The Study of the Methods and Types of Translating Onomatopoeia and Mimetic from Japanese to Thai

NatthiraTuptim*Faculty of Humanities and Social Sciences

Pibulsongkram Rajabhat University

Abstract

ThisresearchstudiedthemethodsoftranslatingonomatopoeiaandmimeticwordsfromJapanesetoThaiandthetypesofeachtranslation.Thedatabaseusedinthisstudyincludedtwosources:acomicbooktitled“DetectiveConan”andanoveltitled“KindaichiCaseFiles:SongoftheDevil.”Thenumberofonomatopoeiaandmimeticwordsfoundinthesebookswere214.Theauthoranalyzedthetranslationmethodusedwitheachwordbyillustratingtheresultsinnumbersandpercentages.Thetypeoftranslationmethodforeachwordwasalsoexaminedusingdescriptiveanalysis.Therewerefivemethodsfoundinthetranslationofonomatopoeiaandmimetic:translatingtoadverbs,verbs,losses,nounsandconjunctionalphrases(orresultativephrases),rankedbyfrequencyofoccurrence.

Research Paper

Keywords: methodsoftranslation,typesoftranslation,onomatopoeia,mimetic

*Correspondingauthore-mail:ntuptim@hotmail.com

41

การศกษาวธการและประเภทการแปลคÓเลยนเสยงธรรมชาตและคÓบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทย

ณฏฐราทบทมอาจารยประจำาสาขาวชาภาษาตะวนออก

คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงค2ประการคอหนงเพอศกษาวธการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทยสองศกษาประเภทการแปลคำาแตละชนดขอบเขตในการวจยมาจากแหลงขอมล2แหลงคอหนงสอการตนเรองยอดนกสบจวโคนนและนวนยายเรองคนดะอจยอดนกสบตอนบทเพลงปศาจโดยเกบขอมลการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพไดจำานวน214คำาแลวนำามาวเคราะหหาวธการแปลแตละชนดนำาเสนอเปนคาจำานวนและคาสดสวนดวยสถตรอยละและศกษาประเภทการแปลแตละชนดโดยใชการพรรณนาวเคราะหผลจากการศกษาพบวาวธการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทยม5วธเรยงตามสดสวนการเกดไดดงน1)วธการแปลเปนคำาวเศษณ2)วธการแปลเปนคำากรยา3)วธการแปลโดยไมแปล4)วธการแปลเปนคำานามและ5)วธการแปลเปนสนธานวลแสดงผลลพธ

บทความวจย

คÓสÓคญ: วธการแปลประเภทการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตคำาบอกอาการหรอสภาพ

42

43

การศกษาวธการและประเภทการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทย

ณฏฐรา ทบทม

บทนÓ ปจจบนหนงสอนวนยายและการตนไดรบความนยมในหมนกอานหนงสอเปนจำานวนมากจากการสำารวจของสำานกงานสถตแหงชาตปพ.ศ.2551ประเภทของหนงสอทกลมคนทมอายตงแต6ปขนไปอานมากทสดคอหนงสอพมพรอยละ71.0รองลงมาคอนวนยายการตนและหนงสออานเลนตางๆรอยละ38.8จากความนยมในการอานดงกลาวทำาใหนวนยายและการตนทแปลจากภาษาญป นเปนภาษาไทยมจำานวนมากขนตามไปดวย การแปลคอการถายทอดความหมายจากภาษาตนทางไปเปนภาษาปลายทางโดยใหมความหมายเหมอนกนหรอใกลเคยงกบภาษาตนทางมากทสด ในการแปลหากทงในภาษาตนทางและภาษาปลายทางมกลมของคำาทตรงกน ผแปลกสามารถหาคำาทมความหมายเหมอนกนหรอใกลเคยงกนไดงาย แตหากภาษาตนทางและภาษาปลายทางมความแตกตางกนในเรองกลมคำาในภาษา กอาจทำาใหการแปลภาษาเปนเรองยากขน ภาษาญป นเปนภาษาทมกล มคำาทเรยกวา“คำาเลยนเสยงธรรมชาต” และ “คำาบอกอาการหรอสภาพ”มากกวาภาษาอนๆ(Yamaguchi,2003)กลาววามคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพมากกวา1,200คำาในภาษาญปนภาษาทพบกลมคำาชนดนใชแพรหลายไดแกภาษาญปนภาษาเกาหล และภาษาในแถบแอฟรกา(Kamei,1996)กลมคำานเปนกลมคำาทนกแปลชาวไทยมกกลาวถงเสมอวาเปนสงทแปลยาก เนองจากไมเขาใจความหมายของสำานวนเหลานอยางถกตองและอาจเกดจากหาคำาแปลทเหมาะสมและมความหมายเทาเทยมกนไมไดในภาษาไทย(สมเกยรต เชวงกจวณช,2549,หนา133-134) คำาเลยนเสยงธรรมชาต(擬音語・擬声語)หรอOnomatopoeiaคอคำาทเลยนเสยงของสงมชวตเชน เสยงคน เสยงรองของสตวและเสยงของสงไมม

ชวตเชนเสยงฝนตกเสยงประตปดเปนตน ワンワン เสยงสนขเหา どんどん เสยงเคาะประตหนกๆ คำาบอกอาการหรอสภาพ (擬態語) หรอMimeticคอคำาบอกกรยาอาการสภาพทสงนนเปนอยหรอสภาพทเปลยนแปลงโดยใชการมองเหนการสมผสและความรสกของคนแปลงออกมาเปนคำาเชน うっかりเผลอうんざりเอยนเบอ กล มคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพในภาษาญปนสวนใหญ ทำาหนาทเปนคำากรยาวเศษณ หลายครงสามารถทำาหนาทเปนคำากรยาและคำาขยายคำานามได โดยเฉพาะอยางยงคำาบอกอาการหรอสภาพเชน (1)学生の質問を聞いて、先生はにっこり

と笑って答えた。

พอไดฟงคำาถามของนกเรยน อาจารยกยมแลวตอบคำาถาม (2)美咲がにっこりして問い返した。

「大阪の方かしら」

มซากยมแลวถามกลบไปวา“เปนคนโอซากาใชไหมคะ” にっこり เปนคำาบอกอาการหรอสภาพเมอเกดรวมกบคำากรยา 笑う ทำาหนาทเปนคำากรยาวเศษณนอกจากนยงทำาหนาทเปนคำากรยาไดโดยการเตมする

