە بەستنی هەوڵی كردەوە بە و كۆنگرە بدرێت و تەنها لەچوارچێوەی گوتوبێژ و تیۆریدا

نەمێنێتەوە.

دەوڵەتانی وەك )توركیا و ئێران و ئەوروپا( فشار لە پارتی دیموكراتی دەكەن تاكۆ كۆنگرە نەبەسترێ؛ چونكە بەشێك لە كۆنگرە باس لە دانانی ستراتیژێكی نوێ لە سیاسەت دەكەن و باس لە بەهەدەردانی سامانی واڵت ئەكەن ئەو كاتە هەموو بڕیارێك

لە الیەن پارتی دیموكراتی كوردستانەوە نادرێت و ناتوانێت بەتەنها مامەڵە لە گەڵ ئەو دەوڵەتانەدا بكات. لە هەمانكاتدا كۆنگرەی نەتەوەیی هەڵوەشاندنەوەی زهنیەتی

عەشیرەتگەراییە بۆیە پارتی دیموكراتی كوردستان تا سەر ئێسقان دژی بەستنی كۆنگرەیە

Page 28: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[26 وتار

دەرئەنجامەكانی )15(ی شوبات پیالنگێڕی لە مەبەست پێ گوشكراوە پێشكەوتنخوازییەوە كە شۆڕشگێڕانی ئایدۆلۆژیا بەو پەیوەسته لە الیەنەكانی دیكە جیاوازی پەكەكە

ن/ جەالل چوارتاییپیالنگێڕی بەسەر دەبێت دەرب���از س��اڵ )15(بوویە كە شومەی پیالنگێڕیە ئەو نێونەتەوەییدا، بە ئۆجاالن عەبدوڵاڵ بەڕێز ڕادەستكردنی هۆی دەوڵەتی تورك. هەڵبەت لەو پیالنگێڕیەدا زۆر الیەن بەشداریان تێدا كرد چ بە شێوەی ڕاستەوخۆ و چ

بە شێوەی شاراوە.مەبەست لەو پیالنگێڕیە تەنها كەسێك نەبوو؛ بەڵكو لە خودی ئەو تەنها كەسەوە تەواوی میللەتی كورد و شۆڕشە ئازادیخوازیەكەی بە ئامانج گیرابوو؛ چونكە بزوتنەوە ناتەواویەكانی و كەمایەتی لە یەكێك هەموو شتێك كە بووە ئەوە ڕابردوو كوردیەكانی لە سەركردەدا كورت دەكرایەوە و هیچ ڕۆڵێك نە بۆ میللەت و نە بۆ شۆڕشگێڕان نەدەمایەوە، بەو هۆكارەشەوە كاتێك سەركردەكە دووچاری كوشتن یاخود گیران دەهات ئەوا كۆتایی بە بزوتنەوەكەش لەم دەكرا، خوێن خەڵتانی میللەتیش و دەهێنرا دامركاندنەوەی لە هەر زۆرە، نموونە بارەیەشەوە دەگاتە تا پیرانەوە سەعیدی شێخ شۆڕشی

ئاشبەتاڵەكەی بارزانی.بۆ ب��وو كافی نموونەیەش چەند ئ��ەم هەڵبەت ئەوەی هێزە ئیمپریالیستی و دژە گەلیەكان هەمان تێڕوانینیان هەبێت لەسەر ئۆجاالن و پەكەكە و بیر كوردان شۆڕشی دیكە جارێكی كە بكەنەوە لەوە

بخنكێنن و كوردانیش دووچاری كۆمەڵكوژی بكەن، ئەویش لە ڕێگەی پیالنگێڕی شومی)15(ی شوباتی

ساڵی )1999(ەوە.

دەرئەنجامەكانی پیالنگێڕیەكە:

دەستبەسەركردنی بە پیالنگێڕیەكە ئەگەرچی بەڕێز ئۆجاالن كۆتایی هات، بەاڵم دەتوانین بڵێین دوژمنان كە نەكەوتەوە لێ دەرئەنجامەی ئەو كە لە شۆڕش هەم چونكە داڕشتبوو؛ بۆ بەرنامەیان جاران بەگوڕتر بوو هەم كوردانیش زیاتر لە دەوری یەكتری كۆبوونەوە، بۆ یەكەمین جاریش بووە كە جیهان و كوردستان پارچەكانی هەموو ك��وردی بە و دوژمنان شومی پیالنگێڕی بە دژ یەكبگرن سەرهەڵدان و ڕاپەڕینی جەماوەری تەواوی دوژمنان ئاگادار بكەنەوە كە هیچ هێزێك ناتوانێت ئیرادەی

شۆڕشگێڕان الواز بكات.و سەرهەڵدانی جەماوەری گوڕتربوونی شۆڕش بە لە ڕاستیانەش ئەو ڕاستی، زۆر دەمانگەیەنێتە الیەكەوە جیاكردنەوەی پارتی كرێكارانی كوردستانە لە پارتەكانی دیكە و لە الیەكی دیكەشەوە جیاوازی سەركردەكانی ت��ەوواوی و ئۆجاالن بەڕێز نێوان دیكەمان بۆ دەردەخات. جیاكردنەوەی پەكەكە لە الیەنەكانی دیكەش ئەگەر لە الیەكەوە پەیوەست بێت بەو ئایدۆلۆژیا پێشكەوتنخوازییەوە كە شۆڕشگێڕانی پێ گوشكراوە، لە الیەكی دیكەوە پەیوەست بووە

ڕادەبەدەری پەكەكە لە بە جەماوەربوونی بڕوا بە پارچەكانی هەموو كوردی بە بەستنیان پشت و

كوردستان بەبێ جیاوازی.جیاوازی بەڕێز ئۆجاالنیش لە سەركردەكانی دیكە هەر لەوەدا كورت ناكرێتەوە كە بەڕێز ئۆجاالن تەنها میللەتی بە پشت و پەنا دەزانی و سەركردەكانی دیكە زیاتر پشتیان بە هێزە دەرەكیەكان دەبەست؛ بەڵكو یەكێك لە گەورەترین جیاوازیەكان ئەوە بوو كە ئۆجاالن تێكۆشانی بێ وێنەی كرد تاكو گەل بكاتە خاوەن دەسەاڵت و هەموو شتەكان لە سەركردەدا پارتەكانی بەرپرسی ب��ەاڵم نەكرێتەوە، ك��ورت بوون كە دەسەاڵتی ئەوەدا لە هەوڵی زیاتر دیكە تەواوی هاوشێوەی و بكەن زیاتر خۆیان خودی دیكتاتۆرەكانی دیكە زیاتر لە هێنانە پێشەوەی كوڕ و كەسە نزیكەكانی خۆیاندا بن بۆ دەسەاڵتداری و تەنانەت لە پێناوی بە دەسەاڵت گەیشتندا بەجۆرێك ئەندامانی كە داگیركەرانەوە خزمەتی كەوتوونەتە

داگیركەرەكەش حەسودییان پێ بردوون. ئەنجامی ئەو جیاوازیانە بوو كە ئۆجاالن لە كونجی زیندانی داگیركەر قایم كرا و بەرپرسی پارتەكانی ڕاخرا، بۆ داگیركەریان سووری فەڕشی دیكەش بخساتەیەتە میللەتی ئۆجاالنیش بێتو ئەگەر خۆ خزمەتی بخستایەتە خۆیشی و خۆیەوە خزمەتی دژ لە پیالنگێڕی هەر نەك ئ��ەوا داگیركەرانەوە ئەنجام نەدەدرا؛ بەڵكو پۆستی دەسەاڵتدارێتیشیان

بە دیاری بۆ دێنا.

Page 29: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

27وتار] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

ن/ سۆران مێوژەیگەلەكەمان نیشتیمانپەروەی گەورەی شاعیری "شێركۆبێكەس"، هەمیشە بەشیعرە پیرۆزەكانی و زوڵ��م ئ��ەو ئاست لە دەرب��ڕی��وە هەڵوێستی لە س��ەردەم و كۆن داگیركەرانی ستەمانەی دژی گەلەكەی پیادەیان كردووە. لەسەر ئاستی ناوخۆیشدا لە بەرانبەر كۆنەپەرستان، هەڵوێستی و ڕەخنە كەركوكی جەستەمیش، و نیشانداوە دەنگ هەڵبڕینە دەرحەق بەسەركردایەتی باشور. ئیلهامی بووەتە لەسەریش، كێشە كەركوكی شیعری "كەركوكی جەستەم"الی شێركۆبێكەس. شێركۆ، بەم شیعرەی ناڕەزایی خۆی نیشاندەدات پیادە هەرێم لە سیاسەتەی ئەو لەبەرانبەر دەكرێت بۆ گەڕاندنەوەی كەركوك و ناوچەكانی تر بۆ سەر هەرێم، گرێدراو بكرێت بەمادەیەكی دەس��ت��وری، ب��ەن��اوی م���اددەی"س���ەدوچ���ل"و ئەو ئەوەی، لەسەر بدات حوكم هەڵبژاردنیش بخرێنەوە سەر هەرێمی تر ناوچەكانی شارە و

كوردستان، یان"نا"!

من ئەو پیاوەم، ڕازیبووم وبەپەنجەی گەورەی دەستی چەپ

مۆریشم كرد...دایكم بخەمە پێشبڕكێی دەنگدانەوە

تا دەركەوێ ، دایكم دایكمە

شاعیر لێرەدا ڕووی لەو"سەرۆكانەیە"كە وا ڕازیبوون و قایلبوون و بەپەنجەشیان مۆریان كرد لەسەر ئەوەی دایك"نیشتیمان"، بخەنە دەنگدانەوە بۆ ئەوەی دەركەوێت ئاخۆ لەم

پێشبڕكێیەدا ئەو دایكە دەدرێتەوە پێمان یان نا؟!.

"سەدوچل"جار واژۆشم كردباوكم بخەمە سندووقی دەنگدانەوە

تا دەركەوێ ، باوكم باوكمە؟!

شاعیرتەعەجوب و سەرسامە بەوەی وەكو ئەوە وایە كوڕێك بەقسەی خەڵكی باوەڕ بكات كە ئەم پیاوە باوكی خۆیەتی، نەك ئەوەی لە پشت و خوێن و ئێسقانی ئەوەوە هاتۆتە بوون. سەدوچل واژۆش، واتای ئەوەیە ئەم دەقە یاساییە، بڕیار ئەو بەوەی بدات نیشتیمان لە بەشێك لەسەر مافە زەوتكراوەمان بۆ بگەڕێتەوە یان نا، یاخود

بۆ دوژمنی داگیركەر بێت!.

من ئەو پیاوەم، ڕازی بووم و قایل بووم وملیشمدا

سەرو چاو و دڵ و دەست وپەنجەكانی"شێخ ڕەزا"یشم

تێكڕا دەنگیان لەسەر بدرێ !!

شاعیر كە دەڵێ من ئەو پیاوەم، مەبەستی لەو سەرۆكانەیە كە نەك هەرقایلبوون و ڕازیبوون، بەڵكو ملیشیاندا، سەر و چاو و دڵ و دەست دەنگیان تێكڕا ڕەزاش شێخ پەنجەكانی و كێشەلەسەرەكان ناوچە دیارە بدرێت. لەسەر تەنیا شاری كەركوك نییە، بەڵكو چەندین"قەزا كە زۆرە"، پانتای دەشتی و گوند و ناحیە و شاعیر ئەمانەی بەسەر و چاو و دەست و دڵ...لەسەرئەمانەش دەنگ تێكڕا واتا چواندووە. دەدرێت و ئەنجامی یەكالیی بوونەوەی چارەنوسی بەتەنیا، نییە سەدوچلەوە بەماددەی كەركوك بەڵكو چەندین قەزا و ناحیە و گوند لەبەردەم

چارەنوسێكی نادیار دان.

لەدوایشدا سندووقەكانپێمان بڵێن

ئایا ئەوانە ئەندامی لەشی تۆن؟!ئەگەر سندووقیش وتی:"نا"من ئەو پیاوەم كە بەڵێنم

بەجبە و بەڕش و سمێڵی عێراقداوەبڵێم وایە ئەوەتا دەنگدان وتوویەتی:

كە چاو و گوێ و قاچێكیان ودەستێكیان هی"شێخ ڕەزان"ن و

ئەوانی دیموڵكی كەسانێكی ترن!

ئەگەر س��ەدوچ��ل، م����اددەی بەپێی دی���ارە ئەوناوچانە دەرك��ەوت ڕاپرسی و بەدەنگدان سەرهەرێمی دەخرێتەوە ئەوە كوردن، زۆرینە كوردستان، بەاڵم ئەگەر هاتوو دەركەوت زۆرینە عەرەب بوون، ئەوە دەبنە عەرەبستان!. هەربۆیە گوتیان سندووقەكان دەڵێت:"لەدوایشدا شاعیر یان كوردن، گوندانە هی و ناحیە و قەزا ئەو نین، كورد هی نا، گوتی سندووقیش ئەگەر ئەوە سەركردە كوردەكان، بەڵێنیان بە عەرەب و عێراقداوە كە ڕێز لە دەستوور و بەڵێن و ڕێككەوتن و دەنگدان بگرن، بەوەی ڕازی بن بەئەنجامەكانی زۆرێك دۆڕاندنی یان لەدەستدانی و سندوق لەناوچە كوردستانیەكانی كێشەلەسەر! هەروەك و چاو كە وتوویەتی دەڵێت:"دەنگدان شاعیر گوێ و قاچێكیان و دەستێكیان هی شێخ ڕەزان و ئەوانی تر؛ موڵكی كەسانی ترن!. دیارە لەم

دەنگدانەدا شاعیر پێوایە كورد زەرەر دەكات و زۆر ناوچەی لە كیس دەچێت، هەروەك ئەوەی دەست و قاچێكیان هی شێخ ڕەزان، دەست و قاچەكەی تری هی كەسانی ترن. لە دروستبوونی دەوڵەتی عێراقەوە تاڕوخاندنی"سەدام"لە ساڵی )2003(وە و نەمانی ئەو داگیركەرانە، نەبووەتە بەعەرەبكردن بەنەبڕبوونی شااڵوەكانی هۆكاری بەڵكو وەس��ت��ان��ب��ێ��ت��ی، و ن��اوچ��ان��ەدا ل���ەو تیرۆرستەكانەوە گروپە و تاقم لەسەردەستی ب��ووە، مەترسیدارتر و بەرفراوانتر و چڕتر واهەبووە )%70( كوردنشینی بەجۆرێك شاری چی كە كوردبوونە، دانیشتوانی پێكهاتەی ی بەهۆی شااڵوی تیرۆرستانەوە ڕِیژەی كورد كەمی كردوە بۆ )4%( كە دەگەڕێتەوە بۆ كۆچكردنی كوردان بەلێشاو و چۆڵكردنی شوێنەكانیان. ئەم بڵێت:"لەدوو لە شاعیر دەكات كە وا واقیعەیە دەست یەك و قاچ یەك قاچ، دوو و دەست بدەنەوە بەشێخ ڕەزا كە شێخ ڕەزا هەم هێمایە

بۆ كەركوك و بۆ كوردستانیش.من ئەو پیاوەم

لە سەرانسەری دنیادابێ نمونەم، تاقە كەسم

دەنگدان لەسەرجەستە و ڕۆح ولەسەردەست و پەنجەی خۆم ودەنگدان لەسەرماڵی خۆم و

ژوورەكەم وپێخەفەكەی خۆم بكەم

شاعیر سەركردەكانی باشور بەو پیاوە دەچوێنێت كە لەسەرانسەری دنیادا نمونەیان نییە و تاقە مرۆڤێك، دەبێت چۆن ئ��ەوەی لەبەر كەسن. جەستە و ماڵ و دەست و پێخەف و ڕۆحی كە هێمایە بۆ كەركوك و قەزا و ناحیە و گوندەكانی ناوچەدابڕاوەكانە كە خاك و نیشتیمانی خۆمانە چاو هەروەكو ناكرێت، لەوە گومان و شك و بەخشین قابیلی جەستە و دەس��ت و دڵ و نەك نابێت و گرنگتریشە بگرە ئاوهاش نین. نابێت بگرە بەڵكو گوندێك، یا شارێك تاكە وازی پیرۆزەمان نیشتیمانە لەم "بستێكیش"، لێ بهێنرێت و دەنگدانی لەسەر بكەین لە گەڵ

داگیرگەردا.وەكو سەركردەیەكی لەدنیادا شێركۆبێكەس، ئەوانەی خۆمانی نەدیوە سیاسەت بكەن بەئەقڵی "دیوەخانی و نەریتی و پیاوەتی نیشتیمان بخەنە مەزاتخانەوە، سەركردەیەكی نەبینیوە دەست لە شێركۆ، هەڵگرێت! نیشتیمانەكەی پارچەیەكی دەیبینێت باشوردا لەسەركردەكانی ئ��ەوەی تێكۆشەری س��ەرك��ردەی��ەك��ی هیچ ل��ە ن��ەك ئەو بەڵكو نەدیوە، داگیركەری لەدژی وەستاو

بێكەس شێركۆ جەستەم"ی بۆشیعری"كەركوكی خوێندنەوەیەك

نیشتیمان بخەنە مەزاتخانەوە پیاوەتی و نەریتی و دیوەخان بەئەقڵی نەدیوە سیاسەت لەدنیادا سەركردەیەكی شێركۆ

Page 30: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[28 وتار

سەرۆكە داگیركەرانەشی كە خاكی گەالنی تریان داگیركردوە، كە بوونیان لەو زەوییە داگیركراوەدا نەمافە و نەڕەواشە كە چی لەسەر داگیركاریان سور و موكڕن و ئەگەریش ئەو داگیركەرە نیازی بوو ئەم خاكەی كە داگیری كردوە چۆڵ بكات، ئەوە بێگومان هەروا بەئاسانی و بێ دەستكەوت و قازانج پاشەكشە ناكات، بەاڵم ئەوانەی ئێمە وەكو هیچ كامێكیان نین و ناچن، هەربۆیە تاك و تاقانەن لە دنیادا بەسازشكاری!!. لە كۆتایدا و دەك��ات سەركردانە ئەو پێناسەی شێركۆ

دەڵێت:

تەماشام كەنمن ئەو پیاوەبچكۆلەیەم!!

بچوك، پیاوی لە شاعیر مەبەستی دی��ارە بواری لە بچووكن پیاوی كە ئەوسەركردانەیە

كردن سەركردایەتی و سیاسی ئیدارەدانی كێشە بتوانن كە ئ��ەوەن ت��وان��ای ل��ەخ��وار و ئاقاری ب��ە بكەن چ��ارەس��ەر ملمالنێكان و بااڵبوونێكی و ئیرادە نەتەوەیی. بەرژەوەندی بەهێزیان نییە؛ بەڵكو ناخێك بەڕێوەیان دەبات هەردەم خۆی كۆیلەش كۆیالیەتی، لە پڕیەتی تردا. ئەوانی ئاستی لە دەبینێت، بەبچووك بخەنە نیشتیمان ڕازی��ب��وون سەركردەكانمان دەنگدانەوە، بەاڵم عەرەبی داگیركەر بەوە ڕازی ،)2007( ساڵی تاكۆتایی دەبوو چونكە نین؛ مادەی سەدوچل جێبەجێ بكرایە، بەاڵم عەرەب بەبێ ئەوەی سندووقی دەنگدان خاكی كوردستان بەئەوان ببەخشێت، بەحەقێكی مێژوویی خۆیانی دەزانن. لە كەركوكەوە بۆچیای "حەمرین"هەشتا كورد خاكی نێوان بەسنووری كە كیلۆمەترە ماددەی سەدوچل بەپێی و ناسراوە عەرەب و دەچێت؛ ل��ەدەس��ت ش��ارم��ان كۆمەڵێك ن��ەك كیلۆمەتریش سەدان جوگرافی هەرێمی بەڵكو

ئەوناوچانەی كە بەرحوكمی سندووق دەكەون! لەسەر دەنگدانیان سەدوچل، م��اددەی بەپێی كوردستان باشوری خاكی )40%(ی دەكرێت،

پێكدەهێنێت!؟.سەنگاوی"ماددەی نییە"فەرهاد لەخۆڕا خۆ بەرێت. ب��ە"ك��اڵوی س��ەدوچ��ل"ن��او س��ەدوچ��ل ڕەخنەیەكی كە شێركۆبێكەس شیعرەی ئەم سیاسەتە"كڵۆڵەی"سەركردایەتی لەو گەورەیە بەرهەمی و دەك��ات پیادەی باشور لە كورد بیركردنەوەیەكی قوڵ و درككردنێكی واقیعی و عەقاڵنی شاعیرە بەو مەترسییەی سندووقەكان و ك��ەرك��وك ئاخۆ دەدەن، ل��ەس��ەر ب��ڕی��اری عەرەبستانین. یان كوردستانین هەرێمەكانی ئەوە دەرچ��وو، عەرەبستان و هات ئەگەر خۆ ناچارە كورد سیاسی سەركردایەتی كات ئەو لەدەستدانی قبوڵی و ئەو"ژەهرە"بخواتەوە پابەندییەك وەك بكات، نیشتیمان لە بەشێك نالۆژیكیەكەی بەڵێنە و واژۆ و بەدەستوور

خۆیەوە.

