Upload
wwwtipfakultesi-org
View
559
Download
8
Embed Size (px)
Citation preview
Dr. Mehmet TATLI
KARTAL EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ
ACİL TIP KLİNİĞİ
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 2
Her yıl çok sayıda insan farklı ülkelere
seyahatlere gidiyor. Azımsanamayacak kadar
büyük bir kısmı da fakirlik, malnutrisyon, kötü
hijyen koşulları nedeni ile bir çok hastalığın
endemik olduğu tropikal bölgeleri tercih ediyor.
Turistik geziler sonucu egzotik hastalıklara
yakalananların sayısı çok fazla değil
Acil tıp hekiminin görevi hastalığın tanısını
netletleştirmekten ziyade bulaşıcı olabilecek
hastalıklara karşı toplumu korumak , hastaları
yönlendirmek ve tedavilerini başlamaktır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 3
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 4
Turistler gezi süreleri , gittikleri bölgedeki endemik hastalıklar ve immün sistemlerinin durumlarına göre risk altındadırlar.
Yüksek Risk(1/10): ishal,üsye
Orta Risk (1/200): deng humması, enterovirus enfeksiyonu, giardiasis, hepatit A, sıtma, salmonelloz, CYBE, şigelloz
Düşük risk (1/1000): amebiazis, askariazis, kızamık, kabakulak, uyuz, tuberkuloz, tifo, hepatit B
Çok düşük risk(<1/1000):HIV, şarbon, Chagas hastalığı, hemorajik ateşler, boğmaca..
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 5
Geçmiş ve bilinen hastalıkları
İmmünsüpresyonu var mı?
5 yaşından küçük mü?
İleri yaşta mı?
Gebe mi?
DM mi?
Ne kadar kaldığı ? (inkübasyon süresi)
Nerelere gittiği? (endemik hastalıklar)
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 6
Afrika sıtma, HIV, Tbc, parazitozlar, dönek ateş, şistozoma, filaryazis
Güney ve Orta Amerika sıtma , dönek ateş, deng ateşi, filaryazis, Tbc, şistozoma, Chagas
hastalığı
Meksika ve Latin Amerika Deng ateşi, kancalı kurt enf., sistiserkoz, amebiyazis
Avusturalya, Yeni Zelanda Deng ateşi, Q fever, japon ensefaliti
Orta Doğu Kancalı kurt, sıtma ,şarbon , bruselloz
Avrupa Giardia enf, Lyme hastalığı, kene ile bulaşan ensefalitler, babesiosis
Çin and Doğu Asya Deng ateşi, strongyloidiazis, hemorajik ateşler, Japon ensefaliti
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 7
Ateş
Ateş ve kanama bozukluğu
Ateş ve MSS tutulum bulguları
Karın ağrısı ve ishal
Cilt ve Göz tutulumu
Solunum Sistemi bulguları
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 8
Sıtma
Dengue Ateşi
Tifo
Leptospiroz (Weil Hastalığı)
Dönek Ateş
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 9
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 10
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 11
Sıtma en önemli tropik hastalıktır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 12
Klasik olarak ateş, splenomegali, ve
trombositopeni ile prezente olur.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 13
Malaryanın türüne göre değişmekle beraber
her iki üç günde bir ateş yükselmesi ile gelir.
Bu periodik ateş falsiparum malarya da
gözlenemeyebilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 14
Tanı klinik bulgular + kanda protozoanın
görülmesi
Endemik bir bölgeden gelen ve ateşi >38.5
derece olan hastalar kan örnekleri ve hızlı
antijen testleri ile araştırılmalıdır
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 15
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 16
Dengue , sıtmadan sonra en ciddi ateşli
tropik hastalıktır.
