Tovazzi Giangrisostomo OFM

Compendium diplomaticum

sive tabularum veterum

DIGESTUM A FR. IOHANNE CHRYSOSTOMO DE AVOLANO

ss. Domini Iesu Christi Crucifixi Servo ac Minorita Reformato Provinciae Vigilianae

Tomus Tertius

TRIDENTI, M.D.CC.XCII. ____________________________________________________________________

Apud Sanctum Bernardinum

In Sanctissimo Domini Nostri Iesu Christi incipit. Hac die XXIV ianuarii 1792.

487. Anno 1364 scripta fuit sequens charta: In Dei nomine. Amen. Universis et singulis

praesentes publice inspecturis pateat manifeste, quod nos Albertus comes de Ortenburchg1 Dei et apostolicae Sedis gratia electus et confirmatus tridentinus, duxque, marchio, studentes pro viribus in bonis et utilibus ecclesiae tridentinae praedecessorum nostrorum vestigia imitari, et aquisitum, atque relictum nobis et ecclesiae tridentinae praelibatae tesaurum incomparabilem, amicos videlicet, et fideles, qua possumus, et potuimus cura et solicitudine conservare, expositis et ostensis nobis ac lectis instrumentis investiturarum feudi, seu feudorum infrascriptorum alias factarum per praedecessores nostros in personas infrascriptorum, et praedecessorum suorum. profitemur per praesentes, quod pro nobis, nostrisque successoribus canonice intraturis, dictaque nostra ecclesia tridentina cum instrumento, quod in manibus detinebamus, investivimus libenti animo, titulo et iure recti, antiqui, et legalis feudi, nobiles viros Marchum, et Pelegrinum fratres, filios quondam nobilis viri domini Walterii de Sporo Mayori vallis Ananiae diocesis tridentinae flexis genibus devote petentes, et recipientes pro se, et consortibus suis Iohanne filio quondam domini Francisci de Sporo praedicto, et Petro quondam Benevenuti dicti Rubei de dicto loco, eorumque liberis legitimis imperpetuum descendentibus ex eisdem, de decima una, seu iure decimam percipiendi, et decimandi in pertinentiis Spori Mayoris, ex certis praediis et possessionibus iacentibus in Contrata de Meyano, quibus cohaeret Aqua Spozega (sic) de supra a loco Crucis, infra versus Pontem Mardenaga (sic), et versus Pontem publicum, et de omnibus aliis eorum feudis antiquis, et rectis, quae praesentes, et praedecessores eorum, dum viverent, iuste et rationabiliter a tridentina ecclesia tenuerunt in feudum. Et quae ipsi sic tenent, seu quae ad eos iuste devoluta sunt et legitime spectant. Quam investituram fecimus, et facimus salvo iure dictae nostrae ecclesiae tridentinae, et omnium personarum. Ex altera vero parte ipsi Marchus, et Pelegrinus solempniter promiserunt per se et dictos consortes suos nobis legitime stipulantibus, et recipientibus pro nobis, et successoribus nostris, et ipsa nostra ecclesia tridentina, et tactis corporaliter Sacris Scripturis iuraverunt, quod ipsi amodo nobis, successoribusque nostris, et ecclesiae tridentinae fideles erunt vassalli, et quod fidelitatem perpetuo conservabunt et adimplebunt, prout in forma et capitulis fidelitatis, quae praestatur domino a vassallo plenius continetur. Quibus sic peractis iidem Marchus et Pelegrinus statim ibidem praesentarunt in scriptis nobis feuda, quae habent ab ecclesia tridentina in feudum, et de quibus se dixerunt investitos fuisse a nobis, videlicet decimam, et ius decimandi, de quibus supra fit mentio. In quorum fidem, et ad maius robur praedictorum sigilli nostrae haereditatis et comitiae, quo utimur, praesentes fecimus appensione muniri. Actum Tridenti in castro Boni Conscilii (sic) sub anno Domini millesimo trecentesimo sexagesimo quarto, indictione secunda, die mercurii xiiii mensis februarii. Praesentibus venerabilibus viris dominis Phylippo de Laybacho canonici iuris perito, plebano in Janchan, Vicario in spiritualibus, Ottone plebano in Leonano, capellano nostro, et nobili milite domino Maynardo de Steremberchg2 testibus, et aliis pluribus.

Et ego Franciscus filius quondam magistri Martini sartoris de Avolano civis tridentinus, publicus imperiali auctoritate notarius, et notarius et officialis Curiae tridentinae, praedictis interfui, et rogatus de mandato ipsius domini electi publice scripsi.

L.+S. pendentis parvi, rotundi,

L.+S. notarialis scripti cum litera F.

1 Ortenburgum civitas Carinthiae ad Dravam, metropolis comitatus Oretemburgensis. Vosgenius. 2 In alia charta scripta Tridenti in castro Boni Consilii 12 decembris 1363 occurrit testis mobilis

miles dominus Meinhardus de Sternberch de Karinthia, Ita et aliae chartae annorum 1363, 1364.

cerei, rubri. Nota. Membranam hanc ad me misit per latorem spaurensem ad hoc unice adlegatum e

Medio Teutonico, ill.mus eques dominus Adamus Iosephus Maria de Altspaur in Freyenhoffen, ut eam pro se describerem hic Tridenti hac die Cinerum 22 mensis februarii anno Domini nostri Iesu Christi 1792, aetatis vero meae 61. Notandum sigillum electi et pariter notanda subscriptio notarii. Sed inscriptionem sigilli legere non potui3.

488. Petrus

L.+S. In Christi nomine. Amen. Anno Domini millesimo quadringentesimo sexto, decimaquarta indictione, die lunae decimonono mensis aprilis, Tridenti in castro Boni Consilii, super sala magna, praesentibus venerabili viro domino Iohanne quondam... (sic) de... (sic) capellano4 reverendissimi in Christo patris, et domini domini Georgii Dei et apostolicae Sedis gratia episcopi et domini Tridenti dignissimi, nobili viro domino Gulielmo de Belasio, sapiente legum doctore domino Franceschino de valle Annaniae Vicario in temporalibus Tridenti, egregio viro magistro Odorico physico quondam ser Iacobini de Arco, ser Iohanne Petro quondam ser Coradini de Feltro, ser Paulo notario quondam ser Iohannis Fati de Terlaco, Iacobino notario filio ser Albertini de Posena Vicentiae districtus, omnibus civibus et habitatoribus Tridenti, testibus et aliis quam pluribus. Ibidem cum hoc esset, quod quondam ser Marchus quondam Gualterii de Spuro fuisset investitus a praelibato domino episcopo de quarta parte unius decimae, quae colligitur in pertinentiis Spuri Maioris, et Meyani, intra confines infrascriptos, videlicet intro (sic) Aquam Sporezegi de supra a loco Crucis, et infra versus Pontem Mardenagae, et versus Pontem communem, recipiens dictus ser Marchus pro se, et nomine, et vice Bertoldi eius nepotis, ad quem Bertoldum medietas quartae partis decimae suprascriptae spectabat, et pertinebat, et dum dictus ser Marchus decessisset iam sunt octo anni elapsi, et reliquisset Gualterium eius filium, et suprascriptum Bertoldum eius nepotem, et dum dictus Bertoldus decessisset per spacium duorum annorum a morte dicti Marchi citra, et reliquisset Marsilium eius filium, qui per spacium quinque annorum post mortem suprascripti Bertoldi eius patris vixit, nulla investitura impetrata fuisset per suprascriptum Bertoldum, et eius filium, et neque per aliquam aliam personam a praelibato domino episcopo a morte dicti quondam ser Marchi citra, prout ibidem praelibato domino episcopo per infrascriptum nobilem virum Leonardum quondam ser Odorici dicti Malvasii de Tono vallis Annanae suprascriptae assertum fuit praedica omnia et singula suprascripta vera fuisse. Ideoque praelibatus dominus episcopus de medietate suprascriptae quartae partis dictae decimae spectantis, et pertinentis ad quondam suprascriptum Bertoldum, et nunc in eum devolutae, precibus aliquorum nobilium supplicantium pro suprascripto Leonardo de mense septembris proxime praeterito in castro Stenici vallis Iudicariarum tridentinae diocesis impraesentia nobilium virorum, videlicet domini Gulielmi de Belasio suprascripti, domini Erasmi de Tono in Iudicariis suprascriptis Vicarii generalis, nec non magistri Orioli de Madice, et aliorum quam plurium, praedictum Leonardum investivit, et quondam ser Mathaeus notarius de... am5 massarius Iudicariae (sic), instrumentum suprascriptae investiturae scripsit, et notavit, prout ibidem impraesenta mei notarii infrascripti, et testium suprascriptorum praelibatus dominus episcopus dixit, et asseruit memoriae suae pervenisse, et se arecordari, praedictum Leonardum in suprascripto castro Stenici de mense septembris proxime elapso de medietate quartae partis decimae suprascriptae tamquam rem (sic) in eum devolutam investivisse, et per quondam Mathaeum notarium suprascriptum instrumentum investiturae suprascriptae notatum fuisse: et cum instrumentum investiturae suprascriptae, seu nota ipsius in instrumentis, seu imbreviaturis quondam suprascripti Mathaei

3 Vide nostrum Notariale n. 2457. 4 Anno 1390 venertabilis vir dominus Ioannes de Milla fuit capellanus episcopi Alberti. Anno 1399

dominus Ioannes de Stemesdorff fuit capellanus domini Georgii episcopi tridentini et canonicus Tridenti. Idem fuit capellanus et canonicus etiam anno 1399 et 1407. Vide nostrum Vivologium canonicale ad an. 1399, 1400, 1402, 1404, 1405, 1407.

5 Rottura.

notarii nullo modo reperiatur, idcirco praelibatus dominus episcopus volens promissa per eum attendere, et observare, et praedictum Leonardum defectu notarii nullatenus esse deceptum, et suprascriptam investituram innovare, ipse tamquam dux, marchio, atque comes, praedecessorum suorum, et ecclesiae tridentinae volens in bonis vestigia imitari, et acquisitum, qtaue relictum sibi per eos tesaurum incomparabilem, amicos videlicet, et fideles omni, qua potest, cura, et solicitudine consevare, pro se, et successoribus suis canonice intraturis, et ecclesiae suae Tridentinae, cum una carta, quam in manibus tenebat, suprascriptum nobilem virum Leonardum de Tono ibidem praesentem, et flexis genibus devote petentem, et recipientem pro se, liberisque suis imperpetuum descendentibus ex eodem, de medietate quartae partis suprascriptae decimae suprascripti quondam Bertoldi, tqmquam rem in eum iuste devolutam, legitime investivit. Quam quidem investituram idem dominus episcopus fecit, salvo iure dictae ecclesiae tridentinae, et omnium aliarum personarum, ita videlicet, quod per eam eisdem ecclesiae, vel personis nullum praeiudicium ingeratur. Ex altera vero parte ibidem, et impraesenti praedictus Leonardus solempniter promisit praefato domino episcopo legiptime stipulanti, et recipienti pro se, et successoribus suis canonice intraturis, et ecclesia tridentina praedicta, et tactis corporaliter Sacris Scripturis iuravit, quod ipse amodo eisdem domino epiascopo, successoribus, et ecclesiae tridentinae fidelis erit vassallus, et quod fidelitatem perpetuo conservabit, et adimplebit, prout in forma et capitulis sacramenti fidelitatis praestandi domino a vassallis plenius continetur. In quorum omnium fidem praefatus dominus episcopus iussit praesens instrumentum sigilli sui aprensione (appensione) muniri.

Ego Petrus filius quondam ser Franceschini notarii de Iserya civis tridentinus, nunc habitator villae Stenici vallis Iudicariarum suprascriptae, imperiali auctoritate notarius, praedictis investiturae et iuramento fidelitatis, et omnibus aliis et singulis assertis, ut praemittitur, una cum praenominatis testibus interfui, et rogatus publice scripsi, meisque signo et nomine roboravi.

L.+S. pendentis cerei rotundi rubri. Nota. Et hanc membranam ad me misit eodem tempore transcribendam laudatus eques

Adamus de Altspaur. Utriquae hunc titulum praefui: Exemplum ex authentico relevatum anno 1792 die 23 februarii. Vide nostr. To. 3 epistolam 741 et To. 6 epist. 2216.

489. In Christi nomine. Amen. Anno Domini millesimo sexcentesimo quadragesimo

secundo, indictione decima, die vero martis secunda mensis septembris, in Maleto plebis praedictae, Vallis Solis, tridentinae diocesis, et in stuba domus infrascripti domini testatoris. Praesentibus illustri et admodum reverendo domino archipresbytero Petro Gobbarello Maleti, venerabili presbytero domino Sigismundo Concio, venerabili clerico domino Alexandro Concio subdiacono, domino Antonio Pombeno, magistro Antonio Gentilino, Iacobo de B... is6, magistro Simone Concio fabro Maleti, Ioanne Delaito dell'Agnol Crovianae, et Ioanne Baptista filio domini Bartholomaei Pauleti Monclassici iis omnibus a dicto domino testatore notis, vocatis, et a me notario subscripto rogatis in testes etc. Ibique magnificus dominus Adam filius quondam domini Iacobi Tanvini7 de Maleto sanus per gratiam Dei sensu, mente, loquela, visu, intellectu, et memoria, licet corpore languens, et in lecto iacens, considerans tamen omnem hominem natum semel moriendum esse, nil certius morte, nihilque incertius hora illius, nolens intestatus decedere, per hoc praesens sine scriptis testamentum nuncupativum de rebus et bonis suis disponere, et testare (sic) voluit ut infra. Ideo quando placuerit Omnipotenti Deo, ut ex hoc saeculo transeat, anima sua (sic) Beatae Mariae semper Virgini, totique curiae coelesti humiliter devoteque commendavit. Corpus vero suum sepeliri iussit in sepulcro noviter conficiendo in ecclesia parochiali s. Mariae Assumptae Maleti, in loco assignando ab illustri et admodum rev.do domino archipresbytero illius ecclesiae iuxta delegationem sibi concessam ab ill.ma Superioritate Tridenti. Et primo in obitu, septimo, trigesimo et anniversario reliquit, et iussit

6 Charta hic fracta est. 7 Anno 1738 vixit Antonius Dominicus Tanvinus de Maleto, et Waltenhofen, excelsi Regiminis

Superioris Austriae consiliarius actualis Oeniponti. Sic etiam anno 1747.

celebrari Missas decem pro qualibet vice. Item ecclesiae cathedrali sancti Vigilii Tridenti reliquit semel tantum unum rhenensem denariorum8. Item Confraternitati Mortis in eadem civitate Tridenti erectae reliquit semel tantum rhenenses quinque denariorum. Item Confraternitati ss. Fabiani et Sebastiani et Rochi in ecclesia parochiali Maleti reliquit semel tantum rhenenses tres denariorum. Item Confraternitati Sanctissimi Rosarii in dicta ecclesia parochiali erecta reliquit alios rhenenses tres denariorum semel tantum. Item dictae ecclesiae parochiali Maleti reliquit rhenenses quinque denariorum semel tantum. Item capellae sancti Simonis Innocentis Tridenti reliquit alios rhenenses tres denariorum semel tantum. Item reliquit et iussit celebrari a dictis (sic) dominis haeredibus Missas Gregorianas semel tantum. Item fabricae sancti Antonii patavini noviter erectae in suburbio Clesii reliquit semel tantum rhenenses decem denariorum9. Item reliquit, et iussit fieri in panem staria viginti siliginis tempore obitus, et omnibus concurrentibus distribui. Item alia staria decem siliginis reliquit fieri in panem distribuendum cunctis pauperibus quam primum dominis haeredibus commoditas fuerit semel tantum. Item iure legati reliquit, et iusit celebrari Missas septem infra annum semper et imperpetuum pro anima dicti domini testatoris, et eius defunctorum. Pro quibus quidem Missis septem, et perpetualiter unum agrum positum in pertinentiis Maleti, loco dicto alle Pozze, quantitatis stariorum septem seminis circiter, infra hos confines: a mane apud viam consortalem, meridie Ioannem Baptistam Florionum, sero Petrum Fabam, monte Simonem Fabam; salvis etc. Quem perpetuo voluit et esse obligatum pro dictis septem Missis. Item reliquit et expresse legavit quod spectabilis dominus Iacobus Tanvinus10, et dominus Ioannes Baptista fratres, et filii maiores dicti domini testatoris, teneantur manutenere, et halere (sic) , et substentare Franciscum fratrem et filium dicti testatoris pupillum de omnibus bonis communibus usque ad annum vigesimum septimum inclusive, iuxta iuditium sapientis, et boni viri, et periti. Item dominam Mariam dicti domini testatoris dilectam coniugem reliquit et esse voluit donam, dominam, et usufructuariam omnium bonorum stabilium, et mobilium; vivendo tamen caste, et vidualiter toto tempore vitae suae; et quod si aliquo modo molestaretur a dictis dominis haeredibus, possit sibi ad libitum eligere domum, bonaque mobilia, et stabilia in electione: necnon si aliqua ignominia, aut contumelia afficeretur a dictis dominis haeredibus contra honorem, aut reverentiam suam, sint dicti domini haeredes omnino ab haereditate tota exclusi. Item dominae Annae filiae suae legitimae, et naturali nubili reliquit, et iure institutionis dotis legavit illi dari tempore sponsaliorum rhenenses quatuorcentum, et alios centum rhenenses post annum matrimonii; modo tamen infrascripto, videlicet mobilia, quae tunc habuerit, et ad supplementum dictae dotis summae bona stabilia, aut affictus bonos, et sufficientes. Item Dominico filio spectabilis domini Iacobi notarii, et dicti domini testatoris nepoti, reliquit, et legavit rhenenses quinquaginta denariorum, ut roget pro anima dicti testatoris cum etc. Item Mariae filiae quondam Ioannis Cagnoni dicti Min nubili reliquit, et iure legati legavit, quatenus tamen nubat, et non aliter, rhenenses viginti semel tantum de bonis dicti domini testatoris. Item filiabus nuptis legitimis, et naturalibus dicti domini testatoris, nempe dominae Catherinae uxori domini Leonardi Cimonati Tridenti fabri, et dominae Maria uxori domini Antonii Buratelli Cusiani, et Bartholomaeo filio quondam dominae Melioris ab Arco, pro earum singula rhenenses viginti denariorum ultra dotes habitas tempore matrimoniorum suorum. Quas filias, et quem nepotem hoc legato omnino a quacumque petitione in futurum per eas, et per eum petenda iure, et legitime tacitavit, ex exclusit etc. In omnibus autem aliis suis bonis, mobilibus et immobilibus, iuribus, et actionibus, praesentibus et futuris, ubicumque existentibus, generis cuiuscumque, haeredes suos universales instituit, et ore proprio nominavit, mandavit, et esse voluit spectabilem dominum Iacobum notarium, dominum Ioannem Baptistam, et Franciscum fratres, filiosque suos legitimos, et naturales, in omnibus aequales. Et si dictus Franciscus

8 In Constitutionibus synodalibus Tridenti antiquis legi praeceptum relinquendi aliquid in testamento

ecclesiae cathedrali. Etiam subditi dominii senensis tenentur legare in suis testamentis ecclesiae cathedrali senensi decem solidos, uti legi in Lunario senensi an. 1777, pag. 145.

9 Idest ecclesiae nostrae s. Antonii apud Clesium. 10 Anno 1637 fuit Tridenti Iacobus filius Adami Tanvini de Maleto vallis Solis, testis.

minor, aut unus eorum fratrum decederet sine filiis legitimis, et naturalibus, substituit alios superstites in stirpes, et non in capita. Et hanc suam ultimam voluntatem, et ultimum testamentum dixit dictus dominus testator esse velle, quam, et quod valere voluit iure testamenti; quod si iure testamenti non valeret, valeat saltem iure codicillorum; et valere voluit iure donationis propter causam mortis, vel alterius cuislibet suae ultimae voluntatis. Rogans dictus dominus testator me notarium infrascriptum, ut de praemissis publicum conficiam instrumentum. Ad perpetuam rei memoriam. Cum consilio sapientis, si opus fuerit: substantia tamen facti non mutata. Finis etc. Laus deo Optimo Maximo etc.

L.+S. (notarialis impressi) Ego Ioannes Baptista Giarollus Maleti, et Pressoni, publicus utraque authoritate notarius, iudexque ordinarius, praedictis omnibus et singulis continue praesens fui, eaque rogatus publice, et fideliter rogatus et requisitus scripsi, et publicavi. In quorum omnium robur, et fidem hic me authentice subscripsi etc.

Nota. Sub datum ex castro tridentino 24 februarii 1792 membranam hanc describendam illico pro se ad me misit ill.mus dominus Chilovius Tayensis. Eam autem descripsi eodemque prorsus die. Notarius fuit negliges, ac imperitus latini sermonis. Exemplo tradito dicto domino Chilovio praefixi: Exemplum ex authentico relevatum Tridenti anno 1792, die 24 februarii. Ad extra vero: Testamentum magnifici domini Adami Tanvini de Maleto 1642. Vide sis To. 3. epist. 742.

490. Anno 1405 die 29 decembris Tridenti Georgius de Liechtenstein episopus princepsque

Tridenti dedit investituram sequentis tenoris: Nos Georgius Dei gratia episcopus tridentinus. Tenore praesentis literae recognoscimus, ac ad notitiam cunctorum deducimus evidenter, quod nos cupientes praedessorum nostrorum felicis recordationis olim episcoporum ecclesiae nostrae tridentinae in bonis vestigia imitari, et acquisitum, atque relictum nobis per eos thesaurum incomparabilem, amicos videlicet, et fideles omni qua possumus et debemus cura, et sollicitudine conservare, per nos, et successores nostros canonice intraturos, ac pro ecclesia nostra tridentina, nomine recti, antiqui, et honorabilis feudi, cum una carta, quam in manibus tenebamus, legittime investivimus nobilem virum Waltherium de Sporo Maiori vallis Ananiae, praesentem, ac flexis genibus devote et humiliter requirentem, petentem, et recipiente, pro se, eiusque liberis legitimis imperpetuum descendentibus ex eodem, specialiter de quarta parte decimae, ac iure decimationis et perceptionis quartae partis ipsius decimae, sitae, et iacentis in pertinentiis villae Spori Maioris suprascripti, quae datur, ac solvitur, et solvi debet et consuevit de certis praediis, et possessionibus iacentibus in Contrata de Meyano, quibus cohaeret Aqua Spozegae, de supra a loco Crucis, infra versus Pontem Mardenaga, et versus Pontem publicum: et generaliter de omnibus aliis bonis cuiuscumque conditionis existant, et ubicumque situata fuerint, quae dictus Gwaltherius, et eius progenitores ab ecclesia nostra tridentina tenuerunt, ac habuerunt, et adhuc obtinent, et in feudum recognoscunt. Quam quidem investituram ipsi Gwaltherio fecimus, salvo iure ecclesiae nostrae paedictae, et quarumcumque personarum. Viceversa vero ibidem incontinenti praefatus Gwaltheius pro se, et suis haeredibus praetactis promisit, et tactis corporaliter Scripturis iuravit, quod ipse amodo nobis, succesoribus quoque (sic) nostris canonice intraturis, et ecclesiae nostrae, fidelis erit vassallus, et quod fidelitatem perpetuo conservabit, et adimplebit, prout in forma, et capitulis sacramenti fidelitatis, et homagii praestandi domino a vassallis, plenius continetur, et prout debet et tenetur quilibet verus, et fidelis vasallus domino suo. Acta sunt haec Tridenti in castro nostro Boniconsilii, in stuba nova maiori. Praesentibus nobilibus viris Thoma dicto Walder de Austria, Gwilhelmo de Belasio, Ulrico Schratenperger, Iohanne de Stemestorff, et Iohanne de Einpach canonicis ecclesiae nostrae saepedictae. In cuius rei testimonium praesentes fieri, nostrique sigilli appensione iussimus validari. Datum ibidem die vigesima nona mensis decembris anno Domini millesimo quadrinentesimo quinto.

L.+S. pendentis cerei rubri rotundi illaesi. Nota. Et hanc membranam describendam ad me misit laudatus eques de Altspaur e Medio

Teutonico die 6 martii anno 1792. Cui aliam adiecit lingua germanica scriptam, et continentem similem investituram decimalem (de quarta parte decimae) datam per episcopum tridentinum

Iohannem Hinderbachium Ioanni quondam Christophori Leonardi de Alten Spaur anno 1467 mense augusto in castro s. Vigilii de Coredo. Habet sigillum cereum magnum rotundum cum inscriptione: S. Iohannis Dei gratia Epi Tridentin11. Exhibet episcopum sedentem in throno, manu sinistra tenentem pedum, a leteribus sunt duae aliae figurae humanae. Vid. To. 3, epist. 745.

491. Anno 1364 scripta fuit charta, quam retuli supra num. 487. Eam descripsi seorsim bis

rogatus a domino Altspauro, exemplarique secundo ad votum, et preces eiusdem domini adieci sigillum meum fumigerum, ac nomen pariter meum hoc modo:

L+S. Ego Frater Iohannes Chrysostomus de Avolano Ordinis Minorum Reformatorum s. Francisci, Vicarius conventus Sancti Bernardini apud Tridentum, vidi authenticum huius investiturae, manu praedicti notarii Francisci de Avolano scriptum, et rogatus ipsum fideliter descripsi ut supra, in praefato conventu hac die quinta mensis aprilis anno Domini 1792. Laus Deo.

492. Anno 1792, die 19 ianuarii Tridenti dall'Uffizio di Sanità edictum quoddam, seu

proclama emiserunt, et typis ediderunt ill.mi domini consules, et provisores ad Sanitatem Tridenti Ioannes Baptista Gentilottus cancellarius aulicus, Leonardus ab Aquila, Iosephus Hieremias, Bernardinus de Gerardis a Petra Plana, Gaudentius Antonius Gaudentus Roccabruna, Paris Saracenus, et Franciscus Burserius medicus physicus. Scribente Antonio Bernardello cancellario. Deputati autem fuerunt periti sanitatis, scilicet pro bestiis Bartholomaeus Ongher, et Dominicus Lucinus. Ceterum Gaudentus debuisset dici baro, et Saracenus comes.

493. Anno 1792, die dominica in Albis, hora circiter secunda pomeridiana vocatus fui,

rogatus instantissime a Ioanne Baptista Fontanario, homine pauperrimo, et indulgente P. Guardiano perrexi ad excipiendum, et scribendum sequens testamentum. Nel nome di Nostro Signore Gesù Cristo. Correndo l'anno dopo la di lui Natività mille settecento, e novantadue, indizione decima, in giorno di domenica li quindici del mese di aprile, nella cucina della casetta dell'ill.mo signor dottore Bernardino Busetti, situata nello stradone di san Bernardino vecchio appresso la città di Trento, alla presenza di Giovanni Micheli da Lasés abitante in Trento, del venerabile frate Abbondanzio da Sacco infermiero de' Minori Riformati, e di me scrittore infrascritto, tutti testimoni noti e pregati etc. Ivi personalmente costituita donna Domenica vedova lasciata dal quondam Francesco Antonio Fontanari abitante fuori Trento nella parrocchia di san Vigilio, giacendo in letto inferma di corpo, ma per la Dio grazia sana di mente, vista, udito, loquela, memoria, ed intelletto, ha ordinato il suo ultimo testamento nel modo, che segue:

Primieramente lasciò alla chiesa cattedrale di San Vigilio protettore di Trento, quattro carantani per una volta sola.

Poi lasciò a Francesca sua figlia, e moglie di Giuseppe Menestrina di Trento, cinque ragnesi in cose mobili per una volta sola.

Item a Giovanni Menestrina suo genero, e già marito della quondam Anna sua figlia, lasciò un ragnese in cose mobili per una volta sola.

Item a Giacomo suo figlio lasciò venti ragnesi in tanti mobili per una volta sola, con ciò tacitandolo in tutto quello che potesse mai pretendere per ragione di legittima, o per qualunque altro titolo.

Finalmente lasciò, e nominò di propria bocca suo erede universale Giovanni Battista altro suo figlio, appresso di cui abitò, ed abita eziandio al giorno d'oggi.

E questo vuole espressamente, che sia il suo ultimo testamento, e la sua ultima volontà, e che vaglia in ogni miglior modo etc. pregando me infrascritto di farne sincera memoria etc.

L+S. Io Fra Giovanni Grisostomo da Volano Vicario del convento di San Bernardino di Minori Riformati di San Francesco, fui presente a tutte le cose premesse, pregato le scrissi, mi

11 Idest Sigillum Iohannis.

soscrissi loro, e le corroborai col mio solito sigillo, a lode e gloria d'Iddio Signor nostro. Così sia.

Nota. Mulier praefata reperta fuit exanimis in nocte diem 18 praecedente in domuncula Busetta praedicta, et sepulta fuit in sero diei 19 apud s. Franciscum anno 1795 mense februario feria 5 post Cineres anno isto 1795.

Testamentum parentum inter liberos conditum valet ex speciali privilegio etiamsi caret solemnitatibus alias de iure communi requisitus. Dicitur Testamentum privilegiatum et non solemne. Videsis Ferrarium verbo Testamentum art. 1, num. 2.

494. Anno 1208 dominus Engelpretus de Beseno tradidit domino Friderico electo tridentino

advocatiam plebis Avolani, et totam decimationem Avolani, et ripaticum, quod ibi habebat, et totam macinatam, quam ibi habebat, exceptis Maraldino, et Segefredo cum eorum casalibus de Avolano, quos dictus Engelpretus in se retinuit, et totum, quod ibi habebat et habuit quondam pater eius Otto de Beseno. Ex charta Archivi episcopalis Tridenti.

495. Anno 1407 scripta fuit charta sequentis tenoris. L.+S. In Christi nomine. Amen. Anno eiusdem Nativitatis millesimo quatricentesimo

septimo, indictione quintadecima, die iovis sexto mensis octobris, ante fenestram sancti Michaelis Ordinis sanctae Clarae de prope Tridentum, in loco consueto capitulari, et ubi locationes solent fieri, quae in dicto monasterio fiunt, et ordinantur, praesentibus Antonio notario quondam ser Bonifacii de Nogaredo Vallis Lagarinae diocesis tridentinae, Nicolao a Sale quondam ser Odorici a Sale de Perzino, Simone a Tanusiis filio quondam Nicolai de Venost, omnibus civibus, et habitatoribus Tridenti, testibus ad haec vocatis, et rogatis. Ibidem ad Capitulum, et in Capitulo ad sonum campanae ter pulsatae more solito congregatis religiosis dominabus, et sororibus Malgarita de Mantua abbatissa dicti monasterii, Contessa de Feltro, Catarina de Padua, Flordiana de Nomio, Marina de Tridento, Magdalena de Pinedo, Chatarina, et Bartholomaea de Matarello, pro infrascriptis reffutatione acceptanda, et locatione facienda, nullis pluribus ad praesens in dicto monasterio residentibus, sed totum Capitulum repraesentantibus, constituta domina Dolzana filia quondam... (sic)12 de Roveredo, ac uxor quondam ser Marci (sic) notarii de Sporo Maiori, pro se principaliter, et tanquam tutrix Ursolinae filiae et haeredis pro parte sibi tangente quondam suprascripti ser Marcii (sic) notarii eius patris, et Petrus eius dominae filius, et filius et haeres pro parte sibi tangente quondam suprascripti ser Marcii notarii, et magister Antonius a Balistris filius quondam ser Stefani de Ligatis de Viarago civis tridentinus faciens pro se principaliter, et vice et nomine Iohannis notarii, et Odorici eius fratribus (sic), reffutaverunt, et libere resignaverunt in manibus suprascriptarum monialium, et sororum ibidem praesentium pro se et successoribus suis acceptantium, omne suum ius utilis dominii, et meliortamentum, et omne aliud ius, quod habebant, seu alquo modo habere poterant, et videntur, in una domo muris, et lignamine aedificata, posita et iacente in civitate Tridenti, in Contrata Gardelorum, apud Laurentium a Guainis conductorem infrascriptum ab una parte, apud magistrum Coradum apotecarium ab alia parte, apud viam communis de ante, apud Franciscum quondam ser Iohannis Fati de Terlaco de retro, et forte alii sunt confines veriores. De qua domo sic reffutata ipse magister Antonius a Balistris solvitur (sic), et solvi debet perpetualiter omni anno eidem dominae Dolzane tutrix (sic) praedictae, et Petro eius filio, tres libras, et tredecim solidos denariorum veronensium parvorum nomine affictus, et census perpetui dictae rei locatae, ut constat publico documento scripto manu Pauli notarii quondam ser Iohannis Fati de Fatis de Terlaco publici imperiali auctoritate notarii, et intitulato sub annis eiusdem Nativitatis Domini millesimo tricentesimo octuagesimo sexto, indictione nona, die veneris quintodecimo (sic) mensis novembris13, et ipsa domina Dolzana pro se principaliter, et tamquam tutrix praedicta, et Petrus eius filius solvitur

12 Charta est sine punctis, et sine virgulis. 13 Ita omnia clare, sed dies 15 novembris anni 1386 fuit die Sabbati. Ergo aut legendum

quartodecimo, aut Sabbati.

(sic), et solvi debent perpetualiter omni anno in kalendis martii secundum usum et consuetudinem locationum inperpetuum domorum merchati Tridenti, et dicti monasterii, eidem monasterio sancti Micaelis de dictis tribus libris, et tredecim solidos denariorum veronensium, viginti tres solidos denariorum tridentinorum nomine affictus, et census perpetui dictae rei locatae. Et hanc reffutationem fecerunt dicti reffutatores de dicta domo ad hoc ut ipsae dominae sorores investire debeant magistrum Laurentium a Guainis filius quondam ser Iohannis de Feltro civem tridentinum. Cuius reffutationis causa fuit dictus magister Antonius confessus, contentus, et manifestus fuit, se habuisse, et recepisse a magistro Laurentio suprascripto quinquaginta ducatos boni auri, et iusti ponderis, quos quinquaginta ducatos dictus magister Antonius a Balistris dedit, et solvit Petro filio quondam Baldoini cerdonis de Tridento ut fideiussori, et fideiussorio nomine dicti Iohannis notarii eius fratris, coram nobili viro ser Rodulfo de Belenzanis de Tridento. Renuncians exceptioni sibi non datorum, non habitorum, et in se non receptorum dictorum quinquaginta ducatorum auri ex causa praemissa; et exceptioni doli, mali, pacti conventi, actioni in factum, conditioni indebiti, et sine causa, et omni alii suo iuri, et legum auxilio. Quae domina abbatissa praedicta, dicta reffutatione sic acceptata, per se, et successores suos nomine locationis et conductionis inperpetuum, secundum usum, et consuetudinem locationum inperpetuum domorum merchati Tridenti, et dicti monasterii, et pacta infrascripta, de voluntate et consensu suprascriptarum monialium et sororum, ipsum magistrum Laurentium ibidem praesentem, pro se, et suis haeredibus hanc locationem sibi fieri petentem, et recipientem de dicta domo, sive dicto utili dominio, superius confinata, investivit, cum omnibus et singulis, quae infra praedictos continentur confines, vel alios, si qui forent ulterius veriores; accessibus, et egressibus suis usque in viam publicam, et cum omni iure, et actione, usu, seu requisitione ad dictam domum superius confinatam modo aliquo spectante, et pertinente. Ad habendum, tenendum, et possidendum, et quicquid sibi conductori, et suis haeredibus deinceps placuerit perpetuo faciendum, salvo iure directi dominii et proprietatis dicti monasterii, et salvis pactis et condictionibus infrascriptis. Quam domum dicta domina locatrix, et ipsi reffutatores nomine, et vice dicti conductoris, et pro eo constituerunt possidere dictam rem locatam, donec ipsius rei locatae dictus conductor possessionem acceperit corporalem, quam accipiendi sua propria auctoritate, et retinendi deinceps, eidem conductori praesenti licentiam omnimodam dedit, et plenam potestatem. Promittentes solempni stipuatione, videlicet ipsa domina locatrix quantum est pro directo dominio, ipsi reffutatores, et Petrus Baldoini cerdonis14 suprascriptus specialiter, quantum est pro utili dominio, et pro facto suo proprio, eidem Laurentio conductori, vel eius haeredibus de dicta re locata, vel aliqua eius parte, litem, quaestionem, vel controversiam ullo tempore non inferre, nec inferenti consentire; sed ipsam ream locatam ab omni persona, universitate, communi, collegio, et specialiter a Iohanne notario, et Odorico fratribus dicti magistri Antonii a Balistris, deffendere, auctorizare, et disbrigare; ac etiam dictam reffutationem, et locationem, et omnia et singula praemssa firma, et rata habere, tenere, observare, et adimplere, et non contrafacere, vel venire pe se, vel alium aliqua ratione, vel causa, de iure, vel de facto, sub obligatione omnium suorum bonorum dicti monasterii, et ipsorum reffutatorum, et Petri Boldoini suprascripti bonorum praesentium, et futurorum, et refectione omnium dampnorum, expensarum, et interesse litis, et extra. Et hanc locationem, seu investituram fecit dicta domina abbatissa nominatim pro una libra piperis sibi soluta, et data, et quam confessa, contenta, et manifesta fuit habuisse, et recepisse. Renuncians exceptioni sibi non datae, non habitae, et in se non receptae dictae librae piperis, et exceptioni doli mali, pacti conventi, actioni in factum; condictioni indebiti, et sine causa, et omni alii suo iuri, et legum auxilio. Et etiam quia dictus Laurentius solempni stipulatione, et sine aliqua exceptione iuris, vel facti, se et suos haeredes et bona obligando, promisit, et convenit dictae dominae abbatissae praesenti, pro se et successoribus suis, et vice et nomine dicti monasterii recipienti, et stipulanti, eidem, vel successribus suis in dicto monasterio dare, solvere, numerare, et praesentare perpetualiter omni anno in kalendis martii viginti tres solidos denariorum tridentinorum nomine affictus et census perpetui dictae rei locatae, cum hiis pactis, et condictionibus ibidem expresis,

14 Quartus patriarcha alexandrinus ab anno Christi 98 usque ad annum 107 sanctus Cerdo fuit.

et solempni stipulatione vallatis; videlicet, in primo anno, quo non solverit affictum praedictum infra terminum praedictum, duplum ipsius affictus dare, et solvere teneatur; et si in secundo anno infra dictum terminum ipsum affictum non solverit, et praesentaverit, ut praemissum est, duplum ipsius affictus dare debeat, et teneatur; et nihilominus cadat, et cadere debeat ab omni suo iure, et melioramento dictae rei locatae, quod ius, et melioramentum in ipsum monasterium deveniat, et devenire debeat ipso facto, et tamen affictus retentos, et non solutos, cum duplis et reduplis nomine poenae solempni stipulatione praemissae, solvere teneatur super omnibus aliis suis bonis praesentibus et futuris solempni stipulatione obligatis. Et non liceat dicto conductori, nec eius haeredibus ius suum, et melioramentum dictae rei locatae vendere, donare, nisi primo requirat, et denunciet dictae dominae abbatissae, vel eius successoribus, et eidem emere volenti, pro viginti solidis minus, quam alicui alteri personae, de eo quod re vera habere poterit, dare, et vendere teneatur; et si emere noluerit, tardaverit, vel neglexerit, transacto spacio quindecim dierum post denunciationem sibi factam, tunc vendat, donet cui volet, exceptis servis, iudaeis, viris potentibus, militibus, locis seu personis ecclesiasticis, vel religiosis, et similibus personis non habentibus facultatem conveniendi, seu unde possit dictum monasterium aliquod praeiudicium pati, dummodo abbatissa dicti monastrii habeat unam libram piperis pro qiualibet nova locatione, seu investitura in alium conductorem fienda; et nulla superimposita fieri debeat inter eos etc.

Ego Nicolaus filius quondam magistri Ognabeni sartoris de Burgonovo de Tridento, publicus imperiali auctoritate notarius, praedictis omnibus et singulis interfui, et rogatus publice scripsi etc.

Nota. Authographum huius monumenti est in archivo monastrii sancti Micaelis Ordinis s. Clarae apud Tridentum capsula 7, sub lit. G, num. 7. Ipsum vidi, et ex parte descripsi anno 1761. Integrum autem heic descripsi hac die 22 aprilis anno 1792 in conventu nostro Sancti Bernardini. In rotulo autem posui pagellam sequentis tenoris, qua emendavi aliam scriptam a P. Augustino Avancino de Bretio: Fa per li Conti Baldovini. L'anno 1407 li 6 ottobre suor Margarita di Mantova abbadessa investisce in perpetuo d'una casa situata in Trento nella Contrada de' Gardelli (ora detta Oriola) il maestro Lorenzo dalle Guaine quondam ser Giovanni da Feltre cittadino di Trento, per l'affitto annuo di 23 soldi trentini: dopo che fu risegnata dalla signora Dolzana di Roveredo vedova di ser Marco notaio di Spor Maggiore, e dal maestro Antonio Schioppetiero (a Balistris) quondam ser Stefano de' Ligati di Viarago cittadino di Trento. Scrisse Niccolao quondam maestro Ognabene Sartore di Borgonovo di Trento, notaio pubblico. Dixi Fa per li Conti Baldoini, quia hinc habetur genuine origo cognominis eorumdem, attentis aliis posterioribus monumentis in Notariali tridentino, et alibi relatis. Eius integrum exemplum rogatus dedi ill.mo domino comiti Ioanni Baptistae Balduino de Capris, et Basilica, patricio tridentino, et capitaneo castri Perginensis, qui ipsum manu notariali domini Iosephi de Castello Trilaci authenticari, ad describi fecit.

496. Anno 1771 scriptum fuit Tridenti sequens testamentum: In Christi nomine. Correndo

l'anno di nostra salute 1771, indizione... (sic) li 24 decembre, in Trento, nella casa e stuffa dell'infra nominato signor testatore, alla continua presenza.... Quivi personalmente costituito il nob. sig. Francesco Rudamonte cittadino di Trento alquanto infermo; ma però pienamente possessore de tutti li suoi sentimenti, vista, udito, mente, e loquela, e come tanto videro gli antenominati testimoni, conoscendo d'essere arrivato all'età molto avvanzata d'anni, e vedendo che forse pochi giorni gli avvanzavano di sua vita. Per ciò ha deliberato di fare il suo noncupativo testamento, come presentemente intende di farlo con animo ben pria deliberato, e mai indotto, né sforzato, ma presentemente intende passare alla pubblicazione di tal suo noncupativo testamento con piena sua voluntà, come siegue.

Primieramente negli estremi di sua vita si raccomanda all'Angelo suo Custode, a San Francesco, e a tutti li suoi santi titulari (sic), che l'assistino in quel tremendo, e orribile ponto, e lo difendino dalle insidie del demonio.

Passato che sarà all'eterna vita, e fatto cadavere, vole, ordina, e comanda, che venghi sopolto nella venerabile chiesa... (sic).

Più ordiona, e comanda, che doppo la sua morte gli siano celebrate sante Messe dugento dalli RR. PP. Riformati di San Bernardino.

Lascia, e lega a Giambatista Morelli tutto il credito del capitale, che esso signor testatore gli ha dato assieme coll'interesse, e lucro ricavato, col'obligo ingionto al legatario Morelli di far celebrare una Messa per l'anima d'esso signor testatore semel tantum.

Lascia parimente alla venerabile cattedrale di San Vigilio di Trento... (sic). Più iure legati lascia al nobile e rev.do signor don Gabriele Belesini fiorini allemani

dugento da cinque troni l'uno, incaricandolo a celebrare per l'anima d'esso signor testatore una Messa semel tantum.

Più iure legati lascia a... (sic) Bozzoni presso la Prepositura di Trento dugento fiorini allemani da troni cinque l'uno, coll'obligo d'ascoltare due Messe semel tntum in sufraggio dell'anima d'esso signor testatore.

Più iure legati lascia a Giuseppe Rella dugento fiorini allemani da cinque troni l'uno, coll'obligo di recitare per l'anima d'esso signor testatore due Corone semel tantum.

Più iure legati lascia alla venerabile chiesa di Romagnano fiorini dugento allemani da troni cinque l'uno, coll'obligo d'una Messa cantata per l'anima d'esso signor testatore, et pro una vice tantum.

Conoscendo poi, e considerando esso signor testatore il longo, e fedele serviggio prestatogli da Carlo Margon suo servidore, lascia e lega al medesimo Carlo Margon soltanto il luogo detto ai Calmi sotto la villa di Romagnano, intendendo esso signor testatore, ed espressamente comandando, che tal luogo, ora legato sia separato da tutto il resto del maso, e della casa di Romagnano, col'obligo al legatario Margon ingionto d'andare a visitare il Rosario a San Lorenzo semel tantum15.

Il danaro poi, che in natura si ritroverà in cassa, o casa doppo la sua morte, vole, ordina, e comanda, che sia distribuito a poveri infermi delle quatro parochie della città di Trento, come lascia e lega a loro tal danaro da essere distribuito dalli respettivi parochi a misura della povertà di quel povero infermo.

In tutti poi gli altri beni mobili, e immobili, azioni reali e personali, o miste, o crediti ovonque esistenti, erede suo universale ha di propria sua bocca nominato, e instituito, come instituisce alla presenza delli sopranominati testimoni di novo specialmente pregati da esso signor testatore, il Luogo Pio, chiamato la casa di Dio di Trento, in maggior sollievo di quelli poveri, che vengono ricevuti nella detta Casa, come parerà agli esecutori testamentari, o presidenti alla medesima Casa, li quali impiegheranno le rendite della facoltà ora lasciata alla detta Casa, come erede instituita, a sollievo de poveri, o infermi, e come vienne praticato dagli esecutori della medesima Casa, colle altre rendite de luoghi alla medesima aspettanti, coll'obligo d'un anniversario perpetuo a pro dell'anima d'esso signor testatore, come parerà, e piacerà più proprio agli esecutori, quali a nome della più volte nominata Casa come erede adempiranno al pagamento delli sopra nominati legati.

Ed esso signor testatore dice, che tale sia la sua ultima volontà, e noncupativo testamento profano, quale se per tale non vale, e non valerà, vole espressamente, che valer debba come testamento almeno ad pias causas atteso il Luogo Pio ciò è la Casa di Dio erede instituita, o come codicillo; e se non valesse come codicillo, che vaglia come donazione mortis causa, me notario stipulante nomine quorum etc. o che vaglia omni meliori modo, et forma etc., delle quali clausule esso signor testatore è stato pria certificato, e certiorato da me infrascritto etc. dell'importanza, ed effetto delle medesime, e da me scritte non de stylo notariorum, ma espresso consenso d'esso signor testatore, che vole, e ordina, che sortiscano il pieno suo effetto in caso etc. e così etc.

Nota. Sic finit huiusmodi testamentum absque notarii subscriptione, ac sine sigillo notarii, sine nominibus testium. Constat foliis duobus, manu notariali inconcinna, et crassa scriptum, quae manus ad extra scripsit etiam Al Rev.do Padre Benedetto da Cavalese M.R. di s. Francesco a s. Bernardino, qui fuit confessarius praedicti testatoris, quem vidi in hoc nostro conventu s.

15 Idest capellam ss. Rosarii apud ecclesiam s. Laurentii prope pontem Tridenti.

Bernardini multis annis, occasione, qua dictum P. Benedictum adibat; sed numquam loquentem audivi. Domus eius fuit in Contrata Mortis versus Contratam Latam, e regione palatii thunniani, quam idcirco emit comes Matthaeus de Thunn. Fuit homo solitarius, et melancholicus, et zoticus. Unicum eius solatium fuit venari sclopeto. Praedictus Carolus Margonius de Romaniano nunc dicitur dominus Carolus, sed ut audivi suo malo. Litem testamento indixit quidam lagarinus, qui ad litigandum incitavit etiam barones de Gaudento. Quo in loco nunc res sit, nescio. In Albo civium tridentinorum inter antiquiores sunt Quelli del Moro detti Rodomonti. Nullum ex eis invenio in serie consulum Tridenti, aut officialium civitatis. Solummodo in Chronologia Gaudenta ad nnum 1688 reperi dominum Ioannem Mariam filium domini Floriani Rodomonti sponsum dominae Teresiae filiae illustris domini Ioannis Baptistae Gaudenti de Burgonovo Tridenti16. Praefatum testamentum non fuit ultimum.

497. Anno isto 1792, die 7 maii accepi literas tenoris sequentis exaratas Romae. Foris: Alla

Sagra Congregazione del Concilio Per padre Alessandro da Roveredo. Intus: Em.mi et R.mi signori. Il Padre Alessandro da Roveredo dell'età di anni ottantotto della Riformata Provincia di Trento, oratore umilissimo dell'EE. VV. Rev.me, espone, che attesa la debilità della vista, non puote leggere le Messe correnti de' Santi. Supplica perciò l'EE. VV. rev.me per la facoltà di potere celebrare ne' giorni festivi, e doppii la Messa votiva della Beata Vergine Maria e ne' giorni feriali la Messa de' defonti, con facoltà dell'Ordinario locale di poter prorogare e confermare detta facoltà ogni qual volta sarà di bisogno, e durante detto difetto, che etc.

Die 24 mensis martii 1792, Sacra Congregatio eminentissimorum Sanctae Romanae Ecclesiae cardinalium Concilii tridentini interpretum, benigne commisit Ordinario loci, ut veris existentibus narratis, et dummodo orator non sit omnino caecus, memoriter non recitet, et celebret in oratorio privato, ac etiam in publica ecclesia, hora tamen a populo minus frequentata, et cum alio sacerdote assistente, quatenus eo indigere videatur, petitam licentiam celebrandi diebus festivis, et duplicibus Missam Beatae Mariae Virginis votivam; diebus vero ferialibus Missam defunctorum, per triennium proximum tantum, si tandiu enunciatus defectus perduraverit, pro suo arbitrio, et conscientia oratori gratis impertiatur, cum facultate huiusmodi licentiam prorogandi, ac renovandi toties quoties opus fuerit, si facto experimento cognoverit oratorem in eodem visivae potentiae debilitate perdurare, viceque versa praefatam licentiam denegandi si orator evaserit: super quibus ipsius Ordinarii, et oratoris conscientia onerata remaneat.

L.+S. G. Card. Pallotta praefectus17 Iulius Gabrielli secretarius Gratis etiam quoad scripturam. Nota. Praefatus Pater Alexander Surianus est in conventu nostro Sancti Rochi apud

Roboretum. Primam lucem aspexit die 25 martii anno 1705, cucullam induxit die 16 septembris anno 1722; fuit semper sanus, concionator etiam quotidianus, Vicarius, Guardianus, Definitor, et monialium burgensium confessarius, nec non missionarius in variis huius rovinciae locis. papa Benedictus XIV in Epist. sopra il celebrare la Messa sedendo ad Ignatium Realem suum caeremoniarium protomagistrum data Romae die 28 octobris anno 1757 pontificatus 18, apud P. Cavalerium To. 5 a pag. 117 ait num. 21. Quando il parroco o il sacerdote non è affatto cieco, se gli concede a licenza di celebrare ne' giorni festivi, e doppi la Messa votiva della Beatissima Vergine, ne' giorni feriali la Messa da morto, ma con molte clausule, e particolarmente con quella che non sit omnino caecus, nec recitet memoriter, ordinando al vescovo, che diventando affatto cieco, gli neghi la licenza di celebrare... Non mancano esempi di dispense date a' vescovi ciechi di poter celebrare la Messa... Ma... dopo essere stata ben discussa, ed esaminata la materia... fu concessa ad un degno parroco fiorentino affatto cieco, al di cui favore concorrevano varie rilevanti circostanze, la grazia di poter celebrare la Messa coll'assistenza

16 Anno 1656 vixit Tridenti Florianus Rodomontus. Anno 1638 fuit Tridenti testis spectabilis dominus Franciscus Rodomontus.

17 Gulielmus Palotta de Macerata natus 13 novembris 1727, creatus 23 iunii 1777.

d'un altro sacerdote li 23 agosto 1727. Né mancano altri esempi di concessioni de dispense fatte dipoi. Eas tamen ego nimium frequentes reputo, et non probandas. Praefato indulto addidit ill.mus, ac rev.mus dominus Simon Albanus Zambaitius canonicus et Vicarius Generalis Tridenti: Attenta veritate expositorum visum, et concessum ad sensum indulti pontificii. Signatum 9 maii 1792. Zambaiti Vicarius Generalis.

P. Alexander ultimam suam Missam celebravit die 28 septembris 1793 et die dominico 29 sequenti festo s. Michaelis hora 10 noctis obiit.

498. In Christi nomine. Amen18. Ego infrascriptus universis et singulis praesentes literas

inspecturis notum facio, ac testor, quod Pater Frater Nicolaus Widmannus de Coredo vallis Anauniae, alias dictus Iosephus Albertus, natus est die tertia Ianuarii anno 1691. Habitum induit nostri Ordinis in conventu roboretano Sancti Rochi die prima octobris anno 1708. Primam suam Missam celebravit in ecclesia nostra clesiana Sancti Antonii anno 1715 in festo sancti Ioseph 19 martii; absolutisque magna cum laude studiis nedum philosophiae, ac theologiae in variis nostrae huius vigilianae Provinciae conventibus, sed etiam fidei controversiarum in romano sancti Petri Montis Aurei, comite patre fratre Antonio Maturio de Mediana vallis Solis, tandem archiepiscopo Naxiensi, qua missionarius apostolicus anno 1718 Constantinopolim adiit, ibique, necnon Smyrnae, ac in Insula Chiensi Maris Aegaei, sive archipelagi, adeo laudabiliter sacro suo munere functus est, ut anno 1734 illius Missionis praefectus sexennalis renunciari meruerit. Denique in tenensi eiusdem Missionis hospitio ab se constructo, dum pensum divinum persolveret, apoplexiae morbo correptus animam Deo Optimo Maximo reddidit die 25 februarii anno 1781 aeatis suae 71, post se relicta singulari pietatis, ac religionis fama. In quorum fidem etc. Datum Tridenti in conventu Sancti Bernardini Fratrum Minorum Strictioris Observantiae Sancti Francisci die nona maii anno millesimo septingentesimo nonagesimo secundo.

L.+S. Fr. Ioannes Chrysostomus de Avolano chronologus Provinciae ac Vicarius eiusdem conventus.

Nota. Testimoniales has literas, easque latine scriptas, petiit sub datum Coredi 3 maii 1792 dominus Alphonsus Widmannus notarius publicus, et cancellarius Sansisinnii, Coredi, et Asfrutii19, per P. F. Laurentium Zinum Vicarium Clesii, qui ad me petitionem remisit. Vide nostrum To. 3 epist. 759. Non omnia dixi, quae dicere potuissem de patre Nicolao. Hic addere placet, quod Insula Chiensis italice di Scio, adseritur una delle più belle, deliziose, e celebri dell'Arcipelago, benché montuosa, e scabra. Nelle sue campagne ha cedri, agrumi, mori ecc. Gli abitanti sono circa 3.000 latini, 10.000 turchi, e 100.000 greci. Scio città capitale grande e bella, con un vescovo greco. I turchi l'hanno ritolta ai veneziani nel 1695. Nella gran città di Smirne vi sono turchi, greci, franchi, armeni, ed ebrei. Tine, Tenos, isola dell'Arcipelago, montuosa e ben coltivata, e fertile, con un vescovo latino residente a s. Niccolò capo luogo dell'Isola. Li nostri missionari R iformati vi hanno due ospizi, uno di s. Francesco, e l'altro di s. Antonio.

499. Anno 1484 scripta fuit Tridenti sequens charta. Nos Capitulum ecclesiae tridentinae.

Notum facimus tenore praesentium quibus expedit universis, quod cum alias illustris domina domina Katherina nata ex principibus Saxoniae, ac ill.mi principis, et domini nostri gratiosi domini Sigismundi archiducis Austriae, comitisque Tirolis etc. Conthoralis, suas primaras preces pro nobili iuvene Georgio de Neydegk pro canonicatu, et praebenda in ecclesia nostra tridentina proxime vacaturis, seu vacantibus ad nos direxerit20: et cum in praesentiarum huiusmodi canonicatus, et praebenda per mortem quondam domini Iohannis de Paho vacent, fuerimusque pro parte praedicti Georgii vigore praedictarum precum requisiti, quatenus praebendam, et canonicatum sic, uti praemittitur, vacantes, eidem Georgio conferre dignaremur. Verum quia, cum alias dudum, et antequam huiusmodi preces ad nos devenissent, venerabili, et

18 Vide To. 6 epist. 2566. 19 Alphonsus Dominicus Widmannus fuit cancellarius Coredi etiam anno 1772. 20 ibi, dixerit.

egregio decretorum doctori domino Georgio de Terlaco decano ecclesiae nostrae praefatae21, propter multiplicia ipsius domini decani obsequia nobis fideliter praestita, et in futurum impendenda, prout orator iam actu in Romana Curia, in quam pluribus arduis causis ecclesiae nostrae versatur et deget (sic), eidem polliciti simus proxime vacaturum canonicatum et praebendam collaturos. Quibus, et aliis urgentissimis et rationabilibus causis nobis obstantibus, precibus antedictae dominae ducissae in totum satisfacere non possumus. Nihilominus tamen, dummodo casus se in futurum obtulerit, vobis saepedictae dominae ducissae morem gererem ac nobili viro domino Martino de Neydegk complacere cupientes, sponte et libere propterea capitulariter congregati, maturaque deliberatione praehabita, tenore presentium praefatum Georgium filium praenominati domini Martin de Neydegk, in confratrem nostrum et canonicum ecclesiae nostrae praefatae supernumerarium eligimus, et acceptamus, et proxime vacaturam praebendam in ecclesia nostra praedicta in mense nostro ordinario, iuxta morem, statuta, et consuetudines Capituli nostri assignandam, quantum in nobis erit, promittimus. Si vero in mense papali aliqua talis praebenda vacaverit, si praedictus Georgius, seu eius genitor, sibi de aliqua gratia papali providerint, ex tunc etiam postquam praedictus Georgius huiusmodi canonicatum et praebendam vigore huiusmodi gratiae acceptaverit, et nos cum processibus opportunis requisiverit, eidem actualem, et realem possessionem huiusmodi canonicatus et praebendae et nulli alteri pro dicta vice consignaturos. Ita tamen, quod dictus Georgius antequam ad possessionem huiusmodi admittatur, Capitulum certificet, atque satis det, quod ipse suis sumptibus et expensis Capitulum nostrum cautum... suos, in Romana Curia, et ubicumque Capitulum propter huiusmodi traditam possessionem turbaretur, aut rexaretur, relevandi ac indempne conservandi debeat, ac teneatur. Proviso etiam, quod dictus Georgius antequam ad sacros Ordines non promoveatur, tanquam canonicus supernumerarius nil possit, neque debeat petere, neque percipere de quibusque fructibus praedicti nostri capituli; neque interim habere vocem et locum in Capitulo, donec ad sacros Ordines, uti praemissum est, promotus fuerit, atque praebendam solventem habuerit. Stallum vero in choro ultimum post omnes alios canonicos sibi interim permittimus, et assignamus. In ceteris vero omnibus, et singulis Statutis et consuetudinibus Capituli nostri ullum nobis, aut nostris successoribus praeiudicium generari nolumus, quae et quas etiam praedictus Georgius per nos in supernumerarium receptus, tactis Sacrosanctis Scripturis Evangeliorum firmiter se observaturum, et numquam contra facturum iuravit, dolo et fraude semotis quibuscumque. In quorum fidem et testimonium praesentes literas fieri, nostrique communis sigilli appensione iussimus roborari22. Datum Tridenti in loco nostro capitulari die XVI mensis Augusti. (sine anno)

Nota. Charta haec est in archivo capitulari Tridenti sub num. 125. Papyracea est, ac multis apostillis referta; necnon lectu difficilis. Vide infra numerum sequentem.

500. Anno 1484 acripta fuit Tridenti sequens epistola. Reverendo in Christo Patri domino

Uldalrico Kneussl, Praeposito ecclesiae nostrae tridentinae, ac cancellario archiducali, domino et amico, ac maiori colendissimo. Reverende in Christo Pater, domine et amice, ac maior colendissime, debita recommendatione praemissa. Scribimus in praesentiarum illustrissimo principi, ac domino nostro gratioso domino archiduci etc. veras et legittimas rationes ac excusationes nostras, quare praebendam canonicalem noviter aput nos vacantem per mortem quondam domini Iohannis de Paho, alteri ex filiis dominorum Neidegker23, aut Dieperkmacher, ad preces ill.mi principis, ac principissae, domini archiducis Maximiliani etc. aut dominae nostrae gratiosae Conthoralis praelibati ill.mi domini nostri archiducis etc. non contulerimus, quae paternitatem vestram non praeterient, quasque ad eamdem paternitatem vestram specicaliter transmittimus, rogando eamdem obnixe, quatenus praedictas nostras litteras

21 Decanus tridentinus duas praebendas obtinet quando est canonicus. Synodus Tridentina 1336,

cpite 2. 22 De Sigillo Communi Capituli Tridentini agit synodus Tridentina anni 1336, capite 19. 23 Martini Neidecker et Ioannis Dieperkmacher.

antedicto domino nostro principi praesentare, atque quantum liceat rogare, quatenus nos, ut merito haberi debemus, habeat in praemissis excusatos, et quicquid a sua ill.ma Dominatione occasione praemissorum complacentiae, aut displicentiae scripserit nobis id ipse significare dignetur. In eo nobis rem gratam ostendendo, omni studio remunerandam. Datum Tridenti in loco nostro capitulari die XV mensis septembris anno Domini etc. LXXXIIII.