ทายคำาเชนตวอยางท(2) ในภาษาไทยพบงานวจยท เกยวข องกบคำาเลยนเสยงธรรมชาตของสรบศย รงโรจนสวรรณ(2551)ซงศกษาเรองความสมพนธระหวางรปภาษากบความหมายของคำาเลยนเสยงธรรมชาตในภาษาไทย จากขอมลเอกสารและจากการรบรของคนไทยโดยไดใหคำานยามคำาเลยนเสยงธรรมชาตไววา“คำาในภาษาทใชในการอางองถงเสยงตางๆ ในธรรมชาต”จากขอมลการรวบรวมของสรบศยทำาใหทราบวาคำาเลยนเสยงธรรมชาตในเอกสารทเปนทางการ เชน

わら こた

みさき と かえ

おおさか かた

わら

ぎ お ん ご ぎ せ い ご

ぎ た い ご

がくせい しつもん き せんせい

วารสารญปนศกษา

Japanese Studies Journal

44

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 มจำานวน 389 คำา ในเอกสารทไมเปนทางการ เชนหนงสอการตนแปลญป น-ไทยมจำานวนมากถง1,822คำาซงทำาใหทราบวาภาษาไทยเปนภาษาทมคำาเลยนเสยงธรรมชาตจำานวนมาก ในระดบทไมนาเปนปญหาในการแปลมากนก นอกจากนยงมงานวจยเปรยบเทยบคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพระหวางภาษาญป นกบภาษาไทยของ Sunthonmanee(2003) ซงไดอธบายรปคำากบความหมาย และวธการใชคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพ โดยอรรถาธบายวาในกรณของคำาบอกอาการหรอสภาพมกใชเปนคำาวเศษณโดยการเตม“อยาง”ไวกอนหนา เชน คำาวาぼんやり เมอแปลจะไดคำาวา“อยางเหมอลอย”เปนตนและมกอยในรปคำาซำาเชนโซเซรงรงเกลอนกลาดฉะฉานเปนตนแตในกรณของคำาเลยนเสยงธรรมชาตจะไมใชรวมกบคำาวา“อยาง”และสวนใหญเปนคำาหนงพยางค เชนกรดตบเปนตน นอกจากนยงมงานวจยของศกจรชตะเกษม(2549) ซงศกษาเกยวกบรปแบบ ความหมายและการใชคำาบอกอาการและสภาพในภาษาญปนแยกเปน2 รปแบบ คอ แบบเมอใชรวมกบคำาชวย 「と」「に」

และแบบเมอใชกบ 「する」「だ」 ซงอธบายวาคำาบอกอาการหรอสภาพแบบเมอเกดรวมกบ 「と」 จะแสดงอาการเคลอนไหวของสงใดๆ ทดำาเนนการตอเนองกนและเมอเกดรวมกบ「に」จะแสดงสภาพคงทหลงจากผานกระบวนการบางอยางเชนそっくりに作ったสวนแบบเมอใชกบ「する」「だ」

จากขอมลขางตน อาจกลาวไดวาทงภาษาญปนและภาษาไทยตางมกลมคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจำานวนมาก ซงตงสมมตฐานไดวาในการแปลนาจะหาคำาทมความหมายตรงกนหรอใกลเคยงกนไดงายแตอยางไรกดเวลาแปล

คำาเหลาน ผแปลจำาตองมวธการแปลทหลากหลายกวาการแปลกลมคำาอนๆและหลายครงไมไดถกแปลเปนคำาวเศษณ หรอแปลเปนความหมายทตรงกบรปคำาโดยตรง เพราะคำาเหลานเปนคำาทบอกอารมณของประโยคซงหลายครงตองแปลใหเขากบอารมณของประโยคนนๆมากกวาความหมายทปรากฏในพจนานกรม

งานวจยทเกยวของ จากการคนควายงไมพบงานวจยทศกษาถงการแปลกลมคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทยแตพบงานวจยทศกษาการแปลจากภาษาญปนเปนองกฤษและภาษาอนๆ เชน ภาษาสเปน เปนจำานวนมากผเขยนจงศกษางานวจยดงกลาวและเลอกวธการแปลและประเภทการแปลเพอนำามาอางองและใชวเคราะหในบทความนดงน Minashima (2004) (อางถงใน Inose,2008) ไดศกษาการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญป นเปนภาษาองกฤษทอยในหนงสอนวนยายเรองKitchenแตงโดยBananaYoshimotoจำานวน332คำา(คำาบอกอาการหรอสภาพ286คำาและคำาเลยนเสยงธรรมชาต46 คำา) พบวาสวนใหญถกแปลเปนคำากรยา คำาคณศพทและคำากรยาวเศษณตามลำาดบนอกจากนยงพบการไมแปลรอยละ16โดยเปนการไมแปลคำาบอกอาการหรอสภาพรอยละ17.1และการไมแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตรอยละ10.8 Inose(2008)ไดศกษาวธการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาองกฤษพบวธการแปล9วธไดแก 1.การแปลโดยใชคำากรยาวเศษณ 2.การแปลโดยใชคำาคณศพท 3.การแปลโดยใชคำากรยา

つく

45

การศกษาวธการและประเภทการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทย

ณฏฐรา ทบทม

4.การแปลโดยใชคำานาม 5.การแปลโดยใชการถอดความอธบาย 6.การแปลโดยใชสำานวน 7.การแปลโดยใชคำาเลยนเสยงธรรมชาต 8.การแปลโดยใชคำาคณศพทสองคำาหรอใชคำาประสมคำากรยาวเศษณคำาคณศพทหรอคำากรยา 9.การไมแปล ทงนการแปลโดยใชคำากรยาวเศษณถอเปนวธการแปลพนฐานเนองจากคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพทำาหนาทเปนคำากรยาวเศษณจงหาคำากรยาวเศษณในภาษาองกฤษทมความหมายเหมอนหรอใกลเคยงไดงาย สำาหรบการแปลคำาบอกอาการหรอสภาพเปนภาษาองกฤษ พบการแปลเปนคำากรยามากทสดโดยเฉพาะในกรณทคำานนเตมする

