13
KPSS 2017 30. Eğitimde yıl önce bİz sorduk soru 32 50 Soruda ÖABT SOSYAL BİLGİLER SİYASET BİLİMİ DİĞER SOSYAL BİLİM ALANLARI (Sosyal Bilgilerin Temelleri, Sosyal Psikoloji, Arkeoloji, Antropoloji, Sosyoloji, Felsefe Ekonomi, Bilim - Teknoloji ve Sosyal Değişme, Sanat ve Estetik İnsan İlişkileri ve İletişim, Günümüz Dünya Sorunları, Sosyal Proje Geliştirme) ALAN EĞİTİMİ

SOSYAL BİLGİLER - Pegem.Net 3 - TANITIM.pdf · Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 7. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu .....466

  • Upload
    others

  • View
    24

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: SOSYAL BİLGİLER - Pegem.Net 3 - TANITIM.pdf · Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 7. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu .....466

KPSS2017

30.Eğitimde

yıl

önce bİz sorduk

soru32

50 Soruda

ÖABT

SOSYAL BİLGİLERSİYASET BİLİMİ

DİĞER SOSYAL BİLİM ALANLARI(Sosyal Bilgilerin Temelleri, Sosyal Psikoloji, Arkeoloji, Antropoloji, Sosyoloji, Felsefe

Ekonomi, Bilim - Teknoloji ve Sosyal Değişme, Sanat ve Estetikİnsan İlişkileri ve İletişim, Günümüz Dünya Sorunları, Sosyal Proje Geliştirme)

ALAN EĞİTİMİ

Page 2: SOSYAL BİLGİLER - Pegem.Net 3 - TANITIM.pdf · Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 7. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu .....466

KomisyonÖABT SOSYAL BİLGİLER 3. KİTAP

SİYASET BİLİMİ DİĞER SOSYAL BİLİM ALANLARI VE ALAN EĞİTİMİ

ISBN 978-605-318-687-8

Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© Pegem AkademiBu kitabın basım, yayım ve satış hakları

Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında

yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.

6. Baskı: Kasım 2016, Ankara

Proje-Yayın: Pelin ÖzdemirDizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan

Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı

Baskı: Vadi Grup Ciltevi A.Ş.İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105

Yenimahalle/ANKARA(0312 394 55 91)

Yayıncı Sertifika No: 14749Matbaa Sertifika No: 26687

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARAYayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

İnternet: www.pegem.netE-ileti: [email protected]

Page 3: SOSYAL BİLGİLER - Pegem.Net 3 - TANITIM.pdf · Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 7. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu .....466

ÖN SÖZ

Sevgili Öğretmen Adayları,

ÖABT SOSYAL BİLGİLER konu anlatımlı setimiz üç kitap hâlinde düzenlenmiştir. "Sosyal Bilgiler 3. Kitap" adlı yayınımız; Siyaset Bilimi, Temel Hukuk, Diğer Sosyal Bilim Alanları (Sosyal Bilgilerin Temelleri, Sosyal Psikoloji, Arkeoloji, Antropoloji, Sosyoloji, Felsefe, Ekonomi, Bilim Teknoloji ve Sosyal Değişme, Sanat ve Estetik, İnsan İlişkileri ve İletişim, Günümüz Dünya Sorunları, Sosyal Proje Geliştirme) ile Alan Eğitimi bölümlerini kapsamaktadır ve Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Alan Bilgisi Testi (ÖABT-Sosyal Bilgiler) kapsamındaki soruları çözmek için gerekli bilgi, beceri ve teknikleri edinme ve geliştirme sürecinde siz değerli öğretmen adaylarımıza kılavuz olarak hazırlanmıştır.

Kitabın hazırlanış sürecinde, sınav kapsamındaki temel alanlarda kapsamlı alanyazın taraması yapılmış, bu kitabın gerek ÖABT’de gerekse gelecekteki meslek hayatınızda ihtiyacınızı maksimum derecede karşılayacak bir başucu kitabı niteliğinde olması hedeflenmiştir.

