60
www.enerji-dunyasi.com ENERJİ VE ÇEVRE DÜNYASI DERGİSİ • MART 2017 • YIL: 18 • SAYI 132 •10 TL • ISSN 1305-2047 "Rüzgarda Avrupa’da Üçüncü, Dünyada Yedinciyiz" “Üretimin Yerelleştirilmesinin Önemine İnanıyoruz” TÜREB Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Serdar Ataseven Vestas Türkiye Genel Müdürü Olcayto Yiğit Tüm Dünyada Enerji Talebi 2035’e Kadar Yüzde 30 Artacak

Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

www.enerji-dunyasi.com

ENERJİ VE ÇEVRE DÜNYASI DERGİSİ • MART 2017 • Y IL : 18 • SAYI 132 •10 TL • ISSN 1305-2047

"Rüzgarda Avrupa’da Üçüncü, Dünyada Yedinciyiz"

“Üretimin Yerelleştirilmesinin Önemine İnanıyoruz”

TÜREB Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Serdar Ataseven

Vestas Türkiye Genel Müdürü Olcayto Yiğit

Tüm Dünyada Enerji Talebi 2035’e Kadar Yüzde 30 Artacak

Page 2: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

Şirketinizin dijital dünyada yerini almış olması, onun reklama duyduğu ihtiyacı ortadan kaldırmıyor. Potansiyel müşterilerinizin sizi keşfetmelerini beklemeyin. Sektörel yayınlara reklam verin.

Bir sektörün profesyonellerine en kolay ulaşabileceğiniz yer dijital veya basılı sektörel yayınlardır.

bekledim de gelmedi

www.seyad.org

sizi hedefinizesektörel yayınlar ulaştırır

Page 3: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim
Page 4: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim
Page 5: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

3Enerji ve Çevre • Mart 2017 Enerji ve Çevre • Mart 2017

2016 yılı Türkiye için birçok açıdan oldukça zor bir yıl olsa da tüm olumsuzluklara rağmen önemli başarıları da beraberinde getirdi. Bu başarılar içerisinde yeni-lenebilir enerji kaynaklarında yakalanan ivme umut verici. TEİAŞ’ın verilerine

göre 2017 yılında Türkiye’nin toplam kurulu gücü 78 bin 497 MW olarak gerçekleşti. Rüzgar enerjisinin toplam kurulu güç içerisindeki payı yüzde 7.3 olarak kaydedildi. Özellikle rüzgar enerjisinde yeni inşa edilen projeler, Almanya ve Fransa’nın ardın-dan Türkiye’yi Avrupa’da üçüncü dünyada ise yedinci sıraya yükseltti. 2016 yılında 1.387 MW’lık santral işletmeye alınarak rüzgar enerjisinde toplam kurulu gücümüz 6.106 MW’a ulaştı. Bu başarı enerjide yoğun bir şekilde dışa bağımlı olan ülkemiz için oldukça umut verici.

Türkiye’nin ulaştığı bu başarının sürdürülebilir bir yapıda olması büyük önem arz ediyor. Bu nedenle Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliği büyük önem arz ediyor. YEKA projeleri yerel üretim ve Ar- Ge çalışmaları konusunda önemli katkılar sağlayacaktır. Yenilenebilir enerji alanındaki yatırımların devam etmesinde en önemli unsurlardan birisi de öngörülebilir bir sektörün varlığı. Enerji sektöründe yapılan yatırımlar uzun süreleri kapsıyor. Bu nedenle yatırımcıların endişe taşımaması için oyunun kurallarının süreç içerisinde değişmemesi gerekiyor.

2017 yılına yeni bir bakış açısı ile giren dergimizin bu sayısında ağırlıklı olarak rüz-gar enerjisine odaklandık. Yeni yılla birlikte başladığımız konuk yazar bölümümüzde, TÜREB Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Serdar Ataseven yer aldı. Atasever’in, rüzgar enerjisinin ülkemizde gelişmesi ve sürdürülebilir bir şekilde büyümesi adına önemli görüşlerini sizlerle paylaşıyoruz.

Ayrıca 76 ülkede 82 GW’den büyük kurulu gücü ile rüzgar enerjisinde önemli bir role sahip olan Vestas’ın Türkiye Genel Müdürü Olcayto Yiğit ile yaptığımız söyleşi de dergimizin bu sayında yer aldı. Üretim ve tedarik zincirinin yerelleşmesinin önemine dikkat çeken Yiğit, yatırımcılar için öngörülebilir bir sektörün önemine vurgu yapıyor.

Saygılarımla,

Kuruluş Tarihi:2000

KurucusuSüleyman BULAK

Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri MüdürüTeknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. Adına

İsmail [email protected]

Yayın Danışma KuruluErdal Çalıkoğlu (ETKB), Doç. Dr. Mustafa Tırıs (T Dinamik Enerji)

Muhammet Saraç (İZAYDAŞ), Filiz Karaosmanoğlu (İTÜ-YÜ)

Dr. Arnold Hornfeld (TÜSİAD), Nail Olpak (MÜSİAD)

Dr.Ahmet Kavas (İÇTAŞ), Metin Atamer (RESYAD)

Dr. Atilla AKALIN (HESİAD), Yavuz Aydın (TÜRKOTED)

Ufuk Berk (Karadeniz Holding), Serdar Yıldız (Borusan)

Soren Kruse (Aalborg), Muzaffer Yosmaoğlu (BioConstruct)

Yaman Akar (Yaman Enerji), İbrahim Şen (Enerji Danışmanı)

Mehmet Türkel (ENKO), Ömer Özdemir (Bosen Enerji A.Ş.)

Selahattin Çimen (Globinvest Enerji/Emekli ETKB Müsteşarı)

Yazı İşleri MüdürüTayfun AYDIN

[email protected]

Reklam MüdürüDilek MERTER

[email protected]

Reklam TemsilcisiEbru FAYTONCU UÇAR

[email protected]

Abone ve Okur Hizmetleri Azime BAYRAM İMAMOĞLU

[email protected]

GrafikSebiha EKİNCİ

[email protected]

Baskı ve CiltŞan Ofset Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.

(0212 289 24 24)

YayınlayanTeknik Sektör Yayıncılığı A.Ş.

Balmumcu, Barbaros Bulvarı Bahar Sok. Karanfil Apt. 2/9

34349 Beşiktaş/İST.

Tel: (0.212) 275 83 59 (pbx) (0.212) 347 04 25 (pbx)

Fax: (0.212) 288 26 14 / 211 38 50

www.teknikyayincilik.com

www.yanginguvenlik.com.tr

e-posta: [email protected]

Fiyatı: 10 TL

© 2017 Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş.

ISSN: 1305-2047

Yılda 8 sayı yayımlanır.

Tüm Türkiye’de dağıtılmaktadır.

Basın Kanunu’na göre yerel süreli yayındır.

YAYINCIDAN

RÜZGAR ENERJİ İÇİN ESİYOR

İSMAİL CEYHAN

Page 6: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

4 Enerji ve Çevre• Mart 2017

İÇİNDEKİLER MART • SAYI: 132

12 HABERLER

6 GÜNCEL YAKIT FİYATLARI TABLOSU

GÜNCEL

26 “Enerjide En Önemli Sorun Dışa Bağımlılık ve Pahalılık”

28 Tüm Dünyada Enerji Talebi 2035’e Kadar Yüzde 30 Artacak

SÖYLEŞİ

32 Vestas’ın Türkiye Genel Müdürü Olcayto Yiğit

“Üretimin Yerelleştirilmesinin Önemine İnanıyoruz”

MAKALE

34 Türkiye’de Rüzgar Enerjisi Santrallarının Farklı Finansman Senaryolarıyla İncelenmesi

42 Jeotermal Enerjiden Elektrik Üretimi Ve Jeotermal Enerjide Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi

26

34

3228

3 YAYINCIDAN

10 KONUK YAZAR

RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ

TÜREB Yönetim Kurulu Başkanı

Mustafa Serdar Ataseven

Page 7: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

5Enerji ve Çevre • Mart 2017 5

www.enerji-dunyasi.com

ENERJİ VERİMLİLİĞİ

49 Geleceğin Yaşam Alanları; Multi Konfor Binalar

52 Siemens’ten, 3D Yazıcı İle Üretilen Gaz Türbini

49

REKLAM DİZİNİ

ABB 29

ALARKO CARRIER A.K

CENK ENDÜSTRİYEL 45

EMAS 25

EWT B.V 17

FRITERM 31

GLOBAL BİLGİ 35

INTERSOLAR 27

İPRAGAZ 9

IRENEC 2017 51

İZAYDAŞ 39

LAYHER İSKELE 41

LÖSEV A.K.İ.

SEYAD Ö.K.İ.

SIEMENS 7

SOLAREX 2

STANDART POMPA 13

TEMA 46

TRIVENI 1

VIESSMANN 48

ZORLU ENERJİ 37

54 Valmet TS Katı Madde Ölçüm Cihazı’nın Örnek Uygulaması

Page 8: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

6 Enerji ve Çevre• Mart 2017

GÜNCEL YAKIT FİYATLARININ KARŞILAŞTIRMA TABLOSU [1] (08 Mart 2017 tarihinde, KDV HARİÇ)

Notlar(1) KDV Hariç Fiyatlar olup, yakıtların herhangi bir cihazda yakılmadan önceki ve

satış noktasındaki birim fiyatlardır.(2) Alt ısıl değere göre 1000 kcal için kr değeri [ (Birim Fiyat x 1000 kcal / Alt Isıl

Değeri) ] formulü kullanılarak hesaplanmıştır.(3) Üst ısıl değere göre 1000 kcal için kr değeri [ (Birim Fiyat x 1000 kcal / Üst Isıl

Değeri) ] formulü kullanılarak hesaplanmıştır.(4) BOTAŞ’ın OSB ve Sanayiye satt1 1 do algaz1n birim fiyat1na 0,023 TL/Sm³ olan

ÖTV dahil edilmiş, 2017 yılı Mart ayında geçerli olan fiyatlardır.(5) İPRAGAZ’ın müşterilerine uyguladığı LNG birim fiyatları 19 Ocak 2017 tarihli

sirkülerinde belirtilen, 308 Mart 2017 tarihinde geçerli olan KDV’siz fiyattır.(6) İGDAŞ’ın serbest tüketici olan veya olmayan müşterilerine uyguladığı 01 Ocak 2017

tarihli sirkülerinde belirtilen, 08 Mart 2017 tarihinde geçerli olan KDV’siz fiyattır.(7) İthal sibirya kömürü fiyatları HAKAN KÖMÜR şirketinin fiyat listesindeki ceviz

tipi linyit için 08 Mart2017 tarihli nakliye ücreti ve KDV dahil 1.040 TL/ton olan satış fiyatıdır.

(8) Yerli linyit kömürü fiyatı 08 Mart2017 tarihinde geçerli olan TKİ - ELİ’nin 01 Ocak 2017 tarihli Isınma Amaçlı (Torbalanmış) Kömürlerin İstanbul Bayi Depo Satış Fiyatları listesinden alınmış Soma Kısrakdere; 0,5-10 mm Yıkanmış Açık - Toz: 201 TL/ton (KDV Hariç), 10-18 mm Yıkanmış Fındık - Torba: 356 TL/ton (KDV Hariç) fiyatına nakliye bedeli (102,1 TL/ton) ve %15 bayi kar marjı eklenmiş olan KDV’siz fiyattır. Alt ısıl değerler ELİ Laboratuvar Şube Müdürlüğü’nün “2012 Yılı Kümülatif Ağırlıklı Komple Analiz Değerleri” tablosundan alınmıştır.

(9) Fuel Oil No:4 ve No:6 birim fiyatı SHELL TÜRKİYE’nin akaryakıt pompa satış fiyatları listesindeki 08 Mart 2017 tarihli İstanbul Avrupa yakası için KDV’siz

perakende satış fiyatlarıdır.(10) Motorin birim fiyatı SHELL TÜRKİYE’nin akaryakıt pompa satış fiyatları listesindeki

08 Mart 2017 tarihli İstanbul Avrupa yakası için perakende satış fiyatları olup, kr/litre değeri 0,845 dönüşüm katsayısına bölünerek kr/kg’a çevrilmiştir.

(11) LPG dökmegaz fiyatları İPRAGAZ ve AYGAZ’ın 08 Mart 2017 itibariyle geçerli olan 02 Mart 2017 tarihli sirkülerlerinin KDV’siz fiyat ortalamasıdır. LPG dökmegazın büyük sanayi tesislerinde kullanımındaki birim fiyatı küçük sanayi için belirlenmiş olan birim fiyattan %10 daha düşük olarak alınmıştır.

(12) Elektrik birim fiyatları EPDK’nın 01 Ocak 2017 tarihinde ilan ettiği, 08 Mart 2017 tarihinde geçerli olan, Elektrik Piyasası Tarife Tabloları’nda, TEDAŞ’ın Dağıtım Sistemi Kullanıcıları için Fonsuz tarifesinde belirtilen;* Sanayi kullanımında (tek terimli, alçak gerilim tarifesi);TRT payı %2, ve Enerji

Fonu için %1, Belediye Elektrik Tüketim Vergisi için ise %1, * Konut kullanımında; TRT payı %2, ve Enerji Fonu için %1 ve Belediye

ElektrikTüketim Vergisi için %5 ve* Ticarethane kullanımında; TRT payı %2, ve Enerji Fonu için %1, Belediye

Elektrik Tüketim Vergisi için ise %5 ilave edilerek bulunmuş, Özel Tedarik Şirketinden Enerji Alan Tüketicilere Alçak Gerilim, Tek Terimli ve Tek Zamanlı tarifede belirtilen birim fiyatına dağıtım bedeli eklenmiş FONLU fiyatlardır.

(13) ABD Doları ve Avro 08 Mart 2017 tarihi itibariyle T.C. Merkez Bankası Efektif Satış Fiyatları olup; 3,7153 kr/ABD Dolar ve 3,9230 kr/Avro ‘dur.

Yakıt Fiyatlarının Güncel Karşılaştırma Tabloları için www.enerji-dunyasi.com, www.dogalgaz.com.tr, www.tesisat.com.tr adreslerindeki sitelere bakınız.

YAKITLARYAKIT

ALT ISIL DEĞERİ

YAKIT ÜST ISIL DEĞERİ

YAKIT BİRİM FİYATI [1]

ALT ISIL DEĞERE göre 1000 kcal için YAKIT FİYATI

[2]

ÜST ISIL DEĞERE göre 1000 kcal için YAKIT FİYATI

[3]Kuruş

[1]DolarCent

[13]AvroCent

[13]

DOĞALGAZ kcal/m³ kcal/m³ kuruş / m³ $ Cent /m³ € Cent/m³ kuruş $ Cent € Cent kuruş $ Cent € Cent

(BOTAŞ) PROSES, BUHAR ve ELEKTRİK KULLANICILARI

için Organize Sanayi Bölgesi [4] 8.250 9.155 72,3624 19,4769 18,4457 8,77 2,3608 2,2358 7,90 2,1275 2,0148

(BOTAŞ) 300.001 m3/yıl ve üstünde Doğalgaz Tüketimi için [4] 8.250 9.155 72,7145 19,5716 18,5354 8,81 2,3723 2,2467 7,94 2,1378 2,0246

(BOTAŞ) 300.000 m3/yıl ve altında Doğalgaz Tüketimi için [4] 8.250 9.155 78,6615 21,1723 20,0514 9,53 2,5663 2,4305 8,59 2,3127 2,1902

(İPRAGAZ) LNG - Büyük Sanayi Sıvılaştırılmış Doğalgaz [5] 8.250 9.155 150,2943 40,4528 38,3111 18,22 4,9034 4,6438 16,42 4,4187 4,1847

(İPRAGAZ) LNG - Orta Sanayi Sıvılaştırılmış Doğalgaz [5] 8.250 9.155 157,2878 42,3352 40,0938 19,07 5,1315 4,8598 17,18 4,6243 4,3794

(İGDAŞ) 800.000 m3/yıl ve üstünde Doğalgaz Tüketimi için [6] 8.250 9.155 76,4312 20,5720 19,4828 9,26 2,4936 2,3616 8,35 2,2471 2,1281

(İGDAŞ) 300.001-800.000 m3/yıl arasında Doğalgaz Tüketimi için [6] 8.250 9.155 88,3811 23,7884 22,5290 10,71 2,8834 2,7308 9,65 2,5984 2,4608

(İGDAŞ) 0 - 300.000 m3/yıl arasında Doğalgaz Tüketimi için [6] 8.250 9.155 94,3281 25,3891 24,0449 11,43 3,0775 2,9145 10,30 2,7732 2,6264

LİNYİT KÖMÜRÜ kcal/kg kcal/kg kuruş / kg $ Cent / kg € Cent/ kg kuruş (2) $ Cent (5) € Cent (5) kuruş (3) $ Cent (5) € Cent (5)

Manisa-Soma KISRAKDERE (Yıkanmış Toz; 0,5 - 10 mm)

TKİ - ELİ LİNYİT Kömürü [8] 4.724 5.032 33,3250 8,9697 8,4948 7,05 1,8987 1,7982 6,62 1,7825 1,6882

Manisa-Soma KISRAKDERE (Yıkanmış Torbalı 10 - 18 mm)

TKİ - ELİ LİNYİT Kömürü [8] 4.932 5.228 52,3000 14,0769 13,3316 10,60 2,8542 2,7031 10,00 2,6926 2,5500

İTHAL Sibirya Kömürü Ceviz tipi (İSTANBUL)

HAKAN KÖMÜR[7] 6.500 7.300 88,1356 23,7223 22,4664 13,56 3,6496 3,4564 12,07 3,2496 3,0776

AKARYAKIT kcal/kg kcal/kg kuruş / kg $ Cent / kg € Cent/ kg kuruş (2) $ Cent (5) € Cent (5) kuruş (3) $ Cent (5) € Cent (5)

(SHELL TÜRKİYE) FUEL-OIL NO:6

(İstanbul Avrupa Yakası) [9] 9.200 10.300 182,2034 49,0414 46,4449 19,80 5,3306 5,0484 17,69 4,7613 4,5092

(SHELL TÜRKİYE) FUEL-OİL NO:4 - Kalorifer Yakıtı

(İstanbul Avrupa Yakası) [9] 9.700 10.500 227,9661 61,3587 58,1101 23,50 6,3256 5,9907 21,71 5,8437 5,5343

(SHELL TÜRKİYE) VP DİESEL MOTORİN (İstanbul Avrupa Yakası)

[9] [10] 10.200 10.800 458,3292 123,3626 116,8313 44,93 12,0944 11,4540 42,44 11,4225 10,8177

LPG DÖKMEGAZ kcal/kg kcal/kg kuruş / kg $ Cent / kg € Cent/ kg kuruş (2) $ Cent (5) € Cent (5) kuruş (3) $ Cent (5) € Cent (5)

BÜYÜK SANAYİ Kullanımı MİKS LPG

İPRAGAZ - AYGAZ[11] 11.000 11.900 462,3131 124,4349 117,8468 42,03 11,3123 10,7133 38,85 10,4567 9,9031

SANAYİ Kullanımı MİKS LPG

İPRAGAZ - AYGAZ[11] 11.000 11.900 508,5444 136,8784 129,6315 46,23 12,4435 11,7847 42,73 11,5024 10,8934

SANAYİ Kullanımı PROPAN

İPRAGAZ - AYGAZ[11] 11.100 12.000 534,2484 143,7968 136,1836 48,13 12,9547 12,2688 44,52 11,9831 11,3486

ELEKTRİK kcal/kWh kcal/kWh kuruş / kWh $ Cent / kWh € Cent/ kWh kuruş (2) $ Cent (5) € Cent (5) kuruş (3) $ Cent (5) € Cent (5)

SANAYİ Elektrik TEK TERİM - Alçak Gerilim Tek Zamanlı Tarife - TEDAŞ

[12] 860 860 30,2412 8,1396 7,7087 35,16 9,4647 8,9636 35,16 9,4647 8,9636

KONUT Elektrik Tek Zamanlı Tarife - TEDAŞ [12] 860 860 35,8877 9,6594 9,1480 41,73 11,2319 10,6372 41,73 11,2319 10,6372TİCARETHANE Elektrik

Tek Zamanlı Tarife - TEDAŞ [12] 860 860 36,2044 9,7447 9,2288 42,10 11,3310 10,7311 42,10 11,3310 10,7311

Page 9: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim
Page 10: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

8 Enerji ve Çevre• Mart 2017

01 OCAK 2017 tarihinden itibaren uygulanmakta olanTEDAŞ Geneli Elektrik Birim Fiyat Tarifeleri (Fon ve Pay dahil, Vergi ve Güç Bedeli hariç) (08.03.2017)

Görevli Tedarik Şirketinden Enerji Alan İletim Sistemi Kullanıcısı Tüketiciler Tek

Zamanlı Gündüz Puant Gecekr/kWh kr/kWh kr/kWh kr/kWh21,142 21,004 37,399 9,179

Dağıtım Sistemi KullanıcılarıGörevli Tedarik Şirketinden (*)

Enerji Alan Tüketiciler Özel Tedarikçiden

Dağıtım Sistemi Kullanıcıları

Aktif Enerji Reaktif Enerji Dağıtım Sistemi

Kullanıcıları

Dağıtım Bedeli

Reaktif EnerjiTek

Zamanlı Gündüz Puant Gece

kr/kWh kr/kWh kr/kWh kr/kWh kr/kVARh kr/kWh kr/kVARh

Orta GerilimÇift Terimli (**)

Sanayi 25,4854 25,3522 41,2657 13,8739 16,2006 Sanayi 4,9635 16,2006Ticarethane 29,7283 29,5897 46,5235 17,3558 16,2006 Ticarethane 8,3209 16,2006Mesken 29,5260 29,3874 46,3211 17,1539 Mesken 8,1202Tarımsal Sulama 26,3738 26,2472 41,7149 15,0736 16,2006 Tarımsal Sulama 6,8249 16,2006Aydınlatma 27,5498 Aydınlatma 7,9918

Tek TerimliSanayi 26,0173 25,8841 41,7976 14,4058 16,2006 Sanayi 5,4954 16,2006Ticarethane 31,6584 31,5198 48,4536 19,2859 16,2006 Ticarethane 10,2510 16,2006Mesken 31,4095 31,2709 48,2045 19,0374 Mesken 10,0037Tarımsal Sulama 27,9568 27,8302 43,2979 16,6566 16,2006 Tarımsal Sulama 8,4079 16,2006Aydınlatma 29,4034 Aydınlatma 9,8454

Alçak GerilimTek Terimli

Sanayi 29,0697 28,9365 44,85 17,4582 16,2006 Sanayi 8,5478 16,2006Ticarethane 33,4761 33,3374 50,2713 21,1035 16,2006 Ticarethane 12,0687 16,2006Mesken 33,1833 33,0447 49,9784 20,8112 Mesken 11,7775Şehit Aileleri ve Muharip Malul Gaziler 15,9521

Şehit Aileleri ve Muharip Malul Gaziler 8,2521

Tarımsal Sulama 29,4477 29,3211 44,7888 18,1475 16,2006 Tarımsal Sulama 9,8988 16,2006Aydınlatma 31,1491 Aydınlatma 11,5911Genel Aydınlatma Tarifesi 26,1819

Üreticiler için çift terimli dağıtım tarifesi

Üreticiler için tek terimli dağıtım tarifesi

Üretici

Kapasite Dağıtım Bedeli Reaktif

Enerji

Üretici

Dağıtım Bedeli

Reaktif EnerjiGüç

BedeliGüç Aşım

Bedeli

kr/Ay/kW kr/Ay/kW kr/kWh kr/kVARh kr/ kWh kr/kVARh

98,2134 196,4269 0,6612 16,2006 0,8969 16,2006

31/12/2017 tarihinden önce geçici kabul alan tesisler için 2,5628 16,2006

31/12/2017 tarihinden sonra geçici kabul alan tesisler için 10,2510 16,2006

Mesken ve ticarethane birim fiyatında %5 belediye vergisi, sanayi birim fiyatında ise %1 belediye vergisi ile tümündeki %18 KDV HARİÇTİR.(*) Koyu siyah renkteki fiyatlara dağıtım bedeli ile enerji fonu (%1), TRT payı (%2 ) gibi yasal yükümlülükler DAHİLDİR.(**) Orta Gerilim ve çift terimli sistem kullanım kapasite; güç bedeli 190,3399 kr/Ay/kW, güç aşım bedeli 380,6798 kr/Ay/kWÇok zamanlı tarife uygulamasında; 1. Sayaç saati sürekli yaz saati uygulamasına göre güncellenmemiş sayaçlar için, Ekim Ayının Son Pazar Günü ile Mart Ayının Son Pazar Günü arasında Gündüz 07-18, Puant 18-23, Gece 23-07 saatleri arasında; Mart Ayının Son Pazar Günü ile Ekim Ayının Son Pazar Günü arasında Gündüz 06-17, Puant 17-22, Gece 22-06 saatleri arasında; 2. Sayaç saati sürekli yaz saati uygulamasına göre güncellenmiş sayaçlar için yıl boyunca Gündüz 06-17, Puant 17-22, Gece 22-06 saatleri arasındadır.Emreamade kapasite tarifesine tabi kullanıcılara üreticiler için belirlenmiş olan güç, güç aşım ve dağıtım bedeli emreamade güç, güç aşım ve dağıtım bedeli olarak uygulanır. Vergi vb. yasal yükümlülükler ayrıca ilave edilecektir.