นอกจากนยงพบการแปลโดยใชการถอดความอธบายมากถงรอยละ20ในขณะทการแปลโดยใชสำานวนเปนวธการทพบนอยเนองจากเปนการยากทจะหาสำานวนทมความหมายตรงกนพอดได วธการไมแปลจากผลการสำารวจของ Inoseพบวามสองเหตผลหลก คอคำานนเปนขอมลทไมสำาคญตอความหมายของประโยคและไมสามารถหาคำาทมคาความหมายเทากนในภาษาองกฤษได Toratani (2009) ไดศกษากระบวนการแปลโดยใชวธการเปลยนชนดของคำา(Class-shifts)และระบหลกเกณฑการเปลยนชนดของคำา 4 วธ ทสมพนธกบรปภาษาของคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพโดยแบงออกเปน2ชนดตามรปคำาคอreduplicatedmimeticsและsingletonmimetics ซงรปคำามความสมพนธกบความหมายซงเปนลกษณะเฉพาะทพบไดในกลมคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพกลาวคอ 1.reduplicatedmimeticsหรอรปคำาซำาแสดงความตอเนองของการกระทำา (continuation)เชนきらきら(ซำาเสยงkira)どんどん(ซำาเสยงdon)

2.singleton mimetics หรอรปคำาเดยวแสดงการเกดขนและจบลงอยางรวดเรว (brevity)เชนころっ(มっ ประกอบ)こん(มん ประกอบ)ぱらり(มりประกอบ) นอกจากการแบงรปคำากบความหมายตามแนวคดของ Toratani ขางตนแลว นกภาษาและนกวจยหลายคนยงระบถงความสมพนธระหวางรปคำากบความหมายของคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพซงไมพบในกล มคำาชนดอนเชนOno(2009)อธบายรปคำากบความหมายของคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพในภาษาญปนดงน 1.รปคำาทมっใหความหมายเกดขนอยางกะทนหนชวขณะ 2.รปคำาทม り ใหความหมายการกระทำาหรอสภาพทรวมตวเกดอยางราบรน 3.รปคำาทม ん ใหความหมายเสยงหรอการกระทำาจบลงแตผลนนยงมอย 4.รปคำาซำาใหความหมายการกระทำายงคงเกดขน หลกเกณฑการเปลยนชนดของคำาทง4วธของTorataniไดแก 1.การแปลเปนคำากรยา (Class-shiftpattern1:CSP1)มหลกเกณฑทสงเกตดงน JP -----Reduplicated mimetic +Activityverb EN-----Verb(singlelexicalitem) กล มคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการ หรอสภาพเปนกลมคำาทมรปคำาซำาและนำามาใชกบคำากรยาแสดงการกระทำา เมออยในหลกเกณฑนคำาแปลในภาษาองกฤษมแนวโนมเปนคำากรยาหนงคำาเชน ごしごし(scrubbing)こす擦る(rub) แปลเปนscrub

วารสารญปนศกษา

Japanese Studies Journal

46

じりじり(stepbystep)ある歩く(walk)แปลเปนinch 2.การแปลเปนคำากรยาวล (Class-shiftpattern2:CSP2)มหลกเกณฑทสงเกตไดดงน JP ---Reduplicated or Singletonsmimetic+Changeofstateverb EN----Verb+Satellite(verbphrase) กล มคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการ หรอสภาพเปนกลมคำาทมรปคำาซำาและรปคำาเดยวนำามาใชกบคำากรยาแสดงการเปลยนแปลง เมออยในหลกเกณฑนคำาแปลในภาษาองกฤษมแนวโนมเปนกรยาวลเชน バタン(falling)寝るneru(liedown)แปลเปนcollapseinto ふるふる(unsteady)腰掛ける(sitdown)แปลเปนstumbleoverto เนองจากภาษาญป นเปนภาษาทแกนของความหมายจะอยทคำากรยา ซงเรยกภาษาในกลมนวาverb-framedlanguageในขณะทภาษาองกฤษเปนภาษาทแกนของความหมายจะอยทคำาทตามหลงคำากรยาซงเรยกภาษาในกลมนวา satellite-framedlanguageเมอแปลเปนภาษาองกฤษหลายครงผแปลจงใชคำากรยาวลมากกวาเลอกใชคำากรยาตามความหมายภาษาญปน 3.การแปลเปนคำานาม (Class-shiftpattern3:CSP3)มหลกเกณฑทสงเกตไดดงน JP-----Singletonsmimetic+Verb EN-------------(with+)Noun กล มคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพเปนกลมคำาทมรปคำาเดยวนำามาใชกบคำากรยาเมอแปลเปนภาษาองกฤษมแนวโนมแปลเปนคำานามเชน どさり(clumping)แปลเปนwithathud ガチャン (crashing) แปลเปน with acrash

4.การแปลเปนคำาขยายคำานาม(Class-shiftpattern4:CSP4)มหลกเกณฑทสงเกตไดดงน JP-----Singletonsmimetic+Activityverb EN-----Adjectival+Noun กล มคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการ หรอสภาพเปนกลมคำาทมรปคำาเดยวนำามาใชกบคำากรยาแสดงการกระทำาเมอแปลเปนภาษาองกฤษมแนวโนมแปลเปนคำาขยายคำานามเชน (1)じろり(lookingpiercingly)と見た (look)แปลเปนapiercinglook นอกจากวธการแปลท เกดขนอยางเปนระบบแลว Toratani ยงอธบายวธการแปลโดยใชกระบวนการรบรของผแปล(cognitiveoperations)ไดแกForegroundingและWindowing 1.Foregrounding คอการแปลทสะทอนความตงใจของผแปลแตละคนวามงเนนไปทความหมายใดของคำา เชน เนนไปทความหมายแสดงการกระทำาหรอเนนไปทการแสดงเสยงของสงนนตวอยางเชน (2)うんうん頷きながら見て回った。

แปลเปน I looked around, noddingandmurmuringapprovingly,“Mmm,mmm”ประโยคขางตนผแปลแปลうんうんโดยใชคำา3คำาคอคำากรยาmurmuringคำากรยาวเศษณapprov-inglyและคำาเลยนเสยงธรรมชาตmmmmmmจะสงเกตไดวาผแปลเนนไปทททาแสดงความเหนดวยของประธานดวยการใชทงคำากรยาmurmuringและคำากรยาวเศษณapprovinglyในการแปล 2.Windowingคอการแปลทผแปลกำาหนดสถานการณใหแตกตางจากประโยคในภาษาตนทางแตยงคงไวซงกรอบกวางๆของเหตการณเชนตวอยาง

