Embed Size (px)
Citation preview
Opgesteld door:
Citythoughts Architects
In gezamenlijke opdracht van:
Stadsdeel Oost-Watergraafsmeer
&
Stichting Hogeschool van Amsterdam
SPVE AMSTELCAMPUSNOVEMBER 2004
citythoughts
1. Amstelcampus in Vogelvlucht1.1 Ontwikkelingsvisie1.2 Totstandkoming SPvE1.3 Maatschappelijk Overleg
2 Plangebied2.1 Plangebied2.2 Historie2.3 Huidige Situatie2.4 Ontwikkelingen in de Omgeving
3 Programmatisch Kader3.1 Inleiding3.2 Definiëring Functies3.3 Omvang Programma3.4 Omschrijving Programma
4 Stedenbouwkundig Ontwerp4.1 Planconcept4.2 Ontwerp Stedelijke Ruimte 4.3 Architectonische Richtlijnen4.4 Verkeer en Vervoer4.5 Beheer
5 Plankaart SPvE5.1 Plankaart Functies5.2 Plankaart Stedelijke Ruimte
6 Toelichting per Deelgebied6.1 Kohnstammlocatie6.2 Rhijnspoorlocatie6.3 Singelgrachtlocatie6.4 Wibautlocatie6.5 Boerhaavelocatie
7 Hoogbouw Effect Rapportage7.1 Bezonning7.2 Windhinderonderzoek7.3 Overige onderzoeken
8 Onderzoeken en Milieu8.1 Afvalinzameling 8.2 Bodemgesteldheid8.3 Bomen en Groen8.4 Energie8.5 Externe Veiligheid3.6 Geluid 8.7 Kabels en Leidingen8.8 Luchtkwaliteit8.9 Milieu Effect Rapportage8.10 Natuurwaarden8.11 Rioolgemaal8.12 Water8.13 Ambitie Duurzaam Bouwen8.14 Overige
9 Uitvoeringsaspecten9.1 Planning 9.2 Procedures9.3 Fasering9.4 Tijdelijke Huisvesting9.3 BLVC9.4 Kalender
10 Financiële Haalbaarheid
SPVE AMSTELCAMPUSINHOUDSOPGAVE
234
6789
10101112
1418242630
3234
3638424446
485052
5454555555565757575858585859
606060616161
62
1
Bijlagen 1 Van NvU naar SPvE 2 Communicatie 3 Eigendom / Kadaster 4 Inrichting Openbare Ruimte 5 Verkeersstromen Bestaande Situatie 6 Vervoersmanagement HvA 7 Bezonning 8 Kabels en Leidingen 9 Planning10 Lijst van onderzoeken
Colofon
64666768697072767778
81
2
Visie stadscampusDe stadscampus staat centraal in de ontwikkelingsvisie voor het gebied. De visie voor de campus maakt onderdeel uit van het lange termijn huisvestingsplan van de Hogeschool die haar activiteiten op deze plek wil concentreren. Het betreft een vestiging van circa 75% van alle HvA studenten op deze locatie. Hiertoe zal het huidige hoofdgebouw (de Leeuwenburg bij het Amstelstation) worden verlaten.
Een stadscampus is een compacte combinatie van gebouwen en openbare ruimte midden in de stad. Naast de hoofdfunctie onderwijs is er ook ruimte voor diverse functies zoals ontmoeting en horeca (café, kantine, zithoeken, restaurant, broodjeszaak, pleinen), wonen (studentenhuisvesting), en ondersteunende bedrijvigheid (winkels, copyshop, boekhandel, bank/pinautomaat). Daarnaast is er ruimte voor sport, cultuur en welzijn. Deze functiemenging versterkt de kwaliteit en de levendigheid van de campus als onderdeel van de stad en van de buurt. De stadscampus krijgt een open, levendig, menselijk en transparant karakter. Ook de toegankelijke openbare ruimte (binnen- en buitenpleinen, openbare straat) maakt deel uit van de stadscampus. Kwalitatieve uitgangspunten die de HvA hanteert voor de stadscampus zijn verwoord in de ‘Qualitybrief’ (december 2002).
Stapeling van FunctiesDe stadscampus heeft een andere inrichting en beleving dan de traditionele, meer landelijk gelegen campussen (zoals Nijenrode in Utrecht of Colombia University in New York). Daar liggen de gebouwen meer in een parkachtige omgeving naast elkaar. In de stadscampus is echter sprake van stapeling van functies en compactheid: de verschillende instituten van HvA worden gehuisvest in de gebouwen, waarbij fysiek onderscheid gemaakt kan worden tussen ‘naast elkaar’ en ‘boven elkaar’.
1 AMSTELCAMPUS IN VOGELVLUCHT
1.1 ONTWIKKELINGSVISIE
LocatieAan de kop van de Wibautstraat, rond het kruispunt met de Mauritskade bevindt zich het plangebied van de Amstelcampus. De naam van het project verwijst zowel naar de locatie nabij de Amstel als naar de daar door de Hogeschool van Amsterdam (HvA) te realiseren stadscampus. Het plangebied wordt begrensd door de Mauritskade in het noorden, de 1e Boerhaavestraat en Tilanusstraat in het zuiden, de Swammerdamstraat in het westen en de van Musschenbroekstraat in het oosten.
OntwikkelingsvisieTen behoeve van de toekomstige ontwikkeling is in november 2003 een Nota van Uitgangspunten (NvU) vastgesteld. De stedenbouwkundige opzet van het gebied wordt verbeterd. De gebouwen zullen de Singelgracht beter dan nu het geval is begeleiden en het stratenpatroon wordt hersteld. Hierbij gelden de in het kader van het Masterplan Wibautas (aanpak Weesperstraat-Wibautstraat; van IJunnel tot Prins Bernhardplein), gestelde randvoorwaarden als uitgangspunt. Om een hoogwaardig stedelijk gebied te creëren, de beoogde functies te kunnen huisvesten en middelen te generen voor verbetering van de uitstraling van het gebied, wordt het bouwvolume geïntensiveerd.
KaderMet het project wordt zowel uitvoering gegeven aan het Masterplan Wibautas als aan de structuurschets ‘Mozaïekstad Oost/Watergraafsmeer’ en het structuurplan Amsterdam ‘Kiezen voor Stedelijkheid’ waarin de Wibautstraat als grootstedelijk kerngebied is opgenomen. Tevens wordt de positie van Amsterdam als kennisstad en onderwijsstad versterkt.
Artistimpressions Amstelcampus
3
1.2 TOTSTANDKOMING SPVE
Nota van UitgangspuntenDe Nota van Uitgangspunten (NvU) 2003 is in samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam (HvA) opgesteld. In de NvU zijn de randvoorwaarden en aandachtspunten voor ontwikkeling, zoals februari 2000 vastgesteld door de stuurgroep Masterplan Wibautas verwerkt. Naar aanleiding van de uitkomsten uit de inspraakreacties op de voorganger van deze NvU (NvU 2002) en de bijgestelde uitgangspunten van de HvA is het programma en bijbehorend ruimtelijk plan aangepast en geconcretiseerd. Dit heeft geresulteerd in de geactualiseerde en gedetailleerde NvU in 2003. De NvU 2003 is 5 november 2003 door de stadsdeelraad Oost/Watergraafsmeer vastgesteld. Naast moties en amendementen van de stadsdeelraad, zijn er bij het besluit ook bijzondere wijzigingen en aandachtpunten meegegeven. Deze zijn terug te vinden in de Nota van Beantwoording en Wijzigingen1 en de Nota van beantwoording inspraakreacties 2002 en 20032.
In bijlage 1 is een overzicht opgenomen van wijzigingen naar aanleiding van de bestuurlijke reacties op de NvU, die verwerkt zijn in het SPvE.De vastgestelde Nota van Uitgangspunten, inclusief de achterliggende documenten, vormt het toetsingskader voor dit SPvE.
1 Concept Nota van Beantwoording en Wijzigingen, behorend bij de Concept Nota van Uitgangspunten 2003 Wibauthuis-Kohnstammhuislocatie 27 oktober 2003
2 Nota van beantwoording inspraakreacties concept Nota van Uitgangspunten 2003, september 2003, en aanvulling 30 september 2003
Hierdoor ontstaan zowel horizontale verkeersstromen (van gebouw naar gebouw) als verticale verkeersstromen (binnen de gebouwen).
SynergieDe instituten van HvA krijgen allemaal een eigen plek in de stadscampus, ieder met een eigen identiteit. De verschillende instituten hebben gedeeltelijk eigen faciliteiten, en gedeeltelijk maken ze ook gebruik van de gemeenschappelijke faciliteiten. Door het delen van de faciliteiten ontstaan allerlei synergie- en schaalvoordelen waardoor HvA efficiënt met de beschikbare ruimte omgaat. De onderlinge samenwerking van instituten leidt tot meer contact tussen de diverse instituten van de HvA. De stadscampus is daarmee als vanzelf dé ontmoetingsplek in de stad voor de HvA studenten.
Referentie stadscampus - Baruch College, New York
4
1.3 MAATSCHAPPELIJK OVERLEG
Volgend op vaststelling van de NvU, heeft de Hogeschool in samenwerking met het stadsdeel een communicatieplan laten opstellen door Rutten Communicatie-advies, gericht op een goede informatieverstrekking aan omwonenden, betrokkenen en belanghebbenden. Bij het opstellen van het SPvE is dit communicatieplan uitgevoerd.In de volgende paragrafen wordt een overzicht gegeven van het overleg wat geleid heeft tot het voorliggende SPvE. Een gedetailleerd overzicht van de communicatiemiddelen is opgenomen in bijlage 2.
KlankbordgroepBij het opstellen van de NvU is rekening gehouden met de terugkoppeling van de uitkomst van informatie- en inspraakavonden met buurtbewoners en belanghebbenden (nota 2002 en 2003), input van de klankbordgroep (nota 2003) en met adviezen van ambtelijke diensten en adviesorganen (nota 2002 en 2003). Voor de start van het opstellen van het SPvE zijn buurtbewoners en belanghebbenden opnieuw aangeschreven en gevraagd om zich aan te melden voor de klankbordgroep. Deze oproep resulteerde in enkele nieuwe inschrijvingen, waarmee de klankbordgroep in totaal uit circa 40 ingeschreven leden is gaan bestaan. Voor het opstellen van het SPvE zijn drie bijeenkomsten met de klankbordgroep geweest, waar circa 7 bewoners en andere betrokkenen hun mening over de planontwikkeling hebben gegeven.
Werkgroep en buurtwandelingDe meest omvangrijke onderwerpen (verbetering aansluiting bebouwing 1e Boerhaavestraat en inrichting buitenruimte) zijn met klankbordgroepleden ter hand genomen in een werkgroep.
Uit de buurtwandeling die op de werkgroep volgde, zijn enkele nieuwe aandachtspunten voortgekomen die in het SPvE zijn meegenomen.
Presentaties en CommunicatieOm de mening van buurtbewoners en andere betrokkenen over de plannen te kunnen horen, zijn verder presentaties gegeven tijdens buurtavonden (tussen Amstel en Weesper 16/8/04, buurtbeheer Oosterpark 6/9/04, Weesperzijdefestival 25/9/04). Ook zijn alle ondernemers en omwonenden van het plangebied door middel van een nieuwsbrief uitgenodigd voor een informatieavond voorafgaand aan de inspraakperiode voor het SPvE.
InspraakVoor het SPvE wordt in overeenstemming met de inspraakverordening, formele inspraak gevoerd. Bewoners krijgen hiervoor een inspraakkrant met uitleg over het SPvE thuisgestuurd. Daarnaast wordt ook een samenvatting van het SPvE gemaakt en ter beschikking gesteld aan geïnteresseerden. Het SPvE zal via het internet beschikbaar komen.Tijdens de inspraakperiode worden twee inloopavonden en een inspraakavond gehouden. Een inspraaknotitie wordt separaat opgesteld.
Samenwerking Stadsdeel en HvADe samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam is voortgezet bij de totstandkoming van dit SPvE. Voor de ontwikkeling hebben het stadsdeel en de Hogeschool, zoals aangekondigd in de NvU, een intentieovereenkomst gesloten.
TenslotteHet SPvE is op enkele onderdelen een herhaling van NvU, omdat deze ook afzonderlijk gelezen moet kunnen worden. Gezien het detailniveau van de vastgestelde NvU 2003, wordt met dit SPvE het niveau van een stedenbouwkundig plan bereikt. Het inrichtingsplan voor de openbare ruimte zal in de fase volgend op dit SPvE nader worden uitgewerkt.Op enkele onderdelen is het ruimtelijke plan zoals vastgelegd in dit SPvE, aangepast ten opzichte van de NvU, als gevolg van de uitkomsten van nadere studie en de input van klankbordgroepleden.
5
Artistimpression
6
2.1 PLANGEBIED
PlangrenzenDe Amstelcampus bestaat uit twee delen aan weerszijden van de Wibautstraat. Het Westelijke deel van het plangebied wordt begrensd door: 1e Boerhaavestraat, Swammerdamstraat en Mauritskade. Het Oostelijke deel door: Mauritskade, Van Musschenbroekstraat en Tilanusstraat. DeelgebiedenBinnen het plangebied worden vijf deelgebieden onderscheiden:
1. Kohnstammlocatie2. Rhijnspoorlocatie3. Singelgrachtlocatie4. Wibautlocatie5. Boerhaavelocatie
EigendomssituatieDe huidige kavelgrenzen zijn weergegeven in de eigendomskaart in bijlage 3.Het Wibauthuis is eigendom van de HvA, de grond is in erfpacht uitgegeven. De kavels en opstallen van het Singelgrachtgebouw (voorheen SVB-gebouw) en de Kohnstammlocatie zijn eigendom van de HvA. De sporthal, het jongerencentrum en het openbare gebied zijn in eigendom van het stadsdeel. De grond onder het bestaande rioolgemaal op het Rhijnspoorplein is in erfpacht uitgegeven aan het Hoogheemraadschap AGV. Na verplaatsing van het gemaal, wordt de grond weer eigendom van het stadsdeel. Het woonblok aan de Van Musschenbroekstraat is in erfpacht uitgegeven aan Eigen Haard Olympus Wonen.
2 PLANGEBIED
100 m 100 m
7
2.2 HISTORIE
Roerige geschiedenisHet plangebied wordt gekenmerkt door een lange en roerige geschiedenis, waarin militaire en infrastructurele werken de boventoon voeren.
Bolwerk Op het huidige Rhijnspoorplein was tot begin 19e eeuw een bastion (bolwerk) gelegen dat onderdeel uitmaakte van de 17e eeuwse verdedigingswal rondom Amsterdam. Op het bolwerk stond de Weesperpoort, waar de weg uit Weesp de stad in kwam. Net als bijvoorbeeld het Haarlemmerplein en het Leidseplein was het Weesperplein vroeger een zogenaamd “wagenplein” waar de handel die de stad in kwam werd overgeladen voor verdere distributie in de stad.
Rhijnspoorstation Na de afbraak van de fortificaties na 1825 werd op de plek van de Weesperpoort het Rhijnspoorstation gebouwd; een kopstation van de spoorlijn naar Utrecht. Zoals op de oude luchtfoto is te zien besloegen het stationscomplex en het rangeerterrein een groot terrein. Vrijwel het gehele plangebied van de Amstelcampus werd in beslag genomen door het spoorterrein.
WibautstraatIn de jaren ’30 werden de spoorlijn en het station afgebroken en werd in het kader van het Algemeen Uitbreidings Plan (AUP) de aanleg van een nieuwe verkeersas gepland; een monumentale toegangsweg voor autoverkeer met aan weerszijden dubbele bomenrijen en grote gebouwen. De Wibautstraat werd uiteindelijk aangelegd in de jaren ’50, waarna de bebouwing langs de weg in verschillende etappes werd gerealiseerd. In de jaren ‘70 ging het plangebied opnieuw op de schop voor de aanleg van de metro.
ArchitectuurDe weinig coherente architectuur langs de Wibautstraat is een staalkaart van 5 decennia bouwen vanuit steeds weer een andere visie op het bouwen en wonen in de stad. Het enige vooroorlogse gebouw en tevens enige woongebouw op de locatie is het blokje op de hoek van de Van Musschenbroekstraat en de Mauritskade ontworpen door architect van Ravensteijn in 1932. Het eerste naoorlogse gebouw langs de Wibautstraat was het Singelgrachtgebouw, van architect Blaauw uit 1951, dat werd gebouwd voor de Raad van de Arbeid. Later is in dit gebouw de Sociale Verzekeringsbank (SVB) gevestigd. Het tweede naoorlogse gebouw is het Kohnstammhuis (voorheen Belastingkantoor) van rijksbouwmeester Friedhof uit 1958. Tien jaar later, in 1968, werd het grootschalige Wibauthuis gebouwd (destijds Publieke Werken) naar ontwerp van gemeentearchitect Gawronski. In de jaren ’70 werd de koers verlegd van kantoorgebouwen naar kleinschalige stadsvernieuwing en werden er langs de Wibautstraat diverse woningblokken gebouwd.
Rhijnspoorstation circa 1935
Luchtfoto Rhijnspoorstation circa 1930Luchtfoto huidige situatie, Wibautstraat
8
Singelgrachtzone
2.3 HUIDIGE SITUATIE
Ligging in de stadDe locatie is gelegen op een belangrijk knooppunt tussen de binnenstad en de 19e eeuwse gordel. Net als op de andere plaatsen waar radiale verkeersstraten de Singelgracht kruisen (Leidse Bosje, Rijksmuseum, Heineken Brouwerij, Tropenmuseum) is ook hier een speciale situatie ontstaan die zich zowel in ruimtelijk als programmatisch oogpunt onderscheidt van de omringende 19e eeuwse woonbuurten. De locatie mist in de huidige situatie echter de invulling en uitstraling die past bij een dergelijke belangrijke plek in de stad.
BereikbaarheidDe locatie wordt gekenmerkt door een zeer goede bereikbaarheid. De bereikbaarheid met Openbaar Vervoer is uitstekend. Naast de metro halteren op het Weesperplein de tramlijnen 6, 7 en 10 en in de Ruyschstraat tram 3. Met de fiets is de locatie vanuit de binnenstad en omliggende woonbuurten binnen afzienbare tijd via verschillende fietsroutes bereikbaar. Ook met de auto is de plek goed bereikbaar via Mauritskade, Weesperstraat en Wibautstraat.
Bestaande FunctiesOp het woongebouw op de hoek van Mauritskade en Van Musschenbroekstraat na is het plangebied in de huidige situatie volledig bestemd voor niet-woon functies. Het Kohnstammhuis, de Mauritsvleugel, het Singelgrachtgebouw en Wibauthuis zijn eigendom van de HvA.
Architectonisch BeeldHet Kohnstammhuis en het Singelgrachtgebouw zijn robuuste, vrijstaande gebouwen die goed passen bij het beeld van de monumentale grootstedelijke verkeersstraat die de ontwerpers
Luchtfoto
van het Algemeen Uitbreidings Plan oorspronkelijk voor ogen hadden. Beide gebouwen hebben nog steeds een markante uitstraling. Het Wibauthuis heeft een heel ander architectonisch beeld. Het is geen gebouw uit één stuk maar een bouwcomplex met verschillende vleugels en bouwvolumes. Het gebouw is karakteristiek voor de periode waarin het werd gebouwd (jaren ’60) maar het heeft in de huidige situatie een weinig positieve bijdrage op de omgeving.
Aangrenzende Buurten Het gebied ten oosten van de Wibautstraat is onderdeel van de Oosterparkbuurt. Ten westen van de Wibautstraat ligt de Swammerdambuurt die deel uitmaakt van de Weesperzijdebuurt. Beide buurten zijn 19e eeuwse woonbuurten maar hebben verschillende sociale en ruimtelijke karakterstieken. In de Oosterparkbuurt hebben veel stadsvernieuwingsprojecten plaats gevonden. De woningvooraad bestaat er grotendeels uit sociale huurwoningen. In de Swammerdambuurt is de woningvooraad meer gemengd (sociale huurwoningen en vrije sector koopwoningen).
Stedelijke Ruimte De belangrijkste openbare ruimtes in en rond het plangebied zijn de Singelgracht en de Wibautstraat. Beiden zijn drukke hoofdverkeersaders en zijn weinig attractief als openbare verblijfsruimte. Ook de overige openbare ruimte in het plangebied heeft een matige gebruikskwaliteit. Het Rhijnspoorplein is geen plein maar een openbare groenstrook langs de Mauritskade. De groenstrook op het Rhijnspoorplein is slecht ingericht en heeft het karakter van een restruimte. Op het plein staat een sportkooi die wordt gebruikt door de oudere jeugd uit de buurt. Achter het Wibauthuis, op de hoek van de van Musschenbroekstraat en de 2e Boerhaavestraat tegenover Basisschool Aldoende, is een pleintje
Handhaven historische gebouwen - Kohnstammhuis
9
2.4 ONTWIKKELINGEN IN DE OMGEVING
WIBAUT-AS
Masterplan Wibaut-asTen aanzien van de inrichting van de Wibautstraat gaat het plan voor de Amstelcampus uit van de uitvoering van het Masterplan Wibautas dat in 2002 door de gemeenteraad werd vastgesteld. Het Masterplan Wibautas bevat het basisontwerp voor de inrichting van de openbare ruimte van de Wibautas (Weesperstraat-Wibautstraat van IJtunnel tot P.Bernhardplein). De Wibautstraat wordt heringericht tot een groene boulevard met 2x2 rijbanen gescheiden door een brede middenberm met een dubbele bomenrij.
Stand van zaken De uitvoering van het Masterplan Wibautas wordt afgestemd op de uitvoering van projecten aan de Wibautas waaronder de Amstelcampus en kent de volgende voorwaarden;• het gebied moet goed bereikbaar en leefbaar
blijven.• de fasering moet goed aansluiten met de
bouwplannen van de Noord/Zuidlijn om te voorkomen dat de binnenstad onbereikbaar wordt.
• zowel de Wibautstraat als de Mauritskade vallen onder het Hoofdnet Auto en moeten toegankelijk blijven
Uitgangspunt is dat het deel van de Wibautstraat ter hoogte van de Amstelcampus heringericht zal worden na het gereed komen van de nieuwe gebouwen en parkeergarages. Voor de ontsluiting van de Amstelcampus op de Wibautas is onderzoek uitgevoerd in het kader van Verkeer en Vervoer (§ 4.4). Daarnaast wordt apart aandacht besteed aan bereikbaarheid, leefbaarheid, veiligheid en communicatie tijdens de uitvoering (BLVC).
gelegen dat is ingericht als speelplaats voor kleine kinderen. Door de terugliggende rooilijnen van het Singelgrachtgebouw en het Wibauthuis bestaan er langs de oostzijde van de Wibautstraat twee voorruimtes. De ruimte voor het Singelgrachtgebouw (voorheen SVB gebouw) is grotendeels in gebruik als parkeerplaats. Op de ruimte voor het Wibauthuis staat een bronzen standbeeld van Wibaut. Het Kohnstammhof is eigendom van de HvA, maar openbaar toegankelijk tijdens openingstijden van de HvA. Het terrein is grotendeels in gebruik als parkeerterrein voor de HvA en grenst aan de westkant aan de achtertuinen van de woningen aan de Swammerdamstraat.
Maaiveldhoogtes Het grootste hoogteverschil in het maaiveld is te vinden op het Rhijnspoorplein. Hier verloopt het talud van de Mauritskade van een hoogte van 1,48 meter boven NAP in de noordwest hoek, naar 48 centimeter boven NAP bij de gevel van de Mauritsvleugel. De gemeten maaiveldhoogtes op de overige meetplekken op de locatie bevinden zich altijd tussen de 1 en 1,5 meter boven NAP. Slechts de Wibautstraat heeft vanwege afwatering van regenwater een hogere middenberm van bijna 2 meter boven NAP.
SINGELGRACHTZONE
Ruimtelijke RandvoorwaardenIn de conceptnota Ruimtelijke Randvoorwaarden is een herprofilering van de Singelgrachtzone opgenomen (convenant Singelgrachtzone). De Rhijnspoor- en Singelgrachtlocatie worden zoveel mogelijk heringericht volgens de principes waarmee de gehele Singelgrachtzone wordt geherprofileerd. De gebouwen zullen de Singelgracht beter dan nu het geval is, begeleiden.
Stand van zakenHoewel het plan voor herprofilering van de Singelgrachtzone eerder is gestart dan het Masterplan Wibautas, is deze later vastgesteld (2003). Nazomer 2006 wordt de nota volgens planning aangemeld voor de programmabegroting. De uitvoering komt waarschijnlijk onder het Masterplan Wibautas te vallen.
