T.C. HALİÇ ÜNİVERSİTESİ

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

LİSANSÜSTÜ TEZ YAZIM KILAVUZU

MART 2011

1. GİRİŞ

T.C. Haliç Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’ne teslim edilecek yüksek

lisans/doktora tezleri ve dönem projesi raporları, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nca

(YÖK) hazırlanmış olan “Yükseköğretim Kurumlarında Hazırlanan Lisansüstü

Tezlerinin İnternet Üzerinden Derlenmesi Hakkında Kılavuz” ile Enstitümüze ait bu

kılavuzda belirtilen esaslara uygun olarak yazılır ve teslim edilir.

Tez kavramı, aynı zamanda dönem projesi raporunu da kapsar. Yukarıda açıklanan

yazım kılavuzlarında belirtilen formatlara uygun olarak yazılmamış tezler kabul edilemez.

2. TEZ SINAVI BAŞVURUSU VE JÜRİ OLUŞTURULMASI

Öğrenci, tez sınavına girebilmek için, süresi içinde jüri üyeleri için hazırlanan 5 nüsha

ciltlenmemiş tez kopyası ve “Tez / Dönem Projesi Sunuş Formu” (Ek 1) ile birlikte ilgili

Anabilim Dalı (ABD) Başkanlığına başvurur. ABD Başkanlığı danışmanın tezi yeterli

gördüğüne ve bu kılavuza uygunluğuna dair imzasının yer aldığı “Tez / Dönem Projesi Sunuş

Formu”nda asil ve yedek jüri üyeleri ile birlikte tez sınavı tarihini de belirterek Fen Bilimleri

Enstitüsü’ne iletir ve Enstitü Yönetim Kurulu kararından sonra tezler jüri üyelerine dağıtılır.

Tez kopyalarının tez jüri üyelerine teslim görevi, ABD Başkanlığının sorumluluğunda ilgili

öğrenciye aittir. Öğrenci, tez için Enstitü Yönetim Kurulu’nun “uygundur” olurunu aldıktan

sonra jüri üyelerine birer kopyasını teslim eder. Fen Bilimleri Enstitüsü Sekreterliği, “Tez

Sınav Tutanağı” ve “Tez Onay Tutanağı” formlarını ABD Başkanlığı’na teslim eder.

3. GENEL KURALLAR

3.1. Tezin Yazılması ve Kaydedilmesi

Tezler bilgisayar ortamında hazırlanır ve çıktıları lazer ya da mürekkep püskürtmeli

yazıcılardan alınır. Daktilo ile tez yazımı ve nokta vuruşlu yazıcı çıktıları kabul edilmez.

Tezin hiç bir bölümünde elle ya da daktilo ile yapılan düzeltmeler, silintiler, kazıntılar kabul

edilmez.

Tezin tamamı ekler dahil tek bir pdf dosyası olarak dijital ortamda hazırlanır ve CD’ye

aktarılır. Word dosyalarının pdf dosyalarına dönüştürülmesi için, http://www.yok

gov.tr/tez/pdf.hazirlama.htm adresli YÖK Başkanlığının internet sayfasında bulunan

bağlantılardan yaralanılabilir. Hazırlanan pdf dosyaları tezin Enstitü’ye teslim edilen kopyası

1

ile aynı olmalıdır. Dosyalar sıkıştırılmamış ve şifresiz olmalıdır. Dosyalar isimlendirilirken

Türkçe karakter kullanılmamalıdır. Dosyalara isim verilirken yazar adı ve soyadının sonuna

hangi bilgiyi içerdiği eklenmelidir.

Örnek:

ad_soyadı_tez.pdf

ad_soyadı_ozet_tr.pdf

ad_soyadı_ozet_en.pdf

Metin formatındaki veya çoğaltma (fotokopi) ile hazırlanmış olan tez ekleri tezin tam

metninin bulunduğu pdf dosyası içinde yer almalıdır. Tezde geçen tablolar, şekiller ve

formüller bilgisayar ortamında oluşturulur. Bilgisayar ortamında oluşturulması mümkün

olmayanlar şablonla yazılır. Bunlarda elle düzeltme yapılmaz.

3.2. Kullanılacak Kağıt ve Çoğaltma Sistemi

Tüm çıktılar, A4 (210x297 mm) standardında 80-100 gram arası “birinci hamur” olarak

bilinen beyaz kağıda alınmalıdır. Tez yazımında kağıdın sadece bir yüzü kullanılmalıdır. Tez

kopyasının çoğaltımı orijinal tezden yapılmalı ve ikinci maddede belirtilen sayıdan az

olmamalıdır. Çıktılar bilgisayar yazıcılarından alınmalı, kopyalar net ve okunaklı olmalıdır.

Tez ciltlenip kenar düzeltmesi için kesim yapıldıktan sonra son boyutları 205x290 mm

olmalıdır. Tezin ön ve arka kapakları parlak beyaz kartondan hazırlanmalıdır.

3.3. Yazım Şekli

Tezler bilgisayar ortamında, yazım (imlâ) ve noktalama bakımlarından Türk Dil

Kurumu’nun (TDK) İmlâ Kılavuzu’na uygun olarak Türkçe yazılmalıdır. Önsöz ve dipnotlar

dışında birinci şahıs anlatım kullanılmamalıdır.

3.4. Yazı Karakteri

Tez yazımında, 12 punto “Times New Roman” yazı karakteri kullanılmalı ve yazı

rengi siyah olmalıdır. Tablo ve şekillerdeki yazılar gerekirse 8 puntoya kadar küçültülebilir.

Tablo ve şekil başlıkları ile tablo ve şekillerin altına yazılacak kaynaklar 10 punto olmalıdır.

Metin dik ve normal harflerle yazılır, koyu (bold) harfler başlıklarda kullanılır. İtalik yazı

2

karakteri, sadece gerekli hallerde (Latince isim, kısaltmalar, tanım vb.) kullanılabilir. Virgül,

nokta gibi tüm noktalama işaretlerinden sonra bir karakter boşluk bırakılmalıdır.

3.5. Sayfa Düzeni

Tezde, kapaklar hariç sayfanın sol kenarından 4 cm, diğer kenarlarından 2.5 cm boşluk

bırakılmalıdır. Var ise, açıklama dipnotları da bu sınırlar içinde kalmalıdır. Metin alanının

dışında yalnızca sayfa numarası yer alabilir. Tezdeki önsöz, içindekiler, listelemeler,

kaynaklar, özgeçmiş ve ana bölüm başlıkları sayfa üst kenarından 5 cm. aşağıdan ortalanarak

yazılmalıdır.

3.6. Satır Aralıkları ve Düzeni

Kılavuz içinde geçen “aralık” terimi, yaklaşık olarak iki küçük harf boyutuna eşdeğer

olan metin satırları arasındaki uzaklığı ifade eder. Tez metni 1,5 aralık ile iki yana yaslanmış

olarak yazılır. Tezdeki İçindekiler, Önsöz, Özetler, Kısaltmalar, Tablo, Şekil ve Sembol

Listeleri, Kaynaklar, Ekler, Özgeçmiş, metin içindeki tablo ve şekillerin isim ve açıklamaları

ile dipnotlar ise 1 satır ara ile yazılmalıdır.

Paragraf girintisine 1,25 cm içeriden başlanır ve paragraflar arasında boş aralık

bırakılmaz.

Tez metninde, kelimelerde tire ile hece ayrımı yapılmaz.

Kısaltmalar, Çizelge, Şekil ve Sembol listeleri hazırlanırken açıklamalar normal

metinde olduğu gibi öncesinde 6 punto, sonrasında 6 punto boşluk bırakılarak yazılır.

Birinci derece başlıklardan önce 72 punto, sonra 18 punto boşluk bırakılır. İkinci

derece başlıklardan önce 18 punto, sonra 12 punto, üçüncü ve dördüncü derece

başlıklardan önce ise 12 punto, sonra 6 punto boşluk bırakılır. Dördüncü dereceden daha alt

derecede başlık kullanılmaz.

Başlıklar sayfanın son satırı olarak yazılamaz, başlık sonrası 2 satır metin

yazılamıyorsa başlık da sonraki sayfada yer alır. Bir paragrafın ilk satırı sayfanın son satırı,

paragrafın son satırı da sayfanın ilk satırı olarak yazılamaz.

3.7. Sayfa Numaralama

Tezin Dış-İç kapak, Tez Onay Sayfası ve Önsöz dışındaki tüm sayfaları numaralanır.