ね

こしか

うなず み まわ

47

การศกษาวธการและประเภทการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทย

ณฏฐรา ทบทม

(3)エリコさんはぱっと笑顔になって。

แปลเปนSheflashedmeabigsmileand… ประโยคนผแปลสามารถแปลไดวา Erikosmiled quickly แมวาสถานการณในประโยคภาษาญปนซงเปนภาษาตนทางไมมคำาวาmeในสถานการณแตผแปลแปลโดยกำาหนดผมสวนรวมในสถานการณเพมขน ซงเกดจากการแปลคำาบอกอาการหรอสภาพぱっと(paQ-to) โดยใชคำาสกรรมกรยา flash ซงจำาเปนตองมกรรมรองmeดงนนจงจำาเปนตองกำาหนดผมสวนรวมทงทความจรงไมจำาเปนตองมกไดโดยการแปลเปนErikosmiledquickly วธการแปลสดทายทTorataniนำาเสนอคอการแปลโดยไมแปลหรอLossesซงในการแปลจากภาษาญปนเปนภาษาองกฤษนนToratani ระบกรณทผแปลไมแปลดงน 1.กรณทเหตการณนนเกยวของกบเวลาทใชในการเกดการกระทำาเชนการไมแปลgara-gara-to(がらがらと)ในประโยค(4) (4)がらがらと厚い戸を閉めると…

แปลเปนslammedshuttheheavydoorand… ความหมายของがらがらとคอแสดงเสยงโครมครามเสยงของกระทบกนซงเกดซำาไปซำามาในระยะเวลาหนงแตผแปลใชคำาวาslammed(shut)(ปดประตดงและแรง) ซงแสดงการกระทำาทเกดและหยดลงทนทในเวลารวดเรว ทงนประโยค (4) อาจจดอยในประเภทการไมแปลโดยตรงซงจดอยในกลมไมแปลการไมแปลโดยตรงนนเปนวธการแปลทผวจยนำาเสนอในสวนสรปและอภปรายผลดงจะอธบายในลำาดบถดไป 2.กรณทหาคำาแปลทมลกษณะหรอความหมายเหมอนกนในภาษาองกฤษไมได

ผลงานวจยทMinashimaและTorataniวเคราะหมวธการแปลออกมาไดเหมอนกนคอ การแปลเปนคำากรยาและการแปลเปนคำานาม ซงเปนผลจากการเปลยนชนดของคำา (Word Class-shift)โดยงานวจยของ Toratani มงศกษาวธการแปลทเกดจากการเปลยนชนดของคำาและศกษาในเชงลกวาแตละวธการแปลทเกดจากการเปลยนชนดคำานนเกดอยางเปนระบบ สามารถนำาหลกทางภาษามาอธบายได ในขณะท Minashima มงสำารวจวธการแปลทถกใชในงานตวอยางทนำามาศกษา ไมไดกำาหนดการศกษาเพยงแควธการแปลทเกดจากการเปลยนชนดของคำาจงทำาใหไดผลการศกษาทหลากหลายกวาขอสงเกตหนงทไดจากผลการวจยขางตนคอคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพในภาษาญปนหาคำาแปลทมหนาท(ขยายกรยา)เหมอนกนไดนอยเนองจากในงานของMinashimaพบการแปลเปนคำากรยาวเศษณนอยกวาคำากรยา

วตถประสงคการวจย งานวจยในครงนมงศกษาตามวตถประสงคตอไปน 1.เพอศกษาวธการแปลคำา เลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทย 2.เพอศกษาประเภทการแปลแตละชนดโดยอางองวธการวเคราะหการแปลจากภาษาญป นเปนภาษาองกฤษขางตน และสรปหาวธการแปลและประเภทการแปลจากภาษาญปนเปนภาษาไทยจากผลการวจยในครงน

วธการวจย การวจยในครงนเปนการวจยเชงสำารวจเพอเปนขอมลพนฐานในการวเคราะหการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพ และเพอเปน

えがお

あつ と し

วารสารญปนศกษา

Japanese Studies Journal

48

องคความรทจะนำาไปใชในการเรยนการสอนเกยวกบการแปลกลมคำาชนดน การวเคราะหแหลงขอมลทำาโดยการประมวลผลดวยสถตเชงพรรณนาแสดงขอมลวธการแปลเปนคาจำานวนและคาสดสวนดวยสถตรอยละ และใชการพรรณนาวเคราะหเพออธบายประเภทการแปลแตละชนด งานวจยนมขนตอนการวจยดงน 1.ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ 2. รวบรวมคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากแหลงขอมลในภาษาญปนจำานวน214คำา 3. รวบรวมคำาแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพในภาษาไทย 4.ศกษาวธการแปลและจบกลมคำาทมวธการแปลเหมอนกน 5.ศกษาประเภทการแปลแตละชนด 6.เสนอผลการวจย

ขอบเขตงานวจย งานวจยนมงศกษาวธการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพ โดยมเกณฑการรวบรวมดงน

1. เกณฑรปคÓ 1.รปคำาทมっ(Q)เปนสวนประกอบ 2.รปคำาทมり(ri)เปนสวนประกอบ 3.รปคำาทมん(N)เปนสวนประกอบ 4.รปคำาซำา ทงนยกเวนรปคำาขางตนทถกนำาไปใชเปนคำากรยาวเศษณขยายมาลา(AdverbsofModality)เชนคำาวา やっぱり (yaQpari) きっと (kiQto)たぶん(tabuN)เปนตน 2. เกณฑความหมาย คำาเลยนเสยงธรรมชาตคอคำาทเกดจากการเลยนเสยงของสงมชวตและเสยงของสงไมมชวต คำาบอกอาการหรอสภาพคอคำาทบงความหมายอาการสภาพและหรอแฝงอารมณ1

โดยใชแหลงขอมลดงตอไปนเปนขอบเขตดานเนอหา เนองจากหนงสอสองเลมนมการใชคำาเลยนเสยง 1.หนงสอการตนเรองยอดนกสบจวโคนนจำานวน5เลมเลมท20222328และ29โดยใชการสมอยางงาย 2.หนงสอนวนยายเรองคนดะอจยอดนกสบตอนบทเพลงปศาจจำานวน1เลม

1ขอยกตวอยางきっぱり(ชดเจน)กบはっきり(อยางแนชดแจมแจง)ทงสองคำาถอวาเปนคำาบอกอาการหรอสภาพแตมความตางเนองจากきっぱり บงความหมายอาการหรอสภาพและแฝงอารมณ“เดดขาด”ดวยจงทำาใหคำากรยาทใชรวมกบきっぱりมนอยเพราะคำากรยาทใชรวมกบきっぱりไดจะตองบอกอารมณทเดดขาดของกรยาอาการคำาทมกใชรวมจงมเพยงแคる／う／える／れる ในขณะทはっきり ใชรวมกบคำากรยาไดหลากหลายกวาทงนเพราะはっきり เปนคำาทบอกความหมายอาการหรอสภาพ ไมไดบอกถงอารมณซงมความใกลเคยงกบคำากรยาวเศษณทวไป ดงนนหากใชเกณฑความหมายแบบแคบ(คำาทบอกความหมายอาการหรอสภาพและแฝงอารมณ)จะมเพยงきっぱりเทานนทอยในกลมคำาบอกอาการหรอสภาพแตหากใชเกณฑความหมายแบบกวาง(คำาทบอกความหมายอาการหรอสภาพและหรอแฝงอารมณ)ทงきっぱりและはっきりถอวาเปนกลมคำาบอกอาการหรอสภาพ

