iTJê

N Ã M THU* 1 A V R I L , 1 9 3 1 SÓ 4

TÒA SOAN BÁO :

Sn 1, Phõ NguySn-Trăi Hà-nôi, lìác-kv

THO- VÀ TIEN-BAC Xin gó'i cho Mnc-su* \Vm. C. Cađman

Quàn-lỳ Thánh-Kinh Báo Hà-nôi, Bac-kv

LÊ MUA BÁO: Môt năm (10 sõ) giá l p .00

Moi sõ Op.15 Mna báo xin tià tiiĩn tivróc

TIN TU* MO TRONG! • Thiên-sá nói: tìirn'g so- chi cã; vì la biet các nguoi tìm fìúc Chúa Jêsus, là Đĩíng

bi đóng đinh trên thúp-lii-giá. Ngài khòng ã đâg đáu ;

Ngài sông lai rôi (Ma-thi-o- 2 S : .'>).

'Ù 'NG S O ' ! B ó là l ò i r á t c à n đ ê m m ò - m i t , k h ô n g c ó t r ă n g s a o , đ à n -

s u d à y n g h j c h , m ô n - đ ò b ô N g à i , m a -

q u ĩ d u - ò n g n l u r đ ã c - t h â n g , l ò n g h o t h á l -

v o n g d u - ò n g h a o ! N h u n g , h õ i t í n - đ ô ,

h ã y n g h e t h i è n - s ú b á o r a n g : « B ù n g s o

c h i câ !» H õ i n g u ò i đ ò i , h ã y « t ì m Đ ú c

C h ú a J è s u s , là H à n g b i đ ó n g đ i n h t r ê n

l h â p - t u - g i á . »

T r u ò c . k h i tó'i m ô C h ú a , h o n b à M a - r i

l o - l á n g t r u ò c c o n k h ó - k h ă n , c h o n ê n n ó i c ù n g n h a u r à n g : «Ai s ê l ă n h ò n đ á

l â p c ù a m ô r a c h o ? » N h u n g , h o tó-i no-i ,

t h á y h ò n đ á đ ã l ă n r a r ò i . t>ò là C h ú a

g i ú p v i ê c k h ô , — lo l à m c h i ? V à y , n é u

đ ô c - g i â t h â t l ò n g đ ê n c ù n g C h ú a , c h â c

sê đ u g c N g à i g i ú p - đ õ - , t h á n g h é t m o i

s u k h p - k h ă n n g ă n - t r ô - m à m i n h t h u ò n g l o .

K i a , t h i c n - s ú g i õ n g n h u c h ó p n h o á n g ,

n ó i r à n g : ((Ngài k h ò n g ô' đ â y đ à u . »

T h â t v à y , m ò - m á t r õ n g - k h ô n g d ó l à m

c h ú n g r à n g : Đ á l k h ô n g t h ê g i ú C h ú a

n ũ a ! S u c h é t k h ô n g c ó q u y è n t r ê n

C h ú a n ù a ! N h o n đ ó , l a i nlió- m ô t

c h u y ê n I r u y è n - k h â u c ú a n g i i ô i n u ó c

P h e - r o f - s o : T h é - g i a n v o n là m ô t rtoi

d ò n g - v á n g , c h â n g c ó c à y c ô . C h ú a

s à i t h i ê n - s ú g i e o g i ô n g k h á p n o i .

T h á y h ô t g i ò n g r ó t t r ê n m ă t đ á t , q u í

đ ê y ê n - ũ i , t h ú c - g i u c và

g i ú p í c h c h o t h i è n - h a

I r o n g t h ò i - k ỳ n à y . D à u

v â y , h i ê n n a y , t r ê n m ă t đ j a - c à u x à y r a l á m s u

dâng k i n h đ á n g k h i é p : n à o đ ô n g đ á t , ( ló i -kéni , ô n - d i c h , n à o t h o - t h u y ê n I h á t -ngh ièp , n à o c á c n u ó c d u - b i c h i é n -t r a n h , n à o l á m k ê t ì m c á c h l â t đ ô x â -

hôi , bõ i - rõ i l u n g - t u n g , t ò i - l ô i c à n g n g à y

càng n ă n g , n h à tù c à n g n g à y c à n g đ ò n g ,

kh ién c h o n g u ò i đ ò i k i n h h ò n m á t v í a ,

k h ò n g b ié t t uo -ng - l a i m ì n h sê r a s a o .

Tai s a o - n g u - ò i đ ò i k i n h - s o - n h u v â y ?

Há c h ă n g p h â i vì h o c h ó i - b õ C ú u - C h ú a

J ê s u s , là Đ á n g t ù c h ê t s õ n g l a i , c ó

quyèn c h u ô c t ô i , b i é n - đ ô i l ò n g x á u r a

tôt, g h e n - g h é t ra y ê u - t h u o n g , v à b a n

su- sông đò'i d(Vi ?

Hãy so i g u o n g b o n b à M a - r i ! H o

biét c à n đ é n C h ú a : k h i N g à i s õ n g , h o

theo t ù x ú Ga- l i - l è d ê h à u v i ê c ; k h i

Ngài bi đ ó n g đ i n h , h o c ú đ ú n g b ê n

ìàp- t i r c h o đ é n c u õ i - c ù n g ; k h i N g à i

bi c h ò n t r o n g m ô , h o đ é n t r u ó c n h ú t

dài ig x ú c t h u õ c t h o m v à o x â c N g à i .

B á n g k í n h - p h u c t h a y l á m l ò n g t r u n g -

lín \ à I r í u - m é n C h ú a đ ó ! Ò i , I r o n g

S a - t a n n g ò c h í n h C h ú a đ ã g i e o h ô t đ ó ,

n ê n n h ú t - đ i n h p h á đ i . N ó c h ô n h ô t

g i ó n g x u ó n g đ á t đ ê h ũ y - p h á h é t . N ó

m i n c u ò i , vì t u ô n g đ ã t h a n g d u o c

C h ú a . C h a n g d è m ă t t r ò i c ú so i s á n g ,

n u ó c m u a c ú t u ó i - n h u â n , n h ũ n g h ô t

c h ô n đ ó đ è u n â y ì n ã m m à m o c l ê n c á ;'

k h á p t r ê n m ă t đ á t đ à y c â y v à h o a , v ê t h à n h b ú c t r a n h p h o n g - c â n h r ă t v u i r á t đ e p . C ó t i é n g t ù t rò ' i p h à n

r â n g : «Hõ ' i k ê

đ a i k i a , v â t gì

n g u o i g i e o ,

n é u k h ô n g

c h é t đ i t r u ó c

đ â , t h ì k h ô n g

s ô n g l a i đ u o e »

( I C ô 15 : 3 6 ) .

C u n g v a y k h i

Híí'ĩ Buc Gle-hS.va vaivqíiâiì;là *Vua ĩôì vã là Búc ChúsTripito;, Con chim $1 ctâ tim fĩiib'c môt fìdi o, : -

Và chim éit tim cfu'tfo mút o đfng đé ( on no

Túc ià bàn íhí cùa Cháa. Thi-thiên 84:3

Chúng tâ cíã đú<Si xu'ng cong-bíbh bó'i oúc-tm, th i cíjoc hòá-thuân̂ vo'í-Buc Chúa Troi,...tei còr< vui-vé trong Búc Cbu?Trò'i

'bô'i Búc Chúa Jêsus-C'nrht chúswta. ô-róa «, ii»

C h ú a J ê s u s

c h é t , k ê t h ù

t u ô n g l à c u o i -

c ù n g q u y e n

N g à i . T r á i l a i ,

đ ó l à đ u ò n g

d â n N g à i v à o

c u ô c v i n h -

h i ê n v ò - h a n .

H õ i S a - t a n !

n g u o i p h á h ô t

g i ó n g s u s o n g g i e o t ù B ú c C h ú a T r ò i

s a o đ u p ' c ' ?

« C h ú a s o n g lai r o i . » T i n - t ũ c d ó v u i -

m ù n g d u ô n g b a o ! Yì v â y , l í n - đ ò b i é t

s u c h ê ' t k h ô n g p h â i l à c u ó i - c ù n g . C l i ú a

J ê s u s đ à l à m t r á i đ à u m ù a c ú a s u s ô n g

l a i , n ê n m ì n h s a u c ũ n g s ê s ô n g l a i n h u

N g à i . V u i t h a y ! t ù m ô t r ó h g đ ó k h ò i -

sir d u o c ú n g - n g h i ê m l ô i N g à i h ú a : « T a

lliLi'ò'ng ò ' c ù n g các n g u o i l u ô n c h o đ ê n

tàn- thê ' . ) ) T r o n g t h à n h Paris c ó m ô t c á i

k h â i - h o à n - m ô n đ ê k ỳ - n i è ' m s u thá ' r ig-

I r â n . T ù ' n o i t r u n g - l à m đ ó c h i a r a

n h i è u đ u ò n g p h ó l ó n , đ ô n g n g u ò i q u a

l a i , c ó v ê h o a t - đ ô n g l u ô n . C ũ n g m ô t

t h ê á y , C h ũ a s o n g l a i d u ò n g n h u c á i

k h â i - h o â n - m ô n c ũ a đ a o T i n - l à n h . T ù

d ó s u s o n g c ú a D á n g d ã s o n g la i h r u -

t h ô n g c â c l ê đ a o v à m o i t í n - đ ô t h â t c ú a

C h ú a . N g o i - k h e n C h ú a ! v ì N g à i đ ã

s o n g l a i , n ê n t í n - đ ô N g à i c ũ n g sê s ô n g

l a i , v à s ô n g đ ò i đ ò i .

T i é c r a n g n g u ò i đ ò i c h u a đ u o c

c h i a - x ê s u v u i - m ù n g , s u t r ô n g - m o n g

v à s u h i ê n - d i ê n C h ú a n h u t h é . B a

t h u ó c đ á t d õ , m ô t n á m c õ x a n h , n g u ò i

l â p c á c đ a o k h á c đ â c h é t r ò i , t h ì

đ a o h o l à đ a o

t h i ê u v ê h o a t -

đ ô n g , m ô n - đ ô

h o l à n g u ò i

t h i ê u k h i s ó n g

t h i è n g - l i ê n g .

T r á i l a i , l í n -

đ ò C h ú a đ ã

đ u o c d u p h à n

v ê - v a n g c ũ a

s u C h ú a s ó n g

l a i , h à } ' b a t

c h u ô c b o n b à

M a - r i r a o lô i

t h i ê n - s ú , đ i

đ ô n s u s ó n g

l a i v i n h - h i ê n

đ ó r a k h á p

B ô n g - P h á p ,

h à u n h u s ô n g

c á i c h i a r a

n h i è u d ô n g ,

đe r i i n u ó c h à n g s ó n g r â y - t u ô i t ù n g

n h à , t ù n g l à n g , t ù n g t ì n h .

• • • \TÌ b à i h o c C h ú a - n h u t q u â đ à i , n ê n

* t ù só 2 đ ê n s ó 4 n à y , b ô n - b á o đ ã

m ô r ô n g t h ê m b ó n t r a n g n ũ a . N g u y ê n

C h ú a c á m - đ ò n g n h i è u n g u ò i m u a b á o ,

k h i é n c h o b ô n - b á o có t h ê m ô r ô n g

t h ê m ho-n . Mó-i đ à y , ô n g L ê - v ă n - N h à m , c b á p - s u H ô i - t h á n h P h o n g - đ i è n , c ó g i ú p b ô n - b á o 0$40 . S ó t i è n đ ó t u y n h ô , s o n g c ù n g đ ũ tô đ ô c - g i â y è u - m é n b ô n - b á o .

<> • <>

• Ô N - B Á O m u ó n m ô i s ó đ u o c m ò t b à i

đ ă c - b i ê t c h o n g u ò i n g o a i .

V â y m o n g a n h c m t r o n g H ò i , h ê c ó y

m ô i v à l ó t , t h ì s ũ a - s o a n t r u ó c . K ỳ s a u

sc n ó i t h ê m vè v i ê c n à v . — T . K. B.

B '

gn—ntĩin nmn nmn nmn nmn nm n n • o nn nnn nmn nmn nmn nmn n g

Đ A O L Y D I E N - B A N

II. SIMFSON

B H

BmnEin n a n oan tian nrainĩiE] o • n u E H naaizQBrj tian nmn ntan n n

YUI-YE TRONG NGÀY LE PHUC-SANH! N , T H A N - K H O A T Ã N - S Ĩ & Missionary Alliance»)

b i n h , ) ) tú-c o n b i ê t r i ê n g n ê n t h á n h .

O n đ ó c h e k í n đ à y - đ ũ , k h ô n g t h i ê u -

t h ó n , k h ô n g h u - h õ n g . L a i c ó á o m ă c c ú a t h á y t é - l ê , là á o b a n đ ê l à m v i ê c , l à p h é p b á p - t ê m b a n g n ă n g - l u c . S a u h é t c ó á o c u ó i v à đ ô t r a n g - s ú c c ũ a d â u

r ê , t ú c l à s u s â m - s a n đ ă c - b i ê t đ ê r u ó c C h ú a m à n a y © ú c T h á n h - L i n h b a n c h o m o i n g u ò i t r ô n g - đ p i C h ú a J ê s u s .

T h â t v â y , h ã y n ê n v u i - v é , v ì C h ú a c h o

t a m ă c n h u thê ' . T a c ó m ă c á o n h u v â y v à s â m - s a n t i é p C h ú a đ é n k h ô n g ?

T h e o s a u p h â n t r ê n c â u g ó c c ó l ò i

b ó n g đ e p - đ ê t õ r õ ỳ - n g h ĩ a đ ó c h a n g

p h â i c h ĩ l à b ê n g o à i , n h ò k h u y , k h u y é t ,

k h ó a , m ó c đ ê m â c v à o t h â n t a t h ô i

đ â u ; s o n g l à m ô t v ê s a n h - h o a t t ù t r o n g

m o c l ê n , d u ò n g n h u n u , h o a , t r á i

t r o n g v u ò n x u â n v â y . T h à n - t à n h

c ũ a t i n - đ ò l à h o a t - đ ô n g v à t u s a n h r a ,

c h â n g p h â i c h ĩ c h o à n g ô n g o à i , n h u n g

c ó ô t r o n g ; đ u g c t r o n g bYri C h ú a , m o c

l ê n t ù n o i r á t s á u t r o n g l ò n g , s a u l ó n

l ê n d u ò n g n h u h ô t g i ó n g « b a n đ à u là

c â y , k é đ é n b ô n g , đ o a n b ô n g k é t t h à n h

h ò t . » C ó l ò i x u a t r u y ê n r â n g n h ũ n g

â o b a n đ a u c ũ a ô n g b à t h ũ y - t ô t r o n g

v u ò n Ê - đ e n c h ĩ b â n g s u t i n h - s a e h và

đ a o - đ ú c t ó t - đ e p r a t ù t r o n g h a i n g u ò i

d ó , đ u ò n g n h u m ô t c à u - v ò n g h o ă c đ â m m â y đ ê c h e k í n t h â n - t h ê m à t h ô i . N h u n g , k h i s a - n g ã p h a m t ô i , n h ũ n g

á o đ ó b i ê n m á t , h a i n g u ò i m ó i b i é t

m ì n h l õ a - l ò . N é u l ò i đ ó k h ô n g p h â i

l à t h â t , n h u n g . c ũ n g g p i ỳ c â m - đ ô n g

l a m . M ô t t á n h t h â n h - k h i é t t h u ò n g t u

p h â n - c h i é u r a b ô i m o i v i ê c b e n g o à i

t r o n g đ ò i t a . r>ò'i n a y d u o c k é t - q u â

M y c - s u - A . B . S I M P S O

(Sáng-làp Hôi «Chiistian

^ T H A sê r á t v u i - v ê

t r o n g Đ ú c G i ê -

h ô - v a , l i n h - h ò n t a

m ù n g - r õ t r o n g Đ ũ c

C h ú a T r ò i t a ; v ì N g à i

đ ã m â c á o c ú u - r ô i

c h o t a ; k h o á c á o

c h o à n g c ô n g - b ì n h

c h o t a , n h u c h à n g r ê

m ó ' i d i ê n m ã o - h o a

t rên đ à u m ì n h , n h u c ô đ à u m ó i d ô i

m ì n h b â n g c h à u - b á u . V â , n h u d á t

l àm c h o c â y m o c . l ê n , v u ò n l à m c h o

hôt g i ó n g n ú t l ê n t h ê n à o , t h ì C h ú a

Giê-hô-va c ũ n g sê l à m c h o s u c ô n g -

b ì n h v à s u k h e n - n g g i n ú t r a t r u ó c

m ă t m o i d â n - t ô c t h ê á y » ( E - s a i 61 : 10) .

Môi lò'i t r o n g k h ú c n g o i - k h e n đ ó

l àm n h á p - n h â y c â c m a c h c ú a k h i s o n g

và m ù a x u â n . C â k h ú c á y h ô n - h ê n

t h o h o i t h i ê n g - l i ê n g c ũ a s u s ó n g l a i .

Ay vì cõ i t h i ê n - n h i ê n v à c ò n g c h u ô c t ô i

nói t i é n g sé - sê v ó i t a l à n n ũ a v ê s u

song : s u s ó n g m à u - n h i ê m , t h â m - t h ú y ,

l a - l ù n g ; s u s ó n g d u - d â t , t r à n - l a n ; s u

sông n â y t ù c h é t ; s u s ó n g l a i t ù h ô t

g ióng , t ù c â y v à t ù h o a ; s u s ó n g l a i

cùa C ú u - C h ú a v à l i n h - h ò n n à o «đup-c

biét N g à i , v à q u y è n - p h é p s u s ó n g l a i

cũa N g à i , và s u t h ô n g - c ô n g t h u o ' n g -

k h ó c ũ a N g à i , l à m c h o . . . g i ó n g n h u

Ngài t r o n g s u c h é t N g à i » ( P h i - l í p 3 : 1 0 ) .

B*áng t i ê n - t r i n ú c l ò n g v u i - v ê v ì

n g á m t h á y c á c á o t r ê n t r ò i m à C h ú a

J ê s u s d ã s á m c h o . C h ú a c ó « á o c ú u -

roi ,» t ú c o n đ ô i m ó ' i , t h a - t h ú , v à x u n g

c ô n g - b ì n h c ũ a Đure C h ú a T r ô i . C h ũ a

có m ô t á o r á t q u í lá « á o c h o à n g c ò n g -

v à d ò i s a u đ u g c v i n h - h i ê n b a o n h i ê u ,

đ ê u b ó i t a g i a o - t h ô n g v ô i C h ú a v à h i ê p

m ô t g i ó n g N g à i b á y n h i ê u .

N h o n n g à y lê P h u c - s a n h , t a n ê n x é t

c á c n o i r á t s â u t r o n g l ò n g m ì n h , n ê n

đ u g c t h ê m s ú c b a n b ô i C h ú a , v à n ê n

đ u g c d á y l ê n m ó i v ê p h à n t h i ê n g - l i ê n g ,

d ê đ u g c m o i g i â i t h i r ó n g m à C h ú a

J ê s u s - C h r i s t đ â b á t t a g i u t l á y . M ù a

x u â n , l à m ù a q u a n - t r o n g h o n h é t , v à

m ò m ô r a c ú a C h ú a đ ê u k ê u t a h ã y

t iê 'n l ê n v à đ u g c s u s õ n g m ó i . «Nê'u

a n h e m đ u g c s õ n g l a i v ó i B á n g C h r i s t ,

h ã y t ì m c á c s u ô t r ê n t r ò i » ( C ô 3 : 1 ) .

S u C h ú a s õ n g l a i l à m ô t đ u y ê n - c ò

c ù a đ a o B á n g C h r i s t , v à k h i é n t a b i é t

c h â c r â n g đ ú c - t i n m ì n h d u g c l â p t r è n

n ê n - t â n g k h ô n g r ú n g - đ ô n g . S u C h ú a

s õ n g l a i l à m ô t á r t - c h ú n g l ó n c ú a s u

t a đ u g c y ê n - ô n v à đ i r g c c ú u - r ô i , v ì

l à m c h ú n g r à n g b õ i C h ú a c h é t , t ô i t a

c ũ n g b i c h é t , v à b ô i C h ú a s õ n g l a i , s u

s õ n g t a đ u g c c h a c d ò i đ ò i v ô - c ù n g .

S u C h ú a s õ n g l a i l à m ô t c ũ a - c â m l ó n

b â o - l ã n h đ ò i s a u t a c h á c s ê s õ n g l a i ,

n h u N g à i đ ã t h á n g s u c h é t v à t r ô ' n ê n

í đ r á i đ à u m ù a c ũ a n h ũ n g k ê c h é r »

( I C ô - r i n h - t ô 1 5 : 2 0 ) . S u C h ú a s õ n g

l a i l à m ô t c h ù n g - m u c l ò n t õ m o i đ è u

c ó t h ê đ u g c b õ i đ ú c - t i n , l a i l à m ô t

c o n t h ú - t h á c h v à c â m - đ ô n g l ó n n h â c

c h o t a n h ó ' « q u y è n v ô - h a n c ũ a N g à i ,

d õ i v ó i c h ú n g t a c ó l ò n g t i n , l à l ó n

đ u ò n g n à o , y t h e o p h é p t õ i - t h u g n g

c ũ a n ă n g - l u c m ì n h , m à N g à i đ ă t õ r a

t r o n g B á n g C h r i s t , k h i k h i é n B á n g

C h r i s t t ù k ê c h é t s õ n g l a i v à l à m c h o

n g ò i b ê n h ũ u m ì n h t a i c á c n o i t r ê n

t r ò i , c a o h o n h é t m o i q u y è n , m o i p h é p ;

m o i t h é - l u c , m o i q u â n - c h ũ c ù n g m o i

d a n h v a n g r a , k h ô n g n h ũ n g t r o n g đ ò i

n à y , m à c f ing t r o n g đ ò i h à u đê 'n n ù a .

N g à i đ ã b á t m u ô n v â t p h u c d u ó i elio-ii

B á n g C h r i s t , v à b a n c h o B á n g C h r i s t

l à m đ à u H ô i - t h á n h , H ò i - t h â n h l à t h â n -

t h ê c ù a B á n g C h r i s t , t ú c là s u đ à y - d ũ

c ũ a B á n g g ò m - t ó m m o i s u t r o n g m o i

l o à i » ( Ê - p h ê - s ô 1 : 1 9 - 2 3 ) . V â y , t ù n a y

vè s a u , d õ i v ó i đ ú c - t i n c h â n g c ó gì l à

k h ô q u á . T a h ã y g i â i - q u y é t s u t h ú -

t h á c h v à d á y l ê n c ù n g C h ú a , l à B á n g

s õ n g l a i , d ê d u g c m o i s u r á t c a o - t r o n g .

BA CHITNG-TA BANG TIN! (Theo y bài giăng cũa MLIC-SU- R.

" V T G À Y S a - b á t t h u õ ' x u a t ú c n h u n g à y

^ C h ú a - n h u t b â y g iò ' . B ó l à n g à y

gì ? N g à y k ỳ - n i ê m C h ù a J ê s u s s õ n g l a i .

C h ú a s õ n g l a i l à v i ê c r á t q u a n - t r o n g .

N é u C h ú a k h ô n g s õ n g l a i , t h ì k h ò n g c ó

đ a o T i n - l à n h ; c ò n l á y đ à u c ò t í n - đ ò v à

n g à y C h ú a - n h u t ? C o i v â y , t h ì s u đ ó h á

c h a n g c à n - y é u n h u c o m ă n n u ó c u õ n g ?

G i á n g 11 : 25 c h é p B ú c C h ũ a J ê s n s

p h á n r à n g : « T a là s u s õ n g la i v à s u

s õ n g ; k ê n à o t i n ta t h ì s ê s o n g , m á c d à u

d ã c h ê t ròi.)) P h u ò c c h o t í n - đ õ c ó t r á i

d ã u m ù a c ũ a s u s õ n g l a i ! M a - t h i - o - 28

c ó c h ú n g r õ v ê C h ú a s õ n g l a i ; c h í n h

M a - r i v à M a - r i M a - đ o - l e n đ ã l ù n g m á t

t h á y t a i n g h e s u đ ó .

D à u v â y , n h ũ n g c h ú n g - c ò á y v â n

c h u a đ à y - đ ũ m u ò i p h à n . Vì s u s õ n g

lai d ó r á t k h ô k h i é n nguò- i t i n đ u o - c :

H. Graves, Thán-khoa Tà'n-sĩ)

c h a n g n h ũ n g k ê n g h i c h B á n g C h r i s t

k h ô n g t i n , m à đê 'n c á m ô n - đ ò N g à i

c ũ n g c ó n h i è u n g u ò i ô m c á i t h á i - đ ò

n g h i - n g ò n ũ a . N a y tô i x i n m ò i b a

n g u ò i r a l à m c h ú n g :

X i n h ô i P h i - e - r o * tru*ó*e « P h i - e - r o - ! O n g c ó t i n s u - B ú c C h ú a

J è s u s s õ n g la i k h ô n g ?»

« K h ô n g !» P h i - e - r o đ á p . « K h i tô i c a n

N g à i d ù n g đ i G i ê - r u - s a - l e m k ê o b i t a i -

n a n k h ô - s ô ' , t h ì N g à i ì n á n g tô i là q u í

S a - t a n ! T ô i d ã k h ô n g m u õ n N g à i c h ê t ,

s a o h a y v u g l b â c m à t i n N g à i c h é t r ò i

s o n g l a i đ u g c ? ( M a 1(5: 10-23) . V â , n ê u

t ô i b i é t N g à i q u á h a y s ô n g l a i s a u k h i

b i g ié t b a n g à y , s a o t ô i l à m t r á i l u o n g -

l à m m à c h õ i - b ô t h à y ? » ( M á c 1 4 : 53 , 54

v à 66-72) .

— B u o ' c ! H ã v k h o a n ! S a u s c n ó i n õ t

N a y h õ i đ ê n G i ă n g «Giăng ! Ô n g c h o v i ê c C h ú a s õ n g l a i

ra sao ?»

«Toi k h ô n g h i ê u đ u g c s u đ g , » G i ă n g đ á p . « T r u ó c tô i t u õ n g C h ú a J è s u s l à b â c

tài-giòi h o n n g u ò i , c ó t h ê k h ô i - p h u c

đ i r g c c o ' - n g h i ê p c ú a B a - v í t n g à y t r u ó c

mà l à m V u a n u ó c G i u - đ a , n ê n t ô i m ó i

theo N g à i , h ò n g h u ó n g v i n h - h o a p h ú -

q u í . C h â n g d è l a i t h â y N g à i n ó i : « C o n

n g u ò i đ ã đê'n k h ô n g p h â i đ ê n g u ò i t a

h à u v i êc m ì n h , s o n g đ ê h à u v i ê c n g u ò i

ta» ( M á c 10 : 4 5 ) , k h i é n t ô i m á t h é t h i -

vong ! B u o n g k h i b á y g i ò , t ô i đ o i v ó i

C h ú a J ê s u s c ò n c h u a n h â n r õ t h a y ,

h u õ n g c h i s u N g à i s õ n g l a i ?»

— T h ô i ! x i n ô n g h ã y i m .

B â y g iò* x i n m ò ' i P h a o - l ô r a đ â y « P h a o - l ô ! đ ó i v ó i v i ê c C h ú a s o n g l a i ,

ô n g t h ê n à o ?»

P h a o - l ô đ à p : « C h à ! t ô i à ? t r u ó c t ô i l à

m ò t t a y l ã n h - t u n g h i c h B á n g C h r i s t !

C h â n g n h ũ n g k h ô n g t i n s u N g à i s õ n g

la i , m à l a i g h é t c â n h ũ n g n g u ò i t i n

đ é n d a n h N g à i n ũ a ( S ú 7 : 59 — 8 : 3 ) .

Báy g i ò tô i c h i g i ũ t ô n - g i á o c ú a ô n g

c h a , c h o đ a o m à m ô n - đ ô C h ú a J ê s u s

r a o - g i á n g l à đ a o l a c g i á o g i á , n ê n t ô i

t h u ò n g v â n b á t - b ó H ô i - t h á n h . B ã b á t -

b ò H ô i - t h á n h , c ò n t i n g ì C h ú a s õ n g l a i ? »

— B u g c ! H ã y k h o a n !

H õ i a n h e m ! a n h e m n g h e P h i - e - r o ,

G i ă n g v à P h a o - l ô n ó i v â y , t h ì b i é t c á c

ô n g á y t r u ó c k h ô n g t i n s u C h ú a s õ n g

la i . N h u n g s a u , t h ì s a o ? X i n t h e o t h ú -

t u , la i m ò i c á c ô n g r a n ó i .

P h i - e - r c r l s a u ô n g t h e n à o ?

P h i - e - r o đ á p : « V è s a u , t ô i t i n , v ì

c h í n h C h ú a h i ê n r a v ò i tô i ( L u 2 4 :

34). M ô t đ ê m k i a , t ô i đ á n h c á , c h a n g

đ u g c c h i h ê t . B ê n s á n g , N g à i h i ê n r a

c h i - b â o , t ô i l a i đ á n h d u g c n h i è u c á đ é n

nô i k h ô n g t h ê k é ô l u ô i l ê n đ u g c . K h i

N g à i c h i u h o a n - n a n , d à u b a l à n t ô i

c h ó i - b õ N g à i , s o n g N g à i v ã n y ê u t ô i ,

n ê n m ò i h i ê n r a ; b a l ă n p h á n c ù n g t ô i r a n g : ' N g u o i y ê u t a h o n n h ũ n g k ê n à y

c h ă n g ? . . . H ã y c h ă n c h i ê n t a ' . T r u ó c t ô i k h ô n g m u õ n N g à i c h é t ; n h u n g n a y

N g à i đ ã t ù c h é t s õ n g l a i , t ô i m ó i b i é t

r à n g N g à i p h â i n é m - t r â i m ù i c h é t , rô i s õ n g l a i , v è n o i C h a , l à m B á n g d à n - d á t

n h ũ n g k ê t h u ô c m ì n h đê 'n c ù n g C h a .

S a u n g à y l ê N g ũ - t u ã n , t ô i ô - g i ũ a n g u ò i

Y - s o - r a - ê n , l à m c h ú n g v ê s u C h ú a t ù

c h é t s õ n g l a i . Có l à n , t r o n g m ô t n g à y ,

c â m - đ ô n g b a n g à n n g u ò i ă n - n ă n đ ô i l o i ( S i i 2 : 22-41) . T r u ó c t ô i k h ô n g d á m n h â n m ì n h l à m ô n - đ ô C h ú a J ê s u s ,

t h á y m ô t đ à y - t ó g á i c ù a t h à y c â t h v r g n g -

p h à m , t h ì q u á đ o i r u n - s g . N h u n g s a u

n h ò C h ú a s õ n g l a i , v è n o i C h a , s a i B ú c

T h á n h - L i n h đ é n b a n q u y è n - p h é p c h o

t ô i , n ê n t ô i m ô i c ó t h ê n h o n d a n h C h ú a

m à k h i é n n g u ò i q u è đ i đ u g c . V â , k h i

t ô i b i c á c q u a n , c á c t r u ô n g - l ã o , c á c t h à y

t h ô n g - g i á o b a t h õ i , t h ì tò i đ ă y - d â y B ú c T h á n h - L i n h , t r â l ò i h o c á c h d a n - d ĩ ,

c h a n g h è s g - s è t c h ú t n à o ! ( S ú 4: 8-12) .

D à u h o n g â m - d o a , c â m t ô i k h ô n g d u g c

n h o n d a n h C h ú a J ê s u s m à d a y n g u ò i

t a ; s o n g t ò i v ã n s â t đ â m ô t l ò n g , c ú

n ó i n h ũ n g đ è u đ ã t h á y v à n g h e . C o i

v â y , t h ì t ô i , P h i - e - r o b â y g i ò , k h á c h â n

v ó i P h i - e - r o k h i t r u ò c . »

P h i - e - r o n ó i x o n g , đ é n l r r g t G i ă n g . G i ă n g í ô n g t h ì s a o ?

