VI KHÍ HAÄU NOÙNG TRONG SAÛN XUAÁT

VI KHÍ HAÄU NOÙNGTRONG SAÛN XUAÁT

Ths.Bs. Phan Thò Trung NgoïcBoä moân Söùc khoûe moâi tröôøng

MUÏC TIEÂU: - Khaùi nieäm veà vi khí haäu trong saûn xuaát, caùc yeáu toá ñaùnh giaù vaø ñieàu chænh; - Khaùi nieäm chung veà Stress nhieät, caùc yeáu toá gaây stress nhieät; - Nhöõng bieán ñoåi sinh lyù do stress nhieät, caùc bieåu hieän beänh lyù do stress nhieät; - Kieåm tra phaùt hieän ñöôïc caùc nguyeân nhaân, trieäu chöùng vaø xöû trí ban ñaàu do stress nhieät.- Ñeà xuaát ñöôïc caùc bieän phaùp döï phoøng aûnh höôûng cuûa vi khí haäu noùng trong saûn xuaát.

- Laø ñieàu kieän khí töôïng ôû moâi tröôøng lao ñoäng, lieân quan tôùi quaù trình ñieàu hoaø nhieät cuûa cô theå. - Lieân quan caùc yeáu toá vaät lyù cuûa khoâng khí, goàm: • Nhieät ñoä;• Ñoä aåm khoâng khí;• Toác ñoä vaän chuyeån khoâng khí;• Hieän töôïng böùc xaï nhieät ôû moâi tröôøng lao ñoäng noùng...

1. ÑAÏI CÖÔNG VEÀ VI KHÍ HAÄU TRONG SAÛN XUAÁT

Vi khí haäu noùng trong saûn xuaát phuï thuoäc: • Tính chaát cuûa qui trình saûn

xuaát;• Thôøi tieát cuûa ñòa phöông.



Ñieàu kieän khí

töôïng

aûnh höôûng Quaù trình sinh

hoïctrong ñieàu hoøa

hoaït ñoäng cô theå

Phaûn öùng sinh lyù,

sinh hoùa bò roái loaïn

Toån thöông

, beänh taät

2.1. Nhieät ñoä khoâng khí. 2.2. Ñoä aåm khoâng khí.2.3. Toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí.2.4. Böùc xaï nhieät.2.5. Quaàn aùo.2.6. Khoái löôïng coâng vieäc.

2. YEÁU TOÁ ÑAÙNH GIAÙ, ÑIEÀU CHÆNH VI KHÍ HAÄU

TRONG SAÛN XUAÁT

- Laø söï noùng hay laïnh cuûa khoâng khí, ño baèng ñôn vò: • Ñoä C (Celsius)• Ñoä F (Fahrenhit)• Ñoä K (Kelvin)- Ñöôïc taïo ra chuû yeáu töø nguoàn naêng löôïng maët trôøi.- Taùc ñoäng ñeán nhieät ñoä beà maët da, vaø cô theå.

2.1. Nhieät ñoä khoâng khí:

2.1. Nhieät ñoä khoâng khí:

Nhieät ñoä

ñoâng

Thaân nhieät

Nhieät ñoä soâi

Ñoä C 0 37 100

Ñoä F 32 98,6 212

Ñoä K 273 310 373

- Tieâu chuaån nhieät ñoä toái ña cho pheùp: • Moâi tröôøng saûn xuaát thoâng

thöôøng ≤ 30oC• Moâi tröôøng loø coâng nghieäp,

luyeän kim ≤ 35oC• Cheânh leäch nhieät ñoä phoøng saûn

xuaát so vôùi beân ngoaøi ≤ 3 – 5oC

2.1. Nhieätñoä khoâng khí:

- Löôïng hôi nöôùc trong khoâng khí, ba ñaïi löôïng: • Ñoä aåm tuyeät ñoái (gram hôi

nöôùc/m3 khoâng khí)• Ñoä aåm toái ña (gram hôi nöôùc baûo

hoøa toái ña/m3 khoâng khí ôû moät nhieät ñoä nhaát ñònh)

• Ñoä aåm töông ñoáiÑoä aåm tuyeät ñoái (g/m3)= -------------------------------------- x 100%Ñoä aåm toái ña (g/m3) - Ñoùng vai troø quan troïng gaây ra stress nhieät.

