Upload
truongque
View
248
Download
7
Embed Size (px)
Citation preview
DÖKÜMHANELERDEİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİÇalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve TÜDÖKSAD işbirliğiyle 2015 yılında başlatılan “Dökümhanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Projesi” tamamlandı.
TÜRKDÖKÜM
AKADEMİ DÖKÜM GÜNLERİ’NE İLGİ DEVAM EDİYOR
RÖPORTAJ
İÇİMİZDEN BİRİ:METİN BAŞARAN
RÖPORTAJ
EZBER DIŞI:NİYAZİ AKDAŞ
SAYI 37 EKİM-KASIM-ARALIK 2015 TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ YAYIN ORGANIDIR TUDOKSAD.ORG.TR
Teşekkürler Türkiye.
Silis Kumu
Krom
Mangan Yapı
Filtre Shell Kumu
BAŞKANDAN M. Uğur KOCAOĞLUTÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Başkanı
Değerli Türkdöküm okurları,
Yılda dört kez buluştuğumuz bu dergimizde üç aylık bir zaman kesitinde ne kadar çok değişime şahit oldu-
ğumuzu da beraberce izliyoruz. 2015 yılının bu son sayısında yılın bir değerlendirmesini sizlerle paylaşmak
istiyorum. Bu yılı Türkiye ekonomisi çerçevesinde dengede kapattığımızı izliyorum. Üst üste iki genel se-
çimin yarattığı durgunluk, yılın ikinci yarısında şiddetini arttırmaya başlayan sosyal çalkantılar, sınır komşu-
larımızdaki huzursuzluklar, Rusya ile başlayan kriz atmosferi ve hepimizin bildiği birçok dış faktör ile 2015
yılında üretim gücümüzü ve çok zorluklar ile elde ettiğimiz pazarlarımızı korumayı başardık.
Konjonktürel göstergeler düşen petrol, maden ve demir çelik fiyatlarının önümüzdeki 2 yılın küresel olarak
durgunluğu işaret ediyor. Buna rağmen sektörümüzün geniş spektrumu üretim seviyelerimizi koruyabilme-
mize destek olacaktır. Neredeyse tüm üyelerimizin Avrupa’da müşterileri ve iş ortakları var, son aylarda bu
paydaşlarımızın tedarik güvenliği endişelerini cevaplamak durumunda olduk. Önümüzdeki yılların da sürdü-
rülebilir büyümemize engel çıkarmamasını bekliyorum.
Bizler yılın bu son günlerinde ne kadar üretim yapıp yılı nasıl kapattığımızı sorgularken, Dernek envanteri-
mizdeki bine yakın işletmenin büyüklüklerini güncellerken, AFS 2014 yılı dünya döküm üretim miktarlarını
açıkladı. Türkiye 2014 yılında dünya 10. döküm üreticisi olarak yerini belirledi. Avrupa’da ise Almanya ve
İtalya’nın ardından 3. sırada yerimizi aldık. Bu konudaki detaylı değerlendirmeyi ileriki sayfalarımızda bula-
caksınız. Yılın ikinci yarısında da Akademi faaliyetlerimize devam ettik. Konuların zenginleştiğini, katılımın
giderek arttığını izliyoruz. Tüm üye firmalarımızın bu fırsatı değerlendirerek teknik personellerinin TÜDÖK-
SAD Akademi çalışmalarına katılmalarını ve bu yapıyı sahiplenmelerini bekliyorum. Akademi faaliyetlerine
sponsor olarak destek veren firmalarımıza da buradan tekrar teşekkür ederim. 2016 yılı için planlanan eğitim
takvimimiz ve diğer etkinliklerimiz ile çalışmalarımız yoğun bir şekilde devam edecek.
2008 yılından beri düzenlediğimiz Uluslararası Döküm Kongresi, bundan sonra TÜDÖKSAD Akademi fa-
aliyeti olarak her yıl organize edilecek. 2016 yılında Ankiros fuarına eş zamanlı olarak Turkcast holünde
sekizincisi yapılacak olan kongre için Yürütme Kurulu ve Danışma Kurulları faaliyetlerine başlanmış, bildiri
çağrısına çıkılmıştır. Kongremizin devam eden başarısı için dökümhaneler kadar tedarikçilerimizin de katkı-
sını bekliyorum. Birçok üyemizin dönem dönem yer aldığı ve hiç ara vermeden 15. defa TÜDÖKSAD olarak
katılımını gerçekleştirdiğimiz Hannover Fuarı’nda 2016 yılında tekrar Türk Dökümhaneleri
Grup Katılımını organize ediyoruz. Bizzat benim de dahil olduğum organizasyon çalış-
maları Genel Sekreterimizin yönetiminde sürdürülüyor. Döküm sektörünün Avrupa’da
ve Türkiye’de en hızlı gelişen dalı olan Yüksek Basınçlı Alüminyum Döküm alanında
Nürnberg’de 11’incisi düzenlenen EUROGUSS fuarında üyelerimizin yanında TÜDÖK-
SAD olarak bir info stant ile ilk defa katılım gerçekleştireceğiz.
2016 yılında birçok uluslararası sektörel etkinlik bizleri bekliyor, bunların bir kısmına
ortak katılım için dernek sekreterliğimiz, hazırladığı programları üyelerimize iletecek.
Kısaca özetlersem; 12-14 Ocak – Euroguss Fuarı; 11-17 Nisan – Bauma Fuarı; 16-19
Nisan – AFS Cast Expo – Fuar ve Kongre; 25-29 Nisan – Hannover Messe;
17-20 Mayıs – Expo China – Fuar ve Kongre; 22-25 Mayıs – WFC 72 – Dün-
ya Döküm Kongresi; 23-24 Eylül – International Foundry Forum – Kongre;
29 Eylül - 1 Ekim – Ankiros, Annofer, Turkcast – Fuar ve Kongresi bu yılın
önde gelen uluslararası etkinlikleri olacak. Bu etkinliklere katılacak tüm
meslektaşlarıma başarılı iş bağlantıları gerçekleştirmelerini diliyorum.
Yılın bu son sayısında hepimize, ailelerimiz ve sevdiklerimizle be-
raber sağlıklı mutlu ve başarılı bir yeni yıl diliyorum.
Sevgi ve saygılarımla.
G E L ECEĞİ
İŞ İN İZ İN
bi l i s im@bi l i s im .com. t r
w w w . b i l i s i m . c o m . t r
U ÇTAN UCA ERP ÇÖZÜMLE R İ
KURUMSAL KAYNAK PLANLAMA
Demir, Çel ik ve Alüminyum baş ta o lmak üzere tüm döküm sektörüne yönel ik çözümler
Döküm operasyonunu tak ip eden ıs ı l iş lem, ta laş l ı imalat , kaynak g ib i d iğer tüm üret im süreçler in in yönet i lmes i
Sektörün kul land ı ğ ı ka l i te yönet im s is temler iy le tam uyum, belge yönet imi ve üst düzey iz lenebi l i r l ik
Alaş ım, yar ı-mamul , mamul mal iyet ler in in hesaplanmas ı
DiDipte kalan , kütük , döndü kul lan ım ı , derece tak ib i , fason iş lemler, or tak model yönet imi ve model ömrü g ib i sektöre özel b i rçok konuda çözümler
Sektöre özel i ler lemel i ekranlar la s tok g i r iş ç ık ı ş , vard iya kay ı t lar ın ın operatör düzey inde sahada gerçekleş t i r i lmes i
Üret im ve Lo j is t ik süreçler in in yönet i lmes i ve yürütülmesi iç in bütünleş i k mobi l saha yönet imi uygulamalar ı
Yaz ı l ım sektöründe 30 y ı l l ık geçmiş i y le Türk iye’n in önde gelen döküm fi rmalar ıyla çal ı şma deneyimi
16
Döküm sanayi Türkiye’de ilk kez bir alt sektörün iş sağlığı ve güvenliği kapsamında
mercek altına alındığı sektör oldu. İş kazaları ve meslek hastalıkları yönünden
farkındalık kazandırmak için hayata geçirilen Dökümhanelerde İş Sağlığı ve Güvenliğinin
İyileştirilmesi Projesi olası tehlikelerin bertaraf edilmesi için çalışanlara ve
işverenlere rehberlik edecek.
Döküm Sanayinde Bir İlk
İÇİNDEKİLER ARALIK’15
12Dernekten HaberlerDöküm Günleri’ne İlgi Devam Ediyor
TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu İzmir’deydi
Uluslararası Döküm KongresiBildiri Süreci Belli Oldu
4. Dökümün FotoğraflarıYarışması ve Sergisi
TÜDÖKSAD ÜyeleriYılsonu Yemeği’nde Buluştu
ANALiZ 36Dünya Döküm Rakamları
42Üyelerden HaberlerAkmetal’in Tarihi Konuşuyor
Çelikel Alüminyuma Çevre Ödülü
LMA, Componenta’da 2. Kum Hazırlama Tesisini Devreye Aldı
Chiron Group Geleceği İnşa Ediyor
Eti Alüminyum Inductotherm Ocaklarını Devreye Aldı
Akdaş Döküm Tehlikeli Atık Geri Kazanım ve Tehlikesiz Atık Geri Kazanım Lisansları Aldı
Hülya Gedik’eYaşam Boyu Başarı Ödülü
CENSUS
60Röportaj
58Metalurji Sektörü IFEX’te Buluşuyor
Fuar
90 Rakamlarla TÜDÖKSADRakamlarla TÜDÖKSAD Üyeleri
92 HammaddeTÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi
96 Üye ListesiTÜDÖKSAD Üye Listesi
TÜRKDÖKÜMTURKCAST DERGİSİ
İMTİYAZ SAHİBİ:
Türkiye Döküm Sanayicileri
Derneği adına
Yönetim Kurulu Üyesi
Mehmet Atik
SORUMLU
YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ:
Kubilay Dal (Genel Sekreter)
YAYIN KURULU:
Umur Denizci - Mehmet Atik -
Uğur Demirci - Prof. Dr. E. Sabri
Kayalı - M. Erhan İşkol
YÖNETİM YERİ:
Ortaklar Cd. Bahçeler Sk.
18 Plaza No: 18 Kat: 4 Mecidiyeköy
- İstanbul Tel: 0212 267 13 98
Faks: 0212 213 06 31
www.tudoksad.org.tr
YAYINA HAZIRLAYAN:
Tematik Medya Yayıncılık ve
Ajans Hiz. Ltd. Şti.
www.tematik.com.tr
BASKI:
Apa Uniprint Basım Sanayi ve Tic. A.Ş.
Ömerli Mah. Hadımköy - İstanbul
Cad No:159 Hadımköy
Arnavutköy 34555 İstanbul
Tel (0 212) 798 28 40
YAYIN TÜRÜ:
Yerel - Süreli /
TÜRKDÖKÜM - TURKCAST
dergisi 3 ayda bir yayınlanır.
Dergimizdeki yazılar kaynak gösterilerek kısmen veya tamamen yayınlanabilir.
İ N D E X
Ankiros.............................................
Ark Metalurji.....................................
Aveks.................................................
Bes Mühendislik .............................
Bilişim Ltd...........................................
BVA Mühendislik ............................
Chiron ..............................................
Çeliktaş ...............................................
Euroguss..........................................
Evren ...................................................
Expert..........................................
Ferro Trade...
Foseco .............................................
Heraeus .....................
Inductotherm...................................
İstaç...................................................
LMA...................................................
LMG...................................................
Magma..............................................
Marmara Metal ..............
Rösler-Kromaş .................................
Örs Makina .....................................
Siltaş ....................................................
S&B Endüstriyel..............................
Tosçelik .........................
Zenmet .............................................
89
53
35
15
6
17
27
5
87
11
53-71
Arka Kapak İçi Karşısı
59
Arka Kapak İçi
45
10
88
51
21
Arka Kapak
7
46
3
69
Ön Kapak İçi
57
66 MakaleMevzuatın Dökümü
Alüminyum Dökümde Hidrojen ve Çekinti Porozitesi Oluşumu ve Etkileşimi
Temiz Çelik Döküm Parçalar İçin Yeni Nesil Seramik Köpük Filtreler:STELEX ZR ULTRA
80Türkiye döküm sanayisinde gerek mühendisliği
gerekse doçentlik kariyeriyle önemli projelere
imza atan ve araştırmacı kişiliğiyle 1974 yılından
bu yana soyadı gibi büyük işler başaran
Metin Başaran, Türkdöküm’ün İçimizden Biri
köşesine konuk oldu.
Metin Başaran
İçİmİzden Bİrİ
ezBer dIŞI28Akdaş Döküm Yönetim Kurulu Başkanı Niyazi Akdaş, bugün Türkiye’de döküm sektörünün duayenleri arasında yer alıyor. Üstelik enerji ve eğitim alanında yaptığı yeniliklerle farklı alanlarda da başarılara imza atıyor. Akdaş, Türkdöküm’ün Ezberdışı Köşesi’nin konuğu oldu.
Babalarından devraldıkları dökümcülük mesleğini, katma değeri yüksek ürünlere dönüştürmeyi
başaran ve Ayhan Metal’i bugün dünyaya ihracat yapan bir marka haline getiren Aynur Ayhan ve
Ayşin Uluganer kardeşlerin başarı yolculuğunu Aynur Ayhan’dan dinledik.
www.istac.com.tr
12 ı ARALIK 2015
TÜDÖKSAD Akademi çatısı altında bu yıl
başlayan “Döküm Günleri”nin dokuzuncusu
27 Ekim 2015 tarihinde İstanbul Gayrettepe
Sürmeli Hotel’de düzenlendi.
TÜDÖKSAD Akademi eğitim danışmanı Metalur-
ji Yüksek Mühendisi Seyfi Değirmenci moderatör-
lüğünde ve Ford Otosan A.Ş. firmasından STA Mü-
hendisi Cihan Cantaş’ın katkılarıyla gerçekleştirilen
“ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Standardı Döküm-
Döküm Günleri’ne İlgi Devam Ediyor
cülerden Ne Bekliyor?” başlıklı seminer üyelerden
yoğun ilgi gördü.
TÜDÖKSAD’a üye 20 dökümhaneden gelen
toplam 51 katılımcı ile gerçekleşen etkinlikte Cihan
Cantaş Ford Otosan’ın kalite standartları, döküm
parça tedariğinde ISO/TS 16949 ekinde bulunan
Ford Özel beklentilerinin içeriği ile bu konudaki
tecrübelerinden örnekleri katılımcılar ile paylaştı.
Bu sayede üye dökümhaneler Ford özelinde OEM
firmalarına parça üretimi yaparken dikkat edilecek
noktaları karşı tarafın gözünden dinleme fırsatı ya-
kaladı.
Seminerde Seyfi Değirmenci ise ISO/TS 16949
beklentilerini yorumlayarak katılımcılara bu konu-
da kendilerini nasıl geliştirebileceklerini ve hangi
noktalara azami dikkat gösterilmesi gerektiğini
paylaştı. Ayrıca aktif soru-cevap bölümü ile bera-
ber katılımcılar Seyfi Değirmenci’nin bilgilerinden
yararlanma fırsatı buldu.
10’uncu Döküm Günleri etkinliği ise 17 Kasım’da
İstanbul Pendik The Green Park Hotel’de DISA &
Wheelabrator ile Meta-Mak sponsorluğunda dü-
zenlendi. “DISA & Wheelabrator Teknolojik Çözüm-
ler Semineri” başlıklı etkinlikte DISA firmasından
yetkililer katılımcılara kalıplama, maça ve yüzey
temizleme teknolojilerindeki son ilerlemelerden
ve yeni makinaların özelliklerinden bilgiler verdi.
Seminerin kullanıcı deneyimleri kısmında ise DISA
kullanıcısı olan TÜDÖKSAD üyelerinden Compo-
nenta, Denizciler Döküm ve Payza Döküm’den ka-
tılan temsilciler ise DISA tecrübelerini katılımcılara
TÜDÖKSAD Akademi Döküm Günleri yılın son çeyreğinde de hız kesmedi. Üç farklı Döküm Günleri etkinliğinde; ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Standardı Dökümcülerden Ne Bekliyor?, DISA & Wheelabrator Teknolojik Çözümler Semineri ve Kum Hazırlama, Kum Testleri ve Vaka Çalışması başlıklarıyla gerçekleşti.
AKADEMİ
13 ı ARALIK 2015
aktardılar. Yoğun ilgi gören seminere 27 üye firma-
dan 100 kişinin üzerinde katılım gerçekleşti.
Eğitim sonrasında ise yine DISA ve MetaMak spon-
sorluğunda TÜDÖKSAD’ın geleneksel Yıl Sonu Et-
kinliği gerçekleştirildi. DISA Group Yönetim Kurulu
Başkanı ve CEO’su Peter Holm Larsen ve Meta-
Mak Genel Satış Müdürü Erol Turgut’un gerçekleş-
tirdiği sunumlardan sonra yemeğe geçildi. Döküm
sektörü paydaşları etkinlikte tekrar bir araya gelme
fırsatı yakalayarak zevkli bir akşam geçirdiler.
Üyelerden gelen fabrika ziyareti talepleri doğ-
rultusunda 11’inci Döküm Günleri etkinliği ise Kırk-
lareli-Lüleburgaz Trakya Döküm fabrikasında “Kum
Hazırlama, Kum Testleri ve Vaka Çalışması” başlığı
ile düzenlendi. Etkinlikte; Ortadoğu Mineral firma-
sından Mert Meriç kum hazırlamada dikkat edi-
lecek noktalardan bahsederek hataların döküm
parçalara yansımasını irdeledi. Trakya Döküm ise
6-Sigma yöntemi ile çözüme kavuşturduğu bir kum
hatasının sunumunu gerçekleştirerek katılımcılarla
tecrübelerini paylaştı. Etkinliğin devamında Sey-
fi Değirmenci ise laboratuvarda yapılan kum test
yöntemlerini irdeleyip alınacak önlemler üzerinde
katılımcılar ile bilgilerini paylaştı. Katılımcılar ile bir-
likte öğle yemeği sonrasında Trakya Döküm fab-
rikası gezilerek aktif soru-cevap kısmına geçildi.
Yoğun ilgi gören seminer, katılımcılar için oldukça
faydalı geçti.
DÖKÜM GÜnLERİ 2016 yıLınDA DA
DEvAM EDECEK
TÜDÖKSAD Akademi adı altında 2016 yılı için plan-
lanan ilk üç Döküm Günleri etkinliğinin konuları da
belli oldu; “Dökümcülükte Support Kullanımının Te-
orisi ve Pratiği”; “Kum Kaynaklı Döküm Hataları ve
Alınabilecek Önlemler” ; “Alüminyum Dökümde
Enerji Verimliliği” duyuruları tüm TÜDÖKSAD üye-
lerine zamanında yapılacak.
14 ı ARALIK 2015
DERNEKTEN
TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Üyeleri, sektörel gelişmeleri ve eğilimleri paylaşmak üzere 16 Ekim tarihinde İzmir’de dernek üyeleri ve sektör mensuplarıyla bir araya geldi.
TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu İzmir’deydi
TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu İzmir’de
üye ve sektör mensuplarını ziyaret etti.
TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu tarafından
gerçekleştirilen organizasyonda önce fabrika zi-
yaretleri yapıldı, ardından akşam yemeğine ge-
çildi. Bir araya gelen Yönetim Kurulu Üyeleri ve
davetliler sektörel gelişmeleri ve eğilimleri pay-
laştı.
Yemek masasında herkesin söz alarak değer-
lendirmelerini aktardığı akşam yemeğinde,
TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Koca-
oğlu da İzmir’deki izlenimlerini ve görüşlerini ye-
meğe katılanlarla paylaştı. Akşam yemeği orga-
nizasyonunu üstlenen Dirinler Döküm’e
misafirperverliğinden dolayı teşekkür eden Ko-
caoğlu, toplantıya katılan herkese teşekkürlerini
sundu ve bu tür organizasyonlara devam edile-
ceği bilgisini verdi.
15 ı ARALIK 2015
16 ı ARALIK 2015
TÜDÖKSAD Akademi çatısı altında yapılacak olan Uluslararası Döküm Kongresi’nin sekizincisi 29 Eylül - 1 Ekim 2016 tarihlerinde, Ankiros / Annofer / Turkcast 2016 fuarları ile eşzamanlı olarak İstanbul’da gerçekleştiriliyor.
Uluslararası Döküm KongresiBildiri Süreci Belli Oldu
Döküm sektörü ile ilgili akademik, teknolo-
jik, ekonomik, ticari ve idari çalışmalara iliş-
kin bilgi ve deneyimlerin katılımcılara aktarılmasını
ve ortak konuların karşılıklı olarak paylaşılmasını
hedefleyen Uluslararası Döküm Kongresi‘nin ana
konusu ve bildiri sunma zamanları belli oldu.
“Türk Döküm Sektöründe Sürdürülebilir Büyü-
me” ana temasıyla gerçekleşecek olan Kongre’ye
bildiri sunmak isteyenler 29 Nisan 2016 tarihine
kadar bidiri özetlerini [email protected]
e-posta adresine form doldurarak gönderebile-
cekler. Formu da yine [email protected].
tr e-posta adresine yazarak temin edebilecekleri
gibi akademi.tudoksad.org.tr web sayfasından da
alabilecekler. Bildiri özetlerinin ulaştırılmasından
sonra Kongre Yürütme Kurulu tarafından değer-
lendirmeye alınacak bildirilerin kabulü 27 Mayıs
2016 tarihinde bildiri sahiplerine bildirilecek ve
kabul edilen bildirilerin 1 Temmuz 2016 tarihinde
teslim edilmesi gerekiyor.
KONGRE
17 ı ARALIK 2015
• Verimlilik, Maliyet ve Enerji
• Mühendislik ve Kalite
• Dökümhane Prosesleri ve Online Proses Kontrol
• Döküm Malzemelerindeki Gelişmeler
• Basınçlı Döküm Prosesleri
• Yönetim ve Pazarlama
• Çevre, İş Sağlığı ve Güvenliği
• İnsan Kaynakları ve Mühendislerin Eğitimi
• Döküm Sektörünün Geleceği ve Rekabet Gücü
• Döküm Sektöründe Yazılım
Seçilen bildiriler 25 dakikalık sunumlar şek-
linde kongre oturumlarında sunulacak. Bildiri
özeti çalışmanın ana hatlarını kısaca yansıtmalı
ve 1 A4 sayfasını aşmayacak şekilde olmalıdır.
Ayrıca bildiri başlığı, yazarlar ve tüm iletişim
bilgileri belirtilmelidir.
Bildiri İngilizce veya Türkçe olabilir. Bildiriyi
sunacak olan yazarın ve bildiri yazım dilinin be-
lirtilmesi önemle rica olunur. Sunum sırasında
simultane tercüme desteği sağlanacaktır.
Uluslararası Döküm Kongresi Yürütme Kurulu, tüm meslektaşlarını bu platform aracılığıyla bilgi ve tecrübelerini paylaş-
maya davet ediyor. Konuya ilişkin desteklerinden dolayı tüm meslektaşlarına şimdiden teşekkür ediyor.
Tunçağ Cihangir ŞEN
akademi.tudoksad.org.tr
Bildiriler8. Uluslararası Döküm Kongresi Konuları
Bildiri özetlerinin iletilmesi::::
Bildiri kabul cevaplarıBildiri metinlerinin teslimi
29 Nisan 201627 Mayıs 2016
1 Temmuz 201629 Eylül - 1 Ekim 2016 8. Uluslararası Döküm Kongresi
Önemli Tarihler Kongre İletişim
T. +90 216 658 80 05F. +90 216 658 80 06
Hassas Yüzey İşlemlerPrecision Surface Treatment
[email protected] www.bva.com.tr
En yüksek enerji transferi ve dayanıklılık Yuvarlak yapısı
sayesinde optik görünüm, performans ve
fiziksel özellikler bakımından en üst kalite
1920’den beri
Amerika ve Almanya’da üretim
En düşük işlem maliyeti
Paslanmaz Çelik Bilya & Grit
The World Standard for Quality
18 ı ARALIK 2015
İki yılda bir Uluslararası Döküm Kongresi ile birlikte yapılan Dökümün Fotoğrafları Yarışması ve Sergisi 2016 yılında Ankiros/Annofer/Turkcast fuarlarıyla eş zamanlı olarak 29 Eylül-1 Ekim tarihleri arasında TÜYAP sergi salonlarında yapılıyor.
4. Dökümün Fotoğrafları Yarışması ve Sergisi
Türk Döküm Sanayinin Eski ve Yeni Yüzü ana te-
ması ile yapılacak 4. Dökümün Fotoğrafları Yarış-
ması ve Sergisi’ne önceki yıllarda olduğu gibi ilginin
yüksek olması bekleniyor. TÜDÖKSAD’ın Uluslara-
rası Döküm Kongresi ve Ankiros/Annofer/Turkcast
fuarlarıyla eş zamanlı sürdürdüğü yarışma ve sergi
Türk Döküm Sanayinin ve Dökümcülerin tanıtımına
katkı sağlamak ve dökümcülüğün emeğine ve öne-
mine vurgu yapmak amacıyla yapılıyor.
4. Dökümün Fotoğrafları Sergi açılışı, dereceye
giren eserlere ödüllerinin takdimi ile 29 Eylül 2016
Perşembe günü saat 13.00’te Tüyap Fuar ve Kongre
Merkezi (İstanbul) Sergi Alanı’nda gerçekleştirilecek.
Sergi, fuar ve kongreye katılan ziyaretçilere açık ola-
cak. Serginin ulusal medyada yayınlanması için tanı-
tım çalışmaları ise TÜDÖKSAD tarafından yapılacak.
2016 yılında “Türk Döküm Sanayinin Eski ve
Yeni Yüzü” konusuyla yapılacak olan yarışma, seçi-
ci kurul üyeleri, TÜDÖKSAD yönetici ve çalışanları
ile birinci derece yakınları dışında döküm sektörü
ile ilgilenen ve fotoğraf çeken tüm amatör ve pro-
fesyonel fotoğrafçıların katılımına açık olacak.
Fotoğrafların Özellikleri
• Fotoğraflar döküm işi yapılan ortamlarda çekilmiş
olmalı.
• Her katılımcı en fazla 10 fotoğraf ile yarışmaya ka-
tılabiliyor.
• Fotoğraflar, dijital ortamda ve jpg formatında
renkli ve/veya siyah beyaz olarak teslim edilmeli.
Fotoğrafların çözünürlüğü 300 dpi, 12 sıkıştırma
kalitesinde, kısa kenarı en az 2848 piksel olarak
DÖKÜMÜN FOTOĞRAFLARI
19 ı ARALIK 2015
teslim edilmeli. Fotoğrafların uzun kenarı için ise
sınırlama bulunmuyor.
• Fotoğraflarda temel müdahalelerin (kontrast,
keskinlik, tonlama, kırpma gibi) dışında başkalaş-
tırmaya gidilmemeli, orijinal kadrajda yer almayan
unsurlar eklenmemeli.
Ödüller
Yarışmada birinci 2000 TL, ikinci 1000 TL ve üçün-
cü ise 500 TL ile ödüllendirilecek. Sergileme alan
eserlerine ise 50 TL ödül verilecek. Sergilenecek
fotoğraf sayısı en fazla 80 adet olarak belirlendi.
Seçici Kurul
Yaylalı Günay - Seçici Kurul Başkanı
Kubilay Dal – TÜDÖKSAD Genel Sekreteri
Selim Bonfil - Fotoğrafçı / Ruba Pres Genel Müdürü
Teoman Altınok - Entil Endüstri Genel Müdürü
Haluk Güldür - Heraeus Electronite Genel Müdürü
Yarışma Sonuçlarının Duyurusu
Yarışma sonuçları basın yoluyla ve
www.tudoksad.org.tr adreslerinden duyurulacak.
Dereceye giren katılımcılara ödülleri düzenlenecek
tören ve sergide takdim edilecek.
Katılım
• Yarışmaya katılım ücretsizdir.
• Fotoğrafların isimlendirilmesi; Katılımcı rumuzu
(6 haneli) - fotoğrafın sıra numarası - fotoğrafın adı
şeklinde olacaktır (örneğin; 661155-01-dokumhane
calisanlari.jpg). Fotoğraflar, yukarıda belirtilen şe-
kilde isimlendirildikten sonra CD’ye (veya DVD’ye
veya taşınabilir belleğe) kaydedilecek, bu CD
(DVD/taşınabilir bellek) üzerine sadece rumuz (6
haneli) yazılacaktır.
• Aynı CD (DVD/taşınabilir bellek) içine fotoğrafçı-
nın vesikalık / portre bir fotoğrafı ( jpg formatında)
ile kısa bir özgeçmişi ve ekli başvuru formu doldu-
rularak eklenecektir.
• CD (DVD/taşınabilir bellek) korumalı bir zarf içine
konulacak ve aşağıda belirtilen sekretarya adresi-
ne gönderilecektir. Postada oluşabilecek hasarlar-
dan derneğimiz sorumlu tutulamayacaktır.
• Önceki yıllarda derece almış fotoğrafların katılımı
(yurtiçi ve yurtdışı sergilemeler hariç) kesinlikle ku-
ral ihlali olarak sayılacaktır ve katılımcı, yarışmaya
gönderdiği yapıtın tümüyle kendisine ait olduğunu,
gerekli izinlerin alındığını diğer hususlarla birlikte
kabul, beyan ve taahhüt eder.
• Ödül kazanan katılımcılardan bu beyan ve kabul-
leri dışında hareket ettiği anlaşılanların elde ettik-
leri ödül, unvan ve her türlü kazanımları geri alınır.
• Yarışmaya gönderdiği fotoğraf üzerinde, yapıt
kendisine ait olmadığı halde kendisininmiş gibi
göstermeye ve seçici kurulu yanıltmaya yönelik
her türlü müdahale ve değişikliği yapan, ödül almış
fotoğrafların katılımının kısıtlandığı bu yarışmada
böyle bir fotoğraf ile ya da bu fotoğrafın ana unsur
olarak kullanıldığı yapıtlarla katılımda bulununan ki-
şilerin TÜDÖKSAD yarışmalarına katılımı 1 (bir) yıl
kısıtlanır.
• Haklarında 1 (bir) yıl kısıtlama kararı verilmiş kişi-
ler ikinci defa kural ihlali şuçu işledikleri takdirde
TÜDÖKSAD yarışmalarından süresiz olarak men
edilirler.
• Haklarında yukarıda açıklanan gerekçelerle veril-
miş kısıtlılık kararı devam eden katılımcılar bu yarış-
maya katılamazlar.
2016 Dökümün Fotoğrafları Yarışması’nın ana temasını “Türk Döküm Sanayinin Eski ve Yeni Yüzü” oluşturuyor.
20 ı ARALIK 2015
Değerlendirme ve Sergi
• Gelen fotoğraflar, seçici kurul tarafından değer-
lendirildikten sonra ödül alan ve sergilemeye de-
ğer bulunan fotoğraflar TÜDÖKSAD tarafından
bastırılıp, sergi ve kitap için hazırlanacaktır. Katılım-
cılardan bu hususta herhangi bir bedel talep edil-
meyecektir.
• Gönderilen CD, DVD ve taşınabilir bellekler iade
edilmeyecektir.
• Sergilenen ve ödül alan fotoğraflar için bir sergi
kitabı hazırlanıp bu eserlerin sahiplerine ücretsiz
olarak 5 adet gönderilecektir.
• Yarışmada ödül ve sergileme alan fotoğrafların
yayın, telif, kullanım ve sergileme hakkı eser sahip-
leriyle birlikte TÜDÖKSAD’a ait olacaktır. Bu eser-
ler TÜDÖKSAD’ın arşivinde saklanacaktır. Ödül
ve sergileme alan eserler TÜDÖKSAD tarafından
kitap, sektör tanıtım broşürü, TürkDöküm Dergisi,
TÜDÖKSAD web sayfası, TÜDÖKSAD tarafından
organize edilecek kongrelerde ve benzeri bası-
lı yayınlarda fotoğrafçı adı belirtilmek koşuluyla
bedelsiz olarak kullanılabilecektir. Katılımcılar bu
şekilde kullanılan fotoğrafları için verilen ödülden
başka herhangi bir telif hakkı ya da maddi manevi
talep ileri sürmeyeceklerini gayrikabili rücu kabul,
beyan ve taahhüt ederler.
• Yarışmaya katılan yarışmacılar, belirtilen tüm hu-
susları kabul etmiş sayılacaklardır.
Tunçağ Cihangir ŞEN Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği TÜDÖKSAD
Ortaklar Cad. Bahçeler Sk. No:18 K: 4TR-34394, Mecidiyeköy, İstanbul
0212 267 13 98 0212 213 06 31@ [email protected]
5 Ağustos 2016 Cuma Saat 17.00:Son Başvuru Tarihi
: 19 Ağustos 2016Seçici Kurul Toplanma Tarihi
: 23 Ağustos 2016Sonuçların Açıklanma Tarihi
:Sergi Açılışı ve Ödül Töreni 29 Eylül 2016
Önemli Tarihler Yarışma Sekreteryası
DÖKÜMÜN FOTOĞRAFLARI
21 ı ARALIK 2015
MAGMA döküm üretimi, uygulamaları ve geliştirme projelerinde karşılaşılabilecek tüm sorunlara cevap verebilen lider bir mühendislik firmasıdır. Bu sebeple, döküm proseslerinin simülasyonu için güçlü araçlar kullanmaktayız. Ortaklar ve distribütörlerin oluşturduğu global ağımız sayesinde özellikle döküm endüstrisi, otomotiv endüstrisi ve makine mühendisliğinde çözümler sunulmaktadır. Dünya genelinde 200'den fazla çalışanla birlikte inovatif ve hızla büyüyen bir firma olarak bu başarının temeli, müşterilerimize uygulamalara özel modern teknolojik simüla-syon yazılımı sunabilme kabiliyetine dayanmaktadır.