Tropik bölgelerde şehir çevrelerinde
peridomestik gündüzleri ısıran Aedes aegypti
sinekleri tarafından bulaştırılır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 17
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 18
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 19
4-7 gün inkubasyon periodundan sonra ani
başlayan yüksek ateş, arkasından başağrısı,
bulantı, kusma, ve birkaç gün süren
döküntülerle ortaya çıkar.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 20
İyileşme dönemi sonunda kızamık
döküntülerine benzer ince soluk bir döküntü
gövdeden ekstremitelere ve yüze yayılabilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 21
Küçük çocuklarda ÜSYE gibi prezente olabilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 22
Dengue meningokoksemiden ayrılamayacak
şekilde peteşiyal kanamalar yapabilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 23
Yüzde kızarma, konjuktival yayılım (çok sık
değil) ve retro-orbital ağrı olabilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 24
Klinik bulgular
Labrotuar verileri
Lökopeni, trombositopeni, karaciğer yetersizliği
Hastalığın 6.gününde bakılan IgM (tanısaldır)
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 25
Destek tedavisi
Sıvı replasmanı
Analjezik kullanımı
Yalnızca asetominofen kullanılır, NSAİİ ilaçlar ve
aspirinin antikoaglan etkilerinden dolayı
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 26
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 27
Enterik ateş yada tifoid ateş S.typhi yada
S.paratyphi etkenlerinin neden olduğu
hastalıktır.
Ateş şikayeti ile başvuran turistlerin %2’sinde
görülür
Sıtma ekarte edildikten sonra 10 günü geçen
ateşlerin en sık sebebi tifoid ateştir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 28
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 29
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 30
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 31
Hastalık; taşıyıcı insanların gaita veya idrarı
ile kontamine yiyeceklerle bulaşır
Kontamine gıdalar alındıktan sonra bakteriler
ince bağırsak mukozasına tutunup, lenfatik
dokuya invaze olur.Oradan da kemik iliği,
safra kesesi ,dalağa yerleşip makrofajlar
içinde çoğalırlar.
En sık görülen patoloji bağırsaklarda
inflamasyon, nekroz ve ülserasyondur
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 32
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 33
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 34
Tifoid ateş klasik olarak ateş ve baş ağrısı ile
başlar sonra öksürük , batın distansiyonu ,
miyalji , konstipasyon ve ileri derecede
bitkinlik meydana gelir.
Ateşle birlikte relatif bradikardi klasiktir ama
olamayadabilir.
Semptomların başlangıcından bir kaç gün
sonra gövdede soluk kırmızı makular
döküntüler çıkar (tache rose)
Hastalık ilerledikçe splenomegali gelişir
Lökopeni ve karaciğer enzim yüksekliği
görülebilir
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 35
ince bağırsak obstruksiyonu
Anemi
DİC
Pnömoni
Menenjit
Miyokardit
Kolesistit ve böbrek yetmezliğidir.
%10 unda psikoz meydana gelebilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 36
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 37
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 38
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 39
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 40
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 41
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 42
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 43
Tanı klinik olarak konulur ve kan, idrar, gaita,
cilt lezyonlarından alınan örneklerin kültürü
ile desteklenir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 44
Tedavi önerileri :
seftriakson , 2 grams IV her gün 14 gün boyunca
ciprofloxacin, 400 milligrams IV her 12 saatte bir 10 gün boyunca
ciprofloxacin, 500 to 750 milligrams PO günde iki kere 14 gün boyunca
Ciddi tifoid ateş durumlarına (delirum koma ,şok , dic ) 3miligram/kg deksametazone 30 dk da yüklenir, ve altı saatte bir tekrarlanır sekiz kez.
Destek tedavisi ıv hidrasyon ve ciddi kanamalarda kan transfüzyonundan oluşur.