BBBBerg Bezink Bassin (BBB) is een project dat door de Dienst Waterbeheer en Riolering (DWR) wordt uitgevoerd. De BBB-locatie omvat het parkeerterrein aan de Mauritskade, het zogenaamde Andreas Bonnplein. De voorbereiding BBB start oktober 2004 en moet overeenkomstig de afspraak met de Centrale Stad voor 1 januari 2006 gerealiseerd zijn.
OVERIGE ONTWIKKELINGENDe uitvoering van het project Amstelcampus wordt verder afgestemd op de uitvoering van nabijgelegen projecten (Swammerdambuurt, Weesperzijdestrook) en andere grootschalige ontwikkelingen aan en nabij de Wibautstraat zoals de aanpak van de Swammerdambuurt, het Amstelstation en de Parooldriehoek.
3.1. INLEIDING
In dit hoofdstuk wordt het programma van de Amstelcampus weergegeven. Daarnaast worden de diverse functies binnen het plangebied beschreven.
Programma NvU 2003Uitgangspunt bij de start van de uitwerking van het SPvE was het programma zoals vastgesteld in de NvU, inclusief de moties en amendementen. In de NvU is het programma vastgelegd door middel van de maximale bouwenveloppen op de plankaart. Dezelfde methode is gehanteerd voor het SPvE. Het programma van het SPvE is grotendeels gelijk gebleven. Alleen het programma voor de Rhijnspoorlocatie is, mede als gevolg van een amendement, aangepast.
3.2. DEFINIERING FUNCTIES
HoofdfunctiesBinnen de gebouwen worden de volgende functies onderscheiden die hierna worden beschreven:a) Woonfunctieb) Stedelijke functiec) Bijzondere functieDe functies in de openbare ruimte (b.v. atrium, openbaar toegankelijke buitenruimte, collectieve buitenruimte) worden beschreven in paragraaf 4.2.
De twee atria, die hoofdzakelijk functioneren als entree en passageruimte voor de achtergelegen gebouwen, kunnen deels worden ingericht met stedelijke voorzieningen.
A) WOONFUNCTIEDe enveloppen die aangewezen zijn voor de ‘woonfunctie’ zijn aangewezen voor gebouwen ten dienste van wonen. Hierbinnen kunnen worden onderscheiden: studentenwoningen, woon-werkwoningen en appartementen.
B) STEDELIJKE FUNCTIEDe enveloppen met een ‘stedelijke functie’ zijn aangewezen voor gebouwen ten dienste van stedelijke voorzieningen, hoger onderwijs en kantoren, zoals hieronder nader beschreven.
Stedelijke VoorzieningenDe stedelijke voorzieningen, onderdeel van de stedelijke functie, bestaan uit commerciële en maatschappelijke voorzieningen:a) commerciële voorzieningen: b.v. kleinschalige ondersteunende detailhandel, consument-verzorgende dienstverlening, kinderdagverblijf, kantoren met baliefunctie, bedrijven, horeca;
10
3 PROGRAMMATISCH KADER
NB. grootschalige winkels (b.v. supermarkt) zijn niet toegestaan als commerciële voorziening.b) maatschappelijke voorzieningen:b.v. culturele, sportieve en recreatieve voorzieningen, showrooms, galerieën, basisonderwijs en jongerencentrum.
Hoger onderwijsBinnen het hoger onderwijs, een van de omvangrijkste stedelijke functies binnen de stadscampus, worden onder andere onderscheiden: leslokalen, ontmoetingsruimten, stedelijke voorzieningen, onderwijsondersteunende dienstverlening (b.v. bibliotheek), kantoorruimte en vergaderruimte.
C) BIJZONDERE FUNCTIEDe definitie van de bijzondere functie is gelijk aan de hierboven beschreven stedelijke functie, uitgebreid met een hotelvoorziening en uitgezonderd een kantoorfunctie.
11
3.3. OMVANG PROGRAMMA
Hiernaast wordt per kavel het programma in functie en omvang weergegeven. De omvang van het programma is gebaseerd op de bebouwing van de ruimtelijke enveloppe die in hoofdstuk 5 wordt vastgelegd. Op basis van deze ruimtelijke enveloppe kan een programma van circa 90.000 m2 bruto vloeroppervlak (m2 b.v.o.) nieuwbouw worden gerealiseerd. Dit is als volgt verdeeld in functies en kavels: Programma Nieuwbouw
Locatie-code(zie § 2.1)
1a 1b 2 3 4 5
Locatie: Kohns-tamm
vleugel
Kohns-tammoverig
Rhijnspoor Singel-gracht
Wibaut Boerhaave Totaal
Functie:Bijzondere functie 7.500 7.500Stedelijke functie 8.000 1.500 6.000 32.000 8.500 56.000Woonfunctie 300 9.000 4.500 5.500 19.300
Stedelijke voorzie-ningen
3.500 200 500* 4.200
Sport 2.500** 2.500Totaal 8.000 1.800 20.000 6.000 36.700 17.000 89.500Ad *: uitbreiding basisschool AldoendeAd **: 2.000 m2 sport ter vervanging van Wibauthal+ 500 m2 sport t.b.v. basisschool
Programma BestaandLocatie: Kohnstammhuis,inclusief de
MauritsvleugelSingelgrachtgebouw
Bestaand 31.500 9.500 / (13.000)*Ad*: Singelgracht-gebouw: totaal 13.000 m2, indien de vleugel van ca 3.500 m2 wordt gesloopt, resteert er circa 9.500 m2
Totaal (na sloop van 3500 m2) 31.500+9.500 = 41.000 m2
Totaal Programma (Bestaand + Nieuwbouw)1 2 3 4 5
Locatie: Kohnstamm Rhijnspoor Singelgracht Wibaut Boerhaave TotaalTotaal 41.300 20.000 15.500 36.700 17.000 130.500NB. bestaand +
nieuwbouwnieuwbouw bestaand +
nieuwbouwnieuwbouw nieuwbouw
NB. 1) Alle m2 in bovenstaande 3 tabellen betreft m2 b.v.o. (bruto vloeroppervlak)2) De m2 betreft een inschatting van de mogelijke omvang binnen de stedenbouwkundige enveloppe
12
3.4. OMSCHRIJVING PROGRAMMA
Mix van functiesBinnen de stadscampus ontstaat een mix van functies. Van het totale nieuwe programma is circa 62% stedelijke functie en 38% overige functies. De onderwijsfunctie heeft vanzelfsprekend een groot aandeel in het totale programma stedelijke functie. De onderwijsfunctie wordt gekenmerkt door een groot aantal activiteiten die de functiemix verder versterken.
De volgende functies of activiteiten zijn een voorbeeld van de mix van functies die op de stadscampus zal ontstaan: klaslokalen, studieruimten, vergaderruimten, ontmoetingsruimten (aula, theater), mediatheek, kantoren, kinderdagverblijf, kleinschalige winkels zoals copyshop, boekhandel en stomerij en dienstverlening als internetshop of bank-shop.
Daarnaast worden diverse soorten horeca binnen de stadcampus verwacht, zoals: kantine, (studenten)café, sociëteit, restaurant, take-away-food, snackbar en koffiebar.
Analyse woonprogrammaHet woonprogramma is een belangrijk onderdeel van de visie stadscampus. Het aandeel van het woonprogramma in de nieuwbouw is meer dan 20%. Het huidige programma van circa 18.500 m2 bestaat voor minstens 64% uit bereikbare huur, ervan uitgaande dat twee studentenwoningen meetellen als één reguliere woning.
StudentenwoningenAls uitgangspunt voor de locaties Wibaut en Boerhaave geldt vooralsnog dat er individuele zelfstandige studentenwoningen zullen worden gerealiseerd, welke mogelijk koppelbaar zullen zijn. Op deze manier kunnen de woningen in de
Samenvatting Woonprogramma
Locatie Aantal studentenwoningen* Aantal vrije sectorwoningen* Oppervlakte
Rhijnspoor 0 70 8.500Wibaut & Boerhaave 250 0 9.500Kohnstamm (Swammer-damstraat 17)
5 400
Totaal 250 75 18.500Ad *:o.b.v. aanname van een gemiddelde woninggroote, zie boven
- op basis van de stedenbouwkundige enveloppe van 9.000 m2 b.v.o. en een gemiddelde grootte van 130 m2 b.v.o. kunnen circa 70 woningen worden gerealiseerd;
Swammerdamstraat 17Tussen de Swammerdamstraat nummer 15 en de entree tot het Kohnstammhof is ruimte voor één nieuw woningbouwblok (‘Swammmerdamstraat 17’). Uitgangspunt voor deze bebouwing is aansluiting op de bestaande bebouwing conform het nieuwbouwplan dat op nummer 15 wordt gerealiseerd. Op basis van een soortgelijk plan kunnen een souterrain, 4 lagen en een kap worden gebouwd, met een maximale hoogte van 18 m. Dit zal leiden tot 4 á 5 woningen in een bouwvolume met een totaal oppervlakte van ongeveer 300 m2.
SportOp de locatie Boerhaave is een nieuwe sportaccommodatie voorzien. Deze wordt mede ter vervanging van de te slopen Wibauthal gerealiseerd. Stichting Beheer Sporthal Wibaut (SBSW) beheert de huidige hal. De sporthal wordt gebruikt door verschillende huurders. Het Amstellyceum (voorgezet onderwijs), het stadsdeel en US (Universitaire Sportvereniging) zijn de hoofdhuurders van de grote zaal. HvA-UvA is momenteel middels het US een gebruiker van de sporthal.
HvA en Stadsdeel hanteren als uitgangspunt voor de nieuwe sporthal (‘sporthal Boerhaave’) dat deze minimaal aan dezelfde gebruikers (en de beoefening van hun sporten) ruimte moet kunnen bieden. Indien de HvA voor haar studenten meer sportvoorzieningen wil aanbieden dan nu het geval is, kan de HvA de sporthal Boerhaave vergroten. Er is hiervoor ruimte binnen de de ruimtelijke enveloppe. Op basis van de huidige inzichten is een sportvoorziening van circa 2.000 m2 b.v.o. voldoende om aan de vervangingseis te voldoen.
toekomst ook voor andere doelen worden ingezet dan alleen studenten (bijvoorbeeld voor net afgestudeerden, starters op de woningmarkt, of voor verpleeg(st)ers). Hiermee wordt de flexibiliteit en daarmee de duurzaamheid van de woongebouwen verhoogd.
Vooralsnog wordt uitgegaan van een oppervlakte van gemiddeld 40 m2 b.v.o. per woning (inclusief verkeersruimte, etc). Binnen de ruimtelijke enveloppe van 10.000 m2 b.v.o. kunnen dan ongeveer 250 studentenwoningen worden gerealiseerd.
Op basis van een studie naar ontwerpmogelijkheden en indeelbaarheid van de woningblokken, is geconcludeerd dat ook een omvang van circa 30 m2 b.v.o. per woning mogelijk is. In dat geval zou het aantal studentenwoningen kunnen stijgen tot 330. De definitieve omvang van de individuele studentenwoningen wordt pas in de voorlopig ontwerpfase vastgelegd. Vooralsnog wordt het aantal van 250 woningen aangehouden.
Vrije sectorwoningenOp de Rhijnspoorlocatie is een programma van circa 9.000 m2 wonen (vrije sector) voorzien. De volgende uitgangspunten gelden voor deze vrije sectorwoningen:- de kwaliteit richt zich met name op het vrije uitzicht op de Mauritskade en Amstelhotel;- de woningen zijn circa 15 m diep en worden hoofdzakelijk in de laagbouw aan de Mauritskade gesitueerd. Er bestaat tevens een mogelijkheid om woningen in de toren te realiseren;- de verwachte gemiddelde woninggrootte is 130 m2 b.v.o. (nader te bepalen). Dit komt overeen met gemiddeld 110 m2 gebruiksvloeroppervlak per woning;
13
Sport voor basisonderwijsOp de locatie Boerhaave is ook ruimte gereserveerd voor een gymzaal voor basisschool Aldoende van 500 m2 b.v.o. Mogelijk kan in een later stadium een (financiële) optimalisatie worden doorgevoerd door de gymzaal voor Aldoende te integreren met de sporthal Boerhaave. De twee sportvoorzieningen zijn echter vooralsnog gescheiden.
Basisschool Naast het hoger onderwijs is er ook ruimte voor basisonderwijs in de stadscampus. Een uitbreiding van basisschool Aldoende van maximaal 500 m2 b.v.o. is voorzien.
Afsluiting hoofdstukIn dit hoofdstuk is het programma op hoofdlijnen per functie beschreven. In hoofdstuk 5 wordt per deellocatie het programma nader beschreven.
4 STEDENBOUWKUNDIG ONTWERP
4.1 PLANCONCEPT
STEDENBOUWKUNDIG CONCEPT
Dialoog tussen oud en nieuwDe Amstelcampus wordt gerealiseerd op een bijzondere plek met een bijzondere historie. Met uitzondering van het Wibauthuis worden de historische gebouwen in het plangebied gehandhaafd en zorgvuldig in het plan ingepast. De doelstelling is dat de Amstelcampus een interessante en evenwichtige mix wordt van historische en nieuwe gebouwen.
Stedelijk Ensemble Het ontwerp voor de campus is een compositie van oude en nieuwe gebouwen rond gemeenschappelijke binnenhoven die samen een stedelijk ensemble vormen. Het ruimtelijk concept komt enerzijds voort uit de locatie maar sluit ook goed aan bij de universele typologie van de universiteitscampus. Veel historische universiteiten in Europa, zoals Oxford en Cambridge bestaan uit vrijstaande gebouwen met semi-openbare binnenhoven. Ook de Universiteit van Amsterdam is georganiseerd rond een serie verschillende binnenhoven en binnenpleinen. Bijzonder aan het Binnen Gasthuis is de menging van universiteits - en woongebouwen.
Ruimtelijke Inpassing in de Omgeving Bouwhoogte en bouwmassa van de verschillende nieuwe gebouwen zijn gerelateerd aan de omgeving van het plangebied. De grootste en hoogste bouwvolumes zijn gesitueerd langs de Wibautstraat en de Mauritskade. Naar de randen neemt de bouwhoogte geleidelijk af, waardoor een goede aansluiting wordt verkregen op aangrenzende woonbuurten. Bij de compositie van de bouwvolumes is goed gekeken naar de effecten m.b.t. bezonning en schaduwwerking
Referentie binnenhoven - Binnen Gasthuis Referentie stedelijke plint - UvA Roeterseiland
14
Referentie historische binnenhoven - Oxford
Maquettestudie - ruimtelijk beeld Maquettestudie - ruimtelijk beeld
Referentie historische binnenhoven - UvA Oude Mannenhuispoort
op de omgeving. De gebouwen dienen ook qua architectuur te passen binnen de omgeving (zie verder § 4.3).
Stedelijke Plint Als bindend element van de Amstelcampus wordt een zogenaamde “stedelijke plint” toegepast. Dit is een 5 meter hoge begane grond laag die conform het Masterplan Wibautas transparant en uitnodigend vormgegeven zal worden en ruimte biedt aan voorzieningen en entrees van de gebouwen. Op sommige bijzondere plekken, zoals langs het hoofdgebouw van de HvA aan de oostzijde van de Wibautstraat, kan de stedelijke plint worden verbijzonderd door de voorgevelrooilijn terug te laten springen.
FUNCTIONEEL CONCEPT
FunctiemixHet programma van de Amstelcampus is gericht op de realisatie van een interessante functiemix die de levendigheid en leefbaarheid van de locatie zal versterken. Om de campus optimaal te laten functioneren is veel aandacht besteed aan de situering van de verschillende onderdelen van het programma.
Stedelijke FunctiesDe hoofdmoot van het programma bestaat uit stedelijke functies. De stedelijke functies zijn zo veel mogelijk geconcentreerd langs Wibautstraat en Mauritskade.
WoonfunctieOm de diversiteit en de levendigheid binnen het plangebied te versterken bestaat een flink aandeel van het programma uit de woonfunctie. Het woonprogramma bewerkstelligt een betere relatie met de omringende woonbuurten en zorgt er voor
15
dat de campus ook buiten openingstijden van de Hogeschool niet leeg en verlaten zal zijn. Om de diversiteit te versterken wordt de woonfunctie niet geconcentreerd op één plek maar verspreid over de deelgebieden.
VoorzieningenOm een levendig straatbeeld te bewerkstelligen zullen op begane grond niveau (in de stedelijke plint) op diverse plekken stedelijke voorzieningen gerealiseerd worden. De commerciële stedelijke voorzieningen worden in principe overal in de stedelijke plint toegestaan. De maatschappelijke stedelijke voorzieningen worden geconcentreerd aan de oostzijde van de Wibautstraat (Wibautgebouw en Boerhaavegebouw).
Referentie functiemix - Binnen Gasthuis
Referentie stedelijke voorzieningen - Jodenbreestraat
Referentie levendig straatbeeld - Binnen Gasthuis
16
CONCEPT STEDELIJKE RUIMTE
Van Kwantiteit naar KwaliteitIn de huidige situatie bestaat er in het plangebied relatief veel openbare ruimte met een geringe gebruikskwaliteit. Het openbaar gebied heeft daardoor veelal het karakter van restruimte. Het plan voor de Amstelcampus zet in op de creatie van een netwerk van hoogwaardige stedelijke ruimtes. De kwaliteit van de stedelijke ruimte is in de stadscampus belangrijker dan de kwantiteit.
Wibautstraat en WibautpleinConform de plannen van de centrale stad zal de Wibautstraat heringericht worden tot een groene boulevard met een brede middenberm met dubbele bomenrij. Hierdoor kan de Wibautstraat uitgroeien van barrière tot de centrale openbare ruimte van het plangebied. De kop van de nieuwe Wibautstraat (nu Rhijnspoorplein) zal worden getransformeerd tot het zogenaamde Wibautplein dat een stedenbouwkundige eenheid vormt met het Weesperplein aan de overzijde van de Mauritskade. Net als het Weesperplein bestaat het Wibautplein uit twee delen doorkruist door de Wibautstraat.
Differentiatie tussen Oost - en WestzijdeHet plan gaat uit van een duidelijke differentiatie tussen de oost – en westzijde van de Wibautstraat. De westzijde (schaduwzijde) blijft de rustige zijde van de Wibautstraat. De entrees van de verschillende gebouwen en de daarmee gepaard gaande levendigheid worden gesitueerd in het Kohnstamhof (de zonzijde). De oostzijde van de Wibautboulevard is de zonzijde van de straat; hier wordt ingezet op een druk en levendig straatbeeld. De entrees van de verschillende gebouwen zijn aan de straat gesitueerd en hier worden ook de voorzieningen geconcentreerd.
41 411
G
G
G
G
G
1
M
N
100 M
STEDELIJK KNOOPPUNT
Weesperstraat/Wibautstraat
Singelgracht
Weesperplein
Wibautplein
100 m 100 m
Hoven en Patio’sDe Amstelcampus is georganiseerd rond een serie verschillende semi-openbare en collectieve binnenhoven en patio’s, die zich onderscheiden door een specifieke vorm en inrichting. De hovenstructuur is een kenmerkende typologie van veel historische universiteitssteden. Ook Amsterdam is een typische “hovenstad”. De vele semi-openbare en collectieve binnenhoven vormen oases van rust in de drukke binnenstad van Amsterdam.
Net als de historische Amsterdamse hoven zijn de verschillende semi-openbare en collectieve buiten - en binnenruimtes (atria) van de Amstelcampus een essentieel onderdeel van de stedelijke ruimte.
NiveauverschillenDoor de aanleg van de verschillende halfverdiepte parkeergarages liggen de verschillende binnenhoven 1,5 meter boven straatniveau. Het niveauverschil versterkt de ruimtelijke verbijzondering t.o.v. de omgeving. Ten behoeve van de levendigheid van de plint, de transparantie van de gevel, de toegankelijkheid en het gebruik van het gebouw ligt de bovenste parkeerlaag van de ondergrondse parkeergarage terug ten opzichte van de gevel.
17
Referentie binnenplein - Max Eeuweplein
Referentie niveauverschillen - Rietlandenpark
Referentie historische binnenhoven - Bagijnhof,
Referentie historische binnenhoven - UvA Oude Mannenhuispoort
Referentie niveauverschillen
Referentie historische binnenhoven - Hofje van Staats
18
4.2 ONTWERP STEDELIJKE RUIMTE
UITGANGSPUNTEN MAAIVELDINRICHTING
Zowel het Masterplan Wibautas, het daarop gebaseerde voorlopig ontwerp van de Wibautstraat als het convenant Singelgrachtzone gelden als beleidskader voor dit project.Als algemene randvoorwaarden gelden de toepassing van het Handboek Inrichting Openbare Ruimte, Handboek Beheer Openbare Ruimte, Handboek Ondergrondse Infrastructuur en het Milieubeleidsplan Oost/Watergraafsmeer.Eveneens wordt als algemene regel gehanteerd dat autoparkeren inpandig moet plaatsvinden. Voor fietsparkeren geldt als algemene regel dat dit op eigen terrein plaats vindt en voor dit project ook grotendeels inpandig. Wildparkeren van fietsen wordt zoveel mogelijk tegengegaan door een goed inrichtingsplan en beheerplan voor het openbare gebied. De inrichting van de openbare ruimte en de aspecten verkeer/parkeren voldoen aan de in deze stukken genoemde voorwaarden. Indien volgend opdit SPvE, in de fase van het ontwerpproces, wordt afgeweken van deze beleidskaders dient dat te worden gemeld.
Eenheid en verscheidenheidHet netwerk van stedelijke ruimtes is het bindend element van de stadscampus. De stadscampus heeft een hoge gebruiksintensiteit: veel mensen en functies op een relatief klein oppervlak. Daarom is een hoogwaardige inrichting van de stedelijke ruimte belangrijk. Het inrichtingsplan is er op gericht een goede balans te vinden tussen eenheid en verscheidenheid. Sommige onderdelen van de maaiveldinrichting, zoals straatmeubilair en verlichting, zijn standaard voor de hele stadscampus. Andere aspecten zullen meer worden gedifferentieerd om bepaalde plekken te verbijzonderen.
BestratingDe bestrating is de basis (de hardware) van de maaiveldinrichting. Uitgangspunt is de toepassing van sobere en duurzame materialen. Het bestratingsplan gaat uit van differentiatie op basis van de typologie van de stedelijke ruimte: 1. Herinrichting Wibautstraat en Mauritskade conform plan centrale stad.2. Herinrichting buurtstraten conform Handboek Inrichting Openbare Ruimte stadsdeel Oost/Wgm. 3. Standaardmateriaal als verbindend element tussen alle semi-openbare en collectieve ruimtes.4. Differentiatie van de diverse bijzondere plekken door speciale verhardingsmaterialen.
StraatmeubilairAls bindend element voor de hele Amstelcampus zal uniform straatmeubilair (huisstijl) worden toegepast dat zich onderscheidt van de omringende buurten. Verder geldt als uitgangspunt dat er zo min mogelijk obstakels op maaiveld worden toegestaan:- geen reclamezuilen etc,- ondergrondse huisvuil inzameling
Groen Het groenplan is een essentieel onderdeel van het Plan Stedelijke Ruimte. Een groen beeld hoort in het algemeen bij het karakter van een universiteitscampus en is van groot belang om een goede verblijfskwaliteit te creëren in de drukke en stedelijke context van de Amstelcampus. Er zullen diverse verschillende groensoorten worden toegepast op basis van de typologie stedelijke ruimte:1. dubbele bomenrijen langs de Wibautstraat, 2. enkele bomenrijen langs buurtstraten,3. bijzondere groentoepassingen voor de verschillende hoven en patio’s.
Referentie uniform straatmeubilair - Droogbak
Referentie herinrichting buurtstraten - Swammerdamstraat
Referentie sobere en duurzame materialen - Droogbak
19
VerlichtingDe HvA gebouwen zijn doordeweeks open tot circa 22 uur in de avond. Een goed verlichtingsplan is essentieel om in de avonduren een sociaal veilige omgeving te creëren. Het verlichtingsplan gaat uit van differentiatie op basis van typologie stedelijke ruimte:1. verlichting Wibautstraat conform plan centrale stad,2. verlichting buurtstraten conform handboek stadsdeel, 3. uniforme verlichting voor alle semi-openbare en collectieve ruimtes Amstelcampus,4. differentiatie diverse bijzondere plekken door bijzondere lichttoepassingen, 5. aanlichten van de verschillende gebouwen.
