1

BAB 2 JIRIM DAN BAHAN

Soalan Objektif

1 Antara saintis berikut, siapakah yang mengemukakan model atom seperti di atas? A Ernest Rutherford B Sir Joseph John Thomson C John Dalton D Neils Bohr

2 K O

L P

N Rajah 1

Rajah 1 menunjukkan perubahan keadaan fizik jirim. Antara proses berikut, yang manakah melibatkan pembebasan tenaga haba? A K, M, P

B L, N, O C L, M, P D L, M, O

3

Jadual 1Jadual 1 di sebelah menunjukkan zarah-zarah yang terdapat dalam atom dengan casnya. Antara berikut, yang manakah zarah X, Y, dan Z? X Y ZA Neutron Elektron ProtonB Elektron Proton NeutronC Proton Elektron Neutron D Proton Neutron Neutron

4 Suatu atom mempunyai 9 elektron dan nombor nukleon 19. Berapakah bilangan neutron bagi atom itu?

A 9 B 10 C 19 D 28

5 Bahan-bahan yang dikelaskan sebagai bahan molekul ialah A ammonia dan oksigen B karbon dan sulfur C besi dan karbon D natrium klorida dan ammonia

6 Antara berikut, yang manakah bukan kegunaan suatu bahan bukan logam?

Zarah CasX Negatif

Y Positif

Z Neutral

Atom ialah sfera keras yang tidak boleh dibahagi atau dibelah bahagi.

Gas

CecairPepejalM

2

suhu C

A Membuat mancis B Membasmi kuman dalam loji air C Sebagai bahan api D Membuat dawai

Soalan 7 dan 8 berdasarkan Rajah 2 di bawah.

7

Rajah 2

Rajah 2 di atas menunjukkan beberapa unsur yang terletak dalam jadual berkala. Antara unsur berikut, yang manakah merupakan halogen?A RB SC TD U

8 Antara pasangan unsur berikut, yang manakah apabila bergabung akan mengalirkan elektrik dalam keadaan leburan?

A R dan W B R dan U C W dan T D T dan U

9

Rajah 3

Graf pada Rajah 3 di atas menunjukkan penyejukan cecair naftalena mengikut masa. Apakah yang berlaku pada tempoh masa X dan Y?A Haba diserap dari sekitar B Suhu naik secara mendadakC Pergerakan zarah menjadi semakin lambatD Zarah terpisah semakin jauh

10 Suatu bahan X mendidih pada suhu 103 °C. Bahan X mungkin A larutan natrium klorida B cecair plumbum iodida C air suling D cecair naftalena

11

masa (minit)

R S

W

TV

U

X

YY

3

Rajah 4

Rajah 4 di atas menunjukkan model atom yang dikemukakan oleh seorang ahli sains. Siapakah ahli sains itu?

A Sir J.J. ThomsonB Sir James Chadwick C John DaltonD Ernest Rutherford

12 Antara kumpulan berikut, yang manakah terdiri daripada atom sahaja? A Magnesium, besi, klorin B Kalium, kalsium, zink C Sulfur, plumbum, stanum D Berilium, fluorin, neon

13 Antara pernyataan berikut, yang manakah benar tentang Jadual Berkala? A Unsur-unsur disusun berdasarkan nombor proton B Kumpulan I merupakan unsur lengai C Terdapat 7 kumpulan dan 8 kala D Sifat kelogaman berkurangan dari kiri ke kanan Jadual Berkala

14 Antara berikut, yang manakah benar tentang zarah-zarah subatom dalam suatu atom neutral? A Elektron terletak di dalam nukleus B Jisim proton sama dengan jisim neutron C Bilangan elektron sama dengan bilangan neutron D Bilangan proton sama dengan bilangan neutron

15

Bahan Takat lebur (°C)Kebolehan mengkonduksi elektrik dalam

keadaanpepejal leburan

X 1 540 Boleh BolehY 800 Tidak BolehZ 115 Tidak Tidak

Jadual 2

Jadual 2 di atas menunjukkan sifat-sifat bagi tiga bahan, X, Y, dan Z. Apakah jenis zarah yang terkandung dalam bahan X, Y, dan Z?