Page 11: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

elektrik ilan-210x297_CON_BASKI.pdf 1 4.02.2016 15:30

Page 12: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

KONUK YAZAR

10 Enerji ve Çevre• Mart 2017

RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ

Yorucu ve hareketli bir yılın ardından sektörümüzle ilgili gelen iyi haber-ler hepimizi sevindirdi. Fakat şimdi

omuzlarımızda daha ağır bir yük var. Artık daha çok çalışmalı ve yakaladığımız bu ba-şarıyı sürdürülebilir hale getirmenin kriter-lerini oluşturmalıyız.

Biliyorsunuz TÜREB olarak her yıl rüz-gar santrallerine ait verileri paylaşıyoruz. Geçtiğimiz yıl içinde 1.387 MW’lık santrali işletmeye alarak toplamda 6.106 MW rüz-gar kurulu gücüne ulaştık. 1.387 MW’lık yeni rekorla Almanya ve Fransa’dan sonra Avrupa’da üçüncü, dünyada yedinci sıraya yerleştik.

Bununla birlikte geldiğimiz bu başarılı nokta bize bazı sorumluluklar da yükledi. Hem Avrupa’nın hem de ülkemizin 2030 yılı yenilenebilir enerji hedefini nasıl karşı-

TÜREB Yönetim Kurulu Başkanı

Mustafa Serdar Ataseven

layacakları konusunda ulusal eylem plan-ları hazırlamasına ihtiyaç gözüküyor. Win-dEurope verilerine göre şu anda, AB’ye üye 28 devletten sadece 7 tanesi hedef konusunda detaya sahip. Yani yeterince iyi değil. Yatırımların artması için gelecekteki pazar hacimlerinin öngörülebilirliğine ve bunları sunmaya yardımcı olacak plan ve mevzuatlara ihtiyaç var.

Bir süredir çeşitli nedenlerle proje üre-tilemediği için inşaa halinde olan projelerin sayısı 861 MW’a kadar geriledi. Bu da ge-lecek dönemlerde işletmeye geçecek sant-rallerin azalacağını gösteriyor.

2005 yılından beri her yıl artan bir ivmeyle yoluna devam eden rüzgar sek-töründeki bu ilerleyişin kesintiye uğrama-ması için, kısa ve orta vadede yapılması gerekenlere odaklanmalıyız.

Öncelikle orman izinlerine takılan yak-laşık 1.000 MW’lık projelerin çözüme ka-vuşturulması, kapasite artış taleplerinin bekletilmesiyle ilgili olarak irade ortaya konulması ve lisans almış ama inşaa haline geçemeyen yaklaşık 3.200 MW’lık lisanslı projelerin sorunlarına çözüm getirilmesi, atılabilecek ilk adımlar olabilir diye düşü-nüyoruz.

EPDK tarafından 2015 yılında müraca-atları alınan 3.000 MW’lık projelerin ince-leme, değerlendirme süreçleri büyük ölçü-de tamamlandı. Sektör bunun sonuçlarını bekliyor. Bu başvurular hemen sonuçlansa bile, geçmiş yıllardaki tecrübelerimiz bize gösteriyor ki, projelerin ön lisans almaları, inşaat izin süreçleri derken inşaa haline ge-

lebilmeleri için 3-4 yıllık bir süre gerekiyor. Eğer yukarıda değindiğimiz konularda bir ilerleme kaydedilemezse önümüzdeki 3-4 yıl içinde inşaa halinde olan santraller yok denecek kadar azalacak.

Ayrıca, Yenilenebilir Enerji Kanunu ile gelen tarife sistemine göre YEKDEM ve yerli katkı 2020 yılına kadar işletmeye gi-ren rüzgar santralleri için geçerli oluyor. YEKDEM ve yerli katkının sektörün gelişi-mi açısından sürdürülebilir olması ve 2020 sonrasının yeniden tanımlanması gerekli ki, sektör önünü görebilsin. Eğer bu belirsizlik kısa zamanda giderilemezse birçok pro-jenin hayata geçişi gecikecek veya müm-kün olmayacak. Özellikle kur artışından sonra dikkat çeken YEKDEM’de maliyeti arttırıcı unsurun rüzgar enerjisi olmadığını düşünüyoruz. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de desteğe ihtiyaç duyan yeni-lenebilir enerjinin destek mekanizmalarını sektör belli bir noktaya gelene kadar sür-dürmemiz gerektiğine inanıyoruz. Çünkü Türkiye’de rüzgar sektörü hala emekleme döneminde. Geçtiğimiz yıl terör ve darbe girişimi nedeniyle yara alan sektörün elin-den destekleri de çekersek, yenilenebilir enerjinin önünü kesmiş oluruz.

Bununla birlikte Türkiye Rüzgar Enerjisi Endüstrisini de geliştirecek, uygulanabilir, mevcut işleyişe katkı sağlayacak büyük öl-çekli YEKA projelerinin de hayata geçece-ği şartnamenin 2017 yılının ilk çeyreğinde açıklanacağını ümit ediyoruz. Bu şartname hazırlanırken mevcut pazarın işleyişine sekte vurabilecek düzenlemelerden kaçı-

“Bununla birlikte geldiğimiz bu ba-şarılı nokta bize bazı sorumluluklar da yükledi. Hem Avrupa’nın hem de ülkemizin 2030 yılı yenilenebilir enerji hedefini nasıl karşılayacakları konu-sunda ulusal eylem planları hazırla-masına ihtiyaç gözüküyor. WindEuro-pe verilerine göre şu anda, AB’ye üye 28 devletten sadece 7 tanesi hedef konusunda detaya sahip. Yani yete-rince iyi değil. Yatırımların artması için gelecekteki pazar hacimlerinin ön-görülebilirliğine ve bunları sunmaya yardımcı olacak plan ve mevzuatlara ihtiyaç var.

“Geçtiğimiz yıl içinde 1.387 MW’lık santrali işletmeye alarak toplamda 6.106 MW rüzgar kurulu gücüne ulaştık. Bu yeni rekorla Almanya ve Fransa’dan sonra Avrupa’da üçüncü, dünyada yedinci sıraya yerleştik.”

Page 13: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

11Enerji ve Çevre • Mart 2017

nılması gerektiğini düşünüyoruz.Hem yerli hem de yabancı yatırımcının

görmek istediği şey sürdürülebilir bir sek-tör. Oyuna dahil olduktan sonra değiştiri-len kurallardan ve gelecekteki belirsizlikten tedirgin olan yatırımcıya güven verebilecek bir sektör yaratmak önemli. Rüzgar sektö-rü 2005 yılından bugüne kadar artan bir ivmeyle geldi. Bugün bizlere düşen bu artı-şın devamını sağlayabilecek mekanizmaları süratle oluşturmak olmalıdır.

Kısacası 2017 rüzgar sektörü için önemli bir yıl. Bu yılın ilk çeyreğinde alına-cak kararlar, atılacak adımlar ülkemizdeki rüzgar sektörünün geleceğine ışık tutacak.

2009 yıIında yayınlanan Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesi’ne göre 2023 yılında; yenilenebilir enerji kay-naklarının elektrik üretimi içerisindeki pa-yının en az % 30 olması hedefleniyor. 2023 yılında toplamda 100.000 MW kurulu güce ulaşılması ve bunun % 20’sinin yani 20.000 MW’ının rüzgardan karşılanması hedefleni-yor. Bugünkü koşullarda hedefe ulaşmamı-zın zor olduğunu biliyoruz. Fakat bu zorluğu kolaylaştırmanın adımlarını Rüzgar Enerjisi Etkileşim Raporunda yayınladık.

Kasım ayında gerçekleşen TÜREK 2016’da ayrıntılarına değindiğimiz ve son-rasında web sayfamızda paylaşıma sundu-ğumuz rüzgar enerjisi etkileşim raporunda belirtildiği gibi, her 1.000 MW rüzgar ener-jisi santralinin devreye girmesi; cari açıktan karbon emisyonlarına, istihdamdan son kullanıcıya kadar geniş bir yelpazede eko-nomiye katkı sağlıyor.

2015 yılına dek yapılan 4,7GW’lık rüz-

gar kurulu gücü ile 2015 yılı istihdamına yaklaşık 12.000- 15.000 kişi arasında katkı sağlandı. Gayrisafi yurtiçi hasılaya katkısı ise 1,7 – 1,9 milyar $ oldu. 2015 yılında rüz-gar enerjisi ile üretilen elektrik ile sağlanan doğalgaz ithalatındaki azalma 574 milyon dolara ulaştı.

Türkiye’nin Paris anlaşması kapsa-mında INDC belgesinde 2030 yılında 246 milyon ton karbon emisyonu eşdeğer sera gazı azaltımı yapacağı belirtiliyor. Rüzgar yatırımları ile 2030 yılında gerçekleşecek karbon emisyonu azaltımı belirtilen değe-rin %7,7’sine denk geliyor.

Ayrıca her yıl 1.000 MW’lık RES gelişimi ile yerli ekipman üreticileri, rekabetçi ola-bilecekleri bir ölçek yakalayabilecek. 2017-2035 yılları arasında hedeflenen RES yatı-rımlarının cari açıkta sağlayacağı toplam net azalma ise 12,9 milyar dolar civarında.

Bu veriler gösteriyor ki, rüzgar sek-töründe atılacak adımların sürdürülebilir gelişimi tetikleyecek şekilde kurgulanması ülkemiz adına büyük önem taşıyor.

Rüzgar sektörü tüm paydaşlar için sür-dürülebilir, yatırımcı açısından öngörülebi-lir, son kullanıcıya fayda sağlayan, yerli sa-nayinin gelişimini destekler nitelikte olursa Türkiye kazanır.

Bütün bunların yanısıra gelecekte daha yaşanabilir bir dünya için enerji üretirken,

seçimlerimizde karbon emisyonu yarat-mayan, atık oluşturmayan, doğaya zarar vermeyen, yerli ve tükenmeyecek enerji kaynaklarını tercih etmeliyiz. Rüzgar ener-jisi tam da böyle bir kaynak.

Bunu yaygınlaştırmak için her birey kendini sorumlu hissetmeli diye düşünü-yoruz. Biz Türkiye Rüzgar Enerjisi Birli-ği olarak küresel ısınma ile mücadelede önemli rol oynadığını düşündüğümüz rüz-gar enerjisinin geliştirilmesi için üzerimize düşen görevi yerine getirmeye çalışıyoruz. Artık elektriğini nereden alacağına karar verecek halkımızın da, rüzgar enerjisinden üretilen elektriği talep ederek bizlere des-tek olmalarını bekliyoruz.

Huzurlu, güvenli ve barış dolu bir yıl ol-masını dileriz.

Saygılarımızla,

2009 yıIında yayınlanan Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesi’ne göre 2023 yılın-da; yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretimi içerisindeki payının en az % 30 olması hedefleniyor. 2023 yılında toplamda 100.000 MW kuru-lu güce ulaşılması ve bunun % 20’si-nin yani 20.000 MW’ının rüzgardan karşılanması hedefleniyor. Bugünkü koşullarda hedefe ulaşmamızın zor olduğunu biliyoruz. Fakat bu zorluğu kolaylaştırmanın adımlarını Rüzgar Enerjisi Etkileşim Raporunda yayın-ladık.

Bütün bunların yanısıra gelecekte daha yaşanabilir bir dünya için ener-ji üretirken, seçimlerimizde karbon emisyonu yaratmayan, atık oluştur-mayan, doğaya zarar vermeyen, yerli ve tükenmeyecek enerji kaynaklarını tercih etmeliyiz. Rüzgar enerjisi tam da böyle bir kaynak. Bunu yaygınlaştırmak için her bi-rey kendini sorumlu hissetmeli diye düşünüyoruz. Biz Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği olarak küresel ısınma ile mücadelede önemli rol oynadığı-nı düşündüğümüz rüzgar enerjisinin geliştirilmesi için üzerimize düşen gö-revi yerine getirmeye çalışıyoruz. Ar-tık elektriğini nereden alacağına karar verecek halkımızın da, rüzgar enerji-sinden üretilen elektriği talep ederek bizlere destek olmalarını bekliyoruz.

Page 14: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

HABERLER

12 Enerji ve Çevre• Mart 2017

Zorlu Enerji Pakistan YatırımlarındaHız Kesmiyor

Zorlu Enerji, güneş enerjisi alanında yatırımlarına Pakistan’ın Lahor ken-tinde gerçekleşen imza töreni ile 100

MW’lık bir solar park ekliyor. Pakistan Hükü-meti tarafından 3 yıl sonra kabul edilen ilk ve en büyük yenilenebilir enerji başvurusu olma özelliği taşıyan bu yatırımla birlikte Zorlu Enerji’nin yurtdışında kurulu gücü 447 MW’a, toplam kurulu gücü ise 1147 MW’a ulaşacak.

Konuyla ilgili açıklamada bulunan Zorlu Enerji Grubu Başkanı Sinan Ak, “Dost ülke Pakistan, yurtdışında yenilenebilir enerji ala-nında ilk yatırımımızı yaptığımız ülke olduğu için bizim için ayrı bir yere sahip. Enerji açığı yüksek olan Pakistan’da yenilenebilir enerji alanında şimdiye kadar önemli yatırımlara imza atmış bir şirket olarak, güneş ener-jisi alanında yeni bir başlangıç yapmaktan mutluluk duyuyoruz. Geçtiğimiz senelerde devreye aldığımız rüzgar santralimize bugün güneşi ekliyoruz. Rüzgar ve güneş başta olmak üzere farklı alanlarda özel yatırımlara imza atmak üzere çalışmalarımızı yoğun ola-rak sürdürüyoruz. Enerji alanında işbirliğine attığımız her adımda Pakistan’ın enerjide dışa bağımlılığı azalırken Türkiye, bölgede hedeflediği büyümeye biraz daha yakla-şıyor. Enerji alanındaki çalışmalar, iki ülke arasında kurulan tarihi dostluğu her anlaşma ile biraz daha perçinliyor. Pakistan’da yatı-rıma devam edeceğiz, gideceğimiz daha

çok yol var. Grubumuzun bölgedeki ticari gücünü artırarak hedeflediğimiz büyümeye ulaşmayı ve Türkiye’nin bölgedeki gücünü artırmayı planlıyoruz. Bu bakımdan Qua-id-e-Azam Solar Park’ın her iki ülke için de hayırlı olmasını diliyorum” dedi.

İmza töreninde konuşan Pencap Eyalet Başbakanı Shehbaz Sharif ise tamamlan-ması 6 ay sürecek olan projeyle Pakistan’ın enerjide dışa bağımlılığının azaltılmasının hedeflendiğini belirterek “Türkiye ile Pakis-tan arasında atılan bu proje, Türkiye’nin ikinci enerji yatırımı olarak bizim için büyük önem arz ediyor” dedi.

Greeneco’dan İstihdam ve Yatırım Atağı

Türkiye’deki artan enerji ihtiyacının; ithal girdiye ihtiyaç duymaksızın çevreci, yerli ve yenilenebilir kay-

naklarla karşılanmasına katkı sağlamak amacıyla Saray Holding ve Acarsan Hol-ding ortaklığı ile kurulan Greeneco Enerji, yatırımlarına devam ediyor. 2012 yılında, 110 milyon Dolar değerinde çevreci bir proje olarak yola çıkan ve o tarihten bu yana sektöre düzenli olarak yatırım yap-maya devam eden marka, sağladığı istih-damla da alanının önde gelen oyuncuları arasında yer alıyor. Greeneco Enerji şimdi de yeni bir yatırıma imza atarak, 2017 için mevcut kadrosuna ek yaklaşık 450 kişilik yeni bir istihdam atağı yapmaya hazırlanıyor.

Yenilenebilir enerji sektöründe yatı-rım ve yeni istihdam planları hakkında bilgi veren Greeneco Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Yar-dımcısı Kamil Özdağ “Greeneco Enerji, Türkiye’deki ithal enerji ihtiyacının mini-mum seviyeye indirilebilmesi amacıyla çalışmalarını yürütüyor. Buradaki önce-likli hedefimiz, birlik beraberlik ruhuyla hareket ederek iç piyasadaki canlılığı arttırmak. Bu anlayışla yeni yatırımlar yapıyor, yeni istihdamlara olanak sağ-lıyoruz” dedi. 2017 yılı sonuna kadar yenilenebilir enerji alanında Türkiye’ye daha çok katma değer sağlamak için yeni tesis projeleri hayata geçireceklerine değinen Özdağ, “Ülkemiz ekonomisine değer katan önemli yatırımlar yapıyor, insanımıza istihdam sağlıyoruz. Şimdi, yenilebilir enerji alanındaki yeni girişimi-miz ile istihdam atağı başlattık. Greeneco Enerji’de bu yıl 450 kişilik ek istihdam yapacağız. Amacımız hem ekonomimize hem de çevremize en üst düzeyde katkı sağlamak” dedi.

Alarko Carrier’ın “Hava Nasıl?” Uygulaması Hediyeler Kazandırdı

Alarko Carrier’ın, akıllı telefonlar için geliştirdiği “Hava

Nasıl?” uygulaması üzerin-den Instagram’da düzen-lediği yarışma, yoğun ilgi gördü. Mobil uygulamayı telefonuna indirip, bulun-duğu yerin sıcaklığını en yaratıcı şekilde fotoğraflayarak Instag-ram’da paylaşanlar, yapılan çekilişle çeşitli hediyeler kazandı. 28 Aralık - 19 Şubat tarihleri arasında 8 birincinin belirlendiği

yarışmaya, 280 fotoğraf katıldı.

Alarko Carrier “Hava Nasıl?” mobil uygulama-sıyla çektiği fotoğrafa, konum üzerinden alı-nan anlık sıcaklık ve hava durumu değerlerini ekle-yen, altına ileti de yazan

kullanıcılar, görseli Facebook, Twitter veya Instagram üzerinden paylaşabiliyor. Uygulama, Google Play Store ve Apple App Store’dan ücretsiz indirilebiliyor.

Page 15: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

STANDART_ICINIZ_RAHATOLSUN_ILAN_A4_C.pdf 1 21/07/16 13:17

Page 16: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

HABERLER

14 Enerji ve Çevre• Mart 2017

Solar Decathlon China 2017’de Türkiye’yi Teamİstanbul Temsil Edecek

Sürdürülebilir enerji kav-ramının bina ölçeğinde uygulanmasını amaçlayan

ve ilk kez 2002 yılında A.B.D. Enerji Bakanlığı (DOE) tarafından başlatılan öğrenci proje yarışması Solar Decathlon’un 2017 yılı sonunda Çin’in Dezhou kentinde yapılacak olan ayağında (SDC’17) Türkiye’yi İTÜ, YTÜ ve İstanbul Kültür Üniversitesi konsorsiyumundan olu-şan Teamİstanbul takımı temsil edecek.

2017 yılı sonunda Dezhou’da gerçek-leşecek olan SDC’17’e 9 farklı ülke,45 farklı üniversiteden 22 takım katılmakta. A.B.D. Enerji Bakanlığı’nın koyduğu kurallara göre yarışmada takımlar 10 farklı kategoride (mimari, pazar potansiyeli, mühendislik, bilim-toplum etkileşimi, inovasyon, su kulla-nımı, sağlık ve konfor, donanım, ev hayatı ve enerji dengesi) puan toplamaya çalışacaklar.

Yarışmaya hazırlık sürecinde ön çalışma-lardan olan teknik çalıştayların ikincisi 13-15 Ocak 2017 tarihleri arasında Çin’in Dezhou kentinde yapıldı. Söz konusu toplantıda takımlar yarışmaya sunacakları ev model-lerini sergilediler ve tasarladıkları evlerin karakteristik özellikleri hakkında sunumlar yaptılar.

Genel Proje Yöneticiliğini Prof. Dr. Nilüfer Eğrican’ın yaptığı, lisans, yüksek lisans, dok-tora öğrencileri, akademisyen ve mentör-lerden oluşan yaklaşık 60 kişilik Teamİstan-bul’un ‘’AlgaeTECH House’’ adındaki tasarım modeli sunumlarda büyük ilgi gördü. Ülke-

mizi temsilen altı kişilik ekibin katıldığı teknik çalıştayda maketleri gören ve evler hakkında bilgi alan jüri üyeleri tarafından görüşler de belirtildi. “AlgaeTECT House” ismiyle tasarım önerisi sunulan ev, enerjisinin bir bölümünün yosunlardan (alg-enerji) elde edilmesi, evaporatif soğutma, çeşitli doğal havalandırma stratejilerinin uygulanması, çatı ve duvar bahçeleri, etkin gölgeleme ele-manlarının ve faz değiştiren malzemelerin, ses yalıtımı malzemelerinin, sismik koruma, güneş enerjisi uygulamalarının kullanımı gibi özellikleriyle ön plana çıkmaktadır.

Sade mimarisi ve tasarımda kullanılan yenilikçi teknolojileri ile dikkat çeken ‘’Alga-eTech House’’ın yarışmada mühendislik, su kullanımı, inovasyon ve enerji kullanımı dallarında rakiplerini zorlayacağı yorumları yapıldı. AlgaeTech diğer tasarımlardan farklı olarak evsel atıklarla beslenen bir sistemle yosunlardan ve organik atıktan elde edilen biyogazı evin ihtiyacı olan elektriğin üreti-minde kullanıyor.

Solar Decathlon China 2017, İSİB tara-fından desteklenmektedir.

ICCI’da PennWell Ortaklığı

Binalarda Enerji Verimliliği Sempozyumu Düzenlendi

Renewable Iran 2017 Haziran’da Düzenlenecek

Dünya çapında faaliyet gösteren medya, konferans ve fuar şirketi PennWell International ile Tür-

kiye’nin enerji fuarı ve konferansı ICCI’ın organizatörü Sektörel Fuarcılık, enerji sektörü adına önemli bir güç birliğine imza attı. PennWell International’ın, Sek-törel Fuarcılık’ın hisselerinin yüzde 50’sini Deutsche Messe AG Türkiye iştirakı Han-nover Fairs Turkey Fuarcılık’tan satın alması ile birlikte, ICCI 2017 iki önemli uluslararası fuar şirketinin ortak organi-zasyonu olarak kapılarını açacak.

Uluslararası Binalarda Enerji Verimliliği Sempozyumu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın fayda-

lanıcısı olduğu, AB ile Türkiye Cumhuri-yeti tarafından finanse edilen ‘’Binalarda Enerji Verimliliğinin Artırılması Teknik Yardım Projesi ‘’kapsamında gerçekleş-tirildi.

Renewable Iran 2017 fuarı 18 – 19 Haziran tarihleri arasından Tah-ran’da düzenlenecek. Renewable

Iran 2017 şu konuları kapsayacak; güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, hidroelektrik, jeotermal enerji ve biyoenerji çözümleri. İran, yenilenebilir enerji projeleri için son derece cazip bir gelişmekte olan pazar haline geliyor. Ülke yenilenebilir enerji sektörünün tamamında hızlı bir büyüme yaşayacak. Etkinlik İran’daki yenilene-bilir enerji potansiyelinin derinlemesine araştırılmasına ve sağlam iş bağlantıları ve anlaşmaları sağlamayı amaçlıyor.

Page 17: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

15Enerji ve Çevre • Mart 2017

İzocam Kalibel İçeriden Uygulanan Yalıtım İle Tasarruf ve Konfor Sağlıyor

“Limak Sürdürülebilirlik Raporu” Ödüle Layık Görüldü

Siemens Enerji Biriminde İki Atama

Siemens A.Ş.’de kariyeri boyunca farklı kademelerde yöneticilik görevleri üstlenen Enerji Üretimi

Servisleri Ülke Yöneticisi Levent Dinçer, Ocak 2017 tarihi itibariyle mevcut görev-lerine ek olarak Enerji Üretimi Bölümü Ülke Yöneticiliği görevine atandı. 1984 yılında ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü’nden mezun olduk-tan sonra kariyerine TÜBİTAK’ta başla-yan Dinçer, ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü’nde Yüksek Lisans programını tamamladı.1989 yılında Sie-mens A.Ş.‘de Satış ve Pazarlama Mühen-disi olarak çalışmaya başlayan Dinçer, Kasım 2013’ten beri de Siemens A.Ş İcra Kurulu Üyesi.

Siemens’te 2009 yılında Rüzgar Enerjisi Bölüm Yöneticiliği, 2011 yılından

itibaren ise Enerji Üretimi Bölümü’nden sorumlu olan Sinan Bubik, Ocak 2017 iti-bariyle Enerji Yönetimi Orta Gerilim ve Sistemleri Birim Yöneticiliği görevini Kerim Oal’dan devraldı.

1973 yılında Bursa’da doğan, 1995 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Elekt-ronik ve Haberleşme Mühendisliği Bölü-mü’nden mezun olan Bubik, iş hayatına 1995 yılında Siemens, Özel Haberleşme Sistemleri Bölümü’nde Satış Mühendisi olarak başladı. Bubik, 1999-2003 yılları arasında bu bölümde ürün ve satış destek grup yöneticiliği görevini yürüttü. 2003 yılında Bursa Bölge, 2008 yılında da Batı Türkiye Bölge Müdürlüğü görevine atanan Sinan Bubik, bu yıllarda Siemens’in “Kilit Müşteri” statüsünde bulunan bazı kurum-ların müşteri sorumluluğunu da üstlendi.