Capitulum ecclesiae tridentinae. Nota. Haec etiam epistola est in archivo capitulari Tridentino unita decreto praecedenti, et

rationibus, de quibus supra, scriptis ab eaden manu, sed germanico idiomate, datisque an, 1484. Latinas descripsi hac die 17 maii anno 1792. Ceterum reperim quod Georgius de Neydegk rector gymnasii bononiensis commendatus fuit a Melchiore brixinensi episcopo pro canonicatu tridentino anno 1491, quodque anno eodem pro huiusmodi canonicatu litigavit contra quemdam Huntheimer. Exemplum tradidi cancellario capitulari Petro Guarinonio hac die 21 maii anno 1792, a quo rogatus fui nomine rev.mi Capituli.

501. Anno 1404, indictione 12, die lunae 14 iulii in abbatia Sanct Laurentii, rev.dus in

Christo pater et dominus Frater Bartholomaeus de Bononia decretorum doctor, abbas monasterii sancti Laurentii extra muros Tridenti, et Generalis in spiritualibus Vicarius Tridenti commisit quibusdam hominibus, ut facerent designationem, et manifestationem rerum, quae tunc tenebantur solvere decimam ecclesiae, ac plebano s. Mariae de Thono, scribente notario Francisco de Cazuffo. Membrana haec dicens nunc imperfecta est, utpote serviens pro tegumento libri cuiusdam huius nostare bibliothecae tridentinae sancti Bernardini, signati E XI 43 inter libros iuristicos [Q/114].

502. Anno 1405 indictione 13 die iovis 18 iunii, in villa Vigi, in domo habitationis

infrascripti domini presbyteri Antonii de Thaio plebani plebis Thoni, praesentibus Nicolao filio naturali quondam ser Philippini etc.24, praedicta litera domini abbatis Bartholomaei praesentata fuit, et petitae executioni mandanda, et diligenter audita per presbyterum Paulum plebanum de Thaio, et ad petitionem, et instantiam etc., antedictus dominus presbyter Paulus de Thaio vigore antedictae literae et auctoritate qua fungitur, admonuit et hortatus illico fuit omnes infrascriptos antiquiores, et probos homines ibidem constitutos, et praesentes, videlicet Albertinum et Antonium dictum Tortonum fratres, et filios quondam Thoscani, et Petrum filium quondam Casolerii, hos tres ut antiquiores et probos viros de villa Thosii praedictae plebis Thoni; necnon Motinum filium quondam Guielmi, et Ioannem filium quondam Preti dicti Zanin de Ultrarito25, hos ambos ut antiquiores dictae villae Vigi, et plebis Thoni, omnes praedictos ut probos, et antiquiores viros praedictae plebis Thoni, ibidem praesentes, et mandatis in praedicta litera contentis obedire volentes etiam ut designatores electos, assumptos et nominatos per praefatum dominum Antonium plebanum plebis Thoni praedicti, qui dictae literae vigore dedit et praestitit sacramentum dictis bonis viris designatoribus ad infrascripta. Qui omnes et singuli boni viri superius nominati, et moniti vigore praemissorum corporaliter iuraverunt ad Sancta Dei Evangelia tactis Sacris Scripturis dictae literae sibi lectae, et vulgarizatae fideliter, et sine omni fraude, vel malitia designare, et nominare, ac dare in scriptis toto suo iure omnes infrascriptas possessiones, et terras, ex quibus debetur, et solvi consuetum est, et fuit ex antiquo tempore decima a Deo dicata dictae plebi de Thono, et haec dicere, et facere prout melius sciverint, remotis ab eis penitus amore, prece, pretio, lucroque, et omni falsitate. Unde praedicti Albertinus, et Tortonus fratres, et Petrus Casolerius, necnon Motinus, et Ioannes, omnes et singuli ut designatores superius nominati, ad instantiam, et petitionem ut supra, volentes, et inclinati obedire praedictae literae, omnes insimul, et nemine eorum discrepante, unanimiter dixerunt, manifestaverunt, ac designaverunt in praesentia omnium suprascriptorum testium, et mei Thomasini notarii infrascripti, omnes infrascriptas terras, et possessiones hic inferius proxime collocatas, et confinatas antiquitus fuisse, vel esse obnoxiatas, et obligatas ad decimam

24 Anno 1391 vixit nobilis vir dominus Philippinus quondam domini Georgii de castro Thoni. 25 Oltrarì Contrata est Vici.

datam, dandam, debendam suprascriptae ecclesiae parochiali beatae Mariae Virginis plebis Thoni, vel dicto suo plebano, qui nunc est, vel in futurum erit. Et primo dixerunt, et designaverunt ut infra, videlicet... tempore D. Erasmi quondam domini Garimberti de Thono etc. Primo unam petiam terrae grezivam (sic) positam super dicta pertinentia Thosii, in loco ubi dicitur su Stavel apud haeredes quondam Boni, apud haeredes quondam Coradi de Novesino, et possidet Martius. Item unam aliam petiam terrae grezivam positam a Stavel apud Tortonum suprascriptum designatorem, apud bona capellae sancti Vigilii de Thono, et possidetur per Martium. Item unam aliam petiam terrae aratoriam positam in eodem loco su Stavel apud Martium, et alios confines, et possidetur per Avantium de Thosio. Item unam aliam petiam terrae aratoriae positam super pertinentia villae Vigi, et dictae plebis Thoni, in loco ubi dicitur al Boi apud viam communis, apud Olivetum, apud Antonium Bel, et alios confines. De hac dixerunt, quod designabant istam ex dicto Masini quondam Paxii de Vigo ibidem praesentis, dicentis, et testificantis, se possidere, et possedisse dictam possessionem, et ex ea bene a vigintiquattuor annis citra dedisse et solvisse decimam dicto domino plebano, et eius praedecessoribus nemine contradicente, vel obstante. Item designaverunt unam aliam petiam terrae grezivam iacentem in supradicta pertinentia Vigi, in loco ubi dicitur a Lizon apud suprascriptum Ioannem designatorem, apud viam communis, quam possidet nunc suprascriptus Ioannes dictus Zaninus de Ultrarito suprascriptus designator. Unam aliam petiam terrae aratoriam positam in supradicta pertinentia Vigi, ubi dicitur al Palù, apud Antonium B...num de Vigo, apud Olivetum quondam Avantii de Vigo, apud viam consortalem, quam possidet nunc Petrus dictus Grosset de Vigo praedicto. Item aliam petiam terrae aratoriam positam in eodem loco al Palù apud Malherbam de Vigo, apud Zenarium de Vigo, apud Olivetum suprascriptum de Vigo, quam nunc possidet Guielmetus de Vigo praedicto. Item aliam petiam terrae aratoriam positam et iacentem super dicta pertinentia Vigi, in loco ubi dicitur a le Guardie, apud Michaelem Hebele de Vigo praedicto a duabus partibus, apud stratam, et forte eius et aliarum praedictarum possessionum alii sunt veriores confines. Ex quibus his omnibus possessionibus, et de omnibus aliis modo et forma superius designatis. Ita finit tegumentum dicti libri nostri, de quo num. 501.

503. Anno ut supra (1405) suprascripti homines dixerunt et designaverunt infrascriptas

petias terrae positas in pertinentia villae Vigi, ex quibus decima debetur ipsi ecclesiae parochiali, et consequenter ipsius plebano, quae sunt infascriptae. Et primo unam petiam terrae aratoriam in pertinentia villae Vigi, in loco dicto al Boi, cui nunc cohaeret a mane, meridie et sero via communis, a septentrione haeredes Ioannis de C... tanquam successoris cuiusdam Oliveti, nunc tenetur per Iacobum Zaffonum, et sive (sic) Nicolai dai Masi eius filium. Item unam aliam petiam terrae ex tenore ipsius designationis antiquae aratoriam et vineatam positam in dicta pertinentia villae Vigi, in loco dicto a Lizon, cui nunc cohaerent infrascripti confines, videlicet a mane, meridie et septentrione via communis, a sero haeredes Petri da Zal de Vigo pro quadam petia terrae plaziva in parte, et in parte haeredes Petri Marchola de Vigo. Tenent haeredes Simonis de Guielmo de Vigo. Item Michael Valentini de Vigo. Item Michael de Ferrariis de Vigo. Item Antonius de Rigatis26 de Vigo. Item Nicolaus sartor dai Masi. Item haeredes Petri Marchola de Vigo. Item ecclesia, sive et plebanus dictae plebis Thoni. Item haeredes cuiusdam dicti Pros de Vigo. Item bona capellae sancti Vigilii. Item bona sanctae Mariae de Vigo. Tenet Alexander del Monego. Item dictae ecclesia parochialis, et sive plebanus pro duabus petiis terrae. Item unam aliam petiam terrae aratoriam ex tenore ipsius designationis antiquae, nunc vero aratoriam et vineatam in suprascripta pertinentia Vigi, in loco dicto al Palù, cui nunc cohaeret tribus partibus commune Vigi, ab alia vero versus sero illi de Pasiis de Vigo. Tenet Leonardus Marchola de Vigo. Item aliam petiam terrae olim aratoriam, nunc vero grezivam, in suprascripto loco, et pertinentia dicta al Palù, cui cohaeret ab omnibus partibus commune Vigi, quam tenent haeredes cuiusdam dicti Prosii de Vigo. Item unam aliam petiam terrae ex lectura ipsius designationis antiquae aratoriam, nun vero aratoriam et vineatam,

26 non vero de Rigotis.

positam in pertinentia Vigi, in loco dicto a le Varge, licet in suprascripta designatione veteri dicatur alle Guardie, sed per temporum intervalla nomen ipsum mutatum fuit, cui nunc cohaeret a mane, et meridie via communis, a sero Fraternitas Sanctae Mariae de Vigo, et a septentrione haeredes Ioannis del Zane, videlicet Antonius del Zane de Vigo. Ex quibus omnibus petiis terrae positis in pertinentia Vigi superius nominatis, videlicet al Boi, Lizon, al Palù, et alle Varge, suprascripti homines designatores dixerunt decimam deberi suprascriptae ecclesiae parochiali s. Mariae de Vigo, et consequenter eius plebano. Et hanc designationem, et omnia et singula suprascripta praedicti homines ibidem admoniti ad instantiam praedicti ser Nicolai intervenientis nominibus praefatorum dominorum Sigismundi, et fratrum de Thono, et in praesentia praefati reverendi domini Ioannis Bevilaqua procuratorio nomine ut supra intervenientis, omnes ibidem praesentes dixerunt se bona fide, ac fideliter fecisse, et designasse praedicta confinia sicut supra apparet de commissione praefati reverendi domini commissarii, et ad haec ut supra deputati, et ex designatione. Hactenus ex tegumento membraneo alterius voluminis praedictae nostrae bibliothecae benardinianae signato E XI 42 [Q/112]. Sequere.

504. Anno ut supra [1405], nova confinia dederunt ut infra, lecta prius omnibus per me

notarium infrascriptum, et vulgarizata praemissa desigatione antiqua. Affirmantes praedicti homines, se a tempore eorum vitae, quod est de annis sexaginta vel circa citra (ut ipsi asseruerunt, et ex aspectu eorum sic diudicari potest esse huiusmodi aetatis) habuisse notitiam de infrascriptis, tanquam personae de ipsis villis et communitatibus. Et primo dixerunt, et designaverunt ut infra sequitur, videlicet Primam petiam terrae descriptam in ipsa antiqua designatione, in loco dicto al Roversello grezivam, et ex qua debetur decima praedicto plebano plebis Thoni, et eius successoribus, quam in praesentiarum dixerunt esse aratoriam, mutato nomine Contratae ipsius nunc appellari alla Poza, et hos confines de praesenti habere, videlicet a mane viam communem, a meridie Franciscum del Andrea in parte, et in parte haeredes Ioannis Giloud (sic) de Thosio, a sero viam communem, et a septentrione iura ecclesiae praedictae sanctae Mariae de Vigo, quae petia terrae est, et pertinet capellae Sancti Vigilii in dica ecclesia sanctae Mariae de Vigo, et tenetur per Marinum Gisloudi de Thosio, dicentes dicti homines, quod a suprascripta petia terrae eundo versus meridiem incipit pertinentia communitatis villae Vigi, et extat signum, et sive vestigium cuiusdam viae veteris nunc non frequentatae, quae distinguit et terminat pertinentias Communis villae Vigi a pertinentia Communis villae Thosii. Item aliam petiam aratoriam similiter descriptam in praedicta designatione antiqua, positam in loco dicto al Roversel super pertinentia Thosii, ex qua decima debetur dictae ecclesiae parochiali sanctae Mariae de Vigo, et eiusdem plebano, dixerunt dicti homines nunc similiter esse aratoriam plodii unius cum dimidio, et similiter positam super dicta pertinentia villae Thosii, et de praesenti mutato nomine Contratae nuncupari alla Poza, et iam infrascriptos habere confines, a mane, sero, et sptentrione vias communes, et a meridie bona sanctae Mariae praedicae, quam tenet Marinus Gisloudi antedictus. Item dixerunt, et designaverunt inhaerentes tenori ipsius dsignationis antiquae, quod de, et ex omnibus terris aratoriis, vineatis, grezivis, et buschivis, positis super pertinentia villae Thosii in Contrata nuncupata alla Sabionara infra hos limites et confines, videlicet incipiendo a via communi supra villam Thosii, et per quam itur ad montem, et ascendendo usque ad viam, qua utuntur in veniendo, et descendendo de Novesino, nunc dicitur la Via de Roncho, quae ferit in Viam de Croza versus vallem Ardeni, et descendit usque ad Viam de la Crosara supra villam Thosii su in cavo la Closura, qua itur versus et ad villam Vigi. Ab illa via supra versus castrum Thoni decima spectat ipsis Dominis de Thono usque ad campum de Val in cavo, et a via praedicta infra, decima spectat ipsi ecclesiae sanctae Mariae de Vigo, et eius plebano. Item dixerunt et designaverunt, quod de omnibus terris, et possessionibus aratoriis, vineatis, grezivis, et buschivis, positis in supradicta pertinentia.

Hactenus ex libro E XI 42 dictae bibliothecae [Q/112]. Sequere. 505. Anno 1475, indictione 8, die veneris 29 mensis septembris Tridenti Vicarius generalis

interposita sua auctoritate, appopsitoque sigillo Vicariatus legalitatem probavit notarii Thomasini eiusque scripturarum, quas cum aliis eiusdem comparatas vidit. Subscripserunt huic

decreto Baldesar quondam ser Georgii de Mezio Sancti Petri districtus Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius, civis et habitator Tridenti, una cum egregio iurisperito domino Balzano, et honorabili, et provido viro ser Iesamanto de Pegolotis de Archo, et discreto ser Antonio filio ser Petri notarii de Seyo27, plebis Banali diocesis Tridenti, notariis civibus, et habitatoribus Tridenti, ad authenticum instrumentum manu praedicti ser Thomasini notarii bene noti, coram ipso in spiritualibus Vicario diligenter, et fideliter auscultandum vocatis. Iosamantus quondam magistri Antonii notarii de Pegolotis de Archo civis et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, una cum praenominato domino Balzano, et ser Balthasaro, et infrascripto ser Antonio notario, ad audiendum instrumentum authenticum scriptum manu suprascripti ser Thomasini notarii bene noti coram dicto domino Vicario etc., Antonius filius ser Petri notarii de Zambaninis28 de Seyo plebis Banali diocesis Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius, ac civis, et habitator Tridenti, una cum praenominato domino Balzano, qui praesens instrumentum ex originali exemplavit, et suprascriptis ser Baldasare et Iosamento notariis, ad authenticum instrumentum scriptum manu praedicti ser Thomasini notarii optime noti, coram ipsi iudice auscultavit etc.

Ego Balzanus quondam nobilis et egregii viri Otholini de Balzanis de Tridento publicus imperiali auctoritate notarius, ac civis et habitator Tridenti, et de eiusdem civitatis Matricula et collegio notariorum, hoc exemplum ex authentico scripto manu quondam ser Thomasini notarii fideliter transcripsi, et sumpsi, et postmodum in praesentia praefati domini Vicarii, cum suprascriptis ser Baldesare, ser Iosamanto, et ser Antonio notariis dictae civitatis collegiatis cum ipso authentico auscultavi, et de ipsius domini Vicarii mandato et ad eiusdem exempli plenam fidem, et testimonium me cum signo notariatus subscripsi.

Hactens ex tegumento citati voluminis E XI 42 [Q/112]. Sequere. 506. Anno [millesimo] quadringentesimo quarto. Ad mandatum rev.mi, et ill.mi domini

cardinalis proprium... cum sigillo cum cera rubea super papyro. Unde suprascripta commissione in praesentia suprascriptorum testium, et mei Gregorii Rolandini notarii infrascripti, sic ut praemittitur, per ipsum Nicolaum nominibus praedictis praesentata, et ea qua decuit reverentia acceptata per ipsum dominum Albertum, et ipsa lecta, et intellecta, ipse dominus Albertus tanquam commissarius se obtulit ipsas partes audire, et ea facere, et exequi prout continetur in commissione antescripta. Insuper praedictus Nicolaus inhaerendo instantiae alias factae cum quanta instantia potuit, petiit fieri debere designationem novorum confinium decimae plebis ipsius Thoni, et plebani a decima spectante ipsis magnificis dominis de Thono in praedicta plebe, et pertinentia Thoni iuxta tenorem dsignationis alias factae ad instantiam plebani tunc ipsius plebis Thoni. Et in quantum constaret, et appareret ipsum plebanum, sive antecessores se extendisse ultra descriptionem confinium ipsius designationis in praeiudicium ipsorum dominorum de Thono, petiit committi, ut desistant ab huiusmodi occupatione, tanquam facta mala fide, et sine aliquo titulo saltem vero, et legitimo, et de directo contra intellectum ipsius designationis antiquae noviter repertae. Offerens etiam ipse Nicolaus nomine praefatorum magnificorum domini Sigismundi, et fratrum de Thono in quantum appareret, quod ultra tenorem ipsius antedictae desigantionis agentes et sive factores ipsorum dominorum de Thono occupassent decimam pertinentem ipsi plebi, et plebano praedictae plebis Thoni velle desistere ab huiusmodi occupatione, et stare ac se continere in terminis et confinibus desigantionis praedictae, et non aliter, nec alio modo. Instans quoque pro danda dilucidatione requisitorum per ipsum ser Nicolaum admoneri debere infrascriptos homines ut antiquiores et probos viros de villis Thosii, et Vigi tanquam notitiam et practicam habentes de confinibus, contratis, et nominibus petiarum terrae contentis in ipsa designatione antiqua, ut supra allegata, quam designationem praedictam antiquam descriptam in membrana cum sigillo cerae rubeae in fundo ipsius membranae intus impresso tunc ipsius reverendi Vicarii in spiritualibus Tridenti, praedictus Nicolaus nominibus praedictis pro iustificatione requisitorum per eum praesentavit

27 Iseum. 28 vel Gambaninis.

coram me notario, et testibus infrascriptis in manibus praefati reverendi domini Commissarii, petens et instans, dictam designationem antiquam renovari debere. Cuius designationis antiquae, et in ea contentorum tenor est ut infra sequitur. Designatio decimae debendae ecclesiae parochiali Sanctae Mariae de Vigo plebis Thoni cum possessionibus infrascriptis. In Christi nomine Amen. Anno Domini eiusdem Nativitatis millesimo quadringentesimo quinto, indictione tertiadecima, die iovis decimo octavo mensis iunii, in villa Vigi, in domo habitationis infrascripti domini presbyteri Antonii de Thaio plebani plebis Thoni. Praesentibus Nicolao filio naturali quondam ser Philippini.

Hactenus ex tegumento libri E XI 44 huius nostrae bibliothecae [Q/114]. Haec descripsi hac die 10 iunii 1792.

Nota. Porro notarius Gregorius quondam Petri Rolandini de Ambulo vallis Annaniae scripsit alia anno 1544 ex meo Notariali. Tunc fuit cardinalis et episcopus tridentinus Christophorus Madrutius. Balzanus fuit notarius Tridenti annis 1479 et 1486. Iesemantus annis 1451 et 1481. Baldesar quondam ser Georgii de villa Mezii Sancti Petri notarius scripsit etiam anno 1476.

507. Anno 1727, die 20 iulii sub datum Romae ex canonica Sanctae Mariae Pacis Ascanius

Varesius Congregationis Canonicorum Regularium Lateranensium Ordinis s. Augustini29 abbas generalis Rev.mo Francisco Iosepho Schaitter a Lebmonsegg abbati et Praeposito mitrato collegii canonicorum regularium s. Augustini ad Portam Clausam beatae Mariae Virginis in Gries ad Athesim prope Bulsanum tridentinae dioecesis, eiusdemque venerabili canonicorum Capitulo dedit literas, quibus eos, eorumque successores in communionem et unitatem dictae Congregationis acceptavit, subscribente etiam domino Angelo Maria Barzotti abbate secretario. Easdem literas confirmavit Papa Benedictus XIII sub datum Romae apud s. Petrum sub annulo piscatoris die 18 augusti 1728 pontificatus anno V subscribente I. Card. Oliverio.

508. L.+S. In Christi nomine. Amen. Anno Nativitatis eiusdem millesimo

quadringentesimo quinquagesimo tertio, indictione prima, die sabati vigesimo quarto mensis februarii, Tridenti in stuba monasterii sanctae Margaritae de Sorbano, in quo ad praesens habitat infrascriptus dominus abbas propter ruinam, et combustionem suae abbatiae. Praesentibus nobili et egregio viro ser Rodulfo filio quondam nobilis et egregii viri ser Marci de Bellenzanis de Tridento, Antonio quondam Nicolai de Fisto vallis Randenae diocesis tridentinae, Iohanne quondam Iacobi de Borzago dictae vallis Randenae, ambobus famulis et habitatoribus cum infrascripto domino abbate, testibus ad haec vocatis specialiter, et rogatis. Ibidem coram rev.do in Christo Patre domino Benedicto de Tridento Dei gratia abbate abbatiae monasterii sancti Laurentii extra muros Tridenti, constitutus Iacobus filius quondam Filipi de Sardagna, nominatim pro ducatis duodecim boni auri et iusti ponderis, quos ipse Iacobus contentus, confessus, et manifestus fuit se habuisse, et recepisse ab infrascripto domino Iacobo conductore, praesente et instante pro solutione et pretio sui utilis dominii et melioramenti infrascriptae petiae terrae viniatae ad filarios, renuncians ipse Iacobus Philipi de Sardagna exceptioni sibi non datorum, habitorum, numeratorum, et in se integraliter non receptorum dictorum duodecim ducatorum ex causa praedicta, et exceptioni doli mali, pacti conventi, actioni in factum, conditioni indebiti, et sine causa, et non vera vel iusta causa, et omni alii suo iuri, et legum auxilio, omnino renuncians, per se et haeredes suos sponte, libere, et ex certa scientia refutavit, et libere resignavit in manibus praefati domini abbatis praesentis ibidem, et acceptantis omne ipsius Iacobi utile dominium et melioramentum, quod ipse habet, vel modo aliquo habere posset in una petia terrae viniatae ad filarios unius plodii cum dimidio, vel circa, sita in pertinentiis Tridenti extra portam Pontis, in loco ubi dicitur a Costa, apud hos ut dixerunt confines: versus meridiem apud infrascriptum dominum Iacobum de Rochabruna conductorem; an aliis partibus circumcirca apud vias publicas, et forte apud alios veriores confines; de qua petia terrae solvitur, et consuetum est solvi, et solvi debet perpetualiter omni anno in festo sancti Michaelis, vel eius

29 Canonici Regulares Lateranensis unicam habent domum Romae dictam s. Maria della Pace.

octava, dictae abbatiae tridentinae affictus perpetualis unius brentae cum dimidia vini bulliti, ad communem mensuram Tridenti, nomine affictus et census perpetui dictae petiae terrae viniatae. Et hanc refutationem fecit dictus Iacobus in manibus praefati domini abbatis, ad hoc, ut ipse dominus abbas investire deberet ad imperpetuum nobilem et egregium virum dominum Iacobum filium quondam nobilis et egregii viri domini Cristofori de Rochabruna honorabilem civem et habitatorem Tridenti, ibidem praesentem, de suprascripta petia terrae viniatae, superius confinata, a se refutata. Qua refutatione sic facta, et per ipsum dominum abbatem acceptata, praefatus dominus abbas nominatim pro una libra piperis, quam ipse dominus abbas contentus, confessus, et manifestus fuit se habuisse, et recepisse ab ipso domino Iacobo de Rochabruna ibi praesente et instante pro intratica, et nomine intraticae praesentis locationis et investiturae. Renuncians ipse dominus abbas exceptioni sibi non datae, non solutae, non ponderatae, et in se integraliter non receptae dictae librae piperis ex causa praedicta, tempore huius contractus, titulo et nomine locationis et conductionis imperpetuum, semper tamen renovandae in capite cuiuslibet deciminoni anni in hac eadem serie, habendo semper ipse dominus abbas, et eius successores, unam libram piperis pro qualibet renovatione secundum usum et consuetudinem locationum perpetualium dictae abbatiae et pacta infrascripta in eis consueta, per se, et successores suos dictae abbatiae, libere investivit per tactum manus praedictum dominum Iacobum filium quondam praedicti domini Cristofori de Rochabruna, ibidem praesentem, hac locationem humiliter sibi fieri petentem, et pro se et haeredibus suis stipulantem, et recipientem, nominatim de suprascripta petia terrae viniatae, superius confinatae, sive de utili dominio. Ad habendum, tenendum, et possidendum, et meliorandum et non deteriorandum, imo de bono in melius dictam rem locatam promovendum, et quidquid ipsi domino Iacobo conductori, et eius haeredibus deinceps placuerit perpetuo faciendum, cum omnibus et singulis, quae infra praedictos continentur confines, vel alios, si forent ulterius, veriores; accessibus et egressibus suis usque in vias publicas et communes; et cum omnibus et singulis, quae dicta res locata habet super se, supra se, infra se, seu intra se, in integrum, omnique iure, et actione, usu, seu requisitione ad dictam rem locatam modo aliquo spectante, et pertinente. Salvis tamen pactis et conditionibus infrascriptis, et iure directi dominii et proprietatis dictae rei locatae, unde solvitur infrascriptus affictus. Constituentes praefatus dominus abbas quantum est pro directo dominio, et praedictus refutator quantum est pro utili dominio, dictam rem locatam se nomine et vice dicti conductoris, et pro eo tenere et possidere donec ipsius rei locatae tenutam et possessionem acceperit corporalem, quam accipiendi sua propria auctoriatte, et retinendi deinceps eidem conductori licentiam omnimodam contulerunt atque dederunt. Promittentesque praefatus dominus abbas per se, et eius successores quantum est pro directo dominio, et ipse refutator per se, et suos haeredes quantum est pro ultili dominio, dicto domino Iacobo conductori pro se, et haeredibus suis stipulanti, et recipienti, de defensione, et evictione legitimis dictae rei locatae secundum formam iuris, et de ratihabitione omnium et singulorum suprascriptorum sub obligatione omnium bonorum dictae abbatiae et dicti refutatoris, praesentium et futurorum. Et e converso dictus dominus Iacobus conductor solempni stipulatione, et sine aliqua exceptione iuris, vel facti, se et haeredes suos, et omnia bona sua obligando promisit, et convenit, praefato domino abbati pro se et successoribus suis stipulanti et recipienti, dare, solvere, numerare, praesentare, mensurare, et deferre perpetualiter omni anno in festo sancti Michaelis, vel eius octava, in dicto monasterio sanctae Margaretae, sive in dicta abbatia, ubi melius placuerit praefato domino abbati, et eius successoribus omnibus ipsius conductoris sumptibus, periculo, et expensis, dicto domino abbati, et eius successoribus, unam brentam cum dimidia boni vini albi bulliti ad comunem mensuam Tridenti de prima vasa de vino nascituro in dicto vineali, vel de aeque bono, nomine affictus, et census perpetui dictae rei locatae. Cum pactis, et conditionibus infrascriptis ibidem expressis, et solempni stipulatione vallatis, videlicet quod primo anno, quo ipse conductor, et sui haeredes loco et termino praenominatis dictum affictum non solverint, et praesentaverint integraliter ut praedictum est, quod dictus affictus indupletur. Et si cessaverint per biennium in non solvendo et praesentando integraliter ipsum affictum infra terminum praedictum loco et termino praenominatis, ut praedictum est, quod dictus affictus redupletur. Et tunc ipse conductor et sui haeredes cadant, et cadere debeant ab omni suo iure, et

melioramento dictae rei locatae, quod ius, et melioramentum deveniat, et devenire debeat, et devolutum sit in ipsum dominum abbatem, et eius successores dictae abbatiae ipso facto. Et nihilominus affictus retentos, et non solutos cum duplis et reduplis nomine poenae solempni stipulatione in solidum praemissae, solvere teneantur et debeant ipse conductor, et sui haeredes, super omnibus aliis suis bonis praesentibus et futuris solempni stipulatione obligatis. Et quod non liceat, nec possit ipse conductor, nec sui haeredes dictum suum ius et melioramentum dictae rei locatae vendere, alienare, nec alicui aliqualiter obligare sine licentia, et speciali requisitione dicti domini locatoris, et eius successorum dictae abbatiae, et ipsis emere volenti, vel volentibus, pro viginti solidis denariorum minus de eo quod re vera haberi poterit ab aliqua alia persona, quam alicui alteri personae dare, et vendere teneantur et debeant ipse conductor et sui haeredes. Et ipso, vel ipsis emere nolente, vel nolentibus, tardantibus, vel negligentibus, elapasis quindecim diebus a denunciatione, et requisitione sibi legitime factis, tunc ipse conductor, et sui haeredes vendant, et vendere possint dictum suum ius, et melioramentum dictae rei locatae cui, vel quibus volent, exceptis servis, iudaeis, militibus, viris potentibus, locis piis, personis ecclesiasticis, vel religiosis, et aliis personis inhabilibus ad dictum affictum solvendum sufficientes (sic) non essent, seu quae solutionem ipsius affictus aliquo modo impedire possent, habendo semper ipse dominus abbas, et eius successores dictae abbatiae unam libram piperis pro qualibet nova locatione seu investitura in alium conductorem fienda. Et nulla alia superimposita fieri debeant (sic) inter eos.

Ego Cristoforus publicus imperiali auctoritate notarius, filius ser Marci de Marchetis de Cadeno, civis et habitator Tridenti, praemissis omnibus et singulis praesens interfui, et rogatus scribere publice scripsi.

Nota. Exscriptum Tridenti 13 novembris 1788 per Fr. Ioannem Chrysostomum de Avolano Minoritam Reformatum Sancti Francisci, ex authentico servato apud ill.mum dominum baronem Gaudentium Antonium de Gaudento, et Rochabruna patricium tridentinum.

509. Anno 1612, indictione 10, die 24 decembris, in stuba domus infrascripti domini

emptoris positae in Platea Magna civitatis Tridenti. Praesentibus ibidem domino Iosepho Agudio de Roboreto, aromatario, et habitatore Tridenti, domino Ioanne Baptista de Cemis appothecario, et habitatore Tridenti, Leonardo de Ferariis de Poia plebis Lomasii vallis Iudicariae diocesis tridentinae, testibus ad infrascripta omnia vocatis, et rogatis etc. Ibique personaliter constitutus nobilis dominus Andrigetus filius quondam nobilis domini Christophori Hieremiae civis Tridenti vendidit nobili dominae Ludovicae relictae quondam nobilis domini Iosephi de Oliveris civis Tridenti ibidem praesenti, ementi vice et nomine, et uti curatrici nobilis domini Valentini eius filii siscepti cum dicto quondam nobili Iosepho, unum hortum quantitatis unius quarti plodii in circa, positum in pertinentiis Tridenti in Contrata Sancti Bernardini, a mane suprascriptus dominus Valentinus, meridie via communis, sero dominus Fabianus de Fabianis apothecarius Tridenti, septentrione iura et bona ill.mi et rev.mi domini domini, et forte etc. Qui hortus fuit sibi datus in solutum a nobili domina Hieronima relicta quondam nobilis et excell.mi doctoris domini Stephani de Oliveris civis Tridenti, ut in rogitis meis, ad habendum, tenendum etc. Et hoc nominatim pretio, et nomine pretii rhenensium tercentorum in ratione tronorum quattuor cum dimidio pro singulo rhenense. Quos etc. Insuper dictus nobilis dominus Aldrigetus uti maritus nobilis dominae Liberae filiae quondam dicti nobilis domini Iosephi fecit pacem, finem, et remissionem dictae nobili dominae Ludovicae socrui, de ulterius quidquam non petendo causa et occasione rhenensium centum legatorum dictae nobili Liberae a quondam nobili Catharina cugnata et sorore respective, ut in suo ultimo elogio rogato per egregium dominum Franciscum Thurcatum notarium Tridenti etc. Et hoc nominatim fecit, quia dictus nobilis dominus Aldrigetus fuit confessus, et contentus habuisse et recepisse dictos rhenenses centum a dicta domina Ludovica etc.

Ego Matthaeus Bennassutus notarius Tridenti rogatus praemissa scripsi etc. L+S. Et quia ego Matthaeus Bessola notarius collegiatus, ac Tridenti civis, praemissa ex

suo originali prothocolo aliena manu exarata, et a me perlecta penitus cum illo in omnibus concordare inveni, in fidem requisitus me hic authentice subscripsi.

Nota. Membranam accepi hac die 18 iulii 1792 ab ill.mo domino comite Ioanne Baptista Balduino de Capris, et Basilica.

510. Anno 1511 indictione 14, die sabati 22 novembris Tridenti in Contrata Burginovi, in

domo habitationis infrascripti domini emptoris. Praesentibus ibidem Ioanne filio quondam Augustini, et Antonio quondam Mauricii de Fornace plebis Pinedi districtus, et iurisdictionis Tridenti, Baptista filio quondam Petri de Tisis de Iustina (sic) vallis Randenae diocesis, et districtus Tridenti, nunc moram trahente Tridenti, testibus etc. Ibique magister Ioannes sartor filius quondam Trentini de Caurasto plebis Blezii vallis Iudicariarum districtus, et iurisdictionis Tridenti, nunc civis et habitator Tridenti, pro libero etc. dedit etc. spectabili artium et medicinae doctori domino Francisco filio quondam spectabilis artium et medicinae doctoris domini Archangeli Balduini de Tridento, proprietatem, et directum dominium unius affictus perpetualis stariorum duorum cum dimidio frumenti ad mensuram civitatis Tridenti, qui affictus solvitur, et consuetum est solvi ipsi magistro Ioanni per Dominicum Magagninum de Sardanea supra Tridentum, et qui positus, et constitutus est super una petia terrae aratoria a duabus stariis sementis, vel circa, infra haec confinia, videlicet versus mane apud conductorem, versus meridiem apud Katarinam uxorem Iosephi Berlofae, versus sero apud Christophorum Berlofam, versus septentrionem apud viam communem, et forte etc., ad habendum etc. Et hoc nominatim pretio, et nomine pretii, et finiti merchati renensium decem in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro quolibet renense, quos etc. Nota quod dominus emptor fecit pactum domino Ioanni ad recomprandum hinc ad novennium etc. non recomperando pactum sit nullum.

Iacobus de Fantibus notarius scripsit rogatus etc. L+S. Ego Paulus filius providi viri ser Ioannis de Gislimbertis de Trilaco civis et habitator

Tridenti, publicus imperiali autoritate notarius, ex licentia et autoritate mihi datis, et concessis per clarissimum utriusque iuris doctorem dominum Bernardum Nuolonum (sic) nobilem mantuanum, magnificum Praetorem civitatis Tridenti pro rev.mo principe tridentino, relevandi etc. rogationes et protocola scripta per quondam dominum Iacobum de Fantibus notarium, et civem Tridenti, prout de huiusmodi licentia et autoritate mihi datis, et concessis constat instrumento manu domini Francisci de Vineis notarii Tridenti, hoc presens instrumentum aliis occupatus per fidelem manum ex originalibus dicti quondam domini Iacobi transcribi, et exemplari feci etc.

Nota. Membrana est in archivo Balduiniano Tridenti. 511. Anno 1527 indictione 15, die mercurii 29 maii, in civitate Tridenti, in Contrata

Fossati, in studio domus habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus magistro Georgio de Guarientis30 terrae Ripae garbario Tridenti, et Iohanne filio Benevenuti de Padergnono testibus vocatis, et rogatis. Ibique constitutus Iacobus filius quondam Gasparis piscatoris de Romagnano districtus et diocesis Tridenti vendidit eximio artium et medicinae doctori domino Francescino (sic) de Balduinis civi et habitatori Tridenti unam petiam terrae prativae unius plodii, vel circa, positam in pertinentiis Romagnani, in loco al Perer, a mane apud flumen Athesis, a meridie apud haeredes Poli, a sero apud ipsum dominum Franciscum Balduinum emptorem, a septentrione apud ipsum dominum Franciscum emptorem, et forte etc., ad habendum etc. Et hoc pretio renensium decem, et librarum trium in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo renense, quod pretium dictus Iacobus venditor etc. Andreas Iacometi a Fossato nomine Chemini (sic) quondam Antonii a Molino de Pomarolo vallis Lagarinae, qui Iacheminus vendidit dictum pratum suprascripto Iacobo.

Dominus Simon Pathonus notarius publicus. Iohannes Malferus de Dro notarius et civis Tridenti scripsi. L+S. Ego Ioannes Alovisius Romagnanus filius quondam egregii viri domini Ioannis

Andreae Romagnani civis, et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, ex licentia et auctoritate mihi datis et concessis per magnificum iuris utriusque doctorem dominum

30 Anno 1370 vixit Ognabenus quondam Gulielmi Guarienti, ex chartis Rochabrunis.

Attilium Tondum senensem honorandum Praetorem Tridenti pro rev.mo domino domino cardinale etc. relevandi trasnscribendi, in publicam et auctenticam formam redigendi scripturas, imbreviaturas, et instrumenta rogata per dominum Ioannem Malferum de Dro notarium olim Tridenti, ut de huiusmodi licentia, et auctoritate apparet publicum instrumentum rogatum per dominum Mathaeum Caldonacium notarium Tridenti. Iccirco hoc praesens instrumentum emptionis ex scripturis vivis et non cancellatis ipsius domini Ioannis, prout inveni per alium fidelem, me aliis occupato negotiis transcribi feci, illudque quia cum suo originali concordare inveni, in hanc publicam, et auctenticam formam redegi, nil addito, vel dimunuto, quod sensum variet, aut sententiam mutet. In quorum etc. fidem me propria manau subscripsi, signumque mei tabellionatus Officii consuetum apposui.

Nota. Charta est in archivo Balduiniano Tridenti. 512. Anno 1512 indictione 15, die martis undeima februarii in civitate Tridenti sub porticu

domus, et habitationis magistri Bertholini in Contrata Plateae. Praesentibus Petro quondam Baptistae de Pantheo, Salvatore quondam Donati Iorii del Ultra Castello, Francisco quondam Bartholomaei Nofrii de Torculo testibus etc. Ibidem spectabilis magister Franciscus quondam magistri Archangeli de Balduinis civis Tridenti etc. nominatim pro una libra piperis, quam confessus fuit se habuisse a Petro quondam Lucae Bascherae de Bosentino pro intratica praesentis locationis, titulo, et nomine locationis, et conductionis imperpetuum etc. investivit dictum Petrum de una petia terrae aratoria medii plodii in circa, posita in pertinentiis Bosentini, ubi dicitur ai Campi dal Fossa31, versus mane apud haeredes Pauli Sotpreda de Bosentino, versus meridiem apud viam communem, versus sero apud Petrum Fracalos, versus septentrionem apud ipsum conductorem, et forte etc. Quam petiam terrae ipse conductor eodem die vendidit praedicto locatori. Ad habendum etc. sub annuo affictu stariorum quatuor frumenti ad mensuram Tridenti; et sub pacto, quod infra octo annos sexdecim rhenensium solutione conductor possit se franchitare a dicto affictu.

Ego Antonius a Berlina notarius rogatus scripsi. L.+S. Ego Gothardus filius quondam providi viri ser Pauli Franceschini de Trilaco civis et

habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, ex licentia, et auctoritate mihi datis et concessis relevandi, et in publicam formam redigendi scripturas, ac instrumenta rogata per quondam egregium dminum Antonium a Berlina olim notarium Tridenti, per magnificum iuris utriusque doctorem dominum Attilium Tondum olim Praetorem Tridenti etc,. de qua auctoritate constat in rogitis egregii notarii domini Ioannis Columbini. Iccirco hoc paesens locationis instrumentum ex prothocolo ipsius quondam domini Antonii a Berlina etc.

Nota. Charta est in archivo comitis Ioannis Baptistae de Balduinis Tridenti. 513. Anno 1528, indictione prima, die sabati 15 februarii Tridenti in Contrata Vadis (sic)

Gislotae, in domo infrascripti domini emptoris. Praesentibus magistro Bernardino textore filio magistri Antonii de Hidro, Ioanne Gingadro filio quondam Lazarii de Folgarida habitatore Tridenti, et Iacobo filio quondam Antonii Thomei de Cognola testibus etc. Ibique personaliter constituti Nicholaus filius quondam Georgii Bargoti de Cognola, et dona Maria filia quondam Federici Tomeli de Vezano, et uxor praedicti Nicholai, vendiderunt excellenti fisico domino Francisco Balduino civi Tridenti omne suum ius, et melioramentum, quod habent in uno vineali octo zapatorum vel circa, posito in pertinentiis Cognolae, in loco ubi dicitur Pe Varzaga32, a mane, et septentrione dominus Ioannes Faustinus, a meridie Antonius Pedrolus de Cognola, et haeredes quondam Antoneli Zinini, a sero suprascripti haerdes, et forte etc. de qua petia terrae solvitur, et consuetum est solvi ipsi domino emptori omni anno unam brentam cum dimidia vini dulcis etc. Ad habendum etc. Et hoc pro pretio rhenensium quinque in ratione librarum quinque pro singulo rhenense, cum pacto perpetuo retrovenditionis.

Ioannes Antonius Fassolus notarius scripsi.

31 Fossà. 32 Vide infra num. 565.

L+S. Ego Silvester filius quondam providi viri ser Petri de Mazollis civis, et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, ex licentia et auctoritate mihi datis, et concessis per magnificum iuris utriusque consultum dominum Alphonsum (sic) nobilem ferrariensem, ac Tridenti Praetorem honorandum pro Rev.mo cardinali episcopo et principe Tridenti dignissimo, relevandi, transcribendi, et in publicam, et auctenticam formam redigendi scripturas, notas continuas et prothocola, rogatas, et rogata per quondam ser Ioannem Antonium de Fassolis olim notarium publicum, civem, et habitatorem Tridenti, ut de praemissis constat publico instrumento rogato per quondam dominum Ioannem de Dro similiter notarium publicum civem, et habitatorem Tridenti. Ideo hoc suprascriptum emptionis etc. etc.

Nota. Est in archivo Balduiniano. 514. Anno 1505, indictione 8, die sabbati 29 novembris33. Praesentibus Antonio filio Petri

de Valersi habitatore in Cadeno, et Girardo filio quondam Iacobi de Marchetis de eodem loco testibus etc. Locatio perpetualis facta per eximium utriusque iuris doctorem dominum Franciscum Balduinum in Leonardum filium quondam Bartholomaei de Lunardis de Cadeno, et eius fratres, de una domo muris et lignaminibus aedificata sita in capite villae Cadeni a manu sinistra villae Cadeni, apud mane viam conssortalem, et ipsos fratres, versus meridiem ipsos fratres, et Andream quondam Leonardi de Paisanis de Marchetis de Cadeno, versus sero viam communem, versus setentrionem (sic) ipsam viam communem, et viam consortalem, et forte etc. Nominatim pro una libra piperis etc. Ad habendum, tenendum, meliorandum, et non peiorandum etc. et ad solvemdum omni anno in festo s. Michaelis, vel eius octava grossos 15 carantanos.

L+S. Ego Ioannes Antonius filius quondam ser Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario publicus imperiali auctoritate notarius, ex licentia, et auctoritate mihi datis et concessis per magnificum utriusque iuris doctorem dominum Nicolaum Basileum tergestinum Potestatem Tridenti benemeritum pro rev.mo domino nostro tridentino, relevandi, transcribendi, et in publicam formam redigendi quaecumque instrumnta scripturas notas continuas scriptas, et rogatas, sive scripta et rogata per quondam dominum Iohannem Guaschetam olim notarium in civitate Tridenti, prout de ipsis licentia, et auctoritate mihi datis, et concessis constat instrumento rogato manu domini Ioannis Iacobi Calavini notarii publici Tridenti, hoc suprascriptum instrumentum locationis etc, etc.

Nota. Membrana est in Tabulario Balduiniano. 515. Anno 1514, indictione 2, die martis 12 decembris, in civitate Tridenti, in Contrata

Plateae Communis, in stuba domus habitationis mei Antonii notarii infrascripti. Praesentibus Baldesare quondam Christophori Belloti de Paho, Antonio quondam Nicolai de Baldo34 de Archo habitatore Tridenti testibus. Ibidem Iohannes quondam Mathaei Lanza de Supramonte civis et habitator Tridenti vendidit spectabili artium et medicinae doctori magistro Francisco quondam spectabilis artium et medicinae doctoris magistri Archangeli de Baldoynis civi Tridenti unam petiam terrae buschivam, et partim prativam, cum castegnariis, et nogariis in ea, trium plodiorum vel circha, in pertinentiis Tridenti ubi dicitur sora Sant Jori, versus mane, et meridiem apud viam communem, versus sero apud Simonem de la Stefana a Portella civem Tridenti, versus septentrionem apud rugiam, et forte etc. Ad habendum etc. Et hoc nominatim pro pretio et finito mercato raynensium decem, quod pretium etc.

Ego Antonius quondam egregii viri ser Bartholomaei a Berlina civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius praedictis omnibus, et singulis interfui, et ea rogatus scribere publice scripsi.

33 Etiam in membrana deest locus. 34 Anno 1615 vixit dominus Laurentius filius quondam domini Baldi de Baldis hospes in burgo s.

Crucis extra moenia civitatis Tridenti.

Nota. Est in archivo Balduiniano, cum sigillo in principio35. 516. Anno 1514 indictione 2, die veneris prima decembris, in civitate Tridenti ad Officium

Bulletarum. Praesentibus domino presbytero Marcho de Clesio altarista altaris Sanctae Barbarae in ecclesia Sancti Vigilii civitatis Tridenti, Mathaeo quondam Vigilii Ricii cive Tridenti, hiis duobus testibus ad haec convocatis, specialiterque rogatis. Ibidem Martinus quondam Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario per se, et suos haeredes, iure proprio, et imperpetuum, pro libero, et expedito alodio dedit, vendidit, et tradidit spectabili artium, et medicinae doctori magistro Francischo quondam spectabilis artium, et medicinae doctoris magistri Archangeli de Baldoynis civi et habitatori Tridenti ibidem praesenti, ementi, stipulanti, et recipienti pro se, et haeredibus suis, unam petiam terrae aratoriam unius starii cum dimidio seminis, iacentem in pertinentiis villae Viguli Vatarii, ubi dicitur in Campo U.dro, versus mane apud dictum venditorem, versus meridiem apud viam communem, versus sero apud Laurentium de Vatario, versus septentrionem apud viam consortalem, et forte etc. Ad habendum etc. Et hoc nominatim pro pretio et finito merchato raynensium octo, quos ibidem etc., etc.

Ego Antonius quondam egregii viri ser Bartholomaei a Berlina civis etc, ut supra. Nota. Ex tabulario Balduiniano Tridenti. 517. Anno 1511 indictione 14, die veneris 7 februarii, in civitate Tridenti, in Contrata

Plateae Communis, in domo habitationis mei Antonii notarii infrascripti. Praesentibus Dominico quondam Berthoni Petri longi de Villazano, Simone Ribuci36 de Archo habitatore villae Meyani, Iohanne quondam Antonii Belloti de Paho, hiis omnibus testibus ad haec convocatis specialiterque rogatis. Ibidem Aldrigetus quondam Ermani de Poya habitator villae Baselgae plebatus Supramontis, per se, et suos etc. vendidit spectabili artium, et medicinae doctori magistro Francischo quondam spectabilis artium et medicinae doctoris magistri Archangeli de Baldoynis civi, et habitatori Tridenti unam petiam terrae aratorim quinque quartarum seminis, vel circha, cum uno filario altanorum in ea, in pertinentiis villae Baselgae, ubi dicitur ala Clusura de la, versus mane apud Antonium fratrem dicti venditoris, versus meridiem apud dictum venditorem, versus septentrionem apud viam communem, et forte alii sunt confines veriores. Ad habendum, tenendum, et possidentum, et quicquid sibi emptori, et suis haeredibus deinceps placuerit perpetuo faciendum, cum omnibus et singulis, quae infra praedictos continentur confines, vel alios si qui forent ulterius veriores, cum accessibus, ingressibus, et egressibus suis usque in viam publicam, et cum omnibus et singulis, quae dictae rei venditae sunt super se, supra se, infra se, seu intra se in integrum, omnique iure, actione, usu, seu requisitione sibi venditori etc. etc. Et hoc nominatim pro pretio, et finito merchato inter ipsos contrahentes convento raynensium tredecim, quod pretium dictus venditor confessus, et manifestus fuit se habuisse, et recepisse ab ipso emptore ibidem praesente, computato in dicto pretio una vacha habita ab ipso emptore, et computato directo dominio unius affictus unius starii frumenti. Renuncians dictus venditor exceptioni doli, mali, pacti conventi, actioni in factum, conditioni indebiti, et sine causa, et omni alii suo iuri, et legum auxilio. Quam rem venditam dictus venditor se nomine, et vice ipsius emptoris et pro eo constituit se tenere, et possidere donec ipsius rei venditae dictus emptor tenutam, et possessionem acceperit corporalem. Quam accipiendi, et sua propria auctoritate in se deinceps retinendi dictus venditor sibi emptori praesenti licentiam omnimodam contulit, atque dedit. Promittens dictus venditor per se, et suos haeredes dicto emptori praesenti pro se, et haeredibus suis recipienti de dicta re vendita litem, quaestionem, causam, seu controversiam aliquam aliquo tempore non inferre, aut inferenti aliqualiter consentire, sed dictam rem venditam tam in proprietate, quam in possessione ab omni homine, persona, communi, collegio, et universitate legitime defendere, auctorizare, et

35 Philippus Chiesa di Orange, primus architectus Federici Gulielmi electoris brandemburgensis, fuit

l'inventore della carrozza chiamata berlina. Ita l'Almanacco tirolese di Trento 1796, pag. 68. Forsan dicta fuit Berlina a civitate nuncupata Berlino residentia dicti electoris, ac regis Borussiae.

36 Dubito.

disbrigare. Et praedictam venditionem, pretii slutionem, et possessionis traditionem, ac omnia, et singula suprascripta etc.

Ego Antonius quondam egregii viri ser Bartholomaei a Berlina etc. ut supra. Nota. Ex archivio Balduiniano. 518. Anno 1527 indictione 15, die veneris quinta iulii, in civitate Tridenti, in Contrata

Sanctae Mariae Maioris, in domo habitationis domini Simonis Pathoni notarii, et civis Tridenti. Praesentibus suprascripto domino Simone Pathono, domino Francisco filio quondam domini Stephani Thoner, et ser Aldrigeto notario filio ser Donati de Gaudento, omnibus civibus, et habitatoribus Tridenti, testibus notis, ad infrascripta vocatis, specialiterque rogatis. Ibique in testium suprascriptorum, et mei notarii infrascripti praesentia narratum et expositum fuit inter spectabilem artium, et medicinae doctorem dominum Franciscum Balduinum pro interesse suo proprio ex una, et ser Odoricum de Gentilibus de Cavedeno civem, et habitatorem Tridenti, et donam Bonetam uxorem Ioannis Galeti filii suprascripti ser Odorici, uti fideiussores Ioannis Galeti suprascripti, partibus ex altera. Quum sit, quod in exequutione sententiarum latarum in lite, et causa, quae versa est inter praefatum dominum Franciscum ex una, et ser Odoricum, et donam Bonetam suprascriptos seu praefatum Ioannem Galetum partibus ex altera, super restitutione pretii, damnorum, et interesse, ac expensarum iudicialium petitorum, et petitarum per ipsum dominum Franciscum contra praefatos ser Odoricum, et donam Bonetam uti fideiussores praefati Ioannis Galeti, sive contra ipsum Ioannem Galetum, occasione unius petiae terrae aratoriae, et vineatae, positae in pertinentiis Tridenti, in loco dicto a Man, venditae ipsi domino Francisco per praefatum Ioannem, quam postea manutenere non potuit, transactum, et concordatum sit inter partes praedictas hoc modo, videlicet, quod dictus ser Odoricus uti fideiussor ut supra, pro dictis damnis, expensis, ac interesse, et pretio dictae petiae terrae, dare et solvere deberet ipsi domino Francisco rainenses centum et quadraginta in ratione quinque librarum bonae monetae de Marano (sic) singulo rainense, uti ibidem partes contentae, et confessae fuerunt. Unde praefatus ser Odoricus fideiussor ut supra, volens satisfacere, per se, et suos haeredes iure emphiteoticae conditionis, et pensionis debendae ut infra, in solutum, dedit et vendidit praefato domino Fancisco praesenti, pro se, et haeredibus suis stipulanti, et recipienti, unam domum muris, et lignaminibus constructam, cum commoditatibus in ea existentibus, iacentem in civitate Tridenti, in Contrata Portelae, cui cohaeret a duabus partibus via communis, ab aliis duabus partibus Melchior Lazarolus civis Tridenti, et forte dictae domui alii sunt veriores confines. Ad habendum, tenendum, et possidendum, et quicquid sibi domino emptori deinceps placuerit perpetuo faciendum, cum omnibus et singulis, quae infra praedictos continentur confines, vel alios si qui forent ulterius veriores. Accessibus, et egressibus suis usque in viam publicam, et communem, et cum omnibus, et singulis, quae dicta res vendita sive in solutum data, habet super se, supra se, intra se, sive infra se, in integrum, omnique iure, et actione, usus, seu requisitione dictae rei modo aliquo spectante, et pertinente. Et hoc salvo semper iure domini directi dominii, et proprietatis unde solvitur affictus perpetualis super dicta domo omni anno in festo Sancti Michaelis, vel infra eius octavam, Frataliae Domus Dei Laicorum Tridenti librarum sex bonae monetae de Marano. Et hoc pretio, et inter eos finito mercato rainensium centum, et quadraginta in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano singulo rainense, in quibus ipse ser Odoricus, et dona Boneta suprascripti taquam fideiussores, et principales dicti Ioannis Galeti tenebantur ipsi domino Francisco ex causa transactionis factae super pretio petiae terrae suprascriptae, damnis et interesse, et expensis iudicialibus, ut supra dictum est. Renuncians dictus ser Odoricus exceptioni non factae transactionis et calculi cum praefato domini Francisco, et se non esse verum etc. etc.

L+S. Ego Hieronymus filius providi viri domini Ioannis Chiletae notarii, civis, et habitatoris Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, praedictis omnibus et singulis praesens fui, et rogatus scribere publice scripsi, et hoc suprascriptum instrumentum manu propria scripsi, in fidem et testimonium praemissorum.

Nota. Ex archivo Balduiniano descrispsi hac die 21 iulii anno 1792. Iste Chileta male scripsit.

519. In Christi nomine. Amen. Anno ab eiusdem Nativitate millesimo sexcentesimo

decimoquarto, indictione XII, die vero lunae duodecimo mensis maii, in civitate Tridenti, in Contrata Sancti Vigilii, in quodam thalamo, sive studio infrascripti excellentis domini Ioannis Gaudenti (sic), et domini Ludovici fratrum. Praesentibus magnificis dominis Ioanne Francisco, et Ferdinando fratribus filiis quondam domini Ricciardi Gaudenti, ac Andrigetto quondam excellentis doctoris domini Iosephi Gaudenti, civibus Tridenti, testibus specialiter37, et rogatis. Ibique personaliter existens nobilis domina Thomea filia quondam magnifici, et nobilis domini Andreae Galassi civis Tridenti, cum praesentia nobilis domini Alphonsi a Costeda mariti sui consentientis, et contentantis, adhibitis etiam ad omnem bonum finem, et effectum praefatis excellenti, et magnificis dominis Ioanne Gaudento (sic) legum doctore, et Ludovico fratribus de Gaudentibus, proximioribus agnatis ipsius nobilis dominae Thomeae, per se, et haeredes suos, omnique meliori modo, via, iure, forma, et ordinem quibus etc. non vi, dolo, metu, aut reverentia aliquod inducta, sed sponte, et libere absolvit, liberavit, et quietavit admodum nobilem dominum Albertum capitaneum Balduinum avunculum suum, ibidem praesentem, pro se, et haeredibus suis legitime stipulantem, ac recipientem, a cura, et administratione tutellae, et bonorum ipsius dominae Thomeae per eumdem gesta, prout in inventario per me notarium scripto, et notam respectu mobilium, et stabilium, quam etiam respectu pecuniarum, et bonorum respective per ipsum nobilem dominum capitaneum tunc tutorem a venerabili Confraternitate Domus Dei Laicorum Tridenti, quam ab aliis quibusvis personis, quacunque de causa, et ratione habitorum, et receptarum. Cassando, et annullando propterea praefata domina Thomea, cum consensu praefati nobilis domini sui mariti quascunque scripturas, et instrumenta, in quibus appareret de huiusmodi receptione pecuniarum, bonorum, et mobilium per Aquileianam stipulationem praecedentem, et acceptilationem subsequentem legitime interpositas, pactumque perpetuum per se, et haeredes suos, cum consensu praefati domini mariti sui fecit eidem domino capitaneo Balduino alias tutori suo praesenti, pro se, et haeredibus suis legitime stipulanti, et acceptanti de uberius quicquam, occasione praemissorum non petendo. Et hoc fecit saepedicta domina Thomea consentiente praefato domino mariro suo, quia re vera praefatus nobilis dominus capitaneus tutor alias sibi datus, et confirmatus, cum effectu sibi, et praefato domino marito suo dedit, et restituit omne, et quicquid ad eius manus pervenit, ut ex computis, et rationibus ad invicem initis constat. Promittensque per se, et haeredes suos, consentiente saepedicto nobili domino marito suo, ipsi nobili domino capitaneo Alberto praesenti, et legitime stipulanti, et acceptanti pro se, et haeredibus suis hanc liberationem, quietationem, et absolutionem specialem, et generalem, ac omnia, et singula in praesenti instrumento contenta, perpetuo firmas, ratas, et gratas, ac firma, rata, et grata habere, tenere, attendere, et observare, et in aliquo non contrafacere, vel venire per se, vel alios aliqua ratione, causa, vel ingenio, de iure, vel de facto, sub poena dupli valoris huiusmodi liberationis, stipulatione praemissa, et refectionis omnium damnorum, expensarum, et interesse litis, et extra: qua poena soluta, vel non, sive gratiose remissa, damnisque, expensis, ac interesse reffectis, vel non refectis, nihilominus omnia suprascripta rata maneant, et firma perdurent, sub speciali obligatione omnium bonorum suorum praesentium, et futurorum in debita, et solemni forma, praeviis debitis solemintatibus, et renuntiis in similibus quomodolibet necessariis, et opportunis, cum assensu non solum praefati nobilis domini Alphonsi, quam proximiorum antedictorum agnatorum suorum etc.

L+S. Ego Bartholomaeus filius quondam magnifici domini Matthiae Beltrami civis Tridenti, apostolica et imperiali authoritate notarius publicus collegiatus, praemissis omnibus, et singulis interfui, eaque omnia et singula scripsi publice, et publicavi, et hoc inde publicum confeci documentum, aliena manu, me aliis occupato negotiis fideliter de verbo ad verbum ex suo originali exaratum (sic), et facta auscultatione in omnibus, et per omnia concordare inventum, cui in fidem me propria manu subscripsi rogatus. Ad laudem Dei Optimi Maximi.

37 vocatis.

Nota. Ex membrana authentica archivi Balduiniani descripsi hoc instrumentum hac die 30 iulii 1792.