شاعیر سەركردەكانی باشور بەو پیاوە دەچوێنێت كە لەسەرانسەری دنیادا نمونەیان نییە و تاقە كەسن. لەبەر ئەوەی چۆن دەبێت مرۆڤێك، جەستە و ماڵ و دەست و پێخەف و ڕۆحی كە هێمایە بۆ كەركوك و قەزا و ناحیە و گوندەكانی ناوچەدابڕاوەكانە كە خاك و نیشتیمانی خۆمانە و شك و گومان لەوە ناكرێت،

هەروەكو چاو و دڵ و دەست و جەستە قابیلی بەخشین نین. ئاوهاش بگرە گرنگتریشە و نابێت نەك تاكە شارێك یا گوندێك، بەڵكو بگرە نابێت "بستێكیش"،

لەم نیشتیمانە پیرۆزەمان وازی لێ بهێنرێت و دەنگدانی لەسەر بكەین لە گەڵ داگیرگەردا

Page 31: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

29وتار] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

ئا/ رۆژی واڵتسەركردەی شەهید "لەیال والی حوسێن" ناسراو "ڤیان و كارۆخ" جاف"و"ڤیان "ڤیان بەهەڤاڵ سۆران" لە ساڵی )1981( و لە شاری سلێمانی ش��ارەدا لەم هەر هەڵهێناوە، بەژیان چ��اوی قۆناخەكانی سەرەتایی و ناوەندی خوێندووە و یەكێك بووە لە خوێندكارە دیار و هەڵكەوتووەكانی قوتابخانە و هەمیشە نموونە بووە بۆ هاوڕێكانی. شەهیدی نەمر هەر لە منداڵییەوە دەركی بەزوڵم و ستەمی سیستەمی كۆمەاڵیەتی كردووە و پێ رووبەڕووی هەمیشە هەربۆیە نەكراوە، پەسند كۆتگیر ژنی كە بۆتەوە كۆنە ئەقڵییەتە ئەو هەرچەندە ئاكامدا لە ك��ردووە. ئیرادە بێ و و زی��رەك ه��ەرە لەخوێندكارە ب��ووە یەكێك زرنگەكان و هەموو ساڵ لە یەكەمینەكان بووە، بەاڵم خوێندن ناتوانێ پەی بە خەیاڵ و خەونە میانەی لە ئیدی ببات، ئازادیبەخشەكانی لێگەڕینە قووڵەكانی بۆ ترووسكاییەكانی ئازادی ئازادیخوازی بزاڤی نێو ئ��ازادی تێكۆشەرانی بەهاری رێبەرایەتی"پەكەكە"لە بە گەلەكەمان ساڵی )1997(دا دەستبەرداری خوێندن دەبێت نەتەوەیی رزگاریخوازی لەشۆڕشی بەشداری و بەرێبەرایەتی"پەكەكە" كرد و لە ماوەیەكی زۆر كورتدا لەمیانەی پەروەردە و خۆ پەروەردەكردندا بەراستینەی دەرك زانستی بەشێوەیەكی كۆمەڵگا و كەسێتی ژن دەكات و وزە و توانستی شاراوەی زیاتر دەردەكەوێتە ڕوو و بەجۆش و خرۆشێكی مەزنەوە بەشداری پەروەردە و ژیان و چاالكییەكانی ژیانی شۆڕشگێڕی دەبێت. هەر گۆڕەپانی خۆی پێداگری و داخ��وازی لەسەر شۆڕشگێڕانە بەشداری یەكەمین وەك شەڕ گەریالیی ریزەكانی بەشداری و هەڵدەبژێرێت دەبێت و بەشداری چاالكانە لەچەندین چاالكی

گەریالییدا دەكات.لێهاتووییەوە لە كۆتایی هەر بەهۆی زرنگی و هەڤااڵنییەوە ل��ەالی��ەن )1997(دا س��اڵ��ی گۆڕەپانی لە پەروەردە بینینی بۆ دەپاڵێورێ دژواری بارودۆخی بەهۆی بەاڵم سەرۆكایەتی، ئیدی و ناڕەخسێ بۆ دەرفەتەی ئەو ئەوكاتە لێدەبێتە ئاپۆی رێبەر پ��ەروەردەی و بینین لەدوا و مەزنەكانی هەرە لەحەسرەتە یەكێك

حەسرەتە ل��ەو گ��وزارش��ت خۆیدا نامەكەی )1998( ساڵی لە دەك��ات. خۆی بەئازارەی كوردستان باشووری كۆنفرانسی بەشداری دا دەبێت. دواتر وەك كادێرێكی لێهاتوو بەشداری ساڵی ��� ناوین رۆژه��ەاڵت��ی لە"كۆنفرانسی قەندیل"دا "چیای كوێستانەكانی لە "2000قووڵەكانیەوە و ورد بەڕاوبۆچوونە و دەكات كۆنفرانسەكە بەپێز و بەرهەمدارتر دەكات. هەر لە خەباتی لەدوای ئەم كۆنفرانسەدا بەشداری و دەكات كوردستاندا رۆژهەاڵتی رێكخستنی هەر زوو دەچێتە دڵی خەڵكی ئەم پارچەیەی لەپێناو قۆناخەدا ل��ەو ه��ەر كوردستانەوە. ئ��ازادی بەتێكۆشانی ب��رەودان و بەگوڕكردن و مێژوویی رۆڵێكی كوردستاندا باشووری لە گرنگی بینی لەو تێكۆشانەدا و وەك ئەندامێكی چارەسەری "بزاڤی دام��ەزرێ��ن��ەری دەستەی دیموكراتی" و پاشانیش لە یەكەمین كۆنگرەی لە كوردستان" دیموكراتی چارەسەری "پارتی دەستەی ئەندامێكی وەك )2002(دا ساڵی رۆڵێكی خاوەن سیاسی مەكتەب و كارگێڕی بەرچاو بوو لە پێشخستنی خەباتی رێكخستنی و راگەیاندنی و بوارەكانی دیكەی تێكۆشان. هەر لەو ساڵەدا لە چوارەمین كۆنگرەی بزاڤی ژناندا بەڕێوەبەرایەتی ئەنجوومەنی ئەندامی دەبێتە ئازاد "پەژەئا"و رۆڵێكی كاریگەری پارتی ژنی لە تێكۆشانی تەڤگەری ئازادی ژندا دەگێڕێت و ئەوكاتە بەزوویی تایبەتمەندییەكانی سەركردەیی

و ملیتانبوونی لە كەسێتیدا دەركەوتووە.هەروەها وەك نووسەرێكی بەتواناش سەبارەت بەكێشە و ئازادییەكانی ژنانی كورد و مەسەلە هزری و سیاسی و كۆمەاڵیەتییەكاندا چەندین لەژێر و ن��ووس��ی��وە لێكۆڵینەوەی و وت���ار رێنمایی سەرۆك ئاپۆدا كە "شۆڕشی باشوور، مێژوویی بەرپرسیارێكی وەك ژنە" شۆڕشی دەگێڕا. لەباشوور ژنانی سەركردایەتی رۆڵی لە بەكاریگەری رۆڵێكی چوارچێوەیەدا لەم ژنانی ئ��ازادی��خ��وازی تەڤگەری دام��ەزران��دن��ی كوردستان"تەژاك"دا بینی و بەجددی تێكۆشانی كەسێتی بەتایبەتمەندێتی ه��ەروەه��ا ك��رد، لە تێیدەگەیشت ئ���ەوەی پێشەنگبوونەوە نموونەی دەك��رد، بەرجەستەی پراكتیكیشدا ویژدانێكی بەجورئەت و ئازا و كچە كوردێكی

و رادیكااڵنە بەهەڵوێستی ب��وو، نەسرەوتوو و زوڵم ئەو لەبەرامبەر سەرجەم چاونەترسانە تەواوی و بەتایبەتی كورد ژنی لە ستەمەی هەڵوێستی دەك��را بەگشتی كوردستان گەلی خۆی دەردەبڕی و رووبەڕووی دەبۆوە، بەهەست و رۆح و هزری خۆی لە گەڵ ئازارە مەزنەكانی ئازادی پێناوی لە و دەژیا گەلەكەیدا و ژنان تێكۆشانێكی لەنێو یەكسانی و سەرفرازی و بێوچاندا بوو. وەك كچە كوردێكی ژیر و زیرەك بەوردبینی لە رووداوەكانی دەڕوانی و هەڵوێستی وەردەگرت. هەر بەهۆی لێهاتوویی خۆیەوە و بە بەرپرسیارێتی هەڵسوكەوتی لە گەڵ رووداو و

پێشهاتەكاندا دەكرد .ئەندامێكی دەستەی لە ساڵی )2003(دا وەك "كۆنگرەی دامەزراندنی لە بەشداری گشتی بەڕێوەبەرایەتیدا لەدەستەی و كرد گ��ەل"دا كۆمیتەی لە و دەگەیاند بەجێ خۆی ئەركی رێكخستنی بەرپرسیارێتی بە ژناندا كاروباری رووداو ئەو گەڵ لە مەزنەوە هۆشیارییەكی و و كێشانە هەڵسوكەوتی دەكرد، بەتایبەتی ئەو كێشە ناوخۆییانەی بزاڤی ئازادی لەوكاتەدا تێیدا و تەسلیمكاری هەوڵە هەموو لەدژی و دەژیا خەباتدا و تێكۆشان لەنێو پاكتاوكارییەكاندا

بوو.وەك هەڤااڵن داخ��وازی لەسەر هەر هاوكات سەرلەنوێ و دامەزرێنەر دەستەی ئەندامێكی بەكاریگەری رۆڵی بونیادنانەوەی"پەكەكە"دا وەك گێڕاو نوێدا دامەزراندنی"پەكەكە"ی لە ئەندامێكی دەستەی بەڕێوەبەرایەتی كاروخەباتی لەگەڵ دواتر پێدا، برەو خۆی ئایدیۆلۆژیانەی پێكدادان، و ش��ەڕ رەوش��ی ئ��ارای هاتنەوە لەسەربنەمای پێشنیار و پێداگری خۆی چووە ریزەكانی هێزی پاراستنی گەل"یەپەگە" و وەك � ئازاد"یەژەئا ژنی یەكینەكانی فەرماندەیەكی بە بادیناندا لەناوچەی"حەفتانین"ی ستار"دا بەرپرسیارێتییەكی مەزنەوە لەبەرامبەر قۆناخی هەستیار و چارەنووسسازی گەلەكەمان تێكۆشانی جددی بەڕێوە دەبرد و لەرووی رۆحی و هزری و ویژدانیەوە لەنێو خۆ ئامادەكردنێكی مەزندا بوو بۆ وەاڵمدانەوەی ئەركە مێژووییەكان و سەرجەم داگیركاران. و دوژمنان شااڵوەكانی و هێرش ئیرادەیەكی و ب��اوەڕی ڕوانگەی لە هەمیشە

ڤیان جاف؛

بە ئاگری جەستەم دەمەوێ پەیامێك بدەمە مێشك و دڵی سەهۆڵبەندی شارستانێتی كۆمەڵگای چینایەتیساكینە جانسز؛

هەڤاڵ ڤیان پردێكی بوێری و خۆشەویستی دروستكرد كە لە سلێمانییەوە تا ئامەد درێژ دەبێتەوە

Page 32: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[30 وتار

رووداوەك��ان��ی و كێشەكان سەیری مەزنەوە و بڵێت:"نابێ نەبوو كاتێك هیچ و دەك��رد هەرگیز ناكرێ "؛ بەڵكو بەپێچەوانەوە هەمیشە مەزنەكان بەئامانجە گەیشتن دەیگووت:"بۆ پێویستە رەنجێكی مەزنیش بدرێ ، شتێك نییە ناوی موستەحیل بێت لەبەردەم شۆڕشگێڕدا". نووسیویەتی:"رۆژێك نامەكەیدا لە ه��ەروەك شۆڕش زەحمەتییەكی و زۆری هیچ بەرامبەر دوودڵی و بێ مۆراڵی و بێ باوەڕیم ژیان نەكرد". تادەهات شەهیدی سەركردە لەڕووی فیكری و كرداریدا لەبواری و سیاسی و ئایدیۆلۆژی قووڵتر دەبۆوە و ئەزموونی مەزنی دەئافراند و بەرگرینامەكانی قووڵەوە رامانێكی و بەجۆش شیدەكردنەوە. و دەخوێندەوە ئاپۆی سەرۆك هەروەك هەر لەسەرەتاوە نەیتوانی پیالنگێڕی پەسند نێودەوڵەتی )15(ی شوباتی )1999( بەهەمان ببیێنێت، قەدەرێك وەك و بكات چۆن كە بوو تێكۆشاندا و ه��ەوڵ لە شێوە بتوانێ وەك ئاپۆچییەك و ملیتانێكی سەردەم بەشداری لە شەرمەزاركردن و پوچەڵكردنەوەی ئەو پیالنگێڕییە نەگریسەدا بكات. بۆیە هەروەك خۆی دەڵێت:"لە ساڵی )1999(دا بڕیاری دابوو بۆ چركەیەكیش لە هزری سەرۆك ئاپۆدا دوور نەبێت و رۆژانە بەئەشق و ئەڤینێكی مەزنەوە لە هەوڵی پێكهێنانی ئەركە مێژووییەكاندا بوو. كاتێك دەیبینی رۆژبەڕۆژ پیالنگێڕی لە بەرامبەر سەرۆك و گەلدا قووڵتر و بەرفراوانتر دەبێت، شەهید "ڤیان"ی سەركردەش رۆژبەڕۆژ باوەڕی و ئیرادە و ئومێدی بەئازادی و سەرفرازی زیاتر دەبوو و بەهەمان بەرپرسیارێتییەوە رووبەرووی پیالنگێڕییە ناوخۆیی و دەرەكییەكان دەبووەوە .شەهید ڤیان لەنامەیەكیدا كە بۆ رێبەر عەبدوڵاڵ ئۆج ئاالن دەینوسێت ئاماژە بە ئامانجی چاالكیە

گیانبازیەكەی دەكات و دەڵێت:دۆغان، "مەزڵوم دڵی شوبات )15(ی شەوی زەكیە ئەلكان، بێریڤان و رووناهی، رەهشان و سەما"، تادەگاتە "فیكری بایگەلدی" و دوایین هەڵقەی ئاگرینی ئازادی الشەی "سەردار" ئاسای لەدڵی مندا لێدەدەن و گوێم بەدەنگی رێگەی ئەوان و دروشمەكانی"یان ئازادی یان مردنێكی بەشەرەف" و "بژی رێبەر ئاپۆ" دەزرینگێتەوە. یەك لەسەر و تێدایە زەنگێكی تەنیا مێشكم كلیلبوونە زەنگە ئەو و دەكات جیهاد بانگی بەئامانجەكەمەوە و )100%( سەركەوتنی ئامانج، بڵێسەی دەكات، گەرەنتی چاالكی پێكهێنانی لەالشەی ئاسا "س���ەردار" و "سەما" ئاگری منیشدا گەشتر دەبێ و نایەڵم ئۆجاخی وارگەی زستانی لەناوەڕاستی ساردبێتەوە. ئاپۆكەمان دەمەوێ لەشم ئاگری بەتینی زەحمەتدا زۆر پەیامێك بدەم و بانگێك بكەم، ئەم پەیامەش پەیامی ئازادییە و بانگی منیش بانگی پاراستنی سەرۆك ئاپۆ و بڵندكردنی چاالكی و تێكۆشانە

بۆ گەیشتن بەسەركەوتن.رێبەرم؛ لەو رۆژەوەی كە تۆم بیستووە و ناسیوە هەست بە ژیان دەكەم، دەزانم كە كێم و دەبێ چۆن بژیم. یانی فكر و رامانی تۆ منی بە من بژیم، فێری ناساند و فێری كردم كە بە مانا ئەلف و بای ئازادی و سەربەستیت كردم. لە فێرگەكەی تۆدا چەندە زەحمەتیشم كێشا بێت، هیچ رۆژێ لە رۆژان دوودڵی و پەشیمانیم ژیان نەكرد؛ چونكە تیایدا هێزی واتام كەشف كرد هێزی فكر و هێزی مرۆڤ، كەمێكیش بێت لەوە تێگەیشتم كە هیچ شتێك موستەحیل نییە و مرۆڤ چی بكاتە ئامانج دەتوانێ پێی بگات بە مەرجێ كە لەو ئامانجەدا جددی بێت و پێی باوەڕ بێت، وەكو ژنێك و وەكو كوردێك ئازادیم كردە ئەمەش بۆ پێكرد، باوەڕیم لەدڵەوە و ئامانج ساتەوەختێكیش بۆ كە بووم حەسرەتەوە بە بێت لەنزیكەوە بتبینم و توند لەباوەشت بگرم و هەناسەیەكم بدایە و پاشان ئەوەی لە دڵمدایە و گەلەكەم ژنان و ئ��ازادی خۆم بە دەره��ەق لەگەڵ تۆدا وتووێژ بكەم بەاڵم لەساڵی 1998دا لە دەرەوە نێودەوڵەتی پیالنگێڕییە گاڵوەكەی و ناوەوەدا كەوتە نێوان من و تۆ و بە هەزاران كەسی وەك من كە هاوئەشق و بەهیوا بوون بە دیتنت. دوای ئەوە دەستگیركردنی ئێوە لەمندا زیاتر تەكانی بەهێز و بڕیاری ئازادی دا و هیوا و حەسرەتی دیتنی ئێوە قەد وون نەكرد، بەاڵم بەردەوام هەوڵی ئەوەم دەدا كە زۆر لە نزیكەوە هەستت پێبكەم بۆیە زۆر جار لە ناخمدا دیالۆگم لەگەڵتاندا پێش دەخست و هەستم دەكرد وەك و ناخمەوە دەكەوتیە وزەی��ەك وەك دەن��گ، ئیلهامم لێدەگرتن. چەند جاریش هاتی بە میوانی ئەوەی بووم، زۆر خۆشحاڵ زۆر و خەونەكانم راستی بێت ناتوانم بە تەواوی گوزارە بكەم لە هەست و بیرەكانم سەبارەت بەئێوە، بەاڵم لە راستییەك ب��ەردەوام ب��ەدواوە )1999( ساڵی ئەوەیە ئەویش دەزرینگێتەوە، مندا لەمێشكی كە زیندانیكردنی مرۆڤێكی گەورەی وەك ئێوەم ئەو مرۆڤە ئەم دەموت وهەر نەكرا هەزم پێ جێیەی حەق نەكردووە، بێگومان بەرپرسیاری سەرۆكی گۆشەگیركردنی و دەستگیركردن مرۆڤایەتی گەورەی رێنیشاندەرێكی و گەلێك بە نابینم، جیهان رووڕەشی دەوڵەتانی تەنیا ئەندازەی ساختەكاری و دووڕوویی و خیانەتی دەوڵەتانی سەردەست الوازی و كەم و كورتی هاوڕێیەتی خۆم و هەڤااڵنیشم بەرپرسیار دەبینم. بۆیە هەردەم شەرمەندە بووم لە حزووری ئێوە بە ئازادییان هیوای كە ژنانەدا ئەو و گەل و