İzocam Kalibel İç Cephe Yalıtım Uygulamaları, ısı yalıtımı ile enerji tasarrufu sağlarken, komşu daireler-

den gelen gürültüleri önlüyor ve yangın güvenliğinde etkili rol oynuyor. Yalıtım uygulamaları yalnızca dış cephede değil, içeriden uygulanarak da yüksek verim sağlıyor. Kimi durumlarda içeriden yalıtım yapılması özellikle de enerji verimliliği, gürültü kontrolu ve yangın güvenliği için ayrıca önem taşıyor. Isı yalıtımının enerji verimliliğine katkısı dikkat çekici boyut-lara ulaşırken aile ve ülke ekonomisine de büyük faydası bulunuyor. Bir bina-nın bütününde dış cepheye uygulana-cak doğru kalınlıkta yalıtım ile doğalgaz faturalarında %60 tasarrufa ulaşılırken içeriden yapılabilecek yalıtım uygulama-ları ile de doğalgaz faturalarını yine %60 oranında düşürebilmek mümkün olabili-yor. İçeriden yapılabilecek bu uygulama, doğru yalıtım malzemesi seçimiyle aynı zamanda ses yalıtımı ve yangın güvenli-ğinde de etkin sonuç veriyor.

“Duvarların içten giydirilmesi” şek-linde uygulanan Kalibel, ısı ve ses yalı-tımı gerekli olan beton veya tuğla dış duvarların iç yüzünde, iç bölme duvar-larda ve komşu duvarlarda kullanılabi-liyor. Bir yüzü alçı levha kaplı taşyünü ya da camyünü levhadan oluşan, arada alüminyum folyo bulunan kompozit bir ürün olan Kalibel, ayrıca merdiven ve asansör boşluklarına bitişik duvarlarda, ahşap karkas yapıların iç giydirilmesinde uygulanabiliyor. Limak 2014-2015 Sürdürülebilirlik

Raporu, Amerikan İletişim Profes-yonelleri Ligi tarafından düzenlenen

Uluslararası İletişim Ödülleri değerlendir-mesi sonucunda gold ödül aldı.

Limak,2014-2015 Sürdürülebilirlik Raporu, dünyanın en prestijli halkla iliş-kiler platformlarından Amerikan İletişim Profesyonelleri Ligi (League of American Communications Professionals – LACP) tarafından her yıl düzenlenen Uluslararası

Levent Dinçer Sinan Bubik

İletişim Ödülleri (2015/16 Vision Awards) değerlendirmesi sonucunda ödül aldı. Rapor, 10,000 üzeri çalışan sayılı holding - sürdürülebilirlik raporu kategorisinde 100 üzerinden 98 puanla, ikinci en büyük ödül olan gold ödüle layık görüldü. Ödül; ilk izlenim, rapor kapağı, paydaşlara mesaj, rapor içeriği, yaratıcılık, mesaj verme, bil-gilere erişim, finansal bilgilerin anlaşıla-bilirliği gibi 8 kriter üzerinden değerlen-diriliyor.

Page 18: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

HABERLER

16 Enerji ve Çevre• Mart 2017

Dinar RES 200 MW Kurulu Gücü ile Tamamlanarak Devreye Alındı

Güriş Holding, 200 MW kapasi-teli Afyon’da yer alan Dinar Rüz-gar Enerji Santrali’nin(RES) son

aşamasını devreye aldı. Dinar RES, yılda 564.000.000 kWs elektrik üreterek 235.000 konutun yıllık elektrik ihtiyacını karşılaya-cak. Güriş Holding, yılda 564.000.000 kWs elektrik üretecek olan Dinar RES’i tamam-layarak ‘‘Yenilenebilir Enerji’’ üretimi yapan santral sayısını 6 adet RES, 6 adet HES ve 5 adet JES olmak üzere toplamda 17’ye yük-seltti. Dinar RES, SIEMENS SWT 2.3-108 ve GE 2.75-120 türbin teknolojisi kullanılarak hayata geçirildi. 85 MW olan dördüncü ve son aşamasının devreye alınmasıyla birlikte toplam 200 MW’lık kapasiteye ulaşan Dinar RES, Türkiye’nin ikinci en büyük RES’i oldu.

Hedef bu yıl: Rüzgar Enerjisinden 1 milyar 330 milyon kWs’ in üzerinde üre-time ulaşmak. Bu yıl 1.330.000.000 kWs enerjiyi sadece rüzgâr santrallerinden üret-

ISK-SODEX 2018: Yeni Yer, Yeni Tarih, Yeni Ürün Grupları

ISK-SODEX Istanbul, 2018 yılı itiba-riyle sektörü yeni yerinde ve tarihinde ağırlamaya hazırlanıyor. Hannover

Messe Sodeks Fuarcılık tarafından ISKAV, DOSIDER, İSKİD, İZODER, TTMD, POM-SAD, SOSİAD, ESSİAD, MTMD ve KBSB işbirliği ile organize edilen fuar, 7-10 Şubat 2018 tarihleri arasında bu yıl ilk kez TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde düzenlenecek.

Katılımcıların ısıtma, soğutma, hava-landırma, yalıtım, pompa, vana, tesisat

ve su arıtma konularında yeni ürün ve hizmetlerini sergileyecekleri ISK-SODEX 2018, HVAC-R sektörünün trendlerini göz-ler önüne serecek. Ayrıca, 2018 fuarı için ilk kez oluşturulacak olan Enerji Verimliliği ve Bina Otomasyon özel sergi alanları çerçe-vesinde yeni ürün grupları da fuara dahil edilecek. ISK-SODEX Istanbul 2018, yeni fuar alanında sergilenecek zenginleştiril-miş ürün yelpazesi ile ziyaretçilerine her zamankinden çok daha farklı ve güçlü bir deneyim yaşatacak.

meyi planladıklarını belirten Güriş İnşaat ve Mühendislik A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Müşfik Hamdi Yamantürk; “Yenilenebilir enerjiye yaptığımız yatırım-larla Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını azaltmayı hedefliyor ve bu alanda birçok girişimde bulunuyoruz. Bu doğrultuda, yılda 564.000.000 kWs elektrik üretecek olan 200 MW’lık Dinar RES santral yatırımımızı tamamlayarak devreye aldık. Yenilenebilir enerjideki çalışmalarımıza aynı hızla devam edeceğiz” dedi. Güriş Holding’in portfö-yünde 6 Rüzgâr Enerji Santrali (RES), 6 Hid-roelektrik Enerji Santrali (HES) ve 5 Jeoter-mal Enerji Santrali (JES) toplamda 720 MW kurulu güce ve yılda 3.1 milyar kWs’den fazla üretim kapasitesine ulaşmış olduk. Yapılan açıklamada GÜRİŞ Holding’in Yenilenebilir Enerji Santralleri’nin kurulu gücünün kısa bir süre içerisinde 1.150 MW’a çıkartılması hedeflendiği belirtildi.

Enerjisa ve Ak Yatırım Türkiye’nin En Büyük Reel Sektör Tahvil İhracı Gerçekleşti

Enerjisa CEO’su Kıvanç Zaimler ve Ak Yatırım Genel Müdürü Mert Erdoğmuş Ak Yatırım’ın danış-

manlığı ile bugüne kadar piyasalardaki en büyük reel sektör tahvil ihracını yap-tıklarını ve bu büyük ihraçla Enerjisa’nın yatırım programını finanse edecek yeni kaynaklar yaratıldığını belirttiler

Bünyesinde 3 elektrik dağıtım ve 3 perakende satış şirketi bulunan Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş. (EEDAŞ), 2 Mart 2017’de Türkiye’nin en büyük reel sektör borçlanma aracı ihracını gerçekleştirdi. 4 yıl vadeli 405 milyon Türk Lirası tuta-rında TÜFE’ye endeksli tahvil ihracıyla yeni yatırımlar için alternatif finansman kaynağı yaratılması hedefleniyor.

1 Mart tarihinde, öngörülene göre iki katı talep toplanan tahvil ihracına ilişkin konuşan Enerjisa CEO’su Kıvanç Zaimler, enerji sektörünün dinamik yapısına dik-kat çekerek, “Sektördeki yatırımcı port-föyünü artırmamız ve sektöre biraz daha şeffaflık getirmemiz gerekiyor. Bunun için de öncelikle güçlü finansman yapı-mızı korumaya, geleceğe güvenle bakan bir şirket olmaya devam etmeliyiz. Biz tecrübemizle sektörün sürekli gelişme-sine katkıda bulunuyor, kurumsallaşmada önemli rol oynuyoruz. Şirket olarak insan odaklı hizmetleri teknolojik altyapımızla birleştirip yatırımlarımıza devam ediyo-ruz. Sürdürülebilir enerji için de yatırım-larımıza devam edeceğiz. Geçtiğimiz yılın ikinci yarısında gerçekleştirdiğimiz ve yine Türkiye’de bir ilke imza attığımız iki tahvil ihracının ardından bu ihraçla da hem yeni yatırımlarımız hem de refinans-man ihtiyaçlarımız için ek finansman sağ-lamış olduk” dedi. Zaimler bu başarının, şirketin önümüzdeki dönemde devam etmeyi hedeflediği TÜFE’ye endeksli tah-vil ihraçları için de pozitif bir gösterge olduğunu ifade etti.

Page 19: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

Elektrik Piyasasında Küresel İşlem Değeri Azaldı

Uluslararası denetim ve danışmanlık şirketi EY, Enerji Sektörü İşlem ve Trendleri: 2016 Değerlendirmesi ve

2017 Görünümü Raporu’nun sonuçlarını açıkladı. Rapora göre; enerji sektöründe küresel olarak işlem değeri bir önceki yıla göre %4 gerileyerek 192,3 milyar dolar oldu. 2015 yılında toplam işlem değeri 200 milyar dolar seviyesindeydi. Yatırımcıların gelirlerindeki istikrar bekleyişi regülasyona ( PPA, PPP, satın alma fiyat garantileri vb.) tabi varlıklara yönelik ilgiyi artırdı. Regü-lasyona tabi varlıklar 2016 yılında gerçek-leştirilen işlemlerin %46’sını (89,3 milyar $) oluşturdu. Yenilenebilir enerji varlıklarına olan ilgi ise yüksek seyrini korudu. Geçti-ğimiz yıl yenilenebilir enerjide işlem değeri 28,4 milyar dolar seviyesinde gerçekleşir-ken, bu işlemlerden 10’unun milyar doların üzerinde işlemler olduğu görüldü.

Jeotermal Yatırımcıları Germencik Halkı ile Buluşuyor

Türkiye’de EPDK (Enerji Piyasası Düzen-leme Kurumu) üretim lisansına sahip, jeotermal enerjiyle elektrik üreten

yatırımcı şirketlerin bir araya gelmesiyle kurulan JESDER (Jeotermal Elektrik Santral Yatırımcıları Derneği), kamuoyu bilgilendirme çalışmalarına ara vermeden devam ediyor. Jeotermalin önemi, kullanımı ve çevreye etkileri gibi konularda halkı bilinçlendirme toplantılarına başlayacak olan JESDER, ilk olarak Germencik halkı ile buluşacak. “Jeoter-mal İle Yaşamak” konulu toplantı 11 Mart 2017 Cumartesi günü Aydın’ın Germencik ilçesinde belediye konferans salonunda gerçekleşecek.

Jeotermal enerjinin çevreye olası etkileri ve santrallerde uygulanması kanunen zorunlu olan çevresel tedbirlerin ağırlıklı gündemi oluş-turacağı toplantıya; Aydın Valisi Ömer Faruk Koçak, Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu, Germencik Belediye Başkanı Ümmet Akın, Germencik Kaymakamı Ayhan Işık, İncirliova Belediye Başkanı Sayın Gürşat Kale ve İncirliova Kaymakamı Ediz Sürücü’

nün teşrif etmeleri bekleniyor. Ayrıca, Aydın Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünden üst düzey yet-kililer de toplantıda yer alacak. Her fırsatta, Jeotermal enerjinin tükenmeyen, çevreye zarar vermeyen Milli, Yerli ve Yenilenebilir enerji kaynağı olduğunu belirten JESDER Başkanı Ufuk Şentürk, “Türkiye jeotermal elektrik üretim kapasitesi bakımından en hızlı büyüyen ülkeler arasında yer alıyor. Üretilen elektrik 5 yılda 5 kat arttı ve ortalama büyüme hızı yüzde 50’lere ulaştı” dedi. Ülkemizin bu potansiyeli değerlendirmesi gerektiğinin her defasında altını çizen Şentürk; “kurulan tesis-lerde, yeraltından çıkan sıcak suyun sadece ısısını kullanıyoruz, sonrasında re-enjeksiyon yoluyla bu suyu yeraltına geri gönderiyoruz” şeklinde konuştu.

T +90 (0) 212 371 8650F +90 (0) 212 371 [email protected]

EWT Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş.Büyükdere cad. TekfenTower No:209 Kat:8Levent 34393 İstanbul

MORE ENERGY LESS COMPLEXITY

Direct Drive Wind Turbines

DW61 900kW DIRECT DRIVE RÜZGAR TÜRBİNİ

Türkiye’de ilk türbinimizdevreye alındı

61 metre yeni dizayn rotor ile daha fazla üretim

Yüksek emre amadelik ve yıllık toplam üretim

Lisanssız elektrik üretim yönetmeliğine uygun

Düşük servis-bakım maliyeti

Mikro/Zayıf şebeke tasarımlarına uygun

Page 20: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

HABERLER

18 Enerji ve Çevre• Mart 2017

Testo 420 Balometre Kaliforniya Enerji Komisyonu Tarafından Onaylandı

testo 420, Kaliforniya Enerji Komisyonu tarafından da onaylanarak artık güven-lik ve verimlilik açısından öne çıkmayı

başardı. testo 420 sadece 2.9 kg ağırlığı ile piyasadaki en hafif modeli. Huni üzerine entegre “Akış düzelticisi” sayesinde menfez ağızlarında debi hassasiyet standartlarını belirleniyor. Bu da, kullanıcıların klima ve havalandırma sistemlerinde hızlı ve hassas

şekilde İç Hava Kalitesi hijyen kurallarını rahatlıkla sağlayabilmesine olanak tanıyor. 1974 yılında kurulan ve Kaliforniya’nın birincil enerji politika ve planlama ajansı Kalifor-niya Enerji Komisyonu (CEC), gelecekteki enerji ihtiyaçlarını tahmin etmek, enerji verimliliğini cihaz ve bina standartları ile desteklemek gibi HVAC sistemleri de içeren faaliyetlerden sorumlu bir kurum.

Vestas 2016’da 40 Milyar TL’ye Yakın Gelir Elde Etti

Vestas, rüzgar türbini siparişlerin-deki artış ve sektördeki büyüme-nin de etkisiyle 2016 yılını başarılı

finansal sonuçlar ve faaliyetlerinde artışla tamamladı. Şirket, 2016’da 41 milyar TL’ye yakın kazanç elde ederken, yılı yüzde 13,9’luk faiz ve vergi öncesi karla kapattı. Vestas’ın toplam yatırım tutarı da 2,5 mil-yar TL oldu. 2015 yılında 8 bin 943 MW olan rüzgar türbini sipariş alımları 2016 yılında artarak 10 bin 494 MW’a yükseldi.

Vestas’ın yıllık performansını değer-lendiren Vestas Grup Başkanı ve CEO’su Anders Runevad şunları söyledi: “Vestas 2016 yılında hasılat, EBIT marjı, net kar, serbest nakit akışı, sipariş alımları ve biri-ken siparişler açısından rekor bir yıl geçirdi. Teslimatlar yıllık bazda yüzde 29’u aşarken, maliyetleri sıkı bir şekilde kontrol etmeye devam ettik. Faaliyet gösterdiğimiz tüm bölgelerin bu sonuçlarda katkısı var. Bu sonuçlarla Vestas’ın küresel gücünü ortaya koymaktan memnuniyet duyuyoruz.”

2017 yılında 1,4 milyar TL yatırım yap-mayı planlayan Vestas’ın kazanç tutarının 40 milyar TL’ye yakın olması, vergi ve faiz öncesi karlılığın da korunması bekleniyor. 2008 yılının Ocak ayında kurulan Vestas Türkiye’nin toplam yaklaşık 1,3 GW kurulu kapasitesi bulunuyor. İlk rüzgar türbini-nin Türkiye geldiği 1984 yılından bu yan sektörde istihdam ve rekabet yaratarak değer zincirine maksimum katkıda bulu-nan şirketin ülke genelinde üç ana depo ve servis merkezi ile beraber birçok hiz-met noktası bulunuyor.

Borusan EnBW Enerji Balabanlı RES’in Kapasitesini Artırdı

Borusan EnBW Enerji, Tekirdağ’daki Balabanlı Rüzgâr Enerjisi Santrali-nin (RES) kapasite artış çalışmasını

tamamladı. 2014 yılından bu yana 50,6 MWm kurulu güçle faaliyette olan Bala-banlı RES’in kapasitesi 10,8 MWm arttırıldı. Böylece RES’in kurulu gücü 61,4 MWm’ye erişti.

Balabanlı RES için 10,8 MWm kapasite artışı hakkı 2016 yılı başında elde edildi. Bu kapasite artışı için türbin siparişi, idari izin süreçleri, inşaat ve elektrik altyapısı çalış-maları Kasım 2016’da tamamlandı. Türbin montajları Aralık 2016’da yapılan projede 10,8 MWm kapasite artışı için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Kabulü 10 Şubat 2017 tarihinde yapıldı. Tesis bu tarihten itibaren

toplam 61,4 MW mekanik kurulu gücü ile çalışmaya başladı.

Borusan EnBW Enerji, Balabanlı RES Kapasite Artışı Projesini, Ocak 2016’da alınan Kapasite Artışı Lisans Tadili sonra-sında bütün aşamalarıyla 13 aydan kısa bir sürede tamamlayarak önemli bir başarıya imza attı. Projede kullanılan 3 adet Sie-mens SWT 3,6 130 Rüzgâr Türbini bugüne kadar Türkiye’de kurulan, en büyük kanat çapına sahip (130 metre) ve en güçlü (3,6 MWm) türbinler arasında nitelendiriliyor. Yenilenebilir bir enerji olan rüzgâra dayalı olarak temiz ve sürdürülebilir elektrik ener-jisi üreten tesis yaklaşık 60.000 hanenin yıllık elektrik enerjisi ihtiyacını karşılaya-cak.

Page 21: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

19Enerji ve Çevre • Mart 2017

Enervis’ten Mühendislere Enerji Verimliliği Eğitimi

EWE Turkey Holding’e bağlı enerji verimliliği danışmanlığı şirketi Enervis, yenilenebilir enerji ve

enerji verimliliği kapsamında bir eğitim düzenledi. Geçtiğimiz günlerde Bursa Makine Mühendisleri Odası’nda gerçek-leşen eğitime, çeşitli sektörlerde çalı-şan 50’ye yakın mühendis ve mühendis yönetici katıldı. Daha önce Organize Sanayi Bölgesi’nde(O.S.B) eğitimler düzenleyen Enervis, eğitimlerine yenile-nebilir enerji başlığını da ekleyerek 2017 boyunca devam edecek.

Türkiye’de enerji verimliliği alanında geliştirdiği projelerle adından söz etti-ren Enervis, Bursa Makine Mühendisleri Odası’nda bir eğitim düzenledi. Daha önce O.S.B’lerde enerji verimliliği hak-kında eğitimler veren Enervis, MMO’da düzenlediği eğitime, yenilenebilir enerji konusunu da ekledi. Geçtiğimiz günlerde düzenlenen etkinliğe, çeşitli sektörlerde çalışan 50’nin üzerinde mühendis ve yönetici katıldı. Enervis bünyesinde çalışan eğitimci ve uzman mühendisler, kapanış konuşmalarının ardından soru cevap şeklinde katılım-cıların enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji ile ilgili merak ettiklerini yanıtladı.

Etkinlik hakkında konuşan Enervis Genel Müdürü Osman Kipoğlu; “Sanayi,

Bursa ekonomisinin temelini oluşturuyor. Bursa’da faaliyet gösteren sanayi kuruluş-ları için de enerji verimliliği vazgeçilmez bir unsur. Düzenlediğimiz eğitimlerle farklı sek-törlerde çalışan mühendis ve yönetici arka-daşlarımızı bilinçlendirerek, enerji tasarrufu yapmalarına yardımcı olmayı amaçlıyoruz. Sadece hayata geçirdiğimiz projelerle değil, düzenlediğimiz eğitimlerle de enerji verim-liliği ve yenilenebilir enerji konularının hem sektör hem de ülkemiz sanayi için ne kadar önemli olduğunu anlatmaya çalışıyoruz.” diye konuştu.

Bursa Mühendisler Odası’nda ‘Endüstri-yel İşletmelerde Enerji Geri Kazanımı’, ‘Enerji Verimliliği Danışmanlık Faaliyetleri’, ‘Yeni-lenebilir Enerji Kullanımı ( Güneş Enerjisi) ve Atık Hava Filtrasyonu’ ana başlıklarında eğitimler gerçekleştirildi. Yatırımlar Müdür Yardımcısı Serkan Bereket, Güneş Enerji Sistemleri Birim Yöneticisi Umut Gürsan, Mekanik İşler Birim Yöneticisi Uğur Kozan, Enerji Verimliliği ve Yönetim Birim Yöneticisi Sedat Vatandaş ve Enervis Genel Müdürü Osman Kipoğlu Enervis bünyesinde çalı-şan ve eğitim veren isimler arasında yer aldı. Etkinliğin moderatörlüğünü ise Yunus Demirci üstlendi. Enervis, eğitimlerine makine, elektrik, endüstri ve tekstil mühen-disleri için düzenleyeceği seminerler dizisi şeklinde devam edecek.

Arçelik’in Atık Yönetimi Faaliyetlerine Birincilik Ödülü

Arçelik A.Ş., 2016 yılında atık elektrikli ve elektronik eşyaların toplanması konusunda sağladığı katkı ile, T.C

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ilk kez hayata geçirilen ödül töreninden, birin-cilik ödülü ile döndü. Tüm iş süreçlerinde sürdürülebilirliği ve verimliliği odağına alarak, geliştirdiği enerji tasarruflu ürünlerle dünya-nın geleceğine katkıda bulunmayı hedefle-yen Arçelik A.Ş.’nin bu vizyon doğrultusunda attığı adımlar takdir görmeye devam ediyor.

2016 yılında 265 enerji verimliliği projesi gerçekleştiren ve bu sayede 24 MW gücünde bir güneş santralinin yıllık elektrik üretimi kadar tasarruf sağlayan şirketin atık yönetimi alanındaki faaliyetleri de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ödüllendirildi.

T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün öncülüğünde 5. kez düzenlenen 2017 Yılı Atık Yönetimi Sem-pozyumu’nda, bu yıl ilk kez, başarılı firmalar ödüllendiriliyor. Arçelik A.Ş., atık yönetimi hedeflerine yönelik başarılı uygulamaları, atık elektrikli ve elektronik eşyaların toplanması konusunda sağlamış olduğu katkı ve bu alan-daki başarısından ötürü birincilik ödülüne layık görüldü. Arçelik A.Ş. adına ödülü Arçelik A.Ş. Sürdürülebilirlik ve Resmi İlişkiler Direktörü Fatih Özkadı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk ve Dani-marka Büyükelçisi Svend Olling’den aldı.

Page 22: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

HABERLER

20 Enerji ve Çevre• Mart 2017

ABB, 98 Metrelik E-House Projesini Teslim Ediyor

ABB, BAE’deki açık deniz petrol saha-sına kesintisiz güç sağlamak için dokuz taşınabilir prefabrik enerji

istasyonunun (E-House) ilk serisini teslim etti. ABB, Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki (BAE) Satah al-Razboot (SARB) açık deniz petrol sahasına uzaktan kesintisiz güç sağ-lamak için 4000 m2 - 98 metrelik bir Taşı-nabilir Enerji İstasyonu (E-House) tasarladı. ABB’nin bugüne kadarki en büyük Taşına-bilir Enerji İstasyonu (E-House) projesi olan 80 milyon dolarlık bu sipariş, Güney Koreli büyük bir mühendislik, tedarik, inşaat ve devreye alma (EPC) yüklenicisi olan Hyun-dai Engineering & Construction tarafından 2014’te verildi.

Abu Dhabi’nin 200 kilometre kuzeyba-tısındaki tesise, taşınabilir istasyona bağlı beş gaz türbini tarafından enerji sağlanacak. Modüler bir E-House, alçak ve orta gerilim panolarının yanı sıra yardımcı ekipmanları da içeren prefabrik bir yapıdır. Bu çözüm, kurulum ve bakım çalışmalarını, özellikle uzak bölgelerde etkili bir şekilde azaltmakta.

Elektrifikasyon Ürünleri Bölümü Baş-kanı Tarak Mehta: “ABB’nin modüler E-Hou-se’larının taşınabilirliği, kurulum ve devreye alma işlemlerini kolaylaştırır ve maliyetleri azaltır. Yenilikçi çözümümüz, bu tesisin güç kaynaklarının güvenilirliğini arttıracaktır. Yeni Elektrifikasyon Ürünleri bölümünün oluşturulması, bir araya getirilen alçak ve

orta gerilim çözümleriyle müşterilerimizin taleplerini daha iyi karşılamamızı sağlıyor. Bu durum, müşterilerimize nasıl değer kat-tığımızın harika bir örneğidir. Müşterileri-mizin verimliliğini artırmak için çeşitli paket çözümler sunabilmekteyiz” dedi.