Tedavi edilmezse %10 %15 ölümcüldür. Özellikle çocuklarda.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 45
Aşılanma
özellikle Hindistan civarına gidilirken mutlaka
aşılanma gerekir.(%75 etkilidir)
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 46
Leptospirosis, mukozanın yada derinin
Leptospira interrogansla kontimine suya
maruz kalması sonrası ortaya çıkar.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 47
Hasta hayvanlar spiroketi idrarları ile atarlar.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 48
Enfekte insanlar genelde köpeklerlerin
kontamine ettiği sulardan yada topraklardan
enfekte olurlar.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 49
Salgınlar genelde seller sonrasında ortaya
çıkar.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 50
2ila20günlük inkobasyon süresi sonrası yüksek
ateş , ciddi başağrısı , kızarıklıklar , kas ağrıları,
hepatit(sarılık olabilir yada olmayabilir) ve
nonspesifik grip benzeri semptomlar ortaya çıkar.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 51
Purulan akıntısı olmayan konjoktival tutulum
dikkate değerdir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 52
Semptomlar 4ile7 gün içinde kaybolur. Günler
sonrasında dolaşımdaki antikorların
oluturduğu ciddi, ikterik durum olan Weil
Hastalığı görülür.
İkinci faz 4 hafta kadar sürebilir, aseptik
menenjit, böbrek yetmezliği, uveit , döküntü
ve dolaşım yetmezliği görülebilir.
Kan ve Serebrospinal sıvıdan izolasyonu ilk
haftada ,idrardan izolasyonu ikinci haftada
mümkündür.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 53
3GÜN PO AMOKSİSİLİN GÜNDE 4 KEZ 500 MG
YADA
DOKSİSİKLİN GÜNDE 2 KEZ 100MG
KOMPLİKE VAKALARDA
IV PENISILIN 6 SAATTE BİR 5MİLYON UNİTE
SEFTRİAKSON 1GRAM GÜNDE
AMPİSİLİN1 GRAM 6 SAATTE BİR
7 -14 GÜN TEDAVİ
EĞER LEPTOSPİROZ DAN ŞÜPHELENMİŞSEN PO DOKSİSİKLİN YADA IV PENİSİLİN BAŞLA
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 54
BORRELLİA RECCURRENSIS adlı bakterinin bit
yada kene ısırması sonrası bulaşan bir
hastalıktır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 55
Bulaş sonrası Borrellia vücut sıvılarında
çoğalır, karaciğer, dalak ve kapillerleri
etkileyen endotoksinler oluşturur.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 56
3ile 10 gün inkubasyon sonrası ateş, döküntü
,başağrısı, miyalji, karın ağrısı ve sarılık ortaya
çıkar.
Ciddi durumlarda mental değişiklikler,
meningoensefalit , miyokardit , hepatik
yetmezlik ve DIC ortaya çıkabilir.
5-7 gün arası ateş kesilir , hipotansiyon meydana
gelir. 14.gün civarında ateş tekrar ortaya çıkar.
Relapslar bit ısırması sonrası ise 1-2 sefer olur
Kene ısırması sonrası olan dönek ateşte 11 sefere
kadar olabilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 57
Tanı klinik şüphe ve spiroketlerin ateşli
periodlarda kalın yayma da tespit edilmesiyle
konulur
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 58
Tek doz 500 mg tetrasiklin
Yada
200 mg doksisiklin
1 gram eritrtomisin
Ciddi durumlarda ıv doksisiklin 100mg günde
iki kere , spiroketler kandan temizlenene
kadar tedavi devam eder.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 59
Kırım-kongo kanamalı ateşi
Sarı humma
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 60
En korkulan tropik hastalıklar ; viral
hemorajik ateşlerdir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 61
Afrika, Doğu Avrupa, Asya ve Orta Doğu da
özellikle ülkemizde sık rastlanan bir
hastalıktır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 62
Tarım işçileri en çok risk altında olanlardır
İkinci olarakta sağlık çalışanları büyük risk
altındadır
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 63
Mortalite %3-%30 arasındadır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 64
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 65
Prehemorajik period ani ateş yükselmesi,
başağrısı, miyalji, yorgunluk ve mental
konfüzyondur.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 66
Hemorojik period kısa sürer, (Ortalma 2-3
gün) hastalığın 3 ve 5. günleri arası ani olarak
başlar ve ağrılı hepotomegali eşlik eder.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 67
En çok kanayan bölgeler burun,
GIS(hematemez,melena,iç kanama),
uterus(menometrorarji) ve hematuri yada
hemoptiziz şeklinde olabilir.