2.2. Ñoä aåm khoâng khí:

- Hieän töôïng thay ñoåi vò trí luoàng khoâng khí töø nôi coù aùp suaát cao sang nôi aùp suaát thaáp = “gioù” (m/s). taêng hoaëc giaûm thaûi nhieät cô theå. - Tieâu chuaån VN qui ñònh:• Vaän toác gioù nôi laøm vieäc ≤ 2 m/s• Thoâng gioù coâng nghieäp:

o Lao ñoäng nheï: 30 m3 khí/giôøo Lao ñoäng trung bình: 40 m3 khí/giôøo Lao ñoäng naëng: 50 m3 khí/giôø

2.3. Toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí:

- Hieän töôïng caùc böùc xaï coù naêng löôïng nhieät phaùt ra töø beà maët vaät theå noùng hay töø cô theå con ngöôøi. - Cöôøng ñoä böùc xaï nhieät toái ña cho pheùp theo tieâu chuaån VN laø: 1 – 1,5 cal/cm2/phuùt.

2.4. Böùc xaï nhieät:

- Taïo ra moät lôùp khoâng khí moûng saùt da baûo veä, giuùp giöõ oån ñònh töông ñoái nhieät ñoä cô theå so vôùi moâi tröôøng beân ngoaøi.

2.5. Quaàn aùo:

2.6. Khoái löôïng coâng vieäc:

Loaïi lao ñoäng Löôïng nhieät sinh ra

Lao ñoäng nheï 200 Kcal/giôø

Lao ñoäng trung bình 250 - 350 Kcal/giôø

Lao ñoäng naëng 350 - 570 Kcal/giôø

3. STRESS NHIEÄT

- Stress nhieät = toång nhieät chuyeån hoùa cuûa cô theå + löôïng nhieät (taêng leân hay giaûm ñi) ñoái löu vaø böùc xaï. - Laø löôïng nhieät thöøa caàn phaûi tieâu ñi ñeå cho cô theå duy trì ñöôïc söï thaêng baèng nhieät.

3.1. Khaùi nieäm veà stress nhieät:

- Maët trôøi.- Baûn thaân cô theå con ngöôøi qua quaù trình lao ñoäng.- Caùc loø coâng nghieäp…

3.2. Caùc yeáu toá gaây stress nhieät:

3.3.1. Cô cheá ñieàu hoøa thaân nhieät;3.3.2. Chuyeån hoùa muoái nöôùc vaø söï baøi tieát moà hoâi;3.3.3. Heä hoâ haáp vaø söï vaän chuyeån oâxy;3.3.4. Heä tuaàn hoaøn;3.3.5. Thaän;3.3.6. Heä tieâu hoùa;3.3.7. Heä thaàn kinh trung öông.

3.3. Ñaùp öùng vaø bieán ñoåi sinh lyù do stress nhieät:

3.3.1. Cô cheá ñieàu hoøa thaân nhieät:- Ñieàu hoøa vaät lyù: böùc xaï, ñoái löu vaø daãn truyeàn, söï bay hôi vaø ñoä aåm; - Ñieàu hoøa hoùa hoïc: taêng vaø giaûm sinh nhieät cô theå lieân quan chuyeån hoùa- Phaïm vi ñieàu hoøa thaân nhieät vaø söï thích öùng: ñaûm baûo thaêng baèng sinh vaø toûa nhieät- Bieán ñoåi nhieät ñoä cô theå: nhieät ñoä vuøng loõi vaø nhieät ñoä vuøng voû.