520. In Christi nomine. Amen. Anno a partu Virginis millesimo sexcentesimo decimo

octavo, indictione prima, die vero mercurii 16 (sic) mensis maii, Tridenti in Contrata sancti Benedicti, in thalamo uno terraneo domus, et habitationis infrascripti admodum nobilis domini capitanei Alberti Balduini. Praesentibus ibidem nobili domino Andrea Gallo, magnifico domino Ioanne Baptista a Putheo38, ac magnifico domino Octavio Franceschino, omnibus civibus Tridenti, testibus rogatis etc. Ibique coram illustri, et clarissimo domino Maiolino Bisacionio iurisconsulto de Æsio honorando Praetore Tridenti, comparuit nobilis dominus Franciscus filius quondam nobilis domini Septimii Balduini civis Tridenti, et exposuit atque narravit, cum hic Tridenti non habeat reditus, neque proventus, minusque exercitium, quibus in hac civitate se alere, et sustentare valeat iuxta eius conditionem, ideo statuisse, et deliberasse proficisci in Germaniam, vel Italiam, et ibi adhaerere alicui ill.mae personae, a qua sperat non tantum consequi victum et vestitum, verum etiam, Dei favente, temporis progressu maiora: cumque indigeat vestibus, equo, et pecuniis, ad praedicta peragendum, et faciendum tale iter, decrevit ad minus eius damnum, ressiduam partem petiae terrae arativae, et vineatae, positae in pertinentiis Vellae extra Tridentum, nuncupatae la Passera, et Filari longi, hodie in divisionibus factis ei assigantam simul cum nobilibus eius fratribus, ut in instrumento mei notarii infrascripti paulo ante celebrato, vendere, et alienare admodum nobili et strenuo domino capitaneo Alberto Balduino eius patruo, cui etiam instrumento publico egregii domini Malfatti de Malfattis notarii Tridenti sub die 18 decembris proxime decursi vendidit et partim in solutum tradidit de dicta petia terrae ad computum, sive portionis illius pro rainensibus tercentum quinquaginta quinque, et carantanos viginti quattuor, aestimandae, ut latius in praecitato instrumento Malfatto continetur; et quae tota petia terrae integra aestimata fuit per dominum Ioannetum Davonum, et Bartholomaeum Coracinam publicos agrimensores, et estimatores Tridenti in renensibus 1.808, car. 20, unde spectaret, et spectat ipsi domino Francisco comparenti pro eius quarta parte, et contingenti portione pro renensibus quattuorcentum, et quinquaginta duobus, et sic remaneret libera adhuc ultra pro dicta summa vendita pro renensibus nonaginta septem. Quod ideo ressiduum ut supa dictum est, deliberavit vendere praefacto (sic) admodum nobili, ac strenuo domino capitaneo Alberto eius patruo, simul cum affictu perpetuali, franchitabili tamen, per ipsum dominum Franciscum solvendo stariorum 17 frumenti ad taxam, et iuxta Constitutiones tridentinas ut infra constituendo, nec non ratificare etiam venditionem, de qua supra in dictis rogitis domini Malfati ratificare ad omnem bonum finem, et effectum pro cautione dicti domini capitanei Alberti emptoris etc. Et cum huiusmodi contractus, et alienatio minime fieri possit, nisi servata forma Statuti in civilibus capite 5, cum ipse sit minor annis viginti quinque, maior tamen viginti quattuor, cum tangat vigesimum quintum annum. Ideo instetit (sic) sibi ad hunc actum in curatorem decerni nobilem dominum Dominicum de Cavaleriis civem Tridenti ibidem praesentem, nec non convocare fecit infrascriptos dominos eius attinentes, et proximiores, nimirum nobilem dominum Hieronymum Balduinum fratrem, nobilem dominum Alexandrum Balduinum, nobilem dominum Alphonsum de Costede, ac nobilem dominum Antonium Scratimperg, a quibus institit (sic) informationem recipi, an praedicta ut supra narrata vera sint, et potius utilia, quam damnosa, imo et necessaria nec ne. Qua informatione habita, et curatore decreto, declarari dictam alienationem, de qua supra, de iure fieri posse, et sic illam committi etc. Qui illustris et clarissimus dominus Praetor audita dicta instantia, praefactum (sic) dominum Dominicum de Cavaleriis in praesenti actu dicto nobili domino Francisco comparenti, et sic petenti, in curatorem statuit, et decrevit dicens ei: Curator in praesenti actu bonus esto. Qui dominus curator sic decretus promisit, et manu dextera tactis Scripturis iuravit ad Santa Dei Evangelia pro dicto domino Francisco minore in praesenti actu utilia facere, et inutilia praetermittere, et pro scire, et posse suo indefensum non relinquere, et si quid in praesenti actu ad eius manus pervenerit suis loco et tempore rationem reddere, salvo quod uti valeat veritate,

38 Anno 1579 vixit Tridenti mr. Georgio dal Pozzo in Trento.

obligando bona sua praesentia, et futura etc. Habitaque superinde diligeni informatione a praedictis nobilibus dominis attinentibus, omnibus uno ore affirmantibus super eorum conscientiis, praedicta ut supra narrata, vera esse, utilia, et necessaria, et non damnosa, interloquendo pronuntiavit, alienationem praedictam cum ratificatione alterius de iure fieri posse, ac debere, et sic illam commisit omni meliori modo etc. In cuius decreti executione ibidem personaliter constitutus antedictus nobilis dominus Franciscus, cum praesentia, et consensu praedicti domini eius curatoris authorantis, per se et haeredes, iur proprio, et imperpetuum pro libero et franco allodio, salvis tamen quibuscumque iuribus cuiusvis domini directi dominii, praesertim venerabilis Praepositura, si quae etc. etc., dedit, vendidit, ac tradidit praefato admodum nobili ac strenuo domino capitaneo Alberto Balduino eius patruo ibidem etc. ressiduum dictae petiae terrae alla Vella nuncupatae la Passera, et Filari Longi etc. Item unum affictum perpetualem franchitabilem tamen, stariorum 17 frumenti etc. solvendum per dictum nobilem dominum Franciscum, quem posuit, et assicuravit super tanta parte suae portionis mansus Iudicariarum in electione dicti nobilis domini capitanei emptoris etc.

Omissis L+S. Ego Antonius Bernardellus filius quondam domini Caroli olim civis Tridenti publicus

imperiali auctoritate notarius collegiatus Tridenti praemissis interfui, eaque rogatus publice scripsi, et publicavi etc.

Nota. Ego descripsi ex membrana archivi Balduiniani hac die 8 augusti anno 1792. 521. In Christi nomine. Amen. Anno ab eiusdem Nativitate millesimo quingentesimo

trigesimo septimo, indictione decima, die vero dominico secundo mensis septembris, Tridenti in Contrata Vadi Gislotae, in domo propriae habitationis infrascripti spectabilis domini Angeli Costede (sic), in sala dictae domus, praesentibus ibidem spectabili domino Antonio quondam ser Pauli de Thereso vallis Hannaniae (sic) dioecesis (sic) Tridenti notario, cive, et habitatore Tridenti, ac domino Gratiadeo filio dicti domini Antonii etiam notario, ac Benevenuto quondam Ioannis Marini (sic) de villa Vargnani comitatus Archi, testibus ad infrascripta vocatis, adhibitis, et specialiter rogatis. Ibique in testium praemissorum, et mei notarii infrascripti praesentia spectabilis iurisperitus dominus Angelus Costede quondam domini Ioannis Costede civis et habitator Tridenti, non vi, dolo, metu, fraude, vel aliqua alia malicia circumductus, vel seductus in aliquo, sed sponte, et voluntarie, et omni meliori modo, via, iure, forma, causa, et ordine, quibus magis, melius, validius, et efficacius de iure fieri, atque esse poterit, et potest, per se, et suos haeredes, libere confessus fuit, et contentus dixit, affirmavit, et manifestavit re vera, et non sub spe alicuius futurae numerationis, vel traditionis habuisse, et recepisse a nobili domina Martha quondam nobilis domini Guielmi Saraceni olim civis Tridenti, et in primo matrimonio olim uxore quondam excellentis artium, et medicinae doctoris domini Nicolai Bidavini (sic) Polloni olim civis Tridenti, et in secundo matrimonio uxore legitima dicti spectabilis domini Angeli ibidem praesente, et pro se, ac suis haeredibus hanc confessionem acceptante, rhenenses scilicet quatuorcentum in ratione librarum quinque pro singulo rhenense monetae bonae maranensis, hoc modo, videlicet in una veste veluti nigri aestimata rhenenses triginta octo bonae moneae praedictae. Item una alia veste damaschi nigri aestimata rhenenses viginti sex in dicta ratione. Item una alia veste Zambelloti coloris taneti listata cum veluto nigro aestimata rhenenses decem et octo. Item una alia veste panni pavonacii aestimata rhenenses duodecim in praefata ratione. Item in brachiis quattuor damaschi nigri, et quattuor brachiis rassi nigri pro estimatione (sic) rhenensium undecim, et una libra in praedicta ratione: praemissis rebus, et bonis ita estimatis, et appreciatis de una in unam per magistrum Iacobum sutorem (sic) Tridenti electum inter dictas partes communi concordia, simul cum una alia veste de panno orbet suffultis pellibus pro rhenensibus sex estimata ut supra. Item in duabus torquibus, seu cadenellis ex auro, tribus annulis, videlicet una rubino, una turchina, et iacinto, una cum certo auro puro: hiis bonis praemissis pro rhenensibus centum et triginta uno ita estimatis et appreciatis per dominum Antonium Guirinonum aurificem civem, et habitatorem Tridenti communi consensu inter dictas partes. Item in duobus creditis, scilicet in uno credito rhenensium centum et viginti bonae monetae praedictae sibi dominae Marthae praedictae debito, et debendo a magistro

Grisostomo aromathario, et cive Tridenti, de quo dixerunt constare scripto manu dicti magistri Grisostomi39. Item in alio credito rhenensium triginta sex in ratione praedicta, in quibus sibi tenetur quidam Martinus vallis Rendenae dioecesis Tridenti, prout dixerunt debere apparere publico instrumento scripto manu domini Francisci de Vineis notarii publici Tridenti sub anno, mense, die, et loco, et praesentibus testibus, quibus in eo. Quae credita ipsa domina Martha per se, et haeredes dicto spectabili domino Angelo marito praesenti, et pro se, et suis haeredibus stipulanti, cessit et dedit cum omni suo iure ad hoc necessario, ac constituens eum procuratorem irrevocabilem uti in rem suam propriam ita quod deinceps possit, et valeat, possint, et valeant contra praedictos debitores, aut illorum haeredes et bona sua agere, et experiri, exercere, et omnia alia facere, quae ipsemet potuisset aut posset ante praesentem cessionem et dationem ad exactionem dictorum creditorum pro dote, et dotis nomine praefatae dominae Martae eius uxoris, ex habundanti renuncians exceptioni non numeratae pecuniae, effectualis exhibitionis, et traditionis dictorum bonorum non pro dote habitorum, et receptorum, non sic estimatorum, erroris calculi, doli mali, pacti conventi, actioni in factum, conditioni indebiti, et sine causa, vel ex iniusta causa, omnique alii suo iuri, legum auxilio competenti, et competituro. Insuper idem dominus Angelus per se et suos haeredes eidem dominae Marthae uxori suae praesenti pro se, et suis haeredibus stipulanti et acceptanti, sponte, et ex eius liberalitate spontanea dedit, et donavit nomine donationis propter nuptias, vel aliter irrevocabilis inter vivos ex causa mortis, rhenenses centum in ratione librarum quinque pro singulo rhenense bonae monetae; quae donatio (sic) voluit idem dominus Angelus habere effectum eveniente casu restitutionis respectu ususfructus solum, et modo, et conditionibus inferius describendis, et non aliter, nec alio modo. Quam quidem dotem, et contradotem idem spectabilis dominus Angelus per se, et suos haeredes solemniter promisit praefatae dominae Marthae uxori praesenti pro se, ac suis haeredibus stipulanti, reddere, et restituere in omnem casum dotis, et contradotis restituendae eidem dominae Marthae eius uxori, aut suis haeredibus, vel illi, aut illis, cui vel quibus sors, casus, et eventus dederit dotis, et contradotis restituendae hoc modo, dotem iuxta, et secundum formam iuris, et Statuti civitatis Tridenti: Contradotem autem in tot, et tantis affictibus dicti domini Angeli praesentibus, et futuris, super quibus se tenere maluerit ipsa domina Martha respectu ususfructus, videlicet, quod ipsa domina Martha uxor eveniente tali casu donec vixerit, possit, et valeat dictis affictibus uti, frui, et gaudere pro dicta summa rhenensium centum: quum autem vitam cum morte commutaverit, quod dicti afffictus cum suis proprietatibus revertantur ad filios, et haeredes dicti domini Angeli Costede etc., sub poena alioquin dupli quantitatis praedictae, solemni stipulatione promissa sponte, et refectionis quorumcumque damnorum, expensarum, ac interesse litis et extra. Qua poena soluta, vel non, et damnis, expensis, ac interesse reffectis, aut non, rata tamen maneant omnia, et singula praemissa. Obligans idem dominus Angelus omnia sua bona mobilia, et immobilia, praesentia et futura ipsi dominae Marthae praesenti et ut ante stipulanti.

L.+S. Ego Matthaeus quondam ser Omniboni Caldonacii de Villa Montaneae iurisdictionis venerabilis Capituli Tridenti, publicus imperiali authoritate notarius, et civis Tridenti, praemissis omnibus, et singulis interfui, et rogatus scripsi, et publicavi, hocque praesens publicum instrumentum dotale mandato praetorio, stante quod alia vice fuerat editum, ex originali confeci et subscripsi manu propria, cum signo, et nomine meis solitis in fidem praemissorum rogatus etc.

Mandato magnifici domini Praetoris Tridenti ad instantiam nobilis dominae Martae Costedae civis Tridenti asserentis se amisisse instrumentum suum dotale rogatum per dominum Matthaeum Caldonacium notarium Tridenti celebratum cum quondam egregio domino Angelo Costede marito suo, ideo per viatorem praecipiatur dicto domino Matthaeo quatenus infra tempus a Statuto ordinatum iterum extraxisse habeat eidem dominae instrumentum dotis suae, habita condigna mercede etc., subpoena l. 10 fisco etc. et si etc. Scripsit Leonardus Columbinus notarius Tridenti die 28 maii 1555. Die suprascripta Sanctus de Treviso officialis Tridenti retulit

39 Chrysostomo Colleva de Mirandula.

mihi notario infrascripto se hodie insinuasse suprascriptum mandatum suprascripto domino Matthaeo personaliter reperto. Idem Columbinus suprascriptus.

Nota. Ex membrana dicti archivi Balduiniani descripsi hoc instrumentum hac die 8 augusti anno 1792. Tota a capite ad calcem unica manu Caldonaciana exarata est. Habet diphtongos. Integram prorsus descripsi, ac fidelissime, attentissimeque. Angelus Costede fuit notarius, et procurator fiscalis, obiitque anno 1542, aetatis 52, ex To. 1 Variarum inscriprionum, 907. Benevenutus de Vargnano dictus fuit non de Marinis, se de Marionis certissime in chartis To. 1 Compendium diplomaticum, num. 71, 138, 181. Notarius Antonius Theresinus fuit cognomento Gratiadeus, ex meo Notariali tridentino cap. 5, num. 317, et alibi. Medicus Nicolaus Bidovinus Pollonus vita functus ante scriptionem huius chartae, forsan fuit ille Messer Nicolò medico di Corte, qui cum aliis civibus tridentinis anno 1526 recensitus fuit inter subiectos cuidam civicae contributioni. Vide infra num. 535, et 555.

522. In Dei nomine etc. Viso processu, testibusque examinatis pro parte Curiae, ac etiam ad

favorem domini Archangeli Baldovini, visisque indiciis contra eum, et consideratis quae considerari potuerunt in dicto processu pro et contra: viso ultimo loco rigoroso examine facto in praesentia dicti domini Archangeli, et quod primo, et secundo loco semper perseveravit in negatione, sine aliqua variatione, et visis aliis videndis, et considerata qualitate delicti, et etiam qualitate dicti domini Archangeli, et quod satis sufficienter fuit tortus tam per longam carcerationem, quam per primam, et secundam torturam in loco tormenti ei datam, et visis aliis videndis, consideratis considerandis, et ultimo loco instantia ad sui favorem facta etc., Christi nomine repetito, nos Darius Pogellinus iuris utriusque doctor, Praetor etc. dicimus, sententiamus, et declaramus, Archangelum praedictum de Baldovinis fore et esse absolvendum, et liberandum, ab omnibus imputacionibus, delictis, machinationibus, tractatibus, et aliis contra eum intentatis, tam occasione homicidii secuti in personam domini Ioannis Pauli Tabarelli, quam alterius cuiusvis personae, de quibus in processu, et rogationibus domini Ioannis Columbini; et ita absolvimus, liberamus, ac pro liberato haberi volumus. Mandantes in futurum occasione praedicta, eum non molestari, cassarique processus, inquisitiones, fideiussiones, et alia ac circumdari, et pro circumdatis haberi omni meliori modo etc., et in expensis condemnando. Idem Praetor qui supra.

Lata, data, lecta, et publicata, ac promulgata fuit, et est praesens suprascripta sententia absolutoria per magnificum, et clarissimum iuris utriusque doctorem dominum Darium Pogelinum nobilem, et equitem de Imola Praetorem civitatis Tridenti etc., sedentem, in camera criminalium episcopalis palatii Tridenti, instante excellenti doctore domino Gervasio de Albertis advocato et procuratore, seu defensore, ut in processu ut supra in ea legitur, et continetur, die lunae duodecimo mensis iunii 1564, indictione septima. Praesentibus magnifico domino Sigismundo Galassio cive Tridenti40, rev.do domino presbytero Ioanne de Zuanellis de Tausignano, curato in villa Basilicae et Stephano filio quondam Antonii Rossi de Tridento, omnibus testibus vocatis, et rogatis etc.

L.+S. Ego Ioannes filius quondam providi viri Andreae de Columbinis de Trilaco, civis et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, et ad maleficiorum Officium Tridenti scriba, et cancellarius deputatus, prolationi ac publicationi suprascriptae sententiae, una cum suprascriptis testibus praesens fui, et rogatus ea in nota sumpsi, et exinde hoc praesens publicum instrumentum in hanc publicam formam confeci, ac edidi rogatus, et requisitus, et in fidem me subscripsi, signo quoque meo solito, et apposito ad maius robur, laudemque Trini Uniusque Dei Ominpotentis.

Nota. Ex archivo Balduiniano. Et cum diphtongis factis hoc modo Andrę, sententię etc. Curatus Basilicae dicitur de Fausignano, sed legendum de Tausignano, quia in eadem charta legitur etiam Festibus pro Testibus, et Forturam pro Torturam, et Formenti pro Tormenti, et Fractatibus pro Tractatibus, et Fam pro Tam, et Fabarelli pro Tabarelli. Porro Tussignanum est

40 Anno 1620 die 20 ianuarii fuit Arci Nicolaus filius quondam domini Francisci Galassi de Campo, alias de Dulcebonis. De alio Nicolao Gallasio scriptore proscripto vide To. 1, epist. 64, p. 312.

oppidum dioecesis Imolensis, de quo dixi in libello de Praetoribus tridentinis ad annum 1433. Zuanellus dictus fuit curatus Basilicae, quia vices agens parochi forsan absentis, Archangelus filius fuit Ioannis Accursii, vivens etiam anno 1579.

523. Anno 1509, indictione 12, die mercurii 28 novembris Tridenti in Contrata Burgi novi,

in stuba domus habitationis infrascripti domini emptoris. Praesentibus magistro Armano filio quondam Ioannis de Grissis de Poia vallis Iudicariarum ad praesens cive, et habitatore Tridenti, Ioanne quondam Michaelis de Tuano de Cogolo plebis Volsanae vallis Solis Tridenti districtus, et diocesis, Antonio quondam Segnae del Zeladicio eiusdem plebis Volsanae, testibus. Ibique Deleitus filius quondam Martini de Avolano ad praesens habitator Barbanigae plebis Civezani districtus, et iurisdictionis Tridenti41, pro libero etc. vendidit spectabili artium et medicinae doctori domino Francisco Balduino filio quondam eximii artium et medicinae doctoris domini Arcangeli Balduini, petiam unam terrae prativae duorum plodiorum, vel circa, sitam in pertinentiis Barbanigae, ubi dicitur al Pisinazo apud iura Sancti Marci pro directo, pro utili apud Ioannem Bataiam de Trilaco habitatorem Barbanigae, versus mane; apud eundem Deleitum praetextu iurium conductorum a castro Perzini, et apud viam communem, versus meridiem et septentrionem. Et hoc pretio renensium triginta duorum in ratione librarum quinque bonae monetae pro renense. In continenti dictus dominus Franciscus pro una libra piperis integri locavit ad perpetuum dicto Deleito dictam petiam terrae prativae, secundum usum locationum perpetualium domorum mercati Tridenti, pro octo stariis frumenti ad mensuram Tridenti annuatim in festo s. Michaelis, vel eius octava nomine affictus perpetui solvendis Tridenti ad domum eiusdem domini emptoris. Tamen cum pacto de franchitando infra decennium.

Iacobus de Fantibus notarius scripsit rogatus. Paulus quondam providi viri ser Ioannis de Gislimbertis de Trilaco civis habitator Tridenti,

publicus imperiali auctoritate notarius, ex licentia, et autoritate datis, et concessis per clarissimum utriusque iuris doctorem dominum Bernardum Nuolonum nobilem mantuanum, magnificum Praetorem civitatis Tridenti, ut constat ex actis domini Francisci de Vineis notarii Tridenti descripsit ex protocollo quondam domini Iacobi de Fantibus notarii Tridenti.

Nota. Ex archivo Balduiniano. 524. In Christi nomine. Amen. Nos Antonius Lilius de Quetta iuris utriusque doctor,

rev.mi, ac ill.mi principis Tridenti consiliarii (sic), ac canzellarii (sic), in hac causa inter partes infrascriptas eiusdem principis rev.mi partibus infascriptis iudex, commissarius, et delegatus unicus datus, et deputatus, cognoscentes, cognoscere, ac diffinire volentes appellationis causam vertentem inter ser Odoricum de Gentilibus de Cavedeno, et Ioannem Galletum eius filium, seu dominum Ioannem Chelettam notarium eorum procuratorem ex una appellantem, et spectabilem artium et medicinae doctorem dominum Franciscum Balduinum ex altera appellatum, occasione, de qua in processibus. Unde in primis visa commissione, et delegatione in nos facta per praefatum rev.mum dominum tridentinum; viso libello appellatorio producto, seu coram nobis reproducto parte praefatorum ser Odorici, et filii, et responsione facta per ipsum dominum Franciscum, seu spectabilem dominum Simonem Miranam procuratorem eius. Visis terminis probatoriis etc. etc. Visis processibus agitatis tam coram magnifico domino Praetore iudice

41 Anno 1522 Nicolaus phiscalis Roveredi, et duo degentes in villa Avolani, quorum nomina Laurentius lapicida veronensis, et quidam Deleitus nominatus de Barbaniga construxerunt pistrinum, sive molenìdinum super flumine Athasis subtus Avolanum, impetrata ad hoc facultate a sacra caesarea maiestate. Sed erectionem impedivit dominus Fabianus Pilosus capitaneus Caldonatii, habens molendinum supra torrentem Caliani subtus castrum Biseni. Impediverunt etiam molitores roboretani. Rationes autem phiscalis declaratae fuerunt nullius roboris Tridenti die 12 iulii 1522 a clarissimo iuris utriusque doctoris domino Andrea de Regio in hac causa caesareae maiestatis commissario. Fuit domini Fabiani Pilosi capitanei Caldonatii procurator spectabilis dominus doctor Alovisius Betta. Documenta sunt Tridenti in archivo castri Boni Consilii. Apud Athesim e regione Avolani est locus adhuc dictus ad Molendinum. Fuit fiscalis Roboreti anno 1543. Nicolaus Lindeg: eodemque anno civis, et habitator Roboreti Alovisius Betta doctor.

ordinario primae instantiae, quam coram clarissimo iuris utriusque doctore domino Antonio Tesino rev.mi domini consiliario, et commissario in secunda instantia appellationis ipsis partibus dato, et deputato, cum sententiis eorum. Visis bene, et mature consideratis omnibus iuribus utriusque partis in hac causa productis etc. Christi nomine repetito, a quo cuncta recta iudicia procedunt, nos idem Antonius Quetta doctor etc. et commissarius antedictus, sedendo pro tribunali, dicimus, pronunciamus etc. et sententiamus, male fuisse et esse appellatum pro parte ipsius ser Odorici de Zentilis de Chavedeno, sive et Ioannis eius filii, a sententia contra se per spectabilem dominum Ioannem Antonium de Thesino doctorem, et commissarium in favorem spectabilis domini Francisci Balduini phisici lata, et consequenter etc. etc. Lata, data, lecta etc. haec suprascripta sententia per praefatum clarissimum dominum commissarium, sub anno Domini 1524, indictione 12, die lunae sexta mensis iunii, hora vesperarum vel circa, Tridenti in Contrata Larga, in studio domus habitationis suprascripti domini commissarii. Praesentibus clarissimo iuris utriusque doctore domino Ioanne Paulo Sratinperger, et Francisco Luciano de Primerio habitatore nunc Tridenti, testibus vocatis, et rogatis.

Ac praesente suprascripto domino Francisco, una cum suprascripto domino Simone procuratore suo, et praedictam sententiam acceptante, et laudante in parte, et partibus pro se facientibus.

Ac etiam praesente supascripto ser Odorico, et domino Ioanne Cheletta procuratore suprascripti Ioannis Galeti, et non consentientibus.

L+S. Ego Hieronymus filius providi viri domini Ioannis Cheletae notarii, civis et habitatoris Tridenti, publicus imperiali autoritate notarius praedictis lationi, dationi, ac publicationi suprascriptae sententiae ac omnibus, et singulis suprascriptis praesens fui, et rogatus scribere publice scripsi; sed maioribus occupatus negotiis, hoc suprascriptae sententiae instrumentum manu alterius fidelis scribae ex continui originalibus meis fideliter transcribi feci, ea cum originali meo perlegi, et concordare inveni. Ideo me propria manu subscripsi, signoque mei tabellionatus officii roboravi in fidem praemissorum.

Nota. Ex archivo Balduiniano. 525. In Christi nomine. Amen. Anno a Nativitate eiusdem millesimo quingentesimo

septuagesimo, indictione quinta, die vero sabbati sexto aprilis, Tridenti in Contrata Mercati Veteris, in studio inferiori magnificorum et nobilium dominorum haeredum quondam nobilis et magnifici domini Hieronymi Balduini. Praesentibus excellenti domino domino Odorico Paurfant, et domino Augustino quondam domini Avanzini de Avanzinis mercatore Tridenti, testibus ad haec vocatis, et rogatis. Ibique coram testibus suprascriptis, et me notario infrascripto, de certa, vera, et integra animi scientia, actum, et conclusum fuit, per, et inter partes infrascriptas, videlicet magnificum dominum Odoricum Costedae agentem proprio, ac filiorum suorum, uti eorum legitimum administratorem, nominibus ex una, et magnificum dominum Nicolaum Balduinum, et nobiles dominos Septimium, et Paulum fratres filios quondam nobilis domini Hieronymi suprascripti, agentes proprio, ac reliquorum suorum fratrum, videlicet nobilium dominorum Octavii, ac Alberti nominibus parte ex altera, pro quibus de rato promiserunt in propriis bonis omnium, et singulorum contentorum in praesenti instrumeno, in plena, ac valida forma, haeredes pariter cum suprascriptis filiis magnifici domini Odorici per fideicommissum relictos per quondam nobilem dominam Martam Saracenam, et in secundo matrimonio Costedae. Ad praesentiam etiam magnifici domini capitanei Balduini patrui dictorum dominorum fratrum de Balduinis, ac curatoris domini Alberti antedicti, quod calculatis omnibus et singulis partitis tam datis, ac receptis per praedictum quondam nobilem dominum Hieronymum Balduinum, et ipsos nobiles dominos fratres praedicto, et a praedicto magnifico domino Odorico Costedae, quam de omnibus datis ac receptis per praedictum dominum Odoricum Costedae praedicto, et a praedicto magnifico domino Hieronymo Balduino, et excellenti domino quondam domino Francisco Balduino, et domino Nicolao suprascripto, necnon a domino Septimio fratribus filiis quondam praedicti domini Hieronymi in hunc usque diem. Et credito, quod habent ipsi nobiles et excellentes domini fratres nominibus, quibus supra, adversus haereditatem quondam nobilis domini Iosephi Vidasci, necnon et pro fideicommisso

relicto eisdem per quandam nobilem dominam Martam suprascriptam, de quo in processu rogato per egregium dominum Guilielmum Gazoletum notarium Tridenti, praedictus magnificus dominus Odoricus sit, et esse debeat liquidus debitor ipsorum excellentium et nobilium dominorum fratrum de Balduinis, de rhenensibus ducentis et quinquaginta duobus in ratione librarum quinque bonae monetae pro singulo rhenense, prout ibidem ad praemissorum testium, et mei notarii infrascripti praesentiam se debitorem constituit praedictorum dominorum fratrum de summa antedicta, danda, et solvenda ut infra de haereditate praedicta, sive de bonis praedicti magnifici domini Odorici, ita quod praedicti excellentes, et nobiles domini fratres sint, et esse debeant taciti, et contenti de omni, et toto eo, quod petere praetendunt, ac consequi possunt vigore suprascripto in bonis, et haereditate praedictis, dando et cedendo praedicto magnifico domino Odorico omnia sua iura, et actiones ad favorem suum facientes et facientia. Eapropter ibidem personaliter existens praedictus magnificus dominus Odoricus in executione praemissorum dedit, et in solutum tradidit, ac consignavit affictus infrascriptos. Et primo unum affictum stariorum quatuordecim frumenti ad communem mensuram Tridenti, qui solvitur per Andream Fadanellum de Cadeno, una cum eius proprietate super qua constitutus est. Cuius capitale est de rhenensibus octuaginta quatuor in ratione etc. Unum affictum, qui solvitur per haeredes quondam Bernardi Zanobii de villa Spredi plebis Pahi etc. Alium qui solvitur per dominum Simonem Miranam, cuius capitale etc. Alium qui solvitur per haeredes quondam domini Matthaei Caldonatii stariorum etc. Alium, qui solvitur per dominum Ioannem Mariam Picum florentinum habitatorenm Tridenti etc. etc. etc.

L+S. Ego Antonius filius quondam spectabilis domini Gratiadei de Gratiadeis civis Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, praemissis omnibus, ac singulis una cum praenominatis testibus interfui, et rogatus scribere ea publice scripsi, aliisque ita occupatus negotiis per fidum mihi scriptorem etc.

Nota. Ex archivo Balduiniano. In signo notariali legitur: Fides servanda. 526. Anno 1598, indictione undecima, die martis ultimo mensis iunii, Tridenti, in Contrata

Larga, alias Mercati Veteris, in, et super salla, sive camerono domus habitationis infrascripti excellentis domini Nicolai Balduini. Praesentibus nobili domino Alexandro Balduino filio nobilis domini capitanei Baptistae Balduini, et domino Andrea Gallo quondam domini Ludovici de Gallis civibus Tridenti, ac domino Auxilio (sic)42 Bertoldo quondam domini Bernardini nunc ad Portam Aquilae capitanio ad infrascripta rogatis. Ibidem narratum fuit, quod die 28 octobris 1576 in restitutione dotis facta per nobilem et excellentem dominum Nicolaum Balduinum praedictum pro se, et nobilibus dominis fratribus, nobili dominae Ursulae Sirmae (Sirenae) de Tridento cugnatae, inter alia bona in solutum ei dederit petiam terrae, cum pacto eam redimendi. Et quod anno 1587 die 27 ianuarii praedicto nobilis domina Ursula vendiderat ipsam petiam terrae domino Ioanni hortulano de Texcotis civi et habitatori Tridenti, reservato dicto pacto antedictis nobilibus dominis fratribus de Balduinis. Et quod anno 1593 die 6 martii nobiles domini Septimius, et Paulus fratres de Balduinis cesserunt eorum iura respectu antedicti pacti eidem domino Ioanni. Unde inpraesentiarum suprascripti nobiles et excellens dominus Nicolaus et Octavius de Balduinis fratres pro se, ac pro nobili et magnifico domino capitaneo Alberto eorum fratre absente, redemerunt praedictam petiam terrae arativam, et vineatam, sita in pertinentiis Tridenti, in loco dicto alla Vella, a dicto domino Ioanne hortulano, consentiente domino Stephano eius filio.

L.+S. Ego Carolus quondam domini Petri Travaioni olim civis Tridenti, publicus imperiali authoritate notarius Tridenti, collegiatus, ut relevator instrumentorum, de quibus rogatus fuit quondam spectabilis dominus Ioannes de Malfero olim notarius collegiatus Tridenti socer meus, quia suprascripti instrumenti ex eius prothocollo extractum cum ipso prothocollo perlegi, et concordare inveni, ideo me subscripsi, et signum solitum notariatus in fidem apposui requisitus.

Nota. Ex archivio Balduiniano contraxi.

42 Sancti Auxilii martyris antiocheni memoria est in Martyrologio romano 27 novembris.

527. Anno 1592, indictione quinta, die mercurii secunda mensis decembris, in civitate Tridenti, in studio palatii episcopalis. Coram magnifico, et clarissimo domino Hieronymo de Berthis mantuano praedictae civitatis Praetore pro etc. Praesentibus magnifico, et excellenti legum doctore domino Iosepho Gaudento, egregio domino Faustino Bertello notario his duobus civibus Tridenti, Iosepho Timonella de Rippa famulo suprascripti clarissimi Praetoris, Iohanne Antonio de Ioriis, et Iacobo de Malacarnis de Pravorio vallis Iudicariarum diocesis Tridenti, et Matthaeo quondam Gulilemi Zonchati de Vigulo Vattario testibus ad infrascripta omnia vocatis, et specialiter rogatis. Ibique comparuit nobilis domina Anna Maria nunc uxor nobilis domini Iohannis filii nobilis domini Donati Zenardi de Limono, et alias in secundo matrimonio nobilis domini Arcangeli Balduini, et exposuit pro dotibus suis fuisse astrictam et obligatam, sive et pro parte illius accipere in solutum unam domum sitam in civitate Tridenti, et unum hortum extra Portam Sanctae Crucis, ex haereditate quondam nobilis domini Arcangeli Balduini, ut in actis egregii domini Antonii Gislimberti patris mei notarii subscripti, et quia necessitatur accedere cum dicto domino eius marito ad eius patriam, et non expedit sibi retinere dictam domum, quae etiam patitur detrimentum, et indiget reparatione, et si habebit pretium poterit illud investire ad maius suum beneficium. Propterea deliberavit ipsa bona alienare, et pretium in se recipere, et ad talem effectum convocare fecit nobilem dominum Iohannem Baptistam Balduinum, nobilem dominum Antonium de Picolis, nobilem dominum Albertum Balduinum attinentes praedictae nobili dominae Annae Mariae, et dominum Antonium de Stauro vicinum loco attinentis assumptum etc. etc. Hisce consentientibus vendidit spectabili domino Iosepho filio quondam spectabilis domini Marci Antonii Endrigii notarii, et civis Tridenti dictam domum muris muratam, lignaminibus aedificatam, cupisque cohopertam, cum stuba, stantiis, canipa, curtivo, et stabulo, et aliis commoditatibus in ea existentibus, sitam in civitate Tridenti, in capo la Piaza infra hos confines, a mane apud viam communem, a meridie apud magistrum Michaelem N., a sero apud viam communem, et Rugiam, et similiter a septentrione, et egregium dominum Thomam Benassutum notarium Tridenti. Item dictum hortum medii starii seminis in circa cum vitibus intus, situm extra Portam Sanctae Crucis, a mane apud dominos fratres de Demis, a meridie Martinum de Blanchis, a sero apud iura Innocentiorum (sic) ecclesiae cathedralis Tridenti Sancti Vigilii, a septentrione apud viam communem, super quo horto solvitur livellus grossorum decem et septem, et unius quadranti (sic) magnificae communitati Tridenti. Et hoc pretio rhenensium novemcentum, et quadraginta in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo rhenense, ultra capitale suprascripti livelli, de quibus rhenensibus 940 dictus egregius dominus Iosephus emptor dedit egregio domino Iulio Iob rhenenses 66 pro uno affictu, qui solvebatur per quondam dominum Arcangelum Balduinum dicto egregio domino Iulio Iob nomine nobilis dominae eius uxoris residuum vero etc. Renuncians dicta domina Anna Maria exceptioni non sic etc., et exceptioni doli, mali, pacti conventi, actioni in factum, conditioni indebiti etc.

L.S. Ego Alexander filius egregii domini Antonii Gislimberti notarii, et civis Tridenti, publicus imperiali et apostolica auctoritatibus notarius, et matriculatus in almo collegio Tridenti praedictis omnibus etc. etc.

Nota. Ex archivo Balduiniano. 528. Anno 1520, indictione 8, die lunae sexto februarii in sala superiori episcopalis palatii

civitatis Tridenti. Praesentibus magistro Nicolao cerdone quondam Vivaldi de Iudicaria cive, et habitatore Tridenti, et Salvatore de Vargnano comitatus Archi testibus. Coram clarissimo iuris utriusque doctore domino Antonio Gardellino nobili etc. etc. Praetore pro rev.mo in Christo Patre et domino domino Bernardo Dei gratia episcopo et domino Tridenti dignissimo, sedente pro audientia etc. Thomas quondam magistri Rigii a Setarinis civis, et habitator Tridenti nomine suo principaliter, et tamquam tutor Leonardi etc. ex una cum Christohoro Trentini, Simone Berthonzeli hiis duobus de Paho attinentibus ipsorum etc. etc. aromatario quondam magistri Francisci aromatarii, et Antonio dicto Tarabeia civibus, et habitatoribus Tridenti, amicis vocatis in defectum aliorum attinentium, et proximiorum, positus in necessitate aptandi et cooperiendi domum suam mansus de Romagnano, vendidit utile dominium unius petiae terrae aratoriae sitae

in pertinentiis Tridenti, in loco ubi dicitur ale Grave de Ravina, o sia in Stela, cui cohaeret a septentrione domina Masentia (sic) de Paho, de qua solvitur magnificae communitati Tridenti, cum pacto eam redimendi infra novem annos, pro rhenensibus 40 domino Francisco Balduino, locationem novam eidem domino Francisco faciente domino Iohanne Cosmo Balduino uti procuratore magnificae communitatis Tridenti, pro annuo affictu grossorum 48.

Ego Iohannes Chileta de Paho civis et habitator Tridenti publicus imperiali autoritate notarius praedictis omnibus et singulis interfui, et ea rogatus scripsi.

L.+S. Ego Hieronymus filius quondam providi viri domini Iohannis Chiletae notarii, civis et habitator Tridenti publicus imperiali authoritate notarius, ex licentia, et auctoritate mihi datis, et concessis per clarissimum etc. relevandi etc. scripturas etc. quondam praefati domini Ioannis Chiletae patris mei, ut constat in actis publicis domini Aldrigeti de Gislimbertis etc. etc.

Nota. Ex archivo Balduiniano ubi charta haec membranacea in parte dextera per totum fracta, scissa, et deficiens est. In ea Thomas pluries dicitur etiam Thomasius.

529. Anno 1509, indictione 12, die lunae 12 februarii in civitate Tridenti, in Contrata palatii

episcopalis, in domo habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus ser Matthaeo filio ser Vigilii de Ricio, Andrea filio ser Antonii de Cortesano, et Iacobo filio ser Ioannis Cheletae notarii civis et habitatoris Tridenti testibus ad haec vocatis, et specialiter rogatis. Ibique Mathaeus filius quondam Andrioli a Caligis civis, et habitator Tridenti, per se, et suos haeredes, iure proprio et imperpetuum, pro libero, et expedito allodio dedit, vendidit, et tradidit spectabili artium, et medicinae doctori, et comiti Palatino domino Francisco Balduino filio quondam excellentissimi artium et medicinae doctoris, equitis et comitis Palatini domini Arcangeli Balduini nobili tridentino, praesenti et ementi, et recipienti pro se, et haeredes suos (sic), unam petiam terrae prativae trium quartorum unius plodii, vel circa, positam in pertinentiis Tridenti, in loco qui dicitur a Man. Cohaeret versus domum, versus mane, et sero et septentrionem apud ipsum venditorem, versus meridiem apiud viam communem, et forte apud alios veriores confines. Ad habendum, tenendum, et possidendum, et quicquid dicto domino emptori, et haeredibus suis deinceps placuerit perpetuo faciendum, cum omnibus, et singulis, quae infra paedictos continentur confines, vel alios, si qui forent ulterius veriores, accessibus, et egressibus suis usque in viam publicam, et communem, et cum omnibus etc. etc. Et hoc nominatim pretio renensium sexdecim in ratione librarum quinque denariorum bonae monetae de Marano pro quolibet renense, quos confessus fuit idem venditor se habuisse, et recepisse a praedicto domino emptore. Renuncians exceptioni etc. etc.

Ego Ioannes Antonius filius quondam ser Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario civis et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, praedictis omnibus et singulis suprascriptis praesens fui, et ea rogatus publice scripsi.

Nota. Membrana est in archivo Balduiniano scripta per totum ab ipso notario, qui signum suum calamo fecit in principio.

530. In Christi nomine. Amen. Anno Nativitatis eiusdem millesimo sexcentesimo decimo

octavo, indictione prima, die vero iovis septima mensis iunii, Tridenti in Contrata Mercati Veteris, in studio nobilis, et excellentis doctoris domini Francisci Trentini. Praesentibus ibidem dicto excellenti domino Francisco, et excellenti doctore domino Francisco de Gratiadeis civibus Tridenti, ac ser Baptista Gnesina Notterino Tridenti, testibus ad infrascripta omnia, et singula vocatis, specialiterque rogatis. Volens magnificus dominus Dyonisius Mantius civis, et mercator Tridenti, tamaquam curator prudentis iuvenis domini Bernardini eius nepotis filii quondam, et haeredis magnifici et spectabilis domini Barnabae Mantii olim eiusdem domini Dionysii fratris, solvere haeredibus quondam Ioannis Fachini de Tridento, ac ipsis tradere, et consignare unum affictum capitalis rainensium centum, legatum per eundem spectabilem dominum Barnabam ipsis haeredibus, ut in eiusdem quondam spectabilis domini Barnabae testamento clare apparet, et rogato per me notarium infrascriptum sub die 27 aprilis 1615. Idcirco ibidem constitutus personaliter idem dominus Dionysius, et ad praesentiam suprascriptorum dominorum testium, meique notarii infrascripti dedit, tradidit, et consignavit domiane Annae uxori relictae quondam

ser Ioannis Fachini uti curatrici suorum filiorum, ac pro illorum haeredibus stipulanti, et acceptanti, unum affictum stariorum sexdecim, et tertiorum duorum alterius starii frumenti ad communem mensuram Tridenti; et hoc una cum affictu incurso a Sancto Michaele praeterito 1617 citra, qui solvitur, et debetur omni anno in festo s. Michaelis, vel eius octava per haeredes quondam Antonii, quondam Gasparini a Buscho supra Civezanum, ac fuit alias constitutus per eundem quondam Antonium erga quondam dominum Achilem patrem suprascriptorum dominorum Dionysii, et Barnabae pro capitali rainensium centum, ut apparet instrumento rogato per me notarium sub die 28 octobris 1600, ibi viso, et lecto, ac ipsi dominae Annae tradito, ad quod etc. Ad habendum etc. cum omnibus etc. Dans, cedens, et transferens, ac mandans dicto curatorio nomine, omnia iura sua, et actiones in forma etc. Constituens eandem dominam Annam dictis nominibus suorum filiorum procuratricem irrevocabilem uti in rem propriam etc. ponensque eam in universum locum, ius, et esse suum, ita quod amodo et deinceps ipsa domina Anna nomine suorum filiorum possit agere, experiri, se tueri, affictum ipsum exigere, consequi, et alia facere prout ipse dominus Dionysius dicto nomine facere poterat ante praesentem traditionem. Committens ex nunc suprascriptis affictalinis, licet absentibus tamquam praesentibus, ut de cetero solvant, et corrispondeant (sic) affictum ipsum praefatae dominae Annae nomine suorum filiorum, sive et filiis illius, prout tenebantur solvere eidem domino Dionysio curatori, ut supra. Qua resignatione, et traditione stante ipsa domina Anna agens curatiorio nomine suorum filiorum, illorumque haeredum, absolvit, liberavit, et quietavit eundem dominum Dionysium praesentem, et nomine curatorio suprascripti domini Bernardini nepotis, illorumque (sic) haeredum stipulantem, et hanc liberationem acceptantem, ab ulteriori traditione, seu consignatione affictus legati per suprascriptum quondam spectabilem dominum Barnabam, nec non et solutione affictuum hucusque decursorum eiusdem affictus, pactumque perpetuum per Aquilianam stipulationem antecedentem, et acceptilationem subsequentem legitime interpositas, fecit de ulterius quicquam amplius non petendo. Et praedictas traditionem, et consignationem, ac respective absolutionem dictus dominus Dionysius ex una, domina Anna ex alia agentes respective nominibus ut supra, et sic ad invicem, et vicissim solemnibus stipulationibus, et acceptilationibus hinc inde intervenientibus, promiserunt firmas, ratas, et gratas habere etc. ac in aliquo non contrafacere etc., sub poena dupli etc. et refectionis omnium damnorum etc. Qua poena soluta, vel non, nihilo minus, omnia et singula in praesenti instrumento contenta, sint semper firma, et rata. Obligantes ad invicem ut supra pro praemissorum omnium observatione, omnia bona suprascripti domini Benardini ex una, et filiorum praedictae dominae Annae ex alia, praesentia, et futura. Renunciantes ad invicem exceptioni non factarum consignationis, et traditionis affictus praemissi, et respective absolutionis ut supra, reique non sic gestae etc. et omni alii suo iuri, et legum omnium auxilio, omnique meliori modo etc.

L+S. Ego Stephanus filius quondam domini Iosephi Demae civis Tridenti publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius praedictis omibus praesens fui, et ea rogatus scripsi, et publicavi. Ideo me aliis occupato negotiis hoc instrumentum manu aliena transcriptum perlectum, et cum originali meo concordare inventum subscripsi, et signum meum solitum apposui. Ad laudem Dei Optimi Maximi.

Nota. Membrana haec est in archivo monialium s. Michaelis Tridenti signatam lit. M. num. 40. Signum notarii est impressum non fumo, sed atramento. Continet literas S.D. idest Stephanus Dema. Ipsum transcripsi hac die 4 septembris 1792.

531. In Christi nomine. Amen. Anno Nativitatis eiusdem millesimo sexcentesimo decimo,

indictione octava, die vero sabbathi trigesima mensis Ianuarii, Tridenti, in Contrata sancti Benedicti, in stuba domus, et habitationis infrascriptae nobilis dominae Catharinae. Praesentibus ibidem domino Antonio Filosio de Medio Sancti Petri, et Paulo filio Ioannis Baptistae de Paulis de Castello vallis Flemarum servitore infrascripti nobilis, et magnifici domini capitanei, testibus ad omnia et singula infrascripta notis, vocatis, et specialiter rogatis etc. Ibique personaliter constituta nobilis domina Catharina filia quondam nobilis, et clarissimi domini Francisci Luchini, et uxor nobilis, et magnifici domini capitanei Alberti Balduini civis Tridenti, tanquam

haeres testamentaria nobilis domini Ludovici Luchini eius fratris, dedit, solvit, et cum effectu numeravit magnifico domino Antonio Tonino de Medio Sancti Petri ibidem praesenti, ad se trahenti, et imbursanti rhenenses quatuorcentum et duos in tot Ungaris, et Cechinis boni, et iusti ponderis, quos dicto domino Antonio dicto nomine tenebatur, et obligata erat virtute mutui alias per dictum dominum Antonium facti dicto quondam nobili domino Ludovico prout de dicto mutuo constat publico instrumento rogato per quondam spectabilem dominum Iulium Iob notarium, et civem Tridenti sub die vigesima quarta mensis aprilis 1604, ibidem viso, et lecto, et pro quibus dictus quondam nobilis dominus Ludovicus vendiderat tantam partem eius petiae terrae arativae, et vineatae in pertinentiis Medii in loco dicto alle Sort, quatenus eidem non restitueret dictos rhenenses quatuorcentum, et duos etc. pro quibus ut supra habitis dictus dominus Antonius agens per se, suosque haeredes absolvit, et liberavit dictam nobilem dominam Catharinam praesentem pro se suisque haeredibus acceptantem ab ulteriori solutione dictorum rhenensium quatuorcentum duorum, per Aquilianam stipulationem praecedentem, et animo subsequentem legitime interpositam: liberando dictam petiam terrae ut supra obligatam, pactumque eidem fecit perpetuum de ulterius quicquam non petendo occasione praedicta: cassando, et annullando instrumentum dicti mutui, ita quod in futurum sit nullum, et nullius valoris, et momenti etc. Quam liberationem, et omnia et singula in praesenti instrumento contente promisit dictus dominus Antonius per se suosque haeredes habere firmam, et ratam, et firma et rata, et illis non contrafacere, vel venire per se, vel alios aliqua ratione, causa, vel ingenio, de iure, vel de facto, poena dupli etc. et refectionis omnium damnorum, expensarum, et interesse litis, et extra. Sub obligatione omnium suorum bonorum praesentium et futurorum in valida forma iuris et facti, qualibet exceptione remota etc.

L+S. Ego Carolus filius domini Petri Travaioni civis Tridenti, publicus imperiali authoritate notarius Tridenti collegiatus, suprascriptis omnibus, et singulis praesens fui, eaque rogatus scripsi, et publicavi. Verum me aliis occupato negotiis, suprascritum instrumentum ex meo prothocollo per fidelem scriptorem extrahere feci, cum quo diligenter perlegi, et in omnibus concordare inveni. Ideo me subscripsi cum solito notariatus signo in fidem etc.

Nota. Membrana est in archivo Balduiniano. Eam descripsi hac die 26 septembris 1792. Sigillum est impressum. Praefert literas JHS deinde in calce C. T.

532. Anno 1651, indictione 4, die dominico (sic) decima tertia mensis augusti, Tridenti in

studio domus mei notarii infrascripti, in capite Plateae magnae. Praesentibus ibidem nobili domino Bernardino Bomporto, ac domino Simone Coradino civibus Tridenti ambobus testibus vocatis, notis, et rogatis, illustris et strenuus vir dominus Horatius Luchinus natus ex familia nobili Pompeata patritius tridentinus, illustrem dominum Balthassarem Balduinum tridentinum patritium absolvit et liberavit a capitali summa rhenensium 300 una cum suis incursis etc.

Ludovicus Travaionus publicus notarius collegiatus Tridenti scripsit. Nota. Balduinus exbursavit Luchino praedictos rhenenses in tot Duplicibus aureis, ac

Ongeris, et Ducatonis iusti ponderis, ac bonae valutae currentis. Citatur ceu vivens spectabilis dominus Antonius Bernardellus notarius collegiatus Tridenti.

533. Anno 1651, indictione 4, die iovis 21 decembris Tridenti in studio mei infrascripti

notarii, in capite Plateae Magnae. Praesentibus nobili domino Pasino Salvotto cive tridentino, et Iacobo quondam Martini de Stephanis de Maderno testibus, expositum, et narratum fuit, qualiter illustris dominus Balthesar Baldovinus civis Tridenti alias solvebat illustri domino Horatio Luchino de Pompeatis pariter civi Tridenti capitale affictus summae rhenensium mille tricentorum, prout de constitutione praedicti capitalis apparet instrumento rogato a nobili et spectabili domino Antonio Bernardello notario collegiato Tridenti sub die 7 augusti de anno 1634. Cumque ex dictis rhenensibus 1300 affrancati, et soluti fuerint per ditum illustrem dominum Baldovinum rhenenses 900 in duabus vicibus, volens idem dominus Baldovinus se integraliter franchitare, solvit dicto illustri domino Horatio Luchino de Pompeatis rhenenses 400 in tot Duplicibus, et Ongaricis et Ducatonis auri et argenti bonis, usualibus, et expendibilibus. Hinc dictus dominus Luchinus dictum dominum Baldovinum absolvit, franchitavit, et liberavit.

Ludovicus Travaionus notarius collegiatus Tridenti scripsit. 534. Anno 1651, indictione 4, die dominico 25 iunii Tridenti, praesentibus ser Simone

quondam Petri Senati et Valentino filio quondam Simonis Senati ambobus de Vezzano testibus, illustris dominus Balthassar filius quondam illustris et strenui viri domini capitanei Alberti Balduini civis Tridenti, virtute pacti, quod habebat se franchitandi causa et occasione cuiusdam conventionis initae inter quondam illustrem, et excell.mum respective dominum doctorem Andream Pompeatum, et strenuum dominum Albertum Balduinum genitorem praedicti domini Baldassaris rogatae per egregium dominum Antonium Bernardellum civem, et notarium collegiatum Tridenti sub 7 augusti 1634 in qua fit mentio de summa renensium mille et tercentorum debenda per praedictum quondam dominum Albertum Balduinum, et suos haeredes etc. dictus illustris dominus Baldassar filius et haeres praedicti quondam domini Alberti Balduini dedit illustri et strenuo viro domino Horatio Luchino nato ex praedicto quondam domino Andrea Pompeato, summam renensium sexcentorum de tronis 4½ pro renense, una cum incursis dictorum renensium 600. Pro quibus renensibus 600 ac incursis idem dominus Horatius Luchinus absolvit, et liberavit praedictum dominum Balduinum ab ulteriori solutione dictorum renensium 600 et illorum incursorum.

Ludovicus Travaionus publicus notarius collegiatus Tridenti scripsit. 535. Anno 1604, indictione 2, die sabbati 24 aprilis, Tridenti in Contrata Lata, in stuba

domus mei notarii infrascripti. Praesentibus domino Matheo Bessola cive Tridenti, et excellenti legum doctore domino Iob filio mei notarii infrascripti testibus etc. Dominus Antonius quondam domini Salvatoris Tonini dicti Filos de Medio Sancti Petri tridentinae iurisdictionis puro, libero, et simplici mutuo dedit, mutuavit, et tradidit nobili domino Ludovico quondam clarissimi domini Francisci Luchini olim consiliarii ill.mi et rev.mi domini nostri tridentini, civi Tridenti, renenses quatuor centum, et duos bonae monetae in tot bonis Ducatis Ungaris auri, quod dictus nobilis dominus Liudovicus promisit dicto domino Antonio, vel suis haeredibus hinc ad sanctum Michaelem proximum reddere, et restituere una cum solutione mercedum praesentis instrumenti sub poena pignorationis per familiam executive, et obligatione omnium bonorum suorum praesentium, et futurorum. Et quatenus dictos renenses 402 in dicto termino effectualiter non solvat, et restituat, ex nunc pro tunc idem nobilis dominus Ludovicus pro libero, et in perpetuum dedit, et in solutum tradidit ac vendidit eidem domino Antonio tantum partem petiae terrae arativae, et vineatae sitae in pertinentiis Medii Sancti Petri, in loco dicto alle Sort, scilicet tantam partem dictae terrae, quae bene valeat dictos renenses 402, iuxta aestimationem, et designationem fiendam per dominum Matheum de Reinardis, et Ioannem Flemotium de Medio praedicto. Quae terra reperitur infra hos confines, a meridie apud Petrum dell'Adam de dicto Medio, a septentrione apud Ioannem Fadanum de eodem loco, apud etc. Super qua terra adhinc ipsi domino Antonio debetur affitus francabilis capitalis renensium 125 ut de illius constitutione apparet instrumento sub die 21 novembris anni 1603 proxime praeteriti rogato per excellentem dominum Iob doctorem, et notarium Tridenti filium mei notarii praedicti, salvis quibuscumque iuribus directi eo respectu ipsi domino Antonio etc. etc.

L.+S. Iulius Iob notarius publicus Tridenti collegiatus, et civis, antescriptis omnibus praesens fuit, eaque publicavit, et hoc inde instrumentum scribere fecit, et construxit, quod ex continua sua, aliis se ocupato negotiis per fidum scriptorem extrahere fecit, perlectunque in omnibus concordare invenit, ac se ideo subscripsit, signo sui officii solito apposito rogatus.

Nota. Non frustra subscriptionem hanc integram transcripsi. Ipse tamen scripsit Ego Iulius... fui... publicavi... feci.

536. Anno 1499, indictione 2, die iovis 14 novembris Tridenti, in domo, et studio anteriori

infrascripti domini Francisci, et fratrum. Praesentibus ser Iohanne dicto Zurleta quondam Francisci de Teresso vallis Annaniae tridentinae diocesis, Iacobo quondam Iohannis a Staglis de

Ravina, et Bartholomaeo quondam Mathei de Margono habitatore in Ravina43, Antonius filius quondam Mathei Margoni de Ravina vendidit spectabili artium et medicinae doctori domino Francisco de Balduinis unam petiam terrae aratoriam, et vineatam, et prativam in uno tenere positam in loco, qui dicitur in Rivalta apud haeredes Nicolai de Margono, et Bartholomaeum fratrem dicti Antonii, et Iacobum, et Simonem fratres suprascripti venditoris, pro pretio raynensium 32 in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro quolibet raynense.

Ioannes Guascheta publicus imperiali auctoritate notarius scripsit. Eisdem loco, die, mense, anno et testibus idem dominus emptor locavit dictam petiam

terrae praefato Antonio de Margono, pro annuo affictu stariorum octo frumenti. Matheus filius ser Vigilii de Riciis procurator et factor praedicti spectabilis domini

Francisci Balduini, dicto anno, et die 26 novembris. L.+S. Ioannes Antonius filius quondam ser Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario publicus

imperiali auctoritate notarius, relevator scripturarum quondam egregii viri domini Iohannis Guaschetae olim notarii publici et civis Tridenti deputatus per magnificum utriusque iuris doctorem dominum Nicolaum Basileum tergestinum honorabilem Potestatem Tridenti pro rev.mo in Christo Patre domino domino Georgio de Naidegg Dei et apostolicae Sedis gratia episcopo, et domino tridentino dignissimo, ut constat publico instrumento rogato manu egregii viri domini Iohannis Iacobi Calavini notarii publici civitatis Tridenti.

Anno 1499 ser Georgius Carpella quondam Iuliani Carpelae de Vezano. Antonius filius quondam Mathaei de Margono habitator Ravinae. Iacobus de la Beatris de Padergnono. Antonius Margoni, dictus etiam Antonius de Margono in una eademque charta, in qua etiam Antonius Margonus appellatur.

537. In Christi nomine. Amen. Anno eiusdem Nativitatis millesimo quingentesimo quinto,

indictione octava, die vero martis ultimo decembris, Tridenti in Contrata Sancti Petri, in stuba domus habitationis domini Iohannis Prothauer. Praesentibus discretis viris ser Antonio Mascheldini (sic) de Banalo, magistro Bernardo murario de Frisonis lacus Cumarum, hiis civibus, et habitatoribus Tridenti, et Gaspare de Thomasiis de Garniga habitatore in villa Romagnani, omnibus testibus ad infrascripta vocatis, specialiterque rogatis. Ibidem egregii, ac praestantissimi viri domini Iacobus a Prato, dominus Iohannes Prothaur (sic), dominus Franciscus a Sale, dominus Contes a Vaginis, magister Nicolaus aurifaber, ser Iohannes Chileta notarius, et magister Magnus Stringarius, honorabiles cives Tridenti, tamquam consules, et provisores magnificae communitatis Tridenti benemeriti, dati, constituti, et ordinati ad sonum campanae turris palatii more solito, attendentes, et attendere volentes bonum, et utilitatem publicam ipsius magnificae communitatis pro ut tenentur, et ex speciali commissione, et mandato rev.mi in Christo Patris domini domini Udalrici de Lyethenstayn Dei, et apostolicae Sedis gratia episcopo (sic), et domini Tridenti dignissimo (sic), ac magnifici domini Adam de Baynech capitanei dignissimi Tridenti necnon vigore deliberationis, et ordinationis factarum in publico, et generali Conscilio civium praefatae magnificae communitatis ad sonum campanae turris publicae facto, ac etiam virtute proclamationum, et cridarum per magistrum Andreatam praeconem publicum, et iuratum praefatae communitatis, in locis consuetis praefatae civitatis Tridenti publice, et legitime factarum, pro greziis communibus dictae communitatis civitatis Tridenti, sitis in loco dicto in Stella pertinentiarum communitatis Tridenti devastandis, nominatim pro una libra piperis integri per infrascriptum conductorem ipsis magnificis dominis consulibus nomine poraefatae communitatis data et soluta ibidem. et pro raynensibus florennis (sic) viginti auri ibidem in praesentia suprascriptorum testium, et mei notarii infrascripti praesentium, et videntium per infrascriptum magistrum Rigum conductorem eisdem dominis consulibus ibidem praesentibus, recipientibus, et ad se trahentibus nomine praefatae magnificae communitatis Tridenti, datis, solutis, traditis, et numeratis in prompto auro pro intratica, et nomine intraticae praesentis locationis, et investiturae. Exceptioni non habitae dictae librae piperis, et non habitorum, non datorum, non solutorum, et non numeratorum dictorum

43 Iste Bartholomaeus dictus fuit Toresanellus, ac etiam della Mad.na. Vide To. 2, num. 486.

renensium florenorum viginti ex causa praedicta ad cautelam omnino renunciantes, titulo, et nomine locationis perpetualis secundum usum, et consuetudinem locationum perpetualium praefatae communitatis Tridenti, et pacta in eis consueta, ad renovandum tamen in fine cuiuslibet vigesimi noni anni in hac eadem serie, per se, et eorum successores, mediante reffutatione ibidem facta de infrascripta pecia terrae in manibus praefatorum dominorum consulum recipientium nomine praefatae communitatis per ser Antonium Schemoni de Romagnano districtus Tridenti, per tactum manus debito modo investiverunt discretum virum magistrum Rigum Sedarinum civem, et habitatorem Tridenti ibidem praesentem, et hanc locationem, et investituram sibi fieri petentem, et recipientem pro se, et suis haeredibus, nominatim de una pecia terrae grezivae quatuor plodiorum, vel circa, sita in dictis pertinentiis Tridenti, in loco ubi dicitur in Stella subtus villam Ravinae, apud hos ut dixerunt confines: a mane apud rippam dictam de Rivalta; a meridie apud viam consortalem, a sero apud Leonradum de Garniga civem et habitatorem Tridenti pro utili, et pro directo apud praefatam communitatem; a septentrione apud commune, et forte apud alios veriores confines. Ad habendum, tenendum, et possidendum, ad meliorandum, et non deteriorandum, ymmo de bono in melius promovendum, et quicquid ipsi conductori etc. etc. Praedictus magister Rigus conductor etc. promisit etc. omni anno in kalendis mensis martii etc. dare... libras quatuor bonae monetae de Marano nomine affictus, et census perpetui dictae rey locatae (sic), cum pactis, et condictionibus infrascriptis etc. etc.