Detaylı, güncel ve anlaşılır bir dilde yazılan konu anlatımları, çıkmış sorular ve detaylı açıklamalarıyla desteklenmiş, her ünite içeriği ÖSYM formatına uygun, çözümlü test sorularıyla pekiştirilmiştir. Ayrıca konu anlatımlarında verilen bilgi ve çözüm tekniklerine ek olarak uyarı kutucuklarıyla da önemli konulara dikkat çekilmiştir.

Yoğun bir araştırma ve çalışma sürecinde hazırlanmış olan bu kitapla ilgili görüş ve önerilerinizi [email protected] adresini kullanarak bizimle paylaşabilirsiniz.

Geleceğimizi güvenle emanet ettiğimiz siz değerli öğretmenlerimizin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimlerine katkıda bulunabilmek ümidiyle...

Başarılar...

Page 4: SOSYAL BİLGİLER - Pegem.Net 3 - TANITIM.pdf · Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 7. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu .....466

SOSYAL BİLGİLER ÖABT İLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER

ÖABT SOSYAL BİLGİLER, 50 sorudan oluşmakta ve Sosyal Bilgiler Öğretmeni Adaylarının Alan Bilgisi (Tarih, Coğrafya, Siyaset Bilimi, Diğer Sosyal Bilim Alanları (Sosyal Bilgilerin Temelleri, Sosyal Psikoloji, Arkeoloji, Antropoloji, Sosyoloji, Felsefe, Ekonomi, Bilim Teknoloji ve Sosyal Değişme, Sanat ve Estetik, İnsan İlişkileri ve İletişim, Günümüz Dünya Sorunları, Sosyal Proje Geliştirme) ile Alan Eğitimi alanlarındaki bilgi ve becerilerini ölçmeyi hedeflemektedir.

Öğretmenlik Alan Bilgisi Testinde çıkan sorular, Sosyal Bilgiler Öğretmenlik Lisans Programlarında verilen akademik disiplinlere paralel olarak hazırlanmaktadır. Sınavdaki Alan-Soru dağılımı aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

Genel Yüzde Yaklaşık Yüzde Soru Sayısı

Alan Bilgisi Testi % 80 1 - 40

a. Tarih

b. Coğrafya

c. Siyaset Bilimi

d. Diğer Sosyal Bilim Alanları

(Sosyal Bilgilerin Temelleri, Sosyal

Psikoloji, Arkeoloji, Antropoloji,

Sosyoloji, Felsefe, Ekonomi, Bilim,

Teknoloji ve Sosyal Değişme, Sanat

ve Estetik, İnsan İlişkileri ve İletişim,

Günümüz Dünya Sorunları, Sosyal

Proje Geliştirme)

% 28

% 20

% 8

% 24

1 - 14

15 - 24

25 - 28

29 - 40

Alan Eğitimi Testi % 20 41 - 50

Genel Kültür, Genel Yetenek ve Eğitim Bilimleri Sınavlarınıza ek olarak gireceğiniz Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi ile ilgili verilen bu bilgiler 2014-2015-2016 SOSYAL BİLGİLER ÖABT sınavı çerçevesinde hazırlanmıştır. Sınav içeriğinde yapılabilecek olası değişiklikleri ÖSYM'nin web sitesinden takip edebilirsiniz.

