TC

MİLLIcirc EĞİTİM BAKANLIĞI

ULAŞTIRMA HİZMETLERİ ALANI

KARA YOLU TAŞIMACILIĞI

840UH0120

Ankara 2011

Bu moduumll mesleki ve teknik eğitim okulkurumlarında uygulanan Ccedilerccedileve

Oumlğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya youmlnelik olarak

oumlğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bireysel oumlğrenme

materyalidir

Millicirc Eğitim Bakanlığınca uumlcretsiz olarak verilmiştir

PARA İLE SATILMAZ

i

ACcedilIKLAMALAR iii GİRİŞ 1

OumlĞRENME FAALİYETİndash1 3 1 KARA YOLU TAŞIMACILIK SİSTEMİ 3

11 Kara Yolu Taşımacılığının Yapısı 3 12 Kara Yolu Taşımacılığının Duumlnyadaki Gelişimi 4 13 Kara Yolu Taşımacılığının Uumllkemizdeki Gelişimi 5 14 Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Diğer Taşımacılık Tuumlrlerine Goumlre Uumlstuumlnluumlkleri 8 15 Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığının Goumlndericiye Sağladığı Faydalar 9 16 Kara Yoluyla Eşya Taşımacılığının Olumsuz Youmlnleri 10 17 Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Uluslararası Oumlrguumltler 11

171 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE) 11 172 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI) 12

173 Avrupa Ulaştırma Bakanları Konferansı (CEMTndashUBAK) 12 174 Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU) 13

18 Tuumlrkiyersquonin Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığındaki Ana Guumlzergacirchları 14 181 Kapıkule Sınır Kapısırsquondan Yapılan Taşımacılık 14 182 Ro-Ro Gemileriyle Yapılan Taşımacılık 15

19 Uumllkemizin Uluslararası Kara Yolu Projeleri 16 191 Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK) Projesi 17

192 Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK) 18

193 Kuzey - Guumlney Avrupa Otoyolu (TEM) Projesi 18

194 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT-ECO) 19 110 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Lojistik Firma (freight forwarder) 20

1101 Taşıma Organizatoumlruuml Olarak Lojistik Firma (freight forwarder) 21 1102 Kara Yolu Hizmet Soumlzleşmesi 22

UYGULAMA FAALİYETİ 25 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME 26

OumlĞRENME FAALİYETİndash2 29

2 Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Yasal Ccedilerccedilevesi 29 21 Kara Yolu Taşıma Kanunu ve Youmlnetmeliği 29

211 Kanunun Amacı ve Uygulama Sahası 30 213 Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Yetki Belgesi 37

215 Taşımaların Duumlzenlenmesi Kota ve Geccediliş Uumlcretleri 43 216 Suumlruumlcuumllerde Aranacak Şartlar 44

22 CMR Anlaşması (convention merchandises routier ticari mallar guumlzergacirch anlaşması)

45 221 Belgenin Oumlzellikleri 47 222 Uygulama Alanı 47 223 Taşıma Soumlzleşmesinin Akdedilmesi ve Uygulanması 48 224 Taşımacının Sorumluluğu 51

UYGULAMA FAALİYETİ 55 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME 56

İCcedilİNDEKİLER

ii

OumlĞRENME FAALİYETİ-3 59 3 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Bileşenleri 59

31 Suumlruumlcuumller 59 311 Suumlruumlcuumllerin Oumlzellikleri 60 312 Taşıt Kullanma Suumlreleri 61 313 Molalar 61 314 Dinlenme Suumlreleri 61

32 Araccedillar 63 321 Treyler 64

33 Yuumlkler 69 331 Niteliklerine Goumlre Yuumlkler 69 332 Araccedil Kapasitesine Goumlre Yuumlkler 69

333 Teslim Yerlerine Goumlre Yuumlkler 74 334 Lojistik Firma ve Yuumlk Temini 74 335 Lojistik Firma ve Teklif Tuumlrleri 77

UYGULAMA FAALİYETİ 80 4 YUumlKLEME ve SEVKİYAT 84

41 Yuumlkleme Planı 84 411 Yuumlkleme Planının Yararları 85

42 Yuumlkleme Kuralları 88 43 Yuumlklemede Sembol ve İşaretler 90

431 ldquoKırılabilirrdquo İşareti 90 432 ldquoBu Youmlnderdquo İşareti 91 433 ldquoNemden Koruyunrdquo İşareti 91

434 ldquoSıcaklık Sınırırdquo İşareti 91 44 Bozulabilir Gıda Maddelerinin Yuumlklenmesi 92

441 Yuumlkleme ve Sevkiyat Kuralları 92 45 Canlı Hayvan Yuumlklemesi ve Taşınması 94

451 Hayvanların Uluslararası Nakliyat Sırasında Korunmasına Dair Avrupa

Soumlzleşmesi 94 452 Yuumlkleme ve Taşıma Kuralları 95 453 Yuumlkleme Ekipmanları 98

UYGULAMA FAALİYETİ 103 MODUumlL DEĞERLENDİRME 107 KAYNAKCcedilA 111

iii

ACcedilIKLAMALAR

KOD 840

ALAN Ulaştırma

DALMESLEK Lojistik

MODUumlLUumlN ADI Kara yolu Taşımacılığı

MODUumlLUumlN TANIMI Kara yolu taşımacılığında taşımacılık sisteminin genel

yapısı ve uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal

ccedilerccedilevesi taşımacılığının bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat

ile ilgili temel bilgi ve becerilerin kazandırıldığı oumlğrenme

materyalidir

SUumlRE 4032

OumlN KOŞUL 10 sınıfı tamamlamış olmak

YETERLİK Kara yolu taşımacılığı işlemlerini yapmak

MODUumlLUumlN AMACI

GENEL AMACcedil Bu moduumll ile ofis yuumlkleme sahası ve

depo ortamında bilgisayar faks telefon yazıcı el

terminali forklift elleccedilleme elemanları gibi donanımları

kullanarak Tuumlrk Ticaret Kanunu CMR anlaşması

Karayolu Taşıma Youmlnetmeliği Uluslar arası anlaşmalar

AETR kuralları Ulaştırma Bakanlığı normları ve Firma

standartlarına uygun şekilde kara yolu taşımacılık sistemini

oumlğrenecek uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal

ccedilerccedilevesini uygulayabilecek kara yolu taşımacılığının

bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat işlemlerini

yapabileceksiniz

Amaccedillar Bu moduumll ile ofis ortamında uluslararası anlaşmalar ve

firma standartlarına goumlre bilgisayar telefon ve yazıcı gibi

donanımları kullanarak karayolu taşımacılık sistemini

oumlğrenebilecektir

Bu moduumll ile ofis ortamında CMR Karayolu Taşıma

Youmlnetmeliği TTK uluslararası anlaşmalar ve firma

standartlarına goumlre bilgisayar telefon yazıcı ve faks gibi

donanımları kullanarak karayolu taşımacılığının yasal

ccedilerccedilevesini uygulayabilecektir

Bu moduumll ile ofis yuumlkleme sahası ve depo ortamında

bilgisayar yazıcı ve faks gibi donanımları kullanarak

AETR kuralları Ulaştırma Bakanlığı normlarına uygun

şekilde Uluslararası Karayolu Eşya Taşımacılığının

bileşenleri işlemlerini yapabilecektir

Bu moduumll ile ofis yuumlkleme sahası ve depo ortamında

bilgisayar el terminali forklift elleccedilleme elemanları gibi

donanım ve araccedil gereccedilleri kullanarak Karayolları Kanunu

ve Uluslararası Anlaşmalara uygun şekilde yuumlkleme ve

sevkiyat işlemlerini yapabilecektir

ACcedilIKLAMALAR

iv

EĞİTİM OumlĞRETİM

ORTAMLARI VE

DONANIMLARI

İşletmelerin ofis ortamları ile bu ortamda bulunan

bilgisayar yazıcı faks telefon gibi donanım araccedilları

OumlLCcedilME VE

DEĞERLENDİRME

Moduumll iccedilinde yer alan her oumlğrenme faaliyetinden sonra

verilen oumllccedilme araccedilları ile kendinizi değerlendireceksiniz

Oumlğretmen moduumll sonunda oumllccedilme aracı (ccediloktan seccedilmeli test

doğru-yanlış vb) kullanarak moduumll uygulamaları ile

kazandığınız bilgi ve becerileri oumllccedilerek sizi

değerlendirecektir

1

GİRİŞ

Sevgili Oumlğrenci

Uluslararası taşımacılık faaliyetlerinde kara yolu taşımacılığı kilit rol uumlstlenmektedir

Kara yolu taşımacılığı diğer taşıma tuumlrleriyle (deniz yolu demir yolu vb) birlikte oumlzellikle

de taşımanın başlangıccedil ve teslimat aşamalarında kullanılabilmektedir Esneklik hız ve diğer

taşıma tuumlrleriyle uyum bakımından birccedilok avantaja sahiptir

Taşımacılık uumllke sınırları iccedilinde yapılabileceği gibi uluslararası da olabilir Taşınacak

nesneler eşya da yolcu da olabilir Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığı uumllke dışından

alınan uumlruumlnlerinin nakli şeklinde uumllkenin dış satım uumlruumlnlerinin yurt dışına sevki şeklinde

veya bir uumllkeden bir başka uumllkeye transit taşımacılık şeklinde yapılabilir

Uluslararası kara yolu taşımacılığı dış ticarete konu olan fiziksel malların yurt dışına

sevk edilmesinde satılan veya satın alınan mamuluumln tamamlayıcısı ve ayrılmaz bir

parccedilasıdır Kara yolu taşımacılığı uumlruumlnuumln aktarma yapılmadan tam adrese teslim edilmesi

youmlnuumlnden diğer ulaştırma tuumlrlerine goumlre tercih sebebi olmaktadır

Kara yolu ile yapılacak eşya taşımacılığında yuumlkuumln temin edilmesi fiyat anlaşmasına

varılması yuumlke uygun araccedil temini en uygun yuumlklemenin yapılması ve buumltuumln bu işlemlerin en

kısa zamanda yerine getirilebilmesi hem muumlşteri memnuniyeti accedilısından hem de uumlruumlnlerin

guumlvenliği accedilısından oumlnem taşımaktadır

Bu moduumll sonunda edineceğiniz bilgi ve beceriler ile kara yolu taşımacılık sistemini

oumlğrenecek uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal ccedilerccedilevesini uygulayabilecek kara

yolu taşımacılığının bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat işlemlerini gerccedilekleştirme becerisine

sahip olacaksınız

Kara yolu taşımacılığı

GİRİŞ

2

3

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

Ofis ortamında uluslararası anlaşmalar ve firma standartlarına goumlre bilgisayar telefon

ve yazıcı gibi donanımları kullanarak kara yolu taşımacılık sistemini oumlğreneceksiniz

Kara yolu taşımacılığının duumlnyadaki ve uumllkemizdeki gelişimi hakkında bilgi

edininiz

Kara yolu taşımacılığının diğer taşıma tuumlrlerine goumlre uumlstuumlnluumlklerini ve olumsuz

youmlnlerini araştırınız

Kara yolu taşımacılığında yer alan uluslararası oumlrguumltler ve goumlrevleri hakkında

araştırma yapınız

Ro-Ro taşımacılığı hakkında araştırma yapınız Ro-Ro taşımacılığının kara yolu

taşımacılığıyla olan bağlantısı hakkında bilgi edininiz

Uumllkemizin uluslararası kara yolu guumlzergacirchları hakkında bilgi toplayınız

Bulabileceğiniz belge resim dergi harita vb dokuumlmanları sınıf ortamında

arkadaşlarınızla paylaşınız

Araştırma yaparken ccedilevrenizde bulunan lojistik firma veya nakliye firmaları ile

anlaşmalı olarak ccedilalışan işletmelerin ilgili servislerinden yararlanabilirsiniz Ayrıca bu

firmaların internet sitelerinden de bilgi edinebilirsiniz

1 KARA YOLU TAŞIMACILIK SİSTEMİ 11 Kara Yolu Taşımacılığının Yapısı

Kara yolu taşıma sistemleri teknoloji şebekeler (ağlar) uluslararası ve yerel kurallar

ve duumlzenlemeler bilgi ve iletişim lojistik ve hizmet anlayış ve uygulamalarından meydana

gelmektedir Bu sistemler taşıma operatoumlrleri iccedil ve dış muumlşteriler ekonomik ve sosyal

faktoumlrler ile devletin ortaya koyduğu yasal ccedilerccedileve ile suumlrekli etkileşim hacirclindedir

Kara yolu taşımacılık sektoumlruumlnde arz ve talebin etkileşiminde destek hizmetler

taşımaya olan talep guumlzergacirch veya alternatif yollar terminaller guumlmruumlkler sınırlar ara

geccediliş noktaları araccedillar işletmelerin sayısı kurallar ve duumlzenlemeler etkin rol oynamaktadır

Buna goumlre taşıma sistemleri oumlzellikle teknoloji iletişim ekonomi gibi dışsal faktoumlrlerden

yoğun olarak etkilenmektedir

Kara yolu eşya taşımacılığı uumlcret karşılığında eşyanın bir yerden diğer bir yere

taşınmasını kara yolu ile sağlayan ve taşımacı ile goumlnderici arasında bir soumlzleşme

ARAŞTIRMA

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

AMACcedil

4

yapılmasını gerektiren bir taşıma şekli olarak tanımlanmaktadır Bu tanıma goumlre kara yolu

taşımacılığının doumlrt temel boyutu vardır

Taşınacak eşyanın var olması

Eşya taşıma işinin uumlstlenilmesi

Uumlcret karşılığı olması

Taşıma tuumlruuml olarak kara yolunun belirlenmesidir

Eşya taşıma işleri ile ilgili yasal duumlzenlemeler 10072003 tarih 4925 sayılı Kara

Taşıma Kanunu ve Tuumlrk Ticaret Kanunu (TTK) tarafından duumlzenlenmektedir Taşıma işlemi

uumlcret karşılığı yapılmalıdır Uumlcret karşılığı yapılmayan taşımacılık konusunda TTK

huumlkuumlmleri uygulanamaz

12 Kara Yolu Taşımacılığının Duumlnyadaki Gelişimi

1930 yıllarında ortaya ccedilıkan kuumlresel ekonomik bunalım ve İkinci Duumlnya Savaşı sonrası

ortaya ccedilıkan ekonomik olumsuzlukları aşan ve guumlccedillenen uumllkeler ekonomik youmlnden guumlccedilsuumlz

ve az gelişmiş uumllkelerin ekonomileri uumlzerindeki etki ve denetimlerini artırmışlardır ldquoOumlncelik

tarımrdquo telkinleri ile gelişmiş uumllkeler guumlccedilsuumlz ekonomiye sahip uumllkeleri bu youmlnde uumlretim

yapmaya youmlnlendirmişlerdir

Bunun sonucunda sanayiden uzaklaşan tarıma dayalı bir ekonomik yapı oluşturan

uumllkeler sanayileşme yolunda gelişme goumlsteren uumllkelerin dış pazarı hacircline gelmiştir

Resim 11 Kara yolu taşımacılığı

Gelişmiş uumllkelerin ekonomilerine ccedilok youmlnluuml faydalar sağlayacak olan bu durumun

gerccedilekleşmesi ve gelişmesi iccedilin her yerleşim alanına ulaşabilecek ve taşımayı

gerccedilekleştirecek en oumlnemli ulaşım sistemi kara yoluydu Kara yolu ağının kurulması ve

geliştirilmesi iccedilin ldquoOumlncelik kara yolunardquo duumlşuumlncesini hacirckim kılmıştır

5

13 Kara Yolu Taşımacılığının Uumllkemizdeki Gelişimi

Kara yolu taşımacılığının uumllkemizdeki gelişimine bakıldığında ccedilok hızlı bir seyir takip

ettiği goumlruumllmektedir

Uumllkemizin coğrafi yapısı ve sosyo-ekonomik youmlnden sahip olduğu oumlzel durum yanında

batı ile doğu arasında tabi bir koumlpruuml oluşu ve transit taşımacılığa elverişliliği eski ccedilağlardan

beri uumllkemizi kara yolu taşımacılığı alanında daima oumln plana ccedilıkarmıştır Uumllkemiz Asya

Avrupa ve Afrika kıtaları arasında olup kuzey-guumlney doğrultusunda 500 km doğu-batı

ekseninde 1500 km uzunluğunda ve yuumlzoumllccediluumlmuuml 776 000sup2 olan bir dikdoumlrtgen koumlpruuml

goumlruumlnuumlmuumlndedir

Bilindiği gibi Tuumlrkiye tarih oumlncesinden bu yana ccedilok ve ccedileşitli uygarlıkların oluştuğu

bir yerdir Guumlnuumlmuumlze dek bu oumlzelliğini koruyarak gelmiş doğu-batı arasında ldquokoumlpruumlrdquo

olmuştur Bunun bir sonucu olarak da uzak geccedilmişten bu yana değişik doğrultu ve

karakterde yol ağlarına sahip olmuştur ldquoİpek yolurdquo ldquoBaharat yolurdquo ldquoKral yolurdquo en ccedilok

bilinen tarihi yollardır Tuumlrkiye Avrupa Asya ve Afrika arasındaki oumlnemli konumundan

dolayı kendi ulaşım hatlarını ve taşıma filolarını geliştirmek iccedilin buumlyuumlk ccedilaba goumlstermiştir

Resim 12 İpek yolu

Buumltuumln duumlnyada oumlzellikle Avruparsquoda suumlratle gelişen teknoloji mal zengini batı ile petrol

zengini doğu uumllkeleri arasında buumlyuumlk ccedilapta ticari ilişkilerin doğmasına yol accedilmıştır Bu

durum uumllkemizi bu alanda oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiş 1950rsquoli yıllara kadar yok denecek kadar

az olan modern anlayışa uygun kara yolu alt yapısı ve kara yolu taşımacılığında yeni bir

takım yatırımlar yapılmasını ve teşvik tedbirlerinin alınmasını gerekli kılmıştır

O doumlnemlerde alt yapının kolay hızlı ve ekonomik bir şekilde gerccedilekleşmesi petroluumln

ucuz ve temininin kolaylığı yanında uumllkemizde otomotiv sanayinin kurularak motorlu

araccedilların uumlretilmesi kara yolu taşımacılığının ilerlemesine neden olmuştur Ayrıca devletin

1980rsquoli yıllardan itibaren uygulamaya koymuş olduğu teşvik tedbirleri sonucu uumllkemizde

6

motorlu araccedil sayısı oumlnemli oumllccediluumlde artmış ve gerek yurt iccedili gerekse uluslararası kara yolu

taşımacılığı suumlratle gelişmiştir

1980rsquolerden itibaren uumllkemizin ihracata youmlnelik buumlyuumlme politikalarına geccedilmesiyle dış

ticaret yapısal değişime uğramış dış ticarete konu mal grupları ccedileşitlenmiş tarım ve

madencilik uumlruumlnlerinin yerini sanayi uumlruumlnleri almaya başlamış taşınan malların hacmi kısa

bir suumlre iccedilinde 10 milyar dolarlık seviyelere ulaşmıştır

Dış ticaretin yapısal değişimine bağlı olarak deniz yolu ile yapılan doumlkme yuumlk

taşımaları yuumlk cinslerinin değişimi ve sevkiyatlarda esneklik gibi avantajlar nedeniyle yerini

kara yolu eşya taşımacılığına bırakmaya başlamıştır

Resim 13 Ro-Ro bağlantılı kara yolu taşımacılığı

Tuumlrkiye-İtalya Ro-Ro hattının kurulması taşıma maliyetlerinin azalmasına seferlerin

tarifeli yapılmasıyla ihracat sevkiyatlarının planlanmasına Balkan uumllkelerinin geccediliş

uumlcretlerini tekrar goumlzden geccedilirmesi gibi birccedilok olumlu gelişmenin ortaya ccedilıkmasına neden

olmuştur 2003 yılında Batı Avrupa uumllkelerine yapılan kara yolu taşımacılığımızın yuumlzde

72rsquosi soumlz konusu Ro-Ro hatlarından yapılarak dış ticaretimize ait malların taşınmasında

stratejik bir guumlzergacirch konumuna gelmiştir Boumlylece Tuumlrk kara yolu taşımacılığı deniz yolu

entegrasyonlu Ro-Ro ve demir yolu entegrasyonlu Ro-La taşıma alternatiflerini uumlreterek

Avrupa Birliği mevzuatıyla uyumlu hacircle gelmiştir

Tuumlrkiyersquonin uluslararası kara yolu ile eşya taşımacılığı sektoumlruumlnde hizmet alanı Asya

ile Avruparsquonın bir ucundan diğerine kadar geniş bir coğrafi alana yayılmış ithalat-ihracat ve

transit taşımalardaki payı ile uumllke ekonomisine yılda ortalama 2 milyar USD navlun uumlcreti

olarak doumlviz girdisi sağlar konuma ulaşmıştır

1990 yılından itibaren duumlnyadaki gelişmelere paralel olarak ihraccedil pazarlarımız ve

uumlruumlnlerimizde oumlnemli bir artış ve ccedileşitlenme olmuştur Bu kapsamda başta Almanya olmak

uumlzere geleneksel pazarlarımız olan Batı Avrupa uumllkelerinin yanı sıra Rusya ve Tuumlrk

Cumhuriyetleri de oumlnemli bir yer kazanmıştır Soumlz konusu yapısal değişime paralel olarak

7

Bağımsız Devletler Topluluğu uumlyesi uumllkeler ile bazı Orta Asya uumllkeleri iki binli yıllardaki

hedef pazarlarımız olarak tespit edilmiştir

Soumlz konusu uumllkelere kara yoluyla ulaşım imkacircnının bulunması uumllkemiz ihracatı

accedilısından buumlyuumlk avantaj teşkil etmektedir Yabancı uumllkelere yapılan eşya taşımacılığımızın

ağırlıklı olarak kara yolundan olması artan dış taleplerin zamanında karşılanmasını

kolaylaştırmaktadır

Tuumlrkiyersquonin kıtalararası koumlpruuml konumunda olması ccedilok modlu ulaşıma elverişli

durumu Kafkasya ve Hazar Denizi ccedilevresindeki uumllkelere geccedilişi sağlayacak yeni sınır

kapılarının accedilılması ve pek ccedilok uluslararası proje ccedilerccedilevesinde yeni bağlantıların

oluşturulması yolundaki ccedilalışmalar Tuumlrkiyersquonin oumlnemini artırmakta ve aktif olarak bu

ccedilalışmalara katılımını gerekli kılmaktadır

Uluslararası kara yolu taşımacılığında uumllkemizin araccedil filosu giderek yenilenmiş ve

toplam araccedil sayımız 30000 adede ulaşmıştır Bu sayının iccedilinde 23000 aracımız Euro normlu

araccedil olarak faaliyet goumlstermeye başlamıştır

Resim 14 Euro normlu modern nakliye aracı

4925 sayılı Kara yolu Taşıma Kanunu ile uumllkemizde kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlnde

yeni bir doumlnem başlamıştır Bu kanun ile birlikte taşımacılık sektoumlruuml iccedilinde yer alan ve

faaliyet goumlsteren tuumlm işletmeler kayıt altına alınmış ve bu işletmelere faaliyet tuumlrlerine goumlre

lisans belgeleri verilmiştir

Kara yolu taşımacılığı buguumln tuumlm duumlnyada kendine has avantajlarından dolayı en

oumlnemli taşımacılık modudur Tuumlrkiye gibi uumlccedil yanı denizlerle ccedilevrili olan İspanyada dahi

uluslararası eşya taşımacılığında kara yolunun demir yolu ve iccedil suyollarına kıyaslandığındaki

payı 921dir Bu oran İngiltere iccedilin 889 15 AB uumllkesi iccedilin ortalama 792rsquodir

Uumllkemizde 1990 yılında 76 olan kara yolu taşımacılığı 2000 yılında 89rsquoa ve 2002

yılında da 93 oranına ulaşmıştır 2005 yılında 94rsquoe ccedilıkmıştır 1990 yılında 87 milyar

ton-km olan toplam taşımacılığımız ekonominin gelişmesi ile 2000 yılında 180 milyar ton-

kmrsquoye ulaşmıştır 2006 yılında bu rakam 200 milyar ton-kmrsquoyi aşmıştır ABDrsquode kara yolu

taşımasının genel taşımacılık iccedilindeki yeri 28 dir Buumltuumln duumlnyada kara yolu taşımacılığının

oranını duumlşuumlrmeye doumlnuumlk politikalar uygulanmaktadır

8

Uumllkemizde ulaşım sektoumlruuml iccedilinde en buumlyuumlk paya sahip olan kara yolu taşımacılığının

diğer sektoumlrlere nazaran kaza riski ccedilok yuumlksek olmasına rağmen gelişme goumlstermesinin ve

taşıma taleplerinde ilk sırayı almasının temelinde taşımayı ldquoKAPIDAN KAPIYArdquo

gerccedilekleştirmesi yanında hızlı kolay konforlu ve daha ekonomik bir hizmet sunması

yatmaktadır

14 Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Diğer Taşımacılık Tuumlrlerine

Goumlre Uumlstuumlnluumlkleri

Uluslararası kara yolu eşya taşınması ile diğer taşıma tuumlrlerine goumlre bir karşılaştırma

yapıldığında kara yolu taşımacılığının şu uumlstuumln youmlnleri bulunmaktadır

Kapıdan kapıya aktarmasız taşıma ve eşyanın yuumlkleme yeri ile boşaltma yerleri

dışında elleccedillenmemesi eşyanın yıpranmasını en aza indirmektedir Diğer taşıma tuumlrlerinde

oumlrneğin eşyanın limana veya demir yolu istasyonuna ulaşımına kadar bir yuumlkleme boşaltma

ana taşıma aracına yuumlklenme varış yeri limanı veya istasyonunda benzer elleccedillemenin

yapılması eşyaların daha fazla yıpranmasına sebep olmaktadır

Muumlşterinin istediği ve kara yolunun olduğu her noktaya taşıma seccedileneği

vermektedir

Kara yolu araccedillarının taşıma kapasitelerinin deniz demir yolu araccedillarına goumlre daha

kuumlccediluumlk olması nedeniyle taşımacılık sektoumlruumlnde daha esnek hareket imkacircnı sağlanmaktadır

Resim 15 Kara yolu araccedil taşıma kapasitesi

Tuumlrkiye gibi kara yoluyla uluslararası eşya naklinde kullanılabilecek taşıt sayısının

talebe goumlre daha fazla olduğu uumllkelerde rekabet uumlst seviyelere ulaşmakta ve boumlylelikle

muumlşteri lehine duumlşuumlk navlun fiyatlarının oluşmasına neden olmaktadır

Kara yolu eşya taşımacılığı diğer taşıma tuumlrlerine goumlre (deniz hava demir yolu

boru hattı vb) daha az yatırım maliyeti gerektirmektedir

Kara yoluyla daha duumlzenli ve sık sefer imkacircnı bulunmaktadır

Goumlndericinin kendisinin organize ettiği oumlzellikle kuumlccediluumlk ccedilaplı sevkiyatlara oranla

taşıma maliyetini azaltmaktadır

Ambalajlama ve sevkiyata hazırlamada zaman ve kaynaklardan tasarruf olanağı

sağlanmaktadır

9

15 Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığının Goumlndericiye

Sağladığı Faydalar

Kısa suumlrede teslim edilmesi gereken yuumlkler iccedilin suumlratli sevkiyat yapabilmesine

youmlnelik proje bazlı ccediloumlzuumlm yolları ortaya ccedilıkarılabilir

Gelişmiş kara yolu ağlarının getirdiği hızlı ve guumlvenli hizmet alma imkacircnları

yaratılabilir

Lojistik firma veya taşıma şirketleriyle birebir ilişki iccedilinde ccedilalışma olanağının

bulunması sayesinde sevk edilecek eşyaya oumlzel muamele yapılmasını sağlayabilir

Kara yolu taşımacılık hizmetleri ile bağlantılı diğer lojistik suumlreccedillerle

zenginleştirilerek hizmette ccedileşitlilik oluşturulabilir

Tahmin edilebilen maliyetlerin kolay hesaplanması ile tasarruf sağlanabilir

Resim 16 Tasarruf

Dokuumlmantasyon işleri ile ara noktalarda yuumlkleme ve boşaltmadan taşımanın

sorunsuz yuumlruumlmesinden lojistik firma sorumlu olduğundan taşıyıcı sadece sevkiyata

goumlnderici ise muumlşteri ilişkilerine odaklanabilir

Duumlnya ticaretindeki doumlnuumlşuumlm ve yeni oluşumların etkisi yoğun bir şeklide lojistik ve

taşıma sektoumlruuml uumlzerinde goumlruumllmektedir Hemen hemen buumltuumln sektoumlrlerle doğrudan ilişkisi

olan lojistik uluslararası pazarlarda rekabet avantajının elde edilmesinde kilit rol

uumlstlenmektedir Uumlruumln veya hizmetlerin hedef pazarlara rakiplerden bir adım oumlnde olarak daha

hızlı ve daha ekonomik bir biccedilimde ulaştırılması uluslararası lojistik faaliyetlerinin oumlzuumlnuuml

teşkil etmektedir

Resim 17 Kara yolu taşımacılığı ve diğer taşıma tuumlrleri

10

Uluslararası ticaret eğilimleri lojistik sektoumlruumlnuuml daha iyi anlayabilmek ve

yorumlayabilmek iccedilin buumlyuumlk katkı sağlamaktadır Her sektoumlrde yaşanan rekabet ve koumlkluuml

değişimler beraberinde ccedilarpan etkisi yaparak lojistik alanında da etkisini goumlstermektedir

Rekabet ortamı yatırım maliyetleri hız ve esneklik accedilısından lojistik hizmetlerin

vazgeccedililmez bileşeni olan kara yolu eşya taşımacılığının diğer taşımacılık tuumlrlerine goumlre daha

fazla avantajı bulunmaktadır

16 Kara Yoluyla Eşya Taşımacılığının Olumsuz Youmlnleri

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığının bir kısım uumlstuumlnluumlkleri olmasına rağmen

bazı olumsuz youmlnleri de bulunmaktadır Bunlar

Numune veya benzeri nitelikte taşınacak eşyanın duumlşuumlk miktarda olması hacirclinde bu

eşyaların bir araccedil iccedilinde sevk yerlerine ayrı ayrı ulaştırılması gerekmektedir Parsiyel

malların toplanması dağıtımı zaman ve maliyet youmlnuumlnden olumsuzluk yaratmaktadır Hava

yolu parsiyel taşımalarda zaman ve maliyet youmlnuumlnden kara yoluna goumlre daha tercih

edilebilen bir taşıma tuumlruumlduumlr

Ağır ve yuumlksek hacimli eşyaların kara yolu ulaştırma mevzuatına uyumlu

olmaması taşınmalarını ccediloğunlukla imkacircnsız hacircle getirmektedir Bu tuumlr eşyaların demir yolu

veya deniz yoluyla taşınması daha verimli olmaktadır

Kara yoluyla uluslararası eşya taşımacılığında hukuki mevzuat bekleme suumlreleri

ile eşyanın hacmi ve niteliğine bağlı olarak diğer taşıma tuumlrlerine goumlre olumsuzluklar

yaratabilmektedir

Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta ihracat ve ithalat uumllkeleri arasında yuumlkuumln transit

geccediltiği uumllkelerde uyulması gereken guumlmruumlk mevzuatları bulunmaktadır Buna karşılık deniz

ve hava yolunda ccediloğunlukla ithalatccedilı ve ihracatccedilı olarak uumllkeler arasında transit geccediliş uumllkeleri

bulunmamaktadır Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta transit guumlmruumlkler ilave bekleme

suumlreleri oluşturmaktadır

Resim 18 Kara yolu taşımacılığında transit geccediliş

11

17 Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Uluslararası Oumlrguumltler

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığında etkili olan oumlrguumltler

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (CEMT-UBAK)

Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Uluslararası Taşıma Organizatoumlrleri Dernekleri Federasyonu (FIATA)

Kara yolu taşımacılık enduumlstrisinin bu oumlrguumltler vasıtası ile Tuumlrkiye ve yurt dışı

ulaştırma ve taşımacılık politikalarının irdelenmesi işletmelerin ve uumllkelerin dış ticarette

rekabetccedili uumlstuumlnluumlğuuml sağlamasında oumlnemli bir fonksiyonu olacaktır

171 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE) ldquoİccedil Ulaşım Komitesi Kara

Yolu Trafik Guumlvenliği Bozulabilir Maddelerin Taşınması Kombine Taşımacılık Tehlikeli

Maddelerin Taşınmasırdquo ccedilalışma gruplarından oluşmaktadır

İccedil ulaşım komitesinde yapılan goumlruumlşmeler sonrasında ccedileşitli Avrupa Birliği uumlye

uumllkelerinin katıldığı anlaşmalar aşağıdaki gibi sıralanabilir

CMRndashEşyaların Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşıma Soumlzleşmesine İlişkin

Anlaşma Uumllkemizin soumlzleşmeye taraf olma proseduumlruuml tamamlanmış olup 30 Ekim 1995

tarihinden itibaren yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Tır SoumlzleşmesindashTır Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair

Guumlmruumlk Soumlzleşmesi Uumllkemizin 1985 yılında kabul ettiği soumlzleşme halen uygulanmaktadır

Resim 19 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi

ADRndashTehlikeli Maddelerin Kara Yoluyla Uluslararası Taşınmasına İlişkin Avrupa

Anlaşması Uumllkemizin anlaşmaya taraf olabilmesi amacıyla ccedilalışmalar başlatılmıştır

12

Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) İslam Kalkınma Teşkilatı (İKT) gibi

uluslararası kuruluşlar iccedilinde de kara ulaştırmasına ilişkin konular Tuumlrkiye tarafından

izlenmekte ve gerekli ccedilalışmalar yapılmaktadır

172 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI southeast european cooperation ınititative)

11 uumllkenin katılımı ile kurulmuştur Bu girişime Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik

İşbirliği ve Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) destek vermektedir SECI

girişiminin amacı boumllge uumllkeleri arasında kara yolu eşya taşınmasına youmlnelik sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması ve ticaretin artırılmasıdır Bu amaca youmlnelik ortak girişim uumlye

uumllkeler arasında 1999 yılında ldquoMutabakat Zaptırdquo yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Resim 110 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

SECI buumlnyesinde guumlndem Komitesirsquonin saptadığı oumlncelikli projeler ele alınmakta ve

uumlye uumllkelerin eşguumlduumlmuumlnde yuumlruumltuumllmektedir SECI projeleri ile ilgili olarak tesis edilen

komitelerin uumlyelerini seccedililmiş ve goumlnuumllluuml kişiler oluşturmaktadır Uumllkemiz SECIrsquonın

ccedilalışmalarına diğer uumlye uumllkeler gibi resmicirc kuruluşlarımız ve oumlzel sektoumlr temsilcilerinden

oluşturulan heyetler ile katılmaktadır

173 Avrupa Ulaştırma Bakanları Konferansı (CEMTndashUBAK)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) 1953 yılında Avruparsquonın sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması uumllkeler arası ulaştırma ve guumlmruumlk mevzuatının

uyumlaştırılmasının sağlanması amacıyla kurulmuştur İlk kuruluşa katılan 16 uumllke

(Almanya Avusturya Belccedilika Danimarka İspanya Fransa İngiltere Yunanistan İtalya

Luumlksemburg Norveccedil Hollanda Portekiz İsviccedilre ve Tuumlrkiye) 16 maddelik anlaşmayı

imzalayarak kuruluşu resmileştirmiştir

Kuruluşun yapmış olduğu başarılı ccedilalışmalar nedeniyle işlevi Avrupa sınırlarını da

aşarak 41 uumlye uumllke ile bazı Orta Asya ve Kuzey Afrika uumllkelerini de kapsar konuma

ulaşmıştır UBAK ccedilalışmalarını ccedilalışma grupları hacirclinde suumlrduumlrmektedir Daimi sekreterya

Parisrsquote bulunmaktadır

UBAK belgeleri geccedilerli oldukları uumllkelere goumlre doumlrde ayrılır

13

Tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan + İtalya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

UBAK Belgelerinin uumlzerinde geccedilersiz olduğu uumllkenin uluslararası harf kodu bir ccedilember

iccedilinde işareti ile kaplanmış olarak yer almaktadır

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyesi olduğu konferansın ccedilalışmalarında taşımacılığın

geliştirilmesi trafik kara yolu guumlvenliği ccedilevrenin korunması gibi konular oumlncelik

taşımaktadır

174 Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU)

Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU International Road Transport Union)

duumlnyadaki kara yolu taşımacılığı alanında nakliye operatoumlrleri taşıma şirketlerinin sahipleri

kamyon taksi otobuumls olmak uumlzere tuumlm sektoumlruuml temsil eden bir organizasyondur 1948

yılında İtalyarsquoda kurulmuş olan bu oumlrguumltuumln buguumln 68 uumllkede 151 uumlyesi bulunmaktadır

Resim 111 Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

IRUrsquonun amacı kara yolunda ccedilevreye duyarlı emniyetli olarak mal ve insanların

taşınmasını sağlamak yuumlksek mesleki standartlara ulaşmak olarak belirtilebilir IRUrsquonun en

oumlnemli uygulamalarının başında uluslararası eşya taşınmasında TIR sisteminin

garantoumlrluumlğuumlnuuml yapması gelmektedir Oumlrguumltuumln temel amaccedilları şu şekilde belirtilebilir

Araccedilların emniyetli temiz ekonomik yakıt tuumlketimini sağlayacak girişimlerde

bulunmak

Filo youmlnetiminde araccedil bakımı ve ccedilalışma koşullarını duumlzenlemek

Kara yolunun emniyetli hacircle gelmesine yardımcı olmak

Ccedilevreye duyarlı araccedilları teşvik etmek

Uumllkeler arası resmi duumlzeyde ve uluslararası sivil toplum kuruluşları ile sıkı işbirliği

iccedilinde bulunmak

Kara yolunun daha emniyetli ve belge proseduumlruumlnuumln azaltılması iccedilin ccedilalışmak

Uumlyelerini ulusal ve uluslararası duumlzenlemeler konusunda bilgilendirmek

Uluslararası taşımacılık ve ticarette engelleri ortadan kaldırmaktır

14

Tuumlrkiyersquode kara yolu eşya taşıması ile ilgili sektoumlruuml temsil eden oumlnemli kuruluşlar

ise Ulaştırma Bakanlığı ve Guumlmruumlk Muumlsteşarlığı başta olmak uumlzere devletin tuumlm yetkili

kurumları Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Uumlretenler Derneği (UTİKAD)

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) ve Ro-Ro Gemi İşletmecileri ve Kombine

Taşımacılar Derneğirsquodir (RODER)

18 Tuumlrkiyersquonin Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığındaki

Ana Guumlzergacirchları

Tuumlrkiyersquonin dış ticaretinde en buumlyuumlk paya sahip olan Avrupa Birliği uumllkelerine

yapılmakta olan taşımacılık iccedilin iki oumlnemli guumlzergacirchı bulunmaktadır Tuumlrkiyersquonin doğu ve

guumlneyinden Kafkaslar Orta Asya ve Ortadoğu boumllgelerine yapılan kara yolu taşımacılığı

ccedileşitli belirsizlik ve yeniden yapılanmalar neticesinde gelişme goumlstermesine rağmen istenilen

seviyeden uzaktır Bu nedenle duumlzenli ve suumlrekli olarak gerccedilekleştirilen yasal ve teknik

altyapısı uluslararası standartlara ulaşmış olan iki guumlzergacirch Tuumlrkiye accedilısından son derece

stratejiktir Bunlar

Kapıkule Sınır Guumlmruumlk Kapısırsquondan yapılan kara yolu taşımacılığı

Ro-Ro gemileriyle kara yolu araccedil gereccedilleriyle İtalya uumlzerinden yapılan taşımacılık

181 Kapıkule Sınır Kapısırsquondan Yapılan Taşımacılık

Kapıkule uumlzerinden yapılan taşımacılık oumlnemli bir paya sahip olmasına rağmen transit

geccediliş uumllkeleri guumlmruumlklerindeki uzun bekleme suumlreleri geccediliş belgeleri sınırlamaları geccediliş

uumlcretleri tahditli yol ve geccediliş suumlreleri nedeniyle zaman zaman sorunlu bir guumlzergacirch hacirclini

alabilmektedir

Resim 112 Kara yolu taşımacılığında guumlzergacirchlar

Uluslararası kara yolu taşımacılığında oumlzellikle kara yolu taşıtlarının geccediliş

sınırlamalarının bulunduğu transit guumlzergacirchında bulunan uumllkelerde vagonların uumlzerinde

taşınarak varış uumllkesine sevk edilmeleri zorunlu hacircle gelmiştir Tuumlrkiye ile Avrupa Birliği

uumllkeleri arasında demir yolu aktarmalı taşımacılık bu sınırlamaların bulunduğu Avusturya

geccedilişlerinde yapılmaktadır

15

1811 Kara yolu Guumlzergacirchında Kullanılan Başlıca Hatlar

Bulgaristan - Romanya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - İtalya hattı

182 Ro-Ro Gemileriyle Yapılan Taşımacılık

Uluslararası kara yolu taşımacılığında geccediliş sınırlamaları transit suumlrelerinin uzun

zaman alması taşımacılığın toplam maliyetlerinin duumlşuumlruumllmesi gibi nedenlerle kara yolu

araccedillarının deniz yolu Ro-Ro gemilerine bindirilmesi bir zorunluluk hacirclini almıştır

Ro-Ro gemileri taşıma seccedileneği olan gemi tuumlruumlduumlr Taşıt gibi konteyner de taşıyabilir

Ayrıca paletli yuumlklerin de taşındığı goumlruumllmektedir

Ro-Ro gemileri aşağıdaki taşıt tuumlrlerini taşıyabilir

Şasili treyler (ccedilekicili ccedilekicisiz)

Treyler semi treyler

Diğer tekerlekli yuumlkler (kamyon vb)

Ro-Rorsquolarla gelişen kombine taşımacılık tramp veya duumlzenli hat taşımacılığındaki

limanların taşıma sistemindeki oumlnemini azaltmıştır Ro-Ro gemileri iccedilin kamyonların

ccedilıkışlarına uygun iskelelerin oluşturulması dışında hiccedilbir yuumlkleme ve boşaltma araccedil gereccedil ve

donanımına gerek duyulmaz

Resim 113 Ro-Ro taşımacılığı

Ro-Ro taşımacılığının hasarsız emniyetli ve hızlı taşıma imkacircnı sunması guumlmruumlklerde

daha az zaman kaybı ile geccediliş daha rekabetccedili taşıma uumlcretleri demektir Tuumlrkiyersquonin Ro-Ro

taşımacılığı ile alternatif konumdaki kara yolu transit taşımacılık guumlzergacirchında bulunan

uumllkelerde sıkccedila goumlruumllen ccedilalınma ve yağmaların oumlnuumlne geccedililmektedir Eşyaların uumlnite hacircline

getirilerek Ro-Ro ile kombine taşımacılık yapılması hasar riskini azaltmaktadır

Ro-Ro taşımacılığının uumlstuumlnluumlkleri şu şekilde belirtilebilir

16

Kara yolu araccedillarının Ro-Ro gemileriyle taşınması araccedilların yıpranma paylarını aza

indirir

Kara yollarının bakım ve onarımında tasarruf sağlar

Kara yolu trafik sıkışıklığı ve kaza risklerini azaltır

Belirgin doumlviz tasarrufu sağlar

Bazı hatlarda zaman kazancı sağlar

Teslimatta duumlzen ve planlama yapılmasına olanak sağlar

1821 Ro-Ro Guumlzergacirchları

İstanbul + Ccedileşme - Trieste Ro-Ro hatları

Buumlyuumlk filoya sahip nakliyecilerin ccediloğunun ağırlıklı olarak kullandıkları hatlardır Doğu

Avrupa uumllkelerindeki tonaj sınırlamalarına tabi olmaması ve araccedilların daha az km yapması

nedeni ile tercih sebebidir

Patra + Igoumenitsa - Bari + Ancona Ro-Ro hatları

Guumlney İtalya Guumlney Fransa ve İspanyarsquoya sefer yapan nakliyecilerin tercih ettikleri

ana hatlardır Maliyetlerin daha duumlşuumlk olması ve suumlre avantajı getirmesi nedeni ile tercih

sebebidir

Resim 114 Sık kullanılan Ro-Ro hatları

Haydarpaşa-Trieste Samsun-Novorossisk Trabzon-Sochi ve Zonguldak-Ukrayna

hatları ağırlıklı olmak uumlzere toplam 20rsquonin uumlzerinde Ro-Ro hattında seferler

gerccedilekleştirilmektedir

19 Uumllkemizin Uluslararası Kara Yolu Projeleri

Kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlmuumlzuumln uluslararası ilişkilerinin yuumlruumltuumllmesi ve sorunların

ccediloumlzuumlmuuml youmlnuumlnde ccedilaba goumlsterilmesi Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel

Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlrevleri arasındadır Bu amaccedilla uumllkemiz taşımacılarının yolcu ve eşya

taşıması yaptığı 48 uumllkeyle İkili Uluslararası Kara yolu Taşıma Anlaşması imzalanmış iki

17

uumllkeyle de paraf edilmiştir İmzalanan anlaşmalar ile iki uumllke arasında ve transit olarak

yapılmakta olan kara yoluyla yolcu ve eşya taşımacılığı belli duumlzenlemeler iccedilinde

gerccedilekleştirilmekte ortaya ccedilıkan sorunlar ise bu anlaşmalar ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlmlenebilmektedir

Anlaşmalar ile ikili taşımalar transit yolcu ve eşya taşımaları iccedilin kolaylıklar

getirilmektedir ayrıca

Geccediliş uumlcretleri

İkili taşımacılık transit eşya ve yolcu taşımacılığının tabi olacağı izin belgesi

proseduumlruuml

Doumlnuumlş yuumlkuuml ve uumlccediluumlncuuml uumllke taşımaları

Hangi tuumlr eşya taşımalarının izin belgesinden muaf tutulacağı

Taşıt personeli ve taşımacıların uyacağı kurallar

Taşıma faaliyetinden doğan oumldemelerin ne şekilde yapılacağı

Yolcu ve eşya taşımacılığına ilişkin guumlmruumlk ve diğer formalitelerin

kolaylaştırılması

Eşya taşımacılığında teminat konusu

Yolcular bagaj ve eşya iccedilin yaptırılacak sigorta

Karma Komisyonun kurulması ve goumlrevleri

gibi konular kapsamlı şekilde duumlzenlenmiştir

İkili anlaşmalarda yer alan ldquoKarma Komisyonrdquo her yıl toplanarak ortaya ccedilıkan

sorunların ccediloumlzuumlm yollarını goumlruumlşuumlr istatistikicirc bilgi değişimini sağlar ve takip eden yılı da

kapsayacak şekilde alınacak tedbirleri kararlaştırır

Diğer yandan birccedilok uumllkenin bir araya geldiği ve uumllkemizin de aktif olarak yer aldığı

uluslararası platformlarda uumllkemiz kara yolu taşımacılarının pazar paylarının artırılabilmesi

amacıyla gereken titiz ccedilalışmalar yapılmakta bu ccedilalışmalarda ccedilevrenin korunması trafik

guumlvenliği ve taşımacılığın serbestleştirilmesi gibi konular oumln planda tutulmaktadır

191 Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK) Projesi

Kıtalar arasında bir geccediliş boumllgesinde yer alan Tuumlrkiye kendi ulusal gelişmesi kadar

boumllgenin birliği accedilısından da kara yolu ağının gerekliliğine inanmıştır Bu nedenle uumllkemiz

sınırlarından geccedilen yaklaşık 3200 km yolu kapsayan Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK)

projesini gerccedilekleştirmiştir Bu proje kapsamına giren yol ağı toplam yol ağımızın 5rsquoini

teşkil etmektedir

Tuumlrkiye transit kara yolu Bulgaristan sınırında Kapıkulersquoden başlayarak İstanbul

uumlzerinden Gerede - Ankara yolu ile bir kolu Suriye sınırına diğeri Irakrsquoa devam etmekte

Geredersquoden ayrılan kuzey kolu ise Refahiye Erzincanrsquodan geccedilip İran sınırında sona

ermektedir

18

Soumlz konusu yol Avrupa ve Orta Doğu kara yolu ağını en uygun şekilde tamamladığı

gibi Avrupa uumllkelerinden Orta Doğu Batı Asya ve Kuzey Afrikarsquoya doğru trafik akışının

sağlandığı en kısa yoldur

192 Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK)

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyeleri arasında bulunduğu komisyonun temel amacı Avrupa

ekonomisinin yeniden yapılanması Avruparsquodaki ekonomik faaliyet duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

Avrupa uumllkelerinin gerek birbirleriyle gerekse diğer uumllkelerle ekonomik ilişkilerinin idame

ettirilmesi ve geliştirilmesi olarak belirlenmiştir AEK huumlkuumlmetlerin teknik uzmanlarının

ortak konular uumlzerinde anlaşmaya vardığı kapsamlı stratejiler ve politikalar oluşturdukları

bir forum niteliğindedir

Uumllkemizdeki E yolları olarak bilinen Avrupa-Uluslararası yol ağı uumlyesi bulunduğumuz

Birleşmiş Milletler AEKrsquoca uumllkeleri birbirine bağlayan kara yollarının geliştirilmesini teşvik

amacıyla kullanıma konmuş bir sistemdir

Uumllkemize Avrupa sınırlarından E-80 ve E-90 numaraları ile giren iki anayol sisteme ve

amaca uygun olarak İran ve Irak sınırlarında Asya ve Ortadoğu uluslararası yol ağlarına

bağlantı sağlayacak şekilde duumlzenlenmiştir E yollarının Kafkasya ve Orta Asya uumllkelerine

uzatılması konusundaki ccedilalışmalara paralel olarak E-97 ve E-95 hatlarının oluşturulması

kabul edilmiştir

193 Kuzey - Guumlney Avrupa Otoyolu (TEM) Projesi

Tuumlrkiye ile birlikte Avusturya Bulgaristan Ccedilekoslovakya Yunanistan Macaristan

İtalya Polonya ve Yugoslavyarsquonın uumlyelikleri ile kurulan projede Doğu Avruparsquoda

gerccedilekleşen değişimler ve geccedilişler nedeniyle TEM hatlarının buumltuumlnluumlğuumlnuumln bozulması

sonucunda uumlye uumllke sayısı zaman zaman değişmiştir 1997 yılı itibariyle projeye uumlye uumllkeler

Bulgaristan Ccedilek Cumhuriyeti Guumlrcistan Hırvatistan İtalya Litvanya Macaristan Polonya

Romanya Slovakya ve Tuumlrkiyersquo dir

Resim 115 Tuumlrkiyersquodeki TEM otoyolları

Başlangıccedilta yaklaşık 10000 kmrsquolik bir otoyolu ağının tesisini oumlngoumlren TEM Projesi

kuzeyde Polonyanın Gdansk kentinden başlamakta 10 uumllke uumlzerinden geccedilerek Adriyatik

19

Ege ve Karadeniz sahillerine erişmekteydi Ancak Doğu Avrupa uumllkelerinin sosyal ve

ekonomik yapılarında son yıllarda goumlruumllen değişmelere ve bunun sonucu olarak ortaya ccedilıkan

yeni ilişkilere paralel olarak TEM Projesine doğu-batı istikametinde yeni hatlar ilave

edilerek TEM ağı yaklaşık 20149 kmrsquoye ccedilıkartılmıştır

Uumllkemiz sınırları iccedilinde kalan boumlluumlmuuml ise Kapıkule İstanbul Ankara Aşkale

guumlzergacirchını takiben Trabzonda Karadenize doğuda Guumlrbulak batıda Afyon uumlzerinden

İzmir ve Ege Denizine guumlney ve guumlneydoğuda ise Yayladağ ve Cizre hudut kapılarımıza

ulaşmaktadır Ayrıca Gerede-Samsun-Trabzon-Rize-Hopa guumlzergacirchının da TEM ağına ilave

edilmesiyle TEMin Tuumlrkiye sınırları dacirchilicircndeki yol uzunluğu 5556 km olmuştur

194 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT-ECO)

ECO 1964 yılında kurulan Kalkınma İccedilin Boumllgesel İşbirliği Teşkilatı (RCD) nın bir

devamı olarak Tuumlrkiye İran ve Pakistan arasında imzalanan bir protokolle kurulmuştur

Teşkilatın oumlncelikli hedefleri arasında serbest bir taşımacılık sistemi yer aldığından

ulaştırma ile ilgili konular buumlyuumlk oumlnem arz etmektedir Uumlye uumllkeler arasında ekonomik ticari

ve kuumlltuumlrel işbirliğini sağlamak amacıyla kurulan teşkilat daha sonra Sovyetler Birliğinin

dağılmasıyla bağımsızlıklarını kazanan boumllgedeki bazı uumllkelerin de katılımıyla uumlye sayısını

10a ccedilıkarmıştır Buguumln itibariyle Tuumlrkiye İran Pakistan Azerbaycan Tuumlrkmenistan

Oumlzbekistan Kırgızistan Kazakistan Afganistan ve Tacikistan ECO uumlyesi uumllkelerdir Kuzey

Kıbrıs Tuumlrk Cumhuriyeti de goumlzlemci uumlye statuumlsuuml ile ECO ccedilalışmalarını izlemektedir

Tuumlrk taşımacılarının orta ve uzak Asyaya ulaşması iccedilin oumlnemli guumlzergacirchları iccedileren uumlye

uumllkeler taşımacılık konusunda ccedileşitli anlaşmaların hazırlık ccedilalışmalarını suumlrduumlrmektedir

Uumllkemiz bu ccedilalışmaların tamamına aktif olarak katılmakta ve gerekli katkıyı sağlamaktadır

Resim 116 ECO (Economic cooperation organization)

Yeni katılımlarla birlikte boumllgesel işbirliğinde roluuml ve oumlnemi artan ECO ccedilerccedilevesinde

kesintisiz bir kara yolu ulaşımı iccedilin ilave guumlzergacirchlara ihtiyaccedil duyulmuş olup bu konuda

ccedilalışmalar suumlrduumlruumllmektedir

20

110 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Lojistik Firma

(freight forwarder)

Kara yolu taşıma sistemleri oumlzellikle muumlşteri ilişkileri ile kara yolu iş

organizasyonunda oumlnemli roluuml bulunan lojistik firma tarafından yoğun olarak

etkilenmektedir Lojistik firmanın kara yolu taşımacılık sistemleri iccedilindeki etkinliğini

sağlayabilmesi iccedilin oumlnem vermesi gereken hususlar şunlardır

Taşımacılık hizmetlerinde yuumlksek kalite

Suumlratli ve tam zamanında teslimat

Seferlerde sıklık ve duumlzenlilik

Goumlndericilere esnek fiyat oumlnerileri

Resim 117 Fiyatlandırma

Lojistik Firma bu unsurlar sayesinde taşıyıcı ile birebir bağlantı kurabilir ve

muumlşterilerine uygun ccediloumlzuumlm imkacircnları yaratabilir Kara yolu eşya taşımacılığında lojistik

firmanın temel işlevi diğer taşıma tuumlrlerinde olduğu gibi taşıma organizasyonunun yerine

getirilmesidir Lojistik firma taşıma organizasyonunu yerine getirirken goumlz oumlnuumlne aldığı en

oumlnemli unsur muumlşteri odaklı hizmet anlayışıdır Hizmetin kesintisiz ve suumlrekli olarak aynı

kalitede ve duumlşuumlk maliyette verilebilmesi lojistik firmanın temel ccedilalışma prensibi

olmaktadır

Lojistik firmanın ana hizmeti muumlşterilerine kara yolu ile yapılacak taşımalarda tarifeli

seferler organize edecek şekilde yuumlk konsolidasyonu yapmasıdır Bu amaccedilla aynı guumlzergacircha

youmlnelik bulunan yuumlk talepleri hacim olarak yetersiz olsa bile hizmetin suumlrekliliğinin

sağlanması amacıyla duumlzenli olarak verilebilmelidir

Lojistik firmanın hizmet yaklaşımı duumlşuumlk hacimli yuumlklerin taşınmasında

konsolidasyon yaparak bireysel ihracatccedilı ve ithalatccedilının goumlnderilerine daha avantajlı bir

ortam oluşturmaktır

Lojistik firmaların kara yolu eşya taşımacılığı ile goumlndericiye sağlayabileceği faydalar

şu şekilde sıralanabilir

21

Lojistik firmanın bir hizmet organizasyonu olarak muumlşterilerine ihtiyaccedil duyduğu

yuumlksek esnekliği sunabilmesi

Yuumlk konsolidasyonu yapabilmenin sağladığı yeterli yuumlk bulma avantajı

Resim 118 Yuumlk konsolidasyonu

Depodan depoya guumlvenli taşıma

Duumlzenli ve sık yuumlkleme yapılabilmesi

Taşıma ve depo yerlerinin kapasitelerinin iyi kullanımına youmlnelik optimal

ccediloumlzuumlmlemeler sayesinde oumlnemli maliyet avantajı oluşturması

Taşımayı buumltuumlnuumlyle kontrol altında tutma olanağı

Sevkiyatın araccedil takip sistemiyle suumlrekli izlenebilmesi

Suumlratli teslimat imkacircnı

Kolay yuumlkleme ve boşaltma olanağı

Uygun fiyat tarifelerinin oluşturulmasıdır

1101 Taşıma Organizatoumlruuml Olarak Lojistik Firma (freight forwarder)

Kara yolu eşya taşımacılığında Lojistik Firmarsquonın taşıma organizatoumlruuml olarak başlıca

roluuml uluslararası taşımacılıkta goumlndericilerin (ihracat ve ithalatccedilılar) yuumlklerinin teslim

yerlerine en iyi koşullarda ulaştırılmasına youmlnelik faaliyetlerde bulunmasıdır

Lojistik firmanın taşıma organizatoumlruuml olarak hizmet suumlrecinin aşamaları şunlardır

Muumlşteri talebi

Hizmet tarifelendirme

Teklif verilmesi

Soumlzleşme yapılması

Hizmetin yerine getirilmesi

22

Goumlnderici ihracat ve ithalat eşyasının taşınmasını guumlvenli hızlı ve duumlşuumlk fiyatla

yapabilecek taşıma organizatoumlruuml (lojistik firma) firmalarla ilgili pazar araştırması yapabilir

Goumlnderici iccedilin lojistik firma seccediliminde oumlnemli unsurlar şunlardır

Lojistik firmanın sevk edilmesi planlanan boumllgedeki faaliyet alanı

Taşınacak malla ilgili daha oumlnceki deneyimi

Taşıma ve diğer hizmetlere ait rekabetccedili tarifeleri

Hizmet kalitesi

Firma referansları

İş deneyimleri

Firma guumlvenliği

Goumlndericinin lojistik firmadan beklentisi sadece rekabetccedili fiyatlara dayanmamakta

sevk edilecek eşyaya ait taşıma deneyimi ve taşımayı emniyetli ve tam zamanında teslim

edilmesi başta olmak uumlzere hizmet kalitesi yuumlksek bir şekilde yerine getirebilmesine bağlı

olmaktadır

Lojistik firmanın tercih edilebilir olabilmesi iccedilin pazarlama stratejileri oluşturması

gerekmektedir Pazarlama stratejilerini oluştururken lojistik firmalar muumlşterilerine sunduğu

hizmet alanını genişleterek yeni hizmet alanlarını nitelikli olarak sağlamayı ve rekabetccedili fiyat

politikaları oluşturmayı oumln planda tutmalıdır Lojistik firmanın kara yolu stratejilerinin

başarılı olabilmesi iccedilin aşağıdaki unsurlara yeterince oumlnem vermek durumundadır

Profesyonel bir işadamı bilinci ile ccedilalışmalıdır

Goumlndericinin talep ve beklentilerine dikkat edilmelidir

Goumlndericiye verdiği soumlzleri titizlikle yerine getirmelidir

Belirsizlik durumlarında mutlaka goumlnderenle bağlantıya geccedilmelidir

Maliyet ve kacircrlılık analizleri yapmalıdır

1102 Kara Yolu Hizmet Soumlzleşmesi

Taşıma organizatoumlruuml olarak lojistik firma (freight forwarder) uluslararası kara yolu

eşya taşımacılığında faaliyetlerini goumlndericilerin (ihracat veya ithalatccedilı) talimatları

ccedilerccedilevesinde yerine getirmektedir Goumlndericiler yuumlklerin taşınması veya diğer faaliyetlerin

organizasyonu iccedilin yuumlk taşıyıcılar ile (ihracatta malları teslim alacak veya ithalatta

sevkiyatları planlamak uumlzere yurt dışı acentelerle) bir hizmet soumlzleşmesi yapmaktadır

Goumlndericilerin yuumlkleri bazen tam kamyon yuumlkuuml (FCL) olabileceği gibi bazen de kamyon

yuumlkuumlnuuml dolduramayacak hacimde olabilir Kamyon yuumlkuumlnden az olduğunda lojistik firma

bireysel goumlndericilere ait yuumlkleri konsolidasyon yaparak kamyon yuumlkuuml hacmine ulaştırabilir

Goumlnderici işveren olarak taşıma organizatoumlruuml lojistik firmayla bir hizmet soumlzleşmesi

yapar Bu soumlzleşme uygulamada goumlndericinin yazılı talimatı ile olabileceği gibi bazen de

guumlvenilir muumlşterilerden ndashgoumlndericiden- soumlzluuml de alınabilir

23

Taşıma organizatoumlruuml lojistik firmanın bir taşıma firması bulup muumlşterilerden aldığı

eşyayı taşıtması gerekecektir Lojistik firma goumlnderenle yaptığı soumlzleşmenin bir benzerini

goumlnderenin istediği koşulları yerine getirebilecek bir taşımacıyla da yapabilir Lojistik firma

goumlndericinin sevk talimatına goumlre taşımayı organize ederek taşıyıcıyı youmlnlendirir

Lojistik firmanın hizmet soumlzleşmesi yaptığı muumlşterisine karşı taşıma ile ilgili

yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine getirebilmesi iccedilin taşıyıcı seccediliminden malların teslim edilmesine

kadar tuumlm aşamalarda taşıma suumlrecinin takip edilmesi gereklidir Lojistik firma goumlndericiyi

(muumlşteri) memnun edebilecek hizmet tarifesini oluşturmak amacıyla taşıyıcı seccediliminde

goumlndericinin kendisi iccedilin oumlnemli olan konuları aynı şekilde taşıyıcıdan da talep etmelidir

Uluslararası taşımalarda lojistik firmanın yapmış olduğu hizmet soumlzleşmesinin işlerliği

ldquoMal Teslim Alındı Makbuzu (Forwarderrsquos Certficate of Receipt FCR)rdquo duumlzenlemesiyle

kesinlik kazanmaktadır Lojistik firma tarafından goumlndericiye yani ihracatccedilı veya ithalatccedilıya

verilen FCR belgesi ile soumlz konusu malın zilyetliği lojistik firmanın uumlzerine geccedilmektedir

Resim 119 Malların teslim alınma işlemleri

24

X İhracat AŞ

Merter 235 İstanbul Tuumlrkiye

Tel 0212 125 25 27

Faks 0212 125 125 25 25

E-Posta XXcom

HİZMET SOumlZLEŞMESİ

Merter 235 İstanbul adresinde bulunan X İhracat AŞ ile Sefakoumly

Cumhuriyet Cad 17 İstanbul adresinde bulunan Hizmet Lojistik AŞ

arasında aşağıdaki şartlarda taşıma hizmet soumlzleşmesi yapılmıştır

1 Hizmet Lojistik AŞX AŞrsquonin Merter deposundan Almanya ve

Fransarsquoya sevk edilecek mamulleri taşıyacaktır Araccedillar hazır giyim

taşımasına uygun askılı araccedillar olacaktır

2 Sevkiyatlar uumlretimde bir aksama olmadıkccedila her hafta cuma guumlnuuml

yapılacaktır Hizmet Lojistik AŞ bu nedenle her cuma saat 0800rsquode depo

oumlnuumlnde uygun araccedillarını hazır edecektir

3 Hizmet Lojistik AŞ Almanya ve Fransarsquoya sevkiyatın olup olmadığı

konusunda teyidi en geccedil her hafta ccedilarşamba guumlnuumlne kadar alacaktır

4 Hizmet Lojistik AŞ uygun aracı cuma guumlnuuml oumlğleden sonra saat

1430rsquoa kadar tedarik edemediği takdirdeX AŞ başka firmadan araccedil tedarik

ederek malları sevk edecektir Navlun fiyat farkı bulunduğunda fiyat farkı ile

birlikte her araccedil iccedilin 500 Euro tutarını Hizmet Lojistik AŞ fatura edecektir

5 Taşıma uumlcreti Almanya iccedilin helliphelliphelliphellip Euro ve Fransa iccedilin helliphelliphellip

Euro olacaktır

6 Bu soumlzleşme imza tarihinden itibaren 1 yıl suumlre ile geccedilerlidir

Taraflardan biri bir ay oumlncesinden yazılı olarak anlaşmanın sona erdiğini

diğer tarafa bildirmedikccedile soumlzleşme suumlresi 1 yıl daha aynı şartlarda uzatılmış

olacaktır

7 Muumlcbir hacircller soumlzleşme kapsamı dışındadır

8 Taraflar arasındaki anlaşmazlıklar oumlncelikle iyi niyet ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlme kavuşturulacaktır Ccediloumlzuumlmsuumlzluumlk hacirclinde İstanbul Ticaret Odasırsquonın

verdiği kararlar esas alınacaktır

İş bu soumlzleşme 01012008 tarihinde X AŞ ile Hizmet Lojistik AŞ

arasında yapılmıştır

X AŞ Hizmet Lojistik AŞ

Yetkili İmza Yetkili İmza

Belge 11 Kara yolu taşımacılık hizmet soumlzleşmesi oumlrneği

Bu moduumll mesleki ve teknik eğitim okulkurumlarında uygulanan Ccedilerccedileve

Oumlğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya youmlnelik olarak

oumlğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bireysel oumlğrenme

materyalidir

Millicirc Eğitim Bakanlığınca uumlcretsiz olarak verilmiştir

PARA İLE SATILMAZ

i

ACcedilIKLAMALAR iii GİRİŞ 1

OumlĞRENME FAALİYETİndash1 3 1 KARA YOLU TAŞIMACILIK SİSTEMİ 3

11 Kara Yolu Taşımacılığının Yapısı 3 12 Kara Yolu Taşımacılığının Duumlnyadaki Gelişimi 4 13 Kara Yolu Taşımacılığının Uumllkemizdeki Gelişimi 5 14 Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Diğer Taşımacılık Tuumlrlerine Goumlre Uumlstuumlnluumlkleri 8 15 Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığının Goumlndericiye Sağladığı Faydalar 9 16 Kara Yoluyla Eşya Taşımacılığının Olumsuz Youmlnleri 10 17 Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Uluslararası Oumlrguumltler 11

171 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE) 11 172 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI) 12

173 Avrupa Ulaştırma Bakanları Konferansı (CEMTndashUBAK) 12 174 Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU) 13

18 Tuumlrkiyersquonin Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığındaki Ana Guumlzergacirchları 14 181 Kapıkule Sınır Kapısırsquondan Yapılan Taşımacılık 14 182 Ro-Ro Gemileriyle Yapılan Taşımacılık 15

19 Uumllkemizin Uluslararası Kara Yolu Projeleri 16 191 Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK) Projesi 17

192 Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK) 18

193 Kuzey - Guumlney Avrupa Otoyolu (TEM) Projesi 18

194 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT-ECO) 19 110 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Lojistik Firma (freight forwarder) 20

1101 Taşıma Organizatoumlruuml Olarak Lojistik Firma (freight forwarder) 21 1102 Kara Yolu Hizmet Soumlzleşmesi 22

UYGULAMA FAALİYETİ 25 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME 26

OumlĞRENME FAALİYETİndash2 29

2 Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Yasal Ccedilerccedilevesi 29 21 Kara Yolu Taşıma Kanunu ve Youmlnetmeliği 29

211 Kanunun Amacı ve Uygulama Sahası 30 213 Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Yetki Belgesi 37

215 Taşımaların Duumlzenlenmesi Kota ve Geccediliş Uumlcretleri 43 216 Suumlruumlcuumllerde Aranacak Şartlar 44

22 CMR Anlaşması (convention merchandises routier ticari mallar guumlzergacirch anlaşması)

45 221 Belgenin Oumlzellikleri 47 222 Uygulama Alanı 47 223 Taşıma Soumlzleşmesinin Akdedilmesi ve Uygulanması 48 224 Taşımacının Sorumluluğu 51