3

İçindekiler sayfasından itibaren varsa kısaltmalar listesi, tablolar, şekiller ve özetler

gibi ön sayfalar Romen rakamları (I,II,III…); giriş bölümü ile başlayan metin kısmı ise

normal rakamlarla (1,2,3… ) numaralandırılır.

Sayfa numaraları, parantez, çizgi vb. işaretler kullanılmadan kağıdın alt kenarından 1.5

cm yukarıya ve yazı çerçevesinin ortasına yazılır. Sayfa numaraları metin için kullanılan yazı

karakteri ile yazılmalı ve yazı boyutu Times New Roman için 11 punto olmalıdır.

3.8. Tablo ve Şekiller

Tezde geçen çizelgeler, şekiller ve formüller bilgisayar ortamında oluşturulur.

Bilgisayar ortamında oluşturulması mümkün olmayan şekiller teknik resim ilkelerine göre

çizilir, yazı ve semboller şablonla yazılır. Bu tür şekillerde elle düzeltme yapılmaz.

Tezde yer alan tüm çizelge ve şekillere metin içerisinde atıf yapılır.

Çizelgeler ve şekiller sayfa düzeni esaslarına uymak şartı ile metinde ilk söz

edildikleri yerden hemen sonraya mümkün olduğu kadar yakın yerleştirilmelidir. Birden

fazla çizelge veya şekil aynı sayfaya yerleştirilebilir. Çok sayıdaki çizelge veya şekil,

gerektiğinde eklerde verilebilir.

Tablo ve şekillere, ilk rakam bölüm numarası, ikinci rakam çizelgenin (veya şeklin)

bölüm içindeki sıra numarası olmak üzere, ana bölümlerde “Tablo 1.2.”, “Şekil 1.1.”,

biçiminde sıra ile numara verilir. Her şeklin numarası ve açıklaması şeklin altına, her

çizelgenin numarası ve açıklaması çizelgenin üstüne yazılır.

Tablo üst yazısı kelime işlemcide bir satır aralığı kullanılarak ve yazıdan önce 12

punto, sonra 6 punto boşluk bırakılarak yazılmalıdır. Tablo üst yazısı ile çizelgenin tamamı

aynı sayfa içinde yer almalıdır. Bir sayfayı aşan büyüklükteki çizelgelerde 2. sayfa başına

aynı çizelge numarası ve üst yazısı yazılarak, çizelge numarası ile üst yazısı arasına,

parantez içinde (devam) yazılmalıdır.

Tablodan sonra gelen metin bölümündeki ilk paragraf üstten 12 alttan 6 punto boşluk

bırakılarak yazılmalıdır. Tablolardan hemen sonra gelecek başlıklar, yukarıda belirtilen

başlık formatlarında değişiklik yapılmadan aynen kullanılmalıdır.

Şekil ile şekil alt yazısı arası boşluk, kelime işlemcinizde şekil altı yazı biçiminde,

yazıdan önce 6 punto, sonra 12 puntoyla ayarlanır. Şekil ismi bir aralık boşlukla yazılır.

Şekil alt yazısı ve şeklin tamamı aynı sayfa içinde yer almalıdır. Bir sayfayı aşan

büyüklükteki şekillerde 2. sayfadaki şeklin sonuna aynı şekil numarası ve alt yazısı

yazılarak, şekil numarası ile alt yazısı arasına, parantez içinde (devam) yazılmalıdır.

4

Şekiller “metin ile sıralı (in line with text)” olacak şekilde formatlanmalıdır. Şekilden

önce gelen metin bölümündeki son paragraf üstten 6 alttan 12 punto boşluk bırakılarak

yazılmalıdır.

Gerekli hallerde çizelgeler için kullanılan dipnotlar 1 satır aralıklı ve metinden 2 yazı

boyutu küçük yazılmalıdır.

3.9. Denklemler

Denklemler 1.5 aralıkla yazılır. Denklemlerden önce ve sonra 6 punto boşluk bırakılır.

Denklemlerden önce ve sonra boş satır konmaz. Bu durumda denklemler ile metin arasında

üstte 12 punto, altta 12 punto boşluk bırakılmış olur. Denklemlere, ilgili bölüm içinde bölüm

numarası ilk numara olmak koşuluyla bir den başlayarak sıra ile numara verilir. Bu numaralar

koyu (bold) olarak ve [Birinci bölümde (1.1), (1.2), ...., İkinci Bölümde (2.1), (2.2), ...]

şeklinde, gerekiyorsa aynı denklemin alt ifadeleri (1.1a) ve (1.1b) şeklinde denklemin

bulunduğu satırın en sağına yazılır.

3.10. Dipnotlar

Dipnotlar metinde geçtikleri sayfa içinde numara ile belirtilmeli ve sayfa sonuna

çizilecek bir çizgi ile ana metinden ayrılmalıdır. Dip notlarda harf büyüklüğü 10 punto

olmalıdır.

3.11. Ana ve Ara Başlıklar

Tezde her bölümün ve alt bölümün bir sınıflandırma numarası, bir de başlığı vardır.

Çok uzun başlıklardan kaçınılmalıdır. Başlıkların numaralandırılması “Ondalık Sistem ” ile

yapılmalıdır. Bu sistemde birinci rakam ana bölümü, daha sonraki numaralar da alt bölümleri

gösterir.

Örnek:1. ANA BAŞLIK1.1. Birinci Derece Alt Başlık1.1.1. İkinci Derece Alt Başlık1.1.1.1. Üçüncü Derece Alt Başlık

Anabölüm başlıkları (1., 2., gibi), ilk sayfanın üst kenarından 5 cm aşağıdan başlar, 14

punto, tümü büyük harflerle ve paragraf başıyla aynı hizada; alt bölüm başlıklarının tümü 12

punto, her kelimenin ilk harfi büyük, diğerleri küçük harflerle ve paragraf başıyla aynı hizada

5

yazılır. Alt başlıklarda eğer “ve/veya/ile” vb. bağlaçlar varsa, bunlar küçük harflerle

yazılmalıdır.

Tüm bölüm, alt bölüm başlıkları koyu yazılır, başlık numarasının son noktasından

sonra mutlaka bir boşluk bırakılır ve başlığın sonuna herhangi bir noktalama işareti konmaz.

Ana bölüm başlıkları ile ilk alt bölüm başlığı veya metnin ilk satırı arasında 2 aralık

(iki 1,5 satır aralığı); bir alt bölümün son satırı ile bir sonraki alt bölümün başlığı arasında 1

aralık (1,5 satır aralığı) boşluk bırakılmalıdır.

4. TEZİN YAZIMI VE BÖLÜMLERİNİN İÇERİĞİ İLE İLGİLİ KURALLAR

4.1. Tezlerin Derlenip Ciltlenmesindeki Sıralama

Bir tezde bulunması gereken bölümler, aşağıdaki gibi sıralanmalıdır:

Dış Kapak

İç Kapak

Tez Onay Sayfası

Önsöz (ve/veya Teşekkür)

İçindekiler listesi

Kısaltmalar listesi

Şekiller listesi

Tablolar listesi

Türkçe hazırlanmış tez özeti

İngilizce hazırlanmış tez özeti.

Metin Bölümü (Giriş, Ana ve ara bölümler, Sonuç, Tartışma)

Kaynaklar

(Varsa) Ekler

6

Özgeçmiş

4.1.1. Dış Kapak

Kapaktaki tüm bilgiler, üst ve alt kenarlardan 5’er cm, sol ve sağ kenarlardan 3,5 cm

bırakılarak yatayda ortalanır. Cilt kapağında beyaz parlak karton malzeme kullanılır ve

üzerindeki yazılar koyu renkte yazılır. Tezin kapağı aşağıdaki kurallara ve ekte verilen

örneğe uygun olarak hazırlanmalıdır (EK 2).

Üst kenardan 5 cm aşağıya başlık bloku (Üniversite, enstitü, anabilim dalı, program

adı);

Başlık bloku alt satırından sonra 11 satır aralığı (12 pt. üzerinden) boşluk bırakılarak

tezin/dönem projesinin adı;

2 satır aralığı (16 pt. üzerinden) boşluk bırakılarak “Yüksek Lisans Tezi/Dönem

Projesi” ;

2 satır aralığı (12 pt. üzerinden) boşluk bırakılarak “Hazırlayan…” ;

4 satır aralığı (12 pt. üzerinden) boşluk bırakılarak “Danışman…” ;

10 satır aralığı (12 pt. üzerinden) boşluk bırakılarak İl ve Yıl yazılmalıdır.

