Tarife_Saša Brčkalo

7/25/2019 Tarife_Saša Brčkalo

http://slidepdf.com/reader/full/tarifesasa-brckalo 1/15

SAOBRAĆAJNI FAKULTET TRAVNIK

DRUMSKI I GRADSKI SAOBRAĆAJ

VOZARINA U ŽELJEZNIČKOMSAOBRAĆAJU

SEMINARSKI RAD

Predmet: Tarife u saobraćaju

Mentr: St!dent:Prof. dr Ibrahim Jusufranić Saša BrčkaloDoc. dr Momčilo Sladoje

Travnik !"#$.

SADRŽAJ Str"n"



#$ UVOD$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$%

&$ ŽELJEZNIČKI PROMET U B'($$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$)

&$#$ Z"*n+*' +n, -" '-r"d! '-r".!n" tr/*," dr0","n1" 'n2r"+tr!*t!re$$$$$$$$$$$$$$$$$)

&$&$ In2r"+tr!*t!rn' *"3"4'tet' ' r5"n'-"4'1" 'n2r"+tr!*t!re$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$6

%$ PROPISI KOJIMA SE URE7UJE PRIJEVOZ STVARI NA ŽELJEZNI8AMA$$$$$$$$$9

%$#$ U5,r 3r'1e,-!$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$9

%$&$ U5,r 3r'1e,-! re 0e;1e-n'4m$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$<

=$ TARIFE U ŽELJEZNIČKOM PRIJEVOZU$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$#>

=$#$ Pr'1e,-n' tr/*,'$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$##

=$&$ N".'n '-r"de '-r".!n" tr/*,"$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$##

)$ ZAKLJUČAK$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$#=

6$ LITERATURA$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$#)

2



#$ UVOD

%elje&nički 'rome( je 'roces 'remješ(anja odnosno 'rijevo&a osoba i)ili s(vari vo*njom 'o (račnicama. To je +lavna vrs(a ko'neno+ 'rome(a koji je 'rodro u sve &emlje.

,konomičnos( (o+ 'rome(a 'risilila je čovjeka da i&+radi *elje&ničke 'ru+e 'reko 'us(inja

'lanina i da ih s'rovede kro& du+e i sku'e (unele -Sim'lon u vicarskoj #/ 01" m2.

3ajdu*u *elje&ničku mre*u na svije(u ima S4D a naj+ušću Bel+ija.

Tarifna 'oli(ika sadr*i osnovna načela i ciljeve a reali&acija je kro& (arifni sis(em. 3ajva*niji

dio (arifne 'oli(ike čine (arife njihova osnova i s(ruk(ura a u o'era(ivnom smislu način

njihovo+ u(vr5ivanja i njihove 'rimjene. 6bo+ o'š(e+ druš(veno i ekonomsko+ &načenja

saobraćaja druš(vo 'oka&uje 'oseban in(eres &a formiranje cijena 'revo&nih uslu+a. S(o+a ono

&adr*ava sebi 'ravo učešće ili bar u(icaj na u(vr5ivanje (ih cijena.

7ijene uslu+a su jedan od +lavnih fak(ora u 'oslovanju saobraćajnih 'redu&eća i u u(vr5ivanju

uslova konkurencije na 'revo&nom (r*iš(u. Iskus(vo (ako5er 'oka&uje da nivo i sas(av

vo&arina u(iče na veličinu 'o(ra*nje &a 'revo&nim uslu+ama veličinu iskoriš(avanja

ka'aci(e(a (e veličinu učinaka i&ra*enih u količini obavljeno+ rada ili novčanom i&nosu

os(vareno+ 'rihoda. ,fikasno iskoriš(avanje ekonomskih resursa jedan je od najva*nijih

učinaka š(o se cijenama 'revo&a *eli 'os(ići. Slo*enos( i (e*ina u(vr5ivanja (arifa o+leda se u

činjenici da se one iska&uju &a hiljade roba ra&liči(e vrs(e namjene i 'revo&no+ obilje*ja š(o

se kreću i&me5u veliko+ broja mjes(a (e ra&liči(ih i&voriš(a i odrediš(a i na ra&liči(im

udaljenos(ima. 8orisnici 'revo&nih uslu+a *ele niske vo&arine 'onu5enim uslovima 'revo&a.