Dokuz adet modülerleştirilmiş 98 m uzunluğundaki E-House, toplamda 4000 m² alan kaplıyor ve taşıma için yalnızca ikiye bölündü. Modüler E-House üniteleri, alçak ve orta gerilim panolarının yanı sıra motor kontrol merkezleri, değişken frekanslı sürü-cüler ve bir Elektrik Kontrol İzleme Sistemi (ECMS) ile donatıldı. SARB açık deniz petrol sahası, Birleşik Arap Emirlikleri’nin önemli açık deniz petrol ve gaz üreticilerinden Abu Dhabi Marine Operating Company (ADMA-OPCO) tarafından geliştiriliyor. Sahada yapı-lacak çalışmalar, ham petrolün çıkarılması ve sondaj çalışmalarını kolaylaştırmak amacıyla iki yapay adanın inşasını da içeriyor.

GE ve GAMA Enerji’den Dijital Enerji Santrali

GE ve GAMA Enerji, Türkiye’nin ilk dijital enerji santrali için anlaşma imzaladı. Bu anlaşma

ile Türkiye’de ilk defa bir enerji santra-linde verimliliği ve üretkenliği artıran endüstriyel bulut yazılım uygulamaları kullanılmış olacak. GE, GAMA Enerji’nin Kırıkkale ilindeki 840 MW kurulu gücün-deki İç Anadolu Doğalgaz Kombine Çevrim Santralinde GE’nin endüstriyel internet işletim sistemi Predix™’in geliş-miş dijital çözümleri olan Varlık Perfor-mans Yönetimi (APM) ve Operasyon Optimizasyonu (OO) kurulumu gerçek-leştirecek. Söz konusu dijital çözümlerin 2017’nin ilk çeyreğinde devreye alınması planlanıyor.

GAMA Enerji Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü Sıtkı Şerifeken, “GE ile iş birliğinde Türkiye’de ilk dijital enerji santrali dönüşümünü gerçekleştirecek şirket olmaktan gurur duyuyoruz. GE’nin enerji sektöründeki endüstriyel uzman-lığı, gelişmiş dijital yetkinlikleri ve 15 yıl-lık iş birliği tecrübemize baktığımızda, bu yeni çözümlerin bakım maliyetlerini düşüreceğine ve santraldeki operasyo-nel verimliliği artıracağına inanıyoruz” dedi.

Bu anlaşma, emre amadelik ve per-formans garantisi kapsamında iki GE 9F.05 gaz türbini ve bir GE D11 buhar türbinine yönelik planlı ve plansız bakım hizmetleri sağlamak üzere GE ve GAMA Enerji arasında geçtiğimiz yıl yapılmış olan uzun dönemli sözleşmeye daya-nıyor.

Bu hizmetler, dijital çözümlerle bir araya gelerek, bakım planlamalarının verimli ve güvenilir bir biçimde yapıla-bilmesi amacıyla, santral operatörlerine arızaları daha ortaya çıkmadan öngör-mek ve tanılamak için daha fazla içgörü sağlayacak.

Böylelikle, bu çözümler, hem emre amadelik hem de santraldeki operas-yonlardan istikrarlı gelir sağlanmasına olanak veriyor.

GDZ Elektrik Dağıtımdan Çözüm Üreten Uygulama: “Muhtarlarımızı Dinliyoruz”

GDZ Elektrik Dağıtım A.Ş., ilkini Bor-nova’da başlattığı “Muhtarlarımızı Dinliyoruz” Toplantıları’nı hizmet

bölgesindeki tüm ilçelerine yaydı. Uygu-lama kapsamında muhtarlar, GDZ Elektrik Dağıtım A.Ş. yöneticileriyle bir araya gele-rek bölgelerindeki elektrik dağıtım ile ilgili sorunlara çözüm arıyor. Muhtarların hiz-met bölgelerindeki şikayet konuları tespit edilerek, çözüm geliştirilirken diğer yan-dan da muhtarlara bölgelerindeki yatırım planları ve Çağrı Merkezi’nde muhtarlara özel yürütülen VIP çalışması hakkında bilgi veriliyor.

GDZ Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürü Metin Demirdağ “Mahallenin tüm sorunlarını en iyi bilen kişiler muhtarlardır. Biz de bu düşünceden yola çıkarak ilkini Ocak ayında gerçekleştirdiğimiz ve sürdü-rülebilir hale getireceğimiz “Muhtarlarımızı Dinliyoruz” toplantılarımıza başladık. Muh-tarlarımızın görev bölgelerinde, sunduğu-muz hizmetlerle ilgili sorunlarını dinliyor ve çözümler üretiyoruz. Ayrıca toplantılarda muhtarlarımıza, görev bölgelerinde yapı-lan ya da yapılacak yatırımlarla ilgili bilgi veriyoruz” dedi. sıcak tutuyor ve koordineli çalışmalar yürütüyoruz.”

Page 23: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

21Enerji ve Çevre • Mart 2017

“Türkiye’nin İlk Çöl Tipi Güneş Paneli Fabrikası Hayata Geçiyor”

Desiba Enerji, Alman ortağı J.v.G Thoma ile birlikte Türkiye’nin Alman teknolojisi ile üretilen ilk çöl tipi tek-

nolojili güneş paneli fabrikasını hayata geçi-riyor. 30 milyon Euro’luk yatırımla Jurawatt markası altında Mersin’de kurulacak güneş paneli fabrikasının, Türkiye ekonomisine üre-tim, istihdam ve ihracat anlamında katkıda bulunulması hedefleniyor. Gerçekleştirilen üretim ile yurtdışından yapılan panel itha-latı azalacak, Türkiye’nin yenilenebilir enerji sektöründeki payı artacak.

Desiba Enerji ve Alman ortağı J.v.G Thoma tarafından ülkemizi enerji liginde üst sıralara taşımak ve sürdürülebilir ener-jiye erişimi kolaylaştırmak hedefiyle üretime Nisan ayı itibariyle başlayacak Jurawatt için gerçekleştirilen basın toplantısında konu-şan Desiba Enerji Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mustafa Ülkan Delikan, yatırım sayesinde ülkemizin en büyük yerli panel üreticilerinden biri olacaklarını belirtti.

Delikan, “Devletimizin adeta ekonomik bir seferberlik ilan ettiği bu günlerde, Türki-ye’ye yatırım yapıyor olmaktan büyük gurur duyuyoruz. Dünya enerji piyasası bir dönüm noktasında bulunuyor. Sürdürülebilir ener-jiye erişim, şüphesiz çağımızın en önemli konularından birisi. Küresel enerji talebinin 2040 yılına kadar üçte bir oranında artacağı öngörülüyor, yenilenebilir enerji kaynakla-rının, elektrik enerjisi üretimindeki payı da gün geçtikçe artıyor. Yenilenebilir enerji sek-töründe Türkiye’nin de önemli bir oyuncu olması ve bu alandaki rekabet gücünü artır-ması, yenilenebilir enerji çağının gerisinde kalmaması son derece önemli” dedi.

Güneş enerjisi sektörünü, gelecekte tüm enerji sistemini dönüştürecek, yepyeni ürün ve hizmetlerin yaratılacağı bir zemin olarak konumlandırmak gerektiğini belir-ten Delikan, “Alman ortağımız J.v.G Thoma

ile Jurowatt markası adı altında Mersin’de güneş santralleri için panel üretimi yapa-cak fabrikamızı, 30 milyon dolarlık yatırımla hayata geçiriyoruz. 5 bin 900 metrekaresi kapalı olmak üzere toplam 43 bin metre-karelik alanda kurulu, Nisan ayında faali-yetlerine başlayacak fabrikamızın sağladığı katma değerle ülkemiz ihracatına destek vermesini ve başta yakın coğrafya ülkeleri olmak üzere tüm dünyaya ihracat gerçek-leştirmeyi hedefliyoruz. 400 kişilik istih-dam yaratacak yatırımımızın yıllık üretim kapasitesi 400 megavatlık panel üretimini karşılayabilir düzeyde olacak. 2017 yılı üre-tim hedefimiz ise 200 megavat” şeklinde konuştu.

Ülkemizdeki güneş panellerin genellikle Çin teknolojisi ile üretildiğini, bu yatırımın ise Alman teknolojisi sayesinde sektörde büyük bir fark yaratacağını belirten Delikan, “Çöl tipi teknolojisi olarak adlandırılan tek-nolojimiz sayesinde, 125 santigrat dereceye kadar üretim imkanı sunduğu için 90 dere-cede devrelerini otomatik olarak kapatan geleneksel panellere göre en az yüzde 30 daha verimli ve uzun ömürlü paneller üre-teceğiz” dedi.

Basın toplantısında Türkiye’ye ve Desiba markasına duydukları güvenden bahseden J.v.G Thoma Yönetim Kurulu Başkanı Hans Thoma ise, “20 yıl önce Almanya’da kurdu-ğumuz global solar panel üretim markası olan J.v.G Thoma ile 6 farklı ülkede yatırımla-rımıza devam ediyoruz. Desiba ortaklığında Jurawatt markası ile Türkiye’ye gelmekten mutluluk duyuyoruz. Türkiye’nin güneş enerjisi sektörü için çok doğru bir yatırım merkezi olduğunu ve büyük bir cazibesi olduğunu düşünüyorum. J.v.G Thoma mar-kamızın güneş paneli üretimindeki deneyimi ve Desiba’nın gücü ile Türkiye’de çok başarılı bir iş çıkartacağımıza inanıyoruz” dedi.

GE, Mobil Enerji Santrali ile Yemen’in Elektrik İhtiyacını Sağlayacak

GE ile Çalık Enerji, Yemen’in elektrik altyapısını desteklemek üzere anlaşma imzaladı. Bu kapsamda GE, iki adet geliş-miş TM2500 aeroderivetif gaz türbini jeneratörü sağlayacak. Aden’deki elektrik ihtiyacını hızlı bir şekilde karşılayacak olan jeneratörler, 60 megawatt’a (MW) kadar elektrik üretecek. GE’nin Macaristan’da bulunan tesisinden gönderilen gaz türbin-lerinin kısa sürede kurularak yaz aylarından önce elektrik sağlaması planlanıyor.

Sahadaki zorlu koşullara rağmen GE ve Çalık Enerji’nin projeyi kısa sürede hayata geçirebilmeleri, Yemen’in güçlü bir altyapı oluşturma ve ekonomiyi yeniden canlan-dırma çabalarına da katkıda bulunacak. Power Electricity Corporation’a ait olan (PEC)Yemen’deki Al Hiswa Enerji Santrali için geliştirilen projeyi, Katar Kalkınma Fonu (QFFD) finanse ediyor.

Çalık Enerjii CIS Projeler ve Teklif Koor-dinatörü Özgür Sarıkaya konuyla ilgili ola-rak; “Al Hiswa Enerji Santrali, endüstriyel büyümenin getirdiği artan enerji ihtiyacı ile vatandaşların günlük ihtiyaçlarını kar-şılamak açısından Yemen için stratejik bir öneme sahip. Tesisin GE’nin gelişmiş aeroderivetif gaz türbini jeneratörlerini kullanacak şekilde genişletilmesi ile hızlı ve istikrarlı bir şekilde enerji sağlayabile-ceğiz. Bu türbinler, kesintisiz enerji üretimi açısından kritik önem taşıyan yakıt esnek-liği sağlayarak verimliliklerini kanıtlamış bulunuyor” dedi.

Page 24: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

HABERLER

22 Enerji ve Çevre• Mart 2017

“LPG Hava Kirliliği ile Mücadelede Etkili ve Çevreci Bir Enerji Ürünü”

Dünya LPG Birliği (WLPGA) 2017 Asya Zirvesi, “Hayatları Değişti-ren LPG” temasıyla Yeni Delhi’de

düzenlendi. Zirvenin açılışında konuşan Dünya LPG Birliği Başkanı ve Koç Hol-ding Enerji Grubu Başkanı Yağız Eyüboğlu, aralarında uluslararası meslek örgütleri, enerji sektörünün dünyadaki önemli tem-silcileri ve Hindistan’ın en büyük şirket-lerinin bulunduğu 25 ülkeden bini aşkın katılımcıya seslendi. Yağız Eyüboğlu, zirve kapsamında Hindistan Petrol ve Doğal-gaz Bakanı Dharmendra Pradhan ile de görüştü.

Konuşmasında son dönemde Asya Pasifik ülkeleri ve özellikle Hindistan’da LPG sektörünün gösterdiği olağanüstü büyümeye dikkat çeken Yağız Eyüboğlu şöyle devam etti: “LPG endüstrisi için Asya Pasifik bölgesi her zaman önemliydi ancak özellikle son yıllarda kaydedilen gelişmeler ve Hindistan’ın olağanüstü performansı bölgenin önemini daha da artırdı. Son 10 yılda Pasifik bölgesinde LPG tüketimi yüzde 50 artarak, küresel LPG pazarındaki payını yüzde 33’ten, yüzde 38’e çıkardı. Bu bölgedeki 20 ülke, 63 milyon ton evsel ve 9 milyon ton oto-gaz tüketimiyle bu alanlardaki küresel tüketimin yüzde 50’sine sahip oldu. Hin-distan Hükümeti, Mayıs 2016’da başlattığı

program ile özellikle kırsal yerleşim alan-larında yaşayan düşük gelir grubundaki ailelerin LPG’ye erişimini kolaylaştırmak için çok önemli çalışmalar gerçekleştirdi. Bir yıl içinde 15 milyon haneye erişim hedefiyle başlayan bu programın, ilk 9 ayında 17 milyon hanenin enerji kullanımı LPG’ye dönüştü. Program kapsamında 2019 yılına kadar ilave 50 milyon hane-nin daha LPG’ye dönüştürülmesi hedef-leniyor. Bu başarı yalnız gelişmekte olan ülkeler için değil, tüm dünya için LPG’nin insan hayatını iyileştirme ve çevre kirlili-ğini azaltma yönünde ne kadar önemli bir ürün olduğunu bir kez daha kanıtlıyor. Tüm dünya için de önemli bir örnek teşkil ediyor. Özellikle önümüzdeki dönemde güçlü üretim, yoğun talep ve düşük sey-reden fiyat trendleri LPG için tüm ülkelere önemli fırsatlar sunuyor.”

Enerji Devleri Akıllı Şebekeler İçin Bir Araya Geliyor

19-20-21 Nisan 2017 tarihlerinde İstan-bul Kongre Merkezinde İtalya’nın ülke partnerliğinde gerçekleşecek olan 5.

Uluslararası İstanbul Akıllı Şebekeler ve Şehirler Kongre ve Fuarı her geçen gün büyümeye devam ediyor. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın himayelerinde organize edilen ICSG İstanbul 2017’ye bu yıl Turkcell, Voda-fone, Siemens, GE, Aselsan, Oracle, SAP ve G3 PLC gibi uluslararası yakla-şık 300 firma katılacak. Enerji Devleri CEO Panelinde Enerji alanında yurtiçi ve yurtdışında hayata geçirdikleri projelerle dünyaya örnek olan Limak Holding Yöne-tim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir ve AKSA Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Arslan ICSG İstan-bul 2017 kapsamında gerçekleşecek olan CEO paneline katılacaklar. Birçok önemli ismin katılacağı panelde konuşmacılar enerji alanındaki deneyimlerini, başarılı projelerin sırlarını, gelecekle ilgili öngörü-lerini ve akıllı şebekeler ile ilgili görüşlerini paylaşacak.

Aksa Jeneratör’e Güney Kore’den Ödül

Her yıl Doosan Motor Şirketi tarafın-dan düzenlenen ve Güney Kore’li şirketin en büyük müşterilerini onur-

landırdığı Customer of The Year Ödülleri bu yıl Dubai’de ki ödül töreninde sahiplerini buldu. Dünyanın dört bir yanından sektörün önde gelen markalarının katıldığı törende Aksa Jeneratör, üst üste beşinci kez Doosan tarafından verilen ve gecenin en prestijli ödülü olan “Yılın En İyi Müşterisi” ödülüne layık görüldü.

Amerika ve Çin’deki üretim tesislerinin yanı sıra satış ofisleriyle dünyaya ulaşan Aksa Jeneratör, dış pazarda yaptığı yatırımlarla her yıl daha fazla ülkeye adını ve ürünlerini taşıyor. Müşterilerin ihtiyaçlarını göz önünde

tutarak ürünlerini geliştirdiklerini söyleyen Aksa Jeneratör CEO’su Alper Peker; “Aksa Jeneratör olarak dünyanın birçok ülkesine ürün ve hizmetlerimizi ulaştırıyoruz. Müşteri-mize ve her koşula uygun olabilecek jeneratör üretimi için Ar-Ge ekiplerimizle başarılı çalış-malara imza atıyoruz. Hedefimiz adımızı yeni ülkelere de duyurmak. Bu hedefle Doosan gibi bizimle aynı yolda yürüyen firmalarla iş birliği yapmak marka gücümüze önemli katkı sağlıyor. Doosan’ın dünyada teda-rikçiliğini yaptığı yüzlerce firma arasından üst üste beşinci kez en iyi müşteri ödülüne sahip olmaktan büyük memnuniyet duyu-yoruz” dedi. ABD, Çin, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, Kazakistan, İngiltere, İran, Irak,

Vietnam, Cezayir, Singapur, Gana ve Güney Afrika’da bulunan satış ofisleriyle dünyanın yedi kıtasına satış faaliyeti gerçekleştiren Aksa Jeneratör’ün hedefinde Brezilya ve Avustralya pazarlarında da payını geliştire-rek, 2025 yılında 1 milyar dolar ciroyu yaka-lamak bulunuyor.

Page 25: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

23Enerji ve Çevre • Mart 2017

Zorlu Enerji, First Solar ileGüçlerini Birleştirdi

Zorlu Enerji, güneş enerjisi alanında yenilikçi çözümler sunmak üzere First Solar şirketi ile özel bir iş birliği

gerçekleştirdi. Bu kapsamda Zorlu Enerji, First Solar’ın performansı yüksek ince film fotovoltaik (PV) güneş panellerinin 26 ülke-deki satışında beş yıl boyunca tek yetkili distribütör olacak.

Zorlu Enerji, güneş enerjisi alanında yeni nesil teknolojiler geliştiren First Solar’ın Doğu Avrupa, Avrasya ve Doğu Akdeniz bölgelerinde 26 ülkede en büyük iş ortağı ve tek distribütörü oldu. Zorlu Enerji’nin %62 oranında hissedarı olan Zorlu Holding, First Solar ile yüksek performanslı ince film foto-voltaik (PV) modüllerinin seçilmiş 26 ülkede münhasıran dağıtımını kapsayan bir iş birliği anlaşması imzaladı. Beş yıl süre ile geçerli olacak anlaşmaya göre, Zorlu Holding ve bağlı ortaklıkları, First Solar modüllerinin Türkiye dahil Arnavutluk, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Kıbrıs, Gürcistan, Kosova, Libya, Makedonya, Pakistan, Romanya, Sırbistan,

Türkmenistan, Ukrayna ve Bağımsız Dev-letler Topluluğu’nun (BDT) da aralarında yer aldığı toplam 26 ülkede tek yetkili dist-ribütörü olacak ve bunun yanı sıra geliştir-diği özel projelerde de First Solar’ın güneş enerjisi alanındaki gücünden yararlanacak. ABD’li First Solar Inc. kendi ürünü olan geliş-miş modül ve sistem teknolojisini kullanan kapsamlı fotovoltaik güneş sistemlerinin küresel çapta lider üreticisi konumunda.

Konuyla ilgili açıklama yapan Zorlu Enerji Grubu Başkanı Sinan Ak, “Gücünün yarısını yenilenebilir enerjiden alan bir şirket olarak güneş enerjisi alanına adım atmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Performansı yüksek güneş panellerinin Doğu Avrupa, Avrasya ve Doğu Akdeniz’i içine alan geniş bir coğrafyada satışını üstlenerek Zorlu Grubu’nun yenilenebilir enerji alanındaki uzmanlık ve tecrübesini First Solar’ın yeni nesil teknolojisi ile buluşturmayı ve bölge-mizde güneş enerjisinin gelişimine liderlik etmeyi hedefliyoruz” dedi.

Panasonic Güneş Enerjisi Yatırımcılarıyla Buluştu

HIT güneş enerjisi teknolojisinin mucidi Panasonic güneş enerjisi kullanımının artması için İstan-

bul’da güneş enerjisi yatırımcıları ve sanayicileri için önemli bir seminer ger-çekleştirdi.

Güneş enerjisi alanında 40 yılı aşkın deneyimi bulunan ve tüm dünyada 1 milyarın üzerinde güneş hücresi yatırımı gerçekleştiren Panasonic, sanayici ve yatı-rımcıları Güneş Panelleri ve Güneş Enerjisi Santralleri hakkında bilgilendirmek üzere bir seminer verdi. İstanbul’da gerçekleşen, santral kurulumunda ve güncel yönetme-liklere ilişkin ürün seçiminde dikkat edil-mesi gerekenler konusunda bilgi verilen seminere, yatırımcı ve sanayiciler büyük ilgi gösterdi. Panasonic Ürünleri Grubu Satış Müdürü Koray Yıldız’ın katıldığı seminerde, VİKO by Panasonic Güneş Sistemleri Satış Sorumlusu Özgün Kan’da Panasonic HIT Solar Modüller ile ilgili bir

sunum yaptı. Yeni yönetmelikler ile ilgili değerlendirmelerin yanı sıra katılımcılara Panasonic’in sunduğu avantaj ve fırsatlar da aktarıldı.

Uzmanlar ülkemizin güneş enerjisini kullanmak için son derece elverişli oldu-ğunu ifade ediyor. Konum olarak Türkiye, Avrupa’nın en güneyinde bulunmakla beraber güneş potansiyeli açısından günde ortalama 7.2 saat, yılda ise 2.650 saat güneşlenme saatine sahip durumda. Yani Türkiye’nin en kuzey noktasında bulunan bir şehrimiz bile Avrupa’nın her-hangi bir yerinde kurulan santralden daha fazla güneşlenme süresi, ışınım ve elektrik üretebilirliğine sahip bulunuyor. Bununla beraber ülkemizde yatırımların İzmir’den Van’a doğru bir çizgi çekersek, bu hattın altında kalan kısımlarda yoğunlaştığı görü-lüyor. Özellikle MEDAŞ, KCETAŞ, AKDENİZ EDAŞ ve TOROSLAR EDAŞ bölgeleri en popüler olan alanları temsil ediyor.

Shell ‘Küresel LNG Görünümü Raporu’nu Açıkladı

Küresel sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) talebi 2016 yılında 265 milyon tona ulaştı ve bu miktar, yılda yaklaşık

500 milyon haneye enerji sağlamak için yeterli. Küresel LNG ticareti önceki yıla göre 17 milyon ton artış gösterdi.

Küresel LNG üretimindeki hızlı büyü-menin, 2016’daki talep artışını aşacağı düşünülüyordu. Ancak, Shell’in ilk kez yayınladığı Küresel LNG Görünümü Rapo-ru’na göre, Asya ve Orta Doğu’da beklenti-lerin üzerinde artan talep, Avustralya’daki üretim artışını dengeledi. Böylece 2016 yılında, arz-talep açısından dengeli bir LNG piyasası oluştu.

Shell Entegre Gaz ve Yeni Enerjiler Direktörü Maarten Wetselaar, konuya ilişkin açıklamasında, “Küresel LNG ticareti 2016 yılında, artan küresel doğalgaz talebini karşılamakta yetersiz kalan ulusal ve böl-gesel doğalgaz üretimi nedeniyle oluşan açığa cevap vererek esnekliğini defalarca gösterdi. LNG Görünüm Raporu’na göre, küresel LNG talebi, 2015 – 2030 döne-minde, küresel doğalgaz talebinden iki kat daha hızlı bir oranda, yani her yıl %4-5 seviyesinde artacak” dedi. Talep artışını hızlandırmaya devam edecek olan Çin ve Hindistan, 2016’da LNG ithalatını toplamda 11,9 milyon ton artırarak yılın en hızlı büyü-yen pazarları oldu. Pazardaki bu büyüme, 2016’da Çin’in LNG ithalatını 27 milyon tona, Hindistan’ın LNG ithalatını ise 20 mil-yon tona yükseltti. 2015 yılından bu yana Kolombiya, Mısır, Jameika, Ürdün, Pakistan ve Polonya olmak üzere altı yeni ithalatçı ülkenin pazara girmesiyle birlikte, toplam küresel LNG talebi artış gösteriyor.

Page 26: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

HABERLER

24 Enerji ve Çevre• Mart 2017

IV. İstanbul Karbon Zirvesi Paydaşları Bir Araya Getirecek

Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği (SÜT-D) tarafından İTÜ ev sahipliğinde, Uluslararası

Emisyon Ticareti Derneği desteğinde 26 Nisan 2017 tarihinde düzenlenecek olan IV. İstanbul Karbon Zirvesi’nde resmi erk, yerel yönetimler, akademi, iş dünyası, sivil toplum kuruluşları ve gençler bir araya gelerek, karbon yönetimi, karbon finans-manı ve Türkiye’nin iklim değişikliği ile mücadele yolu tüm yönleri ile incelene-cek.