G i ă n g n ó i : ( ( S ó m n g à y t h ú b a s a u k h i C h ú a c h ô n t r o n g m ô , M a - r i M a - đ o -l e n t ó i n o i , t h á y h ò n đ á l á p c ú a m ô đ â

d ò i đ i , b è n c h a y t ì m P h i - e - r o v à t ô i m à

n ó i : ' N g u ò i t a đ ã d ò i C h ú a k h ô i m ô ,

c h â n g t h á y đ â u c â . ' T ô i c h a y v ô i đ é n ,

t h á y v â i b õ d u ó i đ á t . P h i - e - r o v à o

t r o n g m ô , t h á y c á i k h ă n l i ê m t r ù m đ à u C h ú a c u ô n l a i đ ê r i ê n g m ô t n o i , c h ó k h ô n g c ù n g ó m ô t c h ô v ó i v â i . B á y g i ò t ô i c ù n g b u ó - c v à o m ô , t h á y q u a n g -

c â n h đ ó ( G i . 20 : 1-8). L a - l ù n g t h a y !

a i d ò i t h â y N g à i đ i ? S a o k h ô n g d ò i

c â v â i l à n k h ă n , m à l a i c u ó n k h ă n đ ê v â i t i ê m - t á t n h u t h é ? T ô i đ a n g s u y -n g h ĩ v i ê c đ ó , c h i è u đê 'n , đ ã t h á y N g à i

đ ú n g c h í n h g i ũ a c h ú n g t ô i m à p h á n

r à n g : ' B ì n h - a n c h o c á c n g u o i ! ' B o a n ,

N g à i g i o t a y v à s u ò n m ì n h b i đ ó n g

đ i n h , b i đ â m t r ê n t h â p - t u - g i á c h o m ô n -

đ ò x e m . C h ú n g tôi t h á y v â y , b i é t C h ú a

t h â t đ ã s ô n g l a i , m í r n g - r õ v ô - c ù n g ! C á c h

đ ó t á m n g à y , C h ú a l a i đ é n đ ú n g g i ũ a

c h ú n g t ô i m à p h á n c ù n g T h ô - m a r à n g :

' H ã y đ ă t n g ó n t a y n g u o i v à o đ â y , v à x e m b à n t a y t a ; c ũ n g h ã y gio- b à n t a y

n g u o i r a v à đ ă t v à o s u ò n t a , c h ô c ú n g

l ò n g , s o n g h ã y t i n !' B â y g i ò t â m l ò n g

h o à i - n g h i c ũ a T h ô - m a c ũ n g t h e o c u c

n u ó c đ â ô d u ó i b ó n g m ă t t r ò i m à t a n

đ i h é t s a c h ( G i . 2 0 : 19-28) . N h ũ n g

su- t h â t s ò - s ò n h u - t h é , c h ú n g t ô i l à

m ô n - đ ò q ú y é t k h ô n g t h ê c h ó i - b õ

m à k h ô n g l à m c h ú n g . T ô i c ó v i ê t b a

tho- , r a o - t r u y è n đ a o C h ú a . H à u t h o

t h ú n h ú t c ó n ó i : ' Đ è u c ó t ù t r u ó c h ê t ,

l à đ è u c h ú n g t ô i đ ã n g h e , đ è u m â t

c h ú n g t ô i đ ã t h á y , đ è u c h ú n g t ô i đ ã

n g á m v à t a y c h ú n g t ô i đ ã r ò . . . m à

t r u y ê n c h o a n h e m . . . ' T r u ó c k i a t ô i

l à m , l à m v ì m o n g N g à i l à m v u a n u ó c

t h é - g i a n , đ ê t ô i c ũ n g đ u o c q u y è n c a o

c h ú c t r o n g ! B à y g i ò m ó i b i é t C h ú a

t h â t c h é t v ì t ô i t ô i , r ò i s õ n g l a i l à m

Đ á n g d â n t ô i đ é n c ù n g C h a N g à i . Ô i 1

n g h ĩ l a i c h u y ê n c ũ , h á c h a n g b â t c u ò i ? »

C ò n P h a o - l ô t h ì s a o n t r a ?

P h a o - l ô đ á p : « T ô i đ ã n ó i r õ t r u - ô c

k i a t ô i l à n g u ò i n g h i c h Đ á n g C h r i s t ,

t h ì t u - n h i ê n k h ô n g đ u g c l à m m ô n - đ ò

t r o n g k h i C h ũ a ó t h é - g i a n , v à t u - n h i ê n

k h ô n g đ u g c c ù n g m u - ò i h a i s ú - đ ò đ ô n g

t h á y C h ú a h i ê n - h i ê n s a u k h i s õ n g l a i .

S o n g , t ô i c ó t h ê c h ú n g N g à i t h â t d ã

s õ n g l a i . S õ l à , k h i t ô i d i g à n đ é n t h à n h

Đ a - m á c h đ ê b a l - b ó ' đ a o , t h ì n h - l i n h c ó

á n h s á n g t ù t r ò i so i s á n g c h u n g - q u a n h

t ô i . T ô i t é x u õ n g đ á t , n g h e c ó t i ê n g

p h á n : ' S a u - l o , s a o n g u o i b á t - b ó ' t a ? '

T ô i t h u a : L a y C h ú a ! C h ú a l à a i ? C h ú a

p h á n : ' T a l à J ê s u s m à n g u o i b á t - b ó . '

K ê đ ó , t ô i t h e o l ò i C h ú a , c h ó d â y , m a t

m ò , p h â i n h ò n g u ò i d á t l ê n t h à n h Đ a -

m á c h , b a n g à y c h â n g t h á y , c h â n g ă n , c h a n g u õ n g c h i c â . T ò i ă n - n ă n l á m ! S a u c ó A - n a - n i a v â n g m a n g C h ú a s a i đ é n , k h i é n t ô i đ u g c s á n g m á t l a i v à đ à y Đ ú c T h á n h - L i n h . T ú c t h ì t ô i đ u g c

s á n g m a t , b è n c h ó d â y v à c h i u p h é p

b â p - t ê m , l à m m ô n - đ ò Đ á n g C h r i s t

( S ú 9 : 2-18) . V â y , h á c h â n g p h â i t h á y

r õ C h ú a đ u g c s õ n g la i đ ó s a o ? N é u

m ò - m â t r õ n g - k h ô n g m à C h ú a k h ô n g

s õ n g l a i , n ê u m ô n - đ ô l á y t r ô m t h â y

N g à i t r o n g b a n đ ê m n h u l ò i c á c t h à y

c â d â n l í n h ( M a 28 : 1 3 ) , t h ì s a o m ô n - đ ò

l a i l i ê u m a n g m à đ i r a o - t r u y è n s u C h ú a

s õ n g l a i n h u t h ê ? Đê 'n n g à y lê N g ũ -

t u à n , Đ ú c T h á n h - L i n h đ a i - g i á n g - l â m ,

k h i é n m ô n - đ õ đ ê u c ó k h ô n - n g o a n ,

q u y è n - p h é p , d a n - d ĩ l à m c h ú n g c h o

C h ú a . T ô i x i n n ó i t h â t : C h ú a k h ô n g

s õ n g l a i , t h ì c h a c k h ô n g c ó l ê N g ũ - t u â n

v à Đ ú c T h á n h - L i n h g i á r i g - l â m ; k h ò n g

c ó l ê N g ũ - t u â n v à Đ ú c T h á n h - L i n h ,

t h ì c ũ n g k h ô n g c ó n h ũ n g n g u ò i l à m

c h ú n g c h o C h ú a ; k h ô n g c ó n g u ò i l à m

c h ú n g , t h ì c ũ n g k h ô n g c ô t ô i l à m

l ã n h - t u n g h i c h c ù n g Đ á n g C h r i s t ;

k h ô n g c ó t ô i n g h i c h c ù n g Đ á n g C h r i s t ,

t h ì c ũ n g k h ô n g c ó s u C h ũ a l u a t ô i l à m

s ú - đ õ d â n n g o a i t r u y ê n đ a o T i n - I à n h .

V i ê c n o n h o n v i ê c k i a , t h â t đ è u b ô i su-

C h ú a s ô n g l a i m à r ã c á . T ô i đ ã đ õ c

l ò n g t i n C h ú a s õ n g l a i , n ê n c ũ n g h é t

s ú c r a o - t r u y è n s u C h ú a s õ n g l a i ( I C ô

15 : ) . T r u ó c t ô i b á t - b ó ngu -ò i t h e o đ a o

b a o n h i ê u , t h ì b â y giò- n g u ò i k h á c c ũ n g

b á t - b ó t ô i b á y n h i ê u , s o n g t ô i v â n

c h i u k h ô m à k h ô n g q u á n - n g a i ( I I C ô

11 : 23-33) . H á c h a n g b ô i c ó T h á n h -

L i n h c ũ a C h ú a s õ n g l a i n g u t r o n g l ò n g

t ô i , t h ú c - g i u c h ă n g - h á i đ ó s a o ?»

— Đ u g c l à m ! b a n g u ò i đ ã l à m c h ú n g

x o n g r ò i . Vày a n h e m có t i n C h ú a s õ n g

l a i h a y k h ô n g ? T ô i b i é t r à n g c ò n h i ê u

n g u ò i t i n C h ú a , đ u g c c ú u , n h u n g k h ô n g

c h ú - 3 v đê 'n su- C h ú a s õ n g l a i . S u õ t n g à y

c h ĩ n ó i n h o n - c á c h Đ á n g C h r i s t , c h ũ -

n g h ĩ a Đ á n g C h r i s t , d â u b i é t đ ó l à q u â ,

c h ô k h ô n g p h â i cày, đ ó l à n h à n h l à , c h ô

k h ô n g p h â i c ô i - g õ c . G õ c c ó v ũ n g t h ì

n h à n h l á m ô i t ó t ; c â y có t r o n g t h ì b ô n g -

t r á i m ó i s a n h . A n h e m t h ù x é t n h o n -

c á c h b a n g u ò i đ ó t h ê n à o , v à c h ũ - n g h ĩ a

h o g i ũ r a s a o ? H o c h â n g c ũ n g n g h i ê m -

n h i ê n l à m ô t v i C h r i s t s õ n g đ á y u ? X i n a i

n á y h ã y đ ê ỳ v à o n h ũ n g l ò i h o đ ã l à m

c h ú n g , đ ù n g c ô - p h u n g à y k ỳ - n i ê m n à y . .

' I ' H A I N H - K H N t i J Í A U

CC-BAC «Cò--bac là bác t hang ban,

Gia-tài bán hè't, cho chffn vào cùm.»

Í^Al h a i c ò - b a c k h á c n à o b i n h d i c h

^ t r u y è n - n h i ê m t r o n g x ã - h ô i , k i n h -

k h i é p b i ê t b a o ! Đ-ã c ó raáu m ê c ò - b a c ,

th ì b á t cú* k ê g i á u n g u ô i s a n g , c ũ n g

c h a n g k h á c đ ú a t r ê r á c h - r u ó i đ á n h đ á o

ó n g o à i p h ó v â y .

Con m a c ò - b a c t h â t g i ó n g n h u c o n

rông n h i è u đ à u . C o i m ô t đ à u n â y , t h ì

nguò ' i ta k ê n ó l à v â t đ â n g k h i n h , l à

q u â n đ i d ô n g u ò ' i v à o s ó n g ba,c đ ê á n -

cap , là đ ú a l à m c h o 1 a m n g u ò i t h i é u -

n iên s a n h r a b u ô n g - t u ò n g b â y - b a . A i

cflng c ô n g - n h â n n ó l à m ô t t h a n g n g u y -

h i ê m , p h á p - l u â t c à n p h â i n g ă n - c â m .

Coi m ô t đ à u k h á c , t h ì t h á y n ó l à m ô t

ông á n - m ă c b â n h - b a o s a n g - t r o n g l â m . Ai c ũ n g n ê ô n g , c h à o ô n g . Ô n g k h ô n g

đ á n h b a c , n h u n g ô n g b à y m u u l â p k é ,

l ùa d i p b u ô n g a o h ò n , c h ú a v à o k h o ,

k h ô n g c h i u b á n . Đ é n k h i g a o k é m ,

d à n d ó i , c à n p h â i đ o n g c ũ a ô n g , t h ì

ông c h e n h à u b ó p c o t h é n à o m à c h â n g

p h â i c h i u ! T ú i ô n g c à n g n à n g , t ô i ô n g

càng t o ; n h u n g a i d á m k i ê n ô n g b â y g i ò ?

Còn m ô t đ â u k h á c , l à n h ũ n g k ê ă n ngon , m ă c đ e p , ô s a n g , k h i đ é n c h a i n h à n h a u , t h u ò n g h a y t ì m t h ú m u a

vui b â n g q u â n b à i l á b a c . T u y k h ô n g

bóc-lôt r a m á t , n h u n g a i d õ , c ũ n g đ u p ' c

m ó n t i è n k h á t o . B a n d à u , t u ô n g l à

t i è u - k h i ê n ; n à o n g ò t â p l â u t h à n h

q u e n , l à n - l à n s a y - đ á m , k h ô n g c ò n

p h à n - b i ê t n h à q u e n v ô i s ô n g b a c n ũ a .

Lai t h á y m ô t đ â u n ũ a , l à n g à y t é t ,

n h i è u n h à h o p c h a c o n , a n h e m , v g

c h ò n g lai m à t ô - t ô m , t a m - c ú c , c h a n l ê ,

t à i -bàn đ ê t h u ò n g x u â n . Đ ă n g ò i đ à n h

bac , th ì a i c ũ n g m u ó n đ u g c ; đ ã m u ó n

đir-TC, th ì p h â i v ì l ò ' i ; đ ã v ì l g i , t h ì

p h á i s o đ ò n đ à n h g â y t ù n g ly t ù n g t í .

« T r o n g a n h e m , n g o à i c ò - b a c , » c h í n h

l à ỳ đ ó . C h o n ê n , d à u m u ó n m u a v u i ,

n h u n g k ỳ - t l u r c n g u ô i n h à x â u - x é l â n

n h a u , c h â n g c ò n đ a o - n g h ĩ a gì n ũ a !

Ô i ! b i é t b a o n a m n ũ t h i é u - n i ê n đ ã

sa v à o câ i c a m - b â y á y ! S o n g , k h ô n g

p h â i c h ĩ n o i n h à t u m ó i c ó c u ô c đ ô

đ e n á y đ â u , m à đ é n c á c ò n g - h ô i c ô n g -

s ô c ũ n g m ô r a n h ũ n g c u ô c s ô - s ó , t u y

k h ô n g c ó t i é n g l à đ á n h b a c , n h u n g t h â t

c ũ n g n h u đ á n h b a c . V ì n g u ò i m u a s ó

c ó m ô t đ ò n g , m à m a y r a p h á t - t à i đ é n

h à n g n g à n , h à n g v a n , t h ì c h â n g p h â i

đ á n h b a c l à g ì ? L a i n h u n h ũ n g n a i

g ó c c h g đ à u đ u ò n g , n g u ò i t a t h u ò n g

h a y q u a y s ó : đ á n h m ò t x u đ u o ' c m ô t

q u y ê n s á c h h o â c b ô á m c h é n . Đ u g c

s a n h h a m , t h u a m o n g g ô , n ê n n g u ò i

t a t h í c h n ó , m ê n ó , q u ê n n ó l à c ò - b a c .

T r u ó c í t s a u n h i è u , c ú « c ò r í a » m ã i ,

t a i - h a i k h ô n g b i é t b a o t i e n !

H ô i n à o d ù n g c á c h đ ó l à m c h o t à i -

c h i n h t ă n g t h ê m , t h ì đ á n g b i Đ ũ c C h ú a

T r ò i v à l o à i n g u ò i r ũ a - s â . A y c h ă n g k h á c m ô t n a i « c h ũ a t h o đ ô h ò , » g â y

n ê n n h i ê u n g u ò i b i é t n g h ê c ò g i a n b a c

l â n , l à m c h o n h a n - c à c h b a i - h o a i ,

p h o n g - h ó a s u y - đ ô i , c h í n h v ì đ ó .

C ò - b a c l à m e đ ê r a n h i è u t h ô i x á u :

n a m n ũ h ô n - t a p , l ă n - l ó c t r o n g v ò n g

đ e n đ ô , t h ì b á t c ú t h u a h a y đ u g c ,

đ u g c h a y t h u a , m á u n ó n g t r o n g m ì n h

c ũ n g t h e o đ ó m à ' b ó c l ê n , t h ă n - k i n h b ó i - r ó i , m ì n h - m à y h u n g - h ă n g , k h ô n g biê't t h é n à o l à p h â i l à q u á y n ũ a : t h a -

h ò b u ô n g - t u ò n g t u - d u c , n à o r u g u c h è ,

n à o đ i é m - đ ĩ , n à o a - p h i ê n , k h ô n g đ è u

á c n à o k h ô n g d á m l à m .

K h ô n e b i é t t a i s a o c o n m a c ò - b a c

c ó n h i è u q u y ê n - l u c n h u v â y ? A y c h i

v ì n h i è u n g u ò i k h ô n g b i é t n ó l à n g u y -

h i ê m , n ê n mó-i d u n g - t ú n g n ó . L à m

n g u ò i t a i m á t t r o n g x ã - h ô i c ũ n g đ ê

b a n - h ũ u đ á n h b a c ô' n h à m ì n h m à

k h ô n g b i é t t h e n ! C h ó b â o t a c ó đ ò n g

! i t r o n g t a y , m u ó n c h o i gì t h ì c h o i ,

\ ì t i è n đ ó l à c ũ â r i ê n g t a , a i đ á m n g ă n -c á m ? K h ô n g n ó i I h é đ u g c ! -Bông t i è n c ũ n g n h u - đ ò - ã n , k h ô n g t h ê b a o m ì n h

c ó n h i è u đ ô - ă n m à g i à y c h o n l ê n đ u g c . A i k h ô n g b i é t d ù n g t i e n p h á i đ u ò n g ,

n á y c ó t ô i v ó i n h o n - I o a i . V â y , đ ã g o i

c ò - b a c , t h ì t o à n l à x á u c â , c h ó c h a n g c ó

g ì l à t ó t . X i n p h é p đ ô c - g i â , t ô i l ê n â n n ó :

C ò - b a c x u i n g u ò i u a - t h í c h đ i - đ o a n .

L a m n g u ò i v ì m ê c ò - b a c , t h u ò n g t i n

r â n g s ó m ì n h c ó c á i « h o a n h - t à i , » c ó t h ê

n h ò n g h e c ò - b a c m à p h á t - t à i đ u g c , n ê n

n g à y đ ê m c ú m á i - m i é t v ó i l á b a c q u â n

b à i , c â u s u u a - m a y l à m n ê n g i à u - c ó ,

c h ó ' k h ô n g t h i ê t gì l à m - ă n c â .

C ò - b a c d a y n g u ò i k h i n h - d ê v i ê c l à m

v à p h á - h ũ y c â i c h í t i é n - t h ũ . C h à n g

t h i é u - n i ê n h a y n g u ò i d ă y - í ó đ ã đ e m

t i è n đ á n h b a c : b ô r a m ô t đ ô n g , n h á y

m á t đ u g c n g a y m ô t c h u c , m ô t t r ă m , k i é m t i è n d u ò n g n h u d ê l â m . B é n

l ú c p h á i m ô t a y l à m v i ê c , n u ó c m á t

m ò - h ô i , c â t h â n g m ó i đ u g c m u o i l â m

đ ò n g h o ă c v à i b a c h u c , t h ì b u n g b â o d a :

T ô i q u á i g ì m à p h â i đ i l à m , đ à u t á t

m â t t ó i , c ù n c â m ó n g t a y , c h í đ u g c c ó

b á y n h i ê u t i è n ! C h i b a n g t a c ú k i é m

ă n b a n g n g h ê c ò - b a c , c h â n g c f l ng đ ê v à

n h e h o n s a o ? V ì t h é , s g k h ó - n h o c ,

c h á n c ò n g - v i ê c , k h ô n g t ì m s a n h - k é n ũ a .

C ò ' - b a c l à m b ô n g t á n h n g u ò i . N g u ô i

n à o đ ã đ a - m a n g c ò - b a c , t h ì s a n h b ê -

t h a , n h o n - c á c h k h ô n g r a s a o n ũ a ! Q u â

t h â t , c h ũ a n g u ô i n g h i è n r u - g u c ò n d ê

h o n n g u ò i n g h i ê n c ò ' - b a c , v ì c ò ' - b a c

c ũ n g n h u t ô i - á c d í n h v à o l ò n g n g u ò i ,

g â y n ê n k h ô n g b i é t b a o n h i ê u t h ô i x á u .

C ò ' - b a c l à m h a i t h â n - t h ê v à t i n h - t b à n

n g u ò i đ ô i . T h â n n g u ò i c à n p h â i g i ũ

v ê - s a n h , m ó i đ u g c k h õ e - m a n h . N h ũ n g

n g u ò i đ á n h b a c s u ó t đ ê m , â n k h ô n g

t h i ê t , n g ũ c h â n g m á n g , s a o k h ô i d a

v à n g , m ă t b ú n g ? T h â n - t h ê đ ã y é u -

đ u ó i , t h ì t i n h - t h S n c ũ n g s u y - đ ô i , c ò n

g ã n h - v à c v i ê c đ ò i s a o đ u g c ?

C ò - b a c l à m n á t g i a - đ ì n h . B ò n - ô n g

đ á n h b a c , á t k h ô n g lo l à m t r o n b ô n -

p h â n đ ó i v ó i v g c o n . K i é m đ u g c đ ô n g

n à o , t h u a m á t đ ô n g á y , k h i ê n c h o v g

c o n n h e o - n h ó c , đ ó i r é t , k h ô - s ô t r ă m đ u ' ò n g . L â m k h i l a i đ i v a y t i è n n ă n g l ã i ; v a y k h ô n g t r â đ u g c , t h ì m á t v i ê c ,

n g ò i t ù , b i t i c h - b i ê n g i a - s á n , b ô x ú m à

đ i . Đ - à n - b à đ á n h b a c , á t c h a n g lo l à m

t r o n b ô n - p h â n đ ó i v ó i c h ô n g c o n . B a o

n h i ê u v i ê c n h à g i a o c h o c h i s e n , a n h

n h ô , k h ô n g c ò n đ è m â l đ é n v i ê c gì c â .

V à , t u n ă m t u b a , đ i đ ê m v è h ô m , c ũ n g

v ì t h é m à x â y r a n h i è u đ ê u á m - m u ô i .

Ô i ! b i é t b a o g i a - đ ì n h t a n - n á t , d i ê n

t h à n h l a m t a n t h à m - k i c h , c h â n g c ũ n g

v ì ' c ò - b a c m à n ê n n ô i d á y u ?

C ò - b a c b u ô c n g u ò i p h a m t ô i ă n - c â p . K h ô n g p h â i m ó c t ú i c â t b a o m ó i l à ă n -c a p d â u ; n g ò i m ô t c h ô , đ u g c t i è n c â c h

n h u n g - k h ô n g , c ũ n g l à ă n - c a p . V ì m ì n h

đ à n h đ u g c m ô t t r ă m b a c , t h ì t r ă m b a c á y k h ô n g p h â i b ô i m ì n h k h ó - n h o c l à m

n ê n , m à c h í n h l à t i è n t ú i n h ũ n g n g u ò i

n g ò i c ù n g đ à m b a c v ó i m ì n h v â y . H i ê u

b u ô n k h ô n g d á m d ù n g n g u ò i đ á n h b a c

l à m v i ê c ; n h à b â n g k h ô n g d â m d ù n g

n g u ò i đ á n h b a c g i ũ k é t . V ì n g u ò i n à o

đ ă c ó m à u m ê c ò - b a c , t h ì k h i t ù n g p h â i

t í n h , k h ó k h ô i c á i n n n « l h u t k é t » đ u g c .

K i n h - t h á n h d â u k h ô n g n ó i đ é n c ò -

b a c , c ũ n g n h u k h ô n g n ó i đ é n r u o u ,

t h u ó c p h i è n v à b á n m o i , n h u n g đ a i -

ỳ s u d a y c ú a C h ú a . J ê sus v â n n g h i c h

c ù n g n h ũ n g s u l à m h a i d ò n g - l o a i đ ó .

N g à i d a y : « H ê đ è u c h i c â c n g u o i m u ó n

n g u ò i t a l à m c h o m ì n h , t h ì c ũ n g h ã y

l à m đ è u đ ó c h o h o » ( M a 7 : 12) . V â y ,

k h ô n g m u o n n g u ò i b ó c - l ô t m ì n h , t h ì

m ì n h h á n ê n b ó c - l ô t n g u ò i s a o ? C h ú a

l a i p h á n : « N é u a i g â y c h o c h ĩ m ô t k ê

n h ò n à y p h a m t ô i , t h ì t h à r a n g b u ô c

c ó i đ â v à o c ô n ó m à q u â n g x u ó n g b i ê n

c ò n h o n » ( L u 17 : 2 ) . N é u x ã - h ô i b i é t

v â n g - p h u c C h ú a , t h ì n h ù n g t ô i x á u k i a

s ê l à n - l à n b i ê n m á t d u ó i b ó n g c ô n g -

b ì n h s á n g - l á n g c ũ a N g à i . — Bà C. soqn.

N H Ũ ' N G M Ó N Q U A N G O N 1 1

C A I L I T O T

"VTÊIJ l u ô n t r o n g m á y n g à y t h â n - t h ê t a

* k h ô n g đ u o ' c k h ô e - m a n h : h o ă c b i n ó n g l a n h ( s ô t ) , h o ă c n g u k h ô n g đ u o - c , h o ă c ă n k h ô n g n g o n , t h ì c h â c t r o n g

vòng c h a m e , a n h e m , h o ă c vo- c o n đ è u láy l à m lo-so- m à k h ô n g h i ê u t a đ a u b ê n h g ì . H o b è n v ô i ruó-c l u c r a g - y đê 'n

coi m a c h c h o t a . Đ e u t h ú n h ú t l u o ' n g -

y l à m t r o n g k h i c o i m a c h l à b i ê u t a le

hv&i ra c h o n g u ò - i c o i . T r ê n l u & i t a l ú c

á y t h â t t r á n g . B â y g iò ' m u ô n c h ù i c á i

l ò p t r á n g do - -bân đ ã đ ò n g t r ê n l u & i á y đ i ,

th ì p h á i d ù n g c á i n a o l u & i v à m ô t c h ú t

n u ô c t h u ô c r i ê n g ; r ò i l u o - n g - y c h o t a

u o n g t h u ô c sô. T a i s a o c à n p h â i u ô n g

t h u ô c sô ? T a i no ' i b a o - t ù ( d a - d à y ) t a

có b ê n h , n ê n k h i é n c h o l u & i t a t r á n g .

T a t h ù t u h õ i : N h ũ n g t i é n g d õ i - t r á , ;

, tuc - t iu , n g u y ê n - r ú a v à đ ô c - d ũ m à t a /

thô r a c ó k h i é n c h o m ô t l ô p d o - b á n

v ô - h ì n h đ ó n g t r ê n l u & i t a l à m n ó t r ô

n ê n g ó m - g h i é c k h ô n g ?

Có n h i ê u l ò i t u y r a t ù m i ê n g t a ,

song n ó c ó n o c đ ô c n h u n h ũ n g t ê n

: t h u ô c c ú a n g u ò i M o i : h o v ó t m ũ i t ê n

cho t h â t n h o n - b é n , n g â m t r o n g t h u õ c

đ ô c ; rô i n g ò i r ì n h m ô t c h ô đo-i d i p b á n

ra . N h ũ n g l ò i đ ô c - d ũ n g á m - n g à m t r o n g

b u n g c h i c h ò d i p m à p h á t r a : « B ò i c o i ,

ta sê l à m c h o m à y biê't

N h ũ n g l ò i k h á c n h u đ á c u ô i . m à c o n

n í t t h u ò n g n é m n h a u cho- i , t u ô ' n g

k h ô n g l à m h a i a i , n h u n g t i é n g k i n h b ê

t r ê n c ù a sô b ô i n h ũ n g h ò n c u ô i ( s õ i )

v ô - h ì n h k i a v à n g v à o , đ ã b a o p h e n k h i é n

c o n n í t p h â i k i n h - h o à n g . N h ũ n g , l ò i

n h e n h u « b a y t r o n g g i ó » m à n g u ò i t a n ó i

k h ô n g s u y - n g h ĩ , n h i è u k h i c ó s ú c m a n h

đ á n h t r ú n g v à o t r á i t i m đ é n g i ê t n g u ò i !

L a i n h ũ n g l ò i k h á c n h u tà'ri l ù a đ õ

r ô t n h a m b a o t h u õ c s ú n g ! N h ũ n g l ò i

v ô - ỳ , vu-vo- , k h ô n g đ â u , n h i ê u k h i g â y

n ê n c a n g i â n l ô i - đ ì n h n h u t r á i - p h á n ô

t a n - t à n h , l à m t h i è t - h a i v ô - s õ , v à c ũ n g

n h i è u k h i ă n l a n r a r á t m a u n h u l ú a c h á y n h à k h ô , g â y r a n h ũ n g s u t õ n - h a i

k h ô n g p h â i n h õ v â y .

L a i c ũ n g c ó n h ũ n g l ò i k h â c n h u c o n

s â u t r o n g t r á i t á o . H ó c h í n h l à n h t t n g

l ò i x ú c - s i ê m , s â u - đ ô c , c ó c á i t á n h - c h á t

g â m - n g h i é n l à n - l à n , đ u c h a i d a n h - d u

c ũ a c â m ô t . đ ò i n g u ò i t a , h o ă c đ i ê u - h ũ y

l à n - l à n m ô t c u ô c g i a o - h â o đ u o - n g t h â n -

m â t c ũ a đ ô i b a n t h i ê t .

A y c h i b ô i m ô t c á i l u & i n h õ - n h õ m à

g â y n ê n b i é t b a o đ ô c - h a i , k h ô n g đ á u

n à o đ o n g c h o x i é t đ u o - c !

N h u n g , t h ù c o i n ó l a i c ó t h ê p h á t r a .

b i é t b a o đ ê u t õ t : N à o t r u y è n - b á h o c -

t h u â t b a n g l ò i n ó i , n à o y ê n - ũ i g i u c -

l ò n g b à n g l ò i n ó i , k h i é n n g u ò i n g h e

đ u o - c m á t l ò n g h â d a , m u õ n t i é n - f h ũ

t r o n g c ô n g - v i ê c m ì n h . A y t ú c l à n h ũ n g

l ò i v à n g n g o c r á t đ á n g y ê u - c h u ô n g v â y .

N é u c ó n h ũ n g l ò i n h u t u y é t g i á s u o - n g

l a n h , k h i é n k ê n g h e p h â i r ù n g m ì n h s õ n

ó c , t h â m - n ã o l a n h - l ù n g , t h ì c ũ n g c ó

n h ũ n g l ò i k h á c g â y n ê n c h o k ê n g h e

m ô t c â n h đ à m - á m ê m - đ e m . N é u c ó

n h ũ n g l ò i l à m c h o n g u ò i k h ó c , t h ì c ũ n g

c ó n h ũ n g t i ê n g k h i é n c h o n g u ò i c u ò i .

S u k h â c n h a u á y b ô i đ â u ?

A y c h í n h t a i s u h a y t h a y - đ ô i c ũ a

l ò n g t a . V ì d o s u đ ã y - d â y t r o n g l ò n g

m à m i ê n g n ó i r a . « L ò n g n g u ò i c ô n g -

b ì n h s u y - n g h ĩ l ò i p h â i đ á p ; n h u n g

m i ê n g k ê á c b u ô n g r a đ e u d ũ . » ( C h â m -

n g ô n 15 : 2 8 ) . « L ò i v ô - đ ô đ â m - x o i k h á c

n à o g u o - m ; n h u n g l u & i n g u - ò i k h ô n -

n g o a n v ó n là t h u õ c h a y . » ( C h â m - n g ô n

1 2 : 18) . H ê l ò n g l à m s a o , t h ì l u ô i

l à m v â y .

M À T Đ E N , L Ò N G T R A N G !

f^Ó h a i n g u ò i t h ô - c u N a m - p h i - c h â u

^ r á t g h e n - g h é t n h a u , t h è k h ô n g đ ô i

t r ò i c h u n g . N g à y k i a , m ô t t r o n g h a i

n g u ò i g â p c o n g á i n h ô k ê t h ù m ì n h t r o n g

m ô t k h u r ù n g g à n b ê n n h à k ê m ì n h

g h é t . C o n g â i k ê t h ù , t ú c là k ê t h ù ; s u

g h e n - g h é t đ ã n ô i l ê n đ à y l ò n g , t ê n i h ô -

c u l i è n b a t n g u ò i c o n g â i n h ô , l á y d a o

c h à l h a i n g ó n t a y , r ô i t h a r a . C ò e m

đ ó v ù a c h a y v è , v ù a k h ó c ; b à n t ay m â u

c h â y r ò n g - r ô n g . C ò n t ê n h u n g - t h u t h ì

v ù a đ i v ù a l a l ó n t i é n g , v u i - c u ò i đ ô c -

d ù r â n g : «Trà ăjmc Ihii ròi.n

N g à y q u a t h â n g l u n , t h ă m - t h o á t m u ò i m ã y n ă m , n g u ò i g â i n h ô k i a đ â

c ó c h ò n g c o n . B ũ a k i a , m ô t t ê n ă n m à y , d à u b a c h o a r â m , t ó i c ũ a x i n ă n .

N g u ò ' i đ ò n - b à n à y l i è n n h ì n r a , t é r a

l à n g u ò i c h ã t t a y m ì n h ; v ô i - v à n g t r ò

v à o n h à , b i ê u đ à y - t ô g á i đ e m s ũ a b á n h

r a c h o ă n . K h i t ê n k i a ă n đ ã t h â t n o

r ô i , n g u ò ' i đ ò n - b â n à y l i è n g i o b à n t a y

c u t r a c h o c o i m à r â n g : ((Tôi cãng tră đuo-c thù ròi.»

