SAHA Derneği 2012 Yılı Faaliyet Raporu

2 0

1 2

2 0 1 2 Y I L I R A P O R U

Saha Derneği

2012 Yılı Raporu

EDİTÖR

İlkay Baliç

REDAKSİYON

Yavuz Parlar

TASARIM

Sarp Sözdinler, BEK

BASKI VE CİLT

Ofset Yapımevi

Şair Sokak 4

Çağlayan Mahallesi

Kağıthane 34410 İstanbul

T 90 (212) 295 8601

SAHA DERNEĞİ

Şah Kulu Mahallesi

Şah Kapısı Sokak 10

Galata 34420 İstanbul

T 90 (212) 293 5152

F 90 (212) 251 9573

[email protected]

© 2013 SAHA

YÖNETİM KURULU

Selman Bilal

Saruhan Doğan, Başkan Yardımcısı

Füsun Eczacıbaşı, Başkan

Ayda Elgiz

Ebru Özdemir Kışlalı

Atilla Tacir, Sayman

İpek Nur Cem Taha

Fatma Berna Tuğlular

Agah Uğur, Başkan Yardımcısı

DENETİM KURULU

Emre Dökmeci

Ari Meşulam

Edwina Sponza

DANIŞMA KURULU

Carolyn Christov-Bakargiev

Fulya Erdemci

Jessica Morgan

EKİP

Merve Çağlar, Genel Sekreter

Gizem Uslu, Programlar Koordinatörü

Yavuz Parlar, Proje Koordinatörü

Burak Erkil, Video Yönetmeni

(SAHA Konuşmaları)

İlkay Baliç, Editör

DANIŞMANLAR

Murat Bengi, Mali Müşavir

Sadife Karataş Kural, Hukuk

Danışmanı

İçindekiler

GİRİŞ 2

DESTEKLENEN PROJELER 4

18

21

22

SAHA KONUŞMALARI 24

ÜYE PROGRAMLARI 25

2 6

27

İLETİŞİM ÇALIŞMALARI 28

29

30

ÜYELER 32

KURUMSAL DESTEKÇİLER 34

Proje Destek Programi

4

6

7

8

10

11

12

14

16

Eği̇ti̇m Destek Program

19

19

19

19

20

Küratöryel Araştirma Programi

İşbirliği Programi

22

23

Sergi Turları

Seyahatler

Fuar ve Sergi Girişleri

SAHA Buluşması

Konferans Katılımları ve

Tanıtıcı Etkinlikler

Basında SAHA

12. İstanbul Bienali

Performa 11, New York

Prompts and Triggers, Rotterdam

La Triennale, Paris

Manifesta, Genk

53. October Salon, Belgrad

dOCUMENTA (13), Kassel

Müşterekler Zamanı – Türkiye’den

Yeni Medya Sanatı, Den Haag

2. Mardin Bienali

ICI – The Curatorial Intensive,

Curating Performance, New York


Instituto Inhotim, Brezilya


Curating Institutions, Çin


Curating Beyond Exhibition

Making, New York

Creative Time Summit, New York

ICI

Witte de With

S A H A 2 0 1 202

Giriş

SAHA’nın kurulduğu günden 2012 sonuna kadar geçen bir buçuk sene boyunca desteklediği projeler, başlattığı işbirlikleri ve faaliyetleriyle ilgili bilgiler içeren ve ilk yayınımız olan 2012 Yıllık Raporu’nu sunmaktan mutluluk duyuyoruz. Derneğin faaliyetlerine ilişkin bir arşive dönüşmesini hedeflediğimiz bu raporları, her sene farklı bir kapak rengiyle yayımlamaya devam edeceğiz.

SAHA Derneği, kâr amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşu olarak, çağdaş sanatı destekleme amacında birleşen bir grup sanatsever tarafından 2011 yılında kuruldu.

Üye sayısı 2012 yılının sonunda 53’e ulaşan SAHA Derneği, Türkiye çağdaş sanatının uluslararası alandaki tanınırlığını artırma yönündeki çalışmalarını, yeni programlar ve işbirlikleri geliştirerek devam ettirecek. Kurulduğu günden 2012 sonuna kadar geçen bir buçuk sene boyunca dünyanın başlıca uluslararası sergilerine Türkiye’den katılan sanatçılara destek veren SAHA, çeşitli kurumlarla işbirliği programları başlattı; uluslararası küratörlerin İstanbul’da konaklayarak Türkiye çağdaş sanatı üzerine araştırma yürütmelerine katkıda bulundu.

G i r i ş

S A H A 2 0 1 2 03

MİSYON

SAHA Derneği, Türkiye çağdaş sanatının tanınırlığını ve bilinirliğini artırmayı amaçlar ve bu doğrultudaki projelere karşılıksız destek verir.

SAHA, uluslararası sanat kurumları tarafından davet edilmiş projelerin hayata geçmesi için kurumlarla doğrudan işbirliği halinde çalışır; proje süreçlerinde kolaylaştırıcı rol üstlenir ve gerektiğinde kaynak geliştirir.

SAHA, sağladığı bu destek aracılığıyla, çağdaş sanat alanında faaliyet gösteren sanatçı, küratör, sanat tarihçisi ve eleştirmenlerin eğitim ve üretim ortamlarını ve uluslararası ağlarla etkileşimlerini geliştirmeyi hedefler.

SAHA, evrensel değerlere saygılı ve demokratik bir duruşla, Türkiye çağdaş sanatı için özgür bir “saha” oluşmasına katkıda bulunmayı misyon edinir.

SAHA Derneği genel merkezi, Galata

SAHA Derneği yönetim kurulu üyelerinden ve ekibinden bir grup:

Soldan sağa: Ebru Özdemir Kışlalı, Sibel Asna, Füsun Eczacıbaşı, Atilla Tacir, Merve Çağlar, Selman Bilal, Gizem Uslu, İpek Nur Cem Taha.