Zirvede Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Taraflar Konferansları, Paris (COP21) ve Marakeş (COP22) ardından yaşananlar ve Kasım 2017 gerçekleştirilecek Bonn(COP23) Konferansına giden yol masaya yatırıla-rak “Sera Gazı Emisyonları Azaltımı için T.C. Niyet Edilen Ulusal Olarak Belirlenmiş Katkısı” konusunda sanayinin konumu irdelenecek.

“Karbon Yönetimi ve Endüstri” oturu-munda farklı sektörlerdeki lider firmala-rımızın tepe yöneticileri sürdürülebilirlik yönetimlerini, düşük karbon ekonomisi stratejilerini anlatacak.

Karbon azaltımı proje ve uygulama başarıları için karbon cimrisi kişi ve kuru-luşlara verilen “Düşük Karbon Kahramanı Ödülü” başvuruları 14 Nisan 2017 tarihine kadar yapılıyor. Zirvenin sürprizi “Küçük Karbon Kahramanları” olacak.

Türkiye Enerji Meclisi, TOBB’da Bir Araya Geldi

EPDK’ın 15’inci Yıl Dönümü Kutlandı

Türkiye Enerji Meclisi Danışmanı Kemal Uslu’nun sunumu kapsa-mında elektrik piyasasında 2016 yılı

gerçekleştirmelerini değerlendiren Meclis, kurulu güç, üretim ve tüketim, Aralık ayın-daki soğuk hava koşulları, kış şartlarına bağlı olarak zaman zaman bölgesel bazda elektrik şebekelerindeki arızalar nedeniyle artan gaz talebi sonucunda yetersiz gelen doğalgaz arzına bağlı fiyat artışlarına ilişkin bilgi aldı.

Güvenli iletim alt yapısı ve iletime yapı-lacak yatırım planının önemine değinen

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Enerji Uzmanları Derneği tarafından düzenlenen Enerji Piya-

sası Düzenleme Kurumunun (EPDK) 15. Kuruluş Yıldönümü programında konuştu. Türkiye’nin 15 yıllık dönüşüm yolculuğunda EPDK’nın önemli bir mesafe kaydettiğini ifade eden Albayrak, Türkiye’nin büyüme ve başarı hikayesinde enerjinin dinamo etkisi oluşturduğunu belirtti.

Bakan Albayrak, bakanlık olarak yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına önem verdik-lerini hatırlatarak, “Yılda ortalama 50 milyar dolar enerji ve maden ithalatına veren bir ülkeden, bir bakmışsınız 10 sene sonra enerji ihraç etmeye başlamış bir ülke olmuşuz. Türkiye olarak enerjiyi daha kaliteli ve ucuz şekilde topluma kazandırma, ulaştırma hede-fimiz var. Bunun ötesinde büyük Türkiye’nin artık bölgesel ve küresel noktada önemli bir ham madde olan enerjide, büyük resimde,

Meclis üyeleri, doğal gaz kesinti/kısıntısı ve elektrik arızaları sırasında bilgi paylaşımı-nın daha etkin olması gerektiğini ifade etti.

Meclis çalışmalarının daha etkin ve verimli yürütülebilmesi amacıyla Türkiye Enerji Meclisi Başkan Yardımcı Gökmen Topuz koordinasyonunda Üretim ve Ticaret Alt Komitesi ve Meclis Başkan Yardımcısı Necmi Odyakmaz koordinas-yonunda Dağıtım ve İletim Alt Komitesi adı altında iki alt komite kuran Meclis, alt komite çalışmalarına Şubat ayında baş-lama kararı aldı.

söz söyleyen bir oyuncu olması gerekiyor. Bunu inşa etmemiz lazım.” diye konuştu.

Enerji sektöründe yapılacak düzenleme-lerde EPDK’ya büyük görev düştüğünü ifade eden Albayrak, son yıllarda yaşanan önemli küresel krizlere rağmen Türkiye’nin enerji sektöründe büyüyerek kaynak çeşitliliğini artırarak altyapı yatırımlarına devam ettiğini ve Türkiye’nin geçen yıl elektrik üretiminin yüzde 49,3’ünü yerli kaynaklardan sağladı-ğını söyledi.

Albayrak, yerli kaynakların enerji üre-timindeki payını artırılacağını belirterek, “Önümüzdeki 10 yılda elektrik üretiminde yerli kaynakların payını en az üçte ikiye çıkarmamız lazım. Bu yıl bu oranı yüzde 50’nin üzerine taşımalıyız. Hep birlikte omuz omuza çalışacağız” dedi. Güneş ve rüzgar enerjisinde ihale süreçlerinin başlatıldığını hatırlatan Albayrak, yakında yerli kömürde de adımlar atılacağını söyledi.

Page 27: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim
Page 28: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

GÜNCEL

26 Enerji ve Çevre• Mart 2017

“ENERJİDE EN ÖNEMLİ SORUN DIŞA BAĞIMLILIK VE PAHALILIK”Kadir Has Üniversitesi Enerji ve Sürdürülebilir Kalkınma Uygulama ve Araştırma Merkezi (CESD) tarafından gerçekleştirilen, “Türkiye Toplumunun Enerji Tercihleri Araştırması”nın sonuçları açıklandı.

Kadir Has Üniversitesi Enerji ve Sür-dürülebilir Kalkınma Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin gerçekleştir-

diği “Türkiye Toplumunun Enerji Tercihleri Araştırması”nın sonuçları, 9 Şubat 2017 Per-şembe günü Kadir Has Üniversitesi Cibali Kampüsü’nde düzenlenen, Kadir Has Üni-versitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Aydın, Kadir Has Üniversitesi Enerji ve Sürdürülebi-lir Kalkınma Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Volkan Ediger, Kadir Has Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Meltem Ucal ve Kadir Has Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr Gökhan Kirkil’in katıldığı bir basın toplantısıyla paylaşıldı.

“Türkiye Toplumunun Enerji Tercihleri Araştırması”, 12-27 Kasım 2016 tarihleri arasında Türkiye nüfusunun genel temsi-liyetine sahip 16 kent merkezinde ikamet eden, 18 yaş ve üzeri bin 204 kişi ile yüz yüze olarak enerji tüketimine ilişkin soruları içeren anket ile gerçekleştirildi.

Enerji ve Sürdürülebilir Kalkınma Uy-gulama ve Araştırma Merkezi (CESD), fark-lı bilimlerden uzmanların yerel, bölgesel ve küresel çapta enerji alanında çalışmalar yaparak disiplinlerarası eğitim ve araştırma faaliyetlerini yürütmek ve bu çalışmalar sonucunda ortaya çıkacak bilgileri kamu-oyuyla paylaşarak toplumun gelişimine katkıda bulunmak amacıyla geçtiğimiz yıl Kadir Has Üniversitesi bünyesinde kurul-du. Merkezin gerçekleştirdiği ilk araştırma Türkiye’nin enerji tüketimine ilişkin birçok veriyi ortaya koydu.

‘Türkiye enerji sisteminin en önemli sorunu nedir?’ sorusuna ankete katılanla-rın yüzde 38,6’sı ‘ithal enerjiye bağımlılık’

yanıtını verdi. Enerjinin pahalı olması ise yüzde 30,8’lik oranla Türkiye enerji sistemi-nin ikinci en önemli sorunu oldu. Enerjiden kaynaklanan en önemli çevre sorunu ise yüzde 41’lik oranla hava kirliliği oldu. İnsan sağlığı yüzde 20 ile ikinci olurken, iklim de-ğişikliği yüzde 17 ile enerjiden kaynaklanan en önemli üçüncü çevre sorunu olarak göz-lemlendi. Öte yandan, “Küresel iklim deği-şikliğine inanıyor musunuz?” sorusuna ise yüzde 78 oranında ‘Evet’ cevabı verildi.

Anketin siyasete yönelik en önemli so-nucu ise, seçimlerde oy verdikleri partilerin enerji politikaları hakkında genellikle “hiç bilgisi olmadığını” belirten anket katılım-cılarının, seçimlerde oy verirken de par-tilerinin enerji politikalarını dikkate alma-dıklarını ifade etmesi. Ankete katılanların hükümetin enerji politikalarında en başarılı buldukları alanlar ‘petrol ve doğalgaz boru hatları’, ‘doğalgaz temini’ ve ‘elektrik üreti-mi-iletimi-dağıtımı’ olurken; ‘enerji fiyatları’ açık ara başarısız bulunanların başında yer alıyor.

Araştırma kapsamında evlerde tüke-tilen enerji türleri ve bunlara ayrılan büt-çeler de sorgulandı. Ankete katılanların yüzde 50’si parasal olarak en çok elektrik, yüzde 39’u ise en çok doğalgaz kullandı-ğını belirtti. Belirtilen enerji türlerine yüz-de 30 aylık 100-150 TL arası harcama yap-tığını söylerken, yüzde 29 ise her ay 200 TL’nin üzerinde fatura ödediğini kaydetti. Ankete katılanların yarısının aylık enerji faturası da 50 ila 100 TL arasında seyre-diyor.

Halk en çok ısınma ihtiyacı için enerji-ye para harcıyor. Enerji tüketiminde ısınma yüzde 65 ile ilk sırada yer alırken, aydın-latma yüzde 22 ile ikinci sırada yer alıyor.

Üçüncü sıra ise yüzde 5’lik oranla ulaşım olarak belirlendi. Arabalarda en çok tercih edilen yakıt sırasıyla; yüzde 41 oranında dizel, yüzde 30 oranında otogaz ve yüzde 29 oranında benzin oldu. Arabası olan ka-tılımcıların yüzde 25’i her ay 100 ila 200 TL arasında yakıt masrafı yapıyor.

Ankete katılanların yüzde 54’ü do-ğalgaz, yüzde 25’i kömür, yüzde 12’si ise odun ile ısınma ihtiyacını karşılıyor. Ev-lerde kullanılan sıcak su yine en çok do-ğalgaz ile sağlanıyor. Sıcak su sağlamada

Kadir Has Üniversitesi Enerji ve Sürdürülebilir Kalkınma Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Volkan Ediger

Page 29: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

doğalgaz yüzde 52 ile birinci, elektrik yüzde 26 ile ikinci sırada yer alıyor. Yüzde 11’lik bir kesim ise sıcak suyunu güneş enerjisinden elde ediyor.

Katılımcıların elektrik fiyatlarını nasıl bulduğu sorgulandığında yüzde 85 ‘yüksek ve çok yüksek’ cevaplarını verirken, yüzde 13 elektrik fiyatlarını normal bulduğunu aktarıyor. Aynı şekilde doğalgaz fiyatları hakkında yöneltilen soruya ise yüzde 65 ‘yüksek ve çok yüksek’ diyor. Yüzde 14’lük bir kesim ise doğalgaz fiyatlarını makul buluyor. Ankete katılanların yüzde 98’i tüketilen enerjinin ucuz olmasının önemli oldu-ğunu düşünüyor.

EVLERİN %65’İNDE ISI YALITIMI YOKAraştırma kapsamında ortaya çıkan önemli verilerden biri de

ısı yalıtımıyla ilgili. Ankete katılım sağlayanların yüzde 65’i evlerin-de ısı yalıtımı olmadığını belirtti. Soruları cevaplayanlardan yüzde 34’lük bir kesimin ise evlerinde ısı yalıtımı bulunuyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü tarafından 2010 yılında gerçekleştirilen ankette ısı yalıtımı bulunan evlerin ora-nı yüzde 17,3 olarak gözlemlenmişti. Bu sonuca göre 7 yılda evler-de bulunan ısı yalıtımı oranının yaklaşık 2 katına çıktığını söylemek mümkün.

Anketin bu konuya ilişkin en önemli sonuçlarından biri, evlerde bu-lunan ısı yalıtımı oranının gelir ve eğitim düzeyiyle bağlantılı olması.

TÜRK AKIMI PROJESİ BİLİNMİYOR, ENERJİ İTHALATINDA AZERBAYCAN VE RUSYA DESTEKLENİYOR

Rusya’dan başlayıp Karadeniz üzerinden Türkiye’ye aktarılması planlanan doğalgaz boru hattı projesi ‘Türk Akımı’ nın bilinirliğinin de sorgulandığı araştırma sonucunda yüzde 86’lık bir kesimin proje hak-kında hiç bilgisi olmadığı gözlemlendi. Ankete katılan bin 204 kişiden bu soruyla ilgili tam 110 farklı açıklama geldi.

Katılımcılara Türkiye’nin enerjiyi en fazla hangi ülkeden almasını ter-cih ettikleri sorulduğunda yüzde 42 ile Azerbaycan birinci, yüzde 20 ile Rusya ikinci sırada yer alıyor. ‘1 Kasım Genel Seçimleri’nde MHP ve Ak Parti’ye oy vermiş kişiler daha çok Azerbaycan’ı, CHP ve HDP’ye oy vermiş olanlar ise daha çok Rusya’yı tercih ediyor.

GELECEĞİN ENERJİ KAYNAKLARI: ‘GÜNEŞ VE DOĞALGAZ’Ankete katılanların yüzde 40’ı “Güneş”i geleceğin enerji kaynağı ola-

rak nitelendirirken, yüzde 22’si doğalgazı geleceğin enerji kaynağı olarak gösterdi. Öte yandan, “Maliyetleri aynı ve kolaylıkla erişilebilir olsalardı hangisini evdeki enerji ihtiyacınızı karşılamak için kullanmayı tercih eder-diniz?” sorusuna ise yüzde 63 oranında doğalgaz, yüzde 21 oranında gü-neş cevabı verildi. Güneş ve rüzgar enerji santralleri en çok desteklenen teknolojiler olurken, nükleer ve kömür santralleri ise en az desteklenenler oldu.

Nükleer santrallerin çevre ve toplum sağlığı için tehdit ve riskler içe-rip içermediğine ilişkin soruya yüzde 65 oranında olumlu yanıt verildi. “Yaşadığınız ilde nükleer santral kurulmasına ne derece destek verirsi-niz?” sorusuna olumsuz yanıt veren illerin başında Adana, İzmir ve An-kara gelirken; Tekirdağ, Bursa ve Konya gibi illerdeki olumsuz yanıtlar en düşük düzeyde oldu. Kendi illerinde nükleer santral yapılmasını des-teklemeyenler, büyük oranda bu tür santrallerin çevre ve toplum sağlığı için tehdit ve risk içerdiğine inanıyor.

Enerji ve Çevre • Mart 2017 27

Kuzey Amerika’nın en çok ilgi

gören etkinliği, San Francisco

Önce siz haberdar olun! Amerika’ da yılın ilk büyük solar etkinliğinin bir parçası olun!18.000 ziyaretçi 550 uluslararası katılımcıyla biraraya geliyor!Mükemmel uyum! Intersolar, ees (electricalenergy storage) ile birlikte gerçekleşecek !

PART OF THE INTERSOLAR GLOBAL EXHIBIT ION SERIES

co-located with

Arın BaşaranAgora Turizm ve Tic. Ltd. ŞtiIntersolar Fuarları Türkiye Resmi TemsilciliğiTelefon: +90 212 241 81 71 (Dahili: 127)Mail: [email protected]

Iletişim:

AZISNA2017_Enerji & Cevre_Türkisch_90x297.qxp_Layout 1 07.12.16 15:08

Page 30: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

GÜNCEL

28 Enerji ve Çevre• Mart 2017

TÜM DÜNYADAENERJİ TALEBİ 2035’E KADAR YÜZDE 30 ARTACAK

Enerji sektörünün gelecek trendleri hakkında önemli veriler içeren “BP Enerji Görünümü 2017” raporu yayımlandı. Rapora göre, global enerji talebi 2035’e kadar yaklaşık yüzde 30 artacak. Kömür, petrol ve doğalgaz 2035’e kadar ana enerji kaynağı olarak kalırken, yenilenebilir enerji kaynakları da önümüzdeki 20 yılda dört kat gelişecek.

BP’nin, enerji sektöründeki gelişmeleri mercek altına alan geleneksel “Enerji Görünümü” raporu yayımlandı. Uzun

vadeli enerji trendlerini değerlendirerek dünya enerji piyasaları için gelecek 20 yıla yönelik tahminler geliştiren “BP Enerji Görü-nümü 2017” raporuna göre, global enerji talebi yılda ortalama yüzde 1,3 artışla 2035’e kadar yüzde 30 civarında yükselecek. Enerji talebindeki bu artış, global GSYİH’de bek-lenen yıllık yüzde 3,4 artıştan daha düşük olacak. Kömür, petrol ve doğalgaz ise 2035’e kadar ana enerji kynağı olarak kalacak.

Raporda, doğalgazın petrol ve kömür-den daha hızlı gelişme gösterdiği belirtilir-ken, hızla yaygınlaşan LNG’nin global dü-zeyde entegre olmuş bir doğalgaz pazarı oluşturacağı ifade ediliyor. Yanmaz enerji kullanımını 2030 itibarıyla talep artışının ana kaynağı olarak gösteren rapora göre, yenilenebilir enerji kaynakları önümüzdeki 20 yılda dört kat gelişecek, global kömür tüketimi de zirve yapacak. Karbon emis-yonlarının son 20 yılın oranlarının üçte birinden daha az bir artış gösterdiğine dikkat çekilen raporda, yine de karbon emisyonlarının devam ettiği ve farklı aksi-yonlar alınması gerektiğinin altını çiziliyor.

BP CEO’su Bob Dudley, “BP Ener-ji Görünümü 2017” raporu ile ilgili olarak “Global enerji görünümü değişiyor. Hızlı yükselişte olan pazarlar, geleneksel talep merkezlerinin yerini almış bulunuyor. Tek-nolojik ilerlemelerin ve çevreyle ilgili en-dişelerin yönlendirmesiyle enerji karması değişiklik gösteriyor. Sektörümüzün bu

değişen enerji gereksinimlerine hiç olma-dığı kadar çok uyum sağlaması gerekiyor” diye konuştu.

Raporda, fosil dışı yakıtların önümüz-deki 20 yılda enerji kaynaklarındaki artışın yarısına karşılık gelmesi beklenirken, kö-mürle birlikte petrol ve doğalgazın dünya ekonomisine güç veren ana enerji kaynağı olarak kalacağı ve 2015’te yüzde 86 olan toplam enerji arzı içindeki ana enerji kay-nakları karşılığının 2035’te yüzde 75’in üs-tünde olacağı öngörülüyor.

Rapora göre, petrol talebi yılda orta-lama yüzde 0,7 oranında artıyor. Ulaşım sektörünün global talepteki payı 2035’te yüzde 60’a yakın bir oranda kalacak olup, bu sektör dünya petrolünün büyük çoğun-luğunu tüketmeye devam ediyor. Bununla birlikte, başta petrokimya ürünlerinde ol-mak üzere petrolün yanmadan kullanımı, 2030’lu yılların başında petrole olan talep konusunda temel artış kaynağı olacak.

Rapora göre, doğalgaz hem petrol hem de kömürden daha hızlı gelişme gös-teriyor ve talep yılda ortalama yüzde 1,6 oranında artıyor. Doğalgazın temel ener-jideki payının kömürün konumunu dev-ralması ve 2035 itibarıyla en büyük ikinci yakıt kaynağının doğalgaz olması öngörü-lüyor. Kaya gazı üretimi, ABD’deki artışın öncülük ettiği gaz kaynaklarındaki artışın üçte ikisine karşılık geliyor. Avustralya ve ABD’de artan kaynakların yönlendirdiği LNG’nin yükselişinin, ABD doğalgaz fiyat-larına dayalı olarak tüm dünyada entegre doğalgaz pazarının yolunu açması bekle-niyor.

Raporda, Çin’in daha temiz ve daha düşük karbonlu yakıtlara doğru atılımıyla yönlendirilen kömür tüketiminin 2020’li yılların ortasında doruğa ulaşacağı be-lirtiliyor. 2015’te yüzde 10 civarında olan dünya kömür talebindeki payı 2035’te iki katına çıkarak yüzde 20’ye ulaşacak olan

Page 31: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

ABB solar inverterlerGüneşin gücünü ortaya çıkarın

ABB - SOLAR Enerji ve Çevre Dünyası 210x297 mm © Copyright 2017 ABB. All rights reserved.

ABB Elektrik Sanayi A.Ş.Müşteri İletişim Merkezi: 0 850 333 1 222E-mail: [email protected]: [email protected]

Büyük ölçekli santrallerden evsel kurulumlara kadar, ürettiğimiz her ürün 40 yıllık tecrübeye ve inovasyona dayanmaktadır. Piyasaya sürülen ilk ürünümüzden bugüne kadar sahip olduğumuz teknoloji, günümüz standartlarını belirlemiş ve yapılan çalışmaları hep bir adım ötesine taşımıştır. Yatırımcıların ilk tercihi ile teknolojinizi geleceğe, veriminizi üst düzeye nasıl taşıyacağınızı keşfetmek için, ABB Solar ailesi ile tanışınız. http://new.abb.com/power-converters-inverters/solar

Page 32: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

GÜNCEL

30 Enerji ve Çevre• Mart 2017

Hindistan ise kömür alanında en büyük ar-tış gösteren pazar konumunda bulunuyor.

Raporda, yenilenebilir enerjilerin yılda ortalama yüzde 7,6 artışla dört kat büyü-yerek en hızlı gelişen yakıt kaynağı olacağı tahmin ediliyor. Çin, önümüzdeki 20 yılın yenilenebilir enerji kaynaklarının en büyük büyüme kaynağı olup, yenilenebilir enerji-ye AB ve ABD’nin toplamından daha fazla katkıda bulunuyor.

PETROLE OLAN TALEP ARTIŞININ YARISI ÇİN’DEN GELECEK

Rapora göre, 2035’e kadar olan dö-nemde petrolle ilgili talep artışının ta-mamı yükselen pazarlardan gelecek ve bu artışın yarısının kaynağı Çin olacak. Ulaşım sektörü, petrol talebindeki artışın üçte ikisine karşılık geliyor. Bu kapsamda, otomobillere yönelik petrol talebi günde 4 milyon varil civarında artış gösteriyor. Bu artış, global otomobil filosundaki iki kat artışla destekleniyor. 2015’te 1,2 mil-yon adet olan elektrikli otomobil sayısının, 2035’te 100 milyon adede (global otomo-bil filosunun yaklaşık %5’i) yükseleceği varsayılıyor. Raporda, otonom otomobil-ler, araç paylaşma ve havuz sistemi gibi otomobil pazarını etkileyen daha geniş mobilite devriminin etkisini hesaba kata-cak iki örnekleyici senaryo yapılandırılı-yor. Petrol talebindeki artışın yavaşlayan hızına karşılık küresel petrol kaynaklarının bolluğundan söz edilen raporda, petrolün bolluğunun, Ortadoğu, OPEC, Rusya ve ABD gibi düşük maliyetli üreticilerin re-kabet avantajlarını, daha yüksek maliyetli üreticilerin zararına olacak şekilde kendi pazar paylarını artırmak için kullanmaları-na neden olabileceği tahmini yapılıyor.

LNG KAYNAKLARI HIZLA BÜYÜYORHem sektördeki hem de enerji üreti-

mindeki değişimi teşvik eden enerji poli-tikalarının yardımcı olmasıyla doğalgaz, kömürden pay almaya devam ediyor. Bu konuda ana büyüme kaynakları Çin, Or-tadoğu ve ABD olarak gösteriliyor. Çin’de doğalgaz tüketimindeki artış, yurt içi üre-timi geride bırakıyor. Dolayısıyla, 2015’te yüzde 30 olan ithal gaz oranı 2035 iti-barıyla artarak toplam tüketimin yaklaşık yüzde 40’ını oluşturacak. Avrupa’da ise 2015’te yüzde 50 civarında olan ithalat payı 2035 itibarıyla yüzde 80’in üzerine çıkacak. Raporda, LNG kaynaklarının hız-la büyüyerek, 2035 itibarıyla işlem gören gazın yarısından fazlasına karşılık gel-mesi bekleniyor. Söz konusu artışa, ABD, Avustralya ve Afrika’dan kaynaklar yol açıyor. Bu büyümenin yaklaşık üçte biri, önümüzdeki dört yılda gelişim aşama-sında olan bir dizi proje hizmete girdikçe gerçekleşecek.

KARBON SALINIMI YILDA YÜZDE 0,6 ARTACAK

Rapora göre, karbon salınımları, geç-tiğimiz 20 yılda görülen oranın üçte bi-rinden daha az oranda artacak. Başka bir deyişle, yılda yüzde 2,1 yerine ortalama yüzde 0,6 artış söz konusu olacak. Başa-rılı olunması halinde, 1965’ten bu yana en yavaş emisyon artışı oranı görülecek. Bu-nunla birlikte, temel enerji kaynaklarının kullanımından oluşan karbon emisyonla-rının, ilgili dönem boyunca yine de yüz-de 13 civarında artacağı öngörülüyor. Bu rakam, Paris’te ortaya konulan hedeflerin gerçekleştirilebilmesi için karbon salınım-larının 2035 itibarıyla yüzde 30 civarında düşmesi gerektiğini ileri süren Uluslarara-sı Enerji Ajansı’nın (IEA) 450 Senaryosu-nu aşıyor. Raporda, daha düşük karbonlu bir çevreye daha hızlı geçişin potansiyel sonuçlarını keşfetmek üzere iki alternatif vaka sunuluyor. Buna göre, enerjide dö-nüşümü teşvik edecek ve kolaylaştıracak devlet politikasının zamanlaması ve biçimi önem taşıyor .

