ŚRÓDLADOWE DROGI WODNE W ZRÓWNOWAŻONYM SYSTEMIE TRANSPORTOWYM KRAJU

Kpt.ż.ś. dr Krzysztof Woś

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

Plan prezentacji:

1. Ocena jakościowa śródlądowych dróg wodnych

2. Udział żeglugi śródlądowej w rynku usług transportowych

3. Plany inwestycyjne na polskich śródlądowych drogach wodnych

4. Podsumowanie

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

O tym, czy żegluga śródlądowa jest elementem danego systemu transportowego decyduje

istnienie dróg wodnych. Jednocześnie uzależnienie występowania dróg

wodnych od warunków naturalnych sprawia, że o możliwości rozwoju żeglugi śródlądowej decyduje przede wszystkim ich jakość i układ

przestrzenny.

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

Rzeki są wielkim obiektem gospodarczym o wielozadaniowym znaczeniu dla gospodarki

narodowej.

Występują w dwóch układach infrastruktury technicznej kraju, tj.:

• w gospodarce wodnej,

• w systemie transportowym.

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

Specyficzne cechy transportu wodnego śródlądowego, takie jak:

• wysokie bezpieczeństwo przewozów oraz

• niska energochłonność i duża nośność statków

sprawiają, że jest on jedną z najbardziej proekologicznych gałęzi transportu, równoważących

system transportowy.

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

Długość śródlądowych dróg wodnych w Polsce według klas żeglowności (stan na 31.12.2015 r.)

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

Polska klasyfikacja śródlądowych dróg wodnych

Źródło: Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 maja 2002 r. w sprawie klasyfikacji

śródlądowych dróg wodnych. (Dz. U. 02. 77. 695 z dnia 18 czerwca 2002 r.).

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

Wielkość przewozów towarowych transportem lądowym w Polsce w latach 1980–2015

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

Przewozy krajowe Odrzańską Drogą Wodną w latach 2005–2015 (tys. t)

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

Możliwość aktywizacji działalności żeglugi śródlądowej w Polsce uzależniona jest od

poprawy parametrów eksploatacyjnych dróg wodnych, w szczególności tych, które

uznane zostały przez europejskie podmioty polityki transportowej za ważne dla integracji

europejskiej sieci dróg wodnych.

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

Polska w dniu 06 marca 2017r. Przystąpiła do Porozumienia AGN.

Otwiera się tym samym możliwość użeglownienia naszych głównych dróg wodnych oraz wpisania ich do sieci TEN-T, tym samym ubiegania się o

dodatkowe środki finansowe z funduszy europejskich na ich modernizację, budowę lub

rozbudowę.

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

Szlaki żeglugowe kategorii E przebiegające przez terytorium Polski

Źródło: Opracowanie własne na podstawie European Agreement on Main Inland Waterways of

International Importance (AGN)

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

Skala zaniedbań dróg wodnych jest ogromna, więc i proces przystosowywania ich do

parametrów o znaczeniu międzynarodowym będzie długotrwały i kosztowny.

Prace inwestycyjne powinny być zaplanowane i przeprowadzone w ten sposób, aby w pierwszej kolejności usuwać na drogach wodnych miejsca

najbardziej limitujące parametry eksploatacyjne, szczególnie na swobodnie płynącym środkowym

odcinku Odry.

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

W perspektywie krótkoterminowej:

Na Odrze dokończenie stopnia wodnego w Malczycach i dla ustabilizowania dna koryta rzeki poniżej Malczyc, budowę kolejnych dwóch stopni w Lubiążu i Ścinawie, zmienić system gospodarowania wodą na zbiornikach retencyjnych zlewni Odry w celu optymalnego wykorzystania ich pojemności użytkowej dla zasilania drogi wodnej oraz przebudować (zwiększyć prześwit pionowy ) zwodzony most kolejowy na rzece Regalicy w Szczecinie.

Jednocześnie przeprowadzić modernizację

zabudowy hydrotechnicznej dróg wodnych w

miejscach najbardziej limitujących, aby jak

najszybciej przywrócić żeglugę długo trasową,

szczególnie na swobodnie płynącym środkowym

odcinku Odry.

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

• na Wiśle budowę stopnia wodnego

poniżej Włocławka.

• Przygotować część

dokumentacyjną dla wszystkich

inwestycji przewidzianych do

realizacji w okresie

długoterminowym, m.in. studiów

wykonalności, projektów

funkcjonalno-użytkowych,

strategicznych ocen oddziaływania

na środowisko, itd.

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

W perspektywie długoterminowej:

Przystosowanie Odrzańskiej Drogi Wodnej do

parametrów klasy Va, wraz z budową na

terytorium Polski odcinka Kanału Odra-Dunaj;

Kaskada środkowego i dolnego odcinka Wisły od

Warszawy do Gdańska;

Budowa Kanału Śląskiego i modernizacja górnego

skanalizowanego odcinka Wisły do parametrów

drogi wodnej klasy Va oraz budowa stopnia

wodnego w Niepołomicach i Podwalu;

Modernizacja pozostałych odcinków szlaków

żeglugowych E-40 i E-70;

Wdrożenie zharmonizowanego systemu usług

informacji rzecznej (RIS) na wszystkich drogach

wodnych międzynarodowego znaczenia.

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

Modernizacja śródlądowych dróg wodnych przyczyni się przede wszystkim do:

Wzrostu udziału żeglugi śródlądowej, jako najbardziej

proekologicznej gałęzi transportu lądowego, w obsłudze

ładunkowej, tym samym do równoważenia systemu

transportowego. Transport wodny śródlądowy posiada najniższe

koszty zewnętrzne spośród wszystkich gałęzi transportu lądowego.

Wzrostu konkurencyjności portów morskich ujścia Odry i ujścia

Wisły. Jeden statek lub zestaw śródlądowy, poruszający się po

drogach wodnych klasy IV, posiada ładowność od 1000 do 1500

ton. To znaczy, że jego zdolność przewozowa wynosi tyle, ile

zdolność przewozowa od 40 do 60 samochodów ciężarowych typu

TIR.

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

Aktywizacji gospodarczej obszarów usytuowanych wzdłuż głównych szlaków żeglugowych, poprzez poprawę ich dostępności transportowej;

Poprawy warunków funkcjonowania żeglugi pasażerskiej oraz turystyczno-rekreacyjnej;

Poprawy bezpieczeństwa powodziowego, tym samym redukcji potencjalnych strat powodziowych. Tylko w okresie 1997-2010 łączne koszty powodzi w Polsce wyniosły ok. 43 mld zł.

Produkcji „czystej” energii elektrycznej, pozyskiwanej z elektrowni wodnych. Polska wykorzystuje swoje zasoby zaledwie w 12%.

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju

Tworzenie właściwych warunków funkcjonowania i rozwoju żeglugi śródlądowej

gwarantuje istnienie bezpiecznego, niezawodnego i wielogałęziowego systemu

transportowego kraju, zapewniającego pełniejsze zaspokojenie potrzeb

transportowych gospodarki narodowej.

Śródlądowe drogi wodne w zrównoważonym systemie transportowym kraju