Trombositopeni sıktır, lökopeni, karaciğer
enzimleri yükselmesi, LDH yükselmesi ve
kreatinin yükselmesi görülebilir.
PT , aPTT yükselmiş olabilir
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 68
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 69
Tanı klinik olarak konulur ve seroloji ile
desteklenir.
Tedavi öncelikle destek tedavisidir.
Ciddi durumlarda solunum desteği gerekli
olabilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 70
Deneysel çalışmalrda ribavirinin etkili olduğu
gösterilmiştir.
30mg/kg yükleme dozu sonrası her a satte bir
15mg/kg 4 gün boyunca, sonraki 6 günde
7.5mg/kg 8 saat aralıklarla verilir
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 71
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 72
Sarı Humma, bir orman maymunun resorvuarı
olduğu akut bir zoonotik flavivurus
enfeksiyonudur.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 73
Güney ve orta Amerika ve Afrika da sıklık
gösterir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 74
A.aegypti sinekleri vektorluk yapar.(deng
ateşinin de vektörüdür.)
Endemik bölgelerde aşılanma gereklidir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 75
Sarı Humma grip benzeri semptomlarla da
geçirilebilir, ama %20 sinde fatal hemorajik
ateş şeklindede olabilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 76
3-6 gün inkobasyon periodu sonrası hastalar
ateş, başağrısı, miyalji, konjuktivada
enjeksiyon, karın ağrısı, bitkinlik, yüzde
kızarma ve rölatif bradikardi görülebilir
Çoğu vaka toparlar, ama bir kısmında ateş
birkaç saatten birkaç güne kadar sürebilir,
ateş daha da yükselerek , kusma , baş ağrısı ,
kusma, sırt ağrısı, şok, multiorgan
yetmezliğine ve kanama diatezine yol
açabilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 77
Hastalık klasik olarak sarılık, kanlı kusma ve
albuminuria tiradı şeklşinde görülür.
Ciddi durumlarda hipotansiyon, şok
,metabolik asidoz ve miyokardial
disfonksiyon ve aritmilerle komplike olabilir.
Konfüzyon, nöbet, ve koma da hastalığın son
zamanlarında olabilir
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 78
Ölüm 7 ve 10.günlerde olur.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 79
Tanı klinik olarak konulur.
Lökopeni ve albuminuri tipiktir.
Direk bilirubin yükselmesi ve karaciğer
enzimlerini yükselmesi günlerce devam
edebilir.
Tedavi destek tedavisidir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 80
Sistiserkoz
Japon Ensefaliti
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 81
Sistiserkoz domuz tenyasının larva formu
olan tenya solyumun yaptığı sistemik bir
hastalıktır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 82
Dünya üzerinde 50 milyondan fazla insanı
etkilemektedir.
Meksika, Latin Amerika, Afrika, Hindistan, ve
Doğu Asya da endemiktir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 83
İnsanlar t.soliumun son konağıdır.
Orta konak genelde domuzdur.
İnsanlara kontamine toprak yada
yiyeceklercen yada pişmemiş domuz etinden
bulaşır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 84
İnfestasyon tüm dokulara olabilir.
SSS ni içerirse Nörosistiserkoz olarak isimlendirilir ve hastalığın en ciddi formudur.
Nörosistiserkoz erişkin yaşda başlayan konvulsüyonların en önde gelen nedenlerinden biridir.
Konvilziyon
Obstuktif hidrosefali,
Meningoensefalit
başağrısı,
Vizüal ve mental değişiklikler
Kontrastsız BT görüntülerinde kalsifikasyonlar , kitle görünümü ,yada hidrosefali olabilir.
