27
Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียว Chapter 18 สาระของแคลคูลัสเบื้องต ้นมีอะไร? จะใช้งานอย่างไร?

Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

Single Variable Calculusแคลคลูสัของฟังกช์ัน่ตวัแปรเดียว

Chapter 18

สาระของแคลคลูสัเบือ้งต้นมีอะไร? จะใช้งานอย่างไร?

Page 2: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

2017

-1668

= 349

Page 3: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

อนพุนัธ ์(Derivative)

• แปลตรงๆ คอื ค ำทีแ่ยกมำ หรอื วตัถทุ ีไ่ดม้ำ (จำกฝ่ิน)

จำก e-Dictionary ส. เศรษฐบตุร

• อำจเรยีกวำ่ Differentiation หมำยถงึ

• อตัรำสว่น (กำรเปรยีบเทยีบดว้ยกำรหำร) ระหวำ่ง

ผลตำ่งของตวัแปรไมอ่สิระ ตอ่

ผลตำ่งทีน่อ้ยทีส่ดุของตวัแปรอสิระ

• อำจหมำยถงึ ผลทีเ่กดิจำกตวัแปรอสิระเปลีย่นไป

มคีำ่เป็นกีเ่ทำ่ของ ตวัแปรอสิระทีเ่ปลีย่นไป

โดยกำรเปลีย่นไปของตวัแปรอสิระมคีำ่นอ้ยทีส่ดุ

(เมือ่ตวัแปรอสิระเปลีย่นคำ่ไป จะท ำใหต้วัแปรไมอ่สิระเปลีย่นคำ่)

dxdy = lim

Dx 0 DxDy=y’

Page 4: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

นยิำมของอนุพนัธ ์(Derivative)

Derivative or Differentiation

• y’ (y-prime) หรอื dy/dx (d-y by d-x)

เป็นสญัลกัษณท์ำงแคลคลูสั ไมใ่ชต่วัแปร

• dx เป็นสญัลกัษณ ์หมำยถงึ Dx ทีม่คีำ่นอ้ยทีส่ดุ

• dy เป็นสญัลกัษณ ์หมำยถงึคำ่ y ทีเ่ปลีย่นไปเกดิจำก dx

• สมกำร y’ คอื อตัรำกำรเปลีย่น (เปรยีบเทยีบดว้ยกำรหำร)

ของสิง่ทีเ่ปลีย่น (Dy) เทยีบกบัสิง่ทีท่ ำใหเ้ปลีย่น (Dx)

โดยสิง่ทีท่ ำใหเ้ปลีย่น (Dx) มคีำ่นอ้ยทีส่ดุเทำ่ทีจ่ะนอ้ยได้

• สญัลกัษณล์มิติ (Limit หรอื lim) ในสมกำร หมำยถงึให้

Dx มคีำ่นอ้ยทีส่ดุ คอื เขำ้ใกลค้ำ่ 0 (ศนูย)์

dxdy = =lim

Dx 0 DxDy limDx 0 f(x + Dx) – f(x)

Dx=y’

Page 5: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

สมกำรคณติศำสตร์ ควำมหมำย

y = f(x) ตวัแปรไมอ่สิระ (y) ขึน้อยูก่บัตวัแปรอสิระ (x)

y + Dy = f(x+Dx)

• x เปลีย่นไปเป็น x + Dx(Dx จะมคีำ่เป็นบวกหรอืลบก็ได)้

• x มกีำรเปลีย่นแปลงไป ท ำให้ y เปลีย่นแปลงดว้ยโดย y เปลีย่นไปเป็น y + Dy

• Dx เป็นสิง่ทีท่ ำใหเ้ปลีย่นแปลง (x เปลีย่นไป)• Dy เป็นผลทีเ่ปลีย่นแปลงไป

Dy = f(x+Dx) – y

= f(x+Dx) – f(x)

• ยำ้ย y ไปอยูข่ำ้งขวำมอื กลำยเป็น - y[เพิม่ – y ท ัง้ 2 ขำ้ง ท ำใหข้ำ้งซำ้ยกลำยเป็น Dyและขำ้งขวำกลำยเป็น f(x + Dx) – y]