Page 5: SOSYAL BİLGİLER - Pegem.Net 3 - TANITIM.pdf · Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 7. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu .....466

İÇİNDEKİLER

SİYASET BİLİMİ DİĞER SOSYAL BİLİM ALANLARI

SİYASET BİLİMİ

Siyasetin Farklı Anlamları ...........................................................................................................................................5

Siyaset Biliminin Tarihçesi ..........................................................................................................................................5

İslam Dünyasında Siyaset Bilimi ................................................................................................................................6

Siyaset Biliminin Konusu, Kapsamı, Yöntemi ve Teknikleri ........................................................................................7

İktidar Kavramı ...........................................................................................................................................................9

Egemenlik .................................................................................................................................................................10

Meşruluk ................................................................................................................................................................... 11

Devlet ve Siyasal Sistemler ...................................................................................................................................... 11

Bir Hukuk Devleti Olarak Türkiye..............................................................................................................................14

Devlet Türleri ............................................................................................................................................................18

Siyasal Sistemler ......................................................................................................................................................19

Siyasal Davranış ve Bireyi Siyasete Yönlendiren Temel Faktörler ...........................................................................25

Siyasal Katılma ........................................................................................................................................................26

Demokrasi ................................................................................................................................................................27

Alternatif Demokrasi Önerileri...................................................................................................................................29

Siyasi Düsünceler ve İdeolojiler................................................................................................................................30

Siyasal Partiler .........................................................................................................................................................35

Kamuoyu ..................................................................................................................................................................36

Baskı Grupları...........................................................................................................................................................36

Bürokrasi ..................................................................................................................................................................36

Uluslararası İlişkiler Kuramları ..................................................................................................................................37

Yeni Dünya Düzeni ...................................................................................................................................................38

Ulusüstü Siyasal Örgütlenmeler ...............................................................................................................................39

Çözümlü Test ............................................................................................................................................................43

Çözümler ..................................................................................................................................................................46

TEMEL HUKUK

Toplum Yaşamını Düzenleyen Kurallar .....................................................................................................................51

Hukukun Kaynakları .................................................................................................................................................52

Anayasa....................................................................................................................................................................52

1982 Anayasası ........................................................................................................................................................55

2010 Yılında Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Yapılan Değişiklikler ...................................................................75

Hukuki Ehliyet Kavramı ............................................................................................................................................85

Çözümlü Test ............................................................................................................................................................86

Çözümler ..................................................................................................................................................................89

Page 6: SOSYAL BİLGİLER - Pegem.Net 3 - TANITIM.pdf · Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 7. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu .....466

vi

DİĞER SOSYAL BİLİM ALANLARI

I. Sosyal Bilgilerin Temelleri ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������95

Sosyal Bilgiler Öğretimine Farklı Yaklaşımlar ...........................................................................................................96

Dünyada Sosyal Bilgiler Geleneği ............................................................................................................................97

Türkiye’de Sosyal Bilgiler Geleneği ..........................................................................................................................99

Sosyal Bilgiler ve Sosyal Bilimler............................................................................................................................100

Antropoloji...............................................................................................................................................................101

Ekonomi..................................................................................................................................................................103

Coğrafya .................................................................................................................................................................104

Tarih ........................................................................................................................................................................106

Psikoloji ..................................................................................................................................................................107

Siyaset Bilimi ..........................................................................................................................................................108

Sosyoloji .................................................................................................................................................................109

Felsefe .....................................................................................................................................................................111

Hukuk ..................................................................................................................................................................... 113

Arkeoloji ..................................................................................................................................................................120

Uluslararası İlişkiler ................................................................................................................................................120

İletişim ....................................................................................................................................................................121

Sanat ......................................................................................................................................................................124

Dilbilim ....................................................................................................................................................................126

Diğer Sosyal Bilim Alanları .....................................................................................................................................127

Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................128

Çözümler ................................................................................................................................................................131

II. Sosyal Psikoloji ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������135

Sosyal Psikolojinin Kısa Tarihçesi ..........................................................................................................................135

Sosyal Psikolojinin İki Temel İlkesi .........................................................................................................................135

Sosyal Algı..............................................................................................................................................................136

Sosyal Biliş .............................................................................................................................................................136

Bireyler Arasındaki İlişkileri Etkileyen Birey-İçi Süreçler.........................................................................................137

Sosyal Etki ..............................................................................................................................................................139

Grup Etkisi ...............................................................................................................................................................140