S dru+e s(rane saobraćajna 'redu&eća nas(oje osi+ura(i vo&arine koje će u du+om 'eriodu

+aran(ova(i najviše mo+uće ne(o9'ovra(e. 6nači sve š(o je u ve&i s vo&arinama od 'osebno+ je in(eresa &a 'rivredu u vrijeme kad o'š(i nivo cijena ras(e ili 'ada. S(abilnos( vo&arina u

većini se slučajeva sma(ra 'o*eljnom i &a 'revo&nika i &a korisnika 'revo&nih uslu+a. 6a

korisnike 'revo&nih uslu+a s(abilnos( vo&arina jednako je va*na kao š(o je va*na o'š(a

s(abilnos( cijena na (r*iš(u ili s(abilnos( devi&no+ (ečaja 'ri skla'anju u+ovornih 'oslova.

:(vr5ivanje cijena 'revo&nih uslu+a 'odre5eno je odre5enim &akoni(os(ima koje osim o

s(e'enu in(ervencije dr*ave &avise o (ome formiraju li se cijene u uslovima 'o('une

konkurencije mono'ola ili oli+o'ola.

3

https://hr.wikipedia.org/wiki/Tra%C4%8Dnica

https://hr.wikipedia.org/wiki/Kopneni_promet


https://hr.wikipedia.org/wiki/Promet

https://hr.wikipedia.org/wiki/Tunel

https://hr.wikipedia.org/wiki/Tra%C4%8Dnica


https://hr.wikipedia.org/wiki/Promet

https://hr.wikipedia.org/wiki/Tunel



;blas( rada Javno+ 'redu&eća %elje&nica <ederaciji Bosne i =erce+ovine -u daljem (eks(u

JP %<Bi=2 definisana je i ure5ena 6akonom o %elje&nicama <ederacije Bosne i

=erce+ovine ->Sl. 3ovine <Bi=> broj ?#)"# od "!.#".!""# +odine2.

;snivač 'redu&eća je <ederacija Bosne i =erce+ovine a 'redme( 'oslovanja je@ djela(nos(

unu(rašnje+ i me5unarodno+ *elje&ničko+ 'rijevo&a odr*avanje osavremenjivanje i i&+radnja

*elje&ničke infras(ruk(ure kao i dijela(nos(i koje slu*e u obavljanju *elje&ničko+ 'rijevo&a.

Dio JP %<Bi= koje se bavi odr*avanjem rekons(rukcjom ra&vojem *elje&ničke

infras(ruk(ure kao i rukovanjem kon(rolnim i si+urnosnim sis(emima u <ederaciji Bosne i

=erce+ovine -u daljem (eks(u <Bi=2 or+ani&ovan je kao %,AJ,63I84I3<C4STC:8T:C4.

3ačin 'odmirenja (roškova odr*avanja *elje&ničke infras(ruk(ure definisan je članovima ##.

do #1. 6akona o %elje&nicama <ederacije Bosne i =ece+ovine. 3avedenim &akonom je (ako5e

'ro'isano da se obe&bje5enja dijela (roškova odr*avanja *elje&ničke infras(ruk(ure vrši

'u(em namjenskih sreds(ava <ederacije Bosne i =erce+ovine.

De(aljano ure5enje načina 'odmirenja (roškova odr*avanja *elje&ničke infras(ru(ure

u(vr5eno je 6akonom o finaciranju *elje&ničke infras(ruk(ure i sufinaciranju 'u(ničko+ i

kombinovano+ 'rome(a ->Sl.3ovine <Bi=> broj 0)"1 od !#.##.!""1 +odine2 odnosno

članovima $. do #". ovo+a &akona.

3avedena &akonska riješenja u <Bi= i ;r+ani&acija JP %<Bi= koje+a čine %elje&nička

Infras(ruk(ura i %elje&nički o'era(or slijede direk(ive ,: - Direk(iva Eijeća broj@

/#)??"),,6 i& #//# +odine /)#F),6 od #// +odine (e Direk(iva evro'sko+ 'arlamen(a i

Eijeća !""#)#?),,6 i& !""# +odine2 čijom 'rimjenom se s(varaju 'rvi koraci kojima jekrajnji cilj us'os(avljanje jedins(veno+ (r*iš(a uslu+a *elje&ničko+ 'rijevo&a u ,vro'i a š(o

je na koncu i naš cilj.