G i r i ş

S A H A 2 0 1 2 D e s t e k l e n e n P r o j e l e r

Proje Destek

Programı

12. İstanbul Bienali

İstanbul Kültür Sanat Vakfı tarafından düzenlenen 12. İstanbul Bienali, 17 Eylül–13 Kasım 2011 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Bienalin küratörlüğünü üstlenen Adriano Pedrosa ve Jens Hoffmann, 12. İstanbul Bienali’nin başlığını, Küba asıllı Amerikalı sanatçı Felix Gonzalez–Torres’in yapıtlarından esinlenerek belirlediler. “İsimsiz (12. İstanbul Bienali), 2011” başlığı altındaki bienalde, beş karma sergi ve 50’den fazla kişisel sunum kapsamında 500’ü aşkın yapıt yer aldı. İsimsiz (Soyutlama), “İsimsiz” (Ross), “İsimsiz” (Pasaport), İsimsiz (Tarih) ve “İsimsiz” (Ateşli Silahla Ölüm) temaları altında düzenlenen beş karma serginin ve kişisel sunumların bulunduğu bienalin Antrepo 3 ve 5’teki mekânları, günümüzün önemli mimarlarından Ryue Nishizawa’nın mimarlık ofisi tarafından tasarlandı.Türkiye’nin en büyük güncel sanat etkinliği olarak İstanbul’u uluslararası sanat gündeminin merkezine oturtan 12. İstanbul Bienali’ni yaklaşık 110.000 kişi ziyaret etti.

SAHA, 12. İstanbul Bienali’ne, Türkiye’den davet edilen sanatçıların proje bütçelerini karşılayarak destek verdi.

04

DesteklenenProjeler

SAHA Derneği, 2012 yılında 8 farklı proje kapsamında toplam 34 sanatçıya destek verdi. Kurumlarla başlattığı işbirlikleri aracılığıyla Türkiye’den dört küratörün eğitimine katkıda bulundu.

12. İstanbul Bienali, İsimsiz (Tarih) sergisinden yerleştirme görüntüsü, Antrepo No: 3Fotoğraf: Mahmut Ceylan

D e s t e k l e n e n P r o j e l e rS A H A 2 0 1 2

12. İstanbul Bienali, İsimsiz (Ateşli Silahla Ölüm) sergisinden yerleştirmegörüntüsü, Antrepo No: 3Fotoğraf: Mahmut Ceylan

12. İstanbul Bienali’nden yerleştirme görüntüsü, Antrepo No: 5Fotoğraf: Mahmut Ceylan

05

S A H A 2 0 1 2 D e s t e k l e n e n P r o j e l e r06

Performa 11, N E W Y O R K

Görsel sanat performans bienali Performa’nın dördüncüsü, 1–21 Kasım 2011 tarihleri arasında New York’ta düzenlendi. Performa’nın kurucu direktörü de olan RosaLee Goldberg’in küratörlüğünde gerçekleştirilen ve üç hafta süren Performa 11’de 100’den fazla sanatçı yer aldı. Görsel sanatlar, müzik, dans, şiir, moda, mimari, grafik tasarım ve mutfak sanatları arasındaki sınırları kırmaya çalışan Performa kapsamında sanatçılar yeni işlerini farkı mekânlarda (kamusal ve özel) sergilediler. Bu kapsamda, 50’den fazla sanat kurumu ve küratör Performa için güçlerini birleştirdi.

SAHA, Performa 11’e davet edilen Aslı Çavuşoğlu’nun “Words Dash Against the Façade” isimli projesine destek verdi. Performansın küratörlüğünü Defne Ayas üstlendi.

Aslı ÇavuşoğluWords DashAgainst the Façade2011


Prompts & Triggers, R O T T E R D A M

Rotterdam merkezli halka açık bir sanat enstitüsü olan Witte de With’in 2012 yılı itibariyle direktörlüğüne getirilen Defne Ayas, Türkiye’den sanatçıların Avrupa’daki görünürlüğünü artırmak amacıyla bir program başlattı. Bu program için SAHA’yla Witte de With arasında üç senelik bir işbirliği yapılmasına karar verildi. SAHA–Witte de With işbirliği, bu programın toplam bütçesinin önümüzdeki üç sene boyunca SAHA tarafından karşılanmasını ve bu yolla her iki kurumun misyonlarını gerçekleştirmelerine katkıda bulunulmasını öngörüyor.

20 Nisan 2012–6 Ocak 2013 arası devam eden “Prompts & Triggers” başlıklı sergi, belli başlı toplumsal endişelere dikkat çekmek isteyen, bunlar üzerine düşünüp tartışan, öneriler getiren sanatçıların işlerini bir araya getirdi.

SAHA, “Prompts & Triggers” başlıklı sergiye Türkiye’den davet edilen Meriç Algün Ringborg’un sergideki eserlerinin prodüksiyonuna ve Burak Arıkan’ın düzenlediği “Everyone for Themselves” başlıklı atölye çalışması ve sempozyumdan oluşan programa destek verdi.

Witte de With ayrıca Eylül 2012’de Sarkis’in Rotterdam Limanı’ndaki “The Treasure Chests of Mnemosyne” sergisi dolayısıyla sanatçı üzerine kapsamlı bir sempozyum düzenledi.

Meriç Algün RingborgLine No. 2 (Holy Bible)2012Fotoğraf:

Bob Goedewaag

07


La Triennale, P A R İ S

Aralarında Claude Levi-Strauss, Marcel Mauss, Marcel Griaule ve Michel Leiris’in de bulunduğu birçok önemli 20. yüzyıl Fransız antropolog ve etnoloğun çalışmalarından ilham alan La Triennale, sanatın ve etnografyanın birbiriyle ilişkisinin ve ortak düğümlerin izlerini sürüyor. Grand Palais’de 2006 ve 2009 yıllarında gerçekleşen “La Force de l’Art” (Sanatın Gücü) 1 ve 2’den sonra yeniden tanımlanan La Triennale, 2012’nin başlıca uluslararası sanat etkinliklerinden biri oldu.