Satış, mühendislik ve servis alanlarındaki aktivitelerimizi güçlendirmek amacıyla İstanbul ofisimize,
Mühendis, Müşteri Destek/Yazılım Satış içinLisans/Yüksek Lisans/Yüksek mühendis
arıyoruz. Dökümhane veya metalurji mühendisi olarak demir dışı döküm uygulamalarına özel kompleks döküm proseslerine çözümler bulmak merakınızı çekecektir. Müşterilerimizle birlikte zorlu görevleri sanal teknolojiler kullanarak çözmek sizi heyecanlandıracaktır. Fikirlerinizin ve yazılımlarımızın kullanıcılarıyla olan tecrübelerinizin somut çözümlere dönüşmesini hedefleyeceksiniz.
MAGMA'daki başlıca çalışma alanınız yoğun müşteri desteği olacaktır: yazılımımızın müşteri tarafından uygulamaya konulması ve kullanılmasından başlayarak, dökümlerin ve döküm proseslerinin mühendislik hizmetleri kapsamında yer alan MAGMASOFT® ile optimizasyonu ve tasarımına kadar teknik ve içerik desteği. Ek olarak, kullanıcılarımız için MAGMAacademy'de düşük ağırlıklı metallerin kokil kalıp uygulamaları odaklı profesyonel eğitim gerçekleştireceksiniz.
Özellikle MAGMASOFT® ile yoğun eğitim sürecine ek olarak MAGMA'daki daha ileri eğitimler, servis projelerinde yapılacak çalışmaların yanında Almanya'daki merkeze birkaç hafta süren ziyareti de kapsamaktadır. Sizler, Türkiye ve Orta Doğu bölgesindeki döküm endüstrisinde müşterilerimizin ilk irtibat kuracağı kişiler olacaksınız. Dahası müşterilerimize spesifik sorunlardaki teknik yeterlilikle-ri konusunda destek olacaksınız.
Dökümhane/Metalurji mühendisi olabilir veya mühendis olarak döküm teknolojisi ve metalurjiye ilgi duyuyor olabilirsiniz. Demir dışı uygulamalarda (basınçlı döküm/kokil kalıba döküm) bir dökümhane pratiğine sahipsiniz ve hayata geçiri-len somut çözüm uygulamalarından keyif alıyorsunuz. Takım oyunu size yabancı bir terim değil ve insanlarla iletişimin yanında çalışma arkadaşları ve müşterilerle yapılan ayrıntılı teknik tartışmalar sizi bekliyor. İleri İngilizce bilgisi ile birlikte, sorumluluk ve seyahat etme heyecanınızı yanınızda getirin.
Genç, açık fikirli ve adanmış bir takımla birlikte huzurlu bir çalışma ortamı sizi bekliyor. Bizler çalışanlarımızın gelişimine çok önem vermekteyiz ve size hemen sorumluluk vermeye hazırız. Bu pozisyonla ilgileniyor musunuz? Eğer öyleyse sizi tanımak isteriz.
Başvurularınızı sabırsızlıkla aşağıdaki adrese bekliyoruz:
MAGMA Bilişim ve Teknoloji Hizmetleri Ltd.Şti.Adres : Kuzguncuk Mah. Paşalimanı Cad. Boğaziçi Apt. No:112/B D:1 ÜSKÜDAR/İSTANBUL [email protected]
22 ı ARALIK 2015
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği Yönetim
Kurulu Başkanı Uğur Kocaoğlu, yemek öncesi
katılımcılara kısa bir konuşma yaptı. DISA Group
Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Peter Holm
Larsen ve Meta-Mak Genel Satış Müdürü Erol
Turgut’un gerçekleştirdiği sunumlardan sonra
yemeğe geçildi. Yoğun katılımın olduğu yemekli
toplantıda döküm sektörünün tüm paydaşları bir
araya geldi.
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği Yönetim
Kurulu Başkanı Uğur Kocaoğlu, açılış konuşmasın-
da yemekli toplantıya ve öncesinde gerçekleşen
TÜDÖKSAD Akademi 10. Döküm Günleri DISA
TÜDÖKSAD 2015 geleneksek yılsonu top-
lantısı ve yemeği 17 Kasım 2015 tarihinde
İstanbul Pendik The Green Park Hotel’de
DISA & Wheelabrator ile Meta-Mak sponsorlu-
ğunda düzenlendi. Üyelerin beklenenden de
fazla ilgi gösterdiği toplantı öncesi gün boyu sü-
ren “DISA & Wheelabrator Teknolojik Çözümler”
başlıklı seminerde kalıplama, maça ve yüzey te-
mizleme teknolojilerindeki son gelişmeler ve yeni
makinelerin özellikleri hakkında sunumlar yapıldı.
Gün boyu süren eğitim sonrasında kokteyl ve ak-
şam yemeğinde buluşan sektör mensupları hoş-
ça vakit geçirdi.
TÜDÖKSAD’ın 2015 yılsonu toplantısı İstanbul’da yapıldı. Geleneksel yılsonu yemeği bu yıl TÜDÖKSAD Akademi Döküm Günleri ile aynı gün gerçekleştirildi.
TÜDÖKSAD Üyeleri Yılsonu Yemeği’nde Buluştu
DERNEKTEN
23 ı ARALIK 2015
& Wheelabrator Teknolojik Çözümler eğitimine
olan yüksek katılımdan dolayı memnuniyetini be-
lirterek herkese teşekkür etti. TÜDÖKSAD olarak
eğitim çalışmalarına önem verdiklerini söyleyen
Uğur Kocaoğlu, bu önemin sektörde de karşılık
bulmasının ve tüm eğitimlerin verimli geçmesinin
kendilerini mutlu ettiğini belirtti. Eğitim çalışmala-
rının 2016 yılında da hız kesmeden devam edece-
ğini belirten Uğur Kocaoğlu, eğitimlere ve yeme-
ğe katılan tüm paydaşlara teşekkür etti.
10. Döküm Günleri DISA & Wheelabrator Tek-
nolojik Çözümler seminerini TÜDÖKSAD ile bir-
likte organize eden DISA Group Yönetim Kurulu
Başkanı ve CEO’su Peter Holm Larsen ise yemek
öncesi yaptığı konuşmada, tüm katılımcılara te-
şekkür ederek, yaptıkları eğitimin başarılı geçti-
ğini, katılımın yoğun olmasının kendilerini mutlu
ettiğini ve DISA kullanıcıların bilgilerine katkı sağ-
layabildikleri takdirde bunun kendileri için çok
değerli olduğunu söyledi. DISA ve Wheelabrator
olarak davetten dolayı TÜDÖKSAD’a ayrıca te-
şekkürlerini sunan Peter Holm Larsen, “Türkiye
önemli bir Pazar, Türk döküm sektörü Avrupa’da
önemli mesafeler kat ediyor ve döküm üretiminde
üçüncü sırada, bu sıralamanın da yakın zamanda
değişecek ve inanıyor ki Türkiye Almanya’dan
sonra ikinci sıraya yerleşecek.” DISA’nın sadece
Türkiye değil tüm dünyada önemli bir pazar payı-
na sahip olduğunu ve teknolojini sürekli geliştiği-
ni ve dökümhanelere sundukları üretim hatlarının
tüm dünyada kullanıldığını söyleyen Peter Holm
Larsen, döküm sektörünün gelişimiyle birlikte
kendilerinin de sürekli bir değişim ve gelişim
kaydettiklerini önceden sadece dikey kalıplama
hatları varken şimdi sistemlerinin çeşitlendiğini
ve tüm dünyada döküm sektörüne hizmet veren
global bir firma olduklarını söyledi. Konuşması-
nın sonunda TÜDÖKSAD’a tekrar teşekkür eden
Peter Holm Larsen Yönetim Kurulu Başkanı Uğur
Kocaoğlu’na plaket verdi.
Meta-Mak Genel Satış Müdürü Erol Turgut da
yaptığı sunumda, Meta-Mak olarak 1973 yılından
beri hizmet verdiklerini daha çok döküm sektö-
ründe tanındıklarını ancak bunun yanında demir-
çelik, demir dışı ve tahribatsız muayene birimleri-
nin olduğunu ve bu alanlara da hizmet
sunduklarını belirtti. tüm güçleriyle döküm sektö-
rünün gelişimi için sürekli yenilik yaptıklarını ve
bu hizmetlerinin daha da derinleşerek devam
edeceğini söyledi. Erol Turgut, tüm katılımcılara
ve TÜDÖKSAD yönetimine organizasyon için te-
şekkür etti.
24 ı ARALIK 2015
Döküm sanayi Türkiye’de ilk kez bir alt sektörün iş sağlığı ve güvenliği kapsamında mercek altına alındığı sektör oldu. İş kazaları ve meslek hastalıkları yönünden farkındalık kazandırmak için hayata geçirilen Dökümhanelerde İş Sağlığı ve Güvenliğinin İyileştirilmesi Projesi olası tehlikelerin bertaraf edilmesi için çalışanlara ve işverenlere rehberlik edecek.
Döküm Sanayinde Bir İlk
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş
Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü,
Politika ve Strateji Daire Başkanlığı tara-
fından Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği işbir-
liğiyle 2015 yılında başlatılan “Dökümhanelerde
İş Sağlığı ve Güvenliği Projesi” tamamlandı.
Sektörel İş Sağlığı ve Güvenliği Rehberinin ha-
zırlanması ve dökümhanelerde iş sağlığı ve gü-
venliği koşullarının iyileştirilip, geliştirilerek, ça-
lışanların İSG profesyonellerinin ve işverenlerin
bilgi düzeylerinin arttırılması hedefiyle başlayan
proje kapsamında İş Sağlığı ve Güvenliği Genel
Müdürlüğü çalışmalarını TÜDÖKSAD katkılarıyla
tamamlayarak önemli bir rehber hazırladı. Bu ilk
çalışma temel proses farklılıkları nedeniyle önce-
likle demir ve çelik döküm sanayi çerçevesinde
yürütüldü.
Dökümcülük, bazı standartlaşmış işlemlerin
gerçekleştirilmesi esnasında tehlikeye açık bir
işkolu olarak kabul ediliyor. Türkiye’de iş kazala-
rının azalması ve meslek hastalıklarının önlenme-
si için son yıllarda topyekün bir güvenlik kültürü
oluşturma gayreti içinde olan Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı, toplumu ve işyerlerini sağlık
ANALİZ
25 ı ARALIK 2015
ve güvenlik konularında duyarlılaştırma çalışma-
ları kapsamında dökümcülük sektörünü de unut-
madı. İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü
ile döküm sektörünün temsilcisi Türkiye Döküm
Sanayicileri Derneği tarafından hayata geçirilen
Dökümhanelerde İş Sağlığı ve Güvenliğinin İyi-
leştirilmesi Projesi, sektördeki mevcut durumu,
sorunları ve iyileştirilmesi gerekli noktaları ma-
saya yatırdı. Daha önce İş Teftiş Kurulu Başkan-
lığı tarafından sektördeki meslek hastalıklarının
tespiti için bir çalışma yapılmış olsa da, bu proje
dökümcülük sektöründe iş sağlığı ve güvenliği
kültürünün geliştirilmesi, farkındalığın ortaya çı-
karılması, en önemlisi de sektöre ve dökümha-
nelere özel rehberin oluşturulması anlamında bir
ilk olma özelliğini taşıyor.
14-15 Kasım tarihlerinde Bolu Abant’ta gerçekleş-
tirilen kapanış toplantısı ile sektör temsilcilerine, iş
sağlığı ve güvenliği profesyonellerine,işverenlere,
çalışanlara ve tüm paydaşlara ilan edilen sektör
rehberi, önümüzdeki günlerde Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı’nın internet sitesinde de yayın-
lanmış olacak.
Başucu kitabı niteliğinde
İzmir, Ankara ve Kocaeli illerindeki 13 farklı dö-
kümhanenin çalışma koşulları incelenerek yürü-
tülen proje ile dökümhanelerin her birimi için ayrı
ayrı tehlike ve risk analiz envanterleri çıkarıldı.
Envanter sonuçları ise rehbere işlenerek, döküm-
hane sektöründe çalışanların ihtiyaç duyduğu ve
her an bilgisinden faydalanabileceği bir başucu
kitabı haline getirildi. Proje koordinatörü birimin-
de İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Melis Özmen,
proje hakkında şu değerlendirmelerde bulun-
du: “Döküm sektöründe zaman zaman önemli
iş kazalarının yaşandığı bir gerçek. Bu proje ile
sektörde daha önceden yaşanmış ve yaşanması
olası her iş kazasını bilimsel ve istatistiki veriler
ışığı altında kapsamlıca ele aldık. Proje sonunda
geliştirdiğimiz rehber ise, döküm sektöründeki
her çalışan için hayati bilgiler içeriyor. Zira bu
rehberde görev yaptıkları birimle ilgili olası risk
ve tehlike durumları, daha da önemlisi bu risk ve
tehlikelerden korunmak için dikkat ve özen gös-
terilmesi gereken her süreç, neden-sonuç ilişkisi
içinde detaylıca yer alıyor. Altı çizilmesi gereken
önemli diğer bir nokta ise, bu proje ile Türkiye’de
hiç gidilmemiş bir sektöre ulaştık. Üstelik sadece
sektör bazında değil, alt sektör bazında da bir
ilk oldu. Zira iş sağlığı ve güvenliği kapsamında-
ki projeler daha önceleri metal, maden, inşaat
gibi ana sektörler üzerinden değerlendiriliyordu.
Ancak bu proje metalin bir alt sektörüne, yani
dökümcülüğe inmiş oldu. Üstelik dökümhaneye
özel verilerle.”
Olası her ihtimal düşünüldü
Döküm sektöründe çalışanların ve işverenlerin
başvuru kaynağı olacak bu rehber; ocak kullanı-
mından elektrik yönetimine, sıcak çalışmalardan
hurda depolama hazırlamaya, atık sahası idaresin-
den bakım/onarım işlemlerine, sosyal alanların kul-
lanımından acil durum eylemlerine kadar her aşa-
mada karşılaşılması olası risk ve tehlike faktörlerini
muhtemel kombinasyonlar halinde ele alıyor. Ayrı-
ca patlama, yangın, uzuv kesilmesi/kaybı, ezilme,
zehirlenme, felç, bulaşıcı hastalık ve bilinç kaybı
MELİS ÖZMEN Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığıİş Sağlığı Güvenliği Uzmanı
PROJE İLE SEKTÖRDE DAHA ÖnCEDEn yAŞAnMıŞ vE yAŞAnMASı OLASı HER İŞ KAZASı BİLİMSEL vE İSTATİSTİKİ vERİLER ıŞıĞı ALTınDA KAPSAMLıCA ELE ALınıyOR. PROJE SOnUnDA GELİŞTİRİLEn REHBER İSE, DÖKÜM SEKTÖRÜnDEKİ HER ÇALıŞAn İÇİn HAyATİ BİLGİLER İÇERİyOR.
26 ı ARALIK 2015
vb. geri dönüşü olmayabilen ölümcül vakalara han-
gi birimler bazında azami hassasiyet gösterilmesi
ya da nasıl müdahale edilmesi gerektiği gibi hayat
kurtaran konularda bilgi dağarcığı sunuyor.
KOBİ’ler öncelikli
Proje ile elde edilen sonuçlar her ölçekte işlet-
meye hitap etmekle birlikte, küçük ve orta ölçek-
li şirketlerin öncelikte tutulduğu verileri içeriyor.
Özmen, bunun sebebini şu şekilde açıklıyor:
“Risk ve tehlike elbette her işletme için bir potan-
siyel. Ancak büyük ve kurumsallaşmış işletmeler,
bu büyümeyi zaten iş sağlığı ve güvenliği konu-
sunda temin etmekle yükümlü olduğu belge ve
lisansları alarak gerçekleştiriyor. Dolayısıyla bu
alana yatırım yapıyor, personeline eğitim sunum-
ları veriyor ve pratikteki uygulamaları takip edi-
yor. Tabii aynı zamanda resmi olarak da denet-
leniyor, teftiş ediliyor. Dolayısıyla böyle bir proje
ve elde ettiği sonuçlar daha ziyade küçük ve orta
ölçekli işletmeler için önemli hale geliyor.”
Meslek hastalıkları yeterince önemsenmiyor
Hemen her sektörde olduğu gibi döküm sektö-
ründe de doğrudan iş kazası olmayan ancak ge-
rekli önlemler alınmadığında insan sağlığını teh-
dit eden gizli bir risk daha var ki, o da meslek
hastalığı. Özellikle de dökümhanelerdeki tozlu
ortamlar uzun zamanla akciğer ve solunum sis-
temi rahatsızlarına yol açabiliyor. Dolayısıyla iş
sağlığı ve güvenliği kapsamında her işletmenin
bu konuya önemle eğilmesi gerekiyor. Öte yan-
dan Türkiye’de bu gibi risk faktörleri çoğunlukla
farkında olan bilinçli işletmeler dışında göz ardı
ediliyor. Proje rehberinin bu yönden de dikkat
ve farkındalık geliştireceğinin altını çizen Öz-
men, “Türkiye’de döküm sektöründeki meslek
hastalıkları üzerine eğilen araştırma ve eğitim
çalışmaları yok denecek kadar az. Bu sebeple,
resmi kayıtlara geçen veri havuzu da oldukça
sınırlı. Bu açığı dikkate alarak projemizde mes-
lek hastalıkları ve korunma yollarına dair bilgiler
verdik” diyor.
Projede İzmir, Ankara ve
Kocaeli’deki 13 farklı
dökümhanenin çalışma koşulları
incelendi.
13
ANALİZ
28 ı ARALIK 2015
EZBER DIŞI
29 ı ARALIK 2015
Dökümcülüğe nasıl başladınız? Sizi bu alanda iler-
lemeye iten güç neydi?
Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Metalurji ve
Malzeme Bilimi Mühendisliği’nden 1970 yılında me-
zun oldum. Mesleki kariyerimi dökümcülük üzerine
inşa etme kararını da okuduğum bölüme yakınlığı
dolayısıyla o yıllarda aldığımı söyleyebilirim. Ancak
bu kararı asıl uyandıran, üniversite son sınıftayken
mesleki eğitim stajımı yaptığım Türkiye’nin önde ge-
len kuruluşları oldu. İlk staj dönemimi Ereğli Demir-
Çelik Fabrikası’nda yaptım. O dönemlerde “İleride
böyle bir tesise sahip olabilir miyim” diye düşündü-
ğüm çok olmuştur. Ancak fabrikanın sahip olduğu
büyüklük beni bu düşünceden çoğu kez vazgeçirdi.
İkinci dönem stajımda ise büyük olmak artık beni
korkutmamaya başladı. İkinci stajımı TürkTraktör
Fabrikası’nın dökümhanesinde yaptım ve kendime
aynı soruyu sorduğumda artık “Ben bu işi başara-
bilirim” diyebiliyordum. İşte beni bu günlere kadar
getiren, o dönemlerde edindiğim kararlılık ve ken-
dine güvendi.
Üniversiteden mezun olduktan sonra eğitimimi
ABD’de devam ettirmek üzere yola koyulacağım
gün, üniversiteyi ziyaret ederek bölüm kapısı önü-
ne geldim ve içimden bir dökümhane diledim. Ve
nihayet, benim için ABD serüveni başladı. Kaliforni-
ya Üniversitesi’nde bir süre öğretim asistanı olarak
çalıştıktan sonra yine aynı üniversitenin araştırma
bölümünde iki yıl araştırma başmühendisi olarak gö-
rev yaptım. ABD’de yaklaşık dört yıl kaldıktan sonra
Türkiye’ye dönerek, gelecek hedeflerime kaldığım
yerden devam ettim.
Türkiye’ye döndüğünüzde nereden başladınız?
Sizi nasıl bir kariyer yolculuğu bekliyordu?
ABD’den döner dönmez iş aramaya koyuldum.
Tabii ki asıl yapmak istediğim iş, kendi dökümha-
nemi kurmak ve işletmekti. Ancak maddi anlamda
yolun henüz çok başındaydım. Dolayısıyla önce-
likli olarak ekonomik özgürlüğümü elime almalı ve
belirli bir birikim yapmalıydım. İlk işim, Kayseri’deki
Çinko Kurşun Metal Sanayi (ÇİNKUR) A.Ş.’de Ezme
Döküm Baş Mühendisliği oldu. Orada bir yıl ka-
dar çalıştıktan sonra askere gittim. Dönüşünde ise
ÇİNKUR’dan ayrılarak Ankara’daki Ergenekon Çelik
Döküm Fabrikası’nda İmalât Müdürü olarak göreve
başladım. Tabii fabrika maddi anlamda zor bir süreç
yaşıyordu. Ancak şirketi 6 ayda kâr dağıtacak duru-
ma getirdik ve fabrikanın Genel Müdür Vekili oldum.
O yıllarda Silvan Sanayi A.Ş.’nin 1957 model eski
bir döküm ocağının satılığa çıktığı haberini aldım. Ve
“işte aradığım fırsat” dedim. Zira kendi dökümha
Akdaş Döküm Yönetim Kurulu Başkanı Niyazi Akdaş, bugün Türkiye’de döküm sektörünün duayenleri arasında yer alıyor. Üstelik enerji ve eğitim alanında yaptığı yeniliklerle farklı alanlarda da başarılara imza atıyor. “Kendisine sürekli olarak hedefler koyan ve bu hedeflere ulaşmak için çaba sarf eden herkes başarıya ulaşır” diyen Akdaş, Türkdöküm’ün Ezberdışı Köşesi’nin konuğu oldu ve hem dökümcülük sektörünü, hem Türkiye’nin çeşitli illerinde hayata geçirdikleri çöpten elektrik üretme projelerini, hem de eğitime verdiği desteği Türkdöküm okurları için anlattı.
Ezber Dışı: Niyazi Akdaş
30 ı ARALIK 2015
nemi kurmak için iyi bir başlangıç olabilirdi. Nite-
kim de öyle oldu. Ocağı satın alarak bir tesis kur-
maya karar verdim ve Ergenekon Çelik Döküm’den
istifa ederek ayrıldım. 1982 yılının Şubat ayında
Ankara’da 600 metrekarelik harabe bir alan kirala-
yarak, burayı bir dökümhaneye çevirmek için kolları
sıvadım ve aynı yılın Temmuz ayında çalışır duruma
getirdim. Bu arada, Türkiye’de dökümhane kuran ilk
metalürji mühendisiyim. Özetle; 1982 yılında duvar-
ları olmayan 600 metrekarelik sundurma bir alanda,
üstelik maddi olarak sıfırın altında çıktığım bu yola
bugün 60 bin metrekare kapalı üretim tesisi ve tek-
noloji altyapısıyla Türkiye’de en büyük çelik döküm-
hanesi, Avrupa’da ise ilk 5’e giren Akdaş Döküm
Sanayi ve Ticaret A.Ş. olarak devam ediyorum.
Peki 600 metrekarelik bir sundurmayı Avrupa’nın
sayılı tesislerinden biri haline getirmeyi nasıl ba-
şardınız? Bu başarının altında yatan sır nedir?
Bu aslında bir sır değil. Sevdiği ve bildiği işi yapan,
kararlı ve kendine güveni tam olan, kendisine sü-
rekli olarak hedefler koyan ve bu hedeflere ulaş-
mak için çaba sarfeden herkes benzer başarılara
ulaşabilir. Burada aslolan, ortaya koyduğunuz hede-
fin büyüklüğüdür. Yani hedefiniz kadar büyürsünüz.
Dolayısıyla ne kadar büyüyeceğinize karar verecek
olan yine sizsinizdir. Ancak illaki bir sır belirtmek
gerekse, bana göre bu sır dürüst iş ahlâkına sahip
olmak. Müşterilerinize dürüst, çalışanlarınıza adil
davrandığınız sürece birlikte büyür gidersiniz. Yeri
gelmişken örnek vermek gerekirse, bugüne kadar
yaşanan ekonomik krizler de dahil Akdaş Döküm
olarak ne bir çekimiz yazılmış, ne de bir senedimiz
ödenmemiş değildir. Tabii tüm bunların yanında bir
de şans faktörü var. Başarı elbette şansla gelmez
ancak bazen hayatınızda şanslı olduğunuzu düşün-
düğünüz dönüm noktalarından geçersiniz. Kimbilir,
belki de şansı günyüzüne çıkaran yine kendimiziz.
1998 yılı Akdaş Döküm için bir dönüm noktasıdır.
Zira yıllık 2 bin ton çelik döküm üreten bir dökümha-
ne iken, 1998 yılında yeni bir yapılanma sürecini baş-
latarak 2001 yılında 20 bin ton üretim yapar ve satar
hale geldik. Üstelik 2001’de yaşanan ekonomik kri-
ze rağmen. Şirketi büyütme kararını nasıl aldığımızı
şu şekilde özetleyeyim: Öncelikle, Akdaş Döküm üç
ortaklı bir şirket. Ortaklarımdan biri üniversite arka-
daşım, diğeri ise çocukluktan mahalle arkadaşım.
Ve her birimizin 1’er oğlu, 1’er de kızı var. Askerlik
görevini tamamlayan çocuklarımıza şu soruyu sor-
duk: “Bu işi devam ettirmek istiyor musunuz?” Aldı-
Başarı elbette şansla gelmezancak bazen ha-yatınızda şanslı olduğunuzu düşündüğünüzdönüm noktala-rından geçer-siniz.
EZBER DIŞI
31 ı ARALIK 2015
ğımız yanıtın “evet” olması, şirketi büyütme kararını
verdiğimiz gün oldu.
2000 yılında, Akdaş Döküm’ün Sincan Organize
Sanayi Bölgesi’nde bulunan bugünkü tesisini kur-
muş olduk. 2001 yılında ise krize rağmen tüm borç-
larını ödemiş yeni bir dökümhaneyle yıllık 20 bin ton
üretime start verdik. Üretim ve özellikle de ihracat
yönündeki satış hacmimizin genişlemesinde, Han-
nover/Almanya Fuarı’na katılmamızın büyük etkisi
oldu. Yani fuara katılarak şansı gün yüzüne çıkardık
diyebilirim. Bu fuar bizim için önemli ticari ilişkiler
geliştirdiğimiz ve yeni pazarlar elde ettiğimiz bir
fuar oldu. Hatta fuarda tanıştığımız bazı müşterile-
rimizle halen çalışmaktayız. Yaklaşık 15 yıldır onların
tedarikçisi olmaya devam ediyoruz. Tabii o günden
bugüne çok şey değişti. O yıllarda trendler ham dö-
küm üzerineyken, bugün katma değer halini aldı;
yani işlenmiş nihai ürün. Biz de sanayi altyapımızı ve
teknolojimizi sürekli olarak değişen trendlere göre
güncelledik, geliştirdik ve bugün Akdaş Döküm ola-
rak yıllık 17-18 bin ton işlenmiş döküm ürünleri üretir
ve satar hale geldik. Şu anda Avrupa ve ABD’de kriz
olmasına rağmen biz aynı tonajlarda ihracat yapma-
ya devam ediyoruz.
Öte yandan, 2000-2008 yılları arasında şirket
olarak 10 misli büyüme gerçekleştirdik. Şu anda
tesisimizde iki ayrı dökümhane, iki işleme fabrikası
ve bir kaynak atölyesi bulunuyor. Ayrıca taşeronu-
muzla birlikte kurduğumuz ilave bir işleme fabrika-
sına daha sahibiz. Dolayısıyla 3 ayrı alanda işleme
yapıyoruz. Akdaş Döküm bünyesinde 550 kişiye
istihdam sağlıyoruz. Ancak taşeron kadro da eklen-
diğinde bu sayı bini aşıyor.
Gençlik yıllarınızda bu denli büyüyebileceğinizi
hayâl ediyor muydunuz?
Tabiki hayır. Daha doğrusu, büyümek hedefimdi
ancak bu kadarı değildi. Dedim ya, ne kadar büyü-
yeceğinizi koyduğunuz hedeflerle siz belirlersiniz.
Ancak istikrarlı büyüme sizi hedeflerin de üstüne
çıkarabiliyor. Bugün geldiğimiz noktada, son tekno-
loji işleme tezgâhlarına, pota fırınlarına, indüksiyon
ocaklarına ve dünyanın sayılı dökümhanelerinde
bulunan vakum ocağına sahibiz. Bu da bizi donanım
ve kapasite itibariyle Avrupa’nın sayılı dökümhane-
lerinden biri yapıyor.
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği’nin (TÜDÖK-
SAD) uzun yıllar yönetim kadrosunda yer aldım ve
başkanlık görevini üstlendim. Şu anda da Avrupa
Dökümcüler Derneği’nin dönem başkanıyım. Dola-
yısıyla gerek yurtiçi gerekse yurtdışındaki döküm-
haneleri sürekli olarak ziyaret ediyor ve gözlemler
yapıyorum. Şunu çok net ifade edebilirim ki, Akdaş
Döküm gerek teknoloji ve donanım gerekse verim-
lilik ve ürün kalitesiyle Avrupa’daki tesislerin hemen
tamamını geride bırakıyor. Gençlik yıllarımda ise
döküm sektörü çok daha ilkeldi. Her şeyden önce,
ham satış vardı. Dolayısıyla bugünün teknolojisini
hayâl etmem ve bu denli büyüyebileceğime ihtimal
vermem mümkün bile değildi.
Üretiminizin yurtiçi ve ihracat dağılımı nasıl? Daha
çok hangi pazarlara ürün veriyorsunuz?
Öncelikle ham ürün değil katma değer ürettiğimiz
için pazar da buna göre şekilleniyor. Akdaş Döküm,
gerek üretim teknolojisi gerekse iş gücü anlamında
kaliteye yatırım yapan bir tesis. Aralarında doktora-
lı mühendislerin de bulunduğu 45 kişilik bir kalite
kontrol ekibiyle kaliteli son ürünler üretiyor. Tabii
ürünün hem işlenmiş hem de kaliteli olmasının ge-
tirdiği bir bedel, yani maliyet var. İşte bu maliyet, pi-
yasa rekabet fiyatlarının üzerinde kaldığından yurtiçi
pazarda hareket kabiliyeti oldukça azalıyor. Bunun
bir sonucu olarak da, satışlarımızın büyük bir bölümü
yurtdışı pazara konu oluyor. Şu anda üretimimizin
yüzde 85-90’ını ihraç ediyoruz. Ve ihraç adedimizi
her geçen yıl arttırıyoruz. Yurtiçi pazara verdiğimiz
yüzde 10-15’lik parti ise yine büyük oranda müşteri-
lerimiz tarafından işlenip yurtdışına ihraç ediliyor. İh-
racatı ise başta Avrupa olmak üzere, ABD ve Güney
Afrika’ya yapıyoruz.
Türkiye dökümcülük sektörünü nasıl değerlendiri-
yorsunuz? Yurtdışı dökümhane ziyaretleri ve
İSTİKRARLI BÜYÜME SİZİ HEDEFLERİN ÜSTÜNE ÇIKARABİLİYOR. BUGÜN GELDİĞİMİZ NOKTADA, SON TEKNOLOJİ İŞLEME TEZGÂHLARINA, POTA FIRINLARINA VE DÜNYANIN SAYILI DÖKÜMHANELERİNDE BULUNAN VAKUM OCAĞINA SAHİBİZ. BU DA BİZİ DONANIM VE KAPASİTE İTİBARİYLE AVRUPA’NIN SAYILI DÖKÜMHANELERİNDEN BİRİ YAPIYOR.
32 ı ARALIK 2015
gözlemlerinizin de ışığı altında, sizce güçlü ve za-
yıf yanlarımız neler?
Türkiye döküm sektöründe üretimin her geçen yıl
arttığı bir gerçek. Özellikle de demirdışı metal ve
alüminyum dökümde son yıllarda büyük bir sıçrama
yaptık. Türkiye şu anda dünya döküm üretiminde
Almanya ve Fransa’dan sonra üçüncü sırada ge-
liyor. Yani bu alanda Avrupa’nın en büyük üçüncü
ülkesiyiz. Daha özele indiğimizde ise çelik döküm-
de ikinci, alüminyum dökümde ise 5’inci sıradayız.
Önümüzdeki yıllarda üretim miktarı, kalite ve kat-
ma değer anlamında doğru hamleler yapabilirsek,
genel sıralamada ikincilik koltuğuna oturmamız da
olası. Türkiye’nin Hindistan ve Çin’den daha kaliteli
döküm üretimi yapıyor olması, bununla birlikte lojis-
tik anlamında Avrupa ülkelerine yakınlığı en güçlü
yanını oluşturuyor. İhracat olanaklarını iyi analiz
ederek, bu avantajları bir an önce fırsata çevirmek
gerekiyor. Bu kapsamda üzerinde önemle durması
gereken konu, katma değeri yüksek döküm ürün-
leri üretmenin yollarını araştırmak ve farklı alaşımla-
ra yönelmek. Örnek olarak, Türkiye’de paslanmaz
çelik üretimi hemen hemen yok gibi. Akdaş Döküm
olarak bu açığa yoğunlaşarak bir vakum ocağı sa-
tın aldık ve önümüzdeki günlerde paslanmaz çelik
üretimine başlamış olacağız. İşte sektörün bu gibi
yenlikleri acilen hayata geçirmesi gerek.
Türkiye’de kısa vadede yaşanacak en büyük
olumsuzluk, küçük ölçekli dökümhanelerin Avrupa
Birliği uyum süreci ile gelen yönetmelik ve politika-
lara ayak uyduramaması sebebiyle kapanması ola-
cak. Öyle ki, Türkiye’de 2013 yılında bin 40 döküm-
hane varken, bugün bu sayı 920 civarına gerilemiş
durumda. Buna karşın döküm üretiminde yüzde 20-
25’lik bir artış söz konusu. Bu da Türkiye’de döküm-
hane başına verimliliğin gün geçtikçe arttığını gös-
teriyor. Avrupa’daki kriz ortamı tam anlamıyla son
bulduğunda ise bu artışın çok daha yüksek oranlar-
da gerçekleşeceği öngörülebilir.