49

การศกษาวธการและประเภทการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทย

ณฏฐรา ทบทม

ทงนคำาในหนงสอการตนจะจำากดเฉพาะคำาทใชในประโยคสนทนาเทานน จำานวนคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพทรวบรวมจากหนงสอการตนภาษาญปนทงสองเลมมจำานวน214คำา(นบรวมคำาทเกดซำาหากไมนบรวมคำาทเกดซำาจะมคำาจำานวน111คำาการนบคำาทเกดซำาเนองจากมการแปลเปนภาษาไทยทแตกตางกน)ในจำานวน214คำาแบงออกเปนคำาเลยนเสยงธรรมชาต 20 คำา และคำาบอกอาการหรอสภาพ194คำา

สรปและอภปรายผล ผลจากการศกษาวธการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปน

เปนภาษาไทยพบวธการแปล5วธเรยงลำาดบตามจำานวนทใชไดดงน 1) คำาวเศษณ 2) คำากรยา 3)ไมแปล4)คำานามและ5)สนธานวลแสดงผลลพธผวจยขอเนนการพรรณนาวเคราะหเพออธบายประเภทการแปลทสำาคญๆ เทานน ไมไดอธบายทกประเภทการแปลทปรากฏ เนองจากมขอจำากดเรองความยาวของบทความและเพอนำาเสนอผลการสำารวจในภาพรวม ตารางท 1 แสดงภาพรวมของการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทยสวนตารางท2และตารางท3 จะแยกแสดงผลวธการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพออกจากกนตามลำาดบ

ตารางท 1 วธการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทย (N=214)

ลÓดบท วธการแปล จÓนวน รอยละ

1 คำาวเศษณ 102 47.66

2 คำากรยา 52 24.29

3 ไมแปล 31 14.48

4 คำานาม 24 11.21

5 สนธานวลแสดงผลลพธ 5 2.33

ตารางท 2 วธการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตจากภาษาญปนเปนภาษาไทย(N=20)

ลÓดบท วธการแปล จÓนวน รอยละ

1 คำาวเศษณ 19 95

2 คำากรยา 1 5

ตารางท 2 แสดงวธการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตจากภาษาญปนเปนภาษาไทย จากจำานวน

ทงหมด20คำาสงเกตไดวาวธการทใชนนมเพยง2วธเทานนคอวธการแปลเปนคำาวเศษณซงมากทสด

ความหมายแบบกวาง(คำาทบอกความหมายอาการหรอสภาพและหรอแฝงอารมณ)ทงきっぱり และはっきり

ถอวาเปนกลมคำาบอกอาการหรอสภาพ

วารสารญปนศกษา

Japanese Studies Journal

50

ถงรอยละ95และวธการแปลเปนคำากรยาซงผลการสำารวจในครงนยนยนขอสรปในงานของสรบศยทกลาว

ถงขางตนทพบวาคำาเลยนเสยงธรรมชาตในภาษาไทยสวนใหญทำาหนาเปนคำาวเศษณและมเปนจำานวนมากพอทจะนำามาแทนความหมายคำาในภาษาญปนได

ตารางท 3 วธการแปลคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทย(N=194)

ลÓดบท วธการแปล จÓนวน รอยละ

1 คำาวเศษณ 83 42.78

2 คำากรยา 51 26.28

3 ไมแปล 31 15.97

4 คำานาม 24 12.37

5 สนธานวลแสดงผลลพธ 5 2.57

ตารางท3แสดงวธการแปลคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทยจากจำานวนทงหมด194คำาจะสงเกตไดวาวธการทใชมากทสดคอวธการแปลเปนคำาวเศษณคดเปนรอยละ42.78รองลงมาคอคำากรยาคดเปนรอยละ26.28 ผลของทงตารางท 2 และ3 ใหผลทเปนไปในแนวทางเดยวกนคอคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพ เมอถกแปลเปนภาษาไทยผแปลมแนวโนมแปลคำาเหลานโดยใชคำาวเศษณ ซงแตกตางกบผลการศกษาของMinashima ทศกษาการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาองกฤษจำานวน332คำาและพบวาวธการทใชมากทสดในการแปลคอคำากรยาสวนวธการแปลเปนคำาคณศพทและคำากรยาวเศษณใชนอยกวาคำากรยา

ทงนเหตทการแปลจากภาษาญปนเปนภาษาไทย มแนวโนมใชคำาวเศษณเปนเพราะภาษาไทยเปนภาษา Become language เหมอนภาษาญปน ซงเปนภาษาทใหความสำาคญกบลกษณะสภาพในขณะทภาษาองกฤษเปนภาษาDolanguageซงเปนภาษาทใหความสำาคญกบการกระทำา (Ikegami, 1981)เชนในการแปลคำาじりじりเปนภาษาองกฤษผลการสำารวจของ Toratani พบการแปลเปนคำากรยา ในขณะทในการแปลเปนภาษาไทย สำารวจพบการแปลじりじり สองครง ซงทงสองครงแปลเปนคำาวเศษณจงอาจกลาวไดวาในภาษาไทยหาคำาวเศษณทมความหมายและชนดของคำาทตรงกบคำาในภาษาญปนไดงายกวาภาษาองกฤษนอกจากนแตละวธการแปลสามารถนำาหลกเกณฑทางภาษาไปอธบายประเภทการแปลไดอาจสรปไดวาการแปลทเกดขนนนเกดอยางเปนระบบเนองจากสามารถแบงวธการแปลออกได5วธและแตละวธมหลกภาษาอธบายดงตารางท4-8ดงน

51

การศกษาวธการและประเภทการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทย

ณฏฐรา ทบทม

ตารางท 4 วธการแปลโดยแปลเปนคำาวเศษณ(N=102)