4.1.2. İç Kapak

İç Kapak, dış kapaktaki bilgilerin A4 kağıdına yeniden basımıdır.

4.1.3. Tez Onay Sayfası

Tez “Onay Sayfası”, tezi kabul eden jürinin kabul ve onayını içerir. Bu form, tez

sınavından önce Enstitü Müdürlüğünce hazırlanır ve tezin kesin kabulünden sonra jüri

tarafından doldurulur. Tez Onay Sayfası, tezin teslim edildiği üniversite, enstitü, ABD ve

program adını, tez başlığını, kimin tarafından hazırlandığını, tez savunma tarihini, tez

danışmanı ve diğer jüri üyelerinin isimlerini içerir.

Tez Onay Sayfası Enstitü Müdürlüğü’nce 2 nüsha olarak düzenlenir; jüri onayından

sonra 1 nüshası öğrenciye verilir, diğer nüshası da tez sınav tutanağı ile birlikte ilgili

enstitüye teslim edilir. Tez Onay Sayfasına numara verilmez ve tez ciltlenirken iç kapaktan

sonra koyulur.

7

4.1.4. Önsöz ve/veya Teşekkür

Önsöz, tez yazarının tezin içeriğinden bağımsız olarak görüşlerini, iletmek istediği

özel mesaj, amaç ve dileklerini kapsar. Araştırmacının yardım gördüğü kişi veya kurumlara

teşekkürü de yine bu bölüm içinde yer alır ve bir sayfayı geçmez. Önsöz sayfasına numara

verilmez ve tez ciltlenirken Tez Onay Sayfasından sonra konur. Önsöz yazısının bittiği yerin

sol alt kısmına şehir adı ve yıl, sağ alt kısmında ise yazar adı belirtilir (EK 3).

4.1.5. İçindekiler

Tez içeriğinin bir sıra dahilinde ve sayfa numaralarına göre yer aldığı kısımdır. Konu

başlıkları ve alt başlıklar ondalık sisteme göre kademeli şekilde yazılarak karşılarında

başlangıç sayfa numaraları gösterilir.

Ana bölüm başlıkları büyük harflerle ve koyu olarak, alt bölüm başlıkları ise ilk

harfleri büyük olacak şekilde iki harf boşluğu içerden başlanarak yazılır. Ana bölüm

başlıklarından önce ve sonra 1,5 satır aralığı, alt bölüm başlıkları arasında ise 1 satır aralığı

boşluk bırakılır.

“İÇİNDEKİLER” başlığı sayfa üst kenarından 5 cm aşağıdan ortalanarak yazılır. 1,5

satır aşağıdan sağa dayalı ve koyu Sayfa No. , 1,5 satır aşağıdan sola dayalı örnekteki bilgiler

sıralanarak yazılır ve karşılarına yer aldığı sayfa numaraları verilir. Sayfa numaraları, son

rakamlar alt alta gelecek biçimde sağa dayalı olarak yazılmalıdır. Tez metninde yer alan bütün

bölüm alt bölüm başlıkları, kaynaklar ve ekler içindekiler sayfasında eksiksiz olarak metin

içindeki numaraları ile birlikte verilmelidir (EK 4).

İçindekiler listesi 1 satır aralıklı yazılır. Birinci dereceden başlıklar koyu renk büyük

harflerle yazılır. İkinci dereceden başlıklar her kelimenin ilk harfi koyu büyük harflerle

yazılır, başlıktan önce 0 ve sonra 0 punto satır aralıklı olacak şekilde düzenlenir. Üçüncü ve

dördüncü dereceden başlıklar küçük harfle yazılır, başlıktan önce 0 ve sonra 0 punto satır

aralıklı olarak düzenlenir.

4.1.6. Kısaltmalar

Tezde çok kullanılan ve birden fazla sözcükten oluşan terimler için baş harfleri

kullanılarak kısaltma yapılabilir. Metin içinde kısaltma yapılırken, kısaltılan ifade ilk yazılışta

8

tam olarak yazılır ve kısaltması parantez içinde gösterilir (Kısaltma yapılırken uyulması

gereken esaslar TDK İmla Kılavuzunda belirtilmiştir).

Kısaltmalar ve kısaltmaların hangi kurum, kuruluş ya da ifadelerin kısaltılmış şekilleri

oldukları “KISALTMALAR” başlığı altında liste halinde verilir. Başlık, sayfa üst

kenarından 5 cm aşağıdan ortalanarak yazılır. 2 aralık (iki 1,5 satır aralığı) boşluk bırakılarak

sayfanın soluna dayalı olarak kısaltmalar alfabetik olarak sıralanır ve karşılarında neyi

gösterdikleri yazılır. Kısaltmalar listesi önce 6, sonra 6 punto boşluk bırakılarak 1 satır aralıklı

olarak hazırlanmalıdır (EK 5).

4.1.7. Tablolar ve Şekiller

Tablo dışında kalan tüm çizimler veya resimler “Şekiller” başlığı altında

toplanmalıdır. Grafik/harita/diyagram/plan/fotoğraf vb bu gruba girer. Tablo ve şekiller sayfa

içinde ortalanarak yerleştirilir. Çok fazla şekil veya tablo verilmesi gerektiğinde veya

sayfadan taşma durumunda olanlar ya küçültülmeli ya da “Ekler” bölümünde sunulmalıdır.

Tablo ve şekillere, ilk rakam bölüm numarası, ikinci rakam tablonun/şeklin bölüm

içindeki sıra numarası olmak üzere ana bölümlerde “ Tablo 1.2.”, “ Şekil 1.1.”; eklerde

“Tablo A1.”, “ Şekil B1.” biçiminde sıra numarası verilir. Tablo numaraları ve başlıkları

tablonun üzerine, şekil numaraları ve açıklamaları ise şeklin altına yazılır.

Tabloların/şekillerin alıntı yapılması halinde, alt kısma 10 punto ve sola dayalı olarak

sırasıyla kaynak ve daha sonra da açıklayıcı dipnot yazılır. (Örnek: Kaynak: Sönmez, 2001:

15.)

Tablo ve şekillerin üst ve altı ile metin arasında 1 aralık (1,5 satır aralığı) boşluk

bırakılmalıdır.

Ön kısımdaki “TABLOLAR” veya “ŞEKİLLER” başlığı, sayfa üst kenarından 5 cm

aşağıdan ortalanarak yazılır. 1,5 satır ara verilerek sağa dayalı Sayfa No., tablo/şekil isimleri

ise numaraları ile birlikte 1,5 satır aşağıdan sola dayalı olarak sırayla yazılır ve karşılarına yer

aldığı sayfa numarası verilir (EK 6 ve 7).

Tablo ve şekil listeleri önce 6, sonra 6 punto boşluk bırakılarak 1 satır aralıklı olarak

hazırlanmalıdır.

4.1.8. Türkçe ve Yabancı Dilde Özetler

9

Özet, yapılan araştırmayı kısaca tanıtmak üzere tüm bölümleri içerecek şekilde

hazırlanır. Özette tez çalışmasının amacı, kapsamı, kullanılan yöntem, varılan sonuçlar açık

ve öz olarak belirtilir. Özette italik yazı tipi, tablo, şekil, grafik, matematiksel formüller,

semboller, alt veya üst simge, yunan harfleri veya diğer standart olmayan simge veya

karakterlere yer verilmemelidir. Özetler, Türkçe ve İngilizce olmak üzere iki dilde 200 kelime

ve ekte verilen örneklere (EK 8 ve EK 9) uygun olarak hazırlanmalıdır

Tez çalışmasının yaygın olarak duyurulması yönündeki en önemli araçlardan biri

“anahtar kelimeler” dir. Bunların gelişigüzel seçilmesi yerine, ilgili programın bilgi

veritabanlarınca kullanılan kelimeler dikkate alınmalı ve tez başlığına uygun kelimeler

seçilmelidir. Anahtar kelimeler tez içeriği ile ilgili olmalı ve özetin altına sola dayalı olarak

yazılmalıdır.

Özetlerde kaynak verilmez. İngilizce özet, Türkçe özetin karşılığıdır.

Özetlerin başında, büyük harflerle sayfa ortalanarak (Türkçe özet için) ÖZET ve

(İngilizce özet için) SUMMARY olarak ve birinci dereceden başlık formatında (önce 72,

sonra 18 punto boşluk bırakılarak) yazılacaktır.