Media - en Informatiedragers De stedelijke ruimte wordt meer en meer drager van uiteenlopende boodschappen en informatie:- commerciële boodschappen: billboards, lichtreclames etc.- functionele informatie: bewegwijzering, plaats in parkeergarages, info over activiteiten etc. - culturele boodschappen; beeldende kunst uitingen etc.
Dergelijke media boodschappen kunnen bijdragen aan een levendig stadsbeeld. Om te voorkomen dat een chaotisch en rommelig straatbeeld ontstaat zal bij de uitwerking van het Inrichtingsplan Stedelijke Ruimte ook een mediaplan opgesteld worden waarin richtlijnen en voorschriften worden vastgesteld m.b.t. de diverse media en informatie dragers. Algemeen uitgangspunt is dat er zo min mogelijk informatiedragers in de stedelijke ruimte mogen worden geplaatst en dat informatiesystemen zo veel mogelijk geïntegreerd worden met gevels van gebouwen.
BeheerVoorwaarde voor de herinrichting van het openbare gebied is dat de beheerskosten voor het stadsdeel niet toenemen ten opzichte van de huidige situatie.
Referentie bijzondere groentoepassing - Lyon
Referentie bijzondere lichttoepassingen - Kopenhagen
Referentie dubbele bomenrij - Europaplein
20
41 411
G
G
G
G
G
1
Hoofd Verkeersroute
Openbare Buitenruimte
Bijzondere Openbare Buitenruimte
Semi-Openbare Buitenruimte
Semi-Openbare Binnenruimte
Collectieve Buitenruimte
N
100 M
TYPOLOGIE STEDELIJKE RUIMTE100 m 100 m
41 411
G
G
G
G
G
1
ONTSLUITINGS PRINCIPE N
100 M
Ontsluiting Westzijde
Ontsluiting Oostzijde
100 m 100 m
21
ROUTES
Typologie RoutesDe Amstelcampus is een complex stedelijk knooppunt waar verschillende routes doorheen lopen en bij elkaar komen. Er worden drie soorten routes onderscheiden: doorgaande routes, routes van en naar de Amstelcampus en routes binnen de Amstelcampus.
1. Doorgaande routesHet plangebied wordt doorkruist door een tweetal doorgaande routes:Wibautstraat: hoofdroute auto, metro en fiets,2e Boerhaavestraat: loop - en fietsroute tussen Weesperbuurt en Boerhaavebuurt.
2. Routes van en naar de StadscampusDe Wibautstraat is de centrale route naar de Amstelcampus. Vanuit het noorden: fietsend vanuit binnenstad en lopend vanaf OV knooppunt Weesperplein. Vanuit het zuiden: fietsend vanuit Oost en de Pijp (via Amstelbrug) en lopend vanaf tramhalte Ruyschstraat. Voor de automobilist wordt de Amstelcampus ontsloten vanaf het kruispunt Wibautstraat-Boerhaavestraat, waar men afslaat naar Parking West en Parking Oost die hun entree hebben aan de 1e - en 2e Boerhaavestraat.
3. Looproutes binnen de StadscampusOok voor wat betreft de verbindingen binnen de Amstelcampus is de Wibautstraat de centrale verbindingsruimte. De verbinding tussen de oost - en de westzijde van de Amstelcampus vindt plaats via twee oversteekpaden: - oversteekplaats Wibautplein- oversteekplaats Boerhaavestraat
TYPOLOGIE STEDELIJKE RUIMTE
Het Ontwerp Stedelijke Ruimte Amstelcampus gaat uit van vijf types Stedelijke Ruimte:
Hoofd VerkeersroutesWibautstraat: herinrichting tot groene boulevard.Mauritskade: schakel in Singelgracht Ring.
Openbare BuitenruimteBuurtstraten: standaard herinrichting volgens handboek inrichting openbare ruimte stadsdeel. Wibautplein: kop van de Wibautstraat en het gezicht van de Stadscampus. Inrichting conform Masterplan Wibautas.Musschenbroekplein: kinderspeelplek voor de buurt.
Semi-Openbare BuitenruimteEr wordt een tweetal nieuwe semi-openbare ruimtes gecreëerd: Kohnstammhof: groene verblijfsruimte,Wibauthof: stedelijk plein.Beide hoven zijn openbaar toegankelijk, tijdens openingstijden van de HvA. Het Kohnstammhof kan als verblijfsruimte de meeste kwaliteit krijgen en is ook buiten de openingsuren van de HvA openbaar toegankelijk (zie verder § 4.5).
Semi-Openbare BinnenruimteAan beide zijden van de stadscampus komen grote transparante atria die de hoofdentrees van de HvA markeren. Beide atria zijn openbaar toegankelijk.
Collectieve BuitenruimteDit zijn privé binnenhoven uitsluitend toegankelijk voor de omringende bewoners. Er wordt een drietal collectieve buitenruimtes gecreëerd: Mauritshof: groene kijktuinWibaut Patio: kijktuin tussen Wibautgebouw en studentenwoningen. Boerhaave Patio: daktuin studentenwoningen.
De oost - en de westzijde van de Amstelcampus kennen verschillende organisatieprincipes. De oostzijde is georganiseerd langs de Wibautstraat. De entrees van de drie HvA gebouwen en van aanvullende bijzondere voorzieningen liggen aan de straat. Aan de westzijde is de entree naar de Amstelcampus geconcentreerd op één plek. Via de markante entreehal aan het Wibautplein kom je in het Kohnstammhof, vanwaar de verschillende gebouwen ontsloten worden. Via Kohnstamm - en Wibauthof zijn ook informele looproutes mogelijk als “shortcut” van en naar de omringende buurten.
22
Beeld: nader uit te werken ruimtelijke verbijzondering, bijvoorbeeld: podium, groenvoorziening, glazen dak, atrium etc.
6. Oostzijde WibautpleinFunctie: voorplein en entreegebied van oostzijde Amstelcaus. Beeld: nader uit te werken ruimtelijke verbijzondering, bijvoorbeeld: podium, fontein, groentoepassing, pergola etc.
7. WibauthofFunctie: semi openbaar toegankelijk binnenplein voor HvA en buurtbewoners. Beeld: pleininrichting in “Franse” stijl: geometrische vormgeving, kleine bomen, fontein, zitbanken etc.
8. Entreehal WibautgebouwFunctie: openbaar toegankelijke entreehal van het hoofdgebouw van de campus. Bijzondere Voorzieningen toegestaan.Beeld: transparant en uitnodigend vormgegeven hal. Minimale vrije hoogte: 8 meter.
9. WibautpatioFunctie: collectieve kijktuin voor HvA en studentenwoningen. Beeld: besloten serene patio in “Moderne architectuur”: beton, staal, bamboe etc.
10. Atrium WibautgebouwFunctie: centrale verbindings - en ontmoetingsruimte van de HvA.Beeld: ruime vide met transparante kap. Maximale hoogte: 27 meter.
11. Boerhaave Speelplein Functie: kinderspeelplaats voor basisschool Aldoende en buurtkinderen. Beeld: speelse en kleurrijke vormgeving met diverse speeltoestellen voor kinderen.
BIJZONDERE PLEKKEN
Ontwerpuitgangspunten Het plan onderscheidt in totaal een twaalftal plekken die een bijzondere inrichting zullen krijgen. Het betreft openbare, semi-openbare en collectieve buitenruimtes en binnenruimtes. Hieronder worden globale ontwerpuitgangspunten gegeven die een indicatief beeld geven van de inrichting van de verschillende bijzondere plekken:
1. WibautstraatFunctie: hoofdverkeersroute.Beeld: groene boulevard met brede middenberm met dubbele bomenrij.
2. Kohnstammhof Functie: openbaar toegankelijke verblijfsruimte voor HvA en buurtbewoners. Beeld: besloten park in “Engelse” stijl: grasveld, parkverharding, borders en losse boomgroepen.
3. RhijnspoorpatioFunctie: collectieve kijktuin; eventueel toegankelijk voor bewoners Rhijnspoorlocatie. Beeld: besloten, serene patio in “Japanse stijl”: grind, rotsen, bamboe, stromend water etc.
4. Entreehal KohnstammlocatieFunctie: openbaar toegankelijke entreehal van Wibautplein naar Kohnstamhof; voorzieningen toegestaan.Beeld: transparant atriumgebouw als verbindend element tussen Kohnstammhuis en nieuwbouw Rhijnspoorlocatie. Minimale vrije hoogte 8 meter.
5. Westzijde WibautpleinFunctie: voorplein en entreegebied voor westzijde Amstelcampus; eventueel constructie atriumgebouw toegestaan.
12. Daktuin Boerhaavegebouw Functie: privé buitenruimte voor studentenwoningenBeeld: collectieve daktuin met “hippe” vormgeving: terrassen, picknick tafels, felle kleuren etc.
23
Bijzondere plekken
4.3 ARCHITECTONISCHE RICHTLIJNEN
Sinds juli 2004 beoordeelt de welstandscommissie bouwwerken op hun beeldkwaliteit aan de hand van de criteria die zijn vastgelegd in de Welstandsnota. Per te onderscheiden gebied en categorie bouwwerken zijn ambitieniveaus geformuleerd.
Amstelcampus is ingedeeld in het ontwikkelingsgebied - Niveau 4, dat betekent dat bouwplannen in deze gebieden als gebruikelijk getoetst worden aan het bouwbesluit en het bestemmingsplan waarin zaken als rooilijnen en goot- en nokhoogte zijn vastgelegd. Daarnaast moet voor elk project in het ontwikkelingsgebied als onderdeel van de stedenbouwkundige planvorming, apart bekeken worden welke welstandscriteria van toepassing zijn. De onderstaande richtlijnen zijn tevens de welstandscriteria voor de projectlocatie. Dialoog tussen oud en nieuw Het architectonische beeld van de Amstelcampus is een ensemble van (historische en nieuwe) bijzondere gebouwen. De krachtige architectuur van de te handhaven historische gebouwen is het bruikbare referentiekader voor de nieuwe architectuur. Dit betekent niet het letterlijk imiteren van stijl of materialisatie, maar het aangaan van een dialoog tussen nieuw en oud. Kohnstammhuis en Singelgrachtgebouw zijn robuuste gebouwen “uit één stuk”. Beide gebouwen hebben een echt stedelijk karakter. Dit stedelijke karakter is het beeld dat wordt nagestreefd m.b.t. de architectuur van de nieuwe gebouwen op de Amstelcampus.
Eenheid en VerscheidenheidKohnstammhuis en Singelgrachtgebouw hebben ieder een specifiek architectonisch karakter maar er is ook sprake van een zekere verwantschap; de gebouwen hebben duidelijke een relatie met elkaar. Deze onderlinge samenhang wordt ook geëist
24
van de nieuwe gebouwen op de stadscampus. Het gaat erom een goede balans te vinden tussen eenheid en verscheidenheid. Van alle nieuwe gebouwen op de stadscampus wordt verwacht dat ze een uitgesproken en eigen architectonisch karakter hebben maar ze moeten tegelijkertijd een duidelijke relatie hebben met elkaar en met de Stadscampus als geheel; een groep bijzondere maar wel gelijkwaardige gebouwen die samen een harmonieus, stedelijk ensemble vormen.
Alzijdige Vrijstaande GebouwenConform het campusmodel is het ontwerp voor de Amstelcampus een compositie van zelfstandige, vrij in de ruimte staande gebouwen. De architectonische vormgeving dient dit ruimteconcept van vrijstaande, alzijdige gebouwen te benadrukken en te versterken. Uitzondering op deze regel is de nieuwe Singelgrachtvleugel die een samengestelde compositie vormt met het bestaande Singelgrachtgebouw en het woongebouw van Van Ravensteijn.
Relatie met de OmgevingDe stedenbouwkundige enveloppe van de stadscampus is afgestemd op bouwhoogtes van de omgeving. Naast de maat en de bouwhoogte van de gebouwen dienen ook de schaal en het detailleringniveau gerelateerd te worden aan de architectuur van de omgeving.Dit betekent concreet: een grote, stedelijke schaal aan Wibautstraat en Mauritskade en een fijner detailleringniveau aan de buurtstraten en binnenhoven.
MaterialisatieEr worden voor de Amstelcampus geen specifieke materialen of kleuren etc. voorgeschreven. Zoals hierboven beschreven betekent een dialoog tussen oude en nieuwe gebouwen niet het imiteren van de oude baksteenconstructies. De nieuwe gebouwen
dienen zich juist te onderscheiden van de oude door eigentijdse materiaaltoepassingen en constructie-principes. Een ander punt waarop de nieuwbouw zich dient te onderscheiden is transparantie. De bestaande gebouwen hebben een vrij gesloten karakter, terwijl bij de nieuwe gebouwen een grotere openheid en transparantie past. Openheid en transparantie passen bij het karakter van de Amstelcampus en komen een levendig straatbeeld ten goede. Om deze reden mag geen getint zonwerend glas of spiegelglas worden toegepast.
De PlintBindend element van de stadscampus is de 5 meter hoge begane grond laag: de zogenaamde Stedelijke Plint. De Plint dient zo open en transparant mogelijk vormgegeven te worden en dient zich duidelijk te onderscheiden van de rest van de gevel. Om een vloeiende relatie tussen de begane grond van de gebouwen en de straat te garanderen dient het 1,5 meter niveauverschil minimaal 5 meter van de voorgevelrooilijn te liggen. Om de transparantie van de plint te versterken wordt aan de architecten gevraagd om waar mogelijk een visuele relatie tussen de straat en de binnenhoven en atria te bewerkstelligen.
DakbeëindigingNaast de plint wordt ook een verbijzondering van de bovenste verdieping(en) en de dakrand voorgeschreven als bindend element van de stadscampus. Het uitgangspunt is dat alle nieuwe gebouwen van de stadscampus net als het Kohnstammhuis en het Singelgrachtgebouw van boven een duidelijke bekroning dienen te krijgen. Deze bekroning hoeft niet te lijken op die van de oude gebouwen (setback bovenste verdieping en overstekende dakrand). Er zijn heel verschillende manieren om een gebouw aan de bovenzijde een markante bekroning te geven.
25
DakopbouwenNaast de dakrand dienen de architecten ook bijzondere aandacht te besteden aan de inpassing van de verschillende dakopbouwen (lifthuisjes, schoorsteen, aircovoorzieningen etc). Het uitgangspunt is dat eventuele dakopbouwen op een goede manier in de nieuwe gebouwen geïntegreerd moeten worden en niet als losse, onsamenhangende elementen op het dak zullen worden aangebracht.
AlgemeenVoor de start van de ontwerpfase van de gebouwen zullen de individuele architecten van de verschillende kavels (meer gedetailleerde) architectonische richtlijnen meekrijgen.
26
4.4 VERKEER EN VERVOER
PARKEERBEHOEFTE
Rhijnspoor-locatieDe invulling van de bijzondere functie op de Rhijnspoorlocatie is nog niet bekend. Hier wordt gerekend op 1 autoparkeerplaats per 250 m2 b.v.o. Reservering: (11.000 / 250) = 44 p.p.
De vrije sector koopwoningen op het Rhijnspoorplein krijgen elk 1 autoparkeerplaats in de garage ter beschikking die samen met de woning verkocht (of verhuurd) wordt. De woningen krijgen geen vergunning voor maaiveld parkeren. Voor bezoekers wordt rekening gehouden met 0.1 parkeerplaats per woning. Uitgaande van circa 70 woningen dienen 77 p.p. te worden gereserveerd voor het woonprogramma.
Vooralsnog is aldus geen parkeerbehoefte bepaald, maar zijn vigerende normen gehanteerd. Op basis hiervan wordt een reservering gemaakt van 125 p.p. voor de locatie Rhijnspoor.
Locaties Singelgracht, Wibaut, Boerhaave en KohnstammDe parkeerbehoefte voor autoparkeerplaatsen is bepaald uitgaande van een minimale behoefte. De Hogeschool heeft hiervoor i.s.m. TripConsult een vervoersmanagement-beleid3 opgesteld. Daarbij golden de volgende uitgangspunten:1. probeer de hoeveelheid parkeerplaatsen zoals
vastgelegd in de NvU te verminderen om zo verkeersaantrekkende werking te voorkomen;
2. zorg dat er geen overlast ontstaat in de buurt / directe omgeving;
3. hanteer zoveel mogelijk dubbelgebruik van parkeerplaatsen;
Uit het rapport van TripConsult kan worden geconcludeerd dat er een behoefte is naar 900
autoparkeerplaatsen. Dit is de totale vraag van de verschillende functies van de gehele stadscampus, inclusief 125 p.p. voor Rhijnspoorplein (zie hiervoor) en inclusief 60 compensatieparkeerplaatsen ‘Wibautas’. Ter vergelijking: in de NvU waren 835 p.p. opgenomen, exclusief de 60 p.p. compensatie Wibautas. Deze compensatieplekken bevatten alle openbare plaatsen die voor de Amstelcampus verdwijnen (circa 30 plaatsen) alsook plekken ter compensatie voor het Masterplan Wibautas. De vraag naar parkeerplaatsen in het SPvE (gebaseerd op minimale behoefte) is dus gelijk aan de vraag naar parkeerplaatsen (gebaseerd op normen) zoals opgenomen in de NvU.
In het rapport van TripConsult wordt geconcludeerd dat de HvA een streng vervoersmanagementbeleid moet voeren om te voorkomen dat er een situatie ontstaat van meer vraag dan aanbod. Dit zou immers kunnen leiden tot overlast (parkeerdruk) in de buurt. HvA past momenteel reeds met succes een streng vervoersmanagementbeleid uit op de locatie Leeuwenburg bij het Amstelstation. Een samenvatting van het vervoersmanagement-beleid van de HvA en de bepaling van de vraag (900p.p.) is weergegeven in Bijlage 6.
DubbelgebruikHvA staat open voor zoveel mogelijk dubbelgebruik van de (kostbare) aan te leggen parkeerplaatsen. Hiertoe zullen de parkeergarages gedeeltelijk open worden gesteld voor publiek en tenminste het gedeelte dat compensatie van maaiveldplekken betreft. Tijdens daluren zal de computer aangeven aan bezoekers / bewoners dat de garage toegankelijk is. Tijdens spitsuren zal de computer aangeven dat de garage ontoegankelijk is. Bij het gebruik van de parkeergarages zullen voor bezoekers marktconforme tarieven worden gehanteerd.
De vraag naar parkeerplaatsen is het grootste gedurende de 5 werkdagen (maandag-vrijdag). De bezettingsgraad van de parkeergarages is dan hoog door dubbelgebruik. In het weekend is de bezetting lager en is er meer ruimte voor bezoekers. Denk daarbij aan bezoekers van de sporthal en bezoekers van de woningen in het plangebied en de woningen in de buurt.
VergunningenAls uitgangspunt geldt dat bewoners van de nieuwbouwwoningen hun auto in de garage parkeren en geen vergunning krijgen voor parkeren op maaiveld. Het instellen van een apart vergunninggebied kan hiervoor een oplossing zijn, dit moet nader uitgewerkt worden.
Parkeerbehoefte fietsOnderzoek wijst uit dat ongeveer de helft van de studenten gebruik maakt van de fiets als vervoersmiddel. Om aan de parkeerbehoefte te voldoen zijn circa 3250 fietsparkeerplaatsen nodig, die op eigen terrein gerealiseerd dienen te worden. Om de gewenste kwaliteit aan het (semi)openbare gebied te geven, worden deze gedeeltelijk ondergronds gerealiseerd.Bij het opstellen van het inrichtingsplan en beheerplan voor de openbare ruimte moet aandacht worden besteed aan het voorkomen van ‘wildgeparkeerde’ fietsen.
ONTSLUITING PARKEERGARAGES
Drie Halfverdiepte garagesIn het plangebied worden drie tweelaags-garages ontwikkeld, te weten bij de Rhijnspoor-, Kohnstamm- en Wibautlocatie (gedeeltelijk Singelgrachtlocatie). De eerste parkeerlaag is deels boven (maximaal 1,5 meter) en deels onder het maaiveld geprojecteerd. Daaronder komt een tweede parkeerlaag. De
100 m 100 m
garages liggen iets terug van de bebouwingsrooilijn om een levendige plint te kunnen creëren.
OntsluitingDe garages aan de oost- en westzijde van de Wibautstraat worden via de Wibautstraat en 1e en 2e Boerhaavestraat ontsloten.
Onderzoek RhijnspoorlocatieVoor de ontsluiting van de parkeergarage in het deelgebied Rhijnspoorlocatie, heeft mede als gevolg van de besluitvorming NvU aanvullend onderzoek plaatsgevonden. Diverse ontsluitings-mogelijkheden zijn beoordeeld op aspecten als duurzaamheid, veiligheid, verkeersafwikkeling, consistentie, begrijpbaarheid, bereikbaarheid en overzichtelijkheid.
Hieruit volgt de voorkeursontsluiting van de garage op de Rhijnspoorlocatie op de 1e Boerhaavestraat, door een ondergrondse aansluiting op de garage van het Kohnstammhof.
Aandachtspunt in de uitwerking zijn de fietsers (conflicterende stroom met parkerend verkeer), de aansluiting van de Rhijnspoorgarage en de Kohnstammgarage (constructief), en het ontbreken van een duidelijke eigen ingang voor de Rhijnspoorgarage. Het laatste kan verholpen worden met een goed parkeerverwijssysteem, welke als uitgangspunt geldt voor de verdere ontwikkeling.
Het amendement van de NvU-fase om de parkeergarage Rhijnspoorlocatie niet via de Swammerdamstraat te ontsluiten is hiermee uitgevoerd.
3 Vervoersmanagement en parkeerbehoefte, Trip Consult iov HvA, september 2004
27
VERKEERSSTROMEN
VoetgangersroutesVoor de voetgangers heeft de toekomstige inrichting van het plangebied weinig consequenties in vergelijking met de huidige inrichting. De grootste voetgangersstromen zullen zich over de Wibautstraat bewegen, vanaf de diverse entrees richting de metrostations Wibautstraat en Weesperplein. De huidige trottoirbreedtes zijn daarvoor -ook in de toekomst na de herprofilering van de Wibautas - toereikend.Wel vormt de Wibautstraat een barrière bij het functioneren van de onderwijsgebouwen als één stadscampus. De locatie van entrees is zo dicht mogelijk bij de oversteekplaatsen gekozen, maar het (schuin) oversteken tussen deze oversteekplaatsen zal daarmee niet geheel voorkomen kunnen worden. Dit vormt een aandachtpunt bij het ontwerp van het nieuwe kruispunt bij de Boerhaavestraat.
FietsroutesDe huidige infrastructuur voor het fietsverkeer ondergaat geen wijzigingen in de toekomst. Op de Mauritskade en de Wibautstraat blijft het fietsverkeer gescheiden van het autoverkeer. In de aangrenzende gebieden rijdt de fiets met het autoverkeer mee in 30 km-gebieden. De entrees voor de ondergrondse fietsenstallingen aan beide zijden van de Wibautstraat zijn goed bereikbaar.
Autoverkeer op de WibautstraatVoor de ontsluiting van de autoparkeergarages wordt alleen gebruik gemaakt van de kruising van de Wibautstraat met de 1e en 2e Boerhaavestraat, die conform het Masterplan Wibautstraat tot een volwaardige kruising ingericht wordt. De kruising zal – net als in de huidige situatie – geregeld worden met een verkeersregelinstallatie (VRI, stoplicht). In de avondspits wordt de capaciteit
28
29
van de wegen bijna volledig gebruikt. Bij dit niveau kan een kleine verstoring als bijvoorbeeld een hoog percentage vrachtverkeer of een iets hogere spitsbelasting, voor een verminderde afwikkeling en filevorming zorgen. Met behulp van een verkeerslicht kan deze situatie goed geregeld worden.
Het onderzoek naar verkeersstromen concludeert dat de verkeersproductie van de Amstelcampus nauwelijks invloed heeft op de verkeersafwikkeling op de Wibautstraat/Mauritskade. Het extra verkeer kan probleemloos verwerkt worden.
De minimaal noodzakelijke opstelvakindeling voldoet aan het Masterplan Wibautas en ziet er als volgt uit:
Autoverkeer in de buurtDienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer heeft onderzoek uitgevoerd naar de verkeersdruk op de Wibautstraat en de aangrenzende woonwijken zoals verwacht in 2010. Hierbij is naast projectgerelateerde uitgangspunten, ook gebruik gemaakt van socio-economische data (ontwikkeling inwonersaantal, arbeidsplaatsen, studieplaatsen, parkeertarieven, autobezit etc).
De verkeersdruk in de woonbuurten blijft naar verwachting in 2010 gelijk of wordt minder.