Page 33: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim
Page 34: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

SÖYLEŞİ

32 Enerji ve Çevre• Mart 2017

“ÜRETİMİN YERELLEŞTİRİLMESİNİN

76 ülkede 82 GW’den büyük kurulu gücü ile rüzgar enerjisinde önemli bir role sahip olan Vestas’ın Türkiye Genel

Müdürü Olcayto Yiğit dergimizin sorularını yanıtladı. Vestas olarak, üretimin ve tedarik zincirinin yerelleştirilmesinin

önemine inandıklarını ifade eden Yiğit, bu noktada ekonomik ve teknik açıdan sürdürülebilirliğe dikkat edilmesi gerektiğini

vurguladı.

ÖNCELİKLE KENDİNİZDEN VE FİRMANIZDAN KISACA BAHSEDEBİLİR MİSİNİZ?

Boğaziçi Üniversitesi Elektrik Elekt-ronik Mühendisliği’ni bitirdikten sonra Marmara Üniversitesi Mühen-

dislik Yönetimi’nde yüksek lisans derecesi aldım. 2009 yılından bu yana Vestas’ta çalışıyorum ve 2012’den bu yana da Vestas Türkiye’de Genel Müdürlük görevini sürdü-rüyorum.

Vestas, 76 ülkede 82 GW’den büyük kurulu gücü ve mühendislik, lojistik, inşaat, operasyonlar ve servis gibi tüm kilit disiplin-lerdeki deneyimi ile rüzgar enerjisi alanında küresel bir liderdir. Projelerimiz, yüksek ra-kımdan, ağır hava koşullarına kadar her tür sahayı kapsıyor ve bu durum, çeşitli coğ-rafyalardaki müşterimizin artan taleplerine göre uyum sağlamamızı sağlıyor. 32 binden fazla rüzgar türbininden sağladığımız sürek-li veri akışı ve proaktif servis yaklaşımımız sayesinde, rüzgar türbin çalışama süresini mutlak minimumlara indiriyor; son derece ileri akıllı veri uygulamaları sunuyoruz.

Türkiye’nin rüzgar enerjisi pazarına ilk girdiğimiz 1984 yılından beri, yerel güçlü bir

profesyonel takım kurduk ve iş yaratıyoruz. Bugün 200 kişiye yaklaşan bir ekibimiz var. Vestas Türkiye olarak, 1.434 MW’den fazla kurulu güç sağladık. Ayrıca, üç hizmet ve bakım merkezi açarak, hizmet kapsama alanımızı güçlendirdik. Vestas, İstanbul’da bulunan merkezleri ve Çatalca-İstanbul, Bandırma- Balıkesir ve Hatay’da bulunan üç hizmet ve bakım merkezi ile Türk paza-rında, güçlü bölgesel bir varlık gösteriyor.

FİRMA OLARAK 2016 YILININ DEĞERLENDİRMESİNİ YAPARAK 2017 YILI BEKLENTİLERİNİZİ ÖĞRENEBİLİR MİYİZ?

Vestas, rüzgar türbini siparişlerindeki artış ve sektördeki büyümenin de etkisiy-le 2016 yılını başarılı finansal sonuçlar ve faaliyetlerinde artışla tamamladı. 2016’da 41 milyar TL’ye yakın kazanç elde ederken, yılı yüzde 13,9’luk faiz ve vergi öncesi karla kapattık. Toplam yatırım tutarımız da 2,5 milyar TL oldu. 2015 yılında 8 bin 943 MW olan rüzgar türbini sipariş alımları 2016 yılında artarak 10 bin 494 MW’a yükseldi. 2016 yılında hasılat, EBIT marjı, net kar, serbest nakit akışı, sipariş alımları ve biri-

ken siparişler açısından rekor bir yıl geçirdi. Teslimatlar yıllık bazda yüzde 29’u aşarken, maliyetleri sıkı bir şekilde kontrol etmeye devam ettik. Faaliyet gösterdiğimiz tüm bölgelerin bu sonuçlarda katkısı var. 2017 yılında 1,4 milyar TL yatırım yapmayı plan-layan Vestas’ın kazanç tutarının 40 milyar TL’ye yakın olması, vergi ve faiz öncesi kar-lılığın da korunması bekleniyor.

KÜRESEL ALANDA FAALİYET YÜRÜTEN BİR ŞİRKET OLARAK AR-GE KONUSUNDAKİ ÇALIŞMALARINIZLA İLGİLİ BİLGİ ALABİLİR MİYİZ?

Vestas, 1991 yılından bu yana endüst-riyi geliştirme hedefiyle çalışıyor. Bu kap-samda ürün geliştirme, ürün yerleştirme, hizmetler ve işletmeler dahil, rüzgar tür-binlerinde her ürünü biriktirdik, analiz ettik ve kullandık. 1996 yılında Performans ve Teşhis Merkezi’ni kurduk. 2011’de Firestrom Süper Bilgisayar’ı sunduk ve geliştirmeye devam ediyoruz.

Vestas, rüzgar endüstrisinde 76 ülke-nin en büyük veri kütüphanesine sahip. Bu rakipsiz veri havuzu, dakikada, 50 milyon alıcı tarafından gönderilen türbin perfor-

VESTAS TÜRKİYE GENEL MÜDÜRÜ OLCAYTO YİĞİT

ÖNEMİNE İNANIYORUZ”

Page 35: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

33Enerji ve Çevre • Mart 2017

mans verisi ile birlikte, dünyanın her tara-fından 16 yıllık meteorolojik veriyi içeriyor. Ürün tasarımı ve testinden, mikro türbin yerleştirme, üretim ve bakım safhalarından elde edilen bu veriler, müşterilerin maliyet-leri düşürmelerine ve üretimlerini geliştir-melerine yardımcı oluyor.

YATIRIM AÇISINDAN TÜRKİYE’NİN POTANSİYELİYLE İLGİLİ ÖNGÖRÜLERİNİZ NELERDİR? TÜRKİYE’YE YÖNELİK YATIRIM PLANLARINIZDAN BAHSEDEBİLİR MİSİNİZ?

Bildiğiniz gibi, Türkiye, artan yerel imalat için, destekleyici mekanizmalar kurdu. Bu, fabrikaları mevcut ve tamamlanmak üzere olan 7 kule imalatçısı ve 3 tribün tedarikçi-sini üretim yapmak üzere motive etti. Aynı durumun sektörün elektrik yönünde de ol-ması için şirketleri doğru yöne sevk etmek üzere acilen kanun hükmünde kararname düzenlenmesi gerekiyor. Vestas olarak, planlarımızın elektrik aksam kısmını sonuç-landırmak için yönetmelik bekliyoruz.

Rüzgar alanında bir diğer önemli konu da Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yö-netmeliği. Henüz detaylar açıklanmadı-ğından, incelemeyi bekliyoruz. Ancak, bu yönetmelik kesinlikle yerel imalat ve Ar-Ge yeterliliklerinin artışını daha fazla hızlandı-racaktır.

Türkiye’nin “gelişen pazarlarda karlı büyüme” stratejimiz için çok iyi bir örnek olduğunu düşünüyoruz. Müşterilerimize maliyet etkinliği olan çözümler ve yatırım-larında belirli getiri sağlamak üzere, enerji maliyetini aşağı çekmeye devam etmeyi istiyoruz.

Vestas olarak, üretimin ve tedarik zin-cirinin yerelleştirilmesinin önemine ina-

nıyoruz. Ancak bu noktada ekonomik ve teknik açıdan sürdürülebilirliğe dikkat et-mek gerekiyor. Tüm faaliyetlerimizin yük-sek kaliteli, maliyet etkin rüzgar enerjisi teknolojileri, ürünleri ve hizmetleri stan-dartlarımızı sağladığından emin olmak için tedarikçilerimiz ve iş ortaklarımızla çok yakın çalışıyoruz. Kanat Fabrikamızı, , İzmir’de TPI ile başlattık.

TÜRKİYE 2016 YILINDA RÜZGAR ENERJİSİ KURULU GÜCÜNDE ÖNEMLİ BİR GELİŞİME İMZA ATTI. BU BAŞARININ SÜRDÜRÜLEBİLMESİ İÇİN NELER YAPILMASI GEREKİYOR? YATIRIMCILARIN BU DOĞRULTUDAKİ BEKLENTİLERİ NELERDİR?

Türkiye kendisi için rüzgar enerjisin-de rekor yılı olan 2016’da, yeni inşa edilen kategori kapsamında Avrupa’da 3’üncü ve dünyada 7’inci ülke oldu. Kısa dönemde, Türkiye’nin, yıllık 1 GW’lik ortalama pazar büyüklüğü ile (yeni kurulan) rüzgar ener-ji pazarının en büyüklerinden biri olması bekleniyor. Geçmiş yılların, yıllık kuruluş kapasitelerinin gelişimine baktığımızda, sürekli bir büyüme görülüyor. Tarife garan-tisi (FIT), hem pazar belirsizliğini azaltmak üzere hem de finansman açısından önemli bir unsur oldu. Benzer şekilde, yerli üretim üzerine odaklanmak, ülkede yerel tedarik zinciri oluşturmak ve yeni işler yaratmak için de yardımcı oldu.

Tüm bunlara ek olarak, mevcut proje potansiyeli sonuna ulaştı; zaman çizelgele-rinin net olmaması nedeniyle, proje stoku yaratabilmenin yeni ihalelerle nasıl sürdü-rülebileceğini göremiyoruz. Bu durum, sektörün ileriye gitmesinin önünde, sür-dürülebilirlik açısından bir endişe kaynağı olarak gözüküyor.

TÜRKİYE ENERJİ PİYASASI İLE DÜNYA ENERJİ PİYASALARININ KARŞILAŞTIRDIĞINIZDA NE GİBİ FARKLILIKLAR GÖRÜYORSUNUZ? TÜRKİYE’DE GÖRMÜŞ OLDUĞUNUZ SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİNİZ NELERDİR?

Türkiye’nin enerji talebi, ekonomik büyüme ve daha fazla nüfusa bağlı ola-rak, belirgin şekilde artış gösterdi. Enerji açısından dış ticarete yüksek oranda ba-ğımlı olan Türkiye, sürdürülebilir, temiz ve sınırsız enerji kaynağı olan rüzgar gibi, yenilenebilir kaynakları kullanarak, enerji bağımsızlığını artırmayı hedefleyen id-dialı bir program açıkladı. Özellikle, hü-kümetin 2023’e yönelik 20 GW kurulu rüzgar kapasite hedefi vardır. 2030 iti-bariyle potansiyeli belirleyecek YEGM ve IRENA tarafından yürütülecek bir çalış-ma 2017’nin ilk yarısında hazır olacaktır. Türkiye, 2016 yılında, elektrik enerjisinin yüzde 49,3’ünü yerel kaynaklardan alma-yı başardı ve bu oranı yüzde 70’e çıkar-mayı hedefliyor.

Avrupa ve Asya arasındaki imtiyaz-lı konumu, mükemmel rüzgar kaynakları, genç ve vasıflı iş gücü ve tabii ki Türk rüz-gar enerjisi sektöründeki yatırımları teşvik etmek üzere kurduğu çeşitli mekanizmalar unsurlar Türkiye’yi diğer ülkelerden farklı kılıyor.

Türkiye’nin önündeki zorluğun ise rüzgar sektöründe öngörülebilirlik ve sürdürülebilirliği temin etmek olduğunu söyleyebiliriz. Rüzgar sektörü tedarik zin-ciri gelişimi, yoğun bir yatırım olan uzun vadeli bir işlemdir. İleriye götüren, açık ve öngörülebilir uzun vadeli bir çatı olması halinde, tüm paydaşlar bundan yararlana-caktır.

Page 36: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

MAKALE

34 Enerji ve Çevre• Mart 2017

İBRAHIM HALIL KILIÇ, A. BERIL TUĞRULİ.T.Ü. Enerji Enstitüsü, Ayazağa Kampüsü

TÜRKİYE’DE RÜZGAR ENERJİSİ SANTRALLARININ FARKLI FİNANSMAN SENARYOLARIYLA İNCELENMESİ (*)

ÖZET

Dünyada yenilenebilir enerji yatırımlarını teşvik etmek için yapılan uygulamalara baktığımızda özellikle elektrik üre-timini destekleyen tarifeler yoluyla mali teşviklerin (feed-

in-tariff) ve şirketlerin elektrik üretim portföyünde yenilenebilir enerji kaynaklarına zorunlu pay vermesini sağlayan düzenlemelerin (renewable-portfolio-standarts) ön plana çıktığı görülmektedir. Bu çalışmada, rüzgar enerjisi santrallerinin dört farklı finansman senaryosuyla analizi yapılarak geri ödeme süresi değerlendirmesi yapılmıştır.

1. GİRİŞBilinen en eski çağlardan itibaren sürekli artış gösteren dünya

nüfusu, sanayileşme oranları, gelişen teknoloji ve modern toplum-ların enerji yoğun bir hayat tarzını benimsemeleri global enerji tü-ketiminde sürekli bir artış trendi oluşmasına neden olmuştur. Çeşitli kurumlarca bu trendin devam edeceği öngörülmektedir. Bu öngö-rülere göre 2008-2035 aralığında yıllık enerji talep artış oranı OECD ülkeleri için % 0,6, OECD’ye üye olmayan ülkeler için % 2,3, dünya genelinde ise %1,6 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir [1-2].

Dünyada çevresel etkiler ve sürdürülebilir kalkınma için farkın-dalık arttıkça, yenilenebilir enerji kaynaklarına ilgi de engellenemez şekilde artmaktadır. Ayrıca, yenilenebilir enerjinin popüler bir konu olması, enerji sektörüne özgü olmayan birçok yatırımcıyı da yeni-lenebilir enerji yatırımı yapmaya çekmektedir.

2014 sonu itibarıyla, yenilenebilir enerji sektörüne yapılan ya-tırımlarda önemli bir toparlanma yaşandığı görülmektedir. Son 3 yıl boyunca küresel yeni yatırımlar yükseliş trendine girerek 2014 yılında 2013 yılına göre %17’lik bir artışla toplam 270 milyar $’a ulaşmış bulunmaktadır. Gelişmekte olan ekonomilerde yapılan ya-tırımlar, %36’lık bir artışla, neredeyse bu konuda sadece%3 artış kaydedebilen gelişmiş ekonomilerdeki toplam yatırıma ulaştı.

* Bu makale, UTES 2016 bildiri olarak sunulmuştur.

Günümüzde yaygın olarak kullanılan yenilenebilir enerji kay-nakları; hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal ve biyokütle enerjisidir. Bu enerji kaynaklarının, enerjinin üretimi ve dönüştürülmesi sıra-sında çevresel sorunları minimum düzeye indirgemesiyle kullanımı her geçen gün artmaktadır. Önemli yenilenebilir enerji kaynakla-rından biride rüzgâr enerjisidir.Yer değiştiren hava kütlesinin iş yapabilme yeteneği bağlamında rüzgar enerjisi potansiyelinden bahsedilebilir [1-3].

İklim değişikliği ile mücadele ve aynı zamanda tüm ülkeler için kendi enerji arz güvenlikleri için önemli rol oynayan rüzgâr enerjisi 2000 yılından itibaren önem kazanarak diğer yenilenebilir enerjiler içinde kayda değer bir pozisyona sahip olmuştur. 2000 yılında 17 GW olan toplam kapasite sadece on beş yıl içinde yaklaşık 25 kat artarak 2015 yılında 432 GW’a yükselebilmiştir. Bu artış, yaklaşık yıllık % 25 büyüme anlamına gelmektedir.

2. DÜNYADA RÜZGAR ENERJİSİRüzgârdan faydalanılarak ilk kez elektrik üretmenin üzerinden

100 yılı aşkın bir süre geçmiş olmasına karşın insanoğlu hala bu güçten tam manası ile yararlanamamıştır. 1961 yılında Roma’da Birleşmiş Milletler’indüzenlediği “Enerjinin Yeni Kaynakları Konfe-ransında” rüzgâr santralleri teknolojisi yeterli görülmeyerek, geliş-tirilmesi istenmiştir. O yıllardaki yüksek türbin maliyetleri ve buna ek olarak fosil yakıtlar ile çalışan termik santrallerin maliyetlerinin düşmesi ve petrolün ucuz olması da bu konuda etkin olmuştur. An-cak, 1970’li yıllarda ortaya çıkan petrol krizi ve türbin teknolojileri-nin gelişmesi nedeniyle maliyetlerin düşüşü rüzgâr enerjisi için bir fırsat olmuştur. 1980’li yıllardan itibaren de bu konuda çeşitli çalış-malar yapılarak rüzgârdan elektrik enerjisi üretenrüzgâr santralleri geliştirilmeye devam edegitmiştir. Bugün, Çin başta olmak üzere ABD, Almanya vediğer bazı Kuzey Avrupa ülkelerinde bu konuda önemli gelişmeler sağlanmıştır.

Page 37: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim
Page 38: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

MAKALE

36 Enerji ve Çevre• Mart 2017

Dünya rüzgâr enerji potansiyelini belirleyebilmek amacıyla Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından çeşitli araştırmalar yapıl-mıştır [4]. Bu araştırmalarda, 5.1 m/s üzerinde rüzgâr kapasitesine sahip bölgelerin, uygulamaya dönük ve toplumsal kısıtlar nedeni ile %4’ünün kullanılacağı öngörüsüne dayanarak, dünya teknik rüz-gâr potansiyeli 53.000 TWh/yıl olarak hesaplanmıştır.

Rüzgar potansiyeli, elbette ki dünya genelinde eşit olarak da-ğılım göstermemektedir. Doğal olarak bazı bölgeler diğerlerine oranla daha şanslı durumdadırlar. Şekil 1’de bölgesel rüzgâr ener-jisi teknik potansiyelinin bölgesel dağılım oranları görülmektedir.

ve Japonya desteklemektedir. Kuzey Amerika’da ise ABD ve Kana-da kurulu güçte lider ve istikrarlı ülkeler durumundadır.

Kurulu kapasite açısından lider durumdaki Çin’in toplam kurulu gücü 2015 yıl sonu itibariyle 145 GW’ı geçmişbulunmaktadır. İkin-ci konumdaki ABD’deki toplam kurulu güç ise 74,5 GW’tır. Kurulu kapasiteden elde edilen elektrik, ülkenin toplam elektrik üretimine oranlandığında durum değişmektedir. Çin’de rüzgâr enerjisi top-lam elektrik üretiminin %2,8’ini karşılamaktadır. ABD’de ise bu ra-kam % 4,4 civarındadır [5].

3. TÜRKİYE’DE RÜZGAR ENERJİSİTürkiye’nin enerji rakamlarına bakıldığında (Şekil 3); 2015 yılı

sonu itibariyle, toplamda 259.194 GWh elektrik üretilmiştir. Bu üreti-minin %38,3’ü doğalgazdan, %28’i kömürden, %25,7’si hidrolik kay-naklardan, %1,8’isıvı yakıtlardan, %4,5’irüzgardan ve %1,7’si jeotermal ile biyogazdan sağlanmış bulunmaktadır (Şekil 3.21). Türkiye’de 2015 yılında enerji arzının petrolde %93’lük, doğalgazda %99’lukbölümü ithalat ile karşılanmıştır. Bu rakamlar, enerji talebi bakımından ö-nemli bir yüzde ile dışabağımlıolunduğunu göstermektedir. Her yıl büyüyen bir ekonomiye sahip olan Türkiye enerjiye önemli ölçüde gereksinim duyan bir ülke durumundadır. Arz güvenliği ve çeşitlili-ği enerji politikalarına yön vermesi gereken argümanlardır. Bunları sağlamanın yollarından birisi de kendi kaynaklarımıza yönelmek ile enerji kaynaklarımızı çeşitlendirmek olmaktadır [6].

Şekil 1. Güncel Global Rüzgar Enerjisi Potansiyelinin Bölgesel Dağılımı [4].

Şekil 3. Türkiye’nin 2015 Yılı Elektrik Üretiminin Kaynaklara Göre Dağılımı [6].

Şekil 4. 2007 Yılında Hazırlanan Türkiye Rüzgar HaritasıŞekil 2. Global Kümülatif Rüzgar Enerjisi Kurulu Gücü 2000-2015 [5].

Türkiye’nin tüm bölgelerinin rüzgar potansiyeli birbirinden farklıdır. Farklı bölgelerdeki rüzgar potansiyellerin belirlenebilme-sinde rüzgar atlasları kullanılmaktadır.Rüzgar atlasları yer düzeyin-den belirli yükseklikte ölçülmüş rüzgar hızı ve yönüne ilişkin yeterli süre ve sayıdaki meteoroloji istatistiklerinin, özel bilgisayar prog-

İklim değişikliği ile mücadele ve aynı zamanda tüm ülkeler için kendi enerji arz güvenlikleri için önemli bir rol oynayan rüzgâr enerjisi 2000 yılından itibaren önem kazanarak diğer yenilenebi-lir enerjiler içinde kayda değer bir pozisyona sahip olmuştur. 1999 yılında 13,5 GW olan toplam kapasitese sadece on beş yıl için-de 32 kat artarak 2015 yılında 432 GW’a yükselebilmiştir (Şekil 3.16). Bu artış, yaklaşık yıllık %25 büyüme anlamına gelmektedir [5]. Global rüzgar enerjisi kurulu gücünün bölgeler arası dağı-lımına bakıldığında Asya Pasifik kıtası lider pozisyonda olduğu gözlenmektedir. 2009-2013 yılları arasında Avrupa kıtası sektöre hakim durumda iken 2014 yılında Asya Pasifik Avrupa’yı geride bırakmıştır. Afrika ve diğer kıtalarda rüzgâr enerjisi yeni yaygın-laşmaktadır ve toplam kurulu gücün dağılım oranı az da olsa art-maktadır

Şekil 2’de sunulan kapasite artışının önemli bir kısmı kara üstü (onshore) rüzgâr enerji santrallerinden gelmekteyken, oldukça kü-çük bir kısmı deniz tipi rüzgâr enerji santrallerinden sağlanmıştır. 2015 Aralık dönemi itibariyle küresel açık deniz (offshore) tipi rüz-gâr enerjisi kapasitesi ise 12.1 GW’a yükselebilmiştir [5].

Asya’daki artışın lokomotifi Çin olup, bu artışı Hindistan, Kore

Page 39: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

ZORLU_KSS_ILAN_YENILEBILIR_R1_A4_DERGI_CS6.pdf 1 14.02.2017 14:44

Page 40: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

MAKALE

38 Enerji ve Çevre• Mart 2017

(4)

ramları yardımıyla değerlendirilmesi sonucunda elde edilen, enerji planlaması yapan kurum ve kuruluşlara, yatırımcılara rüzgar gücü ve kapsadığı alanlar hakkında bilgi veren rüzgar istatistikleri olarak tanımlanmaktadır. Şekil 4’de Türkiye rüzgar enerjisi potansiyeli da-ğılımı görülmektedir.

Elektrik piyasası yönetmelikdüzenlemeleri sonucu rüzgar enerji santrali (RES) yapmak isteyen yatırımcıların Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (EPDK) lisans alma gerekliliği getirilmiş-tir. Buna bağlı olarak, 1 Kasım 2007’de Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ilk kez lisans alımı içinbaşvuruları kabul etmiştir. Toplamda 751 rüzgar projesi bağlamında 78.180 MW’lık lisans baş-vurusuyapılmışbulunmaktadır. Başvurular onaylanıp projeler haya-ta geçtikçe toplam rüzgar enerjisi kurulu gücü giderek artmısve 2015 yıl sonu itibariyle 4.718 MW’aulaşmıştır (Şekil 5). Bu değerler ile Türkiye, dünyada kurulu kapasite açısından 15. sırada bulunmak-tadır [5].

Birim Rotor Alana Göre Maliyet:Ca birim alan başına düşen maliyet, CT birim türbin yatırım

maliyeti, A türbinin rotor alanı olmak üzere, m² başına düşen mali-yet Ca (€/m²) hesaplanabilir.

Şekil 5. Türkiye Rüzgar Enerjisi Kümülatif Kurulu Güç [2].

4. RÜZGAR ENERJİSİ MALİYETİRüzgâr enerjisi maliyeti için yaygın olarak kullanılan üç farklı

yöntemden bahsetmek mümkündür. Bunlar; rüzgar türbininin ta-sarım gücüne göre maliyet, birim rotor alanına göre birim maliyet, üretilen kWh başına maliyettir [2].

Türbin Gücüne Göre Maliyet:CT türbin maliyeti, PR türbinin tasarım gücü olmak üzere, kW

başına düşen maliyet CPR ($/kW), Denklem 1 ile hesaplanabilir.

Projede kullanılacak olan rüzgar türbinlerine ait detaylar Tablo 1’de verilmiştir.

(1)

Tablo 1 Projede kullanılacak olan rüzgar türbin detayları

TürbinProje Kurulu

GücüToplam Yatırım

MaliyetiNordex N100 2,5 MW 30 MW 31.752.380 €

(2)

(3)Hesaplanan birim kW başına maliyet, piyasadaki sistemlerde

kıyaslama yapmak için oldukça kullanışlı bir yöntem olmasına kar-şın, çoğu zaman yanlış yönlendirmelere sebep olabilmektedir. Tür-bin maliyetleri (CT) çoğu zaman farklı telaffuz edilmektedir. Bazı üreticiler, türbinin bütün parçalarını ve ekipmanlarını fiyata dâhil ederken, bazıları ek maliyet olarak fiyata yansıtmaktadır.