Özet başlığının altına, tezin Türkçe adı, Summary başlığının altına tezin İngilizce adı,

tamamı büyük ve koyu harfler ile 1 satır aralıklı olarak, öncesinde 12, sonra 12 punto boşluk

bırakılarak yazılmalıdır.

4.1.9. Metin Bölümü

Metin bölümü giriş, ana ve alt bölümler, sonuçlar ve tartışma bölümlerini içerir ve

sayfa sınırlaması olmadan yazılır.

Dipnot verilmesi gerekli ise, ilgili sayfanın altına metinden 2 karakter küçük yazı ile

yazılmalıdır. Dipnotlar metinden ince yatay bir çizgi ile ayrılmalıdır.

Tüm ana bölümler daima yeni bir sayfadan başlar. Ana bölüm ve alt bölüm başlıkları

bu kılavuzun 3.11 bölümünde açıklandığı şekliyle yazılmalıdır.

4.1.9.1. Giriş Bölümü

Bir tezin metin kısmı, “GİRİŞ” kelimesinin sayfanın üst kenarından 5 cm aşağıdan

koyu ve büyük harflerle (14 pt.), paragraf başıyla aynı hizada yazılmasıyla başlar.

Giriş bölümü, okuyucunun konuyla ilgili başka yayınları okumaya gerek duymadan

tezi anlayıp değerlendirebilmesini sağlamak için yeterli temel bilgileri içermelidir. Konuyla

ilgili olarak söz edilmek istenen önceki çalışmalar varsa, bunlar da giriş bölümünde verilir.

10

Literatür araştırması yapılırken daha önce yapılan teknik ve bilimsel çalışmalardaki alıntıların

bilgilendirici nitelik ve nicelikte olmasına dikkat edilmelidir.

4.1.9.2. Ana Bölümler

Ana Bölümler “Giriş” ile “Sonuçlar” ve “Tartışma” arasındaki bölümlerin tümüdür

ve sayfa sınırlaması olmadan yazılır. Bölümler konunun niteliğine, yapılan araştırmanın

ayrıntısına ve tezin hacmine göre alt bölümlere ayrılır. Genellikle Amaç, Gereçler ve Yöntem

Bölümlerinden oluşur. Bölümlerin numaralandırılmasında ondalık sistem kullanılmalıdır.

Amaç bölümünde tez konusu ile ilgili giriş ifadeleri yer alır ve çalışmanın

yapılmasının gereğini ve amacını da kısaca anlatmalıdır. Konuya hazırlayıcı nitelikteki genel

bilgiler verilir. Tez çalışmasına olan gereksinim, nedenleri ile ortaya konarak problemin

tanımı yapılır ve çalışmanın amacı net bir şekilde belirtilir.

Gereçler ve Yöntem Bölümleri, tez çalışmasında kullanılan materyal ve metodu

açıkça ifade eden bir düzen içinde sunulur. Tezin bu bölümü, rahatça anlaşılabilecek şekilde

kurgulanır; yapılan çalışmalar, amaca ulaşan adımlara benzer sıra ile sunulur. Gerektiği yer ve

durumda şematik gösterim yapılır. Tezin okuyucusu sonuçlar bölümüne geçmeden önce

araştırma araçlarını, yöntemi ve çalışmanın adımlarını net bir şekilde görebilmelidir.

4.1.9.3. Sonuçlar Bölümü

Çalışmadan elde edilen her türlü sonuç bu bölüme yazılır. Sonuçlar gerektiğinde tablo,

şekillerle desteklenir. Her bir sonuç, çalışma probleminin tanımı ve amacı ve metodu

çerçevesinde irdelenir.

4.1.9.4. Tartışma Bölümü

Bu bölümde çalışmadan elde edilen genel sonuçların yorumları, alanına katkısı, bu

konuda çalışmak isteyenlere yol göstermek için yapılan çalışmalardan başlangıçta belirlenen

hedefe ne kadar ulaşıldığı, çalışmanın üstün ve eksik yönleri anlatılmalı ve ileriye yönelik

çalışmalar için varsa öneriler belirtilmelidir. Ulaşılan bulgular yorumlanır, olumlu ve olumsuz

yönleri ortaya konur ve ele alınmış olan problemin çözümüne getirdiği yenilikler ifade edilir;

tezden elde edilen sonuçların kullanılması veya tezin değerlendirilmesi ile ilgili olarak

önerilerde bulunulabilir. Tez çalışmasında elde edilen sonuçlar literatür taramasında anılan

yurt içi ve yurt dışı benzer çalışmaların sonuçlarıyla karşılaştırılır. Ele alınan sorunun genel

yapısı ve çözümü için yaklaşımlar kapsamlı olarak sunulur. Geçmişte yapılmış olan yerli ve

11

yabancı çalışmalar tarihsel akış içinde izlenir ve ulaşılan bulgular, yazılan tezin başlığı ve

amacı göz önünde bulundurularak tartışılır.

4.1.10. Kaynak Gösterimi

4.1.10.1. Metin İçinde Kaynak Gösterimi

Tez hazırlanırken başka kaynaklardan elde edilen bilgilerin belirtilerek kaynağının

tanımlanması gerekmektedir. Kaynak göstermede farklı yöntemler kullanılmaktadır. Ancak,

Enstitümüzde hazırlanan tezler için dipnotsuz “Metin İçi Kaynak Gösterme (Bağlaç)

Yöntemi” kullanılmalıdır. Enstitümüzde hazırlanan tezlerin “Yazar-Tarih Yöntemi” ile

hazırlanması gerekmektedir. Yazar-Tarih Yöntemi, American Psychological Association

(APA)’ın benimsediği ve Fen Bilimleri alanında genel kabul gören bir yöntemdir.

Yazar-Tarih Yönteminde kaynak gösterme, kitaplardan yapılacak alıntılarda metinde

ilgili kelimeden sonra açılan parantezin içine yazarın soyadı, yayım yılı ve alıntı yapılan

sayfanın numarası yazılarak yapılır. Makalelerden yapılacak alıntılarda ise sayfa numarasının

gösterilmesine gerek yoktur. Metin içinde başvurulan tüm kaynaklar tezin sonundaki

“Kaynaklar” bölümünde ayrıntılı olarak verilir. Kaynaklara yazılan kaynak sayısı ile metinde

başvurulan kaynak sayısının birbirine eşit olması gerekir.

Metinde açıklama dipnotları, kullanıldığı sayfanın sonunda yer alır. Açıklaması

yapılacak kelime ya da cümlenin sonuna üste rakam (1, 2, ..) konularak, sayfa sonunda

açıklaması yapılır. Açıklama dipnotunun da aynı sayfada yapılmasına dikkat edilmelidir.

Metin içinde kaynak cümlenin başlangıcında veya içinde verilecekse, Boran (2003)

şeklinde, kaynak cümlenin bittikten sonra verilecekse (Boran, 2003) şeklinde gösterilir. Nokta

işareti kaynaktan hemen sonra koyulur.

Kaynak birden fazla yazara ait olduğunda, yazar sayısı iki ise, yazar soyadları Yılmaz

ve Johnson (2004) şeklinde, yazar sayısı ikiden fazla ise ilk yazarın soyadı ve diğerleri,

Yılmaz ve diğ. (2004) şeklinde yazılır.

Aynı yazara ait ve aynı yıl içinde yayınlanmış yayınlar Feray (2005a), Feray (2005b)

şeklinde numaralandırılır.

4.1.10.2. Kaynaklar Bölümünde Kaynak Gösterimi

Tezde değinilen ve yararlanılan tüm kaynaklar, “KAYNAKLAR” başlığı altında ve

yazarların soyadlarına göre alfabetik sıralama yapılarak verilir. Başlık koyu, 12 punto ve sola

12

dayalı olarak yazılır. Sonra 2 aralık boşluk (iki 1,5 aralık) bırakılır. Yazımda bir satır aralığı

kullanılır. Eserler soyadına göre alfabetik olarak sıralandığından ayrıca sıra numarası verilmez

ve yazarların unvanları kullanılmaz. Eserlere ilişkin ana kaynaklar italik yazı karakteri ile

gösterilir.

Örnekler :

a) Kitaplar

Tek Yazarlı Kitap

Metin İçinde: (Say, 1999: 72)

Kaynaklar Bölümünde: Say A (1999). Müzik Tarihi. (9.Baskı). Pan Yayınları,

İstanbul.