T ê n ă n m à y n g ó t h â y h a i n g ó n t a y c u t , l i è n t h á t - k i n h ; s o n g k h ô n g b i é t r a n g n g u ò i g â i n h ô â y đ ã l à m t í n - đ ò

c ũ a - B â n g C h r i s t , n ê n h i ê u đ u o c ỳ -

n g h ĩ a c ũ a c â u K i n h - t h â n h n à y : « N é u

k ê t h ù m ì n h c ó d ó i , h ã y c h o ă n ; c ó k h á t , h ã y c h o u ó n g ; v ì l à m n h u v â y ,

k h á c n à o m ì n h ìiiy n h ũ n g I h a n - l ũ a đ ô

m à c h â l t r ê n đ ã u n g u ò i . B ù n g đ ê d è u

á c t h á n g m ì n h , n h u n g h ã y l á y đ è u

t h i ê n t h á n g đ è u á c » ( R ô - m a 12 : 20-21) .

K h e n t h á y , c ô g á i m ă t đ è n m à l ò n g

t h â t t r a n g ! C á c h p h u c - t h ù c a o - t h u g n g

h o ' n h é t , á y l à s u t h a - t h ú .

— Tín-Nguõ-ng Iricli dich.

NGUXH TÙ SÔ 9 9 2 4 T Ô P - C Ô P ! l ô p - c ô p ! l ô p - c ô p ! l ô p -

•* -f c ô p ! M ò t n g u ò i đ a n g n g ò i t r ê n

g i u ò n g t r o n g p h ò n g (50 ô k h â m s ó 7,

c ú n g h e t i é n g c h o n n g u ò i g â c t ù q u a

q u a l a i l a i t ù đ à u đ é n c u ó i lô i đ i .

Q u a n h - q u à n v â n m ô t t i é n g c h o n đ ó

l à m b â n d u ò n g h h u q u e n n g h e t ù k h i

t u ô i t r ê , l à k h i b i ă n n â m n â m t ù . L ô p - c ô p ! l ô p - c ô p ! l ô p - c ô p ! l ô p - c ô p !

T i é n g c h o n d u ò n g n h u đ â p v à o ó c .

T r o n g l ò n g h a n v ù a c h á n - n à n , v ù a t ú c -

g i â n , l á y t a y c h e m ă t , t h a n - l h ô c á c h c a y - c b u a . B o a n , t r o n g n g u c s ô i - n ô i c o n g i â n n g h i c h c ù n g l u â t - p h â p x ã - h ô i

m à h a n đ ã p h a m , đê'n n ô i p h â i c h i u

h ì n h - p h a t , c h i é c t h â n v ò - v õ , l ì a b à - c o n ,

x a b a n - h ũ u m à ó' m ô t m ì n h . V ì t r o n g

l ò n g c a y - đ á n g , n ê n h a n c h u ô i c â đ ô i -

sê'p b â t - b ò , q u a n t ò a l ê n â n , n h à n g u c

g i a m - c à m , v à n h ũ n g k ê c a n h - g i ú m ì n h .

H á n t u ]>iét n h à n g u c đ ã c h a n g s ù a

d a y đ u o c m ì n h , l a i c ò n x u i m ì n h l à m

á c h o n n ũ a .

L ô p - c ô p ! l ô p - c ô p ! l ô p - c ô p ! l ô p - c ô p !

T i e n g c h o n n g i r ò i g á c v a n g - đ ô n g c â

l ó i đ i , r ò i d ù n g l a i n o i p h ò n g h a n .

H a n b i é t n g u ò i ' d ó đ ú n g b ê n c ú a n g ó

v à o , v ì t r o n g c ú a c ó l ô n h ô đ ê t h ô n g

á n h s á n g , n h u n g n a y t h á y c h e - l á p r ô i .

N g u ò ' i g á c l á y c h i a k h ó a mó- c ù a , r ò i g o i :

« T h à n g s ó 9924 o i ! M à y b u ò n g i â n l a m

à ? B â y , c h o s â c h m à đ o c ! S à c h đ ó t ê n

l à ' K i n h - t h â n h T à n - u ó c . ' » N g u ò ' i g â c

m ĩ a - m a i , • n é m s á c h v à o c h o , k h ó a c ù a

l a i , r ô i c ú l ô p - c ô p q u a n h c á c ló i đ i h o à i .

N g u ò i tù 9924 n g ò i c h à n - n g à n c h à n -

n g â n h ô i l â u , n h a c đ i n h a c l a i n h ũ n g

n ă m h i i ' - k h ô n g v ô - í c h c ú a đ ò i m ì n h .

L a i n g h ĩ đ é n c h a m e h a y g i ũ n h i è u l ê -

n g h i c ú a t ô n - g i á o k i a , n h u n g k h ô n g c ó

q u y è n - p h é p g i ú p í c h c h o m ì n h . V ù a

r ô i , h a n t u h ô i : Nê'u c ú p h á i b i ê t ^ k h õ i

x ã - h ô i m ã i , t h ì m ì n h l à v â t d o - d á y , l à

n g u ò i c h ĩ c ó s ó - h i ê u , c h ô k h ô n g c ó

t ê n ; p h á i t ù s u ó t đ ô i , t h ĩ n h - t h o á n g

đ u o - c t a m t h a í t l â u , r ò i l a i b i t ù v ì

p h a m tô i k h á c . K h i n g h ĩ đ é n n h ũ n g s u

đ ã q u a , h á n r u n - r á y , n h u n g k h ô n g b i é t

s ù a m ì n h thê ' n à o . H á n b i ê t l à n n à y

đ u g c t h a k h ô i t ù , c h á c se c ó b o n t ô i -

n h o n c h ò - đ g i g ă p m ì n h . H á n n g h i è n

t h u ô c a - p h i ê n , h a m - m è cĩên n ô i đ à n h

b á n l i n h - h ô n , — g i á - t h ù có l i n h - h ô n !—

đ ê l áy t h u ô c , d à u d u g c m ô t í t m ă c l ò n g .

K h i n ô i c o n n g h i è n , h a n l i è u p h a m t ô i

s á t - n h o n . T ô i s á t - n h ó n 1 Ó i ! k h i đ ã

x u ỳ t p h a m t ô i đ ó , h á n k i n h - k h i é p l à

d u ò n g n à o ! H á n v à b a n h á n đ ã đ á n h v õ

óc m ô t n g u ò ' i . N g u ò i m â t - t h á m t u ò n g

h á n c h á c sê b i x ú - t ù , n h u n g m a y n g u ò i

bi t l n r o ' n g k h ô n g c h é t . N é u n ó c h é t ,

th ì h a i n g u ò i s á t -

n h o n õ ' đ â u ? C h á c

đ ã x u õ n g đ i a - n g u c

r ò i ! Ỳ đ ó k h i é n

h á n ran-rày s g -

h ã i . H á n k i n h -

k h i é p đ u ò n g n h u

n g u ò ' i h á p - h õ i

k ê u to .

H ò i đ ó , t a y h a n

r ò đ é n q u y ê n s á c h

m à n g u ò i g á c đ ã

n é m v à o c h o . H á n

n h ò ì n ò - m ò l à

q u y ê n K i n h - t h á n h T â n - u ó c . D à u

vây , h a n k h ô n g b i e t c h ú t n g h ĩ a gì v è l ò i

c h é p t r o n g s à c h á y . N h u n g h a n c ú

m ó s á c h r a , h ô n g q u ê n ỳ - t u ô n g v è s u

c h é t v à đ i a - n g u c . V ù a t h o a t m ô , t h ì

t h á y l ò i c h é p t r o n g Ma- th i -o - 2 4 : 3 5 :

« T r ò i đ á t s ê q u a , n h u n g l ò i t a n ó i

c h â n g b a o g i ò q u a đ i . » L ò i đ ó k h i é n

h á n s u y - n g h ĩ , t u h õ i r a n g : « N ê u t r ê n

t r ò i q u a đ i , t h ì B ú c C h ú a T r ò i v à c á c

t h i ê n - s ú s ê r a t h ê n à ó ? » R ô i h á n c ú

đ o c , n h u n g cà 'ng đ o c c à n g k h ô n g b i é t

n g h ĩ r a s a o . L ò n g h a n h é t s ú c a o - u ô c

h i ê u ỳ l ò i m ì n h đ a n g đ o c . N h u n g t ì m

đ â u đ u g c n g u ò i c á t n g h ĩ a c h o ? T r o n g

n h à t ù , c h â n g h ô i a i đ u g c ; c h â n g h è

có ai n ó i v ô i m ì n h m ô t l ò i n à o v ê t r ê n

t r ò i , đ i a - n g u c , B ú c C h ú a T r ò i , B á n g

C h r i s t h o ă c s u c ú u - r ô i . B ô n g n h ó t r o n g tù có h a i ngu-ò-i d a đ e n , k h i r a s â n , h o

t h u ò n g c à m b ô K i n h - t h á n h , h á n b è n

q u y é t - đ i n h h õ i h a i n g u ò i á y .

Q u a h ô m s a u , h á n n h o n d i p - t i ê n , l i ê n

n h ò m ô t n g u ò i d a đ e n , l à t í n - d ò C h ú a ,

c a t n g h ĩ a c à u K i n h - t h á n h á y c h o . T í n -

đ o á y m ô m á t c h o k ê t r à m - l u â n , k h i é n

n h ò C h ú a m à đ u g c c ú u . N g u ò i t í n -

đ ò b è n v ì h á n m à m ó K i n h - t h á n h , đ o c

G i ă n g 5 : 24 : « Q u â t h â t , t a n ó i c ù n g c á c n g u o - i , a i n g h e l ò i t a m à t i n B á n g đ á

s a i t a , t h ì đ u g c s u s õ n g đ ò i đ ò i , v à

k h ô n g đ é n s u p h â n - x é t , s o n g v u o t k h ô i

su- c h é t m à đ ê n su- s õ n g . » B o a n , n g u ò i

đ ó đ á t t a y t r ê n h á n , m à n ó i : « C à u á y

c h i v ê a n h . ) ) S u s á n g v i n h - h i ê n c ù a B ú c

C h ú a T r ò i t ô t r ê n

m ă t B ú c C h ú a J è s u s b á y giò- m ò i

b á t d â u c h i ê u v à o

l i n h - h ô n t õ i - t ă m c ú a n g u ò i t ù 9924 ,

k h â c n à o á n h

s á n g m ã t t r ò i

c h i ê u v à o t h é - g i a n

m ò - t õ i n à y v â y .

N g u ò i t ù b è n c à m

l á y s á c h õ- t a y

n g u ò i t í n - đ ò , r ô i

c h a y v à o p h ò n g

n h õ m ì n h , q u í g õ i x u õ n g , n g u a m ă t l ê n , k ê u - l a t h â m - t h i ê t : « B ú c C h ú a T r ò i ô i !

x i n t h u o n g - x ó t t ô i l à k ê tô i .» S u s á n g

t h ô n g - b i é t B ú c C h ú a T r ò i x ô n g v à o t r í

m ò - m i t c ũ a n g u ò i ô t r o n g p h ò n g t ù đ ó .

B ú c T h á n h - L i n h k h á c n à o l à n s ó n g t ù

B ú c C h ú a T r ò i t r à n v à o l ò n g n g u ò i ,

t a y s a c h m o i t ò i . T r o n g g i â y - p h ú t , m o i

s u c ũ đ è u q u a đ i , k h ô n g p h a m t ô i u õ n g

r u g u , n g h i è n t h u õ c n ũ a : n g u ò i t ù s ô

9924 đ u g c l ò n g m ó i , c á c s u c ũ đ ê u n ê n

m ó i c â , v ì đ ã t á i - s a n h . V i n h - h i ê n t h a y

s u s á n g t h i ê n g - l i ê n g ! C á c b ú c t u ò n g

t r o n g n h à t ù d u ò n g n h u c ù n g h á t «A- l ê -

l u - g i a » c h o C h ú a . B ó l à m a n h c h u y ê n

Ahthòhg Zeoli, k ê t r ô m - c u ó p , k ê h u n g -

đ ò , k ê n g h i è n t h u õ c , k ê t ô i t r o n g , đ u g c

t r ô ' l a i c ù n g C h ú a v â y . T i ê c t h a y , n g u ò i

đ ó đ â c h o i - b ò i h u - h õ n g m á t m á y n ă m t r ò i ! V è s a u , Anthony Zeoli s i ê n g - n ă n g g i á n g đ a o T i n - l à n h , t h u â t l a i c h u y ê n l a - l ù n g á y . — Dich Báo E. C. j

0U>\ PHU-CHll M KINH-TH/INH

Đ Á L À N R A Đ E L À M G Ì ?

«Hòn đ á đã l ăn r a r ò i» (Mác 1 6 : 4), k h ô n g p h â i đ ê Đ á n g C h r i s t t h o á t ra đ â u , v i t h â n - t h ê sóng lai cùa C h ú a có t h ê vuo-t q u a nhũ-ng c h â t é ú n g - r ă n , v. v . ; n h u n g đ é c h o nguò-i ngoà i v à o : 1° đ ă n g t h á y và t i n n h u Phi-e-ro- và Giâng (Gi. 2 0 : 6-8); 2° đ ă n g d u p h â n v ê s u s o n g la i đ ó n h u P h a o -lô và m o i t í n - đ ò (Cô 3 : ,1 -3 ; Rô 6:1-11) .

NGU'Ò'I ĐÒ*I ĐÓI VÓ'I T H Â P - T U * (Lu-ca 23 : )

1. D â n - c h ú n g n g ó t h á y ( c . 35). 2. Các q u a n chê -cuò ' i ( c . 35). 3. Q u â n - l í n h dõ-n-cp t ( c . 36). 4. Môt t ên t r ô m - c u ó - p m á n g - n h i ê c ( c . 39). 5 . Máy nguò-i đò-n-bà đ á m n g u c k h ó c -

lóc ( c . 27). 6. T b a y đ ô i n h â n Ngài là c ô n g - b ì n h ( c . 4 7 ) 7. Môt t ên t r ô m - c u ó p k h á c n h â n - b i é t

C ú u - C h ú a ( c . 42). — W. Luff.

S U 3 S Ó N G L A I L À Q U Y Ê N C H Ú A T r o n g C u u - u ó c , t ám g u o n g t r o n - v e n v è

q u y è n Đ ú c C h ú a T r ò i là s u d â n Y-so--ra-ê n vup-t q u a Biên Đ ó . Đ ó là m ô t h ì n h -b ó n g v è s u C h ú a s ó n g l a i .

T r o n g Tân-uó-c , t á m guo-ng t r p n - v e n v è q u y è n Đ ú c C h ú a Trò-i, m à c á c đò-i đò-i sê t h á y , là s u s ó n g lai Đ ã n g C h r i s t . H é t t h â y m p i q u y è n cúa v u a - c h ú a t hé -g i an mò'- tói đ è u t ì m c á c h đê c à m - g i ũ C h ú a c ú c h é t ó-m ò - m â ( Ê p h . 1: 2 1 ; 6: 12). V â y , s u C h ú a s ó n g la i là co'n t h ú - t b á c h r á t ló-n c ũ a q u y è n - p h é p Đ ú c C h ú a Trò-i , m à c ũ n g là s u đ â c - t h á n g r á t ló -n n ũ a .

Đ à l S Ó N G L A I (Phi-l ip 3 : 10, 11)

1. S u t ì m - k i é m tó i -cao : S u b i é t Đ á n g C h r i s t .

2 . S u c â m - đ ô n g tõ i - cao : Q u y è n - p h é p c ũ a Đ á n g s ó n g la i .

3. S u t h ô n g - c ô n g t ó i - c a o : S u t h ô n g - c ô n g thuo -ng -khó c ũ a N g à i .

4. P h à n thuó-ng tó i - cao : S u s ó n g lai t ù k ê c h é t . — John Besl.

Đ A N G C H R I S T T R E N C A Y GÔ (Lò-i tiéií-tri t rong Thi-thiên 22 :)

1. Kêu - than vì b i ,-bó và k h ô n g ai n g h e ( c 1, 2).

2. N h â n - b i é t C h ú a C h a l à t h á n h - k h i é t ( c . 3 ) 3 . Kêu-câu C h ú a C h a vì t ruó-c h a n g

đ u p c g i â i - c ú u (c . 4, 5) . 4. Ha m ì n h c h i u đ è u s ĩ - n b u c (c . 6-8). 5. T i n - c â y và c à u - n g u y ê n ( c . 9-11). 6. Ch iu t r o n đau-đó-n (c . 12-18). 7. T h ê m l ò i nà i -x in ( c . 19-21). 8. T r â m - t r ò ngp-i-kben ( c . 22-26). 9. P h á n lò-i t i ên - t r i v è s u đ á c - t h á n g

(c . 27-31).

H A I Đ À N G K H Á C N H A U

S á n h m ù i t h ú i t ù m â La-xa-ro- v ó i m ù i t h o m t ù m ô Đ á n g C h r i s t ( G i . 11 : 3 9 v à l 9 : 4 0 ) . S á n h vài l i êm La-xa-ro- mà nguò ' i ta p h â i mò- c h o đi v ó i vâi l i ê m Đ á n g C h r i s t m à Ngài đã vup-t q u a c á c h l a - l ù n g và đ ê l a i t r o n g m ô (Gi . 1 1 : 44 vó-i 20 : 6, 7). S á n h L a - x a - r o - v ì c h u a p h á đup-c q u y è n s u c h é t m à lai c h é t làn n ũ a v ó i Đ â n g Chr i s t vì đã p h á đ u p c q u y ê n đó m à k h ô n g c h é t nũ-a.

B À I Đ À U N G À Y P H U C - S A N H

T ó m - t â t b a n g b ó n t i é n g : «Mình đã t h â y Chúa .» Ay là l ò i r a o cũa bà Ma-ri M a - đ o -len (Gi . 20 :18) . Bài này là m ô t m â u tó t , vì tó c h í n h b à t ù n g t h á y C h ú a . T r o n g bà i g i â n g t h â t c à n c ó q u y è n h o a t - đ ô n g bó-i s u t h á y C h ú a .

T Ì N H - H Ì N H T H Ê - G I A N

G i á - t h ù s á n g só-m k h ô n g c ó m ă t t r ò i m o c n ũ a , t h ì t ì n h - h ì n h thé -g ian sê ra t h é n à o ? C h á c s ê t ó i - t ăm, k i n h - k h i é p , b u ò n -t ê , c h é t m ă t , t a i - n a n gó-m-ghê vup-t q u á t r í - k h ô n loà i nguò- i ! N h u n g , đ ó ch ĩ là m ô t b ú c t r a n h b à y - v ê n h ó - m p n đê ch ĩ v è t ì n h - h ì n h t h é - g i a n n é u k h ô n g đup-c Đ á n g C h r i s t s ó n g lai k h ô i m ò - m â . A-lê-lu-gia! C h ú a đã sô'ng lai (Mác 16: 2-6 v ú i Ma-la-c h i 4 : 2) .

J . H A .

H O N - N H O ' N H u Ỳ N H - K l M - D l Ê U ,

U Ô N - N H O ' N l à s u r á t t r o n g . Có h ô n -

nho*n, r ô i s a u m á i l â p đ u o ' c g i a -

đ i n h . T ù l ú c l o à i n g u à i m ú i c ó , Đ ũ c

C h ú a T r ú i đ ã đ i n h l ê n â y , n ê n N g à i

d u n g n g u ò ' i n a m v à n g u ò ' i n ũ m à c h ú c

p h u ò c c h o . K h i C ú u - C h ú a J ê s u s -

C h r i s í ò t h é - g i a n , c ó d u m ô t t i ê c c u ò i

tai t h à n h C a - n a ( G i ă n g 2 : 2 ) , d ú b i é t . Ngà i c ũ n g co i l ê đ ó l à q u a n - t r o n g .

T i é c t h a y , c ó 1 a m t í n - đ ò C h ú a c o i

k h i n h v i ê c h ô n - n h o - n , n ê n x â y r a

n h i ê u đ ê u k h ô n g h i ê p l ê : n g u ò i g i ũ

đ a o T i n - l à n h m à p h ô i - h i ê p v ò i n g u ò i

k h á c g i á o , n g u ò i t i n C h ú a m à k é t -

d n y ê n c ù n g k ê k h ô n g t i n , l à m c h o đ ô i -

l ú a k h ô n g t h u â n - h ò a , g i a - đ ì n h k h ô n g

đ â m - á m . A n h c h i g i á o - h ũ u n ê n b i é t

r à n g đ ã l à m t í n - đ ô , t h ì p h â i v u i l ò n g

v â n g - t h e o m a n g - l i n h C h ú a ( I P h i e 1 :

2 ; I S a 1 5 : 2 2 ; I I Cô 1 0 : 5 ) .

X i n h ô i : M ô t n g u ò i t i n C h ú a , c ó t h ê

l ăy v o l á y c h ò n g n g o a i - đ a o c h ă n g ? S u á y có h i ê p ỳ C h ú a k h ô n g ? V ê s u h ô n -

n h o ' n , K i n h - t h á n h đ ã n ó i r õ r ò i . N é u

m ò t n g u ò i t í n - đ ò m u ó n g â - c u ó ' i c o n

m ì n h c h o k ê n g o a i , m à n ó i c à u - n g u y ê n

đê coi C h ú a s á p - đ ă t t h ê n à o , t h ì t h â t

l â m t o ! C h ú a đ ã l ă p đ i l ă p l a i n h i ê u l àn c h o d â n N g à i h i ê u v è s u h a i c u ò i -

gâ v ô i k ê n g o a i . D â n Y - s o - r a - ê n , v ì

k h ô n g v à n g l ò i C h ú a , p h õ i - h i è p c ù n g

d à n n g o a i , c h o n ê n l á m p h e n b a i - h o a i ,

n h à b i g u o ' m đ a o , k h o n - k h ò , b õ i - r õ i !

D ó là t á m g u o n g t r u ó c m a t c h o t a s o i

c h u n g . Có n g u ò i k é t - d u y ê n v ó i k ê

n g o a i , k h i a i h õ i l ê , t h ì l á y t h o I C ô -

r i n h - t ô 7 : 12-14 m à c â i l a i . D è u á y r á t

sa i , v ì ó đ ó c ó m á y k h ú c k h ó h i ê u , n ê n

n h ũ n g k ê d ò t - n á t v à k é m đ ú c - t i n , t h ì

t h u ò n g h a y g i â n g s a i ỳ - n g h ĩ a , c ũ n g

B Ì N H - P H I Ĩ - Ó C , N A M - K Ỳ

n h u h o g i â i s a i v è c á c p h à n K i n h -

t h á n h k h á c , c h u õ c l á y s y h u - m á t v à o

m ì n h ( I I P h i e 3 : 16) .

P h â i b i é t r à n g t r o n g t h ò i - k ỳ đ ó

k h á c n à o đ ò i l u â t - p h á p , n g u ò i C ô - r i n h -

t ô h a y l á y k ê n g o a i , n ê n t á c - g i â b u ô c

p h â i k h u y ê n h o n h u v â y , k h ô n g l è

b i ê u h o đ ê - b ô n h a u , S u d a y t r o n g I

C ô - r i n h - t ô 7 : 12 đ ó l à « ỳ t á c - g i â » ,

c h a n g p h â i ỳ C h ú a . C ò n c h ũ « n h ũ n g

k ê k h á c » t r o n g c â u đ ó l à c h ĩ v è n h ũ n g

n g u ò i g i â - h ì n h , t i n s a i m u c - đ í c h .

N é u m ô l n g i r ò ' i t í n - đ õ t h â t b i é t l ê m à u -

n h i è m c ũ a đ a o T i n - l à n h , t h ì k h ô n g v ì

h a m - m è x á c - t h i t m à v á p - p h a m .

C h ú a c ă m n h ă t s u h ô n - n h o n b á t -h i è p - l ỳ . « C h ó t r o n g v u ò n n h o m ì n h

h a i t h ú c o n g i â m , e h é t t h â y h o ă c c o n g i â m n g u o i đ ã t r o n g , h a y l à h o a - l o i

c ũ a v u ò n n h o , đ è u t h u ô c v è n o i

t h á n h . C h ó c à y b a n g m ô t c o n b ò

t h á n g c h u n g v ó i m ô t c o n l ù a . C h ó

m á c b a n g v â i p h a l ô n l ô n g c h i ê n v à

g a i v ó i n h a u » ( P h u C 2 2 : 9 -11) . P h a o -

lô c ó n ó i : « C h ó m a n g á c h c h u n g v ó i

k ê c h â n g t i n . . . » ( I I Cô 6 : 14-18) .

N é u m ô t n g u ò i đ ò n - b à c h ò n g c h é t ,

t h ì đ u g c t u - d o , m u õ n l á y a i t ù y ỳ ,

n h u n g p h â i l à n g u ò i t i n C h ú a ( I Cò 7 :

3 9 ) ; n é u ó v â y , t h ì c ó p h u ó - c h o ' n ( c à u

4 0 ) . L á m p h e n C h ú a r ă n d â n Y - s o - r a -ê n v ê s u k ê ' t - h ô n t r á i đ a o , r à n g : « N g u o i c h ó l à m s u i - g i a v ó i c h ú n g , c h ó g á c o n g á i m ì n h c h o c o n t r a i h o , c ũ n g

đ ù n g c u ó i c o n g á i h o c h o c o n t r a i

m ì n h , v ì c á c đ â n - t ô c n à y s ê d u c o n

tai n g u o i l ì a - b ô t a m à p h u c - s u c à c

t h ã n k h á c , r ò i c o n t h a n h - n ò c ũ a Đ ú c

G i ê - h ô - v a n ô i l ê n c ù n g n g u o i , d i è t

n g u o i c á c h v ô i - v à n g » ( P h u c 7 : 3-4) .

C ó n h i è u c h i e m l á y c h ô n g n g o a i , b è n

p h â i đ i t h e o đ u ô n g - l õ i c h ô n g m ì n h ,

t r ó n ê n h a n g n g u ò i b ô i - đ a o . © ò n -

ô n g c u ó i v g c h u a t i n C h ú a , t h u ò n g

g ă p c â n h g i a - đ ì n h r á c - r ó i , m á t h ê t t h ú

v u i ; b ô i s u á c t h e o h o à i , l â u n g à y s a n h

n g u ô i - l a n h , b ô C h ú a . D à u c ó ô đ ò i

v ô i n h a u , s a n h c o n đ ê c á i , c ũ n g k h ô n g

c h a c c o n - c á i đ ó s ê t h ò - p h u o n g C h ú a .

T i ê n - t r i N ê - h ê - m i q u ò n ă n g ' n h u n g k ê k h ô n g v â n g l ò i C h ú a m à k ê t - h ô n c ù n g

n g u ò i n g o a i - b a n g , l à c o n c ũ a m a - q u ĩ ,

n g h i c h c ù n g l i n h - h ò n . V u a S a - l ô - m ô n

s a y - m ê đ ò n - b à n g o a i - b a n g , p h a m

t ô i c ù n g C h ú a ( N ê 1 3 : 2 6 ; Ê x o 1 0 :

10 , 11) . Y - s o - r a - ê n l à d â n l u a - c h o n

c ú a C h ú a , c ò n b i r ú a - s â , v ì c ô l á y k ê

n g o a i l à m v g c h ò n g , h u ó n g c h i c h ú n g

t a l à c o n n u ô i , n ê u n g h i c h l ò i K i n h -

t h á n h , t h ì s u r ú a - s â á y l ó n l à d u ò n g

n à o ! « C h ò h è d ó i m ì n h ; © ú c C h ú a

T r ò i k h ô n g c h i u k h i n h - đ ê đ â u »

( G a 6 : 7 ) . N h i è u k h i c h ú n g t a n ó i :

« C ó l ê m ì n h l à m s u i - g i a v ó i ô n g X'.

đ u g c , ô n g d à u c h u a t i n C h ú a , s o n g

p h u c đ a o C h ú a l á m ; » h o ă c n ó i : « D à u ô n g b à Y . c h u a t i n , s o n g n g u ò i c o n đ ã

c à u - n g u y ê n r ò i , t a g â c o n c h o h á n

c ũ n g k h ô n g s a o ! » V ì l ê đ ó , t a b i m a - q u ĩ

l ù a - d ó i . B i é t b a o b à n g - c ó h i ê n - n h i ê n

k h i é n n h i è u l i n h - h ò n s a v à o v u c t h â m !

S a - t a n l à c ô i - r ê c ú a s u l ù a - d ó i , n ê u

c h ú n g t a n g h i ê n g t a i n g h e c o n - c á i

c ũ a s u l ù a - d ó i , t h ì c ó x ú n g - đ á n g l à m

c o n © á n g C h o n - T h â t c h ă n g ?

T ó m l a i , n g u ò i t í n - đ ò q u y é t k h ô n g

đ u g c p h é p p h ó i - h i ê p c ù n g k ê c h â n g

t i n . N é u c u ô i - g â c ù n g n g u ò i k h ô n g

đ ò n g đ a o , t h ì đ ó i v ô i © ú c C h ú a T r ò i ,

c h a c n g u ò i á y m á t h ê t b í - q u y é t c ũ a

đ a o T i n - l à n h ( R ô 6 : 2 1 ) . H a i n g u ò i

k h ô n g đ ô n g ỳ v ó i n h a u , t h ì h à đ ô n g

đ i c h u n g đ u g c s a o ? ( A - m ó t 3 : 3 ) .

X i n k h u y ê n a n h c h i t í n - đ ô , k h i s a p

l o v i ê c h ô n - n h o n , k h á c â n - t h â n .

C à u - x i n C h ú a , l à © ú c C h ú a T r ò i t o à n -

n ă n g , y ê u - t h u o n g c h ú n g t ô i , g ì n - g i ũ

c h ú n g tôi , t r o n g s u k ê t - h ô n , h à u c h o m o i

v i ê c c h ú n g t ô i l à m đ u g c s á n g d a n h N g à i

ó n o i đ á t n à y , v à h i ê p l ê đ a o . — A - m e n .

ANH EM CO THE BU'O'C T H A - T H U * :

H è ai t in Đ ú c C h ú a J ê s u s , th ì đ u p ' c s u t h a tô i ( S ú - đ ò 1 0 : 4 3 ) .

C Ú * U - R Õ I S

Ay là n h ò - à n - đ i ê n , h ò i d ú c - t i n , mà a n h e m đ u p c c ú u , đ è u đó k h ô n g p h â i ' đén t ù a n h e m , bèn là s u b a n c h o c ũ a Đ ú c C h ú a T r ò i ( Ê - p h ê - s ô 2 : 8).

B Ì N H - A N i

T a đ ê s u b ì n h - a n la i c h o c á c nguò ' i ; ta b a n s u b ì n h - a n ta c h o c á c n g u o ' i ; ta c h o c á c n g u o i s u b ì n h - a n c h a n g p h â i n h u t hé -g i an c h o . L ò n g c á c n g u o i c h ó -

bói-rô' i và đ ù n g so'-hãi ( G i à n g 14 :28 ) .

V U I - M Í T N G :

T a n ó i c ù n g c á c n g u o i n h ũ n g đ è u đ ó , h à u c h o s u v u i - m ù n g cũa ta ó - t r o n g c á c n g u o i , v à s u v u i - m ù n g c á c n g u o i đ u p ' c t r o n - v e n ( G i à n g 15:11)

T R O N G - C A Y :

Đ â n g C h r i s t ô t r o n g a n h e m là s u t r ô n g - c â y v è v i n h - h i ê n (Cô-lô-se 1:27) .

V Í h S G - C H Á C :

Vì tô i c h a c r â n g b â t - kỳ s u n à o , c h ă n g có t h ê p h â n - r ê c h ú n g ta k h ô i s u y ê u - t h u o ' n g m à Đ ú c C h ú a T r ò i đã c h ú n g c h o c h ú n g ta t r o n g Đ ú c C h ú a J ê sus -Chr i s t (Rô-ma 8 : 38).

Y Ê N - Ú I :

S u y ê n - ũ i c ũ a c h ú n g tô i b ó i Đ a n g C h r i s t m à c h ú a - c b a n (II C ô - r i n h - t ô 1 : 5 ) .

S Õ N G ĐÒT Đ Ò T :

Hê a i t i n đ é n Ngài đ è u đ u o x s u s ó n g đò'i đ ò i . Ai s ó n g v à t i n t a , t h ì k h ô n g h è c h é t ( G i ă n g 3 : 1 5 ; 11 : 26).

A n h e m la i nhò* N g à i m à e ó đ u o - c đ à y -d â y m o i s u ( C ô - l ô - s e 2 : 1 0 ) .

—Dich báo «Le Relèvement.»

ĐÒNG-PHÁP

K é t - q u â v i ê c Chúa t r o n g n ă m \ 9 3 0 . — Đ u p c 1.247 nguò-i đ ã c h i u p h é p b á p - t ê m . Đô 3.000 nguò-i đã á n - n à n c à u - n g u y ê n và đ a n g h p c 1S đ a o đ ê s ù a - s o a n c h i u p h é p b á p - t ê m . T í n - đ ò k l i â p x ú Đ ô n g - P h á p sô' h a n g n h ó m lai đu-o-c đ ô 6.000 ngirò-i. T i ê n d â n g c h o C h ú a đup-c c h ù n g 20.000$. Có 19 hôi dã t u - l â p vó-i 15 c h i - h ô i ; lai có đ ô 80 ch i -hô i t h u ô c m â u - h ô i .