ประเภทท ประเภทการแปล จÓนวน รอยละ

1 คำาวเศษณแบบขยายกรยา 99 97.05

2 คำาวเศษณแบบขยายนาม 3 2.94

ตวอยางประเภทการแปลเปนคำาวเศษณแบบขยายกรยา (5) わる悪いわねぇ。いきなりおしかけ

て、か買いもの物やにづく荷造りなんててつだ手

伝わせちゃって。

ขอโทษนะทบอกปบปบแถมยงรบกวนใหชวยซอของมาใหดวยแบบน(โคนนเลมท20)ตวอยางประเภทการแปลเปนคำาวเศษณแบบขยายนาม (6)しょぼしょぼとぶしょう無精ひげのは

えたほお頬が、げっそりこけて (きんたいち金田一,

p. 328)　

บนแกมมหนวดเครารงรงขนหรอมแหรมซบตอบซดเซยว(คนดะอจ,หนา246)

คำาวเศษณในภาษาไทยเปนกลมคำาขยายไดทงคำานามคำากรยาหรอคำาวเศษณอนๆจากการศกษาระบบวธการแปล โดยแปลเปนคำาวเศษณสงเกตไดวาผแปลใชคำาแปลทเปนคำาวเศษณขยายกรยาเปนสวนใหญ ทงนอาจเปนเพราะคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพในภาษาญปนสวนใหญเปนคำากรยาวเศษณ เมอถกแปลในภาษาไทย ผ แปลยงแปลโดยคงหนาทของคำาไวตราบเทาทผแปลหาคำาทมความหมายทตรงกนในภาษาไทยได

ตารางท 5 วธการแปลโดยแปลเปนคำากรยา(N=52)

ประเภทท ประเภทการแปล จÓนวน รอยละ

1 คำากรยาเดยว 34 65.38

2 คำากรยาเรยง 16 30.76

3 กรยาวล 2 3.77

ตวอยางประเภทการแปลเปนคำากรยาเดยว (7)挨拶をしかけると、ギクッとおびえたよ

うにあとじさりしてで出てい行った。(金田一, p. 55)

เขากลบสะดงโหยงถอยกรดราวตนตระหนก(คนดะอจ,หนา51)

ตวอยางประเภทการแปลเปนคำากรยาเรยง (8)わざわざ神戸のミナト・ハウスまでで

む出向いているのだ。(金田一, p. 288)　

แมชเมยวไกอตสาหออกไปตามหาทามะถงมนาโตะเฮาส(คนดะอจ,หนา219)

あいさつ

きんたいち

こうべ

きんたいち

วารสารญปนศกษา

Japanese Studies Journal

52

ตวอยางประเภทการแปลเปนกรยาวล (9)それに、このとしごろの老人としては

固太りした全身が、てらてらと脂ぎっているのが･･

(金田一, p. 52)　

ทวทงรางนนอดมไปดวยเนอหนงแนนหนาไรไขมนยงเปนเงาแวววาม(คนดะอจ,หนา48)

สงเกตไดวาคำาบอกอาการหรอสภาพทแปลเปนคำากรยาเรยงอยหนาคำากรยาอนน เชน わざわ

ざ こっそり　ぼんやり จดอยในกลมคำาบอกอาการหรอสภาพทเกยวของกบสภาพจตใจและลกษณะการกระทำาทเกดจากความตงใจหรอจงใจของผกระทำาขณะกระทำา

ろうじん

かたぶと ぜんしん あぶら

きんたいち

ตารางท 6 วธการแปลโดยไมแปล(N=31)

ประเภทท ประเภทการแปล จÓนวน รอยละ

1 ไมแปลโดยละทง 24 77.41

2 ไมแปลโดยตรงแตยงแฝงความหมายไว 7 22.58

ตวอยางไมแปลโดยละทง (10) 金田一耕助はふっと怪しい胸騒

ぎを感じた。(金田一, p. 373)　

เขาวาวนใจอยางประหลาด(คนดะอจ,หนา277)ตวอยางไมแปลโดยตรงแตยงแฝงความหมายไว (11) 20年前のその事件で銀行員を

一人やっちまって以来、ぱったりと姿を消した悪党

だ。

แตหลงจากมนฆาพนกงานธนาคารตายไปคนนงตอนปลนธนาคารเมอ20ปกอนมนกหายตวไปไมเหลอรองรอย(โคนนเลมท23) วธการแปลแบบไมแปลโดยละทงพบมากถงรอยละ 77.41 ของวธการแปลโดยไมแปลทงหมดตวอยางการแปลคำาบอกอาการหรอสภาพふっと ซงมความหมายวาการกระทำาหรอเหตการณนนเกดขนอยางกะทนหนอยางไมคาดคดจากตวอยางการแปลขางตนสงเกตไดวาในประโยคแปลภาษาไทยไมมความหมายของคำา ふっと อยในประโยคแปล ขอสงเกตหนงทอาจกลาวไดจากผลการศกษาครงนคอคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพทพบวาไมแปลประกอบไปดวย

1.ちゃんと(5คำา) 2.そろそろ(4คำา) 3.すっかり(3คำา) 4.いよいよ

5.いきなり

6.ふっと 7.もともと

8.めっきり

9.たまたま

10.じっくり

11.かっぽり

12. じっと

13.はっきり

14.ばっちり

15.ぴったり

สงเกตไดวาคำาทไมแปลนนเปนคำาบอกอาการหรอสภาพทงหมดและคำาทไมถกแปลทมจำานวนมากทสดคอ ちゃんと ความหมายตามพจนานกรมคอ“อยางเรยบรอยไมผดพลาด” แมวาจะเปนคำาบอกอาการหรอสภาพทนาจะหาคำาวเศษณในภาษาไทยทมคาความหมายเทากนไดไมยาก แตจากการศกษาพบ

きんだいちこうすけ あや むなさわ

かん きんたいち

ねんまえ じけん ぎんこういん

ひとり いらい すがた け あくとう

53

การศกษาวธการและประเภทการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทย

ณฏฐรา ทบทม

วา ちゃんと มกถกใชในหนาททคลายกบคำากรยาวเศษณขยายมาลาดงท Imanishi (2004) ตงขอสงเกตไววาちゃんとมวธการใชเกยวพนความคดเหนของผพดซงบางครงยากตอการแปลออกมานอกจากนคำาบอกอาการหรอสภาพทไมถกแปลคอ そろそろ