X Y ZA ion molekul atomB molekul ion atomC atom molekul ionD atom ion molekul

16 Bahan-bahan yang dikelaskan sebagai sebatian molekul ialah A natrium klorida dan plumbum bromida B gula dan naftalena C oksigen dan hidrogen D aluminium dan zink17 Atom X mempunyai nombor atom 12 dan nombor jisim 25. Ini bermakna atom X yang

4

elektrod

nukleus

neutral mempunyai A 12 elektron B 13 elektron C 12 neutron D 13 proton

18 Suatu leburan natrium klorida dibiarkan menyejuk sehingga membeku selengkapnya. Graf suhu melawan masa yang paling baik untuk menggambarkan perubahan ini ialah]

19 Oksigen mempunyai nombor atom 8 dan nombor jisim 16. Suatu bahan lain dikatakan isotop bagi oksigen jika ia mempunyai

Nombor jisim Nombor atomA 17 8B 16 9C 17 9D 16 7

20 Antara berikut, yang manakah menerangkan sebab hablur mempunyai bentuk yang sekata? A Zarahnya sangat kecil B Zarahnya tersusun secara tertib C Zarahnya berbentuk sfera D Zarahnya menarik antara satu sama lain21 Suatu atom neutral mempunyai nombor atom 17. Dapat dibuat kesimpulan bahawa atom itu

mempunyai I 17 neutron II 17 elektron III nombor jisim 34 A II sahaja B I dan II sahaja C II dan III sahaja D I, II, dan III

22

Rajah 5

Rajah 5 di atas menunjukkan struktur bagi satu zarah oksigen. Antara berikut, yang manakah benar tentang zarah itu?

A

B

C

D suhu

masa masa

masamasa

suhu

suhu

suhu

8 proton8 elektron

5

I Nombor atomnya 8 II Nombor jisimnya 16 III Zarah itu merupakan atom oksigen yang neutral A I dan II sahaja B I dan III sahaja C II dan III sahaja D I, II, dan III

23 Nukleus atom 20 Ca terdiri daripada I 20 proton II 20 neutron III 20 elektron A II sahaja B I dan II sahaja C II dan III sahaja D I, II, dan III

24 Antara berikut, yang manakah sifat bahan ion? I Mengkonduksikan elektrik dalam keadaan pepejal sahaja. II Mempunyai takat lebur dan takat didih yang tinggi. III Biasanya wujud dalam keadaan cecair dan gas pada suhu bilik. A I sahaja B I dan II sahaja C II dan III sahaja D I, II, dan III

25 Antara berikut, yang manakah adalah sama bagi unsur-unsur sepasang isotop? I Bilangan proton II Bilangan neutron III Bilangan elektron A I sahaja B I dan III sahaja C II dan III sahaja D I, II dan III

26

Rajah 6

Rajah 6 di atas menunjukkan perubahan jirim bagi suatu bahan. Antara berikut, yang manakah berlaku semasa perubahan jirim itu? I Zarah-zarah membebaskan tenaga II Daya tarikan antara zarah-zarah dilemahkan III Zarah-zarah terbebas ke udara A III sahaja B I dan II sahaja C I dan III sahaja D II dan III sahaja

27 Antara berikut, yang manakah benar tentang pepejal? I Zarah-zarahnya bergerak bebas

6

II Daya tarikan antara zarah-zarahnya adalah kuat III Tenaga kinetik zarah-zarahnya bergantung pada suhu A I dan II sahaja B I dan III sahaja C II dan III sahaja D I, II, dan III

28

Rajah 7

Bahan yang ditunjukkan dalam Rajah 7 di atas berkemungkinan besar ialah pepejal I aluminium II naftalena III natrium klorida A I sahaja B II sahaja C I dan II sahaja D II dan III sahaja

29 Antara berikut, yang manakah sifat logam? I Mengalirkan elektrik II Tidak larut dalam pelarut organik III Mempunyai daya tarikan antara zarah yang kuat A I dan II sahaja B I dan III sahaja C II dan III sahaja D I, II, dan III

30 Nukleus atom Cl terdiri daripada I 17 proton II 18 elektron III 18 neutron A I sahaja B I dan II sahaja C I dan III sahaja D II dan III sahaja

7

S

Soalan Struktur

1

Rajah 1 Rajah 1 di atas menunjukkan Jadual Berkala dengan unsur-unsur berhuruf R, S, T, dan U. Jawab soalan berikut dengan menggunakan huruf-huruf itu.

(a) Apakah yang diwakili oleh nombor Roman I hingga VIII?