UYGULAMA FAALİYETİ 55 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME 56

İCcedilİNDEKİLER

ii

OumlĞRENME FAALİYETİ-3 59 3 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Bileşenleri 59

31 Suumlruumlcuumller 59 311 Suumlruumlcuumllerin Oumlzellikleri 60 312 Taşıt Kullanma Suumlreleri 61 313 Molalar 61 314 Dinlenme Suumlreleri 61

32 Araccedillar 63 321 Treyler 64

33 Yuumlkler 69 331 Niteliklerine Goumlre Yuumlkler 69 332 Araccedil Kapasitesine Goumlre Yuumlkler 69

333 Teslim Yerlerine Goumlre Yuumlkler 74 334 Lojistik Firma ve Yuumlk Temini 74 335 Lojistik Firma ve Teklif Tuumlrleri 77

UYGULAMA FAALİYETİ 80 4 YUumlKLEME ve SEVKİYAT 84

41 Yuumlkleme Planı 84 411 Yuumlkleme Planının Yararları 85

42 Yuumlkleme Kuralları 88 43 Yuumlklemede Sembol ve İşaretler 90

431 ldquoKırılabilirrdquo İşareti 90 432 ldquoBu Youmlnderdquo İşareti 91 433 ldquoNemden Koruyunrdquo İşareti 91

434 ldquoSıcaklık Sınırırdquo İşareti 91 44 Bozulabilir Gıda Maddelerinin Yuumlklenmesi 92

441 Yuumlkleme ve Sevkiyat Kuralları 92 45 Canlı Hayvan Yuumlklemesi ve Taşınması 94

451 Hayvanların Uluslararası Nakliyat Sırasında Korunmasına Dair Avrupa

Soumlzleşmesi 94 452 Yuumlkleme ve Taşıma Kuralları 95 453 Yuumlkleme Ekipmanları 98

UYGULAMA FAALİYETİ 103 MODUumlL DEĞERLENDİRME 107 KAYNAKCcedilA 111

iii

ACcedilIKLAMALAR

KOD 840

ALAN Ulaştırma

DALMESLEK Lojistik

MODUumlLUumlN ADI Kara yolu Taşımacılığı

MODUumlLUumlN TANIMI Kara yolu taşımacılığında taşımacılık sisteminin genel

yapısı ve uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal

ccedilerccedilevesi taşımacılığının bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat

ile ilgili temel bilgi ve becerilerin kazandırıldığı oumlğrenme

materyalidir

SUumlRE 4032

OumlN KOŞUL 10 sınıfı tamamlamış olmak

YETERLİK Kara yolu taşımacılığı işlemlerini yapmak

MODUumlLUumlN AMACI

GENEL AMACcedil Bu moduumll ile ofis yuumlkleme sahası ve

depo ortamında bilgisayar faks telefon yazıcı el

terminali forklift elleccedilleme elemanları gibi donanımları

kullanarak Tuumlrk Ticaret Kanunu CMR anlaşması

Karayolu Taşıma Youmlnetmeliği Uluslar arası anlaşmalar

AETR kuralları Ulaştırma Bakanlığı normları ve Firma

standartlarına uygun şekilde kara yolu taşımacılık sistemini

oumlğrenecek uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal

ccedilerccedilevesini uygulayabilecek kara yolu taşımacılığının

bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat işlemlerini

yapabileceksiniz

Amaccedillar Bu moduumll ile ofis ortamında uluslararası anlaşmalar ve

firma standartlarına goumlre bilgisayar telefon ve yazıcı gibi

donanımları kullanarak karayolu taşımacılık sistemini

oumlğrenebilecektir

Bu moduumll ile ofis ortamında CMR Karayolu Taşıma

Youmlnetmeliği TTK uluslararası anlaşmalar ve firma

standartlarına goumlre bilgisayar telefon yazıcı ve faks gibi

donanımları kullanarak karayolu taşımacılığının yasal

ccedilerccedilevesini uygulayabilecektir

Bu moduumll ile ofis yuumlkleme sahası ve depo ortamında

bilgisayar yazıcı ve faks gibi donanımları kullanarak

AETR kuralları Ulaştırma Bakanlığı normlarına uygun

şekilde Uluslararası Karayolu Eşya Taşımacılığının

bileşenleri işlemlerini yapabilecektir

Bu moduumll ile ofis yuumlkleme sahası ve depo ortamında

bilgisayar el terminali forklift elleccedilleme elemanları gibi

donanım ve araccedil gereccedilleri kullanarak Karayolları Kanunu

ve Uluslararası Anlaşmalara uygun şekilde yuumlkleme ve

sevkiyat işlemlerini yapabilecektir

ACcedilIKLAMALAR

iv

EĞİTİM OumlĞRETİM

ORTAMLARI VE

DONANIMLARI

İşletmelerin ofis ortamları ile bu ortamda bulunan

bilgisayar yazıcı faks telefon gibi donanım araccedilları

OumlLCcedilME VE

DEĞERLENDİRME

Moduumll iccedilinde yer alan her oumlğrenme faaliyetinden sonra

verilen oumllccedilme araccedilları ile kendinizi değerlendireceksiniz

Oumlğretmen moduumll sonunda oumllccedilme aracı (ccediloktan seccedilmeli test

doğru-yanlış vb) kullanarak moduumll uygulamaları ile

kazandığınız bilgi ve becerileri oumllccedilerek sizi

değerlendirecektir

1

GİRİŞ

Sevgili Oumlğrenci

Uluslararası taşımacılık faaliyetlerinde kara yolu taşımacılığı kilit rol uumlstlenmektedir

Kara yolu taşımacılığı diğer taşıma tuumlrleriyle (deniz yolu demir yolu vb) birlikte oumlzellikle

de taşımanın başlangıccedil ve teslimat aşamalarında kullanılabilmektedir Esneklik hız ve diğer

taşıma tuumlrleriyle uyum bakımından birccedilok avantaja sahiptir

Taşımacılık uumllke sınırları iccedilinde yapılabileceği gibi uluslararası da olabilir Taşınacak

nesneler eşya da yolcu da olabilir Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığı uumllke dışından

alınan uumlruumlnlerinin nakli şeklinde uumllkenin dış satım uumlruumlnlerinin yurt dışına sevki şeklinde

veya bir uumllkeden bir başka uumllkeye transit taşımacılık şeklinde yapılabilir

Uluslararası kara yolu taşımacılığı dış ticarete konu olan fiziksel malların yurt dışına

sevk edilmesinde satılan veya satın alınan mamuluumln tamamlayıcısı ve ayrılmaz bir

parccedilasıdır Kara yolu taşımacılığı uumlruumlnuumln aktarma yapılmadan tam adrese teslim edilmesi

youmlnuumlnden diğer ulaştırma tuumlrlerine goumlre tercih sebebi olmaktadır

Kara yolu ile yapılacak eşya taşımacılığında yuumlkuumln temin edilmesi fiyat anlaşmasına

varılması yuumlke uygun araccedil temini en uygun yuumlklemenin yapılması ve buumltuumln bu işlemlerin en

kısa zamanda yerine getirilebilmesi hem muumlşteri memnuniyeti accedilısından hem de uumlruumlnlerin

guumlvenliği accedilısından oumlnem taşımaktadır

Bu moduumll sonunda edineceğiniz bilgi ve beceriler ile kara yolu taşımacılık sistemini

oumlğrenecek uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal ccedilerccedilevesini uygulayabilecek kara

yolu taşımacılığının bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat işlemlerini gerccedilekleştirme becerisine

sahip olacaksınız

Kara yolu taşımacılığı

GİRİŞ

2

3

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

Ofis ortamında uluslararası anlaşmalar ve firma standartlarına goumlre bilgisayar telefon

ve yazıcı gibi donanımları kullanarak kara yolu taşımacılık sistemini oumlğreneceksiniz

Kara yolu taşımacılığının duumlnyadaki ve uumllkemizdeki gelişimi hakkında bilgi

edininiz

Kara yolu taşımacılığının diğer taşıma tuumlrlerine goumlre uumlstuumlnluumlklerini ve olumsuz

youmlnlerini araştırınız

Kara yolu taşımacılığında yer alan uluslararası oumlrguumltler ve goumlrevleri hakkında

araştırma yapınız

Ro-Ro taşımacılığı hakkında araştırma yapınız Ro-Ro taşımacılığının kara yolu

taşımacılığıyla olan bağlantısı hakkında bilgi edininiz

Uumllkemizin uluslararası kara yolu guumlzergacirchları hakkında bilgi toplayınız

Bulabileceğiniz belge resim dergi harita vb dokuumlmanları sınıf ortamında

arkadaşlarınızla paylaşınız

Araştırma yaparken ccedilevrenizde bulunan lojistik firma veya nakliye firmaları ile

anlaşmalı olarak ccedilalışan işletmelerin ilgili servislerinden yararlanabilirsiniz Ayrıca bu

firmaların internet sitelerinden de bilgi edinebilirsiniz

1 KARA YOLU TAŞIMACILIK SİSTEMİ 11 Kara Yolu Taşımacılığının Yapısı

Kara yolu taşıma sistemleri teknoloji şebekeler (ağlar) uluslararası ve yerel kurallar

ve duumlzenlemeler bilgi ve iletişim lojistik ve hizmet anlayış ve uygulamalarından meydana

gelmektedir Bu sistemler taşıma operatoumlrleri iccedil ve dış muumlşteriler ekonomik ve sosyal

faktoumlrler ile devletin ortaya koyduğu yasal ccedilerccedileve ile suumlrekli etkileşim hacirclindedir

Kara yolu taşımacılık sektoumlruumlnde arz ve talebin etkileşiminde destek hizmetler

taşımaya olan talep guumlzergacirch veya alternatif yollar terminaller guumlmruumlkler sınırlar ara

geccediliş noktaları araccedillar işletmelerin sayısı kurallar ve duumlzenlemeler etkin rol oynamaktadır

Buna goumlre taşıma sistemleri oumlzellikle teknoloji iletişim ekonomi gibi dışsal faktoumlrlerden

yoğun olarak etkilenmektedir

Kara yolu eşya taşımacılığı uumlcret karşılığında eşyanın bir yerden diğer bir yere

taşınmasını kara yolu ile sağlayan ve taşımacı ile goumlnderici arasında bir soumlzleşme

ARAŞTIRMA

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

AMACcedil

4

yapılmasını gerektiren bir taşıma şekli olarak tanımlanmaktadır Bu tanıma goumlre kara yolu

taşımacılığının doumlrt temel boyutu vardır

Taşınacak eşyanın var olması

Eşya taşıma işinin uumlstlenilmesi

Uumlcret karşılığı olması

Taşıma tuumlruuml olarak kara yolunun belirlenmesidir

Eşya taşıma işleri ile ilgili yasal duumlzenlemeler 10072003 tarih 4925 sayılı Kara

Taşıma Kanunu ve Tuumlrk Ticaret Kanunu (TTK) tarafından duumlzenlenmektedir Taşıma işlemi

uumlcret karşılığı yapılmalıdır Uumlcret karşılığı yapılmayan taşımacılık konusunda TTK

huumlkuumlmleri uygulanamaz

12 Kara Yolu Taşımacılığının Duumlnyadaki Gelişimi

1930 yıllarında ortaya ccedilıkan kuumlresel ekonomik bunalım ve İkinci Duumlnya Savaşı sonrası

ortaya ccedilıkan ekonomik olumsuzlukları aşan ve guumlccedillenen uumllkeler ekonomik youmlnden guumlccedilsuumlz

ve az gelişmiş uumllkelerin ekonomileri uumlzerindeki etki ve denetimlerini artırmışlardır ldquoOumlncelik

tarımrdquo telkinleri ile gelişmiş uumllkeler guumlccedilsuumlz ekonomiye sahip uumllkeleri bu youmlnde uumlretim

yapmaya youmlnlendirmişlerdir

Bunun sonucunda sanayiden uzaklaşan tarıma dayalı bir ekonomik yapı oluşturan

uumllkeler sanayileşme yolunda gelişme goumlsteren uumllkelerin dış pazarı hacircline gelmiştir

Resim 11 Kara yolu taşımacılığı

Gelişmiş uumllkelerin ekonomilerine ccedilok youmlnluuml faydalar sağlayacak olan bu durumun

gerccedilekleşmesi ve gelişmesi iccedilin her yerleşim alanına ulaşabilecek ve taşımayı

gerccedilekleştirecek en oumlnemli ulaşım sistemi kara yoluydu Kara yolu ağının kurulması ve

geliştirilmesi iccedilin ldquoOumlncelik kara yolunardquo duumlşuumlncesini hacirckim kılmıştır

5

13 Kara Yolu Taşımacılığının Uumllkemizdeki Gelişimi

Kara yolu taşımacılığının uumllkemizdeki gelişimine bakıldığında ccedilok hızlı bir seyir takip

ettiği goumlruumllmektedir

Uumllkemizin coğrafi yapısı ve sosyo-ekonomik youmlnden sahip olduğu oumlzel durum yanında

batı ile doğu arasında tabi bir koumlpruuml oluşu ve transit taşımacılığa elverişliliği eski ccedilağlardan

beri uumllkemizi kara yolu taşımacılığı alanında daima oumln plana ccedilıkarmıştır Uumllkemiz Asya

Avrupa ve Afrika kıtaları arasında olup kuzey-guumlney doğrultusunda 500 km doğu-batı

ekseninde 1500 km uzunluğunda ve yuumlzoumllccediluumlmuuml 776 000sup2 olan bir dikdoumlrtgen koumlpruuml

goumlruumlnuumlmuumlndedir

Bilindiği gibi Tuumlrkiye tarih oumlncesinden bu yana ccedilok ve ccedileşitli uygarlıkların oluştuğu

bir yerdir Guumlnuumlmuumlze dek bu oumlzelliğini koruyarak gelmiş doğu-batı arasında ldquokoumlpruumlrdquo

olmuştur Bunun bir sonucu olarak da uzak geccedilmişten bu yana değişik doğrultu ve

karakterde yol ağlarına sahip olmuştur ldquoİpek yolurdquo ldquoBaharat yolurdquo ldquoKral yolurdquo en ccedilok

bilinen tarihi yollardır Tuumlrkiye Avrupa Asya ve Afrika arasındaki oumlnemli konumundan

dolayı kendi ulaşım hatlarını ve taşıma filolarını geliştirmek iccedilin buumlyuumlk ccedilaba goumlstermiştir

Resim 12 İpek yolu

Buumltuumln duumlnyada oumlzellikle Avruparsquoda suumlratle gelişen teknoloji mal zengini batı ile petrol

zengini doğu uumllkeleri arasında buumlyuumlk ccedilapta ticari ilişkilerin doğmasına yol accedilmıştır Bu

durum uumllkemizi bu alanda oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiş 1950rsquoli yıllara kadar yok denecek kadar

az olan modern anlayışa uygun kara yolu alt yapısı ve kara yolu taşımacılığında yeni bir

takım yatırımlar yapılmasını ve teşvik tedbirlerinin alınmasını gerekli kılmıştır

O doumlnemlerde alt yapının kolay hızlı ve ekonomik bir şekilde gerccedilekleşmesi petroluumln

ucuz ve temininin kolaylığı yanında uumllkemizde otomotiv sanayinin kurularak motorlu

araccedilların uumlretilmesi kara yolu taşımacılığının ilerlemesine neden olmuştur Ayrıca devletin

1980rsquoli yıllardan itibaren uygulamaya koymuş olduğu teşvik tedbirleri sonucu uumllkemizde

6

motorlu araccedil sayısı oumlnemli oumllccediluumlde artmış ve gerek yurt iccedili gerekse uluslararası kara yolu

taşımacılığı suumlratle gelişmiştir

1980rsquolerden itibaren uumllkemizin ihracata youmlnelik buumlyuumlme politikalarına geccedilmesiyle dış

ticaret yapısal değişime uğramış dış ticarete konu mal grupları ccedileşitlenmiş tarım ve

madencilik uumlruumlnlerinin yerini sanayi uumlruumlnleri almaya başlamış taşınan malların hacmi kısa

bir suumlre iccedilinde 10 milyar dolarlık seviyelere ulaşmıştır

Dış ticaretin yapısal değişimine bağlı olarak deniz yolu ile yapılan doumlkme yuumlk

taşımaları yuumlk cinslerinin değişimi ve sevkiyatlarda esneklik gibi avantajlar nedeniyle yerini

kara yolu eşya taşımacılığına bırakmaya başlamıştır

Resim 13 Ro-Ro bağlantılı kara yolu taşımacılığı

Tuumlrkiye-İtalya Ro-Ro hattının kurulması taşıma maliyetlerinin azalmasına seferlerin

tarifeli yapılmasıyla ihracat sevkiyatlarının planlanmasına Balkan uumllkelerinin geccediliş

uumlcretlerini tekrar goumlzden geccedilirmesi gibi birccedilok olumlu gelişmenin ortaya ccedilıkmasına neden

olmuştur 2003 yılında Batı Avrupa uumllkelerine yapılan kara yolu taşımacılığımızın yuumlzde

72rsquosi soumlz konusu Ro-Ro hatlarından yapılarak dış ticaretimize ait malların taşınmasında

stratejik bir guumlzergacirch konumuna gelmiştir Boumlylece Tuumlrk kara yolu taşımacılığı deniz yolu

entegrasyonlu Ro-Ro ve demir yolu entegrasyonlu Ro-La taşıma alternatiflerini uumlreterek

Avrupa Birliği mevzuatıyla uyumlu hacircle gelmiştir

Tuumlrkiyersquonin uluslararası kara yolu ile eşya taşımacılığı sektoumlruumlnde hizmet alanı Asya

ile Avruparsquonın bir ucundan diğerine kadar geniş bir coğrafi alana yayılmış ithalat-ihracat ve

transit taşımalardaki payı ile uumllke ekonomisine yılda ortalama 2 milyar USD navlun uumlcreti

olarak doumlviz girdisi sağlar konuma ulaşmıştır

1990 yılından itibaren duumlnyadaki gelişmelere paralel olarak ihraccedil pazarlarımız ve

uumlruumlnlerimizde oumlnemli bir artış ve ccedileşitlenme olmuştur Bu kapsamda başta Almanya olmak

uumlzere geleneksel pazarlarımız olan Batı Avrupa uumllkelerinin yanı sıra Rusya ve Tuumlrk

Cumhuriyetleri de oumlnemli bir yer kazanmıştır Soumlz konusu yapısal değişime paralel olarak

7

Bağımsız Devletler Topluluğu uumlyesi uumllkeler ile bazı Orta Asya uumllkeleri iki binli yıllardaki

hedef pazarlarımız olarak tespit edilmiştir

Soumlz konusu uumllkelere kara yoluyla ulaşım imkacircnının bulunması uumllkemiz ihracatı

accedilısından buumlyuumlk avantaj teşkil etmektedir Yabancı uumllkelere yapılan eşya taşımacılığımızın

ağırlıklı olarak kara yolundan olması artan dış taleplerin zamanında karşılanmasını

kolaylaştırmaktadır

Tuumlrkiyersquonin kıtalararası koumlpruuml konumunda olması ccedilok modlu ulaşıma elverişli

durumu Kafkasya ve Hazar Denizi ccedilevresindeki uumllkelere geccedilişi sağlayacak yeni sınır

kapılarının accedilılması ve pek ccedilok uluslararası proje ccedilerccedilevesinde yeni bağlantıların

oluşturulması yolundaki ccedilalışmalar Tuumlrkiyersquonin oumlnemini artırmakta ve aktif olarak bu

ccedilalışmalara katılımını gerekli kılmaktadır

Uluslararası kara yolu taşımacılığında uumllkemizin araccedil filosu giderek yenilenmiş ve

toplam araccedil sayımız 30000 adede ulaşmıştır Bu sayının iccedilinde 23000 aracımız Euro normlu

araccedil olarak faaliyet goumlstermeye başlamıştır

Resim 14 Euro normlu modern nakliye aracı

4925 sayılı Kara yolu Taşıma Kanunu ile uumllkemizde kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlnde

yeni bir doumlnem başlamıştır Bu kanun ile birlikte taşımacılık sektoumlruuml iccedilinde yer alan ve

faaliyet goumlsteren tuumlm işletmeler kayıt altına alınmış ve bu işletmelere faaliyet tuumlrlerine goumlre

lisans belgeleri verilmiştir

Kara yolu taşımacılığı buguumln tuumlm duumlnyada kendine has avantajlarından dolayı en

oumlnemli taşımacılık modudur Tuumlrkiye gibi uumlccedil yanı denizlerle ccedilevrili olan İspanyada dahi

uluslararası eşya taşımacılığında kara yolunun demir yolu ve iccedil suyollarına kıyaslandığındaki

payı 921dir Bu oran İngiltere iccedilin 889 15 AB uumllkesi iccedilin ortalama 792rsquodir

Uumllkemizde 1990 yılında 76 olan kara yolu taşımacılığı 2000 yılında 89rsquoa ve 2002

yılında da 93 oranına ulaşmıştır 2005 yılında 94rsquoe ccedilıkmıştır 1990 yılında 87 milyar

ton-km olan toplam taşımacılığımız ekonominin gelişmesi ile 2000 yılında 180 milyar ton-

kmrsquoye ulaşmıştır 2006 yılında bu rakam 200 milyar ton-kmrsquoyi aşmıştır ABDrsquode kara yolu

taşımasının genel taşımacılık iccedilindeki yeri 28 dir Buumltuumln duumlnyada kara yolu taşımacılığının

oranını duumlşuumlrmeye doumlnuumlk politikalar uygulanmaktadır

8

Uumllkemizde ulaşım sektoumlruuml iccedilinde en buumlyuumlk paya sahip olan kara yolu taşımacılığının

diğer sektoumlrlere nazaran kaza riski ccedilok yuumlksek olmasına rağmen gelişme goumlstermesinin ve

taşıma taleplerinde ilk sırayı almasının temelinde taşımayı ldquoKAPIDAN KAPIYArdquo

gerccedilekleştirmesi yanında hızlı kolay konforlu ve daha ekonomik bir hizmet sunması

yatmaktadır

14 Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Diğer Taşımacılık Tuumlrlerine

Goumlre Uumlstuumlnluumlkleri

Uluslararası kara yolu eşya taşınması ile diğer taşıma tuumlrlerine goumlre bir karşılaştırma

yapıldığında kara yolu taşımacılığının şu uumlstuumln youmlnleri bulunmaktadır

Kapıdan kapıya aktarmasız taşıma ve eşyanın yuumlkleme yeri ile boşaltma yerleri

dışında elleccedillenmemesi eşyanın yıpranmasını en aza indirmektedir Diğer taşıma tuumlrlerinde

oumlrneğin eşyanın limana veya demir yolu istasyonuna ulaşımına kadar bir yuumlkleme boşaltma

ana taşıma aracına yuumlklenme varış yeri limanı veya istasyonunda benzer elleccedillemenin

yapılması eşyaların daha fazla yıpranmasına sebep olmaktadır

Muumlşterinin istediği ve kara yolunun olduğu her noktaya taşıma seccedileneği

vermektedir

Kara yolu araccedillarının taşıma kapasitelerinin deniz demir yolu araccedillarına goumlre daha

kuumlccediluumlk olması nedeniyle taşımacılık sektoumlruumlnde daha esnek hareket imkacircnı sağlanmaktadır

Resim 15 Kara yolu araccedil taşıma kapasitesi

Tuumlrkiye gibi kara yoluyla uluslararası eşya naklinde kullanılabilecek taşıt sayısının

talebe goumlre daha fazla olduğu uumllkelerde rekabet uumlst seviyelere ulaşmakta ve boumlylelikle

muumlşteri lehine duumlşuumlk navlun fiyatlarının oluşmasına neden olmaktadır

Kara yolu eşya taşımacılığı diğer taşıma tuumlrlerine goumlre (deniz hava demir yolu

boru hattı vb) daha az yatırım maliyeti gerektirmektedir

Kara yoluyla daha duumlzenli ve sık sefer imkacircnı bulunmaktadır

Goumlndericinin kendisinin organize ettiği oumlzellikle kuumlccediluumlk ccedilaplı sevkiyatlara oranla

taşıma maliyetini azaltmaktadır

Ambalajlama ve sevkiyata hazırlamada zaman ve kaynaklardan tasarruf olanağı

sağlanmaktadır

9

15 Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığının Goumlndericiye

Sağladığı Faydalar

Kısa suumlrede teslim edilmesi gereken yuumlkler iccedilin suumlratli sevkiyat yapabilmesine

youmlnelik proje bazlı ccediloumlzuumlm yolları ortaya ccedilıkarılabilir

Gelişmiş kara yolu ağlarının getirdiği hızlı ve guumlvenli hizmet alma imkacircnları

yaratılabilir

Lojistik firma veya taşıma şirketleriyle birebir ilişki iccedilinde ccedilalışma olanağının

bulunması sayesinde sevk edilecek eşyaya oumlzel muamele yapılmasını sağlayabilir

Kara yolu taşımacılık hizmetleri ile bağlantılı diğer lojistik suumlreccedillerle

zenginleştirilerek hizmette ccedileşitlilik oluşturulabilir

Tahmin edilebilen maliyetlerin kolay hesaplanması ile tasarruf sağlanabilir

Resim 16 Tasarruf

Dokuumlmantasyon işleri ile ara noktalarda yuumlkleme ve boşaltmadan taşımanın

sorunsuz yuumlruumlmesinden lojistik firma sorumlu olduğundan taşıyıcı sadece sevkiyata

goumlnderici ise muumlşteri ilişkilerine odaklanabilir

Duumlnya ticaretindeki doumlnuumlşuumlm ve yeni oluşumların etkisi yoğun bir şeklide lojistik ve

taşıma sektoumlruuml uumlzerinde goumlruumllmektedir Hemen hemen buumltuumln sektoumlrlerle doğrudan ilişkisi

olan lojistik uluslararası pazarlarda rekabet avantajının elde edilmesinde kilit rol

uumlstlenmektedir Uumlruumln veya hizmetlerin hedef pazarlara rakiplerden bir adım oumlnde olarak daha

hızlı ve daha ekonomik bir biccedilimde ulaştırılması uluslararası lojistik faaliyetlerinin oumlzuumlnuuml

teşkil etmektedir

Resim 17 Kara yolu taşımacılığı ve diğer taşıma tuumlrleri

10

Uluslararası ticaret eğilimleri lojistik sektoumlruumlnuuml daha iyi anlayabilmek ve

yorumlayabilmek iccedilin buumlyuumlk katkı sağlamaktadır Her sektoumlrde yaşanan rekabet ve koumlkluuml

değişimler beraberinde ccedilarpan etkisi yaparak lojistik alanında da etkisini goumlstermektedir

Rekabet ortamı yatırım maliyetleri hız ve esneklik accedilısından lojistik hizmetlerin

vazgeccedililmez bileşeni olan kara yolu eşya taşımacılığının diğer taşımacılık tuumlrlerine goumlre daha

fazla avantajı bulunmaktadır

16 Kara Yoluyla Eşya Taşımacılığının Olumsuz Youmlnleri

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığının bir kısım uumlstuumlnluumlkleri olmasına rağmen

bazı olumsuz youmlnleri de bulunmaktadır Bunlar

Numune veya benzeri nitelikte taşınacak eşyanın duumlşuumlk miktarda olması hacirclinde bu

eşyaların bir araccedil iccedilinde sevk yerlerine ayrı ayrı ulaştırılması gerekmektedir Parsiyel

malların toplanması dağıtımı zaman ve maliyet youmlnuumlnden olumsuzluk yaratmaktadır Hava

yolu parsiyel taşımalarda zaman ve maliyet youmlnuumlnden kara yoluna goumlre daha tercih

edilebilen bir taşıma tuumlruumlduumlr

Ağır ve yuumlksek hacimli eşyaların kara yolu ulaştırma mevzuatına uyumlu

olmaması taşınmalarını ccediloğunlukla imkacircnsız hacircle getirmektedir Bu tuumlr eşyaların demir yolu

veya deniz yoluyla taşınması daha verimli olmaktadır

Kara yoluyla uluslararası eşya taşımacılığında hukuki mevzuat bekleme suumlreleri

ile eşyanın hacmi ve niteliğine bağlı olarak diğer taşıma tuumlrlerine goumlre olumsuzluklar

yaratabilmektedir

Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta ihracat ve ithalat uumllkeleri arasında yuumlkuumln transit

geccediltiği uumllkelerde uyulması gereken guumlmruumlk mevzuatları bulunmaktadır Buna karşılık deniz

ve hava yolunda ccediloğunlukla ithalatccedilı ve ihracatccedilı olarak uumllkeler arasında transit geccediliş uumllkeleri

bulunmamaktadır Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta transit guumlmruumlkler ilave bekleme

suumlreleri oluşturmaktadır

Resim 18 Kara yolu taşımacılığında transit geccediliş

11

17 Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Uluslararası Oumlrguumltler

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığında etkili olan oumlrguumltler

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (CEMT-UBAK)

Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Uluslararası Taşıma Organizatoumlrleri Dernekleri Federasyonu (FIATA)

Kara yolu taşımacılık enduumlstrisinin bu oumlrguumltler vasıtası ile Tuumlrkiye ve yurt dışı

ulaştırma ve taşımacılık politikalarının irdelenmesi işletmelerin ve uumllkelerin dış ticarette

rekabetccedili uumlstuumlnluumlğuuml sağlamasında oumlnemli bir fonksiyonu olacaktır

171 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE) ldquoİccedil Ulaşım Komitesi Kara

Yolu Trafik Guumlvenliği Bozulabilir Maddelerin Taşınması Kombine Taşımacılık Tehlikeli

Maddelerin Taşınmasırdquo ccedilalışma gruplarından oluşmaktadır

İccedil ulaşım komitesinde yapılan goumlruumlşmeler sonrasında ccedileşitli Avrupa Birliği uumlye

uumllkelerinin katıldığı anlaşmalar aşağıdaki gibi sıralanabilir

CMRndashEşyaların Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşıma Soumlzleşmesine İlişkin

Anlaşma Uumllkemizin soumlzleşmeye taraf olma proseduumlruuml tamamlanmış olup 30 Ekim 1995

tarihinden itibaren yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Tır SoumlzleşmesindashTır Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair

Guumlmruumlk Soumlzleşmesi Uumllkemizin 1985 yılında kabul ettiği soumlzleşme halen uygulanmaktadır

Resim 19 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi

ADRndashTehlikeli Maddelerin Kara Yoluyla Uluslararası Taşınmasına İlişkin Avrupa

Anlaşması Uumllkemizin anlaşmaya taraf olabilmesi amacıyla ccedilalışmalar başlatılmıştır

12

Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) İslam Kalkınma Teşkilatı (İKT) gibi

uluslararası kuruluşlar iccedilinde de kara ulaştırmasına ilişkin konular Tuumlrkiye tarafından

izlenmekte ve gerekli ccedilalışmalar yapılmaktadır

172 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI southeast european cooperation ınititative)

11 uumllkenin katılımı ile kurulmuştur Bu girişime Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik

İşbirliği ve Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) destek vermektedir SECI

girişiminin amacı boumllge uumllkeleri arasında kara yolu eşya taşınmasına youmlnelik sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması ve ticaretin artırılmasıdır Bu amaca youmlnelik ortak girişim uumlye

uumllkeler arasında 1999 yılında ldquoMutabakat Zaptırdquo yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Resim 110 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

SECI buumlnyesinde guumlndem Komitesirsquonin saptadığı oumlncelikli projeler ele alınmakta ve

uumlye uumllkelerin eşguumlduumlmuumlnde yuumlruumltuumllmektedir SECI projeleri ile ilgili olarak tesis edilen

komitelerin uumlyelerini seccedililmiş ve goumlnuumllluuml kişiler oluşturmaktadır Uumllkemiz SECIrsquonın

ccedilalışmalarına diğer uumlye uumllkeler gibi resmicirc kuruluşlarımız ve oumlzel sektoumlr temsilcilerinden

oluşturulan heyetler ile katılmaktadır

173 Avrupa Ulaştırma Bakanları Konferansı (CEMTndashUBAK)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) 1953 yılında Avruparsquonın sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması uumllkeler arası ulaştırma ve guumlmruumlk mevzuatının

uyumlaştırılmasının sağlanması amacıyla kurulmuştur İlk kuruluşa katılan 16 uumllke

(Almanya Avusturya Belccedilika Danimarka İspanya Fransa İngiltere Yunanistan İtalya

Luumlksemburg Norveccedil Hollanda Portekiz İsviccedilre ve Tuumlrkiye) 16 maddelik anlaşmayı

imzalayarak kuruluşu resmileştirmiştir

Kuruluşun yapmış olduğu başarılı ccedilalışmalar nedeniyle işlevi Avrupa sınırlarını da

aşarak 41 uumlye uumllke ile bazı Orta Asya ve Kuzey Afrika uumllkelerini de kapsar konuma

ulaşmıştır UBAK ccedilalışmalarını ccedilalışma grupları hacirclinde suumlrduumlrmektedir Daimi sekreterya

Parisrsquote bulunmaktadır

UBAK belgeleri geccedilerli oldukları uumllkelere goumlre doumlrde ayrılır

13

Tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan + İtalya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

UBAK Belgelerinin uumlzerinde geccedilersiz olduğu uumllkenin uluslararası harf kodu bir ccedilember

iccedilinde işareti ile kaplanmış olarak yer almaktadır

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyesi olduğu konferansın ccedilalışmalarında taşımacılığın

geliştirilmesi trafik kara yolu guumlvenliği ccedilevrenin korunması gibi konular oumlncelik

taşımaktadır

174 Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU)

Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU International Road Transport Union)

duumlnyadaki kara yolu taşımacılığı alanında nakliye operatoumlrleri taşıma şirketlerinin sahipleri

kamyon taksi otobuumls olmak uumlzere tuumlm sektoumlruuml temsil eden bir organizasyondur 1948

yılında İtalyarsquoda kurulmuş olan bu oumlrguumltuumln buguumln 68 uumllkede 151 uumlyesi bulunmaktadır

Resim 111 Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

IRUrsquonun amacı kara yolunda ccedilevreye duyarlı emniyetli olarak mal ve insanların

taşınmasını sağlamak yuumlksek mesleki standartlara ulaşmak olarak belirtilebilir IRUrsquonun en

oumlnemli uygulamalarının başında uluslararası eşya taşınmasında TIR sisteminin

garantoumlrluumlğuumlnuuml yapması gelmektedir Oumlrguumltuumln temel amaccedilları şu şekilde belirtilebilir

Araccedilların emniyetli temiz ekonomik yakıt tuumlketimini sağlayacak girişimlerde

bulunmak

Filo youmlnetiminde araccedil bakımı ve ccedilalışma koşullarını duumlzenlemek

Kara yolunun emniyetli hacircle gelmesine yardımcı olmak

Ccedilevreye duyarlı araccedilları teşvik etmek

Uumllkeler arası resmi duumlzeyde ve uluslararası sivil toplum kuruluşları ile sıkı işbirliği

iccedilinde bulunmak

Kara yolunun daha emniyetli ve belge proseduumlruumlnuumln azaltılması iccedilin ccedilalışmak

Uumlyelerini ulusal ve uluslararası duumlzenlemeler konusunda bilgilendirmek

Uluslararası taşımacılık ve ticarette engelleri ortadan kaldırmaktır

14

Tuumlrkiyersquode kara yolu eşya taşıması ile ilgili sektoumlruuml temsil eden oumlnemli kuruluşlar

ise Ulaştırma Bakanlığı ve Guumlmruumlk Muumlsteşarlığı başta olmak uumlzere devletin tuumlm yetkili

kurumları Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Uumlretenler Derneği (UTİKAD)

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) ve Ro-Ro Gemi İşletmecileri ve Kombine

Taşımacılar Derneğirsquodir (RODER)

18 Tuumlrkiyersquonin Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığındaki

Ana Guumlzergacirchları

Tuumlrkiyersquonin dış ticaretinde en buumlyuumlk paya sahip olan Avrupa Birliği uumllkelerine

yapılmakta olan taşımacılık iccedilin iki oumlnemli guumlzergacirchı bulunmaktadır Tuumlrkiyersquonin doğu ve

guumlneyinden Kafkaslar Orta Asya ve Ortadoğu boumllgelerine yapılan kara yolu taşımacılığı

ccedileşitli belirsizlik ve yeniden yapılanmalar neticesinde gelişme goumlstermesine rağmen istenilen

seviyeden uzaktır Bu nedenle duumlzenli ve suumlrekli olarak gerccedilekleştirilen yasal ve teknik

altyapısı uluslararası standartlara ulaşmış olan iki guumlzergacirch Tuumlrkiye accedilısından son derece

stratejiktir Bunlar

Kapıkule Sınır Guumlmruumlk Kapısırsquondan yapılan kara yolu taşımacılığı

Ro-Ro gemileriyle kara yolu araccedil gereccedilleriyle İtalya uumlzerinden yapılan taşımacılık

181 Kapıkule Sınır Kapısırsquondan Yapılan Taşımacılık

Kapıkule uumlzerinden yapılan taşımacılık oumlnemli bir paya sahip olmasına rağmen transit

geccediliş uumllkeleri guumlmruumlklerindeki uzun bekleme suumlreleri geccediliş belgeleri sınırlamaları geccediliş

uumlcretleri tahditli yol ve geccediliş suumlreleri nedeniyle zaman zaman sorunlu bir guumlzergacirch hacirclini

alabilmektedir

Resim 112 Kara yolu taşımacılığında guumlzergacirchlar

Uluslararası kara yolu taşımacılığında oumlzellikle kara yolu taşıtlarının geccediliş

sınırlamalarının bulunduğu transit guumlzergacirchında bulunan uumllkelerde vagonların uumlzerinde

taşınarak varış uumllkesine sevk edilmeleri zorunlu hacircle gelmiştir Tuumlrkiye ile Avrupa Birliği

uumllkeleri arasında demir yolu aktarmalı taşımacılık bu sınırlamaların bulunduğu Avusturya

geccedilişlerinde yapılmaktadır

15

1811 Kara yolu Guumlzergacirchında Kullanılan Başlıca Hatlar

Bulgaristan - Romanya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - İtalya hattı

182 Ro-Ro Gemileriyle Yapılan Taşımacılık

Uluslararası kara yolu taşımacılığında geccediliş sınırlamaları transit suumlrelerinin uzun

zaman alması taşımacılığın toplam maliyetlerinin duumlşuumlruumllmesi gibi nedenlerle kara yolu

araccedillarının deniz yolu Ro-Ro gemilerine bindirilmesi bir zorunluluk hacirclini almıştır

Ro-Ro gemileri taşıma seccedileneği olan gemi tuumlruumlduumlr Taşıt gibi konteyner de taşıyabilir

Ayrıca paletli yuumlklerin de taşındığı goumlruumllmektedir

Ro-Ro gemileri aşağıdaki taşıt tuumlrlerini taşıyabilir

Şasili treyler (ccedilekicili ccedilekicisiz)

Treyler semi treyler

Diğer tekerlekli yuumlkler (kamyon vb)

Ro-Rorsquolarla gelişen kombine taşımacılık tramp veya duumlzenli hat taşımacılığındaki

limanların taşıma sistemindeki oumlnemini azaltmıştır Ro-Ro gemileri iccedilin kamyonların

ccedilıkışlarına uygun iskelelerin oluşturulması dışında hiccedilbir yuumlkleme ve boşaltma araccedil gereccedil ve

donanımına gerek duyulmaz

Resim 113 Ro-Ro taşımacılığı

Ro-Ro taşımacılığının hasarsız emniyetli ve hızlı taşıma imkacircnı sunması guumlmruumlklerde

daha az zaman kaybı ile geccediliş daha rekabetccedili taşıma uumlcretleri demektir Tuumlrkiyersquonin Ro-Ro

taşımacılığı ile alternatif konumdaki kara yolu transit taşımacılık guumlzergacirchında bulunan

uumllkelerde sıkccedila goumlruumllen ccedilalınma ve yağmaların oumlnuumlne geccedililmektedir Eşyaların uumlnite hacircline

getirilerek Ro-Ro ile kombine taşımacılık yapılması hasar riskini azaltmaktadır

Ro-Ro taşımacılığının uumlstuumlnluumlkleri şu şekilde belirtilebilir

16

Kara yolu araccedillarının Ro-Ro gemileriyle taşınması araccedilların yıpranma paylarını aza

indirir

Kara yollarının bakım ve onarımında tasarruf sağlar

Kara yolu trafik sıkışıklığı ve kaza risklerini azaltır

Belirgin doumlviz tasarrufu sağlar

Bazı hatlarda zaman kazancı sağlar

Teslimatta duumlzen ve planlama yapılmasına olanak sağlar

1821 Ro-Ro Guumlzergacirchları

İstanbul + Ccedileşme - Trieste Ro-Ro hatları

Buumlyuumlk filoya sahip nakliyecilerin ccediloğunun ağırlıklı olarak kullandıkları hatlardır Doğu

Avrupa uumllkelerindeki tonaj sınırlamalarına tabi olmaması ve araccedilların daha az km yapması

nedeni ile tercih sebebidir

Patra + Igoumenitsa - Bari + Ancona Ro-Ro hatları

Guumlney İtalya Guumlney Fransa ve İspanyarsquoya sefer yapan nakliyecilerin tercih ettikleri

ana hatlardır Maliyetlerin daha duumlşuumlk olması ve suumlre avantajı getirmesi nedeni ile tercih

sebebidir

Resim 114 Sık kullanılan Ro-Ro hatları

Haydarpaşa-Trieste Samsun-Novorossisk Trabzon-Sochi ve Zonguldak-Ukrayna

hatları ağırlıklı olmak uumlzere toplam 20rsquonin uumlzerinde Ro-Ro hattında seferler

gerccedilekleştirilmektedir

19 Uumllkemizin Uluslararası Kara Yolu Projeleri

Kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlmuumlzuumln uluslararası ilişkilerinin yuumlruumltuumllmesi ve sorunların

ccediloumlzuumlmuuml youmlnuumlnde ccedilaba goumlsterilmesi Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel

Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlrevleri arasındadır Bu amaccedilla uumllkemiz taşımacılarının yolcu ve eşya

taşıması yaptığı 48 uumllkeyle İkili Uluslararası Kara yolu Taşıma Anlaşması imzalanmış iki

17

uumllkeyle de paraf edilmiştir İmzalanan anlaşmalar ile iki uumllke arasında ve transit olarak

yapılmakta olan kara yoluyla yolcu ve eşya taşımacılığı belli duumlzenlemeler iccedilinde

gerccedilekleştirilmekte ortaya ccedilıkan sorunlar ise bu anlaşmalar ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlmlenebilmektedir

Anlaşmalar ile ikili taşımalar transit yolcu ve eşya taşımaları iccedilin kolaylıklar

getirilmektedir ayrıca

Geccediliş uumlcretleri

İkili taşımacılık transit eşya ve yolcu taşımacılığının tabi olacağı izin belgesi

proseduumlruuml

Doumlnuumlş yuumlkuuml ve uumlccediluumlncuuml uumllke taşımaları

Hangi tuumlr eşya taşımalarının izin belgesinden muaf tutulacağı

Taşıt personeli ve taşımacıların uyacağı kurallar

Taşıma faaliyetinden doğan oumldemelerin ne şekilde yapılacağı

Yolcu ve eşya taşımacılığına ilişkin guumlmruumlk ve diğer formalitelerin

kolaylaştırılması

Eşya taşımacılığında teminat konusu

Yolcular bagaj ve eşya iccedilin yaptırılacak sigorta

Karma Komisyonun kurulması ve goumlrevleri

gibi konular kapsamlı şekilde duumlzenlenmiştir

İkili anlaşmalarda yer alan ldquoKarma Komisyonrdquo her yıl toplanarak ortaya ccedilıkan

sorunların ccediloumlzuumlm yollarını goumlruumlşuumlr istatistikicirc bilgi değişimini sağlar ve takip eden yılı da

kapsayacak şekilde alınacak tedbirleri kararlaştırır

Diğer yandan birccedilok uumllkenin bir araya geldiği ve uumllkemizin de aktif olarak yer aldığı

uluslararası platformlarda uumllkemiz kara yolu taşımacılarının pazar paylarının artırılabilmesi

amacıyla gereken titiz ccedilalışmalar yapılmakta bu ccedilalışmalarda ccedilevrenin korunması trafik

guumlvenliği ve taşımacılığın serbestleştirilmesi gibi konular oumln planda tutulmaktadır

191 Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK) Projesi

Kıtalar arasında bir geccediliş boumllgesinde yer alan Tuumlrkiye kendi ulusal gelişmesi kadar

boumllgenin birliği accedilısından da kara yolu ağının gerekliliğine inanmıştır Bu nedenle uumllkemiz

sınırlarından geccedilen yaklaşık 3200 km yolu kapsayan Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK)

projesini gerccedilekleştirmiştir Bu proje kapsamına giren yol ağı toplam yol ağımızın 5rsquoini

teşkil etmektedir

Tuumlrkiye transit kara yolu Bulgaristan sınırında Kapıkulersquoden başlayarak İstanbul

uumlzerinden Gerede - Ankara yolu ile bir kolu Suriye sınırına diğeri Irakrsquoa devam etmekte

Geredersquoden ayrılan kuzey kolu ise Refahiye Erzincanrsquodan geccedilip İran sınırında sona

ermektedir

18

Soumlz konusu yol Avrupa ve Orta Doğu kara yolu ağını en uygun şekilde tamamladığı

gibi Avrupa uumllkelerinden Orta Doğu Batı Asya ve Kuzey Afrikarsquoya doğru trafik akışının

sağlandığı en kısa yoldur

192 Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK)

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyeleri arasında bulunduğu komisyonun temel amacı Avrupa

ekonomisinin yeniden yapılanması Avruparsquodaki ekonomik faaliyet duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

Avrupa uumllkelerinin gerek birbirleriyle gerekse diğer uumllkelerle ekonomik ilişkilerinin idame

ettirilmesi ve geliştirilmesi olarak belirlenmiştir AEK huumlkuumlmetlerin teknik uzmanlarının

ortak konular uumlzerinde anlaşmaya vardığı kapsamlı stratejiler ve politikalar oluşturdukları

bir forum niteliğindedir

Uumllkemizdeki E yolları olarak bilinen Avrupa-Uluslararası yol ağı uumlyesi bulunduğumuz

Birleşmiş Milletler AEKrsquoca uumllkeleri birbirine bağlayan kara yollarının geliştirilmesini teşvik

amacıyla kullanıma konmuş bir sistemdir

Uumllkemize Avrupa sınırlarından E-80 ve E-90 numaraları ile giren iki anayol sisteme ve

amaca uygun olarak İran ve Irak sınırlarında Asya ve Ortadoğu uluslararası yol ağlarına

bağlantı sağlayacak şekilde duumlzenlenmiştir E yollarının Kafkasya ve Orta Asya uumllkelerine

uzatılması konusundaki ccedilalışmalara paralel olarak E-97 ve E-95 hatlarının oluşturulması

kabul edilmiştir

193 Kuzey - Guumlney Avrupa Otoyolu (TEM) Projesi

Tuumlrkiye ile birlikte Avusturya Bulgaristan Ccedilekoslovakya Yunanistan Macaristan

İtalya Polonya ve Yugoslavyarsquonın uumlyelikleri ile kurulan projede Doğu Avruparsquoda

gerccedilekleşen değişimler ve geccedilişler nedeniyle TEM hatlarının buumltuumlnluumlğuumlnuumln bozulması

sonucunda uumlye uumllke sayısı zaman zaman değişmiştir 1997 yılı itibariyle projeye uumlye uumllkeler

Bulgaristan Ccedilek Cumhuriyeti Guumlrcistan Hırvatistan İtalya Litvanya Macaristan Polonya

Romanya Slovakya ve Tuumlrkiyersquo dir

Resim 115 Tuumlrkiyersquodeki TEM otoyolları

Başlangıccedilta yaklaşık 10000 kmrsquolik bir otoyolu ağının tesisini oumlngoumlren TEM Projesi

kuzeyde Polonyanın Gdansk kentinden başlamakta 10 uumllke uumlzerinden geccedilerek Adriyatik

19

Ege ve Karadeniz sahillerine erişmekteydi Ancak Doğu Avrupa uumllkelerinin sosyal ve

ekonomik yapılarında son yıllarda goumlruumllen değişmelere ve bunun sonucu olarak ortaya ccedilıkan

yeni ilişkilere paralel olarak TEM Projesine doğu-batı istikametinde yeni hatlar ilave

edilerek TEM ağı yaklaşık 20149 kmrsquoye ccedilıkartılmıştır

Uumllkemiz sınırları iccedilinde kalan boumlluumlmuuml ise Kapıkule İstanbul Ankara Aşkale

guumlzergacirchını takiben Trabzonda Karadenize doğuda Guumlrbulak batıda Afyon uumlzerinden

İzmir ve Ege Denizine guumlney ve guumlneydoğuda ise Yayladağ ve Cizre hudut kapılarımıza

ulaşmaktadır Ayrıca Gerede-Samsun-Trabzon-Rize-Hopa guumlzergacirchının da TEM ağına ilave

edilmesiyle TEMin Tuumlrkiye sınırları dacirchilicircndeki yol uzunluğu 5556 km olmuştur

194 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT-ECO)

ECO 1964 yılında kurulan Kalkınma İccedilin Boumllgesel İşbirliği Teşkilatı (RCD) nın bir

devamı olarak Tuumlrkiye İran ve Pakistan arasında imzalanan bir protokolle kurulmuştur

Teşkilatın oumlncelikli hedefleri arasında serbest bir taşımacılık sistemi yer aldığından

ulaştırma ile ilgili konular buumlyuumlk oumlnem arz etmektedir Uumlye uumllkeler arasında ekonomik ticari

ve kuumlltuumlrel işbirliğini sağlamak amacıyla kurulan teşkilat daha sonra Sovyetler Birliğinin

dağılmasıyla bağımsızlıklarını kazanan boumllgedeki bazı uumllkelerin de katılımıyla uumlye sayısını

10a ccedilıkarmıştır Buguumln itibariyle Tuumlrkiye İran Pakistan Azerbaycan Tuumlrkmenistan

Oumlzbekistan Kırgızistan Kazakistan Afganistan ve Tacikistan ECO uumlyesi uumllkelerdir Kuzey

Kıbrıs Tuumlrk Cumhuriyeti de goumlzlemci uumlye statuumlsuuml ile ECO ccedilalışmalarını izlemektedir

Tuumlrk taşımacılarının orta ve uzak Asyaya ulaşması iccedilin oumlnemli guumlzergacirchları iccedileren uumlye

uumllkeler taşımacılık konusunda ccedileşitli anlaşmaların hazırlık ccedilalışmalarını suumlrduumlrmektedir

Uumllkemiz bu ccedilalışmaların tamamına aktif olarak katılmakta ve gerekli katkıyı sağlamaktadır

Resim 116 ECO (Economic cooperation organization)

Yeni katılımlarla birlikte boumllgesel işbirliğinde roluuml ve oumlnemi artan ECO ccedilerccedilevesinde

kesintisiz bir kara yolu ulaşımı iccedilin ilave guumlzergacirchlara ihtiyaccedil duyulmuş olup bu konuda

ccedilalışmalar suumlrduumlruumllmektedir

20

110 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Lojistik Firma

(freight forwarder)

Kara yolu taşıma sistemleri oumlzellikle muumlşteri ilişkileri ile kara yolu iş

organizasyonunda oumlnemli roluuml bulunan lojistik firma tarafından yoğun olarak

etkilenmektedir Lojistik firmanın kara yolu taşımacılık sistemleri iccedilindeki etkinliğini

sağlayabilmesi iccedilin oumlnem vermesi gereken hususlar şunlardır

Taşımacılık hizmetlerinde yuumlksek kalite

Suumlratli ve tam zamanında teslimat

Seferlerde sıklık ve duumlzenlilik

Goumlndericilere esnek fiyat oumlnerileri

Resim 117 Fiyatlandırma

Lojistik Firma bu unsurlar sayesinde taşıyıcı ile birebir bağlantı kurabilir ve

muumlşterilerine uygun ccediloumlzuumlm imkacircnları yaratabilir Kara yolu eşya taşımacılığında lojistik

firmanın temel işlevi diğer taşıma tuumlrlerinde olduğu gibi taşıma organizasyonunun yerine

getirilmesidir Lojistik firma taşıma organizasyonunu yerine getirirken goumlz oumlnuumlne aldığı en

oumlnemli unsur muumlşteri odaklı hizmet anlayışıdır Hizmetin kesintisiz ve suumlrekli olarak aynı

kalitede ve duumlşuumlk maliyette verilebilmesi lojistik firmanın temel ccedilalışma prensibi

olmaktadır

Lojistik firmanın ana hizmeti muumlşterilerine kara yolu ile yapılacak taşımalarda tarifeli

seferler organize edecek şekilde yuumlk konsolidasyonu yapmasıdır Bu amaccedilla aynı guumlzergacircha

youmlnelik bulunan yuumlk talepleri hacim olarak yetersiz olsa bile hizmetin suumlrekliliğinin

sağlanması amacıyla duumlzenli olarak verilebilmelidir

Lojistik firmanın hizmet yaklaşımı duumlşuumlk hacimli yuumlklerin taşınmasında

konsolidasyon yaparak bireysel ihracatccedilı ve ithalatccedilının goumlnderilerine daha avantajlı bir

ortam oluşturmaktır

Lojistik firmaların kara yolu eşya taşımacılığı ile goumlndericiye sağlayabileceği faydalar

şu şekilde sıralanabilir

21

Lojistik firmanın bir hizmet organizasyonu olarak muumlşterilerine ihtiyaccedil duyduğu

yuumlksek esnekliği sunabilmesi

Yuumlk konsolidasyonu yapabilmenin sağladığı yeterli yuumlk bulma avantajı

Resim 118 Yuumlk konsolidasyonu

Depodan depoya guumlvenli taşıma

Duumlzenli ve sık yuumlkleme yapılabilmesi

Taşıma ve depo yerlerinin kapasitelerinin iyi kullanımına youmlnelik optimal

ccediloumlzuumlmlemeler sayesinde oumlnemli maliyet avantajı oluşturması

Taşımayı buumltuumlnuumlyle kontrol altında tutma olanağı

Sevkiyatın araccedil takip sistemiyle suumlrekli izlenebilmesi

Suumlratli teslimat imkacircnı

Kolay yuumlkleme ve boşaltma olanağı

Uygun fiyat tarifelerinin oluşturulmasıdır

1101 Taşıma Organizatoumlruuml Olarak Lojistik Firma (freight forwarder)

Kara yolu eşya taşımacılığında Lojistik Firmarsquonın taşıma organizatoumlruuml olarak başlıca

roluuml uluslararası taşımacılıkta goumlndericilerin (ihracat ve ithalatccedilılar) yuumlklerinin teslim

yerlerine en iyi koşullarda ulaştırılmasına youmlnelik faaliyetlerde bulunmasıdır

Lojistik firmanın taşıma organizatoumlruuml olarak hizmet suumlrecinin aşamaları şunlardır

Muumlşteri talebi

Hizmet tarifelendirme

Teklif verilmesi

Soumlzleşme yapılması

Hizmetin yerine getirilmesi

22

Goumlnderici ihracat ve ithalat eşyasının taşınmasını guumlvenli hızlı ve duumlşuumlk fiyatla

yapabilecek taşıma organizatoumlruuml (lojistik firma) firmalarla ilgili pazar araştırması yapabilir

Goumlnderici iccedilin lojistik firma seccediliminde oumlnemli unsurlar şunlardır

Lojistik firmanın sevk edilmesi planlanan boumllgedeki faaliyet alanı

Taşınacak malla ilgili daha oumlnceki deneyimi

Taşıma ve diğer hizmetlere ait rekabetccedili tarifeleri

Hizmet kalitesi

Firma referansları

İş deneyimleri

Firma guumlvenliği

Goumlndericinin lojistik firmadan beklentisi sadece rekabetccedili fiyatlara dayanmamakta

sevk edilecek eşyaya ait taşıma deneyimi ve taşımayı emniyetli ve tam zamanında teslim

edilmesi başta olmak uumlzere hizmet kalitesi yuumlksek bir şekilde yerine getirebilmesine bağlı

olmaktadır

Lojistik firmanın tercih edilebilir olabilmesi iccedilin pazarlama stratejileri oluşturması

gerekmektedir Pazarlama stratejilerini oluştururken lojistik firmalar muumlşterilerine sunduğu

hizmet alanını genişleterek yeni hizmet alanlarını nitelikli olarak sağlamayı ve rekabetccedili fiyat

politikaları oluşturmayı oumln planda tutmalıdır Lojistik firmanın kara yolu stratejilerinin

başarılı olabilmesi iccedilin aşağıdaki unsurlara yeterince oumlnem vermek durumundadır

Profesyonel bir işadamı bilinci ile ccedilalışmalıdır

Goumlndericinin talep ve beklentilerine dikkat edilmelidir

Goumlndericiye verdiği soumlzleri titizlikle yerine getirmelidir

Belirsizlik durumlarında mutlaka goumlnderenle bağlantıya geccedilmelidir

Maliyet ve kacircrlılık analizleri yapmalıdır

1102 Kara Yolu Hizmet Soumlzleşmesi

Taşıma organizatoumlruuml olarak lojistik firma (freight forwarder) uluslararası kara yolu

eşya taşımacılığında faaliyetlerini goumlndericilerin (ihracat veya ithalatccedilı) talimatları

ccedilerccedilevesinde yerine getirmektedir Goumlndericiler yuumlklerin taşınması veya diğer faaliyetlerin

organizasyonu iccedilin yuumlk taşıyıcılar ile (ihracatta malları teslim alacak veya ithalatta

sevkiyatları planlamak uumlzere yurt dışı acentelerle) bir hizmet soumlzleşmesi yapmaktadır

Goumlndericilerin yuumlkleri bazen tam kamyon yuumlkuuml (FCL) olabileceği gibi bazen de kamyon

yuumlkuumlnuuml dolduramayacak hacimde olabilir Kamyon yuumlkuumlnden az olduğunda lojistik firma

bireysel goumlndericilere ait yuumlkleri konsolidasyon yaparak kamyon yuumlkuuml hacmine ulaştırabilir

Goumlnderici işveren olarak taşıma organizatoumlruuml lojistik firmayla bir hizmet soumlzleşmesi

yapar Bu soumlzleşme uygulamada goumlndericinin yazılı talimatı ile olabileceği gibi bazen de

guumlvenilir muumlşterilerden ndashgoumlndericiden- soumlzluuml de alınabilir

23

Taşıma organizatoumlruuml lojistik firmanın bir taşıma firması bulup muumlşterilerden aldığı

eşyayı taşıtması gerekecektir Lojistik firma goumlnderenle yaptığı soumlzleşmenin bir benzerini

goumlnderenin istediği koşulları yerine getirebilecek bir taşımacıyla da yapabilir Lojistik firma

goumlndericinin sevk talimatına goumlre taşımayı organize ederek taşıyıcıyı youmlnlendirir

Lojistik firmanın hizmet soumlzleşmesi yaptığı muumlşterisine karşı taşıma ile ilgili

yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine getirebilmesi iccedilin taşıyıcı seccediliminden malların teslim edilmesine

kadar tuumlm aşamalarda taşıma suumlrecinin takip edilmesi gereklidir Lojistik firma goumlndericiyi

(muumlşteri) memnun edebilecek hizmet tarifesini oluşturmak amacıyla taşıyıcı seccediliminde

goumlndericinin kendisi iccedilin oumlnemli olan konuları aynı şekilde taşıyıcıdan da talep etmelidir

Uluslararası taşımalarda lojistik firmanın yapmış olduğu hizmet soumlzleşmesinin işlerliği

ldquoMal Teslim Alındı Makbuzu (Forwarderrsquos Certficate of Receipt FCR)rdquo duumlzenlemesiyle

kesinlik kazanmaktadır Lojistik firma tarafından goumlndericiye yani ihracatccedilı veya ithalatccedilıya

verilen FCR belgesi ile soumlz konusu malın zilyetliği lojistik firmanın uumlzerine geccedilmektedir

Resim 119 Malların teslim alınma işlemleri

24

X İhracat AŞ

Merter 235 İstanbul Tuumlrkiye

Tel 0212 125 25 27

Faks 0212 125 125 25 25

E-Posta XXcom

HİZMET SOumlZLEŞMESİ

Merter 235 İstanbul adresinde bulunan X İhracat AŞ ile Sefakoumly

Cumhuriyet Cad 17 İstanbul adresinde bulunan Hizmet Lojistik AŞ

arasında aşağıdaki şartlarda taşıma hizmet soumlzleşmesi yapılmıştır

1 Hizmet Lojistik AŞX AŞrsquonin Merter deposundan Almanya ve

Fransarsquoya sevk edilecek mamulleri taşıyacaktır Araccedillar hazır giyim

taşımasına uygun askılı araccedillar olacaktır

2 Sevkiyatlar uumlretimde bir aksama olmadıkccedila her hafta cuma guumlnuuml

yapılacaktır Hizmet Lojistik AŞ bu nedenle her cuma saat 0800rsquode depo

oumlnuumlnde uygun araccedillarını hazır edecektir

3 Hizmet Lojistik AŞ Almanya ve Fransarsquoya sevkiyatın olup olmadığı

konusunda teyidi en geccedil her hafta ccedilarşamba guumlnuumlne kadar alacaktır

4 Hizmet Lojistik AŞ uygun aracı cuma guumlnuuml oumlğleden sonra saat

1430rsquoa kadar tedarik edemediği takdirdeX AŞ başka firmadan araccedil tedarik

ederek malları sevk edecektir Navlun fiyat farkı bulunduğunda fiyat farkı ile

birlikte her araccedil iccedilin 500 Euro tutarını Hizmet Lojistik AŞ fatura edecektir

5 Taşıma uumlcreti Almanya iccedilin helliphelliphelliphellip Euro ve Fransa iccedilin helliphelliphellip

Euro olacaktır

6 Bu soumlzleşme imza tarihinden itibaren 1 yıl suumlre ile geccedilerlidir

Taraflardan biri bir ay oumlncesinden yazılı olarak anlaşmanın sona erdiğini

diğer tarafa bildirmedikccedile soumlzleşme suumlresi 1 yıl daha aynı şartlarda uzatılmış

olacaktır

7 Muumlcbir hacircller soumlzleşme kapsamı dışındadır

8 Taraflar arasındaki anlaşmazlıklar oumlncelikle iyi niyet ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlme kavuşturulacaktır Ccediloumlzuumlmsuumlzluumlk hacirclinde İstanbul Ticaret Odasırsquonın

verdiği kararlar esas alınacaktır

İş bu soumlzleşme 01012008 tarihinde X AŞ ile Hizmet Lojistik AŞ

arasında yapılmıştır

X AŞ Hizmet Lojistik AŞ

Yetkili İmza Yetkili İmza

Belge 11 Kara yolu taşımacılık hizmet soumlzleşmesi oumlrneği

i

ACcedilIKLAMALAR iii GİRİŞ 1

OumlĞRENME FAALİYETİndash1 3 1 KARA YOLU TAŞIMACILIK SİSTEMİ 3

11 Kara Yolu Taşımacılığının Yapısı 3 12 Kara Yolu Taşımacılığının Duumlnyadaki Gelişimi 4 13 Kara Yolu Taşımacılığının Uumllkemizdeki Gelişimi 5 14 Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Diğer Taşımacılık Tuumlrlerine Goumlre Uumlstuumlnluumlkleri 8 15 Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığının Goumlndericiye Sağladığı Faydalar 9 16 Kara Yoluyla Eşya Taşımacılığının Olumsuz Youmlnleri 10 17 Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Uluslararası Oumlrguumltler 11

171 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE) 11 172 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI) 12

173 Avrupa Ulaştırma Bakanları Konferansı (CEMTndashUBAK) 12 174 Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU) 13

18 Tuumlrkiyersquonin Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığındaki Ana Guumlzergacirchları 14 181 Kapıkule Sınır Kapısırsquondan Yapılan Taşımacılık 14 182 Ro-Ro Gemileriyle Yapılan Taşımacılık 15

19 Uumllkemizin Uluslararası Kara Yolu Projeleri 16 191 Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK) Projesi 17

192 Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK) 18

193 Kuzey - Guumlney Avrupa Otoyolu (TEM) Projesi 18

194 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT-ECO) 19 110 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Lojistik Firma (freight forwarder) 20

1101 Taşıma Organizatoumlruuml Olarak Lojistik Firma (freight forwarder) 21 1102 Kara Yolu Hizmet Soumlzleşmesi 22

UYGULAMA FAALİYETİ 25 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME 26

OumlĞRENME FAALİYETİndash2 29

2 Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Yasal Ccedilerccedilevesi 29 21 Kara Yolu Taşıma Kanunu ve Youmlnetmeliği 29

211 Kanunun Amacı ve Uygulama Sahası 30 213 Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Yetki Belgesi 37

215 Taşımaların Duumlzenlenmesi Kota ve Geccediliş Uumlcretleri 43 216 Suumlruumlcuumllerde Aranacak Şartlar 44

22 CMR Anlaşması (convention merchandises routier ticari mallar guumlzergacirch anlaşması)

45 221 Belgenin Oumlzellikleri 47 222 Uygulama Alanı 47 223 Taşıma Soumlzleşmesinin Akdedilmesi ve Uygulanması 48 224 Taşımacının Sorumluluğu 51

UYGULAMA FAALİYETİ 55 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME 56

İCcedilİNDEKİLER

ii

OumlĞRENME FAALİYETİ-3 59 3 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Bileşenleri 59

31 Suumlruumlcuumller 59 311 Suumlruumlcuumllerin Oumlzellikleri 60 312 Taşıt Kullanma Suumlreleri 61 313 Molalar 61 314 Dinlenme Suumlreleri 61

32 Araccedillar 63 321 Treyler 64

33 Yuumlkler 69 331 Niteliklerine Goumlre Yuumlkler 69 332 Araccedil Kapasitesine Goumlre Yuumlkler 69

333 Teslim Yerlerine Goumlre Yuumlkler 74 334 Lojistik Firma ve Yuumlk Temini 74 335 Lojistik Firma ve Teklif Tuumlrleri 77

UYGULAMA FAALİYETİ 80 4 YUumlKLEME ve SEVKİYAT 84

41 Yuumlkleme Planı 84 411 Yuumlkleme Planının Yararları 85

42 Yuumlkleme Kuralları 88 43 Yuumlklemede Sembol ve İşaretler 90

431 ldquoKırılabilirrdquo İşareti 90 432 ldquoBu Youmlnderdquo İşareti 91 433 ldquoNemden Koruyunrdquo İşareti 91

434 ldquoSıcaklık Sınırırdquo İşareti 91 44 Bozulabilir Gıda Maddelerinin Yuumlklenmesi 92

441 Yuumlkleme ve Sevkiyat Kuralları 92 45 Canlı Hayvan Yuumlklemesi ve Taşınması 94

451 Hayvanların Uluslararası Nakliyat Sırasında Korunmasına Dair Avrupa

Soumlzleşmesi 94 452 Yuumlkleme ve Taşıma Kuralları 95 453 Yuumlkleme Ekipmanları 98