• แทนคำ่ y ดว้ย f(x) จำกสมกำร y = f(x)• สมกำรใหม:่ ผลทีเ่ปลีย่นไป (Dy) คอืผลใหม่ ลบดว้ย ผลเดมิ

Dy f(x+Dx) – f(x)• หำรดว้ย Dx (สิง่ทีท่ ำใหเ้ปลีย่น) ท ัง้ 2 ขำ้ง - ซำ้ยกลำยเป็น Dy หำรดว้ย Dx- ขวำกลำยเป็น f(x+Dx) – f(x) หำรดว้ย Dx

• สมกำร คอื อตัรำกำรเปลีย่น (Rate of Change)[ผลทีเ่ปลีย่นไป ตอ่ ส ิง่ทีท่ ำใหเ้ปลีย่น]

DxDx =

dxdy = =lim

Dx 0 DxDy lim

Dx 0f(x + Dx) – f(x)

Dx=y’

Page 6: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

อนพุนัธก์บักรำฟ (Derivative & Graph)

อนุพนัธ ์(Derivative) ในเชงิของกรำฟ• หมำยถงึ คำ่ควำมลำดชนัของกรำฟ (Slope)• เสน้ตรง (หรอื Linear Fn.) มคีวำมลำดชนัคงที่

• ยกเวน้เสน้ตรงทีข่นำนแกน y (Not exist)

• ทศิทำงเสน้ตรงจะก ำหนดคำ่บวกลบของ Slope

• กรำฟทีไ่มใ่ชเ่สน้ตรง คำ่ควำมลำดชนัแตล่ะจดุบนกรำฟจะมคีำ่ตำมควำมดิง่หรอืควำมชนั

• ทศิทำงแบบชนัขึน้หรอืดิง่ลงของกรำฟ จะก ำหนดคำ่บวกลบของ Slope ของแตล่ะจดุบนกรำฟ

• คำ่ Slope ของจดุน ัน้ มคีำ่เทำ่กบัเสน้สมัผสั (Tangent Line) ทีเ่ป็นเสน้ตรงของแตล่ะจดุ

• คำ่อนุพนัธส์ำมำรถจะหำคำ่ Slope ของทีจ่ดุใดๆ ไดอ้ยำ่งแมน่ย ำกวำ่กำรใชค้ำ่เฉลีย่

Page 7: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

y

x

อตัรำกำรเปลีย่นคำ่ y เทยีบกบั x เป็นแบบ -

y

x

x ไมส่ำมำรถเปลีย่นคำ่ได ้

คำ่ควำมลำดชนั (Slope) ของเสน้ตรง

x

อตัรำกำรเปลีย่นคำ่ y เทยีบกนั x เป็น 0

y

x

อตัรำกำรเปลีย่นคำ่ y เทยีบกบั x เป็นแบบ +

y Increasing Function(ฟังก์ช่ันแบบเพิ่ม)

Decreasing Function(ฟังก์ช่ันแบบลด)

m = 0 m = +

m = - m หาค่าไม่ได้

Page 8: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

Slope ของเสน้ตรงหรอื Linear Fn. กบัอนพุนัธ์

• กำรหำคำ่ Slope โดยสรำ้งสำมเหลีย่มมมุฉำกของจดุ 2 จดุบนเสน้ตรง คอื กำรหำอตัรำสว่นของ• ควำมสงูแนวดิง่ (Dy) ตอ่• ควำมยำวแนวนอน (Dx)

• กรณีเสน้ตรง สตูรหำ Slope คอื สตูรอนพุนัธ ์(กำร Diff)• เสน้ตรงมคีำ่ Slope คงที่• ทกุจดุบนเสน้ตรงมคีำ่

Slope เทำ่กนั

xP1 (x1, y1)

P2 (x2, y2)

y

DyDx

DxDym = x2 - x1

y2 - y1= dxdy=

Page 9: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

Slope ของ Non-Linear Curve (เสน้กราฟโคง้)

• กำรหำ Slope ทีจ่ดุ P1 โดยใชว้ธิ ีสรำ้ง 3 เหลีย่มมมุฉำกบนเสน้ กรำฟ เชน่ ก ำหนดจดุ (P2)