NAM-KỲ

T h ù - d à u - m ô t . — T ù kh i t in C h ú a , ô n g P h a n - v ă n - T r u n g ô- l à n g B ì n h - n h ă m , h a t T h ú - d à u - m ò t , đu-p-c n h i ê u o-n C h ú a b a n c h o , nhu- m â t ngu-a và xe , lai f hãy ; b i cu-ó-p t r ò i g i ũ a r ù n g , lai đu-p-c t l i o á t ; b i nguò-i ta v u - c á o , p h â i g iam t r o n g k h á m b a ngày ba đ ê m , la i đup-c t h a . T h â t c â m o-n Chúa l á m !

B é n - e á t . — Ong T r â n - v â n - G a c h , nguò-i làng T r u n g - l â p , t ruó-c là m ô t t ay cho-i-bò'i b u ô n g - t u ò n g . S a u kh i t in C h ú a , ô n g xa l ánh c u ô c cho-i t hé -g i an , t h â n - t h ê đu-p-c k h ô e - m a n h . D â u bi kê cuó-p v à o n h à , đ á n h ò n g bi tlnro-ng mòt í t ; s o n g k h ô n g ché t và k h ô n g m ã t c ú a . Ò n g c ó m ô t ngu-ò-i con gái , tên là T r â n - t h i - G i ã y , 20 tuô i , đu-p-c l ành b i n h sô t r é t vi c à u - n g u y ê n t in C h ú a . T h â t là p h é p la C h ú a đ ã l à m .

T r à - ô n . — Công-v iêc C h ú a õ- T r à - ô n và T a m - b ì n h c ũ n g đup-c m a y - m á n .

C a i - t à u - h a . — Chi -hô i Ca i - t àu -ha đu-p-c trr-lâp d ã lâu r ò i . N ă m nay , x in t u - t r i và

' xin m ô t t h à y g i âng . Ông T r i n h - v ă n - K i n h , t í n -đò , t ì n h t h e o s ò t iên lúa cùa m i n h , d â n g m ô t p h à n muò-i c h o C h ú a , c p n g đu-p-c 52$50. N g u y ê n C h ú a c â m - đ ô n g hé t t h â y t in-đò t r o n g x ú Đ ô n g - P h á p đ ê u l à m n h u ông Kinh đ ó , th ì H ô i - t h á n h mó'i đup-c p h u ò c ló-n.

S à i - g o n . — Bũ-a 18 F é v r i e r 1931, ô n g N g u y ê n - d â m - T h â m ó- H ô i - t h á n h Sà i -gon , có đi t h ă m ô n g T r à n - v ă n - T r i t a i Chp--Gao t h u ô c H ô i - t h á n h Mỳ- tho , t h a y ô n g T r i truò-c đó tôi c ă p m â t t r o n g b õ n n ă m ;

nhu-ng t ù k h i ă n - n ă n t ô i , tro- la i c ù n g C h ú a , t h ì n a y ô n g T r i đ ă đup-c s á n g m ã t , Cám o-n C h ú a l á m .

Ba-tr i .— H iên nay , H ô i - t h á n h Ba- t r i đu-p'c ch ín mu-o-i s á u nguò ' i t í n - đ ò ló'n và ha i muo-i ha i c o n n í t . La i c ó n h à g i â n g và đ ù đ ò c à n d ù n g n h u b à n , g h é , d à u , đ è n , v â n v â n . Có m ò t đ è u vu i ho-n h é t l à , t r o n g t h â n g F é v r i e r 1931, có ba muo-i t u nguò ' i c à u - n g u y ê n . T h â t là nhò- C h ú a g i â n g T h â n - L i n h Ngài x u o n g , mó-i đu-p-c nhu- vây . Xin các q u í hô i đ ò n g - t h i n h khen-ngp-i C h ú a và c à u - n g u y ê n c h o .

C à - m â u T ù 19 đ é n 21 F é v r i e r 1931, Hôi C à - m â u có mò-i muc-su- t h à y g i â n g đê g iâng phuc-hu-ng t r o n g b a n g à y . Ké t -quâ đu-p-c m ô t l i n h - h ò n trô- lai c ù n g C h ú a , n h i ê u ngu-ò-i t r o n g Hôi t ruó-c m é c h l ò n g , t h ì n a y x u n g tôi và t h a - t h ú n h a u , t ruó-c n g u ô i - l a n h s a - n g ã , t h ì n a y dáy lên và sõ t - sáng . T i ê n d â n g t r ù c h i - p h í t r o n g ba ngày rò i , c ò n d u đu-p-c 10$00. T i ê n h ú a d â n g đê cá t n h à g i âng đu-p-c 170$00. Xin nhó- c à u - n g u y ê n c h o .

B a n - t r e . — N h ò - C h ú a , H ô i Bén - t r e q u a n ă m 1931, c ũ n g đup-c sa i t r á i . T r o n g ha i t h á n g , có ho-n ba muo-i ngu-ò-i c à u - n g u y ê n . H ô i - đ ò n g bát-thu-ò-ng mò-i ông m u c - s u N g u y ê n - h ũ u - K h a n h c ú ô- lai B é n - t r e .

P h u - ó - e - m ỳ . — H i ê n n a y c ó gàn bô'n mu-o-i ngu-ò-i t í n - đ ò r ò i . N g u y ê n C h ú a m a u

mó- H ô i - t h á n h tai P h u ó - c - m ỳ .

S ó e - t r a n g . — Ông P h á n N h i è u đã n h ú t -đ i n h d â n g m ô t p h à n m u ò ' i đ ê g i ú p v i êc g i âng d a o k h á p ha t S ó c - t r a n g .

N h u - g i a . — Ô n g Quan- t ru-ò-ng-Đúc t ì n h -n g u y ê n muó-n đ á t và đò-i cái n h à , mà ô n g P h i - P h i đã d â n g c h o C h ú a , q u a ta i cho-, đ è t iên s u n h ó m la i .

T r à - e u ô n . — N h ò - o-n C h ú a , Hôi T r à -c u ô n có v ê t á n - b ô . C h ú a c h ũ a l à n h đu-pc m ò t e m n h ó .

Co-eò .— Hô i C ô - c ò mó-i đu-p-c p h é p g i â n g ho-n ha i t h á n g n a y . Vè su- c h i - p h í đ i g iâng tai đ ó , ô n » N » ò - m i n h - T h a n h lo câ .

T â n - a n . — Ông Đoàn-văn-»Cuàng , c h á p -s u c h i - h ô i T â n - a n , đ a u n ă n g . Xin q u í ô n g bà c à u - n g u y ê n g i ù m . Câm o-n.

TRUNG-KỲ

Đ a i - a n . — H ô m C h ú a - n h u t , 15 F é v r i e r 1931, l àm lê p h o n g c h ú c m u c - s u c h o ô n g H u ỳ n h - k i m - L u y ê n . Có c á c ô n g m u c - s u T r à n - x u â n - P h a n , P h a m - T h à n h và L ê - đ i n h -Tuo-i d u l ê . Ô n g H a z l e t t g i âng vè c h ú c -t r ác l i nguò-i l à m m u c - s u . Ông Olsen g i â n g k h u y ê n H ô i - t h á n h làm h é t b ô n - p h â n đó i vó-i m u c - s u .

P h a n - r a n g . — C á m o-n C h ú a , đã đup-c n ă m n g u ô i c h i u p h é p b á p - t ê m , và có đ p muò ' i nguò-i n ũ a c ũ n g c ó ỳ m u ó n t h e o C h ú a t r o n g n u ó c . Ông Kiêu k h ó i c h ú n g k h ù n g , ô n g Bâo thô i u ó n g r u p u , ô n g Cai Dai c h ú a đ á n h b a c , d è u là n h ò - C h ú a l à m p h é p la m à c h ũ a c h o câ . Xin a n h ch i nhó- c â u - n g u y ê n c h o H ô i P h a n - r a n g đup-c m a u tãn-tó-i .

Hué.— N g à y 15 F é v r i e r 1931, có bô'n ngu-ò-i c h i u p h é p b á p - t ê m . T r o n g s ó đ ó c ó ô n g H o à n g - n b u - B í c b đ ã lãy n g b i - l u c t h â n g đu-p-c m p i s u ngăn- t rò- t r o n g gia-đ ì n h , m à d â t vp- đ ò n g tró- lai c ù n g C h ú a .

T a m - k ỳ . — Ngp-i-khen C h ú a , H ô i - t h á n h T a m - k ỳ mó-i x â y h ò b á p - t ê m , c á t t h ê m m ô t n h à k h á c h , và xây c ú a n g õ . Đ ó c ũ n g bó-i t ă m l ò n g s ó t - s ã n g c ũ a b à Võ, vp- c h ò n g ô n g c h á p - s u B ó n g v à ô n g Bá T i ê n v â y . >

BÂC-KỲ

T h á n h - t h o * - e ô n g - h ô i . — Đ é n 10 J u i n 1931, ô n g m u c - s u Calas s ê vè P h á p . Xin c h ú c ô n g đi đuò-ng đup-c b ì n h - y ê n t r o n g C h ú a .

Ban đ õ n g - n g h i ê p mó'i .— B o n - b á o c ó t i é p đup-c t â p x u â n - t r u o - n g cũa Băc -kỳ Thò-i -báo gó-i t ă n g . Xin c á m o n .

N a m - đ i n h . — Ngày 8 Mars 1931, ô n g m u c -s u T i é p g i âng p h ã n - b u n g tai N a m - đ i n h .

T h á i - b ì n h . — Nay đ a n g xin p h é p l â p h ô i ô' T b â i - b ì n h . Ông N g u u b á n s á c h tai đ ó .

H à - n ô i . — S a u kh i c à u - n g u y ê n m ô t t u à n t b u ò ' n g - n i ê n , nhò- q u y è n C h ú a g i â i - c ú u m ã y g i a - q u y é n k h ô i v ò n g m a - q u ĩ , tró- lai c ù n g Chúa ; nguò ' i n g u ô i - l a n h t ĩ n h - t h ú c .

C h ú a l à m o n c h o ô n g T r à n - h ũ u - Đ ú c c h ú a đup-c b i n h n g h i ê n r u p u 24 n ă m . Bà N g u y ê n - đ ú c - T h u e , k h i c ó t h a i , đ a u r ã t n g u y - h i ê m , s u ó t đ ê m ô n g T h u c h ê t l ò n g c à u - n g u y ê n , C h ú a đã c h ũ a l à n h .

Ông N g u y ê n - v ă n - P h ú c , e m b à N g u y ê n -t h i - D â u , l à m c h ú n g r â n g : «Chi tôi c h u a t in C h ú a . Ngày m o n g m ô t tét A n n a m , ch i tô i đ a u n ă n g l ă m , đ u a v à o n h à t huo -ng , t h â y t h u ó c b â o p h â i m ê m ó i k h ô i . T h á y b i n h c à n g n g à y c à n g ngU3 7 -h iêm ho-n, tôi b è n xin đ e m vê , mò'i ô n g m u c - s u đ é n c à u -n g u y ê n . Sau đ ó m ô t ngày , chi tô i ngòi d â y , đi lai đ u p ' c . Cám o n C h ú a . »

B o n - h ô i có ỳ c h ũ a nhà- thò- r ô n g ho-n, v ì k h ô n g đ ũ c h ô . Xin c à u - n g u y ê n C h ú a c h o đũ t i è n .

CHUA J E S U S SONG LAI I.— C ú u - C h ú a Giê-su s ó n g lai r ò i ,

T h á n h - k i n h c h ú n g r õ , c h ă n g sai lò- i : Đ ã t - đ a i r ú n g - đ ô n g , nguò-i n h u c h é t ; Mò-mâ t r ó n g - k h ô n g , đá đã đò-i. T h á y t h é , l í n h c a n h r u n bây-b 'ày! N g h e t i n , Ph i - l á t r ó i bò- i -bòi ! T u b è m a - q u ĩ đ è u xa l à n h , Bên m ô v i n h - q u a n g c ó s ú trò-i.

I I . — S ú trò-i an -u i b a n M a - r i : K h u y ê n - b â o đ ù n g b u ò n , đ ù n g sp- c h i . C h ú a đ ã p h á t a n no-i t ũ - b i ê t ; Trò-i đà mò- r ô n g c h o n v i n h - q u i . D à u c h o á n - t í n k h ô n gìn c h ă t ; L u a nhũ-ng n i ê m - p h o n g d ê g i ũ y . Ngà i đ ã t ruó-c q u a Gia-lp-i-lp-i; M ò n - đ ò a i n ã y chó- h o à i - n g b i .

I I I .— H o à i - n g h i ch i l á m , hõ-i T h ô - m a ! Q u â t h â t Giê-su sóng lai m à . Đ i n h đ ó n g , g iáo đ â m , n à y d ã u c ũ ; X u o m g t o à n , tljit v e n , van h ì n h t a . S ú - đ ò m u ò i m ô t n h ì n là p h â i , Môn-đê n ă m t r ă m c h ú n g c h a n g n g o a . T r o n bón muo-i ngày k h u y ê n - d a y đ ũ , T h ă n g lên cõ i t h á n h , đ é n c ù n g C h a .

IV.— Cùng Cha b ê n h ũ u q u y ê t k ê u - n à i : Sai x u õ n g T h á n h - L i n h d a y m ô t lò-i, R a n g : C h ú a p h u c - s a n h lên cõi t h á n h , C h o ta b ã t - t ù h u ó n g o-n t r ò i . T h i ê n - đ u ò - n g r ô n g mó- n g a y t ù đ á y , T h á n b - đ a o r a o - t r u y è n k h ã p m p i n o i : Ngài sê tá i - lâm, b a n m ũ q u í , Ai nhò- h u y é t b á u , b i ê n - v i n h đò-i.

— Ong-văn-Huyên

Ttf-TtfÔNcT H A N G NGÀY

noi.—

1.— Đ ù n g nói r a m o i v i êc n lurng p h â i b i é t m p i v iêc m ì n h Claudius ( C h â m 10: 19-32).

2.—Ai k h ô n g m u ô n nó i c h u y ê n vó'i nguò ' i l àn-cân m ì n h , thi â t k h ô n g t h ê h à u c h u y ê n

j Chúa t r ê n trò' i đu'p'c.— Pell ( T h i 15:). 3.— Dèu q u a n - h ê t r o n g đò'i nguò ' i là

phâi c ó m u c - đ í c h đ ú n g - đ á n , r ò i k i ê n - n h â n buo-n t h e o . — Goethe ( P h i l . 3 : 12-21).

4.— N é u ai c h i ê u á n h s á n g vu i -vê c h o nguò'i k h á c , t h ì n â y c h â c c ũ n g d ú p h à n . — Barrie ( C h â m 1 1 : 24-31).

5.— S u r ã t v u i t r ê n đò'i là ỳ-t irô 'ng t ê t -đ e p ; a i b i é t g i ũ n h i è u ỳ- tuó 'ng đ ó , t ú c là nguò'i đa i - tà i .— JSot-ee ( P h i l . 4 : 8-20).

6.—Ai n ó i m ì n h t h a lô i , n l u r n g k h ô n g chiu q u ê n , k h á c n à o c h ĩ c h ô n c á i b ú a , đ ê hô-c á i c á n c h o t i ên dùng.—Moodij (Hê lO: 1-18).

7.— Đ ù n g đ o á n - x é t a i , vi k h ô n g biê't s u k í n - n h i ê m t r o n g l ò n g ngu-ò'i (Gi. 7 : 14-24).

8 .—Ta h a y x é t - đ o á n h o ă c s o - s á n h t h e o tà i -năng nguò ' i , n h u n g C h ú a xé t t h e o l òng t rung- t ín b a o nh iêu .— Robertson(l Cô4: l -5 ) .

9.— K h e n h a y c h ê t á n h - n é t a i , là tùy theo lòng nguò ' i đ ó có it h a y n h i è u n à n g -ltrc đ ê yêu - thuo-ng , s u y - n g h ĩ , c h o n l à n h , t r á n h đ ũ , chó- k h ô n g k ê đ é n g iàu , n g h è o , sang, h è n . — Channing (Th i 1:).

10 .—Néu tôn -g i áo tôi g iâ -dô i , th ì n ê n t hay -đô i ; n é u t h â t , t h ì nên r a o - t r u y è n . — Whatelg (Giê 2 0 : 7-18).

11.—Ai n h â n đup-c n h i è u o-n C h ú a m à không p h á t r a , k h á c n à o Biên Ché t tu nuó 'C mà k h ô n g c h a y , n ê n câ nuó 'C sông Giô-đanh k h ô n g t h ê đô i n u ó c m ă n b i ê n đ ô r a ngot dup-c!— Strong (Ma 2 5 : 14-30)..

12.—Mói ngày giô'ng n h u m ô r k h u t r o n g viròn: c á c t i r - t i ró 'ng ,ao-uó 'c ,và v iêc l àm đ è u là h ô t g i o n g m ì n h gieo k h ô n g ngò - (Ga6 : ) .

13.—Các s u xây r a đ è u là sú-g iâ C h ú a hoăc ban O'n h o ă c s ù a - p h a t ( R Ô 8 : 18-30). . 14.— Khi n g h ĩ đén t u o ' n g - l a i , th ì ta sp--

hãi sao? S u tuô 'ng - tup 'ng đ ó t h â t t ú c c i r ò i lám, vì ttro-ng-lai ta h á c h a n g ò- t r o n g t ay Chúa s a o ? (Ma 6: 24-34).

15.—Ban ngày, n h i n - n h u c ch iu s u b ã t -

T h á n g A v r i l 1 9 3 1 m ì n h b i é t , b i n h ; đê'n t é i , c h á c se b ì n h - y ê n h ó n - h ô '

l a - lùng (I P h i e 2 : 18-24). 16.— N à y , n é u ngày nay c ó d i p t ô l ò n g

y ê u - t h u o n g b a n , t h ì đ ù n g n ó i : « H o â n đ é n ngày m a i » (Gia 4 : 11-17).

17.— S u vui -vê k h á c n à o cái đà d ù n g đ ê n h â c lên n h ũ n g đ ò n ă n g q u á s ú c — Pailleties d'Or (Nê 8 : 9-18).

1 8 . — L à m viêc k h ô n g h a i b a n g l o - l á n g ; đ ù n g đ ê l o - l â n g , b ò i - r ô i , ngã l ò n g , sp ' -hãi đ è - n é n m ì n h ( P h i l . 4 : 4-9).

1 9 . — H ã y t ì m n o i C h ú a đ ã đ i n h c h o m ì n h : d à u no'i đ ó h è n - h a đ é n đ â u , m ì n h c ũ n g p h â i ăn-ó- đ ú n g - đ â n (Êxcr 4 : 12-17).

20.— Đò-i s o n g n g â n - n g ũ i n à y c h ò n g q u a . Noi k h ô , b ó n g tôi c ũ a n ó đ ê u là t a m -thò ' i ; c ò n n h o ' n - đ ú c , b ì n h - y ê n và đâc -t h á n g t h ì t h â t v ĩ n h - v i ê n (Khâ i 7 : 9-17).

2 1 . — P h â i t r u y ê n g iáo b à n g c á c h m ì n h c u - x ù , chó- c h a n g p h â i b à n g lò'i n ó i ; t á n h -n é t t ú c là b à i g i âng (I Ti 3 : 1-13).

22.— Muô'n q u ê n n h ũ n g đ ê u đau-đó 'n t h ũ - r è n , tlii p h â i c h ô n n ó duó ' i đ ô n g o -n-p h u ó ' c ( T h i 89 : 1-18).

2 3 . — T á n h - n é t đ ú n g - đ à n c à n p h â i c ó k h í y ê n - t i n h . Bê ngoà i d à u 'gió b ã o à m -à m , n h u n g t r o n g iòng p h â i y ê n - l ă n g đ ê tán-tó'i (Êsa i 30 : 15-22).

24.—Moi nguò' i c ó m ô t â n h - h u ó ' n g : h o ă c g ieo cô l ù n g , h o ă c c h i ê u á n h s á n g , c h ô k h ô n g t h ê t r u n g - l â p (Rô 14 : 7-12).

25.—Ai vãn y ê n - t â m m à n h i n - n h u c b a o s u r à y - r à n h õ - m p n , n á y â t là nguò ' i t h á n h - k h i é t , b i é t t r i mìn l i (Ga 5 :13-26).

26.—Phâi p h â n - b i ê t t ì n h c â m vó'i t h á i -đ ô : t ì n h c â m c h ò n g q u a nhu- h à o - q u a n g m ă t t r ò i kh i l ăn tòa ra t r ê n n ú i ; t h á i - đ ô đ ú n g v ũ n g đò'i đò'i n l u r t r á i n ú i ( T h i 112).

27.— N é u t u m ì n h k h ô n g t h o â l ò n g , s a o h a y t h ô a l òng vè nguò ' i k h á c ? ( T h i 137 :) .

28.— S u l àm t h i n h có kh i n h i è u q u y è n ho-n nó i ( C h â m 10 : 19-34).

29.— Nhô' -cây C h ú a , áy là đ â c - t h á n g (Rô 8 : 31-39).

30.— Lò'i C h ú a là n g u ò n b ì n h - y ê n và

v u i - v ê ( T h i 119 : 9-24).

P H A X NHI-BONC,

HOA LAN VA SU* SONG LAI

M ù a t h u . — G ă p h ô m c â n h t r ò i đ e p -

^VmWvJr'S đ ê , t ô i r a v u ò n n g á m

I M ^ n j J h o a . N h á c t r ô n g

^BSmmJs t r è n đ â t , t h á y n h a n -

n h â n n h ũ n g c ũ v â n g

j đ e n , k h ô n g s a c h - s ê ,

MrÀv' í n ^ n k h ô n g k h i é n ìrh > n g u ò i p h â i đ ê y đ é n .

/ ' — — I n ó d u ò n g n h u

m ô t v â t v ô - d u n g v â y . T ô i t h â t

c ó l ò n g c o i k h i n h v â t đ ó , c h o n ê n

k h ô n g h è đ ê ỳ x e m - x é t l à m c h i .

M ù a đ ô n g . — T r ò i đ ô n g l a n h -

l ê o , t ô i n g ô i ô" n h à , b u ô n q u á !

N h u n g ă p h ô m t r ò i n á n g , t ô i l a i

r a v u ò n n g á m c â n h m ô t l à n n ù a .

N g h ĩ đ é n c ũ v â n g đ e n t h u a n o ,

t ô i b è n t ì m - t ò i , n h u n g k h ô n g

t h á y . T ô i h õ i n g u ò i l à m v u ò n

c ũ đ ó ô đ à u , t h ì n g u ò i đ ó đ á p :

(dr>ã v ù i d u ó i đ á t . » T ô i b è n k h ô n g

đ ê ỳ đ é n n ũ a , r ô i l a i t r õ ' v à o t r o n g n h à .

M ù a x u â n . — C â n h t r ò i ê m - đ è m ,

v u i - v ê , đ e p - đ ê , t r ê n c á n h c h i m k ê u

r í u - r í t , h o a n õ - đ ũ c á c m à u : x a n h , đ õ ,

t r ã n g , v à n g .

T ô i t h á y õ- g i ũ a v u ò n c ó m ô t t h ú

h o a t r ă n g n g à n , đ e p - đ ê h o n h ê t , t h â t g i ô n g n h u m ô t b à c h ú a h o a . T ô i l á y l à m l a m á t , b è n d ù n g l a i n g á m x e m . M ù i t h o m n g à o - n g a t b ó c l ê n k h á p

k h ô n g h o a v u o n n à o s á n h k i p .

T ô i h õ i n g u ò i

l à m v u ò n :

« B ô i đ â u m à c ó

h o a đ ó ? »

N g u ò i á y đ â p :

« C h í n h b ô i n h ũ n g

c ú v à n g đ e n m à

b á y l â u b à v a n l a t -

l ê o , k h ô n g t h ê m đ ê ỳ đ é n n ó . »

1) H o a á y c h ĩ v è n h ũ n g e m t i n

t h e o B ú c C h ú a J ê s u s - C h r i s t ,

t r o n g đ ò i n à y c ó lê k h ô n g đ e p

b â n g n g u ò i n g o a i . T ô i c ó đ o c

k h ú c K i n h - t h á n h c h é p v è B ú c

C h ú a J ê s u s r â n g : « N g u ô i đ ã l ó n

l ê n t r u ô c m ă t N g à i ( t ú c l à B ú c C h ú a C h a ) n h u m ô t c á i c h o i , n h u m ô t c á i r ê r a t ù đ á t k h ô . N g u ò i c h â n g c ó h ì n h - d u n g ,

c h ă n g c ó s u đ e p - đ ê ; k h i c h ú n g t a t h á y n g u ò i , k h ô n g c ó s u t ó t - đ e p c h o c h ú n g

t a u a - t h í c h đ u g c . N g u ô i đ ã b i n g u ô i

t a k h i n h - d ê v à c h á n - b õ , t ù n g - t r â i s u

b u ô n - b u C , b i é t s u đ a u - ó m , b i k h i n h

n h u k ê m à n g u ô i t a c h e m á t c h a n g

t h ê m x e m ; c h ú n g t a c ũ n g c h â n g c o i

n g u ò i r a g ì» ( Ê s a i 5 3 : 2 , 3 ) . L a t h a y 7 ,

B ú c C h ú a J ê s u s l à V u a c ũ a c à c t ù n g

t r ò i , c â c t h i ê n - s ú , v à m u ô n v â t , l à

B â n g v ó n t r o n g v i n h - h i ê n v à s â n g -

iài ig k h ò n g a i đ é n g à n đ ù r g c ; v â y m à

c h í n h N g à i b a n g l ò n g g i á u - k í n s u v i n h -

h i ê n m ì n h nhu* t h é !

T ô i la i n h ó ' r a n g b ú c m à n ó n g o à i

đ è n - t a m c ù a C h ú a t r o n g đ ò n g - v a n g l à m

b à n g l ò n g d è , k h ô n g d u g c đ e p - đ ê t ra

n h ì n . N h u n g , õ' t r o n g t h ì r u c - r õ l á m .

( X e m X u á t 2 6 . . . X i n c á c e m t h ú t ì m x e m

là c â u n à o ) . T r o n g đ è n - t a m đ ó c ó s u

v i n h - h i ê n l a - l ù n g c ù a Đ ú c C h ú a T r ò i ;

n h u n g b ê n g o à i t h â t t à m - t h u ò u g q u á !

V à y , c ũ h o a l a n d à u k h ô n g đ e p - đ ê ,

n h u n g t r o n g m ì n h n ó c ó s u s õ n g t ù t a y

Đ á n g d u n g n ê n , g i õ n g n h u Đ ú c C h ú a

J ê s u s c ó s u s õ n g v à s u v i n h - h i ê n c ũ a

Đ ú c C h ú a C h a ó- t r o n g N g à i , v à đ è n -

t a m c ũ n g c ó s u r u c - r õ c ũ a C h ú a õ t r o n g .

N g u ò i t h é - g i a n t r o n g đ ò i n à y k h ô n g

t r ò n g t h á y Đ ú c C h ũ a J ê s u s l à Đ á n g

o a i - n g h i c ũ a Đ ú c G i ê - h ô - v a v à c ú a

H ô i - t h á n h , c h ô Đ ú c T h á n h - L i n h n g u .

La i k h ò n g t h â y l ò n g n g u ò i t í n - đ o c o

s u v i n h - h i ê n c ũ a N g à i . Đ ú c C h ú a

J ê s u s ( k h i N g à i ò t h é - g i a n ) , H ô i - t h á n h

N g à i , v à m ô i n g u ò i t i n N g à i đ è u b a

m ì n h t r o n g đ ò i t a m n à y , t h â t g i ô n g n h u

h o a l a n h a m ì n h t r o n g c ũ .

2) C h ĩ vè m ù a đ ô n g t h i ê n g - l i ê n g . T ô i

t h á y m ô t c ò t i n I h e o C h ú a b i b i n h m à

c h é t . B â y g i ò có lê í t n g u ò i đ ê ỳ m à

h õ i v è cô á y n ũ a : x á c c ô n a y õ- d u ó i

đ á t . Ô n g b à t h â n - s a n h r a c ò t h â t b u ô n

n h u c â n h m ù a đ ô n g v à y . H ã y n h ò

r à n g x á c - t h j t c ũ a n g u ò i t i n C h ú a k h á c

n à o c ú h o a l a n , v à sê s õ n g l a i b õ i q u y è n -

p h é p N g à i .

3 ) M ù a x u â n c ũ n g c h ĩ v ê ỳ t h i ê n g -

l i ê n g , t ú c l à k h i Đ ú c C h ú a J ê s u s t á i -

l â m sê c ó q u a n g - c â n h r u c - r õ - h o n l ú c

b à y g i ò . X i n c á c e m m ô s á c h Ê - s a i , đ o a n

35 , t ì m l á y n h ũ n g c â u c ó ỳ n ó i n h u t h é .

C h ú n g t a sê n g h e t i é n g C h ú a J ê s u s

g o i H ô i - t h á n h n h u c ó c h é p t r o n g Ê -

s a i 2 6 : 1 9 :

« N h ũ n g k ê c ũ a N g à i s ê s õ n g , n h u n g

x á c c h é t c ũ a T ô i đ è u c h ô i - d â y ! H õ i k ê

õ t r o n g b u i - d á t , h ã y t h ú c - đ â y , h ã y h á t !

V ì h ô t m ó c c ũ a N g à i n h u h ô t m ó c l ú c

h ù n g - đ ô n g , đ á t sê b u ô n g c á c â m - h ò n

r a k h ô i . ) )

H ã y n g h e t i é n g C h ú a p h á n n ũ a :

« H õ i b a n t ì n h T a , nguò- i đ e p c ũ a T a o i ,

h ã y c h ô i - d â y v à đ é n . V ì k i a , m ù a đ ô n g

đ â q u a , m u a đ ã d ú t h é t r ô i ; b ó n g h o a

n ô r a t r ê n đ á t ; m ù a h â t - x u ô n g đ ã đ é n

no-i , v à t i é n g c h i m c u n g h e t r o n g x ú ;

c â y v â đ u o - n g c h í n t r á i x a n h - t u o i c ũ a

n ó , v à n h o t r ô h o a n u c m ù i h u o n g .

H õ i b a n t ì n h T a , n g r r ò i đ e p c ũ a T a o i ,

h ã y c h ô i - d â y v à đ é n ! » ( N h ã - c a 2 : 1 0 - 1 3 . )

K h i Đ ú c C h ú a J ê s u s go i H ô i - t h á n h ,

t h ì õ t h é - g i a n k h ô n g c ó gì đ e p b à n g v à

đ á n g s á n h vó-i H ô i - t h á n h đ u a c : n h u

h o a l a n , đ é n m ù a x u â n , s ê b à y - t õ s u

v i n h - h i ê n v õ n g i á u - k í n ; n h u Đ ú c C h ú a

J ê s u s s ê t õ o a i - n g h i c ũ a m ì n h k h i

N g à i t á i - l â m .

V â y , c h ù n g t a n ê n c à u - n g u y ê n C h ú a

m a u t r ô l a i . T i é n g c u õ i - c ù n g c ũ a N g à i

c h é p t r o n g K i n h - t h á n h r à n g :

« P h â i , T a đ é n m a u - c h ó n g . — A m e n ,

l a y Đ ú c C h ú a J ê s u s , x i n h ã y đ é n !»

DANH-SÁCH NHŨ'NG EM VÀO HOA-TÂM-HÔI (Tiêp

113 Tiiìn-vnn-lìich, 114 Trăn-văn-Ba, 115 Trìin-van-Tu-, 116 Trìm-văn-Ỳ, 117 Trìin-thi-Nguyèt, 118 Tran-thi-Qiiỳ, l líl Trììn-lhj-PlAc, 120 Ngiiyèn-thi-ftjnh, 121 NguySn-thj-An, 122 Nguyen-thj-Tĩnh, 123 Nguyên-thì-Nghĩa hoăc Ngài, 121 H u ỳ n h - l h i - khn -lluyÌMi, 125 nùi-thi-Thin, 120 I.mi-lhi-Phò, 127 Liru-vũn-Ilnn, 128 I .uu-\ăii-Toai, 129 Tnnh-văn-Màng, 130 Tl-jnh-văii-Chi, 131 Trjnh-văn-Chăni, 132 Trjnh-văn-Nghi', 133 Nguyên-vanrTri, 13-1 Nguycn-văn-Tài, 13."> Pham-văn-l.iiòn, 130 Pham-văn-Nai , 137 Phani- thj-Tỳ, 138 Ngiiycn-văn-Bô-m, 130 NguySn-văn-Bê, 140 Nguyên-văn-Thach, 141 Trinh-văn-Phùng, 142Trjnh-v&n-Chân, 143 Trjnh-thi-Niro-ng, 114 Trình-thj-Mu-íri, II.", Võ-yăn-Phiên, 110 Võ-viin-Xuvín, 147 Trjnli-

theo) văn-Bõ, 148 Trjnh-thi-Hiè'n, 140 Ihiỳnh-hoa-NÕ-, 150 lIuỳnh-thi-Hoa, 1">1 Mairie, 152 N'guyín-thi-Hift'tl, 153 Vô-thi-Ba, 151 Võ-thi-Phj, 155 Võ-đăng-Chwc, 150 I.ã-hũ-u-Quang, 157 Lã-hũ-u-Quàng, 158 l.ũ-hũ-u-Long, 159Hira-thj-Kim, 160 Nguyen-kim-Chi (Coi trang 129).