Enerjiyi verimli ve dönüşümlü şekilde kullanmaya
özen gösterdiğinizi, dökümcülük sektörüne getir-
diğiniz yeniliklerin yanı sıra bu yönde de ezberdı-
şı yatırımlar yaptığınızı biliyoruz. Döküm sektörü
dışındaki yatırımlarınızı konuşmak istiyoruz. Başta
Ankara olmak üzere sekiz şehir ve iki ilçede top-
lanmış çöplerin geri dönüşümünü gerçekleştiri-
yorsunuz. Bu yatırımlar nasıl ortaya çıktı?
Enerji, yaşamın devamlılığı için olmazsa olmaz bir
araç. Öyle ki; üretim, ulaşım, ısınma, soğutma, don-
durma ve aydınlatma gibi insanlığın vazgeçilmez ih-
tiyaçlarını karşılamak, enerjinin varlığı ile mümkün.
Dünyadaki enerji kaynakları ise sabit. Dolayısıyla
biz bu enerjiyi ne kadar tasarruflu kullanırsak, o ka-
dar uzun süre istifade etmiş olacağız. Öte yandan
Türkiye’de cari açığın da büyük bir bölümü enerji
kaynaklı. İşte tüm bu gerekçeler bizi, ülke ve insanlık
faydasına dönüşecek projeler üretme sağ duyusu-
na çağırdı. Üç şirket ortağı olarak, enerjiyi ne kadar
tasarruflu kullanabiliriz diye araştırmalar yapmaya
Yaklaşık 2 bin 500 noktadan
toplanan çöpler günlük 30 ton
kapasiteyle bertaraf ediliyor.
30ton
EZBER DIŞI
33 ı ARALIK 2015
başladık ve projeler geliştirdik. İlk geliştirdiğimiz
projenin 26 konuda tasarruf imkânı sağlayacağı ön-
görüldü. Bu tasarrufun parasal karşılığı ise 350-400
bin Euro gibi ciddi bir rakam.
Öncelikle çöpten enerji üretimi için Ankara’nın
çöplük ihalesini alan ancak icraate geçemeyen bir
İsviçre şirketini 2006 yılında satın aldık ve bu işi
bizzat sahiplendik. Entegre katı atık yönetimi kap-
samında, evsel atıkların bertarafı için Ankara Büyük
Şehir Belediyesi ile 49 yıllık bir sözleşme imzaladık.
Tabii bu sadece Ankara ile sınırlı kalmadı. Daha son-
ra yine entegre katı atık yönetimi kapsamında Ada-
na, Konya, Bursa, Antalya, Elazığ ve Aksaray çöp
ihalelerini aldık. Adana projesi 30 yıl, diğer illerse 10-
20 yıl arasında değişen sözleşme sürelerine sahip.
Sonuçta gömülü çöpün ihtiva ettiği gazdan elektrik
üretimi yapmaya başladık. Şu anda 8 il ve 2 ilçede
çöpten elektrik enerjisi üretmeye ve enterkonnekte
sistemde devlete satmaya devam ediyoruz. Devle-
tin ürettiğimiz bu dönüşümlü enerjiyi pahalı fiyattan
alarak projeye destek verdiğini de belirtmek gerek.
Bununla birlikte, tıbbi atıklar ve tehlikeli sanayi
atıklarını yakarak bertaraf etmek üzerine bir faaliyet
alanımız daha bulunuyor. Bunu da yine Ankara’da
100 bin ton kapasiteli ve tamamen bilgisayar kont-
rollü ayrı bir tesiste gerçekleştiriyoruz. Bu işlem es-
nasında açığa çıkan ısıdan da yine elektrik enerjisi
elde edip devlete satıyoruz. Bu projenin en önemli
faydası; önceden söz konusu atıklar toprağa gömü-
lüyordu ve yırtılan/patlayan çöpler toprağa bulaşa-
rak, daha da önemlisi içme sularına sızarak insan
ve çevre sağlığını tehdit ediyordu. Bugünse yaklaşık
2 bin 500 noktadan toplanan çöpler günlük 30 ton
kapasiteyle bertaraf ediliyor.
Yaptığımız bu işin bir de tarımsal üretim boyutun-
da faydası var. Ankara ve Adana’da bulunan kendi
seralarımızda perlit ortamında domates, salatalık,
patates, çilek ve orkide üretimleri yapıyoruz. Geçti-
ğimiz yıl piyasaya 45 ton sera domatesi sattık. Pro-
jenin sera üretimi ile olan bağlantısı ise, jeneratör-
lerden çıkan ısı ve karbondioksitin seralara transfer
ediliyor olması. Bilindiği üzere, sera yetiştiriciliğinde
verimlilik açısından ısı ve karbondioksitin önemi
büyüktür. İşte yürüttüğümüz bu projelerle aynı za-
manda sera üretimine birer girdi üretmiş oluyoruz.
Özetle, çöpü enerjiye, karbondioksiti oksijene çevi-
riyoruz.
Çöpün elektriğe dönüşümü nasıl gerçekleşiyor,
bunu biraz açar mısınız?
Öncelikle bu projede aslolan, hem tehlikeli atıkla-
rın, yani çöpün tehlikesini bertaraf etmek hem de
bu bertaraf etme esnasında elektrik enerjisini açı-
ğa çıkarmak. Süreç teknik olarak şu şekilde işliyor:
Gömülmüş olan çöpteki metan gazı, sondaj yoluyla
alınıyor ve kolektörlere gönderiliyor. Kolektörde filt-
relendikten sonra jeneratörlere iletilen gaz ise ora-
da elektriğe dönüşmüş oluyor. Tabii bu işin en son
kısmı. Öncesinde çöpü ayrıştırma aşaması var.
Tesisimize gelen çöplerden öncelikle plastik, kar-
ton gibi yeniden değerlendirilebilir maddeler ayrış-
tırılıyor. Bunlar genellikle toplam çöpün yüzde 5’lik
kısmını oluşturuyor. Geriye kalan yüzde 95’lik bö-
lümünse yüzde 45’i organik, yüzde 50’si inorganik,
yani yeniden değerlendirmeye uygun olmayan çöp-
lerden oluşuyor. Organik çöpü kuru fermantasyon
sistemiyle beton tanklar içinde karıştırıyoruz ve ka-
rıştırma esnasında içine eklediğimiz bakteriler saye-
sinde metan gazı ve gübre (kompost) olmak üzere
iki ürün açığa çıkarıyoruz. İşte açığa çıkan bu metan
gazını önce depolara, oradan da jeneratörlere sevk
ederek elektriğe dönüştürüyoruz. Kompostu da
yine bir takım işlemlerle son ürün haline getirerek,
ağaç gübreleme amaçlı alım yapan müşterilerimize
satıyoruz.
İnorganik çöpü ise parçalayarak ya çimento fab-
rikalarına yakıt olarak veriyoruz ya da yakma tesi-
simizdeki 1500 dereceleri bulan fırınlarda yakarak
önce gaz haline, sonra da buhar tribünleri vasıtasıy-
la elektrik enerjisine çeviriyoruz.
Peki toplamda ne kadarlık bir elektrik üretimi söz
konusu?
Elektrik enerjisine dönüştürdüğümüz çöp miktarı
günlük 11 bin 850 ton, yıllık ise 4 milyon 270 bin ton
dolaylarında. Ve bu çöpten Ankara’da 45,4 mega-
watt, Adana’da 15,6 megawatt, Konya’da 5,6 mega-
watt, Bursa’da 10,8 megawatt, Aksaray’da da 1,4
Projede aslolan, hem tehlikeli atıkların, yani çöpün tehlike-sini bertaraf etmek hem de bu bertaraf etme esna-sında elektrik enerjisini açığa çıkarmak.
34 ı ARALIK 2015
gawatt elektrik üretimi gerçekleşiyoruz. Antalya
ve Elazığ ise henüz yapım aşamasında. Antalya faali-
yete geçtiğinde 14 megawatt, Elazığ ise 3 megawatt
elektrik üretiyor olacak. Buna tıbbi atık tesisimizdeki
enerji üretimini de eklediğimizde, toplamda yaklaşık
120 megawattlık bir elektrik üretimi gerçekleştiriyor
olacağız.
Bu alandaki firmamız ITC olarak bu projeler saye-
sinde ortada çöp diye bir şey bırakmıyoruz. Tesisimi-
ze giren çöp hem elektrik enerjisine, hem gübreye,
hem de ısı ve karbondioksit olmak üzere birer sera
girdisine dönüşmüş oluyor. Çöpün sadece yüzde 5’i
kadar bir kül açığa çıkıyor ki, bunun dahi bir kullanım
alanı var; karayollarında dolgu malzemesi olarak de-
ğerlendiriliyor. Metan gazı küresel ısınmada karbon-
dioksitten 25 kat daha tehlikeli bir gaz. Dolayısıyla
metan gazını bertaraf ederek; ülkemize, dünyamıza,
kısacası insanlık adına faydalı bir hizmet gerçekleş-
tirdiğimize gönülden inanıyoruz.
Biraz da eğitimden bahsedelim. Eğitim çalışmaları
ile de yakından ilgileniyor, hatta çeşitli okul pro-
jelerinde bizzat yer alıyorsunuz. Bu alandaki faali-
yetlerinizden bahseder misiniz?
Eğitim adına hizmet vermek ve katkıda bulunmak,
en çok önemsediğim konulardan bir tanesi. Gerek
Akdaş Döküm bünyesinde gerekse şirketdışı okul
projeleri ile bugüne kadar çeşitli eğitim çalışmaları
düzenledik. Tüm bu projeleri hayata geçirirken bir
taraftan da şirket bünyesinde ekipler kurduk ve ev-
lere bilgilendirmeler yaptık. Yine aynı şekilde, okul-
larda eğitim çalışmaları düzenledik. Bu bilgilendirme
ve eğitim çalışmalarında üzerine önemle eğildiğimiz
konu ise, çöpleri kaynağında ayrıştırmanın gereklili-
ği ve faydaları idi. Hatta yaptığımız bu çalışmalar so-
nucu ilköğretim sosyal bilgiler dergilerinde “Mamak
çöplüğü cazibe haline geliyor” şeklinde yer aldık.
Öte yandan, daha önce Ankara Koleji’nin vakıf
başkanlığını yapmıştım. Mezun olduğum bu kuruma,
mezunlar derneğinden başlayarak, fahri olarak 35
yıldır hizmet etmeye devam ediyorum. Vakıf vekili
ve vakıf başkanı olduğum dönemlerde Ortadoğu
Teknik Üniversitesi’nden kiralanan İnceköy’deki 310
dönüm sahaya, arkadaşlarımla birlikte 132 bin met-
rekarelik Ankara Koleji Kampüsü’nü inşa ettik. Anao-
kulu, ilköğretim, ortaöğretim ve lise düzeyinde eği-
tim veren bu kampüs sadece Türkiye’nin değil,
Avrupa’nın da iftiharla karşıladığı bir kampüs oldu.
Zira IFS’den gelen eğitim uzmanları da, bu kampü-
sün dünyada eşine az rastlanır kampüslerden oldu-
ğunu ifade ettiler. Dönemin Çevre ve Şehircilik Ba-
kanı Erdoğan Bayraktar, benim bu projeyi
gerçekleştiren kişi olduğumu biliyordu. Ve bana bir
gün dedi ki: “Trabzona’da bir okul açar mısın?” İkinci
okul çalışması da bu talep üzerine şekillendi. TED
Vakfı çatısı altında Trabzon TED Koleji’ni kurduk. İki
yılı geride bırakan kolej şu anda 550, ancak her yıl
artan sayıda öğrenciyle eğitim/öğretime devam edi-
yor. Eğitime hizmet ettiğim ve her yaştan öğrenciyle
iç içe olduğum için bundan büyük bir mutluluk ve
gurur duyuyorum.
Anaokulu, ilköğ-retim, ortaöğre-tim ve lise dü-zeyinde eğitim veren Ankara Koleji Kam-püsü sadece Türkiye’nin de-ğil, Avrupa’nın da iftiharla karşıladığı bir kampüs oldu.
EZBER DIŞI
İmes Sanayi Sitesi C Blok 306 Sk. No. 4 Yukarı Dudullu, Ümraniye, İstanbul, 34775T. +90 (216) 540 00 60 F. +90 (216) 540 00 61
Eski Yapanlar Plaza No. 1/1 K. 6 S.M. Fatih Öngül Sk. Kozyatağı, İstanbul, 34742T. +90 (216) 410 00 60 F. +90 (216) 410 00 90
E-5 Karayolu Üzeri Tavşanlı Mevkii Yolbulan Antrepo Yanı Gebze,KocaeliT. +90 (262) 724 99 14-15 F. +90 (262) 724 99 12
SEKTÖRDE20 YIL
w w w . a v e k s . c o m
GlobalPARTNERİNİZ.Uluslararası geniş ağımız, Stok gücümüz ve Kaliteli ürünlerimiz ile ...
35 ı ARALIK 2015
İmes Sanayi Sitesi C Blok 306 Sk. No. 4 Yukarı Dudullu, Ümraniye, İstanbul, 34775T. +90 (216) 540 00 60 F. +90 (216) 540 00 61
Eski Yapanlar Plaza No. 1/1 K. 6 S.M. Fatih Öngül Sk. Kozyatağı, İstanbul, 34742T. +90 (216) 410 00 60 F. +90 (216) 410 00 90
E-5 Karayolu Üzeri Tavşanlı Mevkii Yolbulan Antrepo Yanı Gebze,KocaeliT. +90 (262) 724 99 14-15 F. +90 (262) 724 99 12
SEKTÖRDE20 YIL
w w w . a v e k s . c o m
GlobalPARTNERİNİZ.Uluslararası geniş ağımız, Stok gücümüz ve Kaliteli ürünlerimiz ile ...
36 ı ARALIK 2015
CENSUS
37 ı ARALIK 2015
Geçtiğimiz günlerde yayınlanan Modern Cas-
ting Dünya Döküm Üretimi İstatistikleri’ne
göre 2014 yılında toplam üretim 103,6 milyon
tonun üzerine çıkarak 2013 yılına göre yakla-
şık olarak 2,38 milyon ton artış gösterdi. Yüz-
de 2,3 oranındaki bu artış 2013 yılında kayde-
dilen yüzde 3,4’lük oranın bir miktar gerisinde
kaldı.
2014 yılı araştırmasında 4 kıtadan toplam
37 ülkeden gelen veriler hesaba katıldı. 2012
ve 2013 yıllarında da verileri hesaplanan 34
ülkeden 23’ünde toplam üretimde artış görü-
lürken diğer 14 ülkenin verilerinde düşüşler
gözlendi.
Beklenildiği gibi en büyük değişimler, me-
tal döküm sanayileri gelişmekte olan ve nis-
peten küçük üretim kapasitesine sahip ül-
kelerde kaydedildi. Örneğin; en büyük artış
oranı yüzde 40,7 ile Bosna Hersek’te görülür-
ken, en farklı düşüş oranı ise yüzde 35,9 ile
Sırbistan’da kaydedildi. Dünya döküm üreti-
minde lider pozisyonda bulunan Çin, toplam-
da üretimini 1.7 milyon ton artırarak (yüzde
3,8) büyümesini sürdürdü. İkinci konumda-
ki ABD’de artış yüzde 1,8 dolaylarında iken
Hindistan’da yüzde 2,2 olarak belirlendi.
Üretim anlamında dünyanın orta seviyele-
rinde bulunan Ukrayna (yüzde 14,3), Türkiye
(yüzde 13,4) ve Tayvan (yüzde 14) büyüme
trendlerini devam ettirdiler. Büyük üretici ko-
numundaki Brezilya’da ise toplam üretimde
yüzde 10,9 oranında düşüş gözlenirken, 2013
yılında kaydedilen yüzde 7,4 oranındaki büyü-
me trendi tersine dönmüş oldu.
Listenin ilk 10 ülkesi dışındaki bir değişiklik
gözlenmezken; toplam üretimler Japonya’da
5.54 milyon ton, Almanya’da 5.25 milyon ton
ve Rusya’da ise 4.2 milyon ton olarak belir-
lendi. Brezilya’nın gerisinde kalan Kore’de
2.63 milyon ton, İtalya’da 2.02 milyon ton ve
Fransa’da ise üretim 1.73 milyon ton olarak
gerçekleşti.
Fransa’yı 1.65 milyon tonla Meksika izler-
ken, onu da 1.31 milyon tonla Tayvan, 1.14 mil-
yon tonla İspanya, 1.05 milyon tonla Polonya,
709 bin tonla da Kanada takip etti. Kanada’nın
ardından ise sırasıyla; 502 bin tonla İngiltere,
416 bin tonla Çek Cumhuriyeti, 380 bin tonla
Güney Afrika Cumhuriyeti, 317 bin tonla Avus-
turya, 261 bin tonla İsveç, 198 bin tonla Slo-
venya, 194 bin tonla Macaristan, 156 bin tonla
Portekiz ve 108 bin tonla da Romanya geldi.
AFS 49. Dünya Döküm Üretimi İstatistikleri yayınlandı. Dünya döküm pazarında 2014 yılı mütevazi artış trendi gösterdi. 2014 yılında döküm üretimi önceki yılın rakamlarına göre 2.38 milyon ton (yüzde 2,3) artış gösterdi.
Dünya Döküm Rakamları
38 ı ARALIK 2015
* 2013 data ** 2012 data
ÇAlışAN DöKÜmhANE SAYıSı
Ülke PikSfero+Temper
ÇelikBakırAlaşımları
Alu. mg Zamak Diğer Toplam
A.B.D. 3.562.261 3.320.678 1.275.203 1.275.203 1.555.741 139.979 298.673 59.575 10.470.939
Almanya 2.355.957 1.551.341 206.894 72.064 993.874 14.921 51.493 13 5.246.557
Avusturya 40.709 108.397 16.936 131.410 6.619 13.883 317.954
Belçika 34.300 6.700 35.500 742 77.242
Bosna Hersek
15.200 3.600 4.100 9.140 32.310
Brezilya 1.601.852 655.048 262.800 22.200 188.700 4.900 1.700 2.737.200
ÇekCumhuriyeti
175.001 58.507 75.101 6.510 90.005 11.050 32 416.206
Çin 20.800.000 13.000.000 5.500.000 750.000 5.850.000 300.000 46.200.000
Danimarka** 30.800 48.100 1.099 2.756 102 82.857
Finlandiya 17.198 33.113 12.952 3.953 2.854 250 70.320
Fransa 566.154 745.155 82.278 17.864 297.117 18.083 2.754 1.729.405
Güney Afrika 138.000 61.500 109.000 8.500 22.000 800 40.500 380.300
Hırvatistan 33.400 10.100 100 183 22.075 30 20 65.908
Hindistan 6.830.000 1.130.000 968.000 1.093.000 10.021.000
İngiltere 133.100 190.100 48.000 8.832 110.000 3.400 7.900 1.000 502.332
İspanya 334.700 589.000 82.400 10.176 116.374 8.426 665 1.141.741
İsveç 140.700 48.900 14.800 7.722 40.613 1.302 7.041 261.078
İsviçre 14.900 28.600 1.700 2.090 17.120 1.207 65.617
İtalya 702.900 389.900 71.200 65.855 730.338 63.691 697 2.024.851
Japonya* 2.135.794 1.728.251 181.679 76.611 1.382.015 27.293 6.394 5.538.037
Kanada 360.350 97.854 15.863 235.818 709.885
Kore 1.091.800 712.200 164.300 26.900 622.500 13.200 2.630.900
Macaristan 25.671 48.806 12.096 1.960 101.423 965 3.480 115 194.516
Meksika** 771.700 58.947 78.746 140.701 600.469 109 1.007 1.651.679
Norveç 11.765 25.919 2.384 6.562 46.630
Pakistan 160.000 14.500 35.000 11.000 12.000 232.500
Polonya 489.000 156.000 55.000 6.000 340.000 8.000 4.300 1.058.300
Portekiz 33.516 80.748 10.464 23.168 23.168 1.296 156.455
Romanya 25.065 5.536 14.218 7.180 50.925 5000 299 145 108.368
Rusya 2.982.000 756.000 462.000 4.200.000
Sırbistan 37.251 25.490 9.050 2.220 4.958 7.528 86.497
Slovakya** 2.700 18.200 4.100 46.000 C 71.000
Slovenya 80.496 40.341 32.188 754 37.244 441 6.889 198.353
Tayland* 72.400 58.300 29.800 26.100 105.400 24.400 316.400
Tayvan 618.209 237.038 83.122 40.128 340.724 1.319.221
Türkiye 650.000 610.000 140.000 19.000 300.000 31.000 1.750.000
Ukrayna 400.000 150.000 580.000 60.000 280.000 15.000 25.000 50.000 1.560.000
TOPlAm 47.461.966 25.933.665 11.049.705 1.680.630 16.230.137 192.637 599.374 493.404 103.641.518
2013 47.821.690 25.983.234 11.123.572 1.788.602 15.357.327 169.087 460.590 525.672 103.229.774
2012 46.076.817 26.442.695 11.299.044 1.743.817 14.051.924 226.673 587.947 486.764 100.915.681
2010 45.870.050 25.889.001 10.617.738 1.754.294 13.242.181 181.931 490.986 546.941 98.593.122
2009 43.258.296 23.451.711 10.215.376 1.652.401 10.879.515 196.685 528.978 1.193.449 91.673.839
2008 37.615.831 20.979.786 9.032.549 1.379.467 10.237.431 152.774 473.170 472.056 80.343.064
2007 42.958.542 25.346.221 10.538.385 1.808.580 10.932.434 268.675 664.136 916.997 93.449.270
2006 44.917.143 23.978.423 10.183.295 1.596.834 12.727.106 278.496 939.394 165.294 94.919.007
2005 42.539.286 23.218.895 9.938.806 1.672.068 12.282.534 357.892 941.461 151.330 92.515.626
DÜNYA DöKÜm ÜrETİm mİKTArlArıNıN mETAllErE vE ÜlKElErE GörE DAğılımı (TON)
40.797.5632005 28.824.814 9.002.724 1.511.270 11.651.525 239.227 936.661 195.848 85.159.732
CENSUS
39 ı ARALIK 2015
2014 yılında toplam üretilen dökümün değeri
yaklaşık olarak 1 milyar USD artış ile 198.7 mil-
yar USD olarak belirlendi. Ancak 18 milyar USD
değerindeki Hindistan üretim verisi de önceki
yıla eklendiğinde elde edilen rakam 2013 yılı
verilerine göre daha düşük olarak göze çarpı-
yor. Küresel piyasalarda artarak devam eden re-
sesyon durumu etkilerini burada da gösteriyor.
Çin toplam üretim değerinde 6.7 milyar USD ve
Brezilya’da 3.2 milyar USD oranında düşüşler
gözleniyor. Almanya, Fransa, İspanya ve Avru-
pa ülkelerinin çoğunda düşüşler belirgin olarak
karşımıza çıkıyor. Bu istatistikte artış görülen tek
ülke ise 899 milyon dolar artış kaydeden ABD.
DöKÜm SATışlArıNıN DEğErİ (1000 ABD $)
Ülke Pik Demir Sfero Temper Çelik Demirdışı Toplam
ABD 4.597.600 5.403.240 121.590 7.750.080 13.073.770 30.946.280
Almanya 5.410.522* - - - 4.544.771 9.955.293
Avusturya 508.482 - - - 994.000 1.502.482
Brezilya 3.392.723 1.665.132 - 1.353.683 1.979.169 8.390.707
Çin 23.900.000 13.600.000 640.000 9.500.000 35.284.000 82.924.000
Finlandiya 35.854 83.183 - 95.985 85.929 300.951
Fransa 3.043.260* - - - 2.868.000 5.911.260
İspanya 1.512.620 - - 429.300 808.000 2.749.920
İtalya 2.713.600* - - - 4.410.000 7.123.600
Japonya 3.824.000 4.197.000 177.000 1.166.000 10.002.000 19.366.000
Macaristan - - - - - 630.000
Norveç 63.200 89.800 - 32.700 57.600 243.300
Portekiz 54.784 128.169 - 53.061 258.274 494.288
Tayland 105.096 51.096 52.822 57.677 374.000 640.691
Türkiye 950.000 1.150.000 50.000 500.000 2.230.000 4.880.000
Ukrayna 960.000 336.000 99.000 1.653.000 2.384.500 5.432.500
TOPlAm 42.512.863 26.652.524 1.087.590 22.533.809 78.980.013 171.766.799
DÜNYADA ÜrETİlEN mETAl DöKÜmÜN KıYmETİ
40 ı ARALIK 2015
Genel anlamda bakıldığında dünyada metal
sektöründe faaliyet gösteren işletme sayıların-
da son 10 yıldır görülen büyüme eğilimi devam
ediyor. 2004 yılı sayıları ile karşılaştırıldığında
işletme sayısının 2014 yılında yaklaşık 13 bin ar-
tışla (yüzde 38,3) 47.145’e ulaştığı görülüyor.
Ancak, tesis sayısında görülen bu değişim-
ler büyük oranda geçtiğimiz son on yılda Çin’in
gösterdiği büyüme performansı ile ilişkilendiril-
meli. Eksponansiyel bir şekilde artan tesis sayısı
13 binden 2013 yılında 30 bine ulaşmıştı. Son-
rasında görülen düşük büyüme rakamları ne-
deniyle 26 bin tesisin bulunduğu Çin, sektörün
hala yüzde 55’lik payını elinde bulunduruyor.
Kuzey Amerika pazarında ise küçülme izlen-
mekte. World Census tarihinde ilk defa Amerika
Birleşik Devletleri’nde tesis sayısı yaklaşık ola-
rak 2 bin azalmış durumda. Avrupa bölgesinde
de düşüşler devam ediyor.
Başka bir bakış açısından yorumlanacak olur-
sa, ekonomik durgunluğun baş gösterdiği 2009
yılı verilerine göre ise döküm sektörü pozisyo-
nunu korumuş olarak görünmekte ve resesyon
sonrası istatistiklerin üzerinde seyretmektedir.
2009 yılına göre tesis sayısı ise yaklaşık olarak
1.104 artış gösterdi.
Verimlilik oranlarında görülen iyileşmeler; te-
sis sayılarındaki azalmaya rağmen tesis başına
üretimin artması ile karşımıza çıkıyor.
* 2013 sonuçları ** 2012 sonuçları *** 2010 sonuçları
Not: Toplam üretimin ülkelerin toplam değerinden farklı görünmesinin nedeni
sadece bir defa değer bildiren ülkelerin değerlendirme dışında tutulmasıdır.
ÇAlışAN DöKÜmhANE SAYıSı
Ülke Pik Çelik Demirdışı ToplamTon/tesis
ABD 634 355 989 1978 5.294
Almanya 254 341 595 8.818
Avusturya 420 757
Belçika 11 5 6 22 3.511
Bosna Hersek
6 4 6 16 2.019
Brezilya 516 194 630 1340 2.043
Çek Cum. 85 34 66 185 2.250
Çin 15.000 5.000 6.000 26.000 1.777
Danimarka* 8 7 15 5.524
Finlandiya 12 7 16 35 2.009
Fransa 88 36 298 422 4.098
Güney Afrika
47 46 77 170 2.237
Hırvatistan 27 5 27 59 1.117
Hindistan 4500 2.227
İngiltere 221 205 426 1.179
İspanya 46 30 52 128 8.920
İsveç 26 11 62 99 2.637
İsviçre 18 4 50 72 911
İtalya 149 25 913 1.087 1.863
Japonya 817 75 1.193 2.085 2.656
Kanada 42 30 111 183 3.879
Kore 528 146 242 916 2.872
Macaristan 26 14 88 128 1.520
Meksika 175 167 339 681 2.425
Norveç 6 3 7 16 2.914
Pakistan 1.460 40 100 1600 145
Polonya 180 36 230 446 2.373
Portekiz 30 7 31 68 2.301
Romanya 42 37 60 139 780
Rusya 1.200 3.500
Slovakya** 12 7 32 51 1.392
Slovenya 11 3 50 64 3.099
Tayland* 280 40 260 580 546
Türkiye 493 68 358 919 1.904
Ukrayna 270 280 290 840 1.857
TOPlAm 21.532 6.717 13.154 47.523 94.814
ÜlKElErİN TESİS SAYılArı vE GörÜlEN TrENDlEr
Not: Toplam üretimin ülkele-rin toplam değerinden farklı görünmesinin nedeni sadece bir defa değer bildiren ülke-lerin değerlendirme dışında tutulmasıdır.
CENSUS
41 ı ARALIK 2015
Toplam üretimdeki gözlenen artışlara rağmen
tesis sayılarındaki azalma bizlere tesis başına
düşen üretim miktarının arttığını göstermekte.
Beklenenden düşük performans gösteren iş-
letmeler kapanırken kurulu kapasiteleriyle ge-
len talepleri karşılayabilen işletmeler varlıklarını
sürdürüyor. Daha az tesis ile daha çok üretim
sanayinin verimlilik konusundaki çalışmalarının
önemini ortaya çıkarıyor.
Bu alanda lider konumda olan Almanya, tesis
başına 8.818 ton ile pozisyonunu korumaya de-
vam ediyor. İkinci sırada bulunan ABD ise tesis
başına 5.294 ton ile 2013 yılına göre 828 ton
düşüş gösterdi.
2014 yılında gözlenen en büyük artış ise te-
sis sayısı yüzde 15 oranında azalmasına rağmen
tesis başına üretimini 2013 yılına göre 294 ton
artırarak 1.777 tona çıkartan Çin’de kaydedildi.
Buna rağmen Çin’e ek olarak İtalya döküm sa-
nayi tesis başına üretimde en düşük performan-
sa sahipler.
Brezilya’da toplam üretimdeki yüzde 10,7’lik
düşüşe bağlı olarak tesis başına üretim mikta-
rında da 229 tonluk düşüş ile 2.043 tona geri-
ledi. İstatistiklere göre bu yıl sadece Brezilya ve
ABD’de düşüş gözlemlendi.
2014 yılında genel olarak dünya pazarının
genişlediği istatistiklerde görülmekte. Ancak
2014 rakamlarının 2013 ve 2009 yılı verileri ile
karşılaştırıldığında karşımıza daha önemli bilgi-
ler çıkıyor.
Rusya ve Asya ülkeleri yüzde 5’in altında bü-
yüme rakamları ile Çin, Hindistan ve Kore ile
beraber mütevazi büyüme trendlerini devam
ettiriyorlar. Kuzey Amerika’da ise, ABD’de gö-
rülen yüzde 1,8’lik ve Kanada’daki yüzde 0,7’lik
oranlar ile büyüme belirgin olarak devam edi-
yor. Buna rağmen Brezilya, gösterdiği düşüş ile
BRICS ülkeleri arasında üretimi azalan tek ülke
olarak göze çarpıyor.
Avrupa bölgesinde ise farklı trendler görülü-
yor. Batı Avrupa ülkelerindeki eğilimler tutarlı
olarak devam ederken, Doğu ve Güneydoğu
Avrupa ülkeleri daha kırılgan olarak göze çar-
pıyor. Hırvatistan, Sırbistan ve Slovenya zor
bir yıl geçirirken Ukrayna ve Türkiye ise bü-
yümenin en belirgin olarak görüldüğü ülkeler
olarak karşımıza çıkıyor. Kuzey Avrupa ülkeleri
Norveç, İsveç, Finlandiya ve Danimarka’da ise
toplam üretimde düşüşler belirlendi.
Ülkelerde görülen trendlerin yıllara göre de-
ğişimler göstermesine rağmen global olarak
bakıldığında dünya üretimi 2009 yılına göre
çok daha güçlü bir konuma ulaşmış durumda.
Resesyon sonrası 5 yıllık dönemde tüm ülke-
lerde bir artış görülmekte ve dünya üretiminin
yüzde 30 oranında büyümesinin kriz ve dalga-
lanmalı dönemlerden bile yüksek olduğu he-
saplanabiliyor.
TESİS BAşıNA ÜrETİm mİKTArlArı
DöKÜm SEKTörÜNÜNKÜrESEl EğİlİmlErİ
BATI AVRUPA ÜLKELERİNDEKİ EĞİLİMLER TUTARLI OLARAK DEVAM EDERKEN, DOĞU VE GÜNEYDOĞU AVRUPA ÜLKELERİ DAHA KIRILGAN OLARAK GÖZE ÇARPIYOR. HIRVATISTAN, SIRBISTAN VE SLOVENYA ZOR BİR YIL GEÇİRİRKEN UKRAYNA VE TÜRKİYE İSE BÜYÜMENİN EN BELİRGİN OLARAK GÖRÜLDÜĞÜ ÜLKELER OLARAK KARŞIMIZA ÇIKIYOR.
Tesis Başı Üretim Ortalaması(ton/tesis)
0 1.000
ÇİN; 1.777
2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000 8.000 9.000 10.000
İTALYA; 1.863
TÜRKİYE; 1.904
BREZİLYA; 2.043
HİNDİSTAN; 2.227
JAPONYA; 2.656
KORE; 2.872
RUSYA; 3.500
ABD; 5.294
ALMANYA; 8.818
ÜYELERDEN
42 ı ARALIK 2015
Çelik döküm sektöründe birçok ilke imza atan AKmETAl, sektördeki deneyimini genç nesle aktarırken, kendisi henüz 3 yaşındayken kurulan firmanın şuan Yönetim Kurulu Başkanı olan Dr. Can Akbaşoğlu “52 yıllık tecrübe; 52 tane 1 yılın toplamı değil, her yılın üst üste katlanarak biriktirilmesiyle edinilmiş tecrübedir” diye tanımlıyor.
Akmetal’in Tarihi Konuşuyor
Akmetal, gençlere aktarılan tecrübeleri, tüm
gerçekliğiyle yaşanmışlık olarak yemekha-
neye giden yolda sergiliyor. ‘Açık Hava Mü-
zesi’ diyorlar bu alana, kendilerini ziyarete gelenle-
rin meraklı sorularına cevap olarak. Kim bilir eğer
şansız ellerde olsalardı bir hurda yığını olup çoktan
satılıp hurdalıktaki yerlerini alırlar, karşılığı olarak
da bir düzine mandal ve leğen alınırdı. Ama onlar
tüm ihtişamları ile Akmetal’de her gün değerlerine
değer katıyor. Keşke dilleri olsa da bir de onlardan
dinlesek anıları dedik ve kırmadılar bizi.