• ถำ้ P2 อยูไ่กล P1 มำก ก็อำจจะไดค้ำ่ Slope คลำดเคลือ่นมำก/นอ้ยตำมลกัษณะกรำฟ

• แตถ่ำ้ P2 ยิง่ใกล ้P1 มำกเทำ่ไรSlope (ที ่P1) จะแมน่ย ำเทำ่น ัน้

• เสมอืนสรำ้ง 3 เหลีย่มมมุฉำกยิง่เล็กยิง่ด ี ทำงคณติศำสตร ์คอื กำรก ำหนดใหฐ้ำนเล็กทีส่ดุ (ใกล ้0 ใหม้ำกทีส่ดุ) ใชส้ญัลกัษณว์ำ่“ Limit ของ Dx เขำ้ใกล ้0 ”

xP1 (x1 , y1)

P2 (x2 , y2)

y

DyDx

DxDyf’(x) = = lim

dxdySlope = Dx 0y’ =

Page 10: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

ตวัอยำ่งทีม่ำของสตูรอนุพนัธ์

dxdy = =lim

Dx 0 DxDy limDx 0 f(x + Dx) – f(x)

Dx=y’

y = k ; k = constant

f(x + Dx) – f(x)Dx = k – k

Dx =dxdk = lim

Dx 0 limDx 0

limDx 0

0Dx = 0

อธบิำยเพิม่เตมิ

y = k

เขยีนในรปู Fn. ไดว้า่ f(x) = k

f(x+Dx) = k แทนคา่ x ดว้ย x+Dx

f(x+Dx) – f(x) = k – k = 0

f(x+Dx) – f(x) 0

limDx 0

0Dx = 0

Dx Dx=

ดังนัน้

Page 11: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

ตวัอยำ่งทีม่ำของสตูรอนุพนัธ ์(ตอ่)

dxdy = =lim

Dx 0 DxDy limDx 0 f(x + Dx) – f(x)

Dx=y’

y = x หรอื f(x) = x

(x+Dx) – xDxdx

dx = limDx 0

limDx 0

DxDx = 1=

y = x3 หรอื f(x) = x3

=

(x+Dx)3 – x3Dxdx

dx3= lim

Dx 0

= 3x2

= x3+3x2Dx+3x(Dx)2+(Dx)3 – x3

DxlimDx 0

[3x2+3x(Dx)+(Dx)2] limDx 0

y = x2 หรอื f(x) = x2

=

(x+Dx)2 – x2Dxdx

dx2= lim

Dx 0

= 2x

= x2+2xDx+(Dx)2 – x2Dxlim

Dx 0

[2x+(Dx)] limDx 0

Page 12: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

Function Differentiation Formula ควำมหมำย

y = k = 0• k = คำ่คงที่ (Constant)• กำร Diff คำ่คงที่ = 0

y = x = 1• กำร Diff x = 1• เป็นสตูร (ไมใ่ชก่ำรตดักนั)

y = ax = a• a = สปส.ของ x• ไมต่อ้ง Diff สปส.ของ x

y = xn = nxn-1 • ดงึก ำลงัลงมำเป็นตวัคณู• แลว้ก ำลงัลดลง 1

y = u(x) + v(x) =• ถำ้มี Term บวกหรอืลบกนั• ให้Diff ทลีะ Term

y = u(x)n = nun-1• ดงึก ำลงัลงมำเป็นตวัคณู• แลว้ก ำลงัลดลงไป 1• และคณูดว้ย Diff ตวัฐำน

y = u(x) x v(x) =• ผลคณู: ให้Diff แตล่ะterm คณูกบัอกี term

• แลว้น ำมำบวกกนั

dxdk

dxdx

dxd(ax)

dxd(xn)

dxd(u+v)

dxdu + dv

dx

dxd(un)

dxdu

dxd(uv)

dxudv +

dxvdu

สตูรอนพุนัธ ์(Differentiation Formula)

Page 13: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

Forms of Differentiation Formula(Differentiation) (Differential) (Differentiation)