UYGULAMA FAALİYETİ 103 MODUumlL DEĞERLENDİRME 107 KAYNAKCcedilA 111

iii

ACcedilIKLAMALAR

KOD 840

ALAN Ulaştırma

DALMESLEK Lojistik

MODUumlLUumlN ADI Kara yolu Taşımacılığı

MODUumlLUumlN TANIMI Kara yolu taşımacılığında taşımacılık sisteminin genel

yapısı ve uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal

ccedilerccedilevesi taşımacılığının bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat

ile ilgili temel bilgi ve becerilerin kazandırıldığı oumlğrenme

materyalidir

SUumlRE 4032

OumlN KOŞUL 10 sınıfı tamamlamış olmak

YETERLİK Kara yolu taşımacılığı işlemlerini yapmak

MODUumlLUumlN AMACI

GENEL AMACcedil Bu moduumll ile ofis yuumlkleme sahası ve

depo ortamında bilgisayar faks telefon yazıcı el

terminali forklift elleccedilleme elemanları gibi donanımları

kullanarak Tuumlrk Ticaret Kanunu CMR anlaşması

Karayolu Taşıma Youmlnetmeliği Uluslar arası anlaşmalar

AETR kuralları Ulaştırma Bakanlığı normları ve Firma

standartlarına uygun şekilde kara yolu taşımacılık sistemini

oumlğrenecek uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal

ccedilerccedilevesini uygulayabilecek kara yolu taşımacılığının

bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat işlemlerini

yapabileceksiniz

Amaccedillar Bu moduumll ile ofis ortamında uluslararası anlaşmalar ve

firma standartlarına goumlre bilgisayar telefon ve yazıcı gibi

donanımları kullanarak karayolu taşımacılık sistemini

oumlğrenebilecektir

Bu moduumll ile ofis ortamında CMR Karayolu Taşıma

Youmlnetmeliği TTK uluslararası anlaşmalar ve firma

standartlarına goumlre bilgisayar telefon yazıcı ve faks gibi

donanımları kullanarak karayolu taşımacılığının yasal

ccedilerccedilevesini uygulayabilecektir

Bu moduumll ile ofis yuumlkleme sahası ve depo ortamında

bilgisayar yazıcı ve faks gibi donanımları kullanarak

AETR kuralları Ulaştırma Bakanlığı normlarına uygun

şekilde Uluslararası Karayolu Eşya Taşımacılığının

bileşenleri işlemlerini yapabilecektir

Bu moduumll ile ofis yuumlkleme sahası ve depo ortamında

bilgisayar el terminali forklift elleccedilleme elemanları gibi

donanım ve araccedil gereccedilleri kullanarak Karayolları Kanunu

ve Uluslararası Anlaşmalara uygun şekilde yuumlkleme ve

sevkiyat işlemlerini yapabilecektir

ACcedilIKLAMALAR

iv

EĞİTİM OumlĞRETİM

ORTAMLARI VE

DONANIMLARI

İşletmelerin ofis ortamları ile bu ortamda bulunan

bilgisayar yazıcı faks telefon gibi donanım araccedilları

OumlLCcedilME VE

DEĞERLENDİRME

Moduumll iccedilinde yer alan her oumlğrenme faaliyetinden sonra

verilen oumllccedilme araccedilları ile kendinizi değerlendireceksiniz

Oumlğretmen moduumll sonunda oumllccedilme aracı (ccediloktan seccedilmeli test

doğru-yanlış vb) kullanarak moduumll uygulamaları ile

kazandığınız bilgi ve becerileri oumllccedilerek sizi

değerlendirecektir

1

GİRİŞ

Sevgili Oumlğrenci

Uluslararası taşımacılık faaliyetlerinde kara yolu taşımacılığı kilit rol uumlstlenmektedir

Kara yolu taşımacılığı diğer taşıma tuumlrleriyle (deniz yolu demir yolu vb) birlikte oumlzellikle

de taşımanın başlangıccedil ve teslimat aşamalarında kullanılabilmektedir Esneklik hız ve diğer

taşıma tuumlrleriyle uyum bakımından birccedilok avantaja sahiptir

Taşımacılık uumllke sınırları iccedilinde yapılabileceği gibi uluslararası da olabilir Taşınacak

nesneler eşya da yolcu da olabilir Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığı uumllke dışından

alınan uumlruumlnlerinin nakli şeklinde uumllkenin dış satım uumlruumlnlerinin yurt dışına sevki şeklinde

veya bir uumllkeden bir başka uumllkeye transit taşımacılık şeklinde yapılabilir

Uluslararası kara yolu taşımacılığı dış ticarete konu olan fiziksel malların yurt dışına

sevk edilmesinde satılan veya satın alınan mamuluumln tamamlayıcısı ve ayrılmaz bir

parccedilasıdır Kara yolu taşımacılığı uumlruumlnuumln aktarma yapılmadan tam adrese teslim edilmesi

youmlnuumlnden diğer ulaştırma tuumlrlerine goumlre tercih sebebi olmaktadır

Kara yolu ile yapılacak eşya taşımacılığında yuumlkuumln temin edilmesi fiyat anlaşmasına

varılması yuumlke uygun araccedil temini en uygun yuumlklemenin yapılması ve buumltuumln bu işlemlerin en

kısa zamanda yerine getirilebilmesi hem muumlşteri memnuniyeti accedilısından hem de uumlruumlnlerin

guumlvenliği accedilısından oumlnem taşımaktadır

Bu moduumll sonunda edineceğiniz bilgi ve beceriler ile kara yolu taşımacılık sistemini

oumlğrenecek uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal ccedilerccedilevesini uygulayabilecek kara

yolu taşımacılığının bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat işlemlerini gerccedilekleştirme becerisine

sahip olacaksınız

Kara yolu taşımacılığı

GİRİŞ

2

3

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

Ofis ortamında uluslararası anlaşmalar ve firma standartlarına goumlre bilgisayar telefon

ve yazıcı gibi donanımları kullanarak kara yolu taşımacılık sistemini oumlğreneceksiniz

Kara yolu taşımacılığının duumlnyadaki ve uumllkemizdeki gelişimi hakkında bilgi

edininiz

Kara yolu taşımacılığının diğer taşıma tuumlrlerine goumlre uumlstuumlnluumlklerini ve olumsuz

youmlnlerini araştırınız

Kara yolu taşımacılığında yer alan uluslararası oumlrguumltler ve goumlrevleri hakkında

araştırma yapınız

Ro-Ro taşımacılığı hakkında araştırma yapınız Ro-Ro taşımacılığının kara yolu

taşımacılığıyla olan bağlantısı hakkında bilgi edininiz

Uumllkemizin uluslararası kara yolu guumlzergacirchları hakkında bilgi toplayınız

Bulabileceğiniz belge resim dergi harita vb dokuumlmanları sınıf ortamında

arkadaşlarınızla paylaşınız

Araştırma yaparken ccedilevrenizde bulunan lojistik firma veya nakliye firmaları ile

anlaşmalı olarak ccedilalışan işletmelerin ilgili servislerinden yararlanabilirsiniz Ayrıca bu

firmaların internet sitelerinden de bilgi edinebilirsiniz

1 KARA YOLU TAŞIMACILIK SİSTEMİ 11 Kara Yolu Taşımacılığının Yapısı

Kara yolu taşıma sistemleri teknoloji şebekeler (ağlar) uluslararası ve yerel kurallar

ve duumlzenlemeler bilgi ve iletişim lojistik ve hizmet anlayış ve uygulamalarından meydana

gelmektedir Bu sistemler taşıma operatoumlrleri iccedil ve dış muumlşteriler ekonomik ve sosyal

faktoumlrler ile devletin ortaya koyduğu yasal ccedilerccedileve ile suumlrekli etkileşim hacirclindedir

Kara yolu taşımacılık sektoumlruumlnde arz ve talebin etkileşiminde destek hizmetler

taşımaya olan talep guumlzergacirch veya alternatif yollar terminaller guumlmruumlkler sınırlar ara

geccediliş noktaları araccedillar işletmelerin sayısı kurallar ve duumlzenlemeler etkin rol oynamaktadır

Buna goumlre taşıma sistemleri oumlzellikle teknoloji iletişim ekonomi gibi dışsal faktoumlrlerden

yoğun olarak etkilenmektedir

Kara yolu eşya taşımacılığı uumlcret karşılığında eşyanın bir yerden diğer bir yere

taşınmasını kara yolu ile sağlayan ve taşımacı ile goumlnderici arasında bir soumlzleşme

ARAŞTIRMA

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

AMACcedil

4

yapılmasını gerektiren bir taşıma şekli olarak tanımlanmaktadır Bu tanıma goumlre kara yolu

taşımacılığının doumlrt temel boyutu vardır

Taşınacak eşyanın var olması

Eşya taşıma işinin uumlstlenilmesi

Uumlcret karşılığı olması

Taşıma tuumlruuml olarak kara yolunun belirlenmesidir

Eşya taşıma işleri ile ilgili yasal duumlzenlemeler 10072003 tarih 4925 sayılı Kara

Taşıma Kanunu ve Tuumlrk Ticaret Kanunu (TTK) tarafından duumlzenlenmektedir Taşıma işlemi

uumlcret karşılığı yapılmalıdır Uumlcret karşılığı yapılmayan taşımacılık konusunda TTK

huumlkuumlmleri uygulanamaz

12 Kara Yolu Taşımacılığının Duumlnyadaki Gelişimi

1930 yıllarında ortaya ccedilıkan kuumlresel ekonomik bunalım ve İkinci Duumlnya Savaşı sonrası

ortaya ccedilıkan ekonomik olumsuzlukları aşan ve guumlccedillenen uumllkeler ekonomik youmlnden guumlccedilsuumlz

ve az gelişmiş uumllkelerin ekonomileri uumlzerindeki etki ve denetimlerini artırmışlardır ldquoOumlncelik

tarımrdquo telkinleri ile gelişmiş uumllkeler guumlccedilsuumlz ekonomiye sahip uumllkeleri bu youmlnde uumlretim

yapmaya youmlnlendirmişlerdir

Bunun sonucunda sanayiden uzaklaşan tarıma dayalı bir ekonomik yapı oluşturan

uumllkeler sanayileşme yolunda gelişme goumlsteren uumllkelerin dış pazarı hacircline gelmiştir

Resim 11 Kara yolu taşımacılığı

Gelişmiş uumllkelerin ekonomilerine ccedilok youmlnluuml faydalar sağlayacak olan bu durumun

gerccedilekleşmesi ve gelişmesi iccedilin her yerleşim alanına ulaşabilecek ve taşımayı

gerccedilekleştirecek en oumlnemli ulaşım sistemi kara yoluydu Kara yolu ağının kurulması ve

geliştirilmesi iccedilin ldquoOumlncelik kara yolunardquo duumlşuumlncesini hacirckim kılmıştır

5

13 Kara Yolu Taşımacılığının Uumllkemizdeki Gelişimi

Kara yolu taşımacılığının uumllkemizdeki gelişimine bakıldığında ccedilok hızlı bir seyir takip

ettiği goumlruumllmektedir

Uumllkemizin coğrafi yapısı ve sosyo-ekonomik youmlnden sahip olduğu oumlzel durum yanında

batı ile doğu arasında tabi bir koumlpruuml oluşu ve transit taşımacılığa elverişliliği eski ccedilağlardan

beri uumllkemizi kara yolu taşımacılığı alanında daima oumln plana ccedilıkarmıştır Uumllkemiz Asya

Avrupa ve Afrika kıtaları arasında olup kuzey-guumlney doğrultusunda 500 km doğu-batı

ekseninde 1500 km uzunluğunda ve yuumlzoumllccediluumlmuuml 776 000sup2 olan bir dikdoumlrtgen koumlpruuml

goumlruumlnuumlmuumlndedir

Bilindiği gibi Tuumlrkiye tarih oumlncesinden bu yana ccedilok ve ccedileşitli uygarlıkların oluştuğu

bir yerdir Guumlnuumlmuumlze dek bu oumlzelliğini koruyarak gelmiş doğu-batı arasında ldquokoumlpruumlrdquo

olmuştur Bunun bir sonucu olarak da uzak geccedilmişten bu yana değişik doğrultu ve

karakterde yol ağlarına sahip olmuştur ldquoİpek yolurdquo ldquoBaharat yolurdquo ldquoKral yolurdquo en ccedilok

bilinen tarihi yollardır Tuumlrkiye Avrupa Asya ve Afrika arasındaki oumlnemli konumundan

dolayı kendi ulaşım hatlarını ve taşıma filolarını geliştirmek iccedilin buumlyuumlk ccedilaba goumlstermiştir

Resim 12 İpek yolu

Buumltuumln duumlnyada oumlzellikle Avruparsquoda suumlratle gelişen teknoloji mal zengini batı ile petrol

zengini doğu uumllkeleri arasında buumlyuumlk ccedilapta ticari ilişkilerin doğmasına yol accedilmıştır Bu

durum uumllkemizi bu alanda oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiş 1950rsquoli yıllara kadar yok denecek kadar

az olan modern anlayışa uygun kara yolu alt yapısı ve kara yolu taşımacılığında yeni bir

takım yatırımlar yapılmasını ve teşvik tedbirlerinin alınmasını gerekli kılmıştır

O doumlnemlerde alt yapının kolay hızlı ve ekonomik bir şekilde gerccedilekleşmesi petroluumln

ucuz ve temininin kolaylığı yanında uumllkemizde otomotiv sanayinin kurularak motorlu

araccedilların uumlretilmesi kara yolu taşımacılığının ilerlemesine neden olmuştur Ayrıca devletin

1980rsquoli yıllardan itibaren uygulamaya koymuş olduğu teşvik tedbirleri sonucu uumllkemizde

6

motorlu araccedil sayısı oumlnemli oumllccediluumlde artmış ve gerek yurt iccedili gerekse uluslararası kara yolu

taşımacılığı suumlratle gelişmiştir

1980rsquolerden itibaren uumllkemizin ihracata youmlnelik buumlyuumlme politikalarına geccedilmesiyle dış

ticaret yapısal değişime uğramış dış ticarete konu mal grupları ccedileşitlenmiş tarım ve

madencilik uumlruumlnlerinin yerini sanayi uumlruumlnleri almaya başlamış taşınan malların hacmi kısa

bir suumlre iccedilinde 10 milyar dolarlık seviyelere ulaşmıştır

Dış ticaretin yapısal değişimine bağlı olarak deniz yolu ile yapılan doumlkme yuumlk

taşımaları yuumlk cinslerinin değişimi ve sevkiyatlarda esneklik gibi avantajlar nedeniyle yerini

kara yolu eşya taşımacılığına bırakmaya başlamıştır

Resim 13 Ro-Ro bağlantılı kara yolu taşımacılığı

Tuumlrkiye-İtalya Ro-Ro hattının kurulması taşıma maliyetlerinin azalmasına seferlerin

tarifeli yapılmasıyla ihracat sevkiyatlarının planlanmasına Balkan uumllkelerinin geccediliş

uumlcretlerini tekrar goumlzden geccedilirmesi gibi birccedilok olumlu gelişmenin ortaya ccedilıkmasına neden

olmuştur 2003 yılında Batı Avrupa uumllkelerine yapılan kara yolu taşımacılığımızın yuumlzde

72rsquosi soumlz konusu Ro-Ro hatlarından yapılarak dış ticaretimize ait malların taşınmasında

stratejik bir guumlzergacirch konumuna gelmiştir Boumlylece Tuumlrk kara yolu taşımacılığı deniz yolu

entegrasyonlu Ro-Ro ve demir yolu entegrasyonlu Ro-La taşıma alternatiflerini uumlreterek

Avrupa Birliği mevzuatıyla uyumlu hacircle gelmiştir

Tuumlrkiyersquonin uluslararası kara yolu ile eşya taşımacılığı sektoumlruumlnde hizmet alanı Asya

ile Avruparsquonın bir ucundan diğerine kadar geniş bir coğrafi alana yayılmış ithalat-ihracat ve

transit taşımalardaki payı ile uumllke ekonomisine yılda ortalama 2 milyar USD navlun uumlcreti

olarak doumlviz girdisi sağlar konuma ulaşmıştır

1990 yılından itibaren duumlnyadaki gelişmelere paralel olarak ihraccedil pazarlarımız ve

uumlruumlnlerimizde oumlnemli bir artış ve ccedileşitlenme olmuştur Bu kapsamda başta Almanya olmak

uumlzere geleneksel pazarlarımız olan Batı Avrupa uumllkelerinin yanı sıra Rusya ve Tuumlrk

Cumhuriyetleri de oumlnemli bir yer kazanmıştır Soumlz konusu yapısal değişime paralel olarak

7

Bağımsız Devletler Topluluğu uumlyesi uumllkeler ile bazı Orta Asya uumllkeleri iki binli yıllardaki

hedef pazarlarımız olarak tespit edilmiştir

Soumlz konusu uumllkelere kara yoluyla ulaşım imkacircnının bulunması uumllkemiz ihracatı

accedilısından buumlyuumlk avantaj teşkil etmektedir Yabancı uumllkelere yapılan eşya taşımacılığımızın

ağırlıklı olarak kara yolundan olması artan dış taleplerin zamanında karşılanmasını

kolaylaştırmaktadır

Tuumlrkiyersquonin kıtalararası koumlpruuml konumunda olması ccedilok modlu ulaşıma elverişli

durumu Kafkasya ve Hazar Denizi ccedilevresindeki uumllkelere geccedilişi sağlayacak yeni sınır

kapılarının accedilılması ve pek ccedilok uluslararası proje ccedilerccedilevesinde yeni bağlantıların

oluşturulması yolundaki ccedilalışmalar Tuumlrkiyersquonin oumlnemini artırmakta ve aktif olarak bu

ccedilalışmalara katılımını gerekli kılmaktadır

Uluslararası kara yolu taşımacılığında uumllkemizin araccedil filosu giderek yenilenmiş ve

toplam araccedil sayımız 30000 adede ulaşmıştır Bu sayının iccedilinde 23000 aracımız Euro normlu

araccedil olarak faaliyet goumlstermeye başlamıştır

Resim 14 Euro normlu modern nakliye aracı

4925 sayılı Kara yolu Taşıma Kanunu ile uumllkemizde kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlnde

yeni bir doumlnem başlamıştır Bu kanun ile birlikte taşımacılık sektoumlruuml iccedilinde yer alan ve

faaliyet goumlsteren tuumlm işletmeler kayıt altına alınmış ve bu işletmelere faaliyet tuumlrlerine goumlre

lisans belgeleri verilmiştir

Kara yolu taşımacılığı buguumln tuumlm duumlnyada kendine has avantajlarından dolayı en

oumlnemli taşımacılık modudur Tuumlrkiye gibi uumlccedil yanı denizlerle ccedilevrili olan İspanyada dahi

uluslararası eşya taşımacılığında kara yolunun demir yolu ve iccedil suyollarına kıyaslandığındaki

payı 921dir Bu oran İngiltere iccedilin 889 15 AB uumllkesi iccedilin ortalama 792rsquodir

Uumllkemizde 1990 yılında 76 olan kara yolu taşımacılığı 2000 yılında 89rsquoa ve 2002

yılında da 93 oranına ulaşmıştır 2005 yılında 94rsquoe ccedilıkmıştır 1990 yılında 87 milyar

ton-km olan toplam taşımacılığımız ekonominin gelişmesi ile 2000 yılında 180 milyar ton-

kmrsquoye ulaşmıştır 2006 yılında bu rakam 200 milyar ton-kmrsquoyi aşmıştır ABDrsquode kara yolu

taşımasının genel taşımacılık iccedilindeki yeri 28 dir Buumltuumln duumlnyada kara yolu taşımacılığının

oranını duumlşuumlrmeye doumlnuumlk politikalar uygulanmaktadır

8

Uumllkemizde ulaşım sektoumlruuml iccedilinde en buumlyuumlk paya sahip olan kara yolu taşımacılığının

diğer sektoumlrlere nazaran kaza riski ccedilok yuumlksek olmasına rağmen gelişme goumlstermesinin ve

taşıma taleplerinde ilk sırayı almasının temelinde taşımayı ldquoKAPIDAN KAPIYArdquo

gerccedilekleştirmesi yanında hızlı kolay konforlu ve daha ekonomik bir hizmet sunması

yatmaktadır

14 Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Diğer Taşımacılık Tuumlrlerine

Goumlre Uumlstuumlnluumlkleri

Uluslararası kara yolu eşya taşınması ile diğer taşıma tuumlrlerine goumlre bir karşılaştırma

yapıldığında kara yolu taşımacılığının şu uumlstuumln youmlnleri bulunmaktadır

Kapıdan kapıya aktarmasız taşıma ve eşyanın yuumlkleme yeri ile boşaltma yerleri

dışında elleccedillenmemesi eşyanın yıpranmasını en aza indirmektedir Diğer taşıma tuumlrlerinde

oumlrneğin eşyanın limana veya demir yolu istasyonuna ulaşımına kadar bir yuumlkleme boşaltma

ana taşıma aracına yuumlklenme varış yeri limanı veya istasyonunda benzer elleccedillemenin

yapılması eşyaların daha fazla yıpranmasına sebep olmaktadır

Muumlşterinin istediği ve kara yolunun olduğu her noktaya taşıma seccedileneği

vermektedir

Kara yolu araccedillarının taşıma kapasitelerinin deniz demir yolu araccedillarına goumlre daha

kuumlccediluumlk olması nedeniyle taşımacılık sektoumlruumlnde daha esnek hareket imkacircnı sağlanmaktadır

Resim 15 Kara yolu araccedil taşıma kapasitesi

Tuumlrkiye gibi kara yoluyla uluslararası eşya naklinde kullanılabilecek taşıt sayısının

talebe goumlre daha fazla olduğu uumllkelerde rekabet uumlst seviyelere ulaşmakta ve boumlylelikle

muumlşteri lehine duumlşuumlk navlun fiyatlarının oluşmasına neden olmaktadır

Kara yolu eşya taşımacılığı diğer taşıma tuumlrlerine goumlre (deniz hava demir yolu

boru hattı vb) daha az yatırım maliyeti gerektirmektedir

Kara yoluyla daha duumlzenli ve sık sefer imkacircnı bulunmaktadır

Goumlndericinin kendisinin organize ettiği oumlzellikle kuumlccediluumlk ccedilaplı sevkiyatlara oranla

taşıma maliyetini azaltmaktadır

Ambalajlama ve sevkiyata hazırlamada zaman ve kaynaklardan tasarruf olanağı

sağlanmaktadır

9

15 Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığının Goumlndericiye

Sağladığı Faydalar

Kısa suumlrede teslim edilmesi gereken yuumlkler iccedilin suumlratli sevkiyat yapabilmesine

youmlnelik proje bazlı ccediloumlzuumlm yolları ortaya ccedilıkarılabilir

Gelişmiş kara yolu ağlarının getirdiği hızlı ve guumlvenli hizmet alma imkacircnları

yaratılabilir

Lojistik firma veya taşıma şirketleriyle birebir ilişki iccedilinde ccedilalışma olanağının

bulunması sayesinde sevk edilecek eşyaya oumlzel muamele yapılmasını sağlayabilir

Kara yolu taşımacılık hizmetleri ile bağlantılı diğer lojistik suumlreccedillerle

zenginleştirilerek hizmette ccedileşitlilik oluşturulabilir

Tahmin edilebilen maliyetlerin kolay hesaplanması ile tasarruf sağlanabilir

Resim 16 Tasarruf

Dokuumlmantasyon işleri ile ara noktalarda yuumlkleme ve boşaltmadan taşımanın

sorunsuz yuumlruumlmesinden lojistik firma sorumlu olduğundan taşıyıcı sadece sevkiyata

goumlnderici ise muumlşteri ilişkilerine odaklanabilir

Duumlnya ticaretindeki doumlnuumlşuumlm ve yeni oluşumların etkisi yoğun bir şeklide lojistik ve

taşıma sektoumlruuml uumlzerinde goumlruumllmektedir Hemen hemen buumltuumln sektoumlrlerle doğrudan ilişkisi

olan lojistik uluslararası pazarlarda rekabet avantajının elde edilmesinde kilit rol

uumlstlenmektedir Uumlruumln veya hizmetlerin hedef pazarlara rakiplerden bir adım oumlnde olarak daha

hızlı ve daha ekonomik bir biccedilimde ulaştırılması uluslararası lojistik faaliyetlerinin oumlzuumlnuuml

teşkil etmektedir

Resim 17 Kara yolu taşımacılığı ve diğer taşıma tuumlrleri

10

Uluslararası ticaret eğilimleri lojistik sektoumlruumlnuuml daha iyi anlayabilmek ve

yorumlayabilmek iccedilin buumlyuumlk katkı sağlamaktadır Her sektoumlrde yaşanan rekabet ve koumlkluuml

değişimler beraberinde ccedilarpan etkisi yaparak lojistik alanında da etkisini goumlstermektedir

Rekabet ortamı yatırım maliyetleri hız ve esneklik accedilısından lojistik hizmetlerin

vazgeccedililmez bileşeni olan kara yolu eşya taşımacılığının diğer taşımacılık tuumlrlerine goumlre daha

fazla avantajı bulunmaktadır

16 Kara Yoluyla Eşya Taşımacılığının Olumsuz Youmlnleri

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığının bir kısım uumlstuumlnluumlkleri olmasına rağmen

bazı olumsuz youmlnleri de bulunmaktadır Bunlar

Numune veya benzeri nitelikte taşınacak eşyanın duumlşuumlk miktarda olması hacirclinde bu

eşyaların bir araccedil iccedilinde sevk yerlerine ayrı ayrı ulaştırılması gerekmektedir Parsiyel

malların toplanması dağıtımı zaman ve maliyet youmlnuumlnden olumsuzluk yaratmaktadır Hava

yolu parsiyel taşımalarda zaman ve maliyet youmlnuumlnden kara yoluna goumlre daha tercih

edilebilen bir taşıma tuumlruumlduumlr

Ağır ve yuumlksek hacimli eşyaların kara yolu ulaştırma mevzuatına uyumlu

olmaması taşınmalarını ccediloğunlukla imkacircnsız hacircle getirmektedir Bu tuumlr eşyaların demir yolu

veya deniz yoluyla taşınması daha verimli olmaktadır

Kara yoluyla uluslararası eşya taşımacılığında hukuki mevzuat bekleme suumlreleri

ile eşyanın hacmi ve niteliğine bağlı olarak diğer taşıma tuumlrlerine goumlre olumsuzluklar

yaratabilmektedir

Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta ihracat ve ithalat uumllkeleri arasında yuumlkuumln transit

geccediltiği uumllkelerde uyulması gereken guumlmruumlk mevzuatları bulunmaktadır Buna karşılık deniz

ve hava yolunda ccediloğunlukla ithalatccedilı ve ihracatccedilı olarak uumllkeler arasında transit geccediliş uumllkeleri

bulunmamaktadır Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta transit guumlmruumlkler ilave bekleme

suumlreleri oluşturmaktadır

Resim 18 Kara yolu taşımacılığında transit geccediliş

11

17 Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Uluslararası Oumlrguumltler

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığında etkili olan oumlrguumltler

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (CEMT-UBAK)

Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Uluslararası Taşıma Organizatoumlrleri Dernekleri Federasyonu (FIATA)

Kara yolu taşımacılık enduumlstrisinin bu oumlrguumltler vasıtası ile Tuumlrkiye ve yurt dışı

ulaştırma ve taşımacılık politikalarının irdelenmesi işletmelerin ve uumllkelerin dış ticarette

rekabetccedili uumlstuumlnluumlğuuml sağlamasında oumlnemli bir fonksiyonu olacaktır

171 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE) ldquoİccedil Ulaşım Komitesi Kara

Yolu Trafik Guumlvenliği Bozulabilir Maddelerin Taşınması Kombine Taşımacılık Tehlikeli

Maddelerin Taşınmasırdquo ccedilalışma gruplarından oluşmaktadır

İccedil ulaşım komitesinde yapılan goumlruumlşmeler sonrasında ccedileşitli Avrupa Birliği uumlye

uumllkelerinin katıldığı anlaşmalar aşağıdaki gibi sıralanabilir

CMRndashEşyaların Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşıma Soumlzleşmesine İlişkin

Anlaşma Uumllkemizin soumlzleşmeye taraf olma proseduumlruuml tamamlanmış olup 30 Ekim 1995

tarihinden itibaren yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Tır SoumlzleşmesindashTır Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair

Guumlmruumlk Soumlzleşmesi Uumllkemizin 1985 yılında kabul ettiği soumlzleşme halen uygulanmaktadır

Resim 19 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi

ADRndashTehlikeli Maddelerin Kara Yoluyla Uluslararası Taşınmasına İlişkin Avrupa

Anlaşması Uumllkemizin anlaşmaya taraf olabilmesi amacıyla ccedilalışmalar başlatılmıştır

12

Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) İslam Kalkınma Teşkilatı (İKT) gibi

uluslararası kuruluşlar iccedilinde de kara ulaştırmasına ilişkin konular Tuumlrkiye tarafından

izlenmekte ve gerekli ccedilalışmalar yapılmaktadır

172 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI southeast european cooperation ınititative)

11 uumllkenin katılımı ile kurulmuştur Bu girişime Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik

İşbirliği ve Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) destek vermektedir SECI

girişiminin amacı boumllge uumllkeleri arasında kara yolu eşya taşınmasına youmlnelik sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması ve ticaretin artırılmasıdır Bu amaca youmlnelik ortak girişim uumlye

uumllkeler arasında 1999 yılında ldquoMutabakat Zaptırdquo yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Resim 110 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

SECI buumlnyesinde guumlndem Komitesirsquonin saptadığı oumlncelikli projeler ele alınmakta ve

uumlye uumllkelerin eşguumlduumlmuumlnde yuumlruumltuumllmektedir SECI projeleri ile ilgili olarak tesis edilen

komitelerin uumlyelerini seccedililmiş ve goumlnuumllluuml kişiler oluşturmaktadır Uumllkemiz SECIrsquonın

ccedilalışmalarına diğer uumlye uumllkeler gibi resmicirc kuruluşlarımız ve oumlzel sektoumlr temsilcilerinden

oluşturulan heyetler ile katılmaktadır

173 Avrupa Ulaştırma Bakanları Konferansı (CEMTndashUBAK)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) 1953 yılında Avruparsquonın sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması uumllkeler arası ulaştırma ve guumlmruumlk mevzuatının

uyumlaştırılmasının sağlanması amacıyla kurulmuştur İlk kuruluşa katılan 16 uumllke

(Almanya Avusturya Belccedilika Danimarka İspanya Fransa İngiltere Yunanistan İtalya

Luumlksemburg Norveccedil Hollanda Portekiz İsviccedilre ve Tuumlrkiye) 16 maddelik anlaşmayı

imzalayarak kuruluşu resmileştirmiştir

Kuruluşun yapmış olduğu başarılı ccedilalışmalar nedeniyle işlevi Avrupa sınırlarını da

aşarak 41 uumlye uumllke ile bazı Orta Asya ve Kuzey Afrika uumllkelerini de kapsar konuma

ulaşmıştır UBAK ccedilalışmalarını ccedilalışma grupları hacirclinde suumlrduumlrmektedir Daimi sekreterya

Parisrsquote bulunmaktadır

UBAK belgeleri geccedilerli oldukları uumllkelere goumlre doumlrde ayrılır

13

Tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan + İtalya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

UBAK Belgelerinin uumlzerinde geccedilersiz olduğu uumllkenin uluslararası harf kodu bir ccedilember

iccedilinde işareti ile kaplanmış olarak yer almaktadır

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyesi olduğu konferansın ccedilalışmalarında taşımacılığın

geliştirilmesi trafik kara yolu guumlvenliği ccedilevrenin korunması gibi konular oumlncelik

taşımaktadır

174 Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU)

Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU International Road Transport Union)

duumlnyadaki kara yolu taşımacılığı alanında nakliye operatoumlrleri taşıma şirketlerinin sahipleri

kamyon taksi otobuumls olmak uumlzere tuumlm sektoumlruuml temsil eden bir organizasyondur 1948

yılında İtalyarsquoda kurulmuş olan bu oumlrguumltuumln buguumln 68 uumllkede 151 uumlyesi bulunmaktadır

Resim 111 Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

IRUrsquonun amacı kara yolunda ccedilevreye duyarlı emniyetli olarak mal ve insanların

taşınmasını sağlamak yuumlksek mesleki standartlara ulaşmak olarak belirtilebilir IRUrsquonun en

oumlnemli uygulamalarının başında uluslararası eşya taşınmasında TIR sisteminin

garantoumlrluumlğuumlnuuml yapması gelmektedir Oumlrguumltuumln temel amaccedilları şu şekilde belirtilebilir

Araccedilların emniyetli temiz ekonomik yakıt tuumlketimini sağlayacak girişimlerde

bulunmak

Filo youmlnetiminde araccedil bakımı ve ccedilalışma koşullarını duumlzenlemek

Kara yolunun emniyetli hacircle gelmesine yardımcı olmak

Ccedilevreye duyarlı araccedilları teşvik etmek

Uumllkeler arası resmi duumlzeyde ve uluslararası sivil toplum kuruluşları ile sıkı işbirliği

iccedilinde bulunmak

Kara yolunun daha emniyetli ve belge proseduumlruumlnuumln azaltılması iccedilin ccedilalışmak

Uumlyelerini ulusal ve uluslararası duumlzenlemeler konusunda bilgilendirmek

Uluslararası taşımacılık ve ticarette engelleri ortadan kaldırmaktır

14

Tuumlrkiyersquode kara yolu eşya taşıması ile ilgili sektoumlruuml temsil eden oumlnemli kuruluşlar

ise Ulaştırma Bakanlığı ve Guumlmruumlk Muumlsteşarlığı başta olmak uumlzere devletin tuumlm yetkili

kurumları Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Uumlretenler Derneği (UTİKAD)

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) ve Ro-Ro Gemi İşletmecileri ve Kombine

Taşımacılar Derneğirsquodir (RODER)

18 Tuumlrkiyersquonin Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığındaki

Ana Guumlzergacirchları

Tuumlrkiyersquonin dış ticaretinde en buumlyuumlk paya sahip olan Avrupa Birliği uumllkelerine

yapılmakta olan taşımacılık iccedilin iki oumlnemli guumlzergacirchı bulunmaktadır Tuumlrkiyersquonin doğu ve

guumlneyinden Kafkaslar Orta Asya ve Ortadoğu boumllgelerine yapılan kara yolu taşımacılığı

ccedileşitli belirsizlik ve yeniden yapılanmalar neticesinde gelişme goumlstermesine rağmen istenilen

seviyeden uzaktır Bu nedenle duumlzenli ve suumlrekli olarak gerccedilekleştirilen yasal ve teknik

altyapısı uluslararası standartlara ulaşmış olan iki guumlzergacirch Tuumlrkiye accedilısından son derece

stratejiktir Bunlar

Kapıkule Sınır Guumlmruumlk Kapısırsquondan yapılan kara yolu taşımacılığı

Ro-Ro gemileriyle kara yolu araccedil gereccedilleriyle İtalya uumlzerinden yapılan taşımacılık

181 Kapıkule Sınır Kapısırsquondan Yapılan Taşımacılık

Kapıkule uumlzerinden yapılan taşımacılık oumlnemli bir paya sahip olmasına rağmen transit

geccediliş uumllkeleri guumlmruumlklerindeki uzun bekleme suumlreleri geccediliş belgeleri sınırlamaları geccediliş

uumlcretleri tahditli yol ve geccediliş suumlreleri nedeniyle zaman zaman sorunlu bir guumlzergacirch hacirclini

alabilmektedir

Resim 112 Kara yolu taşımacılığında guumlzergacirchlar

Uluslararası kara yolu taşımacılığında oumlzellikle kara yolu taşıtlarının geccediliş

sınırlamalarının bulunduğu transit guumlzergacirchında bulunan uumllkelerde vagonların uumlzerinde

taşınarak varış uumllkesine sevk edilmeleri zorunlu hacircle gelmiştir Tuumlrkiye ile Avrupa Birliği

uumllkeleri arasında demir yolu aktarmalı taşımacılık bu sınırlamaların bulunduğu Avusturya

geccedilişlerinde yapılmaktadır

15

1811 Kara yolu Guumlzergacirchında Kullanılan Başlıca Hatlar

Bulgaristan - Romanya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - İtalya hattı

182 Ro-Ro Gemileriyle Yapılan Taşımacılık

Uluslararası kara yolu taşımacılığında geccediliş sınırlamaları transit suumlrelerinin uzun

zaman alması taşımacılığın toplam maliyetlerinin duumlşuumlruumllmesi gibi nedenlerle kara yolu

araccedillarının deniz yolu Ro-Ro gemilerine bindirilmesi bir zorunluluk hacirclini almıştır

Ro-Ro gemileri taşıma seccedileneği olan gemi tuumlruumlduumlr Taşıt gibi konteyner de taşıyabilir

Ayrıca paletli yuumlklerin de taşındığı goumlruumllmektedir

Ro-Ro gemileri aşağıdaki taşıt tuumlrlerini taşıyabilir

Şasili treyler (ccedilekicili ccedilekicisiz)

Treyler semi treyler

Diğer tekerlekli yuumlkler (kamyon vb)

Ro-Rorsquolarla gelişen kombine taşımacılık tramp veya duumlzenli hat taşımacılığındaki

limanların taşıma sistemindeki oumlnemini azaltmıştır Ro-Ro gemileri iccedilin kamyonların

ccedilıkışlarına uygun iskelelerin oluşturulması dışında hiccedilbir yuumlkleme ve boşaltma araccedil gereccedil ve

donanımına gerek duyulmaz

Resim 113 Ro-Ro taşımacılığı

Ro-Ro taşımacılığının hasarsız emniyetli ve hızlı taşıma imkacircnı sunması guumlmruumlklerde

daha az zaman kaybı ile geccediliş daha rekabetccedili taşıma uumlcretleri demektir Tuumlrkiyersquonin Ro-Ro

taşımacılığı ile alternatif konumdaki kara yolu transit taşımacılık guumlzergacirchında bulunan

uumllkelerde sıkccedila goumlruumllen ccedilalınma ve yağmaların oumlnuumlne geccedililmektedir Eşyaların uumlnite hacircline

getirilerek Ro-Ro ile kombine taşımacılık yapılması hasar riskini azaltmaktadır

Ro-Ro taşımacılığının uumlstuumlnluumlkleri şu şekilde belirtilebilir

16

Kara yolu araccedillarının Ro-Ro gemileriyle taşınması araccedilların yıpranma paylarını aza

indirir

Kara yollarının bakım ve onarımında tasarruf sağlar

Kara yolu trafik sıkışıklığı ve kaza risklerini azaltır

Belirgin doumlviz tasarrufu sağlar

Bazı hatlarda zaman kazancı sağlar

Teslimatta duumlzen ve planlama yapılmasına olanak sağlar

1821 Ro-Ro Guumlzergacirchları

İstanbul + Ccedileşme - Trieste Ro-Ro hatları

Buumlyuumlk filoya sahip nakliyecilerin ccediloğunun ağırlıklı olarak kullandıkları hatlardır Doğu

Avrupa uumllkelerindeki tonaj sınırlamalarına tabi olmaması ve araccedilların daha az km yapması

nedeni ile tercih sebebidir

Patra + Igoumenitsa - Bari + Ancona Ro-Ro hatları

Guumlney İtalya Guumlney Fransa ve İspanyarsquoya sefer yapan nakliyecilerin tercih ettikleri

ana hatlardır Maliyetlerin daha duumlşuumlk olması ve suumlre avantajı getirmesi nedeni ile tercih

sebebidir

Resim 114 Sık kullanılan Ro-Ro hatları

Haydarpaşa-Trieste Samsun-Novorossisk Trabzon-Sochi ve Zonguldak-Ukrayna

hatları ağırlıklı olmak uumlzere toplam 20rsquonin uumlzerinde Ro-Ro hattında seferler

gerccedilekleştirilmektedir

19 Uumllkemizin Uluslararası Kara Yolu Projeleri

Kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlmuumlzuumln uluslararası ilişkilerinin yuumlruumltuumllmesi ve sorunların

ccediloumlzuumlmuuml youmlnuumlnde ccedilaba goumlsterilmesi Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel

Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlrevleri arasındadır Bu amaccedilla uumllkemiz taşımacılarının yolcu ve eşya

taşıması yaptığı 48 uumllkeyle İkili Uluslararası Kara yolu Taşıma Anlaşması imzalanmış iki

17

uumllkeyle de paraf edilmiştir İmzalanan anlaşmalar ile iki uumllke arasında ve transit olarak

yapılmakta olan kara yoluyla yolcu ve eşya taşımacılığı belli duumlzenlemeler iccedilinde

gerccedilekleştirilmekte ortaya ccedilıkan sorunlar ise bu anlaşmalar ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlmlenebilmektedir

Anlaşmalar ile ikili taşımalar transit yolcu ve eşya taşımaları iccedilin kolaylıklar

getirilmektedir ayrıca

Geccediliş uumlcretleri

İkili taşımacılık transit eşya ve yolcu taşımacılığının tabi olacağı izin belgesi

proseduumlruuml

Doumlnuumlş yuumlkuuml ve uumlccediluumlncuuml uumllke taşımaları

Hangi tuumlr eşya taşımalarının izin belgesinden muaf tutulacağı

Taşıt personeli ve taşımacıların uyacağı kurallar

Taşıma faaliyetinden doğan oumldemelerin ne şekilde yapılacağı

Yolcu ve eşya taşımacılığına ilişkin guumlmruumlk ve diğer formalitelerin

kolaylaştırılması

Eşya taşımacılığında teminat konusu

Yolcular bagaj ve eşya iccedilin yaptırılacak sigorta

Karma Komisyonun kurulması ve goumlrevleri

gibi konular kapsamlı şekilde duumlzenlenmiştir

İkili anlaşmalarda yer alan ldquoKarma Komisyonrdquo her yıl toplanarak ortaya ccedilıkan

sorunların ccediloumlzuumlm yollarını goumlruumlşuumlr istatistikicirc bilgi değişimini sağlar ve takip eden yılı da

kapsayacak şekilde alınacak tedbirleri kararlaştırır

Diğer yandan birccedilok uumllkenin bir araya geldiği ve uumllkemizin de aktif olarak yer aldığı

uluslararası platformlarda uumllkemiz kara yolu taşımacılarının pazar paylarının artırılabilmesi

amacıyla gereken titiz ccedilalışmalar yapılmakta bu ccedilalışmalarda ccedilevrenin korunması trafik

guumlvenliği ve taşımacılığın serbestleştirilmesi gibi konular oumln planda tutulmaktadır

191 Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK) Projesi

Kıtalar arasında bir geccediliş boumllgesinde yer alan Tuumlrkiye kendi ulusal gelişmesi kadar

boumllgenin birliği accedilısından da kara yolu ağının gerekliliğine inanmıştır Bu nedenle uumllkemiz

sınırlarından geccedilen yaklaşık 3200 km yolu kapsayan Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK)

projesini gerccedilekleştirmiştir Bu proje kapsamına giren yol ağı toplam yol ağımızın 5rsquoini

teşkil etmektedir

Tuumlrkiye transit kara yolu Bulgaristan sınırında Kapıkulersquoden başlayarak İstanbul

uumlzerinden Gerede - Ankara yolu ile bir kolu Suriye sınırına diğeri Irakrsquoa devam etmekte

Geredersquoden ayrılan kuzey kolu ise Refahiye Erzincanrsquodan geccedilip İran sınırında sona

ermektedir

18

Soumlz konusu yol Avrupa ve Orta Doğu kara yolu ağını en uygun şekilde tamamladığı

gibi Avrupa uumllkelerinden Orta Doğu Batı Asya ve Kuzey Afrikarsquoya doğru trafik akışının

sağlandığı en kısa yoldur

192 Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK)

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyeleri arasında bulunduğu komisyonun temel amacı Avrupa

ekonomisinin yeniden yapılanması Avruparsquodaki ekonomik faaliyet duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

Avrupa uumllkelerinin gerek birbirleriyle gerekse diğer uumllkelerle ekonomik ilişkilerinin idame

ettirilmesi ve geliştirilmesi olarak belirlenmiştir AEK huumlkuumlmetlerin teknik uzmanlarının

ortak konular uumlzerinde anlaşmaya vardığı kapsamlı stratejiler ve politikalar oluşturdukları

bir forum niteliğindedir

Uumllkemizdeki E yolları olarak bilinen Avrupa-Uluslararası yol ağı uumlyesi bulunduğumuz

Birleşmiş Milletler AEKrsquoca uumllkeleri birbirine bağlayan kara yollarının geliştirilmesini teşvik

amacıyla kullanıma konmuş bir sistemdir

Uumllkemize Avrupa sınırlarından E-80 ve E-90 numaraları ile giren iki anayol sisteme ve

amaca uygun olarak İran ve Irak sınırlarında Asya ve Ortadoğu uluslararası yol ağlarına

bağlantı sağlayacak şekilde duumlzenlenmiştir E yollarının Kafkasya ve Orta Asya uumllkelerine

uzatılması konusundaki ccedilalışmalara paralel olarak E-97 ve E-95 hatlarının oluşturulması

kabul edilmiştir

193 Kuzey - Guumlney Avrupa Otoyolu (TEM) Projesi

Tuumlrkiye ile birlikte Avusturya Bulgaristan Ccedilekoslovakya Yunanistan Macaristan

İtalya Polonya ve Yugoslavyarsquonın uumlyelikleri ile kurulan projede Doğu Avruparsquoda

gerccedilekleşen değişimler ve geccedilişler nedeniyle TEM hatlarının buumltuumlnluumlğuumlnuumln bozulması

sonucunda uumlye uumllke sayısı zaman zaman değişmiştir 1997 yılı itibariyle projeye uumlye uumllkeler

Bulgaristan Ccedilek Cumhuriyeti Guumlrcistan Hırvatistan İtalya Litvanya Macaristan Polonya

Romanya Slovakya ve Tuumlrkiyersquo dir

Resim 115 Tuumlrkiyersquodeki TEM otoyolları

Başlangıccedilta yaklaşık 10000 kmrsquolik bir otoyolu ağının tesisini oumlngoumlren TEM Projesi

kuzeyde Polonyanın Gdansk kentinden başlamakta 10 uumllke uumlzerinden geccedilerek Adriyatik

19

Ege ve Karadeniz sahillerine erişmekteydi Ancak Doğu Avrupa uumllkelerinin sosyal ve

ekonomik yapılarında son yıllarda goumlruumllen değişmelere ve bunun sonucu olarak ortaya ccedilıkan

yeni ilişkilere paralel olarak TEM Projesine doğu-batı istikametinde yeni hatlar ilave

edilerek TEM ağı yaklaşık 20149 kmrsquoye ccedilıkartılmıştır

Uumllkemiz sınırları iccedilinde kalan boumlluumlmuuml ise Kapıkule İstanbul Ankara Aşkale

guumlzergacirchını takiben Trabzonda Karadenize doğuda Guumlrbulak batıda Afyon uumlzerinden

İzmir ve Ege Denizine guumlney ve guumlneydoğuda ise Yayladağ ve Cizre hudut kapılarımıza

ulaşmaktadır Ayrıca Gerede-Samsun-Trabzon-Rize-Hopa guumlzergacirchının da TEM ağına ilave

edilmesiyle TEMin Tuumlrkiye sınırları dacirchilicircndeki yol uzunluğu 5556 km olmuştur

194 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT-ECO)

ECO 1964 yılında kurulan Kalkınma İccedilin Boumllgesel İşbirliği Teşkilatı (RCD) nın bir

devamı olarak Tuumlrkiye İran ve Pakistan arasında imzalanan bir protokolle kurulmuştur

Teşkilatın oumlncelikli hedefleri arasında serbest bir taşımacılık sistemi yer aldığından

ulaştırma ile ilgili konular buumlyuumlk oumlnem arz etmektedir Uumlye uumllkeler arasında ekonomik ticari

ve kuumlltuumlrel işbirliğini sağlamak amacıyla kurulan teşkilat daha sonra Sovyetler Birliğinin

dağılmasıyla bağımsızlıklarını kazanan boumllgedeki bazı uumllkelerin de katılımıyla uumlye sayısını

10a ccedilıkarmıştır Buguumln itibariyle Tuumlrkiye İran Pakistan Azerbaycan Tuumlrkmenistan

Oumlzbekistan Kırgızistan Kazakistan Afganistan ve Tacikistan ECO uumlyesi uumllkelerdir Kuzey

Kıbrıs Tuumlrk Cumhuriyeti de goumlzlemci uumlye statuumlsuuml ile ECO ccedilalışmalarını izlemektedir

Tuumlrk taşımacılarının orta ve uzak Asyaya ulaşması iccedilin oumlnemli guumlzergacirchları iccedileren uumlye

uumllkeler taşımacılık konusunda ccedileşitli anlaşmaların hazırlık ccedilalışmalarını suumlrduumlrmektedir

Uumllkemiz bu ccedilalışmaların tamamına aktif olarak katılmakta ve gerekli katkıyı sağlamaktadır

Resim 116 ECO (Economic cooperation organization)

Yeni katılımlarla birlikte boumllgesel işbirliğinde roluuml ve oumlnemi artan ECO ccedilerccedilevesinde

kesintisiz bir kara yolu ulaşımı iccedilin ilave guumlzergacirchlara ihtiyaccedil duyulmuş olup bu konuda

ccedilalışmalar suumlrduumlruumllmektedir

20

110 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Lojistik Firma

(freight forwarder)

Kara yolu taşıma sistemleri oumlzellikle muumlşteri ilişkileri ile kara yolu iş

organizasyonunda oumlnemli roluuml bulunan lojistik firma tarafından yoğun olarak

etkilenmektedir Lojistik firmanın kara yolu taşımacılık sistemleri iccedilindeki etkinliğini

sağlayabilmesi iccedilin oumlnem vermesi gereken hususlar şunlardır

Taşımacılık hizmetlerinde yuumlksek kalite

Suumlratli ve tam zamanında teslimat

Seferlerde sıklık ve duumlzenlilik

Goumlndericilere esnek fiyat oumlnerileri

Resim 117 Fiyatlandırma

Lojistik Firma bu unsurlar sayesinde taşıyıcı ile birebir bağlantı kurabilir ve

muumlşterilerine uygun ccediloumlzuumlm imkacircnları yaratabilir Kara yolu eşya taşımacılığında lojistik

firmanın temel işlevi diğer taşıma tuumlrlerinde olduğu gibi taşıma organizasyonunun yerine

getirilmesidir Lojistik firma taşıma organizasyonunu yerine getirirken goumlz oumlnuumlne aldığı en

oumlnemli unsur muumlşteri odaklı hizmet anlayışıdır Hizmetin kesintisiz ve suumlrekli olarak aynı

kalitede ve duumlşuumlk maliyette verilebilmesi lojistik firmanın temel ccedilalışma prensibi

olmaktadır

Lojistik firmanın ana hizmeti muumlşterilerine kara yolu ile yapılacak taşımalarda tarifeli

seferler organize edecek şekilde yuumlk konsolidasyonu yapmasıdır Bu amaccedilla aynı guumlzergacircha

youmlnelik bulunan yuumlk talepleri hacim olarak yetersiz olsa bile hizmetin suumlrekliliğinin

sağlanması amacıyla duumlzenli olarak verilebilmelidir

Lojistik firmanın hizmet yaklaşımı duumlşuumlk hacimli yuumlklerin taşınmasında

konsolidasyon yaparak bireysel ihracatccedilı ve ithalatccedilının goumlnderilerine daha avantajlı bir

ortam oluşturmaktır

Lojistik firmaların kara yolu eşya taşımacılığı ile goumlndericiye sağlayabileceği faydalar

şu şekilde sıralanabilir

21

Lojistik firmanın bir hizmet organizasyonu olarak muumlşterilerine ihtiyaccedil duyduğu

yuumlksek esnekliği sunabilmesi

Yuumlk konsolidasyonu yapabilmenin sağladığı yeterli yuumlk bulma avantajı

Resim 118 Yuumlk konsolidasyonu

Depodan depoya guumlvenli taşıma

Duumlzenli ve sık yuumlkleme yapılabilmesi

Taşıma ve depo yerlerinin kapasitelerinin iyi kullanımına youmlnelik optimal

ccediloumlzuumlmlemeler sayesinde oumlnemli maliyet avantajı oluşturması

Taşımayı buumltuumlnuumlyle kontrol altında tutma olanağı

Sevkiyatın araccedil takip sistemiyle suumlrekli izlenebilmesi

Suumlratli teslimat imkacircnı

Kolay yuumlkleme ve boşaltma olanağı

Uygun fiyat tarifelerinin oluşturulmasıdır

1101 Taşıma Organizatoumlruuml Olarak Lojistik Firma (freight forwarder)

Kara yolu eşya taşımacılığında Lojistik Firmarsquonın taşıma organizatoumlruuml olarak başlıca

roluuml uluslararası taşımacılıkta goumlndericilerin (ihracat ve ithalatccedilılar) yuumlklerinin teslim

yerlerine en iyi koşullarda ulaştırılmasına youmlnelik faaliyetlerde bulunmasıdır

Lojistik firmanın taşıma organizatoumlruuml olarak hizmet suumlrecinin aşamaları şunlardır

Muumlşteri talebi

Hizmet tarifelendirme

Teklif verilmesi

Soumlzleşme yapılması

Hizmetin yerine getirilmesi

22

Goumlnderici ihracat ve ithalat eşyasının taşınmasını guumlvenli hızlı ve duumlşuumlk fiyatla

yapabilecek taşıma organizatoumlruuml (lojistik firma) firmalarla ilgili pazar araştırması yapabilir

Goumlnderici iccedilin lojistik firma seccediliminde oumlnemli unsurlar şunlardır

Lojistik firmanın sevk edilmesi planlanan boumllgedeki faaliyet alanı

Taşınacak malla ilgili daha oumlnceki deneyimi

Taşıma ve diğer hizmetlere ait rekabetccedili tarifeleri

Hizmet kalitesi

Firma referansları

İş deneyimleri

Firma guumlvenliği

Goumlndericinin lojistik firmadan beklentisi sadece rekabetccedili fiyatlara dayanmamakta

sevk edilecek eşyaya ait taşıma deneyimi ve taşımayı emniyetli ve tam zamanında teslim

edilmesi başta olmak uumlzere hizmet kalitesi yuumlksek bir şekilde yerine getirebilmesine bağlı

olmaktadır

Lojistik firmanın tercih edilebilir olabilmesi iccedilin pazarlama stratejileri oluşturması

gerekmektedir Pazarlama stratejilerini oluştururken lojistik firmalar muumlşterilerine sunduğu

hizmet alanını genişleterek yeni hizmet alanlarını nitelikli olarak sağlamayı ve rekabetccedili fiyat

politikaları oluşturmayı oumln planda tutmalıdır Lojistik firmanın kara yolu stratejilerinin

başarılı olabilmesi iccedilin aşağıdaki unsurlara yeterince oumlnem vermek durumundadır

Profesyonel bir işadamı bilinci ile ccedilalışmalıdır

Goumlndericinin talep ve beklentilerine dikkat edilmelidir

Goumlndericiye verdiği soumlzleri titizlikle yerine getirmelidir

Belirsizlik durumlarında mutlaka goumlnderenle bağlantıya geccedilmelidir

Maliyet ve kacircrlılık analizleri yapmalıdır

1102 Kara Yolu Hizmet Soumlzleşmesi

Taşıma organizatoumlruuml olarak lojistik firma (freight forwarder) uluslararası kara yolu

eşya taşımacılığında faaliyetlerini goumlndericilerin (ihracat veya ithalatccedilı) talimatları

ccedilerccedilevesinde yerine getirmektedir Goumlndericiler yuumlklerin taşınması veya diğer faaliyetlerin

organizasyonu iccedilin yuumlk taşıyıcılar ile (ihracatta malları teslim alacak veya ithalatta

sevkiyatları planlamak uumlzere yurt dışı acentelerle) bir hizmet soumlzleşmesi yapmaktadır

Goumlndericilerin yuumlkleri bazen tam kamyon yuumlkuuml (FCL) olabileceği gibi bazen de kamyon

yuumlkuumlnuuml dolduramayacak hacimde olabilir Kamyon yuumlkuumlnden az olduğunda lojistik firma

bireysel goumlndericilere ait yuumlkleri konsolidasyon yaparak kamyon yuumlkuuml hacmine ulaştırabilir

Goumlnderici işveren olarak taşıma organizatoumlruuml lojistik firmayla bir hizmet soumlzleşmesi

yapar Bu soumlzleşme uygulamada goumlndericinin yazılı talimatı ile olabileceği gibi bazen de

guumlvenilir muumlşterilerden ndashgoumlndericiden- soumlzluuml de alınabilir

23

Taşıma organizatoumlruuml lojistik firmanın bir taşıma firması bulup muumlşterilerden aldığı

eşyayı taşıtması gerekecektir Lojistik firma goumlnderenle yaptığı soumlzleşmenin bir benzerini

goumlnderenin istediği koşulları yerine getirebilecek bir taşımacıyla da yapabilir Lojistik firma

goumlndericinin sevk talimatına goumlre taşımayı organize ederek taşıyıcıyı youmlnlendirir

Lojistik firmanın hizmet soumlzleşmesi yaptığı muumlşterisine karşı taşıma ile ilgili

yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine getirebilmesi iccedilin taşıyıcı seccediliminden malların teslim edilmesine

kadar tuumlm aşamalarda taşıma suumlrecinin takip edilmesi gereklidir Lojistik firma goumlndericiyi

(muumlşteri) memnun edebilecek hizmet tarifesini oluşturmak amacıyla taşıyıcı seccediliminde

goumlndericinin kendisi iccedilin oumlnemli olan konuları aynı şekilde taşıyıcıdan da talep etmelidir

Uluslararası taşımalarda lojistik firmanın yapmış olduğu hizmet soumlzleşmesinin işlerliği

ldquoMal Teslim Alındı Makbuzu (Forwarderrsquos Certficate of Receipt FCR)rdquo duumlzenlemesiyle

kesinlik kazanmaktadır Lojistik firma tarafından goumlndericiye yani ihracatccedilı veya ithalatccedilıya

verilen FCR belgesi ile soumlz konusu malın zilyetliği lojistik firmanın uumlzerine geccedilmektedir

Resim 119 Malların teslim alınma işlemleri

24

X İhracat AŞ

Merter 235 İstanbul Tuumlrkiye

Tel 0212 125 25 27

Faks 0212 125 125 25 25

E-Posta XXcom

HİZMET SOumlZLEŞMESİ

Merter 235 İstanbul adresinde bulunan X İhracat AŞ ile Sefakoumly

Cumhuriyet Cad 17 İstanbul adresinde bulunan Hizmet Lojistik AŞ

arasında aşağıdaki şartlarda taşıma hizmet soumlzleşmesi yapılmıştır

1 Hizmet Lojistik AŞX AŞrsquonin Merter deposundan Almanya ve

Fransarsquoya sevk edilecek mamulleri taşıyacaktır Araccedillar hazır giyim

taşımasına uygun askılı araccedillar olacaktır

2 Sevkiyatlar uumlretimde bir aksama olmadıkccedila her hafta cuma guumlnuuml

yapılacaktır Hizmet Lojistik AŞ bu nedenle her cuma saat 0800rsquode depo

oumlnuumlnde uygun araccedillarını hazır edecektir

3 Hizmet Lojistik AŞ Almanya ve Fransarsquoya sevkiyatın olup olmadığı

konusunda teyidi en geccedil her hafta ccedilarşamba guumlnuumlne kadar alacaktır

4 Hizmet Lojistik AŞ uygun aracı cuma guumlnuuml oumlğleden sonra saat

1430rsquoa kadar tedarik edemediği takdirdeX AŞ başka firmadan araccedil tedarik

ederek malları sevk edecektir Navlun fiyat farkı bulunduğunda fiyat farkı ile

birlikte her araccedil iccedilin 500 Euro tutarını Hizmet Lojistik AŞ fatura edecektir

5 Taşıma uumlcreti Almanya iccedilin helliphelliphelliphellip Euro ve Fransa iccedilin helliphelliphellip

Euro olacaktır

6 Bu soumlzleşme imza tarihinden itibaren 1 yıl suumlre ile geccedilerlidir

Taraflardan biri bir ay oumlncesinden yazılı olarak anlaşmanın sona erdiğini

diğer tarafa bildirmedikccedile soumlzleşme suumlresi 1 yıl daha aynı şartlarda uzatılmış

olacaktır

7 Muumlcbir hacircller soumlzleşme kapsamı dışındadır

8 Taraflar arasındaki anlaşmazlıklar oumlncelikle iyi niyet ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlme kavuşturulacaktır Ccediloumlzuumlmsuumlzluumlk hacirclinde İstanbul Ticaret Odasırsquonın

verdiği kararlar esas alınacaktır

İş bu soumlzleşme 01012008 tarihinde X AŞ ile Hizmet Lojistik AŞ

arasında yapılmıştır

X AŞ Hizmet Lojistik AŞ

Yetkili İmza Yetkili İmza

Belge 11 Kara yolu taşımacılık hizmet soumlzleşmesi oumlrneği

ii

OumlĞRENME FAALİYETİ-3 59 3 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Bileşenleri 59

31 Suumlruumlcuumller 59 311 Suumlruumlcuumllerin Oumlzellikleri 60 312 Taşıt Kullanma Suumlreleri 61 313 Molalar 61 314 Dinlenme Suumlreleri 61

32 Araccedillar 63 321 Treyler 64

33 Yuumlkler 69 331 Niteliklerine Goumlre Yuumlkler 69 332 Araccedil Kapasitesine Goumlre Yuumlkler 69

333 Teslim Yerlerine Goumlre Yuumlkler 74 334 Lojistik Firma ve Yuumlk Temini 74 335 Lojistik Firma ve Teklif Tuumlrleri 77

UYGULAMA FAALİYETİ 80 4 YUumlKLEME ve SEVKİYAT 84

41 Yuumlkleme Planı 84 411 Yuumlkleme Planının Yararları 85

42 Yuumlkleme Kuralları 88 43 Yuumlklemede Sembol ve İşaretler 90

431 ldquoKırılabilirrdquo İşareti 90 432 ldquoBu Youmlnderdquo İşareti 91 433 ldquoNemden Koruyunrdquo İşareti 91

434 ldquoSıcaklık Sınırırdquo İşareti 91 44 Bozulabilir Gıda Maddelerinin Yuumlklenmesi 92

441 Yuumlkleme ve Sevkiyat Kuralları 92 45 Canlı Hayvan Yuumlklemesi ve Taşınması 94

451 Hayvanların Uluslararası Nakliyat Sırasında Korunmasına Dair Avrupa

Soumlzleşmesi 94 452 Yuumlkleme ve Taşıma Kuralları 95 453 Yuumlkleme Ekipmanları 98

UYGULAMA FAALİYETİ 103 MODUumlL DEĞERLENDİRME 107 KAYNAKCcedilA 111

iii

ACcedilIKLAMALAR

KOD 840

ALAN Ulaştırma

DALMESLEK Lojistik

MODUumlLUumlN ADI Kara yolu Taşımacılığı

MODUumlLUumlN TANIMI Kara yolu taşımacılığında taşımacılık sisteminin genel

yapısı ve uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal

ccedilerccedilevesi taşımacılığının bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat

ile ilgili temel bilgi ve becerilerin kazandırıldığı oumlğrenme

materyalidir

SUumlRE 4032

OumlN KOŞUL 10 sınıfı tamamlamış olmak

YETERLİK Kara yolu taşımacılığı işlemlerini yapmak

MODUumlLUumlN AMACI

GENEL AMACcedil Bu moduumll ile ofis yuumlkleme sahası ve

depo ortamında bilgisayar faks telefon yazıcı el

terminali forklift elleccedilleme elemanları gibi donanımları

kullanarak Tuumlrk Ticaret Kanunu CMR anlaşması

Karayolu Taşıma Youmlnetmeliği Uluslar arası anlaşmalar

AETR kuralları Ulaştırma Bakanlığı normları ve Firma

standartlarına uygun şekilde kara yolu taşımacılık sistemini

oumlğrenecek uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal

ccedilerccedilevesini uygulayabilecek kara yolu taşımacılığının

bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat işlemlerini

yapabileceksiniz

Amaccedillar Bu moduumll ile ofis ortamında uluslararası anlaşmalar ve

firma standartlarına goumlre bilgisayar telefon ve yazıcı gibi

donanımları kullanarak karayolu taşımacılık sistemini

oumlğrenebilecektir

Bu moduumll ile ofis ortamında CMR Karayolu Taşıma

Youmlnetmeliği TTK uluslararası anlaşmalar ve firma

standartlarına goumlre bilgisayar telefon yazıcı ve faks gibi

donanımları kullanarak karayolu taşımacılığının yasal

ccedilerccedilevesini uygulayabilecektir

Bu moduumll ile ofis yuumlkleme sahası ve depo ortamında

bilgisayar yazıcı ve faks gibi donanımları kullanarak

AETR kuralları Ulaştırma Bakanlığı normlarına uygun

şekilde Uluslararası Karayolu Eşya Taşımacılığının

bileşenleri işlemlerini yapabilecektir

Bu moduumll ile ofis yuumlkleme sahası ve depo ortamında

bilgisayar el terminali forklift elleccedilleme elemanları gibi

donanım ve araccedil gereccedilleri kullanarak Karayolları Kanunu

ve Uluslararası Anlaşmalara uygun şekilde yuumlkleme ve

sevkiyat işlemlerini yapabilecektir

ACcedilIKLAMALAR

iv

EĞİTİM OumlĞRETİM

ORTAMLARI VE

DONANIMLARI

İşletmelerin ofis ortamları ile bu ortamda bulunan

bilgisayar yazıcı faks telefon gibi donanım araccedilları

OumlLCcedilME VE

DEĞERLENDİRME

Moduumll iccedilinde yer alan her oumlğrenme faaliyetinden sonra

verilen oumllccedilme araccedilları ile kendinizi değerlendireceksiniz

Oumlğretmen moduumll sonunda oumllccedilme aracı (ccediloktan seccedilmeli test

doğru-yanlış vb) kullanarak moduumll uygulamaları ile

kazandığınız bilgi ve becerileri oumllccedilerek sizi

değerlendirecektir

1

GİRİŞ

Sevgili Oumlğrenci

Uluslararası taşımacılık faaliyetlerinde kara yolu taşımacılığı kilit rol uumlstlenmektedir

Kara yolu taşımacılığı diğer taşıma tuumlrleriyle (deniz yolu demir yolu vb) birlikte oumlzellikle

de taşımanın başlangıccedil ve teslimat aşamalarında kullanılabilmektedir Esneklik hız ve diğer

taşıma tuumlrleriyle uyum bakımından birccedilok avantaja sahiptir

Taşımacılık uumllke sınırları iccedilinde yapılabileceği gibi uluslararası da olabilir Taşınacak

nesneler eşya da yolcu da olabilir Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığı uumllke dışından

alınan uumlruumlnlerinin nakli şeklinde uumllkenin dış satım uumlruumlnlerinin yurt dışına sevki şeklinde

veya bir uumllkeden bir başka uumllkeye transit taşımacılık şeklinde yapılabilir

Uluslararası kara yolu taşımacılığı dış ticarete konu olan fiziksel malların yurt dışına

sevk edilmesinde satılan veya satın alınan mamuluumln tamamlayıcısı ve ayrılmaz bir

parccedilasıdır Kara yolu taşımacılığı uumlruumlnuumln aktarma yapılmadan tam adrese teslim edilmesi

youmlnuumlnden diğer ulaştırma tuumlrlerine goumlre tercih sebebi olmaktadır

Kara yolu ile yapılacak eşya taşımacılığında yuumlkuumln temin edilmesi fiyat anlaşmasına

varılması yuumlke uygun araccedil temini en uygun yuumlklemenin yapılması ve buumltuumln bu işlemlerin en

kısa zamanda yerine getirilebilmesi hem muumlşteri memnuniyeti accedilısından hem de uumlruumlnlerin

guumlvenliği accedilısından oumlnem taşımaktadır

Bu moduumll sonunda edineceğiniz bilgi ve beceriler ile kara yolu taşımacılık sistemini

oumlğrenecek uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal ccedilerccedilevesini uygulayabilecek kara

yolu taşımacılığının bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat işlemlerini gerccedilekleştirme becerisine

sahip olacaksınız

Kara yolu taşımacılığı

GİRİŞ

2

3

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

Ofis ortamında uluslararası anlaşmalar ve firma standartlarına goumlre bilgisayar telefon

ve yazıcı gibi donanımları kullanarak kara yolu taşımacılık sistemini oumlğreneceksiniz

Kara yolu taşımacılığının duumlnyadaki ve uumllkemizdeki gelişimi hakkında bilgi

edininiz

Kara yolu taşımacılığının diğer taşıma tuumlrlerine goumlre uumlstuumlnluumlklerini ve olumsuz

youmlnlerini araştırınız

Kara yolu taşımacılığında yer alan uluslararası oumlrguumltler ve goumlrevleri hakkında

araştırma yapınız

Ro-Ro taşımacılığı hakkında araştırma yapınız Ro-Ro taşımacılığının kara yolu

taşımacılığıyla olan bağlantısı hakkında bilgi edininiz

Uumllkemizin uluslararası kara yolu guumlzergacirchları hakkında bilgi toplayınız

Bulabileceğiniz belge resim dergi harita vb dokuumlmanları sınıf ortamında

arkadaşlarınızla paylaşınız

Araştırma yaparken ccedilevrenizde bulunan lojistik firma veya nakliye firmaları ile

anlaşmalı olarak ccedilalışan işletmelerin ilgili servislerinden yararlanabilirsiniz Ayrıca bu

firmaların internet sitelerinden de bilgi edinebilirsiniz

1 KARA YOLU TAŞIMACILIK SİSTEMİ 11 Kara Yolu Taşımacılığının Yapısı

Kara yolu taşıma sistemleri teknoloji şebekeler (ağlar) uluslararası ve yerel kurallar

ve duumlzenlemeler bilgi ve iletişim lojistik ve hizmet anlayış ve uygulamalarından meydana

gelmektedir Bu sistemler taşıma operatoumlrleri iccedil ve dış muumlşteriler ekonomik ve sosyal

faktoumlrler ile devletin ortaya koyduğu yasal ccedilerccedileve ile suumlrekli etkileşim hacirclindedir