いよいよ　いきなり　ふっとยงเกยวของกบกาลและการณลกษณะ(TenseandAspect)2ซงขอมลทไดนสอดคลองกบTorataniทอธบายการไมแปลในกรณทเหตการณนนเกยวของกบเวลาทใชในการเกดการกระทำา วธการแปลแบบไมแปลโดยตรงแตยงคงความหมายไวสามารถอธบายวธการแปลนโดยใชหลกการทางภาษาศาสตรปรชาน(CognitiveLinguistics)กลาวคอความหมายของคำาวา ばったり คอ ทนททนใดโดยบงเอญ(ของหนก)ลมอยางกะทนหนและขาดหายไปกลางคนผแปลแปลโดยใชคำาวา“ไมเหลอรองรอย”ซงเปนคำาแปลในกรอบของเหตการณทยงหา

คนรายไมพบแมจะไมใชคำาแปลตามความหมายของคำาแตผแปลยงคงใชคำาแปลทอยในกรอบความหมายของเหตการณการแปลลกษณะนอาจกลาวไดวาเปนวธการแปลทอธบายไดดวยหลกการของภาษาศาสตรปรชานดงทTorataniไดอธบายถงการแปลโดยใชวธการแบบwindowingซงเปนแนวคดจากภาษาศาสตรปรชานทเสนอเรองของความหมายวาเกดจากการรบรและความเขาใจเกยวกบโลกภายนอกของมนษยการแปลความหมายของภาษาจะอาศยเพยงความหมายตามตวอกษรไมไดจำาตองใชการรบรและประสบการณภายนอกของผแปลแตยงตองอยในกรอบของความหมาย(Framesemantics) จากแนวคดของภาษาศาสตรปรชานในเรองความหมายนสามารถอธบายประเภทการไมแปลโดยตรงแตยงแฝงความหมายไวไดวาเกดจากการแปลของผแปลทใชการรบรหรอประสบการณทผานมาเสรมความหมายของประโยคของการ“ขาดหายไป”ของคนรายซงกเทากบ“ไมเหลอรองรอย”ใหตามเจอ

ตารางท 7วธการแปลโดยแปลเปนคำานาม(N=24)

ประเภทท ประเภทการแปล จÓนวน รอยละ

1 คำานามในรปทตามหลงคำาวา“ดวย” 20 83.33

2 คำานามวล 4 16.66

2กาลคอประเภททางไวยากรณทบงเวลาของเหตการณวาเกดขนในอดตปจจบนอนาคต การณลกษณะคอลกษณะของเหตการณทมองขอบเขตของเวลาภายในเหตการณหนงๆวากำาลงดำาเนนอยเรมตนหรอจบลง

ไปแลว

ตวอยางประเภทการแปลเปนคำานามในรปทตามหลงคำาวา“ดวย” (12) 博士はぎろりと菊江を見て。

(金田一, p. 315)　

ดอกเตอร มองคก เอะดวยประกายตาแหลมคม(คนดะอจ,หนา238)

(13) 警 部 は び っ くりし た よ う な 眼

で耕助の顔を見る。(金田一, p. 366)　

สารวตรมองหนาคนดะอจดวยความตกใจ (คนดะอจ,หนา272)ตวอยางประเภทการแปลเปนคำานามวล (14) がっかりしたような声音である。

(金田一, p. 296)　

นำาเสยงชายหนมแสดงความผดหวง (คนดะอจ,หนา224)

はかせ

きんたいち

きくえ み

けいぶ め

こうすけ かお み きんたいち

せいおん

きんたいち

วารสารญปนศกษา

Japanese Studies Journal

54

ตารางท 7 แสดงการแปลเปนคำานามโดยมคำาบพบท “ดวย” นำาหนา แสดงการกระทำาทเกดขนดวยลกษณะ สภาพหรออารมณทแสดงอยหลงบพบท “ดวย” การแปลลกษณะนพบเปนสดสวนทเยอะมากกวาลกษณะการแปลเปนคำานามทวไป ทงนการแปลดวยวธการนสอดคลองกบผลการศกษาของ

Toritaniทมการแปลเปนคำานามตามดวยwithและเกดรวมกบคำาทมรปคำาเดยวแตขอสงเกตในการแปลเปนภาษาไทยคอคำาบอกอาการหรอสภาพทแปลสวนใหญอยในรปไวยากรณ 「・・したように」 ไมเกยวของกบรปรางของคำาบอกอาการหรอสภาพทเกดรวม

ตารางท 8 วธการแปลแบบสนธานวลแสดงผลลพธ(N=5)

ประเภทท ประเภทการแปล จÓนวน รอยละ

1 สนธานวลแสดงผลลพธขนตนดวย“จน” 5 100

ตวอยางประเภทการแปลเปนสนธานวลแสดงผลลพธขนตนดวย“จน” (15) 部屋のすみずみまで漂うて、ねっ

とり体にからみついてくる感じである。(金田一, p.

356)　

อะไรลองลอยไปทวทกซอกมมของหองและเกาะตดรางกายจนเหนยวหนด (คนดะอจ, หนา265) (16) この女はまだすっきり泥を吐いて

いない。(金田一, p. 353)　

ผหญงคนนยงไมสารภาพเรองเลวรายออกมาจนหมดไสหมดพง(คนดะอจ,หนา263) วธการแปลแบบสนธานวลพบไดในการแปลเปนภาษาไทยแตไมพบในการแปลเปนภาษาองกฤษการแปลลกษณะนเปนการแปลทผ แปลเนนไปทผลของการกระทำาทเกดขนแมวาในภาษาญปนทงคำาวาねっとりและ すっきりเปนคำาบอกอาการหรอสภาพขยายกรยาผแปลแปลโดยเนนไปทผลของการกระทำามากกวากระบวนของการเกดกรยาจงใช“จน”เปนสนธานเชอมผลลพธทตามมาดานหลง ทงนคำาบอกอาการหรอสภาพทแปลในลกษณะนไดจะเปนคำาทมความหมายแสดงผลลพธของการกระทำาหรอทเรยกวาคำากรยาวเศษณแสดงผลลพธ(結果副詞)ซงทงね

っとり และすっきりนอกจากขยายสภาพกรยาอาการทเกดขนแลว ยงแฝงความหมายแสดงผลลพธหลงจากเกดกรยาอาการนนไดอกดวย เมอแปลเปนภาษาไทยจงสามารถแปลในรปคำาสนธาน “จน” ตามดวยคำาวเศษณ