L+S. Ego Vigilius filius quondam discreti viri ser Francisci a Scutellis civis et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius praedictis omnibus et singulis interfui et ea rogatus publice scribere scripsi etc.

Nota. Charta haec scripta fuit anno 1505 a Nativitate Domini inchoato die 25 decembris, ac proinde anno 1504, communi a ianuario inchoato. Id probatur etiam ex eo, quod secundum literam dominicalem die ultima decembris anni communis 1505 fuit dies mercurii; dies autem eadem anni communis 1504 fuit dies martis a charta notata. Insuper ex eo, quod laudatus episcopus Udalricus de Liechtenstain obierit ante diem ultimam decembris anni 1505, obiit enim die die 16 aprilis eodem anno 1505. Tandem quia anno 1505 fuerunt alii consules Tridenti. In meo Catalogo consulum vacant anni 1502, 1503 ac 1504. Consul Nicolaus anno 1495 fuit pariter consul dictus Nicolaus de Mediolano aurifex. Igitur fuit ex familia Guarinonia, de qua alibi. Consul Magnus dictus fuit Stringarius ab opificio suo condendi lora ex corio dicta stringhe. Magistri Bernardini epitaphium retuli To. 1 Inscript. 732. Magister Rigus hospes ad Coronam fuit consul Tridenti anno 1499. Conferto chartam 528 supra.

538. Anno 1608, indictione sexta, die sabati 29 martii, in civitate Tridenti, in Contrata Lata,

et in stuba domus habitationis infrascriptae dominae Andraeanae natae Luchinae, praesentibus Damiano filio quondam Bernardi Galerae de loco Finalis, et ser Francisco filio quondam ser Nicolai Gratta de Burmo Vallis Tellinae habitatoribus Tridenti44. Coram nobili et clarissimo iuris utriusque doctore domino Ludovico Redolfino Sablonetae Praetore Tridenti etc. sedente etc. nobilis domina Andraeana filia quondam clarissimi iuris consulti domini Francisci Luchini olim consiliarii ill.mi, et rev.mi domini domini cardinalis et principis tridentini etc. et uxor nobilis domini Andreae Gallassii civis Tridenti, exulis a patria, in praesentiarum, et iamdiu infirma, exposuit ad praesentiam nobilis domini signiferi Alexandri Gelfi, excellentis legum doctoris domini Iob de Iob, et egregii domini Victoris Malfatti civium etc. his duobus assumptis in defectum cognatorum, et agnatorum, cum in hac civitate haberi commode non potuerint, dictum nobilem dominum Andraeam eius maritum a patria exulem abesse per multos annos, ipsamque alimenta condecentia non habere a dicto nobili domino eius marito, immo alimenta alias sibi conventa, et promissa fuisse diminuta, et iudicium pendere superinde coram sua clarissima Dominatione. Verum quia ob adversam valetudinem, qua per multos annos, et nunc continue detinetur, aegere pro alimentanda pecuniis, et aliis rebus ad victum, et alia similia

44 Stultitiam, et fatuitatem esse morbos patrios populis Vallis Tellinae, refert Io. Clericatus Decis. 61 de Eucharistiae Sacramento, n. 5, editionis Venetiis 1697.

necessaria, et pro solvendis debitis contractis in hac sua aegritudine, decrevisse consequi a nobili domina Catherina sorore ipsius dominae exponentis, et uxore nobilis et magnifici domini capitanei Alberti Balduini, et haerede quondam nobilis domini Ludovici Luchini ipsarum fratris, legata relicta eidem ipsi quondam multum reverendo, et nobilibus dominis Bartholamaeo Luchino canonico tridentino, Ioanne, et Ludovico fratribus, ascendentia ad summam rhenesium 180 petiit, et obtinuit eosdem rhenenses a dicta sorore sua, consentiente Praetore praedicto, et praefato domino capitaneo Alberto. Ex illis tamen antea acceperat rhenenses 103.

Ioseph filius quondam egregii viri domini Marci Antonii Endrigii etc. publicus imperiali auctoritate notarius, et Tridenti collegiatus scripsit.

Nota. Qui in finem addidit nomen SS. Virginis dicens: Ad Dei optimi maximi, eiusque gloriosissimae Matris semper Virginis Mariae laudem et honorem.

539. Anno 1606, indictione 4, die mercurii primo mensis novembris, in villa Medii Sancti

Petri in stuba domus infrascripti nobilis et magnifici domini testatoris districtus Tridenti. Praesentibus ibidem Melchiore, et Antonio fratribus filiis quondam Benevenuti de Augustinis de Clesio vallis Ananniae habitatoribus in dicto Medio, Petro quondam Laurentii de dictis Augustinis, Fedrico filio quondam Nicolai Fritii de Thasullo vallis praedictae, incola Medii, Paulo quondam Antonii Matuellae, Petro quondam Bartholomaei Scari, et Ioanne filio Francisci de Parisiis omnibus his de villa Medii Sancti Petri testibus notis, vocatis, et specialiter rogatis ore proprio infrascripti nobilis domini testatoris, dicens: Rogo vos omnes, ut testes estis huic meo testamento, et bene memores etc. Ibique nobilis et magnificus dominus Ludovicus filius quondam nobilis et clarissimi domini Francisci Luchini olim consiliarii Ill.morum, et rev.morum cardinalium Christophori, et Ludovici de Madrutiis principum tridentinorum etc. sanus per gratiam Domini nostri Iesu Christi mente, sensu, visu, auditu, et intellectu suis, recteque loquens, licet aliquantulum corpore languens, ibidem in lecto iacens, considerans se moriturum, et nil est certius morte, nilque eius hora incertius, nolens propterea intestatus decedere, ne post eius mortem lis, quaestio, seu differentia aliqua inter posteros suos de bonis suis oriatur, vel oriri possit, ideo dum sanae mentis est, et ratio intellectualis in sua sede moratur, dispositionem omnium bonorum suorum per hoc suum praesens nuncupativum sine scriptis testamentum in hunc, qui sequitur modum, et formam facere, condere, et ordinare procuravit, et fecit.

In primis itaque animam suam etc. Deinde iussit, voluit, et mandavit cadaver suum humari in ecclesia s. Mariae Maioris de Tridento in sepulcro suorum praedecessorum si migraverit in civitate Tridenti, si autem contigerit in villa Medii Sancti Petri migrari, mandavit sepeliri in cimiterio ecclesiae s. Petri praedicti; et quod successive celebrentur obitus, septimus, et trigesimus, ac anniversarius pro eius anima. Item iussit celebrari facere quam primum post eius mortem Missas tres super altare Sanctae Maxentiae in ecclesia sancti Vigilii de Tridento pro anima sua. Item iure legati legavit fabricae ecclesiae s. Vigilii de Tridento patroni nostri renenses decem semel. Item iussit celebrari facere Missas Gregorianas semel tantum pro anima sua. Item iure legati reliquit, et legavit celebrari facere pro anima sua unum anniversarium in ecclesia s. Vigilii de Tridento, seu in ecclesia s. Mariae Maioris de Tridento secundum consuetudinem solitam pro renensibus centum denariorum dandis sacerdotibus rev.dis, et in cereis, et aliis auxiliatoribus. Item legavit unum renensem denariorum illuminationi Sacratissimi Sacramenti in ecclesia s. Vigilii. Item legavit fabricae ecclesiae sanctae Mariae Maioris de Tridento renenses decem denariorum semel tantum. Item legavit ecclesiae Sancti Petri de Medio praedicto renenses decem semel tantum. Item reliquit nobili et magnificae dominae Andreanae uxori nobilis domini Andreae Galassii civis Tridenti, et sorori suprascripti nobilis domini testatoris, renenses quinquaginta denariorum, iubens, volens, et mandans dictam eius dominam sororem fore, et esse tacitam, et contentam, et nihil aliud petere posset (sic) in bonis, et haereditate dicti magnifici domini testatoris occasione aliqua. Item relquit nobili rev.do domino Andrea clerico Regulario (sic)45 eiusdem nobilis et magnifici domini testatoris fratri, renenses

45 Vide infra num. 550.

quinquaginta denariorum, iubens, et mandans fore, et esse tacitum, et contentum in sua haereditate, et nil aliud petere possit quovis modo. Item reliquit Dominico de Iacomis de Vigulo servitori praedicti noblis domini testatoris renenses viginti quinque denariorum. In omnibus autem aliis suis bonis mobilibus, et immobilibus etc. haeredes suos universales instituit, fecit, nominavit, et esse voluit nobilem magnificam dominam Catharinam eiusdem sororem, et uxorem nobilis et magnifici domini capitanei Alberti Balduini civis Tridenti, et nobilem magnificum dominum Alexandrum signiferum filium quondam domini Antonii Luchini de terra Avisii aequaliter, et aequis portionibus. Et casu quo unus ex dictis haeredibus institutis decederet ex hac vita sine filiis legitimis, et naturalibus masculis, tunc, et eo casu substituit alterum, seu alteram supervenientem (sic). Et si ambo decederent pariter sine filiis legitimis, et naturalibus procreatis ex legitimo matrimonio, tunc substituit vulgariter, pupillariter, et per fideicommissum filios tam procreatos, quam procreandos masculos ex legitimo matrimonio nobilis et clarissimi domini Georgii Savoni de terra Rippae aequaliter, et aequis portionibus cum conditione, et obligatione, quod si unus ex dictis haeredibus substitutis, ut supra, teneatur, et obligatus sit, depingere in eiusdem scuto, seu arma insignam, seu armam, ac nomen ipsius nobilis domini testatoris ad perpetuam rei memoriam tam haeres praedictus, quam eiusdem posteri. Et hanc suam ultimam voluntatem etc.

L+S. Ego Federicus filius quondam spectabilis domini Mauritii de Campo publicus imperiali authoritate notarius collegiatus Tridenti, civisque, praedicto testamento una cum testibus suprascriptis praesens fui, rogatus a testatore praedicto omnia fideliter scripsi, et publicavi etc.

540. Anno 1506, die veneris penultima ianuarii, Tridenti, praesentibus magistro Antonio

quondam Laurentii de Urciis veteribus diocesis brixiensis46, Nicolao dicto Claus, et Mathaeo filio ser Vigilii de Riciis testibus. Mathaeus quondam ser Andrioli a Caligis civis et habitator Tridenti vendidit egregio ac nobili domino Francisco Balduino artium et medicinae doctori tantam quantitatem unius peciae terrae prativae pro indiviso, quae bene possit ascendere ad summam raynensium duodecim et ultra, quae pecia terrae posita est in loco, qui dicitur a Man, apud Ioannem Mariam a Biretis, et ipsum dominum emptorem.

Ioannes Guascheta notarius Tridenti scripsit. 541. Anno 1506 die lunae 23 martii, Tridenti in stuba domus habitationis mei notarii

infrascripti. Praesentibus Ioanne Antonio quondam Guielmi de Negrelis habitatore Tridenti, et Vigilio quondam Michaelis de Negrano de Paho testibus. Mathaeus quondam ser Andrioli a Caligis civis, et habitator Tridenti, vendidit suprascripto domino Francisco Balduino tantam quantitatem unius peciae terrae prativae supra proxime confinatae, quae possit ascendere ad summam renensium triginta duorum et plus. Ioannes Guascheta notarius Tridenti scripsit.

Ioannes Antonius filius quondam ser Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario publicus imperiali auctoritate notarius descripsit ex rogationibus quondam egregii viri domini Ioannis Guaschetae notarii olim civis et habitatrois Tridenti, de licentia data per magnificum utriusque iuris doctorem dominum Nicolaum Baseleum (sic) tergestinum Potestatem Tridenti benemeritum pro rev.mo in Christo domino domino Georgio de Neidegg Dei et apostolicae Sedis gratia episcopo et domino Tridenti dignissimo, ut in actis domini Ioannis Iacobi Calavini notraii publici, civis et habitatoris Tridenti.

Nota, quod anno 1510 die 28 augusti ex Scledo epistolam scripsit Antonius a Ponte de Vigulo Vatario civis Tridenti, Scledi vicecapitaneus. Schledum (sic) est Schio diocesis vicentinae.

46 In dioecesi brixiana est terra dicta Orzi vecchi distans ab urbe 17 P. M. cum parocho privilegiato

et hominibus 1208 circiter. Terra vero dicta Orzi nuovi, Fortezza, distans ab urbe 18 P. M. habet parochu Vicarium Foraneum, homines 2588 circiter, ac provisorem et praetorem.

542. Anno 1609, indictione 7, die sabati septima novembris, Tridenti in Contrata s. Benedicti, in stuba domus infrascriptorum nobilium dominorum iugalium. Praesentibus domino Ioanne Baptista filio domini Iulii a Putheo aromatario, et cive Tridenti, et Paulo filio Ioannis Baptistae de Paulis de Castello vallis Flemarum diocesis tridentinae servitore infrascripti nobilis capitanei testibus, expositum fuit, qualiter nobilis domina Catherina filia quondam nobilis et clarissimi domini Francisci Luchini olim ill.mi, et rev.mi domini domini cardinalis et principis tridentini consiliarii etc,. et uxor nobilis et magnifici domini capitanei Alberti Balduini civis Tridenti, ut haeres quondam nobilis domini Ludovici eius fratris fuit dicto nomine prioribus diebus per sententiam nobilis et clarissimi domini Ludovici Rodolfini tunc Praetoris Tridenti condemnata ad dandam, et solvendam nobili dominae Andreanae eius sorori, uxori quondam nobilis domini Andreae Gallasii legitimam quondam nobilis dominae Franciscae earum communis sororis mortuae ab intestato, nullis relictis filiis, vel filiabus, quae legitima fuit liquidata in rhenensibus centum et ultra; et quia dicta nobilis domina Catherina in praesentiarum non habebat modum solvendi dictos rhenenses centum, et a dicta nobili domina Andreana pro illis molestabatur, deliberavit pro minori damno dictae haereditatis permutare domino Petro Schario de Madio Sancti Petri unum pratum, qui obtulit eidem dare et permutare aliud pratum maioris quantitatis, et pro additione illius solvere rhenenses octuaginta. Quae nobilis domina Catherina cum praesentia et consensu dicti nobilis domini capitanei eius mariti dedit, et permutavit dicto domino Petro Schario unum pratum quantitatis perticarum octo iuxta mensurationem factam per egregium dominum Federicum Campum notarium, et dominum Matthaeum Bernardum de dicto Medio, situm in pertinentiis Medii praedicti, in loco dicto alli Broili, apud dominum Petrum Campum, viam communem, nobilem dominum Antonium Tabarellum, et Nicolaum et Ioannem fratres de Parisiis, et illustres dominos Kuen de Belasio, quia e converso dictus dominus Petrus dedit, et permutavit ipsi nobili dominae Catherinae aliud pratum perticarum decem situm in dictis pertinentiis Medii, in loco dicto alle Sort, apud dominum Petrum Campum, viam communem, dominum Ioannem Iacobum Campum de Campo, et dominum Iacobum Scharium fratrem; nec non rhenenses octuaginta denariorum pro additione prati permutati, attenta ipsius vicinia, bonitate, et commoditate pro dicto domino Petro.

L+S. Carolus filius domini Petri Travaioni civis Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius Tridenti collegiatus scripsit.

Nota. Notarius iste in suo signo impresso habet ss. Nomen JHS, et infra siglas C. T. In fine dicit: Ad laudem Dei optimi Maximi.

543. Anno 1507, indictione 10, die lunae 18 octobris, in civitate Tridenti, in Contrata Burgi

novi, in stuba domus habitationis infrascripti domini emptoris. Praesentibus Bernardino quondam Moreti de Faytellis de Cavedino, Tomasio quondam magistri Iacobi Rosatae de la Laguna vallis Cavedini testibus. Ibidem Iohanninus quondam Nicolay Sportelli de villa Brosini vallis Cavedini vendidit spectabili artium et medicinae doctori magistro Francisco quondam spectabilis artium et mediciane doctoris magistri Archangeli civi, et habitatori Tridenti, unam petiam terrae arativae unius starii cum dimidio seminis, positam in petinentiis villae Brosini, ubi dicitur al Porta... pro pretio, et finito mercato raynensium decem in ratione librarum quinque bonae monetae pro quolibet raynense.

Antonius quondam egregii viri ser Bartholomaei a Berlina civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Nota. Ineptissimus iste notarius praetermisit familiam, seu cognomen domini emptoris, qui fuit Balduinus. Signum suum posuit ab initio, interclusis literis A.N.B.

544. Anno 1516 indictione 4, die veneris 21 novembris, in civitate Tridenti, in Contrata

Portellae, sive al Vo della Gislota, in domo habitationis infrascripti domini emptoris. Praesentibus Stephano filio quondam magistri Ioannis sutoris de castro Fundi vallis Annaniae, Antonio filio quondam Moritii (sic) de Fornace, et magistro Bellino carpentario filio quondam

magistri Ioannis carpentarii testibus rogatis47. Ibique Stephanus filius quondam Gasparis Mocii de Fornace districtus Tridenti vendidit spectabili artium et medicinae doctori, equiti aurato, et comiti Palatino, nobili tridentino domino Francisco Balduino, unam petiam terrae arativae capacitatis stariorum trium seminis, vel circa, cum uno vineali plodiorum duorum cum dimidio in uno tenere, positam in pertinentiis villae Fornacis, in loco ubi dicitur al Castegne48, apud haeredes quondam Iacomini de Fornace, Stephanum de Iori della Stephana, et ipsum venditorem, et viam consortalem, et commune villae Fornacis. Et hoc nominatim pro pretio renensium viginti in ratione librarum quinque bonae monetae. Quorum quatuordecim in auro, et partim in moneta dominus emptor solvit suprascripto Stephamo de Motiis in praesentia testium, et notarii. Reliquos sex venditor confessus fuit se habuisse etc.

L+S. Aldrigetus filius quondam ser Antonii de Gislimbertis de Trilaco civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius, ex licentia, et auctoritate ipsi datis, et concessis per magnificum iuris utriusque doctorem dominum Iulium Caesarem Castelvitreum mutinensem, olim Praetorem Tridenti, prout constat in actis domini Leonardi Columbini olim notarii Tridenti, hoc instrumentum relevavit, et transcripsit ex abbreviaturis rogatis et scriptis per quondam dominum Ioannem Antonium de Ponte de Vigulo Vatario olim notarium, et civem Tridenti.

545. Anno 1504, indictione 7, die iovis 4 iulii, Tridenti, in domo infrascripti domini

emptoris. Praesentibus magistro Fidele filio magistri Tadei de Castro Zofredi diocesis brixiensis, Mathaeo filio ser Vigilii Ricii civibus Tridenti, et Paulo quondam Iacobi de Voltolina habitatore in Fornace testibus. Ibique Mathaeus quondam ser Andrioli a Caligis civis, et habitator Tridenti, vendidit nobili, et eximio artium, et medicinae doctori, comiti Palatino, domino Francisco de Balduinis unam partem unius petiae terrae aratoriae, et vineatae pro indiviso aequivalentem ad summam reynansium sexdecim, et plus, positam in loco, qui dicitur a Man, apud Mathaeum Fachinellum, ipsum venditorem, et viam consortalem. Et hoc nominatim pro pretio raynensium sexdecim, de quibus prius habuit novem. Reliquos vero septem recepit in tanta moneta, et auro.

Ioannes Guascheta notarius et civis Tridenti scripsit. Ioannes Antonius a Ponte de Vigulo Vatario notarius relevavit. 546. Anno 1504, die 28 augusti Tridenti, praesentibus Mathaeo filio ser Vigilii de Riciis

cive, et habitatore Tridenti, et ser Tadaeo filio quondam magistri Christofori de Borgognonis dictrictus Brixiae testibus. Suprascriptus Mathaeus quondam Andrioli a Caligis vendidit aliam partem dictae petiae terrae praefato domino Francisco Balduino pro rainensibus duodecim, quos recepit in tanta moneta veneta.

Ioannes Guascheta notarius Tridenti scripsit. 547. Anno 1505, die mercurii 25 februarii. Praesentibus donato filio quondam Ioannis de

Gaudento cive, et habitatore Tridenti, et Nicolao de Panteo, et Antonio quondam Bonaventurae a Scutellis testibus. Suprascriptus Mathaeus a Caligis vendidit Mathaeo Ricio ementi nomine praefati domini Francisci Balduini aliam partem dictae petiae terrae pro raynensibus octo.

Ioannes Guascheta notarius scripsit. 548. Anno 1505 die veneris quinta decembris Tridenti praesentibus Manfaeo quondam

Ioannis de Voltolina, et Bernardo quondam Ioannis Manfredini de Fontanedo testibus49. Suprascriptus Mathaeus a Caligis vendidit egregio artium et mediciae doctori domino Francisco

47 Carpentarius dicitur faber lignarius, qui carpenta facit, idest vehicula dicta cocchi, carrette, sedie,

carri. 48 Castagné. 49 Fontanetum est pagus Vallis Boni Iudicariae occidentalis. Familiae Manfredinorum sunt in

parochia Thionensis eiusdem Iudicariae.

Balduino aliam partem dictae petiae terrae pro renensibus quatuor, quos recepit in auro, et moneta veneta.

Ioannes Guascheta notarius scripsit. 549. Anno 1504, die 28 augusti, in domo, et stuba infrascripti domini emptoris.

Praesentibus Mathaeo quondam Andrioli a Caligis50, et Mathaeo filio ser Vigilii de Riciis civibus, et habitatoribus Tridenti, et ser Tadaeo filio quondam magistri Christofori de Borgognonis districtus Brixiae testibus. Ibique dominus Manfaeus Nofrius vendidit suprascripto domino Francisco Balduino etc.

Ioannes Gauscheta notarius Tridenti scripsit. Ioannes Antonius filius quondam ser Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario publicus

imperiali auctoriate notarius, relevator rogationum quondam domini Ioannis Guaschetae notarii, et civis Tridenti deputatus per magnificum iuris utriusque doctorem dominum Nicolaum Basileum tergestinum, Potestatem Tridenti pro rev.mo domino tridentino, ut in actis domini Ioannis Iacobi Calavini notarii publici, ex protocollo dicti Guaschetae descripsit in uno folio documenta hic relata a num. 545 usque ad hunc 549.

550. L+S. In Christi nomine Amen. Anno ab ipsius Nativitate millesimo sexcentesimo

quinto, indictione tertia, in giorno di Zobbia decimo dil mese di novembre. In Vincenza, nella casa, et convento de RR. Clerici Regulari Theatini de Santo Steffano. Presenti misser Marco Antonio Boso quondam Zuane Boso da Valdagno servitore del magnifico, et excell.mo domino Ottaviano Capra, et Jeorgio quondam Giovanni Maria dalla Valle di Signori sevitore del magnifico, et eccel.mo domino Ottavio Piovene, testimonii rogati. Essendo che già mesi sedeci in circa il signor Andrea filio quondam domino Francesco di Luchini nobile di Trento sii intrato nella Religione de li molto reverendi Clerici Regulari Theatini in Santo Steffano di questa città con ferma intentione di servire alla Maestà de Dio in ditta Religione; et sii per fare nl seguente giorno la sua professione in ditta Religione da esser nominato don Andrea. Et volendo avanti ditta professione fare la presente renontia con le condicioni infrascritte. Inperò esso don Andrea presente costituito ala presentia di me notaro et deli testimonii sudditti, de la cui persona ha fatto fede a me notaro il molto rev.do Padre don Cornelio della Lama napoliano, benemerito Vicario in detto convento, et casa de Santo Steffano, et con licentia del Rev.mo episcopo locotenente dell'ill.mo et rev.mo cardinale de Vincenza de dì presente de mano di don Venturino Marangoni suo cancelliere, come ditto rev.do don Cornelio ha detto, et asserito, spontaneamente per ogni meglior modo, che può ha renontiato, et renontia tutti li suoi beni, raggioni, et attioni a sé quovis modo spettanti, et che spettar puono così de presenti, come nell'advenire al signor Lodovico suo fratello absente, et a suoi figlioli, et descendenti. Con questa expressa condicione, chel ditto domino Lodovico sii tenuto subito doppo detta professione dare et pagare alli ditti rev.di Clerici Regulari Theatini fiorini cento, et altri ducento fiorini al Santo Martino 1606. Et questi tutti per beneficio de ditta Casa de Santo Steffano, et suoi bisogni de li rev.di Clerici in quella esistenti. Et similmente con questa condizione, che doppo la morte de ditto domino Lodovico, li suoi heredi siano tenuti dare all'istessi rev.di Clerici Theatini de ditta Casa altri scudi mille de troni sette l'uno per beneficio come di sopra de ditti rev.di. Con le quali condicioni esso don Andrea aproba, et rattifica la renontia altre volte, come dice, fatta al ditto domino Lodovico suo fratello.

Laus Deo. Et ego Franciscus Paganinus filius quondam Christophori publicus imperiali authoritate

notarius, habitator Vincentiae praedictis adfui, eaque rogatus scripsi, et fuit solutum datium etc.

50 Quidam Manfeus domine Bertolinae, dictus etiam Manfeus quondam domini Ambrosii, et Manfeo

di Casina, fuit die 29 maii 1331 deputatus coninquisitor miraculorum beati Odorici Foroiuliensis nostri franciscani a Pagano de la Turre patriarcha aquileiensi, sicuti refert P. Iospehus Vennius Minor Conventualis nell'Elogio storico del B. Odorico, pag. 26, edt. ven. 1761, in folio parvo.

Nota. Cardinalis vicentinus, de quo supra fuit Ioannes Delphinus patricius venetus, episcopus vicentinus ab anno 1603 usque ad an. 1606, cardinalis autem ab anno 1604 usque ad an. 1622 quo obiit. Vide supra num. 539.

551. Anno 1587 indictione 15, die martis primo decembris. In civitate Tridenti, in stuba

domus habitationis infrascripti magnifici domini emptoris. Praesentibus domino Christano de Paulis, ser Antonio quondam Ioannis Bert, Simone quondam Antonii de Paulis, his de Medio Sancti Petri districtus Tridenti, et magistro Petro filio quondam Bertholi de Ledero sutore Tridenti51, omnibus testibus. Ibique ser Sigismundus filius quondam ser Matthaei Mattuellae de dicto Medio Sancti Petri, per se, et suos haeredes, ac nomine et vice Gotthardi, et Ioannis eius fratrum, pro libero, franco, et expedito allodio vendidit magnifico, et clarissimo legum doctori domino Francisco Luchino consiliario ill.mi, et rev.mi domini domini cardinalis Tridenti unam petiam terrae arativam et vineatam unius plodii, et passuum quadraginta, sitam in pertinentiis Medii praedicti, in loco dicto zo alle Sort grande de l'Ischia, apud ser Christophorum de Ioriat, et Antonium quondam Ioannis Bert, communia, et viam consortale, pretio rhenensium centum et sexaginta quatuor, grossorum quadraginta denariorum maranensium.

L+S. Foedericus (sic) filius quondam egregii viri domini Mauritii de Campo publicus imperiali authoritate notarius, civis Tridenti, scripsit.

552. Anno 1588, indictione prima, die sabbati quinto mensis martii. In villa Medii Sancti

Petri districtus Tridenti. In thalamo domus habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus egregio domino Christophoro filio egregii domini Ioannis Gallinarii de Clesio vallis Annaniae, et Bartholomaeo a Vasto habitatore in dicto Medio ambobus testibus. Ibique Gotthardus Mattuella, instante et requirente domino Francisco filio quondam ser Iacobi de Ferrariis de Poia vallis Iudicariarum, uti factore, et interveniente nomine magnifici, et clarissimi legum doctoris domini Francisci Luchini civis Tridenti, consiliarii ill.mi, et rev.mi domini domini cardinalis Tridenti, approbavit, ratificavit, et confirmavit instrumentum anno proxime praeterito 1587 sub die martis primo decembris rogatum, quo ser Sigismundus Mattuealla pro se, ac fratribus suis Ioanne, et Gotthardo absente, vendidit dicto magnifico domino Francisco Luchino unam petiam terrae arativam, et vineatam perticarum duodecim in circa sitam in pertinentiis Medii praedicti in loco dicto zo alle Sort de l'Ischia apud ser Christophorum de Ioriat, et haeredes quondam Petri Bessolae de Tridento, communia Medii praedicti, et viam communem.

L+S. Foedericus filius quondam egregii viri domini Mauritii de Campo publicus imperiali authoritate notarius, civis Tridenti scripsit.

Nota. Duo haec instrumenta in uno tantum folio membranaceo continentur. Ioannis Mattuellae approbatio non fuit petita, quia Sigismundus ostendit chartam Procurae quoad ipsum, scriptam manu notarii Federici de Campo. Qui quidem notarius bene scripsit, ac bonum scriptorem habuit. Extra idem notarius scripsit: Emptio clarissimi, et excellentis doctoris domini Francisci Luchini civis Tridenti facta a domino Sigismundo quondam Mathaei de Matuellis de Medio S. Petri. 15+87.

553. Anno 1504, die veneris 23 augusti Tridenti in domo infrascripti domini emptoris.

Praesentibus Antonio quondam Dominici Macaldini (sic) vallis Iudicariae habitatore Tridenti, Ioanne quondam Simonis Frassoni de Paho, et Ioanne quondam Ioannis de Grienbolt testibus. Ibique Antonius Rovedata de Basiliga (sic) frater Simonis, vendidit domino Francisco Balduino pro quatuor raynensibus partem unius orti, qui positus est in villa Baselgae (sic) apud fratrem dicti venditoris, viam consortalem, Zuchellum de Martinis, et ipsum venditorem: quos raynenses accepit in tanta moneta veneta.

Ioannes Guascheta notarius et civis Tridenti scripsit. Ioannes Antonius filius quondam ser Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario civis, et

habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius relevavit ex licentia Potestatis Nicolai

51 Nunc in Leudro sunt Bartholi.

Basilei tergestini supra laudati. Qui relevator monet in protocollo Guaschetae ad dictum annum esse insuper emptiones domini Simonis Miranae, domini Pelegrini de Busis, et aliarum personarum.

554. Anno 1504, die veneris 23 augusti Tridenti etc. ut supra. Praesentibus ut supra. Simon

quondam Armani de Aldrigetis de Pulia habitator in villa Baselgae districtus Tridenti vendidit partem unius petiae terrae domino Francisco Balduino pro raynensibus sex.

Ioannes Guascheta notarius et civis Tridenti scripsit. Ioannes Antonius a Ponte praedictus relevavit ex protocollo sane deficiente, atque confuso

Guaschetae. Nota. Porro hic Pulia nomine venit Poya Iudicariae lomasinae vicus, ita etiam alibi

appellatus. 555. Anno 1535, indictione 8, die martis quinto ianuarii Tridenti, in Contrata Vadis

Gislotae, in stuba domus spectabilis domini Francisci Balduini infrascripti. Praesentibus magnifico domino Antonio Thesino iuris utriusque doctore, consiliario rev.mi, et ill.mi domini domini Bernardi Dei gratia S.R.E. Cardinalis, episcopi, et domini Tridenti gratiosissimi: magistro Grisostemo quondam Christofori Coleva de Mirandula nunc aromatario52, cive, ac habitatore Tridenti, domino Ioanne Antonio Travayono genero ipsius domini Francisci Balduini, civis (sic) Tridenti; magistro Bernardino quondam magistri Francisci de Salodio tentore habitatore Tridenti; Symone quondam Contrini, et Bartholomaeo quondam Berti de Theno, etiam hiis duobus habitatoribus Tridenti, testibus etc. Ibique constituti nobilis dominus Hyeronimus filius spectabilis domini Francisci Balduini fisici, et equitis ex una, et nobilissima domina Luduvica (sic) quondam spectabilis domini Nicolai Vidaschi fisici olim praelibati ill.mi domini nostri partibus ex altera dixerunt, et affirmaverunt, quod in die sancti Andreae proxime praeterito, scilicet ultimo novembris, super sala superiori castri Boni Consilii, coram praelibato ill.mo domino, ac populi concione congregato, ad specialem interrogationem factam per me notarium infrascriptum, per verba de praesenti fecerunt, et contraxerunt legitimum matrimonium, licet pro tunc desponsatio anulo non fuerit facta. Post quae quum dictus dominus Hyeronimus dictam dominam Ludovicam domum traduxerit, prout est in domo sui patris, volentes dictum matrimonium, et desponsationem anulo confirmare, in praesentia praedictorum testium, et etiam nobilis dominae Martae matris ipsius dominae Lodovicae (sic) sponsam, et uxorem suam volentem desponsavit, dicentes etiam dictum matrimonium interea carnali copula consummatum esse, prius tamen obtenta licentia et dispensatione53 a rev.do domino Vicario in spiritualibus pro huiusmodi desponsatione nunc facienda, non obstante interdicto, maxime quia fit sine pompa. Tenor cuius talis est. Reverendus in Christo Pater dominus Vicarius in spiritualibus Tridenti etc. concessit et dispensavit54 cum domino Hyeronimo Balduino, et domina Luduvica, ut possint invicem matrimonium contrahere, et nuptias facere etc. non obstante interdicto, dummodo fiant sine pompa etc. Datum Tridenti die quinto ianuarii 1535. Symon Patho canzellarius in spiritualibus propria manu scripsi. Et ita praefati iugales intendunt ut vir, et uxor legitimi, et legitimo matrimonio confirmati, et copulati vivere donec placuerit Omnipotenti Deo. Post quae nullo habito intervallo, et non facta diversione ad alios actus; quum dos sit matrimonio accessoria, praedicta domina Marta mater praedictae Lodovicae, et mater etiam tutrix ipsi Isepi ex quondam dicto domino Nicolao filii sui volens satisfacere iuxta tractata, promissa, et conclusa inter ipsas partes per ill.mum dominum nostrum praelibatum, de, et super dote constituta ipsi dominae Lodovicae, videlicet de raynensibus quingentis in ratione librarum quinque bonae monetae pro quolibet raynense, videlicet trecentis dandis per ipsam dominam matrem, et tutricem, et ducentis dandis, ut dixerunt, per praelibatum rev.dum dominum. Primo in bonis mobilibus per peritos electos inter ipsas partes ut dixerunt estimatis

52 Anno 1588 vixir Tridenti dominus Christophorus Colleva. 53 desponsatione in charta est. 54 disponsavit in charta.

raynensibus centum et decem in ratione praedicta, dedit, et solvit praedicto domino Francisco patri ipsius domini Hyeronimi: videlicet una vesta pavonaza de grana listada de veludo stimada raynisi vinti. Una vesta de scarlato cum cassi et manega de arzent, et de veludo rainisi 18. Una sarza biancha raynisi 5. Uno valessi rainisi 3, lire 2, grossi 6. Una scufia dor raynisi quatro. Doi pari de manege uno de raso biancho, l'altro de damasco raynisi 3. Una gorzera cum uno friso dor raynisi uno, lire una. Trei velli rainisi 2, lire 2. Doi pari de fodrete, uno lavorado de seda, l'altro schieto rainisi 2. Doi drapi, et trei brazi de tella rainisi 1, lire 2. Quatro cadenelle dor, et tre anelli, uno safir, uno robino, et un valas stimadi rainisi 49, lire 2, grossi 6. Quorum omnium summa est de dictis raynensibus centum et decem. Item ipsa domina Marta dicto nomine designavit etiam in partem ipsius dotis dicto domino Francisco unum affictum cum proprietate stariorum octo frumenti, qui solvitur annuatim per Ioannem Antonium Zanelae de Clesio. Unum affctum, qui solvitur per Iacobum de Cartrono. Unum affictum, qui solvitur per Dominicum Segonum de Zeyo. Unum affictum qui solvitur per dominum Bonifacium Bettae. Quorum affictuum summa est de stariis 28 frumenti; et quorum proprietates computatae sunt raynensibus centum et quadraginta, videlicet raynensibus quinque pro singulo stario. Alios raynenses 50 solvere promisit in festo proximo s. Georgii. De promissis autem ab ill.mo praelibato exbursavit centum raynenses in auro, et monetis suprascriptus magister Grisostemus aromatarius. Ex adverso praefatus dominus Franciscus nomine donationis propter nuptias, seu contradotis donavit praefatae dominae Lodovicae raynenses centum. Quae donatio cum dote facit summam raynensium sexcentum.

Ioannes Iacobus Callavinus notarius publicus scripsit. Sequitur carta pacis, et finis eiusdem dominae Lodovicae factae anno, die, loco, et testibus

praedictis. Relevavit Ioannes Gulielmus filius quondam egregii domini Francisci Callavini publicus

apostolica et imperiali auctoritatibus notarius et civis Tridenti ex protocollo quondam egregii domini Ioannis Iacobi Callavini avi sui paterni Tridenti notarii.

Nota. Charta haec ad intra inscripta fuit ab ipso notario: carta dotis donae Ludovicae quondam domini Nicolai Vidaschi, et uxoris domini Hyeronimi Balduini. Est sine diphtongis.

556. Anno 1504, die mercurii 28 mensis augusti, Tridenti in domo, et stuba infrascripti

domini Francisci. Praesentibus Mathaeo quondam Andrioli a Caligis, et Mathaeo filio ser Vigilii de Riciis civibus, et habitatoribus Tridenti, et ser Tadaeo filio quondam magistri Christofori de Borgognonis districtus Brixiae testibus. Ibique egregius dominus Manphaeus filius quondam domini Onofrii civis, et habitator Tridenti, vendidit domino Francisco Balduino affictus stariorum 28 et quartae unius frumenti, pro pretio raynensium centum et tredecim, quos immediate recepit a suprascripto domino Francisco in tanto auro, et moneta veneta. Affictus autem solvendi per ser Petrum a Gambaro pro una petia terrae posita a Matarel. Per dominam Margaritam Busam de Cugnola pro uno revolto. Per Symonem Margoni de Ravina. Per Dominicum Fachinellum habitatores in Pissavacha. Per Cismonum filium Mathaei Symonis de Vezano pro una petia terrae posita in campanea de Narano. Per Valentinum dictum Raimundum, filium quondam Iohannis Francisci de Sancta Maxentia.

Ioannes Guascheta notarius civis et habitator Tridenti scripsit. Ioannes Baptista filius quondam ser Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario civis et habitator

Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius relevavit ex protocollo de licentia ut supra. Nota. Charta in protocollo inscribitur: Emptio praefati domini Francisci facta a domino

Manfeo Nofrio de stariis 28 et quarta una frumenti solvendorum per infrascriptas personas. Ibi dicuntur esse insuper emptiones domini Simonis Midanae (sic), ac domini Pelegrini de Busis. Campanea de Narano est inter Vezanum, et fines basilicanos.

557. Anno 1517, indictione 4, die mercurii 18 martii, in civitate Tridenti, in Contrata

Portellae, in stuba domus habitationis infrascripti domini emptoris. Praesentibus magistro Iohanne Andrea quondam magistri Dominici carpentarii civis Tridenti, et magistro Iacobo muratore quondam Laurentii de Lacu Cumarum habitatore Tridenti, hiis duobus testibus. Ibidem

Paulus filius Iuliani a Plazolis Communis Pinedi districtus Tridenti vendidit spectabili artium et medicinae doctori magistro Francisco quondam spectabilis artium et medicinae doctoris magistri Archangeli de Baldoynis, civi et habitatori Tridenti unam petiam terrae arativae duorum stariorum seminis in pertinentiis mansus Plazolae, apud Stefanum a Plazolis, et Michaelem a Plazolis. Et hoc nominatim pro pretio et finito mercato inter ipsos contrahentes convento rainensium octo in ratione librarum quinque bonae monetae pro quolibet raynense. Quos octo raynenses ibidem in praesentia testium suprascriptorum et mei notarii infrascripti, dictus venditor habuit, et manualiter recepit a dicto domino emptore. Insuper precibus dicti Pauli venditoris Georgius quondam Mathaei de Sevignano districtus Tridenti se constituit fideiussorem, et principalem in solidum dictae rei venditae.

Antonius quondam egregii viri ser Bartholomaei a Berlina civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Nota. Idem Antonius more suo scripsit pessime: signumque suum atramento, et calamo factum posuit in limine cum literis A.N.B.

588. Anno 1588, indictione prima, die lunae decimo nono mensis decembris, in civitate

Tridenti, in studio infrascripti magnifici domini testatoris. Praesentibus ibidem egregio domino Ioanne notario filio domini Georgii Zanoni, domino Ioanne Andrea filio quondam domini Ioannis Laurentii a Ponte aromatario, ambobus civibus Tridenti, domino Ioanne Alberto quondam magistri Ioannis de Malacarnis, domino Gabriele filio quondam Angeli del Pes apothecariis ambobus Tridenti, domino Thoma quondam magistri Bartholomaei Benoli mercatore Tridenti, magistro Omnibono filio quondam Petri Cinegoti de Vezzano sutore, et magistro Francisco filio quondam Iacobi de Ferrariis de Poya Iudicariae, et omnibus habitatoribus Tridenti, ac testibus ore proprio infrascripti magnifici domini testatoris, ac per me notarium infrascriptum ad infrascripta omnia et singula vocatis, specialiterque rogatis. Ibique magnificus et clarissimus iuris utriusque doctor dominus Franciscus Luchinus consiliarius ill.mi, et rev.mi domini domini Ludovici Madrucii praesbiteri cardinalis episcopi, et principis Tridenti etc. sedens in cathedra sanus per gratiam Dei Omnipotentis, mente, sensu, et intellectu, ac corpore, volens dum ratio regit mentem, et quies regit corpus, de rebus suis disponere, ne post eius mortem lis aliqua, vel controversia exoriatur, eius nuncupativum testamentum, et quod dicitur sine scriptis, facere procuravit, ac fecit in hunc, qui sequitur, modum. Et in primis animam suam Omnipotenti Deo, Patri, Filio, et Spiritui Sancto, Beataeque Virgini Mariae, totique coelesti curiae humiliter et devote commendavit. Et obitum, septimum, trigesimum, et anniversarium arbitrio infrascriptorum excellentis, et multum rev.di, et aliorum dominorum filiorum suorum, et haeredum suorum celebrari voluit. Mandando tamen, quod in die obitus sui tres Missae celebrentur ad altare s. Maxentiae in ecclesia cathedrali Tridenti cum indulgentiis dicti altaris pro eius anima. Item iure legati reliquit fabricae dictae ecclesiae unum rhenensem semel tantum. Alium rhenensem lampadae dictae fabricae semel tantum. Fraternitati Corporis Domini eiusdem ecclesiae alium rhenensem semel antum. Fabricae ecclesiae s. Mariae Maioris de Tridento unum rhenensem semel tantum. Confraternitati sanctissimi Rosarii, Archiconfraternitati Conceptionis Beatissimae Virginis, et Fraternitati Cordigerorum unum rhenensem pro singula earum semel tantum. Duos rhenenses fratribus conventus s. Bernardini extra moenia Tridenti semel tantum. Item iure legati reliquit magistro Francisco de Ferrariis eius domini testatoris famulo, qui fideliter se gessit in eius servitio, rhenenses decem pro una vice tantum. Item carissimae, ac dilectae suae uxori magnificae dominae Dominicae filiae quondam nobilis et magnifici domini Andreae Nofrii de Ripa, quae semper ipsi magnifico domino testatori debita obsequia praestitit, ac magna servitia, reliquit usufructum, victum, et vestitum in bonis, et haereditate ipsius magnifici domini testatoris, una cum infrascriptis multum rev.do, ac excellenti, et dominis filiis, et haeredibus, nec non filiabus suis toto tempore vitae suae, quamdiu tamen vitam vidualem, et castam servaverit. Mandando omnibus dictis, et infrascriptis dominis filiis, et filiabus suis, ut illi obediant, et quod ipsa habitationem habere possit in domo ipsius domini testatoris ubi voluerit, et in sua electione. Insuper declaravit dictam dominam Dominicam habere in bonis rhenenses tresmille, et ducentum, qui pro maiori parte fuerunt

investiti in villa Medii Sancti Petri in permutatione facta cum nobili et magnifico domino Carolo Crotta. Item reliquit eidem dominae Dominicae rhenenses tercentum, de quibus possit libere disponere; necnon omnia vestimenta, et ornamenta a suo dosso et portatu, et torques, et annulos, praesertim torquem annulorum centum. Item iure institutionis reliquit dominae Catharinae eius filiae, uxori excellentis doctoris domini Antonii Iob, dotes sibi datas, et promissas, in quibus eam sibi haeredem instituit, et in uno rhenensi de pluri. Item iure institutionis reliquit dominabus Andreanae, et Franciscae filiabus suis legitimis, et naturalibus rhenenses octingentos pro singula earum, dandos quando nubent; cum nupserint cum consilio tamen dictae magnificae dominae Dominicae earum matris, ac multum rev.di, et excellentis domini canonci filii etc, et aliorum dominorum fratrum suorum, vel dominorum agnatorum, et interim habeant victum, et vestitum. Mandando eas omnes filias fore tacitas, et contenas de omni eo, quod petere, vel praetendere possent in bonis, et haereditate ipsius domini testatoris iure legitimae, vel alia quacumque ex causa. In omnibus autem aliis suis bonis etc. haeredes suos universales instituit, nominavit, et esse voluit excellentem, et multum rev.dum iuris utriusque doctorem dominum Bartholomaeum canonicum, ac dominos Ioannem, Ludovicum, et Andream filios suos legitimos, et naturales aequaliter, et aequis portionibus. Et aliquo vel aliquibus ex iis decedente, vel decedentibus sine liberis, vel sine testamento, superstites, et morientium liberos substituit in stirpem, non in capita. Et quia dictus dominus Ioannes filius est mancus, et ut dicitur stropiato, adeo quod seipsum movere non potest de loco ad locum, mandat aliis tribus filiis suis, ut communibus expensis retineant in domo dictum dominum Ioannem, et aliquam personam, quae portet, et moveat ipsum de loco ad locum toto tempore infirmitatis eius, ita tamen,quod in istis expensis conferat etiam ipse dominus Ioannes fructus, et redditus partis suae. Interimque ipse dominus testator prohibuit divisionem fieri haereditatis suae donec ipse dominus Ioannes praevaleat a dicta infirmitate. Et quatenus velint dividere, tunc titulo praelegati legavit ipsi domino Ioanni infirmo rhenenses quatuorcentum. Tutores, et curatores filiis, et filiabus suis minoribus 25 annis respective, et gubernatores, ac administratores reliquit praedictos uxorem suam, et filium canonicum, quos ab inventarii confectione liberavit. Insuper mandavit plenam fidem haberi suo libro magno, in quo partim per se, et partim manu dicti domini canonici descripsit omnia sua bona stabilia, et omnes affictus. Item ordinavit, quod praedictus dominus canonicus penes se retinere possit, et debeat libros omnes ipsius domini testatoris tam scientiae legalis, quam Sacrae Scripturae, et alterius generis. Et si alii filii eius scientiae legali, vel theologiae operam dederint, et ad doctoratus gradum pervenerint, similiter possint uti dictis libris simul cum dicto domino canonico. Quorum omnium librorum descriptio facta reperitur in supra memorato libro magno. Et hoc dixit esse, et esse velle eius ultimum etc.

L.+S. Thomas filius quondam providi viri Matthaei Benassuti civis Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

559. Anno 1517, indictione quinta, die martis septimo mensis aprilis, in civitate Tridenti, in

Contrata Portellae, in domo habitationis infrascripti domini emptoris. Praesentibus Bastiano filio magistri Iohannis sartoris (sic) de Castro Fundo vallis Annaniae habitatore Tridenti, magistro Iohanne Mathaeo carpentario quondam magistri Dominici carpentarii, Sisino laboratore quondam Petri de Arco habitatoribus Tridenti, hiis omnibus testibus. Ibidem magister Iohannes sartor quondam Bartholomaei Bonhomi de Brentonico civis et habitator Tridenti per se, et suos haeredes, iure proprio, et in perpetuum, pro libero, et expedito allodio dedit, vendidit, et tradidit spectabili artium et medicinae doctori magistro Francisco quondam spectabilis artium et medicinae doctoris magistri Archangeli de Baldoynis civi, et habitatori Tridenti, unum affictum perpetualem trium stariorum frumenti ad mensuram civitatis Tridenti, cum proprietate, et directo dominio ipisus affictus, qui solvitur omni anno perpetualiter in festo Sancti Michaelis, vel infra eius octavam per haeredes quondam donae (sic) Barbarae de Moyado de et super una petia terrae prativae unius plodii cum dimidio55, vel circa in pertinentiis Tridenti extra Portam

55 Plodius terrae dat passus, sive perticas 720. Passus vero, sive pertica est pedum sex. Pes autem unciarum duodecim.

Sancti Martini ubi dicitur al Curtivo, apud haeredes dictae quondam Barbarae, apud haeredes quondam Antonii Sontach de Gardulis de Medio, apud haeredes quondam domini Calapini, apud haeredes Francisci de Nago habitatores villae Vigi plebis Meyani. Item unum alium affictum perpetualem duorum stariorum siliginis ad mensuram civitatis Tridenti, qui solvitur ut supra per Stafanum del Mozo de Fornace, de, et super una petia terrae arativae cum duobus filiariis vitium in ea, posita in pertinentiis Fornacis ubi dicitur a la Val, apud Stefanum quondam Georgii de la Stefana de Fornace, Iacobum filium quondam Antonii Gras de Fornace, Martinum del Tomella de Fornace. Et hoc nominatim pro pretio raynensium decem et octo in ratione librarum quinque bonae monetae pro quolibet raynense.

Antonius quondam egregii viri ser Bartholomaei a Berlina civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

560. Anno 1523, indictione undecima, die mercurii septimo mensis octobris hora post

medias tertias ante prandium, in civitate Tridenti, in domo, et studio habitationis infrascripti domini commissarii. Praesentibus domino Paulo de Durigatis de Thesino habitatore Tridenti, domino Baptista de Cumis de Feltro habitatore Tridenti56, et Mathaeo Trentinello de Levigo diocesis feltrensis testibus. Magnificus dominus Ioannes Antonius Thesinus iuris utriusque doctor, consiliarius rev.mi domini tridentini, et in hac parte iudex eiusdem suae Dominationis rev.mae delegatus, de, et super causa appellationis vertente inter Ioannem filium ser Odorici de Gentilibus de Cavedeno civem Tridenti57, seu eundem ser Odoricum tamquam patrem et legitimum filii administratorem parte ex una appellantem, nec non dominum Ioannem Cheletam notarium eiusdem Ioannis procuratorem; et spectabilem artium et medicinae doctorem dominum Franciscum Balduinum civem Tridenti ex altera appellantem causa et occasione unius sententiae latae per magnificum, et clarissimum iuris utriusque doctorem dominum Nazarium Scopulum nobilem mantuanum Praetorem Tridenti per quam condemnavit dictum Ioannem, et seu eius patrem dicto nomine ad dandum, et restituendum eidem domino Francisco renenses quinquaginta una cum interesse. Visis videndis, et consideratis considerandis, Iesu Christi nomine repetito per suam diffinitivam sententiam sententiavit, male fuisse appellatum pro parte dicti Ioannis, et seu eius patris, et bene iudicatum per praefatum magnificum dominum Praetorem ad favorem dicti domini Francisci. Victum victori in expensis legitimis condemnavit; sportulis suis exceptis, quas et qualiter per partes solvendas esse declaravit. Praesente spectabili domino Simone Mirana cive Tridenti procuratore dicti domini Francisci ibidem praesentis, et dictam sententiam laudante, et approbante, et referente gratias praefato domino commissario de iustitia sibi administrata.

L+S Ioannes filius quondam egregii viri domini Bernardini notarii de Ianonis de Vico plebis Lomasii vallis Iudicariae diocesis tridentinae, civis et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Nota. Charta incipit hoc modo: In Christi nomine. Amen. Nos Ioannes Antonius Thesinus etc. Eam contraxi secundum meum hactenus servatum modum. Notarius in suo signo calamario habet YHS. IO.IA. Eius posteri dicti fuerunt Zanoni, de quibus alibi dixi. Porro membranae hactenus descriptae a numero 531 inclusive usque ad hunc 560 sunt in archivo Balduiniano Tridenti, easque contraxi rogante ill.mo domino comite Ioanne Baptista Balduino de Capris, et Basilica. Contractiorem autem notitiam uniuscuisque posui in unaquaque. Ita vero scripsi hac die 16 octobris 1792 ego Frater Io. Chrysostomus de Avolano Minor Reformatus Sancti Francisci Vi. Co. Sa. Be. Tri [=Vicarius Conventus Sancti Bernardini Tridenti].

561. Anno 1581, indictine 9, die iovis 18 maii Tridenti dominus Gasparus baro de

Wolghenstain, et Trosburg capitaneus Tridenti, ac procurator domini Andreae cardinalis ab Austria, et Praepositi Tridenti, investivit ser Iohannem filium quondam Andreae de Tessadris de

56 Nunc Feltri sunt nobiles Cumani. 57 Vide infra num. 724 Tomi 4.

Barbaniga, de una domo cum molendino, et broiletto alla Vela, pro annuo ficto carentanorum decem, et quatrinorum duorum ad sanctum Michaelem. Ex archivo episcopali.

Nota. Ex hoc monumento discitur, quod ille Misser Gio. de Tessadri, qui fuit civibus tridentinis adnumeratus anno 1577 cuiusque familia notatur extincta, extiterit de Barbaniga, vico plebis civezanensis. Defecit post annum 1744 in Antonio medico cognominato il Tessari. Bona eius ad Vellam cum cognomine haereditavit nobilis dominus iuris utriusque doctor Ioannes Baptista Sardanea tridentinus, qui passim dicitur il sig. Tessari, et scribitur Sardagna Tessari, ac Sardagna erede Tessari, Vivit. Confer nostrum Familiarium tridentinum capite 8.

562. Anno 1514, indictione 2, die lunae undecima mensis decembris in civitate Tridenti, in

Contrata Plateae Communis, in domo habitationis mei Antonii notarii infrascripti. Praesentibus Simone filio Dominici Fossa de Paho, Bernardo laboratore quondam Dominici de Barbarano de Vincentia habitatore in civitate Tridenti, hiis omnibus testibus. Ibidem Paulus de Anzella de villa Panthei plebis Pahi vendidit spectabili viro artium et medicinae doctori magistro Francisco quondam spectabilis artium et mediciane doctoris magistri Archangeli de Balduynis civi, et habitatori Tridenti unum affictum perpetualem duorum stariorum frumenti ad mensuram civitatis Tridenti, boni, pulcri, et sasonati, cum proprietate et directo dominio unde solvitur dictus affictus, quem posuit, et constituit super utili dominio, et melioramentis, quod ipse venditor habet, in et super una petia terrae arativae et vineatae unius plodii cum dimidio, posita in pertinentiis Tridenti ubi dicitur a Chornichio, versus mane apud ipsum venditorem, versus meridiem apud Antonium Luti, versus sero apud viam consortalem. Et hoc nominatim pro pretio raynensium octo.

Antonius quondam egregii viri ser Bartholomaei a Berlina civis et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Ego autem Frater Ioannes Chrysostomus de Avolano Minoritanus Reformatus descripsi ex membrana Balduiniani archivi hac die 20 octobris 1792, omissis verbis formularii soliti.

563. Anno 1517, indictione quinta, die sabati 4 aprilis in civitate Tridenti, in contrata

Portellae, in domo habitationis infrascripti domini emptoris. Praesentibus Firmo quondam Dominici Batayae Vallis Boni habitatore in civitate Tridenti, Bernardino fornaserio quondam Iohannis Negreli de Cadeno, hiis duobus testibus. Ibidem Paulus quondam Iacobi Iuliani a Plazolis de Pinedo vendidit spectabili artium et medicinae doctori magistro Francisco quondam spectabilis artium et medicinae doctoris, magistri Archangeli de Baldoynis civi, et habitatori Tridenti, unam peciolam terrae prativae, et vineatae quartae partis unius plodii, vel circa, in pertinentiis villae Plazolae apud Nicolaum a Plazolis. Michaelem a Plazolis, Dominicum a Plazolis, et Simonem a Plazolis, pro pretio raynensium quatuor.

Antonius a Berlina notarius ut supra scripsit. 564. Anno 1530, indictione tertia, die lunae 10 octobris, Tridenti in Contrata dicta del

Merchà Strovo, in ingressu domus habitationis infrascripti domini Francisci Balduini. Praesentibus Melchiore filio quondam ser Lazari Lazaroti (sic) cive et habitatore Tridenti, magistro Bartholomaeo filio quondam Laurentii de Tercolasio (sic) plebis Maleti diocesis Tridenti ad praesens habitatore Moiadi supra Tridentum, Andrea filio quondam Georgii a Costa subtus Tridentum apud ecclesiam Sancti Nicolai testibus. Ibique ser Iacobus Ioannes quondam domini Ioannis Montagnae notarius, civis Tridenti, permittente eximio artium et medicinae doctore domino Francisco Balduino cive, et habitatore Tridenti, liberavit unam petiam terrae ab annuo affictu librarum sex denariorum monetae Marani, et grossorum carentanorum trium, quem eidem domini Francisco solvere tenebatur, eumdemque affictum posuit super unam domum muris, et lignaminibus aedificatam cum hortulo et una clausura arativa, et vineata, cum multis arboribus fructiferis intus, posita apud et circa dictam domum, iacentem in villa Moiadi de Montanea supra Tridentum, apud haeredes quondam domini Guilielmi Galli, viam consortalem a meridie, haeredes quondam Blasii Gazotti, et viam consortalem a septentrione. Id autem permisit praefatus dominus Franciscus attenta instantia, et petitione praedicti domini

Iacobi Ioannis, amore et benevolentia, quam habet ergo ipsum, et propter affinitatem, quae est inter ipsos contrahentes. Porro petia terrae liberata arativa, et vineata fuit unius plodii cum dimidio, posita in pertinentiis Montaneae Tridenti, in loco dicto in la Pozza apud viam communem, et dominam Valentinam a Bizeltis uxorem quondam Iacobi a Prato, et apud haeredes quondam ser Bonini de Boninis. Eam dominus Iacobus Ioannes voluit alienare causa restituendae dominae Doratheae (sic) de Rauteris eius domini Iacobi Ioannis uxoris, haeredibus dictae dominae Dorotheae (sic) et aliis creditoribus satisfaciendi, a quibus valde molestabatur, et nolebant dictam petiam terrae cum onere affictus.

Nicodemus filius providi, et prudentis viri domini Antonii de Vicariis civis, et habitator Tridenti, publicus imperiali authoritate notarius scripsit.

Ioannes filius quondam egregii viri domini Antonii Malphaeri civis Tridenti, publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius, ex licentia, et auctoritate illi datis per magnificum iuris utriusque doctorem dominum Camillum Pilatum locumtenentem praeturae tridentinae relevandi instrumenta rogata per quondam egregium dominum Nicodemum del Vicari notarium olim Tridenti ut in rogitis quondam egregii domini Ioannis Alovisii Romagnani notarii ex originali suo transcripsit hoc instrumentum.

565. Anno 1511, indictione 14, die lunae 22 decembris, in civitate Tridenti, in Contrata

Palatii, sive Rugiae Magnae, in domo habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus ser Iacobo de Torculo cive Tridenti, Bernardo filio quondam Stefanelli de villa Basilicae districtus Tridenti, et Simone filio qondam Gracii de Flaono vallis Ananiae testibus. Ibique spectabilis, et excell.mus artium et medicinae doctor, et comes Palatinus, dominus Franciscus filius quondam excell.mi doctoris artium et medicinae, et comitis Palatini domini Archangeli Balduini, civis, et habitator Tridenti, titulo, et nomine locationis perpetualis per tactum manus investivit ser Christanum a Costa de Cimono de Garniga, de una petia terrae vineata duorum plodiorum, vel circa, posita in pertinentiis villae Cognolae supra Tridentum, in loco, qui dicitur a Vergaza58, apud Vallem, et Aquam Fersinae versus meridiem, apud Pedrolum de Zatelis de Cognola, et versus septentrionem apud viam publicam, pro annuo affictu brentae unius cum dimidia vini albi, dulcis, nascituri in dicto vineali.