= 0 = 0 = 0

= 1 = 1 = 1

= a = a = a

= nxn-1 = nxn-1 = nxn-1

= = =

= nun-1 = nun-1 = nun-1

= + = =

dk

dx

d(ax)

d(xn)

du + dv

d(un) du

d(uv) udv +vdu

d(u+v)

dxdk

dxdx

dxd(ax)

dxd(xn)

dxd(un)

dxd(uv)

dxudv

dxvdu

dxdu + dv

dxdxd(u+v)

dxdu

k’

x’

(ax)’

(xn)’

u’ + v’

(un)’ u’

(uv)’ uv’+ vu’

(u+v)’

Page 14: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

Function Derivative

y = 5x + 10 y’ = 5

y = 3x4 + 4x2 – 5 y’ = 12x3 + 8x

P = 24 - 12Q P’ = -12

= 3Q2 -7Q - 6 ’ = 6Q – 7

y = (x2 - 1)2(x - 1) y’ = 5x4 – 4x3 – 6x2 + 4x + 1

y = mx + c y’ = m

y = ax2 + bx + c y’ = 2ax + b

TR = PQ = aQ – bQ2 TR’ = a - 2bQ

Examples of Differentiation

Page 15: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

กำรประยกุตค์ำ่อนพุนัธ ์(Application of Derivative)

• x, y เป็น Dummy (ตวัแปร/หุน่) เมือ่น ำไปประยกุตใ์ชก้บัเร ือ่งอืน่ก็สำมำรถจะเปลีย่นใหเ้ป็นตวัแปรเรือ่งน ัน้ๆ เชน่• Total Revenue: TR = aQ - bQ2

• Total Costs: TC = a + bQ - cQ2 + dQ3

• Profit: = -a + bQ + cQ2 – dQ3

dxdy = =lim

Dx 0 DxDy limDx 0 f(x + Dx) – f(x)

Dx=y’

• กำร Diff ตวัแปรในทฤษฏทีำงเศรษฐศำสตร์ จะเรยีกสมกำรอนพุนัธว์ำ่เป็น Marginal ของตวัแปรน ัน้ เชน่• Marginal Revenue: MR = TR’ = dTR/dQ• Marginal Costs: MC = TC’ = dTC/dQ

• Marginal Profit: MP = ’ = d/dQ

Marginal มคีวำมหมำยวำ่อะไร?

Page 16: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

ควำมหมำยของสมกำรอนุพนัธ ์(Diff. Equation)

กำรตคีวำมหมำย สมกำรอนพุนัธห์รอืผลจำกกำร Diff. ทีน่ำ่จะน ำไปเป็นแนวประยกุตใ์ชใ้นทำงปฏบิตัไิด ้ ตวัอยำ่งเชน่

ก ำหนดสมกำรตน้ทนุรวม (คำ่ a, b, c, d คอื คำ่คงที)่

Total Costs: TC = a + bQ - cQ2 + dQ3

Marginal Costs: MC = TC’ = b - 2cQ + 3dQ2

• สมกำร MC อธบิำยวำ่ ตน้ทนุ (TC) เปลีย่นไปกีเ่ทำ่ของปรมิำณกำรผลติ (Q) ทีเ่ปลีย่นไป

• กำรค ำนวณ MC จะเป็นคำ่เป็นเทำ่ไหร ่ ตอ้งแทนคำ่ Q ในสมกำร MCจงึจะไดต้น้ทนุทีเ่ปลีย่นไปจำกจดุน ัน้ เป็นกีเ่ทำ่ของ Q ทีเ่ปลีย่นไป

• มองอกีมมุ MC ก็คอื Unit variable costs (มหีนว่ยตำมคำ่ TC/Q)

• กรณีขอ้มลูหรอืโจทย ์TC เป็นเสน้ตรง MC หรอื Slope ก็มคีำ่คงที่

Page 17: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

Derivative and Marginal Meaning

Marginal คอื อนพุนัธ ์(Derivative) ของกรำฟหรอืฟงักช์ ัน่• เป็นควำมลำดชนั (Slope) ของจดุตำ่งๆ บนกรำฟ• กรณีกรำฟเสน้ตรง คำ่ Slope เป็นคำ่คงที ่(เทำ่กนัทกุจดุ)• กรณีกรำฟเสน้โคง้ คำ่ Slope แตล่ะจดุบนกรำฟไมเ่ทำ่กนัหำคำ่ไดจ้ำกกำรแทนคำ่จดุน ัน้ในสมกำรอนพุนัธ ์(dy/dx)