İlki 2006 yılında Paris’te gerçekleştirilen La Triennale’in üçüncü edisyonu 20 Nisan–26 Ağustos 2012 tarihleri arasında Paris’te düzenlendi. Grand Palais’den taşınarak Palais de Tokyo ve çevresindeki enstitülere yayılan organizasyon, sanat dünyasında büyük yankı uyandırdı. “Intense Proximity” (Yoğun Yakınlık) başlıklı La Triennale 2012, günümüzün küresel sanat dünyasında sanatçı olarak aktif olmanın ne olduğunu ve bunun anlamını araştırıyordu. La Triennale ilk defa 2012’de Türkiye’den sanatçılar davet etti.

SAHA, La Triennale 2012’ye davet edilen Sarkis’in “The Frieze of War Trophies” ve Köken Ergun’un “Binibining Promised Land” başlıklı projelerine destek verdi.

08

Köken ErgunBinibining Promised Land2012


01 | 02

01

SarkisThe Frieze of War Trophies2012

09


Manifesta, G E N K

Başküratörlüğünü Cuauhtémoc Medina’nın yürüttüğü Manifesta 9, “Deep of the Modern” (Modernliğin Derinliği) teması altında sanat ve tarihin farklı katmanlarından kompleks bir diyalog oluşturmayı amaçlıyordu. Çıkış noktası ise bienalin bu yılki mekânıydı: Genk kentindeki eski bir kömür maden olan Waterschei. Genk kentinin bağlı olduğu Limburg’un yakın geçmişinin sosyal ve toplumsal etkisinden yola çıkan Medina, “Deep of the Modern” temasını 3 farklı bolümden meydana getirdi: Poetics of Restructuring (Yeniden Yapılanmanın Doğası), the Age of Coal (Kömür Çağı) ve 17 Tons (17 Ton).

Manifesta tarihinde ilk kez, sadece öncül bir uluslararası seçki değil, aynı zamanda sanatçıların daha eski tarihli yapıtlarından oluşan etkileyici bir koleksiyon ve zengin bir madencilik mirası da ziyaretçilerle buluştu.

SAHA, Manifesta 9’a davet edilen Emre Hüner’in “A Little Larger Than the Entire Universe” adlı projesine destek oldu.

Emre HünerA Little Larger Than the Entire Universe2012

10


53. October Salon, B E L G R A D

Sırbistan’ın en büyük uluslararası sergisi olarak bilinen October Salon’un 53. edisyonu 22 Eylül–4 Kasım 2012 tarihleri arasında gerçekleşti.

Küratörlüğünü Branislav Dimitrijević ve Mika Hannula’nın üstlendiği ve Belgrad’ın en önemli yapılarından eski Geodetic Enstitüsü’nün binasında gerçekleşen 53. October Salon sergisine, 10 ülkeden toplam 25 sanatçı davet edildi.

Sergi mekânı olarak kullanılan yapı, 1905–1907 yılları arasında, Belgrad Hissedarlar Birliği binası olarak inşa edildi. Belgrad’ın en güzel fakat en ihmal edilmiş anıtsal binalarından biri olan bu ilham verici yapı, geçici olarak sergi mekânına dönüştürüldü. Sanat eserleri, binanın mevcut şartları, tarihi anlatısı ve mimari tasarımı bozulmaksızın yerleştirildi.

“İyi Hayat – Fiziksel Anlatılar ve Mekânsal Tahayyüller” başlıklı sergide küratörler, son 20 senede yaşanan ve halen devam eden değişim ve tehditlerle hesaplaşıyor. Sergide günümüz dünyasında gündelik hayatımızda karşılaştığımız ikilemler, içinde bulunduğumuz karmaşık durum ve tutunmaya, yeniden üretmeye çalıştığımız umutları araştıran mekâna özgü işlere yer verildi.

SAHA Derneği, Ahmet Öğüt’ün 53. October Salon kapsamında gerçekleştirdiği projenin prodüksiyonunu destekledi.

Ahmet ÖğütThings You Think You Can Buy with Money2012Fotoğraf: Ana Kostic

11


dOCUMENTA (13), K A S S E L

documenta; sanatçı, küratör ve eğitimci Arnold Bode tarafından 1955 yılında, İkinci Dünya Savaşı sonrası Almanya’yı sanat dünyasına bağlamak ve bu kültürün tekrar oluşmasına katkıda bulunmak amacıyla kuruldu. Kuruluşundan itibaren modern ve çağdaş sanatın önde gelen isimlerini ağırlayan documenta, soru üreten ve düşündüren sergileriyle zengin bir paylaşım merkezi olmaya devam ediyor. Organizasyon, 100 gün sürdüğü için sanat dünyasında “100 Günlük Müze” olarak da biliniyor.

Kuruluşundan bu yana documenta’nın direktörlüğüne farklı kişiler getiriliyor. Ziyaretçi sayısının her geçen yıl arttığı organizasyon Avrupa’nın ve dünyanın en önemli etkinliği olarak görülüyor. documenta beş senede bir Kassel bölgesindeki farklı mekânlarda gerçekleştiriliyor.

2012 yılında düzenlenen dOCUMENTA (13) fiziksel ve kavramsal olarak birbirinden çok farklı mekânlara; Kassel (Almanya), Kabil (Afganistan), İskenderiye / Kahire (Mısır) ve Banff’a (Kanada) uzandı. 300’den fazla katılımcının yer aldığı dOCUMENTA (13), Kassel’de sekiz ayrı mekânda konumlandı.

65 yıllık tarihinde daha önce Türkiye’den yalnızca üç sanatçıya yer vermiş olan documenta’nın 2012 edisyonuna Türkiye’den Füsun Onur ve Cevdet Erek davet edildi.

Füsun Onur’un “Untitled” ve “Dance of the Crows” adlı işleri ve Cevdet Erek’in “Room of Rhythms” adlı enstalasyonu, SAHA’nın desteğiyle sergide yer aldı.

dOCUMENTA (13) tarafından sergi kapsamında hazırlanan 6 sanatçı yayınından biri olup Türkçe ve İngilizce olarak yayımlanan Füsun Onur kitabının hazırlık ve üretim bütçeleri de SAHA tarafından karşılandı.