Ioannes Antonius filius quondam ser Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Nota. Costa est vicus Cimoni, situs in parte superiori versus Ceium, et Castellanum. Ibi fui et ego pluries ante annum 1744. Illud de Cimono de Garniga redundans est; nam Costa est in Cimono, nihilque habet commune, vel habuit umquam cum Garniga Cimono contermina.

566. Anno 1509, indictione 12, die iovis 18 octobris, in civitate Tridenti, in Contrata Burgi

novi, in domo habitationis infrascripti emptoris. Praesentibus Iacobo Claudo notario filio Dominici Toninae de Vigulo Baselgae, Stefanella (sic) quondam Iohannis Stefani de Ravina testibus. Ibidem Antonius quondam Iacomini a Molendino de Pomarolo Vallis Lagarinae vendidit spectabili artium et medicinae doctori magistro Francisco quondam spectabilis artium et medicinae doctoris magistri Archangeli de Balduinis, civi et habitatori Tridenti, unam petiam terrae prativae unius plodii in pertinentiis villae Romagnani, ubi dicitur al Perar, apud Karolum de Gardumo, Martinum fratrem dicti venditoris, dictum vanditorem, et haeredes Delayti de Ravina. Et hoc nominatim pro pretio, et finito mercato raynensium duodecim.

Nota. Forsan gens Molinariorum Pomaroli originem duxut a dicto Iacomino de Molendino. Conferto chartam 511.

567. Anno 1505, die merurii 23 septembris Tridenti, in stuba domus habitationis mei

notarii infrascripti. Praesentibus ser Gabriele filio quondam ser Federici de Perzino, Mathaeo filio ser Vigilii de Riciis, et Nicolao quondam Dominici Carpellae testibus. Ibique Vigilius quondam ser Iordani de Molinis sive de Belesinis de Vezano vendidit eximio artium et

58 Vide supra num. 513.

medicinae doctori Francisco Balduino comiti Palatino, unum campum aratorium, et vineatum, capacitatis stariorum trium seminis59, contiguum cum ipso venditore, positum in loco qui dicitur in Terramader, apud ipsum venditorem, versus rugiam, Antonium fratrem ipsius venditoris, et viam communem. Et hoc nominatim pro pretio raynensium sexdecim, quos manualiter ipsi venditori praesenti praefatus dominus emptor tradidit in auro et moneta.

Ioannes Guascheta notarius scripsit. Iohannes Antonius filius quondam ser Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario civis, et

habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius relevator deputatus a Potestate Basileo ut supra, descripsit.

Nota. Sed pro die mercurii legendum die martis; vel die mercurii 24 septembris. De Bellesinis civibus Tridenti, origine autem vezanensibus dixi To. 1 Variarum Inscript. 879.

568. Anno 1518, indictione 6, die sabbati 16 ianuarii in civitate Tridenti, in Contrata

Platheae Communis. In stuba domus habitationis mei Antonii notarii infrascripti. Praesentibus Dominico quondam Iohannis Pauli de Archo habitatore Tridenti, Antonio quondam Mathaei de Margono testibus. Ibidem Iohannes quondam Dominici de Costa, habitator in burgo Pedecastelli, vendidit magistro Franceschino quondam spectabilis domini magistri Archangeli (sic), unam tertiam partem pro indiviso unius vinealis positi in pertinentiis Tridenti ubi dicitur a Costa, apud iura Praepositurae versus septentrionem, apud commune, ac viam consortalem. Pro pretio renensium octo, quos habuit a Symone quondam Mathaei de Margono de Ravina, nomine, et vice suprascripti magistri Franceschini.

Antonius a Berlina notarius rogatus scripsit. Symon filius quondam providi, et solertis viri domini Antonii a Berlina notarii, civis et

habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, relevavit ex prothocollis quondam domini genitoris sui.

Nota. Cognomen emptoris, qui fuit Balduinus, desideratur etiam in membrana, quam descripsi.

569. Anno 1529, indictione secunda, die martis vigesimotertio mensis novembris, in

civitate Tridenti, in Contrata Plateae Communis ante apothecam domus ser Ioannis Zambel pistoris. Praesentibus suprascripto ser Ioanne filio quondam Martini de Zambellis, ser Francisco filio quondam ser Ioannis de Comaio, et Ioanne eius filio civibus, et habitatoribus Tridenti testibus. Ibique Iacobus filius quondam Antonii del Soldà60 de Fravetio61 districtus Tridenti cessit excellenti medicinae doctori domino Francisco Balduino filio quondam domini Archangeli, nobili tridentino, omnia iura, et actiones reales, et personales, qaue habet, habebat, et habere potest contra et adversus ser Laurentium della Frizera de Vezano, et eius haeredes, et ipsius bona quantum sit pro renensibus quatuordecim in ratione librarum quinque de Marano pro singulo renense, quos dictus ser Laurentius praedicto Iacobo solvere tenebatur, ponens eum in locum suum, ius, et esse suum pro dicta summa. Et hoc quia idem Iacobus erat verus debitor praedicti domini Francisci de renensibus quatuordecim pro denariis, et rebus sibi numeratis, et datis, et non solutis.

Philippus filius quondam Antonii de Clusolis civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Nicolaus filius quondam egregii domini Philippi de Clusolis notarii suprascripti, civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius, relevator scripturarum quondam sui genitoris praedicti deputatus per magnificum dominum Praetorem Tridenti, ut constat publico instrumento rogato per dominum Aldrigetum Gislimbertum notarium publicum, et civem Tridenti, descripsit.

59 Starium unum terrae est Passuum, sive perticarum 180. Quatuor auem staria faciunt plodium

unum. 60 Solda sine accentu. 61 Ante annum 1680 scripsit Diarium novocomense Laelius Fravetius.

Nota. Aldrigetus iste fuit notarius ab an.1523 usque ad 1568. 570. Anno 1504 indictione septima, die vero mercurii vigesimo octavo mensis augusti.

Tridenti in Contrata Plateae Magnae, in domo magna eximii artium, et medicinae doctoris domini magistri Archangeli, in stuba, quae est versus rugiam. Praesentibus magistro Tadaeo barbitonsore, magistro Mathaeo filio ser Vigilii Rizi, et Mathaeo a Caligis, omnibus habitatoribus Tridenti testibus vocatis, et rogatis. Ibique egregius vir dominus Iohannes Guascheta notarius, et civis tridentinus (sic), bona fide, et sine dolo, per se, et suos haeredes, iure proprio, et in perpetuum, pro libero, et expedito allodio dedit, vendidit, et tradidit eximio artium et medicinae doctori domino magistro Francisco filio praedicti domini Archangeli comiti Palatino, praesenti, stipulanti, acceptanti, ementi, et recipienti pro se, et haeredibus suis, unam domum muris et lignaminibus aedificatam, cum camera, coquina, stuba, et logia, cupertam partim de scandulis, et partim de canelis, positam in villa Montaneae supra Tridentum, apud hos ut asseruerunt confines, videlicet versus mane, et sero apud dominam Margaretam a Biceltis, mediante via communis (sic), versus septentrionem apud dictum venditorem, versus meridiem apud viam communem (sic) et forte apud alios veriores confines. Ad habendum etc. Et hoc nominatim pro pretio, et mercato raynensium quinquaginta in ratione librarum quinque pro singulo raynense, quos 50 raynenses praefatus dominus Iohannes Guascheta venditor recepit a praefato domino magistro Francisco in auro, et moneta veneta.

Maphaeus filius quondam providi, et discreti viri ser Nofrii civis, et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius scripsit62; omisso tamen cognomine domini emptoris, quod fuit de Balduinis.

Nota In signo suo posuit siglas M. N. 571. Anno 1514, indictione secunda, die sabati sexta mensis maii, in civitate Tridenti, in

Contrata Plateae Communis, in domo habitationis mei Antonii notarii infrascripti, praesentibus Martino quondam Iohannis a Plazolis de Pinedo (sic), Iohanne quondam Iacobi de Leudro habitatore villae Trilaci testibus. Ibidem Martinus quondam Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario vendidit spectabili artium et medicinae doctori magistro Francisco quondam spectabilis artium et medicinae doctoris magistri Archangeli de Baldoynis, civi, et habitatori Tridenti, unam arativam trium stariorum cum dimidio seminis, vel circa ad mensuram villae Viguli Vatarii, positam in pertinentiis villae Viguli praedicti, in loco ubi dicitur in Pradayan, apud Parisotum fratrem dicti venditoris, Petrum a Ponte, haeredes Laurentii Tinellae63 ac viam consortalem. Et hoc nominatim pro pretio reynensium viginti quatuor.

Antonius quondam egregii viri ser Bartholomaei a Berlina civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit

572. Anno 1517, indictione quinta, die lunae 23 martii, in civitate Tridenti, in Contrata

Portellae, in domo habitationis infrascripti domini emptoris. Praesentibus Francisco quondam Redolfi de Bellenzanis de Fornace, Sebastiano (sic) Iohannis de Castro Fundo vallis Ananiae famulo infrascripti domini emptoris, testibus. Ibidem discretus vir ser Antonius notarius quondam Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario vendidit spectabili artium et medicinae doctori magistro Francisco quondam spectabilis artium et medicinae doctoris magistri Archangeli de Baldoynis, civi, et habitatori Tridenti, unam petiam terrae arativae duorum stariorum seminis in pertinentiis villae Viguli Vatarii, in loco ubi dicitur a Melai, apud Parisotum fratrem dicti venditoris, Petrum Frachalos de Vigulo paedicto, et ipsum venditorem. Et hoc nominatim pro pretio raynensium sexdecim in ratione librarum quinque bonae monetae pro quolibet raynense.

Antonius quondam egregii viri ser Bartholomaei a Berlina civis et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

62 Vide num. 512, 549, 556. 63 Tinellae; sed vide infra

573. Anno 1514, indictione secunda, die iovis undecima mensis maii, in civitate Tridenti, in Contrata Platheae Communis, in domo habitationis mei Antonii notarii infrascripti. Praesentibus Bartholomaeo quondam Ianesi del Furlan de Pinedo, Salvatore quondam Donati Iorii de Ultra Castello, Martino quondam Iacobi Bovechio de Paho testibus. Ibidem Iohannes quondam Christani Zaldini de Vigulo Vatario habitator villae Matarelli, vendidit magistro Francisco Balduino unum affictum perpetualem duorum stariorum frumenti, qui solvitur per haeredes quondam Valentini Iuliani de Matarello de, et super una petia terrae aratoria, et vineata medii plodii, vel circa, in pertinentiis Matarelli ubi dicitur a la Roza, apud haeredes Ioannis Silvestri, haeredes quondam Thomaei Choch, Omnibonum de Centa. Et hoc pro pretio rhenensium octo, et cum pacto retrovenditionis in termino decem annorum.

Antonius a Berlina notarius rogatus scripsit. Symon filius quondam providi, et egregii viri domini Antonii a Berlina notarii, civis et

habitatoris Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, ex auctenticis prothocollis quondam genitoris sui relevavit.

574. Anno 1499, indictione secunda, die iovis 14 novembris, Tridenti in domo, et studio

anteriori infrascripti domini Francisci, et fratrum. Praesentibus etc. etc. ut supra num. 536. Est enim aliud exemplum.

575. Anno 1516, indictione quarta, die veneris 21 novembris, in civitate Tridenti, in

Contrata Portellae, sive al Vo da la Gislota, in domo habitationis infrascripti domini emptoris. Praesentibus Bastiano filio quondam magistri Ioannis sutoris (sic) de Castro Fundi vallis Annaniae, Antonio filio quondam Moritii (sic) de Fornace, et magistro Bellino carpentario filio quondam magistri Ioannis carpentarii testibus rogatis. Ibique Stephanus filius quondam Gasparis Motii de Fornace districtus Tridenti vendidit artium et medicinae doctori, equiti aurato, comiti palatino, nobili tridentino, domino Francisco Balduino unam petiam terrae arativam capacitatis stariorum trium seminis, vel circa, cum uno vineali plodiorum duorum cum dimidio in uno tenere, positam in pertinentiis Fornacis, in loco ubi dicitur al Castegné, apud haeredes quondam Iacomini de Fornace, Stephanum de Iori de la Stephana etc. Et hoc pro pretio renensium viginti in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano, quorum quatuordecim in auro et partim in moneta dictus emptor solvit suprascripto Francisco (sic) de Motiis in praesentia testium etc.

Aldrigetus filius quondam ser Antonii de Gislimbertis de Trilaco civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius, ex auctoritate, et licentia ei datis, et concessis per magnificum iuris utriusque doctorem dominum Petrum Foscherium mutinensem Praetorem Tridenti, relevandi abbreviaturas rogatas per quondam dominum Antonium de Vigulo a Ponte olim notarium Tridenti, prout de dicta auctoritate constat in actis domini Iob notarii Tridenti relevavit suprascriptum instrumentum.

Nota. Vide supra num. 544. Utrumque legi attentissime, atque contuli. 576. Anno 1516, indictione 4, die martis 19 februarii in civitate Tridenti, in Contrata

Plateae Communis, in stuba domus, et habitationis mei Antonii notarii. Praesentibus Antonio quondam Bonaventurae Chagola de Fravezio (sic)64, Valentino quondam Iohannis Veclet de Supramonte testibus. Ibidem Stefanus quondam Gasparini65 de Fornace vendidit spectabili artium, et medicinae doctori magistro Franceschino66 quondam domini magistri Archangeli civis Tridenti, unam petiam terrae arativae trium stariorum seminis, vel circa, in pertinentiis Fornacis ubi dicitur a Rivara, apud Petrum Scarpa pro utili dominio, et apud dictum emptorem pro directo, apud viam consortalem, et apud commune. Et hoc pro pretio raynensium novem.

Antonius a Berlina notarius rogatus scripsit.

64 Deest vox copulativa et hic, et alibi. 65 Motii. 66 Balduino.

Iohannes Baptista filius quondam egregii domini Iohannis Petri Perzini notarii, et civis Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, et civis Tridenti ex licentia, et auctoritate sibi data, et concessa per magnificum iuris utriusque doctorem dominum Michaelem Castagninum faentinum praetorem Tridenti pro ill.mo, et rev.mo domino Christophoro de castro Madrutii, tituli sanctae (sic) Cae.67 S.R.E. presbytero cardinali episcopo, principeque Tridenti dignissimo, nec non Brixinae perpetuo administratore benemerito etc. exemplandi etc. instrumenta rogata per quondam egregium dominum Antonium Berlinam notarium, ac civem Tridenti, prout de praedictis constat publico instrumento rogato per egregium dominum Mathaeum Caldonacium notarium Tridenti, praesens instrumentum ex suo protocollo exemplavit.

Nota. Etiam in charta desiderantur cognomina venditoris et emptoris. 577. Anno 1509, die veneris quinta ianuarii, in civitate Tridenti, in Contrata Platheae

Communis, sub porticu domus habitationis magistri Vincentii aromatarii. Praesentibus magistro Vincentio aromatario, magistro Fidele filio magistri Thadaei barberii civibus, et habitatoribus Tridenti testibus. Ibidem Franciscus dictus Niger filius Antonii Veronensis, habitator villae Supramontis, vendidit spectabili artium, et medicinae doctori magistro Francisco quondam magistri Archangeli civis Tridenti, unam petiam terrae prativae medii plodii tantum positam in pertinentiis Supramontis ubi dicitur a Novalina, apud ipsum venditorem, apud Franciscum Bellum, et haeredes Boneti Bayloni, et haeredes Ioannis Vechleti de Supramonte. Et hoc pro pretio rhenesium quatuor.

Antonius a Berlina notarius Tridenti scripsit. Symon filius quondam providi, et solertis viri domini Antonii a Berlina notarii, civis, et

habitatoris Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, hoc instrumentum ex auctenticis protocollis quondam domini genitoris sui relevavit.

Nota. Sed hic quoque desideratur cognomen emptoris Balduini. Forsan a dicto venditore descendunt Veronenses cubalitani, ex quibus noster Pater Amandus.

578. Anno 1522, indictione 10, die iovis 19 iulii68, in civitate Tridenti, in Contrata Plateolae

Operarum, in studio domus habitationis meae Iacobi notarii infrascripti. Praesentibus ibidem Bartholomaeo dicto Morganto de Casali Maiori mantuani districtus officiali piublico Curiae tridentinae, magistro Ioanne povinario filio quondam Fogni (sic) de Gandino, et Bartholomaeo dicto Meo filio magistri Silvestri vicentini, omnibus habitatoribus Tridenti testibus. Ibique ser Leonardus filius quondam ser Thomae Garnigae civis, et habitator Tridenti vendidit, et pro parte permutavit spectabili artium et medicinae doctori domino Francisco Balduino filio quondam spectabilis artium, et mediciane doctoris domini Archangeli Balduini, nobili tridentino, unum pratum duorum plodiorum cum dimidio, vel circa situm in pertinentiis Romagnani, in loco ubi dicitur al Perar, infra hos confines, videlicet versus mane apud Athesim, a duabus partibus apud eundem dominum Franciscum, versus sero apud Toresanum de Ravina. Et hoc nominatim, quia e converso dictus dominus Franciscus Balduinus dedit, commutavit, ac contracambiavit suprascripto ser Leonardo affictum unum librarum sex, et grossorum trium charentanorum bonae monetae de Marano, qui affictus solvebatur, et solvitur per Berthonum de Ferariis de Poia dictum campanarium, habitatorem Tridenti omni anno perpetualiter in festo s. Michaelis, vel infra eius octavam, et qui positus est super uno stabulo situato in Contrata Burginovi apud eundem Berthonum affictalinum, et viam publicam. Et hoc etiam nominatim pro pretio renensium decem, et novem in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo renense nomine additionis, sive plus valoris.

Iacobus filius providi viri ser Dominici de Fantibus de Viculo Basilicae civis, et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius rogatus scripsit.

Paulus Gislimbertus notarius, et civis Tridenti filius quondam ser Ioannis de Gislimbertis de Trilaco, ex licentia et auctoritate sibi datis, et concessis per clarissimum utriusque iuris

67 Sancti Caesarii. 68 iunii.

doctorem dominum Bernardum Nuolonum magnificum Praetorem civitatis Tridenti relevandi scripturas quondam domini Iacobi de Fantibus notarium ac civis Tridenti, prout constat ex actis domini Francisci de Vineis notarii Tridenti, hoc instrumentum ex originalibus dicti domini Iacobi relevavit.

Nota. Sed legengum 19 iunii, ut iuxta literam dominicalem die iovis congruat anno, et indictioni. Error huiusmodi attribuendus exscriptoris oscitantia. Gislimbertus aliis occupatus per fidelem manum alienam transcribi fecit hoc instrumentum.

579. Anno 1512, indictione 15, die mercurii tertia mensis martii, in civitate Tridenti, in

Contrata Plateae prope palatium, in domo habitationis mei Ioannis Antonii de Vigulo notarii infrascripti. Praesentibus Antonio filio quondam Bartholomaei de la Menestrina de Supramonte, Antonio filio quondam Marcheti de Prunchato de dicto loco de Supramonte, et magistro Ioanne fabro lignario filio quondam Michaelis sutoris de Dro comitatus Archi testibus. Ibique Mathaeus filius quondam Andrioli a Caligis civis et habitator Tridenti, vendidit eximio, et excell.mo artium, et medicinae doctori, equiti, et comiti, domino Francisco Balduino nobili Tridenti, filio quondam spectabilis, et clarissimi artium, et medicinae doctoris, comitis, et equitis, domini Archangeli Balduini nobilis Tridenti, unam petiam terrae arativam, et vineatam unius plodii vel circa positam in pertinentiis Tridenti, in loco, qui dicitur a Man, apud ipsum venditorem a mane, meridie, sero, et septentrione. Et hoc nominatim pro pretio renensium decem et octo in ratione librarum quinque denariorum bonae monetae de Marano pro quolibet renense.

Ioannes Antonius filius quondam ser Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

580. Anno 1509, indictione 12, die mercurii 24 octobris, in civitate Tridenti, in contrata

Plateae Communis, sub porticu domus habitationis magistri Bertholini de Gandino. Praesentibus dicto magistro Bertholino quondam Petri de Endrinis de Gandino, cive, et habitatore Tridenti, magistro Francisco cimatore filio Zamboni de Gandino habitatore Tridenti69, testibus. Ibidem Nicolaus quondam Turae de la Baschera de villa Bosintini disctrictus Tridenti, vendidit spectabili artium, et medicinae doctori magistro Francisco quondam spectabilis artium, et medicinae doctoris magistri Archangeli, civi, et habitatori Tridenti, unam petiam terrae arativam unius starii cum dimidio seminis tantum, positam in pertinentiis Bosintini, ubi dicitur a Salet, apud haeredes Pauli Sotopreda, viam communem, Petrum Frachalos, et dictum venditorem. Et hoc nominatim pro pretio raynensium octo auri, quos octo raynenses auri ibidem praedictus venditor manualiter recepit ab ipso domino emptore.

Antonius quondam egregii viri ser Bartholomaei a Berlina civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit, qui omisit cognomen emptoris Balduini.

581. Anno 1499, indictione secunda, die martis 26 novembris, Tridenti, in Contrata

Schivabrigae, in domo, et stuba habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus magistro Martino quondam ser Dominici Antonii a Platea districtus Bergami, ser Georgio Carpella quondam ser Iuliani Carpellae, et Gregorio quondam Bartholomaei de Cavaiono testibus. Ibidem Nicolaus quondam Dominici Carpellae de Vezano vendidit praefato (sic) ser Iuliano Cazuffo ementi vice et nomine praefati (sic) domini Francisci Balduini partem unius petiae terrae aratoriae capacitatis stariorum duorum seminis, vel circa, positae in pertinentiis Vezani, et Padergnoni, in loco, qui dicitur ai Corsi, apud viam communis, apud haeredes quondam Antonii dicti de la Bona, apud Ioannem de Nasimbenis, et ipsum venditorem. Et hoc nominatim pro pretio raynensium viginti in ratione librarum quinque pro quolibet raynense, quos ibidem dictus Iulianus dedit praefato Nicolao in tanto auro.

Ioannes Guascheta notarius publicus, civis et habitator Tridenti scripsit. Iohannes Antonius filius quondam ser Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario publicus

imperiali auctoritate notarius civisque et habitator Tridenti relevavit ex licentia magnifici

69 Vide nostrum Familiarium tridentinum, cap. 35, num. 27.

utriusque iuris doctoris domini Nicolai Basilei tergestini, Potestatis Tridenti benemeriti pro rev.mo in Christo Patre domino domino Georgio de Naidegg Dei, et apostolicae Sedis gratia episcopo, et domino Tridenti dignissimo.

582. Anno 1675, indictione 13, die autem veneris 3 mensis maii, in civitate Tridenti, in

Contrata Sanctae Mariae Magdalenae, in studio domus mei notarii infrascripti. Praesentibus ibidem Mathaeo Bortolotta dicto il Ciato de Orzolaga Pinetti, et ser Dominico Nasimbeno de Basilica dicti Pinetti testibus. Ibique Ioannes Baptista filius quondam Gaspari de Fedricis a Lona plebis Pinetti egens pecuniis vendidit ser ser (sic) Ioanni Baptistae, Mauritio, et Petro fratribus filiis quondam ser Antonii de Ioanninis de Sancto Mauro dicti Pinetti, agentibus per se se, et nomine suorum nepotum filiorum quondam ser Ioannis olim fratris praedictorum ser ser Ioannis Baptistae, Mauritii, et Petri, ius exigendi annuum censum redimibilem stariorum viginti septem, et unius tertii frumenti ad taxam iuxta Constitutiones ill.mi, et rev.mi domini domini tridentini quem affictum fundavit, et assicuravit super unum vineale positum, et iacens in pertinentiis Pozzalagi, in loco dicto a Pozzalago, alli Pradi, quantitatis operarum quinque zappatoris circiter, vel prout est, et reperitur, ad corpus, non autem ad mensuram, una cum domuncula prope dictum vineale, apud dictos emptores, et ser Iacobum Grisentum, et Adamum Antonium de Fedricis. Item super aliud vineale positum in dictis pertinentiis Pozzalagi, in loco dicto Sotto la Strada per andare alle Caneve di Pozzalago, quantitatis unius operae cum dimidia zapatoris circiter, vel prout est etc., apud haeredes quondam Antonii de Odoricis, et Ioannem de Fedricis. Et hoc pro pretio renensium centum, et septuaginta de tronis 4½ pro renense, in Duplis duodecim hyspanicis, et alia moneta argentea bona usuali, expendibili, et iusti ponderis.

Ioannes Gottardus Aquila publicus imperiali authoritate notarius collegiatusque Tridenti scripsit, signumque suum impressit.

583. Anno 1529, indictione 2, die iovis secundo mensis decembris, in civitate Tridenti, in

Contrata Portellae, sive del Vo della Gislota, in domo habitationis infrascripti spectabilis artium, et medicinae doctoris domini Francisci Balduini. Praesentibus Ioanne filio quondam Christophori a Ture de Ravina districtus Tridenti, et Stephano dicto dal Aqua de vita filio quondam Simonis de Carara Vallis Telinae (sic) habitatore Tridenti, et Francisco filio quondam Christani de Lono70 tstibus. Ibique Ognibenus filius quondam Pauli dicto (sic) Molesino (sic) de Fravezio dedit, et tradidit in solutum spectabili artium, et medicinae doctori domino Francisco Balduino nobili Tridenti, unam petiam terrae arativam, et vineatam unius plodii, et ultra, positam in pertinentiis villae Fravezii districtus Tridenti in loco ubi dicitur a la Portella, apud Ioannem de Grigol de Fravezo (sic), Franciscum Molesinum de Fravezo, ipsum Ognabenum Molesinum, et commune. Et hoc nominatim pretio rhenensium triginta duobus (sic), in ratione librarum quinque denariorum bonae monetae pro singulo rhenense, quos dictus Ognibenus (sic) sibi domino Francisco dare, et solvere tenebatur nomine domini Nicolai Padarelli notarii pro parte pretii cuiusdam domus ab ipso domino Nicolao emptae per ipsum Ognabenum die hodierno, loco, et praesentibus testibus suprascriptis, ut apparet instrumento scripto, et notato manu mei Ioannis Antonii de Vigulo notarii infrascripti.

Ioannes Antonius filius quondam ser Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit per manum alterius, sane idiotae, ac ignorantis.

584. Anno 1534, indictione 7, die vero iovis vigesimo sexto mensis februarii, Tridenti in

capite Platheae Communis, in stuba domus habitationis infrascripti domini Antonii emptoris. Praesentibus ibidem nobili domino Francisco filio quondam domini Bertholdi de castro Volsanae, fratre infrascripti domini venditoris, domino Iacobo Caldeser, domino Baptista filio

70 Lonum, istud est vicus Fravetio conterminus, supra Fravetium, et curato Fravetino subiectus. Est aliud Lonum dioecesis bergomensis, 10 P. M. a Bergamo dissitum, cum curato, et 203 hominibus ex Diario Berg. an. 1793, pag. 109.

quondam domini Hieronymi Sratimperger cive, et habitatore Tridenti, et Ioanne filio quondam Antonii del Parolar de Volsana habitatore Termenagi vallis Solis, testibus. Ibique nobilis dominus Michael filius quondam nobilis domini Bertholdi de castro Volsanae per se, et suos haeredes, iure proprio, et imperpetuum, pro libero, et expedito allodio dedit, vendidit, et tradidit egregio viro domino Antonio Lando veronensi, civi et habitatori Tridenti, eius cugnato, infrascripta bona stabilia, videlicet primo unum pratum capacitatis plaustrorum octo foeni positum, et iacentem (sic) in pertinentiis vallis Tresinae, apud illos de Campo, apud haeredes Francisci Gagae, apud Ridum aquae. Item partem, seu ratam suam affictuum perpetualium, quam habet pro indiviso cum dominis Francisco, et Hieronymo fratribus ipsius domini Michaelis venditoris, quae est de stariis sex, et duobus tertiis unius starii frumenti. Item de stariis quinque fabae, et de stariis tredecim et unius tertii unius starii silliginis ad communem mensuram vallis Solis. Item ratam, et partem suam unius affictus, quae est de modiis decem et octo casei una cum suis proprietatibus unde dicti affictus solvuntur, et solvi consueti sunt per homines de Peyo omni anno in festo s. Michaelis, vel infra eius octavam. Ad habendum, tenendum etc. Et hoc nominatim pretio, et nomine pretii rhenensium ducentorum et viginti in ratione librarum quinque monetae maranensis pro singulo rhenense. Quos rheneses 220 dictus dominus Michael venditor fuit confessus, contentus, et manifestavit habuisse, et recepisse a suprascripto domino emptore modo infrascripto, videlicet rhenenses 130 in tot pecuniis sibi exbursatis in pluribus vicibus, et postis, de quibus constare dictum fuit in Libro ipsius domini Antonii emptoris. Item rhenenses 90 de quibus ipse dominus emptor pro ipso domino venditore, et de eius mandato fecit se debitorem versus nobiles fratres de Trilaco filios, et haeredes magnifici domini Ioannis Contis de Trilaco, causa, et occasione franchitationis unius affictus, qui solvebatur ipsis fratribus de Trilaco per ipsum dominum venditorem, et eius fratres, videlicet pro rata dicti affictus tangente ipsi domino venditori.

Alberthus Ricius notarius rogatus scripsit. Sebastianus Ricius filius quondam ser Mathaei ricii, civis et habitator Tridenti, publicus

apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius, ex auctoritate sibi concessa per magnificum, et praeclarissimum iuris utriusque doctorem dominum Petrum Pectorellum parmensem, Tridenti Praetorem pro rev.mo, et ill.mo domino tridentino etc., auctenticandi instrumenta rogata per quondam dominum Albertum Ricium olim notarium publicum Tridenti, ut de dicta auctoritate apparet publico instrumento manu egregii domini Ioannis Iacobi Callavini notarii publici Tridenti relevavit.

585. Anno 1535, indictione 8, die sabbati 27° (sic) mensis februarii, in civitate Tridenti, in

Contrata Vadi Gislotae, in domo habitationis spectabilis artium, et medicinae doctoris domini Francisci Balduini. Praesentibus Dominico filio Ambrosii de Bassis de villa Vatarii (sic) districtus Tridenti, Iacobo filio quondam Christani de Iacomazo de Vigulo Vatharii (sic), et Thomaeo filio quondam Iacobi Vallis Surdae testibus. Ibique spectabilis artium, et medicinae doctor dominus Franciscus Balduinus nobilis Tridenti, nominatim pro una libra piperis integri, et hoc pro intratica praesentis locationis, et investiturae, titulo et nomine locationis, et condictionis (sic) perpetualis secundum usum, et consuetudinem locationum perpetualium domorum mercati Tridenti, et pacta infrascripta, per tactum manus investivit Ognabenum filium quondam Christani filii quondam ser Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario71, nepotem mei notarii, de una petia terrae prativa unius plodii, vel circa, posita in pertinentiis dictae villae Viguli Vatarii, in loco ubi dicitur al Riffal, infra hos ut asseruerunt esse confines: versus mane apud dominum Bernardinum Tabarellum, versus meridiem apud ipsum Ognabenum conductorem, versus sero apud Ioannem Trivellam, et in parte apud quondam Salvatoris Trivellae a Ponte (sic), et in parte apud haeredes quondam Petri de la Brida, versus

71 Anno 1561, die 8 augusti in burgo Perzini, domina Lucia filia quondam Vigilii filii quondam

Ioannis de Manphredis de Sevignano rotarii olim habitatoris Tridenti, in vico s. Crucis, uxor msgistri Ioannis Mariae de Vigulo, rotarii, habitatoris Susati. Ex rogitis Iosephi Gebel Vicarii, et notarii Perzini, apud B. Gaudentum.

septentrionem apud haeredes quondam domini Victoris Tabarelli. Ad habendum etc., ad meliorandum, et non deteriorandum, et quicquid etc. Quia praedictus Ognabenus promisit praefato domino locatori, et eius haeredibus perpetualiter singulo anno in festo s. Michaelis, vel infra eius octavam in civitate Tridenti, ad domum eius habitationis solvere, ac numerare libras quinque denariorum bonae monetae de Marano nomine census, et affctus dictae rei locatae; pactis et condictionibus infrascriptis, videlicet si primo anno non solverit etc. etc. etc.

Ioannes Antonius filius quondam Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Leonardus filius quondam Ioannis Antonii Columbini de Trilaco civis, et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, relevator decretus rogationum quondam domini Ioannis Antonii de Vigulo notarii per magnificum dominum Petrum Foscherium mutinensem, et Praetorem Tridenti, ut constat actis domini Andrigetti Gislimberti notarii Tridenti, praesens instrumentum ex prothocollo dicti quondam domini Ioannis Antonii extraxit.

Nota. Omnes hactenus contractae membranae a num. 562 usque ad hunc 585 sunt Tridenti in archivo comitis Ioannis Baptistae Balduini saepe laudati. Ita scripsi in conventu tridentino s. Bernardini die 31 octobris 1792.

586. Anno 1535, indictione 8, die sabbati 27° novembris, Tridenti, in Contrata Burgi novi,

sive Rugiae Magnae, in stuba domus habitationis mei notarii infrascripti72. Praesentibus ibidem domino Ioanne Antonio Travayono cive, habitatoreque Tridenti, filio quondam alterius domini Ioannis Antonii Travayoni de terra vocata Paterni agri brixiensis, et magistro Dominico muratore de lacu Cumi, ac domino Victore clerico Beneficiato in ecclesia cathedrali73 tridentina, filio quondam ser Petri de Ceschis74 de Burgo vallis Ausugii, testibus. Ibique Leonardus filius quondam Antonii Francischini (sic) de Vigulo Basilicae districtus Tridenti vendidit nobili domino Hieronymo folio nobilis, et clarissimi artium liberalium et medicinae doctoris, equitisque caesarei domini Francisci Balduini civis Tridenti, praesenti, nomine, et vice dicti domini Francisci patris, licet absentis, et haeredum ementi, petiam unam terrae clausurivae, cum parvo vineali contiguo, de quarta parte unius plodii, vel circa, ad mensuram Tridenti, cum muro ab una parte dicti loci versus sero, sitam in pertinentiis Tridenti, in loco dicto alla Schalla, apud ipsum dominum emptorem, viam communem, et Iacobum fratrem. Salva tamen servitute viae continuae (sic) eundi, et redeundi cum plaustris, et sine per vayonum ad clausuras Iacobi, et Ioannis fratrum dicti venditoris contiguas, et confinantes. Et hoc nominatim pretio, et finito mercato rhenensium decem et octo in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo rhenense. Quorum idem dominus Hieronymus exbursavit, et tradidit eidem venditori in uno scuto auri boni, et iusti ponderis libras septem cum dimidia monetae praedictae. Residuum vero dicti pretii, quod est de rhenensibus sexdecim cum dimidio, idem venditor confessus, contentus, et manifestavit se ab eo domino emptore habuisse.

Antonius filius quondam egregii viri domini Libenoris Biondae notarii de Stenico plebis Banali vallis Iudicariarum tridentinae diocesis, civis, et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Nota. Ex hac charta primum didici unde Travaioni Tridentum venerint. Paternum, vulgo Paderno, est locus parochialis dioecesis brixiensis, a Brixia distans octo P. M, hominesque numerans 546 circiter, ex Diario brixiano anni 1786, pag. 110. De iisdem Travaionis dixi in Familiario tridentino cap. 14. Et haec charta spectat ad archivum Balduinianum. Eam descripsi hac die 10 novembris 1792.

72 Hic sunt diphthongi plures, etiam ubi non fuissent ponendae; sed hoc modo ę. 73 ibi Kthedrali. 74 Anno 1671 die 22 maii hora prima pomeridiana ortus est Petrus Franciscus Ceschi de Sancta

Cruce Burgi in Ausugio. Ex Libro Ioannis Baptistae Ceschi typis edito.

587. Anno 1630, indictione 13, die iovis 26° mensis septembris, Tridenti in ecclesia s. Crucis RR. Patrum Capuccinorum. Praesentibus RR. PP. Capuccinis Iosepho de Asola75 Guardiano, Luca de Tridento, Ludovico de Brixia, Iosepho plebis Boni, Stephano de Vincentia, fratre Pio de Tervisio, Ludovico de Saxona, his omnibus de mandato praedicti admodum rev. Patris Guardiani vocatis, et ore proprio infrascripti illustris domini testatoris rogatis etc., dicentis Rogo vos omnes, quatenus huic meo testamento, et ultimae voluntati testes esse velitis. Ibique personaliter constitutus illustris dominus capitaneus Albertus Balduinus civis Tridenti, sedens etc., sanus per Dei gratiam mente, sensu, loquela, intellectu, et corpore, considerans statum, et qualitatem praesentis temporis, in quo epidemiae morbus intus, et extra civitatem grassatur, hominemque mortalem mortem certam, horam vero incertam etc., suum nuncuativum testamentum ordinavit. Et primo etc. mandavit corpus suum sepeliri iuxta eius conditionem honorifice in ecclesia sancti Bernardini extra moenia Tridenti, in sepulcro Familiae Balduinae intra duo altaria versus chorum. Et casu quo propter morbum epidemiae praesentis temporis aliquod oriretur impedimentum, quominus in dicta ecclesia sepeliri non possit, tunc et eo casu corpus suum humari iussit in sepulcro Familiae Balduinae in sacrato Sanctae Mariae Maioris penes ianuam versus dominos de Callavinis existente: sibique celebrari iussit septimum, trigesimum, et anniversarium cum maiori frequentia, et numero Missarum possibili pro salute animae suae, prout et Missas Gregorianas semel tantum. Item iure legati reliquit semel tantum fabricae Sancti Vigilii Tridenti, Sanctae Mariae Maioris, Sanctissimi Rosarii, et sancti Marci rhenensem unum pro singula. Item RR. PP. Capuccinis galetas duas olei semel tantum. RR. PP. Sancti Bernardini galetam unam olei semel tantum. Item Fraternitati novae Orphanorum iure legati reliquit semel tantum rhenenses tricentos, seu rhenenses 300, casu quo per viam transactionis intra semestre finiatur causa, et lis vertens in castro Boni Consilii intra haeredem Luchinum, Fraternitatem praedictam agentes ex una, et ipsum dominum testatorem conventum ex altera. Et casu quo dicta lis intra dictum tempus non transigatur, et finiatur, dictum legatum rhenensium 300 ademit, et ipsos rhenenses 300 reliquit fabricae ecclesiae Sancti Benedicti Tridenti cum onere, et obligatione de illorum affictu celebrari faciendi imperpetuum in dicta ecclesia Missam unam singula hebdomada singulis diebus veneris pro salute animae domini testatoris: onerando dominos suos haeredes ad procurandum dictarum Missarum celebrationem pro rata, rogavitque dominos de Quarterio ad procurandum dictam celebrationem per nominatum sacerdotem a dominis suis haeredibus, iubens, et mandans dictos rheneses 300 remanere debere in perpetuum investitos pro celebratione Missae praedictae hebdomadalis perpetuae etc., in casu de quo supra non subsequutae transactionis cum dicta Fraternitate. Item nobilem dominam Virginiam Landam sororem suam dilectissimam usufructuariam pleno iure reliquit, una cum nobili domina Catarina uxore sua dilectissima, ac haeredibus, mandavitque eandem bene tractari iuxta illius statum, aetatem, et conditionem toto tempore illius vitae, prout modo facit nobilis dominus testator, et casu quo habitare non possit cum nobili domina Catharina uxore sua, tunc et eo casu, dictae dominae Virginiae dari voluit per dominos haeredes omni anno toto tempore illius vitae rhenenses tricentos in pecuniis, plaustra duo vini boni, staria duodecim frumenti, et starios (sic) duodecim siliginis; et ad habitandum eidem reliquit vulgo un appartamento condecente alla qualità, conditione, et età di detta signora Virginia, toto tempore illius vitae in domo domini testatoris. Item quatenus nobilis dominus Hironymus filius domini testatoris legitimus, et naturalis in pupillari aetate constitutus, non efficiatur sacerdos, tunc, et eo casu iure praelegati reliquit nobili domino Baldessari filio suo legitimo, et naturali totum mansum Mani cum domibus in dicto mansu existentibus: quem dominum Baldessarem in tali casu oneravit ad dandum dicto domino Hieronymo fratri rhenenses termille de tronis quatuor cum dimidio pro singulo. Item nobilem dominam Catharinam uxorem suam dilectissimam reliquit donnam, dominam, et patronam usufructuariam toto tempore illius vitae, vivendo vidualiter, et caste, et non aliter, nec alio modo, omnium bonorum domini testatoris, una cum

75 Asola dioecesis brixiensis, cum abbate nullius dioecesis, provisore, castellano, et potestate. Hoc anno 1793 est abbas Federicus Maria Molinus episcopus Apolloniae, abbas et praelatus ordinarius Asulae. Habet 16 canonicos, quorum sex sunt curati animarum 3119. Ibi est etiam monasterium Clarissarum.

nobili domina Virginia praedicta, ac nobilibus dominis suis haeredibus infrascriptis: mandavitque eandem dominam suam uxorem bene, honorifice, ac materne tractari. Item iure legati reliquit semel tantum Antonio Ceschino servo suo rhrnenses vigintiquinque, videlicet rheneses 25. Item iure legati reliquit semel tantum Barbarae ancillae suae rheneses decem. Item iure legati reliquit nobili domino Baldessari filio suo legitimo, et naturali unam collanam di pasta di ambra di Spagna, guarnita d'oro, tutti li ori, argenti, annelli, gioie, et tutti li mobili, che sono nella stanza sigillata, di che tutto vuole ne sia fatto inventario. Item annullavit bina alia sua testamenta alias facta, et rogata per quondam egregium dominum Barnabam Mantium, et per egregium dominum Antonium Bernardellum notarios collegiatos Tridenti. Haeredes autem suos universales sibi instituit, ore porprio nominavit, et esse voluit nobiles dominos Baldessarem, et Hieronymum praedictos filios suos legitimos, et naturales aequaliter, et aequis portionibus, hac condictione et lege, et non aliter, quatenus dictus dominus Hieronymus sacerdos efficiatur; quo etiam in casu ademit praelegatum suprascriptum factum domino Baldesari mansus Mani etc. Si vero sacerdos non efficiatur, tunc praelegatum praedictum valere voluit in omnibus ut in illo; et decedente nobili domino Baldassare quandocumque sine filiis legitimis, et naturalibus, eidem substituit vulgariter, pupillariter, et per fideicommissum, nobilem dominum Hieronymum fratrem, et illius filios legitimos, et naturales aequaliter, et aequis portionibus; quo in casu mandavit dari nobili domino Ioanni Baptistae filio quondam domini Septimii Balduini locumtenenti capitaneo rhenenses quinque mille; si vero dictus dominus Ioannes Baptista mortuus esset, dictos rhenenses 5.000 dari mandavit illius filiis masculis legitimis et naturalibus. Si vero dictus dominus Ioannes Baptista decederet sine filiis legitimis et naturalibus masculis, dictos rhenenses 5.000 dari mandavit nobili domino Ioanni Baptistae filio quondam nobilis domini Alexandri Balduini pro manutentione familiae Balduinae. Decedente domino Hieronymo sine filiis legitimis et naturalibus quandocumque, eidem substituit vulgariter, pupillariter, et er fideicommissum nobilem dominum Baldessarem fratres, et illius filios legitimos et naturales aequaliter, et aequis portionibus. Et decedentibus ipsis dominis Baldessare et Hieronymo filiis suis sine filiis legitimis et naturalibus eisdem substituit vulgariter, pupillariter, et per fideicommissum nobilem dominum Franciscum filium quondam nobilis domini Septimii Balduini fratris, cum onere dandi scutatos mille nobili dominae Catharinae uxori nobilis domini testatoris, et rhenenses totidem nobili dominae Ludovicae sorori dicti domini Francisci; et ipso domino Francisco decedente sine filiis legitimis et naturalibus, eidem substituit vulgariter, et per fideicommissum filios masculos nobilis dominae Cattarinae quondam nobilis et excell.mi domini Alexandri de Albertis uxoris excell.mi doctoris domini Francisci Brixanini de Rippa, necnon filios masculos quondam dominae Virginiae Demae pariter filiae nobilis et ecell.mi domini Alexandri de Albertis praedicti aequaliter, et aequis portionibus in stirpem, et non in capita, cum onere eo in casu dandi scutatos mille dominae Cattarinae uxori nobilis domini Ioannis Baptisate quondam domini Alexandri Balduini, necnon dandi scutatos mille pro patrimonio unius sacerdotis per haeredes nominandi, qui teneatur imperpetuum celebrare Missas quatuor in hebdomada in ecclesia Sancti Benedicti Tridenti pro anima nobilis domini testatoris. Et pariter legavit in casu scutatos mille pro nubendis viginti virginibus bonae conditionis, et famae, dando pro singula rhenenses quinquaginta, nominandis per nobiles dominos haeredes nobilis domini Baldessaris Roccabruna quantenus in vivis reperiantur; sin minus per alios descendentes ex familia Roccabruna. Commissarios vero, et executores huius testamenti rogavit esse velle ill.mum dominum comitem Ludovicum de Lodron, illustrem dominum capitaneum Alfonsum Costedam, et illustrem dominum Franciscum Ghelfum. Et hoc dixit ipse nobilis dominus Albertus testator esse etc.

Maximilianus filius quondam nobilis et excell.mi archiatri, et consiliarii caesarei domini Petri Andreae Matthioli notarius collegiatus, et civis Tridenti scripsit.

Nota. Membrana haec est in archivo Balduiniano. Albertus vixit etiam an. 1634, 1638, 1644. Catharina eius uxor fuit ex familia de Roccabruna. Albertus huic testamento addidit codicillum anno 1632, die 22 septembris relatum infra numero 710.

588. Anno 1569, indictione 12, die martis primo februarii, Tridenti in Contrata Urnarum, in domo domini Marci Antonii Scutelli habitationis meae notarii, in stuba. Praesentibus nobili domino Christophoro de Hieremiis, domino Nicolao Fassa quondam ser Petri Fassae, ser Valentino Gambaro quondam ser Salvatoris, et Antonio filio ser Andreae Pivae de Barbaniga, et Iacobo quondam Ioannis de Rosatis de Sardanea testibus. Ibique nobilis, et magnificus dominus Hieronymus quondam nobilis domini Francisci76 equitis, et artium, et medicinae doctoris, civis Tridenti, existens debitor nobilis domini Christophori de Lontoleris, et fratris eius, et de rhenensibus centum et decem et septem denariorum pro capitali affictus brentarum decem vini, vigore sententiae Luchinae, et affictibus incursis a die 7 novembris 1565, dedit, solvit, et numeravit ipsis nobilibus dominis fratribus de Lontoleris rhenenses 117 in auro, et pauca moneta; et ita se se liberavit a dictis affictibus, quos dictis dominis Lontoleris vendiderat die 20 novembris 1550.

Matthaeus Caldonatius notarius scripsit. Gothardus filius quondam providi viri domini Pauli Franceschini de Trilaco civis et

habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, ex licentia magnifici iuris utriusque doctoris domini Iulii Tocholi Praetoris Tridenti dignissimi, ut in actis egregii domini Ioannis Malferi de Dro notarii Tridenti relevavit.

589. Anno 1550, indictione 8, die mercurii vigesimo sexto mensis martii, Tridenti, in

Contrata s. Benedicti, in stuba domus habitationis infrascripti nobilis domini Hieronimi Balduini. Praesentibus Antonio filio quondam ser Iacobi Caliaroti cive, et habitatore Tridenti, et Venturino filio quondam magistri Grisenti carbonarii hospite habitatore in villa Basilicae plebatus Pinedi districtus Tridenti testibus. Ibique Iacobus dictus Pizol filius quondam Bernardi Faesi de villa Fravezii districtus Tridenti, vendidit nobili domino Hieronimo filio quondam nobilis et excellentis artium et medicinae doctoris domini Francisci Balduini civi, et habitatori Tridenti, unam petiam terrae arativam, et vineatam unius starii cum dimidio seminis, vel circa, positam in pertinentiis villae Fravezii, in loco dicto in Pra menor, apud iura Sanctae Mariae de Callavino, apud Omnibonum Molesinum, Iacobum Faesium, et viam communem. Et hoc nominatim pretio rhenensium undecim, et carantanorum quadraginta in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo rhenense, quorum septem, et car. 20 antea recepit.

Ioannes Petrus filius quondam providi viri ser Marci de Perzino civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

590. Anno 1537, indictione 10, die mercurii (sic) 15 februarii, Tridenti in Contrata

Portellae, in stuba domus habitationis infrascripti nobilis domini Hieronimi filius quondam spectabilis artium et medicinae doctoris domini Francisci Balduini. Praesentibus Francisco filio quondam Iohannis Mariae de Martino Soldato de Roboreto, Iacobo filio quondam Odorici de Barbaniga, et Bontempo filio quondam Thomasii del Colladro de Pligano77 vallis Solis habitatore Tridenti testibus. Ibique Sander filius quondam Melchioris a Buscho plebis Civezani districtus Tridenti, renuntiavit omne suum ius, et melioramentum utilis dominii unius petiae terrae arativae, et vineatae stariorum duorum cum dimidio seminis, vel circa, sitae in pertinentiis Mozanigi plebis Civezani districtus Tridenti, in lodo dicto a la Val soto Mazanigo, apud ipsum Sandrum pro utili dominio, apud certam valeselam, et Baldessarem Zatellum, in manibus nobilis domini Hieronimi filii quondam suprascripti domini Francisci, pro se, et dominis eius fratribus acceptantis, et recipientis, super quibus (sic) ipse Sander refutator solvitur (sic), et solvere tenetur, et obligatus est eis solvere libras quinque bonae monetae de Marano pro singulo (sic) rhenense (sic). Et hanc refutationem fecit dictus Sander refutator, quia dictus Sander (sic) cognoscit dictam petiam terrae esse devolutam ipsis domino Hieronimo, et fratribus ob cessationem solutionis dicti affictus annorum octo retentorum, et non solutorum per ipsum, et

76 sine cognomento etiam in membrana. Fuit Balduinus. 77 Plizano, nunc Pellizzano.

quia cognoscit se inhabilem, ac impotentem ad laborandum dictam petiam terrae, ita quod dicta petia terrae sit consolidata cum directo dominio.

Ioannes Petrus filius quondam providi viri ser Marci de Perzino civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Iohannes Gulielmus filius quondam egregii domini Francisci Callavini publicus apostolica et imperiali auctoritate notarius, et civis Tridenti relevavit ex licentia ei data instrumento rogato per egregium dominum Iohannem Patricium Turcum notarium et civem Tridenti, ex protocolo quondam egregii domini Iohannis Petri Perzini notarii et civis Tridenti78.

Nota. Ex litera dominicali G anni 1537 in principio legendum vel die Iovis 15 februarii, vel die mercurii 14 februarii.

591. Anno 1619, indictione 2, die sabbati ultimo mensis novembris, in civitate Tridenti, in

studio domus, et habitationis infrascripti domini emptoris, positae in Contrata Sancti Benedicti. Praesentibus magnifico domino Octavio filio quondam spectabilis domini Gothardi Franceschini cive Tridenti, Bartholomaeo filio quondam magistri Alexandri Carterii cive Tridenti, domino Ioanne quondam Georgii Fioreti, ac ser Antonio quondam Leonardi Vigolini de Castellano habitatore in burgo Pedecastelli, omnibus testibus. Ibique ser dominus Franciscus, et Baptista fratres, filii quondam ser Iacobi Frizeriae de burgo Vezzani per se se, et dominum Iacobum, et Georgium fratres suos absentes, vendiderunt illustri, et generoso domino capitaneo Alberto filio quondam nobilis domini Hieronymi Balduini civi Tridenti, unum affictum franchitabilem licet perpetualem stariorum octuaginta trium et unius tertii frumenti ad communem mensuram, et taxam Tridenti, positum super una eorum petia terrae arativae quantitatis plodiorum quatuor seminis (sic) circiter, posita in pertinentiis Covali, in loco dicto ai Crezi, apud haeredes quondam Antonii Bignoti. Et super alia petia terrae arativa, et vineata quantitatis plodiorum duorum seminis (sic) circiter sita in pertinentiis Trilaci, in lodo dicto a Vadal, apud nobilem dominum Franciscum Trilacum, et Nicolaum Corerium79. Sive super tanta illarum quantitate, quae bene valeat pretium, et capitale infrascriptum cum tertio de pluri iuxta Constitutiones nuperrime emanatas ab ill.ma Superioritate tridentina super materia, et norma constiduendorum affictuum, et censuum perpetualium franchutabilium tamen, secundum quas praedicti domini comtrahentes intendunt facere, et non aliter. Et hoc nominatim pro pretio, et capitali renensium quingentorum in ratione tronorum quattuor cum dimidio monetae maranensis pro singulo renense. Quod idem dominus emptor exbursavit, ac dedit dictis venditoribus in tot Zechinis auri, et monetis argenti. Cum quibus pecuniis suprascriptus Baptista alter venditor asseruit velle solvere pretium domus per eum emptae a donna Magdalena Bignota, ac alia Magdalena (sic) sororibus, et filiabus quondam Antonii Bignoti eiusdem ser Baptistae cugnatis. Promittentes praedicti ser Francisus, et Baptista venditores etc.

Antonius Bernardellus filius quondam domini Caroli civis olim Tridenti, publicus imperiali authoritate notarius collegiatusque Tridenti scripsit.

592. Anno 1545, indictione 3, die mercurii quarto martii, Tridenti in Contrata Portellae, seu

Vadi Gislottae, in thalamo magno anteriori domus habitationis infrascripti nobilis domini Hieronimi emptoris. Praesentibus magistro Bernardino tinctore quondam magistri Iohannis Francisci de Vivian de Salodio habitatore Tridenti, magistro Bartholomaeo quondam alterius magisteri Bartholomaei de Ferrariis sutore habitatore Tridenti, Gotardo quondam Simonis Morati de Medio Sancti Petri, Bartholomaeo, et Iohanne fratribus quondam ser Delaiti de Fantibus de Trilaco, testibus. Ibique magister Mathaeus quondam ser Marci de Perzino civis et habitator Tridenti, iure emphiteuticae condictionis, et pensionis ut infra solvendae, et salvo iure directi dominii, vendidit nobili domino Hironimo quondam nobilis artium et medicinae doctoris domini Francisci Balduini olim civis Tridenti, ementi pro se, et nobilibus suis fratribus, et eorum haeredibus, unam petiam terrae prativae et vineatae, cum paucis tamen vitibus, cum

78 Non dicitur hic quis licentiam dederit praeter morem. 79 Hoc anno 1797 vivit Tridenti Petrus Correrius lanio vitulinus cum uxore Anna.

arboribus tribus nucis, et tribus arboribus pirri, plodii unius cum dimidio, positam, et iacentem in pertinentiis Tridenti, in loco a le Fornas80, apud magistrum Guielminum Zuavatinum (sic) civem Tridenti, viam communem, Bartholomaeum de Ferrariis civem Tridenti, et dominum Girardum Miranam civem Trdenti et dominum Laurentium Bassium civem Tridenti, de qua petia terrae solvitur affictus perpetuus castro Boniconsilii civitatis Tridenti omni anno in festo s. Michaelis, vel octava, stariorum trium surghi ad communem mensuram Tridenti. Et hoc nominatim pretio et mercato rhenensium centum in ratione librarum quinque monetae maranensis pro singulo rhenense. De quibus praefatus dominus Hieronimus emptor ad paesentiam praemissorum testium dedit praefato magistro Mathaeo rhenenses tresdecim, et libras quatuor in scutis novem auri ad computum grossorum carentanorum nonagintaduorum pro quolibet scuto. Rssiduum vero praefatus Mathaeus menifestavit se habuisse, et recepisse a suprascripto domino Hieronimo emptore.

Gratiadeus quondam egregii domini Antonii de Gratiadeis civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Nota. Iste notarius in suo signo calamario posuit verba Fides. Gra. de. Gra. 593. Anno 1547, indictione quinta, die martis 13° decembris, Tridenti in Surbano in domo

Praepositurae ecclesiae tridentinae. Praesentibus Iacobo filio quondam Omniboni de Gratiolis de Vezano (sic), Menegino filio quondam Bernardi de Cagolis de Fravezio testibus. Ibique nobilis dominus Ioannes Alovisius de Baldyronis procurator rev.di in Christo patris, et generosi baronis in Sprincenstain domini Francisci Ricii sacrae Romanae regiae maiestatis consiliarii, necnon Praepositi Praepositurae ecclesiae tridentinae, viso, et intellecto instrumento investiturae alias factae per rev.dum tunc dominum Praepositum dictae Praepositurae quondam donae Christinae uxori quondam Salvatoris de Pedecastello rogato per quondam egregium dominum Guielmum Gallum notarium, et patrem mei notarii sub anno Domini 1509, die 13 novembris de infrascripta petia terrae, quae tandem pervenit ad manus infrascripti domini Hieronymi, per tactum manus, et pro una libra piperis integri pro intratica, titulo, et nomine locationis perpetualis in emphiteosim semper renovandae in capite cuiuslibet decimi noni anni, secundum usum, et consuetudinem locationum perpetualium ipsius Praepositurae, investivit nobilem dominum Hieronymum Balduinum filium quondam magnifici, et excell.mi equitis et physici domini Francisci de Balduinis civem Tridenti, de una petia terrae arativa, et vineata unius plodii vel circa, posita in pertinentiis Tridenti, in loco dicto a la Scalla, apud dominum conductorem, et dominum Rochum Guelfum, et haeredes quondam Omniboni Franceschini de Vigulo, et a sero apud viam communem. Et hanc locationem fecit dictus dominus procurator, quia praefatus dominus Hieronymus per se, et suos haredes promisit dictam rem locatam meliorare, et omni anno in festo s. Michaelis, vel eius octava praesentare Tridenti ad domum Praeposituae staria sex vini braschati de vino nascituro in dicta petia terrae, vel aeque bono ad mensuram Tridenti nomine affictus et census perpetui dictae rei locatae, ac servare consueta locationum pacta.

Hieronymus Gallus filius quondam egregii iurisperiti domini Guielmi Galli civis et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit, qui signum suum notariale calamarium posuit in principio.

594. Anno 1586, indictione 14, die martis 13° maii, in civitate Tridenti, in Contrata Mercati

Veteris, in domo infrascriptorum nobilium dominorum fratrum de Balduinis. Praesentibus Francisco filio Antonii de Luchis de Perzino, magistro Andrea quondam Iacobi de Brugnis de Cognola districtus Tridenti, magistro Matthaeo quondam Pauli Tanieri territorii Tulmagi, et magistro Ioanne Alberto quondam magistri Gabrielis de Orlandis, omnibus testibus. Ibique nobilis et magnifica domina Virginia filia quondam noblis et magnifici domini Hieronymi Balduini civis Tridenti, uxor nobilis, et magnifici domini capitanei Iacobi Landi, ad praesentiam continue dicti eius mariti, consentientis, et parabolam dantis, contenta, et confessa fuit, se habuisse, et integraliter, ac effectualiter recepisse a nobili, et magnifico domino Septimio eius

80 Vide infra num. 617.

fratre interveniente pro se, ac nominibus, et vicibus dominorum Pauli, et Alberti fratrum suorum absentium, necnon a domino Octavio etiam eius fratre, et a nobili et magnifico domino Ioanni (sic) Baptista Balduino interveniente nomine, et vice magnifici, et excellentis legum doctoris domini Nicolai Balduini etiam absentis, rhenenses noningentos (sic) denariorum maranensium nomine dotis paternae, et maternae, cuiuscumque alterius successionis, et haereditatis sibi spectantis hucusque, et pertinentis ex domo suorum dominorum fratrum occasione aliqua. Quos rhenenses 900 ipsa magnifica domina Virginia habuit mediante praedicto magnifico domino eius marito, modo et forma prout latius in suo instrumento dotali per me notarium infrascriptum hodie paulo ante rogato. Absolvens penitus, et liberans eosdem magnificos dominos eius fratres ab ulteriori solutione dictorum rhenenisum noningentorum, et ab omnibus etc.

Iohannes Baptista Franceschinus notarius Tridenti rogatus scripsit, et publicavit. Iohannes Baptista filius quondam Iohannis Columbini publicus imperiali auctoritate

notarius collegiatus et civis Tridenti, deputatus a clarissimo iuris consulto domino Sempronio Scachino nobili parmense, et honorando Tridenti Praetore, ut in actis egregii notarii domini Iohannis Malpheri constat ad relevandum instrumenta publica per quondam eregium notarium dominum Ioahnnem Baptisam Franceschinum rogata, hoc praesens relevavit.