3.3.2. Chuyeån hoùa muoái nöôùc vaø söï baøi tieát moà hoâi:- Löôïng moà hoâi baøi tieát tuøy thuoäc:+ Nhieät ñoä, ñoä aåm taïi moâi tröôøng lao ñoäng.+ Cöôøng ñoä lao ñoäng. - Hoaït ñoäng bình thöôøng: ñaøo thaûi 1,5 lít nöôùc tieåu, 0,2 lít nöôùc qua ñöôøng tieâu hoùa, vaø moät löôïng nöôùc nhoû qua hoâ haáp vaø moà hoâi / 24 giôø.- Lao ñoäng moâi tröôøng noùng vaø naëng: tieát moà hoâi raát nhieàu, töø 0,5 - 1,1 lít/giôø vaø coù theå gaây suùt caân töø 0,5 – 3 kg/ca lao ñoäng.


3.3.3. Heä hoâ haáp vaø söï vaän chuyeån oâxy:- Lao ñoäng moâi tröôøng noùng vaø naëng: löôïng oâxy tieâu thuï nhieàu, hoâ haáp taêng caû taàn soá vaø bieân ñoä.


3.3.4. Heä tuaàn hoaøn:- Lao ñoäng moâi tröôøng noùng vaø naëng: tieát nhieàu moà hoâi maát nöôùc maùu coâ ñaëc, nhòp tim taêng, huyeát aùp taâm thu taêng, daõn maïch ngoaïi bieân...

3.3.6. Heä tieâu hoùa:- Lao ñoäng moâi tröôøng noùng: cô theå ñieàu chænh phaân phoái maùu giaûm cung caáp maùu, roái loaïn caân baèng muoái khoaùng ôû caùc taïng caùc toån thöông beänh lyù heä tieâu hoùa. - Uoáng nhieàu nöôùc, loaõng dòch vò, toån thöông daï daøy.

3.3. Ñaùp öùng vaø bieán ñoåi sinh lyù do stress nhieät: 3.3.5. Thaän:- Vi khí haäu noùng: maát nöôùc do nhieàu moà hoâi, maùu coâ ñaëc löôïng nöôùc ñaøo thaûi qua thaän raát ít, coù theå tieåu hoàng caàu hay truï nieäu...

3.3.7. Heä thaàn kinh trung öông:- Giaûm chöùc naêng thaàn kinh. - Laøm hoûng chöùc phaän ñieàu hoøa cuûa dòch naõo tuûy.- Moâi tröôøng noùng: meät moûi phaùt sinh sôùm, ñoä taäp trung chuù yù giaûm, khoù taäp trung tö töôûng, khaû naêng tö duy logic giaûm, trí nhôù giaûm, thôøi gian daãn truyeàn phaûn xaï keùo daøi hôn deã gaây ra tai naïn lao ñoäng.


3.4.1. Vieâm da do nhieät. 3.4.2. Co giaät do nhieät.3.4.3. Meät laû do nhieät.3.4.4. Say noùng, say naéng.

3.4. Bieåu hieän beänh lyù do stress nhieät:

- Phaûn xaï phaûn hoài cuûa cô theå vôùi stress nhieät. - Roái loaïn ôû tuyeán moà hoâi xaûy ra taïi caùc vuøng da hôû vaø vuøng löng…- Ñieàu trò vôùi phaán roâm hay caùc thuoác, caùc myõ phaåm ñieàu trò vieâm da khaùc.

3.4.1. Vieâm da do nhieät (roâm saåy):

- Do maát nhieàu muoái, ñieän giaûi qua moà hoâi (vi khí haäu noùng, lao ñoäng naëng…).- Thöôøng xaûy ra ôû vuøng caúng chaân- Ñieàu trò: nghæ ngôi, cung caáp ñuû nöôùc, ñieän giaûi…

3.4.2. Co giaät do nhieät:

- Moâi tröôøng saûn xuaát quaù noùng choaùng vaùng, nhìn môø, meät laû, taêng tieát moà hoâi ngaát. - Ñieàu trò: ñöa ra choå thoaùng maùt, nghæ ngôi, cho uoáng nöôùc glucose ñaúng tröông ñeå cung caáp naêng löôïng.