• คำ่ Slope เสมอืนเป็นอตัรำสว่นของสว่นสงูตอ่ควำมยำวฐำนของ 3 เหลีย่มมมุฉำกทีม่ขีนำดเล็กทีส่ดุ

ตวัอยำ่ง กำร Diff. มองเป็นคำ่ Slope Meaning

MR dTR/dQของกรำฟ TR กบั Q

รำยไดร้วม (TR) เปลีย่นไปเป็นกีเ่ทำ่ของ ปรมิำณกำรบรโิภคหรอืขำย (Q) ที่เปลีย่นไป

MC dTC/dQของกรำฟ TC กบั Q

ตน้ทนุรวม (TC) เปลีย่นไปเป็นกีเ่ทำ่ของ ปรมิำณกำรผลติ (Q) ทีเ่ปลีย่นไป

MP d/dQของกรำฟก ำไรกบั Q

ก ำไรเปลีย่นไปเป็นกีเ่ทำ่ของปรมิำณกำรบรโิภคทีเ่ปลีย่นไป

Marginal สำมำรถจะประยกุตใ์ชง้ำนจรงิไดอ้ยำ่งไร?

Page 18: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

Second Differentiation (Second Order Derivative)

DxDyf’(x) = = lim

dxdySlope =

Dx 0y’ =

x

y

-+

0

ควำมหมำย• เมือ่คำ่ x เปลีย่นแปลงคำ่ไป

Slope จะเปลีย่นไปเทำ่ไหร่

• Slope ของกรำฟแตล่ะจดุ

คอื Slope ของเสน้สมัผสั

(Tangent Line) ทีจ่ดุน ัน้ๆ

=dxd (y)

f’’(x) = =dx2d2y

DxD(y’)lim

Dx 0y’’ =dxd

dxdy( ) =

Page 19: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

Examples of Second Differentiation

Function 1st and 2nd Order Derivative

y = 5x + 10 y’ = 5 , y’’ = 0

y = 3x4 + 4x2 – 5 y’ = 12x3 + 8x , y’’ = 36x2 + 8

P = 24 - 12Q P’ = -12 , P’’ = 0

= 3Q2 -7Q - 6 ’= 6Q – 7 , ’’= 6

y = (x2 - 1)2(x - 1)y’ = 5x4 – 4x3 – 6x2 + 4x + 1,y’’ = 20x3 – 12x2 – 12x + 4

y = mx + c y’ = m , y’’ = 0

y = ax2 + bx + c y’ = 2ax + b , y’’ = 2a

TR = PQ = aQ – bQ2 TR’ = a - 2bQ , TR’’ = -2b

Higher Order Derivative:• สำมำรถท ำได ้Diff ไดท้ ำนองเดยีวกบั Second Diff.• เชน่ จำกตวัอยำ่ง TR ขำ้งตน้ TR’’’ = -2, TRIV = 0• จะท ำกำร Diff ซ ำ้กีค่ร ัง้ก็ได ้ แตอ่ำจไมม่ปีระโยชนท์ีน่ ำไปใชง้ำน

Page 20: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

• คำ่สงูสดุ/ต ำ่สดุสมับรูณ์ (Absolute Max & Min)หมำยถงึ คำ่สงูสดุ/ต ำ่สดุจรงิๆ

• คำ่สงูสดุ/ต ำ่สดุสมัพทัธ์ (Relative Max & Min)- เป็นคำ่สงูสดุ/ต ำ่สดุเมือ่เทยีบกบัรอบขำ้ง (คำ่ y สงู/ต ำ่สดุ)- จดุสงูสดุสมัพนัธ์ (Maxima) มี Slope ลดลงเมือ่ x เพิม่ข ึน้- จดุต ำ่สดุสมัพนัธ์ (Minima) มี Slope เพิม่ข ึน้เมือ่ x เพิม่ข ึน้