595. Anno 1549, indictione 7, die sabbati quarto mensis maii, Tridenti in Contrata Mercati

Veteris, in stuba domus habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus Simone filio quondam Antonii Pisetae de Albiano districtus Tridenti, et Laurentio filio quondam Nicolai quondam Ioannis de Grumo plebis Cimbrae iurisdictionis castri Cunispergi diocesis tridentinae, testibus. Ibique ser Franciscus filius quondam ser Ioannis Floris de Orzano plebis Civezani districtus Tridenti, vendidit nobili domino Hieronymo filio quondam excellentis artium, et medicinae doctoris domini Francisci Balduini equitis, civi et habitatori Tridenti, unum affictum perpetualem unius brentae vini bulliti ciresoli81 nitidi, ac boni saporis de vino nascituro in petia terrae arativa, et vineata unius starii seminis, vel circa, posita in pertinentiis villae Orzani suprascripti, in lodo dicto al Prà dai Redundi, apud haeredes quondam Antonii Maphaei de Orzano, apud Leonardum Matthaei, Matthaeum Laurentii de Orzano, et haeredes quondam domini Stephani de Tono. Et hoc nominatim pro pretio rhenensium undecim, et carantanorum quadraginta in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo rhenense.

Ioannes Petrus filius quondam viri ser Marci de Perzino civis et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Iohannes Baptista filius quondam egregii domini Ioannis Petri Perzini notarii, et civis Tridenti, publucus apostolica et imperiali auctoritate notarius, et civis Tridenti, ex licentia, et auctoritate illi data, et concessa per magnificum Iuris utriusque doctorem Michaelem Castagninum faentinum Praetorem Tridenti pro ill.mo, et rev.mo domino domino Christophoro de castro Madrutii tituli Sanctae (sic) Caesarei S.R.E. presbytero cardinali episcopo principeque Tridenti dignissimo, necnon Brixinae perpetuo administratore benemerito, et in Statu Mediolani gubernatore etc. exemplandi, exemplataque subscribendi, et auctenticandi etc. instrumenta rogata per praefatum quondam dominum Ioannem Petrum genitorem suum, de quibus constat publico instrumento rogato per egregium dominum Ioannem Gulielmum Callavinum notarium Tridenti, praesens instrmentum relevandi82.

596. Anno 1548, indictione 6, die martis 27° novembris, Tridenti, in Contrata Mercati

Veteris, in stuba domus habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus magistro Petro Pipo cirogico cive, et habitatore Tridenti, Ioanne filio quondam Leonardi de Zello, et Christophoro filio quondam Bomassarii (sic) de Montanea districtus Tridenti, testibus. Ibique nobilis dominus Hieronimus filius quondam nobilis et spectabilis artium, et medicinae doctoris, et equitis domini Fancisci Balduini, civis et habitator Tridenti, nomine, et vice nobilis dominae Antoniae eius cugnatae, uxoris nobilis domini Baptistae eius fratris absentis, pro una libra piperis integri pro

81 Vino ciresol, cioè vino chiarello. 82 Iste Ioannes Baptista bene scripsit, sed sine diphtongis.

intratica, titulo, et nomine locationis, et conductionis in perpetuum, per tactum manus investivit Lauretium filium quondam Ioannis dicti dalla Caurara habitatorem extra Portam Pontis Athesis civitatis Tridenti, in pertinentiis Tridenti in loco dicto a Santo Iorio, sive Giorgio, de una petia terrae arativa, et vineata unius plodii, vel circa, sita in pertinentiis Tridenti extra Portam Pontis Athesis, in loco dicto alla Pallas sopra il masso della Caurara sora Santo Iorio, apud ipsum conductorem, et Dominicum a Vechletis de villa Supramontis, et viam communem. Et suprascriptam locationem fecit dictus dominus locator dicto nomine praefatae dominae Antoniae absentis, quia dictus Laurentius conductor promisit dare brentas tres vini albi bulliti boni saporis et sufficientis ad communem mensuram civitatis Tridenti de vino nascituro in dicta petia terrae, vel aeque bono, nomine affictus, et census, omni anno in festo s. Michaelis vel eius octava.

Ioannes Petrus filius quondam providi viri ser Marci de Perzino civis et habitator Tridenti publicus imeperali auctoritate notarius scripsit.

Ioannes Gulielmus filius quondam egregii domini Francisci Callavini publicus apostolica et imperiali auctoritate notarius, et civis Tridenti relevavit ex licentia sibi data publico instrumento rogato per egregium dominum Patricium Turcum notarium et civem Tridenti exemplandi instrumenta rogata per quondam egregium dominum Iohannem Petrum Perzinum notarium et civem Tridenti83.

597. Anno 1551, indictione 9, die iovis nono aprilis, Tridenti in Contrata Mercati Veteris,

in stuba domus habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus magistro Bernardino filio magistri Iacobi pictoris84, Ioanne Maria fratre mei notarii infrascripti, et Adamo filio Antonii Lovigi a Caliano habitatore Tridenti, testibus. Ibique magister Bartholomaeus calceator filius quondam magistri Silvestri vicentini civis et habitator Tridenti, vendidit nobili domino Hieronimo filio quondam nobilis et excellentis artium, et medicinae doctoris domini Francisci Balduini aequitis (sic) civi et habitatori Tridenti, unum affictum perpetualem stariorum duorum frumenti ad communem mensuram civitatis Tridenti, quem posuit de, et super una petia terrae hortiva, et vineata, videlicet super tertiam partem dicti horti positi in pertinentiis Tridenti extra Portam Aquilae Tridenti, in loco dicto alle Laste, apud dominum Andream Cribellum, apud dictum venditorem, viam communem, et Antonium Coradinae. Et hoc nominatim pro pretio rhenensium duodecim in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo rhenense85.

Ioannes Petrus de Perzino notarius civis et habitator Tridenti scripsit. Ioannes Gulielmus filius quondam egregii domini Francisci Callavini etc., ut supra,

relevavit. 598. Anno 1559, indictione 2, die sabathi 28° ianuarii, Tridenti, in Contrata Cantoni, in

stuba et domo mei Nicodemi notarii subscripti. Praesentibus magistro Vigilio textore quondam Vitalis de Vitalis, magistro Symone damaschinario, dicto Bevilaqua, habitatoribus Tridenti, et Bartholomaeo filio Iacobi de Baldis de Fontaneto Plebis Boni, nunc mansatore domini Iohannis Costeda a Barbaniga86 testibus. Ibique dominus Fridericus filius quondam domini Andreae Cribelli civis, et habitator Tridenti vendidit ac cessit nobili domino Hieronimo filio quondam nobilis et eximii phisici, et comitis Pallatini domini Francisci Balduini civi, et habitatori Tridenti, unam petiam terrae prativam cum una domo, seu casali intus, dicta la Casa day Coppi, plodiorum quatuor, et perticarum quingentarum, et tresdecim, sic mensuratam de communi concordio ipsorum contrahentium per suprascriptum magistrum Symonem damaschinarium, positam in pertinentiis Tridenti, ubi dicitur in Campo Trentino, apud excellentem doctorem

83 Hic bene scripsit; sed habuit scriptorem ineptum. 84 Iacobus de Tibaldis pictor Tridenti anno 1556, 1558, filius fuit Bernardini a Puteo de Paria

dioecesis mediolanensis. 85 NB. Exceptioni doli, mali, pacti, conventi, actioni in factum, conditioni indebiti et... 86 idest in Barbaniga.

dominum Bernardinum Mallanot, ipsum dominum Hieronimum emptorem, viam communem, et Betinos Burgi Sancti Martini Tridenti. Et hoc pretio rhenensium ducentum (sic) et quinquagintaquinque in ratione librarum quinque denariorum monetae de Marano pro singulo rhenense, videlicet plodia tria, et perticae ducentum et quinquagintatres in ratione rhenensium 40 pro singulo plodio, et plodium unum cum perticis ducentum et sexaginta in ratione rhenensium 30 pro plodio; et ipsa domus, sive casale pro parte sua ipsius venditoris, quia de ipsa domo idem dominus emptor habebat possessum pro dimidia pro indiviso, prout constat in rogitis domini Nicolai Clusoli notarii Tridenti, pro rhenensibus 70, quae summae in totum faciunt summam suprascriptam rhenensium 255, quod pretium idem dominus Hieronymus emptor solvit eidem domino Friderico venditori hoc modo: videlicet rhenenses 60 in uno affictu stariorum decem frumenti, qui solvitur per Iohannem de Stechis de Vigulo Basilicae. Item rhenenses 130 in uno alio affictu unius plaustri vini bulliti, et stariorum quinque frumenti, et librarum septem cum dimidia denariorum de Marano, qui solvitur per dominum Nicolaum Clusolum notarium Tridenti. Item rhenenses 14 in uno alio affictu librarum trium et mediae denariorum de Marano, qui solvitur per haeredes quondam ser Laurentii Frizeriae de Vezzano (sic). Item rhenenses octo in alio affictu librarum duarum denariorum de Marano, qui solvitur per Vigilium Pasqual de Fornace. Item rhenenses 12 in alio affictu stariorum duorum frumenti, qui solvitur per haeredes quondam Iacobi Piperatae Tridenti, et rhenenses 19 in uno plaustro vini nigri habiti et recepti; et rhenenses duodecim in prompta, et numerata pecunia ibidem datos, solutos, et numeratos eidem venditori pro completa, et integrali solutione precii praemissi, scilicet renenses 255.

Nicodemus filius quondam domini Antonii de Vicariis civis et habitator Tridenti publicusque imperiali authoritate notarius scripsit: signo suo in fine posito, in quo sunt literae N.D.V.N.

599. Anno 1543, indictione prima, die mercurii decimo ianuarii, Tridenti, in Contrata

Sancti Benedicti, in stuba domus mei notarii infrascripti. Praesentibus domino Maximiliano quondam domini Nicolai Approvini de Approvinis notarii, cive et habitatore Tridenti, et Georgio filio quondam Michaelis Formigna de Burgo Sancti Martini testibus. Ibique nobilis dominus Hieronymus quondam spectabilis artium, et medicinae doctoris domini Francisci Balduini civis Tridenti pro brentis tribus vini solvendis ad Sanctum Michaelem de anno 1544, et rhenenses quatuor; duobus solvendis hinc ad decem dies, et duobus ad s. Ioannem proxime futurum, per infrascriptum conductorem pro intratica praesentis locationis, et conductionis, per tactum manus investivit Baldesarem quondam Ioannis Petri de Covalatis (sic)87 de Cognola molitorem, et fratrem eius, de una petia terrae vineata septem zapatorum, vel circa, posita in pertinentiis Cognolae, in loco ubi dicitur in Varzaga, apud haeredes quondam domini Ioannnis Faustini, apud Fersinam, et Baldesarem Pedrolum: quae petia terrae habet viam per capazalias petiarum terrarum ibi quondam domini Ioannis Faustini. E converso praefatus Baldesar promisit dare omni anno ad s. Michaelem dicto domino locatori brentas duas vini bulliti nascentis in dicto loco, boni, et sufficientis, ac boni saporis pro affictu, et censu perpetuo.

Aldrigetus filius quondam ser Antonii de Gislimbertis de Trilaco civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

600. Anno 1559, indictione 2, die iovis nono martii, Tridenti in Contrata Sancti Benedicti,

in studio domus habitationis infrascripti domini aquisitoris. Praesentibus domino Andrigeto Gislimberto notario, ac cive Tridenti, ser Dominico Brendula filio quondam Martini de Brendula vicentini agri habitatore Tridenti, et Nicolao filio quondam Marii de Mugiascha Vallis Tellinae habitatore Tridenti testibus. Ibique nobilis dominus Hieronymus filius quondam nobilis et eximii artium, et medicinae doctoris domini Francisci de Balduinis civis et habitator Tridenti, dedit, et in solutum tradidit nobili viro domino Thomaeo filio quondam domini... (sic) de

87 Quidam Donatus Covelatus fuit civis Tridenti ab anno 1630. Familia eius extincta notatur. Felix Zanettus dictus Covellatus fuit civis Tridenti ab anno 1657. Et eius familia dicitur extincta.

Cazzufis civi, et habitatori Tridenti, unum affictum perpetualem stariorum centum frumenti ad communem mensuram Tridenti, boni, sicci, nitidi, bene sasonati, et cribellati, solvendum per ipsum dominum Hieronymum, et eius haeredes omni anno in festo sancti Michaelis, vel infra eius octavam eidem domino emptori, et eius haeredibus ad domum et habitationem suam, quem affictum dictus dominus Hieronymus posuit de, et super una petia terrae prativae, et arativae plodiorum trigintaduorum, posita in pertinentiis Tridenti, in loco ubi dicitur alli Spini dicto al Mas dal Marcolin, infra confines, de quibus in instrumento venditionis de dicto loco sibi domino Hieronymo facto (sic) per magnificos dominos consules Tridenti, rogato per me Nidodemum notarium infrascriptum diebus proxime decursis. Et hoc (sic) pro pretio rhenensium sexcentum in ratione librarum quinque denariorum de Marano pro singulo rhenense. Quos dictus dominus Hieronymus ex causa praemissae suae emptionis dicti mansus dare, et solvere tenebatur eidem domino Thomaeo uti pariter cessionario ipsius magnificae communitatis pro medietate nundinarum fabriace eidem magnificae communitati venditae, sicuti constat publico instrumento rogato per me Nicodemum notarium infrascriptum hiis proxime diebus elapsis. Renuncians etc. Cum pacto se francandi quotiescumque etc. etc.

Nicodemus filius quondam domini Antonii del Vicari civis et habitator Tridenti publicus imperiali authoritate notarius scripsit88.

601. Anno 1553, indictione undecima, die veneris 25° augusti, Tridenti in contrata

Hospitiorum Teutonicorum, in saleta inferiori domus Hospitii a Rosa. Praesentibus domino Bolpho89 quondam domini Ioannis Chersperg hospite a Rosa, et magistro Simone quondam Ioannini dicto Capeta, et magistro Petro chirurgo filio quondam domini Ioannis Petri Piber, his tribus civibus, et habitatoribus Tridenti, testibus etc. Ibique nobilis dominus Hieronumus Balduinus civis Tridenti vendidit domiane Ursulae uxori domini Andreae de Filla90 ad praesens locumtenenti (sic) illustris domini comitis Alberici de Lodrono in castris caesareis, habitatrici Tridenti, ibidem praesenti, ementi pro dicto domino Andrea marito suo, unum affictum unius plaustri vini albi bulliti, et stariorum quatuordecim frumenti, quem posuit de, et super petia terrae prativa, et vineata plodiorum trium vel circa, posita in pertinentiis Tridenti, in loco ubi dicitur alle Fornas, apud Gerardum Miranam, et haeredes quondam magistri Guielmini, et viam communem, et dominum Laurentium Bassum. Et hoc nominatim pretio renensium centum et quinquaginta bonae monetae de Marano pro singulo renense. Quos renenses 154 dicta domina Ursula ibidem dedit praefato domino Hieronimo in tot scutis auri in auro etc.

Aldrigetus filius quondam Antonii de Gislimbertis de Trilaco, civis et habitator Tridenti publicus imperiali aiuctoritate notarius scripsit.

Nota. Qui in suo signo posuit JHS. Gislimbertus. 602. Anno 1542, indictione 15, die sabbati 15° aprilis, Tridenti, in Contrata s. Benedicti, in

studio domus habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus ser Ioanne Francisco quondam Leonardi del Cossa, Christophoro filio magistri Grisostimi (sic) aromatarii, et magistro Bernardino sutore quondam ser Pauli fornarii, ambobus civibus, et habitatoribus Tridenti, testibus etc. Ibique nobilis dominus Hyeronimus quondam spectabilis artium et medicinae doctoris domini Francisci Balduini nobilis Tridenti, per se, ac nomine dominorum fratrum suorum, pro una libra piperis integri pro intratica, per tactum manus investivit ser Franciscum quondam Ioannis de La Fior de Orzano plebis Civizani, de una petia terrae prativa duorum plodiorum, vel circa, posita in pertinentiis Barbanigae, in loco ubi dicitur al Pisinazo apud... (sic). E converso praefatus conductor dicto domino locatori omni anno in festo s. Micaelis, vel eius octava solvere promisit libras decem bonae moentae maranensis pro affictu, et censu perpetuo dictae rei locatae, cum pactis, et conditionibus consuetis. Et cum pacto, quod

88 Hic bene scripsit. 89 Bolphus, idest Wolfgangus. 90 Filla, pro Villa.

quandocumque dictus conductor dabit dicto domino locatori renenses 40, idem dominus locator teneatur illos recipere, et francare dictum conductorem ab onere dicti affictus.

Aldrigetus filius quondam ser Antonii de Gislimbertis de Trilaco civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

603. Anno 1549, indictione 7, die iovis decimo octobris, Tridenti in Contrata Mercati

Veteris, in stuba domus habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus Michaele filio quondam Antonii de Cimono habitatore in villa Cognolae districtus Tridenti, Bartholomaeo filio quondam Antonii Conti del Grater de Garniga, et Martino a Costa de Cimono Vallis Lagarinae diocesis Tridenti testibus etc. Ibique Antonius filius quondam Patri Covolati (sic) de villa Cognolae districtus Tridenti, vendidit nobili domino Hieronymo filio quondam nobilis et excellentis artium medicinae (sic) doctoris domini Francisci Balduini equitis, civis, et habitatori Tridenti, unum affictum unius brentae vini bulliti albi ad communem mensuram civitatis Tridenti, boni, nitidi, clari, et boni saporis; quem posuit de, et supra (sic) utili dominio unius petiae terrae buschivae, vineatae, octo zapatorum, et arativae plodiorum trium, vel circa, positam in pertinentiis villae Cognolae, in loco dicto in Varzada (sic), apud haeredes quondam domini Ioannis Faustini, et Ioannem... hinae, et Michaelem Cimoni, et Baldessarem Pedrotum (sic). Super qua solvi debet (sic) brentas duas vini albi bulliti pro affictu perpetuo ipsi domino Hieronymo super directo dominio ipsius petiae terrae. Et hoc nominatim pro pretio rhenensium undecim, et carentanorum quadraginta. Pro pignore dictus Antonius assignavit unam petiam terrae arativam, et vineatam stariorum duorum seminis positam in pertinentiis villae Cognolae, in loco dicto a Sancto Vido apud Ioannem Zatellum, et Georgium Cestarium, et viam communem.

Ioannes Petrus filius quondam providi viri ser Marci de Perzino civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Iohannes Gulielmus filius quondam egregii domini Francisci Callavini publicus apostolica et imperiali auctoritate notarius Tridenti relevavit.

604. Anno 1546, indictione 4, die veneris nono aprilis Tridenti in Contrata Hospitiorum

Magnorum, in stuba domus Hospitii Insignae Rosae. Praesentibus Bastiano armarolo filio quondam magistri Antonii textoris de Cornelinis de Maleto vallis Solis, Martino filio quondam Stephani de Valle Tellina dicto de la Nunciada, habitatoribus Tridenti, et Osbaldo filio quondam Christani de Fofltz (dubito) famulo infrascripti ser Bolfi testibus etc. Ibique ser Bulfus (sic) hospes, civis et habitator Tridenti in suprascripto hospitio, uti massarius Fraternitatis Zapatorum Hospitalis ecclesiae sanctae Mariae iuxta, et prope ecclesiam Sancti Petri civitatis Tridenti existentis, cum consensu magistri Andreae Epler cramarii, et magistri Zaneti macellatoris confratrum dictae Fraternitatis ibidem praesentium, et aliorum absentium, nec non vigore rescripti rev.mi, et ill.mi domini nostri cardinalis, et principis Tridenti tec., ibidem ostensi, et lecti, per se, et eius successores libero et expedito allodio dedit, vendidit, et tradidit nobili viro domino Hieronimo filio quondam excellentis artium et medicinae doctoris, et equitis domini Francisci Balduini, civi, et habitatori Tridenti unum affictum perpetualem librarum viginti unius bonae monetae de Marano, qui solvitur, et solvi debet omni anno perpetualiter in festo sancti Michaelis, vel infra eius octavam, per magistrum Vigilium pilliparium civem et habitatorem Tridenti, filium quondam magistri Baptistae de Blanchis bergomensis, tanquam haeredem dicti magistri Baptistae, super una petia terrae aratoria, et vineata cum una domuncula intus, quantitatis plodiorum trium, sita extra Portam Pontis civitatis Tridenti, in loco dicto a la Fornas, apud viam communem, apud praefatum nobilem dominum Hieronimum emptorem pro directo, pro utili apud ipsum magistrum Vigilium, apud ipsum dominum emptorem. Et hoc nominatim pro pretio rhenensium octuaginta quattuor in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo rhenense; quos idem dominus emptor ibidem numeravit paefato ser Bolfo venditori in Duplonis, et ducatis auri. Exceptioni non habitorum etc. doli mali, pacti conventi, actioni in factum, condictioni indebiti, et sine causa, ac omni alii suo iuri etc.

Ioannes Petrus filius quondam providi viri ser Marci de Perzino civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

605. Anno 1542, indictione 15, die iovis vigesimo iunii (sic), Tridenti in Contrata Burgi

novi, in salla domus habitationis infrascripti nobilis et magnifici domini Baptistae a Prato domini castri Secunzani. Praesentibus magistro Simone sartore dicto Capeta, Bastiano filio quondam Antonii Nigregli civibus, et habitatoribus Tridenti, Francisco Fopello filio quondam Andreae de Brosiis de Rovero districtus Bergomi habitatore Tridenti, et magistro Bernardino a Serico filio quondam Anibalis a Segna bononiense testibus vocatis etc. Ibique suprascriptus nobilis, et magnificus dominus Baptista a Prato dedit, tradidit, et permutavit magnifico, et nobili equiti domino Antonio, et domino Hieronimo eius fratri praesentibus filiis quondam excellentis artium, et medicinae doctoris domini Francisci Balduini equitis etc. et uti procuratoribus domini Baptisate eorum fratris absentis praesentibus, et in permutatione cum domo eorum dominorum fratrum inferius confinata, et sita acceptantibus, unam domum muris et lignaminibus aedificatam, et tegulis copertam, sitam in civitate Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Madalenae (sic) infra hos confines: a mane, meridie, et septentrione apud vias communes, a sero apud haeredes magistri Eliae. Vice versa praefati nobiles domini Antonius, et Hieronimus nominibus propriis, et dicti domini Baptistae absentis, pro quo de rato in forma promiserunt, praefato nobili et magnifico domino Baptistae a Prato in permutatione et cambio pro alia domo subscripta, et confinata dicta la Stua dal Bagno, dederunt, et tradiderunt unam aliam domum ipsorum nobilium dominorum Antoni (sic), Hieronimi, ac Baptisate sitam in civitate Tridenti, in Contrata Portelae, muris, et lignaminibus aedificatam, et tegulis copertam infra hos confines: a mane apud nobilem dominum Baptistam Galassium, a meridie apud nobiles et magnificos dominos de Thono, a sero, et septentrione apud vias communes. Cum pactis, et condictionibus infrascriptis, videlicet, quod dictae domus debeant estimari per infrascriptos arbitros, et estimatores, videlicet per magistrum Alexium lapicidam civem Tridenti; ipse magnificus dominus Baptista elegit in arbitrum, et extimatorem (sic) suum, et ipse nobilis dominus Antonius, et Hieronimus pro se, et dicto eorum fratre, in arbitrum, et estimatorem suum elegerunt magistrum Lucium lapicidam civem, et habitatorem Tridenti, qui habeant extimare valorem ambarum domorum, et pretium utriusque ipsarum considerata qualitate utriusque, ipsarum condictione, bonitate, utilitate, et scitu (sic), et omnia et singula consideranda. Cum hoc tamen, quod ipse magnificus dominus Ioannes Baptista a Prato habeat terminum duorum annorum post dictam extimationem ad solvendum ipsis nobilibus fratribus pro addictione, et iuncta domus suae, et pro cessatione affictus dictae domus. Et in casu discrepantiae quod eligatur unus tertius pro arbitro penes dictos arbitros partibus non suspectus.

Ioannes Petrus filius quondam providi viri ser Marci de Perzino notarius, civis et habitator Tridenti scripsit.

Ioannes Gulielmus filius quondam egregii domini Francisci Callavini publicus apostolica et imperiali auctoritate notarius, civis Tridenti ex licentia illi data relevavit.

Nota. Calavinus iste praeter morem aliorum notariorum numquam monuit quisnam ei dederit licentiam relevandi scripturas Ioannis Petri Perzini. Idem semper usus est aliena manu, solumque sua manu subscripsit. Erravit exscriptor in limine dicens iovis 20 iunii; nam legendum die iovis 20 iulii, attenta litera dominicali anni 1542 A, iuxta quam die 20 iunii fuit dies martis: et dies 20 iulii fuit notatus dies iovis. Vide infra To. 4, num. 686.

606. Anno 1544, indictione 2 die vero mercurii vigesimo septimo mensis februarii,

Tridenti, in Contrata Sancti Petri ante domum haeredum quondam magnifici domini Petri domini Numii super strata publica. Praesentibus magistro Bernardino sartore quondam ser Pauli fornarii cive Tridenti, et Iacobo quondam Valentini Bailoni de Supramonte plebis Basilicae districtus Tridenti testibus ad infrascripta vocatis, et specialiter rogatis. Ibique expositum, et narratum fuit, qualiter alias nobilis dominus Hieronimus quondam nobilis domini Francisci Balduini olim artium, et medicinae doctoris, et civis Tridenti, faciens nomine proprio, et nomine ac vice reliquorum fratrum suorum, vendiderat quondam domino Christophoro Scirm olim civi

Tridenti, quosdam affictus, qui solvebantur per quosdam de Valle Lagarina diocesis tridentinae, et in specie unum affictum stariorum quinque (sic) frumenti, qui solvebatur per Dominicum Tartarinum de villa Pomaroli vallis praedictae, ut de huiusmodi venditione constat instrumento rogato per dominum Ioannem de Dro notarium. Et quia post talem venditionem volens affictalinus se redimere vigore pacti instetit apud ipsum dominum Hieronimum, ut vellet eum liberare a parte dicti affictus. Sciens praefatus dominus Hieronimus non fuisse satis tute constitutum dictum affictum, quia reperiebatur constitutus super domo, quae frumentum non facit, fuit contentus eum liberare. Nesciens tamen ipsum affictum vendidisse ut supra, quia adhuc alios habebat affictus in dicta valle, et ita eum franchitavit pro rhenensibus quindecim. Verum mortuo praedicto domino Christophoro Scirm magnifico domino Ioanni Francisco quondam magnifici domini Petri domini Numii uti marito, et coniunctae personae magnificae dominae Ursulae eius uxoris, filiae, et cohaeredis dicti quondam domini Christophori Scirm, dicti affictus obvenerunt in partem, qui ut supra venditi fuerant per praefatum dominum Hieronimum. Et ideo praefatus magnificus dominus Iohannes Franciscus instetit apud ipsum dominum Hieronimum, ut dictos rhenenses quindecim sibi per praefatum affictalinum solutos pro redemptione dictorum stariorum trium frumenti vigore pacti redimendi una cum interesse, et affictu decurso sibi solvere vellet, et sibi pro dicto debito datus sit, et in solutum traditus unus equus, prout idem magnificus dominus Ioannes Franciscus dixit, et affirmavit esse ut supra narratum est. Propterea praefatus magnificus dominus Ioannes Franciscus maritus ut supra, faciens nomine suo proprio, et praefatae magnificae dominae Ursulae suae uxoris, pro qua de rato promisit in forma etc., solemniter confessus fuit, se habuisse, et acceptasse suprascriptam summam rhenensium quindecim occasione capitalis, et affictus retentos omnes hactenus decursos, a praefato domino Hieronimo Balduino faciente nomine suo, et aliorum nobilium fratrum suorum in uno equo sibi per dictum dominum Hieronimum dato diebus superioribus, seu a dicto Iohanne Baptista fratre dicti domini Hieronimi ibidem praesente, stipulante, et acceptante nomine proprio antedicto, et nomine praefati domini Hieronimi, ac nobilis, et magnifici domini Antonii eorum fratris absentium, et eorum haeredum. Renuncians praefatus magnificus dominus Ioannes Franciscus exceptioni etc. doli mali, pacti conventi, actioni in factum, condictioni indebiti, et sine causa, et omni alii suo iuri, et legum auxilio; et absolvit, liberavit, et quietavit praefatum dominum Iohannem Baptistam praesentem, stipulantem, et acceptantem pro se, et reliquis antedictis dominis fratribus suis, et eorum haeredibus ab omni et toto, quod petere posset ipse, et dicta magnifica domina Ursula uxor occasione praedictae franchitationis, ut supra factae etc.

Gratiadeus filius quondam egregii viri domini Antonii de Gratiadeis civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Nota. Scripsi hac die 16 novembris 1792 in conventu tridentino s. Bernardini, Membranae omnes hactenus a num. 586 contractae, sunt in archivo Balduiniano saepe memorato. Petrus Dominus Numii, de quo in limine huius chartae, fuit Petrus Busius a suis numiensibus combustus, teste Pincio Lib. 9 de Vitis Pontificum tridentinorum editionis 1546, fol. 73, combustus scilicet die tertio iulii anno 1525. Laudatur ab eodem Pincio tamquam Tridenti civis egregius, ac vir praestantissimus, necnon a Mariano in Trento pag. 316. Christophorus Shrim (sic) fuit consul Tridenti anno 1536. Ita fert meus catalogus. Chartae vero nostrae 526 et haec 606 habent Sirm, ac Scirm. Cognomen Serena in dicto catalogo primum occurrit ad an. 1539, ubi Franciscus Serena; ad an. 1543 Franciscus Sirena; ad an. 1556 Gieronimo Sirena. Sic et anno 1562. Ad an. 1571 Gio. Gieronimo Sirena. Ad 1572 Gerolamo Serena dottor. Ad 1575 Gieronimo Sirena. A 1576 Pietro Sirena dottore archiconsul. Ad 1580 Gio. Gieronimo Sirena. Ad 1582 Pietro Sirena dott. Ad 1585 Gieronimo Serena. Ad 1586 archiconsul Pietro Serena dott. Ad 1603 Gio. Donato Sirena; an. 1619 Carlo Serena; ultimus ex Sirenis, vel Serenis in dicto catalogo. Haec congessi, quia Scirm fuit mihi interpretatum Serena. Ego tamen interpretationem huiusmodi non admitto, quia Calepinus meus verbo Siren habet italice Serena, hispanice Sirena, Germanice ein meer wunder, et gallice Sirene.

607. Anno 1586 Tridenti in Libro baptizatorum ecclesiae parochialis s. Mariae Maioris fuit ita scriptum: Vincentius filius domini Ludovici Heghen hospitis ad Signum duarum (sic) ensium91, et dominae Bartholomaeae eius uxoris per me presbyterum Antonium Bernardellun baptizatus fuit die 14 aprilis 1586. Patrinique fuere excellens phisicus dominus Thomas Crosina, et domina Helisabeth uxor domini Antonii Pasoti storensis. Ita ibi teste mihi nobili domino Iosepho de Castello Trilaci hac die 26 novembris 1792. Compater in Albo civium tridentinorum ad an. 1591 dicitur misser Antonio de Pasotto Salvoti da Stor famiglia estinta. Ludovicus fuit civibus tridentinis adnumeratus anno 1592 et in matricula scriptus anno 1646 die 6 martii. Nunc posteri eius sunt nobiles imperiales, dicunturque Egen a duobus Ensibus.

608. Anno 1576 pariter scriptum fuit in dicto libro: Sophia filia domini Petri filii domini

Baptistae de Castello de Trilacho habitatoris Tridenti, pabtizata (sic) fuit per me Franciscum... plebanum sanctae Mariae Maioris die 23 decembris 1576, compatre domino Antonio de Sicis civis (sic) Tridenti, et comatre (sic) domina Catharina uxore domini Vigilii de Schratinpecher. Ita referente laudato domino Iosepho de Castello Trilaci.

609. Anno 1583 fuit similiter scriptum in memorato Libro: Comes Gabriel filius nobilis, et

magnifici domini Bernardini Tabarelli, et dominae Franciscae eius uxoris per me presbyterum Antonium Bernardellum etc. baptizatus fuit die ultima martii 1583, patrini fuere illustris et rev.mus dominus dominus Gabriel Alexandreus episcopus Galesanus etc. et domina Susanna uxor excellentis domini Hieronimi Pilati. Haec ad literam descripsit laudatus dominus Iosephus de Castello Trilaci. Comes fuit non titulus honoris, sed nomen haereditarium in domo Tabarella de Trilaco. Episcopus Gallesanus fuit suffraganeus, et generalis in spiritualibus Vicarius Tridenti.

610. Anno 1548, indictione 6, die sabbati 25 (sic) novembris, Tridenti, in Contrata Mercati

Veteris, in stuba domus habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus Ioanne filio quondam Pedroni de villa Basilicae plebis Supramontis, Petro filio quondam Antonii Valersi de Cadeno districtus Tridenti, et Dominico de Bonhoris de Colonia92 dicto dal Monestor cive, et habitatore Tridenti, testibus vocatis etc. Ibique ser Franciscus filius quondam Ioannis Floris de villa Orzani plebis Civezani districtus Tridenti, vendidit nobili domino Hieronymo filio quondam excellentis artium, et medicinae doctoris, et equitis domini Francisci Balduini civi, et habitatori Tridenti, unam petiam terrae arativam, et vineatam stariorum trium seminis, vel circa, positam et iacentem in pertinentiis villae Orzani praedicti, in loco dicto a Redundo, apud Nicolaum de Garzano, et haeredes Mathaei Angeli de Orzano, viam communem, et commune. Et hoc fecit pro pretio rgenensium undecim, grossorum 40 in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo rhenense.

Ioannes Petrus de Perzino notarius civis Tridenti scripsit. Ioannes Gulielmus filius quondam egregii domini Francisci Callavini publcius apostolica,

et imperiali auctoritate notarius, et civis Tridenti, ex licentia, et auctoritate sibi data et concessa exemplandi instrumenta rogata per quondam egregium dominum Iohannem Petrum Perzinum notarium, et civem Tridenti, de quibus constat instrumento publico rogato per egregium dominum Ioannem Patricium Turcum notarium Tridenti, praesens instrumentum ex suo auctentico protocollo exemplatum subscripsit.

Nota. Sed in principio legendum die sabati 24 novembris ut dies sabati subsistere valeat, iuxta literam dominicalem. Facilius est errare in numero dierum mensis, quam in die sabbati ferialis prae dominico fetivo. Forsan etiam exscriptor erravit quinto pro quarto scribens. Vocula quinto sic scripta cernitur qnto.

***

91 Quidam Ioannes Franciscus Andreas Egen a duobus ensibus vixit post annum 1626, Ita se se scripsit in limine libri cuisdam medici editi dicto anno 1626.

92 Scilice de Bonoris Coloniae Thenensis. Videsis To. 1, Inscript. 640.

Fra i numeri 610-611 vi è una piccola carta con questi nomi: Iacomo Dama sindico di Pou 1587, pag. 47. Iacobus a Dama syndicus Pahi 1587, pag. 52. 1560: Iacobus sartor quondam Antonii Addae de Villazano Pahi. In dorso est Iacomo della

Dama da Villazan. 1565: Iacobus della Adama habitator Villazani. 1564: Iacobus filius quondam Antonii della Adama de Villazano plebis Pahii districtus

Tridenti. 1556: Laurentius Addae de Villazano. 1559: Antonius quondam alterius Antonii Addae de Villazano Pahii. Poi: Ada (1556-1560); Adama (1564 1587)

*** 611. Anno 1548, indictione 6, die sabbati quarto mensis augusti, Tridenti in Contrata Sancti

Marci, in stuba domus habitationis infrascripti nobilis domini Hieronymi Balduini. Praesentibus Ioanne Maria fratre mei Ioannis Petri de Perzino notarii infrascripti, et magistro Simone sutore dicto Capeta civibus, et habitatoribus Tridenti, testibus vocatis etc. Ibique dominus Dominicus filius quondam ser Bertoni de Ferrariis civis et habitator Tridenti in Contrata Burgi novi vendidit nobili domino Hieronymo filio quondam nobilis, et excellentis artium et medicinae doctoris domini Francisci Balduini civi, et habitatori Tridenti unam petiam terrae arativam, et vineatam unius plodii vel circa, situatam extra Portam Pontis Athesis, in loco dicto a la Fornas, apud dominum Laurentium Bassum civem Tridenti, et ipsum dominum venditorem. Et hoc pretio rhenensium quadraginta octo in ratione librarum quinque bonae monetae (sic) pro singulo rhenense; quos dictus dominus Hieronymus emptor numeravit, et tradidit praefato domino Dominico venditori in tot, et tantis ducatis, et scutis aureis.

Ioanns Petrus filius quondam egregii domini Francisci Callavini publicus apostolica et imperiali auctoritate notarius, et civis Tridenti relevavit.

Nota. Notandum ceu insolitum illud habitator Tridenti in Contrata Burgi novi. 612. Anno 1599, indictione 12, die veneris (sic) 18° novembris Tridenti, in stuba domus, et

habitationis nobilium dominorum fratrum de Luchinis civium Tridenti. Praesentibus domino Gabriele quondam Angeli dal Fesse marzario, et habitatore Tridenti, magistro Baptista quondam Nicolai Conzati sutore, et habitatore Tridenti, et Dominico filio quondam Angieli (sic) de Marchis de Varegnano comitatus Archi testibus etc. Ibique nobilis et magnificus dominus capitaneus Albertus filius quondam nobilis domini Hieronymi de Balduinis civis Tridenti, in executione matrimonii legitime contracti hiis diebus proxime praeteritis inter eum, et nobilem dominam Catherinam filiam quondam clarissimi legum doctoris domini Francisci Luchini olim consiliarii ill.mi, et rev.mi domini cardinalis, et principis tridentini et olim in primo matrimonio uxorem quondam excellentis legum doctoris domini Antonii Iob civis Tridenti pro dote, et nomine dotis illius ibidem praesentis, pro se suisque haeredibus infrascriptam confessionem stipulantis, et acceptantis93, habuisse, et recepisse ab ea renenses duomille ducentum et octuaginta duos in ratione librarum quinque maranensium pro singulo renense hoc modo, videlicet renenses sexcentum in tot bonis mobilibus in similibus dari solitis, et residuum in promptis pecuniis, in affictibus, et creditis. Insuper de bonis suis titulo donationis propter nuptias, et pro contradote dedit, et donavit ipsi nobili dominae Catherinae sponsae stipulanti, et acceptanti pro se, suisque haeredibus, renenses sexcentum in ratione praemissa. Renuncians etc. Quas quidem dotem, et donationem propter nuptias ascendentes in totum ad summam renensium duorum mille octocentum, et octuaginta duorum, idem dominus capitaneus Albertus promisit per se suosque haeredes dictae nobili dominae Catherinae sponsae stipulanti, et acceptanti pro se, suisque haeredibus dare, reddere, restituere, et effectualiter solvere ipsi, seu illi, vel illis, cui, vel quibus ius, et casus dederit, et in omnem casum et eventum restitutionis illarum secundum formam iuris, et Statutum civitatis Tridenti etc. etc.

93 Deest etiam inmembrana confessus est se.

Thomas Benassutus notarius Tridenti rogatus scripsit. Matthaeus filius quondam suprascripti spectabilis domini Thomae publicus apostolica et

imperiali auctoritate notarius, civis, collegiatusque, ed ad edenda quecumque rogita dicti mei genitoris relevator constitutus, ut ex actis spectabilis domini Barnabae Mantii notarii Tridenti constat, praemissa omnia ex originali fideliter etc.

Nota. Matthaeus iste habuit signum notariale atramentarium quidem, sed impressum. Posuit diphtongos, se non ubique. In principio legendum vel die veneris 19 novembris, vel die iovis 18 novembris, iuxta literam dominicalem dicti anni 1599 quae fuit litera C.

613. Anno 1549, indictione 7, die mercurii quarto mensis decembris, Tridenti in Contrata

Sancti Benedicti, in stuba domus habitationis infrascripti nobilis domini Hieronymi Balduini. Praesentibus Antonio filio quondam Iacobi de Zanellis de villa Viguli Basilicae, et Ioanne filio quondam Baldessaris Sparapani de villa Trilaci districtus Tridenti testibus vocatis etc. Ibique ser Omnibonus filius quondam Pauli Molosini (sic) de villa Fravecii plebis Callavini districtus Tridenti vendidit nobili domino Hieronymo filio quondam nobilis, et excellentis artium, et medicinae doctoris domini Francisci Balduini civi et habitatori Tridenti, unam petiam terrae arativam, et vineatam stariorum quatuor seminis vel circa, positam in pertinentiis villae Fravecii suprascripti, in loco dicto alle Pille, apud ipsum venditorem, apud nobilem dominum Franciscum Hieremiam equitem, et Franciscum Cavatovum, et Sperandeum Padarellum. Et hoc pro pretio rhenensium triginta quinque in ratione librarum quinque bonae moneae de Marano pro singulo rhenense. Ex quibus septem iam accepisse confessus est.

Ioannes Petrus filius quondam providi viri ser Marci de Perzino civis et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Iohannes Gulielmus filius quondam egregii domini Francisci Callavini publiicus apostolica et imperiali auctoritate notarius, et civis Tridenti ex licentia et auctoritate etc. relevavit.

Nota. Hic solummodo subscripsit manu propia, signumque suum calamo fecit. 614. Anno 1624, indictione 7, die vero sabbathi septima mensis septembris, Tridenti in

Contrata Cantoni, in salla domus, et habitationis infrascripti domini emptoris. Praesentibus domino Antonio Bonhomo cive, publicoque sensaro Tridenti, et magistro Ioanne Baptista filio quondam domini Francisci Pezini callegario, et cive Tridenti testibus specialiter vocatis, et rogatis etc. Ibique personaliter constitutus magnificus dominus Franciscus filius quondam magnifici domini Stephani Cassinae civis Tridenti aetatis annorum 24 et mensium sex, prout affirmavit, cum continua praesentia, et consensu magnifici domini Mratini N. et civis Tridenti, eius curatoris si, et in quantum ex abundanti cautella opus sit, per se suosque haeredes, iure proprio, et imperpetuum, pro libero, franco, et expedito allodio, dedit, vendidit, et tradidit magnifico domino Andreae de Martinis civi, et mercatori Tridenti, filio quondam domini Georgii, ibidem praesenti, pro se, suisque haeredibus stipulanti, ementi, et recipienti petias terrarum (sic) infrascriptas, positas et confinatas, in pertinentiis villae Mattarelli, et prout infra etc. super quibus solvitur affictus franchitabilis capitalis renensium quinquaginta venerabili ecclesiae sancti Leonardi Mattarelli, et cum dicto onere etc. Ad habendum, tenendum etc, Et hoc fecerunt (sic) precio cum consensu praedicti domini N. et eius curatoris, ut de instrumento curae constare asseruerunt in rogitis spectabilis domini Iosephi Ponte notarii collegiati, et civis Tridenti, inter ipsas partes concorditer convento, et declarato rainensium mille sexcentum sexaginta sex, et carentanorum quadraginta bonae monetae in ratione tronorum quatuor cum dimidio pro singulo rainense. Quos rainenses 1.666 et 40 dictus dominus emptor ibidem realiter, et cum effectu dedit, solvit, et numeravit praedicto domino venditori in tot bonis talleris imperialibus expendibilibus pro tronis septem cum dimidio pro quolibet tallero. Quas petias terrarum dictus dominus venditor precario nomine domini emptoris tenere, et possidere constituit, donec illius (sic) tenutam, et corporalem acceperit possessionem, plenam facultatem, et omnimodam licentiam eidem domino emptori quandocumque intrandi, et accipiendi decernendo. Promittens dictus dominus venditor etc. Renuncians etc. Sequuntur petiae terrarum venditae ut supra. Primo unam (sic) domum cupis copertam, um horto contiguo sitam in villa

Mattarelli penes viam communem, et illustrem dominum baronem a Thono, et Laurentium Sguerzatum. Horti autem confines sunt via communis, domus praedicta, Laurentius Sguerzetus (sic), et Marchiorius a Prato. Item petiam unam terrae arativae iacentem in pertinentiis villae Mattarelli, in loco dicto il Campo discoperto quantitatis stariorum sex seminis circiter, apud misser Laurentium Frizeram, dominum Gasparum Zangerle, illustrem dominum baronem a Thono, et viam communem. Item aliam petiam terrae arativae, et vineatae in dictis pertinentiis, in loco dicto le Tabarellae (sic) quantitatis stariorum quatuor cum dimidio circiter seminis, apud viam communem, et dictum emptorem mediante alia petia terrae nominata le Luche, et Iacobum Bridam. Item aliam petiam terrae arativae et vineatae quantitatis staiorum 2½ seminis in dictis pertinentiis, in loco dicto le Luche, apud dictum dominum emptorem, et Iacobum Bridam, et le Tabarellae. Item aliam petiam terrae arativae et vineatae quantitatis stariorum duorum, et quartae unius seminis circiter in dictis pertinentiis, in loco dicto le Costedie, apud dictum dominum emptorem mediante le Valentinelle, et dominum Laurentium Baldum, et Nicolaum, et fratres dictos li Panozi de Vigulo, et Bartholomaeum, et fratres Franzoi de Vigulo. Item petiam unam terrae arativae et vineatae stariorum quatuor circiter seminis in dictis pertinentiis, in loco dicto le Valentinelle, apud magistrum Sebastianum Aldrigeti fabrum, et dominum emptorem mediante le Costedie, et dominum Laurentium, et fratrem de Baldis. Item aliam petiam terrae arativae et vineatae quantitatis stariorum duorum circiter seminis in dictis pertinentiis, in loco dicto li Fillari Storti, apud dominam Catharinam Campanellam, et egregium dominum Sebastianum Sicilianum notarium.

Antonius Corazinus publicus collegiatus notarius, et civis Tridenti scripsit. Nota. Membranam hanc mihi describendam rogatus exhibuit alibi laudatus nobilis dominus

Iosephus de Castello Trilaci hac die 6 decembris 1792. Plura studiis meis valde opportuna comprehendit. Eam dederat librario Francisco Muglero pro libris tegendis, et cooperiendis tamquam sibi inutilem.

615. Anno 1615, indictione 13, die autem sabbati vigesima sexta mensis septembris, extra

civitatem Tridenti, in quadam capellula posita in viridario conventus sancti Bernardini versus mane. Praesentibus venerabilibus Patribus fratre Dominico mantuano, fratre Iacobo Signorato a Turri vincentino94, fratre Bernardo Fioratio de Valdagno vicentino, fratre Hieronymo Nicodemi trivisano, fratre Clemente Gionama de Aragusa95, fratre Mansueto de Bernardis de Dasinto plebis Boni (sic) tridentinae dioecesis, et egregio domino Ioanne Baptista Siciliano cive Tridenti fratre mei subscripti notarii testibus ad infrascripta adhibitis, vocatis, et specialiter ab infranominato testatore ore eius proprio, et me notario rogatis. In dicto loco personaliter existens dominus Georgius filius quondam domini Baldi de Baldis civis Tridenti, sanus Dei clementia etc., annullavit suum testamentum rogatum per egregium dominum Ioannem Baptistam Bennassutum notarium collegiatum Tridenti, et aliud condidit, in quo ordinavit humari cadaver suum in cimiterio ecclesiae cathedralis sancti Vigilii civitatis Tridenti, in loco, ubi sepulti sunt eius genitores, in eademque ecclesia celebrari exequias suas funerales obitus, septimi, trigesimi, et anniversarii honorifice secundum conditionem suam. Et pro salute animae suae, suorumque praecessorum, atque confratrum Societatis Sanctissimi Corporis Domini nostri Iesu Christi erectae in dicta ecclesia cathedrali reliquit, et legavit rhenenses quinquaginta dictae Societati per haeredem suum solvendos in pecuniis statim post mortem ipsius testatoris, seu rectori, et ministris dictae Societatis, mandans eos investiri, aggravando ipsam Societatem ad celebrari faciendum singulis annis in perpetuum in die obitus ipsius testatoris, vel alia immediate sequenti (quatenus dies ille festus esset), anniversarium cum Missis decem in ecclesia praedicta cathedrali; et in casu franchitationis dicti capitalis, semper investiatur ad dictum effectum. Item iure legati, et pro salute animae suae reliquit, et distribui mandavit pauperibus spatio annorum triginta proxime decurrendorum a morte ipsius testatoris, in die sui obitus singulis annis

94 In vicentino territorio sunt pagi dicti Torre di Belvicin a Vicentia P. M. 17 ac Torre di Quartesolo a Vientia P. M. 3 distantes.

95 Pro de Ragusia.

dictorum triginta, staria quatuor frumenti in pane confecti, et mediam brentam vini. Item ex dicta causa legavit fabricae praedictae ecclesiae cathedralis, Societati Sanctissimi Corporis Christi praenominatae, Confraternitati Sanctissimi Rosarii in ecclesia sancti Laurentii, Confraternitati Sanctissimae Conceptionis Gloriosissimae Virginis Mariae in ecclesia sancti Francisci, et fabricae ecclesiae praedictae sancti Bernardini extra moenia civitatis Tridenti, unam galetam olei olivae pro singula semel tantum. Item uxorem suam dominam Catharinam filiam domini Ioannis Baptisate Gelmini civis Tridenti96, esse voluit toto tempore eius vitae, vivendo vidualiter, caste, et honeste, donam, dominam, patronam, ac pleno iure usufructuariam omnium bonorum dicti testatoris, una cum filia infra nominanda, et aliis posthumis, si qui nascentur, et maribus et feminis, necnon eorum tutricem, et curatricem, vivendo ut supra, cui quatenus transiret ad secunda vota, reliquit renenses centum semel tantum, quibus toto tempore vitae suae frui, et gaudere possit, et post eius mortem revertantur ad filias, foeminas, unam vel plures ipsius testatoris cum praedicta domina Catarina procreatas aequis portionibus. Item suam haeredem universalem instituit Mariam nunc unicam filiam suam, et quatenus alias filias etc. etc. etc., nomine dotis legavit renenses 600 pro singula; extantibus filiis masculis legavit feminis renenses 600; decedentibus sine filiis substituit etc. Nominat testator dominum Laurentium fratrem suum, et quondam dominum Antonium itidem fratrem suum. Baldum nepotm suum.

Sebastianus Sicilianus filius quondam domini Iacobi olim civis Tridenti publicus imperiali auctoritate collegiatus Tridenti notarius scripsit.

Nota. Et hanc membranam accepi a supra laudato domino Ioseph de Castello Trilaci die praeditco. Etsi testator dicatur civis Tridenti in mea Matricula civium nullus Baldus occurrit. Imo neque Osbaldus, vel Ubaldus. De Osbaldis lavaroniensibus dixi To 1, num. 87. Laurentius Baldus, testatoris eiusdem frater, alius fuit ab eo Laurentio Baldo de Tridento, qui exsitit alumnus Provinciae huius nostrae vigilianae Tridenti, dictus Pater Sixtus de Tridento; nam iste ortus est die 30 octobris 1644, nostro habitu indutus die 13 septembris 1664, et defunctus Naupliae in Poloponeso anno 1693, mense februario. Dasintum non est plebis Boni, sed plebis Lomasii.

616. Anno 1536, indictione 9, die ero veneris quintodecimo97 ianuarii, in civitate Tridenti,

in Contrata Vadis Gislotae, in stuba domus excellentis domini Francisci infrascripti. Praesentibus magistro Michaele quondam Thomasii Passarae vegegetario (sic), magistro Bernardino quondam magistri Antonii ferrarii dicto Tesadrello, et magistro Dominico carpentario quondam Lazari de Serbatis de Rovereto dicto Bechalet habitatore Tridenti testibus etc. Ibique narratum fuit, quum sit, quod de anno proxime praeterito 1535, die 5 ianuarii fuit celebratum instrumentum dotale nobilis dominae Ludovicae filiae quondam excellentis domini Nicolai Vidaschi olim fisici rev.mi, et ill.mi domini domini tridentini, et uxoris nobilis domini Hieronymi filii excellentis domini Francisci Balduini phisici ibidem praesentis, in quo instrumento constat, praelibatum rev.mum, et ill.mum dominum dominum Bernardum cardinalem, et episcopum Tridenti esse debitorem praefati domini Hieronymi vigore promissionis per ipsum factae de raynensibus centum; et dominam Martam matrem eiusdem dominae Ludovicae, et uti matrem Isepi filii sui, et filii quondam dicti domini Nicolai, de raynensibus quinquaginta, et pro ut latius constat in dicto instrumento dotali rogato per egregium dominum Ioannem Iacobum notarium patrem mei notarii sub die praemissa 5 ianuarii 1535, ibidem visso (sic), et lecto; et quum venerit tempus solvendi dictum reliquum ut iustum; iccirco constituti ibidem magnificus, et clarissimus iuris utriusque doctor dominus Ioannes Antonius de Durigatis de Thesino praelibati rev.mi, et ill.mi domini domini tridentini, et in hoc agens nomine suae rev.mae Dominationis; et domina Marta antedicta volentes satisfacere, praefatus Magnificus dominus Antonius praefato domino Francisco Balduino socero praedictae dominae Ludovicae dedit, et exbusavit raynenses centum in tanta moneta alemana pro completa

96 Ioannes Baptista de Gelminis de Sabbio fuit typographus Tridenti an. 1586 et seqq. usque ad annum 1615, sed in Matricula civium non ets eius familia.

97 sine mensis.

solutione summae praemisae a praelibato rev.mo, et ill.mo domino domino nostro et paefata domina Marta pro dictis raynensibus quinquaginta dedit, et in solutum tradidit eidem domino Francisco unum affictum stariorum trium frumenti cum eius proprietate unde solvitur, qui solvitur per Marinum Carnerium de Clesio vallis Annaniae, ut dixerunt constare per instrumentum rogatum per egregium dominum Bonifacium della Betta computatum reynenses quindecim. Item dictus Franciscus confessus fuit in una posta habuisse raynenses viginti quatuor, et in alia posta raynenses undecim; quae summae in unum compensatae faciunt raynenses quinquaginta; et sic est soluta integra dos praefatae dominae Ludovicae, de qua in instrumento dotali; et ita praefatus dominus Franciscus absolvit, et liberavit praelibatum rev.mum dominum, et praefatam dominam Martam a praedicto debito raynensium centum et quinquaginta, et eius solutione per Aquileianam stipulationem etc.

Franciscus Callavinus notarius rogatus scripsit. Ioannes Gulielmus filius quondam egregii domini Francisci Callavini publicus apostolica et

imperiali auctoritate notarius, et civis Tridenti, ex licentia, et auctoritate sibi data et concessa exemplandi instrumenta rogata per praefatum quondam dominum genitorem suum, de quibus constat instrumento rogato per egregium dominum Sebastianum Ricium notarium Tridenti, praesens instrumentum ex suo auctentico protocollo exemplavit.

Nota. Sed iuxta literam dominicalem anni 1536 B. A. dies quintusdecimus ianuarii non fuit dies veneris, sed dies sabbati. Notarius clarissime scripsit.

617. Anno 1545, indictione 3, die vero iovis tertio mensis septembris, Tridenti in Contrata

s. Mariae Maioris prope Portelam, in talamo anteriori domus habitationis infrascripti nobilis domini Hieronimi Balduini. Praesentibus magistro Bernardino tinctore quondam magistri Ioannis Francisci de Vivian98 de Sabbio habitatore Tridenti, Fopello famulo infrascripti domini Hieronimi, et magistro Iosepho lapicida quondam magistri... (sic) de Gerollis habitatore Tridenti testibus etc. Ibique expositum fuit quum sit, quod Mathaeus quondam Marci de Perzino civis Tridenti vendiderit nobili domino Hieronimo quondam nobilis domini Francisci Balduini unam petiam terrae prativae, et vineatae in pertinentiis Tridenti iacemtem in loco dicto a le Fornas, pretio convento in instrumento venditionis de anno praesenti per me notarium infrascriptum rogato, de quo pretio non obstante confessione facta per ipsum Mathaeum integrum pretium habuisse, tamen restabat verus debitor de rhenensibus 62, quorum hactenus solvit praefatus dominus Hieronimus rhenenses 51 et libras tres. Volens nunc integre satisfacere praefatus nobilis dominus Hieronimus quondam nobilis et excellentis artium et medicinae doctoris domini Francisci Balduini Tridenti olim civis, dedit praefato Mathaeo rhenenses undecim, et libras duas bonae monetae de Marano in ratione librarum quinque pro quolibet rhenense in scutis septem auri et grossis carentanis viginti octo in monetis venetis. Residuum vero dictae summae praefatus Mathaeus confessus fuit habuisse, et recepisse a suprascripto domino Hieronimo, eumque absolvit, et liberavit etc.

Gratiadeus quondam egregii viri domini Antonii de Gratiadeis civis, et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Nota. Instrumentum venditionis vide supra num. 592. 618. Anno 1710, die 4 maii excell.mus dominus Rochus Antonius Inama de Fundo legum

doctor, ac filius quondam excell.mi domini doctoris Antonii Inamae, in suo testamento statuit beneficium perpetuum unius Missae in qualibet die veneris totius anni celebandae in ecclesia Sancti Antonii de Ronzono plebis Sarnonici per sacerdotem eligendum a primogenito Inama seundum institutionem primogeniturae a praedicto doctore Antonio erectae in testamento rogato per Moggium clesiensem die 15 decembris 1684, quo vixerunt tres alii filii dicti Antonii, videlicet Florianus Petrus, et Nicolaus, et Ioannes Damianus.

98 Anno 1793 Iacobus de Vivianis de Verdesina vallis Randenae presbyter, et primissarius Iaureti in

eadem valle aetatis an. 48.

Nota. Praefatus Nicolaus vixit etiam anno 1710. Damianus Ferdinandus Inama de Fundo, et Iosephus Florianus Inama vixerunt anno 1789. Hoc anno 1792 vivit legum doctor Ioannes Vigilius Inama de Fundo. Praedictus Beneficiatus pro quolibet Missa obtinet una Dobla di Spagna. Nunc pro iure praesentandi litigatur, idest pro iure acquirendi, et possidendi dictum Beneficium.

619. Anno 1553, indictione undecima, die mercurii quintodecimo februarii, Tridenti in

Contrata Cantoni, in stuba domus habitationis infrascripti magistri Petri aurificis venditoris. Praesentibus magistro Vigilio textore filio quondam magistri Vitalis fabri ferrarii vallis Solis cive, et habitatore Tridenti, Gaspare eius filio, et Andrea filius quondam Ioannis del Andrea99 de villa Orzani plebis Civizani districtus Tridenti, testibus vocatis etc. Ibique suprascriptus magister Petrus aurifex filius quondam ser Odorici ab Aquila civis, et habitator Tridenti in domo suprascripta, vendidit nobili domino Hieronimo filio quondam nobilis equitis, et artium medicinae doctoris domini Francisci Balduini civi, et habitatori Tridenti, unum affictum perpetualem stariorum septem frumenti ad communem mensuram civitatis Tridenti, cum proprietate unde solvitur, et consuetum est solvi perpetualiter omni anno in festo Sancti Michaelis, vel eius octava, per Bortholamaeum de Garzetis de villa Lacunae vallis Cavedeni districtus Tridenti, de, et super una petia terrae unius starii, et unius quartae seminis, posita in pertinentiis dictae villae Lagunae (sic), in loco dicto ai Datii, apud iura episcopatus Tridenti, et iura magnificorum, et generososrum dominorum comitum Archi, et vias consortalem, et communem. Ad habendum, tenendum etc., cum omnibus, et singulis, quae dictus affictus venditus per dictum Bortholamaeum, prout constare dixit dictus venditor publico instrumento rogato per quondam dominum Ioannem de Calavino notarium Tridenti sub anno 1493, die 27 mensis maii100. Et hoc nominatim pro pretio ranensium (sic) decem et octo in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo ranense (sic); quos ranenses 18 dictus magister Petrus venditor confessus fuit se habuisse, et recepisse a praefato domino emptori (sic) computatis renensibus 14 quos ibidem dedit dicto venditori in auro, et uno Paulo argenteo.

Ioannes Petrus filius quondam providi viri ser Marci de Perzino civis, et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Iohannes Gulielmus filius quondam egregii viri domini Francisci Callavini publicus apostolica et imperiali auctoritate notarius, et civis Tridenti ex licentia etc. relevavit, sed aliis manibus.