12

Füsun OnurUntitled1993 — 2012Fotoğraf:

Anders Sune Berg

D e s t e k l e n e n P r o j e l e rS A H A 2 0 1 2 13

Cevdet ErekRoom of Rhythms2012Fotoğraf: Nils Klinger

Füsun OnurDance of the Crows2012Fotoğraf:

Anders Sune Berg


Candaş ŞişmanIsofield2012Fotoğraf:

Fatih Aydoğdu

01

02

03

Nagehan Kuralı & Selin ÖzçelikOlası Elişi2012Fotoğraf: Marc Solaris

Sedef Aydoğan & Özgün Kılıç_ _ _ _ _ _ unutuldu2012Fotoğraf: Ekmel Ertan

Müşterekler Zamanı:Türkiye’den Yeni Medya Sanatı, D E N H A A G

AmberPlatform, 15—30 Eylül tarihleri arasında TodaysArt Festival işbirliği ile Den Haag’da (Hollanda) “Müşterekler Zamanı” başlıklı bir sergi gerçekleştirdi. AmberPlatform’un 2012 teması olan “Parataktik Müşterekler”in bir alt teması olarak sunulan “Müşterekler Zamanı” (Commons Tense) sergisinde, Türkiye‘den yeni medya sanatçılarının tema üzerine ürettikleri işlere yer verildi. BIS tarafından yürütülen proje kapsamında Türkiye’de yaşayan ve çalışan sanatçılar, bu temaya geniş bir perspektiften yaklaşan ve onu farklı teknik ve sanatsal anlayışlarla yorumlayan yapıtlar ürettiler. Serginin küratörlüğünü Fatih Aydoğdu ve Ekmel Ertan üstlendiler. Sergiye paralel olarak gerçekleştirilen iki atölye çalışması ve çeşitli sanatçı sunumları ile katılımcı bir anlayışla daha geniş ve çeşitli bir kitleye ulaşılması hedeflendi. Sergi kapsamında ayrıca bir katalog da yayımlandı.

SAHA, “Müşterekler Zamanı: Türkiye’den Yeni Medya Sanatı” projesine katılan 15 sanatçının (Bager Akbay, Özlem Alkış, Fatih Aydoğdu, Mehmet Erkök, Ekmel Ertan, Özgün Kılıç & Sedef Aydoğan, Osman Koç, Ebru Kurbak, Ali Miharbi, Selin Özçelik & Nagehan Kuralı, Ahmet Sertaç Öztürk, Onur Sönmez, Candaş Şişman) proje üretim bütçelerine destek verdi.

14

01

02

03


Ahmet Sertaç ÖztürkToplu Kaşıma2012Fotoğraf: Ekmel Ertan

Osman KoçCismani Deneyimler2012Fotoğraf: Marc Solaris

Nagehan Kuralı & Selin ÖzçelikOlası Elişi2012Fotoğraf: Marc Solaris

Ali Miharbiİşaretli Bölgeler2012Fotoğraf: Fatih Aydoğdu


2. Mardin Bienali

Mardin Bienali, tarihsel, kültürel ve coğrafi zenginliklerle dolu olan Mardin kentini modern sanatın merkezi haline dönüştürmek; İstanbul, Sao Paulo, Venedik gibi sanat şehirleriyle eşdeğer düzeye getirmek düşüncesiyle doğdu. 4 Haziran—5 Temmuz 2010 tarihleri arasında gerçekleşen ve küratörlüğünü Döne Otyam’ın üstlendiği 1. Mardin Bienali kentin mimarisi ve halkın gündelik hayatıyla kaynaşan mekânlarda gerçekleşti; çağdaş sanatçılar için farklı ve yoğun bir deneyim alanı oluşturdu. Bienal, Türkiye’nin Batı merkezli güncel sanatını Doğu’ya taşımayı; sanat yoluyla bölgede yaşayan sanatçı, akademisyen, öğrenci ve farklı kültür topluluklarını hareketlendirmeyi; “merkez” fikrinin tanımına farklı bir boyut getirerek yeni paylaşım ortamları yaratmayı amaçlıyor.

2010’da “Abbara Kadabra” başlığı altında ilki düzenlenen Mardin Bienali, Başbakanlık GAP İdaresi ve Mardin Valiliği işbirliği ile organize edilmişti. İlhamını, Mardin’de hem ev hem de sokağa geçit veren binlerce yıllık mimari yapılar olan “abbara”lardan alan bienal, kentin yüzyıllar önceden görmezden geldiği kamusal ve özel arasındaki diyalektiğe vurgu yapıyordu.

21 Eylül—21 Ekim 2012 tarihleri arasında düzenlenen 2. Mardin Bienali’nin küratörlüğünü Paolo Colombo ve Lora Sarıaslan üstlendi. Bienalin Danışma Kurulu’nda ise Şenol Koca, Gül Gemalmaz, Döne Otyam, Ayşegül Sönmez, Ferhat Özgür ve Hakan Irmak yer aldı. Bienalle eş zamanlı olarak gerçekleştirilen panel, konferans ve atölye çalışmaları ziyaretçilere sanatsal gelişmeleri ve güncel tartışmaları izleme ve eğitim olanağı sundu.

SAHA, 2. Mardin Bienali’nde eserleri yer alan Fatih Akın, Fikret Atay, Sami Baydar, Hakan Irmak & Nurullah Gürhan, Seyit Battal Kurt, Tekin Oktay, Murat Şahinler ve Nasra Şimmes’in proje bütçelerine destek oldu.