Döner Ocak başladı anlatmaya hikayesini. 1963
yılında Akmetal kurulurken varlık sebebim dediği
Kurucu Haluk Akbaşoğlu tarafından imal edilmiş.
Ağır ağır döner, yayılan alevle ısınan tavanı, aşa-
ğıya dönüp hurda ile temas edince hurdayı ısıtır-
mış. 4 saat sonunda 4 tonluk çeliği ergimiş halde
öndeki ağzından verirmiş kendisi bekleyen usta
ellerin hazırladığı kalıplara. Boşaltmayı anlatırken
bahsetmeden geçemiyor bu hurdayı yükleyen el-
lerden. Ocak tarafındaki 16000C ile reküperatör (ısı
eşanjörü) tarafındaki 4000C arasına girip 4 ton hur-
dayı el yabası ile yükleyen eller… Isı eşanjörünün
sıcağa dayanıklı borularının, uçak hurdalığından
kurucusunun kendi elleriyle sökerek getirdiği P47
Thunderbolt uçaklarının egzoz boruları olduğunu
söylerken dönmesini sağlayan dişli kutularının da
Cemse (GMC) kamyonlarının tamponlarındaki ken-
dini kurtarma vinçlerinden olduğunu söyleyip sözü
yerini alan Ark Ocağı’na bırakıyor.
1925 yılında Demag firması tarafından imal edil-
miş Ark Ocağı’nın, Türkiye’ye gelişi ve Akmetal ile
yollarının kesiştiği ise farklı bir hikaye; Şakir Zümre
tarafından uçak bombası dökmek için getirilmiş,
200kW gücünde 500kg kapasiteli imiş. Ocak ku-
rulduğu zaman 200kW’ı aynı anda çekmiş, bütün
Silahtarağa’nın elektriği sönmüş ve bu hadiseden
sonra da hiçbir zaman çalıştırılamamış. Haluk Akba-
şoğlu döner ocakla üretim yaptığı yıllarda ferrosilis
43 ı ARALIK 2015
(FeSi) ve ferromangan (FeMn) sıkıntısı çekerken bir
gece FeSi’i ve FeMn’ı bir yerlerde gördüğünü hatır-
lıyor fakat neresi olduğunu çıkaramıyormuş. Epey
bir süre düşündükten sonra tahta fıçılar içinde Şakir
Zümre’de gördüğünü hatırlamış ve gidip Şakir Bey
ile görüşüp satın almak istemiş. Şakir Zümre’nin
malzemelerin Ark Ocağı’na ait olduğunu, Ark
Ocağı’nı aldığı takdirde satabileceğini söylemesi
üzerine; Akbaşoğlu da maddi imkanı olmadığını
ama o zamanın parası ile 3 tane 5000 TL’lik senet
yapabileceğini söyleyince satın almış. Böylece Ark
Ocağı Akmetal’deki yerini alıyor ama sıra kurulma
ve çalıştırılma macerasına geliyor. Ark Ocağı’nın
nasıl kurulduğunu ve çalıştırıldığını görmek için
Akbaşoğlu bu defa Karabük Çelikhanesi’nin yolu-
nu tutuyor ve gördüklerini Akmetal’de uyguluyor.
10.000v yüksek gerilim ile çalıştığını söyleyen Ark
Ocağı için elektrik almak istendiğinde, Elektrik
İdaresi yüksek gerilim hattının Londra Asfaltı’nın
orta refüjünden geçtiğini, Londra Asfaltı’nı da dur-
duramayacakları için elektrik veremeyeceklerini
söylüyor. Bunun üzerine Akmetalli’ler o zaman
Cevizlibağ’da bulunan fabrikanın bahçesinden
24 metre boyunca gizli bir tünel kazarak Londra
Asfaltı’nın orta refüjünden yüzeye çıkıyorlar. Kablo
döşedikten sonra da Elektrik İdaresi’ne kablonun
hazır olduğunu, bağlantı yapmalarını söylemek için
gidiyorlar. Uzun bir uğraştan sonra elektriğine ka-
vuşan Ark Ocağı çalışmaya başlamış ve o günden
sonra hala yanı başında duran kumanda odası ile
yollarını hiç ayırmamış. O yıllarda kaynak bilinmedi-
ğinden gövdesinin de perçinli olduğunu söylerken,
elektrotlarının kalkmasını sağlayan düzeneğin vida
ve sonsuz dişli direksiyon benzeri teker ile çevrilir-
ken nasıl modern bir hale getirildiğinden de şöyle
bahsediyor; Haluk Akbaşoğlu, Halit Poyraz adında
bir usta ile iş birliği yaparak Al kampanalar döktü-
rüp, bakır tel sararak elektromıknatıs haline getirip,
üzerine ağırlık koyarak ne kadar kaldırabileceğimi
test edip sistemimi hidroelektriğe çevirdi. Günde 8
döküm verdiğini anlatırken hatırına babasının tali-
matları doğrultusunda henüz 8 yaşında ocağı kulla-
nan Can Akbaşoğlu geliyor, yüzündeki tebessümle
gözleri o günlere dalıp giderken şimdi bugünlere,
O YILLARDA HEM İMKÂNSIZLIKTAN HEM DE İSRAFIN KARAKTERLERİNDE YER ALMAMASI NEDENİYLE YALIN YÖNETİM’İ UYGULAYAN AKMETAL; BUGÜN TECRÜBELERİNİ, USTALARDAN ALINAN DERSLERİ GENÇ BEYİNLERLE HARMANLAYARAK BAŞARI DOLU GEÇMİŞİNE YENİ ÖYKÜLERLE DEVAM EDİYOR.
ÜYELERDEN
44 ı ARALIK 2015
geldikleri noktaya, kendisinin yerini alan 9 ton-
luk Ark Ocağı’nı kullanan, her gün önünden gelip
geçen bu ateş gibi nesle gururla bakıyor ve onların
bugünlerini daha da kıymetlendiriyor. Derken söze
kum mikseri katılıyor.
1973 yılında Baker Perkins firması tarafından
alınan reçineli kum mikseri, reçine kum maliyeti
yüksek olduğu için Akmetal’de kullanılmayacağı-
nı, kendisine ihtiyaç olmadığını ilk anda hissetmiş
ama alınış hikayesini öğrenince ne kadar büyük
bir iş yaptığını anlamış. Meğer firma referans ola-
rak Akmetal’e bir İngiliz dökümhanesi gezdireceği
söylemiş ve Akbaşoğlu sadece yabancı bir dö-
kümhane görmek için yaklaşık 27000 sterlin öde-
yerek mikseri satın almış.
Bunları duyan 8 silindirli denizaltı dizel moto-
runun kesilmiş iki silindiri de kendi alınış hikaye-
lerini şöyle dile getiriyor; 2.Dünya Savaşı’ndan
sonra İttifak Devletleri ve Rusya’nın Almanya’daki
makine ekipmanlarını alıp kendi ülkelerine götür-
düğünde Almanya’da yokluk meydana gelme-
siyle bu dizel makinelerden (harp hurdalarından)
kompresör yaptıkları için, 1949-1954 yılları arasın-
da Almanya’da üniversitede Makine Mühendisliği
okurken, Haluk Akbaşoğlu da bu düşünceyle hur-
dalıktan satın almış.
Karadeniz sahilinden Silahtarağa Santrali’ne
kömür taşıyan dekovilin vagonundan, sarsma
basma kalıp makinelerine; elektrik motorunun
kıymetli olduğu zamanlarda bir tane motor, deri
kayışla atölyenin tavanında boydan boya uzana
bir mili döndürürken, aşağıda çalışan tornalar da
kasnaklar yardımıyla deri kayışlarla tavandaki mil-
den hareket alarak çalışan torna tezgahına kadar
her biri hikayesini anlatmak için sabırsızlıkla bek-
lerken; Yalın Yönetim Sevdası’nın daha o yıllarda
iliklerine işlediğinin en güzel örneğini kum taşı-
mak için kullanılan marifetli kepçe veriyor. Motoru
merkezkaçlı kaplin ile tekerlekleri tahrik ederek,
motorun bağlı olduğu yuvarlak tabla kendi ek-
seninde döndüğünden hem direksiyon hem ileri
geri işlevini görüyor.
O yıllarda hem imkânsızlıktan hem de israfın
karakterlerinde yer almaması nedeniyle Yalın
Yönetim’i uygulayan Akmetal; bugün tecrübeleri-
ni, ustalardan alınan dersleri genç beyinlerle har-
manlayarak başarı dolu geçmişine yeni öykülerle
devam ediyor.
ÜYELERDEN
46 ı ARALIK 2015
Çelikel Alüminyum, yatırımları ve çevreci yaklaşımı sayesinde şehabettin Bilgusu Çevre ödülleri kapsamında ödüle layık görüldü.
Çelikel Alüminyum Döküm İmalat AŞ, Koca-
eli Sanayi Odası tarafından bu sene 21’in-
cisi düzenlenen Şahabettin Bilgisu Çevre
Ödülleri kapsamında, “Büyük Ölçekli Kuruluşlar,
Döküm Sektörü” kategorisinde birincilik ödülüne
layık görüldü. Kuruluş aşamasından beri yapmış ol-
duğu yatırımlar ve sürdürdüğü çevreci yaklaşımı ile
kazandığı bu ödül, 18 Eylül 2015 tarihinde Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı’nın katılımıyla gerçekleştirilen
bir törenle takdim edildi.
Marmara ve Ege bölgesini kapsayan bu organi-
zasyonda Çelikel Alüminyum, LEED Silver sertifika-
lı yeşil binası, gönüllük esaslı yapmış olduğu sera
gazı emisyon hesaplaması, uyguladığı atık azaltımı
ve enerji geri kazanım çalışmaları ve son teknoloji-
ye dayalı tasarruf sistemleri sayesinde ödüle layık
görüldü.
Çelikel Alüminyum’a Çevre Ödülü
yıllık deneyimle
ww
w.a
-jans
rekl
am.c
om
BOMAKSAN, üretim tesislerinde ortaya çıkan toz, duman ve yağ buharı gibi zararlı maddeleri kaynağından emerek filtre edip, Çevre Bakanlığı’nın yayınlamış olduğu yönetmeliklere uygun olarak atmosfere deşarj eder.
Sistem, insan sağlığını koruması ve çevre dostu olmasının yanı sıra üretim verimliliği ve döküm kalitesini arttırması nedeni ile tercih edilmektedir.
www.orsmakina.com
tozsuz, dumansız bir hayat...
ÜYELERDEN
48 ı ARALIK 2015
Sistemde bulunan iki adet batch mikser için lo-
kal dozajlama dolapları tasarlayan LMA, ayrıca iki
mikserin, maça makinalarının çevrim sürelerine
uygun olarak makinaları besleyebilmeleri için,
kum dağıtım arabalarının hızı 20 m/dak’dan 70
m/ dak’ya çıkardı. Bu hızlı arabaların gideceği ara
platform da tasarlandı.
LMA YENİ TASARIMLARI İLE ANKİROS
2016 FUARINDA OLACAK
Yeni tasarlanan LMA Maça Makinaları, 12 -16 sa-
niye çevrim süreleri ile Ankiros 2016 – İstanbul
fuarında sergilenecek.
Componenta’da devreye alınan LMA ikinci
Kum hazırlama tesisi, birinci tesise kıyas
ile daha hafif maçalar üreten 6 adet ( ge-
nişleme ile 8 adet maça makinesine hizmet vere-
bilecek ) maça makinası için tasarlandı.
Maça makina sayısının artması ve buna paralel
kum karışımı ihtiyacının da artması ile çift mikserli
kum hazırlama tesisi LMA tarafından burada dü-
şünüldü ve ileri bir teknik ile gerek kum, gerekse
de kum karışımı dağıtım sistemi entegre edildi.
Her bir mikser için ayrı bir lokal dozajlama
dolabı da yine LMA tarafından sisteme entegre
edildi.
lmA, geçtiğimiz yıl Aralık ayında kurulum çalışmalarına başladığı ve 2015 yılında tamamladığı Birinci maça kumu hazırlama sistemi sonrasında, bu yıl Componenta’da İkinci Kum hazırlama sistemini de devreye aldı.
LMA, Componenta’da 2. Kum Hazırlama Tesisini Devreye Aldı
49 ı ARALIK 2015
hülya Gedik, Boğaziçi Üniversitesi mühendislik Kulübü’nden Yaşam Boyu Başarı ödülü aldı.
Hülya Gedik’eYaşam Boyu Başarı Ödülü
İş Dünyası ve Yöneticilik Konferansı kapsamın-
da Boğaziçi Üniversitesi Mühendislik Kulübü
tarafından bu yıl 5.’si Gedik Holding ve Gedik
Kaynak ana sponsorluğunda düzenlenen İş Dün-
yası Ödülleri, 21-22 Kasım tarihleri arasında Ga-
ranti Kültür Merkezinde gerçekleştirildi.
İş Dünyası’nın önemli isimlerini bir araya geti-
ren ödül gecesinde bu yıl Gedik Holding Yönetim
Kurulu Başkanı Hülya Gedik, Yaşam Boyu Başarı
Ödülü’nün sahibi oldu.
Ödüller “Management Study with Executives”
(MSE) iş dünyası, yöneticilik ve liderlik konferansı
kulüp üyeleri ve mezunları tarafından anketler so-
nucu belirlendi.
Aynı zamanda konferans kapsamında Boğazi-
çililerle bir araya gelen Hülya Gedik iş dünyasında
başarılı olmanın ipuçlarını gençlerle paylaştı. Hül-
ya Gedik, “bir ülkenin asıl zenginliği o ülkenin po-
tansiyel beyin gücüdür” diyerek, ülke olarak sıçra-
ma yapmakta Ar-Ge, Girişimcilik ve İnovasyonun
önemli olduğunu belirtti.
Etkinlik kapsamında, stant açan Gedik Holding,
Gedik Kaynak ve İstanbul Gedik Üniversitesi, fir-
ma, iştirakler ve Gedik Eğitim Vakfı bünyesinde
gerçekleştirilen Uluslararası Kaynak Mühendisliği
Eğitimleri konularında öğrencilere bilgiler verdi.
hülya Gedik, Yaşam Boyu Başarı ödülü’nü öğrenciler-den aldı.
ÜYELERDEN
50 ı ARALIK 2015
Chiron Group, metal işleme teknolojileri alanında dünya çapında önemli fuarlardan biri olan “EmO mılANO 2015”deki yerini aldı.
Chiron GroupGeleceği İnşa Ediyor
Metal işleme teknolojileri alanında dün-
yanın en önemli fuarı niteliğini taşıyan
EMO MILANO 2015 Fuarı 5–10 Ekim
2015 tarihleri arasında İtalya’nın Milano şehrin-
de düzenlendi. Yaklaşık 120 bin metrekarelik bir
alanda düzenlenen fuara katılan 1600’ü aşkın
firma, son yenilik ve gelişmelerini içeren ürünle-
rini ziyaretçilerin ilgisine sundu. Her sektörden
ziyaretçinin ağırlandığı EMO fuarında; makine ve
aksamları imalatı, gemicilik, savunma, uzay ve ha-
vacılık endüstrileri ile birlikte özellikle otomotiv ve
otomotiv yan sanayileri ve hassas işleme gerekti-
ren medikal, saat ve mücevherat sektörlerinin de
aralarında bulunduğu çok sayıda talaşlı-talaşsız
imalatının yer aldığı kapsamlı bir sunum ayrıcalığı
sağlandı.
Etkinlikte ilk kez 900 metrekarelik ortak bir
stant oluşturan Chiron Group, çeşitliliğin getirdiği
avantajları, müşteri ve ziyaretçilerine sergilediği
makine konseptleri, demo gösterileri ve uygula-
maları ile birlikte bizzat yerinde gösterme fırsatını
yakalamış oldu.
Tornalama ve frezeleme işlemleri ile robot oto-
masyonun tek elden sağlandığı verimliliği yüksek
Scherer-Chiron hücre uygulaması, 6 yüzey işle-
mede ileri hassasiyeti yakalayan FZ08MT Preci-
sion Plus İşleme Merkezi, hafif gövde ve ana iş-
parçalarına yönelik Mill serisine dinamizm getiren
“Yüksek Hız Paketi” ve yüksek performansı ile
seri üretimde düşük parça başı maliyetleri yakala-
yan 12 serisi 5 eksen İşleme Merkezi ziyaretçilerin
dikkatini çekerek ilgi gördü.
120 ülkeden 155 binin üzerinde ziyaretçiyi ağır-
layan ve bunların yaklaşık yüzde 51’nin yurtdışın-
dan gelen ziyaretçilerin oluşturduğu EMO MILA-
NO 2015 fuarı, metal işleme teknolojileri için tam
anlamıyla dünya çapında bir fuar olduğunu tekrar-
dan gösterdi.
ÜYELERDEN
52 ı ARALIK 2015
Eti Alüminyum, Seydişehir Alüminyum Tesisleri için ihtiyaç duyduğu indüksiyon ergitme ocakları için ınductotherm’i tercih etti.
Eti Alüminyum Inductotherm Ocaklarını Devreye Aldı
Türkiye’nin tek ve bölgenin en büyük bi-
rincil alüminyum tesislerinden biri olan
Eti Alüminyum, ihtiyacı olan indüksi-
yon ergitme ocakları için İnductotherm’i ter-
cih etti. Konya’nın Seydişehir ilçesinde kurulu
Seydişehir Alüminyum Tesisleri’nde kullanıla-
cak ergitme ocakları, kapasite artışı nedeniyle
İnductotherm’e sipariş edilmişti. Mekanik testle-
ri yapıldıktan sonra Seydişehir Tesisleri’ne sevk
edilen indüksiyon ergitme ocakları Eylül 2015’te
üretim yapmaya başladı.
2000+350kw gücündeki Dual Power Güç Üni-
teli Melt Manager ve bilgisayar kontrol sistemli
çift potalı indüksiyon ergitme ocakları saatte 5
bin kg alüminyum ergitmek üzere tasarlandı. İn-
ductotherm Türkiye Gebze fabrikalarında dizayn
edilip, üretilen indüksiyon ergitme ocakları Türk
mühendis ve teknikerleri tarafından imal edildi.
Diğer taraftan Eti Alüminyum’un 2 set 750 kw
Dual Trak 1500 kg dökme demir kapasiteli İndük-
siyon Ergitme Ocakları ise devreye alınma çalış-
maları Eti Alüminyum tarafından devam ediyor.
ÜYELERDEN
54 ı ARALIK 2015
Türkiye’nin döküm sektöründe önde gelen firmalarından olan Akdaş Döküm, döküm sektöründe ilk kez tehlikeli atık geri kazanım ve tehlikesiz atık geri kazanım lisanslarını aldı.
Sektöründe Türkiye’nin lider firmaları ara-
sında olan, Avrupa’da ise ilk beş içerisinde
yer alan Akdaş Döküm, müşterilerine iki dö-
kümhane, iki işleme fabrikası ve bir kaynaklı kons-
trüksiyon atölyesiyle toplamda 70 bin m2’lik kapalı
alanda hizmet veriyor. Bünyesinde vakum ocağını
da barındıran Akdaş Döküm, 250 tonluk ergitim
ve 13 metre çapa kadar işleyebilme kapasitesi sa-
yesinde net ağırlığı 150 tona kadar olan işlenmiş
dökümler yapabiliyor. Toplamda 550’den fazla
alanında uzman çalışana sahip firma; bilgisayar
destekli döküm simülasyonu programıyla müşteri-
lerine en ideal, en ekonomik çözümleri sunarken;
Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) sistemi ile de
tüm süreçleri bütünleşik olarak tek platformda yö-
netiyor ve tam izlenebilirlik sağlıyor. Sürdürülebilir
üretim prensibi doğrultusunda; tüm süreçler, ulusal
ve uluslararası çevre yönetim standartlarına uygun
şekilde yönetiliyor.
AKDAŞ’DA ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ VE
GERİ DÖNÜŞÜM/ GERİ KAZANIM
Akdaş Döküm Tehlikeli Atık Geri Kazanım ve Tehlikesiz Atık Geri Kazanım Lisansları Aldı
• Mevzuat gereklerini yerine getirmek, kaliteyi
ve verimliliği arttırmak, maliyetleri düşürmek, re-
kabet gücünü arttırmak, doğal kaynak kullanımını
azaltmak, sürekli iyileştirme ve sürdürülebilir üre-
tim için Çevre Yönetim Sistemleri oluşturuldu ve
uygulanıyor.
• Yürürlükteki yasal şartları ve diğer şartları ve
ÇEVRE YÖNETİMTS-EN-ISO 14001
ATIK YÖNETİM ÖNLEME
GERİ DÖNÜŞÜM- GERİ KAZANIM
KORUMA
ACİL DURUM ACİL DURUM
İŞ SAĞLIĞI VEGÜVENLİĞİ
TS-OHSAS 18001
ENERJİYÖNETİMİISO 50001
AKDAŞ HSE VE ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ
55 ı ARALIK 2015
şartların nasıl uygulanacağını belirleyecek şekilde
dokümante edildi.
• Prosese ve işletme şartlarına uygun çevre
amaçları ve hedefleri oluşturuldu. Amaçlar ve he-
defleri gerçekleştirmek için, program/programlar
oluşturuldu ve uygulamaları yapılıyor.
• Önemli etkiye sahip olabilen faaliyetlerinin
başlıca karakteristiklerini düzenli aralıklarla izle-
mek ve ölçmek için dokümantasyon oluşturuldu,
uygulanıyor ve sürekliliği sağlanıyor.
• Uygunlukla ilgili taahhüdüyle tutarlı olarak, yü-
rürlükte yasal şartlara olan uygunluğunu periyodik
olarak değerlendirmek amacıyla, dokümantasyon
oluşturuldu, uygulanıyor ve sürekliliği sağlanıyor.
• Muhtemel acil durumları ve kazaları ve onlara
nasıl müdahale edileceğini belirleyecek doküman-
tasyon oluşturuldu, uygulanıyor ve sürekliliği sağ-
lanıyor.
• Amaçlar ve hedefler tespit edilirken ve gözden
geçirilirken, yükümlü olunan yasal ve diğer şartlar
ve işletmenin önemli çevre boyutları dikkate alın-
dı. Ayrıca; teknolojik seçenekleri, malî, işletme ve
iş hayatının gereklilikleri ve ilgili tarafların görüşleri
göz önünde tutuldu.
• Tesislerde oluşan atıkları kaynağında ayrıştı-
rarak en aza indirgemeyi prensip haline getirmeyi
hedefledi. Atıkları kaynağında ayrıştırmak için çalı-
şanlar planlı eğitimlere ve saha içerisinde uygula-
malarla bilgilendirilerek/bilinçlendirilerek, atıkların
kaynağında ayrıştırılması amaçlanıyor.
• Atık minimizasyonu kapsamında; 82 ton/saat
kapasiteli mekanik reklamasyon ve 4,5 ton/ saat
termal reklamasyon sistemleri ile atık kum geri dö-
nüşümü sağlanıyor.
• Tezgahlarda kullanılan soğutma suları döküm
partikülleri, endüstriyel yağlar, kızak yağları ve her
türlü ortam şartlarından kirlenmesi durumunda;
⊲ Mevcut tezgah soğutma suyu ve ana tankın
içindeki soğutma suyu filtre ediliyor.
⊲ Su sertlikleri yağ oranları kontrol edildik-
ten sonra kullanılabilir olması durumunda yeniden
tezgah tanklarına basılıyor ve kullanılmaya devam
ediliyor.
⊲ Kullanabilir şartları uygun olmayan kesme
ve soğutma suyu harici bir tank içerisinde manyetik
filtre ve kağıt filtre yardımı ile tekrar temizleniyor.
Tank içerisine hava yardımı ile koku ve bakteri olu-
şumu engelleniyor. Geri dönüşüm verimliliği yakla-
şık yüzde 90.
NEDEN GERİ DÖNÜŞÜM/GERİ KAZANIM?
Geri Dönüşüm ve geri kazanım süreçleri sürdürü-
lebilirlik prensibinin, dolayısı ile sürdürülebilir üre-
timin gereği.
ATIKLARI KAYNAĞINDA AYRIŞTIRMAK İÇİN
ÇALIŞANLAR PLANLI EĞİTİMLER VE SAHA
İÇERİSİNDE UYGULAMALARLA BİLGİLENDİRİLEREK/
BİLİNÇLENDİRİLEREK, ATIKLARIN KAYNAĞINDA
AYRIŞTIRILMASI AMAÇLANIYOR.
ÜYELERDEN
56 ı ARALIK 2015
Doğal kaynaklar, dünya nüfusunun artması ve
tüketim alışkanlıklarının değişmesi nedeniyle her
geçen gün azalıyor. Bu nedenle malzeme tüketi-
mini azaltmak, değerlendirilebilir nitelikli atıkları
geri dönüştürmek suretiyle doğal kaynakların ve-
rimli olarak kullanılması gerekiyor. Dünyanın sağ-
lamış olduğu doğal kaynakların verimli bir şekilde
kullanılması, gelecek nesillerin de kaynak sıkıntısı
çekmemesi için önem arz ediyor. Dünyadaki doğal
kaynaklar ne kadar tasarruflu kullanılırsa; gelecek
nesiller de o kadar az kaynak sıkıntısı çekecek ve
gelecek kuşaklar da doğal kaynaklardan yararlan-
ma olanağı bulacak.
Geri dönüşüm, malzeme üretiminde endüstriyel
işlem sayısını azaltmak suretiyle enerji tasarrufu
sağlıyor. Örneğin; metal içecek kutularının geri dö-
nüşümü işleminde bu metaller direkt olarak eritile-
rek yeni ürün haline dönüştürüldüğünden, bu me-
tallerin üretimi için kullanılan maden cevheri ve bu
cevherin saflaştırılma işlemlerine gerek olmadan
üretim gerçekleştirilebiliyor. Bu şekilde bir alümin-
yum kutunun geri dönüşümünden, ham maddeden
ürün elde etmeye göre yüzde 95 oranında enerji
tasarrufu sağlanabiliyor. Benzer şekilde katı atık-
larda ayrılan kağıdın yeniden işleme sokulması için
gerekli olan enerji, normal işlemler için gerekli ola-
nın yüzde 50’si kadar. Ayrıca yüzde 45 oranında su
tasarrufu sağlanıyor.
Geri dönüşüm uzun vadede verimli bir eko-
nomik yatırım. Ham maddenin azalması ve doğal
kaynakların hızla tükenmesi sonucunda ekonomik
problemler ortaya çıkabiliyor. Geri dönüşümün bu
noktada ekonomi üzerinde olumlu etkileri olabili-
yor. Enerji ve doğal kaynakların tüketiminin azal-
tılması ülke ekonomisi için de büyük önem arz
ediyor. Ayrıca dışarıya bağımlı olunan petrol gibi
ham maddelerin tüketiminin azalması sonucu para
yurtiçinde kalırken, ekonomi de daha iyiye gidiyor.
Geri dönüşüm sonucu oluşan sentetik elyaf gibi
ürünler de yurtdışına satılarak, ülkeye döviz girişi
sağlanıyor.
Geri dönüşümün uygulanması ile çöplere gi-
den atık miktarında azalma sağlanarak, bu atıkla-
rın taşınması ve depolanması işlemleri için daha
az miktarda alan ve enerji kullanılmış oluyor. Evsel
atıkların yaklaşık yoğunluğu 0,6 kg/m3 iken, am-
balaj atıklarının yoğunluğunun yaklaşık 0,3 kg/m3
olduğu görülüyor. Evsel atıklar için bu azalma
ağırlık olarak fazla olmamakla birlikte, hacimsel
olarak bakıldığında oldukça önemli bir oran teşkil
ediyor. Yapılan toplama operasyonlarında evsel
atıklar yaklaşık yüzde 75-80 oranında sıkıştırılabi-
lirken, ambalaj atıklarında bu oranın yaklaşık yüz-
de 25 olduğu tespit edildi. Ambalaj atıklarının geri
kazanılması ile daha fazla evsel atık toplama araç-
larında toplanabiliyor, bu durumda toplama ve ta-
şıma maliyetlerini düşürüyor. Depolama sahaları-
na daha az gideceğinden, çok yüksek maliyetlerle
inşa edilen depolama alanları daha uzun sürelerle
kullanılabiliyor.
Geri dönüşümün uygulanması ile çöplere giden atık miktarında azalma sağlanarak, bu atıkların taşınması ve depolanması işlemleri için daha az miktarda alan ve enerji kullanılmış oluyor.
58 ı ARALIK 2015
Uluslararası niteliğe sahip IFEX fuarıyla eş zamanlı olarak yapılan Hindistan Döküm Fuarı ve Hindistan Döküm Kongresi 29-31 Ocak 2016 tarihleri arasında yapılıyor.
Metalurji Sektörü IFEX’te Buluşuyor
12. Uluslararası Döküm Teknolojileri, Ekip-
manları ve Malzemeleri Fuarı ve 64. Hindis-
tan Döküm Kongresi ile eşzamanlı 7. Hin-
distan Döküm Fuarı bu canlı sektöre sunulan
yaratıcı teknolojilerin ve hizmetlerin durumunu
ortaya koyarak yeni iş fırsatları oluşturmak iste-
yen hem Hindistan hem de yurtdışı firmaları için
önemli bir platform niteliği taşıyor.
IFEX
Yıllar içinde Hint yarımadasının döküm sektörü
için en önemli platformu haline gelen IFEX fuarı
önceden belirlenmiş bir dönemde, Hindistan’ın
farklı bölgelerinde organize eden dönüşümlü
politikasıyla katılımcılarının ülkenin her yerin-
den potansiyel müşterilerine ulaşmasına yar-
dımcı oluyor.
Hindistan döküm FuarI
IFEX ile eşzamanlı organize edilen Hindistan
Döküm Fuarı’nda, en son ve yenilikçi döküm
teknolojilerini sergileyen katılımcılar, Hindistan
ve yurtdışından önemli müşterilerle tanışarak
olumlu sonuçlar elde ediyor. Önceki 6 fuarın
başarılı geçmesi sebebiyle 7.’si de yapılmış ola-
cak. Hindistan Döküm Fuarı, IFEX 2016 ve 64.
Hindistan Döküm Kongresi ile eşzamanlı ola-
rak yapılıyor. Dökümcülerin aynı fuar alanında
katılımcı olarak bulunması Hint ve uluslararası
tedarikçi firmalara hazır bir müşteri tabanı sağ-
layacak.
IFEX ile eşzamanlı organize edilen Hindistan Döküm Fuarı’nda katılımcılar, en son ve yenilikçi döküm teknolojilerini sergiliyor.
FUAR
59 ı ARALIK 2015
Sadece Foseco Yeter+ Ortaklık
+ Küresel Teknoloji - Yerel Hizmet
+ Yaratıcı, Yenilikçi Çözümler
+ Uzman Tavsiyesi
+ Güvenilirlik
+ Bilgide Öncülük
0262 677 1050
www.foseco.com.tr
Foseco, gittikçe artarak karşınıza çıkan zorluklara, sonuçları açıkça görülen yenilikçi çözümler sunarak operasyonlarınızı kolaylaştırmaktadır.
Seksen yılı aşkın bir süredir sektörde oyunun kurallarını değiştiren, fi kirleriyle benzersiz bir ün sahibi olan şirketimiz, bütün işlerinize yeni değerler katmaktadır. Her zaman üstün kaliteli sonuçlar sağlayan Foseco, bugün artık dünyanın dört bir yanındaki dökümhaneler tarafından tercih edilen bir ortaktır.
Gerçek potansiyelinizi ortaya çıkarmak için: Sadece Foseco Yeter.
RÖPORTAJ
60 ı ARALIK 2015
61 ı ARALIK 2015
Dökümcülük, sanayi sektörünün en zorlu alanla-
rından biri. Bir kadın olarak bu alanda ilerlemeye
nasıl karar verdiniz? Kendinizi nasıl baba mesleği-
nin içinde buldunuz?
Öncelikle, ikimiz de aslında ilkokul yıllarından bu
yana baba mesleğinin bir anlamda içindeyiz. Ba-
bam tornacılıktan geliyor, ancak daha sonra makine
imalatı yapmaya başlıyor. Hatta kendisi, Türkiye’de
metal enjeksiyon makinesini seri üretime geçiren
ilk isim. O yıllarda babamızla birlikte Beyazıt Mey-
danı’ndaki bitpazarına takım almak için birçok kez
gitmişizdir. Yani özetle, işin havasını daha o yıllarda
solumaya başladık. Bu konuda çekirdekten yetiş-
tiğimiz ve belki de farkında olmadan edindiğimiz
çıraklığın bugün ustalığa dönüştüğü söylenebilir.
Tabii küçük yaşlarda başlayan bu çıraklık, üniversite
çağına geldiğimizde bölüm tercihimizi de etkileye-
cekti; ikimiz de makine mühendisi olduk ve mezun
olur olmaz Ayhan Metal’i bir aile şirketi haline getir-
dik. Türkiye’de dökümcülüğe her ne kadar bir kadın
mesleği gözüyle bakılmasa da biz, kadınların da bu
işi lâyıkıyla yapabileceğine hatta kadın dokunuşuyla
daha fonksiyonel ve sıra dışı ürünler elde edilebile-
ceğine inandık. Elbette bu günlere gelirken oldukça
dalgalı sularda ilerledik, ciddi sınavlar verdik. Ancak
kriz anlarında dahi sektördeki duruşumuzu ve karar-
lılığımızı koruduk. Ayhan Metal olarak bugün geldi-
ğimiz noktanın, aynı zamanda tüm kadınlara emsâl
teşkil edeceğine, ilerde yönetim kadrolarında daha
çok kadının görev alacağına inanıyoruz.
Peki, dökümcülük ne zaman başladı? Ayhan Metal
bugün hangi alanlarda faaliyet gösteriyor, nasıl bir
ürün yelpazesine sahip?
Ayhan Metal, önceleri sadece döküm makineleri
üreten bir işletmeydi. Hatta sektörde yakın bir geç-
mişe kadar makine üreticisi olarak tanınıyorduk.