Sosyal İlişkiler .........................................................................................................................................................141

Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................143

Çözümler ................................................................................................................................................................146

III. Arkeoloji �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������151

Tanımı ve Yaklaşımlar ............................................................................................................................................151

Arkeolojinin Tarihçesi ..............................................................................................................................................153

Arkeolojide Kullanılan Temel Yöntemler .................................................................................................................154

Anadolu Arkeolojisi .................................................................................................................................................156

Page 7: SOSYAL BİLGİLER - Pegem.Net 3 - TANITIM.pdf · Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 7. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu .....466

vii

Hellen Göçleri ve Arkaik Dönem.............................................................................................................................161

Klasik Dönem .........................................................................................................................................................162

Hellenistik Dönem...................................................................................................................................................163

Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................166

Çözümler ................................................................................................................................................................169

IV. Antropoloji �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������173

Antropolojinin Yaklaşımı ve İlkeleri .........................................................................................................................173

Antropolojinin Dalları ..............................................................................................................................................173

Antropoloji Kapsamında Yer Alan Bazı Kavramlar .................................................................................................175

Antropoloji Biliminin Kısa Tarihçesi .........................................................................................................................175

Antropolojinin Yöntemi ve Araştırma Teknikleri ......................................................................................................176

Kültür Kavramı ........................................................................................................................................................177

Temel Antropoloji Kuramları ...................................................................................................................................179

İnsanın Evrimi .........................................................................................................................................................182

Sanayi Öncesi Uyarlanma ve Yasam Tarzları: Avcı-Toplayıcılık ve Tarım ..............................................................185

Kent, Devlet ve Endüstri .........................................................................................................................................185

Çok Kültürlülük, Çok Kültürcülük ve Antropolojide Yeni Yönelimler .......................................................................186

Din ve Kutsal ..........................................................................................................................................................187

Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................189Çözümler ................................................................................................................................................................192

V. Sosyoloji �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������197

Sosyolojinin Kısa Tarihçesi .....................................................................................................................................197

Sosyolojinin Temel Kavramları ...............................................................................................................................197

Sosyolojide Temel Yaklaşımlar ...............................................................................................................................199

Kültür ve Toplum .....................................................................................................................................................204

Kültürün Dinamikleri ...............................................................................................................................................206

Toplumun Temel Birimi Aile ....................................................................................................................................207

Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................208

Çözümler ................................................................................................................................................................ 211

VI. Felsefe ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������215

Bilgelik Sevgisi Olarak Felsefe ...............................................................................................................................215

Felsefenin Konuları ve Alt Alanları .........................................................................................................................216

Epistemoloji ......................................................................................................................................................216

Metafizik ...........................................................................................................................................................222

Bilim Felsefesi ..................................................................................................................................................223

Etik....................................................................................................................................................................227

Çözümlü Test ...................................................................................................................................................229

Çözümler ..........................................................................................................................................................232

Page 8: SOSYAL BİLGİLER - Pegem.Net 3 - TANITIM.pdf · Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 7. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu .....466

viii

VII. Ekonomi ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������235

Makro Ekonomi – Mikro Ekonomi ...........................................................................................................................235

Ekonominin Temel Soruları.....................................................................................................................................236

Tüketici Davranışları ve Fayda ...............................................................................................................................237

Arz, Talep ve Esneklik ............................................................................................................................................238

Üretim .....................................................................................................................................................................241

Maliyet ....................................................................................................................................................................242

Kâr Maksimizasyonu ..............................................................................................................................................242

Mal ve Faktör Piyasaları .........................................................................................................................................242

Makro Ekonominin Kapsamı ve Temel Makro Ekonomik Değişkenler ...................................................................244

Ekonomik Performansın Ölçülmesi ve Temel Ekonomik Değişkenler ....................................................................245

Tüketim ...................................................................................................................................................................246

Tasarruf...................................................................................................................................................................246

Ekonominin Dışa Açılımı ........................................................................................................................................247

Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................249

Çözüm ....................................................................................................................................................................252

VIII. Bilim, Teknoloji ve Sosyal Değişme ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������257

Toplumsal Değişmeyi Etkileyen Unsurlar ...............................................................................................................258

Değişmeyle İlgili Temel Kavramlar..........................................................................................................................259

Toplumsal Değişme Türleri .....................................................................................................................................259

Yazılı Tarih Öncesi Çağlarda ve İlk Çağ'da Bilim, Teknoloji ve Sosyal Değişme ....................................................262

Orta Çağ'da Bilim, Teknoloji ve Sosyal Değişme ....................................................................................................264

Yeni ve Yakın Çağlarda Bilim, Teknoloji ve Sosyal Değişme (1453-1914) .............................................................271

Bilim ve Teknolojinin Etkilediği Sosyal Unsurlar .....................................................................................................278

Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................280

Çözümler ................................................................................................................................................................283

IX. Sanat ve Estetik�����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������287

Sanat Teorileri.........................................................................................................................................................288

Çağdaş Sanat Akımları...........................................................................................................................................290

Estetik .....................................................................................................................................................................292

Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................296

Çözümler ................................................................................................................................................................299

X. İnsan İlişkileri ve İletişim ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������303

İletişimin Temel Amaçları ........................................................................................................................................303

İletişim Süreçleri .....................................................................................................................................................304

İletişim Ortamı ........................................................................................................................................................304

Page 9: SOSYAL BİLGİLER - Pegem.Net 3 - TANITIM.pdf · Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 7. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu .....466

ix

İletişim Türleri .........................................................................................................................................................304

İnsanlar Arasındaki İlişkilerde İletişimin Önemi ......................................................................................................305

İnsan İlişkileri ..........................................................................................................................................................305

Kişiler Arası İletişim ................................................................................................................................................306

İletişim Sürecinde İlişki Kurma Boyutu ...................................................................................................................307

İletişim Türleri .........................................................................................................................................................308

İletişim Engelleri .....................................................................................................................................................309

Savunma Mekanizmaları ........................................................................................................................................310

Empati ....................................................................................................................................................................312

Etkili İletişim ............................................................................................................................................................313

Etkili Dinleme ..........................................................................................................................................................313

Çatışma ..................................................................................................................................................................314

Çatışma Çözme Yolları ...........................................................................................................................................314

Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................315

Çözümler ................................................................................................................................................................315

XI. Günümüz Dünya Sorunları �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������323

Çevre Sorunları ......................................................................................................................................................323

Açlık ........................................................................................................................................................................324

Kıtlık........................................................................................................................................................................326

Fakirlik (Yoksulluk) ..................................................................................................................................................326

Yetersiz Beslenme ..................................................................................................................................................327

Obezite ...................................................................................................................................................................327

Aşırı Tüketim Hastalığı ...........................................................................................................................................327

Dengesiz Nüfus Artışları .........................................................................................................................................328

Irkçılık .....................................................................................................................................................................328

İnsan Hakları İhlalleri ..............................................................................................................................................329

Terör .......................................................................................................................................................................330

Enerji Sorunu ..........................................................................................................................................................331

Alternatif Enerji Kaynakları .....................................................................................................................................331

Nükleer Enerji ve Füzyon Enerjisi...........................................................................................................................334

Asya Krizi................................................................................................................................................................335

Japon Sendromu ....................................................................................................................................................335

Çin Faktörü .............................................................................................................................................................336

Küreselleşme ..........................................................................................................................................................337

Küresel İklim Değişikliği ..........................................................................................................................................339

Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................341

Çözümler ................................................................................................................................................................344

Page 10: SOSYAL BİLGİLER - Pegem.Net 3 - TANITIM.pdf · Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 7. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu .....466

x

XII. Sosyal Proje Geliştirme ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������349

Konu ve Amacın Belirlenmesi.................................................................................................................................351

Ölçütlerin Belirlenmesi ............................................................................................................................................351