_________________________________________________________________________

(b) Manakah antara unsur-unsur tersebut mempunyai bilangan proton yang paling banyak?

_________________________________________________________________________

(c) Satu daripada unsur tersebut tidak bertindak balas dengan unsur lain. Apakah unsur itu?

_________________________________________________________________________

(d) Dua daripada unsur itu boleh bergabung untuk membentuk sebatian ion. Pilih pasangan unsur itu.

_________________________________________________________________________

(e) Jika atom unsur R mempunyai 11 elektron dan 12 neutron dalam nukleusnya, berapakah nombor jisim unsur R?

_________________________________________________________________________[5 markah]

2 Unsur Nombor proton Nombor nukleon

A 12 28B 17 35C 17 37D 18 40

Jadual 1 Jadual 1 di atas menunjukkan nombor proton dan nombor nukleon bagi unsur-unsur A, B, C dan D.

(a) Apakah yang dimaksudkan dengan (i) nombor proton ______________________________________________________________________

(ii) nombor nukleon

______________________________________________________________________

I

II III IV V VI VII

VIII

U

T R

8

(b) Tuliskan satu persamaan yang dapat menghubungkaitkan nombor nukleon, nombor proton, dan bilangan neutron.

_________________________________________________________________________

(c) (i) Berdasarkan Jadual 1, nyatakan dua unsur yang menunjukkan keisotopan.

_____________________________________________________________________ (ii) Berikan satu sebab bagi jawapan anda dalam (c)(i).

_____________________________________________________________________ [6 markah]

Soalan Esei

1 (a) Apakah jirim? [1 markah](b) Jirim boleh wujud dalam tiga keadaan iaitu pepejal, cecair, dan gas.

Bandingkan keadaan jirim pepejal dan gas dari segi (i) susunan zarah,(ii) daya tarikan antara zarah,(iii) kandungan tenaga kinetik, (iv) kadar resapan, dan (v) kemampatan. [5 markah]

(c) Dengan menggunakan Teori Kinetik Jirim, terangkan perubahan keadaan jirim bagi proses-proses berikut:

(i) peleburan(ii) pembekuan [4 markah]

2 (a) Apakah perbezaan antara proton, elektron, dan neutron dari segi cas dan jisim relatif? [2 markah]

(b) Terangkan sejarah perkembangan model atom dari model Dalton hingga model Bohr-Chadwick. [8 markah]

9

Elektron Negatif

JAWAPAN BAB 2Soalan Objektif

1 C 2 B 3 B 4 B 5 A6 D 7 D 8 B 9 C 10 A

11 A 12 B 13 D 14 B 15 D16 B 17 A 18 C 19 A 20 B21 A 22 A 23 D 24 C 25 B26 A 27 C 28 A 29 A 30 C

Soalan Struktur

1 (a) Kumpulan (b) U(c) T(d) R dan S/R dan U(e) 23

2 (a) (i) Menunjukkan bilangan proton dalam sesuatu atom (ii) Jumlah bilangan proton dan neutron dalam sesuatu atom

(b) Nombor nukleon = nombor proton + bilangan neutron(c) (i) Unsur B dan C

(ii) Kerana kedua-duanya mempunyai nombor proton yang sama tetapi nombor nukleon yang berlainan

Soalan Esei

1 (a) Jirim terdiri daripada zarah-zarah seni dan diskrit serta mempunyai jisim dan isi padu. (b)

Sifat Pepejal Gas

(i) Susunan zarah Tersusun rapat dan teratur Tidak tersusun, zarah terpisah jauh

(ii) Daya tarikan antara zarah

Sangat kuat Sangat lemah

(iii) Kandungan tenaga kinetik

Rendah Tinggi

(iv) Kadar resapan Sangat rendah Sangat Tinggi(v) Kemampatan Tidak boleh dimampatkan Mudah dimampatkan

(c)(i) – Apabila pepejal dipanaskan, zarah pepejal akan menerima tenaga haba dan bergetar dengan lebih cepat.

–Tenaga kinetik zarah pepejal bertambah dengan kenaikan suhu.–Pada takat lebur, zarah-zarah memperoleh tenaga haba yang mencukupi untuk mengatasi

daya tarikan antara zarah pepejal. Zarah terpisah dari kedudukan tetap dan bergerak bebas.

(ii) – Apabila suhu diturunkan, zarah cecair akan kehilangan tenaga kinetik. – Gerakan zarah cecair menjadi lebih perlahan.