T h e o t h ú - t u , t ô i x i n l u o c d â n g t ê n

c á c e m c ó b i ê n õ s ô H o a - T â m - H ô i . V â y ,

c á c e m n é u m u õ n g a i tho- h õ i gì h o ă c t r â l ò i c â u K i n h - t h á n h , t h ì l à m o n

b i ê n r õ t ê n v à c â s õ c ũ a m ì n h đ ê t i ê n

t ì m t r o n g s ô . — C â m o n . .„

—lloa-HoMj

T̂ntiTliánli G I A I N G H I A

T H a C Ô - R I N H - T Ô T H U 9 N H L T T

(Tiêp theo)

J . D R A N G E O I . S K N

2 . — S i r e à m - t a Đú-e C h ú a T r ò ' i v ì

e á e â n - t ú * c ú a H ô i - t h á n h

C ô - r i n h - t ô (4 -7 )

a ) P h a o - l ô v ì t í n - đ ô C ô - r i n h - t ô

m à t a o*n Đtì-c C h ú a Trò*i ( c â u 4 ) . —

P h a o - l ô viê't tho" đ a t c h o H ô i - t h á n h n à o ,

t h u ò n g k h ó i đ â u c â m - t a BrVc C h ú a

T r ò i v ì c á c o n N g à i b a n c h o a n h e m

m ì n h , v à c à u - n g u y è n c h o h o n ũ a . H ô

l à c á i d á u - h i ê u t ô r a l ò n g t h u o n g - y ê u

c ũ a ô n g đ õ i v ó i h o ( R ô 1 : 8 ; Ê p h . 1 : 15-

2 2 ; P h i l . 1 : 3 - 6 ) , v à c ũ n g l à m ô t v i ê c

d a y - d ô t a d ù n g p h â i c á c h t h u o n g - y ê u .

K ỳ - t h u c , n ê u c h ú n g t a l à a n h e m t í n -

đ ò m u ô n t õ t ì n h t h u o ' n g - y ê u l a n n h a u ,

k h á v ì n h a u m à c à u - n g u y ê n , c â m - t a

© ú c C h ú a T r ò i v ì c á c â n - t ú N g à i đ ã

b a n c h o a n h e m m ì n h . C ò n g - v i ê c á y

v õ n l à m ô t p h â n - s u c ú a c á c a n h e m

t í n - đ ò , đ ê ' g ì n - g i ũ s u l i ê n - l a c q u y ê n -

luyê 'n , m ô t p h u a n g - p h á p đ ê k é t c h ă t d â i đ ò n g - t â m . V ì h ê c à u - n g u y ê n c h o

a i , t ă t - n h i ê n k h ô n g t h ê g h e n - g h é t , ô -l á c , n ó i h à n h n ó i x á u c h o a i ; t h á m c h í n ê u c ó n g u ò i n à o t h e o l ê t u - n h i ê n

m ì n h k h ô n g t h ê n à o c h i u n ô i , t h ì k h á

v ì n g u ò i á y m à c à u - n g u y ê n , d á m c h a c

r a n g c h a n g b a o l â u © ú c T h á n h - L i n h

s ê k h i é n l ò n g đ ô i ỳ m ì n h m à t r ò l a i

t h u a n g - y ê u h o . B á y g i ò t r o n g H ô i -

t h á n h C ô - r i n h - t ô c ó n h i è u n g u ò i l á y

l à m k h ó c h i u c h o P h a o - l ô , r á p - r a n h

t ì m t h é h a i ô n g ; s o n g ô n g c ú m ô t l ò n g

t h u o n g - y è u h o h é t t h â y , h a n g c â u -

n g u y ê n n à i - x i n © ú c C h ú a Trò ' i h ã y

b i é n - c â i t â m - t ì n h h o . đ ê h o n h ì n - h i é t c â i

l ô i g h e n - g h é t c ù a m ì n h . Vì có ' đ ó l à n

l â n ô n g đ u g c l ò n g h o , t r ó l a i c h i u n g h e

m á y l ò i d a y - d ô q u ó - t r á c h c ũ a ô n g v â y .

b ) P h a o - l ô c ô n g - n h â n H ô i - t h á n h

C ô - r i n h - t ô đ ã điro*c o*n n h i è u ( c à u

4 ) . — « A n h e m đ ã đ u g c © ú c C h ũ a T r ò ' i

b a n o n t r o n g © ú c C h ú a J è s u s - C h r i s t . »

V â , t a đ o c t h o n à y t h á y P h a o - l ô p h á i

d ê n h i è u l ò i q u ó - t r á c h , đ ă n g s ù a la i s u l à m - l a c m â t t r â t - t u c ũ a t í n - đ ô C ô -

r i n h - t ô . D â u v â y , ô n g k h ô n g n ó i s u

á y v ô i , n h â p đ è c h â n g k h ó i q u ó - t r á c h

h o l i è n đ â u ; s o n g t r u ô c h é t c ô n g - n h â n

r a n g h o n h ò C h ú a m à đ ã đ u g c n h i ê u

o n r ò i . C ò n c á c s u k h u y ê t - đ i ê m c ú a

h g c h â n g p h â i ô n g k h ô n g t h á y , t h á y

l â m , n h u n g t r u ó c c â n p h â i p h ô - b à y r a

c á c â n - t ú đ ã , đ è k h e n - n g g i © ú c C h ú a

T r ò i v à g i u c l ò n g y ê u - t h u o ' n g c ũ a h o

r ô i n h i ê n - h â u s ê đ e m l ò i s ú a - t r i q u ò

t r á c h n h ũ n g s u k h u y é t - đ i ê m k i a .

S u n â y d a y c h ú n g t a c á i p h é p t r u ó c

k h e n s a u t r á c h l à m ô t c á c h r á t h a y .

N é u t r o n g đ ò i c h ú n g t a c h a n g m a y

p h â i q u õ ' - t r á c h a n h e m n à o , k h á b a t

c h u ó ' C c á i c h á n h - s á c h á y , v u i l ò n g

c ô n g - n h â n v à p h ô - b à y c á c s u h a y đ e u

p h â i , c á c â n - t ú c ũ a a n h e m t r u ó c đ ã

D u n g p h á p n h u v â y l à k h é o . H o sê

n h ì n b i é t m ì n h t h â t t h u o n g - y ê ũ h p , v à

h o v ì c ô á y c ó lê sê c h i u n g h e v à l à m

t h e o l ò i k h u y ê n - d a y c ú a m ì n h m à

c h ó . — C h í n h m ì n h © á n g C h r i s t đ ã

d ù n g c á i c h á n h - s á c h đ ó l ú c g ó i t h o

c h o b â y H ô i - t h á n h t a i T i ê u A-s i ( K h â i

2 :—3 : ) . T r o n g c á c t h o á y N g à i k ê lai

v à n g g i - k h e n c á c v i ê c t ó t - l à n h v à đ a o -

đ ú c c ù a h o t r u ó c h ê t , r ô i t i é p s a u đ e m

l ò i q u ó - t r á c h . © è u đ ó , © á n g C h r i s t

d a y c h o c h ú n g t a b i é t p h à n n h i ê u t í n -

đ ô d à u c ó l à m đ è u c h i đ á n g t r á c h , c ũ n g

k h ô n g đ ú n g v à o đ i a - v i k h u y é t - â n , đ é n

đ ô i t h i ê u h ê t m o i s u p h u ó c - t h i ê n ,

c h a c v a n c ò n m ô t v à i s u t ó t . B a n g c ó

s u t ó t , t a h á y v i n l á y đ ó m à n h ì n - n h â n

v à n g g i - k h e n © ú c C h ú a T r ò i , r ô i s a u

n é u c à n p h â i q u ó - t r á c h s ú a - t r i đ è u c h i ,

t h ì t í n - đ ò á y c ó lê s ê c h i u n g h e t h e o l ò i

d a y - d ô c ú a m ì n h m à s ù a l a i v i ê c đ á n g

t r á c h đ ó c h ă n g . C h ú n g t a n ó i r a n g c ó l ê , s o n g t h u c - s u v â n t h u ò n g t h á y k é t -

q u â đ u g c t r o n g c h í n m u ò i , v à đ è u đ ó

c h í n h H ô i - t h á n h C ô - r i n h - t ô đ ã l à m đ ó i

v ó i l ò i q u ó - t r á c h c ù a P h a o - l ô v â y .

( H ã y x e m I I Cô 7 : 8 - 1 1 ) .

c ) Đ ă c - â n ô* «lò*i n ó i » v à «su* h i ê u -

b i ê t » ( c â u 5 ) . — C â u 5 t i é p g i â i c h o t r o n

c á i ỳ - n g h ĩ a ó c â u 4 , k ê l a i h a i â n - t ú

q u a n - h ê h o n h ê t m à © ú c C h ú a T r ò i

đ á b a n c h o H ô i - t h á n h C ô - r i n h - t ô , t ú c

l à o n « l ô i n ó i » v à « s u h i ê u - b i ê ' t . » Ô n g

r a n g : «Vì c h i r n g a n h e m đ ã đ u g c d u -

d â t v è m o i đ è u b a n c h o , c â l ô i n ó i v à

s u h i ê u - b i ê t . » V â h a i â n á y c ó n g h ĩ a

gì ? T h i é t - t u ó n g « l ò i n ó i » c h a c c h ĩ v è

o n b i ê n - l u â n , c ò n <rsu h i ê u - b i ê ' t » c h ĩ v è

s u t r i - t h ú c lê đ a o . T a n g h i ê n - c ú u t h o

n à y t h á y t r o n g H ô i - t h á n h C ô - r i n h - t ô c ó

l a m đ è u m a y - m á n , n g u ò i t h ì đ u g c o n

n ó i t i ê n - t r i , k ê t h ì l à m g i á o - s u , c ò n

ngu-ò'i k h á c l a i đ u g c n ó i t i é n g l a . C á c

o n n â y đ è u t h u ô c v è « l ò i n ó i ; » c ò n l a i

d u - đ â t t h ê m v è « s u h i ê u - b i é t , » v ì h o đ ã

đ u g c n g h e đ a o T i n - l à n h , n h ò © ú c

T h á n h - L i n h m ă c - c h i é u l ò n g t r í m à

đ u g c h i ê u y - n g h ĩ a v à t ô n - c h ĩ c ũ a đ a o á y .

S u y c h o c h í l ỳ , h a i o n á y c à n - n h ú t

c h o t í n - đ ò v à c ũ n g h ũ u - í c h l a m c h o

H ô i - t h á n h , v ì n h ò đ ó m à đ a o T i n - l à n h

đ u g c đ ò n r a m o i n o i , k h í c h - t h í c h m ó

đ u ò n g c h ó n h i è u n g u ô i b i ê t © á n g

C h r i s t . S o n g t a k h á c h ú - ỳ đ è u n à y

l à h a i â n - t ú đ ó p h â i c ù n g c ă p t h e o n h a u m ó i t h â t l à h ũ u - í c h ; v ì a i đ ã

đ u g c t à i ô « l ò i n ó i » m à k h ô n g c ó « s u

h i ê u - b i é t , » t h ì e c h o s u n ó i c ũ a h o t r ó

n ê n k h ô - k h a n s o n - s ê , c ó k h i t h à n h r a

m ô t c á i m á y l u u - t h a n h . N h u n g đ ã c ó

o n « l ò i n ó i » l a i đ u g c t h ê m o n « h i e u -

b i é t » đ a o T i n - l à n h , t h ì m ó i c ó t h é đ ò n

r a â n - đ i ê n v à l ê - t h â t c ú a đ a o á y m à

c ú u - r ô i n g u ò i t a . C h a c t a i h a i o n á y

r á t q u í - b â u , n ê n t r o n g đ o a n 14 P h a o - l ô

k h u y ê n t í n - đ ò k h á u ó - c - a o đ u g c o n

n ó i t i ê n - t r i . M à n ó i t i ê n - t r i t h e o T â n -

u ó c d a y t h ì c h â n g q u a l à đ u g c o n c â t -

n g h ĩ a v à g i â n g - d a y đ a o T i n - l à n h . C ò n

c ô n g - v i ê c đ ó q u â l à q u a n - h ê n h ú t c ũ a

H ô i - t h á n h v à c á - n h o n t í n - đ ô ; v ì c á i

g i ó - i - m a n g c h ó t c ũ a © ú c C h ú a J ê s u s -

C h r i s t p h á n d a y c á c m ô n - đ ò l à : « H ã y

đ i k h a p t h é - g i a n g i â n g T i n - l à n h c h o

m o i n g u ò i » ( M á c 16 : 15) . M u ó n t h u c -

h à n h c á i m a n g - l i n h á y c h o t r o n - v e n ,

c â n p h â i c ó h a i â n - t ú « l ò i n ó i » v à « s u

h i ê u - b i é t , » n g h ĩ a l à p h â i c ó o n c á t -

n g h ĩ a v à g i â n g - d a y đ a o T i n - l à n h , đ ê

k h i é n c h o n g u ô i t a ă n - n ă n t r ó l a i c ù n g C h ú a , g â y - đ u n g c h o H ô i - t h á n h đ u g c m a u l ó n l ê n v à l a n - l r à n r a k h á p m o i n o i .

V â , t í n - đ ò n h ô p h u o n g - p h á p n à o m à

l à n h đ u g c h a i o n á y ? V ã n b i é t c á c â n -

t ú d o n o i © ú c C h ú a T r ò i b a n c h o

t r o n g © ú c C h ú a J ê s u s - C h r i s t ( c â u 4 ) ,

n h u n g t h e o đ o a n 12 c â u 21 v à đ o a n 14

c â u 1 d t r ò n g n h u N g à i d à n h l ò n g b a n

o n á y c h o k ê n à o c ó l ò n g s ó t - s á n g u ô c -

a o , t ì m - k i é m , v ì t r o n g h a i đ o a n á y

P h a o - l ô k h u y ê n r â n g : « H ã y u ó c - a o

c h o đ u g c s u b a n c h o l ó n h o n hét ;)) v à

« H ã y u ó c - a o c á c s u b a n c h o t h i è n g -

l i ê n g , n h ú t l à s u b a n c h o n ó i t i ê n - t r i . »

M u ó n n ó i c h o r à n h t r u ó c p h â i h i ê u r õ ;

m u ó n c á t - n g h ĩ a h o â c g i â n g - d a y đ a o

C h ú a c ó t p h â i h i ê u - b i ê t đ a o á y c h o

r à n h ; m à h i ê u - b i é t c h o r à n h l à n h ô ó

s u t ì m - t ò i k ê - c ú u . T h é t h ì , p h à m t í n -

đ õ m u ó n đ u g c o n « h i ê u - b i ê t , » b u ô c

p h â i n ô n - n á k ê - c ú u đ a o , t ũ c l à h à n g

n g à y l à m b a n c h í - t h â n v ó i K i n h - t h á n h

k h ô n g r ó i , s i ê n g - n ă n g t ì m - k i é m c á i

n g u ô n đ a o ô t r o n g đ ó , v à p h â i n g h e

đ à y - t ò c ú a C h ú a g i â n g - d a y v à c á t -

n g h ĩ a . C h a n g n h ũ n g t h é t h ô i , c h ú n g

t a c h ó 1 q u ê n n à i - x i n B ú c T h á n h - L i n h

h ã y s o i s á n g t â m - t r í m ì n h , n g õ h ă n m ô i k h i k ê - c ú a i K i n h - t h á n h , n g h e g i á n g h a y l à x e m c á c s á c h đ a o , c ó t h é h i ê u đ u o - c c á i ỳ - t ú t h i ê n g - l i ê n g , k h á m -

p h á đ u g c l ò i - l ê s â u - n h i ê m m à t r á n h

k h ô i s u n g ô - n h à n l ê c h à n - c h á n h . R õ i

r a c á c lê đ a o đ u g c t i ê u - h ó a n o i t â m -

t r í t a , c h a n g n h f r n g g â y - d u n g c h o t a

l ó n l ê n , b õ i - d u - õ n g c h o t a đ u g c t ă m -t h i r ó c v ó c - g i a c , m à c ũ n g g â y - d u n g đ é n

ngu-ò-i k h â c , t ú c l à m ì n h đ e m t h u â t l a i

m o i s u m ì n h h i ê u - b i é t v ê c â c lê" á y c h o

k ê c h u a b i é t , đ ê c â m h o m à c i i n g m o n g -

m ô i t i n - c â y . R ò i t a c ũ n g p h â i c à u -

n g u y ê n B-úc C h ú a T r ò i b a n t h ê m c h o

m ì n h « c â l ò i n ó i , » đ ê n ó i r a c h o h o

h i ê u r õ m o i s u m ì n h đ ã n h â n d u g c ,

đ é n đ ô i m ì n h c h a n g k h á c n â o H ô i -

t h á n h C ô - r i n h - t ô « đ u g c d ù - d â t v ê . . . c â

l ò i n ó i v à s u h i ê u - b i é t , » đ ê đ ò n r a

k h a p m o i n o i o n c ú u - r ô i t r o n g B ú c

C h ú a J ê s u s - C h r i s t v â y .

d ) C á i b i è u - h i ê u c ù a c á c â n - t ú * ( c à u 6 ) . — C â i b i ê u - h i è u v ê c â c â n - t ú

c ũ a H ô i - t h á n h C ô - r i n h - t ô là « l ò i c h ú n g

v ê B á n g C h r i s t đ ã đ u g c v ũ n g - b ê n g i ũ a »

h o . « L ò i c h ú n g v ê B á n g C h r i s t » t ú c

l à đ a o T i n - l à n h đ ã g i â n g - đ a y c h o h o

{15 : 1-5). B a o á y c ó đ u g c v ũ n g - b è n ô

n o i h o l à n h ò v ì C h ú a b a n c h o c á c

c h ú c - v i ê n v à t í n - đ ò c á i o n h i ê u - b i é t ,

l à m c h ú n g v à g i á n g - d a y l ê t h â t c ũ a

đ a o á y . N h ò đ ó nguò - i n g o a i đ u g c

n g h e , á n - n ă n t r ô l a i c ù n g C h ú a c à n g n g à y c à n g đ ô n g , H ô i - t h á n h đ u g c t á n -b ô , l ò n l ê n , v à đ a o B á n g C h r i s t n g à y

m ô t l a n - t r à n r a k h á p m o i n o i . Q u a n g -

c â n h n g à y x u a t h ê n à o , n g à y n a y c ũ n g

thê ' á y . N é u c h ú n g t a m u õ n t h á y d a o

B á n g C h r i s t d u g c đ ú n g v f r n g g i ũ a d â n -

t ô c V i ê t - N a m , m u õ n c h o H ô i - t h á n h

m o i n g à y c à n g l ò n l ê n v à T i n - l à n h

d u g c v a n g k h a p b õ n p h u o - n g t r o n g c õ i

B ô n g - P h á p , t h ì t í n - đ ò c ũ a C h ú a b á t -

l u â n c h ú c - v i ê n h a y là b ì n h - t h u ò n g ,

m ô i n g u ò i p h â i d â n g m ì n h c h o C h ú a ,

d i r a k h a p m o i n o i l à m c h ú n g v e B á n g

C h r i s t , d â n - d á t tù rng n g u ò i m ô t t r ô l a i

c ù n g N g à i . H ê a i v à n g t h e o l ò i C h ú a m à

l à m n l u r v â y , sê đ u g c C h ú a c à n g b a n

o n « d u - d â t . . . . v è c â l ò i n ó i v à s u h i ê u -

bié t , ) ) đ é n đ o i g i ũ a H ò i - l h á n h ó c õ i V i ê t -

N a m n à y « l ò i c h ú n g vè B á n g Chr i s t ) )

c ũ n g sê đ u g c v ũ n g - b è n kiên-CÕ v à y .

e ) K h ô n g t h i ê u m ô t o-n n à o h è t (Câu 7 ) . — H ô i - t h á n h C ô - r i n h - t ô c h â n g

n h ũ n g . đ u g c h a i â n - t ú « l ò i n ó i » v à

« s u h i ê u - b i é t , » t h á m c h i v è c á c o n

k h á c h o c ũ n g c h â n g t h i ê u m ô t c á i n à o .

B ú c T h á n h - L i n h d á b a n c h o c á c H ô i -

t h á n h k h á c n h ũ n g o n n â o , t h ì c ũ n g

b a n c h o H ô i - t h á n h C ô - r i n h - t ô n à y h é t .

N ó i v â y c ó l ê c ò n c h ô h i ê u l à m . C h â n g

p h â i m o i m ô t t í n - đ ò đ è u h u ó n g đ u - g c

l u ô n c â c â c â n - t ú á y đ â u , n h u n g t r o n g

H ô i n g u ò - i n à y đ u g c o-n n à y , n g u ò i n o

đ u g c o n k h â c , r á i - r â c m o i nguò - i d è u

c ó , g ò m l a i t h ì đ ũ c â c t h ú à n - t ú , đ é n

đ o i c ó t h é n ó i r a n g H ô i - t h á n h C ô - r i n h -

t ô « c h â n g t h i ê u m ô t o-n n â o » (12 : 1 4 ) .

C ò n b à n g - c ó đ í c h - x á c vè t h r r c - s u đ ó

l à h o t r ô n g - đ g i s u t â i - l â m c ũ a B ú c

C h ú a J è s u s - C h r i s t ; vì n ô i t r o n g srr h i -

v o n g á y v â n g ò m đ â c á c o n , n à o l à đ ú c -

t i n , s u t r ô n g - c â y h a y là t ì n h t h u o - n g -

y ê u ( I Ì T i 4 : 8 ; T í t 2 : 13) . C à u ( ( t r ô n g -

đ g i k ỳ B ú c C h ú a J ê s u s - C h r i s t c h ú n g

t a h i è n đ é n » c ó n g h ĩ a l à t í n - đ ò C ô - r i n h -

t ô đ è u l á y l ò n g n h i n - n h u c m à t r ô n g - đ g i ,

c h ò - m o n g v ê su* t à i - l à i n c ũ a C h ú a , r á t

u ó c - a o N g à i m a u trò- l a i . S u m o n g - đ g i

n à y l ò n l á m , t u ô n g c h ù n g đ ò i c ú a t í n -

đ ò c h a n g c ò n s u n à o h o n n ô i . T a t h ú

t r a - c ú u K i n h - t h á n h T à n - u ó - c , t h á y c á c

t í n - đ ò đ â u t i ê n h a n g n g à y m o n g - m õ i

s u h i ê n r a v i n h - h i ê n c ũ a C h ú a , vì h o

đ i n h - n i n h t i n t h e o l ò i c ù a C h ú a v à c á c

s ú - đ õ đ ã d a y r à n g đ é n k ỳ á y c á c t h á n h -

đ ò se s õ n g l a i , n u ó - c N g à i sê d u g c s á n g -

l â p t r ê n đ á t , v à c ô n g - v i ê c c ú u - r o i s ê

đ u g c x o n g . T h ê m c á c s ú - đ õ h a y m ô -

t â , c á i b i é n - đ ô n g á y r á t l à v i n h - q u a n g ,

o a i - n g h i ê m , k ỳ la m u ô n - t r ù n g , m á t

p h à m k h ô n g t ù n g t h á y , c h ú n g - q u y ê ' t

s u t â i - l â m c ũ a C h ú a sè đ e m s u p h u ó c -

h a r i h v ò l u g n g v ò b i ê n c h o k ê t r ô n g -

đ g i , đ é n đ ô i P h a o - l ô q u â - q u y é t r à n g

n o i đ a u - đ ó n k h ô - n a n h i ê n b â y g i ò

c h â n g h è b i k i p v ó i s u v i n h - h i ê n l ú c

á y s ê đ u g c t õ r a t r o n g c á c c o n c á i c ú a

Đ ú c C h ú a T r ò i . C h â n g n h ũ n g t h ê

t h ô i , ô n g l a i d a y r â n g m u ô n - v â t d è u

u ó c - a o , n ó n g - n â y m à t r ô n g - đ g i s u h i ê n

đ ê n á y , v ì l ú c đ ó m u ô n - v â t s ê d u g c

p h ó n g - t h í c h k h ô i c á c n ô i h i r - h o a i d o

b ó i t ô i - l õ i m à r a , đ u g c d u p h à n đ ê n s u

t u - d o v i n h - h i ê n c ú a c o n c á i Đ ú c C h ú a

T r ò i ( R ô 8 : 1 8 - 2 3 ; P h i l . 3 : 2 0 ; T í t 2 :

13). V â l a i n h a m đ ò i P h a o - l ô , s u

t r ô n g - đ g i n à y l à m ô t d ă u - h i ê u p h â n -b i ê t h a n c á c t í n - đ ò v ó i t h é - g i a n , g â y r a

m ô t h o à n - c â n h m ó i h à n g v u i - v ê , a n - t i n h

t r o n g Đ ú c C h ú a J ê s u s - C h r i s t , d à u k b o -

n h o c k h õ n - k h ó v ã n đ i è m - n h i ê n m à

h u ó n g m ì n h v è c á i c h u â n - đ í c h c ó m ô t

k h ô n g h a i , đ é n đ ô i t í n - đ ò đ u g c go i l à

« K ê đ ã t r ò ' l a i c ù n g Đ ú c C h ú a T r ò i ,

b ô h ì n h - t u g n g đ ă n g t h ò Đ ú c C h ú a

T r ò i h à n g s õ n g v à c h o n - t h â t , đăng chà-đoi Con Ngái tìv trên tròh ( I T ê 1 : 9 ) ;

c ũ n g d u g c g o i l à « k ê y ê u - m é n s u h i ê n

đ é n c ũ a N g à i » ( I I T i 4 : 8 ) , v à l à « k ê

c h ò - đ g i N g à i » ( H ê 9 : 28 ) .

Đ à n h r à n g b á y giò ' n g o à i s u t à i - l â m ,

t í n - d ò c ũ a C h ú a k h ô n g t r ô n g - đ g i đ ê u

gì h o n n ũ a , n h u n g t a i s a o h o n ó n g -

n â y t r ô n g - đ g i v â y ? C h a c c h ú n g t a

k h ô n g t r â l ò i c à u á y đ ú n g đ u g c , h ã y

c à y ô' n o i l ò i c ũ a P h a o - l ô d a y t a r à n g

((trái đ à u m ù a c ũ a Đ ú c T h á n h - L i n h »

ò t r o n g l ò n g c á c t í n - đ ò b á t q u á n h u c ũ a

đ ă c - c o c v à c a m - đ o a n v ê c á c h a n h -p lnró 'c m à h o sê l u r õ n g đ u g c l ú c Đ ú c

C h ũ a J ê s u s - C h r i s t h i ê n r a l a n t h ú h a i

( R ô 8 : 2 3 ; Ê p h . 1 : 14) . Ã y v â y , b ô i

t í n - đ ò đ u g c « t r á i d à u m ù a c ũ a Đ ú c

T h á n h - L i n h » l à m « c ù a c à m v è c o -

n g h i ê p » c ú a h o , t á t n h i ê n c h í n h N g à i

là Đ á n g k h i é n c h o l ò n g c ũ a k ê đ u g c

c ũ a c à m á y m o n g - m ô i n g à y t â i - l â m

m a u đ ê n , đ ê h i r õ ' n g đ u g c t r o n q u y è n

p h à n c o ' - n g h i ê p m à C h ú a đ ã đ ê d à n h

c h o m ì n h t r ê n t r ò i , q u a k h ô i s u c a m -

đ o a n c ũ a đ ă c - c o c . S u t ù n g - t r â i c ũ a

t í n - d ò C ô - r i n h - t ô c ũ n g m i n h - c h ú n g c h o

lê t h â t n à y , v ì h o đ ã h u ó n g đ u g c d u -

d â t m o i â n - t ú c ũ a Đ ú c T h á n h - L i n h ,

t h á m c h i k h ô n g t h i ê u m ô t o n n à o .

N g à i v â n ô t r o n g l ò n g h o , k h i é n c h o

h o n h i n - n h u c t r ô n g - đ g i s u h i ê n r a c ũ a

Đ á n g C h r i s t , m o n g l ú c á y h o sê đ u g c

h u ó n g t h i ê t - t h o c á i c o - n g h i ê p m à â n -

t ú đ ã l à m c a m - đ o a n v à c ú a đ ă c - c o c v â y . H õ i q u í đ ô c - g i â , c h ú n g t a đ ã đ u g c

n h u t í n - đ ò C ô - r i n h - t ô đ u - d â t m o i t h ú

â n - p h u ó c , đ é n đ ô i k h ô n g t h i ê u m ô t

c á i n à o c h u a ? M ì n h c ó n h u t í n - đ ò T ê -

s a - l ô - n i - c a n g à y x u a « đ ã t r ô l a i c ù n g

Đ ú c C h ú a T r ò i , b ô h ì n h - t u g n g đ ã n g

t h ò Đ ú c C h ú a T r ò i h à n g s õ n g v à c h o n -

t h â t , đ ă n g c h ò - đ g i C o n N g à i t ù l r ê n t r ò i »

c h ă n g ? Đ ú c T h á n h - L i n h c ó đ u g c h à n h -đ ô n g t u - d o t r o n g t a , l à m c h ú t h i ê t - t h o c ũ a t â m - g i ô i t a , k h i é n c h o t a m o n g -

m ô i v è s u t â i - l â m c ũ a Đ ú c C h ú a C o n ,

đ é n đ ô i k h á c h á n t h é - g i a n , ( ( y ê u - m é n

s u h i ê n đ é n c ũ a N g à i , » n g à y đ ê m h à n g

t r ô n g - đ g i s u á y ? Q u â t h â t , C h ú a g à n

t â i - l â m , c á c s u b i é n - đ ô n g n à y n o t r o n g

n ă m c h â u t h é - g i ó i l à m c h ú n g c h á c su* đ ó , v à c ũ n g l à m ú n g - n g h i ê m t ù n g m ô t

c á c l ò i t i ê n - t r i c ũ a N g à i d u - n g ô n v è

b i é n - đ ô n g á y . N h u n g k h á nhó* l u ô n

c h ĩ n h f r n g k ê ( ( c h ò - đ g i N g à i , » ( (yêu-

m é n s u h i ê n đ é n c ũ a N g à i » s ê d u g c d u

p h à n đ é n c á c s u v i n h - h i ê n p h u ô c - h a n h

c ũ a N g à i t r o n g n g à y á y .

3 . — P h a o - l ô t i n q u y ê t r à n g Đ i r c C h ú a T r ò i s ê g i ũ * h o đu-xre v í r n g -

b e n c h o đ e n e u o i - e ù n g

( c â u 8, 9 )

a ) Đ i r e C h ú a T r ò i s è g ì n - g i ũ \ —

V â , Đ ú c C h ú a T r ò i c h â n g n h ũ n g b a n

c h o H ô i - t h á n h C ô - r i n h - t ô đ u g c đ à y -

d â y c á c â n - t ú c ũ a Đ ú c T h á n h - L i n h ,

v à l ò n g m o n g - m ô i t r ô n g - đ g i Đ á n g

C h r i s t m a u h i ê n r a , m à đ u o n g l ú c h o

ô t r ă n - g i a n m o n g - m õ i t r ô n g - đ g i su* á y ,

Đ ú c C h ú a T r ò i c ũ n g l o g ì n - g i ũ h o ,

k h i é n c h o h o đ u g c v ũ n g - b è n c h o đ é n

c u õ i - c ù n g . P h à m n g u ò i n à o Đ ú c

C h ú a T r ò i b a n Đ ú c T h á n h - L i n h c h o ,

t á t n h ò đ ó sê đ u g c t o à n - c ú u đê 'n n g à y

Đ ú c C h ú a J ê s u s - C h r i s t h i ê n r a . V ì

« t r á i đ â u m ù a c ù a Đ ú c T h á n h - L i n h > >

c h a n g q u a l à s u c a m - đ o a n v è s u c ú u -

r ô i â y , v à n h u c h ú n g t a đ ã b i é t , l à c ũ a

đ ă c - e o c v è c o - n g h i ê p ó t r ê n t r ò i ( Ê p h .

1 : 14; ' I I C ô 1 : 2 1 , 2 2 b T h é t h ì , Đ ú c

C h ú a T r ò i b a n Đ ú c T h á n h - L i n h c h o

c h ú n g t a đ ă n g g i ũ c h ú n g t a t r o n g m o i

s u k h ô i b i s a - n g ã , t h ô i - l u i , m à k h i é n

t a đ ú n g v ũ n g đ é n n g à y c u ô i - c ù n g .