3.4.3. Meät laû do nhieät:

- Nhieät ñoä, ñoä aåm khoâng khí quaù cao, ít chuyeån ñoäng khoâng khí, lao ñoäng naëng quaù trình thaûi nhieät bò caûn trôû nhieät ñoä cô theå taêng cao (38,5 – 41oC). - Xöû trí: haï daàn thaân nhieät, nghæ ngôi, cho uoáng nöôùc maùt, truyeàn dòch, trôï tim hoâ haáp khi caàn.

3.4.4. Say noùng, say naéng (hoäi chöùng quaù nhieät caáp dieãn, ñoät quî do nhieät):

4. BIEÄN PHAÙP DÖÏ PHOØNG AÛNH HÖÔÛNG

VI KHÍ HAÄU NOÙNG TRONG SAÛN XUAÁT

4.1. Bieän phaùp choáng noùng khi lao ñoäng ngoaøi trôøi:

- Traùnh laøm vieäc tieáp xuùc vôùi aùnh naéng gay gaét;- Thöïc hieän cô giôùi hoùa, töï ñoäng hoùa caùc coâng vieäc ngoaøi trôøi naéng gaét;- Giaûm bôùt taùc ñoäng cuûa noùng do naéng treân beà maët: söû duïng caùc vaät lieäu che chaén caùch nhieät bao boïc.

4.2. Phoøng choáng noùng khi laøm vieäc trong nhaø xöôûng:

- Caùc bieän phaùp kyõ thuaät coâng ngheä.- Caùc bieän phaùp kyõ thuaät veä sinh.- Caùc bieän phaùp caù nhaân.- Caùc bieän phaùp y teá.

4.2.1. Bieän phaùp coâng ngheä:- Khaâu saûn xuaát coù nhieät ñoä noùng, khaéc nghieät: cô giôùi hoùa, töï ñoäng hoùa, haïn cheá toái ña ngöôøi lñ;- Thieát keá nhaø xöôûng: coâng ngheä choáng noùng, ñuû cao vaø ñuû roäng.

4.2.2. Bieän phaùp kyõ thuaät veä sinh:- Che chaén, bao boïc nguoàn noùng baèng vaät lieäu caùch nhieät: sôïi Asbest, taám chaén böùc xaï baèng kim loaïi, maøn möôùc…;- Thoâng gioù toát, thoaùng khí;- Phoøng maùt, cabin laøm maùt: nghæ ngôi, chôø ñôïi, phuïc hoài caùc roái loaïn sinh lyù do nhieät;- Toå chöùc caùc vò trí taém khoâng khí baèng luoàng khí maùt, toác ñoä cao.

4.2.3. Bieän phaùp caù nhaân:- Luyeän taäp thích nghi vôùi nhieät ñoä cao, nhaát laø coâng nhaân môùi;- Trang bò phoøng hoä caù nhaân: quaàn aùo choáng noùng, muõ coù kính che maët, gaêng tay, giaày cao coå…- Cheá ñoä aên: ñuû dinh döôõng, ngon mieäng, deã tieâu.- Coù ñuû nöôùc uoáng: cung caáp ñuû caùc vitamin vaø khoaùng chaát…- Reøn luyeän thaân theå: naâng cao khaû naêng thích nghi vôùi moâi tröôøng vi khí haäu noùng.

4.2.4. Bieän phaùp y teá:

- Khaùm tuyeån: choïn ngöôøi söùc khoûe toát, coù theå löïc, khoâng maéc beänh;- Khaùm söùc khoûe ñònh kyø: moãi 12 thaùng;- Phaùt hieän, ñieàu trò phuïc hoài chöùc naêng sôùm./.

Documents

VI KHÍ HAÄU NOÙNG TRONG SAÛN XUAÁT