–Daya tarikan antara zarah menjadi lebih kuat.–Pada takat beku, zarah kehilangan tenaga dan tersusun dalam kedudukan yang rapat dan

teratur.

2 Zarah subatom Cas Jisim relatif

Proton Positif 1

10

1840 = 0.0054Neutron Tiada 1

(b) 1 Model Dalton (1808)

Atom ialah zarah yang keras, tidak dapat dibahagikan atau dimusnahkan. 2 Model Thomson (1900)

Atom ialah zarah pepejal yang mengandungi cas-cas positif dan negatif.

3 Model Rutherford (1912)

Atom terdiri daripada satu pusat yang bercas positif (nukleus). Di sekeliling nukleus

ialah ruang kosong dan elektron-elektron (bercas negatif) mengorbit nukleus.

4 Model Bohr-Chadwick (1932)

Atom terdiri daripada nukleus yang mengandungi proton ( bercas positif ) dan neutron (zarah tidak bercas). Elektron (bercas negatif) mengorbit nukleus.

Terangkan berdasarkan nota di atas. Lukis rajah bagi setiap model.

11

Plumbum + kuprum sulfat plumbum sulfat + kuprum

elektrodkarbon

larutan kuprum klorida

P

Q

R

ST

BAB 6 TENAGA DAN PERUBAHAN KIMIA

Soalan Objektif

1

Antara tindak balas kimia berikut, yang manakah mengalami perubahan kimia yang sama seperti tindak balas di atas?A Kalsium oksida + air kalsium hidroksidaB Asid hidroklorik + natrium hidroksida natrium klorida + airC Kuprum karbonat kuprum oksida + karbon dioksidaD Zink + asid nitrik zink nitrat + hidrogen

2

Rajah 1Rajah 1 di atas menunjukkan satu eksperimen yang dijalankan untuk mengkaji proses elektrolisis ke atas larutan kuprum klorida. Pada akhir eksperimen, didapatiA gas tidak berwarna terkumpul dalam tabung ujiB pepejal perang terenap pada katodC warna biru larutan menjadi semakin tuaD pepejal kelabu terenap pada dasar bikar

3

Rajah 2

Rajah 2 menunjukkan struktur sel kering. Antara berikut, yang manakah mewakili terminal positif dan negatif sel kering itu?

Terminal positif Terminal negatifA P TB Q SC R TD T R

4

12

Logam

Logam Tindak balas dengan oksigen

= Ada tindak balas X = Tiada tindak balas

Larutan X Larutan X

Termometer

Bahan Y

Butir natrium

Tindak balas denganstim asid cair

P Q X R X X

Antara berikut, yang manakah merupakan susunan tertib kereaktifan secara menaik bagi logam P, Q,dan R?A P, Q, RB P, R, QC R, Q, PD Q, R, P

5

Rajah 3Rajah 3 di atas menunjukkan dua bikar yang diisi dengan suatu larutan X yang mendidih pada suhu yang berlainan. Manakah antara berikut bukan merupakan bahan Y ?A AisB SulfurC GlukosaD Garam

6

Warna hasilPanas Sejuk

X Berbara dengan sangat cerah Kuning PutihY Berbara dengan cerah Hitam Hitam

Jadual 1Jadual 1 di atas menunjukkan keputusan eksperimen yang mana logam X dan Y dipanaskan dalam kehadiran oksigen. Daripada keputusan tersebut, apakah logam X dan Y?

X YA Plumbum KuprumB Plumbum FerumC Zink KuprumD Zink Ferum

7

13

Kertas litmus biru

air

X Y

elektrod karbonlarutan kuprum klorida

Kuprum karbonatairkapur

Rajah 4

Rajah 4 di atas menunjukkan eksperimen yang dijalankan untuk mengkaji tindak balas natrium dengan air. Antara berikut, yang manakah tidak berlaku?A Natrium bergerak pantas di permukaan airB Kertas litmus biru bertukar kepada merahC Gas hidrogen terbebasD Natrium meletup dengan nyalaan kuning

8

Rajah 5

Rajah 5 di atas menunjukkan radas untuk mengkaji elektrolisis larutan kuprum klorida. Antara berikut, yang manakah tidak berlaku?A Ion kuprum bergerak ke elektrod YB Gas klorin terbentuk pada elektrod XC Bahan perang terbentuk pada elektrod YD Warna larutan tidak berubah sepanjang eksperimen