Kara yolu taşımacılık sektoumlruumlnde arz ve talebin etkileşiminde destek hizmetler

taşımaya olan talep guumlzergacirch veya alternatif yollar terminaller guumlmruumlkler sınırlar ara

geccediliş noktaları araccedillar işletmelerin sayısı kurallar ve duumlzenlemeler etkin rol oynamaktadır

Buna goumlre taşıma sistemleri oumlzellikle teknoloji iletişim ekonomi gibi dışsal faktoumlrlerden

yoğun olarak etkilenmektedir

Kara yolu eşya taşımacılığı uumlcret karşılığında eşyanın bir yerden diğer bir yere

taşınmasını kara yolu ile sağlayan ve taşımacı ile goumlnderici arasında bir soumlzleşme

ARAŞTIRMA

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

AMACcedil

4

yapılmasını gerektiren bir taşıma şekli olarak tanımlanmaktadır Bu tanıma goumlre kara yolu

taşımacılığının doumlrt temel boyutu vardır

Taşınacak eşyanın var olması

Eşya taşıma işinin uumlstlenilmesi

Uumlcret karşılığı olması

Taşıma tuumlruuml olarak kara yolunun belirlenmesidir

Eşya taşıma işleri ile ilgili yasal duumlzenlemeler 10072003 tarih 4925 sayılı Kara

Taşıma Kanunu ve Tuumlrk Ticaret Kanunu (TTK) tarafından duumlzenlenmektedir Taşıma işlemi

uumlcret karşılığı yapılmalıdır Uumlcret karşılığı yapılmayan taşımacılık konusunda TTK

huumlkuumlmleri uygulanamaz

12 Kara Yolu Taşımacılığının Duumlnyadaki Gelişimi

1930 yıllarında ortaya ccedilıkan kuumlresel ekonomik bunalım ve İkinci Duumlnya Savaşı sonrası

ortaya ccedilıkan ekonomik olumsuzlukları aşan ve guumlccedillenen uumllkeler ekonomik youmlnden guumlccedilsuumlz

ve az gelişmiş uumllkelerin ekonomileri uumlzerindeki etki ve denetimlerini artırmışlardır ldquoOumlncelik

tarımrdquo telkinleri ile gelişmiş uumllkeler guumlccedilsuumlz ekonomiye sahip uumllkeleri bu youmlnde uumlretim

yapmaya youmlnlendirmişlerdir

Bunun sonucunda sanayiden uzaklaşan tarıma dayalı bir ekonomik yapı oluşturan

uumllkeler sanayileşme yolunda gelişme goumlsteren uumllkelerin dış pazarı hacircline gelmiştir

Resim 11 Kara yolu taşımacılığı

Gelişmiş uumllkelerin ekonomilerine ccedilok youmlnluuml faydalar sağlayacak olan bu durumun

gerccedilekleşmesi ve gelişmesi iccedilin her yerleşim alanına ulaşabilecek ve taşımayı

gerccedilekleştirecek en oumlnemli ulaşım sistemi kara yoluydu Kara yolu ağının kurulması ve

geliştirilmesi iccedilin ldquoOumlncelik kara yolunardquo duumlşuumlncesini hacirckim kılmıştır

5

13 Kara Yolu Taşımacılığının Uumllkemizdeki Gelişimi

Kara yolu taşımacılığının uumllkemizdeki gelişimine bakıldığında ccedilok hızlı bir seyir takip

ettiği goumlruumllmektedir

Uumllkemizin coğrafi yapısı ve sosyo-ekonomik youmlnden sahip olduğu oumlzel durum yanında

batı ile doğu arasında tabi bir koumlpruuml oluşu ve transit taşımacılığa elverişliliği eski ccedilağlardan

beri uumllkemizi kara yolu taşımacılığı alanında daima oumln plana ccedilıkarmıştır Uumllkemiz Asya

Avrupa ve Afrika kıtaları arasında olup kuzey-guumlney doğrultusunda 500 km doğu-batı

ekseninde 1500 km uzunluğunda ve yuumlzoumllccediluumlmuuml 776 000sup2 olan bir dikdoumlrtgen koumlpruuml

goumlruumlnuumlmuumlndedir

Bilindiği gibi Tuumlrkiye tarih oumlncesinden bu yana ccedilok ve ccedileşitli uygarlıkların oluştuğu

bir yerdir Guumlnuumlmuumlze dek bu oumlzelliğini koruyarak gelmiş doğu-batı arasında ldquokoumlpruumlrdquo

olmuştur Bunun bir sonucu olarak da uzak geccedilmişten bu yana değişik doğrultu ve

karakterde yol ağlarına sahip olmuştur ldquoİpek yolurdquo ldquoBaharat yolurdquo ldquoKral yolurdquo en ccedilok

bilinen tarihi yollardır Tuumlrkiye Avrupa Asya ve Afrika arasındaki oumlnemli konumundan

dolayı kendi ulaşım hatlarını ve taşıma filolarını geliştirmek iccedilin buumlyuumlk ccedilaba goumlstermiştir

Resim 12 İpek yolu

Buumltuumln duumlnyada oumlzellikle Avruparsquoda suumlratle gelişen teknoloji mal zengini batı ile petrol

zengini doğu uumllkeleri arasında buumlyuumlk ccedilapta ticari ilişkilerin doğmasına yol accedilmıştır Bu

durum uumllkemizi bu alanda oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiş 1950rsquoli yıllara kadar yok denecek kadar

az olan modern anlayışa uygun kara yolu alt yapısı ve kara yolu taşımacılığında yeni bir

takım yatırımlar yapılmasını ve teşvik tedbirlerinin alınmasını gerekli kılmıştır

O doumlnemlerde alt yapının kolay hızlı ve ekonomik bir şekilde gerccedilekleşmesi petroluumln

ucuz ve temininin kolaylığı yanında uumllkemizde otomotiv sanayinin kurularak motorlu

araccedilların uumlretilmesi kara yolu taşımacılığının ilerlemesine neden olmuştur Ayrıca devletin

1980rsquoli yıllardan itibaren uygulamaya koymuş olduğu teşvik tedbirleri sonucu uumllkemizde

6

motorlu araccedil sayısı oumlnemli oumllccediluumlde artmış ve gerek yurt iccedili gerekse uluslararası kara yolu

taşımacılığı suumlratle gelişmiştir

1980rsquolerden itibaren uumllkemizin ihracata youmlnelik buumlyuumlme politikalarına geccedilmesiyle dış

ticaret yapısal değişime uğramış dış ticarete konu mal grupları ccedileşitlenmiş tarım ve

madencilik uumlruumlnlerinin yerini sanayi uumlruumlnleri almaya başlamış taşınan malların hacmi kısa

bir suumlre iccedilinde 10 milyar dolarlık seviyelere ulaşmıştır

Dış ticaretin yapısal değişimine bağlı olarak deniz yolu ile yapılan doumlkme yuumlk

taşımaları yuumlk cinslerinin değişimi ve sevkiyatlarda esneklik gibi avantajlar nedeniyle yerini

kara yolu eşya taşımacılığına bırakmaya başlamıştır

Resim 13 Ro-Ro bağlantılı kara yolu taşımacılığı

Tuumlrkiye-İtalya Ro-Ro hattının kurulması taşıma maliyetlerinin azalmasına seferlerin

tarifeli yapılmasıyla ihracat sevkiyatlarının planlanmasına Balkan uumllkelerinin geccediliş

uumlcretlerini tekrar goumlzden geccedilirmesi gibi birccedilok olumlu gelişmenin ortaya ccedilıkmasına neden

olmuştur 2003 yılında Batı Avrupa uumllkelerine yapılan kara yolu taşımacılığımızın yuumlzde

72rsquosi soumlz konusu Ro-Ro hatlarından yapılarak dış ticaretimize ait malların taşınmasında

stratejik bir guumlzergacirch konumuna gelmiştir Boumlylece Tuumlrk kara yolu taşımacılığı deniz yolu

entegrasyonlu Ro-Ro ve demir yolu entegrasyonlu Ro-La taşıma alternatiflerini uumlreterek

Avrupa Birliği mevzuatıyla uyumlu hacircle gelmiştir

Tuumlrkiyersquonin uluslararası kara yolu ile eşya taşımacılığı sektoumlruumlnde hizmet alanı Asya

ile Avruparsquonın bir ucundan diğerine kadar geniş bir coğrafi alana yayılmış ithalat-ihracat ve

transit taşımalardaki payı ile uumllke ekonomisine yılda ortalama 2 milyar USD navlun uumlcreti

olarak doumlviz girdisi sağlar konuma ulaşmıştır

1990 yılından itibaren duumlnyadaki gelişmelere paralel olarak ihraccedil pazarlarımız ve

uumlruumlnlerimizde oumlnemli bir artış ve ccedileşitlenme olmuştur Bu kapsamda başta Almanya olmak

uumlzere geleneksel pazarlarımız olan Batı Avrupa uumllkelerinin yanı sıra Rusya ve Tuumlrk

Cumhuriyetleri de oumlnemli bir yer kazanmıştır Soumlz konusu yapısal değişime paralel olarak

7

Bağımsız Devletler Topluluğu uumlyesi uumllkeler ile bazı Orta Asya uumllkeleri iki binli yıllardaki

hedef pazarlarımız olarak tespit edilmiştir

Soumlz konusu uumllkelere kara yoluyla ulaşım imkacircnının bulunması uumllkemiz ihracatı

accedilısından buumlyuumlk avantaj teşkil etmektedir Yabancı uumllkelere yapılan eşya taşımacılığımızın

ağırlıklı olarak kara yolundan olması artan dış taleplerin zamanında karşılanmasını

kolaylaştırmaktadır

Tuumlrkiyersquonin kıtalararası koumlpruuml konumunda olması ccedilok modlu ulaşıma elverişli

durumu Kafkasya ve Hazar Denizi ccedilevresindeki uumllkelere geccedilişi sağlayacak yeni sınır

kapılarının accedilılması ve pek ccedilok uluslararası proje ccedilerccedilevesinde yeni bağlantıların

oluşturulması yolundaki ccedilalışmalar Tuumlrkiyersquonin oumlnemini artırmakta ve aktif olarak bu

ccedilalışmalara katılımını gerekli kılmaktadır

Uluslararası kara yolu taşımacılığında uumllkemizin araccedil filosu giderek yenilenmiş ve

toplam araccedil sayımız 30000 adede ulaşmıştır Bu sayının iccedilinde 23000 aracımız Euro normlu

araccedil olarak faaliyet goumlstermeye başlamıştır

Resim 14 Euro normlu modern nakliye aracı

4925 sayılı Kara yolu Taşıma Kanunu ile uumllkemizde kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlnde

yeni bir doumlnem başlamıştır Bu kanun ile birlikte taşımacılık sektoumlruuml iccedilinde yer alan ve

faaliyet goumlsteren tuumlm işletmeler kayıt altına alınmış ve bu işletmelere faaliyet tuumlrlerine goumlre

lisans belgeleri verilmiştir

Kara yolu taşımacılığı buguumln tuumlm duumlnyada kendine has avantajlarından dolayı en

oumlnemli taşımacılık modudur Tuumlrkiye gibi uumlccedil yanı denizlerle ccedilevrili olan İspanyada dahi

uluslararası eşya taşımacılığında kara yolunun demir yolu ve iccedil suyollarına kıyaslandığındaki

payı 921dir Bu oran İngiltere iccedilin 889 15 AB uumllkesi iccedilin ortalama 792rsquodir

Uumllkemizde 1990 yılında 76 olan kara yolu taşımacılığı 2000 yılında 89rsquoa ve 2002

yılında da 93 oranına ulaşmıştır 2005 yılında 94rsquoe ccedilıkmıştır 1990 yılında 87 milyar

ton-km olan toplam taşımacılığımız ekonominin gelişmesi ile 2000 yılında 180 milyar ton-

kmrsquoye ulaşmıştır 2006 yılında bu rakam 200 milyar ton-kmrsquoyi aşmıştır ABDrsquode kara yolu

taşımasının genel taşımacılık iccedilindeki yeri 28 dir Buumltuumln duumlnyada kara yolu taşımacılığının

oranını duumlşuumlrmeye doumlnuumlk politikalar uygulanmaktadır

8

Uumllkemizde ulaşım sektoumlruuml iccedilinde en buumlyuumlk paya sahip olan kara yolu taşımacılığının

diğer sektoumlrlere nazaran kaza riski ccedilok yuumlksek olmasına rağmen gelişme goumlstermesinin ve

taşıma taleplerinde ilk sırayı almasının temelinde taşımayı ldquoKAPIDAN KAPIYArdquo

gerccedilekleştirmesi yanında hızlı kolay konforlu ve daha ekonomik bir hizmet sunması

yatmaktadır

14 Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Diğer Taşımacılık Tuumlrlerine

Goumlre Uumlstuumlnluumlkleri

Uluslararası kara yolu eşya taşınması ile diğer taşıma tuumlrlerine goumlre bir karşılaştırma

yapıldığında kara yolu taşımacılığının şu uumlstuumln youmlnleri bulunmaktadır

Kapıdan kapıya aktarmasız taşıma ve eşyanın yuumlkleme yeri ile boşaltma yerleri

dışında elleccedillenmemesi eşyanın yıpranmasını en aza indirmektedir Diğer taşıma tuumlrlerinde

oumlrneğin eşyanın limana veya demir yolu istasyonuna ulaşımına kadar bir yuumlkleme boşaltma

ana taşıma aracına yuumlklenme varış yeri limanı veya istasyonunda benzer elleccedillemenin

yapılması eşyaların daha fazla yıpranmasına sebep olmaktadır

Muumlşterinin istediği ve kara yolunun olduğu her noktaya taşıma seccedileneği

vermektedir

Kara yolu araccedillarının taşıma kapasitelerinin deniz demir yolu araccedillarına goumlre daha

kuumlccediluumlk olması nedeniyle taşımacılık sektoumlruumlnde daha esnek hareket imkacircnı sağlanmaktadır

Resim 15 Kara yolu araccedil taşıma kapasitesi

Tuumlrkiye gibi kara yoluyla uluslararası eşya naklinde kullanılabilecek taşıt sayısının

talebe goumlre daha fazla olduğu uumllkelerde rekabet uumlst seviyelere ulaşmakta ve boumlylelikle

muumlşteri lehine duumlşuumlk navlun fiyatlarının oluşmasına neden olmaktadır

Kara yolu eşya taşımacılığı diğer taşıma tuumlrlerine goumlre (deniz hava demir yolu

boru hattı vb) daha az yatırım maliyeti gerektirmektedir

Kara yoluyla daha duumlzenli ve sık sefer imkacircnı bulunmaktadır

Goumlndericinin kendisinin organize ettiği oumlzellikle kuumlccediluumlk ccedilaplı sevkiyatlara oranla

taşıma maliyetini azaltmaktadır

Ambalajlama ve sevkiyata hazırlamada zaman ve kaynaklardan tasarruf olanağı

sağlanmaktadır

9

15 Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığının Goumlndericiye

Sağladığı Faydalar

Kısa suumlrede teslim edilmesi gereken yuumlkler iccedilin suumlratli sevkiyat yapabilmesine

youmlnelik proje bazlı ccediloumlzuumlm yolları ortaya ccedilıkarılabilir

Gelişmiş kara yolu ağlarının getirdiği hızlı ve guumlvenli hizmet alma imkacircnları

yaratılabilir

Lojistik firma veya taşıma şirketleriyle birebir ilişki iccedilinde ccedilalışma olanağının

bulunması sayesinde sevk edilecek eşyaya oumlzel muamele yapılmasını sağlayabilir

Kara yolu taşımacılık hizmetleri ile bağlantılı diğer lojistik suumlreccedillerle

zenginleştirilerek hizmette ccedileşitlilik oluşturulabilir

Tahmin edilebilen maliyetlerin kolay hesaplanması ile tasarruf sağlanabilir

Resim 16 Tasarruf

Dokuumlmantasyon işleri ile ara noktalarda yuumlkleme ve boşaltmadan taşımanın

sorunsuz yuumlruumlmesinden lojistik firma sorumlu olduğundan taşıyıcı sadece sevkiyata

goumlnderici ise muumlşteri ilişkilerine odaklanabilir

Duumlnya ticaretindeki doumlnuumlşuumlm ve yeni oluşumların etkisi yoğun bir şeklide lojistik ve

taşıma sektoumlruuml uumlzerinde goumlruumllmektedir Hemen hemen buumltuumln sektoumlrlerle doğrudan ilişkisi

olan lojistik uluslararası pazarlarda rekabet avantajının elde edilmesinde kilit rol

uumlstlenmektedir Uumlruumln veya hizmetlerin hedef pazarlara rakiplerden bir adım oumlnde olarak daha

hızlı ve daha ekonomik bir biccedilimde ulaştırılması uluslararası lojistik faaliyetlerinin oumlzuumlnuuml

teşkil etmektedir

Resim 17 Kara yolu taşımacılığı ve diğer taşıma tuumlrleri

10

Uluslararası ticaret eğilimleri lojistik sektoumlruumlnuuml daha iyi anlayabilmek ve

yorumlayabilmek iccedilin buumlyuumlk katkı sağlamaktadır Her sektoumlrde yaşanan rekabet ve koumlkluuml

değişimler beraberinde ccedilarpan etkisi yaparak lojistik alanında da etkisini goumlstermektedir

Rekabet ortamı yatırım maliyetleri hız ve esneklik accedilısından lojistik hizmetlerin

vazgeccedililmez bileşeni olan kara yolu eşya taşımacılığının diğer taşımacılık tuumlrlerine goumlre daha

fazla avantajı bulunmaktadır

16 Kara Yoluyla Eşya Taşımacılığının Olumsuz Youmlnleri

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığının bir kısım uumlstuumlnluumlkleri olmasına rağmen

bazı olumsuz youmlnleri de bulunmaktadır Bunlar

Numune veya benzeri nitelikte taşınacak eşyanın duumlşuumlk miktarda olması hacirclinde bu

eşyaların bir araccedil iccedilinde sevk yerlerine ayrı ayrı ulaştırılması gerekmektedir Parsiyel

malların toplanması dağıtımı zaman ve maliyet youmlnuumlnden olumsuzluk yaratmaktadır Hava

yolu parsiyel taşımalarda zaman ve maliyet youmlnuumlnden kara yoluna goumlre daha tercih

edilebilen bir taşıma tuumlruumlduumlr

Ağır ve yuumlksek hacimli eşyaların kara yolu ulaştırma mevzuatına uyumlu

olmaması taşınmalarını ccediloğunlukla imkacircnsız hacircle getirmektedir Bu tuumlr eşyaların demir yolu

veya deniz yoluyla taşınması daha verimli olmaktadır

Kara yoluyla uluslararası eşya taşımacılığında hukuki mevzuat bekleme suumlreleri

ile eşyanın hacmi ve niteliğine bağlı olarak diğer taşıma tuumlrlerine goumlre olumsuzluklar

yaratabilmektedir

Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta ihracat ve ithalat uumllkeleri arasında yuumlkuumln transit

geccediltiği uumllkelerde uyulması gereken guumlmruumlk mevzuatları bulunmaktadır Buna karşılık deniz

ve hava yolunda ccediloğunlukla ithalatccedilı ve ihracatccedilı olarak uumllkeler arasında transit geccediliş uumllkeleri

bulunmamaktadır Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta transit guumlmruumlkler ilave bekleme

suumlreleri oluşturmaktadır

Resim 18 Kara yolu taşımacılığında transit geccediliş

11

17 Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Uluslararası Oumlrguumltler

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığında etkili olan oumlrguumltler

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (CEMT-UBAK)

Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Uluslararası Taşıma Organizatoumlrleri Dernekleri Federasyonu (FIATA)

Kara yolu taşımacılık enduumlstrisinin bu oumlrguumltler vasıtası ile Tuumlrkiye ve yurt dışı

ulaştırma ve taşımacılık politikalarının irdelenmesi işletmelerin ve uumllkelerin dış ticarette

rekabetccedili uumlstuumlnluumlğuuml sağlamasında oumlnemli bir fonksiyonu olacaktır

171 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE) ldquoİccedil Ulaşım Komitesi Kara

Yolu Trafik Guumlvenliği Bozulabilir Maddelerin Taşınması Kombine Taşımacılık Tehlikeli

Maddelerin Taşınmasırdquo ccedilalışma gruplarından oluşmaktadır

İccedil ulaşım komitesinde yapılan goumlruumlşmeler sonrasında ccedileşitli Avrupa Birliği uumlye

uumllkelerinin katıldığı anlaşmalar aşağıdaki gibi sıralanabilir

CMRndashEşyaların Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşıma Soumlzleşmesine İlişkin

Anlaşma Uumllkemizin soumlzleşmeye taraf olma proseduumlruuml tamamlanmış olup 30 Ekim 1995

tarihinden itibaren yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Tır SoumlzleşmesindashTır Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair

Guumlmruumlk Soumlzleşmesi Uumllkemizin 1985 yılında kabul ettiği soumlzleşme halen uygulanmaktadır

Resim 19 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi

ADRndashTehlikeli Maddelerin Kara Yoluyla Uluslararası Taşınmasına İlişkin Avrupa

Anlaşması Uumllkemizin anlaşmaya taraf olabilmesi amacıyla ccedilalışmalar başlatılmıştır

12

Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) İslam Kalkınma Teşkilatı (İKT) gibi

uluslararası kuruluşlar iccedilinde de kara ulaştırmasına ilişkin konular Tuumlrkiye tarafından

izlenmekte ve gerekli ccedilalışmalar yapılmaktadır

172 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI southeast european cooperation ınititative)

11 uumllkenin katılımı ile kurulmuştur Bu girişime Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik

İşbirliği ve Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) destek vermektedir SECI

girişiminin amacı boumllge uumllkeleri arasında kara yolu eşya taşınmasına youmlnelik sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması ve ticaretin artırılmasıdır Bu amaca youmlnelik ortak girişim uumlye

uumllkeler arasında 1999 yılında ldquoMutabakat Zaptırdquo yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Resim 110 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

SECI buumlnyesinde guumlndem Komitesirsquonin saptadığı oumlncelikli projeler ele alınmakta ve

uumlye uumllkelerin eşguumlduumlmuumlnde yuumlruumltuumllmektedir SECI projeleri ile ilgili olarak tesis edilen

komitelerin uumlyelerini seccedililmiş ve goumlnuumllluuml kişiler oluşturmaktadır Uumllkemiz SECIrsquonın

ccedilalışmalarına diğer uumlye uumllkeler gibi resmicirc kuruluşlarımız ve oumlzel sektoumlr temsilcilerinden

oluşturulan heyetler ile katılmaktadır

173 Avrupa Ulaştırma Bakanları Konferansı (CEMTndashUBAK)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) 1953 yılında Avruparsquonın sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması uumllkeler arası ulaştırma ve guumlmruumlk mevzuatının

uyumlaştırılmasının sağlanması amacıyla kurulmuştur İlk kuruluşa katılan 16 uumllke

(Almanya Avusturya Belccedilika Danimarka İspanya Fransa İngiltere Yunanistan İtalya

Luumlksemburg Norveccedil Hollanda Portekiz İsviccedilre ve Tuumlrkiye) 16 maddelik anlaşmayı

imzalayarak kuruluşu resmileştirmiştir

Kuruluşun yapmış olduğu başarılı ccedilalışmalar nedeniyle işlevi Avrupa sınırlarını da

aşarak 41 uumlye uumllke ile bazı Orta Asya ve Kuzey Afrika uumllkelerini de kapsar konuma

ulaşmıştır UBAK ccedilalışmalarını ccedilalışma grupları hacirclinde suumlrduumlrmektedir Daimi sekreterya

Parisrsquote bulunmaktadır

UBAK belgeleri geccedilerli oldukları uumllkelere goumlre doumlrde ayrılır

13

Tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan + İtalya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

UBAK Belgelerinin uumlzerinde geccedilersiz olduğu uumllkenin uluslararası harf kodu bir ccedilember

iccedilinde işareti ile kaplanmış olarak yer almaktadır

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyesi olduğu konferansın ccedilalışmalarında taşımacılığın

geliştirilmesi trafik kara yolu guumlvenliği ccedilevrenin korunması gibi konular oumlncelik

taşımaktadır

174 Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU)

Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU International Road Transport Union)

duumlnyadaki kara yolu taşımacılığı alanında nakliye operatoumlrleri taşıma şirketlerinin sahipleri

kamyon taksi otobuumls olmak uumlzere tuumlm sektoumlruuml temsil eden bir organizasyondur 1948

yılında İtalyarsquoda kurulmuş olan bu oumlrguumltuumln buguumln 68 uumllkede 151 uumlyesi bulunmaktadır

Resim 111 Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

IRUrsquonun amacı kara yolunda ccedilevreye duyarlı emniyetli olarak mal ve insanların

taşınmasını sağlamak yuumlksek mesleki standartlara ulaşmak olarak belirtilebilir IRUrsquonun en

oumlnemli uygulamalarının başında uluslararası eşya taşınmasında TIR sisteminin

garantoumlrluumlğuumlnuuml yapması gelmektedir Oumlrguumltuumln temel amaccedilları şu şekilde belirtilebilir

Araccedilların emniyetli temiz ekonomik yakıt tuumlketimini sağlayacak girişimlerde

bulunmak

Filo youmlnetiminde araccedil bakımı ve ccedilalışma koşullarını duumlzenlemek

Kara yolunun emniyetli hacircle gelmesine yardımcı olmak

Ccedilevreye duyarlı araccedilları teşvik etmek

Uumllkeler arası resmi duumlzeyde ve uluslararası sivil toplum kuruluşları ile sıkı işbirliği

iccedilinde bulunmak

Kara yolunun daha emniyetli ve belge proseduumlruumlnuumln azaltılması iccedilin ccedilalışmak

Uumlyelerini ulusal ve uluslararası duumlzenlemeler konusunda bilgilendirmek

Uluslararası taşımacılık ve ticarette engelleri ortadan kaldırmaktır

14

Tuumlrkiyersquode kara yolu eşya taşıması ile ilgili sektoumlruuml temsil eden oumlnemli kuruluşlar

ise Ulaştırma Bakanlığı ve Guumlmruumlk Muumlsteşarlığı başta olmak uumlzere devletin tuumlm yetkili

kurumları Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Uumlretenler Derneği (UTİKAD)

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) ve Ro-Ro Gemi İşletmecileri ve Kombine

Taşımacılar Derneğirsquodir (RODER)

18 Tuumlrkiyersquonin Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığındaki

Ana Guumlzergacirchları

Tuumlrkiyersquonin dış ticaretinde en buumlyuumlk paya sahip olan Avrupa Birliği uumllkelerine

yapılmakta olan taşımacılık iccedilin iki oumlnemli guumlzergacirchı bulunmaktadır Tuumlrkiyersquonin doğu ve

guumlneyinden Kafkaslar Orta Asya ve Ortadoğu boumllgelerine yapılan kara yolu taşımacılığı

ccedileşitli belirsizlik ve yeniden yapılanmalar neticesinde gelişme goumlstermesine rağmen istenilen

seviyeden uzaktır Bu nedenle duumlzenli ve suumlrekli olarak gerccedilekleştirilen yasal ve teknik

altyapısı uluslararası standartlara ulaşmış olan iki guumlzergacirch Tuumlrkiye accedilısından son derece

stratejiktir Bunlar

Kapıkule Sınır Guumlmruumlk Kapısırsquondan yapılan kara yolu taşımacılığı

Ro-Ro gemileriyle kara yolu araccedil gereccedilleriyle İtalya uumlzerinden yapılan taşımacılık

181 Kapıkule Sınır Kapısırsquondan Yapılan Taşımacılık

Kapıkule uumlzerinden yapılan taşımacılık oumlnemli bir paya sahip olmasına rağmen transit

geccediliş uumllkeleri guumlmruumlklerindeki uzun bekleme suumlreleri geccediliş belgeleri sınırlamaları geccediliş

uumlcretleri tahditli yol ve geccediliş suumlreleri nedeniyle zaman zaman sorunlu bir guumlzergacirch hacirclini

alabilmektedir

Resim 112 Kara yolu taşımacılığında guumlzergacirchlar

Uluslararası kara yolu taşımacılığında oumlzellikle kara yolu taşıtlarının geccediliş

sınırlamalarının bulunduğu transit guumlzergacirchında bulunan uumllkelerde vagonların uumlzerinde

taşınarak varış uumllkesine sevk edilmeleri zorunlu hacircle gelmiştir Tuumlrkiye ile Avrupa Birliği

uumllkeleri arasında demir yolu aktarmalı taşımacılık bu sınırlamaların bulunduğu Avusturya

geccedilişlerinde yapılmaktadır

15

1811 Kara yolu Guumlzergacirchında Kullanılan Başlıca Hatlar

Bulgaristan - Romanya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - İtalya hattı

182 Ro-Ro Gemileriyle Yapılan Taşımacılık

Uluslararası kara yolu taşımacılığında geccediliş sınırlamaları transit suumlrelerinin uzun

zaman alması taşımacılığın toplam maliyetlerinin duumlşuumlruumllmesi gibi nedenlerle kara yolu

araccedillarının deniz yolu Ro-Ro gemilerine bindirilmesi bir zorunluluk hacirclini almıştır

Ro-Ro gemileri taşıma seccedileneği olan gemi tuumlruumlduumlr Taşıt gibi konteyner de taşıyabilir

Ayrıca paletli yuumlklerin de taşındığı goumlruumllmektedir

Ro-Ro gemileri aşağıdaki taşıt tuumlrlerini taşıyabilir

Şasili treyler (ccedilekicili ccedilekicisiz)

Treyler semi treyler

Diğer tekerlekli yuumlkler (kamyon vb)

Ro-Rorsquolarla gelişen kombine taşımacılık tramp veya duumlzenli hat taşımacılığındaki

limanların taşıma sistemindeki oumlnemini azaltmıştır Ro-Ro gemileri iccedilin kamyonların

ccedilıkışlarına uygun iskelelerin oluşturulması dışında hiccedilbir yuumlkleme ve boşaltma araccedil gereccedil ve

donanımına gerek duyulmaz

Resim 113 Ro-Ro taşımacılığı

Ro-Ro taşımacılığının hasarsız emniyetli ve hızlı taşıma imkacircnı sunması guumlmruumlklerde

daha az zaman kaybı ile geccediliş daha rekabetccedili taşıma uumlcretleri demektir Tuumlrkiyersquonin Ro-Ro

taşımacılığı ile alternatif konumdaki kara yolu transit taşımacılık guumlzergacirchında bulunan

uumllkelerde sıkccedila goumlruumllen ccedilalınma ve yağmaların oumlnuumlne geccedililmektedir Eşyaların uumlnite hacircline

getirilerek Ro-Ro ile kombine taşımacılık yapılması hasar riskini azaltmaktadır

Ro-Ro taşımacılığının uumlstuumlnluumlkleri şu şekilde belirtilebilir

16

Kara yolu araccedillarının Ro-Ro gemileriyle taşınması araccedilların yıpranma paylarını aza

indirir

Kara yollarının bakım ve onarımında tasarruf sağlar

Kara yolu trafik sıkışıklığı ve kaza risklerini azaltır

Belirgin doumlviz tasarrufu sağlar

Bazı hatlarda zaman kazancı sağlar

Teslimatta duumlzen ve planlama yapılmasına olanak sağlar

1821 Ro-Ro Guumlzergacirchları

İstanbul + Ccedileşme - Trieste Ro-Ro hatları

Buumlyuumlk filoya sahip nakliyecilerin ccediloğunun ağırlıklı olarak kullandıkları hatlardır Doğu

Avrupa uumllkelerindeki tonaj sınırlamalarına tabi olmaması ve araccedilların daha az km yapması

nedeni ile tercih sebebidir

Patra + Igoumenitsa - Bari + Ancona Ro-Ro hatları

Guumlney İtalya Guumlney Fransa ve İspanyarsquoya sefer yapan nakliyecilerin tercih ettikleri

ana hatlardır Maliyetlerin daha duumlşuumlk olması ve suumlre avantajı getirmesi nedeni ile tercih

sebebidir

Resim 114 Sık kullanılan Ro-Ro hatları

Haydarpaşa-Trieste Samsun-Novorossisk Trabzon-Sochi ve Zonguldak-Ukrayna

hatları ağırlıklı olmak uumlzere toplam 20rsquonin uumlzerinde Ro-Ro hattında seferler

gerccedilekleştirilmektedir

19 Uumllkemizin Uluslararası Kara Yolu Projeleri

Kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlmuumlzuumln uluslararası ilişkilerinin yuumlruumltuumllmesi ve sorunların

ccediloumlzuumlmuuml youmlnuumlnde ccedilaba goumlsterilmesi Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel

Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlrevleri arasındadır Bu amaccedilla uumllkemiz taşımacılarının yolcu ve eşya

taşıması yaptığı 48 uumllkeyle İkili Uluslararası Kara yolu Taşıma Anlaşması imzalanmış iki

17

uumllkeyle de paraf edilmiştir İmzalanan anlaşmalar ile iki uumllke arasında ve transit olarak

yapılmakta olan kara yoluyla yolcu ve eşya taşımacılığı belli duumlzenlemeler iccedilinde

gerccedilekleştirilmekte ortaya ccedilıkan sorunlar ise bu anlaşmalar ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlmlenebilmektedir

Anlaşmalar ile ikili taşımalar transit yolcu ve eşya taşımaları iccedilin kolaylıklar

getirilmektedir ayrıca

Geccediliş uumlcretleri

İkili taşımacılık transit eşya ve yolcu taşımacılığının tabi olacağı izin belgesi

proseduumlruuml

Doumlnuumlş yuumlkuuml ve uumlccediluumlncuuml uumllke taşımaları

Hangi tuumlr eşya taşımalarının izin belgesinden muaf tutulacağı

Taşıt personeli ve taşımacıların uyacağı kurallar

Taşıma faaliyetinden doğan oumldemelerin ne şekilde yapılacağı

Yolcu ve eşya taşımacılığına ilişkin guumlmruumlk ve diğer formalitelerin

kolaylaştırılması

Eşya taşımacılığında teminat konusu

Yolcular bagaj ve eşya iccedilin yaptırılacak sigorta

Karma Komisyonun kurulması ve goumlrevleri

gibi konular kapsamlı şekilde duumlzenlenmiştir

İkili anlaşmalarda yer alan ldquoKarma Komisyonrdquo her yıl toplanarak ortaya ccedilıkan

sorunların ccediloumlzuumlm yollarını goumlruumlşuumlr istatistikicirc bilgi değişimini sağlar ve takip eden yılı da

kapsayacak şekilde alınacak tedbirleri kararlaştırır

Diğer yandan birccedilok uumllkenin bir araya geldiği ve uumllkemizin de aktif olarak yer aldığı

uluslararası platformlarda uumllkemiz kara yolu taşımacılarının pazar paylarının artırılabilmesi

amacıyla gereken titiz ccedilalışmalar yapılmakta bu ccedilalışmalarda ccedilevrenin korunması trafik

guumlvenliği ve taşımacılığın serbestleştirilmesi gibi konular oumln planda tutulmaktadır

191 Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK) Projesi

Kıtalar arasında bir geccediliş boumllgesinde yer alan Tuumlrkiye kendi ulusal gelişmesi kadar

boumllgenin birliği accedilısından da kara yolu ağının gerekliliğine inanmıştır Bu nedenle uumllkemiz

sınırlarından geccedilen yaklaşık 3200 km yolu kapsayan Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK)

projesini gerccedilekleştirmiştir Bu proje kapsamına giren yol ağı toplam yol ağımızın 5rsquoini

teşkil etmektedir

Tuumlrkiye transit kara yolu Bulgaristan sınırında Kapıkulersquoden başlayarak İstanbul

uumlzerinden Gerede - Ankara yolu ile bir kolu Suriye sınırına diğeri Irakrsquoa devam etmekte

Geredersquoden ayrılan kuzey kolu ise Refahiye Erzincanrsquodan geccedilip İran sınırında sona

ermektedir

18

Soumlz konusu yol Avrupa ve Orta Doğu kara yolu ağını en uygun şekilde tamamladığı

gibi Avrupa uumllkelerinden Orta Doğu Batı Asya ve Kuzey Afrikarsquoya doğru trafik akışının

sağlandığı en kısa yoldur

192 Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK)

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyeleri arasında bulunduğu komisyonun temel amacı Avrupa

ekonomisinin yeniden yapılanması Avruparsquodaki ekonomik faaliyet duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

Avrupa uumllkelerinin gerek birbirleriyle gerekse diğer uumllkelerle ekonomik ilişkilerinin idame

ettirilmesi ve geliştirilmesi olarak belirlenmiştir AEK huumlkuumlmetlerin teknik uzmanlarının

ortak konular uumlzerinde anlaşmaya vardığı kapsamlı stratejiler ve politikalar oluşturdukları

bir forum niteliğindedir

Uumllkemizdeki E yolları olarak bilinen Avrupa-Uluslararası yol ağı uumlyesi bulunduğumuz

Birleşmiş Milletler AEKrsquoca uumllkeleri birbirine bağlayan kara yollarının geliştirilmesini teşvik

amacıyla kullanıma konmuş bir sistemdir

Uumllkemize Avrupa sınırlarından E-80 ve E-90 numaraları ile giren iki anayol sisteme ve

amaca uygun olarak İran ve Irak sınırlarında Asya ve Ortadoğu uluslararası yol ağlarına

bağlantı sağlayacak şekilde duumlzenlenmiştir E yollarının Kafkasya ve Orta Asya uumllkelerine

uzatılması konusundaki ccedilalışmalara paralel olarak E-97 ve E-95 hatlarının oluşturulması

kabul edilmiştir

193 Kuzey - Guumlney Avrupa Otoyolu (TEM) Projesi

Tuumlrkiye ile birlikte Avusturya Bulgaristan Ccedilekoslovakya Yunanistan Macaristan

İtalya Polonya ve Yugoslavyarsquonın uumlyelikleri ile kurulan projede Doğu Avruparsquoda

gerccedilekleşen değişimler ve geccedilişler nedeniyle TEM hatlarının buumltuumlnluumlğuumlnuumln bozulması

sonucunda uumlye uumllke sayısı zaman zaman değişmiştir 1997 yılı itibariyle projeye uumlye uumllkeler

Bulgaristan Ccedilek Cumhuriyeti Guumlrcistan Hırvatistan İtalya Litvanya Macaristan Polonya

Romanya Slovakya ve Tuumlrkiyersquo dir

Resim 115 Tuumlrkiyersquodeki TEM otoyolları

Başlangıccedilta yaklaşık 10000 kmrsquolik bir otoyolu ağının tesisini oumlngoumlren TEM Projesi

kuzeyde Polonyanın Gdansk kentinden başlamakta 10 uumllke uumlzerinden geccedilerek Adriyatik

19

Ege ve Karadeniz sahillerine erişmekteydi Ancak Doğu Avrupa uumllkelerinin sosyal ve

ekonomik yapılarında son yıllarda goumlruumllen değişmelere ve bunun sonucu olarak ortaya ccedilıkan

yeni ilişkilere paralel olarak TEM Projesine doğu-batı istikametinde yeni hatlar ilave

edilerek TEM ağı yaklaşık 20149 kmrsquoye ccedilıkartılmıştır

Uumllkemiz sınırları iccedilinde kalan boumlluumlmuuml ise Kapıkule İstanbul Ankara Aşkale

guumlzergacirchını takiben Trabzonda Karadenize doğuda Guumlrbulak batıda Afyon uumlzerinden

İzmir ve Ege Denizine guumlney ve guumlneydoğuda ise Yayladağ ve Cizre hudut kapılarımıza

ulaşmaktadır Ayrıca Gerede-Samsun-Trabzon-Rize-Hopa guumlzergacirchının da TEM ağına ilave

edilmesiyle TEMin Tuumlrkiye sınırları dacirchilicircndeki yol uzunluğu 5556 km olmuştur

194 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT-ECO)

ECO 1964 yılında kurulan Kalkınma İccedilin Boumllgesel İşbirliği Teşkilatı (RCD) nın bir

devamı olarak Tuumlrkiye İran ve Pakistan arasında imzalanan bir protokolle kurulmuştur

Teşkilatın oumlncelikli hedefleri arasında serbest bir taşımacılık sistemi yer aldığından

ulaştırma ile ilgili konular buumlyuumlk oumlnem arz etmektedir Uumlye uumllkeler arasında ekonomik ticari

ve kuumlltuumlrel işbirliğini sağlamak amacıyla kurulan teşkilat daha sonra Sovyetler Birliğinin

dağılmasıyla bağımsızlıklarını kazanan boumllgedeki bazı uumllkelerin de katılımıyla uumlye sayısını

10a ccedilıkarmıştır Buguumln itibariyle Tuumlrkiye İran Pakistan Azerbaycan Tuumlrkmenistan

Oumlzbekistan Kırgızistan Kazakistan Afganistan ve Tacikistan ECO uumlyesi uumllkelerdir Kuzey

Kıbrıs Tuumlrk Cumhuriyeti de goumlzlemci uumlye statuumlsuuml ile ECO ccedilalışmalarını izlemektedir

Tuumlrk taşımacılarının orta ve uzak Asyaya ulaşması iccedilin oumlnemli guumlzergacirchları iccedileren uumlye

uumllkeler taşımacılık konusunda ccedileşitli anlaşmaların hazırlık ccedilalışmalarını suumlrduumlrmektedir

Uumllkemiz bu ccedilalışmaların tamamına aktif olarak katılmakta ve gerekli katkıyı sağlamaktadır

Resim 116 ECO (Economic cooperation organization)

Yeni katılımlarla birlikte boumllgesel işbirliğinde roluuml ve oumlnemi artan ECO ccedilerccedilevesinde

kesintisiz bir kara yolu ulaşımı iccedilin ilave guumlzergacirchlara ihtiyaccedil duyulmuş olup bu konuda

ccedilalışmalar suumlrduumlruumllmektedir

20

110 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Lojistik Firma

(freight forwarder)

Kara yolu taşıma sistemleri oumlzellikle muumlşteri ilişkileri ile kara yolu iş

organizasyonunda oumlnemli roluuml bulunan lojistik firma tarafından yoğun olarak

etkilenmektedir Lojistik firmanın kara yolu taşımacılık sistemleri iccedilindeki etkinliğini

sağlayabilmesi iccedilin oumlnem vermesi gereken hususlar şunlardır

Taşımacılık hizmetlerinde yuumlksek kalite

Suumlratli ve tam zamanında teslimat

Seferlerde sıklık ve duumlzenlilik

Goumlndericilere esnek fiyat oumlnerileri

Resim 117 Fiyatlandırma

Lojistik Firma bu unsurlar sayesinde taşıyıcı ile birebir bağlantı kurabilir ve

muumlşterilerine uygun ccediloumlzuumlm imkacircnları yaratabilir Kara yolu eşya taşımacılığında lojistik

firmanın temel işlevi diğer taşıma tuumlrlerinde olduğu gibi taşıma organizasyonunun yerine

getirilmesidir Lojistik firma taşıma organizasyonunu yerine getirirken goumlz oumlnuumlne aldığı en

oumlnemli unsur muumlşteri odaklı hizmet anlayışıdır Hizmetin kesintisiz ve suumlrekli olarak aynı

kalitede ve duumlşuumlk maliyette verilebilmesi lojistik firmanın temel ccedilalışma prensibi

olmaktadır

Lojistik firmanın ana hizmeti muumlşterilerine kara yolu ile yapılacak taşımalarda tarifeli

seferler organize edecek şekilde yuumlk konsolidasyonu yapmasıdır Bu amaccedilla aynı guumlzergacircha

youmlnelik bulunan yuumlk talepleri hacim olarak yetersiz olsa bile hizmetin suumlrekliliğinin

sağlanması amacıyla duumlzenli olarak verilebilmelidir

Lojistik firmanın hizmet yaklaşımı duumlşuumlk hacimli yuumlklerin taşınmasında

konsolidasyon yaparak bireysel ihracatccedilı ve ithalatccedilının goumlnderilerine daha avantajlı bir

ortam oluşturmaktır

Lojistik firmaların kara yolu eşya taşımacılığı ile goumlndericiye sağlayabileceği faydalar

şu şekilde sıralanabilir

21

Lojistik firmanın bir hizmet organizasyonu olarak muumlşterilerine ihtiyaccedil duyduğu

yuumlksek esnekliği sunabilmesi

Yuumlk konsolidasyonu yapabilmenin sağladığı yeterli yuumlk bulma avantajı

Resim 118 Yuumlk konsolidasyonu

Depodan depoya guumlvenli taşıma

Duumlzenli ve sık yuumlkleme yapılabilmesi

Taşıma ve depo yerlerinin kapasitelerinin iyi kullanımına youmlnelik optimal

ccediloumlzuumlmlemeler sayesinde oumlnemli maliyet avantajı oluşturması

Taşımayı buumltuumlnuumlyle kontrol altında tutma olanağı

Sevkiyatın araccedil takip sistemiyle suumlrekli izlenebilmesi

Suumlratli teslimat imkacircnı

Kolay yuumlkleme ve boşaltma olanağı

Uygun fiyat tarifelerinin oluşturulmasıdır

1101 Taşıma Organizatoumlruuml Olarak Lojistik Firma (freight forwarder)

Kara yolu eşya taşımacılığında Lojistik Firmarsquonın taşıma organizatoumlruuml olarak başlıca

roluuml uluslararası taşımacılıkta goumlndericilerin (ihracat ve ithalatccedilılar) yuumlklerinin teslim

yerlerine en iyi koşullarda ulaştırılmasına youmlnelik faaliyetlerde bulunmasıdır

Lojistik firmanın taşıma organizatoumlruuml olarak hizmet suumlrecinin aşamaları şunlardır

Muumlşteri talebi

Hizmet tarifelendirme

Teklif verilmesi

Soumlzleşme yapılması

Hizmetin yerine getirilmesi

22

Goumlnderici ihracat ve ithalat eşyasının taşınmasını guumlvenli hızlı ve duumlşuumlk fiyatla

yapabilecek taşıma organizatoumlruuml (lojistik firma) firmalarla ilgili pazar araştırması yapabilir

Goumlnderici iccedilin lojistik firma seccediliminde oumlnemli unsurlar şunlardır

Lojistik firmanın sevk edilmesi planlanan boumllgedeki faaliyet alanı

Taşınacak malla ilgili daha oumlnceki deneyimi

Taşıma ve diğer hizmetlere ait rekabetccedili tarifeleri

Hizmet kalitesi

Firma referansları

İş deneyimleri

Firma guumlvenliği

Goumlndericinin lojistik firmadan beklentisi sadece rekabetccedili fiyatlara dayanmamakta

sevk edilecek eşyaya ait taşıma deneyimi ve taşımayı emniyetli ve tam zamanında teslim

edilmesi başta olmak uumlzere hizmet kalitesi yuumlksek bir şekilde yerine getirebilmesine bağlı

olmaktadır

Lojistik firmanın tercih edilebilir olabilmesi iccedilin pazarlama stratejileri oluşturması

gerekmektedir Pazarlama stratejilerini oluştururken lojistik firmalar muumlşterilerine sunduğu

hizmet alanını genişleterek yeni hizmet alanlarını nitelikli olarak sağlamayı ve rekabetccedili fiyat

politikaları oluşturmayı oumln planda tutmalıdır Lojistik firmanın kara yolu stratejilerinin

başarılı olabilmesi iccedilin aşağıdaki unsurlara yeterince oumlnem vermek durumundadır

Profesyonel bir işadamı bilinci ile ccedilalışmalıdır

Goumlndericinin talep ve beklentilerine dikkat edilmelidir

Goumlndericiye verdiği soumlzleri titizlikle yerine getirmelidir

Belirsizlik durumlarında mutlaka goumlnderenle bağlantıya geccedilmelidir

Maliyet ve kacircrlılık analizleri yapmalıdır

1102 Kara Yolu Hizmet Soumlzleşmesi

Taşıma organizatoumlruuml olarak lojistik firma (freight forwarder) uluslararası kara yolu

eşya taşımacılığında faaliyetlerini goumlndericilerin (ihracat veya ithalatccedilı) talimatları

ccedilerccedilevesinde yerine getirmektedir Goumlndericiler yuumlklerin taşınması veya diğer faaliyetlerin

organizasyonu iccedilin yuumlk taşıyıcılar ile (ihracatta malları teslim alacak veya ithalatta

sevkiyatları planlamak uumlzere yurt dışı acentelerle) bir hizmet soumlzleşmesi yapmaktadır

Goumlndericilerin yuumlkleri bazen tam kamyon yuumlkuuml (FCL) olabileceği gibi bazen de kamyon

yuumlkuumlnuuml dolduramayacak hacimde olabilir Kamyon yuumlkuumlnden az olduğunda lojistik firma

bireysel goumlndericilere ait yuumlkleri konsolidasyon yaparak kamyon yuumlkuuml hacmine ulaştırabilir

Goumlnderici işveren olarak taşıma organizatoumlruuml lojistik firmayla bir hizmet soumlzleşmesi

yapar Bu soumlzleşme uygulamada goumlndericinin yazılı talimatı ile olabileceği gibi bazen de

guumlvenilir muumlşterilerden ndashgoumlndericiden- soumlzluuml de alınabilir

23

Taşıma organizatoumlruuml lojistik firmanın bir taşıma firması bulup muumlşterilerden aldığı

eşyayı taşıtması gerekecektir Lojistik firma goumlnderenle yaptığı soumlzleşmenin bir benzerini

goumlnderenin istediği koşulları yerine getirebilecek bir taşımacıyla da yapabilir Lojistik firma

goumlndericinin sevk talimatına goumlre taşımayı organize ederek taşıyıcıyı youmlnlendirir

Lojistik firmanın hizmet soumlzleşmesi yaptığı muumlşterisine karşı taşıma ile ilgili

yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine getirebilmesi iccedilin taşıyıcı seccediliminden malların teslim edilmesine

kadar tuumlm aşamalarda taşıma suumlrecinin takip edilmesi gereklidir Lojistik firma goumlndericiyi

(muumlşteri) memnun edebilecek hizmet tarifesini oluşturmak amacıyla taşıyıcı seccediliminde

goumlndericinin kendisi iccedilin oumlnemli olan konuları aynı şekilde taşıyıcıdan da talep etmelidir

Uluslararası taşımalarda lojistik firmanın yapmış olduğu hizmet soumlzleşmesinin işlerliği

ldquoMal Teslim Alındı Makbuzu (Forwarderrsquos Certficate of Receipt FCR)rdquo duumlzenlemesiyle

kesinlik kazanmaktadır Lojistik firma tarafından goumlndericiye yani ihracatccedilı veya ithalatccedilıya

verilen FCR belgesi ile soumlz konusu malın zilyetliği lojistik firmanın uumlzerine geccedilmektedir

Resim 119 Malların teslim alınma işlemleri

24

X İhracat AŞ

Merter 235 İstanbul Tuumlrkiye

Tel 0212 125 25 27

Faks 0212 125 125 25 25

E-Posta XXcom

HİZMET SOumlZLEŞMESİ

Merter 235 İstanbul adresinde bulunan X İhracat AŞ ile Sefakoumly

Cumhuriyet Cad 17 İstanbul adresinde bulunan Hizmet Lojistik AŞ

arasında aşağıdaki şartlarda taşıma hizmet soumlzleşmesi yapılmıştır

1 Hizmet Lojistik AŞX AŞrsquonin Merter deposundan Almanya ve

Fransarsquoya sevk edilecek mamulleri taşıyacaktır Araccedillar hazır giyim

taşımasına uygun askılı araccedillar olacaktır

2 Sevkiyatlar uumlretimde bir aksama olmadıkccedila her hafta cuma guumlnuuml

yapılacaktır Hizmet Lojistik AŞ bu nedenle her cuma saat 0800rsquode depo

oumlnuumlnde uygun araccedillarını hazır edecektir

3 Hizmet Lojistik AŞ Almanya ve Fransarsquoya sevkiyatın olup olmadığı

konusunda teyidi en geccedil her hafta ccedilarşamba guumlnuumlne kadar alacaktır

4 Hizmet Lojistik AŞ uygun aracı cuma guumlnuuml oumlğleden sonra saat

1430rsquoa kadar tedarik edemediği takdirdeX AŞ başka firmadan araccedil tedarik

ederek malları sevk edecektir Navlun fiyat farkı bulunduğunda fiyat farkı ile

birlikte her araccedil iccedilin 500 Euro tutarını Hizmet Lojistik AŞ fatura edecektir

5 Taşıma uumlcreti Almanya iccedilin helliphelliphelliphellip Euro ve Fransa iccedilin helliphelliphellip

Euro olacaktır

6 Bu soumlzleşme imza tarihinden itibaren 1 yıl suumlre ile geccedilerlidir

Taraflardan biri bir ay oumlncesinden yazılı olarak anlaşmanın sona erdiğini

diğer tarafa bildirmedikccedile soumlzleşme suumlresi 1 yıl daha aynı şartlarda uzatılmış

olacaktır

7 Muumlcbir hacircller soumlzleşme kapsamı dışındadır

8 Taraflar arasındaki anlaşmazlıklar oumlncelikle iyi niyet ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlme kavuşturulacaktır Ccediloumlzuumlmsuumlzluumlk hacirclinde İstanbul Ticaret Odasırsquonın

verdiği kararlar esas alınacaktır

İş bu soumlzleşme 01012008 tarihinde X AŞ ile Hizmet Lojistik AŞ

arasında yapılmıştır

X AŞ Hizmet Lojistik AŞ

Yetkili İmza Yetkili İmza

Belge 11 Kara yolu taşımacılık hizmet soumlzleşmesi oumlrneği

iii

ACcedilIKLAMALAR

KOD 840

ALAN Ulaştırma

DALMESLEK Lojistik

MODUumlLUumlN ADI Kara yolu Taşımacılığı

MODUumlLUumlN TANIMI Kara yolu taşımacılığında taşımacılık sisteminin genel

yapısı ve uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal

ccedilerccedilevesi taşımacılığının bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat

ile ilgili temel bilgi ve becerilerin kazandırıldığı oumlğrenme

materyalidir

SUumlRE 4032

OumlN KOŞUL 10 sınıfı tamamlamış olmak

YETERLİK Kara yolu taşımacılığı işlemlerini yapmak

MODUumlLUumlN AMACI

GENEL AMACcedil Bu moduumll ile ofis yuumlkleme sahası ve

depo ortamında bilgisayar faks telefon yazıcı el

terminali forklift elleccedilleme elemanları gibi donanımları

kullanarak Tuumlrk Ticaret Kanunu CMR anlaşması

Karayolu Taşıma Youmlnetmeliği Uluslar arası anlaşmalar

AETR kuralları Ulaştırma Bakanlığı normları ve Firma

standartlarına uygun şekilde kara yolu taşımacılık sistemini

oumlğrenecek uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal

ccedilerccedilevesini uygulayabilecek kara yolu taşımacılığının

bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat işlemlerini

yapabileceksiniz

Amaccedillar Bu moduumll ile ofis ortamında uluslararası anlaşmalar ve

firma standartlarına goumlre bilgisayar telefon ve yazıcı gibi

donanımları kullanarak karayolu taşımacılık sistemini

oumlğrenebilecektir

Bu moduumll ile ofis ortamında CMR Karayolu Taşıma

Youmlnetmeliği TTK uluslararası anlaşmalar ve firma

standartlarına goumlre bilgisayar telefon yazıcı ve faks gibi

donanımları kullanarak karayolu taşımacılığının yasal

ccedilerccedilevesini uygulayabilecektir

Bu moduumll ile ofis yuumlkleme sahası ve depo ortamında

bilgisayar yazıcı ve faks gibi donanımları kullanarak

AETR kuralları Ulaştırma Bakanlığı normlarına uygun

şekilde Uluslararası Karayolu Eşya Taşımacılığının

bileşenleri işlemlerini yapabilecektir

Bu moduumll ile ofis yuumlkleme sahası ve depo ortamında

bilgisayar el terminali forklift elleccedilleme elemanları gibi

donanım ve araccedil gereccedilleri kullanarak Karayolları Kanunu

ve Uluslararası Anlaşmalara uygun şekilde yuumlkleme ve

sevkiyat işlemlerini yapabilecektir

ACcedilIKLAMALAR

iv

EĞİTİM OumlĞRETİM

ORTAMLARI VE

DONANIMLARI

İşletmelerin ofis ortamları ile bu ortamda bulunan

bilgisayar yazıcı faks telefon gibi donanım araccedilları

OumlLCcedilME VE

DEĞERLENDİRME

Moduumll iccedilinde yer alan her oumlğrenme faaliyetinden sonra

verilen oumllccedilme araccedilları ile kendinizi değerlendireceksiniz

Oumlğretmen moduumll sonunda oumllccedilme aracı (ccediloktan seccedilmeli test

doğru-yanlış vb) kullanarak moduumll uygulamaları ile

kazandığınız bilgi ve becerileri oumllccedilerek sizi

değerlendirecektir

1

GİRİŞ

Sevgili Oumlğrenci

Uluslararası taşımacılık faaliyetlerinde kara yolu taşımacılığı kilit rol uumlstlenmektedir

Kara yolu taşımacılığı diğer taşıma tuumlrleriyle (deniz yolu demir yolu vb) birlikte oumlzellikle

de taşımanın başlangıccedil ve teslimat aşamalarında kullanılabilmektedir Esneklik hız ve diğer

taşıma tuumlrleriyle uyum bakımından birccedilok avantaja sahiptir

Taşımacılık uumllke sınırları iccedilinde yapılabileceği gibi uluslararası da olabilir Taşınacak

nesneler eşya da yolcu da olabilir Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığı uumllke dışından

alınan uumlruumlnlerinin nakli şeklinde uumllkenin dış satım uumlruumlnlerinin yurt dışına sevki şeklinde

veya bir uumllkeden bir başka uumllkeye transit taşımacılık şeklinde yapılabilir

Uluslararası kara yolu taşımacılığı dış ticarete konu olan fiziksel malların yurt dışına

sevk edilmesinde satılan veya satın alınan mamuluumln tamamlayıcısı ve ayrılmaz bir

parccedilasıdır Kara yolu taşımacılığı uumlruumlnuumln aktarma yapılmadan tam adrese teslim edilmesi

youmlnuumlnden diğer ulaştırma tuumlrlerine goumlre tercih sebebi olmaktadır

Kara yolu ile yapılacak eşya taşımacılığında yuumlkuumln temin edilmesi fiyat anlaşmasına

varılması yuumlke uygun araccedil temini en uygun yuumlklemenin yapılması ve buumltuumln bu işlemlerin en

kısa zamanda yerine getirilebilmesi hem muumlşteri memnuniyeti accedilısından hem de uumlruumlnlerin

guumlvenliği accedilısından oumlnem taşımaktadır

Bu moduumll sonunda edineceğiniz bilgi ve beceriler ile kara yolu taşımacılık sistemini

oumlğrenecek uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal ccedilerccedilevesini uygulayabilecek kara

yolu taşımacılığının bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat işlemlerini gerccedilekleştirme becerisine

sahip olacaksınız

Kara yolu taşımacılığı

GİRİŞ

2

3

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

Ofis ortamında uluslararası anlaşmalar ve firma standartlarına goumlre bilgisayar telefon

ve yazıcı gibi donanımları kullanarak kara yolu taşımacılık sistemini oumlğreneceksiniz

Kara yolu taşımacılığının duumlnyadaki ve uumllkemizdeki gelişimi hakkında bilgi

edininiz

Kara yolu taşımacılığının diğer taşıma tuumlrlerine goumlre uumlstuumlnluumlklerini ve olumsuz

youmlnlerini araştırınız

Kara yolu taşımacılığında yer alan uluslararası oumlrguumltler ve goumlrevleri hakkında

araştırma yapınız

Ro-Ro taşımacılığı hakkında araştırma yapınız Ro-Ro taşımacılığının kara yolu

taşımacılığıyla olan bağlantısı hakkında bilgi edininiz

Uumllkemizin uluslararası kara yolu guumlzergacirchları hakkında bilgi toplayınız

Bulabileceğiniz belge resim dergi harita vb dokuumlmanları sınıf ortamında

arkadaşlarınızla paylaşınız

Araştırma yaparken ccedilevrenizde bulunan lojistik firma veya nakliye firmaları ile

anlaşmalı olarak ccedilalışan işletmelerin ilgili servislerinden yararlanabilirsiniz Ayrıca bu

firmaların internet sitelerinden de bilgi edinebilirsiniz

1 KARA YOLU TAŞIMACILIK SİSTEMİ 11 Kara Yolu Taşımacılığının Yapısı

Kara yolu taşıma sistemleri teknoloji şebekeler (ağlar) uluslararası ve yerel kurallar

ve duumlzenlemeler bilgi ve iletişim lojistik ve hizmet anlayış ve uygulamalarından meydana

gelmektedir Bu sistemler taşıma operatoumlrleri iccedil ve dış muumlşteriler ekonomik ve sosyal

faktoumlrler ile devletin ortaya koyduğu yasal ccedilerccedileve ile suumlrekli etkileşim hacirclindedir

Kara yolu taşımacılık sektoumlruumlnde arz ve talebin etkileşiminde destek hizmetler

taşımaya olan talep guumlzergacirch veya alternatif yollar terminaller guumlmruumlkler sınırlar ara

geccediliş noktaları araccedillar işletmelerin sayısı kurallar ve duumlzenlemeler etkin rol oynamaktadır

Buna goumlre taşıma sistemleri oumlzellikle teknoloji iletişim ekonomi gibi dışsal faktoumlrlerden

yoğun olarak etkilenmektedir

Kara yolu eşya taşımacılığı uumlcret karşılığında eşyanın bir yerden diğer bir yere

taşınmasını kara yolu ile sağlayan ve taşımacı ile goumlnderici arasında bir soumlzleşme

ARAŞTIRMA

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

AMACcedil

4

yapılmasını gerektiren bir taşıma şekli olarak tanımlanmaktadır Bu tanıma goumlre kara yolu

taşımacılığının doumlrt temel boyutu vardır

Taşınacak eşyanın var olması

Eşya taşıma işinin uumlstlenilmesi

Uumlcret karşılığı olması

Taşıma tuumlruuml olarak kara yolunun belirlenmesidir

Eşya taşıma işleri ile ilgili yasal duumlzenlemeler 10072003 tarih 4925 sayılı Kara

Taşıma Kanunu ve Tuumlrk Ticaret Kanunu (TTK) tarafından duumlzenlenmektedir Taşıma işlemi

uumlcret karşılığı yapılmalıdır Uumlcret karşılığı yapılmayan taşımacılık konusunda TTK

huumlkuumlmleri uygulanamaz

12 Kara Yolu Taşımacılığının Duumlnyadaki Gelişimi

1930 yıllarında ortaya ccedilıkan kuumlresel ekonomik bunalım ve İkinci Duumlnya Savaşı sonrası

ortaya ccedilıkan ekonomik olumsuzlukları aşan ve guumlccedillenen uumllkeler ekonomik youmlnden guumlccedilsuumlz

ve az gelişmiş uumllkelerin ekonomileri uumlzerindeki etki ve denetimlerini artırmışlardır ldquoOumlncelik

tarımrdquo telkinleri ile gelişmiş uumllkeler guumlccedilsuumlz ekonomiye sahip uumllkeleri bu youmlnde uumlretim

yapmaya youmlnlendirmişlerdir

Bunun sonucunda sanayiden uzaklaşan tarıma dayalı bir ekonomik yapı oluşturan

uumllkeler sanayileşme yolunda gelişme goumlsteren uumllkelerin dış pazarı hacircline gelmiştir

Resim 11 Kara yolu taşımacılığı

Gelişmiş uumllkelerin ekonomilerine ccedilok youmlnluuml faydalar sağlayacak olan bu durumun

gerccedilekleşmesi ve gelişmesi iccedilin her yerleşim alanına ulaşabilecek ve taşımayı

gerccedilekleştirecek en oumlnemli ulaşım sistemi kara yoluydu Kara yolu ağının kurulması ve

geliştirilmesi iccedilin ldquoOumlncelik kara yolunardquo duumlşuumlncesini hacirckim kılmıştır

5

13 Kara Yolu Taşımacılığının Uumllkemizdeki Gelişimi

Kara yolu taşımacılığının uumllkemizdeki gelişimine bakıldığında ccedilok hızlı bir seyir takip

ettiği goumlruumllmektedir

Uumllkemizin coğrafi yapısı ve sosyo-ekonomik youmlnden sahip olduğu oumlzel durum yanında

batı ile doğu arasında tabi bir koumlpruuml oluşu ve transit taşımacılığa elverişliliği eski ccedilağlardan

beri uumllkemizi kara yolu taşımacılığı alanında daima oumln plana ccedilıkarmıştır Uumllkemiz Asya

Avrupa ve Afrika kıtaları arasında olup kuzey-guumlney doğrultusunda 500 km doğu-batı

ekseninde 1500 km uzunluğunda ve yuumlzoumllccediluumlmuuml 776 000sup2 olan bir dikdoumlrtgen koumlpruuml

goumlruumlnuumlmuumlndedir

Bilindiği gibi Tuumlrkiye tarih oumlncesinden bu yana ccedilok ve ccedileşitli uygarlıkların oluştuğu

bir yerdir Guumlnuumlmuumlze dek bu oumlzelliğini koruyarak gelmiş doğu-batı arasında ldquokoumlpruumlrdquo

olmuştur Bunun bir sonucu olarak da uzak geccedilmişten bu yana değişik doğrultu ve

karakterde yol ağlarına sahip olmuştur ldquoİpek yolurdquo ldquoBaharat yolurdquo ldquoKral yolurdquo en ccedilok

bilinen tarihi yollardır Tuumlrkiye Avrupa Asya ve Afrika arasındaki oumlnemli konumundan

dolayı kendi ulaşım hatlarını ve taşıma filolarını geliştirmek iccedilin buumlyuumlk ccedilaba goumlstermiştir

Resim 12 İpek yolu

Buumltuumln duumlnyada oumlzellikle Avruparsquoda suumlratle gelişen teknoloji mal zengini batı ile petrol

zengini doğu uumllkeleri arasında buumlyuumlk ccedilapta ticari ilişkilerin doğmasına yol accedilmıştır Bu

durum uumllkemizi bu alanda oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiş 1950rsquoli yıllara kadar yok denecek kadar

az olan modern anlayışa uygun kara yolu alt yapısı ve kara yolu taşımacılığında yeni bir

takım yatırımlar yapılmasını ve teşvik tedbirlerinin alınmasını gerekli kılmıştır

O doumlnemlerde alt yapının kolay hızlı ve ekonomik bir şekilde gerccedilekleşmesi petroluumln

ucuz ve temininin kolaylığı yanında uumllkemizde otomotiv sanayinin kurularak motorlu

araccedilların uumlretilmesi kara yolu taşımacılığının ilerlemesine neden olmuştur Ayrıca devletin

1980rsquoli yıllardan itibaren uygulamaya koymuş olduğu teşvik tedbirleri sonucu uumllkemizde

6

motorlu araccedil sayısı oumlnemli oumllccediluumlde artmış ve gerek yurt iccedili gerekse uluslararası kara yolu

taşımacılığı suumlratle gelişmiştir

1980rsquolerden itibaren uumllkemizin ihracata youmlnelik buumlyuumlme politikalarına geccedilmesiyle dış

ticaret yapısal değişime uğramış dış ticarete konu mal grupları ccedileşitlenmiş tarım ve

madencilik uumlruumlnlerinin yerini sanayi uumlruumlnleri almaya başlamış taşınan malların hacmi kısa

bir suumlre iccedilinde 10 milyar dolarlık seviyelere ulaşmıştır

Dış ticaretin yapısal değişimine bağlı olarak deniz yolu ile yapılan doumlkme yuumlk

taşımaları yuumlk cinslerinin değişimi ve sevkiyatlarda esneklik gibi avantajlar nedeniyle yerini

kara yolu eşya taşımacılığına bırakmaya başlamıştır

Resim 13 Ro-Ro bağlantılı kara yolu taşımacılığı

Tuumlrkiye-İtalya Ro-Ro hattının kurulması taşıma maliyetlerinin azalmasına seferlerin

tarifeli yapılmasıyla ihracat sevkiyatlarının planlanmasına Balkan uumllkelerinin geccediliş

uumlcretlerini tekrar goumlzden geccedilirmesi gibi birccedilok olumlu gelişmenin ortaya ccedilıkmasına neden

olmuştur 2003 yılında Batı Avrupa uumllkelerine yapılan kara yolu taşımacılığımızın yuumlzde