ئێوەوە گرێداوە.پێ )2006(دا ش��وب��ات��ی )15(ی ل���ە دەستگیركردنی ساڵی هەشتەمین دەنێینە نێودەوڵەتی پیالنگێڕی و سەرۆكایەتییەوە قۆناخێكی نوێ و مەترسیداری لەسەر ئیمرالی

پێكردووە. دەس��ت گشتی بە كوردستان و و ئاشتی تێكۆشانی و رەنج هەموو دیانەوێ دیموكراسی سەرۆكایەتی و گەلی كورد بەفیڕۆ و تەسلیمیەت بانگەشەی ئاشكرا بە و بدەن بكەن، دەیانەوێ لە سەرۆكایەتی دەستبەردان دەستەمۆمان بكەن و فێری ئەوەمان بكەن كە ئیرادە بێ ئایدیۆلۆژی، بێ واتە سەرۆك، بێ ژیان بكەین، بۆیە ئەمڕۆ گەل لە هەر چوارالی كە قڕكردنەی سیاسەتی ئەم دژی لە جیهان ناڕەزایی دەكرێ پەیڕەو سەرۆكایەتی لەسەر خۆی دەردەبڕێ ، منیش وەكو قوتابییەكی ئێوە لە دژی ئەم هێرشە ناڕەوایە دەمەوێ لەم )15(بەرخۆدانی خۆمدا گەلی لەنێو شوباتەدا ی گەلەكەم، بە ئاگری جەستەم دەمەوێ پەیامێك بدەمە مێشك و دڵی سەهۆڵبەندی شارستانێتی كۆمەڵگای چینایەتی و وەك زۆر مرۆڤی دیكە دەمەوێ لە دادگای مێژوودا ببمە شاهیدێك بۆ درۆزنی و زۆرداری ئیشارەپێكردنی و قیڕاندن

سیستەمی داد و مافی مرۆڤی رۆژئاوا.ئەنجامی كە چاالكییەی ئەم من... سەرۆكی دەدەم لەگەڵ ئەوەی ناڕەزایی و ئیسیانێكە لە دژی ئەو حەقسزییەی كە لە دژی ئێوە و گەلی كورد لە الیەن دەوڵەتانی سەردەستەوە پەیڕەو دەكرێ ، هاوكات رەخنەدانێكی هاوڕێیەتی كەم لە هەستی شەرمەندیی و الواز و رزگاربوونمە و بێ روومەتی لەبەرامبەر مێژوو و گەلەكەمدا، ئاستی ئیدیعا و باوەڕیمە بەوەی كە هەتا تاكە كەسێكیش بمێنێ ئەم فەلسەفە و هێڵی ژیانەی كەس زۆر س��ەردەك��ەوێ . و دەژی هەر ئێوە دەڵێت و دەفكرن كە ئایدیۆلۆژی تونە بكەن و نەهێڵن، من گاڵتەم بەمە دێت و ئیدعایەكی زۆر پڕوپووچە، چونكە ئێوە ئیدی لە دڵ و مێشك تایبەتی بە و ملیۆنان كەسدا بە و حوجرەی لەدڵی ژناندا جێگیربوون و بوون بە ماڵی مێژوو و كۆمەڵگا. هەمووجارێ بەوەفایی و راستگۆیی ژنت بە ئێمە ناساند جا ئەمڕۆ سەرباری هەموو دەم��ەوێ الوازییەكانمانەوە و كورتی و كەم رەخنەی خۆم بدەم و بڕیاری بوونی خۆم لە هێڵی سۆسیالیزمی زانستی و دیموكراتی و پارادیگمای نوێ نیشان بدەم و كەمێكیش بێت، پەیامێك هێرشەكانی و نێوخۆ پاشڤەڕۆیەتی بدەمە دەرەوە، منیش زۆرجار وەكو هەڤااڵنی شەهید دەمگوت، خوزگە لە گیانم بە بەهاتر شتێكیتر هەبوایە لە پێناو ئازادی سەرۆك و گەلەكەم و ژنە چەوساوەكاندا فیدام بكردایە. لەدوای گرتنی بڕیاری ب��ەردەوام لە ساڵی )1999(دا ئێوە و لەبەر بەاڵم هەبوو، چاالكییەكم ئەنجامدانی ئەوەی هەلومەرج گونجاو نەبوو بۆ شتێكی وەها نەكەم زویر ئێوە ئەوەی بۆ تایبەتیش بە و گرێدان و دروستبوون ژیاندا لە هەوڵمدا هەر بوونی خۆم لەگەڵ ئێوەدا نیشان بدەم، ئەمڕۆش دەزانم كە لەوانەیە ئەم چاالكییە رەخنە بكەن

Page 33: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

31وتار] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

بكەم سەرۆكی بەاڵم چی نەكەن؛ پەسندی و من هەندێك هەن ئاشق دەبن و دەستی یەكتر دەگرن و رادەكەن. ئاشق بوونی منیش وەهایە و دڵم بێ ئێوە و بێ پێكەنین و زەردەخەنەی سەر لێوی منااڵنی واڵتەكەم سوكنایی نایە و ئۆقرە ناگرێ . نەمتوانی بڕیارەكەم لە قۆناخێكی وەها هەشتەمی ساڵی بۆ بخەم درەنگ هەستیاردا داوای بۆیە ئێوە. دووری و دەستگیركراوی لێبوردن دەكەم و دەمەوێ ئەوەش بڵێم كە زۆر بە هیوا و بەورەم. بەردەوام رێنماییەكەی تۆ بۆ شۆڕشی باشوور كە وەك شۆڕشێكی ژن بەناوی دەكەن لە مندا ورە و ئاراستەی تێكۆشانی دیاری كردووە، ئێستاش لەنێو ئەو بێ دەنگی مردنەی ژنێكی وەك دەم��ەوێ هەیە، باشووردا لە كە باشوور كەمێكیش بێت قەرەبووی پاداشتی رەنج و چاكەكانی ئێوە بدەمەوە، زۆر شاد دەبم كە ئەنجامێكی سەركەوتوو بەدەست بێنم، لەدواییدا ساڵو و خۆشەویستی و حەسرەتی دیتنی خۆم ئاراستەی تۆی بێ هاوتا دەكەم، لەبیرتان نەچێ

زۆرتان بیر دەكەین و زۆرتان بیر دەكەین.ویژدانە بۆ كە لەنامەكانیدا تر لەیەكێكی نوستووەكانی تاكی كورد و نیشتمانپەروەران و

بەخۆدانڤانی دەینوسێت دەڵێت:مێژوو ئەوەی سەلماندووە كە گەلی كورد گەلێكی سیاسەتی س��ەرەڕای خۆبەختە، و قارەمان نكوڵی و قڕكردن و بەعەرەبكردن وتورك كردن

كەموكورتییەكانی هەموو بە كردن، فارس و خۆیەوە هەبوونی خۆی پاراستووە و لە مێژوودا نەسڕاوەتەوە، بەردەوام دەوڵەتە داگیركەرەكان گوتویانە تۆ مەگەر تورك بیت یان عەرەب و ژی��ان و مافی ئاسا م��رۆڤ بیت مافی ف��ارس زلهێزی دەوڵ��ەت��ان��ی هەیە. هاوواڵتیبوونت جیهانیش بێ راوەستان دەفكرن كە چۆن و كەی و لەكوێ لەپێناو بەرژەوەندی سیاسی خۆیاندا كوردان وەك پیۆنێك بەكار بهێنن و یارییەكەیان قازانج بكەن، توێژی سەردەستی كوردان، واتە بەكرێگیراوەكانی كوردانیش لەپێناو بەرژەوەندی تاكەكەسی و بنەماڵەیی و حزبایەتی تەسكی و ك��ردن ه��ەڕاج لەهەوڵی ب���ەردەوام خۆیاندا بازرگانی كردنی گەلی رەنجدەری كوردن، واتە گەلی كورد لەڕەوشێكدایە كە نموونەی لە هیچ الیەكی جیهاندا و لە مێژوودا نەبینراوە، گەلێكی گۆشەگیركراو و تەنیایە و وەك كۆمێكی تاوانبار و تێكدەر دەبینرێ ، ئەم رەوشەش بە درێژایی پێنج هەزار ساڵە ژیان دەبێ و لە دژی ئەمە شەڕ بەهەزار توانیویانە ئەوەندەی ك��وردان بە كۆچبەركردن و بڕین و كوشت و شۆڕ و و پاراستووە خۆیان تەنیا مەزنەوە ئێشێكی

هاتوون هەتا سەدەی بیست و یەكەم.نەتەوەیی رزگ��اری تەڤگەری و ئاپۆ س��ەرۆك ساڵ سی لە زیاتر درێ��ژای��ی بە كوردستان ئەمڕۆش ك��ردووە، رەوش��ەی ئەم موداخەلەی

گەلی كوردی هێناوەتە ئاستی تێكۆشانی وەها ئیدی تەنیا خۆپاراستن و كوشت و بڕین وەك قەدەرێك پەسند ناكات پڕ بە دنیا هاوار دەكات و هەوڵی دوایی هێنان بە تراژیدیاكانی دەدات و دیموكراسی چارەسەری دەستی دەیەوێ و ئاشتییانەی بۆ درێژ بكرێ ، كەچی نە دەوڵەتانی نە و جیهان مرۆڤی مافی پ��ارێ��زرەری بەناو دەوڵەتانی داگیركەری سەر كوردستانیش نەك تەنیا وەاڵمی دەستی ئاشتی نادەنەوە، بەڵكو شەڕ بە م��ەزن وەحشەتێكی بە دوای��ی هەتا و تەسلیمیەت و دەدرێتەوە وەاڵم��ی فشار و ئەمەش دەسەپێنرێ ، ب��ەس��ەردا نۆكەرێتی گرێدارو بە كۆمپلۆی نێودەوڵەتی لە چوارچێوەی ئەم ناوی دەچێ . بەڕێوە نوێدا كۆنسێپتێكی شكاندنی و كردن رووم��ەت بێ كۆنسێپتەش ئیرادەی كوردی سەربەخۆیە، واتە كورد ئینكار ناكات، بەاڵم چارەسەرییەكی بێ سەرۆك، بێ "پەكەكە" بە بنەما دەگرێ بۆیە شتێكی رێكەوت نییە كە لە الیەك هێرش دەكاتە سەر گەریال و گەلی چاالكڤان و سەرۆك و لە الیەكی دیكەشەوە كوردە گوێڕایەڵەكانی خۆیان خستۆتە ناوەندی بەڵێنی و مەزنەوە ناوینی رۆژهەاڵتی پرۆژەی گرێدراوی ستاتۆیەكی و دەوڵ��ەت ئاواكردنی

خۆیانیان پێدەدەن.تێپەڕ گەرمی بە زۆر )2006( ساڵی وادی��ارە دەبێت، دوژمن شەڕی هەمەالیەنە )تۆپ یەكون(

Page 34: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[32وتار

ی راگەیاندووە و پەیتا پەیتا پێكی دێنێ . لەسەر ئەم بنەمایە پێویستە ئێمەش وەكو گەلی كورد لە هەر الیەك تێكۆشانێكی هەمەالیەنەی بەهێز وەكو تەنیا )2006( ساڵی و بكەین پەیڕەو ساڵی خۆپاراستن نابێت بەڵكو بیكەینە ساڵی دیاریكردنی چارەنووسی كوردان و چارەسەری بكەینە ئامانج. لەم الیەنەوە گەرەنتی سەركەوتن لەدەستی ئێمەدایە بەمەرجێ هەركەس بەكاری روومەت پاراستنی لەشەڕی و هەستێ خۆی بگرێ. جێ گەلەكەیدا و خ��ۆی ئ��ی��رادەی و دەزگا هەر ك��ورد، تاكێكی هەر ئەمەش بۆ و شار و گوند هەر پارتییەك، و رێكخراو و شارۆچكە و شارەوانییەك هەر چین و توێژێك بە كورد دەزان��ێ دەبێ بە مرۆڤ و كە خۆی لەم ساڵەدا خاوەن نەخشەیەكی چاالكی بێت، ئامانجی ئەم نەخشەیەش تەنیا و تەنیا ئازادی بێ ئیدی واتە بگرێت. بەبنەما سەركەوتن و سەدەی لە بەڵكو نا، كەوتن بن و ب��اوەڕی جەوهەری تێكۆشینی بە یەكەمدا و بیست لە بكەین. دیاری چارەنووسی خۆمان خۆمان بكەینە نزیك و دووردا دەبێ سێ شت دەمی ستوونی سەرەكی نەخشەی چاالكییەكانمانەوە و هەموو هێز و توانا و بەهرەمەندییەكانمان لەو پێناوەدا بخەینەگەڕ: یەكەمیان وەكو گەلی كورد ئازادی سەرۆك پێناو لە ژنانی كورد دەبێ و ئاپۆ بەردەوام هەنگاوی "بێ سەرۆك ئاپۆ ژیان نابێ " هەڵبهێنین و ئەم راستییە لە چوارچێوەی هەر دەبێ ئەمەش بۆ دەربخەین، دروشمێك رۆژێكمان وەك )15(ی شوباتی )1999( بە رۆح و بە گەرمی دەرباز بكەین، بەاڵم بە شێوەیەكی )15( چونكە بێت، بەڕێكخستوو و زانستیتر ی شوباتی )1999( بەڕاستی شاهانە بوو، بە سەرۆك كە سەلماندیان كورد مرۆڤی تەواوی لێبەرنەدراو راستییەكی دەست ئەوان بۆ ئاپۆ و گەرچەكێكی سەرەكی شەڕ و ئاشتییە، لەو بڕوایەدام جارێكیدی رفلێكسی كوردان لە دژی 15ی دەمی بۆ بگەڕێتەوە جارێكیدی كۆمپلۆ لە جددی گۆڕانێكارییەكی مسۆگەر شوبات. رەوشی سەرۆكدا دروست دەكات و لە دەمێكی سەربەستبوونیشی و ئ��ازادی زەمینی كورتدا گەرەنتی دەكەین؛ چونكە رۆحی بەرخۆدانی و بوێری گەلی كورد لە )15(ی شوباتی )1999(

دەل��ەرزێ ، لەبەرامبەریدا دنیا بوو رۆحێك دا بەم بۆنەیەوە بانگ لە تەواوی گەلی كورد و لە هەرچوارالی جیهان دەكەم كە )15(ی شوباتی لە ن��وێ سەرەتایەكی بكەینە ساڵیش ئ��ەم

تێكۆشانی ئازادیماندا.بەشداربوونی بۆ ئێوە رۆڵەیەكی وەك منیش چاالكییەكانتان و دانەوەی قەرزەكانم بە ئێوەی هێژا و ماندوونەناس لە یەكێك لە لوتكە چیا سنووری و سەختی كوردستاندا پیرۆزەكانی گەلدا و گەریال لەنێوان دوژمن دروستكراوی

بە و دەبەزێنم زستان سۆڵەی و سەرما و چاالكییەكی ئاگرین دەمەوێ گرێدان و راستگۆیی گەریالتان پێ رابگەیەنم و مژدە و پەیامی ئەوە بدەم كە سەرباری هەموو كەموكورتییەكانمان كوردایەتی رۆح��ی و فكر زەڕەی���ەك هەتا "پەكەكە"مان تێدا بێت، سەما ئاسا و سەردار ئاسا بە ئیرادە و بڕیار ئامادەین بۆ خۆفیداكردن و دەڵێم سەركەوتن و ژیان كردن لە ژیانێكی پڕ لە ئاشتی و ئازادیدا زۆر دوور نییە، ئەگەر دووریش بێت، هەرگیز زەمان ناتوانێ باوەڕی و ئیرادەی تێكۆشانمان ببەزێنێ . لە دواییدا دەڵێم

چ شادم كە مناڵی گەلێكی وەك ئێوەم.

جانسز؛ ئەوانەی بە دڵێكی پڕ لە خۆشەویستی و باوەڕی دەژین، مەیدان بۆ هەموو سەختیەكی ژیان دەخۆێنن و

واتا بە ژیان دەبەخشن

لە یەكەمین لە وتارێكدا كە "ساكینە جانسز" ڤیان س��اڵ��ی��ادی ش��ەه��ی��دب��وون��ی ش��ەه��ی��د جوانی و خۆشەویستی بەسەردێری"بەناوی شەهیدی سەركردە " ڤیان جاف" نووسیوویەتی ئاوەها باس لە شەهید ڤیان جاف دەكات:"شەهید ڤیان، شتێكی نەهێشتۆتەوە ئێمە بیڵێن، تەنیا و تەنیا دەركپێكردن و واتادان بە هەستەكانی بەیەكگەیشتنەوە بەپەیمانی، بوون وابەستە و دەزان��رێ وەك نەبێت". رێبەرایەتیدا لەگەڵ هەلومەرجەكانی لەبواری هەم زستان وەرزی كەش و هەوا، هەم لەبواری سیاسی، سەربازی تێدەپەڕێت بەسەختی زۆر بۆ گەریال وەرزێكە رێبەر تیایدا كە شوبات مانگی تایبەتیش بە ئاپۆ دیلكرا و زیندان كرا، مانگێكە كە هەست و هزر ئەگاتە لوتكە. بە داكۆكیكردنەوە ژیان لەناو سەرما سۆڵ و سەهۆڵبەندانی بەفرەوە ... ژیانێكی دڵگەرمانە تەنیاوتەنیا بەدڵە گەرمەكەی ئەو تێكشكاندنی بۆ دەبێت. مەیسەر ڤیان گۆشەگیریەی و گەمارۆ و دەستكرد سنورە دروستكراوە، ئاپۆدا رێبەر دەوروب���ەری لە قاڵبۆوە، رۆژ چەندین بەدرێژایی ڤیان هەڤاڵ بەهێزێكی بێ هاوتای مێشك و دلێكی دلێرانە پڕ دڵێكی بە ئەوانەی دەدات. خۆی بڕیاری بۆ باوەڕی دەژین، مەیدان لە خۆشەویستی و هەموو سەختیەكی ژیان دەخۆێنن، واتا بە ژیان دەبەخشن. پەیوەستی ئامانجن و بڕیارەكانیانن و ژیان لە راستینەی ئەمەش شكۆمەندن. و

تێكۆشانی هەڤاڵ ڤیاندا دەبینرێت.لە پ��ڕ نامە ئ��ەو دەڵێت:"كاتێك ساكینە خۆشەویستیانەی هەڤاڵ ڤیان دەخوێنینەوە كە دڵێكی پڕ لە بڕواو و ئاشقی ئازادی، شاخەكانی لە دوای خۆی جێی هێشتووە، دیسان لەبواری بچوك بینینی مردن و چۆنیەتی بە دەستهێنانی ژیانێكی ئابڕوومەند و سەرفرازانە هەموو كەسێكی

هەڵپەڕكێی كرد. بیركردنەوە دەریای نقوومی فریشتە بە زیندوویی كەوتە سەربێ ئاگامان و دڵ و هەستمانی لەیەك خاڵدا چەقبەستكرد. ئیتر

ووشەیەك نەمابوو بگوترێ".ئیرادە هێزو دەیزانی چاك زۆر ڤیان؛ هەڤاڵ چۆن لەتاكدا دەكەوێتە جووڵەوە و ئەنجامگیر راستینە ئەم گوێرەی بە ب��ەردەوام دەبێت، ئەرك راپەڕاندنی خەرێكی كاتێ دەجواڵیەوە. بەرپرسیارێتی پێویستەكانی جێبەجێكردنی و بوو سەركەوتنی بەبنەما دەگرت لەچوارچێوەی هەرە لەئەركی كە دەكرد كاری دیسپلینێكدا