Hoofdfietsroute Weesperstraat - Wibautstraat
Scheiding fiets - en autoverkeer
Voetgangersroute Weesperplein - Wibautstraat
30
4.5 BEHEER
OnderzoekIn opdracht van de projectgroep heeft door DSP-groep een onderzoek plaatsgevonden naar ‘Veilig ontwerp en beheer Amstelcampus’ (d.d. september 2004).
Het rapport richt zich naast de openbare ruimte met name op de ‘semi-openbare ruimte’, oftewel de ‘openbaar toegankelijke ruimte’. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen het Kohnstammhof (oost) en het Wibauthof (west).
AanbevelingenAanbevelingen Kohnstammhof- Ontwerp: zo openbaar mogelijke uitstraling- Openingstijden: bij voorkeur 24 uur per dag, 365
dagen per jaar - Sfeer: groen, oase, ‘voor iedereen’. Activiteit en
levendigheid. Dienstverlenend aan HvA én aan de buurt
Aanbevelingen Wibauthof - Ontwerp: zo openbaar mogelijke uitstraling;- Openingstijden: alleen gedurende
openingstijden van HvA - Sfeer: stedelijk, ondersteunend aan HvA
OverwegingenKohnstammhof- Uitgangspunt voor het SPvE is zoveel mogelijk
toegankelijkheid/openbaarheid in combinatie met het voorkomen/beperken van overlast voor omwonenden of HvA
- Hogeschool is bereid om het Kohnstammhof volledig open te stellen om zo de levendigheid te vergroten, zo lang er gaan schade wordt aangebracht en zolang er geen overlast ontstaat voor aanwonenden of HvA
Referentie afsluitbare plein - Barcelonaplein, KNSM Eiland
Referentie afsluitbare plein - Barrio Gotico, Barcelona
31
- Direct aanwonenden (Swammerdamstraat) willen een afsluiting gedurende de sluitingtijden van HvA (avond, nacht, weekend, vakanties) om overlast te voorkomen (o.a. uit klankbordgroep)
- Omwonenden/buurtbewoners (niet direct aanwonenden) wensen zoveel mogelijk openstelling (openingstijden dus ruimer dan de aanwonenden willen)
Wibauthof- Uitgangspunt is een afsluitbaar hof dat
gedurende de sluitingtijden van HvA (avond, nacht, weekend, vakanties) wordt afgesloten om overlast te voorkomen
- Aan deze zijde van de Wibautstraat is als alternatief openbaar verblijfsgebied het speelterrein aan de Van Musschenbroekstraat
BeheervoorstelAlles overwegende is de projectgroep, die het SPvE inhoudelijk en procesmatig vormgeeft en bestaat uit een vertegenwoordiging van de HvA en het stadsdeel, tot het volgende advies gekomen:Kohnstammhof- Open gedurende openingstijden van HvA (5 á
6 dagen per week van circa 08.00 uur tot circa 22.00 uur;
- Aanvullende openingstijden: gedurende sluitingstijden van de gebouwen van HvA (weekeinden en vakanties) wordt het hof opengesteld van 09.00 uur tot 18.00 uur (of van zonsopgang tot zonsondergang);
Wibauthof- Open gedurende openingstijden van HvA (5 á
6 dagen per week van circa 08.00 uur tot circa 22.00 uur;
- Aanvullende openingstijden: gedurende sluitingstijden van de gebouwen van HvA (weekeinden en vakanties) wordt het hof opengesteld van 09.00 uur tot 18.00 uur (of van zonsopgang tot zonsondergang);
Algemeen- Gedurende openingstijden van de HvA kan
de gebouwbeheerder van de HvA optreden als ‘hofbeheerder’. Buiten openingstijden van de HvA dient extern toezicht plaats te vinden (gemeentelijke (hulp)diensten als politie, buurtbeheer, wijkagent, stadswacht, surveillanceteam).
ConvenantDe beheerinspanning van betrokken partijen dient vooraf onderling te worden vastgelegd in een door partijen te ondertekenen Convenant. In dat Convenant staan afspraken over o.a.:- surveillance door portiers, stadswachten of
politie;- het melden van onregelmatigheden op een
centraal punt;- het in samenwerking met betrokken partijen
(o.a. HvA, politie en buurt) opzetten van een ‘monitor’ voor de veiligheid en beheer;
- afspraken over schoonmaak en snel verhelpen van schades.
- na een proeftijd van één jaar (na openstelling) wordt het openbaar toegankelijk functioneren van de twee semi-openbare hoven geëvalueerd en wordt waar noodzakelijk de toegankelijkheid aangepast. Een belangrijk doel van HvA blijft het gedurende 7 dagen per week aan de buurt ‘aanbieden’ van een kwalitatief goed verblijfsgebied (met name het Kohnstammhof).
Echter, indien na de evaluatie blijkt dat er onoplosbare problemen ontstaan door het gebruik (zolas geluidsoverlast, schade, vervuiling, etc.), kan HvA beslissen de toegankelijkheid buiten HvA-openingstijden te beperken.
Referentie afsluitbare plein - De Resident, Den Haag
Referentie afsluitbare plein - Pocketpark Manhattan
- Mauritspatio- Wibautpatio- Boerhaave Daktuin
Openbaar Toegankelijk AtriumDe plek van de openbaar toegankelijke entreehal van het Kohnstammhof is aangeduid met geel.
Eventueel Atrium Toegestaan De twee plekken waar, onder specifieke voorwaarden, een atriumgebouw zal worden toegestaan zijn geel gearceerd:- Wibautplein West- Oostzijde Kohnstammhof
RUIMTELIJKE ASPECTEN
Bestaande GebouwenBestaande gebouwen die zullen worden gehandhaafd zijn gemarkeerd met een arcering:- Kohnstammhuis- Mauritsvleugel- Singelgracht hoofdgebouw- woongebouw van Ravensteijn Maximale bouwhoogteVoor alle gebouwen en onderdelen van gebouwen is de maximale bouwhoogte aangegeven in meters boven straatniveau.
Maaiveldhoogte De plekken met een verhoogde maaiveldniveau zijn aangegeven met de betreffende maaiveldhoogte.
Overbrugging NiveauverschilDe plek waar het niveauverschil tussen de binnenhoven en de straat wordt overbrugd is aangeduid met het symbool van een hellingbaan.
Ruimtelijk AccentOp twee plaatsen zal een bijzonder ruimtelijk/architectonisch accent gerealiseerd worden:- Kop Rhijnspoorgebouw- Kop Wibautgebouw. ROOILIJNEN
Verplichte Voorgevel RooilijnEen ononderbroken zwarte lijn geeft de delen aan waar de voorgevel verplicht op de rooilijn van de straat gebouwd dient te worden.
Maximum BebouwingsgrensDe maximum bebouwingsgrens van de gebouwen (footprint) wordt aangegeven met een onderbroken zwarte lijn.
Indicatieve BebouwingsgrensEen zwarte streepjeslijn geeft een indicatieve bebouwingsgrens aan. Dit betekent dat de plaats van deze lijn flexibel is en niet precies wordt vastgelegd.
Terugliggende RooilijnToegestaanEen zwarte streep-stippellijn geeft aan waar in afwijking van de verplichte voorgevelrooilijn, op de begane grond een terugliggende rooilijn is toegestaan.
5 PLANKAART SPvE
32
5.1 PLANKAART FUNCTIES
In dit hoofdstuk worden twee plankaarten toegelicht. Het betreft de plankaart Functies (5.1) en de plankaart Stedelijke Ruimte (5.2).
HOOFDFUNCTIES
Stedelijke Functie- onderwijs- sport en leisure- horeca- commerciële voorzieningen- cultureel/maatsch. voorzieningen- kantoren- kleinschalige detailhandel
Woonfunctie- wonen- woon/werk ruimtes- op BG stedelijke functies toegestaan
Bijzondere Functie- Stedelijke Functies, plus:- Hotel - Sportcomplex- Theater- (geen kantoren toegestaan)
TYPOLOGIE STEDELIJKE RUIMTE
Semi-Openbare BuitenruimteDe twee semi-openbare ruimtes (openbaar toegankelijk) zijn aangegeven met lichtgroen:- Kohnstammhof- Wibauthof
Collectieve BuitenruimteDe drie private buitenruimtes (toegankelijke voor omwonenden) zijn aangeduid met donkergroen:
33
- Mauritsvleugel- Singelgrachtgebouw- woongebouw van Ravenstein (van Musschenbroekstraat’
Maaiveldhoogte De plekken met een verhoogd maaiveldniveau zijn aangegeven met de betreffende maaiveldhoogte.
Overbrugging NiveauverschilDe plek waar het niveauverschil tussen de binnenhoven en de straat wordt overbrugd is aangeduid met het symbool van een hellingbaan.
OversteekpadenDe situering van de twee oversteekplaatsen van de Wibautstraat is aangeduid met een zebramotief
Bijzondere PlekkenDe plekken die een bijzondere inrichting zullen krijgen zijn genummerd van 1 t.m. 11:1 Wibautstraat2 Kohnstammhof3 Rhijnspoorpatio4 Entreehal Kohnstammhof5 Wibautplein West6 Wibautplein Oost7 Wibauthof8 Entreehal Wibautgebouw 9 Wibautpatio10 Atrium Wibautgebouw 11 Boerhaave Speelplein12 Boerhaave Daktuin
ROOILIJNEN
Verplichte Voorgevel RooilijnEen ononderbroken zwarte lijn geeft de plaats aan waar de voorgevel verplicht op de rooilijn van de straat gebouwd dient te worden.
Maximum BebouwingsgrensDe maximum bebouwingsgrens van de gebouwen (footprint) wordt aangegeven met een onderbroken zwarte lijn.
Indicatieve BebouwingsgrensEen zwarte streepjeslijn geeft een indicatieve bebouwingsgrens aan. Dit betekent dat de plaats van deze lijn flexibel is en niet precies wordt vastgelegd.
Terugliggende Rooilijn ToegestaanEen zwarte streep-stippellijn geeft aan waar in afwijking van de verplichte voorgevelrooilijn, op de begane grond een terugliggende rooilijn is toegestaan.
ONTSLUITING
Toegang HoofdfunctiesDe situering van de entrees van de verschillende hoofdfuncties zijn aangeduid met een driehoekje in de kleur van de betreffende hoofdfunctie.
Toegang Parkeergarage De situering van de entrees van de twee ondergrondse parkeergarages is aangeduid met een zwart driehoekje.
Toegang FietsenstallingDe entrees van de twee fietsenstallingen zijn aangeduid met een wit driehoekje.
Toegang Brandweer De toegangen voor brandweerwagens tot de Kohnstammhof zijn aangeduid met een grijs driehoekje.
34
5.2 PLANKAART STEDELIJKE RUIMTE
TYPOLOGIE STEDELIJKE RUIMTE
BebouwingAlle bebouwing in het plangebied is aangeduid in grijs.
Semi-Openbare BuitenruimteDe twee semi-openbare ruimtes (openbaar toegankelijk) zijn aangegeven met een lichtgroene kleur en een cijfer:- Kohnstammhof (2)- Wibauthof (7)
Collectieve BuitenruimteDe drie private buitenruimtes (toegankelijk voor omwonenden) zijn aangeduid met een donkergroene kleur:- Mauritstuin (3)- Wibautpatio (9)- Boerhaave Daktuin (12)
Openbaar Toegankelijk AtriumDe twee Atria zijn aangeduid in geel:- Entreehal Kohnstammhof (4)- Entreehal Wibautgebouw (8)
Eventueel Atrium ToegestaanDe twee plekken waar eventueel een atriumgebouw is toegestaan zijn geel gearceerd:- Wibautplein West (5)- Oostzijde Kohnstammhof (2)
RUIMTELIJKE ASPECTEN
Bestaande GebouwenBestaande gebouwen die zullen worden gehandhaafd zijn gemarkeerd met een arcering:- Kohnstammhuis
35
6 TOELICHTING PER DEELGEBIED
6.1 KOHNSTAMMLOCATIE
PLANCONCEPT
Ruimtelijk ConceptHet deelgebied bestaat uit een semi-openbare ruimte, omsloten door drie gebouwen van de HvA (Kohnstammhuis, Mauritsvleugel en nieuwbouw Kohnstammvleugel) en de bestaande woningbouw aan de Swammerdamstraat en 2e Boerhaavestraat (valt buiten plangebied Amstelcampus).De locatie wordt gedomineerd door het monumentale Kohnstammhuis uit 1958. De nieuwe Kohnstammvleugel vormt door middel van een stapsgewijze opbouw in hoogte een verbindend element tussen het 44 meter hoge Kohnstammhuis en de lagere woonbebouwing aan de 2e Boerhaavestraat.
MaaiveldinrichtingHet Kohnstammhof wordt heringericht tot een groene verblijfsruimte voor HvA en buurtbewoners. De inrichting van de hof bestaat uit drie onderdelen:1. De Strip: 8 m brede verbindingsruimte grenzend aan het Kohnstammhuis. Deze ruimte mag, onder bepaalde voorwaarden, voor een deel bebouwd worden in de vorm van een transparant atrium of een ‘droogloop’/luifel. 2. Het Park: groene verblijfsplek. 3. Het Talud: scheidingszone (4 meter breed) tussen Kohnstammhof en privétuinen Swammerdamstraat.
Ontsluiting De drie HvA gebouwen hebben hun hoofdentrees aan de Kohnstammhof die vanaf drie zijden wordt ontsloten:1. Noordzijde: bestaande poort onder Mauritsvleugel via nieuw atriumgebouw2. Zuidzijde: toegang tussen Kohnstammhuis en nieuwe Kohnstammvleugel.
3. Westzijde: toegang voor brandweer en bezoekers aan de Swammerdamstraat.Het hof is openbaar toegankelijk gedurende de openingstijden van de HvA evenals weekends en vakanties (zie paragraaf 4.5). In de avonduren is het hof afgesloten met goed vormgegeven hekken. Om een kruisende verkeersstroom in de 1e Boerhaavestraat te voorkomen is er vanaf de Wibautstraat gezien, eerst een entree voor voetgangers en daarna de entree tot de parkeergarage. Fietsen worden in het hof niet toegestaan.
ParkeergarageOnder het Kohnstammhof en de nieuwe Kohnstammvleugel komt een ondergrondse 2 laagse parkeergarage. De garage wordt halfverdiept aangelegd. De afzuiging/ventilatie van de parkeergarage mag geen stankoverlast opleveren voor de achtergelegen woningen en dient in het ontwerp goed geïntegreerd te worden. De entree van de garage komt in de 1e Boerhaavestraat in de nieuwe Kohnstammvleugel, dichtbij de Wibautstraat. Deze entree is tevens de toegang tot de parkeergarage van de Rhijnspoorlocatie.
FietsenstallingDe fietsen kunnen in de stalling worden geplaatst die afhankelijk van het uiteindelijke ontwerp geheel of grotendeels in de ondergrondse garage vorm krijgt. De entree van de ondergrondse fietsenstalling komt aan de Wibautstraat naast de hoofdentree in het atriumgebouw.
Maquettestudie - Aansluiting Kohnstammhuis/Kohnstammvleugel
36
Artistimpression - Kohnstammhof
Kohnstammlocatie
STEDENBOUWKUNDIGE ENVELOPPE
Nieuwbouw KohnstammvleugelHet maximale bebouwingsoppervlak (footprint) van de nieuwbouw is 1.130 m2 b.v.o. Om een goede aansluiting op de aangrenzende bouwblokken te verkrijgen is het gebouw geleed in drie bouwvolumes: Maximale bouwhoogte: 16, 27 en 34 m. hoog. Tussen de nieuwbouw en het bestaande Kohnstammhuis wordt (vanaf de eerste verdieping) een transparante verbinding toegestaan (loopbrug):Minimale afstand tussen de gebouwen: 5 m. Minimale vrije hoogte onder de verbinding: 5 m.
MauritsvleugelOp het bestaande gebouw mogen twee verdiepingen gebouwd worden. De opbouw krijgt rondom een setback van minimaal twee meter. Het maximale bebouwingsoppervlak (footprint) van de opbouw is: 750 m2.b.v.o.Maximum bouwhoogte: 33 meter (25+8 meter).
Woningen Swammerdamstraat nr. 17Naast de entree van het Kohnstammhof aan de Swammerdamstraat komt een woonblok van circa 6 m. breed. In verband met ramen in de zijgevel van het aangrenzende nieuwbouwplan en de erfgrens is de voorgevelrooilijn 5 meter teruggeschoven. Maximaal bebouwingsoppervlak: 54 m2 b.v.o. (footprint)De bouwhoogte is gelijk aan naastgelegen nieuwbouwplan (nr. 15), maximale bouwhoogte: 18 meter.
PROGRAMMA
Bestaande Kohnstammhuis en Mauritsvleugel Hoofdfunctie: stedelijke functie. Op de begane grond bevinden zich stedelijke voorzieningen.• Programma: 31.500 m2 b.v.o.
KohnstammvleugelHoofdfunctie: stedelijke functie. Op de begane grond zijn stedelijke voorzieningen toegestaan. - • Programma: circa 8.000 m2 b.v.o.
Optoppen MauritsvleugelFunctie: Stedelijke Functie.• Programma: circa 1.500 m2 b.v.o
Woningen SwammerdamstraatFunctie: Woonfunctie• Programma: circa 300 m2 b.v.o.
Totaal KohnstammlocatieFunctie: Stedelijke Functie en WoonfunctieProgramma nieuwbouw: 10.000 m2 b.v.o.
Stedenbouwkundige enveloppe - Kohnstammlocatie
Doorsnede - Kohnstammhof
Doorsnede - Kohnstammhof, variant met atrium
37
Mauritsvleugel
Kohnstammvleugel
Maquettestudie - Rhijnspoorgebouw, variant 1
38
Maquettestudie - Rhijnspoorgebouw, variant 2 met groot atrium Maquettestudie - Rhijnspoorgebouw, variant 1 met klein atrium
Maquettestudie - Rhijnspoorgebouw, variant 2
6.2 RHIJNSPOORLOCATIE
PLANCONCEPT
Ruimtelijk ConceptOp het huidige Rhijnspoorplein wordt het Rhijnspoorgebouw gebouwd dat samen met de bestaande Mauritsvleugel de driehoekige Rhijnspoorpatio omsluit. Het gebouw bestaat uit twee delen: de Kop en de Staart. De Kop wordt even hoog als het bestaande Kohnstammhuis: een ruimtelijk accent dat de hoek van de Singelgracht en de Wibautstraat markeert. De Kop ligt 10 meter terug t.o.v. de rooilijn van het Kohnstammhuis waardoor een voorplein ontstaat dat samen met het voorplein aan de oostzijde van de Wibautstraat, ruimtelijk gezien, het nieuwe Wibautplein vormt. Op het voorplein kan eventueel (zie hiernaast), een transparant atriumgebouw gerealiseerd worden, waardoor een soort overdekte stedelijke ruimte ontstaat.
MaaiveldinrichtingDe Rhijnspoorpatio is een besloten ruimte, die weinig direct zonlicht ontvangt. De patio zal worden ingericht als een serene kijktuin. Hierbij wordt gedacht aan een “Japanse Tuin” grind, rotsen, stromend water, mossen, bamboe etc. De tuin is beperkt toegankelijk voor de bewoners en gebruikers van het Rhijnspoorgebouw.
Het voorplein aan de Wibautstraat krijgt een nader uit te werken bijzondere inrichting, bijvoorbeeld een fontein, podium, glazen kap, paviljoen of atriumgebouw. Het uitgangspunt is dat beide zijden van het Wibautplein samen één geheel vormen, maar wel een verschillende ruimtelijke verbijzondering krijgen. Verschillen in gebruik, bezonning etc. zijn aanleiding voor een gedifferentieerde inrichting van de twee zijden van het Wibautplein. Zoals hierboven beschreven is
Rhijnspoorlocatie
het mogelijk dat op het voorplein een transparant atriumgebouw gebouwd wordt (entreehal van Kohnstammlocatie). Bebouwing op het voorplein wordt uitsluitend toegestaan onder de conditie dat de hal openbaar toegankelijk is, een minimale vrije hoogte heeft van acht meter en een transparante en hoogwaardige architectonische vormgeving krijgt.
Ontsluiting en ToegankelijkheidDe Kop van het Rhijnspoorgebouw wordt ontsloten vanaf het Wibautplein; de Staart vanaf de Mauritskade. De Rhijnspoorpatio is niet openbaar toegankelijk en heeft geen functie in de ontsluiting van het deelgebied.De entreehal tussen het Rhijnspoorgebouw en het Kohnstammhuis vormt de hoofdontsluiting van het Kohnstammhof. Deze entreehal dient een markante verschijningsvorm krijgen, zodat de entree duidelijk zichtbaar is aan het Wibautplein.
ParkeergarageOnder de Rhijnspoorpatio en het Rhijnspoorgebouw komt een halfverdiepte parkeergarage met twee lagen. De entree van de garage wordt gecombineerd met de entree van de parkeergarage Kohnstammhof aan de 2e Boerhaavestraat.
In de halfverdiepte parkeergarage komt een fietsenstalling voor de HvA. De entree van de stalling is gelegen aan het Wibautplein, duidelijk zichtbaar voor de gebruikers.
RioolgemaalHet rioolgemaal is verplaatst van de locatie nabij de Wibautstraat naar de kop van de Swammerdamstraat waar het kleiner terug komt. Het rioolgemaal krijgt daar een tijdelijke toegang en uitblaas in de vorm van een kunstwerk. De uiteindelijke uitblaas zal in de nieuwbouw opgenomen worden.
39
Studie ruimtelijk beeld - Groot atrium als overdekt pleinruimte
Studie ruimtelijk beeld - Middelgroot atrium als transparante kubus
Studie ruimtelijk beeld - Compact atrium als entreehal
STEDENBOUWKUNDIGE ENVELOPPE
Het Rhijnspoorgebouw bestaat uit een toren aan de Wibautsraat (de Kop) en een vleugel aan de Mauritskade (de Staart).
De Kop van het RhijnspoorgebouwHet maximale bebouwingsoppervlak (footprint) van het Kopgebouw is 1150 m2, waarvan maximaal 90% (dus circa 1000 m2) bebouwd mag worden. Maximale bouwhoogte: 44 meter. Minimale afstand tot Kohnstammhuis: 10 meter. Uitkraging boven trottoir: max. 5 meter. Vrije hoogte onder de uitkraging: min. 5 meter. Deze uitkraging kan mogelijk als gevolg van nader windhinderonderzoek in het ontwerp worden dichtgezet.
De Staart van het RhijnspoorgebouwHet maximale bebouwingsoppervlak (footprint) van de Staart is 1360 m2. Het gebouw bestaat uit drie volumes met oplopende bouwhoogtes: Maximale bouwhoogte onderbouw: 5 m.Maximale bouwhoogte middenbouw: 23 m.Maximale bouwhoogte bovenbouw: 30 m. Minimale afstand tot Mauritsvleugel: 5 meter.
Windhinder dient door middel van het architectonische ontwerp geminimaliseerd te worden.
AtriumgebouwHet maximale bebouwingsoppervlak van het eventuele Atriumgebouw op het voorplein dient nader onderzocht te worden en is in de plankaart aangegeven met een indicatieve rooilijn.
40
Om een beeld te krijgen van de ruimtelijke consequenties van het Atriumgebouw is een drietal ruimtelijke modellen onderzocht:
1. Compact atrium als entreehal voor Kohnstammhof, tussen Rhijnspoorgebouw en Kohnstammhuis: footprint circa 350 m2.2. Middelgroot atrium als transparante kubus op een deel van het voorplein: footprint: 500 m2
3. Groot atrium als “overdekt” pleinruimte op het gehele voorplein: footprint circa 750 m2.
Maximale bouwhoogte Atrium: 15 meter.Minimale vrije hoogte Atrium: 8 meter.
PROGRAMMA
Voor de Rhijnspoorlocatie heeft volgend op vaststelling van de NvU nader onderzoek plaatsgevonden naar programmatische en financiële ontwikkelingsmogelijkheden.Binnen de vastgestelde randvoorwaarden is het programma geoptimaliseerd. Hieruit volgt een toename van de woonfunctie en een toename van het totaalvolume binnen de randvoorwaarden van de NvU. Het totaalprogramma bedraagt nu 20.000 m2 b.v.o. met woonfunctie van circa 9.000 m2 b.v.o.