Đ u o n g k h i t a đ u a b u ô c q u a c õ i đ ò i

m i n h - m ô n g n à y , h à n g n g à y t r ô n g - đ g i

s u t á i - l â m c ũ a C h ú a , m u ô n h ì n h v a n

t r a n g v â y - q u a n h m à c á i n - d ô , t h ù - t h â c h ,

v ô - s õ n ô i g i a n - n a n k h ô - s ô r â p - r a n h

k h i é n c h o t a s a - n g ã , r a n g u ô i - l a n h b õ

C h ú a , c h ú n g t a v õ n y é u - đ u ô i g i ũ m ì n h

k h ô n g đ u g c , l â m k h i h ò n g m u ó n s a -

n g ã ; n h u n g v u i t h a y ! t u y t a t u - n h i ê n

k h ô n g đ ũ s ú c g i ũ m ì n h , t h ì C h ú a c ó đ ú

q u y è n v à h ú a c h a c s ê g ì n - g i ũ t a c h o đ é n

c u ó i - c ù n g . T r o n g t h o P h i l . 1 : 6, P h a o -

lô q u â q u y ê t v è lê t h â t n â y m à r â n g : ccTôi

t i n c h a c r â n g Đ ã n g k h ò i l à m v i ê c l à n h

t r o n g a n h e m , s ê l à m t r o n h é t c h o đ é n

n g à y c ũ a Đ ú c C h ú a J è s u s - C h r i s t . »

b ) Đè* k h ó i b i q u ó * - t r á c h ( c â u 8 ) . —

T r o n g Ê p h . 1 : 4 , c ó b à y - t õ c à i m u c -

đ í c h l ó n v è s u l u a - c h o n c h ú n g t a t r o n g

Đ â n g C h r i s t , l à s u « n ê n - t h á n h k h ô n g

c h ô - t r á c h đ u g c t r u ó c m â t Đ ú c C h ú a

T r ò ' i . » C ò n ó đ â y l a i c h ĩ - g i ã i r â n g

c h í n h Đ ú c C h ú a T r ò i s ê g i ú p - đ ò c h o

t a đ a t đ é n c á i m u c - đ í c h l ó n ã y , v ì N g à i

s ê k h i é n c h o c h ú n g t a « k h ó i b i q u ó -

t r á c h t r o n g n g à y c ú a Đ ú c C h ú a J ê s u s -

C h r i s t . ) ) K i n h - t h á n h c ó d a y r õ Đ ú c

C h ú a T r ò i q u â - h a n sê g i ũ - g ì n d â n - s u

N g à i k h ô i m o i m u u - c h u ó c á c - t ê c ú a

m a - q u ĩ , x á c - t h i t v à t h é - g i a n , đê 'n đ õ i

k h i n g à y c ũ a Đ ú c C h ú a J ê s u s - C h r i s t

h i ê n r a , s ê g i ó i - t h i ê u h o « đ à y v i n h - h i ê n ,

k h ô n g v é t , k h ô n g n h ă n , k h ô n g c h i g i ó n g n h u v â y , n h u n g t h á n h - s a c h k h ô n g c h ô t r á c h đ u g c ó t r u ó c m ă t N g à i » ( Ê p h . 5 : 27 ) .

c) S u - t h à n h - t í n c ù a Đ ũ c C h ú a T r ò - i

( c â u 9 ) . — N h u n g t a i s a o P h a o - l ô d á m

t i n c h a c r â n g Đ ũ c C h ú a T r ò i s ê k h i é n

c h o t í n - đ ò C ô - r i n h - t ô đ ú n g v ũ n g đ é n

c u ó i - c ù n g , s a u r ó t đ u g c t h o á t k h ó i b i

q u ó - t r á c h t r o n g n g à y c ũ a Đ ú c C h ú a

J ê s u s - C h r i s t ? Có p h â i v ì h o q u y ê t t r ì

t á m đ i n h t r í m à d ú n g v ũ n g c h â n g ?

Có p h â i v ì k ê n à o d à c ô n g - n h â n đ a o

T i n - L à n h v à o l ò n g k h ô n g t h é n à o s a - n g ã

v à t ù - c h ó i b ô đ a o á y c h ă n g ? B a o n h i ê u c ô n g - v i ê c c ũ a t í n - đ ò l à m , c á c s ú c - l u c ,

t à i - t r í , c u o n g - n g h i c ũ a h o t u q u y é l đ ê

d ú n g v ũ n g , v â n l à m ì n h l a i p h ĩ n h m ì n h .

T ù n o i t a m à r a , t o à n l à b á t - n á n g c á .

P h a o - l ô q u y ê t t i n Đ ú c C h ú a T r ò i s ê

g i ũ h o đ ú n g v ù n g - b è n đ é n c u ó i - c ù n g

c h ĩ c â y ô s u t h à n h - t í n c ũ a N g à i m à

t h ô i . V ì n é u Đ ú c C h ú a T r ò i đ â h ú a

b a n m ô t s ó n g u ò i l à m c o - n g h i ê p c h o

C o n N g à i , h ú a sê c ú u h o k h ó i t ô i - l ô i

v à s u đ o á n - p h a t , t r á i l a i b a n c h o h o

d u p h ã n t r o n g s u s ó n g đ ò i đ ò i , t h ì h á

N g à i k h ô n g g i ũ l ò i h ú a m à t o à n - c ú u

h o u ? Đ ú c C h ú a T r ò i l à Đ á n g k h ô n g

h è n ó i d ó i , q u á t h â t N g à i s ê l à m c h o

l ò i h ú a c ù a N g à i t r o n - v e n m u ò i p h à n ,

v à m u ô n p h â n x ú n g - đ á n g h o n n ũ a .

Đ ă đ à n h n h u v â y , n h u n g t a i s a o P h a o - l ô d á m c h á c r a n g t í n - đ ò C ô - r i n h -

t ô t h u ô c t r o n g s ó n g u ô i m à Đ ú c C h ú a

T r ô i đ ã b a n c h o Đ á n g C h r i s t , v à v ì

b â n g - c ó n à o d á m t i n q u y é t r a n g s u

t h à n h - t í n c ù a N g à i s ê t o à n - c ú u h o ? A y

l à b ó i c ò h o đã đivac goi. ô n g n ó i

r a n g : ((Ngài đã goi anh em đ u g c t h ô n g -

c ô n g v ó i C o n N g à i là Đ ú c C h ú a J ê s u s -

C h r i s t , C h ú a c h ú n g t a . » C h ũ «go i» đ à y

c h ă n g n h ũ n g c h í v è n g u ò i c ó t ô i đ u g c

Đ ú c T h á n h - L i n h m ó i ă n - n ă n n h ì n - b i é t

t ô i m ì n h đ ê t r ó l a i c ù n g C h ú a , m à c ũ n g

g ò m l u ô n s u n h â n l ò i m ò i á y v à t i n đ é n

Đ ú c C h ú a J ê s u s - C h r i s t đ è đ u g c x u n g

c ô n g - b ì n h . T r o n g t h o R ô 8 : 30 , P h a o -

lô c ó c h ú n g r õ r â n g : « N h ũ n g k ê N g à i đ â

g o i , t h ì N g à i c ũ n g đ ã x u n g l à c ô n g - b ì n h ;

v à n h ũ n g k ê N g à i đ ã x u n g l à c ô n g - b ì n h .

t h ì N g à i c ũ n g đ ã l à m c h o v i n h - h i ê n .

M à g o i c h ú n g t a m u c - đ í c h đ ê l à m g ì ?

C h í n h t r o n g c â u 9 á y ô n g c ó đ á p g i ã i

c h o c h ú n g t a b i é t , m à r â n g : « N g à i đ â

g o i a n h e m đ u g c thòng-công v&i Con

Ngài l à Đ ú c C h ú a J ê s u s - C h r i s t , C h ú a

c h ú n g t a . » T h é t h ì , t í n - đ ò C ô - r i n h - t ô

và c h ú n g M đ è u đ u g c g o i đ è t h ô n g -

c ô n g v ó i C o n Đ ú c C h ú a T r ô i ; m à

t h ô n g - c ô n g . v ó i C o n Đ ú c C h ú a T r ò i

t ú c l à d u p h à n đ é n t r o n g C o n á y . O'

t h o E p h . 5 : 30 , P h a o - l ô d a y r a n g :

« C h ú n g t a l à c á c c h i - t h è c ú a t h â n - t h ê

Ngà i ,» n g h ĩ a l à t í n - đ ò c ũ a C h ú a đ u g c

d u p h à n t r o n g Đ á n g C h r i s t c h â n g k h á c

n à o c h i - t h è d u p h à n t r o n g t h â n - t h ê .

Mà n é u l à m c h i - t h ê c ũ a t h â n - t h ê N g à i ,

c ô - n h i ê n l à d u p h à n t r o n g s u s ô n g c ú a

Ngà i , d u o c d ò n g - t á n h đ ô n g - b u c v ô i

N g à i . V â , t h â n - t h ê l à m b á t - l u â n l à v i ê c

gì, t r á i q u a h o ă c đ a u - đ ó n b u ô n - b u c , h o ă c s u n g - s u ó h g v u i - m ù n g , t h ì c h i - t h ê

v ã n đ ò n g m ô t s ô - p h â n l u ô n . N ê n P h a o -

lô d a y r a n g : « N é u c h ú n g t a l à c o n - c á i ,

t h ì c ũ n g l à k ê k é - t u : k ê k é - t u Đ ú c C h ú a

T r ò i v à l à k ê d õ n g k é - t u v ó i Đ á n g C h r i s t ,

miên chúng ta đêu chiu đau-đán v&iNgài,

hàu cho cũng đivac vinh-hiên vái Ngài»

( R Ô 8 : 17) . N h u c h ú n g t a l à c h i - t h ê

N g à i , m u ó n đ u p h â n t r o n g s u v i n h - h i ê n

c ũ a t h â n - t h ê N g à i , t h ì c ó - n h i ê n c ũ n g

p h â i đ à n h l ò n g d u p h à n t r o n g s u đ a u -

đó 'n . C ò n n h u b â y giò- c h â n g b â n g l ò n g

v á c t h â p - t u - g i á m ì n h đ ê t h e o N g à i , a t

k h ô n g sê l ã n h m ã o t r i è u - t h i ê n ó n o i

t u o n g - l a i . V ì « t h ô n g - c ô n g » v ó i N g à i ,

c h ă n g n h ũ n g t h ô n g - c ô n g v ó i N g à i t r o n g

s u v i n h - h i ê n v è s a u , m à c ũ n g l a i l à

t h ô n g - c ô n g t r o n g s u đ a u - đ ó n c ú a N g à i

h i ê n - t a i ( I I T i 2 : 1 2 ; H è 1 3 : 1 3 , 1 4 ; K h â i

2 : 10; R ô 8 : 18) .

N h u n g t a i c ó s a o õ- g i ũ a Đ á n g C h r i s t

v à d â n - s u N g à i c à n p h â i c ó s u t h ô n g -

c ô n g k h ă n - k h í t n h u t h é ? A y v ì c á i m u c -

đ í c h l ó n - l a o c ũ a Đ ú c C h ú a T r ò i v è s u

k ê u - g o i c h ú n g t a ; N g à i m u ó n c h o c h ú n g

t à t r ó n ê n g i ó n g n h u C o n N g à i t r o n g m o i

s u , t â n h - c h á t , c â m - t ì n h , h à n h - v i , n g ô n -

n g ũ , h à u s a u n â y N g à i c ó t h é b a n c h o

c h ú n g t a d u p h à n đ é n t r o n g s u v i n h -

h i ê n c ũ a C o n á y n ũ a . N ê n P h a o - l ô

r a n g : «Vì n h ũ n g k ê N g à i đ ã b i é t t r u ó c ,

t h ì N g à i c ũ n g đ ã đ i n h s ă n đ ê n ê n g i ó n g n h u h ì n h - b ó n g C o n N g à i . . . C ò n n h ũ n g

k ê N g à i đ ã đ i n h s a n , t h ì N g à i c ũ n g đ ã

g o i . . . » ( R ô 8 : 29 , 3 0 ; c ũ n g h ã y x e m R ô

8 : 17, 2 3 ; I I T ê 2 : 14) .

A y v â y , t í n - đ ô C ô - r i n h - t ô đ u g c d u

p h à n đ é n Đ á n g C h r i s t c á c h k h á n - k h í t

l a - l ù n g n h u t h é , n ê n P h a o - l ô t i n c h a c

r â n g h o s ê c h â n g b i h u m á t đ â u , b è n l à

đ u g c t o à n - c ú u m o i b è . V ì Đ á n g C h r i s t

m à h o đ u g c t h ô n g - c ô n g k h a n - k h í t á y

l à C o n Đ ú c C h ú a T r ò i , đ ò n g - t á n h đ ò n g -

t h é v ó i Đ ú c C h ú a T r ò i , v â n đ ò n g h u ó n g

đ u g c q u y è n - n ă n g , v i n h - h i ê n , b ì n h -

đ â n g v ó i Đ ú c C h ú a T r ò i . M à C o n â y

c ũ n g l à n g u ò i , đ ò n g t h ê - c h á t v ó i l o à i

n g u ò - i , v à l a i l à C ú u - C h ú a , Đ á n g T r t m g -

b â o , T h à y t é - l ê t h u g n g - p h â m c ú a h o

n ũ a , h à n g lo c ú u h o , b i n h - v u c h o v à

c â u t h a y c h o h o . T h é t h ì , n é u đ u g c

t h ô n g - c ô n g k h a n - k h í t v ó i C o n Đ ũ c

C h ú a T r ò i n h u t h é , c á i đ i a - v i c ú a m ì n h

đ u g c q u a n - h ê d u ò n g á y , l à m s a o m à

k h ô n g v ũ n g c h o đ ê n c u ó i - c ù n g , v à

t h o á t k h ô i s u q u ó - t r á c h t r o n g n g à y

Đ ú c C h ú a J ê s u s - C h r i s t , C h ú a c h ú n g t a ?

D A N H - S Á C H N H Ũ - N G E M V À O H O A - T Â M - H Ô I (Tiep theo

161 Võ-kièm-Quyèn, 162 Võ-thành-Công, 163 Võ-kiêm-Linh, 164 Võ-kiêm-Hoàn, 165 Nguyĩu-điic-Thê, 166 Nguyên-văn-Hành, 167 Trăn-tú-Tho-, 168 Lê-thj-Miêng, 169 Félix, 170 Bjru-Liêm, 171 Tăng- tòn-nũ -Viêt-Thuòng, 172 Giàng-thi-Hai, 173 Tràn-Thao, 174 Tran-Sao, 175Tran-Phao, 176TrSn-Ao,177 Vũ-thi-Yen, 178 Nguyôn-tăng-Huy, 179 Nguyên-thj-Gái, 180 Lê-trung-Phú, 181 Lè-phuó'c-Nguyên, 182Nguyên-thj-Lijc, 183 Nguyen-thi-Tú, 184 Nguyen-hũ-u-Chí, 185 Nguyen-Duo-ng, 186 Hô-thành-Thiêt , 187 HS-thi-Lê, 188 H5-văn-Bào, 189 Lê-thj-Hanh, 190 Lè-tlij-Soa, 191 Lê-thi-Mê, 192 Lè-thi-Boi, 193 Pham-thi-Tân, 194 Pham-văn-Thâu, 195 Pham-văn-Thăng, 196 Pham- th i -Hóa , 197 Hoàng-thi-Ánh-Tuyét, 198 Hoàng-thi-Thanh-Vân, 199

trang 123) Nguy6ii-thi-Anh, 200 Nguyen-văn-Nam, 201 T h á i -thi-Ba, 202 Phan-thi-Can, 203 Phan- lhành-Sáng, 204 Châu-văn-Giáp, 205 Châu-thi-Ãt, 206 Châu-văn-Bích, 207 Châu-văn-Birng, 208 l ỳ - t ã n - L a n h , 209 L ỳ - t ã n -PlHic, 210 Lỳ-thj-Tu-óc, 211 Lê-văn-Sang, 212 P h a m -thi-Hông, 213 Pham-ngoc-Câm, 214 Pham-hũ-u-Trírng, 215 Pham-văn-Nghi , 216 Nguyên-thj-Yên, 217 Trăn-văn-Bê, 218 Nguyen-Trirò-ng, 219 Ngô-thj-Hai, 220-Nguyen-Sang, 221 Nguyên-Bày, 222 Quan-văn-Phi-l ip, 223 Huỳnh-thi-Hai, 224 Huỳnh-văn-Đú-c, 225 Huỳnh-văn-Hanh , 226 Tràn-văn-Minh, 227 Bùi-ân-Tú', 228 Bùi-ân-Biên, 229 Kieu-nguyêt-Thu, 230 Kièu-nguyê> Xuàn, 231 Nguyên-thi-Bang, 232 Duo-ng-thiên-Dir.

(Còn tiep)

ã^^=4¥^ <^ĩ^<^4 ̂ c^f^ c ^ j j j s o c ^ j j f e

3 1 L I C H - S U '

Ô N G L I V I N G S T O N E Nguyên-vãn tiêng Anh cũa cĩi-nhorn Basil Mathews

o • o (Tiep theo)

1

« Đ â y l à b ú c t h o c h í n h t a y c h a v i ê t ,

« d ă n m e c o n đ o c c h o c o n n g h e , c ũ n g

« n h t r t h á y m á t c l ĩ a v à ỳ . C o n đ ã x u õ n g

« t à u , s a p l ì a c h a v à x ú n à y . C h a c ò n

«ô" Cape Town. í t l â u , c h a đ i x e đ é n

«Makololo. Đ é n n o i , t h ì t h á y c ó n g u ò i

« c h o c o n : n à o h ô t c h â u , n à o s ũ a b ò ,

« n à o m â t o n g , v â n v â n . T i ê c t h a y , c o n

« đ ã đ i r ò i ! C h a l a i đ e m c h o Jêsus, b a n

« c ũ a c o n . C o n p h â i b i ê t r à n g C h a ò t r ê n

« t r ò i c ũ a c o n h à n g g ă n - g ũ i c o n v à đ é n

( ( c ù n g c o n . C o n c ó m u õ n x i n đ è u g ì , c h ĩ

« n ê n n h ò - c â y s u c à u - n g u y ê n . V í b a n g

« v i ê c l à m v à l ò i n ó i c o n k h ô n g đ u ' o c

« t õ t - l à n h , t h ì n ê n c à u N g à i t h a - t h ú v à

« b a n p h u ò c c h o c o n . Đ ú c C h ú a J ê s u s

« y ê u c o n n h u c h a c o n v â y . C h o n ê n

« c o n p h â i n h â n m ì n h l à c o n N g à i m à

<(yêu N g à i . V â , N g à i l à B á n g m à c h a

<(đây y ê u - m é n , n ê n m u õ n c o n c ũ n g

« y ê u N g à i n h u y ê u m e c o n v à a n h e m

« c o n . V â , c o n k h ô n g n ê n k h u á y m e c o n

(cvà a n h e m c o n , v ì đ ó l à đ è u B ú c C h ú a

« J ê s u s k h ò n g đ e p l ò n g . S a u n à y c h a

« c o n t a s ê g ă p n h a u .

Nay tha Cha cãa con

David Livingstoney>

«*• C H U O ' N G T H Ú S Á U

Đ i đ à u t h á m đ u r ò ' n g c h â u P h i

•p I A - Q U Y E N đ ã đ i r ò i , ô n g b è n t ù

Cape Town t r ô v à o c h â u P h i . Ô n g

m u õ n đ e m c â u b é 12 t u ò i , c o n b a n ô n g ,

v è õ v ó i m ì n h c h o v u i . C o n đ ó t h í c h

đ i , s o n g n g u ò i c h a k h ô n g i r n g - t h u â n .

C â u b é 12 t u ô i đ ó , b â y g i ò t ú c l à b á c - s ĩ

Thompson, l à m t h o - k ỳ c h o H ô i L u â n -

đ ô n t r o n g b a m u o i n ă m . C h i é c t h â n

v ò - v õ , Livingstone đ é n Kuruman, v à p r a

m á t ô n g g i a , m ò i b i ê t r õ v i ê c n g u ò i B a -

n h ĩ g i à y - đ a p g i õ n g Kolobeng. N g u ò i

B a - n h ĩ đ â g i é t c h i - t ô c v u a Sechele, l a i

x u a - đ u ô i v u a đ ó . N h à ô c ũ a Livings­

tone c ũ n g b i đ õ t c h á y . V o c o n v u a

Sechele t r o n đ é n Kuruman. B à Moffatt

c ó h õ i c h u y ê n v è t ì n h - h ì n h k h i t l i o á t

v ò n g n g u y - h i ê m r a s a o , t h ì v o v u a á y

đ á p : « B a n đ à u t ô i đ e m c o n n h õ t r o n

t r o n g k h e n ú i ; s a u , n g u ò i B a - n h ĩ l á y

s ú n g b a n , t ô i b è n v à o t r o n g h a n g đ á

m à á n - n ũ p . M ò t l ú c , c o n k h ó c , s o g i ă c n g h e t i é n g k é o đ é n , l i è n l á y c h i é c v ò n g

c h o c o n e h o ' i , c o n k h ô n g k h ó c n f r a .

N g u ò i B a - n h ĩ c ũ n g đ i n o i k h á c . T ò i

đ u g c t h o á t n a n . » T r â n c h i é n - t r a n h ó

Kolobeng, ô n g Livingstone c h ă n g n h ũ n g

c h á y n h à , m à đê 'n c â t h u õ c - m e n v à

n h u t - k ỳ c ũ n g b i t h i ê u - h ũ y ! V â y m à ,

đ õ i v ó i n g u ò i Kolobeng, ô n g v ã n k h ô n g

h ê l à m - b â m v à t ú c - g i â n , s o n g c h ĩ n ó i :

« T ô i đ ã k h ô n g c ó n h à o v à đ ò d ù n g ,

t h ì c h ĩ đ i c h o i c h o k h o a n - k h ó á i m à

t h ô i . » L a i n ó i : « N g u ò i B a - n h ĩ q u y ê t

ỳ đ ó n g c ù a x ú m ì n h , k h ô n g m u õ n m ô

r a ; s o n g t ô i t h e q u y ê t m õ t o a n g , k h ô n g

c h o đ ó n g l a i ; t h ù x e m v è s a n a i s ê

đ u g c t h á n g . X i n l i ê u c h é t m à l à m

c h o t r o n . »

K h i đ ó , ô n g t ù đ ò n g v á n g Kalahari

q u a n h v è . t ù y ỳ ô đ â u , k h ô n g c ó c h u o n g -

t r ì n h n h ú t - đ i n h gì c â . D o c đ u ò n g , t h á y

c h i m đ à c h a y n h â y v ì c ó h â i n g u ò i ,

m o i b t r ó c n ó đ i d à i c h ù n g m ô t t r u g n g

b õ n t h u ó c . G i ũ a đ u ò n g , ô n g g i é t

đ u g c m ò t c o n r a n l ó n , m ì n h n ó to b a n g

d ù i v ê . M ô i đ ê m , n à m l ô - t h i ê n , h à n g

lo s u - t ú đ é n v ô ; p h â i đ õ t đ u õ c t h â u

đ ê m s u õ t s á n g , n ê n k h ô n g h ê M ò t

h ô m , đ i v è p h í a b á c , q u a s ô n g , ô n g t h á y

c ó b a y t r â u n u ó c , đ ô n g l a m , đ ú n g

q u â y n h u c á i v ò n g t r ò n , v â y đ â u k ê u

r â m - r ĩ . N g o à i v ò n g đ ó , c ó c o n s u - t ú ,

m u ó n n h â y v à o v ò c o n t r â u n h ô ; s o n g

b i t r à u ló 'n c h ô n g l a i , n ê n k h ô n g t r ô i .

K h ô n g b a o l â u , ô n g đ i đ é n m ô t c h ô ,

đ á t m ó i đ u o c m u a , s á c c ô s a n h - t ô t ,

c h i m k ê u v é o - v o n , h o a n ô b á t - n g à t ;

n u ó c a o b i m ă t t r ô i s o i - r o i , b o c h a i n ó n g l a m . Ô n g l a i t h á y c ó n h ũ n g c â y

n h o s a i t r á i b i v o i v ă t ă n . © ó l à n h ũ n g

c â n h b á y ô đ o c đ u ô n g . M ô t b ũ a j ô n g đ i

đ é n đ ò n g c ô , b ó n

b è c â y c ô r â m - r a p ,

u m - t ù m ; c ó c â i

l a c b n h ô , d ò n g

c h â y à o - à o ; n à o

n g u a , n à o l n r o u ,

n à o d ê r ù n g , n à o

n g u a v a n , n à o t ê

t r á n g , v â n v â n ,

h a n g q u a l a i b ê n

m ì n h . C ó m ô t c o n

t ê , đ à u c ó s ù n g

l ó n , l á p c â m â t

n h ô , c ú b a i t h e o

s ô n g , n ê n k h ô n g

t h á y ô n g . D u ó ' i b ó n g c â y , t h u ò n g

t h á y t r à u n u ó c n â m n g h ĩ .

M ò t b u ô i s á n g k i a , m ă t t r ò i m ó i m o c ,

c h g t có b à y s u - t ú đ é n v ò x e ô n g , ô n g

l á y s ú n g b á n l a i ; s u - t ú h à m ô m l ó n ,

n g o e - n g â y c ô , v â y i a g u o c đ u ô i l ê n ,

g à m t h é t r à m - r ĩ l à m c h o t r à u s g , m u ó n

t r à u c h a y r ò i , s ê v ò ô n g . S o n g c o n

t r â u k é o x e c ú i m - l ă n g , k h ô n g r ú n g -đ ô n g . S u - t ú n a m p h u c x u n g - q u a n h , r ô n g r à i n c á l ê n , t r â u v â n k h ô n g s g , b à y s u - t ú b è n t a n đ i h é t , n h u n g c a n g i â n c h u a n g u ô i , c h ú n g c ú g â m - g h ì m ã i .

M ô t l á t , đ é n m ô t c o n s ô n g c á i r ô n g

l ó n , k h ò n ô i k h ô n g c ó t h u y è n đ i , b è n

d ù n g c á n h b è l à m s a n m à v u g t s ô n g .

B ô x e đ i b è , đ é n c h ô c ó c õ , l a i b õ b è

m à l ò i , n u ó c s á u đ é n đ à u g ó i . T h á y

có c o n d ê r ù n g , ô n g l á y s ú n g b á n ,

k h i ê n g l ê n t r ê n c a n , t h u i ă n . B o a n

T r ò i đ ã s â n g , ô n g t r è o l ê n n g o n c â y

m à c o i - n g a m : t h á y c ó v à i c á i đ â o n ô i

o t r o n g s ô n g , b è n x u ó n g t ù c â y , b a i

n u ó ' C đ ê đ é n n h ũ n g đ â o đ ó . N h u n g

t r o n g n u ó ' C đ â y n h ũ n g l a u s â y , l a i b i

d à y c â y « t o à n - p h ú » r à n g - q u ă n v u ó n g -v í t , n ê n q u a n á o v à c h o n tay ô n g đ è u r á c h đ ú t c â ; ó n g q u â n a đ à u g ó i l a i b i l a u s â y c u a đ ú t , ô n g b è n l á y k h ă n b u ô c l a i , r ô i c ú b a i đ i n h u c ũ , s o n g m a -

m à n g k h ô n g b i é t đ u ô n g n à o m à đ i

n ũ a . S a u , ô n g b á t c o n t r â u n u ó c

g h é c h n g h i ê n g s ù n g l ê n đ ê đ u a đ u ô n g ;

n g ă t v ì t r o n g s ô n g

c ó l o à i r á i v à r a n

đ ô c , m à n u ó c t h ì

l a i s á u l a m , c h o

n ê n k h ô n g t h ê l ô i

đ u g c . M ô i - m ê t

q u a y v è , n a m

n g ũ t r o n g n h à b ô

h o a n g c ũ a n g u ò i

m o i . B i m u õ i

k h u á y r ó i , s u ó t

đ ê m ô n g k h ô n g

n g ú đ u g c . K h i

đ ó , Livingstone

t h â t l à l ù i t ó i d ó -

d a n g . S o n g ô n g v ó n l à m ô t n g u ò ' i k i ê n -

n h â n , d â u c ó l ă m n ô i k h ó - k h ă n , c ũ n g

n g ă n - n g ù a c á i c h í t i ê n - h à n h k h ô n g c ũ a ô n g đ u g c .

S â n g h ô m s a u , đ i đ ê n m ô t c â i n ú i t ô

k i é n , c a o c h ù n g b a t r u g n g , c h g t t h á y

c o n s ô n g n h ô k h â c , ô n g b è n c ô i b è

v u g t s ô n g . T r o n g s ô n g c ó c o n t r à u

n u ó c l ó n n ă m â n ô d u ó i , b è đ i q u a l u n g n ó , n ó v ô i n h ô đ à u l ê n . S o n g t ù t r u a đ é n l ú c m ă t t r ò i l à n , l ũ n g - đ ũ n g

g i ũ a d ò n g , k h ô n g t h ê g a t l a u r ê s â y m à

s a n g b ò b ê n k i a đ u g c . B a n g k h i g à n

h ê t h i - v o n g , b ô n g t ì m t h á y m ô t x ó m ó

p h u ô n g b â c . X ó m đ ó t h u ô c d u ó i

q u y è n c a i - t r i c ú a v i ê n l ù - t r u ó n g Mctko-

lolo m à ô n g v â n q u e n - b i é t . T h ì n h -

l ì n h t h á y ô n g đ é n , Makololo n g ô l à c o n

m a , v ì t u ô n g ô n g t ù m â y b a y x u ó n g .

Makololo b â o ô n g l a i đ i x e đ é n x ó m đ à u

c ũ a c h i - t ô c Linganti. (Còn tiep)

iâl! Mm NGAY .CHÍIÂ NH(fT

5 AVRIL, 1 9 3 1 BA E. F . I R W I N

« A ~ M Ô T L À M Ô T N G U X r i T I Ê N ~ T R I »

( Đ p c A-mot 1 : 1 ; 7 : 10-15 ; 2 : 11,12 ; 3 : 7 , 8)

CÂU GÕC:

«Đoan, tô i n g h e t i é n g Chúa p h á n r â n g : Ta s ê sa i ai đi ? Ai s ê đi c h o

c h ú n g t a ? Tôi th i ra r a n g : Có tôi đ â y ; x i n h ã y sa i tôi» (Ê - s a i 6 : 8)

ĐAI-Ỳ CUA BÀI NÂY

Đai -ỳ b à i n à y d a y r a n g Đú-c C h ú a Trò-i c ó t h ê d ù n g h é t m o i nguò-i m à l à m m p i v i ê c t h e o ỳ Ngài , d â u nhũ-ng ngu-ò-i đ ó là h è n - h a đ é n đ â u c ũ n g vây .

TÌNH-HÌNH NO-áC GIU-ĐA

TRONG LÚC ĐÓ

A-mô't t h u ô c vè đ o à n t i ên - t r i đã h à u v i êc Đú-c C h ú a Trò-i t r o n g x ú Giu-đa l ú c nuó-c A-si-ri đ u p c d á y l ên . T r o n g đ o à n t i ên - t r i ã y có lê Giô-na đâ đu-p-c nó i t i ên - t r i tru-ó-c m â y nguò-i k i a . T r o n g kh i A-mót đup-c h à u v i ê c C h ú a , th ì Ô-sê ó- p h í a b á c và Ê-sa i c ù n g Mi-chê ô- p h í a n a m đ ã đu-p-c n ó i t i ê n - t r i . Thuõ- đ ó n é m n h â m truó-c l ú c x ú Sa -ma- r i b i d â n A-si-ri c h i é m - đ o a t , n g h ĩ a là t ruó-c n ă m 722 tru-ó-c C h ú a g i á n g - s a n h .

CÂT NGHĨA NHfrNG CÂU KHÓ HIEU

A-mô't 1 : 1 .—Trong câ Cuu-uó-c c h ĩ có nó i v è m ô t ngu-ò-i k h á c c ũ n g t ên là A-mót , n g u ô i á y là c h a cúa t i ên - t r i Ê-sai ( X e m Ê-sai 1:1). L ú c áy n u ú c Y-so--ra-ên đ ã bi c h i a ra l à m h a i r ò i : x ú Y-so--ra-ên và x ú Giu -đa . A-mót t h u ô c vè d â n c ũ a x ú Giu-đ a ( X e m 7 : 1 2 ) . T h e o lò-i cũa ô n g , t h ì ô n g là k ê c h ă n , s ù a - s o a n nhũ-ng cây vâ r ù n g . Kỳ- th i ê t ô n g và b à - c o n ô n g k h ô n g p h â i là n g u ó i t i ê n - t r i . K i n h - t h á n h k h ô n g nó i đ é n t ên ô n g , đ è u đ ó ch ĩ r a n g n h à ô n g k h ô n g p h â i là m ô t n h à có d a n h - t i é n g l a m . Xin s o - s á n h đ è u áy vó-i s á c h Ê-sai 1 : 1 và s á c h Giô-ên 1 : 1.

T h ê - k h ô - a . — T h ê - k h ô - a là m ô t t h à n h ó- t r ê n m ô t h ò n n ú i n h ô , c á c h p h í a n a m t h à n h Giê- ru-sa - lem c h ù n g 20 cây s ó . Có l ê A-su-ro-, e m c ũ a Ca- lép , đã l âp t h à n h á y

( X e m I Sú-kỳ-2: 24; 4 : 5). Đa-ví t có ngu ta i t h à n h áy t r o n g kh i ô n g p h â i đi t r ó n k h ó i m ă t v u a Sau-lo-. Khi s a u có n h i è u ngu-ò-i t r o n g t h à n h áy b a n g lòng k é t - h i ê p và g i ú p -đõ- v u a Đa-v í t .