قورسیشدا سەركەوتوو بێ.بەرەو دەخوێنێتەوە:"كاتێ ڤیان وەها جانسز گرتەبەر رێگای ئازادی مەنزلگای و شاخەكان نەریتەكانی كۆمەڵگای بەرامبەر هەموو داب و لە كردبوو، خۆی دیار ژنی كە بۆ بوو یاخی هەر كرد. ناونووس نوێ ژیانێكی خوێندنگا وەك خۆی دەڵی"فەلسەفەی" رۆشنایی شەوانی چەندەی خوێندەوە، ئاپۆی سەرۆك تاریك، قواڵییەوە لە دەبۆیەوە. رۆشنتر دەیخوێندەوە دەكرد ژنبوون ئازارەكانی و بە ئێش هەستی و قوڵتریش دەركی بە تینوێتی ئازادی دەكرد و واتای بەژیان دەبەخشی. یەكێك لەو كەسانە بوو كە دەیگوت گەر ژیان ئازاد نەبێت پەسەند قواڵیشدا لە بێ، ك��ورت پێویستە و ناكرێ هەڵپەڕكێدا لەناو وهەروەك كرد بەرجەستەی لە ژی��ان. ملمالنێی ناو خزاندبووە خۆی بێ تێكۆشانی ئازادی خۆی بە زانست تەیار دەكرد

و پڕ لە خۆشەویستی مرۆڤ دەژیا".و خۆشەویستی بوێری پردێكی ڤیان هەڤاڵ دروستكرد كە لە سلێمانییەوە تا ئامەد درێژ دەست هەڵپەڕكێ و ه��ەروەك دەبێتەوە. لەمالنی زەكیە و رەهشانی كرد و بەختەوەر

بوو.شەهید ڤیان؛ گەورەترین حەزی گەیشتن بوو لەماوەی نزیكیدا. لە ئاپۆ و مانەوە بەرێبەر هاوبەشێتی لەمیانەی تێكۆشانیدا ژیانی كردنی بەرجەستە و هەڤااڵنی لەگەڵ ژیان چەمكی ئەرك، بەرپرسیارێتی ئەم راستیەنەی خوێندكارێكی بڵێن دەتوانین جێبەجێكرد. باشی س��ەرۆك ئاپۆ ب��وو. ئ��ەو زان��ی��اری و زانستەی فێری ببوو بەحەزی خۆشەویستیەوە بەهەڤااڵنی دەوروبەری دەبەخشی. هەڤاڵ ڤیان لە پێناو حەزو ئامانجەكانیدا دەژیا، بەڵێن بێ ئەنجامدانی نەتەوەیی، یەكێتی ئاواكردنی تا ك��وردس��ت��ان، ل��ەب��اش��ووری ش��ۆڕش��ی ژن جگە و ئازارچەشتووەكان ژنە وەاڵمدانەوەی پەسەند دیكە هیچی سەركەوتن و لەئازادی نەكەین و لەگەڵ رێبەر ئاپۆدا بەیەكتر بگەین. لەتێكۆشاندا دەبین بۆ گەیاندن و گواستنەوەی

خۆشەویستی و جوانیت بۆ گشت ژنان".

Page 35: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

33] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

چاوپێكەوتن

ساڵەح گەدۆ؛

پارتی رێگەیان نەداین لە دەروازەی سیمێلكاوە بێینە باشوری كوردستان

ئا/ شۆڕش مسته فالە چاوپێكەوتنێك لەگەڵ"ساڵەح گەدۆ"، كانتۆنی حكومەتی دەرەوەی وەزی��ری جەزیرەی رۆژئاوای كوردستان كە هاوكات سەرۆكی پارتی چەپی دیموكراتی كوردی پێكاتەی و ئ��ەدای لە ب��اس سوریاشە حكومەتەكەی و رەوشی ژیان لەو هەرێمە و ئاستی پەیوەندیان لەگەڵ ناوچەكە و دەشڵێ:"پارتی گەدۆ دەكات. دەرەوەدا نەداوینەتەوە لەگەڵیاندا دی��دار داوای دەروازەی ل��ە ن��ەدای��ن رێ��گ��ەش��ی��ان و كوردستان باشوری بێینە سیمێلكا وە هاتین". ت��ەل��ك��ۆچ��ەرەوە ل��ەرێ��گ��ەی و

كانتۆن دروستكردنی ئامانجی پرسیار/ ل��ە رۆژئ������اوای ك��وردس��ت��ان چ��ی ب��وو؟ پێكهێناوە. كانتۆنمان سێ ئێمە وەاڵم/ لە بەتایبەت هەبوو تایبەت زۆر رەوشێكی هەرێمی جەزیرە كە جگە لە كورد سێ نەتەوەی تیایدا ژیان دەك��ەن و ئەوانیش ع��ەرەب و تر سیریانی و كریستیانن. لە دەستپێكی شۆڕشی رۆژئاودا گەلێك پالن ئەنجامدەدرێن بۆ ئەوەی كورد عەرەب و كورد لەناوماندا )وەك فیتنە

و سریان عەرەب و سریان( درستبكەن هەندێك و عەرەبی شۆفێنیزمی و هەرێمی دەوڵەتی تەنانەت لە الیەن رژێمی سوریاشەوە بەشداربوون لەو پالنانە، بەوهۆیەوە ئێمە كۆمیتەی ئاشتیمان و گفتوگۆ بۆ دروستكرد خۆماندا نێوان لە گەیشتینە ئەنجام لە و پالنانە لەو رێگرتن ئێمە خۆبەڕیوەبەری كاتی دروست ئەوەی كە كە نەتەوەكە هەرسێ ب��ەش��داری بە بكەین پێكهات لە )22( وەزیر و سێ سەرۆكایەتی كە لەناویاندا چوار عەرەب و چوار سریانی هەیە.

پ����رس����ی����ار/ ئ���اس���ت���ی پ���ێ���ش���وازی خ��ەڵ��ك ب���ۆ ئ���ەو ك��ان��ت��ۆن��ان��ە چ��ۆن��ە؟وەاڵم/ دوای راگەیاندنی ئەو كانتۆنانە كە یەك لەدوای یەك راگەیەندران خەڵكی رۆژئاوا بەسەدان هەزار كەس ڕژانە سەر شەقامەكان بۆ دەربڕینی خۆشی و ئاهەنگگێڕان و پشتگیری خۆیان راگەیاند.

پ��رس��ی��ار/ ت���وان���ای خ��ۆب��ەڕێ��وەب��ەری ئ��������ەو ك����ان����ت����ۆن����ان����ە چ�����ەن�����دە؟باشوری بۆ ئێمە هاتنی لە بەشێك وەاڵم/ شكست وتومانە ئێمە ئەوەیە، بۆ كوردستان قەدەغەیە و دەبێ سەربكەوین، لە سەردانماندا داواكارین كە دەرگاكانی سەر سنور لەسەرمان

بكرێنەوە، لە گەڵ توركیا چوار دەروازە هەیە ئێراق سنوری لە داخ���راوە، لەسەرمان كە باشوریش لە نەكراوەتەوە، هەیە تەلكۆچەر فیشخاپور)سمێلكا( لەسەرمان داخراوە، لەالیەن رژێمی سوریاشەوە ئابلۆقەیەكی زۆر توند لەسەر رێگەیانەوە ئەو گیرانی بەهۆی گەلەكەمانە، حااڵت و ئاستەنگییەكی زۆرمان لەسەر دروست دەبێ بەتایبەت لە رووی ئابوری و لە دەرەوەی هەرێمی لە دروستدەبێ، كۆچبەری ئ��ەوەش ئێمە ئارامی هەیە بەهۆی هەبوونی یەكینەكانی پاراستنی گەل"پەپەگە"ەوە كە بەرامبەر هەموو و وەستاوەتەوە چەتەكانەوە و چەكدار هێزە هەموویانی تێكشكاندوە و ئارامی دروستكردوە نەك تەنها بۆ كورد؛ بەڵكو بە هەزاران بنەماڵەی عەرەبانەشی لە ناوچەكانی سوریاوە هاتوون و لەوێ نیشتەجی بوون و ئارامی هەیە و بە ئاشتیانە تیایدا ژیان دەكەن، بۆ ئەوەی ئەو خۆبەڕێوەبەریە رێی خۆی بگرێ دەمانەوێ دەرگاكان بكرێنەوە و پشتگیری الیەنە كوردیەكان بەتایبەت پشتگیری س��ەردان��ی و وەرگ��ری��ن ك��وردس��ت��ان هەرێمی ئیسالمییەكان و یەكێتی )گ��ۆڕان، هەموویان ماوەیەكی لە ه��ی��واداری��ن و دەك��ەی��ن و...( دیموكراتیش. پارتی الی بچینە نزیكیشدا

Page 36: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[34 چاوپێكەوتن

پرسیار/ بەهۆی داخرانی ئەو دەرگایانەوە سەرچاوەی ژیان و داهاتی گەل لەوێ چییە؟وەاڵم/ داهاتی ناوخۆییە و لەسەر ئەو بەروبومانە دەژی كە لەناوخۆی كوردستان بەرهەم دەهێندری لە سوتەمەنیش و خواردەمەنی لە زۆرێ��ك و لەرووی و دەهێندرێ كوردستانەوە هەرێمی دەرمان و غازەوە زەحمەتییەكی زۆر هەیە لەسەر گەلەكەمان و دەمانەوێ ئەوانەش چارەسەر بكەین.

داب��ەش��ك��ردن��ی پەرەنسیبی پ��رس��ی��ار/ بنەمایەكە؟ چ ل��ەس��ەر وەزی���رەك���ان پێكهاتەی هەرێمی وەاڵم/ سریانی )12%(ی جەزیرەن و چوار وەزیریان پێدراوە و عەرەبیش لە زۆرێك بەڵكو نین، بەشدار هەموویان كە عەشیرەتەكان و رۆشنبیران بەشدارن ئەوانیش بە چوار وەزیر بەشدارن و نزیكەی )30%(ی و ئەگەر هەموویان بەشداربان زیاتریشیان پێدەدرا.

چەند ب��ەش��داری��ن��ەك��ردن��ی پ��رس��ی��ار/ نیشتیمانی ئەنجومەنی ناو الیەنێكی ك�������وردی ه���ۆك���ار چ��ی��ی��ە؟ ب���ەش���دار ن��ەب��وون ی��ان ب��ەش��داری��ان پ��ێ نەكرا؟دەس��ت��ەی ش��ەری��ك��ی ئ����ەوان ن���ا، وەاڵم/ بەڕێوەبەری رۆژئاوا بوون و چوار مانگ گفتوگۆ ئەنجومەنی و گەل ئەنجومەنی نێوان لە كرا خۆبەڕێوەبەری كە بڕیاریشدرا و نیشتیمانی پاش رۆژێ��ك چەند بە ب��ەاڵم رابگەیەندرێ، بەشداری نیشتیمانی ئەنجومەنی بڕیارە ئەو ئۆپۆزسیۆنی سوریا بوو، بۆیە بڕیاری زوو گۆڕی.

پرسیار/ ئێوە وەك پارتی چەپی دیموكرات خۆبەڕێوەبەری بەشداری سوری كوردی دی��م��وك��رات��ی��ك��ت��ان ك�����ردووە، دەن��گ��ۆی كشانەوەتان باڵوكرایەوە، ئەوە راستبوو؟ وەاڵم/ نا، بەهیچ شێوەیەك راست نەبوو، ئێمە سوری كوردی دیموكرات چەپی پارتی وەك ئەنجومەنی شەخس وەك من پێشنیاری بە كە واب��وو تێڕوانینمان و دام��ەزرا نیشتیمانی و بكەین خۆبەڕێوەبەری پشتگیری دەب��ێ ئەنجومەنی بۆ و هێزە خۆبەڕێوەبەریەش ئەو نیشتیمانی كوردیش پشتگیریە و ئۆپۆزسیۆنی نیشتیمانی ئۆپۆزسیۆنێكی ئەگەر سوریش بكات خۆبەڕێوەبەری پشتگیری پێویستە بێ و ئۆپۆزسیۆنە و هێز خۆبەڕێوەبەریش و شۆڕشی س��ەرەت��ای لە ك��ورد وەك ئێمەش شۆڕشی لە بەشێكین ئێمە وتومانە سوریا قبوڵ ئۆپۆزسیۆن بەاڵم سوریا، ئاشتیانەی كوردی. كیانێكی لە دەترسێ چونكە ناكات؛

پ���رس���ی���ار/ ب��ەش��داری��ن��ەك��ردن��ی ئ��ەو ئەنجومەنی ك����وردی الی��ەن��ی چ��ەن��د ن��ی��ش��ت��ی��م��ان��ی ن��اب��ن��ە ئ��اس��ت��ەن��گ؟وەاڵم/ لە گەڵ هەندێك پارتی ناو ئەو ئەنجومەنە تا ئێستاش گفتوگۆ هەیە لەگەڵیاندا بۆ ئەوەی بەشدار بن و هیوادارین بەشدار بن، بەاڵم الیەن هەیە بە تێڕوانینی كوردی ئیش ناكات و بەپێی ئۆپۆزسیۆنی سوریا ئیش دەكەن و تێڕوانین و بڕیاری ئێمەش ئەوەیە كە ئەو خۆبەڕێوەبەریە بۆ خزمەتی گەالنی سوریا بێ، نەك بۆ ئەوەی پارتێك یان الیەنێك بیەوێ بیخاتە ژێر كۆنتڕۆڵی خۆیەوە.

لەگەڵ كانتۆنەكان پەیوەندی پرسیار/ چۆنە؟ ئۆپۆزسیۆن یان سوریا رژێمی و ن��ەب��ووە شتێك هیچ ئێستا ت��ا وەاڵم/ رژێمیش هیچ هەڵوێستی وای رانەگەیاندوە نە بە باش یان نە بە خراپ، پێم باشە سەرۆكی رژێم هەڵوێستی خۆی دیار بكات و پشتگیری راستە كورداندایە، بەرژوەندی لە ئەوە بكات دەڵێن ئەو دیكتاتۆرە و سەرۆكی رژێمە، بەاڵم كاتژمێریش ئەگەر )24( كۆمارە ئەو سەرۆك پێمان بكات پشتگیری بمێنێ دەس��ەاڵت��ی باشە و دەڵێین ئەوە هەنگاوێكە بۆ پێشەوە.

پرسیار/ وەك وەزیری دەرەوە سەردانی پشتگیری كردوە كوردستانتان باشوری الی��ەن��ەك��ان��ی ب��اش��ور چ���ۆن دەب��ی��ن��ن؟ وەاڵم/ بۆ ئێمە زۆر گرنگە باشور پشتگیریمان بكات چ لە روی سیاسی و چ لە رووی نەتەوەیی و ئابوریش، بۆ ئێمە دەرگای سمێلكا زۆر گرنگە دەستی لە كرانەوەشی و داخ��راوە ئێستا و حكومەتی هەرێمی كوردستاندایە و ئێمە هەموو هەوڵی خۆمان دەدەین كە ئەو دەرگایە بكرێتەوە و قورسایی سەر گەلەكەمان لە رۆژئاوا سوكتر ببێ.

پرسیار/ داوا لە الیەنەكانی باشور دەكەن خۆبەڕێوەبەری پشتگیری فەرمی بە بكەن كە هەندێك پارت نەیانكردووە؟وەاڵم/ بەڵێ داوا دەكەین، ئێمە وەك كۆمیتەی دەرەوە پێش دوو هەفتە وتووێژمان لەگەڵ پارتی و دیوانی سەرۆكایەتی كرد و ویستمان شاندەكەمان لە رێگەی دەروازەی سێملكاوە بێتە هەولێر و

Page 37: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

35چاوپێكەوتن] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

سلێمانی و لەگەڵ هەموو الیەنەكان كۆببێتەوە، بەاڵم بەداخەوە تا ئێستا وەاڵمیان نەداوینەتەوە و رێگەشیان نەداین لەو دەروازەیەوە بێینە باشوری هاتین. تەلكۆچەرەوە لەرێگەی و كوردستان

پ����رس����ی����ار/ ه�����ۆك�����اری پ��ش��ت��گ��ی��ری ن��ەك��ردن��ی پ��ارت��ی ب��ۆ خ��ۆب��ەڕێ��وەب��ەری رۆژئ���������اوا ب���ۆچ���ی دەگ���ەڕێ���ن���ن���ەوە؟ هەر و پ��ارت��ی ك��ردن��ی پشتگیری وەاڵم/ كوردستان تری پارچەكانی لە تر پارتێكی بۆمان گرنگە و ئەركی نەتەوەییان پێكدەهێنن، لەژێر بیەوێ خۆبەڕێوەبەرییەكە پارتێك بەاڵم ئێمە بۆ ئ��ەوە بێ ئ��ەودا ئایدۆلۆژیای و فكر لە بۆچونیان دەگرین و خەتی سورە، رێزیش پێشنیاری ئەوانیشمان دەوێ، بەاڵم دەبێ هەندێك

هەبێ. ئێمەشدا بڕیارەكانی لە سەربەخۆیی

چۆن دەرەوە واڵتانی پشتگیری پرسیار/ بۆیان؟ هەیە پالنێكتان چ یان دەبینن وەاڵم/ بەتایبەت واڵتانی هەرێمی وەك توركیا، ئێران و ئێراق هەوڵی خۆمان دەدەین پشتگیری رۆسیاش و ئەمریكا و ئەوروپا ئێمە و بكەن پشتگیری دەدەی��ن خۆمان هەوڵی و دەبینین خۆبەڕێوەبەری ئەوە كە رایدەگەیەنی و بكەن ئەو دەڵێن كە پڕوپاگەندانەشی ئەو و گەالنە ئەو و رەتدەكەینەوە خۆبەڕێوەبەی"پەیەدە"یە خۆبەڕێوەبەریە )57( پارت و الیەن تێدا بەشدارن.

پ����رس����ی����ار/ ل����ە ئ���ێ���س���ت���ادا رەوش�����ی ژی����������ان ل������ە رۆژئ���������������اوا چ����ۆن����ە؟خ��راپ��ە، ئ���اب���ووری���ەوە رووی ل��ە وەاڵم/

ب��اش��ە. زۆر ئ��ەم��ن��ی رووی ل���ە ب�����ەاڵم

لە كەس هەزار )200( نزیكەی پرسیار/ رۆژئاوا ئاوارەی هەرێم بوون لە دۆخی باشی ئەوێ قسە لەسەر ئەوە دەكەن بگەڕێنەوە؟ كەسانەی ئ��ەو م��ن ب��ۆچ��وون��ی ب��ە وەاڵم/ بارودۆخی بەهۆی ب��وون باشور ئ���اوارەی كە ئەمنییەوە نییە بەهۆی ئابورییەوە هاتوون چۆن ئارامی هەیە، پێش دوو رۆژ كە لە رۆژئاوابووم وەفدێكی هیومان رایتس وۆچ و وەفكێكی تری فەڕەنسی و سوئیدی هاتبوون بینیان كە ئارامی ئارامی سلێمانی وەك هەیە رۆژئاوا هەرێمی لە ئەگەر و دەچین بەرەوپێشتریش و هەولێرە و دەروازەی و ببێ چارەسەر ئابوری مەسەلەی سنوری بكرێتەوە، هەموو ئاوارەكان دەگەڕێنەوە.