คำ่สงูสดุ/ต ำ่สดุสมัพทัธ ์(Relative Maximum & Minimum)

x

y

-+

0

Maximax

y

- +

0

Minima

อตัรำกำรเปลีย่น Slope เทยีบกบั x เป็นแบบ -

อตัรำกำรเปลีย่น Slope เทยีบกบั x เป็นแบบ +

Page 21: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

• จำกกรำฟ จดุสงูสดุ/ต ำ่สดุ (Relative Max & Min)จะมคีำ่ Slope เป็น 0

• จดุสงูสดุสมัพทัธ์ (Relative Max.)• อตัรำกำรเปลีย่น Slope (เทยีบกบั x) จะเป็นลบ• คำ่ x ยิง่เพิม่ข ึน้ คำ่ Slope ยิง่ลดลง (รอบจดุ Max.)

• จดุต ำ่สดุสมัพทัธ์ (Relative Min.)• อตัรำกำรเปลีย่น Slope (เทยีบกบั x) จะเป็นบวก• คำ่ x ยิง่เพิม่ข ึน้ คำ่ Slope ยิง่เพิม่ข ึน้ (รอบจดุ Min.)

x

y

-+

0

Maximumx

y

- +

0

Minimum

อตัรำกำรเปลีย่น Slope เทยีบกบั x เป็นแบบ -

อตัรำกำรเปลีย่น Slope เทยีบกบั x เป็นแบบ +

dx2d2y < 0

dx2d2y > 0

Page 22: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

1. เขยีนสมกำรทีต่อ้งกำรจะหำคำ่สงูสดุ/ต ำ่สดุ2. Diff สมกำรและให้= 0 แกส้มกำร3. Second diff สมกำร แลว้แทนคำ่ตวัแปรจำกขอ้ 2. แทนคำ่4. ถำ้ Second diff มคีำ่เป็น + คอืจดุต ำ่สดุ ถำ้เป็น – คอืจดุสงูสดุ5. ค ำนวณหำคำ่ทีต่อ้งกำร

หลกักำรค ำนวณคำ่สงูสดุ/ต ำ่สดุสมัพทัธ์

ตวัอยำ่ง y = x3 + x2 – x + 3 หำคำ่สงูสดุ/ต ำ่สดุสมัพทัธ์Step 2: y’ = 3x2 + 2x - 1

ให้ y’ = 0 : 3x2 + 2x – 1 = 0(3x – 1)(x + 1) = 0 ; x = -1, 1/3

Step 3: y’’ = 6x + 2Step 4: ทดสอบคำ่ต ำ่สดุ/สงูสดุ

y’’(-1) = - , y”(1/3) = +Step 5: ที่ x = -1 ใหค้ำ่สงูสดุ y(-1) = -1 + 1 + 1 + 3 = 4

ที่ x = 1/3 ใหค้ำ่ต ำ่สดุ y(1/3) = 1/27 + 1/9 – 1/3 +3= 2.8148

Page 23: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

กำรผลติและสนิคำ้ของโรงงำนแหง่หนึง่มคีวำมสมัพนัธต์ำมสมกำรดงัตอ่ไปนี้Demand function: Q – 90 + 2P = 0

และ Average cost function: AC = Q2 – 8Q + 57 + 2/Qใหห้ำปรมิำณสนิคำ้และคำ่ Optimization ของ รำยได้ ตน้ทนุ และก ำไร

ตวัอยำ่งกำรหำคำ่เฉลีย่และ Marginal

หำรำยไดส้งูสดุ (TR max.)Step 1. จะหำคำ่ Max, Min ตอ้งสรำ้งสมกำร TR

จำก Q – 90 + 2P = 0 P = 45 – 0.5Q

TR = P*Q TR = (45-0.5Q)Q = 45Q – 0.5Q2

Step 2. จะหำคำ่ทีจ่ะท ำใหเ้กดิ Max, MinMR = TR’ = 0 MR = 45 – Q = 0 Q = 45

Step 3 & 4. ทดสอบคำ่ Max, Min ดว้ย Second Diff.Step 5. ค ำนวณคำ่ Max, Min ทีต่อ้งกำร

MR’ = TR’’ MR’ = –1 TR”(45) = ลบ (จดุสงูสดุสมัพทัธ)์

TR(45) = 45*45 – 0.5*452 = 1,012.5

Page 24: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

หำตน้ทนุต ำ่สดุ (TC min.)TC = AC*Q TC = Q3 – 8Q2 + 57Q + 2

MC = TC’ = 0 MC = 3Q2 – 16Q + 57 = 0

Q = (16 + sqr(16*16 – 4*3*57))/(2*3)= หำคำ่ไมไ่ด้ (ไมม่จีดุตน้ทนุต ำ่สดุสมัพนัธ)์

หำก ำไรสงูสดุ ( max.)