4



&$ ŽELJEZNIČKI PROMET U B'(

Prijevo&ni 'u( kod *elje&ničko+ 'rijevo&a čini *elje&nički kolosijek ili *elje&nička 'ru+a. &a

*elje&nički kolosijek odnosno 'ru+u 'osebno su &načajne dvije osnovne činjenice@ a2 širina

kolosijeka i b2 do&voljeno o'(erećenje 'ru+e 'rema osovinskom 'ri(isku. Prema namjeni i

o'se+u 'rome(a +os'odarskoj va*nos(i i &načenju koje imaju u unu(arnjem i me5unarodnom

*elje&ničkom 'rome(u *elje&ničke 'ru+e mo+u bi(i@ ma+is(ralne +lavne ma+is(ralne 'omoćne

i os(ale *.'ru+e I. i II. reda

Prijevo&no sreds(vo *elje&ničko+ (rans'or(a su ra&liči(a *elje&nička vo&ila i (o@ lokomo(ive

-'arne mo(orne elek(rične2 mo(orni va+oni s vlas(i(im 'o+onom i 'u(ničkim sjedalima

'u(nički va+oni uključujući va+one &a objedovanje i s'avanje (ere(ni va+oni s'ecijalnavo&ila ra&liči(e namjene.

%elje&nički 'rome( kao i os(ale (rans'or(ne +rane odvija se kako na me5unarodnom (ako i na

domaćem 'lanu. 6bo+ (o+a je i 'ravna re+ula(iva dvojaka. Jedni se 'ro'isi 'rimjenjuju &a

me5unarodni 'rijevo& a dru+i &a 'rijevo& unu(ar &emlje.

3aj&načajniji unifikacijski ins(rumen( &a ure5ivanje imovinsko'ravnih odnosa i& u+ovora o

'rijevo&u je 8onvencija o me5unarodnim 'rijevo&ima *elje&nicom 7;TI< koja je donesena#/F". +odine u Bernu. I&mijenjena je Pro(okolom o i&mjeni 8onvencije 7;TI< (e Pro(okolom

o i&mjeni 8onvencije o me5unarodnom *elje&ničkom 'rijevo&u.

&$#$ Z"*n+*' +n, -" '-r"d! '-r".!n" tr/*," dr0","n1" 'n2r"+tr!*t!re

<inanciranje 'oslova odr*avanja *elje&ničke infras(ruk(ure je obave&a <ederacije Bosne i

=erce+ovine. Planiranje sreds(ava vrši se 'u(em +odišnjih i srednjoročnih 'lanova koje je

odobri Parlamen( <Bi= na 'rijedlo+ Elade <Bi= -Plan 'oslovanja %<Bi= &a !""F i

Srednjoročni 'lan ra&voja %<Bi= -!""09!""/2 sa do'unom &a !"#". 3ačin financiranja

(roškova odr*avanja infras(ruk(ure 'u(em +odišnjih u+ovora sa %<Bi= 'ro'isan je članom F.

6akonom o finaciranju *elje&ničke infras(ruk(ure i sufinaciranju 'u(ničko+ i kombinovano+

'rome(a ->Sl.3ovine <Bi=> broj 0)"1 od !#.##.!""1 +odine2.

Godišnje u+ovore sa %<Bi= o finaciranju odr*avanja infras(ruk(ure u ime <Bi= sa %<Bi=

&aključuje <ederalno minis(ars(vo 'rome(a i komunikacija.

5



Godišnji u+ovor sadr*i@ 'redme( i me5usobne obave&e vrs(u i o'se+ 'oslova cijenu i način

njeno+ formiranja način financiranja način fincijsko+i s(ručno+ nad&ora i uvje(e &a i&mjenu

i do'unu u+ovora.

&$&$ In2r"+tr!*t!rn' *"3"4'tet' ' r5"n'-"4'1" 'n2r"+tr!*t!re

Posma(rajući s(anje elemena(a du*ine 'ru+a osnovne (ehničke karak(eris(ike 'ru+a du*ine

s(aničnih kolosjeka (unele mos(ove slu*bene objek(e 'u(ne 'rela&e s(anice u kojima se

re+uliše kre(anje vo&ova elek(rificirane 'ru+e i elek(rificirane s(anične kolosjeke

ras'olo*ivu mehani&aciju &a odr*avanje 'ru+a o'remljenos( s(anica i 'ru+a kon(rolnim

si+nalnim i (elekomunikacionim ure5ajima kao cijelinu is(i u& redovno odr*avanjeomo+učavaju 'os(ojećem *elje&ničkom o'era(oru 'os(i&anje br&ina do " -km)h2 &a (ere(ne i

0" -km)h2 &a 'u(ničke vo&ove i&u&imajući mjes(a o+raničenja koja su (ako5e i&ra*ena i koja

umanjuju 'arame(re (rase i koja se moraju o(kloni(i.