1991 yılında Alüminyum Pres Dökümhanesini kurduk
ve 2004 yılına kadar hem makine üretimi hem de
pres döküm alanında faaliyet gösterdik. Daha sonra
ise, yeni bir strateji geliştirerek sadece enjeksiyon
döküm alanında ilerlemeye karar verdik. Bu kararı
alırken de, rotamızı dünyadaki yeni trendlere çevir-
dik. Yani hedefimiz; dökümü katma değerle buluş-
turan nihai ürünler üretebilir hale gelmekti. Nitekim
disiplinli bir çalışma, yurtdışı sektör ziyaretleri ve
özverili ekibimizle bunu başardık ve yurtiçi talebi
karşılamanın yanı sıra, zamanla yurtdışında muhtelif
sektörlere ihracat yapar hale geldik.
Firma olarak; Ayhan Metal’in yanı sıra Aniva mar-
kasıyla başta mangal ve çift taraflı tava kategorisi
olmak üzere ateş, yani pişirme grubunda inovativ
Babalarından devraldıkları dökümcülük mesleğini, katma değeri yüksek ürünlere dönüştürmeyi başaran ve Ayhan Metal’i bugün dünyaya ihracat yapan bir marka haline getiren Aynur Ayhan ve Ayşin Uluganer kardeşlerin başarı yolculuğunu Aynur Ayhan’dan dinledik.
İki Kız Kardeşin Başarı Hikâyesi
RÖPORTAJ
62 ı ARALIK 2015
ürünler üretiyoruz. Şu anda Aniva olarak Türkiye,
Avrupa ve ABD pazarına sunduğumuz 8 farklı ürü-
nün tasarım tesciline sahibiz. Bununla birlikte hem
markalaşma yolundaki yatırımlara, hem de üretim
alanı ve adet bazında büyümeye devam ediyoruz.
Ayhan Metal ilk kurulduğunda 600 metrekare olan
üretim alanını 6 bin metrekareye çıkardık. Çalışma-
ların paralelinde ise kapasite kullanım alanımız olan
10 bin metrekareye çıkmayı hedefliyoruz.
Yurtiçi ve yurtdışı pazarı değerlendirdiğinizde,
Aniva’nın hangi ürünleri aktif rol oynuyor? Aniva’yı
tercih edilme sebebi yapan özel ürünleriniz var mı?
Kullanım amacına özel geliştirdiğimiz ürün çeşitliliği
ve kalitesiyle gerek Tükiye gerekse dünyada sürekli
üzerine koyduğumuz bir pazar elde ettik. Ancak iki
ürünümüz var ki; tasarımı ve kalitesiyle beklentilerin
çok üzerine çıkmayı başardı. Hatta şu anda yıldız
ürünlerimiz diyebilirim. Söz konusu iki ürün de man-
gal kategorisinde ve özellikle ihracat yönünde ciddi
talepler alıyoruz. Yenilikçi ürünlere neden mangal
kategorisinde başladığımızı, talebin özellikle neden
ihracat yönünde geliştiğini ve bu ürünlerimizin ter-
cih sebebi olan özelliklerini size şu şekilde açıkla-
yayım: Öncelikle, uzun araştırmalarımız ve yurtdışı
ziyaretlerimiz sonucu, mangal kültürünün hemen
tüm dünyada ortak bir kültür olduğunu, ancak daha
da önemlisi pazarın; kaliteli malzemeden üretilmiş,
farklı kullanım amaçlarına cevap verebilen ve insan
sağlığına zararsız mangal ürünlerine ihtiyacı oldu-
ğunu gördük. Zira mangal sadece Türkiye’de yay-
gın olan bir kültür değil. Başta ABD, Kanada, Alman-
ya, gibi gelişmiş ülkeler olmak üzere global kültür
olarak hemen hemen her ülke de kendince hafta
sonlarının vazgeçilmezi grill partileridir. Eş, dost, ak-
raba özellikle ilkbahar ve yaz aylarında grille ağır-
lanır. Ülkelere göre değişen sadece ürün, pişirme
tekniği ve sunum şeklidir. Ancak Türkiye’de önemli
bir değişken daha var ki, o da talep gören mangal-
ların kalitesi. Zira mangal kültürü her ne kadar yay-
gın olsa da, bu yaygınlık döküm mangal tercihine
aynı oranda yansımıyor; büyük oranda ucuz ve kısa
ömürlü teneke mangallar tercih ediliyor. Buna bir
anlamda ‘kullan at’ mangallar da diyebiliriz. Çünkü
üretildiği malzeme çok kısa sürede paslanıyor ve
deforme oluyor, dolayısıyla kullanım özelliğini yiti-
riyor. Özetle, Türkiye’de kalite ikinci planda kalıyor.
Yurtdışı pazarda ise daha ziyade malzeme kalitesi
yüksek, gıda temasına uygun sağlıklı, dayanıklı ve
uzun ömürlü mangallar rağbet görüyor.
Yıldız ürünlerimizden olan Alüminyum Enjeksi-
yon Döküm gövdeli “Prtk Mangalı” masaya yatırdı-
ğımızda, bir mangalda bulunması gereken kalite ve
sağlık faktörleri daha net görülecektir. Öncelikle bu
ürünün tasarımı ve patenti tamamen Ayhan Metal’e
ait. Ayrıca üretildiği ilk yıl “Desing Turkey İyi Tasa-
rım Ödülü” almış bir ürün. Yurtiçi talebin yanı sıra,
özellikle dış pazarda başlıca üç özelliği sebebiyle
tercih ediliyor; gıda temasına uygun ızgara telle-
rinin olması, dayanıklı/uzun ömürlü alümiyumun
paslanmaya dirençli malzeme olması kalitesi ve
kullanımdaki pratikliği. Yani bir mangalda rastla-
nabilecek tüm olumsuzlukları ortadan kaldıran bir
tasarım geliştirdik. Şöyle ki, piyasada büyük oran-
da sacdan imâl edilmiş mangallar mevcut. Sac mal-
zeme paslanma ve deformasyona meyillidir, ancak
aliminyum malzemede böyle bir sıkıntı yok. Öte
yandan, bugün hırdavatçı, pazar ya da marketler-
den asgari 2,5-3,5 TL’ye satın alınan mangal teli-
ne biz sadece işçilik olarak bu maliyeti ayırıyoruz.
Mangal teli neden mi önemli? Bileşimindeki kan-
serojen maddeleri ve ağır metallerin üzerinde pi-
Ayhan Metal 6 bin metrekarelik
bir üretim alanına sahip.
6bin m2
63 ı ARALIK 2015
şen gıda ürünlerine temas ettiren niteliksiz ve ucuz
maliyetli teller, kansere davetiye çıkarıyor. Hele ki
bu ucuz teller ilk kez kullanıldığında tel üzerinde-
ki kaplama malzemesini, pişen ürüne bulaştırarak
telden adeta kazımış ve tükenmiş oluyor, sağlığa
verdiği zarar çok daha vahim oluyor Gerek pas-
lanmaz gerekse ağır metal içermeyen kaplamalı
ızgara tellerinin diğer bir avantajı da, kolay şekilde
temizlenebiliyor olması. Hemen herkes deneyim-
lemiştir; sac malzemeye yapışan yağ ve birikintiyi
gidermek oldukça zordur ancak pratik mangalda
kullandığımız tellerinde ızgara sonrası temizlemek
gayet kolay. Zaten bu yeni tasarım ürünü yakından
gören ve bizzat kullananlar, kalite farkını çok net
deneyimleyebiliyor.
Diğer yıldız ürünümüzse, balkon ve teras kullanı-
mına özel tasarladığımız “COSA BBQ”. Gövde, alü-
minyum döküm olmakla birlikte metal ve tahta ak-
samları kombine ettiğimiz bir ürün. COSA BBQ’nun
özel pişirme bölümünde pizza ve güveç de yapı-
labiliyor. Ayrıca ızgaraları çıkarılıp iç mekanlarda
kışın da kullanılabiliyor. COSA BBQ kışlık kullanım
için özel bir aparata sahip ve bu aparat içine sıvı
bio ethanol yakıt konularak kullanılıyor. Ürünün en
dikkat çekici ve tercih sebebi oluşturan özellikle-
rinden biri de, yazın mangal ve pişirme özelliklerini
kullanırken, kışın ev içinde istediğiniz yerde taşıya-
bileceğiniz dekoratif bir şömine olarak keyifli anlar
yaşayabiliyorsunuz. Klasik mangal bakış açısının
dışına çıkan görsel bir obje özelliğindedir. Ancak
kalite ve fark yaratarak üretmek, iç pazarda hitap
ettiğiniz kitleyi maalesef sınırlandırıyor. Diğer bir
ifadeyle, üretiminizi sadece ne aradığını bilen ve
yeniliklere açık tüketicilerle paylaşmak durumun-
da kalıyorsunuz. Dolayısıyla ayakta kalabilmek için,
kaliteli üründe hareket kâbiliyetinin çok daha geniş
olduğu yurtdışı pazarı da oyunun bir parçası haline
getirmeniz kaçınılmaz hale geliyor.
Sizce kalite ve farklılığı benimsemek Türkiye’de
neden sınırlı kalıyor?
Öncelikle, tüketicide kaliteyi tercih etme davranışı
oluşturan nedir? Buradan başlayalım. Tabi ki, eğitim
ve duyarlılık. Eğitim düzeyi arttıkça, araştırma ve sor-
gulama sınırları da genişliyor. Basit bir örnekle; kan-
serojen bileşiklerin ve sağlık üzerindeki etkilerinin
farkında olmayan bir tüketici için amaç sadece eti pi-
şirmektir. Ancak bu farkındalığa sahip biri için amaç
eti en sağlıklı şekilde pişirmek ve tüketmektir. Do-
layısıyla tercihler eğitimden ve bakış açısından baş-
lar. Türkiye’de önemli sorunlardan bir diğeri de, milli
ürünlere olan önyargı. Bir ürünü yüzde yüz yerli ta-
sarım ve patentte üretseniz dahi, altında muhakkak
bir kopya/çalıntı ve yetersizlik durumu aranıyor. Yani
genel bir özgüven eksikliğimiz var. Hâl böyle olunca
da, Türkiye’de tüketicileri milli başarılara inandırmak,
gerçekten kalite arz eden birçok işletme için olduk-
ça zor bir süreç haline geliyor. Oysa ki aynı ürün İtal-
yan ya da Alman tasarımı adı altında sunulduğunda
kayıtsız-şartsız kâbul görebiliyor. Üstelik çok daha
yüksek satış fiyatlarıyla. Yani ithal ürünlere genel bir
sempati söz konusu. Tabii burada sadece tüketicile-
ri irdelememek gerek. Hemen her sektörde kopya,
çalıntı ya da sahte üretimin var olması, işi ülkesel ve
toplumsal bazda ele almayı ve gerekli yaptırımları bir
an önce hayata geçirmeyi gerektiriyor. Ancak Ayhan
Metal ve Aniva olarak tüm bu olumsuzlukları aşaca-
ğımıza inanıyoruz ve ürettiğimiz ürünlerin arkasında
durmaya devam ediyoruz.
Pazarda ayakta kalabilmek için, kaliteli üründe hareket kâbiliyetinin çok daha geniş olduğu yurtdışı pazarı oyunun bir parçası ha-line getirmeniz kaçınılmaz.
manGaL tELi nEdEn mi önEmLi? BiLEŞimindEki kansErOJEn maddELEri VE aĞIr mEtaLLEri üZErindE PiŞEn GIda ürünLErinE tEmas EttirEn nitELiksiZ VE uCuZ maLiYEtLi tELLEr, kansErE daVEtiYE ÇIkarIYOr. HELE ki Bu tEL iLk kEZ kuLLanILIYOrsa, saĞLIĞa VErdiĞi Zarar ÇOk daHa VaHim OLuYOr.
RÖPORTAJ
64 ı ARALIK 2015
Türkiye’nin dökümcülükte geldiği noktayı nasıl
değerlendiriyorsunuz; sektördeki sorunlar ve ge-
lişmelerle ilgili gözlemleriniz nelerdir?
Türkiye’de önemli sorunlarından biri, sektörde kali-
fiye eleman bulmanın oldukça zor olması. Tecrübeli
personel bulmak bir yana, son yıllarda yeni mezun
gençler de çalışma ve sebat ederek tecrübe kazan-
mak yerine sürekli olarak firma ya da sektör değiştir-
me eğiliminde. Bu da, hem personele yapılan boşa
yatırım hem de sektörün yerinde sayması demek.
Üniversite mezunu olmayan gençler ise üretime
değil, daha ziyade kafe, otel, restoran gibi hizmet
sektöründe istihdama kayıyor. Ama bu kolay hayat
belli bir yaşa kadar, yani 30’lu yaşlara gelindiğinde
arkadan gelen gençler yerlerine geçince mesleksiz
olarak yıllar geçmiş oluyor. Tüm sektörlerde olduğu
gibi dökümcülük sektöründe sebat ederek hem ki-
şisel hem de kurumsal gelişim sağlayacak ciddi bir
iş gücüne ihtiyaç var.
Diğer önemli bir sorun, kendisini ayakta tutabi-
lecek desteği göremeyen yerli sermayenin giderek
sektörden çekilmesi. Bunun bir sonucu olarak da,
yerli üretim sanayi sürekli daralıyor ya da el değişti-
rerek yabancılaşıyor. Gelinen noktada küçük ya da
orta ölçekli işletmeler, tesis kurulumuna iş geliştirme
üretimi için yönlendireceği sermaye yatırımını top-
rağa ya da gayrimenkule yatırmış olmaları halinde
bugün finansal açıdan geldiği noktanın çok daha
ilerisinde oluyor. Özetle, devletin bu konuya acilen
el uzatması, üretim politikalarını geliştirici kobi dü-
zeyindeki üretici, girişimci ve işletmelere gerekli
destek ve teşviği sunması gerekiyor. Öte yandan
sektördeki firmalar kendi bünyesinde Ar-Ge faali-
yetlerini yürütmekte zorlanıyor. Çünkü Ar-Ge de-
mek, yine insan/maddi kaynak ve destek demek.
Kobiler piyasanın günlük sıkıntıları içinde üretim
yapıp kendisini ayakta tutma telaşı içine düşmüş
durumda. Dolayısıyla bu yönde de kobilerin Ar-Ge
alışkanlıklarının gelişmesi yönünde teşvik ve des-
teğe ihtiyaç var. Ancak teşvik ve destek konusunu
da biraz açmak gerek. Türkiye’de bir çalışmaya dev-
let eliyle teşvik/destek verileceği zaman genellikle
standart bir uygulama yapılıyor. Yani tüm illere aynı
oranda (Bölgesel yatırım teşvikleri hariç) uygulanı-
yor. Bir üretimin yüzde 50-60’ını gerçekleştiren bir
bölge ile yüzde 5-10’unu gerçekleştiren bölge aynı
desteğe (asgari ücrete) konu olmamalı. Ya da yaşam
ve ulaşım şartları pahalı olan bir il ile daha ekonomik
olan bir ile aynı teşvik/destek verilmemeli. Sektörle-
re göre ihtisaslaşmış şehir ve bölgelerimiz olmalı. Bu
gibi kriterlerin çok iyi irdelenmesi ve adaletli uygula-
maların temin edilmesi gerekiyor.
Tabii ki lokomotif ana sanayinin güçlü olması
önemli ancak yan sanayisini ezerek beslenmesi de
Türkiye’deki önemli açmazlardan. Yan sanayi başa-
rılı bir ürün ya da sistem geliştirdiğinde bunun karşı-
lığını yeterince alamıyor. Çünkü ana sanayi ya aşırı
ucuz ürün istiyor ya da yatırım yaparak bu pastayı
kendisi sahipleniyor. Oysa ki ana sanayinin yan sa-
nayiyi geliştirmesi, onu stratejik partneri olarak gör-
mesi gerekiyor. Aksi takdirde zincirleme olarak her
iki taraf da bundan zarar görmeye devam edecektir.
Aşılması gerekli diğer bir sorun, AB uyum çer-
çevesinde Türkiye’de çalışma ve denetimle ilgili
mezvzuatların yurtdışından tercüme edilerek haya-
ta geçmesi. Yani bu yabancı menşeili mevzuatların
Türkiye’nin o andaki yeterliğine, genlerine uyup-uy-
madığı dikkate alınmıyor. Bu da, özellikle kobi dü-
zeyindeki işletmelere ciddi sıkıntılar getiriyor. Her
hususa ceza kesen ezber mevzuatlarla değil, kobiyi
ve yerli sanayiyi geliştirecek kendi yönetmelik ve
tecrübeli kadrolara ihtiyaç var. Önemli sorunlardan
biri de iletişim ve koordinasyon. Birçok işletme, ku-
rum ya da üniversite çeşitli konularda önemli çalış-
malara imza atabiliyor ancak bu birimler arasında
etkin bir iletişimin olmaması sebebiyle her çalışma
tek bir halka olarak kalıyor. Zaman içinde hemen he-
men aynı çalışmaların yapılması nedeniyle, biribirini
tamamlayan halkalardan zincir başarılar elde edile-
mediğini görüyoruz.
Sektöre, yeni girişimcilere ve üniversite mezunla-
rına ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?
Sektörde temin edilmesi gereken öncelikli konu,
katma değeri yüksek ürün çeşitliliği ve ihracat.
Ayhan Metal Türkiye, Avrupa ve ABD pazarına sunduğu 8 farklı ürünün tasarım tesciline sahip.
8farklı ürün
65 ı ARALIK 2015
Dünyaya şu izlenimi verebilmeliyiz: Döküm mal-
zeme ne olursa olsun çelik döküm, enjeksiyon
döküm, hassas döküm ürünlerini Türkiye’den is-
tediğim özelliklerde satın alabilirim. Ancak sade-
ce ürün çeşitliliği ve ihracat olanakları geliştirmek
yeterli olmuyor. İhracat yapabilecek üretim adedi-
ne de ulaşmış ve talebi düzenli olarak karşılaya-
cak duruma gelmiş olmalısınız. Türkiye’de acilen
aşılması gereken öncelikli konulardan biri bu. Ör-
neğin; Almanya, Fransa, İtalya gibi gelişmiş Av-
rupa ülkelerinde talepler Türkiye’ye göre yüksek
olmakla birlikte Kuzey Avrupa ihracat için potan-
siyel ancak talep düşük. Bununla birlikte, ABD ve
Kanada’da Kuzey Avrupa’nın 3 katı adetler var. İşte
bu ülkelere ne kadar erken temas edebilir ve iyi
ilişkiler geliştirirsek dökümün geleceği de o kadar
parlak olur. Türkiye’de bugüne dek yaşanılan kriz-
lerden artık herkes kendine düşen dersleri çıkardı.
Ve artık herkes ezber/kitabi bilgileri bir kenara bı-
rakıp kendi hikayesini yazmaya başladı. Son yıllar-
da gerek üretim ve katma değer gerekse ihracat
anlamında başarılı işler çıkaran firmalar var. Ancak
halen ülke olarak yeterli düzeye ulaşmış değiliz.
Devlet eliyle açılmayı bekleyen kapılardan biri de
halen hammadde olarak yurt dışına bağımlı olma-
mız. Yani ne kadar fuar, pazarlama, uygun fiyat, ka-
liteli yaparsak yapalım ham madde temin edemez
isek sipariş tesliminde sorun yaşanırsa tüm çabalar
boşa gider. Tüm sektörler gibi buna benzer sorun-
lar çözüldüğünde Türkiye’nin döküm ürünlerinde
ihracatında söz sahibi olması hiç de zor değil.
İhracat yönünde ele alınması gerekli diğer bir
konu, bu pastanın herkese yetecek büyüklük-
te olduğu. Türkiye’de alüminyum döküm henüz
başlangıç aşamasında olmakla birlikte sektör, en-
jeksiyon döküm alanında engin bir ihracat okya-
nusunun olduğunu yeni yeni farketmeye başladı.
Özetle, kaliteli ve yeterli üretim yapabilen herke-
se bu kapıda ekmek var. Ancak sakin ve kararlı
olunmalı; hep birlikte kalkınabilecek yaklaşımlarla
hareket edilmeli, bilgi paylaşılmalı. Rekabet elbet-
te her zaman var olacak ancak bunu etik değerleri
koruyarak ve “Ben” zihniyetinden “Biz” zihniyeti-
ne geçerek yapmalıyız. Türkiye, yurtdışından ha-
cimli siparişler almaya başladı ve birçok işletme
bu siparişlere cevap verebilmek için bir yapılan-
ma içine girdi, üretim alanını ve teknolojisini buna
uyarlamaya başladı. Bu havuzu herkes değerlen-
direbilir.
Son olarak, Türkiye’deki kobiler bir an önce,
sektörel hangi fuarlara gideceklerini gözden ge-
çirip stratejilerini kurmalı. Biraz daha açacak olur-
sak, döküm sektörünün sadece yan sanayinin
buluştuğu fuarların yanı sıra mobilya, savunma,
enerji, raylı sistemler vb. sektörler ile bir araya
gelmesi; kargaşadan uzak bir şekilde, her iki tara-
fın birbirini net olarak anlayabilmesini ve uzman-
laşmasını sağlıyor. Yani bir anlamda, her iki taraf
da birbirinin hedef kitlesi olduğundan, fuarın iş
çıkarma potansiyeli artıyor.
Gençlere tavsiyem, şunu asla unutmasınlar: Bu
ülkede herkesin yapabileceği bir iş var. Sadece öz-
gün olsunlar, araştırsınlar, sorgulasınlar, kendi geli-
şim ve kariyerleri için çabalasınlar. Başarının hazırı
yok, hiçbir başarı bir anda gelmiyor ve başkaların-
dan beklenti içine girerek bir yere varılamıyor.
türkiYE’dE aLüminYum döküm HEnüZ BaŞLanGIÇ aŞamasInda. VE sEktör, EnJEksiYOn döküm aLanInda EnGin Bir iHraCat OkYanusunun OLduĞunu YEni YEni Fark EtmEYE BaŞLadI. öZEtLE, kaLitELi VE YEtErLi ürEtim YaPaBiLEn HErkEsE Bu kaPIda EkmEk Var.
66 ı ARALIK 2015
EvrEn GülDOğ[email protected]
İşletmelerde mevzuat riskinin yönetimi giderek daha önemli bir hal almaya başladı. Hem genel risk yönetiminin bir dalı, hem de bir işletmenin kurumsal ve hukuksal yönetiminin bir parçası olan mevzuat riski yönetimi, aynı zamanda içerisinde iş sağlığı ve güvenliği mevzuatını da barındırıyor.
Mevzuat Riskinin Yönetimi Açısından İş Sağlığı ve Güvenliği
Günümüzde işletmelerin karşı karşıya olduğu düzenlemelerin (ya da İngilizce kökenli adlandırmasıyla regülasyon-ların) kapsam ve karmaşıklığı giderek
artmakta. İşletmecilik ortamının iyileştirilmesi ama-cıyla düzenlemesizleştirme (deregülasyon) yönün-de adımlar da atılmakla beraber bunlar genellikle bürokratik süreçlerin azaltılması veya uygulanma-sının basitleştirilmesine yönelik. Gümrük, vergi ve tebligat işlemlerinin elektronik ortama aktarılma-sında olduğu gibi. Buna karşılık işletmelerin dü-zenlemelerden kaynaklanan sorumluluklarında ve yüklerinde bir azalma olduğundan bahsetmek mümkün değil.
Hal böyle olunca işletmelerde mevzuat riski-nin yönetimi, eskisine göre daha önemli bir işlev haline gelmiş durumda. Mevzuat riskinin yöneti-mi, bir yandan genel olarak risk yönetiminin bir dalı, diğer yandan ise genel olarak bir işletmenin kurumsal ve hukuksal yönetiminin bir parçasını oluşturuyor. Ölçekleri nedeniyle bu konulardan sorumlu birimler oluşturmayı ya da yöneticiler atamayı tercih etmeyen işletmeler açısından da durum farklı değil elbet.
Mevzuata uyum ve mevzuat riskinin yönetimi aynı madalyonun iki yüzünü oluşturuyor. Mevzu-ata uymak elbette ki mevzuattan kaynaklanan riskin azaltılması açısından birincil öneme haiz, ancak tek başına yeterli değil. Risk yönetimi ris-ki azaltmak kadar riskli olaylar gerçekleştiğinde ortaya çıkacak sonuçların yükünü paylaştırmaya yönelik bir işlev zira. Bu açıdan bakıldığında iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, mevzuat riskinin yönetimi açısından tipik bir alan oluşturuyor. Bir köşe yazısının elverdiği ölçüde, yani kısaca ba-kalım dilerseniz.
iŞVErEnLErin iŞ saĞLIĞI VEGüVEnLiĞi YükümLüLükLEriBilindiği üzere iş hukuku sosyal bir hukuk dalı olup işçi lehine düzenlemeler içermekte, işve-rene işçinin gönencine yönelik bazı yükümlü-lükler getirmekte. İşverenin işçiyi gözetme bor-cu da bunların arasında yer alıyor ve işverenin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülük ve sorumlu-luklarının normatif kaynağını oluşturuyor.
MEVZUATIN DÖKÜMÜ
67 ı ARALIK 2015
Ülkemizde uluslararası ortalamalara göre yük-sek düzeyde iş kazası yaşanması ve kamuoyun-da konuyla ilgili duyarlılık gelişmesi üzerine kamu tarafından bu alanda daha ayrıntılı düzenleme yapılması gereksinimi duyulmuş bulunuyor. Bu çerçevede 4857 sayılı İş Kanununun “İş Sağlığı ve Güvenliği” başlıklı beşinci bölümü kaldırılarak 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kabul edilmiş ve 30/6/2012 tarihinde yayımlanmış bulu-nuyor. 6331 sayılı Kanun, 4857 sayılı Kanuna göre çok daha fazla işyerini kapsayan bir düzenleme ve 1/7/2016 itibariyle kapsadığı tüm işyerleri açı-sından yürürlüğe girmiş olacak.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun “İşverenin genel yükümlülüğü” başlıklı 4’üncü maddesinin ilk fıkrasına göre işverenlerin bu alandaki sorumlu-lukları uzun bir listeden oluşuyor: (a) mesleki risk-lerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapılması, (b) işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığının iz-lenmesi, denetlenmesi ve uygunsuzlukların gideril-mesinin sağlanması, (c) risk değerlendirmesi yapıl-ması, (ç) çalışana görev verirken çalışanın sağlık ve
güvenlik yönünden işe uygunluğunun göz önüne alınması ve de (d) yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirlerin alınması.
Aynı maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları ise ko-numuz açısından esas önemli olan hükümleri içe-riyor ve sırasıyla izleyen şekilde: “İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işve-renin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz”, “Çalı-şanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlü-lükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez.”
Kanunun bu hükümlerini okuyanlar işverenlerin iş sağlığı ve güvenliğinden her zaman tamamen sorumlu olduğunu düşünebilir. Ancak durum öyle değil. Zira madde her şeyden önce yükümlülükleri düzenlemekte, hukuken farklı bir kavram olan so-rumlulukları değil. Ayrıca sorumluluğun tamamen işverende kalacağına ilişkin bir hüküm de içerme-mekte.
iŞ saĞLIĞI VE GüVEnLiĞikaYnakLI sOrumLuLukLarKonunun daha rahat anlaşılması için öncelikle iş-verenlerin iş sağlığı ve güvenliği kaynaklı sorum-luluklarına, yani iş sağlığı ve güvenliğine ve de mevzuatına uyumsuzluk (veya bu yönde iddialar) nedeniyle işverenlerin altına girebileceği sorum-
Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması,
organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, konuları İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun “İşverenin genel yükümlülüğü” başlıklı 4’üncü maddesinin ilk fıkrasında yer alıyor.
68 ı ARALIK 2015
luluklara bakmak gerekiyor. Bahse konu sorumlu-luklar hukukun birçok dalını ilgilendirdiği gibi eşza-manlı olarak uygulanabilmeleri nedeniyle de önem taşıyor.
Birincisi, 6331 sayılı Kanun ve sair mevzuata aykırılıktan dolayı verilebilecek idari para cezaları ve işin durdurulması gibi diğer yaptırımlar. İkincisi, ölüm ve yaralanma olayları sonucunda gündeme gelen Türk Ceza Kanunu kapsamındaki soruştur-ma ve kovuşturmalar. Üçüncüsü, Sosyal Güvenlik Kurumunun 5510 sayılı Kanun kapsamında açtığı rücu davaları, yani işçiye yapmak zorunda olduğu ödemeyi -belirli koşullara tabi olarak- işverenden talep etmesi. Dördüncüsü, zarar görenlerin Türk Borçlar Kanununa göre açabileceği maddi ve ma-nevi tazminat davaları. Beşinci ve son sorumluluk kaynağı ise hizmet akitleri ve toplu iş sözleşmeleri gibi iş hukukundan kaynaklanabilecek borçlar.
Anlaşılacağı üzere işyerinde ölümlü kaza gibi istenmeyen durumlar olması halinde işverenlerin uzun yıllar farklı farklı mahkemelerde sürünmesi ve büyük yükler altına girmesi mümkün. Üste-lik bu 6331 sayılı Kanuna ve sair mevzuata tam olarak uyum gösterilse bile gerçekleşebilir. Zira mevzuata uyum iş sağlığı ve güvenliği riskini or-tadan kaldıran değil, hafifleten bir etken.
iŞVErEnLEr sOrumLuLukLarInInasIL HaFiFLEtir?Elbet ki sorumluluklarının dağıtılmasıyla. Bu iş-verenin sorumluluklarından kaçınması ya da bunların gereğini yerine getirmemesi anlamına gelmiyor. Mevzuat riskinin yönetimi kapsamında sorumlulukların paylaştırılması ve böylelikle iş-verenin kusurunun azaltılması için gerekli adım-ların atılmasını gerektiriyor.
Hemen belirtelim ki işverenin iş sağlığı ve güvenliğinden kaynaklanan sorumluluğu kusur sorumluluğu esasına dayalıdır. Bunun yegâne istisnası ise Türk Borçlar Kanununun 71’inci mad-desinde yer alan tehlike sorumluluğu düzenle-mesidir. Bunun haricinde kusursuz sorumluluk ya da özel hukuka özgü olmayan sorumluluk türleri işverenler için geçerli olmayıp işverenler ancak kusurları oranında sorumlu tutulabilir. Ni-tekim 6331 sayılı Kanunun yukarıda yer verdiği-miz 4’üncü madde hükümleri de -yaygın kanının aksine- bunun tersini belirtmemektedir.
İşverenlerin sorumlulukların paylaştırılmasına yönelik olarak atabileceği adımlar her işyerinin kendi özelliklerine göre saptanmalıdır. Ancak konuyla ilgili örnek babında birkaç öneri veril-mesi mümkündür.
Birincisi, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Ka-nunu iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işyerinin çalışanları tarafından verilebileceği gibi dışarıdan hizmet alımı yöntemiyle de temin edilebileceğini belirtmektedir. Günümüz işletmeciliğinde dış kay-
nak kullanımının kazandığı önem de dikkate alına-rak özellikle iş güvenliği hizmetinin işletme dışından alınması sorumlulukların paylaştırılması açısından daha isabetlidir. Ayrıca bu hizmetlerin İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğinin ekinde yer alan (ancak Yönetmelikte atıfta bulunulmayan) tip sözleşmeler ya da karşı taraftan gelecek sözleş-meler yerine işverenin kendi hazırlatacağı ve hiz-met sunucusuna ek yükümlülükler getiren sözleş-meler aracılığıyla temin edilmesi yerinde olacaktır. İşveren ayrıca kendisine gerekli yazılı bildirimlerin yapılmasını ve onaylı defterin usulüne uygun şekil-de doldurulmasını temin etmelidir.
İkincisi, işverenler iş sağlığı ve güvenliği konu-sunda işveren vekillerini kullanmalıdır. İşveren ve-kili kavramı 4857 sayılı İş Kanununda işveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yö-netiminde görev alan kimseler olarak tanımlanmış bulunup iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerine bunların yazılı görev tanımlarında yer verilmesi el-zemdir.
Üçüncüsü, işçilerin özlük dosyalarında iş sağlı-ğı ve güvenliği süreç ve tedbirlerine ilişkin gerekli belgeler bulunmalı, iş sağlığı ve güvenliği kuralları-na aykırı hareket eden işçilerin savunması alınarak kendilerine ihtar verilmeli, tekrar eden durumlarda iş akdinin feshi değerlendirilmelidir.
Bu ve benzeri önlemler işverenin sorumluluğu-nu ortadan kaldırmayacak, ancak kusurunun daha düşük değerlendirilmesini temin edecektir. İşvere-nin iş sağlığı ve güvenliği alanında kusursuz so-rumluluğu olmadığından da uygun bir mevzuatın riski yönetimi gerçekleştirilmiş olacaktır. Mevzuat riski yönetimi anlayışının işletmelerin tüm faaliyet alanlarına yansıtılması önemlidir.
İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine
uyulup uyulmadığının izlenmesi, denetlenmesi
ve uygunsuzlukların giderilmesinin sağlanması
da İşverenin genel yükümlülükleri
arasındadır.
MEVZUATIN DÖKÜMÜ
69 ı ARALIK 2015
MAKALE
70 ı ARALIK 2015
Alüminyum Dökümde Hidrojen ve Çekinti Porozitesi Oluşumu ve Etkileşimi
Otomotiv endüstrisi; artan çevresel baskılar ve
ülkelerin emisyonları azaltma hedeflerine bağlı
olarak taşıt kaynaklı emisyonları azaltma ile artan
yakıt fiyatlarına bağlı olarak araç kullanım maliyet-
lerindeki artış nedeniyle, yakıt kullanım miktarını
düşürme hedefleri koymuştur. Buna paralel ola-
rak; gerek yurtdışında gerekse ülkemizde alümin-
yum döküm sektörü büyümektedir.
Alüminyum döküm üretim prosesinde hurda
kayıplarının artmasına ve ürünün mekanik özellik-
lerinde azalmaya neden olan iki ana problem; hid-
rojen gazı ve çekinti boşukları veya poroziteleridir.