9

Rajah 6 di atas menunjukkan suatu eksperimen pemanasan kuprum karbonat. Apakah hasil yang terbentuk pada akhir eksperimen ini?A Kuprum oksida + karbon dioksidaB Kuprum oksida + oksigenC Kuprum klorida + karbon dioksidaD Kuprum klorida + oksigen

10

panaskanRajah 6

cahaya Matahari

14

larutan natrium hipoklorit

gas X

katodanod

Larutannikel nitrat

Rajah 7

Berdasarkan Rajah 7 yang diberi di atas, gas X yang terhasil bolehA menghasilkan bunyi ‘pop’ dengan kayu uji menyalaB menyalakan kayu uji berbaraC mengeruhkan air kapurD melunturkan kertas litmus biru lembap

11 Bijih timah diekstrak melalui pemanasan bersamanya dengan karbon kerana A karbon lebih reaktif daripada timah B timah bertindak balas cergas dengan karbon C suhu yang rendah diperlukan untuk memulakan tindak balas D karbon menyingkirkan bendasing daripada timah dengan cepat

12 Suatu larutan kuprum klorida pekat dielektrolisiskan dengan menggunakan elektrod karbon. Didapati A gas tidak berwarna terbebas di anod B gas kuning kehijauan terbebas di katod C pepejal kelabu terenap di dasar bikar D warna biru larutan menjadi semakin pudar

13

Rajah 8

Susunan radas bagi proses penulenan logam nikel dipasang seperti pada Rajah 8 di atas. Antara berikut, yang manakah menunjukkan anod dan katod yang betul?

Anod Katod A Nikel tak tulen Nikel tak tulen B Nikel tak tulen Nikel tulen C Nikel tulen Nikel tak tulen D Nikel tulen Nikel tulen

14

suis ammeter

15

A

B

C

D

elektrod Yelektrod X

larutan kuprum klorida

Rajah 9Rajah 9 di atas menunjukkan struktur sel kering. Antara bahagian-bahagian yang berlabel A, B, C, dan D, di manakah terletaknya mangan (IV) oksida?

15Bacaan termometer Suhu ( C )

Bacaan awal 30Bacaan akhir 22

Jadual 2Jadual 2 di atas menunjukkan keputusan yang diperoleh apabila suatu termometer dimasukkan ke dalam campuran bahan X dan air. Antara berikut, yang manakah bahan X?A Asid sulfurik pekatB Kuprum sulfatC Ammonium nitratD Natrium hidroksida

16 Apabila arus elektrik dialirkan menerusi suatu cecair X, didapati sejenis gas kuning kehijauan terbebas di elektrod positif sel elektrolisis. Cecair X mungkin

A kuprum sulfat B zink nitrat C plumbum klorida D aluminium oksida

17

Rajah 10

Rajah 10 menunjukkan eksperimen elektrolisis larutan kuprum klorida. Apakah hasil yang terbentuk pada elektrod X dan elektrod Y?

Elektrod X Elektrod Y A Hidrogen Klorin B Kuprum Klorin C Klorin Hidrogen D Klorin Kuprum

18

16

termometer

Tabung uji

asid sulfurikpitamagnesium

Rajah 11

Termometer pada Rajah 11 di atas menunjukkan penurunan suhu. Antara berikut, yang manakah mewakili bahan X dan pepejal Y?

X YA Asid hidroklorik cair MagnesiumB Asid sulfurik cair Natrium kloridaC Air Natrium hidroksidaD Air Ammonium sulfat

19 Suatu pepejal logam terbakar dengan nyalaan yang terang dalam udara. Antara berikut, yang manakah mungkin pepejal logam itu? A Kuprum B Zink C Magnesium D Besi

20

Rajah 12

Gas tidak berwarna terbebas apabila pita magnesium bertindak balas dengan asid sulfurik seperti yang ditunjukkan pada Rajah 12 . Antara berikut, yang manakah boleh digunakan untuk menguji gas yang terbebas itu?A Air kapurB Kayu uji berbaraC Kayu uji bernyalaD Penunjuk fenolftalein