Hai n ă m t p i r ú c co*n đ ô n g đât .—Có s u đ ô n g đá t t r o n g l úc áy , l à m c h o nguò ' i b o n - x ú sp'-hãi l a m . Ây k h ô n g p h â i vì h o sp' v è p h à n x á c m à t h ô i , s o n g vì h p đã biê't Đ ú c C h ú a Trò' i đ u o ' n g quõ ' - t r á ch h p .

Đ o a n 7 : 1 0 —«Thây t e - l ê c ù a B ê - t ê n . » Khi muò ' i ha i ch i -phá i Y-so'-ra-ên bi ch i a ra l à m h a i , m ô t bên có m u ò ' i , m ô t b ê n có h a i , t h ì vua G iê - rô -bô -am đuo 'c l àm vua c ũ a b ê n có m u ò ' i c h i - p h á i , c ò n R ô - b ô - a m th ì ch ĩ đu-p-c c a i - t r i có h a i c h i - p h á i m à t h ô i . T ù l ú c áy b ê n p h í a có muò ' i c h i - p h á i đ u p ' c goi là Y-so'-ra-ên, b ê n p h í a có ha i c h i - p h á i th ì la i k ê u là Gìu-đa . Vua Giê - rô -bô -am I có l à m m ô t c o n b ò con b a n g v à n g ta i t h à n h Bê- tên và b u ô c d â n - c h ú n g p h â i t h ò -lay Đ ú c C h ú a Trò ' i tai đ ó . Đ è u đ ó n g h i c h ỳ Đ ú c C h ú a Trò-i , vì Ngài b i ê u d â n Y-so --r a - ê n p h â i thò ' - lay Ngài tai t h à n h Giê- ru-s a - l e m . Bõ-i vây , c h o nên t h â y té- lê c ũ a Bê- tên k h ô n g p h â i là nguò-i c ũ a Đ ú c C h ú a Trò-i đ ă t ra .

Đ o a n 7 : 1 2 — « T a i đ ó ă n bánh .» Ây là m ô t lò-i k i ê u - n g a o . T h à y té-lê có ỳ nó i r a n g A-mót chĩ v ì lp-i m à đ ê n x ú Y-so'-ra-ên, vì t uõ ' ng A-mõt ó' đó có lo-i n h i è u ho-n là ó-x ú Giu-đa . Lò-i đ ó c ũ n g tô r a c h o ta b i é t r â n g A-ma-xia k h ô n g có l òng k í n h - t r p n g lò-i c ũ a t i ê n - t r i n à o hé t , vì là n h ũ n g lò-i t i ê n - t r i l u ô n l u ô n nó i n g h i c h c ù n g s u thò'-l ay giâ-dô'i c ũ a v u a G iê - rô -bô -am.

Đ o a n 7 :13 —«Vì â'y là m ô t n c i t h á n h c ù a vua.» No-i áv là c h ô h o thuò-ng đ é n m à

1GO-

thò--lay và là m ô t c h ô c ù a v u a đã đ ă t r a , nên h o k h ô n g c h i u c h o t i ên - t r i cùa x ú k h á c đê'n đó m à nó i n g h i c h c ù n g su thò- - !ay c ũ a ho . Thuò-ng" t h u ò ' n g c á c t i ên - t r i cũa Đ ú c Chúa Trò-i h a y găp nhũ-ng đ è u nhu- v â y . T r o n g đò-i Đ ú c C h ú a J ê s u s , tìguò-i ta c ũ n g thu-ò-ng thuò-ng v u - o a n c h o Ngài và c á c m ô n - đ ò Ngài có nó i n g h i c h c ù n g n h à - n u ó ' C (Xem Lu 23 : 2 ; S ú 17 : 7).

Đ o a n 7 : 14 — «Cũng k h ô n g phâ i là c o n t i ên - t r i .» N g h ĩ a là c ũ n g k h ô n g p h â i s a n h r a t ù m ô t t i ên - t r i n à o , n h u n g là m ô t m ô n -đ ò cũa t i ên - t r i m à thô i (Xem I Vua 20 : 3 5 ; Ma 12: 27).

Đ o a n 2 : 11—«Ta đã d â y m ã y k & t i ê n -tri . . . v à m á y ngu-ò-i N a - x i - r ê l ên t r o n g v ò n g b o n t r a i - t r ê eáe ngu jo'i.'> B o n - p h â n c ũ a c á c t i ên - t r i là p h â i d a y - d ô n g u ò i ta b i é t ỳ cũa Đ ú c C h ú a T r ò - i ; c ò n b ô n - p h â n c â a c á c nguò ' i Na-x i - rê là p h â i ăn-ô ' c h o x ú n g - đ á n g và p h â i l à m guo-ng tô t d ê c h o n g u ò i ta b á t chuó-c (Dân- sô Kỳ 6 : có n ó i r õ vè ngu-ò-i Na-x i - rê ) .

Đ o a n 2 : 12—«Nhu"ng e á e ngu*o*i đã c h o eáe ngirò*! N a - x i - r ê u o n g ru*g*u.» N h ũ n g ngirò-i Na-xi - rê là n h ũ n g nguò ' i b a n g l ò n g d â n g m i n h c h o C h ú a t ù k h i c ò n n h õ và đ ã h ú a - n g u y ê n k h ô n g u o n g c h ú t ru-o-u n à o . Nhu-ng d â n Y-so'-ra-ên c h í n h m ì n h đã p h a m tôi n g h i c h vó'i Đ ú c C h ú a Trò-i, lai còn c á m -d o , c á c con cũa h o d ã d â n g m i n h c h o C h ú a p h â i u o n g r u o u nfra. Nhu-ng c á c n g u ò i Na-xi-rê ây vì c ò n n h ó t u ô i , n ê n t h i ê u s u k i ê n - n h â n ; bô'i v â y , kh i n g h e n g u ò i l ó n c á m - d ô t ú c th ì l à m l i èn . N ê u ai c á m - d ô m ô t nguò' i m u õ n t h e o C h ú a , h o ă c b ô i lò-i nó i , h o ă c bó-i v i ê c l àm , t h ì C h ú a sê p h a t ngirò-i ây .

Đ o a n 3 :7—«Ngài tô s y k í n - n h i ê m Ngài ra.» Đ ú c C h ú a Trò-i tô su- k í n - n h i ê m c ũ a Ngài ra c h o nhũ-ng ai là nguò-i b à n g l ò n g nghe Ngà i . A-mõt c h i u n g h e lò-i Ngà i , nhu-ng c ũ n g có m â y t i ên - t r i t r o n g đò-i ây k h ô n g c h i u n g h e lò-i c ũ a Đ ú c C h ú a Trò-i , nên m ã y nguò' i ãy k h ô n g đuo ' c b i ê t r õ ỳ Chúa (Giê 23: 22). Ngirò-i n à o có l ò n g m u õ n h iêu lò'i C h ú a , th ì p h â i c h i u n g h e .

BÀI NÀY CHIA RA LÀM BÓN PHÀN

I . - A-MÓT LÀ KÊ CHĂN (1:1)

Khi c h ú n g ta đoc n h ũ n g lò-i nói cũa A-mõt , thì t h i ê t k h ó t in r à n g ô n g ch i là m ô t kê chăn mà t h ô i , vì l ò i nó i cũa ô n g tõ ra

m ô t nguò-i có h p c - t h ú c , và c á c h nó i c ũ a ô n g q u â là k h ô n - k h é o l â m .

Nhò ' sao m à ô n g n ó i đu-o-c nhu- vây ? A} r

vì ô n g v â n g lò-i Đ ú c C h ú a Trò-i, và c h í n h C h ú a đ ã d ù n g ô n g l à m ra v iêc ló-n c ũ a Ngà i . C h ú a đã t ì m ô n g t r o n g no-i h è n - h a và d a y - d ô ông , c h o n ê n b õ i o-n-điên c ũ a Ngài m à ô n g đuo-c l à m m ô t t i ên - t r i ló-n c ũ a C h ú a .

I I . - A-MÓT NÓI TIÊN-TRI NGHICH

CÙNG CÁC NITÓC ( 1 : 2 )

Đ ú c Chúa T r ò i đã sai A-mõt đ é n x ú Y-s u - r a - ê n , ô n g b â t đ à u n ó i t i ên - t r i t a i x ú Sa -ma- r i , s a u la i nó i ta i Bê- tên , là no-i c ó đ è n c ũ a v u a Giê - rô -bô-am II . T r o n g m o i l àn khó-i-str nó i t i ê n - t r i , t h ì ô n g n ó i r à n g : Đ ú c C h ú a Trò-i p h á n n h u v à y . Ông c ó nó i t i ên - t r i n g h i c h c ù n g x ú Đ a - m á c h , x ú Ga-sa, x ú Ty-ro-, x ú Ê - đ ô m , x ú A-môn và x ú Mô-áp . Các x ú áy đã õ' x u n g - q u a n h x ú Y-so'-ra-ên và là n h ũ n g nuó-c n g h i c h c ù n g d â n Y-so'-ra-èn. Khi "A-mô't n ó i v è Đ ú c C h ú a Trò ' i se đ o á n - p h a t c á c x ú ãy , th ì nguò-i Y-so'-ra-ên m ù n g và l úc đ ó h o c h i u n g h e lò-i A-mõt . A-mõt k h ô n g n h ũ n g n ó i t i ên - t r i n g h i c h c ù n g nguò-i n g o à i m à t h ô i ; ô n g c ũ n g nói v è x ú Y-so--ra-ên và x ú Giu-đa và câ n h à Gia -cóp sê b i p h a t n ũ a . A-mõt có nó i r õ vè tô i c ũ a nguò-i Y-so--ra-ên và vè h ì n h - p h a t cũa h p p h â i c h i u . X ú Y-so--ra-ên g iàu-có l á m , nhu-ng vua Giê-r ô - b ô - a m g i a n - á c và t h i ê u s u k h ô n - n g o a n đ ê ca i - t r i , nên d â n p h a m tô i say rup-u , t à - d â m , lhò--lay h ì n h - t u p n g , vì vây x ú á y p h â i trô- n ê n n g h è o . Bô-i có' đ ó , n ê n Y-so--ra -ên p h â i bi h ì n h - p h a t . C h u a dup-c n ă m c h u c n ă m vè s a u , l ò i c ũ a A-mõt đã d u p c ú n g - n g h i ê m .

I I I . - A - M Ó T VÀ A-MA-XIA

Lò-i c ũ a A-mõt l àm c â m - đ ô n g lòng A-ma-xia , n h u n g ô n g n à y k h ô n g m u õ n trô- lai c ù n g C h ú a , và k h ô n g m u õ n d à n b ô n - x ú c h i u ă n - n ă n tô i n ũ a . Vì v â y , ô n g có nó i vu -cáo vè A - m õ t t r u ó c m ă t vua G iê - rô -bô -am. Song , kh i t h á y v u a k h ô n g c h i u n g h e lò-i áy , t h i A-ma-xia n l ú r t - đ i n h đ u ô i A-mõt r a khó i x ú Y-so--ra-ên. L ỳ - u n g ò n g p h â i l à m s a o c h o d â n x ú m ì n h b ié t ă n - n ă n đô i lô i m ó i là p h â i , n h u n g ô n g lai m u õ n đ u ô i nguò ' i đã t õ c h o ô n g b ié t tôi c ũ a ô n g và tôi c ũ a d â n x ú ô n g . Ngu-ò-i n à o m u õ n

n g ă n - t r ó ' lò'i c ú a Đú'c C h ú a Trò ' i h a y là l à m c h o nguò ' i k h á c k h ô n g đup-c n g h e , t h ì ngu'ò'i ây có t ô i n ă n g l âm , và se bi C h ú a đ o á n - p h a t . A-ma-xia bi p h a t n h u A-mot đ ã n ó i triró'C t r o n g đ o a n 7 : 17.

I V . - CÁC TIÊN-TRI VÀ NHŨ'NG NGirÒT N A - X I - R Ê

Các ngu'ò'i Na-x i - rê là n h ũ n g nguò ' i b a n g l ò n g d â n g câ m ì n h c h o Đú-c C h ú a T r ò i . Nhu-ng ngu-ò-i ã y k h ô n g điĩo-c uô'ng ru-p'U h o ă c ă n t r á i n h o n ũ a , c ũ n g k h ô n g đ u p ' c h ò t t óc m ì n h v à đi gàn nguò ' i c h é t . N h ũ n g đ ê u đ ó c h ĩ r a n g h p k h ô n g đ á n g h i ê p t h e o c á c h ăn -ô - c u a ngu'ò'i t h u ò ' n g và c ũ n g p h â i t ũ - b ô h é t c á c tô i - lô i . Song , vì n h ũ n g t r a i -t r ê c ò n t h i é u s u k i ê n - n h â n , n ê n bi c á m - d o bõ'i n h ũ n g nguò ' i ló'n m à v ã p - p h a m .

Các t i ê n - t r i là n h ũ n g nguò ' i đ ã đup-c Đ ú c C h ú a Trò-i kêu -gp i đ ê tô ỳ - đ i n h c ũ a Ngài r a c h o nguò-i t a . S o n g l e , n h ũ n g nguò-i ló-n t r o n g d à n Y-so'-ra-ên t h u ò ' n g h a y n g ă n -t ró ' c á c t i ê n - t r i , là vì h p k h ô n g b i é t n h ò ' -c â y C h ú a c h o l á m ; t h â t h p k h ô n g l à m b ô n -p h â n c ũ a m ì n h p h â i l à m . C h ú a m u ô n c á c t i ê n - t r i áy c ú đ ú n g v ũ n g c ũ n g n h u A-mot và Ê-sai . T r o n g đò'i tôi- lôi n â y C h ú a m u ô n t í n - đ ò p h â i đ ú n g v ũ n g c h o Ngà i . Ai

m u ó n l à m đup ' c nhu- vây , thì p h â i b i é g i a o - t h ô n g vó'i C h ú a và p h â i ăn-õ- t h á n h s a c h .

LÒ'I HÔI:

1.—A-mô't đ ã đu-p-c nói t i ê n - t r i kh i n à o ' 2 . — T h e o b u c d a n h - t i é n g , th ì A-mô't cc

x ú n g - đ á n g l à m m ô t đ á n g t i ên - t r i k h ô n g í 3 .— L à m s a o ai n ã y đ è u s p - s u đ ô n g đ ã t ' 4.— L à m sao c h ú n g ta b i é t c á c t h à y té-

lê tai B ê - t è n là . k h ô n g p h â i nguò ' i cũa C h ú a đă.t r a ?

5.— «Con t iên- t r i» có n g h ĩ a gì ? 6.— B ô n - p h â n c ũ a c á c t i ên - t r i và c á c

n g u ò i Na-x i - rê là g ì ? 7.— N h ũ n g nguò ' i Na-x i - rê b i c á m - d o

c á c h n à o ? 8.— L à m sao A-mot đup ' c b i é t ỳ c ũ a

Đ ú c C h ú a Trò-i ? 9.—Lai l à m s a o ô n g có t hê nói m ò t c á c h

r á t k h ô n - k h é o ? 10.—Xú Y-so'-ra-ên bi h ì n h - p h a t vì tôi gì? 1 1 . — L à m s a o t h à y té- lê A-ma-xia k h ô n g

m u ô n đ u ô i A-mô't r a k h ô i x ú Y-so'-ra-ên ? 12.— Nguò-i Na-x i - rê là nguò-i t h é n à o ? 13.— L à m s a o c ó n h i è u nguò-i t i ên - t r i

k h ô n g l à m b ô n - p h â n c ũ a m ì n h t r o n g l ú c á y ?

3<>E

1 2 AVRIL, 1 9 3 1

GIÔ-SI-A ( I l C á c Vua 22 : 1, 2, 8 ; 2 3 : 1 - 3 , 21-25)

CÀU GÕC:

«Lò*i Chúa là n g o n đèn e h o cho*n tô i , á n h

s á n g e h o đ i ròmg-Iô i tôi» (Thi- thiên 119 : 105)

ĐAI-Ỳ CUA BÀI NÀY

N é u m u o n đup-c t h á n h - s a c h , t h ì p h â i đ ê l ò i C h ú a t r o n g l ò n g .

TÌNH-HÌNH NUÓ'C GIU-ĐA LÚC ĐÓ

Giô-si-a l ên ngô i n h a m n ă m 642 t ruó-c C h ú a g i á n g - s a n h , và t r i -vi 31 n ă m , k é bi c h é t l ú c c h i n h - c h i é n . T r o n g đò'i v u a Giô-si-a t r i - v ì , c ó Giê - rê -mi , Sô-phô-n i và Ha-b a - c ú c l à m t i ê n - t r i c ũ a Đ ú c C h ú a T r ò i . C ũ n g t r o n g l úc đ ó , t h à n h Ni-ni -ve là K i n h -đ ô c ũ a nuó-c A-si-ri b i vua cũa n u ú c Ba-b y - l ô n t à u - p h á , và t ù đó nu-òc A-r i -s i trô-n ê n suv-nhi ro-c .

CĂT NGHĨA NHŨ'NG CÀU KHÓ HIÊU

II Các Vua 22 :1—«Giô-s i -a .» G i ô - s i - a là c o n cũa v u a A-môn , và là c h á u cũa v u a Ma-na-se . Hai nguò-i đ ó đ ã l à m đ è u á c t r u ó ' c m ă t Đ ú c C h ú a T r ò i , s o n g Ma-na-se đ ã ă n - n ă n t ò i t r u ò c kh i t h ă n g - h à . Ha i v u a đ ó k h ô n g ă n - ô - x ú n g - đ á n g ch i hé t , n ê n k h ô n g g iúp-đõ- c h o Giô-si-a v è đò-i t h i ê n g -l i êng c h ú t n à o .

Đ o a n 22 : 2 — «Ngu*ò*i l à m đ ê u thiêri trù*ó*c m ă t Đ ú e Chúa Tròn.» Vua Ma-na-se l ên ngô i l úc v u a m ò i m u ò i h a i t u ô i , c ò n vua Giô-si-a t h ì k ê vi c h a m ì n h l úc v u a m ô i l ên t á m tuô i . Cha cũa Ma-na-se là Ê-xê-

chia đã ăn-õ ' n g a y - t h â n g và h é t l ò n g t h e o Đ ú c Chúa Trò ' i . N l u r n g Ma-na-se lai l à m n h ũ n g đ è u á c . Ngiro'c l a i , v u a Giô-s i -a . là con cúa m ô t ngirò'i á c mà la i l à m đ è u th iên truó-c m ă t Đú'c C h ú a Trò ' i . Giô-si-a đàu c ò n n h ó , n h u n g k h ô n g c h i u t h e o gu'o-ng nhũ 'ng n g u ó i ô x u n g - q u a n h m ì n h mà làm tô i - lô i .

Đoan 22:8—MQuyên I u â t - p h á p . » Lò'i ã y tó ra t h â y té-lê H i n h - k i a đ ã h i è u - b i é t v è luâ t -pháp ãy . Q u y ê n l u â t - p h á p n â y là quyèn n g u y ê n - b ô n m à c h í n h tay Môi-se đã c h é p r a , và là q u y ê n m à Môi-se vó'i A-rôn đã đê t r o n g h ò m giao-uó 'c y n h u lò'i p h á n - đ ă n cũa Đ ú c C h ú a Trò ' i .

Đoan 23 :1—«Vua b è n sa i n g u ò ' i n h ó m -hiêp. . .» Vua có r á n s ú c đ ê l à m c h o c â nuó'C m ì n h đ è u ă n - n ă n m à t r ó lai c ù n g Đ ú c Chúa T rò ' i .

Đoan 23 : 2 — « N h ú n g đ à n g t i ê n - t r i . » Vua Giò-si-a có n h ó m c á c đ á n g t i ên - t r i la i , t r ong đ á m đ ó c ó lè c ó Giê- rè-mi và Sô-phô-ni d u v à o .

«Ngirò*i đ o c s á c h g iao-u*úc .» Khi Đ ú c Chúa T r ò i m ó i b a n l u â t - p h á p ãy c h o đ â n -su , th ì Môi-se có đ p c g iao-uó 'c c h o h o nghe , và h o có h ú a r a n g : « C h ú n g tô i s ê làm và v â n g t h e o m o i lò'i Đ ú c Giê-hô-va phán chĩ» (Xuã t 2 4 : 7). N h u n g c á c h ít lâu, h o k h ô n g c ò n b i é t có g iao -uó ' c ăy n ũ a .

Đoan 23 : 3—«Lâp g i a o - v r ú e t r u - ú c m ă t Đ ú c Chúa Trò'i.» Vua Giô-si-a có h ú a r a n g : Vua sê l à m h o à n - t o à n lò'i g iao-uó-c cùa Đ ú c C h ú a Trò-i. N h u n g v u a không làm m ô t giao-uó-c vó-i C h ú a và cũng k h ô n g l âp giao-uó-c vó-i d â n , c ó lê vì vua b ié t n g u ò i ta c h u a có l òng b õ tôi và c h u a có ỳ m u ó n t h e o C h ú a . Đàu vây , bôn-phân ô n g l à m v u a , n ê n ô n g p h â i r á n súc l àm c h o d â n ă n - n ă n tô i c ũ a h p .

nCâdân-su*ăèu xrng lò'i g i a o i r ú e áy.»— Lò-i áy tó c h o ta t h á y r a n g dân-su- c h i u câm-đông n h i è u ; n h u n g ha i t h a y , k h i h p bõ s u n h ó m lai đ ó , t h ì h p k h ô n g còn n h ó chi vè lòi giao-uó-c n ũ a ! Hp đu-p-c c â m -đông, song hp k h ô n g c h i u c h o C h ú a đò'i lòng cũa m ì n h .

Đoan 23 : 24—«Giô-s i -a c ũ n g t r ú - d i ê t nhfrng đ ò n g - c o t v à t h à y b ó i , nhũ*ng t h ê -ra-phim.» T h ê - r a - p h i m là m ô t t i éng Hê-bc- ro- , có nghĩa là m ô t t h ú t h à n m à nguòi ta t h ú t r o n g n h à dê c à u p h u ó ' c (Xem Sáng 31 : 19).

N H Ũ ' N G Đ Ê - M U C H Ê - T R O N G

I s y N H I N - N H U C C Ù A Đ Ú ' C C H Ú A

T R Ò ' I Đ Ò I VÓ'I D Â N

Y - S O ' - R A - Ê N

L ê Vup ' t -qua c ũ a v u a Giô-si-a đ ã g i ũ là m ô t lê ló'n s a u h é t m à C h ú a d ù n g đ ê t h ù k ê u nguò ' i ta t ró ' lai vó'i Ngà i . Vua l à m lê ãy t ruó-c C h ú a g i á n g - s a n h 624 n ă m , v à t r u ó c k h i t h à n h Giê- ru-sa- lem bi h ũ y - p h á 38 n ă m . C h ú a k h ô n g nõ- p h a t d â n N g à i , n ê n Ngài đ ã d ù n g n h i è u c á c h đ ê g i ú p - đ õ ' h p t r ó la i c ù n g N g à i ; s o n g ch ĩ ta i nguò ' i ta k h ô n g c h i u v â n g lò'i Ngài m à t h ô i . Bè n g o à i h p h ú a sê t h e o Ngà i , n h u n g b è t r o n g c ú g i ũ y n h u c ũ .

I I . - O N - Đ I È N C Ú A Đ Ú ' C C H Ú A T R Ò ' I

V À S U " V Â N G L Ò I N G À I

D â u c h a c ũ a v u a Giô-si-a là á c , n h u n g m à vua lai b i é t Đ ú c C h ú a T r ù i v à t h e o ỳ Ngà i . Ây là C h ú a có q u y è n b a n o-n c ũ a Ngài c h o n g u ù i Ngài m u ó n , d à u câ n h à ngu-ò-i đ ó đ è u p h a m t ô i h é t m ă c l ò n g . Ngài c ũ n g c ó q u y ê n c ú u nguò ' i tô i - lô i r a k h ó i c h o tô i - lo i . V ù a kh i Giô-si-a mó'i l ên m u ó i s á u tuò i , t h ì v u a đã có l ò n g t ì m - k i é m Đ ú c C h ú a Trò ' i . T h u ò ' n g thuò-ng t r ê c o n h a m v è s u cho' i-bò' i t h é - g i a n , n h u n g o-n c ũ a Đ ú c C h ú a T r ó i có t h ê c ú u v u a khó i h ê t m p i s u h a m - m u ó n c ũ a đò-i n à y . Bón n ă m v è s a u , v u a l à m c h o t r o n g n u ó c cũa m ì n h đu-p-c c ó m ô t c u ô c p h â n - h u n g ló-n v à c h í n h t i ên - t r i Giê- rê-mi c ũ n g có g iúp t r o n g v i ê c áy (Coi Giê 1 : 2) .

I I I . — L Ò ' I Đ Ũ C C H Ú A T R Ò I C Ó Q U Y Ê N

Đò-i s ó n g c ũ a v u a Giô-s i -a k h á c đ ó i s ó n g c ũ a c á c vua t ruó-c , là nhò- vua đ ã t ì m đup-c lò'i c ũ a Đ ú c C h ú a Trò ' i , và b a n g l ò n g v â n g - t h e o l u â t - p h á p cũa C h ú a . . Nhò-vây , t r o n g m á y n ă m d â n Giu-đa b õ đup-c tôi- lôi , v à có l à m t h e o lò-i c ũ a C h ú a , n ê n C h ú a - đ ã b a n phuó-c n h i è u .

I V . - L 1 N H - H Õ N C Ù A C O N T R Ê

C Ũ N G Q U Í L Â M

C h ú a b â n g lòng b a n p h u ó c c h o vua Giô-si-a k h i v u a còn n h ó , t h ì d ũ b i é t r a n g Ngài c ũ n g t r o n g l i n h - h ò n c o n t r ê n h u l i n h - h ò n ngnò-i ló-n v â y . Ây v â y , m p i nguò-i t ín -dò p h â i r á n s ú c m à đ a y - d õ t r ê c o n m i n h , k h i é n c h o b iê t r a n g Đ ú c C h ú a Trò-i có q u y è n c ú u c h ú n g , d à u c l m n g c ò n n h õ tuô i m á c lòng .

BÀI NÀY CHIA RA LÀM BÓN PHÀN

I . — V u a G i ò - s i - a l à v u a đ a o - đ ũ c (II Các V u a 22 :1-2) .

I I .— Vua Giô-si-a l à m c h o d â n m ì n h b ié t h ó i - c â i (II Sù -kỳ 34 :3 -7 ) .

III .— V u a G i ô - s i - a s ù a đ è n - t h ò ' lai (II Các Vua 2 2 : 3 - 7 ) .

IV.— Vua Giò-si-a có t ì m - k i é m lò*ĩ c ũ a B ú c C h ú a Trò ' i và c ó v â n g g i ũ t h e o (II C á c V u a 2 2 : 3 - 7 ) .

LÓI HÒI: 1.— Đa i -ỳ c ũ a bà i n à y t h é n à o ? 2.— Nguò ' i t i èn- t r i có d a n h - t i é n g l ú n , có

g i ú p c h o v u a Giô-si-a, là ô n g n à o ? 3 .— Ông nô i và ô n g t h â n c ũ a v u a Giô-

si-a ăn -ô - t h ê n à o ? 4.— Vua Ma-na-se l àm đ è u á c , c ò n v u a

Giô-si-a t h ì l àm đ è u l à n h ; ha i đ è u đ ó day -d ô gì c h o ta ?

5 . — L u â t - p h á p m à t h à y té-lê H inh -k i a đã t ì m đ u p ' c c ó qu i k h ô n g ?

6 .—Tai s a o nguò ' i Giu-đa lai k h ô n g b ié t v ê l u â t - p h â p áy ?

7 .—Khi d â n - s u h ú a sê v â n g - t h e o lò'i giao-uó 'C, h p c ó đ u p ' c đo i l òng , hay h p c h í l à m t h e o b è ngoà i m à t h ô i ?

8 . — T a i sao vua lai é p d à n - s u p h â i bó tôi-lôi ?

9.— Giô-si-a có t r ù - đ i ê t đuo-c n h ũ n g đ è u

g ì ? 10.— N h ũ n g t h è - r a - p h i m là c h i ? 11.—Giô-s i -a đ u p ' c C h ú a c ú u ra k h ó i

tô i - lô i , s u đó d a y - d ô c h o ta đ è u gì ? 12.— Nhò ' s a o m à đ ó i c ũ a v u a Giô-si-a

lai đ u p ' c p h u ó ' C ? 13.— Cha m e có n ê n só'm lo d a y - d ô c h o

c o n t r ê m ì n h b ié t vè s u c ú u - r ó i l i n h - h ò n c h ă n g ?

1 9 A V R I L , 1 9 3 1 3 < > E 3

GIE-RE-MI (Giê- rê -mi 1 :1-10 ; 14 : 7-22, 31 : 27-34)

CÂU GÓC: «Nhir vây* m ô i ngirò*i t r o n g c h ú n g ta s ê k h a i t r ì n h v i ê c

m ì n h v ú i Đ ú c Chúa Trò"i» (Rô-ma 14:12)

ĐAI-Ỳ CÙA BÀI NÀY

Bài n à y tó c h o c h ú n g ta b i é t r a n g Đ ú c C h ú a T r ú i có m ô i ỳ - đ i n h r i ê n g c h o m ô i . nguò ' i . N é u nguò ' i t ìm m à b i é t đ u p ' c ỳ-đ i n h á y , th ì s ê đup-c phuó-c ló-n, và g i ú p ích c h o ngu'ò-i k h á c t r o n g đò-i n à y .

NHÁC LAI SU-TÍCH

Giê- rê -mi b á t đ à u h à u v iêc Đ ú c C h ú a Trò ' i t ù n ă m v u a Giô-si-a khó ' i - su q u i - p h u c d â n Giu-đa t r ó lai c ù n g Đ ú c C h ú a T rò ' i . T ù đ ó ô n g nó i t i ê n - t r i c h o đén k h i t h à n h G i ê - r u - s a - l e m bi vua n u ó c B a - b y - l ô n c h i é m - đ o a t , n h â m n ă m 586 t r u ó c C h ú a g i á n g - s a n h , n g h ĩ a là ô n g đ ã nó i t i ên - t r i h é t t h â y là 40 n ă m , ta i t h à n h Giê- ru-sa - lem. Sau kh i t h à n h Giê- ru-sa - lem bi t h á t - t h ũ r ò i , t h ì Giê-rê-mi c ó x u ó n g x ú Ê-d íp - tô m à g i â n g c h o nguò ' i Giu-đa ú đ ó .

T ù k h i v u a Giô-si-a t r i -v i đ é n k h i d â n Giu-đa m á t nuó 'C, n ă m đò'i v u a :

1.— V u a Giô-si-a (31 n ă m ) . 2.— Vua Giô-a -cha (3 t h á n g ) . 3 . — Vua G iê -hô -g i a -k im (11 n ă m ) . 4 . — V u a Giê-hô-gia-k in (3 t h á n g ) . 5.— V u a Sê-đê-kia (11 n ă m ) .

Vua Giô-si-a bi t ù t r â n t r o n g kh i đ á n h n h a u vó'i v u a x ú Ê - d i p - t ô ; v u a Giô-a-cha t h ì b i nguò ' i Ê-đ íp- tô bá t , c ò n ba v u a kia t h ì b i v u a n u ó c Ba-by- lôn b á t .

CÂT NGHĨA NHŨNG CÂU KHÓ HIEU

Đ o a n 1:5—«Tru*úe k h i t a o n ê n n g i r ú i t r o n g l ò n g me.» Mpi s u xây r a t r o n g t h é -g i an , Đ ú c C h ú a Trò ' i đ è u b i ê t hé t t h â y ; t r u ú c k h i G i ê - r ê - m i đ u p ' c s a n h r a , t h ì C h ú a đ ã q u y é t - đ i n h r a n g ô n g sê h à u v i êc Ngà i . Đói vó'i m ô i nguò ' i Ngài có m ô t ỳ và c h o m ô t v i ê c r i ê n g . Có m ô t đ è u là N g à i k h ô n g m u ó n é p - b u ô c a i p h â i t h e o ỳ đ ó , n h u n g c h o môi nguò ' i đ u p ' c q u y è n t u - c h ũ . Có kh i Ngài đ ă t n g u ù i n à o & c h ô np h a y ó- c h ô kia đ ê g i ú p c h o nguò ' i đ ó có t h ê t h e o ỳ c ũ a N g à i . La i , n é u Ngài m u ó n g iao m ô t v i êc ló'n c h o m ô t nguò ' i n à o l àm , t h ì Ngà i c ũ n g d p n s ăn m ô t c o n đ u ó ' n g c h o nguò ' i đ ó đ ê b u ó c t ú i m à l à m t r o n ỳ - m u ó n c ũ a Ngà i . Xin x e m ô n g S a m - s ô n t r o n g s á c h Các Q u a n Xét 13 : 5, G iăng B á p - t í t t r o n g s á c h L u - c a 1:15, và T h á n h P h a o - l ô t r o n g s á c h G a - l a - t i 1:15.