Proje Planı ..............................................................................................................................................................351

Araştırma ve Eylem ................................................................................................................................................351

Sunum Hazırlama ...................................................................................................................................................351

Proje Tabanlı Öğrenme...........................................................................................................................................353

Sosyal Proje ...........................................................................................................................................................357

Proje Yönetimi ........................................................................................................................................................357

Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................360

Çözümler ................................................................................................................................................................363

ALAN EĞİTİMİ

Sosyal Bilgiler Öğretimi ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������367

A� Sosyal Bilgiler Öğretiminin Amaçları ..................................................................................................................367

B� Sosyal Bilgiler Öğretimi Bağlamında Davranışçı ve Yapılandırmacı Öğrenme Anlayışları ................................369

C� Sosyal Bilgilerde İçerik: Kapsam ve Yapı ...........................................................................................................370

D. Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Vizyonu ....................................................................................................374

Doğrudan Verilecek Becerilere Örnekler ................................................................................................................381

Sosyal Bilgiler Öğretimi İle İlgili Diğer Konular .......................................................................................................436

Tarihî Empati.....................................................................................................................................................436

Zaman ve Kronolojiyi Algılama .........................................................................................................................438

Müze Eğitimi .....................................................................................................................................................452

Sözlü Tarih ........................................................................................................................................................454

Kanıt Temelli Sosyal Bilgiler Öğretimi ...............................................................................................................454

Yerel Tarih .........................................................................................................................................................454

Bireyselleştirilmiş Öğretim Tekniği ....................................................................................................................457

Sosyal Bilgiler Laboratuvarları ..........................................................................................................................458

Güncel Olaylar ..................................................................................................................................................459

Aradisiplinler .....................................................................................................................................................462

Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 5. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu ..........463

Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 6. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu ..........465

Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 7. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu ..........466

İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 5. Sınıf Programı ....................................................................................................469

İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6. Sınıf Programı ....................................................................................................473

İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 7. Sınıf Programı ....................................................................................................480

Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................487

Çözümler ................................................................................................................................................................491

KAYNAKÇA �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������495

Page 11: SOSYAL BİLGİLER - Pegem.Net 3 - TANITIM.pdf · Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 7. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu .....466

SİYASET BİLİMİDİĞER SOSYAL BİLİM

ALANLARI

Page 12: SOSYAL BİLGİLER - Pegem.Net 3 - TANITIM.pdf · Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 7. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu .....466

SİYASET BİLİMİ

Page 13: SOSYAL BİLGİLER - Pegem.Net 3 - TANITIM.pdf · Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 7. Sınıf Kazanımları İle Eşleşen Aradisiplin Alan Kazanımları Tablosu .....466

5

SİYASET BİLİMİ

Arapça’dan Türkçe’ye geçen bir sözcük olan siyaset bir amaç veya prensip gereğince şehrin yönetilmesine iliş-kin sanat anlamında kullanılmıştır.

Politika kelimesi ise siyasetin Batı dillerindeki karşılığıdır.

Aristoteles, politikayı “en yüksek iyiyi” ve “iyi yaşamayı” amaçlayan devlete ilişkin tüm faaliyetler, devlet yönetimi ve yurttaşlığa ilişkin işler şeklinde tanımlamıştır.

SİYASETİN FARKLI ANLAMLARI

Devlet Yönetimine İlişkin Faaliyetler Anlamında Si-yaset: Aristoteles’in tanımındaki “iyi yaşamayı” temine yönelik devlet faaliyetleri bu kapsamda yer almaktadır.

İktidar Mücadelesi Anlamında Siyaset: İktidar mücade-lesi olarak anlaşılmasının temelinde, toplumsal hayattaki zıtlıklar arasındaki mücadelede, siyasetin bu zıtlıkları belli dengede uzlaştıran faaliyet olarak ortaya çıkması anlayışı vardır. Bu anlayışa göre iktidarı ele geçirmiş olan grup ya da sınıflar bu mevkilerini korumak ve sürdürmek, diğerleri de iktidarı ele geçirmek için mücadeleye girişmektedir.