21

bahan X

pepejal Y

17

kunci besi

kepingannikel

Larutan besi nitrat

Y

X

Z

Rajah 13

Rajah 13 menunjukkan radas yang disediakan untuk menyadurkan kunci besi dengan nikel. Apakah kesilapan eksperimen ini? I Kunci besi dan kepingan nikel harus ditukarkan tempat II Larutan besi nitrat harus digantikan dengan larutan nikel nitratIII Ammeter dan reostat tersalah sambungA I sahajaB II sahajaC I dan II sahajaD II dan III sahaja

22 Antara berikut, yang manakah berlaku dalam suatu perubahan kimia? I Bahan baru terbentuk II Biasanya haba diserap atau dibebaskan III Ia mudah berbalik A I sahaja B III sahaja C I dan II sahaja D II dan III sahaja

23 Karbon digunakan untuk pengekstrakan besi daripada bijih besi kerana I karbon murah dan mudah didapati II karbon dioksida yang dihasilkan mudah disingkirkan III logam lain tidak boleh menurunkan bijih besi A II sahaja B I dan II sahaja C I dan III sahaja D I, II, dan III

24 Semasa proses penyaduran paku besi dengan logam kuprum melalui kaedah elektrolisis, I logam kuprum dijadikan katod II paku besi dijadikan elektrod positif III larutan kuprum nitrat dijadikan elektrolit A II sahaja B III sahaja C I dan II sahaja D II dan III sahaja

25

reostat ammeter

18

gas X

air

larutan Y terbentukkalsium

Rajah 14

Rajah 14 di atas menunjukkan struktur sel kering. Antara berikut, yang manakah salah dipadankan? I X ialah anod II Y ialah katodIII Z ialah elektrolitA I sahajaB III sahajaC I dan II sahajaD I, II, dan III

26 Antara berikut, yang manakah merupakan kelemahan bateri asid-plumbum? I Berat II Asidnya mudah tertumpahIII Tidak dapat dicas semulaA II sahajaB I dan II sahajaC I dan III sahajaD II dan III sahaja

27 Semasa proses penyaduran rantai besi dengan kuprum melalui kaedah elektrolisis, I kepingan kuprum dijadikan katod II arus yang sangat besar digunakanIII larutan kuprum nitrat dijadikan elektrolitA II sahajaB III sahajaC I dan III sahajaD I, II, dan III

28

Rajah 15

Rajah 15 di atas menunjukkan radas yang disediakan untuk memerhatikan tindak balas kalsium dengan air. Selepas tindak balas, gas X dan larutan Y terhasil. Antara berikut, yang manakah benar? I Larutan Y ialah air kapur II Gas X menghasilkan bunyi ‘pop’ dengan kayu uji menyala III Gas X berbau sengitA I dan II sahajaB I dan III sahajaC II dan III sahajaD III sahaja

29 Antara logam berikut, yang manakah boleh diekstrakkan melalui pemanasan dengan karbon? I Zink

II BesiIII Timah

19

bikarcecair X

bongkah kayu

A I sahajaB III sahajaC I dan II sahajaD I, II, dan III

30 Antara berikut, yang manakah benar tentang perubahan fizik? I Arang batu dibakar merupakan satu contoh perubahan fizikII Tenaga yang banyak diperlukanIII Hasilnya boleh ditukar semula menjadi bahan asal dengan senangA I sahaja

B III sahaja C I dan II sahaja

D I, II, dan III

Soalan Struktur

1

Rajah 1

Radas pada Rajah 1 di atas disediakan untuk mendapatkan cecair X daripada larutan natrium klorida. (a) Mengapakah air masuk dan keluar dari kondenser Liebig seperti yang ditunjukkan oleh anak panah di atas ?

_________________________________________________________________________________

(b) Apakah nama proses yang berlaku dalam eksperimen ini?

_________________________________________________________________________________

(c) Berikan dua proses perubahan jirim yang berlaku dalam eskperimen ini.

_________________________________________________________________________________

(d) Nyatakan fungsi air di dalam kondenser Liebig.

termometer

kondenser Liebig

air keluar

larutan natrium klorida

20

bjih timah +arang kok +bahan Xudara

panas

_________________________________________________________________________________

(e) Berapakah takat didih bagi cecair X yang terkumpul di dalam bikar?

_________________________________________________________________________________

[6 markah]

2

Rajah 2

Rajah 2 di atas menunjukkan pengekstrakan logam timah daripada bijihnya dengan menggunakan sebuah relau bagas.(a) Namakan bahan yang terkandung dalam bijih timah.