ئەو كەسانەی كە ئاوارەی باشور بوون بەهۆی

بارودۆخی ئەمنییەوە نییە بەهۆی ئابورییەوە هاتوون

چۆن ئارامی هەیە، پێش دوو رۆژ كە لە رۆژئاوابووم

وەفدێكی هیومان رایتس وۆچ و وەفكێكی تری فەڕەنسی و سوئیدی هاتبوون بینیان كە ئارامی لە هەرێمی رۆژئاوا

هەیە وەك ئارامی سلێمانی و هەولێرە و بەرەوپێشتریش

دەچین و ئەگەر مەسەلەی ئابوری چارەسەر ببێ و

دەروازەی سنوری بكرێتەوە، هەموو ئاوارەكان دەگەڕێنەوە

..........پشتگیری كردنی پارتی و

هەر پارتێكی تر لە پارچەكانی تری كوردستان بۆمان

گرنگە و ئەركی نەتەوەییان پێكدەهێنن، بەاڵم پارتێك بیەوێ خۆبەڕێوەبەرییەكە

لەژێر فكر و ئایدۆلۆژیای ئەودا بێ ئەوە بۆ ئێمە خەتی سورە، رێزیش لە بۆچونیان دەگرین

و پێشنیاری ئەوانیشمان دەوێ، بەاڵم دەبێ هەندێك سەربەخۆیی لە بڕیارەكانی

ئێمەشدا هەبێ

Page 38: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[36 وتار

ن/ ئیدریس سه دیق دیبه گه ییزیاتر کاتێ له هه موو ک��وردم��ان گه لی ئه مڕۆ رووبه ڕوی هه ڕه شه و گوڕه شه ی ناوه وه و ده ره کی بووه ته وه و به قۆناخێکی هه ستیار و پڕ له کێشمه کێش و ئالۆزدا تێپه ڕده بێت. دوژمنان و ناحه زانی زیاتر نوێ، ئاخاوتنی و به رگ به گه له که مان لرجاران زوومی راگه یاندن و میدیاکانیان خستۆته و گه له که مان رزگاریخوازی بزاڤی چاالکی سه ر که وتوونه ته خۆ بۆ به رپه رچدانه وه و سه رکوتکردن به رهه ڵستیکردنی و چه واشه کاری بانگه شه ی و بچوکترین و ساده ترین مافی ره وای گه له که مان له

ئازادی و پێکه وه ژیان.ئیسالمیه که ی به ناو حکومه ته له باکور ه��ه ر ئاشتی پرۆسه ی پیاده ی به ناو که ئه ردۆغان و تێپه ڕبوو به ردا زۆری واده یه کی که ده ک��ات، هیچ پێشکه وتنێکی ئه وتۆی به خۆوه نه بینیوه و رۆژانه نه هاویشتوه ، پراکتیکی هه نگاوێکی هیچ پڕوپاگه نده کان چڕ ده کاته وه بۆ دڵنه وایی شه قامی تورکی، که چی له پشت ئه ودیوی په رده وه ، ره ق له کوردمان گه لی به سه باره ت ئه ستوره که ی رۆژئاوا که گیانی به رخودان و خۆڕاگری و بته وی خه باتی مێژووی له ده گمه نه وێنه ی که رێزیان چه په ڵه کانی و نه گریس پالنه هه موو و گه الن و دوژمنان زیاتر ئه مه ش له چاڵناوه . ناحه زانی تووشی له پشته وه یانبوون، ئه وانه ی و ناحه زان

شۆک و نیگه رانیکرد.به رگی ه��ه رچ��ه ن��ده ت���ورک ده س���ه اڵت���داران���ی ده یانه وێ سه رله نوێ پۆشیوه ، ئیسالمبوونیان میلله ته که مان له خشته به ره ن و ئیراده ی په رش و باڵوه ی لێبکرێت به هۆی نانه وه ی ته ونی جالجالۆکه له کوردمان گه لی که جۆر هه مه سیناریۆی و ئ��اوازه ج��ۆره ئ��ه م له سه ر راهاتبوو رۆژئ���اوا

قێزه ونانه ، هه موویان له گۆڕناو نائومێدیکردن.که باوه ڕیان ده چ��ن بۆی خۆیان وه ک ئه که په بکرێت، چاره سه ر ده بێ و هه یه کورد به پرسی که بۆیده چن گوله نیه کان وه ک واپێده چێ به اڵم پرسێکی کۆمه اڵیه تی و مرۆییه و به ده ستی بێگانه دروستکراوه و کراوه ته پرسێکی سیاسی، سه یره که دیده که ه��ه ردوو له نێوان ئ��ه ردۆغ��ان ل��ه وه دای��ه یاریده کات و کات به سه ر ده بات بۆ مه به ستی خۆ

کاندیدکردنه وه ی بۆ پۆستی سه رۆکایه تی.ئه ردۆغان بنکه و باره گای پێشکه شبه ئیخوانه کانی هاوکاریه کی جۆره هه موو کرد، لیبیا و میسر لۆجیستی پێشکه شکردن له خیوه ت و قامچی و دوو شوێنه له و کاتێ فرمێسکڕێژو...... بۆمبی ئیخوانه کان هه ره سیانهینا ئینجا که وته به رگیانی سه رپشت خسته ده رگ��ای و رۆژئ��اوا کوردانی بۆ توندڕۆیه کان نوسره قاعیده و رێکخراوی بۆ

رۆژئاوا گه لی بۆ وه شێن که مه ر گورزی لێدانی که ئه مه شیان سه رینه گرت که هه وڵی ئه وه دابوو مه رامه و بتاشێ ملکه چ ک��وردی کاریزمایه کی

گالوه کانی جێبه جێبکات.ئه وه ئه ردۆغانه چه ک بۆ تیرۆریستان ره وان ده کات ده نوسێت" له سه ری و تۆقاندن و کاولکاری بۆ ئه مه بسکویته " و له دواوه ش نیگه رانی ده رده بڕێ له مه ڕ ره وشه که . کاره ساتی رۆبۆسکی که خودی دۆسیه که ی داخستنی بڕیاری سه ربازی دادگای ژنه هه رسێ تیرۆرکردنی ل��ه ب��ه دواداچ��وون. دا حاشا ....... و ل��ه پ��اری��س ش��ۆڕه س��واره ک��ه هه ڵنه گرت له ده مامکه قێزه وه نه که ی داگیرکه ران.

ل��ێ��ده ک��ه ن��ه وه ب��ی��ری س��ی��اس��ه ت��م��ه داران وه ک داگیرکه رانی و ناحه زان له گه ڵدابێت تائه مڕۆشی کوردستان به گشتی و تورک به تایبه تی کورد وه ک و تورکیا یه کگرتوویی بۆسه ر داده نێن هه ڕه شه رۆژهه اڵتی ناوین. بۆیه هه ر له بنه ڕتدا شۆڤینیسته تورکه کان به باڵه چه پ و راسته کاندا ده یانه وێ تورکه کێویه کان ببنه تورکێکی ره سه ن و دۆزی

کوردیش ته نها "مه سه له ی رۆژهه اڵت"ه.ئاماده بوونی له رێگریکرد تورکیا هه ربۆیه ش ده نگی راسته قینه ی گه لی کوردمان له کۆنگره ی له گه ڵ په یماننامه مۆرکردنی دواتر و جنێڤ2 پاکستان و ئه فغانستان واڵتانی له هه ریه ک ده هێنێته وه به بیر به غدامان په یمانی که ئه مه ش که له ساڵی 1955 مۆرکرا له گه ڵ ئێران و تورکیا و عێراق و پاکستان به ناوی پاراستنی ئاسایشی ده ستێوه ردانی له مه ترسی ناوین رۆژه��ه اڵت��ی ناوین، رۆژهه اڵتی له کاروباری ئه وکات سۆڤیه تی به اڵم له ناوه ڕۆکدا هه ماهه نگی و کۆده نگی بوو دژی

بزاڤی رزگاریخوازی گه لی کورد.رۆژهه اڵت کوردانی ره وشی له له نزیکه وه ئه گه ر دونانی راوه ئاخونده کان رۆژان��ه وردبینه وه ، چاالکوانی سیاسی ده که ن به به رنامه یه کی پوخت هه ڵوێست راده ربڕین و ئ��ازادی دژی تۆکمه ، و له سه ر خه ڵک رۆژان���ه بۆیه شه و وه رده گ���رن هه ڵوێست و بۆچونیان راپێچی دادگا و ره وانه ی له سێداره دانیش و ده کرێن به ندیخانه کان توونی هه ر به رده وامه و خوێنی کوردیان حه اڵڵ کردوه .

له باشور ره وشه که به ره و ئالۆزیده ڕواو قه یرانه کانی پێکنه هێنانی کابینه ی هه شته م و نه مانی پاره له بانکه کان و ئالۆزی و ناڕوونی په یوه ندیه کان له گه ڵ ناوه ند قۆناخه که مه ترسیدار و ئاڵۆزتر ده کات و

پێداگری کورد له ناوه ند له پاشه کشه دایه .ره هه ندی گوتاره کان جیاوازن و پراگماتیزمین و بیرکردنه وه کان میکیاڤیلین و ره چاوی به رژه وه ندی بااڵ و ئاسایشی نشتیمانیتی تێدا ناکرێت. گوتاری شه قام زۆر جیاوازه له وه ی که له ئه ودیو په رده و ژووره تاریکه کان به ته نهایی ده گوزه رێ. گوتاری

شه قام وه ک خۆیان پێداگری له سه ر ئایدیالیستیک و ده کات شوناسه که ی و له کوردبوون داکۆکی ره چاوی خواستی شه قامی لێده کرێت، زۆر دووره له ڕاستی. ئه و دیفاکتۆیه ی ئه مڕۆ له ئارادایه شتێک ناسیۆنالیزمی له دژی که لێبکرێت حاشای نییه راگرتنی له خه می پتر کورده و سه رکرده کانیش له دوای رۆژ ده سه اڵتن. سه ره کیه کانی کۆله که رۆژ پێگه ی کورد چ له ناوه وه چ له ده ره وه به ره و پاشه کشێ به جۆرێک و ده ڕوات الوازی و کزی به تایبه تیش دی��اره . پێوه به ڕوونی داکشانی و کێشه ناوچه و )140( ب��ه م��اده ی س��ه ب��اره ت الوه کی هه ره له پرسه یه کێکه که له سه ره کان پڕ شه قی و شڕ فاڕگۆنه په راوێزخراوه کان. و پۆست و ئیمتیازات ناتوانێ رێگه له کۆچکردن و تۆقاندن و شێواندنی روخساری نه ته وه یی بگرێت له ناوچه کێشه له سه ره کان وه ک رۆژانه سه ردێری هه واڵه کانن بۆ مه به ستی چه واشه کاری. دۆڕاندنی کوردی، ده سه اڵتی له فێڵکردن کورسیه کان، دۆخێکی له و دابه زاندوه هاواڵتیانی متمانه ی

ئه منی پڕ له هه ڕه شه و ئابوری خراپدا ده ژین.واپێده چێ شه ره م نایانگرێت که رۆژانه مانشێت و سه ردێره هه وڵه کان باس له لووله نه وتی و تانکه ر و زه به لالحه کان کۆمپانیا و سرووشتی گازی و نه خشه ی له سه ر باشوور ده ستنیشانکردنی

جیهانی و زه وی.به داهاتی و بکه ن ته ڕاتێن دوژمنان نییه گرنگ کورد ئاگر له کورد به رده ن و مناڵه چاوگه شه کانیش تانکه ره کان له ژێر و نه وتیه کان لووله له ته ک کوا ئه رێ هه ڵڕه قن. له سه رما و بمرن له برسا ئاسایشی نه ته وه یی، کوا داهات، کوا سیناریۆی

بریقه داری چاوه ڕواننه کراوی چاکسازی؟؟

بێخه می ده سه اڵت و قۆناخه هه ستیاره که ی کورد

ره هه ندی گوتاره کان جیاوازن و پراگماتیزمین

و بیرکردنه وه کان میکیاڤیلین و ره چاوی

به رژه وه ندی بااڵ و ئاسایشی نشتیمانیتی تێدا ناکرێت. گوتاری شه قام زۆر جیاوازه له وه ی که له ئه ودیو

په رده و ژووره تاریکه کان به ته نهایی ده گوزه رێ

Page 39: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

37وتار] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

ئەگەر زمان كوردی بێت، دەبێ ژیانیش كوردی بێت

ن/ هێرش گارزان

ماوەیەكە لە ناو راگەیاندنەكانی ناوخۆی ئێران كۆماری كاربەدەستانی لێدوانی هەروەها و ئیسالمی ئێراندا دەنگۆی ئەوە هەیە كە گوایە لە تەنیشت زمانی فارسی، نەتەوە جیاوازەكانی ناو ئێرانیش دەتوانن بە زمانی خۆیانیش پەروەردە و روون زۆر لێدوانانە ئەو هەرچەندە ببینن. كارە ئەم گوتراوە، كە وەكو و نین ئاشكرا تا ماوەیەكی كورت ب��ەردەوام دەكات و هەتا ئاستێك كە پێویست بكات بەڕێوە دەچێت. ئیتر نازانرێت كە كاربەدەستانی كۆماری ئیسالمی ئێران چەندە بە پێویستی بزانن!!، بەاڵم دەبێ بابەتە ئەو بۆ پێویست شیكاری ئاكامدا لە بكرێت. پێش هەموو شتێك هێنانە بەر باسی وەها مژارێك لە الیەن كاربەدەستانی دەوڵەتەوە داننان بەوەیە كە ئێران خاوەن كۆمەڵگایەكی فرەڕەنگە و دانیشتووانی ئێران تەنیا بریتی لە نەتەوەی فارس نین و لە هەمانكاتدا كردنەوەی كێشە كەڵەكە كراوەكانی ناوخۆیی ئێرانە. مادام كە باسی خوێندن بە زمان دایكی دەكرێ، ئەو كاتە باسی جیاوازی نەتەوەیی و فەرهەنگیش دێتە ئاراوە. ئەمەش راستییەكی حاشاهەڵنەگرە، شێوەیەكی بە دەستەواژەی”جیاوازی” بۆیە

جیاوازی بكرێت. پێناسە دەبێت بابەتیانە جیاوازیەكان لە چاو چۆن پێویستە چیە؟ بكرێت و كامە رێگا دەبێت بگیردرێتە بەر؟.زمان، خاڵی سەرەكی فەرهەنگە و گوزارە لە مێژوو و داب و نەریتی كۆمەاڵیەتی دەكات. زمان كۆی بەها و نرخە كۆمەاڵیەتیەكانە، دەربڕین و ئاشكرا كردنی بیر و هەست و جیهانی دەروونی تاك و كۆمەڵگایە. بە دڵنیاییەوە ناكرێت، زمان لە فەرهەنگ و مێژوو جیا بكرێتەوە. ئەوەی ئێران ئیسالمی كۆماری كاربەدەستانی كە دەیكەن نزیكبوونەوەیەكی میكانیكیە و دوورە لە راستی و جیاوازییەكانی ناو ئێران بە گشتی و كوردستان بە تایبەتی. ئەوەی كاربەدەستانی دەیڵێن ناڕاستەوخۆ ئێران ئیسالمی كۆماری ئەمەیە: بە فكری ئێمە بیر بكەنەوە و بە زمانی خۆتان بخوێنن. هەروەها ئەو رەستەیەی كە دەبێژێ هەتا ئەو ئاستەی كە پێویست بكات دەخوێنن چەمكێكی زەقی داگیركارانەیە. بۆیە چارەسەری بۆ زانستی مێتۆدی بەكارهێنانی كێشەكان لە جیاتی پینە كردن، چارەسەری خۆیدا لەگەڵ تر درێژخایەن و تر ریشەیی لەسەرەتاوە هەر دەبێ�ت هەروەها دەهێنێت. ئەو پرسیارە بكەین كە ئامانج چیە؟ بە راستی دەوڵەتی رۆحانی دەیهەوێ كێشەی دیمۆكراسی

كە ئ��ەوەی یان بكات چارەسەر ئێراندا لە دەیهەوێ كەلەبەرەكانی ناو دەوڵەت پڕبكاتەوە؟ نزیكدا داهاتوویەكی لە پرسیارە ئەو وەاڵمی پێویستە حاڵێكدا لەهەر دەبێتەوە. روون كێشەكان س��ەرچ��اوەی بۆ ب��اش ش��رۆڤ��ەی پێناسەكردنی شێوازی راستیدا، لە بكەین. كێشەكان، بۆ خۆی كێشەی هەیە. لە بواری تێپەڕاندنی مێتۆدی و چ��ارەس��ەی رێبازی و ئاڵۆزییە دووچاری دەوڵەت كێشەكانیشدا، تەنیا قەیرانەكانی ئێران زیاتر و قوڵتر دەكاتەوە.مێژوویی، رووی لە هاوبەش خاڵی بێگومان فەرهەنگی و باوەڕییەوە لە نێوان گەالنی ئێراندا بكاتەوە، رەت ئەمە ناتوانێت كەس و هەیە كە هەیە زۆریش ئێجگار جیاوازییەكی بەاڵم تەنیا بریتی لە زمان نیە. لە ئێراندا جیاوازی نەتەوەیی و ئایینی هەیە، هەر نەتەوە خاوەن خۆیەتی. بە تایبەت فەرهەنگی و مێژوو هەبوونی ئەو جیاوازییانە نایێتە ئەو واتایەی كە هیچ خاڵێكی هاوبەش لە نێوان ئەو گەالنەدا بوونی نیە. كاتێك دەوترێت جیاوازی نەتەوەیی و شارستانیەت بە ئاماژەیە ئەوە ئایینی، و فەرهەنگی جیاواز. لە كاتێكدا كە هەموو ئەو جیاوازیانە لە پەرگالی)سیستەمی( پەروەردەیی سیاسییەوە بازنەیەكی ناو خراونەتە ئێراندا

Page 40: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[38 وتار

مافی هەرچی داخ��راوە. لەسەر دەرگایان و رادەرب��ڕی��ن��ە لە ری��ش��ەوە ق��ەدەخ��ە ك��راوە و پەرگالی زانیاری توندوتۆڵ لەسەر گەاڵنی ئێران بە گشتی و گەلی كورد بەتایبەتی زاڵكراوە.و رامان و فەرهەنگ بە نەتەوەیەك ناكرێت بیری دەوڵەتێكی سەردەست پەروەردە بكرێت؛ چونكە منداڵ لە قوتابخانەدا تەنیا فێری زمان نابێت، لە هەمانكاتدا فێری مێژوو، ئەخالق و ئایین دەبێت. منداڵێكی كورد كاتێك كە بە زمانی دایكی خۆی دەخوێنێت، پێویستە كە مێژووی كورد و كوردستانیش بخوێنێت. ناكرێت كە وانەكانی مەكتەب بە زمانی كوردی باسی فەرهەنگ و مێژووی گەلێك یان نەتەوەیەكی بڵێی:"بە كە ئەوەیە وەكو ئەمە بكات. تر زمانی خۆت، داگیرت دەكەم". هەتا ئێستا بە دەخستە گوشاریان و زەخت فارسی زمانی سەر گەالنی ئێران، لەمەوبەدوا بە زمان خۆیان دەكەنەوە. قووڵتر و كاریگەرتر بە زەختەكە لە ئەنجامی ئەو شیكاریەدا ئەوەمان بۆ روون دیمۆكراسی كێشەی ئێراندا لە كە دەبێتەوە تەنیا زم��ان رادەرب��ڕی��ن هەیە. و ئ��ازادی و لەبەر الیەكەوە لە كێشانەیە. لەو بەشێك دەیان بە رۆژانە نەتەوەیی، مافی داواكردنی ك��ەس ل��ە س��ێ��دارە دەدرێ����ن و ل��ە الیەكی دیكەشەوە باس لە خوێندن بە زمانی دایكی دەكرێت. ئەمە خۆی لە خۆیدا لە تەك هیچ عەقڵییەتێكی سیاسی و رۆشنبیریدا ناگونجێت.كاتێك باس لە هەبوونی چەند نەتەوەی جیاواز لە ئێراندا دەكەین، مەبەست ئەوە نیە كە بۆ هەر نەتەوەیەكی جیاواز دەوڵەتێك دروست بكرێت. بكرێت. لەسەر راوێ��ژی دەبێ چارەكان رێگا ئەوەش پێویستی بە كەش و هەوایەكی كراوە ڕادەربڕین هەیە. هەمووی ئازادی و هەبوونی ئەو شیكاری و روونكردنەوانە ئەوە دەسەڵمێنن كە ناوەڕۆكی كێشەكە سیاسی � كۆمەاڵیەتیە. كە ناكرێ بێت سیاسی كێشەكە ئەگەر جا چارەسەری لە حاڵەتی سیاسی بەدوور بێت. بە دەرمانی سەرئێشە )موسەكین( نەخۆشی شێرپەنجە چارەسەر ناكرێت. وەك دەبینین لە الیەكەوە ناسنامەی گەلی كورد قەبوڵ ناكرێت و ئابلۆقەی)گەماڕو( ئابووری دەخرێتە سەر، كوردستان رۆژهەاڵتی كوردنشینەكانی ناوچە جموجوڵی بچووكترین و ك��راون ملیتاریزە سیاسی و رادەبڕین كاردانەوەی توندی دەوڵەتی لە باس دیكەوە الیەكی لە و لێدەكەوێتەوە بۆیە دەكرێت. زگماكی زمانی بە خوێندن ئەوەی كە دەبێت بخرێتە بەر گفتوگۆ، پرۆسەی گۆڕانگاری و دیمۆكراتیزەكردنی یاسای بنەڕەتی هەمواركردنی و ئێرانە ئێسالمی كۆماری بەربەستەكانی ناو یاسای بنچینەییە. دەبێت بە