16

01

02

Hakan Irmak & Nurullah Görhan2012

01

02 Murat Şahinler2012


Sami Baydar2012

1. Mardin Bienali’ndengenel görünüm2010

17


Eğitim Destek

Programı

ICI – Independent Curators International

Independent Curators International (ICI — Uluslararası Bağımsız Küratörler), New York merkezli kâr amacı gütmeyen bir kuruluştur. Geçtiğimiz 35 sene içerisinde 3700’den fazla sanatçının işlerinin yer aldığı 118 gezici sergi düzenleyen ICI, 29 farklı ülkeden 621 müze, üniversite galerisi ve sanat merkezi ile çalıştı. SAHA Derneği ile Independent Curators International arasındaki işbirliği sayesinde 2011’den itibaren 3 yıl boyunca ICI’ın uluslararası eğitim programlarına Türkiye’den başvuran ve kabul edilen küratörlerin katılımı SAHA tarafından destekleniyor. Bu işbirliği, ayrıca ICI çatısı altında “SAHA Research Award” (SAHA Araştırma Ödülü) başlığıyla yeni bir program oluşturulmasını da sağladı. ICI’ın eğitim programına katılan küratörler, araştırmalarını sürdürmek için bu ödüle başvurabiliyorlar.

The Curatorial Intensive, ICI’ın düzenlendiği bir kısa dönem eğitim programdır. Bu program, güncel performans sanatı küratörlüğünün nasıl yapıldığını ve teorik alandaki yansımalarını tartışmak amacıyla, senede iki kez gerçekleştiriliyor. ICI komitesi tarafından seçilen 10 ila 14 küratör, dünyaca ünlü sanatçılardan, küratörlerden ve sanat tarihçilerinden oluşan eğitim kadrosu ile birlikte çalışma şansı yakalıyor.

18


ICI – The Curatorial Intensive, Curating Performance, 2011 N E W Y O R K

ICI’ın “Curating Performance” (Performans sanatı küratörlüğü) programı, 13–22 Kasım 2011 tarihleri arasında Performa görsel sanat ve performans etkinliğiyle işbirliği halinde düzenlendi ve Performa 11 bienalini (1–21 Kasım 2011) performans sanatı alanında küratörlük yapmanın teorisi ve bugünkü uygulamaları üzerine bir platform olarak değerlendirerek performans sanatının siparişi, üretimi, yorumlanması ve belgelenmesiyle ilgili lojistik ve kavramsal kaygıları da kapsayan bir içerik sundu. Önde gelen sanatçı, küratör ve tarihçilerle birlikte çalışan katılımcılar, atölye çalışmaları, tartışmalar, eleştiri ve danışma oturumları gibi çeşitli etkinliklerden oluşan yoğun bir programa katılarak kişisel proje önerileri geliştirme fırsatı buldular.Programa Türkiye’den Adnan Yıldız SAHA bursuyla katıldı.

ICI – The Curatorial Intensive, Instituto Inhotim, 2012, B R E Z İ L Y A

Brezilya’da faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşu olan Instituto Inhotim, geçici ve kalıcı galerilerde olduğu kadar açıkhava alanlarında da sergilenen 500’den fazla eser içeren geniş bir sanat koleksiyonuna sahip. Botanik park içine konumlanmış olan Inhotim, sanatçılara kendilerini geliştirebilmeleri için diğer müzelerden çok farklı bir doğal ortam sunuyor. The Curatorial Intensive programı bağlamında ICI işbirliği ile yürütülen bu bir haftalık eğitimde, Inhotim’de eser üretmiş olan sanatçılar eşliğinde çeşitli örnekler ele alındı. Aynı zamanda halka açık paneller ve konu ile ilişkili seminerler düzenlendi.Programa Türkiye’den Kevser Güler ve Övül Durmuşoğlu SAHA bursuyla katıldı.

ICI – The Curatorial Intensive, Curating Beyond Exhibition Making, 2012, N E W Y O R K

ICI, 21–30 Ekim 2012 tarihleri arasında, küratörlere kamusal etkinlikler, atölye çalışmaları ve benzeri formatta programları düzenlemek üzerine kavramsal ve lojistik açılımlar sunan ilk kısa dönemli programını gerçekleştirdi. “Curatorial Intensive: Curating Beyond Exhibition Making” (Sergi Yapımının Ötesinde Küratörlük) başlıklı programda tartışılan konular arasında süreli pedagojik projeler için yeni formatlar, etkinlik ve küratöryel yayınların üretimi ve geleneksel müzelerde kullanılan eğitim modelleri yer alıyordu. Bütün oturumların merkezinde ise, izleyici kitlesi ve kamunun yanı sıra programlama sürecinde zaman ve mekânın değerlendirilmesi vardı.Programa Türkiye’den Fatoş Üstek SAHA bursuyla katıldı.

ICI – The Curatorial Intensive, Curating Institutions, 2012, Ç İ N

ICI, 5–11 Ağustos 2012 tarihleri arasında, ilk kez Çin’de bir küratöryel eğitim programı düzenledi. Kurumun Pekin’deki Güzel Sanatlar Akademisi İnsan Bilimleri Bölümü’yle birlikte ele aldığı bu kısa dönemli programın başlığı “Geleceğin Müzesi?: Kurum Küratörlüğü” idi. Program, sanatçıların ve yeni sanat izleyicilerinin değişen ihtiyaçlarına cevap verecek çağdaş sanat altyapılarını yaratıcı bir biçimde oluşturmak üzere stratejiler geliştirirken küratöryel düşünce biçimini devreye sokmayı amaçlıyordu.Programa Türkiye’den Ceren Erdem SAHA bursuyla katıldı.

19

ICI İşbirliği Kapsaminda

Desteklenen Eğitim

Projeleri


Creative Time Summit, N E W Y O R K

Creative Time Summit, toplumsal pratikler üzerine çalışan sanatçı, küratör, eleştirmen ve eğitimcileri bir araya getiren çığır açıcı bir konferans. 2011’deki konferansa 1000 kayıtlı izleyici katılırken, dünyanın dört bir köşesinden 10.000 kişi de konuşmaları internet üzerinden eşzamanlı olarak takip etmişti. 2012’deki konferans, izlenen iki farklı yöntem sayesinde, hem görünürlüğünü artırdı hem de dünya çapında çok daha fazla kişiye ulaştı: 2012 konferansının bir değil iki gün sürmesi sayesinde, ikinci günde 15 katılımcının yer aldığı, herkes tarafından takip edilebilen tematik tartışmalar düzenlendi; ayrıca 2011’de sayıları 11’de kalan küresel düzeydeki eğitimsel ve kurumsal işbirliklerinin sayısının neredeyse iki katına çıkarak 2012’de 21’e yükselmesiyle beraber, konferansın erişimi ve kapsamı Hong Kong’dan Detroit’e ve Şili’ye dek genişledi.