Hidrojen ve çekme boşlukları alüminyum içinde
ayrı ayrı oluşabildikleri gibi, birlikte aynı bölgede
bulunabilmektedir. (Bakınız resim 1)
resim 1. Hidrojen ve çekinti boşlukları
Bu boşlukların ayrı veya birlikte oluşumunu etkile-
yen altı parametreden bahsedebiliriz:
1. Soğuma hızı
2. Ortam basıncı
3. Tane boyutu
4. Ötektik silis modifikasyonu
5. Çözünmüş hidrojen miktarı
6. Çekirdek miktarı
Bu altı parametrenin oluşturduğu bir denge sis-
teminden söz etmek mümkün. Bu parametrelerin
miktarına bağlı olarak, hidrojen ve/veya çekinti ve/
veya iki hidrojen+çekinti oluşabilmektedir. Çoğu
zaman, boşluğa çekinti veya hidrojen gazı boşlu-
ğu olarak isimlendirmek bile mümkün olamamak-
tadır ve ikisinin bileşimi hidrojen-çekinti boşluğu
olarak adlandırmak daha doğru olacaktır.
Hidrojen gazı boşluğu oluşumu
1. Ortamdan sıvı alüminyumun nem / hidrojen
kapması:
Aşağıdaki reaksiyonlar gereğince; sıvı alüminyum
ortamdaki su buharı ile reaksiyona girerek, hid-
rojen gazı ve alüminyum oksit oluşturur. Hidrojen
gazı da atomik düzeyde çözünür:
2Al+3H2O→Al
2O
3+3H
2 [1]
H2→2H [2]
Alüminyumda hidrojen çözünürlülük grafiğine
göre; en fazla hidrojen çözünürlülükleri aşağıdaki
gibidir: (Bakınız resim 2)
• 750 0C de sıvı Al da, 1.3cc/100gr hidrojen
çözünür
• 700 0C de sıvı Al da, 0.9cc/100gr hidrojen
çözünür
• Katı Al da, 0.03cc/100gr hidrojen çözünür
2. Alüminyumun katılaşması ve hidrojen gazı boş-
luğunun oluşması:
Sıvı ve katı alüminyumdaki hidrojen çözünürlülü-
ğü arasındaki fark (0.7- 0.03 cc/100 gr) nedeniyle,
CAn DEMİr Componenta Dökümcülük
Kalite Sistemleri Çevre İSG Arge Müdürü
Otomotiv endüstrisinde yakıt kullanım miktarını düşürme hedefleri, alüminyum döküm sektöründe de çalışmalar yapılmasına yol açtı. Her geçen gün daha fazla büyüyen alüminyum döküm sektörü, özellikle hurda kayıplarının artmasına ve mekanik özelliklerde azalmaya neden olan iki ana problem üzerine odaklandı.
Hidrojen gazı porozitesi Çekinti porozitesi Hidrojen gazı + Çekinti porozitesi
71 ı ARALIK 2015
alüminyum katılaşırken hidrojen katılaşan bölge-
lerden sıvı faz bölgelerine doğru atılır. (Bakınız
resim 3)
Sıvı faz içinde artan hidrojen ile, aşağıdaki Sievert
kanununa göre bir basınç oluşturur:
Gaz basıncı= PG ≥/< PA + PM + Pσ [3]
Pσ = ([HL]/k)2 =Sıvı faz içindeki hidrojen gazı ba-
sıncı
PA = Atmosfer basıncı (Sabittir)
Pσ = 2σ/r = Yüzey gerilimin oluşturduğu basınç
PM = Statik metal basıncı (Bir döküm için sabittir)
k = Sıvı metal fazı için Sievert sabiti
HL = Sıvıdaki hidrojen miktarı
r = Porozite çapı
Sıvı metal içindeki gaz basıncı (PG) diğer ortam
basınçlarına eşit oluştuğunda, ilk gaz porozitesi
(Hidrojen molekülü) oluşur.
PG = PA + PM + Pσ [4]
2H → H2 [5]
Atomik düzeyde ilk oluşacak H molekülünün den-
ge haline gelmesi için, ilk oluşacak hidrojen poro-
zitesinin çapının çok küçük olması nedeniyle (Pσ =
2σ/r) gereken hidrojen basıncı (PG) çok yüksekdir.
(~30,000 atm) Bu zorluk, sıvı metal içinde mevcut
ilk katılaşma ortamları (empuriteler, refrakter, kalıp
duvarı, dendrit yüzeyleri, vs) ile aşılır.
İlk porozite oluşumu sonrası, porozitenin geliş-
mesi sıvı metal içinde hidrojenin yayılımına (difüz-
yon) bağlıdır.
Oluşan hidrojen porozitesi, çekinti ile ile etkileşimi
yok ise; görünüş itibariyle yuvarlak, yüzeyi düzgün
ve kesit üzerinde homojen olarak dağılmıştır.
Hidrojen gazı boşluğunu etkileyen parametreler:
1. Soğuma Hızı:
Hidrojenin yayılımı ve oluşan porozitelerin büyü-
mesi; katılaşma öncesi geçen süre ile doğru oran-
tılıdır. Soğuma süresi arttıkça, bu süre kısalacaktır.
Bu nedenle; soğuma hızı arttıkca, hidrojen poro-
ziteleri küçülecek ve daha homojen dağılacaktır.
2. Ortam Basıncı:
Formül [4] gereğince, ortam basıncı arttıkca ilk
çekirdeklenme için gerekli hidrojen basıncı arta-
cağı için, hidrojen porozitesi oluşumu gecikecek
ve katılaşma öncesi büyüme için zaman bulama-
yacaktır.
Alüminyum-da hidrojen çözünürlülüğü
SievertKanunu
Farklı ortam basıcı altında oluşan gaz boşlukları (Sol=80 mbar vakum altın-da, sağ=atmosfer
basıncı altında, yaklaşık 1000
mbar)
Çözünmüş hidrojenin katılaşan bölgelerden son katılaşan bölgeye atılması
rESİM 2
rESİM 4
rESİM 5
rESİM 3
H H
H
H H
H
P
P P
PG
M A
σ
MAKALE
72 ı ARALIK 2015
Bu nedenle; Ortam basıncı arttıkça, hidrojen
poroziteleri oluşamayacak veya küçülecektir.
3. Tane Boyutu:
Tane küçüklüğü iki nedenle oluşur:
1) Tane küçültme amacıyla sıvı metale ilave
edilen çekirdek sağlayıcı TiB türü katkılar ( ilk gaz
porozitesi oluşumu için katılaşma çekirdeklerini
sağlarlar).
2. Soğuma hızının yüksek olması.
Tane boyutu küçükse, daha küçük ve homojen
dağılımlı gaz porozitesi oluşacaktır.
4. Ötektik Silis Modifikasyonu:
Modifiye edicilerin (Na, Sr,) kullanımı ile Pσ (Sıvı/
porozite ara yüzeydeki yüzey gerilimi nedeniyle
oluşan basınç) daki azalma sonucu, gaz porozite-
si oluşumu (çekirdeklenme) kolaylaşır. Sıvı metale
ilave edilen Sr türü modifiye edici katkılar, sıvı me-
talin hidrojen kapma eğilimini arttırır. Ayrıca dolaylı
olarak sıvı metalde ilk katılaşma için katılaşma çe-
kirdeklerinin artışına neden olurlar.
Bu nedenlerle; Prosesde hidrojen giderme/
kapma kontrol altında değil ise; hidrojen porozite-
sinde artış olacaktır. Eğer bu katkılar sıvı metalde
çekirdek artışına neden oluyor ise, porozite sayısı
artacak, fakat boyut küçülecektir.
5. Çekirdek Miktarı:
Sıvı metalde bulunan kalıntı, oksit gibi madde-
ler ilk gaz porozitesi oluşumunu kolaylaştırırlar.
Bu nedenle; Çekirdek miktarı arttıkca, daha küçük
ve homojen dağılımlı gaz porozitesi oluşacaktır.
6. Çözünmüş Hidrojen Miktarı:
İlk porozite oluşumu için gerekli hidrojen basıncı
seviyesine katılaşmada daha erken ulaşılacak ve
hidrojen yayılımı daha hızlanacaktır. (Driving force
artacak) Bu nedenle; çözünmüş hidrojen miktarı
arttıkca, daha büyük ve homojen dağılmayan gaz
porozitesi oluşacaktır. (Bakınız resim.6)
Çekinti Boşluğu Oluşumu
Sıvı ve katı alüminyumun yoğunlukları arasındaki
fark nedeniyle, katılaşma esnasında yüzde 7 ci-
varında hacimsel küçülme oluşur. Dökümde katı-
laşan bölgeler, bu hacimsel küçülmeyi sıvı bölge-
lerden karşılarlar. Bu yeterli olmadığı durumlarda,
döküm parçası üzerinde veya iç kesitde çekinti
olarak adlandırılan boşluklar oluşur.
Döküm parçanın katılaşması esnasında; ilave
metal ihtiyacı rezerve metal (besleyici) veya yol-
luktan karşılanır. Uygun yolluk ve kalıp tasarımı ile
yönlü katılaşma sağlayarak katılaşma esnasındaki
sıvı metal transferi sağlanır.
İki tip çekinti oluşmaktadır:
1. Primer (Makro) Çekinti:
Parça tasarımı, kalıp ve yolluk tasarımı uygun ol-
madığı durumlarda ve buna bağlı olarak yüzde
7’lik hacimsel küçülmeyi karşılamak için yeterli sıvı
metal sağlanamadığı durumlarda oluşur. Yüzeyde
ve kesit içinde görülür. Makroçekinti Tipleri: (Bakı-
nız resim 7)
- İç kesit boşlukları
- Yüzey çöküntüleri
Makroçekintiyi önlemek için besleyiciler kullanılır.
2. Sekonder (Mikro) Çekinti:
Geniş katılaşma fazına sahip alaşımlarda; katılaş-
ma sırasında oluşan dendritler arasından sıvı me-
tal ihtiyacı karşılanır. Büyüyen dendrit kolları bu
sıvı metal geçişine imkan vermediği durumlarda
dendritler arası mikroboşluklar oluşur. (Bakınız
resim 8)
Çekinti boşluğu oluşumunu etkileyen parametreler:
1. Sıvı metal kompozisyonu
2. Çekirdek miktarı
3. Katılaşma hızı
4. Yönlü katılaşma tasarımı (Kalıp tasarımı, yol-
luk sisemi tasarımı, parça tasarımı
Hidrojen gazı ve çekinti boşlukları ilişkisi
Hidrojen gazı porozitesi ve çekinti porozitesi
geçmişte iki ayrı problem olarak ele alınmış ve
Farklı hidrojen miktarların-da hidrojen porozitesi oluşumu
rESİM 6
DI=1 DI=3 DI=8 DI=12
Cavity
Casting
PipePrimer (Makro)
çekinti boşluğu
rESİM 7
73 ı ARALIK 2015
ayrı tedbirler öngörülmüşken, günümüzde iki et-
ken beraber ele alınmaya ve ikisi arasındaki ilişki
irdelenmeye başlanmıştır.
Pratikdeki gözlemler: (Bakınız resim.10)
1. İki porozite birlikte görülebilmektedir.
2. Bazı poroziteleri hidrojen ve çekinti porozitesi
olarak ayırmak zordur.
3. Her iki porozite tipini etkileyen parametreler
benzerlik göstermektedir.
4. Pratikde, besleme zorluğu çekilen parça kesit-
lerinde, çekintiyi dağıtabilmek için bir miktar gazlı
döküm tercih edilmektedir.
5. Pratikde, akışkanlığı arttırmak için gazlı döküm-
ler tercih edilmektedir.
Sonuçlar:
1. Hidrojen porozitesi ile çekinti porozitesi oluşu-
mu esnasında etkileşim içindedir.
2. Hidrojen porozitesi ile çekinti porozitesi olu-
şumlarında benzer faktörlerin etkisi altındadır.
3. Hidrojen porozitesi ile çekinti porozitesi ayrı ayrı
oluşabildiği gibi, aynı kesitde aynı bölgede bera-
ber ve birlikte aynı poroziteyi (Çekinti-Hidrojen
Porozitesi) oluşturabilirler.
4. Bu ilişkinin sonucu olarak; hidrojen ve çekinti
porozitesi ile mücadele için yeni yöntemler geliş-
tirilmelidir
5. Hidrojen gazının çekinti porozitesi üzerindeki
olumlu etkisi ve bunun sonucu olarak; mekanik
özelliklerde iyileşme, dökümcüler için kullanılması
gereken bir araçtır.
Sekonder (Mikro) çekinti boşluğu
Mikro çekinti – Dendrit ilişkisi
Hidrojen ve çekinti bera-
ber oluşma durumları
rESİM 8
rESİM 9
rESİM 10
a) Dendrit kolları arasında mikroçekinti oluşabilir.
b) SDAS (İkincil Dendritik Kol Mesafesi) küçül-
dükce, daha eşit/homojen dağılımlı mikroçekinti
porozitesi oluşur.
c) Kısa birincil dendritik kol mikroçekintiyi önle-
meye yardımcı olur.
d) Alüminyum alaşımında dendritlerarası mikro-
çekinti.(x80)
(a)
(b)
(c) (d)
Döküm sanayimizin ilk yöneticilerinden TÜDÖKSAD 39 nolu
üyesi, Anadolu Döküm Sanayi A.Ş. Genel Müdürlerinden
Sayın Engin GÜNDÜZ 5 Aralık 2015 tarihinde vefat etmiştir.
Merhuma Allah’tan rahmet, ailesine, yakınlarına ve
camiamıza sabır ve başsağlığı diliyoruz.
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu
vEFAT vE BAŞSAğlIğI
MAKALE
74 ı ARALIK 2015
Temiz Çelik Döküm Parçalar İçin Yeni Nesil Seramik Köpük Filtreler: STELEX ZR ULTRAZorluk derecesi yüksek ve aynı zamanda daha fazla filtreleme verimliliğine gereksinimi olan çelik döküm uygulamalarında, tutarlı performans sağlayan filtreleme sistemlerine ihtiyaç duyulduğu görülmekteydi. Bunun sonucunda STElEX ürün ailesini tamamlayan, özellikleri arttırılmış, zirkon bazlı seramik filtreler geliştirildi.
nick Child - Foseco International Limited
Evren Arıkan - Foseco Türkiye
GEÇmiŞÇelik döküm parçalar, geniş uygulama alanı olan
genellikle çok bileşenli ve karmaşık sistemlerin
yüksek teknoloji içeren elemanlarıdır. Bu döküm-
ler birçok endüstride kullanılmaktadır. Örneğin:
• Demiryolu araçları – motor ve fren gibi emni-
yet parçaları,
• Enerji – yüksek basınç pompa ve valfleri, nük-
leer reaktör parçaları gibi ağır işe dayanıklı emni-
yet kritik dökümler,
• Savunma Sanayi – askeri platform parçaları
ve askeri uçakların emniyet kritik bileşenleri için
yüksek özellikli dökümler.
Üretilen çelik dökümlerin karmaşıklığı ve sağ-
lamlığı hızla artmakta ve piyasanın talebinde bir
düşüş beklenmemektedir. Örneğin, otomotiv sek-
töründe çalışma sıcaklıkları gitgide artmakta olan
yüksek verimli motorların turbo besleme muha-
fazaları ve ekzoz manifoltlarında paslanmaz çelik
kullanılmaktadır.
Seramik köpük filtreler çelik döküm sektöründe
ilk olarak 1980’lerin sonlarında kullanıldı ve çelik
filtrasyon sistemleri ve uygulamaları ile ilgili tekno-
loji sürekli geliştirdi. Şimdi, seramik köpük filtreler
en ufak bir inklüzyonun bile hurdaya neden olabi-
leceği küçük parçalardan, 40 tonu aşan ağırlıktaki
döküm parçalara kadar uygulanmaktadır.
Filtreler, dökümcüler için çok sayıda fayda sağ-
lamak adına başlıca iki işlevi yerine getirir:
• Filtreleme
- Sıvı metal içerisindeki metalik olmayan inklüz-
yonları filtre ön yüzünde tutmak; küçük parçacıklar
daha sonra filtre yapısı içerisindeki çeşitli kimyasal
ve fiziksel mekanizmalar sayesinde tutulmaktadır.
Çeşitli araştırmalar filtrelerin yaklaşık yüzde 80 ve-
rimle inklüzyonu önlediğini göstermektedir.
• Akış Kontrolü
- Metal akışındaki enerjiyi azaltarak kalıp dolumu
esnasında türbülans oluşumunu en aza indirmek
Çelik dökümde filtrasyonun faydaları parça
sağlamlığının artması, daha az hurda, daha az dü-
zeltici işlem süresi ve maliyeti, döküm yüzeyi kali-
tesinin artması ve muayene işlemlerinin azaltılma-
sı olarak belgelenmiştir.
Modern Döküm dergisi “48. Dünya Döküm Ra-
kamları” çelik döküm global üretiminin 11 milyon
ton olduğunu göstermektedir. Pazar araştırmaları,
dünyada üretilen çelik döküm parçaların yüzde
8’den azının filtre edildiğini tahmin etmektedir. Bu
da 10 milyon tondan fazla dökümün filtrelenmedi-
ğini işaret etmektedir.
Foseco, çelik filtrasyon teknolojisinin yaygınlaş-
masının neden daha hızlı olmadığı ve daha yüksek
bir seviyeye ulaşmadığını anlamak için bir piyasa
araştırması yaptı. Döküm boyutu (bugünün şart-
larıyla bazı döküm parçalar filtrelemek için çok
büyük), döküm tipi (bazı döküm parçalarda kalite
beklentisi çok düşük olabiliyor), coğrafya (işgücü
maliyetlerinin düşük olduğu yerlerde taşlama-kay-
nak işçiliği tercih edilebiliyor) gibi birçok neden sa-
yılabilir. Birçok dökümhanenin filtrasyon teknoloji-
sini kullandığı biliniyor ancak yalnızca belirli oranda
parçada filtre uygulamaktalar; bunun nedeni, filtre
uygulamasının problem yaratma ve döküm prose-
sinde (özellikle kalıp dolumunda) süreksizliğe ne-
den olması endişesidir. Bunların yanında döküm
üreticileri tarafından yüksek verimli filtrelere talep
olduğu açık bir şekilde tespit edilmiştir.
75 ı ARALIK 2015
stELEX Zr uLtra’nın GelişimiZorlu uygulamalarda daha tutarlı bir performans
sağlanan, süzme verimliliği geliştirilmiş bir çelik
döküm filtreleme sistemine ihtiyaç doğmuştu.
Bunun sonucunda STELEX ürün yelpazesini ta-
mamlayacak, özellikleri geliştirilmiş zirkon esaslı
seramik köpük filtreler piyasaya sunulmuştur.
STELEX ZR ULTRA gelişmiş zirkon seramik tek-
nolojisine dayanır ve filtre çevresini saran seramik
bir çerçeve içermektedir. Bu kombinasyon filtre
ağırlığını düşürürken, sıvı çeliğin ilk darbe ve filtre-
den geçişi sırasında gereken mukavemeti sağla-
maktadır. Düşük ağırlık, filtre yapısı içerisinde gö-
zenek tıkanmasını azaltır ve ince gözenekli filtre
ile daha tutarlı performans sağlar. Buna ek olarak,
çerçeve ve seramiğin sağlamlığı sayesinde filtre
ufalanması minimuma indirilmiştir. Dolayısıyla dö-
küm parçada oluşabilecek filtre ile ilgili potansiyel
hatalar azaltılmıştır.
- STELEX ZR ULTRA 10 – İri gözenekli
- STELEX ZR ULTRA 15 – İnce gözenekli
STELEX ZR ULTRA 10 ile amaçlanan filtreye
temas eden metalin donmasını önlemek ve filtre
tıkanma öncesi metal akış hızı ve kapasite açısın-
dan tekrarlanabilir performans sağlayan bir filtre
olmasıdır . STELEX ZR ULTRA 15 ise yüksek özel-
likler içeren ve daha fazla sağlamlık gerektiren,
yüksek alaşımlı döküm uygulamaları için gelişmiş
filtrasyon verimliliği sağlamaktadır.
STElEX Zr UlTrA karakterizasyonu
Foseco filtre ürünlerini tanımlamak ve karşılaştır-
mak için çok çeşitli laboratuvar testleri uygulamak-
tadır. Buna ek olarak, testler ve değerlendirmeler
laboratuar test dökümhanesinde ergimiş çelik ile
gerçekleştirilir ve daha sonra gerçek dökümhane-
lerde denenir.
STELEX ZR ULTRA filtrelerin geliştirmesinde
kullanılan testlerin bazıları burada ayrıntılı olarak
açıklanmıştır.
Hava Akışı / Basınç Düşüşü
Testin Amacı
Test, bir filtreden belirli hızlarda hava geçerken
oluşan direnci ölçmek için kullanılır. Filtenin alt
ve üst bölgesindeki hava basıncı karşılaştırılarak
“Basınç Düşüşü” değeri elde edilir. Bu sonuçlar,
o filtrenin ergimiş metal akışına karşı göstereceği
direnci belirler.
Ortam basıncı ve iç basınç arasındaki fark ile
basınç düşüşünün belirlenmesi
Hava emiş oranı 300, 600, 900 ve 1200 m3/saat
Test Sonuçları
Test STELEX ZR 10ppi, STELEX ZR ULTRA 10 ve STE-
LEX ZR ULTRA 15 filtre performanslarını karşılaştır-
mak için yapılmıştır. Her tip filtreden elli adet değer-
lendirildi ve sonuçlar grafikteki gibi sunulmuştur.
STELEX ZR ULTRA Ürün Yelpazesi
Elektron miksokobun-da STELEX ZR ULTRA’nın sinterlenmiş yapısının görünüşü
Yeni filtreler iki farklı poro-zitede üretil-mektedir:
“Basınç Düşüş Tes-
tleri” ilkelerini gösteren diyagram
ŞEKİl 1
ŞEKİl 2
ŞEKİl 3
ŞEKİl 4
MAKALE
76 ı ARALIK 2015
STELEX ZR ULTRA 10 filtrelerin daha iyi filtreleme
sağlaması için daha ince gözenekli imal edilmesi-
ne rağmen test sonuçları STELEX ZR ULTRA 10 filt-
relerde standart STELEX ZR 10ppi filtrelere göre
yüzde 9 daha düşük basınç düşüşü olduğunu
göstermektedir. STELEX ZR ULTRA 15 filtrelerde
basınç düşüşü standart STELEX ZR 10ppi filtrelere
göre sadece az oranda yüksektir, bu da STELEX
ZR ULTRA 15 filtrelerin süzme verimliliğinin arttı-
rılmasına ihtiyaç duyulan uygulamalarda kullanı-
labileceğini göstermektedir. Buna ek olarak, akış
oranı performansında ULTRA sonuç dağılımının
tutarlılığı ergimiş çeliği süzmede daha fazla güven
vermektedir.
Ufalanma
Testin amacı ve açıklaması
Seramik köpük filtreler kırılabilirlik derecesine
sahiptir. Bu, filtrenin şekliyle ve seramik yapısı
ile ilgilidir. Ufalanma genellikle filtreleri taşıma ve
nakliye sırasında filtreden kopmuş olan çok küçük
parçalardır. En kötü durumda küçük filtre parçaları
döküm parça içerisinde bulunabilir. Foseco tara-
fından kullanılan en yaygın ufalanabilirlik testi, bir
tam kutu filtreye titreşim uyguladıktan sonra etki-
sinin incelenmesidir.
Kullanıma hazır bir kutu filtre raftan alınarak aşağı-
da özetlenen teste tabi tutulur;
• Filtreler dikkatlice kutudan çıkarılır ve kopmuş
olan tüm filtre parçaları toplanır.
• Toplanan parçaların toplam ağırlığı kaydedilir
• Kutu tekrar paketlenip bantlanır.
• Kutu titreşimli tablaya bağlanarak sabitlenir
• Kutuya kontrollü (frekans ve genlik bakımın-
dan) bir şekilde titreşim uygulanır.
• Filtreler tekrar dikkatlice kutudan çıkarılır ve
kopan tüm parçalar toplanır.
• Titreşim ile kopan parçaların toplam ağırlığı
kaydedilir.
Test Sonuçları
4 kutu 75x75 STELEX filtre ile yapılan testlerin so-
nuçları tabloda özetlenmiştir.
Kutudaki filtre adeti
Ortalama filtre ağırlığı (gram)
Basınç düşüş testi sonuçları
ŞEKİl 5
ŞEKİl 6
ŞEKİl 7
ŞEKİl 8
Kutudaki filtre sayısı
Ortalama filtre
ağırlığıgram
Kutudaki toplam
filtre ağırlığıgram
Vibrasyon öncesi kutu
içindeki tanecik miktarıgram
Vibrasyon öncesi tanecik miktarı
%
Vibrasyon sonrası tanecik miktarıgram
Vibrasyon sonrası tanecik miktarı
%
STELEX ZR75x75x25/10ppi
117
117
135
135
105.5
105.5
84.5
84.5
12344
12344
11408
11408
5.3
4.1
1.5
1.3
0.043
0.033
0.013
0.011
4.0
3.9
0.8
0.9
0.032
0.032
0.007
0.008
STELEX ZRULTRA 1075x75mm
77 ı ARALIK 2015
Bir kutudaki filtre ağırlığı
Titreşim Öncesi Kutudaki Parçalar (gram)
Titreşim Öncesi Ufalanma
Titreşim Sonrası Kutudaki Parçalar (gram)
Titreşim Sonrası Ufalanma
Titreşim öncesi ve titreşim sonrası ufalanma
miktarında standart STELEX ZR‘ye kıyasla STELEX
ZR ULTRA 10‘da yüzde 70-80 oranında azalma ol-
duğunu göstermektedir.
Sıvı Metal “Priming” Testi
Testin amacı ve açıklaması
Filtrenin “priming” kabiliyeti (dökümün ilk ba-
şında ergimiş çeliğin filtrenin içerisinden don-
madan geçmesi) çok önemli bir özelliktir. Li-
küdüs sıcaklığına yakın sıcaklıklarda dökülen
alaşımlarda sorun yaşanabilir; karbon çeliği
ve düşük alaşımlı çelikler genellikle bu şekilde
dökülür.
Foseco çelik döküm filtrelerinin “priming” ka-
biliyetini ölçmek için Casting Technology Inter-
national ile birlikte geliştirdiği bir test yöntemi
kullanmaktadır.
Her deneyde aynı türden beş adet
100x100x25mm filtre test edilmektedir. Filtreler
birbirine denk kalıplara yatay pozisyonda dik
yolluk altına yerleştirilmektedir. Filtrenin hemen
çıkışındaki yatay yolluk kalıbın dışına kadar
uzanmaktadır ve kalıbın dışına çıkan sıvı çeliği
toplamak için bir hazne yerleştirilmektedir.
Düşük alaşımlı çelik (WCB ASTM 216 (C
%0,25, Si %0,5, Mn %1)) ergitilip KALTEK ile
astarlanmış devirmeli bir pota içerisine dökü-
lür (gerekli sıcaklık kontrolünü sağlamak için
KALTEK astar gereklidir). Belirli bir metal sı-
caklığında, yaklaşık 30kg ergimiş çelik kalıbın
havşasına dökülür ve filtrenin “priming” süresi
kaydedilir (priming süresi, metalin döküme baş-
lama anı ile kalıptan çıkış anı arasında geçen
süre olarak tanımlanır). Potadaki metal soğu-
maya devam ederken, belirli sıcaklıklarda diğer
filtrelerle test tekrarlanır.
Test Sonuçları
Tabloda STELEX ZR 10ppi ile STELEX ZR ULTRA
10 arasındaki “priming” sonuçlarının detayları kar-
şılaştırılmıştır.
Döküm Sıcaklık Aralığı °C
Sıcaklık °C
Başlangıç Süresi (Saniye)
Sonuçlar açıkça göstermektedir ki, geleneksel
Zirkon filtrelere göre STELEX ZR ULTRA 10 filtreler
çok daha düşük sıcaklıklarda metal akışını başlat-
maktadır.
Sıvı Metal Süzme Kapasitesi ve Debi
Testin amacı ve açıklaması
Filtrelerin tekrarlanabilir ve tutarlı sıvı metal süzme
kapasitesi ve debi sağlaması kalıpların gereken
süre içerisinde doldurulması için önemlidir.
Foseco filtrelerin sıvı çeliği süzme kapasitesi
ve debi değerlerini ölçülmek ve kayıt altına almak
için Castings Technology International ile birlikte
bir test tanımlamıştır.
“Priming Testi”de kullanılan kalıpların aynısı,
100x100x25mm filtre için daha büyük bir döküm
havşası ile kullanılmıştır. Havşanın üst noktasının
filtreden yüksekliği 50cm’dir. Yolluk sistemi filtrenin
en dar kesit olacağı şekilde tasarlanmıştır (metal
akış hızını sınırlayıcı faktör filtredir). Kalıp çıkışına bir
toplama haznesi yerleştirilmiştir; bu toplama hazne-
si endüstriyel standartlara göre ölçeklendirilmiştir.
600 kg düşük alaşımlı çelik (WCB ASTM 216 (C
%0,25, % Si, %0,5, Mn %1)) ergitilerek alttan akıt-
malı bir potaya aktarılır. Metal iyice deokside edi-
lir (%0,08 Al, %0,075 FeSiZr (%26Zr)) bu sayede
oluşan yüksek konsantrasyonlu metalik olmayan
inklüzyonlar filtrenin bloke olmasını sağlayacaktır.
Potadaki nozulun çapı 38mm‘dir ve döküm esna
Priming Testi
ŞEKİl 9
Döküm sıcaklık aralığı °C
STELEX ZR 10ppi
Sıcaklık °CBaşlangıç zamanı
SaniyeBaşlangıç zamanı
SaniyeSıcaklık °C
STELEX ZR ULTRA
1571 - 1580
1561-1570
1551-1560
1541-1550
1531-1540
1521-1530
1511-1520
1580
1570
1557
1547
1540
5
5
İptal edildi(kalıptan dolayı)
7
Yığılma yok
1551
1541
1537
1526
1517
5
7
5
10
16
MAKALE
78 ı ARALIK 2015
sında metalin akış kontrolü filtre tarafından sağ-
lanmaktadır.
Metal potadan 1600 - 1610°C’de dik yolluğu ta-
mamen dolu tutacak şekilde dökülür, bunun için
potadan akan metal gerektiğinde kısılmalıdır.
Filtreden geçen metal akış oranını ölçmek için
toplama haznesinin ağırlık değişimi bir bilgisayara
kaydedilir. Metal akış debisi 5 kg/sn‘nin altına düş-
tüğünde döküm durdurulur.
Test Sonuçları
Standart STELEX ZR 10ppi filtre ile STELEX ZR
ULTRA 10 filtre sonuçlarının karşılaştırması grafik-
te gösterilmiştir.
Ağırlık / kg
Zaman / saniye
Eğer, debinin önce 10 kg/sn’nin altına ve son-
ra da 5 kg/sn’nin altına düşmeden önce filtre-
den geçen metal miktarlarını karşılaştırırsak bu
tabloyu elde edebiliriz.
ŞEKİl 11
Filtre tipi Maksimum debiDebinin 10kg/s altına düşmesinden önce
Debinin 5kg/s altına düşmesinden önce
Filtreden geçen metal miktarı
218 kg
219 kg
274 kg
258 kg
14 kg/s
19 kg/s
STELEX ZR 10ppi
STELEX ZR ULTRA 10
ŞEKİl 10
79 ı ARALIK 2015
Filtre tipi
Filtrelerden geçen metalin ağırlığı
Maksimum Debi
Debi 10kg/sn’nin altına düşmeden önce
Debi 5kg/sn’nin altına düşmeden önce
Bu sonuçlar, iki filtre tipinin kapasitelerinin
karşılaştırılabilir olduğunu göstermektedir. Baş-
langıçta STELEX ZR ULTRA daha yüksek bir akış
hızına sahiptir, fakat ince gözeneklilik sayesinde
yüksek filtrasyon verimliliğine sahip olan bu filt-
re daha hızlı bir şekilde tıkanır.
Müşteri Değerlendirmesi
Avrupa‘lı büyük bir dökümhane STELEX ZR
ULTRA ürün performansını değerlendirip geri-
bildirim sağlayarak Foseco yardımcı olmuştur
ve artık yüksek miktarda ULTRA STELEX ZR 15
filtreleri kullanmaktadır.
Müşteri otomotiv sektörü için yüksek alaşımlı
çelik parçalar, özellikle egzoz manifoldu, turbo-
şarj gövdeleri ve her ikisinin kombinasyonunu
üretmektedir. Bu dökümler yüksek kalite stan-
dartlarında üretilmekte ve 1 mm’den küçük ink-
lüzyonlarda dahi sakat olarak ayrılmaktadır.
Dökümhanede 75x75x25mm 10ppi zirkon
köpük filtreler ile dökülen bir parçada cüruf ve
filtre parçaları kaynaklı sakat oranı yüzde 2 se-
viyelerindeydi. Bu dökümhane daha önce ince
gözenekli filtreleri kullanmaya çalışmış ancak
sıvı metalin dökümü ve akış ile ilgili problem-
ler nedeniyle uygun görülmemiştir. Daha son-
ra dökümhane 400 adet STELEX ZR ULTRA 15
denemiştir, değerlendirme sonuçları tabloda
gösterilmiştir.
Döküm Parça Bilgileri
Parça Tipi: Turboşarj Gövde
Alaşım: Paslanmaz Çelik
Brüt Ağırlık: 32 kg
Döküm Sıcaklığı: 1630 - 1640 °C
Hedeflenen Döküm Süresi: 3 - 4 saniye
Döküm Süresi / Saniye
Üretilen parça adedi
İşleme sonrası sakat oranı
Sonuç
Yapılan piyasa araştırmaları, çelik döküm uy-
gulamalarında daha sağlam parçalar ürete-
bilmek için, özellikle kalıp dolumunda tutarlı
performans sağlayacak, seramik köpük filtre
teknolojisinde geliştirme ihtiyacı saptamıştır.