สรป คำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพเปนกลมคำาทพบบอยในภาษาญปนซงถอเปนเอกลกษณอยางหนงซงทำาใหยากตอการแปลเปนภาษาอนทมกลมคำาชนดนนอยหรอตองใชวธการแปลทหลากหลายเพอใหไดความครบถวนสมบรณตามทผเขยนตองการจะสอ บทความชนนศกษาการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทย โดยสำารวจตวอยางคำาจำานวน214คำาผลจากการศกษาพบวาวธการแปลจากภาษาญปนเปนภาษาไทยม5วธหลกๆโดยการแปลแบบเตมคำาวา“อยาง”ดงเชนทSunthonmanee(2003)อธบายนนมจำานวนไมมากเมอเปรยบเทยบกบการแปลเปนคำาวเศษณทไมม“อยาง”นำาหนา แตเนองจากงานวจยครงน เปนงานวจยเรมตนในการศกษาการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญป นเปนภาษา

へや ただよ

からだ かん きんだいち

おんな どろ は

きんたいち

けっかふくし

55

การศกษาวธการและประเภทการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการหรอสภาพจากภาษาญปนเปนภาษาไทย

ณฏฐรา ทบทม

ไทย จำานวนคำาทนำามาศกษามเพยง 214 คำาเทานนซงยงคอนขางนอยเมอเทยบกบจำานวนคำาประเภทนทมอยทงหมดในภาษาญปน ดงนนในอนาคตจงควรมการวจยวธการแปลกลมคำาชนดนเพมมากขน โดยใชจำานวนตวอยางเพมขนและผลงานของผแปลทหลายหลายมากขนและอาจเนนศกษาประเภทการแปลในรปแบบอนทนอกเหนอจากการแปลเปนคำาวเศษณ เชนการแปลเปนคำากรยา (เปนกรยาเดยวและกรยาเรยง)โดยกรยาเดยวมลกษณะการแปลแบบรวบคำา กลาวคอแปลคำาบอกอาการหรอสภาพกบคำากรยาเปน 1คำา (การแปลแบบ 2:1) เชนがらりとひらく เปน“กระชาก”และひっぱり出した เปน“ดง”ในขณะทคำาบอกอาการหรอสภาพคำาอนไมสามารถแปลแบบรวบคำากบคำากรยาไดเปนตน อกทงอทธพลของผแปลหรอรปแบบของงานวรรณกรรมทมตอการแปลคำาเลยนเสยงธรรมชาตและคำาบอกอาการและสภาพ กเปนหวขอทนาศกษาตอไปในอนาคต เพอปรบปรงเทคนคการแปลจากภาษาญปนเปนภาษาไทยใหไดความหมายของสารทผเขยนตองการสอไดอยางครบถวนสมบรณและมความสละสลวยตามหลกการแปลซงเปนงานทตองใชทงศาสตรและศลป

บรรณานกรมโยโกมโซะ มาซาช. (2011). คนดะอจยอดนกสบ

ตอน บทเพลงปศาจ. (แปลจาก Okuma gakitarite fueofukuโดยชมนาดศตสาร).กรงเทพฯ:เจบค.

สมเกยรต เชวงกจวณช. (2549). แปลญปน-ไทยเบองตน. กรงเทพฯ: สำานกพมพภาษาและวฒนธรรม.

สรบศย รงโรจนสวรรณ. (2551). โครงการคำาเลยนเสยงธรรมชาตในภาษาไทย. มหาวทยาลยแมฟาหลวง.

สำานกงานสถตแหงชาต. (2551). สรปผลเบองตนการสำารวจการอานหนงสอของประชากร พ.ศ. 2551.เขาถงเมอ4ธนวาคม2555จากเวบไซตhttp://service.nso.go.th/nso/nsopublish/service/survey/read51.pdf

ศกจ รชตะเกษม. (2549). การศกษารปคÓและความหมายของคำาบอกอาการและสภาพในภาษาญปน(วทยานพนธมหาบณฑต).มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อาโอยามา โกโช. (2004). ยอดนกสบจวโคนน.(แปลจากMeitanteiConanโดยเพลนพศ).กรงเทพฯ:วบลยกจการพมพ.

Inose,Hiroko.(2011).Translating Japanese onomatopoeia and mimetic words.Uni-versityofGranada,Spain.

Toratani, Kiyoko. (2009). Translating mimetics in Japanese: a cognitive approach. New voices in TranslationStudies5.

Yamaguchi,Nakami.(2003).Giongo gitaigo history. Retrieved December 4, 2012,fromSpeech in theSeminarGinza noGakko Website: http://www.dnp.co.jp/jis/g_gakko/talk/37/37_talk.html

青山剛唱 (1996)『名探偵コナン』 東京: 小学館。

阿刀田稔子・星野和子(2009)『擬音語擬態語使

い方辞典』東京: 創拓社出版。

池上春彦 (1981)『「する」と「なる」の言語学\』

東京: 大修館書店。

今西利之(2004)「副詞「ちゃんと」の意味記述

―話(はな)し手による事柄への意味づけと

いうこと―」『熊本大学留学生センター紀要

』(8)，pp. 1-11。

だ

あおやまごうしょう めいたんてい とうきょう ぎおんごぎたいごつか

あ と う だ と し こ ほ し の か ず こ

かたじてん とうきょう そうたくしゃしゅっぱん

ぎ お ん ご ぎ た い ご つ か

いけがみはるひこ げんごがく

とうきょう たいしゅうかんしょてん

いまにしとしゆき ふくし い み き じ ゅ つ

て こ と が ら ( い み

く ま も と だ い が く り ゅ う が く せ いき よ う

วารสารญปนศกษา

Japanese Studies Journal

56

小野正弘 (2009)『オノマトペがあるから日本語が

楽しい』 東京: 平凡社。

角 岡 賢一 (2004)「日本語オノマトペ語彙の

語源について」『 龍谷大学国際センター

研究年報』(13)。

亀井孝 (1996)『言語学大辞典』 東京: 三省堂.

皆 島 博 (2004)「日英語のオノマトペ」『福井大学

教育地域化学部紀要1』福井大学。

パンニパー・スントーンムニー (2003)「日タイ

両語における擬音語・擬態語について」『広

島大学留学生センター研究年報』， pp.1-23。

横溝正史(2011)『悪魔が来りて笛を吹く』 東京:

角川文庫。

お の ま さ ひ ろ に ほ ん ご

たの とうきょう へいぼんしゃ

かどおかけんいち に ほ ん ご

ごげん り ゅ う こく だ い が く こくさ い

けんきゅうねんぽう

ごい

かめいたかし げんごがくだいじてん とうきょう さんせいどう

みな しま ひろし にちえいご

ふくいだいがくきょういくちいきかがくぶきよう ふ く い だ い が く

にち

りょうご ぎ お ん ご ぎ た い ご

よ こ み ぞ ま さ し あ く ま きた ふえ ふ とうきょう

か ど か わ ぶ ん こ