Burada, yalnızca rotor boyutlarının maliyetteki etkisi dikkate alınmaktadır. Ca; değişik tip, boyut ve rüzgâr hızına sahip rüzgar türbinlerin karşılaştırılması için kullanılmaktadır.

Üretilen Birim kWh Başına MaliyetRüzgar enerjisi santralinden üretilen elektriğin kWh maliyeti en ge-nel karşılaştırma yöntemidir. Birim kWh başına maliyet daha iyi bir ekonomik göstergedir. Rüzgâr kaynaklı elektrik üretiminde maliye-tin belirlenmesinde rüzgâr rejiminin karakteristiği diğer bir deyişle kapasite faktörü kritik parametre durumundadır.

Birim enerji maliyetinin hesaplanması için yıllara göre yayılmı-solan işletme giderlerinin, Denklem 4.5’de verilmisolan şimdiki de-ğer metoduyla bugünkü değerleri hesaplanmış ve rüzgar enerjisi santralinin ekonomik ömrü boyunca üretilen enerjiye oranlanma-sıyla kWh başına birim maliyet bulunmuştur.

(4.5)

Tablo 2 Farklı senaryolara gore ekonomik ömrü boyunca enerji üretim değerleri

SenaryoKurulu

Güç (MW)

Kapasite Faktörü

Ekonomik Ömür (yıl)

Toplam Enerji Üretimi

(kWh)Optimistik 30 40% 20 2.102.400.000

Realistik 30 35% 20 1.839.600.000

Pesimistik 30 30% 20 1.576.800.000

Pesimistik Ötesi 30 %25 20 1.314.000.000

Burada; COPW, yıllık sabit taksit tutarı; Ct, yıllara göre işletme maliyetini; n, rüzgar enerjisi santralinin ekonomik ömrünü; t, ge-çerli işletme yılını; i, faiz oranını ifade etmektedir.

Denklem 5’ten işletme masraflarının şimdiki değerlerinin top-lamı 31.235.004 € olarak bulunmuştur. Rüzgar enerjisi santralinin ekonomik ömrü boyunca üretilen enerji ise, Tablo 2’de gösteril-miştir.

Bulunan bu değerlerden birim enerji üretim maliyeti;

Optimistik senaryo için :

Realistik senaryo için :

Pesimistik senaryo için :

Pesimistik ötesi senaryo için :

olarak hesaplanmıştır.

Page 41: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim
Page 42: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

MAKALE

40 Enerji ve Çevre• Mart 2017

Projenin net bugünkü değeriBiryatırımın net bugünkü değeri (NBD), yatırımdan beklenen

net nakit girişlerinin belli bir iskonto oranıyla indirgenmisdeğerleri toplamından, yatırım harcamalarının bugünkü değerleri toplamı-nın çıkarılmasıyla bulunmaktadır. Eğer bu yönteme göre, net bu-günkü değer pozitif (NBD>0) ise yatırım yapılır nitelikdedir. NBD negatif ise yatırım yapılmaz nitelik taşıaktadır.

Rüzgar enerjisi santralinde elektrik satışından ve karbon ge-lirinden elde edilecek faydadan ilk yatırım maliyeti ve işletme ve bakım masraflarının kümülatif değeri çıkarılarak net şimdiki değer bulunmaktadır.

Optimistik, realistik ve pesimistik senaryolar için finansman mo-deline göre bulunan net bugünkü değerler Tablo 3’de verilmiştir.

yatırımın geri dönüş süresi analizi, sırasıyla Şekil 6 ve Şekil 7’de görülmektedir.

Pesimistik ve pesimistik ötesi senaryolar için 10 yıl vadeli fi-nansman modeline göre yatırımın geri dönüş süresi analizi sırasıyla Şekil 8 ve Şekil 9’da görülmektedir.

Şekil 6. 10 yıl vadeli borç finansmanı, optimistik senaryo,yatırımın geri dönüş süresi.

Şekil 8. 10 yıl vadeli borç finansmanı, pesimistik senaryo, yatırımın geri dönüş süresi.

Şekil 9. 10 yıl vadeli borç finansmanı, pesimistik ötesi senaryo,yatırımın geri dönüş süresi.

Şekil 7. 10 yıl vadeli borç finansmanı, realistik senaryo,yatırımın geri dönüş süresi.

Tablo 3 Farklı senaryo ve finansman modellerine gore projenin net bugünkü değeri

Senaryo10 Yıl Vadeli Net Bugünkü

Değer

Öz Sermaye Net Bugünkü Değer

Optimistik € 20.110.957 € 32.811.909

Realistik € 10.689.750 € 23.390.702

Pesimistik € 1.268.544 € 13.969.496

Pesimistik Ötesi -€ 8.152.662 € 4.548.290

Yatırımın geri dönüş süresi analiziGeri ödeme süresi analizi, bir yatırımın sağlayacağı net nakit

girişlerinin, yatırım tutarını karşılayabilmesi için gerekli sürenin hesaplanmasıdır. Geri ödeme süresi yöntemi, yatırım projelerinin değerlendirilmesinde ekonomik analiz yöntemleri içerisinde en çok kullanılan yöntemlerden biri durumundadır. Geri ödeme süresi kısaldıkça, yatırımın daha az riskli olacağı ve likiditesinin artacağı düşünülür. Ancak, geri ödeme süresi bir zaman kavramıdır, karlılık ölçüsü değildir. Bu yöntemde karlılık ölçülmez, yatırımın kendini ne kadar hızlı geri ödeyebileceği gösterilmiş olur [7]. Optimistik ve realistik senaryo için 10 yıl vadeli borç finansman modeline göre

5. SONUÇUygulamada sıkça karşılaşılabilecek bir uygulama olan10 yıl vadeli

borç finansmanı bağlamında geri ödeme süresi incelemesi 4 farklı se-naryo çerçevesinde ele alınmış ve ilgili hesaplamalar yapılmıştır. Yapı-lan bu çalışma sonucunda Tablon2 ve Tablo 3 çerçevesinde tanıtılan 4 farklı senaryo olan; optimistik, realistik, pesimistik ve pesimistik ötesi senaryolarla durum irdelemesi yapılmıştır. Geri ödeme süresi; optimis-tik senaryoda 10 yıl, realistik senaryoda 12 yıl, pesimistik senaryoda 14 yıl ve pesimistik senaryoda ise 18 yıl olarak bulunmuştur.

Rüzgar santraları için, senaryolarımız çerçevesinde 20 yıl or-talama santral ömrü göz önüne alındığı değerlendirilirse, 15 yılın üzerindeki geri ödeme süresinin uygun olmayacağı öngörülebilir. Bu bağlamda pesimistik ötesi senaryo için böyle bir durum ile kar-şılaşılmış olmaktadır. Bu bağlamda, bu çalışma çerçevesinde kur-gulanan optimistik, realistik ve hatta pesimistik senaryo için duru-mun kabul edilebilir mahiyette olduğu söylenebilir. Ancak, santral ömrünün yarısında geri ödeme süresi olduğu görülen optimistik senaryonun sağlanabilmesi şartlarının, genel politika olarak be-nimsenmesi gerektiği de yadsınamaz bir finansal gerçekliktir.

KAYNAKLAR[1] BP, (2015). BP Statistical Review of World Energy. Londra[2] İ.H. Kılıç, (2016), Türkiye’de Rüzgar Enerjisi Santralları İçin Teşvik Uygulamaları Ve

Aplus Programı İle[3] İ.H. Kılıç. ve A.B.Tuğrul A. B., 2016: Wind Power Assessment for Turkey and Evalu-

ation by APLUS Code, ICREEM 2016 : 18th International Conference on Renewable Energy and Energy Management, 1-2 Haziran 2016, Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri

[4] Url-24 <http://www.londonarray.com>, erişim tarihi 23.02.2016.[5] Global Wind Energy Council. (2015). Global Wind Statistics.[6] Url-26 <http://www.teias.gov.tr>, erişim tarihi 26.02.2016.[7] Müftüoğlu, T. (1999). İşletme İktisadı, Türhan Kitabevi, Ankara.

Page 43: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

LAYHER ALLROUND® İSKELE

Layher İskele Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul Tuzla Organize Sanayi Bölgesi (İTOSB) 9. Cadde No: 20 34959 Tepeören - Tuzla / İstanbul Telefon : +90 (0216) 593 41 00 Fax : +90 (0216) 593 41 02

Daha KolayRakipsiz ve kolay. Geçiş tekniği sayesinde kolay kurulum, hafif parçalar ve ergonomik el işçiliği. 6 temel parça ve birkaç el hareketi ile montaj.

Daha GüvenliMontaj aşamasında bile taviz vermeden güvenlik sağlar. Sağlam yapısı ve dayanıklı parçaları ile çalışma esnasında ve sonrasında maksimum güvenlik. Bağımsız kuruluşlar tarafından verilmiş EN12810-EN12811 Sertifikaları.

Daha HızlıTüm parçaların birbiriyle dahiyane uyumu. Bağlantı tekniği ve hafifliği ile montaj ve demontaj sırasında maksimum hız.

Daha EkonomikBasit kurulum ve parçaların dahiyane uyumu ile kazanılan süre işçilik maliyetlerinizi önemli ölçüde düşürmekte.Uzun ömürlü ve yıllar sonra bile kullanılabilir olması doğru yatırımın göstergesi.

www.layher.com.tr

Page 44: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

MAKALE

42 Enerji ve Çevre• Mart 2017

EMRECAN ERCANKocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Enerji Sistemleri Mühendisliği, KOCAELİ

JEOTERMAL ENERJİDEN ELEKTRİK ÜRETİMİ VE JEOTERMAL ENERJİDE ORGANİK RANKİNE ÇEVRİMİ TEKNOLOJİSİ

ÖZET

Bu çalışmada; jeotermal enerjinin kullanım alanlarından ve elektrik enerjisine çevrim yöntemlerinden bahsedilmiştir. Genellikle düşük sıcaklı jeotermal kaynaklardan elektrik

üretimi amacıyla kullanılan, organik rankine çevriminin özellikleri ve jeotermal enerjide kullanılması hakkında da bilgi verilmiştir.

Anahtar kelimeler: jeotermal enerji, organik rankine çevrimi, elektrik üretimi

1.GİRİŞ Jeotermal enerji, yer kabuğunun işletilebilir derinliklerinde

birikmiş olan ısının meydana getirdiği bir enerji türüdür. Yeraltına sızan sular burada gözenekli ve geçirimli hazne kayalarda toplanır. Hazne kayalar üstünde geçirimsiz örtü kayalar vardır. Isı yerkabu-ğundaki kırık veya çatlaklarda dolaşan sular vasıtasıyla yeryüzüne aktarılır. Eğer yerkabuğunda doğal su dolaşımını sağlayacak ye-terli kırık yoksa ve ısı birikimi tespit edilirse, oluşturulacak yapay kırıklardan dolaştırılacak akışkanlardan enerji elde edilmesi müm-kündür. Jeotermal enerji alanları, etkin depremlerin olduğu tekto-nik bakımdan aktif olan genç volkanların bulunduğu kuşaklardır. Yeryüzüne ulaşan buhar ve sıcak suyun içerdiği enerjiden ya doğ-rudan ya da başka enerji türlerine dönüştürülerek yararlanılmakta-dır(Anonim,2000).

Jeotermal enerjinin son yıllardaki gelişimi enerji dönüşüm tek-nolojileriyle alışılagelmiş geleneksel sistemlerin dışında kalan jeo-termal sistemlerde yoğunlaşmıştır. “ORÇ” organik rankine çevrimi, dönüşüm prosesi sırasında, akışkan sıcaklıkları ve kimyasından bağımsız olarak, su kullanmamaktadır. Bunun için ORC sistemleri havayla soğutulan kondansörleri etken bir şekilde kullanarak, so-ğutma suyu tüketilmesinin önüne geçmektedir. Bu tür kapalı devre santrallar 95 °C’tan 315 °C’a kadar, su kaybetmeden ve korozyona neden olmadan, elektrik üretimi yapabilmektedir[1].

Jeotermal kaynaktan çekilen sıcak su, kullanıldıktan sonra ka-palı sistem vasıtasıyla tekrardan jeotermal kuyuya re-enjekte edi-

lerek, çevreye olan zararlı emisyonları engellenmiş olur. Elektrik üretimi için değişik buhar çevrimi uygulamaları da bulunmaktadır. Jeotermal sahalarda kullanılan sıcak su separatörlerde ayrılıp, tür-bine gönderilen buhar genleşerek elektrik enerjisi üretimini sağlar. Arta kalan sıcak su rezervuarlara tekrar basılması uygundur.

2.JEOTERMAL ENERJİ KULLANIM ALANLARIM.Ö. 1500’lü yıllardan beri kullanılmakta olan jeotermal enerji-

nin en temel kullanım alanları sıcak su kullanımı, ısıtma ve elektrik enerjisi üretimidir. Bunun haricinde farklı alanlarda da kullanılabi-len jeotermal kaynağın bazı kullanım alanları Şekil 1’de verilmiştir.

3.JEOTERMAL ELEKTRİK SANTRALLERİ ÇEŞİTLERİÇıkarılan jeotermal akışkanın faz haline bağlı olarak elektrik

üretimi için çeşitli çevrimler kullanılır. Türbinin bir enerji kaynağını, mekanik enerjiye çevirmesi için buhar kullanılır. Alınan buharın di-rek rezervuarlardan gelen akışkan olması durumu ya da kullanılan akışkanın farklı olması durumuna göre elektrik santralleri üçe ay-rılır. Kullanılan ikili akışkanın kaynama noktası daha düşük olduğu

Şekil 1. Jeotermal Akışkanın Sıcaklığına Göre Kullanım Alanları

Page 45: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

43Enerji ve Çevre • Mart 2017

için kısmen düşük sıcaklıktaki rezervuarlarda kullanılabilir. (Rezer-vuarlarda en düşük sıcaklık 150°C üzerinde olması tavsiye edilir). Bu durumda ısı değiştiriciler birinci akışkan ile ikili akışkan arasında ısı transferini sağlarlar[2].

Bu sistemler;• Kuru Buhar• Flaş Buhar• İkili Akışkan (Binary Cycle) şeklindedir.

3.1.Kuru Buhar SantralleriBuharın baskın olduğu jeotermal kaynaklarda; kuru, doymuş

ya da kızgın buharın direk olarak türbinde kullanılabildiği çevrim-lerdir. En basit ve en ekonomik jeotermal çevrim yoğuşmasız kuru buhar çevrimidir. Bu sistemde buhar doğrudan atmosfere atılır. Atmosfere bırakılan buhar içerisinde, jeotermal kaynakta bulunan bazı ağır metallerde hava ile temas etmiş olur. Jeotermal enerji santralleri içerisinde çevreye en fazla zarar veren santral türü ol-duğu söylenebilir. Şekil 2’de santralin şematik gösterimi verilmiştir.

3.3.İkili Akışkan (Binary Cycle) SantralleriDüşük sıcaklıkta ve sıvı ağırlıklı jeotermal kaynaklardan elekt-

rik üretiminde ikili çevrim diye adlandırılan bir çevrim kullanılır. Bu çevrimde türbinde geçen aracı akışkan jeotermal buhar olmayıp aracı akışkan adı verilen ve kaynama sıcaklığı çok düşük olan bir akışkandır. Jeotermal akışkanın sıcaklığı eşanjör vasıtasıyla, sıcaklı-ğını aracı akışkana aktarır ve buharlaşan aracı akışkan türbin jene-ratör sistemini döndürerek elektrik üretimi gerçekleşir. Şekil 4’de şematik gösterimi verilmiştir.

Şekil 2. Kuru Buhar Santrali Şematik Gösterimi

Şekil 4. İkili Akışkan Santrali Şematik Gösterimi

Şekil.3 Flaş Buhar Santrali Şematik Gösterimi

3.2.Flaş Buhar SantralleriDünya’da en sık karşılaşılan jeotermal kaynak tipi, iki fazında

(buhar-su) beraber bulunduğu rezervuardır. Çıkarılan jeotermal akışkan genel olarak doymuş sıvı-buhar karışımı halindedir. Eğer çıkarılan kaynaktaki buhar yüzdesi yeterli miktarda ise; seperatör-ler vasıtasıyla buhar ve sıvı ayrıştırılarak, elektrik üretimi için buhar türbine gönderilir ve kalan sıvı yer altına enjekte edilir. Şekil 3’de santralin şematik gösterimi verilmiştir.

4.ORGANİK RANKİNE ÇEVRİMİIsıdan elektrik üreten sistemi esas alan bir ORÇ(Organik Ran-

kine Çevrimi) teknolojisi (Şekil 5), buharlaştırıcı (1 nolu) içerisin-deki organik çalışma sıvısını (yeşil çizgi) buharlaştırmak için sıcak kaynaktaki ısıyı kullanır (Şekil 2’deki kırmızı çizgi). Seçilen çalışma sıvısı silikon bazlı sıvılar olabilir veya düşük sıcaklıklar için hidrokar-bon veya soğutucu bazlı sıvılar kullanılabilir. Basınçlı buhar daha sonra türbinlere (2 nolu) yollanır ve jeneratörle birleştiğinde elekt-rik üretir. Buhar, yoğunlaştırıcı içinde tekrar sıvı hale yoğunlaştırı-lır (3 nolu). Burada ya soğutma kulesi (5 nolu), ya yeraltı suyu ya da ırmak suyu (mavi çizgi) soğutma aracı olarak kullanılır. Hava soğutma sistemi de alternatif olarak kullanılabilir. Sonra soğutu-cu pompa (4 nolu) çalışma sıvısını tekrar buharlaştırıcıya pompa-lar ve bu kapalı çevrim süreci tekrar eder. Sıcak sıvı yakıt kaynağı olarak kullanıldığından yakıt maliyeti sıfırdır. Ayrıca hiçbir yanma

Şekil 5. ORÇ Sisteminin Şematik Gösterimi [3]

Page 46: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

MAKALE

44 Enerji ve Çevre• Mart 2017

gerçekleşmediğinden, ORÇ enerji sisteminde atmosfere hiçbir salınım oluşmaz[3]. Sıcak kaynaklar genellikle sıcak sıvı veya gaz halindedir. Bu tip kaynaklardan gelen ısı, atık ısı kaynağı veya diğer sınırlandırmaların özelliklerine bağlı olarak, bir aracı araç vasıtasıy-la doğrudan veya dolaylı olarak ORÇ çalışma sıvısına aktarılır. Sıvı haldeki atık ısı kaynakları genellikle ORÇ ünitesiyle doğrudan bir-leştirilir. Gaz haldeki ısı kaynakları ise dolaylı yoldan birleştirilir[3].

ORÇ’nin termodinamik çevrimi, Şekil 5’te şematik olarak gös-terilmiştir. Soldaki diyagrama aynı zamanda Sıcaklık-Entropi veya T-S diyagramı da denmektedir. Turbo jeneratör sıcak kaynaktan ön ısıtmaya doğru ortaya çıkan ısıyı kullanır ve buharlaştırıcı içe-risindeki uygun organik çalışma sıvısını buharlaştırır (2→3→4). Organik sıvı buhar, doğrudan veya devir düşürme dişlisi vasıtasıyla elektrik jeneratörüyle birleştirilebilen elektrik türbinine enerji verir (4→5). Buhar daha sonra su veya hava ile soğutularak yoğunlaş-tırıcı içerisinde yoğunlaştırılır (5→1). Organik sıvı son olarak ön ısı-tıcı ve buharlaştırıcıya pompalanır (1→2); böylelikle kapalı çember devresindeki işlemler dizisi sona erer[4].

4.1.Jeotermal Enerjide Organik Rankine ÇevrimiORÇ teknolojisi ilk olarak 1961’de İsrail’de geliştirilmiş ve özel-

likle ikili jeotermal enerji santralleri olmak üzere birçok alanda hızla gelişen bir teknoloji haline gelmiştir. Genel olarak kullanılan tek-noloji, kuru ve flaş buhar sistemleri, jeotermal kuyularda elektrik üretimi için kullanılan ana teknolojilerdi. Ama ikili sistem teknolojisi giderek büyümektedir ve 2020 yılına kadar bu teknolojinin, jeoter-mal enerji üretim pazarına %50 ile hakim olarak en önemli tekno-loji olacağı tahmin edilmektedir (Şekil 7).

4.2. ORÇ’nin AvantajlarıBuhar türbinli sistemlere göre, ORÇ bazı avantajlara sahiptir.

Buhar türbinleri yüksek sıcaklık ve basınçlarda ORÇ’ye göre daha verimlidir fakat ORÇ aşağıda belirtilen kendine has bazı özellikler sebebiyle, birçok uygulamada tercih edilmektedir.• ORÇ’de jeotermal kaynak türbinle temas halinde olmadığın-

dan dolayı, jeotermal sularda bulunabilecek kirletici maddeler türbine herhangi bir zarar vermemektedir. Fakat flaş buhar tür-binlerinde, jeotermal buhar doğrudan buhar türbini ile temas halindedir. Jeotermal buhar temiz değil ise türbin bıçaklarında hasara neden olur

• ORÇ daha düşük sıcaklık ve basınç da çalıştığı için, mekanik ola-rak stres ve gerilim seviyeleri daha düşüktür. Buda daha uzun ömürlü olması anlamına gelmektedir.

• ORÇ’de bulunan organik çalışma sıvısı, su moleküllerine göre daha büyük hacimlidir. Dolayısıyla türbine çarpma hızı daha düşüktür. Su moleküllerine göre türbin kanatlarına daha yavaş bir hızla çarp-tığından, kanatlarda hasar meydana gelme riski daha düşüktür.

• ORÇ nominal enerjinin %10’luk kısmi yüklemelerinde bile çalışa-bilmektedir.

• Çalışma sıvısı olan organik akışkan, su yerine kullanıldığı için su ihtiyacı yoktur. Buhar sistemlerine göre işletilmesi daha kolaydır.

• ORÇ personele gerek duymadan uzaktan kontrol edilip çalıştırı-labilir. Bu da çalışma maliyetini ciddi şekilde azaltır.4.3.ORÇ Binary SistemleriŞekil 8’deki ORÇ, 315°C’a kadar olan jeotermal akışkanları olan

jeotermal sistemlerin güç santral uygulamalarda, hava soğutmalı kondensörlerin kullanımına imkan tanımaktadır. Bu çevrimde çalış-ma sıvısı buharlaştırıcıda boru tipi ısı değiştiricileriyle ısıtılmakta, bu-radan çıkan jeotermal akışkan kondansörden gelen çalışma sıvısına bir ön ısıtma yapmakta ve reenjeksiyon hattına gönderilmektedir[6].

İki Fazlı Binary Çevrimi, düşük basınçlı buhar için, buharın doy-muşluğuna ve karakteristiklerine göre Şekil 9’daki gibi uygulan-maktadır. Bu sistemde, separatörden gelen düşük basınçlı buhar, binary sistemin buharlaştırıcısında yoğuşur ve sıcak jeotermal su çalışma sıvısına ön ısıtma vermek için kullanılır[6]. Şekil 10’da gö-rülen kombine çevrim ünitesinde yüksek basınçlı buhar atmosferik

Şekil 6. ORÇ Termodinamik Çevrimi (T-S Diyagramı) [4]

Şekil 8. ORÇ Binary Sistemi [6]Şekil 7. Jeotermal Teknolojilerin Yıllara Göre Pazar Dağılımı Tahmini [5]

Page 47: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim
Page 48: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

MAKALE

Şekil 9. ORÇ İki Fazlı Binary Çevrimi[6] Şekil 10. İki Fazlı Binary Çevrimi – Kombine ORÇ Sistemi[6]

çıkışlı bir türbine (I. Türbin) gönderilir. Birinci türbin seviyesinden gelen düşük basınçlı buhar ise binary sistemin buharlaştırıcısında yoğuşturulurken çalışma sıvısı buharları II. Türbine yönlendirilir. Separatörde ayrılan sıcak su ise, ayrı bir binary çevriminde ek güç elde etmek için kullanılır[6].

5.SONUÇYukarıda verilen bilgilerin doğrultusunda ORÇ’nin jeotermal sa-

halarda kullanılmasından itibaren, geleneksel kuru ve flaş buhar tek-nolojilere olan ilginin azaldığı görülmektedir. ORÇ’nin düşük sıcaklık-larda ki kaynaklar etkin bir şekilde çalışabilmesi, diğer teknolojilerin popülerliğini azaltmıştır. Önümüzdeki yıllar içerisinde mevcut ORÇ sistemlerinde ve jeotermal teknolojilerindeki gelişmelerle birlikte, je-otermal enerjiden daha verimli bir şekilde faydalanılacaktır.