72rsquosi soumlz konusu Ro-Ro hatlarından yapılarak dış ticaretimize ait malların taşınmasında

stratejik bir guumlzergacirch konumuna gelmiştir Boumlylece Tuumlrk kara yolu taşımacılığı deniz yolu

entegrasyonlu Ro-Ro ve demir yolu entegrasyonlu Ro-La taşıma alternatiflerini uumlreterek

Avrupa Birliği mevzuatıyla uyumlu hacircle gelmiştir

Tuumlrkiyersquonin uluslararası kara yolu ile eşya taşımacılığı sektoumlruumlnde hizmet alanı Asya

ile Avruparsquonın bir ucundan diğerine kadar geniş bir coğrafi alana yayılmış ithalat-ihracat ve

transit taşımalardaki payı ile uumllke ekonomisine yılda ortalama 2 milyar USD navlun uumlcreti

olarak doumlviz girdisi sağlar konuma ulaşmıştır

1990 yılından itibaren duumlnyadaki gelişmelere paralel olarak ihraccedil pazarlarımız ve

uumlruumlnlerimizde oumlnemli bir artış ve ccedileşitlenme olmuştur Bu kapsamda başta Almanya olmak

uumlzere geleneksel pazarlarımız olan Batı Avrupa uumllkelerinin yanı sıra Rusya ve Tuumlrk

Cumhuriyetleri de oumlnemli bir yer kazanmıştır Soumlz konusu yapısal değişime paralel olarak

7

Bağımsız Devletler Topluluğu uumlyesi uumllkeler ile bazı Orta Asya uumllkeleri iki binli yıllardaki

hedef pazarlarımız olarak tespit edilmiştir

Soumlz konusu uumllkelere kara yoluyla ulaşım imkacircnının bulunması uumllkemiz ihracatı

accedilısından buumlyuumlk avantaj teşkil etmektedir Yabancı uumllkelere yapılan eşya taşımacılığımızın

ağırlıklı olarak kara yolundan olması artan dış taleplerin zamanında karşılanmasını

kolaylaştırmaktadır

Tuumlrkiyersquonin kıtalararası koumlpruuml konumunda olması ccedilok modlu ulaşıma elverişli

durumu Kafkasya ve Hazar Denizi ccedilevresindeki uumllkelere geccedilişi sağlayacak yeni sınır

kapılarının accedilılması ve pek ccedilok uluslararası proje ccedilerccedilevesinde yeni bağlantıların

oluşturulması yolundaki ccedilalışmalar Tuumlrkiyersquonin oumlnemini artırmakta ve aktif olarak bu

ccedilalışmalara katılımını gerekli kılmaktadır

Uluslararası kara yolu taşımacılığında uumllkemizin araccedil filosu giderek yenilenmiş ve

toplam araccedil sayımız 30000 adede ulaşmıştır Bu sayının iccedilinde 23000 aracımız Euro normlu

araccedil olarak faaliyet goumlstermeye başlamıştır

Resim 14 Euro normlu modern nakliye aracı

4925 sayılı Kara yolu Taşıma Kanunu ile uumllkemizde kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlnde

yeni bir doumlnem başlamıştır Bu kanun ile birlikte taşımacılık sektoumlruuml iccedilinde yer alan ve

faaliyet goumlsteren tuumlm işletmeler kayıt altına alınmış ve bu işletmelere faaliyet tuumlrlerine goumlre

lisans belgeleri verilmiştir

Kara yolu taşımacılığı buguumln tuumlm duumlnyada kendine has avantajlarından dolayı en

oumlnemli taşımacılık modudur Tuumlrkiye gibi uumlccedil yanı denizlerle ccedilevrili olan İspanyada dahi

uluslararası eşya taşımacılığında kara yolunun demir yolu ve iccedil suyollarına kıyaslandığındaki

payı 921dir Bu oran İngiltere iccedilin 889 15 AB uumllkesi iccedilin ortalama 792rsquodir

Uumllkemizde 1990 yılında 76 olan kara yolu taşımacılığı 2000 yılında 89rsquoa ve 2002

yılında da 93 oranına ulaşmıştır 2005 yılında 94rsquoe ccedilıkmıştır 1990 yılında 87 milyar

ton-km olan toplam taşımacılığımız ekonominin gelişmesi ile 2000 yılında 180 milyar ton-

kmrsquoye ulaşmıştır 2006 yılında bu rakam 200 milyar ton-kmrsquoyi aşmıştır ABDrsquode kara yolu

taşımasının genel taşımacılık iccedilindeki yeri 28 dir Buumltuumln duumlnyada kara yolu taşımacılığının

oranını duumlşuumlrmeye doumlnuumlk politikalar uygulanmaktadır

8

Uumllkemizde ulaşım sektoumlruuml iccedilinde en buumlyuumlk paya sahip olan kara yolu taşımacılığının

diğer sektoumlrlere nazaran kaza riski ccedilok yuumlksek olmasına rağmen gelişme goumlstermesinin ve

taşıma taleplerinde ilk sırayı almasının temelinde taşımayı ldquoKAPIDAN KAPIYArdquo

gerccedilekleştirmesi yanında hızlı kolay konforlu ve daha ekonomik bir hizmet sunması

yatmaktadır

14 Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Diğer Taşımacılık Tuumlrlerine

Goumlre Uumlstuumlnluumlkleri

Uluslararası kara yolu eşya taşınması ile diğer taşıma tuumlrlerine goumlre bir karşılaştırma

yapıldığında kara yolu taşımacılığının şu uumlstuumln youmlnleri bulunmaktadır

Kapıdan kapıya aktarmasız taşıma ve eşyanın yuumlkleme yeri ile boşaltma yerleri

dışında elleccedillenmemesi eşyanın yıpranmasını en aza indirmektedir Diğer taşıma tuumlrlerinde

oumlrneğin eşyanın limana veya demir yolu istasyonuna ulaşımına kadar bir yuumlkleme boşaltma

ana taşıma aracına yuumlklenme varış yeri limanı veya istasyonunda benzer elleccedillemenin

yapılması eşyaların daha fazla yıpranmasına sebep olmaktadır

Muumlşterinin istediği ve kara yolunun olduğu her noktaya taşıma seccedileneği

vermektedir

Kara yolu araccedillarının taşıma kapasitelerinin deniz demir yolu araccedillarına goumlre daha

kuumlccediluumlk olması nedeniyle taşımacılık sektoumlruumlnde daha esnek hareket imkacircnı sağlanmaktadır

Resim 15 Kara yolu araccedil taşıma kapasitesi

Tuumlrkiye gibi kara yoluyla uluslararası eşya naklinde kullanılabilecek taşıt sayısının

talebe goumlre daha fazla olduğu uumllkelerde rekabet uumlst seviyelere ulaşmakta ve boumlylelikle

muumlşteri lehine duumlşuumlk navlun fiyatlarının oluşmasına neden olmaktadır

Kara yolu eşya taşımacılığı diğer taşıma tuumlrlerine goumlre (deniz hava demir yolu

boru hattı vb) daha az yatırım maliyeti gerektirmektedir

Kara yoluyla daha duumlzenli ve sık sefer imkacircnı bulunmaktadır

Goumlndericinin kendisinin organize ettiği oumlzellikle kuumlccediluumlk ccedilaplı sevkiyatlara oranla

taşıma maliyetini azaltmaktadır

Ambalajlama ve sevkiyata hazırlamada zaman ve kaynaklardan tasarruf olanağı

sağlanmaktadır

9

15 Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığının Goumlndericiye

Sağladığı Faydalar

Kısa suumlrede teslim edilmesi gereken yuumlkler iccedilin suumlratli sevkiyat yapabilmesine

youmlnelik proje bazlı ccediloumlzuumlm yolları ortaya ccedilıkarılabilir

Gelişmiş kara yolu ağlarının getirdiği hızlı ve guumlvenli hizmet alma imkacircnları

yaratılabilir

Lojistik firma veya taşıma şirketleriyle birebir ilişki iccedilinde ccedilalışma olanağının

bulunması sayesinde sevk edilecek eşyaya oumlzel muamele yapılmasını sağlayabilir

Kara yolu taşımacılık hizmetleri ile bağlantılı diğer lojistik suumlreccedillerle

zenginleştirilerek hizmette ccedileşitlilik oluşturulabilir

Tahmin edilebilen maliyetlerin kolay hesaplanması ile tasarruf sağlanabilir

Resim 16 Tasarruf

Dokuumlmantasyon işleri ile ara noktalarda yuumlkleme ve boşaltmadan taşımanın

sorunsuz yuumlruumlmesinden lojistik firma sorumlu olduğundan taşıyıcı sadece sevkiyata

goumlnderici ise muumlşteri ilişkilerine odaklanabilir

Duumlnya ticaretindeki doumlnuumlşuumlm ve yeni oluşumların etkisi yoğun bir şeklide lojistik ve

taşıma sektoumlruuml uumlzerinde goumlruumllmektedir Hemen hemen buumltuumln sektoumlrlerle doğrudan ilişkisi

olan lojistik uluslararası pazarlarda rekabet avantajının elde edilmesinde kilit rol

uumlstlenmektedir Uumlruumln veya hizmetlerin hedef pazarlara rakiplerden bir adım oumlnde olarak daha

hızlı ve daha ekonomik bir biccedilimde ulaştırılması uluslararası lojistik faaliyetlerinin oumlzuumlnuuml

teşkil etmektedir

Resim 17 Kara yolu taşımacılığı ve diğer taşıma tuumlrleri

10

Uluslararası ticaret eğilimleri lojistik sektoumlruumlnuuml daha iyi anlayabilmek ve

yorumlayabilmek iccedilin buumlyuumlk katkı sağlamaktadır Her sektoumlrde yaşanan rekabet ve koumlkluuml

değişimler beraberinde ccedilarpan etkisi yaparak lojistik alanında da etkisini goumlstermektedir

Rekabet ortamı yatırım maliyetleri hız ve esneklik accedilısından lojistik hizmetlerin

vazgeccedililmez bileşeni olan kara yolu eşya taşımacılığının diğer taşımacılık tuumlrlerine goumlre daha

fazla avantajı bulunmaktadır

16 Kara Yoluyla Eşya Taşımacılığının Olumsuz Youmlnleri

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığının bir kısım uumlstuumlnluumlkleri olmasına rağmen

bazı olumsuz youmlnleri de bulunmaktadır Bunlar

Numune veya benzeri nitelikte taşınacak eşyanın duumlşuumlk miktarda olması hacirclinde bu

eşyaların bir araccedil iccedilinde sevk yerlerine ayrı ayrı ulaştırılması gerekmektedir Parsiyel

malların toplanması dağıtımı zaman ve maliyet youmlnuumlnden olumsuzluk yaratmaktadır Hava

yolu parsiyel taşımalarda zaman ve maliyet youmlnuumlnden kara yoluna goumlre daha tercih

edilebilen bir taşıma tuumlruumlduumlr

Ağır ve yuumlksek hacimli eşyaların kara yolu ulaştırma mevzuatına uyumlu

olmaması taşınmalarını ccediloğunlukla imkacircnsız hacircle getirmektedir Bu tuumlr eşyaların demir yolu

veya deniz yoluyla taşınması daha verimli olmaktadır

Kara yoluyla uluslararası eşya taşımacılığında hukuki mevzuat bekleme suumlreleri

ile eşyanın hacmi ve niteliğine bağlı olarak diğer taşıma tuumlrlerine goumlre olumsuzluklar

yaratabilmektedir

Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta ihracat ve ithalat uumllkeleri arasında yuumlkuumln transit

geccediltiği uumllkelerde uyulması gereken guumlmruumlk mevzuatları bulunmaktadır Buna karşılık deniz

ve hava yolunda ccediloğunlukla ithalatccedilı ve ihracatccedilı olarak uumllkeler arasında transit geccediliş uumllkeleri

bulunmamaktadır Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta transit guumlmruumlkler ilave bekleme

suumlreleri oluşturmaktadır

Resim 18 Kara yolu taşımacılığında transit geccediliş

11

17 Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Uluslararası Oumlrguumltler

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığında etkili olan oumlrguumltler

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (CEMT-UBAK)

Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Uluslararası Taşıma Organizatoumlrleri Dernekleri Federasyonu (FIATA)

Kara yolu taşımacılık enduumlstrisinin bu oumlrguumltler vasıtası ile Tuumlrkiye ve yurt dışı

ulaştırma ve taşımacılık politikalarının irdelenmesi işletmelerin ve uumllkelerin dış ticarette

rekabetccedili uumlstuumlnluumlğuuml sağlamasında oumlnemli bir fonksiyonu olacaktır

171 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE) ldquoİccedil Ulaşım Komitesi Kara

Yolu Trafik Guumlvenliği Bozulabilir Maddelerin Taşınması Kombine Taşımacılık Tehlikeli

Maddelerin Taşınmasırdquo ccedilalışma gruplarından oluşmaktadır

İccedil ulaşım komitesinde yapılan goumlruumlşmeler sonrasında ccedileşitli Avrupa Birliği uumlye

uumllkelerinin katıldığı anlaşmalar aşağıdaki gibi sıralanabilir

CMRndashEşyaların Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşıma Soumlzleşmesine İlişkin

Anlaşma Uumllkemizin soumlzleşmeye taraf olma proseduumlruuml tamamlanmış olup 30 Ekim 1995

tarihinden itibaren yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Tır SoumlzleşmesindashTır Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair

Guumlmruumlk Soumlzleşmesi Uumllkemizin 1985 yılında kabul ettiği soumlzleşme halen uygulanmaktadır

Resim 19 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi

ADRndashTehlikeli Maddelerin Kara Yoluyla Uluslararası Taşınmasına İlişkin Avrupa

Anlaşması Uumllkemizin anlaşmaya taraf olabilmesi amacıyla ccedilalışmalar başlatılmıştır

12

Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) İslam Kalkınma Teşkilatı (İKT) gibi

uluslararası kuruluşlar iccedilinde de kara ulaştırmasına ilişkin konular Tuumlrkiye tarafından

izlenmekte ve gerekli ccedilalışmalar yapılmaktadır

172 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI southeast european cooperation ınititative)

11 uumllkenin katılımı ile kurulmuştur Bu girişime Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik

İşbirliği ve Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) destek vermektedir SECI

girişiminin amacı boumllge uumllkeleri arasında kara yolu eşya taşınmasına youmlnelik sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması ve ticaretin artırılmasıdır Bu amaca youmlnelik ortak girişim uumlye

uumllkeler arasında 1999 yılında ldquoMutabakat Zaptırdquo yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Resim 110 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

SECI buumlnyesinde guumlndem Komitesirsquonin saptadığı oumlncelikli projeler ele alınmakta ve

uumlye uumllkelerin eşguumlduumlmuumlnde yuumlruumltuumllmektedir SECI projeleri ile ilgili olarak tesis edilen

komitelerin uumlyelerini seccedililmiş ve goumlnuumllluuml kişiler oluşturmaktadır Uumllkemiz SECIrsquonın

ccedilalışmalarına diğer uumlye uumllkeler gibi resmicirc kuruluşlarımız ve oumlzel sektoumlr temsilcilerinden

oluşturulan heyetler ile katılmaktadır

173 Avrupa Ulaştırma Bakanları Konferansı (CEMTndashUBAK)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) 1953 yılında Avruparsquonın sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması uumllkeler arası ulaştırma ve guumlmruumlk mevzuatının

uyumlaştırılmasının sağlanması amacıyla kurulmuştur İlk kuruluşa katılan 16 uumllke

(Almanya Avusturya Belccedilika Danimarka İspanya Fransa İngiltere Yunanistan İtalya

Luumlksemburg Norveccedil Hollanda Portekiz İsviccedilre ve Tuumlrkiye) 16 maddelik anlaşmayı

imzalayarak kuruluşu resmileştirmiştir

Kuruluşun yapmış olduğu başarılı ccedilalışmalar nedeniyle işlevi Avrupa sınırlarını da

aşarak 41 uumlye uumllke ile bazı Orta Asya ve Kuzey Afrika uumllkelerini de kapsar konuma

ulaşmıştır UBAK ccedilalışmalarını ccedilalışma grupları hacirclinde suumlrduumlrmektedir Daimi sekreterya

Parisrsquote bulunmaktadır

UBAK belgeleri geccedilerli oldukları uumllkelere goumlre doumlrde ayrılır

13

Tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan + İtalya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

UBAK Belgelerinin uumlzerinde geccedilersiz olduğu uumllkenin uluslararası harf kodu bir ccedilember

iccedilinde işareti ile kaplanmış olarak yer almaktadır

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyesi olduğu konferansın ccedilalışmalarında taşımacılığın

geliştirilmesi trafik kara yolu guumlvenliği ccedilevrenin korunması gibi konular oumlncelik

taşımaktadır

174 Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU)

Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU International Road Transport Union)

duumlnyadaki kara yolu taşımacılığı alanında nakliye operatoumlrleri taşıma şirketlerinin sahipleri

kamyon taksi otobuumls olmak uumlzere tuumlm sektoumlruuml temsil eden bir organizasyondur 1948

yılında İtalyarsquoda kurulmuş olan bu oumlrguumltuumln buguumln 68 uumllkede 151 uumlyesi bulunmaktadır

Resim 111 Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

IRUrsquonun amacı kara yolunda ccedilevreye duyarlı emniyetli olarak mal ve insanların

taşınmasını sağlamak yuumlksek mesleki standartlara ulaşmak olarak belirtilebilir IRUrsquonun en

oumlnemli uygulamalarının başında uluslararası eşya taşınmasında TIR sisteminin

garantoumlrluumlğuumlnuuml yapması gelmektedir Oumlrguumltuumln temel amaccedilları şu şekilde belirtilebilir

Araccedilların emniyetli temiz ekonomik yakıt tuumlketimini sağlayacak girişimlerde

bulunmak

Filo youmlnetiminde araccedil bakımı ve ccedilalışma koşullarını duumlzenlemek

Kara yolunun emniyetli hacircle gelmesine yardımcı olmak

Ccedilevreye duyarlı araccedilları teşvik etmek

Uumllkeler arası resmi duumlzeyde ve uluslararası sivil toplum kuruluşları ile sıkı işbirliği

iccedilinde bulunmak

Kara yolunun daha emniyetli ve belge proseduumlruumlnuumln azaltılması iccedilin ccedilalışmak

Uumlyelerini ulusal ve uluslararası duumlzenlemeler konusunda bilgilendirmek

Uluslararası taşımacılık ve ticarette engelleri ortadan kaldırmaktır

14

Tuumlrkiyersquode kara yolu eşya taşıması ile ilgili sektoumlruuml temsil eden oumlnemli kuruluşlar

ise Ulaştırma Bakanlığı ve Guumlmruumlk Muumlsteşarlığı başta olmak uumlzere devletin tuumlm yetkili

kurumları Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Uumlretenler Derneği (UTİKAD)

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) ve Ro-Ro Gemi İşletmecileri ve Kombine

Taşımacılar Derneğirsquodir (RODER)

18 Tuumlrkiyersquonin Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığındaki

Ana Guumlzergacirchları

Tuumlrkiyersquonin dış ticaretinde en buumlyuumlk paya sahip olan Avrupa Birliği uumllkelerine

yapılmakta olan taşımacılık iccedilin iki oumlnemli guumlzergacirchı bulunmaktadır Tuumlrkiyersquonin doğu ve

guumlneyinden Kafkaslar Orta Asya ve Ortadoğu boumllgelerine yapılan kara yolu taşımacılığı

ccedileşitli belirsizlik ve yeniden yapılanmalar neticesinde gelişme goumlstermesine rağmen istenilen

seviyeden uzaktır Bu nedenle duumlzenli ve suumlrekli olarak gerccedilekleştirilen yasal ve teknik

altyapısı uluslararası standartlara ulaşmış olan iki guumlzergacirch Tuumlrkiye accedilısından son derece

stratejiktir Bunlar

Kapıkule Sınır Guumlmruumlk Kapısırsquondan yapılan kara yolu taşımacılığı

Ro-Ro gemileriyle kara yolu araccedil gereccedilleriyle İtalya uumlzerinden yapılan taşımacılık

181 Kapıkule Sınır Kapısırsquondan Yapılan Taşımacılık

Kapıkule uumlzerinden yapılan taşımacılık oumlnemli bir paya sahip olmasına rağmen transit

geccediliş uumllkeleri guumlmruumlklerindeki uzun bekleme suumlreleri geccediliş belgeleri sınırlamaları geccediliş

uumlcretleri tahditli yol ve geccediliş suumlreleri nedeniyle zaman zaman sorunlu bir guumlzergacirch hacirclini

alabilmektedir

Resim 112 Kara yolu taşımacılığında guumlzergacirchlar

Uluslararası kara yolu taşımacılığında oumlzellikle kara yolu taşıtlarının geccediliş

sınırlamalarının bulunduğu transit guumlzergacirchında bulunan uumllkelerde vagonların uumlzerinde

taşınarak varış uumllkesine sevk edilmeleri zorunlu hacircle gelmiştir Tuumlrkiye ile Avrupa Birliği

uumllkeleri arasında demir yolu aktarmalı taşımacılık bu sınırlamaların bulunduğu Avusturya

geccedilişlerinde yapılmaktadır

15

1811 Kara yolu Guumlzergacirchında Kullanılan Başlıca Hatlar

Bulgaristan - Romanya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - İtalya hattı

182 Ro-Ro Gemileriyle Yapılan Taşımacılık

Uluslararası kara yolu taşımacılığında geccediliş sınırlamaları transit suumlrelerinin uzun

zaman alması taşımacılığın toplam maliyetlerinin duumlşuumlruumllmesi gibi nedenlerle kara yolu

araccedillarının deniz yolu Ro-Ro gemilerine bindirilmesi bir zorunluluk hacirclini almıştır

Ro-Ro gemileri taşıma seccedileneği olan gemi tuumlruumlduumlr Taşıt gibi konteyner de taşıyabilir

Ayrıca paletli yuumlklerin de taşındığı goumlruumllmektedir

Ro-Ro gemileri aşağıdaki taşıt tuumlrlerini taşıyabilir

Şasili treyler (ccedilekicili ccedilekicisiz)

Treyler semi treyler

Diğer tekerlekli yuumlkler (kamyon vb)

Ro-Rorsquolarla gelişen kombine taşımacılık tramp veya duumlzenli hat taşımacılığındaki

limanların taşıma sistemindeki oumlnemini azaltmıştır Ro-Ro gemileri iccedilin kamyonların

ccedilıkışlarına uygun iskelelerin oluşturulması dışında hiccedilbir yuumlkleme ve boşaltma araccedil gereccedil ve

donanımına gerek duyulmaz

Resim 113 Ro-Ro taşımacılığı

Ro-Ro taşımacılığının hasarsız emniyetli ve hızlı taşıma imkacircnı sunması guumlmruumlklerde

daha az zaman kaybı ile geccediliş daha rekabetccedili taşıma uumlcretleri demektir Tuumlrkiyersquonin Ro-Ro

taşımacılığı ile alternatif konumdaki kara yolu transit taşımacılık guumlzergacirchında bulunan

uumllkelerde sıkccedila goumlruumllen ccedilalınma ve yağmaların oumlnuumlne geccedililmektedir Eşyaların uumlnite hacircline

getirilerek Ro-Ro ile kombine taşımacılık yapılması hasar riskini azaltmaktadır

Ro-Ro taşımacılığının uumlstuumlnluumlkleri şu şekilde belirtilebilir

16

Kara yolu araccedillarının Ro-Ro gemileriyle taşınması araccedilların yıpranma paylarını aza

indirir

Kara yollarının bakım ve onarımında tasarruf sağlar

Kara yolu trafik sıkışıklığı ve kaza risklerini azaltır

Belirgin doumlviz tasarrufu sağlar

Bazı hatlarda zaman kazancı sağlar

Teslimatta duumlzen ve planlama yapılmasına olanak sağlar

1821 Ro-Ro Guumlzergacirchları

İstanbul + Ccedileşme - Trieste Ro-Ro hatları

Buumlyuumlk filoya sahip nakliyecilerin ccediloğunun ağırlıklı olarak kullandıkları hatlardır Doğu

Avrupa uumllkelerindeki tonaj sınırlamalarına tabi olmaması ve araccedilların daha az km yapması

nedeni ile tercih sebebidir

Patra + Igoumenitsa - Bari + Ancona Ro-Ro hatları

Guumlney İtalya Guumlney Fransa ve İspanyarsquoya sefer yapan nakliyecilerin tercih ettikleri

ana hatlardır Maliyetlerin daha duumlşuumlk olması ve suumlre avantajı getirmesi nedeni ile tercih

sebebidir

Resim 114 Sık kullanılan Ro-Ro hatları

Haydarpaşa-Trieste Samsun-Novorossisk Trabzon-Sochi ve Zonguldak-Ukrayna

hatları ağırlıklı olmak uumlzere toplam 20rsquonin uumlzerinde Ro-Ro hattında seferler

gerccedilekleştirilmektedir

19 Uumllkemizin Uluslararası Kara Yolu Projeleri

Kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlmuumlzuumln uluslararası ilişkilerinin yuumlruumltuumllmesi ve sorunların

ccediloumlzuumlmuuml youmlnuumlnde ccedilaba goumlsterilmesi Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel

Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlrevleri arasındadır Bu amaccedilla uumllkemiz taşımacılarının yolcu ve eşya

taşıması yaptığı 48 uumllkeyle İkili Uluslararası Kara yolu Taşıma Anlaşması imzalanmış iki

17

uumllkeyle de paraf edilmiştir İmzalanan anlaşmalar ile iki uumllke arasında ve transit olarak

yapılmakta olan kara yoluyla yolcu ve eşya taşımacılığı belli duumlzenlemeler iccedilinde

gerccedilekleştirilmekte ortaya ccedilıkan sorunlar ise bu anlaşmalar ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlmlenebilmektedir

Anlaşmalar ile ikili taşımalar transit yolcu ve eşya taşımaları iccedilin kolaylıklar

getirilmektedir ayrıca

Geccediliş uumlcretleri

İkili taşımacılık transit eşya ve yolcu taşımacılığının tabi olacağı izin belgesi

proseduumlruuml

Doumlnuumlş yuumlkuuml ve uumlccediluumlncuuml uumllke taşımaları

Hangi tuumlr eşya taşımalarının izin belgesinden muaf tutulacağı

Taşıt personeli ve taşımacıların uyacağı kurallar

Taşıma faaliyetinden doğan oumldemelerin ne şekilde yapılacağı

Yolcu ve eşya taşımacılığına ilişkin guumlmruumlk ve diğer formalitelerin

kolaylaştırılması

Eşya taşımacılığında teminat konusu

Yolcular bagaj ve eşya iccedilin yaptırılacak sigorta

Karma Komisyonun kurulması ve goumlrevleri

gibi konular kapsamlı şekilde duumlzenlenmiştir

İkili anlaşmalarda yer alan ldquoKarma Komisyonrdquo her yıl toplanarak ortaya ccedilıkan

sorunların ccediloumlzuumlm yollarını goumlruumlşuumlr istatistikicirc bilgi değişimini sağlar ve takip eden yılı da

kapsayacak şekilde alınacak tedbirleri kararlaştırır

Diğer yandan birccedilok uumllkenin bir araya geldiği ve uumllkemizin de aktif olarak yer aldığı

uluslararası platformlarda uumllkemiz kara yolu taşımacılarının pazar paylarının artırılabilmesi

amacıyla gereken titiz ccedilalışmalar yapılmakta bu ccedilalışmalarda ccedilevrenin korunması trafik

guumlvenliği ve taşımacılığın serbestleştirilmesi gibi konular oumln planda tutulmaktadır

191 Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK) Projesi

Kıtalar arasında bir geccediliş boumllgesinde yer alan Tuumlrkiye kendi ulusal gelişmesi kadar

boumllgenin birliği accedilısından da kara yolu ağının gerekliliğine inanmıştır Bu nedenle uumllkemiz

sınırlarından geccedilen yaklaşık 3200 km yolu kapsayan Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK)

projesini gerccedilekleştirmiştir Bu proje kapsamına giren yol ağı toplam yol ağımızın 5rsquoini

teşkil etmektedir

Tuumlrkiye transit kara yolu Bulgaristan sınırında Kapıkulersquoden başlayarak İstanbul

uumlzerinden Gerede - Ankara yolu ile bir kolu Suriye sınırına diğeri Irakrsquoa devam etmekte

Geredersquoden ayrılan kuzey kolu ise Refahiye Erzincanrsquodan geccedilip İran sınırında sona

ermektedir

18

Soumlz konusu yol Avrupa ve Orta Doğu kara yolu ağını en uygun şekilde tamamladığı

gibi Avrupa uumllkelerinden Orta Doğu Batı Asya ve Kuzey Afrikarsquoya doğru trafik akışının

sağlandığı en kısa yoldur

192 Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK)

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyeleri arasında bulunduğu komisyonun temel amacı Avrupa

ekonomisinin yeniden yapılanması Avruparsquodaki ekonomik faaliyet duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

Avrupa uumllkelerinin gerek birbirleriyle gerekse diğer uumllkelerle ekonomik ilişkilerinin idame

ettirilmesi ve geliştirilmesi olarak belirlenmiştir AEK huumlkuumlmetlerin teknik uzmanlarının

ortak konular uumlzerinde anlaşmaya vardığı kapsamlı stratejiler ve politikalar oluşturdukları

bir forum niteliğindedir

Uumllkemizdeki E yolları olarak bilinen Avrupa-Uluslararası yol ağı uumlyesi bulunduğumuz

Birleşmiş Milletler AEKrsquoca uumllkeleri birbirine bağlayan kara yollarının geliştirilmesini teşvik

amacıyla kullanıma konmuş bir sistemdir

Uumllkemize Avrupa sınırlarından E-80 ve E-90 numaraları ile giren iki anayol sisteme ve

amaca uygun olarak İran ve Irak sınırlarında Asya ve Ortadoğu uluslararası yol ağlarına

bağlantı sağlayacak şekilde duumlzenlenmiştir E yollarının Kafkasya ve Orta Asya uumllkelerine

uzatılması konusundaki ccedilalışmalara paralel olarak E-97 ve E-95 hatlarının oluşturulması

kabul edilmiştir

193 Kuzey - Guumlney Avrupa Otoyolu (TEM) Projesi

Tuumlrkiye ile birlikte Avusturya Bulgaristan Ccedilekoslovakya Yunanistan Macaristan

İtalya Polonya ve Yugoslavyarsquonın uumlyelikleri ile kurulan projede Doğu Avruparsquoda

gerccedilekleşen değişimler ve geccedilişler nedeniyle TEM hatlarının buumltuumlnluumlğuumlnuumln bozulması

sonucunda uumlye uumllke sayısı zaman zaman değişmiştir 1997 yılı itibariyle projeye uumlye uumllkeler

Bulgaristan Ccedilek Cumhuriyeti Guumlrcistan Hırvatistan İtalya Litvanya Macaristan Polonya

Romanya Slovakya ve Tuumlrkiyersquo dir

Resim 115 Tuumlrkiyersquodeki TEM otoyolları

Başlangıccedilta yaklaşık 10000 kmrsquolik bir otoyolu ağının tesisini oumlngoumlren TEM Projesi

kuzeyde Polonyanın Gdansk kentinden başlamakta 10 uumllke uumlzerinden geccedilerek Adriyatik

19

Ege ve Karadeniz sahillerine erişmekteydi Ancak Doğu Avrupa uumllkelerinin sosyal ve

ekonomik yapılarında son yıllarda goumlruumllen değişmelere ve bunun sonucu olarak ortaya ccedilıkan

yeni ilişkilere paralel olarak TEM Projesine doğu-batı istikametinde yeni hatlar ilave

edilerek TEM ağı yaklaşık 20149 kmrsquoye ccedilıkartılmıştır

Uumllkemiz sınırları iccedilinde kalan boumlluumlmuuml ise Kapıkule İstanbul Ankara Aşkale

guumlzergacirchını takiben Trabzonda Karadenize doğuda Guumlrbulak batıda Afyon uumlzerinden

İzmir ve Ege Denizine guumlney ve guumlneydoğuda ise Yayladağ ve Cizre hudut kapılarımıza

ulaşmaktadır Ayrıca Gerede-Samsun-Trabzon-Rize-Hopa guumlzergacirchının da TEM ağına ilave

edilmesiyle TEMin Tuumlrkiye sınırları dacirchilicircndeki yol uzunluğu 5556 km olmuştur

194 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT-ECO)

ECO 1964 yılında kurulan Kalkınma İccedilin Boumllgesel İşbirliği Teşkilatı (RCD) nın bir

devamı olarak Tuumlrkiye İran ve Pakistan arasında imzalanan bir protokolle kurulmuştur

Teşkilatın oumlncelikli hedefleri arasında serbest bir taşımacılık sistemi yer aldığından

ulaştırma ile ilgili konular buumlyuumlk oumlnem arz etmektedir Uumlye uumllkeler arasında ekonomik ticari

ve kuumlltuumlrel işbirliğini sağlamak amacıyla kurulan teşkilat daha sonra Sovyetler Birliğinin

dağılmasıyla bağımsızlıklarını kazanan boumllgedeki bazı uumllkelerin de katılımıyla uumlye sayısını

10a ccedilıkarmıştır Buguumln itibariyle Tuumlrkiye İran Pakistan Azerbaycan Tuumlrkmenistan

Oumlzbekistan Kırgızistan Kazakistan Afganistan ve Tacikistan ECO uumlyesi uumllkelerdir Kuzey

Kıbrıs Tuumlrk Cumhuriyeti de goumlzlemci uumlye statuumlsuuml ile ECO ccedilalışmalarını izlemektedir

Tuumlrk taşımacılarının orta ve uzak Asyaya ulaşması iccedilin oumlnemli guumlzergacirchları iccedileren uumlye

uumllkeler taşımacılık konusunda ccedileşitli anlaşmaların hazırlık ccedilalışmalarını suumlrduumlrmektedir

Uumllkemiz bu ccedilalışmaların tamamına aktif olarak katılmakta ve gerekli katkıyı sağlamaktadır

Resim 116 ECO (Economic cooperation organization)

Yeni katılımlarla birlikte boumllgesel işbirliğinde roluuml ve oumlnemi artan ECO ccedilerccedilevesinde

kesintisiz bir kara yolu ulaşımı iccedilin ilave guumlzergacirchlara ihtiyaccedil duyulmuş olup bu konuda

ccedilalışmalar suumlrduumlruumllmektedir

20

110 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Lojistik Firma

(freight forwarder)

Kara yolu taşıma sistemleri oumlzellikle muumlşteri ilişkileri ile kara yolu iş

organizasyonunda oumlnemli roluuml bulunan lojistik firma tarafından yoğun olarak

etkilenmektedir Lojistik firmanın kara yolu taşımacılık sistemleri iccedilindeki etkinliğini

sağlayabilmesi iccedilin oumlnem vermesi gereken hususlar şunlardır

Taşımacılık hizmetlerinde yuumlksek kalite

Suumlratli ve tam zamanında teslimat

Seferlerde sıklık ve duumlzenlilik

Goumlndericilere esnek fiyat oumlnerileri

Resim 117 Fiyatlandırma

Lojistik Firma bu unsurlar sayesinde taşıyıcı ile birebir bağlantı kurabilir ve

muumlşterilerine uygun ccediloumlzuumlm imkacircnları yaratabilir Kara yolu eşya taşımacılığında lojistik

firmanın temel işlevi diğer taşıma tuumlrlerinde olduğu gibi taşıma organizasyonunun yerine

getirilmesidir Lojistik firma taşıma organizasyonunu yerine getirirken goumlz oumlnuumlne aldığı en

oumlnemli unsur muumlşteri odaklı hizmet anlayışıdır Hizmetin kesintisiz ve suumlrekli olarak aynı

kalitede ve duumlşuumlk maliyette verilebilmesi lojistik firmanın temel ccedilalışma prensibi

olmaktadır

Lojistik firmanın ana hizmeti muumlşterilerine kara yolu ile yapılacak taşımalarda tarifeli

seferler organize edecek şekilde yuumlk konsolidasyonu yapmasıdır Bu amaccedilla aynı guumlzergacircha

youmlnelik bulunan yuumlk talepleri hacim olarak yetersiz olsa bile hizmetin suumlrekliliğinin

sağlanması amacıyla duumlzenli olarak verilebilmelidir

Lojistik firmanın hizmet yaklaşımı duumlşuumlk hacimli yuumlklerin taşınmasında

konsolidasyon yaparak bireysel ihracatccedilı ve ithalatccedilının goumlnderilerine daha avantajlı bir

ortam oluşturmaktır

Lojistik firmaların kara yolu eşya taşımacılığı ile goumlndericiye sağlayabileceği faydalar

şu şekilde sıralanabilir

21

Lojistik firmanın bir hizmet organizasyonu olarak muumlşterilerine ihtiyaccedil duyduğu

yuumlksek esnekliği sunabilmesi

Yuumlk konsolidasyonu yapabilmenin sağladığı yeterli yuumlk bulma avantajı

Resim 118 Yuumlk konsolidasyonu

Depodan depoya guumlvenli taşıma

Duumlzenli ve sık yuumlkleme yapılabilmesi

Taşıma ve depo yerlerinin kapasitelerinin iyi kullanımına youmlnelik optimal

ccediloumlzuumlmlemeler sayesinde oumlnemli maliyet avantajı oluşturması

Taşımayı buumltuumlnuumlyle kontrol altında tutma olanağı

Sevkiyatın araccedil takip sistemiyle suumlrekli izlenebilmesi

Suumlratli teslimat imkacircnı

Kolay yuumlkleme ve boşaltma olanağı

Uygun fiyat tarifelerinin oluşturulmasıdır

1101 Taşıma Organizatoumlruuml Olarak Lojistik Firma (freight forwarder)

Kara yolu eşya taşımacılığında Lojistik Firmarsquonın taşıma organizatoumlruuml olarak başlıca

roluuml uluslararası taşımacılıkta goumlndericilerin (ihracat ve ithalatccedilılar) yuumlklerinin teslim

yerlerine en iyi koşullarda ulaştırılmasına youmlnelik faaliyetlerde bulunmasıdır

Lojistik firmanın taşıma organizatoumlruuml olarak hizmet suumlrecinin aşamaları şunlardır

Muumlşteri talebi

Hizmet tarifelendirme

Teklif verilmesi

Soumlzleşme yapılması

Hizmetin yerine getirilmesi

22

Goumlnderici ihracat ve ithalat eşyasının taşınmasını guumlvenli hızlı ve duumlşuumlk fiyatla

yapabilecek taşıma organizatoumlruuml (lojistik firma) firmalarla ilgili pazar araştırması yapabilir

Goumlnderici iccedilin lojistik firma seccediliminde oumlnemli unsurlar şunlardır

Lojistik firmanın sevk edilmesi planlanan boumllgedeki faaliyet alanı

Taşınacak malla ilgili daha oumlnceki deneyimi

Taşıma ve diğer hizmetlere ait rekabetccedili tarifeleri

Hizmet kalitesi

Firma referansları

İş deneyimleri

Firma guumlvenliği

Goumlndericinin lojistik firmadan beklentisi sadece rekabetccedili fiyatlara dayanmamakta

sevk edilecek eşyaya ait taşıma deneyimi ve taşımayı emniyetli ve tam zamanında teslim

edilmesi başta olmak uumlzere hizmet kalitesi yuumlksek bir şekilde yerine getirebilmesine bağlı

olmaktadır

Lojistik firmanın tercih edilebilir olabilmesi iccedilin pazarlama stratejileri oluşturması

gerekmektedir Pazarlama stratejilerini oluştururken lojistik firmalar muumlşterilerine sunduğu

hizmet alanını genişleterek yeni hizmet alanlarını nitelikli olarak sağlamayı ve rekabetccedili fiyat

politikaları oluşturmayı oumln planda tutmalıdır Lojistik firmanın kara yolu stratejilerinin

başarılı olabilmesi iccedilin aşağıdaki unsurlara yeterince oumlnem vermek durumundadır

Profesyonel bir işadamı bilinci ile ccedilalışmalıdır

Goumlndericinin talep ve beklentilerine dikkat edilmelidir

Goumlndericiye verdiği soumlzleri titizlikle yerine getirmelidir

Belirsizlik durumlarında mutlaka goumlnderenle bağlantıya geccedilmelidir

Maliyet ve kacircrlılık analizleri yapmalıdır

1102 Kara Yolu Hizmet Soumlzleşmesi

Taşıma organizatoumlruuml olarak lojistik firma (freight forwarder) uluslararası kara yolu

eşya taşımacılığında faaliyetlerini goumlndericilerin (ihracat veya ithalatccedilı) talimatları

ccedilerccedilevesinde yerine getirmektedir Goumlndericiler yuumlklerin taşınması veya diğer faaliyetlerin

organizasyonu iccedilin yuumlk taşıyıcılar ile (ihracatta malları teslim alacak veya ithalatta

sevkiyatları planlamak uumlzere yurt dışı acentelerle) bir hizmet soumlzleşmesi yapmaktadır

Goumlndericilerin yuumlkleri bazen tam kamyon yuumlkuuml (FCL) olabileceği gibi bazen de kamyon

yuumlkuumlnuuml dolduramayacak hacimde olabilir Kamyon yuumlkuumlnden az olduğunda lojistik firma

bireysel goumlndericilere ait yuumlkleri konsolidasyon yaparak kamyon yuumlkuuml hacmine ulaştırabilir

Goumlnderici işveren olarak taşıma organizatoumlruuml lojistik firmayla bir hizmet soumlzleşmesi

yapar Bu soumlzleşme uygulamada goumlndericinin yazılı talimatı ile olabileceği gibi bazen de

guumlvenilir muumlşterilerden ndashgoumlndericiden- soumlzluuml de alınabilir

23

Taşıma organizatoumlruuml lojistik firmanın bir taşıma firması bulup muumlşterilerden aldığı

eşyayı taşıtması gerekecektir Lojistik firma goumlnderenle yaptığı soumlzleşmenin bir benzerini

goumlnderenin istediği koşulları yerine getirebilecek bir taşımacıyla da yapabilir Lojistik firma

goumlndericinin sevk talimatına goumlre taşımayı organize ederek taşıyıcıyı youmlnlendirir

Lojistik firmanın hizmet soumlzleşmesi yaptığı muumlşterisine karşı taşıma ile ilgili

yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine getirebilmesi iccedilin taşıyıcı seccediliminden malların teslim edilmesine

kadar tuumlm aşamalarda taşıma suumlrecinin takip edilmesi gereklidir Lojistik firma goumlndericiyi

(muumlşteri) memnun edebilecek hizmet tarifesini oluşturmak amacıyla taşıyıcı seccediliminde

goumlndericinin kendisi iccedilin oumlnemli olan konuları aynı şekilde taşıyıcıdan da talep etmelidir

Uluslararası taşımalarda lojistik firmanın yapmış olduğu hizmet soumlzleşmesinin işlerliği

ldquoMal Teslim Alındı Makbuzu (Forwarderrsquos Certficate of Receipt FCR)rdquo duumlzenlemesiyle

kesinlik kazanmaktadır Lojistik firma tarafından goumlndericiye yani ihracatccedilı veya ithalatccedilıya

verilen FCR belgesi ile soumlz konusu malın zilyetliği lojistik firmanın uumlzerine geccedilmektedir

Resim 119 Malların teslim alınma işlemleri

24

X İhracat AŞ

Merter 235 İstanbul Tuumlrkiye

Tel 0212 125 25 27

Faks 0212 125 125 25 25

E-Posta XXcom

HİZMET SOumlZLEŞMESİ

Merter 235 İstanbul adresinde bulunan X İhracat AŞ ile Sefakoumly

Cumhuriyet Cad 17 İstanbul adresinde bulunan Hizmet Lojistik AŞ

arasında aşağıdaki şartlarda taşıma hizmet soumlzleşmesi yapılmıştır

1 Hizmet Lojistik AŞX AŞrsquonin Merter deposundan Almanya ve

Fransarsquoya sevk edilecek mamulleri taşıyacaktır Araccedillar hazır giyim

taşımasına uygun askılı araccedillar olacaktır

2 Sevkiyatlar uumlretimde bir aksama olmadıkccedila her hafta cuma guumlnuuml

yapılacaktır Hizmet Lojistik AŞ bu nedenle her cuma saat 0800rsquode depo

oumlnuumlnde uygun araccedillarını hazır edecektir

3 Hizmet Lojistik AŞ Almanya ve Fransarsquoya sevkiyatın olup olmadığı

konusunda teyidi en geccedil her hafta ccedilarşamba guumlnuumlne kadar alacaktır

4 Hizmet Lojistik AŞ uygun aracı cuma guumlnuuml oumlğleden sonra saat

1430rsquoa kadar tedarik edemediği takdirdeX AŞ başka firmadan araccedil tedarik

ederek malları sevk edecektir Navlun fiyat farkı bulunduğunda fiyat farkı ile

birlikte her araccedil iccedilin 500 Euro tutarını Hizmet Lojistik AŞ fatura edecektir

5 Taşıma uumlcreti Almanya iccedilin helliphelliphelliphellip Euro ve Fransa iccedilin helliphelliphellip

Euro olacaktır

6 Bu soumlzleşme imza tarihinden itibaren 1 yıl suumlre ile geccedilerlidir

Taraflardan biri bir ay oumlncesinden yazılı olarak anlaşmanın sona erdiğini

diğer tarafa bildirmedikccedile soumlzleşme suumlresi 1 yıl daha aynı şartlarda uzatılmış

olacaktır

7 Muumlcbir hacircller soumlzleşme kapsamı dışındadır

8 Taraflar arasındaki anlaşmazlıklar oumlncelikle iyi niyet ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlme kavuşturulacaktır Ccediloumlzuumlmsuumlzluumlk hacirclinde İstanbul Ticaret Odasırsquonın

verdiği kararlar esas alınacaktır

İş bu soumlzleşme 01012008 tarihinde X AŞ ile Hizmet Lojistik AŞ

arasında yapılmıştır

X AŞ Hizmet Lojistik AŞ

Yetkili İmza Yetkili İmza

Belge 11 Kara yolu taşımacılık hizmet soumlzleşmesi oumlrneği

iv

EĞİTİM OumlĞRETİM

ORTAMLARI VE

DONANIMLARI

İşletmelerin ofis ortamları ile bu ortamda bulunan

bilgisayar yazıcı faks telefon gibi donanım araccedilları

OumlLCcedilME VE

DEĞERLENDİRME

Moduumll iccedilinde yer alan her oumlğrenme faaliyetinden sonra

verilen oumllccedilme araccedilları ile kendinizi değerlendireceksiniz

Oumlğretmen moduumll sonunda oumllccedilme aracı (ccediloktan seccedilmeli test

doğru-yanlış vb) kullanarak moduumll uygulamaları ile

kazandığınız bilgi ve becerileri oumllccedilerek sizi

değerlendirecektir

1

GİRİŞ

Sevgili Oumlğrenci

Uluslararası taşımacılık faaliyetlerinde kara yolu taşımacılığı kilit rol uumlstlenmektedir

Kara yolu taşımacılığı diğer taşıma tuumlrleriyle (deniz yolu demir yolu vb) birlikte oumlzellikle

de taşımanın başlangıccedil ve teslimat aşamalarında kullanılabilmektedir Esneklik hız ve diğer

taşıma tuumlrleriyle uyum bakımından birccedilok avantaja sahiptir

Taşımacılık uumllke sınırları iccedilinde yapılabileceği gibi uluslararası da olabilir Taşınacak

nesneler eşya da yolcu da olabilir Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığı uumllke dışından

alınan uumlruumlnlerinin nakli şeklinde uumllkenin dış satım uumlruumlnlerinin yurt dışına sevki şeklinde

veya bir uumllkeden bir başka uumllkeye transit taşımacılık şeklinde yapılabilir

Uluslararası kara yolu taşımacılığı dış ticarete konu olan fiziksel malların yurt dışına

sevk edilmesinde satılan veya satın alınan mamuluumln tamamlayıcısı ve ayrılmaz bir

parccedilasıdır Kara yolu taşımacılığı uumlruumlnuumln aktarma yapılmadan tam adrese teslim edilmesi

youmlnuumlnden diğer ulaştırma tuumlrlerine goumlre tercih sebebi olmaktadır

Kara yolu ile yapılacak eşya taşımacılığında yuumlkuumln temin edilmesi fiyat anlaşmasına

varılması yuumlke uygun araccedil temini en uygun yuumlklemenin yapılması ve buumltuumln bu işlemlerin en

kısa zamanda yerine getirilebilmesi hem muumlşteri memnuniyeti accedilısından hem de uumlruumlnlerin

guumlvenliği accedilısından oumlnem taşımaktadır

Bu moduumll sonunda edineceğiniz bilgi ve beceriler ile kara yolu taşımacılık sistemini

oumlğrenecek uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal ccedilerccedilevesini uygulayabilecek kara

yolu taşımacılığının bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat işlemlerini gerccedilekleştirme becerisine

sahip olacaksınız

Kara yolu taşımacılığı

GİRİŞ

2

3

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

Ofis ortamında uluslararası anlaşmalar ve firma standartlarına goumlre bilgisayar telefon

ve yazıcı gibi donanımları kullanarak kara yolu taşımacılık sistemini oumlğreneceksiniz

Kara yolu taşımacılığının duumlnyadaki ve uumllkemizdeki gelişimi hakkında bilgi

edininiz

Kara yolu taşımacılığının diğer taşıma tuumlrlerine goumlre uumlstuumlnluumlklerini ve olumsuz

youmlnlerini araştırınız

Kara yolu taşımacılığında yer alan uluslararası oumlrguumltler ve goumlrevleri hakkında

araştırma yapınız

Ro-Ro taşımacılığı hakkında araştırma yapınız Ro-Ro taşımacılığının kara yolu

taşımacılığıyla olan bağlantısı hakkında bilgi edininiz

Uumllkemizin uluslararası kara yolu guumlzergacirchları hakkında bilgi toplayınız

Bulabileceğiniz belge resim dergi harita vb dokuumlmanları sınıf ortamında

arkadaşlarınızla paylaşınız

Araştırma yaparken ccedilevrenizde bulunan lojistik firma veya nakliye firmaları ile

anlaşmalı olarak ccedilalışan işletmelerin ilgili servislerinden yararlanabilirsiniz Ayrıca bu

firmaların internet sitelerinden de bilgi edinebilirsiniz

1 KARA YOLU TAŞIMACILIK SİSTEMİ 11 Kara Yolu Taşımacılığının Yapısı

Kara yolu taşıma sistemleri teknoloji şebekeler (ağlar) uluslararası ve yerel kurallar

ve duumlzenlemeler bilgi ve iletişim lojistik ve hizmet anlayış ve uygulamalarından meydana

gelmektedir Bu sistemler taşıma operatoumlrleri iccedil ve dış muumlşteriler ekonomik ve sosyal

faktoumlrler ile devletin ortaya koyduğu yasal ccedilerccedileve ile suumlrekli etkileşim hacirclindedir

Kara yolu taşımacılık sektoumlruumlnde arz ve talebin etkileşiminde destek hizmetler

taşımaya olan talep guumlzergacirch veya alternatif yollar terminaller guumlmruumlkler sınırlar ara

geccediliş noktaları araccedillar işletmelerin sayısı kurallar ve duumlzenlemeler etkin rol oynamaktadır

Buna goumlre taşıma sistemleri oumlzellikle teknoloji iletişim ekonomi gibi dışsal faktoumlrlerden

yoğun olarak etkilenmektedir

Kara yolu eşya taşımacılığı uumlcret karşılığında eşyanın bir yerden diğer bir yere

taşınmasını kara yolu ile sağlayan ve taşımacı ile goumlnderici arasında bir soumlzleşme

ARAŞTIRMA

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

AMACcedil

4

yapılmasını gerektiren bir taşıma şekli olarak tanımlanmaktadır Bu tanıma goumlre kara yolu

taşımacılığının doumlrt temel boyutu vardır

Taşınacak eşyanın var olması

Eşya taşıma işinin uumlstlenilmesi

Uumlcret karşılığı olması

Taşıma tuumlruuml olarak kara yolunun belirlenmesidir

Eşya taşıma işleri ile ilgili yasal duumlzenlemeler 10072003 tarih 4925 sayılı Kara

Taşıma Kanunu ve Tuumlrk Ticaret Kanunu (TTK) tarafından duumlzenlenmektedir Taşıma işlemi

uumlcret karşılığı yapılmalıdır Uumlcret karşılığı yapılmayan taşımacılık konusunda TTK

huumlkuumlmleri uygulanamaz

12 Kara Yolu Taşımacılığının Duumlnyadaki Gelişimi

1930 yıllarında ortaya ccedilıkan kuumlresel ekonomik bunalım ve İkinci Duumlnya Savaşı sonrası

ortaya ccedilıkan ekonomik olumsuzlukları aşan ve guumlccedillenen uumllkeler ekonomik youmlnden guumlccedilsuumlz

ve az gelişmiş uumllkelerin ekonomileri uumlzerindeki etki ve denetimlerini artırmışlardır ldquoOumlncelik

tarımrdquo telkinleri ile gelişmiş uumllkeler guumlccedilsuumlz ekonomiye sahip uumllkeleri bu youmlnde uumlretim

yapmaya youmlnlendirmişlerdir

Bunun sonucunda sanayiden uzaklaşan tarıma dayalı bir ekonomik yapı oluşturan

uumllkeler sanayileşme yolunda gelişme goumlsteren uumllkelerin dış pazarı hacircline gelmiştir

Resim 11 Kara yolu taşımacılığı

Gelişmiş uumllkelerin ekonomilerine ccedilok youmlnluuml faydalar sağlayacak olan bu durumun

gerccedilekleşmesi ve gelişmesi iccedilin her yerleşim alanına ulaşabilecek ve taşımayı

gerccedilekleştirecek en oumlnemli ulaşım sistemi kara yoluydu Kara yolu ağının kurulması ve

geliştirilmesi iccedilin ldquoOumlncelik kara yolunardquo duumlşuumlncesini hacirckim kılmıştır

5

13 Kara Yolu Taşımacılığının Uumllkemizdeki Gelişimi

Kara yolu taşımacılığının uumllkemizdeki gelişimine bakıldığında ccedilok hızlı bir seyir takip

ettiği goumlruumllmektedir

Uumllkemizin coğrafi yapısı ve sosyo-ekonomik youmlnden sahip olduğu oumlzel durum yanında

batı ile doğu arasında tabi bir koumlpruuml oluşu ve transit taşımacılığa elverişliliği eski ccedilağlardan

beri uumllkemizi kara yolu taşımacılığı alanında daima oumln plana ccedilıkarmıştır Uumllkemiz Asya

Avrupa ve Afrika kıtaları arasında olup kuzey-guumlney doğrultusunda 500 km doğu-batı

ekseninde 1500 km uzunluğunda ve yuumlzoumllccediluumlmuuml 776 000sup2 olan bir dikdoumlrtgen koumlpruuml

goumlruumlnuumlmuumlndedir

Bilindiği gibi Tuumlrkiye tarih oumlncesinden bu yana ccedilok ve ccedileşitli uygarlıkların oluştuğu

bir yerdir Guumlnuumlmuumlze dek bu oumlzelliğini koruyarak gelmiş doğu-batı arasında ldquokoumlpruumlrdquo

olmuştur Bunun bir sonucu olarak da uzak geccedilmişten bu yana değişik doğrultu ve

karakterde yol ağlarına sahip olmuştur ldquoİpek yolurdquo ldquoBaharat yolurdquo ldquoKral yolurdquo en ccedilok

bilinen tarihi yollardır Tuumlrkiye Avrupa Asya ve Afrika arasındaki oumlnemli konumundan

dolayı kendi ulaşım hatlarını ve taşıma filolarını geliştirmek iccedilin buumlyuumlk ccedilaba goumlstermiştir

Resim 12 İpek yolu

Buumltuumln duumlnyada oumlzellikle Avruparsquoda suumlratle gelişen teknoloji mal zengini batı ile petrol

zengini doğu uumllkeleri arasında buumlyuumlk ccedilapta ticari ilişkilerin doğmasına yol accedilmıştır Bu

durum uumllkemizi bu alanda oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiş 1950rsquoli yıllara kadar yok denecek kadar

az olan modern anlayışa uygun kara yolu alt yapısı ve kara yolu taşımacılığında yeni bir

takım yatırımlar yapılmasını ve teşvik tedbirlerinin alınmasını gerekli kılmıştır

O doumlnemlerde alt yapının kolay hızlı ve ekonomik bir şekilde gerccedilekleşmesi petroluumln

ucuz ve temininin kolaylığı yanında uumllkemizde otomotiv sanayinin kurularak motorlu

araccedilların uumlretilmesi kara yolu taşımacılığının ilerlemesine neden olmuştur Ayrıca devletin

1980rsquoli yıllardan itibaren uygulamaya koymuş olduğu teşvik tedbirleri sonucu uumllkemizde

6

motorlu araccedil sayısı oumlnemli oumllccediluumlde artmış ve gerek yurt iccedili gerekse uluslararası kara yolu

taşımacılığı suumlratle gelişmiştir

1980rsquolerden itibaren uumllkemizin ihracata youmlnelik buumlyuumlme politikalarına geccedilmesiyle dış

ticaret yapısal değişime uğramış dış ticarete konu mal grupları ccedileşitlenmiş tarım ve

madencilik uumlruumlnlerinin yerini sanayi uumlruumlnleri almaya başlamış taşınan malların hacmi kısa

bir suumlre iccedilinde 10 milyar dolarlık seviyelere ulaşmıştır

Dış ticaretin yapısal değişimine bağlı olarak deniz yolu ile yapılan doumlkme yuumlk

taşımaları yuumlk cinslerinin değişimi ve sevkiyatlarda esneklik gibi avantajlar nedeniyle yerini

kara yolu eşya taşımacılığına bırakmaya başlamıştır

Resim 13 Ro-Ro bağlantılı kara yolu taşımacılığı

Tuumlrkiye-İtalya Ro-Ro hattının kurulması taşıma maliyetlerinin azalmasına seferlerin

tarifeli yapılmasıyla ihracat sevkiyatlarının planlanmasına Balkan uumllkelerinin geccediliş

uumlcretlerini tekrar goumlzden geccedilirmesi gibi birccedilok olumlu gelişmenin ortaya ccedilıkmasına neden

olmuştur 2003 yılında Batı Avrupa uumllkelerine yapılan kara yolu taşımacılığımızın yuumlzde

72rsquosi soumlz konusu Ro-Ro hatlarından yapılarak dış ticaretimize ait malların taşınmasında

stratejik bir guumlzergacirch konumuna gelmiştir Boumlylece Tuumlrk kara yolu taşımacılığı deniz yolu

entegrasyonlu Ro-Ro ve demir yolu entegrasyonlu Ro-La taşıma alternatiflerini uumlreterek

Avrupa Birliği mevzuatıyla uyumlu hacircle gelmiştir

Tuumlrkiyersquonin uluslararası kara yolu ile eşya taşımacılığı sektoumlruumlnde hizmet alanı Asya

ile Avruparsquonın bir ucundan diğerine kadar geniş bir coğrafi alana yayılmış ithalat-ihracat ve

transit taşımalardaki payı ile uumllke ekonomisine yılda ortalama 2 milyar USD navlun uumlcreti

olarak doumlviz girdisi sağlar konuma ulaşmıştır

1990 yılından itibaren duumlnyadaki gelişmelere paralel olarak ihraccedil pazarlarımız ve

uumlruumlnlerimizde oumlnemli bir artış ve ccedileşitlenme olmuştur Bu kapsamda başta Almanya olmak

uumlzere geleneksel pazarlarımız olan Batı Avrupa uumllkelerinin yanı sıra Rusya ve Tuumlrk

Cumhuriyetleri de oumlnemli bir yer kazanmıştır Soumlz konusu yapısal değişime paralel olarak

7

Bağımsız Devletler Topluluğu uumlyesi uumllkeler ile bazı Orta Asya uumllkeleri iki binli yıllardaki

hedef pazarlarımız olarak tespit edilmiştir

Soumlz konusu uumllkelere kara yoluyla ulaşım imkacircnının bulunması uumllkemiz ihracatı

accedilısından buumlyuumlk avantaj teşkil etmektedir Yabancı uumllkelere yapılan eşya taşımacılığımızın

ağırlıklı olarak kara yolundan olması artan dış taleplerin zamanında karşılanmasını

kolaylaştırmaktadır

Tuumlrkiyersquonin kıtalararası koumlpruuml konumunda olması ccedilok modlu ulaşıma elverişli

durumu Kafkasya ve Hazar Denizi ccedilevresindeki uumllkelere geccedilişi sağlayacak yeni sınır

kapılarının accedilılması ve pek ccedilok uluslararası proje ccedilerccedilevesinde yeni bağlantıların

oluşturulması yolundaki ccedilalışmalar Tuumlrkiyersquonin oumlnemini artırmakta ve aktif olarak bu

ccedilalışmalara katılımını gerekli kılmaktadır

Uluslararası kara yolu taşımacılığında uumllkemizin araccedil filosu giderek yenilenmiş ve

toplam araccedil sayımız 30000 adede ulaşmıştır Bu sayının iccedilinde 23000 aracımız Euro normlu

araccedil olarak faaliyet goumlstermeye başlamıştır

Resim 14 Euro normlu modern nakliye aracı

4925 sayılı Kara yolu Taşıma Kanunu ile uumllkemizde kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlnde

yeni bir doumlnem başlamıştır Bu kanun ile birlikte taşımacılık sektoumlruuml iccedilinde yer alan ve

faaliyet goumlsteren tuumlm işletmeler kayıt altına alınmış ve bu işletmelere faaliyet tuumlrlerine goumlre

lisans belgeleri verilmiştir

Kara yolu taşımacılığı buguumln tuumlm duumlnyada kendine has avantajlarından dolayı en

oumlnemli taşımacılık modudur Tuumlrkiye gibi uumlccedil yanı denizlerle ccedilevrili olan İspanyada dahi

uluslararası eşya taşımacılığında kara yolunun demir yolu ve iccedil suyollarına kıyaslandığındaki

payı 921dir Bu oran İngiltere iccedilin 889 15 AB uumllkesi iccedilin ortalama 792rsquodir

Uumllkemizde 1990 yılında 76 olan kara yolu taşımacılığı 2000 yılında 89rsquoa ve 2002

yılında da 93 oranına ulaşmıştır 2005 yılında 94rsquoe ccedilıkmıştır 1990 yılında 87 milyar

ton-km olan toplam taşımacılığımız ekonominin gelişmesi ile 2000 yılında 180 milyar ton-

kmrsquoye ulaşmıştır 2006 yılında bu rakam 200 milyar ton-kmrsquoyi aşmıştır ABDrsquode kara yolu

taşımasının genel taşımacılık iccedilindeki yeri 28 dir Buumltuumln duumlnyada kara yolu taşımacılığının

oranını duumlşuumlrmeye doumlnuumlk politikalar uygulanmaktadır

8

Uumllkemizde ulaşım sektoumlruuml iccedilinde en buumlyuumlk paya sahip olan kara yolu taşımacılığının

diğer sektoumlrlere nazaran kaza riski ccedilok yuumlksek olmasına rağmen gelişme goumlstermesinin ve

taşıma taleplerinde ilk sırayı almasının temelinde taşımayı ldquoKAPIDAN KAPIYArdquo

gerccedilekleştirmesi yanında hızlı kolay konforlu ve daha ekonomik bir hizmet sunması

yatmaktadır

14 Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Diğer Taşımacılık Tuumlrlerine

Goumlre Uumlstuumlnluumlkleri

Uluslararası kara yolu eşya taşınması ile diğer taşıma tuumlrlerine goumlre bir karşılaştırma

yapıldığında kara yolu taşımacılığının şu uumlstuumln youmlnleri bulunmaktadır

Kapıdan kapıya aktarmasız taşıma ve eşyanın yuumlkleme yeri ile boşaltma yerleri

dışında elleccedillenmemesi eşyanın yıpranmasını en aza indirmektedir Diğer taşıma tuumlrlerinde

oumlrneğin eşyanın limana veya demir yolu istasyonuna ulaşımına kadar bir yuumlkleme boşaltma

ana taşıma aracına yuumlklenme varış yeri limanı veya istasyonunda benzer elleccedillemenin

yapılması eşyaların daha fazla yıpranmasına sebep olmaktadır

Muumlşterinin istediği ve kara yolunun olduğu her noktaya taşıma seccedileneği

vermektedir

Kara yolu araccedillarının taşıma kapasitelerinin deniz demir yolu araccedillarına goumlre daha

kuumlccediluumlk olması nedeniyle taşımacılık sektoumlruumlnde daha esnek hareket imkacircnı sağlanmaktadır

Resim 15 Kara yolu araccedil taşıma kapasitesi

Tuumlrkiye gibi kara yoluyla uluslararası eşya naklinde kullanılabilecek taşıt sayısının

talebe goumlre daha fazla olduğu uumllkelerde rekabet uumlst seviyelere ulaşmakta ve boumlylelikle

muumlşteri lehine duumlşuumlk navlun fiyatlarının oluşmasına neden olmaktadır

Kara yolu eşya taşımacılığı diğer taşıma tuumlrlerine goumlre (deniz hava demir yolu

boru hattı vb) daha az yatırım maliyeti gerektirmektedir

Kara yoluyla daha duumlzenli ve sık sefer imkacircnı bulunmaktadır

Goumlndericinin kendisinin organize ettiği oumlzellikle kuumlccediluumlk ccedilaplı sevkiyatlara oranla

taşıma maliyetini azaltmaktadır

Ambalajlama ve sevkiyata hazırlamada zaman ve kaynaklardan tasarruf olanağı

sağlanmaktadır

9

15 Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığının Goumlndericiye

Sağladığı Faydalar

Kısa suumlrede teslim edilmesi gereken yuumlkler iccedilin suumlratli sevkiyat yapabilmesine

youmlnelik proje bazlı ccediloumlzuumlm yolları ortaya ccedilıkarılabilir

Gelişmiş kara yolu ağlarının getirdiği hızlı ve guumlvenli hizmet alma imkacircnları

yaratılabilir

Lojistik firma veya taşıma şirketleriyle birebir ilişki iccedilinde ccedilalışma olanağının

bulunması sayesinde sevk edilecek eşyaya oumlzel muamele yapılmasını sağlayabilir

Kara yolu taşımacılık hizmetleri ile bağlantılı diğer lojistik suumlreccedillerle

zenginleştirilerek hizmette ccedileşitlilik oluşturulabilir

Tahmin edilebilen maliyetlerin kolay hesaplanması ile tasarruf sağlanabilir

Resim 16 Tasarruf

Dokuumlmantasyon işleri ile ara noktalarda yuumlkleme ve boşaltmadan taşımanın

sorunsuz yuumlruumlmesinden lojistik firma sorumlu olduğundan taşıyıcı sadece sevkiyata

goumlnderici ise muumlşteri ilişkilerine odaklanabilir

Duumlnya ticaretindeki doumlnuumlşuumlm ve yeni oluşumların etkisi yoğun bir şeklide lojistik ve

taşıma sektoumlruuml uumlzerinde goumlruumllmektedir Hemen hemen buumltuumln sektoumlrlerle doğrudan ilişkisi

olan lojistik uluslararası pazarlarda rekabet avantajının elde edilmesinde kilit rol

uumlstlenmektedir Uumlruumln veya hizmetlerin hedef pazarlara rakiplerden bir adım oumlnde olarak daha

hızlı ve daha ekonomik bir biccedilimde ulaştırılması uluslararası lojistik faaliyetlerinin oumlzuumlnuuml

teşkil etmektedir

Resim 17 Kara yolu taşımacılığı ve diğer taşıma tuumlrleri

10

Uluslararası ticaret eğilimleri lojistik sektoumlruumlnuuml daha iyi anlayabilmek ve

yorumlayabilmek iccedilin buumlyuumlk katkı sağlamaktadır Her sektoumlrde yaşanan rekabet ve koumlkluuml

değişimler beraberinde ccedilarpan etkisi yaparak lojistik alanında da etkisini goumlstermektedir