RhijnspoorlocatieDe invulling van de bijzondere functie en de stedelijke voorziening is nog niet bekend. Er wordt voor de bijzondere functie gedacht aan een hotel, wonen, theater, onderwijsfunctie of combinaties hiervan. Voor de stedelijke voorziening wordt gedacht aan commerciële voorzieningen (kleinschalige bedrijvigheid) als bedrijven met een inloop-/ baliefunctie (b.v. uitzendbureau, reisbureau). De woonfunctie bestaat uit vrije sector koopwoningen.
Studie ruimteijk beeld - Aansluiting Rhijnspoorgebouw-Mauritskade
Maquettestudie - Mauritskade Maquettestudie - Staart Rhijnspoorgebouw
41
Dit programma kan als volgt verdeeld worden over de verschillende onderdelen van het gebouw.
De KopHoofdfunctie: Bijzondere functie. Om het woonprogramma te halen kan een gedeelte van de toren een woonfunctie krijgen. • Programma: circa 11.500 m2 b.v.o.
De StaartHoofdfunctie: Woonfunctie In de plint zijn stedelijke (commerciële) voorzieningen voorzien met een omvang van circa 3.500 m2. De voorzieningen kunnen in de plint van het kopgebouw doorgetrokken worden. • Programma: circa 8.500 m2 b.v.o.
AtriumgebouwHoofdfunctie: entreegebied. Boven entreegebied maximaal twee verdiepingen met bijzondere voorzieningen toegestaan met een oppervlak van maximaal 500 m2 b.v.o.• Programma: maximaal 500 m2 b.v.o.
Totaal Deelgebied 2 RhijnspoorlocatieFunctie: bijzondere functie en woonfunctie• Programma: woonfunctie circa 9.000 m2
b.v.o. bijzondere functie van 11.000 m2 b.v.o. met daarbinnen een aandeel stedelijke voorzieningen van circa 3.500 m2 b.v.o.
• Programma totaal: circa 20.000 m2 b.v.o.
Doorsnede - Mauritshof
Stedenbouwkundige enveloppe - Rhijnspoorlocatie
Kop
Staart
42
6.3 SINGELGRACHTLOCATIE
PLANCONCEPT
Ruimtelijk ConceptDe Singelgrachtlocatie markeert, samen met de Rhijnspoorlocatie, de hoek van de Wibautstraat en de Singelgracht. De locatie op de oostelijke hoek wordt gedomineerd door het monumentale Singelgrachtgebouw van architect Blaauw uit 1951. Doordat het gebouw circa 15 meter terugligt ten opzichte van de rooilijn van de Wibautstraat is een voorplein ontstaan dat samen met het voorplein aan de westzijde van de Wibautstraat het nieuwe Wibautplein gaat vormen. De huidige laagbouwvleugel van het Singelgrachtgebouw kan worden vervangen door een nieuwe vleugel. De nieuwe Singelgrachtvleugel is door een geleding van de bouwmassa een intermediair tussen het 31 meter hoge hoofdgebouw en het 16 meter hoge functionalistische woongebouw van architect Van Ravensteijn uit 1932 op de hoek van de Van Musschenbroekstraat. De nieuwe Singelgrachtvleugel vormt met haar op het zuiden georiënteerde binnengevel de nieuwe gevelwand van het Wibauthof.
OntsluitingDe hoofdontsluiting van het Singelgrachtgebouw ligt aan het Wibautplein. Daarnaast kan de nieuwe Singelgrachtvleugel (en het Wibautgebouw) een secundaire entree krijgen aan het Wibauthof. Het Wibauthof is toegankelijk vanaf het Wibautplein en vanaf de Van Musschenbroekstraat. De bestaande poort naar de Mauritskade zal worden afgesloten.Het Wibauthof zal openbaar toegankelijk zijn gedurende de openingstijden van de Hogeschool. (zie paragraaf 4.5). Na sluitingstijd wordt het hof afgesloten met speciale hekken die met bijzondere
aandacht ontworpen dienen te worden. Door de aanwezigheid van twee toegangen ontstaat er tijdens openingsuren via het Wibauthof een informele looproute tussen de Boerhaavestraat en het Wibautplein. Fietsen zijn op het Wibauthof niet toegestaan. Het hof en de toegangen zullen zodanig worden ingericht dat voorkomen wordt dat het Wibauthof een informele fietsverbinding wordt.
ParkeergarageOnder het Wibauthof en de nieuwe vleugel van het Singelgrachtgebouw komt een halfverdiepte parkeergarage met 2 lagen. De parkeergarage vormt één geheel met de garage onder deelgebied 4. De entree van de parkeergarage komt aan de 2e Boerhaavestraat (zie deelgebied 4). De garage ligt iets terug van de gevelrooilijn om een levendige plint te kunnen creëren.
MaaiveldinrichtingDe oostzijde van het nieuwe Wibautplein is één van de belangrijkste openbare ruimtes van de Amstelcampus. Aan het plein liggen de hoofdentrees van het Singelgrachtgebouw, het Wibautgebouw en het Wibauthof. Doordat dit deel van het Wibautplein het grootste deel van de dag in de zon ligt is dit de plek bij uitstek om uit te groeien tot de centrale openbare ruimte van de Amstelcampus. Evenals de westzijde krijgt de oostzijde van het Wibautplein een nader uit te werken bijzondere inrichting. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een podium, waterpartij, groenstructuur, pergola etc. In elk geval zal er veel zitgelegenheid gecreëerd worden. De bijzondere pleininrichting dient nadrukkelijk het wild parkeren van fietsen tegen te gaan. Het Wibauthof is in veel opzichten het tegendeel van het naastgelegen Wibautplein. Het Wibautplein is druk, lawaaiig, zonnig en open. Het Wibauthof is rustig, stil, schaduwrijk en besloten. De twee pleinen vormen elkaars contramal en vullen elkaar op een interessante manier aan. Degenen die zin hebben in
Maquettestudies - Singelgrachtlocatie
Singelgrachtlocatie
43
PROGRAMMA
Nieuwbouw SingelgrachtvleugelHoofdfunctie: Stedelijke functieOp de begane grond zijn stedelijke voorzieningen toegestaan.• Programma: circa 6000 m2 b.v.o.
De realisatie van dit programma is mogelijk nadat definitieve toestemming is verkregen tot sloop van de bestaande SVB vleugel (sloop van ca. 3.000 m2).
de levendigheid en drukte van de grote stad zullen elkaar treffen op het Wibautplein; terwijl degene die behoefte hebben aan stilte en rust kunnen ontsnappen aan de grootstedelijke hectiek op het Wibauthof.
Het Wibauthof zal worden ingericht als een sereen plein. De inrichting wordt nader bepaald. Gedacht wordt aan een geometrische “Franse” vormgeving met steenachtige bestrating, banken en kleine bomen en hagen, eventueel in potten. Het maaiveldniveau van het Wibauthof is 1.50 m+ door de aanleg van de halfverdiepte parkeergarage. Het hoogteverschil tussen het hof en de straat wordt overbrugd met een tweetal hellingbanen.
STEDENBOUWKUNDIGE ENVELOPPE
Nieuwbouw SingelgrachtvleugelHet maximale bebouwingsoppervlak (footprint) is: 1130 m2.b.v.o.Maximale bouwdiepte van de vleugel: 20 meter. Maximale bouwhoogte aan straatzijde: 16 meter.Maximale bouwhoogte aan hofzijde: 23 meter.De nieuwbouw sluit direct aan op het bestaande Van Ravensteijn gebouw; de bestaande poort komt te vervallen.
Doorsnede - Wibauthof
Stedenbouwkundige enveloppe - Singelgrachtlocatie
Singelgrachtvleugel
Woningbouw van Musschenbroekstraat
6.4 WIBAUTLOCATIE
PLANCONCEPT
Ruimtelijk ConceptOp de plek van het huidige Wibauthuis komen twee gebouwen en een tweetal bijzondere stedelijke ruimtes: 1. Wibautgebouw: het centrale gebouw van de Amstelcampus (ruimtelijk en functioneel).2. Studentenwoningen Van Musschenbroekstraat: laagbouw die qua maat en schaal aansluit op de aangrenzende woonbuurt.3. Wibautpatio: een privé-ruimte tussen Wibautgebouw en de studentenwoningen die als ‘collectieve buitenruimte’ zal worden ingezet.4. Speelplein 2e Boerhaavestraat: vernieuwde speelplek voor de buurt en schoolplein voor basisschool Aldoende.
Het Wibautgebouw heeft een gelede bouwmassa. De bouwhoogte is het grootst aan Wibautstraat en Wibautplein en loopt vervolgens trapsgewijs af naar de randen. Het hoogste bouwvolume (53 meter) is gelegen aan het Wibautplein en is de stedenbouwkundige spil van de Amstelcampus. Onderin dit kopgebouw komt aan het Wibautplein een hoge transparante hal met de hoofdentree. Het gebouw is georganiseerd rond een hoge vide (omvangrijk atrium).
Het uitgangspunt is dat de begane grond van het hoofdgebouw voor een groot deel openbaar toegankelijk is en stedelijke voorzieningen zal bevatten. Langs de Wibautstraat krijgt het gebouw een transparante plint waardoor een open relatie tussen de straat en het gebouw gewaarborgd is.
Aan de architect van de studentenwoningen zal gevraagd worden om in zijn ontwerp rekening te houden met het risico van geluidsoverlast voor
andere bewoners. Dit kan bijvoorbeeld door balkons aan de achterzijde te plaatsen.
MaaiveldinrichtingDe Wibautpatio is de verbindende ruimte tussen het Wibautgebouw en de studentenwoningen aan de van Musschenbroekstraat. Het is een besloten patio van 15x40 meter die zal worden ingericht als kijktuin of beeldentuin. Gedacht wordt aan een strakke minimalistische vormgeving en toepassing van moderne materialen. Een interessante optie is om een beeldentuin te creëren waar moderne sculpturen en installaties te bezichtigen zijn.
Op het Speelplein aan de 2e Boerhaavestraat komt een grotere nieuwe speelplek voor de buurt, op de plaats van de huidige speelplaats. De speelplaats is gelegen tegenover de nieuwbouw van Basisschool Aldoende (Deelgebied 5). Het verkeer in de 2e Boerhaavestraat wordt geknipt waardoor er op deze plek geen autoverkeer bestaat en een ononderbroken pleinruimte van gevel tot gevel ontstaat. Het speelplein krijgt een vrolijke veelkleurige inrichting met nieuwe, duurzame speeltoestellen.
OntsluitingHet Wibautgebouw en de Studentenwoningen worden ontsloten vanaf de straatzijde. De Wibautpatio speelt geen rol bij de ontsluiting van de gebouwen. De hoofdentree van het Wibautgebouw is gelegen in de transparante hal op de Kop aan het Wibautplein. Daarnaast krijgt het hoofdgebouw mogelijk secundaire entrees aan het Wibauthof en op de hoek van de Wibautstraat en 2e Boerhaavestraat.De voorzieningen op de begane grond van het Wibautgebouw krijgen een entree aan de Wibautstraat, maar zijn ook toegankelijk vanuit de binnenhal (atrium) van het Wibautgebouw.
Wibautlocatie
Maquettestudie - Kop Wibautgebouw aan Wibautplein
Studie ruimtelijk beeld - Transparante entreehal aan Wibautplein
44
PROGRAMMA
WibautgebouwHoofdfunctie: Stedelijke functie. Op de begane grond zijn stedelijke voorzieningen toegestaan. • Programma: circa 32.000 m2 b.v.o.
Woningbouw Van MusschenbroekstraatHoofdfunctie: Woonfunctie Op de begane grond komt Jongerencentrum Jaco (circa 300 m2)• Programma totaal: circa 4.800 m2 b.v.o. (4.500
m2 b.v.o. woonfunctie)
Doorsnede - Wibautlocatie-Van Muschenbroekstraat
45
ParkerenOnder het Wibautgebouw komt een halfverdiepte 2 laagse parkeergarage, die verbonden kan worden met de parkeergarage onder deelgebied 3. De entree van de parkeergarage is gelegen aan de 2e Boerhaavestraat.In de parkeergarage komt een grote fietsenstalling. De entree van de fietsenstalling is gelegen op de kop van het Wibautgebouw aan Wibautstraat of Wibautplein.
STEDENBOUWKUNDIGE ENVELOPPE
WibautgebouwHet maximale bebouwingsoppervlak (footprint) is: 3900 m2.Langs de Wibautstraat en de 2e Boerhaavestraat zijn verplichte voorgevel rooilijnen aangegeven. De maximale bouwdiepte van het gebouw is 48 meter. Het Wibautgebouw bestaat uit drie hoofdvolumes1. De Kop: ruimtelijk accent,Maximale bouwhoogte: 53 meter2. De Westvleugel: stedelijke wand aan Wibautstraat,Maximale bouwhoogte: 41 meter3. De Oostvleugel: overgang naar bouwhoogte aangrenzende buurt,Maximale bouwhoogte: 27meter. Minimale vrije hoogte Entreehal: 5 meter.
Woningbouw Van MusschenbroekstraatHet maximale bebouwingsoppervlak (footprint) is: 940 m2.Maximale bouwdiepte: 12 a 14 meter.Minimale afstand tot Wibautgebouw: 5/14 meter.Maximale bouwhoogte: 16 meter.
Stedenbouwkundige enveloppe - Wibautlocatie
Kop
Westvleugel Oostvleugel
Woningbouw vanMusschenbroekstraat
6.5 BOERHAAVELOCATIE
PLANCONCEPT
Ruimtelijk ConceptOp de plek van de zuidvleugel van het huidige Wibauthuis komt een compact bouwblok dat wordt gekenmerkt door een intensieve menging van functies. Het bestaande voorplein aan de Wibautstraat zal worden bebouwd. Het Boerhaavegebouw, dat het historische bouwblok afmaakt, bestaat uit vier onderdelen die zijn georganiseerd rond een collectieve daktuin:
1: de Kop met stedelijke functies aan de Wibautstraat.2: Souterrain (onder de daktuin): ruimte waarin de sporthal wordt gerealiseerd (hergebruik delen van de bestaande parkeergarage Wibauthuis). 3: Zijvleugels (aan de woonstraten): studentenwoningen aan weerszijden van de Boerhaavepatio. 4: Basisschool, uitbreiding van aangrenzende basisschool Aldoende aan de 2e Boerhaavestraat.
Het Boerhaavegebouw heeft een gelede bouwmassa, maar zal worden vormgegeven als een eenduidig gebouw.Onder het gehele gebouw komt een transparante 5 meter hoge plint. In deze stedelijke plint liggen de entrees van de verschillende functies, de sporthal en de basisschool.
MaaiveldinrichtingHet Boerhaavegebouw is georganiseerd rond een centrale binnentuin die is gelegen op het dak van de sporthal. De daktuin zal worden gebruikt als collectieve buitenruimte voor de omringende studentenwoningen en krijgt een eigentijdse (hippe) inrichting. Gedacht wordt aan een aantal gemeenschappelijke terrassen, felle kleuren,
Boerhaavelocatie
Maquettestudie - Aansluiting Boerhaavegebouw-2e Boerhaavestr.
Studie ruimtelijk beeld - Stedelijke plint aan de Wibautstraat
pag 46
tafeltennistafel, barbecue, picnic, etc. Door het aanbrengen van één of meerdere daklichten kan een visuele relatie met de sporthal ontstaan.
OntsluitingDe ontsluiting van de verschillende functies geschiedt in principe vanuit de verschillende omringende straten. Het Kopgebouw wordt ontsloten vanaf de Wibautstraat, de basisschool vanaf de 2e Boerhaavestraat. De Sporthal vanaf de Wibautstraat of de 2e Boerhaavestraat. De woningen worden in principe ontsloten vanaf de 2e Boerhaavestraat en de Tilanusstraat. Er is echter ook een variant mogelijk waarbij de woningen ontsloten worden vanaf de daktuin die in dat geval ontsloten wordt vanaf de Wibautstraat. De enveloppe dient te zijner tijd verder te worden uitgewerkt door een architect.
STEDENBOUWKUNDIGE ENVELOPPE
De KopMaximaal bebouwingsoppervlak (footprint):48x23 = 1.100 m2
Verplichte voorgevelrooilijnen. Arcade toegestaan. Maximale bouwhoogte: 31 m.
Souterrain (en BG)In bestaand souterrain van Wibauthuis Zuid komt de sporthal, vloerniveau: circa 4,5 meter onder straatniveau. Maximaal bebouwingsoppervlak (footprint):circa 2.700 m2, waarvan sport circa 2.000 m²Maximale bouwhoogte: max. 5 meter boven straatniveau.
Zijvleugels Bovenop de ‘begane grond en souterrain’ enveloppe (5.00+) komen twee vleugels met studentenwoningen. Daar waar mogelijk kunnen de woningen (of de entrees ervan) worden doorgezet
tot aan straatniveau. Mogelijk bebouwingsoppervlak, verdeeld over twee vleugels: 56x26= 1550 m2 per laag (gemiddeld 775 m2 per vleugel).Minimale breedte collectieve daktuin: 20 meter. Maximale bouwhoogte: 17 meter.
BasisschoolAan de 2e Boerhaavestraat zal op de begane grond (boven de sporthal en onder de woningen) uitbreiding van de aangrenzende basisschool gerealiseerd worden.De precieze afmetingen en inpassing van de school dienen nader uitgewerkt te worden. De school kan in principe worden gerealiseerd in 1 of 2 bouwlagen.
PROGRAMMA
De KopHoofdfunctie: Stedelijke functie. Op begane grond zijn stedelijke voorzieningen toegestaan. • Programma: circa 8.500 m2 b.v.o.
Souterrain en BGHoofdfunctie: Stedelijke functie, hoofdzakelijk maatschappelijke voorziening (sport). Tevens woonfunctie toegestaan, i.v.m. entrees en bergingen van de bovenliggende studentenwoningen.• Programma: een reservering van minimaal
2.000 m2 b.v.o. voor sport ter vervanging van de Wibauthal en 500 m2 sport t.b.v. de basisschool.
• Programma totaal: 2.500 m2 b.v.o. sport.
ZijvleugelsHoofdfunctie: Woonfunctie. Op de begane grond zijn stedelijke voorzieningen toegestaan. • Programma: circa 5.500 m2.b.v.o.
AldoendeDe uitbreiding van de basisschool betreft de maatschappelijke functie binnen Stedelijke Voorzieningen. • Programma: 500 m2 b.v.o. school en 500 m2
b.v.o. sport
Totaal Deelgebied 5Het programma van deelgebied 5 is als volgt samengevat:- Sporthal ‘Boerhaave’ 2.000 - Sport t.b.v. basisschool 500 - Uitbreiding basisschool 500 - Woonfunctie (vleugels) 5.500 - Stedelijke functie (kop) 8.500 + Totaal 17.000
Doorsnede - Boerhaavelocatie
pag 47
Stedenbouwkundige enveloppe - Boerhaavelocatie
Kop
Zijvleugels
Begane grond
Souterrain
48
7.1 BEZONNING
Op grond van het geldende Structuurplan Amsterdam ‘Kiezen voor stedelijkheid’, moet voor bebouwing hoger dan 30 meter een Hoogbouw Effect Rapportage (HER) vervaardigd worden. In dit hoofdstuk zijn de voornaamste onderwerpen van de HER samengevat in aanvulling op de eerdere stedenbouwkundige argumenten. Bij het uiteindelijke ontwerp van de individuele gebouwen zullen de effecten nader in kaart gebracht en indien nodig geoptimaliseerd worden.
InleidingAdviesbureau Peutz heeft met behulp van computermodellen onderzoek verricht naar de bezonning in de huidige en de toekomstige situatie. In deze paragraaf worden de bevindingen op hoofdlijnen weergegeven.In bijlage 7 zijn voor alle seizoenen de uitkomsten weergegeven.
Huidige situatieIn de huidige situatie is reeds sprake van een stedelijke omgeving, waardoor er in de wintersituatie dankzij de lage zonnestand beperkte bezonningsmogelijkheden zijn. Er ontstaan geen grote verschillen als gevolg van de nieuwe bebouwing
Toekomstige situatieAls gevolg van de geplande nieuwbouw ontstaat er in de zomersituatie in het begin van de ochtend een beperkte verminderde bezonning op de woningen in de Swammerdamstraat, zowel aan de straatzijde als aan de achterzijde als gevolg van de nieuwe bebouwing aan het Kohnstammhof. Ondanks deze invloed blijft een groot deel van het hof op dit moment in de zon gelegen. De rest van de dag blijft er nagenoeg eenzelfde bezonning als in de huidige situatie, waardoor er een aangenaam verblijfsklimaat ontstaat.
7 HOOGBOUW EFFECT RAPPORTAGE
Bestaande situatie - 21 maart 12.00 uur
Bestaande situatie - 21 juni 12.00 uur
Nieuwe situatie - 21 maart 12.00 uur
Nieuwe situatie - 21 juni 12.00 uur
Bestaande situatie - 23 december 12.00 uur Nieuwe situatie - 23 december 12.00 uur
49
De woningen aan de overzijde van de Singelgracht ondervinden in de zomersituatie aan het einde van de ochtend gedurende een korte tijd een nadelige invloed van de nieuwe toren op het Rhijnspoorplein.
In de Van Musschenbroekstraat zal als gevolg van de sloop van het Wibauthuis en de vervangende nieuwbouw een verschuiving van de bezonning plaatsvinden. Aan de zuidzijde komen er woningen langer in de zon te liggen, aan de noordzijde zal dit juist minder zijn. In de 2e Boerhaavestraat en de Tilanusstraat zal in de zomeravond een beperkte wijziging van de bezonningssituatie plaatsvinden.
ConclusieDe omliggende bebouwing wordt in beperkte mate op een kortstondig moment van de dag in de zomerperiode beïnvloed door de bouwplannen. Het Kohnstammhof is en blijft een aangenaam verblijfsgebied.
50
Nieuwe situatie
Bestaande situatie
7.2 WINDHINDERONDERZOEK
Peutz heeft een windtunnelonderzoek uitgevoerd waarbij de bestaande en toekomstige situatie in kaart is gebracht.
Huidige situatieEr is sprake van een slecht windklimaat op de volgende plaatsen:• Oversteekplaats Wibautstraat ten zuiden van
Kohnstammhuis;• Entree Wibauthuis;• Onderdoorgang Wibauthuis.
Bij de onderdoorgang Wibauthuis is niet alleen sprake van een slecht klimaat, maar wordt zelfs het ‘gevaarcriterium’ overschreden. Het windklimaat zal op diverse plekken waarschijnlijk als matig worden ervaren omdat de hindergrens op enkele plaatsen regelmatig wordt overschreden. Dit betreft de locaties op het trottoir aan de gevel van het Wibauthuis, bij diverse gebouwhoeken en de oversteekplaats ter hoogte van het Rhijnspoorplein. Dit is te verklaren door de aanwezige volumes (bouwhoogte) en de relatief open situering voor noordwesten en westenwind.
51
Toekomstige situatie Er wordt op basis van de maquette van het SPvE een slecht windklimaat verwacht op de volgende locaties:• Wibaut- en Boerhaavelocatie: aan de
straatgevel op het trottoir, bij de entrees aan de Wibautstraat (vergelijkbaar met de huidige situatie, 107, 60, 48).
• De noordwesthoek van de ‘toren’ (de Kop) van de Rhijnspoorlocatie (78). Hier is een overschrijding van het gevaarcriterium te verwachten met de massa zoals in de maquette aangenomen.
• Oversteekplaats Wibautstraat (86) ten zuiden van Kohnstammhuis: dit is conform de huidige situatie.
Op een aantal plaatsen is sprake van een matig windklimaat, waarin de omstandigheden acceptabel genoemd mogen worden.Bij enkele toegangen tot de binnenhoven is het windklimaat matig, maar acceptabel. In de binnenhoven en de entrees tot de gebouwen vanuit die hoven, is sprake van een goed windklimaat;Er is een situatie getoetst mét en zonder de ‘eventuele atria‘. De atria hebben een beperkte positieve invloed op het windklimaat. Geconcludeerd kan worden dat de atria in ieder geval niet noodzakelijk zijn vanuit perspectief van wind.
Op diverse plaatsen vindt een verbetering plaats van het windklimaat ten opzichte van de huidige situatie. Eén van die locaties is de Swammerdamstraat, tegenover de Rhijnspoorlocatie.
Ontwerpsuggesties & uitgangspuntenHet doel is windoverlast te beperken of te voorkomen. De gebouwen dienen dusdanig ontworpen te worden dat windhinder wordt beperkt (bijvoorbeeld: door het toepassen van een zogenaamde ‘setback’ of een arcade in de begane
grond gevel). Deze mogelijkheden zijn opgenomen in de Plankaart.Mede om de windoverlast aan de Noordwestkop van de Rhijnspoorlocatie te beperken, is de oorspronkelijke vierkante massa van het gebouw, afgeschuind. Hierdoor wordt overschrijding van het gevaarcriterium op deze locatie voorkomen.