Antihelmintic ilaçlar ((praziquantel, 50 milligrams/kg/d PO 3*1 15 gün boyunca.
Ensefalit , hidrosefali yada vaskulitler de inflamasyonu önlemek için steroidlerde verilmelidir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 85
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 86
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 87
Culex sinekleri tarafından bulaştırılan bir
flavirus enfeksiyonudur.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 88
Asya ve Batı Pasifik te epidemiktir
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 89
Enfekte hastalar 5-15 gün inkubasyon periodu
sonrası hızlı yükselen ateş ,ense sertliği,
kusma, konvulsiyon(özellikle süt
çocuklarında)
Ateş sonrası piramidal ve extrapramidal
bulgular ortaya çıkabilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 90
Eğer ölümle sonuçlanacaksa genelde ilk on
günde olur.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 91
Tanı klinik şüphe ile konulur.
Serobrospinal sıvıdan virus izole edlilebilir,
antikor titreleri yükselir.
Tedavi destek tedavisidir, gerekirse solunum
desteği, antikonvulzanlar
İyileşme aylar alabilir.Aşılanma Endemik
bölgelere giderken yapılmalıdır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 92
Afrika Tripanazomiyasiz (Afrika Uyku
Hastalığı)
Amerika Tripanazomiyasiz (Chagas Hastalığı)
Leşmanyazis (Viseral)
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 93
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 94
Uyku hastalığı Trypanosoma brucei
gambiense and T. brucei rhodesiense nin çeçe
sinekleri tarafından bulaştırılması sonransı
ortaya çıkar.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 95
Sinek genelde su yakınlarında bulunur.
Isırdıktan sonra lokal inflamatuar reaksiyon meydana gelir.
2-3 günde ortaya çıkan ağrısız şankr 2-3 hafta içinde büyür sonrasında geriler.
Tripomastigotlar kan ve lenfatik sistemde olgunlaşarak antimalaryallara dirençli tekrarlayan ateş yapar.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 96
Döküntü , yorgunluk, iştahsızlık, nörolojik ve davranışsal değişiklikler , ensefalit, koma ve ölüm ortaya çıkabilir.
Hemoliz, pankardit, anemi ,ve meningoensefalitte ortaya çıkabilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 97
Tanı periferik yayma , lenf nodu, şankr, kenik iliği ,yada SSS dan konulabilir.
Tedavi T. brucei rhodesiense için SSS normalse(Evre1) ise suramindir ve T. Gambiense için eflornithine.
SSS da enfekte ise (evre2) suramin ve melarsoprol.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 98
Redüvid (öpen) böcekler tarafından
bulaştırılır
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 99
Böcek kan emdikten sonra emdiği yere
dışkısını yapar ve tripanazoma inokule olur.
Genelde akut olarak birkaç hafta süren ateş
ve ısırdığı yerde meydana gelen Chagoma
(Romano bulgusu) meydana gelir. Akut
hastalık sinir sistemi tutulumu varsa ölümcül
olabilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 100
Asemptomatik te olabilir. Yıllar sonra kalp ve
gıs tutulumu ile gelebilir
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 101
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 102
Latent fazda ganglion hücreleri yok edilri
kardiak ve gis fonksiyonları deprese olur.
Miyokardit,disrtimi ,kardiyomiyopati ve ani
ölüm görülebilir.
Chagas a bağlı kalp yetmezliği Latin Amerika
da kalp yetmezliğinin en sık nedenidir.
Gis komplikasyonları ise
Megaesophagus
Megacolon.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 103
Akut faz periferik yayma , kan kültürü , kas
biyopsisi ile konulabilir.
Kronik fazda serolojik testler ce doku
biyospsileri kullanılabilir.