620. Anno 1570, indictione 13, die vero martis sexto mensis iunii, in burgo Sanctae Crucis

prope, et extra muros civitatis Tridenti, in domo domini Marini dicti Cima. Praesentibus magnifico equite domino Gulielmo Sforzano, et dicto domino Marino de Rubeis dicto Cima antedicto ambobus civibus Tridenti testibus etc. Ibique magnificus dominus Hieronymus Balduinus filius quondam magnifici artium, et medicinae doctoris domini Francisci Balduini civis Tridenti vendidit magnifico domino Petro Cortoneo civi utinensi, artium, et medicinae doctori, ill.mique ducis Bavariae prothophysico praesenti, unum affictum perpetualem stariorum triginta quatuor frumenti ad communem mensuram Tridenti cum proprietate, et directo dominio dicti affictus, quem posuit, constituit, et esse voluit super una petia terrae quantitatis plodiorum sex, quae sita est impertinentiis (sic) Tridenti, in loco dicto alla Scalla, apud viam communem, et haeredes quondam domini Hieronimi Tabarelli, et viam communem, et iposum venditorem. Et hoc nominatim fecit praetio (sic) rhenensium ducentum, et quatuor in ratione librarum quinque bonae monetae maranensis pro singulo rhenense. Quem affictum dominus venditor promisit solvere, et praesentare omni, et singulo anno in festo s. Michaelis, vel in eius octava, in civitate Tridenti ad domum, quam elegerit idem magnificus dominus Petrus emptor, vel eius haeredes, et successores elegerint.

99 ibi Delandrea. 100 Etiam in charta sunt numeri isti arabici.

Ioannes filius quondam Andreae de Colombinis de Trilaco civis, et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius scripsit. Ad laudem Trini uniusque Dei Omnipotentis.

621. Anno 1517, indictione quinta, die lunae sexto aprilis, Tridenti in Contrata

Belenzanorum, in domo infrascripti emptoris. Praesentibus Christophoro filio quondam Christophori de Michaele de Primerio diocesis... (sic)101, Stephano filio quondam Ioannis de Ponte de Valle Tellina habitatore Tridenti, et Ioanne Antonio filio quondam Francisci Maistrel de Valdagno agri vicintini (sic) habitatore Tridenti testibus etc. Ibidem egregia matrona domina Maria relicta quondam spectabilis artium, et medicinae doctoris domini Hieronymi Baldovini de Tridento vendidit magnifico domino Ioanni Antonio Ponae civi et habitatori Tridenti, et nobili, unam peciam terrae partim arativae et partim prativae, vineatae, et clausurivae duorum plodiorum, et unius quarti, vel circa, cum una domo muris et lignaminibus edificata, coperta regulis, intus in uno tenere positam in pertinentiis Tridenti, in loco ubi dicitur a la Cabona, apud viam communem, haeredes quondam domini Iacobi de Paho, dominum Andream Calapinum de Tridento, et Simonem filium quondam Bartholomaei Signoretae de Tridento. Et hoc nominatim pro precio, et completo mercato renensium centum et quinquaginta quatuor, quos praefata domina Maria venditrix revera etc. confessa fuit habuisse, et recepisse a dicto domino emptore praesente etc.

Gaspar de Vigulo Vatario districtus Tridenti habitator Tridenti rogatus scripsit102. Paulus filius quondam Ioannis Gislimberti de Trilaco civis, et habitator Tridenti publicus

imperiali auctoritate notarius ex licentia, et auctoritate ipsi datis, et concessis per clarissimum iuris utriusque doctorem dominum Antonium de Durigatis de Thesino vicepraetorem Tridenti, et consiliarium rev.mi, et ill.mi domini nostri tridentini, relevandi rogationes scriptas per quondam dominum Gasparem de Vigulo Vatario notarium, et civem Tridenti, prout constat publico instrumento scripto manu domini Ioannis de Ianonibus notarii, et civis Tridenti relevavit.

Nota. Georgius filius quondam ser Gasparis notarii recepit pro praesenti instrumento libras septem bonae moneate de Marano pro mercede suprascripti instrumenti die 23 iunii 1528.

622. Anno 1545, indictione tertia, die vero iovis 18° iunii, Tridenti in Contrata Fontis

Mercati Veteris, in appotheca domus habitationis magistri Nicolai calceatoris quondam Christophori portitoris vini Tridenti. Praesentibus Dominico quondam Antonii Longini, Iosepho quondam Antonii Passerae, ambobus civibus, et habitatoribus Tridenti, et Iacobo filio Iohannis vallis Solis calceatore Tridenti testibus etc. Ibique expositum, et narratum fuit, quum sit, quod alias dominus Bartholomaeus, et Ioseph fratres quondam domini Antonii a Berlina olim notarii, et civis Tridenti, sive agentes eorum nomine, vendiderunt unum affictum brentarum duarum vini dulcis Fraternitati Batutorum Tridenti pretio rhenensium quadraginta in ratione librarum quinque monetae maranensis pro singulo rhenense; qui affictus solvebatur tunc per quemdam Sisinum de Archo habitatorem Tridenti, et qui affictus constitutus erat, prout nunc est, super una petia terrae a ligone103 vineata, iacente in pertinentiis Tridenti, in loco a le Fornas, apud ipsos fratres, nunc infrascriptum nobilem dominum Hieromynum, apud magistrum Baptistam piliparium civem Tridenti, viam publicam, et eumdem dominum Hieronymum. Quam petiam terrae praefatus dominus Hieronymus quondam nobilis domini Francisci Balduini emit cum onere solvendi suprascriptum affictum; et quoniam dicti fratres de Berlinis habent pactum ipsum affictum redimendi, et modum non habeant (sic) in prumptis (sic) redimendi, nec aliquam spem habent redimendi, habita ratione ad hoc, quod nullos habent affictus vini, et quod honesto pretio est venditus dictus affictus, de quo pacto constat in actis domini Aldrigeti Gislimberti notarii tridentini. Ideo requisiti a praefato nobili domino Hieronymo, ut dictum pactum cedant ipsi domino Hieronymo, qui obtulit sibi pro dicto pacto unum scutum auri, libras duas monetae

101 Dioecesis feltrensis. 102 sine titulo notarii. 103 Ligo-ligonis= zappa; di qui terra zappativa e ligonizator per zappatore.

maranensis, et staria tria frumenti. Quapropter praefatus Bartholomaeus per se, et nomine ipsius Iosephi ibidem praesentis, pro quo de rato promisit in forma, cessit, transtulit, et mandavit suprascripto nobili domino Hieronymo omnia dictorum fratrum iura etc., quae, qualia, et quanta dicti fratres habent, habebant, et quomodolibet habere poterant adversus dictam Fraternitatem Batutorum virtute dicti pacti, quod habent de redimendo etc. Et hanc cessionem fecit pro dicto scuto, libris duabus et stariis tribus frumenti etc. Quibus omnibus et singulis semper, et continue praesens praefatus Ioseph minor annis 25, maior tamen 22, in robur praemissorum, omnibus et singulis consensit, et manu dextra tactis Scripturis iuravit ad Sancta Dei Evangelia, praemissa vera esse, et eis attendere etc.

Gratiadeus quondam egregii viri domini Antonii de Gratiadeis civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Nota. In membrana est brentarum duarum, sed ly duarum subducta linea distinguitur, et in margine habetur 4.or. Etiam extra deletum fuit ly duarum, et positum quatuor.

623. Anno 1528, indictione prima, die lunae tertio mensis februarii Tridenti in Contrata

Vadis Gislotae, in stuba domus infrascripti domini emptoris. Praesentibus Simone filio quondam Ioannis Bazanellae de Soverio, et Ioanne filio quondam Iacobi de Soverio, Sigismundo fratre suprascripti Simonis, et Michaele annaniensi habitatore Soverii testibus rogatis etc.

Ibique Cristanus filius quondam Gotardi Martinelae de Soverio diocesis Tridenti dedit, vendidit, et in solutum tradidit excellenti fisico domino Francisco Balduino unam petiam terrae arativae ab uno stario seminis, vel circa, cum uno pradestello unius seccatoris contiguis (sic), positam in praedicta villa Soverii subtus domum praedicti venditoris, apud viam communem, et commune Soverii, et Ioannem a Schala de Soverio, et Stefanum, et Leonardum fratres quondam Iacobi de Soverio. Et hoc pro pretio rhenensium novem, quos venditor sibi domino emptori tenebatur pro certis affictibus retentis, et non solutis, et per ipsos coram testibus suprascriptis calculatis.

Ioannes Antonius de Fassolis notarius rogatus scripsit. Silvester filius quondam providi viri ser Petri de Mazollis civis, et habitator Tridenti

publicus imperiali auctoritate notarius, ex licentia, et auctoritate ipsi datis, et concessis per magnificum iuris utriusque consultum dominum Alfonsum Rossetum nobilem ferrariensem, ac Tridenti Praetorem honorandum pro rev.mo cardinale, episcopo, et principe Tridenti dignissimo relevandi etc., scripturas, notas, continuas, et prothocolla rogatas, et rogata per quondam ser Ioannem Antonium de Fassolis olim notarium publicum, civem, et habitatorem Tridenti, ut de praemissis constat publico instrumento rogato per dominum Ioannem de Dro similiter notarium publicum civem, et habitatorem Tridenti, hoc emptionis instrumentum exemplavit.

624. Anno 1535, indictione 8, die sabbati nono ianuarii, Tridenti in Contrata Sanctae

Mariae Mayoris, in stuba domus mei notarii infrascripti. Praesentibus Aldrigeto quondam Dominici de Paysanis, Melchiore quondam Iohannis Fadanelli, Dominico quondam Valentini Nasinbeni hiis omnibus de Cadeno; et Iohanne quondam Bastiani Cominae de Supramonte, et etiam Bernardo Fraschetae de Cadeno testibus rogatis etc. Ibique Perotus quondam alterius Petri quondam magistri Iacobi de Cadeno vendidit domino Hyeronimo filio domini Francisci Balduini fisici, comitis Palatini, civis, et habitatoris Tridenti, pro se, et suis haeredibus seorsum a patre ementi, stipulanti, et recipienti, medietatem unius prati, scilicet partem versus stratam publicam, quae adaquari potest, et cum servitute adaquarali, sicut solitum, positam in pertinentiis Cadeni ubi dicitur a Quasseri, apud dominum emptorem pro directo, pro utili apud Bernardum Fraschetae, apud ipsum venditorem pro solo dimidio ipsius prati, apud Baldessarem Coradini, et apud viam communem mediante muro. Et hoc nominatim pretio raynensium quadraginta in ratione librarum quinque bonae monetae pro quolibet raynense. Quam medietatem dicti prati dicto pretio estimaverunt Nicolaus quondam Melchioris Pallatroni, et Leonardus Nasinbeni ambo de Cadeno electi per partes ad estimandum. Quos raynenses 40 dictus dominus Hyeronimus dicto Peroto dedit in auro, et moneta veneta adiuncta.

Iohannes Iacobus Callavinus notarius rogatus scripsit. Nota. Ita sese subscripsit solo praemisso verbo Ego iste notarius hac vice. 625. Anno 1534, indictione septima, die vero sabati septimo mensis martii, Tridenti in

Contrata Plateolae Sancti Vigilii, in introitu domus habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus Bernardino quondam Bernardi de Zuanelis de Madrucio districtus Tridenti, Iacobo filio quondam Ioannis Donati de Barbaniga plebis Civizani, et Stefano de Pederlongis de Villazano de Paho testibus ad haec vocatis, et specialiter rogatis. Ibique personaliter constitutus Sperandeus filius Antonii Padareli de Flavez (sic) districtus Tridenti vendidit domino Bernardino Sirena104 civi, et habitatori Tridenti unum ortum, cum vitibus, et uno morario intus unius starii seminis, vel circa, totum muro circumdatum, positum, et iacentem in dicta villa Flavez (sic), a mane via communis, a sero, et meridie via communis, a septentrione Franciscus Molisini. Ad habendum, tenendum etc. Et hoc pro pretio rainensium viginti duorum bonae monetae de Marano in ratione librarum quinque pro singulo rainense. Qui ortus ita estimatus fuit per Donatum de Dominico de Melioribus de Lono, et Aldrigetum quondam Michaelis de Lono praedicto districtus Tridenti, homines electos inter ipsas partes ad estimandum.

Albertus filius quondam nobilis domini Hieronimi de Rochabruna civis et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Nota. Pro Flavez legendum Fravez. Notarius signum suum scripsit in principio, insertis duobus literis A.R. initialibus sui nominis et cognominis.

626. Anno 1654, indictione 7, die vero veneris quinta iunii, Tridenti in Contrata Alemana,

et domo habitationis infrascripti domini Zanbaiti. Praesentibus Dominico Frelo messeto Tridenti, atque Narciso de Angelis sartore testibus notis. Cum modo fuerint innita (sic) computa inter magnificum dominum Franciscum Thomasinum ex una, atque magnificum dominum Franciscum Zanbaitum cives Tridenti parte ex altera datorum et receptorum inter eos, omnibus hinc inde comprehensis, bonificatis, et respective deductis, ex quibus compertum fuit dictum dominum Zanbaitum debitorem remanere partis Thomasini rhenensium centum sexaginta septem cum dimidio, ad quorum computum idem dominus Franciscus Zanbaitus illico persolvere constitutus per se, et suos haeredes in solutum dedit, vendidit, et tradidit praefato magnifico domino Francisco Tomasino unum affictum capitalis rhenensium centum, qui solvitur ab Antonio, et Francisco de Cimadomis de Sancta Anna, qui erat capitalis rhenensium 150 ut visum fuit apparere in instrumento rogato ab egregio domino Patritio Turcato notario Tridenti sub die XI ianuarii 1640, et postea fuit reductus ad rhenenses centum. Item alium affictum capitalis rhenensium 25 qui solvitur, et debetur a Cristano quondam Osbaldi dal Pez de Bedulo Pineti, ut in instrumento rogato per egregium dominum notarium Zellum sub die 13 decembris 1641, una cum incursis a Sancto Michaele citra. Ad habendum etc. Residuum vero summae per dictum dominum Zambaitum (sic) ut supra debitae, et solidatae, idem dominus Franciscus Zanbaitus solvere promisit dicto domino Francisco Tomasino ad omnem ipsius Tomasini requisitionem, et beneplacitum.

Alexander Gislimbertus notarius collegiatus Tridenti scripsit. 627. Anno 1511, indictione 14, die veneris vigesima septima iunii, in civitate Tridenti, in

Contrata Plateae, in domo habitationis mei Ioannis Antonii de Vigulo notarii infrascripti. Praesentibus ser Antonio filio quondam Zini de Sancta Columba plebis Civezani districtus Tridenti, ser Mathaeo filio quondam ser Vigilii de Ritio cive, et habitatore Tridenti, et Pecino officiali filio quondam Simonis de Carra habitatore Tridenti, testibus etc. Ibique Mathaeus filius quondam Andreoli a Caligis civis et habitator Tridenti, vendidit equiti, et excellenti artium et medicinae doctori, ac comiti Palatino domino Francisco Balduino filio quondam excell.mi artium, et medicinae doctoris, ac comitis Palatini domini Arcangeli de Balduinis, nobili

104 Inter libros venales Venetiis anno 1790 fuit l'Arte dello speziale di Francesco Sirena. In Venezia in 4, pro libris 9.

Tridenti, unum stabulum muris muratum, et lignaminibus fabricatum, et canellis copertum, positum in pertinentiis Tridenti, in loco qui dicitur a Man105, apud ipsum venditorem, et ipsum dominum emptorem. Et hoc nominatim pretio renensium viginti in ratione librarum quinque denariorum bonae monetae de Marano pro quolibet renense. Ex quibus iam antea recepit renenses 17.

Ioannes Antonius filius quondam ser Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario civis et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius, scripsit.

628. Anno 1669, indictione 7, die lunae 2 septembris, Tridenti in Platea (sic) Sancti

Benedicti, ac studio domus infrascripti domini venditoris. Praesentibus Ioanne filio quondam Melchioris Furlanelli de Paho, et Antonio quondam Andreae Goio de Levico bibliopola Tridenti, testibus vocatis, et rogatis. Constitutus (sic sine Ibique) personaliter Antonius filius quondam Stephani Pasqualini de Vattario agens nomine proprio, nec non Stephani et Ioannis filiorum quondam Simonis Pasqualini nepotum suorum, secum in communione bonorum viventium, et pro quibus ex abundanti promisit de rato in propriis suis bonis sub infrascriptis renunciis, indigentes pecuniis ad effectum solvendi commune debitum Francisco quondam Ioannis de Gasparibus Sardaneae, vendidit illustri domino Balthassari filio quondam illustris domini Alberti Balduini capitanei, affictum redimibilem stariorum 8⅓ frumenti ad taxam, et mensuram Tridenti, et secundum Constitutiones novissimas excelsae Superioritatis editas super censibus, restringentes ipsae partes praesentem contractum ad sensum earum, et non aliter, nec alio modo etc. Quem posuit, fundavit, et assicuravit super una petia terrae arativa, et partim prativa stariorum 4 circiter, sita in pertinentiis Bosentini, loco dicto alla Crosara, libera ab omni alio onere, cui adherent (sic) via communis, Petrus filius quondam Melchioris Pasqualini, Iacobus, et Laurentius fratres filii quondam Iacobi Pasqualini, et venditores cum nemore. Item super alia petia terrae broiliva sita in pertinentiis Bosentini, loco dicto Goventel, cui adherent haeredes quondam domini Iacobi Ianeselli, fideiussor infrascriptus cum pratis mediante via consortali, molendinum cum follo, et rivus della Mandola etc. Quibus omnibus praesens fuit Christanus quondam Petri Sottopreda molitor Bosentini, qui precibus supradicti Antonii Pasqualini sese pro eo fideiussorem, et expromissorem principalem, principaliter, et in solidum constituit etc. Et hoc pretio rhenensium 50 quos dictus dominus emptor solvit venditori, et hic illico dedit Francisco de Gasparibus.

Ioannes Paulus Ciurlettus notarius Tridenti collegiatus scrispsit. Hic signum suum impressit. 629. Anno 1612106, indictione 10, die iovis septima iunii in civitate Tridenti, in Contrata

Sanctissimae Trinitatis, in stuba pallatii infrascripti multum rev.di domini archidiaconi. Praesentibus domino Hieronymo Micheleto cive tridentino, domino Laurentio quondam alterius Laurentii Chomaii habitatore Tridenti cum domino Petro quondam domini Antonii Ropele civis Tridenti, nec non et domino Iacobo quondam magistri Andreae de Brugnis vegetarii alias Tridenti testibus etc. Ibique magister Bartholomaeus quondam magistri Bernardini Dellava de Salodio figuli alias, et habitatoris Tridenti, vendidit nobili dominae Catherinae uxori relictae quondam nobilis ac magnifici domini Ioannis Donati Sirenae de Tridento uti tutrici, ac gubernatrici nobilium dominorum Ioannis Hieronymi, et Ioannis Donati filiorum suorum susceptorum cum praedicto quondam nobili domino Ioanne Donato marito, ibidem praesenti, et dicto filiorum suorum nomine ementi, stipulanti, et recipienti, cum assistentia semper, et consensu admodum nobilis ac rev.di domini Hieronymi de Rochabruna archidiaconi, ac canonici ecclesiae cathedralis Tridenti, fratris praedictae nobilis dominae Catherinae, et commissarii testamentarii, petiam unam terrae arativa et vineata, ac pro parte zappativa, stariorum octo seminis in circa, et pro tanta quanta reperitur, positam in pertinentiis villae Moiadi Montagnae, sive subtus praedictam villam, in loco dicto alla Val, apud praedictam

105 Ibi, aman. 106 Ibi: millesimo sexcentesimo decimo secundo.

dominam emptricem dicto filiorum suorum nomine, et ser Thomam quondam ser Stephani de Thomasiis de villa Villae Montagnae, et haeredes quondam ser Ludovici de Philippis a Stratta Cognollae. Et hoc pretio iuxta accomodationem factam per praedictos dominos Micheletum, et Chomaium, rhenensium septingentorum et octuaginta in ratione librarum quinque denariorum bonae monetae de Marano pro singulo rhenense. De quibus prius detracti fuerunt rhenenses centum pro capitali unius affictus, qui solvitur super praedicto loco antedicto domino Laurentio Chomaio, et cum illo onere. Quibus omnibus et singulis praesens domina Dominica uxor praedicti magistri Bartholomaei venditoris, filiaque quondam domini Mathaei Romanelli civis alias Tridenti, sciens praedictam petiam terrae sibi pro dotibus suis esse obligatam, et consensit praedictae venditioni, cedendo, et renuntiando iuri hippotecario dotium suarum, cum sciat, se super aliis dicti eius mariti bonis cautam esse.

Iosephus filius quondam spectabilis notarii domini Francisci Alexandri Zelli civis Trideninus, publicus imperiali auctoritate notarius, et Tridenti collegiatus scripsit.

Sigillum impressum est. Ex hac charta, ut puto, habetur origo nobilis familiae tridentinae, quae nunc dicitur ab Avo de Vichberg. Habetur etiam uxor Ioannis Donati Sirenae.

630. Anno 1599, indictione 12, die lunae 24° maii, in burgo Perzini, in studio domus

habitationis spectabilis, et magnifici domini Andreae Ruschae Vicarii Perzini. Praesentibus domino Bartholomaeo Besenella107 praedicti burgi, et Tomasio de Tomasiis molitore, habitatore in dicto burgo, testibus etc. Ibique coram antedicto spectabili, et magnifico domino Vicario comparuit domina Caterina filia quondam Laurentii de la Murara de Canzolino uxor legitima Michaelis teutonici de Madrano habitatoris Canzolini, et exposuit una cum dicto suo marito, se uti haeredem substitutam quondam Niclolai olim fratris sui, teneri restituere dotes quondam Luciae olim uxoris dicti Nicolai, et quia modum non habet ipsas restituendi ob mortem Dominicae filiae dicti quondam Nicolai; ideo decrevisse vendere locum infrascriptum pro evitandis expensis, quae fierent, si permitteret, ut pro dictis dotibus contra se vias iuris procederetur; et ut sua spectabilitas se informare valeat, convenire fecit infrascriptos eius attinentes, et vicinos, cum quibus habito colloquio, instat pronunciari fiendam esse ralem venditionem uti necessariam, et minus damnosam. Qui spectabilis, et magnificus dominus Vicarius intellecta dicta instantia, et habito colloquio, ac recepta informatione a Bonio a Rosa, et Bartholomaeo Coleono eius attinentibus, a Iosepho Arnoldo, et Ioanne Seda habitatoribus Madrani amicis, et vicinis defectu attinentium assumptis etc., pronuntiavit eam esse fiendam. In quorum executione dicta Caterina, cum consensu dicti sui mariti vendidit ser Alovisio filio quondam Augustini Boniati de Madrano ibi praesenti, et pro se, et haeredibus ementi, et recipienti vineale quantitatis operarum trium cum dimidia in circa, seu prout est ad corpus, et non ad mensuram, positum in Regula Chanzolini, in loco dicto al lago de Canzolin, al Ravion, apud nobilem dominum Iosephum de Albertis, et nobilem et magnificum dominum capitaneum Genettum, et dictum emptorem, et haeredes quondam Antonii Sachini. Et hoc fuit nominatim pretio rhenensium vigintiquinque de Marano in ratione librarum quinque pro rhenense; quos dictus emptor promisit nomine, et iussu dictae venditricis solvere Valentino Franzoi de Vigulo pro parte restitutionis dotis praedictae. Cui venditioni spectabilis dominus Vicarius praedictus, requisitus, et causa cognita, suam, et illustris domini capitanei Perzini, qua fungitur auctoritatem, et iudiciale decretum interposuit.

Bartholomaeus filius quondam domini Baptistae Pivei de Strigno imperiali auctoritate notarius publicus, et cancellarius Perzini scripsit.

Nota. Iste notarius signum suum impressit, sed atramento efformatum. In eo sunt duae siglae B.P. Notandus venditricis attinens Bartholomaeus Coleonus108 anni 1599 ita enim dictus

107 Pro dicto domino Bartholomaeo Besenella notandum, quod anno 1625 die 19 aprilis a fratribus

nostris Reformatis Custodiae s. Antonii Venetiarum fuit acceptatus pro laico Giovanni di Andrea Bisinello da Pergine sartore, qui sub nomine fratris Andreae fuit indutus sacro habitu Arci die 7 maii anno 1625 et obiit Castrifranci die 19 maii anno 1628.

108 Poi detti Coglioni.

fuit etiam celeberrimus venetorum bellidux Bartholomaeus Coleonus de Bergomo, qui obiit annno 1475, et a pluribus historicis laudatus reperitur, nominatim a Io. Iosepho Orilia Paulino in Supplemento al Dizionario storico Portatile To. 1, edit. Neapol. 1756, pag. 161, verbo Coglioni, ovvero Coleone, Bartolommeo.

631. Anno 1554, indictione 12, die martis sexta novembris, Tridenti in Contrata Mercati

Veteris, in stuba domus habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus domino Thomasio Ianuense, Bernardino filio quondam Bartholomaei de Pezzino de Ronchono Vallis Boni, et Bartholomaeo filio Laurentii de Sutoris (sic) de Nano vallis Annaniae etc. Ibidem Gotardus filius quondam ser Ioannis de Vervodio (sic) textoris habitator Medii sancti Petri districtus Tridenti vendidit nobili domino Hieronimo Balduino unum affictum unius brentae vini albi bulliti ad communem mensuram tridenti; quem posuit super utile dominium duarum petiarum terrarum (sic) super quibus solvitur alia brenta vini albi bulliti, sitarum in pertinentiis villae Medii s. Petri, in loco, et infra confines, de quibus in alio instrumento per me rogato de anno 1548 posito in continua 1549 folio 4 sub die 20 decembris. Et hoc pretio rhenensium undecim, et grossorum quadraginta, quorum tres, libras tres, grossos sex ibidem dedit, et solvit in moneta argentea. Constituens etc.

Ioannes Petrus de Perzino civis et notarius Tridenti rogatus scripsit. Bartholomaeus filius quondam egregii domini Iohannis Baptistae Perzini notarii, et civis

Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, et civis Tridenti, ex licentia, et auctoritate ipsi datis relevandi instrumenta rogata per quondam egregium dominum Iohannem Petrum Perzinum notarium avum suum paternum, a magnifico utriusque iuris doctore domino Horatio Sacrato regiensi Praetore Tridenti, ut in rogitis egregii domini Iohannis Guielmi Callavini notarii Tridenti relevavit.

632. Anno 1550, indictione 8, die sabati 18° ianuarii, Tridenti in Contrata Mercati Veteris,

in stuba domus mei notarii infrascripti. Praesentibus Ioanne filio quondam Antonii Cadinelli de villa Supramontis, et Andrea filio quondam Vigilii de Hespen plebis Pinedi districtus Tridenti testibus etc. Ibqiue personaliter constitutus ser Franciscus filius quodam ser Ioannis de la Fior de villa Orzani plebis Civizani districtus Tridenti vendidit nobili domino Hieronimo filio quondam nobilis et excellentis artium, et medicinae doctoris, et equitis domini Francisci Balduini, civi, et habitatori Tridenti, unum affictum perpetualem unius brenae vini ciressoli bulliti nitidi, et boni saporis ad communem mensuram civitatis Tridenti; quem possuit (sic), et constituit de, et super suo utili dominio, et melioramento infrascriptarum petiarum terrarum; videlicet primo super una petia terrae arativa, et vineata stariorum trium seminis, vel circa, possitam (sic) impertinentiis (sic) villae Orzani praedicti, in loco dicto a Redondo, apud Nicolaum de Garzano, haeredes Mathaei Angeli de Orzano, viam communem, et commune. Item super una alia petia terrae arativa, et vineata unius starii seminis, vel circa, possita impertinentiis (sic) suprascriptae villae Orzani, in loco dicto al pian dai Ronchi, apud haeredes quondam Antonii Maphaei de Orzano, Leonardum Mathaei de Orzano, Mathaeum quondam Laurentii de Orzano, et haeredes quondam domini Stephani de Thono. De quibus quidem petiis terrarum solvitur etiam unius (sic) alius affictus perpetualis duarum brentarum vini bulliti ciressoli per dictum Franciscum praefato domino Hieronimo, prout constat in instrumentis publicis rogatis per me notarium infrascriptum de annis proxime praeteritis 1548, et 1549. Et hoc nominatim pro pretio rhenensium undecim, et carantanorum quadraginta in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo renense.

Ioannes Petrus filius quondam Providi viri ser Marci de Perzino civis et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

Ioannes Gulielmus filius quondam egregii domini Francisci Callavini publicus apostolica et imperiali auctoritate notarius, et civis Tridenti, ex licentia etc. relevavit.

633. Annno 1529, indictione 2, die mercurii nono iunii, Tridenti in Contrata Plateae

Communis, in apotheca domus habitationis infrascripti domini Antonii Landi. Praesentibus

domino Nicolao notario filio quondam ser Antonii de Rubedatis, domino Andrea Calapino filio quondam domini Calapini de Calapinis cive (sic) et habitatore Tridenti, et Andrea dicto Bolzachino filio quondam Philippi de Sparapan de Trilaco testibus etc. Ibique expositum, et narratum fuit, quum sit, quod dominus Rochus filius quondam domini Bernardini Guelphi notarii, civis et habitator Trident, teneretur, et obligatus esset provido viro domino Antonio Lando filio quondam ser Iacobi Landi veronensis civi et habitatori in, et de rhenensibus quadraginta quinque in ratione librarum quinque bonae monetae maranensis pro singulo rhenense, causa et occasione mutui sibi domino Rocho facti per ipsum dominum Antonium Landum, prout de dicto mutuo apparebat ex quodam chirographo, seu scripto manu propria ipsius domini Rochi scripto. Et quum non haberet modum satisfaciendi in prumptis pecuniis, iccirco pro dictis 45 rhenesibus dedit, et in solutum tradidit eidem domino Antonio unum affictum perpetualem brentarum trium vini albi dulcis, qui solvitur, et solvi debet ipsi domino Rocho per haeredes quondam Tonai (sic) de Cognola districtus Tridenti, qui quidem affictus constitutus est in, et super una petia terrae arativa, et vineata, sita in pertinentiis Tridenti, loco ubi dicitur in Castion, apud haeredes quondam ser Pedrolli Zatelli de Cognola pro utili (sc), pro directo apud magnificum, et excellentem doctorem dominum Antonium a Prato, apud Andream Caldonatium, haeredes quondam Blasii Orlandi de Congnola (sic), spectabilem doctorem dominum Ioannem Paulum Sratimperger, Christophorum Cestarium de Cognola pro utili, pro directo dominum Simonem Guarientum de Rallo doctorem, civem et habitatorem Tridenti, haeredes praedictos quondam Tonai. Item unum affictum perpetualem unius brentae cum dimidia vini albi dulcis, qui solvitur, et solvi debet, et consuetus est solvi per haeredes quondam domini Hieronimi de Brecio cives, et habitatores Tridenti, qui affictus constitutus est de et super una petia terrae vineatae partim, et partim zapatoriae, ac aratoriae partim, cum quadam demuncula intus unius plodii cum dimidio, vel circa, sita in pertinentiis Tridenti, seu villae Cognolae, loco dicto al Ceresar, apud haeredes quondam magistri Nicolai textoris de Tridento pro utili, pro directo apud dominam Helisabet uxorem Nicolai Paverfaint, apud haeredes quondam Iacobi Zosii de Cognola, Ioannem Malpagam de Cognola pro utili, pro directo apud haeredes quondam domini Vigilii Sratimperger, apud iura ecclesiae s. Mariae Magdalenae de Tridento.

Franciscus filius quondam providi viri ser Bertoldi de Covellis de Vineis comitatus Archi diocesis tridentinae civis collegiatus, et habitator Tridenti, publicus imperiali authoritate notarius scripsit.

Nota. Iste notarius bene scripsit, bonumque scriptorem habuit. Ab hacce charta didici quod doctor Hieronymus Bretius obiit ante diem 9 iunii 1529. Vide To. 3, epist. 615.

634. Anno 1662, indictione 15, die veneris 2 iunii, Tridenti in Contrata Sancti Benedicti, in

stuba domus, et habitationis infrascripti illustris domini emptoris. Praesentibus domino Iacobo Rasino piltrario109, et domino Dominico Germino (sic) mercatore Tridenti testibus etc. Ibidem constitutus illustris dominus Raymundus filius quondam illustris domini Andreae de Sartis civis Tridenti110, dedit, vendidit, cessit, et transtulit illustri domino Balthassari filio quondam illustris, et strenui domini capitanei Alberti Balduini civi Tridenti binos affictus franchitabiles ad taxam, et iuxta Constitutiones tridentinas; quorum unum capitalis rhenensium centum septuaginta, quem solvere debet Andreas filius quondam Leonardi Andreattae de Mugazono debitor censuarius vigore instrumenti constitutionis, et fundationis illius rogati per quondam nobilem et spectabilem dominum Alexandrum Gislimbertum olim notarium collegiatum Tridenti sub die 24 maii 1655. Alium vero capitalis rhenensium sexgintaquinque, quem solvere tenetur Martinus filius quondam Baptistae Lorencini de Vigulo Vatario vigore instrumenti constitutionis, et fundationis illius rogati per nobilem et spectabilem dominum Ioannem Michaelem Pinum notarium collegiatum Tridenti sub die 25 novembris 1658; qui bini affictus iam antea eidemmet

109 Vive in Trento Pietro Rasino vetraio, e bandaio, che nel 1799 ha coperto di banda al cupola de campanile maggiore del duomo.

110 Misser Andrea di Sarti di Verona factus est civis Tridenti anno 1591.

illustri domino Raymundo venditori traditi, et cessi fuerunt ab illustri, et excell.mo domino Bartholomaeo Sarto eius fratre in solutum, et pro solutione cuiusdam assertae praetensionis ipsiusmet domini Raymundi contra et adversus praefatum excell.mum dominum Bartholomaeum fratrem occasione alterius affictus capitalis rhenensium 1200 cum nonnullis incursis dicto domino cedenti debiti ex dote, et legato quondam reverendae monialis matris Brigidae communis sororis111, alias monialis in venerabili monasterio Sancti Michaelis extra Tridentum, prout in instrumento emptionis, et respective venditionis mansus Saltariae pertinentiarum de Novalina rogato a quondam spectabile domino Alexandro Gislimberto notario etc. sub die etc. et successive prout apparet in instrumento eiusdem dationis in solutum, seu conventionis, vel transactionis inter dictos fratres de Sartis initae, et factae rogato per spectabilem dominum Thomam Benolum notarium sub die 22 decembris 1658, quae bina instrumenta constitutionis dictorum affictuum consignata fuerunt dicto domino Baldovino etc. Et hoc fecerunt dicti domini contrahentes pro tot aliis rhenensibus biscentis triginta quinque videlicet 235 de tronis 4½ pro singulo rhenense; quos rhenenses 235 dictus illustris dominus emptor solvit, et numeravit praefato domino Sarto venditori in tot Duplicibus Hispanis auri, et Ducatonis argenti, et monetis bonis usualibus, et expendibilibus etc. etc.

Iacobus Antonius filius quondam nobilis et spectabilis domini Antonii Bernardelli etc. publicus imperiali auctoritate notarius collegiatus, et civis Tridenti scripsit.

Nota. Huius notarii signum impressum exhibet imaginem S. Antonii Patavini, ac literas I.A.B.N.

635. Anno 1658, indictione undecima, die lunae vigesima quinta novembris, in mansu

existente Novalinae, in thalamo domus infrascripti illustris, et excell.mi domini emptoris. Praesentibus Antonio Andreata, et Martino Lorencino de Bosentino testibus rogatis. Ibidem dominus Iacobus quondam Melchioris Pasqualini de Bosentino vendidit perillustri, et excell.mo domino Bartholomaeo Sarti civi Tridenti unum affictum perpetualem, franchitabilem tamen, stariorum decem frumenti, sive ius exigendi annuum censum redimibilem ad communem mensuram, et taxam iuxta Constitutiones ill.mae Superioritatis Tridenti. Quem affictum posuit, fundavit, et assicuravit in, et super una eius petia terrae arativa existente in pertinentiis Bosentini loco dicto in Rovel, o sii in Campian, apud Petrum Pasqualinum, et haeredes quondam Iacobi Pasqualini, et ipsum venditorem. Item super uno fundo aratorio, et vineato quantitatis stariorum duorum circiter in pertinentiis Bosentini loco dicto in Pianesol, apud Ioannem Sottopredam, haeredes quondam Michaelis Perezzoli, haeredes quondam Iacobi Pasqualini, Antonium Baruchellum. Quas petias terrarum asseruit esse suas proprias, liberas, et nemini obligatas, habiles, et sufficientes ad solvendum affictum praemissum cum tertio de pluri iuxta praenominatas Constitutiones. Ad habendum, tenendum etc. Et hoc fecit pretio florenorum sexaginta quinque de tronis 4, 6 pro quolibet. Quos in tot Duplicibus auri etc.

Ioannes Michael Pinus publicus imperiali authoritate notarius collegiatus, civisque Tridenti scripsit.

Sigillum impressum est. 636. Anno 1563, indictione 6, die iovis 18° februarii, Tridenti in Contrata Burgi novi, sive

Plateolae prope (sic) in conspectu Portae Magnae ecclesiae Sancti Vigilii, in studio domus canonicalis infrascripti rev.di domini Francisci venditoris. Praesentibus nobili et excellente phisico domino Ascanio Schratemperg nobili tirolensi, et Francisco filio Baptistae Moreschini de Murio Vallis Lagarinae servitore dicti rev.di infrascripti domini venditoris testibus etc. Ibique nobilis, rev.dus, et excellens dominus Franciscus Cazzuffus canonicus, et iuris utriusque doctor, filius quondam nobilis domini Thomaei civis Tridenti, per se, ac vice et nomine nepotum suorum filiorum quondam nobilis domini Vincentii eius fratris, vendidit nobili domino Hieronymo filio quondam nobilis et excellentis artium et medicinae doctoris, comitisque Palatini domini Francisci Balduini, civi et habitatori Tridenti, unum affictum stariorum centum

111 M. Brigida Angelica Sarta tridentina obiit calendis aprilis 1648.

frumenti ad communem mensuram Tridenti, qui solvebatur omni anno in festo s. Michaelis vel infra eius octavam per ipsum dominum Hieronymum emptorem eidem rev.do domino venditori dicto nomine, de et super uno mansu dicto el Mas del Marcolin in loco alli Spini, in pertinentiis Tridenti, cum pacto solemni se francandi quandocumque, et prout latius in rogitis meis Nicodemi notarii subscripti apparet. Ad habendum etc. Et hoc pro precio rhenensium sexcentum in ratione librarum quinque denariorum monetae de Marano pro singulo rhenense. Quorum sexcentum dictus dominus Hieronymus emptor ibidem solvit rhenenses 460 eidem rev.do domino Franciscio in tot, et tantis Ducatis, et Scutatis aureis pro completa, et integrali solutione; nam reliquos antea dedit.

Nicodemus filius quondam domini Antonii de Vicariis civis et habitator Tridenti, publicus imperiali authoritate notarius scripsit.

Bene! 637. Anno 1612112, indictione 10, die veneris 13a ianuarii, Tridenti in domo infrascripti

excellentis venditoris. Praesentibus nobili et excellente doctore domino Nicolao Balduino cive Tridenti, Francisco filio quondam Nicolai Gratta de Burmo servitore infrascripti nobilis domini emptoris, et Ludovico filio quondam egregii domini Ioannis Andreae de Callovis de Termono113 vallis Annaniae, testibus etc. Ibique personaliter praesens nobilis et excellens doctor dominus Alexander filius quondam nobilis et excellentis doctoris domini Gervasii de Albertis civis Tridenti ad liberum allodium vendidit, cessit, et tradidit nobili domino capitaneo Alberto Balduino eius sororio civi Tridenti infrascriptos affictus, qui per infrascriptos solvuntur omni anno in festo s. Michaelis, vel eius octava. Primo unum affictum stariorum vigintiocto frumenti pro capitali rainensium 168 qui solvitur per Leonardum Paisanum, Ioannem Nassimbenum, Franciscum Negrelum, Dominicum, et Andream fratres de Fadanellis, omnes de Cadeno, principaliter, et in solidum, sive per illorum haeredes, ut de constitutione affictus apparet instrumento rogato per quondam egregium dominum Iob de Iob Tridenti notarium die 16 februarii 1569, erga quondam nobilem dominum Thomam Cazuphium fratrem praedicti quondam domini Aloisii praedicto nobili domino venditori, ut apparet instrumento rogato per egregium dominum Stephanum Demam Tridenti notarium 23 iulii 1587. Item unam partem affictus pro stariis quadraginta frumenti ex affictu maioris quantitatis, qui solvitur per nobilem dominum Simonem Mazzam civem Tridenti, ut apparet instrumento rogato per quondam egregium dominum Aprovinum olim Tridenti notarium iam annis 20 circiter. Item unum affictum stariorum trium frumenti, qui solvitur per Franciscum Mariottam de Supramonte, qui affictus alias fuit datus, et cessus ipsi nobili domino venditori per dictum nobilem dominum emptorem, et fratres de Balduinis ad computum dotis quondam nobilis dominae Franciscae illorum sororis, et uxoris praedicti nobilis domini venditoris, cessitque affictus residuos ipsi domino emptori pro florenis 18½ exigendos a dicto Francisco Mariotta. Ad habendum etc., pretio rainensium quatuorcentum viginti novem, et carantanroum 42 de carantanis 60 pro rainense. Quos rainenses 429, 42 dictus dominus emptor exbursavit praedicto domino venditori praesenti in monetis aureis, et agenteis bonis, et expendibilibus etc.

Barnabas Mantius filius quondam domini Achillis, civis Tridenti, publicus apostolica et imperiali authoritatibus, collegiatusque Tridenti notarius scripsit.

Iste notarius in suo signo calamario simplici posuit binas tantum literas istas B.M. 638. Anno 1605, indictione 3, die lunae 16° maii, Tridenti in studio infrascripti magnifici

domini Alexandri. Praesentibus nobili domino Hipolito Balduino cive Tridenti, et domino Ioanne J... servitore testibus etc. Ibique nobilis dominus Octavius filius quondam nobilis domini Hieronymi Balduini civis Tridenti vendidit magnifico, et excellenti domino Alexandro de Albertis civi Tridenti unum affictum stariorum decem frumenti, quem posuit super una portione eius possessionis loco dicto alla Scala versus sero, quae valet renenses sexaginta cum tertio de

112 Ibi: anno decimo secundo. 113 Termono plebis Enni vallis Annaniae.

pluri, cui cohaerent dictus dominus venditor, et excellens doctor dominus Nicolaus Balduinus frater, via communis a sero, et via consortalis a septentrione. Ad habendum etc. Et hoc nominatim pretio renensium sexaginta in ratione etc., in auro, et moneta argentea.

Faustinus filius quondam excellentis legum doctoris domini Hieronymi Bertelli civis Tridenti, publicus imperiali authoritate notarius scripsit.

Nota. Male admodum scripsit iste notarius. 639. Anno 1601, indictione 14, die lunae 10 septembris, in civitate Tridenti, in Contrata

Mercati Veteris, et in camera cubiculari domus infrascripti nobilis et magnifici domini capitanei Alberti Balduini. Paesentibus spectabili domino Barnaba Manzia (sic) notario, nobili domino Andrea filio quondam nobilis domini Ludovici Galli, et magnifico ac excellenti legum doctore domino Alexandro de Albertis, omnibus civibus Tridenti testibus etc. In loco suprascripto, ibidem, excellens legum doctor dominus Franciscus Trentinus tamquam procurator multum illustris et generosi domini comitis Guidobaldi comitis Archi, ut de procura ibidem constitit producta, et registrata, rogataque per egregium dominum Bartholomaeum Menosium notarium iurisdictionis Archi sub die 9 praesentis mensis et anni 1601, absolvit, liberavit, et quietavit nobilem, et magnificum dominum capitaneum Albertum Balduinum vigore scripti celebrati per me notarium sub die prima iulii praesentis anni, ab ulteriore solutione, et praestatione rhenensium 188 in ratione librarum quinque bonae monetae, demptis rhenensibus 16 de quibus in scripto iurato ipso nobili domino capitaneo occasione expensarum; necnon demptis rhenensibus 22½ occasione sequestri facti per nobilem dominum Septimium eius fratrem ad mandatum dicti magnifici domini capitanei Alberti. Et quos (sic) rhenenses 22½ remanebunt ad manus eiusdem nobilis domini capitanei usquequo fuerit cognitum super validitate dicti sequestri, et relaxatione illius. Et quos (sic) quidem rhenenses restantes, ultra praedictos, nempe rhenenses 149½ videlicet centum et quadraginta novem cum dimidio, praedictus nobilis et magnificus dominus capitaneus ibidem dedit, et numeravit in tot Ducatis Ungaricis aureis iusti ponderis, et monetis argenteis bonis, et expendibilibus, saepedicto excellenti domino Trentino procuratori ut supra. Et pro quibus rhenensibus 149½ ibidem sic solutis dictus excellens dominus Trentinus procurator dicti illustris domini comitis Guidobaldi quietavit et liberavit in amplissima forma ipsum magnificum dominum capitaneum ab ulteriori solutione, et praestatione affittanzae, et conductionis castri Spinae per ipsum alias conducti, nec non ab omnibus, et singulis, quae praetextu, et occasione praemissorum petere, et praetendere posset, vel poterit in futurum ex causa praedicta, et alia occasione dictae conductionis, quam fuisse factam ipse dixit iam annis circiter decem. Et quos rhenenses 149½ ibidem dictus excellens dominus Trentinus exbursavit egregio domino Bartholomaeo Menosio, uti nuncio praedicti ill.mi domini comitis Guidobaldi.

Ioseph filius quondam egregii viri domini Marci Antonii Endrigii olim notarii, et civis Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, et Tridenti collegiatus scripsit.

640. Anno 1658, indictione undecima, die quarta novembris. Pergini in stuba domus

infrascripti domini Leneri. Praesentibus magnifico domino Ioanne Antonio Minatto Pergini, et Cristelo quondam Ioannis Groff Frassilongi testibus rogatis etc. Ibidem constituti domina Catharina relicta quondam domini Georgii114 Baitellae Madrani, et Gregorius eius filius, agentes per se, et haeredes in solidum, ac nomine Dominici alterius filii, et fratris respective, pro quo de rato promiserunt in propriis eorum bonis in valida, et solemni forma, vendiderunt perillustri domino Alovisio Lenero Pergini clausuram stariorum quinque, sitam in pertinentiis Madrani, in loco dicto in Vignola, a mane iura Benefitii Sancti Ioannis, meridie via communis, sero dominus emptor, septentrione via consortalis, ad habendum etc., pretio rhenensium biscentum et duorum in ratione solita, ad aestimationem...115ecclesia, et Christophori Christofolini Madrani, hominum hinc inde electorum etc.

114 Ibi: rq.d. Georgii. 115 fractura.

Ludovicus filius quondam nobilis et spectabilis domini Nicolai de Martinis Pergini publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.

641. Anno 1667, indictione quinta, die iovis 24a februarii, in civitate Tridnti, in Contrata s.

Benedicti, in stuba terrena domus infrascripti domini emptoris. Praesentibus Dominico filio quondam Renati Germini mercatore nunc Tridenti, et Salvatore filio quondam Ioannis Petri Tonioli de Cimbria famulo infrascripti domini emptoris, testibus vocatis, et rogatis etc. Ibique illustris dominus Ioannes Franciscus filius quondam illustris domini Augustini Gentilotti civis Tridenti, faciens per se, et haeredes suos, et nomine illustris, et rev.di domini Ioannis Cornelii eius fratris absentis in communione bonorum viventis, pro quo etiam ex abundanti pro manutentione praesentis contractus promisit de rato in propriis eius bonis, sub solitis clausulis, et necessariis renunciis in forma, quae obligat omni etc., certioratus etc. vendidit, ac cessit perillustri domino Balthassari Balduino civi Tridenti ius exigendi summam rhenensium septingentorum de capitali, una cum decursis maturatis a die sancti Michaelis proxime effluxi usque in hanc diem, penes nobilem dominum Iosephum Novellum civem, et aurificem Tridenti, per eundem dominum Novellum alias debitos pro completa, et integrali satisfactione domus per ipsum emptae, et ipsi venditae respective a supradicto domino cedente Gentilotto exigendos in tot ratis cum suo interesse modo et forma, quo dictus dominus Novellus tenebatur, et obligatus erat solvere domino Gentilotto cedenti ante praesentem cessionem, prout de dicta obligatione patet ex instrumento emptionis et venditionis respective rogato per me notarium infrascriptum sub die 24 decembris 1665 ibidem lecto, et per dictum dominum Gentilottum effectualiter consignato dicto domino emptori. Et hoc nominatim pretio rhenensium septingentorum, una cum tronis quinquaginta septem cum dimidio pro incursis dictorum rhenensium 700 de tronis 4½ pro singulo, dico rhenenses 700, et tronos 57½. Quos dictus illustris dominus emptor ibidem solvit, et numeravit dicto domino venditori in tot Duplicibus italicis, et Hispanis, et Ungaris, et moneta argentea, auri, et argenti bonis, usualibus, et expendibilibus, et iusti ponderis, Dans etc.

Ioannes Petrus Xichus publicus pontificia, caesareaque authoritatibus notarius collegiatus, ac civis Tridenti scripsit.

Nota. In sigillo impresso atramento simplicissimo sunt literae I.P.X.N.T. 642. Anno 1594, indictione 7, die lunae 28 martii in domo, et habitatione infrascripti

nobilis domini Nicolai. Praesentibus domino Christophoro filio quondam domini Grisostomi Colleva cive Tridenti, et magistro Paulo filio quondam Petri Romanelli tinctore, et habitatore Tridenti testibus etc. Ibique personaliter constitutus dominus Auxilius filius quondam domini Bernardini Bertoldi capitaneus Portae Pontis de Tridento, uti procurator, et eo nomine dominae Paulae eius uxoris constat (sic) instrumento rogato per me notarium die hodierna, per se etc. ac in executione pacti retrovendidit, et retrocessit, et tradidit nobili, et excellenti iuris utriusque doctori domino Nicolao Balduino civi, et habitatori Tridenti infrascriptos affictus cum eorum proprietatibus unde solvuntur; videlicet primo unum affictum stariorum quattuor frumenti qui alias solvebatur per haeredes quondam domini Mathaei Caldonatii notarii Tridenti, et nunc solvitur per dominum Bartholomaeum Petri Antonii mercatorem et habitatorem Tridenti pro capitale rhenensium 24. Item alium affictum librarum 4, carantanorum 8 denariorum pro capitale rhenesium 18, librarum 3, carantanorum 4, qui solvitur per haeredes quondam Antonii olim Ioannis Petri de Pedecastello. Item alium affictum brentarum quinque vini bulliti, qui solvitur per dominum Ioannem Mariam Picum civem, et habitatorem Tridenti pro capitale rhenensium 58, librae 1, carantanorum 8, alias datum in solutum ipsi dominae Paulae, ut constat instrumento rogato per me notarium sub die 20 decembris 1586. Ad habendum etc. Et hoc nominatim fecit pretio renensium centum unius in ratione librarum quinque maranensium pro singulo renense. Quod pretium idem dominus Auxilius fuit confessus et contentus habuisse, et recepisse. Exceptioni etc.

Thomas Benassutus notarius Tridenti rogatus scripsit.

Matthaeus filius quondam suprascripti spectabilis domini Thomae, publicus notarius civis collegiatus Tridenti, et relevator eius rogitorum praesens, et suprascriptum exemplum ex suo originali fideliter exaravit.

Nota. In membrana post ly 28 martii sequitur ly in domo etc. sine loco Tridenti, in Contrata etc. Quod notarii fuerint Bennassuti certum facit meum Notariale tridentinum; etsi hac in charta scripserint tantum Bntus.

643. Anno 1574, indictione 2, die vero sabati 27° mensis martii, Tridenti in Contrata

Plateae Communis, in stuba domus domini Iacobi a Putheo, et habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus ser Ioanne quondam Bartholomaei Gratioli de Vezano, ser Petro quondam Antonii de Melioribus, et Valentino quondam Dominici de Vivoriis, hiis duobus de Lhono (sic), omnibus testibus etc. Ibique dominus Simon filius quondam domini Petri Prodanoni (sic) civis Tridenti, habitator Vezani, vendidit prudenti viro domino Iohanni a Turri (sic) de Fumadris filio quondam domini Stephani a Thurri (sic) mercatori, et civis Tridenti, unum affictum brentarum trium vini bulliti ad communem mensuram civitatis Tridenti, qui solvitur annuatim per egregium dominum Bartholomaeum de Nigris civem Tridenti eius sororium, prout de constitutione dicti affictus constat publico instrumento rogato per egregium dominum Iacobum Pompeatum notarium Tridenti, die 26 praesentis mensis, prout patet in fide sua ibidem ostensa per dominum venditorem, una cum affictu a Sancto Michaele praeterito citra, videlicet incipiendo in festo s. Michaelis anni 1573. Ad habendum etc. Et hoc nominatim fecit dictus dominus venditor pro pretio renensium triginta quinque in ratione librarum quinque pro singulo renense; de quibus dictus dominus emptor dedit, et consignavit dicto domino venditori renenses decem denariorum penes Antonium de Mathaeis de Vezano, quos dictus Antonius eidem domino Iohanni tenetur, prout in suis libris, et scripto, cedendo omnia iura sua quae habet in dicto scripto adversus dictum Antonium debitorem. Item compensavit in dicto pretio libras 42 et grossos octo, quas dictus dominus Simon venditor sibi domino emptori tenebatur pro rebus datis dominae Catherinae eius domini venditoris matri, prout in suis libris. Promittentesque dictus dominus Iohannes emptor respectu debiti cessi praedicti domini Antonii in dicta summa consignata in debitorem manutenere, sub obligatione omnium suorum bonorum etc. Cassando partitas suprascriptas sui crediti. Et libras octo, grossos duos, et quatrinos quatuor, dictus dominus venditor contentus, et confessus fuit habuisse, et recepisse a dicto domino emptore pro completa solutione dicti pretii. Renuncians exceptioni dictus dominus venditor non factae praesentis affictus venditionis, pretii confessionis, et compensationis cum consignatione, ac rei non sic ut supra gestae, et exceptioni doli mali, pacti conventi, actioni in factum, conditioni indebiti, sine causa, vel ex iniusta causa, et omni alii suo iuri, et legum auxilio sibi competenti, et quomodolibet competituro. Quem quidem affictum etc.

Iohannes filius quondam egregii domini Antonii Dro de Malpharo civis Tridenti notarius publicus collegiatusque scripsit.

Nota. In eius signo impresso parvo sunt I.M. Ly de Fum expressi de Fumadris, quia etiam scripto laudatus in Bibliotheca nostra tirolensi verbo Turri ad an. 1573 sese dixit Georgium Turri de Fumadris.

644. Anno 1607, indictione quinta, die mercurii ultima mensis ianuarii, Tridenti in Contrata

s. Mariae Magdalenae, in revolto terreno palatii habitationis infrascripti domini emptoris. Praesentibus ser Damiano Galea a Finali infrascripti nobilis domini venditoris servitore, Iacobo Benassuto castri Boniconsilii Tridenti sucio, et Christophoro filio ser Antonii Comini, sive Romagnini macellatoris Tridenti testibus etc. Ibique nobilis dominus capitaneus Albertus Balduinus civis Tridenti vendidit magnifico domino Michaeli Cronheler de Sbotio116 Tridenti habitatori, uti procuratori, et agenti perillustris, et generosi domini Herandi baronis a Wolchenstain, domini Traspurgi, unum affictum perpetualem, franchitabilem tamen stariorum quinquaginta frumenti ad communem mensuram Tridenti, simul cum sua proprietate, et directo

116 *Schwaz?

dominio unde solvi debet. Quem posuit super una petia terrae arativa, et vineata plodiorum duorum in circa, alias per eundem nobilem dominum venditorem acquisita a domino Ioanne Maria Picho, ut in rogitis egregii domini Faustini Bertelli notarii, sita in pertinentiis Tridenti in loco dicto a Man, apud dominum Christophorum Quettam, et eundem nobilem dominum venditorem. Ad habendum etc. Et hoc nominatim pretio renensium tercentum de carentanis sexaginta pro renensi. Quos idem dominus emptor de pecuniis perillustris domini sui principalis dedit, solvit, et numeravit ipsi nobili domino venditori in tot Hungaris auri in auro, et pauca moneta.

Stephanus filius quondam domini Iosephi Demae civis Tridenti publicus apostolica et imperiali auctoritatibus notarius scripsit.

Et hic allegantur Constitutiones ill.mi, et rev.mi domini domini tridentini. 645. Anno 1512, indictione quintadecima, die vero martis nono mensis novembris, in

civitate Tridenti, in contrata Plateolae Operarum, in domo habitationis mei Iacobi notarii infrascripti. Praesentibus ibidem Christophoro cerdone filio quondam Petri Zizae117 (sic) de Tridento, et cive tridentino, et Bernardino filio quondam magistri Betini de Andrinis de Gandino cive, et habitatore Tridenti testibus ad hoc vocatis et rogatis. Ibique personaliter constitutus ser Guielmus filius quondam ser Ioannis de Gaudentis (sic) de Tridento, et civis Tridenti per se, et suos haeredes, iure proprio, et in perpetuum, pro libero, et expedito allodio dedit, vendidit, et tradidit spectabili artium, et medicinae doctori domino Francisco Balduino filio quondam spectabilis artium, et medicinae doctoris domini Archangeli Balduini, civi, et nobili tridentino, ibidemque praesenti, pro se, et suis haeredibus ementi, et recipienti, unum affictum perpetualem librarum sex bonae monetae de Marano, et grossorum trium charantanorum cum proprietate, et directo dominio unde solvitur; qui affictus solvitur, et solvi debet, et consuetus est solvi perpetualiter omni anno in festo sancti Michaelis, vel infra eius octavam per Berthonum filium ser Iacobini de Ferrariis de Poia vallis Iudicariae citerioris districtus Tridenti, civem, et habitatorem Tridenti, super uno stabulo muris, et lignaminibus aedificato, et tegulis cooperto, sito in civitate ridenti, in Contrata Burginovi, infra haec (ut asseruerunt) confinia: videlicet versus mane apud iura altaris Sancti Nicolai fundati in ecclesia Kathedrali (sic) sancti Vigilii de Tridento, versus meridiem apud haeredes quondam Thomae campanarii de Tridento, versus sero apud haeredes quondam Thomae campanarii suprascripti in parte, et in parte apud ser Gasparem de Vigulo Vatario, versus septentrionem apud viam communem, et forte apud alios veriores confines. Ad habendum, tenendum, et possidendum, et quicquid sibi domino emptori et suis haeredibus deinceps placuerit etc. etc. Et hoc nominatim praetio (sic), et nomine praetii rhenensium vigintiquinque bonae monetae de Marano in ratione librarum quinque pro singulo rhenense. Quorum in praesentia mei notarii infrascripti, et testium suprascriptorum dictus dominus emptor dedit, tradidit, et numeravit ipsi Guielmo venditori ibidem praesenti, et ad se trahenti, ac imbursanti rhenenses novem in ratione praemissa pro completa solutione dicti pretii. Reliquum confessus fuit ipse Guielmus habuisse a dicto domino emptore praesente, et instante in uno pare boum sibi Guielmo datorum nomine dicti domini Francisci a Francisco quondam Paulatii de Sancta Maxentia appretiatorum rhenensibus sexdecim. Renuntians dictus Guielmus venditor exceptioni non numeratae pecuniae, et non habitae, non recepti dicti pretii modo praedicto etc. etc. etc.

L+S. Ego Iacobus filius providi viri ser Dominici de Fantibus de Vigulo Basilicae118 civis, et habitator Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius praedictis omnibus, et singulis dum sic (ut praemittitur) fierent, et agerentur interfui, et rogatus publice scribere, publice scripsi.

Nota. Et haec membrana est in archivo Balduiniano. Incipit: In Christi nomine Amen. Anno a Nativitate eiusdem millesimo quingentesimo duodecimo, indictione etc. ut supra. Nihil omisi, praeterquam ubi posui literas etc. etc. Facit pro genealogia baronum de Gaudento, et comitum Sitiorum etc.

117 Ibi Zizę, idest Sizzi. 118 Ibi Basilicę.

646. Anno 1541, indictione 14, die lunae septimo (sic) ianuarii, Tridenti in Contrata

Merchati Veteris, in stuba domus habitationis mei notarii infrascripti, Praesentibus magistro Bernardino119 lapicida, et magistro Paganino bergomensi omnibus civibus Tridenti testibus vocatis, et rogatis. Ibique magister Andreas filius quondam magistri Bernardini Scarpioni civis Tridenti vendidit unam domum muris, et lignaminibus aedificatam, sitam in civitate Tridenti in Contrata Pontis, nobili domino Hieronimo Balduino civi Tridenti pro se, et nobili eius fratre ementi, sitam infra hos confines: a mane apud Melchiorem Cascha, a meridie viam communem, a sero apud haeredes Benevenuti cerdonis, a septentrione dictos haeredes. Et hoc pretio renensium quadraginta in ratione librarum quiqnue bonae monetae de Marano pro singulo renense. Cum pacto de retroemendum quandocunque pro eodemmet pretio.