İki Yazarlı Kitap

Metin İçinde: (Kökdemir ve Demirutku, 2000: 148)

Kaynaklar Bölümünde: Kökdemir D ve Demirutku K (2000). Akademik Yazım

Kuralları Kitapçığı. Başkent Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

Yayınları, Ankara.

Üç Yazarlı Kitap

Metin İçinde: (Kökdemir, Şenocak ve Demirutku, 2000: 148)

Kaynaklar Bölümünde: Kökdemir D, Şenocak C ve Demirutku K (2000). Akademik

Yazım Kuralları Kitapçığı. Başkent Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

Yayınları, Ankara.

Yazar Sayısı Üçden Fazla

Metin İçinde: (Kökdemir ve diğ., 2000: 148)

Kaynaklar Bölümünde: Kökdemir D, Şenocak C, Demirutku K, Yusufi F, Özyurt R

(2000). Akademik Yazım Kuralları Kitapçığı. Başkent Üniversitesi İktisadi ve İdari

Bilimler Fakültesi Yayınları, Ankara

Aynı Yazar, Aynı Yılda Birden Fazla Yayın

Metin İçinde: (Harvey, 1999 a: 148)

Kaynaklar Bölümünde:

Harvey, D (1999 a). The Urbanization of Capital. Blackwell, Oxford.

Harvey, D (1999 b). The Conciousnes and Spatial Structures. Macmillan, Londra.

Kitaptan Bölüm

Metin İçinde: (Şimşek, 2000: 154)

13

Kaynaklar Bölümünde: Şimşek H (2000). Nitel araştırmanın planlanması. Fen

Bilimlerinde Nitel Araştırma Yöntemleri (2. baskı) içinde p.49-91. Seçkin Yayınları,

Ankara.

Çeviri Kitap

Yararlanılan kaynak orijinal yerine kitabın çevirisi ise, başlık olarak eserin sadece

Türkçe adı yukarıda açıklanan düzen içinde yazılır. Buna ek olarak çeviriyi yapanın

adı ve soyadı, eserin başlığından sonra “Çev.” Kısaltması yazıldıktan sonra belirtilir.

Aynı şekilde editörü varsa “Ed.” Hazırlayan için “Haz.”, derleyen için “Der.”

kısaltması kullanılır.

Metin İçinde: (Harvey, 1999: 148)

Kaynaklar Bölümünde: Harvey, D (1999). Müzik Tarihi. A. Coşkun (Çev). Pan

Yayınları, İstanbul

Kitaplardaki Çeviri Makale

Metin İçinde: (Harvey, 1999: 148)

Kaynaklar Bölümünde: Harvey, D (1999 ). Modern Dünyada Sanat. A. Can (Çev).

Modern Sanat. Pan Yayınları, Ankara. 10, 25-40.

Tek Editörlü Kitap

Metin İçinde: (Karancı, 2005: 148)

Kaynaklar Bölümünde: Karancı, AN (Ed.) (2005). Farklılıkla Yaşamak Aile ve

Toplumun Farklı Gereksinimleri Olan Bireylerle Birlikteliği. Türk Psikologlar

Derneği Yayınları, Ankara

İki Editörlü Kitap

Metin İçinde: (Savaşır ve Şahin, 1997: 148)

Kaynaklar Bölümünde: Savaşır, I ve Şahin, NH (Ed.) (1997). Bilişsel-Davranışçı

Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Türk Psikologlar Derneği,

Ankara

Editörlü Kitaptan Bölüm

Metin İçinde: (Sucuoğlu, 1997: 148)

Kaynaklar Bölümünde: Sucuoğlu B. (1997). Özürlü Çocukların Aileleri ile Yapılan

Çalışmalar. Karancı AN (Ed.). Farklılıkla Yaşamak Aile ve Toplumun Farklı

Gereksinimleri Olan Bireylerle Birlikteliği İçinde (35-56). Türk Psikologlar Derneği

Yayınları, Ankara

b) Süreli Yayınlar

14

Tek Yazarlı Dergi Makalesi

Metin İçinde: (Özkan, 2007)

Kaynaklar Bölümünde: Özkan T (2007). The Effects of the 2001 Economic Crisis

on the Insurance Industry in Turkey: Increasing the Share of Foreign Capital. The

Business Review. 9 (1): 230-236.

İki Yazarlı Dergi Makalesi

Metin İçinde: (Huntington ve Gavagan, 2011)

Kaynaklar Bölümünde: Huntington MK and Gavagan TF.(2011) Disaster medicine

training in family medicine: a review of the evidence. Fam Med. 43(1):13-20.

Üç ve daha fazla yazarlı dergi makalesi

Metin İçinde: (Cummins ve diğ.,2011)

Kaynaklar Bölümünde: Cummins A, Eggert J, Pruitt R, Collins JS (2011).

Huntington disease: Implications for practice. Nurse Pract. 36(2):41-7.

Ansiklopedi Makalesi

Metin İçinde: (Warrens, 1997)

Kaynaklar Bölümünde: Warrens A (1997). Mental retardation and environment.

International Encyclopedia of Psychiatry. Psycology, Psychoanalysis and Neurology

içinde (c.7, 202-207). Aesculapius Publishers, New York.

Dergilerdeki Çeviri Makale

Metin İçinde: (Bernard, 1991)

Kaynaklar Bölümünde: Bernard A (1991). Uluslararası Anlaşmazlıkların

Çözümlenmesinde Yeni Yaklaşımlar. R. Sirmen (Çev.). Dış Politika Dergisi. 7, 110-

132.

Kitaplarda Yayınlanan Çeviri Makale

Metin İçinde: (Demac, 1991)

Kaynaklar Bölümünde: Demac A (1991). İletişim Uyduları ve Üçüncü Dünya. Y.

Kaplan (Der. ve Çev.). Enformasyon Devrimi Efsanesi. Rey Yayıncılık, Kayseri.

c) Tezler

Metin İçinde: (Üstünipek, 1998: 182)

15

Kaynaklar Bölümünde: Üstünipek M. (1998). Cumhuriyetten Günümüze Türkiye’de

Sanat Yapıtı Piyasası. Doktora Tezi. MSÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

d) Dergi Makalesi (Yazarsız)

Metin İçinde: (“Blodd Business,” 1998)

Kaynaklar Bölümünde: The Blood Business. (1992, September 11). Time, 97, 47-48.

e) Gazete Makalesi (Yazarsız)

Metin İçinde: (“Amazing Amazon Region,” 1998)

Kaynaklar Bölümünde: Amazing Amazon Region. (1998, January 12). New York

Times, s.11.

f) Raporlar ve Bültenler

Metin İçinde: (Mead, 1992)

Kaynaklar Bölümünde: Mead JV (1992). Looking at Old Photograaps: Investigating

the Teacher Tales That Novice Teachers Bring with Them (Report No. NCRTL-RR-

92-4). East Lansing, MI:National Center for Research on Teacher Learning. (ERIC

Document Reproduction Service No .ED 346 082)

g) Yasa ve Yönetmelikler

Bu tür kaynaklar “Yasa ve Yönetmelikler” başlığı altında toplanarak, gruplandırılır.

Metin İçinde: 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Yapıtları Kanununun Bazı Maddelerinin

Değiştirilmesine İlişkin Kanun. (1995)

Kaynaklar Bölümünde: 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Yapıtları Kanununun Bazı

Maddelerinin Değiştirilmesine İlişkin Kanun. (1995). T.C. Resmi Gazete, 22311, 12

Haziran 1995.

h) İnternetten Alıntılar

İnternetten yapılan alıntılar, Kaynaklar Bölümü’nün sonunda “İnternet” başlığı altında

ve aşağıda belirtilen iki farklı sınıflama yapılarak gösterilir.

Elektronik Makale ve Yayınlar

Örnek 1:

16

Metin İçinde: (Özkan, 2006)

Kaynaklar Bölümünde: Özkan T (2006). Sigorta Sektörünün Türkiye Ekonomisine

Net Döviz Etkisi. Öneri Dergisi, T.C.Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü

Yayın Organı. Altı Aylık Dergi, Sayı: 25, Yıl:12, Cilt:7. 91-106. Erişim Tarihi: 16

Şubat 2007, http://sbe.marmara.edu.tr/oneri/

Örnek 2: (Veri tabanında bulunan dergi makalesi)

Metin İçinde: (Jacobson, 2006)

Kaynaklar Bölümünde: Jacobson JW (2006). A History of Facilitated

Communication: Science, Pseudoscience, and Antiscience. American Psychologist, 50,

750-765. Retrieved January 12, 2006, PsycARTICLES veritabanı.