ConclusieDe resultaten van het windhinderonderzoek zullen worden meegenomen bij de start van de volgende ontwerpfase. Binnen de stedenbouwkundige enveloppe zijn diverse mogelijkheden om de massa’s zo vorm te geven dat, daar waar een slecht windklimaat wordt verwacht of een gevaarlijke situatie dreigt te ontstaan, oplossingen kunnen worden gevonden om deze situaties te voorkomen.
52
7.3 OVERIGE ONDERZOEKEN
RUIMTELIJK BEELD
AlgemeenAmsterdam is een middelhoge stad met plaatselijk hoogteaccenten. Er worden drie categorieën bouwhoogtes onderscheiden: middelhoog, hoog en zeer hoog. De gemiddelde bouwhoogte in de binnenstad en de 19e eeuwse gordel is 15 tot 20 meter. Op een groot aantal plekken in de stad zijn hoogteaccenten te vinden van 20 tot 55 meter. Slechts op enkele plekken staan gebouwen met een hoogte van 55-100 meter of meer. De verschillende hoogteaccenten zijn vaak gelegen langs de belangrijkste radialen (Wibautstraat, Weesperstraat) en langs het water: Singelgrachtzone, Amstel, IJ-oever, Oostelijk Havengebied). Voorbeelden van hoge en zeer hoge gebouwen die zichtbaar zijn vanuit het plangebied Amstelcampus zijn ondermeer: de Nederlandse bank (70 meter), kantoorgebouwen aan het Weesperplein (35 meter), en kantoorgebouwen aan de Omval (100 meter). De bouwhoogte van de Amstelcampus valt in de categorieën middelhoog (15-20 meter) en hoog (20-55 meter). Zeer hoge gebouwen komen in het plan niet voor.
Onderzoek ruimtelijk beeld en zichtlijnenDoor middel van 3D CAD studies is het ruimtelijk beeld van de Amstelcampus en de invloed op zichtlijnen vanuit de omgeving onderzocht. Het onderzoek geeft aan dat de hoge bouwvolumes van de Amstelcampus (20-53 meter) zichtbaar zijn vanuit de direct aangrenzende straten en vanuit de nabije omgeving: Weesperplein, Wibautstraat, Mauritskade, Stadhouderskade, Professor Tulpplein, Huddekade en Spinozastraat. Daarnaast zal het hoogste bouwvolume van het Wibautgebouw (53 meter) zichtbaar zijn vanaf bepaalde standpunten in het Oosterpark en langs de Amstelkade.
Studie ruimtelijk beeld - Zicht vanaf Weesperplein
Studie ruimtelijk beeld - Zicht vanaf Torontobrug
Studie ruimtelijk beeld - Zicht vanaf overzijde Singelgracht (Spinozastraat)
53
Op basis van het ruimtelijk onderzoek wordt geconcludeerd dat de Amstelcampus goed aansluit op de omringende bebouwing in de bestaande situatie. Door middel van middelhoge bouwvolumes (16-17 meter) wordt aangesloten op de middelhoogbouw van de omringende woonbuurten. De hoogbouw (20-53 meter) sluit aan bij bestaande hoogbouw langs de Singelgracht en Wibautstraat en Weesperstraat.
Er worden door de hoge gebouwen geen essentiële zichtlijnen belemmerd vanuit de nabije omgeving met uitzondering van de zichtlijn vanaf Stadhouderskade en Amstel op het Singelgrachtgebouw (voorheen SVB gebouw). Het belemmeren van deze zichtlijn heeft echter niet te maken met de hoogte van de gebouwen maar met de positie van rooilijnen. Het is derhalve geen hoogbouweffect. Effect op uitzicht en privacyDe stedenbouwkundige inpassing is dusdanig dat deze het zicht vanuit de omgeving, ondanks de verdichting, zo min mogelijk beperkt wordt.
In aanvulling op wettelijke regels, biedt een groenstrook (talud van 4 meter) bewoners van de aan het plangebied grenzende woningen in de Swammerdamstraat, privacy.
HINDER VLIEGVERKEER
StralingDe nieuwbouw hindert straalpalen en zendstations van Schiphol niet.
VliegverkeerDe hoogbouw binnen de Amstelcampus heeft geen beperkende effecten voor het vliegverkeer.
8 ONDERZOEKEN EN MILIEU
54
8.2 BODEMGESTELDHEID
Voor de Rhijnspoorlocatie heeft in 2003 voor de verplaatsing van het rioolgemaal historisch en indicatief bodemonderzoek plaatsgevonden. Voor de overige locaties is in eerste instantie een historisch bodemonderzoek verricht door MOS. Daaropvolgend is voor de locaties Wibaut, Singelgracht en Kohnstamm een verkenend bodemonderzoek verricht (o.b.v. boringen). Hieronder worden kort de conclusies uit het rapport weergegeven.
Per locatie• Wibaut & BoerhaaveIn de ondergrond (ca.0,50-1,20m onder maaiveld) is in de puinhoudende laag een verontreiniging aangetroffen (PAK en asbest). Om de exacte omvang van deze verontreinigingen vast te stellen is nader onderzoek noodzakelijk. De aangetoonde verontreinigingen zijn hoogst waarschijnlijk te relateren aan zogenaamde puinbijmenging. De grond ter plekke van de sporthal Wibaut is reeds gesaneerd.• SingelgrachtNaast het Singelgrachtgebouw (ca. 0,90-1,55m onder maaiveld) is een verontreiniging met lood aangetroffen. In overleg met het bevoegd gezag zal worden bepaald of er nader onderzoek noodzakelijk is.• KohnstammIn de puinhoudende ondergrond van het parkeerterrein (ca. 0,40-2,00m onder maaiveld) is een zink- en een PAK- verontreiniging aangetroffen. Gezien de omvang van de puinhoudende laag, is een bodemvolume van meer dan 25 m3 verontreinigd. Dit heeft gevolgen voor de afgraving en afvoer.
• RhijnspoorVoor de gehele locatie wordt bodemvervuiling verwacht. Nader onderzoek dient plaats te vinden om te bepalen of en hoe er gesaneerd moet worden.
Algemeen• De aangetroffen verontreinigingen zijn typisch
verontreinigingen die in binnensteden in Nederland veel voorkomen.
• De aangetoonde verontreinigingen zijn aangetroffen in de ondergrond, waardoor contact met de mens niet direct te verwachten is en derhalve ook geen direct gevaar opleveren.
InleidingIn het plangebied is een aantal onderwijs- en bedrijfsfuncties gepland. Nagenoeg alle bedrijven vallen onder de werkingsfeer van de Wet Milieubeheer. De Dienst Milieu en Bouwtoezicht Amsterdam voert deze wettelijke taak uit.
8.1 AFVALINZAMELING
Conform het bouwbesluit 2004 moet bij de woningen een ruimte zijn waarin afval gescheiden kan worden opgeslagen. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van het Ondergronds Afval Inzamelingssysteem in het openbare gebied.Voor de benodigde inzamelcapaciteit/het aantal extra te plaatsen, c.q. in te plannen afvalcontainers kan van het volgende worden uitgegaan:- voor het aantal restafvalcontainers: 1 container
per ca. 50 huishoudens- voor het aantal glas- en papiercontainers: 1
container per ca. 200 huishoudens
De HvA zal bij haar afvalinzameling naast het bouwbesluit, ook voldoen aan de wet milieubeheer.In de (semi)openbare ruimte moeten voldoende prullenbakken aanwezig zijn om straatvuil waar mogelijk te vermijden.
55
Aanvullend onderzoek dient te worden verricht naar verdere optimalisatie in de vorm van:• Het centraal realiseren van energieopslag ten
behoeve van nieuwe gebouwen aan zowel de oost- als de westzijde van de Wibautstraat.
• Te bezien of de woningen en het overige programma aan de westzijde aangesloten kunnen worden op het energie-opslagsysteem
• Toepassen van zichtbare en/of door studenten voor onderwijs en onderzoek bruikbare vormen van duurzame energie, bijvoorbeeld in de vorm van zonnepanelen en windenergie.
8.5 EXTERNE VEILIGHEID
Het transport van gevaarlijke stoffen brengt risico’s met zich mee door de mogelijkheid dat bij een ongeval gevaarlijke stoffen vrij kunnen komen. Ook bepaalde bedrijven kunnen een veiligheidsrisico teweeg brengen. Het risico voor omwonenden wordt gevat onder het begrip ‘externe veiligheid’. De ligging van de locatie geeft geen aanleiding voor uitvoering van het onderzoek.
8.3 BOMEN EN GROEN
In het kader van het Masterplan Wibautas is in 2000 een bomenonderzoek uitgevoerd waarbij het grootste deel van de locatie Amstelcampus is meegenomen. Voor het overige gedeelte van het plangebied, inclusief de (semi) openbare ruimte, heeft aanvullend onderzoek plaatsgevonden. Gelet op het feit dat binnen het plangebied erfgrenzen en verkaveling niet drastisch wijzigen, zijn de consequenties voor de bomen beperkt. - Op de Rhijnspoorlocatie bevinden zich geen bomen. - Op het terrein tussen de Wibautstraat en de zuidvleugel van het Wibauthuis bevinden zich 26 bomen, waarvoor een kapvergunning verworven zal moeten worden. Deze bomen zijn niet verplantbaar. Hun conditie is redelijk tot goed. De bomen zijn niet monumentaal.- Op de terreinen van de Hogeschool zijn ongeveer 53 bomen verplantbaar. Bij 44 bomen is verplanting niet mogelijk of zinvol. Dit is gebaseerd op structurele of conditionele gebreken van de bomen en de daarmee samenhangende toekomstverwachting. - De boomstructuur genaamd de magnolia’s in de Van Musschenbroekstraat is in zijn geheel niet verplantbaar. De berken en robinia’s komen ook niet voor verplanting in aanmerking.
8.4 ENERGIE
De Hogeschool van Amsterdam heeft zich in haar beleid ten doel gesteld een bijdrage te leveren aan een duurzaam gebruik van energie. Passend binnen de Wet Milieubeheer geldt voor HvA over het algemeen een terugverdientijd van 10 jaar als richtlijn.Uit de energiestudie is naar voren gekomen dat onderstaande maatregelen als uitgangspunt voor de ontwerpen van de gebouwen en installaties gelden:• Binnen het Programma van Eisen toepassen
van bouwkundige materialen, gebouwconcepten en installatieonderdelen die een terugverdientijd hebben van maximaal 10 jaar. Op onderdelen is een langere terugverdientijd niet uitgesloten.
• Aan de oostzijde van de Wibautstraat toepassen van een energie opslagsysteem waarop de nieuw te realiseren Wibaut- en Boerhaavelocatie en het te renoveren en gedeeltelijk te vervangen Singelgracht gebouw worden aangesloten. Dit gecombineerd met warmtepompen en verwarmingsketels voor pieklasten.
• Aan de westzijde van de Wibautstraat toepassen van een energie opslagsysteem waarop de nieuw te realiseren Kohnstammvleugel en mogelijk te renoveren Mauritsvleugel worden aangesloten. Dit gecombineerd met warmtepompen en verwarmingsketels voor pieklasten.
• Aan de westzijde van de Wibautstraat handhaven van de bestaande energievoorziening door middel van ketels in het Kohnstammhuis.
56
Wibautstraat geldt een afname van bijna 1 dB(A). Extra voorzieningen aan de gevels om reflectie te beperken zijn niet nodig.
Akoestiek HovenBinnen de Amstelcampus is een tweetal semi-openbare binnenhoven gelegen: Het Kohnstammhof en het Wibauthof. Aan het Kohnstammhof zijn naast onderwijsgebouwen ook achterzijden van de bestaande woningen in de Swammerdamstraat gelegen. Aan het Wibauthof liggen naast onderwijsgebouwen tevens studentenwoningen. Maar ook de bestaande woningen in de Van Musschenbroekstraat grenzen indirect aan dit hof.
Vanuit zowel de omwonenden als HvA is het van belang dat het geluidsniveau in de binnenhoven en de geluidsreflecties op de gevels beheerst worden. In het onderzoek is bepaald met welke geluidsniveaus als gevolg van stemgeluiden in de binnenhoven rekening gehouden dient te worden. De uitkomsten hiervan zijn getoetst aan hetgeen voor dit soort buitenruimten wordt nagestreefd.
Op basis van het aantal te verwachten personen kan het te verwachten gemiddelde geluidsniveau als gevolg van stemgeluiden, mede door de relatief grote afmetingen van de twee binnenhoven, binnen de streefwaarden blijven. Het materiaalgebruik en inrichting van de binnenhoven dient dan dusdanig te zijn dat er voldoende geluidsabsorptie plaatsvindt. Daarnaast moeten de verblijfsposities en hoofdlooproutes zo ver mogelijk van de (bestaande) woningen liggen. Ten aanzien van de gevels geldt dat er waar mogelijk geluidsabsorberende materialen toegepast dienen te worden en harde vlakke wanden voorkomen moeten worden. Door te variëren in de gevelopbouw wordt het geluid als het ware verspreid en minder intensief. Met deze ontwerpvoorwaarden is in dit SPvE reeds rekening gehouden.
Conclusie akoestiekHet te verwachten gemiddelde geluidsniveau als gevolg van stemgeluiden zal aanzienlijk lager zijn dan op andere stedelijke locaties, zoals bijvoorbeeld in een rustige winkelstraat. Hiermee wordt voldaan aan hetgeen bij binnenhoven nagestreefd wordt . Voorwaarde hierbij is dat de maatregelen zoals hierboven omschreven in de ontwerpen worden meegenomen. De invloed voor de omwonenden en gebruikers van de onderwijsgebouwen is vergelijkbaar met een rustige stedelijke omgeving. Net zoals in een normale straat zal roepen en schreeuwen overigens goed waarneembaar zijn.
8.6 GELUID
GeluidbelastingTen behoeve van de ontwikkeling is onderzoek gedaan naar de geluidsbelasting van de gevels en geluidsreflectie naar de omgeving, rekening houdend met het verkeer van zowel Wibautstraat als Mauritskade.
Voor de nieuwbouw geldt dat de voorkeursgrenswaarde voor de geluidsgevoelige functies onderwijs en wonen (50 dB(A)) vrijwel overal wordt overschreden. Wel blijft de geluidsbelasting hier beneden de maximale ontheffingswaarde van (65 dB(A)). Voor alle gebouwen, behalve het woongebouw aan de van Musschenbroekstraat dient ontheffing te worden aangevraagd. De regelgeving met betrekking tot het maximaal toelaatbare binnenniveau zoals gesteld in het bouwbesluit is voor deze verblijfsruimten van belang.De hoogste geluidsbelasting wordt gemeten bij de toren op het Rhijnspoorplein. Hier wordt de ontheffingswaarde voor geluidsgevoelige functies overschreden. Dit vormt een belangrijk aandachtpunt bij de invulling van de toren.
Geluidsreflectie De toename van de geluidsbelasting bedraagt voor zowel de woonboten als woningen aan de centrumzijde en nabij het plangebied maximaal 0,5 dB(A) en is daarmee met het menselijk oor niet waar te nemen.Uitzondering hierop vormt de nieuwbouw op de hoek 1e Boerhaavestraat-Leeuwenhoekstraat. Hier wordt een toename van 0,7 dB(A) gemeten. De geluidsbelasting blijft hier wel beneden de voorkeursgrenswaarde (50 dB(A)). De geluidsbelasting van de gevels grenzend aan het Kohnstammhof neemt aanzienlijk af met 8.2 dB(A). Voor de woningen aan de Tilanusstraat-kop
57
8.7 KABELS EN LEIDINGEN
AlgemeenIn het plangebied liggen alle gebruikelijk voorkomende leidingen en kabels (hierna L&K te noemen) voor transport en distributie van water, gas en electriciteit. Daarnaast zijn er rioleringen en kabels van providers als UPC, KPN etc.. Er is geen stadsverwarming in het gebied aanwezig. In het algemeen kan gesteld worden dat de K&L zelden of nooit in uitgegeven terrein liggen. En het vigerende beleid van de nutsbedrijven is om daar - een hoge uitzondering daargelaten - ook nooit te willen liggen. Zie ook bijlage 8.
RhijnspoorlocatieBinnen het plangebied zijn de consequenties voor de K&L dan ook het grootst voor de Rhijnspoorlocatie. De K&L worden daar omgelegd naar een strook in de Mauritskade. Nagenoeg alle aanwezige 50 kV-kabels in dit gebied zijn reeds gerooid voor de bouw van het nieuwe gemaal op de hoek van de Swammerdamstraat en de Mauritsstraat. Ook het oliedrukhuisje (de 50 kV-kabels werden met olie gekoeld) is inmiddels gesloopt. Na het gereed komen van het nieuwe gemaal in mei 2005, zal het aangesloten worden op nieuw te leggen riolen, die al buiten het plangebied in een strook langs de Mauritskade geprojecteerd zijn. Dit terrein is daarna eenvoudig bouwrijp te maken. Er ligt geen zware infrastructuur dan wel zware infrastructuur, die buiten gebruik is gesteld.
BoerhaavelocatieHet terrein tussen de Wibautstraat en de zuidvleugel van het huidige Wibauthuis zal ook uitgegeven worden. Er liggen nauwelijks K&L in dit terrein. De K&L blijven de erfgrens volgen van de noordvleugel van het Wibauthuis. Voor het overige blijven in het plangebied erfgrenzen en verkaveling zo goed als gelijk aan die in de huidige situatie.
WibautasIn het kader van het Masterplan Wibautas loopt er een onderzoek naar de mogelijkheden tot bundeling van het leidingenpakket, bijvoorbeeld gekoppeld aan de metrobuis of in een aparte leidingenstraat. De resultaten van dit onderzoek worden bij het uitwerken van de ontwerpen voor de deelgebieden betrokken. Zo ook het resultaat van het onderzoek om de oost- en westzijde van het plangebied energetisch aan elkaar te koppelen.
8.8 LUCHTKWALITEIT
Volgens het Besluit Luchtkwaliteit dat in juli 2001 in werking is getreden moeten alle ruimtelijke plannen getoetst worden aan de grenswaarden uit genoemd besluit. In dit besluit worden grenswaarden (maximaal toegestane waarden) voor zes stoffen genoemd. Stikstofdioxide en fijn stof zijn maatgevend voor de luchtkwaliteit. Het IngenieursBureau Amsterdam (IBA) heeft een onderzoek naar de luchtkwaliteit uitgevoerd. Geconcludeerd wordt dat de jaargemiddelde concentraties van fijn stof en stikstofdioxide langs de Wibautstraat en de Mauritskade voldoen aan de vastgestelde normen zoals vastgelegd in het Besluit luchtkwaliteit. De gebouwen rondom de Wibautstraat en de Mauritskade kunnen bestemd worden voor de gevoelige functies wonen en onderwijs.
8.9 MILIEU EFFECT RAPPORTAGE
Door dRO is bekeken of de beoogde planontwikkeling aanleiding geeft tot een zogenaamde ‘MER-plicht’ of ‘MER-beoordelingsplicht’. dRO heeft geconcludeerd dat op basis van het huidige programma geen ‘MER-beoordeling’ uitgevoerd hoeft te worden. Hierbij is ook het verwachtte aantal toeristische en/of recreatieve bezoekers in kaart gebracht. De grens voor een m.e.r.-beoordelingsplicht ligt bij 250.000 bezoekers/jaar, m.e.r.-plicht bij 400.000 bezoekers/jaar. Het bezoekersaantal van de Amstelcampus van toeristische en/of recreatieve bezoekers zal ruimschoots onder het minimum blijven
58
8.10 NATUURWAARDEN
De flora en fauna wet vormt geen belemmering voor de beoogde planontwikkeling. Er zijn geen compenserende maatregelen nodig. De kans dat de (Europees beschermde) dwergvleermuis nestelt of een onderkomen zoekt in de te slopen gebouwen is aanwezig. Een controle op aanwezigheid vóór de aanvang van de sloop van de gebouwen kan hierover zekerheid verschaffen. Buiten de wintertijd en broedperiode (tot half juni) is controle niet noodzakelijk.
8.11 RIOOLGEMAAL
Mogelijkheden voor hergebruik van het rioolgemaal zijn in 2003 onderzocht en zullen bij ontwikkeling van het gebied nader op haalbaarheid getoetst worden.
8.12 WATER
In opdracht van het Stadsdeel Oost Watergraafsmeer en de Hogeschool van Amsterdam heeft de Dienst Waterbeheer en Riolering (DWR) wateradvies vertrekt in de vorm van een watertoets. Een van de aspecten van het wateradvies is de omgang met ondergrondse parkeergarages in het plangebied. Ondergrondse parkeergarages mogen niet worden gebouwd volgens het ‘polderprincipe’, waarbij permanent (grond)water wordt onttrokken om de parkeergarages droog te houden. Dit betekent dat de ondergrondse constructies volledig waterdicht moeten zijn. Daarnaast mogen ondergrondse parkeergarages geen negatieve invloed hebben op de grondwaterstand. Om dit na te gaan, heeft DHV een grondwateronderzoek uitgevoerd.
Uit het onderzoek blijkt dat bij de aanleg van de ondergrondse parkeergarage de grondwaterspiegelstijging en daling tot een maximum van 5 cm beperkt blijft. Hieruit kan geconludeerd worden dat de ondergrondse bouw van de garages geen (grond)wateroverlast dan wel grondwatertekort voor de omgeving veroorzaakt.
In de nabijheid van het plangebied wordt voor water een Berg Bezink Bassin gerealiseerd (§ 2.4).
Hogeschool van AmsterdamDe Hogeschool van Amsterdam heeft vanuit haar ambitie tot duurzaam bouwen voor het onderdeel water onder andere als uitgangspunt om toiletten met spoelonderbreking en waterbesparende (douche)kranen toe te passen. Ook zal geprobeerd worden om sprinklerinstallaties te voorkomen, uiteraard zonder afbreuk te doen aan de veiligheid.
8.13 AMBITIE DUURZAAM BOUWEN
Mede naar aanleiding van amendementen op de NvU is het beleid ten aanzien van Duurzaam Bouwen van de HvA betreffende de Amstelcampus verder aangescherpt. HvA heeft als onderwijsinstelling een voorbeeldfunctie, en wil zelfs voor dit project op belangrijke onderdelen een vooruitstrevend resultaat boeken. Door DGMR Raadgevende Ingenieurs is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd, om zo te komen tot de uitgangspunten van een afgewogen duurzame en energiebesparende ontwikkeling van de Amstelcampus.
Duurzaam bouwen is meer dan een optelsom van afzonderlijke maatregelen. Het vraagt om een integrale ontwerpbenadering, waarbij de milieuaspecten in samenhang worden gezien met de vormgeving, de bouwfysische kwaliteit, het installatieconcept en de constructieve opzet. De volgende milieuthema’s zijn te onderscheiden: ‘materiaal’, ‘energie’, ‘water’ en ‘mobiliteit’.
Door DGMR is, onder andere door het houden van workshops met betrokkenen van HvA en Stadsdeel / Gemeente (waaronder ook Dienst Milieu en Bouwtoezicht), onderzoek gedaan naar toepasbaar geachte milieumaatregelen voor bovenstaande thema’s. Voor de verschillende aspecten zijn vervolgens de milieubelasting en de globale meerkosten bepaald. Ter ondersteuning van de besluitvorming is het berekeningsprogramma ‘GreenCalc+’ gebruikt. Met behulp van dit programma kan zowel de milieubelasting van een gebouw/locatie als een milieu-index worden berekend. De milieu-index geeft aan hoeveel beter of slechter het onderzochte gebouw/locatie is ten opzichte van een referentiegebouw.
59
Dit referentiegebouw heeft als score 100 en kan als traditioneel gebouw uit 1990 worden gezien. Dit gebouw bevindt zich in een vergelijkbare stedelijke omgeving, om zo een juiste vergelijking met de Amstelcampus te kunnen maken. Er zijn drie categorieën ambities te onderscheiden, met een oplopende totaalscore: ‘gedegen’, ‘voorbeeldfunctie’ en ‘vooruitstrevend’.
Voor de Amstelcampus geldt voor nieuw te realiseren gebouwen als uitgangspunt een milieu-index van 150 en voor te renoveren gebouwen een index van 155. Een differentiatie van deze index naar milieuthema is als volgt:• voor materialen geldt een milieuambitie met een
voorbeeldfunctie: 110 voor nieuwbouw en 130 voor renovatie.