Ioannes Petrus de Perzino notarius civis, et habitator Tridenti scripsit. Ioannes Gulielmus filius quondam egregii domini Francisci Callavini publicus apostolica et

imperiali auctoritate notarius, et civis Tridenti ex licentia etc. relevavit. Nota. Exscriptor in limine omisit verbum decimo, legendum enim die lunae

decimoseptimo, ut salvus sit dies lunae, iuxta literam dominicalem. Familia Scarpionorum extincta est. Ioannes Petrus Scarpione fuit consul Tridenti anno 1710, et 1703, dictus hoc anno Scorpione. Item consul anno 1697 Scarpioni, et anno 1698 Scarpion dictus. Bartholomaeus Scarpioni consul Tridenti anno 1694; Ioannes Petrus Scarpioni consul 1691. Bernardinus Scarpion consul anno 1679 et 1674. Nullus alius Scarpionus occurrit in Albo consulum tridentinorum. Eorum domus fuit in Contrata Germanica. Fuerunt cives Tredenti Scarpioni ante annum 1572, etiam ex Matricula civium. Ultimus obiit anno 1765. Testis eius testamenti publicati in hoc nostro conventu Bernardiniano fui et ego. Haeredem suum universalem instituit nobilem dominum Antonium Emmanuelem Sardaneam de Hochenstein civem Tridenti cum pacto, quod vocetur Sardanea Zel-Scarpioni.

647. Anno 1539, scriptum fuit diploma tenoris sequentis. In Christi nomine. Amen. Ego

Carolus Trapp eques, comitatus Tyrolis Curiae magister haereditarius, regiaeque Romanorum etc. maiestatis consiliarius, et dominus Castri Campi etc. faciens nomine meo proprio, ac vice, et nomine nobilis, et strenui equitis domini Iacobi Trapp nepotis mei, haeredumque, et successorum nostrorum dominorum Castri Campi, volens, et exoptans antecessorum nostrorum vestigia imitari, acquisitumque, et relictum nobis thesaurum incomparabilem, amicos videlicet, et fideles omni, qua possumus, cura et sollicitudine conservare; attendensque discretos viros Peregrinum, et Bernardum fratres filios quondam Omnibeni (sic) quondam Peregrini Becii de Gaudento plebis Lomassi vallis Iudicariarum tridentinae diocesis, atque fratrem, et patrueles, et coeteros consortes suos infrascriptos de familia Becia fideles vassallos nostros, atque progenitorum nostrorum extitisse, et esse, quamdamque decimam a nobis tamquam dominis castri Campi et praedecessoribus nostris iure pheudi recognovisse, et recognoscere. Qui quidem Peregrinus, et Bernardus fratres pro se, et Georgio fratre, ac Peregrino filio quondam Federici Peregrini, et altero Peregrino quondam Pauli quondam Peregrini veteris pro quibus promiserunt de rato, et uterque eorum in solidum promisit in propriis bonis, coram me antenominato Carolo Trapp flexis genibus constituti petierunt et humiliter supplicaverunt more maiorum de dicto suo antiquo, recto, et honorabili pheudo decima (sic), et iure decimandi investiri debere. Quae colligitur, et colligi consuevit in pertinentiis et Regulis villarum Gaudenti, Poyae, et Comaii ipsius plebatus Lomasii per ipsos Peregrinum, fratres, patrueles, et consortes suos suprascriptos, atque eorum antecessores; de qua quidem decima investiti fuerunt a praedecessoribus nostris, et novissime a nobili domino Iacobo Trapp germano meo piae recordationis defuncto, prout de eadem investitura constabat documentum ipsius fratris mei sigillo appenso roboratum, ibidem deductum, visum, et lectum, datumque sub annis Domini millesimo quadringentesimo nonagesimo quarto, indictione duodecima, die decimo nono octobris; quae enim decima, prout ex eodem documento constabat, singulis communibus annis reddit, et reddere potest sexdecim

119 Vide num. 645.

galletas bladi, et octo salmas, aut equos vini ad mensuram Lomassi, vel circa, prout etiam iidem pheudatarii ibidem manifestarunt. Quapropter ego praenominatus Carolus Trapp nomine proprio, ac praedicti nepotis mei, haeredumque, et successorum nostrorum dominorum Castri Campi, attenta humili petitione supplicantum, eosdem Peregrinum, et Bernardum fratres ibidem praesentes, et recipientes pro se, et dictis Georgio fratre, ac Peregrino quondam Fodrici (sic), et altero Peregrino quondam Pauli, pro quibus promiserunt de rato, ac pro haeredibus eorum masculis tantum legitimis, et naturalibus ex eis legitime descendentibus, per cartae traditionem investivi, atque investio de antedicta decima bladi et vini, ac iure decimandi, et collgendi, prout et secundum amtedicti pheudatarii, et praedecessores eorum usi, et freti sunt colligere, et possidere. Cum omnibus honoribus, et oneribus, iuribus, et actionibus ad ipsam decimam quovis modo spectantibus, quae colligitur in antedictis villis Gaudenti, Poyae, et Comaii, prout, et secundum in antedictis pheudalibus instrumentis, et investituris latius continetur, et quemadmodum antecessores nostri ipsam decimam concesserunt, et contulerunt, sic, et eadem forma et modo praedictos pheudatarios investio, et illam eis confero, atque ab omni persona communi, collegio, et universitate defendere et auctorizare promitto sub obligatione bonorum nostrorum praesentium et futurorum, omni dolo, et fraude semotis. Deinde praenominati Peregrinus, et Bernardus fratres, facientes nomine suo, ac antedicti Georgii fratris, et praenominatorum Peregrinorum nomine, iurarunt corporaliter, et quilibet eorum iuravit tactis manibus Scripturis ad Sancta Dei Evangelia mihi antedicto Carolo Trapp stipulanti, et recipienti nominibus, quibus supra, se fore fideles pheudatarios nostros, honoremque, statum, et salutem nostam sollicitare, et procurare; ea vero, quae contra statum, honorem, et utilitatem nostram concernerent, omni studio, et diligentia abiicere, et praetermittere, atque si quid contra statum, et honorem nostrum, aut salutem personarum, et rerum nostrarum quovis modo tractari, agi, aut machinari persenserint nunc, aut in futurum quocumque tempore, tunc, et eo casu mihi, nepoti, aut haeredibus nostris quam citius poterunt, intimabunt, manifestabunt, et revelabunt, nosque, et bona nostra omni eorum posse defendent; et si quid eis a nobis, aut altero nostrum nunc, aut in posterum sub secreto, aut fide impositum fuerit, id omne secretum tenebunt, et nemini revelabunt. Et generaliter puram, et meram fidelitatem vinculo antedicti iuramenti nobis, et successoribus nostris Domus (sic) Castri Campi tenere, et observare spoponderunt, prout in iuramento vassallagii continetur, et prout quilibet fidelis vassallus domino pheudi tenetur, et obligatus est. In cuius rei fidem praesentem investituram sigillo meo appenso solito roboravi. Datum in Castro nostro Campi, in stuba antiqua dicti Castri Campi, currente anno a Nativitate Domini nostri Iesu Christi millesimo quingentesimo trigesimo nono, indictione duodecima, die decimo octavo mensis novembris, et ad praedictorum omnium robur ad haec omnia suprascripta adhibiti fuerunt, et vocati testes infrascripti, videlicet dominus Bartholomaeus filius quondam ser Ioannis de Lutis de Poya, Cristel Daker capitaneus in dicto Castro Campi, et Ioannes Massellus filius quondam Antonii Masselli de Flaveo, et alii.

L+S Notarialis. Ego Ioannes Antonius Durigatus de Thesino, habitator, et Vicarius Perzini, publicus imperiali auctoritate notarius, iudexque ordinarius, et ad suprascripta scribenda per suprascriptum magnificum dominum Carolum Trapp etc. specialiter assumptus, et electus, quia praemissis omnibus, et singulis dum sic fierent, et agerentur, praesens fui, ideo hoc praesens publicum instrumentum manu alterius, me interim aliis occupato, fideliter scriptum, exinde confeci, publicavi, et in hanc publicam formam de mandato praefati magnifici domini Caroli Trapp redegi, signoque, nomine et cognomine meis solitis, et consuets signavi rogatus, et legitime requisitus, in fidem et praemissorum robur. Ad laudem Dei Omnipotentis.

L.+S. Trappiani olim pendentis.

Nota. Ad extra vero est: Sub die veneris nono iunii 1600, indictione XIIIa in Castro Campi fuit retrovendita per

dictum Pelegrinum domino Waldefari Caementario capitaneo Curburgi, et procuratori illustri (sic) Domini Iacobi Tropp etc. et eius nomine emerat pretio etc. ut in instrunmento publico scripto et rogato per dominum Dominicum Honoratum notarium Boni etc. Idcirco praesentatae sunt praesentes investiturae etc.

Nota. Membranam hanc cum tribus aliis describendam dedit hac die 28 decembris 1792 pro suo usu Buratus, qui nunc habitator est Romaniani apud Tridentum, eamque accepit a suis confeudatariis plebis lomasiensis. De praedicto domino Dominico Honorato bonensi refert P. Cyprianus Gnesottus nelle Memorie delle Giudicarie, pag. 211, quod obtinuit privilegium nobilitatis ab archiducissa comitissa Tirolis Claudia die 18 aprilis 1643. Idem Gnesottus nihil habet de Beciis iudicariensibus, bene vero de Pellegrinis, nam pag. 164, inter gentiles iudicarienses privilegiis nobilitatis, et colligendi decimas claris recenset etiam Pellegrinos, quos a supramemoratis Peregrinis Beciis cognomen derivasse ne modicum quidem ambigo. Nobiles Trappii obtinuerunt Castrum Campi ab episcopo tridentino Ioanne Hinderbachio anno 1470 teste laudato Gnesotto pag. 170. Charta foris dicitur: Investitura Betiorum de Gaudento, n. 30.

648. Anno 1557 scriptum est: Christophorus miseratione divina Sanctae Romanae

Ecclesiae cardinalis, episcopus princeps tridentinus, et brixinensis, Status Mediolani gubernator, et locumtenens generalis etc. Notum facimus tenore praesentium, quod constituti coram nobis fideles nostri dilecti Odoricus filius quondam Nicolai olim quondam Antonii de Buratis de Comayo pro se, et nomine Antonii Baptistae, Ioannis Antonii, Bartholomaei, Gratiadei, et Augustini, omnium fratrum suorum, necnon Antonius filius quondam Bartolomaei (sic) olim praefati Antonii de Buratis pro se, ac haeredibus suis, nobisque humiliter supplicarunt, ut ipsos de duabus partibus, et tertia unius tertiae partis decimae, et de alia tertia parte unius tertiae partis, quae tangebat Iacobo quondam Gratiadei de Buratis (salva tamen in omnibus tertia parte tangente Buroto eorum patruo) de quibus eorum progenitores a praedecessoribus nostris et a nobis alias fuerunt investiti, gratiose investire dignaremur120. Nos itaque supplicatioinibus huiusmodi favorabiliter inclinati, eosdem Odoricum, et Antonium coram nobis flexis genibus constitutos, humiliter et devote petentes, et recipientes pro se, et nominibus quibus supra, et eorum haeredibus legitimis masculis dumtaxat ex eisdem in perpetuum descendentibus, de suprascriptis decimis investivimus, ac investimus per praesentes, salvo tamen semper iure nostro, et ecclesiae tridentinae, ac omnium aliarum personarum. Ex adverso vero dictus Odoricus, et Antonius pro se, et nominibus, quibus supra, et eorum haeredibus, nobis solemniter promiserunt, ac tactis sacrosanctis Scripturis Evengelicis iuraverunt, quod nobis, et successoribus nostris episcopis tridentinis canonice intrantibus, fideles erunt vasalli, honoremque nostrum, et ecclesiae nostrae bonum, commodum, et utilitatem procurabunt, damnumque, et dispendium pro posse suo avertent, neque in consiliis, et tractatibus erunt, ubi aliquid de damno, et nocumento nostro, et ecclesiae nostrae tractaretur. Quinimo postquam talia fieri cognoverint, nobis, vel successoribus nostris per se, vel interpositas personas revelabunt. Et generaliter omnem meram, et puram fidelitatem, quam quilibet fidelis subditus domino suo tenetur, nobis, et successoribus nostris facient, et ostendent absque dolo, et fraude. In quorum fidem, et testimonium praesentes nostras fieri, sigillique nostri fecimus appensione muniri. Datum Tridenti ex arce nostra Boniconsilii die XII maii M.D.quinquagesimo septimo.

L+S. (pendentis rotundi cerae rubrae) Franciscus Particella. 649. Anno 1603 pariter scriptum fuit. Carolus Madrutius Dei gratia episcopus, et princeps

Tridenti etc. Notum facimus tenore praesentium, quod constituti coram nobis, fideles nostri dilecti Bartholomaeus filius quondam Nicolai Burati de Comaio vallis nostrae Iudicariarum, pro se, et Odorico fratre suo, Antonius filius quondam Bartholoamei, olim Antonii Burati, Maximilianus filius quondam Burati, pro se, et Ioanne Antonio fratre, Nicolaus filius quondam

120 In un foglietto inserito fra le pagine 382-383 vi è annotato: Anno 1530, Tridenti in Contrata dicta

del Merchà Strovo; anno 1577 magister Gio. de' Tessadri quondam Andrea di Barbaniga fatto cittadino di Trento; anno 1535 visse dominus Ioannes Antonius Travayonus civis, et habitator Tridenti filius quondam alterius domini Ioannis Antonii Travayoni de Paterno agri brixiensis. Paderno è distante da Brescia otto miglia, ed è luogo parrochiale, ma piccolo; anno 1508 haeredes Bertoli ab Aquila de Tridenti; anno 1553 magister Petrus aurifex filius quondam ser Odorici ab Aquila civis, et habitator Tridenti in Contrata Cantoni; anno 1512 ser Guielmus filius quondam ser Ioannis de Gaudentis de Tridento, civis Tridenti.

Baptistae pro se, Augustino, et Antonio fratribus suis, nec non pro Tarquinio, et Ivario (sic) pariter de Buratis absentibus patruelibus suis, nobisque humuliter, et devote supplicarunt, ut ipsos omnes pro se ipsis, et dictis nominibus de duabus partibus, et tertia unius tertiae partis unius decimae in pertinentiis villae nostrae praedictae Comai, de quibus ipsi, ac eorum progenitores a praedecessoribus nostris felicis recordationis investiti fuerunt, ut ex litteris desuper confectis, et coram nobis productis clare apparuit, gratiose investire dignaremur. Nos itaque supplicationibus huiusmodi favorabiliter annuentes, eosdem coram nobis flexis genibus constitutos, humiliter, et devote petentes, et recipientes pro se ipsis, et dictis nominibus, eorumque omnium haeredibus legitimis masculis dumtaxat ex ipsis in perpetuum descendentibus, de supradictis partibus decimae, pro quota uniuscuiusque investiendos duximus, prout investimus per praesentes. Salvo tamen semper iure nostro, ecclesiae nostrae tridentinae, ac omnium aliarum personarum. Ex adverso vero iidem pro se, et dictis nominibus, ac eorumdem omnium haeredibus legitimis masculis nobis solemniter promiserunt, ac tactis corporaliter Sacrosanctis Scripturis Evangelicis iurarunt, quod ipsi, et haeredes ipsorum praedicti ambo nobis, successoribus nostris episcopis tridentinis canonice intrantibus, et ecclesiae nostrae fideles erunt vassalli, honoremque nostrum, et ecclesiae nostrae praedictae, bonumque, commodum, et utilitatem procurabunt, damnumque et dispendium pro posse eorum advertent (sic), neque erunt in consiliis et tractatibus, ubi de damno, et nocumento nostro, et ecclesiae nostrae aliquid tarctaretur; quinimo postquam talia fieri cognoverint, nobis, et successoribus nostris per se, sive interpositas personas revelabunt. Et generaliter omnem meram, et puram fidelitatem, quam quilibet fidelis subditus domino suo teneretur, nobis et successoribus nostris facient, praestabunt, et ostendent absque dolo, et fraude. In quorum fidem, et testimonium praesentes fieri, nostrique sigilli iussimus et fecimus appensione communiri. Datum Tridenti ex arce nostra Boniconsilii die XI mensis augusti anno Domini millesimo sextentesimo tertio etc.

Ad mandatum ill.mi ac rev.mi Domini Domini episcopi principisque tridentini etc. proprium.

Petrus Alexandrinus a Neustain etc. L.+S. (pendentis rotundi cerae rubrae), in quo legitur: Carolus S.R.E. Card. Madrut. Eps.

Princepsq. Trident., etsi anno tantum 1604 creatus fuerit cardinalis. Etiam ripensibus dedit duo diplomata die 26 novembris anno 1603 Carolus Madrutius D. G. Episcopus, et Princeps Tridenti sine titulo cardinalis, uti videre est in nostris Diebus ripensibus caps. 10, num. 11 et 12. Evidens est igitur, quod anno 1604 diploma scriptum anno 1603 Buratis traditum fuerit, et tunc sigillo munitum. Id non incredibile profecto, nam iidem nondum acceperunt diplomata Christophori Sitii, ac Petri Vigilii Tunnii, quamvis eadem iam petierint pluries, ac solverint.

650. Anno 1645 datum fuit sequens diploma: Carolus Emmanuel Madrutius Dei gratia

episcopus princepsque Tridenti etc. Notum facimus tenore praesentium, quod constitutus coram nobis fidelis noster dilectus Aldrigetus filius quondam Ioannis Buratti de Comaio Iudicariarum, nonnullis ab hinc mensibus defuncti, tamquam senior familiae suae, nec non pro Alberto quondam Donati, Simone quondam Antonii, Ioanne quondam Graciadei, et Bartholomaeo quondam Alberti, omnibus de Burattis de dicto Comaio, nobis humiliter, et devote supplicavit, ut attenta morte secuta dicti eius genitoris, ipsum pro se, et nominibus antedictis, de duabus partibus unius decimae, quae colligitur in pertinentiis dictae villae Comaii, de quibus idem quondam Ioannes ultimo loco a nobis, et progenitores ipsius, ac praefatorum a nostris praedecessoribus felicis recordationis investiti fuerunt, pro ut ex litteris desuper confectis, et coram nobis productis clarius apparuit, gratiose investire dignaremur. Nos igitur supplicationibus huiusmodi favorabiliter annuentes, eundem Aldrighettum coram nobis flexis genibus constitutum, humiliter ac devote petentem, et recipientem pro se, et nominibus antedictis, ac ipsorum omnium haeredibus legitimis masculis dumtaxat ex eis in perpetuum descendentibus, de suprascriptis duabus partibus decimae ipsos tangentibus, investiendum esse duximus, pro ut investimus per praesentes. Salvo tamen semper iure nostro, ecclesiae nostrae tridentinae, ac omnium aliarum personarum. Ex adverso vero dictus Aldrighettus pro se,

aliisque supranominatis, eorumque haeredibus, per solemnem stipulationem nobis promisit, ac tactis corporaliter Sacrosanctis Scripturis Evangelicis iuravit, quod ipsi amodo nobis, et successoribus nostris episcopis Tridenti canonice intrantibus, fideles erunt vasalli, nosque, successores nostros, et ecclesiam nostram in iuribus, honore, persona, ac rebus totis viribus conservare, et manutenere adiuvabunt; damnumque pro posse eorum avertant; neque erunt in consilio, aut tractatu, ubi de damno nostro, personae, vel ecclesiae nostrae tractaretur, quin potius cum talia fieri cognoverint, quanto citius poterunt, nobis, et successoribus nostris per se vel per interpositas personas revelabunt, et generaliter omnem fidelitatem, quam quilibet fidelis vasallus, et subditus domino suo tenetur, et debet, nobis, et successoribus nostris, impartientur, facient, et ostendent, absque dolo, et fraude. In quorum fidem praesentes fieri, nostrique sigilli iussimus, ac fecimus appensione communiri. Datum Tridenti ex arce nostra Boni Consilii die septima iulii, anno Domini millesimo sexcentesimo, quadragesimo quinto.

L.+S. (olim pendentis) Ad mandatum Ill.mi et Rev.mi Domini Domini episcopi, ac principis etc. proprium Franciscus Particella. Nota. Crassam hanc membranam descripsi hac die 30 decembris 1792 in coenobio

tridentino Sancti Bernardini, ad lucernam. Libello Buratis dato pagg. 18 in 4° apposui hunc titulum: Exempla quatuor ex authenticis relevata anno 1792. In fronte autem scripsi: Investiturae decimales Beciis, sive Peregrinis, ac Buratis iudicariensibus concessae annis 1539, 1557, 1603, ac 1645. Immo feci: Investiturae quatuor decimales Beciis, ac Buratis iudicariensibus concessae annis 1539 , 1557, 1603, 1645. Anno 1460, indictione 8, die veneris 26 septembris Pelegrinus quondam Iohannis de Comaio vallis Iudicariarum fuit habitator Tridenti.

651. Anno 1588, indictione prima, die iovis quintodecimo mensis decembris, in civitate

Tridenti, in studio infrascripti magnifici domini Francisci, in Contrata Sancti Benedicti. Praesentibus magistro Francisco quondam Iacobi de Ferrariis de villa Poyae plebis Lomassii vallis Iuricariarum citerioris, magistro Omnibono quondam Petri Cinegoti de Vezzano sutore, et habitatore Tridenti, et Dominico quondam Nicolai de Andreasis de Lacuna Cavedeni testibus etc. Ibique personaliter constitutus multum rev.dus iuris utriusque doctor dominus Bartholomaeus canonicus filius magnifici et clarissimi iuris utriusque doctoris domini Francisci Luchini consiliarii ill.mi, et rev.mi cardinalis tridentini etc., ac faciens vice, et nomine dicti domini eius patris ibidem praesentis, et infrascriptis omnibus et singulis consentientis, et acceptantis in executione matrimonii in diebus praeteritis legitime contracti inter excellentem iuris utriusque doctorem dominum Antonium Iob civem Tridenti, ac nobilem dominam Catherinam filiam praefati magnifici domini Francisci, et carnali copula consummati, in testium suprascriptorum, meique notarii infrascripti praesentia dedit, solvit, et numeravit dicto excellenti domino Antonio eius sororio ibidem praesenti, et ad se trahenti rhenenses quingentos partim in auro, videlicet cechinis, et partim in monetis argenti venetis; et hoc pro parte dotis dictae dominae Catherinae uxoris, et filiae respective ut supra. Insuper praefatus magnificus dominus Franciscus socer promisit, et convenit ipsi excellenti domino Antonio eius genero stipulanti, et acceptanti dare, et effectualiter solvere, et numerare alios rheneses quingentos termino unius anni proxime futuri, nomine, et pro integra solutione dotis dictae dominae Catherinae. Declarantes insuper ipsae partes ex dictis summis, quae erunt in totum rhenensium mille esse, et facere solutionem pro summa rhenensium ducentorum de bonis maternis dictae dominae Catheriane ibidem praesentae (sic) e acceptantae (sic) nobili domina Dominica illius matre, et pro alia summa rhenensium octingentorum pro bonis paternis et ultra alias rhenenses centum, quos ipse dominus Antoniuus gener, et maritus respective fuit confessus, et contentus habuisse, et recepisse in tot bonis mobilibus in dotem, et nomine dotis dictae dominae Catherinae, et in similibus dari consuetis. Insuper ipse excellens dominus Antonius de bonis suis titulo contradotis, et donationis propter nuptias, quae lingua teutonica dicitur Morgengab, dedit, et donavit ipsi dominae Catherinae eus uxori ut supra praesenti, et acceptanti pro se, suisque haeredibus rhenenses tricentum in ratione librarum quinque maranensium pro singulo rhenense.

Exceptioni non habitorum etc. etc. Quas quidem dotem, et contradotem promisit ipse excellens dominus Antonius per se, suosque haeredes ipsi magnifico domino Francisco socero reddere, et restituere illi, vel illis, cui, vel quibus ius, et casus dederit secundum formam iuris et Statutorum civitatis Tridenti sub poena dupli dictarum dotis, et contradotis, et refectionis omnium damnorum etc. Super bonis autem suis idem excellens dominus Antonius eandem nobilem dominam Catherinam cautam et sicuram fecit tam pro summis datis, quam pro danda.

Thomas Benassutus notarius publicus civis Tridenti scripsit121. 652. Anno 1499, die martis 3 decembris Tridenti in stuba domus habitationis mei Ioannis

Guaschetae notarii infrascripti posita (sic) in Contrata Schivabrigae. Praesentibus ibidem Antonio filio quondam Nicolai molendinarii de Ravina, Bartholomaeo quondam Mathaei de Margono, et Iacobo quondam Iohannis de Stablis de Ravina testibus etc. Ibique Bonaventura filius quondam Baldessaris Vallis camonicae habitator Tridenti in Contrata Portellae vendidit domino Iuliano Cazuffo ementi vice, et nomine domini Francisci Balduini unam petiam terrae aratoriam, et vineatam unius plodii cum dimidio, vel circa, positam in loco, qui dicitur ai Muredelli, apud viam consortalem, et Ioannem Suppam, et Antonium a Sei vallis Iudicariarum habitatorem Tridenti, et Martinellam uxorem quondam Martinelli habitatricem in Contrata Mercati Obscuri, sive Veteris. Et hoc nominatim pro pretio raynensium viginti, quos praedictus dominus Iulianus nomine praefati domini Francisci dedit praefato Bonaventurae in moneta mediolanensi, et partim in auro.

Ioannes Guascheta notarius scrispit. Ioannes Antonius filius quondam Omniboni a Ponte de Vigulo Vatario publicus imperiali

auctoritate notarius, ex licentia et auctoritate etc. etc. relevavit ut supra. 653. Anno 1650, indictione 3, die vero dominicae (sic) 30 mensis ianuarii, Tridenti in

Contrata Platheolae, in studio domus mei notarii. Praesentibus ser Dominico quondam Vigilii de Sosiis de Cognola, ser Blasio quondam Antonii Franceschini de Vigulo Basilicae, et Leonardo quondam Bartholomaei Faili de Basilica testibus etc. Ibique ser Bernardinus filius quondam Balthassaris Varnerii de Vigulo Basilicae districtus Tridenti vendidit, et cessit ser Iacobo quondam Balthasaris de Baldesariis de Basilica districtus Tridenti unum affictum perpetualem franchitabilem tamen stariorum octo, et unius tertii frumenti ad communem mensuram, et taxam Tridenti, simul cum sua proprietate, et directo dominio unde solvitur, ac solvi debet, et solvere tenentur Iacobus, et Antonius fratres filii quondam Nicolai de Franeschinis de dicto Vigulo Basilicae vigore instrumenti constitutionis rogati per spectabilem dominum Sebastianum Sicilianum notarium Tridenti, sub die 16 augusti 1641 ad quod etc., ibidem visi, lecti, et dicto emptori consignati. Ad habendum etc. Et hoc pretio renensium quinquaginta in ratione etc. Quos dictus emptor ibidem solvit dicto venditori in tot Duplicibus italicis auri bonis, usualibus, et expendibilibus. Renuncians etc.

Antonius Bernardellus publicus imperiali auctoritate notarius collegiatus, ac civis Tridenti scripsit.

Nota. Hactenus scripsi anno 1792 Tridenti. 654. Anno 1550, indictione 8, die dominico septimo mensis decembris, in villa Meani, in

cimiterio parochialis ecclesiae sanctae Mariae de ipso Meano. Praesentibus ibidem nobili domino Michaele quondam nobilis domini Gratiadei, et domino Armano quondam domini Galasii ambobus de Castro Campi, et civibus Tridenti, ser Ioanne Francisco quondam ser Leonardi del Cossa de Covalo, et ser Valentino quondam ser Bartholomaei de Bertolotis de Vicc (sic) Meani, et aliis testibus ad haec vocatis specialiterque rogatis. Ibique personaliter constitutus nobilis, et magnificus dominus Hieronimus Balduinus, uti pater, et legitimus administrator nobilis domini Balduini filii sui clerici, habens et tenens in manibus suis quasdam litteras patentes sigillo pendenti rv.mi cardinalis, et principis ac episcopi tridentini domini

121 Ita ipse sine nomine patris etc.

domini Christophori Madrutii praesbyteri cardinalis tituli Sancti Caesarii in palatio, ordinariique praefatae ecclesiae parochialis Sanctae Mariae, cera rubea sigillatas cum cordula serici coloris rubei, sub datas (sic) Tridenti in arce Boni Consilii die 27 novembris 1550122, et alias debite roboratas sub collatione ordinaria ad dictam ecclesiam parochialem praefatum nobilem dominum Balduinum nuper vacantem per liberam cessionem, et resignationem rev.di domini Iacobi Nanelenti (sic) episcopi clodiniensis (sic), ultimi, et immediati possessoris eiusdem in manibus paefati rev.mi cardinalis tridentini sponte factam, et latius prout in ipsis litteris sibi domino Balduino concessis, et factis, et non solum vigore praefatae collationis, et provisionis, et debita cum instantia requisivit dominum presbyterum Bartholomaeum de Tignalo ad praesens curatum in dicta ecclesia sanctae Mariae quatenus vigore ipsarum litterarum poneret, et induceret ad actualem, et corporalem possessionem dictae parochialis ecclesiae sanctae Mariae praefatum dominum principalem, seu dictum dominum Hyeronimum dicto nomine collationis cum suis iuribus, et pertinentiis, Qui quidem dominus presbyter Bartholomaeus executor ut supra praemissus (sic) ut fertur requisitus in vim mandati ut praemittitur ibi facti volens, et cupiens obedienter parere, praefatum dominum Hieronimum dicto nomine per apprehensionem manus dicti domini Hieronimi dicto nomine induxit, ac posuit in actualem, realem, et corporalem possessionem praedictae parochialis ecclesiae sanctae Mariae, iuriumque, et pertinentium praedictorum: per ingressum portae maioris dictae parochialis ecclesiae versus sero, et tactum annuli eiusdem portae, ac per clausuram, et aperitionem; cum consignatione, et traditione clavium praefatae ecclesiae; necnon per amplexum altaris maioris, et ingressum sacrastiae (sic), ac Sacri Fontis complexum, ac eorumdem (sic) clavium similiter consignationis (sic), et per pulsationem campanarum, et per accessum domus presbyteralis residentiae eiusdem parochialis ecclesiae s. Mariae et per tactum vectis123 anterioris portae, ipsamque portam aperiendo, et claudendo, et per introitum dictae domus in Dei nomine posuit, et induxit. Post quae ipse dominus Hieronimus dicto nomine dixit et affirmavit, tenutam, et corporalem, ac actualem possessionem paefatae ecclesiae parochialis sanctae Mariae apprehensisse (sic), et intrasse animo, et intentione ac cum praesupposito in eadem ecclesia parochialis (sic) sanctae Mariae perseverandi, et persistendi uti verus dominus, et possessor ut supra.

Ego Aldrigetus filius quondam ser Antonii de Gislimbertis de Trilaco civis, et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius scripsi.

Nota. Supra memoratus episcopus non clodiniensi sed clodiensis fuit frater Iacobus Naclantus florentinus Ordinis Praedicatorum. Fuit episcopus ab anno 1544 usque ad an.1569 quo obiit. Praeter alia scripsit opellam de episcoporum institutione ad Christophorum cardinalem Madrutium episcopum tridentinum, editam To. 1 Operum omnium eiusdem Naclanti Venetiis anno 1567. Confer Echardum To. 2, pag. 202. Epistolam eiusdem Naclanti, italice Nachianti, scriptam Clodiae dei 8 octobris 1546 ad praefatum cardinalem Christophorum, cui se dicit minimo servidore, et obbligatissimo, cuique mittit delle ostriche, vide apud meum Bonellum To. 3 delle Notizie di Trento, pag. 414. Interfuit Concilio tridentino; sed in catalogo Patrum eius varie, ac perperam recensetur; nam in editis Venetiis apud Christophorum Zanettum anno 1570 dicitur Iacobus Anacletus, episcopus clodiensis, florentinus, et Iacobus Nanclantus, florentinus, Ordinis Praed. episcopus clodiensis. Dicitur Naclantus etiam ab Auberto Miraeo in Libro de scriptoribus ecclesiasticis saeculi XVI, capite 77. Naclantius apud Ughellum Coleti in Clodiensibus.

655. Anno isto 1793 scripsi ad paetorem tridentinum Aloysium Franciscum Riboldum

parmensem has literas patentes: Ego infrascriptus fidem facio, ac testor, quod Pinetanus adolescens Dominicus quondam Ioannis Baptistae Bruseghini, adsignato duodedim dierum spatio apud me spriritualibus exercitiis eo successu vacaverit, ut anteacta suae vitae poenituerit,

122 Etiam in authographo sunt numeri arabici. 123 *Chiavistello, catenaccio.

ac emendationem promiserit124. In quorum fidem etc. Datum in conventu ancti Bernardini apud Tridentum die 19 ianuarii anno Domini 1793.

L.+S. Frater Ioannes Chrysostomus de Avolano Ordinis Minorum Reformatorum dicti conventus Vicarius. Nota. Adolescens aetatis annorum 19 ut ipse dixit, est de Recaldo. Ceu discolus, alienus a

Sacramentis, ac divinis officiis, rerunque suarum dilapidator, ab Aneso curatore suo ductus fuit ad Praetorem, a quo die 8 ianuarii 1793 suggerente nobili ac spectabili domino notario Bartholomaeo Bertolino cancellario capitulari damnatus fuit ad sacrum secessum 12 dierum apud me.

Omnia ad Maiorem Dei Gloriam. Amen125.

*** Il manoscritto alle pagine 432-438 riporta l'elenco degli arcidiaconi della cattedrale di

Trento, già pubblicati nel volume 4 del Bonelli (Monumenta ecclesiae tridentinae, pp. 267-335) con notizie più ampie, per cui ometto la trascrizione e rimando alla detta opera del Bonelli (che in pratica fu opera del Tovazzi).

***

Riporto invece l'elenco Scholasticorum ecclesiae cathedralis tridentinae quorum memoria

extat. Praenotanda

Magistri Scholastici in cathedralibus, et alibi institutio, et officium habetur ex Concilio lateranensi III, cap. 18 confirmata in lateranensi IV, sub Innocentio III, cap. 11. Sic Pater Ioannes Hyacinthus Sbaralea To. I Bullarii Franciscani pag. 797, col. 2. Porro Concilium lateranense tertium habitum fuit anno 1179, et quartum anno 1215. De Scholastici etymologia, et officio videsis venerabilem Baronium in Notis ad Martyrologium Romanum 6 febr., nota b, et Dominicum Macrum in Hierolexico edit, Venetae 1735, verbo Scholasticus; necnon Concilium Tridetinum Sess. 23 habita in ecclesia Sanctae Mariae Maioris de 15 iunii an. 1563 in Decreto de reformatione cap. 18 ubi statuta erectione Seminariorum episcopalium subditur, quod in eis pueros docebunt Scholastici, quae videbuntur episcopo expedire: addito quod, "de coetero officia, vel dignitates illae quae scholasteriae dicuntur, nonnisi doctoribus, vel magistris, aut licentiatis in Sacra Pagina, aut iure canonico, et alias personis idoneis, et qui per seipsos ad munus explere possint, conferantur: et aliter facta provisio nulla sit, et invalida; non osbtantibus quibusvis privilegiis, et consuetudinibus etiam immemorabilibus". Tridentinam scholasteriam, quae nullo praecedentiae iure potitur, episcopus confert. Scholastici autem tridentini, qui hactenus ad meam pervenerunt notitiam, sunt sequentes.

1. Magister Oldericus scholasticus anno 1161, 2. Magister Odolricus scholasticus, dictus etiam Oldericus, Oldoricus, Odoricus, Olricus,

Ulricus, et Volricus, anno 1220, et 1286. Idem anno 1259 habuit nepotem canonicum tridentinum simili nomine dictum Odoricum. Ab anno autem 1272 die 4 augusti fuit etiam Vicarius episcopi Egnonis super omnes ecclesias a Sancto Michaele, ac Mezo per dioecesim.

3. Magister Henricus de Clusa anno 1317. 4. Magister Nicolaus de Michsina anno 1324 et 1339. 5. Magister Martinus de Bohemia anno 1366. 6. Magister Henricus Westphal anno 1367. Hic fuit clericus dioecesis Hildesemiensis.

Notandum autem, quod anno 1763 die 7 februarii electus fuit episcopus Hildeshemiensis quidam Fridericus Gulielmus baro Westfalen de Fürstenberg, natus Paderbornae die quinta aprilis anno 1727, vivens etiam anno 1781 ac 1788 quo obiit.

124 Promissis stetit, etiam hoc anno 1794. 125 Nunc 1793 est Albiani artemque sartoriam discit.

7. Magister Ioannes Costede tridentinus medicus physicus, anno 1450 et 1471 dictus etiam Custode non semel. Is fuit insuper plebanus thisinensis. Obiit kalendis aprilis anno 1471 iacetque sepultus in eccesia cathedrali tridentina in abside aquilonari, e regione arae principis sub lapide dicente: Anno Dñi MCCCCLXXI, I die mensis aprilis obiit Venerabilis ac Egregius Vir Dñs Iohannes Costede Canonicus ac Scholasticus huius almae Ecclesiae Triden. ac Plebanus in Tisens, cuius anima requiescat in pace. Amen. Huiusmodi lapidem legi tantummodo anno 1773 die 12 augusti, et hinc est, quod ipsum non retuli in ctalogo canonicorum tridentinorum edito typis Monauni anno 1765. Familia Costede inter tridentinas amplius non extat. Fuit origine maranensis.

8. Magister Ioannes Vogler, dictus etiam Fogler, licentiatus in decretis anno 1488, et 1493 quo vivere desiit, die quinta septembris, qui fuit etiam secretarius, cancellarius, et Vicarius generalis episcopi tridentini ut monui in catalogo Vicariorum generalium tridntinorum ad an. 1475.

9. Magister Albertus Feller, dictus quoque Gfeller, ac de Gfell, necnon de Gfelle, decretorum doctor, et summus scholasticus obiit die 28 decembris anno 1500, et sepultus in cathedrali tridentina cum epitaphio sequenti: Stemma

Geller hic Albertus, qui facta licentia iuris pontificum tegitur, canonicusque probus. Qui fuit et summus merito scholasticus, omni splendore insignis, nobiliumque decus MCCCCC. Decembris XXVIII. Lapis certe habet Geller, non vero Gfeller, ut puto ex lapicidae oscitantia. Ipsum ceteroquin

subselliis tectum descripsi Pium sextum Papam opperiens de 10 aii 1782, et ideo illum non indicavi in citato catalogo canonicorum. His addere lubet, quod anno 1419 spectabilis et generosus vir dominus Ioannes Feller fuit capitaneus Perzini pro ill.mo principe et excelso domino Federico duce Austriae; quodque anno 1793 vixit presbyter Petrus Feller de Calliano Calliani aetatis annorum 52.

10. Nicolaus de Neuhaus anno 1502. Fuit etiam canonicus brixinensis, Vicariusque Generalis Tridenti, et obiit circa an. 1538. Vide citatum catalogum Vicariorum ad an. 1508.

11. Hieronymus de Rochabruna summus scholasticus, et archidiaconus, canonicusque tridentinus item brixinensis, obiit die 13 iunii 1599 aetatis suae 74 Tridenti.

12. Ioannes Baptista Melchiorius summus scholasticus, archidiaconus, et senior canonicus Tridenti anno 1623. Obiit anno 1639.

13. Iosephus Gelphus summus scholasticus ab anno 1639, decanus ab anno 1646 ac etiam anno 1669. Vide nostrum decanarium trident. cap. 39.

14. Ioanns Tudeschinus de Bursagio randenensis, archipresbyter perginensis, quindecim annis litigavit pro consequendo canonicatu, ac decanatu tridentino, decessitque anno 1646 exeunte vel 1647. Canonicus tantum, et summus scholasticus, ac sepultus fuit in ecclesia s. Mariae Lastarum apud Tridentum PP. Carmelitarum prope portam lateralem, teste Mariano in Trento, p. 148. Vide Compendium diplomaticum To. V, num. 972-974.

15. Franciscus de Albertis summus scholasticus anno 1653 tandem episcopus tridentinus ab anno 1677.

16. Iacobus Roboretus summus scholasticus anno 1686 etiam archidiaconus anno 1697. Obiit die 14 novembris 1698.

17. Antonius Dominicus comes de Wolckenstein summus scholasticus anno 1700. tandem ab anno 1725 episcops tridentinus.

18. Ioannes Gasparus comes de Wolckenstein, praecedentis nepos, summus scholasticus anno 1726. Obiit episcopus traconensis, ac suffraganeus Tridenti 12 aprilis 1744 aetatis suae 39. Videsis nostrum Episcoparium quadruplex, pag. 362 et seq.

19. Hieronymus comes Bucellenus brixiensis, summus scholasticus et senior Tridenti anno 1744. Obiit Tridenti die 17 martii anno 1756 aetatis 76.

20. Carolus Iosephus Sebastianus Franciscus Xaverius comes Trappius, baro Beseni, et Caldonatii, filius comitis Liduini, nepos decani Caroli Constantii, canonicus Tridenti ab anno

1730; summus scholasticus ab anno 1756 etiam Praepositus ab anno 1774. Obiit Tridenti die prima martii anno 1794 et sepultus est Caldonatii.

21. Franciscus Antonius comes de Albertis de Poya tridentinus, Ioannis Baptistae filius, canonicus ab anno 1748. Summus scholasticus ab anno 1794. Vivit et hoc anno 1795, aetatis suae 82; ortus enim est Tridenti die 2 augusti anno 1714. Obiit Tridenti in Via Lata die 13 decembris anno 1801.

Anno 1336 uti constat ex Constitutionibus synodalibus Tridenti eodem anno editis,

dignitates Capituli tridentini fuerunt Decanatus, Archidiaconatus, et Scholasteria. Nam cap. 6 dicitur, quod nullus praebendatus abeat tempore divini officii absque decani, vel eo absente archidiaconi, aut Scholastici, vel antiquoris canonici tunc praesentis licentia; quodque capellani deferant sibi ipsis, et maxime dominis Decano, Archidiaconmo, Scholastico, et canonicis. In subscriptionibus autem dictae synodi, seu catalogo eorum, qui eidem interfuerunt, occurrunt primo episcopus, Decanus, Archidiaconus, Scholasticus, et canonici. Etiam in charta anni 1259 recensentur canonici hoc ordine: Decanus, Archidiaconus, Scholasticus, Bonomus etc. Sic in alia anni 1279. Decanus, Archidiaconus, Scholasticus, Adelurandus, et alii canonici. Ita et in alia anni 1280.

22. Carolus Franciscus comes de Pompeatis tridentinus canonicus ab anno 1797, Scholasticus autem a die 28 maii anni huius 1802 creatus a suis concanonicis episcopali sede vacante.

De regionibus urbis tridentinae seu Quarteriis, contratis, Plateis, ac Burgis et Portis eiusdem 1795126.

Urbs tridentina tributa est in quatuor Quarteria, quae dicuntur: Quarterium Sancti Vigilii et

Sanctae Mariae Magdalenae. Quarterium Sanctae Mariae Maioris. Quarterium Sancti Petri. Quarterium Sancti Benedicti. Aliae regiones eius appellantur: Contrata Sancti Vigilii in chartis annis 1418, 1611, 1614, 1680 et aliis. Contrata S. Mariae Maioris: 1413, 1450, 1487 1495, 1502, 1527,1535, 1594, 1597, 1616, 1627. Contrata Sanctissimae Trinitatis: 1542, 1562, 1567, 1600, 1612, 1674. Contrata Sancti Petri: 1285, 1325, 1439, 1505, 1544, 1602, 1605, 1616, 1618, 1620, 1625, 1661. Contrata Sancti Marci: 1384, 1548, 1552. Contrata s. Mariae Magdalenae: 1504, 1517, 1557, 1542, 1545, 1557, 1572, 1591, 1607, 1625,

1634, 1640, 1644, 1649, 1675. Contrata Sancti Benedicti: 1309, 1328, 1363, 1422, 1439, 1451, 1512, 1518, 1521, 1545, 1554,

1560, 1564, 1573, 1570, 1609, 1610, 1618, 1631, 1632, 1634. Contrata Sancti Martini: 1277, 1289, 1305, 1465. Contrata Pontis s. Laurentii: 1591. Contrata Capellariorum, seu Fontis Sancti Martini: 1367. Contrata Fontis Sancti Martini: 1425, 1456. Contrata Fontis Mercati Veteris: 1600. Contrata Mercati Obscuri, sive Veteris: 1499 Contrata del Merchà Strovo, vel Mercati Veteris: 1530 Contrata Orborum Sancti Petri: 1450, 1451. Contrata Orborum: 1343, 1405, 1451, 1460. Contrata Orba appresso San Pero: 1574 Contrata S. Mariae Helisabet, ubi domus Commendae Fratrum Alemanorum: 1597. Contrata s. Mariae Maioris nuncupata da li Forni: 1531.

126 In margine: Regionarium tridentinum seu collectanea de Regionibus etc.

Contrata drio il Domo: 1631, 1640. Contrata de retro ecclesiam cathedralem s. Vigilii: 1642. Contrata Portellae, sive s. Ioannis prope s. Mariam Maiorem: 1619 Contrata Malpagae: 1499, 1588. Contrata s. Ioannis post ecclesiam s. Mariae Maioris: 1546. Contrata s. Ioannis penes ecclesiam s. Mariae Maioris: 1660, 1803. Contrata prope sanctum Ioannem Sanctae Mariae Maioris: 1521. Contrata s. Ioannis, ubi domus Dei anno 1628. Contrata s. Ioannis: 1721. Contrata Hospitii Magni citra Portam s. Martini: 1508. Contrata Communis: 1376. Contrata Schivabriga: 1538. Contrata Schiva Briga: 1533. Contrata Schivabrigae: 1499, 1527, 1538, 1541, 1564. Contrata Hospitiorum Alemanorum: 1539 Contrata Teutonica: Contrata Alemanorum: 1672. Contrtata Alemana: 1601, 1611, 1635, 1654. Contrata Hospitiorum Magnorum: 1546. Contrada Todesca: 1571. Contrada delle Ostarie Todesche: 1603, 1610. Contrata Abbatiae Contrata Atacis: 1318. Contrata Praepositurae: Contrata Urnarum: 1376, 1569, 1621. Contrata Athesis: 1490. Fuit subtus Cantonum. Contrata Portellae: 1430, 1517, 1527, 1542, 1597. Contrata Oriola: 1622. Contrata Portae Auriolae: 1435. Contrata appellata Horiola: 1435. Contrata Portae Auriolae, sive Gardelorum: 1433. Contrata Portae Aureolae: 1532. Contrata Oriolae: 1559. Contrata Portae Oriolae: 1504, 1517, 1518, 1528, 1538. Contrata Malpagae, sive Portae Oriolae: 1505. Contrata Plateolae: 1643, 1650. Contrata Plateae Operarum: 1376, 1408, 1527, 1533, 1536, 1547. Contrata Plateolae Operarrum: 1512, 15151522, 1571. Contrata Plateolae Sancti Vigilii: 1534. Contrata Plateae Castri Boni Consilii: 1407. Contrata Portellae prope palatium Praepositurae: 1660. Contrata Plateae: 1313, 1460, 1461, 1463, 1477, 1478, 1480, 1511. Contrata Plateae Communis: 1500, 1509, 1511, 1514, 1516, 1518, 1536. Contrata Plateae Magnae: 1464, 1504, 1529, 1603, 1651. Contrata Circulorum: 1664. Contrata Episcopalis Palatii: 1509, 1517. Contrata Lastarum prope Castrum Boni Consilii: 1277. Contrata Lastarum, cum domo in qua iudicium redditur spiritaule: 1344. Contrata Lastarum, ubi redditur ius spirituale: 1344. Contrata Calepina, nunc sancti Vigilii dicta: 1793. Contrata Bechariarum Magnarum: 1481. Contrata Macellorum Magnorum: 1454. Contrata Macelli Magni: 1379.

Contrata Portae Aquilae: 1455. Contrata Macelli: 1394, 1570, 1605, 1609. Contrata Macelli, sive Rugiae Magnae: 1512. Contrada della Roza Grande, o sii delle Beccarie: 1698. Contrata a Macello, alias a Rugia: 1361. Contrata Ruzeae: 1307. Contrata Rugiae Magnae: 1405, 1522, 1671. Contrata Rugiae Magnae Molendinorum: 1480. Contrata Burgi novi, seu Rugiae Magnae: 1535, 1545. Contrata Fontis Mercati Veteris: 1473, 1514, 1515, 1545, 1572, 1594. Contrata Fossati Cerdonum: 1402. Contrata Fossati: 1527, 1602, 1613. Contrata Orphanorum: 1626. Contrata Mercati: 1323, 1419. Contrata Furni: 1519. Contrata Furnorum, seu S. Mariae Maioris: 1630. Contrata Mercati Veteris: 1397, 1448, 1460, 1471, 1549, 1577, 1579, 1586, 1603, 1614, 1617,

1618127. Contrata Murlinorum: 1464. Contrata Mercati Veteris, sive Morlinorum: 1429 Contrata Plateae: 1512. Contrata Plateae, sive Belenzanorum: 1478. Contrata Belenzanorum, sive s. Mariae Maioris: 1428. Contrata Belenzanorum: 1372, 1407, 1408, 1428, 1435, 1453, 1459, 1490, 1517. Contrata Mercati Veteris, sive vulgo Longa: 1614. Contrata Belenzanorum, sive Mercati Veteris: 1451. Contrata Larga, alias Belenzanorum dicta: 1529. Contrata Lata, alias Bellenzanorum: 1596. Contrata Cantoni: 1401, 1414, 1429, 1461, 1472, 1476, 1478, 1486, 1559, 1564, 1609, 1614,

1626. Contrata Anguli, sive Cantoni: 1527. Contrata Longa: 1613, 1614, 1616, 1635, ubi palatium Gallassii. Contrata Lata apud Plateam Communem: 1552. Contrata Belenzanorum prope Plateam: 1472. Contrata Larga: 1514, 1524, 1535, 1538, 1540. ontrata Larga prope Plateam: 1512. Contrata Longa prope Plateam: 1512. Contrata Longa, alias Mercati Veteris: 1598. Contrata Lata: 1579, 1594, 1604, 1608, 1627, 1630, 1633, 1666, 1680. Contrata Lata, sive Belinzanorum: 1519. Contrata Lata, sive Belenzanorum: 1514. Contrata Lathea Sancti Vigilii: 1622. Contrata Lactea: 1627. Contrata Larga, sive antiquitus dicta de Belenzanis: 1494. Contrata Palatii, sive Rugiae Magnae: 1511. Contrata Plateae prope Palatium: 1512. Contrata Burgi novi: 1284, 1502, 1507, 1509,1512. 1570. Contrada Pissanpaia: 1615. Est prope s. Magdalenam versus moenia. Contrada Pissaimpaia: 1584. Contrata Gardelorum: 1407. Contrata dicta del Merchà Strovo: 1530.

127 Etiam Neapoli fuit Platea Mercati Veteris.

Contrata Mercati Strovi: 1458. Contrata Mortis: 1795. Contrata Furnorum, sive Orphanarum s. Mariae Misericordiae: 1630. Contrata Portellae, sive del Vo della Gislota: 1516, 1529. Contrata Vadis Gislotae: 1528, 1535, 1536. Contrata Portellae sice Vadi Gislottae: 1545. Surbanum: 1275, 1318, 1326, 1363, 1390, 1547. Sorbanum subtus Hospitale s. Mariae Maioris: 1413. Sorbanum: 1390, 1413, 1453, 1456. Sanctus Franciscus iuxta moenia civitatis: 1527. Il Fralemano: 1645. Contrata Fralemani: 1682. Il Fralimano: 1597. Fralimanum: 1672. Contrata Hospitiorum Teutonicorum: 1553. Contrata Sorbani de subtus Hospitale s. Mariae Maioris: 1413. Contrata s. Mariae Maioris prope Portellam: 1545. Platea Communis: 1415, 1518, 1529. Platea Magna penes Cathedralem: 1646. Platea Communis, sive Contrata Communis: 1376. Piazza del Palazzo: 1613. Platea Palatii Communis. 1266. Platea s. Mariae Magdalenae: 1717, ubi palatium Wolchenstein. Platea Magna: 1529, 1603, 1609, 1612, 1623, 1660. Platea Sancti Benedicti: 1669. Platea Magna Communis: 1529. Platea Nobilium: 1525. Platea dicta la Mostra sub Castro: 1795. Platea Canonicorum Platea Santissimae Trinitatis: 1653. Platea ubi venditur caseus: 1288. Platea Cantoni: 1694. Platea nova prope palatium decanale 1795. Anno autem 1805 die 29 aprilis, feria secunda,

mulieres propolae, passim dictae le Rivendaruole, a Platea Cantoni translatae fuerunt in hanc Plateolam per Magistratum consularem, erectis prius porticibus, tectoque rivo contiguo. Ceterum eadem Platea facta fuit ante an. 1756. Praefatae mulieres redierunt ad Cantonum eodem anno 1805 exeunte.

Platea castri Boni Consilii anno 1407. Forum Venale: 1503. Forum Boarium equinum apud Portam Veronensem: 1525. Contrata Burgi novi, sive Plateolae prope in conspectu Portae Magnae ecclesiae Sancti Vigilii:

1563 Contrata Sanctae Mariae Maioris, sive Portae Pontis Atacis: 1450. Burgum Sanctae Crucis: 1415, 1431, 1435, 1440, 1498, 1527, 1530, 1557, 1561, 1563, 1588. Burgum S. Crucis de Tridento: 1588. Burgum Sancti Martini: 1325, 1418, 1435, 1461, 1466, 1487, 1527, 1537, 1573, 1607. Burgum Sancti Apollinaris: 1760. Burgum Pedecastelli: 1518, 1527. Burgum Molendinorum Tridenti: 1527. Burgum novum: 1236, 1267, 1330, 1342, 1343, 1347, 1367, 1407, 1412, 1511, 1545. Burgum S. Crucis extra moenia Tridenti: 1530, 1563. Burgum S. Crucis prope, et extra muros civitatis: 1453, 1551, 1570. Porta S. Crucis: 1415, 1439, 1553, 1585, 1592, 1605.

Porta Aquileiensis, seu Aquilae. Porta nova Burgi Sancti Martini: 1325. Porta S. Martini: 1474, 1517. Porta Sancti Francisci clausa circa an. 1450, et ante. Porta Nuova: 1803; e regione s. Francisci facta anno 1803. Porta sancti Laurentii. Porta Pontis Athesis: 1240, 1548. Porta Aquilae: 1403, 1551, 1560, 1573, 1597, 1598. Porta Pontis: 1453, 1494. Porta Veronensis s. Crucis: 1525. Porta Brixiana s. Laurentii Porta Germanica s. Martini. Fersinae aquae per rugiolas civitatis ab antiquo discurrere solita, cuius memoria non extat: 1412. Quarterium Mecati, sive nunc s. Mariae anno 1339. Quarterium s. Benedicti: 1339. Quarterium s. Martini, nunc dictum Sancti Petri: 1339. Quarterium Burgi novi: 1339. Quarterium Sanctae Crucis: 1526. Contrata Cantoni, seu Hospitiorum Magnorum: 1528. Il Canton delle Revendarole: 1608. Contrata dicta de santo Zovan, in Quarterio Sanctae Mariae Maioris: 1559. Contrata Burgi novi, sive et Sanctissimae Trinitatis. 1563. Contrata Molendinorum s. Francisci extra muros Tridenti apud Rugiam Magnam: 1496, 1521. Contrata s. Ioannis, in qua Domus Dei: 1584. Contrata Lata, sive Belinzanorum, seu Plateae Magnae: 1543. Contrata Murlinorum: 1463. Contrata Larga, alias dicta Bellenzanorum: 1516. Dossum Malconsey situm in civitate Tridenti apud murum civitatis: 1267. Castrum Tridenti: 1256. Castrum Boni Consilii situm in angulo prope Contratam s. Martini, et prope Lastas: 1277. Castrum Malconsei annis 1267, 1304. Castrum Boni Consilii: 1277, 1279, 1280, 1281, 1282, 1314, 1317, 1326, 1333, 1364, 1402,

1405, 1406, 1407, 1410, 1454, 1511, 1545, 1597. Castrum Residentiae episcopalis. Castrum episcopatus Tridentini: 1256. Camera apud Turrim Palatii Episcopatus: 1212. Palatium episcopale: 1144, 1214, 1218, 1307, 1564, 1584, 1592. Palatius inferius Episcopatus: 1267. Palatium Episcopatus: 1208, 1209, 1212, 1214, 1220, 1222, 1229, 1233, 1234, 1235, 1241,

1248, 1273, 1309, situm apud ecclesiam cathedralem. Palatium Episcopi: 1147, 1171, 178, 1229, 1180, 1190, 1191. Palatium Superius Episcopatus: 1233, 1272. Ad Officium Bulletarum: 1514. Palatium episcopale cum capella s. Blasii: 1214. Castrum Episcopatus Tridenti cum capella: 1256. Palatium Civicum: 1709, 1714, 1790. Palatium Consulare: 1720. Palatium Magistratus Consularis: 1635. Palatium illustris Communitatis: 1641. Palatium Illustris Civitatis: 1704. Palatium Tridentinum Episcopi: 1259. Castrum Boni Consilii situm in civitate tridentina, in angulo prope Contratam s. Martini, et

prope Lastas, anno 1277, oblatum s. Vigilio ab episcopo tridentino Henrico II.

Domus, quae fuit domini Sodegerii de Tito quondam Potestatis Tridenti: 1255. Castrum nostrum Boni Consilii: 1314, 1317. Turris domini Episcopi: 1211. Turris Palatii Episcopatus: 1212. Porta Oriola. In quodam vetusto codice manuscripto huius nostrae bibliothecae Sancti

Bernardini sito inter medicos leguntur hi versus: Lasse parum, non te pigeat, remorare Viator

Et lege, quae nuper, marmore sculpta novo. Hic sunt (si nescis) vestigia prisca Tridenti.

Neptuni a sceptro scitoque nomen habet. Hic etiam regio, lumen, via, porta, recessus,

Cui fuerat nomen fertur ut Oriola. Contrata Scanabisse, in qua domus praeclarissimi doctoris Petri Alexandrini anno 1537, die 15

augusti in rogitis Hieronymi Galli, teste nobili domino Iosepho de Castello Trilaci cancellario civico Tridenti, qui addit huiusmodi Contratam fuisse unum ex duobus Fossatis, sive Contratis apud palatium comitum Bortholatiorum, ubi tunc fuit domus dicti Petri Alexandrini.

Vicus Longus, sive Cantoni anno 1644. Vicus Sancti Benedicti anno, 1636, 1634, 1643. Vicus Latus anno 1633, 1641. Vicus s. Mariae Maioris: 1641. Vicus s. Marci ubi Domus a Monte: 1643. Vicus Longus: 1641. Sic scribere placuit notario Sebastiano Siciliano. Vicus Cantoni: 1645. Vicus Portellae: 1657.

Tridenti. Insignia, et nomina hospitiorum Ad piscem, dictum etiam A Pisce, ad annum 1441, 1447, 1470, 1616, et 1806. Ad Coronam: 1445, 1499, 1606, 1806. Ad Rosam, dictum etiam A Rosa, Alla Rosa, et dalla Rosa: 1462, 1471, 1477, 1497, 1498, 1525,

1532, 1536, 1543, 1549, 1555, 1560, 1565, 1575, 1579, 1584, 1806. Ad Caponem: 1537. A Caballetto, dictum etiam Caballetti, al Cavalletto, al Cavallo: 1505, 1533, 1556, 1566, 1806. Al Sole, ac etiam dal Sole: 1563,1579, 1896, apud s. Petrum. Hospitium a Rosa in Contrata Hospitiorum Teutonicorum: 1553, 1806. Hospitium Insignae Rosa, in Contrata Hospitiorum Magnorum: 1546. Hospitium, quod dicitur l'Hostaria dell'Aquila, in loco, ubi dicitur alle Hostarie Grande, sive in

Contrata Sancti Martini subtus Cantonum, versus mane apud Plateam Castri, versus meridiem apud dominum Concinum; versus sero apud viam communis; et versus septentrionem apud Hospitium Rosae: 1497.

Hospitium ad Signum duorum Ensium in parochia Sanctae Mariae Maioris: 15886; in parochia s. Petri sub porticibus: 1789.

Hospitium Europae in Contrata Longa, circa medium, ad meridiem: 1750, 1790, 1806. Hospitium Aquilae Nigrae in Contrata Schivabrigae: 1796, 1806. Hospitium Aquilae Aureae in Contrata Mortis: 1795, 1806. Hospitium Comitum sub Castro 1795, 1806. Hospitium Elephantis in Contrata Macelli: 1803, 1806. Hospitium trium Maurorum in Burgo s. Crucis extra Portam Veronensem: 1740, 1806. Hospitium cum signo Turris, extra, et prope Portam Aquilae: 1795. Hospitium Simiae in Contrata Sancti Marci: 1760, 1800. Hospitium Stellae in Burgo novo: 1795.

Hospitium Agni in Contrata Schivabrigae: 1795. Hospitium Crucis apud Portella: 1795. Hospitium Gibborum in Contrata s. Ioannis: 1795. Hospitium ad insignia Coronae: 1606.