Akut fazda
Erişkinler için nifurtimox, 8 to 10
milligrams/kg/d PO günde 4 kez 120 gün
11-16 yaş arası için 12.5-15 milligrams/kg/d
PO günde 4 kez 90 gün
<11yaş 15- 20 milligrams/kg/d PO günde 4
kez 90gün boyunca
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 104
Leşmanya tatarcık sinekleri tarafından
bulaştırılan bir hastalıktır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 105
Hastalık Afrika, Asya, Akdeniz bölgesi, Orta
ve Güney Amerika da sporadiktir.
Ülkemizde özellikle Ege ve Akdeniz
Bölgelerinde sıktır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 106
Hindistanda açık tenli insanların yüz ve
boyunlarında siyah lekelenmeler yaptığı için
Kala Azar (Kara Hastalık) adını almıştır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 107
Tedavi edilmeyince fatal olabilen ilerleyici , kronik ve sistemik hastalıktır. Gerekli tedavi ile prognozu iyidir.Ölüm genelde sekonder enfeksiyonlara bağlı olur.Ateş ,kilo kaybı, hepatosplenomegaly ,pansitopeni ,ve hipergamaglobulinemia) beşlisi görülür..
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 108
İnokulasyon yerinde bir nodül oluşur, birkaç
hafta yada kaybolur, subkutan dokularda
olgunlaşan amastigotlar dalak karaciğer
kemik iliği ve lenf bezlerine yayılır
Hafif ateş , kilo kaybı , terleme, halsizlik ilk
semptomlardır, 2-8 hafta sonra ateş artar, ve
tipik olarak günde iki kez yükselir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 109
RES etkilendiğinden hepatosplenomegali olur
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 110
Tanı için en önemli bilgi hastanın gittiği
bölgedir.
Parazitler kemik iliği, dalak , ve lenf
nodlarından izole edilebilir.
Tedavi pentavalan antimon bileşiklerinden ve
sodyum stiboglukonat iledir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 111
Şistozomiyazis ( Salyangoz Ateşi)
Klonorşiazis
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 112
Şistozomiazis ; dünya üzerinde Afrika, orta doğu, Güney Amerika ve Asya da 200milyondan fazla insanı etkileyen 20 milyonunda ciddi rahatsızlıklar yapan bir kan trematodur.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 113
Endemik bölgelerde suyla teması ve GİS
yakınmaları olanlarda şüphelenilmelidir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 114
Larvalar suya salyangozlar tarafından
bırakılır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 115
Serkeryalar ıslak deriden penetre olur.
İnokulasyan sonrası kaşıntılı alerjik dermatit
oluşur ve günler içinde geriler.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 116
4 8 hafta içinde ateş başlar.
Başağrısı , öksürük ,ürtiker, ishal,
hepatosplenomegali ve
hipereozinofili(Katayama ateşi)
Solucanlar venöz kanda erişkin olurlar.
30-40yıl vücutta kalabilirler
Schistosoma haematobium mesanede, S.
mansoni S. japonicum bağırsaklarda bulunur.
Yumurtalar ciddi immün yanıt oluşturarak
klinik bulguları ortaya çıkartır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 117
S. japonicum and S. mansoni enfeksşiyonları hepatosplenomegaly, hepatic granulomas, and periportal fibrosis.
S. japonicum and S. mansoni diarrhea, kolik tarzda karın ağrısı yapabilir.
İlerleyen dönemlerde portal hypertansiyon,olabilir
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 118
S. haematobium enfeksiyonu dizuri, hematuria ,
mesanenin infamasyona sekonder nedbe
dokusunun oluşmasına, kalsifikasyonlara ve
skaomoz hücreli kanserine yol açabilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 119
SSS semptomları konvulziyonlar, paraliz ,akut transverse miyelit olabilir
Tanı; eozinofilinin olması, ve mikrosopik olarak gaita yada idrar yada bipside yumurtalırın görülmesi ile konulabilir.