12—13 Ekim tarihlerinde New York’ta gerçekleşen bu yılki konferansa Türkiye’den Seçil Yersel davet edildi. SAHA, Seçil Yersel’in katılım, ulaşım ve konaklama giderlerini karşılayarak sanatçının konferansa katılımına destek verdi. İstanbul merkezli sanatçı kolektifi Oda Projesi’nin kurucularından Yersel konferansın, sinemacılık, görsel sanatlar ve küratöryel pratiklerde kültürel üretimle siyasi eylemin kesişme noktalarını inceleyen “Yapmak” başlıklı bölümünde konuştu.

20


Küratöryel

Araştırma

Programı

SAHA, küratörlerin Türkiye’deki çağdaş sanat üretimine dair araştırmalarını derinleştirebilmelerini sağlamak amacıyla bir küratöryel araştırma programı başlattı.

Program kapsamında küratörlere kısa süreli konaklama imkânı sunuluyor ve araştırma sürecine destek veriliyor.

SAHA’ya ulaşan başvurular, genel sekreterliğin inceleme ve değerlendirme sürecini takiben, Yönetim Kurulu’nun onayına sunuluyor. Gerekli hallerde, Danışma Kurulu’nun görüşüne başvuruluyor.

SAHA Derneği, küratörlere aşağıdaki imkânları sunuyor:

Bir hafta süreyle SAHA’nın Galata’daki dairelerinde konaklamaOf is kullanımıAraştırma sürecinde bilgi ve bağlantı desteği.

SAHA, programa katılan küratörlerin araştırma süresi zarfında bir atölye çalışması düzenlemelerini ve araştırma sonunda bir geribildirim raporu hazırlamalarını bekliyor.


İşbirliği

Programı

ICI – Independent Curators International

SAHA Derneği ile Independent Curators International arasındaki işbirliği sayesinde 2011’den itibaren 3 yıl boyunca ICI’ın uluslararası eğitim programlarına Türkiye’den başvuran ve kabul edilen küratörlerin katılımı SAHA tarafından destekleniyor. Bu işbirliği, ayrıca ICI çatısı altında “SAHA Research Award” (SAHA Araştırma Ödülü) başlığıyla yeni bir program oluşturulmasını da sağladı. ICI’ın eğitim programına katılan küratörler, araştırmalarını sürdürmek için bu ödüle başvurabiliyorlar.

22


Witte de With

Rotterdam merkezli halka açık bir sanat enstitüsü olan Witte de With’in 2012 yılı itibariyle direktörlüğüne getirilen Defne Ayas, Türkiye’den sanatçıların Avrupa’daki görünürlüğünü artırmak amacıyla bir program başlattı. Bu program için SAHA’yla Witte de With arasında üç senelik bir işbirliği yapılmasına karar verildi. SAHA–Witte de With işbirliği, bu programın toplam bütçesinin önümüzdeki üç sene boyunca SAHA tarafından karşılanmasını ve bu yolla her iki kurumun misyonlarını gerçekleştirmelerine katkıda bulunulmasını öngörüyor.

23

Witte de With, Rotterdam

S A H A 2 0 1 2

SAHAKonuşmaları

SAHA Derneği, 2012 yılında “SAHA Konuşmaları” dizisini devam ettirdi. Sadece SAHA üyelerine açık olan bu konuşmalarda, o sırada İstanbul’da bulunan sanatçı veya küratörler, kendi çalışmalarıyla ilgili sunumlar yaparak üyelerle bir tartışma ortamı başlatıyorlar.

Genel duyurusu yapılmayan, üyelere özel bir etkinlik olarak tasarlanan SAHA Konuşmaları, yönetmen Burak Erkil tarafından kaydediliyor ve 2013 yılı Ocak ayından itibaren SAHA’nın internet sitesiyle Vimeo hesabından yayınlanıyor.

24

SAHA KONUŞMALARI 7:

Cevdet Erek

12 Aral ık 2012

SAHA DERNEĞİ GENEL MERKEZİ, Galata


Abaseh Mirvali, Saadane Afif,

Abbas Akhavan, Hera Büyüktaşçıyan,

Cevdet Erek, Lara Favaretto,

Alexander Wagner

19 Eylül 2012

GALERİ MANA, Karaköy


Erinç Seymen

15 Kasım 2012

RAMPA GALERİ, Beşiktaş


Jessıca Morgan

25 Mayıs 2012



Kutluğ Ataman

25 Şubat 2012



Sarkis

5 Ocak 2012



Aslı Çavuşoğlu & Defne Ayas

21 Aral ık 2011


S a h a K o n u ş m a l a r ı

S A H A 2 0 1 2

Üye sayısı 2012 yılınınsonunda 53’e ulaşan SAHA,üyeleri için sergi turları,seyahatler ve fuar ziyaretlerigibi özel programlardüzenlemeyi sürdürüyor.

25

Üye Programları

SergiTurları

Masumiyet Müzesi4 Ş U B A T 2 0 1 2

Orhan Pamuk’un yazdığı aynı adlı romanla birlikte düşünerek oluşturduğu Masumiyet Müzesi’nde romanda anlatılan kahramanların kullandığı, giydiği, işittiği, gördüğü, biriktirdiği, hayal ettiği şeyler dikkatle düzenlenmiş kutu ve vitrinlerde sergileniyor.

Masumiyet Müzesi’nin Nisan 2012’deki resmi açılışının öncesinde yalnızca SAHA üyeleri için özel bir müze turu düzenlendi.