Rekabet ortamı yatırım maliyetleri hız ve esneklik accedilısından lojistik hizmetlerin

vazgeccedililmez bileşeni olan kara yolu eşya taşımacılığının diğer taşımacılık tuumlrlerine goumlre daha

fazla avantajı bulunmaktadır

16 Kara Yoluyla Eşya Taşımacılığının Olumsuz Youmlnleri

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığının bir kısım uumlstuumlnluumlkleri olmasına rağmen

bazı olumsuz youmlnleri de bulunmaktadır Bunlar

Numune veya benzeri nitelikte taşınacak eşyanın duumlşuumlk miktarda olması hacirclinde bu

eşyaların bir araccedil iccedilinde sevk yerlerine ayrı ayrı ulaştırılması gerekmektedir Parsiyel

malların toplanması dağıtımı zaman ve maliyet youmlnuumlnden olumsuzluk yaratmaktadır Hava

yolu parsiyel taşımalarda zaman ve maliyet youmlnuumlnden kara yoluna goumlre daha tercih

edilebilen bir taşıma tuumlruumlduumlr

Ağır ve yuumlksek hacimli eşyaların kara yolu ulaştırma mevzuatına uyumlu

olmaması taşınmalarını ccediloğunlukla imkacircnsız hacircle getirmektedir Bu tuumlr eşyaların demir yolu

veya deniz yoluyla taşınması daha verimli olmaktadır

Kara yoluyla uluslararası eşya taşımacılığında hukuki mevzuat bekleme suumlreleri

ile eşyanın hacmi ve niteliğine bağlı olarak diğer taşıma tuumlrlerine goumlre olumsuzluklar

yaratabilmektedir

Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta ihracat ve ithalat uumllkeleri arasında yuumlkuumln transit

geccediltiği uumllkelerde uyulması gereken guumlmruumlk mevzuatları bulunmaktadır Buna karşılık deniz

ve hava yolunda ccediloğunlukla ithalatccedilı ve ihracatccedilı olarak uumllkeler arasında transit geccediliş uumllkeleri

bulunmamaktadır Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta transit guumlmruumlkler ilave bekleme

suumlreleri oluşturmaktadır

Resim 18 Kara yolu taşımacılığında transit geccediliş

11

17 Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Uluslararası Oumlrguumltler

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığında etkili olan oumlrguumltler

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (CEMT-UBAK)

Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Uluslararası Taşıma Organizatoumlrleri Dernekleri Federasyonu (FIATA)

Kara yolu taşımacılık enduumlstrisinin bu oumlrguumltler vasıtası ile Tuumlrkiye ve yurt dışı

ulaştırma ve taşımacılık politikalarının irdelenmesi işletmelerin ve uumllkelerin dış ticarette

rekabetccedili uumlstuumlnluumlğuuml sağlamasında oumlnemli bir fonksiyonu olacaktır

171 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE) ldquoİccedil Ulaşım Komitesi Kara

Yolu Trafik Guumlvenliği Bozulabilir Maddelerin Taşınması Kombine Taşımacılık Tehlikeli

Maddelerin Taşınmasırdquo ccedilalışma gruplarından oluşmaktadır

İccedil ulaşım komitesinde yapılan goumlruumlşmeler sonrasında ccedileşitli Avrupa Birliği uumlye

uumllkelerinin katıldığı anlaşmalar aşağıdaki gibi sıralanabilir

CMRndashEşyaların Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşıma Soumlzleşmesine İlişkin

Anlaşma Uumllkemizin soumlzleşmeye taraf olma proseduumlruuml tamamlanmış olup 30 Ekim 1995

tarihinden itibaren yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Tır SoumlzleşmesindashTır Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair

Guumlmruumlk Soumlzleşmesi Uumllkemizin 1985 yılında kabul ettiği soumlzleşme halen uygulanmaktadır

Resim 19 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi

ADRndashTehlikeli Maddelerin Kara Yoluyla Uluslararası Taşınmasına İlişkin Avrupa

Anlaşması Uumllkemizin anlaşmaya taraf olabilmesi amacıyla ccedilalışmalar başlatılmıştır

12

Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) İslam Kalkınma Teşkilatı (İKT) gibi

uluslararası kuruluşlar iccedilinde de kara ulaştırmasına ilişkin konular Tuumlrkiye tarafından

izlenmekte ve gerekli ccedilalışmalar yapılmaktadır

172 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI southeast european cooperation ınititative)

11 uumllkenin katılımı ile kurulmuştur Bu girişime Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik

İşbirliği ve Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) destek vermektedir SECI

girişiminin amacı boumllge uumllkeleri arasında kara yolu eşya taşınmasına youmlnelik sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması ve ticaretin artırılmasıdır Bu amaca youmlnelik ortak girişim uumlye

uumllkeler arasında 1999 yılında ldquoMutabakat Zaptırdquo yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Resim 110 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

SECI buumlnyesinde guumlndem Komitesirsquonin saptadığı oumlncelikli projeler ele alınmakta ve

uumlye uumllkelerin eşguumlduumlmuumlnde yuumlruumltuumllmektedir SECI projeleri ile ilgili olarak tesis edilen

komitelerin uumlyelerini seccedililmiş ve goumlnuumllluuml kişiler oluşturmaktadır Uumllkemiz SECIrsquonın

ccedilalışmalarına diğer uumlye uumllkeler gibi resmicirc kuruluşlarımız ve oumlzel sektoumlr temsilcilerinden

oluşturulan heyetler ile katılmaktadır

173 Avrupa Ulaştırma Bakanları Konferansı (CEMTndashUBAK)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) 1953 yılında Avruparsquonın sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması uumllkeler arası ulaştırma ve guumlmruumlk mevzuatının

uyumlaştırılmasının sağlanması amacıyla kurulmuştur İlk kuruluşa katılan 16 uumllke

(Almanya Avusturya Belccedilika Danimarka İspanya Fransa İngiltere Yunanistan İtalya

Luumlksemburg Norveccedil Hollanda Portekiz İsviccedilre ve Tuumlrkiye) 16 maddelik anlaşmayı

imzalayarak kuruluşu resmileştirmiştir

Kuruluşun yapmış olduğu başarılı ccedilalışmalar nedeniyle işlevi Avrupa sınırlarını da

aşarak 41 uumlye uumllke ile bazı Orta Asya ve Kuzey Afrika uumllkelerini de kapsar konuma

ulaşmıştır UBAK ccedilalışmalarını ccedilalışma grupları hacirclinde suumlrduumlrmektedir Daimi sekreterya

Parisrsquote bulunmaktadır

UBAK belgeleri geccedilerli oldukları uumllkelere goumlre doumlrde ayrılır

13

Tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan + İtalya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

UBAK Belgelerinin uumlzerinde geccedilersiz olduğu uumllkenin uluslararası harf kodu bir ccedilember

iccedilinde işareti ile kaplanmış olarak yer almaktadır

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyesi olduğu konferansın ccedilalışmalarında taşımacılığın

geliştirilmesi trafik kara yolu guumlvenliği ccedilevrenin korunması gibi konular oumlncelik

taşımaktadır

174 Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU)

Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU International Road Transport Union)

duumlnyadaki kara yolu taşımacılığı alanında nakliye operatoumlrleri taşıma şirketlerinin sahipleri

kamyon taksi otobuumls olmak uumlzere tuumlm sektoumlruuml temsil eden bir organizasyondur 1948

yılında İtalyarsquoda kurulmuş olan bu oumlrguumltuumln buguumln 68 uumllkede 151 uumlyesi bulunmaktadır

Resim 111 Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

IRUrsquonun amacı kara yolunda ccedilevreye duyarlı emniyetli olarak mal ve insanların

taşınmasını sağlamak yuumlksek mesleki standartlara ulaşmak olarak belirtilebilir IRUrsquonun en

oumlnemli uygulamalarının başında uluslararası eşya taşınmasında TIR sisteminin

garantoumlrluumlğuumlnuuml yapması gelmektedir Oumlrguumltuumln temel amaccedilları şu şekilde belirtilebilir

Araccedilların emniyetli temiz ekonomik yakıt tuumlketimini sağlayacak girişimlerde

bulunmak

Filo youmlnetiminde araccedil bakımı ve ccedilalışma koşullarını duumlzenlemek

Kara yolunun emniyetli hacircle gelmesine yardımcı olmak

Ccedilevreye duyarlı araccedilları teşvik etmek

Uumllkeler arası resmi duumlzeyde ve uluslararası sivil toplum kuruluşları ile sıkı işbirliği

iccedilinde bulunmak

Kara yolunun daha emniyetli ve belge proseduumlruumlnuumln azaltılması iccedilin ccedilalışmak

Uumlyelerini ulusal ve uluslararası duumlzenlemeler konusunda bilgilendirmek

Uluslararası taşımacılık ve ticarette engelleri ortadan kaldırmaktır

14

Tuumlrkiyersquode kara yolu eşya taşıması ile ilgili sektoumlruuml temsil eden oumlnemli kuruluşlar

ise Ulaştırma Bakanlığı ve Guumlmruumlk Muumlsteşarlığı başta olmak uumlzere devletin tuumlm yetkili

kurumları Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Uumlretenler Derneği (UTİKAD)

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) ve Ro-Ro Gemi İşletmecileri ve Kombine

Taşımacılar Derneğirsquodir (RODER)

18 Tuumlrkiyersquonin Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığındaki

Ana Guumlzergacirchları

Tuumlrkiyersquonin dış ticaretinde en buumlyuumlk paya sahip olan Avrupa Birliği uumllkelerine

yapılmakta olan taşımacılık iccedilin iki oumlnemli guumlzergacirchı bulunmaktadır Tuumlrkiyersquonin doğu ve

guumlneyinden Kafkaslar Orta Asya ve Ortadoğu boumllgelerine yapılan kara yolu taşımacılığı

ccedileşitli belirsizlik ve yeniden yapılanmalar neticesinde gelişme goumlstermesine rağmen istenilen

seviyeden uzaktır Bu nedenle duumlzenli ve suumlrekli olarak gerccedilekleştirilen yasal ve teknik

altyapısı uluslararası standartlara ulaşmış olan iki guumlzergacirch Tuumlrkiye accedilısından son derece

stratejiktir Bunlar

Kapıkule Sınır Guumlmruumlk Kapısırsquondan yapılan kara yolu taşımacılığı

Ro-Ro gemileriyle kara yolu araccedil gereccedilleriyle İtalya uumlzerinden yapılan taşımacılık

181 Kapıkule Sınır Kapısırsquondan Yapılan Taşımacılık

Kapıkule uumlzerinden yapılan taşımacılık oumlnemli bir paya sahip olmasına rağmen transit

geccediliş uumllkeleri guumlmruumlklerindeki uzun bekleme suumlreleri geccediliş belgeleri sınırlamaları geccediliş

uumlcretleri tahditli yol ve geccediliş suumlreleri nedeniyle zaman zaman sorunlu bir guumlzergacirch hacirclini

alabilmektedir

Resim 112 Kara yolu taşımacılığında guumlzergacirchlar

Uluslararası kara yolu taşımacılığında oumlzellikle kara yolu taşıtlarının geccediliş

sınırlamalarının bulunduğu transit guumlzergacirchında bulunan uumllkelerde vagonların uumlzerinde

taşınarak varış uumllkesine sevk edilmeleri zorunlu hacircle gelmiştir Tuumlrkiye ile Avrupa Birliği

uumllkeleri arasında demir yolu aktarmalı taşımacılık bu sınırlamaların bulunduğu Avusturya

geccedilişlerinde yapılmaktadır

15

1811 Kara yolu Guumlzergacirchında Kullanılan Başlıca Hatlar

Bulgaristan - Romanya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - İtalya hattı

182 Ro-Ro Gemileriyle Yapılan Taşımacılık

Uluslararası kara yolu taşımacılığında geccediliş sınırlamaları transit suumlrelerinin uzun

zaman alması taşımacılığın toplam maliyetlerinin duumlşuumlruumllmesi gibi nedenlerle kara yolu

araccedillarının deniz yolu Ro-Ro gemilerine bindirilmesi bir zorunluluk hacirclini almıştır

Ro-Ro gemileri taşıma seccedileneği olan gemi tuumlruumlduumlr Taşıt gibi konteyner de taşıyabilir

Ayrıca paletli yuumlklerin de taşındığı goumlruumllmektedir

Ro-Ro gemileri aşağıdaki taşıt tuumlrlerini taşıyabilir

Şasili treyler (ccedilekicili ccedilekicisiz)

Treyler semi treyler

Diğer tekerlekli yuumlkler (kamyon vb)

Ro-Rorsquolarla gelişen kombine taşımacılık tramp veya duumlzenli hat taşımacılığındaki

limanların taşıma sistemindeki oumlnemini azaltmıştır Ro-Ro gemileri iccedilin kamyonların

ccedilıkışlarına uygun iskelelerin oluşturulması dışında hiccedilbir yuumlkleme ve boşaltma araccedil gereccedil ve

donanımına gerek duyulmaz

Resim 113 Ro-Ro taşımacılığı

Ro-Ro taşımacılığının hasarsız emniyetli ve hızlı taşıma imkacircnı sunması guumlmruumlklerde

daha az zaman kaybı ile geccediliş daha rekabetccedili taşıma uumlcretleri demektir Tuumlrkiyersquonin Ro-Ro

taşımacılığı ile alternatif konumdaki kara yolu transit taşımacılık guumlzergacirchında bulunan

uumllkelerde sıkccedila goumlruumllen ccedilalınma ve yağmaların oumlnuumlne geccedililmektedir Eşyaların uumlnite hacircline

getirilerek Ro-Ro ile kombine taşımacılık yapılması hasar riskini azaltmaktadır

Ro-Ro taşımacılığının uumlstuumlnluumlkleri şu şekilde belirtilebilir

16

Kara yolu araccedillarının Ro-Ro gemileriyle taşınması araccedilların yıpranma paylarını aza

indirir

Kara yollarının bakım ve onarımında tasarruf sağlar

Kara yolu trafik sıkışıklığı ve kaza risklerini azaltır

Belirgin doumlviz tasarrufu sağlar

Bazı hatlarda zaman kazancı sağlar

Teslimatta duumlzen ve planlama yapılmasına olanak sağlar

1821 Ro-Ro Guumlzergacirchları

İstanbul + Ccedileşme - Trieste Ro-Ro hatları

Buumlyuumlk filoya sahip nakliyecilerin ccediloğunun ağırlıklı olarak kullandıkları hatlardır Doğu

Avrupa uumllkelerindeki tonaj sınırlamalarına tabi olmaması ve araccedilların daha az km yapması

nedeni ile tercih sebebidir

Patra + Igoumenitsa - Bari + Ancona Ro-Ro hatları

Guumlney İtalya Guumlney Fransa ve İspanyarsquoya sefer yapan nakliyecilerin tercih ettikleri

ana hatlardır Maliyetlerin daha duumlşuumlk olması ve suumlre avantajı getirmesi nedeni ile tercih

sebebidir

Resim 114 Sık kullanılan Ro-Ro hatları

Haydarpaşa-Trieste Samsun-Novorossisk Trabzon-Sochi ve Zonguldak-Ukrayna

hatları ağırlıklı olmak uumlzere toplam 20rsquonin uumlzerinde Ro-Ro hattında seferler

gerccedilekleştirilmektedir

19 Uumllkemizin Uluslararası Kara Yolu Projeleri

Kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlmuumlzuumln uluslararası ilişkilerinin yuumlruumltuumllmesi ve sorunların

ccediloumlzuumlmuuml youmlnuumlnde ccedilaba goumlsterilmesi Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel

Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlrevleri arasındadır Bu amaccedilla uumllkemiz taşımacılarının yolcu ve eşya

taşıması yaptığı 48 uumllkeyle İkili Uluslararası Kara yolu Taşıma Anlaşması imzalanmış iki

17

uumllkeyle de paraf edilmiştir İmzalanan anlaşmalar ile iki uumllke arasında ve transit olarak

yapılmakta olan kara yoluyla yolcu ve eşya taşımacılığı belli duumlzenlemeler iccedilinde

gerccedilekleştirilmekte ortaya ccedilıkan sorunlar ise bu anlaşmalar ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlmlenebilmektedir

Anlaşmalar ile ikili taşımalar transit yolcu ve eşya taşımaları iccedilin kolaylıklar

getirilmektedir ayrıca

Geccediliş uumlcretleri

İkili taşımacılık transit eşya ve yolcu taşımacılığının tabi olacağı izin belgesi

proseduumlruuml

Doumlnuumlş yuumlkuuml ve uumlccediluumlncuuml uumllke taşımaları

Hangi tuumlr eşya taşımalarının izin belgesinden muaf tutulacağı

Taşıt personeli ve taşımacıların uyacağı kurallar

Taşıma faaliyetinden doğan oumldemelerin ne şekilde yapılacağı

Yolcu ve eşya taşımacılığına ilişkin guumlmruumlk ve diğer formalitelerin

kolaylaştırılması

Eşya taşımacılığında teminat konusu

Yolcular bagaj ve eşya iccedilin yaptırılacak sigorta

Karma Komisyonun kurulması ve goumlrevleri

gibi konular kapsamlı şekilde duumlzenlenmiştir

İkili anlaşmalarda yer alan ldquoKarma Komisyonrdquo her yıl toplanarak ortaya ccedilıkan

sorunların ccediloumlzuumlm yollarını goumlruumlşuumlr istatistikicirc bilgi değişimini sağlar ve takip eden yılı da

kapsayacak şekilde alınacak tedbirleri kararlaştırır

Diğer yandan birccedilok uumllkenin bir araya geldiği ve uumllkemizin de aktif olarak yer aldığı

uluslararası platformlarda uumllkemiz kara yolu taşımacılarının pazar paylarının artırılabilmesi

amacıyla gereken titiz ccedilalışmalar yapılmakta bu ccedilalışmalarda ccedilevrenin korunması trafik

guumlvenliği ve taşımacılığın serbestleştirilmesi gibi konular oumln planda tutulmaktadır

191 Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK) Projesi

Kıtalar arasında bir geccediliş boumllgesinde yer alan Tuumlrkiye kendi ulusal gelişmesi kadar

boumllgenin birliği accedilısından da kara yolu ağının gerekliliğine inanmıştır Bu nedenle uumllkemiz

sınırlarından geccedilen yaklaşık 3200 km yolu kapsayan Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK)

projesini gerccedilekleştirmiştir Bu proje kapsamına giren yol ağı toplam yol ağımızın 5rsquoini

teşkil etmektedir

Tuumlrkiye transit kara yolu Bulgaristan sınırında Kapıkulersquoden başlayarak İstanbul

uumlzerinden Gerede - Ankara yolu ile bir kolu Suriye sınırına diğeri Irakrsquoa devam etmekte

Geredersquoden ayrılan kuzey kolu ise Refahiye Erzincanrsquodan geccedilip İran sınırında sona

ermektedir

18

Soumlz konusu yol Avrupa ve Orta Doğu kara yolu ağını en uygun şekilde tamamladığı

gibi Avrupa uumllkelerinden Orta Doğu Batı Asya ve Kuzey Afrikarsquoya doğru trafik akışının

sağlandığı en kısa yoldur

192 Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK)

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyeleri arasında bulunduğu komisyonun temel amacı Avrupa

ekonomisinin yeniden yapılanması Avruparsquodaki ekonomik faaliyet duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

Avrupa uumllkelerinin gerek birbirleriyle gerekse diğer uumllkelerle ekonomik ilişkilerinin idame

ettirilmesi ve geliştirilmesi olarak belirlenmiştir AEK huumlkuumlmetlerin teknik uzmanlarının

ortak konular uumlzerinde anlaşmaya vardığı kapsamlı stratejiler ve politikalar oluşturdukları

bir forum niteliğindedir

Uumllkemizdeki E yolları olarak bilinen Avrupa-Uluslararası yol ağı uumlyesi bulunduğumuz

Birleşmiş Milletler AEKrsquoca uumllkeleri birbirine bağlayan kara yollarının geliştirilmesini teşvik

amacıyla kullanıma konmuş bir sistemdir

Uumllkemize Avrupa sınırlarından E-80 ve E-90 numaraları ile giren iki anayol sisteme ve

amaca uygun olarak İran ve Irak sınırlarında Asya ve Ortadoğu uluslararası yol ağlarına

bağlantı sağlayacak şekilde duumlzenlenmiştir E yollarının Kafkasya ve Orta Asya uumllkelerine

uzatılması konusundaki ccedilalışmalara paralel olarak E-97 ve E-95 hatlarının oluşturulması

kabul edilmiştir

193 Kuzey - Guumlney Avrupa Otoyolu (TEM) Projesi

Tuumlrkiye ile birlikte Avusturya Bulgaristan Ccedilekoslovakya Yunanistan Macaristan

İtalya Polonya ve Yugoslavyarsquonın uumlyelikleri ile kurulan projede Doğu Avruparsquoda

gerccedilekleşen değişimler ve geccedilişler nedeniyle TEM hatlarının buumltuumlnluumlğuumlnuumln bozulması

sonucunda uumlye uumllke sayısı zaman zaman değişmiştir 1997 yılı itibariyle projeye uumlye uumllkeler

Bulgaristan Ccedilek Cumhuriyeti Guumlrcistan Hırvatistan İtalya Litvanya Macaristan Polonya

Romanya Slovakya ve Tuumlrkiyersquo dir

Resim 115 Tuumlrkiyersquodeki TEM otoyolları

Başlangıccedilta yaklaşık 10000 kmrsquolik bir otoyolu ağının tesisini oumlngoumlren TEM Projesi

kuzeyde Polonyanın Gdansk kentinden başlamakta 10 uumllke uumlzerinden geccedilerek Adriyatik

19

Ege ve Karadeniz sahillerine erişmekteydi Ancak Doğu Avrupa uumllkelerinin sosyal ve

ekonomik yapılarında son yıllarda goumlruumllen değişmelere ve bunun sonucu olarak ortaya ccedilıkan

yeni ilişkilere paralel olarak TEM Projesine doğu-batı istikametinde yeni hatlar ilave

edilerek TEM ağı yaklaşık 20149 kmrsquoye ccedilıkartılmıştır

Uumllkemiz sınırları iccedilinde kalan boumlluumlmuuml ise Kapıkule İstanbul Ankara Aşkale

guumlzergacirchını takiben Trabzonda Karadenize doğuda Guumlrbulak batıda Afyon uumlzerinden

İzmir ve Ege Denizine guumlney ve guumlneydoğuda ise Yayladağ ve Cizre hudut kapılarımıza

ulaşmaktadır Ayrıca Gerede-Samsun-Trabzon-Rize-Hopa guumlzergacirchının da TEM ağına ilave

edilmesiyle TEMin Tuumlrkiye sınırları dacirchilicircndeki yol uzunluğu 5556 km olmuştur

194 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT-ECO)

ECO 1964 yılında kurulan Kalkınma İccedilin Boumllgesel İşbirliği Teşkilatı (RCD) nın bir

devamı olarak Tuumlrkiye İran ve Pakistan arasında imzalanan bir protokolle kurulmuştur

Teşkilatın oumlncelikli hedefleri arasında serbest bir taşımacılık sistemi yer aldığından

ulaştırma ile ilgili konular buumlyuumlk oumlnem arz etmektedir Uumlye uumllkeler arasında ekonomik ticari

ve kuumlltuumlrel işbirliğini sağlamak amacıyla kurulan teşkilat daha sonra Sovyetler Birliğinin

dağılmasıyla bağımsızlıklarını kazanan boumllgedeki bazı uumllkelerin de katılımıyla uumlye sayısını

10a ccedilıkarmıştır Buguumln itibariyle Tuumlrkiye İran Pakistan Azerbaycan Tuumlrkmenistan

Oumlzbekistan Kırgızistan Kazakistan Afganistan ve Tacikistan ECO uumlyesi uumllkelerdir Kuzey

Kıbrıs Tuumlrk Cumhuriyeti de goumlzlemci uumlye statuumlsuuml ile ECO ccedilalışmalarını izlemektedir

Tuumlrk taşımacılarının orta ve uzak Asyaya ulaşması iccedilin oumlnemli guumlzergacirchları iccedileren uumlye

uumllkeler taşımacılık konusunda ccedileşitli anlaşmaların hazırlık ccedilalışmalarını suumlrduumlrmektedir

Uumllkemiz bu ccedilalışmaların tamamına aktif olarak katılmakta ve gerekli katkıyı sağlamaktadır

Resim 116 ECO (Economic cooperation organization)

Yeni katılımlarla birlikte boumllgesel işbirliğinde roluuml ve oumlnemi artan ECO ccedilerccedilevesinde

kesintisiz bir kara yolu ulaşımı iccedilin ilave guumlzergacirchlara ihtiyaccedil duyulmuş olup bu konuda

ccedilalışmalar suumlrduumlruumllmektedir

20

110 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Lojistik Firma

(freight forwarder)

Kara yolu taşıma sistemleri oumlzellikle muumlşteri ilişkileri ile kara yolu iş

organizasyonunda oumlnemli roluuml bulunan lojistik firma tarafından yoğun olarak

etkilenmektedir Lojistik firmanın kara yolu taşımacılık sistemleri iccedilindeki etkinliğini

sağlayabilmesi iccedilin oumlnem vermesi gereken hususlar şunlardır

Taşımacılık hizmetlerinde yuumlksek kalite

Suumlratli ve tam zamanında teslimat

Seferlerde sıklık ve duumlzenlilik

Goumlndericilere esnek fiyat oumlnerileri

Resim 117 Fiyatlandırma

Lojistik Firma bu unsurlar sayesinde taşıyıcı ile birebir bağlantı kurabilir ve

muumlşterilerine uygun ccediloumlzuumlm imkacircnları yaratabilir Kara yolu eşya taşımacılığında lojistik

firmanın temel işlevi diğer taşıma tuumlrlerinde olduğu gibi taşıma organizasyonunun yerine

getirilmesidir Lojistik firma taşıma organizasyonunu yerine getirirken goumlz oumlnuumlne aldığı en

oumlnemli unsur muumlşteri odaklı hizmet anlayışıdır Hizmetin kesintisiz ve suumlrekli olarak aynı

kalitede ve duumlşuumlk maliyette verilebilmesi lojistik firmanın temel ccedilalışma prensibi

olmaktadır

Lojistik firmanın ana hizmeti muumlşterilerine kara yolu ile yapılacak taşımalarda tarifeli

seferler organize edecek şekilde yuumlk konsolidasyonu yapmasıdır Bu amaccedilla aynı guumlzergacircha

youmlnelik bulunan yuumlk talepleri hacim olarak yetersiz olsa bile hizmetin suumlrekliliğinin

sağlanması amacıyla duumlzenli olarak verilebilmelidir

Lojistik firmanın hizmet yaklaşımı duumlşuumlk hacimli yuumlklerin taşınmasında

konsolidasyon yaparak bireysel ihracatccedilı ve ithalatccedilının goumlnderilerine daha avantajlı bir

ortam oluşturmaktır

Lojistik firmaların kara yolu eşya taşımacılığı ile goumlndericiye sağlayabileceği faydalar

şu şekilde sıralanabilir

21

Lojistik firmanın bir hizmet organizasyonu olarak muumlşterilerine ihtiyaccedil duyduğu

yuumlksek esnekliği sunabilmesi

Yuumlk konsolidasyonu yapabilmenin sağladığı yeterli yuumlk bulma avantajı

Resim 118 Yuumlk konsolidasyonu

Depodan depoya guumlvenli taşıma

Duumlzenli ve sık yuumlkleme yapılabilmesi

Taşıma ve depo yerlerinin kapasitelerinin iyi kullanımına youmlnelik optimal

ccediloumlzuumlmlemeler sayesinde oumlnemli maliyet avantajı oluşturması

Taşımayı buumltuumlnuumlyle kontrol altında tutma olanağı

Sevkiyatın araccedil takip sistemiyle suumlrekli izlenebilmesi

Suumlratli teslimat imkacircnı

Kolay yuumlkleme ve boşaltma olanağı

Uygun fiyat tarifelerinin oluşturulmasıdır

1101 Taşıma Organizatoumlruuml Olarak Lojistik Firma (freight forwarder)

Kara yolu eşya taşımacılığında Lojistik Firmarsquonın taşıma organizatoumlruuml olarak başlıca

roluuml uluslararası taşımacılıkta goumlndericilerin (ihracat ve ithalatccedilılar) yuumlklerinin teslim

yerlerine en iyi koşullarda ulaştırılmasına youmlnelik faaliyetlerde bulunmasıdır

Lojistik firmanın taşıma organizatoumlruuml olarak hizmet suumlrecinin aşamaları şunlardır

Muumlşteri talebi

Hizmet tarifelendirme

Teklif verilmesi

Soumlzleşme yapılması

Hizmetin yerine getirilmesi

22

Goumlnderici ihracat ve ithalat eşyasının taşınmasını guumlvenli hızlı ve duumlşuumlk fiyatla

yapabilecek taşıma organizatoumlruuml (lojistik firma) firmalarla ilgili pazar araştırması yapabilir

Goumlnderici iccedilin lojistik firma seccediliminde oumlnemli unsurlar şunlardır

Lojistik firmanın sevk edilmesi planlanan boumllgedeki faaliyet alanı

Taşınacak malla ilgili daha oumlnceki deneyimi

Taşıma ve diğer hizmetlere ait rekabetccedili tarifeleri

Hizmet kalitesi

Firma referansları

İş deneyimleri

Firma guumlvenliği

Goumlndericinin lojistik firmadan beklentisi sadece rekabetccedili fiyatlara dayanmamakta

sevk edilecek eşyaya ait taşıma deneyimi ve taşımayı emniyetli ve tam zamanında teslim

edilmesi başta olmak uumlzere hizmet kalitesi yuumlksek bir şekilde yerine getirebilmesine bağlı

olmaktadır

Lojistik firmanın tercih edilebilir olabilmesi iccedilin pazarlama stratejileri oluşturması

gerekmektedir Pazarlama stratejilerini oluştururken lojistik firmalar muumlşterilerine sunduğu

hizmet alanını genişleterek yeni hizmet alanlarını nitelikli olarak sağlamayı ve rekabetccedili fiyat

politikaları oluşturmayı oumln planda tutmalıdır Lojistik firmanın kara yolu stratejilerinin

başarılı olabilmesi iccedilin aşağıdaki unsurlara yeterince oumlnem vermek durumundadır

Profesyonel bir işadamı bilinci ile ccedilalışmalıdır

Goumlndericinin talep ve beklentilerine dikkat edilmelidir

Goumlndericiye verdiği soumlzleri titizlikle yerine getirmelidir

Belirsizlik durumlarında mutlaka goumlnderenle bağlantıya geccedilmelidir

Maliyet ve kacircrlılık analizleri yapmalıdır

1102 Kara Yolu Hizmet Soumlzleşmesi

Taşıma organizatoumlruuml olarak lojistik firma (freight forwarder) uluslararası kara yolu

eşya taşımacılığında faaliyetlerini goumlndericilerin (ihracat veya ithalatccedilı) talimatları

ccedilerccedilevesinde yerine getirmektedir Goumlndericiler yuumlklerin taşınması veya diğer faaliyetlerin

organizasyonu iccedilin yuumlk taşıyıcılar ile (ihracatta malları teslim alacak veya ithalatta

sevkiyatları planlamak uumlzere yurt dışı acentelerle) bir hizmet soumlzleşmesi yapmaktadır

Goumlndericilerin yuumlkleri bazen tam kamyon yuumlkuuml (FCL) olabileceği gibi bazen de kamyon

yuumlkuumlnuuml dolduramayacak hacimde olabilir Kamyon yuumlkuumlnden az olduğunda lojistik firma

bireysel goumlndericilere ait yuumlkleri konsolidasyon yaparak kamyon yuumlkuuml hacmine ulaştırabilir

Goumlnderici işveren olarak taşıma organizatoumlruuml lojistik firmayla bir hizmet soumlzleşmesi

yapar Bu soumlzleşme uygulamada goumlndericinin yazılı talimatı ile olabileceği gibi bazen de

guumlvenilir muumlşterilerden ndashgoumlndericiden- soumlzluuml de alınabilir

23

Taşıma organizatoumlruuml lojistik firmanın bir taşıma firması bulup muumlşterilerden aldığı

eşyayı taşıtması gerekecektir Lojistik firma goumlnderenle yaptığı soumlzleşmenin bir benzerini

goumlnderenin istediği koşulları yerine getirebilecek bir taşımacıyla da yapabilir Lojistik firma

goumlndericinin sevk talimatına goumlre taşımayı organize ederek taşıyıcıyı youmlnlendirir

Lojistik firmanın hizmet soumlzleşmesi yaptığı muumlşterisine karşı taşıma ile ilgili

yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine getirebilmesi iccedilin taşıyıcı seccediliminden malların teslim edilmesine

kadar tuumlm aşamalarda taşıma suumlrecinin takip edilmesi gereklidir Lojistik firma goumlndericiyi

(muumlşteri) memnun edebilecek hizmet tarifesini oluşturmak amacıyla taşıyıcı seccediliminde

goumlndericinin kendisi iccedilin oumlnemli olan konuları aynı şekilde taşıyıcıdan da talep etmelidir

Uluslararası taşımalarda lojistik firmanın yapmış olduğu hizmet soumlzleşmesinin işlerliği

ldquoMal Teslim Alındı Makbuzu (Forwarderrsquos Certficate of Receipt FCR)rdquo duumlzenlemesiyle

kesinlik kazanmaktadır Lojistik firma tarafından goumlndericiye yani ihracatccedilı veya ithalatccedilıya

verilen FCR belgesi ile soumlz konusu malın zilyetliği lojistik firmanın uumlzerine geccedilmektedir

Resim 119 Malların teslim alınma işlemleri

24

X İhracat AŞ

Merter 235 İstanbul Tuumlrkiye

Tel 0212 125 25 27

Faks 0212 125 125 25 25

E-Posta XXcom

HİZMET SOumlZLEŞMESİ

Merter 235 İstanbul adresinde bulunan X İhracat AŞ ile Sefakoumly

Cumhuriyet Cad 17 İstanbul adresinde bulunan Hizmet Lojistik AŞ

arasında aşağıdaki şartlarda taşıma hizmet soumlzleşmesi yapılmıştır

1 Hizmet Lojistik AŞX AŞrsquonin Merter deposundan Almanya ve

Fransarsquoya sevk edilecek mamulleri taşıyacaktır Araccedillar hazır giyim

taşımasına uygun askılı araccedillar olacaktır

2 Sevkiyatlar uumlretimde bir aksama olmadıkccedila her hafta cuma guumlnuuml

yapılacaktır Hizmet Lojistik AŞ bu nedenle her cuma saat 0800rsquode depo

oumlnuumlnde uygun araccedillarını hazır edecektir

3 Hizmet Lojistik AŞ Almanya ve Fransarsquoya sevkiyatın olup olmadığı

konusunda teyidi en geccedil her hafta ccedilarşamba guumlnuumlne kadar alacaktır

4 Hizmet Lojistik AŞ uygun aracı cuma guumlnuuml oumlğleden sonra saat

1430rsquoa kadar tedarik edemediği takdirdeX AŞ başka firmadan araccedil tedarik

ederek malları sevk edecektir Navlun fiyat farkı bulunduğunda fiyat farkı ile

birlikte her araccedil iccedilin 500 Euro tutarını Hizmet Lojistik AŞ fatura edecektir

5 Taşıma uumlcreti Almanya iccedilin helliphelliphelliphellip Euro ve Fransa iccedilin helliphelliphellip

Euro olacaktır

6 Bu soumlzleşme imza tarihinden itibaren 1 yıl suumlre ile geccedilerlidir

Taraflardan biri bir ay oumlncesinden yazılı olarak anlaşmanın sona erdiğini

diğer tarafa bildirmedikccedile soumlzleşme suumlresi 1 yıl daha aynı şartlarda uzatılmış

olacaktır

7 Muumlcbir hacircller soumlzleşme kapsamı dışındadır

8 Taraflar arasındaki anlaşmazlıklar oumlncelikle iyi niyet ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlme kavuşturulacaktır Ccediloumlzuumlmsuumlzluumlk hacirclinde İstanbul Ticaret Odasırsquonın

verdiği kararlar esas alınacaktır

İş bu soumlzleşme 01012008 tarihinde X AŞ ile Hizmet Lojistik AŞ

arasında yapılmıştır

X AŞ Hizmet Lojistik AŞ

Yetkili İmza Yetkili İmza

Belge 11 Kara yolu taşımacılık hizmet soumlzleşmesi oumlrneği

1

GİRİŞ

Sevgili Oumlğrenci

Uluslararası taşımacılık faaliyetlerinde kara yolu taşımacılığı kilit rol uumlstlenmektedir

Kara yolu taşımacılığı diğer taşıma tuumlrleriyle (deniz yolu demir yolu vb) birlikte oumlzellikle

de taşımanın başlangıccedil ve teslimat aşamalarında kullanılabilmektedir Esneklik hız ve diğer

taşıma tuumlrleriyle uyum bakımından birccedilok avantaja sahiptir

Taşımacılık uumllke sınırları iccedilinde yapılabileceği gibi uluslararası da olabilir Taşınacak

nesneler eşya da yolcu da olabilir Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığı uumllke dışından

alınan uumlruumlnlerinin nakli şeklinde uumllkenin dış satım uumlruumlnlerinin yurt dışına sevki şeklinde

veya bir uumllkeden bir başka uumllkeye transit taşımacılık şeklinde yapılabilir

Uluslararası kara yolu taşımacılığı dış ticarete konu olan fiziksel malların yurt dışına

sevk edilmesinde satılan veya satın alınan mamuluumln tamamlayıcısı ve ayrılmaz bir

parccedilasıdır Kara yolu taşımacılığı uumlruumlnuumln aktarma yapılmadan tam adrese teslim edilmesi

youmlnuumlnden diğer ulaştırma tuumlrlerine goumlre tercih sebebi olmaktadır

Kara yolu ile yapılacak eşya taşımacılığında yuumlkuumln temin edilmesi fiyat anlaşmasına

varılması yuumlke uygun araccedil temini en uygun yuumlklemenin yapılması ve buumltuumln bu işlemlerin en

kısa zamanda yerine getirilebilmesi hem muumlşteri memnuniyeti accedilısından hem de uumlruumlnlerin

guumlvenliği accedilısından oumlnem taşımaktadır

Bu moduumll sonunda edineceğiniz bilgi ve beceriler ile kara yolu taşımacılık sistemini

oumlğrenecek uluslararası kara yolu taşımacılığının yasal ccedilerccedilevesini uygulayabilecek kara

yolu taşımacılığının bileşenleri yuumlkleme ve sevkiyat işlemlerini gerccedilekleştirme becerisine

sahip olacaksınız

Kara yolu taşımacılığı

GİRİŞ

2

3

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

Ofis ortamında uluslararası anlaşmalar ve firma standartlarına goumlre bilgisayar telefon

ve yazıcı gibi donanımları kullanarak kara yolu taşımacılık sistemini oumlğreneceksiniz

Kara yolu taşımacılığının duumlnyadaki ve uumllkemizdeki gelişimi hakkında bilgi

edininiz

Kara yolu taşımacılığının diğer taşıma tuumlrlerine goumlre uumlstuumlnluumlklerini ve olumsuz

youmlnlerini araştırınız

Kara yolu taşımacılığında yer alan uluslararası oumlrguumltler ve goumlrevleri hakkında

araştırma yapınız

Ro-Ro taşımacılığı hakkında araştırma yapınız Ro-Ro taşımacılığının kara yolu

taşımacılığıyla olan bağlantısı hakkında bilgi edininiz

Uumllkemizin uluslararası kara yolu guumlzergacirchları hakkında bilgi toplayınız

Bulabileceğiniz belge resim dergi harita vb dokuumlmanları sınıf ortamında

arkadaşlarınızla paylaşınız

Araştırma yaparken ccedilevrenizde bulunan lojistik firma veya nakliye firmaları ile

anlaşmalı olarak ccedilalışan işletmelerin ilgili servislerinden yararlanabilirsiniz Ayrıca bu

firmaların internet sitelerinden de bilgi edinebilirsiniz

1 KARA YOLU TAŞIMACILIK SİSTEMİ 11 Kara Yolu Taşımacılığının Yapısı

Kara yolu taşıma sistemleri teknoloji şebekeler (ağlar) uluslararası ve yerel kurallar

ve duumlzenlemeler bilgi ve iletişim lojistik ve hizmet anlayış ve uygulamalarından meydana

gelmektedir Bu sistemler taşıma operatoumlrleri iccedil ve dış muumlşteriler ekonomik ve sosyal

faktoumlrler ile devletin ortaya koyduğu yasal ccedilerccedileve ile suumlrekli etkileşim hacirclindedir

Kara yolu taşımacılık sektoumlruumlnde arz ve talebin etkileşiminde destek hizmetler

taşımaya olan talep guumlzergacirch veya alternatif yollar terminaller guumlmruumlkler sınırlar ara

geccediliş noktaları araccedillar işletmelerin sayısı kurallar ve duumlzenlemeler etkin rol oynamaktadır

Buna goumlre taşıma sistemleri oumlzellikle teknoloji iletişim ekonomi gibi dışsal faktoumlrlerden

yoğun olarak etkilenmektedir

Kara yolu eşya taşımacılığı uumlcret karşılığında eşyanın bir yerden diğer bir yere

taşınmasını kara yolu ile sağlayan ve taşımacı ile goumlnderici arasında bir soumlzleşme

ARAŞTIRMA

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

AMACcedil

4

yapılmasını gerektiren bir taşıma şekli olarak tanımlanmaktadır Bu tanıma goumlre kara yolu

taşımacılığının doumlrt temel boyutu vardır

Taşınacak eşyanın var olması

Eşya taşıma işinin uumlstlenilmesi

Uumlcret karşılığı olması

Taşıma tuumlruuml olarak kara yolunun belirlenmesidir

Eşya taşıma işleri ile ilgili yasal duumlzenlemeler 10072003 tarih 4925 sayılı Kara

Taşıma Kanunu ve Tuumlrk Ticaret Kanunu (TTK) tarafından duumlzenlenmektedir Taşıma işlemi

uumlcret karşılığı yapılmalıdır Uumlcret karşılığı yapılmayan taşımacılık konusunda TTK

huumlkuumlmleri uygulanamaz

12 Kara Yolu Taşımacılığının Duumlnyadaki Gelişimi

1930 yıllarında ortaya ccedilıkan kuumlresel ekonomik bunalım ve İkinci Duumlnya Savaşı sonrası

ortaya ccedilıkan ekonomik olumsuzlukları aşan ve guumlccedillenen uumllkeler ekonomik youmlnden guumlccedilsuumlz

ve az gelişmiş uumllkelerin ekonomileri uumlzerindeki etki ve denetimlerini artırmışlardır ldquoOumlncelik

tarımrdquo telkinleri ile gelişmiş uumllkeler guumlccedilsuumlz ekonomiye sahip uumllkeleri bu youmlnde uumlretim

yapmaya youmlnlendirmişlerdir

Bunun sonucunda sanayiden uzaklaşan tarıma dayalı bir ekonomik yapı oluşturan

uumllkeler sanayileşme yolunda gelişme goumlsteren uumllkelerin dış pazarı hacircline gelmiştir

Resim 11 Kara yolu taşımacılığı

Gelişmiş uumllkelerin ekonomilerine ccedilok youmlnluuml faydalar sağlayacak olan bu durumun

gerccedilekleşmesi ve gelişmesi iccedilin her yerleşim alanına ulaşabilecek ve taşımayı

gerccedilekleştirecek en oumlnemli ulaşım sistemi kara yoluydu Kara yolu ağının kurulması ve

geliştirilmesi iccedilin ldquoOumlncelik kara yolunardquo duumlşuumlncesini hacirckim kılmıştır

5

13 Kara Yolu Taşımacılığının Uumllkemizdeki Gelişimi

Kara yolu taşımacılığının uumllkemizdeki gelişimine bakıldığında ccedilok hızlı bir seyir takip

ettiği goumlruumllmektedir

Uumllkemizin coğrafi yapısı ve sosyo-ekonomik youmlnden sahip olduğu oumlzel durum yanında

batı ile doğu arasında tabi bir koumlpruuml oluşu ve transit taşımacılığa elverişliliği eski ccedilağlardan

beri uumllkemizi kara yolu taşımacılığı alanında daima oumln plana ccedilıkarmıştır Uumllkemiz Asya

Avrupa ve Afrika kıtaları arasında olup kuzey-guumlney doğrultusunda 500 km doğu-batı

ekseninde 1500 km uzunluğunda ve yuumlzoumllccediluumlmuuml 776 000sup2 olan bir dikdoumlrtgen koumlpruuml

goumlruumlnuumlmuumlndedir

Bilindiği gibi Tuumlrkiye tarih oumlncesinden bu yana ccedilok ve ccedileşitli uygarlıkların oluştuğu

bir yerdir Guumlnuumlmuumlze dek bu oumlzelliğini koruyarak gelmiş doğu-batı arasında ldquokoumlpruumlrdquo

olmuştur Bunun bir sonucu olarak da uzak geccedilmişten bu yana değişik doğrultu ve

karakterde yol ağlarına sahip olmuştur ldquoİpek yolurdquo ldquoBaharat yolurdquo ldquoKral yolurdquo en ccedilok

bilinen tarihi yollardır Tuumlrkiye Avrupa Asya ve Afrika arasındaki oumlnemli konumundan

dolayı kendi ulaşım hatlarını ve taşıma filolarını geliştirmek iccedilin buumlyuumlk ccedilaba goumlstermiştir

Resim 12 İpek yolu

Buumltuumln duumlnyada oumlzellikle Avruparsquoda suumlratle gelişen teknoloji mal zengini batı ile petrol

zengini doğu uumllkeleri arasında buumlyuumlk ccedilapta ticari ilişkilerin doğmasına yol accedilmıştır Bu

durum uumllkemizi bu alanda oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiş 1950rsquoli yıllara kadar yok denecek kadar

az olan modern anlayışa uygun kara yolu alt yapısı ve kara yolu taşımacılığında yeni bir

takım yatırımlar yapılmasını ve teşvik tedbirlerinin alınmasını gerekli kılmıştır

O doumlnemlerde alt yapının kolay hızlı ve ekonomik bir şekilde gerccedilekleşmesi petroluumln

ucuz ve temininin kolaylığı yanında uumllkemizde otomotiv sanayinin kurularak motorlu

araccedilların uumlretilmesi kara yolu taşımacılığının ilerlemesine neden olmuştur Ayrıca devletin

1980rsquoli yıllardan itibaren uygulamaya koymuş olduğu teşvik tedbirleri sonucu uumllkemizde

6

motorlu araccedil sayısı oumlnemli oumllccediluumlde artmış ve gerek yurt iccedili gerekse uluslararası kara yolu

taşımacılığı suumlratle gelişmiştir

1980rsquolerden itibaren uumllkemizin ihracata youmlnelik buumlyuumlme politikalarına geccedilmesiyle dış

ticaret yapısal değişime uğramış dış ticarete konu mal grupları ccedileşitlenmiş tarım ve

madencilik uumlruumlnlerinin yerini sanayi uumlruumlnleri almaya başlamış taşınan malların hacmi kısa

bir suumlre iccedilinde 10 milyar dolarlık seviyelere ulaşmıştır

Dış ticaretin yapısal değişimine bağlı olarak deniz yolu ile yapılan doumlkme yuumlk

taşımaları yuumlk cinslerinin değişimi ve sevkiyatlarda esneklik gibi avantajlar nedeniyle yerini

kara yolu eşya taşımacılığına bırakmaya başlamıştır

Resim 13 Ro-Ro bağlantılı kara yolu taşımacılığı

Tuumlrkiye-İtalya Ro-Ro hattının kurulması taşıma maliyetlerinin azalmasına seferlerin

tarifeli yapılmasıyla ihracat sevkiyatlarının planlanmasına Balkan uumllkelerinin geccediliş

uumlcretlerini tekrar goumlzden geccedilirmesi gibi birccedilok olumlu gelişmenin ortaya ccedilıkmasına neden

olmuştur 2003 yılında Batı Avrupa uumllkelerine yapılan kara yolu taşımacılığımızın yuumlzde

72rsquosi soumlz konusu Ro-Ro hatlarından yapılarak dış ticaretimize ait malların taşınmasında

stratejik bir guumlzergacirch konumuna gelmiştir Boumlylece Tuumlrk kara yolu taşımacılığı deniz yolu

entegrasyonlu Ro-Ro ve demir yolu entegrasyonlu Ro-La taşıma alternatiflerini uumlreterek

Avrupa Birliği mevzuatıyla uyumlu hacircle gelmiştir

Tuumlrkiyersquonin uluslararası kara yolu ile eşya taşımacılığı sektoumlruumlnde hizmet alanı Asya

ile Avruparsquonın bir ucundan diğerine kadar geniş bir coğrafi alana yayılmış ithalat-ihracat ve

transit taşımalardaki payı ile uumllke ekonomisine yılda ortalama 2 milyar USD navlun uumlcreti

olarak doumlviz girdisi sağlar konuma ulaşmıştır

1990 yılından itibaren duumlnyadaki gelişmelere paralel olarak ihraccedil pazarlarımız ve

uumlruumlnlerimizde oumlnemli bir artış ve ccedileşitlenme olmuştur Bu kapsamda başta Almanya olmak

uumlzere geleneksel pazarlarımız olan Batı Avrupa uumllkelerinin yanı sıra Rusya ve Tuumlrk

Cumhuriyetleri de oumlnemli bir yer kazanmıştır Soumlz konusu yapısal değişime paralel olarak

7

Bağımsız Devletler Topluluğu uumlyesi uumllkeler ile bazı Orta Asya uumllkeleri iki binli yıllardaki

hedef pazarlarımız olarak tespit edilmiştir

Soumlz konusu uumllkelere kara yoluyla ulaşım imkacircnının bulunması uumllkemiz ihracatı

accedilısından buumlyuumlk avantaj teşkil etmektedir Yabancı uumllkelere yapılan eşya taşımacılığımızın

ağırlıklı olarak kara yolundan olması artan dış taleplerin zamanında karşılanmasını

kolaylaştırmaktadır

Tuumlrkiyersquonin kıtalararası koumlpruuml konumunda olması ccedilok modlu ulaşıma elverişli

durumu Kafkasya ve Hazar Denizi ccedilevresindeki uumllkelere geccedilişi sağlayacak yeni sınır

kapılarının accedilılması ve pek ccedilok uluslararası proje ccedilerccedilevesinde yeni bağlantıların

oluşturulması yolundaki ccedilalışmalar Tuumlrkiyersquonin oumlnemini artırmakta ve aktif olarak bu

ccedilalışmalara katılımını gerekli kılmaktadır

Uluslararası kara yolu taşımacılığında uumllkemizin araccedil filosu giderek yenilenmiş ve

toplam araccedil sayımız 30000 adede ulaşmıştır Bu sayının iccedilinde 23000 aracımız Euro normlu

araccedil olarak faaliyet goumlstermeye başlamıştır

Resim 14 Euro normlu modern nakliye aracı

4925 sayılı Kara yolu Taşıma Kanunu ile uumllkemizde kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlnde

yeni bir doumlnem başlamıştır Bu kanun ile birlikte taşımacılık sektoumlruuml iccedilinde yer alan ve

faaliyet goumlsteren tuumlm işletmeler kayıt altına alınmış ve bu işletmelere faaliyet tuumlrlerine goumlre

lisans belgeleri verilmiştir

Kara yolu taşımacılığı buguumln tuumlm duumlnyada kendine has avantajlarından dolayı en

oumlnemli taşımacılık modudur Tuumlrkiye gibi uumlccedil yanı denizlerle ccedilevrili olan İspanyada dahi

uluslararası eşya taşımacılığında kara yolunun demir yolu ve iccedil suyollarına kıyaslandığındaki

payı 921dir Bu oran İngiltere iccedilin 889 15 AB uumllkesi iccedilin ortalama 792rsquodir

Uumllkemizde 1990 yılında 76 olan kara yolu taşımacılığı 2000 yılında 89rsquoa ve 2002

yılında da 93 oranına ulaşmıştır 2005 yılında 94rsquoe ccedilıkmıştır 1990 yılında 87 milyar

ton-km olan toplam taşımacılığımız ekonominin gelişmesi ile 2000 yılında 180 milyar ton-

kmrsquoye ulaşmıştır 2006 yılında bu rakam 200 milyar ton-kmrsquoyi aşmıştır ABDrsquode kara yolu

taşımasının genel taşımacılık iccedilindeki yeri 28 dir Buumltuumln duumlnyada kara yolu taşımacılığının

oranını duumlşuumlrmeye doumlnuumlk politikalar uygulanmaktadır

8

Uumllkemizde ulaşım sektoumlruuml iccedilinde en buumlyuumlk paya sahip olan kara yolu taşımacılığının

diğer sektoumlrlere nazaran kaza riski ccedilok yuumlksek olmasına rağmen gelişme goumlstermesinin ve

taşıma taleplerinde ilk sırayı almasının temelinde taşımayı ldquoKAPIDAN KAPIYArdquo

gerccedilekleştirmesi yanında hızlı kolay konforlu ve daha ekonomik bir hizmet sunması

yatmaktadır

14 Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Diğer Taşımacılık Tuumlrlerine

Goumlre Uumlstuumlnluumlkleri

Uluslararası kara yolu eşya taşınması ile diğer taşıma tuumlrlerine goumlre bir karşılaştırma

yapıldığında kara yolu taşımacılığının şu uumlstuumln youmlnleri bulunmaktadır

Kapıdan kapıya aktarmasız taşıma ve eşyanın yuumlkleme yeri ile boşaltma yerleri

dışında elleccedillenmemesi eşyanın yıpranmasını en aza indirmektedir Diğer taşıma tuumlrlerinde

oumlrneğin eşyanın limana veya demir yolu istasyonuna ulaşımına kadar bir yuumlkleme boşaltma

ana taşıma aracına yuumlklenme varış yeri limanı veya istasyonunda benzer elleccedillemenin

yapılması eşyaların daha fazla yıpranmasına sebep olmaktadır

Muumlşterinin istediği ve kara yolunun olduğu her noktaya taşıma seccedileneği

vermektedir

Kara yolu araccedillarının taşıma kapasitelerinin deniz demir yolu araccedillarına goumlre daha

kuumlccediluumlk olması nedeniyle taşımacılık sektoumlruumlnde daha esnek hareket imkacircnı sağlanmaktadır

Resim 15 Kara yolu araccedil taşıma kapasitesi

Tuumlrkiye gibi kara yoluyla uluslararası eşya naklinde kullanılabilecek taşıt sayısının

talebe goumlre daha fazla olduğu uumllkelerde rekabet uumlst seviyelere ulaşmakta ve boumlylelikle

muumlşteri lehine duumlşuumlk navlun fiyatlarının oluşmasına neden olmaktadır

Kara yolu eşya taşımacılığı diğer taşıma tuumlrlerine goumlre (deniz hava demir yolu

boru hattı vb) daha az yatırım maliyeti gerektirmektedir

Kara yoluyla daha duumlzenli ve sık sefer imkacircnı bulunmaktadır

Goumlndericinin kendisinin organize ettiği oumlzellikle kuumlccediluumlk ccedilaplı sevkiyatlara oranla

taşıma maliyetini azaltmaktadır

Ambalajlama ve sevkiyata hazırlamada zaman ve kaynaklardan tasarruf olanağı

sağlanmaktadır

9

15 Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığının Goumlndericiye

Sağladığı Faydalar

Kısa suumlrede teslim edilmesi gereken yuumlkler iccedilin suumlratli sevkiyat yapabilmesine

youmlnelik proje bazlı ccediloumlzuumlm yolları ortaya ccedilıkarılabilir

Gelişmiş kara yolu ağlarının getirdiği hızlı ve guumlvenli hizmet alma imkacircnları

yaratılabilir

Lojistik firma veya taşıma şirketleriyle birebir ilişki iccedilinde ccedilalışma olanağının

bulunması sayesinde sevk edilecek eşyaya oumlzel muamele yapılmasını sağlayabilir

Kara yolu taşımacılık hizmetleri ile bağlantılı diğer lojistik suumlreccedillerle

zenginleştirilerek hizmette ccedileşitlilik oluşturulabilir

Tahmin edilebilen maliyetlerin kolay hesaplanması ile tasarruf sağlanabilir

Resim 16 Tasarruf

Dokuumlmantasyon işleri ile ara noktalarda yuumlkleme ve boşaltmadan taşımanın

sorunsuz yuumlruumlmesinden lojistik firma sorumlu olduğundan taşıyıcı sadece sevkiyata

goumlnderici ise muumlşteri ilişkilerine odaklanabilir

Duumlnya ticaretindeki doumlnuumlşuumlm ve yeni oluşumların etkisi yoğun bir şeklide lojistik ve

taşıma sektoumlruuml uumlzerinde goumlruumllmektedir Hemen hemen buumltuumln sektoumlrlerle doğrudan ilişkisi

olan lojistik uluslararası pazarlarda rekabet avantajının elde edilmesinde kilit rol

uumlstlenmektedir Uumlruumln veya hizmetlerin hedef pazarlara rakiplerden bir adım oumlnde olarak daha

hızlı ve daha ekonomik bir biccedilimde ulaştırılması uluslararası lojistik faaliyetlerinin oumlzuumlnuuml

teşkil etmektedir

Resim 17 Kara yolu taşımacılığı ve diğer taşıma tuumlrleri

10

Uluslararası ticaret eğilimleri lojistik sektoumlruumlnuuml daha iyi anlayabilmek ve

yorumlayabilmek iccedilin buumlyuumlk katkı sağlamaktadır Her sektoumlrde yaşanan rekabet ve koumlkluuml

değişimler beraberinde ccedilarpan etkisi yaparak lojistik alanında da etkisini goumlstermektedir

Rekabet ortamı yatırım maliyetleri hız ve esneklik accedilısından lojistik hizmetlerin

vazgeccedililmez bileşeni olan kara yolu eşya taşımacılığının diğer taşımacılık tuumlrlerine goumlre daha

fazla avantajı bulunmaktadır

16 Kara Yoluyla Eşya Taşımacılığının Olumsuz Youmlnleri

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığının bir kısım uumlstuumlnluumlkleri olmasına rağmen

bazı olumsuz youmlnleri de bulunmaktadır Bunlar

Numune veya benzeri nitelikte taşınacak eşyanın duumlşuumlk miktarda olması hacirclinde bu

eşyaların bir araccedil iccedilinde sevk yerlerine ayrı ayrı ulaştırılması gerekmektedir Parsiyel

malların toplanması dağıtımı zaman ve maliyet youmlnuumlnden olumsuzluk yaratmaktadır Hava

yolu parsiyel taşımalarda zaman ve maliyet youmlnuumlnden kara yoluna goumlre daha tercih

edilebilen bir taşıma tuumlruumlduumlr

Ağır ve yuumlksek hacimli eşyaların kara yolu ulaştırma mevzuatına uyumlu

olmaması taşınmalarını ccediloğunlukla imkacircnsız hacircle getirmektedir Bu tuumlr eşyaların demir yolu

veya deniz yoluyla taşınması daha verimli olmaktadır

Kara yoluyla uluslararası eşya taşımacılığında hukuki mevzuat bekleme suumlreleri

ile eşyanın hacmi ve niteliğine bağlı olarak diğer taşıma tuumlrlerine goumlre olumsuzluklar

yaratabilmektedir

Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta ihracat ve ithalat uumllkeleri arasında yuumlkuumln transit

geccediltiği uumllkelerde uyulması gereken guumlmruumlk mevzuatları bulunmaktadır Buna karşılık deniz

ve hava yolunda ccediloğunlukla ithalatccedilı ve ihracatccedilı olarak uumllkeler arasında transit geccediliş uumllkeleri

bulunmamaktadır Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta transit guumlmruumlkler ilave bekleme

suumlreleri oluşturmaktadır

Resim 18 Kara yolu taşımacılığında transit geccediliş

11

17 Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Uluslararası Oumlrguumltler

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığında etkili olan oumlrguumltler

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (CEMT-UBAK)

Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Uluslararası Taşıma Organizatoumlrleri Dernekleri Federasyonu (FIATA)

Kara yolu taşımacılık enduumlstrisinin bu oumlrguumltler vasıtası ile Tuumlrkiye ve yurt dışı

ulaştırma ve taşımacılık politikalarının irdelenmesi işletmelerin ve uumllkelerin dış ticarette

rekabetccedili uumlstuumlnluumlğuuml sağlamasında oumlnemli bir fonksiyonu olacaktır

171 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE) ldquoİccedil Ulaşım Komitesi Kara

Yolu Trafik Guumlvenliği Bozulabilir Maddelerin Taşınması Kombine Taşımacılık Tehlikeli

Maddelerin Taşınmasırdquo ccedilalışma gruplarından oluşmaktadır

İccedil ulaşım komitesinde yapılan goumlruumlşmeler sonrasında ccedileşitli Avrupa Birliği uumlye

uumllkelerinin katıldığı anlaşmalar aşağıdaki gibi sıralanabilir

CMRndashEşyaların Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşıma Soumlzleşmesine İlişkin

Anlaşma Uumllkemizin soumlzleşmeye taraf olma proseduumlruuml tamamlanmış olup 30 Ekim 1995

tarihinden itibaren yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Tır SoumlzleşmesindashTır Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair

Guumlmruumlk Soumlzleşmesi Uumllkemizin 1985 yılında kabul ettiği soumlzleşme halen uygulanmaktadır

Resim 19 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi

ADRndashTehlikeli Maddelerin Kara Yoluyla Uluslararası Taşınmasına İlişkin Avrupa

Anlaşması Uumllkemizin anlaşmaya taraf olabilmesi amacıyla ccedilalışmalar başlatılmıştır

12

Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) İslam Kalkınma Teşkilatı (İKT) gibi

uluslararası kuruluşlar iccedilinde de kara ulaştırmasına ilişkin konular Tuumlrkiye tarafından

izlenmekte ve gerekli ccedilalışmalar yapılmaktadır

172 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI southeast european cooperation ınititative)

11 uumllkenin katılımı ile kurulmuştur Bu girişime Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik

İşbirliği ve Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) destek vermektedir SECI

girişiminin amacı boumllge uumllkeleri arasında kara yolu eşya taşınmasına youmlnelik sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması ve ticaretin artırılmasıdır Bu amaca youmlnelik ortak girişim uumlye

uumllkeler arasında 1999 yılında ldquoMutabakat Zaptırdquo yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Resim 110 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

SECI buumlnyesinde guumlndem Komitesirsquonin saptadığı oumlncelikli projeler ele alınmakta ve

uumlye uumllkelerin eşguumlduumlmuumlnde yuumlruumltuumllmektedir SECI projeleri ile ilgili olarak tesis edilen

komitelerin uumlyelerini seccedililmiş ve goumlnuumllluuml kişiler oluşturmaktadır Uumllkemiz SECIrsquonın

ccedilalışmalarına diğer uumlye uumllkeler gibi resmicirc kuruluşlarımız ve oumlzel sektoumlr temsilcilerinden

oluşturulan heyetler ile katılmaktadır

173 Avrupa Ulaştırma Bakanları Konferansı (CEMTndashUBAK)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) 1953 yılında Avruparsquonın sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması uumllkeler arası ulaştırma ve guumlmruumlk mevzuatının

uyumlaştırılmasının sağlanması amacıyla kurulmuştur İlk kuruluşa katılan 16 uumllke

(Almanya Avusturya Belccedilika Danimarka İspanya Fransa İngiltere Yunanistan İtalya

Luumlksemburg Norveccedil Hollanda Portekiz İsviccedilre ve Tuumlrkiye) 16 maddelik anlaşmayı

imzalayarak kuruluşu resmileştirmiştir

Kuruluşun yapmış olduğu başarılı ccedilalışmalar nedeniyle işlevi Avrupa sınırlarını da

aşarak 41 uumlye uumllke ile bazı Orta Asya ve Kuzey Afrika uumllkelerini de kapsar konuma

ulaşmıştır UBAK ccedilalışmalarını ccedilalışma grupları hacirclinde suumlrduumlrmektedir Daimi sekreterya

Parisrsquote bulunmaktadır

UBAK belgeleri geccedilerli oldukları uumllkelere goumlre doumlrde ayrılır

13

Tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan + İtalya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

UBAK Belgelerinin uumlzerinde geccedilersiz olduğu uumllkenin uluslararası harf kodu bir ccedilember

iccedilinde işareti ile kaplanmış olarak yer almaktadır

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyesi olduğu konferansın ccedilalışmalarında taşımacılığın

geliştirilmesi trafik kara yolu guumlvenliği ccedilevrenin korunması gibi konular oumlncelik

taşımaktadır

174 Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU)

Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU International Road Transport Union)

duumlnyadaki kara yolu taşımacılığı alanında nakliye operatoumlrleri taşıma şirketlerinin sahipleri

kamyon taksi otobuumls olmak uumlzere tuumlm sektoumlruuml temsil eden bir organizasyondur 1948

yılında İtalyarsquoda kurulmuş olan bu oumlrguumltuumln buguumln 68 uumllkede 151 uumlyesi bulunmaktadır

Resim 111 Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

IRUrsquonun amacı kara yolunda ccedilevreye duyarlı emniyetli olarak mal ve insanların

taşınmasını sağlamak yuumlksek mesleki standartlara ulaşmak olarak belirtilebilir IRUrsquonun en

oumlnemli uygulamalarının başında uluslararası eşya taşınmasında TIR sisteminin

garantoumlrluumlğuumlnuuml yapması gelmektedir Oumlrguumltuumln temel amaccedilları şu şekilde belirtilebilir

Araccedilların emniyetli temiz ekonomik yakıt tuumlketimini sağlayacak girişimlerde

bulunmak

Filo youmlnetiminde araccedil bakımı ve ccedilalışma koşullarını duumlzenlemek

Kara yolunun emniyetli hacircle gelmesine yardımcı olmak

Ccedilevreye duyarlı araccedilları teşvik etmek

Uumllkeler arası resmi duumlzeyde ve uluslararası sivil toplum kuruluşları ile sıkı işbirliği

iccedilinde bulunmak

Kara yolunun daha emniyetli ve belge proseduumlruumlnuumln azaltılması iccedilin ccedilalışmak

Uumlyelerini ulusal ve uluslararası duumlzenlemeler konusunda bilgilendirmek

Uluslararası taşımacılık ve ticarette engelleri ortadan kaldırmaktır

14

Tuumlrkiyersquode kara yolu eşya taşıması ile ilgili sektoumlruuml temsil eden oumlnemli kuruluşlar

ise Ulaştırma Bakanlığı ve Guumlmruumlk Muumlsteşarlığı başta olmak uumlzere devletin tuumlm yetkili

kurumları Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Uumlretenler Derneği (UTİKAD)

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) ve Ro-Ro Gemi İşletmecileri ve Kombine

Taşımacılar Derneğirsquodir (RODER)

18 Tuumlrkiyersquonin Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığındaki

Ana Guumlzergacirchları

Tuumlrkiyersquonin dış ticaretinde en buumlyuumlk paya sahip olan Avrupa Birliği uumllkelerine

yapılmakta olan taşımacılık iccedilin iki oumlnemli guumlzergacirchı bulunmaktadır Tuumlrkiyersquonin doğu ve

guumlneyinden Kafkaslar Orta Asya ve Ortadoğu boumllgelerine yapılan kara yolu taşımacılığı

ccedileşitli belirsizlik ve yeniden yapılanmalar neticesinde gelişme goumlstermesine rağmen istenilen

seviyeden uzaktır Bu nedenle duumlzenli ve suumlrekli olarak gerccedilekleştirilen yasal ve teknik

altyapısı uluslararası standartlara ulaşmış olan iki guumlzergacirch Tuumlrkiye accedilısından son derece

stratejiktir Bunlar

Kapıkule Sınır Guumlmruumlk Kapısırsquondan yapılan kara yolu taşımacılığı

Ro-Ro gemileriyle kara yolu araccedil gereccedilleriyle İtalya uumlzerinden yapılan taşımacılık

181 Kapıkule Sınır Kapısırsquondan Yapılan Taşımacılık

Kapıkule uumlzerinden yapılan taşımacılık oumlnemli bir paya sahip olmasına rağmen transit

geccediliş uumllkeleri guumlmruumlklerindeki uzun bekleme suumlreleri geccediliş belgeleri sınırlamaları geccediliş

uumlcretleri tahditli yol ve geccediliş suumlreleri nedeniyle zaman zaman sorunlu bir guumlzergacirch hacirclini

alabilmektedir

Resim 112 Kara yolu taşımacılığında guumlzergacirchlar

Uluslararası kara yolu taşımacılığında oumlzellikle kara yolu taşıtlarının geccediliş

sınırlamalarının bulunduğu transit guumlzergacirchında bulunan uumllkelerde vagonların uumlzerinde

taşınarak varış uumllkesine sevk edilmeleri zorunlu hacircle gelmiştir Tuumlrkiye ile Avrupa Birliği

uumllkeleri arasında demir yolu aktarmalı taşımacılık bu sınırlamaların bulunduğu Avusturya

geccedilişlerinde yapılmaktadır

15

1811 Kara yolu Guumlzergacirchında Kullanılan Başlıca Hatlar

Bulgaristan - Romanya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - İtalya hattı