Tedavide; Praziquantel, 20 milligrams/kg PO iki doz bir günde 70%-80%ininde tam kür elde edilebilir
S. japonicum 20 milligrams/kg üç doz bir günde yeterlidir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 120
Klonorşiazis ; az pişmiş balık yemekle bulaşan safra yollarını tutan bir hastalıktır
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 121
Bir kez alınınca larvalar erginleşir ve safra
yollarına göçer , 30 yıldan fazla yaşayabilir,
ve fibrozis olabilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 122
Milyonlarca enfekte insandan çok azı
semptomatiktir.
Akut semptomlar; anoreksia,diare, ilerlerse
safra kanal tıkanıklığı, karaciğer hassasiyeti
,sarılık olabilir. İleryen dönemlerde ,bilier
siroz ,ve kolanjiokarsinıoma da görülebilir.
Tanı eozinofili, duodenal aspirat ve gaita da
yumurtaların görülmesiyle konulabilir.l.
Tedavi; praziquantel, 25 milligrams/kg PO
günde 3 kez 3 gün
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 123
Kolera
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 124
Kolera Vibrio kolera tarafından oluşturulan
akut ishalle giden bir hastalıktır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 125
Epidemiler tropik bölgelerde , göçlerde yada
şebeke sistemlerinin kirlenmesi sonucu
olabilir.
Bulaş su ve yiyeceklerin fekal
kontaminasyonu sonrası olur.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 126
İnkubasyon süresi 2-3 gün arasında değişir.
Semptomlar kolera toksinin GİS kanalında
sodyum pompası inhibisyonuna bağlı olarak
meydana gelir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 127
Enfeksiyon genelde hafif atlatılır.
Beslenme eksikliği olan çocuklarda,
mültecilerde ve kronik hastalıkları olanlarda
hayati tehlike olabilir.
Diğer bir risk grubuda aklorhidi ve ,PPI
kullananlardır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 128
Genelde ağrısız sulu ishal(pirinç suyu ishal), ciddi dehitratasyon ,kusma ,kas krampları ve ara sıra ateş görülebilir.
Hızlı sıvı kaybı 15 lt/gün kadar , ciddi dehitratasyona ve şoka neden olabilir.
Doğru sıvı resutasyonu ile hastalırın çoğu iyileşir.
Tanı klinik olarak konulur, gaita örneği kültürle desteklemek için referans labaratuara gönderilebilir.
Tedavi agresif iv sıvılarla sıvı resütasyonu , oral olarak sıvı alımı vr metabolik asidoz ve hipokaleminin düzeltilmesidir.
Tetracycline, 500 milligrams PO günde dört kez
Çocuklarada trimethoprim-sulfamethoxazole, 5 milligrams kg PO 3 gün , günde iki kere.
Hastalık süresini ve sıvı resütasyonu ihytiyacını azaltır.
Diğer antimikrobiyal seçenekler ise erythromycin, ciprofloxacin, and norfloxacin.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 129
Onchocerciasis (NEHİR KÖRLÜĞÜ)
Loa Loa (GÖZ KURTÇUĞU)
Bancroftian Filariasis (FİL HASTALIĞI)
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 130
Nehir körlüğü kronik , ölümcül olmayan cilt değişiklikleri ve körlüğe yol açar.
Etkeni Onchocerca volvulusdur.( Similium türü dişi siyah sineklerle taşınan bir nematod)
Genelede nehir kenarlarında bulunur.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 131
Güney ve kuzey Amerika da görülür
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 132
Erken tedavi körlüğü engelleyebilir.
Baş edilemeyen kaşıntı, deride pigmentasyon değişimi , deride nodüller , lenf adenit ve ilerleyen görme bozukluğu ve körlük başlıca bulgulardır.
Erişkin dişi kurtçuklar, eklem yerlerine yakın yerlerde 2-3 cm ağrısız nodüller oluştururlar ve microfilaryalarını bırakırlar, cilt altında ilerleyerek ölürler ve dayanılmaz kaşıntıya kronik dermatite ödeme ve ciltte atrofiye yol açabilirler.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 133
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 134
Ciltteki pigment değişiklikleri (leopar derisi)
olarak adlandırılır.