• voor energie geldt een voorbeeldfunctie: 150, met als streefwaarde 170 (vooruitstrevend, maximaal te behalen). De uitgangspunten behorend bij deze milieuambitie staan beschreven in paragraaf 8.4.
• voor mobiliteit geldt een vooruitstrevende milieuambitie: 150 (maximaal te behalen). De uitgangspunten behorend bij deze ambitie staan beschreven in paragraaf 4.4.
• voor water geldt een voorbeeldfunctie: 130, met als streefwaarde 170 (vooruitstrevend, maximaal te behalen).
Voor het totale overzicht aan mogelijke maatregelen per thema wordt verwezen naar het rapport van DGMR4.
Met behulp van bovenstaande milieu-index-ambities kunnen de projecten worden vergeleken met andere duurzame bouwprojecten. Daarnaast kunnen de berekeningen als basis dienen voor besluitvorming in de verschillende ontwerpfases van de projecten.
Zo kan per ontwerpfase de ‘score’ van het ontwerp worden bepaald en worden getoetst aan de ambitie. Er zullen gedurende de ontwerpfase door HvA keuzes worden gemaakt binnen het pakket aan maatregelen,om zo de ambities te kunnen halen.
8.14 OVERIGE
Nieuwbouwwoningen voldoen aan eisen zoals die zijn gesteld in de Amsterdamse Basiskwaliteit Woningbouw.
MateriaalVoor materiaalgebruik in de openbare ruimte wordt uitgegaan van het Handboek Inrichting Openbare Ruimte (HIOR). De Milieuvoorkeurslijst Openbare Ruimte, die momenteel vernieuwd wordt, is hierin zoveel als mogelijk geïntegreerd. Bij gebruik van tropisch hardhout wordt uitsluitend gecertificeerd hout (Fsc: Forest Stewardship Counsil) toegestaan, bij voorkeur hout met keurmerk.Bouw- en sloopafval wordt in tenminste zes fracties gescheiden (gevaarlijk afval, metalen, steenachtig wol, hout, glas, papier en karton, overig).
4 Rapport DGMR, dd 23 juli 2004
60
9 UITVOERINGSASPECTEN
9.1 PLANNING Zoals al in de Nota van Uitgangspunten is bepaald zal dit Stedenbouwkundig Programma van Eisen de basis gaan vormen voor de bouwplanontwikkeling van de individuele kavels. Uitgangspunt is dan ook dat na vaststelling van het SPvE en de eerste ter visielegging van het ontwerp-bestemmingsplan (zomer 2005) gestart kan worden met de planologische procedures (art. 19 Wet op de Ruimtelijke Ordening) ten behoeve van de Wibaut-, Boerhaave- en Kohnstammlocatie. Na de via deze procedures verkregen vrijstellingen kan de bouwvergunningen verleend worden (voorjaar 2006). Het stadsdeel start aan de hand van het SPvE met de procedures om voor de sloop- en bouwwerkzaamheden de kabels en leidingen om te leggen. Daarnaast wordt gestart met de voorbereidingen van het definitieve maaiveld (ontwerp en voorbereidingen huisaansluitingen). De Rhijnspoor- en Singelgrachtlocatie volgen later.
9.2 PROCEDURES
De voornaamste procedure is de bestemmingsplanprocedure. Op basis van het concept-SPvE start het stadsdeel met het opstellen van het bestemmingsplan voor het hele plangebied. Het eerste maatschappelijk overleg over het concept-ontwerp bestemmingsplan zal in het voorjaar van 2005 plaatsvinden. De eerste ter visielegging van het ontwerp is gepland voor de zomer 2005. Bij de eerste ter visielegging kan door een ieder zienswijzen op het bestemmingsplan worden ingediend. Vaststelling van het bestemmingsplan door de Stadsdeelraad is in het najaar van 2005 gepland, goedkeuring door Gedeputeerde Staten in het voorjaar van 2006. De Hogeschool van Amsterdam heeft als uitgangspunt dat zij in de zomer van 2005 voor de Wibaut-, Boerhaave- en Kohnstammlocatie ver genoeg gevorderd is om ontvankelijk te zijn in een aanvraag voor planologische procedures op basis van die bouwplannen.In het kader van het SPvE zijn al onderzoeken gedaan naar overige vergunningsplichten. Aan de hand van de bouwplanontwikkeling zal nog nader geïnventariseerd worden welke vergunningen specifiek nodig zijn, zodat die parallel aan planologische procedures kunnen worden aangevraagd (evt. ontgrondingsvergunningen, saneringsplannen etc.)
9.3 FASERING
De bouwactiviteiten op de Wibaut-, Boerhaave- en Kohnstammlocaties worden zoveel mogelijk parallel uitgevoerd om de duur van de overlast voor omwonenden te beperken. Voor de Rhijnspoorlocatie is nog geen ontwikkelaar of eindgebruiker bekend en kan over de fasering nog weinig gezegd worden. In de huidige planning wordt uitgegaan van een planontwikkeling voor de Rhijnspoorlocatie die start na de besluitvorming over het SPvE. Bij ontwikkeling van de Kohnstammgarage wordt rekening gehouden met een later toe te voegen koppeling met de Rhijnspoorgarage.Na het vertrek van de huidige huurders uit de Singelgrachtlocatie zal de Hogeschool van Amsterdam na een renovatie, het gebouw in gebruik nemen. De planning voor de toekomstige herontwikkeling (vervangende nieuwbouw vleugel) Singelgrachtlocatie moet nader bepaald worden. De verwachting is dat de aanpak van de sloop en nieuwbouw van de vleugel niet start voordat het grootste deel van de overige locaties hun voltooiing naderen.
61
9.4 TIJDELIJKE HUISVESTING
Het nieuwe Wibautgebouw staat gedeeltelijk op de huidige sporthal en JACO geprojecteerd. Deze faciliteiten moeten tijdelijk elders gehuisvest worden. Goede -tijdelijke- faciliteiten zijn voornaam. De voornaamste gebruikers die tijdelijk ergens anders terecht moeten kunnen zijn sportbuurtwerk, Amstellyceum, en US. Nader overleg dient nog plaats te vinden met OLVG en DMO. Aanvullend op dit SPvE wordt een plan opgesteld ten behoeve van de tijdelijjke huisvesting.
9.5 BLVC
BLVC staat voor bereikbaarheid, leefbaarheid, veiligheid en communicatie. Voorafgaand aan de uitvoering wordt per kavel een plan opgesteld waarin nader op deze onderwerpen wordt ingegaan.Hierbij geldt als uitgangspunt dat zowel de Wibautstraat, de Mauritskade als de achterliggende buurten bereikbaar blijven. De bouwlogistiek moet dusdanig zijn dat deze zo min mogelijk overlast voor omwonenden teweeg brengt en het verkeer op het auto-hoofdnet zo min mogelijk hindert. Hiervoor is ook een goede afstemming nodig met overige (bouw) activiteiten in de buurt (Swammerdambuurt, Oosterparkbuurt, Parooldriehoek e.d.). De tijdelijke maatregelen worden in samenspraak tussen het stadsdeel, de HvA en overige marktpartijen in het plan beschreven. De communicatie over de uitvoering en tijdelijke voorzieningen moet bewoners goed geïnformeerd houden.
9.6 KALENDER
De planning is weergegeven in bijlage 9. Een korte samenvatting is hieronder weergegeven.
SPvEInspraak november/
december 2004Besluitvorming stadsdeelraad maart 2005Besluitvorming gemeenteraad juni/juli 2005
BestemmingsplanOpstellen BP vanaf december 2004Maatschappelijk overlegconcept-ontwerp BP maart 2005Ontwerp-BP ter visie juni 2005Vaststelling BP door SDR najaar 2005Goedkeuring BP door GS voorjaar 2006
KohnstammvleugelStart art. 19-procedure juni 2005Bouwaanvraag januari 2006Start bouw mei 2006Oplevering incl.maaiveld eind 2007
Wibaut- en BoerhaavelocatieStart art. 19-procedure juni 2005Indiening sloopvergunning januari 2005Indiening bouwvergunning januari 2006 Start sloop januari 2006Start bouw zomer 2006Oplevering incl. maaiveld najaar 2008- voorjaar 2009
Rhijnspoor- en SingelgrachtlocatiePlanningen slechts indicatief.Bouw Rhijnspoorlocatie zomer 2007- voorjaar 2009Bouw Singelgrachtlocatie nader te bepalen
62
In de raming zijn niet verwerkt de kosten voor eventuele bodemsanering of meerkosten in verband met het afvoeren van verontreinigende grond.
Kohnstammlocatie en SingelgrachtlocatieDe opstal en grond van de Kohnstamm- en Singelgrachtlocatie is in eigendom van de HvA. Ontwikkeling hiervan is voor rekening en risico van de Hogeschool. De afspraken tussen de Hogeschool en het stadsdeel/de gemeente worden nader uitgewerkt en contractueel vastgelegd.
Wibautlocatie en BoerhaavelocatieHet nieuwbouwprogramma voor de Wibaut- en Boerhaavelocatie kan grotendeels worden gerealiseerd binnen de vigerende erfpachtvoorwaarden van de huidige erfpachtovereenkomst voor het Wibauthuis (40.700 m² b.v.o. excl. parkeerplaatsen). Voor het meerdere te realiseren programma wordt gerekend met het gemeentelijk grondprijsbeleid. De kavels worden opnieuw ingedeeld.
De sporthal en het jongerencentrum zijn eigendom van de gemeente. Deze voorzieningen worden gesloopt en door de Hogeschool gecompenseerd in de nieuwbouw. De Hogeschool heeft aangegeven het eigendom van de sporthal over te willen nemen. Definitieve afspraken tussen het Stadsdeel en de Hogeschool dienen nog te worden gemaakt.De uitbreiding van basisschool Aldoende (leslokalen en gymzaal) is voor rekening van het stadsdeel.Bij de aanpak van deze deelgebieden geldt dat de investeringen in de (semi-) openbare ruimte voor rekening en risico van de Hogeschool komen c.q. bestreden kunnen worden uit aanvullende opbrengsten.
ParkeerplaatsenConform het Masterplan Wibautas moeten in het project 60 autoparkeerplaatsen gecompenseerd worden. Compensatie kan plaatsvinden door het gedeeltelijk openbaar stellen van de ondergrondse garages (dubbelgebruik) van HvA, nadat hierover definitieve afspraken zijn gemaakt door HvA en Stadsdeel.
AlgemeenDe afspraken tussen HvA en het stadsdeel/de gemeente worden nader uitgewerkt en contractueel vastgelegd.
PlangebiedHet plangebied beslaat circa 34.000 m2, waarvan ongeveer 8.000 m2 openbaar gebied (exclusief Wibautstraat) en circa 5.000 m2 openbaar toegankelijke ruimte (eigendom/erfpacht HvA). Binnen het plangebied wordt enkel voor de Rhijnspoorlocatie een grondexploitatie geopend. De overige deelgebieden zijn grotendeels in eigendom van de HvA of langdurig in erfpacht uitgegeven. Deze deelgebieden worden ten minste sluitend voor de gemeente aangepakt. De uitgangspunten worden hieronder per deelgebied kort weergegeven.
RhijnspoorlocatieOm de economische haalbaarheid van het plan te toetsen, zijn de kosten en opbrengsten geraamd en in een grondexploitatie opgenomen. Uit deze grondexploitatie blijkt dat de Rhijnspoorlocatie met een positief resultaat kan worden gerealiseerd. (bijlage kabinet).
Hierbij gelden de volgende uitgangspunten:- het stadsdeel zorgt voor bouwrijpe grond- het te realiseren programma is voor een deel
flexibel invulbaar. De bijzondere functie en stedelijke voorziening is nog niet bepaald.
- de opbrengsten voor uitgifte zijn gebaseerd op dit SPvE en het grondprijsbeleid van de gemeente Amsterdam.
- voor bepaling van de kosten is gebruik gemaakt van ramingen en standaard eenheidsprijzen. Excessieve kosten voor het verleggen van kabels en leidingen zijn opgenomen in de ramingen.
- het voorbereidingskrediet voor de verplaatsing van het rioolgemaal en het kunstwerk ‘de ring’ wordt in de grondexploitatie gedekt
- het positieve resultaat van de grondexploitatie Rhijnspoorplein wordt aangewend voor de verplaatsing van de rioolwaterzuiverings-installatie (RWZI)
10 FINANCIELE HAALBAARHEID
63
BIJLAGEN
1 Van NvU naar SPvE
2 Communicatie
3 Eigendom / Kadaster
4 Inrichting openbare ruimte
5 Verkeersstromen bestaande situatie
6 Vervoersmanagement HvA
7 Bezonning
8 Kabels en Leidingen
9 Planning
10 Lijst van onderzoeken
64
1 VAN NVU NAAR SPVE
Bij vaststelling van de Nota van Uitgangspunten 2003, zijn aan de projectgroep diverse uitwerkingsopdrachten, wijzigingen en aandachtpunten meegegeven. Hieronder zijn deze puntsgewijs weergegeven en kort toegelicht.
WIJZIGINGEN PLANKAART NvU
De wijzigingen van de plankaart komen voort uit de vastgestelde Nota van Beantwoording en Wijzigingen, behorend bij de Concept Nota van Uitgangspunten 2003 Wibauthuis-Kohnstammhuislocatie 27 oktober 2003
ProgrammaI. Geen kantoren op het Rhijnspoorplein.
Zoek naar alternatieve functies, uitgaande van een sluitende (of positieve) grondexploitatie.
Toelichting Voor het Rhijnspoorplein, ofterwel de Rhijnspoorlocatie, heeft nader onderzoek plaatsgevonden naar functiegewijze invulling, rekening houdend met geluidsbelasting en bezonning. Om het project financieel haalbaar te maken binnen het gewijzigde grondprijsbeleid en met uitsluiting van de kantoorfunctie, is intensivering van het programma binnen de vastgestelde uitgangspunten noodzakelijk gebleken. Bij het opstellen van het SPvE is uitgegaan van een minimaal volume van 20.000 m2 bvo (in plaats van 18.000 m2 bvo uit de NvU), bestaande uit 7.500 m2 bvo bijzondere functie, 9.000 m2 bvo wonen (vrije sector koop) en 3.500 m2 bvo commerciële functies. Hieruit volgt een toename van het aandeel woningen. In hoofdstuk 6.2 wordt het deelgebied Rhijnspoorplein nader toegelicht.
II. De maximale bouwhoogte op het Rhijnspoorplein verlagen tot 44 meter, conform het Masterplan Wibaut-as.
Toelichting Dit is verwerkt in de plankaart van het SPvE.
AMENDEMENTEN & OPDRACHTEN
Amendementen en moties aangenomen bij de vaststelling van de Nota van Uitgangspunten 2003 alsook uitwerkingsopdrachten die voortkomen uit inspraak of behandeling in de commissie Wonen, zijn hieronder weergegeven.
ProgrammaIII. De bouwhoogte van het onderwijsgebouw aan
de 1e Boerhaavestraat beter aan laten sluiten op de bestaande bebouwing op de hoek Swammerdamstraat / 1e Boerhaavestraat.
Toelichting De massa van het toekomstige gebouw is aangepast door o.a. een wijziging van de footprint en de bouwhoogte. Dit is verwerkt in de plankaart van het SPvE, zie ook hoofdstuk 6.1. N.B. Ook op de Rhijnspoorlocatie is een betere aansluiting verkregen, onder andere door verlaging van het bouwvolume dat direct grenst aan de Swammerdamstraat.
IV. Aantal studentenwoningen alsook woningen op het Rhijnspoorplein maximaliseren
Toelichting Op het Rhijnspoorplein is een toename aan woningen opgenomen (hoofdstuk 6.2). De studentenwoningen kunnen verder toenemen in aantal, daar is nu echter nog niet van uitgegaan (zie paragraaf 3.3, studentenwoningen).
V. Locatie entree (semi) openbare ruimte nader bepalen (wensen; Kohnstammhof zo dicht mogelijk bij Swammerdamstraat, Wibauthof ook vanaf 2e Boerhaavestraat)
Toelichting Kohnstammhof Om een goede ontsluiting van de Kohnstammlocatie te realiseren en kruisend auto- en voetgangersverkeer zoveel mogelijk te voorkomen ligt de hoofdingang dicht bij de Wibautstraat. Daarnaast is een tweede ingang vanaf de Swammerdamstraat opgenomen.
WibauthofOm de ruimte achter de studentenwoningen aan de van Musschenbroekstraat kwaliteit te kunnen geven en om de sociale veiligheid, wordt deze niet gebruikt als doorgangsroute.
Relatie Stadscampus en buurtI. De relatie tussen stadscampus en buurt door
HvA in een plan vast laten leggen (functiemix, activiteiten, dienstenaanbod, overlegvormen e.d.)
Toelichting De relatie tussen Hogeschool en buurt is op diverse plaatsen in dit SPvE terug te vinden. De Hogeschool heeft in samenwerking met het stadsdeel een communicatieplan opgesteld en uitgevoerd en voor het uitvoeringstraject zal een BLVC- plan worden opgesteld (Zie ook Bijlage 2 Communicatie en Hoofdstuk 9
StudiesI. Verkeer en Vervoer. Uitgaan van minimale
behoefte in plaats van normen bij bepaling aantal parkeerplaatsen. Daartoe opstellen van vervoersmanagementplan met uitgangspunten dat verkeer- en parkeerdruk in omliggende buurt zo laag mogelijk moet zijn, respectievelijk niet tot overlast mag leiden. Daarnaast opnemen dat een parkeergarage niet via een woonbuurt ontsloten mag worden. Behoefte fietsenstalling nader bepalen en bovengrondse stalling niet uitsluiten.
65
Toelichting De Hogeschool heeft een uitgebreid vervoersmanagementplan opgesteld (zie hoofdstuk 4.4 en bijlage 5). Hier maakt zowel autoparkeren als fietsparkeren onderdeel van uit. Om de openbare ruimte kwaliteit te geven worden fietsen gedeeltelijk ondergronds geplaatst.
Een van de door de stadsdeelraad aangedragen oplossingsmogelijkheden om de parkeerdruk in de buurt zoveel mogelijk te reguleren, was het instellen van maaiveldparkeren voor vergunninghouders. Dit is echter niet wenselijk omdat de parkeerdruk hiermee enkel wordt verplaatst. In plaats daar van moet de Amstelcampus door middel van vervoersmanagement het benodigde aantal plekken minimaliseren, aan haar eigen behoefte voldoen en dubbelgebruik mogelijk maken. Zie verder paragraaf 4.4 en de betreffende bijlage.
Tevens is onderzoek uitgevoerd naar verkeersbelasting waaruit verkeerstechnische randvoorwaarden voor de ontwikkeling volgen. Dit, alsook het onderzoeksresultaat naar ontsluiting van de parkeergarage op het Rhijnspoorplein, is terug te lezen in hoofdstuk 4.4. De parkeergarage wordt niet langer door een woonbuurt (lees: de Swammerdamstraat) ontsloten (zie plankaarten).
II. Duurzaam bouwen HvA met voorbeeldfunctie, ambitie bepalen en vastleggen
Toelichting De Hogeschool heeft in overleg met het stadsdeel en de Milieudienst (DMB) haar ambitie bepaald, die is terug te lezen in hoofdstuk 8. Daarnaast heeft een uitgebreid energieonderzoek plaatsgevonden. Het resultaat hiervan is een nader uit te werken energieconcept zoals ook in hoofdstuk 8 op hoofdlijnen weergegeven.
III. Sportkooi. Inspanningsverplichting van stadsdeel om voorafgaand aan bouw een alternatieve locatie te hebben
Toelichting binnen het plangebied is compensatie mogelijk maar niet wenselijk gezien de verwachte geluidsoverlast. Als beste opties in de nabijheid van de huidige sportkooi, komt het A. Bonnplein en het Belgiëplein (Hoek Vrolikstraat/Wibautstraat) naar voren. In overleg met bewoners dient dit nader vastgelegd te worden.
IV. Standbeeld Wibaut. Alternatieve locatie zoeken
Het standbeeld zal in het plangebied aan de Wibautstraat terug komen. Bij de uitwerking van het plan voor de inrichting van de openbare ruimte zal dit, alsook mogelijke andere kunsttoepassingen nader in kaart gebracht worden.
V. Aanvullende bezonningsstudie voor de winterperiode en bezien op straat en gevelaanzicht.
Toelichting een overzicht is opgenomen in hoofdstuk 7 (HER) en Bijlage 6, het betreffende onderzoek ligt ter inzage.
VI. Inspraak; sporthal voorwaarden uitwerken tav ventilatie, geluidsisolatie en veiligheid, wensen tav sportgelegenheid verder in kaart brengen
Toelichting de sporthal moet voor veiligheid, geluid etc voldoen aan wettelijke vereisten. Dit, alsook de sociale veiligheid maakt onderdeel uit van de ontwerpfase die volgt.In de SPvE fase is uitgegaan van een minimaal te realiseren sportprogramma. Voor de uiteindelijke invulling is de locatie en de te realiseren functiemix in eerste plaats leidend. Verdere uitwerking volgt in de ontwerpfase. De wensen van de huidige gebruikers zijn op hoofdlijnen geïnventariseerd.
BeheerVII. Opstellen beheerplan en beheerovereenkomst
semi-openbare ruimte, met garanties voor de toegang en de inrichting
Toelichting Voorafgaand aan het beheerplan is eerst onderzoek gedaan naar de sociale veiligheid. Hieruit volgen randvoorwaarden voor het beheer die nader uitgewerkt moeten worden in een overeenkomst tussen stadsdeel en Hogeschool (een convenant). Zie verder hoofdstuk 4.5.
PlanningVIII. Bouwperiode in tijd zoveel mogelijk beperken
en bij fasering (tijdelijke) huisvesting sport en JACO betrekken
Toelichting Nader uitgewerkt in hoofdstuk 8, uitvoeringsaspecten.
66
2 COMMUNICATIE
In de periode van opstellen van het SPvE is op verschillende momenten met diverse belanghebbenden en betrokkenen gecommuniceerd, waaronder de leden van een klankbordgroep en de buurt.
Hieronder volgt een overzicht vanaf de vaststelling van de NvU ‘Wibauthuis-Kohnstammhuis’ op 6 november 2003 tot het gereed komen van het definitieve concept-SPvE Amstelcampus in oktober 2004.
Alle uitnodigingsbrieven en informatie- en nieuwsbrief zijn tevens gepubliceerd op de website van het stadsdeel.
Hieronder een chronologische weergave:• 18 november 2003: Uitnodiging aan de leden
van de klankbordgroep voor het bijwonen van een informatieavond over de verplaatsing van het rioolgemaal en tevens excursie naar het oude rioolgemaal op 1 december 2003.
• 1 december 2003: informatieavond over de verplaatsing van rioolgemaal Rhijnspoorplein.
• 16 maart 2004: informatiebrief aan alle omwonenden en de bij de projectgroep bekende geïnteresseerden over de besluitvorming NvU en het vervolgtraject (SPvE-fase). Deze brief bevatte ook een oproep aan iedereen om zich aan te melden voor de klankbordgroep voor de SPvE-fase.
• 7 april 2004: uitnodigingsbrief aan alle bestaande klankbordgroepleden en omwonenden en overige geïnteresseerden om deel te nemen aan klankbordgroep I voor de SPvE-fase (d.d. 21 april 2004)
• 21 april 2004 1e klankbordgroep en uitnodiging voor werkgroep
• 6 mei 2004: infobrief aan alle klankbordgroepleden over de werkgroep openbare ruimte met een oproep om zich alsnog aan te melden voor de bijeenkomst op 12 mei 2004
• 6 mei 2004: uitnodigingsbrief aan de leden van de klankbordgroep die zich hebben opgeven voor de werkgroep openbare ruimte op 12 mei 2004
• 12 mei 2004 werkgroep openbare ruimte/aansluiting 1e Boerhaavestraat
• 14 juni 2004: uitnodiging aan alle klankbordgroepleden deel te nemen aan klankbordgroep d.d.22 juni 2004 + verzending verslag klankbordgroep van 21 april 2004
• 22 juni 2004 2e klankbordgroep• 9 juli 2004: uitnodiging aan alle
klankbordgroepleden deel te nemen aan klankbordgroep d.d. 21 juli 2004
• 14 juli 2004: verzending verslag klankbordgroep 22 juni aan alle leden.