شێوازێك بێت كە ئەو یاسایە هەموو فەرهەنگ ژێر لە ئێران ناو جیاوازییەكانی و ئایین و بكاتەوە. كۆ گشتیدا ناسنامەیەكی چەتری ناوەندگرا، كاراكتێری لە دەس��ت هەروەها لە نادیموكراتی خۆی و دەوڵەتی شیعەگرای ئێران نەتەوەكانی پێگەی بەهێزكردنی پێناو بەربدات. لەبەر ئەوەی كە دەسەاڵتی ناوەندی ئێران لەمە زیاتر ناتوانێت ئەو هەموو قورسایی خۆیدا لە واڵتە ئەو گەالنی نێوان جیاوازی راگیر بكات. بچوكترین گومان لەوەدا نیە كە كێشەی زمان لە ئێراندا ناتوانێت پێناسەیەكی ژیرانە و عاقاڵنە بێت بۆ بارودۆخی هەنووكەیی پێناسە راستترین ئەوەش لەبەر هەر ئێران. و دیمۆكراسی بڵێین:"كێشەی كە ئەوەیە و مێتۆد بە و دەبێ ئێراندا هەیە لە ئازادی رێبازی سیاسی و كۆمەاڵیەتی نزیكی بینەوە. لەخۆ رەهەندەكان هەموو كە ئەوەی بەر لە بگرێت. جێگا ل��ەون��اودا زمانیش و بگرێت ئازادی چارەسەركردنیشی، سەرەكی مەرجی بەبێ چارەسەری لە باس هەتا رادەربڕینە. ب��ەردەوام بێت و تەنیا بە مافی رادەرب��ڕی��ن ئەوا بكرێت، رەفتار یەكالیەنە شێوازێكی دەمێننەوە. هەڵپەسێردراوی بە كێشەكان كە ئ��اش��ك��رای��ە و روون ئ���ەوە ه��ەرچ��ەن��د ئێران پێش ئیسالمی كاربەدەستانی كۆماری لە هاتنی الفاو دەیانهەوێت كە كەشتیەكەیان لە بوون نوقم لە بتوانن تا بكەن كۆنترۆڵ لەوەدایە كێشە بەاڵم بێت، رزگاریان گێژاودا بەرگەی و پووكاوەتەوە كەشتیەكەیان كە شەپۆلی توند ناگرێت. بۆیە دەبێت لە فكری بێت. رزیوەكانیدا بەشە كردنەوەی ن��ووژەن گەالنی ئێران بە گشتی و گەلی كورد بەتایبەت داخوازیان ئازادی، یەكسانی و دادپەروەرییە. خۆڕێوەبەری واتە ئ��ازادی دەوترێت كاتێك نەتەوەیی، شوناسی دەستنیشانكردنی و ئەگەر فەرهەنگییە. و سیاسی كۆمەاڵیەتی، كراوە ڕوانگەیە ئەم قبوڵكردنی بۆ دەوڵ��ەت زەریا، ناو بوونی نوقوم بێ بە ئەوە بێت، خۆی لەو قەیرانە رزگار دەكات. وەك ئەنجام، ئەگەر بڕیارە كە رۆڵەكانمان بە زمانی دایكی بخوێنن و پەروەردە ببینن، ئەوە پێویستە بە فكر و عەقڵییەتی خۆجێیی و كوردی بخوێنن و بیربكەنەوە، بێ ئەوەی كە لە قوتابخانەدا هەست بە هیچ زەخت و زۆری��ەك بكەن. بۆ ئەوەی كە بە شێوازێكی تەندروستانە بخوێنن و بتوانن لە ئێمكاناتی هەیی نیشتمانەكەیان كەڵك وەرگرن دەبێ بزانین كە رێشەی ئێمە هاتووین. كوێوە لە و كوێ بۆ دەگەڕێتەوە بەیەكەوە زەنجیر حەڵقەی وەك كێشەكان بەستراونەتەوە و لە یەك جیا ناكرێنەوە. بۆیە پێویستە. راستەقینە و ریشەیی گۆڕانكاری

كێشەی دیمۆكراسی

و ئازادی لە ئێراندا هەیە و دەبێ بە مێتۆد

و رێبازی سیاسی و كۆمەاڵیەتی نزیكی

بینەوە. لە بەر ئەوەی كە هەموو رەهەندەكان لەخۆ بگرێت و زمانیش لەوناودا جێگا بگرێت.

مەرجی سەرەكی چارەسەركردنیشی،

ئازادی رادەربڕینە

..........

ناكرێت نەتەوەیەك بە فەرهەنگ و رامان و بیری دەوڵەتێكی

سەردەست پەروەردە بكرێت؛ چونكە منداڵ لە قوتابخانەدا تەنیا فێری زمان نابێت، لە

هەمانكاتدا فێری مێژوو، ئەخالق و ئایین دەبێت. منداڵێكی كورد كاتێك

كە بە زمانی دایكی خۆی دەخوێنێت، پێویستە كە مێژووی كورد و

كوردستانیش بخوێنێت. ناكرێت كە وانەكانی مەكتەب بە زمانی

كوردی باسی فەرهەنگ و مێژووی گەلێك یان نەتەوەیەكی تر بكات. ئەمە وەكو ئەوەیە كە بڵێی:"بە زمانی خۆت،

داگیرت دەكەم

Page 41: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

39وتار] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

ن/ جاهید بەرواری ـ و/ شەڕڤان مەندەلی ـ بەشی دووەم

بە کورتی بارزانی دەیەوێ ئەزموونە سەقەتەکەی کوردستان ڕۆژئاوای لە کوردستان، باشووری دوو بەڕێوەبەری، دوو واتە بکاتەوە. دووبارە حکومەت، دوو سوپا، دوو پۆلیس و..هتد. ئەو ئەزموونە سەقەتەی کە گەلی کورد لە باشووری کورستان لێی دەناڵن، سەرەڕای شەڕی ناوخۆیی و براکوژیی کە بە هۆی ئەو دابەشکردنانەی کە لە ئەنجامیدا هەزاران شەهید و بریندار و ونبوو

بوونەتە قوربانی.و حزبە ئ��ەم م��ێ��ژووی لە زۆرن نموونەکان نزیکبوونەوەکانی لە پارچەکانی تری کوردستان -PDK( دیار و ئاشکران، لە کاتی دامەزراندنیبەردەوامە. رێبازەکەی ئەمڕۆ ڕۆژی تا ئێراق( ناوە بەم حزبە ئەم ئ��ەوەی پێش بۆنموونە ناوی بە باشووری کوردستان لە لقێکی ببێت )پارتی دیموکراتی کورد- ئێران(ی هەبوو، ئەو بە سەرۆکایەتی خوالێخۆشبوو )برایم ئەحمەد( بوو، )پارتی دیموکراتی کورد- ئێراق( داوای لە ڕیزەکانی ناو بچێتە یان کرد، )PDK-ئێران( )PDK-ئێراق(، یان بچێتە دەرەوەی باشووری

کوردستان. واتای حزبە ئەم لە سەرەتای هەڵوێستە ئەم ئ��ەوە دەگ��ەی��ەن��ێ ک��ە دژی ب��وون��ی ح��زب و بزووتنەوە کوردییەکان لە باشووری کوردستانه، سنوورە بەو دانپێدانانێکە هەمانکاتیشدا لە گەلی بەسەر دوژم��ان کە هەیە دەسکردانەی بزووتنەوە ئ��ەوەی وێ��ڕای سەپێنراون. ک��ورد حزب بە ببن ئ��ەوەی پێش تر کوردییەکانی دانیان بەم سنوورە سەپێنراوانە نەدەنا، وەک بزووتنەوەی: )نایری، بەدرخانی و..(، کوردانی هەموو پارچەکان بەشدارییان تێدا دەکرد، بەاڵم هزر و مەنتیقی )PDK( ئەوەیە، یان لەگەڵ ئێمە دەبیت، یان ناتهێڵین بژیت. ئەمەش بە شێوەکی کرداری لە دژی پارچەکانی تری کوردستانە و جێبەجێ بنەماڵەکەش و حزب لەناو تەنانەت

کراوە.بوو، سااڵن بیست بارزانی مستەفا کە کاتێ عەبدولسەالمی شێخ لەسێدارەدانی لەپاش بارزانی برا گەورەکەی مەال مستەفا بە دەستی بە بوو ئەحمەد شێخ عوسمانی، دەوڵەتی بە پۆستە ئەم بارزانی بنەماڵەی سەرکردەی تەریقەت– )عەشیرەت– سەرۆکایەتی واتای

سیاسەت(. لە کاتی شێخ عەبدولسەالم و شێخ ئەحمەددا، مەال مەحموود خاوەن کاریگەرییەکی کۆمەاڵیەتی و ئایینی بووە، خەلکی ناوچەکە زۆریان خۆش

دەویست، بەاڵم مەال مستەفا لەبەر ئەوەی زۆر دەسەاڵت لە حەزی وخۆپەرستبوو، خۆویست دەکرد. ئێستاش گومان لەوە دەکرێ کە مەال مستەفا ڕۆڵێکی هەیە لە کوشتنی مەال مەحموود. بە کوشتنی مەال مەحموود مەال مستەفا هەردوو بەسەریدا ئاینی دەستی و دەسەاڵتی سیاسی دەگرێت. دواتر کاتێ کە )PDK( بووە خاوەن هێز و توانایی و بزووتنەوەی کوردی پێشکەوت، مەال مستەفا سەرکردە دڵسۆزەکانی پێشمەرگەی دوور دەخستەوە و بەرپرسیارییەتەکانیان دەدا رژێم، گرێدراونی و بەکرێگیراو کەسانی بە تەنانەت ئەو ناوچانەی لەژێر دەستیان تەسلیمی بەکرێگیراوانی ڕژێم دەكرد، بە واتایەکی تر دەیدا بە جاشەکان، چوونکە خاڵوانی کاک مەسعوود

بوون.بوون کوڕەکەی و باوک نێوان ناکۆکییەکانی لوقمان دوات��ر عەبدوڵاڵ هەاڵتنی هۆکاری بە هەاڵتنیان پ��اش مستەفا. م��ەال کوڕەکانی چوونەتە الی حکومەتی ئێراق، لە ساڵی)1983(دا لەسێدارە دران. هەروەها ناکۆکییەکانی نێوان زۆر ئیدریس گەورەکەی کوڕە و مەال مستەفا قووڵ بوون، لەبەر ئەوەی مەال مستەفا ناکۆکیی دەخستە نێوان کوڕەکانی و الیەنگری مەسعوود بارزانی بووە، هۆکارەکەی بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە دایکی لە ئاغازادەکان بووە، پەیوەندییەکی یانی سەرکردەی ڕژێم. لەگەڵ هەبوو پتەویان شۆڕش و سەرکردەی چاش خزم و زاوای یەکتر

بوون، ئەم هاوکێشەیە تەنها الی کورد هەیە. دوای ساڵی )1975( و ڕێکەوتننامەی جەزایر )PDK( سەرکردەکانی زۆرب��ەی مانەوەی و لە ئێران الیەنێک ئەوەی کە وێڕای ئێران، لە

لەبەر بەاڵم بوو، ڕێکەوتننامە ئەو الیەنەکانی رژێمی بە )PDK( پەیوەندییەکانی پتەوی شاهەنشاهیی ئێران بزووتنەوی کوردی تووشی ئاشبەتاڵ کرد و خوێنی هەزاران ڕۆڵەی کورد کە شەهید و بریندار زیندانی بوون بێ ئاکام بوونه. دواتر )PDK( زۆر لە ئەندامانی )PDK-ئێران(ی تەسلیمی حکومەتی ئێرانی کرد، بیانووەکەیان گۆڕەکەی مەال مستەفا لە ئێران بوو كە گوایە بێ گەنجێک!! چەند لەالیەن هەڵدراوەتەوە ئەوەشدا لەگەڵ بەاڵم بیانووە، ئەمه گومان ئەم بیانوو مەنتیقی نییە،چونکە راست نییە بە بکەیت دوژمن لە پشتگیری وەها بیانوویەكی دژی بزووتنەوە کوردییەکانی ڕۆژهەاڵت، گەلێک ئایا م��ردووی��ەک!! جەستەی قوربانی بکەیتە ئەمە ماقووڵە گەلێک بە تەواوەتی سزای چەند هەڵداوەتەوە؟!! گۆڕێکیان کە بدات گەنجێک سەرڕای ئەوەی کە پێشتر مەال مستەفا بارزانی چەندین سەرکردەی )PDK-ئێران( و کەسانی

ئۆپۆزیسیۆنی تەسلیمی رژێمی ئێرانی کردبوو.هەروەها ناکۆکییەکانی )PDK( لەگەڵ یەکێتی هۆی بوونەتە )YNK( کوردستان نیشتمانی ه��ەزاران ونبوونی و شەهیدبوون و ک��وژران قوربانی لێ کەوتەوە. بەرچاوترین نموونە كاتێ کە )PDK( لە سێگۆشەی )باکوور- باشوور- ڕۆژئاوا( کۆکوژی هەکاریی ئەنجام دا، کاتێ کە هێزەکانی پێشمەرگەی )YNK(ی گەمارۆدا و کوشتیانی، لە ئەنجامدا نزیکەی هەزار شەهیدی لە یەکێک لەوانەش کەوتەوە، لێ )YNK(ناسراوەکانی کە )عەلی عەسکەری( سەرکردە

بوو.

دەیانەوێت ئەزمونە سەقەتەكەی باشور لەرۆژئاوای كوردستان دووبارە بكەنەوە

Page 42: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[40 وتار

لە گەلەكۆمەوە بەرەو رێبەرایەتی رۆژهەاڵتی ناوینن/ جەمیل بایك

گەلەكۆمەی نێودەوڵەتی لە دژی رێبەری گەلی بەو ساڵەوە. )16(هەمین دەنێتە پێ ك��ورد هۆیەوە جارێكی تر هەموو ئەو دەوڵەت و هێزانەی بەشداربوون لەو گەلەكۆمەیە شەرمەزار دەكەین. دروشمی )ئێوە ناتوانن رۆژمان تاریك بكەن( كە بۆتە سیمبوڵی تێكۆشان لە دژی ئەو گەلەكۆمەیە بەرز رادەگرین و ئەو قارەمانانەی لەو بەرخۆدانەدا ئەو یادیان دەكەینەوە. بەرێزەوە بوون شەهید قارەمانانە گیانی خۆیان فیداكرد و بەو شێوەیەش هیچ ئەمانە پوچەڵكردەوە، گەلەكۆمەكەیان كاتێك لەبیر ناكرێن. ئامانجی ئەو گەلەكۆمەیە عەبدوڵاڵ ك��ورد گەلی رێبەری كەسایەتی لە ئازادیخوازی بزوتنەوەی تەسفیەكردنی ئۆجاالن گەلی رێبەری هەوڵیاندا بوو. كوردستان گەلی كورد لە گەل و تەڤگەرەكەی جیابكەنەوە و لەناو ماوەی بەاڵم بەرن، لەناوی ئیمراڵی سیستەمی )15( ساڵە ئاشكرابوو كە ئامانجەكانیان پێچەوانە بوونەوە. ئێستا رێبەری گەلی كورد لەهەموو كاتێك كورد گەلی لەگەڵ پەیوەندییەكانی بەهێزترە. بەهێزتر و كاریگەری لەسەر سیاسەتی رۆژهەاڵتی و كۆمەڵگا لەناو رەوابوونی بووە. زیاتر ناوین سیاسەتدا لەبەرزترین ئاستدایە. پوچەڵكردنەوەی گەلەكۆمەكە هەڵوێست و بیردۆزی و فەلسەفەی دەستنیشان ئیمراڵی لە ك��ورد گەلی رێبەری دەكات. بیردۆزی و گۆرینی پارادیگمای رێكخستنی ئەو گەلی هێنایە ئاستێك كە تێكۆشان گوڕتر لە فیكری هێزی كە بینرا تر جارێكی بكات. هەموو فیكری هێزی مەزنترە. هێزێك هەموو نمونەیەكی ب��ووە و ك��رد دەرب��از دیوارەكانی مێژوویی كە چۆن دەتوانی هێزی كۆمەڵگا نیشانی هەموو كەسێك بدەی. لەو رووەوە هەڵسەنگاندنی لە دەڵێت:"من كە هەیە ك��ورد گەلی رێبەری ئەوانەی دەرەوە زیاتر ئازادم". مەبەستی ئەوەیە كە ئەوانەی دەرەوە لەژێر كاریگەری سیستەمی سەرمایەداری، زهنیەتی دەوڵەت و سیاسەتەكەی و سیاسی هەڵوێستێكی وەك خۆشی و دان و بەدەستخستووە ئازادی ناسنامەی بیردۆزی بەو شێوەیە كاریگەییەكانیشی پوچەڵكردۆتەوە.نوسینی ب��ە )2001( لەساڵی ئاپۆ رێ��ب��ەر بەرەو سۆمەرەوە راهیبی پەرتوكی"لەدەوڵەتی شارستانی دیموكراتی"، ئەمەی نیشاندا كە ئەو گەلەكۆمانە ناتوانن بەر لەپێشكەوتنەكان بگرن. هەربۆیەش دەبینین كە لەساڵی )2001( بەدواوە )13( ساڵ تێدەپەرێت ئەو راستییەی رێبەر ئاپۆ پشتراست بووەوە. رێبەر ئاپۆ ئەو گەلەكۆمەی ئەو لەسەر و لێكدایەوە زانستی بەشێوەیەكی بنەمایە لەرووی بیردۆزی، لێكۆلینەوە و سیاسی جارێكی تر بەهێزێكی زیاتر لەبەرامبەری وەستایەوە لە هەمانكاتدا كاریگەری خۆی بوو، بەهێزتر و