KAYNAKLAR1. Serpen, U., Jeotermal Enerji Teknolojisinde Yeni Gelişmeler, Jeo-

termal Enerji Semineri, 5112. Öztemir, M, H, Jeotermal Enerjiden Elektrik Üretimi ve Aydın Sala-

vatlı Sahası Elektrik Üretim Santrali,3. Özden, H., Paul, D., Organik Rankin Çevrim Teknolojisiyle Düşük

Sıcaklıktaki Kaynaktan Faydalanılarak Elektrik Üretimi. Örnek Ça-lışma: Sarayköy Jeotermal Santrali, X. ULUSAL TESİSAT MÜHEN-DİSLİĞİ KONGRESİ – 13/16 NİSAN 2011/İZMİR

4. Turboden ORC , Ürün Kataloğu5. Emerging Energy Research, Mayıs 20096. Grassiani, M., Krieger, Z., Advanced Power Plants for Use with Hot

Dry Rock (HDR) and Enhanced Geothermal Technology. Proc. World Geothermal Congress 2000 Kyushu-Tohuku, Japan, May 28-June 10, 2000, pp. 3719-3723.

Page 49: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

ENERJİ VERİMLİLİĞİ

DOSYASI

Page 50: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

Yeni Vitodens serisi yoğuşmalı cihazlar ile renkli dokunmatik ekran konforunu yaşayın

Yeni Vitodens 200-W / 222-F / 242-F yoğuşmalı cihazlar 5“ renkli dokunmatik ekran sayesinde üstün kullanım konforu sunmaktadırlar. Genişletilmiş modülasyon aralığı (% 5 -100), korozyona dayanıklı Inox-Radial paslanmaz çelik ısıtma yüzeyi, MatriX-silindirik brülör ve yenilenen Lambda Pro Control Plus yanma kalitesi kontrol sistemi sayesinde enerji tasarruflu, çevreci ve uzun ömürlü işletme sağlamaktadırlar. www.viessmann.com.tr

Isıtma sistemleriEndüstriyel sistemler

Soğutma sistemleri

Vie

ssm

ann

Isı T

ekni

kler

i Tic

. A.Ş

. / M

erke

z: Ş

erifa

li M

ah. S

öyle

şi S

k. N

o. 3

9 34

775

Üm

rani

ye -

İsta

nbul

· Te

lefo

n: (0

216)

528

46

00

Vitodens 200-W_A4_TR.indd 1 27.09.16 10:28

Page 51: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

49Enerji ve Çevre • Mart 2017

GÜNCEL

GELECEĞİN YAŞAM ALANLARI; MULTİ KONFOR BİNALAR Pasif Ev prensiplerini temel alarak geliştirilen Multi Konfor Binalar gelecekte daha sık karşımıza çıkacak. Biyo iklimsel tasarımı hedefleyen Multi Konfor Binalar’a ulaşmada ülkemiz için kentsel dönüşüm büyük ve çok önemli bir fırsat sunuyor. Multi Konfor Binalara nasıl ulaşılacağı konusunu her platformda ve sık sık gündeme getiren İzocam, Multi Konfor Binalar kitabını sektöre sundu.

Yüksek enerji tasarrufu sağlayan, yeni, konforlu teknoloji içeren Multi Konfor Binalar, toplumların bilinçlenmesi ve

artan duyarlılıkla birlikte hızla yaygınlaşıyor. Yüzde 90 oranında enerji tasarrufu sunan, akustik konfor ve yangın güvenliği sağlayan Multi Konfor Binalar, özellikle de ısı yalıtımı sayesinde hem ev hem de ülke ekonomi-sine katkı sağlıyor ve doğayı koruyor. Avrupa

Parlamentosu yayımlanan Binalarda Enerji Performansı direktiflerine göre yeni inşa edi-lecek kamu binaları 31 Aralık 2018 tarihinden itibaren, tüm yeni binalar ise 31 Aralık 2020 tarihinden itibaren sıfıra yakın enerjili bina olarak tasarlanacak.

Enerji verimliliği konusunda farkında-lığın artması için sosyal sorumluluğu mis-yon edinen İzocam, yalıtımın enerji verim-

liliği konusundaki önemini her platformda vurgulamaya devam ediyor. Ülkemiz gibi, enerjisinin çoğunu ithal eden ülkelerde ısı yalıtımının önemine dikkat çeken İzocam, Multi Konfor Binalar sayesinde yüksek enerji tasarrufuyla birlikte azami ısıl konfor sunulduğunu vurguluyor. İzocam, ülke-mizin içinde bulunduğu kentsel dönüşüm sürecinin ise ısıl konfora ulaşma ve enerji

Page 52: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

GÜNCEL

verimliliği sağlamada bir fırsat olarak nite-lendiriyor.

Multi Konfor Binaların sürdürülebilir olduğunu, ekoloji ve ekonomiye de katkı sağladığını vurgulayan İzocam Genel Mü-dürü Nuri Bulut, “Pasif ev kavramından türeyen Multi Konfor Binalar, yüksek enerji tasarrufuyla birlikte maksimum ısıl konforu sunuyor. Bu yapılar enerji kullanım ihtiyacı-nı 15 kWh/m2 ile sınırlandırıldığı için %90’a varan tasarruf sağlıyorlar. Öte yandan CO2 salımlarını da azalttığından yalnızca enerji tasarrufu ile değil, çevreci yönleriyle de ön plana çıkıyor. Gelecekte sıklıkla karşılaşaca-ğımız bu yapılar, iç ortam hava sıcaklığını uzun süre koruması, dengede tutması gibi nedenlere bağlı olarak kullanıcılarına kon-for sağlıyor” dedi.

Ülkemizin sağlıklı çevre ortamına ka-vuşması için kentsel dönüşümün önemli bir fırsat olduğunu dile getiren Nuri Bulut; “Kentsel dönüşümün en verimli şekilde kullanılması gerekiyor. Isı ve ses yalıtımlı, enerji verimliliği yüksek, yangın güvenli-ği sağlanmış yeni binaların inşa edilmesi enerji tüketimini sınırlandıracak. Avrupa Parlamentosu yayımlanan Binalarda Ener-

ji Performansı direktiflerine göre 31 Aralık 2020 tarihinden itibaren bütün yeni bina-lar sıfıra yakın enerjili bina olacak. Kent-sel dönüşüm yapılırken yakın gelecekteki bu hedef de göz önünde bulundurulmalı” dedi.

BM’ye sunulan Ulusal Katkı Beyanı (NDC) hedeflerine ancak yalıtım ile ulaşıla-bileceğine değinen İzocam Genel Müdürü Nuri Bulut; “Sera gazı salımlarının azalması için binalarda alınacak önlemler son derece önemlidir. Beyanda yeni yapılan konut ve hizmet binalarının Binalarda Enerji Perfor-mans Yönetmeliği’ne uygun şekilde, enerji etkin olarak inşa edilmesinin gerekliliği yer alıyor. Diğer yandan binalarda Enerji Kimlik Belgesi oluşturularak sera gazı salımlarının kontrol altında tutulması ve enerji tüketim-lerinin yıllara bağlı olarak azaltılması zo-runluluğu da vurgulanıyor. NDC beyanında yeni ve mevcut binaların enerji verimli hale getirilmesinde vergi azaltımı, kredi gibi teş-vik kanallarının geliştirilmesi gerekliliği ise bir kez daha hatırlatılıyor. NDC’de yer alan hedeflere ulaşılması için yeşil bina, pasif ev, sıfır enerjili ev tasarımlarının yaygın-laştırılması ile enerji ihtiyacının minimuma

indirilmesi önem taşıyor. NDC’nin Binalar ve Kentsel Dönüşüm bölümünde yer alan pasif evlere ulaşılması sadece doğru tasa-rım ve kalın yalıtım uygulaması ile mümkün olabilir” dedi.

Günümüzde toplam enerji tüketiminin yüzde 35’i binalardan kaynaklanıyor. Multi Konfor Binalar sağladığı yüzde 90’lık tasar-rufu kalın yalıtım uygulamasıyla elde eder-ken, iklim değişikliğiyle mücadeleye göz ardı edilemeyecek ölçüde katkı da sağlıyor. Multi Konfor Binalar; yüksek enerji tasar-rufunun yanı sıra kusursuz akustik ve gör-sel konfor, kaliteli iç ortam havası, yangın korunumu ve güvenliği sağlıyor. Bütün bu özellikleriyle İzocam’ın, sürdürülebilir yapı-ların geliştirilmesi için geliştirdiği stratejisi-nin de merkezinde yer alıyor. Multi Konfor Binalar’a ulaşmada yalıtımın önemine dik-kat çeken İzocam, kolay okunabilen “Multi Konfor Binalar” kitabı ile de sektöre yön vermeye devam ediyor. Enerji verimlili-ği-yalıtım-Multi Konfor Bina ilişkisini bu kez “Multi Konfor Binalar” kitabıyla gündeme getiren İzocam, rehber niteliği taşıyan bu kitap ile toplum bilincinin de artmasına katkı sağlıyor.

www.enerji-dunyasi.com

ENERJİ VE ÇEVRE DÜNYASI DERGİSİ • OCAK / ŞUBAT 2017 • YIL: 18 • SAYI 131 •10 TL • ISSN 1305-2047

“Depolama Sistemleri Üretimde Paradigma Değişikliği Sağlayabilir”

“Çat Sistemleri Ön Plana Çkacak”

Geleceğin En Önemli Enerji Üretim Kaynağ Güneş Enerjisi

Geleceğin En Önemli Enerji Üretim Kaynağ Güneş Enerjisi

“Çat Sistemleri Ön Plana Çkacak”

“Depolama Sistemleri Üretimde Paradigma Değişikliği Sağlayabilir”

Zenginleşen içeriği ve dağıtım gücüyle alanında lider dergimizde yer alarak

mesajlarınızı hedef kitlenize ulaştırabilirsiniz.

enerji-dunyasi.com

Enerji & ÇevreEnerji Sektörünün Öncü Dergisi

Page 53: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

IRENEC 2017 Konferansımızda sizi de aramızda görmek isteriz.

%100 Yenilenebilir Enerjiye Küresel Geçişi Nasıl Hızlandırabiliriz?Toplumların, ülkelerin ve bölgelerin %100

yenilenebilir enerjiye geçişi ancak çözüm

tarafında olan yerel, ulusal ve bölgesel

hükümetlerle gerçekleşebilir.

Enerji alanındaki yeşil çözüm, mevcut en iyi

teknolojilerin kullanıldığı akıllı şebekelerin,

yenilenebilir enerji depolama sistemlerinin

ve enerjinin son kullanım verimliliğinin

entegrasyonuyla %100 yenilenebilir enerji

hedefine ulaşılmasıdır.

Türkiye Yenilenebilir Enerji Birliği

(EUROSOLAR Türkiye), birliğin vizyonu

doğrultusunda %100 yenilenebilir enerjiye

geçişin teknik, ekonomik ve siyasi

boyutlarının ve sanayide, mimaride,

ulaşımda ve eğitimde hayata geçme

yollarının tartışılacağı uluslararası bir

platform yaratmak için her yıl IRENEC

Uluslararası %100 Yenilenebilir Enerji

Konferansı’nı düzenlemektedir.

18-20 MAYIS 2017

7. ULUSLARARASI %100 YENİLENEBİLİR ENERJİ KONFERANSI

IRENEC 2017

www.irenec.org

Resmi Havayolu

Page 54: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

52 Enerji ve Çevre• Mart 2017

TEKNİK

SIEMENS’TEN, 3D YAZICI İLE ÜRETİLEN GAZ TÜRBİNİ

Siemens, tamamen Katmanlı Üretim (Additive Manufacturing - AM) teknolojisi kullanılarak imal edilmiş gaz türbini kanat-ları için ilk tam motor yükü testlerini tamamlayarak çığır açtı.

Şirket, çoklu AM ile yazdırılmış geleneksel tasarıma sahip türbin kanadının başarısını tam motor gücü koşullarında onayladı. Bu, bileşenlerin dakikada 13.000 devirde ve 1.250 santigrat dereceden yüksek sıcaklıklarda test edildiği anlamına geliyor. Buna ek olarak, Siemens, AM teknolojisi kullanılarak üretilen, tamamen revize edilmiş ve iyileştirilmiş dahili soğutma geometrisine sahip yeni bir kanat tasarımını test etti. Proje ekibi, İngiltere’nin Worchester şehrinde bulunan ve yeni satın alınan Material Solutions şirketin-deki 3D yazdırma tesisinde üretilmiş kanatları kullandı. Materials Solutions, turbo makinelerde yüksek ısıya sahip uygulamalar için yüksek performanslı parçalar üzerinde uzmanlaşıyor. Bu konuda kesinlik, yüzey tesviyesi ve malzeme kalitesi, kullanılan parçaların operasyonel performansında kritik öneme sahip. Testler, İngil-

tere’nin Lincoln şehrindeki endüstriyel gaz türbini fabrikasında Siemens test tesisinde gerçekleştirildi.

Siemens Enerji ve Gaz Bölümünün CEO’su Willi Meixner şunları ifade etti: “Bu gelişme, bu teknoloji için en zorlu uygulamalardan biri olan, enerji üretiminde Katmanlı Üretimin kullanımında çığır açan bir başarı. Katmanlı Üretim, dijitalizasyon stratejimizdeki ana temellerden biri. Başarılı test sonuçları, kendini adamış uluslarara-sı bir proje ekibi ve onlara Finspång, Lincoln, Berlin’deki Siemens mühendisleri ile Materials Solutions’dan uzmanların katkıları saye-sinde alındı. Sadece 18 ayda parça tasarımından ve AM materyal geliştirmeden kaldırma simülasyonları için yeni yöntemlere ve kalite kontrollerine kadar tüm zinciri tamamladılar. 3D yazdırma alanındaki know-how’ımız ile bu alandaki teknolojik gelişimi ve uy-gulamaları ilerletmeye devam edeceğiz.”

Kanatlar, 13 megavat (MW) kapasiteye sahip bir Siemens SGT-400 endüstriyel gaz türbinine takıldı. AM türbin kanatları, yüksek

Page 55: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

53Enerji ve Çevre • Mart 2017

performanslı, çok kristalli nikel süperalaşım tozundan yapılıyor. Bu da kanatların yüksek basınca, yüksek sıcaklıklara ve türbi-nin yüksek hızlı operasyonunun rotasyonel güçlerine dayana-bilmelerini sağlıyor. Tam yükte, türbin kanatlarından her biri 1.600 km/saatin üzerinde bir hızda çalışıyor, 11 ton yani bir Londra otobüsünün eşdeğeri ağırlık taşıyor, 1.250°C’de gaz ile çevreleniyor ve 400°C’nin üzerinde hava ile soğutuluyor-lar. Lincoln’da test edilen gelişmiş kanat tasarımı, Siemens gaz türbinlerinin genel verimliliğini artırabilen gelişmiş so-ğutma özellikleri sağlıyor.

Katmanlı Üretim, katı nesneler oluşturmak için parçaları kesilmiş CAD modellerinden katman katman inşa eden bir süreç. Aynı zamanda “3D yazdırma” olarak da bilinen bu yöntem özellikle hızlı prototip-leme alanında faydalar sağlıyor. Meixner şunları ifade ediyor: “Bu heyecan verici tek-noloji, prototip geliştirme için gereken süreyi yüzde 90’a varan oranlarda kısal-tarak üretim şeklimizi değiştiriyor. Sie-mens, Katmanlı Üretim alanında bir öncü. Yeni gaz türbini tasarımlarının geliştirilmesini artırılmış bir verimlilik ve emre amadelikle hız-landırabiliyor ve bu şekilde gelişmeleri müşteri-lerimize daha hızlı bir şekilde ulaştırabiliyoruz. İmalattaki bu yeni esneklik aynı zamanda Sie-mens’in müşterilerinin ihtiyaçlarını daha iyi kar-

şılayabilen geliştirmeler yapmasını ve talep halinde yedek parça temin etmesini de sağlıyor.”

Siemens, malzeme bilimi, otomasyon, imalat ve süreç gibi temel alanlarda engin bir bilgiye sahip ve bu nedenle 3D yazdırma endüstrisinde geleceği şekillendirmek için önemli bir konuma sahip. Gelişmiş kanat tasarımının ba-şarılı testi, AM’nin tam potansiyelini kullanabilmemiz için önemli bir adım. Siemens, sadece AM ile mümkün olan özgün gaz türbini tasarımları geliştiriyor ve yazıcıyla imal edilmiş türbin ekipmanlarının seri üretimini geniş-letiyor. Enerji pazarında 100 yılı aşkın bir deneyimle

Siemens, yeni tasarım olasılıklarını müşterileri için özel çözümlere dönüştürüyor.

Siemens hızlı prototipleme için AM teknolojisini kapsamlı bir şekilde kulla-nıyor ve gaz türbinlerinin kompresör ve yanma sistemlerindeki bileşenleri için

seri üretim çözümlerini çoktan kullanıma sun-du bile. Şubat 2016’da Siemens, İsveç’in Finspång şehrinde 3D yazıcı ile üretilmiş parçalar için yeni bir üretim tesisi açtı. Siemens’in yoğun kullanılan bir gaz türbini için ilk 3D yazıcı ile üretilmiş bir parça, Temmuz 2016’dan beri ticari olarak kullanılıyor.

Page 56: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

TEKNİK

54 Enerji ve Çevre• Mart 2017

VALMET TS KATI MADDE ÖLÇÜM CİHAZI’NIN ÖRNEK UYGULAMASI

Atık su arıtım biyo-çamurunda askıda katı maddelerin has-sas ölçümünün yapılması her zaman çözümü zor bir sorun olmuştur. Koyu renkli ve partikül boyutlarının çok küçük

olması, yaygın olarak kullanılan optik sistemlerle ölçümlerin yapıl-masını zorlaştırmaktadır.

İstanbul Ataköy’de bulunan tesiste, mikrodalga tabanlı Val-met TS Toplam Katı Madde Ölçüm Cihazı’nı kullanarak gerçek-leştirilen bir deneme ölçümünde, yoğunlaştırılmış atık etkin ça-muru üzerinde, tekrarlanabilirliği yüksek laboratuvar korelasyon

sonuçlarına ulaşılarak büyük bir başarı elde edildi.

ATIK SU ARITIMIHam atık su, kaba ızgaralardan geçtikten sonra, havalandır-

malı kum ve yağ tutuculara yollanmadan önce, ince ızgaraların yer aldığı ön arıtma bölümüne pompalanır. İşletmenin ihtiyaçla-rına bağlı olarak, ön çökeltme havuzlarına atık su akışı 0 ile %100 arasında istendiği gibi ayarlanabilir. Biyolojik arıtma işleminin içerdiği süreçler; karbon giderimi, nitrifikasyon, denitrifikasyon ve güçlendirilmiş biyolojik fosfor eliminasyonudur.

Ünite, birbirine paralel üç hatta bölünmüş ve her hat ön-de-nitrifikasyonlu iki kademeli kaskadlar olarak tasarlanmıştır. Birin-cil ve ikincil çamurun stabilizasyonu mezofilik anaerobik çürütme ile gerçekleştirilir. Altı çürütücüden gelen gaz depolanarak elekt-rik ve termal enerji üretimi için türbinlerde kullanılır. Çürütülmüş çamur susuzlaştırılır ve ardından kurutulur.

TOPLAM KATI MADDENİN ÖLÇÜMÜ Biyolojik arıtmada istenen katı yığılmasını sağlamak için belli bir

miktar Atık Aktif Çamurun (Waste Activated Sludge-WAS) sistem-den bertaraf edilmesi gereklidir. Yaygın olarak kullanılan optik askıda katı madde ölçüm sistemleriyle Atık Aktif Çamur (WAS)daki toplam katı maddenin ölçümü, partikül boyutlarının küçüklüğü, son derece çeşitlilik gösteren kuru madde içeriği ve optik pencerenin kirlenmesi sebebiyle sorunlara yol açmaktadır. Ataköy tesisi, paralel dokuz ça-mur yoğunlaştırıcı santrifüjden sonra, Valmet TS Toplam Katı Madde Ölçüm Cihazı’nı kurmuş ve iki aydan fazla bir süre boyunca perfor-mansını gözlemiştir. Grafik 1’de özeti verilen sonuçlar, laboratuvar sonuçlarıyla oldukça başarılı bir korelasyon sergilemektedir.

BAKIM GEREKTİRMEYEN SİSTEMBaşlangıçta kağıt hamuru ve kağıt endüstrisi için geliştirilmiş

olan Valmet TS atık su arıtımı uygulamaları, Valmet’in öncülük yap-mış olduğu mikrodalga teknolojisine dayanmaktadır. Bir mikrodalga sinyalinin işlenmiş madde içerisinden geçme süresini ölçen Valmet TS, ham maddenin kalitesi, çamur rengi veya üretim oranı/hızı gibi faktörlerden etkilenmez. Mikrodalga yoluyla ölçüm teknolojisi, dü-zenli temizlik gerektiren optik askıda katı madde transmitterleriyle ilişkili sorunlarla karşılaşmaksızın, kesin ve tekrarlanabilir sonuçlar alabilmeyi mümkün kılar. 0’dan %40’a kadar toplam katı maddeyi sürekli ölçebilen ve hiç bakım gerektirmeyen bir sistem olan Valmet TS, atık su arıtımı konusunda sayısız uygulama alanına sahiptir.

İstanbul’da bulunan İSKİ Ataköy İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi, Türkiye’de bu alanda faaliyet gösteren tesislerin en büyüklerinden biridir. Yağışsız hava akışına göre günde 400.000 m³ arıtma kapasitesine göre tasarlanan tesis, 2010 Aralık ayında faaliyete geçti. Tesiste işlenen atık su, sulama amacıyla kullanılabilmekte; etkili tasarımı ve çıkan biogazın değerlendirilmesiyle ünite, enerji tüketimini de en aza indirmektedir.

Page 57: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş.teknikyayincilik.com

İş Dünyası Yayıncılık Ltd. Şti.b2bmedya.com

İ l k e l i , t a r a f s ı z , g ü v e n i l i r y a y ı n c ı l ı k

suvecevre.com tesisat.com.tr yalitim.net enerji-dunyasi.com yanginguvenlik.com.tr

boatbuilderturkey.com cativecephe.com dogalgaz.com.tr tersanedergisi.info yesilbinadergisi.com

Gelenekten geleceğe güvenle...

Page 58: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

Lütfen faturayı .............................................................. V.D. ......................................................................... no’lu hesaba kesiniz.

................................... TL. abone bedelini işaretlediğim banka hesabınıza havale ettim.

İş Bankası Balmumcu Şubesi - TR03 0006 4000 0011 1350 8882 06 nolu Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. hesabı

İş Bankası Valikonağı Şubesi - TR09 0006 4000 0011 1790 2042 02 nolu Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. hesabı

Garanti Bankası Esentepe Şubesi - TR89 0006 2000 3470 0006 2972 43 nolu Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. hesabı

Kredi kartı ile ödeme yapmak istiyorum

(Kredi kartı talimat formu e-posta adresinize veya faksınıza gönderilecektir)

Tarih: ..................................................... İmza: .....................................................

Abone Formu

1 yıllık: 110 TL.

2 yıllık: 200 TL.

Yılda 12 Sayı

1 yıllık: 110 TL.

2 yıllık: 200 TL.

Yılda 12 Sayı

1 yıllık: 110 TL.

2 yıllık: 200 TL.

Yılda 12 Sayı

1 yıllık: 55 TL.

2 yıllık: 100 TL.

Yılda 6 Sayı

1 yıllık: 55 TL.

2 yıllık: 100 TL.

Yılda 6 Sayı

1 yıllık: 55 TL.

2 yıllık: 100 TL.

Yılda 6 Sayı

1 yıllık: 55 TL.

2 yıllık: 100 TL.

Yılda 6 Sayı

1 yıllık: 55 TL.

2 yıllık: 100 TL.

Yılda 6 Sayı

1 yıllık: 70 TL.

2 yıllık: 130 TL.

Yılda 8 Sayı

1 yıllık: 70 TL.

2 yıllık: 130 TL.

Yılda 8 Sayı

Adı Soyadı : ................................................................................................................................................................................................................................................................................

Firma Adı : ................................................................................................................................................................................................................................................................................

Adresi : ................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................. Posta kodu: .............................................................................................

Tel: ......................................................... Fax: ......................................................... E-posta(*): ..........................................................................................................................................

(*) E-bültenlerimizi takip edebilmek için E-posta adresinizi yazmayı unutmayın. ONLINE ABONELİK İÇİNwww.teknikyayincilik.com

TEKNİK SEKTÖR YAYINCILIĞI A.Ş.

T.: (0212) 275 8359 • F.: (0212) 288 2614 • [email protected]

• Aboneliğini herhangi bir nedenden dolayı sürdürmek istemeyen okurların cayma hakkı bulunmaktadır.• Öğrenci aboneliği % 50 indirimlidir.• Fiyatlar 31 Aralık 2017 tarihine kadar geçerlidir.

Page 59: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

Şirketinizin dijital dünyada yerini almış olması, onun reklama duyduğu ihtiyacı ortadan kaldırmıyor. Potansiyel müşterilerinizin sizi keşfetmelerini beklemeyin. Sektörel yayınlara reklam verin.

Bir sektörün profesyonellerine en kolay ulaşabileceğiniz yer dijital veya basılı sektörel yayınlardır.

bekledim de gelmedi

www.seyad.org

sizi hedefinizesektörel yayınlar ulaştırır

Page 60: Rüzgarda Avrupa da Üçüncü, · Organik Rankine Çevrimi Teknolojisi 26 34 28 32 3 YAYINCIDAN 10 KONUK YAZAR RÜZGARDA AVRUPA’DA ÜÇÜNCÜ, DÜNYADA YEDİNCİYİZ TÜREB Yönetim

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Toshiba_Estia_A4.pdf 1 16/03/15 15:56