• 21 juli 2004: 3e klankbordgroep• 11 augustus 2004: verzending brief met
uitnodiging tot een gesprek te komen over de Amstelcampus en het participatieproces SPvE aan de vereniging buurtbehoud Weesperzijdestrook
• 16 augustus 2004; presentatie stand van zaken SPvE buurtbijeenkomst Tussen Amstel en Weesper
• 6 september presentatie stand van zaken SPvE buurtbeheergroep Oosterpark
• 8 september 2004: publicatie interview over Amstelcampus met Jelle Prins en Actiegroep in het Amsterdams Stadsblad editie Oost.
• 15 september 2004: publicatie interview met projectleider HvA over Amstelcampus in het Amsterdams Stadsblad editie Oost.
• 15 september 2004: gesprek vereniging buurtbehoud Weesperzijdestrook en vertegenwoordigers van actiegroep King Kong over plan Amstelcampus
• 17 - 20 september 2004: Huis aan huis verspreiding van de nieuwsbrief Amstelcampus met daarin de uitnodiging voor de informatieavond (d.d. 27 september 2004) in de omgeving van het projectgebied
• 21 september 2004 verzending nieuwsbrief met toelichtende brief aan raadsleden
• 20 - 23 september 2004: Verzending van de nieuwsbrief Amstelcampus met daarin de uitnodiging voor de informatieavond (d.d. 27 september 2004) aan alle bij projectgroep bekende geïnteresseerden en aan de klankbordgroepleden
• 25 september 2004 presentatie tijdens Weesperzijdefestival. Uitdelen van de nieuwsbrief Amstelcampus en uitnodigen van geïnteresseerden voor de informatieavond (d.d. 27 september 2004)
• 27 september informatieavond voor de buurt• 5 oktober 2004 presentatie raadsleden
stadsdeel Oost/Watergraafsmeer• 6 oktober 2004: verzending verslag
klankbordgroep van 21 juli 2004 Gedurende de inspraakperiode voorziet een inspraakkrant en samenvatting van het SPvE omwonenden en belanghebbenden van de benodigde informatie. Ook worden twee inloopavonden en een inspraakavond gehouden en ligt het SPvE tesamen met de onderzoeken als gebruikelijk ter inzage.
67
3 EIGENDOM / KADASTER
Kaart Eigendomsverhoudingen
68
Kwaliteitsniveau (semi-)openbare ruimte
In februari 2002 heeft de stadsdeelraad van Oost/Watergraafsmeer deel 1 (Visie) van het Handboek Inrichting Openbare Ruimte vastgesteld. Dit deel geeft per deelgebied bindende, uniforme voorschriften voor de bij de inrichting van de openbare ruimte toe te passen profielindeling, materialen en inrichting. Het doel is de wildgroei in materiaal- en objectgebruik en de inrichtingsoplossingen in te dammen. Dit moet leiden tot een kwalitatief hoogwaardigere openbare ruimte, waarbij kwaliteit getoetst wordt aan de aspecten schoon, heel, mooi, veilig en juist gebruik. Het subjectieve begrip mooi wordt op haar beurt weer getoetst aan de deelaspecten duurzaam, ingetogen, herkenbaar en bruikbaar.
Het deel van de Amstelcampus ten oosten van de Wibautstraat ligt in het deelgebied “Oosterparkbuurt” en het deel ten westen van de Wibautstraat in het deelgebied “Weesperzijdestrook”. De relevante eisen voor de Oosterparkbuurt zijn:• In de straten het oorspronkelijke profiel
(laanbeplanting, verhoogd trottoir in betonnen tegels, rijweg in gebakken klinkers en parkeren langszij) in stand houden.
• Geen knikken in het wegprofiel introduceren.• Streven naar extra verblijfsruimte op trottoirs
door (plaatselijke) versmalling), introductie van eenrichtingsverkeer en versmalling van de rijweg.
• Straatmeubilair moet passend vormgegeven zijn (accenten mogelijk).
Voor de Weesperzijdestrook zijn dit:
• Spelen in de buurt kleinschalig inpassen (b.v. op pleintjes, op daken enz.), waarbij gestreefd moet worden naar flexibele, bijvoorbeeld ambulant te plaatsen vormen.
• In de straten het oorspronkelijke profiel (laanbeplanting, verhoogd trottoir in betonnen tegels, rijweg in gebakken klinkers en parkeren langszij) in stand houden.
• Geen knikken in het wegprofiel introduceren.• Streven naar extra verblijfsruimte op trottoirs
door (plaatselijke) versmalling), introductie van eenrichtingsverkeer en versmalling van de rijweg.
• Relatie met de Amsteloever verstreken (zichtassen in verlengde van straten vrijhouden)
• Straatmeubilair moet passend vormgegeven zijn (accenten mogelijk).
• Veel aandacht voor de relatie met de plannen voor de Wibautas en de Weesperzijde.
Naast deelgebieden worden ook bijzondere plekken onderscheiden. Dit zijn plekken, die bij een (her-) inrichting het beste als afzonderlijke opgave kunnen worden benaderd en zich niet lenen voor uniforme voorschriften, zoals parken, pleinen, (semi-)private terreinen etc. Het Kohnstammhof en het Wibauthof worden beschouwd als “bijzondere plekken”, hiervoor gelden geen aparte voorschriften.
Bij het op te stellen inrichtingsplan voor de openbare ruimte rondom de Amstelcampus moet zorg en aandacht besteed worden aan de relatie met de Wibautas (masterplan), de Weesperzijde (visie) en de Mauritskade (visie Singelgrachtzone).
4 INRICHTING OPENBARE RUIMTE
69
5 VERKEERSSTROMEN BESTAANDE SITUATIE
70
6 VERVOERSMANAGEMENT HVA
Vervoermanagementbeleid HvADe HvA is zich bewust van het binnenstedelijke karakter van de locatie aan de Wibaut-as. De locatie is zeer goed bereikbaar per openbaar vervoer. Het vervoermanagementbeleid is als volgt vastgesteld:• De HvA stimuleert het gebruik van het
openbaar vervoer en de fiets door studenten en medewerkers. De HvA realiseert voldoende stallingsvoorzieningen voor fietsen binnen de parkeervoorzieningen op de eigen terreinen;
• De HvA past een zeer strikt parkeerreglement toe, met in acht name van het behoud van functionaliteit van de huisvesting en attractiviteit voor haar (deeltijd)-studenten en medewerkers.
• Medewerkers:o voor de medewerkers van de verschillende
onderwijsinstituten wordt uitgegaan van een uitgifte van een beperkt aantal parkeerplaatsen. De HVA gaat uit van een parkeerbehoefte van maximaal 1 per 10 fte per onderwijsinstituut;
o voor een selecte groep medewerkers van het bestuur en bepaalde stafleden zijn 1 op 1 parkeerplaatsen beschikbaar.
• Studenten:o aan de voltijdstudenten worden geen
parkeerplaatsen beschikbaar gesteld;o Voor het parkeren van de deeltijdstudenten
gaat de HvA uit van een parkeerbehoefte van 1 parkeerplaats per 4 deeltijdstudenten.
• Exploitanten:o er wordt aan exploitanten van voorzieningen
binnen de HvA-gebouwen één parkeerplaats per voorziening ter beschikking gesteld
• Leveranciers:o er worden 5 parkeerplaatsen gereserveerd
voor vaste leveranciers.
• De HvA belast de kosten van haar voorzieningen, inclusief de parkeerplaatsen, direct door naar haar onderwijsinstituten, waardoor deze zich bewust zijn van het gebruik daarvan;
• Instituten kunnen onder voorwaarden een beperkt aantal parkeerplaatsen bijhuren van de HvA (tegen betaling);
• De HvA zoekt evenwicht tussen haar parkeerbeleid en het aantal parkeerplaatsen, zodat de directe omgeving van de Amstelcampus niet geconfronteerd zal worden met een niet-acceptabele verhoging van de parkeerdruk;
• De HvA gaat uit van een pasjesregeling voor gebruikers van de parkeervoorzieningen van de Amstelcampus. Dit waarborgt een beheersbaar en controleerbaar systeem voor het al dan niet toegang geven tot de parkeervoorzieningen;
• De HvA verleent medewerking aan het (deels) ter beschikking stellen van haar parkeergelegenheid in het kader van dubbelgebruik voor andere voorzieningen en woningen in de directe omgeving;
• De HvA overweegt de mogelijkheid tot het beschikbaar stellen van deelauto’s die bijvoorbeeld voor noodzakelijke verplaatsingen tussen verschillende HvA gebouwen elders in Amsterdam ingezet kan worden. De Hogeschool heeft hier geen ervaringen mee, maar onderzocht wordt in hoeverre een dergelijk idee bijdraagt aan het goed uitvoeren van het vervoermanagementbeleid.
InleidingIn deze bijlage worden de belangrijkste onderdelen van het onderzoek van TripConsult weergegeven aangaande autoparkeren en vervoerbeleid. Het betreft geen samenvatting. Voor de volledige gegevens dient het rapport van TripConsult te worden gelezen.
VergelijkingIn de NvU zijn 835 parkeerplaatsen opgenomen. Dit aantal is gebaseerd op de bestaande getallen van de bestaande bebouwing en op normgetallen voor de nieuwbouw. Wanneer de parkeerkentallen volgens het ASVV worden beschouwd, ligt de te verwachten parkeerbehoefte van de bestaande bouw en nieuwbouw in het plangebied tussen minimaal 973 en maximaal 1.664 parkeerplaatsen. Wanneer de parkeernormen uit de NvU één op één worden toegepast op alle functies (zonder rekening te houden met de bestaande situatie), zou een aantal van 1.087 parkeerplaatsen dienen te worden vastgelegd.
Bij de besluitvorming van de NvU is gevraagd om het parkeerprogramma te minimaliseren en een vervoersmanagementplan vast te leggen. Uit de getallen blijkt dat een streng beleid noodzakelijk is om binnen de 835 parkeerplaatsen (zoals vastgelegd in NvU) te komen. Het realiseren van een minimale parkeervoorziening vraagt dus om een stringent vervoermanagementbeleid.
De HvA heeft reeds ervaring opgedaan met een dergelijk vervoermanagementbeleid bij de locatie Leeuwenburg, waar de uitgifte van parkeerplaatsen reeds onder strikte voorwaarden plaatsvindt. Dit is momenteel de hoofdvestiging van HvA, met een omvang van meer dan 60.000 m2 bvo en kan daarmee als goede referentie dienen voor de Amstelcampus.
71
Uitgangspunten bepaling parkeerbehoefteBij de bepaling van het aantal parkeerplaatsen ten behoeve van het parkeren voor de Hogeschool van Amsterdam gelden de volgende uitgangspunten:• Het totale aantal voltijd- en deeltijdstudenten
bedraagt in 2009 circa 18.600.• Het aantal deeltijdstudenten bedraagt circa
5.200. Een groot gedeelte van de deeltijd-studenten betreft werkende mensen met een bovengemiddeld autobezit. De gemiddelde aanwezigheid is 2,5 dagdelen (tussen 15.00 – 22.00) per week en een bezetting van circa 90%.
• Het aantal medewerkers, uitgedrukt in fte’s, bedraagt 1/16e-deel van het totale aantal studenten, hetgeen resulteert in ca. 1.200 fte.
• Er zijn ongeveer 40 bestuurs- en staffuncties bij de HvA die in aanmerking komen voor een individuele parkeerplaats op de Amstelcampus.
• Er worden 10 p.p. gereserveerd voor stedelijke voorzieningen als boekhandel, horeca, etc;
• Voor leveranciers wordt in de gebouwde parkeervoorziening een laad- en losvoorziening getroffen nabij de toegangen van de gebouwen. Inpandige voorzieningen zijn alleen toegankelijk voor personenvoertuigen en bestelbusjes. Voor het vrachtverkeer wordt in de buitenruimte een voorziening getroffen.
Parkeerbehoefte HvA• Zonder dubbelgebruik en bij gelijktijdige
aanwezigheid van alle gebruikers zou er een behoefte zijn aan parkeerplaatsen voor HvA van 1500;
• Uitgaande van gespreide aanwezigheid van gebruikers en dubbelgebruik is er een behoefte aan parkeerplaatsen van HvA van 690 (dit is dus minder dan 50%);
Parkeerbehoefte totale plangebied Amstelcampus
• De vraag van HvA (690 p.p.) dient te worden aangevuld met de vraag van overige functies in het plangebied;
• Voor sport, studentenwoningen, Jaco, en basisschool is gerekend op 30 p.p.;
• Voor de vraag van Rhijnspoorplein (wonen en bijzondere functie) is gerekend op totaal 125 p.p.;
• Compensatie Wibautas = 60 parkeerplaatsen;
ConclusieDe totale vraag van de Amstelcampus is circa 900 (690+30+125+60). Hiermee wordt de totale parkeerbehoefte van het ontwikkelingsgebied Amstelcampus geraamd op circa 900 parkeerplaatsen, of circa 840 zonder ‘compensatie Wibautas’.
Enkele overwegingen• In de NvU is een aantal opgenomen van 835
parkeerplaatsen. Dit is echter exclusief de 60 compensatieplekken voor het Masterplan Wibaut-as. Het is een eis van de gemeente dat deze compensatieplekken in het SPvE zijn opgenomen.
• In de Nota van Uitgangspunten wordt uitgegaan van 835 parkeerplaatsen. Aanbevolen wordt om in het Stedenbouwkundige Programma van Eisen 900 parkeerplaatsen op te nemen. Het verschil tussen SPvE en NvU wordt verklaard door de toevoeging van de 60 parkeerplaatsen ‘compensatie Wibaut-as’. De 60 plaatsen zullen openbaar toegankelijk zijn. Per saldo is het SPvE dus gelijk aan de NvU.
• Het feit dat er met een aanbod van 900 parkeerplaatsen een grotere vraag bediend kan worden, is alleen mogelijk door het uitgangspunt van dubbelgebruik dat wordt gehanteerd voor de Amstelcampus. Door dit dubbelgebruik van de parkeerplaatsen door medewerkers en bezoekers van Hogeschool, bewoners van (studenten)woningen, en o.a. bezoekers van sporthal en basisschool kunnen de parkeerplaatsen efficiënt worden gebruikt. Het beheer en de exploitatie van de toekomstige parkeervoorzieningen zal daarop moeten worden afgestemd. Het impliceert dat de parkeergarages een semi-openbaar karakter zullen krijgen.
• De vraag naar autoparkeerplaatsen is vergeleken met kengetallen. Op basis van kengetallen van ASVV zou de vraag naar parkeerplaatsen voor de Amstelcampus kunnen oplopen van minimaal 973 tot maximaal 1.664. Op basis van de Nota van Uitgangspunten zou het aantal parkeerplaatsen circa 1.087 bedragen. Geconcludeerd kan worden dat de vraag van circa 840 parkeerplaatsen structureel minder is dan genoemde normgetallen. Daarmee wordt voldaan aan de doelstelling om het autogebruik zoveel mogelijk te beperken. Dit is vastgelegd in het vervoermanagementbeleid van de Hogeschool.
• Door het toegepaste vervoermanagement op basis van het geformuleerde beleid zal er geen parkeerdruk op de directe omgeving van de Amstelcampus plaatsvinden. Indien de hoeveelheid parkeerplaatsen verminderd zou worden, kan er een parkeerdruk op de buurt ontstaan. Dit is vanzelfsprekend ongewenst.
72
7 BEZONNING
Bestaande situatie - 21 maart 09.00 uur Nieuwe situatie - 21 maart 09.00 uur
Bestaande situatie - 21 maart 12.00 uur Nieuwe situatie - 21 maart 12.00 uur
Bestaande situatie - 21 maart 15.00 uur Nieuwe situatie - 21 maart 15.00 uur
73
Bestaande situatie - 21 maart 17.00 uur Nieuwe situatie - 21 maart 17.00 uur
Bestaande situatie - 21 juni 09.00 uur Nieuwe situatie - 21 juni 09.00 uur
Bestaande situatie - 21 juni 12.00 uur Nieuwe situatie - 21 juni 12.00 uur
74
Bestaande situatie - 21 juni 15.00 uur Nieuwe situatie - 21 juni 15.00 uur
Bestaande situatie - 21 juni 18.00 uur Nieuwe situatie - 21 juni 18.00 uur
Bestaande situatie - 23 december 11.00 uur Nieuwe situatie - 23 december 11.00 uur
75
Bestaande situatie - 23 december 12.00 uur Nieuwe situatie - 23 december 12.00 uur
Bestaande situatie - 23 december 13.00 uur Nieuwe situatie - 23 december 13.00 uur
Bestaande situatie - 23 december 14.00 uur Nieuwe situatie - 23 december 14.00 uur
76
8 KABELS EN LEIDINGEN
Kabels en leidingen
77
9 PLANNING
ActiviteitOmschrijving
SPvEOpstellen SpvE
Toetsingen/Inspraak/bestuurlijke besluitvorming
Bestuurlijke besluitvorming t/m gemeenteraad
Juridisch-planologisch kaderOpstellen bestemmingplan t/m 1e ter visielegging
Vaststelling bestemmingsplan SDR+2e ter visie
Goedkeuring bestemmingsplan GS+beroepstermijn
Voorbereiding uitvoeringOpstellen BLVC-plan
Voorbereiding omleggingen K&L
Omleggingen K&L
Gemaal (incl. K&L)Bouw gemaal
KohnstammlocatiePlanologische procedure
Bouwvergunning
Bouw + aanleg maaiveld
WibautlocatiePlanologische procedure
Sloopvergunning
Bouwvergunning
Herhuisvesting sportcentrum/jongerencentrum
Sloop geheel Wibauthuis
Bouw Wibautlocatie
BoerhaavelocatiePlanologische procedure
Bouw Boerhaavelocatie
RhijnspoorlocatieBouwplanontwikkeling
Bouwvergunning
Verplaatsing sportkooi
Bouw+aanleg maaiveld
SingelgrachtlocatiePlanning nader te bepalen
2004 2005 2006 2007 2008 2009JULA S O N D J F M A M J J A S O N D J F M A M J J A S O N D J F M A M J J A S O N D J F M A M J J A S O N D J F M A M J
© Primavera Systems, Inc.
legenda
Planvorming/procedures
Uitvoering
Stedenbouwkundig Programma van Eisen
Globale overall-planningvoorbereiding/uitvoering
AMSTELCAMPUSoktober 2004
78
10 LIJST VAN ONDERZOEKEN
Communicatie
Communicatieplan Stadscampus, Rutten CommunicatieadviesRutten, Communicatie-advies Stadscampus, Amsterdam, 20 juli 2004.
Omgevingskwaliteit: wind, zon geluid
Windtunnelonderzoek, PeutzStadscampus Wibaut te Amsterdam, Windtunnelonderzoek met betrekking tot het te verwachten windklimaat op loop- en verblijfsniveau, Mook, rapportnummer AA/OO/Lvl/WS 745-2,15 oktober 2004.
Bezonningsonderzoek, PeutzStadscampus Wibaut te Amsterdam, Bezonningsonderzoek, Mook, rapportnummer AA/OO/Lvl/WS 745-1-RA,15 oktober 2004.
Onderzoek Geluidsbelasting, M+P. S. Dijs, Ontwikkeling Stadscampus Wibaut te Amsterdam, rapportnummer M+P.SDOW.04.3.1, Aalsmeer, 7 september 2004.
Onderzoek Geluidsreflectie, M+P.S. Dijs, Ontwikkeling Stadscampus Wibaut te Amsterdam onderzoek geluidsreflectie bij huidige woningen, rapportnummer M+P.SDOW.04.3.2, Aalsmeer, 8 september 2004.
Onderzoek Geluid Hoven, PeutzStadscampus Wibaut te Amsterdam, geluidsreflecties/geluidsniveaus binnenhoven, Mook, rapportnummer AA/Lvl/WS 745-4-RA, 21 oktober 2004.
Omgevingskwaliteit: overig
Veilig ontwerp en beheer Amstelcampus, DSP-groepDhr. Korthals Altes, Veilig ontwerp en beheer Amstelcampus, Amsterdam, 14 september 2004.
Onderzoek Luchtkwaliteit, Ingenieurs Bureau AmsterdamA.L. de Jong, Onderzoek luchtkwaliteit Locatie Wibauthuis/Kohnstammhuis projectnummer 126990, Amsterdam 28 april 2003.
Grondwateronderzoek, DHVDHV, Effecten van ondergrondse parkeergarages Wibauthuis/Kohnstamhuis, dossier W1982-01.001, registratienummer RB-SE 20043329, Amsterdam september 2004.
Natuurtoets, DROA. Brouwer, Natuurtoets Stadscampus Wibaut, Amsterdam, 2004.
Boomonderzoek, Copijn Utrecht B.V. M.C. van Ingen & M. Suijk, Boominventarisatie en waardebepaling volgens Methode Raad, projectnummer 5364.5, Utrecht juni/juli 2004.
Boomonderzoek, OmegamOmegam, Wibautas, Verkennend boomonderzoek i.v.m. reconstructie, kenmerk 1103566, Amsterdam, 10 november 2000.
Duurzaam bouwen en energie
Haalbaarheidsstudie duurzaam bouwen, DGMR Bouw B.V.Kuipers- van Gaalen & M. Brosowsky, DGMR Rapport Haalbaarheidsstudie Duurzaam Bouwen locatie Hogeschool van Amsterdam, nummer E.2004.1125.00, Den Haag, 23 juli 2004.
Energiestudie, DWADWA, Energievisie Kohnstammhuis-Wibauthuis, projectnummer 7933, Bodegraven, 7 oktober 2004.
Verkeer en Vervoer
Vervoersmanagement en parkeren, Trip ConsultJ. Swaans, Hogeschool van Amsterdam, Amstelcampus –uitwerking vervoersmanagement en parkeren, rapportnummer 1421/01, Breda, september 2004.
Verkeersstudie Stadscampus Wibaut, dIVVdIVV Strategie & Beleid, Verkeerskundig analyse ontsluiting parkeergarages, Amsterdam september 2004.
Verkeersafwikkeling, DROA Wiersma, Notitie over de capaciteitsstudie Wibautstraat –Rhijnspoorplein- Boerhaavestraat- , Amsterdam, 1 september 2004.
Analyse ontsluitingsvarianten, GrontmijE. Mansvelder, R. Althuisius, Verkeerskundige input concept SPvE Wikolo, Documentnummer I&M-99353101/EM/jj, Projectnummer 168786, De Bilt, 25 oktober 2004.
79
Bodem
Historisch Bodemonderzoek MOS Grondmechanica, B.V. J.W.M. Salemans, Historisch onderzoek stadscampus, kenmerk RO856-RH_1, Rhoon, 6 september 2004.
Historische Bodemverontreiniging Milieudienst Amsterdam R. Kronenburg, Historisch onderzoek projectgebied Wibauthuis/Kohnstammhuislocatie, dossiernummer 92334, Amsterdam 14 januari 2002.
Milieuonderzoek (Bodem) MOS Grondmechanica, B.V. J.W.M. Salemans, Milieuonderzoek stadscampus Wibaut, kenmerk X085604-RH_3, Rhoon, oktober 2004.
Afvoeronderzoek OMEGAMW.A. Theunisse, Afvoeronderzoek nabij het Rhijnspoorplein te Amsterdam, projectnummer 1111065, Amsterdam 1 juli 2003.
Overig
Rhijnspoorplein Ontwikkelingsbedrijf Gemeente AmsterdamJ van Groenewoud & H. Serbryuns, Onderzoek bandbreedte realistische programmatische modellen voor het Rhijnspoorplein, Amsterdam, januari 2004
MER DROG. Willemse, M.e.r.-(beoordelings)plicht Stadscampus Wibaut, Amsterdam 17 september 2004.
Rioolgemaal Janson Adriaanssen ArchitectenL. Janson, M Adriaanssen & K. Wieck, Rhijnspoorplein studie voor hergebruik Rioolgemaal, Amsterdam januari 2003.
Referentieprojecten HvA, Quality-briefHogeschool van Amsterdam, Quality-brief, december 2002, Amsterdam, Trimp & van Tartwijk Property Performance.
80
81
Opgesteld door:
Citythoughts Architects Projectleider: De heer B. GriblingGrasweg 41-S 1031 HW Amsterdamtel: 020 6304390
In samenwerking met en in opdracht van:
Stichting Hogeschool van Amsterdam Projectleider: Trimp & van Tartwijk Property PerformanceDe heer T. CroonStrawinskylaan 15271077 XX Amsterdamtel: 020 5752170
&
Stadsdeel Oost-Watergraafsmeer Projectleider: Mevrouw A. de JagerHelmholtzstraat 61Postbus 948011090 GV Amsterdamtel: 020 7744444
Periode:
Het SPvE is opgesteld in de periode januari – oktober 2004
COLOFON
citythoughts
november 2004