Ayrıca, döküm prosesinde farklı zorluklara
neden olan 10ppi ürünlerden daha gelişmiş
filtreleme performansı sağlayacak seramik
köpük filtreler için bir talep olduğu görüldü.
Filtre çerçeveleme ve seramik teknolo-
jisinin kombinasyonu sayesinde, Foseco
STELEX ZR, PrO, KALPUR* ve HOLLOTEX*
gibi mevcut filtrasyon ürünlerini tamamlayan
STELEX ZR ULTRA 10 ve STELEX ZR ULTRA
15 filtreleri dökümhanelere sunmaktadır.
STElEX Zr UlTrA filtrelerin sağladığı fay-
dalar:
+ Akış kaynaklı potansiyel hataları azalt-
mak,
- Filtre içinden geçen metal miktarında ve
akış hızlarında tutarlılık,
- Sıvı metalin filtre ile ilk temasında soğu-
ma etkisinin azalması,
+ Döküm parça temizliğini arttırmak
- Sıvı çelikte daha ince gözenekli filtre kul-
lanmak (önceden bu mümkün değildi),
- Daha yüksek filtrasyon verimliliği ve daha
fazla türbülans kontrolü,
- Filtre etrafından metal sızma ihtimalinin
azalması,
- Filtrenin ufalanma miktarının azalmış ol-
ması sayesinde döküm parçaya filtre kırıntı-
larının sürüklenme olasılığının düşmesi.
ŞEKİl 12
10 ppi Filtre STELEX ZR ULTRA 15
2.8 - 3.1
63.000
2.1%
3.3. - 4.0
400
0.5%
Döküm zamanı / Sanıye
Üretilen parça sayısı
İşleme sonrası sakat oranı
İÇİMİZDEN BİRİ
80 ı ARALIK 2015
Türkiye döküm sanayisinde gerek mühendisliği gerekse doçentlik kariyeriyle önemli projelere imza atan ve araştırmacı kişiliğiyle 1974 yılından bu yana soyadı gibi büyük işler başaran Metin Başaran, Türkdöküm’ün İçimizden Biri köşesine konuk oldu. Başaran ile sektörün dünü, bugünü ve başarılı yarınlar için büyük resme nasıl bakılması gerektiği üzerine konuştuk.
İçimizden Biri:Metin Başaran
81 ı ARALIK 2015
Bugüne, yurtiçi ve yurtdışında ciddi uzmanlık
eğitimleri alarak ve araştırmacı kişiliğinizle bu
sağlam temel üzerine sürekli başarı inşa ederek
geldiğinizi biliyoruz. Kısa bir özgeçmişten baş-
layarak bu başarı hikâyenizi anlatır mısınız?
1941, Kahramanmaraş doğumluyum. Çocukluğum
Anadolu’da geçti. Babamın subay olması sebe-
biyle Kars, Kağızman, Edirne, Babaeski, Adapa-
zarı, Gaziantep gibi Anadolu topraklarının bir-
çok bölgesinde bulundum. Lise ikinci sınıfta ise
İstanbul’a geldim ve yurtdışı geçmişimi ayrı tutar-
sak, o gün bugündür İstanbul’dayım.
1964 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ)
Makina Fakültesi’nden mezun oldum. Devamında
ise, Diyarbakır’da iki yıl süreli askerlik görevimi ye-
rine getirdim. 1969 yılında NATO bursuyla ABD’ye
giderek Massachusetts Institute of Technology
(MIT)’de Metallurgy dalında master, Materials Sci-
ence and Engineering dalında doktora eğitimimi
tamamladım. 1974 yılında ise Türkiye’ye dönerek,
yine İTÜ’de doktor asistan olarak akademik kari-
yerime başladım ve 1979’da doçent oldum. An-
cak, doçent olduğum yıl akademik kariyerime son
vererek ABD’ye gitme kararı aldım, orada yakla-
şık üç buçuk yıl çalıştıktan sonra 1982’de tekrar
Türkiye’ye dönerek çalışmalarıma sanayide kala-
rak devam ettim.
Peki, bu radikal kararı almanızda ne etkili oldu?
Doçentlik gibi ciddi bir akademik kariyere son
verme fikri nasıl gelişti, sizi ABD’de çalışmaya
iten sebep neydi?
Bu elbette kolay bir karar olmadı. Enine boyuna
uzun süre düşündüm, kendimce sorgulamalar
yaptım ve sonunda bunu yapmam gerektiği kana-
atine vardım. Özetle şu şekilde açıklayayım; ABD
üniversitelerinde ‘sanayide iş almayan profesöre
ekmek yoktur’ felsefesi vardır. Yani orada akade-
misyenler; üniversitenin de katkılarıyla sanayi ile
işbirliği geliştirir, ortak projelerle sürekli araştırma
yapar. İTÜ’de görev yaparken, yine benim gibi
akademisyen arkadaşlarıma bu fikri sundum; ‘Sa-
nayi ile ortak çalışmalar geliştirelim’ dedim. Zira
bilimsel çalışmaların sadece müfredatta ya da
yayın olarak raflarda kalmasına karşıydım. Bana
göre esas olan mevcut verilerin sürekli geliştiril-
mesi, ancak daha da önemlisi teorileri pratikte
de kullanarak insanlık faydasına dönüşen sonuç-
lar elde etmekti. Meslek hayatımdaki radikal ka-
rarları hep bu vizyonla aldım. Ancak genel kanı,
Türkiye’de böyle çalışmalara destek verecek ve
kaynak sağlayacak kurum bulmanın oldukça zor
olduğuydu. O yıllarda gerçekten de böyleydi.
Ben de, ABD’ye gidip orada bir takım araştırma-
larda yer almak istediğimi öncelikle görev yaptı-
ğım üniversiteye sundum ve izin istedim. Ancak,
yeşil ışık yanmayınca geriye kalan tek seçenek
görevimden istifa ederek gitmek oldu. Yani mas-
ter ve doktoradan sonraki ikinci ABD serüveni de
böylelikle başlamış oldu.
Tabii ABD’ye çalışmaya gitmeden önce, aka-
demik kariyerimin devam ettiği yıllarda da üniver-
site dışı önemli çalışmalarım oldu. Hatta mesleki
başarılarımın temelini bu çalışmalarla attım diye-
bilirim. 1977 yılında üniversitede asistan doktor
olarak görevime devam ederken, yeni araştırma
fikirlerimi ve projelerimi sunmam için bana o sıra-
lar Turgut Özal’a gitmemi önerdiler. Kendisi henüz
politikaya atılmamıştı. Devlet Planlama Teşkilatı
müsteşarlığından sonra ENKA Holding’in iştiraki
olan Elektrometal Fabrikası’nda Yönetim Kurulu
Başkanı olarak göreve başladığı yıllardı. Kendi-
sini yakinen tanımıyordum ancak O da İTÜ’den
mezun elektrik mühendisiydi ve mesleki anlam-
da önemli projelere imza attığı yıllardı. Bir gün
Turgut Özal’ı ziyaret ettim. O zamanlar çimento
değirmenleri için bilye yaparlardı. Özal bana dedi
ki: ‘Biz bu bilyeleri yapıyoruz ancak değirmende
dönerken çatlıyor ve kırılıyor. Bunun, çimentoyu
öğütme esnasında kırılmaması lazım. Isı akımlarını
inceleyerek buna bir çözüm bulabilir misin?’ Ben
de zaten ABD’de ‘elektroslag remelting (ESR/
silindirik koordinat)’ üzerine doktora yapmıştım.
Tabii silindirik koordinatta çalışmanın, küresel
koordinata göre oldukça zor olduğunu çok iyi bi-
liyordum ancak hiç tereddüt etmeden ‘Yaparım’
dedim. Bu arada Turgut Özal benden pa
Bana GörE Esas OLan mEVCut VEriLErin sürEkLi GELiŞtiriLmEsi, anCak daHa da önEmLisi tEOriLEri PratiktE dE kuLLanarak insanLIk FaYdasIna dönüŞEn sOnuÇLar ELdE EtmEkti. mEsLEk HaYatImdaki radikaL kararLarI HEP Bu ViZYOnLa aLdIm.
İÇİMİZDEN BİRİ
82 ı ARALIK 2015
halı olan ferro-krom alaşımı yerine çok ucuz
olan ferro-krom filizini ark ocağına atarak kromu
buradan metale aktarmamı istemişti. Bunlarla il-
gili doktora dersleri almıştım. Çok deneme yap-
tım. Hiç unutmam bazen gece 24’e kadar ocağın
başında benimle kalır olup-olmayacağını izlerdi.
ABD’den ikinci dönüşümde öğrendim ki ENKA
Elektrometal’de yapmak üzere Irak’tan yaklaşık
6.000 ton çimento bilyesi siparişi almıştı; Bunu
ihalede dünyaca ünlü bilye üreticisi Belçika’daki
Magoto firmasını saf dışı bırakarak almışlardı. An-
cak bir sorun vardı; bilyeler çimento öğütme sıra-
sında aşınıyordu. Teknik açıdan bir ton çimento
üretimi için bu aşınma oranının en çok 95 gram
olması istenir. Daha fazla olması hem iş verimlili-
ğini hem de ekonomikliği düşürür. Ancak ENKA
bunu çok daha ileri götürerek, benden bu oranı
35 grama indirmemi istedi. Yani arada uçurum
var. Öte yandan, aşınma oranını 35 grama indi-
rirken aynı zamanda çatlama ve kırılma olmama-
sını da başarmak gerekiyor. Tabii bu taleplerde
bulunurken, özgeçmişimi de az çok biliyorlardı.
ABD’de iken, benden bir haftalığına Türkiye’ye
gelmemi ve ‘bir araştırma laboratuvarı nasıl kuru-
lur, neler gereklidir?’ konusunda konferans ver-
memi istemişlerdi. Ben de gelip bu konferansı
vermiştim.
Aşınma oranını 35 grama düşürürüz ancak o
zaman çelik değil, krom satarsınız dedim. Çünkü
bilyelerin içerisindeki krom miktarı normalde yüz-
de 3-4’dür. Ve krom pahalı bir maddedir. ‘Krom
oranını yüzde 23-27 aralığına yükseltir, ısıl işlem-
leri de bu oranlara göre koordine eder, yaparız’
dedim. ‘Tamam’ dediler ve bu sorunu böylece
çözmüş olduk. Bu arada bilyelerin kullanım ön-
cesi ve sonrası durumlarını izlemek için Kuzey
Irak’tan Bağdat’ a kadar bir çok çimento fabrika-
sına gittim geldim.
Daha sonra, farklı bir alanda önemli bir so-
runun daha olduğunu belirttiler. ENKA İran’da
rakiplerinin elinden 600.000 adet elektrik hat-
larında kullanılan izolatör kepi siparişi almıştı
ama iki sorun vardı. Ürettikleri izolatör kepleri
soğuk hava şartlarında kırılgan oluyor ve aynı
zamanda paslanıyormuş. Buna acil bir çözüm
bulmamız gerekiyor dediler.
İzolatör kepi yapmadaki zorluk içindeki silisyu-
mu çok iyi ayarlamaktır. Ferritik-sfero döküm için-
deki silisyum (Si) miktarı fazlaysa yapımı kolaydır,
miktar azaldıkça zorlaşır. İzolatör keplerinde Si
miktarının yüzde 2’nin altında olması istenir. Aksi
halde soğuk havalarda kırılganlık meydana gelir.
Biz buna ‘soğuk kırılgan’ deriz. Tabii tek sorun
kırılganlık değil. Aynı zamanda keplerin paslan-
maması gerekir. Paslanmasın diye çinkoyla (gal-
vanizleme) kaplanır. Ancak yaptırılan kaplamalar
paslanıyordu. Sorunu çözmek için uğraşırken
Perşembe Pazarı bize yardımcı oldu. Perşembe
DERNEKTENİÇİMİZDEN BİRİ
İzolatör kepi yapmadaki zorluk içindeki silisyumu çok iyi ayarlamaktır. Ferritik-sfero döküm içindeki silisyum (Si) miktarı fazlaysa yapımı kolaydır, miktar azaldıkça zorlaşır.
83 ı ARALIK 2015
Pazarında galvaniz tedarikçilerine malzeme sa-
tan satıcılara sorunu anlattığımda ‘krom-oksit-
green’ denen bir maddenin galvaniz işlemi sı-
rasında, çinkoya batırılmış izolatör kepinin içine
atıldığı suya katmamı önerdiler. Bu sorunu çöz-
dü. Sonuçta hem kırılganlık, hem de paslanma
problemini çözmüş olduk. Bu vesileyle belirtmek
isterim. Sanayide çok Ar-Ge konusu var, aka-
demisyenler için de çok cazip bir yer. Sorunlar
bitmiyor, biri çözülüyor arkasından yenisi geliyor.
Bu da gelişme demektir.
ABD’deki çalışma hayatı nasıl geçti, bu süreçte
neler yaptınız? Tekrar Türkiye’ye döndüğünüz-
de sizi nasıl bir serüven bekliyordu?
ABD’de yaklaşık üç buçuk yıl sanayi araştırma
bölümlerinde, Ar-Ge çalışmalarında yer aldım.
Bu zaman zarfında güneş enerjisinde kullanılan
silisyum kristallerini üreten bir şirkette (Crystal
Systems Inc) ‘Araştırma Başmühendisi’, alümin-
yum-bakır sanayinde bulunan bir şirkette (Re-
vere Copper and Brass Inc.) ‘Proses Araştırma
Müdürü’ olarak çalıştım. 1982 yılında Türkiye’ye
dönüş yaptım. Az önce de belirttiğim üzere
Elektrometal’e girdim. Ancak anlattığım nedenler-
le oluşan büyük zarar kapanmasına neden oldu.
Zaten yeri de şehir içinde kalmıştı. Tekrar aka-
demisyenlik mi sanayi mi ikilemi yaşarken Ferro
Döküm’de boşalan genel müdür pozisyonuna
başvurdum ve üç ay deneme sürecinden son-
ra 15 yıl süreyle Ferro Döküm’ün Genel Müdürü
olarak ve emekli olmadan üç sene evvel aynı za-
manda ŞİŞECAM Metal Başkan Yardımcısı olarak
görev aldım. Bu arada devletin TÜBİTAK kana-
lıyla yönlendirdiği sanayideki Ar-Ge projelerinde
uzman olarak da yer aldım.
Göreve başladığım 1984 yılında Ferro
Döküm’ün kapasitesi 6.000 ton iken üretimi
2.000 tondu. Üretimi 5.500 tona çıkardıktan
sonra yaptığımız Dizamatik yatırımıyla kapasite ve
üretimi 10.000 tona ve daha sonra yeni bir bina ve
kalıplama hattı yatırımıyla kapasiteyi 30.000 tona
çıkararak ülkemizdeki büyük ve saygın döküm
şirketleri arasında yerimizi aldık. Bu arada Ar-
Ge’ye önem verdik. Aynı zamanda TÜBİTAK’tan
devlet destekli çeşitli projeler oluşturduk. Bu sa-
yede laboratuvarlarımızı da zenginleştirdik. Bir
projede sfero dökümünde küreselleşme ve ferrit
oranını kontrole yönelik ‘image analyser’ cihazı
aldık. Başka bir projede hassas döküm laboratu-
varı kurduk ve bu amaçla 150 kg’lık bir endüksi-
yon ocağı aldık. Bir başka proje cam kalıplarda
aşınmaya dayanıklılığı artırmaya yönelik olarak
kalıpları PVD ve CVD teknikleriyle kaplamaktı.
Ekim 1999’da emekli olduktan sonra danış-
manlık yaptım ve bu arada Işık Üniversitesinde
‘Management in Industry’, Okan Üniversitesinde
‘Mühendislik Ekonomisi’ dersini verdim. Bu ders-
lerde sanayideki bilgi ve deneyimlerimi öğrenci-
lere aktarma fırsatını buldum.
Mesleki ve akademik kariyerinizin ilk yıllarından
bu yana Türkiye’de neler değişti? Dökümcülük
sektörünün bugün geldiği noktayı nasıl değer-
lendiriyorsunuz?
Öncelikle döküm sanayinin kendine has özellik-
lerine değinmek isterim. Döküm sanayi, emek
yoğun, hem bilimsel hem de sanat tarafı olan,
rekabetin çok olduğu, bu sebeple katma değe-
rin fiyat baskısıyla düşürüldüğü, teknoloji ağırlıklı
makineler gerektiren ve iş kazalarının yoğun ol-
duğu bir sanayidir. 1970’li yıllarda sanayi şimdiki
düzeyde değildi. Ancak sanayileşmeye yönelik
bir istek vardı Örneğin 1980‘lerde döküm sana-
yi özelinde ülkemiz döküm üretimi 400 bin ton-
lardan bugün bir buçuk milyon tonlara gelmiştir.
Her sanayiyle beraber döküm sanayi de gelişmiş,
Avrupa’da dördüncü sıraya yükselmiş durumda.
Geçmişte hem sanayinin kendisi araştırma eğili-
minde değil, hem de üniversiteler
İzolatör keplerinde Si
miktarı yüzde 2’nin altında
olmazsa, soğuk havada
kırılganlık oluşur.2%
BüYüTEÇ
İÇİMİZDEN BİRİ
84 ı ARALIK 2015
den cazip teklifler gelmezdi. Devletin Ar-Ge’ye
verdiği destekle şu an durum değişti. Sanayinin
Ar-Ge’ye verdiği önem arttı. Ancak yeterli midir
diye sorarsanız kesinlikle hayır derim.
Burada katma değeri artırmak hususunu biraz
açmak gerek. Evet, Türkiye’de dökümcülük belir-
li bir noktaya geldi ancak gerek teknik, gerekse
işletmecilik açısından herkesin yaptığını yapmak,
katma değeri ve dolayısıyla kârlılığı düşük tutuyor.
Bu nedenle döküm sanayisinde, katma değeri
arttırıcı ürünlere gitmek lazım. Örneğin dökümü
sadece döküm parça olarak değil işlemeli parça
olarak satmak katma değeri artıracaktır. Bundan
da öte montaja hazır sistem üretip satabiliyor ol-
mak daha fazla katma değer getirecektir. Bugün
gelişmiş ülkelerde ürün geliştirmek ve satmak
kadar, sistem üretmek ve satmak da çok önem-
lidir. Keza günümüzde çok değişik proses ve uy-
gulama alanları bulunan bir döküm sahası hassas
dökümdür. Hassas dökümde ileri proses uygu-
lamalarını düşünmek katma değeri artıracaktır.
Uygulama itibariyle girmediği alan bulunmayan
hassas döküm tekniklerinin Türkiye’de yeterli dü-
zeyde olmadığını kabul edilmelidir. Özetle bun-
dan sonraki süreç, henüz yapılmamış olanı yapa-
rak üretimi yüksek katma değerlere dönüştürmek
olmalı. Bu bakımdan döküm sanayisinin yenilikçi
projeleri geliştirmeye ve Ar-Ge’ye önemi artırma-
ya, devletin de teşvik mevzuatlarını geliştirmesi-
ne ihtiyaç vardır.
Döküm sanayisi için gerek yeni girişimcilere,
gerekse hali hazırda faaliyet gösteren kuruluş-
lara ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?
Öncelikle katma değeri artırıcı çalışmalarda
bulunmanın önemine tekrar değinmek isterim.
Tabi bunlar nasıl gerçekleştirilecektir? Bu amaç-
la Ar-Ge çalışmalarından nasıl yararlanılacağına
ve şirketin çalışma yöntemleri nasıl geliştireceği
üzerinde kısaca durmak gerekir. Çalışma yön-
temlerinden kasıt yatırım hesaplamalarının doğ-
ruluğu ve maliyetlerin sürekli kontrol altında tu-
tuluyor ve iyileştiriliyor olmasıdır.
Önce Ar-Ge’nin başarı ve kuvvetinden haber-
dar olmak, maliyetinden kaçınmamak gerekir.
Ar-Ge’ye fabrikanın uygun temiz bir yerinde bir
mühendisle işe başlanabilir. Ancak şu bilinme-
lidir: Ar-Ge ekonomik olarak ele alınmadıkça
başarılı olamaz. Bunun için ne kadar para ayrı-
lacağına ve nasıl verim alınacağına, şirket eko-
nomisine ne katkı sağlayacağına bakılmalıdır.
Bu açıdan çözülecek problemin tarifi önemlidir,
aksi halde başarısız olunur, Ar-Ge’nin değeri
kaybolur. Yöneticiler problemin tarif edilip-edil-
mediğinin bilimsel geçerliliğini normal olarak
doğrulayamayabilir. Ancak yönetim problemin
çözüm tarzının sistematik olarak belirlenip-belir-
lenmediğini saptayabilir. Örneğin, problemin ta-
rifi için resmi basamaklar geçilmiş, kayıtlar tutul-
muş mudur? Problem sabiteleri ve değişkenleri
belirlenmiş midir? Yönetici bu sorulara cevap
arayarak tarife gerekli dikkatin verilip verilmedi-
ğini anlayabilir.
Ar-Ge projesinin denetimi de çok önemlidir.
Proje süresi en fazla iki yıl olmalıdır. Fazla süre-
cek bir proje kendi içinde bölünerek iki yıla isa-
bet edecek çalışması istenir. Maliyeti düşürmek
açısından ihtiyaç duyulacak olan pahalı cihaz-
larda yapılacak işler bu cihazlara sahip yerler-
den karşılanabilir. Proje için aylık iş programları
istenmelidir. Keza Ar-Ge’nin hazırlayacağı aylık,
üç aylık, yıllık faaliyet raporlarıyla yöneticiyi bul-
gularından haberdar etmelidir. Raporlar aynı za-
manda gelecek dönemde neler yapılacağını da
kapsamalı, Ar-Ge böylece yönetime bir taahhüt-
te bulunmuş olmalıdır.
Yatırımdan amaç şüphesiz ki karı artırmaktır.
Döküm sana-yisinin yeni-likçi projeleri geliştirmeye ve Ar-Ge’ye önemi arttırmaya, dev-letin de teşvik mevzuatlarını geliştirmesine ihtiyaç var.
85 ı ARALIK 2015
Şirketlerin işleyişinde rekabet şartları gereği za-
ten yatırım sürekli gündemde olur. Yatırıma nakit
üretimini artırmak şeklinde de bakabiliriz. Bu
bakımdan yatırımın karlılığı doğru bir hesapla
kontrol edilmelidir. Yatırımın ekonomikliği orta-
ya konmadan, alternatifler oluşturulup birbirle-
riyle mukayese edilmeden riske girilmemelidir.
Hesaplamalara ve karar oluşturmaya ışık tuta-
cak olan finansal raporların şu anki ve geçmiş
durumu bellidir. Bu bakımdan karar verirken bu
raporların iyi yorumlanması gerekir. Ancak bu
şüphesi ki yeterli değildir. Geleceği de doğru
tahmin etmek gerekir. Gelecek ise daima belir-
sizdir. Yatırımın ömrü, bu ömür içinde üretim ma-
liyeti, enflasyon, satış miktarı ve fiyatı ne olacak-
tır hep varsayımlara dayanacaktır. Hesaplama,
bu bilgi ve öngörülerin ışığında size geri ödeme
oranın ne olacağını gösterecektir. Hesaplama
yapılırken geri ödemenin doğru hesaplanması
açısından her türlü nakit giriş ve çıkışı mutlak su-
rette ortaya konmalıdır. Ancak Türkiye şartların-
da varsayımların doğruluk derecesini kestirmek
maalesef oldukça zordur ve bu açıdan en so-
nunda muhakkak risk analizi yapılmalı, takiben
nihai yatırım kararı oluşturulmalıdır.
Maliyetlerin sürekli iyileştirilmesi üzerinde sü-
rekli durulması gereken bir husustur. Maliyetleri
düşürmeye veya karlılığı artırmaya yönelik ola-
rak yönetim şekli üzerinde durulmalıdır. Bu kap-
samda toplam kalite, yalın üretim gibi yönetim
teknikleri üzerinde sürekli çalışılmalıdır. Bunlar-
daki gelişim iş süreçlerini sürekli iyileştirecektir.
Mümkün olduğunca sade organizasyona gidile-
rek hiyerarşik organizasyon kaçınılması bunda
etkin olacaktır. Yeni yatırım kararları için yapıla-
madık işleri belirleyip ona göre seçimde bulun-
mak, makinelerin reel etkinliğini sürekli artırmak
ve toplam fabrika verimliliğine ulaşmasında ıs-
rarcı olmak ve takiben gerekiyorsa yenilemeye
gidilir. Keza çalışanları nasıl motive etme yolarını
oluşturmak ve bu kapsamda iş zenginleştirme-
sine gitmek hep düşünülmesi gereken husus-
lardır. Unutmamak gerekir ki her şeyin başı in-
sandır. Üretim birimlerinde kayıpların önlenmesi
önemli bir husustur. Farkında olunmalıdır ki stok
en büyük maliyettir. Stok fazla bina, fazla maki-
ne, fazla işçi, fazla enerji demektir. Stok kapa-
site kullanımını düşüyorsun anlamına da gelir.
Bu açıdan tam zamanında üretim ve teslimat
açısından küçük miktarda üretime yönelik teknik
yapılanma önem kazanır. Esasında yalın üretim
ve toplam kalite bu açıdan önemlidir. Keza üre-
timde sıfır hataya yaklaşım bu sayede olacaktır.
Sıfır hataya yaklaşım kaliteli çalışmanın bir so-
nucu olacaktır, dolayısıyla yönetimin kaliteye bir
ekonomik mecburiyet olarak yaklaşım göster-
mesi ve uygulamada bulunması gerekir. Önemle
belirtmek gerekir ki tüm bunlar pazarlama faali-
yetlerini ve karlılığı artıracaktır. Şirket teknoloji-
lerini geliştirirken nasıl yeni uygulama alanları ve
mamul geliştirmede bulunulacağına ve maliyet
düşürmeye katkısının ne olacağına bakılmalıdır.
Son olarak iş hayatında yaşadığınız bir anınızı
anlatır mısınız?
Hatıralar çok şüphesiz. Bir tanesini kısaca anla-
tayım. Bunu da iş süreçlerini iyileştirmenin mali-
yetleri düşürmedeki önemiyle ilgili olarak seçe-
yim. Ferro Döküm’e yeni Genel Müdür olmuştum.
Yıl 1985’ti. Kapasitesi 6.000 ton gözüken şirke-
tin üretimi zar zor 2.000 tondu. Müşteri vardı
ama üretimde de sorun vardı. Bir sorun maça
üretiminden sonra kaynaklanıyordu. Maçalar raf
yokluğundan yerlere konuyor, nakil arabaları ek-
sik kalıyor, maçalar kırılıyor, bozuluyor, dökümde
sakat ve üretim zorluğu oluşuyordu. Diğer yan-
dan şirket zarar ettiği için Yönetim Kurulu Başka-
nı Kemal Sungun kapasiteye ulaşmadan kendisi-
ne bütçe dışı bir yatırım isteğiyle gelmemi
istemiyordu. Ama ben çaresiz birkaç raf ve nakil
arabası için onay istedim, verdi. Yetmedi yine is-
tedim, isteksiz de olsa yine onay verdi. Yetmedi
üçüncü kere eksikleri tamamlamak için yine aynı
istekle gittiğimde yüzüme bakarak; ‘sen şirketi
raf yaparak mı kara geçireceksin?’ dedi ama
yine de isteğime olur verdi.
maLiYEtLErin sürEkLi iYiLEŞtiriLmEsi üZErindE sürEkLi duruLmasI GErEkEn Bir Husustur. maLiYEtLEri düŞürmEYE VEYa karLILIĞI artIrmaYa YönELik OLarak YönEtim ŞEkLi üZErindE duruLmaLIdIr. Bu kaPsamda tOPLam kaLitE, YaLIn ürEtim GiBi YönEtim tEknikLEri üZErindE sürEkLi ÇaLIŞILmaLIdIr.
Teknik açıdan bir ton çimento
üretimi için aşınma oranının 95 gram olması
gerekir.
95g
86 ı ARALIK 2015
24. Kalite Kongresi, 2015 Türkiye Mükemmellik Ödüllerin’de Tezmaksan Makina Mükemmellikte 3 Yıldız Yetkinlik Belgesini Aldı.
Tezmaksan MakinaMükemmellikte Yetkinlik 3 Yıldız Belgesi Aldı
Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜ-
SİAD) ile Türkiye Kalite Derneği (KalDer)
tarafından, 17-18 Kasım'da İstanbul Kongre
Merkezi'nde düzenlenen KalDer 24. Kalite Kong-
resi, 2015 Türkiye Mükemmellik Ödülleri sahiple-
rini buldu.
EFQM (European Foundation for Quality Ma-
nagement) ödül konseptinin 2. basamağı olan
“Mükemmellikte 3 Yıldız Yetkinlik” belgesini al-
maya hak kazanan Tezmaksan makina, 2005
yılından itibaren başlamış olan kurumsallaşma,
müşteri memnuniyeti, kaliteli ürünler, kaliteli hiz-
met ve devamlı gelişim konusunda kararlılığını
devam ettiren çalışmalarını bu ödül ile tescille-
miş oldu.
Ödülü Tezmaksan Makina adına Yönetim Kuru-
lu Başkanı Mustafa Aydoğdu aldı.
Toplam 27 firmanın da "Mükemmellilikte Karar-
lılık ve Mükemmellilikte Yetkinlik Belgesi" aldığı
ödül töreni, toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.
HABER
Fahri sponsorVDD Verband Deutscher Druckgießereien, Düsseldorf
CEMAFON (c / o VDMA), Frankfurt am Main
Yenilikçi teknoloji, verimli süreç yönetimi ve en yeni ürünler - Hepsi Avrupa’nın lider ihtisas fuarında !
euroguss.com
Biz basınçlı döküm konuşuyoruz
Uluslararası Basınçlı Döküm İhtisas Fuarı :Teknik, Süreç ve Ürünler
Nürnberg, Almanya
12 –14 Ocak 2016
Organizatör / DüzenleyenNürnbergMesse GmbHTel +49 (0) 9 11. 86 06-49 [email protected]
Sizi memnuniyetle bilgilendirelim !Feustel Fairs & TravelTel +90 212.2 45 96 [email protected]
EG2016_210x297_TR_Tuerkdoekuem_neu_INO.indd 1 22.09.15 10:15
LMA SİZLERİ KONFERANSINDA GÖRMEKTEN MUTLULUK DUYAR.
Yer: LMA Konferans Salonu
KOSB Melek Aras Bulvarı Tuna Cad. No: 2 34956 Tepeören Tuzla/ İstanbul
*Sabiha Gökçen-şirketimiz arasında belirli saatlerde servis olacaktır.
4 Şubat 2016 Perşembe Konferans Programı: 9.00 – 10.00 – Ömer Albayrak’ın Açılış Konuşması 10.30 – 12.00 – ProserviceTech Firması Genel Müdürünün Sunusu 12.00 – 13.00 – Öğle Arası 13.00 – 14.30 – Wire Firması Teknik Müdürünün Sunusu 15.00 – 16.30 – Pourtech Firması Satış Müdürünün Sunusu
ProserviceTech -Proses kontrol sistemleri
-Boya Üniteleri ve Kurutma Fırınları
PourTech - Otomatik Döküm Sistemleri
Wire - Mg Tel Bobinleri
Katılım Sayısı Sınırlı olduğundan rezervasyon yaptırmanızı önemle rica ederiz.
Rezervasyon: [email protected] / 0 216 593 1361
90 ı ARALIK 2015
2014 yılında kamuya açık platformlarda yapılan araştırma ve değerlendirmelerde Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği (TÜDÖKSAD) üyeleri ve Türk Döküm Sanayi firmalarının değerlendirmelerini paylaşıyoruz.
Rakamlarla TÜDÖKSAD Üyeleri
İstanbul sanayİ Odası 1. ve 2. beşyüz büyük sanayİ kuruluş araştırması
130
158
196
345
371
395
489
705.484.870
594.816.780
495.953.118
299.074.682
286.716.768
267.107.062
217.939.266
606.465.041
571.718.843
497.892.858
243.987.499
249.772.941
234.164.426
182.302.194
135
141
170
387
376
405
518
145
158
171
429
523
393
624
Componenta Dökümcülük Tic. ve San. A.Ş.
CMS Jant ve Makina Sanayii A.Ş.
Federal- Mogul Piston Segman Gömlek A.Ş.
Samsun Makina San. A.Ş.
Erkunt Traktör San. A.Ş.
Trakya Döküm San. ve Tic. A.Ş.
Ferro Döküm San. ve Dış Tic. A.Ş.
16,33
4,04
-0,39
22,58
14,79
14,07
19,55
2014 2013 2010
500 Büyük Kuruluş No Üretimden Satışlar Net TLKuruluşlar
2013/2014Değişim % (TL)
ısO - türkİye’nİn 500 büyük sanayİ kuruluşu - 2014
2014 2013
515
580
590
649
651
703
736
749
796
876
915
946
966
986
206.625.159
183.439.474
179.050.186
162.818.668
162.584.884
151.209.713
145.078.896
142.645.392
129.712.618
114.046.400
105.894.534
101.450.953
98.389.089
94.945.190
159.534.415
169.060.678
158.890.860
131.896.702
165.389.236
117.611.034
107.692.841
88.847.469
113.224.979
104.873.559
98.087.610
-
-
-
585
554
586
707
563
782
847
957
815
870
904
-
-
-
480
577
485
705
685
860
755
-
834
810
-
-
-
-
Cevher Döküm Sanayii A.Ş.
Erkunt Sanayi A.Ş.
Demisaş Döküm Emaye Mamulleri San. A.Ş.
Yılmaz Redüktör San. Ve Tic. A.Ş.
Cevher Jant San. A.Ş.
Akım Metal San. ve Tic. A.Ş.
Çukurova İnşaat Makinaları San. ve Tic. A.Ş.
Alfa Metal Alüminyum San. ve Tic. A.Ş.
Çelikel Alüminyum Döküm İml. San. ve Tic. A.Ş.