4 Şubat Cumartesi günü, müze direktörü eşliğinde müzeyi gezen 10 SAHA üyesi, Masumiyet Müzesi’ni ilk ziyaret eden izleyicilerden oldu.

Mona Hatoum, “Hâlâ Buradasın”, Arter1 6 M A R T 2 0 1 2

İstiklal Caddesi üzerinde yer alan Arter – sanat için alan, 2012 Mart ayından itibaren Mona Hatoum’un kişisel sergisine yer verdi. Serginin 16 Mart 2012’deki açılışının öncesinde, SAHA üyelerine özel bir ön gösterim gerçekleştirildi. Yerleştirme, heykel, video, fotoğraf gibi çeşitli mecralarda şiirsel ve politik işler üreten Mona Hatoum’un Türkiye’deki bu ilk solo sergisi, sanatçının

Ü y e P r o g r a m l a r ı

S A H A 2 0 1 2 Ü y e P r o g r a m l a r ı26

1. İstanbul Tasarım BienaliGalata Rum İlkokulu, İstanbul Modern2 9 K A S I M 2 0 1 2

İKSV tarafından Türkiye’de ilk kez düzenlenen 1. İstanbul Tasarım Bienali 13 Ekim–12 Aralık 2012 tarihleri arasında gerçekleştirildi.

Küratörlüğünü Joseph Grima ve Emre Arolat’ın üstlendikleri 1. İstanbul Tasarım Bienali sergilerine, SAHA üyelerine özel bir tur organize edildi. Özel tur, sergi rehberi eşliğinde, bienalin iki ana sergi mekânı olan Galata Rum İlkokulu ve İstanbul Modern’de 29 Kasım 2012’de gerçekleştirildi.

Berlin

SAHA yurtdışı programlarının ikincisi kapsamında, 7. Berlin Bienali ve Gallery Weekend Berlin’e, 26–29 Nisan 2012 tarihleri arasında bir ziyaret gerçekleştirildi.

34 üyenin ve gözlemcinin katıldığı program kapsamında, koleksiyon turları (Oetker, Me-Collection, Sammlung Hoffmann, Boros Koleksiyonları), müze gezileri (Neue National Galerie ve Hamburger Bahnhof), özel Berlin Bienali turları, sergi davetleri ve bir sanatçı atölyesi ziyareti (Olafur Eliasson) gerçekleştirildi.

Programa dahil olan üyeler, Olafur Eliasson atölye ziyareti ve Oetker Koleksiyonu gezisini “beklentilerinin üstünde” olarak değerlendirirken, katılımcıları en çok etkileyen program Hamburger Bahnhof’taki Anthony McCall sergi ziyareti oldu.

Seyahatler

SAHA üyeleri, Olafur Eliasson atölye ziyareti sırasında

30’dan fazla işini bir araya getirdi. Hatoum’un sergi için İstanbul’da özel olarak ürettiği iki yeni işine de yer veren sergiyi SAHA üyeleri bu öngösterimde Mona Hatoum ve serginin küratörü Emre Baykal eşliğinde gezdi.

S A H A 2 0 1 2 Ü y e P r o g r a m l a r ı

Londra

SAHA yurtdışı programları kapsamında 11–14 Ekim 2012 tarihleri arasında Frieze Sanat Fuarı dolayısıyla bir Londra seyahati organize edildi.

Londra seyahat programı kapsamında, Fatima Maleki Koleksiyon turu, Tate Modern müze gezisi, Anish Kapoor’la fuar turu, beş sergi daveti, Blain Southern ve Lisson galerilerinin afterparty davetleri, kurum ziyaretleri (Direktör eşliğinde Whitechapel Galerisi, Serpentine Galerisi ve All Visual Arts turları) ve bir sanatçı atölyesi ziyareti (Ron Arad) düzenlendi. Katılımcılar ayrıca Tate’te düzenlenen Edward Munch yemeğine ve MENAAC akşam yemeğine davetliydiler.

27

SAHA Derneği, üyelerine desteklenen sergiler ve etkinlikler için açılış davetiyesi ve giriş kartı sağlıyor. La Triennale, dOCUMENTA (13), Manifesta ve 2. Mardin Bienali’ni ziyaret etmek isteyen üyelere açılış davetiyesi ve giriş kartı temin edildi.

Katılım sayısı düşük olan bazı sanat etkinlikleri için SAHA özel seyahat programı düzenlenemediği durumlarda üyelerin VIP girişleri sağlanarak isteyen üyelere VIP kit ulaştırıldı. Bu uygulama aşağıdaki etkinlikler için geçerli oldu:

Frieze New YorkArt Basel 2012Vienna FairArttisimaContemporary Istanbul Art Basel Miami Beach & Design Miami

Fuar ve SergiGirişleri

SAHA üyeleri, Frieze fuar ziyareti sırasında

SAHA üyeleri, Anish Kapoor’la sergi turu sırasında

S A H A 2 0 1 2

SAHA Derneği

Yönetim Kurulu Başkanı

Füsun Eczacıbaşı, SAHA

Buluşması’nda dernekle

ilgili bilgi verirken

28

İletişimÇalışmaları

SAHA Derneği, basılı medyada ve internette yürüttüğü iletişim çalışmalarının yanı sıra, programlarını duyurmak için her sene “SAHA Buluşması”nı düzenliyor; dernek yöneticileri çeşitli konferanslara katılarak sanat dünyasının aktörlerine SAHA’yı anlatıyorlar.

SahaBuluşması

İstanbul’daki galerilerin ve kâr amacı gütmeyen kurumların yetkililerini SAHA ve faaliyetleri hakkında bilgilendirmek üzere organize edilen “SAHA Buluşması” 27 Haziran 2012’de, Beyoğlu’ndaki Cezayir’de gerçekleşti.