182 Ro-Ro Gemileriyle Yapılan Taşımacılık

Uluslararası kara yolu taşımacılığında geccediliş sınırlamaları transit suumlrelerinin uzun

zaman alması taşımacılığın toplam maliyetlerinin duumlşuumlruumllmesi gibi nedenlerle kara yolu

araccedillarının deniz yolu Ro-Ro gemilerine bindirilmesi bir zorunluluk hacirclini almıştır

Ro-Ro gemileri taşıma seccedileneği olan gemi tuumlruumlduumlr Taşıt gibi konteyner de taşıyabilir

Ayrıca paletli yuumlklerin de taşındığı goumlruumllmektedir

Ro-Ro gemileri aşağıdaki taşıt tuumlrlerini taşıyabilir

Şasili treyler (ccedilekicili ccedilekicisiz)

Treyler semi treyler

Diğer tekerlekli yuumlkler (kamyon vb)

Ro-Rorsquolarla gelişen kombine taşımacılık tramp veya duumlzenli hat taşımacılığındaki

limanların taşıma sistemindeki oumlnemini azaltmıştır Ro-Ro gemileri iccedilin kamyonların

ccedilıkışlarına uygun iskelelerin oluşturulması dışında hiccedilbir yuumlkleme ve boşaltma araccedil gereccedil ve

donanımına gerek duyulmaz

Resim 113 Ro-Ro taşımacılığı

Ro-Ro taşımacılığının hasarsız emniyetli ve hızlı taşıma imkacircnı sunması guumlmruumlklerde

daha az zaman kaybı ile geccediliş daha rekabetccedili taşıma uumlcretleri demektir Tuumlrkiyersquonin Ro-Ro

taşımacılığı ile alternatif konumdaki kara yolu transit taşımacılık guumlzergacirchında bulunan

uumllkelerde sıkccedila goumlruumllen ccedilalınma ve yağmaların oumlnuumlne geccedililmektedir Eşyaların uumlnite hacircline

getirilerek Ro-Ro ile kombine taşımacılık yapılması hasar riskini azaltmaktadır

Ro-Ro taşımacılığının uumlstuumlnluumlkleri şu şekilde belirtilebilir

16

Kara yolu araccedillarının Ro-Ro gemileriyle taşınması araccedilların yıpranma paylarını aza

indirir

Kara yollarının bakım ve onarımında tasarruf sağlar

Kara yolu trafik sıkışıklığı ve kaza risklerini azaltır

Belirgin doumlviz tasarrufu sağlar

Bazı hatlarda zaman kazancı sağlar

Teslimatta duumlzen ve planlama yapılmasına olanak sağlar

1821 Ro-Ro Guumlzergacirchları

İstanbul + Ccedileşme - Trieste Ro-Ro hatları

Buumlyuumlk filoya sahip nakliyecilerin ccediloğunun ağırlıklı olarak kullandıkları hatlardır Doğu

Avrupa uumllkelerindeki tonaj sınırlamalarına tabi olmaması ve araccedilların daha az km yapması

nedeni ile tercih sebebidir

Patra + Igoumenitsa - Bari + Ancona Ro-Ro hatları

Guumlney İtalya Guumlney Fransa ve İspanyarsquoya sefer yapan nakliyecilerin tercih ettikleri

ana hatlardır Maliyetlerin daha duumlşuumlk olması ve suumlre avantajı getirmesi nedeni ile tercih

sebebidir

Resim 114 Sık kullanılan Ro-Ro hatları

Haydarpaşa-Trieste Samsun-Novorossisk Trabzon-Sochi ve Zonguldak-Ukrayna

hatları ağırlıklı olmak uumlzere toplam 20rsquonin uumlzerinde Ro-Ro hattında seferler

gerccedilekleştirilmektedir

19 Uumllkemizin Uluslararası Kara Yolu Projeleri

Kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlmuumlzuumln uluslararası ilişkilerinin yuumlruumltuumllmesi ve sorunların

ccediloumlzuumlmuuml youmlnuumlnde ccedilaba goumlsterilmesi Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel

Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlrevleri arasındadır Bu amaccedilla uumllkemiz taşımacılarının yolcu ve eşya

taşıması yaptığı 48 uumllkeyle İkili Uluslararası Kara yolu Taşıma Anlaşması imzalanmış iki

17

uumllkeyle de paraf edilmiştir İmzalanan anlaşmalar ile iki uumllke arasında ve transit olarak

yapılmakta olan kara yoluyla yolcu ve eşya taşımacılığı belli duumlzenlemeler iccedilinde

gerccedilekleştirilmekte ortaya ccedilıkan sorunlar ise bu anlaşmalar ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlmlenebilmektedir

Anlaşmalar ile ikili taşımalar transit yolcu ve eşya taşımaları iccedilin kolaylıklar

getirilmektedir ayrıca

Geccediliş uumlcretleri

İkili taşımacılık transit eşya ve yolcu taşımacılığının tabi olacağı izin belgesi

proseduumlruuml

Doumlnuumlş yuumlkuuml ve uumlccediluumlncuuml uumllke taşımaları

Hangi tuumlr eşya taşımalarının izin belgesinden muaf tutulacağı

Taşıt personeli ve taşımacıların uyacağı kurallar

Taşıma faaliyetinden doğan oumldemelerin ne şekilde yapılacağı

Yolcu ve eşya taşımacılığına ilişkin guumlmruumlk ve diğer formalitelerin

kolaylaştırılması

Eşya taşımacılığında teminat konusu

Yolcular bagaj ve eşya iccedilin yaptırılacak sigorta

Karma Komisyonun kurulması ve goumlrevleri

gibi konular kapsamlı şekilde duumlzenlenmiştir

İkili anlaşmalarda yer alan ldquoKarma Komisyonrdquo her yıl toplanarak ortaya ccedilıkan

sorunların ccediloumlzuumlm yollarını goumlruumlşuumlr istatistikicirc bilgi değişimini sağlar ve takip eden yılı da

kapsayacak şekilde alınacak tedbirleri kararlaştırır

Diğer yandan birccedilok uumllkenin bir araya geldiği ve uumllkemizin de aktif olarak yer aldığı

uluslararası platformlarda uumllkemiz kara yolu taşımacılarının pazar paylarının artırılabilmesi

amacıyla gereken titiz ccedilalışmalar yapılmakta bu ccedilalışmalarda ccedilevrenin korunması trafik

guumlvenliği ve taşımacılığın serbestleştirilmesi gibi konular oumln planda tutulmaktadır

191 Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK) Projesi

Kıtalar arasında bir geccediliş boumllgesinde yer alan Tuumlrkiye kendi ulusal gelişmesi kadar

boumllgenin birliği accedilısından da kara yolu ağının gerekliliğine inanmıştır Bu nedenle uumllkemiz

sınırlarından geccedilen yaklaşık 3200 km yolu kapsayan Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK)

projesini gerccedilekleştirmiştir Bu proje kapsamına giren yol ağı toplam yol ağımızın 5rsquoini

teşkil etmektedir

Tuumlrkiye transit kara yolu Bulgaristan sınırında Kapıkulersquoden başlayarak İstanbul

uumlzerinden Gerede - Ankara yolu ile bir kolu Suriye sınırına diğeri Irakrsquoa devam etmekte

Geredersquoden ayrılan kuzey kolu ise Refahiye Erzincanrsquodan geccedilip İran sınırında sona

ermektedir

18

Soumlz konusu yol Avrupa ve Orta Doğu kara yolu ağını en uygun şekilde tamamladığı

gibi Avrupa uumllkelerinden Orta Doğu Batı Asya ve Kuzey Afrikarsquoya doğru trafik akışının

sağlandığı en kısa yoldur

192 Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK)

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyeleri arasında bulunduğu komisyonun temel amacı Avrupa

ekonomisinin yeniden yapılanması Avruparsquodaki ekonomik faaliyet duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

Avrupa uumllkelerinin gerek birbirleriyle gerekse diğer uumllkelerle ekonomik ilişkilerinin idame

ettirilmesi ve geliştirilmesi olarak belirlenmiştir AEK huumlkuumlmetlerin teknik uzmanlarının

ortak konular uumlzerinde anlaşmaya vardığı kapsamlı stratejiler ve politikalar oluşturdukları

bir forum niteliğindedir

Uumllkemizdeki E yolları olarak bilinen Avrupa-Uluslararası yol ağı uumlyesi bulunduğumuz

Birleşmiş Milletler AEKrsquoca uumllkeleri birbirine bağlayan kara yollarının geliştirilmesini teşvik

amacıyla kullanıma konmuş bir sistemdir

Uumllkemize Avrupa sınırlarından E-80 ve E-90 numaraları ile giren iki anayol sisteme ve

amaca uygun olarak İran ve Irak sınırlarında Asya ve Ortadoğu uluslararası yol ağlarına

bağlantı sağlayacak şekilde duumlzenlenmiştir E yollarının Kafkasya ve Orta Asya uumllkelerine

uzatılması konusundaki ccedilalışmalara paralel olarak E-97 ve E-95 hatlarının oluşturulması

kabul edilmiştir

193 Kuzey - Guumlney Avrupa Otoyolu (TEM) Projesi

Tuumlrkiye ile birlikte Avusturya Bulgaristan Ccedilekoslovakya Yunanistan Macaristan

İtalya Polonya ve Yugoslavyarsquonın uumlyelikleri ile kurulan projede Doğu Avruparsquoda

gerccedilekleşen değişimler ve geccedilişler nedeniyle TEM hatlarının buumltuumlnluumlğuumlnuumln bozulması

sonucunda uumlye uumllke sayısı zaman zaman değişmiştir 1997 yılı itibariyle projeye uumlye uumllkeler

Bulgaristan Ccedilek Cumhuriyeti Guumlrcistan Hırvatistan İtalya Litvanya Macaristan Polonya

Romanya Slovakya ve Tuumlrkiyersquo dir

Resim 115 Tuumlrkiyersquodeki TEM otoyolları

Başlangıccedilta yaklaşık 10000 kmrsquolik bir otoyolu ağının tesisini oumlngoumlren TEM Projesi

kuzeyde Polonyanın Gdansk kentinden başlamakta 10 uumllke uumlzerinden geccedilerek Adriyatik

19

Ege ve Karadeniz sahillerine erişmekteydi Ancak Doğu Avrupa uumllkelerinin sosyal ve

ekonomik yapılarında son yıllarda goumlruumllen değişmelere ve bunun sonucu olarak ortaya ccedilıkan

yeni ilişkilere paralel olarak TEM Projesine doğu-batı istikametinde yeni hatlar ilave

edilerek TEM ağı yaklaşık 20149 kmrsquoye ccedilıkartılmıştır

Uumllkemiz sınırları iccedilinde kalan boumlluumlmuuml ise Kapıkule İstanbul Ankara Aşkale

guumlzergacirchını takiben Trabzonda Karadenize doğuda Guumlrbulak batıda Afyon uumlzerinden

İzmir ve Ege Denizine guumlney ve guumlneydoğuda ise Yayladağ ve Cizre hudut kapılarımıza

ulaşmaktadır Ayrıca Gerede-Samsun-Trabzon-Rize-Hopa guumlzergacirchının da TEM ağına ilave

edilmesiyle TEMin Tuumlrkiye sınırları dacirchilicircndeki yol uzunluğu 5556 km olmuştur

194 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT-ECO)

ECO 1964 yılında kurulan Kalkınma İccedilin Boumllgesel İşbirliği Teşkilatı (RCD) nın bir

devamı olarak Tuumlrkiye İran ve Pakistan arasında imzalanan bir protokolle kurulmuştur

Teşkilatın oumlncelikli hedefleri arasında serbest bir taşımacılık sistemi yer aldığından

ulaştırma ile ilgili konular buumlyuumlk oumlnem arz etmektedir Uumlye uumllkeler arasında ekonomik ticari

ve kuumlltuumlrel işbirliğini sağlamak amacıyla kurulan teşkilat daha sonra Sovyetler Birliğinin

dağılmasıyla bağımsızlıklarını kazanan boumllgedeki bazı uumllkelerin de katılımıyla uumlye sayısını

10a ccedilıkarmıştır Buguumln itibariyle Tuumlrkiye İran Pakistan Azerbaycan Tuumlrkmenistan

Oumlzbekistan Kırgızistan Kazakistan Afganistan ve Tacikistan ECO uumlyesi uumllkelerdir Kuzey

Kıbrıs Tuumlrk Cumhuriyeti de goumlzlemci uumlye statuumlsuuml ile ECO ccedilalışmalarını izlemektedir

Tuumlrk taşımacılarının orta ve uzak Asyaya ulaşması iccedilin oumlnemli guumlzergacirchları iccedileren uumlye

uumllkeler taşımacılık konusunda ccedileşitli anlaşmaların hazırlık ccedilalışmalarını suumlrduumlrmektedir

Uumllkemiz bu ccedilalışmaların tamamına aktif olarak katılmakta ve gerekli katkıyı sağlamaktadır

Resim 116 ECO (Economic cooperation organization)

Yeni katılımlarla birlikte boumllgesel işbirliğinde roluuml ve oumlnemi artan ECO ccedilerccedilevesinde

kesintisiz bir kara yolu ulaşımı iccedilin ilave guumlzergacirchlara ihtiyaccedil duyulmuş olup bu konuda

ccedilalışmalar suumlrduumlruumllmektedir

20

110 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Lojistik Firma

(freight forwarder)

Kara yolu taşıma sistemleri oumlzellikle muumlşteri ilişkileri ile kara yolu iş

organizasyonunda oumlnemli roluuml bulunan lojistik firma tarafından yoğun olarak

etkilenmektedir Lojistik firmanın kara yolu taşımacılık sistemleri iccedilindeki etkinliğini

sağlayabilmesi iccedilin oumlnem vermesi gereken hususlar şunlardır

Taşımacılık hizmetlerinde yuumlksek kalite

Suumlratli ve tam zamanında teslimat

Seferlerde sıklık ve duumlzenlilik

Goumlndericilere esnek fiyat oumlnerileri

Resim 117 Fiyatlandırma

Lojistik Firma bu unsurlar sayesinde taşıyıcı ile birebir bağlantı kurabilir ve

muumlşterilerine uygun ccediloumlzuumlm imkacircnları yaratabilir Kara yolu eşya taşımacılığında lojistik

firmanın temel işlevi diğer taşıma tuumlrlerinde olduğu gibi taşıma organizasyonunun yerine

getirilmesidir Lojistik firma taşıma organizasyonunu yerine getirirken goumlz oumlnuumlne aldığı en

oumlnemli unsur muumlşteri odaklı hizmet anlayışıdır Hizmetin kesintisiz ve suumlrekli olarak aynı

kalitede ve duumlşuumlk maliyette verilebilmesi lojistik firmanın temel ccedilalışma prensibi

olmaktadır

Lojistik firmanın ana hizmeti muumlşterilerine kara yolu ile yapılacak taşımalarda tarifeli

seferler organize edecek şekilde yuumlk konsolidasyonu yapmasıdır Bu amaccedilla aynı guumlzergacircha

youmlnelik bulunan yuumlk talepleri hacim olarak yetersiz olsa bile hizmetin suumlrekliliğinin

sağlanması amacıyla duumlzenli olarak verilebilmelidir

Lojistik firmanın hizmet yaklaşımı duumlşuumlk hacimli yuumlklerin taşınmasında

konsolidasyon yaparak bireysel ihracatccedilı ve ithalatccedilının goumlnderilerine daha avantajlı bir

ortam oluşturmaktır

Lojistik firmaların kara yolu eşya taşımacılığı ile goumlndericiye sağlayabileceği faydalar

şu şekilde sıralanabilir

21

Lojistik firmanın bir hizmet organizasyonu olarak muumlşterilerine ihtiyaccedil duyduğu

yuumlksek esnekliği sunabilmesi

Yuumlk konsolidasyonu yapabilmenin sağladığı yeterli yuumlk bulma avantajı

Resim 118 Yuumlk konsolidasyonu

Depodan depoya guumlvenli taşıma

Duumlzenli ve sık yuumlkleme yapılabilmesi

Taşıma ve depo yerlerinin kapasitelerinin iyi kullanımına youmlnelik optimal

ccediloumlzuumlmlemeler sayesinde oumlnemli maliyet avantajı oluşturması

Taşımayı buumltuumlnuumlyle kontrol altında tutma olanağı

Sevkiyatın araccedil takip sistemiyle suumlrekli izlenebilmesi

Suumlratli teslimat imkacircnı

Kolay yuumlkleme ve boşaltma olanağı

Uygun fiyat tarifelerinin oluşturulmasıdır

1101 Taşıma Organizatoumlruuml Olarak Lojistik Firma (freight forwarder)

Kara yolu eşya taşımacılığında Lojistik Firmarsquonın taşıma organizatoumlruuml olarak başlıca

roluuml uluslararası taşımacılıkta goumlndericilerin (ihracat ve ithalatccedilılar) yuumlklerinin teslim

yerlerine en iyi koşullarda ulaştırılmasına youmlnelik faaliyetlerde bulunmasıdır

Lojistik firmanın taşıma organizatoumlruuml olarak hizmet suumlrecinin aşamaları şunlardır

Muumlşteri talebi

Hizmet tarifelendirme

Teklif verilmesi

Soumlzleşme yapılması

Hizmetin yerine getirilmesi

22

Goumlnderici ihracat ve ithalat eşyasının taşınmasını guumlvenli hızlı ve duumlşuumlk fiyatla

yapabilecek taşıma organizatoumlruuml (lojistik firma) firmalarla ilgili pazar araştırması yapabilir

Goumlnderici iccedilin lojistik firma seccediliminde oumlnemli unsurlar şunlardır

Lojistik firmanın sevk edilmesi planlanan boumllgedeki faaliyet alanı

Taşınacak malla ilgili daha oumlnceki deneyimi

Taşıma ve diğer hizmetlere ait rekabetccedili tarifeleri

Hizmet kalitesi

Firma referansları

İş deneyimleri

Firma guumlvenliği

Goumlndericinin lojistik firmadan beklentisi sadece rekabetccedili fiyatlara dayanmamakta

sevk edilecek eşyaya ait taşıma deneyimi ve taşımayı emniyetli ve tam zamanında teslim

edilmesi başta olmak uumlzere hizmet kalitesi yuumlksek bir şekilde yerine getirebilmesine bağlı

olmaktadır

Lojistik firmanın tercih edilebilir olabilmesi iccedilin pazarlama stratejileri oluşturması

gerekmektedir Pazarlama stratejilerini oluştururken lojistik firmalar muumlşterilerine sunduğu

hizmet alanını genişleterek yeni hizmet alanlarını nitelikli olarak sağlamayı ve rekabetccedili fiyat

politikaları oluşturmayı oumln planda tutmalıdır Lojistik firmanın kara yolu stratejilerinin

başarılı olabilmesi iccedilin aşağıdaki unsurlara yeterince oumlnem vermek durumundadır

Profesyonel bir işadamı bilinci ile ccedilalışmalıdır

Goumlndericinin talep ve beklentilerine dikkat edilmelidir

Goumlndericiye verdiği soumlzleri titizlikle yerine getirmelidir

Belirsizlik durumlarında mutlaka goumlnderenle bağlantıya geccedilmelidir

Maliyet ve kacircrlılık analizleri yapmalıdır

1102 Kara Yolu Hizmet Soumlzleşmesi

Taşıma organizatoumlruuml olarak lojistik firma (freight forwarder) uluslararası kara yolu

eşya taşımacılığında faaliyetlerini goumlndericilerin (ihracat veya ithalatccedilı) talimatları

ccedilerccedilevesinde yerine getirmektedir Goumlndericiler yuumlklerin taşınması veya diğer faaliyetlerin

organizasyonu iccedilin yuumlk taşıyıcılar ile (ihracatta malları teslim alacak veya ithalatta

sevkiyatları planlamak uumlzere yurt dışı acentelerle) bir hizmet soumlzleşmesi yapmaktadır

Goumlndericilerin yuumlkleri bazen tam kamyon yuumlkuuml (FCL) olabileceği gibi bazen de kamyon

yuumlkuumlnuuml dolduramayacak hacimde olabilir Kamyon yuumlkuumlnden az olduğunda lojistik firma

bireysel goumlndericilere ait yuumlkleri konsolidasyon yaparak kamyon yuumlkuuml hacmine ulaştırabilir

Goumlnderici işveren olarak taşıma organizatoumlruuml lojistik firmayla bir hizmet soumlzleşmesi

yapar Bu soumlzleşme uygulamada goumlndericinin yazılı talimatı ile olabileceği gibi bazen de

guumlvenilir muumlşterilerden ndashgoumlndericiden- soumlzluuml de alınabilir

23

Taşıma organizatoumlruuml lojistik firmanın bir taşıma firması bulup muumlşterilerden aldığı

eşyayı taşıtması gerekecektir Lojistik firma goumlnderenle yaptığı soumlzleşmenin bir benzerini

goumlnderenin istediği koşulları yerine getirebilecek bir taşımacıyla da yapabilir Lojistik firma

goumlndericinin sevk talimatına goumlre taşımayı organize ederek taşıyıcıyı youmlnlendirir

Lojistik firmanın hizmet soumlzleşmesi yaptığı muumlşterisine karşı taşıma ile ilgili

yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine getirebilmesi iccedilin taşıyıcı seccediliminden malların teslim edilmesine

kadar tuumlm aşamalarda taşıma suumlrecinin takip edilmesi gereklidir Lojistik firma goumlndericiyi

(muumlşteri) memnun edebilecek hizmet tarifesini oluşturmak amacıyla taşıyıcı seccediliminde

goumlndericinin kendisi iccedilin oumlnemli olan konuları aynı şekilde taşıyıcıdan da talep etmelidir

Uluslararası taşımalarda lojistik firmanın yapmış olduğu hizmet soumlzleşmesinin işlerliği

ldquoMal Teslim Alındı Makbuzu (Forwarderrsquos Certficate of Receipt FCR)rdquo duumlzenlemesiyle

kesinlik kazanmaktadır Lojistik firma tarafından goumlndericiye yani ihracatccedilı veya ithalatccedilıya

verilen FCR belgesi ile soumlz konusu malın zilyetliği lojistik firmanın uumlzerine geccedilmektedir

Resim 119 Malların teslim alınma işlemleri

24

X İhracat AŞ

Merter 235 İstanbul Tuumlrkiye

Tel 0212 125 25 27

Faks 0212 125 125 25 25

E-Posta XXcom

HİZMET SOumlZLEŞMESİ

Merter 235 İstanbul adresinde bulunan X İhracat AŞ ile Sefakoumly

Cumhuriyet Cad 17 İstanbul adresinde bulunan Hizmet Lojistik AŞ

arasında aşağıdaki şartlarda taşıma hizmet soumlzleşmesi yapılmıştır

1 Hizmet Lojistik AŞX AŞrsquonin Merter deposundan Almanya ve

Fransarsquoya sevk edilecek mamulleri taşıyacaktır Araccedillar hazır giyim

taşımasına uygun askılı araccedillar olacaktır

2 Sevkiyatlar uumlretimde bir aksama olmadıkccedila her hafta cuma guumlnuuml

yapılacaktır Hizmet Lojistik AŞ bu nedenle her cuma saat 0800rsquode depo

oumlnuumlnde uygun araccedillarını hazır edecektir

3 Hizmet Lojistik AŞ Almanya ve Fransarsquoya sevkiyatın olup olmadığı

konusunda teyidi en geccedil her hafta ccedilarşamba guumlnuumlne kadar alacaktır

4 Hizmet Lojistik AŞ uygun aracı cuma guumlnuuml oumlğleden sonra saat

1430rsquoa kadar tedarik edemediği takdirdeX AŞ başka firmadan araccedil tedarik

ederek malları sevk edecektir Navlun fiyat farkı bulunduğunda fiyat farkı ile

birlikte her araccedil iccedilin 500 Euro tutarını Hizmet Lojistik AŞ fatura edecektir

5 Taşıma uumlcreti Almanya iccedilin helliphelliphelliphellip Euro ve Fransa iccedilin helliphelliphellip

Euro olacaktır

6 Bu soumlzleşme imza tarihinden itibaren 1 yıl suumlre ile geccedilerlidir

Taraflardan biri bir ay oumlncesinden yazılı olarak anlaşmanın sona erdiğini

diğer tarafa bildirmedikccedile soumlzleşme suumlresi 1 yıl daha aynı şartlarda uzatılmış

olacaktır

7 Muumlcbir hacircller soumlzleşme kapsamı dışındadır

8 Taraflar arasındaki anlaşmazlıklar oumlncelikle iyi niyet ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlme kavuşturulacaktır Ccediloumlzuumlmsuumlzluumlk hacirclinde İstanbul Ticaret Odasırsquonın

verdiği kararlar esas alınacaktır

İş bu soumlzleşme 01012008 tarihinde X AŞ ile Hizmet Lojistik AŞ

arasında yapılmıştır

X AŞ Hizmet Lojistik AŞ

Yetkili İmza Yetkili İmza

Belge 11 Kara yolu taşımacılık hizmet soumlzleşmesi oumlrneği

2

3

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

Ofis ortamında uluslararası anlaşmalar ve firma standartlarına goumlre bilgisayar telefon

ve yazıcı gibi donanımları kullanarak kara yolu taşımacılık sistemini oumlğreneceksiniz

Kara yolu taşımacılığının duumlnyadaki ve uumllkemizdeki gelişimi hakkında bilgi

edininiz

Kara yolu taşımacılığının diğer taşıma tuumlrlerine goumlre uumlstuumlnluumlklerini ve olumsuz

youmlnlerini araştırınız

Kara yolu taşımacılığında yer alan uluslararası oumlrguumltler ve goumlrevleri hakkında

araştırma yapınız

Ro-Ro taşımacılığı hakkında araştırma yapınız Ro-Ro taşımacılığının kara yolu

taşımacılığıyla olan bağlantısı hakkında bilgi edininiz

Uumllkemizin uluslararası kara yolu guumlzergacirchları hakkında bilgi toplayınız

Bulabileceğiniz belge resim dergi harita vb dokuumlmanları sınıf ortamında

arkadaşlarınızla paylaşınız

Araştırma yaparken ccedilevrenizde bulunan lojistik firma veya nakliye firmaları ile

anlaşmalı olarak ccedilalışan işletmelerin ilgili servislerinden yararlanabilirsiniz Ayrıca bu

firmaların internet sitelerinden de bilgi edinebilirsiniz

1 KARA YOLU TAŞIMACILIK SİSTEMİ 11 Kara Yolu Taşımacılığının Yapısı

Kara yolu taşıma sistemleri teknoloji şebekeler (ağlar) uluslararası ve yerel kurallar

ve duumlzenlemeler bilgi ve iletişim lojistik ve hizmet anlayış ve uygulamalarından meydana

gelmektedir Bu sistemler taşıma operatoumlrleri iccedil ve dış muumlşteriler ekonomik ve sosyal

faktoumlrler ile devletin ortaya koyduğu yasal ccedilerccedileve ile suumlrekli etkileşim hacirclindedir

Kara yolu taşımacılık sektoumlruumlnde arz ve talebin etkileşiminde destek hizmetler

taşımaya olan talep guumlzergacirch veya alternatif yollar terminaller guumlmruumlkler sınırlar ara

geccediliş noktaları araccedillar işletmelerin sayısı kurallar ve duumlzenlemeler etkin rol oynamaktadır

Buna goumlre taşıma sistemleri oumlzellikle teknoloji iletişim ekonomi gibi dışsal faktoumlrlerden

yoğun olarak etkilenmektedir

Kara yolu eşya taşımacılığı uumlcret karşılığında eşyanın bir yerden diğer bir yere

taşınmasını kara yolu ile sağlayan ve taşımacı ile goumlnderici arasında bir soumlzleşme

ARAŞTIRMA

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

AMACcedil

4

yapılmasını gerektiren bir taşıma şekli olarak tanımlanmaktadır Bu tanıma goumlre kara yolu

taşımacılığının doumlrt temel boyutu vardır

Taşınacak eşyanın var olması

Eşya taşıma işinin uumlstlenilmesi

Uumlcret karşılığı olması

Taşıma tuumlruuml olarak kara yolunun belirlenmesidir

Eşya taşıma işleri ile ilgili yasal duumlzenlemeler 10072003 tarih 4925 sayılı Kara

Taşıma Kanunu ve Tuumlrk Ticaret Kanunu (TTK) tarafından duumlzenlenmektedir Taşıma işlemi

uumlcret karşılığı yapılmalıdır Uumlcret karşılığı yapılmayan taşımacılık konusunda TTK

huumlkuumlmleri uygulanamaz

12 Kara Yolu Taşımacılığının Duumlnyadaki Gelişimi

1930 yıllarında ortaya ccedilıkan kuumlresel ekonomik bunalım ve İkinci Duumlnya Savaşı sonrası

ortaya ccedilıkan ekonomik olumsuzlukları aşan ve guumlccedillenen uumllkeler ekonomik youmlnden guumlccedilsuumlz

ve az gelişmiş uumllkelerin ekonomileri uumlzerindeki etki ve denetimlerini artırmışlardır ldquoOumlncelik

tarımrdquo telkinleri ile gelişmiş uumllkeler guumlccedilsuumlz ekonomiye sahip uumllkeleri bu youmlnde uumlretim

yapmaya youmlnlendirmişlerdir

Bunun sonucunda sanayiden uzaklaşan tarıma dayalı bir ekonomik yapı oluşturan

uumllkeler sanayileşme yolunda gelişme goumlsteren uumllkelerin dış pazarı hacircline gelmiştir

Resim 11 Kara yolu taşımacılığı

Gelişmiş uumllkelerin ekonomilerine ccedilok youmlnluuml faydalar sağlayacak olan bu durumun

gerccedilekleşmesi ve gelişmesi iccedilin her yerleşim alanına ulaşabilecek ve taşımayı

gerccedilekleştirecek en oumlnemli ulaşım sistemi kara yoluydu Kara yolu ağının kurulması ve

geliştirilmesi iccedilin ldquoOumlncelik kara yolunardquo duumlşuumlncesini hacirckim kılmıştır

5

13 Kara Yolu Taşımacılığının Uumllkemizdeki Gelişimi

Kara yolu taşımacılığının uumllkemizdeki gelişimine bakıldığında ccedilok hızlı bir seyir takip

ettiği goumlruumllmektedir

Uumllkemizin coğrafi yapısı ve sosyo-ekonomik youmlnden sahip olduğu oumlzel durum yanında

batı ile doğu arasında tabi bir koumlpruuml oluşu ve transit taşımacılığa elverişliliği eski ccedilağlardan

beri uumllkemizi kara yolu taşımacılığı alanında daima oumln plana ccedilıkarmıştır Uumllkemiz Asya

Avrupa ve Afrika kıtaları arasında olup kuzey-guumlney doğrultusunda 500 km doğu-batı

ekseninde 1500 km uzunluğunda ve yuumlzoumllccediluumlmuuml 776 000sup2 olan bir dikdoumlrtgen koumlpruuml

goumlruumlnuumlmuumlndedir

Bilindiği gibi Tuumlrkiye tarih oumlncesinden bu yana ccedilok ve ccedileşitli uygarlıkların oluştuğu

bir yerdir Guumlnuumlmuumlze dek bu oumlzelliğini koruyarak gelmiş doğu-batı arasında ldquokoumlpruumlrdquo

olmuştur Bunun bir sonucu olarak da uzak geccedilmişten bu yana değişik doğrultu ve

karakterde yol ağlarına sahip olmuştur ldquoİpek yolurdquo ldquoBaharat yolurdquo ldquoKral yolurdquo en ccedilok

bilinen tarihi yollardır Tuumlrkiye Avrupa Asya ve Afrika arasındaki oumlnemli konumundan

dolayı kendi ulaşım hatlarını ve taşıma filolarını geliştirmek iccedilin buumlyuumlk ccedilaba goumlstermiştir

Resim 12 İpek yolu

Buumltuumln duumlnyada oumlzellikle Avruparsquoda suumlratle gelişen teknoloji mal zengini batı ile petrol

zengini doğu uumllkeleri arasında buumlyuumlk ccedilapta ticari ilişkilerin doğmasına yol accedilmıştır Bu

durum uumllkemizi bu alanda oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiş 1950rsquoli yıllara kadar yok denecek kadar

az olan modern anlayışa uygun kara yolu alt yapısı ve kara yolu taşımacılığında yeni bir

takım yatırımlar yapılmasını ve teşvik tedbirlerinin alınmasını gerekli kılmıştır

O doumlnemlerde alt yapının kolay hızlı ve ekonomik bir şekilde gerccedilekleşmesi petroluumln

ucuz ve temininin kolaylığı yanında uumllkemizde otomotiv sanayinin kurularak motorlu

araccedilların uumlretilmesi kara yolu taşımacılığının ilerlemesine neden olmuştur Ayrıca devletin

1980rsquoli yıllardan itibaren uygulamaya koymuş olduğu teşvik tedbirleri sonucu uumllkemizde

6

motorlu araccedil sayısı oumlnemli oumllccediluumlde artmış ve gerek yurt iccedili gerekse uluslararası kara yolu

taşımacılığı suumlratle gelişmiştir

1980rsquolerden itibaren uumllkemizin ihracata youmlnelik buumlyuumlme politikalarına geccedilmesiyle dış

ticaret yapısal değişime uğramış dış ticarete konu mal grupları ccedileşitlenmiş tarım ve

madencilik uumlruumlnlerinin yerini sanayi uumlruumlnleri almaya başlamış taşınan malların hacmi kısa

bir suumlre iccedilinde 10 milyar dolarlık seviyelere ulaşmıştır

Dış ticaretin yapısal değişimine bağlı olarak deniz yolu ile yapılan doumlkme yuumlk

taşımaları yuumlk cinslerinin değişimi ve sevkiyatlarda esneklik gibi avantajlar nedeniyle yerini

kara yolu eşya taşımacılığına bırakmaya başlamıştır

Resim 13 Ro-Ro bağlantılı kara yolu taşımacılığı

Tuumlrkiye-İtalya Ro-Ro hattının kurulması taşıma maliyetlerinin azalmasına seferlerin

tarifeli yapılmasıyla ihracat sevkiyatlarının planlanmasına Balkan uumllkelerinin geccediliş

uumlcretlerini tekrar goumlzden geccedilirmesi gibi birccedilok olumlu gelişmenin ortaya ccedilıkmasına neden

olmuştur 2003 yılında Batı Avrupa uumllkelerine yapılan kara yolu taşımacılığımızın yuumlzde

72rsquosi soumlz konusu Ro-Ro hatlarından yapılarak dış ticaretimize ait malların taşınmasında

stratejik bir guumlzergacirch konumuna gelmiştir Boumlylece Tuumlrk kara yolu taşımacılığı deniz yolu

entegrasyonlu Ro-Ro ve demir yolu entegrasyonlu Ro-La taşıma alternatiflerini uumlreterek

Avrupa Birliği mevzuatıyla uyumlu hacircle gelmiştir

Tuumlrkiyersquonin uluslararası kara yolu ile eşya taşımacılığı sektoumlruumlnde hizmet alanı Asya

ile Avruparsquonın bir ucundan diğerine kadar geniş bir coğrafi alana yayılmış ithalat-ihracat ve

transit taşımalardaki payı ile uumllke ekonomisine yılda ortalama 2 milyar USD navlun uumlcreti

olarak doumlviz girdisi sağlar konuma ulaşmıştır

1990 yılından itibaren duumlnyadaki gelişmelere paralel olarak ihraccedil pazarlarımız ve

uumlruumlnlerimizde oumlnemli bir artış ve ccedileşitlenme olmuştur Bu kapsamda başta Almanya olmak

uumlzere geleneksel pazarlarımız olan Batı Avrupa uumllkelerinin yanı sıra Rusya ve Tuumlrk

Cumhuriyetleri de oumlnemli bir yer kazanmıştır Soumlz konusu yapısal değişime paralel olarak

7

Bağımsız Devletler Topluluğu uumlyesi uumllkeler ile bazı Orta Asya uumllkeleri iki binli yıllardaki

hedef pazarlarımız olarak tespit edilmiştir

Soumlz konusu uumllkelere kara yoluyla ulaşım imkacircnının bulunması uumllkemiz ihracatı

accedilısından buumlyuumlk avantaj teşkil etmektedir Yabancı uumllkelere yapılan eşya taşımacılığımızın

ağırlıklı olarak kara yolundan olması artan dış taleplerin zamanında karşılanmasını

kolaylaştırmaktadır

Tuumlrkiyersquonin kıtalararası koumlpruuml konumunda olması ccedilok modlu ulaşıma elverişli

durumu Kafkasya ve Hazar Denizi ccedilevresindeki uumllkelere geccedilişi sağlayacak yeni sınır

kapılarının accedilılması ve pek ccedilok uluslararası proje ccedilerccedilevesinde yeni bağlantıların

oluşturulması yolundaki ccedilalışmalar Tuumlrkiyersquonin oumlnemini artırmakta ve aktif olarak bu

ccedilalışmalara katılımını gerekli kılmaktadır

Uluslararası kara yolu taşımacılığında uumllkemizin araccedil filosu giderek yenilenmiş ve

toplam araccedil sayımız 30000 adede ulaşmıştır Bu sayının iccedilinde 23000 aracımız Euro normlu

araccedil olarak faaliyet goumlstermeye başlamıştır

Resim 14 Euro normlu modern nakliye aracı

4925 sayılı Kara yolu Taşıma Kanunu ile uumllkemizde kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlnde

yeni bir doumlnem başlamıştır Bu kanun ile birlikte taşımacılık sektoumlruuml iccedilinde yer alan ve

faaliyet goumlsteren tuumlm işletmeler kayıt altına alınmış ve bu işletmelere faaliyet tuumlrlerine goumlre

lisans belgeleri verilmiştir

Kara yolu taşımacılığı buguumln tuumlm duumlnyada kendine has avantajlarından dolayı en

oumlnemli taşımacılık modudur Tuumlrkiye gibi uumlccedil yanı denizlerle ccedilevrili olan İspanyada dahi

uluslararası eşya taşımacılığında kara yolunun demir yolu ve iccedil suyollarına kıyaslandığındaki

payı 921dir Bu oran İngiltere iccedilin 889 15 AB uumllkesi iccedilin ortalama 792rsquodir

Uumllkemizde 1990 yılında 76 olan kara yolu taşımacılığı 2000 yılında 89rsquoa ve 2002

yılında da 93 oranına ulaşmıştır 2005 yılında 94rsquoe ccedilıkmıştır 1990 yılında 87 milyar

ton-km olan toplam taşımacılığımız ekonominin gelişmesi ile 2000 yılında 180 milyar ton-

kmrsquoye ulaşmıştır 2006 yılında bu rakam 200 milyar ton-kmrsquoyi aşmıştır ABDrsquode kara yolu

taşımasının genel taşımacılık iccedilindeki yeri 28 dir Buumltuumln duumlnyada kara yolu taşımacılığının

oranını duumlşuumlrmeye doumlnuumlk politikalar uygulanmaktadır

8

Uumllkemizde ulaşım sektoumlruuml iccedilinde en buumlyuumlk paya sahip olan kara yolu taşımacılığının

diğer sektoumlrlere nazaran kaza riski ccedilok yuumlksek olmasına rağmen gelişme goumlstermesinin ve

taşıma taleplerinde ilk sırayı almasının temelinde taşımayı ldquoKAPIDAN KAPIYArdquo

gerccedilekleştirmesi yanında hızlı kolay konforlu ve daha ekonomik bir hizmet sunması

yatmaktadır

14 Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Diğer Taşımacılık Tuumlrlerine

Goumlre Uumlstuumlnluumlkleri

Uluslararası kara yolu eşya taşınması ile diğer taşıma tuumlrlerine goumlre bir karşılaştırma

yapıldığında kara yolu taşımacılığının şu uumlstuumln youmlnleri bulunmaktadır

Kapıdan kapıya aktarmasız taşıma ve eşyanın yuumlkleme yeri ile boşaltma yerleri

dışında elleccedillenmemesi eşyanın yıpranmasını en aza indirmektedir Diğer taşıma tuumlrlerinde

oumlrneğin eşyanın limana veya demir yolu istasyonuna ulaşımına kadar bir yuumlkleme boşaltma

ana taşıma aracına yuumlklenme varış yeri limanı veya istasyonunda benzer elleccedillemenin

yapılması eşyaların daha fazla yıpranmasına sebep olmaktadır

Muumlşterinin istediği ve kara yolunun olduğu her noktaya taşıma seccedileneği

vermektedir

Kara yolu araccedillarının taşıma kapasitelerinin deniz demir yolu araccedillarına goumlre daha

kuumlccediluumlk olması nedeniyle taşımacılık sektoumlruumlnde daha esnek hareket imkacircnı sağlanmaktadır

Resim 15 Kara yolu araccedil taşıma kapasitesi

Tuumlrkiye gibi kara yoluyla uluslararası eşya naklinde kullanılabilecek taşıt sayısının

talebe goumlre daha fazla olduğu uumllkelerde rekabet uumlst seviyelere ulaşmakta ve boumlylelikle

muumlşteri lehine duumlşuumlk navlun fiyatlarının oluşmasına neden olmaktadır

Kara yolu eşya taşımacılığı diğer taşıma tuumlrlerine goumlre (deniz hava demir yolu

boru hattı vb) daha az yatırım maliyeti gerektirmektedir

Kara yoluyla daha duumlzenli ve sık sefer imkacircnı bulunmaktadır

Goumlndericinin kendisinin organize ettiği oumlzellikle kuumlccediluumlk ccedilaplı sevkiyatlara oranla

taşıma maliyetini azaltmaktadır

Ambalajlama ve sevkiyata hazırlamada zaman ve kaynaklardan tasarruf olanağı

sağlanmaktadır

9

15 Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığının Goumlndericiye

Sağladığı Faydalar

Kısa suumlrede teslim edilmesi gereken yuumlkler iccedilin suumlratli sevkiyat yapabilmesine

youmlnelik proje bazlı ccediloumlzuumlm yolları ortaya ccedilıkarılabilir

Gelişmiş kara yolu ağlarının getirdiği hızlı ve guumlvenli hizmet alma imkacircnları

yaratılabilir

Lojistik firma veya taşıma şirketleriyle birebir ilişki iccedilinde ccedilalışma olanağının

bulunması sayesinde sevk edilecek eşyaya oumlzel muamele yapılmasını sağlayabilir

Kara yolu taşımacılık hizmetleri ile bağlantılı diğer lojistik suumlreccedillerle

zenginleştirilerek hizmette ccedileşitlilik oluşturulabilir

Tahmin edilebilen maliyetlerin kolay hesaplanması ile tasarruf sağlanabilir

Resim 16 Tasarruf

Dokuumlmantasyon işleri ile ara noktalarda yuumlkleme ve boşaltmadan taşımanın

sorunsuz yuumlruumlmesinden lojistik firma sorumlu olduğundan taşıyıcı sadece sevkiyata

goumlnderici ise muumlşteri ilişkilerine odaklanabilir

Duumlnya ticaretindeki doumlnuumlşuumlm ve yeni oluşumların etkisi yoğun bir şeklide lojistik ve

taşıma sektoumlruuml uumlzerinde goumlruumllmektedir Hemen hemen buumltuumln sektoumlrlerle doğrudan ilişkisi

olan lojistik uluslararası pazarlarda rekabet avantajının elde edilmesinde kilit rol

uumlstlenmektedir Uumlruumln veya hizmetlerin hedef pazarlara rakiplerden bir adım oumlnde olarak daha

hızlı ve daha ekonomik bir biccedilimde ulaştırılması uluslararası lojistik faaliyetlerinin oumlzuumlnuuml

teşkil etmektedir

Resim 17 Kara yolu taşımacılığı ve diğer taşıma tuumlrleri

10

Uluslararası ticaret eğilimleri lojistik sektoumlruumlnuuml daha iyi anlayabilmek ve

yorumlayabilmek iccedilin buumlyuumlk katkı sağlamaktadır Her sektoumlrde yaşanan rekabet ve koumlkluuml

değişimler beraberinde ccedilarpan etkisi yaparak lojistik alanında da etkisini goumlstermektedir

Rekabet ortamı yatırım maliyetleri hız ve esneklik accedilısından lojistik hizmetlerin

vazgeccedililmez bileşeni olan kara yolu eşya taşımacılığının diğer taşımacılık tuumlrlerine goumlre daha

fazla avantajı bulunmaktadır

16 Kara Yoluyla Eşya Taşımacılığının Olumsuz Youmlnleri

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığının bir kısım uumlstuumlnluumlkleri olmasına rağmen

bazı olumsuz youmlnleri de bulunmaktadır Bunlar

Numune veya benzeri nitelikte taşınacak eşyanın duumlşuumlk miktarda olması hacirclinde bu

eşyaların bir araccedil iccedilinde sevk yerlerine ayrı ayrı ulaştırılması gerekmektedir Parsiyel

malların toplanması dağıtımı zaman ve maliyet youmlnuumlnden olumsuzluk yaratmaktadır Hava

yolu parsiyel taşımalarda zaman ve maliyet youmlnuumlnden kara yoluna goumlre daha tercih

edilebilen bir taşıma tuumlruumlduumlr

Ağır ve yuumlksek hacimli eşyaların kara yolu ulaştırma mevzuatına uyumlu

olmaması taşınmalarını ccediloğunlukla imkacircnsız hacircle getirmektedir Bu tuumlr eşyaların demir yolu

veya deniz yoluyla taşınması daha verimli olmaktadır

Kara yoluyla uluslararası eşya taşımacılığında hukuki mevzuat bekleme suumlreleri

ile eşyanın hacmi ve niteliğine bağlı olarak diğer taşıma tuumlrlerine goumlre olumsuzluklar

yaratabilmektedir

Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta ihracat ve ithalat uumllkeleri arasında yuumlkuumln transit

geccediltiği uumllkelerde uyulması gereken guumlmruumlk mevzuatları bulunmaktadır Buna karşılık deniz

ve hava yolunda ccediloğunlukla ithalatccedilı ve ihracatccedilı olarak uumllkeler arasında transit geccediliş uumllkeleri

bulunmamaktadır Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta transit guumlmruumlkler ilave bekleme

suumlreleri oluşturmaktadır

Resim 18 Kara yolu taşımacılığında transit geccediliş

11

17 Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Uluslararası Oumlrguumltler

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığında etkili olan oumlrguumltler

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (CEMT-UBAK)

Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Uluslararası Taşıma Organizatoumlrleri Dernekleri Federasyonu (FIATA)

Kara yolu taşımacılık enduumlstrisinin bu oumlrguumltler vasıtası ile Tuumlrkiye ve yurt dışı

ulaştırma ve taşımacılık politikalarının irdelenmesi işletmelerin ve uumllkelerin dış ticarette

rekabetccedili uumlstuumlnluumlğuuml sağlamasında oumlnemli bir fonksiyonu olacaktır

171 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE) ldquoİccedil Ulaşım Komitesi Kara

Yolu Trafik Guumlvenliği Bozulabilir Maddelerin Taşınması Kombine Taşımacılık Tehlikeli

Maddelerin Taşınmasırdquo ccedilalışma gruplarından oluşmaktadır

İccedil ulaşım komitesinde yapılan goumlruumlşmeler sonrasında ccedileşitli Avrupa Birliği uumlye

uumllkelerinin katıldığı anlaşmalar aşağıdaki gibi sıralanabilir

CMRndashEşyaların Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşıma Soumlzleşmesine İlişkin

Anlaşma Uumllkemizin soumlzleşmeye taraf olma proseduumlruuml tamamlanmış olup 30 Ekim 1995

tarihinden itibaren yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Tır SoumlzleşmesindashTır Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair

Guumlmruumlk Soumlzleşmesi Uumllkemizin 1985 yılında kabul ettiği soumlzleşme halen uygulanmaktadır

Resim 19 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi

ADRndashTehlikeli Maddelerin Kara Yoluyla Uluslararası Taşınmasına İlişkin Avrupa

Anlaşması Uumllkemizin anlaşmaya taraf olabilmesi amacıyla ccedilalışmalar başlatılmıştır

12

Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) İslam Kalkınma Teşkilatı (İKT) gibi

uluslararası kuruluşlar iccedilinde de kara ulaştırmasına ilişkin konular Tuumlrkiye tarafından

izlenmekte ve gerekli ccedilalışmalar yapılmaktadır

172 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI southeast european cooperation ınititative)

11 uumllkenin katılımı ile kurulmuştur Bu girişime Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik

İşbirliği ve Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) destek vermektedir SECI

girişiminin amacı boumllge uumllkeleri arasında kara yolu eşya taşınmasına youmlnelik sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması ve ticaretin artırılmasıdır Bu amaca youmlnelik ortak girişim uumlye

uumllkeler arasında 1999 yılında ldquoMutabakat Zaptırdquo yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Resim 110 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

SECI buumlnyesinde guumlndem Komitesirsquonin saptadığı oumlncelikli projeler ele alınmakta ve

uumlye uumllkelerin eşguumlduumlmuumlnde yuumlruumltuumllmektedir SECI projeleri ile ilgili olarak tesis edilen

komitelerin uumlyelerini seccedililmiş ve goumlnuumllluuml kişiler oluşturmaktadır Uumllkemiz SECIrsquonın

ccedilalışmalarına diğer uumlye uumllkeler gibi resmicirc kuruluşlarımız ve oumlzel sektoumlr temsilcilerinden

oluşturulan heyetler ile katılmaktadır

173 Avrupa Ulaştırma Bakanları Konferansı (CEMTndashUBAK)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) 1953 yılında Avruparsquonın sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması uumllkeler arası ulaştırma ve guumlmruumlk mevzuatının

uyumlaştırılmasının sağlanması amacıyla kurulmuştur İlk kuruluşa katılan 16 uumllke

(Almanya Avusturya Belccedilika Danimarka İspanya Fransa İngiltere Yunanistan İtalya

Luumlksemburg Norveccedil Hollanda Portekiz İsviccedilre ve Tuumlrkiye) 16 maddelik anlaşmayı

imzalayarak kuruluşu resmileştirmiştir

Kuruluşun yapmış olduğu başarılı ccedilalışmalar nedeniyle işlevi Avrupa sınırlarını da

aşarak 41 uumlye uumllke ile bazı Orta Asya ve Kuzey Afrika uumllkelerini de kapsar konuma

ulaşmıştır UBAK ccedilalışmalarını ccedilalışma grupları hacirclinde suumlrduumlrmektedir Daimi sekreterya

Parisrsquote bulunmaktadır

UBAK belgeleri geccedilerli oldukları uumllkelere goumlre doumlrde ayrılır

13

Tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan + İtalya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

UBAK Belgelerinin uumlzerinde geccedilersiz olduğu uumllkenin uluslararası harf kodu bir ccedilember

iccedilinde işareti ile kaplanmış olarak yer almaktadır

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyesi olduğu konferansın ccedilalışmalarında taşımacılığın

geliştirilmesi trafik kara yolu guumlvenliği ccedilevrenin korunması gibi konular oumlncelik

taşımaktadır

174 Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU)

Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU International Road Transport Union)

duumlnyadaki kara yolu taşımacılığı alanında nakliye operatoumlrleri taşıma şirketlerinin sahipleri

kamyon taksi otobuumls olmak uumlzere tuumlm sektoumlruuml temsil eden bir organizasyondur 1948

yılında İtalyarsquoda kurulmuş olan bu oumlrguumltuumln buguumln 68 uumllkede 151 uumlyesi bulunmaktadır

Resim 111 Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

IRUrsquonun amacı kara yolunda ccedilevreye duyarlı emniyetli olarak mal ve insanların

taşınmasını sağlamak yuumlksek mesleki standartlara ulaşmak olarak belirtilebilir IRUrsquonun en

oumlnemli uygulamalarının başında uluslararası eşya taşınmasında TIR sisteminin

garantoumlrluumlğuumlnuuml yapması gelmektedir Oumlrguumltuumln temel amaccedilları şu şekilde belirtilebilir

Araccedilların emniyetli temiz ekonomik yakıt tuumlketimini sağlayacak girişimlerde

bulunmak

Filo youmlnetiminde araccedil bakımı ve ccedilalışma koşullarını duumlzenlemek

Kara yolunun emniyetli hacircle gelmesine yardımcı olmak

Ccedilevreye duyarlı araccedilları teşvik etmek

Uumllkeler arası resmi duumlzeyde ve uluslararası sivil toplum kuruluşları ile sıkı işbirliği

iccedilinde bulunmak

Kara yolunun daha emniyetli ve belge proseduumlruumlnuumln azaltılması iccedilin ccedilalışmak

Uumlyelerini ulusal ve uluslararası duumlzenlemeler konusunda bilgilendirmek

Uluslararası taşımacılık ve ticarette engelleri ortadan kaldırmaktır

14

Tuumlrkiyersquode kara yolu eşya taşıması ile ilgili sektoumlruuml temsil eden oumlnemli kuruluşlar

ise Ulaştırma Bakanlığı ve Guumlmruumlk Muumlsteşarlığı başta olmak uumlzere devletin tuumlm yetkili

kurumları Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Uumlretenler Derneği (UTİKAD)

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) ve Ro-Ro Gemi İşletmecileri ve Kombine

Taşımacılar Derneğirsquodir (RODER)

18 Tuumlrkiyersquonin Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığındaki

Ana Guumlzergacirchları

Tuumlrkiyersquonin dış ticaretinde en buumlyuumlk paya sahip olan Avrupa Birliği uumllkelerine

yapılmakta olan taşımacılık iccedilin iki oumlnemli guumlzergacirchı bulunmaktadır Tuumlrkiyersquonin doğu ve

guumlneyinden Kafkaslar Orta Asya ve Ortadoğu boumllgelerine yapılan kara yolu taşımacılığı

ccedileşitli belirsizlik ve yeniden yapılanmalar neticesinde gelişme goumlstermesine rağmen istenilen

seviyeden uzaktır Bu nedenle duumlzenli ve suumlrekli olarak gerccedilekleştirilen yasal ve teknik

altyapısı uluslararası standartlara ulaşmış olan iki guumlzergacirch Tuumlrkiye accedilısından son derece

stratejiktir Bunlar

Kapıkule Sınır Guumlmruumlk Kapısırsquondan yapılan kara yolu taşımacılığı

Ro-Ro gemileriyle kara yolu araccedil gereccedilleriyle İtalya uumlzerinden yapılan taşımacılık

181 Kapıkule Sınır Kapısırsquondan Yapılan Taşımacılık

Kapıkule uumlzerinden yapılan taşımacılık oumlnemli bir paya sahip olmasına rağmen transit

geccediliş uumllkeleri guumlmruumlklerindeki uzun bekleme suumlreleri geccediliş belgeleri sınırlamaları geccediliş

uumlcretleri tahditli yol ve geccediliş suumlreleri nedeniyle zaman zaman sorunlu bir guumlzergacirch hacirclini

alabilmektedir

Resim 112 Kara yolu taşımacılığında guumlzergacirchlar

Uluslararası kara yolu taşımacılığında oumlzellikle kara yolu taşıtlarının geccediliş

sınırlamalarının bulunduğu transit guumlzergacirchında bulunan uumllkelerde vagonların uumlzerinde

taşınarak varış uumllkesine sevk edilmeleri zorunlu hacircle gelmiştir Tuumlrkiye ile Avrupa Birliği

uumllkeleri arasında demir yolu aktarmalı taşımacılık bu sınırlamaların bulunduğu Avusturya

geccedilişlerinde yapılmaktadır

15

1811 Kara yolu Guumlzergacirchında Kullanılan Başlıca Hatlar

Bulgaristan - Romanya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - İtalya hattı

182 Ro-Ro Gemileriyle Yapılan Taşımacılık

Uluslararası kara yolu taşımacılığında geccediliş sınırlamaları transit suumlrelerinin uzun

zaman alması taşımacılığın toplam maliyetlerinin duumlşuumlruumllmesi gibi nedenlerle kara yolu

araccedillarının deniz yolu Ro-Ro gemilerine bindirilmesi bir zorunluluk hacirclini almıştır

Ro-Ro gemileri taşıma seccedileneği olan gemi tuumlruumlduumlr Taşıt gibi konteyner de taşıyabilir

Ayrıca paletli yuumlklerin de taşındığı goumlruumllmektedir

Ro-Ro gemileri aşağıdaki taşıt tuumlrlerini taşıyabilir

Şasili treyler (ccedilekicili ccedilekicisiz)

Treyler semi treyler

Diğer tekerlekli yuumlkler (kamyon vb)

Ro-Rorsquolarla gelişen kombine taşımacılık tramp veya duumlzenli hat taşımacılığındaki

limanların taşıma sistemindeki oumlnemini azaltmıştır Ro-Ro gemileri iccedilin kamyonların

ccedilıkışlarına uygun iskelelerin oluşturulması dışında hiccedilbir yuumlkleme ve boşaltma araccedil gereccedil ve

donanımına gerek duyulmaz

Resim 113 Ro-Ro taşımacılığı

Ro-Ro taşımacılığının hasarsız emniyetli ve hızlı taşıma imkacircnı sunması guumlmruumlklerde

daha az zaman kaybı ile geccediliş daha rekabetccedili taşıma uumlcretleri demektir Tuumlrkiyersquonin Ro-Ro

taşımacılığı ile alternatif konumdaki kara yolu transit taşımacılık guumlzergacirchında bulunan

uumllkelerde sıkccedila goumlruumllen ccedilalınma ve yağmaların oumlnuumlne geccedililmektedir Eşyaların uumlnite hacircline

getirilerek Ro-Ro ile kombine taşımacılık yapılması hasar riskini azaltmaktadır

Ro-Ro taşımacılığının uumlstuumlnluumlkleri şu şekilde belirtilebilir

16

Kara yolu araccedillarının Ro-Ro gemileriyle taşınması araccedilların yıpranma paylarını aza

indirir

Kara yollarının bakım ve onarımında tasarruf sağlar

Kara yolu trafik sıkışıklığı ve kaza risklerini azaltır

Belirgin doumlviz tasarrufu sağlar

Bazı hatlarda zaman kazancı sağlar

Teslimatta duumlzen ve planlama yapılmasına olanak sağlar

1821 Ro-Ro Guumlzergacirchları

İstanbul + Ccedileşme - Trieste Ro-Ro hatları

Buumlyuumlk filoya sahip nakliyecilerin ccediloğunun ağırlıklı olarak kullandıkları hatlardır Doğu

Avrupa uumllkelerindeki tonaj sınırlamalarına tabi olmaması ve araccedilların daha az km yapması

nedeni ile tercih sebebidir

Patra + Igoumenitsa - Bari + Ancona Ro-Ro hatları

Guumlney İtalya Guumlney Fransa ve İspanyarsquoya sefer yapan nakliyecilerin tercih ettikleri

ana hatlardır Maliyetlerin daha duumlşuumlk olması ve suumlre avantajı getirmesi nedeni ile tercih

sebebidir

Resim 114 Sık kullanılan Ro-Ro hatları

Haydarpaşa-Trieste Samsun-Novorossisk Trabzon-Sochi ve Zonguldak-Ukrayna

hatları ağırlıklı olmak uumlzere toplam 20rsquonin uumlzerinde Ro-Ro hattında seferler

gerccedilekleştirilmektedir

19 Uumllkemizin Uluslararası Kara Yolu Projeleri

Kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlmuumlzuumln uluslararası ilişkilerinin yuumlruumltuumllmesi ve sorunların

ccediloumlzuumlmuuml youmlnuumlnde ccedilaba goumlsterilmesi Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel

Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlrevleri arasındadır Bu amaccedilla uumllkemiz taşımacılarının yolcu ve eşya

taşıması yaptığı 48 uumllkeyle İkili Uluslararası Kara yolu Taşıma Anlaşması imzalanmış iki

17

uumllkeyle de paraf edilmiştir İmzalanan anlaşmalar ile iki uumllke arasında ve transit olarak

yapılmakta olan kara yoluyla yolcu ve eşya taşımacılığı belli duumlzenlemeler iccedilinde

gerccedilekleştirilmekte ortaya ccedilıkan sorunlar ise bu anlaşmalar ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlmlenebilmektedir

Anlaşmalar ile ikili taşımalar transit yolcu ve eşya taşımaları iccedilin kolaylıklar

getirilmektedir ayrıca

Geccediliş uumlcretleri

İkili taşımacılık transit eşya ve yolcu taşımacılığının tabi olacağı izin belgesi

proseduumlruuml

Doumlnuumlş yuumlkuuml ve uumlccediluumlncuuml uumllke taşımaları

Hangi tuumlr eşya taşımalarının izin belgesinden muaf tutulacağı

Taşıt personeli ve taşımacıların uyacağı kurallar

Taşıma faaliyetinden doğan oumldemelerin ne şekilde yapılacağı

Yolcu ve eşya taşımacılığına ilişkin guumlmruumlk ve diğer formalitelerin

kolaylaştırılması

Eşya taşımacılığında teminat konusu

Yolcular bagaj ve eşya iccedilin yaptırılacak sigorta

Karma Komisyonun kurulması ve goumlrevleri

gibi konular kapsamlı şekilde duumlzenlenmiştir

İkili anlaşmalarda yer alan ldquoKarma Komisyonrdquo her yıl toplanarak ortaya ccedilıkan

sorunların ccediloumlzuumlm yollarını goumlruumlşuumlr istatistikicirc bilgi değişimini sağlar ve takip eden yılı da

kapsayacak şekilde alınacak tedbirleri kararlaştırır

Diğer yandan birccedilok uumllkenin bir araya geldiği ve uumllkemizin de aktif olarak yer aldığı

uluslararası platformlarda uumllkemiz kara yolu taşımacılarının pazar paylarının artırılabilmesi

amacıyla gereken titiz ccedilalışmalar yapılmakta bu ccedilalışmalarda ccedilevrenin korunması trafik

guumlvenliği ve taşımacılığın serbestleştirilmesi gibi konular oumln planda tutulmaktadır

191 Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK) Projesi

Kıtalar arasında bir geccediliş boumllgesinde yer alan Tuumlrkiye kendi ulusal gelişmesi kadar

boumllgenin birliği accedilısından da kara yolu ağının gerekliliğine inanmıştır Bu nedenle uumllkemiz

sınırlarından geccedilen yaklaşık 3200 km yolu kapsayan Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK)

projesini gerccedilekleştirmiştir Bu proje kapsamına giren yol ağı toplam yol ağımızın 5rsquoini

teşkil etmektedir

Tuumlrkiye transit kara yolu Bulgaristan sınırında Kapıkulersquoden başlayarak İstanbul

uumlzerinden Gerede - Ankara yolu ile bir kolu Suriye sınırına diğeri Irakrsquoa devam etmekte

Geredersquoden ayrılan kuzey kolu ise Refahiye Erzincanrsquodan geccedilip İran sınırında sona

ermektedir

18

Soumlz konusu yol Avrupa ve Orta Doğu kara yolu ağını en uygun şekilde tamamladığı

gibi Avrupa uumllkelerinden Orta Doğu Batı Asya ve Kuzey Afrikarsquoya doğru trafik akışının

sağlandığı en kısa yoldur

192 Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK)

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyeleri arasında bulunduğu komisyonun temel amacı Avrupa

ekonomisinin yeniden yapılanması Avruparsquodaki ekonomik faaliyet duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

Avrupa uumllkelerinin gerek birbirleriyle gerekse diğer uumllkelerle ekonomik ilişkilerinin idame

ettirilmesi ve geliştirilmesi olarak belirlenmiştir AEK huumlkuumlmetlerin teknik uzmanlarının

ortak konular uumlzerinde anlaşmaya vardığı kapsamlı stratejiler ve politikalar oluşturdukları

bir forum niteliğindedir

Uumllkemizdeki E yolları olarak bilinen Avrupa-Uluslararası yol ağı uumlyesi bulunduğumuz

Birleşmiş Milletler AEKrsquoca uumllkeleri birbirine bağlayan kara yollarının geliştirilmesini teşvik

amacıyla kullanıma konmuş bir sistemdir

Uumllkemize Avrupa sınırlarından E-80 ve E-90 numaraları ile giren iki anayol sisteme ve

amaca uygun olarak İran ve Irak sınırlarında Asya ve Ortadoğu uluslararası yol ağlarına

bağlantı sağlayacak şekilde duumlzenlenmiştir E yollarının Kafkasya ve Orta Asya uumllkelerine

uzatılması konusundaki ccedilalışmalara paralel olarak E-97 ve E-95 hatlarının oluşturulması

kabul edilmiştir

193 Kuzey - Guumlney Avrupa Otoyolu (TEM) Projesi

Tuumlrkiye ile birlikte Avusturya Bulgaristan Ccedilekoslovakya Yunanistan Macaristan

İtalya Polonya ve Yugoslavyarsquonın uumlyelikleri ile kurulan projede Doğu Avruparsquoda

gerccedilekleşen değişimler ve geccedilişler nedeniyle TEM hatlarının buumltuumlnluumlğuumlnuumln bozulması

sonucunda uumlye uumllke sayısı zaman zaman değişmiştir 1997 yılı itibariyle projeye uumlye uumllkeler

Bulgaristan Ccedilek Cumhuriyeti Guumlrcistan Hırvatistan İtalya Litvanya Macaristan Polonya

Romanya Slovakya ve Tuumlrkiyersquo dir

Resim 115 Tuumlrkiyersquodeki TEM otoyolları

Başlangıccedilta yaklaşık 10000 kmrsquolik bir otoyolu ağının tesisini oumlngoumlren TEM Projesi

kuzeyde Polonyanın Gdansk kentinden başlamakta 10 uumllke uumlzerinden geccedilerek Adriyatik

19

Ege ve Karadeniz sahillerine erişmekteydi Ancak Doğu Avrupa uumllkelerinin sosyal ve

ekonomik yapılarında son yıllarda goumlruumllen değişmelere ve bunun sonucu olarak ortaya ccedilıkan

yeni ilişkilere paralel olarak TEM Projesine doğu-batı istikametinde yeni hatlar ilave

edilerek TEM ağı yaklaşık 20149 kmrsquoye ccedilıkartılmıştır

Uumllkemiz sınırları iccedilinde kalan boumlluumlmuuml ise Kapıkule İstanbul Ankara Aşkale

guumlzergacirchını takiben Trabzonda Karadenize doğuda Guumlrbulak batıda Afyon uumlzerinden

İzmir ve Ege Denizine guumlney ve guumlneydoğuda ise Yayladağ ve Cizre hudut kapılarımıza

ulaşmaktadır Ayrıca Gerede-Samsun-Trabzon-Rize-Hopa guumlzergacirchının da TEM ağına ilave

edilmesiyle TEMin Tuumlrkiye sınırları dacirchilicircndeki yol uzunluğu 5556 km olmuştur

194 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT-ECO)

ECO 1964 yılında kurulan Kalkınma İccedilin Boumllgesel İşbirliği Teşkilatı (RCD) nın bir

devamı olarak Tuumlrkiye İran ve Pakistan arasında imzalanan bir protokolle kurulmuştur

Teşkilatın oumlncelikli hedefleri arasında serbest bir taşımacılık sistemi yer aldığından

ulaştırma ile ilgili konular buumlyuumlk oumlnem arz etmektedir Uumlye uumllkeler arasında ekonomik ticari

ve kuumlltuumlrel işbirliğini sağlamak amacıyla kurulan teşkilat daha sonra Sovyetler Birliğinin

dağılmasıyla bağımsızlıklarını kazanan boumllgedeki bazı uumllkelerin de katılımıyla uumlye sayısını

10a ccedilıkarmıştır Buguumln itibariyle Tuumlrkiye İran Pakistan Azerbaycan Tuumlrkmenistan

Oumlzbekistan Kırgızistan Kazakistan Afganistan ve Tacikistan ECO uumlyesi uumllkelerdir Kuzey

Kıbrıs Tuumlrk Cumhuriyeti de goumlzlemci uumlye statuumlsuuml ile ECO ccedilalışmalarını izlemektedir

Tuumlrk taşımacılarının orta ve uzak Asyaya ulaşması iccedilin oumlnemli guumlzergacirchları iccedileren uumlye

uumllkeler taşımacılık konusunda ccedileşitli anlaşmaların hazırlık ccedilalışmalarını suumlrduumlrmektedir

Uumllkemiz bu ccedilalışmaların tamamına aktif olarak katılmakta ve gerekli katkıyı sağlamaktadır

Resim 116 ECO (Economic cooperation organization)