Yazarsız Alıntılar

Metin İçinde: (Türkiye Bankalar Birliği [TBB], 2009)

Kaynaklar Bölümünde: Türkiye Bankalar Birliği [TBB]. (2009). Erişim Tarihi: 25

Kasım 2009,

http://www.tbb.org.tr/Dosyalar/istatistiki_raporlar/Uc_Aylik_Banka_Bilgileri_(Son_D

onem_Karsilastirmali)_/883/Tablolar/Tablo_1-

Aktif_Buyuklugune_Gore_Banka_Siralamasi.xls

4.1.10.3. Metin Aktarmaları

Metin aktarmaları, doğrudan aktarma ve dolaylı aktarma olmak üzere iki şekilde

yapılabilir. Yararlanılan kaynaklardaki bilgi, bulgu, kişisel görüşme, röportaj veya görüşlerin

olduğu gibi aktarılması doğrudan aktarma; değiştirilerek aktarılması ise dolaylı aktarmadır.

Doğrudan aktarmada alıntı üç satır ya da daha az ise tırnak işareti içinde metnin içinde

verilir.

Örnek (Yazar-Tarih Yöntemi):

Yergin (1991:11), “yirmibirinci yüzyıla bakarken üstünlük kavramının bir petrol

varilden olduğu kadar bir bilgisayardan da gelebileceğini” ifade etmektedir.

Doğrudan aktarmalarda alıntılar üç satırdan fazla ise ana metinden ayrı olarak yazılır.

Bu durumda iki aralık boşluk (iki 1,5 satır) bırakıldıktan sonra satır başından 2,5 cm içeriden

başlayarak bir satır aralığında ve 10 punto olarak yazılır. Alıntıdan sonra tekrar ana metine

geçerken yine iki aralık boşluk bırakılmalıdır.

Örnek :

17

Metin İçinde Gösterilmesi: Sezer’in (2010: 12-13) ifade ettiği gibi:

Bankaları birbirinden kesin hatlarla ayrılacak biçimde gruplandırmak, ülke düzeyinde

kısmen mümkünse de dünya genelinde oldukça güçtür. Bu güçlük, bankacılık

faaliyetlerinin ülke ekonomisi ve sermaye piyasasına bağımlılığından faaliyet

sahalarının genişliğinden ve bankaların büyük ölçüde yasal denetim altında

bulunmasından kaynaklanmaktadır.

Kaynaklar Bölümünde Gösterilmesi: Sezer, N.– Art Reklam Ajansı Genel Müdürü -

(01 Haziran 2010). “Reklam Stratejileri” konulu görüşme. İstanbul.

Dolaylı (değiştirerek) aktarmada, ana kaynağın dil ve içerik yönünden özetleme

biçiminde alınmaya elverişli olmadığı durumlarda yapılabilmektedir. Burada önemli olan

anlamı değiştirmeden aktarılan bilgilerin metinle bütünleştirilmesini sağlamaktır. Bu

bilgilerin tırnak içinde verilmesine gerek yoktur. Ancak alınan kaynağın belirtilmesi

zorunludur. Bunun için cümlenin sonuna üste rakam (1, 2, ..) konularak, sayfa sonunda

açıklaması yapılır.

4.1.11. Eklerin Gösterimi

Tez içinde yer alması halinde konuyu dağıtıcı, okumada sürekliliği engelleyici

nitelikteki ve dipnot olarak verilemeyecek kadar uzun açıklamalar, çizimler, şekiller vb.

metinden ayrı olarak çalışmaya eklenir.

Eklerin hazırlanması ve teze yerleştirilmesi aşağıda belirtilen kurallara uygun olarak

yapılır:

Tezin kaynaklar sayfasından sonra boş bir sayfaya “EKLER” (14 punto ve koyu)

yazılır ve sonraki sayfada ekler sıralanır. “EK” (12 punto) kelimesi, sayfanın üst kenarından 5

cm aşağıya sola yanaşık ve koyu olarak yazılır. Her ek ayrı bir sayfadan başlayacak şekilde

sunulur. Her ekte bir numara ve isim verilmelidir.

Örneğin, “EK 2: Öğretim Programları” gibi.

Ekler bölümün sayfa numaraları, Kaynaklar bölümünü izleyen sayfa numarası ile

devam etmelidir.

4.1.12. Özgeçmiş

18

Tezi hazırlayan öğrencinin kronolojik sıraya göre, kısa özgeçmişini belirten ve tezin

son sayfasında yer alan bilgilerdir. “ÖZGEÇMİŞ” (12 punto) başlığı altında 3. şahıs anlatımı

ile yazılmalıdır.

Örnek:1960 yılında doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini İstanbul’da tamamladı.

5. ÖĞRENCİ MEZUNİYETİNDE TAMAMLANMASI GEREKEN BELGELER

Tez sınavında başarılı olan öğrenci, 3 nüsha tezi, Tez Onay Tutanağı’nı ve Tez

Sınav Tutanağı’nı ABD Başkanlığı’na teslim eder. ABD başkanlığı bir üst yazı ile bu

evrakları Fen Bilimleri Enstitüsü’ne iletir. Öğrencinin tez sınavına giriş tarihinden itibaren bir

ay içinde; 2 adet Kompakt Disk (CD), 3 nüsha Tez Veri Girişi ve Yayımlama İzin

Formu’nu Fen Bilimleri Enstitüsü Sekreterliği’ne teslim etmesi gerekir. Öğrencinin eksiksiz

teslimini takiben, “İlişik Kesme Belgesi” ile mezuniyet onayı verilir. Bu belgelerin aşağıda

belirtilen kurallara uygun olarak hazırlanması ve sunulması gerekmektedir. İstenilen formata

uygun olarak hazırlanmamış belgeler öğrenciye iade edilir.

5.1. Tezlerin Teslimi

Öğrenci, Tez sınavı başarıyla sonuçlandıktan sonra, varsa son düzeltmeleri

tamamlayarak ve tez onay sayfasını ekleyerek tezini beyaz karton malzeme ile ciltlenmiş

şekilde 7 nüsha olarak (1 nüsha ilgili ABD Başkanlığı’nda kalmak, 1 nüsha Enstitü’ye, 1

nüsha kütüphaneye ve diğer nüshalar jüri üyelerine verilmek üzere), Tez Onay Tutanağı ile

birlikte ABD Başkanlığı’na teslim eder. ABD Başkanlığı kalan 3 nüsha tez kopyasını, Tez

Onay Tutanağı ve Tez Sınav Tutanağı’nı Fen Bilimleri Enstitüsü’ne teslim eder. Öğrenci

ayrıca 3 nüsha Tez Veri Girişi ve Yayımlama İzin Formu ile birlikte 2 adet CD ve

muvafakatnameyi Fen Bilimleri Enstitüsü Sekreterliği’ne teslim eder.

5.2. Tez Veri Girişi ve Yayımlama İzin Formunun Doldurulması

Tez Veri Giriş ve Yayımlama İzin Formu (http://tez2.yok.gov.tr/) adresinde

bulunmaktadır. Form, öğrenci tarafından doldurulan bilgilerin, Ulusal Tez Merkezi Veri

Tabanı ile bağlantılı geçici bir tabloya aktarılmasını sağlamak üzere tasarlanmıştır. Bu form,

öğrenci tarafından bilgisayar ortamında aşağıdaki işlemler yapılarak doldurulur (Tezsiz

yüksek lisans öğrencilerinden istenmez).

19

(1) Form adresinden YÖK Ulusal Tez Merkezi bölümüne girilerek sisteme üye olunur.

(2) Üyelik gerçekleştikten sonra e-mail adresine gelecek olan aktivasyon mesajı ile üyelik

aktif hale getirilir.

(3) Anasayfada üye oturumu açılır ve kullanıcı adına e-mail adresi yazılır.

(4) Şifre kısmına daha önce belirlenen şifre yazılır, açılan sayfadaki form doldurulduktan

sonra “Kaydet” kutucuğu tıklanır ve üzerinde “Referans Numarası” olacak şekilde

basılıp imzalanır. Herhangi bir nedenle hatalı veri girişi yapılmış ise, form basılmadan

önce geri dönülerek düzeltme yapılabilir.