زیاتر كرد. رێبەری گەلی كورد ئەو گەلەكۆمەی پوچەڵكردنەوەی مەزن. هێزێكی وەرچەرخاندە كورد، گەلی رێبەری لەالیەن گەلەكۆمەیە ئەو بەهێزتر ك��وردی گەلی ه��ەم و پەكەكە ه��ەم رۆژهەاڵتی لە پەكەكە ئەمرۆ ئەگەر ك��ردووە. ناوین بۆتە رێكخستێكی زانستی و سیاسی ئەوا بەشی تێگەیشتنی ئەو گەلەكۆمەیە و تێكۆشانە لەبەرامبەری كە لەسەر ئەو بنەمایە بەرێوەچووە. هیچ هێزێك ناتوانێت هێزی سیاسی گەلی كورد كە ئەو گەلەكۆمەی پۆچەڵكردۆتەوە لەناوببات.ئەوهێزانەی و ئەمریكا كە دەبینین ئەمرۆ ناوین رۆژه��ەاڵت��ی لە ئەنجامدا گەلەكۆمەیان رووبەرووی رەوشێك بوونەتەوە كە ناتوانن لەناوی لەسەر كورد گەلی رێبەری پرۆژەی دەرك��ەون. بنەمای سیستەمی كۆنفیدرالیزمی دیموكراتی و نەتەوەی دیموكراتی و خۆبەرێوەبەری دیموكراتی كە مۆدێرنیتەی سەرمایەداری و دەوڵەت ��� نەتەوە رەخنە دەكات، بۆتە پرۆژیەكی تاكانە كە هەموو دەكات. چارەسەر ناوین رۆژهەاڵتی كێشەكانی ئەمڕۆ دەبینین پرۆژەی خۆبەرێوەبەری دیموكراتی بەپێشەنگایەتی كە دیموكراتی ن��ەت��ەوەی و پەكەكە لەسەر هێڵی تەڤگەری ئازادی كورد بۆ دیموكراتی و كورد كێشەكانی چارەسەركردنی بوونی دەوڵەتان بۆتە نمونەی گەالن. سیستەمی كۆنفیدرالیزمی دیموكراتی كە لەرۆژئاوای كوردستان خۆی دەسپێرێتە كۆمەڵگایەكی دیموكرات، بۆتە بەكاریگەرترین مۆدێلی ژیانێكی ئازاد و دیموكرات.دەستی سوریا لە نێودەڵەتیەی گەلەكۆمە ئەو پێكرد و شۆرشی رۆژئاوای كوردستان باشترین بەڵگەی پوچەڵكردنەوەی ئەو گەلەكۆمەیە، ئەو گەلی رێبەری بێكاریگەركردنی بۆ گەلەكۆمەی كورد دەستی پێكردبوو، بەو شۆرشە گەورەیی و كاریگەری رێبەری گەلی كورد بینرا. ئەو هێزەی رۆژئ��اوای كوردستان لە رێگای كردەوە شۆرش پێكبێت، فكر و فەلسەفە و خەباتی )20( ساڵەی رێبەر ئاپۆ بوو لە رۆژئاوای كوردستان. راسترین رێبەرەیە. ئەو كوردستان رۆژئ���اوای رێبەری رێبەر ئاپۆ نەك تەنیا لەسەر شۆرشی رۆژئاوا، لەسەر هەموو گەشەسەندنەكانی پارچەكانی تری كوردستان كاریگەرییەكی گەورەی هەبووە؛ چونكە لە الیەنی بیردۆزی، هەڵسەنگاندن و فەلسەفەیەوە رێبەری و گشتییە پارادیگمایەكی خ���اوەن سیاسی تەنیا ئەو رێبەرەیە. لە رێبەر ئاپۆ زیاتر هیچ پرۆژەیەكی جڤاكی و سیاسی كوردان لە كوردستان، واڵتانی تر و رۆژهەالتی ناوین نیە. لەبەر ئەمەش تەنیا یەك رێبەری كوردان هەیە؛ چونكە رێبەرانی تری سیاسی كاتینە، رێبەری گەلی كورد بە هێزێكی فكری و سیاسی نەك تەنیا بۆ ئەو كاتە؛ بەڵكو رێبەرێكە رێگای چارەنوسی گەلی كورد دەستنیشان دەكات. رێبەر ئاپۆ لەبەرامبەر

)كاپیتالیزم(، سەرمایەداری مۆدێرنیتەی تێزی �� مۆدێرنیتەی دیموكراتی و لەبەرامبەر نەتەوە دەوڵەت، نەتەوەی دیموكراتی پێشكەش كردووە، ئەمە نەك تەنیا بۆ گەلی كورد؛ بەڵكو بۆ تەواوی گەالنی رۆژهەاڵنی ناوین وەك رێگا چارەسەریەك نیشانداوە. گەالنی رۆژهەاڵتی ناوین یان بەتێگەی مۆدێرنیتەی سەرمایەداری و دەوڵەت خۆی خۆی لەناو دەبات یانیش خاوەن لە پرۆژەی رێبەری بەگوێرەی ناوین رۆژهەاڵتی و دەردەكەون ئاپۆ مێژوو دەكەنەوە بە النكەی شارستانی دیموكراتی. رێبەری گەلی كورد بەچارەسەركردنی كێشەكانی وەك ئایین، مەزهەب، نەتەوەی جیاواز و ژنان، نیشانی داوە كە نەك تەنیا رێبەری كوردان، بەڵكو رێبەری هەموو گەالنی رۆژهەاڵتی ناوینە. ئەمەش بەتایبەت ئەمڕۆ لەناو ئەو كائۆسەی رۆژهەاڵتی ناوین باشتر خۆی نیشاندەدات؛ چونكە جیا لەو رێگەچارانەی رێبەری ئاپۆ نیشانیداوە، ئاسان نیە ئاراوە. بێتە چارەسەریەك ناوین رۆژهەاڵتی لە

پرۆژەی رێبەری گەلی كورد لەسەر بنەمای سیستەمی

كۆنفیدرالیزمی دیموكراتی و نەتەوەی دیموكراتی

و خۆبەرێوەبەری دیموكراتی كە مۆدێرنیتەی

سەرمایەداری و دەوڵەت ـــ نەتەوە رەخنە دەكات،

بۆتە پرۆژیەكی تاكانە كە هەموو كێشەكانی

رۆژهەاڵتی ناوین چارەسەر دەكات

..........

ئێستا رێبەری گەلی كورد لەهەموو كاتێك بەهێزترە.

پەیوەندییەكانی لەگەڵ گەلی كورد بەهێزتر و كاریگەری لەسەر

سیاسەتی رۆژهەاڵتی ناوین زیاتر بووە

Page 43: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

41ژنان] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

ن/ عەبدوڵاڵ ئۆجاالنهەڵبەتە بەندایەتی �� كۆیالیەتی وەك رژێمێكی وابەستە سەپێنراوە و پەسەندكراوە. هەرچی بۆ كۆن بۆ رەگەكانی كە ژنە كۆیالیەتی سەردەمی پلەداری سەرەتایی درێژ دەبێتەوە بووە بە بەرفراوانترین بابەتی ژیان. هەروەك بڵێی تۆڵە لە كۆمەڵگای نیولیتیكی دایكانە سیستەمەكانی دەكاتەوە، پیرۆز دایكی و ئاواكراوە. بااڵدەستەكان پیاوە خوداوەندە ژن خوداوەندێتی ل��ەب��ەرەوە كاتێكدا لە سەردەمی وندەكات، خۆی پەنجەی شوێن بااڵدەستییە سەرسورەێنەرەكەی خوداوەندە پیاوەكان دەستی پێكراوە. هەر لەو قۆناخەوە لەماڵە هەم پەرستگا، لەتەواوی هەم ژن سۆزانێتی ناچاری ئاساییەكاندا گشتییە

كراوە، بەندكراوەو كڕدراوە.ژن دیلێتی رەوش���ی ك���راوە چ��ەن��دەی قووڵكراوەتەوە. ژن تەنیا بەوە ئەركداركراوە ل��ە م��اڵ��ەوە م��ن��داڵ زی���اد ب��ك��ات و وەك بكات؛ بەپیاو خزمەت كۆیلە قورستترین بەشداریكردنی لە سیاسەت، وەرزش، زانست تەواوی بۆ قەدەخەیە. بەڕێوەبەرایەتی و كارە قورسەكانی بەرهەمەێنان بەكارەێنراوە. ئەفالتوون لەو بۆچوونەدایە كە ژیان لەگەڵ لەبەرئەم تێكدەدات. پیاو رەسەنایەتی ژن ب��اڵوب��ۆت��ەوە. هۆمۆسێكسی ه��ۆك��ارەش��ە لەدەرەوەی ژنیش، كۆیالیەتی وەك هەرەسی بەفر گەورەبووە. بۆیەكەمین جار ژمارەیەكی زۆری كۆیلەی بێكار بەكۆمەڵ سەرهەڵدەدەن. نەك داهێنراوە. بەپارە سەربازی دەزگای تەنیا موڵك، بەڵكو كۆیلەش بۆ هەر الیەك ئەمەشدا لەبەرامبەر دەك��رێ��ت. ه��ەن��اردە مشەخۆرترین چینی كۆیلەدار دروستكراوە و، بەم جۆرە زاراوەی ئەرستۆكراسی بەدەست هێنراوە. گۆڕەپانی كۆمەاڵیەتی پڕ لەفاكتەری نزیكەكان ه��ەرە توێژە ب��ووە. مشەخۆری شارستانی بەرهەمی ب���ۆرژوازی، بەچینی گریكە. بەكورتی هەروەكو چۆن كێشەكانی نوێتری كێشەی كۆمەاڵیەتی گۆڕەپانی هاتۆتەسەر، كێشە كۆنەكانیش قورستربوون

و بەردەوامییان پێدراوە. لەبەرئەوەی یەكەمین پلەداریەكان بەگشتی

ژنانە، دەشێت پیاوساالری سەر بەشێوازی كێشەی بە كۆمەاڵیەتی كێشەی یەكەمین ژن ناو ببرێت. دواتر لەمیانەی ئیلهام گرتن كۆمەاڵیەتییەكان چینە ژنان كۆیالیەتی لە كۆیلە چینی دەركەوتنی لەگەڵ ئافرێنران، دەستی كۆمەاڵیەتیانە كێشە ئەو قۆناخی پێكرد كە هیچ جیاوازییەك لە نێوان رەگەزدا جیابوونەوەی پلەداریو بەمجۆرە ناكات. چینایەتی لەناو كۆمەڵگادا تێكەڵ بە یەكتری بوون، قۆناخی كۆمەڵگا بە كێشەكان دەستی سەرجەم لە هەنگاو بە هەنگاو كە پێكرد رەگ��ەزگ��ەرای��ی بەكاریگەربوو. ب��وارەك��ان سەرجەم لە خۆی مۆركی چینگەرایی و

بوارەكانی كۆمەڵگادا. ی��ەك��ەم��ی��ن ك���ۆل���ەك���ەی م��ۆدێ��رن��ی��ت��ە دەرف��ەت��ی كاتێك س��ەرم��ای��ەداری وات���ە بەلەناوبردنی رەخسا بۆ بەسیستەمبوونی گۆمەڵگابوونە سەرەكیەكانی بەر لەمێژوو و دواتری دەستبەكار دەبێت. بەر لەهەموو شتێك لەژێر ناوی "ڕاوەدوونانی ژنەجادووگەرەكان" لەناو ژنانی كۆمەڵگابوونی خۆڕاگری هێزی كلپەی ئاگردا سووتاند. ناشێت راوەدوونانی ژنەجادووگەرەكان لە دەرەوەی سەرمایە بیری لێبكرێتەوە. سەرمایەداری تا دواڕادە كەڵكی بۆ وەرگرتووە گڕتێبەردان شانۆیانەی لەو ئاواكردنی هەژموونگەراییەكەی سەر ژن كە بە شێوەی قووڵترین كۆیالیەتییە. ئەگەر لەرۆژی ئەمڕۆماندا ژن بەسۆزانیكراوترین دۆخەوە لە پەیوەندییە بەهۆی سیستەمدایە، خزمەتی سووتاندنانەی ئەو گەڵ لە بەهێزهكەیەتی هەژموونگەرایی سەرهەڵدانی لەقۆناخی سەرمایەداری هاتە ئاراوە. ساتە مەترسیدار ژنی ئەوروپا لە سووتاندن شۆكەكانی و

خستۆتەژێر خزمەتی بێ سنووری پیاووە.بەزهییانە بێ زۆر بەشێوەیەكی ژن دوای �� گوندیشی سیستەم كۆمەڵگای كشتوكاڵ كۆمیناڵی الیەنی لەبەرئەوەی رووخاندووە. �� كشتوكاڵ كۆمەڵگای دیموكراتییانەی گوند لەسەرپێیان بمێنێت زۆرترین قازانج و بەئامانجگرتنی نایەت، بەدەست دەسەاڵت زاڵ مۆدێرنی ژیانی لێبەرنەدراوە. دەست لەدەوروبەری كۆنترین كۆیڵە، واتە لەدەوربەری ژن تەواو بووە بە تەڵەزگە. لە سەرمایەداری ئەگەر گەیەنراوە، ئەوتۆ دۆخێكی بە ژن

بڵێین "شاژنی كااڵ" لەجێگای خۆیدا دەبێت. بەڵكو ك��ارەوە، ناخرێتە كرێ بەبێ تەنیا سەرەكیترین و كرێیە كەمترین خ��اوەن ئامرازی داخستن یان كەمكردنەوەی كرێیە. نەرمە. كارپێكردنی فاكتەری لەپێشترین بەردەوام كە زاوزێیە پیشەسازی ئامێرێكی دێنێت، بەرهەم سیستەم بۆ نوێ ن��ەوەی ریكالمە. پیشەسازی ئامرازی سەرەكیترین ئامرازی بەدیەێنانی دەسەاڵتی رەگەزپەرستی یە. لە ئیمپراتۆری جیهانیگیریەوە تا دەگاتە ئامرازی ناو خێزان بچووكەكەی ئیمپڕاتۆرە نەناسی س��ن��وور ئ����ارەزووی و دەس���ەاڵت بااڵدەستەكانە. ستەمكارو پیاوە سەرجەم كەسانە ئەو دەسەاڵتی كە ئۆبژەیە ئەو نییە. دەسەاڵتێكیان هیچ كە دەئافرێنێت وەك مێژوودا قۆناخێكی و سەردەم لەهیچ ژن سەرمایەداری مۆدێرنیتەی سەردەمی

نەقۆزراوەتەوەو خراپ بەكار نەهێنراوە.سەرمایەداری زیادكردنانەی ئ��ەو دوای خستییە سەر سیستەم، بینینی رووخساری لەڕاستیمان زیاتر بەكااڵكردن لەئاستی ژن ن��زی��ك دەك���ات���ەوە. زۆر چ��اك دەزان��ی��ن لەسەردەمی كۆیلەداری كۆن هەرە زێدە ژن لەبازاڕەكاندا دەكڕا و دەفرۆشرا. لەكۆیالیەتی بەشێوەی رەوش��ە ئەم دەرەبەگایەتیشدا درێژەی بەبەرفراوانی )جاریە( كەنیزەكی پێدرا. لێرەدا ئەوەی وەك یەكپارچە فرۆشراوە بەرژەوەندیپەرستی شێوەیەكی نەخت ژنە. سیاسییە كە لەناو خێزاندا رەنگ دەداتەوە. وەك سەرمایەدارییە لەسەردەمی هەرچی جیا لێك پارچە چەندین بۆ الشە قەساب تایبەتی نرخی هەربەشێكیش دەكرێتەوە، پێی، پاژنەی تا لەقژیەوە هەیە. خ��ۆی تا ل��ەورگ��ی ران��ەك��ان��ی، ت��ا ل��ە سنگیەوە لەباوەشیەوە زای��ەن��دی، ئۆڕگانی دەگاتە پ��ووزی، تا پشتییەوە لە ئەژنۆكانی، تا تا لەگۆناكانی لێوەكانی، تا لەچاوەكانی ملی، پارچە پارچە دەكرێ و هیچ شوێنێك هەر بەداخەوە دانەنێن. بۆ نرخی نامێنێ تەنیا ئەم پرسیارە ماوە بە ئەقڵیاندا بێت هەبێت ئەگەر نا؟ یان هەیە رۆح��ی ئایا بە مێشكیشدا لەبواری نرخەكەی چەندە؟. كااڵی "دەبینرێ. ئەزەلیەكە ئەقڵە "كەم و تایبەت سۆزانیخانە ئ��ارەزووب��ەخ��ش��ی

یەكەمین پلەداری بەپیاوساالری سەرژنان پێكهاتووە و یەكەمین كێشەی كۆمەاڵیەتیش، كێشەی ژنانە

Page 44: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[42 ژنان

دروستكردنە. منداڵ ئامێری گشتییەكانە. ئەركە، كەزەحمەتترین منداڵ، لەدایكبوونی دەزگا نادرێت.لەتەواوی لەقەڵەم بەڕەنج ئابووری، كۆمەاڵیەتی، سیاسی و سەربازییە سەمبولییە. جێگاگرتنیان گرنگەكان دەستلێبەرنەدراوی و ژیانیی كەرەستەی هەبوونێكە تاكە رەگەزەكەی رەكالمەكانە. لەبازاڕەكاندا و كااڵ دەكرێتە زێدە كەهەرە زێدە ه��ەرە دەك��رێ��ت، وپێشكەش نمایش كوتان. و لێدان جنێودان، بابەتی دەكرێتە ئەشق، درۆی ئامرازی دەكرێتە زێدە هەرە دەكات. خۆی شتێكی لەهەموو پێشوازی ئەو ناسنامەیە بۆ ئەوەی قسە بكات، زمان و وشە و سیستەمێكی تایبەتی دەنگ شێوەی بەمرۆیییانە كە مرۆڤەیە ئەو پێدەدرێت. مرۆڤەیە ئەو ناكرێت. لەگەڵدا هاوڕێیەتی

پیاویشەوە بژاردەترین لەالیەن تەنانەت كە ئیتر دەبێتەوە. هێرشی سۆزداری دووچاری ژن بابەتێكە كە هەموو پیاوێك وەك ئیمپراتۆر

خۆی بەسەردا دەسەپێنێ. � دیكە كۆیالیەتیەكانی ئ���ەوەی ل��ەب��ەر شوێن لەسەر � پیاوان و مناڵ كۆیالیەتی ژیانە لەو پێشخراوە، ژن كۆیالیەتی پێی دەیسەپێنێت سەرمایەداری كۆمەاڵیەتیەی جگە لە ئەفەندی )سەردار(ەكان، وەك چۆن هەركەس دەكرێت بەمنداڵ كراون بەكۆیلەش. ژیانی كۆمەاڵیەتی كۆمەڵگای رۆژی ئەمڕۆمان بەسااڵچوونێك. بەمنداڵكردنی هاوشێوەی ژن. بە ك��راوە هەم منداڵ بە ك��راوە هەم حەزدەكەن كۆمەڵگاكان و گەالن گوتەی" وەك ژن بەرێوە ببرێن "ی هتلەر گوزارشت لەو راستییە دەكات. خێزان كە لەدەوروبەری

دام����ەزراوی كۆنترین پ��ێ��ك��ه��ات��ووەو ژن بەاڵم ژن لەدەوروبەری دیسان كۆمەڵگایە، هەڵوەشانەوەدا لەدۆخی ت��ەواو ئ��ەوج��ارە دەژیت. شێوازی كەڵەكەكردنی سەرمایەداری تەنیا ئەوەی لەبەر هەڵوەشاندەوە. خێزانی لەمیانەی لەناوبردنی ئەو شێوازەی كۆمەڵگا ئەنجامێكی ئ��ەوا بەدیدێت، كەڵەكەكردن ب��ەو رادەی���ەی خانەی چ��اوەڕوان��ك��راوە كە سەرەكی كۆمەڵگا واتە بەو رادەیەی خێزان هەڵوەشێنێتەوە دەتوانێت كۆمەڵگا لەناو ببات و وەك ئەتۆم ورد و خاشی بكات. وەك چۆن كۆمەڵگا كۆیالیەتی ئاستی ژن كۆیالیەتی پەیوەندی كائۆسی رەوش��ی دەك��ات، دی��ار نێوان ژن � پیاویش رەوشی كائۆس و ناكۆكی ئەمڕۆمان رۆژی سەرمایەداری مۆدێرنیتەی

پیشان دەدات.