Yeni katılımlarla birlikte boumllgesel işbirliğinde roluuml ve oumlnemi artan ECO ccedilerccedilevesinde

kesintisiz bir kara yolu ulaşımı iccedilin ilave guumlzergacirchlara ihtiyaccedil duyulmuş olup bu konuda

ccedilalışmalar suumlrduumlruumllmektedir

20

110 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Lojistik Firma

(freight forwarder)

Kara yolu taşıma sistemleri oumlzellikle muumlşteri ilişkileri ile kara yolu iş

organizasyonunda oumlnemli roluuml bulunan lojistik firma tarafından yoğun olarak

etkilenmektedir Lojistik firmanın kara yolu taşımacılık sistemleri iccedilindeki etkinliğini

sağlayabilmesi iccedilin oumlnem vermesi gereken hususlar şunlardır

Taşımacılık hizmetlerinde yuumlksek kalite

Suumlratli ve tam zamanında teslimat

Seferlerde sıklık ve duumlzenlilik

Goumlndericilere esnek fiyat oumlnerileri

Resim 117 Fiyatlandırma

Lojistik Firma bu unsurlar sayesinde taşıyıcı ile birebir bağlantı kurabilir ve

muumlşterilerine uygun ccediloumlzuumlm imkacircnları yaratabilir Kara yolu eşya taşımacılığında lojistik

firmanın temel işlevi diğer taşıma tuumlrlerinde olduğu gibi taşıma organizasyonunun yerine

getirilmesidir Lojistik firma taşıma organizasyonunu yerine getirirken goumlz oumlnuumlne aldığı en

oumlnemli unsur muumlşteri odaklı hizmet anlayışıdır Hizmetin kesintisiz ve suumlrekli olarak aynı

kalitede ve duumlşuumlk maliyette verilebilmesi lojistik firmanın temel ccedilalışma prensibi

olmaktadır

Lojistik firmanın ana hizmeti muumlşterilerine kara yolu ile yapılacak taşımalarda tarifeli

seferler organize edecek şekilde yuumlk konsolidasyonu yapmasıdır Bu amaccedilla aynı guumlzergacircha

youmlnelik bulunan yuumlk talepleri hacim olarak yetersiz olsa bile hizmetin suumlrekliliğinin

sağlanması amacıyla duumlzenli olarak verilebilmelidir

Lojistik firmanın hizmet yaklaşımı duumlşuumlk hacimli yuumlklerin taşınmasında

konsolidasyon yaparak bireysel ihracatccedilı ve ithalatccedilının goumlnderilerine daha avantajlı bir

ortam oluşturmaktır

Lojistik firmaların kara yolu eşya taşımacılığı ile goumlndericiye sağlayabileceği faydalar

şu şekilde sıralanabilir

21

Lojistik firmanın bir hizmet organizasyonu olarak muumlşterilerine ihtiyaccedil duyduğu

yuumlksek esnekliği sunabilmesi

Yuumlk konsolidasyonu yapabilmenin sağladığı yeterli yuumlk bulma avantajı

Resim 118 Yuumlk konsolidasyonu

Depodan depoya guumlvenli taşıma

Duumlzenli ve sık yuumlkleme yapılabilmesi

Taşıma ve depo yerlerinin kapasitelerinin iyi kullanımına youmlnelik optimal

ccediloumlzuumlmlemeler sayesinde oumlnemli maliyet avantajı oluşturması

Taşımayı buumltuumlnuumlyle kontrol altında tutma olanağı

Sevkiyatın araccedil takip sistemiyle suumlrekli izlenebilmesi

Suumlratli teslimat imkacircnı

Kolay yuumlkleme ve boşaltma olanağı

Uygun fiyat tarifelerinin oluşturulmasıdır

1101 Taşıma Organizatoumlruuml Olarak Lojistik Firma (freight forwarder)

Kara yolu eşya taşımacılığında Lojistik Firmarsquonın taşıma organizatoumlruuml olarak başlıca

roluuml uluslararası taşımacılıkta goumlndericilerin (ihracat ve ithalatccedilılar) yuumlklerinin teslim

yerlerine en iyi koşullarda ulaştırılmasına youmlnelik faaliyetlerde bulunmasıdır

Lojistik firmanın taşıma organizatoumlruuml olarak hizmet suumlrecinin aşamaları şunlardır

Muumlşteri talebi

Hizmet tarifelendirme

Teklif verilmesi

Soumlzleşme yapılması

Hizmetin yerine getirilmesi

22

Goumlnderici ihracat ve ithalat eşyasının taşınmasını guumlvenli hızlı ve duumlşuumlk fiyatla

yapabilecek taşıma organizatoumlruuml (lojistik firma) firmalarla ilgili pazar araştırması yapabilir

Goumlnderici iccedilin lojistik firma seccediliminde oumlnemli unsurlar şunlardır

Lojistik firmanın sevk edilmesi planlanan boumllgedeki faaliyet alanı

Taşınacak malla ilgili daha oumlnceki deneyimi

Taşıma ve diğer hizmetlere ait rekabetccedili tarifeleri

Hizmet kalitesi

Firma referansları

İş deneyimleri

Firma guumlvenliği

Goumlndericinin lojistik firmadan beklentisi sadece rekabetccedili fiyatlara dayanmamakta

sevk edilecek eşyaya ait taşıma deneyimi ve taşımayı emniyetli ve tam zamanında teslim

edilmesi başta olmak uumlzere hizmet kalitesi yuumlksek bir şekilde yerine getirebilmesine bağlı

olmaktadır

Lojistik firmanın tercih edilebilir olabilmesi iccedilin pazarlama stratejileri oluşturması

gerekmektedir Pazarlama stratejilerini oluştururken lojistik firmalar muumlşterilerine sunduğu

hizmet alanını genişleterek yeni hizmet alanlarını nitelikli olarak sağlamayı ve rekabetccedili fiyat

politikaları oluşturmayı oumln planda tutmalıdır Lojistik firmanın kara yolu stratejilerinin

başarılı olabilmesi iccedilin aşağıdaki unsurlara yeterince oumlnem vermek durumundadır

Profesyonel bir işadamı bilinci ile ccedilalışmalıdır

Goumlndericinin talep ve beklentilerine dikkat edilmelidir

Goumlndericiye verdiği soumlzleri titizlikle yerine getirmelidir

Belirsizlik durumlarında mutlaka goumlnderenle bağlantıya geccedilmelidir

Maliyet ve kacircrlılık analizleri yapmalıdır

1102 Kara Yolu Hizmet Soumlzleşmesi

Taşıma organizatoumlruuml olarak lojistik firma (freight forwarder) uluslararası kara yolu

eşya taşımacılığında faaliyetlerini goumlndericilerin (ihracat veya ithalatccedilı) talimatları

ccedilerccedilevesinde yerine getirmektedir Goumlndericiler yuumlklerin taşınması veya diğer faaliyetlerin

organizasyonu iccedilin yuumlk taşıyıcılar ile (ihracatta malları teslim alacak veya ithalatta

sevkiyatları planlamak uumlzere yurt dışı acentelerle) bir hizmet soumlzleşmesi yapmaktadır

Goumlndericilerin yuumlkleri bazen tam kamyon yuumlkuuml (FCL) olabileceği gibi bazen de kamyon

yuumlkuumlnuuml dolduramayacak hacimde olabilir Kamyon yuumlkuumlnden az olduğunda lojistik firma

bireysel goumlndericilere ait yuumlkleri konsolidasyon yaparak kamyon yuumlkuuml hacmine ulaştırabilir

Goumlnderici işveren olarak taşıma organizatoumlruuml lojistik firmayla bir hizmet soumlzleşmesi

yapar Bu soumlzleşme uygulamada goumlndericinin yazılı talimatı ile olabileceği gibi bazen de

guumlvenilir muumlşterilerden ndashgoumlndericiden- soumlzluuml de alınabilir

23

Taşıma organizatoumlruuml lojistik firmanın bir taşıma firması bulup muumlşterilerden aldığı

eşyayı taşıtması gerekecektir Lojistik firma goumlnderenle yaptığı soumlzleşmenin bir benzerini

goumlnderenin istediği koşulları yerine getirebilecek bir taşımacıyla da yapabilir Lojistik firma

goumlndericinin sevk talimatına goumlre taşımayı organize ederek taşıyıcıyı youmlnlendirir

Lojistik firmanın hizmet soumlzleşmesi yaptığı muumlşterisine karşı taşıma ile ilgili

yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine getirebilmesi iccedilin taşıyıcı seccediliminden malların teslim edilmesine

kadar tuumlm aşamalarda taşıma suumlrecinin takip edilmesi gereklidir Lojistik firma goumlndericiyi

(muumlşteri) memnun edebilecek hizmet tarifesini oluşturmak amacıyla taşıyıcı seccediliminde

goumlndericinin kendisi iccedilin oumlnemli olan konuları aynı şekilde taşıyıcıdan da talep etmelidir

Uluslararası taşımalarda lojistik firmanın yapmış olduğu hizmet soumlzleşmesinin işlerliği

ldquoMal Teslim Alındı Makbuzu (Forwarderrsquos Certficate of Receipt FCR)rdquo duumlzenlemesiyle

kesinlik kazanmaktadır Lojistik firma tarafından goumlndericiye yani ihracatccedilı veya ithalatccedilıya

verilen FCR belgesi ile soumlz konusu malın zilyetliği lojistik firmanın uumlzerine geccedilmektedir

Resim 119 Malların teslim alınma işlemleri

24

X İhracat AŞ

Merter 235 İstanbul Tuumlrkiye

Tel 0212 125 25 27

Faks 0212 125 125 25 25

E-Posta XXcom

HİZMET SOumlZLEŞMESİ

Merter 235 İstanbul adresinde bulunan X İhracat AŞ ile Sefakoumly

Cumhuriyet Cad 17 İstanbul adresinde bulunan Hizmet Lojistik AŞ

arasında aşağıdaki şartlarda taşıma hizmet soumlzleşmesi yapılmıştır

1 Hizmet Lojistik AŞX AŞrsquonin Merter deposundan Almanya ve

Fransarsquoya sevk edilecek mamulleri taşıyacaktır Araccedillar hazır giyim

taşımasına uygun askılı araccedillar olacaktır

2 Sevkiyatlar uumlretimde bir aksama olmadıkccedila her hafta cuma guumlnuuml

yapılacaktır Hizmet Lojistik AŞ bu nedenle her cuma saat 0800rsquode depo

oumlnuumlnde uygun araccedillarını hazır edecektir

3 Hizmet Lojistik AŞ Almanya ve Fransarsquoya sevkiyatın olup olmadığı

konusunda teyidi en geccedil her hafta ccedilarşamba guumlnuumlne kadar alacaktır

4 Hizmet Lojistik AŞ uygun aracı cuma guumlnuuml oumlğleden sonra saat

1430rsquoa kadar tedarik edemediği takdirdeX AŞ başka firmadan araccedil tedarik

ederek malları sevk edecektir Navlun fiyat farkı bulunduğunda fiyat farkı ile

birlikte her araccedil iccedilin 500 Euro tutarını Hizmet Lojistik AŞ fatura edecektir

5 Taşıma uumlcreti Almanya iccedilin helliphelliphelliphellip Euro ve Fransa iccedilin helliphelliphellip

Euro olacaktır

6 Bu soumlzleşme imza tarihinden itibaren 1 yıl suumlre ile geccedilerlidir

Taraflardan biri bir ay oumlncesinden yazılı olarak anlaşmanın sona erdiğini

diğer tarafa bildirmedikccedile soumlzleşme suumlresi 1 yıl daha aynı şartlarda uzatılmış

olacaktır

7 Muumlcbir hacircller soumlzleşme kapsamı dışındadır

8 Taraflar arasındaki anlaşmazlıklar oumlncelikle iyi niyet ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlme kavuşturulacaktır Ccediloumlzuumlmsuumlzluumlk hacirclinde İstanbul Ticaret Odasırsquonın

verdiği kararlar esas alınacaktır

İş bu soumlzleşme 01012008 tarihinde X AŞ ile Hizmet Lojistik AŞ

arasında yapılmıştır

X AŞ Hizmet Lojistik AŞ

Yetkili İmza Yetkili İmza

Belge 11 Kara yolu taşımacılık hizmet soumlzleşmesi oumlrneği

3

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

Ofis ortamında uluslararası anlaşmalar ve firma standartlarına goumlre bilgisayar telefon

ve yazıcı gibi donanımları kullanarak kara yolu taşımacılık sistemini oumlğreneceksiniz

Kara yolu taşımacılığının duumlnyadaki ve uumllkemizdeki gelişimi hakkında bilgi

edininiz

Kara yolu taşımacılığının diğer taşıma tuumlrlerine goumlre uumlstuumlnluumlklerini ve olumsuz

youmlnlerini araştırınız

Kara yolu taşımacılığında yer alan uluslararası oumlrguumltler ve goumlrevleri hakkında

araştırma yapınız

Ro-Ro taşımacılığı hakkında araştırma yapınız Ro-Ro taşımacılığının kara yolu

taşımacılığıyla olan bağlantısı hakkında bilgi edininiz

Uumllkemizin uluslararası kara yolu guumlzergacirchları hakkında bilgi toplayınız

Bulabileceğiniz belge resim dergi harita vb dokuumlmanları sınıf ortamında

arkadaşlarınızla paylaşınız

Araştırma yaparken ccedilevrenizde bulunan lojistik firma veya nakliye firmaları ile

anlaşmalı olarak ccedilalışan işletmelerin ilgili servislerinden yararlanabilirsiniz Ayrıca bu

firmaların internet sitelerinden de bilgi edinebilirsiniz

1 KARA YOLU TAŞIMACILIK SİSTEMİ 11 Kara Yolu Taşımacılığının Yapısı

Kara yolu taşıma sistemleri teknoloji şebekeler (ağlar) uluslararası ve yerel kurallar

ve duumlzenlemeler bilgi ve iletişim lojistik ve hizmet anlayış ve uygulamalarından meydana

gelmektedir Bu sistemler taşıma operatoumlrleri iccedil ve dış muumlşteriler ekonomik ve sosyal

faktoumlrler ile devletin ortaya koyduğu yasal ccedilerccedileve ile suumlrekli etkileşim hacirclindedir

Kara yolu taşımacılık sektoumlruumlnde arz ve talebin etkileşiminde destek hizmetler

taşımaya olan talep guumlzergacirch veya alternatif yollar terminaller guumlmruumlkler sınırlar ara

geccediliş noktaları araccedillar işletmelerin sayısı kurallar ve duumlzenlemeler etkin rol oynamaktadır

Buna goumlre taşıma sistemleri oumlzellikle teknoloji iletişim ekonomi gibi dışsal faktoumlrlerden

yoğun olarak etkilenmektedir

Kara yolu eşya taşımacılığı uumlcret karşılığında eşyanın bir yerden diğer bir yere

taşınmasını kara yolu ile sağlayan ve taşımacı ile goumlnderici arasında bir soumlzleşme

ARAŞTIRMA

OumlĞRENME FAALİYETİndash1

AMACcedil

4

yapılmasını gerektiren bir taşıma şekli olarak tanımlanmaktadır Bu tanıma goumlre kara yolu

taşımacılığının doumlrt temel boyutu vardır

Taşınacak eşyanın var olması

Eşya taşıma işinin uumlstlenilmesi

Uumlcret karşılığı olması

Taşıma tuumlruuml olarak kara yolunun belirlenmesidir

Eşya taşıma işleri ile ilgili yasal duumlzenlemeler 10072003 tarih 4925 sayılı Kara

Taşıma Kanunu ve Tuumlrk Ticaret Kanunu (TTK) tarafından duumlzenlenmektedir Taşıma işlemi

uumlcret karşılığı yapılmalıdır Uumlcret karşılığı yapılmayan taşımacılık konusunda TTK

huumlkuumlmleri uygulanamaz

12 Kara Yolu Taşımacılığının Duumlnyadaki Gelişimi

1930 yıllarında ortaya ccedilıkan kuumlresel ekonomik bunalım ve İkinci Duumlnya Savaşı sonrası

ortaya ccedilıkan ekonomik olumsuzlukları aşan ve guumlccedillenen uumllkeler ekonomik youmlnden guumlccedilsuumlz

ve az gelişmiş uumllkelerin ekonomileri uumlzerindeki etki ve denetimlerini artırmışlardır ldquoOumlncelik

tarımrdquo telkinleri ile gelişmiş uumllkeler guumlccedilsuumlz ekonomiye sahip uumllkeleri bu youmlnde uumlretim

yapmaya youmlnlendirmişlerdir

Bunun sonucunda sanayiden uzaklaşan tarıma dayalı bir ekonomik yapı oluşturan

uumllkeler sanayileşme yolunda gelişme goumlsteren uumllkelerin dış pazarı hacircline gelmiştir

Resim 11 Kara yolu taşımacılığı

Gelişmiş uumllkelerin ekonomilerine ccedilok youmlnluuml faydalar sağlayacak olan bu durumun

gerccedilekleşmesi ve gelişmesi iccedilin her yerleşim alanına ulaşabilecek ve taşımayı

gerccedilekleştirecek en oumlnemli ulaşım sistemi kara yoluydu Kara yolu ağının kurulması ve

geliştirilmesi iccedilin ldquoOumlncelik kara yolunardquo duumlşuumlncesini hacirckim kılmıştır

5

13 Kara Yolu Taşımacılığının Uumllkemizdeki Gelişimi

Kara yolu taşımacılığının uumllkemizdeki gelişimine bakıldığında ccedilok hızlı bir seyir takip

ettiği goumlruumllmektedir

Uumllkemizin coğrafi yapısı ve sosyo-ekonomik youmlnden sahip olduğu oumlzel durum yanında

batı ile doğu arasında tabi bir koumlpruuml oluşu ve transit taşımacılığa elverişliliği eski ccedilağlardan

beri uumllkemizi kara yolu taşımacılığı alanında daima oumln plana ccedilıkarmıştır Uumllkemiz Asya

Avrupa ve Afrika kıtaları arasında olup kuzey-guumlney doğrultusunda 500 km doğu-batı

ekseninde 1500 km uzunluğunda ve yuumlzoumllccediluumlmuuml 776 000sup2 olan bir dikdoumlrtgen koumlpruuml

goumlruumlnuumlmuumlndedir

Bilindiği gibi Tuumlrkiye tarih oumlncesinden bu yana ccedilok ve ccedileşitli uygarlıkların oluştuğu

bir yerdir Guumlnuumlmuumlze dek bu oumlzelliğini koruyarak gelmiş doğu-batı arasında ldquokoumlpruumlrdquo

olmuştur Bunun bir sonucu olarak da uzak geccedilmişten bu yana değişik doğrultu ve

karakterde yol ağlarına sahip olmuştur ldquoİpek yolurdquo ldquoBaharat yolurdquo ldquoKral yolurdquo en ccedilok

bilinen tarihi yollardır Tuumlrkiye Avrupa Asya ve Afrika arasındaki oumlnemli konumundan

dolayı kendi ulaşım hatlarını ve taşıma filolarını geliştirmek iccedilin buumlyuumlk ccedilaba goumlstermiştir

Resim 12 İpek yolu

Buumltuumln duumlnyada oumlzellikle Avruparsquoda suumlratle gelişen teknoloji mal zengini batı ile petrol

zengini doğu uumllkeleri arasında buumlyuumlk ccedilapta ticari ilişkilerin doğmasına yol accedilmıştır Bu

durum uumllkemizi bu alanda oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiş 1950rsquoli yıllara kadar yok denecek kadar

az olan modern anlayışa uygun kara yolu alt yapısı ve kara yolu taşımacılığında yeni bir

takım yatırımlar yapılmasını ve teşvik tedbirlerinin alınmasını gerekli kılmıştır

O doumlnemlerde alt yapının kolay hızlı ve ekonomik bir şekilde gerccedilekleşmesi petroluumln

ucuz ve temininin kolaylığı yanında uumllkemizde otomotiv sanayinin kurularak motorlu

araccedilların uumlretilmesi kara yolu taşımacılığının ilerlemesine neden olmuştur Ayrıca devletin

1980rsquoli yıllardan itibaren uygulamaya koymuş olduğu teşvik tedbirleri sonucu uumllkemizde

6

motorlu araccedil sayısı oumlnemli oumllccediluumlde artmış ve gerek yurt iccedili gerekse uluslararası kara yolu

taşımacılığı suumlratle gelişmiştir

1980rsquolerden itibaren uumllkemizin ihracata youmlnelik buumlyuumlme politikalarına geccedilmesiyle dış

ticaret yapısal değişime uğramış dış ticarete konu mal grupları ccedileşitlenmiş tarım ve

madencilik uumlruumlnlerinin yerini sanayi uumlruumlnleri almaya başlamış taşınan malların hacmi kısa

bir suumlre iccedilinde 10 milyar dolarlık seviyelere ulaşmıştır

Dış ticaretin yapısal değişimine bağlı olarak deniz yolu ile yapılan doumlkme yuumlk

taşımaları yuumlk cinslerinin değişimi ve sevkiyatlarda esneklik gibi avantajlar nedeniyle yerini

kara yolu eşya taşımacılığına bırakmaya başlamıştır

Resim 13 Ro-Ro bağlantılı kara yolu taşımacılığı

Tuumlrkiye-İtalya Ro-Ro hattının kurulması taşıma maliyetlerinin azalmasına seferlerin

tarifeli yapılmasıyla ihracat sevkiyatlarının planlanmasına Balkan uumllkelerinin geccediliş

uumlcretlerini tekrar goumlzden geccedilirmesi gibi birccedilok olumlu gelişmenin ortaya ccedilıkmasına neden

olmuştur 2003 yılında Batı Avrupa uumllkelerine yapılan kara yolu taşımacılığımızın yuumlzde

72rsquosi soumlz konusu Ro-Ro hatlarından yapılarak dış ticaretimize ait malların taşınmasında

stratejik bir guumlzergacirch konumuna gelmiştir Boumlylece Tuumlrk kara yolu taşımacılığı deniz yolu

entegrasyonlu Ro-Ro ve demir yolu entegrasyonlu Ro-La taşıma alternatiflerini uumlreterek

Avrupa Birliği mevzuatıyla uyumlu hacircle gelmiştir

Tuumlrkiyersquonin uluslararası kara yolu ile eşya taşımacılığı sektoumlruumlnde hizmet alanı Asya

ile Avruparsquonın bir ucundan diğerine kadar geniş bir coğrafi alana yayılmış ithalat-ihracat ve

transit taşımalardaki payı ile uumllke ekonomisine yılda ortalama 2 milyar USD navlun uumlcreti

olarak doumlviz girdisi sağlar konuma ulaşmıştır

1990 yılından itibaren duumlnyadaki gelişmelere paralel olarak ihraccedil pazarlarımız ve

uumlruumlnlerimizde oumlnemli bir artış ve ccedileşitlenme olmuştur Bu kapsamda başta Almanya olmak

uumlzere geleneksel pazarlarımız olan Batı Avrupa uumllkelerinin yanı sıra Rusya ve Tuumlrk

Cumhuriyetleri de oumlnemli bir yer kazanmıştır Soumlz konusu yapısal değişime paralel olarak

7

Bağımsız Devletler Topluluğu uumlyesi uumllkeler ile bazı Orta Asya uumllkeleri iki binli yıllardaki

hedef pazarlarımız olarak tespit edilmiştir

Soumlz konusu uumllkelere kara yoluyla ulaşım imkacircnının bulunması uumllkemiz ihracatı

accedilısından buumlyuumlk avantaj teşkil etmektedir Yabancı uumllkelere yapılan eşya taşımacılığımızın

ağırlıklı olarak kara yolundan olması artan dış taleplerin zamanında karşılanmasını

kolaylaştırmaktadır

Tuumlrkiyersquonin kıtalararası koumlpruuml konumunda olması ccedilok modlu ulaşıma elverişli

durumu Kafkasya ve Hazar Denizi ccedilevresindeki uumllkelere geccedilişi sağlayacak yeni sınır

kapılarının accedilılması ve pek ccedilok uluslararası proje ccedilerccedilevesinde yeni bağlantıların

oluşturulması yolundaki ccedilalışmalar Tuumlrkiyersquonin oumlnemini artırmakta ve aktif olarak bu

ccedilalışmalara katılımını gerekli kılmaktadır

Uluslararası kara yolu taşımacılığında uumllkemizin araccedil filosu giderek yenilenmiş ve

toplam araccedil sayımız 30000 adede ulaşmıştır Bu sayının iccedilinde 23000 aracımız Euro normlu

araccedil olarak faaliyet goumlstermeye başlamıştır

Resim 14 Euro normlu modern nakliye aracı

4925 sayılı Kara yolu Taşıma Kanunu ile uumllkemizde kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlnde

yeni bir doumlnem başlamıştır Bu kanun ile birlikte taşımacılık sektoumlruuml iccedilinde yer alan ve

faaliyet goumlsteren tuumlm işletmeler kayıt altına alınmış ve bu işletmelere faaliyet tuumlrlerine goumlre

lisans belgeleri verilmiştir

Kara yolu taşımacılığı buguumln tuumlm duumlnyada kendine has avantajlarından dolayı en

oumlnemli taşımacılık modudur Tuumlrkiye gibi uumlccedil yanı denizlerle ccedilevrili olan İspanyada dahi

uluslararası eşya taşımacılığında kara yolunun demir yolu ve iccedil suyollarına kıyaslandığındaki

payı 921dir Bu oran İngiltere iccedilin 889 15 AB uumllkesi iccedilin ortalama 792rsquodir

Uumllkemizde 1990 yılında 76 olan kara yolu taşımacılığı 2000 yılında 89rsquoa ve 2002

yılında da 93 oranına ulaşmıştır 2005 yılında 94rsquoe ccedilıkmıştır 1990 yılında 87 milyar

ton-km olan toplam taşımacılığımız ekonominin gelişmesi ile 2000 yılında 180 milyar ton-

kmrsquoye ulaşmıştır 2006 yılında bu rakam 200 milyar ton-kmrsquoyi aşmıştır ABDrsquode kara yolu

taşımasının genel taşımacılık iccedilindeki yeri 28 dir Buumltuumln duumlnyada kara yolu taşımacılığının

oranını duumlşuumlrmeye doumlnuumlk politikalar uygulanmaktadır

8

Uumllkemizde ulaşım sektoumlruuml iccedilinde en buumlyuumlk paya sahip olan kara yolu taşımacılığının

diğer sektoumlrlere nazaran kaza riski ccedilok yuumlksek olmasına rağmen gelişme goumlstermesinin ve

taşıma taleplerinde ilk sırayı almasının temelinde taşımayı ldquoKAPIDAN KAPIYArdquo

gerccedilekleştirmesi yanında hızlı kolay konforlu ve daha ekonomik bir hizmet sunması

yatmaktadır

14 Kara Yolu Eşya Taşımacılığının Diğer Taşımacılık Tuumlrlerine

Goumlre Uumlstuumlnluumlkleri

Uluslararası kara yolu eşya taşınması ile diğer taşıma tuumlrlerine goumlre bir karşılaştırma

yapıldığında kara yolu taşımacılığının şu uumlstuumln youmlnleri bulunmaktadır

Kapıdan kapıya aktarmasız taşıma ve eşyanın yuumlkleme yeri ile boşaltma yerleri

dışında elleccedillenmemesi eşyanın yıpranmasını en aza indirmektedir Diğer taşıma tuumlrlerinde

oumlrneğin eşyanın limana veya demir yolu istasyonuna ulaşımına kadar bir yuumlkleme boşaltma

ana taşıma aracına yuumlklenme varış yeri limanı veya istasyonunda benzer elleccedillemenin

yapılması eşyaların daha fazla yıpranmasına sebep olmaktadır

Muumlşterinin istediği ve kara yolunun olduğu her noktaya taşıma seccedileneği

vermektedir

Kara yolu araccedillarının taşıma kapasitelerinin deniz demir yolu araccedillarına goumlre daha

kuumlccediluumlk olması nedeniyle taşımacılık sektoumlruumlnde daha esnek hareket imkacircnı sağlanmaktadır

Resim 15 Kara yolu araccedil taşıma kapasitesi

Tuumlrkiye gibi kara yoluyla uluslararası eşya naklinde kullanılabilecek taşıt sayısının

talebe goumlre daha fazla olduğu uumllkelerde rekabet uumlst seviyelere ulaşmakta ve boumlylelikle

muumlşteri lehine duumlşuumlk navlun fiyatlarının oluşmasına neden olmaktadır

Kara yolu eşya taşımacılığı diğer taşıma tuumlrlerine goumlre (deniz hava demir yolu

boru hattı vb) daha az yatırım maliyeti gerektirmektedir

Kara yoluyla daha duumlzenli ve sık sefer imkacircnı bulunmaktadır

Goumlndericinin kendisinin organize ettiği oumlzellikle kuumlccediluumlk ccedilaplı sevkiyatlara oranla

taşıma maliyetini azaltmaktadır

Ambalajlama ve sevkiyata hazırlamada zaman ve kaynaklardan tasarruf olanağı

sağlanmaktadır

9

15 Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılığının Goumlndericiye

Sağladığı Faydalar

Kısa suumlrede teslim edilmesi gereken yuumlkler iccedilin suumlratli sevkiyat yapabilmesine

youmlnelik proje bazlı ccediloumlzuumlm yolları ortaya ccedilıkarılabilir

Gelişmiş kara yolu ağlarının getirdiği hızlı ve guumlvenli hizmet alma imkacircnları

yaratılabilir

Lojistik firma veya taşıma şirketleriyle birebir ilişki iccedilinde ccedilalışma olanağının

bulunması sayesinde sevk edilecek eşyaya oumlzel muamele yapılmasını sağlayabilir

Kara yolu taşımacılık hizmetleri ile bağlantılı diğer lojistik suumlreccedillerle

zenginleştirilerek hizmette ccedileşitlilik oluşturulabilir

Tahmin edilebilen maliyetlerin kolay hesaplanması ile tasarruf sağlanabilir

Resim 16 Tasarruf

Dokuumlmantasyon işleri ile ara noktalarda yuumlkleme ve boşaltmadan taşımanın

sorunsuz yuumlruumlmesinden lojistik firma sorumlu olduğundan taşıyıcı sadece sevkiyata

goumlnderici ise muumlşteri ilişkilerine odaklanabilir

Duumlnya ticaretindeki doumlnuumlşuumlm ve yeni oluşumların etkisi yoğun bir şeklide lojistik ve

taşıma sektoumlruuml uumlzerinde goumlruumllmektedir Hemen hemen buumltuumln sektoumlrlerle doğrudan ilişkisi

olan lojistik uluslararası pazarlarda rekabet avantajının elde edilmesinde kilit rol

uumlstlenmektedir Uumlruumln veya hizmetlerin hedef pazarlara rakiplerden bir adım oumlnde olarak daha

hızlı ve daha ekonomik bir biccedilimde ulaştırılması uluslararası lojistik faaliyetlerinin oumlzuumlnuuml

teşkil etmektedir

Resim 17 Kara yolu taşımacılığı ve diğer taşıma tuumlrleri

10

Uluslararası ticaret eğilimleri lojistik sektoumlruumlnuuml daha iyi anlayabilmek ve

yorumlayabilmek iccedilin buumlyuumlk katkı sağlamaktadır Her sektoumlrde yaşanan rekabet ve koumlkluuml

değişimler beraberinde ccedilarpan etkisi yaparak lojistik alanında da etkisini goumlstermektedir

Rekabet ortamı yatırım maliyetleri hız ve esneklik accedilısından lojistik hizmetlerin

vazgeccedililmez bileşeni olan kara yolu eşya taşımacılığının diğer taşımacılık tuumlrlerine goumlre daha

fazla avantajı bulunmaktadır

16 Kara Yoluyla Eşya Taşımacılığının Olumsuz Youmlnleri

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığının bir kısım uumlstuumlnluumlkleri olmasına rağmen

bazı olumsuz youmlnleri de bulunmaktadır Bunlar

Numune veya benzeri nitelikte taşınacak eşyanın duumlşuumlk miktarda olması hacirclinde bu

eşyaların bir araccedil iccedilinde sevk yerlerine ayrı ayrı ulaştırılması gerekmektedir Parsiyel

malların toplanması dağıtımı zaman ve maliyet youmlnuumlnden olumsuzluk yaratmaktadır Hava

yolu parsiyel taşımalarda zaman ve maliyet youmlnuumlnden kara yoluna goumlre daha tercih

edilebilen bir taşıma tuumlruumlduumlr

Ağır ve yuumlksek hacimli eşyaların kara yolu ulaştırma mevzuatına uyumlu

olmaması taşınmalarını ccediloğunlukla imkacircnsız hacircle getirmektedir Bu tuumlr eşyaların demir yolu

veya deniz yoluyla taşınması daha verimli olmaktadır

Kara yoluyla uluslararası eşya taşımacılığında hukuki mevzuat bekleme suumlreleri

ile eşyanın hacmi ve niteliğine bağlı olarak diğer taşıma tuumlrlerine goumlre olumsuzluklar

yaratabilmektedir

Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta ihracat ve ithalat uumllkeleri arasında yuumlkuumln transit

geccediltiği uumllkelerde uyulması gereken guumlmruumlk mevzuatları bulunmaktadır Buna karşılık deniz

ve hava yolunda ccediloğunlukla ithalatccedilı ve ihracatccedilı olarak uumllkeler arasında transit geccediliş uumllkeleri

bulunmamaktadır Kara yoluyla yapılan taşımacılıkta transit guumlmruumlkler ilave bekleme

suumlreleri oluşturmaktadır

Resim 18 Kara yolu taşımacılığında transit geccediliş

11

17 Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Uluslararası Oumlrguumltler

Uluslararası kara yolu eşya taşımacılığında etkili olan oumlrguumltler

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (CEMT-UBAK)

Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Uluslararası Taşıma Organizatoumlrleri Dernekleri Federasyonu (FIATA)

Kara yolu taşımacılık enduumlstrisinin bu oumlrguumltler vasıtası ile Tuumlrkiye ve yurt dışı

ulaştırma ve taşımacılık politikalarının irdelenmesi işletmelerin ve uumllkelerin dış ticarette

rekabetccedili uumlstuumlnluumlğuuml sağlamasında oumlnemli bir fonksiyonu olacaktır

171 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE)

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi (UNECE) ldquoİccedil Ulaşım Komitesi Kara

Yolu Trafik Guumlvenliği Bozulabilir Maddelerin Taşınması Kombine Taşımacılık Tehlikeli

Maddelerin Taşınmasırdquo ccedilalışma gruplarından oluşmaktadır

İccedil ulaşım komitesinde yapılan goumlruumlşmeler sonrasında ccedileşitli Avrupa Birliği uumlye

uumllkelerinin katıldığı anlaşmalar aşağıdaki gibi sıralanabilir

CMRndashEşyaların Kara Yoluyla Uluslararası Eşya Taşıma Soumlzleşmesine İlişkin

Anlaşma Uumllkemizin soumlzleşmeye taraf olma proseduumlruuml tamamlanmış olup 30 Ekim 1995

tarihinden itibaren yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Tır SoumlzleşmesindashTır Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair

Guumlmruumlk Soumlzleşmesi Uumllkemizin 1985 yılında kabul ettiği soumlzleşme halen uygulanmaktadır

Resim 19 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Konseyi

ADRndashTehlikeli Maddelerin Kara Yoluyla Uluslararası Taşınmasına İlişkin Avrupa

Anlaşması Uumllkemizin anlaşmaya taraf olabilmesi amacıyla ccedilalışmalar başlatılmıştır

12

Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) İslam Kalkınma Teşkilatı (İKT) gibi

uluslararası kuruluşlar iccedilinde de kara ulaştırmasına ilişkin konular Tuumlrkiye tarafından

izlenmekte ve gerekli ccedilalışmalar yapılmaktadır

172 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI southeast european cooperation ınititative)

11 uumllkenin katılımı ile kurulmuştur Bu girişime Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik

İşbirliği ve Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) destek vermektedir SECI

girişiminin amacı boumllge uumllkeleri arasında kara yolu eşya taşınmasına youmlnelik sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması ve ticaretin artırılmasıdır Bu amaca youmlnelik ortak girişim uumlye

uumllkeler arasında 1999 yılında ldquoMutabakat Zaptırdquo yuumlruumlrluumlğe girmiştir

Resim 110 Guumlneydoğu Avrupa Ortak Girişimi (SECI)

SECI buumlnyesinde guumlndem Komitesirsquonin saptadığı oumlncelikli projeler ele alınmakta ve

uumlye uumllkelerin eşguumlduumlmuumlnde yuumlruumltuumllmektedir SECI projeleri ile ilgili olarak tesis edilen

komitelerin uumlyelerini seccedililmiş ve goumlnuumllluuml kişiler oluşturmaktadır Uumllkemiz SECIrsquonın

ccedilalışmalarına diğer uumlye uumllkeler gibi resmicirc kuruluşlarımız ve oumlzel sektoumlr temsilcilerinden

oluşturulan heyetler ile katılmaktadır

173 Avrupa Ulaştırma Bakanları Konferansı (CEMTndashUBAK)

Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (UBAK) 1953 yılında Avruparsquonın sınır

geccedilişlerinin kolaylaştırılması uumllkeler arası ulaştırma ve guumlmruumlk mevzuatının

uyumlaştırılmasının sağlanması amacıyla kurulmuştur İlk kuruluşa katılan 16 uumllke

(Almanya Avusturya Belccedilika Danimarka İspanya Fransa İngiltere Yunanistan İtalya

Luumlksemburg Norveccedil Hollanda Portekiz İsviccedilre ve Tuumlrkiye) 16 maddelik anlaşmayı

imzalayarak kuruluşu resmileştirmiştir

Kuruluşun yapmış olduğu başarılı ccedilalışmalar nedeniyle işlevi Avrupa sınırlarını da

aşarak 41 uumlye uumllke ile bazı Orta Asya ve Kuzey Afrika uumllkelerini de kapsar konuma

ulaşmıştır UBAK ccedilalışmalarını ccedilalışma grupları hacirclinde suumlrduumlrmektedir Daimi sekreterya

Parisrsquote bulunmaktadır

UBAK belgeleri geccedilerli oldukları uumllkelere goumlre doumlrde ayrılır

13

Tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

Avusturya + Yunanistan + İtalya hariccedil tuumlm uumllkelerde geccedilerli UBAK belgeleri

UBAK Belgelerinin uumlzerinde geccedilersiz olduğu uumllkenin uluslararası harf kodu bir ccedilember

iccedilinde işareti ile kaplanmış olarak yer almaktadır

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyesi olduğu konferansın ccedilalışmalarında taşımacılığın

geliştirilmesi trafik kara yolu guumlvenliği ccedilevrenin korunması gibi konular oumlncelik

taşımaktadır

174 Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU)

Uluslararası Kara Yolu Taşıma Birliği (IRU International Road Transport Union)

duumlnyadaki kara yolu taşımacılığı alanında nakliye operatoumlrleri taşıma şirketlerinin sahipleri

kamyon taksi otobuumls olmak uumlzere tuumlm sektoumlruuml temsil eden bir organizasyondur 1948

yılında İtalyarsquoda kurulmuş olan bu oumlrguumltuumln buguumln 68 uumllkede 151 uumlyesi bulunmaktadır

Resim 111 Uluslararası Kara yolu Taşıma Birliği (IRU)

IRUrsquonun amacı kara yolunda ccedilevreye duyarlı emniyetli olarak mal ve insanların

taşınmasını sağlamak yuumlksek mesleki standartlara ulaşmak olarak belirtilebilir IRUrsquonun en

oumlnemli uygulamalarının başında uluslararası eşya taşınmasında TIR sisteminin

garantoumlrluumlğuumlnuuml yapması gelmektedir Oumlrguumltuumln temel amaccedilları şu şekilde belirtilebilir

Araccedilların emniyetli temiz ekonomik yakıt tuumlketimini sağlayacak girişimlerde

bulunmak

Filo youmlnetiminde araccedil bakımı ve ccedilalışma koşullarını duumlzenlemek

Kara yolunun emniyetli hacircle gelmesine yardımcı olmak

Ccedilevreye duyarlı araccedilları teşvik etmek

Uumllkeler arası resmi duumlzeyde ve uluslararası sivil toplum kuruluşları ile sıkı işbirliği

iccedilinde bulunmak

Kara yolunun daha emniyetli ve belge proseduumlruumlnuumln azaltılması iccedilin ccedilalışmak

Uumlyelerini ulusal ve uluslararası duumlzenlemeler konusunda bilgilendirmek

Uluslararası taşımacılık ve ticarette engelleri ortadan kaldırmaktır

14

Tuumlrkiyersquode kara yolu eşya taşıması ile ilgili sektoumlruuml temsil eden oumlnemli kuruluşlar

ise Ulaştırma Bakanlığı ve Guumlmruumlk Muumlsteşarlığı başta olmak uumlzere devletin tuumlm yetkili

kurumları Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Uumlretenler Derneği (UTİKAD)

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) ve Ro-Ro Gemi İşletmecileri ve Kombine

Taşımacılar Derneğirsquodir (RODER)

18 Tuumlrkiyersquonin Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığındaki

Ana Guumlzergacirchları

Tuumlrkiyersquonin dış ticaretinde en buumlyuumlk paya sahip olan Avrupa Birliği uumllkelerine

yapılmakta olan taşımacılık iccedilin iki oumlnemli guumlzergacirchı bulunmaktadır Tuumlrkiyersquonin doğu ve

guumlneyinden Kafkaslar Orta Asya ve Ortadoğu boumllgelerine yapılan kara yolu taşımacılığı

ccedileşitli belirsizlik ve yeniden yapılanmalar neticesinde gelişme goumlstermesine rağmen istenilen

seviyeden uzaktır Bu nedenle duumlzenli ve suumlrekli olarak gerccedilekleştirilen yasal ve teknik

altyapısı uluslararası standartlara ulaşmış olan iki guumlzergacirch Tuumlrkiye accedilısından son derece

stratejiktir Bunlar

Kapıkule Sınır Guumlmruumlk Kapısırsquondan yapılan kara yolu taşımacılığı

Ro-Ro gemileriyle kara yolu araccedil gereccedilleriyle İtalya uumlzerinden yapılan taşımacılık

181 Kapıkule Sınır Kapısırsquondan Yapılan Taşımacılık

Kapıkule uumlzerinden yapılan taşımacılık oumlnemli bir paya sahip olmasına rağmen transit

geccediliş uumllkeleri guumlmruumlklerindeki uzun bekleme suumlreleri geccediliş belgeleri sınırlamaları geccediliş

uumlcretleri tahditli yol ve geccediliş suumlreleri nedeniyle zaman zaman sorunlu bir guumlzergacirch hacirclini

alabilmektedir

Resim 112 Kara yolu taşımacılığında guumlzergacirchlar

Uluslararası kara yolu taşımacılığında oumlzellikle kara yolu taşıtlarının geccediliş

sınırlamalarının bulunduğu transit guumlzergacirchında bulunan uumllkelerde vagonların uumlzerinde

taşınarak varış uumllkesine sevk edilmeleri zorunlu hacircle gelmiştir Tuumlrkiye ile Avrupa Birliği

uumllkeleri arasında demir yolu aktarmalı taşımacılık bu sınırlamaların bulunduğu Avusturya

geccedilişlerinde yapılmaktadır

15

1811 Kara yolu Guumlzergacirchında Kullanılan Başlıca Hatlar

Bulgaristan - Romanya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Macaristan - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - Avusturya hattı

Bulgaristan - Yugoslavya - Hırvatistan - Slovenya - İtalya hattı

182 Ro-Ro Gemileriyle Yapılan Taşımacılık

Uluslararası kara yolu taşımacılığında geccediliş sınırlamaları transit suumlrelerinin uzun

zaman alması taşımacılığın toplam maliyetlerinin duumlşuumlruumllmesi gibi nedenlerle kara yolu

araccedillarının deniz yolu Ro-Ro gemilerine bindirilmesi bir zorunluluk hacirclini almıştır

Ro-Ro gemileri taşıma seccedileneği olan gemi tuumlruumlduumlr Taşıt gibi konteyner de taşıyabilir

Ayrıca paletli yuumlklerin de taşındığı goumlruumllmektedir

Ro-Ro gemileri aşağıdaki taşıt tuumlrlerini taşıyabilir

Şasili treyler (ccedilekicili ccedilekicisiz)

Treyler semi treyler

Diğer tekerlekli yuumlkler (kamyon vb)

Ro-Rorsquolarla gelişen kombine taşımacılık tramp veya duumlzenli hat taşımacılığındaki

limanların taşıma sistemindeki oumlnemini azaltmıştır Ro-Ro gemileri iccedilin kamyonların

ccedilıkışlarına uygun iskelelerin oluşturulması dışında hiccedilbir yuumlkleme ve boşaltma araccedil gereccedil ve

donanımına gerek duyulmaz

Resim 113 Ro-Ro taşımacılığı

Ro-Ro taşımacılığının hasarsız emniyetli ve hızlı taşıma imkacircnı sunması guumlmruumlklerde

daha az zaman kaybı ile geccediliş daha rekabetccedili taşıma uumlcretleri demektir Tuumlrkiyersquonin Ro-Ro

taşımacılığı ile alternatif konumdaki kara yolu transit taşımacılık guumlzergacirchında bulunan

uumllkelerde sıkccedila goumlruumllen ccedilalınma ve yağmaların oumlnuumlne geccedililmektedir Eşyaların uumlnite hacircline

getirilerek Ro-Ro ile kombine taşımacılık yapılması hasar riskini azaltmaktadır

Ro-Ro taşımacılığının uumlstuumlnluumlkleri şu şekilde belirtilebilir

16

Kara yolu araccedillarının Ro-Ro gemileriyle taşınması araccedilların yıpranma paylarını aza

indirir

Kara yollarının bakım ve onarımında tasarruf sağlar

Kara yolu trafik sıkışıklığı ve kaza risklerini azaltır

Belirgin doumlviz tasarrufu sağlar

Bazı hatlarda zaman kazancı sağlar

Teslimatta duumlzen ve planlama yapılmasına olanak sağlar

1821 Ro-Ro Guumlzergacirchları

İstanbul + Ccedileşme - Trieste Ro-Ro hatları

Buumlyuumlk filoya sahip nakliyecilerin ccediloğunun ağırlıklı olarak kullandıkları hatlardır Doğu

Avrupa uumllkelerindeki tonaj sınırlamalarına tabi olmaması ve araccedilların daha az km yapması

nedeni ile tercih sebebidir

Patra + Igoumenitsa - Bari + Ancona Ro-Ro hatları

Guumlney İtalya Guumlney Fransa ve İspanyarsquoya sefer yapan nakliyecilerin tercih ettikleri

ana hatlardır Maliyetlerin daha duumlşuumlk olması ve suumlre avantajı getirmesi nedeni ile tercih

sebebidir

Resim 114 Sık kullanılan Ro-Ro hatları

Haydarpaşa-Trieste Samsun-Novorossisk Trabzon-Sochi ve Zonguldak-Ukrayna

hatları ağırlıklı olmak uumlzere toplam 20rsquonin uumlzerinde Ro-Ro hattında seferler

gerccedilekleştirilmektedir

19 Uumllkemizin Uluslararası Kara Yolu Projeleri

Kara yolu taşımacılığı sektoumlruumlmuumlzuumln uluslararası ilişkilerinin yuumlruumltuumllmesi ve sorunların

ccediloumlzuumlmuuml youmlnuumlnde ccedilaba goumlsterilmesi Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel

Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlrevleri arasındadır Bu amaccedilla uumllkemiz taşımacılarının yolcu ve eşya

taşıması yaptığı 48 uumllkeyle İkili Uluslararası Kara yolu Taşıma Anlaşması imzalanmış iki

17

uumllkeyle de paraf edilmiştir İmzalanan anlaşmalar ile iki uumllke arasında ve transit olarak

yapılmakta olan kara yoluyla yolcu ve eşya taşımacılığı belli duumlzenlemeler iccedilinde

gerccedilekleştirilmekte ortaya ccedilıkan sorunlar ise bu anlaşmalar ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlmlenebilmektedir

Anlaşmalar ile ikili taşımalar transit yolcu ve eşya taşımaları iccedilin kolaylıklar

getirilmektedir ayrıca

Geccediliş uumlcretleri

İkili taşımacılık transit eşya ve yolcu taşımacılığının tabi olacağı izin belgesi

proseduumlruuml

Doumlnuumlş yuumlkuuml ve uumlccediluumlncuuml uumllke taşımaları

Hangi tuumlr eşya taşımalarının izin belgesinden muaf tutulacağı

Taşıt personeli ve taşımacıların uyacağı kurallar

Taşıma faaliyetinden doğan oumldemelerin ne şekilde yapılacağı

Yolcu ve eşya taşımacılığına ilişkin guumlmruumlk ve diğer formalitelerin

kolaylaştırılması

Eşya taşımacılığında teminat konusu

Yolcular bagaj ve eşya iccedilin yaptırılacak sigorta

Karma Komisyonun kurulması ve goumlrevleri

gibi konular kapsamlı şekilde duumlzenlenmiştir

İkili anlaşmalarda yer alan ldquoKarma Komisyonrdquo her yıl toplanarak ortaya ccedilıkan

sorunların ccediloumlzuumlm yollarını goumlruumlşuumlr istatistikicirc bilgi değişimini sağlar ve takip eden yılı da

kapsayacak şekilde alınacak tedbirleri kararlaştırır

Diğer yandan birccedilok uumllkenin bir araya geldiği ve uumllkemizin de aktif olarak yer aldığı

uluslararası platformlarda uumllkemiz kara yolu taşımacılarının pazar paylarının artırılabilmesi

amacıyla gereken titiz ccedilalışmalar yapılmakta bu ccedilalışmalarda ccedilevrenin korunması trafik

guumlvenliği ve taşımacılığın serbestleştirilmesi gibi konular oumln planda tutulmaktadır

191 Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK) Projesi

Kıtalar arasında bir geccediliş boumllgesinde yer alan Tuumlrkiye kendi ulusal gelişmesi kadar

boumllgenin birliği accedilısından da kara yolu ağının gerekliliğine inanmıştır Bu nedenle uumllkemiz

sınırlarından geccedilen yaklaşık 3200 km yolu kapsayan Tuumlrkiye Transit Kara Yolu (TETEK)

projesini gerccedilekleştirmiştir Bu proje kapsamına giren yol ağı toplam yol ağımızın 5rsquoini

teşkil etmektedir

Tuumlrkiye transit kara yolu Bulgaristan sınırında Kapıkulersquoden başlayarak İstanbul

uumlzerinden Gerede - Ankara yolu ile bir kolu Suriye sınırına diğeri Irakrsquoa devam etmekte

Geredersquoden ayrılan kuzey kolu ise Refahiye Erzincanrsquodan geccedilip İran sınırında sona

ermektedir

18

Soumlz konusu yol Avrupa ve Orta Doğu kara yolu ağını en uygun şekilde tamamladığı

gibi Avrupa uumllkelerinden Orta Doğu Batı Asya ve Kuzey Afrikarsquoya doğru trafik akışının

sağlandığı en kısa yoldur

192 Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK)

Tuumlrkiyersquonin de kurucu uumlyeleri arasında bulunduğu komisyonun temel amacı Avrupa

ekonomisinin yeniden yapılanması Avruparsquodaki ekonomik faaliyet duumlzeyinin yuumlkseltilmesi

Avrupa uumllkelerinin gerek birbirleriyle gerekse diğer uumllkelerle ekonomik ilişkilerinin idame

ettirilmesi ve geliştirilmesi olarak belirlenmiştir AEK huumlkuumlmetlerin teknik uzmanlarının

ortak konular uumlzerinde anlaşmaya vardığı kapsamlı stratejiler ve politikalar oluşturdukları

bir forum niteliğindedir

Uumllkemizdeki E yolları olarak bilinen Avrupa-Uluslararası yol ağı uumlyesi bulunduğumuz

Birleşmiş Milletler AEKrsquoca uumllkeleri birbirine bağlayan kara yollarının geliştirilmesini teşvik

amacıyla kullanıma konmuş bir sistemdir

Uumllkemize Avrupa sınırlarından E-80 ve E-90 numaraları ile giren iki anayol sisteme ve

amaca uygun olarak İran ve Irak sınırlarında Asya ve Ortadoğu uluslararası yol ağlarına

bağlantı sağlayacak şekilde duumlzenlenmiştir E yollarının Kafkasya ve Orta Asya uumllkelerine

uzatılması konusundaki ccedilalışmalara paralel olarak E-97 ve E-95 hatlarının oluşturulması

kabul edilmiştir

193 Kuzey - Guumlney Avrupa Otoyolu (TEM) Projesi

Tuumlrkiye ile birlikte Avusturya Bulgaristan Ccedilekoslovakya Yunanistan Macaristan

İtalya Polonya ve Yugoslavyarsquonın uumlyelikleri ile kurulan projede Doğu Avruparsquoda

gerccedilekleşen değişimler ve geccedilişler nedeniyle TEM hatlarının buumltuumlnluumlğuumlnuumln bozulması

sonucunda uumlye uumllke sayısı zaman zaman değişmiştir 1997 yılı itibariyle projeye uumlye uumllkeler

Bulgaristan Ccedilek Cumhuriyeti Guumlrcistan Hırvatistan İtalya Litvanya Macaristan Polonya

Romanya Slovakya ve Tuumlrkiyersquo dir

Resim 115 Tuumlrkiyersquodeki TEM otoyolları

Başlangıccedilta yaklaşık 10000 kmrsquolik bir otoyolu ağının tesisini oumlngoumlren TEM Projesi

kuzeyde Polonyanın Gdansk kentinden başlamakta 10 uumllke uumlzerinden geccedilerek Adriyatik

19

Ege ve Karadeniz sahillerine erişmekteydi Ancak Doğu Avrupa uumllkelerinin sosyal ve

ekonomik yapılarında son yıllarda goumlruumllen değişmelere ve bunun sonucu olarak ortaya ccedilıkan

yeni ilişkilere paralel olarak TEM Projesine doğu-batı istikametinde yeni hatlar ilave

edilerek TEM ağı yaklaşık 20149 kmrsquoye ccedilıkartılmıştır

Uumllkemiz sınırları iccedilinde kalan boumlluumlmuuml ise Kapıkule İstanbul Ankara Aşkale

guumlzergacirchını takiben Trabzonda Karadenize doğuda Guumlrbulak batıda Afyon uumlzerinden

İzmir ve Ege Denizine guumlney ve guumlneydoğuda ise Yayladağ ve Cizre hudut kapılarımıza

ulaşmaktadır Ayrıca Gerede-Samsun-Trabzon-Rize-Hopa guumlzergacirchının da TEM ağına ilave

edilmesiyle TEMin Tuumlrkiye sınırları dacirchilicircndeki yol uzunluğu 5556 km olmuştur

194 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT-ECO)

ECO 1964 yılında kurulan Kalkınma İccedilin Boumllgesel İşbirliği Teşkilatı (RCD) nın bir

devamı olarak Tuumlrkiye İran ve Pakistan arasında imzalanan bir protokolle kurulmuştur

Teşkilatın oumlncelikli hedefleri arasında serbest bir taşımacılık sistemi yer aldığından

ulaştırma ile ilgili konular buumlyuumlk oumlnem arz etmektedir Uumlye uumllkeler arasında ekonomik ticari

ve kuumlltuumlrel işbirliğini sağlamak amacıyla kurulan teşkilat daha sonra Sovyetler Birliğinin

dağılmasıyla bağımsızlıklarını kazanan boumllgedeki bazı uumllkelerin de katılımıyla uumlye sayısını

10a ccedilıkarmıştır Buguumln itibariyle Tuumlrkiye İran Pakistan Azerbaycan Tuumlrkmenistan

Oumlzbekistan Kırgızistan Kazakistan Afganistan ve Tacikistan ECO uumlyesi uumllkelerdir Kuzey

Kıbrıs Tuumlrk Cumhuriyeti de goumlzlemci uumlye statuumlsuuml ile ECO ccedilalışmalarını izlemektedir

Tuumlrk taşımacılarının orta ve uzak Asyaya ulaşması iccedilin oumlnemli guumlzergacirchları iccedileren uumlye

uumllkeler taşımacılık konusunda ccedileşitli anlaşmaların hazırlık ccedilalışmalarını suumlrduumlrmektedir

Uumllkemiz bu ccedilalışmaların tamamına aktif olarak katılmakta ve gerekli katkıyı sağlamaktadır

Resim 116 ECO (Economic cooperation organization)

Yeni katılımlarla birlikte boumllgesel işbirliğinde roluuml ve oumlnemi artan ECO ccedilerccedilevesinde

kesintisiz bir kara yolu ulaşımı iccedilin ilave guumlzergacirchlara ihtiyaccedil duyulmuş olup bu konuda

ccedilalışmalar suumlrduumlruumllmektedir

20

110 Uluslararası Kara Yolu Eşya Taşımacılığında Lojistik Firma

(freight forwarder)

Kara yolu taşıma sistemleri oumlzellikle muumlşteri ilişkileri ile kara yolu iş

organizasyonunda oumlnemli roluuml bulunan lojistik firma tarafından yoğun olarak

etkilenmektedir Lojistik firmanın kara yolu taşımacılık sistemleri iccedilindeki etkinliğini

sağlayabilmesi iccedilin oumlnem vermesi gereken hususlar şunlardır

Taşımacılık hizmetlerinde yuumlksek kalite

Suumlratli ve tam zamanında teslimat

Seferlerde sıklık ve duumlzenlilik

Goumlndericilere esnek fiyat oumlnerileri

Resim 117 Fiyatlandırma

Lojistik Firma bu unsurlar sayesinde taşıyıcı ile birebir bağlantı kurabilir ve

muumlşterilerine uygun ccediloumlzuumlm imkacircnları yaratabilir Kara yolu eşya taşımacılığında lojistik

firmanın temel işlevi diğer taşıma tuumlrlerinde olduğu gibi taşıma organizasyonunun yerine

getirilmesidir Lojistik firma taşıma organizasyonunu yerine getirirken goumlz oumlnuumlne aldığı en

oumlnemli unsur muumlşteri odaklı hizmet anlayışıdır Hizmetin kesintisiz ve suumlrekli olarak aynı

kalitede ve duumlşuumlk maliyette verilebilmesi lojistik firmanın temel ccedilalışma prensibi

olmaktadır

Lojistik firmanın ana hizmeti muumlşterilerine kara yolu ile yapılacak taşımalarda tarifeli

seferler organize edecek şekilde yuumlk konsolidasyonu yapmasıdır Bu amaccedilla aynı guumlzergacircha

youmlnelik bulunan yuumlk talepleri hacim olarak yetersiz olsa bile hizmetin suumlrekliliğinin

sağlanması amacıyla duumlzenli olarak verilebilmelidir

Lojistik firmanın hizmet yaklaşımı duumlşuumlk hacimli yuumlklerin taşınmasında

konsolidasyon yaparak bireysel ihracatccedilı ve ithalatccedilının goumlnderilerine daha avantajlı bir

ortam oluşturmaktır

Lojistik firmaların kara yolu eşya taşımacılığı ile goumlndericiye sağlayabileceği faydalar

şu şekilde sıralanabilir

21

Lojistik firmanın bir hizmet organizasyonu olarak muumlşterilerine ihtiyaccedil duyduğu

yuumlksek esnekliği sunabilmesi

Yuumlk konsolidasyonu yapabilmenin sağladığı yeterli yuumlk bulma avantajı

Resim 118 Yuumlk konsolidasyonu

Depodan depoya guumlvenli taşıma

Duumlzenli ve sık yuumlkleme yapılabilmesi

Taşıma ve depo yerlerinin kapasitelerinin iyi kullanımına youmlnelik optimal

ccediloumlzuumlmlemeler sayesinde oumlnemli maliyet avantajı oluşturması

Taşımayı buumltuumlnuumlyle kontrol altında tutma olanağı

Sevkiyatın araccedil takip sistemiyle suumlrekli izlenebilmesi

Suumlratli teslimat imkacircnı

Kolay yuumlkleme ve boşaltma olanağı

Uygun fiyat tarifelerinin oluşturulmasıdır

1101 Taşıma Organizatoumlruuml Olarak Lojistik Firma (freight forwarder)

Kara yolu eşya taşımacılığında Lojistik Firmarsquonın taşıma organizatoumlruuml olarak başlıca

roluuml uluslararası taşımacılıkta goumlndericilerin (ihracat ve ithalatccedilılar) yuumlklerinin teslim

yerlerine en iyi koşullarda ulaştırılmasına youmlnelik faaliyetlerde bulunmasıdır

Lojistik firmanın taşıma organizatoumlruuml olarak hizmet suumlrecinin aşamaları şunlardır

Muumlşteri talebi

Hizmet tarifelendirme

Teklif verilmesi

Soumlzleşme yapılması

Hizmetin yerine getirilmesi

22

Goumlnderici ihracat ve ithalat eşyasının taşınmasını guumlvenli hızlı ve duumlşuumlk fiyatla

yapabilecek taşıma organizatoumlruuml (lojistik firma) firmalarla ilgili pazar araştırması yapabilir

Goumlnderici iccedilin lojistik firma seccediliminde oumlnemli unsurlar şunlardır

Lojistik firmanın sevk edilmesi planlanan boumllgedeki faaliyet alanı

Taşınacak malla ilgili daha oumlnceki deneyimi

Taşıma ve diğer hizmetlere ait rekabetccedili tarifeleri

Hizmet kalitesi

Firma referansları

İş deneyimleri

Firma guumlvenliği

Goumlndericinin lojistik firmadan beklentisi sadece rekabetccedili fiyatlara dayanmamakta

sevk edilecek eşyaya ait taşıma deneyimi ve taşımayı emniyetli ve tam zamanında teslim

edilmesi başta olmak uumlzere hizmet kalitesi yuumlksek bir şekilde yerine getirebilmesine bağlı

olmaktadır

Lojistik firmanın tercih edilebilir olabilmesi iccedilin pazarlama stratejileri oluşturması

gerekmektedir Pazarlama stratejilerini oluştururken lojistik firmalar muumlşterilerine sunduğu

hizmet alanını genişleterek yeni hizmet alanlarını nitelikli olarak sağlamayı ve rekabetccedili fiyat

politikaları oluşturmayı oumln planda tutmalıdır Lojistik firmanın kara yolu stratejilerinin

başarılı olabilmesi iccedilin aşağıdaki unsurlara yeterince oumlnem vermek durumundadır

Profesyonel bir işadamı bilinci ile ccedilalışmalıdır

Goumlndericinin talep ve beklentilerine dikkat edilmelidir

Goumlndericiye verdiği soumlzleri titizlikle yerine getirmelidir

Belirsizlik durumlarında mutlaka goumlnderenle bağlantıya geccedilmelidir

Maliyet ve kacircrlılık analizleri yapmalıdır

1102 Kara Yolu Hizmet Soumlzleşmesi

Taşıma organizatoumlruuml olarak lojistik firma (freight forwarder) uluslararası kara yolu

eşya taşımacılığında faaliyetlerini goumlndericilerin (ihracat veya ithalatccedilı) talimatları

ccedilerccedilevesinde yerine getirmektedir Goumlndericiler yuumlklerin taşınması veya diğer faaliyetlerin

organizasyonu iccedilin yuumlk taşıyıcılar ile (ihracatta malları teslim alacak veya ithalatta

sevkiyatları planlamak uumlzere yurt dışı acentelerle) bir hizmet soumlzleşmesi yapmaktadır

Goumlndericilerin yuumlkleri bazen tam kamyon yuumlkuuml (FCL) olabileceği gibi bazen de kamyon

yuumlkuumlnuuml dolduramayacak hacimde olabilir Kamyon yuumlkuumlnden az olduğunda lojistik firma

bireysel goumlndericilere ait yuumlkleri konsolidasyon yaparak kamyon yuumlkuuml hacmine ulaştırabilir

Goumlnderici işveren olarak taşıma organizatoumlruuml lojistik firmayla bir hizmet soumlzleşmesi

yapar Bu soumlzleşme uygulamada goumlndericinin yazılı talimatı ile olabileceği gibi bazen de

guumlvenilir muumlşterilerden ndashgoumlndericiden- soumlzluuml de alınabilir

23

Taşıma organizatoumlruuml lojistik firmanın bir taşıma firması bulup muumlşterilerden aldığı

eşyayı taşıtması gerekecektir Lojistik firma goumlnderenle yaptığı soumlzleşmenin bir benzerini

goumlnderenin istediği koşulları yerine getirebilecek bir taşımacıyla da yapabilir Lojistik firma

goumlndericinin sevk talimatına goumlre taşımayı organize ederek taşıyıcıyı youmlnlendirir

Lojistik firmanın hizmet soumlzleşmesi yaptığı muumlşterisine karşı taşıma ile ilgili

yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine getirebilmesi iccedilin taşıyıcı seccediliminden malların teslim edilmesine

kadar tuumlm aşamalarda taşıma suumlrecinin takip edilmesi gereklidir Lojistik firma goumlndericiyi

(muumlşteri) memnun edebilecek hizmet tarifesini oluşturmak amacıyla taşıyıcı seccediliminde

goumlndericinin kendisi iccedilin oumlnemli olan konuları aynı şekilde taşıyıcıdan da talep etmelidir

Uluslararası taşımalarda lojistik firmanın yapmış olduğu hizmet soumlzleşmesinin işlerliği

ldquoMal Teslim Alındı Makbuzu (Forwarderrsquos Certficate of Receipt FCR)rdquo duumlzenlemesiyle

kesinlik kazanmaktadır Lojistik firma tarafından goumlndericiye yani ihracatccedilı veya ithalatccedilıya

verilen FCR belgesi ile soumlz konusu malın zilyetliği lojistik firmanın uumlzerine geccedilmektedir

Resim 119 Malların teslim alınma işlemleri

24

X İhracat AŞ

Merter 235 İstanbul Tuumlrkiye

Tel 0212 125 25 27

Faks 0212 125 125 25 25

E-Posta XXcom

HİZMET SOumlZLEŞMESİ

Merter 235 İstanbul adresinde bulunan X İhracat AŞ ile Sefakoumly

Cumhuriyet Cad 17 İstanbul adresinde bulunan Hizmet Lojistik AŞ

arasında aşağıdaki şartlarda taşıma hizmet soumlzleşmesi yapılmıştır

1 Hizmet Lojistik AŞX AŞrsquonin Merter deposundan Almanya ve

Fransarsquoya sevk edilecek mamulleri taşıyacaktır Araccedillar hazır giyim

taşımasına uygun askılı araccedillar olacaktır

2 Sevkiyatlar uumlretimde bir aksama olmadıkccedila her hafta cuma guumlnuuml

yapılacaktır Hizmet Lojistik AŞ bu nedenle her cuma saat 0800rsquode depo

oumlnuumlnde uygun araccedillarını hazır edecektir

3 Hizmet Lojistik AŞ Almanya ve Fransarsquoya sevkiyatın olup olmadığı

konusunda teyidi en geccedil her hafta ccedilarşamba guumlnuumlne kadar alacaktır

4 Hizmet Lojistik AŞ uygun aracı cuma guumlnuuml oumlğleden sonra saat

1430rsquoa kadar tedarik edemediği takdirdeX AŞ başka firmadan araccedil tedarik

ederek malları sevk edecektir Navlun fiyat farkı bulunduğunda fiyat farkı ile

birlikte her araccedil iccedilin 500 Euro tutarını Hizmet Lojistik AŞ fatura edecektir

5 Taşıma uumlcreti Almanya iccedilin helliphelliphelliphellip Euro ve Fransa iccedilin helliphelliphellip

Euro olacaktır

6 Bu soumlzleşme imza tarihinden itibaren 1 yıl suumlre ile geccedilerlidir

Taraflardan biri bir ay oumlncesinden yazılı olarak anlaşmanın sona erdiğini

diğer tarafa bildirmedikccedile soumlzleşme suumlresi 1 yıl daha aynı şartlarda uzatılmış

olacaktır

7 Muumlcbir hacircller soumlzleşme kapsamı dışındadır

8 Taraflar arasındaki anlaşmazlıklar oumlncelikle iyi niyet ccedilerccedilevesinde

ccediloumlzuumlme kavuşturulacaktır Ccediloumlzuumlmsuumlzluumlk hacirclinde İstanbul Ticaret Odasırsquonın

verdiği kararlar esas alınacaktır

İş bu soumlzleşme 01012008 tarihinde X AŞ ile Hizmet Lojistik AŞ

arasında yapılmıştır

X AŞ Hizmet Lojistik AŞ

Yetkili İmza Yetkili İmza

Belge 11 Kara yolu taşımacılık hizmet soumlzleşmesi oumlrneği