_________________________________________________________________________________

(b) Nyatakan fungsi bahan X dalam proses pengekstrakan pada Rajah 2.

_________________________________________________________________________________

(c) (i) Apakah unsur yang terkandung dalam arang kok?

______________________________________________________________________________

(ii) Berikan satu sebab mengapa arang kok dipilih dalam proses pengesktrakan timah.

______________________________________________________________________________

(d) Tuliskan persamaan tindak balas dalam proses penurunan bijih timah kepada logam timah oleh arang kok.

gas sisa

udarapanas

gas sisa

21

_________________________________________________________________________________

(e) Berikan satu contoh logam lain yang juga dapat diekstrakkan melalui kaedah yang sama dengan timah.

_________________________________________________________________________________

[6 markah]

Soalan Esei

1 (a) (i) Terangkan proses penghabluran. (ii) Berikan dua sifat bagi hablur. [3 markah] (b) Huraikan satu eksperimen untuk menunjukkan bagaimana bendasing boleh mempengaruhi takat didih suatu cecair tulen yang dinamakan. [7 markah]

2 (a) Terangkan apa yang berlaku semasa proses elektrolisis. [5 markah] (b) Siri kereaktifan logam dengan sebahagian daripada unsurnya diberi seperti di bawah.

Kalium Natrium Kalsium Magnesium Aluminium Karbon Zink Ferum

Semakin kurang kereaktifan

Antara logam-logam dalam siri ini, yang manakah diekstrak daripada bijihnya melalui kaedah (i) elektrolisis ? (ii) pemanasan dengan karbon ? Terangkan jawapan anda di (b)(i) dan (b)(ii). [5 markah]

22

air suling

termometer

kelalang

JAWAPAN BAB 6Soalan Objektif

1 D 2 B 3 C 4 C 5 A6 C 7 B 8 D 9 A 10 B

11 A 12 D 13 B 14 C 15 C16 C 17 B 18 D 19 C 20 C21 B 22 C 23 B 24 B 25 B26 B 27 B 28 A 29 D 30 B

Soalan Struktur

1 (a) Memastikan kondenser Liebig sentiasa dipenuhi air (b) Penyulingan (c) Pendidihan dan kondensasi (d) Menyejukkan wap supaya mengkondensasi dan membentuk cecair (e) 100 C

2 (a) Kasiterit/Stanum oksida/Timah oksida (b) Untuk menyingkirkan bendasing silika melalui pembentukan sanga (c) (i) Karbon (ii) Murah/Mudah diperoleh/Lebih reaktif daripada timah (d) Stanum oksida (Timah oksida) + karbon stanum (timah) + karbon dioksida

(e) Zink/Besi(ferum)/Plumbum

Soalan Esei

1 (a) (i) Proses untuk mendapatkan hablur daripada larutan tepu (ii) - Semua hablur bagi bahan yang sama mempunyai bentuk yang sama permukaan rata dan pinggir tajam - Permukaan-permukaan hablur bertemu antara satu sama lain pada sudut tertentu (b)

panaskan

- Air suling dipanaskan sehingga mendidih seperti pada rajah di atas - Suhu pada takat didih disukat dengan termometer - Takat didih air suling ialah 100 C

- Satu spatula garam biasa (natrium klorida) ditambah ke dalam air suling - Suhu pada takat didih disukat sekali lagi dengan termometer yang sama

23

- Takat didih air suling yang ditambah garam lebih tinggi daripada 100 C (lebih kurang 102 C) - Ini menunjukkan kehadiran bendasing boleh mempengaruhi takat didih suatu cecair tulen

2 (a) - Larutan elektrolit terurai kepada ion positif dan ion negatif - Anion/ion negatif bergerak ke arah anod - Kation/ion positif bergerak ke arah katod - Di anod, ion negatif melepaskan elektronnya kepada anod dan menjadi atom neutral - Di katod, ion positif menerima elektron daripada katod dan menjadi atom neutral (b) (i) Kalium, natrium, kalsium, magnesium, dan aluminium (ii) Zink dan ferum - Logam-logam di (b)(i) adalah lebih reaktif daripada karbon dan perlu diekstrakkan melalui proses elektrolisis

- Logam-logam di (b)(ii) adalah kurang reaktif daripada karbon dan boleh diekstrakkan melalui pemanasan bijih logam dengan arang kok (murah)