SUNUMUN AKIŞI

• Hakemlik Nedir?• Hakemlerin Görevleri Nelerdir?• Hakemlerde Aranan Nitelikler Nelerdir?• Hakemlik Kaydı Nasıl Olur?• Hakemlik Süreci• Hakemlere Sağlanan Olanaklar Nelerdir?• Hakemlik Görevinin Sunduğu Fırsatlar Nelerdir?• Deneyimlilerin Kaleminden

Hakemlik Nedir?

• Avrupa Komisyonu, araştırma ve inovasyona destek olmak amacıyla proje önerilerini ve proje işleyişini değerlendiren, program ve politika süreçlerini izleyen bağımsız uzmanlara verilen isimdir.

Hakemlerin Görevleri Nelerdir? Değerlendiriciler (Evaluators): Horizon 2020 Programına sunulmuş projeleri yazılı kriterlere göre değerlendirmektedirler. Bu yolla başarılı ve maddi olarak desteklenmeye değer olan proje önerileri belirlenir. Gözlemciler (Observers): Projenin değerlendirme aşamasında, değerlendirmenin ne şekilde yapıldığı, adil olup olmadığı gibi konularda gözlem yapmakta ve Avrupa Komisyonu’na sürecin iyileştirilmesi hakkında öneride bulunmaktadırlar.

Proje İzleyicileri (Monitors): Desteklenmeye hak kazanan projelerin uygulama aşamasında, Avrupa Komisyonu’na projelerin teftişine yardımcı olmaktadırlar. Program İzleyicileri (Experts): Programların izlenmesi ve takibi yönünden Komisyona destek olmaktadırlar. Bu görevler, proje önerileri veya projelerin teknik unsurlarından ziyade, kapsamlı bir programın uygulanması ve sonuçlarının takibiyle ilgili olup daha stratejik düzeydedir.

Hakemlerde Aranan Nitelikler Nelerdir?

• İlgili proje başlığı konusunda mesleki deneyime,• En az lisans derecesine sahip herhangi bir

bilimsel ve teknolojik alanda yüksek derecede araştırma ve inovasyon yetkinliği bulunan kişiler ,

• Danışmanlık firmalarından ya da küçük ölçekli ama araştırma odaklı şirketlerden de değerlendirici seçmektedir.

dv…

• Özellikle kadın ve daha önce ulusal proje değerlendirme panellerinde yer alan araştırmacılara/sanayi temsilcilerine pozitif ayrımcılık yapılmaktadır.

• Değerlendirmede göz önüne alınan diğer konular cinsiyet dengesi, coğrafi çeşitliliğin sağlanması ve mümkün olduğunca yeni uzmanların değerlendirmede yer alması.

dv…

• Mükemmel seviyede yazılı ve sözel İngilizce bilgisine sahip olması gerekmektedir. İngilizce dışındaki diğer Avrupa dilleri, pozitif değer olarak nitelendirilmektedir.

Hakemlik Kaydı Nasıl Olur?

Hakemlik Süreci

• Avrupa Komisyonu sizi potansiyel bir hakem olarak seçtikten sonra, sizinle temasa geçip, hakemlik için ekinde her türlü kayıt ve şartı belirten bir görev yazısı (çıkar çatışması, gizlilik, uygunluk durumu vb..) iletir.

• Kabul etmeniz durumunda, bazı konular hakkında onayınızı

istemektedir.

• Bu aşamada uzmanın değerlendirme sürecine katılıp

katılamayacağını Komisyona bildirmesi gerekmektedir.

• Komisyona katılım teyidi iletildikten sonra Komisyonla

uzman arasında sözleşme imzalanır.

• Proje değerlendirmeleri, uzaktan değerlendirme ve ardından

Brüksel’de paneller ile değerlendirme şeklinde

gerçekleştirmektedir.

Hakem, görevi süresince ülkesini ya da kuruluşunu temsilen değil;

tamamen kendi bilimsel yetkinlikleri ve kapasitesi ile

değerlendirme sürecini yürütmekle yükümlüdür.

Hakemlere Sağlanan Olanaklar Nelerdir?