Değerlerin Otorite Yoluyla Dağıtılması Anlamında Si-yaset: Siyasetin bu şekilde tanımlanması onun sadece devlete ilişkin işler, kurumlar ve faaliyetler olarak değil, her türlü değerin paylaşımı için otorite kullanımını gerek-tiren faaliyetler olarak anlaşılmasını sağlamaktadır. Bu yaklaşım siyaset olgusunun kapsamını genişlemekte ve hem modern ulus devletlere hem de tüm toplumsal/siya-sal organizasyonlara ilişkin ortak bir faaliyet alanı olarak değerlendirilmesini sağlamaktadır.

SİYASET BİLİMİNİN TARİHÇESİ

Eski Yunan düşünürlerinden Platon iyi ve erdemli bir devletin nasıl olacağı ve bu devleti kimlerin yöneteceği gibi konulardaki görüşlerini “Devlet” adlı yapıtında ortaya koymuştur.

UyarıPlaton devletin bilge krallar tarafından yöne-tilmesini ve filozofların kral olmasını savun-muştur.

Platon’a göre devlet iktidarı kullanan idareciler, savaş-çılar, üretimi gerçekleştiren çiftçiler ve halk sınıflarından oluşmaktadır.

Bir diğer eski Yunan düşünürü Aristoteles, devleti ve devlet yönetimi ile ilgili süreçleri bir inceleme ve gözlem konusu olarak ele almış ve zamanın siyasal sistemlerini karşılaştırmalı olarak incelemiştir. Bu nedenle de çağdaş siyaset biliminin temellerini atan kişi olarak kabul edilmektedir.

Aristoteles Politika adlı eserinde Eski Yunan sitelerinin siyasal örgütlenmelerini gözlemlerle ortaya koymaya ve siyasal rejimleri sınıflandırmaya çalışmış ve kendisinden sonra gelen düşünürleri etkilemiştir.

Siyaset Orta Çağ boyunca din etkisinde kalmıştır. 16. yüzyılında başında yaşamış olan Machiavelli, İtalya’da-ki prenslikleri ele aldığı kitabı Prens ile siyaset konusun-daki idealist ve ahlakçı çizgisini terk ederek siyaseti ger-çekçi bir zemine oturtmuştur. Kitabında hükümdarların iktidarı ele geçirmelerini, elde tutmalarını ve diğerleriyle ilişkilerini anlatırken insanlara boyun eğdirme niteliğine dikkat çekmiştir.

Biri yasalara uyma diğeri de zora başvurma olmak üzere iki tür mücadeleden söz eden Machiavelli birincisi yet-mediğinde ikincisine başvurmanın gereğine değinmiştir. Onun düşüncesinde amacın gerçekleştirilmesi için her türlü eylemin meşru olduğu anlayışı egemendir. Bu an-layış Makyavelizm olarak ifade edilmiştir.

Örnek Soru

Aşağıdaki cümlelerden hangisi Makyavelizma’i özetlemektedir?

A) Amaca varmak için hiçbir kural tanımamalıdır.

B) Siyaset sınırsız özgürlüktür.

C) Siyasetin işleyişi ve kuralları gereğince her yola başvurulabilir.

D) Yasalara uygun bir yönetim şekli yoktur.

E) İyi bir yönetici mutlaka zora başvurur.

Çözüm:Makyavelizm çoğu kez, amaca ulaşmak için hiçbir ku-ralın, ilkenin ve değerin tanınmayacağı şeklinde anla-şılmış olsa da, Machiavelli aslında siyasetin kişisel ve dinî ahlaktan ayrı bir mantığı olduğunu savunmuştur. Buna göre de bu kurallar ve işleyiş gereğince her türlü eyleme başvurulabileceğini dile getirmiştir.

Cevap C