3ajčešća o+raničenja koja umanjuju 'arame(re (rase -'ru+e2 su@ s(aros( 'ru+a nedos(a(ak

o'remljenos(i 'ru+a i s(anica kon(rolnim i si+urnosnim ure5ajima veliki broj nedovoljno

osi+uranih 'u(nih 'rela&a 'red kojima se i& si+urnosni ra&lo+a vo&ovi &aus(avljaju ili

smanjuju br&inu.

Tako5e &bo+ većih inves(icionih &ah(jeva i nedovoljne mehani&acije %<Bi= nije u s(anju

inves(ira(i sama br&ine su smanjene u 'ojedinim (unelima mos(ovima kli&iš(ima

skre(nicama i slično. Pored 'os(oječih o+raničenja u smislu reor+ani&acije *elje&ničko+

sek(ora u skladu sa direk(ivima ,: javiće se i dru+a o+raničenja (e %<Bi= (rase ne mo+u

bi(i konkuren(na (rasama evro'skih *elje&nica kao š(o su@ 'la(forme &a 'rijem 'u(nika du*ina

s(aničnih kolosjeka nedovoljno ra&vijen informa(ički sis(em ne 'os(ojanje adekva(nih 'um'i

&a o'skrbu vodom i +orivom 'o(reba &a 'o(iskivanjem vo&ova na djelovima 'ru+e sa velikim

o('orima i &a manevrisanje.

8ao ilus(raciju navodimo da se 'ri 'os(ojanju jedno+ o'era(ora koji sada radi na mre*i 'ru+a

%<Bi= oko /"H uku'o+ rada obavlja na indus(rijskim kolosjecima koji nisu u vlasniš(vu

%<Bi= odnosno Infras(ruk(ure %<Bi=.

6



Infras(ruk(ura je 'rema va*ećem &akondavs(vu obave&na da vrši kon(rolne i ins'ekcijske

're+lede i 'ro'iše uslove &a be&bjedno odvijanje saobraćaja na indus(rijskim kolosjecima

kojima *elje&nički o'era(or obavlja 'revo&.

%elje&nička infras(ruk(ura je dio 'oslovno+ sis(ema %elje&nica <ederacije Bosne i=erce+ovine i or+ani&irana je kombinacijom (ehnološko+ i 'ros(orno+ 'rinci'a or+ani&iranja.

Prema (ehnološkom 'rinci'u modela or+ani&irani su sek(ori@ Sek(or &a or+ani&aciju i

si+urnos( 'rome(a Sek(or &a elek(ro(ehničku djela(nos( Sek(or &a +ra5evinsku djela(nos( sa

od+ovarajućim s'ecijalis(ičkim slu*bama u Područjima infras(ruk(ure i Sek(or &a

informaciono9komunikacione (ehnolo+ije. Prema 'ros(ornom 'rinci'u odr*avanje

infras(ruk(urk(urnih ka'aci(e(a i re+ulisanje saobraćaja je or+ani&ovano u 'e( 'oslovnih

'odručja@

Gra5evinska du*ina 'ru+a u %<Bi= i&nosi $"F?/ km od če+a je ??"/!0 elek(rificirano.

7



%$ PROPISI KOJIMA SE URE7UJE PRIJEVOZ STVARI NAŽELJEZNI8AMA

3aj&načajniji 'ro'isi kojima se ure5uje 'rijevo& s(vari na *elje&nicama jesu@

#. &akon o u+ovorima o 'rijevo&u u *elje&ničkom 'rome(u!. (arifa &a 'rijevo& robe na 'ru+ama bosansko9herce+ovačkim *elje&nica1. odredbe koje donose ovlaš(ene slu*be u sva&i s radom *elje&nice i nje&inim odnosima

s korisnicima 'rijevo&a (e 'ravilnik o 'rijevo&u o'asnih (vari *elje&nicom u

me5unarodnom i unu(arnjem 'rome(u.