• Hakemlere değerlendirme yaptıkları her bir tam gün için 450 € harcırah ödenmektedir.

• Brüksel’deki değerlendirmelere katılım için yol masrafları ve konaklama giderleri de ilgili mevzuata göre ödenmektedir.

Hakemlik Görevinin Sunduğu Fırsatlar Nelerdir?

• AB ÇP kapsamındaki olanaklardan en iyi şekilde nasıl yararlanılacağına dair farkındalık kazanma • Bilimsel uzmanlık alanındaki bilimsel ve teknolojik en uç nokta bilgisinden haberdar olma • AB ÇP’na sunulan projelerin değerlendirilirken geçtiği aşamalara aşinalık kazanma

• Proje yönetiminde karşılaşılabilecek problemlerle nasıl başa çıkılacağı konularında deneyim edinme • Değerlendirme sürecinde aynı alanda çalışan araştırmacılarla tanışma ve fikir alışverişinde bulunma imkânına sahip olma • Aynı alanda çalışmalarını sürdüren araştırmacılarla irtibat içerisinde olma ve ileriye dönük iş birliklerin kurulması imkanı.

Horizon 2020’ de uzman olmak için başvuru yapmış olan bir araştırmacı aynı zamanda proje teklifi de

verebilir mi?

Proje değerlendirme sürecinde görev alan bir uzman kendi proje teklifi ile ya da onunla yarışma durumunda olan bir proje teklifi ile ilgili bir uzmanlık görevi üstlenemez ancak diğer proje teklifleri ile ilgili görevleri üstlenebilir. Bir uzman bir göreve atanmadan önce kendisinden, menfaat (çıkar) çatışmasına engel olmak için, hangi proje teklifleriyle ilgisi olduğunu belirten bir beyanname istenir. Uzman kendisinden incelemesi istenen proje teklifi ile ilgili bir menfaat çatışması yaratabilecek potansiyel bir durum hakkında Komisyonu bilgilendirmekle yükümlüdür.

DENEYİMLİLERİN KALEMİNDEN

Hakemlik deneyiminin bundan sonraki aşamalarda AB 7.ÇP projesi hazırlama

konusundaki muhtemel etkileri nelerdir?

• Sağlık ve Marie-Curie alanında hakemlik yapan Sn. Gülderen Yanıkkaya Demirel:Ne kadar çok proje okursanız, proje yazma konusunda o kadar çok bilgi ediniyorsunuz. Değerlendirmeler sırasında olası ortaklarla tanışma şansı oluyor, sosyal ortamda paylaşımda bulunma en azından Türkiye ve Türklerle ilgili ön yargıların giderilmesi açısından önemli.

ICT alanında hakemlik yapan Sn. Şebnem Baydere:

Hakemlik deneyiminin değerlendirme sürecini tanıma ve Komisyon yetkilileri ile

tanışma açısından faydalı olduğunu düşünüyorum. Bundan sonraki aşamalarda

proje teklifi hazırlarken hakemlerin değerlendirme kriterlerini göz önüne

almamı sağlayacak.

KOBİ alanında hakemlik yapan Sn. Baha Kuban:Yalnızca kazanan projeler değil kaybedenleri de birlikte değerlendirince o belirli alandaki genel

arayışları, ülkelerin ve kurumların kapasitelerini, gelecekteki yönelimleri konusunda oldukça iyi bir fikre sahip olunuyor. Bu arada önemli oyuncular

ve kurumlar, daha önce yaptıkları işler ve kapasiteleri konusunda bir düşünce ve bilgi

oluşuyor. Bu durum kuşkusuz bu konuda yapılacak araştırmalarda işbirliği yapılabilecek

kritik kurumlar bilgisini de içeriyor.

ICT alanında hakemlik yapan Sn. Ferda Nur Alpaslan:

Hakemlik deneyiminin, bundan sonraki aşamalarda 7.Ç.P. projesi hazırlarken oldukça yararlı olduğunu

düşünüyorum. Yazdığınız her bir cümlenin nasıl değerlendirileceği konusunda inanılmaz bir bilgi ve deneyim sahibi oluyorsunuz. Ayrıca proje teklifine

mutlaka konulması gereken bilgilerin neler olduğunu öğreniyorsunuz. Teklif hazırlarken size önemsiz bir

detay gibi görünen bu nedenle de kısaca değindiğiniz bazı konuların değerlendirme sürecinde

ne kadar önemle irdelendiğine tanık oluyorsunuz.