یەكەمین كۆلەكەی مۆدێرنیتە واتە سەرمایەداری كاتێك دەرفەتی بەسیستەمبوونی بۆ رەخسا بەلەناوبردنی گۆمەڵگابوونە سەرەكیەكانی بەر لەمێژوو و دواتری دەستبەكار دەبێت. بەر لەهەموو

شتێك لەژێر ناوی "ڕاوەدوونانی ژنەجادووگەرەكان" هێزی خۆڕاگری كۆمەڵگابوونی ژنانی لەناو كلپەی ئاگردا سووتاند

..........

وەك چۆن كۆیالیەتی ژن ئاستی كۆیالیەتی كۆمەڵگا دیار دەكات، رەوشی كائۆسی پەیوەندی نێوان ژنـ پیاویش رەوشی كائۆس و ناكۆكی مۆدێرنیتەی سەرمایەداری رۆژی ئەمڕۆمان پیشان دەدات

Page 45: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

43] ژماره 36[ ]2014/2/15[ ]ساڵی سێیەم[

بیرەوەری گەریال

ن/ نعمان ئامەدـ و/ ڕێبوار هەمەوەندی

ڕۆژی یەکەم:نەم دەزانی بە تەواوی فیشەک لە کوێی دابووم، بەاڵم هەستم بە ئازارێکی زۆر دەکرد، دەمویست هەڵسمەوە بەاڵم قورساییەک لەشمی داگرتەوە وامهەست دەکرد کە هەڵسانەوەم هەزار ساڵ وەک چ���واردەورم هەرچەندە دەخاهێنێت، دۆزەخ وابوو، بەاڵم ڕووحم ئەوەندە سووک بوو دەمویست بفڕم، لە شوێنی خۆم دەمویست بەاڵم بکەم ڕێ و بجوڵێم خۆم شوێنی لە قاچەکانم وەک ئەوەوابوو کە لە خاچ درابێت دەکرد ئ��ازار دوو بە هەستم هەڵنەکەن، و دڵۆپ دڵۆپ.. دڵم لە بوو بریتی یەکێکیان خوێن دەچۆڕاو هەستم بە ئازارێکی زۆر دەکرد ئەوەی تریان ئازاری ئەو بایەبوو کە وەک تیغ دەدا، دەموچاومی بۆوەی ووشک ئارەقی لە ئازارانە بەو هەستم لێبچۆڕایە خوێنم هەتا دەکرد کەلە کونی برینەکانمەوە لە ناخمەوە ئەمانە هەموو وام��دەزان��ی دەرێ، دەهاتنە بەاڵم دیانبینم، کە دیمەنی شەڕە دواهەمین کە تیشکانەی ئەو کە دەرکەوت بۆم دوایی ئەیانمبینی ئەو فیشەکە گڕدارانە بوون کە لە لوولەی دۆشکەوە دەتەقێنراو بە منیانەوە دەنا بەاڵم من هەستم بە دەنگی تەقینی دۆشکە خوێنێکی کە دەزان��ی باشم من ن��ەدەک��رد، زۆرم لێ بچۆڕێت پێی دەمرم، کاتێک هۆشم هێزێکی بوو، ڕوون و تاریک هاتەوەسەرخۆ بەر ڕوحم هەوڵمدا پتەو جەسارەتی کردەوە لە شوێن خۆم بجوڵێم، دەمزانی کە کەسانێک هەن کەلە چاوەڕوانی مندان، وام دەزانی هەزار ساڵە لەوان دابڕاوم و ئێستاش دەبێت بجوڵێم و بەدیداریان شاد ببمەوە، توانیم زۆر لەخۆم بکەم و بەسەر ئەژنۆکانمەوە هەندێ ڕێ ببڕم، هەندێکجار درەخت و بەرد بەر برینەکانی سەر ئەوکاتە دەدام، ئازاریان و دەکەوتن سنگم هەستم بە شوێنی برینەکانم دەکرد، مەعیدەم دەستم ویستم کە دەب��وو، پێکەڵ و تێکەڵ ئەوکاتە دەستی خۆم برینی سنگم بۆ بەرم بینی کە قەخماغەی خوێنی گرتبوو دەتگووت لەدەست س��ورب��اوم ڕەش��ی دەستکێشێکی ڕێم چەنێکە م��اوەی نەمدەزانی ک���ردووە،

کردووە بەاڵم بەقەدپاڵێکە هەڵگژام دەرەنجام لە گوێم لەخوارەوە گردەکە، گەیشتمە سەر دەنگی خوڕەی ئاو بوو، وەک کاروانێکی بیابان کە تامەزرۆی ئاو بێت منیش دێوانەی قومێک ئاو بووم هەربۆیە بەبێ ئەوەی هەست بەخۆم هۆشم کە غلبومەوە، خ��وارەوە بەرەو بکەم هاتەوە هەستم بە ئازارێکی زۆر دەکرد چونکە دڕکدا وەک و درەخت و دار و بەرد بەسەر تایەیەکی ماشێن غلببومەوە، دەنگێکی بەهێز لە ناخمدا پێی دەووتم کە نابێت ئاو بخۆمەوە سەرم کردە ناو ئاوەکەو پاشان دەستم شۆری، کاتێک تەماشای برینەکانی خۆمم کرد چاوم بە ئێسکەکانی لەشم کەوت هەربۆیە لەهۆشی خۆم چووم، گوێم لە دەنگێک بوو کە بانگی هاتەوە هۆشم خ��ۆی ب��ۆالی دەک���رد منی سەرخۆم بۆیە بەخۆمم ووت کە دەبێت بگەمە

ئەو کەسانەی کە چاوەڕێی منن.ڕۆژی دووەم :

بوو ڕوون و تاریک دونیا کردەوە چاوم کە هەستم بەسەرمایەکی زۆر دەکرد، ئاوێکی زۆر ڕژابۆوە ژێرم قورساییم دوو قات زیادی کردبوو، سەرەرای ئەمەش دەستم کرد بەڕێکردن، ڕێم ڕێگاکەدا لەکەناری و ماشێن ڕێیەکی کەوتە بەخشکە ڕێم گرتەوەبەر، ئەم ڕێیە بە شێوەیەکی زیکزاکی بەرەو ئەو گردە دەچوو کە کەوتبووە بەردەم خاڵی ناوداری بەناو )شەهید هاروون( لە هەرێمی قەندیل، ئێمە بەم گردەمان دەووت لەمەوبەر هەڤااڵن گردی )سووتاو( ماوەیەک هێرشیان کردبووە سەر ئەم گردەو دەستیان بەسەردا گرتبوو هەرلەوێدا ماشێنێکی سەربازی ئەم لێنابوو، ناوەیان ئەم بۆیە سوتێنرابوو ئێستا بێگومان ب��وو، ب��ەرز هەندێک گ��ردە لەچاوی مندا بەم حاڵەوە زیاتر بەرز ببۆوە، من سامتین بە سامتین بەدەم ڕێوە ڕێگاکەم دەپێوی، بەالی خۆمەوە پێم وابوو ڕێگایەکی درێژم بڕیوە بەاڵم لە ڕاستیدا وانەبوو، هەتا ماندوبومایە لێدانی دڵم زیادی دەکرد و ئازاری پێدەگەیاندم، خوێنم لێدەچۆڕی، هەتا خوێنم لێبچۆڕایە بەرچاوم لێڵ و پێڵ دەبوون و سەرم گێژ دەبوو، جارێکی تر مەعیدەم تێکچۆوە و

لەهۆشی خۆم چووم.ڕۆژی سێیەم :

بەتەواوەتی کە نەمدەزانی هەاڵتبوو، خۆر لەکوێوە ڕێم گرتووەبەر دەمویست لەسەرپشت ئاوسابوو ڕاستم قاچی بکەم، درێ��ژ خ��ۆم زام��دارە، قاچیشم کە کرد هەستم ئەوکاتە دروست لەال هەستم بکردایە، ڕێم دەبوایە دەم��رم، لێرەدا نەکردایە ڕێم ئەگەر ببوو پێم کاروانەم، ئەم کۆتایی نزیک دەمزانی خۆشبوو ئەگەر بشمرم بالەناو هەڤااڵندا بمرم، دەزان��ی نەم تر ک��ردەوە جارێکی کە چ��اوم نیوەڕۆیە یاخود عەسر، هێواش.. هێواش خۆر ئاوادەبوو، تینم بەخۆمدا هێنایەوە بۆ ڕێکردنم، نزیک ڕێ، کەوتمەوە تر جارێکی بەخشکە سەر گردەکە ببومەوە، بۆنی دوکەڵێک هات بە لوتمدا، دەبوایە خێراتر بومایە چونکە ڕەشەبا هەڵیکردبوو هەربۆیە پێویستیم بەدۆزینەوەی بدەم، حەشار لێ خۆمی کە بوو شوێنێک کەلە کەوت سەربازی سەنگەرێکی بە چاوم دروستکرابوو سەدامدا دەسەاڵتی سەردەمی مابۆوە بەرەو ئەو سەنگەرە کەوتمە ڕێ، کە چومە سەنگەرەکەوە هەستم بە بارگرانی کردوو دەمویست خەوێکی درێژ بکەم، حەزم دەکرد ئەم دەترسام بەاڵم بنووم یاتاخێک لەسەر یاتاخە ببێتە شوێنی مەرگم، دەموسیت بنووم، من لەناو دەریای ئەم ئاڵۆزی دەرونییەدا بووم

لەهۆشخۆم چوم.ڕۆژی چوارەم :

لەدەنگێکی زۆر نزیکەوە بەهۆشخۆم هاتمەوە، کەسەرم هەڵبڕی هەر )10( مەترێک لەوالمەوە ب��ب��ۆوە، ب���ەرز دووک���ەڵ لەسەنگەرێکەوە بەدڵخۆشییەوە ویستم هەستمە سەرپێ بەاڵم بەهۆی ئازاری سەر سنگمەوە جارێکی تر لێی دانیشتمەوە، ئەم دڵخۆشییەم هۆشی هێنایەوە بەرم، سەرەرای ئازار و ماندو بونێکی زۆریش گەیشتبوومە هەڤااڵن و هەدەفی خۆم، هێواش بینی دوو سەرم دەنا، هەنگاوم هێواش ...دەمویست سەنگەرەکەوە، دی��واری لەپشت دەرنەدەچوو، دەنگم بەاڵم لێبکەم، هاواریان سەنگەرەکە دیواری بن گەیشتمە چیکاتێک ئینجا هەستیان بە من کرد، سەرەتا تاسان مرۆڤایەتی لەچوارچێوەی بەڕاستی چونکە دڕابوو سەرەتاپای دەرچوبوم، جلوبەرگەکەم لەشم خەڵتانی خوێن بوو، ئەو دوو هەڤاڵەی

گۆڕەکەی خۆم

Page 46: Roji welat jimare 36

] ~ [[email protected]

]ساڵی سێیەم[ ]2014/2/15[ ] ژماره36[44 بیرەوەری گەریال

بێگومان ب��وون، کچ ب��وون لەسەنگەرەکەدا بکەن، کەچی نەیاندەزانی لەهەیەجاندا یەکێکیان ویستی بەرزم بکاتەوە بەاڵم پێم ووت منیان ئاگرێکدا لەکەناری لێبێنێت، وازم کە لە بەتانییەکەوە پێچاو مقۆمقۆی ئەوەیان بوو کە چۆن من هەڵبگرن، منیش خۆمم لێ درێژ کرد، کاتێک پرسیاری ناومیان کرد کە ووتم ناوم )نعمان(ە زۆر تاسان و بە شڵەژاویەوە ڕۆژ 4 نعمان هەڤاڵ ئەوی تۆ چۆن ووتیان لەمەوبەر شەهید بووە، باوەڕیان نەدەکرد کە منم، هێواش.. هێواش پێڵوی چاوەکانم قورس دەبون و هەستم بە بارگرانییەکی زۆری لەشم دەکرد دوایی بۆمئاشکرابوو کە گەرمی ئاگرەکە خوێن هۆی ب��ووە و خاوکردۆتەوە لەشمی جارێکی هەربۆیە برینەکانم زۆری چۆڕانێکی تر لەهۆشخۆم چومەوە، کەچاوم کردەوە بینیم ئەو بەسەرمەوەیە، ماردین فەرهاد هەڤاڵ هەڵسانی چاوەڕێی و جگەری سوورکردبۆوە منی دەکرد، زۆر حەزم لە جگەرەکێشان بوو هەربۆیە ڕاستەوخۆ داوای جگەرەیەکم کرد، گەریالی هەموو کەرتەکەمان بەدیارمەوە بوون هاتویتە گۆڕەکەتەوە لە کە دەووتم پێیان وایان ڕۆژئ��اوام��ان هێزی هەموو دەرەوە، دەزانی کە من شەهید بوومە، ئەو هەڤااڵنەی هێرشبەربوین دەستەی لە بەیەکەوە کە تاخمو و چەک لێدەدرێم من ئەوەی دوای تفەنگەکەم لە قەدم دەکەنەوە دوای ئەوەی لە گردەکە دەکەومە خوارەوە وادەزانن کە من شەهید بوومە، چەکەکەی خۆمیان نیشاندام بوو، پێوە فیشەکی )10( کەمەوە بەالی یەکێکیان بوو، چەکەکەمەوە بەقەد خوێن ؟، ئەناسیت گۆڕە ئەم هەڤاڵ ووتم پێی منی ناوی کرد گۆڕەکەم کێلی کەتەماشای لێنوسرابوو، لە زۆر ڕۆژنامەدا ناوی من وەک بە منی پارتیشمان و باڵوکرابۆوە شەهید شەهید ڕاگەیاندبوو، تەنانەت مێدیا تڤ ش

وەک شەهید لە هەواڵی خۆیدا ناوی منی وەک شەهیدی شەڕی باشوور خوێندبۆوە، لەساڵی )2009( جارێکی تر چومەوە سەر گۆڕەکەی بوو، لەسەر منی ناوی هەر کێلەکەی خۆم ناشتبوو کە تریان لە گۆڕەکەم شەهیدێکی ئەویش ناوی نعمان بوو، وامدەزانی لە دوای

ساڵی )2000(وە بوومە بە گەریال.نمەی باران بوو، لە قەندیل بۆ نوێکردنەوەی ک��راب��ووم، بانگهێش شەهیدان کونیەی کێلی بەسەر من ناوی ساڵ )10( م��اوەی گۆڕەکەمەوە بوو، یەکێک لەو هەڤااڵنەی کە شەهیدان کونیەی نوێکردنەوەی لیژنەی لە بوو بە تەسادوف بە وێنەکەم منی ناسیبۆوە و ووتبووی کە ئەم کونییەی شەهیدە هەڵەیە، بۆ چاککردنەوەی کونیەکان منیان بانگکردبوو، ساڵ چەندین لەبەرئەوەی من کونیەکەی لەم بوو، تۆزاوی نەکرابوو دەستکاری بوو کوردستانەوە ڕۆژئ��اوای لە ساتەدا و کات گۆڕی بۆسەر هاتبوون خێزانێک چەند لە گۆڕستانی ئەم خێزانانە شەهیدەکانیان، شەهیدان تەماشای وێنەی شەهیدانیان دەکرد هەڤاڵێک چەند و من کێلەکانەوە، بەسەر دایکێک بووین، خۆمەوە گۆڕەکەی بەسەر هاتەسەر گۆڕەکەم و تەماشایەکی وێنەی منی دەکرد بەسەر کێلی گۆڕەکەمەوە و هەروەها پرسیاری کەوتە دەکرد، منیشی تەماشای ئەوەی کە ئەم شەهیدە کەی بووە بە گەریال و کەی شەهید بووە ؟، بەاڵم ب��ەردەوام لە منی دەڕوانی، لە منی پرسی ئەم شەهیدە کێیە ؟، کە منیش ووتم منم بۆیم باسکرد کە هەڵەیەک ڕویداوە دوایی هەڵساو باوەشی پێداکردم، من چیرۆکەکەی خۆمم بۆگێڕانەوە شەهید ئەمان ووتیان:)ئەگەرچی ئەوانیش بوون بەاڵم هەزارەها تری ڕۆڵەمان هەیە کە

شوێنی ئەوان دەگرنەوە(.

ژیاننامەی گەریالی شەهید"شەرڤان قادر"، ناسراو بە"دلوڤان سۆران"ناسراو ق��ادر"، شەهید"شەرڤان گەریالی ب��ە"دل��وڤ��ان س�����ۆران"، س���اڵ���ی"1990" ناوی لەدایكبووە. ڕەوان��دز لەشارۆچكەی ئەمین"ە حەمەد ئەحمەد دایكی"حەلیمە برایم ح��ەم��ەد"ە و ب��اوك��ی"ق��ادر ن��اوی و

لەعەشیرەتی"باڵەكایەتی"كیژۆە".گ�������ەری�������ال ش��������ەرڤ��������ان ق�������ادر دەگرێتە لەبەرواری"2008/3/27"پەیوەندی گەلی ئازادیخوازی بزوتنەوەی ریزەكانی و پەكەكە بەپێشەگایەتی ك��وردس��ت��ان

لەناوچەكانی"قەندیل و زاگرۆس"دەمێنێتەوە.گەریال"شەرڤان قادر" لەبەرواری"2010/8/20" دژ لەبەرخۆدانی هەكاری � لەشەمزینان دەگاتە ت��ورك داگ��ی��رك��ەری بەئەرتەشی

كاروانی شەهیدان.

خۆر هەاڵتبوو، نەمدەزانی کە بەتەواوەتی

لەکوێوە ڕێم گرتووەبەر دەمویست لەسەرپشت خۆم درێژ بکەم، قاچی

ڕاستم ئاوسابوو ئەوکاتە هەستم کرد کە قاچیشم

زامدارە، دەبوایە ڕێم بکردایە، هەستم لەال دروست ببوو ئەگەر ڕێم نەکردایە لێرەدا

دەمرم، دەمزانی نزیک کۆتایی ئەم کاروانەم، پێم خۆشبوو ئەگەر بشمرم

بالەناو هەڤااڵندا بمرم، کە چاوم کردەوە جارێکی تر

نەم دەزانی نیوەڕۆیە یاخود عەسر

..........

دەمزانی کە کەسانێک هەن کەلە چاوەڕوانی مندان، وام دەزانی هەزار ساڵە لەوان دابڕاوم و ئێستاش دەبێت بجوڵێم و بەدیداریان شاد ببمەوە، توانیم زۆر لەخۆم

بکەم و بەسەر ئەژنۆکانمەوە هەندێ ڕێ ببڕم،

هەندێکجار درەخت و بەرد بەر برینەکانی سەر سنگم دەکەوتن و ئازاریان دەدام، ئەوکاتە هەستم بە شوێنی

برینەکانم دەکرد

Page 47: Roji welat jimare 36

پیرم بە پیری تەمەنت

تەمەنت پیری بە پیرم بیرت تر ئەوەندەی

گەورە و بەهێز دەبێپیرم بە سپی بۆنی قژتلەناو با هەر چاوەكانت

چوار دیواری بێ پەنا بێئەوەندەی تر دوور بین ئەبن

دڵت با هەرسینەتدا قەفەسی لەناو

لەناو و سینەت چوار دیوار بێ

دۆزەخێكە گەرمایەكەی بۆ سوتانی بێ هیواییئاهۆرایە بەخشی مۆژدە

بۆ هاتنەوەی رۆژێكی نوێبە یەكە وتەكانت یەك و ئاڤێستان گاتەكانی

ئاشتی پەیامی هەردەم بە بۆی بە زەردەشتی چەرخی نوێ

تاریكیەكان ئەهریمەن دەترسن وێنەكانت لە

نهێلی تاها عەبدولعەزیز هۆنراوە:

Page 48: Roji welat jimare 36

Rojî Wilat

گەریالی شەهید"شەرڤان قادر"، ناسراو بە"دلوڤان سۆران"

Organî Rageyandinî Partî Çareserî Dîmukratî Kurdistan[Jimarey: 36] [Salî: 2014]