;sim ovih 'ro'isa 'os(oji i či(av ni& u'u(a u ve&i s 'rijevo&om s(vari (e valja s'omenu(i i

Pu(ničku (arifu. Pu(ničke (arife koje se sas(oje od@

uvje(a 'rijevo&a odnosno o'će odredbe 'ovlas(ica vo&arine i naknade &a s'oredne uslu+e.

%$#$ U5,r 3r'1e,-!

:+ovorom o 'rijevo&u s(vari 'rijevo&nik se obve&uje s(var 'reves(i do odredišno+ kolodvora

i 'reda(i je 'rima(elju a 'ošilja(elj se obve&uje 'rijevo&niku &a (o is'la(i(i u+ovorenu

vo&arinu. :+ovor o 'rijevo&u sklo'ljen je kad 'rijevo&nik 'rimi na 'rijevo& s(var s (ere(nim

lis(om.

7.;.T.I.<. se sas(oji od@

#. D;D4T48 4 Jedins(vena 'ravila o u+ovoru o me5unarodnom 'rijevo&u -7.I.E.2

'u(nika i 'r(lja+e!. D;D4T48 B Jedins(vena 'ravila o u+ovoru o me5unarodnom 'rijevo&u robe

-7.I.M.2

7.;.T.I.<. sadr*i če(iri 'ravilnika@

I. Pravilnik o me5unarodnom 'rijevo&u o'asne robe na *elje&nicama -C.I.D.2II. Pravilnik o me5unarodnom 'rijevo&u kola korisnika 'rijevo&a -C.I.P2III. Pravilnik o me5unarodnom 'rijevo&u kon(ejnera -C.I.7.;2

IE. Pravilnik o me5unarodnom 'rijevo&u eks'resnih 'ošiljaka -C.I.,..2

8



%$&$ U5,r 3r'1e,-! re 0e;1e-n'4m

:+ovor je T,C,T3I AIST -en+l. KaLbill njem. <rach(brief2.

Tere(ni lis( nas(ao je i& 'isma &a 'rima(elja koje je 'ošilja(elj davao 'rijevo&niku 'rilikom

'rijevo&a robe. : njemu se navode 'odaci &načajni &a i&vršenje 'rijevo&a@ u+ovorne s(ranke

'odaci o (ere(u 'rijevo&na relacija vo&arina (e dru+i uvje(i 'rijevo&a. Tere(ni lis( u

me5unarodnom 'rome(u sas(oji se od šes( 'rimjeraka.

Primjerci (ere(no+ lis(a su@

#. ;CIGI34A koji 'ra(i 'ošiljku i 'redaje se 'rima(elju (j. on je o(ku'ljuje na robnoj

bla+ajni.!. D:PAI84T koji o('remni kolodvor 'redaje 'ošilja(elju nakon skla'anja u+ovora o

'rijevo&.1. 8;PIJ4 koja os(aje kod o('remno+ kolodvora.?. T,C,T34 84CT4 koja 'ra(i 'ošiljku do odredišno+ kolodvora.. I6EJ,, ; PCISPJ,: koje 'ra(i 'ošiljku do odredišno+ kolodvora (e s njime

i&vješćuje 'rima(elja o 'ris'ijeću 'ošiljke i on +a vraća 'oš(o dobije ori+inal

To su 'rimjerci (ere(no+ lis(a &a domaći (rans'or( me5unarodni (ere(ni lis(.$. PCIJ,PIS 8;PIJ, T,C,T3;G AIST4 koji 'ra(i robu do +ranice i slu*i &a

kon(rolu +ranično+ 'rijela&a.

=$ TARIFE U ŽELJEZNIČKOM PRIJEVOZU

%elje&nica obavlja 'rijevo&@

9



ako s(ranka is'unjava uvje(e u(vr5ene &akonom odnosno uvje(e me5unarodne

konvencije i uvje(e 'redvi5ene u (arifi ako je 'rijevo& mo+uće i&vrši(i redovnim 'rijevo&nim sreds(vima koja &adovoljavaju

normalne 'o(rebe 'rijevo&a

ako 'rijevo& nije s'riječen okolnos(ima koje *elje&nica ne mo*e i&bjeći ni(i iho(kloni(i

ako 'rijevo& nije &abranjen ili o+raničen na osnovi &akona ili se ne 'ro(ivi javnom

'ore(ku (e ako je 'rijevo& mo+uć redovnim 'rijevo&nim sreds(vima.