(5) Formdaki Bölüm, Anabilim Dalı ve Bilim Dalı satırlarında duruma uygun seçenek

bulunamazsa bu satırlar boş geçilebilir.

(6) Dizin Terimleri: Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanında aranan tezlere doğrudan erişimi

sağlayan anahtar kelimelerin alfabetik listesidir.

(7) Önerilen Dizin Terimleri: İlgili anahtar kelimelerin, sistemde var olan Dizin Terimleri

Listesinde bulunmaması durumunda; öğrenci tarafından önerilen anahtar kelimenin

Türkçesi = İngilizcesi şeklinde bu alana yazılmalıdır.

(8) Yayımlama İzni ve Erteleme: Tez Veri Giriş ve Yayımlama İzin Formu, tezlerin

internet üzerinden yayınlanmasını sağlayacak izin metnini de içerdiğinden, ayrıca bir

izin formu doldurulmaz. YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı üzerinden tezinin tam

metin araştırma hizmetine sunulmasını kabul eden öğrenciler, “Yayımlanmasına İzin

Veriyorum” seçeneğini işaretleyerek Form adresindeki EK-1A örneğinde görüldüğü

gibi Formu düzenler. Tezin bir yayınevi tarafından yayımlanma sürecinde olması veya

patent başvurusunda bulunulması gibi durumlarda; erişime açılması en fazla 3 yıl

süreyle ertelenebilir. Bu durumda tez yazarı, isterse “Erteleme” seçeneğini

işaretleyerek erteleme süresini belirtir ve EK-1B örneğinde görüldüğü gibi Formu

düzenler.

5.3. Kompakt Disklerin ( CD ) Hazırlanması

CD, aşağıdaki açıklamalara uygun olarak hazırlanır. Tezsiz yüksek lisans

öğrencilerinden istenmez.

(1) Tezin tam metni (ekler dahil) tek bir pdf dosyası olarak hazırlanır ve üzeri

etiketlenerek darbeye dayanıklı bir CD kutusu içinde enstitüye teslim edilir. CD etiketi,

http://www.halic.edu.tr/docs/tez_cd_kapagi.doc adresindeki örneğe (EK 10) uygun

olmalıdır.

20

(2) Tezin tam metnini içeren dosya sıkıştırılmamış ve şifresiz olmalı, ekler ise WİNRAR

programı ile sıkıştırılmalıdır.

(3) Dosyalar isimlendirilirken Tez Veri Girişi ve Yayımlama İzin Formundaki referans

numarası kullanılmalıdır.

Örnek:

Tam metin için Referansno.pdf

Ekler için Referansno.rar

(4) Tez ekleri tezin tam metninin bulunduğu pdf dosyasının içinde yer almalıdır. Bunun

için tarayıcı veya dijital fotokopi makineleri kullanılarak belgeler pdf formatına

dönüştürülmelidir.

(5) Karma Tezler: Tez, yalnızca metin dosyasından oluşmuyorsa (eklerle birlikte tam

metin tek bir pdf dosyası haline getirilemiyorsa), resim, harita, bilgisayar programları,

görüntü veya ses kayıtları da kullanılarak karma tez şeklinde hazırlanmış ise, bu durum

özetle dosya adları da verilerek belirtilir. Bu dosyalar, WİNRAR programı kullanılarak

referans numarasını da içeren Referansno.rar biçiminde tek bir dosya haline getirilir ve

CD’ye kaydedilir.

İstenen Formatlar:

i- Resim Formatları

GIF(.gif), PDF(.pdf), TIFF (.tiff), JPEG (.jpeg)

ii- Görüntü Formatları

MPEG(.mpg), Quick Time-Apple(.mov), Audio Video İnterleaved-Microsoft (.avi)

iii- Ses Formatları

Wav (.wav), MIDI(.midi), MP3 (.mp3)

5.4. İlişik Kesme Belgesinin Düzenlenmesi

Öğrencinin, mezuniyet işlemlerinin sonlandırılması için düzenlenen İlişik Kesme

Belgesi’ni onaylatabilmesi için; Tez, CD, Tez Veri Girişi ve Yayımlama İzin Formlarının

aşağıda belirtilen kurallara uygun hazırlanması ve eksiksiz olarak Enstitü’ye teslim edilmiş

olması gerekir.

21

(1) Tez Veri Girişi ve Yayımlama İzin Formu ile CD içindeki dosya adının referans

numarası ile aynı olması,

(2) Dosya içeriğinin ve künye bilgilerinin doğru olması,

(3) Tezlerin internet üzerinden YÖK Ulusal Tez Merkezi Tez Otomasyon sistemine

yüklenmesi işlemlerinde CD içindeki dosyaların açılabilir olması,

(4) CD içindeki Tezin Tam Metin içeren dosyası ile Referansno.pdf ekleri içeren dosyaların

Referansno.rar formatında olması,

(5) Tez Veri Girişi ve Yayımlama İzin Formu’nun hatasız düzenlenmiş olması.

22

EK 1: Tez / Dönem Projesi Sunuş Formu örneği TEZ / DÖNEM PROJESİ SUNUŞ FORMU

T.C. HALİÇ ÜNİVERSİTESİFEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE

......................................................programında hazırladığım.....................................................................

....................................................................................................................................................................

konulu tezimi / dönem projemi tamamlamış bulunuyorum....... / ...... / ...........

İmzaGereğini bilgilerinize sunarım. Adı, Soyadı : ....................................................................Enstitü No : ....................................................................YL/DOK : …………………………………………….Adresi ve Telf. : ......................................................................................................................................... .........................................................................................................................................EKİ : .........................................................................................................................................

Danışmanı bulunduğum .........................................................................yukarıda konusu yazılı bulunan çalışmalarını akademik koşullara ve Tez Yazım Kılavuzu’na uygun olarak tamamlamıştır.

Sınav ve savunmasının yapılabilmesi için Haliç Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin ilgili maddesi gereğince jüri seçiminin yapılmasını arz ederim. ...... / ...... / ..........

İmzaDANIŞMAN (Ünvanı, Adı ve Soyadı)......................................................................................

Tez / Dönem Projesi Jüri ÖnerisiÜnvanı, Adı ve Soyadı Üniversitesi, Fakültesi/Yüksekokulu, Bölümü

1) (Danışman-Asıl):2) (Asıl):3) (Asıl):4) (Yedek):5) (Yedek):

Danışmanın önerdiği yukarıda adları yazılı öğretim elemanlarının Tez / Dönem Projesi değerlendirme jüri üyeliği Başkanlığımızca uygun görülmüştür.

...... / ...... / ..........Anabilim Dalı Başkanı (Unvanı, Adı ve Soyadı) İmza……………………………………………….

Sınav Tarihi : ...... / ...... / .......... Sınav Günü : ………………… Sınav Saati : …………………

Bu belgenin Internet Adresi: http://www.halic.edu.tr/docs/tez_sunus_formu.doc

EVRAK KAYDI Kayıt Tarihi Kayıt No Eki

23

EK 2: Dış Kapak örneği

T.C. HALİÇ ÜNİVERSİTESİ

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜMOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI

MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİK PROGRAMI (12 pt)

TÜRK MESANE KANSERİ HASTALARINDA SİTOKROM P-450 POLİMORFİZMLERİNİN

ARAŞTIRILMASI (16 pt)

YÜKSEK LİSANS TEZİ / YÜKSEK LİSANS DÖNEM PROJESİ (12 pt)

Hazırlayan Kutluhan İNCEKARA (12 pt)

DanışmanYrd. Doç. Dr. Nagehan ERSOY TUNALI (12 pt)

İstanbul – 2009 (12pt)

24

EK:2/A İç Kapak Örneği

T.C. HALİÇ ÜNİVERSİTESİ

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜMOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI

MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİK PROGRAMI (12 pt)

TÜRK MESANE KANSERİ HASTALARINDA SİTOKROM P-450 POLİMORFİZMLERİNİN

ARAŞTIRILMASI (16 pt)

YÜKSEK LİSANS TEZİ / YÜKSEK LİSANS DÖNEM PROJESİ (12 pt)

Hazırlayan Kutluhan İNCEKARA (12 pt)

Danışman ve Tez Jürisi……………………….. (Danışman) (12 pt)

……………………….. (Üye)……………………….. (Üye)

İstanbul – 2009 (12pt)

25

EK 3: Önsöz örneği (12 pt.)