SAHA Yönetim Kurulu’nun ve dernek üyelerinin katılımıyla gerçekleşen toplantıya, davetli 51 kurumdan toplam 36 temsilci katıldı. SAHA Genel Sekreteri Merve Çağlar ve Programlar Koordinatörü Gizem Uslu’nun yaptıkları sunumun ardından kurum temsilcilerinin soruları alınarak SAHA’yla ilgili kapsamlı bir bilgilendirmenin gerçekleştirildiği bir tartışma ortamı oluşturuldu.

İ l e t i ş i m Ç a l ı ş m a l a r ı

S A H A 2 0 1 2

Konferans Katılımları ve

TanıtıcıEtkinlikler

Art Basel Talks1 5 H A Z İ R A N 2 0 1 2

SAHA Derneği kurucularından ve Yönetim Kurulu Başkanı Füsun Eczacıbaşı, Art Basel Talks kapsamında Türkiye’ye odaklanan “The Global Artworld | Focus on Turkey” başlıklı oturuma katıldı. Abaseh Mirvali’nin moderatörlüğünde gerçekleşen oturumda Eczacıbaşı, Rotterdam’daki Witte de With’in direktörü Defne Ayas’la birlikte Türkiye’deki çağdaş sanat ortamına dair bilgi verdi; SAHA Derneği’nin faaliyetlerinden bahsetti.

Viennafair / DİYALOG: Art From Turkey2 1 E Y L Ü L 2 0 1 2

SAHA Genel Sekreteri Merve Çağlar, Viyana Sanat Fuarı kapsamında düzenlenen Türkiye çağdaş sanatı odaklı oturumda, Masumiyet Müzesi’nin direktörü Esra Aysun ve MAK Viyana’dan Simon Rees’le birlikte yer aldı ve SAHA Derneği’nin kuruluşu, misyonu ve işleyişiyle ilgili detaylı bilgiler sundu.

CIMAM 2012 Konferansı1 2 - 1 4 K A S I M 2 0 1 2

Uluslararası müzeler birliği CIMAM’ın yıllık konferansı, SALT Beyoğlu’nda “Museums Beyond the Crises” başlığıyla gerçekleştirdi. Konferansın yerel bağlamı anlamak amacını taşıyan bölümüne konuşmacı olarak katılan SAHA Genel Sekreteri Merve Çağlar, uluslararası katılımcılara SAHA Derneği’nin işleyişiyle ilgili bilgiler veren bir sunum yaptı.

29İ l e t i ş i m Ç a l ı ş m a l a r ı

S A H A 2 0 1 2

BasındaSaha

30

“SAHA celebrates a full year of support towards Turkey’s contemporary arts.”ART AGENDA, 2012

“SAHA, sanatın tüketilmesine değil, üretilmesine destek oluyor.”Meral Tamer

MİLLİYET GAZETESİ, 19.08.2012

“Foundation aims to support artists, curators, and critics.”Hatice Utkan

HÜRRİYET DAILY NEWS, 09.05.2012

“Sanatçıyla hayırsever ilişkisi kurmak yanlış.”Müge Akgün

RADİKAL GAZETESİ, 28.07.2012

SAHA Derneği’nin faaliyetleri,

2012 yılında da yerel ve uluslararası

basında geniş yer buldu.

İ l e t i ş i m Ç a l ı ş m a l a r ı

S A H A 2 0 1 2

“Türkiye çağdaş sanatına katkı yapmak için yola çıkan yeni bir oluşum: SAHA!”Evrim Altuğ

SANAT DÜNYAMIZ, 126. SAYI

“Sanata KarşılıksızDestek”Melis Alphan

HÜRRİYET KELEBEK, 08.11 .2012

“Sanatın varlığınıgüçlendirmekyolunda bir dernek”Hatice Utkan

ICE, 2012

“Research and Rescue: Istanbul”Laura McLean-Ferrıs

ARTREVIEW MAGAZINE, 2012

“SAHA Derneği’ne Dair”Hande Oynar

ART UNLIMITED, EYLÜL 2012

31İ l e t i ş i m Ç a l ı ş m a l a r ı

S A H A 2 0 1 2

Agah UğurAtilla TacirAyda ElgizEbru Özdemir KışlalıFatma Berna TuğlularFüsun Eczacıbaşıİpek Nur Cem TahaSaruhan DoğanSelman BilalReyhan DemirörenEbru EdinNesrin EsirtgenEdwina SponzaTansa Mermerci EkşioğluAri MeşulamBerrak BarutMine BahadırEmre DökmeciEsra HabbabCeyda Çarmıklı KılıçaslanSevil SabancıTürkan Özilhan TacirAylin TahincioğluAyşe Nida KolayŞebnem Kalyoncuoğlu ÜnlüLeyla AlatonAyşegül KaradenizAyşe Can Özyeğin OktayDüçem Yegane EkinciHaro CümbüşyanFatmagül KaradenizM. Ömer KoçMelih FereliYosun OlgunHandan ÖneyFazıla BaharFazlı ÖzcanŞerife Gül BabaoğluGamze Dinçkök YücaoğluNeslihan Karaağaç

Leyla PekinTuğba JabbanZeynep FadıllıoğluMehmet Koray ArcaMurat Hakan ÖztürkÖner Ali KocabeyoğluOsman UlagayZeynep ZorluSemra TurgutÖzlem GençoğluRezzan Benerdateİpek IlıcakSerap Kayhan

SAHAÜyeleri

2012 yılı sonu itibariyle SAHA Derneği’nin 53 üyesi bulunuyor.

Dernek, üyeleri ve destekçileri sayesinde, çağdaş sanata karşılıksız destek vermeyi sürdürüyor.

32 S a h a Ü y e l e r i

TEŞEKKÜRLER

AutobanDalınç ArıburnuFaruk EczacıbaşıKarınca DesignMurat OdabaşıTürkiye Özgür Eğitim, Kültür ve Sanat Vakfı

S A H A 2 0 1 2 33

S A H A 2 0 1 2

ProjeDestekçileri

KurumsalDestekçiler

İş Ortakları

2. Mardin Bienali Proje Destekçisi

34


Documents

SAHA Derneği 2012 Yılı Faaliyet Raporu