Mikrofilaryaların göze migrasyonu , invazyonu
ve ölmesi sonrası körlük meydana gelir,
Tanı; biopside mikrofilaryanıın tespiti ile
konulur.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 135
Diethylcarbamazine citrate (DEC) ve suramin
ciddi yan etkileri vardır genelde sakınılır.
Cerrahi olarak nodullerin alınması
semptomları hafifletir.
Alın derisindeki nodullerin alınması körlüğü
engelleyebilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 136
Loyiazis ; batı ve orta afrika da yağmur ormanlarında bulunan Chrysop sineğinin ısırmasıyla bulaşan filarial nematod enfeksiyonudur.
1yılda matur olurlar.
Matur kurtçuklar cilt altında 18 yıla kadar yaşayabilirler ,
Genelde asemptomatiktir ama bazen ağrılı ,kaşıntılı yüz ve eksteremitelerde cilaltında ödem (Calabar ödemi) görülebilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 137
En dramatik durumda hastalığa adını veren
kutrçuğun konjuktivada görülmesidir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 138
Kurtçuk genelde konjuktivadan 30 dak içinde
ayrılır ama semptomlar günlerce devam
edebilir.
Tanı klinik olarak konulur, yüksek oranda
eozinofili ve doku biyopsisi ile desteklenir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 139
Tedavi Diethylcarbamazine citrate (DEC) 2 milligrams/kg PO üç kez üç hafta boyunca.
Alternatif olarak albendazole yada kan filtrasyonuda yapılabilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 140
Bancroftian filariasis, lenfatiklerde ve
ciltaltında 10 yıla kadar yaşayabilen
sivrisinekler tarafından bulaştırılan filarial bir
hastalıktır.
Özellikle Asyada tropik ve subtropik
bölgelerde sıktır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 141
İnkubasyon periyodunun uzun olması nedeniyle ilk bulgular genelde 6ay dan 5 yıla kadar uzun bir dönem içinde ortaya çıkar.)
En sık semptom filaryal ateş denilen 2-3 hafta süren beraberinde lenfatikler üzerinde hassasiyet ve ısı artışını izlenir. Sonrasında retrograd lenfanjit olur.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 142
En çok ekstremiteler , memeler, ve spermatik
kord etkilenir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 143
Atakların artmasıyla lenfatikler kronik olarak
hasarlanır ve elafantiasis durumu ortaya
çıkar.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 144
Tanı gece alınan periferik yayma ile konulur.
Tedavi 2 milligrams/kg DEC günde üç kez üç
hafta.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 145
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 146
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 147
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 148
SARS Mart 2003 dan beri ciddi bir tehlike olarak ortaya çıktı.
İlk vakalar Kasım2002 de Guangdong ÇİN de görüldü ama rapor edilmedi.
İlk kesinleşmiş vaka Hong Kong da ortay çıktı, Vietnam , Singapur , Kanada ve en son Taiwan a yayıldı.
Toplam da 8240 vaka 745 ölü DSÖ ne bildirilmiş.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 149
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 150
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 151
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 152
SARS bir coronavirus enfeksiyonudur Transmisyonu açıklanamamıştır. Damlacık yoluyla bulaş ön planda
düşünülmektedir, Labaratuar testleri SARS la ilişkili
koronavirusler tespit edilebilir.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 153
Enfekte hastalarla yakın temastan kaçınılmalıdır.
Yüksek riskli bölgelerde damlacık enfeksiyonuna karşı önlemler alınmalıdır
Yüksek riskli bölgelere gidenler 10 gün boyunca sağlık durumlarını takip etmelidirler.
Ateş öksürük, nefes darlığı, zorlu nefes alma gibi bulgular ortaya çıkınca hastaneye başvurmalıdır.
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 154
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 155
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 156
24.10.2011 KEAH Acil Tıp - Dr. Mehmet TATLI 157