ÖNSÖZ

Bu çalışma 2006 – 2009 yılları arasında T.C. Haliç Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi

Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nün bilimsel araştırma ve uygulama çalışmalarına

verdiği destek ile hazırlanmıştır.

Yüksek lisans eğitimim ve tez çalışmamın tamamlanması süresince büyük bir gayret ve

özveriyle çalışmamı takip eden, gösterdiği sabır ve hoşgörüyle bana destek olan tez

danışmanım Sayın Yrd. Doç. Dr. Nagehan Ersoy’a çok teşekkür ederim. Bu çalışmaya hasta

bilgi ve örneklerini temin eden Uzm. Dr. Ömer Onur Çakır’a ve biyoistatistik

değerlendirmelerde yardımcı olan Doç. Dr. Nural Bekiroğlu’na ayrıca teşekkürlerimi sunarım.

Tez çalışmam boyunca bana yardımcı olan yüksek lisans arkadaşlarım Arş. Gör.

Mustafa Ömür Köse ve Aysun Acar’a teşekkürü bir borç bilirim.

Son olarak eğitim hayatım boyunca bana destek olan ve verdiğim her kararın arkasında

durarak beni bu günlere getiren sevgili anne ve babama sonsuz teşekkür ederim.

İstanbul, 2009 Kutluhan İNCEKARA

26

EK 4: İçindekiler Sayfası örneği (12 pt)

İÇİNDEKİLER

Sayfa No.KISALTMALAR.......................................................................................................IIŞEKİLLER...............................................................................................................IIITABLOLAR............................................................................................................IVÖZET.........................................................................................................................VABSTRACT.............................................................................................................VI1. GİRİŞ......................................................................................................................1 1.1. Mesane Kanserinin Patofizyolojisi....................................................................2 1.2. Mesane Kanserinin Kliniği................................................................................4 1.2.1. Yüzeyel Mesane Kanserinin Tedavisi .......................................................28 1.2.1. İlerlemiş Mesane Kanserinin Tedavisi ......................................................282. AMAÇ..................................................................................................................353. GEREÇLER.........................................................................................................36 3.1. Çalışmada Kullanılan Örmekler......................................................................36 3.2. Kimyasallar.....................................................................................................374. YÖNTEMLER.....................................................................................................45 4.1. Kan Örneklerinden DNA İzolasyonu............................................................45 4.2. Jel Elektroforezi ...........................................................................................465. SONUÇLAR........................................................................................................606. TARTIŞMA..........................................................................................................707. KAYNAKLAR.....................................................................................................908. EKLER...............................................................................................................1009. ÖZGEÇMİŞ........................................................................................................105

27

EK5: Kısaltmalar örneği (12 pt.)

KISALTMALAR

bç : Baz çifti

BPB : Bromofenol mavisi

CDK : Siklin bağımlı kinaz

df : Serbestlik derecesi

GDP : Guanozin difosfat

HW : Hardy-Weinberg

L : Litre

28

EK 6: Tablo Listesi örneği (12 pt.)

TABLOLAR

Sayfa No.

Tablo 1.1. Ürotel neoplazmların Dünya Sağlık Örgütü’nce sınıflandırılması............... 2

Tablo 1.2. Mesane kanserinin semptomları................................................................... 5

Tablo 1.3. Yüzeyel mesane kanserinin pratik sınıflandırılması..................................... 5

29

EK 7: Şekil Listesi örneği (12 pt)

ŞEKİLLER

Sayfa No.

Şekil 1.1. Yassı ürotel karsinoma in situ......................................................................3

Şekil 1.2. Alçak dereceli ve yüksek dereceli papiler karsinoma..................................4

Şekil 1.3. Mesane ve tümör tipleri................................................................................4

Şekil 1.4. Mesane tümörlerinin iki farklı moleküler yolağı..........................................7

30

EK 8: Türkçe özet örneği (12 pt)

GENEL BİLGİLER

Adı ve Soyadı : Kutluhan İNCEKARA

Anabilim Dalı : Moleküler Biyoloji ve Genetik

Programı : Moleküler Biyoloji ve Genetik

Tez Danışmanı : Yrd. Doç. Dr. Nagehan ERSOY TUNALI

Tez Türü ve Tarihi : Yüksek Lisans – Ocak 2009

ÖZET

TÜRK MESANE KANSERİ HASTALARINDA SİTOKROM P-450

POLİMORFİZMLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Mesane kanseri, dünya genelinde erkeklerde dördüncü, kadınlarda yedinci en sık

görülen kanser türüdür. En iyi bilinen etiyolojik risk faktörleri, meslek sebebi ile maruz

kalınan kanserojenler ve sigara içimidir. Genetik faktörler ve çevre arasındaki etkileşimin

mesane kanseri oluşumu için farklı seviyelerde yatkınlık oluşturduğu düşünülmektedir.

Sitokrom P-450 (CYP) süper-ailesi enzimleri polisiklik aromatik hidrokarbonlar,

nitroaromatik bileşikler ve arilaminler gibi kanserojenlerin metabolizmasının ilk

basamaklarından birini katalizler. Bu enzim sistemi hayli polimorfiktir ve CYP genleri

içindeki bu polimorfizmler pek çok kanser türü ile ilişkili bulunmuştur. Buna ek olarak, CYP

polimorfizm frekansları etnik varyasyon gösterir ve bu nedenle popülasyona yönelik

çalışmalar gerektirmektedir.

Bu çalışmada, CYP1A1 (m1, m2, m3, m4), CYP1B1 (Leu432Val), CYP2D6 (int3/ex4)

and CYP2E1 (PstI, RsaI, DraI) polimorfizmleri, cinsiyet, yaş ve sigara içimi gibi çevresel

faktörler ile birlikte Türk popülasyonunda çalışılmış ve bu polimorfizmler ile mesane kanseri

arasındaki ilişki araştırılmıştır. İncelenen CYP1A1, CYP2D6 ve CYP2E1 polimorfizmleri

hastalıkla ilişkilendirilememiş, ancak CYP1B1 432Val alelinin mesane kanseri oluşumu

riskini arttırdığı bulunmuştur (düzeltilmiş OR = 3,080, 95% CI: 1,204 – 7,874). Yaş, cinsiyet

ve sigara içimi de mesane kanserinin artan riski ile alakalı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: Sitokrom P-450, CYP2D6, CYP2E1, mesane kanseri, polimorfizm

31

EK 9: İngilizce özet örneği (12 pt.)

GENERAL INFORMATION

Name and Surname : Kutluhan İNCEKARA

Field : Molecular Biology and Genetics

Program : Molecular Biology and Genetics

Supervisor : Assist. Prof.Dr. Nagehan ERSOY TUNALI

Degree Awarded and Date : Master of Science – January 2009

ABSTRACT

INVESTIGATION OF THE CYTOCHROME P-450 POLYMORPHISMS IN TURKISH BLADDER CANCER PATIENTS

Bladder cancer is the fourth most common cancer in men and the seventh in women

globally. Well-known etiological risk factors are occupational exposure to certain carcinogens

and cigarette smoking. It is thought that the interaction between genetic factors and the

environment accounts for the different levels of susceptibilities to the development of bladder

cancer. The cytochrome P-450 (CYP) superfamily of enzymes catalyses one of the first steps

in the metabolism of carcinogens such as polycyclic aromatic hydrocarbons, nitroaromatic

compounds and arylamines. This enzyme system is highly polymorphic and these

polymorphisms within CYP genes have been found to be associated with many cancer types.

In addition, frequency of CYP polymorphisms shows ethnic variations among populations, so

it necessitates population based studies.

In this study, CYP1A1 (m1, m2, m3, m4), CYP1B1 (Leu432Val), CYP2D6 (int3/ex4)

and CYP2E1 (PstI, RsaI, DraI) polymorphisms and their interaction with environmental

factors such as sex, age and smoking are studied in Turkish population and association

between these polymorphisms and bladder cancer is investigated. Investigated CYP1A1,

CYP2D6 and CYP2E1 genes are shown not to be associated with the disease, however, it is

found that CYP1B1 432Val allele increases the risk of bladder cancer (adjusted OR = 3,080,

95% CI: 1,204 – 7,874). Age, sex and smoking are also found to be associated with increased

risk of bladder cancer.

Keywords: Cytochrome P-450, CYP2D6, CYP2E1, bladder cancer, polymorphism

32

Ek 10: Tez CD Etiketi örneği

Bu belgenin Internet Adresi:http://www.halic.edu.tr/docs/cdetiketi.html

33