;d 'rijevo&a su isključeni@

a2 'redme(i čiji 'rijevo& s'ada u nadle*nos( 'oš(e 'a bilo (o samo i na jednom dijelu

'rijevo&no+ 'u(a b2 'redme(i koji 'o svom obujmu masi ili 'rirodi nisu 'rikladni &a *elje&nički 'rijevo&c2 'redme(i čiji je 'rijevo& &abranjen makar samo na jednom (eri(oriju 'rijevo&no+ 'u(ad2 (vari koje su 'osebnim 'ro'isima isključene od 'rijevo&a.

%elje&nica mo*e odredi(i dnevnu količinu robe koja se mo*e u'u(i(i 'reko 'ojedinih

're(ovarnih kolodvora 'a (o 'i(anje rješavaju odre5ene (arife.

Tarife sadr*e 'rijevo&ne uvje(e i 'rimjenjuju se 'rema svima 'od jednakim uvje(ima. Tarife

sadr*e vo&arinu i naknade &a s'oredne uslu+e. Tarife mo+u bi(i@

a2 me5unarodne (j. one koje se 'rimjenjuju na 'rijevo& robe u me5unarodnom

*elje&ničkom 'rome(u b2 domaće nacionalne (j. one koje se 'rimjenjuju na 'rijevo& robe u unu(arnjem 'rome(u

u svakoj 'ojedinoj &emlji

=$#$ Pr'1e,-n' tr/*,'

Prijevo&ni (roškovi obračunavaju se na osnovi (arifa a 'laća ih 'ošilja(elj. Tarife su osnova &a

odre5ivanje cijena uslu+a ili vo&arina na *elje&nicama.

Eo&arine mo+u bi(i@

10



#. <ranko svi (roškoviN kada 'ošilja(elj 'reu&ima na sebe sve 'rijevo&ne (roškove.!. <ranko 'revo&ninaN ako 'ošilja(elj 'reu&ima na sebe samo vo&arinu.1. <ranko u'učenoN kada 'ošilja(elj 'reu&ima na sebe vo&arinu i neke (roškove -va+anje2.?. <ranko i&nos) doN ako 'ošilja(elj 'reu&ima na sebe 'laćanje odre5eno+ i&nosa.

Eo&arinu 'ošilja(elj 'laća una'rijed u če(iri slučaja@

#. &a *ive *ivo(inje 'čele ribe *abe školjke!. &a robu koja se br&o kvari voće 'ovrće svje*e meso mliječi 'roi&vodi1. &a robu male vrijednos(i s(ari 'a'ir kr'e slama?. &a 'osmr(ne os(a(ke.

=$&$ N".'n '-r"de '-r".!n" tr/*,"

Predračun radova u(vr5en je na ba&i rebalansa Srednjoročno+ 'lana ra&voja %<BI= -!""09

!""/2 sa do'unom &a !"#" +odinu 'os(ojećih *elje&ničkih infras(ruk(urnih ka'aci(e(a anali&e

(ehničko+ i funkcionalno+ s(anja infras(ruk(urnih ka'aci(e(a anali&e +eome(rije kolosijeka

nakon i&vršenih mjernih vo*nji 3orma(iva i s(andarda u +ra5evinars(vu -IC; Gra5evinska

knji+a #/F$.2 I&voda i& knji+e normi &a karak(eris(ične radove na odr*avanju 'ru+e 'ru*ne

mehani&acije i 'oslovnih &+rada -Direkcija &a +ra5evinsku djela(nos(2 i 3orma(iva (ekuće+

odr*avanja elek(ro(ehničkih ure5aja i 'os(rojenja -Javno *elje&ničko (rans'or(no 'redu&eće

Sarajevo broj ")/#2 kao i va*ećih Pravilnika i :'u(s(ava &a rad na *elje&nici.

Predračunska cijena odr*avanja *elje&ničke infras(ruk(ure i or+ani&acije si+urnos(i 'rome(a

formirana je na osnovu cijena rada -6akon o 'laćama <ederacije Bosne i =erce+ovine2

'rocijenjenih (roškova ma(erijala re&ervnih dijelova ener+ije i cijene uslu+a subi&vo5ača.