Her bir projenin değerlendirilmesi için yeterli süreye sahip olabiliyor

musunuz?Ulaştırma Alanında hakemlik yapan Sn. Gülay Malkoç:

2008 ‘de sistemi değiştirdiler ve ilgili konularda projeleri seçip, internet ortamında hakemlere gönderdiler. Projeleri belli bir sürede evde

değerlendirip, tekrar internet ortamında hakemler arası görüşe sunmamızı istediler. Bu zamanı efektif kullanabilme açısından çok daha iyi idi. Projeyi okuyup, ilk notları verdiğimizde, aynı projeyi okuyan hakemler arasında uzlaşmanın sağlanabilmesi için de her bir hakem projeye yönelik olarak notlarını ve uyarılarını birbirine gönderdi. Bu kapsamda Komisyon bilgisi

dahilinde birkaç tur atıldı internet ortamında. Bu da çok iyi idi, çünkü hemen hemen herkes birbirinin yaklaşımını az çok bilerek, tatmin olduğu konularda

asgari bir müşterek sağlayarak ve/veya birbirlerinin yaklaşımlarından haberdar olarak geldi Brüksel’e. Böylece “Concencus Meeting”ler de sıfırdan

başlamamış oldu.

Çevre alanında hakemlik yapan Sn. Erol Çakmak:

İlk değerlendirme ve konsensüs raporunun karalaması internet

üzerinden yapılmaktadır. Zaman sizin ayırabildiğiniz zamanla sınırlı.

Hakemlik deneyimi sonrası Komisyon’un başka çalışma grupları için sizinle teması

oldu mu?

Sağlık alanında hakemlik yapan Sn. Salih Şanlıoğlu:4 kez hakemlik için çağrıldım ve birinde uzaktan değerlendirme yaptım.ICT alanında hakemlik yapan Sn. Özgür B. Akan:Evet, daha sonra 2 ayrı çağrı için daha farklı çalışma gruplarından temasa geçildi.

Projelerin incelenmesi sırasında rastladığınız en sık yapılan hatalar nelerdir?

• Sağlık ve Marie-Curie alanında hakemlik yapan Sn. Gülderen Yanıkkaya Demirel:**Bütçe, adam/ay hesaplamalarında yanlışlıklar, **Uzun ve gereksiz detay içeren açıklamalar, **Belirtilen formata uygun olmayan proje sunumları, **Çağrı ile uyumsuz proje sunumları.

KOBİ ve Enerji alanında hakemlik yapan Sn. Sibel Özdoğan:Çağrı çok iyi okunmalı. Çağrının amacı, kapsamı ve teknik, yapısal, bütçe, konsorsiyum vd. gerek şartları %100 yerine gelecek şekilde proje yazılmalı. Yürütücü deneyimli ve birikimli olmalı. Her katılımcının yeri, yapacağı iş, alacağı para tanımlı ve proje amacı, süreci ve hedefleriyle uyumlu olmalı. Bence gruplar açılacak çağrıları dikkatle irdelemeli, hangi çağrıyı hedeflerlerse şansları olabileceğini tartmalı, bu çerçevede tamamen objektif kriterlerle gerekli konsorsiyumu oluşturmalı, teklifin yazılımına gerekli özeni ve zamanı tanımalıdır.

LİNKS:http://www.h2020.org.tr/tr/icerik/h2020de-hakemlik

http://ec.europe.eu/research/participants/portal/desktop/en/experts/index.html

http://ec.europe.eu/research/participants/docs/h2020-funding-guide/experts/experts_en.htm

TEŞEKKÜRLERUluslararası Proje Destek Birimi Yetkilisi

Gülşen Yüksek PekörenEmail: proje@comu.edu.tr

Tel: 2180018 / 2252