«Ta d ã b i ê t r i ê n g ngu*o*i.» B ú c C h ú a Trò - i đã b i ê t ' r i ê n g ô n g G i ê - r ê - m i đ ă n g ô n g se làm c h o Ngài m ô t v i êc ló'n.

«Cho các nu*ó*c.» Ông G i è - r ê - m i k h ô n g n h ũ n g g iâng c h o ngu'ò'i Y-so'-ra-ên m à t h ô i , òng c ũ n g g i â n g c h o ngu'ò'i ngoa i n ũ a . Đèu â'y tô c h o ta b i é t r à n g C h ú a v ã n thtro 'ng-xót và c ú lo c h o n g u ò i ngoa i l u ô n .

Đ o a n 1 : 6—«Tôi c h â n g b i é t nó i ch i vì tôi là c o n trè .» Xin h ã y s o - s â n h lò'i n â y vó'i lò'i Môi-se đ ã c h é p t r o n g s á c h X u â t Ê-díp-tô Kỳ 3 : 1 1 . Các t i ên - t r i t h i ê t đ é n t ù Đ ú c C h ú a Trò ' i đ è u có l ò n g k h i ê m - n h u ò ' n g truó-c m ă t Ngài n h u v â y (Xem Ma 1 1 : 2 5 ) .

Đoan 1 : 7—«Sê nói m o i đ è u ta_ t r u y ê n eho nói .» Môt nguò-i t i ê n - t r i k h ô n g c à n phâ i là nguò-i có tà i k h â u - b i ê n , s o n g ch ĩ là m ô t sú-g iâ đ e m t in cúa Đ ú c C h ú a T r ò i đén c h o nguò-i ta m à t h ô i .

Đoan 1 : 8 —«Đù*ng so*.» P h à m m u o n đu-o'c l òng Đ ú c C h ú a Trò-i, th ì thu'ò-ng h a y mãt l ò n g c ũ a ngirò-i (Ma 23 :31 ) . N h ũ n g đèu đó m ô t ngu-ò-i b i é t nhò ' -cây Đ ú c C h ú a Trò-i th ì k h ô n g đángsp - , vì vây C h ú a b i è u ông Giê-rê-mi đ ù n g s u .

Đoan 1 : 9—«Giang t a y rò* m i ê n g tôi .» Đ ú c Chúa Trò-i rò- m i ê n g ô n g Giè-rê-mi đ ó chĩ vèNgà i đê lò ' i c ũ a Ngài t r o n g m i ê n g ô n g , chó- k h ô n g p h â i C h ú a é p ô n g n ó i . N é u Gè-rê-mi k h ô n g c h i u nó i ra lò i ãy , th ì C h ú a cũng k h ô n g é p . Đ ú c C h ú a T r ò - i đê c h o m õ i ngirò-i đu-o-c t u - d o m à l àm t h e o ỳ Ngài h a y là k h ô n g . Nhu-ng m à khô 'n-khó t h a y c h o nguò-i n à o k h ô n g v â n g lò-i Đ ú c C h ú a Trò-i!

Đoan 31 :27—«Ta s ê lâ'y g i õ n g m à g i e o no*i nhà Y-so* -ra -ên v à Giu-đa .» Lò'i áy chĩ r àng đ é n đò'i nuó'C b ì n h - a n m ô t n g à n năm t h ì d â n Y-so'-ra-ên và d â n Giu-đa s ê h iêp iai vó-i n h a u làm m ô t u u ó ' c và s ê t i n B ú c C h ú a J è s u s là Đ á n g Mê-si.

Đoan 3 1 : 2 9 — « Ô n g e h a ă n t rá i n h o ehua .» Lò'i ãy là m ô t c â u ph i ro 'ng-ngôn nguò-i ta thuò-ng nó i . T h â t vây , c h ú n g ta b i é t su- tôi-lôi c â a c h a m e có t hê l à m h a i c h o con, c ũ n g n h u s u n h o n - đ ú c c ũ a c h a m e có thê g iúp con vâng lò-i Đ ú c C h ú a T r ò i .

Đoan 31 : 32 — «Tú*c là giao-u*ó*c m à chúng nó đã phá ăi.» Dâu n g u ò i Y-so-ra-ên bò Chúa và h ũ y - p h á lò-i g i a o - u ó c vó- i ' Ngài, song Ngài vân c ò n y ê u - t h u o n g h p mà lâp giao-uó-c k h á c vó'i h p .

Đoan 3 1 : 33—«Ta s è đàt l u â t - p h á p ta trong b u n g c h ú n g nó.» C h é p vào lòng

k h á c vó'i c h é p t r ên b â n g đá (Xem X u á t 3 1 : 1 8 ) . Kh i x u a , t r o n g đò'i Môi-se , Đ ú c C h ú a Trò ' i b a n l u â t - p h á p Cho nguò ' i t a , th ì Ngài gh i v à o b â n g đ á , b u ô c nguò ' i tà p h â i v â n g t h e o lò-i ã y . Song khi Đ ú c C h ú a J ê s u s đ é n , Ngài đã l à m t r o n l u â t - p h á p , c h o n ê n ai t h e o Ngài th i có l u â t - p h á p cũa Ngài ó- t r o n g l ò n g , và sê nhò- Đ ú c T h â n h - L i n h m à l àm t h e o l u â t - p h á p ã} 7 dup-c .

Đ o a n 31 : 34—<rVì c h ú n g n ó t h â y s ê b i é t ta , v ì t a s ê t h a . » Khi nguò-i ta c â m - b i é t Đ ú c C h ú a Trò-i đã t ha tôi c h o m ì n h r ò i , t h ì mó'i c ó t hê nó i r a n g đã b i é t r õ v è Đ ú c C h ú a Trò ' i .

BÀI NÀY CHIA RA LÀM BA PHÀN

I GIÊ-RÊ-MI ĐUO'C KÊU-GOI

LÀM TIÊN-TRI (Giê 1 : 4-10)

Giè-rê-mi đ u p x kêu-gp i l à m t r è n - t r i , đ ó là m ô t đ è u ô n g b i é t c h á c - c h ã n , c h ó ' k h ô n g p h â i là ô n g tirô-ng v â y m à t h ô i . Môt nguò-i t í n - đ ò c h i u nô i n h ũ n g s u c u c - k h ô g i a n -t r u â n ô t r o n g đò'i n à y , t h ì n h ò ' v â y nguò-i đ ó b ié t c h â c r a n g m ì n h đu-o-ngtheo ỳ C h ú a .

Khi C h ú a k ê u - g p i Giê - rê -mi , t h ì ô n g c ũ n g có t ù - c h o i n h u Môi-se đ ã l à m , m à r à n g : « Ô i ! C h ú a Giê -hô-va , tôi c h ă n g b i é t n ó i c h i , vì tô i là m ô t c o n t rê .» Nhu-ng ông k h ô n g tù-chô ' i n h i è u l àn nhu- Môi-se v â y . N ê n k h i C h ú a đ ã p h á n làn t h ú h a i , r à n g : « Đ ù n g sp- vì có- c h ú n g nó,» «Ta sa i .nguo'i đi ,» «Ta ó- c ù n g nguo-i đ ă n g g iâ i -c ú u nguo-i,» t h ì G iê - rê -mi v â n g lò-i l i èn . T h â t vây , Đ ú c C h ú a Trò-i đ ã h ú a , t h ì Ngài l u ô n l u ô n l à m t r o n lò-i h ú a cũa N g à i ; c h o n è n m â y p h e n Giê - rê -mi p h â i tù , m à làn h à o c ũ n g đup-c C h ú a c ú u ô n g ra k h ó i . T h e o lòng ác c ù a loài nguò ' i , t h ì h p m u ó n ha i G i è - r ê - m i ; n h u n g n h ò - q u y è n - p h é p Đ ú c C h ú a Trò-i mà ô n g đu-pc vô -ha i . Ây là ú n g -n g h i ê m lò'i C h ú a đ ã p h à n c ù n g Giê- rê -mi t r o n g kh i c ò n t h o ' - á u - r a n g : «Hp se đ á n h n h a u vó'i ngiro-i, n h u n g k h ô n g t h á n g n g u o - i ; vì ta ó-cùng nguo-i đ ă n g c ú u nguo-i)) (1 :19) .

II.—LÒ'I S Ú VÀ S U CÀU-NGUYÊN

CÙA GIÊ-RÊ-MI (Giê 14 :)

Vì d â n Giu-đa p h a m tô i c ù n g Đ ú c C h ú a Trò-i, n ê n - t r o n g x ú p h â i xây ra co-n đ ó i -k é m ; đ ó l à B ú c C h ú a T r ò i đ o á n - x é t h p , y n h u lò-i t r o n g sách P h u c - t r u y è n l u â t - l ê K ỳ 28 :15 ,23 , 34. D â n Y-so'-ra-ên c ũ n g vây , vì p h a m tô i vó'i Đ ú c C h ú a T r ò i mà đã bi p h a t m ô t l àn đó i -kém t r o n g đ ò i v u a A-báp .

C h â n g nhũ-ng vây m à t h ô i , c á c h m á y mu-o-i n ă m v è s a u , d à n Y-so--ra-ên lai p h â i m â t nu-ó-c nũ-a. Ngu-ò-i Giu-đa đã biê't r õ v è đ è u á y , n h t r n g h i è m vì h p k h ô n g ch iu ă n -n ă n , Bié t b a o p h e n G i ê - r ê - m i đă h i ê p vó-i h p m à x u n g tô i và c à u - n g u y ê n r a n g : «Su b ô i - n g h i c h cũa c h ú n g tô i n h i è u l â m , c h ú n g tô i đ ã p h a m tô i n g h i c h c ù n g Ngài . . . Hõ-i Đ ú c Giê-hô-va , d à u vây , Ngài v ã n ô-g i ũ a c h ú n g t ô i . ) ) N h u n g d â n Giu-đa v â n c ú c ú n g lòng , k h ô n g c h i u ă n - n ă n . Vì vây , Giê-r ê - m i c ó k h u y ê n h p t ró- la i vó'i C h ú a , vì n é u k h ô n g , t h ì Ngài á t sê bó h p . N h u n g bi c á c t i ê n - t r i g i â l ù a - d ó i b p , n ê n h p đ à n h b ó C h ú a .

Vì t r o n g đò-i Giê - rê -mi có r á t ít nguò-i m u ó n t h e o ỳ C h ú a , n ê n su- đ o á n - x é t cfia C h ú a t h é n à o c ũ n g p h â i đ é n . Bô-i vây , C h ú a đ ã p h á n r a n g : «Dâu Môi-se và Sa-m u - ê n đ ú n g t ruó-c m ă t ta , n h u n g l òng ta c ũ n g c l i âng hu'ó-ng vè d â n này» ( 1 5 : 1 ) . Lò-i đ ó đ ũ k h i é n ta b i é t d â n Giu-đa l úc đ ó đ à y - d â y tô i - lô i . Vây n ê n , d à u Giê- rê-mi h é t s ú c c à u - n g u y ê n và t r u y ê n g i âng lò-i C h ú a , n h u n g h p vân c ú n g l òng .

III.—GIÊ-RÊ-MI VÀ S U GIAO-UÓC MÓ'I

Giê- rê -mi ó- n h â m lúc x ú m i n h bi v u a n u ó c Ba-by- lôn c h i é m - đ o a t , th ì l ỳ - u n g ô n g b u ò n l â m . N h u n g n h ó Đ ú c C h ú a T r ó i an -ũ i l ò n g ô n g , v ì Ngài đ ã c h o ô n g b i é t t ruó-c r â n g , v è s a u d â n Y-so'-ra-ên sê tró- lai c ù n g C h ú a và sê đup-c t r ó v è l â p g i a - c u ta i x ú Giu -đa . Đ o a n 31 nó i vè s u g i a o - u ú c m ó i . G i a o - u ú c c ũ là g i a o - u ú c m à Đ ú c C h ú a Trò-i đã b a n c h o Môi - se đ e m t ù nú i Si-nai x u ó n g c h o d â n Y-so--ra-ê n . Khi đup-c ha i b à n l u â t - p h á p áy , t h ì d â n - s u c ó h ú a r â n g h p s ê l à m mpi v i êc Đ ú c Giê-hô-va đã p h á n - d ă n . H p h ú a n h u vây , là vì h p k h ô n g b i ê t s ú c m ì n h y é u -đ u ó i , c h o n ê n vè sau h p k h ô n g t h è g i ũ

n ò i l uâ t C h ú a (Giê 3 1 : 3 1 ) . Còn g i a o - u ó c mó-i t h ì là k h á c h a n : C h ú a c ó p h á n r a n g : «Ta sê đ ă t l u â t - p h á p ta t r o n g b u n g c h ú n g n ó , và c h é p vào lòng.» «Ta sê l à m Đ ú c C h ú a Trò ' i c h ú n g n ó , c h ú n g n ó sê l à m d â n ta» ( 3 1 : 3 3 ) . N é u có I u â t - p b á p c ũ a C h ú a t r o n g lòng , t h ì t u - n h i ê n sê l à m t h e o r á t d ê . K i n h - t h á n h c ũ n g có d a y r â n g Đ ú c C h ú a Trò'i b a n T h á n h - L i n h c ũ a Ngài v à o l ò n g nguò' i t í n - đ ò đ ê g i ú p - đ õ - h p l àm t h e o ỳ Ngà i . Lò'i giao-uó-c m ó i là đ ê d à n h c h o nguó-i Y-so--ra-ên kh i s a u ; n h u n g t h e o lò-i t r o n g sách Hê-bo--ro- 8 :10-12, t h i h i ê n b â y giò- t ín-đi l đã đup-c phuó-c áy r ò i .

LÓI HÒI:

1.—Giê-rê-mi là a i ? Ông b á t đ à u h à u v i ê c C h ú a n h â m đò-i v u a n à o trj-vì x ú G i u - đ a ?

2.—Khi t h à n h G i ê - r u - s a - l e m bi c h i é m -đ o a t r ò i , t h ì ô n g đi đ â u ?

3 .—Phuo-ng -pháp m à Đ ú c C h ú a Trò-i thuò-ng d ù n g đ ê g iúp-đõ- nguò-i ta t h e o ỳ Ngài là t h é n à o ?

4 .—Tai s a o c h ú n g ta b i é t n ê n tbuo-ng-xó t nguò-i ngoa i ?

5 .—Lòng k h i ê m - n h u ò - n g c ũ a Giê-rê-mi có s u d a y - d ô gì c h o ta ?

6.—Dàu C h ú a đã đ ê lò-i Ngài t r o n g m i ê n g ông , Ngài c ó b u ô c ô n g p h â i nó i k h ô n g ?

7.—Nguò-i Giu-đa và n g u ó i Y-so--ra-ên sê h i ê p lai l ú c n à o ?

8.—Cách ăn n é t ó- c ũ a c h a có g i ú p - đ õ -c h o con-cá i m i n h bay k h ô n g ?

9.—Giao-uó-c cũ c ũ a Đ ú c Chúa T r ò i vó-i nguò-i Y-so--ra-ên c h é p ó- đ â u và l ú c n à o ?

10.—Còn giao-uó-c mó'i th ì c h é p ó' đ â u ? 11.—Tai s a o kh i n g h e lò'i cũa Giê- rê -mi ,

d â n Y-so--ra-ên la i k h ô n g c h i u ă n - n ă n ? 12.—Nguò-i t ín -đò có h u ó - n g đ u p - c n h ũ n g

p h u ú e l à n h c ũ a giao-uó-c mó-i b i ê n l ú c b á y g i ó c h ă n g ? (Xem Hê 8 :10-12).

2 6 AVRIL. 1 9 3 1 3 < > E

G I Ô - N A B I Q U Ò ' - T R Á C H

(Giô-na 3 : 1-5, 10 ; 4 : 1-11)

CÂU GÔC: «Quâ t h â t . ta b i é t Đ ú e Chúa Trò'i c h â n g h'ê vi-nê a i , n h u n g t r o n g c á c d â n , h ê ai

k í n h - s g * Ngài v à l à m su* c ô n g - b ì n h , th ì n á y đuo*e đ e p l ò n g Chúa» (Sú'-clâ 10 : 34, 35) '

ĐAI-Ỳ CÚA BÀI NÀY lôi và n h ũ n g nguò' i c ó t á n h k h ó c h i u .

Đ ú c C h ú a Trò-i có t h ê l à m c h o nguò' i TÌNH-HÌNH N U Ó C Y-SO'-RA-ÊN ta đ u p ' c đ â y - d â y s u y ê u - t b u o - n g đ é n Giô-na s a n h n h â m đò-i vua Giê - rô -bô-nò i thuo-ng đup-c câ n h ũ n g nguò-i tô i - a m II. Vua này tri-vì x ú Y-so'-ra-ên—41 n ă m .

Trong đò-i v u a à'y đ à n A-si-ri đ ã yê'u t h é , nên khi đ á n h n h a u , v u a t h á n g đu-o-c d â n ây và t h â u la i nhũ-ng c h ô m à d â n A-si-ri c h i é m - đ o a t l ú c tru-ó-c.

CÂT NGHĨA NHŨ'NG CÂU KHÓ HIÊU

Đ o a n 3 :1—«Có lò-i c ù a Đú-c G i ê - h ô - v a phán c ù n g Giô-na .» P h â n - s r r c ũ a c á c t iên- t r i k h ô n g p h â i láy lò'i C h ú a m à câ t nghĩa c h o nguò ' i ta t h e o ỳ r i ê n g m i n h , n lurng ch ĩ nó i lai m p i lò'i cũa C h ú a đã ban vào lòng m ì n h mà t h ô i .

«Làn thú* hai.» Bô'i vì đã m ô t l àn Giô-na k h ô n g c h i u v â n g lò'i C h ú a , n ê n C h ú a phâi đ ê n vó'i ô n g làn t h ù h a i n ũ a ; đ è u đó tô c h o ta b i é t u n t l u r o ' n g - x ó t c ũ a Đ ũ c Cliúa Trò ' i đô'i vó'i c h ú n g ta t h i ê t là r á t ló-n. N lu rng co -n h o a n - n a n mà ô n g Giô-na phâ i g ă p c ũ n g d a y - d ô c h o ta biê't r à n g chông -ngh i ch vó-i Đ ũ c C h ú a Trò-i là v ô - í c h .

Đoan 3 : 3— « N i - n i - v e là m ô t t h à n h r à t ló-n, đi m á t ba n g à y đirò*ng.» Bát ló-n, nglùa là ló-n c h o Đ ũ c C h ú a Trò-i, bò-i vì Ngài t h á y có n h i è u l i n h - h ô n là q u í v ô -giá c h o Ngà i . T h e o ỳ ô n g Giô-na , th i ô n g t u ò n g ch i có m ô t t h à n h là ló-n c h o C h ú a mà thô i , áy là t h à n h Giê- ru-sa- lem. N l u r n g mà sách G i ô - n a d a y r õ r à n g : t h à n h n à o cũng là ló-n c h o C h ú â , b ô i v ì m ô i t h à n h đ è u c ó n h i è u l i n h - h ô n m à C h ú a m u õ n c ú u .

Đoan 3 : 4 — «Giô-na khô-i đ à u vào .» Dâu t h à n h Ni-ni -ve là ló-n, n h u n g ô n g Giô-na c ũ n g k h ô n g ngã l òng . Ò n g đã khõ-i đàu đi vò và t r o n g m ô t ngày đ â u ô n g đi qua đup-c m ô t p h à n t h à n h ãy . Câu 5 c ó chép : «Dân t h à n h Ni-ni -ve t in Đ ú c C h ú a Trò-i.» Ông Giô-na k h ô n g c ó n ó i n h i è u , n h u n g lò-i ô n g l àm c h o nguò-i ta sp-, v à bò-i cách ô n g b á o t in r á t có q u y è n , n ê n h p biét là bõ-i C h ú a sai ô n g .

Đ o a n 3 :10— «Đú*e Chúa Trò-i ă n - n ă n . » Hai t i éng ă n - n ă n đ â y có n g h ĩ a là Đ ú c Chúa Trò-i t hô i đ i n h ỳ g i áng h o a x u õ n g , chó- k h ô n g p h â i nhu- su- á n - n á n h õ i - h â n cúa nguò-i ta đâu , v ì Ngài k h ô n g p h â i là loài nguò-i, n ê n c à n p h â i ă n - n ă n (I Sa. 15: 29). S u ă n - n ă n cũa C h ú a có ngh ĩ a là , neu nguò-i n à o ch iu v â n g lò'i Ngài , t h ì Ngài đôi lai cách Ngài đô ' i -đã i nguò ' i đ ó . Ngài thiro-ng-xót mà k h ô n g nõ- c ú h ì n h -pha t nguò-i đ ó n h u ỳ Ngài đ ã đ i n h .

Đoan 4 : 1 — «Giô-na râ't k h ô n g đ e p lòng.» Khi Đ ú c C h ú a Trò-i sai Giô-na đ é n cúng A-si-ri , thì ô n g t ù - c h õ i mà k h ô n g đ i ,

vì ô n g b ié t n é u ô n g g i âng c h o rõ vè s u tuo-ng-lai Đ ú c C h ú a Trò ' i h ì n h - p h a t nguò ' i A-s i - r i , t h i c h á c h p s ê ă n - n ă n , và n é u h p ă n - n ă n , t h ì c h á c Đ ú c C h ú a Trò ' i là Đ ã n g g iàu l ò n g t luro-ng-xót , s ê k h ô n g nõ' h ì n h -p h a t h p đ â u ; h p sê đup'C c ú u . Vâ, n é u h p ă n - n ă n , t h ì c h á c Đ ú c C h ú a Trò ' i se k h ô n g g iáng t a i - h p a x u õ n g , té r a lò'i t i ê n -t r i cũa ô n g k h ô n g đup'C ú n g - n g h i ê m , n ê n c h i ô n g k h ô n g đ e p l òng .

Đ o a n 4 : 3— «Vì vè" p h à n tô i , ehè't e ò n hó*n s o n g !» Giô-na b u ô n l â m , vì ô n g b i ê t r à n g n é u d â n A-si-ri đ u p c khó i h ì n h - p h a t , t h ì nguò ' i Y-so'-ra-ên sê g ă p s u c u c - k h ô bò-i ta i h p . Bô'i ô n g k h ô n g m u õ n t h a y s u k h õ n - n a n c ù a d â n m ì n h , n ê n ch i ô n g mó'i n ó i c â u đ ó .

Đ o a n 4 : 4—«Ngu*o-igiân c ó n ê n k h ô n g ? » Lò'i n â y t õ r a Đ ú c C h ú a Trò' i y ê u - t h u o ' n g q u á đ ô i , đ ê n no i b a n g l ò n g láy lò'i n h õ -n h e m à h õ i m ô t nguò ' i c ó l òng h ò ' n - t r á c h Ngài . C h a n g n h ũ n g Ngài có l òng thuo-ng-xó t n h ũ n g nguò-i tôi- lôi b i ê t ă n - n ă n m à t h ô i , Ngài lai c ò n c ó l òng n h i n - n h u c đô'i vó-i n h ũ n g nguò ' i b ô n - đ a o m à h a y o á n -t r á c h Ngài n ũ a .

Đ o a n 4 : 5— rcNgoi ph ía đ ô n g t h à n h â'y.» Giô-na c ú t rông -đp - i c h o t h à n h Ni-ni-ve sê bi h ì n h - p h a t n h u lò-i ô n g đ ã nó i t i ên -t r i , n ê n ô n g ngò i p h í a đ ô n g t h à n h áy đ ê chò'-đpM m à m u c - k í c h v è co-n t a i - h p a đ ó .

Đ o a n 4 : 6 — «Đú*c G i ê - h ô - v a s a m - s ă n m ô t d â y giu*a.» Dây g i u a ãy m p c l ên m a u l á m , vì C h ú a đã l à m m ô t p h é p la , sâm-săn n ó . Giô-na r ã t v u i , vì d â y g i u a ãy c h e m á t c h o m i n h , nên t r o n g l ò n g ô n g la i c ò n t u ò n g c h á c là C h ú a tõ m ô t d ã u c h o ô n g b i é t r à n g C h ú a se h ũ y - d i ê t t h à n h Ni-ni-ve , k h i é n lò'i t i ê n - t r i ô n g đup-c ú n g -n g h i ê m . Câu 9 c ó c h é p : «Ngiro-i nôi g i ân vì có- d â y g i u a n â y có n è n k h ô n g ? » Ông Giô-na có b u ô n vì c ò m ô t d â y g i u a bi h é o , n l u r n g m à ô n g lai vu i vì t h á y n h i è u nguò ' i bi h a i . L ò n g Đ ú c C h ú a Trò ' i th ì k h ô n g p h â i n h u vây , Ngà i c ó l ò n g thuo-ng-xó t m o i ngu-ò-i và k h ô n g m u õ n m ô t n g u ò i n à o b i h u - m á t (II P h i e 3 : 9) .

BÀI NÂY CHIA RA LÀM BA PHĂN I . - D 1 P - T I Ê N LĂN T H Ú HAT CÙA GIÔ-NA

(3 : 1-4) Òng Giô-na có l ò n g c á m o-n C h ú a , vì

Ngài đ ã c ú u ô n g k h ô i c h é t t r o n g b u n g

c o n cá , n è n k h i có d jp- t iên m ò t l àn nfra, t h ì ô n g l â p - t ú c v â n g l ò i . N é u m ì n h k h ô n g v â n g l ò i C h ú a l àn t h ú n h ú t , t h ì t h u ò n g ít kh i đup-c c ó d i p - t i ê n l à n t h ú h a i nhu-vâ} ' . Vè p h à n ô n g Giòjj ia , th ì n h ò kh i õ-t r o n g b u n g c o n cá , ô n g đã th iê t lòng ă n -n ã n và h ê t l ò n g c à u - n g u y ê n , n ê n ô n g mó-i đup-c c ó t h ê m m ô t d i p - t i ê n i iũa.

Đ ú c C h ú a Trò-i c ó p h á n c ú n g Giô-na r a n g : «Rao c h o c h ú n g n ó l ò i ta đã d a y c h o nguo-i.» Đ ó là s u q u a n - h ê l â m . Có n h i è u t h à y g i â n g nó i r â n g : « N h u n g tô i k h ô n g n g h e Ngài nó i gì v ú i tôi .» N é u n ó i v â y , t h ì đ ù n g g i â n g c h o đ é n kh i đup-c n g h e t i é n g cũa Ngài d a y m ì n h . Có nguò-i nó i r a n g : «Song tói n a y p h â i g iâng , th ì tô i p h â i l à m gì?» Vây t h ì , p h â i b a m ì n h x u ó n g , p h â i m õ - l ò n g ra m à n g h e Ngài nó i c h u y ê n vó-i m i n h . Ngài d ù n g lò-i t r o n g K i n h - t h á n h m à d a y nguò-i t a . N é u C h ú a c h u a d a y n ó i l ù i g ì , t h ì tó t ho-n là l à m t h i n h , đ ù n g g i âng -day gì câ . T h à y g iâng k h ô n g c ó p h é p g i âng m ô t bà i c ú a m ô t nguò ' i đ ã đ ă t ra ; n h u n g p h ã i nó i lai l ò i s ú c ũ a Đ ú c C h ú a Trò ' i . Ông Giô-na ch ĩ nó i lai lò'i C h ú a , t h é m à câ t h à n h đ è u ăn -n ă n b õ t ô i .

II.— THÀNH NI-NI-VE CHIU NHÂN

LÒ'I SÚ" CÚA GIÔ-NA (3 : S-10)

C h ú n g tô i l ãy l à m la kh i s u y - n g h ĩ đ é n d â n t r o n g t h à n h Ni-ni-ve ch iu n h â n lò'i s ú c ũ a Giô-na m ô t c á c h m a u - c b ó n g n h u v â y . Có nguò-i t uõ ' ng r a n g vì c ó hp đã t h á y Giô-na đ u p x đi r a k h ô i b i ên và k h ô i b u n g c o n c á . Nguò ' i Ni-ni-ve t in r a n g t h à n h m i n h đ ã đup-c l âp lên h õ i m ô t t h à n c ũ a m ô t c o n cá , và hp c ũ n g t in có n g u ò i sú -g iâ c ũ a b i ê n r a day -do h p . N ê n k h i d â n - s u t r o n g t h à n h đ ó n g h e vè ô n g Giô-na đ â đ é n t ù b i ê n , th ì hé t t h â y b a n g l ò n g t in lò-i ô n g .

Ông Giô-na đã nó i m ò t c á c h r á t d a n - d ĩ l à m c h o m o i nguò-i đ è u ch iu n g h e . Song , v ì t h à n h - p h ò ' áy ló-n, có n h i è u nguò-i , n ê n ô n g k h ô n g t h ê nó i hé t c h o m ó i m ô t n g u ò i đu-p-c; n h u n g n h ò nhfrng nguò-i n à o đă đup-c n g h e lò-i ô n g , th ì la i t h u â t c h o n h ũ n g n g u ò i k h á c . Vi vây , m ô i nguò ' i đ è u đup-c d i p m à n g h e . C h ú n g ta x e m s u p h á n - h u n g ta i t h à n h N i - n i - v e n h u sau n à y :

1.— D â n - s u t in Đ ú c C h ú a Trò ' i , và ch iu n h â n m i n h là nguò ' i tôi-lôi n h u Ngài đã n ó i .

2.— «Dân x u n g tôi.» H p r a o ra s u k i ê n g ăn và m ă c b a o ga j , t ù ló'n ch í n h õ h é t t h à y đ è u ba m ì n h x u ó n g .

3.— «Đân-su kêu -càu c ù n g Chúa .» T h e o l i n h t r u y ê n c ũ a v u a , d â n - s u p h â i hé t s ú c kêu -càu c ù n g C h ú a . Ay là s u c à u - n g u y ê n c h u n g .

4.— «Dân-su b õ tôi- lôi .» Vua b i ê u d â n -s u p h â i t r ù - b õ đuó-ng-lói x á u m ì n h . « Đ ú c C h ú a Tró-i t h á y v i ê c h p l à m đ è u đ ã xây-bõ đuò-ng-lô'i x á u c ũ a m ì n h . » Khi nguò-i đã đ ô i d i ê n - m a o c ũ a tô i - lô i và láy d i ê n -m a o k h á c đó i vó-i Đ ú c C h ú a Trò-i, th ì Chúa c ũ n g đôi d i ê n - m a o Ngài đõ i vó'i h p . T h à n h n à o c h ó n g - n g h i c h c ù n g Đ ú c C h ú a T r ò i , th ì p h â i bi h ì n h - p h a t ; s o n g t h à n h n à o ă n - n ă n tôi , thì sê đup-c o-n l à n h c ũ a Ngà i . Câ t h à n h Ni-ni-ve đ è u đup-c đôi mó-i, t h â t là m ô t p h é p la, la ho-n Giô-na đu-p-c r a khô i b u n g c o n cá ó duó-i nuó 'C .

III.— GIÔ-NA BUÒN

(Boan 4)

S u thuo 'ng -xó t cùa Đ ú c C h ú a Trò-i l à m c h o lò-i t i ên- t r i c ũ a Giô-na k h ô n g đup-c ú n g - n g h i ê m . Ông dã c á t n g h ĩ a c h o b i é t vì ô n g đup-c b ié t l òng thuo-ng-xó t c ũ a Ngài , n ê n k h ô n g m u ó n v â n g lò-i Ngài k h i Ngài m ó i b i ê u . Ông b ié t n é u h p ă n - n ă n m à trõ- lai c ù n g C h ú a , th ì Ngài sê k h ô n g h ì n h - p h a t h p ; tê r a lò-i t i ên - t r i c ũ a ô n g k h ô n g th iê t . T h â t G i ô - n a c h ă m lo vè đ a n h - t i é n g m ì n h ho-n l i n h - h ò n c ũ a n h ũ n g nguò-i õ- t r o n g t h à n h Ni -n i -ve .

LÒ'I HÔI:

1.— Đai-ỳ cũa bà i n à y r a t h é n à o ? 2 .—Giô-na g iâng t r o n g đò-i vua n à o ?

3 . — Các t i ên - t r i g i âng c á c h n à o ? 4 .—«Ni-n i -ve r á t k'vn» có n g h ĩ a gì ?

5.— Vi có- n à o d â n Ni-ni-ve c h i u n g h e lò-i cũa Giô-na ?

6.— « Đ ú c ChúaTrò- i ă n - n ă n » c ó ngh ĩa gi?

7.— L à m sao Giô-na k h ô n g đ e p lòng k h i t h á y t h à n h Ni-ni-ve đ u p c c ú u ?

8.— Đ è u gi là đ è u r á t q u a n - h ê c h o c á c t h à y g i â n g ?

9 . — N g u ò i ta m u ó n b ié t đup-c lò-i s ú cũa Đ ú c C h ú a Trò-i t h ì p h â i l àm gì ?

10.— N h a c lai b ó n đ è u c ũ a s u p h á n -h u n g tai t h à n h Ni -n i -ve .