7ijena uslu+a ma(erijala re&ervnih dijelova i ener+ije u(vr5ena je na osnovu (renu(nih

'rosječnih vrijednos(i na (r*iš(u.

Predračun obuhva(a radove na odr*avanju *elje&ničke infras(ruk(ure s'ecificirane 'o

'odručjima *elje&ničke infras(ruk(ure i 'o vrs(ama radova@

odr*avanje +ra5evinskih ka'aci(e(a mehani&ovano odr*avanje 'ru+e odr*avanje elek(ro ka'aci(e(a informaciono9komunikacijske (ehnolo+ije or+ani&acija i si+urnos( 'rome(a.

11



Plan radova na odr*avanju *elje&ničkih infras(ruk(urnih ka'aci(e(a i or+ani&acije *elje&ničko+

'rome(a ura5en je na osnovu de(aljne anali&e 'oslovno+ sis(ema anali&e unu(arnjih i vanjskih

fak(ora Cebalansa Srednjoročno+ 'lana ra&voja !""?.9!""F. sa do'unom &a !"#". anali&e

(ehničko+ i funkcionalno+ s(anja infras(ruk(urnih ka'aci(e(a kao i na ba&i ras'olo*ivih resursa

Infras(ruk(ure.

;dr*avanje infras(ruk(urnih ka'aci(e(a i re+ulisanje saobraćaja omo+učavaju i&vršenje reda

vo*nje %<Bi= na 'os(ojećim 'arame(rima (rase i sa 'os(ojećim o+raničenjima. Da bi se

mre*a *elje&ničkih 'ru+a u %<Bi= &adovoljila evro'ske s(andarde bila dio mre*e evro'skih

*elje&nica u budućnos(i i samim (im bila in(eresan(na i nudila kvali(e(nije uslu+e dru+im

o'era(orima nu*no je 'ored 'odi&anja nivoa redovno+ odr*avanja 'os(ojeće+ s(anja i vrši(i

'oboljšanje 'u(em inves(iranja u infras(ruk(urne ka'aci(e(e na linijama na kojima je obim 'rome(a i&ra*en i na kojima se očekuje 'ovećanje 'rome(a. Prvens(veno se (o odnosi na 'ru+e

koja se nala&e na koridoru Ec -'ru+a ##. i #!2 (e 'ru+a koje se ve*u na koridor -'ru+ #1. dio

'ru+e #?. i 'ru+a #2.

Princi' kvali(e(no+ odr*avanja i inves(iranje u infras(ruk(urne ka'aci(e(e donijeće i 'o&i(ivne

ekonomske efek(e kro&@ smanjenje (roškova@ redovno+ odr*avanja i (roškova re+ulisanja

saobraćaja i 'oras( 'rihoda kro& i&najmljivanje (rasa *elje&ničkim o'era(orima i 'ru*anje

dru+ih doda(nih saobraćajnih uslu+a. : sklo'u 'ri'rema &a 'res(ruk(uiranje *elje&ničko+

sek(ora sukladno sa direk(ivama ,: vršena su i od+ovarajuća s(udiska is(ra*ivanja.

3e&avisna i(alijanska kuća 4PCI S.P.4. u !""0 +odini uradila je od+avarajuće modele kao

š(o je@ I&java o mre*i *elje&ničkih 'ru+a Model u+ovora i&me5u :'ravi(elja infras(ruk(ura i

%elje&ničko+ o'era(ora Model u+ovora i&me5u vlasnika i :'ravi(elja *elje&ničke

infras(ruk(ure i Prijedlo+ naknada &a 'ris(u'

Prema s(udiji 'redlo*en je model naknada &a infras(ruk(uru -naknade &a koriš(enje (rase ods(rane *elje&ničkih o'era(ora2 koja će se sas(oja(i@

"? +n,n'@ !+;!5" ';' +n,n5 3"*et" u koje s'ada@ koriš(enje *elje&ničkih linija

re+ulisanje 'rome(a koriš(enje čvoriš(a i ran*irnih s(anica komunikacije i informacije

o s(anju vo&ova i &au&e(os(i ka'aci(e(a. Predlo*ena je naknada u i&nosu od ?1"

-8M2) 'o vo&nom kilome(ru &a (ere(ni saobraćaj i 10# -8M2) 'o vo&nom kilome(ru &a

'u(nički saobraćaj.