= TR – TC = -Q3 + 7.5Q2 - 12Q – 2

’ = MR – MC = 0 ’ = -3Q2+ 15Q – 12 = 0 Q = 1, 4

’’ = -6Q + 15 ’’(1) = + (จดุต ำ่สดุสมัพทัธ์ ไมส่นใจ)

’’(4) = – (จดุสงูสดุสมัพทัธ)์

(4) = –43 + 7.5*42 – 12*4 – 2 = 6

ขอ้ควรทรำบ ทำงเศรษฐศำสตรน์ยิมใช้ “ก ำไรสงูสดุ คอื จดุที่MC = MR”ดงัน ัน้ 3Q2 - 16Q + 57 = 45 – Q

3Q2 - 15Q + 12 = 0Q = 1, 4

ท ำไมจดุที ่MC = MR จงึไดก้ ำไรสงูสดุสมัพทัธ?์

= TR – TC ’ = MR – MC = 0 MC = MR

สตูรจำกสมกำรก ำลงั 2 บทที ่17

Page 25: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

กำรใช ้Calculus กบัเร ือ่ง: Demand Function

0 Qx

Px

กรำฟเพือ่กำรค ำนวณ Px = f(Qx)

P = a - bQ

a

ab

ตอ้งกำรท ำให ้TR = f(Q) ตวัแปรตวัเดยีวTR = PQ = (a - bQ)Q = aQ – bQ2 (เป็น Quadratic fn.)

• สมกำรก ำหนดใหเ้ป็น –b เพรำะ Slope เป็นลบ (P เพิม่ Q ลด)

• ท ำใหก้ำรพจิำรณำคำ่ b เป็นตวัเลข +

0

บำท

Q

TR ตำม Demand Fn.

Page 26: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

วธิกีำรโดย Calculus

TR = aQ – bQ2

เป็น Quadratic Fn. กรำฟรปู Parabola

MR = a – 2bQ

MR = 0 a - 2bQ = 0

Q = a/2b

• MR’ = -2b = - [หรอื <0]At Q = a/2b is Maximum.

• TRmax

= a(a/2b) – b(a/2b)2

= a2/2b – a2/4b= 2a2/4b – a2/4b= a2/4b

0

TR (บำท)

Qa

2b

0

P (บำท)

Q

4ba2

TR = PQ = aQ – bQ2

P = a - bQ

ab

Page 27: Single Variable Calculus แคลคูลัสของฟังก์ชั่นตัวแปรเดียวex-mba-ku.or.th/wp-content/uploads/2016/12/18_Chapter18_Single... ·

ค ำถำมทีน่ำ่สนใจชวีติประจ ำวนั/งำนทีผ่ำ่นมำ ไมเ่ห็นตอ้งใช ้Diff. จะประยกุตค์ำ่อนุพนัธ์ในชวีติจรงิหรอืงำนอยำ่งไร?

ตวัอยำ่ง ตำมทฤษฎี กำรประยกุต์(ให ้DQ นอ้ยทีส่ดุ)

ควำมหมำย

MR dTR/dQ DTR/DQเป็นรำยไดร้วม (TR) ทีเ่ปลีย่นไป เมือ่กำรบรโิภคหรอืขำย (Q) เปลีย่นไป 1 หนว่ย (ทีเ่ล็กทีส่ดุในทำงปฏบิตั)ิ

MC dTC/dQ DTC/DQเป็นตน้ทนุรวม (TC) ทีเ่ปลีย่นไป เมือ่ปรมิำณกำรผลติ (Q) เปลีย่นไป 1 หนว่ย

MP d/dQ D/DQเป็นก ำไรทีเ่ปลีย่นไป เมือ่กำรบรโิภคเปลีย่นไป 1 หนว่ย