Akdaş Döküm San. ve Tic. A.Ş.
Hema Otomotiv Sistemleri A.Ş.
Kırpart Otomotiv Parçaları San. ve Tic. A.Ş.
EKU Fren Kampana ve Döküm Sanayi A.Ş.
Çukurova Kimya Endüstrisi A.Ş.
29,52
8,51
12,69
23,44
-1,70
28,57
34,72
60,55
14,56
8,75
7,96
-
-
-
2014 2013 2010
İkinci 500 Büyük Kuruluş No Üretimden Satışlar Net TLKuruluşlar
2013/2014Değişim % (TL)
ısO - türkİye’nİn İkİnCİ 500 büyük sanayİ kuruluşu - 2014
2014 2013
RAKAMLARLA TÜDÖKSAD
91 ı ARALIK 2015
türkİye İhraCatçılar meClİsİ 1000
İhraCatçı araştırması
43
59
178
290
379
453
471
473
512
514
548
552
556
683
738
773
894
988
-
-
-
2014
47
49
201
286
446
418
515
479
585
431
662
494
694
942
522
777
-
-
697
936
-
2013
51
50
183
516
628
471
555
470
547
373
695
507
-
-
764
795
622
955
-
2012
114
74
199
740
908
777
733
255
754
430
-
802
858
204
-
-
709
-
2009
Componenta Dökümcülük. San. A.Ş.
Cms Jant Ve Makina San. A.Ş.
Cevher Döküm San. A.Ş.
Erkunt Sanayi A.Ş.
Samsun Makina Sanayi A.Ş.
Ferro Döküm San. ve Dış Tic. A.Ş.
Trakya Döküm-Erku Dış Tic. ve Pazarlama A.Ş.
Demisaş Döküm Emaye Mamul San. A.Ş.
Çelikel Alüm. Döküm İmalat San. Tic. A.Ş.
Akdaş Döküm San. ve Tic. A.Ş.
Hekimoğlu Döküm San. Nak. ve Tic. A.Ş.
Akdöküm-Akd Döküm Ticaret A.Ş.
Çukurova İnşaat Makinaları San. Tic. A.Ş.
Kırpart Otomotiv Parçaları San. Tic. A.Ş.
Hisar Çelik Döküm San. ve Tic. A.Ş.
Akım Metal Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Süperpar Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Eds Enjeksıyon Dokum Sanayı ve Ticaret A.Ş.
Eku Fren Kampana ve Döküm San. A.Ş.
As Çelik Döküm İşleme San. ve Tic. Ltd. Şti.
Dirinler Döküm ve Yed. Par. San. Tic. A.Ş.
TOPLAMLAR
Kuruluşlar
229.636.264
223.481.335
80.045.016
61.279.809
42.840.070
45.644.285
38.561.716
40.735.941
34.949.631
44.450.246
31.540.132
39.938.735
30.026.267
22.073.227
38.291.100
26.564.833
-
-
29.879.415
22.283.752
-
1.082.221.775
2013 İhracatı ($)
251.150.281
210.952.776
93.741.953
62.820.103
51.946.862
43.678.133
42.211.053
42.075.832
39.460.938
39.322.270
37.469.672
37.282.170
36.936.600
31.376.394
29.241.699
27.945.546
24.603.921
22.444.156
-
-
-
1.124.660.360
2014 İhracatı ($)
9,37
-5,61
17,11
2,51
21,26
-4,31
9,46
3,29
12,91
-11,54
18,80
-6,65
23,01
42,15
-23,63
5,20
3,92
2013/2014 Değişim%
döküm sanayİ İhraCatçılar sıralaması - 2014 – 2006
FOrtune türkİye 500
200
237
265
376
454
470
481
490
Componenta Dökümcülük Tic. ve San. A.Ş.
CMS Jant ve Makina Sanayi A.Ş.
Hema Endüstri A.Ş.
Aveks İç ve Dış Ticaret A.Ş.
CMS Jant Sanayi A.Ş.
Erkunt Traktör Sanayi A.Ş.
Marmara Metal Mamülleri Ticaret A.Ş.
Elba Basınçlı Döküm Sanayi A.Ş.
Firma
760.007.920
632.588.230
571.354.297
380.701.401
314.628.806
300.866.427
296.346.687
291.478.826
2014 Net Satış TLFORTUNE 500
2015
İSTANBUL SANAYİ ODASI’NIN (İSO) HAZIRLADIĞI TÜRKİYE’NİN 500 BÜYÜK
SANAYİ KURULUŞLARI SIRALAMASINDA TÜDÖKSAD ÜYESİ 7 FİRMA DA YER ALDI.
92 ı ARALIK 2015
HAMMADDE
Hammadde fiyat endeksi tablosu, her ayın ilk haftası güncelleniyor. TÜDÖKSAD’ın resmi web sitesinde (www.tudoksad.org.tr) yayınlanıyor.
TÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi
Hurda (1) Sfero Piki (2) Hematit Pik (3) Çelik Piki (4)
Ort.
502
651
830
931
895
881
889
918
863
835
840
836
750
810
814
855
815
804
835
808
784
823
838
836
880
883
886
905
841
940
932
900
915
905
895
895
900
900
880
810
790
889
820
720
750
798
837
831
788
735
728
715
675
Ort.
698
842
1.087
1.159
1.090
1.152
1.130
1.167
1.121
1.122
1.085
1.088
1.000
1.080
1.084
1.107
1.054
997
1.005
999
980
1.047
1.075
1.102
1.165
1.116
1.146
1.137
1.069
1.238
1.218
1.223
1.223
1.208
1.215
1.215
1.174
1.247
1.245
1.202
1.196
1.209
1.210
1.257
1.242
1.332
1.332
1.311
1.137
1.128
1.185
1.166
1.126
Ort.
656
834
1.072
1.141
1.082
1.058
1.035
1.057
1.048
1.056
997
993
966
956
929
1.027
938
913
966
936
992
1.026
1.056
1.068
1.065
1.071
1.094
1.130
1.021
1.227
1.196
1.190
1.185
1.170
1.144
1.144
1.200
1.265
1.263
1.208
1.203
1.200
1.189
1.222
1.242
1.265
1.266
1.267
1.051
1.083
1.113
1.097
1.052
Ort.
564
779
987
1.005
930
980
994
1.007
962
1.011
962
890
856
888
870
946
850
829
857
836
854
889
910
992
1.050
995
970
990
919
1.077
1.055
1.050
990
970
1.017
1.017
1.010
1.071
1.057
1.006
1.022
1.029
1.040
1.048
1.009
1.023
990
988
921
903
882
865
819
Max
639
708
865
944
940
950
960
970
920
930
900
900
800
890
890
916
890
860
890
860
810
900
909
950
999
980
980
995
919
1.040
1.000
972
990
990
960
960
950
950
900
840
850
950
850
780
800
860
900
896
810
775
800
785
732
Max
897
929
1.183
1.275
1.280
1.355
1.412
1.450
1.410
1.313
1.370
1.358
1.220
1.270
1.220
1.328
1.270
1.160
1.260
1.160
1.096
1.220
1.225
1.350
1.425
1.320
1.300
1.270
1.255
1.374
1.377
1.380
1.370
1.330
1.350
1.350
1.300
1.376
1.426
1.420
1.443
1.351
1.480
1.496
1.552
1.600
1.600
1.488
1.482
1.482
1.354
1.330
1.352
Max
992
878
1.132
1.230
1.220
1.177
1.165
1.160
1.130
1.130
1.095
1.080
1.004
998
980
1.114
970
960
1.028
976
1.025
1.073
1.090
1.100
1.164
1.095
1.114
1.190
1.065
1.300
1.250
1.250
1.215
1.210
1.187
1.187
1.250
1.316
1.300
1.230
1.294
1.249
1.317
1.372
1.345
1.340
1.340
1.342
1.132
1.197
1.149
1.135
1.076
Max
840
847
1.066
1.098
1.100
1.170
1.150
1.150
1.190
1.200
1.120
925
900
929
930
1.072
931
880
885
870
887
950
962
1.127
1.190
1.080
1.010
1.080
988
1.161
1.180
1.160
1.065
1.100
1.102
1.102
1.120
1.183
1.162
1.096
1.123
1.130
1.090
1.122
1.086
1.100
1.100
1.100
983
940
951
936
879
DÖNEM
2009
2010
2011
2012 / 01
2012 / 02
2012 / 03
2012 / 04
2012 / 05
2012 / 06
2012 / 07
2012 / 08
2012 / 09
2012 / 10
2012 / 11
2012 / 12
2012 ORT
2013 / 01
2013 / 02
2013 / 03
2013 / 04
2013 / 05
2013 / 06
2013 / 07
2013 / 08
2013 / 09
2013 / 10
2013 / 11
2013 / 12
2013 ORT
2014/01
2014/02
2014/03
2014/04
2014/05
2014/06
2014/07
2014/08
2014/09
2014/10
2014/11
2014/12
2014 ORT
2015/01
2015/02
2015/03
2015/04
2015/05
2015/06
2015/07
2015/08
2015/09
2015/10
2015/11
HURDA FİYATI (1)
Çolakoğlu Metalurji A kalite fiyatı ve Türkiye ge-
nelindeki dökümhanelerce satın alınan paketli
veya dökme, kaplamasız, DKP sac hurdalarının
maliyet fiyatlarının günlük hesap edilmiş, ağırlıklı
aylık ortalaması
SFERO PİKİ (2)
İthal kaynaklardan temin edilen Sfero pikinin
güncel fiyatlar ve bağlanan sözleşmeler ile dö-
kümhanelere maliyet fiyatlarının ortalaması
HEMATİT PİKİ (3)
İsdemir, Kardemir ve ithal kaynaklı pikin güncel
fiyatlar ile dökümhanelere maliyet fiyatlarının or-
talaması
ÇELİK PİKİ (4)
İsdemir, Kardemir ve ithal kaynaklı pikin güncel
fiyatlar ile dökümhanelere maliyet fiyatlarının or-
talaması
93 ı ARALIK 2015
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Ortalama
2010
219
221
255
319
306
289
279
300
311
277
296
325
283
2011
364
339
339
326
327
340
335
337
327
312
294
301
328
2012
319
309
322
320
319
301
289
298
293
275
286
290
302
2013
298
287
290
290
278
259
257
263
268
260
271
275
275
2014
280
267
255
264
264
260
261
261
266
251
236
235
258
2015
240
224
223
232
233
233
218
202
186
157
155
CAEF AvRUPA METALİK MALZEME FİYAT ENDEKSİ
EUROFER AvRUPA HURDA FİYATI ENDEKSİ (2001=100)
EUROFER AvRUPA HURDA ENDEKSİ (2001=100)
TÜDÖKSAD Hammadde Fiyat Endeksi
94 ı ARALIK 2015
İKİNCİ EL
Atik Metal'denİhtiyaç FazlasıKomple Tam Otomatik Kalıplama Hattı veOtomatik Döküm Makinası
İRTİBAT
ATİK METAL SAN.VE.TİC.A.Ş.
Adres: 10037 Sok. Nr:6 Atatürk Org.San.Blg. 35620 Çiğli-İzmir TR
Tel: 0232 328 35 10 Faks: 0232 328 35 15 Mobil: 0543 218 54 00
İlgili Kişi: Halit KUTLU
Mail: [email protected]
FuLL OTOMATİK KALıpLAMA HATTı
OTOMATİK DöKüM MAKİNASı
Durumu: Hali Hazırda Çalışır Durumda
Marka: HWS-(HEINRICH WAGNER SINTO SEIATSU)
Model: 2000 (2007 yılında S7 ve Mekanik Modernizasyonu Yapılmış)
Derece Ebadı: 800x600x(175+175) h
Derece Adedi: 180 Takım
Kapasite: 120 Kalıp/Saat
Durumu: Hali Hazırda Çalışır Durumda
Marka: KOINS
Model: 2011
Isıtma: Yok
Pota Kapasitesi: 1500 kg
ŞEHİRFİRMA ADI
TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ ÜYE FİRMALARI
ADARAD DÖKÜM ÜRÜNLERİ SAN. TİC. A.Ş. AKDAŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.AKMETAL METALURJİ ENDÜSTRİSİ A.Ş. AKPINAR DÖKÜM MAK. SAN. A.Ş. ALFA DÖKÜM MAK. SAN. TİC. İTH. İHR. LTD. ŞTİ. ALTAN MAKİNA İMALAT TİCARET LTD. ŞTİ. ALTUN DÖKÜM SAN. A.Ş.ANADOLU DÖKÜM SANAYİ A.Ş ARAL DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.ARDEMİR DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.ARDÖKSAN DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş.ARPEK ARKAN PARÇA ALUM. ENJEK. KALIP SAN. TİC. AŞARSLAN MAKİNA DÖK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.ARTI DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİAS ÇELİK DÖKÜM İŞLEME SAN. TİC. A.ŞASLAR PRES DÖKÜM SANAYİ VE TİCARET A.Ş. ATİK METAL SAN. TİC. A.Ş. AY DÖKÜM MAKİNA SAN. TIC. A.Ş.AYHAN METAL PRES DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.AYZER DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. BEYZA METAL PRES DÖK. KALIP SAN. TİC. LTD. ŞTİ.BİLGE DÖKÜM MAKİNA SAN. TİC. A.Ş. BMC SANAYİ TİCARET A.Ş.BORAN ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş. BURDÖKSAN DÖKÜM MAD. NAK. TİC. SAN. LTD. ŞTİ.CANBİLENLER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. CEVHER DÖKÜM SANAYİ A.Ş.CER DÖKÜM MAKİNE VE SANAYİ A.Ş. COMPONENTA DÖKÜMCÜLÜK TİC. SAN. A.Ş.ÇELİK GRANÜL SANAYİ A.Ş.ÇELİKEL ALÜM. DÖKÜM İMALAT SAN. TİC. A.Ş. ÇEMAŞ DÖKÜM SANAYİ A.Ş.ÇUKUROVA İNŞAAT MAK. SAN. TİC. A.Ş.DALOĞLU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.DEMİSAŞ DÖKÜM EMAYE MAM. SAN. A.Ş.DENİZ DÖKÜM SANAYİ VE TİCARET A.Ş. DENİZCİLER DÖKÜMCÜLÜK SAN. TİC. A.Ş.DMS DENİZLİ DÖKÜM MAK.SAN.TİC.A.ŞDİRİNLER DÖKÜM SAN. TUR. LİMAN İŞL. TİC. A.Ş.DOĞRU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. DOĞU DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.DÖKERLER DÖK. VE PLASTİK POLİETİLEN SAN.İTH.İHR.VE TİC.LTD.ŞTİDÖKSAN BASINÇLI DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİDUDUOĞLU ÇELİK DÖK SAN. TİC. A.Ş.DUYAR VANA MAKİNA SANAYİ TIC. A.Ş.EKİP METALURJİ DÖK.VE MAK.PARÇ.İMLT. SAN. VE TİC.LTD.ŞTİ.EKSTRA METAL DÖKÜM İZABE MAK.SAN.İTH.İHR T.L. ŞTİEKU FREN VE DÖKÜM SAN. A.Ş.ELBA BASINÇLI DÖKÜM SAN. AŞ ODÖKSAN OSMANELİ ŞBELİT METALURJİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş. EMİN YALDIZ METALURJİ MAK. GIDA OTOM. S.T.L. ŞTİ. ENTİL END. YAT. TICARET A.Ş.ER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş.ERGİN MAKİNA MODEL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ERKON DÖKÜM İNŞ. TUR. TİC. VE SAN. A.Ş. ERKUNT SANAYİ A.Ş.ERTUĞ METAL DÖKÜM MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİFERRO DÖKÜM SANAYİ DIŞ TİC. A.Ş.GEDİK DÖK. VANA SAN. TİC. A.Ş.GÜRMETAL HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.GÜRSETAŞ DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİGÜVEN PRES DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.HASTEKNİK MAK.MOD.DÖK.METAL.SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ.HAYTAŞ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.HEKİMOĞLU DÖKÜM SAN. NAK. TİC. A.Ş.HEMA OTOMOTİV SİSTEMLERİ A.Ş. HİSAR ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.İĞREK MAKİNA SAN. TİC. A.Ş.İMPRO METAL MET.DÖKÜM MAK.SAN.TİC.LTD.ŞTİİPB ÇELİK DÖKÜM METAL MAK. SAN. TİC. A.Ş.İSTANBUL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.KAĞAN DÖKÜM MODEL SAN.TİS.LTD.ŞTİKALKANCI PRES DÖKÜM VE KALIP SAN. TİC. A.Ş. KARAMAN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.KARDÖKMAK - KARDEMİR DÖKÜM MAK. A.Ş.KAYDÖKSAN - KAYSERİ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.KIRPART OTOMOTİV PARÇALARI SAN. TİC. A.Ş.KIZILIRMAK DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.
BURSAANKARAİSTANBULANKARAANKARAÇORUMKONYAKOCAELİİSTANBULKONYAKIRKLARELİKOCAELİİSTANBULESKİŞEHİRSAMSUNİSTANBULİZMİRANKARAKOCAELİİSTANBULİSTANBULİSTANBULİZMİRANKARABURSAKONYAİZMİRANKARABURSAİSTANBULKOCAELİKIRŞEHİRMERSİNADAPAZARIKOCAELİESKİŞEHİRİZMİRDENİZLİİZMİRBURSAELAZIĞANKARAKOCAELİÇORUMİSTANBULANKARAANKARAKOCAELİBİLECİKİZMİRKONYAESKİŞEHİRİSTANBULKAYSERİKONYAANKARAİSTANBULKOCAELİİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULANKARAİSTANBULTRABZONTEKİRDAĞİSTANBULBURSAKOCAELİANKARAKOCAELİKONYAİSTANBULDÜZCEKARABÜKKAYSERİBURSAÇORUM
0224 714 82 000312 267 18 800216 593 03 800312 267 04 500312 267 17 970364 254 93 930332 345 07 700262 527 23 510212 771 45 450332 248 25 000288 263 43 200262 658 97 440212 552 09 920222 236 20 700362 266 88 470216 593 25 600232 328 35 100312 267 04 570262 751 21 940212 771 51 000212 485 49 660212 691 01 020 232 477 18 000312 640 11 660224 493 26 060332 342 10 700232 478 10 000312 267 11 250224 573 42 630212 771 45 55444 82 550386 234 80 800324 221 84 000264 275 48 070262 677 46 000222 236 00 580232 621 55 000258 267 10 330232 376 87 870224 482 29 350424 255 50 770312 280 95 010262 658 29 100364 254 90 010212 668 18 080312 267 00 860312 267 05 560262 658 10 010228 461 58 300232 877 15 370332 239 22 800222 237 57 460216 377 01 420352 327 27 380332 239 16 500312 397 25 000212 691 02 720262 653 42 600216 307 12 620216 394 33 310262 658 30 010216 365 94 340312 267 04 400216 365 10 560462 325 00 250282 758 10 400216 464 70 000224 243 16 060262 646 76 980312 815 12 440262 728 13 000332 239 17 360216 593 07 550380 537 52 670370 418 22 340352 321 12 570224 586 53 500364 235 03 16
0224 714 87 490312 267 16 700216 593 03 820312 267 04 510312 267 05 630364 254 96 480332 345 07 720262 527 28 760212 771 45 430332 249 40 400288 263 43 240262 658 97 490212 652 34 620222 236 18 640362 266 67 160216 593 25 690232 328 35 180312 267 04 560262 751 21 980212 771 51 020212 485 49 680212 691 03 850 232 477 18 830312 640 11 770224 493 26 090332 342 09 980232 478 10 100312 267 06 790224 573 42 730212 771 20 570262 658 06 960386 234 83 490324 221 84 050264 275 14 110262 677 46 990222 236 06 040232 621 55 040258 267 18 880232 376 85 670224 482 29 390424 255 56 560312 280 95 000262 658 26 690364 254 90 040212 594 73 420312 267 00 890312 267 05 590262 658 10 000228 461 58 360232 877 15 360332 239 22 810222 237 26 790216 377 01 470352 327 29 450332 239 16 540312 397 25 070212 691 02 970262 653 41 600216 307 28 680216 394 32 880262 658 30 050216 365 29 820312 267 11 680216 314 19 800462 325 00 72 0282 758 10 900216 464 70 200224 243 13 200262 646 70 300312 815 12 480262 728 13 080332 239 15 990216 593 17 420380 537 54 580370 424 36 810352 321 11 940224 586 53 530364 235 03 20
www.adarad.com.trwww.akdas.com.trwww.akmetal.comwww.akpinardokum.comwww.alfadokum.com.trwww.altanmakina.comwww.altundokum.com.trwww.anadoludokum.com.trwww.araldokum.com.trwww.ardemir.comwww.ardoksan.comwww.arpek.com.trwww.arslanmakina.comwww.artidokum.com.trwww.ascelik.comwww.aslarpres.comwww.atikmetal.com.trwww.aydokum.comwww.ayhanmetal.com.trwww.ayzerdokum.comwww.beyzametal.comwww.bilgedokum.comwww.bmc.com.tr www.borancelik.comwww.burdoksan.comwww.canbilenler.comwww.cevherdokum.comwww.cerdokum.comwww.componenta.comwww.celikgranul.comwww.celikel.comwww.cemas.com.trwww.cimsatas.comwww.daloglu.comwww.demisas.com.trwww.denizdokum.com.trwww.denizcast.comwww.denizlidokum.comwww.dirinlerdokum.comwww.dogrudokum.comwww.dogudokum.com.trwww.dokerler.comwww.doksandokum.com.trwww.duduoglu.com.trwww.duyarvalve.comwww.ekipmetalurji.com.trwww.ekstrametal.com.trwww.eku.com.trwww.odoksan.com.trwww.elitmetalurji.com.trwww.eminyaldiz.com.trwww.entil.comwww.erdokum.comwww.erginmodel.comwww.erkondokum.com.trwww.erkunt.com.trwww.temsidokum.comwww.ferrodokum.com.trwww.gedikdokum.com.trwww.gurmetal.com.trwww.gursetas.comwww.gpdpress.comwww.hasteknikdokum.comwww.haytas.com.trwww.hekimogludokum.comwww.hattatholding.comwww.hisarcelik.comwww.igrek.com.trwww.impro.com.trwww.ipb.com.trwww.istanbuldokum.comwww.kagandokum.comwww.kalkanci.comwww.karamandokum.comwww.kardokmak.com.trwww.kaydoksan.com.trwww.kirpart.com.tr www.kizilirmakdokum.com
KATILIMCI ÜYELER
ŞEHİRFİRMA ADI
KOÇAK METALURJİ MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. KONDÖKSAN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.KONPAR DIŞ TİCARET LTD. ŞTİ KÖRFEZ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.MAKİM MAKİNA TEKN.SAN.TİC.A.Ş.MENSAN OTOMOTİV MAK. AKS. SAN. TİC. A.Ş. MERT DÖKÜM İNŞAAT SAN. TİC. LTD. ŞTİ.MES ELEKTROMEKANİK DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.MESA MAKİNA DÖKÜM A.Ş. METKOM MET.MAK.MÜT.NAK.SAN.TİC.LTD.ŞTİ.MİTA KALIP DÖKÜM SAN. A.Ş.MOTUS OTOMOTİV MAK. MET. SAN. TİC. A.Ş. NORMSAN TİCARET METAL İMALAT SAN. LTD. ŞTİ.ÖNMETAL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİÖZGÜMÜŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.ÖZGÜR DÖKÜM MAD. MAK. İNŞ. TAAH. MÜM. SAN. TİC. İTH. İHR. LTD. ŞTİ.ÖZGÜVEN DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. PARSAT PİSTON DAĞITIM TİC. VE SAN. A.Ş. PAYZA DÖKÜM UĞUR PAYZAPINAR DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.RUBA FERMUAR VE PRES DÖKÜM SAN. A.Ş.SAMSUN MAKİNA SANAYİ A.Ş.SEFER DÖKÜM MAK.SAN.LTD.ŞTİSERPA HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.SİLVAN SANAYİ A.Ş.SÜPERPAR OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş.ŞAHİN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.ŞAHİN METAL İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş. ŞENKAYA CELIK DOKUM YEDEK PARÇA FABR.TAN ÇELİK DÖKÜM MAK. SANAYİ TİC. A.Ş.TOSÇELİK GRANÜL SANAYİ A.Ş.TRAKYA DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.UYAR DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ.ÜMİT DÖKÜM TİC. SAN. LTD. ŞTİ.ÜNİMETAL HASSAS DÖKÜM MAK. YED. PAR. A.Ş.YAZKAN MÜH. DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.YILKAR DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ.
KONYAKONYAKONYAKOCAELİANKARAMANİSAİSTANBULTEKİRDAĞKONYAHATAYİSTANBULKONYAİSTANBULİSTANBULADANAANKARAANKARAİSTANBULKAYSERİİZMİRMANİSASAMSUNİSTANBULİSTANBULİSTANBULİZMİRİZMİRİSTANBULİZMİRELAZIĞİSTANBULİSTANBULBURSAİSTANBULİSTANBULANKARAKONYA
0332 239 21 110332 239 06 550332 239 18 900262 754 51 770312 267 56 870236 213 02 300216 364 32 120282 726 92 940332 239 18 720326 755 82 100212 552 12 350332 239 12 410216 593 11 610212 485 48 740322 441 07 070312 267 12 100312 267 41 610212 591 01 410352 321 15 960232 479 03 530236 213 08 860362 266 51 600212 441 09 770216 394 23 520216 399 15 550232 877 02 120232 437 01 830212 875 19 000232 877 21 230424 255 55 600216 544 36 000212 315 52 400224 411 09 770216 499 46 460216 591 08 700312 641 32 100332 239 04 47
0332 239 22 110332 239 06 580332 239 18 940262 754 51 800312 267 56 990236 213 02 290216 415 74 510282 726 90 420332 239 18 760326 755 76 840212 552 60 650332 239 12 430216 593 05 150212 485 48 730322 441 14 140312 267 12 110312 267 51 610212 591 01 460352 321 23 790232 479 05 160236 213 08 080362 266 51 620212 441 46 860216 394 23 550216 383 31 380232 877 02 170232 437 01 850212 875 11 070232 877 21 240424 255 55 630216 544 36 060212 274 01 120224 411 09 780216 499 46 500216 591 08 790312 641 31 820332 239 00 36
www.kocakdokum.comwww.kondoksan.comwww. konpar.com.trwww.korfezdokum.comwww.makim.com.trwww.mensanotomotiv.com.trwww.mertdokum.com.trwww.mesdokum.com.trwww.mesamakina.com.trwww.metkom.com.trwww.mita-kalip.comwww.motusdokum.comwww.normsan.comwww.onmetal.com.trwww.ozgumus.com.trwww.ozgurdokum.com.trwww.ozguvendokum.comwww.parsatpiston.com.trwww.payzadokum.com.trwww.pinardokum.com.trwww.rubapresdokum.comwww.samsunmakina.com.trwww.seferdokum.comwww.serpahassasdokum.comwww.silvansanayi.comwww.superpar.netwww.sahindokum.comwww.sahinmetal.comwww.senkaya.comwww.tancelik.comwww.toscelikgranul.com.trwww.trakyadokum.com.trwww.uyardokum.comwww.umitcasting.comwww.unimetal.com.trwww.yazkan.com.trwww.yilkardokum.com.tr
ACARER METAL SANAYİ TİC. A.Ş.AMCOL MİNERAL MADENCİLİK SAN. TİC. A.Ş.ASK CHEMİCALS TR T.C LTD.ŞTİ.AVEKS İÇ VE DIŞ TİC. A.Ş.BES MÜHENDİSLİK SAN. TİC. A.Ş. BİLGİNOĞLU ENDÜSTRİ MALZ. SAN. TİC. A.Ş.CHİRON İSTANBUL MAK. TİC. VE SER. LTD. ŞTİ.ÇELİKTAŞ SINAİ KUMU SAN. VE TİC. A.Ş.ÇMS ÇETİN DÖK. MAK. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.ÇUKUROVA KİMYA END. A.Ş.EGES ELEKTRİK & ELEKTRONİK GER. SAN. TİC. A.ŞERMETAL END.GERİ DÖNÜŞ. TAŞ. SAN. A.Ş.EVREN İTHALAT İHRACAT PAZ. A.Ş.EXPERT MÜMESSİLLİK TURİZM TİC. LTD. ŞTİ.FERROMET MÜMESSİLLİK TİC. A.Ş.FETAŞ METALURJİ YÜZEY İŞLEM ÜRÜNLERİ SAN.TİC.LTD.ŞTİFOSTEMA METALURJİ SAN. TİC. LTD. ŞTİ. HANNOVER-MESSE ANKİROS FUARCILIK A.Ş.HERAEUS ELECTRO-NİTE TERMO TEKNİK SAN. TİC. A.Ş.INDUCTOTHERM İNDÜKSİYON SİST. SANAYİ A.Ş.İNDEMAK İNDÜKSİYON DÖK. MAK. LTD. ŞTİ.KADIOĞLU MADENCİLİK SAN. TİC. A.Ş.KUMSAN DÖKÜM MALZEMELERİ SAN. TİC. A.Ş.LMA MOTİF ALÜM. DÖKÜM SAN. MÜM. LTD. ŞTİ.LMG ENDÜSTRİYEL ÜRÜNLER HAMMADDE SAN.TİC.A.Ş.MAGMA BİLİŞİM TEKN. HİZM. LTD. ŞTİ.MARMARA METAL MAM. TİC. A.Ş.MEGA ELEKTRONİK TALAŞLI İML. MAK. TİC. A.Ş.META-MAK METALURJİ MAK. MÜM. LTD. ŞTİ.METKO-HÜTTENES ALBERTUS KİMYA SAN TİC. A.Ş.NEDERMAN MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİ.ORTADOĞU MİNERAL SAN. TİC. LTD. ŞTİS&B ENDÜSTRİYEL MİNARELLER A.Ş.SİLTAŞ SİLİS KUMLARI SAN. TİC. A.Ş. SİLVAN DIŞ VE İÇ TİC. A.Ş.TEKNO METALURJİ MALZ. MAK. TİC. LTD. ŞTİ.UNİKON METALURJİ VE KİMYA SAN. TİC. LTD. ŞTİ.VESUVIUS İSTANBUL REFRAKTER SAN.TİC.A.Ş.FOSECO YILKAN MAÇA SUP. ÜRETİM PAZ. SAN. TİC. A.Ş.ZENMET DIŞ TİCARET A.Ş.
İSTANBULİSTANBULANKARAİSTANBULİSTANBULİZMİRİSTANBULİSTANBULESKİŞEHİRMANİSAİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULANKARAANKARAANKARAKOCAELİKOCAELİKARABÜKİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULİSTANBULKOCAELİBURSAİSTANBUL
0212 280 50 500216 414 96 160312 212 72 910216 410 00 600216 420 89 090232 433 72 300212 612 12 110212 275 57 130222 236 19560236 233 23 200212 446 41 210212 691 13 700212 325 96 600216 573 38 880212 211 33 000216 364 34 010312 440 82 280312 439 67 920312 267 08 880262 646 34 240262 311 29 490370 424 10 500216 593 09 570216 593 13 610216 409 14 140216 557 64 000216 447 29 550216 428 54 410212 270 07 080216 411 69 110212 438 07 780216 683 58 000212 247 49 850216 335 70 090216 380 36 180216 463 33 900216 399 98 680262 677 10 500224 573 88 720216 411 69 16
0212 280 50 510216 414 96 200312 212 75 610216 410 00 900216 364 66 480232 457 37 690212 612 48 280212 347 87 070222 236 19570236 233 23 230212 446 41 150212 672 95 920212 283 77 780216 573 06 280212 275 11 420216 364 90 470312 439 66 840312 439 67 660312 267 08 870262 646 29 620262 311 24 490370 415 66 500216 593 09 590216 593 13 620216 409 14 180216 557 50 260216 447 29 690216 325 98 110212 270 08 880216 369 64 590212 438 33 920216 683 59 210212 247 49 910216 335 71 570216 416 91 590216 384 36 770216 442 11 900262 677 10 600224 573 74 930216 363 60 73
www.acarermetal.comwww.amcol.com.trwww.ask-chemicals.comwww.aveks.com.trwww.besmuhendislik.comwww.bilginoglu-endustri.com.trwww.chiron.dewww.celiktassilis.comwww.cmscetinmakina.comwww.cukurovakimya.com.trwww.eges.com.trwww.ermetaldemir.comwww.evren.wswww.expert.com.trwww.ferromet.com.trwww.fetasmetalurji.comwww.fostema.comwww.ankiros.comwww.electro-nite.comwww.inductotherm.com.trwww.indemak.comwww.kadioglumaden.com.trwww.kumsandokum.com.trwww.lma.com.trwww.lmg-global.comwww.magmasoft.com.trwww.marmarametal.comwww.megaelektronik.comwww.metamak.com.trwww.metkoha.comwww.nederman.comwww.ortadogumineral.comwww.sandb.comwww.siltas.com.trwww.silvanticaret.comwww.teknometalurji.comwww.unikon.com.trwww.foseco.com.trwww.yilkanchaplet.comwww.zenmet.com
Organize Sanayi Bölgesi, Dağıstan Caddesi No:15 06935 Sincan/ANKARA • Tel: (0.312) 267 08 88 • Fax: (0.312) 267 08 87 • [email protected]
www.heraeus-electro-nite.com
Your critical link to quality through sensor technology
Dökümhanelerde Verimlilik ve Kalitenin Sırrı
“Heraeus Electro-Nite” - Bir Teknoloji Lideri -
Dökme Demirde Termal Analiz (%C, %Si, TL, TS, ∆T, ∆TM, Sc) Dökme Demirde Oksijen Aktivitesi Ölçümü Sayısal Sıcaklık Ölçüm Cihazı Duvar Tipi (Kablolu/Kablosuz) veya Portatif (Hafızalı / RF Antenle Veri İletimi) Daldırma Tip Termokupllar Spektrometre Analizi için Sıvı Metalden Numune
Alıcılar Kompanzasyon Kabloları, Daldırma Lansları ve
Kontak Elemanları