12



? tr"n+,ern'@ !+;!5" ';' dd"tn5 3"*et" u koje se uključuje@elek(rična ener+ija &a

vuču uslu+e manevrisanja snadbjevanje +orivom i vodom i&najmljivanje

infras(ruk(urno+ 'ros(ora i objeka(a 'rodaja kara(a.

I&+radnja i odr*avanje 'os(ojeće *elje&ničke infras(ruk(ure skladno evro'skim s(andardimai direk(ivama ,: omo+ući( će i njenu samoodr*ivos( sve više će os(variva(i vlas(i(i 'rihod

- osniovne i doda(ne uslu+e2 a smanjiva( će se finasiranje (roškovi odr*avanja od s(rane

vlasnika.

%elje&nice ,: i *elje&nice u okru*enju (ako5e shodno direk(ivama ,: vrše finasiranje

(roškova odr*avanja *elje&ničke infras(ruc(ure. Erijednos(i koje vlasnik i&dvaja na ime ovih

(roškova ra&liči(e su od jedene do dru+e *elje&ničke u'rave a š(o &avisi od (renu(no+ s(anja

i (ehničke o'remljenos(i infras(ruc(ure.

<inansiranje *elje&ničke infras(ruk(ura od s(rane vlasnika u &emaljama bli*e+ okru*enja je

daleko veće ne+o u <Bi=.

)$ ZAKLJUČAK

Trans'or(ni (roškovi 'reds(avljaju novčani i&ra& vrijednos(i u(rošene količine o'redmećeno+ i

*ivo+ rada na obavljanju 'rocesa (rans'or(ovanja koji obe&bje5uju normalan 'roces

re'rodukcije i &adovoljenje 'o(reba s(anovniš(va &a saobraćajnim uslu+ama. Proučavanje

(roškova 'oslovanja 'reds(avlja jednu od osnovnih 'o(reba svako+ 'redu&eća.

13



Troškovi 'oslovanja su va*an fak(or od ko+a &avisi visina 'rihoda kao ma(erijalne osnove

lične i o'š(edruš(vene 'o(rošnj. 6a(o je 'i(anje definisanja 'ojma i suš(ine (roškova veoma

&načajno. Pos(oji više definicija (roškova a jedna o'š(e 'rihva(ljiva +lasi@ OTroškovi

'reds(avljaju 'o(rošnju dobara 'rou&rokovanu 'roi&vodnjom novih 'roi&voda.

Tarife su osnova &a odre5ivanje cijena uslu+a ili vo&arina na *elje&nicama. 3ajva*niji dio

(arifne 'oli(ike čine (arife njihova osnova i s(ruk(ura a u o'era(ivnom smislu način njihovo+

u(vr5ivanja i njihove 'rimjene. 6bo+ o'š(e+ druš(veno i ekonomsko+ &načenja saobraćaja

druš(vo 'oka&uje 'oseban in(eres &a formiranje cijena 'revo&nih uslu+a. Eo&arine u

*elje&ničkom 'rijevo&u mo+u bi(i@ svi (roškovi 'revo&nina u'učeno i&nos) do.

6$ LITERATURA

#. Pr2$ dr$ Ir"@'m J!+!2r"n' QQ;snove drumsko+ saobraćajaQQ Travnik!""0.

Internet '-,r':

• h(('@))Reb.ef&+.hr)dok)TCG)dvule(ic)6elje&nickiH!"(rans'or(.'df • h(('@))RRR.veleri.hr)files)da(o(eke)nas(avnima(erijali)k'rome(1ces()Tarife.'df

14

http://web.efzg.hr/dok/TRG/dvuletic/Zeljeznicki%20transport.pdf

http://www.veleri.hr/files/datoteke/nastavni_materijali/k_promet_3_cest/Tarife.pdf

http://web.efzg.hr/dok/TRG/dvuletic/Zeljeznicki%20transport.pdf

http://www.veleri.hr/files/datoteke/nastavni_materijali/k_promet_3_cest/Tarife.pdf



• h(('@))documen(s.(i's)documen(s)&elje&niki9(rans'or(.h(ml

15

http://documents.tips/documents/zeljezniki-transport.html

http://documents.tips/documents/zeljezniki-transport.html

Documents

Tarife_Saša Brčkalo